Shell Nr

VOEKS NIEUWS Maandblad van de Vereniging van Oud-Employés der “Koninklijke/Shell” Nr. 5 | mei 2013

Glazen bollen en klimaatwetenschap 250 maal Mr. Jike!

VoeksNieuws | nr. 11 - 12 november - december

1

colofon Voeksnieuws

Officieel orgaan van de Vereniging van Oud-Employés der ‘Koninklijke/Shell’ 63e jaargang, nr. 5, mei 2013 Kopij inleveren De kopij voor het volgende nummer 6-2013 dient uiterlijk vrijdag 3 mei 2013 door de redactie te zijn ontvangen. De kopij voor het daarop volgende nummer 7/8-2013 moet uiterlijk vrijdag 31 mei 2013 binnen zijn. Inzendingen bij voorkeur per e-mail aan: [email protected] Redactie Anton Barendregt Marieke van Bork Oscar Franse Eef Hummel Joke Korpershoek Chris Whincup Website www.voeks.nl Webmaster: [email protected] Aan dit nummer werkten verder mee: Bram de Groen, Ank Herstel, Jim Keulemans, Henk Mentink, Tom Reijers, Ries Teekens, Peter Visser, Pim Visser. Design Shell – Production Centre of Excellence, Den Haag Druk Roto Smeets Grafiservices, Utrecht Oplage 21.450 © 2013 Voeks Het geheel of gedeeltelijk overnemen of bewerken van artikelen uit dit blad is slechts toegestaan na toestemming van de redactie

Bureau Voeks

Postbus 162 2501 AN Den Haag Tel. 070 – 377 2371 Fax: 070 – 392 4835 E-mail: [email protected] Voor informatie bereikbaar op maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur Bankrekening 40508 t.n.v. Voeks te Den Haag

Shell Pensioenfonds

Tel. 070 – 319 9388 Website: www.shell.nl/pensioenfonds

Redacteur (m/v) gezocht! Tien keer per jaar een blad klaarmaken is uitdagend; deelnemen aan de redactie van Voeksnieuws is dat dus ook. Omdat wij allemaal gepensioneerden zijn, wisselt het redacteuren-bestand van tijd tot tijd. Het is weer zover: één van ons, de centrale redacteur, heeft te kennen gegeven te willen stoppen. Wij zijn daarom op zoek naar een man of vrouw die die taak wil overnemen. Ervaring met het uitgeven van drukwerk zou prettig zijn, het kunnen omgaan met een computer is een vereiste. We zoeken iemand die leidinggevende kwaliteiten bezit, anderen rustig van repliek kan dienen en bereid is als een spin het hele web ‘Voeksnieuws’ te bewaken. Mocht u bij al die kwaliteiten ook nog ideeën hebben aangaande de koers die volgens u het blad zou moeten volgen, des te beter! Wie durft? Wij wisselen graag met u van gedachten; ook met diegenen die ervaring hebben op een deelgebied van het uitgeven.

Van de Voeks Pensioencommissie Op 5 april jl. is Karel Kooijman overleden. Karel was lid van de Pensioencommissie; en sinds maart 2009 van de Deelnemersraad. Grote deskundigheid op juridisch en fiscaal gebied, gecombineerd met bedachtzaamheid en een evenwichtig oordeel, werden door hem vaak met onderkoelde humor gebracht. Hij leverde op deze manier een belangrijke bijdrage aan een gebalanceerde oordeelsvorming van de Deelnemersraad. Wij zullen hem zeer missen. De Voeks regiovergaderingen zijn achter de rug. Wat opviel was de sterk toegenomen belangstelling voor ons pensioen. In alle vergaderingen was iemand aanwezig die iets kon vertellen over de recente ontwikkelingen in pensioenland, hetzij een lid van het DB, tevens lid van de Pensioencommissie, dan wel, in een aantal gevallen, de directeur van het Pensioenfonds zelf. Ik heb zelf twee regiovergaderingen bijgewoond en in deze bijeenkomsten werden veel vragen gesteld en ontstond veel discussie. ’Nogal wiedes,’ zult u zeggen: ‘in deze tijden van onzekerheid en druk op de pensioenen.’ Wij hebben uiteraard de onzekerheden niet kunnen wegnemen, maar hopelijk wel kunnen uitleggen dat ons Pensioenfonds er niet slecht voor staat: een prima beleggingsresultaat van 16,6% over 2012 en een dekkingsgraad aan het einde van het jaar van 119%. En deze dekkingsgraad is intussen opgelopen tot 124% (eind maart). Zoals u weet, praten Bestuur, Directie en Deelnemersraad binnenkort over een eventuele indexatie per 1 juli a.s. U hebt op 31 maart jl. de Nieuwsbrief van het Pensioenfonds op de mat gevonden. Hierin is veel aandacht besteed aan het AOW-gat, een onderwerp waarover ik u ook in voorgaande nummers van het Voeksnieuws heb bericht. Het is een ingewikkeld verhaal geworden, en dat komt doordat na analyse er een groot aantal verschillende situaties (twaalf!) bleek te zijn waarin een AOW-gat kan ontstaan. Het Pensioenfonds is niet verantwoordelijk voor het ontstaan van het AOW-gat en dus ook niet voor de opvulling ervan. Het Pensioenfonds wil zich echter wel dienstbaar opstellen en heeft, in goed overleg met de Deelnemersraad, ervoor gekozen om voor individuele, moeilijke situaties oplossingen te zoeken. Het Pensioenfonds zal de ontwikkelingen rondom het AOW-gat en de gevolgen daarvan voor deelnemers en pensioengerechtigden de komende jaren nadrukkelijk blijven volgen. Hebt u nog vragen over het artikel in de nieuwsbrief, of bevindt u zich door het AOW-gat in een financieel moeilijke situatie en wilt u in aanmerking komen voor een individuele benadering, dan kunt u zich melden bij het Pensioenfonds. Namens de VPC, Dick Swier

2

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

EVEN BIJBABBELEN

BETRAPT Tijdens mijn 37-jarige werkzame leven bij Shell zijn telefoons altijd mijn grootste kwelling geweest. Hoewel er in die tijd nog geen mobieltjes waren, waren telefoons voor mij een verschrikking. Zij sleurden me vaak wreed uit mijn werk... of uit mijn dommel. Met bezoekers of collega’s een goed gesprek voeren, was haast onmogelijk want om de haverklap liet die gehate telefoonbel zijn geluid horen. Bijvoorbeeld: ik ging naar mijn chef voor een persoonlijke kwestie. In subtiele bewoordingen schetste ik mijn moeilijkheden en... ik kon er gif op innemen, zodra ik het hoogtepunt van mijn betoog naderde, ging zijn telefoon. Uiteraard nam mijn chef meteen op, luisterde, gaf een boos antwoord en... praatte gewoon door. Als hij tien minuten later de hoorn had neergelegd, vroeg hij vaak, nog met zijn gedachten bij het telefoongesprek: ‘Wat vertelde je ook weer?’ Op kantoor had mijn interne toestelnummer toevallig de begincijfers van het externe telefoonnummer van een hotel waarin -tijdelijke- collega’s van buiten de stad werden ondergebracht. Als deze goede lieden vanuit kantoor hun hotel opbelden, vergaten ze meestal eerst de nul te draaien en kregen zonder pardon mijn stem in hun oor. Het kostte me vaak heel wat woorden om de zaak uit te leggen. Eens, ik had net een verkeerde bui, kreeg ik zo iemand aan de lijn. De man riep verwonderd uit: ‘Hé, dat is snel! Ik heb het nummer nog niet eens helemaal gedraaid en ik krijg al iemand!’ ’Ja meneer,’ antwoordde ik humeurig: ‘dat is een speciale service van het hotel. Wij doen alles vlugger dan anderen. Uw bed wordt afgehaald terwijl u slaapt, de tafel leeggeruimd terwijl u nog ontbijt en we laten het bad leeg lopen terwijl u nog erin zit!’ De verbinding werd onmiddellijk verbroken… In die tijd werkte ik in een kamer die uitkeek op een van de binnenplaatsen van het gebouw. Daardoor kon ik een kamer

aan de overkant inkijken, waarin, naar ik wist, ene ingenieur Hoefstra werkte; een gewichtig doende employé, die zich altijd gedroeg alsof hij directeur was. Ik belde hem een keer op voor een zakelijke kwestie. Hij nam echter niet op. Maar ik zag door zijn raam, dat hij lui achterover in zijn stoel de krant zat te lezen. Omdat ik niet opgaf, pakte hij uiteindelijk de telefoon en sprak, na mijn vraag aangehoord te hebben, met geaffecteerde stem: ‘Het spijt me, ik heb nu even geen tijd. Ik zit in een conferentie.’ Ik zag hoe hij de hoorn neerlegde, weer achterover leunde en verder ging met het lezen van zijn krant. ‘Wacht vader,’ dacht ik: ‘ik zal je hebben!’ Met het betreffende dossier onder de arm snelde ik mijn kamer uit om hem op heterdaad in zijn rust te betrappen. ‘In conferentie, jij schurk!’ In de gang botste ik tegen Miepje op, een kantoorschoonheid. Dus ik kon niet zo maar doorlopen. Ik maakte mijn excuses en raakte in een gezellige babbel. Toen ik daarna met verhoogde snelheid verder ging, liep ik op de hoek bijna mijn eigen chef van de sokken. ’Ha! Jou moet ik net hebben,’ zei hij: ‘kom eens even mee naar mijn kamer, ik moet heel kort iets met je bespreken.’ Maar door het storende effect van een aantal telefoontjes, nam het weinige dat hij me te vertellen had, meer tijd in beslag dan me lief was. Veel later, in de hoop dat Hoefstra zijn krant nog niet uit zou hebben, trok ik een fraaie eindsprint en kwam bij zijn werkvertrek aan. Door alle tegenslag tot het uiterste geprikkeld wierp ik zijn kamerdeur open en riep: ’Zo, en noemt u dat een conferentie?!’ Vanuit een dikke walm sigarenrook keken acht verbaasde gezichten naar me op. ’Hoe zou u het anders noemen?’ sprak ingenieur Hoefstra ijzig. Het woord dat ik toen gebruikte, heeft mijn carrière geen goed gedaan. Mr. Jike

De 250ste Voeks-Jike! Slechts weinigen van onze lezers zullen ze allemaal tegengekomen zijn, maar volgens onze telling hebt u net de 250ste Voeks-Jike gelezen! Dat betekent dat Jim Keulemans 25 jaar lang trouw en stipt iedere maand door middel van zijn befaamde Mr Jike stukjes aan ons blad heeft bijgedragen. In deze stukjes gunde hij ons een blik in het leven van werknemers op ons vroegere Centraal Kantoor, in de jaren 1950-1980. De jaren dat Coördinatoren nog Mannen van Gezag waren en Groepsdirecteuren onzichtbaar op de hoogpolige tapijten van de eerste

verdieping hun zegenrijk werk verrichtten. De jaren waarin bodes, typistes en koffiemeisjes nog een vast onderdeel van het kantoorleven vormden. En waarin een kamer met een niervormig houten bureau en een zitje met fauteuils gold als het hoogst bereikbare. En niet te vergeten de vele jubilaris- en afscheidsrecepties, nog rijkelijk besprenkeld met alcohol en sigarenas. Een voorbije wereld! Wij wensen Jim van harte proficiat met het bereiken van deze mijlpaal! A.B. VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

3

KLIMAATVERANDERING

Klimaatverandering In maart van dit jaar hield Kees de Groot – o.a. voormalig algemeen directeur van KSEPL in Rijswijk – voor Voeksregio Den Haag een lezing over ‘Klimaatverandering en wat daaraan te doen’. Hierin bracht Kees een aantal stellingen naar voren die afweken van gangbare opvattingen over dit onderwerp. Gezien het belang van de door Kees bereikte conclusies leek het een goede gedachte om ook de lezers van Voeksnieuws hiermee kennis te laten maken. Hieronder volgt een samenvatting van zijn betoog. We kennen allemaal het verhaal van kranten en televisie: sinds 1975 is de temperatuur op aarde aan het toenemen, gletsjers en ijskappen zijn aan het smelten, zeespiegels zijn aan het stijgen en het CO2-percentage in de lucht wordt almaar hoger. Velen zijn van mening dat dit geen toeval kan zijn: door het verbruik van fossiele brandstoffen (steenkool, olie en gas) en de daaruit volgende stijging van het percentage CO2 is de aarde aan het opwarmen. Met andere woorden, de mensheid is bezig de aarde onleefbaar te maken. Maar is die rol van de mensheid wel zo duidelijk? Het is goed om te bedenken dat klimaatverandering en opwarming in de 4,5 miljard-jarige geschiedenis van de aarde niets nieuws is. De aarde is, sinds het einde van de laatste ijstijd, al 18.000 jaar, aan het opwarmen, ook zonder het verbruik van fossiele brandstoffen door de mens. En ook het smelten van de ijskappen en de daarmee gepaard gaande stijging van het zeeniveau begon al zo’n 15.000 jaar geleden (onze Noordzee lag toen nog droog); en zij duurt nog gewoon voort. De snelheid van die stijging was aanvankelijk ruim 150 cm per eeuw, maar is nu afgenomen tot ca. 20 cm per eeuw. De aarde is dus al heel lang aan het opwarmen zonder dat mensenhanden daaraan te pas komen. De door het VN

Klimaatpanel (IPCC) gepostuleerde snelle temperatuurstijging in de tweede helft van de vorige eeuw bleek te berusten op selectieve metingen die de opwarmende grootstedelijke gebieden bevoordeelden. Meer recente metingen laten zien dat, áls er al opwarming was, die in de laatste vijftien jaar tot stilstand is gekomen. Met andere woorden: het oorzakelijke verband: fossiele brandstof " CO2 " opwarming " zeespiegel-stijging lijkt niet zo duidelijk. Er moet meer aan de hand zijn. Allereerst moet gesteld worden dat de snelle netto toename van CO2 in de atmosfeer gedurende de laatste 50 jaar (van 280 naar 380 ppm) min of meer overeenkomt met de jaarlijkse uitstoot door verbranding van fossiele brandstoffen (resp. ca. 2 ppm/jr, of 4 Gigaton CO2/jr toename tegen 6-8 GT CO2 / jr uitstoot). Maar een oorzakelijk verband met een eventuele aardse temperatuurstijging ligt zeker niet vast. Het IPCC stelt in zijn laatste rapport (2007) dat het broeikasgas CO2 een temperatuurverhoging zou veroorzaken die vervolgens voor meer waterdamp in de atmosfeer zou zorgen. En die waterdamp (ook een broeikasgas) zou dan driekwart van de door hen voorspelde opwarming veroorzaken. Uit metingen blijkt echter dat die toename van waterdamp in de atmosfeer niét plaatsvindt. Verder moet bedacht worden dat de jaarlijkse CO2-uitstoot door fossiele brandstof slechts een kleine fractie is van de veel grotere uitwisselingsstromen tussen CO2 in de atmosfeer en de CO2 in de aardkorst resp. de oceanen (elk goed voor ca. 100 GT/jr, zie figuur). Analyses van atmosfeergas in oude landijskernen hebben laten zien dat bij alle vroegere ijstijden in de laatste 500.000 jaar het CO2 percentage steeg en daalde met de temperatuur, met een vertraging van meerdere honderden jaren. Met andere woorden, het CO2 percentage volgde de temperatuur, niet andersom.

Falling off the scale Falling in offglobal the scale Change mean temperature, °C Falling off the scale Change in mean temperature, °C Falling offglobal the scale Actual Computer models Change in global mean temperature, °C Change in global mean temperature, °C Actual Computer models 25-75%* 5-95%* Actual Computer models 5-95%* 25-75%* Falling off the scale Actual Computer models 25-75%* 5-95%* Change in global mean temperature, °C 5-95%* 25-75%*

2.0 2.0 2.0 1.5 Actual Computer models 2.0 1.5 5-95%* 25-75%* 1.5 1.0 1.5 2.0 1.0 1.0 0.5 1.0 + 1.5 0.5 0.5 + 0.5 +1.0 + 0.5 0.5 1950 60 70 80 90 2000 10 20 35 0.5 0.5 + 1950 60 70 80 90 2000 10 20 35 0.5 Source: 60 Ed Hawkins, 1950 70 University 80 90 2000 10 20*Confidence 35 of Reading: interval 1950 60CMIP5 70 model 80 dataset 90 2000 10 20*Confidence 35 Source: Ed Hawkins, University Source: Ed Hawkins, University of Reading: CMIP5 model dataset of Reading: CMIP5 model dataset Source: Ed Hawkins, University

*Confidence interval interval *Confidence

Source: Ed Hawkins, University of Reading: CMIP5 model dataset

*Confidence interval

of Reading: 1950 60CMIP5 70 model 80 dataset 90 2000 10 20 interval 35

4

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

0.5

KLIMAATVERANDERING

29 Maart 2001

6 April 2013

De ‘motor’ voor de klimaatverandering op aarde is de instraling van de zon. Milankovic heeft aangetoond dat die zonne-instraling onderhevig is aan lange termijnveranderingen (ca. 100.000 jaar) door cyclische veranderingen in de baan van de aarde en in de stand van de aardas t.o.v. de baan om de zon. Dat is de oorzaak van de ijstijden en van lange termijnveranderingen in de temperatuur. De Milankovic-cycli laten zien dat er op de langere termijn zeker een nieuwe ijstijd te verwachten is. Over 10.000 jaar zullen Canada en Scandinavië weer onder een dikke laag ijs bedolven liggen.

Maar er zijn ook belangrijke schommelingen op kortere termijn. Zo zijn er de ‘kleine ijstijden’ in de 17e en 19e eeuw. Volgens de Deen Svensmark kunnen die verklaard worden door variatie in de activiteit van de zon zelf, o.a. te meten aan het aantal zonnevlekken en de daaruit voortkomende ‘zonnewind’, geladen deeltjes die bij ons o.a. het Noorderlicht veroorzaken. Dat aantal zonnevlekken varieert met een korte periode van ca. elf jaar; de hoogte van die elf-jarige pieken is ook aan verandering onderhevig, zie de figuren. Svensmark en collega’s maken aannemelijk dat een hoge zonne-activiteit resulteert in een verminderde wolkvorming op aarde en dus een hogere temperatuur. Dat mechanisme (dat nog niet volledig is verklaard, maar wel aangetoond) zou erop gebaseerd zijn dat hoge zonne-activiteit resulteert in een lagere influx van kosmische straling uit het diepe heelal en daarmee op verminderde aantallen condensatiekernen en wolkvorming. Het opmerkelijke is dat het aantal zonnevlekken sinds enige decennia weer duidelijk aan het afnemen is, zie de twee zonnefoto’s. Dus wie weet staat ons de komende eeuw wel een mini-ijstijd te wachten, net als in voorgaande eeuwen!

moeten blijven aanpassen. Maar het is veel te simplistisch om te stellen dat die stijging uitsluitend komt door het verbruik van fossiele brandstoffen. Nog erger is het om te impliceren dat, zolang we die fossiele brandstoffen uitbannen, de broeikasgasproductie, de opwarming en de zeespiegel-stijging vanzelf ophouden. In 1997 werd al berekend dat -als iedereen zich aan het Kyotoprotocol zou houden- in 2050 de temperatuur slechts 0.07 graad lager zou zijn. Verdere berekening laat zien dat, als je in het IPCC model gelooft, het Kyoto- protocol voor slechts vijf jaar uitstel in de opwarming zou zorgen, d.w.z. dat de temperatuur van 2095 pas in 2100 zou zijn bereikt. En onderwijl gaat de zonne-instraling gewoon z’n eigen gang… Wat moeten we dus doen? Allereerst doorgaan met meten van alle mogelijke parameters van het aardse klimaat, via satellietwaarnemingen, diepzeemetingen enz. Meer gegevens betekenen betere modellen om het aardse ecosysteem te begrijpen en te voorspellen. Daarnaast moeten we ons blijven aanpassen aan die zeespiegel-stijging, want die kan nog even doorgaan. Het matigen van het gebruik van fossiele energie is ook verstandig – we hebben tenslotte een eindige voorraad en die raakt eens op, ook al worden nog steeds nieuwe bronnen aangeboord (zoals b.v. schaliegas). Overstappen op duurzame energie kán passen in dat beleid; zolang we ons maar realiseren dat daar een belangrijk hoger prijskaartje aan hangt. Het is namelijk prachtig om het hele land vol te zetten met zonnepanelen en windmolens, maar op druilerige, windstille dagen moet wel een serie grote steenkool- of gascentrales klaar staan om onze fornuizen te laten branden. En die centrales moeten betaald en onderhouden worden, ook al produceren ze minder. Dat betekent dus weer dubbele kosten om de energie te allen tijde te kunnen blijven garanderen.

Dit alles neemt niet weg dat op nóg kortere termijn het afnemen van de Noordelijke ijskappen reëel is. Die zeespiegel-stijging gaat wellicht ook nog even door. Daaraan zullen we ons dus VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

5

Klimaatverandering

Daarnaast zijn er ook problemen met het zogenaamde ‘inpassen’ van de opgewekte duurzame elektriciteit. De Denen hebben bijvoorbeeld veel windmolens gebouwd, maar op winderige dagen kunnen zij zeker de helft van de opgewekte elektriciteit niet in hun eigen net kwijt en exporteren dat dan óf gratis óf tegen een kleine vergoeding naar Noorwegen en Zweden. Die landen hebben nl. veel waterkrachtcentrales en die kunnen ze wel snel uitschakelen. Maar als ook de Noorse en Zweedse reservoirs vol zitten moeten de Denen toch hun eigen windmolens uitschakelen. En als het een tijd helemaal niet waait moet Denemarken dure korte-termijnstroom (vaak kolen, olie of gas!) uit het buitenland kopen. Daardoor zijn de Deense stroomtarieven de hoogste van Europa; en de (directe en indirecte) CO2-uitstoot ook. En om reductie van de CO2 was het toch allemaal begonnen? Het Duitse voorbeeld stemt ook al niet vrolijk. Duitsland heeft 100 miljard euro besteed aan subsidies, en afnameverplichtingen voor zonnecellen om 3% van de vraag naar elektrische energie (3‰ van de totale energiebehoefte!) op te wekken. Tot 2022 komt daar ieder jaar nog eenzelfde bedrag bij, dus zo’n biljoen euro’s in totaal! Daar hadden ze misschien beter hun dijken mee kunnen verhogen, of de euro-crisis mee helpen bestrijden… Grootschalige toepassing van duurzame energie wordt pas zinvol als de prijs concurrerend is. Niet eerder. Dit standpunt gaat tegen veel gevestigde meningen in. Het zij zo. Met dank aan Bram de Groen Voor wie na het lezen van dit verhaal meer over dit onderwerp wil weten, is er de volgende literatuur: ‘De Menselijke Maat’, door Prof. dr. Salle Kroonenberg; ‘De Staat van het Klimaat’, door drs. Marcel Crok; ‘Aan de Knoppen van het Klimaat’ van Ir. Bert Amesz’; ‘Ice Ages’, John en Katherine Imbrie.

6

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

VAN DE BESTUURSTAFEL

Grepen uit het Voeks Jaarverslag Op donderdag 18 april jl. is tijdens de Algemene Ledenvergadering, dit jaar gehouden in het NAM Hoofdkantoor te Assen, het jaarverslag 2012 gepresenteerd en behandeld. Hier volgt een samenvatting van het algemene en financiële gedeelte. Het volledige jaarverslag is op de Voeks website (www.Voeks.nl) te vinden.

Vereniging en Bestuur In het jaar 2012 is er helaas wederom een afname van het aantal leden te constateren. In totaal had de vereniging aan het eind van het jaar 12.330 leden, dat is 156 leden minder dan in 2011. Binnen het Dagelijks Bestuur (DB) van de vereniging zijn er enkele mutaties geweest. Er werd afscheid genomen van de heer L.F.B. Goudsmit, wiens taken zijn overgenomen door de heer Van den Boom. Vanaf 1 november 2012 is de heer J. van der Sluis aangetreden als Algemeen Coördinator Welzijnswerk. Hij is echter niet opgenomen in het DB. Voor de bijzondere diensten welke de heren Driedonks, Goudsmit en Leeuwerik voor de vereniging hebben verricht, zijn zij in 2012 benoemd tot ereleden. In het afgelopen jaar werd weer een aantal leden benoemd tot Lid van Verdienste, te weten: de dames A. Weitzel-Vergouwen, W.A. VogelaarHerweijer en H.W. Homan en de heren C.G.M. de Jongh, M.T. Bello en J. Sizoo. In 2012 zijn de Leden van Verdienste, de heren N.P. Jongbloed en S. Nauta overleden. De Nieuwjaarsreceptie, elk jaar weer een hoogtepunt voor de vereniging, werd op 12 januari gehouden bij Hotel Schiphol en werd door ca. 700 leden, inclusief partners, bezocht. Helaas ook weer een lichte achteruitgang in het aantal bezoekers. De 62e Algemene Ledenvergadering, gehouden op woensdag 11 april 2012 in de Agorazaal van het Shell Hoofdkantoor, werd bijgewoond door 81 stemgerechtigden. Tevens waren er een aantal niet stemgerechtigde leden en belangstellenden aanwezig. Na afloop van de formele vergadering heeft de heer J. Bouma, directeur van Pensioenbureau Nederland, de aanwezigen op de hoogte

gebracht van de laatste ontwikkelingen op het gebied van de pensioenen. Hij is hierbij ook kort ingegaan op de verwachtingen in 2013. Daarna heeft de heer A.J. van der Steenstraten, directeur van Shell Asset Management Company een presentatie gegeven over de beleggingen voor het Pensioenfonds.

Bureau Voeks De bureautaken werden uitgevoerd door mevrouw M.J. van der MeijdenBoudewijn en mevrouw H.C. Meijer tot 1 mei. Mevrouw H.W. Homan ondersteunde het bureau als vrijwilliger. Hierbij mag worden genoemd dat zij dit werk al meer dan 25 jaar uitvoert. Vanaf 1 september wordt het werk op het bureau mede uitgevoerd door mevrouw P.H. Knopperts-Gringhuis. Naast de normale administratieve werkzaamheden is er het afgelopen jaar gestart met het invoeren van zoveel mogelijk e-mailadressen in het ledenbestand.

Voeksnieuws en website In 2012 verscheen Voeksnieuws in haar 62e jaargang. Er zijn weer 10 nummers van het kwalitatief hoogstaande verenigingsblad uitgekomen. Vanwege kostenbesparingen zijn de uitgaven beperkt tot 24 pagina’s, hetgeen soms wat strubbelingen gaf om elk aangeleverd artikel te plaatsen. Het redactieteam heeft weer veel en uitstekend werk verricht. Het bestuur stelt hun bijdrage aan hét communicatiemiddel van de vereniging zeer op prijs. Naast het redactieteam waren ook weer Voeksleden zeer actief met het aanleveren van artikelen, die zeer lezenswaardig waren en waarvoor de redactie de nodige positieve reacties mochten ontvangen. De Voeks website is een onmisbare schakel aan het worden voor de communicatie van het bestuur met de leden. Een toename van het aantal geregistreerde leden (met e-mailadres) van 2136 naar ca. 2800 is bemoedigend. Toch streeft het bestuur naar een substantiële uitbreiding van dit aantal om leden, waar mogelijk, snel van informatie te kunnen voorzien. Ieder lid wordt aangeraden om regelmatig de website van Voeks te bezoeken. De site wordt steeds aantrekkelijker gemaakt door de webmaster, Hans Koeman. Ook hij wordt zeer bedankt voor het vele werk

VAN DE BESTUURSTAFEL

hieraan verricht. De regio’s gaan ook steeds verder met de ontwikkeling van hun regiowebsites. Het is verheugend om te zien dat alle regio’s nu een website in de lucht hebben.

Vitale Zaken en Activiteiten In 2012 werd op basis van het Rapport Voeks Vitaal, de actie ‘Triple-B’ (Brein, Benen, Buren) gelanceerd. Onder dit adagium heeft de Commissie Vitale Zaken een groot aantal regio-overschrijdende activiteiten georganiseerd die door de deelnemers zeer gewaardeerd werden. Daarnaast verzorgen de regio’s een grote variatie aan activiteiten, met soms wisselend succes wat betreft de deelname. Een vermeldenswaardige activiteit van de Commissie Vitaal, in samenspraak met het Pensioenbureau, was het benaderen van ‘slapers‘ om ook lid te worden van Voeks. Dit resulteerde in ca. 100 nieuwe ‘aspirantleden’. Verdere activiteit in deze richting staat op de agenda.

Zorg In het afgelopen jaar werden de specifieke voorwaarden van de oude Shell Verzekering (het vroegere OMS en SMS) volledig afgebouwd. Het voorwaardenpakket bij Zilveren Kruis Achmea is nu geheel marktconform geworden, waarbij wel een substantiële korting op de premie van de aanvullende verzekeringspakketten kon worden verkregen.

Voeks Pensioen Commissie (VPC) en Deelnemersraad (DR) Twee vertegenwoordigers met een lange staat van dienst (de heren L. Goudsmit en G. Reman) namen afscheid van de VPC en DR en hun plaatsen werden opgevuld door de heren P.H. Deiters en W. Deelen. De beide commissies hebben in het roerige jaar het nodige voor hun kiezen gehad. Acht adviezen werden uitgebracht en er was zeer regelmatig overleg met directie en bestuur van het Pensioenfonds. Het deed het Voeksbestuur genoegen te constateren dat de relatie tussen DR en Directie van het Pensioenfonds onverminderd goed was, zodat gezamenlijk kon worden gewerkt aan het invoeren van door de overheid opgelegde wijzigingen. Tenslotte stemt het tot voldoening dat de resultaten van het Fonds reden tot optimisme geven voor de toekomst, ook al moest indexatie in 2012 helaas achterwegen blijven.

Externe belangenbehartiging In juni 2012 heeft PUSH (een stichting waarin o.a. Voeks deel van uitmaakt) het lidmaatschap van NVOG opgezegd. Reden hiertoe was o.a. het niet nakomen van intenties welke waren overeengekomen met het bestuur van NVOG ten tijde van toetreden tot de vereniging. Samen met zestien andere verenigingen van gepensioneerden, samen ca. 80.000 leden vertegenwoordigend, is er een nieuwe koepelorganisatie opgericht met als doel een brede, actieve en effectieve belangenbehartiging. Dit is de Koepel van Nederlandse Verenigingen van Gepensioneerden (KNVG). Het Hoofdbestuur van Voeks heeft het belang van deze vertegenwoordiging ingezien en heeft het lidmaatschap van Voeks, per september 2012, van deze vereniging ondersteund. In 2013 worden de activiteiten van PUSH beëindigd en zal vertegenwoordiging over zorg- en pensioenzaken voortaan binnen de KNVG plaatsvinden.

Welzijn Door inzet van de vele medewerkers (270 welzijnswerkers en 11 regiocoördinatoren) is het welzijnswerk in 2012 een onverminderd succes gebleven. In totaal werden 4808 bezoeken afgelegd. Voorwaar, een geweldige prestatie en iets waar de vereniging trots op kan zijn. Hoewel er uiteraard verloop is binnen de welzijnswerkers, worden toch steeds weer nieuwe medewerkers gevonden. In 2012 groeide het aantal zelfs met 12 leden.

Om de welzijnswerkers de nodige kennis mee te geven, zijn er zes themadagen georganiseerd. De thema’s waren ondermeer: Eenzaamheid, Omgaan met emotie en Normen en waarden. Op voordracht van de regio-coördinatoren is de heer J. van der Sluis in september tot algemeen coördinator benoemd. Deze vacature is na een aantal jaren daarmee gelukkig op een uitstekende manier ingevuld.

Voeks financiën 2012 Het onderstaande financieel overzicht betreft het totaal van regio’s en centrale inkomsten en uitgaven en is zoals altijd gebaseerd op historische kosten en transactiebasis. Het jaar is afgesloten met een voordelig saldo van € 13.000 terwijl een tekort van € 13.000 was gebudgetteerd. Dit ondanks hogere kosten voor Voeksnieuws, maar meer dan gecompenseerd door lagere uitgaven voor Welzijnswerk, meevallende renteinkomsten en lagere uitgaven voor Bureau Voeks. Voor een uitgebreide toelichting op het exploitatieoverzicht en voor de geconsolideerde balans, wordt verwezen naar het volledig jaarverslag 2012. Uit de balanscijfers blijkt dat Voeks een gezonde vereniging is, met voldoende reserves om de komende jaren slagvaardig te kunnen opereren. Namens het Bestuur, Cees Schipper

Alle bedragen in duizenden euro’s Baten

Actueel

Begroting

253

250

17

11

Contributies en donaties Renteontvangsten Overige inkomsten Totaal baten

0

0

270

261

Lasten Bestuurskosten (regio’s + centraal)

62

69

Welzijnswerk (regio’s + centraal)

81

92

Activiteiten (regio’s en interregionaal)

45

44

Kosten Bureau Voeks

25

38

Kosten Voeksnieuws

162

148

Bijdrage SSPF aan Voeksnieuws

(123)

(123)

Netto kosten Voeksnieuws

39

25

Overige centrale kosten

1

2

Reservering jubilea regio’s

4

4

Totaal lasten Resultaat

257

274

13

(13)

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

7

globetrotter

Schatkamer aan het ‘einde van de wereld’ Bretagne is het gedeelte van Frankrijk dat lijkt te reiken naar Ierland en Groot Brittannië. De invloeden van die overkant zijn dan ook duidelijk zichtbaar. De schilderachtige weggetjes en huizenbouw doen op sommige plaatsen sterk denken aan Engeland, en Keltische invloeden zijn overal goed merkbaar. De taal die door de Bretons gesproken wordt klinkt Keltisch. Bretagne wordt omgeven door mythes en legenden. In het Fôret de Broceliande hebben zelfs Koning Arthur en zijn tovenaar Merlijn hun sporen achtergelaten. Bretagne kent vele gezichten: zandstranden, ruige rotskusten, bossen, schilderachtige

in puin. Alles werd snel herbouwd en tegenwoordig is het de modernste stad van Bretagne. Ook is Brest nog steeds een belangrijke militaire en civiele haven. De havenwerken zijn de grootste bezienswaardigheid van de stad.

De volgende dag maken we kennis met één van de mooiste gedeelten van Bretagne: de Roze Granietkust. Over een lengte van zeven kilometer heeft de aarde 300 miljoen jaar geleden de hete gesteenten omhoog geperst. Samen met erosie leidt dit tot een schitterende natuurspektakel: de rotsen zien er op elk moment van de dag anders gekleurd uit. Vanaf de parkeerplaats in Perros-Guirec leiden diverse wandelpaden langs de rotspartijen, maar wie de rotsen liever ‘aan den lijve’ wil ervaren kan er ook overheen klauteren. In dit gebied zijn veel

plaatsjes, monumenten en kastelen. Iedereen vindt wel iets van zijn gading in Bretagne. Het stukje Bretagne dat op het uiterste puntje van het vasteland van Europa ligt heet Finistère, ‘einde van de wereld’. Een goed startpunt voor een kleine tour door Finistère is Brest. Brest ligt in het uiterste westen van Bretagne en is al eeuwenlang een strategisch belangrijke stad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Brest een thuishaven van een grote vloot Duitse onderzeeboten. Aan het einde van de oorlog lag de stad compleet

8

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

We vervolgen onze weg naar het kleine plaatsje Roscoff. Hiervandaan vertrekken de ferry’s naar Ierland en Engeland. In het stadje zijn talloze restaurantjes die zich specialiseren in crêpes. Een crêpe is één van de specialiteiten van Bretagne en is vergelijkbaar met onze pannenkoek. De hartige crêpes worden op basis van boekweitmeel gemaakt en heten ‘galettes’. Deze galettes worden gevuld met vlees, vis, of groente. De zoete crêpes worden met tarwemeel gemaakt. Ze kunnen eventueel als nagerecht dienen, al dan niet geflambeerd. Deze zoete variant is gevuld met fruit of suiker en boter. Met een welgemeend ‘Yec’hed Mat’ proosten we met een glas lokaal gebrouwen cider.

bijzondere vogelsoorten te spotten, zoals Jan van Genten en Papegaaiduikers. Vanaf het nabijgelegen Ploumanac’h worden bootexcursies georganiseerd om de rotsen en vogels vanaf het water te bekijken.

globetrotter

Vanuit het plaatsje Paimpol vertrekt elk half uur een boot voor een overtocht van tien minuten naar het bloemeneiland Bréhat. Vanaf de boot lopen de mensen in een lange rij over de pier naar het straatje waar het centrum begint. De pier volgt de oplopende bodem van de baai; bij eb ligt die baai soms droog. Als dat zo is, heb je een lange tocht over een glibberig stuk dam. Eenmaal in het centrum maakt de wandeling door het dorpje veel goed. Wie slecht ter been is, kan een lift krijgen van een tractor met aanhanger, het enige gemotoriseerde voertuig op Bréhat (op de auto van de arts na). Het is er weldadig stil. Het eiland is 3,5 km lang en 1,5 km breed; ideaal voor één dag, maar wie toch wil blijven slapen kan terecht in één van de twee hotels, vier guesthouses of op de camping. En ja, ook camping-gasten moeten hun spullen op de fiets of lopend vervoeren.

Een kar met paard of ezel is ook een manier om Bréhat te verkennen. De afwezigheid van auto’s geeft een surrealistische sfeer aan het eiland. Het lijkt soms of je in het decor van een film bent terechtgekomen. In de hoofdstraat huren we een fiets om over de heuvelachtige paadjes naar de Citadel te fietsen. De Citadel was

als zodanig in gebruik rondom 1860, maar er is tegenwoordig een glasblazerij in gevestigd. De glasblazers van Les Verreries de Bréhat zijn gewoon aan het werk zodat iedereen het maakproces van de mooiste glazen voorwerpen kan volgen. De producten die zij maken zijn wereldberoemd. Op het eiland staan overal wegwijzers die leiden naar mooie plekjes zoals de kapel Saint Michel. Bréhat is een uitgelezen bestemming in het voorjaar, als het eiland één grote bloemenzee is waarin de Agapanthe de hoofdrol speelt. Omdat we terugvliegen via Rennes, bezoeken we nog even het mooie historische centrum van deze stad. De invloeden van de omringende landen zijn hier duidelijk merkbaar. Sommige bouwstijlen in Rennes doen zelfs een beetje Duits aan. Liefhebbers van de Franse keuken doen er goed aan om hun bezoek op een zaterdag te plannen, als de Marché des Lices wordt gehouden.

Op deze grootste versmarkt van Frankrijk is alles te koop wat de inwendige mens plezier doet, kazen, worsten, fruit, groenten, truffels; alle specialiteiten waarom Frankrijk beroemd is. Doorgaans brengen de kleine producenten zelf hun handelswaar aan de man, waarbij ze desgewenst uitleg geven over herkomst en productie.

Er zijn verschillende mogelijkheden om in Bretagne te komen: per auto, trein of vliegtuig. Vanaf Parijs is het ongeveer drie uur rijden naar Rennes over autowegen die veelal gratis zijn. Met de trein kun je via Parijs naar Brest of Rennes en dat geldt ook voor het vliegtuig. Alle informatie over Bretagne is te vinden op www.bretagne-vakantie.com. Ank Herstel [email protected]

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

9

fietsend door europa

Egeïsche Zee en Italië Het is zomer 1958. Ries Teekens en zijn broer Piet hebben het plan opgevat om naar Izmir in Turkije te fietsen. In de vorige aflevering beschreven zij hun belevenissen in Joegoslavië en Griekenland. In deze afleveringen vertellen zij hoe het hun in Izmir en op de terugweg verging. De snelste route van Istanbul naar Izmir was per boot naar Bandirma, aan de overkant van de Zee van Marmara en dan via Balikesir en Manisa naar Izmir. Slechte wegen! Vaak waren het niet meer dan veredelde grindpaden. We waren blij toen we de laatste heuvelrug vóór Izmir konden oversteken. ‘Als dit niet helpt, heb je waarschijnlijk cholera’. Gelukkig werd ik beter! Daarna hadden we een gezonde argwaan tegen eten in een lokaal restaurant. Van een maaltje met rijst en bonen leek alleen de rijst te eten. Met boter en suiker maakten we er een Hollands maaltje van. De Turken keken wel vreemd op…

Izmir had onder de naam Smyrna een rijk verleden als haven- en handelsstad. Het is lange tijd effectief een Griekse enclave geweest op het vasteland van Turkije, waar ook veel westerlingen, de z.g.n. Levantijnen woonden en handelden. Na het einde van de Eerste Wereldoorlog wist Ataturk alle buitenlanders met geweld eruit te verdrijven. De niet-Turkse wijken in Smyrna werden in brand gestoken en de naam werd veranderd in Izmir. In Izmir kregen we onderdak bij de familie Zevenhuizen, familie van de buren van onze ouders. Een jong gezin met twee kleine kinderen van wie de vader voor een Nederlandse tabaksfirma werkte. Hun reactie was: ‘Als Turkije op de fiets te bereiken is dan moet dit land toch werkelijk niet zo ver van Nederland zijn.’ Toch moest je daar oppassen. Na het eten van een lokaal ijsje werd ik heel beroerd. Van een Nederlandse journalist kreeg ik een pil met de mededeling: 10

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

Tijdens onze verkenning van Izmir zagen we o.a. schepen van de Amerikaanse vloot voor de rede liggen. Turkije was in de tweede wereldoorlog met veel moeite in het geallieerde kamp gehouden en er was de Amerikanen veel aan gelegen om de Turkse controle op de Russische Zwarte Zeevloot niet te laten verzwakken. We zagen ook hoe de kade bij straffe westenwind door het opgestuwde water kon onderlopen. Eb en vloed was er nauwelijks.

Toen we de terugweg wilden aanvaarden kregen we nog een schok. De bedoeling was om met de pont naar het voor de kust liggende Griekse eiland Chios te varen en vandaar per boot verder te gaan naar Athene. Maar voor een enkele reis Chios rekenden de Turken

het equivalent van 30 gulden! De zeereis zou op die manier onbetaalbaar worden! Groot was onze grote opluchting toen bleek dat een enkeltje naar Athene maar 20 gulden kostte! In Piraeus werden we tijdens het opzetten van onze tent door plaatselijke jeugd lastig gevallen. Een Griek, die in de Rotterdamse haven had gewerkt en een beetje Nederlands sprak, kwam ons te hulp. Het was geweldig hoe die die man op z’n Rotterdams kon vloeken! We mochten bij hem thuis slapen, op het dak van z’n huis. Hij en zijn zoon kwamen gezellig naast ons liggen... en achter een kamerscherm lagen z’n knappe dochters…

fietsend door europa

dat de meeste van die stations douches hadden, waar wij dan ook dankbaar gebruik van maakten.

In Athene kregen we weer een schok: de veerprijs naar Italië was ook daar veel hoger dan begroot. Gelukkig kon Piet, door de naam van een kennis te noemen, een behoorlijke korting bedingen. De kennis was een Noorse scheepsagent uit Rotterdam. We mochten mee als dekpassagiers, voor 70 gulden. Door het kanaal van Korinthe naar Brindisi, in de hak van de Italiaanse laars. Wat we niet wisten was dat dat achterdek geweldig trilde door het slaan van de schroef op het water. Veel geslapen hebben we op die reis niet…

In Italië maakten we veel gebruik van de talrijke Agip benzinestations die je daar had. De reden was dat men niet gierig was met kannetjes motorolie, die uitermate geschikt was om onze kettingen te smeren. Daarnaast bleek

Vanuit Brindisi reden we langs de oostkust naar Bari. Van daaruit staken we de Apennijnen over (een pas van ‘slechts’ 817 meter). Daarna door naar de plaatsen Napels, Rome en Milaan. Napels en Rome hadden we nog niet eerder bezocht. Vooral Rome vonden we imposant. Maar het stonk er wel!

Na Milaan ging de route via het Comomeer en de Sint Gotthard naar Zürich, naar Oom Jan en Tante Em. Inderdaad, die van het reisbureau, de postzegels en de chocolade. Hoewel ze blij waren om ons weer te zien, moesten ze van onze baard van bijna twee maanden niet veel hebben. ‘Petrus en Paulus’ werden we genoemd. Die St. Gotthard (2112 m) zou overigens onze laatste Alpenpas met de fiets worden, maar dat wisten we toen nog niet. Op de terugweg van Zürich, ergens in Duitsland, kwamen we op het lumineuze idee om onze vuile kleren per pakketpost

vooruit te sturen. Fantastisch toch? Wij minder bagage en moeder kon alvast onze kleren wassen. Dachten wij. Maar dat pakte anders uit. Volgens zus Coco viel moeder bijna flauw toen het ransel thuis werd bezorgd. Het was ook nog een warme dag dus de stank moet verschrikkelijk zijn geweest. In ieder geval werd het geheel zonder pardon in de vuilnisemmer gekieperd.

Iets glorieuzer was onze thuiskomst bij de kranten: zowel het AD als Trouw plaatsten een lang interview met ons. De 7500 km fietskilometers, in 44 fietsdagen en 62 reisdagen, kwamen natuurlijk uitgebreid aan bod. Budgettair viel de reis nog mee: in totaal kostte het avontuur ons 230 gulden de man, exclusief de bootkosten. En... hadden we genoeg van het fietsen? Absoluut niet, voor het komende jaar speelden we met de gedachte om naar de Noordkaap te gaan. Wie weet… Ries Teekens [email protected] VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

11

leven na shell

HOVO en andere excursies Het leven na Shell bestaat natuurlijk niet alleen uit reizen naar verre oorden. Met een training-achtergrond ligt het voor de hand om te proberen om op dat gebied bezig te blijven en mijn gedachten gingen direct uit naar het HOVO, het Hoger Onderwijs Voor Ouderen, in Groningen. Ook wel ‘de Senioren Academie’ genoemd.

Een belangrijk onderdeel van die cursussen waren de bijbehorende excursies, o.a. naar de Ardennen en naar NoordSpanje. Meestal probeerde ik aan die

twee ingevette jongelieden elkaar tegen de grond te drukken om daarmee de eerste prijs, een gerookte ham, in de wacht te slepen. Andere, meer gastronomische tierelantijnen kwamen ook aan bod, zoals traditioneel cider schenken en wijn drinken uit een ‘porron’ (schenkkan). Eén van de dorpjes in het Noord-Spaanse gebergte was La Ercina. Aan dat dorp koester ik nog dierbare herinneringen die stammen uit de tijd van mijn universitair promotieonderzoek, vele, vele, jaren geleden dus. Omdat veldwerk (nog steeds) enige jaren in beslag neemt was het in die tijd gebruikelijk dat de promotor

excursies een culturele dimensie toe te voegen, zoals in de Spaanse provincie Leon kijken naar Leonees worstelen tijdens dorpsfeesten. Hierbij proberen

een jaarlijks bezoek bracht aan zijn promovendi. Om ter plekke hun veldwerk te beoordelen. Daartoe werden, zonder mobiele telefoons, maanden van tevoren

delige cursus over ‘energie’. Enkele van die cursussen zijn zoals u weet, ook als Voekscursus aangeboden.

Omdat bekend was dat het aanbod van cursussen vaak meer alfa- en gammageoriënteerd was, zou een bèta-cursus wellicht goed passen. Mijn voorstel om een cursus ‘Inleiding in de Geologie’ te geven werd enthousiast ontvangen en ik kreeg een geïnteresseerd en gevarieerd publiek (steeds ongeveer 20 deelnemers). Het was leuk om de beginselen van de geologie uit de doeken te doen, en gelardeerd met eigen internationale ervaringen, op te sieren met allerlei historische, actuele voorbeelden. Van het een kwam het ander en er volgden dan ook andere cursussen; met b.v. de onderwerpen: ‘de ontdekking van de tijd’, ‘landschappen voor reizigers’, ‘de Verenigde Platen van Europa’, ‘de geschiedenis van de archeologie, prehistorie en geologie’ (met excursie naar de prehistorische grotten in Noord Spanje) en het meest recent een twee-

12

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

Leven na shell

afspraken gemaakt, waaraan men zich ook hield. Omdat ik lange zomers buiten Nederland zou zijn, heb ik bij het maken van zo’n afspraak gevraagd of ik tijdens zo’n veldbezoek het tentamen ‘Historische Geologie’ zou mogen afleggen. Mondeling natuurlijk, in die tijd waren alle Leidse tentamens conversaties tussen twee heren. De hooggeleerde heer wees mij er eerst op dat de locatie La Ercina wat ongebruikelijk was maar, voegde hij er fijntjes aan toe, dat zou gecompenseerd kunnen worden door het dragen van de traditionele Leidse tentamen-kledij. Dus pakte ik die zomer, naast alle veldbenodigdheden, ook mijn pak

in. Op de grote dag maakte ik, gekleed in driedelig donkerblauw kostuum, mijn opwachting bij de professor (‘el catedratico’). Om naast de toonbank van de barcum-winkel van La Ercina het tentamen af te leggen.

vreugde groot. Ja, ik werd herkend, zelfs zonder driedelig kostuum! Mijn bedoeling was om alleen het namiddag-aperitief te gebruiken, maar daar kon geen sprake van zijn. Aanmerkelijk later dan de bedoeling was reden we die avond tenslotte weer weg. Het bleef nog lang rumoerig in de bus, maar het was een mooi hoogtepunt van de reis!

Jaren later ben ik met een aantal cursisten nog eens langs het dorp gereden, onaangekondigd. De dorpsinwoners stonden nog vers in m’n geheugen: bijvoorbeeld de melkman tegen wie ik eens tijdens de dorpsfeesten een wedstrijd had hardgelopen; en de bakker bij wie ik wekelijks een vers half rond brood kocht (meer dan genoeg voor één persoon) en die me prompt de week daarop de andere ‘verse’ helft verkocht. Zouden ze me nog herkennen? Toen we met de bus het dorpje (waar nooit een bus kwam) binnenreden waren de verassing en de

Deze aflevering in de reeks ‘het leven na Shell’ laat zien dat een ‘inclinatie tot iets’ kan uitgroeien tot een bijna voltijd bezigheid. Helemaal voltijd kon het niet worden, want er moest tijd overblijven voor boekbesprekingen, gastlessen op scholen en lezingen voor een algemeen publiek. En vooral voor eigen expedities en avontuurlijke reizen natuurlijk. Waarmee maar weer eens duidelijk wordt dat een vol leven mogelijk is ná Shell. Tom Reijers tjareijers @hetnet.nl

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

13

In aLLE Staten

Bell-hamels Vlak bij Los Angeles ligt het plaatsje Bell met bijna 40.000 inwoners. Het is wat men hier een blue-collar stadje noemt, met veel armoede. Eén op de zes inwoners leeft onder de armoedegrens en het werkloosheidsniveau is 16%. Ongeveer 90% van de bevolking bestaat uit latino’s. Onlangs kwam Bell in het nieuws omdat de burgemeester en vijf raadsleden gedurende een rechtszaak schuldig werden bevonden aan corruptie, omkoperij en aan 19 overige tenlasteleggingen. Binnenkort zullen de straffen worden opgelegd. Er volgen nog rechtszaken tegen politiefunctionarissen en tegen de stadsbestuurder (City Manager, een soort hoofdambtenaar) en zijn assistente. De onregelmatigheden zijn in 2005 begonnen toen de gemeenteraad besloot om verkiezingen te houden over het voorstel om de bestuursstructuur van de stad te veranderen in een charter city, waarbij de raad grotere bevoegdheden kreeg. De opkomst van de kiesgerechtigden was minder dan 4%: er werden in totaal 390 stemmen uitgebracht: 336 vóór en 54 tegen. Veel later bleek dat 239 stemmen waren uitgebracht door overleden of verzonnen mensen. In de nieuwe structuur konden gemeenteraad en burgemeester niet alleen beslissingen nemen over zaken als het salaris van de ambtenaren, maar ook over hun eigen beloningsstructuur. In de meeste gevallen werken raadsleden in dit land part-time en veelal krijgen ze alleen een kleine vergoeding. Maar in Bell lag dat anders: de vijf raadsleden hadden een volle dagtaak. Omdat ze druk waren met nieuw-opgerichte nep-commissies die af en toe vijf minuten bij elkaar kwamen en verder niets deden. Er was bijvoorbeeld een recycling-organisatie die niet bestond. Agenda’s voor vergaderingen die nooit gehouden werden,

BELL CORRUPTION TRIAL

14

Luis Artiga

Victor Bello

George Cole

Oscar Hernandez

Teresa Jacobo

George Mirabal

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

werden officieel gepubliceerd, en de notulen verzonnen. De raadsleden verdienden ongeveer $100,000 per jaar. In feite werd alles door de stadsbestuurder geregeld, ook dat de burgemeester een goed inkomen had. De burgemeester tekende alles, waarschijnlijk met een kruisje want hij sprak geen Engels. Hij had alleen de eerste klas van de lagere school afgemaakt en kon zeker geen Engels lezen of schrijven. Hij was door de burgers gekozen omdat het een joviale vriendelijke man was, met een eerlijke oogopslag. Die ‘eerlijke’ man vertelde tijdens de rechtszaak dat hij nauwelijks wist wat er gebeurde en dus niet verantwoordelijk voor eventuele misstanden kon zijn. Die stadsbestuurder was overduidelijk de grootste Bell-hamel; met een salaris van ongeveer $800.000 per jaar en jaarlijkse bonussen van ongeveer $700.000 had hij goed voor zichzelf gezorgd. Zijn jaarlijks pensioen zou maar $880.000 worden! Het is logisch dat andere functionarissen ook wilden delen in die bonanza en de assistente van de stadsbestuurder kreeg ongeveer $400.000 per jaar. Het hoofd van de politie pikte met $457.000 per jaar een royaal graantje mee. Hij had 46 mensen in zijn afdeling. Ter vergelijking: het hoofd van politie in Los Angeles heeft 12.899 employees en verdient $307.000 per jaar. Omdat Bell bankroet dreigde te gaan regelde de raad nieuwe ‘verkiezingen’ waarbij allerlei belastingen drastisch omhoog gingen. De toch al arme stad werd alleen maar armoediger. De onregelmatigheden van de hoog-waardigheids-Bell-hamels kwamen pas aan het licht in juli 2010 toen een team van verslaggevers van de Los Angeles Times een uitvoerig onderzoek publiceerde. Voor die verslaggeving ontvingen zij in 2011 de Pulitzer Prijs. In 2011 organiseerde een aantal burgers van Bell de BASTA groep (Bell Association Stop The Abuse). Ze organiseerden een demonstratie waarbij T-shirts werden gedragen met de tekst ‘My city is more corrupt than your city’. Bovendien verzamelde BASTA genoeg handtekeningen voor een tussentijdse verkiezing van nieuwe raadsleden waarbij deze keer 33% van de stemgerechtigden een volledig nieuwe gemeenteraad koos. Je vraagt je af hoe het mogelijk was dat een gemeentebestuur zomaar zijn gang kon gaan. Het blijkt dat de firma die regelmatig audits uitvoerde in Bell er een potje van had gemaakt. Het leverde hen in juni 2012 een boete van $300.000 op. Maar niet alleen die firma, ook het bestuur van de County (Provincie) had onvoldoende toezicht gehouden. Het was interessant om te lezen dat ‘Governator’ Schwarzenegger ook nog een rol heeft gespeeld. Eind augustus 2010 sprak de toenmalige Gouverneur zijn veto uit over een nieuwe wet die de salarissen van gekozen volksvertegenwoordigers in Californië aan banden had moeten leggen…

Pim Visser [email protected]

BRIDGE

De lekkerste saté in Indonesië Enige jaren geleden maakten wij met zes leden van onze bridgeclub een reis door Indonesië. Eerst naar Singapore waar we een paar dagen verbleven en genoten van: o.a. de brandschone ondergrondse en een bezoek aan hotel Raffles, waar we natuurlijk een Singapore Sling dronken. Later op de avond gingen we ergens op straat eten. Een hele maaltijd was aanzienlijk goedkoper dan dat ene drankje bij Raffles! De volgende dag vlogen we naar Medan, waar we ’s avonds in de tuin van het hotel, in een zespersoonshut met ieder z’n eigen kleine comfoor een voortreffelijke nasi met satés gegeten hebben. De comfoor hield tevens de vliegen op afstand. Tijdens die trip van ongeveer een maand aten we eens vis bij een restaurant op een vlonder boven het water: de vissen sprongen omhoog alsof ze graag op je bord wilden komen! Het bijgaande spel kwam onlangs voor bij onze middag Butlercompetitie. Ik maakte hierbij de kostbaarste fout van m’n leven. Lees mee en huiver. Een groot slem bied je niet zo vaak in je bridgeleven. We hadden het keurig uitgeboden en het uitspelen was té gemakkelijk, waardoor ik, zonder goed op te letten, slagen begon te incasseren.

De uitkomst nam ik met ruitenaas, speelde éénmaal schoppen en daarna harten die ik troefde in noord!! Ik ging terug naar zuid met een afgetroefde ruiten en troefde weer in noord een kleine harten vervolgens legde ik met een onschuldig gezicht hartenaas in noord op tafel. Daarna brak de hel los en kwam mijn gade als arbiter aan tafel.                                                          

Van je familie moet je het maar hebben! Ze gaf me terecht twee down wegens de verzaking in harten! Er was maar één ander paar dat slem geboden had, 6 schoppen en zij maakten het met een overslag. In plaats van 11 imps te winnen werd het nu -12 voor ons! Henk Mentink [email protected] Zin in nog meer bridge? Zie de website van regio Leiden!

Met Voeks naar Suriname Om het fascinerende Suriname te verkennen – vier maal zo groot als Nederland – moet men veel op brede rivieren en meren varen, in kleine en ranke korjalen met buitenboordmotoren. Door het polderachtige vlakke Noorden werd ruim 1.000 km in twee kleine busjes gereden, vanuit Paramaribo naar het uiterste Oosten en het Westen. In het midden van het land, dat voor 80% met junglebossen is bedekt, werd gelogeerd in lodges. Onder klamboes, vanwege de muggen. Een van de hoogtepunten van de reis was het verblijf in een lodge op palen in het midden van het enorme moerasmeer van Bigi Pan. ’s Avonds werd met korjalen naar een schiereilandje in het meer gevaren, waar honderden felrode ibissen neerstreken om te gaan slapen. Andere hoogtepunten waren de korjaaltocht naar het strand van

Galibi in het noordoosten en de eierenleggende zeeschildpadden. Evenals de Joden-Savannah, de vlinderboerderij en het uitzicht vanaf de Brownsberg op het kunstmatige Brokopondomeer, zo groot als de provincie Utrecht. Opvallend was dat iedereen die wij in het land ontmoetten vloeiend Nederlands sprak. Oscar Franse was de zeer zorgzame reisleider die de

drieweekse reis beoordeeld zag met een dikke acht, een verdiend compliment. Zou u liever vanuit uw leunstoel reizen: een aanbevolen souvenir is het boek van Anil Ramdas, ‘Paramaribo de vrolijkste stad in de jungle’. Op de website www.voeks.nl staat een verslag van deze reis. Fred Nijkerk VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

15

regionieuws

Regioactiviteiten in mei en juni 01 08 14 14 15 16 22 28 29 05 11 11

mei Wandeling Twente mei Bezoek Duivenvoorde Leiden mei Bezoek Sonsbeek Arnhem mei Lezing / Dinerclub Apeldoorn mei Bezoek Tubantia Twente mei Fietstocht Den Haag mei Dagtocht Biesbos Haarlem/Alkmaar mei Dagtocht Enkhuizen Apeldoorn mei Dinerclub Leiden juni Wandeling Twente juni Zeeuwse Koffietafel Het Zuiden juni Bezoek Muiderslot Het Sticht

Amsterdam Website www.voeksamsterdam.nl Secretariaat Wilma Whincup, Parelmoervlinder 1, 1113 KV Diemen, tel. 020-6959502, [email protected] Penningmeester Bankrek. 43.12.58.538 t.n.v. Voeks te Zunderdorp Welzijnswerk Henny Ham-Kokshoorn, tel. 020-4000631, [email protected] ZKA-consulent Frits Terweij, tel. 036-5319749, [email protected] Activiteiten Marijke Koerts, tel. 022-8542711, [email protected]

bustochten, het buitengewoon gezellige kerstdiner, ons bestuur, de welzijnswerkers, onze ZKA-consulent, Carel (schilders-club), Joke (quiltclub), Jan (culinaire club), Harry en Freek (bowling), Mike (tennis), barmedewerkers en vele anderen. Allemaal mensen die zich ook dit jaar weer met hart en ziel hebben ingezet om het ons zo plezierig mogelijk te maken. Het afscheid van Jan de Vries en de verwelkoming van Marijke Koerts, fris, fruitig en vooral enthousiast. Enerverend soms door de nodige veranderingen, maar wij zijn er zoals elk jaar met elkaar en vooral vóór elkaar. Laten wij dit zo houden! Voor iedereen een fijne zomer toegewenst en een gezond weerzien in september. De bowlers op 6 september, de culinaire club op 9 september. De soos-activiteiten (bridgen, klaverjassen, biljarten, schilderen en quilten) beginnen weer op 12 september. Het tennissen gaat het hele jaar door, dus ook in de zomermaanden.

Apeldoorn Secretariaat  B.N. de Moel, Asselsestraat 303, 7312 CW Apeldoorn, tel. 055-3561825, [email protected] Penningmeester Bankrek. 3625930 t.n.v. Voeks te Apeldoorn Activiteiten J. Oostervink, tel. 055-5223729, [email protected] Welzijnswerk Mw. L.M.J. Hupkens-Jorna, tel. 055-5064498, [email protected] ZKA-consulent Joop Hamer, tel. 0341-417178, [email protected]

Kookcursus In het najaar van 2012 hebben een aantal kookgekken, o.l.v. kook-gek Jan Mulder, elke tweede maandag van de maand culinaire hoogstandjes bereid. Het was elke keer een reis door luilekkerland. De huidige kokers hebben door het gezamenlijk bereiden, het nuttigen van de drie gangen en het gezellig samenzijn, erg ervan genoten. Als u dit als een uitdaging beschouwt en als u dit spektakel ook eens mee wilt meemaken, dan bent u van harte welkom bij de cursus in het nieuwe seizoen. U kunt zich opgeven bij Wilma Whincup (zie colofon).

Zomerstop Het is weer eind april geworden en we kunnen rustig stellen dat het afgelopen jaar een vruchtbaar jaar was. Hierbij onze hartelijke dank aan al diegenen die zich met verve hiervoor hebben ingezet. Denk aan de organisatie van de

16

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

Pauze tijdens bijeenkomst in De Rank

Alleen tussen de Chinezen Op dinsdag 14 mei zal de heer Engel een presentatie houden in De Rank te Vaassen, aanvang 14 uur. Dhr. Engel is geboren in Hilversum en opgegroeid in Amersfoort. Hij heeft scheikunde in Utrecht gestudeerd en is daar ook gepromoveerd. Daarna is hij in de industrie gaan werken. Aanvankelijk in farmaceutische research en ontwikkeling en later als leider van de productie van enzymen en o.a. penicilline in een biotechnologisch bedrijf in Brugge, toentertijd een dochterbedrijf van Gist-Brocades en Shell. Na zijn pre-pensionering is hij door de organisatie PUM diverse malen uitgezonden om adviezen te geven aan industrieën in verschillende landen. Zo heeft hij vijfmaal China bezocht. Aan de hand van een dagboek en dia’s zal hij het een en ander vertellen over zijn belevenissen aldaar. Na afloop is er diner met de dinerclub.

REGIONIEUWS

Dagtocht naar Enkhuizen

Komende activiteiten

Op dinsdag 28 mei maken we een dagtocht naar Enkhuizen. We gaan met de bus erheen, bezoeken het Zuiderzeemuseum en maken een boottochtje over het IJsselmeer. De bus vertrekt om 10:45 uur vanaf de markt te Vaassen en om 11:15 uur vanaf de parkeerplaats aan de haven van Elburg. We verwachten om ca. 12:15 uur aan te komen bij het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Na een koffietafel krijgen we een oriënterende rondleiding door het museum, dat u daarna verder zelf op eigen gelegenheid kunt ontdekken. Om 15 uur vertrekken we voor een rondvaart over het IJsselmeer. Na dit boottochtje gaan we naar het nabij gelegen Venhuizen voor een driegangendiner. Om 18:15 uur vertrekken we weer richting huis. Verwachte aankomst in Elburg om 19:15 uur en in Vaassen om 19:45 uur. De kosten zijn voor leden zonder MJK (museumjaarkaart) € 50,00 en met MJK € 42,50. Gasten zonder MJK betalen € 62,50 en met MJK € 53,50. We hopen op een heerlijke dag!

Dinsdag 14 mei worden we rond de klok van 10 uur verwacht op het bezoekerscentrum van park Sonsbeek , Zijpendaalseweg 24a, Arnhem. Details kunt u vinden in VN04. Als u wilt deelnemen aan deze activiteit, dient u € 12 over te maken op de rekening van de penningmeester (zie colofon). U kunt uw auto kosteloos parkeren bij het Watermuseum of het Sonsbeek paviljoen, Zijpendaalseweg 26-28-30.

Arnhem Secretariaat  W. van Seters, Schependomlaan 14, 6542 RM Nijmegen, tel. 024-3770765, [email protected] Penningmeester Bankrek. P1021912, t.n.v. Voeks regio Arnhem, Doorwerth Welzijnswerk B. van der Hoeven-Smits, tel. 026-4422515, [email protected] ZKA-consulent Ton van Seters, tel. 024-3770765, [email protected]

Regionale Ledenvergadering

Dinsdag 18 juni maken we, met eigen auto’s, een tourrit naar de Achterhoek. We verzamelen om 10 uur in hotel Van der Valk in Arnhem Noord, Amsterdamseweg 505. Na de koffie rijden we via een toeristische route naar Winterswijk. We brengen een bezoek aan Rosenhaege Living Gardens. We beginnen met een stevige lunch en daarna bezoeken we de tuin en de shop. Aan het eind van deze dag rijden we zoveel mogelijk binnendoor terug naar Arnhem voor een afsluitend driegangenkeuzediner bij Van der Valk. Als u hieraan deel wilt nemen dient u € 35 over te maken op rekening van de penningmeester.

Bowlen Er wordt door een aantal Voeksleden elke maand gebowld in Arnhem-Noord aan de Schelmseweg, tel. 026-3529550. Eerstvolgende speeldagen zijn 7 en 21 mei van 10 tot 12 uur. Nadere inlichtingen bij de heer Krahmer, tel. 0317-357309 (bij verhindering ’s ochtends afbellen). In de maanden juni, juli en augustus wordt er niet gebowld.

Haarlem/Alkmaar Website wwww.voekshaarlemalkmaar.nl Secretariaat W.J. van Beest, Madelievenlaan 19, 2111 ZJ Aerdenhout, tel. 023-5245855, [email protected] Penningmeester Bankrek. 56.15.01.386 t.n.v. Voeks Haarlem-Alkmaar te Heemstede Activiteiten P. Versluis, tel. 06-28154190, [email protected] Welzijnswerk Mw W. van Beest–Feijen, tel. 023-5245855, [email protected] ZKA-consulent M. Visser, tel. 072-5124545, [email protected]

Dagtocht Nationaal Park ‘de Biesbosch’

Op de regionale ledenvergadering waren 36 leden aanwezig. Mevrouw Berthe v.d. Hoeven en mevrouw Dorry Müller werden officieel gekozen als Coördinator Welzijn en Commissaris Algemeen. Hiermee is het bestuur van de regio Arnhem weer voltallig. We hopen dat we ook in het komende jaar een groot aantal activiteiten kunnen en mogen organiseren en dat veel leden gebruik ervan zullen maken. We zijn bezig met het opzetten van een eigen website voor de regio; mevrouw Jeanne Coopman zal zich daarmee gaan bezighouden. Namens het DB waren de heren Han Kooy en Tim van Kooten aanwezig. Zij gaven nadere toelichting over ons pensioenfonds, Voeks Vitaal en de zorg. Na afloop genoten alle aanwezigen van een heerlijk diner.

Op woensdag 22 mei gaan we naar de Biesbos. Daar gaan we een rondvaart maken door het natuurgebied ‘De Aakvlaai’. Deze aankondiging verscheen eerder in VN-04 en is ook te vinden op onze website. U kunt zich nog aanmelden door overmaking van het verschuldigde bedrag naar de bankrekening van de regio en een email/telefoontje naar de Activiteiten-commissaris of de regio Secretaris (details zie colofon). Vroegtijdige aanmelding wordt op prijs gesteld.

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

17

regionieuws

Museum Cruquius

Fietstocht

Het bestuur heeft tot haar spijt de beslissing moeten nemen het voor 9 april geplande bezoek aan het museum De Cruquius te annuleren. Het aantal aanmeldingen bleef zover onder het gewenste aantal dat het bestuur geen andere keus had.

Op donderdag 16 mei houden wij een fietstocht langs de Haagse Beek. We vertrekken om 13 uur vanaf Restaurant De Haagsche Beek aan de Machiel Vrijenhoeklaan 175 in Kijkduin. We fietsen onder deskundige leiding. Er zijn kosten aan verbonden en die bedragen € 3 pp, inclusief toegangskaarten voor landgoed Sorghvliet. Het maximum aantal deelnemers is twintig. De Haagsche Beek ontstond rond de veertiende eeuw als een duinbeekje bij het zgn. Schapenatjesduin. Wij volgen de loop van de Beek vanaf de bron tot de uiteindelijke uitloop in de Hofvijver. Sinds 1880 gaat de Beek onder het Verversingskanaal door en slingert vervolgens door het landgoed Sorghvliet en langs het Vredepaleis. Dan gaat ze onder de grond van de Zeestraat en het Noordeinde door naar de Kneuterdijk, en eindigt in de Hofvijver. En daar eindigt ook onze tocht.

Den Haag Website www.voeks-regio-denhaag.nl Secretariaat A.W.J. de Groen, Gen.Eisenhowerplein 186, 2284 XW, Rijswijk-ZH, tel. 070-3943918, [email protected] Penningmeester Bankrek. 3491658 t.n.v. Voeks te Den Haag Activiteiten N.J. van Soldt, tel. 015-2575237, [email protected] Welzijnswerk L. Tan, tel. 070-2164916 of 06-12285125, [email protected] ZKA-consulent F.M. van der Veen, tel. 070-3687168, [email protected]

Regionale Ledenvergadering De 58e jaarlijkse regionale vergadering werd bijgewoond door 39 leden. Na acht jaar de Welzijnskar te hebben getrokken, vond Corneel Honhoff het tijd haar functie over te dragen. Frans Driedonks, die vorig jaar aftrad als voorzitter en Corneel lang had meegemaakt, mocht haar in zijn toespraak op de hoogte brengen van het feit dat het hoofdbestuur het heeft behaagd Corneel te benoemen tot Lid van Verdienste. Corneel nam de bijbehorende oorkonde, bloemen en een cadeaubon in ontvangst.

Inloopmiddag PC problemen De laatste inloopmiddag voor die leden die een probleem met hun computer hebben is op donderdag 2 mei in de bovenzaal van Club Te Werve, Huys de Wervelaan 110, Rijswijk. Als u een paar dagen van tevoren naar N.J. van Soldt (colofon) belt of mailt dat u wilt komen, en vertelt wat het probleem is, dan zorgen wij ervoor dat er iemand is die het probleem met u kan oplossen.

Media-Computerclub Ook in het zomerseizoen houden we onze clubbijeenkomsten op de tweede donderdag van de maand in het paviljoen ‘Te Werve’ in Rijswijk, aanvang 13:30 uur. Iedereen is van harte welkom om kennis te maken met onze club-activiteiten. Wim Huizer, tel.06-20287983, email: [email protected].

Leiden

Corneel Honhoff Ze was verheugd dat ze met een gerust hart het welzijnswerk kon achterlaten, maar sprak haar bezorgdheid erover uit, dat in Rijswijk te weinig welzijnswerkers zijn. Ze deed dan ook een oproep aan allen om in deze vacatures te voorzien. ‘Het leuke aan de Haagse regio is dat veel mensen een verschillende achtergrond hebben. Er zijn er die hun hele leven in Nederland hebben gewerkt, anderen zwierven over de hele wereld. In Pernis is dat heel anders’, aldus Corneel. Verder namen de aanwezigen het voorstel aan om de zeer gemotiveerde Leo Tan, helaas met griep thuis, te benoemen tot de nieuwe coördinator van het Welzijnswerk. Willem van den Boom belichtte de pensioensituatie en ook het belang van de Commissie Vitale Zaken. Wim Hartlieb wees op het belang van het doorgeven van ieders e-mailadres aan de ledenadministratie. Na de vergadering vertelde Kees de Groot, voormalig algemeen directeur van het KSEPL over klimaatverandering en wat daaraan te doen is. In dit Voeksnummer een artikel over zijn toespraak.

18

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

Website www.voeks-leiden.nl Secretariaat L.A. Bijl, ’t Lange Rack 9, 2162 XX Lisse, tel 0252-418296, [email protected] Penningmeester Bankrek. 42.63.00.947 t.n.v. Voeks te Leiderdorp Activiteiten R. Le Grand, tel. 06-44239515, [email protected] Welzijnswerk Mw. L. de Graaf-Wijsman, tel. 0252-216139, [email protected] ZKA-consulent P. Zipp, tel. 071-4025138, [email protected]

Dinerclub Mochten trouwe diner-deelnemers gedacht hebben dat we dit jaar Argentijns Grill restaurant ‘Más o Menos’ zouden overslaan, dat is niet het geval. De eigenaar heeft ons een andere tafelschikking beloofd, zodat men niet allemaal op een rij langs de muur hoeft te zitten. Verder staat hij in voor goede kwaliteit en vriendelijke service; en dat nog steeds voor de oude prijs, € 34 voor leden en € 42 voor introducés. Dus zien we elkaar op woensdag 29 mei om 18 uur bij Más o Menos. Mocht het heel mooi weer zijn, je weet maar nooit, dan kunnen we op de leuke binnenplaats zitten. Er zijn voldoende parkeerplaatsen op loopafstand. Uw betaling bij de penningmeester geldt als uw inschrijving en uw gastheer is Fred Geiger. Más o Menos, Voorstraat 44 2251BP, Voorschoten.

REGIONIEUWS

Activiteiten Een laatste herinnering voor het bezoek aan kasteel Duivenvoorde op woensdag 8 mei a.s. Aanvang 10:30 uur. Details erover in VN03. Inmiddels hebben zich 8 personen aangemeld, maar er is ruimte voor meer. Voor leden die slechter ter been zijn kan voor een videosessie worden gezorgd. Ruimtes, die moeilijker toegankelijk zijn, kunnen op die manier toch bekeken worden. Ook zij zijn dus van harte welkom in dit bijzondere Oranje jaar. Voor het voorgenomen bezoek aan Gemaal de Cruquius op vrijdagmiddag 9 augustus hebben we pas enkele aanmeldingen binnengekregen. Om definitieve afspraken met het museum te kunnen maken, willen wij u vragen zich uiterlijk 15 mei a.s. op te geven. We hebben uw tijdige opgave nodig om een idee te krijgen welke vorm van vervoer we het beste kunnen organiseren. Voor prijzen en verdere details verwijzen we naar VN04.

Concertkamer Het afgelopen concertseizoen heeft voor deze uitvoeringen een weliswaar wisselende belangstelling gekend, maar volgend seizoen willen we de serie zeker voortzetten. We hopen dat u er ook dan weer van kunt genieten. Voor het programma seizoen 2013-2014 zie website www.concertkamer.nl/programma

Website De webmaster is druk bezig om de website overzichtelijker te maken. Als u even iets niet te zien kunt krijgen weet u dus hoe dat komt.

Rijnmond Website http://voeksrijnmond.nl Secretariaat W.A. Meijnen, Terborchdreef 10, 3262 NB OudBeijerland, tel. 0186-615905, [email protected] Penningmeester Bankrek. 320149 t.n.v. Voeks Rotterdam, Vlaardingen Activiteiten Mw. Gerda Burger, tel. 078-6733993, [email protected] Piet Groen, tel. 06-46717731, [email protected] Welzijnswerk Mw.H.E. Doorneveld-Letterman, tel. 078-6762010, [email protected] ZKA-consulent W.A. Vogelaar, tel. 0186-617760, [email protected]

Kerstreisje naar Kasteel Middachten Op 12 december 2013 proberen we een dagtocht te organiseren naar kasteel Middachten in Rhenen waar we via Duiven naar toe rijden. We sluiten af met een stamppotbuffet in Leersum. De kosten zullen ongeveer € 50 pp. bedragen. Heeft u belangstelling, laat het ons dan vast weten zodat we in een vroegtijdig stadium het aantal deelnemers kunnen inschatten. Pas in oktober kunt u zich definitief aanmelden. Neem voor meer informatie contact op met Gerda Burger of Piet Groen. (Zie colofon).

Wandelen met Piet van Mil Op 27 maart hebben we de eerste wandeling door de Broekpolder gemaakt. Hoewel we met een klein gezelschap waren hebben we ervan genoten. Jammer dat zo weinig leden zich hadden opgegeven. Degenen die meeliepen waren erg enthousiast en gaan zeker een volgende keer weer mee.

Er werden een aantal suggesties gedaan voor te maken wandelingen, zoals door natuurgebieden of stads- wandelingen met een lunch en misschien aanvullend museumbezoek. Er worden geen grote afstanden gelopen, 5 tot 8 km. Het tempo wordt aangepast aan de mogelijkheden van de deelnemers. Geen redenen dus om niet mee te gaan. Bij het uitkomen van deze editie hebben we een wandeling gemaakt door de Rhoonse Grienden, met een groter gezelschap dan de eerste keer. We hopen op het zwaan-kleef-aan-effect., dus trek de wandelschoenen aan en ga een volgende keer mee! Kijk voor de agenda op de website.

Het Noorden Website  www.voekshetnoorden.nl Secretariaat Wim Huizing, Bremstraat 233, 9404 Assen, tel. 0592-310932, [email protected] Leden Adm. Mw. G. van Rossum, Norbruislaan 5, 7761 CG Schoonebeek, tel. 0524-532162, [email protected] Penningmeester Bankrek 13.17.95.635 t.n.v. Voeks regio Het Noorden te Borger Activiteiten Art Timmer, tel. 0592-331800, [email protected] Welzijnswerk Mw. M.J. van Os, [email protected] ZKA-consulent Ton Vas, tel. 0592-346208, [email protected]

Komende activiteiten Op woensdag 21 augustus zullen we een bezoek brengen aan Beeld en Geluid in Hilversum en aansluitend gaan we paleis Het Loo met een bezoek vereren. Op dinsdag 17 september zal de heer Jan Geerdink een diaserie voor ons verzorgen. Het betreft een driedimensionale diaserie, dit betekend dat u de dia’s echt beleeft. U zult het ervaren alsof u er zelf loopt.

Terugblik bloemschikken Een aantal Voeksdames volgden op donderdag 21 maart een workshop bloemschikken bij Bloemenatelier Maureen in Assen. Er werden fraaie Paasbloemstukken vervaardigd die mee naar huis konden worden meegenomen. VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

19

regionieuws

Twente Website www.voekstwente.nl Secretariaat J.W. te Kiefte, An der Muest 2, D-48455 Bad Bentheim, tel. 00-49- 5922 6236, [email protected] Penningmeester Bankrek. 54.90.09.744 t.n.v. Voeks regio Twente te Hengelo Activiteiten H.Freiboth, tel. 0546-492944, [email protected] Welzijnswerk Mw.B.Feunekes-Spruijt, tel. 053-4614598, [email protected] ZKA-consulent J.Sizoo, tel. 053-4365398, [email protected]

Regionale ledenvergadering Tijdens de jaarlijkse ledenvergadering waren 39 personen aanwezig. Het Dagelijks Bestuur van Voeks werd vertegenwoordigd door de heren Wim Hartlieb en Willem van den Boom. Met een korte stilte werden de twaalf leden en/of partners herdacht die ons in 2012 zijn ontvallen. Secretaris Wim te Kiefte deed verslag van het ledenbestand en de deelname aan regioactiviteiten en wandelingen. Benty Feunekes presenteerde haar verslag als Regiocoördinator Welzijnswerk en dankte het team van welzijnswerkers. Penningmeester Robin Gray gaf een overzicht van de uitgaven over 2012 en het budget voor 2013. Teun den Toom deed verslag van de kascommissie. De vergadering verleende decharge voor het gevoerde financiële beleid. Jannie Leussink bleef aan als lid van de kascommissie. Luuk Feunekes en Theo Bartels werden gekozen als lid resp. reserve lid. Robin Gray trad reglementair af als penningmeester en stelde zich herkiesbaar. Omdat zich geen tegenkandidaten hadden gemeld werd Robin bij acclamatie benoemd voor een derde periode. Vanwege het belang van de activiteiten voor onze regio en de steeds grotere rol van website en nieuwsbrief in de communicatie met onze leden, werd besloten het regiobestuur uit te breiden met de functie Commissaris activiteiten en Hans Freiboth als zodanig te benoemen. Wandelingen zullen in de toekomst ressorteren onder activiteiten. De coördinatie van de wandelingen blijft in handen van Ursel Kriekjes. De welzijnswerksters Gré Dokter en Lenie Mulder namen in 2012 na resp. 17 en 12 jaar afscheid van het welzijnswerk. Benty Feunekes bedankte beide dames voor hun langdurige inzet en Willem van den Boom overhandigde aan beiden een versnapering. De vertegenwoordigers van het DB gaven een exposé over de belangenbehartiging door

Voeks en de pensioenproblematiek. Hans Freiboth presenteerde een overzicht van de geplande activiteiten voor 2013. De lezing van Perry v/d Arend, ‘De ontstaansgeschiedenis van de installatie Pernis der NV Bataafse Petroleum Maatschappij’, moest worden uitgesteld naar een latere datum. Hij gaf nog wel een korte presentatie over opwarmen van de havens in Rotterdam, met name bij de raffinaderij.

Wandelingen Op woensdag 1 mei wandelen we onder leiding van Jannie Leussink en Anny Sijmons in de prachtige omgeving rond Diepenheim. Zie voor meer informatie het vorige Voeksnieuws. De volgende wandeling is op woensdag 5 juni in omgeving Nijreesbos, nadere informatie in het volgende Voeksnieuws.

Bezoek Twentsche Courant Tubantia Op woensdag 15 mei willen we een bezoek brengen aan de Twentsche Courant Tubantia aan de Getfertsingel 41 te Enschede. Het is mogelijk het bezoek te beginnen met een lunch in het gebouw van Tubantia van 12 - 13 uur. U kunt zelf kiezen of u wel of niet aan de lunch wilt deelnemen en u moet zelf betalen. Na de lunch is om 13.15 uur de ontvangst. Daarna een bedrijfsfilm en van 14 tot 15 uur een rondleiding, waaronder de redactie en de drukkerij. Het gebouw bevat trappen en een kleine lift. De rondleiding kan per rolstoel gedaan worden. Bij aanmelden graag opgeven of u gebruikmaakt van een rolstoel. U kunt parkeren op het bezoekersterrein bij de hoofdingang. U kunt zich aanmelden tot 6 mei bij Hans Freiboth (zie colofon). U hoeft zich niet tevoren op te geven voor de lunch. Het bezoek is gratis. Kijk ook eens op www.voekstwente.nl

Kijk ook Sticht eens op www.voekstwente.nl Het Website www.voekshetsticht.nl Secretariaat W.G. Reman, Flits 14, 1231 SN Loosdrecht, tel. 035-5823161, [email protected] Penningmeester Bankrek. 502138 t.n.v. Voeks regio Het Sticht te Huizen Activiteiten H.H. Holsboer, tel. 035-6916872, [email protected] Welzijnswerk J. van Berkel, tel. 06-53841190, [email protected] ZKA-consulent J.H. Eekhof, tel. 0348-423015, [email protected]

Komende activiteiten

Afscheid Gré Dokter en Lenie Mulder

20

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

Op dinsdag 14 mei vindt onze eerste ‘buiten’-excursie plaats. We brengen een bezoek aan zilverstad Schoonhoven onder de programmanaam Zilver-Uitje. Om 11 uur is de ontvangst in het Nederlands Zilvermuseum, Kazerneplein 4 in Schoonhoven met koffie/thee en Fonteynkoek. Het museum beschikt over een vaste collectie van vier eeuwen zilver in Nederland en de ontwikkeling van de diverse technieken van zowel zilver- als goudbewerking. Na de ontvangst volgt een rondleiding door het Museum en om 12:30 uur een uitgebreide lunch. Om 14 uur maken we een stadswandeling onder leiding van een VVV-gids. Een bezoek aan Schoonhoven is als een reis door het verleden. De rijke geschiedenis van het oude vestingstadje en haar bevolking vertelt over ontstaan, handelsgeest,

REGIONIEUWS bridge

vakmanschap, groei, tegenslagen en wederopbouwen. Tot slot is er gelegenheid om diverse zilverateliers te bekijken. Kosten leden € 20,80 p.p., niet-leden € 26,00 p.p. Aanmelden voor 7 mei bij Hans Holsboer (zie colofon). Betaling aan penningmeester (zie colofon). De dichtstbijzijnde parkeerplaats bevindt zich op Doelenplein. Bereikbaarheid: zie de website www.zilvermuseum.com. Daar is ook meer te vinden over het museum zelf. Dat als voorbereiding op het bezoek. De volgende activiteit zal zijn op dinsdag 11 juni en betreft een bezoek aan het Muiderslot. Details van het programma zullen in het volgende nummer van VN worden vermeld. Het omvat een rondleiding onder leiding van een gids, een lunch en bezoek aan de historische tuinen. Een bezoek aan het slot is moeilijk voor minder-validen en het kasteel zelf is niet toegankelijk voor rolstoelen. Wegens logistieke redenen is het maximum aantal personen dat aan deze activiteit kan deelnemen 25. Deelname op volgorde van aanmelding. U kunt zich nu al aanmelden bij Hans Holsboer (zie colofon). De kosten voor regioleden € 25,40 pp, voor niet-leden en introducés € 31,75 pp Betaling aan de penningmeester (zie colofon). Ook hierbij is het mogelijk zich vooraf te oriënteren middels de website van het Muiderslot www.muiderslot.nl

Voorlichting directeur pensioenfonds Op 12 maart jl. zijn leden van regio Het Sticht en gasten van daarbuiten, bijeengekomen in Driebergen om te luisteren naar en te praten met Janwillem Bouma, directeur van het Shell Pensioenbureau Nederland. Dat het fonds in de belangstelling staat werd duidelijk door een opkomst van bijna twee maal leden zoveel als gemiddeld bij een presentatie. Belicht werden zaken als; de performance van het fonds, de crisis, veranderende wetgeving, risico’s en de beheersing daarvan, de rol van Europa, de te verwachten veranderingen in de nabije toekomst en het mogelijke effect daarvan op onze eigen portemonnee. Al met al een zeer boeiende en aantrekkelijke presentatie.

Het Zuiden Website www.voeksregiozuid.nl Secretariaat A.A.M. Sanders, Kapucijnenhof 66, 4904 RB Oosterhout, tel. 0162-433253, [email protected] Penningmeester Bankrek. 3307404 t.n.v. Voeks regio Het Zuiden te Oosterhout (NB) Activiteiten (Vacant) Welzijnswerk A.H. Don, Hoge Vaartkant 128 4873 LL Etten-Leur, tel. 076-5018065 of 06-24396021, [email protected] ZKA-consulenten Brabant & Limburg: J. van Beusekom, tel. 076-5218259, [email protected], Zeeland & Limburg: L. van Zon, tel. 0113-270144, [email protected]

Goes: Iedere tweede dinsdag van de maand sociëteit in Hotel Terminus Stationsplein 1 vanaf 10.00 uur. Verdere info bij de soosvoorzitter Ary Wesplate tel 0164-610791. Het seizoen sluit op dinsdag 11 juni. Aansluitend op die soos-ochtend organiseren we de jaarlijkse Zeeuwse Koffietafel in Hotel Terminus. Alle leden zijn van harte welkom. Opgeven

bij Ary Westplate. De kosten bedragen € 10 per persoon. Alles af te rekenen aan de balie van het hotel. In de maanden juli en augustus is er geen soos. Zevenbergen: Sociëteit iedere eerste woensdag van de maand van 10 tot 12 uur in Hotel Van der Hooft. Inlichtingen Cees van Terheijden tel 0164-643144 Voor de stadswandeling door de historische kern van Dordrecht meldden zich op 3 april 23 leden. Na de koffie bij Van der Sterre met appelmarijnen (een lokale lekkernij) werd de groep in tweeën gesplitst. Ondanks de soms felle koude wind werd het een zeer interessante wandeling door de oudste stad van Holland waar het rijke verleden nog duidelijk te zien is aan de monumentale panden. Een beetje verkleumd maar verrast door wat we deze ochtend mochten ervaren werden we warm welkom geheten in Den Witten Haen voor een heerlijke lunch. We komen zeker terug naar Dordrecht, al was het maar om de prachtige musea in een programma te kunnen opnemen.

Regionale ledenvergadering Onder de circa 60 aanwezigen waren ook de leden van verdienste Arie van Haren en Tiny Muller en Tim van Kooten en Peter Grabau van het hoofdbestuur. Het financiële verslag werd door de penningmeester gepresenteerd en in orde bevonden. Piet Visser van de kascommissie verklaarde dat, na grondige bestudering van de boeken, de financiën perfect op orde zijn en uitte zijn waardering voor de inzet van de penningmeester. De kascommissie zal voor de volgende periode bestaan uit José Brokken en Cees van Terheijden, met als reserve Rick Lodewijk. Ary Westplate en Cees van Terheijden belichtten in het kort de activiteiten van hun sociëteiten. Tim v Kooten gaf een overzicht van de stand van zaken bij de Commissie Voeks Vitaal en benadrukte de noodzaak voor het verzamelen van email adressen voor een snelle communicatie met de leden. Peter Grabau gaf een korte uiteenzetting over de zorg en de contacten met ZKA. Het aangeboden pakket is nu markt conform en we zijn daardoor minder gebonden aan de huidige zorgverzekeraar voor onze collectieve verzekering. Na de lunch gaf Janwillem Bouma een presentatie over de huidige stand van zaken van het Shell Pensioen Fonds.

Welzijnswerk Na afloop van de RLV hield Albert Don een kleine vergadering met welzijnsmedewerkers om iedereen bij te praten over de laatste ontwikkelingen. Vooral de landelijke richtlijn van € 8,50 voor een presentje bij een bezoek leverde een levendige discussie op. Albert Don is nog steeds op zoek naar een welzijnswerker voor de regio Noord Limburg. Hij wacht met belangstelling op uw telefoontje (06-24396021). Ga eens kijken op www.voeksregiozuid.nl

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

21

personalia boekbespreking

De volgende leden heten wij welkom Mw. H.S. van AsperenKlaar, Ramplaan 35A, 2015 GS Haarlem J.L. Auperlé, Kaaidreef 9, 3241 CG Middelharnis, ex SNR B.L. Baar, Kruyssteelaan 5, 9988 RR Usquert, ex NAM Mw. D.G. Bakker-Gil, Hankenhofweg 13, 7761 BR Schoonebeek Mw. M.J. Ballering, Ververstraat 32, 2312 LV Leiden, ex Billiton Mw. G.R. van den Bergh-Pronk, Kieffenweg 28, 7751 DA Dalen Mw. J.H.M. BrogtropSteens, Meester Bierensweg 19A, 4841 AH Prinsenbeek J. Buiter, Boermarkeweg 13, 9414 VK Hooghalen, ex NAM J.T. Buunen, Marga Klompéstraat 63, 3207 DD Spijkenisse, ex SNR A.I.M. Claessen, Oxfordlaan 30, 2314 EB Leiden, ex SIEP

Mw. D. Delhaas-Post, De Gaarde 51, 9402 LH Assen Mw. A.H. van DongenVissers, Hofstede 16, 2821 VX Stolwijk, ex SICM R.J. van Ee, Van Hardenbroeklaan 42, 3981 EP Bunnik, ex SNR P. Geneste, Populierendreef 512, 2272 HH Voorburg, ex SITI H. Gerth, Vinkenveld 53, 7827 DS Emmen, ex NAM W. Hagen, Platanendreef 3, 3137 CN Vlaardingen, ex SNR S.L.A. Hijlkema, Dagpauwoog 31, 8607 HN Sneek, ex SI Mw. J.M.I. HolterhuesEllerkamp, Wadestein 36, 6714 DW Ede Mw. T.A. JansenHogewoning, Kreileroord 8, 3079 NB Rotterdam Mw. A. de Jong-van Zessen, Hoofdstraat 181, 2931 CJ Krimpen aan de Lek

E. de Jong, Beethovenstraat 24, 3223 TB Hellevoetsluis, ex SNR J.G. de Jong, Macharijspad 2, 3813 BN Amersfoort, ex SGSI Mw. A.M. KalkovenBoerrigter, Ter Veenlaan 209, 2131 WP Hoofddorp M.J.M.A. Kerremans, De Heul 70, 4741 TT Hoeven, ex SNC Moerdijk Mw. E.W. Keunen-Ooms, Arnhemse Bovenweg 33/ A810, 3708 AA Zeist Mw. C.D. Klok-van Streepen, Von Liebigweg 57, 1097 RL Amsterdam Mw. J.A. Mirska-Gent, Sloterweg 1061B, 1066 CD Amsterdam Mw. S.A.M. MuesVoppen, Orchideelaan 11, 7765 BC Weiteveen Mw. P. RamsaranBlanken, Krampvenseweg 4 R 153, 5087 TT Diessen

P.P.F. van Rooijen, Hertenlaan 2, 9408 CV Assen, ex NAM J. Schelling, Boompjesstraat 53, 3291 AA Strijen, ex SNR Mw. M.W. SchipperSchokker, Bessegaarde 14, 1689 HN Zwaag Mw. B.E. StoelwinderErich, Ibisstraat 22, 8916 BJ Leeuwarden G.L. Timmermans, Steenplaats 28, 2924 BL Krimpen aan den IJssel, ex SNR A. van Veelen, Rubenslaan 37, 3862 ZL Nijkerk, ex SRTCA Mw. I.E.J. van WeersPrevoo, Geulhemmerweg 34, 6325 PK Berg en Terblijt Mw. J. van Wijngaarden-Duifhuizen, Emdenmeer 53, 3844 EB Harderwijk Mw. H. van der ZeeBrijs, Ververij 4, 3142 JG Maassluis

Met leedwezen geven wij kennis van het overlijden van onze leden B. Bais, ex Nigeria, 9/03, 94 jr; Sint Jorisstraat 66, 5211 HB Den Bosch Mw. J.H.M. BalinkHuethorst, (SNR), 26/02, 92 jr; Walstraat 24, 7001 BV Doetinchem Mw. J. BaxGrootenboer, (SNV), 28/03, 91 jr; Corr.adr. Vondelweg 454, 2026 BE Haarlem D. van Bemmel, ex Venezuela, 27/02, 93 jr; Badhuisweg 115, 2587 CE Den Haag G.G. Berkhout, ex SNR, 23/03, 93 jr; De Houtmanstraat 78, 3151 TE Rotterdam

22

A. Bliek, ex SIRM, 20/03, 92 jr; Laan van Nieuw Oosteinde 201 A, 2274 GB Voorburg J. Bomhof, ex SIPM, 10/03, 88 jr; Libellenveld 1, 2318 VE Leiden J. Bosch, 11/03, 79 jr; Bastingstraat 13, 1111 NB Diemen Mw. A.A.F.L. van den Bosch-den Brinker, (SNR), 27/03, 95 jr; Molenrijnselaan 48, 5262 TN Vught Mw. E. Brinkhuis, ex KSLA, 27/02, 85 jr; Pr. Willem-Alexanderpark 213, 3905 CG Veenendaal Mw. J. BruinenbergLotterman, (NAM), 20/03, 91 jr; Wilhelminastraat 8 D 412, 7811 JA Emmen

VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

Mw. D.T. Bruning-Eijs, (SNR), 22/03, 88 jr; De Beuk 11, 3161 JG Rhoon Mw. M. DanckaertsHullah, (Brazilië), 11/03, 89 jr; Corr. adr. Culverham Farm House, West Scrafton Leyburn, North Yorkshire, Verenigd Koninkrijk J.A.C. Dillisse, ex Egypte, 18/03, 66 jr; Valkenierslaan 37 B7, 4834 CA Breda I.I. Frank, ex Billiton, 22/03, 81 jr; Brederodehof 44, 3341 VB Hendrik-IdoAmbacht Mw. J.H. Groenendijk-de Graaf, (SNR), 27/03, 78 jr; Dr. J.M. den Uyllaan 124, 3201 WP Spijkenisse

L.P. Groeneweg, ex SNR, 14/03, 89 jr; Dillenburgsingel 9, 3136 EA Vlaardingen J.A.H. Haans, ex SNV, 12/03, 85 jr; Jupiterweg 20, K 368, 4624 AK Bergen op Zoom Mw. J.H. HauptmeijerJansen op de Haar, (SNR), 6/03, 83 jr; Corr.adr. Oudelandseweg 45, 3253 LN Ouddorp ZH W. Hielkema, ex SNR, 4/03, 80 jr; Noorderparklaan 179, 2662 CB Bergschenhoek G.H. Huijbens, ex SNR, 23/03, 90 jr; Kerkewijk 77, 3901 ED Veenendaal W. Jonkers, ex NAM, 21/03, 87 jr; De Pallert 33, 7761 BV Schoonebeek

personalia bridge

P.R.M.M.J. Keij, ex SNC, 23/02, 66 jr; Boleet 4, 4758 CD Standdaarbuiten H. Klaucke, ex SNR, 25/03, 78 jr; Gerbrands Scheltesstraat 75, 1785 CP Den Helder Mw. M. Kleinhout-Teer, (KSLA), 16/03, 96 jr; Corr. adr. Nachtegaallaan 55, 2665 EG Bleiswijk Mw. K. KonijnendijkAlthusius, (NAM), 23/03, 92 jr; van Vredenburchweg 26 F330, 2282 SH Rijswijk J. Korver, ex SNR, 24/02, 84 jr; Bunthof 78, 4623 AP Bergen op Zoom D. Lagarde, ex SNR, 3/03, 81 jr; Schipperstraat 123, 4871 KK Etten-Leur G.R. Louwaars, ex SIEP, 9/03, 60 jr; Mendelssohnlaan 49, 9402 RX Assen Mw. A.M. Meershoekvan Kouwenhoven, (SIPM), 27/03, 82 jr; Harriet Freezerhof 323, 2492 JC Den Haag

A. Mol Lous, ex SNV, 1/03, 90 jr; Corr.adr. Laan der Vrijheid 41, 1501 ZC Zaandam K. Penning, ex SNR, 7/03, 71 jr; Nieuwe Diep 22, 4465 AB Goes H.J. Put, ex SIPM, 29/03, 86 jr; Deijlerweg 110, 2241 AJ Wassenaar K.G. ter Riet, ex SNV, 27/02, 87 jr; Mozartstraat 12b, 7582 ER Losser W.B.A. van Rije, ex NAM, 13/03, 61 jr: Middenweg 123, 9468 GL Annen Mw. G.W. RoelandBoerman, (SNR), 2/03, 77 jr; Kruisnetlaan 410, 3192 KE Rotterdam C. Rusman, ex Curaçao, 3/04, 90 jr; Corr.adr. Kroeskarperlaan 76, 2215 XR Voorhout Mw. A. SeverienRijkschroeff, (KSPLD), 17/03, 90 jr: Laan van Leidschenveen 269, 2493 CW Den Haag

J.A.C. van der Sloot, ex SNR, 23/03, 81 jr; Rio Grandestraat 55, 3207 NJ Spijkenisse A. Soeteman, ex SNR, 16/03, 79 jr; Groene Kruisweg 381, 3084 LM Rotterdam Mw. W.C. Spandaw, ex Billiton, 25/03, 94 jr; Polanenhof 130, 2548 MC Den Haag K. van der Staaij, ex Billiton, 24/03, 89 jr; Gregoriussingel 29, 5216 GK Den Bosch L.R. Stevens, ex Shell Tankers, 13/02, 69 jr; Wegastraat 13, 8303 BV Emmeloord H. Vellekoop, ex SNR, 8/03, 87 jr; Meidoornveld 229, 2906 AH Capelle aan den IJssel H.P.A. Vermeij, ex SNR, 1/03, 93 jr; Corr.adr. Meester L.A. Kesperweg 7F, 3135 BR Vlaardingen

Mw. J.G. VisscherWilms, (NAM), 2/03, 89 jr; Frankrijklaan 8, 7761 HL Schoonebeek Mw. M.H. Vos-Thomas, (KSLA), 19/03, 91 jr; Klaasje Zevensterstraat 15, 1183 NJ Amstelveen C. Vreedenburgh, ex SIPM, 14/03, 92 jr; Molenwijck 215, 5175 WG Loon op Zand K. de Vries, ex SNR, 18/03, 79 jr; Liesveld 123, 3131 CJ Vlaardingen J.C.P. Vrolijk, ex SNC Moerdijk, 1/03, 69 jr; Spieakker 16, 4841 NH Prinsenbeek J.C. van der Waal, ex SIPM, 24/03, 81 jr; Corr. adr. Belcantodreef 43, 2926 PB Krimpen aan den IJssel Mw. H. Weitjes-Kloen, (KSLA), 29/03, 83 jr; Corr. adr. Benedenlangs 135, 1025 KE Amsterdam H.T. de Zwart, ex Shell Tankers, 3/03, 86 jr; Withagen 54 01, 4861 AR Chaam

Mw. V.U. GroenewoudVerweij, 15/03, 74 jr; echtgenote van W.M. Groenewoud (KSLA), Eerste Hervendreef 32, 5232 JK Den Bosch

Mw. S. JonkerWerkman, 9/03, 74 jr; echtgenote van H. Jonker (SNV), Hoofdweg 187, 9681 AE Midwolda

Mw. A.F.G. MeweLambregts, 16/03, 85 jr; echtgenote van C.K.C. Mewe (KSLA), Stierstraat 17, 1033 XN Amsterdam

Familieberichten Mw. M. Dijkstra-van Deemter, 27/02, 87 jr; echtgenote van C. Dijkstra (SIPM), Corr.adr. Oostdorperweg 151, 2242 NJ Wassenaar

Lofoten - geologie en noorderlicht De Lofoten zijn een prachtige Noorse eilandengroep die boven de poolcircel ligt (zie o.a. VN02 van 2011). Gert-Jan Zeestraten, die daar woont, organiseert samen met www.georeizen.nl een reis van 23 augustus t/m 1 september met als doel de geologie en het noorderlicht nader te bestuderen. Recente en oude geologische en geografische verschijnselen komen aan de orde. Ook wordt het www.polarlightcenter.com bezocht, dat zich specialiseert in observatie en voorspelling van dit mooie natuurverschijnsel. VoeksNieuws | nr. 5 | mei 2013

23

voekspuzzel Het adres om deze oplossing naartoe te zenden is: P.J. Visser Sparrendal 552 3142 LR Maassluis of E-mail: [email protected] Wilt u eraan denken om uw volledige adres te vermelden?

Beste puzzelaars, De oplossing van KW-003 luidde MUZIKANTE en dat had u (bijna) allemaal goed. Toch kunnen er maar drie deelnemers gelukkig worden gemaakt met een cadeaubon. Zij hebben deze inmiddels natuurlijk al ontvangen met de felicitaties. Ook voor dit kruiswoord geldt: na het ontraadselen ervan dient u de gevonden letters in de werkbalk te sorteren en kunt u het gevonden woord uit de Voeksbalk (onder vermelding van KW-004) inzenden.

Kleinzoon Tom toverde de volgende winnaars uit de ‘hoge hoed’: 1 B. Koops - Gouda 2 A.G. Schenk-Noordhoek - Maasdam 3 A.M. de Visser-Ros - Vlissingen

Onder de goede inzendingen worden weer drie VVV-cadeaubonnen van € 12,50 verloot. 1

2

3

4

5

Peter

6

7

8

9

10

11

12

13 14

15

17

18 19

21

22 30

23 31

25

13

32

40

4113 14

1

2

3

2

4

3

42

43

6

5

7

6

44

45

59 30

22 22

30

62

31 31

63

60

23 23

65

15

53

39 51

24

19

25

20

25

26 33

32

61

41 41

42

43

42

16 16

28

27

34

33

44

43

11

48

27

26

45 52

53

50

55

29

38

37

46

47

46

49

66

37

69

45

44

12

29

28

34

36

40

47

12

57

36

40

10

18

20

35 39

11

15

54

35

68

9

46

19

29

38 10

18

24 32

64

9

8

56

21

37

8

7

52

21

28 34

VOEKS NIEUWS

14

17

67

27

33

5

4

17

58

26

36

1

51

20

24

35

39

16

47

54

38 48 48

49

49 55

50 50

Horizontaal:511 Verondersteld; 7 Uitgebreide kennis; 14 Beginloon; 15 Politieke 52 53 54 partij; 16 Lidwoord; 17 55 Overzicht; 18 Ervaringsleer; 57 19 Kledingstuk; 21 Oudnoors prozawerk; 23 Vijl;5625 Verenwisseling; 26 Vervangende verkeersroute; 30 Leer van het heldendicht; 56 57 58 Gevoel van eigenwaarde; 59 60 32 Lokspijs; 33 34 Mannequin; 35 Koelinstallatie 61van een motor; 36 Menselijkheid; 39 Schoonmoeder 58 59 60 61 van Ruth; 44 Ieder; 46 Dots per inch; 47 Klos; 51 Caféhouder; 52 Houding; 54 Hetzelfde; 55 Muziekteken; 56 Gewijde rustdag; 58 Ambtsrust; 61 Zonder enig bezit; 62 Tevens; 67 Lid een kerkbestuur; 69 Muzikant. 50 2763 Jong 6 dier; 68 65 40 Wapen; 31 66 36van60 62 62

63 63

65

64

66

65

64

66

Verticaal: 2 Zonder onderbreking; 3 Elektrisch beveiligd; 4 Slappeling (jeugdtaal); 5 Menigte; 6 Soort vis; 7 Borgstelling; 8 67 68 69 Apathie; 9 Ratelpopulier; 10 Muziekstuk; 11 Beroep; 12 Ouderwetse barometer; 13 Werpspies; 20 Heden; 22 Amsterdams 67 68 69 Peil (afk.); 23 Muzieknoot; 24 Haardracht; 27 Zijde van een schip; 28 Muzieknoot; 29 Neon (Chem.); 31 Europees land; 35 Soort vogel; 37 Oorlogstuig; 38 Paranormale overbrenging; 40 Alcoholics Anonymous (afk.); 41 Voertuig; 42 Meterton (afk.); 66 50 43 Voetbalorganisatie; 45 Sprookjesfiguur; 46 Kinderspeelgoed; 48 Rivier in Italië; 49 Verlaagde toon; 50 Zwemattribuut; 53 Inkomstenbelasting (afk.); 57 Evenmens; 59 Godsdienst; 61 Zigeunergroep; 64 Afgemat. Werkbalk Breng de gevonden letters uit het kruiswoord over naar deze balk Voeksbalk KW-004 Zet de letters in de juiste volgorde zodat u samen met Johnny Nash kunt zingen: ’I can see clearly now’.

50 50

27 27

6 6

66 66

68 68

40 40

31 31

66 66

36 36

50 50

Dit is de oplossing (KW-004)

60 60

Twee letters krijgt u weer cadeau en staan reeds in Voeksbalk KW-004 op de juiste plaats Het gevonden woord uit de Voeksbalk KW-004 kunt u inzenden t/m 23 mei 2013