Revalidatie Reumatologie

Jaargang 4 | 2014 | Nr. 2

een uitgave van Reade

Revalidatie | Reumatologie Magazine

in dit nummer:

Reumazorg

van goede kwaliteit

Het werk van reumaconsulenten

Zelfstandigheid met eigen regie Ajax ontvangt cliënten Reade

Basistraining

Neurorevalidatie

Meer grip op pijn?

- ADVERTENTIE -

De specialist in

Reade enbeenprothesen OIM Orthopedie verbeteren samenwerking arm- en orthopedisch schoeisel schoenaanpassingen Zowel Reade als OIM Orthopedie hebben klantgerichtheid, Neuromusculaire aandoeningen (NMA)’ en beenorthesen clusterhoofd orthopedische voetbedden comfortschoenen (sport) braces professionaliteit en innovatie hoog in het vaandel staan. Bertine Pellekaan van het cluster ‘Expertisecentrum siliconen producten helmen overige orthesen De afgelopen tijd is de onderlinge samenwerking korsetten sterk Neurorevalidatie Daarnaast vindt jaarlijks een arm- en beenprothesen orthopedisch schoeisel Amsterdam’. schoenaanpassingen verbeterd, wat vanzelfsprekend de dienstverlening aan de elastische bespreking plaats tussen Khatschatrian en de voorzitter therapeutisch kousen orthopedische comfortschoenen (sport) braces revalidant ten goede komt.voetbedden Raad van Bestuur Jos Buijs van Readebeenorthesen over de onderlinge samenwerking. “Het zijn waardevolle gesprekken die siliconen producten korsetten helmen overige orthesen OIM Orthopedie streeft er dan ook naar om voor de concreet leiden tot een snellere en betere dienstverlening elastische kousen schoenaanpassingen arm- en beenprothesen therapeutisch orthopedisch schoeisel Randstad hét expertisecentrum te worden op het gebied aan de revalidant”, aldus Khatschatrian. van prothesiologie. orthopedische voetbedden comfortschoenen (sport) braces beenorthesen Prothese nu direct aangemeten arm-siliconen en beenprothesen orthopedisch schoeisel schoenaanpassingen producten korsetten helmen overige orthesen Meer dialoog leidt tot betere samenwerking Een voorbeeld van zo’n concrete verbetering is de snelheid orthopedische voetbedden therapeutisch comfortschoenen (sport) braces beenorthesen elastische kousen Een betere samenwerking begint bij een betere dialoog. waarmee een revalidant een prothese aangemeten krijgt. OIM Orthopedie Amsterdam Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam T 020 589 1050 E [email protected] siliconen producten korsetten Sinds enige helmen overige orthesen OIM Orthopedie en Reade zoeken elkaar steeds vaker tijd zijn tijdens het prothesespreekuur met op voor onderlinge kennisuitwisseling. Niet therapeutisch alleen tijdens de revalidatiearts twee instrumentmakers aanwezig. elastische www.oim.nl | Volg ons ook op kousen OIM Orthopedie Amsterdam Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam 020de589 1050 vindt E [email protected] het multidisciplinaire overleg waar kwaliteit, levertijden Het aanmetenTvan prothese nu al direct na en gezamenlijke bijscholing vaste agendapunten zijn. het prothesespreekuur plaats. De klant kan dan ook al www.oim.nl | Volg ons ook op Ook is er regelmatig overleg tussen Garik Khatschatrian, binnen een week zijn of haar eerste prothesevoorziening regiomanager OIM Orthopedie, en clusterhoofd Angelique verwachten. Huele vanOrthopedie het cluster Amsterdam ‘Dwarslaesie, Amputatie en 1054 HW Amsterdam T 020 589 1050 E [email protected] OIM Overtoom 283,

De specialist in De specialist in De specialist in

OIM Orthopedie Amsterdam

www.oim.nl | Volg ons ook op Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam www.oim.nl

|

Volg ons ook op

T 020 589 1050

E [email protected]

Inhoud

Voorwoord Het verblijf in ziekenhuizen en specialistische centra wordt steeds korter. Enerzijds spelen financiële aspecten hierbij een rol, anderzijds ligt de oorzaak vooral in de behoefte van de cliënt. Iedereen wil immers zo snel mogelijk weer terug naar zijn eigen omgeving.

4

Ajax haalt Liz Sempel binnen

6 Pilot met iPads 8 Specialistische artrosezorg

10 De reumaconsulent 11 Proefschrift Alper van Sijl

12 Behandelprogram-

ma’s Pijnrevalidatie

Maar zoals u in de vorige uitgave heeft kunnen lezen, blijft het voor cliënten soms lastig om na de behandeling het leven weer zinvol vorm te geven en daarover zelf de regie te voeren. Toch …. het bereiken van maximale zelfstandigheid is het ultieme doel en het voeren van de eigen regie is daarmee naar onze mening onlosmakelijk verbonden. Eigen regie is en blijft daarom een speerpunt van Reade. Het maximaliseren van de eigen regie begint al in een vroeg stadium. Bijvoorbeeld door de cliënt actief te ondersteunen formuleren van zijn hulpvraag om weer deel te nemen aan de maatschappij. Tijdens de behandeling stimuleren we de cliënt om zo actief mogelijk betrokken te zijn bij zijn proces en in het voeren van zoveel mogelijk eigen regie daarin. Daarnaast ondersteunen we de cliënt in het zoeken naar nieuwe mogelijkheden en in het durven ondernemen van onbekende activiteiten.

14 Reade Reumatologie is beoordeeld

15 Fietstocht Funda Müjde

16 Interview met

Connie Schellevis

18 Reade gaat naar Indonesië

U leest hierover meer in deze nieuwe uitgave van ons magazine. Nummer 2 van dit jaar alweer. Ik besef hierdoor dat de zomer is begonnen en dat dit betekent dat voor velen de zomervakantie voor de deur staat. Voor mij altijd weer een periode van rust en ontspanning. Via deze weg wens ik iedereen een hele prettige vakantie.

20 Drooomwerk 22 Samenwerking met Cordaan

25 Basistraining

Neurorevalidatie

Jos Buijs, voorzitter Raad van Bestuur

3

Na 9 lange maanden weer naar buiten

Ajax haalt Liz Sempel binnen Het zou zomaar een kop in een sportkrant kunnen zijn: Sempel naar Ajax. En hoewel met een hoge dwarslaesie een voetbalcarrière er voor Liz niet inzit, zou die titel wel waar zijn. Want eind vorig jaar werden zij en haar man bij de wedstrijd Ajax-Heracles warm onthaald. Heel bijzonder voor Liz: na negen maanden intensief klinisch revalideren maakte ze haar eerste uitstapje buiten Reade.

Liz met oud-doelman Edwin van der Sar.

Ook Marija Popov genoot bij Ajax. Lees haar verhaal in het volgende magazine.

4

Beleid in de praktijk

“Het was prachtig”, vertelt de 45-jarige Liz. “Niet alleen in het sta-

Koninklijke Loge zitten”, vertelt Liz. “Die was verwarmd maar toch

dion maar ook de rit ernaartoe. Ik kwam voor het eerst weer in de

had ik het koud omdat ik niet meer gewend was aan het buiten zijn.

stad. Zag de huizen, de drukte, de mensen. Dat was overweldigend.

De wedstrijd was geweldig, Ajax won. Met 3-0 dacht ik. Inmiddels

En in de Arena werden we erg prettig ontvangen.”

zijn ze kampioen geworden in de return. Ja, ik ben fan geworden”,

Ajax en Reade

lacht ze. “Marc Overmars kwam even langs, net als Edwin van der Sar. Zoveel indrukken. Bij terugkomst bij Reade was ik wel bekaf. Ik

Frank Ettema, fysiotherapeut bij Reade en in het verleden ook bij

heb die avond geslapen als een roosje. Ook de volgende dag nog.

het tweede team van Ajax, is de man die de uitjes naar Ajax voor

De verpleging vond het geweldig stoer dat ik was gegaan. En ik

de cliënten mogelijk maakt. “Dat doe ik niet hoor,” corrigeert Frank.

ook. Want nu ik dit kan, kan ik van alles, dacht ik.”

“Dit doen we samen met Ajax. Sinds de Vondelparkrace in de jaren negentig werken we regelmatig samen. Ik heb vanuit mijn verleden

Zelfstandig

nog frequent contact met de club en soms nodigen ze via mij een

Inmiddels is Liz weer thuis in Weesp waar de woning wordt uitge-

van onze cliënten uit voor een geheel verzorgde avond.”

breid met een zorgunit. “Ik krijg nu vier keer per dag zorgondersteu-

Ondernemen

ning en ik ga nog steeds vooruit. Ik kan mijn armen weer iets bewegen. De handfuncties zijn nog verloren maar met wat aanpassingen

“Vervolgens kijken we bij Reade wie er zin heeft om te gaan en of

kan ik wel vooruit met mijn elektrische rolstoel en zelfs wat teke-

dat ook zinvol is voor die persoon”, gaat Frank verder. “Soms gaat

nen. Dat was voor de val van de trap waarbij ik mijn nek brak mijn

het dan om een cliënt die dacht dat een bezoek aan het stadion tot

grote hobby. De afgelopen maanden heb ik meer stappen gemaakt.

het verleden zou behoren. Of zoals bij Liz: om na een langdurige

Met de taxi alleen weg, vind ik al geen probleem meer. Dankzij het

revalidatie een keertje naar buiten te kunnen gaan en te erva-

tripje naar Ajax weet ik in ieder geval dat er nog veel mogelijk is en

ren hoe dat is. Je kunt denken: ‘Alles is gedoe.’ Of duizend ideeën

heb ik het vertrouwen gekregen dat ik het ook kan.” Frank: “Daar

hebben waar je tegenaan kunt lopen. Maar het moet er eens van

doen we het voor. Het kost energie en is spannend, dat klopt. Maar

komen en om iets te ervaren moet je het gewoon doen. Cliënten

ervaar het maar. Er is nog veel – en veel meer – mogelijk.”

gaan ook zelf, zonder verdere begeleiding vanuit Reade, met hun partner of familielid naar de wedstrijd. Een grote stap op weg naar zelfstandigheid”, vertelt Frank. “Ik zag er tegenop dat iedereen naar mij in mijn elektrische rolstoel zou kijken”, zegt Liz. “Dat voelde ook zo. Maar van de andere kant … het leek me geweldig weer eens onderweg te zijn.”

Fijn dat je er bent Frank: “Het is voor cliënten erg spannend.” Een gevoel dat Liz dus

‘Ons maatschappelijk hart’

herkent: “Ja, naar een voetbalwedstrijd was ik sowieso nog nooit geweest. En dan nu naar Ajax. Zou ik dat wel kunnen?” “Dat is juist

Ajax is zich ervan bewust een voorbeeldfunctie en leidersrol

het mooie”, zegt Frank. “Het is zo groots en indrukwekkend, maar

te hebben en vindt het belangrijk als topclub zijn maat-

tegelijk is de Arena een bekende en veilige omgeving. Misschien

schappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Namens Ajax

nog niet voor de cliënt maar wel voor de club. Ze zijn er gewend aan

en de miljoenen supporters, ondersteunt de Ajax Foundation

de ontvangst van mensen. Of ze nou mindervalide zijn of niet. De

maatschappelijke projecten op het gebied van Sport en

ontvangst voelt er – hoor ik vaak – als een warm bad. Hartelijk, ver-

Gezondheid, Sociale Integratie en Educatie. Een van de

zorgend en echt gericht op de mensen. Ajax is blij onze cliënten te

projecten is het gehandicaptenbeleid in de Amsterdam

verwelkomen en heeft de gastvrijheid daarbij hoog in het vaandel.

ArenA voor bezoekers met een beperking. Voor jong en oud,

Ze willen dat het goed geregeld is en dat merken we.”

slechtziend, in een rolstoel of met een tijdelijk ongemak.

Hoog bezoek “Alles was geregeld. De kaartjes, eten, drinken. We mochten in de

Elke wedstrijd ontvangt Ajax 145 supporters met een lichamelijke en visuele beperking. Meer informatie: I www.ajax.nl/ Sitewide-Tabs/Foundation/Mindervalide-supporters.htm

5

Helpen tablets cliënten naar zelfstandigheid?

Pilot met iPads Judith Vloothuis is op locatie Overtoom revalidatiearts, Charlotte Boers ergotherapeut en Catharina Bijlholt herstelt er klinisch van een aantal zware MS-aanvallen. Drie vrouwen met verschillende achtergronden en ten minste één overeenkomst: hun interesse om te kijken of tablets kunnen helpen om de zelfstandigheid van cliënten te vergroten.

“De cliënt

blijft zelf de

regie voeren” 6

Zorgvernieuwing

Bij Reade loopt sinds het voorjaar 2014 een pilot waarin artsen,

als ergotherapeut actief naar of geef ik tips wat waar te vinden is.

therapeuten en cliënten gezamenlijk bekijken of en hoe een tablet

Daarbij informeer ik collega-therapeuten uit andere disciplines over

bruikbaar is in de revalidatie. Judith, Charlotte en Catharina vertel-

de mogelijkheden en het gebruik. Ook zij vragen de cliënt tijdens de

len over hun eerste ervaringen. Ieder vanuit haar eigen rol.

behandeling naar het iPad-gebruik en kunnen het apparaat inzet-

De arts

ten als therapiemiddel, met apps of bijvoorbeeld door een filmpje te maken van een transfer of training. Per doelgroep hebben we

“Toen ik werd gevraagd, heb ik direct ja gezegd. We willen kijken of

negen basismappen aangelegd voor informatie op deelgebieden

oefeningen en hulp ook op afstand mogelijk zijn en of tablets meer-

als communicatie, behandelen en oefenen, emoties, ervaringen

waarde bieden in de zorg. De cliënt kan flexibeler en intensiever

van anderen, voorlichting, vrije tijd en bijvoorbeeld de patiënten-

oefenen en blijft zelf de regie voeren. Het voordeel lijkt dat dit het

vereniging. Het blijft maatwerk natuurlijk, iedereen is anders. Als

revalidatieproces versnelt en daarmee – tijd is winst – goedkoper

er behoefte is aan een andere app, dan kijken we met een groep

maakt. De pilot is nu nog vooral gericht op voorlichten en oefenen.

therapeuten of die app zinvol is en of we hem kunnen aanschaffen.

In een later stadium willen we daar graag afsprakenbeheer of een

Met een tablet kan een revalidant nu buiten de therapie-uren om,

digitaal contact tussen cliënt en therapeut aan toevoegen. Er zijn

bijvoorbeeld in de avond of in het weekend, oefenen. Het is uitein-

inmiddels vijf iPads uitgereikt aan cliënten. Na vijf weken wisselen

delijk de bedoeling dat cliënten ook zelf hun rooster kunnen inzien,

die van gebruiker en komen andere revalidanten aan de beurt. We

behandelbesprekingen kunnen teruglezen, communiceren met de

hebben zo veel mogelijk verschillende aandoeningen geselecteerd,

therapeut of bijvoorbeeld zelf eten bestellen. De mogelijkheden,

van fysieke tot cognitieve beperkingen. Per aandoening hebben we

zeker audiovisueel, zijn legio. Maar we moeten eerst maar eens

een bibliotheek samengesteld met interessante apps, video’s en

horen hoe het de cliënten zelf is bevallen.”

(links naar) achtergrondinformatie. We hebben bewust gekozen voor een projectteam waarin behalve cliënten en directe zorgver-

De cliënt

leners zoals artsen en therapeuten ook ondersteunende diensten

“Sinds half maart herstel ik bij Reade. Ik heb eigenlijk geen idee

zoals ICT, het facilitair bedrijf of juridische zaken zijn opgenomen.

waarom ze nu precies mij hebben benaderd, want ik ben geen

Cliënten kunnen hun behoeften goed aangeven en pikken in hun

hightech-freak, maar ik vind het echt geweldig. In het begin had

omgeving, bijvoorbeeld door tips van lotgenoten, interessante apps

ik nog wat moeite met het tikken en sliden op de tablet maar

of websites op. Wij als zorgverleners horen en lezen daarover via

achteraf gezien is de wijze van bedienen juist heel goed geweest

vakgenoten, de ondersteunende diensten kunnen aangeven wat

voor mijn fijne motoriek. Ik sleep de iPad niet de hele dag met me

er wel en niet mogelijk is. Dat gaat verder dan techniek, er komen

mee maar doe er wel veel op als ik op de afdeling ben. Dan start

bijvoorbeeld ook juridische aspecten om de hoek kijken als het gaat

ik bijvoorbeeld de app ‘Finger Motion’ op waarin je met je vingers

om het mailcontact tussen cliënt en therapeut. Of beheersmaat-

een lijn moet volgen. Of – maar die gebruik ik nu al niet meer –

regelen ten aanzien van onderhoud van tablets, dataopslag of het

een slikapp waar de logopediste me op had gewezen. De apps

inkopen van apps. Daar zullen we beleid voor moeten vaststellen.”

zoek ik vooral samen met de therapeuten. Zij weten wat je ermee

De therapeut

kunt en waar het goed voor is. Of dat informatie bijvoorbeeld betrouwbaar is. Het gebruik van iPads is een heel mooi zetje in

“Ik ben nieuwsgierig naar de toepassing van dit soort gadgets als

revalidatie en heeft volgens mij zeker toekomst. Je kunt sneller en

therapiemiddel. De tablets zouden een effectief middel kunnen zijn

meer zelfstandig revalideren, maar dat zal altijd wel in combinatie

om als cliënt sneller met ontslag te kunnen. De pilot past ook bij de

met zorgverleners blijven. Want revalidatie blijft mensenwerk

discipline van ergotherapie: we denken vaak na over oplossingen

waarbij persoonlijke aandacht, face-to-face, nodig is. Toch denk

en hulpmiddelen. Soms gaat het bij ons over het gemak van een

ik dat tablets – of dat nu iPads zijn of een ander merk – wel een

papieren agenda maar dat kan tegenwoordig ook een device zijn

plaatsje kunnen krijgen in de revalidatie. Ik ben er heel tevreden

met alle mogelijkheden rond agendabeheer, zoals herinneringen,

over, de aanwezigheid is ook een stok achter de deur waardoor je –

meldingen of een alarm. Cliënten kunnen bij mij terecht met vragen

ik in ieder geval – sneller aan de slag gaat.”

hoe de iPad werkt of waar hun behoefte ligt. Daarnaast vraag ik er

7

Specialistische artrosezorg

Samen op weg naar

Op Reade-locatie Dr. Jan van Breemenstraat wordt topzorg geleverd rond klachten bij heup-, knie- en handartrose. Cliënten kunnen er terecht voor diagnostiek en intensieve behandel- en trainingsprogramma’s. In Nederland hebben meer dan één miljoen mensen artrose in één of meer gewrichten.

Kort nieuws

Bij artrose, of de verdenking daarop, volgt vaak een verwijzing door de huisarts of medisch specialist. Bij Reade Reumatologie stellen een reumatoloog en een revalidatiearts na onderzoek een gedegen

Toponderzoek in Nederland

diagnose. Er vindt aanvullend onderzoek plaats, zoals het maken van röntgenfoto’s, doen van bloedonderzoek en meten van onder meer spierkracht. In het klinimetrielaboratorium worden eveneens

VUmc en Reade werken al geruime tijd succesvol

functietesten afgenomen en vult de cliënt een aantal vragenlijsten

samen in wetenschappelijk onderzoek rond revalidatie-

in. Na het onderzoek volgt ‘het juiste advies’ voor vervolgbehande-

geneeskunde en reumatologie. Dit resulteert in kwalita-

lingen. Als het kan, wordt de cliënt (terug)verwezen naar de huis-

tief hoogwaardig onderzoek waar veel publicaties

arts, een eerstelijns (fysio)therapeut uit ReumaNet-Amsterdam

en gepromoveerden uit voortkomen en wat zorgt voor

(I www.ReumaNetAmsterdam.nl), het gespecialiseerde Artrose- of

nationale en internationale bekendheid. Op de twee

Handenteam van Reade of wordt hij ingepland voor een consult bij

onderzoeksspeerpunten, artrose en chronische pijn,

een orthopeed. Het is ook mogelijk dat pas later in het behandel-

promoveren dit jaar veel onderzoekers bij VUmc.

traject wordt verwezen naar zo’n specialist.

8

Beleid in de praktijk

de meest optimale zorg Behandeling door specialisten

Voorlichting

Het Artroseteam behandelt mensen met knie- en/of heupartrose

Kennis over artrose en over de behandelmogelijkheden is voor zo-

met complexe problematiek zoals bij de aanwezigheid van

wel de cliënt als zijn omgeving belangrijk. Een voorlichtingscursus

nevenaandoeningen (bijvoorbeeld hartproblemen, suikerziekte,

behandelt in vier bijeenkomsten basale en specifieke informatie

longaandoening en/of overgewicht), ernstige pijnklachten of gege-

over de aandoening en de gevolgen ervan en belicht de behan-

neraliseerde of vergevorderde artrose. Samen met de cliënt stelt

delmogelijkheden vanuit diverse disciplines. Daarnaast komen

het multidisciplinaire team – met onder andere een revalidatiearts,

vragen aan bod zoals wat iemand zelf kan doen om overbelasting

onderzoeker, maatschappelijk werker, fysio- en ergotherapeut –

van de gewrichten te voorkomen of hoe belangrijk in beweging

een behandelplan op met tijdgebonden doelen. Het belangrijkste

blijven is. Door de combinatie van voorlichten en behandelen kun-

doel is de zelfstandigheid van de cliënt te behouden en te bevorde-

nen klachten als pijn en stijfheid aanzienlijk verminderen en kan

ren. Door bijvoorbeeld de uitvoering van dagelijkse activiteiten te

de gewrichtsfunctie zoveel als mogelijk worden behouden.

verbeteren of bij artrose in een vergevorderd stadium een knie- of heupvervangende operatie te helpen uitstellen. De behandeling

Wilt u meer informatie neem dan gerust contact op via:

is daarnaast gericht op het vergroten van de kennis over artrose

E [email protected] of T (020) 58 96 589 (keuze 2).

(onder andere door voorlichting), het leren omgaan met de aandoe-

Meer informatie is te vinden op I www.reade.nl/artrosezorg.

ning en het volgen van een intensief beweegprogramma. Aan het eind van de behandeling vindt met een looptest en een vragenlijst de evaluatie plaats. Twee jaar later volgt nog een nacontrole met dezelfde onderzoeken en metingen als tijdens het eerste bezoek.

Wetenschappelijk onderzoek STABILO

Oefentherapie vermindert pijn bij knieartrose Oefentherapie met én therapie zonder stabiliteitstraining zijn beide even effectief in het verminderen van onder meer pijn en knie-instabiliteit bij patiënten met knieartrose. Dit concludeert fysiotherapeut Jesper Knoop (Reade en VUmc) na vergelijkend onderzoek. Ook lijkt het mogelijk dat knievervangende operaties in sommige gevallen kunnen worden uitgesteld door training van de bovenbeenspieren. Jesper Knoop promoveerde met deze studie op 28 april jl. bij VUmc.

Onderzoek Jesper Knoop Knoop onderzocht de effectiviteit van een programma dat naast de normale spierversterkende en functionele oefeningen ook stabiliteitsoefeningen bevat. Hij testte het programma bij een groep van 159 Reade-patiënten met knieartrose. Het bleek dat een aanvullende stabiliteitstraining geen meerwaarde bood, maar dat beide programma’s wel voor grote verbeteringen in kniepijn, functioneren en kniestabiliteit zorgden. De oefentherapie bleek ook te werken bij patiënten met een vergevorderd stadium van knieartrose en dat kan mogelijk een knievervangende operatie helpen uitstellen. Het onderzoek van Knoop suggereert ten slotte dat het versterken van de bovenbeenspieren erg belangrijk is bij de behandeling van knieartrose. De belangrijke rol van deze spieren zal in de toekomst verder onderzocht worden. Kijk voor meer informatie op I www.reade.nl/stabilo.

9

Vlnr: Jessica Meilink, Maaike van Schaik, Lidy van der Zwaag, Rhea Alblas

Maak kennis met de reumaconsulent De reumaconsulent: spin in het web van de reumatologische zorg binnen Reade. Deze gespecialiseerde verpleegkundigen voorzien patiënten en hun familie van begeleiding, advies en informatie en zijn betrokken bij de ontwikkeling van zorgpaden rond reuma. De consulenten werken nauw samen met de reumatoloog en andere disciplines, binnen en buiten Reade.

Het coördineren, geven en updaten van voorlichting wordt gezien

Doelgroep- en thematraining

als een van de belangrijkste aspecten in het werk van reumacon-

Reumapatiënten kunnen op meerdere gebieden zorgen ervaren:

sulenten. Zowel richting de patiënt als zijn familie. Daarbij gaat

kan ik straks nog wel gitaar spelen, kan ik mijn lievelingssport

het om informatie over de diagnose en prognose van de reuma-

blijven beoefenen, kan ik het werk nog wel volhouden? De reuma-

tische aandoening en achtergrondinfo bij medicijngebruik. Maar

consulenten maken en geven daarom doelgroep- of themagerichte

ook met de achtergrond van de ziekte, de acceptatie daarvan,

trainingen. Deze geven antwoord op de praktische vragen bij

hoe ermee om te gaan qua leefstijl, do’s en dont’s en hoe klachten

reumatische aandoeningen en stellen patiënten in de gelegenheid

naar anderen te communiceren, zijn de consulenten bekend.

in gesprek te gaan – en te leren – van de aanwezige lotgenoten.

Doelmatig en doeltreffend

Maak gerust een afspraak

Als patiënten in behandeling zijn, kan voorafgaand aan een bezoek

Iedereen die bij Reade onder behandeling is van een reumatoloog,

aan de reumatoloog door de patiënt met de reumaconsulent de

kan bij de reumaconsulent terecht. Soms verwijst een arts door,

actuele ziekteactiviteit in kaart worden gebracht. De consulent

maar vaak maken patiënten de afspraken zelf. De reumaconsu-

zorgt daarna voor een overzicht van de eventuele zorgbehoef-

lenten staan steeds klaar met advies. Wilt u meer weten over hun

ten. Met deze informatie kan de afspraak met de reumatoloog

werk of zelf een afspraak maken? Of heeft u een korte, praktische

efficiënt en effectief verlopen. Mocht er sprake zijn van een lage

vraag? Neem dan contact op via E [email protected].

ziekteactiviteit, dan wordt de patiënt daarna ‘om en om’ door reumatoloog en -consulent gezien. En wanneer het nodig is om te verwijzen naar een andere discipline, binnen of buiten Reade, dan vertellen de consulenten de weg.

10

Collega’s uitgelicht

Nieuws voor patiënten met reumatoïde artritis

Ontstekingsremmende medicatie vermindert risico op hart- en vaatziekten Behandeling met ontstekingsremmende medicatie vermindert het risico op hart- en vaatziekten bij mensen met reumatoïde artritis (RA). Dit concludeert arts-onderzoeker Alper van Sijl van Reade en VUmc in zijn proefschrift. Hij nam daarvoor meerdere (cohort)studies onder de loep. Alper van Sijl promoveerde op 27 mei jl. in Amsterdam.

Van Sijl onderzocht waarom juist bij patiënten met een chronische

een belangrijke rol speelt bij het risico op hart- en vaatziekten.

gewrichtsontsteking (zoals RA en de ziekte van Bechterew) vaker

Het gebruik van sterke ontstekingsremmende medicatie biedt

hart- en vaatziekten optreden, hoe patiënten met een verhoogd

een effectieve manier om het risico op hart- en vaatziekten te

risico het beste kunnen worden opgespoord en wat het effect is

verminderen.”

van ontstekingsremmende medicatie op het voorkomen van harten vaatziekten bij deze kwetsbare groep. Bewustwording hiervan

Voor meer informatie over het

is een belangrijke eerste stap in het behouden van de levenskwa-

onderzoek en de uitkomsten kunt

liteit van patiënten met een chronische gewrichtsontsteking.

u contact opnemen met

Diabetes en andere risicofactoren

Alper van Sijl: E [email protected].

Uit het proefschrift blijkt dat patiënten met een chronische gewrichtsontsteking net zo vaak hart- en vaatziekten ontwikkelen als patiënten met suikerziekte, een bekende risicofactor voor hart- en vaatziekten. Het proefschrift laat zien dat de relatie tussen hart- en vaatziekten en chronische gewrichtsontstekingen niet alleen is toe te schrijven aan traditionele risicofactoren (verhoogde bloeddruk, roken en te hoog cholesterol) maar dat juist

Kort nieuws

meerdere factoren zoals ontsteking een rol spelen, zelfs al voor het ontstaan van RA.

Resultaten gebundeld Dat er bij reumatoïde artritis een verhoogd risico is op het krijgen

Promotie Diana Sanchez

van hart- en vaatziekten, was reeds bekend. In eerdere studies werd geconstateerd dat sommige ontstekingsremmende medi-

Diana Sanchez promoveerde op 20 juni 2014 op het

cijnen dat risico lijken te verminderen. Daarbij was bekend dat

onderwerp: Atrose Cohort. Bij patiënten met knieartrose

andere studies dan weer geen effect aantoonden. Alper: “Voor het

is er een verband tussen ontsteking en beperkingen bij het

proefschrift zijn de resultaten van bestaande cohorten (behandelde

uitvoeren van activiteiten. Vermoedelijk deels veroorzaakt

en onbehandelde patiënten) uit bijvoorbeeld Reade, VUmc en het

door verlaagde spierkracht. Er is minder ontwikkeling van

buitenland bestudeerd en per punt verenigd. Wat wij zagen in de

spierkracht bij mensen die een ontsteking hebben en het

beschreven studies, is dat een verhoogde mate van ontsteking

vermoeden is dat de ontsteking de spierkracht beïnvloedt.

11

Wetenschappelijk onderzoek

Nieuw: behandelprogramma’s Pijnrevalidatie

Door ander gedrag meer Houd je eigen gedrag misschien pijnklachten in stand? Zou het mogelijk zijn dat je klachten verminderen met ander, nieuw, gedrag? Wat werkt voor je en waar werk je jezelf onbewust tegen? Uitdagende vragen voor cliënten met chronisch wijdverspreide pijn (CWP). Reade Revalidatie biedt hen, in twee vernieuwde behandelprogramma’s binnen Pijnrevalidatie, de kans te ervaren of (ver)ander(d) gedrag daadwerkelijk meer grip kan geven op pijn en om dat gedrag vervolgens ook echt te veranderen.

Er worden steeds vaker bewijzen gevonden die duiden op verban-

Nieuwe inzichten

den tussen gedrag en pijnbeleving en op een relatie van de werking

Op het gebied van CWP wordt, ook door Reade, veel onderzoek ge-

van het brein met de ervaren klachten. In beide programma’s,

daan, wat leidt tot nieuwe inzichten. Zo blijkt dat het ombuigen van

‘Pijnrevalidatie Basis’ en ‘Pijnrevalidatie Vervolg’, zijn die weten-

negatieve, emotionele cognities belangrijk is om het beste resultaat

schappelijke ontwikkelingen verwerkt. Ook wordt er met modulair

van de multidisciplinaire behandeling te kunnen bereiken. Anders

werken meer aangesloten bij de hulpvraag, en beschikbaarheid, van

gezegd: het vermijden van catastroferende gedachten maakt de

de cliënt.

mens sterker. Een ander inzicht is dat aansluiten bij het stadium

Figuur 1: Stages of change

van verandering van de cliënt (zie figuur 1) leidt tot een effectievere behandeling. En dat voorlichting en inzicht in de instandhoudende factoren kunnen leiden tot vermindering van de klachten en dat behandeling in groepen een meerwaarde heeft tegenover individuele behandelingen. Het overgrote deel van de vernieuwde programma’s bestaat dan ook uit groepsgericht behandelen, waarbij ook de andere zinvolle inzichten zijn opgenomen.

Aanmelden Pijnrevalidatie Basis Na een uitgebreid voorlichtingstraject en een screening door de revalidatiearts bij Reade – de voorbeschouwingsfase uit Stages of Change – kunnen cliënten worden aangemeld voor het instapprogramma Pijnrevalidatie Basis. Onder begeleiding van een persoonlijke coach krijgen ze in een periode van acht weken een beeld van de informatie die er allemaal voorhanden is. Daarnaast worden ze uitgedaagd om het eigen gedrag te (her)overwegen en om te experimenteren met ander gedrag. Pijnrevalidatie Basis bestaat uit een aantal vaste modules zoals ‘Pijn en het brein’ (zie Reade-magazine jaargang 3, nr.1, red.), ‘Leefstijl’ en ‘(Op)

12

Nieuwe programma’s, behandelmethoden, modules of servicecomponenten

grip op pijn

Pijnrevalidatie Vervolg: de feitelijke gedragsverandering Als cliënten zich ervan bewust zijn dat ander gedrag leidt tot minder klachten en verder willen met het verandertraject, kunnen ze kiezen voor Pijnrevalidatie Vervolg. Hierin wordt aangesloten bij de fases actief veranderen, bestendiging en (het voorkomen

nieuw bewegen’ die op verschillende dagdelen te volgen zijn.

van) terugval uit de Stages of Change. De cliënt gaat met het team

Daarnaast brengt de cliënt samen met de psycholoog het ‘Gevol-

nog eens zes tot achttien weken intensief aan de slag en kiest uit

genmodel’ in kaart.

modules als ‘Bewegen’, ‘Lichaamsbewustwording’, ‘Communicatie’

Aansluiten bij veranderfase

en ‘Acceptatie’. Keuzes die voornamelijk worden ingegeven door de hulpvraag en hoofddoelen van de cliënt. Het stellen van de

Aan het eind van het basisprogramma maken cliënten de afweging

doelen leidt in ieder geval tot zinvolle activiteiten vóór de cliënt en

van de voor- en nadelen van het ‘oude’ en ‘nieuwe’ gedrag (Stage of

daarmee een verhoogde participatie ván de cliënt. Dat helpt hem

Change: overpeinzingsfase). Ze kiezen dan bewust of ze dat laatste

ook bij het ervaren van een hogere kwaliteit van leven. Om dat te

willen toepassen (Stage of Change: besluitvorming). Wetende dat

bestendigen, maakt de cliënt aan het eind van zijn behandeltraject

niets zo moeilijk is als het veranderen van gedrag, maar tegelijk

een toekomstplan om het nieuwe gedrag verder te verankeren en

ook beseffend dat het een effectief middel is om de pijnklachten te

terugval te voorkomen.

verminderen. Omdat gedragsverandering altijd in fases gaat, van voorbeschouwen ‘wat doe ik’ tot en met het verankeren van nieuw

Voor meer informatie over de nieuwe behandelprogramma’s, locatie

gedrag, wordt het doorlopen van deze fases in beide programma’s

Dr. Jan van Breemenstraat, kunt u contact opnemen met ergothe-

structureel begeleid. Met betere voorlichting en het ervaren van

rapeut Marieke Rinkema (E [email protected]) of fysiotherapeut

wat gedragsverandering op kan leveren, maakt de cliënt een

Mandy Berger (E [email protected]). Of kijk op de website

bewustere keuze of en hoe daarmee verder te gaan.

I www.reade.nl/pijnrevalidatie.

Voorafgaand aan promotie Aleid de Rooij

Minisymposium ‘De toekomst van Pijnrevalidatie’ Reade organiseert op 24 september 2014 een minisymposium over ‘De toekomst van Pijnrevalidatie’. Het symposium vindt plaats voorafgaand aan de promotie van Aleid de Rooij en belicht de pijnrevalidatie vanuit het perspectief van de revalidatieen huisartsgeneeskunde en psychologie. Datum: woensdag 24 september 2014 Tijd: vanaf 15.45 uur Doelgroep: revalidatieartsen, huisartsen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, maatschappelijk werkers en psychologen Kosten: 75 euro Kijk voor meer informatie op: I www.reade.nl/toekomstpijn.

13

Kwaliteit reumatologische zorg is goed

Commissie beoordeelt Reade Reumatologie Eind vorig jaar bezocht de kwaliteitsvisitatiecommissie van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR) Reade Reumatologie. De commissie toetst eens in de vijf jaar of de reumazorg van Reade voldoet aan de NVR-kwaliteitsnormen. De eindrapportage bevatte naast waardevolle feedback veel lovende woorden: ‘Er is een goed gestructureerde reumapraktijk en de kwaliteit van de reumatologische zorg is goed’. Reade Reumatologie verleent hoogwaardige, evidence-based,

Uitslag

reumatologische zorg in Reade en in zes poliklinieken daarbuiten.

De conclusie van de commissie is positief. Er zijn geen ‘zwaar-

Met als doel: zorgen dat cliënten zo goed en zo lang mogelijk

wegende adviezen’ en de zorg die Reade Reumatologie levert

optimaal kunnen blijven functioneren, met de hoogst haalbare

beoordeelt men als ‘goed’. Een positief punt daarbij is dat Reade

kwaliteit van leven. Vanwege de ‘Wet op de beroepen in de indivi-

veel wetenschappelijk onderzoek verricht. Uiteraard vond de

duele gezondheidszorg’ dienen medisch specialisten elke vijf jaar

commissie ook verbeterpunten. De informatievoorziening van

opnieuw te worden geregistreerd. Om te voldoen aan de eisen

de reumatoloog naar de cliënt over de reumatische aandoening

voor herregistratie is sinds 2005 de kwaliteitsvisitatie verplicht

en bijwerkingen is een punt van aandacht, maar kan volgens het

voor opleidings- en niet-opleidingsklinieken. Bij die registratie

verbeterplan binnen de organisatie worden opgelost door de

wordt ook gekeken naar geaccrediteerde nascholing.

beschikbare reumaconsulenten. Richting de huisarts is de rappor-

Zorgvuldige afweging

tagefrequentie soms te incidenteel en zouden patiëntendossiers wellicht overzichtelijker kunnen, voorzien van notities over de aan

Een van de doelstellingen van de NVR is het bevorderen van

de cliënt verstrekte informatie. Deze verbeterpunten heeft Reade

kwalitatief hoogwaardige en doelmatige diagnostiek, behande-

ter harte genomen en proactief verwerkt in verbeterplannen.

ling en zorg (cure en care) voor patiënten met niet-traumatische aandoeningen van het bewegingsapparaat en auto-immuun-

Prachtige rapportcijfers

ziekten (reumatische aandoeningen). De visitatiecommissie

Reade is tevreden met de uitslag. Temeer omdat de kwaliteit van

van de NVR voerde op 13 november 2013 kwalitatieve vraag-

zorg niet alleen positief werd beoordeeld door de commissie maar

gesprekken met tal van functionarissen binnen Reade, van

ook door cliënten in de patiëntenenquête. 98% van de ongeveer

reumatologen tot verpleegkundigen. Daarnaast beoordeelde de

300 respondenten gaf aan dat er gelegenheid is tot het stellen

commissie beschikbare (kwaliteits)documentatie zoals verbeter-

van vragen bij de reumatoloog en 96% zei dat deze aandachtig

plannen na medical audits en inspecteerde werkruimtes en

luistert. Gemiddeld beoordeelden cliënten de reumatologen met

patiëntendossiers. Samen met de resultaten van de patiënten-

een 8,0. Een prachtige beoordeling die met de ingezette verbeter-

enquête en de vragenlijsten onder de medische staf kwam de

acties wellicht nog beter kunnen. Dat moet over vijf jaar blijken.

visitatiecommissie tot haar eindoordeel en adviezen.

14

Beleid in de praktijk

Van Amsterdam naar Istanbul

4.000 kilometer fietsen met een dwarslaesie Actrice-cabaretière Funda Müjde is bezig met een bijzondere missie: via Duitsland en Oostenrijk reist ze door de Balkan helemaal tot aan de Bosporus. Een afstand van maar liefst 4.000 kilometer die Funda gaat volbrengen op een BerkelBike. Op 28 mei gaf Ali B in het Olympische stadion het startschot en begon Funda

Vlnr: Thomas Janssen (hoogleraar faculteit Bewegingswetenschappen VU Amsterdam/CASA Reade) , Funda Müdje, Martin Fluit (manager testcentrum CASA Reade) , Nouschka Griek (student Bewegingswetenschappen VU Amsterdam/CASA Reade)

onder grote belangstelling aan haar reis. Met haar tour in vijftig etappes vraagt Funda zowel aandacht voor het belang van bewegen als voor vijftig jaar arbeidsmigratie Turkije-Nederland. Ruim een half jaar trainde en testte ze op topsportniveau bij Centrum voor Aangepast Sporten Amsterdam Reade (CASA Reade). Goed voorbereid en vol vertrouwen verscheen ze in een regenachtig Amsterdam aan de start. In de volgende uitgave van dit magazine leest u een uitgebreid verslag over haar voorbereiding en vertrek. De onderneming van Funda is ondertussen al te volgen via Facebook en haar eigen Twitter-account. Kijk op I www.facebook.com/ fundamujde, twitter.com/fundamujde of www.stichtingbewegenisleven.nl.

Jörgen Raymann: “Funda inspireerde me meer te bewegen. Ik loop nu wat vaker naar de ijskast”

Olga Commandeur en Mounir Lagha krijgen de menigte in beweging

Goede vriendin Silvana Simons steekt Funda een hart onder de riem

Ali B lost startschot

15

Cliëntervaring: van behandeling tot participatie in de maatschappij

‘Hier zou iedereen recht op moeten hebben!’

Connie sterker door “Na alle behandelingen tegen longkanker voelde ik me gesloopt”, zegt Connie (47). “In 2011 werd de ziekte geconstateerd en bestralingen, chemo en een zware operatie eisten hun tol. Gelukkig kwam ik er doorheen maar ik ondervond daarna enorm veel last. Snel vermoeid, weinig kracht, lusteloos et cetera. Tijdens een controle in het AVL (Antoni van Leeuwenhoek, red.) vroeg de longarts of oncologische revalidatie niet iets voor mij zou zijn. Voor mij, met mijn verkleinde longinhoud? Nou ja, waarom ook niet?”

“Een paar weken later liep ik in hetzelfde ziekenhuis waar ik zo

de diëtiste. En sporten onder begeleiding natuurlijk. Er was ook

lang patiënt was geweest. Maar nu kwam ik er om te sporten en

vooraf overlegd met de fysio, ik had testen gedaan zoals de leg

voor een goed gesprek. Bovenaan de trap – mensen die bij het AVL

press, knijptesten en een fietsproef. Daar had ik mezelf al verrast:

komen, weten wat ik bedoel – ging ik ineens niet links om me te

conditioneel liep ik inderdaad achter, maar qua kracht … dat ging

melden voor chemo maar rechts naar de fitnesszaal. Dat is zo gaaf,

best goed. Helaas kon ik op dat moment nog niet aquajoggen en dat

dat gevoel van vooruitgang.”

wilde ik zo graag.”

Multidisciplinaire revalidatie

Samen lef tonen

“Voor het zover was, had ik een intake gehad bij de revalidatiearts

“Ik was gewaarschuwd dat het afzien zou worden. Je wordt twaalf

van Reade waarin me was uitgelegd wat de multidisciplinaire

weken lang uitgedaagd, moet durven. Op gaan bouwen terwijl

aanpak inhield. Mijn persoonlijke doelen waren bepaald en daarover

je voor je gevoel net ergens klaar mee bent. Het is geen pad met

hadden we afspraken gemaakt. Oncologische revalidatie is breed:

rozenblaadjes. Je eigen gedrag wordt onder een vergrootglas gelegd

van gesprekken met maatschappelijk werk tot en met advies van

en dat is confronterend. Maar tegelijk wist ik van tevoren wel dat

16

Cliëntervaring: van behandeling tot participatie in de maatschappij

oncologische revalidatie Winst, winst, winst “Voor ik ziek werd, had ik als medisch pedicure een zaak opgebouwd in een prachtig bedrijfspand en werkte ik me een slag in de rondte. Inmiddels werk ik vanuit thuis en draai ik behoorlijk minder uren dan destijds. Het ziek zijn heeft mij als zelfstandige veel geld gekost. De verzekeringspremies zijn niet mals. En als je dan merkt dat je daarnaast een herstelprogramma dat zo goed werkt deels zelf moet betalen ... Terwijl het zoveel oplevert voor je kwaliteit van leven: je gaat beter functioneren, hervindt vertrouwen in je lichaam, krijgt ook meer zelfvertrouwen, meer energie, vindt je sociale patroon terug. Tja …”

Uit het hart “Weet je wat ik zo vreemd vind? Dat niet iedereen dit gewoon krijgt! Ik vind dat iedere oncologische patiënt dit zou moeten hebben. Er recht op heeft. Meteen. Dat heb ik ook aan de Raad van Bestuur van het AVL laten weten. Dit moet gewoon aangeboden worden en worden vergoed door verzekeraars. Niemand hoeft te zeggen: ‘Dat kun je niet’. Dan word je pas betutteld. Er is veel meer mogelijk. Ik heb er anderhalf jaar op moeten wachten nadat ik schoon was verklaard. Kom op Nederland, dit kan beter! Het gaat erom dat je weer verder kunt met je leven. Kunt meedoen. Goed, meneer Pietersen zal misschien dit kunnen en mevrouw Jansen dat. Maar aan de gang met dat lijf! Als (ex-)patiënt heb je er zoveel aan. Al is het alleen maar om te merken wat je nog allemaal zelf kunt.” bij oncologische revalidatie geldt: als je het niet kunt, dan kun je het

Resultaat dat telt

niet. Je doet het alleen en tegelijk ook samen met andere lotgeno-

In april had ik mijn laatste evaluatiegesprek met de revalidatiearts.

ten. Dat – en de motivatie door de trainers – stimuleert ontzettend.”

De nazorg is super. Ik ben er nog niet maar ik kan steeds meer. Ik

Jippie, spierpijn

werk dus, fiets, sta elke dag op een crosstrainer en lig tegenwoordig regelmatig in het zwembad. Goed, ik let nog steeds op mijn

“Na de eerste keer sporten was ik bekaf en wilde ik maar één ding:

energieverdeling en weet ook beter wat ik wel en niet moet doen.

naar bed! Meteen,” lacht Connie. “De volgende dag had ik me toch

’s Middags naar bed om ’s avonds weg te kunnen. Maar ik heb de

een spierpijn. Jee, wat was dat? Dat ik dit mocht voelen. Het voelde

energie om al die dingen te doen en mezelf ook onder de mensen

niet eens onprettig. Helemaal niet, het was geweldig. Daarna

te begeven. Daarnaast onderhoud ik nog steeds contact met mijn

merkte ik ongelooflijk snel vooruitgang. Twee minuten fietsen wer-

lotgenoten en maak ik me sterk voor vrouwen met longkanker. Want

den er in no-time vijftien. En waar ik eerst nog vond dat het zwaar

revalideren is goed, maar voorkomen is natuurlijk beter. Maar tot die

was, werd het steeds meer een uitdaging met het gevoel: dit kan ik!

tijd, sta ik volledig voor oncologische revalidatie. Nogmaals: hier zou

Waanzinnig toch?”

iedereen recht op moeten hebben.”

17

Salam hangat!

Reade gaat naar In vorige uitgaven kon u al lezen hoe medewerkers van Reade zich vrijwillig inzetten om kennis en vaardigheden in ontwikkelingslanden te verbeteren. De speciale werkgroep Buitenland van Reade organiseert hiervoor kortdurende, kleinschalige trainingen. Eind vorig jaar werd met een laatste sessie de samenwerking met het OTC in Ghana afgesloten. Inmiddels heeft de werkgroep een nieuw project in het vizier, gericht op kansarme en achtergestelde gemeenschappen in het verre Bali.

Wie als toerist naar Bali kijkt, ziet vaak een tropisch vakantiepa-

volwassenen met een CVA. YPK Bali biedt lokaal revalidatie aan en

radijs met luxe voorzieningen en een prachtige natuur. Maar voor

gaat met onderwijsprogramma’s of een mobiele revalidatieservice

Balinezen met een beperking is het helemaal geen paradijs: ze

on site. De stichting Puspadi Bali concentreert zich daarnaast op

worden gezien als minderwaardig en ze nemen eigenlijk niet actief

het verstrekken van rolstoelen, protheses, ortheses en andere

deel aan de maatschappij.

oplossingen voor mobiliteitsproblemen.

Nieuw project

Resultaten werkbezoek

Het Annika Linden Centre (ALC) in Denpasar probeert daar wat

In april van dit jaar bracht de werkgroep Buitenland een bezoek aan

aan te doen. Het centrum heeft faciliteiten voor non-profit werk

ALC en beoordeelde de situatie ter plaatse. De faciliteiten blijken er

en sociaal ondernemerschap in huis en focust zich daarnaast op

in orde en de kamers en werkplaats zijn ruim uitgerust. De kennis

geneeskundige revalidatie voor kansarmen en achtergestelden. Het

bij de medewerkers is goed, maar tegelijk is er wel duidelijk ruimte

ALC bestaat uit de stichtingen YPK Bali en Puspadi Bali die beide

voor verbetering. Voor veranderingen die tot kwaliteitsverhoging

voornamelijk gericht zijn op kinderen met Cerebrale Parese en

kunnen leiden, staan zowel medewerkers als management open. Zij

18

Sociaal-maatschappelijk

Indonesië hebben zelf een heldere kijk op hun trainingsbehoeften en ze

drie jaar. Net als voorgaande keren wordt het project mogelijk

gaven gezamenlijk de volgende onderwerpen aan: verbeteren

gemaakt door de vrijwillige inzet én donaties van medewerkers,

kennis Cerebrale Parese; het maken van een behandelplan;

bijzondere sponsoracties en de financiële ondersteuning van

functioneel oefenen; de communicatie tussen behandelaren,

externe organisaties. De komende tijd gaat de werkgroep hiervoor

patiënten en familie en het borgen van opgedane kennis. Reade

Reade-collega’s actief enthousiasmeren. Wie dit project financieel

kan hierbij helpen, zo luidde het eensgezinde oordeel.

wil ondersteunen, kan terecht op de webpagina van de werkgroep

Nu verder De werkgroep Buitenland en ALC hebben het voornemen om een

voor meer informatie. Daar leest u ook het laatste nieuws over dit bijzondere project. Kijk op: I www.reade.nl/buitenland. Of neem contact op via: E [email protected]

samenwerkingsovereenkomst aan te gaan voor een periode van

Nieuw bij Reade Reade sloot zich onlangs aan bij het landelijke netwerk

bevinden zich vaak in de taboesfeer waardoor de hinder die dit

Defecatie Expertise Centra (DEC) waardoor het eigen DEC

met zich meebrengt onbespreekbaar is. “Ik had vaak ongeluk-

beter vindbaar is voor mensen die oplossingen zoeken voor

jes, ook in openbare gelegenheden. Dat vond ik zo gênant,”

defecatieproblemen. Een DEC is de plaats in een zieken-

vertelt een rolstoelgebruiker die anoniem wil blijven. “De

huis of revalidatiecentrum waar hoogwaardige zorg wordt

oplossing voor mij was darmspoelen. Met speciale hulpmidde-

verleend op het gebied van ontlastingsproblematiek zoals bij

len is dat eens per twee dagen in een half uur gebeurd. In het

ontlastingsincontinentie, (chronische) obstipatie, evacuatie-

begin is dat natuurlijk wennen, maar het heeft mij persoonlijk

problemen of een prikkelbare darm. Deze stoornissen komen

erg geholpen.“

voor bij ongeveer 70% van de mensen met een dwarslaesie. Ook bij andere aandoeningen zoals MS of Parkinson is er een

Diagnose stellen

verhoogde kans op een verstoorde darmfunctie.

Voor een succesvolle behandeling wordt vooraf vastgesteld wat de aard en de ernst van de klachten zijn. De arts stelt

In veel gevallen is het mogelijk weer controle over het ontlas-

daarbij vragen over het toiletpatroon of legt hiervoor een

tingspatroon te krijgen. Binnen het DEC Reade richt een

vragenlijst voor. Er wordt vervolgens een stappenplan

multidisciplinair team zich op cliënten die de ontlasting niet

opgesteld en doorlopen aan de hand van Richtlijnen voor

goed kunnen ophouden of geobstipeerd zijn. Met onder andere

Defecatiemanagement. Voor een persoonlijke, passende

een revalidatiearts en continentieverpleegkundige wordt

oplossing met als doel: de cliënt te helpen aan een normaal

gezocht naar de oplossing die het beste past bij de specifieke

alledaags leven.

situatie en wensen van de cliënt. Wilt u meer weten over het DEC Reade of cliënten doorverwij-

Niet over praten

zen? Neem dan contact op met revalidatiearts Christof Smit

Onderwerpen zoals fecale incontinentie of chronische obstipatie

via T (020) 607 16 07.

19

Drooomwerk

Paralympiër Suzan

20

Cliëntervaring: van behandeling tot participatie in de maatschappij

Verduijn realiseert dromen Suzan Verduijn kreeg op 11-jarige leeftijd na een val posttraumatische dystrofie aan haar enkel. Ze kwam erdoor in een rolstoel en besloot aan het eind van haar tienerjaren tot een amputatie van dat ‘vervelende’ onderbeen. De revalidatie was kort: in no-time bond ze een prothese onder en (her)ontdekte ze haar liefde voor sporten. Daarin bleek ze bepaald niet onverdienstelijk. Haar grootste droom ontsproot: meedoen aan de Paralympische Spelen. In 2012 maakte ze die waar. “De Olympische ringen op het schilderij verwijzen naar de

gesymboliseerd door de fles Safari. Want dat hoorde daar op

topsport die mij ontzettend gevormd heeft. In 2009 wist ik

een zaterdagavond absoluut bij. En hoewel dat glaasje Safari

dat ik voor de Spelen wilde gaan. Ik stopte met mijn studie

grotendeels verleden tijd is, hoort het nog bij ons en droom ik

Geneeskunde en mijn leven verplaatste zich helemaal naar de

hardop dat dit voor de rest van ons leven ook zal zijn.”

atletiekbaan. Trainen, trainen en nog eens trainen op de drie onderdelen waarin ik wilde excelleren: de 100 en 200 meter

Stethoscoop van de toekomst

sprint en het verspringen. De weg ernaartoe was er een van ups

“Als ik naar het schilderij kijk, zie ik iemand die naar de toe-

en downs maar ik had het voor geen goud willen missen”, lacht

komst kijkt en daar voor zichzelf nog heel wat dromen en doelen

Suzan. “De ervaring om daar in Londen mee te doen … Dat is

heeft. Na Londen heb ik de keuze gemaakt om te stoppen met

met niets te vergelijken.”

topsport en mijn aandacht weer bij mijn studie te leggen. Het

De wereld kijkt toe

viel helaas niet te combineren: ik zag mezelf niet en tien keer per week trainen en coschappen lopen. Momenteel ben ik dus

“Je eigen kunstje doen waarnaar je vier jaar lang uitkijkt en voor

bezig met mijn tweede grote droom. Hoewel ik nu ‘heel even’

traint in een vol stadion met 81.000 toeschouwers … kippenvel.

een time-out heb omdat ik in blijde verwachting ben van ons

Sportief gezien heb ik helaas niet kunnen laten zien wat ik kon. De

eerste kindje. Dat is nu mijn grootste droom: dat ik straks een

100 meter ging nog redelijk maar het verspringen, toch echt mijn

goede moeder mag zijn. Daarbij ga ik hard aan de slag om ook

beste onderdeel, viel totaal in duigen. Een paar dagen later mocht

de droom een goede dokter te zijn waar te maken. Genoeg werk

ik nog de 200 meter lopen. Hoewel ik dit na het verspringen

aan de winkel dus”, aldus de ambitieuze oud-Paralympiër.

totaal niet meer zag zitten, heb ik mezelf gelukkig weer bij elkaar kunnen rapen. In de serie liep ik al een groot persoonlijk record en in de finale deed ik dit nogmaals en eindigde ik als 5de. Het was ook de race waarin landgenoot Marlou van Rhijn de gouden medaille won dus dat maakte het helemaal bijzonder.”

Over Drooomwerk

That’s what friends are for

Cliënten en medewerkers zijn verbonden door hun dromen.

Mijn Drooomwerk kon niet zonder een van de belangrijkste

In de portretserie Drooomwerk staan 25 cliënten en

zaken uit mijn leven: vriendschap. Een hele groep vriendinnen

medewerkers van Reade centraal. Het kunstenaarscollectief

ken ik al vanaf de basisschool. Zij hebben mij in de periode dat

Crying Cowboys (Nicky Fiege en Monica A. Spanjer van

ik in een rolstoel zat ontzettend gesteund en ervoor gezorgd dat

Koppenhagen) realiseerde dit project in opdracht van Reade.

ik voor mijn gevoel niets heb gemist in mijn pubertijd. Dat wordt

Zie I www.drooomwerk.nl.

21

Verbeteren van ketenzorg

Samenwerkingsovereenkomst Zorgaanbieder Cordaan en Reade Revalidatie trekken sinds januari intensief op in geriatrische revalidatie en de vooropname en nazorg van oudere en jongere cliënten van medisch-specialistische revalidatie. In deze samenwerking wordt kennis gedeeld, kan steeds de juiste zorg aan de cliënt worden geboden en wordt op een doelmatige manier gebruikgemaakt van het gezamenlijke revalidatieaanbod. Begin dit jaar ondertekenden de instellingen hiervoor een samenwerkingsovereenkomst.

Voor meer informatie over de samenwerking en ontwikkelingen kunt u contact opnemen met Dorien Tange van Reade: E [email protected]. 22

Samen ondernemen

Cordaan en Reade De geriatrische revalidatiezorg is per 1 januari 2013 overgehe-

kan wellicht nog verbetering plaatsvinden. Cordaan deed mee

veld van de AWBZ naar de Zvw. Dit moet op termijn leiden tot

aan een onderzoek waarin wijkverpleegkundigen optreden als

een meer gevarieerd aanbod aan arrangementen voor ‘kwets-

casemanager voor kwetsbare ouderen. Ze bezochten hen in

bare ouderen en volwassenen’ in de keten tussen ziekenhuis

het ziekenhuis en na ontslag ook thuis. De verpleegkundigen

en thuis. Binnen deze context bekeken Reade en Cordaan de

worden op soortgelijke wijze betrokken bij cliënten die bij Reade

mogelijkheden voor een verdergaande samenwerking.

of Cordaan revalideren en daarna nog nazorg nodig hebben. De

Op de juiste plek

haalbaarheid hiervan wordt nog verder verkend. Voor gespecialiseerde thuiszorg, bijvoorbeeld rond wondzorg, kan Reade

Het uitgangspunt daarbij was – en is – dat cliënten precies die

trainingen bieden die zorgen dat de thuiszorg en verpleging

revalidatiebehandeling en zorg krijgen die nodig is. Op de juiste

van Cordaan steeds van hoog niveau blijft. Verdere ideeën over

plek. Concreet betekent dit dat in de ziekenhuisfase een revali-

thuisrevalidatie willen Cordaan en Reade meenemen naar het

datiearts en een specialist ouderengeneeskunde gezamenlijk

overleg met de zorgverzekeraars.

zullen besluiten waar die juiste plek dan is: in het verpleeghuis of bij het revalidatiecentrum. Daarbij speelt leeftijd geen

Ambitie

doorslaggevende rol, maar gaat het vooral om de mate waarin

Reade en Cordaan spreken in de samenwerking de ambitie uit

intensieve revalidatie nodig is. Een cliënt die nog niet toe is aan

om de uitvoering van revalidatie in de praktijk te verbinden met

revalidatie binnen Reade, geen specialistische geneeskundige

wetenschappelijke onderzoek. Om de validiteit van de triage te

revalidatie nodig heeft of die na revalidatie bij Reade een tijde-

onderbouwen, ligt er de wens te onderzoeken welke factoren

lijke overbrugging kan gebruiken voordat hij terugkeert naar de

een voorspellende waarde hebben. Ook onderzoek naar de

thuissituatie, kan bij Cordaan terecht voor geriatrische revalida-

effectiviteit van de medisch-specialistische en geriatrische

tie of voor een tijdelijk tehuis met de beste verzorging.

revalidatie kan de kwaliteit van de revalidatie verder verbete-

Meer kennis in de keten

ren. Beide zorgverleners zullen hiervoor verdere samenwerking zoeken met een of meerdere onderzoeksinstituten en zich aan-

Behalve aan de ontwikkeling van geriatrische revalidatie en

sluiten bij universitaire netwerken. Er wordt eveneens verkend

de (tijdelijke) opvang van Reade-cliënten wordt er binnen

hoe de bijdrage aan het zorgpad voor NAH-cliënten, van triage

Cordaan hard gewerkt om een NAH-afdeling gestalte te geven

tot en met ontslag, verder te verbeteren valt.

in woonzorgcentrum De Buitenhof. Cordaan kan daarvoor onder meer een beroep doen op de specialistische revalidatiegenees-

Samen aan de slag

kundige kennis van het Expertisecentrum Neurorevalidatie van

De samenwerking is er één in ontwikkeling waarvan de eerste

Reade. Professionele scholing en training op specifieke thema’s

stappen zijn genomen. Op donderdag 16 januari 2014 onder-

zoals cognitieve revalidatie en deskundigheidsbevordering door

tekenden Eelco Damen, voorzitter Raad van Bestuur (RvB)

informelere kennisoverdracht zullen bijdragen aan een verdere

Cordaan en Jos Buijs, voorzitter RvB Reade de overeenkomst

professionalisering. Medewerkers van Cordaan en Reade gaan

tijdens een mini-symposium. Daar bleek de samenwerking

over en weer bij elkaar in de keuken kijken waardoor laagdrem-

meteen een gouden greep: medewerkers van Cordaan en Reade

pelige kennisuitwisseling mogelijk is.

zochten elkaar op en kwamen met ideeën die de samenwerking

Inbedden van revalidatie

gestalte kunnen geven. Een aantal van deze ideeën werd met een nominatie beloond en zal worden onderzocht op haalbaar-

De klinische revalidatie bij Cordaan en Reade staat niet

heid. En concreet? De eerste Reade-cliënten hebben inmiddels

op zichzelf. De zorgketen begint in het ziekenhuis en na de

een passend verblijf gevonden binnen Cordaan. Kortom: een

revalidatieperiode vindt de nazorg over het algemeen plaats

veelbelovende samenwerking waarvan u ongetwijfeld meer

in de thuissituatie. In de overgang van ziekenhuis naar huis

gaat horen. 23

Toch overhevelen? Complex!

- ADVERTENTIE -

Wij kunnen u met elk stukje helpen!

De bewaking en uitvoering van het toedieningstraject van medicatie bij patiënten thuis, kan complex zijn. Denk aan sterk wisselende doseringen en de korte termijn tussen behandeling en levering van het geneesmiddel. Ondersteuning kan dan gewenst zijn; soms met één service aspect en soms meer. Medizorg ondersteunt en begeleidt jaarlijks ruim 12.500 patiënten bij de thuisbezorging en toediening van hun medicatie. Wij kunnen u helpen met de ICT inrichting en procesoptimalisatie. Hiermee kunt u therapietrouw verhogen en spillage voorkomen. Zo worden de risico’s voor u en uw organisatie geminimaliseerd. Heeft u trajecten al uitbesteed? Met onze overstapservice helpen we u stapsgewijs en heel eenvoudig overstappen. Wat het ook is: wij kunnen u met elk stukje helpen! Meer informatie? Bel Medizorg 030-2804271 of ga naar www.medizorg.nl

24

Verpleegkundige revalidatierichtlijn beroerte

Reade Academy biedt basistraining Neurorevalidatie Verpleegkundigen en verzorgenden spelen een belangrijke rol in de klinische revalidatiefase van cliënten met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Dag en nacht zijn ze in het Expertisecentrum Neurorevalidatie Amsterdam in touw om cliënten te verzorgen, begeleiden en ondersteunen. Daarbij werkt Reade al geruime tijd volgens de ‘Verpleegkundige revalidatierichtlijn beroerte’. De kennis en kunde van deze evidence-based richtlijn deelt Reade sinds vorig jaar met de buitenwereld in de incompanytraining Neurorevalidatie.

Begin dit jaar werd deze basistraining met succes gevolgd

pany gegeven door onder andere een neuroverpleegkundige, een

door medewerkers van de ketenpartner St. Jacob (Amstelring).

neurofysiotherapeut en de praktijkopleider van Reade.

De richtlijn gaat in op het verpleegkundig handelen binnen de multidisciplinaire zorg voor cliënten met NAH, vanaf de acute

Doelgericht maatwerk

opname tot in de revalidatiefase. De training richt zich op de

St. Jacob Amstelring (ketenpartner Reade) is een van de verzor-

(basis)zorg voor cliënten met een verkregen hemiplegie. De ken-

gingshuizen met een eigen CVA-revalidatieafdeling met hoge

nis die deelnemers opdoen, is direct toepasbaar op de afdeling

kwaliteit van zorg. Om hun kennis op niveau te brengen, volgden

en geeft een verbeterimpuls waarvan zowel de cliënt als de ver-

negen medewerkers van St. Jacob de training. Met succes. In

pleging profiteert. Naast de basistraining biedt Reade Academy

vier dagdelen werd de theorie doelgericht behandeld en werden

de mogelijkheid tot ‘training on the job’. Ook dan geldt: het is

specifieke handelingen geoefend. Wat is normaal functione-

altijd maatwerk.

ren van houding en beweging in relatie tot de problematiek bij

Trainen in eigen huis Reade Revalidatie ontwikkelde de training om het kennisniveau van de eigen verpleging te borgen en uit te bouwen. Na externe

cliënten met een beroerte? Wat kun je zien, welke aanbevelingen horen daarbij en welk verpleegkundige interventies kun je hieraan koppelen?

signalen uit het ketennetwerk NAH nam het opleidings- en

Iets voor u?

kennisinstituut Reade Academy de training op in het curriculum.

Bent u benieuwd naar de training? Neem dan

Sinds eind vorig jaar wordt de training op maat, naar het kennis-

gerust contact op met Brenda Fibicher van

en kundeniveau van de deelnemers en hun wensen, aangeboden.

Reade Academy: E [email protected]. U

De vraag is groot. Behalve verpleeg- en verzorgingshuizen met

kunt zich ook direct aanmelden via de

cliënten in neurorevalidatie, thuiszorgorganisaties die verdieping

site: I www.readeacademy.nl.

zoeken, tonen ook opleiders die zich richten op verpleegkundige handelingen bij NAH interesse. De training wordt altijd incom-

25

Nieuwe programma’s, behandelmethoden, modules of servicecomponenten

- ADVERTENTIE -

vrijheid van mobiliteit Ellermeyer Techniek past elke auto aan zodat iedere automobilist met een beperking of oudere automobilist zelfstandig kan rijden. Zonder hulp in en uit de auto komen is daar een belangrijk onderdeel van. Met goed doordachte oplossingen zorgt het technische team van Ellermeyer voor uw mobiele vrijheid op een veilige en verantwoorde manier. Uw wens, onze uitdaging! Van relatief simpele aanpassingen, zoals het bedienen van gas links-rechts, een handbedrijfsrem of een stoelslede verlengen. Maar ook de meer gecompliceerde constructies die creativiteit en een hoge mate van technische kennis vergen. Zoals het ontwerp van een hydraulische (fiets-)stuur voor mensen met weinig kracht in de handen: sturen, gas geven, remmen, richting aangeven, claxoneren, verlichting en ruitenwisser bedienen.

ellermeyer kijkt voorbij de grenzen van uw beperking www.ellermeyer.nl

ellermeyer | hoogoorddreef 70 | 1101 BG Amsterdam | T. 020 342 83 83 | F. 020 691 82 51 | [email protected] 26

Nieuwe publicaties Groot S de, Post MW, Hoekstra T, Valent LJ, Faber WX, van der Woude LH Rajectories in the course of body mass index after spinal cord injury. Arch Phys Med Rehabil. 2014 Jun;95(6):1083-92 Hage JJ, van der Heeden JF, Lankhorst KM, Romviel SM, Vluttters ME, Woerdeman LA, Visser B, Veeger HE Impact of combined skin sparing mastectomy and immediate subpectoral prosthetic reconstruc-

Revalidatie | Reumatologie magazine

tion on the pectoralis major muscle function: a preoperative and postoperative comparative study.

is het relatiemagazine van Reade en

Ann Plast Surg. 2014 Jun;72(6):631-7

verschijnt 4x per jaar in een oplage van 4.000 exemplaren.

Oever IA van den, Sattar N, Nurmohamed MT Thromboembolic and cardiovascular risk in rheumatoid arthritis: role of the haemostatic system. Ann Rheum Dis. 2014 Jun 1;73(6):954-7

Uitgave Reade, Amsterdam Hoofdredactie

Smit M de, van de Stadt LA, Janssen KM, Doornbos-van der Meer B, Vissink A, van Winkelhoff AJ,

Karlijn Haantjes, Ed Loet-loetoer

Brouwer E, Westra J, van Schaardenburg D Antibodies against Porphyromonas gingivalis in seropositive arthralgia patients do not predict development of rheumatoid arthritis.

Redactie, vormgeving en productie HOW communicatie| creatie, Eindhoven

Ann Rheum Dis. 2014 Jun 1;73(6):1277-9

Fotografie

Uyl D den, Ter Wee M, Boers M, Kerstens P, Voskuyl A, Nurmohamed M, Raterman H,

Reade

van Schaardenburg D, van Dillen N, Dijkmans B, Lems W

HOW communicatie| creatie

Ine Tacken-Maaskant

A non-inferiority trial of an attenuated combination strategy (‘COBRA-light’) compared to the original COBRA strategy: clinical results after 26 weeks. Ann Rheum Dis. 2014 Jun 1;73(6):1071-8

Contact Reade, centrum voor revalidatie en reumatologie / Afdeling Marketing & Communicatie

Vollbracht, E. Leeden, M. van der, M. Brok, J. Dekker, J.M. Stolwijk-Swüste

Postbus 58271, 1040 HG Amsterdam

Nieuwe beroepsgroep in de revalidatiebehandeling: ervaringsdeskundigen.

T (020) 607 16 07 / E [email protected]

Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde 2013 p 284-7

Voor een overzicht van al onze publicaties: I www.reade.nl/publicaties

Bezoekadres Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam Dr. Jan van Breemenstraat 2, 1056 AB Amsterdam

Reade Academy events Voor meer informatie zie I www.readeacademy.nl

• Ervaringsdeskundigen aan het werk • Ervaringsdeskundigen in de revalidatie – van idee tot implementatie • Leerlijn Handicapbeleving • Copen met Coping

Meer dan 100 jaar revalidatiegeneeskunde en reumatologie Reade is ontstaan uit de fusie tussen Revalidatiecentrum Amsterdam (RCA) en het Jan van Breemen Instituut (JBI). Twee gerenommeerde namen op gebied van kwalitatief hoogwaardige revalidatie en reumatologie. De krachtenbundeling van mensen en middelen biedt tal van mogelijkheden om de kwaliteit van de revalidatie en reumatologie verder te verbeteren en te innoveren. Tevens leidt het samengaan tot een verdere versterking van het wetenschappelijke onderzoek, mede door de intensivering van de samenwerking met VUmc.

• Behandelcommunicatie Reade - basis- en vervolgtraining 27

Project Digikids: spelenderwijs revalideren

Samen maken we meer mogelijk Voor e 7,50 per kwartaal Vrienden van Reade is een stichting (ANBI) die, met de steun van vele donateurs, helpt het leven van cliënten bij Reade wat aangenamer te maken. Dit door bijzondere projecten en voorzieningen te ondersteunen die niet betaald kunnen worden uit het normale zorgbudget. In elke uitgave van dit magazine zetten we er één ‘in the spotlights’. Lees dit keer over ‘Digikids’.

bent u al Vriend van Reade! Meld u nu aan. Surf snel naar www.VriendenvanReade.nl.

In de therapeutische peutergroepen (TPG’s) op de locatie Overtoom en op de locatie Drostenburg, waar Reade geïntegreerde, ambulante revalidatie biedt, zijn veel kinderen motorisch aangedaan. Hierdoor worden zij beperkt bij het spelen en dat beperkt op zijn beurt de cognitieve ontwikkeling. Er moest een oplossing komen die motorisch weinig zou vragen en tegelijk cognitief zou stimuleren. Vrienden van Reade ondersteunde daarom de ontwikkeling van Digikids en benaderde succesvol Stichting DaDa en De Brauw van Lynden Fonds voor een financiële bijdrage.

Meerwaarde voor peuter en ouder Het doel van Digikids? ‘Kinderen spelenderwijs laten revalideren met behulp van een iPad’. Een tablet is handzaam, eenvoudig te bedienen en er bestaan veel verantwoorde (spelletjes)apps waar de kinderen profijt van hebben. Juist voor therapeutische doeleinden. Het gebruik focust zich op de mogelijkheden van het kind in plaats van op zijn beperkingen. Een bijkomend voordeel is dat ouders gemakkelijk apps op de tablets kunnen plaatsen die passen bij het ontwikkelingsniveau van het kind.

Met eigen ogen In een tweede fase zal binnen Digikids het ‘digitale raam’ worden uitgerold. Op de TPG’s zullen dan camera’s worden geïnstalleerd en kunnen ouders via videostreaming hun revaliderende peuter op afstand volgen. Dit kan ervoor zorgen dat er een betere wisselwerking ontstaat tussen ouder en therapeut. Ouders zijn enthousiast. Door Digikids zijn hun kinderen beter in staat om de mogelijkheden te benutten en de best haalbare kwaliteit van leven te bereiken.

28