SHELL

VOEKS NIEUWS NR.2

FEB 2015

MAANDBLAD VAN DE VERENIGING VAN OUD-EMPLOYÉS DER “KONINKLIJKE/SHELL”

VOEKS WEBSITE DINO’S IN LEIDEN PENSIOENPERIKELEN

VOEKSNIEUWS | NR. 2, FEBRUARI 2015

1

COLOFON VOEKSNIEUWS

Officieel orgaan van de Vereniging van Oud-Employés der “Koninklijke/Shell” 65e jaargang, nr.02, februari 2015 Kopij inleveren De kopij voor het volgende nummer 03-2015 dient uiterlijk vrijdag 30 januari 2015 door de redactie te zijn ontvangen. De kopij voor het daarop volgende nummer 04-2015 moet uiterlijk vrijdag 27 februari 2015 binnen zijn. Inzendingen uitsluitend per e-mail aan: [email protected] Redactie Marieke van Bork Abu Faithfull Oscar Franse Eef Hummel Leen Rijkers Meinen Chris Whincup Website www.voeks.nl Webmaster: [email protected] Aan dit nummer werkten verder mee: Ank Herstel, Anton Barendrecht, Joeke Boomsma, Tom Reijers, Ellettha Schoustra, Peter Visser, Pim Visser Design Shell – Production Centre of Excellence, Den Haag Druk Roto Smeets Grafiservices, Utrecht Oplage 21.450 © 2015 Voeks De redactie behoudt zich het recht voor, aangeboden kopij in te korten of aan te passen. Voor het geheel of gedeeltelijk overnemen of bewerken van artikelen uit dit blad is toestemming van de redactie vereist.

BUREAU VOEKS

Postbus 162 2501 AN Den Haag Tel. 070 – 377 2371 Fax: 070 – 392 4835 E-mail: [email protected] Voor informatie bereikbaar op maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur Bankrekening NL14 INGB 0000 0405 08 t.n.v. Voeks te Den Haag

SHELL PENSIOENFONDS

Tel. 070 – 319 9388 Website: www.shell.nl/pensioenfonds Foto voorpagina: Zilvermuseum, Schoonhoven

VOEKS NIEUWS 2


IN MEMORIAM HENDRIKUS WILHELMUS (HENNY) LUSSING Op de eerste werkdag van het nieuwe jaar werd het bestuur van Voeks op de hoogte gebracht van het overlijden op oudejaarsdag van oud-voorzitter en erelid Henny Lussing. Henny, die in Almen woonde, heeft de leeftijd bereikt van 88 jaar. Vrij snel na zijn pensionering heeft hij de functie van voorzitter van Voeks aanvaard. Gesteld mag worden dat de vereniging daarmee een uitermate goede keus had gemaakt, want Henny beschikte over kwaliteiten die hem bijzonder geschikt maakten voor het voorzitterschap. Tijdens zijn werk als hoofd kantoordiensten van het Shell Hoofdkantoor in Den Haag stond Henny al bekend om zijn uitstekende wijze van omgaan met mensen. Hij heeft deze eigenschap ten volle in de praktijk gebracht als voorzitter van Voeks. Henny heeft in die functie tien jaar gefunctioneerd en heeft in die periode zijn stempel kunnen drukken op de historie van de vereniging. Na zijn aftreden is Henny steeds geïnteresseerd gebleven in het wel en wee van Voeks. We hebben hem voor het laatst meegemaakt op de receptie ter gelegenheid van het 60-jarig Voeks jubileum in 2010. Vele leden van Voeks hebben met het overlijden van Henny Lussing niet alleen afscheid genomen van een erelid en oud-voorzitter, maar ook van een oud-collega en vriend. Onze gedachten gaan uit naar zijn familie, die deze zeer aimabele en goedlachse man zeker zal missen. Hoofdbestuur van Voeks

Nieuwsbrieven Met regelmaat verschijnen nieuwe berichten van Thomas Cook met informatie over reizen met korting op de Voeks website. Daar kunnen aantrekkelijke aanbiedingen tussen zitten. Maak gebruik van onze Voeks website is ons advies. Ook Kröller en Centraal Beheer Achmea gaan hun nieuwsbrieven via de website aanbieden, zie www.voeks.nl.

Vakantiereizen Alle Voeksleden hebben de mogelijkheid om, met een korting van 8%, vakantiereizen te boeken bij Neckermann en Vrij Uit. Dat gaat via de website www.shell. thomascook.nl Om prijzen te bekijken en een vakantie te boeken dient u in te loggen met een code. Die kunt u opvragen bij Bureau Voeks. U kunt ook boeken via de call centers van Neckermann en Vrij Uit. Zie voor tel. nummers en voorwaarden onze website: www.voeks.nl.

Namens de CVZ, Tim van Kooten

Reden 3 om lid te worden van Voeks

Diverse activiteiten, zowel landelijk als regionaal (tennis, golf, bridge, wandelen, studie, reizen, lezingen, cursussen, etc).

VAN DE BESTUURSTAFEL

MEDEDELING SHELL INTERNATIONAL B.V. EN STICHTING SHELL PENSIOENFONDS Uw pensioen in 2015 van bruto naar netto *) Onderstaand de premies, percentages en bedragen die gelden voor inhoudingen op uw pensioen vanaf 1 januari 2015. Heffing (loonbelasting en premies volksverzekeringen) De schijfbedragen en belastingpercentages zijn voor 2015 als volgt gewijzigd: Schijf

Loon op jaarbasis

Jonger dan AOW-leeftijd

AOW-leeftijd en ouder, geboren in 1946 of later

1

€ 0 t/m € 19.822

36,50%

18,60%

2

€ 19.823 t/m € 33.589

42,00%

24,10%

3

€ 33.590 t/m € 57.585

42,00%

42,00%

4

€ 57.586 of meer

52,00%

52,00%

Schijf

Loon op jaarbasis

AOW-leeftijd en ouder, geboren in 1945 of eerder

1

0 t/m € 19.822

18.60%

2

€ 19.823 t/m € 33.857

24,10%

3

€ 33.858 t/m € 57.585

42,00%

4

€ 57.586 of meer

52,00%

Het tarief in de derde en vierde schijf bestaat geheel uit loonbelasting. Het tarief van de eerste en tweede schijf is als volgt samengesteld. Schijf 1

2

Jonger dan AOW-leeftijd

AOW-leeftijd en ouder

premie AOW

17,90%

-

premie Anw

0,60%

0,60%

premie AWBZ

9,65%

9,65%

loonbelasting

8,35%

8,35%

totaal

36,50%

18,60%

premie AOW

17,90%

-

premie Anw

0,60%

0,60%

premie AWBZ

9,65%

9,65%

loonbelasting

13,85%

13,85%

totaal

42,00%

24,10%

Voor buiten Nederland wonende gepensioneerden kunnen voor de eerste en tweede schijf andere percentages gelden. Heffingskortingen De Algemene heffingskorting is een korting op de door u te betalen belasting en de premies. Bij de berekening van het netto pensioen wordt alleen rekening gehouden met de loonheffingskorting. De Algemene heffingskorting bedraagt tot de AOW-gerechtigde leeftijd maximaal € 2.203 bij een belastbaar loon tot

€ 19.822. Bij een belastbaar loon van € 19.822 of meer, maar niet meer dan € 56.935 wordt de algemene heffingskorting afgebouwd met 2,320%. Bij een belastbaar loon van meer dan € 56.935 bedraagt de maximale afbouw € 861. Vanaf de AOW-gerechtigde leeftijd bedraagt deze korting maximaal € 1.123 per jaar. Voor belastbaar loon van € 19.822 of meer, maar niet meer dan € 56.935 wordt de algemene heffingskorting afgebouwd met 1,183%. Bij een belastbaar loon van meer dan € 56.935 bedraagt de maximale afbouw € 438. Bij het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd beëindigen wij deze korting omdat de SVB dan deze korting bij het uitbetalen van de AOW al toepast. Deze korting mag bij maximaal één instantie worden toegepast. M.i.v. 2013 is de Tijdelijke (speciale) heffingskorting in het leven geroepen ter compensatie van de nadelige financiële effecten voor de groep gepensioneerden jonger dan de AOW-gerechtigde leeftijd, i.v.m. de wet Uniformering Loonbegrip. De Tijdelijke heffingskorting bedraagt dit jaar, tot de AOW-gerechtigde leeftijd, hoogstens € 61 per jaar. Deze korting mag bij maximaal één instantie worden toegepast. De Zorgverzekeringswet (ZVW) Vanaf 1 januari 2006 is de huidige Zorgverzekeringswet in werking getreden. Iedere Nederlander is verplicht verzekerd en betaalt een nominale premie en een inkomensafhankelijke premie (Premie Zorgverzekering). Voor mensen die in het buitenland woonachtig zijn kunnen aangepaste regels gelden. Het Zorginstituut Nederland is belast met de uitvoering hiervan. Meer informatie hierover kunt u vinden in de brochure van het Ministerie van VWS en op de website www.rijksoverheid.nl/ onderwerpen/zorgverzekering. Nominale premie Iedere Nederlander dient zich te verzekeren bij een Zorgverzekeraar voor minimaal het wettelijk vastgelegde basispakket. De hoogte van deze (nominale) premie is afhankelijk van de Zorgverzekeraar en het pakket dat u kiest. Deze premie wordt door u zelf rechtstreeks betaald aan de verzekeraar. Inkomensafhankelijke bijdrage (Premie Zorgverzekering) Naast de premie aan uw Zorgverzekeraar (nominale premie) betaalt u ook een premie aan de overheid. Deze bijdrage hangt af van de hoogte van uw inkomen. Dit is de inkomensafhankelijke bijdrage (Premie Zorgverzekering). Deze bijdrage wordt automatisch ingehouden van uw pensioenuitkering. Voor 2015 bedraagt de inkomensafhankelijke bijdrage 4,85 % over uw pensioeninkomen. De bijdrage is verschuldigd over een maximaal pensioenjaarinkomen van € 51.976. Zorgpremie in het buitenland Nederlanders die in het buitenland wonen, moeten vaak een bijdrage betalen aan Nederland voor de medische zorg


3


waar zij recht op hebben in het land waar zij wonen. Dat is het geval als mensen in een EU/EER-land wonen of in een land waarmee Nederland een verdrag heeft afgesloten. De bijdrage aan Nederland is afgestemd op het voorzieningenpakket in het woonland. Is bijvoorbeeld het voorzieningenpakket de helft van het pakket in Nederland, dan geldt een ‘woonlandfactor’ van 0,5. In dat geval betaalt men dus de helft van wat men gemiddeld in Nederland betaalt. Per land is een woonlandfactor vastgesteld. Voor meer informatie kunt u terecht bij het Zorginstituut Nederland, telefoon (+31)(0)10 428 9551 en op de website www.zorginstituutnederland.nl.

gelaten, medio februari 2015 worden verzonden. Wij verzoeken u dringend niet voor eind februari 2015 naar Shell International B.V (afdeling SI-HRR/VPE) te bellen om naar uw jaaropgaaf te vragen. De jaaropgaaf 2014 wordt slechts eenmalig verstrekt. Verlangt een instantie een opgaaf van uw loon, maak dan een fotokopie van deze opgaaf en bewaar het origineel. De jaaropgaven van de in 2014 overleden gepensioneerden zijn reeds verstrekt.

Financiële tegemoetkoming ziektekosten Bepaalde categorieën gepensioneerden ontvangen een Vrijwillige financiële Tegemoetkoming Ziektekosten van Shell Nederland. De tegemoetkoming is een percentage van 5% over het pensioeninkomen uit het Shell Pensioenfonds met een maximum dat voor 2015 is vastgesteld op € 81,50 bruto per maand (€ 978 bruto per jaar). Het zal in 12 maandelijkse termijnen, samen met de pensioenbetaling worden uitbetaald onder inhouding van de wettelijk verplichte heffingen.

Afrekening in februari 2015 De berekening van uw netto pensioen over februari 2015 zal plaatsvinden met toepassing van de nieuwe tarieven voor de premie Zorgverzekeringswet (ZVW) en de Loonheffing die gelden vanaf januari 2015. Omdat uw pensioen van januari 2015 nog berekend is met de oude tarieven van 2014 zal tevens uw netto pensioen over januari opnieuw worden berekend. Het teveel of te weinig betaalde pensioen zal met het netto pensioen van februari 2015 worden verrekend en als één netto bedrag worden betaald of ingehouden. Op de pensioenspecificatie van februari 2015 zal dan een aparte post voorkomen met als omschrijving ‘HERBEREK. VORIGE PERIODE’.

Jaaropgaaf 2014 De jaaropgaaf 2014 zal, onvoorziene omstandigheden daar

*) bovenstaande gegevens kunnen in de loop van het jaar nog door de overheid worden gewijzigd. n

VERGADERING VERANTWOORDINGSORGAAN SSPF/ OVERLEGVERGADERING MET HET BESTUUR NAMENS HET VO, MARJAN TIMMERMANS Op 27 november 2014 kwam het Verantwoordingsorgaan (VO) bijeen en vond ook de overlegvergadering met het bestuur van SSPF plaats. Het VO heeft de manier van werken voor het komende jaar besproken, waaronder de samenwerking met de raad van toezicht. Met deze externe toezichthouders zal ook besproken worden op welke wijze zij hun werk doen en hoe ze verantwoording gaan afleggen aan het VO (statutair vastgelegd). Ook heeft het VO gesproken over het verdelen van de verschillende werkgebieden over de VO leden. In het overleg met het bestuur werden 2 adviesaanvragen aangekondigd, waarover inmiddels positief advies is gegeven. Betreffende: et aanpassen van de ABTN (Bedrijfstechnische Nota) H vanwege de introductie van de nieuwe middelloonregeling per 1 januari 2015 en de verwerking van de AG Prognosetafel 2014.

4


Het vaststellen van de premie voor 2015. Verder is, in de vorm van een brainstorm discussie in subgroepen, gesproken over een aantal thema’s die in de komende tijd veel aandacht zullen vragen: ommunicatie. Met name: hoe moet het SSPF communiceren C om zeker te stellen dat medewerkers voldoende over hun pensioen weten en de juiste beslissingen kunnen nemen. Management informatie. Met name: wat zijn de informatiebehoeften van het bestuur en het Verantwoordingsorgaan om hun taken goed te kunnen uitvoeren. Interface raad van toezicht en VO. De resultaten uit deze discussie worden meegenomen in de aanpak van deze zaken in 2015. n


VOEKS NIEUWJAARSRECEPTIE 2015 – EEN IMPRESSIE Zo’n kleine 600 personen trotseerden op 10 januari de storm om de Voeks nieuwjaarsreceptie bij te wonen. Storm en, juist op het moment dat de meesten de locatie Van der Valk naderden, ook nog eens een gigantische stortbui. Na de nodige huishoudelijke mededelingen door Cees Schipper, hield Han Kooy een korte toespraak, waarin hij o.a. sprak over de pensioenontwikkelingen en de gevolgen voor in het bijzonder Voeks en Shellpensioenfonds, het belang benadrukte van het Voeks lidmaatschap en de vernieuwde versie van de Voeks website. Verder stond hij stil bij de vorig jaar overleden leden, onder wie oud-voorzitter Henny Lussing. Han wees nog even fijntjes op een vernieuwde zaal en complimenteerde het personeel. Oplettende receptie-gangers weten dat de zaal vorig jaar ook al zo mooi wit was. Nu stonden

er ook nog witte schermen langs de wanden, die volgens Van der Valk waren geplaatst om de zaal visueel wat kleiner te maken. In afwezigheid van Dick Benschop hield Marloes Michon, directeur personeelszaken voor Shell in de Benelux-landen en Frankrijk, een toespraak waarin zij o.a. aandacht gaf aan de MH17 ramp, de aardbevingen van de NAM, de explosie en latere perikelen in Moerdijk, de fabrievkstops in Pernis maar ook aan de bijzondere samenwerking van Shell met het Mauritshuis en andere musea op het gebied van onderzoek van kunst en schilderstukken. Er was weer ruim voldoende eten en drinken en het was gezellig met goede muziek van de twee Broertjes (Les Frères), niet die van Ajax. Het was de eerste keer dat er een muziekgezelschap optrad, maar daar komt zeker een vervolg op. n


5

HERINNERINGEN

REISVERSLAG VUURLAND EH Voordat hij in dienst trad bij de NAM had Henk Drost een aantal jaren gevaren op de zeeslepers bij SmitTak. Door op een te verslepen object mee te varen moest hij, als runner, ervoor zorgen dat die sleep veilig en in goede staat werd afgeleverd. Een van zijn langste reizen was met de zeesleper Noordzee (gebouwd in 1949 te Kinderdijk; lengte 40 m, breedte 7,98 m) waarmee ze o.a. twee grote pontons, beladen met damwanden, een dragline en een sleepboot, van New Orleans naar Vuurland moesten brengen. De reis begon in de herfst van 1959 met het verslepen van een sloopschip van 3000 ton, van Kiel naar een sloperij in Hendrik Ido Ambacht. Op de terugreis door het Kielerkanaal, langs de Wadden richting Texel, stond een NW wind met windkracht acht. Voorbij Texel zelfs kracht negen. De tros had een lengte van zo’n 600

Henk: ‘Vooral vlak na de oorlog moest er veel ‘sloop’ over de wereld worden versleept. Sleepboten voeren nooit op de normale vaarroutes. Als runner moest je wacht lopen, ruimen controleren op lekkage en zorgen dat ’s nachts verlichting (olielantaarns) brandde. De sleep had geen eigen roer. Meestal was je met z’n drieën en daarom moest je altijd zorgen om als eerste aan boord te zijn, dan had je de hut van de kapitein. Je had geen elektriciteit of andere voorzieningen, en de verse groente was al snel bedorven. Zelfs water bedierf. Er werd dan vers gebracht vanaf de sleper, met een roeiboot. Een sleepreis kon vervelend lang duren. Als tijdverdrijf werden er kisten vol boeken, bier en jenever meegenomen. Ik bestudeerde veel geschiedenisboeken en heb naderhand een studie geschiedenis aan de Rijksuniversiteit gedaan’.

6


meter waardoor de boot, op het Noorderhaaks, een onbewoond eilandje bij Texel, grote moeite had om zijn sleep niet te verliezen. Na alles afgeleverd te hebben, ging het naar Dartmouth om van daaruit een ‘sloop’-schip naar San Sebastian in Noord Spanje te brengen. In de golf van Biskaje was het weer hen gunstig gezind. Op een vorige reis, tijdens windkracht 10, met een grote zand zuiger op weg naar Rio de Janeiro, was de tros precies daar gebro-

ken. Na vier dagen keihard werken, af en toe hachelijke situaties tegenkomend, konden ze verder. Na San Sebastian staken ze de Atlantische Oceaan over. Aangekomen in New Orleans duurde het veertien dagen om twee enorme pontons sleep-klaar te maken voor de lange reis naar Vuurland. In hun vrije tijd vermaakten ze zich in New Orleans maar waren blij dat eindelijk de reis kon beginnen. Eerst naar Trinidad, de eerste haven om te bunkeren en proviand in te slaan. De volgende haven was Rio de Janeiro. Omdat ze niet genoeg brandstof bij zich hadden om dat hele stuk in één keer te overbruggen werd in de buurt van Fortaleza tien ton dieselolie van de Smit sleepboot ‘Barentszee’ overgenomen. Tijdens de hele reis tot Forteleza was het weer rustig. In Rio lagen ze drie dagen om te bunkeren. De maatschappij zorgde voor een beetje afleiding en organiseerde een bustocht door Rio en naar Copacabana. De volgende haven waar werd gebunkerd was Montevideo, aan de Rio de la Plata, en vandaar begon het laatste stuk naar Vuurland. Halverwege Montevideo en Vuurland kwamen ze in een zware zuiderstorm terecht, de golven liepen op tot meer dan tien meter. De twee trossen hielden het en uiteindelijk, na drie maanden, bereikten ze Ushuaia, waar de twee pontons afgeleverd werden. Van Vuurland vertrokken ze, zonder sleep, over de Zuid Atlantic naar Walvisbaai in Zuid-Afrika. Van Walvisbaai brachten ze een grote zuiger voor de Hollandse Aannemings Maatschappij naar Durban. Weer terug in Walvisbaai namen ze een grote baggermolen mee naar Rotterdam. Na bijna een jaar kwam Henk weer thuis in Wildervank. n

IN ALLE STATEN

HACKERS EN ANTI-HACKERS IN CYBERSPACE PIM VISSER, [email protected] Veel mensen van mijn leeftijd zullen de neiging hebben om verhalen over het bovenstaande onderwerpen over te slaan. De reden is vaak dat de gebruikte woorden moeilijk naar het Nederlands te vertalen zijn omdat er talloze definities voor bestaan. Toch zijn cyberspace and hacken (moderne woorden) heel belangrijk voor deze wereld en is het belangrijk om ook daarover te berichten. Met cyberspace wordt meestal bedoeld de virtuele wereld waarin computers met elkaar communiceren, met andere woorden: het internet en alles wat daarbij hoort. Een hacker is een kraker die inbreekt in een computer of een netwerk. Er zijn verschillende soorten hackers: de “White Hat” hacker kraakt computers en systemen met de bedoeling de zwakke plekken te vinden en vervolgens te beschermen, de “Black Hat” hackers hebben kwalijke bedoelingen en werken vaak in groepen (Wolf packs) waarbij ze zich concentreren op websites van grote bedrijven en overheden. Daarnaast zijn er ook “Grey Hat” hackers die beide kanten op kunnen en daardoor onbetrouwbaar en extra gevaarlijk zijn. Ervaren “White Hat” hackers hanteren een groot aantal technieken en hulpmiddelen. Een interessante methode is het gebruik van “honeypots”; dat zijn computersystemen die speciaal zijn ontworpen om te worden aangevallen door hackers. Ze worden gebruikt voor educatieve doeleinden en om te ervaren hoe “black hats” een systeem onderzoeken en exploiteren. Daarnaast is het ook mogelijk om daarmee “black hats” te ontmaskeren. Het is duidelijk dat ook landelijke overheden hackers in dienst hebben. Admiraal Michael Rogers, directeur van de National Security Agency en hoofd van de U.S. Cyber Command kwam enkele weken geleden met de uitspraak dat China en enkele andere landen in staat zijn om met “cyberattacks” het electriciteits netwerk en andere vitale infrastructurele systemen in grote delen van de Verenigde Staten plat te leggen. Volgens hem is het een kwestie van wanneer, en niet of er zo’n aanval komt. Volgens experts is het omgekeerde ook mogelijk: de U.S. Cyber Command heeft dezelfde capaciteiten. De admiraal zei hierover “In cyberspace kun je letterlijk alles doen wat je wilt, zonder dat je er een prijs voor hoeft te betalen”. Aan die uitspraak moest ik den-

ken toen onlangs de Noord-Koreanen dreigden met terroristische acties op bioscopen die de film “The Interview” (uitgebracht door Sony) over hun grote leider zouden vertonen. Kort daarop was op mysterieuze wijze hun internet –en alles wat daar aan vast zit– enkele dagen onbeschikbaar. Er is nóg een belangrijke groep hackers: de anti-hackers die black-hat hackers “hacken”. Onze oudste kleinzoon Gus had daar tijdens de kerstdagen persoonlijk mee te maken. Gus is zestien jaar oud; hij ontwikkelt zich duidelijk als ontwerper en bouwer van eenvoudige robots en hij is ook mijn redder als ik voor de zoveelste keer een probleem met m’n computer heb. Hij is vaak, samen met zijn jongere broer Ros en neef Cole, uren bezig met ingewikkelde en levensechte computer games van Sony Entertainment (PlayStation) en Microsoft (Xbox Live). Op kerstdag kregen ze alle drie cadeaus met nieuwe games, maar helaas konden ze daar niet mee spelen, want hackers hadden dat –voor de hele wereld– onmogelijk gemaakt. Voor Gus was dat aanleiding om een en ander te onderzoeken. Hij was niet in staat om de hackers aan te pakken, maar kon wel volgen wat er gebeurd was. Het bleek dat een groep Amerikaanse teenagers met de naam Lizard Squad verantwoordelijk was. Deze groep had al eerder de belangstelling van de FBI gewekt door te dreigen met een bom die op een bepaalde vlucht van American Airways onder de zetel van de baas van Sony zou zijn geplaatst. Maar ze hadden geen rekening gehouden met een groep anti-hackers genaamd Finest Squad. Deze internationale groep, die bestaat uit hackers uit verschillende landen, waaronder Nederland, was tijdens de kerstdagen bezig met het hacken en oprollen van Lizard Squad. Alle namen, adressen én foto’s van de leden werden gepubliceerd en de FBI heeft hen gearresteerd. Voorlopig kunnen alle games weer gespeeld worden. Maar het demonstreert de kwetsbaarheid van het open internet systeem wel. Helaas ontkomen we niet aan “firewalls”, paswoorden en allerlei beveiligingssystemen. En hackers zullen er ongetwijfeld blijven, van de nieuwsgierige teenager tot de professionele hacking consultant en de militair in overheidsorganisaties als de National Security Agency of de U.S. Cyber Command. n


7

GLOBETROTTER

DWALEN DOOR HET VERLOREN LAND (DEEL 2) ANK HERSTEL, [email protected]

Sokolowsko stond in vroeger tijden bekend als het Davos van Sylezie en was decennia lang een therapeutisch erkend klimaatkuuroord. De cineast Krzystof Kieslowskí woonde enkele jaren in Solowsko. Jaarlijks wordt hier een filmfestival te zijner nagedachtenis gehouden. In het dorpje ligt een mooi Russisch Orthodox kerkje. Enige jaren geleden heeft een kunstenaar de wanden en het plafond van het kerkje volledig in de oude glorie hersteld. De moeite van een bezichtiging waard! In het mooi gerestaureerde parochiehuis van de Russisch Orthodoxe gemeenschap is tegenwoordig een hotel/restaurant gevestigd. De kok maakt een heerlijke verrassingsmaaltijd voor ons klaar, die na de pittige wandeling van Tsjechië naar Polen zeer welkom is. Het vooroordeel over Tsjechië, dat het kleurloos en grauw zou zijn, is allang de wereld uit geholpen. Tsjechië ontvangt bezoekers met wellnessfaciliteiten, biologische producten en goede wegen; én met een moderne en klantvriendelijke benadering. De eigenaar van een groot bouwbedrijf in het Esdoorngebergte investeert graag in de eigen regio, de renovatie van Centrum Walzel is slechts één van zijn projecten. In het plaatsje Hejtmánkovice heeft hij onlangs een manege met pensionaccommodatie gerealiseerd. In de stallen staan elf Friezen te glanzen, in een strijd om de eer wie het hardst glimt. Samen met negen pony’s bevolken zij de manege die staat in een prachtige omgeving, waar bezoekers langs 43 km aan ruiterpaden kunnen genieten. De ultieme overnachtingplaats voor ruiters is boven de stallen waar zes luxe appartementen gevestigd zijn. De lichaamswarmte van de dieren wordt aangewend voor de verwarming van de kamers: www.jizdarna-hejtmankovice.cz. In Broumov is een kleine dierentuin waar kamelen, lama’s, ezels, struisvogels, talloze hoender- en vogelsoorten en nog veel meer dieren wonen. Behalve een bezoek is het mogelijk om in een appartement binnen de tuin te logeren en daadwerkelijk mee te helpen met de verzorging van de dieren: www.wenet.cz. ‘Golf is een spel waarbij men probeert een te grote bal in een te klein gat te brengen, en dat moet doen met een uitrusting, die voor dit voornemen volkomen ongeschikt is’, zei Winston Churchill in 1937 in Londen. De eigenaar van Grosshof Golfclub in Broumov denkt daar iets genuanceerder over.

8


‘Grosshof is twee jaar open en het is een waanzinnig mooie plaats’, zegt hij en wijst naar de landelijke omgeving met zicht op de Tafelbergen op de achtergrond. ‘Golf is heel populair aan het worden in Tsjechië en golfers kunnen hier terecht op een terrein van 20 hectare. Ook zonder golfbewijs kan men hier spelen, op het trainingsveld’. Voor een bedrag dat varieert tussen veertien en twintig euro per dag kunnen golfers op deze negen holesbaan terecht. Alle spullen kunnen ter plekke worden gehuurd en de eigenaren spreken vloeiend Engels en Duits: www.grosshof.cz. In 1917 kocht een jonge man een Tsjechische watermolen op de grens van Sudetenland. Nu, meer dan honderd jaar later, is deze molen vlakbij het plaatsje Mlýn Drevícek een museum met een bijzondere geschiedenis. De man die de molen in zijn bezit had wilde in 1938 niet voor de Duitse bezetters malen en werd in een concentratiekamp geplaatst. Na de oorlog weigerde de man te malen voor de Communisten, waarna hij wederom de gevangenis in draaide. De huidige eigenaar, zijn kleinzoon Arne Subrt, heeft de molen in oude glorie hersteld en als museum ingericht. De geschiedenis van zijn opa en de molen wordt tijdens een rondleiding door een Nederlandse gids verteld: www.mlyndrevicek.cz. Meccano: welke Nederlandse man is er niet groot mee geworden? Het Tsjechische equivalent voor Meccano heet Merkur en in het plaatsje Police nad Metuji is een museum ingericht met de metalen bouwwerken. Het grootste gebouwde model van Merkur is er te zien, net als talloze andere grote en kleine constructies. Op één van de tafels liggen diverse schroefjes, moertjes en plaatjes om zelf aan de slag te gaan zodat de enthousiaste bezoeker zich weer even kind kan voelen. Toys for boys!: www.merkurpolice.cz. In het zelfde gebouw als het Merkurmuseum zit het papiermuseum. In Tsjechië is het nog steeds razend populair om kartonnen bouwplaten aan elkaar te bevestigen en het museum laat enkele staaltjes van het betere knip- en plakwerk zien. Kwamen de Nederlandse meisjes vroeger niet veel verder dan een aankleedpop van papier, in Tsjechië draaien ze hun hand niet om voor het in elkaar zetten van complete kastelen, voer-, vaar- en vliegtuigen: www.mpmpm. cz. Eén van de oudste brouwerijen van Tsjechië dateert van 1348

en ligt in Broumow. We brengen een kort bezoekje aan de Opat Brouwerij die zich tegenwoordig heeft gespecialiseerd in bier met een smaakje. Er worden op gezette tijden rondleidingen gehouden door de brouwerij en het museum. www.pivovarbroumov.cz. Aktief organiseert volgend jaar in de Broumov regio talloze activiteiten. Naast de bestaande wandeltochten over het Pad

door het Verloren Land wordt van 23 tot 30 mei een culturele schilder-wandelreis door Tsjechië en Polen aangeboden. Er is een achtdaagse wandel cultuurreis ontwikkeld langs nieuwe grenzen in Midden Europa en er worden vanaf Camping Aktief in Vernerovice vijftien daagse kampeer-fietsreizen georganiseerd. Alle informatie is te vinden op www.aktief.cz en www.czechtourism.com. n

PENSIOENPERIKELEN ANTON BARENDREGT

U zult het wel gezien hebben in het vorige nummer van Voeksnieuws: weer zo’n hardhouten stuk van de VPC over de ontwikkelingen rond ons pensioen. Maar hebt u het ook gelezen, het bevat zinnen als: ‘Men zoekt een modus om, denkend vanuit DC, de voordelen van een collectiviteit van de DB regeling en van eventuele solidariteit binnen dat kader ook voor de DC regeling mogelijk te maken, waardoor risico’s binnen het collectief worden gedeeld.’ Bent u er nog? Tja, daar was ik al bang voor. Het goede nieuws is: u hebt niet veel gemist. Althans niet iets dat betrekking heeft op úw pensioen, het stuk ging namelijk vrijwel geheel over de nieuwe pensioenregelingen die het SSPF van plan was om in te voeren voor ACTIEVE werknemers per 1 januari 2015. En daar behoren VN-lezers nu eenmaal niet bij, zij zijn al of gepensioneerden bij SSPF of Voeks adspirant-leden. Zouden ze dat bij de VPC niet geweten hebben? Een gevalletje van commissoriaal autisme, of gewoon een blind vlekje? Wie het stuk wél gelezen heeft, of alleen vluchtig de eerste paar zinnen van alinea’s gescand heeft, zoals ik zelf vaak doe, zal mogelijk in verwarring geraakt zijn. Onvoorwaardelijke indexatie, dus ieder jaar netjes meegroeien met de Shell-salarissen? Dat

willen we allemaal wel. Maar een pensioen op middelloon-basis? Klinkt natuurlijk minder aantrekkelijk dan ons eindloonsysteem. Géén paniek, voor u als VN-lezers blijven bestaande afspraken gewoon van kracht en gaat er dus niets veranderen! Jammer toch dat de VPC het stuk niet van een veel duidelijkere context heeft voorzien. Toch was er wel een beetje nieuws dat voor u van belang is. Dat is het befaamde Wetsvoorstel waarover in 2014 zoveel te doen is geweest is inmiddels op de valreep ook door de Eerste Kamer aangenomen. Het was in de nacht vóór het sneuvelen van de Zorgverzekeringswet, vandaar misschien dat u er in de kranten niet zoveel over heeft gelezen. Die wet is op 1 januari 2015 gewoon ingegaan. Maar dank zij goed lobbywerk van de Pensioen federatie schijnt er voor ons niet al teveel veranderd te zijn. Het VPC stuk schrijft: ‘…voor [Shell] gepensioneerden behoudt het pensioenfonds vrijwel alle vrijheid om het eigen evenwichtige indexatiebeleid te blijven uitvoeren.’ Met daarbij de aantekening dat de minimale buffer voor indexatie (= dekkingsgraad?) waarschijnlijk van 123% naar 128% verhoogd zal moeten worden. Kijk, daar hadden we best meer over willen weten …Misschien komt dat nog. n


9

SHELL ACTUEEL

OP DE BRES VOOR DE EMANCIPATIE VAN DE GEHUWDE VROUW E. SCHOUSTRA Hier leid je als vrouw het leven van een te vroeg gepensioneerde! Als ‘expat’ echtgenote ben je een onbekende werkeloze van het bedrijf’. Aldus het Welkomst Comité in ons nieuwe Shell Kamp. Helaas, het klopte. De mogelijkheden om zelf aan het werk te komen waren zo goed als nihil. In het overplaatsingsbeleid stimuleerde Shell de echtgenotes om mee te gaan. Een stabiele thuissituatie zou het werk van de mannen ten goede komen, dat was allang bekend. Ook bleek dat de Tweede Emancipatiegolf van de jaren zeventig Shell niet onberoerd liet. Er werd een vrouwelijke deskundige (Ir. Rie Endert) aangesteld die als taak kreeg te onderzoeken hoe Shell meer vrouwen zou kunnen rekruteren. Vrouwelijk talent lag voor het oprapen. Maar voor de partners van uitgezonden mannelijke werknemers kon zij helaas niets doen. De deskundigheid en vele talenten van de echtgenotes bleven onbenut. In 1992 terug in Nederland kwam een groepje gelijkgestemde Shell echtgenotes bij elkaar. Wij kenden elkaar van vrijwilligerswerk en de boekclubjes (discussie over lokale cultuur, politiek en emancipatie). We begonnen een informeel Netwerk Shell Partners. In de loop van de tijd groeide dit netwerk, in wisselende samenstelling, aan tot ruim 20 leden. In onze vergaderingen kwamen vele zaken aan bod. Het belangrijkste discussieonderwerp: het gebrek aan carrièremogelijkheden van de partners tijdens de uitzending. Wij allen hadden ervaren dat werk vinden -zeker buiten de EU- zo goed als onmogelijk was. Er waren juridische beperkingen, zoals het niet krijgen van een werkvergunning en het niet erkennen van diploma’s. Sponsors en potentiële werkgevers zaten niet te wachten op ‘dependent spouses’ omdat die, vaak onverwacht, vertrokken wanneer het dienstverband van hun man eindigde. Het tweede onderwerp ging over de terugkomst in eigen land. Het bleek voor velen moeilijk of zelfs onmogelijk om weer aan het werk te komen. De registratie was verlopen, de diploma’s niet meer geldig, het plekje was ingenomen en de oude collega’s hadden inmiddels promotie gemaakt. De politiek keerde het tij. Vrouwen moesten in principe voortaan zelf voor hun eigen inkomen en pensioen zorgen, leunen op ‘de kostwinner’ was niet meer vanzelfsprekend. Ook de alimentatie wetgeving werd gewijzigd. ‘Baanloze’ vrouwen werden daardoor zeer kwetsbaar, want om haar man te kunnen vergezellen had de vrouw haar eigen baan moeten opzeggen. Zij was daardoor vrijwillig werkloos. Dus geen uitkering! De algemene instelling was: ‘Als je ontslag krijgt dan kan je op compassie rekenen, maar als je zelf ontslag neemt is daar geen reden voor.’ En: ‘Buitenlandse ervaring opdoen is toch goed voor zijn carrière? Daar heb je als echtgenote toch wel wat voor over?’ Behalve Shell ontdekten andere internationale bedrijven en ontwikkelingsorganisaties ook dat de animo van getrouwde werk nemers voor uitzendingen terugliep. De gevolgen werden te groot

10


voor de vrouw, die haar eigen baan vaarwel moest zeggen om met haar man mee te gaan. Volgens een onofficiële schatting blijkt dat op dit moment ongeveer 20% van de echtgenotes daadwerkelijk problemen ondervindt met het niet (meer) hebben van een eigen baan. De overige 80% heeft daar minder moeite mee, zorg voor het gezin en hobby’s, vrijwilligerswerk en organiseren van activiteiten voor de eigen gemeenschap is voor hen ook bevredigend. De netwerkleden hadden allemaal veel waardering voor de materiële verzorging in de buitenlandse standplaatsen. Huisvesting, onderwijs, mogelijkheden voor sport en andere hobby’s waren meestal heel goed geregeld. Personeelsleden van andere bedrijven keken daar vaak jaloers naar. Maar de immateriële noden knaagden wel. Wij spraken met verschillende mensen binnen Shell en de personeelsafdeling. Onze centrale vraag: ‘Zou Shell -als invloedrijk bedrijf- niet méér kunnen doen voor de ‘carrièrevrouwen’?’ Door bijvoorbeeld informatie te verstrekken over arbeidsmogelijkheden, en/of te bemiddelen bij het verkrijgen van werkvergunningen in de landen van uitzending? Een meer actieve opstelling bij ‘career and development’? Shell had immers lokale informatie, die niet eenvoudig te verkrijgen was voordat internet bestond. Shell honoreerde onze inspanningen door ons toe te staan enkele malen in Te Werve te vergaderen. Ons netwerk heeft ongeveer drie jaar actie gevoerd om de plannen bij de Shell directie en personeelsdienst te verduidelijken. Toen in 1995 het besluit viel tot de oprichting van de stichting Outpost waar gezinsleden van uitgezonden medewerkers ook terecht kunnen met bovengenoemde vragen bleek dat, ook binnen de Shell gemeenschap, inmiddels brede steun hiervoor was. Wij konden ons Netwerk opheffen. Het archief van onze werkzaamheden, zoals verslagen van bijeenkomsten, ontmoetingen met Shell personeelsfunctionarissen en dergelijke, is voor een deel bekend bij het Expat Archive Center. Maar wij meenden dat onze acties voor recht op werk van de gehuwde vrouw ook van historische betekenis zijn. In juli 2014 hebben wij ons archief Netwerk Shell Partners (1992 - 1995) geschonken aan ATRIA, het kenniscentrum voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis, dat gevestigd is in Amsterdam. Belangstellenden kunnen het daar inzien. Na al deze jaren zijn we er trots op dat de activiteiten van ons informele netwerk nu onderdeel uitmaken van de geschiedschrijving van onze nationale vrouwenemancipatie. Sinds 1996 is Outpost een bloeiende organisatie, met onderafdelingen in bijna alle landen waar Shell vestigingen heeft. Daarover in het volgende Voeksnieuws meer! n De illustratie is door Titia Droog speciaal gemaakt voor het Netwerk Shell Partners

WEBSITE VOEKS

VOEKS.NL NIEUWE STIJL JOEKE BOOMSMA De regelmatige bezoeker van de website www.voeks.nl heeft het waarschijnlijk al opgemerkt, de home page heeft een aanpassing ondergaan. In dit artikel een beetje achtergrondinformatie en de bijdrage die de Voeksleden zelf kunnen leveren aan het verder verbeteren van de website. In 2012 ontstond de noodzaak om het ledenadministratie systeem te vervangen. Het dateerde van 2007 en was helemaal volgens eigen inzichten gemaakt, inclusief de verbinding met het Pensioenfonds en de website. Omdat ook de gebruikte Windows XP software vervangen moest worden, de computer waarop het systeem stond begon ‘kuren’ te vertonen, werd de vervanging urgent. Na het opstellen van de eisen waaraan een nieuw systeem moest voldoen en na overleg met het dagelijks bestuur is gekozen voor een oplossing waarvan de uitvoering extern, door middel van een bestaand programma, wordt geleverd. Eén van de redenen daarvoor was de mogelijkheid om de ledengegevens te gebruiken in samenhang met de website. Hiermee is de link gelegd. Door te kiezen voor een ledenadministratie systeem dat werkt op het Joomla CMS systeem, komen een aantal voorzieningen beschikbaar, die daarvoor nauwelijks realiseerbaar waren. Deze nieuwe mogelijkheden zijn samengevat onder de noemer ‘MijnVoeks’ en bestaan uit: et via het internet, op een beveiligde manier, zelf kunnen H zien welke eigen gegevens in de ledenadministratie staan opgenomen. Het delen van de eigen contact gegevens met andere Voeksleden, met een rechtstreekse koppeling naar de ledengegevens in de centrale ledenadministratie. Het zich kunnen aanmelden voor de verschillende Nieuwsbrieven van de Voeks regio’s.

De eerste twee van deze nieuwe mogelijkheden zijn intussen in gebruik. De nieuwsbrievenoptie moet nog verder worden uitgewerkt. Om gebruik te kunnen maken van de ‘MijnVoeks’ functies moet men zich eerst registreren voor een gebruikers account om daarmee in te kunnen loggen op de centrale ledenadministratie. Naast de hierboven beschreven functies is aandacht besteed aan de toegankelijkheid tot de informatie op de website en aan de integratie van de centrale site met die van de Voeks regio’s. Een van de voorwaarden voor die integratie was dat het centrale deel ook door de regio’s bewerkt moet kunnen worden. Mede daarom is gekozen voor het veelgebruikte Joomla CMS systeem. De integratie van de regio websites in de centrale kan zowel volledig zijn, als gedeeltelijk, waarbij dan, als een regio de eigen website in stand houdt, voor bepaalde gedeelten naar de centrale website wordt verwezen, en omgekeerd. Eén van de uitbreidingen op de centrale site is een ‘Agenda’, waarin alle evenementen en activiteiten van de regio’s worden bijeengebracht. Daarnaast is er veel aandacht besteed aan de wijze waarop informatie kan worden gevonden. We zijn overigens nog niet klaar. In de komende periode zal nog worden gekeken naar meer mogelijkheden voor digitale interactie met de leden, waar wenselijk. Wat kunt u als Voekslid bijdragen? Omdat Voeks in de toekomst, naast het bestaande Voeksnieuws, meer gebruik zal gaan maken van digitale communicatie is het van belang dat de emailadressen in de centrale ledenadministratie bekend zijn. Dit artikel is derhalve een oproep aan alle leden die dat nog niet hebben gedaan, om zich te registreren voor ‘MijnVoeks’ en, indien gewenst, hun contactgegevens voor andere Voeksleden zichtbaar te maken. Een en ander zal moeten leiden tot verdere verbetering van de informatievoorziening en dienstverlening. n

POST Elfstedentochtcoryfee overleden Onlangs bereikte ons het bericht dat Tinus Udding op 74 jarige leeftijd is overleden. In VN09-2013 plaatsten we in POST een artikeltje over de boeken die hij heeft geschreven. Veel mensen herinneren zich Tinus uit zijn periode bij KSLA, maar misschien meer nog als één van de schaatsers die de Elfstedentocht van 1963 uitreed. In zijn boek ‘Mijn teen voor het kruisje’, heeft hij beschreven hoe hij in deze legendarische wedstrijd als 31e eindigde, maar niet ongeschonden uit de strijd kwam. Zijn bevroren teen haalde zelfs de buitenlandse kranten Le Monde en Wall Street Journal. Verder schreef hij de roman ‘Doemnevel’ en de thriller ‘Dubbel dilemma’.


11

BOEKBESPREKING

ON THE MAP - SIMON GARFIELD TOM J.A. REIJERS, [email protected] We hebben allemaal iets met landkaarten. Zo nu en dan, met het verschijnen van navigatie instrumenten is dat minder geworden, maar helemaal verdwenen zijn kaarten nog niet. Simon Garfield houdt zich deels bezig met hoe kaarten zijn ontstaan en deels hoe ze op verschillende, soms volstrekt onverwachte, manieren gebruikt worden. Het is een fascinerend relaas in 22 hoofdstukken waarin diverse aspecten van ‘karteren’ uitgelegd en besproken worden. Er wordt een chronologisch verhaal verteld dat begint met de eerste pogingen tot karteren door Grieken, Hellenisten en Romeinen. Snel wordt dan overgesprongen op de Mappa Mundi van de middeleeuwen waarvan een exquisiet exemplaar in de kathedraal van Hereford (Engeland) hangt, die bijna werd verkocht om een lekkend dak te kunnen repareren. In de middeleeuwen was Jeruzalem het middelpunt van de aarde en zo wordt het op veel kaarten afgebeeld. Maar tegen de renaissance kreeg de wereld een voor ons herkenbaardere vorm, onder andere door plaatsing van de polen. Reizen door de Middellandse Zee van Venetianen en Genuezen die kostbare specerijen naar West-Europa voerden, maakten de Mare Nostrum accurater gekarteerd in Portolaan kaarten voor de scheepvaart. Het maken van (zee)kaarten werd overgenomen door Duitsers en bereikte een onbetwist hoogtepunt in de Lage Landen, eerst Antwerpen, daarna Amsterdam waar, door de reizen van de VOC steeds meer gegevens kwamen die een plaats op kaarten en in atlassen vonden. Mercator introduceerde projectiemethoden om de bolvormige aarde op tweedimensionale kaarten te weer te geven die tot heden nog worden gebruikt. Er wordt kort stilgestaan bij een omstreden kaart van Vikingen waarop Vinland staat. De Vikingen zijn de eigenlijke ontdekkers van de ‘Nieuwe Wereld, die zijn naam kreeg door een toeval waardoor Amerigo Vespucci meer roem kreeg dan hem toekwam. Na deze historische introductie wordt de focus meer op Groot Brittannië gericht waar detail kaarten van steden verschenen, en de landmeetkundige dienst vormen kreeg

die wegen en pelgrimsroutes karteerde. Kaarten werden gemaakt van ziekten en hun verspreiding (zoals cholera) waardoor ontdekt werd dat schoon drinkwater essentieel is. Een wat excentrieke dame bewandelde, naar eigen zeggen, 23.000 straten van Londen om die minutieus op de kaart te zetten. Deze kennis moeten taxichauffeurs nu hebben om een licentie te krijgen. De grootst gemaakte wereldbol en de grootste atlas komen aan de orde evenals de grootste kaartenmaker en de grootste dief van antieke kaarten. Wat minder lang geleden: de betekenis van satelliet navigatie wordt uitgelegd waarbij het de Nederlanders waren die het initiatief namen. Karteren van onder andere de hersenen is een van de aandachtspunten die medici heden ten dage bezig houdt. Een overweldigende hoeveelheid gegevens samengepakt in een boekje dat goed te lezen is maar waar enkele kanttekeningen bij gemaakt kunnen worden. Terloops komt een poging aan bod om schateilanden te karteren, en wordt gezegd dat verkeerd benoemde bergketens in deels onontdekt Afrika allang op de kaarten stonden. Ontdekkingsreizen naar de slechter toegankelijke delen van de aarde worden besproken voor de Zuidpool maar niet voor de Noordpool (waar overigens geen land ligt). Kort komt een reis naar de maan ter sprake en worden de ‘kanalen’ op Mars genoemd, maar de werkelijke karteringen van de laatste halve eeuw blijven onbenoemd. Evenmin wordt een woord gewijd aan de geologische oppervlakte en diepte kartering van grote delen van de aarde, wat een gebrek is. Archeologische reconstructies komen ook slechts zijdelings ter sprake. Maar ondanks deze defecten blijft het een lezenswaardig, aanbevolen boekje.

On the Map. Why the world looks the way it does. Simon Garfield, 2012. Profile Books, London. 464 pp. ISBN 9781846685101. €12,75. n

PENSIEF Chagrijnig Vlak bij waar ik woon wordt één keer per week een koffiemorgen voor ouderen gehouden. Een tiental dames, steeds dezelfde, komt iedere maandag van 10 tot 12 bij elkaar en bespreekt de rest van de straat. Toen ik hier pas woonde bezocht ik die ochtenden, maar na een tijdje kreeg ik genoeg van zowel de onderwerpen als de toon van het gesprek, het ging veel over ziektes, over de dood en over behandelende artsen. En bijna altijd in negatieve zin: die en die had dat en dat gekregen ... zo erg … en liep daardoor slecht ... of werd erg mager ... en die en die dokter had gezegd ... en dat was fout ... en die dokters van tegenwoordig zeiden maar … en deden maar. .. want vroeger ... en die ziekenhuizen van tegenwoordig ... vroeger … vroeger ... Waarom praten veel ouderen zo vaak negatief? En waarom altijd over vroeger? Het is net of ze een knop omgezet hebben en niet meer mee willen doen. De moderne tijd maakt het ons juist gemakkelijk om mee te blijven denken. De televisie brengt ons alle nieuws, via het internet kunnen we communiceren …

12


Waarom afhaken en rondwentelen in narigheid? Het is voor mij een raadsel waarom iemand zichzelf dat aandoet. Eén van de dames verduidelijkte het laatst, ongewild: ik vertelde iets over een website. Vrijwel onmiddellijk en dwars door mijn verhaal heen, begon ze te kankeren over ‘die stomme computer’. Om over te gaan op het feit dat ze langer moest lopen omdat de apotheek ging verhuizen. Daarna ging ze mopperen op ‘al die pillen die ze moest slikken, ze haatte dat’. Dit past volkomen in het plaatje dat ik van chagrijnige oude mensen heb. Toch ben ik haar, ondanks mijn ergernis, dankbaar, want ik heb ervan geleerd dat de buitenwereld klein wordt zodra je toestaat dat dingen bedreigend zijn. Dan mis je nieuwe frisse ideeën, en je gaat die mensen ontlopen die dingen ondernemen om juist niet alleen maar over vroeger te hoeven praten, misschien ga je ze zelfs eng vinden. Niet mijn pakkie-an. Ik ben ook gepensioneerd, maar voor mij gaat de wereld door. Mijn voornemen is om nooit chagrijnig te worden. MVB n

GEOLOGISCH GEZIEN

CATASTROFALE ZWAARTEKRACHT TOM J.A. REIJERS, [email protected] In 2014, op 26 maart en 2 mei, werden we opgeschrikt door landverschuivingen in de staat Washington (USA) ongeveer 80 km ten oosten van Seattle (ca. 200 slachtoffers) en bij het dorpje Ab Bank in de provincie Badakshan, Noord Afghanistan (ca. 3000 slachtoffers). Serieus genoeg om er geologisch iets meer over te willen weten. Landverschuivingen worden deels veroorzaakt door verweringsprocessen. Door afwisselend verwarming en bevriezing van gesteenten en door het botsen, stoten en afschaven van steenblokken in transport, vormt zich gesteentepuin. Scheikundige en biologische inwerking daarop maakt van het grove puin een ‘losse bodem’, ook op hellingen. Onder invloed van de zwaartekracht kan een bodem gaan schuiven. Helemaal als hij doorweekt is na heftige regen, wat in Afghanistan en het zwaar beboste gebied van Washington het geval was. Uit de dikke ongelaagde pakken löss werd door de zwaartekracht een ‘schep’ weggenomen die afgleed. Ook in Europa zijn voorbeelden van puinwaaiers, zowel op land als op de zeebodem. Soms veroorzaken ook die catastrofes. Voorbeeld is de grote landverschuiving van 1893 bij Verdal, Noorwegen, waarbij 55 miljoen kubieke meter zand en klei verschoof met een snelheid van 70-80 km/u. De grond verspreidde zich over 8 km2. Tientallen huizen werden verwoest en 250 personen werden dakloos. Eerder, tijdens de zogenaamde ‘kleine ijstijd’ tussen 1650-1750, was er in dat land aanzienlijke schade door landverschuivingen. Op 12 december 1743 waren in de omgeving van Tungøen verschillende, na zware regenval, waarbij zo’n 130 boerderijen verwoest werden. Gelukkig zijn er ook landschappelijk mooie en interessante puinwaaiers in Europa. Zoals de enorme puinwaaier van Lannemazan (Franse centrale Pyreneeën) die de gebieden Bearn en Gascogne grotendeels bedekt en in het westen grenst aan Les Landes en in het oosten aan de Provence. Tussen de keien en steenblokken is grond waarop schapen grazen. Seizoensgebonden trekken die van hogere naar lagere gebieden (transhumance). Op grote puinwaaiers vormen zich afwateringsgeulen die vaak bijeen komen in vlechtende rivieren. Zoals de rivier de Garonne ten noorden van de puinwaaier van Lannemazan. Andere geologische pakketten gesteenten, gevormd door stromend water en zwaartekracht, zijn delta’s en diep-mariene puinwaaiers. De verbinding tussen de puinwaaiers op land en die gesteentepakketten wordt gevormd door rivieren, bronwater of smeltwater, van hoog uit de bergen. Die nemen een deel van het

puin mee en zeven het onderweg, van de bron naar de afzetting, in fijnere fracties. Jaarlijks transporteren rivieren wereldwijd ongeveer 17.295 x 106 ton sediment naar zee; 13.695 x 106 ton is vast én in suspensie en 3600x 106 ton is opgelost materiaal. Uit dit materiaal ontstaan zandbanken in de stroomloop van de rivier, bijvoorbeeld in de Garonne en de Loire. Bij het bereiken van de zee neemt de stroomsnelheid af. Het meegevoerde sediment zakt naar de bodem en vormt ondieptes vóór een riviermonding. Als dat proces lang doorgaat ontstaat een sediment ‘uitstulping’ of een ‘delta’. Herodotus beschreef 400 jr. voor Christus als eerste de delta van de Nijl, die hij in vorm vergeleek met de Grieks letter delta (Δ). Uitgestrekte delta’s vormen vaak moerassen. Zoals in de Niger delta, maar ook in de delta van Rijn en Maas in Nederland (de veengebieden). Die moerassen worden doorsneden door een wijdvertakt stelsel van afwaterende rivieren of een stelsel van uit de zee binnendringende kreken. De vorm van de delta wordt bepaald door de balans tussen de rivieren de zeeprocessen, zowel de Niger delta als de Rijn, Maas, delta worden gekenmerkt door de dominantie van zee en getijden. Zandbanken zoals de ‘Breeveertien’ kwamen tijdelijk droog te liggen toen de zee in ijstijden een lager niveau had. Ze verstoven en vormden een duinen kust. Iets vergelijkbaars deed zich voor bij de Garonne met de duinen van Les Landes. Maar een evenwicht op aarde wordt nooit bereikt. De aarde is immers niet statisch. Hij is dynamisch, zodat er steeds weer reliëf wordt gevormd dat erodeert en de beschreven processen in stand houdt. Naar zee vervoerde sedimenten kunnen ook worden ‘verspoeld’ tot aan waar de continentale vlakte overgaat in de continentale helling. Daar kan zich een instabiele situatie vormen zoals voor de monding van de Gironde in de Golf van Biscaye en in de zee rondom Noorwegen, na het zich terugtrekken van de bedekkende ijskap. Dan is een kleine gebeurtenis zoals diep reikende stormgolven of een lichte aardbeving voldoende om de instabiele hoop los sediment in beweging te zetten. Er ontstaat een troebel mengsel van water en sediment, zwaarder dan het omringende heldere water. Door de zwaartekracht wordt dat mengsel naar grotere diepten van de oceanen gebracht waar het bezinkt, in grote onderzeese puinwaaiers, samengesteld uit dun gelaagde zandsteen, afgewisseld met kleisteen lagen, dus afwisselend hoge


13

GEOLOGISCH GEZIEN

en lage transport energie. Zulke lagen worden turbidiet genoemd, troebelingstroom afzettingen. Door exploratie naar olie en gas rondom Noorwegen en vooral door onderzoekingen van het Orme Langen gasveld zijn de laatste tien jaar aanwijzingen gevonden van een aantal sub-recente catastrofale onderzeese verplaatsingen die tsunami’s veroorzaakten in omringende kustgebieden. Vermoedelijk stortte zo’n 290 km in, van de rand van de continentale vlakte. Het volume van het verplaatste gesteente is ongeveer 3500 kubieke km. Dat is het volume van IJsland tot een diepte van 34 meter. Koolstof dateringen van plantenmateriaal, door de tsunami’s verspoeld, bij Montrose Bay en de Firt of Forth (Schotland), geven een ouderdom van ongeveer 6225-6170 voor Christus. Omstreeks die tijd, en deels hierdoor misschien, scheurde de landbrug door die Groot Brittannië verbond met het continent. De latere Noordzee, ook wel eens ‘Doggerland’ genoemd, had een kust van lagunen, moerassen en kleivlakten zoals nu de Waddenzee. Het was een goed jachtge-

bied voor de Mesolithische mens, zoals sporen tonen. Grote delen ervan moeten door de tsunami’s zijn overspoeld. Gedetailleerd verder onderzoek naar de gevolgen van de ontwikkeling van het Ormen Lange gasveld laat zien, dat het risico op een nieuwe verschuiving klein is. Zou dat toch gebeuren, dan verwoest een tsunami de kusten van de Noordzee en de Noorse Zee. We hebben een lange wandeling gemaakt van de recente gebeurtenissen in Afghanistan en Washington in relatie met ons ogenschijnlijk ‘rustige leven’ in Europa. Maar geologische gezien kan bij die ogenschijnlijke rust een vraagteken worden geplaatst. Literatuur: The making of a Land - Geology of Norway, Ramberg, I.B. et al (editors), Het Noorse Geologische Genootschap, 2008. Landschappen voor reizigers (HOVO cursus syllabus), Reijers T. J. A. 2009. Introductie in de geologie 2: Stenen kunnen spreken, Stratigrafie en Structuren. (HOVO cursus syllabus), Reijers, T. J. A. 2010. n

BRIDGE

GRÉ EN OSCAR FRANSE, [email protected]

Aangezien Henk Mentink is gestopt met zijn bridgerubriek, is de redactie op zoek gegaan naar een vervanger. Die lag niet voor het oprapen. Of eigenlijk juist wel, want toen het onderwerp in de redactievergadering ter sprake kwam, stak Oscar zijn vinger op en zei: ‘Mijn vrouw en ik zullen een poging doen’. Niet lang daarna meldde Rinus Vlugter zich als eventueel opvolger. Rinus is een trouwe lezer van de rubriek en kent Henk nog uit de jaren 60, toen ze beiden lid waren van de Shell bridge club Te Werve. Het bridgespel is Rinus als 10-jarige met de paplepel

14


ingegoten. Hij beoefent de sport inmiddels bijna 70 jaar, maar voelt zich er nog steeds niet te oud voor. Wapenfeiten van Rinus uit het verleden zijn o.a. twee hoge klasseringen in het Shell wereld bridge toernooi (samen met zijn vrouw), één maal tweede van Nederland en zelfs één maal tweede van de wereld en tevens eerste van Nederland. Zijn huidige activiteiten zijn: voorzitter van de bridge club De Hilver te Hilvarenbeek en verwoed lid van Berry Westra’s Internetclub (BIC), waar hij momenteel in de hoogste afdeling speelt. Voorwaar een CV waar we niet omheen kunnen en we verwelkomen hierbij Rinus dan ook als de opvolger van Henk. Deze keer nog geen bijdrage van Rinus, maar een spel van Gré en Oscar. Gré zat noord en Oscar zuid. n

HOEZO GERANIUMS?

SHANTYKOOR EH Shantykoor Overstag uit Vlaardingen bestaat inmiddels zeventien jaar en is voortgekomen uit het vroegere mannenkoor van Shell Pernis. Voor een groot deel bestaat de groep uit gepensioneerde Shell Pernis medewerkers, waarvan een aantal de 80 jarige leeftijd reeds gepasseerd zijn. Naast de gezellige repetities verzorgen ze optredens in verzorgingshuizen en bij nautische evenementen in het Rijnmond gebied. Shantykoor Overstag heeft op korte termijn behoefte aan nieuwe zangers waarbij hun voorkeur uitgaat naar Shell gepensioneerden. Een ‘shanty’ is een lied dat vroeger, zo rond 1870, aan boord van grote zeilschepen (met name op Frans-Canadese schepen) werd gezongen als arbeidslied. De oorsprong van het woord ‘shanty’ is niet duidelijk. Het wordt vaak in verband gebracht met de ‘slave shanty’ ofwel slavenhut, de liederen die gezongen werden door de slaven op de plantages als voorloper van die op de zeilvaart. Ook wordt het woord ‘shanty’ gezien als een verbastering van het Franse woord ‘chant’, dat ‘lied’ betekent. Er zijn verschillende soorten shanty’s, afhankelijk van het werk dat moest worden gedaan aan boord van een schip. We kennen de ballast-liedjes bij het verplaatsen van de ballast aan boord, de pomp-liedjes voor het geval het schip water maakte en de gangspil-liedjes om het ritme erin te houden bij het binnenhalen van het anker. De Shantyman zong de coupletten voor en de bemanning zong het refrein. Zo’n voorzanger was onbetaalbaar, want hij kreeg het voor elkaar om alle matrozen tegelijkertijd in beweging te zetten. Onder shanty’s vallen ook liederen die werden gezongen in de beperkte vrije tijd aan boord. Deze liederen verhalen vaak van verre oorden. Hierbij zijn veelvuldig vrouwen het onderwerp, in de havensteden en verre landen. En uiteraard de liefde. De vrijetijdsliederen werden ook wel forebitters of forecastle songs genoemd. Forebitters werden zittend op een bolder gezongen. Shanty wordt ook gezien als een protestlied, een reactie op slechte werkomstandigheden en/of de tirannie van de kapitein, stuurlieden en bootsman.

Curaçao Reünie- 2015 Het organisatie comité van de Curaçao Reünie - 2015 meldt dat vanaf heden de voormalige werknemers (en hun partners) van Shell Curaçao N.V., COT, CSM, SNAV, etc. zich kunnen aanmelden voor de reünie op zaterdag 6 juni 2015, gehouden in het WOK Restaurant in het Westbroekpark te Scheveningen. De kosten, inclusief drankjes, bedragen €40 per persoon. U kunt zich opgeven via email naar [email protected] of per brief aan Jos Theunissen, Kwikstaartlaan 37, 2261EN Leidschendam. U dient het volgende te vermelden: naam, adres, woonplaats, aantal personen, email adres en/of telefoonnummer.

Een shantykoor bestaat in principe alleen uit de stem van mannen (als je denkt dat je niet zo goed kunt zingen, bedenk dan dat de mensen op de zeilschepen dat ook niet konden), maar voor de begeleiding kunnen vrouwen ook meedoen. Het repertoire bestaat hoofdzakelijk uit shanty’s en kan aangevuld worden met zeemans liederen of lokale liederen verwant aan zee, haven of visserij. Smartlappen behoren er niet toe. Gelieerd aan shantykoren zijn de z.g. viswijvenkoren, zij bezingen de historie van de zeevisserij vanuit het thuisperspectief. Op shanty-festivals zijn zij vaak een aanvulling op het shanty-repertoire. Shantykoor Overstag repeteert op donderdagavond van 19.45 tot 22.00 uur in de Marnixflat gelegen aan de Marnixlaan in Vlaardingen-West. Heb je interesse of wil je meer weten over het zingen bij Overstag, neem dan contact op met het secretariaat, tel, 010-4349721, mobiel, 06-20600687 of website www.shantykoor-overstag.nl. n

Hoezo geraniums? Hebt u een hobby of bezigheid, waar een leuk verhaal over te vertellen valt? Dan is deze rubriek uw kans. De redactie wacht met belangstelling op uw inzending (max. 700 woorden), bij voorkeur met een paar foto’s!

POST Het verschuldigde bedrag graag overmaken op bankrekening NL75 INGB 0004482204 t.n.v. J. Theunissen, onder vermelding “Curaçao Reünie 2015”. Pas na betaling is uw aanmelding definitief. Wij verzoeken u om een snelle reactie i.v.m. het reserveren van de ruimte in het restaurant. Omdat deze waarschijnlijk de laatste Curaçao reünie zal zijn en verzoeken wij iedereen om dit bericht te door te geven, juist aan diegenen waarvan u het vermoeden hebt dat zij de berichtgeving in het Voeksnieuws mogelijk gemist zouden kunnen hebben. n


15

REGIONIEUWS

Regioactiviteiten 04 feb Wandelen Twente 05 feb Wandelen Rijnmond 10 feb Diapresentatie Noorwegen Apeldoorn 10 feb Dinerclub Apeldoorn 10 feb Reg. Ledenvergadering Het Sticht 12 feb Reg. Ledenvergadering Amsterdam 18 feb Reg. Ledenvergadering Het Noorden 18 feb Bowlen Twente 19 feb Lezing Cretio Den Haag 25 feb Reg. Ledenvergadering Haarlem/Alkmaar 25 feb Dinerclub Leiden 03 mrt Reg. Ledenvergadering Rijnmond 05 mrt Bezoek Naturalis Leiden 10 mrt Reg. Ledenvergadering Apeldoorn 10 mrt Lezing Energiescenario’s Het Sticht 10 mrt Reg. Ledenvergadering Arnhem 18 mrt Reg. Ledenvergadering Den Haag 18 mrt Reg. Ledenvergadering Twente 25 mrt Bustocht Amsterdam

zeker niet degenen die met het openbaar vervoer komen. Dan alsnog op weg naar de bus. Die stond er inmiddels zonder chauffeur! Het was even zoeken naar deze meneer, maar uiteindelijk konden we vertrekken naar de lichtjes van Amsterdam-Noord, Landsmeer en Den Ilp. Onderweg een verdwaalde man opgepikt die goed op de hoogte was van het gebied en de ene na de andere anekdote kon vertellen. Hilariteit alom. In Purmerend werden we welkom geheten door de leden die rechtstreeks naar het restaurant waren gekomen. Nu was het tijd om te gaan genieten van een heerlijk driegangenmenu in een mooie kerstentourage.

Laatste nieuws en uitgebreide informatie is te vinden op de regiowebsites!

Amsterdam Website Secretariaat

Bankrekening Welzijnswerk ZKA-consulent Activiteiten

www.voeksamsterdam.nl Wilma Whincup, Parelmoervlinder 1, 1113 KV Diemen, tel. 020-6959502, [email protected] NL51 ABNA 0431 2585 38 t.n.v. Voeks te Zunderdorp Wilma Zwaag, tel. 036-5328077, [email protected] Frits Terweij, tel. 036-5319749, [email protected] Trijntje Visser, tel. 0299-601940, [email protected]

Regionale ledenvergadering Het bestuur nodigt haar leden uit om op donderdag 12 februari, aanvang 10.30 uur, de jaarlijkse ledenvergadering bij te wonen in het Geertruidahuis, Dr. M.L. Kingstraat 2c, 1121CP Landsmeer. Agendapunten: opening, notulen, jaarverslagen, verkiezing voorzitter, bijdrage uit het hoofdbestuur en sluiting rond 12.30 uur. Nico Beek heeft zich kandidaat gesteld voor de functie van voorzitter. Heeft u ook interesse in het vervullen van deze functie, geeft u zich dan zo snel mogelijk op bij het secretariaat. De stukken voor de vergadering kunnen vanaf ca. twee weken vóór de vergadering worden opgevraagd bij de secretaris. De stukken worden eveneens naar de ons bekende e-mail adressen gestuurd. Op onze website (zie colofon) kunt u de nodige informatie en de routebeschrijving vinden. We hopen ook dit jaar op een grote opkomst.

Terugblik lichtjestocht en kerstdiner Een avond met onverwachtse wendingen. Wat doe je als de busmaatschappij een uur vóór vertrek laat weten dat er een dubbele boeking is. Men kan één uur later dan afgesproken aanwezig zijn bij het opstappunt. Rustig blijven en een beetje creatief zijn. Een aantal telefoontjes verder en iedereen zit gezellig bij de Roosjes, die zo vriendelijk waren hun huis open te stellen. We kunnen de mensen immers niet ‘n uur laten staan op een parkeerplaats en

16


Apeldoorn Website Secretariaat

www.voeks-apeldoorn.nl B.N. de Moel, Kappeyne v.d. Coppellolaan 163, 3818 KV Amersfoort, tel. 033-2856155, [email protected] Bankrekening NL08 INGB 0003 6259 30 t.n.v. Voeks te Apeldoorn Welzijnswerk Mw. L.M.J. Hupkens-Jorna, tel. 055-5064498, [email protected] ZKA-consulent J. Hamer, tel. 0341-417178, [email protected] Activiteiten Mw. M.A. Müller-van der Burg, tel. 06-10765808, [email protected]

Reis naar de Noordkaap In het vorige Voeksnieuws werd voor dinsdag 10 februari een lezing over de ondergang van de Batavia aangekondigd. Deze lezing kan helaas op dit moment niet doorgaan en houdt u dus van ons tegoed. Hiervoor in de plaats komt, ook op dinsdag 10 februari om 14.00 uur, de heer Heij naar de Rank te Vaassen om ons aan de hand van dia’s verslag te doen over een prachtige reis door Noorwegen naar de Noordkaap. De reis begint in Duitsland met een oversteek naar Helsinki en gaat vandaar per autotrein naar de poolcirkel. Dan met de auto door Lapland naar de Noordkaap, waar uiteraard van de middernachtzon wordt genoten. De reis wordt in zuidelijke richting vervolgd via Hammerfest en Tromso naar de fascinerende eilandengroep de Lofoten, die ook ten tijde van de Vikingen reeds bewoond was. In het fjordengebied maken we kennis met de ontstaansgeschiedenis van de fjorden, die het visitekaartje van Noorwegen vormen. Door het hooggebergte Jotumheimen gaat de reis richting Oslo. Deze mooie en lange tocht eindigt met de oversteek over het Skagerak en het Kattegat naar Kiel. Na afloop van de lezing is er een diner met de dinerclub.

REGIONIEUWS

Regionale Ledenvergadering Onze regionale ledenvergadering zal dit jaar op dinsdag 10 maart plaatsvinden in De Keet van Heerde. Na de vergadering is er een gezamenlijke lunch en om 14.00 uur zal de heer A. van Haren een lezing geven met de titel “Vermist in Borneo”. Meer details in het volgende Voeksnieuws.

Arnhem Website Secretariaat

www.voeksarnhem.nl W. van Seters, Schependomlaan 14, 6542 RM Nijmegen, tel. 024-3770765, [email protected] Bankrekening NL81 INGB 0001 0219 12 t.n.v. Voeks regio Arnhem, Elst Welzijnswerk J. Startman, tel. 0316-264256, [email protected] ZKA-consulent T. van Seters, tel. 024-3770765, [email protected] Activiteiten Mw. T. Müller-Evers, tel.026-3643663, [email protected]

Let op! De tweede dinsdag in februari is er dit jaar geen bijeenkomst.

Regionale Ledenvergadering De regionale ledenvergadering wordt gehouden op dinsdag 10 maart, aanvang 15.00 uur, in Herenboerderij de Hucht, Stationsstraat 24, Elst. De agenda voor deze vergadering is als volgt: opening, notulen 2014, jaarverslagen 2014, kascommissie en decharge penningmeester, programma 2015 en sluiting. De jaarverslagen kunnen van te voren schriftelijk bij de secretaris (zie colofon) worden aangevraagd. Deze zullen elektronisch verstuurd worden. Gaarne uw e-mailadres opgeven bij de aanvraag hiervan. Na afloop van de vergadering gaan we samen iets drinken. Voor degene die dat wil volgt daarna een gezamenlijk driegangen diner. Wilt u aan het diner deelnemen dan dient u € 27,50 p.p. over te maken op de rekening van de penningmeester (zie colofon). Wilt u bij uw betaling vermelden of u vis of vlees als hoofdgerecht wilt. Wij hopen wederom op een grote opkomst.

Bowlen Er wordt door een aantal Voeksleden elke maand gebowld in Arnhem-Noord aan de Schelmseweg (tel. 026-3529550). Nadere inlichtingen bij de heer P. Krahmer, tel. 0317-357309 (bij verhindering graag ’s ochtends afbellen). Speeltijd is van 10.00 tot 12.00 uur. De data zijn: 3 en 17 febr., 3, 17 en 31 mrt., 14 en 26 apr., 12 mei.

Terugblik kerstdiner Er waren 28 Voeksleden aanwezig bij dit kerstdiner in De Hucht. De sfeer was uitermate gezellig en er werd volop genoten van alle heerlijkheden. Vol enthousiasme en dankbaarheid aan de organisatie ging ieder rond 21.30 uur weer huiswaarts.

Den Haag Website Secretariaat

www.voeks-regio-denhaag.nl A.W.J. de Groen, Gen.Eisenhowerplein 186, 2284XW, Rijswijk-ZH, tel. 070-3943918, [email protected] Bankrekening NL74 INGB 0003 4916 58 t.n.v. Voeks te Den Haag Welzijnswerk M. Meiland, tel. 06-52447880, [email protected] ZKA-consulent F.M. van der Veen, tel. 070-3687168, [email protected] Activiteiten Vacant

Regionale Ledenvergadering Het bestuur nodigt u uit om deel te nemen aan de regionale ledenvergadering op woensdag 18 maart om 10.30 uur in de benedenzaal van Paviljoen Te Werve, Huys de Wervelaan 110, 2283 TB Rijswijk. Zie voor agenda en verdere informatie het volgende Voeksnieuws.

Lezing Cretio Op donderdagmiddag 19 februari om 14.00 uur zal mevrouw Monique Gelderblom, partner van Cretio, voor ons in Klein Te Werve te Rijswijk een lezing geven over ‘Nalatenschap en wat daar zoal bij komt kijken’. De ervaring leert helaas dat we aan dit bijzondere onderwerp, waarmee we allemaal te maken krijgen, nauwelijks voldoende aandacht schenken, waardoor we nabestaanden onnodig veel extra problemen geven. Spreekster heeft om die reden het zgn. LevensDossier ontwikkeld: een hulpmiddel waarmee allerhande praktische zaken die op de lezing ter sprake zullen komen, overzichtelijk en veilig in kaart kunnen worden gebracht, en dat tevens nog volop ruimte biedt voor tussentijdse aanpassingen. Uiteraard is er na afloop voldoende ruimte voor het stellen van vragen. Toegang vrij, Te Werveleden ook welkom.

Media-Computerclub De clubbijeenkomsten vinden elke 2e donderdag van de maand plaats in het paviljoen ‘Te Werve’ in Rijswijk (aanvang 13.30 uur). In de wintermaanden organiseren we een extra middag op donderdag 26 februari. Iedereen is van harte welkom om kennis te maken met onze clubactiviteiten. Contact: [email protected]


17

REGIONIEUWS

Leiden Website Secretariaat

www.voeks-leiden.nl L.A. Bijl, ’t Lange Rack 9, 2162XX Lisse, tel. 0252-418296, [email protected] Bankrekening NL52 ABNA 0426 3009 47 t.n.v. Voeks te Leiderdorp Welzijnswerk Mw. L. de Graaf-Wijsman, tel. 0252-216139, [email protected] ZKA-consulent P. Zipp, tel. 071-4025138, [email protected] Activiteiten R. Le Grand, tel. 06-44239515, [email protected]

kerstdrive Te Werve 16 december

Haarlem/Alkmaar Website Secretariaat

www.voekshaarlemalkmaar.nl W.J. van Beest, Madelievenlaan 19, 2111 ZJ Aerdenhout, tel. 023-5245855, [email protected] [email protected] Bankrekening NL63 ABNA 0561 5013 86 t.n.v. Voeks Haarlem-Alkmaar te Heemstede Welzijnswerk Mevr. A.J.C. Spindlegger, tel. 072-5710927, [email protected] ZKA-consulent M. Visser, tel. 072-5124545, [email protected] Activiteiten P. Versluis, tel. 06-28154190, [email protected]

Regionale ledenvergadering Het bestuur van de regio Haarlem/Alkmaar nodigt u uit voor de regionale ledenvergadering op woensdag 25 februari met aansluitend een lunch en een lezing van regio lid Malcolm McEwan over de laatste jaren van de Q’ing dynastie. De vergadering vindt plaats in restaurant Johanna’s Hof aan de Zeeweg te Castricum aan Zee (bij het bezoekers centrum de Hoep, tel. 0251-652486) en begint om 10.30 uur, lunch en lezing van 13.00 tot ongeveer 16.00 uur. Indien u gebruik wilt maken van de lunch, dan dient u vóór 10 februari het verschuldigde bedrag (€ 15 voor leden en € 20 voor introducés) over te maken op de rekening van de penningmeester (zie colofon). Aan het bijwonen van de RLV en/of lezing zijn geen kosten verbonden. Als u wilt carpoolen, laat het de secretaris of de commissaris activiteiten even weten, zij zullen dan regelen dat u mee kunt rijden. Het regiobestuur doet een beroep op de leden om betrokkenheid met Voeks te tonen door het bijwonen van de RLV.

Terugblik Kerstdiner Op zaterdag 20 december heeft het jaarlijkse Kerstdiner plaatsgevonden in de Johanna’s Hof te Castricum. Dertig mensen kwamen in het restaurant samen om er een gezellig diner van te maken. De uitstekend verzorgde maaltijd werd omlijst door muziek, ten gehore gebracht door keyboardmaster Geert Pranger, met steun van goed-bij-stem zijnde leden. Ook enkele gedichten, voorgedragen door Marius Bello en Piet Versluis vonden waardering. De animo voor dit evenement viel, net als vorig jaar, wat tegen. Het bestuur heeft de indruk dat dit ten dele komt door de activiteiten van de NAM ontspanningsvereniging in deze periode. Dat was dit jaar een bus trip naar de kerstmarkt in De Rijp met aansluitend een diner voor een prijsknaller, waar de Voeksregio niet mee kan concurreren. Het regiobestuur zoekt naar een “modus vivendi” met NAM-OSV.

18


Regionale Ledenvergadering Deze editie van Voeksnieuws valt bij u op de mat daags vóór de regionale ledenvergadering op woensdag 28 januari in de Kapelzaal van het Dorpscentrum in Oegstgeest. U bent welkom vanaf 13.30 uur, de vergadering begint om 14.00 uur. We nemen o.a. afscheid van Simon v.d. Broek, die negen jaar regiovoorzitter is geweest, en verwelkomen zijn opvolger Ton Sluman. Na het formele deel van de vergadering is er een drankje en volgt om 16.00 uur een interessante lezing door Shell collega Ewald Breunesse over zijn werkterrein ‘Energietransitie en scenario’s’.

Dinerclub Woensdag 25 februari gaan we naar ‘Upstairs’. Dat is de bovenetage van “de Gouden Leeuw” (lift aanwezig), Veurseweg 180, 2252AG Voorschoten. Welkom vanaf 18.00 uur, aan tafel 18.30 uur. Voor een ontvangst met een glas Prosecco, amuses, een driegangenmenu met huiswijn of frisdrank en ter afsluiting koffie met friandises betalen leden € 42 en introducees € 52. Uw gastheer is Fred Geiger, tel. 071-5174184. Aanmelden door betaling aan de penningmeester (zie colofon) met vermelding van ‘diner februari’.

Rondleiding Naturalis Heeft u zich al aangemeld voor onze excursie naar Naturalis op donderdag 5 maart? Als u mee wilt, informeer dan snel bij Robert Le Grand (zie colofon) of er nog plaats is! Zie de vorige editie van Voeksnieuws.

REGIONIEUWS

Gemeenlandshuis Voor 9 april a.s. stond op het programma een rondleiding in het Gemeenlandshuis van Hoogheemraadschap Rijnmond, maar helaas worden dergelijke rondleidingen niet meer gehouden.

op de bankrekening van onze penningmeester (zie colofon) o.v.v. ‘Zondagmorgenconcert’. Bij annulering uwerzijds binnen tien dagen vóór de concertdatum vindt in principe géén teruggave plaats, dat ter beoordeling van het regiobestuur.

Waterleidingduinen Amsterdam

Wijn- en Spijs proeverij

Als alternatief voor het Gemeenlandshuis gaan we nu proberen om een rondrit met een soort huifkar te organiseren door het gebied van de waterleidingduinen van Amsterdam. In dit gebied lopen verschillende dieren vrij rond en helpen zo de natuur een handje om in stand te blijven. In het volgende nummer van Voeksnieuws zullen we u over mogelijkheden en prijzen informeren.

Op woensdag 22 april, vanaf 14.00 uur, verzorgd de Kaaswaag uit Assen een Wijn- en Spijs proeverij in zalencentrum Van Veen Witterhaar 14, 9405 VK te Assen (Witten). U wordt ontvangen met een kopje koffie/ thee. De proeverij bestaat uit het proeven van cider, rosé, witte- en rode wijn en port, dit alles voorzien van bijpassende hapjes. Na afloop is er voor de ‘liefhebbers’ nog een kop soep en een broodje. Alleen bij Wim Huizing (zie colofon) kunt u zich vóór 30 maart opgeven. Na bevestiging deelname kunt u uw eigen bijdrage, € 25 p.p., overmaken op de bankrekening van onze penningmeester (zie colofon) o.v.v. ‘Wijn- en Spijsproeverij’. Teruggave bij annulering binnen tien dagen vóór de proeverij is ter beoordeling van het regiobestuur.

Het Noorden Website Secretariaat

www.voekshetnoorden.nl Mw. G. van Rossum, Norbruislaan 5, 7761CG Schoonebeek, tel. 0524-532162, [email protected] Bankrekening NL36 RABO 0131 7956 35 t.n.v. Voeks regio Het Noorden te Borger Welzijnswerk Mw. M.J. van Os, [email protected] ZKA-consulent Ton Vas, tel. 0592-346208, [email protected] Activiteiten Wim Huizing, tel. 0592-310932, [email protected]

Dagtocht Texel Om in uw agenda te noteren: dagtocht Texel, dinsdag 19 mei

Rijnmond Regionale Ledenvergadering Zoals uitgebreid in het vorige Voeksnieuws vermeld, nodigt het bestuur haar leden/partners uit om op woensdag 18 februari de jaarlijkse ledenvergadering bij te wonen in de gehoorzaal van de NAM in Assen. Aanvang 14.00 uur. Eventuele kandidaten voor de functie penningmeester dienen zich uiterlijk veertien dagen voor de regionale ledenvergadering schriftelijk te melden bij de secretaris. De aanmelding dient ondersteund te worden door tenminste tien handtekeningen van stemgerechtigde leden. Na de pauze zal de heer Hans van Heijningen een interessante lezing houden met als titel ‘NAM’s Business’. De middag wordt afgesloten met een drankje en een hapje. I.v.m. de catering en verdere organisatie wordt u verzocht zich per e-mail of telefonisch aan te melden bij Gé van Rossum (zie colofon). Na aanmelding worden de notulen van de RLV 2014 digitaal of per post aan u toegezonden. Deze zijn ook gepubliceerd op onze website. Om te parkeren volgt u de aanwijzingsborden ‘Voeks’. Bij de ingang van het kantoor wordt uw naam uit veiligheidsoverwegingen geregistreerd.

Zondagmorgenconcert Op zondag 15 maart wordt er een zondagmorgenconcert georganiseerd in de ‘Pannenkoekenboerderij ’t Maotie’ aan de Kerkstraat 2c in Gasselte (tel. 0599-564746). Het concert begint om 10.30 uur en wordt gegeven door acht enthousiaste zangers: het dubbel-mannenkwartet ‘Dubbel Vier’. In de noordelijke provincies geen onbekenden. Het programma zal bestaan uit licht klassieke- en nostalgische muziek, van Bach tot Beatles. Tijdens het concert staat de koffie (met gebak) in kraantjespotten op tafel. Na de pauze krijgt u een consumptie met een hapje. Na afloop staat er voor de Voeksleden in een aparte zaal een Drentse koffietafel klaar. Voor het reserveren van plaatsen is opgave vóór 1 maart noodzakelijk bij Wim Huizing (zie colofon). Na bevestiging deelname kunt u uw eigen bijdrage, € 22 p.p., overmaken

Website Secretariaat

www.voeksrijnmond.nl W.A. Meijnen, Terborchdreef 10, 3262 NB Oud- Beijerland, tel. 0186-615905, [email protected] Bankrekening NL90 INGB 0000 3201 49 t.n.v. Voeks regio Rotterdam te Hellevoetsluis Welzijnswerk Mw. H.E. Doorneveld-Letterman, tel. 078-6762010, [email protected] ZKA-consulent Mw. W.A. Vogelaar, tel. 0186-617760, [email protected] Activiteiten Mw. G. Burger-Volker, tel. 078-6733993, [email protected] P. Groen, tel. 06-46717731, [email protected]

2015. Nadere mededelingen volgen. Vacature secretaris Per 1 maart 2015 stelt onze huidige secretaris Wim Meijnen, na een periode van drie jaar, zijn functie ter beschikking en ontstaat er een vacature in het dagelijks bestuur van Voeksregio Rijnmond. Mocht u een rol willen spelen in het (regio) bestuur en interesse hebben in deze functie, dan verzoeken wij u, graag via e-mail, contact op te nemen met het secretariaat (zie colofon). Bij vragen over de inhoud van de functie zal onze huidige secretaris u graag inlichten.

Regionale Ledenvergadering Dinsdag 3 maart houdt de regio Rijnmond haar jaarlijkse ledenvergadering. We heten u van harte welkom vanaf 10.00 uur met een kopje koffie. Om 10.30 uur volgt de vergadering die tot ongeveer 12.15 uur zal duren. Na het gebruikelijke borrel uurtje en de lunch zal om 13.30 uur Mw. Monique Gelderblom een lezing geven over de afwikkeling van de nalatenschap bij overlijden. Wij hopen dat u onze regionale ledenvergadering zult bijwonen.


19

REGIONIEUWS

Wandelen in Pernis Na de winterstop gaan we donderdag 5 februari weer wandelen. Dit keer gaan we naar het dorp Pernis. Om 10.00 uur verzamelen we bij de Oudheidkamer aan de Pastoriedijk 399-401, 3195HE Pernis. Parkeren kan op het Pernisseplein bij restaurant ‘De Sluiskop’, waar na de wandeling eventueel voor eigen rekening gezamenlijk geluncht kan worden. Ditmaal wandelen we met een plaatselijke gids. Het belooft een interessante wandeling te worden, de tijd heeft hier niet stil gestaan. De visserij en fraaie boerderijen in de boerenhoek hebben plaats gemaakt voor ‘de Shell’. Na afloop kunnen we in de Oudheidkamer oude filmpjes en dia’s bekijken over de raffinaderij en de fa. Troost. Dat moet voor oud Pernissers een mooie afsluiting van de dag zijn. Loopt u mee? Meldt u zich dan aan bij Gerda Burger of Piet Groen (zie colofon)

Terugblik kerstdiner We kijken wederom terug op een zeer geslaagde avond. Honderd leden en introducés genoten weer van een gezellige bijeenkomst met heerlijk eten en gezellige muziek, ook dit jaar weer verzorgd door de Hugger Mugger Jazzband. Alcazar was weer prachtig in kerstsfeer versierd en er werd weer volop gedanst.

Op het universiteitsterrein de weg volgen, steeds rechtdoor, tot een bocht naar links. Daar zijn parkeerplaatsen. Het laatste stuk rechtdoor moeten we lopen. Je ziet dan voor je Vrijhof bibliotheek en rechts daarvan is theatercafé Vrijhof.

Bowlen Op woensdag 18 februari hebben wij weer onze jaarlijkse bowlingmiddag. Al twee jaar hebben we met z’n allen fijn en gezellig gebowld bij het ‘Wapen van Delden’ en dat is de reden dat we opnieuw hebben gekozen voor deze locatie ( www.hoteldelden.nl ). De vier banen die wij ter beschikking hebben, zijn volledig automatisch. Ontvangst vanaf 14.00 uur met een kop koffie/thee en cake. Van 14.30 tot 15.30 uur gaan we bowlen in de ruime zaal, alleen met onze groep en onder het oog van de supporters. Van 15.30 tot ongeveer 17.30 uur worden wij verrast in een zeer sfeervol zaaltje, de bibliotheek, met een koud/warm buffet en als afsluiting een ijsbuffet. Al met al zeker de moeite waard om u op te geven voor dit gebeuren. Wij hopen op een grote opkomst. U kunt zich tot 3 februari aanmelden bij Hans Freiboth (zie colofon). Het Wapen van Delden, Langestraat 242, 7491 AN Delden (tel. 074-3761355). De kosten zijn voor Voeksleden € 27 p.p. en voor niet-Voeksleden € 34 p.p. Dit bedrag kunt u overmaken op de rekening van de penningmeester (zie colofon). Op onze website vindt u nadere informatie over deze en andere activiteiten en gebeurtenissen over onze Voeksregio.

Regionale Ledenvergadering

Twente Website Secretariaat

www.voekstwente.nl Mw. U.J.J. Kriekjes, Kobstederweg 3, Winterswijk Henxel, tel. 0543-531248, [email protected] Bankrekening NL62 ABNA 0549 0097 44 t.n.v. Voeks regio Twente te Hengelo Welzijnswerk Mw.B.Feunekes-Spruijt, tel. 053-4614598, [email protected] ZKA-consulent J.Sizoo, tel. 053-4365398, [email protected] Activiteiten H.Freiboth, tel. 0546-492944, [email protected]

Wandelen De wandeling van woensdag 4 februari wordt georganiseerd door Henny en Gerrit Westrik. We wandelen op het terrein van Universiteit Twente. Verzamelen om 10.00 uur in het Theatercafé Vrijhof. Voor de ‘TomTom-mers’ onder ons, het adres is Drienerlolaan 5, 7522 NB Enschede. Coördinator wandelingen is Joop Meijer, tel. 06-49826653. Route: Vanaf de A35 afslag Universiteit, afslag 26, nabij de Grolsch fabriek. Vervolgens borden Universiteit volgen naar de hoofdingang. Vanuit Hengelo, of vanuit centrum Enschede, de Hengelosestraat oprijden tot aan de hoofdingang van de universiteit.

20


De regionale ledenvergadering van de regio Twente vindt plaats op woensdag 18 maart. De vergadering wordt gehouden in het café restaurant Kampkuiper, Almeloseweg 113-115 in Harbrinkhoek en begint om 14.00 uur. In die vergadering treedt Henk Plasman reglementair af als voorzitter maar is herkiesbaar. Benty Feunekes heeft te kennen gegeven haar werk als coördinator welzijnswerk te willen neerleggen. (Tegen)kandidaten voor deze functies dienen zich uiterlijk veertien dagen vóór de vergadering aan te melden bij de secretaris van regio Twente. De aanmelding dient vergezeld te gaan van tenminste tien handtekeningen van leden van de regio. Nadere informatie over de regionale ledenvergadering, waaronder de agenda, volgt in het eerstvolgende Voeksnieuws.

Het Sticht Website Secretariaat

www.voekshetsticht.nl W.G. Reman, Flits 14, 1231 SN Loosdrecht, tel. 035-5823161, [email protected] Bankrekening NL19 INGB 0000 5021 38 t.n.v. Voeks regio Het Sticht te Huizen Welzijnswerk J. van Berkel, tel. 06-53841190, [email protected] ZKA-consulent J.H. Eekhof, tel. 0348-423015, [email protected] Activiteiten E.J. Pater, tel. 06-22451195, [email protected]

Regionale Ledenvergadering Dinsdag 10 februari, aanvang 11.00 uur, wordt de regionale ledenvergadering gehouden in Champ’Aubert, Boterbloem 1 te Driebergen. Op de agenda staan de volgende punten: opening en ingekomen, informatie, verslag van de RLV Het Sticht gehouden op 11 februari 2014, algemeen jaarverslag over 2014, finan

REGIONIEUWS

cieel jaarverslag 2014, verslag van de kascommissie, decharge van het bestuur voor het gevoerde beleid, benoeming kascommissie voor het jaar 2015, bestuursverkiezing, begroting 2015, wat verder ter tafel komt, rondvraag en sluiting. Ten aanzien van de bestuursverkiezing het volgende. Volgens rooster treden af de heren W.G. Reman en J. van Berkel. De heer Reman is statutair niet herbenoembaar in de functie van secretaris. Het bestuur stelt voor de heer R.P. (Rem) Warris te benoemen als zijn opvolger. George Reman zal binnen het bestuur zijn functie als ledenadministrateur en webmaster voortzetten. De heer Van Berkel heeft te kennen gegeven zijn functie als coördinator welzijnswerk niet te continueren. Het bestuur stelt als zijn opvolger te benoemen de heer P.J. (Peter) Meijer. De nodige stukken zullen een half uur voor de vergadering ter beschikking liggen. Voor diegenen die de stukken eerder wensen te ontvangen, kunnen deze per e-mail aanvragen bij de secretaris. De agenda, verslag van de RLV 2014 en het jaarverslag zullen ook beschikbaar zijn via de website van de regio. Voor deelname aan de vergadering is aanmelding niet nodig. Aansluitend op de vergadering zal een lunch worden geserveerd, waarvoor u zich dient aan te melden, uiterlijk 3 februari bij Evert Pater (zie colofon). Kosten: €10 voor regioleden en partners ,€12,50 voor niet-leden. Het verschuldigde bedrag overmaken op de rekening van de penningmeester (zie colofon). Na de lunch zal een korte presentatie met als onderwerp ‘Genealogie’ worden gegeven door George Reman.

Presentatie energiescenario’s De volgende activiteit betreft een presentatie ‘Energiescenario’s’ door Ewald Breunesse. Die zal plaatsvinden in Champ’Aubert op 10 maart 2014. Aanvang 13.30 uur. Nadere gegevens volgen in VN03.

Terugblik kerstdiner Ook dit jaar was de opkomst bij het kerstdiner in restaurant Robert, met 45 aanwezigen, goed te noemen. Bij binnenkomst werden vrolijk handen geschud en wangen gekust. Voorzitter Jac Eekhof heette het gezelschap welkom en nodigde een ieder uit aan tafel te gaan. Het keuzemenu was aantrekkelijk en de gerechten waren uitstekend van smaak en mooi geserveerd. Tussen de gangen door gepaste toespraken door Henk en Trudy Fijn van Draat. Henk liet in alfabetische volgorde weten welke wetenswaardige zaken er gedurende het 60-jarig bestaan van onze regio in de wereld het licht hebben/hadden gezien. Trudy droeg een verhaal voor over de belevenissen van een sneeuwman. Kortom, weer een zeer geslaagd kerstdiner.

Het Zuiden Website Secretariaat

www.voeksregiozuid.nl Agnes Hengst-van der Meer, Gravin v Sulzbachstraat 10, 4854 EV Bavel, tel 076-5612138, [email protected] Bankrekening NL93 INGB 0003 3074 04 t.n.v. Voeks regio Het Zuiden te Oosterhout (NB) Welzijnswerk A.H. Don, Hoge Vaartkant 128 4873LL Etten-Leur, tel. 076- 5018065 of 06-24396021, [email protected] ZKA-consulenten Brabant & Limburg: J. van Beusekom, tel. 076-5218259, [email protected], Zeeland & Limburg: L. van Zon, tel. 0113-270144, [email protected] Activiteiten (Vacant)

Bijeenkomsten Goes: iedere tweede dinsdag van de maand, sociëteit in hotel Terminus, Stationsplein 1 in Goes vanaf 10.00 uur. Zevenbergen: iedere eerste woensdag van de maand, sociëteit in hotel Van der Hooft van 10.00 tot 12.00 uur.

Behind the Curtains Op woensdag 4 februari organiseert Sociëteit Zevenbergen, op haar vierde lustrum dag, een bezoek aan theater De Kring te Roosendaal. Tijdens de rondgang door het theater worden we geïnformeerd over wat er komt kijken om een programma, en de uitvoering ervan, te kunnen laten plaatsvinden. Wat er technisch allemaal nodig is achter de schermen en wat er commercieel en met gemeenschapsgeld noodzakelijk is om anno 2015 een dergelijk theater te kunnen laten opereren. Bij aankomst om 10.30 uur worden we met koffie ontvangen, waarna een rondleiding van ca. anderhalf uur volgt. Hierna is er een gezamenlijke lunch in het theatercafé van de Kring. (Voer Nieuwstraat in op uw navigatiesysteem, ook bij eventueel gebruik van parkeergarage Biggelaar). De kosten voor deelname aan deze rondleiding met aansluitend lunch bedragen €12,50 p.p. Opgeven voor deelname vóór 1 februari a.s. via e-mail [email protected] of tel. 0164-643144. Gaarne het bedrag overmaken op rek.nr. NL75 ABNA 0467 9427 30 t.n.v. C. van Terheijden. De reguliere bijeenkomst op deze dag in Zevenbergen komt hiermee te vervallen.

Welzijnswerk Met ingang van 1 januari 2015 neemt Ger van Eeten de leden over van Ger van Ophem.


21

HERINNERINGEN

BEZIENSWAARDIGHEDEN EH Jaren geleden, toen Shell nog zegeltjes verstrekte als je had getankt, werd door Shell een aantal boekjes uitgegeven onder de titel ‘Shell helpt u op weg’, waarin steeds 100 bijzondere leuke auto-uitstapjes werden beschreven naar onder meer markten en plaatsjes in Nederland. Mogelijk heeft u die boekjes nog ergens op zolder liggen. In ieder geval hebben wij uit een van de boekjes, ‘100 Bijzondere Bezienswaardigheden’, een paar suggesties verzameld die tot de mogelijkheden behoren om als regio te ondernemen. Eenrum - Abrahams Mosterdmakerij Een goede kans om te zien hoe mosterd wordt gemaakt en om te proeven hoe deze smaakt. Gelegen naast de molen van Eenrum, in een fraai gerestaureerde boerderij, zijn een museum, een restaurant, een winkeltje en Abrahams Mosterdmakerij gevestigd. Het historische museum omvat tevens een originele azijnfabriek, die nu vanwege de stankoverlast niet meer functioneert. De mosterd wordt traditioneel vervaardigd volgens eigen recept en is natuurlijk te proeven in het restaurant. Adres: Molenstraat 5, Eenrum. Info: www.abrahamsmosterdmakerij.nl. Schoonhoven - Nederlands Zilvermuseum Het stadje is trots, anders neem je geen vier leeuwen in je wapen op. Wie Schoonhoven zegt, moet daaraan ook ‘Zilverstad’ toevoegen. In Schoonhoven is in de fraai gerestaureerde Havenkazerne het Nederlandse Zilvermuseum gevestigd, met aangrenzend een zilversmederij. Het Zilvermuseum laat de historie van het Nederlandse gebruikszilver zien van erts tot eindproduct. De collectie geeft een representatief beeld van 1600 tot heden. Je komt van alles te weten over zilvermerken en het ambacht. En als je er bent, breng dan ook een bezoek aan het oudhollandse stadscentrum en de oude wallen die bescherming boden tegen het opdringende Zuid-Hollandse rivierwater. Adres: Kazerneplein 4, 2871 CZ Schoonhoven. Info: www.zilvermuseum.com, www.vvvschoonhoven.nl.

22


Leiden – Naturalis Naturalis is het eerste museum in Europa dat onderdak gaat bieden aan de legendarische Tyrannosaurus rex. Volgens directeur Edwin van Huis is het fantastisch dat het sterkste, meest meedogenloze roofdier dat ooit op aarde rondliep, naar Nederland komt. Bij Naturalis Biodiversity Center willen ze biodiversiteit beschrijven, begrijpen en verklaren voor het welzijn van de mens en het voortbestaan van de aardse natuur. Naturalis verzamelt, bewaart en bestudeert dieren, planten en stenen. De collectie telt inmiddels 37 miljoen objecten en is daarmee wereldberoemd. Aan de hand van de collectie kunnen de onderzoekers baanbrekend onderzoek verrichten en hun kennis en expertise overdragen naar onderzoekers van morgen. In het museum verwondert jong en oud zich over het leven op aarde. Door te kijken en, heel belangrijk, door zelf te doen. Een bezoek aan Naturalis is een uniek kijkje in de keuken van de biodiversiteit! Bij Naturalis Biodiversity Center werken ruim 100 specialisten. Het team ontleent zijn kracht aan een unieke combinatie van expertise, vaardigheden, apparatuur en faciliteiten. Ook zonder Tyrannosaurus rex is er veel te bewonderen in Naturalis. Er is een vaste tentoonstelling over het ontstaan en leven op aarde. De topstukken moet je zeker gezien hebben, het Camarasaurusskelet, de Stegosaurus, de Plateosaurus en het eerste genetisch gemodificeerde grote zoogdier ter wereld, de stier Herman. Adres: Pesthuislaan 7, Leiden. Info: www.naturalis.nl

PERSONALIA De volgende leden heten wij welkom: Mw. E. van Blerk-Zaalberg van Zelst,

Veenoord J.F. Bokma, Castricum; ex STCA G. Bouthoorn, Poortugaal; ex SNR P.F.H. Cornelissen, Bavel; ex SNC

H. Essers, Spijkenisse; ex SNR W. van Gelder, Spijkenisse; ex SNR D.J. de Kwaadsteniet, Wieringerwerf;

ex STCA

Mw. B. Stuurman-Sikkema,

Oosterwolde F.I. Vrakking, Beilen; ex NAM R.M.P. Werker, Assen; ex SI

F. Luschen, Nieuwegein; ex SNR

Moerdijk

Met leedwezen geven wij kennis van het overlijden van onze leden: Mw. T.H.M. Appelman-Groeneveld, Mw. J. Herwig-van Mourik, (Curaçao), (Venezuela), 5/12, 81 jr; Oosterbeek 28/11, 96 jr; Ameide Mw. M.U. Jansen Hutteman-KoningsMw. C.E. de Bas, ex KSLA, 26/11, 96 jr; berger, (Denemarken), 22/12, 91 jr; Alkmaar Amersfoort J. ter Beek, ex SNR, 1/12, 90 jr; Dalfsen G. de Jong, ex SNR, 8/12, 85 jr; A. van den Berg, ex SNR, 19/12, 84 jr; Raamsdonksveer Hoogvliet J. de Jong, ex SNR, 26/11, 92 jr; Mw. C.B. Bieker-Marcé, (SIPM), 27/12, Spijkenisse 92 jr; Arnhem Mw. J.M. Karelse-Kristalijn, Mw. A. Bolder-Zaanen, (KSLA), 19/12, (Shell Tankers), 8/12, 91 jr; Vlissingen 98 jr; Velsen B.C. Knoester, ex Shell Tankers, 2/12, Mw. J. Boog-van Dijk, (KSLA), 18/12, 71 jr; Gouderak 90 jr; Gouda J.H.R. Kool, ex SNC Moerdijk, 14/12, G.J. Borghuis, ex NAM, 8/12, 85 jr; 87 jr; Hellevoetsluis Assen W.S. van der Laag, ex SICM, 8/12, N. Breider, ex HMHF, 3/12, 77 jr; 91 jr; Aerdenhout Emmen Mw. M.A. Lagarde-Burgman, (KSLA), A.A.J. Bruggeman, ex Spanje, 26/11, 24/12, 93 jr; Amsterdam 86 jr; Roosendaal M.H. van der Maas, ex SNR, 22/12, C.J. Christiaanse, ex NAM, 25/12, 81 jr; Rotterdam 93 jr; Hoogezand P.M. van der Meer, ex SNI, 14/12, R.R.J. Davilar, ex KSEPL, 24/11, 83 jr; 91 jr; Rotterdam Rijswijk H. Meinders , ex NAM, 18/11, 88 jr; Mw. K. Elzer-Stalman, (SIPC), 15/12, Noordbroek 88 jr; Assen Mw. A. van de Nadort-Bouman, (SNR), Mw. J. Engels-Lieben, (Shell Tankers), 4/12, 87 jr; Soest 18/12, 96 jr; Gouda A.J.J. Odijk , ex SNR, 16/12, 84 jr; Mw. W.C. Hagendijk-van der Es, Vlaardingen (Curaçao), 17/12, 89 jr; Rotterdam A. Post, ex Shell Tankers, 22/12, 87 jr; Mw. A.J. Hasselo-Stuiver, (Nederlandse Heerenveen Antillen), 20/12, 88 jr; Brummen J. Post, ex Shell Tankers, 19/12, 81 jr; H.L. van der Heijden, ex SNR, 11/12, Steenwijk 92 jr; Roermond Familieberichten: Mw. J.M. Bol-Evers, 8/12, 74 jr; echtgenote van A.J. Bol (SIEP), Den Haag G.W. van Diepen-Nijland, 16/12, 82 jr; echtgenote van H.W. van Diepen (Shell Tankers), Coevorden Mw. H.G. Fabriek-Addens, 28/11, 82 jr; echtgenote van R.J.P. Fabriek (NAM), Rolde Mw. G. van Haaften-Linschooten, 1/12, 84 jr; echtgenote van J. van Haaften (SIPM), Steenwijk Mw. M.C. de Haan-Glas, 13/12, 74 jr; echtgenote van J.A. de Haan (NAM), Emmen

Mw. A.B. Hoek-Deunhouwer, 21/12. 94 jr; echtgenote van K. Hoek (SNR), Schiedam Mw. J.H. Hooijberg-Swart, 1/12, 78 jr; echtgenote van M. Hooijberg (Billiton), Genderen Mw. T. Kloet-Didier, 10/12, 71 jr; echtgenote van P.S. Kloet (Oman), Rijswijk Mw. G.A. Koekoek-Huizingh, 3/12, 76 jr; echtgenote van J. Koekoek (NAM), Leek Mw. E. Kraaijeveld-de Leeuw, 9/12, 84 jr; echtgenote van A.J. Kraaijeveld (SNR), Amerongen

J. Radder, ex SIPM, 27/11, 90 jr; Heemstede G.J. van Rijn, ex STCA, 22/12, 60 jr; Nunspeet Mw. A.C.C. Rodoe-Remmig, (SNR), 21/12, 91 jr; Roosendaal Mw. C.N. van der Schelde-Molendijk,

(SNR), 23/12, 85 jr; Rotterdam J.W.H. Schmitz, ex Brunei, 4/12, 89 jr;

Herkenbosch Mw. T. Scholten-Geerts, (NAM), 24/11, 73 jr; Zuidbroek J.M. van Splunter, ex SNR, 25/11, 93 jr; Rotterdam J.J. Steding, ex SIPM, 10/12, 91 jr; Gouderak G. van der Steen, ex SNV, 24/11, 84 jr; Den Dungen L. Taal, ex SIPM, 27/12, 85 jr; Den Haag A.C. Udding, ex KSLA, 24/12, 74 jr; Uffelte C.J. Velzeboer, ex SIPM, 15/11, 94 jr; Verenigde Staten L. Verheij, ex SNR, 29/11, 85 jr; Rotterdam K. Vos, ex NAM, 28/11, 75 jr; Rhenen A. de Vries, ex SNR, 21/11, 79 jr; Oosterwolde Mw. C.J.M. van der Werf-Devilee, (SNR), 13/12, 82 jr; Papendrecht P. Wiendels, ex SNR, 7/12, 79 jr; Spijkenisse

Mw. L. Levering-Ladrak, 2/12, 70 jr; echtgenote van T. Levering (SNC), Oegstgeest Mw. K.G.M. van der Lugt-van Wiechen,

24/12, 74 jr; echtgenote van P.P.J.M. van der Lugt (SIC), Waarder Mw. S. Tepper-Brink, 22/11, 70 jr; echtgenote van F. Tepper (NAM), Culemborg Mw. A. Verduin-Stokman, 25/11, 76 jr; echtgenote van N.W.K. Verduin (SNR), Middelharnis Mw. M.J. Visser-Schulten, 28/11, 87 jr; echtgenote van H.A. Visser (SNR), Vlaardingen


23

VOEKSKRONKEL 51 Beste Kronkelkrakers, de oplossing van V-50 luidt: Horizontaal: 11 Adoptie; 12 Andante; 13 Maïzena; 15 Geradbraakt; 17 Schippertje; 18 Schollen; 20 Standaard; 23 Haarcrème; 25 Teerzeep; 27 Uur; 31 Theaterstuk; 33 Offerbussen; 35 Nethemd; 37 Inenten; 38 Trapeze. Verticaal: 1 Aangeschoten; 2 Boer; 3 Stad; 4 Meerdere; 5 Barak; 6 Adat; 7 Angst; 8 Rechtse; 9 Eileider; 10 Bertha; 13 Mop; 14 Agendapunten; 16 Aso; 19 Lichtjes; 21 Apetrots; 22 Testrit; 24 Agente; 26 Ekster; 27 Ukken; 28 Rotte; 29 Sfinx; 32 Rede; 34 Utah. De Voeksbalk V-50 luidt: PSALMBOEK De afbeelding uit V-50 had te maken met het antwoord uit 28 verticaal: SFINX Tom haalde de volgende namen uit de vele inzenders:

3

4

11

of naar [email protected] onder vermelding van oplossing V-51

Ik wens u veel plezier met het oplossen van deze opgave. 5

6

7

12

15

8

9

Peter

10

13

14

16

17

18

19

20

22 24

P.J. Visser Sparrendal 552 3142 LR MAASSLUIS

Onder de goede inzendingen worden drie cadeaubonnen van € 20,00 verloot.

Zij hebben hun gewonnen prijs inmiddels ontvangen. Van harte gefeliciteerd en tot de volgende Kronkel.

2

De oplossing van onderstaande kronkel kunt u sturen aan:

Wilt u er aan denken uw adresgegevens mee te zenden in uw email? Die zijn echt nodig voor verzending als u een prijs heeft gewonnen…

1 Mw. M.A. Bierhoff – van der Knaap - HEENVLIET 2 H. van Hattum – DEN HAAG 3 J. Koppe - MEEDEN

1

Om u op weg te helpen ook hier weer een afbeelding van een van de gevraagde antwoorden uit deze opgave.

21

VOEKS NIEUWS 23

25

26

27

31

32

34

37

28

29

35

36

30

33

38

39

HORIZONTAAL: 11 Sleeppartij van een voetbalclub (7); 12 Bij doven kleding afleggen (6); 13 Wereldomvattende lijn (7); 15 Een halsbreuk voor Henk en Ria (9); 16 Kaïn? (13); 17 Consumenten (5); 19 Vroeger ging de winnaar ermee strijken (3); 20 Muzikaal verlaagde boom (2); 21 Bob Marley had verwarde staar (5); 22 Beste en slechtste nummer (3); 23 Zo'n relatie doet houterig aan (3); 24 't Bier loopt door Italië (5); 26 Beetje bij beetje werd ze filmactrice (2); 28 Klinkers in het water (3); 29 Onbewogen letters (5); 34 Zitplaatsen van onhandige koks (13); 35 Paartje dat altijd de ondergrondse neemt (9); 37 De zwanenzang van Beethoven? (7); 38 Hij woont er maar vindt de plaats vervelend (7); 39 Vertrek (7). VERTICAAL: 1 Nietszeggend bevestiging (6); 2 Deze partner moet men slaan om te kunnen zien (4); 3 Vertegenwoordigers die meestal blauw zijn (7); 4 De man van de stoute stukjes (6); 5 Stinkdier (5); 6 Artistieke slang (5); 7 Hierin hebben ze je in de gaten (6); 8 Zit u pas op het paard? (5); 9 Woord dat met een 'W' hoort te beginnen (8); 10 Van verveling sturen ze de journalisten weg (6); 11 Besmet met een lucifer (11); 14 Belasting voor smerige kachelpijpen? (11); 18 Een militair gebruikt deze bij een lijmpoging (8); 23 Ik houd van drank van vijf jaar oud (7); 25 In België zijn de viaducten eindeloos (6); 27 Slagbomen (6); 28 Waterdragers (6); 30 Zo'n modegevoelige vis is dodelijk (6); 31 Men heeft het land als de maat 'm verliest (5); 32 Onder de armen, maar ook bij de rijken (5); 33 Een kale plek in vlees (5); 36 Van die jongen kan men de kleren krijgen (4).

VOEKSBALK V-51

24


7 24 19 37 32 2 14 31 35

U kunt inzenden t/m

21 februari 2015

SHELL

Recommend Documents