Regnr. BOW/2010.446
Tekst raadsvoorstel Uitbreiding van de Universiteit Leiden in Den Haag RIS174895_10-SEP-2010
De Universiteit Leiden heeft sinds 1999 een vestiging in Den Haag: de Campus Den Haag. De Campus Den Haag maakt na elf pioniersjaren de stap naar een volwaardige tweede vestiging van de universiteit in Den Haag. Het universiteitsbestuur heeft in zijn meerjarenplan 2010-2015 een groeistrategie bepaald die uitgaat van het principe ‘één universiteit, twee steden’. Drie nieuwe bacheloropleidingen vormen de eerste grote stap in die groeistrategie. Deze opleidingen zijn onlangs gestart: - de brede bacheloropleiding ‘Global Challenges’ (het Leiden University College The Hague); - de gecombineerde hbo-/universitaire bacheloropleiding pedagogiek en leraar in het basisonderwijs (de Academische Pabo); - de afstudeervariant Informatica en Economie van de bestaande bacheloropleiding Informatica. De activiteiten van de Campus Den Haag De onderwijs- en onderzoeksactiviteiten van de Campus Den Haag richten zich van oorsprong op de disciplines (internationaal) recht, politicologie en bestuurskunde. Die keuze is uiteraard niet toevallig: deze disciplines sluiten naadloos aan bij de positie van Den Haag als Internationale Stad van Vrede en Recht en als regeringsstad. De voorbije jaren vond geleidelijk een verbreding plaats. Sinds enkele jaren werkt de Campus Den Haag nauw samen met de Technische Universiteit Delft rondom het thema veiligheid. Die samenwerking leidde tot gemeenschappelijk onderzoek en onderwijs. Van recente datum is de start van twee bacheloropleidingen die de universitaire disciplines pedagogiek en informatica & economie introduceren in Den Haag. De derde bacheloropleiding, het Leiden University College The Hague, leert jonge wetenschappers over de grenzen van disciplines heen te kijken: met gebruik van kennis van verschillende disciplines wijden de studenten zich aan complexe wereldwijde vraagstukken als klimaat en energie, migratie, opbouw van fragiele staten en veiligheid. Uniek aan het concept ‘university college’ is het residentiële karakter: gemeenschappelijke huisvesting van de studenten in een campusachtige setting. De Campus Den Haag werkt al jarenlang nauw samen met Haagse kennisinstellingen. Voorbeelden zijn de samenwerking met de Haagse Hogeschool (rechten, bestuurskunde) en met kennisinstellingen op het vlak van vrede en recht in de Haagse Academische Coalitie. De bacheloropleidingen die in september 2010 zijn gestart, zijn samenwerkingsverbanden met de Hogeschool INHolland (Academische Pabo) en de Erasmus Universiteit Rotterdam (Informatica en Economie). De nieuwe onderwijs- en onderzoeksactiviteiten zijn niet alleen een verbreding van disciplines. Ze zijn óók een schaalsprong. De universiteit verwacht de komende tien jaar in Den Haag door te groeien naar circa 2.500 studenten. Daarmee krijgt het universitaire onderwijs een merkbare betekenis in de stad, tezamen met het al zeer ruim vertegenwoordigde hoger beroepsonderwijs (zes hogescholen, 27.000 studenten). Bijlage 1 bevat een overzicht van de bestaande en nieuwe activiteiten van de Campus Den Haag. De economische en maatschappelijke betekenis De uitbreiding van de Universiteit Leiden in onze stad is een zeer belangrijke ontwikkeling voor de stad. De uitbreiding biedt kansen om meerdere doelen te dienen: een sterke ‘merknaam’ Internationale Stad van Vrede en Recht, innovatie en nieuwe hoogwaardige bedrijvigheid, een gunstig vestigingsklimaat voor bedrijven en instellingen, talentontwikkeling van Haagse jongeren, een hoogopgeleide beroepsbevolking, en een levendige binnenstad met aansprekende voorzieningen en activiteiten voor een jong publiek.
1
Regnr. BOW/2010.446
Tekst raadsvoorstel Uitbreiding van de Universiteit Leiden in Den Haag RIS174895_10-SEP-2010
Het Leiden University College The Hague is min of meer het vlaggenschip van de uitbreiding. Wij hebben in 2009 onderzoek laten doen naar de maatschappelijke baten van het university college. Het onderzoek is uitgevoerd door het Top Institute for Evidence-based Education Research (TIER), een groep economen van de Universiteit van Amsterdam, Universiteit Maastricht en Rijksuniversiteit Groningen. Het onderzoek van TIER concludeert op basis van recente wetenschappelijke literatuur dat investeren in onderwijs aanzienlijke maatschappelijke baten heeft en dat investeren in specifiek hoger onderwijs een gunstige invloed heeft op de regionale arbeidsmarkt en economie. De maatschappelijke baten die zich laten kwantificeren, bestaan uit bestedingen en algemene inverdien- en welvaartseffecten. TIER rekent voor dat de lokale maatschappelijke baten kunnen oplopen tot € 12 à 14 miljoen per jaar, uitgaande van een middenscenario. Daarnaast zijn er niet-kwantificeerbare effecten: een grotere naamsbekendheid, een toenemende economische innovatie en een gunstiger vestigingsklimaat. TIER heeft in het onderzoek beredeneerd dat die effecten waarschijnlijk substantieel zijn. Bijlage 2 bevat de conclusies van het TIER-onderzoek (slotparagraaf). Om optimaal economisch en maatschappelijk profijt te laten hebben van het universitaire onderwijs, is het belangrijk dat ontwikkelde kennis circuleert en wordt omgezet in nieuwe producten en diensten. Met name het thema Global Challenges leent zich daarvoor uitstekend. Wij zijn met de universiteit overeengekomen dat de universiteit niet alleen bacheloronderwijs rondom dit thema gaat aanbieden (het university college) maar ook activiteiten gaat ontplooien die gericht zijn op de ‘valorisatie’ van wetenschappelijke kennis over Global Challenges. Het university college zal uitgroeien tot een Kenniscentrum Global Challenges binnen de Campus Den Haag, met de volgende activiteiten: - Bachelonderwijs. In september 2010 is de eerste groep van 120 jonge studenten uit 26 landen gestart. De jaarlijkse instroom zal oplopen naar 200 studenten. - Masteronderwijs. - Een regionaal kennisnetwerk met internationaal opererende bedrijven en instellingen die actief zijn op het gebied van Global Challenges. Binnen dat netwerk vindt uitwisseling van kennis plaats door middel van stages en korte projectopdrachten van studenten en seminars en summer courses waar wetenschap en praktijk samen komen. - Een ‘group decision room’ waar managers/bestuurders van organisaties uit het voornoemde netwerk hun besluitvorming kunnen laten ondersteunen met analsyes en scenario’s. - Een ‘virtual research lab’ waar wetenschappers van aangesloten universiteiten uit verschillende landen gezamenlijk werken aan onderzoeksopdrachten van eveneens aangesloten bedrijven en instellingen. Het virtuele lab combineert ‘e-learning’ (onderwijs via internet) met internationale netwerkvorming. De Universiteit Leiden gaat voor het virtuele lab samenwerking zoeken met haar partneruniversiteiten in Oxford, Londen, Chicago en Singapore. Voor een deel van de financiering van de benodigde voorzieningen (onder meer de IT-infrastructuur) wordt een beroep gedaan op middelen uit het Europese Fonds Regionale Ontwikkeling (EFRO). Onlangs is een ‘voorlopige aanvraag’ gedaan bij het Programma Kansen voor West waarbinnen de EFRO-middelen voor West-Nederland worden verdeeld. De rol van de gemeente De gemeente heeft de ontwikkeling van de Campus Den Haag in voorbije jaren ondersteund met financiële bijdragen voor de huisvesting en de inhoudelijke opbouw en met raad en daad bij het vinden en realiseren van huisvesting. Daarnaast is een hechte samenwerking ontstaan op het raakvlak van beleid en wetenschap.
2
Regnr. BOW/2010.446
Tekst raadsvoorstel Uitbreiding van de Universiteit Leiden in Den Haag RIS174895_10-SEP-2010
De gemeenteraad besloot in 2008 in de reserve Grote Projecten een bedrag van € 12 miljoen te oormerken voor bijdragen in de huisvesting van het university college (post ‘Den Haag Internationale Stad’). Daarvan is inmiddels € 4.204.000,00 onttrokken voor de tijdelijke huisvesting op twee locaties (de campusstudio’s aan het Leeghwaterplein en het nieuwe gebouw De Klok aan het Enthovenplein). Het huidige college zet de ingezette lijn van ondersteuning voort. In samenwerking met de gemeente heeft de universiteit plannen gemaakt voor de huisvesting in Den Haag. De plannen behelzen zowel de beoogde permanente huisvesting over enkele jaren als tijdelijke huisvesting ter overbrugging van die periode. Voor de permanente huisvesting hebben de universiteit en de gemeente samen een locatiestudie uitgevoerd. In de studie waren bereikbaarheid per openbaar vervoer en de nabijheid van voorzieningen als de Koninklijke Bibliotheek belangrijke zoekcriteria. Daarnaast hechtte de universiteit eraan dat haar activiteiten in elkaars nabijheid gesitueerd zouden worden. Dat gold in het bijzonder voor het onderwijs en de studentenkamers van het university college, vanwege het residentiële concept. Het College van Bestuur heeft op basis van de locatiestudie en besprekingen met de partijen die betrokken zijn bij de locaties, op 31 augustus 2010 een besluit genomen over de gewenste permanente huisvesting. Daarover heeft het College van Bestuur ons geraadpleegd. Wij ondersteunen de gemaakte keuze van harte en zijn bereid financiële steun en medewerking aan juridisch-planologische procedures te verlenen. Duidelijk is dat de schaalsprong van de Campus Den Haag een grote operatie is in termen van huisvesting. De kosten overstijgen de financiële draagkracht van de universiteit. De omvang en bijzondere aard van de huisvestingsoperatie rechtvaardigen, zeker gezien het grote maatschappelijke en economische profijt voor de stad, financiële steun van de gemeente. De permanente huisvesting De universiteit wil de activiteiten van de Campus Den Haag onderbrengen in drie gebouwen: nieuwbouw aan het Anna van Buerenplein, het gebouw op de hoek van de Casuariestraat en de Schouwburgstraat en de bovenste verdiepingen van het gebouw Stichthage. Anna van Buerenplein Voor het Leiden University College The Hague is een nieuw gebouw aan het Anna van Buerenplein op het oog. Dit is een bestaand bouwplan met een gewijzigde invulling. Het nieuwe gebouw biedt ruimte aan de onderwijsactiviteiten en bijna 400 wooneenheden voor de eerste- en tweedejaars studenten. Ontwikkelaar Fortress zal het oorspronkelijke plan zodanig aanpassen dat op dezelfde plek binnen hetzelfde bouwvolume een gebouw kan worden gerealiseerd dat geheel voldoet aan de wensen van de Universiteit Leiden. Fortress en de Universiteit Leiden hebben inmiddels een intentieovereenkomst gesloten. Aan de gemeenteraad zal tezijnertijd een voorstel voor herziening van het bestemmingsplan worden voorgelegd. Casuariestraat-Schouwburgstraat Het pand op de hoek Casuariestraat-Schouwburgstraat was al in beeld toen nog geen sprake was van een grote uitbreiding van de Campus Den Haag. Het gebouw is en blijft een noodzakelijk onderdeel in de grote huisvestingsoperatie. In mei 2010 hebben de krakers het gebouw verlaten. De universiteit is nu de eigenaar. De sloop- en bouwwerkzaamheden zijn gestart. Het gebouw is volgens huidige planning gebruiksgereed in september 2012. Het gaat onderdak bieden aan de onderzoekscentra, masteropleidingen en korte cursussen. Alle noodzakelijke juridisch-planologische procedures zijn hiervoor al doorlopen.
3
Regnr. BOW/2010.446
Tekst raadsvoorstel Uitbreiding van de Universiteit Leiden in Den Haag RIS174895_10-SEP-2010
Stichthage Voor de bacheloropleidingen buiten het university college zijn tijdelijk de twee bovenste verdiepingen van Stichthage gehuurd, het kantoorgebouw boven station Den Haag Centraal. De universiteit is voornemens deze verdiepingen te blijven huren. Er is door de universiteit al een aanzienlijk bedrag geïnvesteerd om de verdiepingen geschikt te maken voor onderwijs. Bovendien ligt de locatie gunstig, op korte afstand van de twee andere locaties, en zijn de ruimtes representatief. De locatie is sinds september 2010 in gebruik als onderwijslocatie. De tijdelijke huisvesting De beoogde permanente huisvestingssituatie kan pas bereikt worden in september 2013, aan de start van het studiejaar 2013-2014. De drie tussenliggende studiejaren wil de universiteit als volgt overbruggen. Studiejaar 2010-2011: Het onderwijs van het universiy college vindt plaats aan het Lange Voorhout. De universiteit huurt dit pand al langere tijd. In de zomer van 2010 heeft er een verbouwing plaatsgevonden om de faciliteiten geschikt te maken voor het stijgende aantal studenten dat er les krijgt. De overige onderwijs- en onderzoeksactiviteiten vinden plaats in gebouw Stichthage en in het gebouw dat de Campus Den Haag al langere tijd huurt aan de Lange Houtstraat. De tijdelijke huisvesting voor de eerste lichting studenten van het university college is gerealiseerd aan het Leeghwaterplein. Studiejaar 2011-2012: Het onderwijs van het university college vindt plaats aan het Lange Voorhout. De overige onderwijs- en onderzoeksactiviteiten vinden plaats in Stichthage en aan de Lange Houtstraat. De tweedejaarsstudenten blijven wonen aan het Leeghwaterplein. De nieuwe lichting eerstejaars studenten gaat wonen in De Klok, een nieuwbouwcomplex met 173 studentenwoningen aan het Enthovenplein in Nieuw Laakhaven. De Klok wordt volgend huidige planning in augustus 2011 opgeleverd. Studiejaar 2012-2013: Het pand op de hoek Casuariestraat-Schouwburgstraat is dan inmiddels gereed als deel van de permanente huisvesting. De studentenwoningen aan het Leeghwaterplein en Enthovenplein blijven in gebruik voor de ouderejaars studenten. De financiële bijdrage De huisvestingsoperatie in Den Haag neemt eenmalig grote investeringen met zich mee. De universiteit investeert zelf € 6,9 miljoen in het pand op de hoek Casuariestraat-Schouwburgstraat, € 1,5 miljoen in de verbouwing van de bovenste twee verdiepingen van Stichthage en € 0,5 miljoen in de verbouwing van het pand aan het Lange Voorhout. De nieuwbouw aan het Anna van Buerenplein wordt ontwikkeld door projectontwikkelaar Fortress. De universiteit gaat het pand huren. De ontwikkelaar levert de nieuwbouw casco af. De kosten voor de afbouw als academiegebouw met de bovengelegen wooneenheden zijn voor rekening van de universiteit. De kosten van het academiegebouw bedragen € 8.470.000,00. Deze kosten zijn, anders dan die van de wooneenheden, niet rendabel. De universiteit vraagt een gemeentelijke bijdrage in de kosten. Het college wil een bijdrage van € 8.046.000,00 verlenen in de kosten van het academiegebouw. In de reserve Grote Projecten is nog een geoormerkt bedrag beschikbaar van € 7.796.000,- Het resterende bedrag van € 250.000,- wordt opgevangen binnen de exploitatie Onderwijs 2010 en is opgenomen in het concernbericht.
4
Regnr. BOW/2010.446
Tekst raadsvoorstel Uitbreiding van de Universiteit Leiden in Den Haag RIS174895_10-SEP-2010
Het voorstel aan de raad De raad van de gemeente Den Haag, Gezien het voorstel van het college van 7 september 2010, Besluit: I. Vanuit de reserve Grote Projecten een bedrag van € 7.796.000,00 beschikbaar te stellen voor de subsidie voor het academiegebouw van het Leiden University College The Hague aan het Anna van Buerenplein. II. Met de bijgevoegde begrotingswijziging in te stemmen. Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van De griffier.
De voorzitter.
5
