veilig leren lezen Toelichting Leerkrachtassistent versie 4.0 Auteurs: Angela Schelfhout en Wilma Stegeman

veilig leren

lezen

Toelichting Leerkrachtassistent versie 4.0

Auteurs: Angela Schelfhout en Wilma Stegeman

Uit het rapport van de onderwijsinspectie blijkt dat er een duidelijk verband bestaat tussen de leesprestaties van leerlingen en de kwaliteit van instructie door de leerkracht. Met de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen kan de leerkracht de kwaliteit van het aanvankelijk leesonderwijs op een nóg hoger niveau brengen. Door gebruik te maken van bewegend beeld, geluid en interactiviteit wordt de les voor zowel leerlingen als leerkracht nog aantrekkelijker. Bovendien kan de leerkracht hierdoor op een efficiëntere wijze instructie geven en wordt het leerrendement van de leerling verhoogd.

Wanneer wordt de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen ingezet?

De materialen van Veilig leren lezen blijven gehand-

De Leerkrachtassistent Veilig leren lezen sluit naad-

zen. Dit geldt zowel voor alle leerlingmaterialen als

loos aan bij de 2e maanversie van Veilig leren lezen

voor de leerkrachtgebonden materialen. Een rijk en

en wordt door de leerkracht ingezet op een aantal

gevarieerd aanbod van fysieke materialen in de klas

momenten tijdens de les. Het belangrijkste moment

blijft gewenst. De vormgeving van de Leerkrachtas-

is de instructiefase. Maar ook tijdens de fase van

sistent Veilig leren lezen is afgestemd op het reeds

verlengde instructie en begeleide verwerking kan de

bekende materiaal zodat voor leerkracht en leerling

Leerkrachtassistent Veilig leren lezen een belangrij-

meteen duidelijk is waar het om gaat.

haafd naast de Leerkrachtassistent Veilig leren le-

ke rol spelen bij de instructie aan leerlingen die een steraanpak volgen. De Leerkrachtassistent Veilig le-

Technische uitgangspunten

ren lezen kent dezelfde didactische uitgangspunten

De Leerkrachtassistent Veilig leren lezen is op elk di-

als de methode Veilig leren lezen. Om met de Leer-

gitaal schoolbord te gebruiken. De applicatie wordt

krachtassistent Veilig leren lezen te kunnen werken,

aangeboden via internet. Leerkrachten hebben via

hoeft de leerkracht dus geen wijzigingen aan te bren-

internet dus rechtstreeks toegang tot de software,

gen in de organisatie van de lessen.

zowel op school als thuis. Omdat het programma ook de leerkracht ondersteunt bij zijn lesvoorbereiding

Niet terug naar klassikaal onderwijs

moet het voor de gebruiker ook van thuis uit toegan-

Het is niet de bedoeling dat de Leerkrachtassistent

kelijk zijn. Het aanbod van de oefeningen volgt het

Veilig leren lezen gaat leiden tot meer klassikaal on-

lesverloop zoals dat in de handleidingen van de me-

derwijs! Na een efficiënte instructie op het digitale

thode is opgenomen.

schoolbord gaan de leerlingen individueel, in tweetallen of in groepjes aan de slag met de diverse activiteiten voor verwerking en vervolgwerk.

1 Veilig leren lezen Toelichting Leerkrachtassistent, versie 4.0

© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl

Digimenu

æ In de werkbalk is ‘help’ opgenomen, waarin bij

Dagprogramma

elke module de mogelijkheden van alle knoppen beschreven worden.

In het Digimenu van de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen kiest u de kern en de dag waarin u wilt wer-

æ Als u op F11 klikt, hebt u de mogelijkheid om tij-

ken. Vervolgens verschijnt er een planningsformulier-

dens het werken met de Leerkrachtassistent Veilig

met een overzicht van alle stof die in deze les aan de

leren lezen naar een ander programma te gaan

orde komt. De onderdelen zijn gerangschikt volgens

zonder dat u hoeft uit te loggen. Dit is ook mogelijk met Alt-Tab.

de bekende lesfasen van Veilig leren lezen: introductie; instructie; zelfstandige verwerking en vervolg-

æ Als de applicatie vastloopt vanwege problemen

werk; verlengde instructie en begeleide inoefening;

met de internetverbinding, kunt u klikken op F5. De

afronding.

pagina wordt dan vernieuwd.

æ Achter de onderdelen waarbij digitaal materiaal beschikbaar is, is een knop ‘start’ opgenomen. Door te

Ouderavond

klikken op deze knop wordt de betreffende module

In kern 1 is een knop ‘ouderavond’ opgenomen. Met

gestart. Achter de onderdelen waarbij geen digitaal

een klik op deze knop start u de applicatie Hoe moei-

materiaal is ontwikkeld, vindt u een verwijzing naar

lijk is leren lezen? Met behulp hiervan is het mogelijk

de gedrukte ‘handleiding’. Op deze manier is met-

om op een ouderavond aan het begin van het school-

een duidelijk hoe de Leerkrachtassistent Veilig leren

jaar de ouders te laten ervaren hoe moeilijk het is om

lezen ingepast kan worden, en is het programma

te leren lezen. De ouders krijgen leesinstructie met

een werkelijke assistent bij de organisatie van uw

alternatieve letters.

leeslessen. æ Na afloop van een module gaat u altijd terug naar het digimenu om te kijken wat het volgende onderdeel is dat in de les aan de orde komt. Op deze manier houdt u de totale leesles voor ogen en voorkomt u dat bepaalde oefeningen uit de handleiding over het hoofd gezien worden. æ Bij kern 5 heeft u de mogelijkheid om in de werkbalk te kiezen tussen het dagprogramma van de kern ‘Sprookjes’ of het dagprogramma van de kern ‘Verhalen en vertellingen’.

æ Vanaf kern 7 wordt op herhalingsdagen vaak naar een groot aantal pagina’s in instructiekalender 2 verwezen. Het is de bedoeling dat u hieruit een

æ Met behulp van de applicatie Zo leren kinderen

keuze maakt en maximaal vier pagina’s aanbiedt

lezen kunt u daarna laten zien hoe het leren lezen

met oefeningen die de kinderen nog nodig hebben.

er in de klas aan toe gaat.

In de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen kunt u via de knop ‘Instelling’ vóóraf de woordrijtjes of de teksten kiezen die u met uw groep wilt oefenen.



Op bezoek

æ Aanbieden: zoem

In kern 12 is een knop ‘Op bezoek’ opgenomen. Op

In de toelichting Op bezoek leerkracht groep 3/

Bezoek is een programma met een aantal activiteiten

leerjaar 1 staat op pagina 19 de activiteit ‘Aanbie-

die op de wendag gedaan kunnen worden met kleu-

den woord zoem en letter z met wandplaat’. Deze

ters die na de zomervakantie naar groep 3 gaan. En-

activiteit kan ook goed met de module ‘Aanbieden

kele van deze activiteiten kunnen gedaan worden

woord’ gedaan worden.

met behulp van de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen. De kleuters kunnen op deze manier al wennen aan hoe het leren lezen in zijn werk gaat in groep 3. æ Met een klik op de knop ‘Op bezoek’ start u de applicatie, waarop een digimenu verschijnt.

æ Werkblad 1 en 2 In de toelichting Op bezoek leerkracht groep 3/ leerjaar 1 staat op pagina 20 de activiteit ‘Verwerking van het woordje zoem’. De instructie bij deze activiteit kan ook goed gegeven worden met de module ‘Werkboekje’.

æ Zoekplaat: z Als u op start drukt, verschijnt plaat 5 uit het verhaal ‘Oem, oem’. Tijdens het voorlezen van dit verhaal laat u de platen uit het verhalenboek zien (zie toelichting Op bezoek leerkracht groep 3/leerjaar 1 pagina 19). De activiteit bij plaat 5 is: ‘Laat alle woorden met de letter z opnoemen. Schrijf die woorden op het bord’. Deze activiteit kan ook goed met de module ‘Zoekplaat’ gedaan worden.

Modules In de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen zijn zowel modules opgenomen voor de basisinstructie als voor de verlengde instructie.

Basisinstructie 1. Ankerplaten Aan het begin van elke kern wordt een ankerverhaal voorgelezen. Bij elk verhaal hoort een anker met bijbehorende verhaalplaten. In deze module zijn de ankerplaten van alle kernen opgenomen.



Op het scherm is steeds 1 plaat afgebeeld. Met tabs kunt u naar de andere platen van het betreffende anker gaan.

æ Het breken en bouwen van een structureerwoord gaat in de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen heel eenvoudig door op de betreffende letters te klikken.

2. Aanbieden van woord en letter

æ Eerder aangeleerde structureerwoorden kunnen

Bij het leren lezen speelt het alfabetische principe

snel met de pijltjes ‘terug’ en ‘vooruit’ opgeroepen

van onze geschreven taal een grote rol: leerlingen

worden.

ontdekken dat woorden zijn opgebouwd uit letterklanken en dat lettertekens met deze klanken corres-

3. Woorden maken

ponderen. Hierbij speelt het structureerwoord en de

De module ‘Woorden maken’ gaat uit van de struc-

daaraan ontleende letter een sleutelrol. Het aanbie-

tureerwoorden. Met deze module laat u de kinderen

den van een nieuw structureerwoord met bijbeho-

het alfabetische principe van geschreven taal erva-

rende letter gebeurt aan de hand van de wandplaat

ren, net zoals u dat met de structureerstroken doet.

met daaronder de structureerstrook.

Door het wisselen van eerst ‘de laatste’, daarna ‘de

De functie van de structureerstrook is het afbreken

eerste’ en ten slotte ‘de middelste letter’ ontstaan

en opbouwen van het structureerwoord, waardoor de

wisselwoorden en wisselrijtjes. Het lezen van wissel-

leerlingen het alfabetische principe van geschreven

rijtjes bevordert het vlot herkennen van woorddelen

taal ervaren: de leesrichting is van links naar rechts,

die veelvuldig voorkomen.

er bestaat een vaste koppeling tussen de letterklank en het bijbehorende letterteken (klank-tekenkoppeling) en er is sprake van een spatieel-temporele ordening: de letter die je links ziet is de eerste letter van het woord; het is tevens de letter die je het eerst hoort. De letter die je erna ziet, is de volgende letter die je hoort, enzovoort. In kern 7 en 8 worden de woorden ‘schip’, ‘ring’, ‘licht’ en ‘bank’ aangeboden. Deze woorden zijn in de methode opgenomen in verband met het aanbieden van de clusters: sch, ng, ch en nk. Deze woorden kunnen niet gelezen worden door middel van de elementaire leeshandeling. Het is niet mogelijk om hierbij het geluid aan te zetten. æ Door te klikken op de knop ‘structureren’ wordt het

æ De leerlingen krijgen onvolledige structureer-

woord in de structureerstrook gestructureerd: eerst

woorden aangeboden met daarbij een aantal let-

worden de losse letters van links naar rechts be-

ters. Zij kunnen de woorden weer volledig maken

noemd; vervolgens wordt het hele woord geaccen-

door een letter uit te kiezen en naar een leeg hok-

tueerd en benoemd.

je te slepen.

æ Het is mogelijk om het geluid uit te zetten. De leer-

æ Met een klik op het pijltje gaat u terug naar de be-

lingen kunnen dan zelf lezen terwijl het woord ge-

ginsituatie.

structureerd wordt.



4. Letterlijn

æ Bij klik op het pijltje rechts van de letterdoos worden alle letters op de lijn teruggeplaatst.

In de beginfase van het leren lezen is systematische aandacht voor de automatisering effectief. De letterlijn

æ Bij klik op de knop ‘letterfamilies’ verschijnt het

is een belangrijk hulpmiddel om de koppeling tussen

scherm met vier letterfamilies: medeklinkers, lan-

grafemen en fonemen te automatiseren.

ge klinkers, korte klinkers, tweeklanken.

Oefenen met de letterlijn is een activiteit die bijna dagelijks terugkeert vanaf kern 1 dag 5, roos-dag 1, tot en met kern 7. Het is belangrijk dat u elke dag minstens één keer de letters herhaalt. U kunt dat doen tijdens de leesles, maar bij voorkeur ook nog een keer op een ander moment van de dag, bijvoorbeeld aan het begin van de middag in een korte oefening. Het oefenen met de letterlijn wordt afgewisseld met de module ‘Letters flitsen’ (zie module 5).

æ Bij klik op het pijltje naast de letterdoos schuiven alle letters in het letterdoosje, met uitzondering van de letters die als eerste in een letterfamilie zijn aangeboden. æ Het letterdoosje gaat open en een van de letters uit het doosje wordt getoond. Deze letter kan in het juiste vak geplaatst worden. æ Met de dobbelsteen is het mogelijk om de letters in een vak snel in een andere volgorde te plaatsen. æ Het geluid staat standaard aan. Daardoor wordt

æ Bij klik op het kruisje wordt het vak afgedekt. Het

het inprenten van de klank-tekenkoppeling onder-

kruisje verandert in de letter die bij het betreffen-

steund. Het is mogelijk om het geluid uit te zetten.

de vak hoort. Bij klik op deze letter wordt het vak

æ De klinkers hebben een blauwe kleur. U kunt de

weer geopend en zijn de letters in het vak weer zichtbaar.

klinkers ook zwart maken. æ Met de dobbelsteen is het mogelijk om de letters snel in een andere volgorde te plaatsen: de leerlin-

5. Letters flitsen

gen kunnen op deze manier niet terugvallen op een

De letterlijn wordt regelmatig afgewisseld met de

vaste lettervolgorde en moeten de letters echt le-

module ‘Letters flitsen’. In deze module worden

zen. Het oplezen van de letters in een steeds wis-

maximaal 20 van de aangeboden letters een voor een

selende volgorde bevordert de inprenting.

kort getoond. In kern 1 tot en met 6 wordt de letter

æ Door te klikken op de pijl rechts van de dobbel-

die het laatst is geleerd bij het flitsen altijd als eerste

steen worden de letters weer teruggezet in de oor-

getoond en met deze letter wordt de serie flitsletters

spronkelijke positie.

ook afgesloten. Deze laatst geleerde letter blijft zo-

æ Het is ook mogelijk om alleen die letters te selecte-

doende langer op het scherm staan dan de andere

ren, die geoefend moeten worden. De letters die

letters.

vlot worden beheerst, kunt u in het letterdoosje

De module ‘Letters flitsen’ komt voor vanaf kern 1

stoppen: klik op de wasknijper en laat het letter-

dag 18 tot en met kern 7. In kern 7 wordt bij de selec-

kaartje op de letterdoos los om het zo te laten ver-

tie van letters gefocust op letters die vaak problemen

dwijnen. Door te klikken op een gevulde letterdoos

opleveren (zoals de tweetekenklanken).

worden alle letters die erin zitten, getoond. Deze

æ U kunt zelf de flitssnelheid instellen door op de

letters kunnen desgewenst weer teruggehangen

‘tijdsbalk’ te klikken: hoe meer gekleurde streep-

worden.

jes u ziet, hoe sneller de letters getoond worden.



æ Door te klikken op de knop ‘grote pagina’ verschijnt rechts van de zoekplaat een grote pagina waarop u alle gemaakte woorden kunt noteren. æ Met de markeerstiften is het mogelijk om bijvoorbeeld de doelletter in de woorden te accentueren.

7. Klikklak Het is belangrijk om leerlingen al vroeg nieuwe woorden te laten lezen. Klikklak is hiervoor bij uitstek geschikt. Door het wisselen van de eerste, middelste en laatste letter kunnen met Klikklak snel nieuwe woorden gemaakt worden. Klikklak heeft een feedbackfunctie bij het inhangen æ Het is ook mogelijk om de letters handmatig te la-

van letters in het klikklakboekje en bij het maken van woorden.

ten verschijnen met behulp van de pijltjes ‘terug’ en ‘vooruit’. Op deze manier kunt u zelf per letter het tempo bepalen. De bekende letters kunt u sneller flitsen dan de letters die net zijn aangeleerd.

6. Zoekplaat Het doel van de zoekplaat is het uitluisteren van klanken in gesproken woorden die op de plaat zijn afgebeeld. Door het uitluisteren van een bepaalde klank en de positiebepaling daarvan (vooraan, achteraan of in het midden) wordt het fonemisch bewustzijn en de toepassing van het alfabetische principe bevorderd. Deze module bevat alle zoekplaten uit instructiekalender 1. æ Met behulp van de pijltjes ‘terug’ en ‘vooruit’ kunt u snel de letters wisselen. æ Als u op het letterdoosje klikt, worden alle letters getoond die in die positie aangeboden zijn. Dat maakt het vormen van nieuwe woorden nog gemakkelijker. æ Bij een klik op de knop ‘woordkast’ rechts onderaan verschijnt een woordkast waarin de gemaakte woorden geplaatst worden door op de pijl aan de rechterkant van klikklak te klikken. Dit maakt het mogelijk om de gemaakte woorden na afloop nog een keer te lezen. Wanneer u meer dan vier woorden wilt opnemen, gebruikt u het tabblad voor paæ Met de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen is het

gina 2 en volgende. Als afronding van de oefening

mogelijk om kaartjes met de zojuist geleerde letter

kunnen alle woorden gelezen worden door de kinderen.

daadwerkelijk bij een afgebeeld woord op de zoek-

æ Met de markeerstift is het mogelijk om in de woord-

plaat te plaatsen. æ Het is ook mogelijk om met woordkaartjes onbe-

rijtjes de visuele overeenkomsten tussen de woorden te accentueren.

kende begrippen op de zoekplaat van een etiketteerwoord te voorzien, waardoor dit ook een woordenschatoefening wordt.



8. Woordrijtjes In de beginfase van het leren lezen blijkt systematische aandacht voor de automatisering effectief te zijn. Het gaat hierbij niet alleen om de grafemen en de fonemen, maar ook om deelstructuren die uit meerdere grafemen bestaan, bijvoorbeeld lettergrepen, spellingpatronen en letterclusters. In de module ‘Woordrijtjes’ wordt gewerkt aan het automatiseren van deelstructuren. Alle woordrijtjes uit instructiekalender 1 zijn opgenomen. Deze module komt alleen voor in kern 1-6.

æ Met de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen kun-

æ Vanaf kern 7 wordt op herhalingsdagen vaak naar

nen deze woordrijtjes nog doelmatiger en aantrek-

een groot aantal pagina’s verwezen waaruit een

kelijker gelezen worden.

keuze gemaakt kan worden. Het is de bedoeling

æ Met tabs kunt u naar de verschillende pagina’s

dat u hieruit een keuze maakt en maximaal vier pa-

gaan.

gina’s aanbiedt met oefeningen die de kinderen

æ Op de tab is aangegeven wat de inhoud van de pa-

nog nodig hebben. Via de knop ‘Instelling’ kunt u

gina is.

vóóraf de pagina’s of de woordrijtjes kiezen die u

æ Met de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen is het

met uw groep wilt oefenen. Dat kan zowel vanuit

mogelijk om kolommen te accentueren, zodat de

het digimenu als vanuit de module.

leerkracht kan aangeven welk rijtje woorden gelezen moet worden. Zo kan gevarieerder worden ge-

10. Instructiekalender

oefend.

Deze module bevat de pagina’s uit instructiekalender 2 met instructie voor begrijpend lezen en creatief

9. Leesmoeilijkheden

schrijven. Op de pagina’s kan geschreven worden en

In deze module zijn alle woordrijtjes en teksten uit

er kunnen onderdelen gemarkeerd worden.

instructiekalender 2 opgenomen waarin de leesmoeilijkheden worden geoefend. Deze module komt alleen voor in kern 7-12. æ Met tabs kunt u naar de verschillende pagina’s gaan. æ Op de tab is aangegeven om welke leesmoeilijkheid het gaat. æ Onder de witte tabs zitten de pagina’s met woordrijtjes, onder de gekleurde tabs de pagina’s met tekst.



11. Woorden flitsen De inhoud van deze module, die gericht is op automatisering, is gebaseerd op de even (‘zwarte’) pagina’s uit Veilig & vlot van een eerdere kern. Op deze pagina’s staan de woordrijen die minder voorspelbaar zijn dan de rijen met blauwe letters. Deze module begint bij kern 3 en loopt door tot en met kern 12. Na kern 6 oefenen de kinderen woorden met een bepaalde leesmoeilijkheid. Daarnaast blijven zij één keer per kern (namelijk op dag 10) oefenen in het snel lezen van allerlei typen eenlettergrepige woorden. Hierbij ligt de nadruk op woorden die minder betekenisvol zijn. Dergelijke woorden zijn voor de kinderen moeilijker te lezen dan zelfstandige

13. Visueel woorddictee

naamwoorden of werkwoorden.

Tijdens de tweede helft van groep 3 leren de kinderen woorden lezen en schrijven die niet klankzuiver zijn. Het ‘Visueel woorddictee’ vormt daarbij een belangrijke ondersteuning. Het woordbeeld wordt eerst aangeboden; de kinderen nemen dit beeld in zich op. Na verwijdering van het woordbeeld schrijven ze het woord uit hun hoofd op. Ze controleren zichzelf wanneer ze het woordbeeld voor de tweede maal zien.

æ In deze module worden de woorden een voor een kort getoond. æ U kunt zelf de flitssnelheid instellen door op de ‘tijdsbalk’ te klikken: hoe meer gekleurde streepjes u ziet, hoe sneller de woorden getoond worden. æ Het is ook mogelijk om de woorden handmatig te laten verschijnen met behulp van de pijltjes ‘terug’ æ Bij de start van de module verschijnt er een vak

en ‘vooruit’. Op deze manier kunt u zelf het tempo per woord bepalen.

op het scherm dat is afgedekt met een rolgordijntje.

12. Woorddictee

æ Bij klik op de knop ‘rolgordijntje’ wordt het eerste woord getoond.

U gebruikt de module ‘Woorddictee’ nadat u een

æ Bij een tweede klik op de knop ‘rolgordijntje’ ver-

mondeling dictee heeft gegeven. Met behulp van

dwijnt het woord.

deze module kunt u feedback geven op het gemaakte

æ Door nog een keer op het rolgordijntje te klikken

werk en kunnen de kinderen nakijken of ze de woor-

wordt het woord een tweede keer getoond.

den goed hebben geschreven.

æ Met de pijltjesknop gaat u naar het volgende

æ Bij start van de module staan er lege vakken op het

woord.

scherm. Bij klik op het pijltje ‘vooruit’ worden de woorden een voor een getoond. æ In de vakken kan desgewenst geschreven en gemarkeerd worden.



14. Woordveld

lijke formaat. U kunt het werkblad ook steeds een

In Veilig leren lezen is systematisch aandacht voor

percentage vergroten door te klikken op het plus-

uitbreiding van de woordenschat. Daarbij wordt re-

teken. Bij klik op het minteken wordt het werkblad

gelmatig gebruik gemaakt van een woordveld rond

steeds een percentage kleiner.

een thema of een bepaald aspect van een kern. Via woordvelden, die altijd in interactie met de kinderen tot stand komen, worden nieuwe woorden en begrippen gekoppeld aan de bestaande woordenschat van de kinderen.

æ Indien u het werkblad vergroot, kunt u het door middel van de scrollbar verschuiven. æ Alle werkbladen van de werkboekjes maan en zon van kern 1-12 en de werkbladen van het ik-boekje zijn opgenomen. æ Op het beginscherm staat in het midden een leeg

æ Met verschillende kleuren pennen en markeerstif-

of gevuld kader met daaromheen vier lege kaders.

ten is het mogelijk om de werkwijze van de werk-

In deze kaders kan geschreven worden.

bladen uit te leggen.

æ Het is mogelijk om kaders toe te voegen en weg te halen. æ Via de knop ‘lijntje’ is het mogelijk de kaders met elkaar te verbinden door middel van een lijn. Zo wordt aangegeven dat er een relatie bestaat tussen de woorden die verbonden zijn.

15. Werkboekje Met deze module kunt u instructie bij de werkbladen geven, de pictogrammen uitleggen en 1 of 2 oefeningen samen met de leerlingen doen. æ Met behulp van de schuifbalk kunt u het werkblad vergroten en weer verkleinen tot het oorspronke-



16. Filmpjes structureerwoorden Bij elk structureerwoord hoort een filmpje dat gemaakt is door Schooltv. In de afronding van de les waarin het structureerwoord is aangeboden, kunt u dit filmpje bekijken. Druk op start in het digimenu en het filmpje wordt meteen getoond.

æ Na het oefenen worden de aangeboden letters geflitst: de aangeboden letters worden een voor een kort getoond. Hierbij wordt, net als bij ‘Letters flitsen’ in de basisinstructie, de laatst geleerde letter als eerste en als laatste geflitst. Deze laatst geleerde letter blijft daardoor langer op het scherm staan dan de andere letters.

Verlengde instructie en begeleide verwerking

æ U kunt zelf de flitssnelheid instellen door op de ‘tijdsbalk’ te klikken: hoe meer gekleurde streepjes u ziet, hoe sneller de letters getoond worden.

In de verlengde instructie en begeleide verwerking kan de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen ingezet worden om de leerlingen met een steraanpak nog efficiënter te ondersteunen. Het is aan te bevelen om de verlengde instructie en begeleide verwerking via het kleine scherm van uw laptop of computer uit te voeren, zodat de andere leerlingen in de groep niet worden afgeleid. Verlengde instructie en begeleide verwerking moet kort maar krachtig zijn; met de Leerkrachtassistent Veilig leren lezen oefent u enkele essentiële deelvaardigheden.

1. Letters oefenen en flitsen De inhoud van ‘Letters flitsen’ voor de steraanpak is æ Het is ook mogelijk om de letters handmatig te la-

anders dan de inhoud van de module in de basisinstructie.

ten verschijnen met behulp van de pijltjes ‘terug’

Voor kinderen die een steraanpak volgen, is het be-

en ‘vooruit’. Op deze manier kunt u zelf het tempo per letter bepalen.

langrijk dat het flitsen van letters voorafgegaan wordt

æ In kern 7 tot en met 9 wordt steeds geoefend met

door het oefenen van deze letters zonder tijdsdruk. Het oefenen van letters is een dagelijks terugkerende

een selectie van de aangeleerde letters. Daarbij

activiteit bij de steraanpak. De module wordt elke

kan gefocust worden op letters die vaak proble-

dag opgenomen vanaf kern 1 dag 6 tot en met kern 9.

men opleveren, zoals de tweetekenklanken.

æ In deze module wordt met een beperkt aantal let-

2. Woorden oefenen

ters geoefend. æ Bij klik op het letterdoosje worden alle letters ge-

De inhoud van deze module is gebaseerd op wat er

toond die tot dan toe zijn aangeboden. U kunt des-

tijdens het zelfstandig werk in de basisgroep geoe-

gewenst de aangeboden letters vervangen door

fend wordt uit Veilig & vlot, maar het aantal woorden

andere letters. Zo kunt u het aanbod afstemmen op

dat wordt aangeboden is gereduceerd. De hoeveel-

de specifieke behoeften van een leerling.

heid leesstof is aangepast aan het leestempo van



zwakke lezers, waardoor de kinderen meer succes

3. Woorden flitsen

ervaren en een betere leesmotivatie houden. Kinde-

Deze module begint bij kern 3, net als ‘Woorden flit-

ren die in de verlengde instructie hebben geoefend

sen’ maan, en loopt door tot en met kern 12.

met ‘Woorden oefenen’ hoeven dus niet meer met

In ‘Woorden flitsen’ ster is een vorm van preteaching

Veilig & vlot te oefenen!

verwerkt. Op dag 1, 4, 6, 9, 11 zijn de woorden gelijk

De module is elke dag (met uitzondering van de laat-

aan de woorden die de dag erna worden geflitst bij

ste afrondingsdag) opgenomen vanaf kern 1 dag 11.

‘Woorden Flitsen’ maan. De kinderen oefenen een keer bij ‘Woorden flitsen’ ster en doen mee met ‘Woorden flitsen’ maan. Zwakke lezers profiteren dus dubbel. Op dag 2, 5, 7, 10, 12 doen alle kinderen mee met ‘Woorden flitsen’ maan. Op die dagen is er dus geen ‘Woorden flitsen’ ster. Daarnaast blijven de kinderen met een steraanpak na kern 6 oefenen in het snel lezen van allerlei typen eenlettergrepige woorden. In de hoogste kernen, wanneer de woorden erg lang en gecompliceerd worden, komen de woorden in de vorm van wisselrijtjes; d.w.z. dat woorden van één type direct na elkaar worden geflitst.

æ De woordrijtjes worden een voor een opgebouwd, waardoor de kinderen minder visuele informatie tegelijk ontvangen. æ Hierbij kunt u ‘blauwe letters’ actief maken, waardoor de nadruk gelegd wordt op de letter die wisselt en daarmee ook op het deel van het woord dat hetzelfde blijft. æ Als het rijtje vol is, kan dit gelezen worden. De tijd kan gemeten worden door op de knop ‘start’ te drukken. æ Het rijtje kan meerdere keren gelezen worden, waarbij de tijd opgenomen kan worden. Aan de tijdbalkjes is te zien of het lezen al sneller is ge-

æ De woorden worden een voor een kort getoond.

gaan.

æ U kunt zelf de flitssnelheid instellen door op de

æ Elke keer als opnieuw tijd wordt opgenomen voor

‘tijdsbalk’ te klikken: hoe meer gekleurde streep-

het lezen van een rijtje verandert de volgorde.

jes u ziet, hoe sneller de woorden getoond worden.

De kinderen moeten dus ieder woord opnieuw le-

æ Het is ook mogelijk om de woorden handmatig te

zen, waardoor ze minder op hun geheugen kun-

laten verschijnen met behulp van de pijltjes ‘terug’

nen leunen.

en ‘vooruit’. Op deze manier kunt u zelf het tempo per woord bepalen.



veilig leren lezen Toelichting Leerkrachtassistent versie 4.0 Auteurs: Angela Schelfhout en Wilma Stegeman

Recommend Documents