Taal maakt gezonder
Aanpak van laaggeletterdheid in de zorg Marieke Wiebing, Stichting Lezen & Schrijven
Stichting Lezen & Schrijven Initiatief: H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter: Marja van Bijsterveldt Visie: Door beter te leren lezen en schrijven vergroot je je kans op een gezond en gelukkig leven. |
Wat ga ik presenteren? 1 2 3 4
Laaggeletterdheid / verhaal van Jos Gezondheidsvaardigheden Relatie met gezondheid Campagne Taal maakt gezonder / Actie Moeite Met Lezen Ofzo? 5 Programma Taal voor het Leven 6 Effecten taalscholing 7 Wat gaat u doen? |
1 Wat is laaggeletterdheid? Iemand is laaggeletterd als hij of zij niet in staat is geschreven informatie te gebruiken om: -te functioneren in de maatschappij
-eigen doelen te bereiken -eigen kennis en mogelijkheden ontwikkelen ≠ analfabeet |
Waar hebben laaggeletterden moeite mee?
Waar hebben laaggeletterden moeite mee?
|
Laaggeletterdheid in Nederland
|
Laaggeletterdheid in Rotterdam Rotterdam: •
620.000 inwoners
•
50% allochtoon / 50% autochtoon
•
176 nationaliteiten
•
1 op de 5 tussen 16-65 jr is laaggeletterd (19% / ruim 120.000 mensen) |
Film: Jos Niels
|
2 Wat zijn gezondheidsvaardigheden? Gezondheidsvaardigheden: de vaardigheden van individuen om informatie over gezondheid te vinden, te begrijpen en te gebruiken, bij het nemen van gezondheidsgerelateerde beslissingen. 29% heeft lage gezondheidsvaardigheden. |
3 Onderzoek relatie met gezondheid Laaggeletterdheid hangt samen met: • Meer moeite met zelfmanagement • Onjuist medicijngebruik • Minder gezonde leefstijl • Slechtere gezondheid onder mensen met een chronische ziekte NIVEL, 2015
|
(vervolg) • Minder goede gezondheid • Grotere kans om eerder te sterven • Meer gebruik huisartsenzorg/ziekenhuiszorg • Minder gebruik preventieve zorg. Conclusie: Laaggeletterden zijn over het algemeen slechter af wat hun gezondheid betreft. |
Aanbevelingen: Maatregelen nemen om ->
-informatie toegankelijker/begrijpelijker te maken, bijv. via betrekken van laaggeletterden bij ontwikkeling van informatie. -laaggeletterdheid terug te dringen, bijv. via aanbieden van taalscholing |
4 Campagne Taal maakt gezonder In 2014, samen met Verenigde EersteLijns Organisaties (VELO) gevoerd Doelgroep: individuele zorgverleners via LHV, KNMT, KNMP, LVVP, KNOV, KNGF, V&VN en ActiZ
Doel: agenderen van problematiek laaggeletterdheid en enthousiasmeren voor de oplossing ervan via taalscholing
|
Wat vinden collega-zorgverleners van de aanpak van laaggeletterdheid? - mensen moeten zich meer zorgen maken over laaggeletterdheid - men doet op dit moment te weinig om laaggeletterden te motiveren tot taallessen - men onderkent negatieve invloed laaggeletterdheid op gezondheid en kwaliteit van leven - geletterdheid levert tijdswinst op en een betere behandelrelatie (ResCon, 2014)
|
Evaluatie Taal maakt gezonder
(ResCon, 2015)
• 55% van de doelgroep is bekend met de campagne • zorgverleners die de campagnematerialen gebruiken, waarderen de campagne met een 7 • 66% van de zorgprofessionals die de campagne kennen,vindt dat er het afgelopen half jaar meer aandacht is gekomen voor laaggeletterdheid. |
Campagne Taal maakt gezonder 2.0 In 2015, samen met InEen en NVZ, van agendering naar activering. Doelgroep: managers van gezondheidscentra, huisartsenposten, ROS'sen, zorggroepen en eerstelijns diagnostische centra en ziekenhuizen Doel: activeren tot aanpak laaggeletterdheid: mensen met leesen schrijfproblemen herkennen en hen motiveren tot het volgen van taallessen |
Bezoekersactie Moeite Met Lezen Ofzo? Actiepakket: • Poster (10) • Wachtkamerboekje (100) • Anti-stressballetje (250) www.tijdvoortaal.nl/donderdag-gezondheidsdag
|
Scholingsmogelijkheden: - (Geaccrediteerde) Presentatie Aanpak van laaggeletterdheid in de zorg - (Geaccrediteerde) Workshop Bespreken van laaggeletterdheid - Vanaf 2e week september: (nog te accrediteren) E-learning Taal maakt gezonder
|
5 Taal voor het Leven Taalmeter/Taalverkenner Taalhuis/Taalpunt/ Taalspreekuur Taalzoeker Taalvrijwilligerstraining Taallesmateriaal
|
Behaalde resultaten TvhL R’dam 100 samenwerkingspartners + stedelijk taalnetwerk Samen gezorgd voor: 9.00 getrainde Taalvrijwilligers 1.800 afgenomen Taalmeters 2.800 cursisten taalscholing Informatie taalles volgen/geven via Vraagwijzers
|
6 Opbrengst taalscholing Onderzoek wijst uit dat deelnemers na volgen van een taaltraject van 5 maanden: -
taalvaardiger zijn gelukkiger zijn zelfredzamer zijn sociaal actiever zijn zich fysiek en psychisch beter voelen
(Universiteit Maastricht, 2014) |
7 Wat gaat u doen? Wat gaat u morgen doen met wat u vandaag
gehoord en gezien hebt? Agendering Activering Taalscholing
|
Vragen?
|
Dank!
Contact E-mail:
[email protected]
Internet: www.lezenenschrijven.nl/gezondheid www.taalmaaktgezonder.nl Twitter: @lezenschrijven
|
Charloische apotheken mevr. Drs. Nada Al-Rubaiee
Sandra Schouws
20 september 2012
Projecten ●
Project 1: Baxterzakjes met icoontjes
●
Project 2: Gebruiksgemak met plaatsjes
●
Project 3: Samenwerking met multiculturele thuiszorg
26
Project 1 ●
[1]
Problemen: – Veel chronische medicatie ●
–
Therapietrouw ●
–
Verwarring/ fouten Niet innemen/ te veel innemen
Fouten ● ●
Tijdstip Aantal
27
Project 1
[2]
28
Project 1
[3]
29
Project 1
[4]
Icoontjes
30
Project 1
[5]
Zelfredzaamheid • • • • • •
Mevr. Yildiz 70 jr. Chronische patiënte Analfabeet Wil geen thuiszorg Wil geen hulp van kleindochters
• Baxterzakjes met icoontjes sinds juni 2014. Erg tevreden!
31
Project 2
[1]
• Gebruiksgemak met plaatsjes – Taal probleem – Culturele problemen: ◦ Lastig om uit te leggen aan de balie ◦ Schaamte
32
Project 2
[2]
• Gebruiksgemak met plaatsjes – Project professionaliseren en uitbreiden – Samenwerking met andere instanties? KNMP?
33
Project 3
–
[1]
Samenwerking huisartsen, Thuiszorg en apotheek –
Apotheek signaleert
–
Thuiszorg voert uit
–
Terugkoppeling naar arts
–
Communicatie in eigen taal!
34
Project 3
[2]
Mevr. Hitli ● Marokkaanse vrouw ● Diabeet, ● Analfabeet, ● Alleenstaand met gehandicapte dochter
35
Project 3
[3]
Dhr. Khan Pakistaanse man, Diabeet, Analfabeet, Benen geamputeerd
36
Dank voor uw aandacht
Topontmoeting Samen één in Feijenoord Project Basisvaardigheden bij Antes Wanda Krouwel
Antes • In 2012 ontstaan na een fusie van Delta Psychiatrisch Centrum en Bouman GGZ (incl. merken Youz en Sprink) • Wij zijn actief in de regio Rotterdam-Rijnmond, Nieuwe Waterweg Noord, Dordrecht en Drechtsteden en de Zuid-Hollandse eilanden • Bij Antes werken zo'n 2400 professionals. Jaarlijks behandelen we ruim 17.000 cliënten vanuit één van onze 78 locaties • De merken Bouman en Delta hebben elk een historie van meer dan 100 jaar op het gebied van (verslavings)psychiatrie en psychische gezondheid
Zorgaanbod De zorgondernemingen Bouman, Delta, Youz en Sprink hebben een breed aanbod op het gebied van geestelijke gezondheid en welzijn. Antes biedt: • kortdurende behandeltrajecten aan mensen met lichte psychische klachten of een probleem met middelengebruik (Sprink) •
specialistische behandeling en begeleiding aan mensen een psychische of psychiatrische aandoening (Delta)
•
specialistische behandeling en begeleiding aan mensen met een verslaving (Bouman)
•
forensische zorg en reclassering (Bouman en Delta)
•
acute hulp aan mensen in crisissituaties (Bouman en Delta)
•
hulp aan jongeren met een verslavingsprobleem (Youz)
Project Basisvaardigheden • Gestart met uitgangspunt Laaggeletterdheid • Verbreding naar Basisvaardigheden: - Onder basisvaardigheden wordt in de literatuur verstaan: - taal - rekenen - digitale vaardigheden - gezondheidsvaardigheden - financiële vaardigheden In bredere zin gaat het ook om psychologische kenmerken en sociale vaardigheden
Doelen project Het belangrijkste doel van dit project is om de kloof tussen de GGZ en de patiënt te verkleinen De focus ligt hierbij vooral op wat de organisatie zelf kan doen om met de verschillende niveaus van basisvaardigheden om te gaan en te werken, zodanig dat de patiënt zijn eigen rol in het herstelproces op zich kan nemen.
Het eindresultaat van de behandeling is dat de pt volledig abstinent is.
Samen werken we eraan om volledig te stoppen met alcohol of drugs.
Wat doen wij nu? • Belangrijkste actie is om medewerkers bewust te maken van het niveau van basisvaardigheden van patiënten: •
Voorlichting aan medewerkers over basisvaardigheden
• Aanpassen van (zorg)communicatie • Invoeren Taalmeter en Taalscreener, mogelijkheden van Taalaanbod breed communiceren • Verbinden met andere projecten zoals klantbeleving, verbeterprojecten en ervaringsdeskundigheid
Criteriakaarten voor het opstellen van teksten voor patienten
Handige links en documenten www.zoekeenvoudigewoorden.nl www.oefenen.nl www.steffie.nl www.etv.nl Begrijp je lichaam van het CBO
Tips • Zorg dat Laaggeletterdheid/ basisvaardigheden wordt gezien als probleem door de top van het bedrijf. Zij moeten deze boodschap uitdragen • Heb een lange adem, het is geen onderwerp dat binnen enkele maanden is afgerond • Zoek partners voor samenwerking
Vragen?
