Shell Nr

VOEKS NIEUWS Maandblad van de Vereniging van Oud-Employés der “Koninklijke/Shell” Nr. 7-8 | juli 2013

Pinguïns en Plusbeurs Laatste loodjes in Noorwegen

VoeksNieuws | nr. 11 - 12 november - december

1

colofon

VAN DE BESTUURSTAFEL

Voeksnieuws

Bulletin Overleg Directie Pensioenfonds/ Deelnemersraad

Officieel orgaan van de Vereniging van Oud-Employés der ‘Koninklijke/Shell’ 63e jaargang, nr.7/8, juli/augustus 2013 Kopij inleveren De kopij voor het volgende nummer 9-2013 dient uiterlijk vrijdag 2 augustus 2013 door de redactie te zijn ontvangen. De kopij voor het daarop volgende nummer 10-2013 moet uiterlijk vrijdag 30 augustus 2013 binnen zijn. Inzendingen bij voorkeur per e-mail aan: [email protected]

Op 22 mei jl. vond weer het gebruikelijke overleg plaats tussen de Directie van het Pensioenfonds en de Deelnemersraad. Bij dit overleg, dat ongeveer éénmaal per kwartaal wordt georganiseerd, was dit keer namens het Bestuur voorzitter Garmt Louw aanwezig.

Redactie Anton Barendregt Marieke van Bork Oscar Franse Eef Hummel Joke Korpershoek Chris Whincup Website www.voeks.nl Webmaster: [email protected] Aan dit nummer werkten verder mee: Ank Herstel, Henk Mentink, Tom Reijers, Ries Teekens, Peter Visser, Pim Visser. Design Shell – Production Centre of Excellence, Den Haag Druk Roto Smeets Grafiservices, Utrecht Oplage 21.450 © 2013 Voeks Voor het geheel of gedeeltelijk overnemen of bewerken van artikelen uit dit blad is toestemming van de redactie vereist.

Bureau Voeks

Postbus 162 2501 AN Den Haag Tel. 070 – 377 2371 Fax: 070 – 392 4835 E-mail: [email protected]

Allereerst werd stilgestaan bij het overlijden van Karel Kooijman, lid van de Deelnemersraad. Het verder besprokene vindt u hieronder kort samengevat: ■■ De

financiële toestand van het Pensioenfonds werd toegelicht door Bart van der Steenstraten, Managing Director van SAMCo. De rente is nog steeds laag en de toekomstige verplichtingen, die met deze rente worden berekend, zijn daardoor nog steeds hoog. Desondanks is de dekkingsgraad de afgelopen periode gestegen, einde april 126%, dit is het gevolg van de behaalde beleggingsresultaten. De financiële toestand van het Pensioenfonds verbetert steeds iets meer. ■■ Na de publicatie van de Nieuwsbrief, waarin o.a. werd uitgelegd dat bij ernstige financiële problemen door het AOW-gat, het Pensioenfonds kan bekijken of een individuele oplossing mogelijk is, is één geval door het Pensioenfonds behandeld. De mogelijkheid blijft bestaan om in voorkomende gevallen contact met het Pensioenfonds op te nemen. ■■ De wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen is in behandeling bij de Staten Generaal. Op het moment dat u dit leest is de behandeling in de Tweede Kamer achter de rug, en ligt het wetsontwerp bij de Eerste Kamer. Het is de bedoeling dat de wet per 1 juli a.s. van kracht wordt. Om de gevolgen van deze wet voor het Pensioenfonds nader te verkennen, wordt begin juni een workshop georganiseerd waaraan Bestuur, Verantwoordingsorgaan en Deelnemersraad zullen deelnemen. ■■ Tijdens de vergadering werd een aantal door de Deelnemersraad uitgebrachte adviezen behandeld, o.a. maatregelen per 1 juli a.s., een statutenwijziging en een advies met betrekking tot het sluiten van de bestaande pensioenregeling voor nieuwe werknemers (per 1 juli a.s.). ■■ Tenslotte werd gesproken over algemene ontwikkelingen, zoals de aanpassing van het Witteveenkader (verlaging opbouw- en premiepercentages en maximering pensioengevend inkomen) en de ontwikkelingen op pensioengebied in Europa.

Voor informatie bereikbaar op maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur Bankrekening 40508 t.n.v. Voeks te Den Haag

Shell Pensioenfonds

Tel. 070 – 319 9388 Website: www.shell.nl/pensioenfonds

2

VoeksNieuws | nr. 7 - 8 juli - augustus

Mededeling Shell Pensioenfonds Aanpassing pensioenen 1 juli Eind juni of begin juli ontvangt u een brief van het Shell Pensioenfonds met informatie over de aanpassing van de pensioenen per 1 juli 2013. Eind juni zal tevens een nieuwsbericht op de website van het Pensioenfonds geplaatst worden over dit onderwerp. De website van het Pensioenfonds is www.shell.nl/pensioenfonds

Met VOEKS gratis naar de 50PlusBeurs! Kom gratis naar de 50PlusBeurs! Een mooie traditie die wij u ook dit jaar weer kunnen aanbieden. Houdt u van De drie Baritons? Geniet dan aansluitend van een bijzonder concert voor de speciale VOEKS prijs van slechts 20 euro! De 21e editie van de 50PlusBeurs is van 17 t/m 21 september in de Jaarbeurs Utrecht. De Beurs is dagelijks open van 10 tot 17:30 uur. Aansluitend Concert van 17:30 tot 19:30 uur. Op zaterdag is er een middagconcert van 15:15 tot 17:15 uur. Op de terrassen zijn vooraf warme snacks verkrijgbaar. 50PlusBeurs 2013: Laat je Verleiden! De 50PlusBeurs is ’s werelds grootste evenement voor actieve plussers en biedt de 100.000 bezoekers zes hallen met informatie, amusement en voordeel. Met 600 stands, workshops en presentaties. Maar ook vele optredens op podia met muziek, show, dans en exposities. Niemand verlaat de 50PlusBeurs met lege handen! Voor bezoekers gratis appelgebak en beurstas met hebbedingetjes. Kijk op www.50plusbeurs.nl voor het laatste nieuws. De drie Baritons: ‘Terug van nooit weggeweest’ Ernst Daniël Smid, Henk Poort en Marco Bakker halen het beste in elkaar naar boven in een gevarieerd programma met nummers uit opera en operette, Italiaanse, Duitse en Ierse medley’s en een eerbetoon aan grote entertainers als Dean Martin en Frank Sinatra. De drie meest gewaardeerde klassieke zangers van ons land brengen u onsterfelijke melodieën uit Wenen, Milaan, New York en Hamburg. Een concert vol overgave, opzwepende en verrassende muziek, gezongen door drie veelzijdige zangers met een immense carrière. De combinatie ‘Beurs & Concert’ verzekert u van een bijzondere dag uit.

Voeksleden hebben vier maal voordeel! LET OP: Voor de korting hebt u een actiecode nodig, die u bij voorkeur per e-mail kunt opvragen bij het Voeks Secretariaat: [email protected] onder vermelding van naam, adres en woonplaats en uw pensioen-betaalnummer. 1. 50PlusBeurs entree: Gratis (i.p.v. € 20) 2. Beurs én Drie Baritons Concert: € 20 (i.p.v. € 65) Bestel snel via: www.plusticket.nl (klik op VOEKS logo en vul daarna de actiecode in, die u van Voeks kreeg), of bel 026 3779736, bestelkosten € 2,50 (u hebt uw actiecode nodig). Deze aanbieding is geldig tot 1 september. Wilt u met de OAD bus naar de Beurs of het Concert? 3. Busvervoer met 50PlusBeurs entree: € 22,50 4. Busvervoer met Beurs én Drie Baritons Concert: € 37,50 Busvervoer met entree bestelt u via OAD: 0548 377009 Groepen vanaf negen personen eigen opstapplaats! Commissie Vitale Zaken


3

even bijbabbelen

Stroomstoring Het zal je maar gebeuren! ‘Wat?’ vraagt u zich nu af. Ik zal het u vertellen. Tot voor kort was ik als 89-jarige, een tevreden mens. Ik loop weliswaar met een stok, heb wat kleine kwaaltjes, maar ik ben best nog gezond. En door twee keer per week naar de fitnessclub te gaan weet ik die fitheid redelijk goed op peil te houden. Natuurlijk besef ik heel goed dat je de strijd tegen de ouderdom uiteindelijk niet kunt winnen, maar ik heb, om in tennistermen te spreken, er toch maar netjes een vijfde set uitgesleept, en al een paar games gewonnen ook. Ik woon op de eerste verdieping van een flatgebouw met drie verdiepingen. Erg naar mijn zin en met sympathieke buren die wel eens een boodschap voor me doen en die, als ik op reis of vakantie ben, mijn post verzamelen en de plantjes water geven. Helaas is mijn aardige benedenbuurvrouw – een Shell weduwe van in de tachtig – een half jaar terug overleden. Haar huis heeft sindsdien leeg gestaan en was te koop. Te koop ja, hoewel het een huurhuis was, net als het mijne. De eigenaar van het pand, een groot pensioenfonds (nee, niet dat van Shell) is overgegaan van beleggen in vastgoed, naar de wereld van de aandelen. Elke huurflat die door bewoners wordt verlaten wordt nu onmiddellijk te koop gezet. Zo ook de woning beneden mij. Na maandenlange leegstand is het huis eindelijk verkocht. En de nieuwe eigenaar is flink aan het renoveren geslagen. Daartoe heeft hij een aannemersbedrijfje in de ‘werkgrage’ arm genomen. En ja hoor! Direct brak het geweld los. De badkamer en de keuken werden helemaal verbouwd. Wagens vol puin werden afgevoerd. Het lawaai was niet te harden. Mijn koffiekopjes stonden te rinkelen op tafel en bij een telefoongesprek was ik niet meer te verstaan. In mijn flat viel eigenlijk niet meer te leven. Noodgedwongen ben ik daarom met m’n vriendin een weekje naar België gegaan, om van het rustige stedenschoon van Brugge en Gent te genieten. Toen wij na zeven dagen gelouterd terugkwamen stond mijn bovenbuurman ons op te wachten, in opperste wanhoop. Wat was er gebeurd? De aannemer had, toen hij met een grote boor een binnenmuurtje te lijf ging, een elektriciteitskabel geraakt

en aldus een fikse kortsluiting gemaakt. En niet zo’n kleintje ook. Al mijn aangesloten elektrische apparaten, en die van mijn buurman, waren in één klap opgeblazen. Mijn PC, de TV, de DVD-speler, en zelfs mijn telefoon, allemaal hadden ze een elektrische oplawaai gekregen en de geest gegeven. Een snel opgetrommelde elektricien zorgde ervoor dat we in ieder geval licht kregen, dat de magnetron het weer deed en dat we koffie zouden kunnen zetten en brood konden roosteren. Maar alle overige elektrische apparaten, waaronder dus mijn PC, moesten voor reparatie mee. Ook de telefoon was een groot gemis. Gelukkig kreeg ik na een paar dagen de beschikking over een mobieltje zodat contact met de buitenwereld hersteld kon worden. Op het moment dat ik dit schrijf zijn de apparaten nog niet terug. Dit stukje is als eerste van de 252 met de hand geschreven, want mijn oude schrijfmachine is al lang ter ziele. De tekst moet met Tante Pos naar de redactie en die kan het dan uittypen... hoop ik. Ik zal in ieder geval proberen niet al te beverig te schrijven. Dus... als u dit leest is mijn wens vervuld. Een warme dankbaarheid zal dan door mijn hoogbejaarde geest stromen. Volgende maand hoop ik weer over m’n PC te beschikken en dan zal ik opnieuw voor u in het voorbije kantoorleven van Shell duiken. Trouwe lezers, weest gegroet! Mr Jike

Mr Jike Lid van Verdienste! Tijdens een informele vergadering van leden van het Voeksbestuur en de redactie van Voeksnieuws heeft onze voorzitter Han Kooy aangekondigd dat het Voeksbestuur Jim Keulemans tot Lid van Verdienste van Voeks heeft benoemd. Dit op grond van zijn niet aflatende toewijding aan het schrijven van maandelijkse bijdragen van ‘Mr Jike’ in ons blad, uitmondend in een totaal van 250 van deze bijdragen. De redactie wenst Jim van harte geluk met deze benoeming!

4


IN ALLE STATEN

Pijpleiding-perikelen De laatste tijd zijn pijpleidingen in de Verenigde Staten veelvuldig in het nieuws, meestal in negatieve zin. Dat komt vooral door aanhoudende problemen, meestal veroorzaakt door lekkages. De laatste keer was in West Columbia, vlak bij Houston, Texas, waar als gevolg van een breuk in een Shell pijpleiding (diameter 40 cm) circa 700 vaten (ca 118.000 liter) olie wegstroomde. Een deel ervan kwam in de Vince Bayou terecht en stroomde via de Brazos rivier in zee. Dat klinkt ernstig, maar het stelde in vergelijking met het incident de week daarvoor weinig voor: in het plaatsje Mayflower in Arkansas veroorzaakte een breuk in Exxon’s Pegasus pijpleiding een lekkage van bijna 20.000 vaten. Die olie stroomde over de straat de tuinen in, zodat bewoners van tientallen huizen moesten worden geëvacueerd. De Pegasus lijn loopt van Patoka, Illinois, naar het plaatsje Nederland in Texas. Deze pijpleiding is meer dan 50 jaar oud en in 2010 kreeg Exxon een boete opgelegd omdat de inspectiefrequentie ver onder de maat was. Er zijn nogal wat pijpleidingen in dit land: voor ruwe olie is de totale lengte van de ‘hoofdleidingen’ ca 90.000 km, hun diameter is maximaal 68 cm. Dit leidingen-systeem verpompt ca. 11 miljard vaten per jaar. Daarnaast zijn er natuurlijk kleinere ‘verzamel-leidingen’ vanuit de bronnen, hun totale lengte is ca 60.000 km. Afgezien daarvan zijn er in iedere staat afzonderlijke leidingen voor benzine en andere vloeibare olieproducten. Hun totale lengte is 155.000 km. En dan zijn er aardgasleidingen met een totale lengte van ca 3.360.000 km, een enorme lengte veroorzaakt door lokale distributieleidingen die alleen al ca 2.900.000 km vertegenwoordigen. Er hebben regelmatig ongelukken plaatsgevonden: sinds 1986 zijn daarbij 500 mensen omgekomen en zijn ongeveer 4000 gewond geraakt. Dat is niet verwonderlijk als je beseft dat een groot aantal pijpleidingen stokoud zijn. De eerste pijpleiding werd in 1865 gelegd, in Pennsylvania, maar die wordt gelukkig niet meer gebruikt. De Mayflower pijpleiding werd in de jaren veertig gelegd en veel pijpleidingen zijn uit die periode. Ongeveer 3% van de lokale aardgasleidingen zijn gemaakt van gietijzer. Zo’n 12% van de hoofdleidingen voor aardgas en voor gevaarlijke vloeistoffen, aangelegd vóór 1950, zijn nog steeds operationeel. Het toezicht op de naleving van alle benodigde veiligheidsaspecten is matig. De federale Pipeline & Hazardous Materials Safety Administration (PHMSA) inspecteert slechts 7% van alle gasleidingen en maar 44% van de leidingen voor gevaarlijke vloeistoffen regelmatig. De overige pijpleidingen worden steekproefsgewijs geïnspecteerd. Momenteel is er veel discussie over de Keystone XL pijpleiding. De bestaande Keystone pijpleiding loopt van Alberta in

Canada naar Cushing in Oklahoma. Het is de bedoeling om die uit te breiden met 2700 km extra, verdeeld over twee vertakkingen: één naar Houston, Texas waar raffinage-capaciteit is en één vanaf Kansas waar steeds meer door fracking verkregen olie, wordt gewonnen, die ook geraffineerd dient te worden. Vanuit Canada zal dan een grote hoeveelheden tar sand olie (een mengsel van zand, klei, water en dikke olie), verpompt worden, nadat dit met oplosmiddelen en andere chemicaliën enigszins vloeibaar is gemaakt,. Het project wordt grotendeels gefinancierd door TransCanada, maar het vereist goedkeuring in verband met allerlei milieu-eisen. En niet alleen dat: er is een soort titanenstrijd tussen rijke grondbezitters en rijke oliebaronnen aan de gang. Wat is het geval? Een groot deel van de nieuwe pijpleiding gaat door Texas. De strijdende partijen zijn de invloedrijke gebroeders Koch uit Kansas en New York die heel veel oliebelangen hebben en de familie Bass uit Fort Worth, Texas, eveneens eigenaar van niet alleen een groot oliebedrijf, maar ook van heel veel landerijen. Beide partijen hebben al een reeks juristen startklaar. Het gaat om de toepassing van het eminent domain concept: het al of niet doordrukken van projecten ‘in het algemeen belang’. Tot nu toe was het zo dat de meeste pijpleidingen als wegen, bruggen en spoorwegen behandeld werden, omdat ze veelal dienden als transportmedium voor bedrijven. Dat is nu niet het geval. En daarom gaat het hier om de juridische vraag of energiemaatschappijen het recht hebben om, al dan niet tegen betaling, privé land in beslag te nemen. Afgezien van de titanen zijn er andere organisaties die problemen hebben met de Keystone XL, zoals milieuorganisaties en veiligheidsinstituten. Een punt van zorg is dat het hier niet gaat om het verpompen van conventionele ruwe olie, maar om een product waaraan allerlei onbekende chemicaliën zijn toegevoegd. Het incident in Mayflower betrof een soortgelijk product, dus men heeft enige ervaring. Enkele dagen geleden heeft het Huis van Afgevaardigden in Washington DC goedkeuring verleend, maar het lijkt erop dat de Senaat er niet mee zal instemmen. Bovendien moeten nog talloze lawsuits behandeld worden. Toch verwacht ik dat Keystone XL er uiteindelijk zal komen; er lijkt geen behoorlijk alternatief te zijn. Pim Visser [email protected]


5

globetrotter

Cittaslow in Warmia en Mazurië Zachtjes aai ik over de glimmende neus van Copernicus. De geleerde vertrekt geen spier en blijft stoïcijns de hemel afstaren. De geestelijke en sterrenkundige Nicolas Copernicus heeft van 1516 tot 1521 in de Poolse stad Olsztyn gewoond en zijn standbeeld staat vlak voor de ingang van zijn toenmalige woning. Het schijnt dat diegene die Copernicus over zijn neus wrijft, iets van zijn wijsheid meekrijgt. Bij mij moet dat waarschijnlijk met de jaren nog komen; tot op heden heb ik niets ervan gemerkt. Olsztyn is de hoofdstad van de regio WarmiaMazurië, dat in Noordoost Polen ligt. De stad is omgeven door meren, bossen en heuvels. Olsztyn, een universiteitsstad met een mooi historisch centrum en het bezoeken waard, heeft 175.000 inwoners en heeft derhalve geen recht op het predicaat ‘Cittaslow’. Cittaslow? Wat ís ‘Cittaslow’? De inspiratiebron voor Cittaslow is ‘Slow Food’, de tegenhanger van ‘fast food’, een beweging die zich inzet voor lekker, puur en eerlijk eten. De oorsprong van Cittaslow ligt in Orvieto, een stad in midden-Italië. In 1999 werd deze organisatie van ‘slow cities’ (‘citta’ = stad) in het leven geroepen door burgemeesters van Orvieto, Bra, Greve in Chianti en Positano. De gemeenten waren toen al actief in de Slow Food beweging. Cittaslow is daarmee een internationaal keurmerk geworden voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud 6


is het gemakkelijkst te bereiken met de eigen auto of een huurauto vanaf de luchthavens Gdansk of Warschau, www.polen.travel.nl

van identiteit tot de top behoren. Het is een internationaal netwerk van steden met minder dan 50.000 inwoners, waar het goed leven is. ‘Slow Food’ is een belangrijke eigenschap van het internationale Cittaslow netwerk. Sinds de oprichting van Cittaslow heeft het keurmerk 143 leden-steden in Europa, verspreid over achttien landen. Nederland heeft er vijf van, waarvan Midden Delfland de hoofdstad is, www.cittaslow-nederland.nl Van de tien Poolse Cittaslowsteden liggen er negen in Warmia-Mazurië. Deze regio, ook wel het land van de duizend meren genoemd, bestaat uit glooiende velden, heuvels, bossen en akkers. Dieren die hier veel voorkomen zijn moeflons, herten, bevers, zwarte ooievaars en zwarte zwanen. Eigenlijk is de hele regio één grote Cittaslow waar rustzoekers kunnen wandelen, fietsen, vissen, paardrijden, of gewoon niets doen en ontspannen. Warmia-Mazurië

De verkenningstocht naar enkele Cittaslow steden in de streek begint in Lubawa, een stadje met 10.000 inwoners. Het stadje zelf is op zich niet zo bijzonder, maar het herbergt wel een uitstekend restaurant. De Chef van restaurant Nad Sandela toont vol trots zijn prijzenkast, vol met onderscheidingen voor zijn kookkunst. Zijn specialiteit is een combinatie van opgerold rundvlees met een vulling van varkensvlees. De volgende stop is het dorpje Grunwald, ongeveer 50 km zuidoostelijk van Olsztyn. Op 15 juli 1410 vond hier de slag bij Tannenberg plaats, één van de grootste veldslagen van de middeleeuwen. De strijd ging tussen Polen, Pruisen en Tataren enerzijds en leden van de Duitse orde anderzijds. Polen won en begon daarmee aan een eeuw van betrekkelijke onafhankelijkheid. De veldslag wordt jaarlijks rond 15 juli door duizenden deelnemers nagespeeld en bekeken door meer dan honderdduizend toeschouwers uit de hele wereld. Op het terrein staan diverse monumenten ter nagedachtenis aan deze bloedige geschiedenis, www.grunwald.warmia.mazury.pl

werkelijk schitterend gerenoveerd. Waar mogelijk zijn originele middeleeuwse overblijfselen gehandhaafd en in een hypermoderne setting geïntegreerd. Ook als je hier niet logeert, om de architectonische hoogstandjes te bekijken, is een bezoek de moeite waard. www.hotelkrasicki.pl Na het bezichtigen van het hotel steek ik de binnenplaats over voor een rondleiding. Het kasteel was de zetel van de bisschoppen van Warmia en huisvestte beroemde gasten als Copernicus, Napoleon Bonaparte en Paus Pius II. Liefhebbers van religieuze kunst komen hier ogen te kort. Tijdens diverse oorlogen is Olsztyn meerdere malen verwoest. Slechts een klein stukje stadsmuur is nog origineel. De markante gebouwen zoals het kasteel zijn na de laatste oorlog opnieuw opgebouwd. In het openluchtmuseum van Olsztyn kun je met gemak een hele dag doorbrengen. In de serene rust van dit prachtige museum is een grote collectie Poolse erfgoederen te zien, www.muzeumolsztynek.com.pl In Lidzbark Warminsky neemt het middeleeuwse kasteel een prominente plaats in. Een gedeelte van dit kasteel is na een grondige renovatie verbouwd tot hotel. Hotel Krasicki, genoemd naar de laatste bisschop die in het kasteel woonde, ontving in 2012 in Londen de eerste prijs in de categorie ‘Best New Hotel Construction & Design’. Dit hotel is

Reszel was de eerste Cittaslow in Polen. Er wonen ongeveer 5.000 mensen. De plaats heeft een enorme aantrekkingskracht op kunstenaars en artiesten. Het hele jaar door is het mogelijk om hier kunstzinnige workshops en cursussen te volgen. Het voormalige kasteel is deels als hotel en deels als galerie in gebruik. De bovenetage van het kasteel is ingericht met werk van Franciszek Starowieyski. Het werk van beeldhouwer

Adam Myjak is uitgestald in een eigen galerie in het centrum van Reszel. Ik breng de nacht door in een 16e eeuws paleis. Galina Palace is tot een ‘levend’ hotel getransformeerd waar onder andere een eigen meubelmakerij en een stoeterij op het immense landgoed gevestigd zijn. In de stoeterij worden springpaarden getraind; de wedstrijden die hier gehouden worden trekken veel internationale bezoekers. Een paard huren om te rijden kan natuurlijk ook. Ik kies er echter voor om me te laten rondleiden over het landgoed in een paardenkar. Dit vredige oord is een prima uitvalsbasis om de Cittaslow steden in de omgeving te bezoeken. Op vijftien minuten rijden ligt een golfbaan. En weer geniet ik van een prima maaltijd waarvan de componenten afkomstig zijn uit de streek. www.palac-galiny.pl Voor ik weer naar de luchthaven van Warschau vertrek, bezoek ik Restaurant Zajazd Tusinek in Rozogi. Dit restaurant maakt deel uit van het culinaire netwerk ‘Culinary Heritage Warmia Masuria’. Eigenaar Grzegorz Winiarek zocht na zijn pensionering een zinvolle hobby en heeft die in dit restaurant annex pension gevonden. Daarnaast fokt hij Konikpaarden, koeien en geiten, kweekt zijn eigen groenten en maakt zijn eigen kaas. En dat alles vindt zijn weg naar uw tafel, www.tusinek.com.pl Ank Herstel [email protected] VoeksNieuws | nr. 7 - 8 juli - augustus

7

fietsend door europa

Terug van de Noordkaap In de vorige aflevering kon u lezen hoe Ries Teekens en zijn broer Piet in 1959 op hun (gesponsorde) fietsen op weg gingen naar de Noordkaap. Via Zweden en Finland. In dit tweede deel beschrijft Ries de terugweg via de Noorse kust naar huis. Een voor die dagen nogal ongewoon avontuur, vooral wegens de nogal primitieve staat van het Noorse wegennet. Dit is tevens het laatste deel van de fietsavonturen van Ries en Piet door Europa. Aan het eind van deze aflevering leest u waarom.

In Narvik ondervonden we – tot onze lichte verbazing – dat de bevolking ons niet vriendelijk gezind was. De reden? Men zag ons voor Duitsers aan. Het bleek dat de Duitsers in 1945 Narvik een hoge prijs voor hun bevrijding hadden laten betalen, met sabotage en door bombardementen. En dat terwijl ze tijdens de oorlog eerst dankbaar gebruik hadden gemaakt van het Zweedse staal uit Kiruna. En van de natuurlijke, beschutte oorlogshaven die Narvik had. De Zweden waren om diezelfde reden bij de Noren ook niet erg populair. Het leek alsof de oorlog daar nog maar net was afgelopen.

Het gebied waar we vanuit Finland de Noorse grens waren overgestoken was onderdeel van ‘Lapland’, dat zich uitstrekt over de noordelijke punten van Noorwegen, Zweden en Finland. Er waren veel rendieren en plaggenhutten. Dichter bij de Noorse kust, waar het ’s winters niet zo koud werd, zag je ook veel ‘indiaanse’ tipi-tenten. We kwamen natuurlijk ook van die ‘Lappen’ tegen. ‘Sami’ moet je tegenwoordig zeggen. In onze jongensogen waren er twee soorten: de ‘echte’ Lappen, die met rendieren in de weer waren (en geweldig konden stinken!) en de ‘Cultuurlappen’, die zich met de toeristen bezig hielden. Na de Noordkaap -eerst terug met het bootje van Honningsvåg naar Russenes- zakten we de Noorse kust af. Dat betekende oversteken van veel fjorden met kleine en grote ponten. En soms moest je zo’n fjord helemaal rondfietsen, zodat je ’s middags, aan de overkant, het plaatsje zag waarvandaan je die morgen was vertrokken.

Hoewel we een tent bij ons hadden maakten we veel gebruik van jeugdherbergen, zo warm was het er niet. Die jeugdherbergen waren, in tegenstelling tot die in Nederland, toegankelijk voor alle leeftijden. Zo kon het gebeuren dat we op een avond werden doorgestuurd omdat de jeugdherberg vol was, en moesten overnachten in een schuur. Terwijl vóór de deur auto’s stonden geparkeerd, die bepaald niet van de jeugd waren! Het was niet zo erg, die oude mannen op de slaapzaal waren niet altijd een genoegen, ze konden behoorlijk snurken.

Onze fietsen hadden zich redelijk goed gehouden, maar op de terugweg maakte één van ons een schakelfout, waardoor de derailleur-bevestiging eraf knapte. Verder fietsen was onmogelijk, leek het. Maar gelukkig was er een hoefsmid in het dorp, die met wat kunst en vliegwerk het geheel weer vast kon lassen. Helemaal precies uitgelijnd was het niet, de ketting ratelde wat, 8


maar omdat de reparatie niet al te zwaar belast werd kon onze tocht toch nog volbracht worden. En wat later, na montage van nieuwe tandwielen en kettingen (die we vooraf hadden laten opsturen), werden de fietsen weer bijna als nieuw!

Vanaf Narvik ging het naar het Zuiden, via Fauske, Moirana (Poolcirkel!) en Mosjøen naar Trondheim, waar we o.a. de mooie kathedraal bezochten. Daarna via Hamar naar Oslo met het bijzondere stadhuis, het parlementsgebouw en het granieten beeldenpark. In Moss gingen we langs bij de fabriek van Helly Hansen, van wie we de gesponsorde regenkleding ontvangen hadden. Men was weliswaar een beetje verlegen met ons bezoek, iedereen was met vakantie, maar men had nog wel een klus voor ons: het vertalen van een Noorse brochure in het Nederlands. Dat leverde 50 gulden de man op! Daarna ging het vrij snel, via Helsingborg en Jutland naar en door Duitsland terug naar Nederland. Op 18 augustus draaiden we onze straat in Schiebroek weer in. Ook dit keer kregen we veel aandacht, van diverse kranten. Onze vader begon te mopperen dat hij op de Rotterdamse graanbeurs, zijn werk, meer vragen van klanten kreeg over ons dan over zijn eigen zaken.

Wat het jaar erop betreft hadden we ons vizier verder gericht: een super fietstocht van kust naar kust dwars door de Verenigde Staten! We waren al een behoorlijk eind met het uitkiezen van de route en het regelen van sponsors gevorderd toen duidelijk werd dat dit plan ons ongeveer een jaar studietijd zou gaan kosten. Wij zagen het wel zitten, echter, pa liet ons weten dat dit hem te ver ging. En dat hij bij doorgang van dit avontuur onze studiebijdrage zou stopzetten. Dat betekende het einde van onze plannen. Enigszins teleurgesteld, maar pa’s redenering begrijpend, zetten we ons aan de afronding van onze studie. Zo kwam dus een einde aan 257 dagen onderweg, 31.000 km fietsen, met een temperatuurverschil van min 5 °C in Finland tot 49 °C in de schaduw in Spanje. Wat een belevenissen! Ries Teekens [email protected]


9

leven na shell

Zuidelijk Atlantica In een vorige aflevering beschreef ik een tocht die mijn vrouw Tine en ik in oktober 2002 als passagiers op een ijsbreker in de Noordelijke Atlantische Oceaan hebben gemaakt. Die ijsbreker, de ‘Professor Molchanow’, bleek een jaarprogramma te hebben. In onze zomer werd de Noordpoolstreek bevaren en in onze winter die van de Zuidpool. In de tussenseizoenen werd dus heen en weer gevaren, een lange reis van ca. zes weken met weinig activiteit. Ik werd eind 2002 door de reder van de boot benaderd of ik niet voor wat afleiding zou kunnen zorgen, door het geven van een cursus aan boord, ‘iets over geologie of zo’. Aldus gingen Tine en ik in maart 2003, vanaf Schiphol, op weg naar Ushaia op Vuurland, argwanend nagestaard door immigratiebeambten: enkele-reistickets zijn nu eenmaal verdacht. Eenmaal aan boord bleek hoe internationaal ons reisgezelschap was. Niet alleen was er een groep Britse ornithologen aan boord, ook de bemanning scoorde hoog op de diversiteitsschaal met, naast vele Russen, een Nederlandse kok (erwtensoep-expert met Unox-muts), een vrouwelijke Nieuw-Zeelandse purser, een gepensioneerde Belgische dokter en een Zwitserse expeditieleider (in een vorig leven Alpengids). Sommige van deze wereldreizigers hadden vijf paspoorten, aaneen geniet voor alle visa. Ik had ongeveer 45 dagelijkse presentaties voorbereid, op viewgraphs, dit was mijn pre-PowerPoint periode! Mijn eerste

gezichten van mijn toehoorders werden alsmaar groener. Opluchting alom toen ik mijn lezing opschortte. De reis werd regelmatig onderbroken door bezoeken aan de talrijke eilanden in dat deel van de Atlantische Oceaan. Zo waren er zodiac-landingen op het Zuid Shetlandse eiland Aitcho, met enorme kolonies zeeleeuwen en wandelingen op het Antarctisch schiereiland, o.a. met een bezoek aan een omstreden Argentijns onderzoeksstation. ‘Omstreden’ omdat Argentinië probeerde de internationale status van Antarctica te ontkennen door de onderzoeksbasis ‘Hope’ aan de Britten te ontfutselen, haar te herdopen in ‘Esperanza’, en een hoge vrouwelijke marineofficier erheen te brengen. Ze was in verwachting en werd daar moeder. De nationaliteit van de inmiddels volwassen boreling is nog steeds omstreden. De Devils en Paulet eilanden in de Weddell Zee waren het zuidelijkste punt van de reis, vóórdat de steven naar het Noorden werd gewend. Minke walvissen zwommen tussen reusachtige ijsbergen. Op het Paulet eiland broedt de grootste pinguïn-kolonie van Antarctica, met meer

lezing was gepland tijdens de doorkruising van de Drake passage, tussen Vuurland en het Antarctische schiereiland, een notoir gebied voor straffe stormen. Mijn lichtbeelden werden op een schermpje geprojecteerd, dat over een hoek van 90 graden aan een spijker heen weer slingerde. Ik moest me aan de rails van de bar vasthouden en de 10


dan 100.000 paren die gezamenlijk een dikke laag allesdoordringende guano achterlaten. Dat was slecht nieuws voor de Noorse bemanning van het gestrande onderzoekschip ‘Antarctica’, die daar in 1903 acht maanden moest overleven voordat de mannen gered werden. Eén van hen ligt er begraven, in het meest geïsoleerde graf ter wereld.

Laverend door ijsbergen en de onbewoonde Zuid-Orkney eilanden, passeerden we de ‘albatros breedte’ (60° ZB), op weg naar legendarisch Zuid-Georgië. In 1916 eindigde daar de epische retourtocht van de overlevenden van de mislukte Britse ‘Endurance’ expeditie, geleid door Sir Ernest Shackleton die in het plaatsje Grytviken ligt begraven. Om die heroïsche expeditieleider toe te drinken openden wij op zijn graf een fles sterke rum. Op dit moment wonen in Grytviken een Britse gouvernementsambtenaarannex-immigratieofficier-annex-postkantoorhouder en twee medewerkers van het lokale museum, gewijd aan de voormalige walvisvaart. Zo nu en dan hebben zij aanspraak: ongeveer tien medewerkers van de Britse Antarctische Dienst, o.a. verantwoordelijk voor het bestrijden

van illegale visvangst in de hele zuidelijke Atlantische Oceaan. Roestige resten van traanketels en ketelhuizen steken af tegen de grimmige grijze rotsen waarover Shackleton en zijn mannen klauterden om ‘de beschaafde wereld’ te hervinden. In Grytviken werd het voor ons tijd voor de eerste van vele barbecues-aan-dek. De Russische bemanning zorgde voor discomuziek, de kok en de purser voor de inwendige mens en de voltallige bevolking van Grytviken voor de ambiance. Het was bijzonder om met wanten aan (-3°C) op kippenpootjes te kluiven. De royale hoeveelheid gepeperde wodka deed zijn best om de kou te verdrijven. Na South Georgia kwam de vijfdaagse oversteek naar het eiland Gough van de Tristan da Cunha archipel. Dit was de eerste van een aantal boven water uitstekende toppen van de Mid-Atlantische rug. Dat kon ik nu ononderbroken uitleggen. Op Gough is ‘s werelds zuidelijkste meteorologisch waarnemingsstation, permanent bemand door zes Zuidafrikanen. Hier mag alleen geland worden voor wetenschappelijk werk. Wij beperkten ons tot rondvaarten met zodiacs, om de steile vulkaan, met een scherpe trachietnaald in de krater, te bekijken. Voor de ornithologen was dit een hoogtepunt, want alleen hier komen de Gough Bunting en de Gough Moorhen voor. Tijdens het

fotograferen duwden ze elkaar haast overboord van enthousiasme. De oversteek van Gough naar Tristan da Cunha nam twee dagen in beslag. De centrale vulkaan van Tristan da Cunha is van de zeebodem tot de top 6600 m hoog. Naast Tristan da Cunha en Gough omvat de archipel ook de eilanden Nightingale (met de oude VOC naam ‘Gebroocken Eyland’) en Inaccessible. Pas vanaf 1815 is Tristan permanent bewoond, er kwam een Brits garnizoen om bevrijding van Napoleon van St Helena te voorkomen. Daarna kregen enkele garnizoenssoldaten en vrijwilligers, onder wie een zekere Peter Groen uit Scheveningen, toestemming er permanent te blijven en er ontstonden aldus zes familienamen op het eiland. De ‘Groen’familienaam werd verbasterd tot ‘Green’. Een vulkaanuitbarsting in 1961 dwong de ongeveer 300 inwoners tot evacuatie. In Engeland werden ze -weinig discreetonderzocht op de gevolgen van inteelt waarna ze verontwaardigd repatriëring eisten. En kregen, deels om hun aardappelveldjes weer aandacht te geven. Nu leven ze van de vangst, conservering en export van kreeft en krab. Op Tristan aan land gaan vereist tarzankwaliteiten. Je moet jezelf bij het plaatsje met de weidse naam ‘Edinburgh of the Seven Seas’ met touwen langs de kade optrekken. Daar staat prominent een bord met de tekst: ‘The remotest island in the world’. Kaapstad ligt op 2778 km en St Helena 2334 km. De aardappelveldjes en de nog warme vulkaankegel zijn de top bezienswaardigheden, dus daarvan bestaan ansichtkaarten. Ook Edinburghs centrum is interessant. Er is een winkel, een postkantoor (een aan onszelf geadresseerde aardappelveldjesansicht met Tristan da Cunha postzegels kwam acht maanden later aan), een

gemeenschapshuis, een school met 20 leerlingen, satelliet-televisielessen en één juf. Om veilig te leren oversteken was tegenover de school op de ca. 4 km geplaveide weg van Tristan een zebrapad geschilderd, voor de drie pick-up auto’s van het eiland. Een verpleegster zorgde voor de zieken, maar voor ernstige gevallen was een zesdaagse bootreis naar Kaapstad of St. Helena de enige uitkomst. Vliegtuigen kunnen er niet landen en voor helikopters ligt het eiland te ver. ‘Red jezelf’ is het motto van Tristan da Cunha. In Edinburgh was het opnieuw tijd voor

een dek-barbecue, dit keer met een delegatie van de eilandbewoners, waaronder Samantha Green, achter-achterkleindochter van Scheveningse Peter. Door goede planning van onze kok werd naast kippenpootjes ook lobster thermidor geserveerd. Hij had over de radio een deal met de eilandbewoners gemaakt. Zij verruilden hun overvloed aan kreeft en krab graag met onze overvloed aan kippenvlees. Onder leiding van ‘Chief Islander’ James Glass (één van de andere zes familienamen), politie inspecteur Conrad Glass en Richard Green bezochten we VoeksNieuws | nr. 7 - 8 juli - augustus

11

leven na shell

Vol nieuwe indrukken reisden we af naar St. Helena met als nieuwe passagier Miss Lucy, ‘the roving townclerk’ van de gemeenten Tristan, St Helena, Ascension en de Falklandeilanden. Want, ook al is het Britse imperium aan het afbrokkelen, er heerst nog steeds administratieve orde. De Zuid-Atlantische gemeenten delen daarom in de diensten van Miss

eiland werden de eerste en de laatste verstoord door cruise-schepen, met respectievelijk 400 en 1500 passagiers, die de eilandlogistiek danig op zijn kop zetten. Omdat het openbaar vervoer (20 taxi’s en enkele gammele bussen) permanent bezet was, voeren wij per zodiac om het eiland heen, om de ruige, majesteitelijke schoonheid en de vogelpopulatie te bewonderen. Op de rustige tweede dag bezochten we hoofdstad Jamestown, gelegen in een nauwe kloof door de vulkanische kustkliffen en afgesloten met een heuse 18e eeuwse stadsmuur en stadspoort. Toeristisch hoogtepunt daar is de 200 m hoge ‘Jakobsladder’ (699 treden); de beklimmer ervan wordt beloond met een prachtig uitzicht. Op een andere reis – wel met ditzelfde schip – kregen we met

zeeschildpadden die daarna naar ZuidAmerika terug zwommen. Het was inmiddels aardig warm geworden, want het eiland ligt in de buurt van de evenaar. Op een van de hoogste punten was een fruitplantage met een moestuin. We maakten dankbaar gebruik van de daar aanwezige chalets en konden in relatieve koelte overnachten, zodat we de volgende dag goed uitgerust naar de Kaap Verdische eilanden vertrokken.

Lucy, die met alle beschikbare middelen (onregelmatig, in dit geval dus de Professor Molchanov) rondreist en raadsvergaderingen notuleert. In St. Helena ontdekten we dat ook de klerikale organisatie van de Zuid-Atlantische Oceaan grootschalig is geregeld: bisschop Tutu van Zuid-Afrika beheert alle parochies…

ernstiger zaken te maken. Tussen Tristan en St. Helena was een van de Russische bemanningsleden onder onduidelijke en mogelijk verdachte omstandigheden omgekomen. De Belgische scheepsdokter en de kapitein hadden er veel problemen door. Avontuurlijke reizen hebben soms scherpe kantjes.

St. Helena is bekend door de gevangenschap van Napoleon. Eeuwen daarvóór was het een aanloophaven van Portugal, de VOC en de Britse East India Company. Met een eigen consul verdedigt Frankrijk nog steeds zijn belangen, bestaande uit de twee minuscule Franse territoriale gebieden op het eiland: Longwood House waar Napoleon leefde en stierf en The Vale of the Geraniums waar hij tijdelijk werd begraven. Daarvandaan kunnen dan ook ansichtkaarten worden verstuurd met Franse postzegels. Het eiland werd in 1890 een krijgsgevangenenkamp voor de Zulu koning Dinizulu en in 1900 voor 6000 Zuid-Afrikaanse Boeren. Van onze drie dagen op het

De volgende aanloophaven, Ascension, lag twee dagen varen van St. Helena. Het eiland is pokdalig en bedekt met honderden vulkanische sintelkegels in felle rode kleuren. Lange tijd was het eiland een belangrijk telecommunicatiestation voor onderzeese kabels. Die komen nog steeds aan land bij de hoofdstad Georgetown, een plaats met 400 inwoners. Er is ook een Britse officiersclub, voor Britse en NASA luchtmachtofficieren. Het militaire vliegveld dient namelijk als noodstop voor shuttlevluchten. Van Ascension vertrok Miss Lucy naar huis, op de Falkland eilanden. Boeiend en indrukwekkend waren de zandstranden met ‘s nachts honderden eieren leggende

kwam onder de traditionele ceremonie uit. Een met een zwaar Duits accent sprekende Neptunus gaf toestemming om door te varen nadat iedereen een doop had ondergaan, in een grote bak waarin de kok dagenlang intens smerige prut had verzameld. Gelukkig was er een geïmproviseerd zwembad om alles af te spoelen. Het verkregen diploma verzekerde iedereen dat herhaling in de toekomst onnodig was.

de onbewoonde natuurgebieden van Inaccessible Island (zelden zo’n toepasselijke naam gehoord) en Nightingale eiland (‘Gebroocken Eyland’ dus, vlak de Nederlandse geschiedenis niet uit!). Aanschouwen van de enorme hoeveelheid aangespoeld touw, netten en colablikjes op deze volstrekt onbewoonde eilanden was ontnuchterend.

12


Het was echter niet eenvoudig om daar te komen, eerst moesten we het onvermijdelijke ceremonieel van het passeren van de evenaar ondergaan. De meeste passagiers aan boord waren ruim bereisd en hadden de evenaar al tientallen keren meegemaakt, maar niemand

De laatste havens die we aandeden op deze ‘Atlantische Odyssee’ (naar Vlissingen) lagen op de Kaap Verdische eilanden en de Azoren. Daarover wellicht een andere keer. Tom Reijers [email protected]

post

‘Pladju Homecoming 2014’

In het weekend van 30 mei tot en met 2 juni 2014 zal voor de derde keer in Palembang een reünie van in Pladju opgegroeide Nederlanders en Indonesiers plaatsvinden. Net als de vorige keren zal de reünie door de Keluarga Ex-Plaju groep uit Jakarta worden georganiseerd. Op dit ogenblik zijn nog geen programmadetails bekend, maar het is te verwachten dat het weer een bijeenkomst op de vrijdagavond zal zijn en een tocht naar Pladju, Bagus Kuning en Sungei Gerong, met een lunch in Pladju, op zaterdag. Ook zal een post-reünie programma worden aangeboden voor de Nederlandse deelnemers. Dit zal bestaan uit een twee dagen langer verblijf met een tweede bezoek aan Pladju en Bagus Kuning en een bustocht langs de Komeringrivier naar Kayuagung en vandaar via Ogan Ilir, met de campus van de Sriwijaya Universiteit, terug naar Palembang. Deelname is niet beperkt tot hen die in Pladju hebben gewoond en daar zijn opgegroeid, ook partners en andere familieleden zijn van harte welkom. Opgeven en meer inlichtingen bij Jos Heyman, email: [email protected]. Zie voor meer informatie op het Prikbord op de Voeks-website.

We hebben indertijd als groep afgesproken elkaar niet uit het oog te verliezen. Dus organiseren twee groepsleden – met hun partners – al vijftien jaar om beurten het jaarlijkse dagje uit. Daarbij wordt altijd gezocht naar een combinatie van techniek, cultuur en natuur, zoals o.a. bezoeken aan de Waterkering bij Hoek van Holland, het Cruquius gemaal, expositie HSL-zuid, varen in de Biesbosch en met een fluisterboot door de Weerribben. Dit keer was de ontvangst in het Ford museum in Hillegom. Na de koffie met gebak vond een rondleiding door het museum plaats, waarbij we interessante verhalen en anekdotes over het ontstaan en de productie van o.a. het T-Fordje te horen kregen. Op bijgaande groepsfoto van de RR-31-club is te zien dat het museum over een ruim aantal oude Ford modellen beschikt. De lunch was in de Jopen-kerk te Haarlem; deze kerk doet tegenwoordig dienst als restaurant. Er is tevens een kleine bierbrouwerij gevestigd. In de aansluitende stadswandeling door het oude centrum van Haarlem, vertelde onze gids over de kerk en leidde ons vervolgens langs mooie hofjes en andere interessante locaties.

Door de ijzige wind was het af en toe behoorlijk afzien! Erg aangenaam was daarom de ontvangst met hartversterker in een warm restaurant nabij Hoofddorp. Tijdens een prima diner werden de verhalen over de Geofysische veldtrips uit het verleden steeds sterker… de invloed van een glaasje wijn? Als afsluiting werd het organisatiecomité voor volgend jaar benoemd, waarna een ieder met een dankbaar gevoel huiswaarts keerde.

Hoornist

Reünie KSEPL ‘Veldgroep’ Van Wim Huizer, [email protected] ontvingen wij het volgende verslag van een reünie van ex-KSEPL’ers. Ten gevolge van de reorganisatie in 1996 werd de seismische veldgroep van KSEPL Rijswijk (RR-31) opgeheven. De meeste leden van de groep gingen in dat jaar met vervroegd pensioen.

Van Henk de Brouwer, [email protected] ontvingen we een standje, omdat we de hoornist bij het feestelijk onthaal van Mr Jike – bij zijn 300ste Bataafse Babbel (zie VN06) – niet bij name genoemd hadden. Die jachthoornist was Ruud Janssen, bode/chauffeur bij (toen) BIPM. Waarvan akte! VoeksNieuws | nr. 7 - 8 juli - augustus

13

boekbespreking

Het Pauperparadijs Behalve een familiegeschiedenis is dit boek een overzicht van de sociale geschiedenis van Nederland sinds de Napoleontische tijd, van heropvoedings-experimenten in de 19e eeuw in de bedelaars-kolonie van het Drentse Veenhuizen èn van ‘wonen-onder-toezicht’ in Amsterdam in de 20e eeuw. De leidraad is de geschiedenis van vijf generaties van de familie van de auteur zelf, die ze stap voor stap en nauwgezet documenteerde. Haar bet-bet-overgrootvader Tobias Braxhoofden diende Napoleon als sergeant en werd als invalide militair toegevoegd aan de bewaking van een toen experimentele bedelaars-kolonie in Veenhuizen. Die kolonie was gesticht door generaal Johannes van den Bosch, later Gouverneur-Generaal in Nederlands-Indië (waar hij het cultuurstelsel opzette met een vergelijkbare ach-

tergrond). In het ‘derde gesticht’ van het Veenhuizense complex leefde Cato, de dochter van Tobias ‘aan de goede kant’ van de lijn, die bewakers scheidde van bedelaars. Maar ze kwam toch ook in de bedelaars-kolonie, waar ze katholieke Teunis Gerben ontmoette en trouwde. En daardoor zette ze een stapje terug op de sociale ladder, ook al omdat ze Teunis zijn geloof overnam. Een poging om buiten het gesticht te gaan wonen mislukte. Ze gingen terug naar Veenhuizen waar dochter Helena werd geboren en waar Cato weduwe werd. Rond 1850, toen ook in Nederland de aardappeloogst mislukte, zwermden 14


wanhopige en verzwakte landlopers naar Veenhuizen. De overheid moest voor het eerst nadenken over de aanpak van dat landlopersprobleem. Stap voor stap werd de goedbedoelde opvoedkazerne van Van den Bosch een staatsinstelling waar landlopers gestraft werden. Tijdens deze veranderingen verliet Cato met haar zes kinderen Veenhuizen voor de tweede keer en vestigde zich in Amsterdam. Helena, een van die kinderen, de overgrootmoeder van de auteur, huwde de drank- en zwerflustige schoenmaker Harmen, die twee keer werd veroordeeld tot drie jaar Veenhuizen, het Veenhuizen waaraan zijn schoonmoeder en vrouw waren ontsnapt. Staatscommissies concludeerden inmiddels dat, behalve lastig uitschot, bedelaars en landlopers ook mensen waren die reclasseringshulp nodig hadden om recidive te voorkomen. Voor die conclusie was het bij Harmen al te laat. Helena, werkend als dienstmeisje in Amsterdam, had vier kinderen. Eén van hen was Roza, de grootmoeder van de auteur. Evenals haar drie zusters wilde Roza intreden in een klooster, maar anders dan haar zusters werd haar roeping niet erkend. Daarna werkte ook zij als dienstmeisje in Amsterdam. Ze ontmoette Wouter uit een fatsoenlijk katholiek gezin en trouwde hem. Met moeite vonden Roza en Wouter onderkomen in een gemeentewoning in één van de experimentele nieuwe wijken aan de noordzijde van het IJ, die als sociaal experiment of ‘woonschool’ (een vorm van begeleid wonen) werden gebouwd. Ook Wouter bleek aan de drank, hij kwam eveneens in Veenhuizen terecht. Dat instituut bleef het ‘laboratorium’, als rijkswerkinrichting voor heropvoeding, maar het ging steeds meer lijken op een reguliere gevangenis met matig succesvolle reclasseringsexperimenten. In de Eerste Wereldoorlog kwam ‘de buitenwereld’ binnen in Veenhuizen, voornamelijk in de vorm van vluchtelingen uit België. Terwijl haar man óf in Veenhuizen vastzat óf zwervende was, had Roza, zelfs met wisselende steun, in Amsterdam, moeite haar vijf kinde-

Het Pauper Paradijs – Een familie geschiedenis. Suzanna Jansen, 2008, 252 p. Uitgeverij Balans, Amsterdam ISBN 9789460036071

ren te onderhouden. Eén van hen was Elizabeth, de moeder van de auteur. Door Roza’s doorzettingsvermogen kon Elizabeth naar de MULO en daardoor op zichzelf leven. Ze ontmoette Chris Jansen, de vader van de auteur en verhuisde naar een betere buurt. Zij was de eerste in de familie die erin slaagde haar dochter, de auteur, hoger onderwijs en een universitaire opleiding te laten volgen. En dus de emancipatie te voltooien. Het heldere taalgebruik en de sobere journalistieke stijl, plus de verwevenheid met de zich ontwikkelende sociale wetgeving in ons land, maken indruk, juist als er emotionele persoonlijke onderwerpen aan de orde komen. Om de waarachtigheid van het betoog te onderstrepen zijn veel bronnen aangehaald. Het was moedig om dit aangrijpende familieverhaal op te schrijven. Een ieder die experimenten tot heropvoeding wil begrijpen, moet het boek lezen. Vooral om antwoord te krijgen op de spontaan opwellende vraag: ’Hoe maakbaar is de mens’? Het boek maakt goed duidelijk waarom de gerestaureerde resten van Veenhuizen zijn voorgedragen voor de kandidatenlijst van nieuwe UNESCO werelderfgoederen. Sterk aanbevolen. Tom J.A. Reijers [email protected]

REGIONIEUWS

Regioactiviteiten 03 17 23 25 31 08 09 10 14 21 21 28 04 20 10 10 24

juli Wandeling Twente juli Museum Twentse Welle Twente juli Fietstocht Amsterdam juli Fietstocht Den Haag juli Dinerclub Leiden aug Orchideeën hoeve Haarlem / Alkmaar aug Gemaal De Cruquius Leiden aug Albasten Bruiloft Arnhem aug Diavoorstelling Het Noorden aug Wandelen Rijnmond aug Kasteel Rosendael Twente aug Dinerclub Leiden sept Dagtocht Het Noorden aug Midgetgolf Apeldoorn sept Kasteel Amerongen Het Sticht sept Barbecue Arnhem sept Bustocht Amsterdam

Amsterdam Website www.voeksamsterdam.nl Secretariaat Wilma Whincup, Parelmoervlinder 1, 1113 KV Diemen, tel. 020-6959502, [email protected] Penningmeester Bankrek. 43.12.58.538 t.n.v. Voeks te Zunderdorp Welzijnswerk Henny Ham-Kokshoorn, tel. 020-4000631, [email protected] ZKA-consulent Frits Terweij, tel. 036-5319749, [email protected] Activiteiten Marijke Koerts, tel. 022-8542711, [email protected]

Honderdjarige Bij aankomst bij het verzorgingshuis ‘Eigen Haard’ werd een vlag gehesen. In de grote zaal, versierd met vlaggen, was het gezellig druk. De jarige Mevrouw Markus was het middelpunt van familie, kennissen en bewoners, allemaal heerlijk aan de koffie met gebak, eveneens versierd met vlaggen. Want wat wilde het geval, Zwanenburg bestond ook 100 jaar. Henny Hams aanwezigheid, als bestuurslid en als afgevaardigde van Voeks, werd zeer gewaardeerd. Ook de burgervader en de voorzitter van de dorpsvereniging maakten hun opwachting, gewapend met oude foto’s en uiteraard taart met vlag. De jarige werd uit volle borst toegezongen en -gesproken. Haar kinderen organiseerden de bijzondere dag -na het overlijden van hun vader ondersteunen zij hun moeder- en verdienen

daarvoor een dikke pluim. Mevrouw Markus genoot zichtbaar van alle aandacht.

Fietstocht Amsterdam-Noord Dinsdag 23 juli a.s. gaan wij een fietstocht maken van ongeveer vijftien kilometer in Amsterdam-Noord. Het is de bedoeling om te starten op het parkeerterrein van Only Friends / Ronald McDonald Sportcentrum, net buiten de ring. Wij vertrekken om 10:30 uur. Als alles meezit zijn wij om ongeveer 16 uur terug bij dit parkeerterrein. Dit in verband met het eventueel parkeren van auto’s als de fietsen op deze manier vervoerd moeten worden. Omdat dit de eerste keer is dat wij dit organiseren hebben wij een limiet van vijftien personen. We gaan lunchen in de ‘IJ-kantine’ bij de NDSM pont. Meefietsen is uiteraard kosteloos, lunchen koffie-stops zijn echter voor eigen rekening. De deelname is op volgorde van aanmelding. Dit kan bij Wilma Whincup 020-6959502, of bij Joke Rose 020-6373277. Wil je meefietsen, meld dit dan voor 16 juli. Mocht op de dag zelf onverhoopt ergens iets tussen komen, dan kun je bellen naar 06-41647287.

Dagtocht Dinsdag 24 september a.s. wordt er weer een bustocht georganiseerd. Wil je mee, hou deze datum dan vrij. Waar wij naar toe gaan kunt u lezen in het Voeksnieuws van september.

Apeldoorn Secretariaat B.N. de Moel, Asselsestraat 303, 7312 CW Apeldoorn, tel. 055-3561825, [email protected] Penningmeester Bankrek. 3625930 t.n.v. Voeks te Apeldoorn Activiteiten J. Oostervink, tel. 055-5223729, [email protected] Welzijnswerk Mw. L.M.J. Hupkens-Jorna, tel. 055-5064498, [email protected] ZKA-consulent Joop Hamer, tel. 0341-417178, [email protected]

Activiteiten Op dinsdag 20 augustus verzamelen we tussen 10 en 10:30 uur bij het Veluws Eethuis Wissel, Ericaweg 2, 8162 PR te Wissel, Epe voor een gezellig dagje midgetgolf. Twee drankjes zijn voor rekening van Voeks. De lunch, eventueel op het terras, evenals het golfen zijn voor eigen rekening. Na het golfen kunt u prachtig wandelen of fietsen in de omgeving. Onze volgende bijeenkomst is op 10 september. Dan geeft Prof. Hans Renner zijn kijk op de vaderlandsliefde van de Nederlanders (of het gebrek hieraan?). Wij wensen u een heel mooie zomer!

Terugblik Zuiderzeemuseum Op 28 mei, een van de eerste zonovergoten dagen van dit jaar, heeft de Voeks regio Apeldoorn een zeer geslaagd bezoek gebracht aan het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen. Eerst door de droogmakerijen naar Lelystad en daarna over de dijk naar Enkhuizen, met een prachtig uitzicht over het IJsselmeer. Onderweg vertelde onze reisleider iets over het proces dat nodig was om tot de naam Lelystad te komen. Het aantal instanties en mensen dat hierbij betrokken is geweest, is zeer indrukwekkend, zelfs voor Nederlandse begrippen! Wellicht is het begrip polderen toen uitgevonden. Het Zuiderzeemuseum heeft een buitenmuseum waar authentieke panden staan uit VoeksNieuws | nr. 7 - 8 juli - augustus

15

regionieuws

het voormalige Zuiderzeegebied. Sommige zijn gedemonteerd en in Enkhuizen opnieuw opgebouwd, andere in hun geheel verplaatst. Weer andere zijn getrouwe kopieën. Ook door de toelichting van een deskundige gids een heel interessante middag. De dag werd afgesloten met een gezellig dinertje in Harderwijk.

Terugblik Sonsbeek

Arnhem Secretariaat W. van Seters, Schependomlaan 14, 6542 RM Nijmegen, tel. 024-3770765, [email protected] Penningmeester Bankrek. P1021912, t.n.v. Voeks regio Arnhem, Doorwerth Welzijnswerk B. van der Hoeven-Smits, tel. 026-4422515, [email protected] ZKA-consulent Ton van Seters, tel. 024-3770765, [email protected]

Na koffie met gebak in het bezoekerscentrum, gingen we onder leiding van een gids een wandeling maken door het park, langs vijvers met mooie fonteinen, ganzen en prachtige bomen. Langs de villa van baron Van Heeckeren, die dit park in Engelse landschapsstijl met heuvels en dalen heeft aangelegd, en het theehuis waar men vroeger op zondagmiddag ging dansen en de nodige liefdespaartjes ontstonden. Er staat ook de Witte Watermolen, type bovenslagmolen, die al in 1470 gebouwd is. Deze molen draait door het gewicht van het water uit de St. Jansbeek. Zo wordt op ambachtelijke wijze o.a. tarwemeel, roggemeel en ‘vrekkenmeel’ vervaardigd. Na de rondleiding hebben we geluncht bij restaurant Trianon.

Barbecue Op dinsdag 10 september vindt onze jaarlijkse barbecue plaats in de ‘Tuinkamer’ van Herenboerderij ‘De Hucht’, Stationsstraat 24 in Elst. Ontvangst vanaf 16:30 uur. Het NS station Elst is op loopafstand van deze herenboerderij. De tuinkamer heeft een groot, gedeeltelijk overdekt terras. Wij hopen op een grote opkomst en natuurlijk op mooi weer. Is het weer te slecht dan gaan we naar binnen, in de tuinkamer. Als u wilt deelnemen dient u uw bijdrage ad € 20 p.p. over te maken op de rekening van de penningmeester

Dagexcursie

Bowlen

Dinsdag 15 oktober (3e dinsdag in oktober) houden we een dagexcursie. Nadere gegevens vindt u binnenkort op onze nieuwe website en in het Voeksnieuws van september. Noteert u de datum vast in uw agenda.

Er wordt door een aantal Voeksleden gebowld in ArnhemNoord aan de Schelmseweg, tel. 026-3529550. De speeldata voor de tweede helft van 2013 zijn: 3 en 17 september; 1, 15 en 29 oktober; 12 en 26 november; 10 december. Speeltijd is van 10 tot 12 uur. Nadere inlichtingen bij de heer Krahmer, tel. 0317-357309 (bij verhindering ’s ochtends afbellen).

‘Albasten’ bruiloft voor 100-jarigen De heer Bais heeft in april de 100-jarige leeftijd bereikt. In het bijzijn van o.a. de burgemeester en onze welzijnswerker Berry van der Zwaan werd hij flink in het zonnetje gezet. In juni vierde zijn vrouw, mevrouw Bais-Nowee, haar 102e verjaardag. Mevrouw Bais–Nowee is de helft van de oudste tweeling van Nederland! En als klap op de vuurpijl hopen de heer en mevrouw Bais op 10 augustus te vieren dat ze 75 jaar getrouwd zijn. Wij feliciteren het echtpaar van harte met dit jubileum en hopen dat ze nog lang in goede gezondheid bij elkaar kunnen zijn. 16


Website van regio Arnhem online! De regio Arnhem heeft sinds kort haar eigen website: www.voeksarnhem.nl. Webmaster is Jeanne Coopman.

REGIONIEUWS

Den Haag

Haarlem/Alkmaar

Website www.voeks-regio-denhaag.nl Secretariaat A.W.J. de Groen, Gen.Eisenhowerplein 186, 2284 XW, Rijswijk-ZH, tel. 070-3943918, [email protected] Penningmeester Bankrek. 3491658 t.n.v. Voeks te Den Haag Activiteiten N.J. van Soldt, tel. 015-2575237, [email protected] Welzijnswerk L. Tan, tel. 070-2164916 of 06-12285125, [email protected] ZKA-consulent F.M. van der Veen, tel. 070-3687168, [email protected]

Website wwww.voekshaarlemalkmaar.nl Secretariaat W.J. van Beest, Madelievenlaan 19, 2111 ZJ Aerdenhout, tel. 023-5245855, [email protected] Penningmeester Bankrek. 56.15.01.386 t.n.v. Voeks Haarlem-Alkmaar te Heemstede Activiteiten P. Versluis, tel. 06-28154190, [email protected] Welzijnswerk Mw W. van Beest–Feijen, tel. 023-5245855, [email protected] ZKA-consulent M. Visser, tel. 072-5124545, [email protected]

Excuus In ons vorige nummer is een foutje geslopen en dat hebt u vast al ontdekt: Onze activiteiten vinden normaliter plaats op de derde donderdag van de maand en niet op de tweede, zoals wij schreven. De tweede donderdag van de maand is voor onze Media Computer Club. Omdat die vakantie heeft, tot 8 augustus, veroorzaakt het foutje gelukkig geen problemen.

Fietsen langs de Haagse Beek De geplande fietstocht van 16 mei is vanwege de regen niet doorgegaan. Omdat er wel voldoende belangstelling was zullen wij de tocht, in de vakantieperiode, op donderdag 25 juli alsnog gaan maken. U kunt zich aanmelden per email bij [email protected] (vermeld wel uw telefoonnummer), of bel 06-10486522 tussen 18 en 20 uur. Wij vertrekken om 13 uur vanaf restaurant ‘De Haagse Beek’, Machiel Vrijenhoeklaan 175 in Kijkduin. De kosten bedragen € 3 per persoon, incl. een toegangskaart voor landgoed Sorghvliet. Het maximum aantal deelnemers is twintig. De Haagsche Beek ontstond rond de veertiende eeuw als een duinbeekje bij het zgn. Schapenatjesduin. Wij volgen de loop van de Beek vanaf de bron tot de uiteindelijke uitloop in de Hofvijver. Sinds 1880 gaat de Beek onder het Verversingskanaal door en slingert vervolgens door het landgoed Sorghvliet en langs het Vredespaleis. Dan gaat ze onder de grond van de Zeestraat en het Noordeinde door naar de Kneuterdijk, en eindigt in de Hofvijver. En daar eindigt ook onze tocht.

Orchideeën-hoeve Luttelgeest – Herinnering! De inschrijving voor deze bustrip op donderdag 8 augustus is open. Kosten zijn € 36, voor introducés € 45. U kunt zich tot 28 juli aanmelden voor wat belooft een interessant gebeuren te worden. Zie voor meer informatie VN06.

Terugblik De Biesbosch Met uiteindelijk 28 deelnemers begon deze dagtocht in Schagen, om via Alkmaar-de Hoef en Bloemendaal-Station koers te zetten naar Haarzuilen. Vanaf de steiger in Drimmelen vertrok de ‘Zeemeeuw’ voor een ruim twee uur durende rondvaart door de Biesbosch. Waarschijnlijk had de kapitein besloten om wat extra spanning te creëren, want bij de scherpe bocht van een vrij nauwe kreek liep het schip aan de grond! Niet getreurd, door deskundig te manoeuvreren kon de reis voortgezet worden. Rond 15 uur zat het gezelschap weer in de bus op weg naar een restaurant in de Betuwe. Afgaande op de reacties van de deelnemers een zeer geslaagde trip, mede dank zij goedgezinde weergoden, en de constatering dat de thuisblijvers iets gemist hadden!

Royal Dutch Shell in Den Haag ‘Vele Voeksleden werkten ooit in diverse gebouwen in Den Haag. Architectuur is cultuur en die gebouwen drukken hun functie uit. Nu is Shell aan één Haagse laan gevestigd en is de huisvesting die van een continue lerende organisatie.’ Met deze woorden nodigt Paul Corbey u uit om ‘op locatie’ te horen hoe het project ‘Metamorfose’ tot stand kwam. Datum: 21 november 2013, tijd: 14:00 uur, plaats: Carel van Bylandtlaan. De aankondiging komt zo tijdig om u de mogelijkheid te geven de datum nu al in uw agenda op te nemen. Er is geen maximum deelname, maar u dient zich wel van te voren op te geven.

Computercursus Er zullen in het komende seizoen ook weer twee series computercursussen worden gegeven; nl. van woensdag 9 oktober tot 27 november en van 15 januari tot 5 maart. De cursussen zijn bedoeld voor zowel beginners als voor gevorderden. Onze laptops werken met Windows 7 en met Windows 8 en in beide besturingssystemen kan les worden gegeven. Houd de aankondigingen hierover in de gaten. Dat kan in Voeksnieuws en op onze website.

Prinsjesdag 17 september Wederom een busreis met Apollo van Schagen, vertrek 8 uur, via Alkmaar-de Hoef en Bloemendaal-Station, vertrek 9 uur, naar Den Haag. Van onze besproken plaatsen op de tribune aan het Lange Voorhout zullen we de rijtoer van Koning WillemAlexander en Koningin Máxima mooi kunnen gadeslaan. Op dit moment is nog niet besloten of er verdere invulling komt want wegens de verwachte drukte kan de bus waarschijnlijk niet bij de tribune komen. In de volgende editie van Voeksnieuws (VN09) zullen nadere details gepubliceerd worden.


17

regionieuws

Leiden Website www.voeks-leiden.nl Secretariaat L.A. Bijl, ’t Lange Rack 9, 2162 XX Lisse, tel 0252-418296, [email protected] Penningmeester Bankrek. 42.63.00.947 t.n.v. Voeks te Leiderdorp Activiteiten R. Le Grand, tel. 06-44239515, [email protected] Welzijnswerk Mw. L. de Graaf-Wijsman, tel. 0252-216139, [email protected] ZKA-consulent P. Zipp, tel. 071-4025138, [email protected]

Terugblik kasteel Duivenvoorde Voor het eerst in vijf jaar was er weer een excursie van regio Leiden. Op 8 mei was de bestemming kasteel Duivenvoorde waar we hartelijk ontvangen werden door Jolanda Klaver, Voekslid en gastvrouw op het kasteel. We boften dat we, genietend van koffie met taart , in het zonnetje voor het kasteel gezellig konden bijpraten. De prettige sfeer maakte dat we na afloop tot de conclusie kwamen dat de meesten van ons ook aan de volgende excursie (Cruquius gemaal, zie hieronder) wilden deelnemen. Het lijkt er dus op dat er zich een gezellig clubje met interesse in culturele uitstapjes aan het vormen is. Voor deze geslaagde eerste keer gaat onze hartelijke dank uit, in elk geval naar onze gastvrouwe Jolanda, en naar onze coördinator Robert.

reltje te drinken, maar ook na het diner de koffie. Het restaurant is van eigenaar veranderd en is wat moderner, maar nog steeds smaakvol ingericht. We krijgen een driegangenmenu met de gebruikelijke twee drankjes en koffie of thee met friandise. Woensdag 31 juli is het om 18 uur borreltijd en 18:30 uur gaan we aan tafel. U betaalt € 38 p.p. en € 47 voor introducés. Uw betaling aan de penningmeester geldt als aanmelding, vermeld alstublieft ‘Diner juli’. Uw gastvrouw/gastheer is Joke ’t Hart of Cees van der Meer. Restaurant Allemansgeest, Hofweg 55, 2251LP Voorschoten. Op woensdag 28 augustus gaan we weer naar de ‘Hooiberg’ van Brasserie Park, Van Diepeningenlaan 2, 2352KA Leiderdorp. We worden vanaf 18 uur verwacht en omstreeks 18:30 uur gaan we aan tafel. Het menu is een verrassing van voorgerechten, hoofdgerecht met keuze uit vis, vlees of vegetarisch en ter afsluiting koffie of thee compleet (inclusief 3 consumpties). Extra consumpties zijn voor eigen rekening. De kosten zijn € 34 voor leden en € 42 voor introducés. Jan Janssen is gastheer, telefoon 071-5214010. Aanmelden door betaling aan de penningmeester (zie colofon). S.v.p. duidelijk vermelden ‘Diner augustus’.

Het Noorden Website www.voekshetnoorden.nl Secretariaat Wim Huizing, Bremstraat 233, 9404 Assen, tel. 0592-310932, [email protected] Leden Adm. Mw. G. van Rossum, Norbruislaan 5, 7761 CG Schoonebeek, tel. 0524-532162, [email protected] Penningmeester Bankrek 13.17.95.635 t.n.v. Voeks regio Het Noorden te Borger Activiteiten Art Timmer, tel. 0592-331800, [email protected] Welzijnswerk Mw. M.J. van Os, [email protected] ZKA-consulent Ton Vas, tel. 0592-346208, [email protected]

Diavoorstelling Bezoek Gemaal Cruquius Voor het bezoek aan het gemaal Cruquius op vrijdag 9 augustus zijn voldoende aanmeldingen binnen om het evenement te laten doorgaan. Aanvang van het programma is 14 uur. Graag tijdig aanwezig zijn. Het zal een technisch georiënteerde rondleiding van ongeveer 1 uur en 15 minuten door het gemaal worden, onder leiding van een gids die de diverse aspecten van het gebouw zal toelichten. Na afloop is gelegenheid om in het aangrenzende theehuis met elkaar na te praten. Vervoer is op eigen gelegenheid. Mocht transport problemen opleveren, dan graag onderling regelen. De kosten voor het bezoek bedragen € 4,50 met museumjaarkaart en € 9 voor diegenen, die niet zo’n kaart hebben. Meer aanmeldingen zijn welkom; dit kan door overmaking van het juiste bedrag naar de penningmeester (zie colofon) onder vermelding van ‘Cruquius’ eventueel aangevuld met ‘museumjaarkaart’ indien van toepassing.

Dinerclub De deelnemers aan ons vorige bezoek aan Allemansgeest in Voorschoten, herinneren zich ongetwijfeld het prachtige weer dat ons toestond om niet alleen vóór het diner buiten een bor18


Zoals vermeld in het vorige Voeksnieuws, VN06,zal op woensdag 14 augustus de heer Jan Geerdink uit Hengelo een diavoorstelling verzorgen in Restaurant-Zalen van Veen, Witterhaar 14 in Witten, aanvang 14 uur. Het betreft een driedimensionale diaserie, zodat u de dia’s echt beleeft. De toegang is gratis. Wilt u deelnemen, dan wordt u verzocht u aan te melden bij de secretaris Wim Huizing (zie colofon). Aanmelden vóór 10 augustus. Aansluitend kunt u deelnemen aan een buffet, kosten € 20 per persoon. Overmaking van de eigen bijdrage naar de penningmeester (zie colofon) o.v.v. ‘Buffet 14 augustus’. Uiteraard kan bijwonen van de middag ook zonder deelname aan het buffet. Wij verwachten een grote opkomst.

Dagtocht Hilversum en Het Loo Ook in het vorige Voeksnieuws is onze dagtocht op woensdag 4 september naar Beeld en Geluid in Hilversum vermeld. Voor het hele programma, zie VN06. Alleen bij de secretaris, Wim Huizing (zie colofon), kunt u zich vóór 15 augustus a.s. opgeven voor de tocht. Na bevestiging van deelname kunt u uw eigen bijdrage, voor deze dagtocht € 55 p.p., overmaken naar onze penningmeester (zie colofon) o.v.v. ‘Dagtocht 4/9’. Mocht u een dieet hebben, vermeldt u dit dan even? Wij vertrekken vanaf de parkeerplaats bij Rapide Tours, Stationsstraat 25, Tynaarlo, om

REGIONIEUWS

07:15 uur. De volgende opstap is de Carpoolplaats bij Assen Zuid, vertrek 07:30 uur en Motel Hoogeveen om 07:45 uur. Vermeld bij uw opgave even de opstapplaats.

Rijnmond Website http://voeksrijnmond.nl Secretariaat W.A. Meijnen, Terborchdreef 10, 3262 NB OudBeijerland, tel. 0186-615905, [email protected] Penningmeester Bankrek. 320149 t.n.v. Voeks Rotterdam, Vlaardingen Activiteiten Mw. Gerda Burger, tel. 078-6733993, [email protected] Piet Groen, tel. 06-46717731, [email protected] Welzijnswerk Mw.H.E. Doorneveld-Letterman, tel. 078-6762010, [email protected] ZKA-consulent W.A. Vogelaar, tel. 0186-617760, [email protected]

Komende activiteiten Ook voor de regio Rijnmond is de komkommertijd aangebroken; het bestuur viert zijn vakantie en de activiteiten liggen nagenoeg stil. Toch willen wij u even herinneren aan de barbecue die wij op donderdag 27 juni organiseren. Misschien bent u nog op tijd om zich op te geven bij Gerda Burger of Piet Groen (zie colofon). Op woensdag 9 oktober zien we alle vrijwilligers, waaronder de ruim 40 welzijnswerkers en de activiteitenleiders, op de vrijwilligersdag in Alcazar en ook is de datum voor de interregionale ontmoeting in Landsmeer bekend, 16 oktober. Doe mee! December is voor velen een dure maand, maar wij hopen dat dat u niet zal weerhouden om op de 12e mee te gaan tijdens een dagtocht naar Intratuin in Duiven (in kerstsfeer). Dit wordt gevolgd door een bezoek aan kasteel Middachten in de Steeg, een daarbij behorende kerstmarkt en een ‘warm winterlicht’ tour. De dag zal worden afgesloten met een stamppotbuffet in restaurant d’Arthuizen in Leersum. Op de 18e kunt u deelnemen aan het kerstdiner dat wij, bijna volgens traditie, weer organiseren in Alcazar (Puttershoek). Dit keer zorgt de Hugger Mugger Jazzband uit Breda voor muzikale omlijsting. U kunt zich voor beide evenementen nu reeds aanmelden, de eerste zijn al binnen. Details volgen in komende edities van het Voeksnieuws. Vergeet ook niet zo nu en dan eens op onze website te kijken. Hierop houden wij onze agenda bij en soms worden activiteiten ontplooid die qua datum niet meer in het Voeksnieuws kunnen worden vermeld. Misschien zijn er clubactiviteiten waaraan u wilt deelnemen, zoals bv. de computerclub, waarvoor u zich nog steeds kunt inschrijven. Kortom, er is genoeg te doen

Gerda Burger of Piet Groen (zie gegevens in colofon). Nadere informatie volgt, ook op de website.

Kijk ook Sticht eens op.voekstwente.nl Het Website www.voekshetsticht.nl Secretariaat W.G. Reman, Flits 14, 1231 SN Loosdrecht, tel. 035-5823161, [email protected] Penningmeester Bankrek. 502138 t.n.v. Voeks regio Het Sticht te Huizen Activiteiten H.H. Holsboer, tel. 035-6916872, [email protected] Welzijnswerk J. van Berkel, tel. 06-53841190, [email protected] ZKA-consulent J.H. Eekhof, tel. 0348-423015, [email protected]

Melding In het vorige VN werd gemeld dat de slides van de presentatie van Peter Spaans van Zilveren Kruis Achmea op de website zouden worden geplaatst. Dat is inmiddels geschied, dus u kunt ze nogmaals bekijken.

Terugblik Zilvermuseum Op 14 mei werd een bezoek gebracht aan het Nederlands Zilvermuseum, gevolgd door een rondleiding in de zilverstad Schoonhoven. Na de ontvangst werd de groep onder leiding van een gids door het museum gevoerd, waarbij aan de hand van de opgestelde voorwerpen uitleg werd gegeven over het voorkomen van zilver en de verwerking ervan door de eeuwen heen. Interessant was de uitleg van de enige nog in Nederland werkzame filigrain-zilversmid. In het verleden was de prijs en niet het arbeidsloon belangrijk bij zilver; tegenwoordig is dat helemaal het tegenovergestelde. Na de lunch een rondleiding door Schoonhoven, waarbij aan de orde kwam welke belangrijke rol die stad in de Middeleeuwen had. Al met al een zeer geslaagde excursie.

Wandelen met Piet

Excursie Kasteel Amerongen

Op 29 mei verzamelden dertien enthousiaste wandelaars zich bij de molens van Kinderdijk voor de derde wandeling in de serie ‘wandelen met Piet’. Alhoewel het weer zich niet van haar beste kant liet zien, werd het een geslaagde wandeling. Een spontaan bezoek aan een biologische kaasboerderij werd zeer gewaardeerd. Het is verheugend om te zien dat het aantal deelnemers toeneemt en dat heeft ons doen besluiten om deze activiteit in het nieuwe seizoen voort te zetten. Op woensdag 21 augustus gaan we wandelen in de omgeving van Strijensas (Hoeksche Waard). U kunt zich opgeven bij

Dinsdag 10 september zullen we een bezoek brengen aan Kasteel Amerongen, voor een rondgang door het kasteel onder leiding van een gids, waarbij de bouwhistorie en de recente restauratie belicht worden. Speciale aandacht is er deze zomer voor de 18e eeuw. Op het programma staat om 11 uur ontvangst met koffie en gebak, vanaf 11:30 uur een rondleiding van ca. een uur en daarna, voor hen die dat willen, een lunch met diverse belegde broodjes, soep, etc. Op de Margaretha Turnorlaan vóór het Kasteel is beperkte mogelijkheid tot gratis parkeren. Er zijn VoeksNieuws | nr. 7 - 8 juli - augustus

19

regionieuws

andere parkeerplaatsen in de directe omgeving; aan de oostzijde van Amerongen o.a. een grote parkeerplaats bij sportpark ‘De Burgwal’. Vanaf hier is het 10 minuten lopen naar het kasteel. Voor uitgebreide informatie zie de website: www.kasteelamerongen.nl. Aanmelden uiterlijk 2 september bij Hans Holsboer (zie colofon) met vermelding wel/geen lunch. Het kasteel is helaas niet toegankelijk voor minder validen (geen liften). Kosten met lunch: leden en partners: € 30,80 p.p., niet leden: € 38,50 p.p. Kosten zonder lunch: leden en partners: € 17,60 p.p., niet leden; € 22 p.p. Betaling aan de penningmeester (zie colofon).

Twente Website www.voekstwente.nl Secretariaat J.W. te Kiefte, An der Muest 2, D-48455 Bad Bentheim, tel. 00-49- 5922 6236, [email protected] Penningmeester Bankrek. 54.90.09.744 t.n.v. Voeks regio Twente te Hengelo Activiteiten H.Freiboth, tel. 0546-492944, [email protected] Welzijnswerk Mw.B.Feunekes-Spruijt, tel. 053-4614598, [email protected] ZKA-consulent J.Sizoo, tel. 053-4365398, [email protected]

Bezoek kasteel Rosendael Op woensdag 21 augustus vertrekken wij om 9:30 uur met de bus vanaf de parkeerplaats van het Van der Valk hotel, Bornsestraat 400, 7556BN Hengelo naar het kasteel Rosendael in Rozendaal bij Velp. Om 11 uur is de ontvangst met koffie/thee en gebak in de Oranjerie, om 11:45 uur een rondleiding door park en kasteel en om 12:45 uur een lunchbuffet. Om 14:15 uur vervolgen we de rondleiding door park en kasteel, waarna om 15:15 uur de afsluiting is met koffie en thee in de Oranjerie. Om 16 uur vertrek met de bus naar Hengelo. De geschiedenis van landgoed Rosendael gaat terug tot de tijd dat er graven en hertogen van Gelre resideerden. Kasteel Rosendael geeft een prachtig beeld van hoe vroeger op een kasteel werd geleefd. Er is een bijzondere collectie meubels, zilver en porselein te zien. Al in de 17de eeuw was Rosendael voorbeeld van verfijnde tuinaanleg. Een groen ‘hemeltjen op aerd’, aldus dichter en staatsman Constantijn Huygens. De huidige tuinsieraden, zoals de schelpengalerij, bedriegertjes en theekoepel zijn van de hand van de 18de-eeuwse tuinarchitect Daniel Marot nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel_Rosendael. De kosten voor leden zijn € 38,50 p.p. en voor niet-leden € 48. Dit bedrag overmaken op de rekening van de penningmeester (zie colofon) o.v.v. ‘Bustocht Rosendael’. Indien de deelname niet voldoende is zal de tocht helaas geannuleerd moeten worden. Om deze reden verzoeken wij u uzelf vóór 8 augustus aan te melden via email bij Hans Freiboth of 0546- 492944.

Twentse post Wilt u de Twentse post ontvangen, neem dan contact op met Hans Freiboth.

Bezoek museum Twentse Welle Op woensdag 17 juli brengen wij een bezoek aan dit museum, gelegen aan Het Rozendaal 44, 7523 XG Enschede. www.twentsewelle.nl. Om 12 uur wordt u ontvangen in het 20


museumrestaurant waar u gebruik kunt maken van een lunch. Indien u niet aan de lunch wilt deelnemen, moet u zich om 13 uur in het restaurant melden. Vervolgens zal een gastenbegeleider u daar ophalen en een korte inleiding geven over het ontstaan van het museum enz. Iedereen kan daarna op eigen houtje het museum bekijken. De vaste expositie: ‘Het Grote Verhaal’ is een grote en zeer interessante tentoonstelling en gaat over allerlei facetten van Twente. Er zijn voldoende gastenbegeleiders in het museum om eventuele vragen te beantwoorden. Er is ook een audiotour die geactiveerd kan worden op een aantal plekken in het museum. Men kan kiezen voor een tour die is ingesproken door Astrid Joosten of één door Herman Finkers. Laatstgenoemde heeft de tekst ingesproken op zijn eigen, Twentse manier. Het bezoek duurt tot 16 uur. De kosten met audiotour en zonder lunch, zijn voor niet-leden € 9,50 of met lunch € 17. Voor Voeksleden zijn de kosten met audiotour en zonder lunch € 7,60 of met lunch € 13,60. Met een museumjaarkaart betalen niet-leden voor de expositie met audiotour en zonder lunch € 2 of met lunch € 9,50. Voeksleden met museumjaarkaart betalen voor de audiotour zonder lunch € 1,60 of met lunch € 7,60. Bedrag overmaken op de rekening van de penningmeester (zie colofon) o.v.v. Twentse Welle. Aanmelden met vermelding van wel/geen lunch en wel/ geen museumjaarkaart tot 8 juli via email bij Hans Freiboth of 0546-492944.

Twente wandelingen Zoals in het laatste Voeksnieuws aangekondigd zou de wandeling op woensdag 3 juli worden georganiseerd door Ton en Trees Heitkamp. Helaas moesten Ton en Trees door persoonlijke omstandigheden afhaken. Gelukkig waren Ali en Roel Schokker direct bereid om de juli wandeling op zich te nemen. Hartelijk dank daarvoor! Op woensdag 3 juli wandelen we dus onder leiding van Ali en Roel Schokker in de buurt van Vasse. De wandeling gaat over de Tutenberg en Braamberg. Dit heuvelachtige gebied is ontstaan in de voorlaatste IJstijd. Het landijs reikte vanuit Scandinavië tot ons land. Zand, leem en keien werden opgestuwd waardoor heuvels ontstonden. Door de rijke ondergrond en bijzondere waterhuishouding is een zeer gevarieerd bos ontstaan, met veel zangvogels en bijzondere planten. Bij slecht weer goed schoeisel meenemen! We verzamelen om 10 uur bij ‘Tante Sien’, tel. 0541-680208, aan de Denekamperstraat 210, 7661RM in Vasse. Vanuit Hengelo-Almelo en ook vanuit Enschede-Oldenzaal richting Ootmarsum en vandaar naar Vasse. Direct bij binnenrijden van Vasse vindt u Tante Sien aan uw linkerhand. Honden mogen mee naar binnen. De wandeling op woensdag 7 augustus wordt georganiseerd door Teun den Toom en vindt plaats in Uelsen en omgeving. We bezoeken onder andere de Bronzezeithof. Om 10 uur verzamelen we bij Landgasthof De Vries (voormalig Steenebarg waar we eerder zijn geweest) Laserbrok 66, 49843 Uelsen. Te bereiken vanuit Tubbergen via Getelo, na de bosrand het witte bord Feriengebiet volgen. Daarna de tweede straat links schuin omhoog, dat kan niet missen. Mocht u meer informatie willen hebben omtrent de wandelingen, dan kunt u Ursel Kriekjes bellen 0543- 531248 of mailen [email protected]

REGIONIEUWS

Bijeenkomsten

Het Zuiden

Goes: In de maanden juli en augustus is er geen soos. Zevenbergen: Sociëteit iedere eerste woensdag van de maand van 10 tot 12 uur in Hotel Van der Hooft. Inlichtingen Cees van Terheijden tel. 0164-643144.

Website www.voeksregiozuid.nl Secretariaat A.A.M. Sanders, Kapucijnenhof 66, 4904 RB Oosterhout, tel. 0162-433253, [email protected] Penningmeester Bankrek. 3307404 t.n.v. Voeks regio Het Zuiden te Oosterhout (NB) Activiteiten (Vacant) Welzijnswerk A.H. Don, Hoge Vaartkant 128 4873 LL Etten-Leur, tel. 076-5018065 of 06-24396021, [email protected] ZKA-consulenten Brabant & Limburg: J. van Beusekom, tel. 076-5218259, [email protected], Zeeland & Limburg: L. van Zon, tel. 0113-270144, [email protected]

Welzijnswerk Albert Don is nog steeds op zoek naar een welzijnswerker voor de regio Noord Limburg. Hij wacht met spanning op uw telefoontje (06-24396021)!

Tien redenen om lid van Voeks te worden en te blijven 1. Belangenbehartiging: spreekbuis voor Shell gepensioneerden in contacten met het Shell Pensioenfonds en Shell Nederland, alsmede met landelijke pensioenorganisaties. 2. Netwerk van 12.000 leden; gelegenheid tot uitwisseling van kennis en ervaring met andere leden. 3. Activiteiten onderverdeeld in elf Regio’s. 4. Voeksnieuws: blad van Voeks voor alle gepensioneerden; verschijnt tien keer per jaar. Een redactie bestaande uit Voeksleden verzorgt de inhoud: informatie over onderwerpen die voor Shell gepensioneerden van belang zijn, nieuws uit de Regio’s, informatieve verhalen. 5. Diverse activiteiten, zowel landelijk als regionaal (tennis,

golf, bridge, wandelen, studie, reizen, lezingen, cursussen, etc.) 6. Welzijnswerk, waarbij Voeksleden op bezoek gaan bij en aandacht geven aan oudere Shell gepensioneerden (solldariteitsgedachte). 7. Voeks Vitaal: initiatieven en adviezen om langer ‘vitaal’ te blijven. 8. Zilveren Kruis/Achmea consulenten in elke Regio die men vragen over en problemen met de ziektekostenverzekering kan voorleggen. 9. Korting op diverse activiteiten: cultuur, studies en reizen. 10. Lage contributie: goede prijs/kwaliteit verhouding.

✁ Als er in de maand januari géén contributie is betaald of ingehouden van uw pensioen bent u géén lid van Voeks! Bent u geïnteresseerd in de behartiging van uw belangen, activiteiten voor Voeksleden of Voekswelzijnswerk? Dan zegt u:

JA, NATUURLIJK WORD IK LID VAN VOEKS! Ondergetekende, de heer/mevrouw Adres

Postcode

Geb.datum

Laatste maatschappij

Telefoon

E-mail

Ingangsdatum Shellpensioen

Woonplaats

Betaalnr

Naam echtgeno(o)t(e) /partner

.Geb.datum partner

meldt zich hierbij aan als lid van Voeks en gaat ermee akkoord dat de contributie in januari met het pensioen wordt verrekend. NB: Indien de aanmelding in het loop van het jaar wordt gedaan, zal éénmalig een acceptgiro worden toegezonden. Indien uw pensioen nog niet in betaling is, wordt ieder jaar een acceptgiro toegezonden. Datum

Handtekening

In envelop zonder postzegel aan: Bureau Voeks, Antwoordnummer 1964, 2501 VC Den Haag N.B. U kunt zich ook aanmelden via onze website www.voeks.nl!

personalia De volgende leden heten wij welkom A.F. de Boeck, Zinkweg 158, 3262 BG Oud Beyerland, ex SNC Moerdijk Mw. J.F. Boodt-de Vries, Reviuslaan 64, 2343 JR Oegstgeest Mw. E.J. Dillisse-Bouw, Valkenierslaan 37/B7, 4834 CA Breda V. van Driel, MBE #270, Avda. Del Montgo 5, 03700 Denia, Spanje, ex Dubai E.J. Eikelboom, Lisdodde 8, 7909 HJ Hoogeveen, ex NAM Mw. J.H. Flikweert-Wiersema, Grijskopspecht 16, 7827 RE Emmen Mw. W.P. Haans, Jupiterweg 368, 4624 AK Bergen op Zoom

J.J. van Herk, Hoefweg 22, 2665 CE Bleiswijk, ex Shell Tankers Mw. W.M. Huijbens-van Hulst, Kerkewijk 77, 3901 ED Veenendaal Mw. A.J. Jonkers-Matena, De Pallert 33, 7761 BV Schoonebeek Mw. T.J.H. Klaucke-Grollé, Gerbrands Scheltesstraat 75, 1785 CP Den Helder A.J. Leget, Zwanenburg 4, 3181 SV Rozenburg, ex SNR Mw. A. Manteau-Kooijman, Watertorenweg 509, 3063 HD Rotterdam, ex SNV Mw. A. Penning-de Ruijter, Nieuwe Diep 22, 4465 AB Goes

Mw. J. Put-Langeler, Deijlerweg 110, 2241 AJ Wassenaar Mw. P.F.H. van Rije-Lutter, Middenweg 123, 9468 GL Annen Mw. W.J. Soeteman-van der Hoek, Sliedrechtstraat 97, 3086 JL Rotterdam F.W. Verhoeven, Havenstraat 47C, 3131 BD Vlaardingen, ex SNR H.C. Vos, De Baander 45, 9531 MD Borger, ex NAM J.J. van Weering, Plantsoen 29, 2311 KG Leiden, ex SNV J.T. van der Werff, 107 Miller Way, RD2, Warkworth, 0982 Auckland, Nieuw-Zeeland, ex Duitsland

Met leedwezen geven wij kennis van het overlijden van onze leden A.J. Bakker, ex SNR, 7/05, 85 jr; Sammersweg 8, 2285 SB Rijswijk Mw. A. Banting-Rädecker, (Indonesië), 6/05, 98 jr; Emmastraat 33, 1071 JB Amsterdam Mw. M. Behr-Labrujère, (KSLA), 3/05, 91 jr; Corr.adr. Simon de Vliegerlaan 35, 1381 EE Weesp J.A. van Bel, ex SNR, 15/05, 83 jr; Harderpad 5, 3192 TS Rotterdam A. den Boer, ex SNR, 14/05, 82 jr; Reede 123, 3232 CT Brielle Mw. F.J. de Borst-Koelemij, (KSEPL), 15/05, 89 jr; Schaduwrijk 13, 3297 SC Puttershoek Mw. L.A.H. de Braber-van Dijk, (Indonesië), 22/05, 102 jr; Corr.adr. Grieglaan 21, 2253 BC Voorschoten Mw. L.M. Brouwer, ex KSLA, 8/05, 86 jr; Arent Janszoon Ernststraat 247, 1083 JN Amsterdam H. de Bruijn, ex SNV, 27/04, 69 jr; Burg. Korstanjestraat 51, 3286 VX Klaaswaal Mw. M.A.C. Dirkx-van de Sande, (SNV), 1/05, 86 jr; Redemptoristenstraat 2, 5042 DP Tilburg H.G. van den Driesschen, ex SNR, 25/05, 90 jr; Van Dorenborchstraat 1 407, 7203 CA Zutphen G.B. Drost, ex SNR, 6/05, 87 jr; Floridaweg 9, 2905 AD Capelle aan den IJssel Mw. E.C. Duijkers-van der Bol, (SIPM), 21/05, 84 jr; Bloemendalstraat 148, 6291 CM Vaals C.L. Fehrmann, ex Shell Tankers, 22/05, 85 jr; Damloper 53, 4902 CE Oosterhout 22


C. Fluit, ex SNR, 11/05, 87 jr; Klaasje Zevensterstraat 88, 3193 TW Rotterdam J.H. Fraikin, ex Shell Tankers, 17/05, 80 jr; Amandelpark 108, 5632 WZ Eindhoven T.I.F. Grupping, ex UK, 28/04, 85 jr; Lage Duin 1, 2121 CC Bennebroek Mw. M.M. van Heemstra-de Brauw, (KSEPL), 7/05, 83 jr; Anna Paulownalaan 115, 3818 GC Amersfoort Mw. B.P. Helleman-de Winter, (SNR), 24/05, 98 jr; Billitonflat 87, 3131 LB Vlaardingen J.L. van der Hoek, ex SNR, 18/05, 84 jr; Zuiderlingedijk 125, 4211 BC Spijk Mw. J.F. Holwerda-Geeve, (SIPM), 16/05, 95 jr; Schimmelpenninckstraat 31, 3039 KS Rotterdam G.B. Imming, ex NAM, 23/05, 75 jr; Carboonlaan 2, 7766 BG Nieuw-Schoonebeek Mw. A.C.M. Immink-Sieverding, (Shell Tankers), 26/05, 97 jr; Albertus Perkstraat 14, 1217 NS Hilversum J. Keuvelaar, ex SNR, 29/04, 79 jr; Bruggehoofd 51, 3223 DD Hellevoetsluis H.A. Kluitenberg, ex NAM, 2/05, 84 jr; Liaslaan 22, 7761 BB Schoonebeek F.A. Kolle, ex Billiton, 11/01, 91 jr: 901 Veterans Memorial Parkway, Orange City, Florida 32763, Verenigde Staten Mw. J. van Komen-Brakel, (NAM), 11/05, 90 jr; Corr.adr. Gladiolenstraat 33, 8013 ZA Zwolle K. Kuipers, ex NAM, 15/05, 87 jr; W.A. Scholtenweg 48, 9636 BS Zuidbroek

J.A. Landstra, ex SIPM, 3/05, 89 jr; Bilderdijklaan 23, 3743 HR Baarn G. Luijendijk, ex SNV, 8/05, 79 jr; Hammarskjöldlaan 609, 2286 HR Rijswijk J. van de Merwe, ex SNR, 7/05, 86 jr; Alverstraat 141, 3192 TN Rotterdam H. Mondria, ex KSLA, 7/05, 93 jr; Ittmannserf 40, 8071 JL Nunspeet R. Mos, ex NAM, 25/04, 89 jr Hornerheide 1, 6085 NM Horn L. Neeleman, ex SNV, 18/05, 86 jr: Pastinaak 25, 3191 JL Rotterdam Mw. A. van Nijkerk-Bouma, (Venezuela), 25/05, 97 jr; Plataanstraat 18 A, 3812 ZW Amersfoort Mw. A. Noordermeer-Moree, (SNR), 19/05, 86 jr; Corr.adr. Sint Helenabaai 617, 2904 AE Capelle a/d IJssel Mw. N.J. Pellinkhof-Burger, (SNR), 11/05, 80 jr; Dibbetzplantsoen 20, 3221 BE Hellevoetsluis A.L. Peterse, ex SNV, 4/05, 74 jr; Meidoornlaan 8, 7721 EZ Dalfsen Mw. C.M. Renders-Teters, (KSLA), 26/04, 80 jr; Goudenregenstraat 2, 1441 HH Purmerend L. Riemersma, ex SNR, 27/04, 90 jr; Patrijzenlaan 310, 3233 BR Oostvoorne Mw. M. Rijnsdorp-Jongkind, (KSLA), 25/05, 82 jr; Wisseloord 337, 1106 ML Amsterdam W.J. Roffelsen, ex SNV, 5/05, 89 jr; Hooghout 44, 4817 EC Breda J.H. van Roon, ex SNR, 3/05, 68 jr; Wagenmakerij 39, 2993 AT Barendrecht Mw. H. Ruijter-Bonnes, (KSLA), 19/05, 96 jr; Marnixstraat 210 A, 1016 TK Amsterdam

personalia Mw. E. Schagen-van den Boogaard, (KSLA), 26/05, 85 jr; Sans Souci 87, 1902 CP Castricum H.S. Schoute, ex SNR, 23/05, 85 jr; Bruggehoofd 23, 3223 DC Hellevoetsluis A.S. Smit, ex SNR, 30/04, 88 jr; Remmersteinpark 3, 2151 KE Nieuw-Vennep Mw. B.J. Stuurop-Vunderink, (KSLA), 27/04, 77 jr; Graaf Willemstraat 1, 1611 HA Bovenkarspel

Mw. A. Veerhoff-Schuijlenburg, (KSLA), 8/05, 93 jr; Burg. Engelbertsstraat 13 rd, 2042 KM Zandvoort F.A. Vermeulen, ex SNR, 23/05, 76 jr: Park Vossendijk 479, 3192 XH Rotterdam Mw. A. Visser-de Boer, (Denemarken), 3/05, 94 jr; Middenstreek 68, 9166 LP Schiermonnikoog G. Vonk, ex SNV, 7/05, 83 jr; Keisnijder 8, 5247 HC Rosmalen

Mw. N.J. van der Weijden-Timmers, (SIPM), 12/05, 93 jr; Vondelpark 2, 3141 CJ Maassluis F. Winkelaar, ex Australië, 25/04, 99 jr; 112 Glenelg Street West, Lindsay, Ontario K9V 2V9, Canada Mw. F.A. Zijlmans-Zwets, (SIPM), 25/05, 81 jr; Zandheuvel 4, 4941 KM Raamsdonksveer

Mw. A. Jordaan-van Gijzen, 24/04, 82 jr; echtgenote van L.J. Jordaan (SNR), Dr. Jan Schoutenlaan 226, 3145 SZ Maassluis Mw. D.W. van Mourik-Kliek, 19/05, 80 jr: echtgenote van G. van Mourik (Billiton), Groenhof 193, 1186 GD Amstelveen Mw. T. Schokkenbroek-Drost, 12/05, 80 jr; echtgenote van J.H. Schokkenbroek (Tunesië), Gorterlaan 42, 9721 ZE Groningen

Mw. J.D. Verhagen-Ottevanger, 29/04, 69 jr; echtgenote van W. Verhagen (NAM), Heiligelaan 48 D, 9636 CN Zuidbroek Mw. E.C.T. de Vries-Hagendijk, 7/05, 87 jr; echtgenote van J. de Vries (SNR), Zeegat 142, 3224 SM Hellevoetsluis

Familieberichten Mw. M.D. van Biezen-Pou Tubau, 12/04, 64 jr; echtgenote van E.P.J. van Biezen (SNC), Lekstraat 3, 3181 ED Rozenburg Mw. N. Bogaard, 28/04, 85 jr; partner van G. Doornbos (KSLA), Leeuwarderweg 74, 1025 RX Amsterdam Mw. J.M.C. van Helden-van Buggenum, 27/04, 82 jr; echtgenote van P.J. van Helden (SNV), De Egthe 36, 6101 EX Echt

bridge

Bezoeken aan Wimbledon Tijdens ons vijfjarig verblijf in Engeland gingen we ieder jaar wel een dagje naar het tennistoernooi in Wimbledon. Meestal hadden we in die tijd kinderen op bezoek, dikwijls met vrienden en daar hebben we dan erg van genoten. Eén speciaal jaar zullen we nooit vergeten. Onze oudste zoon, zelf niet onbedreven met racket en bal, had een vriend meegebracht en stelde voor dat we eerst een rondje golf zouden spelen en daarna naar Wimbledon zouden gaan. Ik had een dag vrij genomen en vond het een prima idee. Nu zou ik er niet meer aan moeten denken. We hadden via onze club in Guildford twee tickets weten te bemachtigen voor het prestigieuze Court no. 1. We hebben toen Boris Becker aan het werk gezien tijdens zijn eerste deelname aan het toernooi! ’s Avonds gingen we terug naar huis en nadat we gegeten hadden kwam de vraag: ‘Gaan we nog iets doen vandaag?’, alsof er die dag nog niets gebeurd was… Dus gingen we nogmaals op stap om nog een uurtje te snookeren!

N/OW  64 Het bijgaande spel  97532 kwam kort geleden  AB987 voor bij een van  6  B82 AHV onze competities.  A H B 10 4 Wij zaten OW. Het  4  H 10 6 2 A987  V B 10 5 3 2 is weer een spel  10 9 7 5 2 waarbij je aan slem V86 gaat denken als je 653 H4 de 3SA voorbij bent Het biedverloop: omdat een manche N O Z W pas 1 pas 1 in een lage kleur pas 3 pas 4SA1) weinig oplevert. pas 52) pas 6 allen passen Er gaat zeker één 1) Azen vragen met Roman Keycard Blackwood 2) 1 aas ruitenslag verloren, Uitkomst: 10 dus de klaveren moeten wél goed zitten! Daar gaan we dus vanuit. De schoppen uitkomst nemen we in oost en leggen gelijk klaverenvrouw op tafel. Als de heer inderdaad bij zuid blijkt te zitten zijn de problemen voorbij. We halen de laatste troef en spelen daarna de harten: op AH in die kleur verdwijnen twee ruitens van oost. De derde harten wordt getroefd in oost. Terug in west worden de harten B en 10 gebruikt om nog twee ruiten van oost te lozen. Uitslag 6 klaveren + 1 voor een prima score!

Henk Mentink [email protected] VoeksNieuws | nr. 7 - 8 juli - augustus

23

voekspuzzel Beste puzzelaars, De letters in de werkbalk van KW-004 werden door u allen gevonden maar bij het herschikken hiervan naar een woord in de Voeksbalk ontstond een moeilijkheid. Doordat met de eerste vijf letters het woord LICHT kon worden gemaakt is een aantal van u op het verkeerde spoor geraakt. Door velen van u werd dan ook de gevonden letter A vervangen door de letter O waardoor het woord LICHTBRON kon worden gemaakt. Echter, dit was niet het woord dat gezocht werd. Het juiste woord dat moest worden gemaakt was: NACHTBRIL. De Dikke van Dale schrijft 1

2

3

4

hierover: ‘nachtbril = optisch instrument waarmee men in het donker kan zien’. Ik wens u heel veel succes met het oplossen van onderstaande kruiswoordpuzzel. Na het ontraadselen van het kruiswoord en het sorteren van de gevonden letters in balk A kunt u het gevonden woord (onder vermelding van KW-005) uit Voeksbalk KW-05 inzenden. Het adres om deze oplossing naartoe te zenden is: P.J. Visser - Sparrendal 552 te 3142 LR MAASSLUIS of e-mail: [email protected]. Wilt u eraan denken om uw volledige adres te vermelden? 5

6

7

8

13

Onder de goede inzendingen worden weer een drietal VVV -cadeaubonnen van € 12,50 verloot. Corné toverde de volgende namen uit de ‘hoge hoed’: 1. T. van den Berg - Roosendaal 2. H. Brand - Den Haag 3. S . Wiersma - Zaandam Zij hebben hun cadeaubon inmiddels ontvangen. Van harte gefeliciteerd en mocht u niet tot de gelukkigen behoren dan wens ik u veel succes met deze opgave. Peter 9

10

11

12

14

15 16

17 18

20

21

19 22

23

26 29

27

25

28

VOEKS NIEUWS 30

31

34

24

32

35

36

37

41

38

42

43

33

39

44

45

40 46

47 48

49

50

51

52

53

54

55

56

57 58

59

60

Horizontaal: 1 Als korst vastzetten; 6 Solidariteit; 13 Delfplaats; 14 Zweefrek; 16 Verzameling; 17 Stuk gebak; 18 Ovaal; 20 Voucher; 22 Vochtig; 23 Twijg; 24 Ziekte; 26 Kwaad; 27 Water (Fr.); 28 Plaats in Gelderland; 31 Drankgelegenheid; 32 Drankgelegenheid; 34 Draagzak; 37 Jaartelling; 39 Paling; 41 Grieks eiland; 42 Gemeen; 43 Beteuterd; 45 Schurk; 47 Boomwol; 48 Innerlijke drang; 51 Boekwerk; 52 Plaats in België; 53 Gordijnrail; 54 Zeer gewoon; 55 Omroep; 56 Remmiddel; 57 Daar; 58 Tempel op de Akropolis te Athene; 59 Asbest. Verticaal: 1 Prentbriefkaart; 2 Deponeren; 3 Beursterm; 4 Opzwelling van de huid; 5 Recreatiegebied in Gelderland; 6 Liefkozing; 7 Amusant kort verhaal; 8 Medicijn; 9 Soort vogel; 10 Visbeentje; 11 Strafvoltrekking; 12 Sportterm; 19 Deel van de mast; 21 Handwerkgerei; 24 Vleesgerecht; 25 Antwoord betaald (Lat.); 29 Land in Europa; 30 Salaris; 33 Soort onderwijs; 35 Kenteken van het Koninklijk Huis; 36 Viezerik; 38 Bontsoort; 39 Zeer ingenomen; 40 Doen ontbranden; 42 Vloeibaar gesteente; 44 Geliefde van Zeus; 49 Elk; 51 Gebaar. Werkbalk Breng de gevonden letters uit het kruiswoord over naar deze balk Voeksbalk KW-005 Zet de resterende letters in de goede volgorde en vindt een kerkelijk ambt

48 15 24 50 46 18

50

60

U

L

5

12 60

Dit is de oplossing (KW-005)

Twee letters krijgt u weer cadeau en staan reeds in Voeksbalk KW-005 op de juiste plaats Het gevonden woord uit de Voeksbalk kunt u inzenden t/m 22 augustus 2013

Shell Nr

Recommend Documents