SHELL VOEKSNIEUWS NR

VOEKS NIEUWS NR.4

APR 2015

MAANDBLAD VAN DE VERENIGING VAN OUD-EMPLOYÉS DER “KONINKLIJKE/SHELL”

AARDVERSCHUIVING QUILTEN VOEKS ALV

VOEKSNIEUWS | NR. 4, APRIL 2015

1

COLOFON VOEKSNIEUWS

Officieel orgaan van de Vereniging van Oud-Employés der “Koninklijke/Shell” 65e jaargang, nr.04, april 2015 Kopij inleveren De kopij voor het volgende nummer 05-2015 dient uiterlijk vrijdag 27 maart 2015 door de redactie te zijn ontvangen. De kopij voor het daarop volgende nummer 06-2015 moet uiterlijk vrijdag 1 mei 2015 binnen zijn. Inzendingen uitsluitend per e-mail aan: [email protected] Redactie Marieke van Bork Abu Faithfull Oscar Franse Eef Hummel Leen Rijkers Meinen Chris Whincup Website www.voeks.nl

Webmaster: [email protected] Aan dit nummer werkten verder mee: Anton Barendregt, Bart Tent, Ank Herstel, Rob Louwe, Han Kooy, Peter Visser, Pim Visser, Dick van Asperen, Rinus Vlugter. Ontwerp Shell – Production Centre of Excellence, Den Haag

Na de sluitingsdatum voor dit nummer werd het bestuur op de hoogte gebracht van het overlijden op 2 maart 2015 van Mw. W.J. van der Ree op de leeftijd van 86 jaar. Zij heeft zich vele jaren ingespannen voor Voeks en heeft daarvoor ook het erelidmaatschap ontvangen. Het bestuur gedenkt haar met eerbied en wenst nabestaanden sterkte bij het verwerken van het verlies. Hoofdbestuur Voeks

LENSBURY REVISITED: UNIEK AANBOD VOOR VOEKSLEDEN Veel oud-Shellers hebben goede herinneringen aan hun verblijf op Lensbury Club, het Learning Centre van Shell in Londen. Voor internationale cursussen zoals de Group Orientation Course, Negotiation Skills, Madec enz. was dit de plek om collega’s van over de hele wereld te ontmoeten en nieuwe inzichten in bedrijfsbeleid te verwerven. Voor de Voeksleden onder hen is er goed nieuws: zij kunnen tegen aantrekkelijk tarief een verblijf boeken. Lensbury is tegenwoordig een 4 sterren Resort. Boekingen kunnen het hele jaar door gedaan worden. De kamerprijs is inclusief een Engels ontbijtbuffet, parkeren, wi-fi en gebruik van Lensbury’s ontspanningsfaciliteiten (zoals het 25 m binnenbad, fitness, sauna, squash en watersport). Voor meer informatie en reservering belt u: 0044 20 8614 6444 of e-mail naar [email protected]. Voorwaarde is wel dat u lid van Voeks bent, en dat ook kunt aantonen. Neem daarvoor contact op per e-mail met [email protected]. U kunt zich daar natuurlijk ook opgeven als lid, als u dat nog niet bent. Ryan Conway, de Reservations Co-ordinator van Lensbury gaf ons de volgende prijzen door, in GBP per nacht

Druk Roto Smeets Grafiservices, Utrecht Oplage 21.450 © 2015 Voeks De redactie behoudt zich het recht voor, aangeboden kopij in te korten of aan te passen. Voor het geheel of gedeeltelijk overnemen of bewerken van artikelen uit dit blad is toestemming van de redactie vereist.

BUREAU VOEKS

Postbus 162 2501 AN Den Haag Tel. 070 – 377 2371 Fax: 070 – 392 4835 E-mail: [email protected] Voor informatie bereikbaar op maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur Bankrekening NL14 INGB 0000 0405 08 t.n.v. Voeks te Den Haag

SHELL PENSIOENFONDS

Tel. 070 – 319 9388 Website: www.shell.nl/pensioenfonds Foto voorpagina: Sint Bernhard honden in Wallis

VOEKS NIEUWS 2


2 night offer

3-7 night offer

Room type

Rate (per night)

Rate (per night)

Single

£ 76

£ 64

Double

£ 102.5

£ 85

Superior Single

£ 87.5

£ 78

Superior Double

£ 117.5

£ 94

Executive Room

£ 190

£ 178

OAD 8-DAAGSE BUSREIS LIBERATION ROUTE EUROPE In samenwerking met de Commissie Vitale Zaken heeft OAD een speciale aanbieding voor Voeksleden: een unieke en exclusief voor Voeksleden samengestelde busreis van 8 tot 15 mei 2015 waarbij OAD u meeneemt op het pad van de geallieerden. De Liberation Route voert langs de belangrijkste plekken van de bevrijding van Europa. De officiële route begint in Portsmouth en gaat via de Franse invasiestranden van D-day, de Ardennen, Noord-Brabant, Nijmegen, Arnhem, het Hurtgenwald naar Berlijn met als eindpunt Gdansk. Tijdens deze 8 dagen ziet u een deel van deze indrukwekkende route en krijgt u een goed beeld van deze belangrijke periode in onze geschiedenis. Nadere details vindt u op onze website www.voeks.nl Commissie Vitale Zaken, Tim van Kooten

VAN DE BESTUURSTAFEL

VOEKS ALGEMENE LEDENVERGADERING De Voeks Algemene Ledenvergadering wordt dit jaar gehouden op donderdag 16 april in de Agorazaal van het hoofdkantoor van Shell, Carel van Bylandtlaan 16 in Den Haag. Voeksleden worden van harte uitgenodigd deze vergadering bij te wonen. U bent vanaf 13.00 uur welkom om een kopje koffie/thee te drinken. De vergadering begint om 13.30 uur en zal ongeveer twee uur duren. Daarna wordt er nog een presentatie gegeven.

Na de vergadering, om 15.30 uur, zal de heer Janwillem Bouma, algemeen directeur van het Shell Pensioenbureau Nederland, een presentatie geven over de veranderingen op pensioengebied. Aansluitend zal de heer Bart van der Steenstraten, managing director van Shell Asset Management Company, u informeren over de beleggingsresultaten in 2014.

Voeksleden die de vergadering willen bijwonen, worden verzocht zich uiterlijk 3 april aan te melden, bij voorkeur via Voeks.nl (zie Uitnodiging voor Algemene Ledenvergadering op de Home Agenda: pagina: Klik op de Agenda-afbeelding voor de agenda, en op de 1. Opening en mededelingen. 2. Vaststelling notulen algemene ledenvergadering 17 april 2014. Aanmeldknop voor het aanmeldformulier), of het anders per e-mail te laten weten aan Bureau Voeks ([email protected]). Aanmelden 3. Vaststelling van de agenda. is noodzakelijk in verband met de veiligheidsregels welke in de 4. Jaarverslag 2014. Shellgebouwen worden gevolgd. Let op dat u zich moet kunnen n Algemeen. legitimeren bij het betreden van het Shellgebouw. Wie zich niet n Financieel. aanmeldt, neemt het risico dat de toegang geweigerd wordt. 5. Verslag kasverificatiecommissie. 6. Goedkeuring van het Jaarverslag 2014, inclusief decharge Aanmelding verzekert u ook van tijdige toezending van de vergaderstukken. van het bestuur. 7. Benoeming kasverificatiecommissie. Wij raden u aan met het openbaar vervoer te komen. Voor diegenen 8. Begroting 2015. die toch met de auto komen, is een beperkt aantal parkeerplaatsen 9. Bekrachtiging herbenoeming lid Dagelijks Bestuur.* gereserveerd in de garage onder het Shell gebouw, ingang 11. Rondvraag. Groenhovenstraat. Diegenen die met de trein aankomen op 12. Sluiting. het station Den Haag Centraal, kunnen met tramlijn 9 (richting Scheveningen) tot vlakbij het Shell kantoor komen. Vanaf de halte is * De heer W.A. van den Boom is door het Hoofdbestuur het nog ca. 1 minuut lopen. herbenoemd in de functie van commissaris. Namens het Hoofdbestuur van Voeks, Theo Eyckenschild, secretaris

FORE! VOEKS GOLFTOERNOOI 2015 In de vooraankondiging in VN3 heeft u kunnen lezen dat het 4e Voeks golftoernooi op maandag 27 juli wordt gehouden op de prachtige bosbaan van Het Rijk van Nunspeet. Omdat de locatie centraal is gelegen rekenen wij ook op onze leden uit het Noorden. De spelvorm is individueel Stableford en er wordt gestart met een shotgun om 12.00 uur. Wij hebben een aantrekkelijk pakket met Het Rijk van Nunspeet kunnen afspreken, bestaande uit koffie bij ontvangst, muntje voor de driving range, vier consumptiebonnen, bittergarnituur en een BBQ met toetje en koffie/thee na. De totaalprijs, inclusief bijdrage in de prijzen, bedraagt € 93,-. Dit is een kleine verhoging t.o.v. vorig jaar, maar de prachtige locatie is dat ruimschoots waard!

Deelname staat open voor Voeksleden en hun partners, wel dient u over een NGF handicap te beschikken van maximaal 36, terwijl de playing handicap eveneens tot 36 zal worden beperkt. Er komt een mogelijkheid voor niet-meespelende partners om tegen een aangepaste prijs deel te nemen aan de borrel en BBQ. De inschrijving zal via de Voeks website worden opengesteld op woensdag 22 april met aankondiging in Voeksnieuws die eind april op de mat ligt. Het maximum aantal deelnemers is 88, waarbij datum en tijdstip van aanmelding bepalend zijn voor deelname. Namens de CVZ, Jan Holla, Rob Louwe, Kees IJzerman.


3

HERINNERINGEN

KINDERUITZENDINGEN IN DE HONGERWINTER BART TENT, [email protected]

In het laatste oorlogsjaar hebben veel mensen in WestNederland grote ontberingen geleden. Vooral kinderen hebben veel problemen gehad met de hongersnood, veel ouders waren wanhopig. Het kwam voor dat ouders geen uitweg zagen en ten einde raad hun kinderen alleen wegstuurden om zonder begeleiding te proberen in Friesland te komen. De situatie moet wel heel nijpend zijn als je je kinderen op deze wijze laat vertrekken.

vergelijken met de heenreis. Dit keer betrof het geen ondervoede kinderen, die in een koude, natte winter bij nacht en ontij met onbekende bestemming van huis vertrokken waren en vaak dagenlang in gevaarlijke omstandigheden onderweg waren. Nee, dit keer waren het weldoorvoede kinderen, die in zomerse omstandigheden naar huis terugkeerden. De Shell-kinderen werden deels per bus en deels per boot naar huis teruggebracht, waar ze met open armen door hun ouders ontvangen werden.

Voor een groot aantal kinderen liep het gelukkig anders. In totaal gingen meer dan 50.000 van hen op georganiseerde wijze naar het noorden en oosten van het land. Het waren voornamelijk kerkelijke organisaties die dit in handen hadden. Maar ook veel bedrijven deden mee aan de kinderuitzendingen, daarbij hoorde ook de Bataafsche Petroleum Maatschappij (Shell). De B.P.M. heeft tussen de 500 en 600 kinderen de mogelijkheid geboden voor uitzending naar Friesland. Begin januari1945 vertrok er een eerste groep van 40 kinderen van het Shell-laboratorium in Amsterdam voor uitzending naar Friesland, waar ds. Veldkamp voor pleegadressen zorgde. Latere berichten spreken over 400 kinderen vanuit Amsterdam. Circa 150 kinderen vertrokken georganiseerd vanaf het Shellhoofdkantoor in Den Haag om per binnenvaartschip naar Friesland te vertrekken. Deze reizen, zowel per bus als per boot, waren niet ongevaarlijk. Er werd bij voorkeur ’s nachts gereisd, omdat er dan meer kans was om luchtaanvallen te ontlopen. De reis naar Friesland per schip duurde enkele dagen, met vaak slechte hygiënische toestanden aan boord van de schepen. Bovendien was het er erg koud en veel kinderen werden zeeziek. Vaak bleken boot en ligstro onder de luizen te zitten. Eenmaal in Friesland aangekomen werden veel kinderen ziek, omdat ze de normale hoeveelheden eten niet meer gewend waren.

Het is begrijpelijk dat veel kinderen moeite hadden om weer in het gareel te komen. Velen waren gewend geraakt aan de ruimte op de boerderijen en moesten vaak weer wennen aan de kleine huizen in de stad. Een aantal van hen had aanpassingsproblemen en moest weer inburgeren omdat ze zich een dialect aangeleerd had. Maar één ding overheerste en dat was dankbaarheid voor al datgene wat de pleegouders gedaan hadden. Velen van hen hebben nog jarenlang nauwe contacten onderhouden met hun pleegouders. Van de kant van Shell-Amsterdam werd onder meer uiting gegeven aan hun dankbaarheid door de Friese pleegouders uit te nodigen voor een tweedaags uitstapje naar Amsterdam. Op vrijdag 5 september werden de gasten in elf autobussen, die in drie konvooien uit evenveel startplaatsen in Friesland waren vertrokken en naar het laboratorium in Amsterdam vervoerd. Van daaruit werden er allerlei excursies en attracties georganiseerd. Op vele manieren werd uiting gegeven aan de dankbaarheid jegens de pleegouders. Op het toneel werd dit onder meer in een scene geïllustreerd door een rij, armoedig geklede, met rugzakjes en koffertjes beladen, kinderen die een toevlucht zochten bij een, in Fries costuum gekleed, echtpaar. De zaal hief daarop spontaan het Friese volkslied aan. Het waren twee onvergetelijke dagen voor de gasten, alhoewel velen van hen weinig hadden geslapen door het vele nachtelijke stadslawaai.

Na de Duitse capitulatie zou het nog enkele maanden duren voordat de kinderen weer naar hun ouders konden terugkeren. Vrij reizen was in die tijd nog niet mogelijk, voor reizen was een vergunning van het Militaire Gezag nodig. Pas vanaf eind juni 1945 werd het mogelijk om in georganiseerd verband weer naar huis te vertrekken. De terugreis viel in geen enkel opzicht te

Oud-Shell man Frans Nieuwenhuis heeft een zeer lezenswaardig boekje, met als titel ‘Naar de Boeren’, over deze kinderuitzendingen in de hongerwinter geschreven. Frans Nieuwenhuis geeft op 23 april voor de regio Den Haag een lezing over deze kinderuitzendingen vanuit Den Haag naar Friesland en Groningen (red). Naar de Boeren; Frans Nieuwenhuis, 188 pagina’s, Donker B.V., 2010, ISBN-nummer- 978-9061006404

De kinderen varieerden in leeftijd van vijf tot vijftien jaar, de meesten waren tussen de negen en twaalf jaar, gingen voor het eerst zonder hun ouders op reis. Hier gaan ze aan boord van een binnenschip. (foto: archief Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie)

4


HERINNERINGEN

NIGERIA, EEN PERSOONLIJK RELAAS, 1976 – 1979, DEEL 2 ROB LOUWE

Warri was het centrum voor de olievelden ten westen van de Niger. De oudste waren bij Ughelli, daarnaast waren er veel in de eindeloze moerassen, die zich over honderden kilometers uitstrekten in het Delta gebied. Bij Forcados was een tankfarm voor verscheping naar de tankers aan de offshore boei. In zowel Ughelli als Forcados had de Company een kleine kliniek met een “male nurse”. Op de weg echter waren dikwijls “roadblocks” met gewapende leger-, politie- of burgerposten. Meestal was het geen probleem met onze Company-auto’s. Je wende er ook aan, maar voor bezoekers uit Den Haag was het af en toe best beangstigend. Op de grotere wegen, bv. naar Benin, gebeurden ontzettend veel ongelukken. Om de paar honderd meter lag een autowrak in de berm, dat na een tijdje overgroeid werd door het oerwoud. Vooral in de nacht was het gevaarlijk, omdat men de gewoonte had op een aardedonkere weg kapotte vrachtwagens zonder verlichting te markeren met een takkenbos, ongeveer 50 meter achter het vehikel. We woonden in een beveiligd kamp, dus met de veiligheid viel het best mee. In de jaren dat wij in Nigeria waren, zijn er een paar omwentelingen geweest in Lagos. Dat gaf onrust en dan werd er een avondklok ingesteld. In 1978 nam de onrust toe, mogelijk door de toestand in Zuid-Afrika en er kwamen meer berovingen. Ons kamp werd voorzien van een dubbel hek, met lichten, en honden, tralies voor alle ramen, en een stalen deur voor het slaapgedeelte.

Er was een periode dat geïmporteerd voedsel maar beperkt te krijgen was. Dan moest je lokaal vlees kopen. De arme koeien kwamen lopend uit Noord Nigeria en werden dan ergens op een veldje met machetes geslacht. Het vlees zag er niet al te fris uit. Soms was het mogelijk geïmporteerd voedsel te krijgen, langs

een omweg, en wij konden een keer een hele achterpoot kopen. Die hebben we zelf in de keuken uitgebeend en in kleine pakketjes ingepakt voor in de vriezer. Voor een vriezer heb je echter elektriciteit nodig. Ons kamp had stroom van het nationale net, maar ook in het kamp stond een paar Caterpillar generators. Er waren perioden dat bijna iedere dag de stroom uitviel. Dan moesten de generators gestart worden en kwam de stroom hikkend op gang. Eenmaal ging het mis toen er per ongeluk een dubbel voltage kwam, en alle lampen min of meer explodeerden. Een nieuw aangekomen echtgenote zei dat ze het zo gezellig vond dat iedereen kaarsjes had staan, tot zelfs in het toilet. Ze wist nog niet waarvoor dat nodig was. Ook voor Nigerianen was het leven niet altijd gemakkelijk. En soms ronduit gevaarlijk, wanneer je van een andere stam was. Onze tuinboy Oliver was een Ibo, dus vreemd in Yoruba gebied. Wanneer s ’nachts in het naburige dorp de drums gingen, bleef hij liever bij ons in het tuinhuis slapen. Langere reizen door het land maken was een probleem omdat de telefoons bijna nergens werkten. Wij konden van het kamp naar kantoor bellen, maar niet veel verder. Voor uitstapjes had de Company bij Abraka, op anderhalf uur rijden, een plek aan een heldere snelstromende rivier, waar het heerlijk zwemmen en picknicken was. Tevens was er bij Omutu, een uurtje verder, een oud koloniaal huis waarin twee families voor het weekend konden logeren. s ’Nachts zat er dan een bewaker voor, met een eigengemaakt geweer. Over het algemeen waren de expatriates best gezond. Toch hebben we in die tijd wel wat meegemaakt, een flinke epidemie van hepatitis (geelzucht), ook onder kinderen die met vakantie kwamen. Ik heb het zelf ook gekregen. In 1979 hadden we een VOEKSNIEUWS | NR. 4, APRIL 2015

5

HERINNERINGEN

epidemie van Loa-Loa, welke uiteindelijk te herleiden was naar onze plek bij Abraka. Het werd overgebracht door vliegen, die op de rook van onze barbecues afkwamen. Van de vele bijzondere ziekten en ongevallen, wil ik er één noemen, nl. die van de slangenbeet. Een werknemer was op Forcados gebeten door een black mamba. Hij was met de helikopter binnen een uur in het hospitaal, waar hij al de eerste verschijnselen van het paralytisch gif vertoonde. Toen ook zijn ademhaling stopte en hij volledig verlamd raakte, is begonnen met kunstmatig beademing. We hadden geen tegengif, en hebben het besteld in Lagos. Een dag later kwam het binnen. Na drie dagen beademen kwam de man bij, en na een week ging hij lopend het hospitaal uit. Het gif was uitgewerkt.

pen, zogenaamde “offlayers” (de expatriates kregen bevroren kippen), plus een fles drank. Dat was schnapps, een soort jenever, erg populair in Nigeria, sinds de Hollanders het in de 19e eeuw geïntroduceerd hadden. De levende kippen werden bijeen gebracht op de tennisbaan, twee aan twee samen gebonden en uitgedeeld. Als dokter kreeg ik zowel de levende als de dode. Bij thuiskomst kregen onze “housemaid” en de tuinboy echter slaande ruzie, omdat ze vonden dat de levende kippen voor hen bestemd waren. Uiteindelijk heeft de tuinboy ze geslacht en schoongemaakt en hebben wij er zelf ook een gegeten. Het was ontzettend taai.

Er waren veel slangen in dat land, ook in het kamp. Onze dochter had eens een kleine slang tussen de spaken van haar fiets. Veel mensen brachten slangen naar het hospitaal. Na een tijd hadden we een hele rij met slangen in potten op sterk water. Over dieren gesproken, wegens de interferentie met de waakhonden mochten we van de politie in het kamp geen honden hebben. Wel poezen en veel expats hadden papegaaien, die langs de deur te koop werden aangeboden. Ik kocht een jonge grijze roodstaart voor de verjaardag van mijn vrouw. We hebben het beest nog steeds, het gaat ons waarschijnlijk overleven. Er waren ook mensen met een aapje, maar dat was minder fris. De Maatschappij deed behalve in olie ook aan projecten voor de bevolking, zoals kippen- en varkensfarms. Eén keer kregen alle employees een kerstpakket, bestaande uit twee levende kip-

Zo hebben we een bijzondere en avontuurlijke tijd gehad in Nigeria en voor onze kinderen was het leven in een kamp, waar je iedereen kende, gewoonweg heerlijk.

BOEKBESPREKING

DE BENOEMING - RENÉ VAN ROOIJ HAN KOOY Wie zijn dat, de commissarissen en bestuurders van onze multinationals. Wat zijn hun drijfveren? Wat speelt zich allemaal af in de board room? Wij Voeksleden hebben allemaal voor een van de grootste multinationals ter wereld gewerkt. Maar lang niet iedereen was direct betrokken bij het functioneren van de Executive Board, oftewel de CMD, zoals het vroeger bij Shell heette. Onze oud-collega René van Rooij werkte als jurist ruim 20 jaar voor Shell en daarna nog een tiental jaren als de juridische topman bij KPN. Hij weet dus uit ervaring hoe het er in de board room toe kan gaan. Hij schreef een roman over de gebeurtenissen die voorafgaan aan de benoeming van een nieuwe CEO in de fictieve multinational Royal Global Health Foods N.V. Het concern wordt in een korte tijd geconfronteerd met allerlei ingrijpende gebeurtenissen. Van een seksschandaal en een juridische claim tot verdenkingen van 6


steekpenningen en ongewenste toenaderingspogingen van een Amerikaanse koper. De namen en feiten, en ook de schandalen, zijn verzonnen. Uit het boeiende verhaal blijkt dat de lijn tussen roem, mislukking en verguizing dun is. Al lezende zal een Voekslid veel herkennen uit het rijke Shell leven maar ook uit het leven van andere multinationals zoals de kranten dat zo beeldend uit de doeken plegen te doen. René van Rooij heeft een vlotte pen, naar lange zinnen of juristentaal zult u in dit boek vergeefs zoeken. Overigens heeft de auteur al een tweede boek voor zijn trilogie geschreven, met de titel De Handshake. Uw recensent zal dit boek in een volgende editie van Voeksnieuws recenseren. De Benoeming; René van Rooij, augustus 2014, 286 bladzijden, ASPEKT, ISBN-nummer-978-9461535931, algemeen te koop voor € 16,95.

IN ALLE STATEN

NAZATEN IN DE VERENIGDE STATEN PIM VISSER, [email protected] De volkstelling in dit land in 2006 gaf aan dat meer dan vijf miljoen Amerikanen volledig of gedeeltelijk afstammen van Nederlanders. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er vrij veel al dan niet verbasterde Nederlandse achternamen te vinden zijn. Richard Gere’s voorouders hadden de naam “Geer” toen ze over kwamen met de Mayflower. Jane Seymour heette oorspronkelijk Joyce Penelope Wilhelmina Frankenberg, maar daar kan je als filmster niet mee weg komen. Alle “bekende” Nederlandse nazaten staan op een lijst op Wikipedia met meer dan 500 filmsterren, artiesten, politici – waaronder zes Gouverneurs en drie Presidenten – militairen, wetenschappers, theologen en sportmensen. Namen als Willem de Kooning, Humphrey Bogart, Rebecca Romijn, Dick Van Dyke, Peter Stuyvesant, Robert Van de Graaff en Abigail Van Buren zijn duidelijk Nederlands, maar ook Marlon Brando, David Petraeus, David Carradine, Michael Douglas, Clint Eastwood, Peter & Jane Fonda, Betty Grable, Kim Kardashian, Thomas Edison en Walter Cronkite hebben (of hadden) Nederlands bloed in hun aderen. De eerste Nederlandse emigranten kwamen aan land nadat, in opdracht van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, Henri Hudson in 1609 met het schip ”Halve Maen” de naar hem genoemde rivier opvoer. In 1617 werd het fort “Nassau” gebouwd op de plaats van het huidige Albany en in 1625 werd door de inmiddels opgerichte Verenigde West-Indische Compagnie de kolonie Nieuw Nederland gesticht met Nieuw Amsterdam op de plaats waar nu de Wallstreet gebouwen in downtown New York staan. Andere nederzettingen kregen namen als Wiltwijck, Beverwijck, Heemstede, Swaenendael en Fort Goede Hoop. Het was de bedoeling dat deze kolonie een groot gebied zou omvatten, maar aanvankelijk was het beperkt tot delen van de huidige staten New York, New Jersey, Delaware en Connecticut met kleine buitenposten in Pennsylvania en Rhode Island. De opzet was handel drijven met de Indianen in huiden, vooral beverhuiden. Pogingen om het gebied van Nieuw Nederland met Nederlanders te bevolken hadden weinig succes, maar andere nationaliteiten zochten daar hun toevlucht vanwege de godsdienstvrijheid. Er kwamen ook steeds meer slaven uit Afrika. In 1655 woonden er ongeveer 3000 mensen in Nieuw Nederland en in 1664 waren dat er ongeveer 6000, waarvan de helft Nederlanders. In dat laatste jaar besloot Charles II van Engeland om dit gebied te annexeren en op 27 augustus 1664 voeren vier zwaar bewapende Engelse fregatten de haven binnen. De eis tot overgave werd overhandigd aan de toenmalige Directeur-Generaal Pieter Stuyvesant. Mede door gebrek aan steun vanuit het

moederland en de toenemende problemen met de lokale indianen had Stuyvesant geen andere keus. Maar zes jaar later was Nederland opnieuw in oorlog met Engeland en in augustus 1673 werd Nieuw Nederland heroverd met een vloot van 21 schepen. De stad werd herdoopt in Nieuw Oranje. Niet lang daarna, in november 1674, werd de derde oorlog met Engeland besloten met het Verdrag van Westminster waarbij Nieuw Oranje werd overgedragen aan de Britten. De meeste Nederlanders bleven in hetzelfde gebied wonen. In 1790 waren er in totaal ongeveer 6000 Nederlanders naar de Verenigde Staten geëmigreerd. Dat is weinig vergeleken met de Britten (230.000) en de Afrikanen (360.000, vooral slaven). Tussen 1790 en 2004 zijn er ruim 70 miljoen emigranten binnengekomen. Het Nederlandse aandeel daarvan was ongeveer 400.000, dat is slechts 0,6%. Het is daarom verbazend dat er toch zulke duidelijke Nederlandse invloeden zijn in dit land, maar dat komt misschien omdat ik alles door een Nederlandse bril zie. En wellicht komt het ook door de kleurrijke aard van de Nederlandse nazaten. Neem nou de moeder van Anderson Cooper, CNN “News Anchor”, Gloria Vanderbilt, een hele interessante vrouw. Ze begon als 17-jarige in 1941 aan haar eerste huwelijk. Dat ging niet goed, evenals de volgende twee huwelijken. Haar vierde huwelijk in 1963 was met Wyatt Emory Cooper. Met hem kreeg ze twee zoons: Carter en Anderson. Haar echtgenoot overleed in 1978 tijdens een hartoperatie en Carter pleegde zelfmoord in 1988. Ze is niet opieuw getrouwd maar heeft wel nog een romantische verhouding gehad met Gordon Parks tot deze overleed in 2006. Ze heeft ook relaties gehad met Marlon Brando, Frank Sinatra, Howard Hughes en Roald Dahl en dat leidde tot talloze speculaties. Ze was ook modeontwerpster, toneelspeelster en schilderes. Daarnaast heeft ze nog tijd gehad om vijf memoires en vijf novelles te schrijven die allemaal zijn uitgegeven. Ze vierde in februari haar 91e verjaardag. Gloria was een nazaat van de boer Jan Aertszoon (1620-1705) uit de Bilt die in 1650 naar Nieuw Nederland emigreerde als “indentured servant” (een knecht voor wie de overtocht werd betaald in ruil voor dienstverlening). Zijn achterkleinzoon was Cornelius Vanderbilt (1794-1877) die op z’n elfde school verliet en met een bootje geld ging verdienen rondom New York. Dat ging goed, hij kocht een grotere boot en na een aantal jaren had hij een vloot aan schepen zodat hij ook spoorlijnen kocht. Hij trouwde in 1813 met Sophia Johnson en ze kregen 13 kinderen. Die kinderen verdubbelden het familiebezit en dat werd een gewoonte. Gloria was één van z’n achter-achterkleindochters. Zou de emigrant Jan Aertszoon dit ooit allemaal hebben kunnen dromen? Hij heeft in ieder geval goed geboerd. VOEKSNIEUWS | NR. 4, APRIL 2015

7

GLOBETROTTER

SCHITTERENDE UITZICHTEN IN HET ZWITSERSE WALLIS ANK HERSTEL, [email protected]

Een reis naar Zwitserland met als onderwerp ‘uitzichten’ is als het intrappen van een open deur. Of je nu boven op een berg staat of er van onderaf tegen aankijkt, of je over een meer tuurt of in een dorpje rondwandelt, de uitzichten zijn doorgaans fabelachtig en veranderen per minuut. In augustus vorig jaar maakte ik samen met 137 journalisten uit 33 landen een persreis naar Wallis (Valais op z’n Frans). Verdeeld in kleine groepjes kregen we de kans om de belangrijkste bezienswaardigheden van dit kanton te bezoeken. Valais ligt in het zuidwesten van Zwitserland, waardoor het gebied hier en daar met Frankrijk en Italië flirt. Enkele typisch Zwitserse symbolen zijn afkomstig uit Wallis: de Matterhorn, de Sint Bernardhond en het Rode Kruis. De piramidevorm

Er raast een adembenemende sneeuwstorm over het plateau die ons noodzaakt om snel naar binnen te gaan. In het IJspaleis zijn allerlei sculpturen uit het ijs gehakt die door gekleurde spots worden belicht. Vaklieden werken regelmatig de details van de figuren bij die door de warmte van de bezoekers anders zouden vervagen. We gaan met de gondel terug naar Schwarzsee en wandelen naar PaulMarc Julen, de eigenaar van meer dan 300 Walliser Zwartneus schapen. Hij staat te popelen om ons naar de kudde te brengen en iets te vertellen over de prachtige dieren. “Ze zijn erg makkelijk om te houden’’, zegt hij, “Ze blijven bij elkaar, scharrelen zelf hun kostje bij elkaar op de berghellingen en ik hoef slechts eens per week langs om ze brood en zout te geven”. We maken in het restaurant van de familie Julen, Stafelalp, verder kennis met de smaak van regionale producten. De volgende morgen reizen we per trein verder naar het plaatsje St. Maurice, gelegen in het Rhônedal. We maken hierbij gebruik van de Swiss Pass, de beste uitvinding na het wiel. De Swiss Pass geeft 3,4,5, of 6 dagen recht op bijna alle soorten van openbaar vervoer en gratis toegang tot honderden musea in Zwitserland. In St. Maurice bezoeken we het St. Maurice klooster, eeuwenlang een tussenstop voor pelgrims die onderweg waren naar de St. Bernhardpas. In het klooster leven 42 monniken van tussen de 30 en 79 jaar oud. Dit oudste klooster van Europa werd in 514 gesticht, maar is door de eeuwen heen regelmatig opnieuw gebouwd nadat het door vallend gesteente geheel of gedeelte-

van de 4478 meter hoge Matterhorn is wereldberoemd. Op 14 juli 1865 werd de berg voor het eerst bedwongen door de Engelsman Edward Whymper. Dit jaar zal aan het feit dat dit 150 jaar geleden is, ruimschoot aandacht worden geschonken, onder meer met een openlucht theatervoorstelling. Zermatt is het uitgangspunt voor een tocht naar hogere regionen. Deze toeristenplaats is volledig autovrij. Vervoer geschiedt met elektrische taxi’s en bussen en paardenwagen. Vanuit het Matterhorn Express station vertrekken we met een skilift naar het Matterhorn Glacier Paradise. Het uitzichtplatform waar vanaf je Italiaanse, Franse en Zwitserse toppen kunt zien geeft doorgaans een adembenemend uitzicht. Helaas zijn de weergoden ons (eind augustus) slecht gezind.

8


GLOBETROTTER

lijk werd verwoest. De glas in loodramen zijn tussen 1949 en 1951 gemaakt en beschrijven het leven van de martelaar Mauritius. Naast het klooster zijn fundamenten van vorige bouwwerken blootgelegd, waar voor de bezoekers wandelpaden overheen zijn geplaatst. Het naast de abdij gelegen kasteel fungeerde eeuwenlang als strategisch verdedigingsbolwerk. Tegenwoordig worden er wisselende exposities van cartoontekenaars gehouden, maar voor belangstellenden is er in één van de zalen een vaste expositie ingericht die de geschiedenis van het kasteel uitbeeldt.

Keltische stammen, Romeinen en de troepen van Napoleon hebben duidelijk hun sporen nagelaten in het stadje Martigny. In het Romeinse amfitheater worden zelfs begin oktober de befaamde ‘koeienwedstrijden’ gehouden. Martigny ligt in het Rhônedal, waardoor het klimaat bijzonder mild is. Tegen de berghellingen wordt elk plekje benut om wijnstokken te laten groeien. We brengen een bezoek aan het plaatsje Plan-Cerisier. Het typisch uitziende gehucht lijkt uitgestorven. Hier wonen de eigenaren van de wijnstokken en blijkbaar is er op deze mooie dag geen reden om aanwezig te zijn. We lopen langs stille steegjes tot we aankomen bij café-restaurant Plan-Cerisier waar de jonge wijnmaakster Sacha ons laat proeven van verschillende wijnsoorten. Wie Zwitserse wijn wil proeven moet daar eigenlijk voor naar Zwitserland, want er wordt maar weinig van dit kostelijke vocht uitgevoerd.

Na een heerlijke nachtrust in de frisse Zwitserse lucht staat er een snufje cultuur op het programma. We wandelen door Martigny naar de Stichting Pierre Gianadda waar in een sciencefictionachtig gebouw, naast een automobielmuseum ook wisselende kunsttentoonstellingen worden gehouden. Vorig jaar werd een aantal werken van Renoir tentoongesteld. Van juni tot en met november 2015 zullen werken van Matisse de wanden bevolken. In de schitterend aangelegde tuin staan 50 sculpturen van uiteenlopende kunstenaars. Het museum heeft na de opening in 1978 al meer van 10 miljoen bezoekers mogen ontvangen. In 2006 werd het Sint Bernardhondenmuseum in Martigny geopend. Behalve de levende have is er een overzichtstentoonstelling aan het fenomeen Sint Bernardhond alsmede het hospitium op de Grote Sint Bernhard gewijd. De legendarische Barry heeft hierin een prominente plaats. Barry leefde van 1800 tot 1814 en zou het leven van meer dan 40 mensen hebben gered. In de maanden juli en augustus is het in het weekeind mogelijk om in Martigny met de Sint Bernardhonden te wandelen. Reserveren is aanbevolen! Al wandelend naar het treinstation, valt het wederom op, hoe schoon de Zwitserse straten zijn. Er ligt geen kruimeltje afval op de straten. We rijden met de trein naar Orsières en stappen over in de bus die ons naar het topje van de Grote Sint Bernard pas brengt. Hier is het klooster gevestigd waar al eeuwenlang Augustijner monniken leven die samen met Sint Bernardhonden in het verleden reizigers over de Sint Bernhardpas hielpen. De Barry “foundation” zet zich in om het ras, het nationale symbool van Zwitserland, te beschermen en te fokken. De honden worden niet meer ingezet als reddingshond, maar vervullen een sociale functie bij het bezoek aan ouderen en groepen probleemkinderen. Het is vanuit het hospice ook mogelijk om een wandeling met de goedaardige lobbessen te maken. In het hospice zelf is een uitgebreide tentoonstelling over het leven en werk van de monniken en de honden. Een verscheidenheid aan interessante bodemvondsten geeft iets prijs over de mensen en dieren die al 5000 jaar de pas gebruiken om de berg over te gaan. Nuttige informatiebronnen: www.MyZwitserland.com; www.wallis.ch; www.swiss.com.


9

PERIKELEN

OLIEPRIJSPERIKELEN ANTON BARENDREGT Onlangs moest ik voor mijn huisgenote benzine tanken. Gewoon, Euro 95. Terwijl ik zelf altijd diesel rijd. Het was alweer een tijdje geleden dat ik onder die roodgele luifel stond. Een beetje gedachteloos stak ik m’n kaartje in het muurkastje, typte m’n pincode in en ging tanken. Nog steeds een beetje gedachteloos keek ik naar het pompvenster en daar zag ik een prijs staan van € 1,45 de liter. Ik schrok: stond ik diesel te tanken? Tja, dat krijg je als je die benzineprijs niet in de gaten houdt. Die gebeurtenis deed me denken aan de vraag die ik onlangs kreeg van een kennis: hoe kunnen die Saoediërs nu zo dom zijn om met hun verhoogde olieproductie hun eigen glazen in te gooien, zij hebben dat oliegeld toch ook nodig? Wat denken ze hiermee te bereiken, wat is hun plan? Wel, dat plan is slimmer dan het lijkt. Die Arabieren hebben namelijk met lede ogen moeten toezien dat de Amerikanen hoe langer hoe minder olie van hen kochten. Dat kwam door de Amerikaanse schalieboringen, die brachten niet alleen veel gas naar de oppervlakte (waardoor de gasprijs in de VS fors omlaag tuimelde), maar ook veel olie, zodat de VS aardig op weg waren om weer zelfvoorzienend te worden. Aan die schalieboringen kleeft echter één bezwaar: die schalieputten houden het niet lang vol. Na een jaar is zo’n put teruggezakt naar minder dan de helft of een derde van zijn oorspronkelijke productieniveau. En nog een jaar later is er vrijwel niets meer van over. Om met zulke putten toch een redelijk productieniveau te handhaven moet je veel nieuwe putten blijven boren én fracken. En juist dat boren en dat fracken zijn duur. Zo duur dat dat met een olieprijs van $ 50 per vat niet vol te houden is, $ 80 per vat is vaak het minimum. Gevolg: de boor- en

PENSIEF

frack-operaties worden gestaakt, het personeel wordt ontslagen en gaat ander werk zoeken, zodat een hoop ervaring verloren gaat. Ervaring die niet snel weer op te bouwen is. Ook de oudere boor- en frack-apparatuur verdwijnt naar de schroothoop, omdat onderhoud ervan duur is. De Saoediërs hebben al die problemen niet. Die zetten gewoon bestaande putten een beetje verder open en als het doel bereikt is, zetten ze hen weer dicht. Er hoeft bij hen niet geboord te worden en een olieprijs van $ 20 per vat is wat hen betreft nog steeds de moeite waard. Dus na een periode van één of twee jaar is de Amerikaanse olieschalie-industrie in elkaar gezakt en kan de Saoedische olieproductie weer omlaag en de olieprijs omhoog. Het zal de Amerikanen nog jaren kosten om weer zelfvoorzienend te worden. Vooral omdat ze inmiddels weer allemaal grote auto’s aan het kopen zijn. Geniet u dus maar van die anderhalve euro, zolang het nog duurt.

ZIJN WIJ HEBBERIG - OF JUIST NIET?

MVB Nederlanders kunnen heel verwarrend zijn. Wat een rare zin, hoor ik u denken, we begrijpen elkaar toch redelijk goed? Ik zal het u vertellen: tien dagen geleden ben ik verliefd geworden op terracottakleurige vierkante bloembakken en ik heb er spontaan vijf gekocht. Dat betekende dat de oude grijze metalen exemplaren geen plek in mijn voortuin meer hadden. Tot nu toe niet abnormaal, de oude leeghalen en de nieuwe vullen met winterharde viooltjes, heel gewoon. Maar nu komt het: omdat de grijze bakken nog te mooi waren om weg te gooien besloot ik om ze op het internet te zetten. Sinds jaar en dag ben ik aangesloten bij een besloten regionale weggeef-site. Daar kunnen mensen bruikbare dingen die ze willen wegdoen aanmelden en anderen uitnodigen ze gratis te komen ophalen. Ik zette mijn bakken erop en wat schetst mijn verbazing: er waren direct vier gegadigden. Enthousiast stuurde

10


ik een berichtje terug dat ze de bakken op mijn adres konden ophalen en dat wie het eerst kwam het eerst maalde. Geen enkel antwoord. Dus nog maar een emailtje dat het echt hetzelfde weekeinde moest gebeuren omdat ik de bakken anders weg zou gooien. Niets en niemand, de zondagsrust bleef ongestoord. Maandagmorgen stelde een vriendin voor om ze aan we straat te zetten. “Dat doe ik heel vaak, alles wordt zo weggehaald.” Ze voegde de daad bij het woord en kwam terug om een vel papier te halen om eraan te plakken. Met een dikke viltstift zette ik het woord gratis erop, waarna Ria terug naar de weg liep. Wat schetste mijn verbazing toen ze met grote ogen terug kwam: “Ze zijn al weg!” Het A-viertje zat nog aan haar hand geplakt. De bakken hadden nog geen minuut op straat gestaan. Zijn wij nou hebberig of juist niet...?

GEOLOGISCH GEZIEN

AARDVERSCHUIVING BRUNSSUMMERHEIDE DICK VAN ASPEREN, [email protected] Toen ik het artikel van Tom Reijers las over ”Catastrofale zwaartekracht” in het Voeksnieuws van februari herinnerde ik mij dat er zo’n 60 jaar geleden een aardverschuiving heeft plaatsgevonden op de Brunssumerheide. Als jochie van een jaar of 7 à 8, opgegroeid in Brunssum, gingen mijn vrienden en ik regelmatig zwemmen in het zwembad op de Brunssumerheide. Dit zwembad was niet meer dan een betonnen bak die van water werd voorzien door de Roode Beek die op de Brunssumerheide ontspringt. Dit zwembad was in die tijd de enige gelegenheid in de wijde omtrek. Er zijn wel grote vijvers, maar die waren ongeschikt om in te zwemmen. Ze waren veel te diep en met steile oevers, ontstaan door het afgraven van bruinkool. Naast het zwembad lag een heuvel, die was ontstaan door het storten van de zilverzand-deklaag voor een bruinkoolgroeve.

Overigens heeft de aardbeving van 13 april 1992 bij Roermond de Feldbiss-breuk geactiveerd waardoor er een hoogteverschil is ontstaan, maar dit heeft niet tot grote een aardverschuiving geleid. (www.historieroermond.nl/aardbeving/aardbeving.htm) Zo zie je maar weer dat je niet over de grens hoeft te zijn voor spectaculaire gebeurtenissen, al is het al langer geleden en gebeurt het niet zo vaak.

In juni 1955 had het langdurig geregend waardoor het zand in beweging was gekomen en een deel daarvan op 10 juni in het ‘zwembad’ terecht kwam. Uitscheppen en het zwembad in ere herstellen? Dan ken je de Limburgse bureaucratie nog niet, rustig laten liggen dan lost het probleem zich vanzelf wel op! Toen hadden we geen plek meer om te zwemmen en konden we alleen nog maar pootje baden in de Roode Beek. Bij deze aardverschuiving verschoof de grond over een oppervlakte van 5 ha. Er was zoveel zand in een nabijgelegen grote visvijver terechtgekomen dat het gehele gebied onder water kwam te staan, de vissen kon je van de straat oprapen. Tot in 1958, ook door zware regenval, de volgende ‘aardverschuiving’ plaatsvond en het plaatselijke bestuur er helemaal geen heil meer in zag er iets aan te doen. Uiteindelijk werd besloten om de opvulling van de bak maar te laten liggen en er een manege van te maken. Veel later, begin jaren zestig, is er aan de andere kant van de heide een nieuw zwembad aangelegd, genaamd de Zeekoelen. Om Tom Reijers te parafraseren: dan is een kleine gebeurtenis zoals regen voldoende om de instabiele hoop los sediment in beweging te zetten.

Afschuivingen op de Brunssummerheide na de aardbeving van Roermond op 13 april 1992.


11

POST

EXCURSIEREIS NAAR HET CANTABRISCHE GEBERGTE Van 7 t/m 13 juni 2015 wordt er een Geologische-Landschappelijke-Geschiedkundige-Culturele reis georganiseerd naar het Cantabrische Gebergte in noord-west Spanje. De inhoud sluit aan op diverse HOVO-cursussen. Diepgaande kennis van geologie en geschiedenis is niet vereist. Alle informatie wordt in het veld, in een veldgids en ‘s avonds in het hotel met powerpoint presentaties toegelicht. Iedere geïnteresseerde in landen, volkeren en geschiedenis kan deelnemen. Er worden enkele korte wandelingen gemaakt over goed begaanbare paden, en vrijwel alle excursiepunten liggen langs de weg en zijn per bus bereikbaar. Het gebied komt uitgebreid aan de orde in de recent verschenen roman van Tom Reijers, ‘Een volle levensvlucht; res gestae’. Naast de geologie en het landschap van het gebied komt ook nadrukkelijk de cultuur, de gastronomie en de geschiedenis van het Iberische schiereiland aan de orde. Mis deze kans niet. Nadere informatie, het gedetailleerde reisprogramma en boekingsformulieren zijn te vinden op www.spandon.nl en bij Tom Reijers, [email protected]

GRAVIMETER De TU-Delft is bezig met een project om professor F.A. Vening Meinesz en zijn expedities met diverse onderzeeërs meer bekendheid te geven. Speciaal willen ze de reis met de onderzeeër K-XVIII (1934) op een soort website plaatsen. Professor F.A. Vening Meinesz was geofysicus bij de Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassen en ging met de modernste apparatuur op reis. Het doel was zoveel mogelijk metingen te verrichten (zwaartekracht en bathymetrie) van de oceaanbodems. Ook de BPM was geïnteresseerd, en A. van Weelden van de BPM leende hem de modernste gravimeter uit die tijd, namelijk een Holweck-Lejay. Dit was een bijzonder klein en handig instrument. Maar de BPM (Shell) had wel het alleenrecht op deze door twee Fransen ontwikkelde gravimeter. Als tegenprestatie moest Vening Meinesz bij aan komst in Nederlands-Indië instructie geven over het gebruik van deze Holweck-Lejay gravimeter. In Surabaya is het instrument weer overgedragen aan een ingenieur of geoloog van de BPM, en is mogelijk gebruikt voor exploratie doeleinden in Nieuw Guinea. Het was het begin van een goede samenwerking van de ingenieur A. van Weelden en F.A. Vening Meinesz. Tot zeker in 1957 hebben beide veel samengewerkt. Joop Gravesteijn, [email protected], deelnemer in een projectgroep Vening Meinesz aan de TU in Delft is op zoek naar gepensioneerden die iets van deze gravimeter afweten. TU-Delft heeft geen beschrijving van hoe er mee gewerkt zou moeten worden. En Shell (Rijswijk) heeft geen informatie meer over de tijd tussen 1934 tot 1950.

B.P.M/SHELL-REÜNIE INDONESIË

NAM GEPENSIONEERDENREÜNIE 2015

Op zaterdag 24 oktober 2015 zal er weer een B.P.M./SHELL-reünie plaatsvinden in Holiday Inn te Leiden. Allen die van 1945-1965 op één van de vestigingen van de B.P.M. in Indonesië hebben gewoond en gewerkt en hun nazaten, zijn van harte welkom. De reüniecommissie heeft een aantrekkelijk programma samengesteld, waarin ruimte is voor (hernieuwde) kennismakingen en het uitwisselen van ervaringen, muziek en cultuur. Wat dat laatste betreft zal Dick Rozing, bekend van het fotoboek over Nederlands-Indië: ‘Door de ogen van het verleden’ een interactieve presentatie houden. Nadere informatie en aanmelden kan via: [email protected]. of telefoonnummer 070-3176834.

De 38e reünie voor NAM gepensioneerden en vervroegd uitgetreden collega’s en hun echtgenoten of partners zal gehouden worden op vrijdag 19 juni 2015 in het evenementencentrum ‘De Bonte Wever’, in Assen. Als u geen uitnodiging heeft ontvangen, maar toch geïnteresseerd bent in deze bijeenkomst, wordt u verzocht contact op te nemen met Wim Huizing, e-mail adres [email protected] of telefonisch 0592-310932.

12


HOEZO, GERANIUMS?

QUILTEN MVB Mijn eerste reactie was: ‘Bah, een artikel over lapjes aan elkaar naaien, dat is saai...’ Een gesprek met Marijke, een fervent quiltster, leert me dat de hobby veel meer is dan dat. Ik laat haar aan het woord: ‘Quilten is een passie die ontstaan is in de middeleeuwen. In die tijd werkte men alleen met of rechthoekige of vierkante lapjes, maar in de loop der eeuwen is het uitgegroeid tot allerlei patronen. Hoewel het vierkant nog steeds het vaakst gebruikt wordt. Vroeger werden quilts vooral door professionals gemaakt als gebruiksvoorwerp, wandkleed of sprei, maar tegenwoordig is het een hobby. Eén die je iedere dag, ieder uur van de dag kunt doen, wanneer je maar wilt, thuis en in clubverband, ook als je niet zo goed ter been meer bent, met een regio taxi kom je overal. De meeste quilters zijn vrouwen, maar de mannen zijn in opmars. Verspreid over Nederland zijn quiltclubs verdeeld in regio’s (de leiding van west-Gelderland bestaat uit twee personen, een man en een vrouw). Het leuke van quilten in clubverband is dat er ieder jaar beginnelingen bijkomen, het blijft groeien en dat houdt het speels.’ ‘Ik houd niet van handwerken,’ val ik haar in de rede. ‘Dat hoeft ook helemaal niet.’ Marijke lacht. ‘Ik zocht iets om te doen na mijn pensionering en las in een lokaal krantje over een clubje. Daar heb ik mijn eerste wandkleedje gemaakt. Het is juist alles dat eromheen zit dat het zo leuk maakt, het sociale bezig zijn, het creatieve aspect, de tentoonstellingen. Plannen op de computer. Na een paar seizoenen was ik verslaafd.’ Ik ben nog niet overtuigd, maar als ze een boek tevoorschijn haalt en het op mijn schoot opendoet en ik quilts zie op briefkaartformaat, afbeeldingen, geen vierkantjes of rechthoekjes, begin ik te begrijpen dat het meer is dan lapjes naaien. ‘Heb je die ook allemaal gemaakt?’ Marijke grinnikt. ‘Ja, die heb ik zelfs gewoon zonder enveloppe op de post gedaan. Naar Amerika. Daar verkopen liefdadigheidsinstellingen voor een goed doel vrijwillig afgestane quilten. Deze zijn geveild ten bate van Alzheimeronderzoek’. Ik bekijk foto’s van zwart-wit kaarten, aquarel en leer dat alles mogelijk is, stof opplakken, festoneren, borduren enzovoorts. ‘Ik heb een hekel aan knippen en meten,’ gaat ze door. ‘En dat is het meeste werk

als je volgens vaste maten werkt, als je eigen patronen gebruikt kan je de formaten aanpassen.’ Ik begin door te krijgen dat quilten veel meer is dan lapjes naaien en informeer hoe een grote quilt maken eigenlijk gaat. ‘Nou, op de computer ga je eerst een patroon opzoeken, dan ga je mallen maken en stof kiezen. In winkels is quilststof altijd katoen maar dat hoeft niet, je moet alleen rekening houden met de krimp. Zodra je aan elkaar genaaide lapjes hebt, dan praat je over patchwork. Iets heet pas een quilt als het drie lagen heeft: de genaaide stof, een vulling (synthetisch of katoen, er bestaan zelfs wollen vullingen) en weer een laag stof. Die laatste mag effen zijn. Alles wordt met de hand gedaan. De meeste mensen beginnen met iets voor baby’s te maken.’ Marijke staat op en haalt een middelgroot kleed van haar muur. ‘Waarom is een sprei moeilijker?’ ‘Het niet laten bobbelen en trekken is het moeilijkst. De kleuren bij elkaar zoeken is het leukst en wat heel grappig is dat er internationaal verschil is: Australiërs gebruiken felle kleuren, Japanners veel beige en bruine tinten, maar die gebruiken weer prachtige stoffen.’ Inmiddels geïntrigeerd tuur ik naar de dikke quilt op haar knieën. ‘Kijk, dit is een voorbeeld van in clubverband werken, ik doe aan blokkenruil.’ Marijke laat de deken op de grond zakken. ‘Deze ging met 12 deelnemers, de eerste stuurt een zelfgekozen patroon rond en dan hebben de anderen drie weken om het te maken en naar nummer een terug te sturen. Daarna doet nummer twee hetzelfde en krijgt ook zijn blok terug. Dan nummer drie enzovoorts. Na ongeveer een jaar is iedereen aan de beurt geweest. De rij boeken was mijn patroon maar iedereen mocht het aanpassen. Dunne boeken, dikke boeken, scheve, stapels, een poes, een schaar. Het resultaat is leuk hé?’ De kleine deken (zie foto) is met veel fantasie en smaak ontworpen en stelt een boekenkast voor. Ik zal nooit meer zeggen dat quilten saai is. Bent u ook geïnteresseerd geraakt? www.quiltersgilde.nl


13

HOEZO, GERANIUMS?

het de ouders troost om hun kleintje in een quiltje te wikkelen en eventueel daar in te begraven of het quiltje te bewaren als aandenken.

Vanuit de quiltersclub van regio Amsterdam willen Joke Rose en Wil Kroes graag beamen dat het bezig zijn met de quiltkunst een meer dan leuke bezigheid is, daarom willen zij er nog graag iets aan toevoegen. Vanaf 2009 maken zij, onder de bezielende leiding van Joke Rose, ‘Little Quilts of Love’ (LQOL) voor de afdeling neonatologie van de AMC ziekenhuis, Amsterdam. De LQOL zijn hele kleine quiltjes bedoeld voor overleden baby’tjes en prematuur geboren kindjes. Voor deze hele kleine kindjes zijn geen kleertjes te koop dus biedt

Sinds 2014 maken zij troostdekentjes voor de kinder-IC van het AMC. Zij ontvangen hierover veel positieve reacties. Zowel de kinderen als de ouders genieten van de vele kleuren die heel vrolijk zijn en daardoor een ondersteuning bieden bij het ziek zijn. Het geeft hen dan ook veel voldoening om te werken voor zo’n goed doel.

REDEN 4 OM LID TE WORDEN VAN VOEKS. Welzijnswerk, waarbij Voeksleden op bezoek gaan bij en aandacht geven aan oudere Shell gepensioneerden (solidariteitsgedachte). Als er in de maand januari géén contributie is betaald of ingehouden van uw pensioen bent u géén lid van Voeks! Bent u geïnteresseerd in de behartiging van uw belangen, activiteiten voor Voeksleden of Voeks welzijnswerk? Dan zegt u: JA, NATUURLIJK WORD IK LID VAN VOEKS! Ondergetekende, de heer/mevrouw: Adres: Postcode:

Woonplaats:

Geb. datum:

Laatste maatschappij:

Telefoon:

E-mail:

Ingangsdatum Shell pensioen:

Betaalnr:

Naam echtgeno(o)t(e) /partner:

Geb. datum partner:

meldt zich hierbij aan als lid van Voeks en gaat ermee akkoord dat de contributie (€ 20) in januari met het pensioen wordt verrekend. NB: Indien de aanmelding in het loop van het jaar wordt gedaan, zal éénmalig een acceptgiro worden toegezonden. Indien uw pensioen nog niet in betaling is, wordt ieder jaar een acceptgiro toegezonden. Datum:

Handtekening:

In envelop zonder postzegel aan: Bureau Voeks, Antwoordnummer 1964, 2501 VC Den Haag N.B. U kunt zich ook aanmelden via onze website: www.voeks.nl 14


REGIONIEUWS

Regioactiviteiten: 01 apr Wandeling Buurse Twente 08 apr Bustocht Maasvlakte/Rotterdam Het Zuiden 09 apr Huifkartocht Waterleidingduinen Leiden 14 apr Lezing Bijenwereld Apeldoorn 14 apr Lezing restauratie Mauritshuis Het Sticht 14 apr Excursie Den Bosch Arnhem 15 apr Voeks Bowling Bokaal Rijnmond 15 apr Lezing Shell Pearl GTL Twente 22 apr Wijn en Spijs proeverij Het Noorden 22 apr Dagtocht Maasvlakte/Biesbosch Rijnmond 23 apr Lezing Kinderuitzendingen Den Haag 29 apr Dinerclub Leiden 06 mei Dagtocht Nieuwegein Haarlem/Alkmaar 12 mei Excursie Slot Loevestein Het Sticht 19 mei Bezoek Spoorwegmuseum Apeldoorn 19 mei Dagtocht Texel Het Noorden 28 mei Bezoek Archeon Leiden 28 mei Excursie Nolet Distillery Rijnmond Laatste nieuws en uitgebreide informatie is te vinden op de regiowebsites!

Amsterdam Website Secretariaat Bankrekening Welzijnswerk ZKA-consulent Activiteiten

www.voeksamsterdam.nl Wilma Whincup, Parelmoervlinder 1, 1113 KV Diemen, tel. 020-6959502, [email protected] NL51 ABNA 0431 2585 38 t.n.v. Voeks te Zunderdorp Wilma Zwaag, tel. 036-5328077, [email protected] Frits Terweij, tel. 036-5319749, [email protected] Trijntje Visser, tel. 0299-601940, [email protected]

Regionale ledenvergadering De vergadering werd geopend door Ronald Rose. De opkomst was dit jaar zeer goed te noemen. Na een minuut stilte voor de ons ontvallen leden c.q. partners volgde een terugblik op het jaar 2014. Helaas was er weinig belangstelling voor de diverse activiteiten die werden georganiseerd, behalve voor het kerstdiner, dat was voortreffelijk en voor herhaling vatbaar. Het vervangen van welzijnswerkers door Wilma Zwaag is weer goed gelukt. Nico Beek had zich kandidaat gesteld als voorzitter en werd met algehele stemmen

door de vergadering gekozen. Het aantal leden/partners is op dit moment resp. 697/382 met een totaal van 1079 personen. Er is een nieuwe centrale locatie gevonden voor bestuursvergaderingen, omdat het huidige bestuur redelijk verspreid woont. Dit is het oude bedrijfsrestaurant van KSLA/STCA met als nieuwe naam THT (Tolhuistuin). Het bestuur werd gedechargeerd voor het gevoerde financiële beleid. Aan het woord kwamen nog de heren Theo Eyckenschild en Gerrit Stegeman als vertegenwoordigers van het dagelijks bestuur. Iedereen werd in de gelegenheid gesteld om vragen te stellen. Er kwam een aantal zaken aan de orde, zoals het stimuleren van aanmeldingen van nieuwe Voeksleden, verbeteringen aan de inhoud van het welzijnswerk, een account aanmaken op Mijn VOEKS en opgeven voor nieuwsbrieven; dus vaak kijken op de website. Een pen en oorkonde werden uitgereikt aan welzijnswerker Loes Blom. Het bestuur werd in de bloemetjes gezet en bedankt voor hun inzet.

Zomeractiviteiten. Tijdens de zomerstop willen wij een paar leuke activiteiten plannen en coördineren, bv. fietsen, wandelen en eventueel een bustocht. Heeft u misschien ook een leuk idee, dan horen wij dat graag.

Apeldoorn Website www.voeks-apeldoorn.nl Secretariaat B.N. de Moel, Kappeyne v.d. Coppellolaan 163, 3818 KV Amersfoort, tel. 033-2856155, [email protected] Bankrekening NL08 INGB 0003 6259 30 t.n.v. Voeks te Apeldoorn Welzijnswerk Mw. L.M.J. Hupkens-Jorna, tel. 055-5064498, [email protected] ZKA-consulent J. Hamer, tel. 0341-417178, [email protected] Activiteiten Mw. M.A. Müller-van der Burg, tel. 06-10765808, [email protected]

Lezing over de bijenwereld Op dinsdag 14 april zal mw. E. Sonneveld om 14.00 uur bij ons in De Rank te Vaassen een presentatie geven over de wondere wereld van de bijen. Het eerste gedeelte van de presentatie gaat voornamelijk over de samenstelling van een bijenvolk, de jaarcyclus, het vermeerderen en verzorgen van een volk. In het tweede gedeelte worden het steken van bijen, wespen, hommels en hoornaar, de verschillen en het voorkomen ervan, besproken. Bijen hebben heel belangrijke functies: vooral in de bestuiving van planten en gewassen: twee derde van alles wat groen is, wordt bestoven door bijen. Maar bijen spelen ook een rol in tal van medische toepassingen. Mw. Sonneveld zal ook iets vertellen over de ziekte van bijen die over de hele wereld heerst. Wist u trouwens dat bijen een eigen taal hebben en de hele dag communiceren, zowel door middel van geur als door dans? Verder zal er zelfgemaakte honing zijn. Na afloop is er diner met de dinerclub.

Spoorwegmuseum Op dinsdag 19 mei maken we een uitstapje naar het spoorwegmuseum. We gaan met de bus naar Utrecht, maken daar een boottochtje, brengen een bezoek aan het museum en genieten van een diner. Uiteraard geldt voor museumkaarthouders een sterk gereduceerd tarief. Reserveer deze dag in uw agenda! Meer hierover in de volgende Voeksnieuws editie.


15

REGIONIEUWS

Arnhem

Den Haag

Website Secretariaat Bankrekening

Website www.voeks.nl/denhaag Secretariaat A.W.J. de Groen, Gen.Eisenhowerplein 186, 2284XW, Rijswijk-ZH, tel. 070-3943918, [email protected] Bankrekening NL74 INGB 0003 4916 58 t.n.v. Voeks te Den Haag Welzijnswerk M. Meiland, tel. 06-52447880, [email protected] ZKA-consulent F.M. van der Veen, tel. 070-3687168, [email protected] Activiteiten Vacant

www.voeks.nl/arnhem W. van Seters, Schependomlaan 14, 6542 RM Nijmegen, tel. 024-3770765, [email protected] NL81 INGB 0001 0219 12 t.n.v. Voeks regio Arnhem, Elst Welzijnswerk J. Startman, tel. 0316-264256, [email protected] ZKA-consulent T. van Seters, tel. 024-3770765, [email protected] Activiteiten Mw. T. Müller-Evers, tel. 026-3643663, [email protected]

Welzijnswerk

Kinderuitzendingen in de Hongerwinter

Wim Burgers en Berry de Zwaan gaven aan om gezondheidsredenen te moeten stoppen. Zij zijn beiden bedankt voor hun inzet. Inmiddels is Wim opgevolgd door Jeanne Coopman en voor Berry wordt nog een vervang(st)er gezocht. Bij interesse, dan gaarne contact opnemen met Jan Startman, onze welzijnscoördinator (zie colofon).

Voorafgaande aan de bevrijding van ons land in mei 1945 had vooral de Randstad te maken met de zgn. Hongerwinter. Zo’n 40.000 kinderen werden vanuit de steden zoveel mogelijk naar het boerenland uitgezonden, veelal Friesland. Dat overkwam ook onze oud-collega Frans J.M. Nieuwenhuis, die in januari 1945 als 11-jarig hongerkind, samen met zijn broertje van negen naar een onbekende bestemming werd gezonden. Hij schreef er een boek over, getiteld: ‘Naar de boeren, Kinderuitzendingen in de Hongerwinter’, en komt voor ons op donderdag 23 april a.s. om 14.00 uur in Klein Te Werve te Rijswijk hierover een lezing houden. Toegang vrij. Zie ook elders hierover in dit blad.

Media-Computerclub Voor de komende maanden staan diverse onderwerpen op het programma, zoals het maken van fotoboeken, video- en YouTube filmpjes; ook de beveiliging van de computer zal regelmatig de aandacht krijgen. Iedereen is van harte welkom om kennis te maken met onze clubactiviteiten, die elke tweede donderdag van de maand plaatsvinden in Paviljoen ‘Te Werve’ in Rijswijk (aanvang: 13.30 uur). Contact: [email protected]. Afscheid Berry de Zwaan

Excursie Den Bosch Zoals vermeld in het vorige Voeksnieuws maken we op dinsdag 14 april een excursie naar Den Bosch met een bezoekje aan het museum Slager, het Art Centre Jeroen Bosch en/of de St. Jans Kathedraal. De locaties zijn goed toegankelijk voor mindervaliden. We willen uiterlijk om 11.00 uur aanwezig zijn in het Grand Café. We lunchen samen in het restaurant van het Arts Centre Jeroen Bosch. We sluiten de dag rond 15.00 uur af met een drankje in Café Silva Ducis. Als u aan deze excursie wilt deelnemen, dient u € 16,50 p.p. over te maken op de rekening van de penningmeester. (zie ook VN03)

Bowlen Er wordt door een aantal Voeksleden elke maand gebowld in Arnhem-Noord aan de Schelmseweg (tel. 026-3529550). Nadere inlichtingen bij de heer P. Krahmer, tel. 0317-357309 (bij verhindering graag ’s ochtends afbellen). Speeltijd is van 10.00 tot 12.00 uur. De data zijn: 14 en 26 april,12 mei.

16


Haarlem/Alkmaar Website www.voekshaarlemalkmaar.nl Secretariaat W.J. van Beest, Madelievenlaan 19, 2111 ZJ Aerdenhout, tel. 023-5245855, [email protected] [email protected] Bankrekening NL63 ABNA 0561 5013 86 t.n.v. Voeks Haarlem-Alkmaar te Heemstede Welzijnswerk Mevr. A.J.C. Spindlegger, tel. 072-5710927, [email protected] ZKA-consulent M. Visser, tel. 072-5124545, [email protected] Activiteiten P. Versluis, tel. 06-28154190, [email protected]

Regionale ledenvergadering De 64e regionale ledenvergadering vond plaats op 25 februari in de Johanna’s Hof te Castricum. De vergadering werd bijgewoond door 26 leden/echtgenotes waaronder 20 stemgerechtigden. De magere opkomst is te wijten aan de timing van de RLV in de voorjaarsvakantie, iets om rekening mee te houden. Als vertegenwoordigers van het Voeksbestuur woonden de heren G.H. Stegeman en Th. Eyckenschild de vergadering bij. Naast de gebruikelijke zaken als de regio financiën, verslag van de Kas Controle Commissie en de jaarverslagen van penningmeester, secretaris, coördinator-WZW en activiteit commissaris, stonden de verkiezing van de KCC-2015 en de herverkiezing van voor-

REGIONIEUWS

zitter en penningmeester op de agenda, bij acclamatie door de vergadering aangenomen. De heer Eyckenschild, op de vraag van de heer J. van Leijden, vroeg aandacht voor de zorgverzekering van Zilveren Kruis/Achmea, met name de verschillen tussen de basisverzekeringen wat betreft restituties en vrije keuze van zorgverleners. ZKA heeft de overgang van 2 naar 3 pakketten slecht gecommuniceerd, hetgeen resulteerde in onderbrenging in het gedeeltelijke restitutie pakket. Als men, net als voorheen een volledige restitutie polis wil, moet de duurste optie gekozen worden. Ook de Shell-korting op hypotheken, met name van Nationale Nederlanden en ABN/Amro werd toegelicht op aangeven van mevrouw Limbeek. De heer Stegeman betoogde dat indexering van de pensioenen door veranderingen in de wetgeving m.b.t. dekkingsgraad dit jaar waarschijnlijk niet zal plaats vinden. Na de lunch gaf de heer Malcolm McEwan een boeiende lezing over veranderingen in China in de periode 1850-1908 en de dominante rol van Dowager Tsu Tsi, de zesde concubine van de keizer en de enige die een mannelijke opvolger baarde.

Dagtocht Nieuwegein De eerste dagtocht van dit jaar, op woensdag 6 mei, voert ons naar Nieuwegein. Na koffie met gebak in een voormalig klooster maken we een rondrit van anderhalf uur door de provincie Utrecht met een gids. We lunchen in Nieuwegein en maken dan nog een rondvaart van twee en een half uur met een salonboot, de zogenaamde Drie-sluizen tocht. Aansluitend dineren we in de oude dorpskern van Jutphaas. De kosten van dit arrangement met diner bedragen € 52 p.p. voor leden en € 65 p.p. voor introducees. We vertrekken van Apollo van Schagen P+R om 08.00 uur, vervolgens winkelcentrum de Hoef in Alkmaar (08.30 uur) en Bloemendaal NS-station (09.00 uur). In de vooraankondiging (in VN 03/15) werden twee varianten van deze tocht, met of zonder afsluitend diner, vermeld. Er is nu gekozen voor de met-diner optie, die blijkens reacties in de RLV de voorkeur heeft. Deelnemers worden verzocht zich aan te melden door overmaking van het verschuldigde bedrag naar rekening van de penningmeester (zie colofon), liefst voor 25 april a.s. De laatste dagtocht in september 2014, bezoek aan de Maeslantkering en rondvaart tweede Maasvlakte, trok een record aantal deelnemers en het regiobestuur hoopt op een herhaling!

Welzijnswerk Het bestuur hecht er aan om alsnog zijn waardering uit te spreken voor de inzet en betrokkenheid van mevrouw J. Voorbach-Beute bij gelegenheid van 15 jaar Welzijnswerkster in het rayon Lisse. We betreuren het dat, door omstandigheden, dit niet expliciet bij haar afscheid op 21 november 2014, gedaan is.

Leiden Website www.voeks-leiden.nl Secretariaat L.A. Bijl, ’t Lange Rack 9, 2162 XX Lisse, tel. 0252-418296, [email protected] Bankrekening NL52 ABNA 0426 3009 47 t.n.v. Voeks te Leiderdorp Welzijnswerk Mw. L. de Graaf-Wijsman, tel. 0252-216139, [email protected] ZKA-consulent P. Zipp, tel. 071-4025138, [email protected] Activiteiten R. Le Grand, tel. 06-44239515, [email protected]

Bedankt en succes Zoals in het verslag van de afgelopen Regionale Ledenvergadering (RLV) staat, heb ik afscheid genomen als voorzitter van regio Leiden. Graag wil ik ook in Voeksnieuws alle regioleden hartelijk danken voor het in mij gestelde vertrouwen en vooral ook alle leden, die de afgelopen negen jaar actief zijn geweest, zoals welzijnswerkers en organisatoren van allerlei activiteiten, incl. diners, wandelingen, excursies, lezingen en natuurlijk ook mijn mede(oud)bestuursleden. Door hen allen bestaat Leiden als regio en kan ik met veel genoegen terugkijken op mijn periode als voorzitter. Voor uitgebreide reflecties is Voeksnieuws niet het juiste medium, dus daarvoor verwijs ik naar de regio Nieuwsbrief van januari, de regiowebsite en de Jaarverslagen. Eén reflectie hier wil ik graag delen en dat betreft de prachtige Bosatlas ‘Nederland van boven’, die ik als dank voor mijn bestuursjaren mocht ontvangen en die mij herinnerde aan de goede Shell traditie om steeds met ‘helicopter view’ de wereld om ons heen te beschouwen! Rest mij hier te constateren dat er op de RLV een uitstekende opvolger is benoemd. Ik wens hem en de regio veel succes toe en ook vooral veel genoegen en plezier. Ik hoop velen van jullie bij gelegenheid weer te zien. Met hartelijke groet, SIMON VAN DEN BROEK.

Activiteiten Allereerst veel dank voor de vele ideeën voor activiteiten, die tijdens de afgelopen RLV werden geopperd. Daarbij kwam ook de deelname door andere regio’s aan de orde en wie er dan ‘voorrang’ zou hebben. Voor alle duidelijkheid: in onze regio hanteren we het standpunt, wie het eerst komt, die het eerst maalt. Dit is vooral belangrijk bij evenementen, waarbij slechts een gelimiteerd aantal deelnemers mogelijk is. Wees er dan ook snel bij indien u geïnteresseerd bent.

Huifkartocht Had u donderdag 9 april al genoteerd? (zie Voeksnieuws van vorige maand). Mocht u alsnog belangstelling hebben, dan graag een telefoontje naar Robert Le Grand (06-44239515) om te horen of er nog plaats is.

Archeon Op donderdag 28 mei a.s. staat er een bezoek aan het Archeon in Alphen a/d Rijn op het programma. Het ligt in de bedoeling om, voor de leden uit Leiden en omgeving, een bus in te zetten die rond 09.30 uur zal vertrekken. Op het terrein van het Archeon zal dan een rondleiding worden gemaakt met tussendoor een lunch. Rond 15.00 uur zal de bus weer terugrijden naar het vertrekpunt uit Leiden. Graag alvast opgave aan Robert Le Grand (e-mail: [email protected] of telefoon: 06-44239515). Precieze gegevens over tijden, prijzen e.d. zullen worden vermeld in de volgende editie van Voeksnieuws, dan wel worden doorgegeven bij aanmelding.


17

REGIONIEUWS

Dinerclub

Secretaris gezocht

Op woensdag 29 april gaan we voor de tweede keer naar Grieks restaurant Akropolis, Leidseweg 44, 2251 LC Voorschoten. De uitgebreide keuze uit gerechten uit de Griekse keuken zijn de vorige keer in de smaak gevallen. Dat geldt kennelijk ook voor andere bezoekers: het restaurant scoort een 9 op de IENS website. We zijn dus benieuwd. Wij verwachten u bij Akropolis vanaf 18.00 uur, aan tafel 18.30 uur. Voor een uitgebreid driegangenmenu met huiswijn of frisdrank en ter afsluiting koffie betalen leden slechts € 29 en introducees € 36. Aanmelden door betaling aan de penningmester (zie colofon), met vermelding van ‘diner april’. Uw gastheer is Fred Geiger, tel. 071-5174184.

Het bestuur is naarstig op zoek naar een nieuwe secretaris. Tot nu toe zonder resultaat. Wie neemt de uitdaging aan en maakt ons bestuur weer compleet?

Het Noorden Website www.voekshetnoorden.nl Secretariaat Mw. G. van Rossum, Norbruislaan 5, 7761CG Schoonebeek, tel. 0524-532162, [email protected] Bankrekening NL36 RABO 0131 7956 35 t.n.v. Voeks regio Het Noorden te Borger Welzijnswerk Mw. M.J. van Os, [email protected] ZKA-consulent Ton Vas, tel. 0592-346208, [email protected] Wim Huizing, tel. 0592-310932, [email protected] Activiteiten

Wijn - en Spijs proeverij Woensdag 22 april, vanaf 14.00 uur, verzorgt de Kaaswaag uit Assen een proeverij in zalencentrum Van Veen Witterhaar 14, 9405 VK te Assen (Witten). Zie ook vorig Voeksnieuws. U kunt u zich vóór 30 maart opgeven bij Wim Huizing (zie colofon). Na bevestiging dient u uw eigen bijdrage, € 25 p.p., over te maken naar de penningmeester (zie colofon) o.v.v. ‘Wijn- en Spijsproeverij’. Teruggave bij annulering binnen tien dagen vóór de proeverij is ter beoordeling van het regiobestuur.

Dagtocht Texel Op dinsdag 19 mei organiseert uw regiobestuur een geheel verzorgde dagtocht naar het eiland Texel. We vertrekken om 07.30 uur vanaf de parkeerplaats van Rapide Tours in Tynaarlo. Om 11.00 uur gaan we op de boot naar Texel (incl. de bus). O.l.v. een gids maken we een rondrit over het eiland. We sluiten deze dagtocht af met een diner (zie vorig Voeksnieuws). U kunt zich hiervoor vóór 26 april opgeven bij Wim Huizing (zie colofon). Na bevestiging deelname dient u uw eigen bijdrage, € 48 p.p., over te maken naar de penningmeester (zie colofon) o.v.v. ‘Dagtocht Texel’. Teruggave bij annulering binnen tien dagen vóór de dagtocht is ter beoordeling van het regiobestuur.

Rijnmond Website www.voeksrijnmond.nl Secretariaat P. Groen, Hazelaardreef 73, 3137 CG Vlaardingen, mobiel 06-46717731, [email protected] Bankrekening NL90 INGB 0000 3201 49 t.n.v. Voeks regio Rotterdam te Hellevoetsluis Welzijnswerk Mw. H.E. Doorneveld-Letterman, tel. 078-6762010, [email protected] ZKA-consulent Mw. W.A. Vogelaar, tel. 0186-617760, [email protected] Activiteiten Mw. G. Burger-Volker, tel. 078-6733993, [email protected] P. Groen, secretariaat

18


Welzijnswerk Onze coördinator heeft te kennen gegeven dat er welzijnswerk(st) ers worden gezocht voor rayon Vlaardingen (met name Indische buurt en Mendelssohnplein). Bent u geïnteresseerd, neemt u dan contact op met Henny Doorneveld (zie colofon). Nieuwe welzijnswerk(st)ers zijn altijd zeer welkom!

Voeks Bowling Bokaal Op woensdag 15 april wordt er weer gestreden om de Voeks Bowling Bokaal. De organisatie is dit jaar in handen van de regio Amsterdam. Onze regio zal ook dit jaar de door haar in de drie afgelopen jaren gewonnen bokaal moeten verdedigen. Het evenement vindt dit jaar plaats in Chandra Bowling, Blokhoeve 16, Nieuwegein-Zuid (tel. 030-6053551). Het programma is als volgt: 10.00 uur ontvangst met koffie en gebak, 11.00 uur bowlen eerste serie, 12.00 uur lunch, 14.00 uur bowlen tweede serie. De eigen bijdrage voor deze dag is € 28 voor Voeksleden en € 33 voor introducees. Gaat u mee als supporter, dan is uw bijdrage €16. Dit evenement staat open voor iedere bowling liefhebber. U dient zelf voor vervoer te zorgen. Voor aanmelden en meer informatie (ook over de bowlingclub in onze regio) kunt u terecht bij Piet Groen.

Excursie Tweede Maasvlakte en Biesbosch Gaarne herinneren wij u aan deze interessante bus- en vaartocht op 22 april a.s. Laat u verrassen door de mega uitbreiding van de Rotterdamse haven en het binnenliggende hefschip Pioneering Spirit (ex Pieter Schelte), maar ook bij het varen door de verstilde Biesbosch. Zie voor details en vertrektijden bus Voeksnieuws 03 en aankondigingen in de Nieuwsflits en op de website. Kosten bedragen € 40 voor leden en € 50 voor introducees. Bij te weinig belangstelling kan deze bustocht worden afgelast.

Nolet Distillery Schiedam Bij het ter perse gaan van deze editie van VN was er nog voldoende plaats voor deze excursie op woensdag 28 mei. Zie voor verdere details Voeksnieuws 03, Nieuwsflits en website. Er zijn geen kosten aan deze excursie verbonden, maar vervoer dient u zelf te regelen. Opgeven voor 21 mei.

Lezing over Vincent van Gogh Voor deze interessante lezing over de beroemde schilder, die op dinsdag 2 juni om 14.00 uur wordt gehouden in de Polderpoort in Vlaardingen, is het noodzakelijk om te weten hoeveel mensen aanwezig zullen zijn i.v.m. de grootte van de zaal. Het bestuur nodigt geïnteresseerden uit om zich zo snel mogelijk op te geven. Indien u meer wilt weten over van Gogh, dan is dit uw kans! Verdere details zullen volgen in het Voeksnieuws van april. Voor alle activiteiten en evenementen kunt u zich opgeven bij Gerda Burger-Volker en/of Piet Groen. Betalingen kunnen worden gedaan aan de penningmeester (zie colofon)

REGIONIEUWS

Het Sticht Website www.voekshetsticht.nl Secretariaat R.P. Warris, Kappeyne van de Coppellolaan 107, 3818KV Amersfoort, tel. 06-23299712, [email protected] Bankrekening NL19 INGB 0000 5021 38 t.n.v. Voeks regio Het Sticht te Huizen Welzijnswerk P.J.Meijer,tel. 035-6239279, [email protected] ZKA-consulent J.H. Eekhof, tel. 0348-423015, [email protected] Activiteiten E.J. Pater, tel. 06-22451195, [email protected]

welzijnswerk, zich niet herkiesbaar stelde. In zijn plaats werd P.J. (Peter) Meijer verkozen. George Reman, die statutair het aantal vastgestelde aantal jaren als secretaris had volgemaakt, was echter bereid in zijn hoedanigheid als ledenadministrateur en beheerder van de website, bij het bestuur betrokken te blijven en was dus als zodanig verkiesbaar. R.P. (Rem) Warris werd als secretaris verkozen, terwijl ook de voordracht van George Reman in de nieuwe hoedanigheid werd bekrachtigd. George zal ook als regio afgevaardigde in het Voeks Hoofdbestuur plaats nemen. Voorzitter Jac Eekhof dankte Hans van Berkel voor zijn inzet en

Partners in Science Op dinsdagmiddag 14 april staat er een voordracht over de samenwerking tussen het Mauritshuis en Shell op het programma. Plaats van handeling: Champ’Aubert te Driebergen. Aanvang: 14.00 uur, zaal open vanaf 13.30 uur. De presentatie zal verzorgd worden door Bob van Wingerden, een voormalig Shell collega, die zich na zijn pensionering heeft bezig gehouden met de restauratie van het Mauritshuis. Een uitgelezen gelegenheid om uit de eerste hand over dit prachtige project te horen. Zoals bekend is Shell hoofdsponsor en technisch partner van het Mauritshuis. Tijdens de presentatie zal Bob de achtergrond en inhoud van dit partnerschap uiteenzetten. Aansluitend wordt nader ingegaan op de werkwijze en de gebruikte technieken. Onderwerpen, waaraan specifieke aandacht zal worden besteed, zijn de uitdagingen en de resultaten bij de restauratie van het Pellegrini ensemble in de Gouden Zaal. Verder komt Jan Steen, zijn ontwikkeling als schilder en de relatie tot zijn tijdgenoten aan de orde. Wij rekenen op een ruime opkomst. Vooraf aanmelden is niet nodig en er zijn geen kosten aan verbonden.

Slot Loevestein

het succes daardoor bereikt. Een fles wijn en een bloemetje stonden symbool voor deze dank. Vervolgens nam Cees Schipper het woord en verraste George Reman met benoeming tot lid van verdienste. Cees overhandigde de bijbehorende oorkonde en memoreerde, dat George zich niet alleen langjarig voor Voeks had ingezet, maar tijdens zijn laatste Shell jaren ook zeer actief was

Op dinsdag 12 mei staat de eerste excursie van het seizoen op het programma: Een excursie naar Slot Louvestein. Nadere gegevens volgen in VN05.

Regionale ledenvergadering Op dinsdag 10 februari vond de jaarlijkse Regionale Ledenvergadering plaats, waaraan 31 leden deelnamen. Ook dit jaar waren Tim van Kooten en Cees Schipper, als afgevaardigden namens het dagelijks bestuur van de landelijke Voeks, present. Aan de hand van het jaarverslag, dat zonder commentaar werd vastgesteld, vestigde de voorzitter, Jac Eekhof, nogmaals de aandacht op de voortschrijdende afname van het ledenaantal en de vergrijzing. Tijdens een groot deel van 2014 waren alle welzijnswerker posities volledig bezet maar er zijn inmiddels weer een aantal hiaten ontstaan. Vervolgens gaf de penningmeester, Henk Schadenberg, een gedetailleerde toelichting op de jaarrekening. Na positieve rapportage van Henk Fijn van Draat namens de kascommissie, werd de penningmeester decharge verleend, gevolgd door decharge van het gehele bestuur. De begroting voor 2015 gaf ook al weinig aanleiding tot vragen. Voor de kascommissie 2015 waren de leden en reserve moeiteloos gevonden en kwam de bestuursverkiezing aan de orde. Twee leden waren volgens schema toe aan aftreden, waarbij Hans van Berkel, coördinator

in de pensioencommissie van de COR en de Deelnemersraad. Na een uiteenzetting en overzicht van een aantal actuele zaken door DB-afgevaardigde Tim van Kooten, sloot de voorzitter, onder dankzegging aan Tim, de vergadering. Na de lunch werd de bijeenkomst afgesloten door een boeiende en verrassende presentatie van George Reman over Genealogie.


19

REGIONIEUWS

Twente

Het Zuiden

Website www.voeks.nl/twente Secretariaat Mw. U.J.J. Kriekjes, Kobstederweg 3, Winterswijk Henxel, tel. 0543-531248, [email protected] Bankrekening NL62 ABNA 0549 0097 44 t.n.v. Voeks regio Twente te Hengelo Welzijnswerk Mw.B.Feunekes-Spruijt, tel. 053-4614598, [email protected] ZKA-consulent J.Sizoo, tel. 053-4365398, [email protected] Activiteiten H.Freiboth, tel. 0546-492944, [email protected]

Website www.voeksregiozuid.nl Secretariaat Agnes Hengst-van der Meer, Gravin v Sulzbachstraat 10, 4854 EV Bavel, tel 076-5612138, [email protected] Bankrekening NL93 INGB 0003 3074 04 t.n.v. Voeks regio Het Zuiden te Oosterhout (NB) Welzijnswerk A.H. Don, Hoge Vaartkant 128 4873LL Etten-Leur, tel. 076-5018065 of 06-24396021, [email protected] ZKA-consulenten Brabant & Limburg: J. van Beusekom, tel. 076-5218259, [email protected], Zeeland & Limburg: L. van Zon, tel. 0113-270144, [email protected] Activiteiten (Vacant)

Wandelen De wandeling van woensdag 1 april wordt georganiseerd door Jannie Leussink en Annie Sijmons. Verzamelen om 10.00 uur in: Erve De Hooge Esch, Alsteedseweg 38, 7481 RW Buurse/ Haaksbergen. Tel. 053-5696429 (www.hoogeeschbuurse.nl). De wandelroute voert ons deze keer naar Buurse met als start-eneindpunt restaurant Erve De Hooge Esch. Het traject loopt grotendeels door het fraaie natuurgebied Het Witte Veen. Er zit echter een klein stuk in dat na regenval erg drassig kan zijn, dus goed schoeisel/laarzen is aanbevolen. Hoewel Erve De Hooge Esch te boek staat als een pannenkoekenrestaurant, bieden zij ook een uitgebreide lunchkaart aan met andere gerechten. Routebeschrijving: Neem A35 richting Enschede, neem afslag 25 (Enschede-Zuid), rechtsaf naar Buurserstraat, bij rotonde 2e afslag naar Buursterstaat, na ca. 5 km linksaf naar Braamweg, na ca. 2 km rechtsaf naar Witteveenweg, na ca. 200 meter linksaf Alsteedeweg, na ca. 100 meter is de Erve De Hooge Esch.

Bijeenkomsten Goes: iedere tweede dinsdag van de maand, sociëteit in hotel Terminus, Stationsplein 1 in Goes vanaf 10.00 uur. De sociëteit gaat voluit door! Ary Westplate heeft de kar een kleine tien jaar getrokken, maar heeft een prima opvolger gevonden. Vanaf nu is Cees de Wee de coördinator, geassisteerd door Jan van Tongeren. De sociëteit is dus nog springlevend en zal dat nog jaren blijven. Dus als je mee wilt doen gewoon langskomen. Zevenbergen: iedere eerste woensdag van de maand, sociëteit in hotel Van der Hooft van 10.00 tot 12.00 uur. Coördinator Jac. Schoonen.

Bezoek Schouwburg ‘de Kring’

Lezing Shell Pearl GTL Qatar Pearl GTL is een baanbrekend project in Qatar, het grootste investering project van Shell ooit, waarbij aardgas direct wordt omgezet in olie producten zoals diesel, nafta, smeerolie etc. Kees IJzerman zal hier op woensdag 15 april een lezing over geven. Hij was van 2003 tot 2008 intensief bij het project betrokken en laat ook enige filmpjes zien, gemaakt ter opluistering van de inauguratie van de fabriek, opgestart in 2012. Ook aanwezig zullen zijn: leden van de Koninklijke Vereniging van Eervol Ontslagen officieren van de Nederlandse Krijgsmacht (KVEO). Het programma, dat begint om 15.30 uur met koffie/ thee, wordt beëindigd om 17.30 uur met een Indische maaltijd. I.v.m. deze maaltijd is aanmelding z.s.m. maar vóór 2 april a.s. nodig bij Hans Freiboth (zie colofon). De kosten van koffie/thee en twee drankjes worden voor leden aangeboden door Voeks regio Twente. De Indische maaltijd kost voor leden € 7,50 p.p. over te maken op rekening van de penningmeester (zie colofon) o.v.v. lezing 15 april. Locatie: ’t Rigtershoes, Boumanslaan 1, 7625 PX Zenderen, tel: 074 2663217. Route: Zenderen, Hoofdstraat, rechtsaf, Bouwmanslaan. Zie ook onze website.

20


In het kader van het 20-jarig bestaan van de Sociëteit Zevenbergen werd aan deze excursie door ruim 30 leden deelgenomen. De gids, de heer Roovers, vertelde eerst over de geschiedenis van het terrein, waarop de huidige schouwburg gebouwd is. Het terrein was in het begin van de 17de eeuw gelegen achter de kerk en pastorie van de Sint Jansparochie. In 1648 werd hier een Katholieke Schuurkerk gebouwd, die sinds 1840 werd gebruikt als school, gevolgd door een ziekenhuisbestemming en in 1908 verbouwing tot concertzaal. Door Stichting Schouwburg ‘de Kring’ (sinds 1954) werd in 1967/68 een meerjarenplan tot verbouwing opgesteld. Nieuwbouw werd in 1984, dankzij rijkssubsidie van 14,7 miljoen gulden, gerealiseerd. Na deze inleiding werd de schouwburg van binnen bekekenen en werd er een toneelopvoering gegeven. Tot slot was er een lunch in het theatercafé. Kees IJzerman greep de gelegenheid aan om allereerst de gids te bedanken voor de goede uitleg en op de tweede plaats een dankwoord te richten aan Cees van Terheijden voor zijn gedane diensten gedurende de afgelopen 10 jaar als voortrekker van Voeks het Zuiden, regio Zevenbergen. Al met al een zeer geslaagd uitstapje.

REGIONIEUWS

Bezoek Tweede Maasvlakte

Regionale ledenvergadering.

Deze excursie is gepland op woensdag 8 april a.s. (zie vorig Voeksnieuws). Opgave via e-mail: [email protected] onder vermelding of u in Roosendaal of Zevenbergen wilt opstappen, met partner of introducé komt of wilt deelnemen aan een rondleiding op het ss. Rotterdam.

Deze zal worden gehouden op woensdag 25 maart (zie Voeksnieuws van maart) in het Van der Valk Hotel te Gilze Rijen. Na de lunch wordt een lezing gehouden door dr. P. Zomers, anesthesist van het Bravis ziekenhuis in Roosendaal/Bergen op Zoom over ‘ontwikkelingen, mogelijkheden en positie van pijnbehandeling in de zorg’.

BEZIENSWAARDIGHEDEN

VALKENBURG (L) MERGELRIJK

VALKENBURG (L) STEENKOLENMIJN Wie iets wil proeven van de omstandigheden waaronder de mijnwerkers vroeger in de Limburgse kolenmijnen werkten, moet de Steenkolenmijn Valkenburg bezoeken. In een mergelgroeve is de oude en moderne mijnbouw realistisch nagebouwd. Je waant je op honderden meters onder de grond als oud-mijnwerkers de treinen, machines en installaties demonstreren. Een ondergronds avontuur waarvoor speciale kleding niet nodig is. Bij de steenkolenmijn gidsen veertien ex-mijnwerkers met een zeer ruime ondergrondse ervaring. Elke gids vertelt zijn eigen verhaal, met de nodige humor en anekdotes, waardoor de sfeer van toen herleeft. Dit wordt extra versterkt door demonstraties van mijnbouw-machines. Ze werken op een speciaal hiervoor aangelegde perslucht-installatie, zoals vroeger ook in de mijnen werd gebruikt.

Naast de Steenkolenmijn is sinds april 2014 een nieuwe attractie geopend, het MergelRijk. Voor volwassenen zowel als voor kinderen kom je daar alles te weten over mergel. In eigen tempo kunt u zich begeven door het sfeervol verlichte gangenstelsel en genieten van een schat aan bezienswaardigheden, films, verhalen en verrassend leuke weetjes. U krijgt bij een bezoek gratis een blokje mergel waar u in het grottenatelier zelf een leuk souvenir van kunt maken. In het grottenatelier wordt er voor groepen zeer leuke ‘Mergel Workshops’ verzorgd, een bijzonder leuke activiteit voor een geslaagde dag. Er zijn mogelijkheden voor ieders budget. Adres: Mergelrijk Valkenburg, Daalhemerweg 31A, 6301 BJ Valkenburg aan de Geul (L). Openingstijden: dagelijks tussen 11.00 en 17.00 uur Informatie: tel. 043-6013186, email: [email protected], internet: www.mergelrijk.nl

Adres: Steenkolenmijn Valkenburg, Daalhemerweg 31, 6301 BJ Valkenburg aan de Geul (L). Inlichtingen: tel. 043-6012491, email: [email protected], internet: www.steenkolenmijn.nl. Toegankelijkheid: De Steenkolenmijn is toegankelijk voor mindervalide en rolstoelgebruikers.


21

PERSONALIA De volgende leden heten wij welkom:

Mw. F. van den Berg-van den Berg,

Hoogvliet

D.A. Bontenbal, Schiedam; ex SI A.H. Bresser, Spijkenisse; ex SNR F.F. Groenenboom, Den Haag; ex SNI E. Hacker, USA; ex GSI P.J. Hamersma, Driehuis; ex KSEPL Mw. C.B.J. van der Heijden-Haas,

D. Kappelle, Leiden; ex SI Mw. G.H. Knoester-Baak, Gouderak Mw. H.B. Koudenburg, Berkel en Rodenrijs; ex SNR

E. Morales, Warmond; ex SIEP Mw. M.H.L. Odijk-Thijssen,

Vlaardingen

Mw. A.M. Oortmann-Berends,

Roermond

Schoonebeek

Spijkenisse

Emiraten; ex SIEP

Mw. C. de Jong-van Bommel,

G.A.M. Ruegg, Verenigde Arabische

H.J. Sants, Rotterdam; ex SNR Mw. M.A.G. Schut-Metz, Oegstgeest Mw. M. Taal-de Ruiter, Den Haag T. Taekema, Ridderkerk; ex SNR Mw. J.A. Udding-de Vries, Uffelte O.P. Veenstra, Den Haag; ex SNR P. Verburg, Vlaardingen; ex SI Mw. H. Verheij-Verschoor, Pernis K. de Vries, Alphen a/d Rijn; ex SNV Mw. M.A. de Vries-Born,

Oosterwolde

Met leedwezen geven wij kennis van het overlijden van onze leden:

Mw. A.J. Batelaan-Smitt, (Curaçao), 14/01, 87 jr; Nieuw Zeeland

Mw. G.J. de Beer-Bongaards, (SIPM), 14/02, 99 jr; Leersum

Mw. J.H.M. Bos-Pijnenburg, (SNR).

5/02, 83 jr; Haaren J.D.G. Brand, ex SIPM, 14/02, 86 jr; Den Haag P. van Buren, ex SNR, 13/02, 87 jr; Heenvliet Mw. J.C.M. Davidson-Santen, ex SIPM, 2/02, 90 jr; Canada R. Doup, ex SIPM, 20/01, 86 jr; Laren Mw. M. Geelen-de Willigen, (SNR), 31/01, 82 jr; Vlaardingen F. Gerlofsma, ex SNR, 8/02, 85 jr; Rhoon M.J. Gouweloos, ex SNR, 5/02, 93 jr; Helmond H. de Graaf, ex Billiton, 25/01, 73 jr; Epe H. de Haan, ex SNR, 6/02, 85 jr; Joure Mw. M.G. La Heij-Landman, (KSLA), 17/02, 80 jr; Abcoude W. Hoge, ex SNR, 14/02, 81 jr; Zevenbergen J.H. van der Horst, ex NAM, 29/01, 92 jr; Assen M. de Jong, ex STCA, 23/01, 64 jr; Hoogkarspel D.W.C. de Jonge, ex SNV, 22/01, 90 jr; Rotterdam R. Jongepier, ex SIPM, 5/02, 81 jr; Heemstede L.J. Jordaan, ex SNR, 9/02, 91 jr; Maassluis Mw. M. Kalkman-Bleijenberg, (Billiton), 5/02, 92 jr; Ouderkerk a/d Amstel

Mw. G.A. Kapper-Velema, (Thailand), 26/01, 86 jr; Oldenzaal J.L. Klei, ex SNR, 26/01, 90 jr; Den Haag Mw. G.W. Kleppe-van Drimmelen, (Billiton), 10/02, 87 jr; Velp A.L. Klos, ex SNR, 15/02, 90 jr; Vlaardingen E. Koppius, ex SIPM, 22/01, 97 jr; Haarlem Mw. G.E. Landouw-Harte, (BPM), 29/01, 87 jr; Capelle aan den IJssel J.C.P. van Leewen, ex Indonesië, 29/01, 97 jr; Den Haag J.C. Lorent, ex KSLA, 15/01, 92 jr; Weesp Mw. G. Markestein-van Gent, (SNR), 15/02, 85 jr; Pijnacker A.C. Meeldijk, ex SNC, 16/01, 61 jr; Schiedam J.J.E. Ooms, ex SN, 4/02, 96 jr; Kapelle H.A. Oosterhof, ex KSLA, 24/01, 92 jr; Amstelveen

Mw. A.M.M. Schuurman-Smudde,

ex KSLA, 28/01, 77 jr; Huizen

(Indonesië), 8/02, 87 jr; Oldenzaal H.L. Simons, ex SIPM, 30/01, 93 jr; Duitsland Mw. J.P.E. Smid, ex KSLA, 7 /02, 85 jr; Amsterdam J.L. Smit, ex SIPM, 19/02, 91 jr; Den Haag A. van Swieten, ex KSEPL, 13/02, 79 jr; Voorburg J.K. Troost, ex SNR, 14/02, 70 jr; Spijkenisse Mw. G.J. Uringa-Mooi, (NAM), 29/01, 91 jr; Assen C. Verheij, ex SIPM, 6/02, 86 jr; Den Haag J.F. Verheul, ex Duitsland, 20/01, 90 jr; Duitsland J.J. Verhoeff, ex SNR, 21/02, 88 jr; Alkmaar K.A. Westerveld, ex KSLA, 11/02, 64 jr; Amstelveen F.J. van Wezenberg, ex SNR, 10/02, 58 jr; Oldenzaal L.J. Wijnolst, ex SNR, 22/01, 68 jr; Heenvliet Mw. E.M. Winkelaar-Battem, (KSLA), 5/02, 73 jr; Alkmaar B. Witvoet, ex NAM, 8/02, 87 jr; Schoonebeek A.J. van de Woestijne, ex KSLA, 29/01, 88 jr; Hoorn Mw. T. van der Woude-Blaauw, (SNR), 23/01, 90 jr; Halsteren A.P. Zwaard, ex SIPM, 7/02, 82 jr; Maassluis

Mw. A.M.J. Lugtenburg-Brouns,

Mw. H. Schonewille-Kroeze, 30/01,

Mw. F.J.W. van Oosterhout-Akeroyd, (SIPM), 21/02,

97 jr; Den Haag

F.H.A.M. Pechtold, ex SNV, 21/02, 79 jr; Rotterdam

W.A. van der Pyl, ex Indonesië, 2/01,

101 jr; Spanje

Mw. A.M. Schoolkate-Morsink,

(Brunei), 8/02, 86 jr; Hengelo

Mw. J.M.P.H. Schrakamp-Raming,

(KSLA), 3/02, 85 jr; Driebergen-Rijsenburg

Mw. D.C.M. Schulten-Beijersbergen,

Familieberichten:

Mw. C. Bosman-van Veen, 23/01,

83 jr; echtgenote van C.G. Bosman (SNR), Poortugaal Mw. D.H.L. den Breeker-van Son, 10/02, 84 jr; echtgenote van J. den Breeker (Indonesië), Oudorp Mw. H.W.M. Enting-Kleinegris, 14/02, 94 jr; echtgenote van E. Enting (NAM); Rijswijk Mw. J.L.H. Hoedemakers-Bernard, 6/02, 80 jr; echtgenote van B.J.M.P. Hoedemakers (SN), Rotterdam

22


24/01, 93 jr; echtgenote van W. Lugtenburg (Oman), Putten Mw. G. Reinders-Mulder, 30/01, 61 jr; echtgenote van J. Reinders (NAM), Dalen Mw. C.M. Rijkeboer-de Jong, 12/02, 86 jr; echtgenote van J. Rijkeboer (SNR), Hellevoetsluis

Mw. A.H. Robert-Bergenhenegouwen,

8/02, 85 jr; echtgenote van H.W. Robert (SNV), Den Haag

66 jr; echtgenote van H.A. Schonewille (NAM), Doetinchem B.H. Slager, 5/02, 87 jr; echtgenoot van mw. T.J.C. Slager-de Boer (KSLA), Dordrecht Mw. J. Stuifzand-Posthuma, 16/02, 81 jr; echtgenote van K. Stuifzand (NAM), Klazienaveen Mw. T. Wijnia-Nauta, 15/02, 68 jr; echtgenote van S. Wijnia (SNV); Zwolle

BRIDGE

TROEF COUP RINUS VLUGTER, [email protected]

♥♠♦♣♥♠♦♣ Zoals aangekondigd ben ik een enthousiast lid van ‘Berry’s Internet Club’, kortweg BIC, opgericht door voormalig wereldkampioen Berry Westra, samen met de ontwerpers van het bridge computerprogramma ‘Jack’. Ook Jack is regelmatig wereldkampioen in een jaarlijks toernooi tussen de verschillende bridgeprogramma’s. Je bent dus verzekerd van een professionele partner en dito tegenstanders. In tegenstelling tot het bridge aan de wedstrijdtafel speel je niet met zijn vieren maar alleen, zowel met als tegen de computer. Zelf speel je op de Z-plaats samen met Jack-N tegen Jack-W en Jack-O. Je kunt van te voren met Jack-N een biedsysteem instellen uit een zeer uitgebreid assortiment. Jack-OW spelen echter altijd een vast systeem, nl. ‘Berry’s vijfkaart hoog’. Je bent ook tijdens het afspelen altijd actief, want mocht Jack-N na het bieden de leider worden, dan moet je het spel voor hem spelen. Er zijn zo’n 10.000 clubleden, die uitkomen in verschillende toernooivormen. De populairste is de wekelijkse competitie van 40 à 80 spellen met aan het einde van de week promotie en degradatie. Er zijn 4000 spelers in 20 lijnen. Je kunt spelen wanneer je maar wilt. Ieder spel wordt in je groep ruim 30 maal gespeeld. Je krijgt op die manier een prima vergelijking uitgedrukt in een percentage. Dit wordt door het programma over de gehele wedstrijd gemiddeld en zo wordt de ranglijst aan het einde van de week – op maandagochtend om 03.00 uur – opgemaakt. Ik zal voor deze rubriek regelmatig putten uit spellen van deze competitie, te beginnen met het volgende, dat een mooi voorbeeld is van de troef-coup.

Uitkomst ♠A, gevolgd door ♥6 voor het Aas in Zuid. Als Zuid durfde ik 6SA niet aan vanwege een mogelijk lek in ♦. Ik moest dus nu voor Jack-N spelen en mocht geen slag meer verliezen. Ik dacht 11 vaste slagen te hebben. De 12e moest komen uit een snit op ♦H of ♣V. Met – let wel – Noord als de dichte hand leek het me tactisch gezien niet gek om ♦V voor te spelen en in ieder geval in Noord het Aas te spelen onder het motto ‘als West niet dekt heeft hij de Heer niet’, om vervolgens op ♣V te snijden. West dekte en ik was binnen. In Noord beland moest ik nog even de troeven trekken om daarna te claimen. Au! Oost renonceerde en dus wordt West’s ♥10 mijn tweede verliezer, tenzij...... tenzij.....ik een troef-coup kon ontwikkelen. Wat zijn de voorwaarden daarvoor ook weer? 1. Je moet zorgen voor evenveel troeven in Noord als in West. 2. West mag niet kunnen introeven op een vanuit Zuid gespeelde kleur als er van die kleur nog kaarten in Noord liggen. Indachtig deze regels

N/-

♠ 6 ♥ 10 5 4 3 2 ♦ H6432 ♣73

♠ 2 ♥HVB987 ♦ A B 10 5 ♣B4 12 3

7 18

♠ A B 10 9 5 4 3 ♥ 6 ♦ 9 ♣ V 9 82

♠ HV87 ♥ A ♦ V87 ♣ A H 10 6 5 Het biedverloop: N O 1♥ 3♠ 1) 4♥ pas 5♠ 3) pas pas pas

Z 3SA 4SA 2) 6♥

W pas pas pas

1) Preëmptief 2) Roman Blackwood key cards vragen met ♥ als troef 3) Twee key cards en troef vrouw

speel je eerst ♦B en als Oost renonceert is West’s verdeling nu mede door Oost bieden bekend. Hij begon de strijd met één schoppen en twee klaveren. Je kunt nu veilig terug naar Zuid’s ♦8, (de 9 was immers al gevallen). Nu regel 1. uitvoeren: troef een kleine schoppen in Noord. Als West troeft troef je over en ben je binnen. Hij kort dus zijn klaveren in. Je kunt echter nog net terug naar Zuid’s ♣A, waarop West nog moet bekennen. Nu volgt ♠ H. Wederom kan West niet troeven. Je loost nu je laatste klaveren in Noord. Dan volgen ♠V en ♣H. Na deze laatste, de 10e, slag liggen er nog drie troeven in West en drie in Noord. Daarmee is de eindpositie bereikt. Op een kleine klaveren uit Zuid moet West nu gedwongen voortroeven en is het contract binnen. Hè, hè, dit moet wel een absolute top zijn, dacht ik, maar nee hoor de SA-bieders kunnen niet kapot, want beide snits in de lage kleuren slagen. 6SA scoorde 89%, 6♥ slechts 74%.

♥♠♦♣♣♦♠♥ VOEKSNIEUWS | NR. 4, APRIL 2015

23

VOEKSKRONKEL V-52

Beste Kronkelkrakers, de oplossing van V-51 luidt: STENOGRAM

Om u op weg te helpen ook hier weer een afbeelding van een van de gevraagde antwoorden uit deze opgave.

HORIZONTAAL: 11 Aanhang; 12 Uitdoen; 13 Evenaar; 15 Nekhernia; 16 Eerstgeborene; 17 Eters; 19 Eer; 20 Es; 21 Rasta; 22 Een; 23 Lat; 24 Tiber; 26 BB; 28 Eau; 29 Effen; 34 Keukenkrukken; 35 Metrostel; 37 Negende; 38 Edenaar; 39 Uitgang. VERTICAAL: 1 Knikje; 2 Gade; 3 Agenten; 4 Huzaar; 5 Otter; 6 Cobra; 7 Snotje; 8 Genet; 9 Geboorte; 10 Gapers; 11 Aangestoken; 14 Roetaanslag; 18 Sergeant; 23 Lustrum; 25 Brugge; 27 Beuken; 28 Emmers; 30 Fataal; 31 Akker; 32 Oksel; 33 Inham; 36 Otto.

De oplossing van onderstaande kronkel kunt u sturen aan: P.J. Visser Sparrendal 552 3142 LR MAASSLUIS of naar [email protected]

De afbeelding uit V-51 had te maken met het antwoord uit 18 verticaal: de SERGEANT

onder vermelding van Kronkel V-52

Tom haalde de volgende namen uit de vele inzenders:

Wilt u er aan denken uw adresgegevens mee te zenden in uw email? Die zijn echt nodig voor verzending als u een prijs heeft gewonnen…

■ ■ ■

C. de la Cour - SCHIEDAM J.A.A. Meester - VENHUIZEN J. Croes - LEIDEN

Onder de goede inzendingen worden drie cadeaubonnen van € 20,00 verloot.

Zij hebben hun gewonnen prijs inmiddels ontvangen. Van harte gefeliciteerd en tot de volgende Kronkel. 1 12

2

3

4

5

13

Ik wens u veel plezier met het oplossen van deze opgave. Peter 6

7

8

14

9

10

11

15 16

17

18

19

20

21

22

25 27

24

26

28

29

30

34 37

VOEKS NIEUWS

23

35

38

42

31

32

39

40

33

36

43

41

44

HORIZONTAAL: 12 Dat zijn meesters in hun vak (7); 14 Kledingstuk wat je zo te horen op alle plaatsen kunt dragen (7); 15 Bij die naam gaat een lichtje branden (6); 17 De zoon van een ridder (9); 18 Uitgewerkt (13); 19 Stinkt naar rotte vis (5); 21 Wie niet? (3); 22 Heilige die zijn mond moet houden (2); 23 Het slachtoffer van een reclameschaap (5); 25 Water in een Engelse kroeg (3); 26 Zo laat een dier zijn afkeuring horen (3); 27 Beddengoed afkeuren (5); 29 Voornaam dagblad (2); 31 De eerste plaat die van de partij is (3); 32 Een kleermaker zit met deze bloem (5); 37 Schoeisel van een jurist met één been (13); 39 Cocktail voor twee meisjes (9); 42 Slanke bomen (6); 43 Alcoholvrij? (7); 44 Dan is er geen speld tussen te krijgen (7). VERTICAAL: 1 Smeergeld (11); 2 Nicolaas, Joris en Maarten waren niet bang (6); 3 Bij pech kan hij opbeurend werken (4); 4 Eerst inleggen, dan met grote cijfers winnen (7); 5 De kleding voor pugilisten in de dop? (6); 6 Onmisbaar voor de toekomst (5); 7 Steel 's een viooltje (5); 8 Dat is vals en gevaarlijk in Essen (6); 9 Dat is weer typisch Drents (5); 10 Ontspanning voor slimme mensen (8); 11 Een stier is als de dood voor hem (6); 16 Tip die de krant smerig maakt (6); 20 Het vreemde attentiesein van een notering (8); 26 Engelse maten die aan stukken liggen (7); 28 Dronken van zijn warmte (6); 30 Een vroeger betaalmiddel is degelijk (6); 31 Je kunt er geweldloos mee schieten (6); 33 Zusterstad van Wenen (6); 34 Jongen(s)taal (5); 35 Oude bootvluchteling (5); 36 Die knuppel is te gek (5); 40 Die vrucht gaat anders (4); 41 Nummer waarvoor ik respect heb (4).

10 19 24 13 35 38 16 32 39

U kunt inzenden t/m

VOEKSBALK V-52

17 april 2015 24


SHELL VOEKSNIEUWS NR

Recommend Documents