jaargang 09
november/december 2014
Het grootste magazine voor intralogistiek
TEST LINDE E25 MET SAFETY PILOT
VARO HAALT ALLES UIT DE KAST
SLIMME BRILLEN SLAAN AAN JANUARI 2015: WET WERK EN ZEKERHEID
logistiektotaal.nl 01_Cover.indd 1
19-11-14 09:24
slim intern transport
DE NIEUWE HYSTER REACHTRUCK, DE BESTE DIE HYSTER OOIT GEMAAKT HEEFT.
> Hogere efficiëntie door hogere rij- en hefsnelheden. > Uitmuntend zicht rondom door het innovatieve mastontwerp. > Toonaangevende ergonomie.
www.heffiq.nl
Voorwoord
Bavaria optimaliseert logistiek met voice Bierbrouwer Bavaria gaat zijn logistieke proces in de horeca dc’s in Lieshout en De Meern optimaliseren met het voicepicking systeem van Inter. Het systeem moet niet alleen zorgen voor een verbeterde kwaliteit en productiviteit, maar geeft ook beter inzicht in het dagelijkse proces. Op dit moment heeft Bavaria onvoldoende inzicht in de voortgang van het logistieke proces doordat gedane acties nog niet online worden geregistreerd. Met het voicepicking systeem worden de gegevens wél geregistreerd en verwerkt in het logistieke dashboard van de Inther LC software. Deze software biedt de nodige tools die overzicht geven en een goede sturing op de werkvloer mogelijk maken.
PAGERANKING
Doordat de operators handsfree kunnen werken, verbetert de productiviteit. Verder maakt Inther
ACTUEEL
ACTUEEL BEZOEK LOGISTIEK TOTA AL.NL VOOR MEER NIEUWS
gebruik van de gebruikersonafhankelijke spraakherkenning van Audora. Dit betekent dat iedereen Om de online vindbaarheid van een bedrijf,
in het magazijn een headset kan opzetten en direct aan het werk kan, zonder dat er een spraak-
product of dienst op Google te verhogen, is het
profiel van de gebruiker hoeft te worden opgenomen. Dit wordt ook wel Speaker Independent
zaak om zo hoog mogelijk op de eerste pagina
Recognition (SIR) genoemd.
te staan. Pageranking is een methode om pagina’s op internet te ordenen naar belang. Een pagina krijgt een hogere pagerank als er over en
Swisslog levert 1.000ste Autostore-robot
weer ook meer links van andere pagina’s zijn. Met andere woorden, hoe meer gerelateerde en
Swisslog heeft met een groot magazijnautomatiseringsproject de 1.000ste Autostore robot afgeleverd
gezochte vermeldingen er over en weer op het
aan Competec, een Zwitsers e-commerce IT-handelsbedrijf. De compacte Autostore-opslagtechniek
internet zijn, des te meer waarde er door Google
wordt bij de Zwitsers gecombineerd met high speed ergonomische werkstations (Click&Pick) met snelle
aan wordt toegekend, met als resultaat een
pickrates. Het geheel is geïntegreerd in het Swisslog WM warehouse managementsysteem.
hogere pageranking en vindbaarheid.
De ergonomische werkstations maken een forse verhoging van het aantal picks mogelijk, terwijl de kans
Een leuk voorbeeld is het zoeken op de tref-
op pickfouten vrijwel wordt geëlimineerd. Het WMS beheert en ondersteunt de intralogistieke processen,
woorden ‘heftruck kopen’. Dit levert heel veras-
neemt het voorraadbeheer voor zijn rekening en stuurt de systeemsoftware aan.
sende resultaten op de eerste pagina op. Een grote leverancier van een bekend A-merk staat hier hoog genoteerd, maar ook veel relatief
Wadinko neemt belang in RSW IP
kleinere aanbieders van gebruikte heftrucks. Die doen kennelijk toch iets goed om zo hoog
Participatiemaatschappij Wadinko neemt een belang van 41,8% in RSW IP. De in Zwolle gevestigde
te scoren. Online zoeken op ‘Hoe vergroot ik de
onderneming ontwikkelt hoogwaardige technologie voor het efficiënt beladen van pallets in onder
vindbaarheid van mijn website’ levert hierover
andere distributiecentra.
gigantisch veel informatie op. Het is echter niet
“We krijgen inmiddels naamsbekendheid in de distributiebranche, maar om door te stoten en onze
aan mij om dat hier uit te leggen.
naam definitief te vestigen, hebben we meer ontwikkelcapaciteit nodig”, zegt Marcel van Schijndel, di-
Samengevat concludeer ik dat frequente online
recteur van RSW. “Tevens ontbreekt het onze kleine organisatie aan voldoende referenties en demopro-
activiteit van de onderneming en veel kruisver-
jecten en zijn we nog te afhankelijk van de ontwikkelcapaciteit van onze huidige toeleveranciers. Met
banden kennelijk een grote rol spelen. En ik heb
het toetreden van Wadinko als aandeelhouder kunnen we nu heel gericht een groeistrategie uitstip-
een tip: begin eens met de vindbaarheid van uw
pelen, waarbij we volop gebruik gaan maken van alle mechatronische kennis en ervaring die aanwezig
bedrijf op onze website te verhogen door een
is binnen het netwerk van Wadinko. Zo zullen we intensief gaan samenwerken met de Triumph groep
simpele aanmelding in onze bedrijvengids voor
in Hardenberg, waarin Wadinko een belang
leveranciers. Dat kan zowel gratis met beperkte
heeft van 35%.”
mogelijkheden, als betaald met extra exposure. Op termijn kan dat voor alle gelinkte partijen voordelen in de pageranking opleveren.
... op onze website ● Copal sluit deal met Aa-Solutions
Scan deze pagina met de Layar app op uw smartphone of tablet
Martin Althoff
voor meer nieuws en
Hoofdredacteur Logistiek Totaal
de bedrijvengids.
● Fromm en Costo richten nieuw dc Nippon in
● Bidvest Deli XL realiseert CO2 -reductie met CO2
3
03_voorwoord.indd 3
19-11-14 09:52
colofon
Nummer 1 in het hart van Europa
Het grootste vakblad voor warehousing Logistiek Totaal is het vakblad voor managers in de interne logistiek, waarbij producten en diensten heel nadrukkelijk centraal staan. Het blad onderscheidt zich van de bestaande vakbladen in de branche door zijn praktische en frisse focus op alle producten en diensten waar de logistiek manager in zijn gecompliceerde arbeidsomgeving mee te maken heeft. Hierbij gaat het natuurlijk om de eerste aanschaf, maar ook om gebruik, onderhoud, uitbreiding en vervanging. Op volstrekt onafhankelijke basis worden nieuwe en bestaande producten tegen het licht gehouden, praktisch beoordeeld en bekeken. Logistiek Totaal inspireert en informeert de logistiek manager, zodat die tot de juiste keuzes kan komen bij de aanschaf en het gebruik van investeringsgoederen.
Hoofdredactie:
Commercieel advies:
Eindredactie:
Maaike Liedenbaum (088) 29 44 734
[email protected]
Martin Althoff (088) 29 44 708
[email protected] Lisette Biesenbeek (088) 29 44 711
[email protected]
Redactie o.a.:
Marcel te Lindert Buro Andersom
Redactieadres:
Eisma Industrialmedia Informaticaweg 3 7007 CP Doetinchem Postbus 361 7000 AJ Doetinchem
E-mail redactie:
[email protected]
Internet:
www.logistiektotaal.nl
Vormgeving: ZeeDesign
Druk:
Veldhuis Media
Uitgever:
Cobie te Nijenhuis
Directie:
Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur
2015 13e internationale vakbeurs voor distributie, materiaalen informatiestromen
10 t/m 12 februari 2015 Nieuwe jaarbeurs Stuttgart, Duitsland
Menno ter Braak (088) 29 44 736
[email protected]
Demphy Hurkmans (088) 29 44 744
[email protected]
Sales manager:
Cobie te Nijenhuis (088) 29 44 735
[email protected]
Complexiteit beheersen – de toekomst intelligent vormgeven
Marketing:
Imke Hammerman (088) 29 44 760
[email protected]
Traffic:
ZeeDesign tel.: (0517) 53 16 72 fax: (0517) 53 18 10
[email protected]
Bankrelatie:
Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland Postbus 769 8901BN Leeuwarden Banknr: 0365911100 IBAN: NL98RABO0365911100 BIC: RABONL2U
Abonnementen:
Publish Impuls
[email protected] (088) 22 66 648
Copyright: © 2014 Eisma Industrialmedia, Leeuwarden. Algemene voorwaarden | Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of worden overgenomen, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie
Kom ook gart naar Stutt
niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Leveringsvoorwaarden: www.eismamediagroep.nl
4
Tel. +49 89 32391-253 · www.logimat-messe.de
november/december 2014
04_colofon.indd 4
19-11-14 09:52
inhoud 14
24
06 Slimme brillen
24 Uit de kast
32 34 ‘Very good’
Wat is de toegevoegde waarde van smart-
Maas IL realiseerde voor het Belgische
Het dc van Sligro heeft een BREEAM-NL
glass technologie voor de logistiek?
Varo een tweevoudig zonepicksysteem.
drie-sterren-certificaat.
28 Duurzaam werk is ‘hot’
20 Energiegarantie
46 Pallet Stabiliteitstest
EMROL vergroot haar aanwezigheid in Ne-
Ruim 150 belangstellenden delen hun
Hoe sterk is uw folie? Neem de proef op
derland met de overname van IBG en BAT.
kennis over duurzaam werk bij Sligro.
de som met de Pallet Stabiliteitstest.
22 Ruimte in de lucht
32 WWZ
49 MediaWrap
Floramedia kreeg ruimte van Space
Invoering van de nieuwe Wet Werk en Ze-
Antalis komt met een standaard verzend-
Solutions in de vorm van een entresol.
kerheid verandert veel, ook in de logistiek.
verpakking voor smartphones en tablets.
Test Linde bewaakt veiligheid
En verder
Afgelopen voorjaar, tijdens de
14
World of Material Handling,
03 Actueel
introduceerde Linde haar Linde
10
Pabo beheert voorraad met Slim4
Safety Pilot, een systeem dat
12
Veilig laden en lossen met Truckshoe
actief waakt over de veilige
13 BMWT-column
inzet van de heftruck. Maar het
18 Equinox automatiseert Secured Mail
doet nog meer. Logistiek Totaal
30 Egemin richt magazijn Samsonite in
bekeek LSP op de jongste versie
37
van de Linde E25, die als zuiniger
40 Witron houdt open huis in Parkstein
te boek staat dan het model dat
42
Producten Logistiek Totaal
we in 2011 testten. De cijfers
49
MXRP verhoogt de lat
geven uitsluitsel.
50
Producten Verpakking Totaal
Winkels opereren als mini-dc’s
5
05_inhoud.indd 5
19-11-14 09:53
Achtergrond Tekst en foto’s: Buro Andersom
De revolutionaire smart glass-technologie lijkt een onuitputtelijke bron voor procesverbeteringen. Ook in de logistiek. Experts lichten de technologie toe en leggen uit binnen welke toepassingen de slimme bril echt toegevoegde waarde biedt.
Inzetmogelijkheden van de slimme bril reiken verder dan enkel het orderpicken
Logistiek loopt warm voor augmented reality
Slimme brillen slaan aan
6
Sinds begin dit jaar maakt Bio Bakkerij De Trog in het
Logistiek stelt andere eisen
Belgische Ieper gebruik van smart glasses om de broden te
Waar de logistieke kansen voor smart glasses liggen, werd
sorteren en distribueren. De slimme bril heeft geleid tot een
vorige maand duidelijk tijdens een LogiXperience inspiratie-
reductie van het foutpercentage met ruim 60%, terwijl de
dag in Heerenveen. Daar toonde Dirk Matheussen, oprichter
productiviteit met meer dan 25% steeg. Dit najaar stapten
van Evolar, als eerste in Nederland een bril met logistieke
ook Continental (voor ondersteuning in het productiepro-
functionaliteiten. Matheussen ontwikkelde de smartpick
ces) en Audi (voor het aanvullen van Kanban-bakken) over
applicatie, de eerste applicatie waarmee de smart glasses
op de bril. En sinds een paar weken loopt bij TNT Innight in
ook voor logistieke inzet interessant worden.
België een pilot met de innovatieve technologie. De
“Google Glass is een prachtige ontwikkeling met tal van
dienstverlener verwacht met de bril een productiviteitsstij-
mogelijkheden. Maar voor een logistieke inzet is het niet de
ging van 10 à 20% te verwezenlijken bij het uitsorteren van
juiste tool”, stelt de pionier. “Voor bijvoorbeeld orderpicking
orders. De eerste stappen van de slimme bril in de logistiek
staat de camera constant aan en moeten voortdurend
zijn een feit. En de opmars lijkt definitief begonnen.
beelden worden verwerkt. Google Glass kan dat simpelweg
november/december 2014
06-07-09_achtergrondgoogleglass.indd 6
19-11-14 09:53
oplossing, die comfortabel draagbaar is en een lange inzet
aldus Matheussen.
mogelijk maakt. “Nadeel van die bril is echter dat het beeld
Voor logistieke toepassingen zijn andere slimme brillen
enigszins vervormt, en dat de projectie recht voor je ogen
volgens hem veel meer geschikt. “De beste optie zijn de
zit”, stelt Matheussen.
brillen van Vuzix. Die zijn qua technologie en constructie
De bril zelf bevat verder weinig kennis. Alle communicatie
veel robuuster, en dankzij de externe batterij probleemloos
met het achterliggende systeem, bijvoorbeeld het WMS,
8 uur of langer inzetbaar”, stelt Matheussen.
verloopt via het (bestaande) draadloos netwerk of via
Achtergrond
niet aan. Bovendien wordt de bril dan al snel te warm”,
Bluetooth. ‘Vereenvoudigen’ Eric Tiels van SAP sluit zich hierbij aan. De softwaregigant
Diverse inzetmogelijkheden
maakte in de zomer van 2013 bekend samen met Vuzix te
De inzetmogelijkheden reiken verder dan enkel het
werken aan de introductie van een augmented reality-op-
orderpicken. Dat blijkt wel uit de eerder genoemde
lossing die kan worden toegepast op smart glasses.
toepassingen van de smartpick applicatie. Pcdata richt zich
“Onze strategie is gericht op vereenvoudiging en ‘mobile
vooralsnog vooral op een inzet bij het uitsorteren. Hendrix:
first’. Smart glasses bieden de mogelijkheid om deze
“Daar bieden we het concept als alternatief voor put-to-
strategie direct te vertalen naar een eenvoudig bruikbare
light. Welk systeem de klant kiest, hangt af van enerzijds
oplossing en een radicaal andere gebruikersbeleving voor
zijn gevoel, en anderzijds de verhouding tussen het aantal
medewerkers op de werkvloer, gekoppeld aan het real-time
medewerkers dat met de oplossing moet werken en het
data platform en de applicaties die daarop beschikbaar zijn”,
aantal locaties. Die verhouding bepaalt immers het
licht Tiels de samenwerking toe.
investeringsniveau.”
Ook Pcdata onderkent de voordelen. De leverancier werkt
SAP ziet meer mogelijkheden van de slimme bril binnen de
nauw samen met Matheussen en presenteerde verleden
logistiek. Tiels: “Denk aan complex werk, simpel en
jaar tijdens de CeMAT Distrib AR. “Een standaard module
repeterend werk en omgevingen waarin het zeer belangrijk
van onze softwaresuite, waarbij de Vuzix bril wordt ingezet
is dat regels en voorschriften worden nageleefd, zoals het
om het uitsorteerproces te vereenvoudigen”, licht Ruud
uitvoeren van kwaliteitscontroles. Maar ook het direct
Hendrix toe.
vastleggen van issues bij goederenontvangst, bijvoorbeeld in het geval van beschadigingen, en het gebruik bij het
Brillenkeuze
afleveren van pakketjes bij de klant, kunnen heel goed met
De Vuzix-oplossing wordt eenvoudig op de bril gemonteerd
een slimme bril worden ondersteund. Eigenlijk kun je
en is daardoor in meerdere varianten verkrijgbaar; van
denken aan alles waarvoor je nu een mobile handheld
veiligheidsbril tot luxe uitvoering. De oplossing is zelfs
device inzet.”
mogelijk voor medewerkers die al een bril dragen. Het principe is gelijk aan dat van Google Glass. Een camera
Voordelen
registreert een beeld en projecteert dit op één oog. Dat kan
Wat de uiteindelijke inzet ook is, en welke variant er
zowel het rechteroog als het linkeroog zijn, afhankelijk van
uiteindelijk wordt gekozen, de voordelen die slimme brillen
de voorkeur van de gebruiker.
bieden zijn in grote lijnen hetzelfde. Doordat de medewer-
Wie de informatie liever op beide ogen geprojecteerd wil
ker beide handen vrij heeft, neemt de productiviteit toe,
hebben, kan kiezen voor de oplossing van Epson. Die voldoet
terwijl het foutpercentage daalt.
net als de Vuzix-varianten aan de eisen die gelden voor een
Vergeleken met pick-to-light zal de productiviteitsverbete-
smart glass-toepassing in de logistiek: een robuuste
ring minder groot zijn. Testen wijzen uit dat pick-to-light
u
Smart glass-pionier Dirk Matheussen demonstreert de verschillende opties, v.l.n.r.: een luxe Vuzix-bril, een veiligheidsbril van Vuzix, de slimme bril van Epson en Google Glass
7
06-07-09_achtergrondgoogleglass.indd 7
19-11-14 09:53
Voor toepassingen in het magazijn liet SAP een app bouwen op het SAP Mobile Platform. Tiels: “Door de app te installeren op de bril, wordt een real-time verbinding tot stand gebracht met SAP Extended Warehouse Management (SAP EWM). De gebruiker bedient de bril vervolgens via spraakcommando’s en krijgt via de bril instructies over de taken die moeten worden uitgevoerd. Daarnaast is ook direct contact mogelijk via de bril tussen heftruckchauffeur en service engineer, bijvoorbeeld in geval van technische problemen. Recent kondigde SAP de SAP AR Warehouse Picker mobile app en de SAP AR Service Technician mobile app aan. Beide apps zijn in het kader van co-innovatie projecten samen met een aantal klanten ontwikkeld om de gebruikerservaring en de bedrijfsprocessen eenvoudiger te maken en verder te verbeteren.
u
nog steeds de snelste oplossing mogelijk maakt. “Maar een
bij de grond zijn aangebracht, zijn daardoor niet makkelijk
Dankzij de externe
smart glass-oplossing is wel goedkoper dan bijvoorbeeld
leesbaar”, licht hij toe.
batterij is de Vuzix-
pick-to-light of voice. Verder is het een zeer flexibele
De leesafstand van een slimme bril bedraagt bij de huidige
oplossing probleem-
oplossing. Als de situatie wijzigt, hoeft alleen de te lezen
stand van techniek maximaal ongeveer 1,5 meter. Verder kan
loos een hele shift
code op een nieuwe locatie te worden aangebracht. Verdere
condensatie, in omgevingen waar grote temperatuurschom-
inzetbaar
aanpassingen zijn niet nodig, omdat een fysieke infrastruc-
melingen optreden zoals in vrieshuizen, leiden tot problemen.
tuur ontbreekt”, vult Matheussen aan.
Andere verbeterpunten zijn de werking van de externe
Achtergrond
SAP-apps
batterij (en dan vooral de kabel die de batterij verbindt met Verbeterpunten
de bril) en het scannen van eendimensionale barcodes.
Zitten er dan helemaal geen nadelen aan de slimme bril?
Matheussen: “QR-codes worden nu al probleemloos gescand,
“Jawel”, aldus Matheussen. “Vergeleken met traditionele
maar barcodescanning moet nog worden verbeterd. De
scanners mis je logischerwijs een armlengte. Codes die laag
technologische evolutie gaat ook hier gelukkig zeer snel.”
QR-codes worden nu al probleemloos gescand. Barcodes blijken vooralsnog wat lastiger te scannen
9
06-07-09_achtergrondgoogleglass.indd 9
19-11-14 09:53
Praktijk Tekst en foto’s: Buro Andersom
Scan dit artikel met de Layar app op uw smartphone of tablet voor een videoverslag.
De e-commerce business van Pabo is fors gestegen. Jaarlijks levert de leverancier van erotische lifestyle artikelen zo’n anderhalf miljoen orders
Pabo verhoogt inzicht en beschikbaarheid met Slim4
Perfecte voorraad controle Om de voorraden in de grillige e-commerce markt optimaal te beheren, besloot Pabo Slim4 te implementeren. Dankzij het voorraadoptimalisatie-systeem steeg de beschikbaarheid aanzienlijk en heeft de aanbieder van erotische lifestyle artikelen de complete voorraad perfect onder controle.
10
Als onderdeel van de Beate Uhse
fors gestegen”, weet director
zusterbedrijf Scala, dat de
ons vorige systeem steeds lastiger
groep, wereldwijd marktleider in
operations Dean Wielens.
B2B-markt bezorgt voor de Beate
om een goede, betrouwbare
erotische lifestyle artikelen,
Vanuit het Europees distributie-
Uhse groep. De overige inkoopor-
forecast te maken. Zeker ook met
maakte Pabo de afgelopen jaren
centrum in Walsoorden levert Pabo
ders worden rechtsreeks bij
het oog op de leadtimes. Die zijn
een ware ommezwaai van
zo’n anderhalf miljoen orders per
externe leveranciers geplaatst.
gemiddeld twee tot drie maanden,
traditionele offline verkooporgani-
jaar. De belangrijkste afzetmarkten
en dus relatief lang. En juist die
satie naar e-commerce bedrijf. “In
zijn Nederland, België, Frankrijk en
Grillige markt
betrouwbare forecast is cruciaal in
2010 werd onze omzet nog voor
Duitsland. Maar er wordt ook
Om het complete assortiment
de grillige e-commerce markt, die
een groot deel gerealiseerd door
geleverd aan Oostenrijk, Tsjechië,
optimaal te kunnen beheren,
wordt gekenmerkt door sterke
offline verkopen en werd 49%
Groot-Brittannië en Polen.
besloot Pabo het voorraadoptima-
seizoensinvloeden en de waan van
gerealiseerd via online verkopen.
Het assortiment telt in totaal ruim
lisatie-systeem Slim4 van
de dag”, vervolgt supply chain
Tegenwoordig bedraagt het
15.000 sku’s, variërend van lingerie
Slimstock te implementeren.
manager Mischa van Bremen.
aandeel online verkopen 83%.
en kleding tot erotische toys. Een
“Door de groei van onze e-com-
Zusterbedrijf Scala in Almere
Onze e-commerce business is écht
deel daarvan wordt ‘ingekocht’ bij
merce activiteiten werd het met
werkt al sinds 2001 met Slim4.
november/december 2014
10-11_praktijkslimstock.indd 10
19-11-14 09:53
Praktijk
“Na een grondige analyse van de
tool, die destijds redelijk op maat
resultaten daar, kwamen we tot
voor ons was gemaakt, moesten
de conclusie dat Slim4 ook voor
we iedere dag het hele assorti-
Pabo de beste oplossing is”, aldus
ment analyseren om te bekijken
Van Bremen. “We hebben nog wel
welke inkooporders we zouden
gekeken of we het systeem van
plaatsen. Nu hoeven we alleen
Scala eventueel verder konden
maar te kijken naar de uitzonde-
uitrollen naar de operatie van
ringen. In één oogopslag geeft
Pabo, maar daarvoor zijn de
Slim4 een betrouwbare inzage in
markten gewoonweg té verschil-
onze voorraden en in ons
lend. Met een integrale implemen-
assortiment”, geeft hij aan.
tatie van Slim4 hadden we die
Het sturen op uitzonderingen
pieken in de e-commerce business
maakt de weg vrij naar een
van Pabo onvoldoende kunnen
efficiëntere en minder tijdrovende
opvangen.”
voorraadoptimalisatie. “Maar
In één oogopslag geeft Slim4 een betrouwbare inzage in voorraden en as-
vooralsnog is het voor ons belangrij-
sortiment
Beschikbaarheid omhoog
ker dat we de volledige scope van
Het doel dat Pabo stelde was
het vak voorraadbeheer beheersen”,
duidelijk: met Slim4 wilde het
stelt Van Bremen. “Mede dankzij de
bedrijf de beschikbaarheid van het
expertise en knowhow van
assortiment structureel fors
Slimstock is ook de kennis in onze
verhogen, met name in de drukke
eigen organisatie gestegen. We
kerstperiodes. Wielens: “We willen
hebben nu met hetzelfde aantal
minimaal 90% van de artikelen op
mensen de complete voorraad
voorraad beschikbaar hebben. In
perfect onder controle.”
het verleden was dat ongeveer 86%.” Amper een half jaar na de
Klanttevredenheid
succesvol en vlot verlopen
Het effect van die betere beheers-
implementatie van het voorraad-
baarheid is tevens terug te zien in
optimalisatie-systeem betaalt de
andere kanalen van de organisatie.
Supply chain manager Mischa van Bremen (l) en director operations Dean
investering zich ruimschoots
Doordat de forecast van Pabo veel
Wielens: “We hebben nu de complete voorraad perfect onder controle”
terug. “De beschikbaarheid is op
correcter is, wordt er bijvoorbeeld
dit moment ruim boven de target.
minder voorraad ‘weggesnoept’ bij
En dan zijn er nog meerdere
zusterbedrijf Scala. Op de eigen
optimalisatieslagen te maken”,
retail locaties van Pabo zijn de
weet Van Bremen.
voorraadposities eveneens
Naast de verbeterde beschikbaar-
verbeterd; er zijn minder nee-ver-
Uhse groep, wereldwijd marktleider in erotische
heid is ook het servicelevel
kopen en minder stock-outs.
lifestyle artikelen.
gestegen, en is het aantal
“Kortom, door de hogere beschik-
deelleveringen gehalveerd.
baarheid zijn we in staat om onze klanten, zowel intern als extern,
wie wat waarom? Wie? Pabo in Walsoorden is onderdeel van de Beate
Wat? S inds het voorjaar van 2014 worden de voorraden beheerd met Slim4, het voorraadoptimalisatiesysteem van Slimstock.
Waarom? De ommezwaai naar e-commerce maakte de
Proactief sturen
een ruimere keuze en dus een nog
De winst is volgens Wielens
betere service te bieden. De
behoefte aan een betrouwbare forecast
mogelijk doordat er tegenwoordig
klanttevredenheid is dan ook
essentieel. Met de vorige tool bleek dit echter
proactief wordt gestuurd op
behoorlijk toegenomen”, consta-
steeds lastiger te realiseren.
uitzonderingen. “Met onze oude
teert Van Bremen.
11
10-11_praktijkslimstock.indd 11
19-11-14 09:54
Paspoort tekst: Buro Andersom foto’s: Haagh Protection
Truckshoe is gebaseerd op het sleuteloverdracht-principe
Truckshoe blokkeert wielen voertuig
Veilig laad- en losproces Haagh Protection heeft haar gamma uitgebreid met de Truckshoe. De robuuste, mechanisch bedienbare wielblok kering is gebaseerd op het sleuteloverdracht-principe en garandeert een 100% veilig laad- en losproces, aldus de exclusieve distributeur. Onverwacht wegrijdende of -rollende vracht-
vrachtwagen wordt de blokkering tegen het
vereist bovendien weinig tot geen onderhoud.
wagens vormen een groot risico bij laaddocks.
wiel geplaatst en wordt de hendel op de
De Truckshoe is geschikt voor alle voertuigty-
Ze zijn een van de belangrijkste oorzaken van
Truckshoe overgehaald. Hierdoor vergrendelt
pes, ongeacht de wieldiameter. De investe-
de ongevallen die elk jaar weer plaatsvinden,
de blokkering in de vloerplaat en wordt er druk
ringskosten bedragen, afhankelijk van de
ondanks de veiligheidsmiddelen die de markt
uitgeoefend; op het wiel van de vrachtwagen,
gewenste opties, ongeveer € 4.000,-.
biedt.
op de vergrendeling én op de grondplaat. Zodra
In de strijd tegen het gevaar levert Haagh
de druk voldoende hoog is, wordt de sleutel
Protection uit Rijen sinds kort de Truckshoe.
losgelaten en is het systeem vergrendeld.
Het systeem blokkeert de wielen van het
Met dezelfde sleutel kan vervolgens de
voertuig tijdens het laad- of losproces, zodat
dockdeur worden geopend. Het laden of lossen
wegrijden of -rollen onmogelijk wordt en de
kan dus pas beginnen wanneer de Truckshoe is
veiligheid van de heftruckchauffeur gewaar-
afgesloten op het wiel van de vrachtwagen.
borgd blijft. Onderhoudsarm
12
Sleuteloverdracht
De Truckshoe is ontwikkeld door Serv Trayvou,
De Truckshoe is gebaseerd op het sleutelover-
uit Frankrijk, waar het systeem inmiddels
dracht-principe. Het is alleen mogelijk om te
enkele jaren op de markt is. Het systeem is
laden of lossen als een bepaalde veiligheids-
sinds de introductie in 2010 diverse keren
procedure wordt doorlopen voordat de
aangepast en verder verbeterd. De huidige
dockdeuren worden geopend of de dockleveller
versie betreft de derde generatie. Haagh
wordt bediend.
Protection verzorgt de exclusieve distributie in
Het systeem bestaat uit een wielblokkering en
Nederland en België. De wielblokkering is niet
een 4 meter lange metalen plaat die aan de
alleen eenvoudig te gebruiken, maar ook snel
grond is bevestigd. Na het aandocken van de
en gemakkelijk te installeren. Het systeem
Naam: Geboorteplaats: Geboortejaar: Functie:
Truckshoe Montreuil (F) 2010 wielblokkering
november/december 2014
12_paspoorttruckshoe.indd 12
19-11-14 09:54
Column
MAGAZINE
Drie nummers gratis
INVESTEREN IN VEILIGHEID LOONT
WEBSITE
Dagelijks nieuws en achtergronden
Logistiek gaat vanzelfsprekend over beweging. Dat weet iedereen. In mijn eerste jaar als directeur van de BMWT is me duidelijk geworden wat er allemaal achter de wereld van intern transport besloten ligt. Snel-
www.logistiektotaal.nl
NIEUWSBRIEF
Gratis een wekelijkse update
heid, eisen van de klant, kosten, opslag, handling, personeel, verandering vraag consument, e-commerce etc. etc. Dat vraagt veel van een logistiek manager. En dan moet het ook nog allemaal veilig. Interessant om te zien, is dat bedrijven die veel aandacht geven aan veiligheid vaak ook beter scoren op andere bedrijfsaspecten. Minder schades spreekt wellicht voor zich. Maar ook de tevredenheid van werknemers stijgt, uitval gaat naar beneden, ziekteverzuim daalt en efficiency stijgt. Kortom, investeren in veiligheid loont. Gelukkig zien we dat meer en meer bedrijven hiervan doordrongen zijn. Zij nemen geen genoegen met een beetje minder veiligheid. Deze be-
Wegwijzer in de interne logistiek
drijven kijken voortdurend naar de mogelijkheden op technisch gebied (materieel), opleiding en ontwikkeling (mens) en de inrichting van hun magazijn (omgeving). Veiligheid wordt immers bepaald door het samenspel van deze factoren. De signalen in de markt zijn wat positiever. Het lijkt erop dat de economie weer een beetje opkrabbelt. Meer en meer bedrijven overwegen weer te gaan investeren. Het aantal veiligheidskeuringen onder het BMWT-Keur blijft groeien. Maak de juiste keuze: neem het aspect veiligheid mee in uw investeringsoverweging. Het is in het belang van het bedrijf en de werknemers. En de resultaten worden beter: wat wil een mens nog meer?
Logistiek Totaal is het vakblad voor managers in de interne logistiek, waarbij producten en diensten centraal staan. Nieuwe en bestaande producten worden in het licht gezet, praktisch beoordeeld en bekeken. Logistiek Totaal inspireert en informeert de logistiek manager, zodat die tot de juiste keuzes kan komen bij de aanschaf en het gebruik van investeringsgoederen.
Jan Hommes BMWT-directeur
13_bmwt-column12adv.indd 13
Ga voor meer informatie naar www.eisma.nl of neem direct contact op 088 2944 700
19-11-14 09:54
TEST TEKST EN FOTO’S: THEO EGBERTS, ANDERSOM TESTING
De Linde E25 kent meer veiligheid dankzij de optioneel leverbare Linde Safety Pilot
LINDE E25 MET LSP
INTELLIGENTIE VERHOOGT VEILIGHEID Tijdens de World of Material Handling, in het voorjaar van 2014, introduceerde Linde haar Linde Safety Pilot. Dit systeem waakt actief over de veilige inzet van de heftruck en doet nog veel meer. We bekeken LSP op de jongste versie van de Linde E25, die als zuiniger te boek staat dan het model dat we in 2011 testten. Zoals altijd geven de cijfers uitsluitsel. Net als drie jaar geleden is de testtruck de korte en lage
energieniveau vanwege diverse interne optimalisaties. Uit
uitvoering van de E25. Er zijn ook een langere en hogere
onze metingen blijkt dat het verbruik van toen vergelijkbaar
varianten leverbaar voor batterijen tot 775 Ah en een last-
is met het verbruik van nu als we rekening houden met de
zwaartepunt van 600 mm. Afgezien van de gelijke chassis-
eerder genoemde verschillen.
maat zijn er ook verschillen tussen de beide testtrucks. We
14
zien geen driedelige 4.700 mm mast, maar een tweedelige
DRIE INSTELBARE MODI
4.530 mm mast zonder vrije heffing en met 70 mm breder
Wat betreft de bediening is de Linde E25 van 2014 even toe-
doorzicht. Er is nu geen handbediende rijrichting, maar het
gankelijk en plezierig in de omgang als de truck in de test
tweepedalensysteem, en de beige non marking banden van
van 2011. Hij stuurt zeer strak dankzij de combi-as. Wie dit
Continental zijn nu zwarte SC15’s van Conti. Tevens kent de
systeem niet kent, zal de eerste keer bij maximale stuuruit-
huidige testtruck een compleet stalen cabine. Alleen al op
slag beslist moeten wennen aan de scherpte van de draai.
basis van het gewichtsverschil door de cabine en de keuze
Net als in 2011 rijden we de truck op de drie prestatieni-
van de banden (non marking scoort in onze test vrijwel
veaus Economy, Efficiency en Performance. Waar eerder
altijd gunstigere waarden) verwacht je een iets hoger ener-
de servicemonteur de instellingen moest activeren, daar
gieverbruik. Linde claimt met de vernieuwde E25 een lager
kunnen we dat nu zelf doen via de Linde Safety Pilot. Bin-
november/december 2014
14-15-17_test.indd 14
19-11-14 09:55
17
16
Gemeten testverbruik in kWh
7
18 19
15 14
wa
W tt per uur (k
10 11
4
21
lo
9
5
20
ki
8
6
13
TEST
Verbruik in kWh per 100 pallets
12
ki
h)
lo
wa
W tt per uur (k
h)
Linde E25 Economy: 15,8 kWh
Linde E25 Economy: 6,20 kWh
Linde E25 Efficiency: 16,6 kWh
Linde E25 Efficiency: 6,59 kWh
Linde E25 Performance: 18,4 kWh
Linde E25 Performance: 7,51 kWh
Gemiddelde elektrotrucks 2,5 ton tot november 2014: 20,3 kWh
Gemiddelde elektrotrucks 2,5 ton tot november 2014: 8,04 kWh
nen de werkmodi zien we kleine verschillen als het gaat om
stand Economy is de productiviteit vrijwel gelijk, maar daalt
LSP toont met de witte
de balans tussen acceleratievermogen en rijsnelheid. De
het verbruik juist met 6% ten opzichte van Efficiency.
achtergrond dat alles
testtruck van 2011 was net iets beter voorspelbaar dan de
Op de stand Efficiency is de 500 Ah batterij toereikend voor een
veilig is, oranje staat
huidige testtruck.
niet al te intensieve daginzet. Wie de truck steviger gebruikt,
voor het benaderen
doet er verstandig aan de langere of hogere chassisvariant te
van de gevarenzone,
INGEBOUWDE LADER
kiezen en een grotere batterij te plaatsen. Wie batterijen wil
rood betekent gevaar;
Vergelijken we de prestaties van nu met de gemiddel-
wisselen kan dat snel en veilig zijwaarts doen. Voor het laden
het heffen stopt en
den van andere trucks in deze klasse, dan komt de E25 er
van de batterij beschikt de testtruck over een ingebouwde
rijden en de neighoek
opnieuw gunstig uit. De productiviteit is gelijk, maar het
lader. Dankzij de actieve ventilatie is het hierbij niet eens nood-
voorover worden sterk
verbruik ligt in Efficiency zo’n 18% lager dan gemiddeld. Op
zakelijk om de batterijdeksel te openen. Opnieuw valt op dat
beperkt
de stand Performance doen we 5% meer palletbewegingen
we een handgreep missen waaraan je het deksel gemakkelijk
dan in Efficiency, maar kost dat dik 15% meer energie. Op
kunt vasthouden als je hem wel zou willen openen en sluiten.
Nieuw in de armleuning zijn de jogshuttle en de twee func-
Het doorzicht door de mast is met 70 mm vergroot; het interi-
tietoetsen waarmee de chauffeur de Linde Safety Pilot kan
eur is, conform de Linde-aanpak, verzorgd
bedienen en instellen
15
14-15-17_test.indd 15
19-11-14 09:55
Pcdata BV Visuele papierloze orderverzamel systemen Pick to light - Put to light PickCart: snel en efficiënt meerdere orders tegelijk verzamelen. De perfecte oplossing voor uw e-commerce omgeving.
Goed geïnformeerd op weg Het Vaktijdschrift Truck & Transportmanagement (TTM) is een magazine voor de beide deelmarkten in het goederenverkeer over de weg: eigen vervoerders en beroepsvervoerders.
Pcdata Smart Glass orderinformatie in een oogopslag!
MaGazine
Proefabonnement 3 nummers 25,-
Website
Dagelijks nieuws en achtergronden
nieuWsbrief
Gratis een wekelijkse update Ga voor meer informatie naar www.eisma.nl of neem direct contact op 088 2944 700
www.pcdata.nl •
[email protected] +31 45 544 23 43
www.ttm.nl
Logistiek in Emmeloord
Wij bieden uw bedrijf de ruimte! • Direct aan de A6 en N50/A50 • Geen files • Flexibele kavelindeling • Gunstige grondprijzen • Bouwrijpe kavels beschikbaar • Bouwhoogte tot 35 meter • Groeimogelijkheden • Maatwerk
Lieren
Informeer naar de kansen voor uw distributiecentrum, warehouse of transportbedrijf.
Spanband voor
Spanbanden
Emmeloord het verrassende alternatief!
autotransporter
Bel voor informatie: Protempo bv 126
adv. 126 93x131 mm.indd 1
Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700
[email protected] www.protempo.eu
emmeloordwerkt.nl
Hoge spanning zonder risico’s… …alleen mogelijk in gekeurde laadstations 11-01-2010 16:09:41
Om volstrekt veilig met laadstations en tractiebatterijen te kunnen werken en bedrijfsongevallen te voorkomen, is een periodieke keuring de enig juiste beslissing. Met het BMWT-Keur zijn alle risico’s zoals explosies, brand, lekkend of opspattend zuur maar óók alle arbo- (NEN3140) en milieurisico’s, volledig gewaarborgd.
Onze deskundige en uiteraard onafhankelijke keurmeesters staan bij het werken met en aan laders, borg voor optimale veiligheid. Kies voor de veiligheid van het BMWT-Keur en dek zo al uw bedrijfsrisico’s doeltreffend af. Meer weten, kijk op www.bmwt.nl
BMWT-KEUR
Het systeem werkt prima, al zouden we zelf de indicatie voor de vorkstand achterover (= veiliger) omdraaien en met plus aangeven en de neiging naar voren/beneden juist met
TEST
Aantal pallets per 8 uur Linde E25 Performance: 326
min. Linde overweegt bij een volgende update pijltjes te gebruiken. Zodra je de last op de vork neemt, toont LSP hoe zwaar deze is. Tevens ‘weet’ het systeem of je de last in de
Linde E25 Efficiency: 317
vorkhiel hebt of niet. Het bijbehorende lastzwaartepunt wordt eveneens grafisch getoond. DRIE SCHERMKLEUREN
Linde E25 Economy: 313
Ga je heffen, dan toont LSP niet alleen de actuele hefhoogte, maar ook de maximaal resterende veilige hefhoogte. Last niet in de hiel en een nadelige stand van de vork leveren een lagere veilige hefhoogte op. Kom je in de gevarenzone, dan wordt de witte achtergrond van het scherm eerst
Gemiddelde elektrotrucks 2,5 ton tot november 2014: 317
oranje als waarschuwing. Hef je verder, dan krijg je een rode schermachtergrond te zien, waarna het heffen automatisch stopt en de neighoeken worden beperkt. Zou je daarbij ook nog rijden, dan vertraagt LSP de rijsnelheid geleidelijk tot de 0
100
200
300
400
truck veilig stilstaat. Natuurlijk komen we zaken tegen die we zelf nog kritischer zouden instellen en dat kan ook via de LSP. Bij maximale
VEILIGHEID ONDER CONTROLE
heffing mag wat ons betreft de maximale neighoek voor-
En dan de Linde Safety Pilot. Bij het inschakelen van de truck
over beperkt zijn tot 1 graad, deze is nu 3 graden. Bij het ge-
schakelt ook LSP automatisch in, al zou dat best ietsje vlot-
lijktijdig rijden, sturen en heffen mag de rij- en hefsnelheid
ter mogen. Eerst toont het scherm het lastdiagram, waarna
veel sterker worden beperkt zodra de vork boven de cabine
je via de jogshuttleknop op de armleuning kunt doorklik-
uitkomt. Dit motiveert chauffeurs om het werk in eerste
ken naar de overige schermen. LSP biedt een veelheid aan
instantie zelf bewust veilig te doen.
functies, van hefhoogtevoorkeuzes, snelheidsbegrenzing,
Kortom, op wat persoonlijke wensen tot finetuning na,
rijmodi, gewichtsmeting, gewichtoptelling (bij wagenla-
brengt Linde met LSP een intelligent en prachtig systeem
den), neighoekinstellingen, daalbegrenzing, hefbegrenzing
dat een waardevolle toevoeging biedt op de veilige inzet
(demping), urenstanden en ga zo maar door. Belangrijkste
van de truck. Er zijn tal van automatische functies mogelijk
en wellicht meest gekozen scherm toont de combinatie van
en instellingen te maken die je eerder niet tot de beschik-
vorkneiging, actuele hefhoogte, lastpositie en lastgewicht.
king had. Voor wie de bruto meerprijs teveel is: die kosten
Hierbij berekent LSP steeds de veilige combinaties waarbij
heb je al bij één voorkomen serieuze schade of ongeval
ook rijsnelheid, rijrichting en stuurhoek worden verrekend.
ruimschoots gecompenseerd.
Hefsnelheid met 2/3 last (in cm/s)
Rijsnelheid met 2/3 last (in km/h)
Acceleratie over 27,2 meter (in s)
Praktische inzetduur bij max. batterij (in h:min)
QUICKSCAN Pluspunten:
+ Comfort tijdens rijden
Linde E25 Performance1)
+ Prestaties + Bediengemak
Linde E25 Efficiency1)
Voor verbetering vatbaar:
Linde E25 Economy1)
- Handgreep batterijdeksel - Gewenning maximale stuuruitslag
Gemiddelde elektrotrucks 2,5 ton2) tot november 2014
- Beperkte verstelbaarheid stuurkolom Batterijcapaciteit: 1) 775 Ah 2) 656 Ah
17
14-15-17_test.indd 17
19-11-14 09:55
Praktijk Tekst en foto’s: Equinox MHE
Inductiestation van de Equinox Slide Tray Sorter met XL trays
Equinox automatiseert distributiecentra van Secured Mail
Toekomstbestendig turnkey sorteersysteem De groei die het Britse Secured Mail doormaakt, leidde ertoe dat de in Warrington en Crick gevestigde distributiecentra te klein werden. Daarom is onlangs in Luton een derde logistiek centrum in gebuik genomen. Secured Mail beschikt daar nu als eerste post- en pakketlogistieke dienstverlener over een volledig geautomatiseerd postsorteer systeem van het Nederlandse Equinox MHE.
18
Secured Mail begon in 2006 als
ontwerp en de implementatie van
grondige discussies met het
als ‘van levensbelang voor onze
start-up in het Verenigd Koninkrijk,
de automatiseringsoplossing is
management team van Secured
groei op de e-commerce markt’.
nadat de Engelse postmarkt werd
system integrator Equinox MHE.
Mail is eerst uitgebreid gebrain-
vrijgegeven. Acht jaar later is het
Het in Hillegom gevestigde bedrijf
stormd over een automatiserings-
Uitdagingen
bedrijf uitgegroeid tot een grote
had al eerder een bomb-bay
oplossing die aansloot bij de
Een van de belangrijkste uitdagin-
en internationaal opererende
sorteerinstallatie voor het
toekomstvisie van deze Britse
gen was dat het systeem in staat
speler op het gebied van fijnma-
distributiecentrum in Crick
postpakketverzender. Deze
moest zijn om heel diverse
zige post- en pakketlogistiek voor
geleverd. Cees van Oord, sales &
samenwerking leidde tot een
producten zoals grote postzakken
bedrijven als Amazon,
marketing manager van Equinox,
turnkey oplossing die door director
voor Royal Mail, reclamebundels,
Debenham´s en City Link.
was daar nauw bij betrokken en
operations James Wilkins van
kratten met brieven en pakketten
Verantwoordelijk voor het
trok ook weer deze kar. Tijdens
Secured Mail wordt omschreven
met afwijkende afmetingen en
november/december 2014
18-19_praktijkequinox.indd 18
19-11-14 09:55
is 3.500 items per uur. Vervolgens
snelheid te sorteren. Een derge-
gaan de producten naar een van
lijke sorteerinstallatie, die voldeed
de twee sorteerinstallaties. Hierbij
aan dit eisenpakket, was nog niet
wordt de STS-XL ingezet voor
eerder ontworpen. Daarnaast
postzakken, reclamebundels en
moest er een oplossing komen om
kratten met brieven. De bomb-bay
post en pakketten, die ongesor-
sorteerinstallatie sorteert
teerd worden aangeleverd bij
pakketten en grote poststukken.
Praktijk
vormen adequaat en met hoge
Secured Mail, snel te identificeren, te labelen en voorsorteren.
Sorteerfuncties
De turnkey oplossing voor Luton
Met de STS-XL is Secured Mail in
bestaat uit twee voorsorteerlijnen
staat om uiteenlopende produc-
(een mixed mail separator en een
ten te sorteren. De STS-XL is een
label line) en een Slide Tray Sorter
bestaand product van Equinox
XL (afgekort als STS-XL) en een
MHE, maar de configuratie is
bomb-bay sorter. De integratie van
nieuw. De installatie is uitgerust
het hele concept in Secured Mail’s
met XL trays (Extra Large). Het
centraal management systeem
voordeel is dat pakketten met
verliep volgens Van Oord pro-
grote, zware (tot 15 kg) of
bleemloos.
afwijkende vormen en materialen
Goederen worden van de aangedreven rollerbanen in rolcontainers verzameld
zonder moeite kunnen worden Snel identificeren
gesorteerd. Omdat de trays onder
Om de aangeleverde producten zo
een hoek staan, kunnen zelfs met
snel mogelijk te identificeren en te
deze extra grote trays ook nog
voorsorteren, heeft Equinox MHE
steeds heel kleine en lichte
een voorsorteerlijn ontworpen die
voorwerpen − denk aan visite-
als ‘mixed mail separator’ wordt
kaartjes − worden gesorteerd. De
ingezet. Een tweede lijn, de
producten glijden uit de trays en
zogenaamde ‘label line’, is
komen op een van de 90 aange-
Presorteerlijn met label applicator, weeg- en meetunit en Optical Character
uitgerust met een volautomati-
dreven rollerbanen terecht,
Recognition (OCR)
sche weeg- en meetunit en Optical
waarna een operator ze in
Character Recognition (OCR) om
rolcontainers verzamelt voor
(zelfs handgeschreven) adressen te
verdere distributie. Overigens
wie wat waarom?
kunnen identificeren met een hoge
heeft de system integrator
snelheid en een minimaal aantal
inmiddels ook een dergelijke
pakketlogistieke dienstverlener in het Verenigd
operators. Bij deze lijn labelen
sorter met XL Trays geïnstalleerd
Koninkrijk over een volledig geautomatiseerd
twee label applicators aan de
in het distributiecentrum in
postsorteersysteem. Dit systeem is ontworpen en
onderzijde van het betreffende
Warrington. Deze telt 46 rollerba-
pakket een label met barcode. De
nen. De bomb-bay sorter met 98
barcode bevat alle gegevens zoals
uitgangen die een aantal jaren
een Slide Tray Sorter XL tray sorter en een bomb-
adres, herkomst, gewicht en
geleden al in Crick was geïnstal-
bay sorteerinstallatie.
afmetingen. Op basis daarvan
leerd, is verhuisd en opnieuw
wordt de klant gefactureerd. Aan
opgebouwd in Luton. Deze
systeem in staat moest zijn om heel diverse
het einde van beide lijnen worden
machine is aangepast aan de
producten zoals grote postzakken voor Royal Mail,
de items opnieuw gescand en
afmetingen van de Royal Mail
reclamebundels, kratten met brieven en
gesorteerd naar twee richtingen,
containers. E-commerce pakketten
pakketten met afwijkende afmetingen en vormen,
afhankelijk van het vervolgtraject
en grote poststukken tot 5 kg
adequaat en met hoge snelheid te sorteren,
voor verdere sortering. De
worden vanuit deze sorter direct
identificeren, labelen en voorsorteren.
maximum capaciteit van de lijnen
in de containers gesorteerd.
Wie? Secured Mail beschikt nu als eerste post- en
geïnstalleerd door Equinox MHE.
Wat? Het concept bestaat uit twee voorsorteerlijnen,
Waarom? Een van de belangrijkste uitdagingen was dat het
19
18-19_praktijkequinox.indd 19
19-11-14 09:55
Achtergrond tekst en foto’s: Buro Andersom
De AGV-batterij met lithium titanaat oxide units kent een laadtijd van slechts 7 minuten en 25.000 cycli; grotere LTO-batterijen zijn eveneens binnen 7 tot 10 minuten volledig opgeladen
Belgische batterijen veroveren Nederland
EMROL garandeert energie Met de overname van IBG en BAT zette de Belgische batterijfabrikant en energiespecialist EMROL vorig jaar al flinke stappen op weg naar een groter marktaandeel in Nederland. Een helder verhaal over de kracht van eigen engineers, volledige energiegarantie en nieuwe technologieën zoals lithium titanaat oxide maken duidelijk dat verder groeien alleen nog een kwestie van tijd is.
Met de benoeming van Paul van Bossum als Business
eigen afdeling Research & Development, waar inmiddels 7
Development Manager is het moment aangebroken voor
engineers werkzaam zijn. Zoon Stefan Louis staat nu aan het
EMROL om zich min of meer officieel voor te stellen aan de
hoofd van het familiebedrijf en is zelf ook elektrotechnisch
Nederlandse markt. Met de achtergrond van Paul als
ingenieur. In totaal zijn er 35 medewerkers actief.
directeur van Still Nederland en batterijleverancier GNB
Door stevige groei op de thuismarkt en in Luxemburg betrok
haalt het Belgische bedrijf een flinke dosis marktkennis in
EMROL in 2006 een nieuw pand in Malle, vlak over de grens
huis en wordt de stap naar Nederlandse relaties nog kleiner.
bij Breda. Daar beschikt het bedrijf over een voorraad van 550
“We waren al goed op weg door de overname van de
sku’s waarvan 52 celtypen. “Snel leveren is in deze markt een
activiteiten en servicetechnici van BAT en IBG, maar Paul
must”, stelt Paul van Bossum. “Met een actuele voorraad van
betekent voor ons echt een extra impuls”, stelt algemeen
1,7 miljoen euro is EMROL daartoe als geen ander in staat.”
directeur Pieter Jacobs. “We hebben een verhaal en een missie, tijd om deze eens goed te vertellen.”
20
100% Misbruikt de batterij Aangezien een batterij leveren niet hetzelfde is als een
Scan dit artikel met de Layar
Snelle levertijden
inzetgarantie bieden, ontwikkelde EMROL ook zelf systemen
app op uw
EMROL is in 1981 opgericht door Emma en Ronald Louis. Na
om batterijen te testen en te analyseren. Maar ook dat bleek
smartphone of
loodzuur batterijen voor de automobielindustrie volgden
niet genoeg. Hoe goed een batterij ook is, de inzetkwaliteit en
tablet voor een
batterijen voor schoonmaakmachines, hoogwerkers, golfkar-
levensduur hangen volledig af van het gebruik. Om beter
videoverslag.
ren en heftrucks. Al snel werd duidelijk dat het ‘doorverkopen’
inzicht te krijgen in het batterijleven ontwikkelde EMROL de
van ingekochte cellen niet de manier was om onderscheidend
BMS en de SMS. Het zijn beide batterijmonitoring systemen
te zijn. Technische kennis over ladertechniek, energie-efficiën-
waarbij de eerste lokaal wordt uitgelezen en de ander op
tie en batterijbeheer wel en daarom investeerde EMROL in een
afstand communiceert via de laadkabels van de laders. De
november/december 2014
20-21_achtergrondemrol.indd 20
19-11-14 09:56
Met het zelfontwikkelde BMS- en SMS-systeem bewaakt
‘misbruikt’ de batterij, maar 0 % doet dit met opzet. Dit vraagt
EMROL de batterijinzet en wordt er 4 jaar volledige energiega-
dus om betere controle en goed advies’
rantie verleend
slimme kastjes meten celspanning, onbalans tussen de
een lithium-ion batterij korter dan die van een loodzuur
cellen, temperatuur, het aantal ladingen, tussenladingen,
batterij. Er moet dus tussentijds worden geladen en het liefst
overladingen en diepontladingen, evenals het vulniveau van
zo snel mogelijk. Tot slot is de inzetduur van een lithium-ion
het elektrolyt. Uit talloze metingen met BMS/SMS binnen de
batterij langer dan die van een loodzuur batterij, maar daar
huidige batterijpopulatie blijkt overduidelijk dat 100% van de
betaal je dan wel de prijs voor. Gelukkig kan dat ook anders.
klanten de tractiebatterij ‘misbruikt’, maar 0% dit met opzet doet. “Te diep ontladen, te kort laden, tussenladingen… een
Laden in 7 minuten
batterij loopt schade op en belandt in een vicieuze cirkel van
Gewapend met deze uitdagingen heeft EMROL gekozen voor
verder verval”, aldus Pieter Jacobs. “We moeten dus een
lithium titanaat oxide batterijen, ofwel LTO. Om volop ruimte
vinger aan de pols houden en de klant optimaal adviseren
te bieden aan deze technieken en haar batterij-gerelateerde
over het gebruik van zijn energiepakket.”
elektronica, richtte EMROL een tweede divisie op: Trineuron. Onder deze naam levert het bedrijf momenteel de laders en
Energiegarantie
batterijen voor een grote vloot AGV’s bij Delhaize. De
Dankzij nauwkeurige monitoring geeft EMROL een energiega-
batterijen bieden een rijduur van 6 uur, maar zo lang rijden
rantie van 4 jaar of 1.200 equivalente laad/ontlaadcycli op haar
de trucks nooit achter elkaar. In slechts 7 minuten tijd zijn de
EDrive tractiebatterijen. De voorwaarde hierbij is montage van
batterijen weer volledig opgeladen en daarmee houdt het
de BMS monitor en een jaarlijkse inspectie door EMROL.
besturingssysteem van de AGV netjes rekening. “We kunnen
Met het woord equivalente ladingen maken Jacobs en Van
met gemak 25.000 cycli aan en temperatuur speelt geen rol”,
Bossum duidelijk dat EMROL verder kijkt dan de batterijtrog
aldus Pieter Jacobs. “Dezelfde techniek hebben we geleverd
diep is. Een laadcyclus waarbij de batterij nog voor 50% geladen
voor elektrische stadsbussen hier in België. LTO kan ook prima
is bij aanvang, telt niet als een hele cyclus mee. Het gaat om de
regeneratiestroom opslaan. Kortom, we voorzien een goede
equivalenten van een totale laadcyclus. “Echter, de schade die
toekomst voor deze techniek en werken volop aan uitbreiding
diepontlading tot bijvoorbeeld 90% veroorzaakt is zo groot, dat
van onze systemen.”
Achtergrond
e
Pieter Jacobs (r) en Paul van Bossum: ‘100% Van de gebruikers
zo’n cyclus juist een factor 2 scoort”, verduidelijkt Pieter Jacobs. Lithium een toverwoord? Natuurlijk kijkt ook EMROL naar andere systemen als
wie wat waarom?
loodzuur en daarbij valt al snel het woord lithium-ion. Het
Wie? EMROL is een Belgische batterijfabrikant en -leverancier uit Malle.
lijkt een toverwoord als het gaat om probleemloze elektro-
Wat? Met de overname van de activiteiten van de Nederlandse
tractie, maar dat is niet op voorhand het geval. Lithium-ion is
aanbieders IBG en BAT vergroot EMROL haar aanwezigheid in
de verzamelnaam voor batterijen met een lithium-metaal-
Nederland. Het bedrijf vertelt nu waar haar kernactiviteiten
verbinding. Dat kan bijvoorbeeld kobalt (voor mobiele telefoon) of ijzer (tractie) zijn. Afgezien van de vele voordelen
en mogelijkheden liggen.
Waarom? EMROL heeft specifieke kennis en middelen in huis voor
van dergelijke li-ion batterijen, zitten er ook nadelen aan. Zo
volledige energiegarantie op tractiebatterijen. Daarnaast
is het opladen en de inzet in koel- en vrieshuizen slecht
biedt ze met haar lithium titanaat oxide batterijen de
mogelijk. Ook is de gehele monitoring en temperatuurbe-
mogelijkheden tot 24/7 elektrisch intern transport.
heersing een groot punt van zorg. Tot slot is de inzetduur van
21
20-21_achtergrondemrol.indd 21
19-11-14 09:56
Praktijk tekst: Martin Althoff foto’s: Martin Althoff, Space Solutions
De entresol van twee verdiepingen reikt 12 meter hoog en heeft een vloeroppervlak van in totaal 746 vierkante meter
Floramedia wint opslagruimte met entresol
Productie en logistiek op één locatie Nederland is bloemen- en plantenexportland nummer 1 in de wereld. Welke plant dat is en hoe deze te behandelen, staat allemaal vermeld op het plantenlabel. Floramedia in Westzaan print daartoe dagelijks 1,5 miljoen labels voor onder andere veilingen, tuinders en bloemenzaken. Al met al een enorme klus.
22
De drukpersen van Floramedia in
daarbij kan worden gerealiseerd,
Tot kwaliteits- en procesmanager
Plan van aanpak
Westzaan staan 7 dagen per week
betekent dat er meer labels kunnen
Ronald Bakker samen met Maurice
Voorwaarde was een snelle
continu plantenlabels te printen. In
worden gedrukt en verzonden.
Rijnierse van Space Solutions
realisatie en het lopende produc-
deze periodes worden alle zeilen
Voorheen gingen de plantenlabels
omhoog keken en constateerden
tieproces mocht slechts minimaal
bijgezet om aan deze enorme vraag
vrijwel direct vanuit de productie
dat er boven in de 15 meter hoge
overlast ondervinden van de
te voldoen. Elke tijdswinst die
naar twee in de regio gelegen
productiehal heel veel loze ruimte
werkzaamheden. Dat kreeg Space
opslag- en distributiecentra voor de
was. Een entresol, mezzanine of
Solutions voor elkaar; de twee
verzending. Dat vergde ook weer
tussenvloer zou de oplossing voor
verdiepingen tellende entresol
tijd en leverde vertraging op in het
het ruimteprobleem kunnen zijn.
werd in een tijdsbestek van slechts
gehele logistieke proces. Productie
In overleg werd besloten om een
twee weken opgeleverd. Er deed
en distributie op één en dezelfde
tussenvloer annex entresol met
zich wel een complicatie voor.
locatie zou het meest efficiënt zijn,
twee etages te installeren waar de
Vanwege de omvang en het
ware het niet dat het op de
geproduceerde plantenlabels op
gewicht, de maximale vloerbelas-
productielocatie in Westzaan aan
legbordstellingen worden
ting en de drassige bodem nabij
Floramedia print dagelijks 1,5
voldoende opslagruimte ontbrak.
opgeslagen. Daarbij zou de
het Noordhollandskanaal moest
miljoen plantenlabels voor onder
Het vloeroppervlak is namelijk
onderliggende magazijnvloer
het geheel eigenlijk worden
andere veilingen, tuinders en bloe-
vrijwel geheel gereserveerd voor de
vrijwel geheel beschikbaar blijven
ondersteund met heipalen. Heien
menzaken
plantenlabelproductie.
voor de productie.
in een gesloten bouwconstructie
november/december 2014
22-23_praktijkspacesolutions.indd 22
19-11-14 09:56
Praktijk Eerst zijn 22 gaten in de vloer geboord
Daarna zijn holle stalen funderingsbuizen tot een diepte van 12 meter geplaatst en volgestort met betonmortel
De kolommen vormen de basis van de entresol
Halverwege de bouw zijn de contouren van de entresol duidelijk zichtbaar
En passant is ook de verlichting rondom de entresol gerenoveerd
Uitzicht vanaf de entresol op de productieruimte
wie wat waarom?
was uiteraard niet mogelijk.
En passant werd een kantoor
Daarom werden 22 gaten in de
gebouwd onder de entresol en de
vloer geboord, waarin evenzoveel
verouderde TL-verlichting werd
holle stalen funderingsbuizen tot
vervangen door nieuwe buizen
veilingen, tuinders en bloemenzaken.
een diepte van 12 meter werden
en/of armaturen. Space Soluti-
Wat? S pace Solutions realiseerde een entresol van twee
geplaatst. Deze werden tenslotte
ons verzorgt tevens de verhuizing
volgestort met betonmortel.
van de legbordstellingen op de
Daarop kwamen de kolommen
entresol. Inmiddels is dit project
orderverzamelen en distributie, dat elders werd
van de entresol te staan. Na het
definitief afgerond en opgeleverd.
gedaan, onderbrengen op de productielocatie,
uitharden is direct begonnen met
Hierboven een beeldverslag van de
maar had daar te weinig ruimte.
de opbouw van de entresol.
werkzaamheden.
Wie? Floramedia in Westzaan is gespecialiseerd in het drukken van plantenlabels voor onder andere
verdiepingen in de 15 meter hoge productiehal.
Waarom? Floramedia wilde het logistieke proces van
23
22-23_praktijkspacesolutions.indd 23
19-11-14 09:56
Praktijk Tekst en foto’s: Martin Althoff
Het tweevoudig zonepicksysteem bij Varo met de doorrolstellingen op de voorgrond en daarachter de Kardex-kasten
Varo zet in op zonepicking
Alles uit de kast De Belgische groothandel in doe-het-zelfgereedschappen Varo in Lier bij Antwerpen heeft met behulp van Maas Internal Logistics een tweevoudig zonepicksysteem in gebruik genomen, waarbij enerzijds Kardex-kasten met plateauliften en anderzijds doorrolstellingen worden gebruikt.
24
Het distributiecentrum van Varo
via RF met orderpickkarren. Dat
matische orderverzamelmethode
gen worden gepickt. Beide zones
behelst 20.000 m2 met overwe-
vergde − gezien de grote afstan-
te introduceren op een kleiner
zijn onderling met een aangedre-
gend palletstellingen voor
den in het magazijn − relatief veel
vloeroppervlak in de vorm van
ven rollenbaan verbonden. De
bulkopslag. Het assortiment
orderverzameltijd en leidde
zonepicking volgens het principe
inslag, uitslag en locatiebepaling
omvat 3.500 SKU’s van de
onvermijdelijk ook tot vermoeid-
‘goederen-naar-de-man’. Het
van artikelen wordt vanuit het
gereedschapmerken Powerplus en
heid en, daaruit voorvloeiend,
gekozen orderverzamelsysteem
Locus WMS aangestuurd. De
Kreator voor de DHZ-branche.
ongewenste pickfouten.
omvat nu twee pickzones; een
besturing van het totale systeem
Deze worden vanuit Lier in geheel
Logistiek manager Hervé Anthonis
zone bij de 6 Kardex-kasten (drie
verloopt via het Maas Flow Control
Europa geleverd. Voorheen werden
wilde dat drastisch verbeteren
links en drie rechts) en een zone
systeem (MFC). De operator kan op
de orders handmatig verzameld
door een efficiëntere semi-auto-
waar orders uit de doorrolstellin-
de terminal met handscanner bij
november/december 2014
24-25-27_praktijkmaasil.indd 24
19-11-14 09:57
het plateau kan ook worden
tray en op dat moment worden de
punt vóór de Kardex-zones. Alle
inslagorder als een pickorder
afgelezen op het scherm.
tray- of doosgegevens met de
pickposities, overschuifplaten en
bijbehorende pickregels naar het
kasten zijn voorzien van een
Hervé Anthonis legt gedetailleerd
pickorder
MFC gestuurd.
PTL-display, dat worden aange-
uit hoe het systeem werkt.
Op het invoerpunt kiest de
Op het moment dat het MFC een
stuurd door het MFC.
operator een pickorder door deze
bericht ontvangt, zal de doos/tray
Op elke Kardex-kast is ook een
opstarten. Logistiek manager
inslagorder
op te starten op de RF-terminal
automatisch vertrekken. Grotere
scherm gemonteerd voor het
Artikelen die worden ingeslagen in
van Locus. Deze wordt getoond op
pickdoosformaten worden door de
tonen van de orderinformatie. Net
het systeem, worden afhankelijk
het scherm, met daarbij het
operator rechtstreeks op de
voor de zone wordt de tray (of
van het formaat in kunststof trays
benodigde formaat van de
rollenbaan geplaatst. Hierop plakt
doos) gescand. Het barcodenum-
of kartonnen dozen geplaatst. Na
pickdoos. De operator plaatst een
de operator een opvolgende barco-
mer wordt opgezocht in het MFC.
scanning van de artikelbarcode
lege tray op de eerste positie van
de van de rol en scant dit nummer.
Is de tray (of doos) bekend, dan
verschijnt op de terminal het
de rollenbaan en plaatst hierin de
Nu wordt de pickorder gekoppeld
wordt deze doorgestuurd naar de
benodigde formaat inslagdoos en
juiste formaat pickdoos. Hij scant
aan het pickdoosnummer binnen
pickzones. Is de tray (of doos) niet
het aantal artikelen. De operator
met de aan de PC gekoppelde
Locus. De tray of doos loopt via de
bekend, dan wordt een bericht
zet een lege kunststof tray op de
handscanner het nummer van de
bufferplaatsen naar het beslis-
naar Locus gestuurd. Is het een
Praktijk
het invoerpunt zowel een
u
rollenbaan en plaatst daarin de doos met het juiste aantal artikelen. De operator bevestigt dit op de terminal en scant vervolgens het traynummer. Locus koppelt nu de inslagorder aan het traynummer en stuurt de informatie naar het MFC, waarna de tray op transport gaat in het systeem. Voor grote dozen met de grondmaat 600 bij 400 mm is geen tray benodigd; deze worden als tray behandeld. De trays of dozen met de inslagartikelen lopen via een 20-tal bufferplaatsen naar het eerste beslispunt voor de Kardex-zone met een vaste
Artikelen worden afhankelijk van het formaat in kunststof trays of kartonnen dozen geplaatst
scanner. Deze scant en herkent de barcode. Daarna zal het MFC de bestemming van de tray of doos doorgeven aan de baanbesturing, om vervolgens naar de inslaglocatie te worden geleid. Als de operator de artikelen daar uit de tray of doos wil nemen, moet dit worden bevestigd door op het PTL-display van de Kardex-kast te drukken. Op het scherm wordt dan de informatie van het desbetreffende artikel weergegeven en met een led aan de voorzijde wordt de juiste afleglocatie op het plateau aangegeven. De opslagdiepte op
De beide zones zijn onderling met een aangedreven rollenbaan verbonden
25
24-25-27_praktijkmaasil.indd 25
19-11-14 09:57
voor een kraan Onder de ruim 6.000.000 bezoekers die Marktplaats elke maand trekt, bevinden zich steeds meer ondernemers. Gemiddeld zijn zo’n 50.000 advertenties exclusief voor hen bedoeld. Ook zakelijke goederen kopen of verkopen? Kijk op marktplaats.nl/bouw
Vanaf het ontstaan in 1993 is er met de oplossingsgerichtheid steeds gekeken naar de efficiëntie mbt de uitvoering van arbeidsintensieve projecten. Hierbij zijn eigen hulpmiddelen en inzet van uitvoerenden geoptimaliseerd. Geen leger aan goedkope arbeidskrachten, maar een doeltreffend systeem dat het mogelijk maakt om met een gering aantal nuchtere noordelingen te voorzien in een flexibele uitvoering. Afspraak = afspraak.
én... een kraan óók voor ondernemers
www.batech.nl
W.A. Scholtenlaan 5 9615 TG KOLHAM Tel.: 0598-382566 Email:
[email protected]
‘No Read’, of een ‘No Data’, dan
PTL-display van de Kardex-kast ook
Staat de tray klaar op de pickposi-
Als de operator alle artikelen in de
komt er ook geen bericht terug
het artikelaantal worden aange-
tie, dan gaan direct alle PTL-dis-
pickdoos heeft geplaatst, bevestigt
vanuit Locus, en zal de tray (of
past als het aantal dat moet
plays branden van de artikelen die
hij dit op het display. Dan gaan
doos) stoppen en gaat er een
worden gepickt niet voorradig is.
uit de doorrolzone moeten
ook alle aantallen uit en wordt de
waarschuwingslamp branden. De
Zodra de operator de pick
worden gepickt. Ook wordt het
tray automatisch afgevoerd.
operator dient deze tray af te
bevestigt, wordt deze bevestiging
pick-aantal aangegeven. De
Aansluitend wordt een nieuwe
nemen, waarna het systeem weer
met het aantal door het MFC aan
operator pakt het aantal artikelen
tray geplaatst.
opstart.
Locus gestuurd.
en bevestigt dit op het display,
Als de doos vol raakt bij het picken,
Als de operator de artikelen in de
waarna het lampje op het display
dan kan de operator dit aangeven
Batchpicking & PTL
pickdoos heeft geplaatst, bevestigt
uitgaat, maar het aantal blijft
op het PTL-display bij de doelloca-
Heeft de tray een orderregel uit de
hij dit op het PTL-display op de
staan. De operator kan nu het
tie. De tray of doos die klaar is,
linker of rechter Kardex-zone, dan
picklocatie en zal een volgende
gepickte artikel in de pickdoos
wordt naar het einde van het
wordt gewacht tot er een vrije
orderregel op een van de Kardex-
leggen of direct het volgende
systeem getransporteerd. Hier
pickpositie is, waarna de tray
schermen worden getoond. Zodra
artikel pakken en weer bevestigen.
wordt de tray of doos afgenomen
verder wordt getransporteerd en
de doos vol is, zal de operator het
Boven de doellocatie is ook een
en via een sealmachine geplaatst
haaks overgezet op de picklocatie.
aantal artikelen op het display
PTL-display bevestigd waarop het
op een bufferlocatie. Het koppelen
Zodra de tray is geplaatst, stuurt
terugbrengen met de ‘min‘-knop.
laatst gepickte artikel en aantal is
van de pickdoos aan de juiste
het MFC de betreffende orderre-
Hierna drukt de operator de
te zien. De operator hoeft het
bufferlocatie vindt plaatst binnen
gels aan de Kardex-kasten. Het
‘F’-toets in, waarna de melding
inleggen van de artikelen niet te
Locus. Als de doos van de laatste
MFC staat standaard op de
‘FULL’ op het scherm komt te
bevestigen. Als alle artikelen zijn
positie is afgenomen, wordt de
pickstrategie van één regel picken
staan. De operator bevestigt dit
gepickt, zijn alle lampjes op de
volgende doos via de doorrolstel-
en afwerken. In het MFC is dit om
met de bevestigingsknop op het
displays bij de doorrolkanalen uit.
ling direct weer aangevoerd.
te zetten naar batching van
display. Het MFC zal de gepickte
orderregels. Hierdoor kan een
ordergegevens aan Locus
operator mogelijk een product
terugsturen, waarna Locus de
voor meerdere pickdozen die
overige pickregels bij het inslag-
klaarstaan gelijktijdig pakken.
punt aan een nieuwe orderdoos
De Kardex-kast draait het juiste
koppelt.
Praktijk
u
wie wat waarom? Wie? Varo is een Belgische groothandel in doe-hetzelfgereedschappen, gevestigd in Lier bij Antwerpen.
Wat? Maas Internal Logistics realiseerde voor Varo een
legbord voor en geeft dit door aan het MFC. Op het scherm worden
Picken uit doorrolstelling
de order en het artikel getoond
De tray (of doos) die in de
met daarbij het aantal dat moet
Kardex-zone gereed is gemaakt,
worden gepickt. Zodra de operator
wordt vervolgens naar de
pickfouten verminderen door van handmatig
dit aantal pakt en dit bevestigt op
doorrolzone getransporteerd.
orderverzamelen over te stappen naar een
het PTL-display op de Kardex-kast,
Tussen de zones van de Kardex-
semi-automatische orderverzamelmethode
zal het PTL-display gaan branden
kasten en de doorrolstellingzone is
volgens het principe ‘goederen-naar-de-man’.
bij de traylocatie. De kleur van het
voor passage van de operators een
PTL-display op de picklocatie komt
klapsectie geplaatst. Het tray- of
overeen met de kleur waarmee
doosnummer wordt net voor de
deze is bevestigd op de Kardex-
doorrolzone gescand. Heeft de
kast. Voordeel hierbij is dat
order in deze zone orderregels
gelijktijdig een tweede operator in
openstaan, dan wordt de tray naar
het systeem kan werken. Heeft
de zone gesorteerd. De trays op de
een tweede operator ook een
doorrolzone staan in een automa-
artikel voor die betreffende
tische buffer. Zodra de pickpositie
picklocatie, dan zal het PTL-display
van de doorrollocatie vrij is, wordt
gaan knipperen. De operators
automatisch een tray op deze
kunnen hierdoor direct zien dat
positie getransporteerd. Net voor
Het dc annex showroom en hoofdkantoor van Varo in Lier bestaat 8
het artikel daar geplaatst dient te
deze positie wordt de tray weer
jaar, maar ziet er nog up-to-date uit
worden. Bij het picken kan op het
gescand door een lijnscanner.
tweevoudig zonepicksysteem, met enerzijds Kardex-kasten en anderzijds doorrolstellingen.
Waarom? Varo wilde de efficiency verbeteren en het aantal
27
24-25-27_praktijkmaasil.indd 27
19-11-14 09:57
Achtergrond Tekst en foto’s: Buro Andersom
De belangstelling voor de informatiedag over duurzame inzetbaarheid was, zoals verwacht, groot
Bedrijfsleven, overheid en experts delen informatie over fysiek werk
Duurzaam werk is ‘hot’ Onder de titel ‘Aan de slag met fysieke arbeid – van zwaar naar duurzaam werk’ organiseerden het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), TNO en Buro voor Fysieke Arbeid afgelopen maand een informatiedag bij de Sligro Food Group in Veghel. De belangstelling was groot. Logisch, want duurzaam werk is ‘hot’.
Van alle werknemers doet 42% fysiek belastend werk, 19%
het bewegingsapparaat. In de sector vervoer en opslag
moet regelmatig kracht zetten in het werk, en 35% maakt
bedraagt het percentage werknemers dat fysiek belastend
regelmatig herhalende bewegingen. Bovendien werkt 10%
werk doet maar liefst 53%.
regelmatig in ongunstige houdingen. Dat blijkt uit cijfers
28
van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA).
Veel ruimte voor verbetering
Verder blijkt dat 30% van alle werk gerelateerde verzuimda
Zeker met het oog op de ontwikkelingen in de arbeidsmarkt
gen te wijten is aan lichamelijk belastend werk.
– waar medewerkers tot een hogere leeftijd moeten
Als BV Nederland betalen ‘we’ jaarlijks meer dan een half
doorwerken, waar werkgevers zoeken naar meer flexibiliteit,
miljard euro aan verzuimdagen door beroepsziekten aan
een hogere productiviteit en manieren om het ziektever
november/december 2014
28-29_achtergrondfysiekearbeid.indd 28
19-11-14 09:57
Annemiek Wortman van het Ministerie van SZW: “We weten
op de kernwaarden is de investeringsbereidheid groter”
wat we kunnen, maar dat moet dan wél gebeuren”
zuim te reduceren, en waar het voor veel van die (logistieke)
flexibiliteit en aantrekkelijkheid op de arbeidsmarkt. Tevens
ondernemers steeds lastiger is om goed, gekwalificeerd
neemt het vermogen van de organisatie toe om in te spelen
personeel te vinden – mag de belangstelling voor de
op verandering in de markt. Met APK wordt gedoeld op het
informatiedag in Veghel nauwelijks verrassend worden
belang van periodiek onderzoek naar hoe het ervoor staat
genoemd. Ruim 150 belangstellenden, uit diverse sectoren
met de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Het
van het bedrijfsleven, kwamen naar de bijeenkomst, die in
onderzoek kan vervolgens bovendien weer worden gebruikt
het teken stond van het delen van informatie.
als aanleiding om een gesprek aan te gaan over de
“Informatie delen is essentieel, want als overheid kun je dit
loopbaan, ontwikkeling en gezondheid.
niet alleen. Daar hebben we het bedrijfsleven voor nodig”,
Meer informatie over de schijf van vijf, en andere nuttige
gaf Annemiek Wortman, programmaleider duurzame
informatie, is verzameld op de website duurzameinzetbaar
inzetbaarheid bij het Ministerie van SZW tijdens het
heid.nl, een initiatief van het Ministerie van SZW.
Achtergrond
Evelien Rijken van TNO: “Als de kosten-batenanalyse aansluit
plenaire gedeelte aan. Er is volgens haar veel ruimte voor verbetering. “We weten wat we kunnen, maar dat moet dan
Winst in productiviteitstijging
wél gebeuren”, aldus Wortman.
Wortman gaf aan dat bij het verduurzamen van de inzetbaarheid de kosten, zoals zo vaak, voor de baten uit
Schijf van vijf
gaan. “Maar”, voegde ze toe, “uit de praktijk blijkt keer op
Met haar opmerking doelde de Wortman onder andere op de
keer dat investeringen snel worden terugverdiend.”
ervaring van 100 bedrijven die reeds investeerden in duur
Daarbij zit de winst niet alleen in een lager verzuim. Sterker,
zame inzetbaarheid. Die bedrijven formuleerden 5 succes
wie enkel en alleen investeert in duurzame inzetbaarheid
factoren die de weg vrijmaken naar een duurzame inzetbaar
met als doel een lager verzuim te verwezenlijken, kan zijn
heid van het meest kostbare arbeidsmiddel; de medewerker.
geld beter investeren in andere projecten. Dat werd
De eerste factor op de ‘schijf van vijf’ is ‘betrokkenheid’. Door
duidelijk tijdens de workshop ‘Wat kosten maatregelen en
medewerkers ruimte en verantwoordelijkheid te geven,
wat leveren ze op?’, die Evelien Rijken en Reinier Könemann
neemt de betrokkenheid toe. En mensen die echt zin hebben
van TNO gaven tijdens de informatiedag. “Verzuimreductie
in hun werk, leveren betere prestaties en zijn minder vaak ziek.
levert vaak amper geld. Maar duurzame inzetbaarheid leidt
Andere succesfactoren zijn ‘organisatie’ en ‘gezondheid’.
óók tot bijvoorbeeld een hogere productiviteit. En dáár valt
Door medewerkers bewust te maken van hun gezondheid
veel meer winst te boeken”, aldus Könemann.
en een gezondere levensstijl te stimuleren, bijvoorbeeld
Natuurlijk is het belangrijk dat eventuele veranderingen
door hen te faciliteren bij sporten of stoppen met roken, zal
door de hele organisatie worden gedragen, stellen de twee.
het ziekteverzuim afnemen. Ook faciliteren door een goede
Om die kans te vergroten, is het volgens Rijken zinvol om bij
organisatie van het werk helpt.
het maken van een kosten-batenanalyse te focussen op de softe kant van de baten: “Als de kosten-batenanalyse
Ontwikkeling en onderzoek
aansluit op de kernwaarden van het bedrijf en op die van de
De schijf van vijf wordt gecompleteerd door de factoren
klant, is de investeringsbereidheid al snel groter.”
‘ontwikkeling’ en ‘APK’. Werkgevers die hun medewerkers
Een overzicht van kosten en baten, gerelateerd aan fysieke
mogelijkheden tot ontwikkeling bieden, vergroten hun
belasting is te vinden op fysiekebelastingbeoordelen.tno.nl.
29
28-29_achtergrondfysiekearbeid.indd 29
19-11-14 09:57
Praktijk Tekst en foto’s: Buro Andersom
Een multi-diep, volautomatisch magazijn met kranen bleek de beste verhouding te bieden tussen opslagcapaciteit, ruimtebenutting, snelheid en investering
Egemin Automation realiseert volautomatisch buffermagazijn
Samsonite pakt koffers Eerder dit jaar nam Samsonite Europe een nieuw, multi-diep volautomatisch magazijn in gebruik; de Priorij. Het pand doet dienst als buffer voor de orderverzamelmagazijnen van het bedrijf, dat met de nieuwbouw afstand kon nemen van maar liefst 7 gehuurde opslaglocaties.
30
In 2010 zat Samsonite op een
European Distribution Centre bij
terreinen in Oudenaarde boden
meter hoog, 114 meter lang en
keerpunt in haar geschiedenis.
Samsonite. In de directe omgeving
geen economisch verantwoorde
85 meter breed, werd onlangs
Voorraden en verkoopvolumes
van het hoofdkantoor en EDC
oplossing. Een terrein in de
officieel in gebruik genomen.
waren laag. Mede daardoor
moest Samsonite op zoek naar
omgeving was de enige optie. In
besloot het bedrijf een nieuwe
extra opslagruimte. Op een
2012 nam Samsonite een optie op
Minimaal 20.000 pallets
weg in te slaan. ‘Back to basics’,
gegeven moment werden maar
een stuk grond op steenworp
Voor de technische uitrusting in
luidde de nieuwe strategie. “Een
liefst 7 externe magazijnen
afstand van het bestaande EDC.
het pand bekeek Samsonite
strategie die er binnen de kortste
gehuurd.
Hier werd een magazijn gereali-
verschillende opties. Een multi-
keren voor zorgde dat we met een
De business bleef groeien, en de
seerd dat dienst doet als buffer
diep, volledig automatisch
chronisch plaatsgebrek kampten”,
zoektocht naar een permanente
voor de orderverzamelmagazijnen
magazijn met kranen bleek de
weet Germain Ghys, manager
oplossing drong zich op. De eigen
van Samsonite. Het pand, 21
beste verhouding te bieden tussen
november/december 2014
30-31_praktijkegemin.indd 30
19-11-14 09:58
dienen bovendien als fysieke
dankzij die optimalisatieslag is
Maar het belangrijkste voordeel
ting, snelheid en investering.
scheiding tussen de werkvloer
de bezettingsgraad maar liefst
is toch wel de snelle replenish-
“Een van onze fundamentele eisen
voor het laden en lossen en het
92%. Dat is beduidend hoger dan
ment van de pickvoorraden.
was dat het nieuwe magazijn
automatisch magazijn, gereali-
de beoogde 85%”, constateert
Eventuele stilstand blijft tot een
minimaal 20.000 pallets op
seerd door Egemin.
Ghys tevreden.
minimum beperkt.
voorraad moet kunnen houden”, legt Ghys uit. “Door te kiezen voor
Snel en effectief
een multi-diep concept, waarbij
Het proces in de Priorij verloopt
het gehele magazijn is uitgerust
snel en effectief. Speciaal uitgerus-
met kanalen, kon een optimale
te trailers hebben een zwevende
benuttingsgraad worden bereikt.”
vloer, die de inkomende pallets tot
In een kanaal staan meerdere
aan de deur van de trailer
pallets van dezelfde SKU achter
transporteert. Hier worden de
elkaar geplaatst. Tijdens het
pallets opgepakt door een vorkhef-
ontwerp bleek dat een kanaaldiep-
truck, die ze vervolgens naar een
te van 5 pallets de beste vullings-
palletpers brengt. “Die pers zorgt
graad toelaat. Op de totale
ervoor dat alle pallets binnen de
Germain Ghys, manager European Distribution Centre bij Samsonite:
oppervlakte, en rekening houdend
gestelde contouren zijn. De kans
“Dankzij het gekozen concept kon een optimale benuttingsgraad worden
met 7 verdiepingen, kunnen
op stilstand in het automatisch
bereikt”
daarmee 19.500 pallets op
magazijn is daarmee nihil”,
voorraad worden gehouden. “Dat
verduidelijkt Ghys.
is lager dan onze fundamentele
Nadat de contouren van de pallets
eis van minimaal 20.000 pallets”,
zijn gecontroleerd – en indien
vult Ghys aan. “Daarom hebben
nodig gecorrigeerd – worden ze
we ervoor gekozen om de ruimte
met de heftruck op de onderste rij
boven de uitslagzone uit te voeren
van de dwarsstelling plaatst en
met een tussenvloer. Die tussen-
door een van de drie kranen
vloer biedt ruimte voor nog eens
ingeslagen. De kraan rijdt hierbij
1.500 pallets. Zo wordt de gehele
in een van de 5 gangpaden, tot
ruimte dus maximaal benut en is
aan het kanaal dat door het
het pand echt tot aan de nok
warehouse management systeem
gevuld.”
is bepaald. Bij het kanaal aangeko-
Over de gehele breedte van het pand, verdeeld over meerdere niveaus, wor-
men, transporteert de shuttle de
den pallets klaargezet voor in- en uitslag
Meerdere niveaus
pallet naar de opslaglocatie. Voor
Over de gehele breedte van het
de herbevoorrading van de
pand worden de pallets klaargezet
picklocaties in de verschillende
wie wat waarom?
voor in- en uitslag. Dit gebeurt op
orderverzamelmagazijnen vindt
twee niveaus. De onderste rij, in
de omgekeerde cyclus plaats. De
koffers in talloze uitvoeringen en maten. Vanuit
totaal 50 locaties, in de stellingen
drie kranen hebben een capaciteit
het EDC in het Belgische Oudenaarde worden de
is volledig voor de inkomende
van 50 pallets (in en uit) per uur.
koffers geleverd aan klanten in heel Europa.
Praktijk
opslagcapaciteit, ruimtebenut-
Wie? Samsonite produceert en levert tassen, cases en
Wat? Op letterlijk een steenworp afstand van de
pallets. Op de bovenliggende locaties (eveneens 50 posities)
Dagelijks optimaliseren
orderverzamelmagazijnen werd een
worden de uitgaande pallets met
Doordat pallet en locatie tijdens
buffermagazijn gebouwd. De logistieke inrichting
behulp van een kraan en shuttle
het proces worden gescand, weet
van dit volautomatische magazijn is gerealiseerd
klaargezet. Op een derde niveau
het systeem exact welke pallet op
kunnen nog eens 50 pallets
welke locatie staat. Het proces
worden klaargezet, zodat deze
wordt beheerst en beheerd door
externe opslagruimte gehuurd. Bovendien
nog sneller kunnen worden
het WMS van Egemin. Dit WMS
verliepen processen minder efficiënt. De behoefte
uitgeleverd als dat nodig is.
voert tevens een dagelijkse
aan een permanente oplossing drong zich op.
De stellingen, geleverd door Stow,
voorraadoptimalisatie uit. “Mede
door Egemin Automation.
Waarom? Als gevolg van de gestage groei werd veel
31
30-31_praktijkegemin.indd 31
19-11-14 09:58
Achtergrond tekst: Buro Andersom foto’s: Tempo Team, Logistiek Totaal
De nieuwe wetgeving gaat de interne flexibiliteit fors beperken
Wet Werk en Zekerheid van kracht op 1 januari 2015
Werkzekerheid nieuw toverwoord Op 1 januari 2015 worden de eerste maatregelen van de nieuwe Wet Werk en Zekerheid (WWZ) van kracht. De wet zorgt ervoor dat medewerkers met een flexibel arbeidscontract eerder recht hebben op een vast dienstverband. Maar er verandert meer. Ook voor werkgevers in de logistiek.
32
Met de nieuwe Wet Werk en Zekerheid (WWZ), die (deels)
mer. “Als werknemer moet je ervoor zorgen dat je breed
ingaat op 1 januari 2015, speelt de overheid in op de
inzetbaar bent en blijft. De wet faciliteert in feite dat
veranderende markt. Het nieuwe toverwoord luidt
mensen een leven lang blijven werken”, licht Annette
‘werkzekerheid’. De nieuwe WWZ legt de verantwoordelijk-
Zomerdijk, Strategy & Business Development Manager bij
heid niet alleen bij de werkgever, maar óók bij de werkne-
Tempo Team Group, toe.
november/december 2014
32-33_achtergrondwwz-wet.indd 32
19-11-14 09:58
De belangrijkste veranderingen met betrekking tot de Wet Werk en Zekerheid zijn door Tempo Team samengevat in Het Rode WWZ Boekje. Met de handzame mini-pocket weten werkgevers precies
Als de werkgever niet
wat hen te wachten staat en kunnen vervelende
tijdig aanzegt, kan de
financiële verrassingen worden voorkomen. Het
werknemer de ‘ver-
Rode WWZ Boekje is gratis en kan worden
loren’ tijd claimen en
aangevraagd via www.tempo-team.nl.
moet er langer worden doorbetaald
In de nieuwe WWZ staan drie punten centraal die de
Tot nu toe is het toegestaan om drie contracten voor
genoemde werkzekerheid moeten waarborgen: flexmaatre-
bepaalde tijd af te sluiten in een periode van drie jaar. “Als
gelen, ontslagrecht en sociale zekerheid. Ook voor werkge-
de CAO anders bepaalt, kan daarbij bovendien worden
vers in de logistiek verandert het nodige.
afgeweken in aantal, duur en onderbrekingstermijn”, vult Zomerdijk aan. Vanaf 1 juli 2015 mogen die drie bepaalde
Ontslag goedkoper
tijdscontracten echter worden afgesloten in nog maar twee
Een van de wijzigingen is de introductie van de aanzegter-
jaar. Afwijking op basis van CAO is dan alleen nog maar
mijn. Elke aflopende arbeidsovereenkomst van zes maan-
mogelijk in bijzondere situaties. Verder verdubbelt de
den of langer, dient vanaf 1 januari 2015 schriftelijk te
onderbrekingstermijn, van drie naar zes maanden.
worden aangezegd. “Dat geldt dus niet alleen voor
Zomerdijk begrijpt dat de nieuwe Wet niet voor iedere
contractbeëindiging, maar ook voor het verlengen van een
werkgever even helder is. Om financiële verrassingen en een
contract. Als de werkgever niet tijdig aanzegt, kan de
te groot verlies aan flexibiliteit te voorkomen, is het volgens
werknemer de ‘verloren’ tijd claimen, en moet er dus langer
haar dan ook goed om professioneel advies in te schakelen.
worden doorbetaald”, verduidelijkt Zomerdijk.
“Wij hebben onze medewerkers opgeleid om dit advies te
Als gevolg van de nieuwe wet wordt het ontslagrecht voor
geven. Alleen dan kan worden ingespeeld op individuele
werkgevers wel goedkoper: “Als werkgever loop je niet
bedrijfssituaties”, besluit ze.
Achtergrond
Het Rode WWZ Boekje
langer het risico een (te) hoge afkoopsom te moeten betalen”, stelt Zomerdijk. Het uit te betalen bedrag wordt wettelijk vastgelegd in de transitievergoeding, die op 1 juli
belangrijkste veranderingen
2015 zijn intrede doet, en bedraagt maximaal € 75.000, of
Per 1 januari 2015:
één jaarsalaris (als dat hoger is dan de maximum vergoe-
• Aanzegtermijn voor tijdelijke contracten van zes maanden of langer
ding). De transitievergoeding is verplicht voor iedere
• Geen proeftijd meer in een tijdelijke contract van zes maanden of
werknemer die wordt ontslagen en langer dan twee jaar in dienst was. “Die transitievergoeding is bedoeld om de begeleiding naar
minder • Een concurrentiebeding in een tijdelijk contract mag alleen in uitzonderlijke en goed onderbouwde gevallen
een nieuwe baan te versoepelen”, legt Zomerdijk uit. “De vergoeding stimuleert werknemers ook bij het zoeken naar
Per 1 juli 2015:
ander werk. Als dit binnen een maand lukt, mag hij de
• Ketenbepaling
vergoeding mooi in eigen zak steken. Lukt het niet, dan
Nu krijgt een medewerker na maximaal drie jaar een vast contract. Dat
wordt de vergoeding gebruikt voor de begeleiding naar een
wordt twee jaar. De opvolgingsperiode (de periode tussen twee
andere baan. Wie meewerkt, wordt dus beloond. Wie dat
tijdelijke contracten) wordt zes maanden in plaats van drie maanden.
niet doet, wordt bestraft.”
• Transitievergoeding De ontslagvergoeding wordt een transitievergoeding. Een medewerker
‘Flexibiliteit fors beperkt’
die ten minste twee jaar in dienst is, krijgt recht op een vergoeding van
“Maar de lastigste veranderingen voor reguliere werkgevers
een derde maandsalaris per jaar dat de arbeidsovereenkomst heeft
gaan op 1 juli 2015 in”, vervolgt Zomerdijk. “De interne
geduurd.
flexibiliteit wordt dan fors beperkt.”
33
32-33_achtergrondwwz-wet.indd 33
19-11-14 09:58
Praktijk Tekst en foto’s: Martin Althoff
Het energiezuinige Sligro dc omvat 20.000 vierkante meter voor DKW, koel-, vries- en versproducten met in totaal 32 laad- en losdocks
Sligro opereert in energiezuinig BREEAM-dc
Orderverzamelen met Pick-to-Graphics Sligro Bezorgservice heeft onlangs een nieuw hypermodern, duurzaam dc op Bedrijvenpark Oudeland in Berkel en Rodenrijs in bedrijf genomen. Hier zijn de vestigingen Den Haag en Barendrecht samengevoegd. De nieuwbouw is onderscheiden met een BREEAM-NL drie-sterren-certificaat, ofwel ‘very good’.
34
Het nieuwe dc omvat 20.000
Op detailniveau zijn echter enkele
horeca en grootverbruikers in de
De beide operations managers
vierkante meter voor DKW, koel-,
verbeteringen aangebracht, die
regio. De doorlooptijd van orders is
Leon Rutten en Willem Strijbosch
vries-, en versproducten. Het dc
hoofdzakelijk zijn gebaseerd op de
erg kort; orders die voor 23:30 uur
van Sligro geven Logistiek Totaal
beschikt over de volle breedte over
gebruikerservaringen van het
worden besteld, worden de
een kijkje in de keuken.
twee door de ingang gescheiden
collega-personeel in de Limburgse
volgende dag vanaf 05.00 uur
laadkuilen met in totaal 32
vestiging. Die gelden vooral voor
uitgeleverd. Het Sligro dc is
Energieprestatie
laad- en losdocks, met links
het ondersteunende kantoorper-
doelbewust op deze locatie
In het pand zijn de meest moderne
daarvan een grote, in het oog
soneel, die meer werkruimtes met
gebouwd vanwege de geografische
energiebesparende technieken
springende sprinklertank. De
daglicht ter beschikking hebben
centrale ligging ten opzichte van
toegepast die bijdragen aan het
bovenverdieping huisvest de
gekregen.
Den Haag, Rotterdam, Gouda en de
realiseren van de duurzaamheids-
kantoorfunctie voor de gehele
Volgens Sligro is de logistieke
Randstad en de goede aansluiting
doelstellingen van de horecagroot-
logistieke afhandeling. Daarmee is
functie van het dc volledig
naar de A12, A13 en A20. De
handel. Ook is het gebouw optimaal
dit dc een grotere kopie van de
ingericht op het tijdig en volledig
nieuwe Sligro-locatie biedt werk
geïsoleerd, zodat er zo min mogelijk
vestiging in Venray.
bezorgen van foodproducten aan
aan ongeveer 150 eigen mensen.
warmte verloren gaat in de winter
november/december 2014
34-35_praktijksligro.indd 34
19-11-14 09:58
maatregelen hebben ertoe geleid
zomer. Door gebruik te maken van
dat het nieuwe dc een energiepres-
restwarmte uit de koel- en
tatie heeft die volgens de groot-
vriesinstallatie wordt het gehele
handel maar liefst 73% beter is ten
pand door middel van vloerverwar-
opzichte van de huidige wettelijke
ming afdoende verwarmd, zodat
eis. Alle energiestromen worden
het distributiecentrum geen
centraal en continu op afstand
gasaansluiting nodig heeft. Dit VRF
bewaakt.
klimaatsysteem dient naast
Het gehele dc is voorzien van energiezuinige led-lijnverlichting met dimmers
verwarmen in de koude maanden
Orderverzamelen
ook voor warm tapwater en het koe-
Nu we er toch zijn, kijken we ook
len en ventileren in de warme
even naar de orderverzamel-me-
zomermaanden.
thode bij Sligro. Die is niet nieuw,
You See Is What You Need’ is getest.
Verder wordt hij met diezelfde
De koel- en vriescellen zijn
maar wel opmerkelijk. Het
Dit principe zorgt voor de grafische
kleur van op grotere afstand naar
uitgerust met luchtblazende
Belgische ABM en het Nederlandse
voorstelling van pickopdrachten
de volgende parkeerplaats
koelgordijnen om de verschillende
Sligro hebben namelijk al eind
waarin elk element zorgvuldig
geroepen door verschillende
temperatuurzones strikt geschei-
2007 een nieuwe orderverzamel-
wordt afgewogen qua detaillering,
knipperende leds. Dit leidt tot een
den te houden, terwijl de toegan-
techniek ontwikkeld, die gaande-
plaatsing, voorstelling en kleur. Op
kortere zoektijd. Die parkeerplaats
kelijkheid voor het magazijnperso-
weg over de diverse Sligro-bezorg-
die manier wordt de orderverzame-
is bovendien optimaal gekozen
neel en de rondrijdende
vestigingen is uitgerold. Het betreft
laar snel verteerbare, hapklare
met het oog op de opdracht die
orderverzamelaars altijd maximaal
Pick-to-Graphics (PTG), waarbij voor
informatie aangeboden, waarbij
moet worden uitgevoerd en er is
blijft. Al het afval wordt geschei-
de orderverzamelaar precies in
snel en praktisch foutloos kan
rekening gehouden met het aantal
den. Verder is het gehele dc binnen
beeld komt wat wordt gevraagd;
worden gewerkt.
orderlijnen, colli, het gewicht en de
en buiten voorzien van energiezui-
dit maakt orderverzamelen tot een
nige led-lijnverlichting met
makkie. De pickcarts worden
Kleurrijk
dimmers en bewegingssensoren.
opgenomen door elektropallet-
Tegenwoordig is deze PTG-techniek
Batterijspecialist Hoppecke heeft
trucks. De vorken daarvan zijn extra
uitgebreid door alle pick-locaties te
het centrale laadstation ingericht
lang uitgevoerd, zodat er drie
voorzien van het nieuwste
met energiezuinige Hoog Frequent
pickcarts of 4 rolcontainers tegelijk
PTL-display van ABM, uitgerust
laders en een Trak Monitor
kunnen worden meegenomen.
met een multi-color led en
batterijmanagementsysteem, dat
Deze batchgewijze orderverzamel-
meerdere programmeerbare
het laadregime van de wisselbatte-
techniek maakt verder gebruik van
toetsen, een 2.8” kleuren TFT-
rijen regisseert en daarmee een
truckterminals en PTL-displays
scherm en verschillende interfaces.
minimaal stroomverbruik en een
boven de rolcontainers, pallets of
Iedere operator wordt zowel op
maximale levensduur van de
kratten. Dit was een voorbereiden-
het scherm als met de led continu
Orderverzamelen met Pick-to-
tractiebatterijen verzekert. Al deze
de stap, waarbij het principe ‘What
‘aangesproken’ in zijn eigen kleur.
Graphics (PTG)
en bewegingssensoren
Praktijk
en het aangenaam koel blijft in de
handelbaarheid.
wie wat waarom? Wie? S ligro Bezorgservice in Berkel en Rodenrijs levert foodproducten aan horeca en grootverbruikers in de regio.
Wat? Het nieuwe, duurzame dc van Sligro is onderscheiden met een BREEAM-NL drie-sterrencertificaat, ofwel ‘very good’.
Waarom? Dit sluit aan op de duurzaamheidsdoelstelling van de onderneming; bovendien voldoet het aan MVO en levert het een lagere energierekening op.
Het batterijlaadstation met HF-laders van Hoppecke
35
34-35_praktijksligro.indd 35
19-11-14 09:58
Laatste kans op
36% milieusubsidie
Let op:
geldig bij aanschaf in 2014!
Onze STILL RX70 hybride vorkheftrucks staan ook in 2014 weer op de positieve milieulijst MIA/VAMIL. De overheid onderstreept hiermee dus wederom haar vertrouwen in deze hybride truck. U profiteert hierdoor van maar liefst 36% Milieu Investerings Aftrek, zonder concessies te doen in het vermogen. STILL is overigens de enige intern transport leverancier op deze lijst. De huidige regeling geldt nog t/m 31 december 2014 dus schaf nú nog een STILL RX70 aan en rijd ook maximaal groen.
STILL RX 70 Maximaal vermogen, maximaal groen Bespaar ook. Kijk op www.still.nl/mia of bel 078 - 684 52 00
first in intralogistics
STILL-1464 Advertentie Logitiek Totaal RX70 truck.indd 1
13-10-14 16:03
Marty Thomas van VP Corporation: “Om winkels als mini-dc’s te kunnen inzetten, zal de voorraadbetrouwbaarheid omhoog moeten”
Winkels opereren als mini-dc’s
achtergrond
Achtergrond tekst: Marcel te Lindert
Goed, snel én goedkoop De aanhoudende groei van e-commerce dwingt VF Corporation om zijn distributienetwerk anders aan te sturen. Het bedrijf achter modemerken als Timberland en Wrangler wil over drie jaar elk product vanuit alle 5 dc’s in Europa kunnen verzenden. In dat distributienetwerk zullen winkels als mini-dc’s opereren. “Wij kunnen goed, snel of goedkoop leveren, maar onze
volledig is geautomatiseerd met een goods-to-man-sy-
klanten kunnen maximaal twee van de drie kiezen. Als we
steem”, legt Thomas uit
goed en snel leveren, zal dat niet goedkoop zijn. Als we snel en goedkoop leveren, zal de levering niet goed zijn. En als
Distributiemachine
we goed en goedkoop leveren, gaat dat allesbehalve snel.”
De tijd dat elk merk vanuit slechts één dc wordt gedistribueerd,
Dit zijn de woorden van Marty Thomas, die verantwoorde-
is straks voorbij. Dankzij het toenemende belang van e-com-
lijk is voor de Europese distributie van VF Corporation, het
merce gaat VF toe naar een situatie waarin elk merk vanuit elk
bedrijf achter modemerken zoals Timberland, Lee, Wrangler
dc naar elke bestemming kan worden verzonden. Dat betekent
en Eastpak. Hij vertelt de deelnemers aan de relatiedag van
dat de grotendeels onafhankelijk opererende dc’s moeten
WMS-leverancier Manhattan Associates dat de aansturing
samensmelten tot een geoliede distributiemachine. “Daarvoor
van zijn distributienetwerk drastisch zal veranderen. “In de
is harmonisatie nodig van processen, structuren, prestatie-indi-
toekomst kunnen we niet meer volstaan met slechts twee
catoren en informatiestromen. Dat kan niet zonder een robuust
van de drie soorten services. We zullen goed én snel én
warehouse management systeem zoals dat van Manhattan
goedkoop moeten leveren”, aldus Thomas.
Associates”, vertelt Thomas. Dat WMS draait nu in twee dc’s, maar moet in 2017 in alle 7 dc’s in gebruik zijn.
Verschillen
Van hogerhand heeft Thomas groen licht gekregen voor de
VF beschikt over 5 dc’s op het Europese vasteland en twee
harmonisatie-operatie, zolang de totale voorraadniveaus in
dc’s in Engeland. De Engelse dc’s zijn louter bestemd voor
het distributienetwerk maar niet stijgen en zolang de
kledingstalen en retouren. De 5 dc’s op het vasteland worden
logistieke kosten niet omhoog gaan. Een van de oplossingen
ingezet voor distributie van de 12 modemerken die VF in
is het inzetten van de eigen winkels als mini-dc’s voor de
Europa voert, waarbij elk merk in slechts één dc op voorraad
uitlevering van internetorders. Op dit moment heeft VF 300
ligt. Opvallend zijn de grote verschillen in inrichting. “Het dc
eigen winkels, maar dat aantal moet de komende drie jaar
voor Eastpak in het Belgische Sint Niklaas is grotendeels
verdubbelen. Manhattans oplossing voor distribution order
manueel ingericht en nog niet zo lang geleden voorzien van
management (DOM) moet VF in staat stellen om de
barcodescanning. Het Timberland-dc in Almelo beschikt met
voorraad in al die winkels optimaal voor fultilment te
de Kiva-robots weliswaar over een zeer innovatief orderpick-
kunnen inzetten. “Om al die winkels als mini-dc’s te kunnen
proces, maar is verder vrij traditioneel ingericht. In Sint-Ni-
inzetten, zal echter allereerst de voorraadbetrouwbaarheid
klaas hebben we onlangs een tweede dc geopend dat
omhoog moeten. Die is op dit moment nog slecht.”
37
37_achtergrondmanhattan.indd 37
19-11-14 09:59
Praktijk Tekst en foto’s: Buro Andersom
Scan dit artikel met de Layar app op uw smartphone of
Voor het intern transport bij Amsterdam
tablet voor een
RAI stapte DB Schenker Logistics over van
videoverslag.
huren op projectbasis naar een vaste vloot, die voor langere tijd wordt gehuurd
DB Schenker kiest voor zekerheid
‘Groene’ witte trucks voor Amsterdam RAI Voor het intern transport bij Amsterdam RAI maakt logistiek dienstverlener DB Schenker Logistics sinds enkele maanden gebruik van 10 witte krachtpatsers uit de RX 70-serie van Still. De trucks worden voor langere periode gehuurd en bieden voor alle betrokken partijen voordelen.
38
Als laatste DB Schenker ‘vestiging’
met de leverancier van intralogis-
weet Lars Pohlmann, Director BU
trucks worden ingezet tegen de
stapte de business unit Fairs &
tieke oplossingen.
Fairs & Events bij DB Schenker
laagste total cost of ownership.
Events op Amsterdam RAI onlangs
“We doen al meer dan 20 jaar
Logistics Nederland.
over op een gloednieuwe intern
zaken met Still. De samenwerking
transportvloot, geleverd door Still.
is in al die jaren steeds verder
Vaste vloot
juist gestegen.
De overstap vloeit voort uit de
uitgebreid en in 2010 bezegeld
Volgens het raamcontract zorgen
Özkan Aksoy, Head of Fairs
Europawijde samenwerking die de
met een raamcontract voor al
de partners er gezamenlijk voor
National bij DB Schenker Logistics
logistiek diensterlener aanging
onze Nederlandse vestigingen”,
dat op elke locatie zo min mogelijk
Nederland, legt uit hoe dat komt:
Toch is de vaste vloot die DB Schenker inzet op Amsterdam RAI
november/december 2014
38-39_praktijkstill-schenker.indd 38
19-11-14 09:59
Praktijk Özkan Aksoy, Head of Fairs National bij DB Schenker Logistics Nederland:
Alle trucks zijn volledig conform de specificaties van DB Schenker, en in de
“Een vaste vloot biedt meer flexibiliteit en stelt ons in staat een bredere
witte huiskleur, geleverd
service te verlenen”
“Voorheen werden de benodigde
oude situatie, toen alle trucks op
elektrotrucks, maar voor LPG-
nieuwe trucks worden ingezet.”
trucks altijd op projectbasis
projectbasis werden gehuurd, nog
trucks is gekozen, begrijpt hij.
De trucks zijn volledig conform de
gehuurd. Voor de opbouw of het
wel eens lastig kon zijn om
Elektrisch aangedreven trucks
specificatie van DB Schenker
afbreken van een beurs of event
schades te herleiden. “Het gaat er
waren volgens Aksoy overigens
geleverd. En hoewel het een
werd het aantal trucks gehuurd
hier vaak hectisch aan toe. Dat
ook niet rendabel geweest.
huurvloot betreft, zijn de trucks
dat de klanten op dát moment
leidt soms tot aanrijdschade, maar
“Enerzijds vanwege het aantal
zelfs in de huiskleur (wit) van de
nodig hadden. Nu hebben we er
de dader lag voorheen natuurlijk
rij-uren, anderzijds als gevolg van
dienstverlener gespoten.
bewust voor gekozen om continu
altijd op het kerkhof. Als er nu,
de specifieke inzetsituatie. Die
Voor het wisselen van de LPG-
10 trucks op locatie beschikbaar te
met de nieuwe vaste huurvloot,
wordt gekenmerkt door veel ad
tanks beschikt DB Schenker over
hebben. De 10 trucks worden voor
onverhoopt schade wordt
hoc werk, waarbij de truck altijd
meerdere goedgekeurde opslaglo-
een langere periode gehuurd. Als
gereden, is het aanzienlijk
beschikbaar moet zijn. En
caties voor wisselflessen, verspreid
er voor een bepaald event meer
eenvoudiger om te achterhalen
trouwens, deze verbranders rijden
over het terrein van Amsterdam
trucks nodig zijn, worden die extra
wat er is gebeurd. We hebben
en bedienen wel echt als elektro-
RAI. Alle trucks zijn uitgerust met
trucks gewoon bijgeleverd.”
immers goed in beeld wie op
trucks. We hebben alleen maar
twee LPG-wisseltanks, zodat ze
welke truck rijdt”, stelt hij.
positieve reacties gehad sinds de
nooit stil komen te staan.
De aanwezigheid van een vaste
‘Groene’ trucks
vloot op de locatie Amsterdam RAI
In totaal leverde Still 10 trucks, 8
biedt voordelen voor alle betrok-
drietonners en twee compacte
wie wat waarom?
ken partijen. Het biedt DB
trucks met een capaciteit van 5
Schenker meer flexibiliteit en stelt
ton. Alle trucks komen uit de RX
dienstverlener DB Schenker Logistics verzorgt
de dienstverlener in staat om de
70-lijn en zijn als LPG-uitvoering
onder andere de logistieke activiteiten bij
klanten van hún opdrachtgever
geleverd. De ‘groene’ trucks
(Amsterdam RAI) een zo breed mo-
verbruiken tot 30% minder
gelijke service te bieden.
brandstof dan de trucks die
Amsterdam RAI gebruik van een vaste intern
“En juist doordat er eerder en
voorheen werden ingezet, en
transportvloot, die bestaat uit 10 Still RX 70
vaker van die vaste vloot gebruik
produceren bovendien minder
LPG-trucks. Alle trucks worden voor een langere
wordt gemaakt, merken we dat er
uitstoot. “Dat maakt het voor ons
periode gehuurd.
meer voordelen ontstaan”, vult
extra interessant, omdat dat
Herman Nietvelt, manager
natuurlijk perfect past bij het
samenwerking tussen Still en DB Schenker, maar
Technische Dienst bij Amsterdam
imago dat wij voor ogen hebben”,
biedt daarnaast voor alle partijen voordelen.
RAI, aan. Hij legt uit dat het in de
vervolgt Nietvelt. Dat er niet voor
Voordeel voor alle partijen
Wie? De business unit Fairs & Events van logistiek
Amsterdam RAI.
Wat? S inds dit najaar maakt DB Schenker op de locatie
Waarom? De overeenkomst vloeit voort uit een Europawijde
39
38-39_praktijkstill-schenker.indd 39
19-11-14 09:59
Achtergrond teksT en foto’s: Witron
De Box Picking Machine (BPM) verzamelt in het Box Order System (BOS) individuele of gestapelde bakken voor verse levensmiddelen
Witron houdt open huis in Parkstein
Automatiseringsmodules voor e-commerce De Duitse magazijnautomatiseerder Witron hield onlangs zijn jaarlijkse persconferentie op het hoofdkantoor in Parkstein. Aan de orde kwamen onder andere de positieve bedrijfsresultaten en enkele nieuw ontwikkelde automatiseringsmodules.
Online handel wordt in hoog tempo steeds belangrijker.
flexibel en is modulair opgebouwd. Daardoor is het ook
Witron behaalt nu nog ongeveer 80% van zijn omzet bij
geschikt voor jonge e-commerce ondernemingen tijdens
traditionele klanten, maar richt zich nu sterk op omzetgroei
alle ontwikkelingsfasen. Het OFS wordt gecombineerd met
in de online handel (e-commerce) en daarmee op nieuwe
de al langer bestaande automatiseringsmodule OPS (Order
uitdagingen voor de processen in distributiecentra, zowel in
Picking System) van Witron voor het efficiënt verwerken van
food- als non-food, met name op het gebied van (detail)
veel verschillende artikelen, en met het CPS (Car Picking
handel en onderdelendistributie. Het wordt volgens Witron
System), een systeem om artikelen met een groot volume te
steeds duidelijker dat het onmogelijk is om echt geld te
verwerken. Ook nieuw is het innovatieve Food Multi Chan-
verdienen met uitsluitend handmatige distributie. De
nel (FMC)-concept, een oplossingsstrategie die verschillen-
winstgevendheid van ondernemingen in de e-commerce
de online distributiekanalen ondersteunt in de levensmid-
kan volgens de magazijnautomatiseerder alleen sterk
delendetailhandel en die geschikt is voor drooggoed,
verbeteren met nieuwe flexibele, automatische systemen.
versgoed en diepvriesproducten. De eveneens nieuw ontwikkelde Box Picking Machine (BPM) verzamelt in het
40
Flexibel en modulair
Box Order System (BOS) individuele of gestapelde bakken
Het nieuwe Order Fulfillment System (OFS) is een pickingsy-
voor verse levensmiddelen. Deze oplossing is ook geschikt
steem voor de e-commerce in de non-foodbranche. OFS is
voor drankkratten. Tijdens het transport naar de volgende
november/december 2014
40-41_achtergrondwitron.indd 40
19-11-14 09:59
Machine (COM)
picking positie worden de bakken en kratten foutloos samengevoegd op ‘winkelvriendelijke’ pallets of rolcontainers. Foutloos leveren “Met deze systeem-gestuurde orderverzameling, het efficiënt samenvoegen van orders uit alle logistieke gebieden, de geïntegreerde verpakkingslijnen en de volledig ontwikkelde IT-functies voor het samenvoegen van orders, krijgt de klant één doos, direct gereed voor verzending”, zegt Walter Winkler, eigenaar van Witron. “Voor e-commerce is het verder ook van belang dat retourzendingen efficiënt kunnen worden afgehandeld.” Deze taak wordt primair uitgevoerd door de reeds langer
Supersnelle in- en
bestaande DPS-oplossing (Dynamic Picking System). Dit
uitslag van bakken in
leidt volgens Winkler tot foutloze levering van de bestelling,
het BOS
Achtergrond
Witrons bekende systeem voor case picking: de Case Order
op dezelfde of uiterlijk de volgende dag, in zo min mogelijk losse paketten. Bovendien leidt een fout tijdens de orderverzameling volgens Winkler er vaak toe dat een klant niet meer terugkomt.
Bedrijfsresultaten Witron realiseerde over het boekjaar 2013 een omzet van 265 miljoen euro,
Multi-channel strategie
een toename van 10% ten opzichte van het jaar ervoor. De onderneming
Het Food Multi Channel-concept is volgens Witron een
verwacht op basis van de orderportefeuille tot nu toe voor 2014 een
kostenbewuste multi-channel strategie. Het concept omvat
vergelijkbare omzetstijging. “Het grootste deel van de omzet, ongeveer
verschillende strategieën en functies om in de levensmidde-
85%, is afkomstig van projecten in de (detail)handel en distributie”, aldus
lendetailhandel goederen via alle distributiekanalen op een
algemeen directeur Helmut Prieschenk op de persconferentie. “Ongeveer
efficiënte en kostenbewuste manier te leveren; grote en
30% van onze klanten komt uit het Duitstalige gebied, 25% uit Noord-
kleine winkels, click & collect (online bestellen, afhalen in de
Amerika en 45% uit andere landen over de hele wereld. Doordat steeds
winkel), drive-in, afhaalpunt, darkstore of thuisbezorging.
meer klanten ook de exploitatie van hun systemen volledig bij Witron
Een dynamisch multi-channel distributiecentrum is altijd
onderbrengen, is service inmiddels al goed voor 25% van de totale omzet”.
de basis voor een efficiënte toeleverketen en profiteert van
Witron biedt momenteel werk aan ongeveer 2.200 medewerkers, waarvan
de synergie tussen de verschillende kanalen.
ruim de helft werkzaam is op de hoofdvestiging in Parkstein. Dochterbedrijf
Een van de onderdelen is het Drive Darkstore System (DDS).
FAS (Förder Anlagen Systeme GmbH) produceert alle mechanische systemen
Dit is een geautomatiseerde oplossing voor uiterst
voor Witron. FAS biedt werk aan ruim 300 medewerkers. Eind 2013 is de
dynamische distributiepunten (drive-in, darkstore, afhaal-
productiecapaciteit in Parkstein bijna verdrievoudigd. De fabriek voor de
punt) waar de klant goederen kan afhalen, of van waaruit
mechanische componenten beslaat nu een oppervlakte van 48.000 m2.
online besteld eten kan worden thuisbezorgd. In Duitsland
“Deze uitbreiding is een belangrijk onderdeel bij het uitbouwen van onze
zijn drive-in, darkstore en afhaalpunten tamelijk onbekende
strategie om een aanbieder van totaaloplossingen te zijn”, aldus Martin
bedrijfsmodellen. Elders in Europa en met name in
Stich, algemeen directeur van FAS.
Noord-Amerika zijn het echter zeer populaire concepten.
41
40-41_achtergrondwitron.indd 41
19-11-14 09:59
Producten Bezoek logistiek tota al.nl voor meer producten
Linde vult reachtruckrange aan Linde Material Handling heeft 4 reachtrucks toegevoegd aan zijn leveringsprogram-
RFID- terminal van Nordic voor retail en logistiek
ma. De nieuwe modellen R10B tot R16B met een capaciteit van 1,0 tot 1,6 ton vullen de huidige reeks reachtrucks aan als instapmodellen.
Nordic heeft een RFID-terminal ontwikkeld, genaamd
De trucks zijn ontworpen voor lichte tot middelzware toepassingen, met een basis-
Nordic ID Medea, voorzien van een groot (4,3”) en extra
uitrusting die chauffeurs in staat stelt comfortabel te werken. De belangrijkste eigen-
helder touch screen display. De Cross Dipole RFID-antenne
schappen van de serie Linde R14 - R20 Performance, die vorig jaar op de markt werd
is wegklapbaar en functioneert zowel in- als uitgeklapt.
gebracht, zijn ook te vinden in deze B-reeks. Dit zijn: het losgekoppelde werkstation,
Dit maakt de handterminal compact voor het opbergen in
de in lengterichting verstelbare besturingsconsole, het stuursysteem (waarmee de
een jaszak of tas.
stuurweerstand en het aantal keer draaien aan het stuur kunnen worden ingesteld),
Het operating system is de nieuwste standaard Windows
de in de hoogte verstelbare stoel, de lastwielremmen, de instelbare demping van de
Embedded Compact 7 (CE7). Dit is downwards compatible voor eerder ontwikkelde applicaties en programma’s. De Nordic ID Medea heeft een snelle 1GHz processor en een krachtige 500mW UHF engine. Uitgebreide gratis demo software is voorgeïnstalleerd. Hiermee kunnen alle gangbare RFID-functies worden uitgevoerd (zoals zoeken, schrijven, lezen enz.). Voor specifieke retail applicaties is het Nordic ID NIDA platform beschikbaar, voor bijvoorbeeld ‘goods in’, associatie van barcode met tags en koppeling naar ERP- of POS-systemen. Typische toepassingen van de Nordic ID MEDEA zijn het gebruik in de retail en logistieke processen, bijvoorbeeld voor inventarisatie of het traceren van goederen.
hefmast bij het in- en uitreachen en de eindpositie-demping voor de hefaanslag. De uitrusting van deze reeks omvat ook veiligheids-functies zoals ‘Linde Curve Assist’, waarbij de rijsnelheid proportioneel wordt aangepast in bochten met volledig onafhankelijke remsystemen én weergave van de hefhoogte boven de vrije hefhoogte.
a-Sis breidt LM Order Manager uit a-SIS heeft zijn LM Order Manager software uitgebreid met een supply
42
rules opstelt. Op basis van informatie uit het ERP- en WMS-systeem maakt
chain functionaliteit. Bedrijven kunnen hiermee pro-
LM Order Manager voorgedefinieerde orders aan die
cessen en gebeurtenissen beheren. De a-SIS software
door de verschillende sites zijn op te pakken. Hierbij
kan zelfstandig beslissingen nemen op basis van een
maakt het system gebruik van een geautomatiseerde
krachtige business rules manager. Deze is eenvoudig
plaatsbepaling en houdt het rekening met verschillende
van opzet en in te stellen op veranderende wensen
parameters, zoals voorraadbeschikbaarheid, afstand tot
en eisen. De flexibiliteit van LM Order Manager zorgt
de klant, de beschikbaarheid van personeel, distributie-
er zelfs voor dat het systeem zijn eigen management
kanaal of aflevermomenten en distributiekosten.
november/december 2014
42-43-44_productnieuws.indd 42
19-11-14 10:00
Pneu/tec heeft een universeel til- en verplaatssysteem ontwikkeld, genaamd Unigripper, dat in combinatie met alle gangbare handlingapparatuur en industriële robots te gebruiken is. Het vacuümsysteem biedt een aantal extra’s waarmee het goed op het gebruiksdoel is af te stemmen. Zo is de tilhulp niet alleen geschikt voor het verplaatsen van pallets, dozen en kratten, maar ook voor het hanteren van allerlei bouwproducten, zoals deuren en ramen. Ook kunnen de volgende producten voortaan probleemloos en ergonomisch worden gehandled: al dan niet geperforeerd plaatmateriaal (in metaal, hout of kunststof), golfkarton, keramiek, stenen, lege of gevulde glazen potten en verpakkingen als metalen blikken en kunststof vaten. Zelfs zware producten hanteren zoals olievaten en rollen metaal, kunststof of papier – per stuk of per laag – leveren geen problemen op. Stuk voor stuk zijn het maatwerk oplossingen waarvan de afmetingen, vorm en capaciteit op de behoefte zijn aan te passen. Daartoe is elk grijpersysteem met diverse praktische accessoires uit te rusten.
Mobiele werkplektrolley van DatAction
Panoramische Hyster-mast veiliger en productiever
DatAction heeft een mobiele werkplektrolley op de markt gebracht. De trolley is in hoogte verstelbaar en kan desge-
Hyster heeft het 180 graden panoramische gezichtsveld geoptimaliseerd door
wenst worden geleverd met printer, computer, handterminal
het zicht door de hefmast met 50% te vergroten. Deze winst is verkregen door de
en/of scanner. Ook kan het voertuig worden voorzien van een
kettingen te verplaatsen en slangengroepen te herpositioneren.
hoge capaciteit accu voor de applicaties, waardoor hij twee
De nieuwe driedelige Full Freelift en tweedelige LFL mastconstructies hebben
8-uurshifts kan meedraaien.
onder meer wijzigingen in de structuur ondergaan die de stijfheid van de mast
Met deze niet aangedreven trolley heeft een orderverzamelaar
ten goede komen. Bovendien zijn de slangen beter weggewerkt waardoor deze
alles bij de hand en hoeft hij niet langer heen en weer te lopen
langer meegaan. Dit komt volgens leverancier Heffiq niet alleen de veiligheid ten
om een scanner te zoeken en de geprinte labels op te halen.
goede, het zorgt er ook voor dat de total cost of ownership van de truck daalt en
Het voertuig is in verschillende RAL-kleuren beschikbaar.
de uptime wordt verhoogd. De daalsnelheden zijn door deze aanpassingen ook
Producten
Pneu/tec ontwikkelt universele Unigripper
verbeterd. Eigen testen hebben uitgewezen dat het mogelijk is om twee extra ladingen per uur per truck te handelen. Over een hele heftruckvloot bekeken, kan dit leiden tot beduidende productiviteitsverbeteringen. Hyster heeft tevens nieuwe side-shift vorkenverstellers uitgebracht voor de nieuwe masten. Het volledig geïntegreerde ontwerp van het voorzetstuk biedt niet alleen betere restdraagvermogens dan voorzetstukken die op het vorkenbord zijn gemonteerd, maar zorgt ook voor het gemakkelijk en snel herpositioneren van de vorken, zonder dat een chauffeur van de truck hoeft te stappen. Dit resulteert ook weer in meer productieve uren.
43
42-43-44_productnieuws.indd 43
19-11-14 10:00
Producten Bezoek logistiek tota al.nl voor meer producten
Kewill Move ‘in de cloud’ voor verladers en fabrikanten
Sterke deuren voor machineafscherming
softwareleverancier kewill heeft zijn move-platform ‘in de cloud’ uitgebreid Qimarox heeft het securyfence afschermsysteem uitgebreid met een
met nieuwe functies. de cloud-oplossing combineert alle supply chain-
nieuwe serie draai- en schuifdeuren voor onder andere machineafscher-
functies die nodig zijn voor verladers en fabrikanten, zoals multimodaal
ming. de deuren zijn leverbaar met een breedte van 730 en 990 mm, de
transport, douane-compliance, warehousing, integratie en end-to-end visi-
afmetingen waarin ook de standaard gaaspanelen verkrijgbaar zijn. dat
bility van zendingen. de oplossing kan eenvoudig worden geïmplementeerd
betekent dat bedrijven die securyfence al toepassen voor machineaf-
door gebruiksklare templates, waardoor de roi hoog is en it-overheadkos-
scherming, in slechts enkele minuten tijd een gaaspaneel door een deur
ten laag blijven. met deze software ‘in de cloud’ hebben verladers tevens
kunnen vervangen. de deuren worden altijd volledig gemonteerd ge-
toegang tot een bijna 16.000 man sterk internationaal vervoerdersnetwerk.
leverd. Het verplaatsen van kolommen is niet langer nodig. Bijkomend
recent onderzoek van transport intelligence en kewill onder supply chain-
voordeel is dat de nieuwe deuren zowel als draai- en als schuifdeur
professionals toont de omvang aan van taken die horen bij het beheren
kunnen worden
van transportpartners. de risico’s van slechte planning zijn een belangrijke
ingezet. Het
bron van zorg bij 72% van de bedrijven. Het move-platform ‘in de cloud’
gebruik van een
biedt verladers de mogelijkheid om te meten of de transportpartners
andere montage-
voldoen aan de afgesproken criteria.
set volstaat om
dit is een belangrijke functie, omdat
Scan de pagina’s Producten
een draaideur te
er waar nodig verbeteringen kun-
met de Layar app op uw
veranderen in een
nen worden aangebracht om kosten
mobiele telefoon of tablet
schuifdeur, en
laag te houden en zendingen op tijd
voor meer pro-
omgekeerd.
te leveren.
ductnieuws.
STATIONARY PALLET CHANGER SNEL WISSELEN VAN PALLETS ZONDER KANTELEN EN KLEMMEN Kenmerken • Snelle cyclustijd • Goederen worden niet geklemd • Goederen worden niet gekanteld • Unit is verplaatsbaar • Simpele robuuste constructie • Afstandsbediening met noodstop • Veiligheidscategorie CAT3/Pld • Plug & play
WWW.MSE-FORKS.COM Dealer: Griptech bv 0416 - 665001 |
[email protected]
42-43-44_productnieuws.indd 44
Opties • Beladingsplatform voor pallettrucks • Tweetraps snelheidsregeling • Roestvaststalen uitvoering • Licht- en geluidssignalering • Gebruik in combinatie met ROLLERFORKS® en Push/Pull
Innovative Logistic Products
19-11-14 10:00
jaargang 05
november/december 2014
Verpakkingsbijlage voor warehousing
STOOTBESTENDIGE VERZENDVERPAKKING
CONCEPT VOOR MIXED PALLETISEREN
EXACTE FOLIEKRACHT METEN verpakking-totaal.nl 45_covervt.indd 45
19-11-14 10:01
Paspoort tekst: Erik Kruisselbrink foto’s: Erik Kruisselbrink, Tallpack
Oefent de folie te veel kracht uit op een pallet, dan worden (om)verpakkingen op de pallet beschadigd. Te weinig kracht leidt tot schuivende lading
Tallpack International introduceert Pallet Stabiliteitstest
Exacte foliekracht meten Oefent folie te veel kracht uit op een pallet, dan kunnen (om)verpakkingen op de pallet beschadigd raken. Is de pallet daarentegen te los omwikkeld, dan verschuift de lading bij plotselinge en heftige transportbewegingen. In beide gevallen kost dat veel geld.
46
Tallpack International lanceerde tijdens de
wikkelmachine, de instellingen en de kwaliteit
hadden voorheen wel een indicatie op basis
afgelopen verpakkingsbeurs Macropak de ‘Pallet
van de folie die we gebruiken voor het
van een trektest, het folieverbruik en ervaring,
Stabiliteitstest’. Met dit meetapparaat en de
omwikkelen”, verklaart accountmanager Joris
maar nooit 100% zekerheid en niet weten-
bijbehorende software kan draadloos en exact
van Os van Tallpack. “Maar we weten niet exact
schappelijk verantwoord gemeten.
worden gemeten hoeveel Newton aan kracht de
welke kracht de folie op de lading uitoefent. En
De Pallet Stabiliteitstest voegt daaraan nu
omwikkelde folie uitoefent op de palletlading;
daarmee dus ook niet of de machine-instellin-
balans toe, tot achter de komma.” Van Os nam
en daarmee hoe stabiel de pallet is.
gen en de foliekwaliteit voldoen aan de eisen
contact op met ESTL, een spin-off bedrijf van de
“We kennen de eigenschappen van de
om ook een stabiele pallet te creëren. We
Universiteit van Leuven, omdat hij wist dat ze
november/december 2014
46-47_paspoorttallpack.indd 46
19-11-14 10:01
gaan. Dat betekent 148 gram in plaats van 225
ging het balletje rollen, dat uiteindelijk leidde
gram, oftewel een besparing van 70 gram per
tot een gedegen onderzoek en ontwikkeling
pallet. Er is een tendens geweest dat je steeds
van drie jaar. Het voordeel van een dergelijke
dunnere folie moest nemen om te bezuinigen
spin-off is dat ESTL gebruik kon maken van de
op kosten. Maar dat leverde naderhand vaak
expertise van een professor van de Universiteit
schade op, zodat bedrijven huiverig zijn
Leuven en de meewerkende studenten.”
geworden om voor dunnere folie te kiezen. Met
Tallpack heeft daarin zelf ook geparticipeerd en
de Pallet Stabiliteitstest weten we 100% zeker
heeft uiteindelijk de patenten op het meetap-
of het kan of niet. Er is inmiddels veel belang-
paraat en de bijbehorende software van ESTL
stelling vanuit de markt. We hebben 16
gekocht om deze te vermarkten.
aanvragen binnengekregen sinds Macropak.
Paspoort
daar met exact dezelfde vraag zaten. “En zo
Als volgende stap willen we graag ook een Krachtverdeling
dergelijke methode ontwikkelen voor rek
Om de palletlading te testen wordt een
hoesfolie.”
metalen hoekprofiel met sensoren op de palletlading aangebracht. Deze staan in
Meten en certificeren
verbinding met een draadloos modem dat de
De stabiliteitstest kan volgens Van Os op alle
Een meegewikkeld hoekprofiel bevat een aantal
details van de palletomwikkeling doorzendt
soorten rekwikkelaars en folie (zoals buis- en
meetmodules
naar een laptop met de desbetreffende
extrusiefolie) worden toegepast. “Testen kan
software. Daarop is in de vorm van een aantal
het beste in het bedrijf zelf, als er sprake is van
Scan dit artikel met de Layar app op uw
grafieken de opbouw van kracht op de
een volledige vast opgestelde lijn, met
smartphone of tablet voor een video over
palletlading tijdens en na de omwikkeling te
aangepaste wikkelaars. Standaard en ver-
de Pallet Stabiliteitstest.
zien. En ook hoe die kracht over de pallet is
plaatsbare wikkelmachines kunnen desge-
verdeeld. Daaruit is onder andere ook gebleken
wenst ook bij Tallpack worden getest. In alle
dat een ander omwikkelpatroon soms beter is
gevallen wordt eerst een basismeting gedaan,
voor een bepaalde lading. “We hebben een
gevolgd door een transporttest. Een versnel-
grote klant die het probleem had dat de
lingsmeting − bij het versneld optrekken of
hoeken van de dozen op de pallet werden
remmen tijdens transport − toont aan hoe de
ingedrukt. Daar zat dus duidelijk te veel kracht
lading zich houdt in een bocht. Een bedrijf kan
op. De metingen wezen dat ook uit.”
zich vervolgens ook laten certificeren conform de EN 12.195 norm, die wettelijk voorschrijft
Kostenbesparing
hoe een vrachtwagen en een pallet beladen
“Als je alle parameters over het krachtenprofiel
moeten zijn. Daarin begeleiden wij het bedrijf
hebt − machine, machine-instellingen en soort
en leveren alle gegevens, maar doen uiteraard
folie − en je weet nauwkeurig hoeveel kracht
niet zelf de certificering. De meest uitgebreide
de folie op het product uitoefent, dan kun je
meting is een ‘continuïteitscheck’, waarbij na
daarmee ook variëren”, stelt Van Os. “Het kan
een jaar opnieuw alle parameters van het
heel goed zijn dat je uiteindelijk toekunt met
omwikkelproces worden gemeten en een
een dunnere folie. Daarmee kunnen de kosten
foliepaspoort wordt opgesteld. Het kan
per pallet omlaag. Op deze manier kunnen
namelijk zo zijn dat de productverpakking of
flinke besparingen op de folie worden
palletsamenstelling ondertussen is veranderd,
gerealiseerd. Bij een grote klant zijn we nu aan
of voor een andere folie is gekozen, waardoor
het kijken of we van 20 naar 15 My kunnen
de palletstabiliteit is veranderd”, aldus Van Os.
Naam: Functie: Leverancier:
Pallet Stabiliteitstest krachtenmeting voor palletstabiliteit Tallpack International
47
46-47_paspoorttallpack.indd 47
19-11-14 10:01
Paspoort tekst: Martin Althoff foto’s: Antalis
De MediaWrap is een standaard verzendverpakking voor smartphones en tablets
Smartphones en tablets schadevrij verzenden
Stootbestendige MediaWrap De grote populariteit van smartphones en tablets zorgt voor een explosieve toename van het aantal verzendingen. Die moeten dan wel onbeschadigd arriveren.
Tot voor kort was er geen degelijke standaard
hardhandig wordt mishandeld, door deze op
standaardkleur is bruin, maar de verpakking is
verpakking beschikbaar om kwetsbare
straat te gooien en er vervolgens met een
op aanvraag ook in het wit te verkrijgen en
mediaproducten zoals smartphones en
auto overheen te rijden. Desondanks blijkt de
kan desgewenst worden bedrukt met een
tablets veilig heen en weer te versturen
telefoon na het uitpakken geheel onbescha-
bedrijfslogo of anderszins. De verkoopeenheid
tussen leverancier, consument en repair
digd te zijn. Het volledig omsluitende
per doos bevat 5 of 10 stuks.
centra. Door de verschillende afmetingen van
foam-element heeft kennelijk alle optredende
de apparaten worden deze artikelen soms
krachten gelijkmatig verspreid en geabsor-
verpakt in veel te ruime dozen die, ter
beerd. Bovendien beschermt het foam het
Scan dit artikel met de Layar app op
bescherming van de kwetsbare apparatuur,
artikel ook nog tegen stof en vocht.
uw smartphone of tablet voor een
rijkelijk worden afgevuld met (soms milieuon-
videoverslag.
vriendelijke) opvulmaterialen. Met de
Kostenreductie
MediaWrap, een nauwsluitende en bescher-
Toepassing van de MediaWrap als verzendver-
mende alles-in-1 verpakkingsoplossing, kan
pakking leidt volgens de leverancier en
dat volgens leverancier Antalis een stuk
vergeleken met een conventionele en te grote
eenvoudiger en goedkoper.
verpakking tot een dubbele kostenreductie. De volumevermindering levert − om te beginnen −
Mishandeling
al een besparing op van 30% tot 50% in de
Er zijn twee standaard modellen van de
verzendkosten. Ook het inpakken van een artikel
MediaWrap beschikbaar voor alle types smart-
gaat met de MediaWrap proefondervindelijk
phone en twee voor alle tablet-varianten.
20% tot 30% sneller. Dat is dus weer een flinke
Deze verzendverpakking bestaat uit een stevig
tijdsbesparing. Bovendien heeft deze verzend-
kartonnen omhulsel, waarvan de binnenzijde
verpakking een retoursluiting, waardoor de
is voorzien van beschermende foamdelen. Die
verpakking nog een keer kan worden gebruikt.
vangen de druk op bij een val of een ander
48
incident, zodat er geen beschadiging optreedt.
Uitvoeringen
De leverancier toont dat in een videofilmpje
Antalis heeft de MediaWrap in 4 formaten op
(te zien op onze website en via Layar) waarin
voorraad (lxbxh): 510x215x5 mm; 510x172x5
een ingepakte smartphone bijzonder
mm; 775x500x8 mm; 685x395x8 mm. De
Naam: Functie: Leverancier:
MediaWrap Beschermende, standaard verzendverpakking voor elektronica Antalis, Almere
november/december 2014
48_paspoortmediawrap.indd 48
19-11-14 10:02
De MXRP kan tot 5 verschillende producten onafhankelijk van elkaar positioneren en in één slag stapelen
Uniek concept voor mixed palletiseren
Paspoort
Paspoort tekst: Buro Andersom foto’s: RSW
MXRP verhoogt de lat Met de MiXed Row Palletizer heeft RSW een unieke oplossing in huis voor het automatisch palletiseren van gemixte pallets. Het systeem stapelt compacter, stabieler en sneller dan traditionele oplossingen, stelt de producent.
De MiXed Row Palletizer (MXRP) van RSW
gelijktijdig worden opgepakt (op het pickup
stapelingen mogelijk en kunnen goederen op
gooide onlangs hoge ogen in de MKB Innovatie
deel, aan het einde van de conveyor).
de millimeter nauwkeurig worden genest. Een nieuw ontwikkelde banderolleer unit,
Top 100. Eerder werden al verschillende internationale innovatieprijzen gewonnen,
Flexibel en snel
geïntegreerd onder de pallet in de conveyor,
waaronder de Edison Award USA en drie
De grijper kan de producten – die qua afmeting,
plaatst – indien gewenst – tijdens het stapelen
Mercury Awards in Australië. Het innovatieve
soort, vorm en gewicht totaal verschillend
wikkelfolie om de mixed pallet. Vanaf januari
concept, dat afgelopen jaar voor het eerst te
kunnen zijn – onafhankelijk van elkaar positio-
2015 is de MXRP ook leverbaar als ‘light’
zien was tijdens de vakbeurs ProMAT in
neren conform de berekening van de software,
variant, met twee, drie of vier vorken, voor de
Chicago, is uniek in zijn aard.
zodat ze in één slag op de pallet kunnen worden
kleinere logistieke (end-of-line) operaties.
gestapeld. Een unieke eigenschap, aldus RSW. Unieke oplossing
De maximale capaciteit van de MXRP bedraagt
De oplossing bestaat uit een unieke grijper,
1.500 producten per uur. Daarmee is het
waarmee tot 5 verschillende producten tegelijk
systeem volgens de leverancier het enige
kunnen worden gestapeld, een palletiseerrobot
mixed palletiseersysteem wereldwijd dat zo’n
(kan elk merk zijn), een speciaal ontwikkelde
hoge productiviteit mogelijk maakt. Met het
formeer en pickup conveyor en zelfontwikkelde
systeem kan compacter dan ooit worden
stapelsoftware.
gestapeld. Ook zijn verschillende, complexere
De pickup conveyor kan aan elke end-of-line conveyor worden gekoppeld. Op de conveyor worden de producten – aangeleverd vanuit een automatisch orderverzamelsysteem, zoals een
Scan dit artikel met de Layar app op uw
miniload of shuttle – in een door de software
smartphone of tablet voor een video over
berekende optimale volgorde getransporteerd.
de MXRP-techniek.
Vervolgens wordt een rij van maximaal 5 producten gemaakt, die door de grijper
Naam: Geboorteplaats: Geboortejaar: Functie: Maximale capaciteit:
MXRP Zwolle 2012 mixed palletizer 1.500 goederen per uur
49
49_paspoortrsw.indd 49
19-11-14 10:02
PRODUCTEN BEZOEK VERPAKKING-TOTA AL.NL VOOR MEER PRODUCTEN
SATO breidt uit met industriële barcodelabelprinters
Palletiseermachine voor zakgoed
De Japanse prin-
Verbruggen Palletizing Solutions heeft een palletiseermachine ont-
ter-, etiketten- en
wikkeld om zakgoed snel en ergonomisch te palletiseren. De VPM-5
RFID-fabrikant SATO
palletiseermachine is geschikt voor palletmaten tot maximaal 1.600
heeft twee nieuwe
x 1.200 mm (havenpallet) en daardoor veelzijdig inzetbaar.
industriële barcode-
Een toepassingsvoorbeeld is de agrarische pootgoedsector. Door zijn
labelprinters in het
relatief compacte omvang kan de VPM-5 palletiseermachine overal
assortiment. Het
gemakkelijk worden geplaatst. De geïntegreerde lift transporteert
betreft de S84-ex en
de zakken omhoog naar de grijpermanipulator met ingebouwde
S86-ex voor doos-,
centreerkleppen. Deze constructie leidt tot een nauwkeurig stapel-
pallet- en product-
resultaat. De pallets worden gepositioneerd door een palletaanslag
etikettering en iden-
op de vloer. Optioneel is de machine uit te breiden met automatisch
tificatie. Hoofdken-
pallettransport en een palletmagazijn met pallettransportbanen en
merken zijn de snelle
een wikkelmachine.
doorvoersnelheid, eenvoudige bediening, installatie en onderhoud. De nieuwe printers hebben twee gekleurde led- en lcd-schermen, zodat gebruikers gemakkelijk van een afstand kunnen zien wat de status is van de printer. Zo wordt het scherm bijvoorbeeld rood bij een ‘error’. Daarnaast kunnen instellingen en lettertypen gemakkelijk worden gedownload en geüpload zonder het gebruik van software dankzij de SDen USB-poort. De S84-ex kan tot 4 inch breed printen en de S86-ex tot 6 inch, beide zowel direct thermisch als thermal transfer. Er is ook een alleen direct thermisch model en een Ribbon Saver model voor de S84-ex.
Container pallets met hoog laadvermogen Cabka-IPS, leverancier van duurzame kunststof pallets en dozen, heeft
meer dan een Euro pallet. Dit bespaart aanzienlijk veel ruimte, iets wat
zijn assortiment uitgebreid met twee nieuwe kunststof container pal-
de pallet bovendien goedkoper maakt om goederen te vervoeren. De pal-
lets: de Endur S7 en de C7.2. De pallets hebben een laadvermogen van
let is tevens groot genoeg om 200 liter-vaten te transporteren.
1.250 kilo in hoge rekken.
Naast een versie met drie runners is de pallet ook verkrijgbaar met 6
Naast het laadvermogen worden de pallets gekenmerkt door hun vier-
runners, wat ze uitermate geschikt maakt voor blokstapelen. De pallets
kante vorm, robuuste ontwerp en slagvastheid. Beide pallets kunnen
kunnen worden geleverd met een open of gesloten bovendek, dat optio-
worden gebruikt om bijvoorbeeld FIBC’s, ofwel
neel kan worden voorzien van anti-slip strips.
bigbags, op te slaan in hoogbouwmagazijnen. Het verschil tussen de twee pallets zit ‘m in de grootte: de C7.2 heeft een afmeting van 1.140 x 1.140mm en is speciaal ontwikkeld voor
Scan de pagina’s Producten
het transport in ISO
met de Layar app op uw
containers; de S7 is verkrijgbaar in
mobiele telefoon of tablet
de afmeting 1.200 x 1.200mm, wat neerkomt op ruimte
voor meer pro-
voor 6 module-eenheden (600 x 400mm) per locatie. Dit betekent dat
ductnieuws.
de S7 20% meer goederen kan dragen dan een industriële pallet en 50%
50
november/december 2014
50_productnieuws.indd 50
19-11-14 10:02
BY JOINING FORCES, WE CAN MEET YOUR CHALLENGES LIKE NEVER BEFORE.
Vijf grote namen. Eén bedrijf. UniCarriers. Dé nieuwe specialist in intern transport. In UniCarriers komen Atlet, Nissan Forklift en TCM samen doordat de bedrijven Crepa en UniCarriers Netherlands hun krachten bundelen. Elk met zijn eigen specialisme. Er staat nu één ijzersterke, complementaire combinatie die u ongeëvenaarde totaaloplossingen in leasing, warehousing en heftrucks biedt. Wereldwijd. Geen uitdaging is te groot.
UNI 21409036 AD 230x300 The UniCarriers.indd 1
IJzersteden 28, 7547 TB Enschede, tel.: 053 484 84 84 Fleminglaan 5, 2289 CP Rijswijk, tel.: 070 413 55 55 weareunicarriers.nl
17-10-14 10:59
www.renault.nl
WAT ALS UW BEDRIJFSWAGEN GELD VOOR U BESPAART? SLECHTS 5,9L/100KM
VANAF € 16.990,ALL-IN-ONE VANAF € 72,- PER WEEK INCL. 5 JAAR ONDERHOUD EN GARANTIE
DE NIEUWE RENAULT TRAFIC UW SUCCESBOOSTER
DRIVE THE CHANGE
Vanaf prijzen zijn exclusief BTW, BPM en kosten rijklaar maken. De vanafprijs is gebaseerd op de uitvoering Renault Trafic Générique dCi 90. Vanafprijs geldig vanaf 1 juni 2014. Op elke nieuwe Renault Trafic geldt een fabrieksgarantie van 2 jr. zonder kilometerbeperking en 12 jr. plaatwerkgarantie. Getoonde modellen kunnen afwijken van standaarduitvoering. Drukfouten, prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden. Voor meer informatie en/of de voorwaarden bel gratis 0800- 0303 of kijk op renault.nl. Min./max. verbruik: 5,9 - 6,5 l/100 km. Resp. 16,9 - 15,4 km /l. CO 2 155 - 170 g/km.
100008140 Trafic BS 230x300_verbruik.indd 1
22-09-14 16:42