Tweemaandelijkse uitgave Nr. 1 januari - februari 2005 - 25ste Jaargang
Revue bimestrielle Nr. 1 janvier - février 2005 - 25iéme Année
I.M.S.O. MELSBROEK WWW. IMSO.be
UIT EN THUIS AMICALEMENT VOTRE
Verantwoordelijke uitgever : Editeur Responsable : IMSO-team Vanheylenstraat 16 1820 Melsbroek
Uitgiftekantoor : Bureau de distribution : 1820 Steenokkerzeel
INHOUDSTAFEL / SOMMAIRE Overzicht…............................................................................................................. 1 Wist u dat?.............................................................................................................. 1 Overleden/ Nous ont quittés.................................................................................. 2 De elektronische rolstoel weer betaalbaar voor de MS patiënt......................... 3 Lachen is gezond – Deel II..................................................................................... 5 Het gebruik van alternatieve geneeswijzen door ms-patienten......................... 7 4 weken revalidatie in Melsbroek......................................................................... 10 Westhoek (11.09) .................................................................................................... 11 24 december in Polen ............................................................................................. 12 Misverstanden ........................................................................................................ 14 Met vakantie in Toscane, In Venturina “La Ranocchiaia” Agriturismo ......... 15 Huidige klinische vooruitzichten bij de behandeling van MS ........................... 20 Puzzel nederlands................................................................................................... 23 Marc ........................................................................................................................ 24 Fondation Cédric .................................................................................................. 27 Telenet… ................................................................................................................. 30 Anniversaires - Verjaardagen ….......................................................................... 31 Les chaises roulantes électroniques de nouveau á un prix abordable .............. 33 Westhoek (11.09)… ................................................................................................ 35 Le 24 décembre en Pologne.................................................................................. 36 Perspectives actuelles dans le traitement de la sclérose en plaques .................. 38 Puzzle fr. ................................................................................................................. 41 Fondation Cédric ................................................................................................... 42 Quand je pense à tous les livres qu’il me reste à lire. ......................................... 45 Monsieur le Président du Rotary ......................................................................... 47 Bêtisier des journaux (Blagues). ........................................................................... 48 Recette de spéculoos............................................................................................... 49 Pour les quadras et quinquas… Qu’est-ce être D.A.D.A ? ................................ 51 L’amitié .................................................................................................................. 53 Si .............................................................................................................................. 54 Au tribunal… ......................................................................................................... 55 Oplossing puzzel/ Solution du puzzle ................................................................... 57
OVERZICHT In dit nummer vertelt een patiënt zijn ervaringen in Melsbroek, vervolgens test hij de rolstoelvriendelijkheid van verschillende festivals uit en hij besluit zijn “Vlaanderen vakantieland “ in Toscane. Een andere patiënt vond de Westhoek al ver genoeg en vertelt. Petra Bober gaat door met haar artikelen over humor. De teksten “Marc” en “Misverstanden” proberen de praktijk aan de theorie te koppelen. Vanzelfsprekend houden onze verslagen over “Dialoog” u verder op de hoogte van eventuele oplossingen van bepaalde problemen of vragen. U krijgt méér informatie over verlaagde GSM-tarieven en over een nieuwe regeling i.v.m. elektronische rolstoelen voor niet volledig verlamde patiënten. Dr. Ketelaer vat voor ons een artikel samen over geneesmiddelen, gebruikt in de strijd tegen m.s..Hij somt voor- en nadelen op. Maar iedereen weet ook dat er steeds een hele batterij alternatieve geneesmiddelen ter beschikking staat. Bij een zodanig invaliderende ziekte zou je immers bij de duivel te biecht gaan. Arts en patiënte Els Huybregts bespreekt het gebruik van dergelijke middelen. Onze cybercafé-helpers vertellen over kerstavond in Polen. Dat en nog méér verneemt u in ons eerste nummer. A.W.
WIST U DAT? Dat Amelie Van der Vorst ons haar beste nieuwjaarswensen heeft toegezonden. Amelie is een bekend figuur in Melsbroek waar ze gedurende jaren vele patiënten heeft bijgestaan (met bezoeken, hulp bij de maaltijden e. z.). Sinds ze last heeft met haar gezondheid leeft ze nu in Perk, bij haar dochter, en kijkt uit naar een bezoek te Melsbroek om al haar vrienden van vroeger in de cafetaria te komen begroeten. Dit zal slechts mogelijk zijn na de winter. Ondertussen is een telefoontje zeker welkom op 02/751 88 89.
IMSO 2004/6
1
Overleden
Nous ont quittés:
Mejuffrouw
Malou De Leuze geboren op 15 maart 1924 overleden te Malle op 5 november 2004
IMSO 2004/6
2
De elektronische rolstoel weer betaalbaar voor de MS patiënt Op 21 januari 2005 verscheen, in het Belgisch Staatsblad een nieuw Koninklijk besluit (KB) van 12.01.2005, betreffende de terugbetalingsmodaliteiten voor hulpmiddelen voor patiënten met mobiliteitstoornissen. Dit artikel wens in een kort overzicht de bijdrage te schetsen van dit nieuw KB tot vaststelling van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen. Voor de publicatie van dit KB hadden MS patiënten die niet volledig verlamd waren aan de onderste ledematen geen recht op terugbetaling door de Ziekenkas van een elektronische rolstoel. Ze moesten het toen stellen met een tussenkomst van 550 € voor een gewone manueel aangedreven rolstoel daar waar de gemiddelde kostprijs van een elektronische rolstoel 10.000 € bedraagt, bedrag dat ze toen van eigen middelen moesten betalen. Het huidig KB stelt hier gelukkig een einde aan. In dit KB lezen we onder de rubriek ”Elektronische rolstoelen” het volgende: a) De elektronische rolstoel is enkel vergoedbaar voor gebruikers met een bewezen en definitieve volledige verplaatsingsstoornis. De gebruiker kan niet staan of stappen. Een zelfstandige transfer in en uit de rolstoel naar stoel, zetel of bed is ernstig beperkt zonder de hulp van een hulpverlener. De gebruiker beschikt niet over de kracht, coördinatie of uithouding in de bovenste ledematen om autonoom een manuele rolstoel aan te drijven en te besturen. Een besturing van de elektronische rolstoel is daarentegen wel mogelijk. De gebruiker beschikt over voldoende intellectuele en cognitieve vermogens en de uithouding om de rolstoel op een veilige en
IMSO 2004/6
3
oordeelkundige wijze te gebruiken zowel binnen als buiten. b) De elektronische rolstoel is ook vergoedbaar voor een gebruikerdie voldoet aan de specifieke functionele indicaties van een modulaire manuele rolstoel op voorwaarde dat hij school loopt, beroepsopleiding of herscholing volgt, werkt of een zelfstandige beroepsactiviteit uitvoert. Zonder gebruik van de elektronische rolstoel zijn deze activiteiten niet mogelijk. Dit moet blijken uit het multidisciplinair adviesrapport. c) Voor de gebruikers die lijden aan een evolutieve neuromusculaire aandoening, een evolutieve myopathie, multiple sclerose, chronische auto‐ immune inflammatoire polyarthritis volgens de definitie aanvaard door de Koninklijke Belgische Vereniging voor Reumatologie (reumatoïde artritis, spondyloartropathie, juveniele chronische artritis, systemische lupus en sclerodermie) of voor gebruikers met tetraparese of quadriparese, worden de typeringen voor de verplaatsingsstoornis, het staan of stappen binnenshuis en verplaatsingen buitenshuis zonder rolstoel verlaagd naar minimaal typering 3 (typering 3 beantwoordt aan een ernstige beperking of participatieproblemen welke zich situeren tussen 50 en 95 %). Voor die gebruikers moet het bewijs geleverd worden dat zij deze rolstoel effectief kunnen gebruiken. Uitgebreide informatie rond de procedure van aanvraag en aangaande ander materiaal i.v.m. mobiliteitstoornissen zoals scooters, statafels, driewielers, antidecubitus kussens e.a. vindt U eveneens in het K.B. dat U kan raadplegen via internet op www.just.fgov.be/index_nl.htm Wenst U bijkomende informatie gelieve dan contact op te nemen met Pascal Vanderbeeten, ergotherapeut, verantwoordelijke voor de Hulpmiddelen en rolstoelen in ons Centrum op tel. N° 02/753.16.99. Dr.P.Ketelaer
IMSO 2004/6
4
LACHEN IS GEZOND Vorige editie had ik het over ‘lachen’. Humor en het komische is daar een heel belangrijk aspect van. Omdat men humor nodig heeft om te kunnen lachen.
DEEL II: Wat is humor ? @ Humor betekent oog en gevoel hebben voor het grappige in situaties, bij personen of hun gedragingen, waar op één of andere manier iets onaangepast, iets onverwacht aanwezig is. Volgens Freud zijn er verschillende humorvarianten. Bijvoorbeeld één variant is degene die het mogelijk maakt om door de cultuur en de opvoeding verboden lustbronnen weer toegankelijk te maken. Een andere theorie beantwoordt aan de behoefte van de mens zich superieur te voelen ten opzichte van anderen en aan de behoefte ingewikkelde, moeilijke constucties te vatten en te creëren. Humor kan men ook gebruiken als afweerproces, om conflicten te relativeren of te hanteren, of om een krenkende situatie te ontvluchten. Men lacht ook om het herkenbare. Naargelang van het gebruikte medium kan men spreken van: ¾ Verbale humor zoals bij een limerick, cabaret, woordenspel, e.a. ( De Rechtvaardige Rechters, Raf Coppens, Geert Hoste, Chris Van Den Durpel….) ¾ Grafische humor zoals bij een cartoon, een karikatuur of bij strips.(Zak, Gal, en onze eigen kiné Yves Dedecker...”Sevy’) ¾ Pantomimische humor ¾ Muzikale (humoreske) humor Bij al deze vershillende vormen van humor, of het nu verbaal, grafisch, pantomimisch of muzikaal is, kan men bepaalde aspecten terug vinden zoals het uiterlijke, de imitatie, de herhaling en de omkering.
IMSO 2004/6
5
De typetjes van C. Van Den Durpel, bijvoorbeeld, omvatten al voorgaande kenmerken: De imitatie van BV’s (Bekende Vlamingen) : Jan Hoet, Prins Laurent, Jambers, e.a. doen ons allen een breuk lachen. (naast de imitatie ook het uiterlijke, de herhaling en de omkering) Benny B & Kamil Spiesens doen ons lachen om enerzijds hun uiterlijk en anderzijds hun imitatie van hun ‘anders’ zijn.
•
Ook Urbanus als zanger, zijn ‘kind’ zijn (omkering). Toon Hermans, de Nederlandse cabaretier was een grootmeester in zowel verbale als pantomimische humor. Of er nu sprake is van een imitatie, een herhaling, het uiterlijke, een omkering of andere, het doel is meestal bereikt : lachen Bronnen: Grote Nederlandse Larousse encyclopedie, 1975; Bober P.: eindwerk: 1997: “lachen is gezond, humor als vormingmiddel & Marc Bober
Petra Bober
PUB ORTHOPEDIE
IMSO 2004/6
6
Juni 1987 studeerde ik af als huisarts aan de V.U.B. Na een korte carrière van 6 maand werd mijn opleiding tot erkend huisarts in de kiem gesmoord door een zware postvaccinale encefalitis op mijn ENGERIX B vaccin. Omdat aanvankelijk de vermoedelijke diagnose van een ernstige multiple sclerose werd gesteld brak ik mijn opleiding tot erkend huisarts af en ging voor revalidatie eerst 5, en later 2 keer per week naar de MS-kliniek van Melsbroek. Vandaag heb ik mijn werk en opleiding tot erkend huisarts hernomen. Omdat ik 15 jaar geleden ook werd bestookt door mijn goedbedoelende omgeving met allerlei mogelijke behandelingen voor multiple sclerose besloot ik hierover voor mijn eindverhandeling een studie te maken: Ik heb 100 Nederlandstalige externe patiënten van de ms-kliniek ondervraagd naar hun ervaringen met al de niet wetenschappelijk erkende behandelingen. Het resultaat is verassend; bij deze een korte samenvatting van mijn besluiten:
Het gebruik van alternatieve geneeswijzen door ms-patienten
Multiple Sclerose is tot op de dag van vandaag een ongeneeslijke neurologisch invaliderende aandoening. De klassiek gevormde arts heeft dan ook de plicht om dit aan zijn patiënt mee te delen. Aanvaarden dat je ongeneeslijk ziek bent kan gepaard gaan met een verlies aan hoop. Niet alleen de patiënt, maar vooral ook zijn omgeving - vrienden, kennissen en artsen - is daarom permanent op de uitkijk naar een behandeling. Uit dit onderzoek naar de ervaringen van de MS-patienten van de MS-kliniek van Melsbroek blijkt het volgende: 45% heeft een alternatieve geneeswijze geprobeerd, 7 % is nog bezig met zijn alternatieve behandeling op het moment van mijn onderzoek (februari 2004) In dit onderzoek van MS-patienten die revalideren in de MS-kliniek van Melsbroek kunnen we geen statistisch verband aantonen tussen het al dan niet toepassen van een alternatieve geneeswijze en de opleiding, de woonplaats, het moment van de diagnose of de graad van invaliditeit, zoals dit wel in de litteratuur wordt teruggevonden. De onderzochte groep van eerder zwaar aangetaste MS-patienten van de MS-kliniek is inderdaad ook enkel representatief voor de meestal zwaarder aangetaste MS-patiënt die de MSkliniek opzoekt .
IMSO 2004/6
7
Ik veronderstel daarom dat voor deze specifieke groep het al dan niet gebruiken meer door andere factoren wordt bepaald, zoals bij voorbeeld de persoonlijkheid, ervaringen van de patiënt en de steun van zijn omgeving. Een argument voor deze stelling is het feit dat de meerderheid van de AG - gebruikers hier door hun omgeving mee in contact werden gebracht. Tevens stellen we vast dat er geen meergebruik is van alternatieve geneeswijzen in de eerste jaren na de diagnose. De meeste gebruikers van alternatieve geneeswijzen doen dit op aanraden van hun familie en vrienden. De voorschrijver en uitvoerder is meestal een arts die zich hoofdzakelijk met alternatieve geneeswijzen bezig houdt. Het valt ook op dat een belangrijk percentage ms-patienten zichzelf alternatief behandelt met als genezend aangeboden middelen waarvan men wetenschappelijk nooit enige werking heeft kunnen bewijzen. Samenvattend zien we dat hier, in tegenstelling tot wat we in de litteratuur terugvinden, de MS-patiënt die revalideert in de MS-kliniek, aan wie continu nieuwe behandelingen wordt aangeboden, daar regelmatig en onafhankelijk van het stadium van zijn ziekte zal blijven op ingaan. Het vaakst worden de klassiek gekende geneeswijzen als Homeopathie en Accupunctuur toegepast. Een enkeling probeert ook de meer nieuwe en specifiek voor MS aangeboden behandelingen zoals Tolpa en Bioresonantie. “Apitherapie” 1, een andere meer specifieke alternatieve aangeboden behandeling voor MS is (nog) niet gekend bij de patiënten van de MS-kliniek . In een meerderheid van de gevallen worden geen nevenwerkingen gesignaleerd. Enkele gerapporteerde nevenwerkingen waren uitputting, verwarring en een hoge kostprijs. In enkele gevallen gaf de alternatieve behandeling aanleiding tot opname op intensieve zorgen. Het aantal patiënten dat de verschillende soorten alternatieve geneeswijzen toepaste is in ons onderzoek te klein om significante conclusies te trekken maar we merken wel op dat de acupunctuurgebruikers in de meeste gevallen niet klagen van nevenwerkingen, met uitzondering van 1 patiënt die er gek van werd. Gevaarlijke nevenwerkingen zien we in ons onderzoek bij de homeopaten die soms gebruik maken van kruiden en diëten met in enkele gevallen een opname op intensieve zorgen tot gevolg. Alternatieve genezers beloven over het algemeen symptoomverbetering of stabilisatie. Slechts 1 en uitzondering beloofde zijn patiënt genezing. Deze beloofde resultaten worden in een meerderheid van de gevallen slechts gedeeltelijk of helemaal niet bereikt. 1
zie http://www.Apitherapie.nl
IMSO 2004/6
8
Hoewel over het algemeen wordt verondersteld dat alternatieve genezers een betere uitleg en begeleiding bieden dan de klassieke arts blijkt uit ons onderzoek dat de MS-patiënt,die de vergelijking kan maken, meer tevreden is over zijn klassieke behandeling! Dit geld niet alleen voor de uitleg en de begeleiding, maar ook voor het resultaat van de behandeling. Wanneer de tevredenheid over de alternatieve behandeling met de tevredenheid over de gevolgde klassieke behandeling wordt vergeleken is men gemiddeld meer tevreden over de gevolgde de klassieke behandeling dan over de gevolgde alternatieve behandeling. Dat is significant voor de uitleg en de resultaten van de behandeling. Een 5 % van de ondervraagden overweegt om een nog niet bewezen behandeling te proberen: het gaat hier over een in de pers als werkzaam aangeprezen behandeling die in werkelijkheid nog niet voldoende bestudeerd of op de markt is. De MS-patiënt heeft meestal geen inzicht in het feit of de hem aangeboden behandeling al dan niet wetenschappelijk onderbouwd is. Een voorbeeld hiervan is de respondent die T-cel vaccinatie - een klassieke behandeling die momenteel nog in een experimenteel stadium verkeert – als alternatief beschouwd en beschrijft. Dit is een merkwaardige uitzondering: in de regel zien we het omgekeerde: alternatieve niet bewezen behandelingen worden verkeerdelijk als bewezen en wetenschappelijk beschouwd. Ik concludeer het volgende: Wanneer de diagnose van een ongeneeslijke ziekte zoals MS gesteld wordt gaan patiënt en omgeving vaak zelf op zoek naar een mogelijke oplossing. Men hoopt die te vinden in de alternatieve behandelingswijzen. Van deze andere geneeswijzen is nooit enige positieve invloed op het verloop van de aandoening die meer is dan placebo bewezen MS-patienten die vergelijken zijn dan ook meer tevreden over hun klassieke behandeling dan over de uitgeprobeerde, vaak kostelijke en soms ook gevaarlijke alternatieve behandelingen. Toch voelt de MS-patiënt zich vaak verplicht om iedere kans op genezing te benutten, dit vaak op aandringen van zijn omgeving. Alternatieve genezers blijken zeer bescheiden in het beloven van resultaten aan de MS-patiënt. Toch worden de beloofde resultaten slechts in een minderheid van de gevallen bereikt. “It’s not the disease you die from, it’s the lack of hope”, Alan Osmond, MS-patient
IMSO 2004/6
9
Uit dit onderzoek blijkt dat de MS-patiënt nood heeft aan een goede uitleg en begeleiding. Dat de reguliere arts, niet alleen de neuroloog, maar vooral de huisarts perfect geplaatst is. Om deze steun te bieden blijkt uit de grotere tevredenheid van de MS-patiënt over zijn klassieke behandeling Ik wil dan ook iedere persoon met MS aanmoedigen om een goede huisarts te consulteren en elke arts om de uitdaging - de MS-patiënt bijstaan in het omgaan met zijn tot op heden ongeneeslijke ziekte - aan te nemen. Dr. Els Huybregts Email:
[email protected] Tel.: 02/267.81.71 G.S.M.:0478/44.02.78
4 Weken revalidatie in Melsbroek van 07/06/04 tot 02/07/04 Het verblijf in het ziekenhuis was zoals de vorige keer uitstekend, en de verschillende therapieën waren boeiend en nuttig. Vele nieuwe gezichten gezien en vrienden gemaakt, en ook bekende terug gezien. Een pluim voor de verpleegsters en verplegers, ook de therapeuten, want ze waren allemaal lief en behulpzaam. Ze zeggen dat het normaal is maar het is toch het vermelden waard !!! Voor de muziek liefhebbers heb ik nog een goede tip, tijdens de zomermaanden bezocht ik verschillende festivals. Sommige waren echt rolstoelvriendelijk aangekondigd, en dat moest dan ook gecontroleerd worden. Het eerste festival in de reeks die ik bezocht was "Couleur Café" en dat was echt rolstoelvriendelijk. De toiletten waren aangepast, een cabine met een brede deur, handgrepen en net en proper. In de tent waar verschillende optredens plaatsvonden, was een podium met hellend vlak waar je met de rolstoel op kon, en je begeleider mocht bij je blijven. Zo kon je zonder problemen over de hoofden van de andere festivalgangers kijken. Op het terrein lagen houten platen, zo kon je gemakkelijk met je rolstoel rijden. "Intro" is de naam van de organisatie die zich op verschillende festivals verdienstelijk maakt. Ter informatie het adres: verantwoordelijke Intro Bart Parmentier Sint Jorisstraat 1, 8800 Roeselare tel: 051/24.88.06 fax: 051/20.51.89 e-mail:
[email protected] www.intro.inclusie.be
IMSO 2004/6
10
WESTHOEK (11.09)
Dit is niet de datum van de aanvallen op de torens van New York maar het begin van het begin van de herfstvakantie die ik in een impulsieve bui als antwoord op een reclamefolder aan mijn echtgenote,de grote steun en hulp bij mijn handicap, in de streek waar zij is opgegroeid heb willen aanbieden. Het was de eerste datum die vrij was in het Domein Westhoek voor een veertiendaags verblijf in het hotel. Bij mijn aankomst kreeg ik een steek in mijn hart. In de mooie duinen van onze kust is een groot complex, een hotel en een school, opgetrokken. Onze eerste wandeling was een uitstap naar haar geboortedorp Coxsijde, naar het kerkhof waar de familie en de vrienden begraven liggen. De weg loopt door het natuurreservaat. Rechts van de straat liggen de bossen van het domein Hannecart met de wandelwegen, en links bestaat het natuurreservaat uit weiden waar een paard, geiten, schapen en kippen het gras kort houden. Bij de wandeling langs de Groener Dyck was het eerste bouwwerk een bunker, restant van de Duitse verdedigingswerken, een overschot van de Atlantic Wall. De 2de Canadese divisie die de linkerflank vormde van het geallieerde bevrijdingsleger had in 1944 zware gevechten te leveren op de Groene Dyck en de ganse kust. In de Westhoek zijn veel slachtoffers gevallen, jonge mannen werden geëxecuteerd of naar de concentratiekampen gestuurd. Door deze pijnlijke herinneringen aan onze vrienden verlegden wij onze wandelroute naar Nieuwpoort. Op het staketsel zijn wij goed uitgewaaid en kregen wij een dubbele dosis jodiumkuur. Woensdag hadden wij een zonnige dag maar toch een strakke zeewind, een wind waarvan de eoliennes* dankbaar gebruik maakten en lustig draaiden. Bij onze wandelingen langs Oostduinkerke, Koksyde en Nieuwpoort vonden wij regelmatig een vuilnisbak, deze werd altijd enkele meters vooraf aangekondigd door lege flessen, bierblikjes en andere afval. Die ongedisciplineerden hebben echter wel gezorgd voor arbeidsplaatsen: een oppervlaktedeskundige die gewapend met een mechanische grijparm en een grote vuilniszak van de gemeente al wandelend deze vuilnis inzamelt, en misschien ook een dierenarts die soms moet tussenkomen wanneer een dier deze vuilnis opeet en ziek wordt. * windmolens (nieuwe)- electriciteitsgeneratoren STAES ROGER
IMSO 2004/6
11
24 DECEMBER IN POLEN Polen is een land met intrigerende tradities en gewoontes. Het meest gevoelige moment van de kerstvakantie is de Kerst zelf. Het avondmaal op 24 december begint niet voor de eerste ster aan de hemel staat, dit ter nagedachtenis aan de ‘ster van Bethlehem’. Het menu voor deze speciale, onveranderlijke en uiterst uitgekiende aangelegenheid bestaat uit 12 gangen. Een voor elke Apostel. Een klein beetje stro wordt verspreid over het witte tafellaken, ter nagedachtenis van Jezus die in een kribbe geboren werd.
Er wordt altijd een bord bijgezet voor een
eventueel onaangekondigde gast, die vooral deze avond, niet mag uitgesloten worden. Dit om Jozef en Maria te gedenken die destijds op zoek waren naar een onderkomen. De avond begint met het breken van de gezegende hostie en het verdelen ervan waarbij elkaar de beste wensen worden overgebracht. De roze versie van de hostie gaat naar de dieren. Het breken en uitdelen van de hostie is de meest belangrijke ceremonie van de avond daar zij het symbool is van de verbintenis met Christus. Er wordt alleen vis geconsumeerd tijdens dit avondmaal ondanks het feit dat de Rooms Katholieke Kerk toelaat vlees te eten. Naast de vis is er ook nog soep, rode bietensoep, gedroogde paddestoelen, en een soort ravioli met allerlei vullingen ...
IMSO 2004/6
12
Kinderen wachten ongeduldig op het moment dat ze hun cadeautjes mogen open maken, maar eerst moeten ze een gedichtje voordragen of een liedje zingen. Het is de magische nacht: dieren kunnen spreken met een menselijke stem (wordt gezegd) en iedereen is beleefd en genereus. Er wordt steevast geloofd dat wat er gebeurd de avond van Kerstmis een stevig impact zal hebben gedurende het komende jaar. De nachtmis wordt meestal ingeleid door gemeenschappelijk gezang. Kerstdag zelf wordt meestal gevierd zoals een gewone zondag: uitnodigen van vrienden, kennissen en familie. Ewa & Piotrek
PUB DRUKKERIJ
IMSO 2004/6
13
Misverstanden Die ochtend had de keukendame mijn ontbijt wel vroeg op tafel gezet. Ik was nog naar het radionieuws op de televisie aan het luisteren, toen plots twee meisjes de kamer binnengegiecheld kwamen. “We komen u wassen.” “Bent u verdikt, mijnheer ?” “Neen”, zei ik, “Verdickt verblijft hiernaast, ik ben Werelds.” “Aha, mijnheer Mondaine”, zei de bruinharige, “ Goed dat we het weten.” Tijdens drie deuntjes van Eddy Kwally, Helmut Lotto en Koen Op Crucke werd ik ingezeept, afgespoeld, drooggewreven en aangekleed. Daarna werd ik met behulp van stalen Carolien op het toilet gemikt. De ladies verdwenen weer. Intussen kwam miss kitchen binnengebeend, ze gluurde even naar de badkamer en vroeg : “Hebt u al gedaan ?” Hongerig had ik mijn ontbijt in de gaten. “Ik ben nog niet begonnen”, zei ik dromerig. Gehaast liep ze weer de gang af met haar rammelkar. Na vijf minuten dook de blonde weer op, maar vóór ze kon binnenkomen, riep de voedseldame : “Hij is nog niet begonnen !” Twee minuten later onderging de brunette hetzelfde lot. Ik kon niet bij de bel en even later echode de hele gang : “Hij is nog niet begonnen.” “Hij is nog niet begonnen.” Voor de schoonmaakster die haar bevallig oog op mijn kamer had laten rusten, werd het zelfs in het Brussels vertaald : “Il n’est pas encore begonnèn.” Na 35 minuten werd ik uit mijn netelige positie bevrijd en voor mijn bord gezet. “Begin maar al te eten,” zei ze, “maar wees gerust hoor, in een wip ben ik met u klaar.” Verbaasd over het wel erg vreemde woordgebruik, staarde ik haar aan. Plots hoorde ik in de badkamer een diep gekreun : “Dat is hier nu altijd hetzelfde, je wil es wat doen,” blies ze, “en dan zit de sluiting klem.” Drie zuchten verder jammerde ze ontgoocheld : “Aan die twee hier zult u ook niet meer veel plezier beleven. Ze zijn helemaal plat. En de topjes zijn roestbruin en totaal verschrompeld.” Ongerust vroeg ik mij af of ze niet de verkeerde spullen aan ‘t uitpakken was. Ineens doemde ze triomfantelijk voor me open duwde me haar “twee platte, roestbruine en verschrompelde “ dingen onder de neus. Het waren de twee geoxideerde batterijen van mijn scheerapparaat. “Wat nu ?” vroeg ze. “Met elektriciteit gaat het ook,” suggereerde ik. Fluks werd ik geschoren. “Goed zo ?” informeerde ze. “Acht op tien,” zei ik, “je hebt te hard geduwd.” Wie uit het onderwijs komt, is het gewend zijn oordeel in cijfers uit te drukken. “Bent u al klaar met eten ?” vroeg ze. “Ik ben ...” zei ik. “Nauwelijks begonnen” wilde ik er aan toevoegen, maar bijtijds zweeg ik, anders was het einde helemaal zoek geweest. “Voor het vervoer is het nu te laat,” zei ze, “Ik breng je zelf wel naar beneden. Kiné, here we come.” Verder dan de deur van de lift zijn we niet geraakt. Om de bekende redenen natuurlijk. A.W.
IMSO 2004/6
14
Met vakantie in Toscane, In Venturina "La Ranocchiaia" Agriturismo Zaterdag 16 oktober We vertrokken zaterdag om 10u20 met tante Jinny naar de luchthaven. Wouter, Amélia en Teresa kwamen toe om 11 u, we konden dadelijk inchecken. Het vliegtuig van Alitalia" vertrok om 12u20. Met de rolstoel tot aan het vliegtuig, en dan overstappen in een supersmalle rolstoel om door de gang van het toestel te rollen tot aan mijn plaats, en dat onder deskundige begeleiding van een steward. Richting Milaan 1 u 45 vliegen en toen we daar aankwamen wachtte ons weer een verrassing. Een speciale lift met 2 begeleiders reed met ons naar de aankomsthal. Karen, Wouter, Amélia en Teresa mochten bij mij blijven. Dan nog even wachten op de volgende vlucht richting Pisa. Nog even tijd voor een sanitaire stop, en ook de toiletten waren rolstoelvriendelijk. De wachtruimte was speciaal voor de rolstoelgebruikers en hun familie. Toen het tijd was om naar het vliegtuig te gaan, kwamen opnieuw 2 begeleiders ons halen en reden met de lifttruck tot aan de deur van het vliegtuig, de lift naar omhoog en een verbindingstuk schoof uit en ikzelf zat in de smalle rolstoel en werd tot op mijn plaats gebracht. Als dat geen service is van Alitalia. Om een idee te geven, in Milaan worden elke dag 300 rolstoelgebruikers van en naar de vliegtuigen gebracht !!! Na ongeveer 40 min landden we in Pisa. Even wachten tot alle passagiers uit het vliegtuig waren gestapt, en de lifttruck kwam al aangereden. Naar de aankomsthal en dan wachten op de bagage, gelukkig waren alle reiszakken er en konden we navraag doen bij Europcar waar de wagen - een Renault Scénic met voldoende bagageruimte voor rolstoel en vier koffers stond. In Milaan was het mooi zonnig 22°maar in Pisa winderig en fris 17°. We reden nog een uur tot we in Venturina aankwamen aan onze vakantiewoning. Het was een prachtwoning, helemaal gerenoveerd. In de verbouwde boerderij waren 4 appartementen gemaakt. De woning die wij huurden voor 1 week was helemaal aangepast aan rolstoelgebruikers, naar de inkom liep een hellend vlak en de binnendeuren waren allemaal breed genoeg. De badkamerdeur was een schuifdeur, het toilet was aangepast met handgrepen en was verhoogd. Ook de doucheruimte was oké. Er was een klapstoeltje en een handgreep, er was geen op of instap, de afvoer van het water was centraal in de vloer gemaakt en de tegels waren antislip. Ook de wastafel was aangepast, en je kon ofwel met een stoel of met je rolstoel onder de wastafel en zo je toilet maken. Ook de bediening van de waterkraan was met een IMSO 2004/6
15
lange arm, wat zeer handig was, deze vakantie kon niet meer stuk. De vorm van vakantie die Wouter gekozen had heet "Agriturismo" maar had één voordeel, we moesten niet helpen met melken, druivenpluk, olijvenpluk, en kippen voeren. Dus tijd genoeg om te genieten van het mooie Toscaanse landschap en al dat lekker eten. Zaterdag in een ristorante "Otello" lekkere soep gegeten, dan pasta, en in Italië is die keuze vrijwel onbeperkt, dan nog een dessert, en om af te ronden een kleine koffie. Dan reden we richting ons verblijf, en konden moe maar gelukkig ons bed op zoeken. Het was vandaag al een heel toffe dag geweest, en ook een beetje vermoeiend, maar onze vakantie was al goed begonnen.
Zondag 17 oktober Goed geslapen, een beetje last gehad van spasmen, maar terug in vorm om een rustig ontbijt te nemen en een nieuwe dag te beginnen. Onze eerste uitstap ging richting kust, want daar zaten we vrij dicht tegen - 3 km. We bezochten "San Vicenzo", een aan de zee liggend stadje, dat buiten het seizoen erg rustig oogde. Het was die dag erg winderig, en de zee was woest en kwaad, op wie, daar hadden we het raden naar. We lieten ons dan maar eens goed uitwaaien, ikzelf had een goede reling gevonden deed mijn kine-oefeningen, blik op oneindig en verstand op nul. Wat kan zo'n zee toch mooi en inspirerend zijn met een vakantie. Zondagavond hebben Amélia en Karen lekker gekookt voor ons vijf, om in de sfeer te blijven gevulde pasta en spinazie, en daar nog een aangepast streekwijntje bij, meer moet dat niet zijn! Vandaag ook nog wat gezocht naar een medische dienst waar men mijn spuit Betaferon kon zetten, en daar was zelfs een dokter van dienst die dat wou doen. Er werd dan ook een afspraak gemaakt voor de volgende dagen, dinsdag- en donderdagavond (weeral een probleem minder.
Maandag 18 oktober tot en met zaterdag 23 oktober Maakten we verschillende uitstappen met de wagen, eigenlijk te veel om in detail te vertellen ik noem enkele plaatsen die we bezochten. Castagnetto Carducci, Suverreto, Massa Marittima, Venturina, Populonia, Castiglione Della Pascale, Follonica. En wat zeker op mijn harde schijf staat, is het bezoek aan het middeleeuws stadje met zijn smalle steegjes, pittoreske hoekjes, en de prachtige vergezichten over de valleien en dat was Campiglia Marittima. Wat nog het IMSO 2004/6
16
meeste indruk op me maakte, was de universiteitsstad Siena, zijn legendarische marktplaats waar elk jaar een ongelooflijke en spectaculaire paardenkoers gelopen wordt, op de "Piazza del Campo ". Ook zijn smalle en kronkelende straatjes, wat meer dan een bezoek waard was!!! De "Kathedraal" een brok gigantisch barok marmer kunstwerk, met talrijke kunstwerken zowel binnen als buiten, op de vloer, de koepels, de glasramen, het hout sculptuur werk, ik had met 2 ogen niet genoeg, zoveel was er te genieten. Voor iemand die een soortgelijke vakantie wil ondernemen een paar nuttige tips: •
Vergeet je parkeerkaart niet (voor rolstoelgebruikers).
•
In Italië zijn heel veel parkeerplaatsen met het gele symbool van een rolstoel.
•
Lekker eten kan je bijna overal en in de meeste restaurants en pizzeria's is veel aandacht en zorg besteed aan de toiletten voor rolstoelgebruikers. Rolstoelvriendelijke restaurants maken zich kenbaar door aan het raam een blauwe rolstoelsticker te kleven.
Zondag 23 oktober reden we richting Pisa, naar de luchthaven en aangezien we nog tijd genoeg hadden, bezochten we de befaamde toren. En inderdaad hij staat nog altijd scheef, die van Pisa. De kathedraal was ook indrukwekkend, en de sfeer er rond, de kraampjes met alle mogelijke versies van "de scheven ". Op het einde van het toeristisch seizoen, en de drukte was ook te pruimen. (maar daar hadden wij ook een beetje schuld aan) Mijn algemene indruk van Toscane, een heel mooie streek, vriendelijke mensen en buiten het seizoen, betaalbaar. Voor de dames en meisjes, knappe mannen en jongens, voor de mannen en jongens, mooie dames en toffe grieten, in de prijs begrepen. Wat opviel was de netheid in de stad en op het platteland, ook de vele vespa's en brommers, maar ja dat hoort nu eenmaal bij Italië. De vele hoogspanning pillonen en kabels die het landschap doorkruisen, aan stroom voorziening geen gebrek. Tot zover deze nabeschouwing, terug naar onze laatste vakantiedag. Voor we naar de luchthaven van Pisa reden nog een snelle hap in een pizzeria in het centrum, en dan luchthavenwaarts. De gewone incheckprocedure, en rolstoelbegeleiding zoals bij het vertrek, en we konden vertrekken richting Milaan voor een korte vlucht van ongeveer 50 min. Zonder problemen in Milaan geraakt. Kauwgom helpt bij het opstijgen en landen en dat was ik de vorige keer vergeten! IMSO 2004/6
17
Het nadeel van de rolstoelbehandeling is dat je als eerste op het vliegtuig zit, maar dat je er pas als laatste maar af mag. Ik gebruikte die tijd om de andere passagiers te observeren, of een praatje te maken met Karen als mijn oren niet dicht zaten. Voor we op het vliegtuig gingen was ik - in Milaan - nog even langs de medische dienst gepasseerd, om mijn spuit Betaferon te laten zetten. Dat gebeurde door de dokter van dienst, dat probleem was dus ook weer opgelost. Om 20u. zaten we in het vliegtuig richting Brussel, om 22u. landden we op Zaventem, nog even wachten tot iedereen uitgestapt was, en dan kwamen er 2 begeleiders mij van het vliegtuig halen en in mijn eigen rolstoel zetten. Het toeval wil dat één van begeleiders een ex-klant was van ons café, je merkt hoe klein de wereld is. Nog even wachten op de bagage, en dan naar de uitgang, tante Jinny stond al te wachten en dat deed veel plezier, zelfs na een korte week vakantie. Afscheid nemen van Wouter, Amélia en Teresa en dan de auto in richting Elewijt. Moe maar gelukkig na een week vakantie, en blij om weer thuis te kunnen slapen. Jan De Broeck Voor de geïnteresseerden ons vakantie adres: Agriturismo "La Ranocchiaia " www.ranocchiaia.com
Wij gaan terug met zijn allen zwemmen voor het
Onze Swimso 2005 heeft plaatst op zondag 24 april 2005. Aandacht aandacht aandacht aandacht aandacht Place to be : Zwembad Hofstade Bloso Inschrijven : Veerle DE BAERDEMAEKER Nationaal MS Centrum Tel : 02/753.16.81 IMSO 2004/6
18
PUB ORTEC
IMSO 2004/6
19
Huidige klinische vooruitzichten bij de behandeling van Multiple Sclerosis In December 2004 verscheen in een supplement van het tijdschrift Neurology een op puntstelling van de huidige therapeutische aanpak van MS. We dachten dat het nuttig was hier even bij stil te staan en een kort relaas te brengen over het huidig therapeutisch aanbod in MS. Hierbij kwamen ondermeer de volgende twee thema’s aan bod: A- Welke medicatie komt in aanmerking als basistherapie (platform therapy) bij de relapsing-remitting vorm van MS (RRMS) welke verloopt met opflakkeringen en periodes van herstel ? B- Welke therapie valt aan te raden bij patiënten bij wie de basistherapie niet bij machte is om het ziekteproces af te remmen ? A- De basistherapie (of platform therapie) bij de relapsing-remitting vorm van MS (RRMS). Niettegenstaande de bewezen efficiëntie van immunomodulerende medicatie op het ziekteverloop gebruikten in 2002 slechts 45 % van de Amerikaanse MS populatie, die hiervoor in aanmerking kwam, deze ziekte beïnvloedende medicatie (DMA : disease modifying agent). Hieruit blijkt dat het nodig is om de patiënten beter voor te lichten over de werking van deze stoffen die de frequentie van opflakkeringen kunnen reduceren en het verlies van zelfredzaamheid of de graad van handicap in het ziekteverloop kunnen vertragen. Hiervoor dient deze DMA medicatie zeer vroegtijdig te worden voorgeschreven. Onder DMA medicatie worden de volgende geneesmiddelen gerangschikt : interferon beta1b (Betaferon), interferon beta-1a (Avonex), interferon beta-1a (Rebif), Glatirameeracetaat (Copaxone). Deze serie aangevuld met mitoxantrone (Novantrone) die door de EDA werd erkend voor de snel evolutieve vormen van relapsing-remitting MS, de secundair progressieve vorm van MS en progressieve-relapsing vorm van MS. De best mogelijke basistherapie moet voldoen aan volgende criteria : maximale werkzaamheid, veiligheid, tolerantie, laag gehalte van neutraliserende antistoffen (Neutralizing antibody formation of NAb) en geschiktheid. Deze stoffen moeten zich ook lenen tot combinatie (Concomitant therapy) met andere geneesmiddelen zoals corticoïden, immunosuppressiva e.a. De interferon beta produkten (Avonex, Rebif, Betaferon) en Glatirameeracetaat (Copaxone) komen voor de basistherapie in aanmerking. Na kennisname van de vergelijkende studies tussen deze produkten besluiten de auteurs dat er belangrijke verschillen bestaan tussen de DMA’s die een rol gaan spelen bij de uiteindelijke keuze van het produkt. Zij besluiten dat rekening houdend met de aanwezige evidentie de interferon beta-1a het eerste keuze DMA produkt is. Alhoewel Mitoxantrone duidelijk werkzaam is om het aantal opflakkeringen en de handicap te beperken wordt dit produkt minder gebruikt wegens zijn potentiële cardiotoxiciteit en het zelden (in 0,07 %) optreden van leukemie. IMSO 2004/6
20
Omdat een produkt niet bij alle patiënten en in alle stadia van de ziekte werkzaam is wordt er aangenomen dat bij verdere doorbraak van de ziekte een combinatie therapie (concomittant therapy) aangewezen is. B- De combinatie therapie (Concomittant therapy) in MS Wanneer niettegenstaande de DMA behandeling de ziekte toch verder evolueert (met optreden van frequente opflakkeringen) en regresseert (met toename van de handicap) is deze vorm van therapie aangewezen. In eerste instantie dacht men de efficiëntie te kunnen vergroten door de dosissen van de DMA medicatie te verhogen doch klinische studies konden deze hypothese niet ondersteunen. Daarnaast traden er een naast meer uitgesproken ongewenste nevenverschijnselen ook verhoogde neutraliserende antistoffen op. De combinatietherapie werd voorgesteld vanuit de benadering dat verschillende geneesmiddelen een complementair aangrijpingspunt kunnen hebben op het ziekteproces (i.v.m. de multifactoriële en heterogene oorzaak van MS) en mekaar kunnen aanvullen. Aldus werd voorgesteld om de DMA medicatie (Interferon beta) aan te vullen met immunosuppressiva of anti-inflammatoire medicatie. Verschillende associaties werden reeds gedeeltelijk uitgetest of worden op dit ogenblik uitgetest o.v.v. gerandomiseerde, dubbel blind en placebo-gecontroleerde klinische studies : Interferon beta + Glatirameer acetaat : een eerste klinische studie op 25 patiënten met RRMS toonde aan dat het mogelijk was de nieuwe MS letsels te reduceren zonder nochtans de frequentie van de opflakkeringen en de graad van handicap te kunnen beïnvloeden. Op dit ogenblijk loopt er een studie met 750 patiënten. Interferon beta + Immunosuppressiva (Azathioprine, cyclophosphamide, mitoxantrone, methotrexaat), anti-inflammatoire niet steroïdale medicatie, en corticoïden. Deze prospectieve multicenter klinische studies zijn allemaal lopende en gebeuren over een groot aantal patiënten. Ze zullen binnen de komende 2 jaar duidelijkheid brengen. Doch is er nu reeds een beperkte preliminaire informatie beschikbaar over de werking van Mitoxantrone, corticoïden, cyclophosphamide, azathioprine, methotrexaat, mycophenolaat mofetil en de laatste generatie immunomodulerende agentia. Betreffende Mitoxantrone is het belangrijk te weten dat deze medicatie in de US en in Europa door de Overheid erkend werd voor de behandeling van RRMS en van de secundair progressieve vorm van MS (SPMS). Studies hebben uitgewezen dat deze medicatie, tijdens de tot 2 à 3 jaar beperkte behandeling, in belangrijke mate de progressie van de ziekte kan beïnvloeden zowel wat betreft het reduceren van de opflakkeringen als het beperken van de handicap. In de beschikbare partiële studies die er momenteel bestaan werd aangetoond dat de associatie met Interferon beta de frequentie van opflakkeringen kon beperken in 74 tot 92 % van de behandelde patiënten. Zoals reeds vermeld heeft deze medicatie een cardiotoxisch effect en dienen patiënten vooreerst een uitgebreid cardiologisch onderzoek te ondergaan alvorens te kunnen deelnemen aan deze behandeling. Dr. R. Gonsette (Melsbroek) was een IMSO 2004/6
21
van de allereerste onderzoekers die het gunstig effect (de reductie van de opflakkeringen) met deze medicatie kon aantonen. De associatie Inferferon beta + Corticoïden (3 tot 5 dagen 1 gr. per dag) zou en gunstig effect hebben op het aantal nieuwe MS letsels en onder vorm van prednisolone (15 mg per dag) werd het anti-inflammatoir effect versterkt. Cyclophosphamide is een cytotoxisch immunosuppressivum. In beperkte klinische studies werd aangetoond dat, in combinatie met interferon beta, een belangrijke verbetering wordt bereikt bij snel evoluerende MS welke gepaard gaat met veelvuldige opflakkeringen en snelle accumulatie van de handicap. Azathioprine in combinatie met Interferon beta blijkt in beperkte klinische studies eveneens nuttig om de frequentie van de opflakkeringen met 50 % te verminderen en de handicap te reduceren. Methothrexaat in combinatie met Interferon beta was bij machte om bij secundair progressieve vormen van MS de trage progressie van stoornissen tegen te gaan. Mycophenolaat mofetil een immunosuppressor van de nieuwe generatie werd samen met Inferferon beta bij RRMS uitgetest. De resultaten toonden een reductie aan van 72% der opflakkeringen. Natalizumab (Antegren) werd tot heden slechts in enkele klinische studies uitgetest bij RRMS en SPMS met hoopgevende resultaten. In zeer recente studie werd deze medicatie in combinatie met Interferon beta opgestart. Ook hier worden gunstige resultaten van verwacht. Tenslotte kan men besluiten dat de combinatie therapie, in de tot heden slechts beperkte studies, gunstige resultaten oplevert en dat deze combinatie therapie met nieuwe immunomodulatorische agentia naar alle waarschijnlijkheid zal leiden tot een meer efficiënte behandeling in MS. Samengevat door Dr.P. Ketelaer. Referenties Current Clinical Perspectives on the Treatment of Multiple Sclerosis. W.H. Stuart, Guest Editor. Suppl. to Neurology, Vol 63, N° 11, Suppl 5, Dec. 14, 2004, S1-S49. Selecting a disease modifying agent as platform therapy in the long-term management of multiple sclerosis. W.H. Stuart, S.Cohan and A.Achiron. Neurology, Vol 63, N° 11, Suppl 5, Dec. 14, 2004, p. S19-S27. Concomittant therapy for multiple sclerosis. W.H.Stuart and P. Vermersch. Neurology, Vol 63, N° 11, Suppl 5, Dec. 14, 2004, p. S28-S34.
IMSO 2004/6
22
PUZZEL NR° 1 2005 (nederlands)
IMSO 2004/6
23
MARC
Zijn vrouw ging niet werken en hij wilde toch in een riante villa in het bos wonen. Hij had dus elke week een dubbele opdracht in het onderwijs ,wat in die tijd nog mogelijk was. Een jaar vóór zijn terbeschikkingstelling zag hij het weer helemaal zitten . The sky was the limit. De bomen groeiden tot in de hemel .Binnenkort mocht alles en moest er niets meer. Elke dag zijn hobby, het schilderen ,beoefenen. Dagelijks een stevige boswandeling met de hond én een natje of een droogje in een plaatselijke kroeg of afspanning . Welgeteld drie maand is het goed gegaan .Toen sloeg het blinde noodlot toe. Een hersenbloeding maakte een brutaal einde aan alle illusies en dagdromen .Hij kan niet meer spreken en herkent je nog nauwelijks . Hij woont nu in een bejaardentehuis , vijftig meter voorbij de bocht opzij van zijn huis. Soms bezoeken we hem wel eens, maar dan zie ik alleen treurnis en narigheid . Thuis zie ik weer de échte Marc, de leperd die als een schaamteloze Reinaert de Vos de gebreken van een ander uitbuitte en / of tot eigen voordeel aanwendde. Hij durfde letterlijk alles. In volle les kwam hem eens de inspecteur opzoeken .Dat zinde hem helemaal niet. Die ochtend was dat voor hem een brug te ver. Hij legde tien minuten lang de theorie van Adam Smith uit, duwde het krijtje in de handen van de ander en zei ijzig kalm: “ En nu zal meneer de inspecteur jullie de rest vertellen. “ En die dééd dat nog ook. Hadden de leerlingen het ons niet verteld, we hadden het nooit geloofd. Als hij zijn zinnen op iets had gezet, haalde hij zijn slag thuis. Daar kon je gif op innemen . Zo heeft hij ooit een trip versierd naar een vakantieverblijf mét rondleiding en gratis etentje .Hij deed het altijd op dezelfde manier ,mét een kleine variant . En iedereen wist dat én tuinde er met muil en poten in. Als een paling in een emmer groene zeep gleed hij door de vingers. Op een dag – de computer was nog jong, 1984 of zoiets- had hij er schoon genoeg van punten op te tellen en gemiddeldes te berekenen. Hij trok naar de juiste man, de pater computer m.a.w. en begon die stroop om de baard te smeren .Hij als doctor in de wiskunde – wat niet waar was! – was als enige in de hele streek in staat een systeem te ontwikkelen dat alle uitslagen van alle klassen kon uittellen en het percentage per leerling kon berekenen . En dat zelfs nog vόόr de proefwerken begonnen. Iedereen kon de ander zien groeien. Elk woord maakte hem een centimeter groter. De volgende dag had hij de klus geklaard .De hele nacht had hij eraan gewerkt. Maar er was méér: per leerling had hij zijn gemiddelde en behaalde plaats voor dagwerk, proefwerk en totaal uitgerekend . Het systeem stond op poten. IMSO 2004/6
24
Zonder een spier te vertrekken , begon de ander de loftrompet te steken : “Ach, Jef, het spreekwoord is duidelijk :’Olie drijft altijd boven.’ Zoiets kan jij alleen .” De anderen lachten,maar gingen volmondig akkoord . Het jammerlijke was echter dat hij géén maat kende .Hij deed het ook als de tegenstander te licht uitviel. Zo hadden wij bij het CLB een assistent die zijn taak erg ter harte nam en die op een dag zelf voorstelde een klassenraad bij Marc te komen bijwonen. Zoals altijd bestond die raad uit 3 personen: de klassenleraar (Marc dus) en 2 leraren die in die klas onderwezen. Elke week werden leef- en leerattitudes van een aantal leerlingen besproken . Maar Marc zag de ander enkel als een pottenkijker en als hij ergens het land aan had, was het wel dat. Als vergaderplaats had hij een werktafel van de lerarenkamer uitgekozen . De ander zat al op hete kolen. Marc echter haalde een spel kaarten tevoorschijn en bromde :” René, ken jij iets van whist? “ Die wilde zijn goede wil en kennis van dit volksvermaak tonen en zei op gretige toon:”Ja, natuurlijk .”Wel, we beginnen hier altijd nogal ludiek , de boog kan tenslotte niet altijd gespannen staan. Eén frank per slag, bij troel is de vierde aas troef.” René was volledig uit het veld geslagen en accepteerde totaal beduusd zijn eerste vier kaarten. Hij ging met een bolle rug naar de ingang zitten en hield zijn dertien kaarten gebogen als een leerling die zijn buur wil verhinderen te spieken. Het eerste partijtje verliep rimpelloos . Het tweede begon. Maar er kwam een abrupt einde aan de “pret”. De directeur kwam in een sigarenwolk naar binnengeschreden. Zoals Reinaert bij Tibeert, haalde Marc de strop om de hals van de overijverige druiloor dicht. “ Pater directeur , René zit hier begot te kaarten, als ze dat ook al klassenraad noemen.” De ander viel als een kat op zijn poten en antwoordde streng : “Dat moet ik tegen zijn directeur zeggen.” René voelde zich op heterdaad betrapt en mompelde iets van ‘niet de gewoonte’ en ‘abnormaal’ en zo. De baas vond dan weer dat iedereen zoiets kon zeggen en alle anderen beaamden dat. En dat doe je al eens iets voor de toenadering tussen het CLB en de school en dan hebben ze je zό liggen. Marc van zijn kant heeft nooit meer last gehad van ongewenste indringers . André W. Onze leraar heette Frans Engels. Heel zijn leven had hij zijn Latijn gestoken in het geven van Duits en nog bleef het Grieks voor ons.(A.W.)
IMSO 2004/6
25
PUB HENDRIKS
IMSO 2004/6
26
Wenst U in aanmerking te komen voor een GSM voorkeurstarief ? Geachte lid,
Wist U dat U een aanvraag kan doen voor het bekomen van het GSM voorkeurtarief ?. Dit voorkeurtarief wordt U als MS patiënt aangeboden dankzij een initiatief van Stichting ʺCedricʺ en de welwillende medewerking van Proximus.
Het gebruik van de GSM moet de bestuurder van een aangepast voertuig (besturingsfuncties aan het stuur) de mogelijkheid bieden om hulp in te roepen bij panne of eventuele moeilijkheden, daar waar de praatpalen moeilijk te bereiken zijn (ook geldig voor personen die alleen buiten gaan met een manuele of elektrische rolstoel). U dient te weten dat dit voorkeurtarief enkel geldig is voor personen met een functiestoornis aan de onderste ledematen. Om deze reden vraagt de Stichting “Cedric” dat U hen een attest bezorgt (welk IMSO voor u gratis zal opstellen na overleg met uw neuroloog) en waarin uw handicap officieel erkend wordt.
U betaald uitsluitend het abonnement ProxiFun : 13,00‐Euro/maand. U geniet: • 60 minuten AnyTime gratis: nationale oproepen op elk uur van de dag naar vaste nummers of Proximusabonnees (Proximus, Mobistar, Orange) * • 60 minuten Proxiweekend gratis: nationale oproepen tijdens het weekend naar vaste nummers of Proximusabonnees * • Overdracht van de minuten: de ongebruikte minuten worden uitsluitend overgedragen naar de volgende maand (uitgezonderd speciale nummers: (0900,2424, ...).
Teneinde uw aanvraag zo objectief mogelijk te kunnen behandelen, vragen de Stichting “Cedric” U ons zonder verwijl het bijgevoegde formulier ‐ ingevuld en ondertekend ‐ samen met uw attest en de gevraagde documenten terug te sturen.
Van zodra deze papieren in hun bezit zijn zullen zij contact met u opnemen en u verder inlichten inzake de te volgen procedure voor het bekomen van het voorkeurtarief. Voor eventuele bijkomende inlichtingen kan u telefonisch contact opnemen met de Stichting Cedric (02/387.23.85). Inmiddels tekenen wij, met vriendelijke groeten.
Ch. KEMPENEERS Voorzitter IMSO 2004/6
27
Dr. P. KETELAER Ondervoorzitter
Hoe kan men het « Voorkeurtarief Cedric » bekomen? Schriftelijk of telefonisch, neem contact op met: Stichting Cedric ‐ Sekretariaat rue René Francq 7 ‐ 1428 Lillois
‐
‐
Tel: 02/387 23 85 ‐ Fax: 02/387 23 54. Per post ontvangt u dan: een lijst van de acht medische centra in België, met de coördinaten van de geneesheren die het attest waarbij uw handicap erkend wordt, kunnen bezorgen. een aanvraag voor het voorkeurtarief waarop u de voor ons noodzakelijke inlichtingen (persoonlijke coördinaten, rijbewijs, informatie betreffende uw voertuig... enz) dient in te vullen. Vanaf het ogenblik dat de Stichting Cedric in het bezit is van deze documenten, bezorgen wij u een formulier: Doorbreek de stilte. Wij blijven tot uw dienst voor meer inlichtingen.
Stichting Cédric, 72 rue Ramelot – 1428 Lillois –België Tel. 02/387.23.85 – Fax: 02/387.23.54 – e‐mail:
[email protected]
IMSO 2004/6
28
STICHTING CEDRIC AANVRAAG VOORKEURTARIEF INVULLEN IN DRUKLETTERS AUB NAAM ………….………………………………………………………………………………………… VOORNAAM …………………………………………………………………………………………… ADRES:…………………………………………………………………………………………………. TELEFOONNUMMER……………………………….. E‐MAIL……………………………………… BEROEP ………………………………………………………………………………………………….. Indien U lid bent van TOURING, N° :……………………………………………………………….. GEBOORTEDATUM ………………………………………………………………………………… AARD VAN DE HANDICAP ………………………………………………………………………… ROLSTOEL: JA ‐ NEEN BEZIT U REEDS EEN GSM ?.................................... ALS JA, N° ......................
VOERTUIG: (enkel in te vullen voor de personen die zelf met de wagen rijden) merk: ……………………………….. type: …………………………. nummerplaat:……………… groene kaart afgeleverd door: …………………………………………………………………………. polisnummer:……………………………………… geldig tot: ………………………………………. aanpassing aan het voertuig door …………………………………………………………………….. technische controle op : ……………………………………………… door: ........................................ Opgemaakt te………………………….. op ………………………….. Handtekening Document invullen en terugbezorgen aan de Stichting Cedric (rue René Francq 7, 1428 Lillois), samen met het medisch attest en de fotokopie recto verso van het rijbewijs. Geen aangetekende zending a.u.b.
IMSO 2004/6
29
MS Centrum Melsbroek vzw Van den Heede René C3/311 Vanheylenstraat 16 1080 Steenokkerzeel
Melsbroek, 6 oktober 2004 Telenet Liersesteenweg 4 2800 Mechelen Geachte Heren, Betreft: ExpressNet voor mindervalide personen. Met als TV spot: “… wij geven een digitaal fototoestel – de eerste 6 maanden het internet voor slechts 29 euro per maand – dan zullen alle Belgen van het snelle ADSL-internet van Belgacom kunnen genieten…” …en zelfs in oktober geven we de modem en de eerste maand GRATIS !… wil Belgacom de race van het ‘ Internet ‘ trachten te winnen. Ondertussen wacht ik nog steeds op een antwoord op mijn vele brieven aan Belgacom om een beetje sociale medewerking. Te weten: Ik ben een alleenstaande 62 jarige MS patiënt met een bilaterale spastische quadriparese waardoor ik voor 100% invalide ben. Aangezien ik het WIGW statuut geniet krijg ik reeds gedurende verschillende jaren een vermindering van 50% op mijn telefoonkosten Tijdens mijn revalidatieperiode in de MS-kliniek in Melsbroek heb ik kunnen kennis maken met de grote voordelen van het Internet voor ons mindervalide. Enerzijds als bron van informatie en documentatie, anderzijds om desondanks onze beperkte mobiliteit ons te helpen om thuis vanuit onze rolstoel zelf bestellingen, ja zelfs inkopen te doen!. Omwille van mijn beperkte handfunctie ben ik genoodzaakt om mijn computer met behulp van mijn kinbesturing te bedienen. Hierdoor verlies ik dikwijls veel nutteloze en vooral veel kostbare tijd. Om die reden zou een jaarabonnement op ExpressNet voor mij zeer nuttig zijn. Aangezien ik echter het WIGW statuut heb, dus een beperkt invaliditeitsinkomen heb, en wij van het ADSL-internet enkel overdag tussen 9 en 21 uur kunnen genieten, zou ook hier een sociaal tarief van 50% vermindering zeer interessant zijn. Mag ik u daarom beleefd verzoeken dit bij u te laten onderzoeken en ik hoop dat “Telenet ook voor mij de wereld opent!” Bij voorbaat dank, en met achting. Van den Heede René IMSO 2004/6
30
Anniversaires – Verjaardagen
Hartelijke Gelukwensen !!! Chaleureuses Félicitations !!! MAART - MARS VAN SNICK Mr. Jacques HAYEN Mevr. Maria LAMARQUE Bernadette KENNIS Dhr Daniël KALOGEROPOULOS Mevr Rosa EL BENNI Omar NIJS Christiane RAEMDONCK Dhr. Gerard HERMANS Marleen (Baeten) VERBEKE Rita (Debels ) SMEKENS Werner EMMERECHTS Dhr.Marcel LUYCKFASSEEL Francine LAUWENS Rudolf SMET Kurt WERELDS A. (Van Vaerenbergh H.) MILLAN Anna EYCKMANS Maria VERRECK Mevr. Lisette DESWAEF Irene WYCKMANS Anne VANTAELEN Pascal OLBRECHTS Mr. Jozef ERWOINE Josette (Hardy J.H.) DE POOTER Mr. Rudiger HUYGENS André (Vangelder) DE WEVER Jozef PULICI Michelangelo DEWINTER Simonne ROELS Erwin VAN ROOSBROECK Jos VAN NOBELEN Mr. Etienne LESSIR Dominique STOCKX Mevr. Cecile VAN HECKE Mr. Julien LE RICHE Mr. Marcel ABAS Dhr.Raymond VERVOORT Martha SNEIDERS Jean-P. DE COUX Annie TRAEN J. (Ovenberghe M.) VAN DAM Marie (Bisschot)
IMSO 2004/6
HALLE MELSBROEK HORRUES SCHILDE ANDERLECHT BORGERHOUT GRIMBERGEB WAASMUNSTER BEVEREN HOEVENEN DEURNE MECHELEN VILVOORDE MECHELEN LONDERZEEL DENDERHOUTEM VILVOORDE AARTSELAAR HEVERLEE HERSEAUX BERINGEN WAUTHIER-BRAINE BEIGEM BEYNE-HEUSAY OVERPELT TESSENDERLOO HEIST O/D BERG FONTAINE-EVEQU AALST LIEDEKERKE PUTTE KORTENBERG FOREST MEISE AALST KORTENBERG ANTWERPEN SCHOTEN OVERIJSE HOTTON (Hampteau) BLANKENBERGE LINKEBEEK
31
Anniversaires - Verjaardagen Hartelijke Gelukwensen !!! Chaleureuses Félicitations !!! APRIL - AVRIL STROOBANT Mevr. Gaby CALVO Jorge - Ruisanchez VAN SNICK Christiane OLECH – KRIJSTEK VAN LANDEGHEM Debora GIJSBRECHTS Mevr. Agnes VANHAVER Isidoor VANTILT René DE JONGE Erna (De Gendt A.) MUYLDERMANS Melania HEIREWEGH Mevr. Monique VAN EESBEEK Philippe STASSYNS Mr. Rudy BARTHELEMY Luc ZENGERS Marie-Paule DE WIT Mevr.Monique DE SCHUYMER Rositta ZAMMUTO Rosa VANDENWIJNGAERDEN Josée GIANCATERINI Gabriele CUVELIER Marleen (Vercruysse H.) D'HOE Ivonne (Roeland Gust.) GOVAERTS M.J. (De Corte) SALIEN Dhr. Georges DEDECKER Mevr.Josephina DUINSLAEGER Mr. Rony LIMPENS Jurgen PINKOWSKI Marie (Res. AL ESCH) LODEWIJCKX Dhr. René CHEVALIER Bernard
WETTEREN EVERE HALLE HOUTHALEN-HELCHTEREN
SINT NIKLAAS BEERZEL WATERM-BOITSFORT
BRUSSEL EDEGEM WEERDE HAMME BRUXELLES BUGGENHOUT MECHELEN LANAKEN LEBBEKE DEINZE HOUDENG-GOEGN ZOUTLEEUW NOIRCHAIN ELENE MAARTENS-BODEGEM
AFFLIGEM WAGNELEE PUURS BRUGGE DENDERMONDE ESCH-surALZETTE EVERE OHEY
IMSO 2004/6
32
Les chaises roulantes électroniques de nouveau à un prix abordable pour les patients atteints de SEP. Ce 21/01/05 un nouvel arrêté royal vient de paraître concernant les conditions d’intervention financière de l’INAMI dans le matériel destiné à améliorer les difficultés de déplacement des patients. Cet article vise à vous donner un bref aperçu de cet arrêté royal (A.R.), du 12 janvier 2005, modifiant lʹarrêté royal du 14 septembre 1984 établissant la nomenclature des prestations de santé en matière dʹassurance obligatoire soins de santé et indemnités. Pour tous les détails il vous renvoie à la publication au Moniteur du 21.01.2005 mais dans ce bref aperçu nous avons tenu à vous avertir au plus tôt des renseignements suivants : Avant la date de publication de ce nouvel arrêté, les patients n’avaient droit au remboursement d’une chaise roulante électronique que si ils étaient complètement paralysés des membres inférieurs. Ceci a eu pour conséquence qu’au cours des dernières années les patients devaient payer leur chaise roulante électronique de leurs propres deniers, l’intervention de la Mutuelle se limitant à 550 € sur un montant approximatif de 10.000 €. Heureusement le nouvel A.R. met fin à cette situation insupportable. Dans l’A.R. nous lisons ce qui suit : Les voiturettes électroniques a) La voiturette électronique est uniquement remboursable pour les utilisateurs présentant des difficultés de déplacement complètes, démontrées et définitives. Lʹutilisateur ne peut se tenir debout ou marcher. Un transfert autonome de la voiturette vers une chaise, un fauteuil ou le lit et inversement, est extrêmement limité sans lʹaide dʹune tierce personne. Lʹutilisateur ne dispose pas au niveau des membres supérieurs, de la force, la coordination ou lʹendurance nécessaire pour propulser et conduire une voiturette manuelle. La conduite dʹune voiturette électronique est par contre possible. IMSO 2004/6
33
Lʹutilisateur dispose de facultés intellectuelles et cognitives suffisantes ainsi que dʹassez dʹendurance pour utiliser la voiturette dʹune façon sûre et judicieuse tant à lʹintérieur quʹà lʹextérieur. b) La voiturette électronique est également remboursable pour lʹutilisateur satisfaisant aux indications fonctionnelles spécifiques dʹune voiturette manuelle modulaire à condition quʹil fréquente lʹécole, suive une formation professionnelle ou un recyclage, quʹil travaille ou exerce une activité professionnelle indépendante. Ces activités ne sont pas possibles sans lʹutilisation dʹune voiturette électronique. Le rapport dʹavis multidisciplinaire doit lʹattester. c) Pour les utilisateurs souffrant dʹune maladie neuromusculaire évolutive, dʹune myopathie évolutive, de sclérose en plaques, dʹune polyarthrite chronique inflammatoire dʹorigine immunitaire selon les définitions acceptées par la Société Royale Belge de Rhumatologie (arthrite rhumatoïde, spondyloarthropathie, arthrite rhumatoïde juvénile, lupus erythémateux et sclérodermie) et pour les utilisateurs avec tétraparésie ou quadriparésie, les codes qualificatifs du trouble du déplacement, de la station debout ou de la marche à lʹintérieur et du déplacement à lʹextérieur sans voiturette sont réduits au code qualificatif minimal 3 (le code qualificatif 3 correspond à : grave limitation ou problème de participation, se situant entre 50 et 95 %). Pour ces utilisateurs, il faut apporter une preuve quʹils peuvent effectivement utiliser cette voiturette. L’A.R. peut être consulté sur internet : http://www.just.fgov.be/index_fr.htm Pour tout renseignement complémentaire je vous conseille de prendre contact avec Pascal Vanderbeeten, ergothérapeute, responsable au Centre dans le domaine des “Aides techniques ‐Chaises roulantes” au n° 02/753.16.99. Dr.P. Ketelaer
IMSO 2004/6
34
WESTHOEK (11 09)
Quant à moi, ce n’est pas seulement la commémoration des attaques contre les tours de New York, mais le début de mes vacances d’automne. Dans un élan impulsif, j’avais répondu à une publicité. Pour faire plaisir à ma femme, mon soutien et mon aide dans mon handicap, je voulais lui offrir des vacances dans la région de son enfance. C’était le premier jour disponible dans l’hôtel du Westhoek. Nous devions y passer quinze jours. A notre arrivée, j’étais malheureux de découvrir un grand complexe, une école et un grand hôtel dans la réserve flamande, dont une partie était demeurée intacte, à coté de l’hôtel. La réserve est composée de deux parties: les bois du domaine Hannecart et des prairies entretenues par un cheval, des chèvres, des moutons et des poules. Lors de notre première promenade, le long du Groenen Dyck, la première construction qui sautait aux yeux était un bunker allemand faisant partie des travaux de défense de notre littoral. Ces fortifications étaient destinées à freiner la deuxième division canadienne, le flanc gauche des armées de libération en 1944. Pour ne plus penser à cette période, durant laquelle beaucoup de jeunes furent exécutés ou enfermés dans les camps de concentration, nous avons modifié notre itinéraire, en direction de Nieuport. Là, sur l’ estacade, nous nous sommes bien aérés. Une véritable cure d’iode ! Lors des promenades à Oostduinkerke, Coxyde ou Nieuport, nous trouvions une poubelle à chaque kilomètre. Elles étaient toujours annoncées par des déchets posées à leur pied : bouteilles, canettes de bière ou papiers sur la rue ou même dans les prairies. Et dire qu’ on parle d’écologie ! Mais ces indisciplinés donnent du travail ! Nous avons rencontré tous les jours un employé municipal, équipé d’un vêtement réfléchissant, d’un bras mécanique et d’un sac poubelle livré par la commune qui ramassait ces ordures. N’y aurait-il pas lieu de faire aussi appel à un vétérinaire quand un animal ne digère pas la saleté ?... STAES ROGER
IMSO 2004/6
35
LE 24 décembre en Pologne Ewa & Piotrek raconte : La Pologne est un pays plein de traditions intrigantes et de coutumes. Noël fait partie d’un moment très émouvant pour une famille polonaise. En souvenir de l’étoile de Bethlehem, le repas du 24 décembre commence seulement après avoir vu les premières étoiles au ciel. Pour cette occasion, le menu est traditionnel, inchangeable et bien planifié. Le repas, pour cette fête, existe en 12 plats, un pour chaque apôtre. Traditionnellement, un peu de paille sera dispersée sur le tapis de table blanc en mémoire de la naissance du Christ dans un bac à foin. La table sera dressée pour une personne qui pourrait éventuellement venir à l’improviste, et qui, surtout ce soir là, ne peut pas se sentir rejetée. Tout ceci pour nous rappeler qu’aussi Joseph et Marie cherchaient un abri. Le dîner de Noël commence en fractionnant l’hostie, qui a été bénie par l’église chrétienne romaine. Cette hostie sera partagée entre les gens en se souhaitant les meilleurs vœux. L’hostie de couleur rose est donnée aux animaux. Fractionner l’hostie et la partager est la cérémonie la plus importante de la soirée. Elle est le symbole de l’union avec le Christ. Pas de viande : le dîner se compose uniquement de poisson. Toutefois cette règle ayant été revue, la viande est maintenant permise, mais le vrai repas traditionnel reste celui sans viande. D’autres plats sont des soupes, soupe de betteraves rouges, soupe de poissons ou
IMSO 2004/6
36
soupe aux champignons secs, choucroutes aux champignons sauvages, compote de fruits secs, sorte de raviolis farcis, des nouilles, etc.… Les enfants attendent impatiemment la fin du repas pour récolter les cadeaux sous l’arbre, mais ils doivent préalablement réciter un poème ou chanter une chanson. C’est la nuit de la magie : les animaux parlent, les gens sont polis et généreux. La coutume veut que ce qui se passe la nuit de Noël, aura un impacte sur ce qu’il se passera pendant l’année à venir. Le point d’orgue de la fête est la Messe de Minuit. Les enfants portent, le jour de Noël, une étoile illuminée et chantent de porte à porte. Ils se rendent également en ville dans l’espoir de récolter plus de cadeaux. Le jour de Noël se passe généralement comme le dimanche : invitation de la famille, amis,… pour le dîner ou le souper. Ewa, Piotrek
PUB DRUKERIJ
IMSO 2004/6
37
Perspectives actuelles dans le traitement de la sclérose en plaques. En décembre 2004 a paru dans le supplément du journal Neurology une mise au point sur l’approche actuelle du traitement de la sclérose en plaques. Nous pensons qu’il est opportun de rapporter brièvement son contenu. Deux thèmes ont notamment été abordés : A- Quelle médication rentre en ligne de compte pour constituer le traitement de base (platform therapy) dans la forme évoluant par poussées et remissions, dénommé en anglais relapsing remitting MS (RRMS) ? B- Quelle médication choisir quand cette thérapie de base s’avère insuffisante pour ralentir l’évolution spontanée de la maladie ? A- Traitement de base dans la forme évoluant pas poussées et rémissions En 2002, seulement 45 % de la population S.E.P. américaine, satisfaisant aux critères de sélection pour la prise des médicaments ayant une action sur le cours de la maladie (DMA : disease modifying agent), ont pris un traitement immunomodulateur et ce, malgré l’ efficacité prouvée par les études cliniques. Il s’avère dès lors nécessaire de mieux informer les patients sur l’action des substances réduisant la fréquence des poussées et le degré de handicap au cours de la maladie et qu’il convient de prescrire la médication DMA de façon très précoce. Sous la dénomination médication DMA on entend : L’interferon beta-1b (Betaferon), interferon beta-1a (Avonex), interferon beta-1a (Rebif) et l’acétate de Glatiramer (Copaxone). Cette liste est complétée par la mitoxantrone (Novantrone), reconnue par l’ EDA pour le traitement des formes à évolution rapide par poussées et remissions, des formes secondaires progressives et des formes progressives associées à des poussées évolutives. Le meilleur traitement de base doit correspondre aux critères suivants : efficacité maximale, sécurité, tolérance, seuil limité des anticorps neutralisants (Neutralizing antibody formation of NAb) et application appropriée. Ces substances doivent pouvoir être associées à d’autres médicaments (Concomitant therapy) tels que les corticoïdes, les immunosuppresseurs et autres. Les interférons (Avonex, Rebif, Betaferon) et l’acétate de Glatiramer (Copaxone) rentrent en ligne de compte. A partir des études comparatives entre ces différents produits DMA, les auteurs constatent l’existence de variations importantes concernant l’efficacité, la tolérance, le taux d’anticorps etc., facteurs qui détermineront pour chaque cas individuel le choix du médicament. Compte tenu de toutes ces informations les auteurs retiennent comme DMA de premier choix, l’interferon beta-1a, sachant par ailleurs qu’un seul produit ne parvient cependant pas à assurer une efficacité chez tous les patients, ni dans tous les stades de la maladie.
IMSO 2004/6
38
Bienque la Mitoxantrone présente une efficacité certaine pour réduire les poussées et la limitation du handicap, ce produit est moins fréquemment utilisé à cause de sa cardiotoxicité et de l’apparition, très rare de leucémie dans 0,07 % des patients, soit 7 sur 10.000 patients traités par la Mitoxantrone. B- La thérapie par association de médicaments (Concomittant therapy) Si malgré le traitement DMA, la maladie poursuit son évolution avec de fréquentes poussées et évolue vers une accentuation du handicap, cette deuxième forme de thérapie s’impose. Dans un premier temps on a cru pouvoir augmenter l’efficacité en augmentant les dosages des médicaments mais les études ont montré que cette hypothèse ne pouvait pas être confirmée. Par ailleurs l’augmentation des doses provoque un renforcement des troubles secondaires néfastes et des anticorps neutralisants obligeant l’arrêt du traitement. La thérapie par association est basée sur le concept que différents médicaments ont un moyen d’action complémentaire sur le cours de la maladie agissant ainsi à différents niveaux. Il est bien connu que la sclérose en plaques est une maladie dont la cause est multifactorielle. Ainsi a-t’on proposé d’associer la médication DMA (Interferon beta) avec des immunosuppresseurs ou des anti-inflammatoires. De nombreuses associations médicamenteuses ont ainsi été proposées. Certaines ont fait l’objet d’études cliniques randomisées, en double aveugle et controlées par rapport à un placebo : Interferon beta + acétate de Glatiramer: une première étude sur 25 patients avec RRMS a démontré leur efficacité à réduire les lésions anatomiques sans réduire pour autant le nombre des poussées ou le degré de handicap. Actuellement une étude sur 750 patients est en cours. Interferon beta + Immunosuppresseurs (cyclophosphamide, mitoxantrone, méthotrexate), anti-inflammatoires non stéroidiens (azathioprine), corticoïdes. Des études multicentriques prospectives sur un grand nombre de patients sont actuellement en cours. Ils nous apporteront endéans les deux ans plus de clarté. Il existe cependant déjà une information préliminaire concernant l’efficacité des associations avec ces derniers médicaments : Concernant la Mitoxantrone, il est à retenir que ce médicament a été reconnu par les Instances Publiques des Etats –Unis et en Europe pour son efficacité dans le traitement des patients RRMS et patients MS ayant une forme secondaire-progressive (SPMS). Les études ont montré que cette médication pendant le temps de 2 à 3 ans durant lesquels il peut être administré, s’accompagne d’une nette réduction de la progression de la maladie tant en réduisant le nombre des poussées qu’en limitant le handicap du patient. Quelques rares études actuelles associant la Noventrone et l’ Interferon beta ont montré que la fréquence des poussées est observée dans 74 % à 92 % des patients traités. Ce médicament, à caractère cardiotoxique, nécessite une sélection des patients ainsi qu’un contrôle cardiaque régulier. Notons que le Dr. R. Gonsette (Melsbroek) a été un des tous premiers investigateurs ayant montré l’effet réducteur sur la fréquence des poussées. IMSO 2004/6
39
L’association de l’ Interferon beta + Corticoïdes (administrés pendant 3 à 5 jours 1 gr. per dag) réduirait le nombre de nouvelles lésions démyélinisantes : sous interféron beta + prednisolone (15 mg par jour) l’effet anti-inflammatoire serait renforcé. La Cyclophosphamide est un immunosuppressif cytotoxique. En la combinant, dans quelques études préliminaires, avec l’interféron beta, on observe dans les formes très évolutives, une amélioration importante au cours des études préliminaires. L’Azathioprine associée à l’ Interferon beta semble également efficace pour réduire le nombre de poussées : elle pourraient se réduire de 50 % et réduire le handicap. En associant le Méthothrexate et l’Interferon beta, il a été possible dans les formes secondaires progressives de ralentir la progression de la maladie. Le Mycophenolate mofetil, un immunosuppresseur de la dernière génération, associé à l’Inferferon beta a été étudié dans les formes RRMS. Les résultats ont montré une réduction des poussées à 72 %. Le Natalizumab (Antegren) a jusqu’à présent été testé au cours de quelques rares études cliniques dans les formes RRMS et SPMS ; les résultats ont été très encourageants. Très récemment une étude clinique combinant l’Antegren et l’Interferon beta a été démarrée. Ici aussi nous espérons des résultats très positifs. Enfin, nous pouvons conclure à des résultats très encourageants de la thérapie concommitante : bienque les données se limitent à des études préliminaires, les résultats sont très favorables. La combinaison avec les nouveaux agents immunomodulateurs nous guidera selon toute vraisemblance vers un traitement plus efficace de la sclérose en plaques.
Synthèse faite par le Dr.P. Ketelaer.
References Current Clinical Perspectives on the Treatment of Multiple Sclerosis. W.H. Stuart, Guest Editor. Suppl. to Neurology, Vol 63, N° 11, Suppl 5, Dec. 14, 2004, S1-S49. Selecting a disease modifying agent as platform therapy in the long-term management of multiple sclerosis. W.H. Stuart, S.Cohan and A.Achiron. Neurology, Vol 63, N° 11, Suppl 5, Dec. 14, 2004, p. S19-S27. Concomittant therapy for multiple sclerosis. W.H.Stuart and P. Vermersch. Neurology, Vol 63, N° 11, Suppl 5, Dec. 14, 2004, p. S28-S34.
IMSO 2004/6
40
PUZZEL fr
IMSO 2004/6
41
Aimeriez‐vous bénéficier d’un tarif réduit pour vos communications par GSM ? Cher Membre, Grâce à lʹinitiative de la fondation Cédric et avec l ʹaimable collaboration de Proximus vous pouvez disposer d ʹun tarif solidarité GSM. Le tarif préférentiel permet au conducteur d’un véhicule adapté (commandes au volant) ainsi quʹà lʹutilisateur d ʹune chaise électrique de contacter lʹextérieur en cas de panne ou de difficulté (bornes de secours, cabines téléphoniques, sonnettes ...inaccessibles). Ce tarif est donc limité aux seuls moins valides, handicapés des membres inférieurs. La Fondation Cédric vous demande de leur adresser l ʹattestation relative à la reconnaissance du handicap. Celle‐ci peut être obtenue gratuitement auprès de l’IMSO qui la remplira pour vous après concertation avec votre neurologue. Seront à votre charge le prix de lʹabonnement ProxiFun : 13,00‐Euro/mois. Vous bénéficierez de: • 60 minutes gratuites AnyTime : appels nationaux à nʹimporte quelle heure vers des numéros fixes ou mobiles (proximus, Mobistar, Orange) * • 60 minutes ProxiWeekend gratuites: appels nationaux le week‐end vers des numéros fixes ou Proximus * • Report des minutes : les minutes non utilisées sont reportées au mois suivant (excepté appels spéciaux : 0900, 2424...). Afin de traiter votre demande avec le maximum d ʹobjectivité, nous vous prions d’envoyer à la Fondation Cédric, sans tarder, le formulaire ci‐joint en ayant pris soin de le compléter, de le signer et dʹy annexer les attestations et documents requis. Dès réception de ces documents, la Fondation Cédric vous contactera pour vous signaler la marche à suivre afin dʹobtenir votre tarif solidarité. Tout renseignement complémentaire peut être obtenu par téléphone au siège de la fondation (02/387 23 85). Veuillez agréer, cher Membre, lʹassurance de nos sentiments très cordiaux. C. KEMPENEERS
Dr.P.KETELAER
Président
Vice‐Président
IMSO 2004/6
42
Marche à suivre pour lʹobtention du tarif « Solidarité Cédric». Adressez‐vous, par téléphone ou par écrit, auprès de : Fondation Cédric ‐ Secrétariat
rue René Francq 7 ‐ 1428 Lillois
Tél. : 02/387 23 85 ‐ Fax: 02/387 23 54 Vous recevrez alors par envoi postal:
‐ une liste des huit centres médicaux répartis en Belgique, avec les coordonnées des médecins à contacter pour obtenir une attestation nécessaire à la reconnaissance de votre handicap.
‐ une demande de tarification préférentielle reprenant les divers renseignements que nous vous demandons de nous fournir (vos coordonnées personnelles, permis de conduire, certains renseignements au sujet de votre véhicule... etc.). Ces documents devront être renvoyés à la Fondation Cédric qui vous fera parvenir un formulaire nominatif intitulé : LAISSEZ‐PARLER. Pour plus de renseignements, nʹhésitez pas à nous contacter.
Fondation Cédric 72 rue Ramelot – 1428 Lillois –Belgique – Tel. 02/387.23.85 Fax: 02/387.23.54 – e‐mail:
[email protected]
IMSO 2004/6
43
FONDATION CEDRIC DEMANDE DE TARIFICATION PREFERENTIELLE ECRIRE EN CARACTERES DʹIMPRIMERIE SVP NOM : …………………………………………………………………………………………………….. PREN0M………………………………………………………………………………………………....... ADRESSE…………………………………………………………………………………………………. N° DE TELEPHONE :………………………………………. E‐MAIL……………………………… PROFESSION…………………………………………………………………………………………..... SI MEMBRE TOURING, N°: ………………………………………………………………………….. DATE DE NAISSANCE : ………………………………………………………………………………. NATURE DU HANDICAP : …………………………………………………………………………… CHAISE ROULANTE: OUI – NON POSSEDEZ ‐ VOUS DEJA UN GSM ? …………. SI 0UI, N°: ……………………………………..
VEHICULE : (à ne remplir que pour les personnes qui roulent eux‐mêmes en voiture)
marque: ……………………… type: ………………………… immatriculation:……………………. carte verte délivrée par: ………………………………………………………………………………… n° de police : ……………………………………………………………………………………………... valable jusquʹau : ……………………………………………………………………………………….. adaptation au volant réalisée par: …………………………………………le :……………………… contrôle technique le :…………………………………..à : ……………………………………………
Fait à …………………………………. le……………………………. signature Document à compléter et à transmettre à la fondation Cédric. (rue René Francq, 7 à 1428 Lillois) accompagné de Iʹattestation médicale et de la photocopie recto verso du permis de conduire. PAS DE RECOMMANDE S.V.P. IMSO 2004/6
44
« Quand je pense à tous les livres qu’il me reste à lire, j’ai la certitude d’être encore heureux. » Jules Renard. Madame, Monsieur, Chers patients, Chères familles, Il y a quelques semaines, je quittais le centre de Melsbroek, mon travail d’assistante sociale auprès de vous et de mes différents collègues. Le temps pour rejoindre ma nouvelle fonction auprès de personnes âgées maltraitées a été compté et je n’ai pas eu l’occasion d’informer chacun d’entre-vous de mon départ. Croyez bien que ce n’était pas mon intention. Aussi, j’avais pensé, avec l’accord de l’Imso, vous adresser ces quelques lignes. Comme nombreux d’entre-vous sont affiliés à l’association, ce choix m’est apparu judicieux. Que dire pour résumer toutes ces années ? Est-il possible d’ailleurs de le faire ? Je ne le pense pas. Sachez cependant que ce temps passé à vos côtés m’a apporté une solide expérience professionnelle mais aussi humaine. Celle-ci m’est très précieuse aujourd’hui dans mon nouveau travail mais aussi dans ma vie privée. J’ai partagé et essayé de défendre avec vous des valeurs qui me sont chères : la solidarité, un accès le plus grand possible à une qualité de soins et à un accompagnement adéquat, le respect de l’autre dans ses différences physiques, intellectuelles, culturelles ou encore linguistiques… Afin de vous saluer, je vous confie ces quelques mots qui suivent. Merci pour votre accueil lorsque j’ai débuté mon travail, avec vous, il y a presque douze ans…, Merci pour votre confiance, Merci pour votre vécu personnel, Merci pour le courage déployé, Merci pour vos interpellations, Merci pour votre colère, Merci pour vos larmes, votre détresse parfois…, Merci pour les rires, spontanés, échangés avec vous, Merci pour la relation humaine que nous avons construite ensemble. Merci de poursuivre votre route malgré votre handicap et votre maladie, auprès de ceux qui vous sont chers et auprès de ceux qui vous aident. Merci encore pour vos nombreux mercis et vos encouragements dans mon nouveau job. Bien à vous, Véronique Picavet.
IMSO 2004/6
45
PUB HENDRIKS
IMSO 2004/6
46
Monsieur le Président du Rotary - Zaventem et tous ses membres, Chaque année, la fête que vous organisez permet à de nombreux patients de se sentir heureux. C’est un lieu de rencontre et de joie toujours plus intense. Nous vous remercions pour cette chaleur que vous nous offrez. J’espère de tout cœur que cette association pourra encore nous épanouir pendant longtemps. Je vous souhaite de passer de joyeuses fêtes de Noël.
Hilal El Benni
PUB ORTHOPEDIE
IMSO 2004/6
47
Bêtisier des journaux
Très gravement brûlée, elle s'est éteinte pendant son transport à l'hôpital. (Dauphiné Actualité) Il y aura un appareil de réanimation dernier cri. En raison de la chaleur, les musiciens ne porteront que la casquette de l'uniforme. (Ouest France). M. Jean C. remercie chaleureusement les personnes qui ont pris part au décès de son épouse. Ses dernières paroles furent un silence farouche. L'église étant en travaux, ses obsèques ont été célébrées à la salle des fêtes. Tous portaient une crêpe à la boutonnière. Comme il s'agissait d'un sourd, la police dut, pour l'interroger, avoir recours à l'alphabet Braille. Ayant débuté comme simple fossoyeur, il a, depuis, fait son trou. Détail navrant, cette personne avait déjà été victime l'an dernier d'un accident mortel. Quand vous doublez un cycliste, laissez-lui toujours la place de tomber. (Le Républicain Lorrain) Les mosquées sont très nombreuses car les musulmans sont très chrétiens. Tombola de la Société Bayonnaise des Amis des Oiseaux :le numéro 5963 gagne un fusil de chasse. Le syndicat des inséminateurs fait appel à la vigueur de ses membres. Les kinés se sont massés contre les grilles de la préfecture.(Presse Océan). Visiblement, la victime a été étranglée à coups de couteau. (Journal du Dimanche). A Montaigu, la fête du 1er mai aura lieu le 1er mai (Le Rouge Choletais). Journée du sang : s'inscrire à la boucherie. (Presse Océan).
IMSO 2004/6
48
A la sortie du temple, sur le trottoir, le gamin vient de voir passer le cortège d'un mariage...Alors, il déclare:-"Elle est pas idiote la mariée, elle rentre avec un vieux... et elle ressort avec un jeune..."
Pourquoi certains théologiens affirment-ils qu'il n'y a pas de femmes au Paradis? Parce que dans l'Apocalypse, il est écrit qu'à "l'ouverture du septième sceau, il y eut un silence d'environ une demi-heure...". * Un pasteur belge est nommé pasteur d'une paroisse de Bretagne. Dès le premier jour, un vieil homme abattu s'approche de lui et lui dit: -"Monsieur le Pasteur, j'ai beaucoup péché!" -"Ca tombe bien, une fois, je raffole du poisson !". Depuis qu'un Belge a entendu que, dans les 10 Commandements donnés par Dieu à Moïse, il était dit: "Honore ton père et ta mère" il les installe depuis, à chacune de leurs visites, dans la pièce la plus froide de sa maison, celle située au Nord, selon l'expression: "Au Nord, ton père et ta mère"... C'est un vieux marin qui a beaucoup bourlingué... Il a l'habitude de pêcher près d'une falaise qu'il doit escalader. Un jour, la falaise s'écroule sous ses pieds et il se trouve suspendu à un piton rocheux dans le vide... Il crie "A l'aide ! A l'aide ! Au secours ! Est-ce qu'il y a quelqu'un ?” Une voix lui répond : - “C'est moi ton créateur; rejoins-moi, tu peux lâcher sans crainte” Et le marin : - “Y a-t-il quelqu'un d'autre ?”
Recette de spéculoos. Faites un pudding vanille comme d’habitude. Versez-le dans des raviers. A l’aide d’une fourchette, enfoncez-y des morceaux de spéculoos. Mangez quand s’est refroidi. Bon appétit.
Colette.
IMSO 2004/6
49
PUB ORTEC
IMSO 2004/6
50
Pour les quadras et quinquas.... Qu'est-ce être D.A.D.A ?
Je crains que bon nombre de quadras et de quinquas parmi nous se reconnaîtront ... Récemment, j'ai été diagnostiqué D.A.D.A. - Déficit d'Attention Dû à l'Age Voilà comment cela se manifeste : Je décide de laver ma voiture. Alors que je vais vers le garage, je remarque qu'il y a du courrier sur la table de l¹entrée. Je décide de regarder le courrier avant de laver la voiture. Je pose mes clés de voiture sur la table, mets dans la corbeille à papiers, en dessous de la table, tout le courrier publicitaire et remarque que la corbeille est PLEINE !! Alors, je décide de reposer les factures sur la table et de vider d'abord la corbeille. Mais, alors, je me dis que puisque je vais être à côté de la boîte aux lettres quand je vais sortir la poubelle, autant préparer d¹abord le règlement des factures. Je prends mon carnet de chèques sur la table et je vois qu¹il ne me reste plus qu'un seul chèque. Mon autre chéquier est dans mon bureau, donc j¹y vais et je trouve sur le bureau la boîte de Coca que j'ai commencé de boire. Je vais chercher mon chéquier, mais, avant tout, il faut que j'enlève ce Coca de là avant de le renverser accidentellement. Je remarque qu¹il commence à devenir tiède, je décide donc de le mettre au frigo pour le rafraîchir. Alors que je me dirige vers la cuisine avec le Coca, le vase sur le comptoir me saute aux yeux : les fleurs ont besoin d'eau ! Je pose le Coca sur le comptoir et découvre mes lunettes de lecture, que je cherchais depuis le matin. Je me dis que je ferais mieux de les remettre dans mon bureau, mais avant, je vais donner de l'eau aux fleurs. IMSO 2004/6
51
Je repose les lunettes sur le comptoir, remplis un pichet d¹eau et, soudain, j'aperçois la télécommande. Quelqu'un l'a laissée sur la table de la cuisine. Je me dis que, ce soir, quand on va vouloir regarder la télé, je vais la chercher partout et je ne me souviendrai plus qu'elle est dans la cuisine. Je décide donc de la remettre à sa place, dans le salon, mais avant je vais donner de l'eau aux fleurs. Je donne de l¹eau aux fleurs, mais j'en renverse la plus grande partie sur le sol. Alors, je remets la télécommande sur la table, vais chercher un chiffon et nettoie les dégâts. Ensuite, je reviens dans l'entrée en essayant de me souvenir de ce que je voulais faire. A la fin de la journée, la voiture n'est pas lavée, les factures ne sont pas payées, il y a un Coca tiède sur le comptoir de la cuisine, les fleurs n'ont pas assez d'eau, je n'ai pas mon nouveau chéquier, je ne trouve pas la télécommande, je ne sais pas où sont mes lunettes et je n'arrive pas à me souvenir de ce que j'ai fait des clés de voiture. Et puis, quand je me rends compte que rien n'a été fait aujourd'hui, je n'y comprends rien parce que je n¹ai pas arrêté de la journée et que je suis complètement crevé ! Je réalise qu'il y a un sérieux problème et qu¹il faut que j'essaie de me faire aider, mais, d'abord, je vais m'occuper de mes mails. Vous ne voulez pas me rendre un service ? Envoyez ce message à ceux que vous connaissez, parce que je ne me souviens plus à qui il a déjà été envoyé. Ne riez pas, si ce n'est pas encore votre cas, ça vous arrivera un jour! LA VIEILLESSE EST INEVITABLE. LA MATURITE EST EN OPTION RIRE DE SOI EST UNE THERAPIE !
IMSO 2004/6
52
L'amitié, Elle porte un nom de fleur, elle m'a ouvert son coeur. Quand je I'ai rencontrée, elle savait bouger, elle savait boire un pot (de café), conduire son amigo... Elle était au C1, en même temps que mon conjoint. Il n'y avait pas de machines pour se payer un « drink ». Soeur Ludgarde, à son heure, a dû capituler tant tu Iui a réclamé ce thermos de café. II était déposé sur une table, dans un coin de la salle du C1. C'est fait, tu as gagné, tu ne te laisses pas faire, tu as du caractère. Les années ont passé et cette fichue SeP ne t'as pas épargnée. Accrochée à tes basques, elle a fait table rase de ton autonomie, elle bouscule ta vie. Devenue bénévole, à I'heure du dîner, je m'occupe de toi, je remplace tes bras. J'apprends à te connaître : tu dis ce qui ne vas pas, je rectifie mes gestes. Ok : c'est bon cette fois. Quand, après mon boulot à la cafétéria, nous sommes tous rassemblés, les copains, toi et moi, tu bois ce pot de café que je tiens dans mes doigts. Aujourd'hui, tu t'en vas, à la mer, çà et là, le métro et le train n'ont plus de secrets pour toi. De ton évolution, je retiens la leçon : une leçon de vie, de courage, de fierté, et je sais qu'entre nous, il y a beaucoup d'amitié. IRMA.
IMSO 2004/6
53
Un poème inspiré, mondialement connu, d'un auteur aux idées par ailleurs parfois contestal
SI Si tu peux vair détruit I'ouvrage de ta vie Et sans dire un seul mot te mettre à rebâtir, Ou perdre d'un seul coup le gain de cent parties Sans un geste et sans un soupir ; Si tu peux être amant sans être fou d'amour, Si tu peux être fort sans cesser d'être tendre Et, te sentant haï, sans haïr à ton tour, Pourtant lutter et te défendre ; Si tu peux supporter d'entendre tes paroles Travesties par des gueux pour exciter des sots, Et d'entendre mentir sur toi leurs bouches folles Sans mentir toi-même d'un mot; Si tu peux rester digne en étant populaire, Si tu peux rester peuple en conseillant les rois, Et si tu peux aimer tous tes amis en frère, Sans qu'aucun d'eux soit tout pour toi ; Si tu sais méditer, observer et connaître, Sans jamais devenir sceptique ou destructeur ; Rêver, mais sans laisser ton rêve être ton maître, Penser sans n'être qu'un penseur ; Si tu peux être dur sans jamais être en rage, Si tu peux être brave et jamais imprudent, Si tu sais être bon, si tu sais être sage, Sans être moral ni pédant ; Si tu peux rencontrer Triomphe après Défaite Et recevoir ces deux menteurs d'un même front, Si tu peux conserver ton courage et ta tête Quand tous les autres la perdront, Alors les Rois, les Dieux, la Chance et la Victoire Seront tous jamais tes esclaves soumis, Et, ce qui vaut mieux que les Rois et la Gloire, Tu seras un homme, mon fils. Rudyard KIPLING (30 décembre 1865 à Bombay -18 janvier 1936 à Londres)
IMSO 2004/6
54
AU TRIBUNAL
Voici une sélection de questions ʺréellementʺposées à des témoins par des avocats durant des procès aux Etats‐Unis et, dans certains cas, il y a la réponse donnée par des témoins qui ont le sens de la répartie. AVOCAT: Docteur, avant de faire votre autopsie, avez‐vous vérifié le pouls? TÉMOIN: Non. AVOCAT: Avez‐vous vérifié la pression sanguine ? TÉMOIN: Non. AVOCAT: Avez‐vous vérifié sʹil respirait ? TÉMOIN: Non. AVOCAT: Alors, il est possible que le patient ait été vivant quand vous avez commencé lʹautopsie TÉMOIN: Non. AVOCAT: Comment pouvez‐vous en être certain, Docteur? TÉMOIN: Parce que son cerveau était sur mon bureau dans un bocal. AVOCAT: Mais le patient ne pouvait‐il quand même pas être encore en vie? TÉMOIN: Maintenant que jʹy pense, il est possible quʹil soit encore en vie en train dʹexercer le métier dʹavocat quelque part. AVOCAT: Quʹa donné le prélèvement de tissu vaginal ? TÉMOIN: Des traces de sperme. AVOCAT: Du sperme masculin? TÉMOIN: Cʹest le seul que je connaisse. AVOCAT: Quel est le jour de votre anniversaire? TÉMOIN: 15 juillet. AVOCAT: Quelle année ? TÉMOIN: Chaque année. AVOCAT: Cette maladie, affecte‐t‐elle vraiment votre mémoire ? TÉMOIN: Oui. IMSO 2004/6
55
AVOCAT: Et de quelle manière cela affecte‐t‐il votre mémoire ? TÉMOIN: Jʹai oublié. AVOCAT: Vous avez oublié. Pouvez‐vous nous donner un exemple de ce que vous avez oublié AVOCAT: Quelle fut la première chose que votre mari vous a dite quand il sʹest réveillé ce matin‐là TÉMOIN: Il a dit ʺ Où suis‐je Cathy ʺ AVOCAT: Et pourquoi cela vous a‐t‐il mis en colère ? TÉMOIN: Mon nom est Susan. AVOCAT: Et à quel endroit a eu lieu lʹaccident? TÉMOIN: Approximativement au kilomètre 499. AVOCAT: Et où se trouve le kilomètre 499 ? TEMOIN: Probablement entre les kilomètres 498 et 500. AVOCAT: A quelle distance étaient les véhicules au moment de la collision AVOCAT: Vous étiez là jusquʹà ce que vous partiez, est‐ce exact ? AVOCAT: Docteur, combien dʹautopsies avez‐vous effectuées sur des morts? TEMOIN: Toutes mes autopsies ont été effectuées sur des morts. AVOCAT: Vous souvenez‐vous à quelle heure vous avez examiné le corps ? TÉMOIN: Lʹautopsie a commencé vers 20h30. AVOCAT: Et Mr. Densitomètre était mort à cette heure TÉMOIN: Non, il était assis sur la table à se demander pourquoi je lʹautopsiais. Ces phrases sont extraites dʹun livre appelé ʺDisorder in the Court.ʺ Cette contribution nous est envoyée par Cathy Ghislain IMSO 2004/6
56
Oplossing puzzel van november – december (2004)
IMSO 2004/6
Solution du puzzle du novembre – décembre (2004)
57
REDACTIERAAD/COMITE DE REDACTION : P. BOBER, F. DE KUYSSCHE, L. DE VOGELAERE, DR. P. KETELAER A. WERELDS, L. WEYGAERTS REDACTIEADRES/ADRESSE DU BUREAU DE REDACTION : I.M.S.O. v.z.w. VANHEYLENSTRAAT 16 1820 MELSBROEK TEL. : 02/752.96.00 PATIENTEN/PATIENTS : FAMILIE EN SYMPATHISANTEN : FAMILLES ET AMIS STEUNENDE LEDEN/MEMBRES DE SOUTIEN :
€5 € 7,5 € 12,5
DOOR STORTING OF OVERSCHRIJVING OP VOLGEND REKENINGNUMMER/A VERSER OU VIRER AU COMPTE : 310-0452575-59 OP NAAM VAN IMSO/AU NOM D'IMSO GRAAG VERMELDEN : RIJKSREGISTERNUMMER BTW - NUMMER OF GEBOORTEDATUM VEUILLEZ MENTIONNER VOTRE NUMERO DE REGISTRE NATIONAL, NUMERO TVA OU DATE DE NAISSANCE OPMERKING: GIFTEN VAN € 30 OF MEER GEVEN RECHT OP FISCAAL ATTEST. LIDMAATSCHAPSGELD DIENT EXTRA BETAALD TE WORDEN EN GEEFT RECHT OP HET TIJDSCHRIFT. (vb.€ 30 = gift + € 5 lidmaatschap) (voor nietpatiënten € 30 + € 7,5= € 37,5) ATTENTION : UNE ATTESTATION FISCALE SERA DELIVREE POUR LES DONS DE € 30 OU PLUS . (p.e. € 30 don+ € 5 = € 35 pour les patients/ € 30 don+ € 7,5 = € 37,5 pour les autres) LA COTISATION A VERSER EN SUPPLEMENT DONNE DROIT A L'ABONNEMENT DE LA REVUE. TARIEF RECLAME / TARIF PUBLICITAIRE : 1/2 BLZ./PAGE : € 62,5 PER NUMMER/PAR NUMERO OF € 375 PER JAAR/PAR AN 1/1 BLZ./PAGE : € 125 PER NUMMER/PAR NUMERO OF/OU € 750 EURO PER JAAR/PAR AN VOOR ALLERLEI INLICHTINGEN IN VERBAND MET LIDMAATSCHAPSGELDEN, AANKONDIGINGEN, RECLAME : NEEM CONTACT OP MET ONZE REDACTIE. POUR TOUS RENSEIGNEMENTS A PROPOS DES COTISATIONS, ANNONCES OU PUBLICITES, VEUILLEZ VOUS ADRESSER A NOTRE SECRETARIAT.
IMSO 2004/6
58