2 0 1 3
|
2 0 1 4
JAARBOEK CMV Projecten Onderzoek en Innovatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Culturele en Maatschappelijke Vorming
JAHRBUCH KSP Projekte Forschung und Innovation HAN Fachhochschule Kulturelle Sozialpädagogik
d Inhou Inhalt
4
Voorwoord
5
Vorwort
6
SamenWerken aan 1 toekomst
7
Eenzaamheid kent geen tijd, doorbreek de eenzaamheid
8
Initiatiefnemend Wageningen
9
Driestroom, realisering van Het Kunstcafé
10
Jacobiberg: Workshops back on the map!
11
Narnia – ein pädagogischer Tiergarten
12
Mehr Ruhe im Schulalltag!
12
Erfolgreich von Haft zu Freiheit
13
Offene Ganztags-betreuung – mehr Spaß für Kinder und Mitarbeiter
14
Die Auswirkungen des G8 Schulsystems auf den CVJM Kreisverband Moers
15
Lust auf Radio?
16
CMV Festival
18
De Laar voor elkaar
19
Deze vuist op deze vuist
20
Verhalen spreken boekdelen
21
Be diverse!
22
Buurthuis van de toekomst
23
Playing for Success, drievoudig duurzaam!
24
De Vasim, een zoektocht naar samenwerkingen
25
Oefening baart kunst!
26
MIK goes Urban
27
Kunst en cultuur van binnenuit!
28
Winterdip, skip je winterdip
29
Ontdek, beleef en ervaar Popronde!
3
oord w r o Vo Het Nederlandse woord van het jaar 2013 is het uit het Engels afkomstige ‘selfie’
Een ‘selfie’ is een fotografisch zelfportret, vaak gemaakt met de camera, smartphone of webcam op armlengte en gepubliceerd op een sociaalnetwerksite. ‘Selfie’ is ook het thema van het (afstudeer-)festival 2013-2014 van de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Op het eerste gezicht lijkt dit een willekeurig gekozen thema te zijn. Toegegeven, ‘selfie’ is een belangrijk onderdeel van de huidige jeugdcultuur, maar lijkt verder weinig van doen te hebben met de opleiding tot CMV’er. Maar zoals het ook met de ‘selfies’ zelf is, als je bereid bent iets verder te kijken, dan zie ineens veel meer. Een ‘selfie’ is weliswaar een zelfportret, maar wel een bijzonder zelfportret. Het zelfportret wordt pas een ‘selfie’ wanneer deze via Twitter, Instagram, Facbook etc. gepubliceerd is. Het feit dat de maker het zelfportret deelt met vrienden, bekenden, onbekenden, de wereld, maakt het tot een ‘selfie’. Maar er is nóg iets bijzonders aan een ‘selfie’. Het zelfportret wordt meestal gemaakt en gepubliceerd omdat de maker zichzelf fotografeert tegen de achtergrond van iets bijzonders (een mooi gebouw, een natuurlijke omgeving, in een groep met andere mensen) of in gezelschap van anderen (vrienden, een bekende Nederlander, een opvallend persoon). De ‘selfie’ is ook vaak een buitengewoon creatieve uiting: de vorm en inhoud zijn vaak technisch imperfect, maar geven weerslag van de omstandigheid waarin het portret geschoten is. Gekke bekken, scheve foto’s, bewogen objecten, veel vogel- of kikkerperspectief zorgen voor een nieuwsgierige spanning in de ‘selfie’. Een zelfportret tegen een neutrale achtergrond is niet zo interessant en krijgt minder aandacht op Twitter, Instagram of Facebook.
4
Daarmee is een ‘selfie’ een prachtige metafoor voor de CMV’er van vandaag. De CMV’er wil zich laten zien. Ieder jaar doen we dat in Nijmegen door de vele evenementen, presentaties en festivals die de studenten organiseren. We zijn trots op de opleiding en dat willen we laten zien. Maar de CMV’er van vandaag (en de toekomst) is zich er van bewust dat hij midden in de samenleving staat en verbindingen legt voor zichzelf en voor anderen. Door zijn (vaak creatieve) interventies is de CMV’er bij uitstek degene die burgers, ouderen, jongeren, vluchtelingen, hulpbehoevenden, achtergestelden en ‘onaangeraakten’ uit hun (sociale) isolement kan halen en weet te verbinden met anderen en de samenleving als geheel. Niet door zichzelf op de voorgrond te plaatsen, maar midden tussen anderen, in verbinding met anderen of in een bredere (maatschappelijke) omgeving. Bij de kanteling van het werk in het sociale domein als gevolg van de transitie van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving, van geïnstitutionaliseerde hulp- en dienstverlening naar zelfredzaamheid en collectieve verantwoordelijkheid is de CMV’er bij uitstek de sociale professional om individuen en groepen hierin te begeleiden. Juist hierdoor is de CMV’er als werker in het sociale domein nu en in de toekomst “Meer van Waarde”. Coen van der Linden Onderwijsmanager Opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Nijmegen, augustus 2014
ort w r o V Das Niederländische Wort des Jahres 2013 ist das aus dem Englischem kommende Wort ‘Selfie’
Ein “Selfie” ist ein fotographisches Selbstporträt, oft mit einer Kamera, Smartphone oder Webcam auf Armlänge gemacht und auf der Seite eines sozialen Netzwerkes veröffentlicht. “Selfie” ist auch das Thema des (Abschluss-) Festivals des Studienganges Kulturelle Sozialpädagogik (KSP) der Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Auf den ersten Blick scheint dies ein willkürlich gewähltes Thema zu sein – und zugegeben – “Selfie” ist zwar ein wichtiger Bestandteil der heutigen Jugendkultur, hat aber scheinbar wenig zu tun mit der Ausbildung zu einem KSP’er (Kulturellem Sozialpädagogen). Aber so wie es mir dem “Selfie” selbst ist, wenn du bereit bist hinter die Kulissen zu schauen, siehst du plötzlich viel mehr. Ein “Selfie” ist zwar ein Selbstporträt, aber ein besonderes. Das Selbstporträt wird dann erst ein “Selfie” wenn es über Twitter, Instagram, Facebook etc. veröffentlicht wird. Durch das Teilen des Selbstporträts mit Freunden, Bekannten, Unbekannten, der Welt, wird es ein “Selfie”. Das “Selfie” hat aber noch eine Besonderheit: das Selbstporträt wird meistens gemacht und veröffentlicht, weil der Macher sich selbst vor einem speziellen Hintergrund fotografiert (ein schönes Gebäude, eine natürliche Umgebung, in einer Gruppe mit anderen Menschen) oder in Gesellschaft von anderen (Freunden, bekannten Personen, einer auffallenden Persönlichkeit). Das “Selfie” bringt oft eine außergewöhnliche Kreativität zum Ausdruck: Form und Inhalt sind technisch oft nicht perfekt, geben aber die Situation wieder, in der das Porträt gemacht ist. Komische Grimassen, schiefe Fotos, bewegende Objekte, viel Vogel- bzw. Froschperspektiven sorgen für eine neugierige Spannung im “Selfie”. Ein Selbstporträt vor einem neutralem Hintergrund ist nicht so interessant und
bekommt weniger Aufmerksamkeit auf Twitter, Instagram oder Facebook. Damit ist ein “Selfie” eine wunderbare Metapher für den KSP’er von heute. Der KSP’er will sich zeigen. Das machen wir jedes Jahr in Nijmegen durch die vielen Events, Präsentationen und Festivals die die Studenten organisieren. Wir sind stolz auf den Studiengang und möchten das auch zeigen. Der KSP’er von heute (und der Zukunft) ist sich darüber bewusst, dass er mitten in der Gesellschaft steht und zur Aufgabe hat andere und sich selbst mit anderen zu verbinden. Durch seine (oft kreativen) Interventionen ist der KSP’er ausgezeichnet ausgerüstet, um Bürger, Senioren, Jugendliche, Flüchtlinge, Hilfebedürftige, Zurückgestellte und ‘Unangetastete’, aus ihrer sozialen Isolation zu holen und mit anderen bzw. der Gesellschaft als Ganzes zu verbinden. Nicht durch sich selbst in den Vordergrund zu stellen, sondern mitten zwischen die Anderen, in Verbindung mit den Andern oder in eine breitere (gesellschaftliche) Umgebung. Bei der Veränderung der sozialen Arbeit als Folge des Übergangs vom Versorgungsstaat zur Partizipationsgesellschaft, von der institutionalisierten Hilfe- und Dienstleistung zur Selbstständigkeit und kollektiver Verantwortlichkeit, ist der KSP’er der soziale Professional um Individuen und Gruppen darin zu begleiten. Gerade dadurch ist der KSP’er als Sozialarbeiter jetzt und in der Zukunft, Mehr-Wert. Coen van der Linden Unterricht Manager Studiengang Kulturelle Sozialpädagogik HAN Fachhochschule Nijmegen, August 2014
5
r jec tg e pr o
oe p
ter n Ot e d s roo Anne llen o Elfi M erhaer t V e en Hild Hof t n a v Lynn
D
SamenWerken aan 1 toekomst De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
New Dutch Connections Utrecht
De projectgroep is met de volgende project opdracht aan de slag is gegaan: welke methode kan New Dutch Connections inzetten om bedrijven te verbinden aan het empowermenttraject Ondernemen In je Eigen Toekomst, waardoor de ontwikkelwens van alleenstaande minderjarige asielzoekers kan worden gerealiseerd?
Uit het onderzoek kwam naar voren dat het raadzaam is om een goede voorbereiding te treffen als er contacten worden gelegd met bedrijven. De projectgroep heeft een stappenplan ontwikkeld waarin medewerkers handvatten krijgen voor het inrichten van gesprekken met bedrijven. Het helder krijgen van vraag en aanbod en het toewerken naar een win-winsituatie komen hierin aan bod. Met het stappenplan heeft New Dutch Connections een gestructureerde methode in handen om haar netwerk uit te breiden.
De begeleider Renate Sluijs
“Coming together is a beginning, keeping together is progress, working together is success”
6
t gr rojec De p
oe p
en llems j i W ai ska Mari ique Carp n k i Dom Alferdinc en ie euw Soph an Le v a r i Zaph
Eenzaamheid kent geen tijd, doorbreek de eenzaamheid De opdracht De projectgroep heeft in de gemeente Aalten onderzoek gedaan naar de eenzaamheid onder jongvolwassenen van 18 t/m 35 jaar en 65-plussers. Door het verzamelen van verhalen van inwoners, zijn ervaringen met eenzaamheid in kaart gebracht.
“Maar als er echt iets is, dan weet ik niet goed hoe ik daar met mijn vrienden over moet praten” Het resultaat Het resultaat is het spel ‘Hoe is ’t?’. Dit is een creatieve methode die kan worden ingezet als een nieuwe manier van interviewen, met als doel om in gesprek te gaan met mensen en eenzaamheid bespreekbaar te maken. Deze interviewmethode kan door het Lectoraat LDvK in verder onderzoek worden ingezet.
De opdrachtgever Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief HAN Nijmegen
De begeleider Paul Vogels
7
t gr rojec De p
oe p
el Heuv n e d lt n van Kuppeve e o r e J n ne va Lisan elouw R Jacky en ijn Jill W
Initiatiefnemend Wageningen De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief HAN Nijmegen
Breng de wensen en behoeften van kwetsbare inwoners van Wageningen op het gebied van zorg, welzijn en ondersteuning in kaart. Wat willen ze, hoe willen ze dat en wat kunnen ze zelf? Dit in het kader van de veranderend beleid op het gebied van zorg en welzijn.
Het onderzoek heeft tot een aantal conclusies geleid: kwetsbare burgers hebben vooral behoefte aan vertrouwdheid (het hebben van een vaste verzorger of vast team) en grotere toegankelijkheid van gemeenschapsactiviteiten (zowel op het gebied van mobiliteit als financiën). Verder willen zij duidelijkheid over de veranderingen van hun zorg en hierover graag meepraten en meebeslissen. De projectgroep heeft een ontwerp gemaakt van een bijeenkomst voor bewoners en professionals om met elkaar in dialoog te gaan. Dit ontwerp is in de vorm van een pilot uitgevoerd.
De begeleider Jopie Hendricks
Samen bloemen laten bloeien
8
t gr rojec p e D
oe p
a Schra r Anne Tangelde e d j i n r Ma Dijkla e n n Daye
Driestroom, realisering van Het Kunstcafé De opdracht Onderzoek welke mogelijkheden er liggen voor Het Kunstcafé om financieel zelfredzaam te worden en hoe dit vormgegeven kan worden binnen de kaders van de Wet maatschappelijke ondersteuning. De integratie van mensen met een beperking in de maatschappij speelt hierbij een belangrijke rol.
“Nothing is absolute. Everthying changes, everything moves, everything revolves, everything flies and goes” Frida Kahlo
Het resultaat
De opdrachtgever
Het resultaat is een beleidsadvies in combinatie met een pilot. De pilot wordt uitgevoerd in de Chuck A Luck in Presikhaaf, ontworpen door Berlijnse architecten van Raumlabor. Bij het beleidsadvies en de pilot staat een nieuw verdienmodel voor Het Kunstcafé centraal. Door middel van ruildiensten-handel en nieuwe samenwerkingspartners kan Het Kunstcafé in de toekomst zelfredzaam zijn.
Driestroom Velp
De begeleider Elize van Heuveln
9
De s
t ude
nt
a Ma Yask
llek
Jacobiberg: Workshops back on the map! De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
Jacobiberg Arnhem
Onderzoek de wensen en behoeften van het voortgezet onderwijs in Arnhem betreffende workshopmarketing vanuit culturele instellingen. En beoordeel in hoeverre Popcentrum Jacobiberg hierop aan kan sluiten met de mogelijkheden die er zijn.
Door middel van onderzoek is in kaart gebracht hoe de Jacobiberg haar huidige aanbod vermarkt, wat de wensen en behoeften zijn van het voortgezet onderwijs in Arnhem betreffende workshopmarketing door culturele instellingen en in hoeverre de Jacobiberg hierop kan aansluiten met de middelen waarover zij beschikken. Het resultaat is een onderzoeksrapport met een aantal aanbevelingen, plus een promotiefilmpje en workshopflyer.
De begeleider Jessica Spikker
Altijd het belang van de organisatie in het oog houden
10
e r upp jektg o r P Die h öhlic
h Fr Judit enke H Lena er Möll y k c a J
Narnia – ein pädagogischer Tiergarten Der Auftraggeber
Die Aufgabe
Das Ergebnis
Don-Bosco-Heim gGmbH Viersen
Die Tür zu Narnia öffnet den Weg in eine andere Welt. Der Tiergarten Narnia, welchen wir für das Kinderheim DonBosco in Viersen entwickelt haben, soll den dort lebenden Kindern und Jugendlichen einen Ort der Freude und Geborgenheit sein. Narnia wird Ponys, Schafen, Hühner, Kaninchen und Meerschweinchen beheimaten. Durch unsere Forschung haben wir die Grundlagen für das Projekt ermittelt und das Konzept genau auf das Heim abgestimmt.
Durch eine pädagogische Fachkraft soll aus Narnia ein vielfältiges und erlebnisreiches Abenteuer entstehen, wo Kind und Tier einen gemeinsamen Nutzen voneinander entwickeln. Die Kinder kümmern sich um die Tiere und übernehmen Verantwortung für ihr Wohlergehen, diese wiederum vermitteln den Kindern Liebe, Geborgenheit und Akzeptanz.
Der Begleiter Huub Gulikers
Ein kulturpädagogisches Projekt, das Mitarbeitern, Klienten und der Gemeinde Viersen ein gemeinsames Erlebnis bietet
11
pe t gr u p k e j o r Die P en erbet
ra V Sand Woods ka Anni
Mehr Ruhe im Schulalltag! Der Auftraggeber
Die Aufgabe
Das Ergebnis
Offener Ganztag der Liebfrauengrundschule Goch
In den letzten Jahren wurde immer deutlicher, dass Kinder im Grundschulalter großem Stress durch schulischen Druck ausgesetzt sind. Um diesem entgegenzuwirken erforschte die Projektgruppe, ob das bestehende Ganztagesangebot der Liebfrauengrundschule den Bedürfnissen der Kinder angepasst ist.
Die Forschung ergab, dass die Grundstimmung der Schüler positiv war, ein großer Anteil jedoch über Müdigkeit klagte und 77% der Kinder sich Zeit für Ruhe wünschte. Dies wurde angegangen, indem Veränderungen in der Tagesstruktur der Kinder gemacht wurden. Außerdem wird eine halbe Stunde Traumzeit am Tag angeboten, die die Betreuer gestalten und an der die Kinder bei Bedarf teilnehmen können. Zusätzlich bekam das Team der OGS einen Traumkoffer geschenkt, mit vielen verschiedenen Materialien und Ideen, um jederzeit an jedem Ort eine Ruhe-Oase für die Kinder schaffen zu können.
Die Begleiterin Liselotte de Bruijn
Traumzeit begeistert alle!
Erfolgreich von Haft zu Freiheit Der Auftraggebe EXIT-Enter Life e.V. Köln
Die Begleiterin Liselotte de Bruijn
12
t ude De r S
nt
ölle Jan T
Die Aufgabe Wie finden Jugendliche nach einer Haftzeit zurück ins Leben? Vor allem jungen Menschen fällt dieser Übergang schwer. EXIT-Enter Life e.V. arbeitet mit jungen Menschen im Gefängnis, in Form von kreativen und kulturellen Projekten. Wie kann diese Arbeitsform auf den Bereich
e r upp jektg o r P Die es ientg
nsen nW na Li i r Katri a h -Kat Anna
Offene Ganztagsbetreuung – mehr Spaß für Kinder und Mitarbeiter Die Aufgabe
Das Ergebnis
Die Kinder im Offenen Ganztag haben sehr unterschiedliche Bedürfnisse. Auch die Mitarbeiter bemerken dies und möchten – durch zeitliche und räumliche Verbesserungen – besser auf die Kinder eingehen können. Mit unserem Projekt wollen wir auf die Nachmittagsbetreuung einwirken, um Kindern als auch Mitarbeitern ein angenehmeres, kompetenz- und bedürfnisorientiertes (Arbeits-) Umfeld zu schaffen.
Aufbauend auf die Resultate unserer Forschung entwickelten wir die „Wunschbox“ – eine Innovation, die dem Auftraggeber als bedürfnisorientierte Ergänzung der Nachmittagsbetreuung dient. Die „Wunschbox“ geht mit den beinhalteten Aktivitäten zum Thema Entspannung und Action nicht nur auf die unterschiedlichen Bedürfnisse der Kinder ein, sondern auch auf die sekundäre Zielgruppe der Mitarbeiter. Die Innovation bezieht sich gleichermaßen auf die Forschungsergebnisse bezüglich ihrer Bedürfnisse und trägt somit zur Verbesserung der Arbeitsqualität im Offenen Ganztag der Karl-Leisner Grundschule Kleve bei.
Die ‘Wunschbox’ – ein Stück mehr kindgerechte und bedürfnisorientierte Freizeitgestaltung im Offenen Ganztag
des Übergangsmanagements übertragen werden?
Das Ergebnis Die Forschung zeigte, dass den Klienten nur ein unzureichendes Hilfesystem zur Verfügung steht. Die jungen Menschen reagieren oft mit Ablehnung und
Widerstand auf derzeitige Angebote. Es fehlt an Bezugspersonen, Freizeitbetreuung und zwangfreien Strukturen. Ein Freizeitprogramm, was Individualität zulässt, die Grenzen zwischen Haft und Freiheit überschreitet und Raum für informelles lernen schafft, soll dem entgegentreten.
Der Auftraggeber Der Offene Ganztag der Karl-Leisner-Schule Kleve
Die Begleiterin Hille Pieper
“Mit meinem Drogenkonsum kann ich in Haft nicht klarkommen“
13
t ude De r S
nt
er kämp s h c Ko Ralf
Die Auswirkungen des G8 Schulsystems auf den CVJM Kreisverband Moers Der Auftraggeber
Die Aufgabe
Das Ergebnis
CVJM Kreisverband Moers Moers
Die Schullaufbahn in Gymnasien in Nordrhein-Westfalen wurde von 9 auf 8 Jahre verkürzt. Zunehmende Terminfindungsschwierigkeiten, Müdigkeit und Abgespanntheit bei den Teilnehmern führten dazu, dass der Vorstand des CVJM Kreisverbands Moers mich damit beauftragte, die Zusammenhänge des G8 Schulsystem und der Nutzung der Angebote des CVJM Moers zu untersuchen.
Das verringerte Zeit- und Energiekontingent bei den G8 Schülern führt dazu, dass (selbst) Freizeitaktivitäten ebenfalls als Druck empfunden werden können. Deshalb wird in Zukunft das Konzept der Entschleunigung auf die jugendlichen Teilnehmer des CVJM Kreisverbands Moers angewandt. Dazu werden Entschleunigungsmomente aus unterschiedlichen kreativen Bereichen wie Tanz, Musik, Stimmbildung, Drama und körperlich/ sportliche Übungen in die Abläufe implementiert, um sich selbst, den Alltag, aber auch Zeit an sich, zu reflektieren und zu erfahren.
Die Begleiterin Hille Pieper
Die G8 Schüler sind reif für Entschleunigung
14
t gr u p
pe
r -Beh n n a atm a Str Jessic leßa u Jule K
rojek Die P
Lust auf Radio? Die Aufgabe Was ist los mit der Bürgerfunkgruppe hörpunkt.neuss? Die Freude an der Arbeit in der Bürgerfunkgruppe in Neuss lässt zu wünschen übrig. Durch viele bunte Fragebögen, kreative Interviewsettings und studieren von Büchern, kamen wir dem Geheimnis auf die Spur.
Das Ergebnis Neue Mitglieder sind gewünscht. Doch die Lage in Deutschland ist nicht einfach. Ganztagsschulen und Bachelorstudiengänge verändern das Freizeitverhalten der Menschen. Das Angebot muss unterhaltsam und anregend sein, die Atmosphäre
schön. Und es muss Raum für Kreativität entstehen. Der graue Kellerraum und Mitglieder, die gerne vom Thema abschweifen, brauchen Farbe und Struktur. Künstlerische Mittel bilden die Basis für unsere Innovation. Ein Farbenfroher Arbeitsplatz, klare Strukturen für die Redaktionskonferenz und darin enthalten viel Einsatz von künsterlischen Mitteln dann klappts bestimmt auch mit dem Nachwuchs.
Der Auftraggeber familienforum edith stein, Neuss
Die Begleiterin Barbara Eckstein
Mehr Freude an ehrenamtlichen Engagement durch Farbe und Kreativität
15
nua 14 ja
ri 20
14
CMV Festival Thema: “Ik maak het liefst een selfie van de mensen om mij heen”
16
014 uni 2 j 8 1 17 l
17
t gr rojec De p
oe p
de r Hei e d n va Anne Mud Joyce Bruins la Angé
De Laar voor elkaar De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
Gemeente Arnhem Boerderij De Kroon Arnhem
Wijkcentrum Boerderij De Kroon in de wijk De Laar staat financieel onder druk. Wijkbewoners willen dat de maatschappelijke functie van de boerderij versterkt wordt en behouden blijft. Aan ons de taak om de huidige situatie in kaart te brengen en te onderzoeken hoe burgerparticipatie en samenwerkingsverbanden met sociale professionals gestimuleerd kunnen worden.
‘De Laar voor elkaar’, een plan van aanpak waarin wensen en behoeften voor de toekomst van de drie grote partijen binnen Boerderij De Kroon (Zorgboerderij, Wijkvereniging en Avonturenspeelplaats) zijn opgenomen. Hierbij wordt een koppeling gemaakt met de wensen en behoeften van wijkbewoners uit De Laar om daarmee burgerparticipatie te vergroten. Dit plan geeft Boerderij De Kroon en wijkbewoners handvatten om De Kroon verder te ontwikkelen tot bruisend centrum van de wijk.
De begeleider Hay van der Sterren
Boerderij De Kroon blijft het centrum van de wijk!
18
t gr rojec De p
oe p
sers Muij rse o n i G te ie Pie Leon Luiten e Riann Jörgens m Miria
Deze vuist op deze vuist De opdracht
Het resultaat
De opdrachtgever
Kunst uit het Vuistje ontwikkelt open en vrij in te vullen cultuureducatieve lespakketten zodat de docent zélf invulling kan geven aan cultuureducatie om leerlingen te stimuleren creatief te denken. Docenten hebben soms moeite met die open structuur. Hoe kan de organisatie voor betere aansluiting zorgen, zodat de lespakketten goed worden uitgevoerd?
De oplossing is een handleiding voor de interne cultuurcoördinatoren op school. Deze kan het team van docenten begeleiden en ondersteunen bij het uitvoeren van de lespakketten. Met de werkwijze van Kunst uit het vuistje, coachingsmethodes, onderbouwende theorieën, creatieve werkvormen en evaluatiemethodes biedt dit handvat hulp aan de interne cultuurcoördinatoren.
Kunst uit het Vuistje Venlo
De begeleider Paul Beekers
Kunst als venster op de wereld om je heen
19
t gr rojec De p
oe p
udi asao M l E Jaber Post ke Nelle ssen an Irja J
Verhalen spreken boekdelen De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief HAN Nijmegen
Voor de Bibliotheek en Volksuniversiteit in Wijchen hebben we de wensen en behoeften van de volwassen inwoners van de gemeente Wijchen op het gebied van vrije tijd in kaart gebracht. Dit onderzoek hebben we gedaan door middel van de narratieve methode.
Uit het onderzoek is gebleken dat de communicatie binnen de organisaties en met de klant verbeterd kan worden. Daarnaast kan het aanbod actueler en ‘meer lokaal’ worden gemaakt. Als innovatief ontwerp hebben we een klankbordgroep ontwikkeld, waarin klanten, burgers en beide organisaties vertegenwoordigd zijn. Dit bevordert de communicatie en samenwerking tussen de verschillende partijen. Ook zorgt deze klankbordgroep voor actievere deelname van de burger.
De begeleider Marion van de Wijdeven
Het fundament voor een nieuwe samenwerking is gelegd!
20
p t groe rojec o p e D rber t ie No
an Steph eketitsch i nF Eilee rland e o N r Babü
Be diverse! De opdracht
Het resultaat
De opdrachtgever
Loesje wil nieuwsgierigheid prikkelen en creatief denken stimuleren. Dit doet zij bijvoorbeeld door het plakken van posters en het organiseren van schrijfworkshops. Vrijheid van meningsuiting, menings vorming en meningsverandering nemen hierin een belangrijke plaats in. Deze workshops zijn voor iedereen, maar vooral hoogopgeleide, autochtone Nederlanders nemen hieraan deel. Loesje zou ook graag mensen met een andere (culturele) achtergrond betrekken, maar hoe doe je dat? Aan de projectgroep de opdracht om dit uit te zoeken.
De projectgroep heeft onder andere schrijfworkshops georganiseerd voor buitenlandse studenten. Op basis van deze ervaringen en een aantal interviews met deskundigen op het gebied van intercultureel werken, heeft zij een toolbox ontwikkeld. Deze toolbox bevat wervingsmethodes, werkvormen en aanbevelingen om diversiteitgericht en intercultureel te werken.
Loesje Arnhem
De begeleider Rachel Moolenaar
Integratie in een kleurrijke samenleving Ja, daar heb je wel wat zelfvertrouwen voor nodig
21
roje De p
c t gro
ep
ijk an Ew v e c Joy aring lle H nt e b a Is e van L Fleur e Roskam ek Ma r i
Buurthuis van de toekomst De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
ABC Alliantie, De Havelaar Amsterdam
Op welke manier kan het buurtcentrum een goede plek zijn voor kleine (buurt)ondernemers en inkomsten genereren voor het buurtcentrum, zonder daarbij je maatschappelijke opdracht uit het oog te verliezen? Een antwoord op deze vraag, specifiek voor De Havelaar, is kort gezegd waar deze onderzoeksopdracht over gaat.
‘Buurthuis van de toekomst’ is de titel van de handreiking die tot stand is gekomen naar aanleiding van het onderzoek. Een belangrijk onderdeel van de handreiking is een overzicht van verschillende kleine (buurt)ondernemingen, die goed tot hun recht zouden kunnen komen in De Havelaar. Ook bevat de handreiking een aantal praktische tips en werkvormen voor het team van De Havelaar, zodat zij hun strategie kunnen bepalen.
De begeleider Huub Gulikers
Durf te denken, durf te dromen over De Havelaar van de toekomst
22
roje De p
c t gro
ep
js Clari Lotte er Horst et Jonn anssen J Lotte ars eS Died
Playing for Success, drievoudig duurzaam! De opdracht
Het resultaat
De opdrachtgever
Verbetermogelijkheden voor een traject ter bevordering van sociale competenties bij kinderen van 11 t/m 14 jaar onderzoeken en ontwerpen. Maak daarbij gebruik van creatieve werkvormen. De setting hierbij is het Stadion De Vijverberg van betaald voetbalclub De Graafschap.
Een methodiek met handleiding, samenwerkingsplan en werkvormen, gericht op participatie, empowerment en draagvlak bij alle betrokkenen, ook nadat het traject is afgelopen. Hierbij worden deelnemers, de kinderen, ondersteund door een goed communicerende omgeving. Hierdoor wordt de transfer van wat wordt geleerd wordt naar het alledaagse leven in het traject duurzaam gemaakt. En worden kinderen in staat gesteld middels een positieve terugkoppeling zich te blijven ontwikkelen op gebied van sociale competenties en positief zelfbeeld.
Playing for Success Oost-Gelderland Doetinchem
Want wie verdient niet dat schouderklopje en het gevoel dat hij of zij het waard is
De begeleider Karijn Breuning
23
t gr rojec De p
oe p
an eldm sen V e n Jan nnis ne Tö jsers n a s i L ei rice K Mau
De Vasim, een zoektocht naar samenwerking De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
Cultuurspinnerij De Vasim Nijmegen
Door de mogelijke komst van het Vrijheidsmuseum wil de Cultuurspinnerij zich meer verankeren binnen de kunst- en cultuursector van Nijmegen. Dit wil de Cultuurspinnerij bereiken door middel van sterke samenwerkingspartners en -verbanden binnen de programmering van de publieksevenementen, die ook afgestemd zijn op de behoeften van de doelgroep.
Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat co-productie een vorm van samenwerking is die het meest geschikt is voor de Cultuurspinnerij, omdat deze het meest aansluit bij de huidige bedrijfsvoering en de mogelijkheden van de organisatie. Er is een product ontwikkeld, een ‘matchmodel’, waarmee wordt gecheckt welke raakvlakken er zijn tussen de Cultuurspinnerij en een mogelijke samenwerkingspartner. Dit maakt het voor de Cultuurspinnerij gemakkelijker om samenwerking te zoeken en aan te gaan.
De begeleider Miriam Jager
Iedere samenwerking is uniek, daar waar organisaties elkaar versterken!
24
D
r jec tg e pr o
oe p
k Baldu ns y d n i L tje e Hu ijk Riann Schalkw an Rik v erbeek V Eline
Oefening baart kunst! De opdracht
Het resultaat
De opdrachtgever
Hoe kan Popcentrum Jacobiberg, met in acht name van haar missie en visie, met haar oefenruimtes en andere faciliteiten voldoen aan de wensen van de muzikanten die momenteel in Arnhem repeteren?
Uit onderzoek is gebleken dat de faciliteiten die de Jacobiberg biedt, het beste aansluiten bij de wensen van jonge en beginnende muzikanten. Wij hebben een beleidsplan ontworpen waarmee de Jacobiberg kan inspelen op de wensen van deze muzikanten en daardoor doelgroepgericht kan werken. Tevens hebben we een goed beeld gekregen van de beweegredenen van muzikanten bij het kiezen van een oefenruimte. Implementatie van het beleidsplan leidt tot minder leegstand van deze oefenruimtes.
Stichting Popcentrum Jacobiberg Arnhem
De ideale oefenruimte bestaat niet
De begeleider René Bogers
25
De s
B
t ude
nt
n Velze n a v ar t
MIK goes Urban De opdrachtgevers
De opdracht
Het resultaat
MIK Pieter Brueghel Veghel Kunstbalie Tilburg
Het ontwerpen van een methodiek die het managementteam van het centrum voor de kunsten MIK Pieter Brueghel in kan zetten met als doel jongeren uit de ‘urban scene’ op artistiek en organisatorisch vlak te laten participeren en co-creatie tussen de docenten en deze jongeren te stimuleren.
Het Model voor Actieve Participatie (MAP). Een op maat gemaakte participatieladder waarin negen rollen voor docenten en urban jongeren worden onderscheiden. Hoe hoger op de ladder, des te hoger de participatiegraad van de jongere en hoe minder de docent zijn oorspronkelijke rol vervult: van docent naar samenwerkingspartner. Het model kan worden ingezet voor zowel analyse van rollen en competenties als het ontwerpen van nieuw aanbod.
De begeleider Hay van der Sterren
Je moet het niet voor jongeren doen, maar mét hen
26
t gr rojec De p
oe p
ng ogeli H e é Ren rnst E Eefje
Kunst en cultuur van binnenuit! De opdracht Het Bureau Cultuur & School heeft geconstateerd dat zij te weinig programma’s aanbiedt van de samenwerkingspartners Cultuurcentrum de Gruitpoort en Muziekschool Oost-Gelderland. De onderzoeksopdracht is: In januari 2014 is er een interdisciplinair kunst- en cultuurprogramma ontwikkeld dat aansluit bij de wensen en behoeften van scholen uit de gemeente Doetinchem, waardoor de regionale activiteiten toenemen.
Door verbindingen te leggen tussen de organisaties in de gemeente Doetinchem willen wij onderstrepen: ‘kunst en cultuur komt van binnenuit’!
Het resultaat
De opdrachtgever
Het ontworpen interdisciplinair kunsten cultuurprogramma bestaat uit vier combinaties van drie kunstzinnige disciplines. Elke combinatie bestaat uit een hoofddiscipline en twee subdisciplines en is gekoppeld aan kernbegrippen en kerndoelen. Naast het programma hebben we een reflectiedocument ontwikkeld. Het interdisciplinair kunst- en cultuurprogramma heeft een meerwaarde opgeleverd voor de organisatie, omdat wij als CMV’ers een nieuwe en frisse blik konden geven op de organisatie en vanuit ons eigen oogpunt een programma hebben ontwikkeld.
Bureau Cultuur & School Doetinchem
De begeleider Renate Sluijs
27
r jec tg e pr o
oe p
r r B oo e d n e va René n Heesch va Ellen ijpenhof S n Sarah e Thijsse n e i Ma r l
D
Winterdip, skip je winterdip De opdrachtgever
De opdracht
Het resultaat
Stichting wAarde Beek-Ubbergen
Stichting wAarde en het ministerie van Economische Zaken hebben in het kader van het Programma Draagvlak Natuur gevraagd om een nieuwe methodiek te ontwikkelen om de (straat)waarde van natuur voor het welzijn en de gezondheid van jongeren in kaart te brengen. Door toepassing van deze methodiek kunnen de uitkomsten mogelijk leiden tot nieuwe initiatieven op het grensvlak van natuur, welzijn en gezondheid.
Op basis van de ‘Trendwatch-methode’ van Stichting wAarde, waarbij door middel van narratieve straatinterviews gegevens over natuurbeleiving worden verzameld, heeft de projectgroep een nieuwe methode ontwikkeld met daarin een hoofdrol voor de ‘Streetwise-activiteit’ om behoeftes onder jongeren in kaart te brengen. Deze activiteit is uitgevoerd in de vorm van de pilot ‘Winterdipfestival’ in de (bijna) kortste nacht van het jaar. Door middel van actieonderzoek en creatieve middelen zijn jongeren in een natuurlijke omgeving uitgedaagd om na te denken over de invloed van natuur op hun gezondheid en welzijn.
De begeleider Elize van Heuveln
De Streetwise-activiteit, een doorontwikkeling van de Trendwatch-methode
28
p t gr oe rojec inke p e D en Br t e k e
mi Anne ijs u Jan K atlak P p Steef eperkam P Pleun
Ontdek, beleef en ervaar Popronde! De opdracht
Het resultaat
De opdrachtgever
Popronde is een landelijk reizend festival dat in 29 steden plaatsvindt. De primaire doelgroep bestaat uit de muzikanten en bandjes die tijdens de Popronde spelen. De secundaire doelgroep zijn de bezoekers. De organisatie heeft geen helder beeld van deze groep. Er is daarom een onderzoek uitgevoerd naar de bezoekers van Popronde en hun beleving tijdens het festival.
Er is naast literatuuronderzoek, onderzocht wie de bezoekers van Popronde zijn. Uit dit onderzoek is geconcludeerd dat festivalbezoekers onder te verdelen zijn in drie categorieën. Aan de hand hiervan hebben we een communicatieplan opgesteld waarin zowel bekende pr-middelen als nieuwe creatieve werkvormen zijn opgenomen. Hierbij wordt inzichtelijk gemaakt via welke kanalen, welk type bezoeker kan worden bereikt. Het communicatieplan zorgt voor efficiëntie en doelgerichte promotie.
Popronde Nijmegen
Communiceren is verbinden
De begeleider Corin Smaal
29
Studente n die niet in dit jaa staan en rboek in het stu diejaar 2013-201 4 een Pro jec t Onderzo ek en Inn ovatie he uitgevoe bben rd Tim Goebel – Regenbogenhaus des SCI, Moers n ic h t i n u n d d ie n he n e e t t s en e in uc h b St u d r 2014 ation h a J 3 1 m 0 v d i e s e i e n ja h r 2 u n d I n n o g ud n t S u h im r sc k t Fo ben P r oj e e f ü h r t h a g h dur c
Lisa Hoffmann – filmothek der jugend nrw e.V., Duisburg Björn Imöhl – Sportamt Rhein-Kreis Neuss, Grevenbroich Denise Buder, Linn Spiesbach – Praxis TS, Mühlheim an der Ruhr Jan Bergmann – ka-LIBER e.V., Kamp-Lintfort
Colofon / Impressum Teksten / Texte Studenten CMV / KSP
Foto’s / Fotos
Julia Althaus – Freizeitanlage am Aa-See Bocholt e.V., Bocholt Adem Karaciftci – Stichting Rijnstad, Arnhem Michel Zink – Stichting De Welle, Nijverdal
Studenten CMV / KSP Anne-Mieke Zaat
Eindredactie / Redaktion Hay van der Sterren Natasja Verkroost
Uitgave / Ausgabe Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming HAN Fachhochschule Studiengang Kulturelle Sozialpädagogik Postbus 6960 6503 GL Nijmegen
[email protected]
Vormgeving en drukwerk / Gestaltung und Druck De Grafische Werkplaats ROC Nijmegen, Leerbedrijf Augustus 2014
30
