Programmabegroting

Programmabegroting 2008-2011

1

Uitgave Gemeente Delft, december 2007 Vormgeving Klats publiciteit, Delft Drukwerk Den Haag Media Groep Informatie Gemeente Delft, vakteam Strategie & Control, Postbus 78, 2600 ME Delft T (015) 260 29 60 / www.gemeentedelft.info, E [email protected]

2

Woord vooraf Voor u ligt de Programmabegroting 2008 – 2011. Bij de kadernota 2008-2011 hebben wij de centrale inhoudelijke thema’s benoemd voor 2008. Wij willen met voorrang extra aandacht besteden aan: “meedoen in Delft”, “openbare ruimte en duurzaamheid”, “economie, arbeidsmarkt, en inkomen”, “kinderen en jongeren”, en “de creatieve stad”. Deze bij de kadernota uitgezette richting is door ons nu verder uitgewerkt in voorstellen per programma. Met deze nieuwe voorstellen houden wij rekening met de financiële kaders zoals die in de Kadernota zijn geschetst. Voor de komende meerjarenperiode wordt uitgegaan van ruimte voor nieuw beleid in een budget voor incidenteel nieuw beleid van € 5 ton, en structureel nieuw beleid voor € 1 miljoen nieuw beleidsgeld, waarvoor aan u bij deze begroting 2008-2011 nadere voorstellen worden gedaan voor de invulling van de jaarschijf 2008 (incidenteel en structureel). In aanvulling daarop hebben wij met het positieve accres een aanvullend bedrag aan nieuw beleid van ca € 1 miljoen vrijgemaakt. De financiële positie van de gemeente Delft is gezond en biedt ruimte voor nieuwe beleidsontwikkelingen. De bij de kadernota 2008-2011 inhoudelijk en financieel uitgezette richting is door het college verder uitgewerkt in voorstellen per programma. De conceptprogrammabegroting vormt hét vertrekpunt voor de raad om keuzes te maken ten aanzien van het uit te voeren beleid in 2008 en volgende jaren. De junicirculaire van het gemeentefonds laat een positief reëel accres zien, zij het niet zo rooskleurig als in de beeldvorming rondom het op 4 juni tussen rijk en gemeenten gesloten Bestuursakkoord. Tegelijkertijd worden met dit accres nu ook de risicodossiers met betrekking tot het beleidsveld openbare orde en veiligheid gesloten en is er aanvullend ruimte voor een vijftal beleidsvelden: jeugd, armoedebestrijding en schuldhulpverlening, onderwijs/brede school, wijkzaken en veiligheid. Ondertussen rekenen wij er ook nog wel op dat het rijk mogelijk bij de miljoenennota nog aanvullende gelden ter beschikking zal stellen voor de ambities van het regeerakkoord “samen werken, samen leven”, waar toch als eerste op lokaal niveau invulling aan gegeven zal moeten worden. Voor de bestuurlijke behandeling van de Programmabegroting 2008-2011 zal de septembercirculaire nog verschijnen, ook zullen dan mogelijk de resultaten met betrekking tot de CAO-onderhandelingen bekend zijn. Dit zal dan afzonderlijk ter kennis gebracht worden van de gemeenteraad.

Burgemeester en Wethouders van Delft.

3

Inhoud Programmabegroting 2008-2011 _____________________________________________________ 1 Woord vooraf__________________________________________________________________ 3 Inhoud _______________________________________________________________________ 4 Programma’s ____________________________________________________________________ 7 Dienstverlening ________________________________________________________________ 9 Wonen, Zorg en Welzijn ________________________________________________________ 19 Jeugd en onderwijs ____________________________________________________________ 45 Integratie en Inburgering _______________________________________________________ 59 Veiligheid ____________________________________________________________________ 65 Wijkzaken en Beheer van de stad ________________________________________________ 74 Milieu en duurzame ontwikkeling ________________________________________________ 94 Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie _________________________________________ 103 Kennisstad en Economie _______________________________________________________ 113 Cultuur en Binnenstad ________________________________________________________ 122 Ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer ________________________________________ 140 Ontwikkelen, Grond en Vastgoed _______________________________________________ 153 Bestuur en organisatie_________________________________________________________ 174 Financieel meerjarenbeeld________________________________________________________ 193 Het financieel meerjarenbeeld __________________________________________________ 194 Ontwikkelingen in 2007 _______________________________________________________ 195 Bestaand beleid ______________________________________________________________ 197 Nominale ontwikkelingen ______________________________________________________ 198 Algemene dekkingsmiddelen ___________________________________________________ 199 Nieuw Beleid ________________________________________________________________ 202 Investeringen en reserves ______________________________________________________ 203 Het bezuinigingsprogramma ___________________________________________________ 205 Paragrafen ____________________________________________________________________ 207 Weerstandsvermogen, weerstandscapaciteit en risico’s _____________________________ 208 Risico’s _____________________________________________________________________ 211 Onderhoud kapitaalgoederen___________________________________________________ 219 Verbonden partijen ___________________________________________________________ 225 Financiering _________________________________________________________________ 232 Bedrijfsvoering ______________________________________________________________ 236 Grondbeleid _________________________________________________________________ 243

4

Lokale heffingen _____________________________________________________________ 246 Verzameloverzichten_____________________________________________________________ 254 Bestaand beleid ______________________________________________________________ 255 Nieuw beleid_________________________________________________________________ 256 Grote projecten en investeringen ________________________________________________ 258 Overzicht baten en lasten programma’s __________________________________________ 261 Bijlagen_______________________________________________________________________ 264 Voortgang bezuinigingsprogramma 2008-2011 ____________________________________ 265 Producten per deelprogramma _________________________________________________ 281 EMU-saldo __________________________________________________________________ 286 Raming reserves en voorzieningen ______________________________________________ 287 Aangenomen amendementen en moties___________________________________________ 291

5

6

Programma’s

7

8

Dienstverlening Delft wil tot een van de beste gemeenten behoren op het gebied van dienstverlening. Daarvoor zullen we onze goede uitgangspositie in de komende collegeperiode verder uitbouwen. Het programma Dienstverlening bestaat uit de deelprogramma’s Dienstverlening en Delta. De doelstellingen uit het coalitieakkoord hebben betrekking op de individuele dienstverlening aan burgers en ondernemers, waaronder vallen: de ontwikkeling naar een Klantcontactcentrum (KCC, deelprogramma Delta), de doorontwikkeling van de dienstverlening aan bedrijven, kwaliteit van de dienstverlening (houding en gedrag, servicenormen, dienstverleningsconcept), de burger en de ondernemer als partner De ‘Individuele dienstverlening’ valt onder het deelprogramma Dienstverlening. Het onderdeel ‘De burger en de ondernemer als partner’ wordt uitgewerkt in de (deel-)programma’s Samenwerken in de Wijken (burgers) en Kennisstad en Economie (bedrijven/instellingen).

Algemene doelstelling De goede uitgangspositie van Delft op gebied van dienstverlening behouden en versterken. Het programma Dienstverlening wordt hierna uitgewerkt in afzonderlijke deelprogramma’s voor Dienstverlening en Delta. Aan het eind van het hoofdstuk is een tabel opgenomen met de totale baten en lasten van dit programma.

Dienstverlening Beleidskaders Voor Dienstverlening zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing.

Nota Burger@delft Meerjaren Dienstverleningsplan Bedrijven@delft

Onderwerp Digitale dienstverlening Dienstverlening Dienstverlening aan bedrijven

Vastgesteld Sept 2002 Febr 2004 Sept 2005

Wat willen we bereiken?

Doelstelling

Klantgerichte gemeente / behulpzaamheid

Activiteiten

• • •

Invoering WABO Milieutoezicht capaciteit horeca-inspecteur Formulering beleid distributiekanaalsturing

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000) 71 15

9

Toelichting Algemene Doelstelling We zijn een klantgerichte gemeente die haar bewoners, ondernemers en instellingen centraal stelt. Een gemeente die haar klanten goed bejegent, met hen meedenkt zonder onnodige administratieve lasten. We zijn een transparante gemeente. Een gemeente die inzichtelijk maakt welke rechten en plichten burgers en bedrijven hebben, welk niveau van dienstverlening ze mogen verwachten en wat de status van hun aanvragen van diensten en/of producten is. De gemeente toont burger en onderneming de informatie die over hen wordt opgeslagen. We zijn een toegankelijke gemeente. Burgers, ondernemers en instellingen weten onze gemeente gemakkelijk te vinden via de kanalen die zij waarderen. Onze gemeente leert met en van anderen. We delen onze ervaringen met andere gemeenten, zodat we van elkaar kunnen leren. We zijn een behulpzame gemeente. Burgers, ondernemers en instellingen kunnen altijd een beroep op ons doen als je het niet zelf kunt vinden of weten. Twee belangrijke doelstellingen die raken aan de dienstverlening zijn: We werken samen met de burgers, ondernemers en instellingen. Waar dat maar mogelijk is en op alle gebied: van wijken tot werkgelegenheid, van onderwijs tot zorg, van parkeren tot emancipatie. Wij handhaven* regels en afspraken. Wij zullen in die hoedanigheid burgers, ondernemers en instellingen zakelijk en correct tegemoet treden. Laatstgenoemde doelstellingen worden verder uitgewerkt in respectievelijk de programma’s Samenwerken in de Wijken en, voor wat betreft het onderdeel Handhaving, in het programma Veiligheid. Omdat een sterke relatie met de dienstverlening bestaat, worden ze hier wel genoemd.

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Alle activiteiten uit het deelprogramma Delta (zie verderop) ondersteunen de genoemde doelstellingen. Apart hiervan zijn, of worden, de volgende specifieke activiteiten gestart: Invoering WABO en administratieve lasten verlichting Administratieve lastenverlichting voor burgers en bedrijven bereiken we door de toezichtslast voor de horeca te beperken en door het invoeren van de WABO (Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht). Dit wetsvoorstel moet overigens nog worden aangenomen. Milieutoezicht capaciteit horeca-inspecteur Met de ondertekening van het convenant met het ministerie van Economische Zaken heeft Delft de ambitie uitgesproken de druk voor het bedrijfsleven te verminderen. In het project Eenduidig Toezicht onderzoeken we in hoeverre het mogelijk is de toezichtslast voor de horeca te verminderen. Hiertoe is het wenselijk om de functie van een horeca-inspecteur in te stellen die alle toezichtsvelden overziet. De inspecteur verricht als generalist de eerste controles op het gebied van milieu, bouwen woningtoezicht, exploitatievergunning (TOR) en zaken betreffende de gebruiksvergunning. Ook is bij de uitwerking van het convenant samenwerking met met de Voedsel en Warenautoriteit (VWA) denkbaar. Daarbij worden toezichtstaken waargenomen. Als dit lukt, is deelfinanciering vanuit het Rijk mogelijk. Beoogd doel is vermindering van en efficiency in toezichtslast. De medewerker zal worden geplaatst bij het vakteam Milieutoezicht Formulering beleid distributiekanaalsturing Vanuit het ‘multi-channeling principe’ zijn of worden alle distributiekanalen optimaal ontwikkeld. De klant kan een keuze maken op welke wijze (per post, digitaal, fysiek, telefonisch) hij of zij

10

een product of dienst afneemt. Vanzelfsprekend is het ene distributiekanaal arbeidsintensiever (en dus veelal duurder) dan het andere. Vandaar dat veel bedrijven en instellingen proberen om klanten of specifieke klantgroepen een specifiek (vaak het goedkoopste/efficiëntste en/of effectiefste) distributiekanaal te laten kiezen. Op basis van onderzoek naar de klantwensen, wettelijke mogelijkheden/beperkingen, landelijke ervaringen en eventueel externe deskundigheid zullen we op dit gebied tot een gedegen en rechtvaardig gemeentebreed beleid moeten komen. En daarnaast op de algemene doelstelling gerichte activiteiten: Klantgerichtheid: houding en gedrag. Enerzijds gebeurt dat door continue coaching en sturing op klantgerichtheid. Anderzijds zullen we de wensen van de klant nader onderzoeken, om te zorgen dat de technische ontwikkelingen niet dominant worden boven de menselijke wensen. Naast mechanische maatregelen (kaders, regels, instrumenten, e.d.) moet ook de cultuur erop gericht zijn de klant zo goed mogelijk te helpen. Tevens zullen de administratieve handelingen van de gemeente nauwer aan moeten sluiten bij de belevingswereld van de burgers. Ook een element als ‘gepastheid van maatregelen’ wordt betrokken bij de vermindering van bureaucratie. De administratieve handelingen van de gemeente zullen als niet- of minder belastend ervaren moeten worden. Transparantie: verwachtingen helder maken en inzicht geven in procedures (inclusief doorlooptijden en wachttijden) met behulp van het kwaliteitshandvest (servicenormen). In de Productencatalogus, die via www.gemeentedelft.info is te raadplegen, staan waar mogelijk ook de lever-en wachttijden. Deze normen worden binnen de gemeentelijke organisatie bewaakt. Volgende stappen zijn het beschikbaar komen van meer statusinformatie en de PIP (Persoonlijke InternetPagina) in 2009. De toegankelijkheid zal sterk worden verbeterd door een nieuwe website met veel meer flexibiliteit en functies. Er komt één telefoonnummer 14015. De klant kan daar altijd terecht en hoeft zelf niet meer te zoeken naar de afdeling die hij of zij nodig denkt te hebben. De controleurs openbare ruimte zijn bij uitstek het visitekaartje van de gemeente en zijn servicegericht. We zorgen ervoor dat in 2008 zoveel mogelijk openingstijden zijn gelijkgeschakeld. Leren van anderen doen we door bedrijfsbezoeken af te leggen en bedrijven te ontvangen, door lidmaatschap van koepelorganisaties, deelname aan relevante benchmarks. En ook door klankbordgroepen, overlegplatforms, klantenpanels waar met een aantal bewoners over het gemeentelijk (dienstverlenings)beleid wordt gesproken. Vanzelfsprekend verwijzen we hier ook naar de wijkaanpak. We maken ook voor het verder uitwerken van het thema dienstverlening gebruik van de kwaliteiten van onder meer de TU en TNO. Behulpzaamheid blijkt uit de (proactieve, meedenkende en oplossingsgerichte) houding van alle medewerkers.

Effect-indicatoren Competentie klantgerichtheid gemeentebreed op het vereiste niveau

2008 x

Invoeren WABO Delft is algemeen erkend als best practice op het gebied van dienstverlening

2010 x

2011 x

x

Persoonlijke internetpagina Nieuwe website gereed

2009 x

x x x

11

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In het deelprogramma Dienstverlening worden de baten en lasten verantwoord van de producten van Burgerzaken en Bouwen en Wonen. De baten vertonen in de meerjarenraming een ongelijkmatig verloop. Dit betreft m.n. de leges bouwvergunningen die samenhangen met grote projecten.

Totale baten en lasten in het programma Dienstverlening

Begroting Begroting 2007 2008

Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011

Bedragen x € 1.000

Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving

6.407 1.487

7.148 1.427

7.134 1.212

7.112 1.116

7.218 1.116

Totaal lasten

7.894

8.575

8.346

8.228

8.334

Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten

11.784

5.960

5.878

6.300

6.842

70

70

70

70

Totaal baten

11.854

6.030

5.948

6.370

6.912

Resultaat voor bestemming

3.960

-2.545

-2.398

-1.858

-1.422

Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves

7.146 281

1.092 134

1.173 99

1.583 0

2.112 0

Resultaat na bestemming

-2.905

-3.503

-3.472

-3.441

-3.534

70

De mutaties in de baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen die in deze Programmabegroting zijn verwerkt, zijn in onderstaande tabel samengevat. Het nieuw beleid is reeds toegelicht in de paragraaf ‘wat gaan we daarvoor doen?’. Overige mutaties worden hierna toegelicht.

Mutaties van baten en lasten in het programma Dienstverlening

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Burgerzaken, extra capaciteit processen

20

Nieuw beleid Formulering beleid distributiekanaalsturing Milieutoezicht capaciteit horeca-inspecteur Totaal mutaties lasten

20

20

20

20

20

15 71

71

71

71

106

91

91

91

12

Bestaand beleid Burgerzaken, extra capaciteit processen Er is extra capaciteit (kosten € 20.000 structureel) nodig door wettelijk bepaalde wijzigingen in processen voor aanvraag van rijbewijzen en reis- en identiteitsbewijzen (aanscherping criteria), uitbreiding van doelgroepen en de wet op de identificatieplicht.

Mutaties in reserves in het programma Dienstverlening

2007

2008

Stortingen Reserve vervangingsinvesteringen publieksbalie Reserve leges bouwvergunningen

93 7.053

121 971

Totaal stortingen

7.146

1.092

Onttrekkingen Reserve leges bouwvergunningen Algemene Reserve Reserve EZH Egalisatie beleidsvelden Vastgoed

151 45 40 45

134

Totaal onttrekkingen

281

134

-6.865

-958

Saldo resultaatbestemming

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve vervangingsinvesteringen publieksbalie: Door aanscherping van de interpretatie van de wetgeving (BBV) mogen bepaalde investeringen bij de publieksbalie niet meer geactiveerd worden. Om op termijn vervangingsinvesteringen te kunnen betalen is een reserve vervangingsinvesteringen publieksbalie ingesteld. Reserve leges bouwvergunningen: In verband met de uitvoering van grote stedelijke projecten overstijgen de inkomsten uit leges bouwvergunningen de eerst komende jaren de uitgaven; deze meerinkomsten worden gestort in de reserve leges bouwvergunningen zodat in latere jaren, bij dalende opbrengsten, de structurele uitgaven kunnen worden gedekt door een onttrekking aan de reserve. Over een periode van tien jaar zijn de uitgaven en inkomsten uit leges bouwvergunningen in evenwicht.

13

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Dienstverlening budgetflexibiliteit gemeentelijke middelen nieuw beleid 5%

juridisch verplicht 40%

gemeentelijke middelen bestaand beleid 55%

geoormerkte middelen van derden

juridisch verplicht

kapitaallasten

gemeentelijke middelen bestaand beleid

gereserveerd, niet specifiek bestemd

gemeentelijke middelen nieuw beleid

Toelichting De programmauitgavenbudgetten (niet zijnde kosten organisatie) in het deelprogramma Dienstverlening bestaan voor 40% (= ca. € 7 ton) uit verplichte doorbetalingen aan het Rijk inzake in rekening gebrachte rijksleges van met name producten burgerzaken en tevens voor 55% (=ca. € 9 ton) uit [geoormerkte] gemeentelijke uitgaven ten laste van leges bouwvergunningen.

Delta Delft introduceert in de periode tot 1 januari 2010 gefaseerd een Klantcontactcentrum (KCC): de centrale toegang tot de gemeente met één centraal telefoonnummer en één mailadres. Het KCC bundelt de dienstverlening aan de balie, via internet, per post en telefoon, en mogelijk andere kanalen. Het is een vorm van dienstverlening waarbij de vragen van burgers en bedrijven zoveel mogelijk direct en in één keer goed worden afgehandeld aan balie, telefoon en internet. Hierbij is het de bedoeling dat de klant, ongeacht het gekozen distributiekanaal, overal hetzelfde en vanzelfsprekend juiste antwoord krijgt op zijn/haar vragen. Hierbij worden de volgende randvoorwaarden in acht genomen: De koers en fasering om te komen tot een virtueel KCC zullen elk jaar opnieuw worden beoordeeld en afgezet tegen externe en interne ontwikkelingen en worden getoetst aan deze randvoorwaarden. Het college wordt daarover jaarlijks geïnformeerd. De dienstverlening aan digibeten en analfabeten blijft gewaarborgd. De contacten met de burger als partner blijven gewaarborgd.

Beleidskaders Voor Delta zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing.

14

Nota Klantcontactcentrum Delft: naar een klantgerichte dienstverlening

Onderwerp Klantcontactcentrum

Vastgesteld 11 juli 2006

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Doelstellingen Doelstelling is de inrichting van een KCC (Klantcontactcentrum). Zo werkt Delft aan een organisatie die klanten optimaal bedient: 70 % van de gestelde vragen worden door het KCC in één keer goed beantwoord. De gemeente gaat het KCC stapsgewijs opbouwen. Vanuit de Publieksbalie als kopgroep zal een KCC-werkwijze worden ingevoerd waaraan steeds meer producten worden toegevoegd. Dit resulteert in een gemeentebreed en uniform werkend KCC in 2009: Direct verbonden aan klantcontact, de front office projecten Verbonden aan de organisatie van de informatievoorziening, met name de coördinatie hierin, de mid office projecten De basisregistratieprojecten, en overige faciliterende projecten.

Effect-indicatoren Aansluiting op basisregistratie GBA Aantal nieuwe digitale producten Deelname aan EGEM project, aantal % vragen in 1x goed beantwoord Reductie formatie voor front office werkzaamheden Aantal telefoonnummers voor dienstverlening

2007 3 4 2 Niet meetbaar

2008 3 6 2 55%

2009 1 8 2 60%

2010 10 2 70% 7 Fte

1

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten

Output-indicatoren Stap 1: uniforme informatievoorziening en volgen van vragen Stap 2: één telefoonnummer Stap 3: internetgebruik stimuleren Stap 4: basisregistraties in gebruik Stap 5: vragen over post beantwoord door KCC Stap 6: Mijn Delft.nl

2007

2008 gerealiseerd

2009

2010

gerealiseerd Continu 3

3 gerealiseerd

1 gerealiseerd

15

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten De totale lasten van het programma Delta zijn samengevat in de onderstaande tabel. Totale baten en lasten in het programma Delta


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



378 1.092

477

193

Totaal lasten

1.470

477

193

0

0

-307

0

0

0

0

-1.777

-477

-193

0

0


479 2.306

479 1.084

579 900

-21

-21


50

128

128

21

21

Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten Totaal baten Resultaat voor bestemming

-607 300

Reserves Mutaties in reserves in het programma Delta

2007

2008


Stortingen Reserve KIS (Kennis InfraStructuur) Reserve automatiseringsmiddelen

500 -21

500 -21

Totaal stortingen

479

479

Onttrekkingen Reserve automatiseringsmiddelen Reserve KIS (Kennis InfraStructuur)

2.165 141

1.084


2.306

1.084


1.827

605

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve KIS/Reserve automatiseringsmiddelen De stortingen in de reserve KIS zullen in 2007 en 2008, gecombineerd met de reserve automatiseringsmiddelen worden ingezet voor de aanschaf en implementatie van het Midofficetraject in het kader van de uitvoering van het programma Delta. In september 2006 heeft de Raad besloten over de nota KCC. Voor de periode t/m 2009 is een rendabel investeringskrediet beschikbaar gesteld, dat op termijn wordt terugverdiend.

16

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Delta budgetflexibiliteit



juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting De uitgaven (niet zijnde kosten organisatie) in het deelprogramma Delta bestaan uit gemeentelijke middelen ten behoeve van de uitvoering van het programma Delta.

Investeringen in het programma Delta

2007

Investeringsbedragen 2008 2009 2010

2011

2007

Kapitaallasten 2008 2009 2010

2011


Bestaande investeringen Klantcontactcentrum (rendabel)

761

575

291

Totaal investeringen

761

575

291

0

0

0

0

0

0

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Klantcontactcentrum (rendabel) In september 2006 heeft de raad besloten over de nota KCC. Voor 2007-2009 is een aanvullend investeringsbedrag ad € 1,6 miljoen benodigd. Deze rendabele investering verdient zich op termijn terug.

17

0

Samenvatting totale baten en lasten van het programma Dienstverlening


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Lasten Baten

9.364 11.547

9.052 6.030

8.539 5.948

8.228 6.370

8.334 6.912


2.183

-3.022

-2.591

-1.858

-1.422


7.625 2.587

1.571 1.218

1.752 999

1.562 0

2.091 0


-2.855

-3.375

-3.344

-3.420

-3.513

18

Wonen, Zorg en Welzijn Het programma Wonen, Zorg en Welzijn is ingedeeld in twee deelprogramma’s: deelprogramma Zorg met aandacht en deelprogramma Gezond en actief. Het deelprogramma Zorg met aandacht is specifiek gericht op burgers die extra ondersteuning nodig hebben voor hun deelname aan de samenleving. Het deelprogramma Gezond en actief richt zich op de zelfredzame burgers. De gemeente richt zich ten opzichte van deze burgers, samen met de instellingen binnen de gemeente die actief zijn op de gebieden wonen, zorg, welzijn en sport, naast wettelijke taken vooral op een stimulerende, faciliterende en informerende rol. Hierna werken wij voor beide deelprogramma’s de 3 W-vragen afzonderlijk uit. Een samenvattende tabel met de baten en lasten van het totale programma vindt u aan het eind van het hoofdstuk.

Zorg met Aandacht Algemene doelstelling Iedereen in Delft moet mee kunnen doen in de samenleving. Eén van de uitgangspunten daarbij is dat zoveel mogelijk mensen voor zichzelf kunnen zorgen en voor elkaar zorgen (Wmo, Wet maatschappelijke ondersteuning). Om mee te kunnen doen, is het van belang dat alle voorzieningen voldoende toegankelijk zijn. Daarnaast heeft de gemeente te maken met doelgroepen die vanwege hun problematiek extra ondersteuning nodig hebben. Het gaat onder anderen om: mensen met ernstige psychosociale problematiek, daklozen, zorgmijders, mensen met verslavingsproblematiek, mensen met psychiatrische problematiek, mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, veelplegers, slachtoffers van geweld binnenshuis en mensen die in sociaal isolement verkeren. Ter ondersteuning van deze doelgroepen is meestal professionele hulp noodzakelijk. Beleidskaders Voor Zorg met aandacht zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Wet maatschappelijke ondersteuning; Per 1 januari 2007 zijn de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG), de Welzijnswet en delen uit de Awbz opgegaan in de Wmo. Het gaat onder meer om de Awb-functie ‘huishoudelijke verzorging’, een aantal subsidieregelingen zoals ‘diensten bij wonen en zorg’en het ontwikkelen voor beleid rond mantelzorg en vrijwilligers. Daarbij horen ook de taken die de gemeente Delft heeft als centrumgemeente voor de Openbare Geestelijke Gezondheids Zorg (OGGZ). In de Wmo is bepaald dat gemeenten hun beleid moeten vastleggen in een vierjarig beleidsplan. Dit wordt in november 2007 vastgesteld. De prestatievelden binnen de Wmo kennen een overlap met verschillende programma’s. Delft is centrumgemeente voor maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid, vrouwenopvang en signalering en toeleiding in het kader van de OGGZ. Binnen dit kader is Delft verantwoordelijk voor het creëren van voldoende voorzieningen en preventieactiviteiten binnen Delft, Westland en Oostland. De nadruk binnen het beleid ligt op de ketenaanpak. Er wordt structureel samengewerkt met de regiogemeenten. Een van de onderdelen betreft een plan van aanpak gericht op het voorkomen en verder terugdringen van dakloosheid. Delft is verantwoordelijk voor het verstrekken van hulpmiddelen, woningaanpassingen en vervoersvoorzieningen aan gehandicapten en ouderen vanuit de WVG, vanaf 2007 opgegaan in de Wmo. Binnen het gehandicaptenbeleid ligt de nadruk vooralsnog op de toegankelijkheid van gebouwen en de openbare ruimte. Vanaf 2008 wordt het gehandicaptenbeleid een integraal onderdeel van het Wmobeleidsplan en de jeugdnota. Delft is vanaf 2007 verantwoordelijk voor de inkoop van huishoudelijke verzorging.

19

In het kader van de Wmo is een aantal subsidieregelingen vanuit de AWBZ overgeheveld naar de gemeente. Het betreft de volgende subsidieregelingen: • Zorgvernieuwingsprojecten Geestelijke Gezondheids Zorg • Diensten bij Wonen met Zorg • Coördinatie Vrijwillige Thuishulp en Mantelzorg • Collectieve Preventie Geestelijke Gezondheids Zorg. In 2007 zijn deze subsidies in DWO-verband conform 2006 toegekend. Delft bekleedde deloketfunctie voor DWO. In 2008 zijn alle subsidies verdeeld over de afzonderlijke gemeenten; gemeenten voeren een eigen beleid. Gedurende 2007 wordt op de verschillende terreinen nader beleid ontwikkeld of worden betreffende subsidies geïntegreerd in bestaand beleid. Daarbij wordt in DWO-verband gestreefd naar het gezamenlijk overeind houden van kwetsbare categorale voorzieningen.

Zorg met Aandacht Nota

Onderwerp

Nota Het versterken van de eerstelijnszorg in Delft

Gezondheidscentra

2001

Sociaal isolement

02.11.2005

Bestedingsvoorstel 2005-2008 van de gereserveerde EZH-middelen ’tegengaan sociaal isolement en ondersteuning vrijwilligers’

Vastgesteld

Nota maatschappelijk herstel veelplegers

Verslaafde veelplegers

Project toegankelijkheid Openbare gebouwen Delft

Toegankelijkheid gebouwen

21.12.2006

Convenant Vangnet BAW

Huisuitzettingenbeleid

Medio 2007

Nota Nieuwe kansen door de Wmo

Kaders nieuw beleid individuele verstrekkingen Wmo

12.07.2007

Visienota Wonen, Zorg en

Welzijn

Oktober 2007

Wmo beleidspan 2008-2011 Nota Lokaal gezondheidsbeleid/OGGZ

13.12.2005

November 2007 o.a. OGGZ/verslavingsbeleid/ maatschappelijke opvang/beleid geweld binnenshuis

Eerste helft 2008

Ontwikkelingen Er is sprake van toenemende sociaal-maatschappelijke problematiek en verdere extramuralisering vanuit instellingen voor 24-uurs zorg. Mede door het actiever signaleren en toeleiden op het gebied van de OGGZ neemt de vraag sterk toe. Dit leidt niet alleen tot een toenemende druk op gemeentelijk gefinancierde voorzieningen als maatschappelijke opvang en ambulante verslavingszorg, maar ook op voorzieningen zoals het algemeen maatschappelijk werk en de schuldhulpverlening. De Doeluitkering voor Maatschappelijke Opvang en Verslavingsbeleid is niet kostendekkend. Momenteel speelt een landelijke discussie over eventuele herverdeling van de (ontoereikende) rijksmiddelen.

20

Steeds meer taken worden vanuit de overheid naar gemeenten gedelegeerd zonder budget. Voorbeelden hiervan zijn de nazorg voor ex-gedetineerden en de uitvoering van de wet op de daderuithuisplaatsing in het kader van geweld binnenshuis vanaf 2008. Het overhevelen van preventie- en zorgactiviteiten van de AWBZ naar gemeenten- en de individuele zorgverzekering leidt tot het mogelijk wegvallen van een aantal GGZ-activiteiten die tot nu toe vanuit de AWBZ werden gefinancierd. Er is nog steeds sprake van een zorgelijke situatie wat betreft het alcoholgebruik onder jongeren. Drinken op jonge leeftijd kan onder meer ernstige gezondheidsschade opleveren. Een effectieve aanpak bestaat naast voorlichting vooral uit wettelijke handhaving met betrekking tot de verkrijgbaarheid van alcohol. De gemeentelijke mogelijkheden zijn daarin tot op heden beperkt. Ondanks het feit dat er ideeën leven over wettelijke aanpassingen is het nog onduidelijk of de mogelijkheden voor gemeentelijke handhaving in 2008 zijn verruimd. Het budget voor de inkoop van huishoudelijke hulp is in 2007 gebaseerd op de realisatiecijfers van 2005. Dit blijkt niet toereikend. De omvang van het budget voor 2008 wordt pas in de septembercirculaire bekendgemaakt.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Zorg met Aandacht Doelstelling

Activiteiten

Terugdringen van dakloosheid

• •

Implementatie Plan van aanpak (eerste helft 2008) Start individuele trajecten (tweede helft 2008)

Beantwoorden aan de toenemende hulpvraag voor verslavingszorg Beantwoorden aan de toenemende hulpvraag voor geweld binnenshuis

• •

Extra capaciteit intake en behandeling (conform 2007) Starten met een bemoeizorgteam verslavingszorg

•

Extra capaciteit casemanagement geweld binnenshuis (conform 2007)

Verbetering ketenaanpak OGGZ

•

Afsluiten van een convenant OGGZ voorzien van prestatieafspraken op diverse deelterreinen (o.a. geweld binnenshuis)

• •

19 gebouwen toegankelijk maken in 2008 Beleid ontwikkelen toegankelijkheid scholen en kinderopvang Jaarlijkse toegankelijkheidsprijs

Toegankelijk maken gebouwen

• Ontwikkeling gezondheidscentra

•

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven • wonen

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000) (2009: 200)

Doorontwikkeling gezondheidscentrum Buitenhof en gezondheidscentrum Tanthof Jaarlijks start de planvorming van een woonservicezone

Verbeterde aanpak terugdringen huisuitzettingen

•

Uitvoering convenant BAW

Preventie eer gerelateerd geweld

•

Uitvoering Plan van aanpak Eer gerelateerd geweld

Beperken alcoholmisbruik jeugdigen

• •

Uitvoering Plan van aanpak Opname in lokaal gezondheidsbeleid, jeugdbeleid en veiligheidsbeleid.

21

Zorg met Aandacht Doelstelling

Activiteiten

Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers

• •

Ondersteuningsactiviteiten a.h.v. inventarisatie eind 2007 Behouden en versterken vrijwillige inzet

Cliëntenparticipatie Wmo

•

Organiseren formele participatiestructuur

Implementatie beleid individuele verstrekkingen Wmo

• •

Implementatie nota “Nieuwe kansen voor de Wmo” Nieuwe aanbesteding huishoudelijke hulp

Ontwikkeling Welzijnsbeleid

•

Implementatie welzijnsbeleid a.h.v. nota Wonen, Zorg en Welzijn 2007; deze is leidend voor de nieuwe prestatieafspraken WZW

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000) 100

Toelichting Terugdringen van dakloosheid Er wordt een Plan van aanpak dakloosheid opgesteld. Dit plan beoogt de komende jaren alle dakloze burgers, en degenen die dat dreigen te worden, te voorzien van een passend individueel traject gericht op wonen, zorg, dagbesteding en inkomen. Daarom moeten voorzieningen voor beschermd wonen worden uitgebreid, vooral voor de doelgroep met ernstige verslavings- en psychiatrische problematiek. Er dienen voor het plan samenwerkingsovereenkomsten afgesloten te worden met het zorgkantoor, de corporaties en de ketenpartners in de zorg (zie OGGZ). Op de agenda staan in ieder geval het creëren van short-stay voorzieningen en uitbreiding van voorzieningen voor jongeren. Beantwoorden aan de toenemende hulpvraag voor verslavingszorg Binnen de verslavingszorg zal de nadruk vooral komen te liggen op de outreachende zorgvoor verslaafden die nu niet- of onvoldoende worden bereikt. Hiertoe wordt in 2008 gestart met een bemoeizorgteam. Er wordtonder meer extra ingezet op behandeling van alcoholverslaving vanwege een sterk toenemende hulpvraag. Daarnaast ligt de nadruk op vroege signalering van verslavingsproblematiek bij jongeren. Toenemende aandacht voor geweld binnenshuis Vanwege de toenemende hulpvraag wordt extra capaciteit gezet op het casemanagement geweld binnenshuis. De gemeente krijgt te maken met nieuwe wetgeving met betrekking tot het tijdelijk uithuis plaatsen van de daders. Dit vraagt om een verdere intensivering van de bestaande aanpak en beter borgen van de samenwerking. Verbetering ketenaanpak OGGZ Er vindt een doorontwikkeling plaats op het gebied van de Openbare Geestelijke Gezondheids Zorg, gericht op het vroegtijdig signaleren en toeleiden naar hulp van mensen in zorgwekkende situaties. Met name outreachend werken (ongevraagd cliënten opzoeken) en casemanagement krijgen een prominente plek. De OGGZ-aanpak wordt uitgebreid naar regioniveau. Toegankelijk maken gebouwen Voortzetting van het meerjarenbeleid om openbare gebouwen toegankelijk te maken voor mensen met een functiebeperking aan de hand van de Delftse checklist. De schoolgebouwen worden hieraan toegevoegd. Hier zal in 2008 nader beleid op worden gemaakt, in samenwerking met de scholen. De Toegankelijkheidsprijs wordt jaarlijks uitgereikt om te stimuleren dat ook het bedrijfsleven aandacht besteedt aan toegankelijkheid. .

22

Ontwikkeling gezondheidscentra In 2007 zijn inmiddels vijf van de zeven wijken nieuwe gezondheidscentra gerealiseerd. In de overige twee wijken is al wel sprake van een samenwerkingsverband. In 2008 vindt een doorontwikkeling plaats van de gezondheidscentra Tanthof en Buitenhof. De nieuwe gebouwen worden in 2009 opgeleverd. Woonservicezones Jaarlijks start de planvorming van een nieuwe woonservicezone, vervolgens wordt in drie jaar tijd de woonservicezone gerealiseerd. In 2006 is gestart met de realisatie van woonservicezone Buitenhof en de planvorming voor woonservicezone Voorhof. Opdrachtgever is de stuurgroep Wonen, Zorg en Welzijn. Voor de woonservicezone is een programma van eisen opgesteld. Met partners in de wijk en op basis van het participatie-instrument Ouderen-proof wordt dit vertaald naar concrete plannen voor de wijk. Op deze manier wordt naar verwachting in 2012 gestart met de plannen voor de laatste woonservicezone. In andere wijken is de woonservicezone al gerealiseerd ofis realisatie in volle gang. In 2008 is de woonservicezone Buitenhof gereed en start de planvorming van woonservicezone Vrijenban Verbeterde aanpak terugdringen huisuitzettingen De aanpak rond woninguitzettingen wordt verbeterd. Er zal meer aandacht zijn voor vroegsignalering. Er is een nieuw convenant BAW (Bijzondere aandacht woonproblemen) afgesloten; dit bestaat uit een preventief traject en een vangnetconstructie voor huishoudens die in het preventieve traject niet geholpen kunnen worden. Preventie eergerelateerd geweld De aanpak rond ouderenmishandeling en eergerelateerd geweld is in 2008 volledig geïmplementeerd. De aanpak eergerelateerd geweld richt zich met name op bescherming, preventie en strafrechtelijke aanpak. Het betreft hier een coproductie met het programma Veiligheid. Beperken alcoholmisbruik jeugdigen Er wordt in samenwerking met veiligheidsbeleid en jeugdbeleid uitvoering gegeven aan een plan van aanpak wat betreft het terugdringen van alcoholmisbruik door jongeren. Ondersteuning mantelzorgers De kaders voor het beleid van de mantelzorgondersteuning staanin de Wmo-nota die eind 2007 wordt vastgesteld. Op basis van onderzoek in 2007 zal de behoefte aan ondersteuning worden vastgesteld. Het Wmo-loket ‘startpunt WZW’ zal een belangrijke vindplaats worden van mantelzorgers, waarna adequate ondersteuning zal plaatsvinden. De ondersteuning gebeurt deels professioneel en deels door de inzet van zorgvrijwilligers. In 2008 isde focus gericht op jeugdige en op allochtone mantelzorgers. Bij het werven van vrijwilligers worden bedrijven en maatschappelijke organisaties in duurzame projecten samengebracht. Het betrefteen pilot voor vier jaar. Naast de gemeente dragen bedrijven en fondsen financieel bij aan het project. Verder is er aandacht voor het werven van plekken voor moeilijk plaatsbare cliënten. Cliëntenparticipatie Wmo Het organiseren van formele participatie voor het Wmo-beleid is verplicht. In 2008 wordt de formele structuur daarvoor opgericht. Implementatie beleid individuele verstrekkingen Wmo Inbedding van het nieuwe verstrekkingenbeleid vanwege de Wmo. Aanbesteding huishoudelijke hulp. In de eerste helft van 2008 verschijnt de vierjarennota Lokaal Volksgezondheidsbeleid. Deze omvat onder meer het voorgenomen beleid op het gebied van de OGGZ (inclusief maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid en beleid geweld binnenshuis). Ontwikkeling welzijnsbeleid 2008 zal verder vooral gericht zijn op implementatie van het welzijnsbeleid. Dit gebeurt aan de hand van de nota Wonen, Zorg en Welzijn 2007. Deze is leidend voor de nieuwe prestatieafspraken 2007.

23

Zorg met aandacht Hoe volgen wij de voortgang:

2007/

Overzicht output-indicatoren Aanpassen gebouwen op toegankelijkheid Bouw woningen voor bijzondere doelgroepen Start woonservicezones per wijk

nulmeting 0 1

2008

2009

2010

19 17 1

19 1

19 24 1

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In het programma Zorg met aandacht worden de baten en lasten verantwoord van de maatschappelijke opvang en en andere zorgen welzijnsvoorzieningen. Totale baten en lasten in het programma Zorg met aandacht


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



2.613 12.051 730

2.800 10.970 914

2.795 10.381 1.024

2.796 10.390 1.016

2.839 10.575 975

Totaal lasten

15.394

14.684

14.200

14.202

14.389


3.135

3.209

3.117

3.117

3.117

Totaal baten

3.135

3.209

3.117

3.117

3.117

-12.259

-11.475

-11.083

-11.085

-11.272


224 2.004

208 66

44 -98

44 -98

44 -98


-10.479

-11.617

-11.225

-11.227

-11.414


De mutaties in de baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen die in deze Programmabegroting zijn verwerkt, zijn in onderstaande tabel samengevat. Deze mutaties worden hierna nog van een toelichting voorzien.

24

Mutaties van baten en lasten in het programma Zorg met aandacht

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Alg. Maatschappelijk Werk Perspektief, exploitatietekort Dagopvang Surinamestraat W et Voorziening Gehandicapten

160 307 50 61

160

160

160

274

288

288

Nieuw beleid Exploitatie opvang daklozen Mantelzorg en vrijwilligers

100

200 100

100

100

Totaal mutaties lasten

678

734

548

548

Bestaand beleid AMW Het actief inzetten op signalering van OGGZ- en geweld binnenshuisproblematiek heeft gezorgd voor een sterke toename van het aantal verwijzingen naar maatschappelijk werk; het betreft hier vaak complexe zaken. Hierdoor zijn wachtlijsten ontstaan voor het reguliere maatschappelijk werk. Er is extra inzet van maatschappelijk werk nodig (vanaf 2008 € 160.000 structureel). Perspektief/ maatschappelijke opvang De Rijksdoeluitkering voor Maatschappelijke Opvang is niet kostendekkend. Bijna alle centrumgemeenten leggen er flink geld bij. Delft is nog niet lang centrumgemeente en is nog bezig een volwaardig voorzieningenniveau op te bouwen. Tot nu toe was de exploitatie redelijk rond te krijgen, onder meer dankzij overhevelingen uit voorgaande jaren. Deze rek is er nu uit. De monitor OGGZ leert ons dat er veel meer vraag dan aanbod is. In dit kader wordt momenteel een Plan van aanpak dakloosheid ontwikkeld. Er loopt momenteel een herverdelingsdiscussie over het landelijk budget. Deze is gestagneerd; het valt niet te verwachten dat dit op korte termijn voordelen oplevert voor Delft. Daarnaast is sprake van tekort aan beleidscapaciteit. Voor beleidsinzet op het gebied van OGGZ, maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid, vrouwenopvang, geweld binnenshuis (inclusief ouderenmishandeling en eer gerelateerd geweld) is momenteel € 51.500 beschikbaar vanuit de doeluitkering Maatschappelijke Opvang/Verslavingsbeleid en Vrouwenopvang. Er is echter de laatste jaren sprake van een sterke toename van de activiteiten op genoemde terreinen. Genoemde ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat er teveel beleidscapaciteit opgeslokt is door alles wat onder OGGZ valt. Hierdoor is er geen beleidscapaciteit beschikbaar voor oa. te ontwikkelen gehandicaptenbeleid, welzijnsbeleid en beleid in het kader van nieuwe subsidies (WMO). Er wordt incidenteel €307.000 ter beschikking gesteld in afwachting van de uitkomsten van de landelijke herverdelingsdiscussie en nader beleid DWO (Plan van aanpak dakloosheid, nota Lokaal gezondheidsbeleid). Dagopvang Surinamestraat Omdat de opening van de dagopvang Surinamestraat is uitgesteld, is in € 50.000 nodig voor toezicht in de omgeving. Deze middelen waren reeds eerder beschikbaar gesteld in 2006, echter nog niet overgeheveld naar een volgend jaar. WVG In de begroting is voor het WVG-budget een onjuiste raming opgenomen (ca € 3 ton structureel). Bij de middelen die voor 2008 tot en met 2011 zijn opgevoerd, gaat het om een technische correctie.

25

Nieuw beleid Exploitatie opvang daklozen Voor 2007 en 2008 is respectievelijk € 140.000 en € 190.000 extra uitgetrokken in verband met de toenemende hulpvraag op het gebied van verslavingszorg- en geweld binnenshuis en het opzetten van een Plan van aanpak dakloosheid. Een en ander is voor twee jaar toegezegd omdat er onzekerheid bestaat over de overheidsfinanciering daarna. Aangezien vooralsnog niet te verwachten valt dat er in 2009 extra middelen beschikbaar komen, zijn ook in 2009 middelen nodig binnen hetzelfde kader. Voor 2009 wordt € 200.000 gevraagd. Mantelzorg en vrijwilligers Mantelzorg en vrijwilligers zijn een belangrijk prestatieveld in de Wmo. Het is noodzakelijk dat de ondersteuning van mantelzorgers wordt versterkt. Een van de mogelijkheden daarvoor is het stimuleren van (zorg)vrijwilligerswerk. Ook het vrijwilligerswerk in brede zin, dus buiten de zorg, verdient specifieke aandacht. Verdere uitwerking vindt plaats in het Wmo-beleidsplan. Voor de inzet op het gebied van mantelzorg en vrijwilligers wordt €100.000 per jaar gevraagd. Een deel (€ 60.000) van de (structurele) extra middelen wordt onttrokken aan de reserve Wmo.

Reserves Mutaties in reserves in het programma Zorg met aandacht

2007

2008


Stortingen Reserve WMO

224

208

Totaal stortingen

224

208

Onttrekkingen Algemene reserve Reserve dekking kapitaallasten Reserve dekking grote projecten Reserve grote projecten Reserve nutswinsten Reserve WMO

237 9 299 138 510 820

57


2.004

66


1.780

-142

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve WMO : Betreft het geraamd voordelig exploitatieresultaat van het onderdeel WVG.

26

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Zorg met aandacht budgetflexibiliteit gemeentelijke middelen nieuw beleid 1% geoormer kte middelen van derden 27%

kapitaallasten 8%



juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting De uitgaven (niet zijnde kosten organisatie) in het deelprogramma Zorg met aandacht hebben enerzijds te maken met de besteding van de rijksbijdrage maatschappelijke opvang en vrouwenopvang (ca. € 3 miljoen) en anderzijds met gemeentelijk uitgaven op het gebied van de WMO (ca. € 5 miljoen), ondersteuning welzijnswerk (€ 1,6 miljoen incl. subsidie BWD) en algemeen maatschappelijk werk (ca. € 9 ton).

Investeringen in het programma Zorg met aandacht Grote projecten Zorg met aandacht

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Herijkt bestaand investeringsplan Toegankelijkheid openbare gebouwen Realisatie woonservicezones

2.800 3.000

700 600

700 600

700 600

700 600

600

Totaal

5.800

1.300

1.300

1.300

1.300

600

Toelichting op grote projecten Toegankelijkheid openbare gebouwen De komende jaren worden een kleine 60 openbare gebouwen toegankelijk gemaakt. Daartoe is een inventarisatie gemaakt van de bestaande situatie en wordt een pakket van eisen samengesteld dat die toegankelijkheid moet garanderen. Dit gebeurt in overleg met het panel gehandicaptenbeleid. Geraamd wordt dat de komende jaren telkens een investering nodig is van € 700.000. Realisatie woonservicezones Jaarlijks wordt de planvorming van een woonservicezone gestart. Dit gebeurt op basis van het afgesproken programma van eisen en de resultaten van participatie van wijkbewoners via het

27

traject ouderenproof. Vervolgens wordt in drie jaar tijd het plan uitgevoerd. De opzet is dat in deze aanpak iedere wijk aan de beurt komt. Geraamd wordt dat voor iedere woonservicezone een bedrag van € 800.000 nodig is voor de herinrichting van de openbare ruimte (doorgankelijkheid, verblijf en veiligheid), het (mee)realiseren van woon- en veiligheidskeurmerken van wooncomplexen en voor het realiseren van voorzieningen voor ouderen en andere groepen zorgvragers (ontmoeting, domotica etc.).

Uitbreidingsinvesteringen Investeringen Zorg met aandacht

2007


2011

2007


2011


Nieuwe investeringen Rookvoorzieningen welzijnsacc. Nieuwbouw buurtgebouw Voorhof II

Bestaande investeringen Huisvesting maatsch.opvang Huiskamer zelforganisatie Welzijnsaccommodaties Totaal investeringen

50

6

6

6 53

5 52

36

36

700

300

350

186 50 153

59

389

759

0

0

0

6

14

13

35 10 13

56

108

115

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Rookvoorzieningen welzijnsaccommodaties Binnen de welzijnsaccomodaties is de afgelopen tijd ingezet op het verminderen van alcoholgebruik en niet meer roken. In overleg met de bezoekers wordt dit nu binnen de centra uitgewerkt. Onderdeel van deze uitwerking is het realiseren van een afdakje waaronder rokers buiten droog kunnen staan. Nieuwbouw buurtgebouw Voorhof II Het huidige buurtgebouw Voorhof II wordt in stand gehouden tot en met 2008. Daarna zal voor € 700.000 nieuwbouw van het gebouw plaatsvinden. Huisvesting maatschappelijke opvang Op 24 februari 2005 heeft het college van Burgemeester en Wethouders besloten om de locatie Surinamestraat 1 aan te wijzen als nieuwe locatie voor de dagopvang ‘Dienstencentrum over de Brug’. In 2005 is gestart met de fase waarin de daadwerkelijke realisatie van de dagopvang aan de Surinamestraat 1 wordt voorbereid. Naast het voorbereidingskrediet (€ 100.000) heeft de raad een bedrag van € 1.011.000 gereserveerd ten behoeve van de realisatie van de nieuwe huisvesting van de maatschappelijke opvang. Dit bedrag wordt samen met de opbrengst van het huidige pand van de dagopvang ingezet voor de aanschaf, verbouw en bijkomende projectkosten van de nieuwe locatie van de dagopvang. Huiskamer zelforganisatie De verwachting is dat in 2008 en 2009 nog een aantal zelforganisaties zal worden erkend. De investering van € 50.000 in 2008 is nodig voor het inrichten van een eigen ruimte. In 2009 gaat het om een bedrag van € 59.000. Welzijnsaccommodaties Verbouwing van wijkaccommodatie De Wending.

28

Vervangingsinvesteringen vervangingsinvesteringen Zorg met aandacht


2011


2011


Bestaande investeringen Handbewogen rolstoelen Elektrische rolstoelen Scootmobielen Tilliften Douche / Toiletmiddelen Fietsen Kindvoorzieningen Overigen voorzieningen WMO Totaal investeringen

380 200 380 54 74 30 16 16

380 200 380 54 74 30 16 16

380 200 380 54 74 30 16 16

380 200 380 54 74 30 16 16

1.150

1.150

1.150

1.150

0

95 50 95 14 19 8 4 4

186 98 186 26 36 15 8 8

274 144 274 39 53 22 12 12

289

563

830

Gezond en actief Voor een vitale stad met vitale burgers

Algemene doelstelling In het deelprogramma ‘Gezond en actief’ zijn een goede gezondheid, sociaal contact en een fijne woning speerpunten. De gemeente stimuleert dat mensen een gezonder levenspatroon ontwikkelen. Onderdeel hiervan is het tegengaan van roken, overgewicht, alcohol- en drugsmisbruik en depressiviteit. Preventie, vroegsignalering en een betere samenwerking van de eerste lijnsdisciplines onderling en tussen de eerste en tweedelijns gezondheidszorg zijn hierbij voorwaarden. Het welzijnswerk in Delft moet bijdragen aan het vergroten van participatie en emancipatie. Initiatieven in de stad worden bevorderd, vrijwilligers worden bij het werk betrokken en sociaal isolement moet worden doorbroken. De sociale infrastructuur van Delft moet bevorderen dat iedereen deelneemt aan het samenleven in de stad en niemand aan de kant blijft staan. Wat betreft randvoorwaardengaat de aandacht uit naar het ondersteunen, stimuleren, signaleren en doorverwijzen van vrijwilligers en deelnemers. In samenwerking met lokale partijen zoals corporaties, ontwikkelaars en zorginstellingen werkt de gemeente aan het realiseren van de gewenste woonmilieus. Daarbij worden wonen, werken en leren meer gemengd en wordt gewerkt aan voldoende huisvesting voor starters, ouderen, gezinnenen kwetsbare doelgroepen. Bij nieuwbouw is aandacht voor duurzaam, levensloop- en generatiebestendig bouwen. Bestaande woningen worden eerlijk verdeeld, waarbij extra aandacht uitgaat naar de huisvesting van bijzondere doelgroepen. Het wonen boven winkels krijgt een nieuwe impuls. We willen zuinig zijn met de betaalbare woningvoorraad met een terughoudend verkoopbeleid en het actief tegengaan van illegale bewoning. Het maatschappelijk belang van sport wordt steeds groter. We stimuleren Delftenaren om vanuit het gezondheidsoogpunt aan de norm gezond bewegen te voldoen. We sluiten daarbij aan bij landelijke doelstellingen: in 2010 moet 90% van de jeugd kunnen voldoen aan die norm. Hiervoor moet een aantal stappen gezet worden die betrekking hebben op de organisatie, accommodatie, begeleiding en financiën.

29

Beleidskaders In de grondwet is vastgelegd dat bevordering van voldoende woongelegenheid een zorg voor de overheid is. De zorg ligtvolgens de wet en regelgeving primair bij de lokale en regionale overheden. Bij herziening van de woningwet in 1991 is daarnaast bepaald dat het niet alleen gaat om aantallen en bruikbaarheid van woningen enhet waarborgen van de veiligheid en gezondheid van bewoners, maar dat ook de betaalbaarheid van wonen uitgangspunt moet zijn van overheidszorg. De gemeente is in het kader van de Wet Collectieve en preventieve Volksgezondheid verantwoordelijk voor het bewaken, beschermen en bevorderen van de volksgezondheid. De gemeente heeft deze taak deels opgedragen aan de GGD. Eind 2006 publiceerde het ministerie van VWS de nota ‘Kiezen voor gezond leven’ . Daarin zijn de landelijke prioriteiten op het gebied van collectieve preventie voor vier jaar vastgelegd. Voor Gezond en actief zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Handelingskader gemeente-BWD

Vaststelling basisvoorzieningen welzijnswerk

Januari 2000

Nota knopen in de wijken Nota organisatie en financiering beheer welzijnsaccomodaties Nota Jong in Delft Convenant studentenhuisvesting

Uitgangspunten rolverdeling Jongeren&studentenhuisvesting Overeenkomst Duwo over de realisatie van studentenwoningen

Februari 2005

Hoe wil Delft in 2025 wonen? Prestatieafspraken met de 4 Delftse woningcorporaties

Najaar 2007

Actualisatie Visienota WZW Prestatieafspraken met de WZWpartijen

Najaar 2007

Ontwikkelingsvisie sporthal Buitenhof Woonvisie Delft Samen voor wonen 2008-2011 Bijgestelde Visienota op WZW Prestatieafspraken WZW 2008-2011 Nota Lokaal Volksgezondheidsbeleid Sportnota

Maart 2000 December 2004

Maart 2006 Juli 2006

Najaar 2007

Voorjaar 2008 Voorjaar 2008 Medio 2008

Ontwikkelingen In 2008 zijn de volgende interne en externe ontwikkelingen van invloed op het deelprogramma Gezond en actief: De Delftse bevolking wordt steeds ouder. Het is dus van groot belang dat de gezondheid zo lang mogelijk goed blijft. Preventie is hierbij een voorwaarde. Delft pleegt inzet op de landelijke preventiethema’s. In 2008 gaat het om overgewicht en alcohol en jeugd; in 2009 om depressiviteit. Te veel eten en drinken en te weinig bewegen hebben grote gevolgen voor de gezondheid. Te veel kinderen zijn op jonge leeftijd al te zwaar en gebruiken alcohol. Ouderen en mensen met een functiebeperking zullen in toenemende mate zelfstandig blijven wonen. Dat betekent dat de zorgverlening hierop moet worden aangepast. Zo moeten diverse zorgverleners hun activiteiten op elkaar gaan afstemmen. De gemeente heeft er in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning een aantal taken en bevoegdheden bij gekregen en is verantwoordelijk voor negen prestatievelden.

30

Oude maatschappelijke structuren zijn deels komen te vervallen, het individualisme heeft zich doorgezet. Nu wordt echter ook een andere beweging zichtbaar. Men heeft meer aandacht voor het milieu, gaat bewuster met de omgeving om en voelt zich meer maatschappelijk betrokken. Mensen zijn op zoek naar wegen om weer meer met elkaar in contact te komen en behulpzaam te zijn. De gemeente speelt hier op in, bijvoorbeeld met het burenhulpproject. Door de aantrekkende economie en de gestegen vraag naar woonruimte stijgen de bouwkosten en is er een toename van de verkooprisico’s van nieuwbouwplannen. Dit leidt tot vertraging in de bouwproductie. In de regionale structuurvisie wordt de nieuwe bouwopgave verwoord: verdichten rondom knooppunten van het openbaar vervoer. Bij herstructurering worden zowel de fysieke als de sociale aspecten gelijktijdig opgepakt. Een goed voorbeeld hiervan is de aanpak in Poptahof.

Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? Gezond en actief Doelstelling

Activiteiten

Uitwerken woonvisie rond thema’s als: 1) Meer menging van wonen, werken en leren 2) huisvesten van ouderen en bijzondere doelgroepen 3) jonge kinderen behouden in de stad

•

De thema’s uit de woonvisie worden uitgewerkt in concrete vierjarige prestatieafspraken met halverwege een ijkmoment.

Realiseren van de woningbouwafspraken

•

Instellen van een aanjaagteam om de taakstelling te behalen Uitvoeren convenant studentenhuisvesting en tussentijdse herijking daarvan

• Aanpak onrechtmatige bewoning

•

Pilot onrechtmatige bewoning

Mensen in staat zo lang mogelijk zelfstandig te wonen

•

Inventarisatie toegankelijkheid particuliere voorraad

Samenhangend beleid op grond van volksgezondheid

• • • •

Opstellen nota lokaal volkgezondheidsbeleid e e Versterken samenwerking 1 en 2 lijn Regionale digitale sociale kaart Verbeteren van gezondheidscentra (Buitenhof en Tanthof)

Stimuleren gezondere leefstijl en leefomgeving

• • • • • • • • • •

2008 inzet op tegengaan alcoholgebruik en obesitas 2009 tegengaan depressiviteit Aanpak rookpreventie Project energieke scholen en kinderopvang Project vitaliteitscoach Week/weekend van de gezondheid Uitbreiden beweegactiviteiten ouderen Aanpak en uitbreiding sportaccommodaties De zes BOS-projecten worden vervolgd. Er komt een experiment met combifuncties (sportbewegingsonderwijs). De contacten met opleidingsinstituten worden versterkt De BOS-aanpak wordt uitgebreid met een project voor

• •

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000)

31

Gezond en actief Doelstelling

Activiteiten


mensen met een functiebeperking Sport en bewegen biedt ook kansen op integratie van en met mensen met een functiebeperking. Realiseren van een bloeiende gemeenschap van Delftse burgers

•

Uitvoering sportbeleid

• • •

Vormen en begeleiden van programmaraden Inschakelen vrijwilligers bij activiteiten Verbreding programmering vanuit wijkcentra en buurtgebouwen Burenhulp project Meer toepassen van telefooncirkels Bredere toepassing breedbandvoorziening

• • •

20

43

Toelichting Thema’s woonvisie In 2007 is de woonvisie verschenen. Daarin zijn de Delftse woonopgaven voor komende jaren benoemd. Hieruit voortkomend maken gemeente en corporaties vierjarige prestatieafspraken die vanaf 2008 uitgevoerd worden. In samenwerking met lokale partijen zoals corporaties, ontwikkelaars en zorginstellingen werkt de gemeente aan het realiseren van de gewenste woonmilieus. Daarbij worden wonen, werken en leren meer gemengd en wordt gewerkt aan voldoende huisvesting voor starters, ouderen, gezinnenen voor kwetsbare doelgroepen. Realiseren woningbouwafspraken De woningbouwproductie blijft achter bij de taakstelling. Ter versnelling van de woningbouwprojecten is een aanjaagteam ingesteld. Om de woningbouwproductie en realisatie van 30% sociaal te stimuleren, zet de gemeente BLS-subsidie (Basis Besluit Locatiegebonden Subsidies) in. Hiervoor is een verordening opgesteld. Voor 2010 moeten minimaal 1.290 sociale woningen en 2.710 marktwoningen zijn gebouwd om de subsidie te ontvangen. Zie voor meer informatie de tekst over het woningbouwprogramma en het aanjaagteam. Aanpak onrechtmatige bewoning De gemeente Delft is door VROM aangemerkt als risicogemeente wat betreft onrechtmatige bewoning. In 2008 starten we met een pilot met één van de woningcorporaties voor de aanpak van onrechtmatige bewoning. Zo lang mogelijk zelfstandig Voor verbetering van de toegankelijkheid van woningen is in 2007 een pilot gestart met het oppluspakket op maat. In 2008 wordt de pilot geëvalueerd en -afhankelijk van het resultaatbreder in de gemeente uitgezet. In 2007 is gestart met het toetsen van de woningvoorraad op toegankelijkheid voor gebruikers van rollators en rolstoelen. Dat gebeurt aan de hand van de regionaal vastgestelde sterrenclassificatie voor woningen. In 2008 wordt de classificatie uitgebreid met een classificatie voor de voorzieningen in de woonomgeving. De gemeente is verantwoordelijk voor classificatie van de particuliere sector . In 2007 is het WZW/Wmo-loket geopend. Dat loket is de frontoffice van vrijwel alle partijen op het gebied van Wonen, zorg en welzijn. De organisatie ligt bij de Stichting Ouderenwerk Delft en MEE. In 2008 wordt het loket verder geprofessionaliseerd en wordt de dienstverlening aan de burgers uitgebreid. De dienstverlening zal ook digitaal worden aangeboden.

32

Samenhangend volksgezondheidsbeleid Begin 2008 wordt de nota volksgezondheidsbeleid, voor de komende vier jaar opgesteld. Deze nota biedt een overzicht van het bestaand beleid op het gebied van de volksgezondheid en de openbare geestelijke gezondheidszorg. Daarin is aandacht voor: breed inzetten van beleid gericht op meer bewegen, onder andere door kinderen/jongeren en ouderen; bevorderen van gezond gedrag en gezonde voeding. Jaarlijks wordt een thema centraal gesteld. In 2008 is dat alcohol en jeugd en obesitas; in 2009 depressiviteit. aandacht voor de relatie milieu en gezondheid; verbetering van de signalering en doorverwijzing binnen de eerstelijns gezondheidszorg. De concrete doelen op het gebied van volksgezondheid worden opgenomen in de Nota lokaal volksgezondheidsbeleid en in het actieplan. De gemeente sluit zich aan bij de doelstellingen zoals geformuleerd in de landelijke nota. Stimuleren gezondere leefstijl en leefomgeving Scholen worden gestimuleerd zich te ontwikkelen tot sportactieve scholen. In het project energieke scholen en kinderdagverblijven wordt gewerkt aan de verbetering van het binnenmilieu van de gebouwen. Onder de noemer vitaliteit start een pilot om individueel een gezonde leefstijl te stimuleren. Sport en bewegen voor mensen met een functiebeperking Er komen twee nieuwe sport/beweegprojecten specifiek gericht op de doelgroepen 50+ en mensen met een beperking. Daarbij wordt de BOS-aanpak als instrument toegepast. De renovatie van de atletiekbaan Brasserskade is in 2008 afgerond. Het omzetten van vijf voetbalvelden naar kunstgras en het creëren van een eigenstandige plek voor golf gebeurt in 2008. Begin 2008 verschijnt ook de toekomstvisie voor de zwembaden in Delft. Sporthal Tanthof wordt als nieuwe accommodatie toegevoegd. Bloeiende gemeenschap Delftse burgers Als resultaat van de beleidsnota Knopen in de wijken zijn de basisvoorzieningen in het Delftse welzijnswerk gerealiseerd. We zijn nu aan de slag om samen met burgers een evenwichtige en adequate programmering neer te zetten. De evenwichtigheid heeft te maken met de vermaatschappelijking van de zorg, waardoor de algemene voorzieningen breder benut moeten worden. Adequaat heeft betrekking op een juiste verhouding tussen professionele facilitering en vrijwillige betrokkenheid. De BWD organiseert de betrokkenheid van wijkbewoners via programmaraden en inzet van vrijwilligers bij activiteiten. De begeleiding van programmaraden en de programmering wordt versterkt door gefaseerde uitbreiding van het sociaal-cultureel werk. In de WZW-nota wordt dit meerjarig uitgewerkt.Het beheer en toezicht van de wijkcentra en buurtgebouwen is met ingang van 2007 op niveau. Voor de jongerencentra vindt er dit jaar een inhaalslag plaats. Dit wordt verantwoord bij het programma Jeugd en onderwijs. De verantwoordelijkheid voor de programmering hebben wij ondergebracht bij de BWD. In de praktijk vindt er nog op enkele plaatsen overdracht plaats van voormalige buurthuisbesturen. We kijken vooruit om onze wijkwelzijnsvoorzieningen op orde te blijven houden. Vanaf 2009 wordt geïnvesteerd in buurtgebouw Voorhof II. Het vormen en begeleiden van programmaraden en het inschakelen van vrijwilligers bij activiteiten, blijven een prominente plaats innemen in de productafspraken met de BWD. We maken met de BWD afspraken over hoe we de brede betrokkenheid van verschillende doelgroepen bij de programmaraden kunnen meten. Via de wijkanalyses wordt kwalitatieve informatie verkregen, die wordt meegenomen in de productafspraken over de welzijnsprogrammering met de BWD.

33

Gezond en actief Hoe volgen wij de voortgang:

2007

2008

2009

486 122 54 4 1 1

384 576* 271 5 1 1

1050 1938* 100 6 1 1

2010

Overzicht output-indicatoren Woningbouwprogramma: • Aantal woningen Markt • Aantal woningen Sociaal • Ingrijpende woningverbetering Aantal programmaraden Start ouderenproof per wijk Start woonservicezones per wijk

6 1 1

* = inclusief onzelfstandige eenheden Woningbouwprogramma en aanjaagteam De taakstelling van 2005 tot 2010 op van het Basis Besluit Locatiegebonden Subsidies (BLS) is de volgende: Oplevering 4.000 zelfstandige woningen waarvan 1.290 sociale sector. Ingrijpende woningverbetering met investeringskosten vanaf € 22.689,- per woning 2 onzelfstandige studenteneenheden of 2 onzelfstandige zorgwoningen tellen mee als 1 sociale woning; Ingrijpende woningverbeteringen en onzelfstandige studenteneenheden/zorgwoningen tellen niet mee voor de totale taakstelling zoals benoemd onder 1. Te behalen doelstellingen van 2005 tot 2010 op basis van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (I.S.V.2) zijn: In uitleggebied (Harnaschpolder); 470 woningen, waarvan tenminste 350 (middeldure) koopwoningen en tenminste 120 goedkope huurwoningen; Op nieuwbouwlocaties in bebouwd gebied 2000 als uitbreiding; 2.440 woningen waarvan tenminste 1.180 (middel)dure koopwoningen, tenminste 960 goedkope huurwoningen, tenminste 137 (middel)dure huurwoningen; Op nieuwbouwlocaties in bebouwd gebied 2000 woningen als vervanging; 890 woningen waarvan tenminste 30 goedkope koopwoningen, tenminste 120 (middel)dure koopwoningen, tenminste 220 goedkope huurwoningen, tenminste 20 (middel)dure huurwoningen; Saldo van toe te voegen woningen in is 3.030 woningen; het staat de gemeente vrij tussen bovengenoemde locaties met aantallen te schuiven mits het totaal van 3.800 te bouwen woningen wordt gehaald. De bovengenoemde aantallen bij de onderverdeling naar categorieën zijn daarbij de minimaal te realiseren aantallen per categorie. 300 woningen omzetten van huur naar koop; 300 vernietigde woningen; 300 woningen ingrijpend verbeteren met investeringskosten vanaf € 50.000,-; Toename van 470 nieuwe woningen met zorg, waarvan tenminste 370 woningen met 24-uurs zorg; Toename van 300 nultreden woningen. In bovenstaande tabel valt te lezen dat het zwaartepunt van de op te leveren woningen valt in het jaar 2009. Indien deze opleveringen vertraging oplopen, wordt niet voldaan aan de BLS en de ISV doelstelling. Om deze reden is medio 2007 een aanjaagteam ingesteld die waar maar enigszins mogelijk is de woningproductie zal stimuleren door zaken te bespoedigen en obstakels weg te nemen.

34

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten De totale baten en lasten in dit deelprogramma hebben vooral betrekking op de realisatie en het onderhoud van sportvoorzieningen, ouderenwerk en gezondheidszorg. Daarnaast zijn de inkomsten en uitgaven in het kader van de ISV hierin verantwoord. Totale baten en lasten in het programma Gezond en actief


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



6.817 15.770 590

3.552 18.337 453

3.472 18.968 461

3.388 18.639 302

3.400 18.600 318

Totaal lasten

23.177

22.342

22.901

22.329

22.318

622

590

601

601

601

3.411

3.372

793 9.769

793 9.770


3.072

2.602

775 10.190

778 9.769

3.534 40 793 9.769

Totaal baten

14.659

13.739

14.737

14.574

14.536


-8.518

-8.603

-8.164

-7.755

-7.782


104 654

304 679

304 325

304 125

304 125


-7.968

-8.228

-8.143

-7.934

-7.961


Mutaties van baten en lasten in het programma Gezond en actief

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Gezondheidscentra, exploitatietekort Lastenverlichting sportverenigingen Beheer Buurtaccomodaties

48 80 83

48 80 83

48 80 83

48 80 83

Nieuw beleid Uitvoering sportbeleid Sociaal cultureel werk Wonen boven winkels

20 43 100

20 43 100

20 43 100

20 43


374

374

374

274

Baten Nieuw beleid Dekking Wonen boven winkels (ISV)

100

100

100

Totaal mutaties baten

100

100

100

0

-274

-274

-274

-274

Saldo resultaat

35

Bestaand beleid Gezondheidscentra, exploitatietekort Voor een aantal gezondheidscentra (€ 48.000 structureel) is sprake van exploitatietekorten. Deze worden veroorzaakt door de nieuwe vastgoed rekensystematiek wat betreft de exploitatie van de panden. Lastenverlichting sportverenigingen Voor uitvoering van de subsidieverordening Lastenverlichting sportverenigingen Delft is incidenteel € 200.000 ter beschikking gesteld, structureel was de helft van de dekking geregeld. Nader onderzoek naar verandering van het BTW-regime heeft een aanvullende dekking opgeleverd van € 20.000. Per saldo is er nu extra geld uit de algemene middelen nodig (€ 80.000 structureel). Beheer buurtaccommodaties Voor een aantal buurtaccommodaties (€ 83.000 structureel) is sprake van exploitatietekorten door de nieuwe vastgoed rekensystematiek.

Nieuw beleid Uitvoering sportbeleid De verbinding van het sportbeleid met andere maatschappelijke terreinen (onder andere BOS) vraagt zoveel aandacht dat dit naast het faciliteren op voorzieningenniveau niet meer binnen de bestaande formatie past. Met deze uitbreiding is er weer voldoende power om de vragen vanuit de programma’s uit te werken (onder andere beweegmanagement in gang zetten). Zo wordt ingezet op het meer laten bewegen door de inzet van een vitaliteitscoach. Sociaal cultureel werk De productafspraak met de BWD over het sociaal cultureel werk is nu gebaseerd op zestien uur per wijk. De ruimere programmering en begeleiding van programmaraden na acht jaar lang nieuwbouw vraagt om intensivering. Momenteel is van belang dat de BWD in staat wordt gesteld om programmaraden te faciliteren bij de laatst geïncorporeerde (ingelijfde) centra: Rotterdamseweg, Geerweg. Wonen boven winkels In het collegeprogramma staat dat de gemeente wonen boven winkels in de binnenstad stimuleert. In de monumentennota is aangegeven dat in 2007 een beleidsvoorstel wordt gemaakt om het realiseren van woningen mogelijk te maken. Dit moet gebeuren om leegstand boven winkels tegen te gaan en de leefbaarheid in het historische centrum te verhogen Voor het aanpassen van de woning is een optie om 20% van de investering te subsidiëren met een maximum van € 10.000. Er is een totaal budget van € 300.000 nodig voor de periode 2008 t/m 2010. In 2007 zal de bestuurlijke besluitvorming over het beleid moeten plaatsvinden en zal er vervolgens gestart worden met het project. De eerste verplichtingen zullen in 2008 worden aangegaan. Dekking is gevonden door herprioritering van bestaande ISV-budgetten: € 15.000 in 2007, € 135.000 in 2008 en € 150.000 in 2009.

36

Reserves Mutaties in reserves in het deelprogramma Gezond en actief

2007

2008


Stortingen Reserve renovatie sportvelden

104

304

Totaal stortingen

104

304

200 300

200 154 200 125

Onttrekkingen Reserve accomm. Buurt, Onderwijs, Sport Reserve EZH (sporthal Tanthof Zuid) Reserve nutswinsten Reserve dekking kapitaallasten Reserve gebruikersonderhoud welzijnsaccom.

10 144


654

679


550

375

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve renovatie sportparken: Jaarlijks wordt ca. € 104.000 toegevoegd aan de reserve renovatie sportvelden. Uit deze reserve dekt de gemeente de kosten die gemoeid zijn met het renoveren van de diverse sportvelden die binnen de gemeentegrenzen liggen. Door investeringen in kwaliteit van sportvelden (onder meer kunstgras) stijgen de kosten van renovatie. Voor tijdige renovatie is een extra storting in de reserve Renovatie sportvelden benodigd (€ 200.000 structureel). Reserve accommodaties BOS/Reserve Nutswinsten Voor het uitvoeren van het BOS-project (en na afloop daarvan structurele voortzetting in staand beleid) is aanpassing en/of uitbreiding van bestaande sport-, spelen beweegaccommodaties, of aanleg/bouw van nieuwe accommodaties noodzakelijk. Investeringsimpulsen uit het BOS – accommodatiefonds en de Reserve Nutswinsten dragen bij aan de realisatie daarvan. Reserve EZH (sporthal Tanthof Zuid) Op 21 december 2000 nam de gemeenteraad het principebesluit een bedrag uit de EZH-gelden beschikbaar te stellen voor financiële ondersteuning van de bouw van een sporthal in TanthofZuid. Reserve dekking kapitaallasten Deze reserve betreft voornamelijk bijdragen uit reserves ter dekking van (kapitaallasten van te activeren) investeringen. De onttrekkingen vloeien voort uit kapitaallasten van activa, die geheel of gedeeltelijk gedekt zijn uit reserves.

37

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Gezond en actief budgetflexibiliteit

gemeentelijke middelen nieuw beleid 1%

geoormerkte middelen van derden 13%


kapitaallasten 2% juridisch verplicht 57%


juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting De programmauitgavenbudgetten (niet zijnde kosten organisatie) in het deelprogramma Gezond en Actief hebben enerzijds te maken met de besteding van de rijksbijdrage ISV (ca. € 2,5 miljoen) en de verplichte uitgaven in het kader van de financiering woningbouw (ca. € 9,5 miljoen) en bijdrage aan GGD Zuid-Holland West (ca. € 1,6 miljoen) en anderzijds met uitgaven op gebied van Sport, Buurt en Wijkbeheer en Ouderwerk.

38

Investeringen in het programma Gezond en actief

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Nieuwe grote projecten Onderz. zwembaden en sporthal Brasserskade Sporthal Buitenhof Sporthal Buitenhof dekking ISV

150 560 -200

150 200 -200

72

144

Herijkt bestaand investeringsplan Reconstructie sportpark brasserskade Renovatie sportpark Tanthof Gezondheidscentra BOS-impuls (sportaccommodaties) Zwembaden: onderzoek toekomst Modernisering sportpak Brasserskade

3.200 250 1.529 800 60 42

580 250 251 200 60 42

1.480

1.140

330 200

948 200

200

Totaal

6.391

1.383

2.160

2.360

344

144

144

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Onderzoek zwembaden en sporthal Brasserskade Dit budget is gereserveerd voor de vervolgstappen die naar aanleiding van de nota “Toekomstvisie op de zwembaden in Delft” (zie kopje: Zwembaden) gemaakt moeten worden. Sporthal Buitenhof De ontwikkelingscompetitie Sporthal Buitenhof en omgeving heeft in de zomer van 2006 een winnaar opgeleverd. Na diverse optimalisaties van het ontwerp blijkt het gehele project niet budgettair neutraal te kunnen worden gerealiseerd, met name vanwege de exploitatielasten van de nieuwe sporthal en de geplande, onder de sporthal liggende, openbare parkeergarage. Vanuit het ISV-budget wordt éénmalig € 200.000 gereserveerd, daarnaast wordt structureel € 144.000 ingezet ter dekking van de exploitatielasten. Reconstructie sportpark Brasserskade In nauwe samenwerking met de op het sportpark gevestigde verenigingen is in 2006 een visie ontwikkeld. Daarin zijn maatregelen opgenomen, waarmee het sportpark geschikt wordt gemaakt voor de komende 30 jaar. Deze maatregelen hebben betrekking op de kwaliteit, capaciteit, veiligheid en toegankelijkheid van het sportpark. Acties die in dit kader worden voorgesteld betreffen: renovatie van de atletiekbaan, toepassen van kunstgras voor voetbal, creëren van een eigenstandige plek voor de golfsport, verbeteren van parkeervoorzieningen en toegangsroutes op het sportpark. In dit kader wordt ook aandacht besteed aan de sociale- en verkeersveiligheid op het sportpark. Renovatie sportpark Tanthof De renovatie van ondermeer het sportpark Tanthof speelt al geruime tijd. De kwaliteit van de in 1991 op het sportpark Tanthof aangelegde velden liet te wensen over. In samenwerking met de verenigingen en de overkoepelende stichtingen is een kwaliteitsverbetering gerealiseerd. De renovatiewerkzaamheden zijn inmiddels afgerond. Met de exploitatie stichting van het sportpark zijn afspraken gemaakt met betrekking tot het onderhoud. Verwachting is dat voor het einde van 2007 het onderhoudscontract tussen de stichting en de gemeente getekend wordt. Gezondheidscentra De investering is bestemd voor de onrendabele toppen voor de nieuwbouw gezondheidscentrum Händellaan en de herbouw van gezondheidscentrum Tanthof. BOS-impuls (sportaccommodaties) BOS staat voor samenwerking tussen organisaties, groepen en personen in de Buurt, Onderwijs en Sport. Begin 2006 is besloten om in de periode 2006 t/m 2009 jaarlijks € 200.000 te storten in de bestemmingsreserve BOS-accommodaties. Uit de verschillende BOS – deelprojecten komen accommodatiewensen voor realisatie in de periode 2006 t/m 2009.

39

Gezond en actief

2007


2011

Nieuwe investeringen Sporttoest. Brasserskade Buitenhof

150

250


150

250

0

0

0

Toelichting op vervangingsinvesteringen 2008 e.v. Sporttoestellen Brasserskade/Buitenhof Voor vervanging van de sporttoestellen in de sporthallen Brasserskade en Buitenhof en het gymnastieklokaal W. Bilderdijkhof zijn geen middelen beschikbaar. Dekking wordt voor een deel gevonden in de voorziening Sporthallen. Om de veiligheid van de gebruikers te waarborgen vindt vervanging plaats in 2007 en 2008.

Samenvatting totale baten en lasten van het programma

Wonen, Zorg, Welzijn


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Lasten Baten Resultaat voor bestemming

38.571 17.794

37.026 16.948

37.101 17.854

36.531 17.691

36.707 17.653

-20.777

-20.078

-19.247

-18.840

-19.054


328 2.658

512 745

348 227

348 27

348 27


-18.447

-19.845

-19.368

-19.161

-19.375

40

Stedelijke Vernieuwing Met de uitvoering van de Stedelijke Vernieuwing wordt een bijdrage geleverd aan het uitvoeren van een groot aantal projecten om daarmee de door de gemeente Delft in het kader van het Delfts OntwikkelingsProgramma 2005-2015 (DOP2) met de Provincie Zuid-Holland overeengekomen ISV2 doelstellingen te realiseren. Algemene doelstelling In het Coalitieakkoord 2006-2010 staat dat in een compacte stad als Delft waar mogelijk ruimte moet worden geboden voor woningen, voor (revitalisering van) bedrijventerreinen en voor meer groen en speelplekken. Het Delftse beleid voor Stedelijke Vernieuwing is vastgelegd in het DOP2, waarop de toekenning van ISV2 voorschotten door de Provincie is gebaseerd. In dit meerjarig ontwikkelingsprogramma zijn de Delftse ambities voor de periode tot en met 2014 verwoord rond de thema’s Kennis, economie en cultuur, Duurzaamheid en Wonen en samenleven. Hoofddoel is en blijft het realiseren en behouden van een vitale stad met vitale en leefbare wijken. Daarom streven wij naar een grotere kwaliteit en kwantiteit van woningen, met meer differentiatie in huur en koop in een aantrekkelijke woonomgeving.

Beleidskaders Voor de Stedelijke Vernieuwing zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Stedelijke Vernieuwing Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Delfts OntwikkelingsProgramma 2005-2015 (DOP 2)

Beleid rond Stedelijke Vernieuwing

Februari 2005, aangevuld januari 2006

Meerjarenraming Stedelijke Vernieuwing 2007-2009

Meerjarenraming Stedelijke Vernieuwing 2008-2009

Verantwoording 2006 en verdeling ISV budgetten 2007 t/m 2009 Verantwoording 2007 en verdeling ISV budgetten 2008 en 2009

Vast te stellen in najaar 2007

Vast te stellen in najaar 2008

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende belangrijkste ontwikkelingen van invloed op het bereiken van doelstelling in het kader van de Stedelijke Vernieuwing in Delft: Voortgang bouwprogramma Harnaschpolder in samenwerking met ontwikkelaars en Delftse corporaties; Prestatieafspraken met Delftse corporaties en/of ontwikkelaars over projecten met nieuwbouw en ingrijpende verbetering van woningen binnen bestaand bebouwd gebied; Afspraken met Delftse corporaties en zorginstellingen over projecten met zorgwoningen en de ontwikkeling van woonservicezones; Afronding realisatie voorzieningenclusters in wijken.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? De doelstellingen die voor 1 januari 2010 moeten zijn gehaald, zijn vastgelegd in het DOP2. In samenwerking met de Delftse corporaties, bewoners en met ontwikkelaars wordt het Delfts OntwikkelingsProgramma uitgevoerd. Dat gebeurt binnen de benoemde thema’s uit de ambities t/m 2014 en vier gebiedsgerichte programma’s: Woonwijken, Spoorzone, Binnenstad en TU/Schie-oevers. In dat kader zijn en worden een groot aantal projecten uitgevoerd die bijdragen aan de ISV2- doelstellingen. De mate waarin de doelstellingen worden bereikt en de voortgang van projecten die daaraan bijdragen, wordt jaarlijks gemonitord via

41

-monitor. Deze kent hiervoor een inhoudelijk en procesmatig deel. De resultaten van de ISVmonitor 2006 geven inzicht in de relevante effectindicatoren en de outputindicatoren. Realisatie 2005 en 2006 wijken waar minimaal 1 extra deelproject van project ‘Kunst in de wijken’ 7 is uitgevoerd Totaal aantal nieuw gebouwde woningen in de Harnaschpolder (uitleg) 0 Waarvan in categorie goedkope huur 0 Waarvan (middel)dure koop 0 Totaal aantal nieuw te bouwen woningen in bebouwd gebied van -1-1 2000 vooruitbreiding: 577 Waarvan in de categorie(middel) dure koop 577 Waarvan in de categorie goedkope huur 0 Waarvan in de categorie(middel) dure huur 0 Totaal aantal nieuw te bouwen woningen in bebouwd gebied van -1-1 2000 voorvervanging: 205 Waarvan in de categorie goedkope koop 0 Waarvan in de categorie (middel) dure koop 162 Waarvan in de categor ie (middel) dure huur 8 Waarvan in de categorie goedkope huur 35 Nieuwe zorgwoningen: 79 Waarvan woningen met 24 -uurszorg 79 Nieuwe nultredewoningen: 394 Aantal ‘omzettingen’ van huur naar koop 229 Aantal vernietigde wonin gen 170 Aantal ingrijpend verbeterde woningen 133 Effect-indicatoren 1 2 3

4 5 6 7 8 9

Oppervlakte openbaar gebied, waarvan kwaliteitsniveau minimaal een niveau hoger is gebracht. Aantal woningen dat aan bestaand bebouwd gebied van -1-2000 1 is toegevoegd (saldo uitbreiding plus vervanging minus vernietiging) Aantal wijken met een voorzieningencluster

Minimumeis per ult. 2009 6 470 120 350 2.440 1.180 960 137 890 30 120 20 220 470 370 300 300 300 300

36.840 m²

20.000 m²

743

3030

2

6

10 Aangepakt gedeelte van de werkvoorraad gerelateerd aan landsdekkendwerkvoorraad nog beeld bodemsanering niet bekend 55.958 m² Hoeveelheid gesaneerde grond 92.095,5 m³ Aantal uitgevoerde bodemonderzoeken 0 Hoeveelheid gesaneerd grondwater 36.637 m³ Prestatie-eenheden bodem / grondwater 331.685 bpe Waarvan sanering in eigen beheer werkvoorraad sanering eigen beheer nog niet bekend Nazorg Asepta / Braad In overleg met provincie beëindigd 11 Aantal gesaneerde woningen (A -lijst) 20

2% 50.150 m² 77.000 m³ 4 35.700 m³ 295.430 2%

uitvoering 42

Vanuit ISV1 toegevoegd aan ISV2: 12 Nieuwe woningen met zorg (extra bovenop .nr 4.) 13 Gemiddelde waterkwaliteit

0

33

2,5

3

Per effect-indicator is onderzocht of Delft op koers ligt, extra inspanning moet verrichten of de doelstelling heeft behaald. De conclusies zijn: Doelstellingen 1 en 7: doelstelling is behaald; Doelstellingen 2, 4 t/m 6 en 9 t/m 13: realisatie ligt op koers; Doelstelling 3 en 8: twee aandachtspunten verdienen nadere aandacht: • aantal nieuw te bouwen woningen in bebouwd gebied, categorie uitbreiding, met name goedkope huurwoningen;

42

• aantal nieuw te bouwen woningen in bebouwd gebied, categorie vervanging, met name goedkope huurwoningen.

Stedelijke Vernieuwing Hoe volgen wij de voortgang:

2006

Overzicht output-indicatoren Percentage projecten die bijdragen aan de ISV2doelstelling in fase initiatief en definitie

nulmeting

Percentage projecten die bijdragen aan de ISV2doelstelling in fase ontwerp, voorbereiding, realisatie en/of nazorg

2007

2008

2009

20%

Gelijk of dalend

Idem

Idem

80%

Gelijk of stijgend

Idem

Idem

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Jaarlijks worden de bestedingen in het kader van het ISV via een Meerjarenraming (MR-ISV) met verdeelbesluit aan de Raad voorgelegd. De stand van de ISV-voorziening bedraagt per 31 december 2006 € 2.403.184. In 2006 is de onderbesteding opgelopen tot circa 50% van de totale uitgaven. Daarnaast is er per 31 december 2006 sprake van een positief saldo mee- en tegenvallers van afgerond € 600.000. Gezien vastgelegde prioriteiten en de doelen is er weinig ruimte om ISV-uitgaven om te buigen. In de raming wordt voor de resterende ISV2 periode binnen het ISV themaprogramma Wonen en Samenleven € 150.000 vrijgemaakt voor de realisatie van een buurtgebouw in de Bomenwijk. De in de MR-ISV 2006-2009 weergegeven budgetverdeling blijft verder vooralsnog ongewijzigd. Het doel is dat het budget op 31 december 2009 volledig is benut. De Meerjarenraming ISV 2007-2009 wordt in het najaar door de gemeenteraad vastgesteld. Het volgende indicatief overzicht wordt daarna verder uitgewerkt en vervolgens in de begroting verankerd. Indicatief overzicht baten en lasten MR-ISV 2007-2009: Stedelijke vernieuwing

Raming 2007

Raming 2008

Raming 2009

Totaal


Lasten (inc. doorschuif 2006) W onen en samenleven Kennis, economie en cultuur Duurzaamheid Totaal lasten Baten Saldo per 01-01-2007 (inc. mee-/tegenvallers 2006) ISV voorschotten provincie Bijdrage uit reserve Grote Projecten Totaal baten Resultaat

-4.295 -718 -290 -5.303

-4.129 -1.194 -851 -6.174

-2.297 -400 -804 -3.501

-10.721 -2.312 -1.945 -14.978

2.403 2.548 352 5.303

2.500 3.674 6.174

3.372 129 3.501

2.403 8.420 4.155 14.978

0

0

0

0

43

Nieuw Beleid Wonen boven winkels In het deelprogramma Gezond en actief is het nieuw beleidsvoorstel wonen boven winkels opgenomen. Dekking voor dit voorstel is gevonden door via herprioritering van bestaande ISVbudgetten 3 ton vrij te maken in 2007, 2008 en 2009.

44

Jeugd en onderwijs In het programma Jeugd en onderwijs staan het kind en de jongere en hun ontwikkeling centraal. We richten ons hierbij op een coherent jeugd- en onderwijsbeleid voor kinderen en jongeren tussen 0 en23 jaar. Sleutelwoorden hierbij zijn samenhang en samenwerking. Daarbij worden de opgezette infrastructuren op het gebied van brede school en onderwijs, opvang, jeugd en jongerenwerk, jeugd(gezondheid)zorg en vrije tijdsbesteding verder uitgebouwd. Uitgangspunt is dat naast invulling van het grondrecht op onderwijs, voorzieningen en regelingen zoveel mogelijk aansluiten bij de vraag. Het gemeentelijk beleid wordt zoveel mogelijk op basis van objectieve gegevens (monitor) ontwikkeld en bijgesteld. Algemene doelstelling In de gemeente Delft kunnen alle kinderen en jongeren in de leeftijd van 0 tot 23 jaar zich maximaal ontwikkelen en ontplooien. Daardoor kunnen zij op het voor hen optimale niveau volwaardig deelnemen aan de maatschappij. Afbakening De beleidsterreinen die kinderen en jongeren raken, vinden we grotendeels terug in het programma Jeugd en onderwijs. Overige hiermee samenhangende beleidsterreinen worden verantwoord in andere programma’s. Beleidskaders Voor het programma Jeugd en onderwijs zijn de volgende beleidskaders van toepassing. Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Hoofdlijnnotitie DIA2 2004-2009

Investeringsbeleid ICT in het onderwijs Herziening peuterspeelzaalbeleid Lokaal onderwijsbeleid primair en voortgezet onderwijs Ontwikkeling en beleidsinzet brede school 2005-2008 Beleid samenwerking onderwijs en bedrijfsleven Beleid terugdringen voortijdig schoolverlaten Beleid en aanpak onderwijsachterstanden Beleid en aanpak integrale JGZ

Juni 2004

Koers Peuterspeelzaalbeleid Delft Onderwijsbeleidsplan 2005-2008 Brede schoolontwikkeling Delft Nota SOB Delft Nota aanval op de uitval Onderwijsachterstandenplan 20072009 Nota integrale jeugdgezondheidszorg 2007 Jeugdnota Delft 2008-2011 Sportnota

Integraal jeugd en onderwijsbeleid 2008-2011 Beleid en aanpak sport in Delft

December 2004 Juni 2005 Juli 2005 Januari 2006 Februari 2007 Februari 2007 Juni 2007 Begin 2008 Medio 2008

Ontwikkelingen Jongeren met (dreigende) achterstanden krijgen extra aandacht binnen een zoveel mogelijk sluitende aanpak. Onder het motto “Delft, kindvriendelijke stad” zetten we breed in vanuit verschillende beleidsvelden. De gehele stad is immers nodig om een kind groot te brengen. De extra aandacht van het kabinet voor opvoedproblematiek en brede scholen past goed bij deze visie. In de leeftijdscategorie 0-4 jaar zetten we in op een hogere deelname van doelgroepen in de vroeg- en voorschoolse educatie om taalachterstanden te voorkomen. Dit wordt gekoppeld aan de inburgering van de ouders.

45

In de leeftijdcategorie 6-12 willen we bestaand brede school- en BOS-beleid in clusters van school en opvang en activiteiten met speciale aandacht voor sport en bewegen met elkaar vervlechten. Onze inzet voor kinderen in kwetsbare posities blijft onverminderd, waarbij we ons richten op een hogere betrokkenheid van ouders, een gerichte toeleiding naar het vervolgaanbod, stijgende leerprestaties en verbeterde doorstroming naar het voortgezet onderwijs. Extra aandacht willen we voor leerlingen die in aanmerking komen voor een schakelmoment rond groep 6. Vooruitlopend op de zorgplicht wordt ingezet op afspraken rondom passend onderwijs. In de leeftijd 12-16 jaar zetten we in op voortzetting en doorontwikkeling van het project brede school VO. Speciale aandacht is er daarbij voor een naschools programma-aanbod in het vmbo, activiteiten die aansluiten bij de curriculumgebonden leergebieden van de scholen en projecten die levensecht leren ondersteunen. Met nieuw beleid breiden we deze aanpak uit naar -vmbo-t, havo en vwo met een koppeling op het gebied van jongerencultuur, maatschappelijke stages en nadrukkelijke aandacht voor meer instroom in bèta/techniekprofielen. We gaan door met de beleidsinitiatieven zoals uitgezet in de nota Aanval op de uitval met veel nadruk op een goede aansluitingvmbo-mbo. In de jeugdnota zullen wij ondermeer nader ingaan op de positie en gewenste effecten van het tieneren jongerenwerk zoals uitgevoerd door de BWD en andere sociaal culturele instellingen. Nieuw beleid is het inzeten op een vergrote participatie van jongeren bij maatschappelijke thema’s. Dat gebeurt door het instellen van een breed jongerenplatform met een adviserende functie binnen de gemeente op verschillende onderwerpen. Ook wordt extra aandacht gevraagd voor zorgcoördinatie en de centra voor Jeugd en Gezin, die vanuit diverse betrokken instanties geboden wordt aan gezinnen met meerdere problemen. Verder komen we, met het oog op de toenemende problematiek, met een gerichte aanpak voor alcoholmatiging door jongeren . Begin 2008 zal de Jeugdnota 2008-2011 verschijnen.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Brede school, opvang en sport

Doelstelling

Activiteiten

Wijkgericht meer samenhang tussen voorzieningen gericht op kinderen 0-12 jaar.

• • • •

Maatschappelijke participatie • vergroten van jongeren 12-16 jaar. •


Doorontwikkelen brede school 0-12 jaar gericht op maatwerk en participatie in de wijken Project dagarrangementen voortzetten en versterken Stimuleringsregeling samenwerking basisscholen, buitenschoolse opvang en sportverenigingen verlengen Experimenteren met harmonisatie van (voorschoolse voorzieningen en onderwijs Voortzetten brede school VO in VMBO Uitbreiding aanpak brede school VO naar VMBO-t, HAVO en VWO.

150

46

Doelstelling

Activiteiten

(Onderwijs)achterstanden voorkomen en bestrijden.

• • • •

Ouders van doelgroepkinderen stimuleren tot gebruik van de voorschoolpeuterspeelzalen. Extra aandacht voor leerlingen rond het schakelmoment in groep 6 en hiervoor schakelklassen realiseren Structureel borgen en centrale regie op projecten gericht op ouderbetrokkenheid bij schoolloopbaan van kinderen en jeugdigen Vanuit de brede schoolaanpak deelname en doorstroom van doelgroepen naar regulier aanbod bevorderen

Alle kinderen en jongeren in Delft halen de beweegnorm.

•

Realisatie van BOS-projecten en BOS-aanpak waaronder: project Vitaliteitscoach, sport en bewegen voor mensen met een beperking, bewegen en senioren

Uitbreiden van het loket kinderopvang en de doelgroep

•

Tijdelijke uitbreiding van het loket en faciliteiten voor groep met een sociaal-medische indicatie


Toelichting Wijkgericht meer samenhang tussen voorzieningen gericht op kinderen 0-12 jaar In de brede school gaan partijen meer vraaggericht werken. De ketensamenwerking is gericht op maatwerk per gebied, toeleiden van (de juiste) leerlingen en extra activiteiten voor kinderen met een beperking. Verder wordt in de wijken ingezet op kinderparticipatie. In het project dagarrangementen worden vijf clusters van opvang en onderwijs ondersteund bij het ontwikkelen van dagarrangementen. De resultaten worden verspreid zodat alle clusters van elkaar kunnen leren. Er worden extra middelen vrij gemaakt voor coördinatie- en beheerscapaciteit op de locaties. De subsidieregeling bso/scholen en bso/sportverenigingen wordt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2007 verlengd tot 31december 2008 om zodoende alle samenwerkende clusters in de gelegenheid te stellen hiervan gebruik te maken. Vooruitlopend op de plannen van het kabinet op het gebied van de harmonisering van de (voorschool)peuterspeelzalen met de kinderopvang, wordt gewerkt aan een model waarbij ook de regelgeving van het onderwijs is betrokken. Een aantal pilots wordt ondersteund met gemeentelijke middelen. Het doel is om een substantiële impuls te geven, zodat knelpunten uit de praktijk kunnen worden opgelost. Maatschappelijke participatie vergroten van jongeren 12-16 jaar. Het project brede school VO levert een bijdrage aan de toekomstige maatschappelijk rol van jongeren. Het naschoolse activiteitenaanbod voor het vmbo wordt doorontwikkeld op school- en wijkniveau. Tevens wordt een aanbod ontwikkeld, uitgevoerd onder schooltijd, dat aansluit bij het lesprogramma volgens het principe van levensecht leren. Gefaseerde uitbreiding van de brede schoolaanpak naar vmbo-t, havo en vwo met naschoolse programma’s, activiteiten die aansluiten bij de curriculumgebonden leergebieden en projecten die het levensecht leren ondersteunen. Accenten op de koppeling op jongerencultuur en eigentijdse vrijetijdsbesteding en nadrukkelijke aandacht voor meer instroom in bèta- en techniekprofielen.

(Onderwijs)achterstanden voorkomen en bestrijden. Het percentage doelgroepkinderen dat gebruik maakt van de (voorschool)peuterspeelzalen lag eind 2006 op 45%. Streven is dat dit percentage in 2010 is gestegen naar 70%. Voor de werving wordt samenwerking gezocht met kinderopvangondernemers.

47

We zetten extra middelen in voor de schakelklassen 0, 3, 6, 9 voor extra en gerichte pedagogisch/didactische ondersteuning. De middelen zijn bestemd voor leerlingen die in aanmerking komen voor een schakelmoment rond groep 6. We versterken de ouderbetrokkenheid door lokale projecten als mentorproject ‘Juiste keuze’, SLIM (samen leren in de middag) en HIT structureel te borgen en ze centraal aan te sturen. In de brede schoolaanpak is speciale aandacht voor kinderen en jongeren die een extra steuntje nodig hebben, waarbij integratie en ontmoeting tussen kinderen uit verschillende milieus het streven is. De plusaanpak, bestaande uit extra en vervolgcursussen, wordt voortgezet en doorontwikkeld. Alle kinderen en jongeren in Delft (blijven) bewegen. Sport en bewegen moet terug de wijk in, dicht bij de doelgroepen. Het sportaanbod moet dan ook op wijkniveau worden georganiseerd en moet veelzijdig en flexibel zijn. We gaan na hoe we voldoende overdekte en onoverdekte accommodaties kunnen realiseren. Extra partners hierbij zijn woningbouwcorporaties en gezondheidsinstellingen. Hier wordt ook de relatie gelegd met het project 'Ruimte voor spelen' (zie programma Samenwerken in de wijken). We onderzoeken de mogelijkheden om het groeiende aantal activiteiten (brede school, BOS) verantwoord te kunnen begeleiden. In 2008 verschijnt een sportnota waarin de genoemde elementen verder uitgewerkt worden. Optimaliseren van het loket kinderopvang en de doelgroep uitbreiden. Om de huidige taken van het loket adequaat uit te voeren is tijdelijke uitbreiding van de formatie noodzakelijk. Voorts valt de groep ouders van kinderen met een sociaal-medische indicatie buiten de WK. De bijdrage in het gemeentefonds is ontoereikend om deze groep te faciliteren. Voor de optimalisering van het loket en voor de uitbreiding van de doelgroep wordt geld vrijgemaakt ten laste van reserve kinderopvang.

Schoolloopbaan en relatie arbeidsmarkt

Doelstelling

Activiteiten

Minder voortijdig schooluitval en zoveel mogelijk Delftse jongeren een startkwalificatie.

Uitvoering Nota Aanval op de Uitval: • Sluitende leerplichtregistratie voeren, handhavingsbeleid aanscherpen en inbedden Justitie in de ketenaanpak. • Afstemming scholen stimuleren bij overgang vmbo – mbo en versterken zorgstructuur mbo. • Samenwerking met coöperaties begeleid wonen jongeren. • Alle jongeren die gemeld worden bij het jongerenloket in een traject gericht op het behalen van een startkwalificatie.

Versterking aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt

• • • •

Stimuleren techniek als opleiding en beroep

• •


Bevorderen van leerwerktrajecten in stedelijke projecten en afstemmen opleidings- en arbeidskracht behoefte in de regio. Eigentijds stagebeleid en oriëntatie schoolloopbaan en toekomstig beroep bevorderen. Herstructurering beroepsonderwijs door uitvoering van Regionaal Arrangement beroepsonderwijs Delft. Voorbereiden samenwerking opleidingsaanbod tussen Grotiuscollege, SSPB en ROC Mondriaan. Voortzetten en uitbreiden techniekactiviteiten brede school en vervolg geven aan Project Techniekeducatie Delft en samenwerking met Techniek Museum. Faciliteren netwerken en samenwerking tussen scholen en kennis- en bedrijvenplatforms.

48

Toelichting Minder voortijdig schooluitval en zoveel mogelijk Delftse jongeren een startkwalificatie. Vanwege de kwalificatieplicht en het feit dat langdurig schoolverzuim de belangrijkste voorspeller is van voortijdig schoolverlaten, werken we aan een sluitende registratie van schoolverzuim door het project Jongeren in beeld. Bovendien wordt het handhavingsbeleid rond schoolverzuim aangescherpt. We zorgen voor een structurele inbedding van de HALTafdoening spijbelen in het verzuimprotocol scholen en Jongerenloket. We stimuleren goede samenwerking tussen vmbo en mbo-scholen. We versterken de zorgstructuur binnen het mbo door de realisatie van een zorgadviesteam en een doorgaande lijn op het gebied van zorg tussen vmbo en mbo. We gaan aandacht besteden aan het benutten van woningen voor groepsbewoning door jongeren. De woningen worden door de woningcorporatie aangepast. Alle Delftse jongeren die geen startkwalificatie of werk hebben, worden opgenomen in een begeleidingstraject bij het Jongerenloket. Het Jongerenloket wordt adequaat ingericht en we leggen de juiste verbindingen met onderwijs en zorginstellingen. Versterking aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt. In het project Samenwerking Onderwijs Bedrijfsleven (SOB) Delft werken wij aan meer uitdagende en realistische stage en/of leerwerkplekken in grote stedelijke (bouw)projecten in Delft. 65 procent van de jongeren met een (v)mbo-opleiding vindt een baan binnen de regio en daar ook blijft wonen. Voor een betere aansluiting van het (beroeps)onderwijs op de lokale arbeidsmarkt maken wij in SOB-verband afspraken tussen bedrijfsleven en scholen over (nieuw) opleidingsaanbod, stageplaatsen en begeleiding. Ook in SOB-verband worden activiteiten ontplooid om stages effectiever te organiseren. Voorbeelden zijn de stagekalender, het project Jongeren aan zet in de Zorg (JAZO) en de oriëntatie op de schoolloopbaan en toekomstig beroep verbeteren (project On Stage). Wij initiëren de uitvoering van het regionaal arrangement beroepsonderwijs met een gezamenlijke agenda van de drie scholen voor voortgezet onderwijs in Delft. De scholen stemmen het stagebeleid met elkaar af. Ook de benadering van bedrijven en instellingen die stageplaatsen aanbieden hoort daarbij. Wij ondersteunen de plannen van het Grotiuscollege en het Samenwerkingsverband Praktijkopleidingen Bouw (SSPB) om te komen tot vervangende huisvesting voor het SSPB op het terrein van en/of in de nabijheid van het Grotius College aan de Van Bleyswijckstraat. Tevens zijn er plannen een AKA(voluit)-voorziening realiseren nabij het Grotiuscollege. Wij werken samen met de betreffende instellingen aan de huisvestingsmogelijkheden. Stimuleren techniek als opleiding en beroep. In de brede school aanpak gaan wij door met het aanbieden van techniekactiviteiten voor het project Techniekeducatie Delft (TED). In dit project werken we nauw samen met het Techniek Museum Delft en vindt uitwisseling rondom techniek plaats tussen PO en VO in de vorm van de beroepsonderwijscarrousel en het project leerlingenmentoren. De regionale ontwikkelingen versterken wij door middel van ons partnership in het project TechnoTalent Haaglanden. Jeugd(gezondheids)zorg

Doelstelling

Activiteiten

Voorkomen ernstige problemen in gezinnen

Zorgcoördinatie in multiproblem gezinnen opzetten en uitvoeren.

Ontwikkeling en realisatie van Centra voor Jeugd en Gezin

Samenwerking tussen partners organiseren. Realisatie Integrale jeugdgezondheidszorg in alle wijken Centra voor jeugd en gezin in alle wijken

Preventiethema’s 2008

Jeugd en alcohol en overgewicht


49

Toelichting Voorkomen ernstige problemen in gezinnen. Wij willen voorkomen dat binnen gezinnen ernstiger en langduriger problemen ontstaan die hun weerslag hebben op kinderen en jongeren. Met een gezinsgerichte aanpak streven wij naar het wegwerken van achterstanden en een versterkte opvoedsituatie. Veel gezinnen echter kampen met problemen op diverse terreinen, de zogenoemde multi-problem gezinnen. Vanuit nieuw beleid worden extra middelen ingezet voor zorgcoördinatie, die vanuit diverse betrokken instanties geboden wordt aan deze multi-problem gezinnen. De GGD wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van de overall coördinatie (nieuwe basistaak); de middelen worden via een regeling ingezet bij de hulpverlenende instantie die het meest bij het gezin is betrokken . De instantie neemt de uitvoering van de zorgcoördinatie op zich. Verder wordt gewerkt aan het verkorten van wachtlijsten, het vroegtijdig anticiperen op dreigende crisissituaties in gezinnen en de invoering van het Elektronisch Kind Dossier (EKD). Ontwikkeling en realisatie van Centra voor Jeugd en Gezin Bij de ontwikkeling van IJGZ (voluit) naar Centra Jeugd en Gezin wordt de samenwerking met met name het onderwijs en instellingen voor jeugdzorg van steeds groter belang. Bij die samenwerking hoort ook het onderwerp ‘integraal indiceren’, ook vanuit het perspectief van passend onderwijs. We zetten krachtig in op de verdere ontwikkeling van de Centra voor Jeugd en Gezin. Daarbij gaat het vooral om zorgcoördinatie, harmonisering van onderwijs- en hulpverleningsindicatiestelling en het creëren van een aanmeldfunctie voor jongeren in het kader van detentie en resocialisatie. We maken afspraken met de instellingen voor een integrale jeugdgezondheidszorg vanuit JGZ– centra in alle wijken met een wijkgericht, samenhangend en laagdrempelig dienstverleningsaanbod. Het aanbod wordt uitgevoerd in samenspraak met partners in de wijk. We breiden de integrale JGZ-locaties uit van 6 naar 7, waarmee de fysieke uitrol van de integrale JGZ is gerealiseerd. Preventiethema’s Er wordt ingezet op de preventiethema’s die staan omschreven in de regionale beleidsagenda 2008-2009. Voor 2008 zijn dit alcoholpreventie en het voorkomen van overgewicht. Wat betreft alcoholpreventie wordt samengewerkt met het programma Veiligheid.Het voorkomen (en bestrijden) van overgewicht kent samenwerking met het BOS-project. De preventiethema’s bevatten activiteiten rond ouderbetrokkenheid, samenwerking met scholen, gedragscodes en – normen en gerichte interventie.

Vrije tijd en jongerenparticipatie Doelstelling

Activiteiten

Aanbod van activiteiten in tieneren jongerencentra

• • •

Het formatietekort tieneren jongerenwerk van de BWD structureel financieren. Een nieuw initiatief van YFC op het gebied van tieneren jongerenwerk ondersteunen. Explotatie tienerruimte Harnaschpolder

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000) 50 15 (2009: 8)

Verminderen overlast jongeren

•

Het SECOS-team financieren voor snelle inzet in situaties van jeugdoverlast.

50

Meer participatie van jongeren stimuleren

•

Jongeren prikkelen tot inzet in de jongerencentra en activiteiten. Inrichten en faciliteren representatief jongerenplatform, met een adviserende rol.

50

• Toeleiden van kwetsbare jongeren • naar professionele partners in de keten •

25

Deelname jongerenwerk in diverse jeugd-, zorgen wijknetwerken; zorgen voor ‘warme overdracht’ Signaleren en zorgen voor warme overdracht

50

Toelichting Aanbod van activiteiten in tieneren jongerencentra. We maken productafspraken met Breed Welzijn Delft over het aanbod en de openstelling van de Delftse tieneren jongerencentra en financieren het resterende formatietekort tieneren jongerenwerk. Dit aanbod betreft zowel de open inloop in de centra, gerichte activiteiten als het outreachend bereiken van de tieners en jongeren in de wijk. Het jongerenwerk zet preventief in op een groter aanbod tijdens de schoolvakanties. In 2008 start de bouw van een nieuwe tienerruimte in de wijk Harnaschpolder. We subsidiëren het jongerenwerk van Youth for Christ (Voorhof) dat wordt uitgevoerd in het project The Mall. Verminderen overlast jongeren. We maken productafspraken met de BWD over de inzet van het SECOS-team (sport en cultuur op straat team, bestaande uit twee koppels ambulante jongerenwerkers). Dit team opereert na een signaal van overlast. Dat gebeurt door het organiseren van sport, spel en cultuur activiteiten op locatie. Streven is gespannen situaties met jongeren in de wijken te ‘ontspannen’. In een daaropvolgende fase tracht het SECOS-team deze jongeren te begeleiden naar de reguliere voorzieningen. Verantwoordelijkheid en participatie jongeren stimuleren. Met de BWD maken we productafspraken over jongerenparticipatie in het algemeen in de jongerencentra en bij grootschalige evenementen. Daarnaast maken we specifieke afspraken over de totstandkoming van een stedelijk jongerenplatform waarin we jongeren willen laten meepraten over de kwaliteit van het onderwijs (scholen voor voortgezet onderwijs) en hun leefomgeving. Signaleren en toeleiden kwetsbare jongeren naar professionele partners in de keten. We maken afspraken met de BWD over de inzet van de jongerenwerkers die voor een ‘warme’ overdracht met de zorgketen (jongerenloket, centrale zorgcommissie VO) moet gaan zorgen. Dat gebeurt als de problematiek van jongeren daartoe aanleiding geeft.

Voorzieningen voor jeugd en onderwijs

Doelstelling

Activiteiten

Huisvestingsprogramma onderwijs • 2008 en bekostiging onderhoud en calamiteiten.

Consensusoverleg met schoolbesturen, programma vaststellen en voorzien in bekostiging.

•

Nieuw of te verbouwen scholen in de Voordijkshoon, Harnaschpolder en Poptahof toekomstgericht ontwerpen en inrichten

Adequate, multifunctionele voorzieningen in de wijken Voordijkshoorn, Harnaschpolder en Poptahof.


Toelichting Huisvestingsprogramma onderwijs 2008 en bekostiging onderhoud en calamiteiten Van het jaarlijks beschikbaar gemiddeld investeringsbedrag van vier miljoen euro wordt de tweede fase van de uitbreiding en aanpassing van de Maurice Maeterlinckschool voor meervoudig gehandicapte kinderen gerealiseerd. Tevens wordt het schoolgebouw van de Delftse Montessorischool gerenoveerd en aangepast. Verder renoveren we elk jaar een centraal gymnastieklokaal. Voor het onderhoud van schoolgebouwen en terreinen of bij calamiteiten kunnen schoolbesturen een beroep doen op bekostiging door de gemeente. Gelet op de verschillen per jaar in de uitgaven voor het noodzakelijke onderhoud aan schoolgebouwen is er een reserve onderwijshuisvesting gevormd. Die is in de huidige omvang noodzakelijk om aan de wettelijke verplichtingen te kunnen voldoen.

51

Adequate, multifunctionele voorzieningen in de wijken Voordijkshoorn, Harnaschpolder en Poptahof We realiseren samen met partners adequate en multifunctionele voorzieningen in de wijken Voordijkshoorn, Harnaschpolder en Poptahof. Er is een hoog ambitieniveau voor deze nog te ontwikkelen brede scholen. Het gaat hierbij om nieuwe vormen van samenwerking afgestemd op (toekomstige) maatschappelijke ontwikkelingen en een andere manier van kijken naar de bestaande werkwijze en activiteiten. We gebruiken de reserve kinderopvang voor een extra financiële impuls om een en ander fysiek mogelijk te maken.

Hoe volgen wij de voortgang:

2007

Overzicht output-indicatoren

Nulmeting

(Brede) school, opvang en sport Aantal activiteitenprogramma’s brede school PO Streefpercentage bereik (deelname) leerlingen PO per semester Aantal ‘brede’ clusters PSZ/SCHOOL/BSO Aantal activiteitenprogramma’s brede school VO Schoolloopbaan en relatie arbeidsmarkt Aantal jongeren in traject bij het jongerenloket Uitvalpercentage voortijdig schoolverlaten mbo Jeugdzorgketen Aantal JGZ centra Vrije tijd en participatie Aantal tieneren jongerencentra Voorziening voor jeugd en onderwijs Aantal MFV (multifunctionele voorzieningen)

2008

2009

2010

7 30 13+ 3 350 19

400 14

450 10

450 10

6

7

7

7

11

12

12

13

3

52

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten De baten en lasten in dit programma betreffen vooral de gemeentelijke bijdragen aan Delftse onderwijsinstellingen, en verder ook de brede school, de JGZ-teams en de kinderopvang. Totale baten en lasten in het programma Jeugd en Onderwijs


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



2.882 23.733 4.163

3.179 21.672 4.080

3.162 21.833 3.936

3.164 22.231 3.848

3.225 21.697 3.660

Totaal lasten

30.778

28.931

28.931

29.243

28.582


134

138

137

137

137

14.965 106 370 647

237 371 12.690

237 371 12.694

237 371 12.700

237 371 12.703

Totaal baten

16.222

13.436

13.439

13.445

13.448

-14.556

-15.495

-15.492

-15.798

-15.134


859 945

572 850

572 797

572 1.037

572 497


-14.470

-15.217

-15.267

-15.333

-15.209



53

Mutaties van baten en lasten in het programma Jeugd en Onderwijs

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Beheer welzijnsaccommodaties Skatebaan, toezicht Jongerenloket, formatie

222 71

Nieuw beleid Jongerenwerk Youth for Christ (exploitatie) Gebruikersexploitatie J-accommodatie HaPo Tekort BWD formatie SECOS-team BWD formatie tieneren jongerenwerk Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord Brede School VO en jongerencultuur Jeugdparticipatie inrichting jeugdplatform Schakelklassenregeling t.b.v. groep 6 (9-jarigen) Uitvoering zorgcoördinatie centrum jeugd/gezin Totaal mutaties lasten

293

222 10 71

222 10 71

222 10 71

222 10 71

15 50 50

15 8 50 50

15 8 50 50

15 8 50 50

150 25 30 130

150 25 30 130

25 30 130

25 30 130

753

761

611

611

Bestaand beleid Beheer welzijnsaccommodaties Gegeven de doelgroep is professionalisering van het beheer van jeugdaccommodaties vereist (ca € 222.000 structureel). Skatebaan, toezicht Het toezicht op de skatebaan vergt extra middelen (€ 10.000 structureel) als gevolg van de toename van het aantal mooie dagen. Jongerenloket Voor het jongerenloket moeten gelden (€ 71.000 structureel) worden ingezet omdat de subsidie van provincie wordt beëindigd en omdat de middelen uit de reserve OBP wegvallen.

Nieuw beleid Jongerenbeleid Youth for Christ (exploitatie) In de jeugdnota wordt nader ingegaan op de positie en gewenste effecten van het tieneren jongerenwerk uitgevoerd door andere instanties dan de BWD zoals YFC. De middelen die daarvoor nodig zijn, worden in de jeugdnota meegenomen (€ 15.000 structureel). Gebruikersexploitatie jeugdaccommodatie Harnaschpolder Voor het gebruik als jongerencentrum is € 8.000 benodigd voor de exploitatie. Tekort BWD formatie SECOS-team Voor de productafspraken met de BWD over overlastbestrijding door het SECOS-team is €50.000 nodig om de formatie van dit team op niveau te houden. BWD formatie tieneren jongerenwerk In de jeugdnota wordt nader ingegaan op de positie en gewenste effecten van het tieneren jongerenwerk zoals uitgevoerd door de BWD en andere sociaal culturele instellingen en op daarvoor benodigde middelen. Vooruitlopend daarop wordt via nieuw beleid structureel € 50.000 beschikbaar gesteld voor de personeelsformatie.

54

Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord Brede school VO en jongerencultuur Uitbreiding brede school-VO naar vmbo-t, havo en vwo met als doelen levensecht leren, koppeling cultuur en bereik risicogroepen, instroom bèta-techniekprofielen, meer bewegen en versterken jeugdparticipatie. Jeugdparticipatie inrichting jeugdplatform Voor vergrote participatie van jongeren bij maatschappelijke gerichte thema’s wordt € 25.000 ingezet. Doel is het formeren van een intercultureel jongerenplatform met een adviserende functie binnen de gemeente op verschillende onderwerpen. Schakelklassenregeling voor groep 6 (9-jarigen) Voor extra en gerichte pedagogisch/didactische ondersteuning in een schakelmoment voor leerlingen rond groep 6 is € 30.000 nodig. Uitvoering zorgcoördinatie centrum voor jeugd en gezin Een bedrag van € 130.000 wordt ingezet voor zorgcoördinatie, die vanuit diverse betrokken instanties geboden wordt aan ‘multi-problem’ gezinnen. De middelen worden via een regeling ingezet bij de hulpverlenende instantie die het meest bij het gezin is betrokken. De instantie neemt de uitvoering van de zorgcoördinatie op zich neemt.

Reserves Mutaties in reserves in het programma Jeugd en Onderwijs

2007

2008


Stortingen Reserve onderhoud buitenkant scholen Reserve dekking grote projecten Res. Egalisatie Vastgoed beleidsvelden

601 287 -29

601

Totaal stortingen

859

572

Onttrekkingen Reserve EZH (techniekeducatie) Reserve Grote projecten (techn.ed.) Reserve EZH (ICT basisv. Prim. Onderw.) Reserve EZH (act. verl. schooldag) Reserve EZH (DIA II primair onderwijs) Algemene reserve Res. Egalisatie Vastgoed beleidsvelden Reserve kinderopvang Reserve werk en inkomen Reserve onderhoud buitenkant scholen

10 190 31 2 100 80 8 3 20 501

200

8 3 20 486


945

850

86

278


-29

33 100

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve onderwijshuisvesting Gezien de te verwachten uitgaven in de komende jaren, waaronder een aantal grote onderhoudsprojecten, dient de hoogte van de reserve onderwijshuisvesting op het huidige niveau te worden gehandhaafd. De reserve bestaat uit de volgende onderdelen: klein meubilair en inventaris, onderhoud buitenkant schoolgebouwen en onderhoud voormalige schoolgebouwen.

55

Aanvragen en toekenningen van uitgaven uit deze reserve vinden plaats in het kader van het jaarlijkse onderwijshuisvestingsprogramma. Dit gebeurt via een werkwijze van op overeenstemming gericht overleg met alle schoolbesturen. Iedere aanvraag wordt door de gemeente getoetst en ter plaatse beoordeeld. Binnen de gemeente is op deze wijze een goed inzicht opgebouwd van de staat van onderhoud van schoolgebouwen en kan er een goede inschatting worden gemaakt van te verwachten uitgaven. Uitgaande van een jaarlijks toe te voegen bedrag (na overheveling van buitenkant onderhoud naar het voortgezet onderwijs) kan de reserve onderwijshuisvesting op het huidige niveau worden gehandhaafd. Reserve EZH (techniekeducatie),en reserve EZH (DIA II primair onderwijs) De onttrekkingen dienen ter dekking van de kosten van de meerjarige projecten Techniekeducatie en DIA II onderwijs

Budgetflexibiliteit

programma Jeugd en Onderwijs budgetflexibiliteit

gereserveerd, niet specifiek bestemd 2%



kapitaallasten 16%

geoormerkte middelen van derden 48%



juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting Het grootste deel van de uitgaven wordt gevormd door geoormerkte middelen van derden (betreft bijvoorbeeld de Rijksbijdragen aan (bijzondere) scholen. Verder middelen bestaand beleid voor o.a. het onderhoud van gebouwen en een bijdrage aan de schoolbegeleidingsdienst. De kapitaallasten betreffen de rente en afschrijving op schoolgebouwen.

56

Investeringen in het programma

Grote projecten Jeugd en Onderwijs

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Nieuwe grote projecten Jongerenaccommodatie Harnaschpolder

125

125

Herijkt bestaand investeringsplan Jongerenaccomodatie Harnaschpolder Onderwijsvoorziening Harnaschpolder Omnibus Poptahof DIA II-techniek

250 5.000 2.300 1.400

1.400

Totaal

9.075

2.266

866

250 2.134 766

2.000 767

767

3.275

2.767

767

0

Toelichting op grote projecten Jongerenaccommodatie Harnaschpolder Betreft een jeugdvoorziening in de vorm van een klein buurtgebouw met aansluitend een grote leef/speelplek gericht op tieners in de leeftijd van 10-16 jaar. Het nieuwe voorstel betreft en aanvulling op het investeringsbudget omdat in het investeringsplan een te laag bedrag was opgenomen. Onderwijsvoorziening Harnaschpolder Hier gaat het om een gebouw in de Harnaschpolder waarin twee scholen en kinderopvang gehuisvest worden. De voorbereiding van de bouw is gestart in 2007, waarvoor een krediet benodigd is van € 866.000 beschikbaar is gesteld. Het eerste gedeelte van de bouw vindt plaats in 2008 met een benodigd budget van € 2.134.000. De afronding van het tweede deel vindt plaats in 2009 waarvoor een budget van € 2,0 miljoen benodigd is. Omnibus Poptahof Dit betreft een brede onderwijs-wijkvoorziening. De voorziening bevat in ieder geval twee scholen (huidige Omnibus en Horizon/loc. Anne de Vries), buitenschoolse opvang, peuterspeelzaal en een gymzaal. Vanuit deze multifunctionele accommodatie wordt door meerdere partijen vorm gegeven aan een samenhangend aanbod van onderwijs, opvang en rrije tijd. De dekking vanuit de programmabegroting/grote projecten bedraagt € 2,3 mln. DIA II en Techniek Bij DIA II gaat het om langlopende afspraken met schoolbesturen over de ICT infrastructuur en educatie projecten met jaarlijkse beheerkosten en kosten van projecten om ICT meer toe te passen in het onderwijs. Bij techniek gaat om het om afspraken met voorname partners in de stad rond de promotie van bèta/techniek onderwijs. Het betreft met name subsidies voor de infrastructuur van het project, activiteiten in en buiten de scholen en personele kosten.

57

Jeugd en Onderwijs

2007


2011

2007


2011


Bestaande investeringen Titus Brandsma school v.Rijslaan 1 158 Gabriëlschool, M.ten Hovelaan 448 Rembrandtschool 172 De Bron, Angolastraat 159 60 Delftse Daltonschool, Brasserskade Prins Mauritsschool, Nassaulaan 34 Delftsche Schoolver., Koningsplein 138 Maurice Maeterlickschool 500 20 H.Broerenschool, C.van Sparwoude Max Havelaarschool, gebouw 960 Max Havelaarschool, installaties 100 Centraal gymnastieklokaal 300 (financiering uit grote projecten) Gezamenlijk schoolgebouw Harnaschpolder Huisvesting Mondriaan & PLC 200 Nieuwe investeringen Gabriëlschool Praktijkschool De Bonte Pael De Bron Max Havelaar Rembrandtschool Daltonschool Borneostraat Jan Vermeer Prins Mauritsschool Montessorischool Maurice Maeterlinckschool Centrale gymzalen Totaal investeringen

14 40 15 14 5 3 12 45 2 71 12 27

195 31 469 75 200 104 41 350 75 1.100 400 300 3.049

3.540

0

0

0

260

14 39 15 14 5 3 12 44 2 70 11 26

14 38 15 14 5 3 12 43 2 69 11 26

13 37 15 13 5 3 11 42 2 68 11 25

15

15

15

15 2 13 6 15 8 3 26 11 83 30 23

14 2 12 6 15 8 3 26 11 81 30 22

14 2 12 5 15 8 3 25 11 80 29 22

505

497

485

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen Programma voorzieningen onderwijshuisvesting 2008 Sinds 1 januari 1997 is de gemeente Delft verantwoordelijk voor de huisvesting van scholen voor primair en voortgezet onderwijs op haar grondgebied. Een en ander is uitgewerkt in de verordening “Voorzieningen onderwijshuisvesting gemeente Delft”. Hierin is vastgesteld dat, behalve voor voorzieningen die geen uitstel kunnen dulden, de verdeling van de financiële middelen ten behoeve van onderwijs huisvestingsvoorzieningen in jaarlijkse cycli plaatsvindt. Dit jaar betreft het voorzieningen die in 2008 voor bekostiging in aanmerking kunnen komen. Deze voorzieningen zijn in de door de gemeenteraad vast te stellen programmabegroting 2008 - 2011 geplaatst. Het voorliggende programma 2008 is tot stand gekomen na overleg en in volledige consensus met vertegenwoordigers van de Delftse schoolbesturen. De lasten worden gedekt uit de stelpost kapitaallasten onderwijshuisvesting Huisvesting Mondriaan &PLC Het investeringsbedrag is benodigd voor de centralisatie van de huisvesting van de MondriaanOnderwijsgroep in Delft.

58

Integratie en Inburgering In samenwerking met de directie Inburgering en Integratie werken tien gemeenten, waaronder de gemeente Delft, aan een nieuwe gezamenlijke visie op integratie en integratiebeleid. De visie is dat de acceptatie van diversiteit essentieel is: er zijn verschillen tussen individuen en groepen. Voor acceptatie van die verschillen is wederkerigheid en erkenning van individuele rechten en vrijheden essentieel. Acceptatie kan ontstaan door met elkaar te praten, door dialoog. En door inzet die we allemaal belangrijk vinden: dat onze kinderen goed worden opgevoed, dat we in een veilige buurt leven, dat nieuwkomers een weg vinden in de samenleving. Het is echter ook nodig de sociaal–economische achterstand te verminderen: verminderen uitkeringsafhankelijkheid, toename arbeidsparticipatie, verhoging opleidingsniveau. Opleiding, training en educatie zijn sleutelwoorden, maar ook openheid van instellingen en bedrijven. Najaar 2007 verschijnt een nota Integratie die op interactieve wijze tot stand komt. Daarin is aandacht voor het gevoerde beleid van de afgelopen jaren waarin het wegwerken van sociaal–economische achterstanden en het voeren van de dialoog op lokaal niveau al belangrijke pijlers zijn.

Algemene doelstelling Wederzijdse acceptatie van verschillen tussen burgers en het vergroten van kennis, vaardigheden en competenties die nodig zijn in het sociaal-economisch leven. Beleidskaders Voor Integratie en Inburgering zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Integratie en Inburgering Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Op weg naar een samenhangend opvang – en integratiebeleid voor allochtonen

Integratie

Augustus 2000

Kennismaken en meebesturen

De uitdaging

Maart 2003

Nota Zelforganisaties Migranten

Zelforganisaties Migranten

September 2003

Voortgangsrapportages

Integratie

Nota over Generaal Pardon

Generaal Pardon

Mei 2005 (e.a. data) Najaar 2007

Ontwikkelingen Beleidsmaatregelen en acties die voortkomen uit de nieuwe gezamenlijke visie op Integratie en Inburgering zijn nauw verbonden met de projecten uit het beleidsprogramma van het kabinet. Voor Integratie en Inburgering zijn de projecten “Deltaplan Inburgering” en “Van aandachtswijk tot Krachtwijk” relevant (zie ook: programma Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie). Het kabinet werkt via het Deltaplan Inburgering aan een verruiming van de Wet Inburgering. Door de invoering van het generaal pardon zal het aantal uitkeringen stijgen en zullen meer mensen een inburgeringstraject - in combinatie met een re-integratietraject - aangeboden moeten krijgen. Ook andere projecten van het kabinet kunnen bijdragen aan de realisering van integratiedoelen, waaronder: “iedereen doet mee” en “kansen voor kinderen.” Zowel landelijk als lokaal is de trend duidelijk waarneembaar dat de rol van de overheid in relatie wordt gebracht met het stimuleren van het eigen initiatief van burgers. De term burgerschap wordt in dit kader steeds vaker genoemd. In de nieuwe gezamenlijke visie op

59

Integratie en Inburgering worden vier wegen naar burgerschap genoemd: 1) versterking van het burgerschapsbewustzijn 2) stimuleren van de ontwikkeling van vaardigheden die kunnen helpen bij burgerschap 3) door voorzieningen en instellingen zo te laten werken dat ze optimaal gebruik maken van de meerwaarde die samenwerking tussen burgers oplevert 4) door initiatieven en samenwerkingsprojecten van burgers te stimuleren Het kabinet probeert te sturen op samenhang, samenwerking en resultaat. Het programma Integratie en Inburgering wil dit ook realiseren. Een inhoudelijk hulpmiddel hierbij is het boekje van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG): kernbeleid Integratie. Leidende gedachte is dat het kernbeleid Integratie wordt omgeven door specifieke beleidsvelden, zoals: inburgering, arbeidsmarkt, veiligheid, discriminatie, dialoog, zelforganisaties en participatie en inspraak. Deze specifieke beleidsvelden kennen een duidelijke samenhang met elkaar, waardoor duidelijke rolverdelingen en samenwerkingsafspraken essentieel zijn. Dit alles moet leiden tot een goed draaiend kernbeleid Integratie. De invoering van het generaal pardon leidt tot aanpassingen in het gemeentelijk beleid.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Integratie & Inburgering Doelstelling

Activiteiten

Inzicht krijgen in de ontwikkeling van de inburgeraars in de stad, vooral voor wat betreft het taalniveau

• • •

Alle burgers, dus ook inburgeraars en (allochtone) jongeren, zijn op de hoogte van voorzieningen in de stad

Geven van informatie via: • Allochtone zorgconsulenten • Outreachend Team • Bureau Interculturele Communicatie • Startpunt Wonen, Zorg en Welzijn

Zelforganisaties bereiken hun achterban om hen • te wijzen op voorzieningen in de stad


Opstellen inburgeringsmonitor Geven van informatie over taaltrajecten Aanbieden van inburgeringsvoorzieningen

Mondelinge voorlichting, via de migrantenportal en via de nieuwsbrief SAMEN

Realiseren deelname aan (inburgerings-) voorzieningen voor inburgeraars en cursisten educatie waarbij de kinderopvang niet uit de WWB of Wet Kinderopvang kan worden bekostigd

•

Vergoeden kosten kinderopvang

Meer allochtone vrijwilligers, bestuurders, werknemers en ondernemers in de stad

• • • • •

Sportproject Stuurvrouwen Onbenut Talent (+ pilot) Project Kamer van Koophandel Project Allochtoon Ondernemerschap

Het bevorderen van kennis-maken, ontmoeten en communicatie tussen autochtone en allochtone burgers

• • • •

Inburgeren Andersom Nyama Wereld Culturen Festival Wat eten wij vandaag Kunst in de wijken

Uitvoering geven aan de generaal pardon regeling

•

Opstellen en uitvoeren van een Plan van Aanpak voor de generaal pardon regeling

(Antilliaanse) jongeren betrekken bij de samenleving

• • •

Problematiek in kaart brengen Activiteiten aanbieden Waar mogelijk terug leiden naar school of werk

200

n.t.b.

60

Integratie & Inburgering Doelstelling

Participatie en kennismaking (invalshoek: integratie) in de stad concreet gestalte geven

Activiteiten

•

Instellen jongerenplatform

•

Digitaal programma starten (analoog aan de landelijke Club van 100) waar ruildiensten worden aangeboden


Toelichting Inzicht krijgen in de ontwikkeling van de inburgeraars in de stad, vooral wat betreft het taalniveau Voldoende kennis van de Nederlandse taal is een hulpmiddel om te komen tot integratie. De komende jaren gaan we van Delftse burgers die inburgeringsplichtig of inburgeringsbehoeftig zijn, vaststellen wat hun taalniveau is. Waar mogelijk bieden we hen inburgeringsvoorzieningen aan. Bij degenen die we een inburgeringsvoorziening aanbieden volgen we tevens wat hun taalniveau na afloop van de voorziening is. Door monitoring van de resultaten wordt de voortgang van de doelstelling gevolgd. Alle burgers, dus ook inburgeraars en (allochtone) jongeren, zijn op de hoogte van voorzieningen in de stad Het gebruik van voorzieningen in de stad, met name door (jonge) allochtonen, stijgt in 2008 ten opzichte van 2007 door de inzet van allochtone zorgconsulenten, het outreachend team BWD en het Bureau Interculturele Communicatie. Met vijf organisaties maken we een afspraak om concreet te meten. Realiseren van deelname aan (inburgerings-) voorzieningen voor inburgeraars en cursisten: educatie waarbij de kinderopvang niet uit de WWB of Wet Kinderopvang kan worden bekostigd De gemeente vindt het belangrijk dat mensen die dat willen en voor wie de gemeente het noodzakelijk acht, kunnen deelnemen aan basiseducatie of inburgeringsvoorzieningen. Gebrek aan kinderopvang kan deelname echter in de weg staan. Een deel van de groep komt niet in aanmerking voor vergoeding van kinderopvang vanuit de Wet Kinderopvang of de WWB. Voor deze groep stelt de gemeente voor 2008 € 200.000 eigen middelen beschikbaar vanuit de reserve kinderopvang. Door monitoring van het aantal aanvragen wordt de voortgang van de doelstelling gevolgd. Meer allochtone vrijwilligers, bestuurders, werknemers en ondernemers in de stad De gemeente vindt het belangrijk dat allochtonen volledig deelnemen aan de Delftse samenleving. Aangezien zij ondervertegenwoordigd zijn op genoemde gebieden, wordt actief beleid gevoerd om hun aantal te vergroten. Initiatieven zijn onder meer het stimuleren van meer (allochtone) vrijwilligers, aandacht voor meer (allochtoon) kader en vrijwilligers in sportverenigingen, het project stuurvrouwen, Onbenut Talent en meer voorlichting in een vroegtijdig stadium aan allochtonen die plannen hebben om een eigen bedrijf te starten. We meten de voortgang door te registreren hoeveel allochtonen via de genoemde projecten daadwerkelijk activiteiten gaan verrichten. Het bevorderen van kennismaken, ontmoeten en communicatie tussen autochtone en allochtone burgers Delft is een stad met veel verschillende nationaliteiten. De gemeente wil dat iedereen zich in onze stad thuis en welkom voelt. Dat kan uitsluitend als mensen elkaar ontmoeten en leren kennen. Door het organiseren van verschillende activiteiten draagt de gemeente daaraan bij. De resultaten worden gemeten aan de hand van het aantal deelnemers aan de verschillende activiteiten.

61

Uitvoering geven aan de generaal pardon regeling Als gevolg van het Rijksbeleid krijgt de gemeente de komende jaren te maken met de uitvoering van de generaal pardon regeling. De gemeente ontvangt hiervoor extra rijksmiddelen. Onbekend is nu nog hoeveel. De voortgang van dit beleid zal worden gemeten aan de hand van criteria. De criteria zullen worden benoemd in het plan van aanpak generaal pardon. Antilliaanse jongeren betrekken bij de samenleving Gesignaleerd wordt dat er een groep is van jonge kansarme Antillianen, die geen aansluiting kunnen vinden bij de Delftse samenleving. Deze groep gaan we – net zoals we met de tienermoeders doen in het kader van de emancipatie – middels een project benaderen. Doel is om in kaart te krijgen wat de problematiek van deze jongeren is, ze activiteiten aan te bieden en ze waar mogelijk terug te leiden naar school of werk. Begeleidingstraject bij het Jongerenloket Alle Delftse jongeren zonder werk en zonder startkwalificatie worden opgenomen in een begeleidingstraject bij het Jongerenloket. Het Jongerenloket begeleidt de jongeren naar werk en/of opleiding. Bij deze begeleiding worden ook achterliggende zaken betrokken, bijvoorbeeld schuldenproblematiek, (psycho-) sociale problemen en huisvesting. Gesignaleerd wordt dat er een groep is van jonge kansarme Antillianen, die geen aansluiting kunnen vinden bij de Delftse samenleving. Deze groep gaan we via een project benaderen. Het doel is om in kaart te krijgen wat de problematiek van deze jongeren is. Daarnaast bieden we ze activiteiten aan en we leiden ze waar mogelijk terug naar school of werk. Digitale ontmoetingsplek Burgerinitiatieven zichtbaar maken door gebruik te maken van multimedia, dat is het doel van dit project. In samenwerking met DOK en stadsomroep Delft wil de gemeente een website, een radioprogramma en videoreportages maken van initiatieven van burgers.

Integratie & Inburgering Hoe volgen wij de voortgang:

2007/

2008

Overzicht output-indicatoren Opstelling inburgeringsmonitor Aantal mensen dat bereikt wordt via allochtone zorgconsulenten, outreachend team en BIC Aantal mensen dat gebruik maakt van door gemeente gefinancierde kinderopvang Aantal mensen dat bereikt wordt via sport, stuurvrouwen, onbenut talent, Kamer van Koophandel, allochtoon ondernemerschap Aantal mensen dat door generaal pardon door de gemeente wordt opgenomen

nulmeting nulmeting nulmeting

stijgend stijgend

nulmeting

stijgend

2009

2010

+ 2% stijgend nulmeting

volgend

62

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma worden baten en lasten verantwoord van integratie en inburgering van allochtone Delftenaren en migranten en zelforganisaties van migranten. Totale baten en lasten in het programma Integratie en Inburgering


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



1.087 4.348

1.037 590

1.036 590

1.037 389

1.054 352

Totaal lasten

5.435

1.627

1.626

1.426

1.406

2.669 -250

7

7

7

7

15

15

15

15

15

2.434

22

22

22

22

-3.001

-1.605

-1.604

-1.404

-1.384


1.169

238

238

38


-1.832

-1.367

-1.366

-1.366


-1.384

De mutaties in de baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen die in deze Programmabegroting zijn verwerkt, zijn in onderstaande tabel samengevat. Deze mutaties worden hierna nog van een toelichting voorzien. Mutaties van baten en lasten in het programma Integratie en Inburgering

2008

2009

2010

2011


Lasten Nieuw beleid Kinderopvang inburgeraars/cursisten educatie

200

200


200

200

0

0

Nieuw beleid Kinderopvang inburgeraars/cursisten educatie Voor kinderopvangkosten, ook buiten kantooruren, voor inburgeraars en cursisten educatie, waarbij de kinderopvang niet vanuit WWB bekostigd kunnen worden, wordt in 2008 en 2009 € 200.000 per jaar beschikbaar gesteld. Dekking is gevonden in de reserve kinderopvang.

63

Reserves mutaties in reserves in het programma Integratie en Inburgering

2007

2008


Onttrekkingen Algemene reserve Reserve EZH (bestrijden van sociaal isolement) Reserve kinderopvang Reserve EZH (tegengaan van armoede)

255 600 200 114

200 38


1.169

238


1.169

238

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Kinderopvang inburgeraars/cursisten educatie Voor kinderopvangkosten, ook buiten kantooruren, voor inburgeraars en cursisten educatie, waarbij de kinderopvang niet vanuit WWB bekostigd kunnen worden, wordt in 2008 en 2009 € 200.000 per jaar beschikbaar gesteld. Dekking is gevonden in de reserve kinderopvang.

Budgetflexibiliteit

programma Integratie en Inburgering budgetflexibiliteit gemeentelijke middelen nieuw beleid 37%



juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting De uitgaven (niet zijnde kosten organisatie) in het programma Integratie en Inburgering betreffen met name de uitgaven op gebied van Migranten en Sociaal Beleid en de uitgaven kinderopvangkosten in het kader van nieuw beleid.

64

Veiligheid Het coalitieakkoord van het Rijk geeft de volgende belangrijke trends aan voor het programma Veiligheid: Er zal een nieuw veiligheidsprogramma komen met als doelstelling 25% minder criminaliteit in 2008 – 2010 ten opzichte van 2002. Verder geeft men aan dat preventie en het voorkomen van witwassen van ‘criminele middelen’ (BIBOB) een onderdeel zullen vormen van het integraal veiligheidsbeleid van gemeenten. Dit geldt eveneens voor het terugdringen van recidive door een verbeterde nazorg door gemeenten. Veel aandacht is er voor de aanpak van de groeiende jeugdcriminaliteit. De aanpak van criminaliteit en overlastgevend gedrag heeft prioriteit. Daarnaast wil het Rijk onder meer het integraal gemeentelijk veiligheidsbeleid en systematische handhaving door het bestuur bevorderen, drugsoverlast bestrijden en het burgernet landelijk invoeren. Ook de aanpak van geweld binnenshuis en van eergerelateerde misdrijven wordt voortgezet. De opvang van slachtoffers en hun kinderen wordt verbeterd. In het programma veiligheid van de gemeente Delft is al veel aandacht voor deze thema’s. Met de politie vindt op reguliere basis afstemming plaats over de actualiteit en inhoud van deze thema’s. In het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten staat dat nog in 2007 met de VNG afspraken worden gemaakt. Het gaat daarbij over de bijdrage van gemeenten aan het bereiken van de vermindering van de criminaliteit met 25% ten opzichte van 2002 op (in ieder geval) het gebied van jeugd en veiligheid, overlast, (huiselijk) geweld en wijkveiligheid. Ook schenkt men aandacht voor de pilot burgernet waaraan Delft deelneemt. Tevens stelt het Rijk geld beschikbaar voor het veiligheidsbeleid. Wat dit alles precies gaat betekenen voor Delft, inclusief de financiële consequenties, is op het moment van schrijven nog niet helemaal in te schatten. De ontwikkelingen worden nauwgezet gevolgd en zullen waar mogelijk in 2008 worden opgepakt in het programma veiligheid of in 2008 worden ingebracht voor de programmabegroting 2009 en verder. Tenslotte geeft het rijk aan dat de realisatie van veiligheidsregio’s wordt voortgezet. Er is geen wettelijke verplichting voor lokale brandweerkorpsen om te regionaliseren. Voor de regio Haaglanden liggen er initiatieven om verder te gaan met de regionalisering van de brandweer. Voor veiligheid geldt dat de resultaten slechts behaald kunnen worden in samenwerking met andere partners. In 2008 wordt daarom in Delft nog meer ingezet op de regierol van de gemeente in het veiligheidsbeleid. Tevens wordt in het politiewerkplan 2008 een relatie gelegd met de veiligheidsthema’s uit het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Het programma veiligheid kent in de programmabegroting twee belangrijke onderdelen: Veiligheid, inclusief de regie op de handhaving Brandweer

Algemene doelstelling Vanuit het programma Veiligheid zetten we niet alleen in op een daling van de criminaliteit, maar ook op de verhoging van het veiligheidsgevoel bij de burger. We doen dit omdat een daling van de criminaliteit niet altijd hoeft te leiden tot een veiliger gevoel bij de burger. Terwijl het heel belangrijk is voor mensen om zich veilig te weten in hun eigen wijk en stad. Om deze beide doelen te kunnen realiseren, moeten we de regierol van de gemeente op het gebied van veiligheid versterken. En in het verlengde daarvan aandacht besteden aan verbetering van de kwaliteit van de in- en externe samenwerking. Daarbij komt onder andere meer aandacht voor de relatie met de wijkaanpak en de bewonersparticipatie.

65

Delft kent voor veiligheid de komende jaren drie doelstellingen namelijk: 80% van de burgers voelt zich veilig in Delft in 2010 25% minder criminaliteit in 2010 ten opzichte van 2002 Versterken van de regierol van de gemeente en het verbeteren van de kwaliteit van de samenwerking, zowel intern als met externe partijen.

Beleidskaders Voor het programma Veiligheid zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing: Veiligheid Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Programmaplan veiligheid 2007 -2010 Programma met betrekking tot veiligheid voor de komende 4 jaar waarbij de plannen voor 2008 nader zijn uitgewerkt

Najaar 2007

Nota nalevingstrategie

2005

Kaderstellende nota met handhavingsinstrumenten om het naleefgedrag te bevorderen

Programmabegroting en Programmabegroting met de daarbij productenraming GR brandweer Delft- horende beleidsbegroting en Rijswijk 2008 – 2011 financiële begroting

Dagelijks bestuur en Algemeen bestuur en de raad in 2007

Coffeeshopnota

Beleid ten aanzien van coffeeshops

2004

Handhavingsarrangement en beheerconvenant station

Afspraken van gemeente en derden over handhaven en beheer stationsgebeid

2006

Nota maatschappelijk herstel veelplegers

Beschrijft de aanpak van veelplegers

2005

Onderwijsbeleidsplan 2005 - 2009

Hierin staat een onderdeel over de veilige school dat uitgangspunt is voor project veilige school

2005

Samenwerkingsovereenkomst veilig uitgaan

Beschrijft de verantwoordelijkheden van de 5 partijen die hierbij betrokken zijn

2007

Het PolitieKeurmerk Veilig Wonen als manier van werken

Toepassing van het PKVW bij Herstructurering en nieuwbouw

2004

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op het programma veiligheid: Het Rijk heeft geld toegezegd aan de gemeenten voor veiligheid. Op dit moment is het bedrag nog niet bekend. De regierol van de gemeente wat betreft veiligheid wordt verankerd in de wet. Elke gemeente moet een werkplan integrale veiligheid hebben. Vanaf 2008 wordt jaarlijks het vertrouwen van de burger in de politie gemeten via de Integrale veiligheidsmonitor. Het kabinet zet onverkort in op de invoering van de bestuurlijke boete voor overlast in de openbare ruimte.

66

Voor het verbeteren van de rampenbestrijding en crisisbeheersing maken het Rijk en VNG afspraken over de mijlpalen en het daarbij horende tijdpad. Verder regionalisering van de brandweer. Een interne ontwikkeling is de verdere uitwerking van programmamanagement. Dat heeft tot gevolg dat de regierol rond veiligheid intern beter kan worden opgepakt

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen?

Veiligheid Doelstelling

80% burgers voelt zich veilig in 2010

Activiteiten

• • • • • • •

25% minder criminaliteit in 2010 tov 2002

• • • • •

Versterken regierol gemeente in het veiligheidsbeleid

• • • •

pilot burgernet in Delft evenementenbeleid met o.a. aandacht voor geluidsoverlast, reiniging en handhaving in nieuw beleid 1,5 fte voor handhaving evenementenbeleid aanpak jongerenoverlast* versterken relatie veiligheid en wijkaanpak* versterken adviesfunctie mbt sociaal veilig ontwerpen en verbeteren veiligheidsbeleving openbare ruimte graffiti beleid projectmatige aanpak handhaving instellen coördinatiepunt terugkeer gedetineerden veelplegeraanpak aanpak jongerenoverlast* projectmatige aanpak handhaving van met name APV en voorbereiden bestuurlijke boete aanpak geweld binnenshuis en eergerelateerd geweld programma aanpak veiligheid aanpak jongerenoverlast versterken relatie veiligheid en wijkaanpak* versterken adviesfunctie mbt sociaalveilig ontwerpen en verbeteren veiligheidsbeleving openbare ruimte;1 fte voor werven*


70 50 35

Zie boven

* De activiteiten die gemarkeerd zijn met een sterretje leveren een bijdrage aan twee doelstellingen.

Toelichting 80% van de burgers voelt zich veilig in 2010 In 2007 geeft 26% van de burgers in de politiemonitor bevolking aan zich onveilig te voelen in de eigen buurt. Dit vinden we te hoog. Daarom willen we de komende tijd meer aandacht besteden aan het vergroten van de gevoelens van veiligheid De voortgang hiervan is af te lezen uit de veiligheidsmonitor die door het rijk jaarlijks wordt afgenomen. Daarnaast monitoren we ook binnen specifieke projecten zoals is gedaan bij de aanpak van het stationsgebied. Om dit te bereiken gaan we het volgende doen: Burgernet De gemeente Delft is binnen de regio Haaglanden de pilot gemeente voor burgernet. Landelijk zijn er vijf pilots. De pilots worden in 2008 geëvalueerd. Daarna wordt gekeken of verdere invoering landelijk kan gaan plaatsvinden. In het regeerakkoord is opgenomen dat landelijke

67

uitrol gewenst is. Uit de eerste resultaten van Nieuwegein is bekend dat burgernet bijdraagt aan het verhogen van het veiligheidsgevoel van de burger. Aanpak handhaving bij evenementen Vermindering van geluidsoverlast en vuil draagt bij aan een veiliger gevoel. Daarom verschijnt in 2007 een nieuwe nota evenementenbeleid. Hierin levert het programma Veiligheid een bijdrage vanuit de aandacht voor geluidsoverlast, reiniging, handhaving en de risico inventarisatie van evenementen. De handhaving met betrekking tot deze onderwerpen zal in 2008 gestalte moeten krijgen op basis van de nota. Hiervoor is €100.000 nodig. De risicoinventarisatie is verplicht sinds het incident in Pijnacker-Nootdorp bij het Oranjefeest. Aanpak jongerenoverlast Door het reduceren van de overlast voelen bewoners zich veiliger. In 2007 zijn we gestart met het oppakken van de regierol bij jongerenoverlast, dit als onderdeel van de jongerenaanpak met een signaleringsoverleg en interventieteam. In 2007 is daarom het draaiboek aanpak overlastgevende jeugd opgesteld. Als daar aanleiding toe is, pakt het programma veiligheid ook in 2008 de regierol om samen met de ketenpartners maatregelen te treffen die op korte en lange termijn de overlast verminderen. Daarbij worden met elkaar smart doelstellingen geformuleerd. Veiligheid en wijkaanpak versterken In het kader van de wijkaanpak wordt regelmatig een probleem op het gebied van veiligheid aangegeven. In 2008 zal dit vanuit het programma Veiligheid in haar regierol worden opgepakt. Waar enigszins mogelijk wordt het probleem samen met bewoners beschreven. Indien nodig wordt samen met de relevante partners een plan van aanpak opgesteld. Versterken adviesfunctie voor sociaal veilig ontwerpen en verbeteren veiligheidsbeleving openbare ruimte. In het coalitieakkoord van Delft staat dat bij de inrichting van de openbare ruimte en de herstructurering van buurten veiligheid een van de leidende principes is. Om dit te bereiken zal er meer ruimte moeten zijn voor een adviesfunctie vanuit het programma veiligheid naar onze in- en externe partners. Met name ook omdat de regierol op het politiekeurmerk veilig wonen en veilige woonomgeving van de politie naar de gemeente is overgegaan. Hiervoor is € 70.000 nodig. Graffiti beleid. De aanpak van illegale graffiti draagt bij aan een betere openbare ruimte waar mensen zich veiliger voelen. Voor deze aanpak wordt een plan opgesteld. Hiervoor is € 50.000 beschikbaar. Overigens komen er in de toekomst ook plekken voor legale graffiti. Projectmatige aanpak handhaving. In het kader van de handhaving kennen we de ‘Delft Doet’ aanpak (communiceren dan waarschuwen en tenslotte handhaven). Het is van belang om bij de thema’s die worden aangepakt in de openbare ruimte telkens vanuit deze strategie te werken. Dit leidt ook tot een betere openbare ruimte. 25% minder criminaliteit in 2010 ten opzichte van 2002 Landelijk wordt ingezet op deze doelstelling, dus ook bij een van onze belangrijke partners: de politie. De monitoring vindt plaats op basis van de jaarcijfers van de politie. In het programmaplan veiligheid wordt dit verder uitgewerkt. De activiteiten die betrekking hebben op deze doelstelling zijn: Terugkeer gedetineerden Dit project is gestart vanuit het ministerie van justitie. In Delft draaien we er in 2007 een pilot mee; de uitkomsten zijn in het najaar van 2007 bekend. Doel is ex-gedetineerden bij terugkeer in Delft zo snel mogelijk te ondersteunen op de gebieden: ID-bewijs, inkomen/werk, schulden, huisvesting en zorg. Het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten geeft aan dat er nog nader onderzoek gaat plaatsvinden naar de verwachte taken van de gemeenten en de daarvoor benodigde middelen. In elk geval is het nodig om een coördinatiepunt te hebben waar alle informatie met betrekking tot deze ex-gedetineerden samenkomt. Hiervoor is € 35.000 nodig. Veelplegers In het kader van maatschappelijk herstel heeft de gemeente twee plaatsen ingekocht bij het programma de Remise van de verslavingsreclassering. Hieraan kunnen vier veelplegers deelnemen op jaarbasis.

68

Aanpak jongerenoverlast Deze aanpak leidt, naast het verhogen van veiligheidsgevoelens, ook tot minder criminaliteit of voorkomt criminaliteit door tijdig ingrijpen. Projectmatige aanpak handhaving van met name APV en voorbereiden bestuurlijke boete Deze aanpak moet naast het verbeteren van de veiligheidsgevoelens ook leiden tot een daling van aangiftes. Verder moet in 2008 worden uitgezocht wat de bestuurlijke boete kan betekenen voor de gemeente Delft. Aanpak geweld binnenshuis en eergerelateerd geweld Doel van de aanpak van geweld binnenshuis is het voorkomen en vroegtijdig stoppen van geweld binnenshuis door versterking van de gemeentelijke regierol wat betreft de hulpverlening, voegsignalering, voorlichting, preventieactiviteiten en een melden adviespunt. In de aanpak van eergerelateerd geweld wordt aangesloten op de aanpak geweld binnenshuis. Daarnaast is het doel maatregelen te ontwikkelen op het gebied van de bescherming van slachtoffers, maatschappelijke preventie en strafrechtelijke aanpak. Versterken regierol gemeente in het veiligheidsbeleid Om veiligheid goed te kunnen aanpakken, is het van belang om de kwaliteit te vergroten van de samenwerkingsverbanden, de voorzieningen en processen die een bijdrage leveren aan veiligheid en leefbaarheid. Dit doen we door de regierol te versterken. Deze regierol van de gemeente met betrekking tot veiligheid wordt nog in 2008 wettelijk verankerd. Daarbij wordt ook gesteld dat iedere gemeente een werkplan integrale veiligheid moet hebben. Dat werkplan bestaat in Delft al vier jaar. De voortgang ligt vast in het Programma Veiligheid en de daarbij horende projecten. Het is ook terug te vinden in de regierol bij de aanpak van jongerenoverlast, de aanpak van jongerenoverlast binnenstad en het versterken van de relatie veiligheid en wijkaanpak. Tenslotte zal ook de adviesfunctie sociaal veilig ontwerpen hier een belangrijke rol in spelen.

Veiligheid Hoe volgen wij de voortgang:

2007/

Overzicht output-indicatoren 80% burgers voelt zich veilig in 2010

nulmeting 74%

25% minder criminaliteit in 2010 tov 2002

Zie cijfers 2002 in programmaplan veiligheid 2007 -2010

2008

2009

2010

80% 25% reductie tov 2002

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma zijn de baten en lasten verantwoord van toezicht op en handhaving van Openbare orde en Veiligheid. Ook de brandweer en de hulpverleningsregio Haaglanden vallen onder dit programma.. De uitvoering van de brandweer taak is vastgelegd in een gemeenschappelijke regeling. Jaarlijks stelt de brandweer een programmabegroting. Die begroting is ook het beleidskader waarmee wordt gewerkt. De hulpverleningsregio maakt deel uit van de paragraaf verbonden partijen.

69

Totale baten en lasten in het programma Veiligheid


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving Totaal lasten

4.928 5.614 47

3.143 8.255

3.135 8.212

3.108 8.192

3.153 8.167

10.589

11.398

11.347

11.300

11.320

748

767

767

767

767

748

767

767

767

767

-9.841

-10.631

-10.580

-10.533

-10.553

-9.841

-10.631

-10.580

-10.533

-10.553

Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten Totaal baten Resultaat voor bestemming Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming


Mutaties van baten en lasten in het programma Veiligheid

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Bijdr.Hulpverleningsregio Haaglanden (HRH) Kazerne, exploitatie FLO Brandweer Brandweer, arbeidstijdenbesluit

20 165 717 650

20 165 706 650

20 165 687 650

20 165 661 650

Nieuw beleid Toezicht evenementenbeleid/handhavingscontroleurs

100

100

100

100

Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord Graffiti beleid 1,5 Fte veiligheid Budget veiligheid

50 105 50

50 105 50

50 105 50

50 105 50

1.857

1.846

1.827

1.801


33 165 243 650

1.091

Bestaand beleid Bijdrage Hulpverleningsregio Haaglanden (HRH) De bijdrage aan de Hulpverleningsregio Haaglanden is structureel verhoogd (€ 20.000) na een raadsbesluit in april 2007.

70

Kazerne, exploitatie Met betrekking tot de nieuwbouw brandweerkazerne is sprake van meerkosten van schoonmaak en exploitatie (€ 165.000 structureel). Dit risico is reeds gemeld in het raadsvoorstel/nota voor de harmoniseren brandweerbegroting van oktober 2006. FLO Brandweer Voor de Brandweer is rekening gehouden met de bijdragen van de gemeente Delft aan de levensloopregeling (in plaats van Functioneel LeeftijdsOntslag) voor het personeel in bezwarende functies (circa. € 700.000 structureel). Brandweer, arbeidstijdenbesluit Voor de Brandweer is rekening gehouden met de kosten van het nieuwe arbeidstijdenbesluit (voor Delft € 650.000 structureel).

Nieuw beleid Aanpak geluidsoverlast bij evenementen Vermindering van geluidsoverlast en vuil draagt bij aan een veiliger gevoel. Daarom komt er in 2007 een nieuwe nota evenementenbeleid tot stand. Hierin wordt door het programma Veiligheid een bijdrage geleverd vanuit de aandacht voor geluidsoverlast, reiniging, handhaving en de risico-inventarisatie van evenementen. De risico-inventarisatie is verplicht na het incident in Pijnacker-Nootdorp bij het Oranjefeest. Toezicht en handhaving met betrekking tot deze onderwerpen krijgt in 2008 gestalte op basis van de nota. Hiervoor is capaciteit en deskundigheid nodig die er nu niet is.

Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord Graffiti beleid De aanpak van illegale graffiti en het aanbieden van legale plekken voor graffiti dragen bij aan een betere openbare ruimte waar mensen zich veiliger voelen. Voor deze aanpak wordt een plan opgesteld, waarbij geld nodig is voor de uitvoering. Versterken adviesfunctie met betrekking tot sociaal veilig ontwerpen en verbeteren veiligheidsbeleving openbare ruimte In het coalitieakkoord van Delft staat dat bij de inrichting van de openbare ruimte en de herstructurering van buurten veiligheid een van de leidende principes is. Willen we dit kunnen bereiken dan zal er meer ruimte moeten zijn voor een adviesfunctie vanuit het programma veiligheid naar onze in- en externe partners. Met name ook omdat de regierol op het politiekeurmerk veilig wonen en veilige woonomgeving van de politie naar de gemeente is overgegaan. Hiervoor is uitbreiding van de personele bezetting van het programma veiligheid (kosten € 70.000) nodig. Deze uitbreiding zal tevens worden ingezet voor het versterken van de regierol van het programma Veiligheid richting externe partners Terugkeer gedetineerden Dit project is gestart vanuit het ministerie van justitie. In Delft draaien we in 2007 een pilot. De uitkomsten zijn in het najaar van 2007 bekend. Uitbreiding budget programma veiligheid Extra geld is gevraagd voor de uitwerking van het programma Veiligheid. Het servicecontract van de camera’s moet worden verlengd. In 2008 verschijnt een evaluatie cameratoezicht. Bij het plaatsen van verlichting in het kader van aanpak enge plekken is er een verdubbeling van het bedrag per mast gekomen. Verder is geld nodig voor de invoering van burgernet en campagnes van Delft Doet. Hiervoor is in 2008 geen EZH-geld meer beschikbaar.

71

Budgetflexibiliteit


programma Veiligheid budgetflexibiliteit




juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting Het grootste deel van de uitgaven wordt gevormd door de Delftse bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Brandweer Delft-Rijswijk. Daarnaast zijn er gelden gereserveerd voor diverse projecten (bijvoorbeeld Slachtofferhulp en Halt)

Grote projecten Veiligheid

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Nieuwe grote projecten Res.vluchtdeuren spoortunnel

400

Totaal

400

400 0

0

400

0

0


Toelichting op grote projecten Extra vlucht- en veiligheidsdeuren spoortunnel Om te kunnen voldoen aan de meest recente wetgeving en om een acceptabel brandveiligheidsniveau te bereiken, wordt voor extra vlucht- en veiligheidsdeuren in de spoortunnel € 400.000 gereserveerd. Over het totaalbedrag moeten nog onderhandelingen plaatsvinden met externe partijen.

72

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Investeringen Veiligheid

2007


2011

2007


2011


Nieuwe investeringen Cameratoezicht


0

125

125

125

125

0

0

0

0

31

61

59

31

61

59

Cameratoezicht Voor het vergroten van de veiligheid wordt in de binnenstad een aantal camera’s geplaatst.

73

Wijkzaken en Beheer van de stad Het programma Wijkzaken en Beheer van de Stad bestaat uit de volgende deelprogramma’s: Samenwerken in de Wijken Beheer van de stad Beheer van de stad: reiniging

Samenwerken in de Wijken In dit deelprogramma werken we aan het versterken van de samenwerking in de wijken tussen de gemeente, bewoners, bedrijven en partnerorganisaties (o.a. de politie, corporaties, welzijnsorganisaties). Daarbij zien we bewoners als partners en vormen hun wensen, behoeften en eigen initiatieven een belangrijk uitgangspunt. Deze samenwerking heeft vanaf 1998 vorm gekregen.

Algemene doelstelling Samenwerken aan aantrekkelijke en sterke wijken, waarin kinderen kunnen spelen en veilig kunnen bewegen, waarin bewoners zich betrokken voelen bij elkaar en bij hun buurt. Bewoners moeten zich sociaal veilig weten in hun buurt en moeten tevreden zijn met de voorzieningen en de kwaliteit van de openbare ruimte in hun wijk. Voor het samenwerken hieraan gelden de volgende uitgangspunten: uitgaan van wensen en behoeften van bewoners werken vanuit een actieve rol, betrokkenheid en initiatief van bewoners resultaatgericht werken realiseren van samenhang en afstemming tussen de inzet en inspanningen van bewoners, gemeente, bedrijven en partnerorganisaties.

Beleidskaders Voor Wijkzaken zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Samenwerken in de Wijken Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Nota doorontwikkeling wijkaanpak

Evaluatie van de wijkaanpak

2002

Protocol wijkaanpak

Handleiding wijkaanpak

2003

Evaluatie werking wijkbudgetten

Evaluatie wijkbudgetten

2005

Ruimte zien en ruimte maken

Coalitieakkoord 2006-2010

2006

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op Samenwerken in de Wijken. Meer aandacht voor sociaal-economische ontwikkeling van wijken en buurten: In de Delftse wijkaanpak heeft steeds de nadruk sterk gelegen op het samenwerken aan schone, hele, veilige, sociale, groene en kindvriendelijke wijken. Sinds 2006 is er meer aandacht voor de sociaal-economische ontwikkeling van wijken en buurten en meer recent voor het bevorderen van processen van sociale stijging in de wijken, ook vanuit de corporaties. Met de grotere

74

aandacht voor de sociaal-economische ontwikkeling van wijken en het bevorderen van processen van sociale stijging in de wijken, komt het samenwerken aan sterke wijken steeds centraler te staan. Dit vraagt om andere samenwerkingsverbanden. De samenwerking moet worden verbreed wat betreft de onderwerpen en er moeten andere partners bij worden betrokken. Ook is een grotere samenhang en afstemming van inzet en inspanningen van belang. Om dit te realiseren is er meer regie en sturing op wijkontwikkelingsprocessen wenselijk. Invoering Wmo: De invoering van de Wmo op 1 januari 2007 plaatst het samenwerken in de wijken voor nieuwe uitdagingen. Van belang is nu ook om te werken aan zorgzame wijken. Ontwikkeling naar een Klantcontactcentrum: De voortgang met de ontwikkeling van het Klantcontactcentrum vraagt om de relatie tussen de wijkcoördinatoren en bewoners nader te bezien. De wijkcoördinatoren zullen opereren vanuit de backoffice. Een belangrijk punt van aandacht is daarmee de aansluiting van de front office met de wijkcoördinatoren in de backoffice. De vraag is hoe de contacten tussen de wijkcoördinatoren en bewoners gaan verlopen.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Samenwerken in de Wijken Doelstelling

Vergroting van de opbrengst van de samenwerking aan aantrekkelijke en sterke wijken

Innovatief inspelen op actuele ontwikkelingen en problematiek in de wijken die de kwaliteit van het wonen en leven van bewoners onder druk kunnen zetten. Inspelen op kansen die de kwaliteit van wonen en leven kunnen verhogen.

Versterking van de kwaliteit en veiligheid van de openbare ruimte voor kinderen en jongeren

Activiteiten


• Opstellen van een nota over de doorontwikkeling van het wijkgericht werken • Samen met bewoners, bedrijven en partners bepalen van een ontwikkelingsperspectief voor de wijken op basis van een gedetailleerde analyse van de sociaal, economische en fysieke situatie en ontwikkelingskansen • Deze ontwikkelingsperspectieven voor de wijken uitwerken tot een gezamenlijk wijkontwikkelingsprogramma dat als basis dient voor een gezamenlijk meerjarig investeringsprogramma voor de wijken • De wijkcoördinatoren in positie brengen om het proces van wijkontwikkeling te kunnen sturen en regisseren 25 (vanuit • Faciliteren van bemiddelaars en mediators bij wijkbudget) conflicten in buurten en woongerelateerde overlast (buurtbemiddeling). Continuering van de deelname van de gemeente Delft samen met bureau Delft van de politie Haaglanden en de vier corporaties aan Bureau Bemiddeling en Mediation • Continueren en verbeteren van initiatieven zoals de Leukste Straat van Delft, de Burendag, Fleur Delft-op, bewonersacties gericht op tegengaan ongewenst verkeersgedrag en starten van nieuwe initiatieven • Doorontwikkelen van de werkwijze door o.a. het benutten van de ervaringen uit het project Vrijenban met het samenwerken aan zorgzame wijken in de andere wijken • Speelplekkenbeleid 2007, inclusief nieuw beleid en investeringsprogramma uitvoeren: 25 (2009:50) o onderhoud speelplekken 50 o vervanging speeltoestellen huidige speeltuinen (2009: 50) o twee bewaakte speeltuinen nieuwe stijl • Voortzetten van initiatieven in het kader van Kinderen Veiliger door Delft (via het deelprogramma verkeer en vervoer)

75

Toelichting Vergroten van de opbrengst van de samenwerking aan aantrekkelijke en sterke wijken Het samenwerken aan de wijken heeft vanaf 1998 vorm gekregen. Vanwege geschetste externe en interne ontwikkelingen is het tijd om de opbrengst van deze samenwerking te vergroten. Hiertoe is het van belang om de werkwijze verder te ontwikkelen. Dat zal gebeuren vanuit een meer gedetailleerde analyse van de sociale, economische en fysieke situatie in de wijken. Om de ontwikkelingskansen te vergroten, zoeken we meer samenhang en afstemming tussen de inzet en investeringen van de samenwerkende partijen. Dit doen we onder regie en sturing van de wijkcoördinatoren. Na gedetailleerde analyse van de wijken zullen we perspectieven voor wijkontwikkeling opstellen en de uitkomsten uitwerken naar wijkontwikkelingsprogramma’s. Volgen voortgang van realiseren doelstelling: De voortgang met deze doelstelling kan worden gevolgd aan de hand van een nota doorontwikkeling wijkgericht werken. Daarin worden de voorgestelde werkwijze, de perspectieven en de wijkontwikkelingsprogramma’s verder uitgewerkt. Ook de resultaten in de jaarlijkse wijkverslagen worden hierbij betrokken. Innovatief inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Inspelen op actuele problematiek in de wijken die de kwaliteit van het wonen en leven van bewoners onder druk kunnen zetten. Kansen benutten die de kwaliteit van wonen en leven kunnen verhogen Het samenwerken aan aantrekkelijke en sterke wijken vraagt voortdurend om innovatie van die samenwerking en van het samenspel in de wijken. Het gaat daarbij om het nemen van nieuwe initiatieven, het verbeteren van bestaande initiatieven en het doorontwikkelen van de werkwijze van het samenwerken. Volgen voortgang van realiseren doelstelling: De voortgang kan worden gevolgd aan de hand van continuering van deelname aan Bureau Bemiddeling en Mediation, de start van nieuwe initiatieven en de verbetering van bestaande initiatieven. Dit gebeurt op op basis van het jaarverslag en de wijkverslagen. Ook de rapportage over de doorontwikkeling van de werkwijze in het jaarverslag wordt hierbij betrokken. Versterking van de kwaliteit van een veilige openbare ruimte voor kinderen en jongeren Er zijn nog volop kansen om de ruimte voor kinderen om te spelen in Delft te vergroten en verbeteren. Dit geldt ook voor het vergroten van de veiligheid van kinderen in het verkeer. Met de vaststelling van het speelplekkenbeleid in 2007 is bepaald welke punten in 2008 verbeterd moeten worden. Met de continuering van het project ‘Kinderen veiliger door Delft’ krijgt veiligheid in het verkeer in 2008 een extra impuls (zie ook deelprogramma verkeer en vervoer). Volgen voortgang van realiseren doelstelling: De voortgang kan worden gevolgd aan de hand van de realisatie van een bewaakte speeltuin nieuwe stijl in 2008 en een tweede in 2009. Hetzelfde geldt voor de voortgang van het onderhoud van de speelplekken en de vervanging van speeltoestellen huidige speeltuinen. Meer over de voortgang van het project Kinderen veiliger door Delft vindt u in het deelprogramma verkeer en vervoer. Samenwerken in de Wijken Hoe volgen wij de voortgang: Overzicht output-indicatoren Nota doorontwikkeling wijkgericht werken

2007/

2008

2009

2010

nulmeting beschikbaar

Wijkontwikkelingsperspectief voor de wijken

0

2

5

Wijkontwikkelingsprogramma voor de wijken

0

2

5

Wijkverslagen voor de wijken

7

7

7

7

beschikbaar

beschikbaar

beschikbaar

beschikbaar

gestart

voortgezet

voortgezet

voortgezet

0

1

1

0

Onderhoud speelplekken

uitgevoerd

uitgevoerd

uitgevoerd

Vervanging speeltoestellen huidige speeltuinen

uitgevoerd

uitgevoerd

uitgevoerd

Jaarverslag ‘Samenwerken in de Wijken’ Deelname Bemiddeling en Mediation Nieuwe speeltuin nieuwe stijl

76

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma zijn alle wijkbudgetten opgenomen. Vanuit deze budgetten worden de verschillende samenwerkingactiviteiten gefinancierd.

Totale baten en lasten in het programma Samenwerken in de wijken


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



749 1.526

789 800

788 600

788 531

800 530

Totaal lasten

2.275

1.589

1.388

1.319

1.330


6

6

6

6

6

Totaal baten

6

6

6

6

6

-2.269

-1.583

-1.382

-1.313

-1.324


831 1.813

831 1.105

831 905

831 835

831 835


-1.287

-1.309

-1.308

-1.309

-1.320


De mutaties in de baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen die in deze Programmabegroting zijn verwerkt, zijn in onderstaande tabel samengevat. De voorstellen voor nieuw beleid zijn reeds toegelicht in het hoofdstuk Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

Mutaties van baten en lasten in het programma Samenwerken in de wijken

2008

2009

2010

2011


Lasten Nieuw beleid Buurtbemiddeling

25

25

25

25

25 50

50 50 50

50 100 50

75 100 50

100

175

225

250

Baten Nieuw beleid Dekking buurtbemiddeling uit wijkbudget

25

25

25

25

Totaal mutaties baten

25

25

25

25

-75

-150

-200

-225

Nieuw beleid enveloppes bestuursakoord Onderhoud speelplekken Exploitatie 2 bewaakte speeltuinen nieuwe stijl Vervanging speeltoestellen huidige speeltuinen Totaal mutaties lasten

Saldo resultaat

77

Reserves mutaties in reserves in het programma Samenwerken in de wijken

2007

2008


Stortingen Wijkreserve

831

831

Totaal stortingen

831

831

Onttrekkingen Wijkreserve Wijkreserve Reserve EZH (Fleur op) Reserve EZH (wijkinform.punten) Reserve EZH (kind en jongeren) Reserve BWS woningb. Vrijval m. Reserve Grote Projecten Reserve nutswinsten

835 197 81 117 159 258 136 30

835 70 100 100

1.813

1.105

982

274

Totaal onttrekkingen Saldo resultaatbestemming

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Wijkreserve De wijkreserve voedt de wijkbudgetten. ISV draagt jaarlijks bij aan de storting in de wijkreserve. Reserve EZH (wijkinformatiepunten en kind en jongeren) Beide onttrekkingen betreffen de kosten van het meerjarig project, gefinancierd uit de EZH opbrengst.

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Samenwerken in de wijken budgetflexibiliteit gemeentelijke middelen nieuw beleid 9%



juridisch verplicht

kapitaallasten




78

Toelichting De middelen in dit programma middelen die reeds bestemd zijn in wijkbudgetten. Vanuit deze budgetten worden de verschillende samenwerkingactiviteiten gefinancierd.


Samenwerken in de wijken

2007


2011

2007


2011


Nieuwe investeringen 2 bewaakte speeltuinen nieuwe stijl Speelplekken


250

0

250

250

250

100

100

100

100

0

0

0

75

73 15

75

88

Twee bewaakte speeltuinen Nieuwe Stijl De aanleg van twee nieuwe bewaakte speeltuinen (conform het coalitieakkoord) wordt verbonden aan andere ontwikkelingen. Wippolder is de wijk met een achterstand in speelvoorzieningen. Door de gemeenteraad is een motie aangenomen om te komen tot aanleg van een avontuurlijke speelvoorziening (Speeldernis). Voor Buitenhof staat vestiging van een speelbalvoorziening op het programma. In die wijk ontbreekt nu een grootschalige speelvoorziening. Voor beide voorzieningen geldt dat ze door hun veelzijdigheid en omvang bijdragen aan een positieve ontwikkeling van de sociale samenhang in de wijken en de ontwikkeling van een kindvriendelijke woon- en leefomgeving. Bundeling van voorzieningen sluit bovendien aan bij de groeiende een veelzijdige vraag vanuit projecten als brede school en BOS. Speelplekken In het coalitieakkoord 2006 – 2010 is opgenomen dat er meer ruimte voor groen- en speelvoorzieningen moet komen. In september 2007 wordt daarvoor de beleidsvisie ‘Ruimte voor spelen in de wijk’ vastgesteld. Uitwerking van die visie geschiedt door middel van speelplannen per wijk. Daarin kan het zowel gaan om aanpassing van bestaande voorzieningen als om aanleg van nieuwe of verwijdering van overbodige speelplekken.

Beheer van de Stad In dit deelprogramma werken we aan het beheren en onderhouden van de openbare ruimte. De taken die hieronder vallen zijn het onderhouden van kunstwerken, waterwegen, rioleringen, openbaar groen, speeltuinen, kinderboerderijen, wegen, straten, pleinen, verkeersmeubilair, kunstwerken, straatmeubilair, openbare verlichting, openbare toiletten, het verwijderen van zwerfvuil, het verwijderen van drijfvuil en het legen van afvalbakken. Ook het bestrijden van gladheid en het beheer van uitvaartvoorzieningen valt onder dit programma. Een prettige leefomgeving is schoon, heel en veilig met voldoende en kwalitatief goed openbaar groen en speelplekken. We streven naar een goede afstemming tussen beheer, onderhoud en handhaving in de wijken om proactief en snel zaken aan te kunnen pakken. Waar nodig wordt het middel van een bestuurlijke boete ingezet om ergernissen en vervuiling van de openbare ruimte tegen te gaan. Algemene doelstelling Op basis van het coalitieakkoord 2006 – 2010 zijn voor dit programma de volgende doelstellingen geformuleerd:

79

Hoofddoelstelling De openbare ruimte van de stad en de recreatie- en speelvoorzieningen worden beheerd en onderhouden op een maatschappelijk verantwoorde wijze en op een gewenst kwaliteitsniveau. Subdoelstellingen Wij willen de dienstverlening op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte verder verbeteren. Delft wordt verrijkt met meer bomen en bloeiende planten. Intensief gebruik in een duurzame, aantrekkelijke en veilige Delftse Hout wordt gerealiseerd. Delftse burgers kunnen in Delft terecht voor hun uitvaart.

Beleidskaders Voor Beheer van de Stad zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Beheer van de Stad Nota

Onderwerp

AVKL Delft Bebouwde kom boswet Begraafplaats verordening Bomennota, juiste boom op de juiste plaats Ecologienota Delft 2004-2015 Bomenverordening Delft 1998 Gemeentelijk Riolering Plan (GRP) Plan van aanpak Beheerplan Wegen Beheerplan kunstwerken Beheerplan oevers Beheerplan groen Beheerplan straatmeubilair Herzien bomenbeleid Gebiedsvisie Delftse Hout Monumentale bomen Wet gemeentelijke watertaken

Kabels en Leidingen

Vastgesteld 1995

2004

Gebiedsprogramma Delftse Hout Bruggen, tunnels etc

Delftse Hout

2004 2005 2006 December 2006 2006 – 2010 2007 2007 2007 2007 2007/2008 2008

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op Beheer van de Stad: Externe ontwikkelingen: In het kader van de Wet Gemeentelijke Watertaken krijgt de gemeente de taak om een zogenaamd waterloket in te richten. Het waterloket heeft als voornaamste doelstelling dat burgers hier met vragen over water terechtkunnen. De huidige praktijk is dat burgers vaak van de ene overheid naar de andere overheid worden gestuurd en nooit een antwoord krijgen. Het waterloket heeft betrekking alle soorten water: oppervlaktewater, grondwater, afvalwater, etc. Het loket heeft als primaire functie het beantwoorden van de vragen van de burger door de juiste instantie. In het kader van de Waterschapswet vindt herpolderen plaats. Dit houdt in dat Delfland de onderhoudsverplichtingen van watergangen en boezemkaden die tot het hoofdwatersysteem behoren, zal overnemen van de gemeente. Interne ontwikkelingen: In 2007 is een taakstelling van € 884.000 bij Stadsbeheer neergelegd in verband met bezuinigingen. De invulling van deze taakstelling zal, gezien de omvang, van invloed zijn op de kwaliteit van het onderhoud van de openbare ruimte. Uitwerking van de invulling en consequenties vindt plaats in de tweede helft van 2007. Naast deze bezuinigingstaakstelling moet op het product ‘vegen’ een taakstelling van € 187.000 worden ingevuld.

80


Beheer van de Stad Doelstelling

Activiteiten

De openbare ruimte van de stad en de recreatie- en speelvoorzieningen worden beheerd en onderhouden op een maatschappelijk verantwoorde wijze en op een gewenst kwaliteitsniveau

Het actualiseren van beheerplannen Het vaststellen van de gewenste beeldkwaliteit De burger inzicht geven in de beeldkwaliteit van de openbare ruimte via internet. Invoering geautomatiseerd bomenlogboek Proef langer openstellen waterspeeltuinen Bij herinrichting streven naar behoud bestaande bomen Toezicht strandstrook/zwemwater

Dienstverlening op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte wordt verbeterd

Behalen van de servicenormen van meldingen in 2007: heel 85% en schoon 80% en waar mogelijk verbeteren in 2008.

Delft wordt verrijkt met meer bomen en bloeiende planten

Evaluatie bomenbeleid Het waar mogelijk plaatsen van dikkere bomen Meer bloeiende beplanting in bestaande plantsoenen Uitbreiding bloembakken


10 (t.l.v. wijkbudget)

90

Intensief gebruik in een duurzame, Opstellen gebiedsvisie aantrekkelijke en veilige Delftse Opstellen investerings- en uitvoeringsplan voor verbetering Hout wordt gerealiseerd infrastructuur en voorzieningen In stand houden, bevorderen en faciliteren van participatie en communicatie. Realiseren van duurzame beheer- en gebruiksafspraken. Delftse burgers kunnen in Delft terecht voor hun uitvaart

Realisatie crematorium

Toelichting De openbare ruimte van de stad en de recreatie- en speelvoorzieningen worden beheerd en onderhouden op een maatschappelijk verantwoorde wijze en op een gewenst kwaliteitsniveau. Daarbij zijn wensen en behoeften van bewoners een belangrijk vertrekpunt. Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is onze dagelijkse taak. Wijkgericht waar mogelijk, wijkoverstijgend waar nodig. Met behulp van een beeldkwaliteitsysteem wordt het niveau van het beheer en onderhoud in kaart gebracht. Daarnaast wordt via het Delfts Internet Panel (DIP) de tevredenheid van de Delftse burger gemeten. Indien mogelijk/beschikbaar wordt door middel van een benchmark de kwaliteit in Delft vergeleken met die in andere gemeenten. Om het doel maatschappelijk verantwoord beheren en onderhouden inhoud te geven gaan we hiervoor output-indicatoren ontwikkelen. Daarbij valt te denken aan indicatoren als het energieverbruik van de openbare verlichting, het aantal hergebruikt straatmateriaal, het aantal m³ verpakkingsmateriaal en het aantal m³ veegafval. Om de doelstelling te bereiken verrichten we naast het normale, dagelijkse werk, de volgende activiteiten: Het actualiseren & opstellen van beheerplannen 2008/2009 Twee beheerplannen zijn in 2007 geactualiseerd. Twee andere beheerplannen zijn voor het eerst opgesteld. Om deze beheerplannen op te kunnen stellen, zijn achterstanden in beheersystemen en gegevens in 2007 weggewerkt. Een groot deel van het areaal is voor het eerst geïnventariseerd. In 2007 is een kwaliteitssystematiek en een beheerplanformat ontwikkeld. Na oplevering van deze beheerplannen in 2007 wordt gewerkt aan het actualiseren

81

van de overige beheerplannen. De verwachting bestaat dat voor deze plannen ook een enorme inhaalslag gemaakt zal moeten worden. Door de geleverde inspanningen is een goede basis gelegd. Daardoor zouden volgende beheerplannen met een betrekkelijk grotere eenvoud geactualiseerd moeten kunnen worden. Het vaststellen van de gewenste beeldkwaliteit in B&W 2007 Beeldkwaliteit is de visuele (dus niet technische) kwaliteit van de openbare ruimte op de aspecten schoon, heel en groen. Deze kwaliteit sluit aan bij de beleving van openbare ruimte door de burger. Het niveau van de beeldkwaliteit wordt vastgesteld door B&W. Hierbij maken we onderscheid tussen beeldkwaliteit in de binnenstad (toeristische functie) en beeldkwaliteit in de overige delen. De burger inzicht geven in de beeldkwaliteit via internet 2008 De gemeten kwaliteitsniveaus van de meetpunten in de wijken worden op internet geplaatst, zodat het voor burgers mogelijk is om vast te stellen welke kwaliteit in hun wijk gemeten wordt en aan welke kwaliteit het had moeten voldoen. Invoering geautomatiseerd bomenlogboek 2008 Proef langer openstellen waterspeeltuinen 2007 In 2007 vindt een proef plaats om de waterspeeltuinen een half uur langer open te houden. Eind 2007 zal deze proef geëvalueerd worden en zullen de mogelijkheden na 2007 in beeld worden gebracht. Er zal een notitie over aan het college worden geschreven.

Dienstverlening op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte wordt verbeterd. Als beheerders van de openbare ruimte streven we waar mogelijk voortdurend naar een betere dienstverlening. Ook met de beschikbare middelen blijft aandacht voor verbetering een belangrijke managementdoelstelling. Dit gebeurt onder meer door te sturen op het aantal meldingen in de openbare ruimte, de snelheid van afhandeling en actief informeren naar de tevredenheid van de burgers.

De activiteiten die hierbij horen zijn: Behalen van de servicenormen van meldingen 2007 Op basis van de resultaten over 2006 streven we naar verder verbetering van de servicenormen. Voor 2007 willen we voor meldingen betreffende het repareren van de openbare ruimte 85% binnen de afgesproken servicenorm van tien werkdagen afhandelen. Voor meldingen over de schone openbare ruimte streven we naar 80% binnen de servicenorm van twee werkdagen. Op basis van de resultaten van 2007 bekijken we waar mogelijk verbeteringen in 2008 gerealiseerd kunnen worden. Naast deze concrete doelstelling proberen we door inzet van onze eigen mensen zoveel mogelijk meldingen te voorkomen. Een onvolkomenheid wordt in dat geval opgelost omdat we deze zelf constateren en direct actie ondernemen. Verder werken we aan een optimale telefonische bereikbaarheid.

Delft wordt verrijkt met meer bomen en bloeiende planten. Als beheerders van de openbare ruimte streven we naar een prettige leefomgeving. Kwalitatief goed openbaar groen is daarin een belangrijke component. In het coalitieakkoord is afgesproken dat waar mogelijk meer bomen en bloeiende planten komen. Voor de realisatie van de doelstellingen en voor onderstaande activiteiten is vanuit nieuw beleid een bedrag van € 90.000 beschikbaar gesteld.

82

De activiteiten die hierbij horen zijn: Evaluatie bomenbeleid 2007/2008 De evaluatie van het bomenbeleid heeft tot doel te komen tot een samenhangend pakket van maatregelen voor een kwalitatief goed bomenbestand en een betere bescherming van het huidige bomenbestand. De mogelijkheid voor meer bomen wordt hierbij onderzocht. Het plaatsen van dikkere bomen 2007 In de afgelopen jaren zijn gemiddeld 237 bomen geplant . Dit zijn zowel inboetbomen (vervangende exemplaren voor gerooide bomen) als bomen die geplant zijn voor projecten. Normaliter kost de aanschaf van een boom € 450. Dikkere bomen kosten ongeveer € 800, dit betekent in totaal een verschil van € 83.000. De aanschaf kan door prioritering uit het reguliere budget gedekt kan worden. Er zijn niet alleen aankoopkosten, maar vooral de kosten van het voorbereiden van het plantgat en het planten zelf. Er moet meer bomengrond in het plantgat, de bomen hebben een veel grotere kluit en kunnen bijna niet met hand geplant worden. Deze extra kosten bedragen € 60.000. Meer bloeiende beplanting in bestaande plantsoenen 2008 Een manier om de stad bloeiende te krijgen is de omvorming van gazon naar alternatieve beplanting. Afhankelijk van het extra budget kan een deel van het bestaande groen omgezet worden naar meer bloeiende beplanting, bijvoorbeeld naar wisselperken, sier- en andere rozen.Om te voldoen aan de (bestuurlijke) ambities en Europese en landelijke wetgeving op het gebied van water en groen binnen de gemeente is structurele uitbreiding noodzakelijk. Dit valt ook deels onder het deelprogramma Milieu en duurzame ontwikkeling. Uitbreiding bloembakken 2008 Een makkelijke manier om de stad fleurig te krijgen is het plaatsen van plantenbakken. In het reguliere budget is ruimte voor het plaatsen van 14 bakken. Door budgetuitbreiding kan het aantal bakken worden uitgebreid naar 30 in 2008. Bewonersparticipatie 2008 In 2008 zal een experiment worden opgezet waarbij met bewoners afspraken worden gemaakt over inrichting en onderhoud van een aangewezen perk. De gemeente draagt zorg voor de plantkosten, de bewoners stellen zich garant voor de uitvoering van een onderhoudsjaarplan (schoffelen, snoeien, water geven, wieden) dat door de gemeente wordt opgesteld. De kosten voor dit experiment worden gefinancierd vanuit nog beschikbaar EZH-budget.

Intensief gebruik in een duurzame, aantrekkelijke en veilige Delftse Hout wordt gerealiseerd. Toelichting Het verder vormgeven aan het gebiedsprogramma Delftse Hout. Hierin wordt onder meer aandacht besteed aan het verhogen van de kwaliteit van de openbare ruimte in de Delftse Hout, het verbeteren van beheer, onderhoud en gebruik, en het bevorderen van regionale samenwerking. De activiteiten die hierbij horen zijn: Toezicht Strandstrook/zwemwater Voor toezicht op de strandstrook en het zwemwater bij de grote plas door vrijwilligers is een structurele subsidie van € 10.000 nodig. Tot 2005 werd deze subsidie verstrekt uit EZHmiddelen. Dat is vanaf 2006 niet meer beschikbaar. Voorgesteld wordt dit tijdelijk op te lossen en het komende jaar het gesprek aan te gaan met buurtgemeenten over een mogelijke bijdrage van hun kant.

83

Gebiedsvisie Delftse Hout 2008 Het opstellen van een gebiedsvisie Delftse Hout en richting geven aan de daarin genoemde ontwikkelingen. Voor het opstellen van de gebiedsvisie is € 10.000 incidenteel beschikbaar vanuit nieuw beleid. Verbetering infrastructuur en voorzieningen 2008/2010 Het opstellen van een investerings- en uitvoeringsplan voor de verbetering van de infrastructuur en voorzieningen in de Delftse Hout. Participatie en communicatie 2008/2010 Het in stand houden, bevorderen en faciliteren van participatie en communicatie met betrekking tot de Delftse Hout. Duurzame beheer- en gebruiksafspraken 2008/2009 Het maken van duurzame beheer- en gebruiksafspraken over de Delftse Hout, onder meer in relatie tot de omliggende gemeenten en andere betrokken overheden. Voor de realisatie van deze activiteit is € 5.000 structureel budget uit nieuw beleid nodig.

Delftse burgers kunnen in Delft terecht voor hun uitvaart. De activiteiten die hierbij horen zijn: Realisatie crematorium Opstellen overeenkomst(en) met De Laatste Eer 2007 Start bouw crematorium door De Laatste Eer 2008

Beheer van de Stad Hoe volgen wij de voortgang:

2007

2008

2009

2010

Overzicht output-indicatoren nulmeting Doelstelling 1: beheer en onderhoud op een maatschappelijk verantwoorde wijze op een gewenst niveau Beeldkwaliteit binnenstad A AB+ Beeldkwaliteit overige gebieden (incl. Delftse Hout) B BC+ Opstellen beheerplan sportvelden Gereed Opstellen beheerplan speelplekken Gereed Doelstelling 2: verbetering dienstverlening beheer en onderhoud openbare ruimte % meldingen openbare ruimte afgehandeld binnen de termijn - voor schoon 80% 80% - voor heel 85% 85% % beantwoorde gesprekken Infopunt Stadsbeheer binnen 90 80% 80% seconden Doelstelling 3: meer bomen en bloeiende planten Aantal bomen Aantal bloembakken (2005: 40; 2006: 14)

29.277 30

29.277 30

B C

80% 85%

80% 85%

85%

85%

29.741 40

29.846 50

Doelstelling 4: intensief gebruik duurzame, aantrekkelijke en veilige Delftse Hout Opstellen gebiedsvisie Gereed

De gewenste beeldkwaliteit moet nog vastgesteld worden in het college. Hierboven is de huidige intern vastgestelde kwaliteit aangegeven rekening houdend met effecten als gevolg van de bezuinigingstaakstelling. Toelichting op aantal bomen: het aantal bestaande bomen is constant gehouden, er wordt in bestaand gebied geen toename verwacht. De toename is gebaseerd op de uitbreiding Harnaschpolder. Daar worden 0,25 bomen per woning gepland en in het groen ongeveer eenzelfde aantal. Totaal komen in Harnaschpolder

84

circa 600 bomen. De verdeling over de jaren 2009 tot en met 2011 is gebaseerd op het aantal te bouwen woningen in die jaren. In 2009 worden 954 woningen gerealiseerd, in 2010 220 woningen en in 2011 97 woningen. Vertaling naar het aantal bomen levert dan een toename op van 450 - 100 - 50.

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In het deelprogramma Beheer van de stad zijn de middelen opgenomen die noodzakelijk zijn om de stad te onderhouden. Daarbij gaat het om de uitvoering van de verschillende beheerplannen. Er zijn o.a. beheerplannen voor civiele kunstwerken, groen en riolering. Totale baten en lasten in het programma Beheer van de stad


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



14.359 16.575 2.907

14.741 14.734 2.929

14.654 13.942 2.829

14.806 13.964 2.721

14.954 13.989 2.590

Totaal lasten

33.841

32.404

31.425

31.491

31.533

1.989 6.675 67 937 7 994

2.673 6.929 17 922 7 797

2.718 6.880 17 330 7 798

2.719 6.880 17 330 7 797

2.718 6.880 17 332 7 797

10.669

11.345

10.750

10.750

10.751

-23.172

-21.059

-20.675

-20.741

-20.782


3.836

713

392

364

364


-19.336

-20.346

-20.283

-20.377

-20.418



85

Mutaties van baten en lasten in het programma Beheer van de stad

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Agnethapark, uitbreiding beheerareaal Verbetering beheer(plannen)

28

28

28

28

Nieuw beleid Extra capaciteit water en groen Toezicht strandstrook Delftse Hout

35 10

35

35

35

Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord Meer bomen, planten en omvorming plantsoenen

90

90

90

90

163

153

153

153


100

100

Baten Nieuw beleid Dekking strandstrook Delftse Hout uit wijkbudget Totaal mutaties baten Saldo resultaat

10 0

10

0

0

0

-100

-153

-153

-153

-153

Bestaand beleid Agnetapark Bij overdracht van het Agnetapark aan de gemeente zijn alleen voor de jaren 2006 en 2007 middelen voor onderhoud verkregen (€ 28.000 structureel). Verbetering beheer(plannen) De verbetering van het beheer vergt extra middelen in 2007 voor de opstelling van beheerplannen (€ 100.000 incidenteel). Extra capaciteit water en groen Om de (bestuurlijke) ambities en Europese en landelijke wetgeving op het gebied van water en groen binnen de gemeente te kunnen implementeren, is structurele uitbreiding noodzakelijk. Dit valt ook deels onder het programma Beheer van de stad.

Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord De voorstellen voor nieuw beleid zijn reeds toegelicht in het hoofdstuk Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

86

Reserves Mutaties in reserves in het programma Beheer van de stad

2007

2008


Onttrekkingen Reserve Grote Projecten (act. Unif. Bestemm.) Reserve openb ruimte kunstwerken Reserve parkeren Reserve nutswinsten (binnenstadsmarketing) Reserve Grote Projecten (Redeoss) Reserve Grote Projecten (zwembaden) Reserve EZH (fietsprojecten) Reserve EZH (ouderen informatie zorg) Algemene reserve A Reserve nutswinsten Reserve EZH (voorzieningen Delftse Hout) Reserve dekking kapitaallasten Reserve grote projecten Onderhoud openbare ruimte: wegen, straten Onderhoud openbare ruimte: waterwegen Onderhoud Agnetapark Calamiteiten tractie Reserve Koepoortgarage

73 657 26 134 200 37 287 27 100 169 14 328 100 187 385 56 36 1.020


3.836

713


3.836

713

300

328

49 36

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve EZH (fietsprojecten) Betreft een onttrekking ten behoeve van investeringen in fietsvoorzieningen, die gefinancierd wordt uit de EZH gelden. Reserve dekking kapitaallasten Deze reserve betreft voornamelijk bijdragen uit reserves ter dekking van (kapitaallasten van te activeren) investeringen. De onttrekkingen vloeien voort uit kapitaallasten van activa, die geheel of gedeeltelijk gedekt zijn uit reserves

87

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Beheer van de stad budgetflexibiliteit


kapitaallasten 17%




juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting Een belangrijk deel van de uitgaven in dit programma is vastgelegd in bestaand beleid. In dit geval betreft het middelen die toegewezen zijn aan het geplande onderhoud, gerelateerd aan de beheerplannen. Wat betreft kapitaalslasten gaat het hier om rente en afschrijving van wegen, riolering en dergelijke zaken.

Investeringen Grote projecten Beheer van de stad

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Nieuwe grote projecten Oevers Buitenwatersloot Verplaatsen grote bomen spoorzone

Herijkt bestaand investeringsplan Inrichting openbare ruimte TU-Noord Gebiedsprogramma Delftse Hout

2.000

2.000 175

175

Bruggen

2.000

65 100 759

Totaal

5.535

924

860 500

265 200 1.209

265 200 32

265

1.849

2.497

265

0

88

Toelichting op grote projecten Oevers Buitenwatersloot Voor het vervangen van de kademuren in de Buitenwatersloot is € 2 miljoen opgenomen. Over de invulling van het project en de keuze voor een oplossingsvariant vindt overleg plaats met het Hoogheemraadschap van Delfland. Verplaatsen grote bomen spoorzone In het kader van het spoorzone-traject wordt gekozen voor het verplaatsen van bomen. Inrichting openbare ruimte TU-Noord Deze middelen zijn bestemd voor een kwaliteitimpuls van de openbare ruimte in TU-Noord. Hiermee wordt ingespeeld op de nieuwbouw- en renovatieontwikkelingen in dit gebied alsmede de aanpassing en vernieuwing van de verkeersinfrastructuur. Het plan voor de openbare ruimte in TU Noord wordt in 2007 gemaakt. Gebiedsprogramma Delftse Hout Deze middelen worden ingezet om kwaliteitsverbeteringen in het gebied te realiseren. De gebiedsvisie Delfts Hout wordt voorjaar 2008 vastgesteld. Bruggen In 2007 is het beheerplan geactualiseerd. Daarbij wordt rekening gehouden met de vertragingen als gevolg van vergunningenprocedures. Voor de extra investering in bruggen die aan groot onderhoud toe zijn, blijft € 2 miljoen benodigd.

Investeringen Beheer van de stad

2007

Investeringsbedragen 2008 2009 2010 2011

2007


2011


Nieuwe investeringen 400

400

400 70

300 70

70

325

290

303

Exploitatiebudgetten vervangingsinvesteringen Automatisering Stadsbeheer 46 Dienstkleding 40

46 40

46 200

46 40

565 1.281 1.146

619

86

Plantsoenpost Delftse Hout

Bestaande investeringen Crematorium (rendabel) Wegen, straten, pleinen Geluidsarm asfalt Plantsoenpost Brasserskade bedrijfsmiddelen Stadsbeheer


300 70 195

0

60

59

27 11 15

62 21 14 57

86 31 14 104

85 40 14 151

53

154

295

349

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Plantsoenposten Brasserskade en Delftse Hout De plantsoenposten aan de Brasserskade en in de Delftse Hout voldoen niet aan functionele eisen en zijn bouwkundig, na circa 40 jaar, aan vervanging toe. Met de nu beschikbaar gestelde middelen kan een gecombineerde nieuwbouw worden gerealiseerd. Op dit moment wordt gewerkt aan een plan van eisen. Crematorium Investering is vervallen omdat met DLE is afgesproken dat zij een crematorium bouwen. Daarna worden afspraken gemaakt over het gebruik van de faciliteiten.

89

Wegen, straten en pleinen Door in de periode 2007 – 2009 € 1 miljoen extra te investeren in groot onderhoud is voor een periode van acht jaar de begroting met € 170.000 verlaagd. Dekking voor de extra investering wordt gevonden binnen de reserve Beheer openbare ruimte. Geluidsarm asfalt Voor het verminderen van geluidhinder vanwege wegverkeerslawaai is het toepassen van geluidsarm asfalt een goede oplossing. Inmiddels hebben we positieve ervaringen met de Voorhofdreef westzijde. Stadsbreed is voor de toepassing nog geen beleid vastgesteld. In 2007 wordt een bestedingsvoorstel gedaan.

Beheer van de stad: reiniging Vanuit dit deelprogramma dragen we bij aan een schone stad door te werken aan een goede wijze van afvalinzameling. Daarbij werken we ook aan het behalen van de landelijke milieudoelstellingen voor het scheiden van afvalstoffen. We zorgen ervoor dat de afvalstofheffing in combinatie met onroerende zaakbelasting en rioleringskosten jaarlijks met niet meer dan de inflatie stijgt. Bereiken van het gewenste serviceniveau van afvalinzameling en het gewenste kwaliteitsniveau bij afvalverwijdering in de stad Voldoen aan de landelijke scheidingsdoeleinden LAP 2002-2012 voor het scheiden van afvalstoffen. Realiseren dat de afvalstoffenheffing in combinatie met onroerend zaakbelasting en rioolrecht in de toekomst jaarlijks niet stijgt met meer dan de inflatie

Beleidskaders Voor Reiniging zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing.

Nota

Onderwerp

Landelijk Afvalbeheer Plan 20022012 (LAP)

Regelgeving Rijk

Voorlichting op maat Grofvuilnota Afvalstoffenverordening Handhavingsprogramma Besluitverpakkingen

Thema- en/of doelgroepgericht communiceren Voorstel vernieuwde inzamelmethoden grofvuil Regelgeving afvalstoffenbeleid Delft Verbetering leefomgeving in Delft

Vastgesteld 2002 2002 oktober 2003 januari 2005 2006 januari 2006

Papierinzameling

Regelgeving Rijk Nota over inzameling GFT in de binnenstad Papier inzameling in Delft

Luierinzameling

Luierinzameling Delft

juni 2005

GFT binnenstad

Zwerfvuil

juni 2005 juni 2005

juli 2007

90

Ontwikkelingen De toetreding tot Avalex De toetreding tot Avalex per 1 juli 2007 vraagt op dit moment volop de aandacht. Meerwaarde kan ontstaan door in regionaal verband samen gescheiden afvalinzameling te optimaliseren. Vervanging minicontainers In 2009 staat de vervanging van de meeste minicontainers gepland (+/- 40.000). De tussenliggende periode wordt benut om na te denken over het invoeren van een nieuwe inzamelmethodiek (bijvoorbeeld duobakken, grote bakken en een lagere frequentie, meer bakken, gechipte bakken). Invoering producentenverantwoordelijkheid Sinds 1 januari 2006 is het Besluit Verpakkingen van kracht dat invulling geeft aan het principe ‘de vervuiler betaalt’. Daarmee worden producenten die verpakkingen op de markt brengen verantwoordelijk voor de kosten die gemoeid zijn met de inzameling en verwerking van dit verpakkingsafval. Tot op heden is echter geen overeenstemming bereikt tussen bedrijfsleven en gemeenten over de vergoedingen. Delft volgt de ontwikkelingen en wacht de uitkomsten van de landelijke proefprojecten af. Nieuwe afvalverwerkingscontracten in 2009 In 2009 worden in regionaal verband nieuwe contracten afgesloten voor het verwerken van resten GFT-afval. De verwerkingsmethode (vergisting, verbranden, nascheiding) kan van invloed zijn op bronscheiding en daarmee gescheiden inzameling. Geen duidelijk standpunt VROM over luierinzameling Tot nu toe heeft VROM nog geen standpunt ingenomen over het milieurendement van de gescheiden inzameling van luiers. Omdat er nog steeds onduidelijkheid is over het milieurendement van de gescheiden inzameling van luiers wordt voorgesteld de proef nog een jaar voort te zetten.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Reiniging Doelstelling

Activiteiten

Afvalinzameling op gewenst serviceniveau

Goed opdrachtgeverschap richting Avalex

Voldoen aan landelijke scheidingsdoelstellingen

Een nota voldoen aan landelijke scheidingsdoelstellingen Herzien textielbeleid Handhaving Communicatie


Toelichting Werken aan een schone stad. Per 1 juli 2007 gaan de afvalinzamelingstaken van de gemeente over naar Avalex. De doelstellingen met betrekking tot afvalinzameling en afvalverwijdering wijzigen hierdoor echter niet. De doelstelling ‘afvalinzameling op gewenst serviceniveau’ wordt vastgelegd in de Dienstverleningsovereenkomst met Avalex. Op basis hiervan kan ook getoetst worden. In 2008/2009 wordt een integraal plan van aanpak gescheiden inzameling opgesteld. Het voldoen aan de landelijke scheidingsdoelstellingen wordt gevolgd op basis van de inzamelcijfers en de sorteeranalyses. Daarnaast wordt het textielbeleid herzien in 2008/2009.

91

Hoe volgen wij de voortgang: Overzicht output-indicatoren Gescheiden afvalinzameling stijgt naar landelijke doelstelling voor Delft (43%)

2007/

2008

2009

2010

42

43

43

nulmeting 41

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In onderstaande tabel zijn de baten en lasten van de Reiniging verwerkt waarin ook de overgang naar Avalex op hoofdlijnen is verwerkt. De definitieve begrotingstechnische ontvlechting moet echter nog plaatsvinden. De daaruit nog resulterende begrotingswijziging wordt naar verwachting meegenomen in de 2e beheersrapportage 2007. Totale baten en lasten in het programma Reiniging


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving Totaal lasten Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten Totaal baten Resultaat voor bestemming

6.281 8.383 1.073

783 13.272 728

781 13.034 722

818 12.861 717

829 12.642 695

15.737

14.783

14.537

14.396

14.166

15.603

11.406

11.282

11.283

11.283

254

2.552 836

2.453 836

2.192 836

1.853 836

16.727

14.794

14.571

14.311

13.972

990

11

34

-85

-194

11

34

-85

-194

870


19


1.009

Reserves Mutaties in reserves in het programma Reiniging

2007

2008


Onttrekkingen Reserve dekking kapitaallasten

19


19

0


19

0

92

Budgetflexibiliteit Met de overdracht van de Reiniging naar Avalex heeft opstelling van een grafiek voor de budgetflexibiliteit geen inhoudelijke betekenis.

Investeringen in het programma Investeringen Reiniging

2007


2011

2007


2011


Bestaande investeringen ondergrondse- en rolcontainers overige bedrijfsmiddelen

362 848

722 1165

722 394

722

Exploitatiebudgetten vervangingsinvesteringen kleine bedrijfsmiddelen 0 1.210 Totaal investeringen

6 1.893

1.116

722

0

0

53 148

158 329

260 394

201

487

654

Toelichting Ook voor de investeringen geldt dat de definitieve ontvlechting nog moet plaatsvinden. Dit zal naar verwachting leiden tot een begrotingswijziging bij de 2e beheersrapportage 2007.

Samenvatting totale baten en lasten van het programma Totale baten en lasten in het programma Wijkzaken en Stadsbeheer


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Lasten Baten

51.853 27.402

48.776 26.145

47.350 25.327

47.206 25.067

47.029 24.729

-24.451

-22.631

-22.023

-22.139

-22.300


831 5.668

831 1.818

831 1.297

831 1.199

831 1.199


-19.614

-21.644

-21.557

-21.771

-21.932


93

Milieu en duurzame ontwikkeling In het programma Milieu en Duurzame Ontwikkeling staat centraal dat, in samenwerking met de inwoners, bedrijven en kennisinstellingen in de stad, de leefkwaliteit op een duurzame wijze wordt verbeterd. Duurzame inrichting vergt een integrale benadering van de diverse vakdisciplines binnen de gemeente. Voor 2008 ligt, net als voor 2007, de nadruk op de uitvoering van projecten en plannen om een duurzamer Delft te realiseren. Duurzaamheid is belangrijk vanuit het oogpunt van toekomstig gebruik van onze wereld. Hieronder vallen nadrukkelijk ook luchtkwaliteit, water, ecologie, de bodemkwaliteit en het energieverbruik en de kwaliteit van het binnenmilieu. Wij richten ons op duurzaam denken en doen. Het is onze doelstelling om samen met onze partners op een slimme en innovatieve wijze Duurzaam Delft te realiseren. Naast het realiseren van doelen wordt ingezet op het zichtbaar maken van de effecten van het duurzaamheidsbeleid en het vernieuwen van de duurzaamheidsvisie.

Algemene doelstelling In Duurzaam Delft: gaan we zodanig om met ecosystemen en hulpbronnen dat deze veerkrachtig en regeneratief (herstellend) worden of blijven; streven we naar economische ontwikkeling die bijdraagt aan een balans tussen welzijn en welvaart. In de paragraaf Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? zijn deze doelstellingen voor de stad nader uitgewerkt. Beleidskaders Voor Milieu en Duurzame Ontwikkeling zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing.

Nota

Onderwerp

Vastgesteld

3D Duurzaamheidsplan Op weg naar een Duurzaam Delft 3EKlimaatplan Delft 2003-2012 Ecologieplan 2004-2015 Waterplan

Beleid en projecten Natuur- en milieucommunicatie Energie en duurzaam bouwen Ecologie Waterdossier

oktober 1999 oktober 2001 april 2003 april 2004 april 2005

Bodemkwaliteitskaart en grondstromenplan Herzien PvA Luchtkwaliteit

Bodembeheer

november 2005

Luchtkwaliteit

februari 2006

Update duurzaamheidsvisie Update NMC-nota Externe veiligheid Bedrijven- en bestemmingsplannen Actualiseren 3E Geluidbeleidsplan Bomenbeleidplan Grondstromenplan

Duurzaamheid Natuur- en milieucommunicatie Veiligheid t.g.v. stoffen Milieuzonering bedrijven Energie en duurzaam bouwen Weg- rail en industrielawaai

begin 2008 2008

medio 2008 eind 2008

94

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op Milieu en Duurzame ontwikkeling. Externe ontwikkelingen toenemende aandacht energiebeleid, zowel mondiaal, landelijk en regionaal veranderende weten regelgeving KRW (Kader Richtlijn Water) Besluit toenemende aandacht voor biodiversiteit en groen in de stad internationale ontwikkelingen bepalen steeds meer het lokale handelen. Dit vergt zowel ambtelijk als bestuurlijk een Europees netwerk. Interne ontwikkeling ambitie om Delft te ontwikkelen tot ‘de meest Duurzame Stad’ en dit ook zichtbaar te maken de bestuurlijke wens om water in al zijn facetten meer nadrukkelijk op de kaart te zetten verhoogde aandacht voor kwaliteit leefomgeving landelijke voortrekkersrol op gebied van NMC (Natuur en Milieu Communicatie) themajaar lucht en geluid. Om de landelijke doelstellingen op lokaal niveau te vertalen en om de ambities van het college op het gebied van onder andere duurzaamheid, energie en natuur- en milieucommunicatie te kunnen realiseren, wordt in 2008 nieuw beleid geformuleerd waarin verder op deze ontwikkelingen wordt ingegaan. De nieuwe beleidsnota’s staan in bovenstaande tabel weergegeven.


Milieu en Duurzame ontwikkeling Doelstelling

Delft dé stad voor Duurzame innovatie

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000) Update Duurzaamheidsvisie in samenwerking met TU Delft 50 * en TNO

Voldoen aan Europese normen luchtkwaliteit

Uitvoeren Plan van Aanpak luchtkwaliteit Onderzoeken milieuzonering binnenstad

Voldoen aan doelstelling Kyoto akkoorden op lokale schaal

Uitvoeren projecten en actualiseren 3E Klimaatplan Opstellen en uitvoeren projecten Tussen BANS Oprichten warmtebedrijf

120 **

Uitvoeren projecten Waterplan Implementeren KRW

35 ***

Realiseren integraal waterbeheer

Activiteiten

Vergroten natuurwaarden in Delft en omgeving

Evaluatie bomennota Structureel uitbreiding formatie ecologie Uitvoeren projecten Ecologieplan Herinrichten van oevers

Bewustwording, kennis en deelnamevergroten door Natuur- en milieucommunicatie

Nieuwe NMC-nota Uitwerken bestuurlijk initiatief landelijkeNMC vereniging 2008 themajaar lucht en geluid

Verbeteren bodemkwaliteit

Uitvoeren Wbb bevoegd gezag taken Afpellen werkvoorraad bodem Opstellen lokaal grondstromenplan

Externe veiligheid

Visie externe veiligheid

95

Gemeentelijke Interne Milieuzorg

Besparen papierverbruik

Milieu en RO

Nieuwe nota bedrijven en bestemmingsplannen

* financiering vanuit reserve milieutechnologie ** financiering vanuit reserve energiebesparende maatregelen *** totaal € 70.000 voor water en groen, zie ook programma beheer van de stad Toelichting Delft dé stad voor Duurzame innovatie Samen met de TU Delft en TNO wordt een geactualiseerde Delftse Duurzaamheidsvisie geformuleerd. Deze wordt begin 2008 gepresenteerd. In samenwerking met bedrijven, kennisinstellingen en burger worden vervolgens door middel van workshops en ateliers projecten geformuleerd. Dit resulteert in een concreet uitvoeringsprogramma dat in oktober 2008 wordt gepresenteerd. Parallel hieraan wordt een samenhangende city marketing strategie opgesteld waarin Duurzaamheid als rode draad door Delft loopt. Voldoen aan Europese normen luchtkwaliteit Om te voldoen aan de normen voor Luchtkwaliteit worden de projecten uit het Plan van Aanpak uitgevoerd. Projecten hieruit zijn onder meer doorstromingsmaatregelen op de binnenstadsring, schoner openbaar vervoer en herinrichting verkeersstructuur TU noord. Doelstelling is om in 2010 te voldoen aan de grenswaarde voor NO2 en fijnstof.Jaarlijks wordt de luchtkwaliteit berekend. Op deze wijze kan de gemeente monitoren of de maatregelen het voorspelde effect hebben en kunnen zonodig aanvullende maatregelen worden genomen mocht het effect achterblijven. Stedelijke distributie voor de binnenstad wordt onderzocht samen met mobiliteit en zal mede bepalen of en wanneer er tot mogelijke milieuzonering wordt overgegaan. Voldoen aan doelstelling Kyoto akkoorden op lokale schaal Het 3E Klimaatplan 2003-2012 is de Delftse vertaling van het Kyoto-akkoord . De hoofddoelstelling is per jaar 33.500 ton minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 1999. Het streven is om dit reductieniveau uiterlijk in 2012 te realiseren. Het Klimaatplan concentreert zich voor een groot deel op het treffen van energiebesparende maatregelen in bouwprojecten die al gepland of zelfs al gestart zijn. Om die reden hangt het behalen van de gestelde CO2-reductie doelstellingen samen met het gereedkomen van (grote) bouwprojecten in de stad. Jaarlijks wordt door middel van een CO2-monitoringsinstrument, de tot nu toe gerealiseerde CO2reductie berekend. In 2008 start het energieproject 2e tranche 100 Delfts blauwe daken. In samenwerking met onder meer woningbouwcoöperaties, projectontwikkelaars en scholen, wordt de realisatie van duurzame energietechnieken mogelijk gemaakt. Voorbeelden zijn kleinschalige windturbines, zonneboilers en zonnepanelen. In navolging van het adaptatiebeleid van het kabinet zullen de gevolgen van toenemende regenval en de gevolgen van hoge temperaturen worden onderzocht. Realiseren Integraal Waterbeheer In overleg met het Hoogheemraadschap van Delfland wordt het waterplan uitgevoerd. In het waterplan zijn concrete projecten opgenomen die bijdragen aan integraal duurzaam waterbeheer in Delft. In 2007 en 2008 wordt een analyse gemaakt welke extra maatregelen nodig zijn om ook aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water te voldoen. Dit zal een verdere verbetering van het watersysteem in Delft tot gevolg hebben. Gekozen wordt voor een integrale benadering die realiseerbaar en haalbaar is. Het accent moet de komende jaren steeds meer op realisatie komen te liggen, hiervoor is de komende periode een beperkt extra inzet van personeel noodzakelijk. De komende periode wordt ook onderzocht welke mogelijkheden er zijn voor medefinanciering door (Europese) subsidies. Bewustwording, kennis en deelname vergroten door Natuur- en milieucommunicatie. De projecten die in de NMC-nota uit 2001 zijn geformuleerd zijn grotendeels uitgevoerd of verkeren in een beheerfase. Om het sociale instrument NMC (nog) beter aan te laten sluiten bij landelijk en lokaal beleid en bij maatschappelijke ontwikkelingen zal de nota in 2008 worden geactualiseerd. Ecologische basisvorming, ondersteuning bij projecten en initiatieven in de stad, inzet van NMC bij duurzaamheidsthema’s en het natuur- en milieucentrum De Papaver zijn daarbij speerpunten. Ook het zichtbaar maken van speerpunten en successen kan bijdragen aan het draagvlak voor nieuw beleid.

96

Vergroten van natuurwaarden in Delft en omgeving Om de natuurwaarden en biodiversiteit in Delft te vergroten worden projecten uit het ecologieplan uitgevoerd. Doelstelling is om een aantal ontbrekende schakels in de ecologische structuur te realiseren via herinrichting en beheer, het uitbouwen van de stad-land relaties, het realiseren van natuurvriendelijke oevers ter verbetering van de ecologische- en waterkwaliteit en het verder uitbouwen en afstemmen van ecologisch beheer. Ook in de gebouwde omgeving kunnen door toepassing van groene daken de ecologische waarden van een gebied worden vergroot. Verder wordt ingezet op de implementatie van de Flora- en faunawet. Dit gebeurt in het kader van beheer en onderhoud en ruimtelijke inrichtingen. Ook wordt het oever-, groen- en bomenbeleid geactualiseerd. Verbeteren bodemkwaliteit Vanaf mei 2007 heeft de Provincie Zuid-Holland de bevoegdheden in het kader van de Wet bodembescherming (Wbb) overgedragen aan de gemeente Delft. Dit geeft de gemeente meer regie op de aanpak van bodemverontreiniging. Ook stelt de gemeente nu zelf beschikkingen in het kader van de Wet bodembescherming op (circa 10-15 per jaar). In 2008 wordt de ‘werkvoorraad bodem’ in het kader van ISV verder afgepeld en worden de gevolgen van de vermindering van de grondwateronttrekking door DSM Gist voor (diepe) grondwaterverontreinigingen in kaart gebracht. Zodra het Besluit Bodemkwaliteit van kracht is (naar verwachting januari 2008) wordt een lokaal grondstromenbeleid opgesteld om binnen de nieuwe kaders zo duurzaam mogelijk met grond om te kunnen gaan. Veiligheid als gevolg van het omgaan met gevaarlijke stoffen bij van transport en bij bedrijven Vanaf 2007 tot 2010 is een medewerker van het vakteam milieu gedetacheerd bij het bureau externe veiligheid Haaglanden. Het doel hiervan is om kennis en ervaring op te bouwen in de gemeente en externe veiligheid te verankeren binnen de organisatie. Na 2010 moet de gemeente de externe veiligheidstaken zelfstandig kunnen uitvoeren. In februari 2007 is door het dagelijks bestuur van Haaglanden een externe veiligheidsvisie vastgesteld. In 2007 en 2008 zal deze voor Delft verder worden uitgewerkt. Bedrijven en bestemmingsplannen In 2007 wordt de nota Bedrijven en bestemmingsplannen uit 2003 herzien. De aanleiding hiertoe is tweeledig. Ten eerste de herziening van de VNG-nota bedrijven en milieuzonering, waarop het gemeentelijk beleid is gebaseerd. Dit betreft met name een herziening van de toepassingsmogelijkheden, de lijst met bedrijfstypen en het feit dat eraltijd gemotiveerd moetpt worden waarom een bepaalde methode voor milieuzonering wordt toegepast. Daarnaast bleek in de praktijk dat de gemeentelijke nota op een aantal punten moet worden verduidelijkt, bijvoorbeeld wat betreft de onderbouwing van de vrijstellingsvoorwaarden. De herziening zal eind 2007/begin 2008 worden vastgesteld.

Milieu en Duurzame ontwikkeling: Hoe volgen wij de voortgang? Overzicht outputindicatoren Delftse Duurzaamheidsvisie

2007/ nulmeting

2008 Vaststellen

2009 Uitvoeren projecten

2010 Uitvoeren projecten

Luchtkwaliteit

Voldoen aan grenswaarden N02 en fijnstof

Geluidwerende maatregelen

15% van de hoofdwegen voorzien van stil asfalt

Klimaatplan uitvoeren projecten 3E Klimaatplan

80% van gestelde CO2-reductie doelstelling behaald: 0,8 x 33.500 ton/ jaar minder CO2 uitstoten

Opstellen en uitvoeren

Vaststellen

Uitvoeren projecten

97

Milieu en Duurzame ontwikkeling: Hoe volgen wij de voortgang? Overzicht outputindicatoren projecten Tussen BANS

2007/ nulmeting

2008

2009

2010

Oprichten warmtebedrijf Ecologieplan Natuurvriendelijke oevers Ecologisch beheer

Go/no go besluit 1,5 km/jaar

Waterplan afkoppelen verhard oppervlak

3 ha/jaar

3 ha/jaar

3 ha/jaar

3 ha/jaar

Verbeteren bodemkwaliteit Opstellen Wbb beschikkingen Stimuleren hergebruik grond

10/jaar

10/jaar

10/jaar

10/jaar

Externe veiligheidsvisie

Concept gereed

Vaststellen en uitvoering

Bedrijven en bestemmingsplannen

Vaststellen

NMC opstellen NMC-nota

Evaluatie

1,5 km/jaar

1,5 km/jaar

50% ecozones

Vaststellen en uitvoering

1,5 km/jaar

100% ecozones

Uitvoering projecten, toename betrokkenheid burgers en toename aantal deelnemers aan activiteiten en aantal bezoekers Papaver

98

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma zijn de baten en lasten opgenomen van beleid, uitvoering en handhaving van regelgeving op het gebied van milieu. Ook uitvoering van het klimaatsbeleidsplan en natuur- en milieueducatie maken onderdeel uit van dit programma. Totale baten en lasten in het programma Milieu en Duurzame ontwikkeling


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



1.414 7.776 16

1.480 2.493 9

1.476 2.321 9

1.477 2.836 9

1.498 2.378 9

Totaal lasten

9.206

3.982

3.806

4.322

3.885


31

32

32

32

32

528

1.236

1.540

1.337

1.337

Totaal baten

559

1.268

1.572

1.369

1.369

-8.647

-2.714

-2.234

-2.953

-2.516


519 7.154

1.228 1.947

1.531 1.776

1.329 2.291

1.329 1.833


-2.012

-1.995

-1.989

-1.991

-2.012



Mutaties van baten en lasten in het programma Milieu en Duurzame ontwikkeling

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Geluidsscherm Professorenbuurt

131

Nieuw beleid Extra capaciteit water en groen Cofinanciering Klimaatregeling Tussenbans Vernieuwing Duurzaamheidsvisie Totaal mutaties lasten

131

35 120 50

35

35

35

205

35

35

35

Bestaand beleid Geluidsscherm Professorenbuurt Voor het geluidsscherm Professorenbuurt is sprake van meerwerkkosten die voor rekening van de gemeente komen (€ 131.000 incidenteel).

99

Nieuw beleid Extra capaciteit water en groen Om de (bestuurlijke) ambities en Europese en landelijke wetgeving op het gebied van water en groen binnen de gemeente te kunnen implementeren, is structurele uitbreiding noodzakelijk. Dit valt ook deels onder het programma Beheer van de stad. Cofinanciering Klimaatregeling Tussenbans Voor het opstellen en uitvoeren van de TussenBANS wordt in 2008 € 120.000 onttrokken uit de Reserve Energiebesparende maatregelen. Vernieuwing duurzaamheidsvisie Voor het vernieuwen van de duurzaamheidvisie wordt in 2008 € 50.000 onttrokken uit de Reserve Milieutechnologieprojecten. De wijze waarop de visie tot stand komt, is eerder in dit hoofdstuk beschreven.

Reserves Mutaties in reserves in het programma Milieu en Duurzame ontwikkeling

2007

2008


Stortingen Reserve Energiebesparende maatregelen Reserve Milieutechnologieprojecten Reserve Natuur en Milieu

374 132 13

1.083 132 13

Totaal stortingen

519

1.228

Onttrekkingen Reserve nutswinsten Reserve dekking kapitaallasten Reserve Natuur en Milieu Reserve Ecologie Reserve Energiebesparende maatregelen Reserve Milieutechnologieprojecten

110 2.478 3.763 758

5 72 498 1.110 262


7.154

1.947


6.635

719

45

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve energiebesparende maatregelen De stortingen in deze reserve ontstaan door verplichtingen als gevolg van afgegeven subsidiebeschikkingen voor doelstellingen uit het klimaatplan. De stortingen vinden plaats vanuit de reserve grote projecten. De onttrekkingen bestaan uit de uitbetaling van deze verplichtingen. Reserve milieutechnologieprojecten Storting in deze reserve vindt plaats vanuit de dividendopbrengsten. Onttrekkingen ontstaan door uitbetalingen van afgegeven subsidiebeschikkingen. Reserve ecologie Betreft de geraamde bestedingen op diverse Delftse ecologieprojecten.

100

Budgetflexibiliteit

programma Milieu en Duurzame Ontwikkeling budgetflexibiliteit kapitaallasten 0,3%

gemeentelijke middelen nieuw beleid 7,6%

gemeentelijke middelen bestaand beleid 92,1%


juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting Het overgrote deel van de middelen van dit programma zijn belegd in bestaand beleid, zoals de uitvoering van energiebesparende maatregelen de natuur- en milieu educatie.


Grote projecten Milieu en Duurzame ontwikkeling

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Nieuwe grote projecten Milieuzonering Binnenstad

250

150

50

50

170 130 13 750

Herijkt bestaand investeringsplan Energiebesparende maatregelen REM Milieu Technologie Fonds MTF Natuur en Milieu Klimaatplan fase 1+2 Eenmalige investering waterdossier Water en Ecologie

850 650 65 2.700 1.232 679

170 130 13 200 320 429

170 130 13 500 912 250

170 130 13 500

Totaal

6.426

1.262

2.125

863

170 130 13 750

1.113 1.063

Toelichting op grote projecten Milieuzonering Binnenstad Delft heeft een convenant met het rijk getekend om, in het kader van de luchtkwaliteit, de binnenstad te zoneren voor het toelaten van vervuilend verkeer. Thans loopt een onderzoek of tot daadwerkelijke zonering moet worden overgegaan. Als hiertoe wordt besloten, betekent dit de invoering van milieuzonering en handhaving.

101

Energie besparende maatregelen REM Dit is het bedrag dat jaarlijks beschikbaar komt uit het basisdividend van de nutsbedrijven. Dit wordt gestort in de reserve energiebesparende maatregelen (REM). De gemeente zet deze reserve in voor het verstrekken van subsidies waarmee de doelstellingen uit het klimaatplan 2003-2012 kunnen worden gerealiseerd. Milieu Technologie Fonds Dit is het bedrag dat jaarlijks beschikbaar komt uit het basisdividend van de nutsbedrijven en wordt gestort in de reserve Milieu Technologie Fonds (MTF). Via deze reserve stimuleert de gemeente initiatieven in milieutechnologieprojecten. Ook derden kunnen hier een beroep op doen. Natuur en Milieu Dit is een bedrag dat jaarlijks beschikbaar komt uit het basisdividend van de nutsbedrijven en wordt gestort in de reserve natuur en milieu. Met deze reserve steunt de gemeente initiatieven van externen die een bijdrage leveren aan Duurzaam Delft. Klimaatplan, fase 1 en 2 Ten behoeve van het overzicht zijn de middelen van fase 1 (€ 1 miljoen) en fase 2 (€ 4,3 miljoen) samengevoegd. Van het totale investeringsbudget van € 5,3 miljoen is € 2,6 miljoen buiten de planperiode geschoven. Voor de investeringsmiddelen in de periode 2007 – 2011 zijn verplichtingen aangegaan op basis van het vastgestelde Klimaatplan. Eenmalige investering waterdossier De raad stelde in 2006 het vervolg op de nota Waterdossier vast. Essentieel in de betreffende nota is de definitieve vaststelling van de Waterstructuurvisie en het voorstel om een Reserve Waterberging in te stellen. Beide instrumenten zijn bedoeld om de komende jaren het waterbergingstekort in Delft op een duurzame wijze op te lossen. In Delft moet nog eens 25% aan open water worden gerealiseerd ten opzichte van het reeds bestaande watersysteem. Water en Ecologie Voor de uitvoering van de (structuur) maatregelen uit de Waterstructuurvisie Delft is budget gereserveerd in de periode 2005 – 2008.

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Investeringen Milieu en Duurzame ontwikkeling Bestaande investeringen Grondwater (rendabel) Maatregelen amfibiën Totaal investeringen

2007


2011

2007


2011


400 25

200

425

200

0

0

0

0

4

4

4

3

4

4

4

3

Grondwater (rendabel) Betreft investeringen ter bestrijding van wateroverlast door grondwater. Vooralsnog gaan we er vanuit dat deze worden gedekt uit de stelpost kapitaallasten voor Categorie I investeringen. Maatregelen amfibieën In het collegeprogramma 2002-2006 is de doelstelling opgenomen om fysieke beschermingsmaatregelen te nemen voor amfibieën. Inmiddels is in overleg met de KNNV geïnventariseerd op welke locaties maatregelen gewenst zijn. Voor twee van de zeven locaties zijn de kosten begroot op € 175.000. Uitgaande van cofinanciering met het Hoogheemraadschap is een bedrag van € 25.000 van de gemeente beschikbaar gesteld.

102

Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie In het programma arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie besteden we aandacht aan verschillende beleidsvelden. Sommige maken er deel van uit, zoals inkomen en volwasseneneducatie. Andere beleidsvelden vinden we ook, of vooral terug in andere programma’s/organisatie-onderdelen, zoals integratie, jeugd, werk(gelegenheid) en zorg, of bestrijken eigenlijk alle programma’s, zoals armoedebestrijding en emancipatiebevordering.

Algemene doelstelling De kern van dit programma wordt gevormd door de ambitie dat de burgers van Delft, mannen en vrouwen, in economische zelfstandigheid kunnen leven; dat zij, uitgaande van hun eigen kracht en kennis, de mogelijkheden hebben om mee te doen in de samenleving. Deze ambitie maken we waar door een actief re-integratie-, inkomens- en emancipatiebeleid. Burgers worden via het maatwerkprincipe optimaal ondersteund om werk te verwerven en/of te behouden. Voor wie dit (nog) niet is weggelegd, zetten we in op sociale activering of zorg. Zoveel mogelijk randvoorwaarden (als kinderopvang en schuldhulpverlening) maken we goed toegankelijk. We bieden ondersteuning bij de weg naar werk door: Inzet van een breed re-integratieinstrumentarium, inclusief het instrumentarium van Combiwerk; Het bevorderen van activeringsmogelijkheden voor mensen met chronische beperkingen en/of psychosociale problematiek; Het faciliteren van kinderopvang; Het bieden van volwasseneneducatie; Hulp bij problematische schulden en het voorkomen ervan; Verschaffen van een inkomen voor mensen die (tijdelijk) niet zelfstandig in hun inkomen kunnen voorzien; Het maximaal bereikbaar maken van inkomensondersteunende voorzieningen, zowel van de gemeente als van rijkswege; Het bieden van instrumenten om sociaal isolement te voorkomen of op te heffen, zoals de Delftpas en trajecten in het kader van de wet inburgering. Combiwerk levert een substantiële bijdrage aan het arbeidsmarktbeleid. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ontwikkelen en begeleiden in hun arbeidsmogelijkheden is het belangrijkste doel. Beleidskaders Voor het programma Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Meerjarenplan 2006-2008 Combiwerk ‘Land in zicht’

Sociale werkvoorziening Combiwerk

Raad februari 2006

Nota A,I&E 2007 - 2010

Uitwerking programma

Ja, november 2006

Nota schuldhulp 2007 - 2010

Aanpak schuldhulp

Ja, februari 2007

Nota Inkomensondersteunende voorzieningen

Aanpak ‘armoede’

Nog te schrijven in 2007

Nota visie dienstverleningsconcept BVG

Dienstverlening

Ja

Inkoopkader

Inkoop

Ja

103

Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Scholingsbeleid

Educatie aan volwassenenen


Nota Kinderopvang

Aanwijzing gemeentelijke doelgroepen kinderopvang


Integratienota

Integratiebeleid voor Delft


Evaluatie Delftpas 2001 – 2006; aanbevelingen 2007 en verder

Delftpas

Ja

Meerjarenplan 2008-2010 Combiwerk

Sociale werkvoorziening combiwerk


Emancipatienota

Emancipatie


Nota Dagarrangementen

Tijdbeleid - emancipatie

Commissie september 2006

Ontwikkelingen De sterk aantrekkende arbeidsmarkt biedt kansen voor onze klanten, maar tegelijkertijd is ons bestand al fors ‘afgeroomd’. We zullen in degenen die we nu nog als klant hebben meer moeten investeren om hun arbeidsmarktkansen te vergroten. De belangrijkste kwetsbaarheden worden gevormd door de duur van de werkloosheid, het niveau of de actualiteit van de opleiding, en de leeftijd. Het bestuursakkoord ‘Samen aan de slag’ tussen rijk en gemeenten biedt nieuwe financiële mogelijkheden voor de ontwikkeling en uitwerking van ons gemeentelijk beleid van dit programma. In de participatietop van juni 2007 hebben Kabinet, werkgevers, vakbonden en gemeenten een akkoord bereikt over het aan een baan helpen van 200.000 langdurig werklozen. Dit akkoord biedt o.a. de gemeente de mogelijkheid om bijstandsbudget in te zetten om banen te subsidiëren. De invoering van de kwalificatieplicht voor jongeren tot 18 jaar moet er op termijn toe leiden dat meer mensen met een diploma de arbeidsmarkt opgaan. Invoering van de Wet Vazalo (Wet voorzieningen arbeid en zorg alleenstaande ouders) per 1 januari 2009, die de vrijstelling van de arbeidsplicht in samenhang met de scholingsplicht voor alleenstaande ouders omvat, maakt van 2008 het voorbereidingsjaar. Er zullen wijzigingen in de Wet Kinderopvang worden doorgevoerd, die consequenties hebben voor de rol van de gemeente. Op dit moment wordt hier in de landelijke politiek over gesproken. Het kabinet werkt via het Deltaplan inburgering aan een verruiming van de Wet inburgering. Dit zal gevolgen hebben voor het gemeentelijk inburgeringsbeleid – in combinatie met het reintegratiebeleid -, maar we kunnen nog niet aangeven welke. Door de invoering van het generaal pardon zal het aantal uitkeringen stijgen en zullen meer mensen een inburgeringstraject – in combinatie met een re-integratietraject – aangeboden moeten krijgen. De modernisering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) treedt naar alle waarschijnlijkheid per 1 januari 2008 in werking. Gemeenten krijgen, mede gestimuleerd door de nieuwe financieringssystematiek, meer beleidsregie op de Wsw als onderdeel van het arbeidsmarkt- en participatiebeleid. De gemeente krijgt de beleidsregiefunctie op het wachtlijstbeheer, het plaatsingsbeleid, de werkgeversbenadering en stimulering van het gebruik van het persoonsgebonden budget en de cliëntenparticipatie. Een beperkte uitstroom, stabiliserende formatie en grotere instroom hebben geleid tot een groei van de wachtlijst voor de sociale werkvoorziening. Geconstateerd wordt dat deze groep van nieuwe instromers in toenemende mate gekenmerkt wordt door het hebben van meervoudige

104

handicaps en psychische stoornissen. Lokaal en landelijk heeft het terugdringen van de omvang van de wachtlijst prioriteit. De ontwikkeling van het ‘digitaal klantendossier’ (DKD) vormt een belangrijke vernieuwing voor 2008 (voorbereid / ingezet vanaf 2e helft 2007). Eind 2007 gaat de sector Werk, Inkomen en Zorg samenwonen en –werken in het bedrijfsverzamelgebouw, met de ketenpartners CWI en UWV. Het nieuw op te richten werkgeversloket (samenvoeging arbeidsmarktprojecten en werkgeversbenadering) maakt hier integraal deel van uit. De consulenten van WIZ zullen zich specialiseren als consulent werk of consulent inkomen. Zo kunnen zij individueel maatwerk leveren als het gaat om ondersteuning bij de weg naar werk, en de actieve armoedebestrijding.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie Doelstelling

Activiteiten

Inkomensondersteuning bieden aan iedere Delftse burger met een laag inkomen

Aanpassen en uitbreiden voorzieningen, doelgroepen actief benaderen en goede communicatie

Voorkomen en terugdringen van schuldensituaties

Uitvoeren monitor lage inkomens Instellen van een frontoffice/meldpunt en implementatie van instrumentarium en methodieken


231 25 100

Toelichting Inkomensondersteuning bieden aan iedere Delftse burger met een laag inkomen Door de voorzieningen (nog) meer op de behoefte van de doelgroepen af te stemmen en de aanvraagprocedure aan te passen, vergroten we de toegankelijkheid van de voorzieningen. Daarnaast gaan we de communicatie over de voorzieningen verbeteren. Het kunnen meedoen in de samenleving wordt gerealiseerd door voorzieningen als de sportregeling (voor mensen met een laag inkomen) en de Delftpas. De Delftpas is voor iedere Delftenaar te koop, in het bijzonder voor mensen met een laag inkomen. Voor hun kinderen is de Delftpas gratis. De gemeente voert een proactief armoedebeleid. Dit wordt mede vormgegeven door actief op zoek te gaan naar de doelgroep. Dat gebeurt door het koppelen van bestanden, of door te onderzoeken of een klant ook voor andere voorzieningen in aanmerking komt dan alleen voor datgene wat is aangevraagd (‘oren en ogen open en er iets mee doen’). Voor 2008 is € 400.000 beschikbaar, ten behoeve van: het vergroten van beschikbare budget voor bijzondere bijstand * schoolkostenvergoedingen basisschool en vo € 260.000 * uitbreiding voorzieningen/toenemend gebruik: m.n. 65+, werk. armen € 130.000 bestandskoppeling (tweejaarlijks te herhalen) € 10.000 € 400.000 Verhoging 120% naar 130% Belangrijke ambitie van het collegeprogramma is de verhoging van het drempelbedrag voor bijzondere bijstand tot 130% van de geldende bijstandsnorm. In de Nota aanpak schuldhulpverlening 2007 - 2010, die inmiddels is vastgesteld, staat dat in 2008 de voorbereiding ter hand genomen wordt van de verhoging naar de 130% grens per 1 januari 2009. Wij hebben echter besloten de beleidslijn al in 2008 in te voeren. In totaal komen de structurele meerkosten neer op € 462.000. In 2008 wordt ingeschat dat de helft van het structurele bedrag (€ 231.000) nodig is voor dit nieuwe beleidsonderdeel. In totaal is € 631.000 (€ 400.000 + € 231.000) beschikbaar waarvan € 400.000 wordt afgedekt binnen het bestaande WWB-budget. Het restant (€ 231.000) is nieuw beleidsgeld.

105

In het beleidsplan WWB 2006 “Gezamenlijk de armoede te lijf- een kwestie van korte én lange adem” en de nota “Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie 2007-2010” is besloten de” Monitor lage Inkomens Delft” na 2006 nog twee keer om de twee jaar te herhalen. Hierdoor is het mogelijk het effect van het anti-armoedebeleid zichtbaar te maken. Het eerste vervolgonderzoek (kosten € 25.000) wordt in 2008 uitgevoerd. Voorkomen en terugdringen van schuldensituaties In het voorjaar is de Nota aanpak schuldhulpverlening 2007 – 2010 in de raad vastgesteld. Kern hiervan is: door een verbreding van het instrumentarium schuldhulpverlening ( preventief, curatief en nazorg) en bouwen aan een versterkte samenwerking met partners in de stad een nieuwe impuls geven aan het voorkomen en terugdringen van schuldensituaties. Voor 2008 is voor methodiekontwikkeling € 100.000 beschikbaar. Daarnaast worden binnen de bestaande middelen voor 2008 de volgende doelstellingen met bijbehorende activiteiten gepland: Uitkeringsgerechtigden en Sw’ers ondersteunen, zodat zoveel mogelijk van hen duurzaam uitstromen, naar regulier betaald werk Deze doelstelling omvat de kern van de ambitie van het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie – economische zelfstandigheid van burgers van Delft. Betaald werk is hiervoor het instrument bij uitstek. Onze inzet is dat eind 2008 er met en voor elke uitkeringsgerechtigde in een plan is vastgelegd wat zijn of haar mogelijkheden zijn en hoe de gemeente ondersteuning biedt. Voor Combiwerkers: met trajectplannen sturen en monitoren op ontwikkeling van mensen, via competentiemanagement. De sociale werkvoorziening maakt de slag van productie- naar arbeidsontwikkelingsbedrijf.. Terugdringen wachtlijst SW In lijn met het Delftse coalitieakkoord is het verkorten van de wachtlijst voor de sociale werkvoorziening prioriteit. Vanuit het rijk is er extra incidenteel geld ter beschikking gesteld om de wachtlijst te onderzoeken, begeleiden, opschonen en terug te dringen. Door plaatsing van mensen met een SW-indicatie én een WWB-uitkering komen er WWB-middelen vrij. Deze vrijgevallen gelden worden ingezet om een groter aantal mensen voor een langere tijd te plaatsen. De ontwikkeling van de wachtlijst wordt meegenomen in de kwartaalrapportages, jaarrekening en meerjarenplan van Combiwerk. Verhogen van het rendement van de (ingekochte) instrumenten – aandacht voor een sluitende aanpak en duurzame uitstroom. Om het rendement van re-integratie te verhogen zetten we verschillende acties in: Bij de inkoop van instrumentarium wordt aangesloten op de individuele behoefte aan ondersteuning die de burger heeft. Duurzaamheid, maatwerk en het behalen van een startkwalificatie staan hierin centraal. Ook wordt een vraaggerichte werkwijze ingezet door middel van arbeidsmarktprojecten, actieve werkgevers-benadering en social return. Een integraal ziekteverzuimbeleid in relatie tot trajecten wordt geïmplementeerd en er zijn diverse samenwerkingsverbanden met re-integratiebedrijven aangegaan. Er wordt in samenwerking met Cultuur, Kennis en Economie (CKE) uitvoering gegeven aan werkgelegenheidsinitiatieven die inspelen op het economisch groeiperspectief van Delft. Samenwerking met Combiwerk vindt plaats voor mensen die zijn aangewezen op een beschermde werkomgeving. Opzet en uitbouw van het Werkgeversloket in het BVG Delft eveneens in samenwerking met het UWV en het CWI; hiervan gaat ook Combiwerk deel uitmaken. Regionaal wordt samengewerkt middels het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Haaglanden, waardoor o.a. regionaal ontwikkelde werkgelegenheidsinitiatieven ook voor Delftse werkzoekenden toegankelijk worden. We hebben aandacht voor een sluitende aanpak en duurzame uitstroom. Daarbij gaat het om twee doelgroepen: deelnemers aan het project ‘werkwijzer’ en diegenen die na traject zijn uitgestroomd naar betaald werk. Doel is het voorkomen dat mensen na korte tijd al weer een beroep moeten doen op de WWB (draaideurproblematiek).

106

Niet-uitkeringsgerechtigden op hun verzoek ondersteunen bij het verwerven van economische zelfstandigheid Het bestaande beleid op dit punt aanpassen. Mede ingegeven door de nieuwe Wet inburgering (Wi) wordt beleid ontwikkeld om de doelgroep niet-uitkeringsgerechtigden te ondersteunen bij hun weg naar economische zelfstandigheid. De nazorg voor mensen die zijn uitgestroomd -door een re-integratietraject- uit de WWB krijgt hier ook aandacht. Als voorbeeld: vanwege behoefte aan arbeidscapaciteit in de zorg is het zogenaamde Jazo- (jongeren aan het werk in de zorg) project gestart; naast jongeren worden nu niet-uitkeringsgerechtigden als doelgroep toegevoegd. Snelle en correcte uitkeringsverstrekking aan wie daar recht op heeft Door tijdig en correct een uitkering te verstrekken, voorkomen we dat burgers onnodig in de financiële problemen komen. Aanvraagprocedure verkorten en hoogwaardig handhaven Op dit moment voldoen wij aan de norm om binnen vier weken op een compleet ingediende aanvraag voor een WWB-uitkering te beslissen. In de praktijk blijkt echter dat klanten nog geregeld aanvullende gegevens moeten verstrekken. Iedereen die een uitkering aanvraagt, wordt geïnformeerd over de mogelijkheden van een voorschot. Onze ambitie voor de nabije toekomst is een betere afstemming met het CWI bij dit aanvraagtraject, waardoor we beter op afdoeningstermijnen kunnen sturen. Voorts willen we het de klant gemakkelijker maken door het aantal vragen aan de klant te verminderen. Het digitaal klantdossier, dat eind van het jaar wordt ingevoerd, zal ons daarbij helpen. Het controleplan 2008 hoogwaardig handhaven wordt uitgevoerd. Alle Delftse jongeren voor wie dat haalbaar is, hebben een startkwalificatie, of werken aan het behalen ervan Om een goede positie op de arbeidsmarkt te bereiken en te behouden, is het voor met name jongeren belangrijk dat zij over een startkwalificatie beschikken. Alle jongeren die via school, het CWI of op eigen initiatief worden aangemeld bij het jongerenloket, worden opgenomen in een traject waarbij het halen van een startkwalificatie het uitgangspunt is Alle Delftse jongeren die geen werk en geen startkwalificatie hebben, worden opgenomen in een begeleidingstraject bij het jongerenloket. Het jongerenloket begeleidt de jongeren naar werk en/of opleiding. Bij deze begeleiding worden ook achterliggende zaken betrokken zoals schuldenproblematiek, (psycho)sociale problemen en huisvesting. Sluitende aanpak jongeren speciaal onderwijs richting sociale werkvoorziening In het speciaal onderwijs is een sluitende aanpak. Jongeren uit het speciaal onderwijs worden met voorrang van de wachtlijst sociale werkvoorziening geplaatst om een doorlopende leerlijn te garanderen. Het bevorderen van (economische) zelfstandigheid door het wegnemen van belemmeringen op het terrein van kinderopvang, educatie, inburgering en emancipatie In het kader van de kernambitie van het programma verrichten we activiteiten op verschillende beleidsvelden om belemmeringen en achterstanden weg te nemen. Optimaliseren van het loket kinderopvang en de doelgroep uitbreiden Toelichting vindt u in het programma Jeugd en Onderwijs. De mogelijkheden voor kinderopvang uitbreiden voor inburgeraars en cursisten educatie die niet onder de werking van de Wet Kinderopvang vallen Toelichting vindt u in het programma Integratie en Inburgering. Stappen ondernemen naar aanleiding van de uitkomsten onderzoek behoefte 24-uurs kinderopvang In het coalitieakkoord staat dat 24-uurs kinderopvang ouders in staat stelt ook buiten kantoortijden te werken als hun beroep dit vereist. In 2007 is onderzoek gedaan onder

107

potentiële gebruikers en onder bedrijven. De resultaten van het onderzoek zijn besproken met kinderopvangondernemers en bedrijven om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Verdere stappen zullen genomen gaan worden. WEB-scholing aanbieden aan burgers van Delft die op dit moment geen werk hebben, of een zwakke positie hebben op de arbeidsmarkt Mensen die een gebrek aan basisvaardigheden hebben (zoals rekenen, lezen, budgetteren, computervaardigheden) zijn kwetsbaar in onze samenleving. Via het aanbieden van volwasseneneducatie aan burgers die daaraan behoefte hebben, ondersteunt de gemeente haar burgers bij het versterken van hun positie in de maatschappij. In het kader van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) sluiten we daarvoor een contract met het Regionaal Opleidingscentrum (ROC). Dit contract monitoren we op een aantal onderdelen, waaronder het aantal deelnemers en de resultaten. Het aanbieden van Wet inburgering (Wi)-trajecten aan de aangewezen doelgroepen Op grond van de Wet inburgering en de vrijwillige regeling inburgering werft de gemeente inburgeraars voor deelname aan inburgereringsvoorzieningen. Doel van deze inburgeringsvoorzieningen is om de taalvaardigheid en kennis van de Nederlandse samenleving op een zodanig peil te beheersen dat deelname aan de maatschappij mogelijk is. Aan WWB-gerechtigde inburgeraars bieden we gecombineerde voorzieningen die moeten leiden tot het verwerven van werk. Bij de doelgroep opvoeders maken we de koppeling tussen inburgering en opvoeding met als doel ouders bij de opvoeding te ondersteunen. Dit helpt achterstand bij kinderen te voorkomen of te verminderen. Uitvoeren van acties uit de nota emancipatiebeleid die in 2007 zal verschijnen. Het Delftse emancipatiebeleid is gericht op empowerment, zelf controle houden,van burgers. Momenteel wordt bijvoorbeeld de groep tienermoeders vanuit dit budget ondersteund. In het najaar van 2007 zal op interactieve wijze het emancipatiebeleid verder worden vormgegeven. De voortgang van deze doelstellingen wordt gevolgd via de jaarrekening en beheersrapportage. Herhaling van de monitor lage inkomens Delft in 2008 en 2010 geeft ons zicht op de inkomensverdeling in Delft.

Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie Hoe volgen wij de voortgang:

2007/

2008

2009

Overzicht output-indicatoren Omvang klantenbestand

nulmeting 2750

<2007

<2008

<2009

nb

100

100

100

150

135

115

100

[..] 100

[..] 100 >nb

[..] 100 >2008

[..] 100

% Ontwikkelplannen Terugdringen wachtlijst SW - Aantal personen op de huidige wachtlijst SW [..] % uitkeringen dat binnen 4 weken wordt verstrekt Het gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen stijgt in 2008 ten opzichte van 2007 Kwarap, peildatum 31-12 % geslaagde schuldhulptrajecten

nb

2010

>2009 21

75

108

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma worden de baten en lasten verantwoord van de diverse regelingen op het terrein van werk en inkomen, waaronder ook de bijzondere bijstand en het minimabeleid. Totale baten en lasten in het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



14.719 85.480 2

14.861 83.550

14.834 83.775

14.842 83.131

15.070 83.050

100.201

98.411

98.609

97.973

98.120

11.618

12.774

12.893

12.892

12.892

66.439

65.666

65.666

65.666

65.666

78.057

78.440

78.559

78.558

78.558

-22.144

-19.971

-20.050

-19.415

-19.562


361 4.547

426 1.421

422 1.386

422 718

422 662


-17.958

-18.976

-19.086

-19.119

-19.322

Totaal lasten Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten Totaal baten Resultaat voor bestemming

De mutaties van baten en lasten die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting zijn in onderstaande tabel samengevat. Deze mutaties worden hierna nog van een toelichting voorzien. Mutaties van baten en lasten in het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Bijdrage Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Sportregeling (minimabeleid)

16

Nieuw beleid 2 x Monitor lage inkomens anti-armoedebeleid

19 16

25

Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord Armoedebestrijding: aanpassing voorzieningen, e.d. Ophoging 120% naar 130% dekking bestaande WWB budgetten Totaal mutaties lasten

19 16

16

19 16

19 16

25

500 231 -400

500 462 -400

500 462 -400

500 462 -400

391

597

622

597

109

Bestaand beleid Bijdrage Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Op basis van eerder gemaakte bestuurlijke afspraken binnen de regio Haaglanden moet de bijdrage aan het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid, die geraamd was voor 2005-2007, in 2008 e.v. worden voortgezet (€ 19.000 structureel). Sportfonds (minimabeleid) Voor het Sportfonds (onderdeel minimabeleid) wordt rekening gehouden met extra aanvragen (€ 16.000 structureel).

Nieuw beleid 2x monitor lage inkomens anti-armoedebeleid In het beleidsplan WWB 2006 ‘Gezamenlijk de armoede te lijf- een kwestie van korte én lange adem’ en de nota ‘Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie 2007-2010’ is besloten de ‘Monitor lage Inkomens Delft’ na 2006 nog twee keer, om de twee jaar, te herhalen. Hierdoor is het mogelijk het effect van het anti-armoedebeleid zichtbaar te maken. Het eerste vervolgonderzoek (kosten € 25.000) wordt in 2008 uitgevoerd.

Nieuw beleid bestuursakkoord Armoedebestrijding: aanpassing voorzieningen e.d. Delft maakt de komende periode nog meer werk van armoedebestrijding. De integrale Nota Inkomensondersteunende voorzieningen wordt in het najaar van 2007 ter vaststelling aangeboden aan de raad. Mensen met een laag inkomen, in het bijzonder kinderen, 65plussers en werkende armen vormen belangrijke doelgroepen. De plannen in het kader van het anti-armoedebeleid zijn gebaseerd op drie hoofdpijlers, namelijk: Aanpassen/uitbreiden voorzieningen voor de doelgroepen; communicatie over de voorzieningen; proactieve benadering van de doelgroep. De aanvraagprocedure wordt aangepast, waardoor de toegankelijkheid van de voorzieningen voor de doelgroepen makkelijker wordt (snelbalie/1 loket in het Bedrijfsverzamelgebouw, digitaal klantdossier, digitale aanvraagmogelijkheid). De voorzieningen worden (nog meer) afgestemd op de behoeften van de doelgroepen. Voor de communicatie over de voorzieningen wordt gebruik gemaakt van (nieuwe) intermediairs. De intermediairs kunnen de doelgroepen goed voorlichten en helpen bij de aanvraag, onder meer middels de methodiek van ‘train de trainer’. Van de publicatie ‘Dit geld(t) voor u’ komt een update.

110

Reserves Mutaties in reserves in het programma Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie

2007

2008


Stortingen Bedrijfsreserve Combiwerk Reserve kennismodule WIZ

169 192

287 139

Totaal stortingen

361

426

Onttrekkingen Algemene reserve Bedrijfsreserve Combiwerk Reserve dekking kapitaallasten Reserve dekking grote projecten Reserve gemeentelijke huisvesting Reserve grondzaken Sociale reserve Reserve ID-banen Reserve werk en inkomen

657 -16 120 250 400 1.100 214 259 1.563

1.046


4.547

1.421


4.186

995

-16 241

150

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Bedrijfsreserve Combiwerk Dit betreft saldo van het resultaat van Combiwerk en Combiservices (winstuitkering) op basis van de laatst vastgestelde begrotingen van de bedrijvengroep. Reserve kennismodule WIZ Dit betreft een investeringsbudget dat omgezet is naar werkbudget (i.v.m. BBV). Over vier jaar worden deze kosten gemaakt tbv de ICT-inrichting. Reserve dekking kapitaallasten Dit betreft de dekking van de kapitaallasten van de investeringen in het nieuwe bedrijfsverzamelgebouw. Sociale reserve Betreft de onttrekking ten gunste van het product schuldhulpverlening (€ 150.000). Reserve werk en inkomen Betreft met name de navolgende posten: Dekking verhoging draagkrachtgrens van 110% naar 120% Dekking incentive beleid Dekking bijzondere bijstand Dekking integratiebeleid Dekking bezuinigingen WWB-werk

€ 337.000 € 56.000 € 200.000 € 353.000 € 100.000 € 1.046.000

111

Budgetflexibiliteit

programma Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie budgetflexibiliteit

gemeentelijke middelen bestaand beleid kapitaallasten 5,0% 0,3%

gemeentelijke middelen nieuw beleid 0,4%

geoormerkte middelen van derden 94,3%


juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting De programmauitgavenbudgetten (niet zijnde kosten organisatie) in het programma Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie bestaan voor het overgrote deel uit geoormerkte middelen van het Rijk voor de uitvoering van wetgeving, zoals de WWB en de WZW. De gemeentelijke middelen voor bestaand beleid betreffen hier het gemeentelijk aandeel in de WWB (inkomensdeel), Combiwerk, Inburgering, bijzondere bijstand en minimabeleid. Uitgaven in de overige categoriën zijn marginaal.

Investeringen in het programma Grote projecten Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Herijkt bestaand investeringsplan Combiwerk

Totaal

13.000

13.000

0

2.700

10.300

2.700

10.300

0

Toelichting op grote projecten Combiwerk In de Lijst Grote Projecten is de herhuisvesting voor Combiwerk voor € 13 miljoen onrendabele top opgenomen. De planvorming (programma van eisen en locatie) is in voorbereiding en zal naar verwachting begin 2008 aan de raad worden voorgelegd.

112

0

Kennisstad en Economie Eind jaren ‘80 is de strategie Delft Kennisstad gestart om kennisstad, “Center of Technology” te worden. Dit is geen ambitie, maar een feit gezien de aanwezigheid van de TUD en ruim 650 kennisgerelateerde bedrijven, instellingen en organisaties met een gezamenlijke werkgelegenheid van ruim 15.000 mensen. Er vindt echter een accentverschuiving plaats van Kennisstad naar Creatieve stad. Het economisch beleid richt zich in de komende periode op het versterken van de economische structuur en het versterken van de identiteit. Daarbij zijn, naast ‘technologie’ en ‘kennis’ in het bijzonder de ‘dialoog met de stad’ en het gedachtegoed van ‘de creatieve klasse’ van belang. Delft kan geen eigenstandig economisch beleid voeren. De stad maakt deel uit van de regio, de Delftse beroepsbevolking werkt voor de helft in Delft, de andere helft in een straal van 30 kilometer om Delft. Omgekeerd geldt dit voor de bezetting van de arbeidsplaatsen. Daarnaast worden de meeste werkgelegenheidseffecten veroorzaakt door landelijk beleid en conjunctuurbewegingen. Lokaal en regionaal beleid werkt ondersteunend. Met andere woorden: ‘De economische structuur van Delft moet klaar zijn voor de volgende periode van hoogconjunctuur’. Het uiteindelijke resultaat van deze strategie zou ertoe moeten leiden dat Delft bestuurlijk de status heeft gekregen van nationaal icoon wat betreft technologie. Door een hecht mondiaal netwerk van bevriende steden en regio’s is Delft voor Nederland in Europa en mondiaal van internationale betekenis geworden. Daarnaast kan de Delftenaar in de toekomst zelf in zijn levensonderhoud voorzien door te werken in bedrijven, organisaties en instellingen waar technologische kennis en het gebruik van technologische kennis centraal staat. Er is voldoende werk voor alle Delftenaren die willen werken. Werk voor de kenniswerkers die gegevens analyseren, plannen maken en plannen uitvoeren. Daarnaast worden deze kenniswerkers ondersteund door de servicewerkers die ondersteunende diensten verlenen aan de kenniswerkers. Delft kan de nationale, Europese en mondiale concurrentie eenvoudig aan doordat met de Technische Universiteit Delft, met mondiaal opererende kennisinstellingen en multinationals strategische allianties zijn aangegaan. Delft heeft zijn reeds lang bestaande naam en faam in de wereld als stad van techniek met succes gehandhaafd. Delft is daardoor meer dan ooit de toegangspoort tot de wijde wereld voor talentvolle, zich ontplooiende mensen met een passie voor techniek. Delft zindert zichtbaar en voelbaar van de technologie en creativiteit. De levenstandaard is relatief en absoluut hoog en wordt genoten en gedeeld door iedereen die in Delft woont en werkt.

Algemene doelstelling De centrale doelstelling voor het programma Kennisstad en Economie is de bevordering van werkgelegenheid, waarbij de groei van de nieuwe werkgelegenheid in de pas loopt met de toename, omvang en samenstelling van de beroepsbevolking. Met andere woorden: de kwantiteit en de kwaliteit van de banen moet aansluiten bij de samenstelling en opbouw van de beroepsbevolking. Hiervan afgeleid zijn de volgende doelstellingen: 1. waar mogelijk het direct beïnvloeden van de werkgelegenheid 2. het vergroten van de zichtbaarheid van de stad in de regio 3. het professionaliseren van de eigen organisatie

113

Beleidskaders Voor Kennisstad en Economie zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Kennisstad en Economie Nota

Onderwerp

Vastgesteld

De economie van Delft: op weg naar Algemeen economisch beleid 2015

2004

Streekplan Zuid Holland West

Ruimtelijk economisch beleid

2005

Delft Ontwikkelingsplan (DOP)

Algemeen beleidskader

2005

Kennis als Motor

Uitvoering van Kenniseconomie programma

2006

Regionale Marktstudies op het gebied van detailhandel, hotels

Behoefte ramingen

2006

Nota aantrekken investeringen

Promotie- en acquisitiebeleid

2007

Regionale structuurvisie detailhandel Stadsgewest Haaglanden 2006-2011

Bestuurlijke afspraken tussen gemeenten, Haaglanden en provincie over gewenste en toegestane uitbreidingen.

2007

Regionaal kantoren beleid

Bestuurlijke afspraken over vraag en aanbod van kantoren tot 2015 per gemeente

2007

Herziene Regionaal Structuurplan Haaglanden;

Ruimtelijk beleid

2007/2008

Regionaal bedrijventerreinen beleid

Bestuurlijke afspraken omtrent vraag en aanbod van bedrijven per gemeente tot 2015

2008

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op Kennisstad en Economie: Het coalitieakkoord is op twee niveaus verbonden met het programma Kennisstad en economie: door tijdig in voldoende mate te voldoen aan de voorziene ruimtevraag van de lokale en regionale bedrijven en instellingen (kwalitatief en kwantitatief), zodat de beoogde toename in de werkgelegenheid kan worden gerealiseerd; en te werken aan een positief ondernemersklimaat, waar nieuwe initiatieven en bedrijven relatief makkelijk tot wasdom kunnen komen. Daarnaast moet er een aantrekkelijk vestigingsklimaat zijn voor nieuwe (internationale) bedrijven en instellingen van buiten Delft. Als gevolg van een voorgenomen initiatiefvoorstel zijn de onderwerpen waterkennis en kenniseconomie ook van belang voor dit programma. Het voorstel gaat uit van de ontwikkeling van een ‘kennisboulevard’ tussen de A13 en de Schie waar Technopolis ook onderdeel van uitmaakt. De insteek is om hier hoogwaardige kennisintensieve water- en water/land- bedrijven te laten vestigen. De kennisboulevard zou de naam Aquapolis moeten krijgen. Technopolis wordt ook nu al ontwikkeld voor kennisintensieve bedrijven en instellingen. Het is relatief eenvoudig om een accent aan te brengen voor ‘water en water/land’ gerelateerde bedrijven en instellingen, waaronder Deltares. Ook andere niet-watergerelateerde bedrijven zijn belangrijk voor Delft, zeker waar deze aansluiten op de kennisontwikkeling van de TU, evenals de diversiteit die daarmee wordt gecreëerd. In het verlengde gaat het voorstel uit van het creëren

114

van aantrekkelijke woon- en werkplaatsmilieus en het vergroten van de mogelijkheid van broedplaatsfuncties. Het internationale aspect bij de kenniseconomie wordt steeds belangrijker door de vele netwerken en samenwerkingsverbanden van bedrijven en universiteiten (bijvoorbeeld de samenwerkingsovereenkomsten van TUD met China en India). Kenniseconomie en innovatie zijn de sleutelbegrippen in de Europese strategie om op economisch gebied te kunnen blijven concurreren met de rest van de wereld. De Lissabon-agenda is daarvoor leidend. Vanuit Brussel worden diverse Europese programma's opgezet om deze ontwikkeling aan te jagen. Er zijn fondsen beschikbaar voor investeringen in kennis en innovatie voor bedrijven en overheden. Het is voor Delft van groot belang om hier aansluiting bij te vinden. Vanwege de sleutelpositie van het programma Kennisstad en Economie is een traject ingezet om de ontwikkelingen binnen het vakteam Cultuur Kennis en Economie te stroomlijnen. Inzet is om door een versterking en verdere professionalisering beter in te kunnen spelen op de ontwikkelingen en de ambities van het economisch beleid. Zodoende kunnen we een goede vertaalslag maken van de geformuleerde ambities naar concrete beleidsplannen en nieuwe activiteiten.


Kennisstad en economie Doelstelling

Werkgelegenheid bevorderen

Activiteiten

• •

• Zichtbaarheid vergroten

• •

• professionalisering ambtelijke organisatie

• •

•


Uitvoeren van de projecten uit de Economische Agenda Delft Tijdig ontwikkelen van voor de markt en de beroepsbevolking relevante (nieuwbouw)locaties voor de groei van de economische sector en werkgelegenheid. Investeren in de kenniseconomie en deelnemen aan (Europese) innovatieprogramma’s Investeringsbehoefte regionaal, nationaal en internationaal kenbaar maken met Position Paper Effectiever samenwerken met partnerorganisaties zoals Stichting Delft Kennisstad, platform EZ, WFIA, Steenworp/Haaglanden, Kennisalliantie, Yes!Delft en de TU Delft. Ambities en investeringsmogelijkheden uitwerken in europees verband. Strategisch account management verder professionaliseren formatie uitbreiden beleidsveld economie om de benodigde capaciteit vrij te maken voor de Economische Agenda van Delft en deelname aan Europese programma’s in het kader van de Lissabon–agenda. Verder uitwerken van een vernieuwde economische visie

131

115

Toelichting Bevorderen van de werkgelegenheid De gemeente tracht in samenspraak met de Haaglanden gemeenten, het stadsgewest Haaglanden en de provincie, nieuwe investeringen en vernieuwingen te realiseren. Belangrijk is dat er voldoende faciliteiten geboden worden. Daardoor kan in alle economische sectoren en opleidingsniveaus van de beroepsbevolking het aantal langdurig werklozen verminderen en de participatiegraad van de beroepsbevolking worden verhoogd.

Uitvoeringskosten van de Economische Agenda van Delft (EAD). Hier geldt dat de kost voor de baat uitgaat. De EAD–projectteams werken aan investeringsplannen die bijdragen aan de economie van Delft. De investeringen worden door de markt gedaan. De bijdragen van de gemeente zijn vooral bedoeld om de projectteams te ondersteunen en de communicatie rondom de EAD te financieren. In 2007 wordt een uitvoeringsvoorstel aan de gemeenteraad gepresenteerd . De uitvoering hiervan krijgt zijn beslag in 2007 en 2008 en bestaat voornamelijk uit het faciliteren van het netwerk. Ontwikkeling bedrijventerreinen Er dienen voldoende bedrijfsterreinen te zijn voor de vraag van gemiddeld 3 tot 4 ha. standaard bedrijfsterrein per jaar en voldoende nieuwe kantoorlocaties voor de vraag van gemiddeld 10.000 m² kantoren per jaar. De lopende ruimtelijke economische programma's leveren in de periode tot 2010 voldoende ruimte met de juiste kwaliteit voor de groeiende economie. Aandachtspunt is het aanbod van standaard bedrijventerreinen na 2014. Hierbij worden in regionaal verband afspraken gemaakt en gemonitord. Deelname aan Europese programma’s om te investeren in de kenniseconomie Delft Kennisstad levert al meer dan tien jaar een essentiële bijdrage aan de verandering van de economische infrastructuur van de stad. Samen met partijen (bijvoorbeeld Europese regio’s) onderzoeken en werken we aan investeringen voor het plaatselijk uitvoeren van de Lissabon– agenda. Voor de periode 2007 en 2008 is een bedrag nodig van ongeveer € 200.000 voor de samenwerking met drie Europese regio’s, inhuren van capaciteit en het uitvoeren van deelstudies. Stimuleren starters en innovatieve ontwikkelingen Technostarters. De ambitie van de TU Delft is elk jaar met dertig nieuwe technostarters aan de slag te gaan, ook internationaal. Voor het doorontwikkelen zijn middelen nodig voor bedrijfsverzamelgebouwen: betaalbare, kleinschalige huisvesting met kortlopende huurcontracten voor startende en doorstartende ondernemers. TU Delft werkt daarnaast aan lokale, regionale, nationale en internationale netwerken voor Technostarters. MKB en innovatie. Dit project wordt in 2007/2008 gestart samen met Syntens en de partners in het Economisch platform. Eerst zullen vijf tot tien MKB-bedrijven innovatief worden gemaakt. Vervolgens zullen deze bedrijven na drie of vier jaar op hun beurt ook een aantal MKB-collega's onder hoede nemen. Dit project is nog niet gestart. Vanaf 2008 is hier een bedrag gemoeid van ongeveer € 50.000 per jaar. In samenwerking met de TUD wordt gewerkt aan het opstellen van een plan waar starters vanuit de TUD met een niet-technologisch concept terechtkunnen. Hierbij wordt gekeken of andere kennisinstellingen bij deze samenwerking betrokken kunnen worden. Studenten Techniek Innovatie Prijzen. Er komt een prijs voor studenten die met het beste idee bijdragen aan de Delftse stadsontwikkeling. Hiervoor wordt vanaf 2008 voor de uitvoering en het prijzengeld structureel € 20.000 gereserveerd in de reserve economisch structuurfonds. Uitwerken Delft maakt werk van water Er wordt voor de periode 2008-2010 jaarlijks € 200.000 gereserveerd om de mogelijkheden van ‘water’ verder vorm te geven op de terreinen toerisme en recreatie, ruimtelijke ordening, kenniseconomie, werkgelegenheid en creatieve economie.

116

Zichtbaarheid in de regio en het buitenland vergroten Om economisch beleid waar te maken, is het van belang dat het beleid en de maatschappelijke effecten van het beleid zichtbaar worden voor alle betrokkenen. Daarbij streven we naar herkenning van het economisch beleid van Delft en zichtbare erkenning van de kwaliteit van dat beleid. Vergroten zichtbaarheid Om de herkenning en erkenning van het beleid te realiseren, wordt als onderdeel van het netwerk van de Economische Agenda een externe raad van advies ingesteld. Die raad bestaat uit professionals en wetenschappers van buiten Delft. Het gaat daarnaast ook om interne zichtbaarheid in de ambtelijke organisatie. Daarmee laten we keuzes in het economisch beleid door werken in bijvoorbeeld stadsmarketing, cultuur, toerisme, ruimtelijke ordening, mobiliteit, milieu, arbeidsmarktbeleid, bouwen en wonen, monumenten en handhaving en toezicht. Extern kan dat ‘zichtbaar maken’ gebeuren door inhoudelijke dialoog met de stad en met betrokkenen aan de hand van beleidsstukken en de Position Paper. De zichtbaarheid kan ook worden vergroot door publicatie op de website, door interviews en ingezonden stukken in de media. Delft kan zich profileren door inhoud en kwaliteit door stevig stelling te nemen in het debat over economisch beleid met hogere overheden. Door daarna constructief mee te denken en doen, wordt Delft zichtbaar als partner in Delft Kennisstad. De dialoog die nu wordt gevoerd in ’De Economische Agenda van Delft’ en de ’Delft International Strategic Council’ maakt duidelijk dat dit idee kan rekenen op steun van de werkgeversorganisaties, bedrijven, organisaties en instellingen. Deelnemen aan buitenlandse handelsmissies Jaarlijks vindt een evaluatie plaats van de deelname aan de handelsmissies en de daaruit voortvloeiende actiepunten. Dit is in lijn van de notal aantrekken investeringen. Voor de deelname van de Delft aan handelsmissies wordt in de reserve economisch structuurfonds vanaf 2008 structureel een bedrag van € 50.000 gereserveerd. Dit bedrag is nodig voor dekking van de kosten van onder anderen bestuurders, raadsleden en (ambtelijke) ondersteuning aan de handelsmissies. Professionalisering eigen organisatie Op economisch gebied is de politiek-bestuurlijke ambitie groter dan in het verleden. De huidige capaciteit voor Economie is voor een gemeente als Delft beperkt. Deze capaciteit is zeker onvoldoende om de uitbreiding van taken op te kunnen vangen zoals de Economische Agenda van Delft, Europa ,het verder ontwikkelen van het Strategisch accountmanagement in Delft en het uitwerken van een investeringsprogramma voor de Kenniseconomie. Op korte termijn heeft het verder vormgeven aan de economische agenda en het afmaken van lopende projecten prioriteit. Ook het communiceren over de regionale beleidskaders detailhandel, kantoren en bedrijfsterreinen binnen en buiten de sector SO is belangrijk aandachtspunt.

Kennisstad en economie Hoe volgen wij de voortgang: Overzicht output-indicatoren Voortgangsrapportage Economische Agenda

2007/

2008

2009

2010

nulmeting X

Voortgangsrapportage uitwerking Water

X

Bezetting/formatie op orde

X

Evaluatie nota aantrekken investeringen

X

117

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma worden baten en lasten verantwoord van activiteiten in het kader van Delft Kennisstad en economische zaken, maar ook de straatmarkten en de havendienst. Totale baten en lasten in het programma Kennisstad en economie


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



1.198 2.277 2

952 1.420 2

951 1.290 2

952 1.148 2

965 1.148 2

Totaal lasten

3.477

2.374

2.243

2.102

2.115

244

212

212

212

212

107 906

126 905

126 905

126 652

126 652

1.257

1.243

1.243

990

990

-2.220

-1.131

-1.000

-1.112

-1.125


1.006 2.090

1.006 1.130

1.006 1.001

753 859

753 859


-1.136

-1.007

-1.005

-1.006

-1.019


De mutaties in baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, zijn samengevat in onderstaande tabel. Zij worden hierna nog van een toelichting voorzien. Mutaties van baten en lasten in het programma Kennisstad en economie 2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Havendienst, overslag Markt, stroompotten

19 40

19 23

19 23

19 23

19 23

191

191

191

191

233

233

233

233

60

60

60

60

0

60

60

60

60

-59

-173

-173

-173

-173

Nieuw beleid Uitbreiding formatie CKE Totaal mutaties lasten

59

Baten Nieuw beleid Dekking uitbreiding formatie CKE Technopolis Totaal mutaties baten Saldo resultaat

118

Bestaand beleid Havendienst, overslag Voor de havendienst is vanwege de afronding van de Vinexlocaties sprake van een tegenvaller bij de overslag van bouwgrondstoffen (€ 19.000 incidenteel).

Markt, stroompotten Voor het beheer van de stroompotten op de Markt (voor markten en evenementen) zijn nog onvoldoende middelen geraamd (€ 23.000 structureel).

Nieuw beleid Het vakteam CKE is in de politiek-bestuurlijke ambities van Delft meegegaan. Dit heeft formatieve consequenties. Reserves Mutaties in reserves in het programma Kennisstad en economie

2007

2008


Stortingen Reserve economische structuur

1.006

1.006

Totaal stortingen

1.006

1.006

Onttrekkingen Reserve grote projecten (Zuidkolk) Reserve toerisme (bewegwijzering) Reserve EZH (technostart incubator) Reserve econ. structuurfonds (agenda EZ) Reserve grote projecten (Bacinol II) Reserve econ. structuur (brancheringsbeleid Reserve nutswinsten (stadsmarketing) Reserve economisch structuurfonds (W FIA) Reserve grote projecten Reserve economisch structuurfonds Reserve Delft kennisstad Reserve economische structuur

60 50 20 30 29 48 52 57 164 239 13 1.328

1.130


2.090

1.130


1.084

124

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve economische structuur Deze reserve is in 2006 ingesteld door de raad en ontstaan door de voormalige reserves Kennisstad en algemene economische structuur samen te voegen. Het geld uit de reserve gaat naar de aandachtsgebieden ICT, water & bodem, creatieve industrie, duurzaamheid en bio- & medische technologie en een algemeen aandachtsgebied nieuwe technologie. Conform de uitgangspunten in de nota Kennis als Motor worden er daarnaast jaarlijks middelen gereserveerd voor initiatieven wat betreft Delft Kennisstad.

119

Budgetflexibiliteit

programma Kennisstad en Economie budgetflexibiliteit gemeentelijke middelen bestaand beleid 18%




juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting De uitgaven in dit programma lopen voor een groot deel via het Economische Structuurfonds. Deze gelden zijn gereserveerd, maar een specifieke bestemming volgt in de loop van het begrotngsjaar.

Investeringen in het programma Grote projecten Kennisstad en economie

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Herijkt bestaand investeringsplan Economische structuurversterking Vervoer over water Dekking vervoer/water Econ.Struct. Dekking vervoer/water Stadsmark. Kennisstad

2.000 600 -450 -150 1.725

Totaal

3.725

400 200 -150 -50 395

400 200 -150 -50 395

400

395

400 200 -150 -50 395

795

795

795

795

545

400

145

Toelichting op grote projecten Economische structuurversterking Dit betreft extra middelen om de economische structuur van de stad te versterken. De middelen worden gestort in de in 2006 nieuw gevormde reserve economisch structuurfonds. De nieuw gevormde reserve is bedoeld voor het uitvoeren van het beleid verwoord in de nota Kennis als motor, instrumenten voor een nieuw economisch elan en de programmabegroting 2008-2011.

120

Vervoer over water Voor de periode 2008-2010 wordt jaarlijks € 200.000 gereserveerd om de mogelijkheden van ‘water’ verder vorm te geven op de terreinen toerisme en recreatie, ruimtelijke ordening, kenniseconomie, werkgelegenheid en creatieve economie. Hiermee is uitvoering gegeven aan de motie ‘Delft maakt werk van water’ die is aangenomen bij de behandeling van de Kadernota 2008-2011. De middelen worden vrijgemaakt uit de reserve Economische structuurversterking en de gereserveerde gelden voor stadsmarketing. Het stadmarketingbudget zal grotendeels worden ingezet om water te verbinden met de drie aspecten van het merkbeeld van Delft: technologie, innovatie en creativiteit. Een kleiner deel van het beschikbare budget zal worden ingezet voor het verbinden van “water” met één van de drie toeristische kernwaarden; Delfts Blauw, Vermeer of Oranje. Kennisstad Dit betreft de bijdragen uit het basisdividend en extra dividend van de nutsbedrijven aan de nieuw gevormde reserve economisch structuurfonds.

121

Cultuur en Binnenstad Het programma Cultuur en Binnenstad bestaat uit de volgende deelprogramma’s: Kunst en Cultuur, waarbinnen aandacht voor: Kunst en cultuur algemeen VAK Cultureel Erfgoed Recreatie Stadsmarketing Binnenstad, waarbinnen aandacht voor: Binnenstadsmanagement Invoering autoluwe binnenstad fase 4 Het versterken van kunst en cultuur in stad en wijk is een belangrijke doelstelling in het programma Cultuur en Binnenstad. Daarnaast is een economisch florerende en aantrekkelijke binnenstad een belangrijke pijler in dit programma. Hoewel de rijke cultuurhistorie van Delft vooral in de binnenstad zichtbaar is, richt de versterking van de cultuur zich uiteraard niet alleen op dat deel van de stad. In 2007 hebben college en raad een nieuwe cultuurvisie ‘Delft, meer dan blauw’ vastgesteld. Deze cultuurvisie is de belangrijkste onderlegger voor nieuwe kunst en cultuur voor de komende periode 2008-2017. Een cultuurnota/beleidsplan zal hierover worden aangeboden. Bij het deelprogramma Binnenstad gaat het over de volgende onderwerpen: een vitale binnenstad, de ontwikkeling van het Zuidpoortgebied, de bouw van de Koepoortgarage en de invoering van de laatste fase van de autoluwe binnenstad.

Kunst en Cultuur Delft zou de gezamenlijke proeftuin kunnen worden van de aanwezige kunstenaars, architecten, vormgevers en creatieve ondernemers en voor zo’n 13.000 tijdelijke burgers die minimaal vijf jaar in de stad verblijven en hun zichtbare, creatieve sporen achterlaten. Talent, tolerantie en techniek zijn de kenmerken van competitieve regio’s die door de combinatie van de TU en de creatieve industrie sterk vertegenwoordigd zijn. Het deelprogramma Kunst en Cultuur is een breed programma, met vijf op zichzelf staande onderdelen. Hierna wordt aangehaakt bij deze onderdelen die in de algemene inleiding al zijn genoemd.

Kunst en cultuur algemeen Kunst en Cultuur spelen een grote rol in de samenleving. Cultuur gaat in de brede definitie over beschaving, behoud, ontwikkeling en vernieuwing en over creativiteit. Onze culturele identiteit bepaalt hoe we tegen de wereld om ons heen aankijken. Binnen de cultuur nemen de kunsten een min of meer autonome positie in. Het is van wezenlijk belang dat kunstenaars en cultuurproducenten hun creativiteit naar eigen inzicht ontwikkelen en presenteren. Kunst is om te prikkelen, te ontroeren, confronteert en zet aan tot nadenken. Kunst bloeit slechts in vrijheid. 100% cultuur is ons motto We hebben blijvende aandacht voor het op peil houden van de gerealiseerde culturele infrastructuur. Daarbij ligt de nadruk vooral op cultuurbereik, maar 100% cultuur betekent όόk het ontwikkelen van kunst en cultuur die zich duidelijk onderscheiden van wat gangbaar en voor iedereen is. Geprofileerde festivals, opdrachtenbeleid voor beeldende en podiumkunsten en extra aandacht voor het Delfts cultureel erfgoed horen daar bij.

122

De culturele identiteit van Delft wordt versterkt door de zichtbaarheid te vergroten van het bestaande cultuuraanbod. En door nieuw aanbod te creëren. Culturele thema’s verbinden we met plekken in de stad: Zuidpoort met hoogwaardige publieksvoorzieningen als Theater de Veste en de in 2007 geopende Mediatheek (DOK). Maar ook Poptahof waarbij multi-cultuur en sociale cohesie uitgangspunten zijn voor culturele activiteiten, vormt een zogenaamde culturele zone die cultuur beter zichtbaar maakt. Naast de autonome functie is cultuur bij uitstek een middel bij maatschappelijke, fysieke en economische ontwikkelingen. Grote projecten als Spoorzone en de herontwikkeling van de Schieoevers bieden hier vele mogelijkheden. Maar ook kleinere projecten in het kader van Kunst in de wijken, waarbij kunstenaars opereren in het publieke domein in een samenwerking met bewoners van een bepaalde flat of straat. De aantrekkingskracht van Delft als creatieve stad wordt versterkt door voldoende faciliteiten te bieden voor jonge, creatieve ondernemers en door stadspoorten als nieuwe Delftse iconen te realiseren. Samenwerking in samenhang tussen de gemeente, de culturele instellingenen andere partijen in de stad is bij dit alles cruciaal. Werken vanuit één gezamenlijk (uit)gedragen cultuurvisie is een voorwaarde. In de Cultuurvisie ‘Delft meer dan Blauw’ staat een lange termijnvisie op cultuur tot 2017. Delft wil de komende tien jaar haar culturele en strategische positie in de Randstad versterken en invulling geven aan de speerpunten cultureel erfgoed, creatieve industrie en aandeelhouderschap. Er komt een vierjaren beleidsplan waarin de speerpunten een concrete vertaling krijgen in programma’s. Per programma en project worden doelstellingen, producten en resultaten geformuleerd. In dit document wordt ook duidelijk wat de onderlinge verbanden zijn van initiatieven en hoe de verschillende initiatieven elkaar gaan versterken. De komende jaren zal de cultuurvisie leidend zijn en gaan we regie voeren om onze ambities te verwezenlijken. Met cultuurjaar 2009 als belangrijk moment om cultuur in z’n volle breedte en diepte te (laten) beleven in deze bijzondere stad! Er komt een onderzoek poppodiumbeleid in relatie tot podiumkunstbeleid. De gemeente gaat in de komende jaren door op de ingeslagen weg met het realiseren van spraakmakend popbeleid. Naast een nota kunsten cultuurbeleid verschijnt een nieuwe integrale nota voor het evenementenbeleid. VAK De VAK bevordert cultuurparticipatie in Delft en omgeving. Dat gebeurt door het aanbieden van kunsteducatieve cursussen en projecten als vrijetijdsbesteding, structurele kunstprogramma’s in het onderwijs, de brede school, in het kader van Kunst in de Wijken en het bedrijfsleven. Iedere Delftenaar moet in staat zijn zich creatief te uiten. Verschillende (groepen) Delftenaren vragen om een specifieke benadering. Kunsteducatie moet toegankelijk en laagdrempelig zijn. Naast het reguliere cursusaanbod voor burgers in hun vrije tijd, gaat de VAK verbindingen aan met allerlei ontwikkelingen en organisaties in de stad, zoals de brede school, de amateurverenigingen, het sociaal-cultureel werk van de BWD en de activiteiten van ‘de Nieuwe Amateur’. We koersen af op een doorgaande leerlijn, waarin verbindingen worden gelegd tussen het aanbod in het primair en voortgezet onderwijs, de brede school en het vrijetijdsaanbod. Naast deze breedtebenadering zet de VAK de komende jaren in op talentontwikkeling en meer confrontaties met de professionele kunsten. Cultureel Erfgoed De gemeentelijke erfgoedinstelling zijn verenigd onder de naam Cultureel Erfgoed. Deze organisatie neemt het voortouw in samenwerking met de partners in Delft en omgeving (Oude en Nieuwe Kerk, Vermeercentrum, Koninklijke Porceleyne Fles, musea en galerieën, Delft Marketing, onderwijs, historische verenigingen etc.). Die samenwerking betreft met name de gezamenlijke promotie en de afstemming van evenementen en tentoonstellingen.

123

Recreatie In het beleidsveld recreatie zijn veel ontwikkelingen gaande die de komende jaren om meer sturing en inzet van de gemeente vragen. Deze ontwikkelingen betreffen zowel het beleid als het beheer en zijn zowel lokaal als regionaal. Dit vraagt van de gemeente meer coördinatie van de diverse onderwerpen om tot een samenhangend beleid te komen. Recreatie is geen afgebakend geheel en komt in de begroting dan ook op diverse plaatsen voor. Het betreft onder meer het Recreatieschap Midden Delfland, de Delftse Hout, speeltuinen, volkstuinen en kamperen. Ook het aantal betrokken partijen is zeer divers: ministeries, provincie, recreatieschappen, verenigingen, particulieren en vele vakteams. De gemeente streeft ernaar om voor al deze onderwerpen en partijen één aanspreekpunt te hebben. Tevens willen we de kwaliteit van de recreatie in Delft in samenwerking met alle betrokken partijen verhogen. Dit willen we bereiken door betere beheersafspraken en het stimuleren van diverse ontwikkelingen. Hierbij valt te denken aan het ontwikkelen van een speeltuinbeleid dat beter aansluit bij de Delftse situatie. Ook het vormgeven aan een betere ontsluiting van de recreatiegebieden door versterking van de verbinding tussen stad en recreatiegebied (poorten) hoort daarbij. Stadsmarketing Stadsmarketing is een visie die laat zien wat Delft wil en wat Delft is. Het vaststellen van het gewenste stedelijke imago is een belangrijke doelstelling voor het toeristische en stadsmarketingbeleid. Toeristisch heeft Delft een sterke positie. De toegevoegde waarde voor Delft kan echter hoger komen te liggen als het dagtoerisme wordt aangevuld met meer verblijfs- en congrestoerisme. Ook moeten de drie toeristische kernwaarden worden verankerd in Delft: Oranje, Delfts Blauw en Vermeer dienen merkbaarder en onlosmakelijker met Delft verbonden te worden. Het gewenste algemene Delftse imago, ook wel ‘merkbeeld’ genoemd, moet opnieuw worden vastgesteld en uitgedragen.

Algemene doelstelling Het algemene doel van het programma kunst en cultuur is de versterking van kunst en cultuur (op alle onderdelen) in wijk en stad, zodat alle burgers en bezoekers van kunst en cultuur kunnen genieten. Het bevorderen van de zichtbaarheid van het lokale cultuurklimaat heeft hierbij prioriteit.

Beleidskaders Voor Kunst en Cultuur zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing. Kunst en Cultuur Nota

Onderwerp

Evenementenbeleid

Bestaande Uitvoeringsregeling regelt beleid Huidig beleid 2001 in 2008; nieuwe evenementennota geeft Nieuwe nota 2007 beleidskaders voor 2009 aan. 2008 is daardoor een overgangsjaar

Oprichting Delft Marketing

Stichting Delft Marketing

2004

Toeristisch beleid

Subsidies toeristisch beleid

2004

Lokale omroep

Representativiteitsverklaring bestuur publieke omroep (5 jaar)

2004

Uitvoeringsnota Beeldende kunst en Versterking van de samenwerking tussen vormgeving de verschillende instellingen en initiatieven “Verbindingen 2005-2008” versterken.

Vastgesteld

Juli 2005

124

Kunst en Cultuur Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Amateurkunst

Nota’s basissubsidie en projectsubsidie AK

2006 en 2002

Ondernemingsplan Erfgoed Delft VAK

Ondernemingsplan Ondernemingsplan De VAK 2007-2011

2007 2007

Stadsmarketing

Nieuwe nota

2007

Mediabeleid:

Programmaraad Kabeltelevisie en –radio; lokale omroep

Mediawet; gemeentelijke verordening 2003

Bibliotheekbeleid

Uitvoering bibliotheekwerk door DOK

Subsidiebundel maatschappelijke activiteiten 2008

kaders budgetsubsidie grote culturele instellingen vastgesteld.

Kaderwet specifiek cultuurbeleid 2007

Subsidiebeleid

Nieuwe kaderverordening Subsidies 2008

2007

Cultuurvisie

Lange termijnvisie Cultuur 2017

in 2007

Bestedingsvoorstellen geldstroom BK&V 2007/2008

Aanvraag Geldstroom BK&V 2008 bij provincie Zuid-Holland 2007 Evaluatie en verantwoording over 2007 in 2008.

2008

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op Kunst en Cultuur. Externe ontwikkelingen: Op 14 juni 2007 heeft het Kabinet het beleidsprogramma ‘Samen werken samen leven’ voor de komende regeerperiode gepresenteerd. Daarin staat onder het hoofdstuk ‘cultuur’ dat er een fonds komt voor cultuurparticipatie en amateurkunst. Ook is bijvoorbeeld aandacht voor cultuur bij naschoolse activiteiten. Nog onbekend is wat de minister van OCW van plan is met de consumentenvertegenwoordiging en -belangenbehartiging basispakket kabeltelevisie en -radio (Mediawet). Dit kan van invloed zijn op de wettelijke taak die de gemeente heeft met de Programmaraad kabeltelevisie en -radio. VAK: van aanbodgericht naar vraaggestuurde programma’s in het onderwijs Interne ontwikkelingen: Streven naar de opbouw van één loket (front office) voor alle gemeentelijke taken betreffende de evenementen: subsidies, vergunningen, faciliteiten. De nieuwe subsidieregelgeving houdt ook in dat binnen het beleidsveld kunst en cultuur een aantal nieuwe beleidsregels zal worden vastgesteld. De Cultuurvisie ‘Delft, meer dan Blauw’, is door het college is vastgesteld als discussienota voor de commissie EMCR. Daarna zal het college de visie bijstellen als te behandelen nota door de raad. Pas daarna zal de cultuurvisie de onderlegger zijn voor een (wellicht meerjarige) beleidsnota Kunst en Cultuur.

125

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Kunst en cultuur Doelstelling

Activiteiten

Kunst en cultuur algemeen: Werken aan een verdere verbetering en kwaliteitsslag

•

• • • VAK: Bevorderen cultuurparticipatie

• • • •

•

Kunst- en cultuureducatie op scholen Kunst in de wijken Promotiecampagne gericht op jongeren Alle lagen van de bevolking in aanraking brengen met kunst en cultuur Opzet van een kunsten cultuur keten (ook voor jongeren) Innovatie van het cursusaanbod vrije tijd.

• • • • • •

Gratis openstelling op zondag Museumnacht Vernieuwde aanpak zaalverhuur Cultuurmenu educatie Opstart architectuurbeleid Monumentenzorg

•

Erfgoed: bevordering cultuurgenot

Recreatie:

Coördinatie van de beleidswerkzaamheden op het gebied van het Recreatieschap Midden Delfland; Vormgeven aan de regionale ontwikkeling (groen-blauwe slinger); Participeren in diverse projecten in het kader van de ontwikkeling van de Delftse recreatiegebieden (koeien in de wijk, LOP, poorten Ontwikkelen subsidiebeleid (speeltuinen, (regionale) evenementen); Vormgeven/ontwikkelen speeltuinbeleid; Ontwikkelen kampeerbeleid; Ontwikkelen volkstuinenbeleid.

kwaliteit recreatie verhogen coördinatie verbeteren stimuleren samenwerking partijen

Stadsmarketing Versterken en uitdragen van het Delftse imago

De vaststelling van een nieuwe kunsten cultuurnota met aan aantal uitgangspunten (zie toelichting) en beleidsvoornemens en vaststelling van de nieuwe subsidieregelgeving. Verhoging personele bezetting Aanjaagfunctie cultuurvisie Programmering Bacinol Expo

• •

Recreatiebeleid capaciteit Organisatie streekproductenmarkt

• • •

Stimuleren verblijfs- en congrestoerisme Doorvoeren productverbeteringen en promotie Verbeteren van de verbinden van de toeristische kernwaarden met Delft


9 100 50

25 10 50 100

20 3 (vanuit subsidiebudget)

Toelichting Kunst en cultuur algemeen Opstellen nieuwe kunsten cultuurnota

126

In dit beleidsveld staan in het najaar van 2007 en 2008 veel besluitvormende nota’s gepland. Die zijn van invloed op de meerjaren beleidsontwikkelingen 2008-2011. Het is afhankelijk van de concrete invulling van deze nota’s hoe geformuleerde doelstellingen ‘smart’ kunnen worden vertaald en omgezet in activiteiten. De uitgangspunten zijn hierbij: Het vergroten van de zichtbaarheid van bestaand en nieuw aanbod versterkt ook het cultuurbereik en de identiteit van Delft. Die identiteit wordt verankerd in een verbinding tussen het culturele erfgoed, (cultuur-) toeristische kernwaarden als Vermeer, Delfts Blauw en Oranje, bijzondere culturele plekken in de stad, opdrachten- en evenementenbeleid, promotie en marketing voor de burgers in Delft. Delft wordt op de kaart gezet als creatieve stad met een culturele verbreding naar architectuur en ontwerp en een grotere spreiding van cultuureducatie. Dat gebeurtin een steviger culturele infrastructuur, waarin talent ontwikkeld kan worden, een doorstroom van initiatieven uit de stad mogelijk is en soms een parel blinkt met (inter-) nationale uitstraling. Kunst en cultuur gaan integraal deel uitmaken van de ruimtelijke ordening van de stad, bestemmingsplannen, de stadsontwikkeling, de architectuur, de economie, het onderwijs, de wijkgerichte benadering, het festival- en evenementenbeleid en de stadsmarketing. De aantrekkelijke schaal van de stad maakt dat de verbindingen gemakkelijk te leggen zijn. Voor een samenhangend beleid is ook een professionalisering van de sector zelf van belang. Dit is nodig op het terrein van denken in kansen en samenhang, openheid en nieuwsgierigheid, externe oriëntatie en het leggen van verbindingen binnen en buiten de stad. Dit zal de kwaliteit en eigenheid van het typisch Delftse product en de verbinding met de bewoners van de stad versterken. Bovenstaande punten worden in de beleidsnota’s concreet uitgewerkt. Als algemeen uitgangspunt daarbij geldt dat wij op een sterke basis een meer samenhangend en meer stimulerend beleid willen ontwikkelen. Dat doen we samen met alle partners op een niveau waar de stad, gezien zijn rijke traditie en internationale faam, recht op heeft. Dat betekent aansluiten bij wat er al is, verdere accenten leggen, en opnieuw de durf en het koopmanschap ontwikkelen om van Delft een topstad te maken. Dit geldt voor de gebieden kennis, creativiteit, koopmanschap en techniek, die wereldwijd de aandacht vraagt. Kunst en cultuur gaan daarbij integraal deel uitmaken van de ruimtelijke ordening van de stad, bestemmingsplannen, de stadsontwikkeling, de architectuur, de economie, het onderwijs, de wijkgerichte benadering, het festival- en evenementenbeleid en de stadsmarketing In de eerste helft van 2008 zal deze visie worden omgezet in beleid. Het beleid wordt door de gemeenteraad vastgesteld. Het college zal het beleid met de partners in de stad formuleren in prestatieafspraken bij subsidietoekenningen. Op 1 januari 2008 treedt de nieuwe subsidiesystematiek in. Vanaf dat moment worden nieuwe beleidsregels vastgesteld om de subsidies kunst en cultuur (waaronder de evenementen) transparant en eenduidig te verbeteren. Hierbij wordt nog een keuze gemaakt of dit in een integrale beleidsregel kunst en cultuur of in afzonderlijke (deel-)beleidsregels zal worden vastgelegd. Opschaling personele bezetting Zie toelichting in programma Kennisstad en Economie. Aanjaagfunctie cultuurvisie In de cultuurvisie wordt het aangaan van een sterke samenwerking met de TU Delft voorgesteld, noodzakelijk voor de inhoudelijke verbinding van de creatieve industrie en kenniseconomie. Dit op basis van de drie speerpunten en de gezamenlijk geformuleerde programma’s: ‘Camera Futura’, voor het cultureel erfgoed, ‘Delft als Proeftuin’, voor de creatieve industrie en ‘Democratisch Ontwerpen’ voor het Aandeelhouderschap. In een proeftuin wordt de komende vier jaar strategisch samengewerkt tussen gemeente en TU Delft. Het kan de start zijn van intensieve samenwerking. Programmering Bacinol Expo Met de € 50.000 organiseert de Stichting Bacinol Expo activiteiten in 2008 en verder. Op dit moment zijn de doelstellingen voor de nieuwe Bacinol Expo (Hooikade) nog niet geformuleerd, maar deze zullen grotendeels vergelijkbaar zijn met die van het huidige Bacinol Expo. Bacinol

127

moet worden neergezet als dé plek van Delft waar hét gebeurt op het gebied van beeldende kunst, architectuur, design en industrieel ontwerpen of een cross-over daarvan (de creatieve industrie). Hierbij wordt zoveel als mogelijk samengewerkt met andere huurders in Bacinol, of organisaties en netwerken bij de organisatie van de activiteiten.

VAK Het beleid van kunsten cultuureducatie voor het onderwijs van OC&W omvat zowel kunsteducatie als erfgoededucatie. De scholen ontwikkelen cultuurbeleidsplannen en -profielen met kunsten erfgoededucatie. Het kunsten cultuurmenu voor het Delftse primair onderwijs van De VAK wordt uitgebreid met een structureel erfgoedmenu. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met Erfgoed Delft. Hierbij zijn zowel gemeentelijke erfgoedpartners (De musea Het Prinsenhof, Nusantara, Huis Lambert van Meerten, Gemeentearchief en Archeologie) als externe partners (Vermeercentrum, Museum Paul Tetar van Elven, Porceleyne Fles) betrokken. Ook in het kunsten cultuurtraject voor het voortgezet onderwijs en de cultuurprogrammering van de brede school wordt erfgoededucatie ingezet naast kunsteducatie. In De VAK wordt een erfgoedconsulent verantwoordelijk voor erfgoededucatie. De consulent is naast de programmering van het aanbod ook verantwoordelijk voor de bij- en nascholing van leerkrachten. Daarnaast zal hij/zij zich bezighouden met coaching van medewerkers en vrijwilligers van erfgoedinstellingen, begeleiding van ICC’ers (Interne Coördinator Cultuureducatie) in het primair onderwijs en kunsten CKV-coördinatoren in het voortgezet onderwijs. Ook zal de consulent maatwerkprogramma's ontwikkelen voor vragen van scholen. De taak van de erfgoedconsulent is vergelijkbaar met die van de consulenten in de verschillende kunstdisciplines. De taakverdeling tussen Erfgoed Delft en De VAK is: ontwikkeling en uitvoering bij erfgoedinstellingen; coördinatie en consulentschap bij De VAK. De VAK stelt voor twee jaar (schooljaar 2008/2009 en 2009/2010) een coördinator en een consulent aan. Zij vormen de schakel tussen de scholen en de aanbiedende erfgoedinstellingen. In 2010 hebben alle scholieren deelgenomen aan een erfgoedprogramma. Verder: Het cursusaanbod vrije tijd wordt uitgebreid, waardoor in 2010 het bereik onder de Delftse bevolking stijgt van 4% naar 6% . Het cursusaanbod vrije tijd wordt financieel toegankelijker gemaakt door vanaf cursusseizoen 2008-2009 de Delftpaskorting aantrekkelijker te maken. In plaats van een vaste korting van € 30 wordt een kortingspercentage van 15 % gegeven in 2010-2011 oplopend tot 25%. Het aantal Delftpashouders met een minimum inkomen moet hierdoor stijgen van 15% naar 25%. De VAK en de de Nieuwe Amateur (dNA) bouwen verder op het succes van VAKit onder de voorlopige naam jongerenacademie. Naast VAKit omvat de jongerenacademie, workshops die aan de VAKit gelinkt zijn (Studio VAKit) en een productiehuis voor voorstellingen en exposities. In vier jaar tijd wordt het bereik onder jongeren vergroot van 10 naar 13%

Cultureel Erfgoed Openstelling musea op zondag De musea willen op zeven zondagen per jaar het museum gratis openstellen voor breed publiek. Het is de bedoeling om zo bezoekers over de drempel te helpen een museum te bezoeken. Hopelijk zal dit leiden tot vervolgbezoeken van bezoekers in en buiten Delft.

Museumnacht In het vervolg op de succesvolle museumnacht tijdens de Contourtentoonstelling is de wens om dit traject in 2008 een vervolg te geven. Het streven is binnen de musea twee edities van de museumnacht te organiseren.

128

Vernieuwde aanpak zaalverhuur Door een vernieuwde aanpak van de verhuur van ruimten worden meer inkomsten verwacht (€ 45.000 per jaar). Om dit te realiseren, worden extra culturele activiteiten georganiseerd . Daarnaast worden voorzieningen getroffen om kleine verhuringen zoals vergaderarrangementen in eigen beheer te houden. Verder kunnen huurders gebruikmaken van een groter aanbod cateraars. Cultuurmenu Educatie Het project Cultuurmenu betreft de samenstelling en uitvoering van erfgoededucatie voor alle leerlingen van het primair onderwijs. In totaal gaat het om ruim 10.000 leerlingen per jaar, waarvoor projecten worden bedacht en uitgevoerd. Daarvoor is er een erfgoedconsulent nodig voor zowel het primair- als voortgezet onderwijs, de brede school en de bij- en nascholing van leerkrachten. Opstart architectuurbeleid Met het subsidiëren van een architectuurcentrum in TOP (reeds bestaande en geschikte locatie) kan ervaring worden opgedaan met de activiteiten en effecten van een architectuurcentrum. Aan het eind van die periode zal, op basis van een evaluatie, een plan voor het wel of niet continueren van het centrum en op welke manier dit moet gebeuren worden gemaakt. Uitvoering middenscenario voor monumentenzorg In februari 2007 is de monumentennota vastgesteld in de raad. Daarmee is de ambitie onderschreven het topscenario voor monumentenzorg binnen tien jaar te bereiken. De eerste vijf jaar zal worden gewerkt aan het middenscenario. Recreatie Voor de Delftse Hout wordt een gebiedsvisie ontwikkeld. Voor het recreatieschap Midden Delfland wordt een Landschapsontwikkelings Plan (LOP) opgesteld. Voor de speeltuinen wordt aansluiting gezocht bij de ontwikkelingen van de brede school. De ondersteuning van de wethouder die namens Delft participeert in het bestuur van het recreatieschap Midden-Delfland wordt geïntensiveerd. Ook zal actief worden deelgenomen aan de regionale ontwikkeling van de groen-blauwe slinger: een plan diverse recreatiegebieden in de provincie te verbinden. Recreatiebeleid capaciteit Een deel van de taken op het terrein van recreatiebeleid is momenteel niet belegd. Uitbreiding in fte is noodzakelijk. Daarbij gaat het onder meer om de volgende taken: visieontwikkeling op het gebied van recreatie op basis van signalen en ontwikkelingen, bijdragen aan en invoeren van het kampeerbeleid, adviseren over boeren voor natuur en ambtelijke ondersteuning bestuurders recreatieschap Midden-Delfland.

Stadsmarketing De inspanningen rond stadsmarketing zijn er op gericht om het merkbeeld Delft te versterken. Dat gebeurt door middel van productverbeteringen en promotie. De toegevoegde waarde van het Delftse toerisme moet hoger worden door het stimuleren van verblijfs- en congrestoerisme. De drie toeristische kernwaarden (Oranje, Delfts Blauw en Vermeer) dienen merkbaarder en meer onlosmakelijk met Delft verbonden te worden. De activiteiten worden in 2008 concreet uitgewerkt nadat de nota Stadsmarketing eind 2007 is vastgesteld. In de nota’s ‘Oprichting Delft marketing’ en ‘Toeristisch beleid’ is de subsidie voor de Stichting Delft Marketing van 2004 tot en met 2007 geregeld. Vanaf 2008 zal de subsidierelatie met Stichting Delft Marketing via de gebruikelijke procedure (aanvraag, beschikking, vaststelling) worden voortgezet. Met het bestuur van de Stichting worden jaarlijks (of meerjaarlijks) afspraken gemaakt over voor de activiteiten en prestaties.

129

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma worden de baten en lasten verantwoord van culturele evenementen, de erfgoedsector, de VAK, recreatieve evenementen, het toeristisch beleid en activiteiten in het kader van stadsmarketing. Totale baten en lasten in het programma Cultuur


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



10.029 8.952

10.446 8.364 88

10.365 7.358 156

10.353 7.183 85

10.491 7.113 196

Totaal lasten

18.981

18.898

17.879

17.621

17.800

2.137

2.198

2.178

2.175

2.085

450

183

108

108

108

126 101

126 11

126

126

126

2.814

2.518

2.412

2.409

2.319

-16.167

-16.380

-15.467

-15.212

-15.481


601 1.931

550 1.443

550 595

550 542

467 511


-14.837

-15.487

-15.422

-15.220

-15.437


De mutaties in baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen in deze programmabegroting, zijn samengevat in onderstaande tabel. Het nieuw beleid is hiervoor reeds toegelicht. De mutaties bestaand beleid worden na de tabel nog van een toelichting voorzien.

130

Mutaties van baten en lasten in het programma Cultuur

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid St.Groenfonds Midden-Delfland medewerker DOK, extra subsidie Inkomsten Erfgoed Delft

10

10 115

10 115

10 115

10 115

25 50 10 45 20 100 100 9 20 50 3

45 60 100 100 9 20 50 3

45 39

45

100 9 20 50 3

100 9 20 50 3

557

512

391

352

45 4 3

45 11 3

45 8 3

45

0

52

59

56

48

-110

-505

-453

-335

-304

100

Nieuw beleid Gratis openstelling musea (7 zondagen per jaar) Opstart architectuurbeleid Nacht van het museum Erfgoededucatie kunst/cultuurmenu VAK (bijdr. ED) Erfgoededucatie kunst/cultuurmenu VAK (bijdr. VAK) Uitvoering middenscenario voor monumentenzorg Aanjaagfunctie cultuurvisie Opschaling personele bezetting CKE Recreatiebeleid capaciteit Programmering Bacinol Expo Streekproductenmarkt Totaal mutaties lasten

110

Baten Nieuw beleid Dekking erfgoededucatie (bijdr. Erfgoed Delft) Dekking erfgoededucatie (bijdr. VAK) Dekking streekproductenmarkt Totaal mutaties baten Saldo resultaat

3

Bestaand beleid Stichting Groenfonds Midden-Delfland medewerker De Delftse bijdrage aan de kosten voor de medewerker van de stichting Groenfonds is geen onderdeel van de fondsbijdrage. Deze bijdrage is niet geraamd in de begroting (€ 10.000 structureel). DOK, extra subsidie Op basis van de uitgevoerde externe audit op de bedrijfsvoering DOK is besloten de subsidie voor 2007 te verhogen. De hoogte van het subsidiebudget 2008 e.v. wordt gekoppeld aan het Bedrijfsplan dat DOK uitbrengt. In de begroting 2007-2010 is een structureel bedrag gereserveerd van € 325.000. In afwachting van het bedrijfsplan wordt voorlopig rekening gehouden met een extra benodigd bedrag van € 115.000 structureel. Inkomsten Erfgoed Delft De realisatie van inkomsten uit entree, bezoek, sponsoring en zaalverhuur voor Erfgoed Delft voor 2007 blijft achter bij de raming (€ 100.000 incidenteel). Als onderdeel van het bedrijfsplan van de geclusterde erfgoedinstellingen is voor 2008 e.v. een reële inkomstenraming opgesteld.

Nieuw beleid De toelichting op het nieuwe beleid is gegeven in de toelichting op de tabel onder “Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen”.

131

Reserves

Mutaties in reserves in het deelprogramma Cultuur

2007

2008


Stortingen Reserve bedrijfsvoering VAK Reserve aankopen Cultureel Erfgoed Delft Reserve Delfts Erfgoed Digitaal Reserve egalisatie tentoonstellingen Reserve culturele activiteiten / evenementen Reserve investering Midden Delfland Reserve vervanging instrumenten VAK

18 72 14 61 361 21 54

361 21 54

Totaal stortingen

601

550

Onttrekkingen Reserve beeldende kunst (viaduct IKEA) Reserve EZH (stadshal) Reserve EZH (kunst in wijken) Reserve VAK (apparatuur) Reserve grote projecten (gelatine, lijm,cultuur) Reserve dekking grote projecten (Bacinol) Algemene reserve Reserve dekking kapitaallasten Reserve vervanging instrumenten VAK Reserve (EZH) monumenten Reserve (EZH) monumenten Reserve bedrijfsvoering CED Reserve aankopen Cultureel Erfgoed Delft Reserve bedrijfsvoering Cultureel Ergoed Delft Reserve Delfts erfgoed digitaal Reserve egalisatie tentoonstellingen Reserve culturele activiteiten / evenementen Algemene Reserve (vh Reserve afkoop CAI) Reserve Delfts Aardewerkcentrum

135 48 7 32 300 50 31 -1 30 91 87 23 71 23 142 61 638 51 112

28 72 14

509 50 72 10 30

33 604 51 84


1.931

1.443


1.330

893

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000

Reserve culturele activiteiten en evenementen Dit betreft de samenvoeging van de voormalige reserves culturele activiteiten en evenementen. Voor het cultuurjaar 2009 zijn extra onttrekkingen geraamd. De onttrekkingen hebben in 2007 tot en met 2010 daarnaast onder andere betrekking op de schaatsbaan, Lichtjesavond, Koninginnedag, Sint Nicolaasviering en diverse subsidies. Reserve grote projecten Dit betreft subsidie voor Delft Gelatine en Lijm en Cultuur gereserveerde subsidie in 2008.

132

Budgetflexibiliteit juridisch verplicht 1%

kapitaallasten 1%

deelprogramma Cultuur budgetflexibiliteit





juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting Het grootste deel van de middelen in dit programma betreft lasten die bestemd zijn voor bestaand beleid. Voor een belangrijk deel zijn dit kosten die samenhangen met Erfgoed Delft en andere gelieerde instellingen.


Grote projecten Cultuur

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


nieuwe grote projecten 300

75

75

150

110 743 275 382

304

304

304

305

Bijdrage Vermeercentrum

1.327 743 550 382

Totaal

3.302 1.585

654

454

304

305

Voorbereidingskrediet cultuurjaar

Herijkt bestaand investeringsplan Stadsmarketing Trekkenwand De Veste

Stadshal Bacinol

275

Toelichting op grote projecten Voorbereidingskrediet Cultuurjaar Ten behoeve van de voorbereiding en de uitwerking van plannen worden middelen voor een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld.

133

Stadsmarketing Met deze middelen worden de kosten van stadsmarketing gefinancierd. Van het totale budget wordt € 150.000 ondersteuning geboden aan het project Vervoer over water (zie blz. 121). Dit deel van het stadmarketingbudget wordt grotendeels ingezet om het water te verbinden met de drie aspecten van het merkbeeld van Delft: technologie, innovatie en creativiteit. Een kleiner deel van het beschikbare budget zal worden ingezet voor het verbinden van “water” met één van de drie toeristische kernwaarden; Delfts Blauw, Vermeer of Oranje. Stadshal Bacinol Bacinol II betreft het realiseren van een bedrijfsverzamelgebouw voor de creatieve industrie. In 2006 wordt met een voorbereidingskrediet een aantal onderzoeken afgerond. Bacinol II wordt gerealiseerd vanwege de grote behoefte aan ruimte voor de genoemde groep, en het verdwijnen van het huidige Bacinol gebouw in 2008.

Investeringen Cultuur

2007

Investeringsbedragen 2008 2009 2010 2011

2007


2011


Nieuwe investeringen Herinr.vaste presentaties musea (rend.) Bestaande investeringen Verhuizing archief Aardewerkmuseum/Museumfabriek Video Observatiesysteem Prinsenhof Inbraakmeldproject Prinsenhof Meld- en regelkamer Prinsenhof Totaal investeringen

600

200

200

680 7.487 300 2.000

207

202

613 198

41 129 129 300 2.729

880 7.687

170

0

0

32

31

30

239

233

841

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Herinrichting vaste presentatie 3 musea (rendabel) Om aan de wens van bezoekers en scholen te voldoen, worden de presentaties over de kernwaarden van Delft (Willem van Oranje, Gouden Eeuw en Delfts Blauw) samen gepresenteerd met nieuwe presentatietechnieken (touchscreens, video, informatiezuilen, etc.). Daarnaast vindt vervanging plaats van afgeschreven inrichtingen (vitrines, panelen, bewegwijzering en belettering). Het betreft een rendabele investering die wordt gedekt uit hogere inkomsten. Verhuizing archief Voor de herhuisvesting van het gemeentearchief is in de zomernota 2000 € 6,8 miljoen opgenomen. Dit bedrag is nooit geïndexeerd. De stijging van bouwkosten, met name in de regio Zuid-Holland, is hoger dan de inflatie. Aardewerkmuseum In 2007 presenteren we een nieuw concreet plan op basis van een door Erfgoed Delft en Porceleyne Fles uit te voeren pilot. Uitgangspunt daarbij is het realiseren van een alternatief plan voor het DAC (Delfts Aardewerk Centrum), nu de locatie Legermuseum is afgevallen. Alle museale taken, zoals tentoonstellingen en informatiecentrum neemt Erfgoed Delft op zich. De Gemeente Delft en de Porcelyne Fles maken bindende afspraken over de inhoudelijke, financiële en juridische kanten van deze samenwerking. Het karakteristieke fabrieksgebouw van de Porceleyne Fles zal ingrijpend en gefaseerd verbouwd worden. Ter voorbereiding van de Museumfabriek dient de research van de conservator te worden voortgezet evenals het promotieplan keramiek.

134

Binnenstad De nieuwe contouren van de binnenstad van Delft, zoals beoogd in de laatste jaren van de vorige eeuw, naderen haar voltooiing. Het Zuidpoortgebied is volop in ontwikkeling met de realisatie van de nieuwbouwplannen aan de Ezelsveldlaan en de Nieuwe Laan. De winkels aan de Pynepoort zijn opgeleverd, DOK is verhuisd en ook het cultuurplein is heringericht. De bouw van de Koepoortgarage is door technische problemen vertraagd. Desondanks is besloten dat een belangrijk deel van de invoering van fase 4 van de autoluwe binnenstad vanaf het najaar 2007 kan worden voorbereid. Voor de Spoorzone worden eerst diverse flankerende maatregelen verder uitgebouwd. Daarna kan worden toegewerkt naar concrete voorbereidingen van de bouwactiviteiten. Dit deelprogramma heeft twee thema’s: binnenstadsmanagement algemeen invoering autoluwe binnenstad fase 4

Algemene doelstelling Het doel van het programma binnenstad is het stimuleren en verbeteren van het sociaal economisch, toeristisch en cultureel klimaat van de binnenstad. Dit omvat: Het bevorderen van het lokaal economisch functioneren. De binnenstad aantrekkelijker maken voor bezoekers. Verbeteren van de leefbaarheid en duurzaamheid voor bewoners en gebruikers. Centraal uitgangspunt is dat burgers en belanghebbenden op interactieve wijze betrokken blijven de totstandkoming van het beleid en de uitvoering . Dit gebeurt via de bestaande overlegstructuren, zoals de Stichting Centrum Management Delft (SCMD), de Ondernemersvereniging Binnenstad Delft (OBD) en de Klankbordgroep Binnenstad. De nadruk ligt op de organisatie van een proces dat leidt tot projecten waar gezamenlijk de schouders onder worden gezet.

Beleidskaders Nota Nota Binnenstadsmanagement Een Bereikbare binnenstad Bestemmingsplan Zuidpoort Bestemmingsplan Binnenstad Ontwikkelingsplan Koepoort Welstandsnota Brancheringsnota Ontwikkelingsvisie Gasthuisplaats Participatie in VOM Evaluatie autoluwe binnenstad Fase 4 autoluwe binnenstad Fase 4 ontkoppelingsbesluit

Onderwerp Kwaliteitsverbetering binnenstad algemeen Invoering autoluwe binnenstad Facilitering nieuwbouw projecten + toelichtende visie algemeen Idem. Randvoorwaarden “bouwen” Vernieuwde brancheringsbeleid Idem Vastgoed Ontwikkelings Maatschappij Idem. fase 1 – 3 Voorstel voor invoering Besluit gedeeltelijke invoering fase 4 autoluw t.o.v. bouw Koepoortgarage

Vastgesteld April 1998 Juni 2000 2001 Oktober 2003 Mei 2004 2004 Dec. 2005 Dec. 2005 Febr. 2006 Febr. 2006 Febr. 2006 April 2007

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op de Binnenstad

135

De uitbreiding van het winkelbestand in het Zuidpoort gebied leidt tottoenemende bezoekersaantallen naar de binnenstad. De binnenstadsconferentie 2007 heeft geleid tot een groot aantal nieuwe ideeën, die kunnen leiden tot een impuls aan de (noordelijke) binnenstad.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Binnenstad Doelstelling

Activiteiten

Aantrekkelijke binnenstad

• • • •

Economisch vitale binnenstad

• • •

Invoering fase 4 autoluwe binnenstad Verbeteren openbare ruimte Vestegebied Leegstand aanpakken in samenwerking met de VOM Delft B.V. Voorbereiden ontwikkeling Gasthuisplaats Actieplan voorbereiden om te komen tot impuls noordelijke binnenstad Strategische aankoop van panden in samenwerking met de Vastgoed Ontwikkelings Maatschappij Vaststellen van een evenementenbeleid

Verbetering bereikbaarheid

• • •

Bouw Koepoortgarage Betere marketing en bebording Meer bekendheid geven aan Fietsenstalling + uitbreiding aantal fietsenklemmen

Verbetering organisatiegraad binnenstad

•

Nauwe samenwerking met SCMD en OBD OBD en daarbij aangesloten (deel)organisaties Regelmatig over leg met de KlankbordGroep Binnenstad

• Invoering fase 4 autoluwe binnenstad

• • • • • • • • •


Herinrichten en autoluw maken van de Burgwal + Beestenmarkt Herinrichten en autoluw maken van het nog niet autoluwe deel van de Oude Langendijk Herinrichten van de Nieuwe Langendijk Herinrichten en autoluw maken van de Kruisstraat tussen de Yperstraat en Molslaan Plaatsen van nieuwe pollerinstallaties op de Kruisstraat, de Oude Langendijk en het Vrouwenregt Herinrichten, c.q. herbestraten van een deel van de Gasthuislaan – tussen de Kruisstraat en de Vestpoort Vervangen van riolering Burgwal en Kruisstraat vooruitlopend op autoluwe herinrichting Uitvoeren van het verlichtingsplan conform vastgesteld beleid Uitvoeren van flankerende maatregelen conform vastgesteld beleid

Toelichting Er is de afgelopen jaren veel in de binnenstad geïnvesteerd. Dit heeft geleid tot een aantrekkelijke binnenstad. De komende jaren zal met name met veel energie ingezet worden op de totstandkoming van een integraal proces. Daarbij worden de activiteiten en ideeën van gemeente en diverse actieve groepen in de binnenstad gekoppeld. Om tot de gewenste synergie te komen, is een sterke regisserende rol vanuit binnenstadsmanagement nodig. Het gaat hierbij om coördinatie van projecten van verschillende gemeentelijke afdelingen –

136

mobiliteit, vastgoed, en stadsmarketing, maar ook om koppeling van projecten van ‘derden’, per deelgebied, straat of organisatie. Gestreefd wordt naar een nog aantrekkelijker en economisch sterke binnenstad waarbij extra aandacht wordt besteed aan een vitale noordelijke binnenstad. Een toenemende tevredenheid van bezoekers en ondernemers blijft daarbij centraal staan. Het uiteindelijke doel is te komen tot een verdere stijging van het aantal bezoekers uit de regio en een toename van de koopkrachtbinding vanuit de gemeente zelf. De invoering van fase 4 van de autoluwe binnenstad leidt tot een aantrekkelijker binnenstad. Deze laatste fase beoogt een aaneensluitend autoluw gebied te creëren. Daardoor kunnen bezoekers vrijuit lopen via diverse aan elkaar gekoppelde routes tussen de zuidelijke en de noordelijke binnenstad. De Markt functioneert als centraal punt. Voordat de Koepoortgarage gereed is, wordt een belangrijk deel van de invoering van fase 4 van de autoluwe binnenstad gerealiseerd, te weten de Kruisstraat, de Beestemarkt, Burgwal en dat deel van de Oude Langendijk dat nog niet autoluw is. De aantrekkelijkheid van een doorgaande looproute vanaf de Beestenmarkt richting Vrouwenregt is hiermee gewaarborgd. Op 4 juni 2007 is een Binnenstadsconferentie gehouden. Daarbij zijn vele voorstellen gedaan voor een impuls voor de gehele binnenstad in het algemeen en de noordelijke binnenstad in het bijzonder. Het was een enthousiaste bijeenkomst waarbij veel partijen te kennen hebben gegeven mee te willen denken en werken aan diverse projecten in de binnenstad, Een concreet actieplan zal de komende tijd worden uitgewerkt. Een aparte werkgroep zal bijvoorbeeld komen met ruimtelijke en functionele verbeteringsplannen voor de noordelijke binnenstad, omgeving Hippolytusbuurt/Vlouw/Papenstraat. Delft streeft naar een actieve aanpak van leegstand en ongewenst gebruik van winkelpanden door strategische aankoop of huur van panden in het kernwinkelgebied. Startende ondernemingen worden daarbij extra ondersteund. Daarnaast wordt Wonen boven Winkels met een hernieuwde inspanning opgepakt. In juni 2006 is de Vastgoed Ontwikkelings Maatschappij (VOM) opgericht. De eerste panden zijn reeds aangekocht, waardoor met name de Kromstraat het komende jaar een betere uitstraling zal krijgen. Met een aantal andere vastgoedeigenaren wordt nog onderhandeld. De verwachting is dat een actieve ondersteuning van de VOM leidt tot aankoop van meerdere winkelpanden, met name in het noordelijk winkelgebied. De SBSsubsidie wordt hiervoor in toenemende mate ingezet. Ook overige instrumenten zullen worden onderzocht, bijvoorbeeld de Wet Voorkeursrecht Gemeenten, de onteigeningswet en diverse specifieke stimuleringsbijdragen. De kwaliteit van de openbare ruimte, met name in het centrale deel van de Binnenstad en het Vestegebied, wordt verbeterd. Momenteel zijn de drie Verenigingen van Eigenaren in het Vestegebied met veel enthousiasme bezig met het opknappen van luifels en gevels, waarna de gemeente in de loop van 2007 en 2008 de openbare ruimte gaat verbeteren. Daarnaast krijgt het Sebastiaansplein een vernieuwingsbeurt en zal de Gasthuislaan zuidzijde ter hoogte van het ING-pand worden vernieuwd. Ook het openbare gebied rond de te realiseren Koepoortgarage en de Nieuwe Langendijk als aanloopstraat wordt – na 2008 - grondig opgeknapt. In samenwerking met de bewoners en ondernemers worden hier plannen voor ontwikkeld. Het gaat daarbij niet alleen om fysieke verbeteringen, maar met name ook om culturele manifestaties, evenementen en marketing activiteiten. Na het gereedkomen van de Koepoortgarage wordt de Gasthuisplaats als parkeerterrein opgeheven. Er zal een marktpartij worden geselecteerd die samen met de gemeente het plan ontwikkelt. De speciaal voor dit doel opgerichte klankbordgroep zal hierbij worden betrokken. De samenwerking met de Stichting Centrum Management Delft en de Ondernemersvereniging Binnenstad Delft leidt tot steeds intensievere samenwerking met steeds meer ondernemers. Hierdoor worden enerzijds de signalen vanuit de praktijk doorgegeven naar de beleidsmakers. Anderzijds wordt conceptbeleid steeds beter getoetst met ondernemers in de binnenstad. Ook de samenwerking met de Klankbordgroep Binnenstadsmanagement blijft belangrijk. Dit om onder meer te toetsen of we met het beleid, het ingezette proces en de daarbij behorende projecten op de goede weg zitten.

137

Output-indicatoren Aankoop van panden in binnenstad via de Vastgoed Ontwikkelings Maatschappij Subsidie verstrekt aan aantal startende ondernemers - fysiek en/of innovatief Aangeschreven panden in gehele binnenstad Aantal betrokken ondernemers via Stichting Centrum Management Delft en de Ondernemersvereniging Binnenstad Delft

2008 5

2009 5

2010 7

2011 5

5

5

5

5

10

10

10

10

150

200

200

200

Aantal woningen Gasthuisplaats

30

Wat mag het kosten? Investeringen Grote projecten Binnenstad

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Herijkt bestaand investeringsplan Impuls binnenstad

1.231

520

670

41

Totaal

1.231

520

670

41

0

Toelichting op grote projecten Het grote project impuls binnenstad is onderverdeeld in impuls noordelijke binnenstad, organisatie ondernemers, maatregelen autoluw fase 4b en binnenstadsmanagement vanaf 2009. Impuls noordelijke binnenstad € 400.000 Is bestemd voor die herstructureringsmaatregelen die noodzakelijk worden geacht in het kader van een opwaardering van de noordelijke binnenstad. Deze activiteiten kunnen zich uitstrekken van de Vlouw/Papenstraat tot en met het Doelenplein en de Paardenmarkt. Organisatie ondernemers € 90.000 De organisatiegraad van de ondernemers wordt versterkt middels een (tijdelijke) ondersteuning van de nieuw opgerichte Ondernemersvereniging Binnenstad Delft, die hiervoor een bijdrage krijgt. De komende jaren wordt onderzocht welke rol de gemeente hierbij zou kunnen spelen. De Stichting Centrum Management (SCMD) is de vaste klankbord groep van de gemeente voor het bespreken en toetsen van concept beleid alsmede het opvangen door doorsluizen van signalen van ondernemers die in de binnenstad actief zijn. Een beperkt budget per jaar is nodig om dit te faciliteren middels nieuwsbrieven, ondernemerscafe's, e.d. Maatregelen autoluw fase 4b € 421.000 De maatregelen autoluwe fase 4b behelzen het autoluw maken van de Oude Delft tussen de Peperstraat en het Heilige Geest Kerkhof zoals door de gemeenteraad besloten in januari 2006. Hiervoor was tot op heden echter geen geld ter beschikking gesteld. Geld dat wel nodig is voor

138

0

eventuele herbestrating, het plaatsen van nieuwe pollers en overige onderdelen van de verfraaiing van het gehele autoluwe gebied. Daaronder valt met name een verlichtingsplan dat nog moet worden uitgevoerd. Binnenstadsmanagement vanaf 2009 € 320.000 Onder binnenstadsmanagement algemeen wordt verstaan de organisatorische ondersteuning van het binnenstadsmanagement als coördinatiepunt om de diverse fysieke, economische- en sociaal-culturele programma's met elkaar te verbinden en dit te communiceren met ondernemers, bewoners en bezoekers van de binnenstad. Sinds 1998 is deze vorm van binnenstadsmanagement een succes gebleken en dit dient te worden gecontinueerd. Het binnenstadsmanagement tot en met 2008 is opgenomen in ISV.

Investeringen Binnenstad

2007


2011

2007


2011


Bestaande investeringen Aanlichten stadhuis

30


30

0

0

0

0

0

3

3

3

3

3

3

3

3

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen Aanlichten stadhuis Dit betreft onder meer het aanbrengen en het vernieuwen van verlichting rondom het stadhuis. Verder gaat het om een investering uit het jaar 2003 (Zomernota 2003-2006) voor het verbeteren van het woon-, verblijf- en economisch klimaat in de binnenstad en voor de continuering en versterking van het binnenstadsmanagement.


Cultuur en Binnenstad


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Lasten Baten

18.981 2.814

18.898 2.518

17.879 2.412

17.621 2.409

17.800 2.319

-16.167

-16.380

-15.467

-15.212

-15.481


601 1.931

550 1.443

550 595

550 542

467 511


-14.837

-15.487

-15.422

-15.220

-15.437


139

Ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer Verkeer en Ruimtelijke Ordening kennen zeer veel raakvlakken in een stad als Delft. ‘Ruimte maken’ is in Delft bijvoorbeeld mogelijk door bij bouwprojecten zo veel mogelijk inpandige of ondergrondse parkeeroplossingen te maken. Maar ook door hinderlijke effecten van autoverkeer op de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden te beperken (lucht, geluid, gevaar) of door vormen van mobiliteit die goed passen in Delft (fietsen en openbaar vervoer) ook ruimtelijk goed mogelijk te maken. Dat is bijvoorbeeld mogelijk door intensief grondgebruik nabij haltes voor openbaar vervoer te stimuleren en door een aantrekkelijke en veilige vormgeving van fietsroutes. Reden om deze twee thema’s in een programma te vatten. Beide thema’s zijn echter van dermate omvang dat zij binnen de programmabegroting apart worden behandeld. Het programma Ruimtelijke Ordening en Verkeer bestaat uit de volgende deelprogramma’s: Ruimtelijke ordening Verkeer

Ruimtelijke ordening In Delft zijn veel bouwprojecten volop in ontwikkeling. Om ruimte te bieden voor aantrekkelijke woon-, werken recreatiemogelijkheden wordt, waar dat mogelijk en verantwoord is, intensief en hoogwaardig grondgebruik nagestreefd. Daarmee wordt de aantasting van de schaarse open ruimte in onze stad en onze regio beperkt. Daarnaast wordt het draagvlak voor voorzieningen groter en worden de sociale en economische verbanden in de stad ondersteund. Het gaat de komende jaren in Delft echter niet alleen om het realiseren van bouwwerken. De waardering van de stad hangt immers direct samen met de kwaliteit van de openbare ruimte. In 2008 wordt een integrale, richtinggevende visie voor de openbare ruimte opgesteld. Daarin worden procedures gestroomlijnd, bestaande beleidskaders afgestemd en samenbindende doelstellingen geformuleerd, bijvoorbeeld op het gebied van gebruik (kinderen, ouderen) en beleving (veiligheid, kunst in de openbare ruimte). Delft heeft in 2007 actief en constructief meegewerkt aan de herziening van het Regionaal Structuurplan Haaglanden. Dit plan is nu als voorontwerp gereed en zal naar verwachting in 2008 worden vastgesteld. Het nieuwe structuurplan maakt de bestaande stedelijke Ontwikkelingsvisie (1998) achterhaald en een actuele stadsvisie onontbeerlijk. Het coalitieakkoord voorziet in een integrale stadsvisie die in 2008/2009 zal worden gerealiseerd. In 2008 zal de bijdrage vanuit het RO-beleid aan de nieuwe stadsvisie worden opgepakt. Aanpak, vorm en inhoud daarvan zullen mede worden bepaald door de aanpak van de stadsvisie. In 2008 en 2009 zullen de laatste bestemmingsplannen in het kader van het project AUB (Actualiseren en Uniformeren van Bestemmingsplannen) in productie worden genomen en aan de raad worden aangeboden. In 2008 zal de digitale toegankelijkheid van bestemmingsplannen worden verbeterd zodat burgers op een gebruiksvriendelijke, interactieve manier via internet bestemmingsplannen kunnen raadplegen. In 2008 wordt een gemeentebreed overzicht opgesteld van planschaderisico’s. Verder zal in 2008 de implementatie van de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening en de nieuwe Grondexploitatiewet, beide naar verwachting ingevoerd per medio 2008, ter hand worden genomen.

Algemene doelstelling Het deelprogramma Ruimtelijke Ordening zorgt voor adequaat en actueel juridisch-planologisch instrumentarium en voor stedenbouwkundige en planologische beleidskaders. Het doel is om initiatieven voor bouwwerken en openbare ruimte te kunnen toetsen, ontwikkelen, begeleiden en realiseren.

140

Beleidskaders Nota Ontwikkelingsvisie Delft 1998

Onderwerp Lange termijn visie ruimtelijke ontwikkeling Delft

Vastgesteld 1998

Handboek bestemmingsplannen

Aanpak actualiseren en uniformeren van bestemmingsplannen in Delft

2005

Handboek ontwikkelingsplannen

Aanpak ontwikkelingsplannen en ruimtelijke onderbouwingen in Delft

2005

Art. 19-3 beleid

Aanpak binnenplanse vrijstellingen

2005

Procedure beeldkwaliteitplannen

Aanpak beeldkwaliteitplannen in Delft

2006


Coalitieakkoord 2006/2010

2006

Handboek AUB

Standaard voorschriften en procedures Delftse bestemmingsplannen

2007

UMTS-beleid

Voorwaarden voor plaatsing van UMTS-masten in Delft

2007

RSP-Haaglanden

Regionaal structuurplan stadsgewest Haaglanden (voorontwerp)

2007-2008

Visie Groen en Openbare ruimte

Actuele, integrale, richtinggevende visie op het gebied van groen en openbare ruimte

2008-2009

Implementatie nieuwe Wro en Grondexploitatiewet

Consequenties van de nieuwe wetgeving vertaald naar de Delftse situatie

2008-2009

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op deelprogramma Ruimtelijke ordening. In Delft zijn of gaan de komende jaren veel bouwprojecten in uitvoering. De druk op de openbare ruimte in Delft neemt hierdoor toe. Tegelijk worden steeds hogere eisen aan de kwaliteit van de openbare ruimte gesteld in termen van veiligheid, onderhoud, gebruik en beleving. Het coalitieakkoord geeft nadrukkelijk aandacht aan de openbare ruimte en leefomgeving. Naar verwachting zal op 1 juli 2008 de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening (Wro) van kracht worden, samen met de nieuwe Grondexploitatiewet die van de Wro deel uitmaakt. Dit zal consequenties hebben voor de Delftse systematiek van ruimtelijke onderbouwingen, waaronder ontwikkelingsplannen. De nieuwe wetgeving biedt nieuwe planfiguren, zoals de Beheersverordening en het Exploitatieplan. Verder stelt de wet digitale uitwisselbaarheid van ruimtelijke plannen verplicht. Er wordt steeds vaker en steeds meer planschade geclaimd. Gelet op het grote aantal ontwikkelingen in de stad, en op het feit dat deze inmiddels veelal in een stadium zijn dat planschadeclaims kunnen worden toegewezen, is een gemeentebrede risico-inventarisatie van planschade noodzakelijk De komende jaren zal het project Spoorzone een enorme impact hebben op de stad. Dit maakt het noodzakelijk om te zorgen voor een adequaat en actueel juridisch-planologisch instrumentarium en voor stedenbouwkundige en planologische beleidskaders en het opzetten en inrichten van de bestuurlijke adviesfunctie voor het project. Naar verwachting zal in 2008 het nieuwe Regionaal Structuurplan Haaglanden worden vastgesteld. Dit maakt de bestaande stedelijke Ontwikkelingsvisie (1998) achterhaald. Volgens

141

het coalitieakkoord moet in 2009 een nieuwe gemeentelijke stadsvisie worden vastgesteld. In 2008 wordt het RO-aandeel in de stadsvisie voorbereid.


Ruimtelijke ordening Doelstelling

Activiteiten

In 2008 wordt een integrale, richtinggevende visie op het gebied van groen en openbare ruimte opgesteld. De uitvoering van de visie wordt vanaf 2008 structureel gevolgd, gestuurd en bewaakt

• •

• In 2008 wordt een nota opgesteld over Delftse toepassing van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening en de nieuwe Grondexploitatiewet

• • • •

Inventariseren en evalueren van het gehele ketenproces ‘Groen en openbare ruimte’´ Opstellen van een integrale, richtinggevende visie. Daarin zijn bestaande beleidskaders onderling afgestemd en voorzien van samenbindende doelstellingen, bijvoorbeeld op het gebied van gebruik (kinderen, ouderen) en beleving (veiligheid, kunst in de openbare ruimte). Stroomlijnen en beter stuurbaar maken van het ketenproces Groen en openbare ruimte

•

Aanpassen van de bestaande standaardvoorschriften voor ruimtelijke plannen

In 2008 wordt een compleet overzicht van opgesteld van de planschaderisico´s in de stad

•

De planschaderisico’s van alle projecten in Delft worden geïnventariseerd De bestaande dekking (of het ontbreken daarvan) van deze risico’s wordt in kaart gebracht

Vanaf 2008 is er een adequate invulling van publieke taken en verantwoordelijkheden en van de bestuurlijke adviesfunctie voor het project Spoorzone

•

Diverse taken die buiten de directe werkzaamheden van het project Spoorzone vallen (o.a. bestemmingsplanprocedures, het verlenen van bouwen milieuvergunningen, impactanalyses, juridisch advies)

In 2008 wordt de RO-bijdrage aan de nieuwe stadsvisie voorbereid.

•

Er worden verkennende studies verricht naar de inpassing van grootschalige auto-infrastructuur. De impact van de bouwproductie (projecten) in de komende jaren op de stad wordt in beeld gebracht De ruimtelijke consequenties van recente nieuwe stedelijke en regionale beleidsontwikkelingen worden in beeld gebracht

• •

150

Inventariseren consequenties Wet Ruimtelijke ordening en Grondexploitatiewet Opzetten systematiek Delfts instrumentarium en procedures Opstellen aanpak wijze van invoeren nieuwe Systematiek inclusief aanpak lopende projecten invoeren nieuwe methodiek

In 2008 voldoet de Delftse bestemmingsplanmethodiek aan de landelijke standaard voor digitale uitwisselbaarheid van ruimtelijke plannen

•


142

Ruimtelijke ordening Hoe volgen wij de voortgang:

2007/

2008

2009

2010

De bestaande praktijk is in kaart gebracht en geëvalueerd. Een integrale, richtinggevende visie is opgesteld.

Het nieuwe beleid is door de gemeenteraad vastgesteld en wordt structureel gevolgd en gestuurd

Het nieuwe beleid wordt structureel gevolgd en gestuurd

De hoofdlijnen van Invoering Wet ruimtelijke de nieuwe wet zijn ordening en bekend. Het Grondexploitatiewet instrumentarium is nog niet aangepast

De gemeente heeft de consequenties van de nieuwe wet vertaald naar de Delftse situatie.

Het (ver)nieuw(d)e instrumentarium is operationeel

Het (ver)nieuw(d)e instrumentarium is operationeel

Digitale uitwisselbaarheid ruimtelijke plannen

Ruimtelijke plannen zijn digitaal leesbaar maar niet digitaal uitwisselbaar

Nieuwe ruimtelijke plannen zijn digitaal uitwisselbaar



Overzicht planschaderisico´s

Van het merendeel van de project is het planschaderisico bekend. Een gemeentebreed overzicht ontbreekt

Er is een compleet overzicht van de planschaderisico’s

Invulling publieke taken en verantwoordelijkheden Spoorzone

Een overzicht van de publieke taken en verantwoordelijkheden is opgesteld

De publieke taken en verantwoordelijkheden van het project Spoorzone zijn structureel en voldoende ingevuld



Voorbereiden ROaandeel in nieuwe stadsvisie

De stedelijke ontwikkelingsvisie van 1998 achterhaald

Rapportage opgesteld m.b.t. inpassing van grootschalige autoinfrastructuur, de impact van de bouwprojecten en de ruimtelijke consequenties van recent beleid

Een nieuwe stadsvisie is aangeboden aan de gemeenteraad

nulmeting Overzicht outputindicatoren Integrale visie openbare ruimte

Versnipperd beleid groen en openbare ruimte

143

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma zijn de baten en lasten opgenomen waarmee wordt bijgedragen aan het scheppen van voorwaarden voor bouwinitiatieven en inpassing daarvan in de stad. Zo mogelijk gaat het hierbij ook om het creëren van ruimtelijke mogelijkheden voor intensief ruimtegebruik.

Totale baten en lasten in het programma Ruimtelijke ordening


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



1.099 112 16

1.193 613 12

1.192 369 11

1.193 368 11

1.207 370 10

Totaal lasten

1.227

1.818

1.572

1.572

1.587

92

92

92

92

92

92

92

92

92

92

-1.135

-1.726

-1.480

-1.480

-1.495

-1.135

-1.726

-1.480

-1.480

-1.495


De mutaties in baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen in deze programmabegroting, zijn samengevat in onderstaande tabel. Ze worden hierna van een toelichting voorzien. Mutaties van baten en lasten in het programma Ruimtelijke ordening

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Bestemmingsplannen, dig.uitwisselbaarheid Planschades, inhaalslag Ruimtelijke Ordening, opzetten kostenverhaal Bestemmingsplannen drukkosten Spoorzone, diverse publieke taken

85 60 100

Nieuw beleid Keten en visie openbare ruimte Totaal mutaties lasten

245

25 85 35 60 150

60 150

60 150

60 150

150

50

50

50

505

260

260

260

Bestaand beleid Bestemmingsplannen, digitale uitwisselbaarheid Voor de digitale uitwisselbaarheid van ruimtelijke plannen is een nieuwe, landelijke standaard vastgesteld waar alle (RO-juridische) plannen aan moeten voldoen. Dit betekent dat voor alle nieuwe ruimtelijke plannen in Delft de bestaande standaard voorschriften moet worden aangepast (2008 € 25.000 incidenteel).

144

Planschades, inhaalslag Voor planschades moet rekening worden gehouden met een trendmatige stijging. Hiervoor worden planschaderisico-analyses gemaakt (2007/2008: € 170.000 incidenteel). Ruimtelijke ordening, opzetten kostenverhaal Gewerkt wordt aan het benutten van nieuwe wettelijke mogelijkheden om kosten te verhalen op partijen die baat hebben bij ontwikkelingen (€ 35.000 incidenteel). Dit wordt vanaf 2009 budgettair neutraal verondersteld. Bestemmingsplannen, drukkosten Voor drukkosten van bestemmingsplannen zijn als gevolg van toegenomen productie en hogere eisen aan drukkwaliteit onvoldoende middelen beschikbaar (€ 60.000 structureel). Diverse publieke taken in het kader van de ontwikkeling van het Spoorzone-gebied Voor diverse taken die buiten de directe werkzaamheden van het project Spoorzone vallen (o.a. bestemmingsplanprocedures, het verlenen van bouwen milieuvergunningen, impactanalyses, juridisch advies) zijn extra middelen benodigd waar lang niet altijd extra inkomsten (leges) tegenover staan (in 2007 € 100.000, vanaf 2008 € 150.000 structureel).

Nieuw beleid Keten en visie openbare ruimte In 2008 wordt gestart met het gehele ketenproces ‘Groen en openbare ruimte’ in kaart gebracht en wordt een actuele, integrale, richtinggevende visie opgesteld. Daarin zijn bestaande beleidskaders onderling afgestemd en voorzien van samenbindende doelstellingen. Tevens worden voorstellen ontwikkeld om het ketenproces te stroomlijnen en beter stuurbaar te maken (€ 100.000,00 incidenteel). De uitvoering van de visie wordt daarna structureel gevolgd, gestuurd en bewaakt. (€ 50.000,00 structureel). Budgetflexibiliteit

deelprogramma Ruimtelijke ordening budgetflexibiliteit gemeentelijke middelen nieuw beleid 19%

kapitaallasten 2%



juridisch verplicht

kapitaallasten




145

Toelichting Van de programmakosten in het deelprogramma Ruimtelijke Ordening is het grootste deel bestemd voor het bestaande beleid inzake de ontwikkeling (inclusief advisering en digitalisering) van bestemmingsplannen.

Investeringen in het programma Grote projecten Ruimtelijke ordening

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Herijkt bestaand investeringsplan Inhaalslag Ruimtelijke Ordening (AUB)

300

100

100

100

Totaal

300

100

100

100

0

Toelichting op grote projecten Inhaalslag RO (AUB) Betreft de benodigde bedragen voor de voortzetting van het project “Actualiseren en uniformeren van bestemmingsplannen”.

Verkeer en Vervoer Het deelprogramma Verkeer en Vervoer raakt alle mobiliteitaspecten binnen de gemeente. Dit is zichtbaar in de grote stedelijke projecten op het gebied van bereikbaarheid en inrichting. Ook via onder meer het beheer en inrichting van verkeerslichteninstallaties en openbare verlichting is de invloed van het programma direct merkbaar.

Algemene doelstelling Binnen het deelprogramma streven wij ernaar om Delft leefbaar en veilig te houden. Vanuit de vakinhoudelijke discipline worden keuzes voorbereid om de schaarse ruimte te delen met de diverse doelgroepen/modaliteiten (voetganger, fietser, openbaar vervoer, auto en vervoer over water). We streven hierbij binnen de randvoorwaarden van veiligheid, leefbaarheid en milieu naar een optimaal bereikbare stad.

Beleidskaders Voor Verkeer en Vervoer zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing Verkeer en vervoer Nota Parkeernormen

Onderwerp Openbaar Vervoer Flankerend beleid

Vastgesteld 2003

Fietsactieplan II (FAP II)

Rode fietspaden

2005

Lokaal Verkeers- en vervoersplan (LVVP)

Wegencategorisering

2005

Coalitieakkoord

2006

Kadernota

2007

Ontwikkelingen

146

0

In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op Verkeer en Vervoer Spoorzone Project, zowel de bereikbaarheidsaspecten tijdens de uitvoering als in de ontwikkelingen in de openbare ruimte. Herontwikkeling Poptahof, met name de infrastructuur in de randen. Ontwikkeling Stadsvisie, op welke wijze wil men de komende jaren de ruimte in de stad verdelen.


Verkeer en Vervoer Doelstelling

Activiteiten

Borgen en verbeteren van de leefbaarheid en de bereikbaarheid

• • • •

Borgen en verbeteren van de verkeersveiligheid

• •

Uitvoeren van gemaakte keuzes in LVVP Uitvoeren van aan gemaakte keuzes in FAP II Actualiseren van parkeernormen en flankerend beleid Aanstellen stremmingcoördinator Uitbreiding van routes voor de zwakkere weggebruiker Aanpassen van verkeerssituaties met een hoger veiligheidsrisico


90 (vanuit leges) 60

Toelichting Borgen en verbeteren van de leefbaarheid en de bereikbaarheid Zowel in het LVVP als FAP II zijn keuzes gemaakt om Delft via alle vervoersvormen bereikbaar te houden. Hiervoor zijn acties geformuleerd in het kader van bijvoorbeeld verkeersveiligheid, wegencategorisering, gedragsbeïnvloeding en communicatie. De voortgang van het behalen van de doelstelling wordt bewaakt via kwartaaloverzichten over projecten in voorbereiding, projecten in uitvoering en afgeronde projecten. De overzichten worden opgesteld om het bestuur goed te informeren, zodat de projecten waar nodig bijgesteld kunnen worden. Toelichting activiteiten Binnen het LVVP en FAP zijn keuzes gemaakt om de bereikbaarheid en leefbaarheid in Delft te borgen. Met leefbaarheid wordt hier de nadruk gelegd op lucht- en geluidskwaliteit als gevolg van verkeer. Door, met name, het autoverkeer te concentreren op daarvoor bestemde wijken gebiedsontsluitingswegen verbetert de leefbaarheid in wijken en verblijfsgebieden. De komende jaren worden in Delft meerdere grote projecten in de openbare ruimte gestart. Dit leidt onvermijdelijk tot overlast. Door inzet van de stremmingcoördinator moeten uitvoeringen en omleidingen zijn afgestemd, zodat deze overlast tot een minimum wordt beperkt. Daarbij maakt de coördinator planningen inzichtelijk, signaleert knelpunten en spant zich in om oplossingen te formuleren voor betrokken partijen. De stremmingcoördinator krijgt de volgende taken: Alle omleidingen inzichtelijk maken en in eerste instantie intern beschikbaar stellen. Ook in regioverband worden stremmingen inzichtelijk gemaakt aan gebruikers/inwoners. Hier wordt aangesloten op het format/programmatuur van regio Haaglanden Omleidingen logischer en van betere kwaliteit maken De overlast van een project in de openbare ruimte tot een minimum beperken

147

Streven naar zo min mogelijk omleidingen, bebording en wijze van beborden te standaardiseren. Daar waar mogelijk omleidingen met hun bijbehorende bebording combineren.

Borgen en verbeteren van de verkeersveiligheid Er wordt extra aandacht besteed aan de voetganger in het algemeen, de senior weggebruiker en de jonge weggebruikers. In het streven om Delft een kindvriendelijke stad te maken, gaan we uit van het standpunt dat in een stad waar een kind zich veilig en prettig kan bewegen, iedereen zich prettig voelt. We onderkennen dat ook de oudere weggebruiker specifieke aandacht verdient. Toelichting activiteit Delft kent geen black-spots. Toch is het mogelijk om op een aantal plaatsen de verkeersveiligheid verder te vergroten. Met name door op die plaatsen aandacht te besteden aan specifieke doelgroepen.

Verkeer en Vervoer Hoe volgen wij de voortgang:

2007/


nulmeting

2008

2009

2010

Bereikbaarheid Wegvakken aangepast ihkv LVVP

1

3

Stremmingscoördinator aangesteld

X

Procedures mbt afsluitingen ingevoerd

X

Stremmingen intern visueel te raadplegen

X

Up-to-date beleidsregels parkeren

X

Stremmingen extern visueel te raadplegen Veiligheid Kindlinten gerealiseerd

4

X

2

1

1

Formulering programma kindvriendelijke stad gereed

X

Verkeersonveilige situaties aangepast

2

2

Aanleg ontbrekende schakels fietsnetwerk

2

2

148

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma zijn de baten en lasten opgenomen van beleid en uitvoering op het gebied van bereikbaarheid, mobiliteit en inrichting. Ook verkeersmaatregelen met betrekking tot verkeerslichten, openbare verlichting en parkeren maken onderdeel uit van dit programma. Totale baten en lasten in het programma Verkeer en vervoer


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



4.814 1.410 359

5.250 1.848 256

5.249 2.145 248

5.249 2.152 238

5.329 1.903 230

Totaal lasten

6.583

7.354

7.642

7.639

7.462

4.379

4.379

4.379

4.379

4.379

18 121

18 39

18 39

18 39

18 39

4.518

4.436

4.436

4.436

4.436

-2.065

-2.918

-3.206

-3.203

-3.026


57 693

1.155

1.252

1.253

1.215


-1.429

-1.763

-1.954

-1.950

-1.811


De mutaties van baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen in deze programmabegroting, zijn in onderstaande tabel samengevat. De voorstellen voor nieuw beleid zijn reeds toegelicht in het hoofdstuk Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? De overige voorstellen worden na de tabel toegelicht. Mutaties van baten en lasten in het programma Verkeer en vervoer

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Discussie A4, A13, A13/A16

80

Nieuw beleid Stremmingscoördinator

90

90

90

Nieuw beleid enveloppes bestuursakkoord Verkeersveiligheid (smiley's en kindlinten)

60

150

150

150

240

240

90

90

90

90

90

0

90

90

90

90

-80

-60

-150

-150

0


80

Baten Nieuw beleid Dekking Stremmingscoördinator uit bouwleges Totaal mutaties baten Saldo resultaat

90

149

Bestaand beleid Discussie A4, A13/A16 De gemeente Delft laat zich strategisch adviseren in het dossier met betrekking tot de snelwegen rondom Delft. Om Delft goed te kunnen positioneren in dit complexe bestuurlijke en politieke krachtenveld is in 2007 een extern bureau ingeschakeld om strategisch te ondersteunen (€ 80.000 incidenteel).

Reserves Mutaties in reserves in het programma Verkeer en vervoer

2007

2008


Stortingen Reserve parkeren

57

Totaal stortingen

57

0

Onttrekkingen Reserve EZH (openbaar vervoer) Reserve parkeren

364 329

1.155


693

1.155


636

1.155

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Verkeer en vervoer De onttrekking aan de reserve parkeren ontstaat door teruglopende opbrengsten van het bezoekersparkeren als gevolg van de bouw van de spoortunnel.

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Verkeer en vervoer budgetflexibiliteit gemeentelijke middelen nieuw beleid 3%

kapitaallasten 12%



juridisch verplicht

kapitaallasten




150

Toelichting Binnen het deelprogramma Verkeer en vervoer zijn de meeste middelen bestemd voor bestaand beleid. beleid. Hierbij gaat het om middelen voor het totale vervoersbeleid, inclusief vervoersbeleid en deelname aan het mobiliteitsfonds. kapitaallasten gaat het om diverse voorzieningen, ingericht t.b.v. het programma. Bij de post kapitaallasten

Investeringen in het programma Grote projecten Verkeer en vervoer

Totaal

2007

2008

2009

2010 2011 Bedragen x € 1.000

Nieuwe grote projecten Bezoekers- en bewonersgarage spoorzone Opbrengst bezoekers- en bew.garage spoorzone

Herijkt bestaand investeringsplan Fietsactieplan 2

5.000 -5.000

5.000 -5.000

LVVP Infrastructuur

1.736 7.500

736 1.500

800 1.500

200 1.500

1.500 1.500

Totaal

9.236

2.236

2.300

1.700

1.500 1.500

Toelichting op grote projecten Bezoekers- en bewonersgarage spoorzone In het project Spoorzone is rekening gehouden met de realisatie van een ondergrondse parkeergarage in de Phoenixstraat/Spoorsingel voor ongeveer 450 parkeerplaatsen t.b.v. bewoners. Door bijstelling van eisen kan een bezoekers- en bewonersgarage voor het gebied worden gerealiseerd waarmee parkeergelegenheid wordt gecreëerd. De verwachting is dat hier opbrengsten tegenover staan waardoor sprake is van een budgetneutrale investering. Fietsactieplan 2 Betreft de voortzetting van de projecten zoals genoemd in het Fietsactieplan 2. Totaal LVVP oud + nieuw Is bestemd voor diverse projecten waarbij aanpassingen van infrastructuur noodzakelijk bleken zoals VDD-terrein, Delftechpark en Station Delft-Zuid. Daarnaast betreft dit project de voortzetting van projecten zoals genoemd in het LVVP en de aanpassing van de verkeerssituatie in TU-Noord. Infrastructuur (2012) De uitvoering van dit project valt buiten de planperiode en behelst de aanpassing van het kruispunt Westlandseweg – Papsouwselaan (inclusief de tram) in relatie tot het project Spoorzone. Infrastructuur randen (2012) De uitvoering van dit project valt buiten de planperiode en behelst infrastructurele aanpassingen in relatie tot het project Spoorzone. Het gaat hierbij om projecten aan de randen van het werkgebied Spoorzone. Uitbreiding ondergrondse fietsenstalling De uitvoering van dit project valt buiten de planperiode en behelst de uitbreiding van het aantal fietsparkeerplaatsen bij het centraal station. Het project wordt betrokken in de aanbesteding van de Spoorzone.

151

Investeringen Verkeer en vervoer

2007


2011

Kapitaallasten 2007 2008 2009 2010 2011 Bedragen x € 1.000

Bestaande investeringen VVP+ Ruys de Beerenbrouckstr Sint Sebastiaansbrug

440


440

pm

pm

0

0

0

0

0

40

39

38 pm

37 pm

40

39

38

37

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Sint-Sebastiaansbrug Dit betreft de annuïtair af te schrijven investering wegens het versterken van de Sebastiaansbrug. De aanbesteding heeft inmiddels plaatsgevonden. Ruys de Beerenbrouckstraat, fase 1 Vanuit de VVP+ gelden is € 440.000 beschikbaar voor de financiering van de herinrichting van de eerste fase van de Ruys de Beerenbrouckstraat.


Totale baten en lasten in het programma RO, Verkeer en vervoer


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Lasten Baten Resultaat voor bestemming

7.810 4.610

9.172 4.528

9.214 4.528

9.211 4.528

9.049 4.528

-3.200

-4.644

-4.686

-4.683

-4.521


57 693

0 1.155

0 1.252

0 1.253

0 1.215


-2.564

-3.489

-3.434

-3.430

-3.306

152

Ontwikkelen, Grond en Vastgoed Het programma Ontwikkelen, Grond en Vastgoed bestaat uit de volgende deelprogramma’s: Grond en vastgoed algemeen Technopolis Harnaschpolder Woongebieden Poptahof Schieoevers Spoorzone Bomenwijk Het programma Ontwikkelen, grond en vastgoed omvat de drie bedrijfsmatige activiteiten op het gebied van grond en vastgoed. De activiteiten zijn administratief-organisatorisch geclusterd tot het Grondbedrijf, Vastgoedbedrijf en het Erfpachtbedrijf. De activiteitenomvang van het Erfpachtbedrijf is gering. Dit programma beperkt zich qua toelichting dan ook tot het Grond- en Vastgoedbedrijf.

Grond en vastgoed Dit deelprogramma omvat de activiteiten van het Grondbedrijf, voor zover deze activiteiten niet al als afzonderlijke deelprogramma zijn benoemd, het Vastgoedbedrijf en het Erfpachtbedrijf. Het programma faciliteert en ondersteunt overige programma’s, in het bijzonder de programma’s ‘Wonen, zorg, welzijn’, ‘Kennisstad en economie’, ‘Cultuur en Binnenstad’ en ‘Ruimtelijke Ordening, verkeer en vervoer’. In die programma’s liggen de gewenste effecten en indicatoren vast.

Algemene doelstelling Grondbedrijf Het Grondbedrijf is verantwoordelijk voor de financiële optimalisatie en bewaking van de privaatrechtelijke kant van de grondexploitaties of locatieontwikkelingen.

Vastgoedbedrijf Het Vastgoedbedrijf heeft als doelstelling het voeren van een professioneel vastgoedbeleid. Onder professioneel vastgoedbeleid wordt mede verstaan het exploiteren van vastgoed voor zover dat bedoeld is om: te voorzien in huisvesting voor de gemeentelijke activiteiten, als onderdeel van de bedrijfsvoering. specifieke beleidsvelden te ondersteunen met huisvesting voor beleidsmatig relevante activiteiten. In dit kader faciliteert dit deelprogramma met name de programma’s ‘Jeugd en Onderwijs’(kinderopvang); ‘Wonen, zorg, welzijn’ (buurten jongerenaccommodaties, gezondheidscentra), ‘Cultuur en Binnenstad’ (theater, mediatheek, VAK). Tot het professioneel vastgoedbeleid behoort ook het zichtbaar maken van het werkelijke rendement op het vastgoed en het financieel optimaliseren van de vastgoedexploitatie.

153

Beleidskaders Voor Grond en Vastgoed zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing Grond en vastgoed Nota

Onderwerp

Erfpacht 2005

Kaders voor het erfpachtbeleid

Naar een professionele vastgoedorganisatie

Kaders voor het vastgoedbeleid

Meerjarenprogramma Vastgoed 2007-2010 Nota Grondprijzen 2008

Vastgesteld September 2004 Februari 2006

Financiële prognoses per exploitatie 2007-2010

Mei 2007

Kaders voor de grondprijzen

Planning januari 2008

Kaders voor het gefundeerd komen Afwegingsmodel voor ontwikkelingstot een contractvorm en exploitatiemethoden Deze nieuwe wet geeft Implementatie Grondexploitatiewet mogelijkheden tot kostenverhaal bij particuliere initiatieven

Planning mei 2008 Planning: juli 2008

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op Grond en vastgoed Extern: Implementatie van de nieuwe wet Ruimtelijke ordening en de Grondexploitatiewet.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Grond en vastgoed Doelstelling

Activiteiten

Financieel optimaliseren van grondexploitaties

•

2 jaarlijkse rapporteren over de financiële stand van zaken

Financieel optimaliseren van vastgoedexploitaties

•

Portfolioanalyse en strategiebepaling onbebouwde terreinen Invulling geven aan de structurele financiële professionaliserings taakstelling door verkoop en het invoeren van een kostendekkende huur.

•

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000) Nvt Nvt Nvt

Grond en vastgoed Hoe volgen wij de voortgang:

2007/

2008

2009

Overzicht output-indicatoren Professionaliseringstaakstelling

nulmeting 0

200

400

2010

500

154

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In dit programma zijn de baten en lasten opgenomen van de activiteiten van het Grondbedrijf en het Vastgoedbedrijf. Het gaat hierbij om grondexploitaties en locatieontwikkelingen en de exploitatie en onderhoud van het het vastgoed voor de gemeentelijke activiteiten, inclusief specifieke beleidsvelden zoals onderwijs, welzijn en cultuur. Totale baten en lasten in het programma Grond en Vastgoed


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



1.708 29.458 5.520

1.890 34.900 5.158

1.668 2.031 5.158

1.671 -981 5.158

1.709 -983 5.158

Totaal lasten

36.686

41.948

8.857

5.848

5.884


8.570 851 27.179

12.852 28.526

8.086

5.508

5.571

Totaal baten

36.600

41.378

8.086

5.508

5.571

-86

-570

-771

-340

-313


1.634 1.307

230 100

235 14

270 10

213 -60


-413

-700

-992

-600

-586


De mutaties in baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen in deze programmabegroting, zijn samengevat in onderstaande tabel. Zij worden hierna nog van een toelichting voorzien. Mutaties van baten en lasten in het programma Grond en Vastgoed

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Vastgoedobjecten, structurele financiering TU Noord coördinatie/expertise/communicatie Sanering Oostsingel

150


100

432 100

150

100

532

0

0

0

0

0

0

0

-150

-100

-532

0

0

Baten Totaal mutaties baten Saldo resultaat

Bestaand beleid Vastgoedobjecten, structurele financiering Bij de nota Professionaliseren vastgoedmanagement (2006) is verondersteld, dat een aantal incourante gemeentelijke vastgoedobjecten verkocht zou zijn voor 2009. Dit is nu niet realistisch (2009: € 432.000 incidenteel).

155

TU-Noord coördinatie/expertise/communicatie Voor coördinatie, expertise en communicatie bij TU-Noord is gespreid over 2008/2009 een bedrag van € 200.000 incidenteel nodig. Sanering Oostsingel Voor de sanering van de Oostsingel (voormalige locatie de Laatste Eer) zijn middelen benodigd voor de toegezegde bijdrage aan de projectontwikkelaar (€ 150.000 incidenteel). Mutaties in reserves in het programma Grond en Vastgoed

2007

2008


Stortingen Algemene reserve grondbedrijf Egalisatie vastgoed beleidsvelden

1.313 321

191 39

Totaal stortingen

1.634

230

Onttrekkingen Egalisatie vastgoed beleidsvelden Reserve exploitatie erfpacht Reserve egalisatie vastgoed Reserve Hoogovenpand

4 8 1.095 200

96 4


1.307

100

-327

-130


Toelichting op mutaties in reserves 2008 > € 100.000 Algemene reserve Grondbedrijf Met deze reserve worden de resultaten van de afgesloten exploitaties en tussentijdse winstnemingen verrekend. Zie ook de paragraaf grondbeleid. Egalisatie vastgoed (beleidsvelden) Betreft de mutaties die vooral ontstaan als gevolg van afwijkingen tussen vaste jaarlijkse huuropbrengsten en meer fluctuerende jaarlijkse onderhoudslasten.

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Grond en Vastgoed budgetflexibiliteit kapitaallasten 15%



juridisch verplicht

kapitaallasten




156

Toelichting In dit programma zijn de middelen opgenomen die bestemd zijn voor de exploitatie van grond en vastgoed. Deze middelen liggen voor meerder jaren vast.

Technopolis Technopolis is een bedrijventerrein dat aangelegd wordt in het zuidelijk TU-gebied. TU Delft en Gemeente hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend om hier een hoogwaardig, kennisintensief bedrijventerrein te realiseren. Ontwikkelaars zijn ING en Bouwfonds. Beleidskaders

Nota Samenwerkingsovereenkomst TUD- Gemeente..

Onderwerp In de samenwerkings-overeenkomst komen TU en gemeente overeen een samenwerking aan te gaan, gericht op ontwikkeling en realisering van Technopolis binnen het plangebied. In de overeenkomst is ook aangegeven hoe kosten verdeeld worden en wie welke taken heeft. De samenwerkings-overeenkomst heeft een belangrijke invloed op de financiële situatie van de gemeente voor de ontwikkeling van Technopolis.

Vastgesteld November 2002

Ontwikkel- en realisatie overeenkomst

Vier partijen (ING, Bouwfonds, TU en Gemeente) hebben een overeenkomst gesloten voor de ontwikkeling en de realisatie van Technopolis.

November 2002

Masterplan Technopolis

Het Masterplan Technopolis is vastgesteld.

Mei 2004

Nergievisie

Ondertekening intentie om tot een CO2 besparing te komen.

Juni 2004

Bestemmingsplan TU Zuid

Het bestemmingsplan vormt de publiekrechtelijke planologisch- juridische vertaling van de gewenste ontwikkeling van Technopolis.

Januari 2005

LVVP

In het LVVP staat het lokale verkeer en vervoerbeleid. Hierin is ook de ontsluitingsstructuur voor Technopolis opgenomen.

Juni 2005

Vernieuwd verkavelingplan centrumgebied

Naar aanleiding van de aanpassing van de keerlus is het verkavelingplan centrumgebied aangepast en opnieuw vastgesteld.

Juni 2007

Wat willen we bereiken? Doelstellingen Het doel is de realisatie door de TU en de ontwikkelende partijen van een hoogwaardig bedrijvenpark. Dit bedrijvenpark krijgt de functies hoogwaardige technologische bedrijvigheid en Research & Development. Voor de ontwikkeling is 612.000 m2 beschikbaar. De tijdspanne die we hiervoor hanteren is twintig jaar. Het bedrijventerrein krijgt een hoogwaardige uitstraling, met veel groen en water. Door realisering van het bedrijvenpark wordt het aantal arbeidsplaatsen vergroot en wordt het imago van Delft als Kennisstad versterkt.

157

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten In het plangebied is de eigendomsverhouding tussen TU en Gemeente 85/15. De kosten en opbrengsten worden in dezelfde verhouding verdeeld. De gemeente doet echter alle voorinvesteringen, die nodig zijn voor het bouwrijp maken. Doordat de TU kavel 10 uit het plangebied heeft gehaald om daar haar eigen faculteit op te realiseren is de verhouding veranderd in 84/16. In 2008 wordt gestart met de aanleg van tramlijn 19. Deze tram heeft het eindpunt in Technopolis en keert daar. Ten behoeve van Technopolis is het tracé van de tram wat verlengd. Het ontwerp van de keerlus, die midden in Technopolis ligt, is in 2007 aangepast. De keerlus is wat kleiner geworden. Er is ook een nieuw verkavelingsplan centrumgebied vastgesteld. Het stedenbouwkundig plan wordt verder uitgewerkt en de verkavelingplannen worden gemaakt. Om dit op verantwoorde wijze te doen, is het noodzakelijk dat de gemeente Delft ook start met de technische voorbereiding van Technopolis. In 2007 wordt gestart met het bouwrijp maken van het bedrijventerrein en de realisatie van een deel van de ontsluitingsas. Voor het bouwrijp maken worden alleen de activiteiten uitgevoerd die een lange voorbereidingstijd vergen of die nu, door combinatie van werkzaamheden, financieel voordelig kunnen worden uitgevoerd. Voor de ontsluitingsas geldt dat alleen dat deel wordt aangelegd dat nodig is om de gevestigde bedrijven en de verkochte kavels te ontsluiten. Er is een werkgroep actief, die zich bezig houdt met acquisitie. In het kader van de acquisitie heeft de werkgroep een website gerealiseerd waar ook een digitale maquette van het plangebied te zien is. Het contract met de ontwikkelaars (ING en Bouwfonds) wordt geëvalueerd en indien nodig aangepast en opnieuw afgesloten.

Termijn Output-indicatoren Realisatie tramlijn 19 Realisatie deel ontsluitingsas (voor NMI)

Output-indicatoren Aantal verkochte m2 Aantal verkochte m2 Aantal verkochte m2 Aantal verkochte m2

Januari 2010 Juni 2008

2008 30.000

2015

2020

2025

275.000 450.000 600.800

158

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Hier zijn de baten en lasten van de grondexploitatie Technopolis opgenomen. Totale baten en lasten in het programma Technopolis


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Kosten gemeentelijke organisatie Programmakosten Rente en afschrijving Totaal lasten

0


4.294

3.025

4.579

4.579

4.294

3.025

4.579

4.579

4.581

3.312

4.966

4.966

Totaal baten

0

4.581

3.312

4.966

4.966


0

287

287

387

387


4


4

287

287

387

387

Reserves Mutaties in reserves in het programma Technopolis

2007

2008


Onttrekkingen Algemene reserve grondzaken

4


4

0


4

0

159

Harnaschpolder Delft Het deelprogramma Harnaschpolder Delft betreft de ontwikkeling van een nieuwe woonwijk met circa 1300 woningen en een brede school. Het plangebied ligt ten westen van de bestaande woonwijk Voordijkshoorn.

Algemene doelstelling We willen een woonwijk maken die huisvesting biedt aan diverse doelgroepen. Een wijk waar mensen graag willen wonen, omdat er goede voorzieningen zijn en ruimte is voor speelplekken en natuur. De hoogwaardige architectuur en inrichting van de openbare ruimte geven de wijk een aantrekkelijk gezicht. Door de toepassing van een innovatieve energievoorziening heeft de wijk een laag energieverbruik.

Beleidskaders Voor Harnaschpolder Delft zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing Harnaschpolder Delft Nota

Onderwerp

Bestemmingsplan Harnaschpolder Uitwerkingsplan Lookwatering West Beeldkwaliteitsplan Lookwatering West Beeldkwaliteitsplan Voordijkshoorn Grondexploitatie Harnaschpolder Wonen Nota Grondprijzen 2007

Vastgesteld Ja Ja Ja Ja Ja

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op de ontwikkeling van de Harnaschpolder: de woningmarkt. De snelheid van de ontwikkeling van de Harnaschpolder zal afhankelijk zijn van de afzetsnelheid van de woningen.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Harnaschpolder Delft Doelstelling

Activiteiten

Realisatie nieuwe woonwijk

• • • • •


Laten vaststellen uitwerkingsplan voor Voordijkshoorn. Verwerven van de resterende gronden. Afsluiten van resterende ontwikkelovereenkomsten met projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties en opdrachtgever brede school. Uitgifte van de grond. Woon- en bouwrijpmaken van het plangebied.

160

Toelichting Het ruimtelijk kader voor de ontwikkeling van de Harnaschpolder zal begin 2008 volledig zijn vastgesteld. Ook zullen de ontwikkelingsovereenkomsten voor de eerste fase zijn afgesloten. In de tweede helft van 2007 worden de eerste bouwvergunningen aangevraagd en zal het bouwrijp maken van de eerste fase worden voltooid. In 2008 zal gestart worden met de bouw van de eerste 500 - 700 woningen en de brede school. De oplevering van deze woningen en de school zal plaatsvinden in 2009. De geplande ontwikkelingen in de nieuwe woonwijk Harnaschpolder zijn vastgesteld beleid. Dat betekent dat de financiële gevolgen al zijn vertaald in de grondexploitatie, vastgesteld december 2006. Voor het nadelig saldo is een voorziening gevormd.

Harnaschpolder Hoe volgen wij de voortgang:

2007/

2008

2009

Overzicht output-indicatoren Brede school

nulmeting [..]

[..]

gereed

Uitgifte grond Oplevering woningen*

40% [..]

30% 500-700

2010

[..] 30% 300-400

* De oplevering van de woningen is niet direct door de gemeente te beïnvloeden, aangezien deze woningen door de ontwikkelaars worden gerealiseerd. Hierin zit echter wel een koppeling naar de uitgifte van de grond door de gemeente.

Poptahof Algemene inleiding De gemeente Delft en woningcorporatie Woonbron Delft werken samen aan de herstructurering Poptahof. Daartoe is in december 2001 het concept Masterplan Poptahof opgesteld. Het Masterplan is in april in 2003 na een uitgebreide inspraakronde door de gemeenteraad vastgesteld. De gemeenteraad heeft in december vervolgens de samenwerkingsovereenkomst en het stedenbouwkundig plan goedgekeurd. Met de herstructurering wordt beoogd een sociaal, cultureel en economisch aantrekkelijke woonbuurt te realiseren. De Gemeente Delft en de Stichting Volkshuisvesting Woonbron hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor de herontwikkeling. Deze herontwikkeling zal onder meer bestaan uit renovatie van acht flatgebouwen, sloop van bestaande woningen en de ontwikkeling en realisatie van nieuwbouwwoningen voor de verkoop en van sociale huurwoningen, parkeervoorzieningen, uitbreiding van winkelcentrum Hovenpassage en de winkelstrip aan de Papsouwselaan. Tevens worden openbare voorzieningen aangelegd en wordt het openbaar gebied opnieuw ingericht.

161

Beleidskaders Voor Poptahof zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing.

Nota Masterplan

Onderwerp Het Masterplan Poptahof behelst een ingrijpende herstructurering van de woningvoorraad, de voorzieningen en de woonomgeving.

Vastgesteld April 2003

Stedenbouwkundig plan

Biedt een ontwikkelingskader voor de lange termijn.

December 2004

Samenwerkingsovereen-komst

De samenwerkingsovereenkomst Poptahof vormt het juridisch kader waarbinnen de voorbereiding en realisatie van de herstructurering worden gevat.

December 2004

Sociaal en economisch programma (SEP)

De stuurgroep Poptahof en gemeenteraad hebben het SEP vastgesteld in 2005.

December 2005

Ontwikkelingsplan hovenpassage

Het ontwikkelingsplan geeft de ruimtelijke kaders aan waarbinnen de het winkelcentrum zal worden uitgebreid.

Januari 2006

Stedenbouwkundig program-ma van eisen velden 5-6-7

Het stedenbouwkundig programma is een uitwerking van het stedenbouwkundig plan.

April 2006

Herinrichting Papsouw-selaanMartinus Nijhofflaan

De aanpassing van de Papsouwselaan en de Martinus Nijhofflaan.

Juni 2006

SEP Uitwerkingsprogramma 2007-2009

In het uitwerkingsprogramma 2007-2009 zijn de volgende projecten benoemd: Brede School Poptahof, integratie en activering, sociaal klimaat en fysiek beheer, sport bewegen en gezondheid, jeugd.

Februari 2007

Beeldkwaliteitplan Winkelcentrum In de Hoven

Het Bkp is een uitwerking van het in het Ontwikkelings-plan gestelde kader. Het moet ook in de tijd de kwaliteit en samenhang van de (deel)plannen waarborgen.

Maart 2007

Bestemmingsplan

Het bestemmingsplan Voorhof zuidwest is door de gemeenteraad vastgesteld en wordt in juni 2007 door GS behandeld.

Medio 2007

Algemene doelstelling De hoofddoelstelling van de herstructurering in Poptahof is: ‘het scheppen van succesvolle woonmilieus. Een woonmilieu waar bewoners prettig wonen en leven en ondernemers/ winkeliers succesvol zaken kunnen doen. Waar eigenaar/beheerder van het vastgoed voldoende maatschappelijke en/of financieel rendement uit behalen en waar sprake is van een positieve relatie en synergie met de rest van de stad’. Een duurzame herontwikkeling van de wijk met een hoge energieambitie en een hoogwaardige waterstructuur. Tot slot gaan we de infrastructuur verbeteren door een aansluiting van de Martinus Nijhofflaan en de Provinciale weg te maken en de Papsouwselaan te versmallen.

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe en interne ontwikkelingen van invloed op de herstructurering van Poptahof. Het college heeft de ambitie om op het gebied van energie voorloper in Nederland te blijven. Om die ambitie te kunnen waarmaken, wordt in 2008 het Klimaatplan 3E vernieuwd. De update van het Klimaatplan zal een nog grotere inspanning en investering vragen om de (eventueel bijgestelde) doelen te bereiken. Een van de projecten die het meest resultaat opleveren betreft de oprichting van het Warmtebedrijf (gepland voor 2008), waarbij restwarmte wordt ingezet voor (woning)verwarming.''

162

Er zijn duurzame ambities voor water en energie opgesteld voor Poptahof. Samen met Woonbron is de gemeente partner geworden in het Europese project Sesac. Daaruit worden bijdragen geleverd om de industriewarmte in Delft in te zetten voor energievoorziening in onder meer de eerste twee velden in de Poptahof. Voor de realisatie van het Sesac-project wordt aan Woonbron een EU-subsidie verleend van circa € 1.356.000.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Activiteiten Bouwvelden, uitvoering door Stichting GEM Poptahof Veld 6: bewoners verhuizen Veld 7 is in uitvoering Veld 10: PvE en VO-besluit, bouwaanvraag op basis van DO+, verkoop en bestek Wereldmarkt: verdere uitwerking van het concept wereldmarkt Buitenruimte, uitvoering door Stichting GEM Poptahof Het centrale parkgebied wordt opgeleverd inclusief een nieuw openbaar schoolplein, een nieuwe speelplek en een nieuwe locatie voor Speelbal. Om het beheer van het parkgebied en de omgeving van de school (Omnibus) goed te regelen, worden beheerafspraken gemaakt met de diverse partners (gemeente, Woonbron, school, BWD en stichting GEM Poptahof). Planvoorbereiding Winkelcentrum De Hoven, uitvoering door Stichting GEM Poptahof Conform de afspraken uit de ontwikkelingsovereenkomst Hovenpassage zal medio 2008 de bouw van de parkeergarage aan de Papsouwselaan worden afgerond. Infrastructuur In 2008 wordt de Papsouwselaan opnieuw ingericht en wordt een begin gemaakt met de herinrichting van het Delflandplein. Sociaal, Economische en Cultureel programma (SEP) Brede school Poptahof: In 2008 gaat de voorbereiding voor de realisatie van de brede school in Poptahof verder. Naar aanleiding van een visietraject en besluitvorming door betrokken partners in 2007 wordt in 2008 het programma van eisen voor de brede school en de ruimtelijke vertaling daarvan uitgevoerd. Planvoorbereiding voor een nieuw gebouw vindt dan plaats. Integratie en activering: In 2008 worden diverse deelprojecten uitgevoerd. 1) Oproepen voor inburgeringsplichtigen en inburgeringsbehoeftigen in het kader van de invoering van de Wet inburgering start in Poptahof in september 2007. In 2008 zullen de modulen die specifiek over Poptahof gaan beginnen. 2) Maatwerkactivering wordt gerealiseerd door re-integratietrajecten waarvoor werkplekken in de bouw en het beheer beschikbaar worden gesteld voor bewoners van Poptahof. 3) Voor de bouw en exploitatie van de Wereldmarkt wordt een projectleider aangesteld die werkt aan een incubator en positionering van de Wereldmarkt in Delft en binnen de regio, waarbij ook aandacht is voor ondersteuning van startende (allochtone)ondernemers. Sociaal klimaat en fysiek beheer: Het gemeenschappelijke werkplan 2008 wordt uitgevoerd in samenwerking met partners Woonbron en BWD. Hieronder vallen het uitvoeren van projecten in het kader van Kunst in de Wijken, het begeleiden van bewonersinitiatieven zoals Moe’stuin en het ondersteunen en vormen van flatcommissies, het maken van afspraken met bewoners over het gebruik en beheer van flats en van het park. Sport, bewegen en gezondheid: Dit project wordt opgezet vanaf medio 2007. Hier gaat het om de vraag terug hoe we in Poptahof sport en gezondheid gaan verbinden. Het project sluit aan bij het bestaande programma BOS Poptahof en beoogt ook om op termijn (gerelateerd aan de planning van de fysieke vernieuwing van de wijk) een playground en een buurtsportvereniging in de Poptahof te realiseren. Randvoorwaarden daarvoor worden in 2008 bepaald. Voor het thema gezondheid wordt in 2008 een plan ontwikkeld. Jeugd in Poptahof In 2008 wordt leerbedrijf Poptahof nader vormgegeven. Daarbij worden diverse stageplaatsen en leerwerkplekken gerealiseerd. Monitor – de monitor wordt gestart.

163

Bouwactiviteiten Per bouwveld communiceren met en uitplaatsen van zittende bewoners Vaststellen van een voorlopig en definitief ontwerp

Start bouwrijp maken Poptahof Doelstelling

Activiteiten

Creëren van succesvolle woonmilieus

• • • •


Bouwactiviteiten Per bouwveld communiceren met en uitplaatsen van zittende bewoners Vaststellen van een voorlopig en definitief ontwerp Start bouwrijp maken

Hoogwaardige openbare ruimte

•

Beheersafspraken voor centraal park en omgeving brede school maken met diverse partners

Verbeteren infrastructuur

• •

Herinrichten Papsouwselaan Begin herinrichting Delflandplein

Leefbare wijk met ontplooiingsmogelijkheden voor bewoners en ondernemers

SEP: • Brede school Poptahof • Integratie en activering • Sociaal klimaat en fysiek beheer • Sport, bewegen en gezondheid • Jeugd in Poptahof • Monitor

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten De grondexploitatie is opgenomen in de stichting GEM Poptahof die geen deel uitmaakt van de gemeentelijke administratie. Op grond van de samenwerkingsovereenkomst met de corporatie draagt de gemeente Delft in totaal € 6 miljoen (contante waarde 1 januari 2005) bij aan de herstructurering van de wijk. Deze € 6 miljoen is opgenomen in een voorziening. Onttrekkingen aan deze voorziening worden niet zichtbaar in de lasten.

164

Schieoevers Verhoging van het aantal arbeidsplaatsen in het bedrijvengebied Schieoevers.

Beleidskaders In 2008 zijn de volgende beleidskaders van toepassing Schieoevers Nota

Onderwerp

Bestemmingsplan Schieoevers noord en zuid Gebiedsvisie Schieoevers Samenwerkingsovereenkomst Stedenbaan Pilot Delft Zuid Gedeeltelijke herziening bestemmingsplan Schieoevers noord en zuid, omgeving station Zuid

Vastgesteld 1999 Februari 2006 April 2006

Juni 2006

Regionaal structuurplan herziening in voorbereiding

Ontwikkelingen In 2008 is naar huidig inzicht het sluiten van ontwikkelovereenkomsten met marktpartijen van invloed.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Doelstellingen De belangrijkste doelstelling is op termijn het aantal arbeidsplaatsen in Schieoevers te verhogen van nu gemiddeld 40 naar circa 70 arbeidsplaatsen per hectare. We willen dit bereiken door intensivering van het grondgebruik. In het zuidwest-kwadrant (Schieweg-zuid) streven wij naar intensivering en modernisering. In de noordwest-kwadrant (Schieweg-noord) zal intensivering en modernisering niet voldoende zijn. Voor dat gebied is een intensieve transformatie nodig gericht op het eindresultaat van een gevarieerd palet aan bedrijvigheid. Transformatie is tevens doelstelling voor het gebied Nieuwe Haven, gelegen in de noordoostkwadrant (Rotterdamseweg-midden).Verbetering van de aansluiting met omliggende gebieden is onderdeel van de opgave. Activiteiten Inzet voor Schieweg-zuid is het ontwikkelen van een strategie gericht op ondersteuning van het bedrijfsleven voor modernisering en intensivering van het gebied. Mogelijkheden voor parkmanagement worden binnen deze opgave onderzocht. Het gebied Schieweg-noord willen wij fasegewijs omzetten van een grootschalig standaardbedrijventerrein naar een intensief, multifunctioneel stedelijk gebied. Hiervoor werkt de gemeente (faciliteiten) samen met professionele Vastgoedpartijen (projectontwikkeling). Als

165

eerste fase is het gebied bij Station-zuid aan de orde, in directe samenhang met de ambities binnen de Stedenbaanpilot station-zuid. Voor het gebied Nieuwe Haven is het wachten op een professionele vastgoedpartij die zich als eigenaar bij de gemeente (faciliteiten) meldt voor het maken van een ontwikkelingsovereenkomst. Voor een ontwikkelingsplan geldt als uitgangspunt: een mix van voorzieningen voor startende ondernemers, publieksfuncties aan de waterkant en een beperkt aantal woningen.

Wat mag het kosten? Schie-oevers


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



1.112

Totaal lasten

1.112

0

0

0

0

0

0

0

0

0

-1.112

0

0

0

0

0

0

0

0

Inkomsten uit levering van goederen en diensten Belastingopbrengsten Bijdragen van het Rijk Onttrekkingen aan voorzieningen Huren en pachten Overige baten Totaal baten Resultaat voor bestemming Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves

1.112


0

Reserves Mutaties in reserves in het programma Schie-oevers

2007

2008


Onttrekkingen Reserve grote projecten Vastgoed Reserve dekking grote projecten

500 612


1.112

0


1.112

0

166

Investeringen. Grote projecten Schie-oevers

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Herijkt bestaand investeringsplan Herstructurering Schie-oevers

2.298

1.098

700

500

Totaal

2.298

1.098

700

500

0

Toelichting op grote projecten Herstructurering Schieoevers Deze middelen zijn nodig om de herstructurering en modernisering van het gebied via een projectaanpak succesvol te laten verlopen.

Spoorzone Het project Spoorzone bestaat uit de deelprojecten (a) aanleg van een spoortunnel, (b) de realisatie van een compacte OV-knoop, gecombineerd met een nieuwe stationshal, (c) de herontwikkeling van een gebied van circa 40 hectare en (d) de realisatie van een nieuw stadskantoor. De herontwikkeling van het gebied bestaat concreet uit de realisatie van bijna 1500 woningen, ruim 50.000 m2 kantoorruimte en een kwalitatief hoogwaardig ingerichte openbare ruimte. Volgens planning wordt in 2008 begonnen met de bouw van de tunnel, in 2012 zullen de eerste treinen door de tunnel rijden en in 2019 zullen naar verwachting de laatste woningen worden opgeleverd. In oktober 2006 is – na goedkeuring van de raad in februari 2006 – het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft BV opgericht, dat belast is met de uitvoering van de deelprojecten (a) tot en met (c). Het Ontwikkelingsbedrijf is een samenwerkingsverband van gemeente en ProRail en werkt samen met marktpartijen om de plannen zo efficiënt mogelijk uit te werken en te optimaliseren. De medewerkers van het OBS BV zijn door de gemeente Delft gedetacheerd. De opdrachtformulering van de gemeente aan OBS BV in de juridische vorm van een lastgeving voor de deelprojecten (a) tot en met (c) is in juni 2006 door het college goedgekeurd en ter kennisname aan de raad gezonden. Een formele opdracht van de gemeente aan het OBS BV tot realisatie van het stadskantoor is nog niet verstrekt. Algemene doelstellingen zijn Aanleg van een spoortunnel, van een compacte OV-knoop en een nieuwe stationshal. Mogelijk maken van een spoorverdubbeling, noodzakelijk vanwege een toename van het aantal treinen. Sloop van het huidige spoorviaduct waardoor de barrière en (gevoelde) scheiding in de stad wordt opgeheven. Ook de bron van hinder (zoals geluid, trillingen, neerslag van metalen deeltjes, vervuiling en sociale onveiligheid onder het viaduct) verdwijnt. Verbetering van de sociale veiligheid in en van de aantrekkelijkheid van het stationsgebied. Herontwikkeling van het stedelijk gebied door bouw van 1500 woningen, circa 50.000 m2 kantoorruimte en een hoogwaardig ingerichte openbare ruimte.

Beleidskaders In 2008 worden in principe geen belangrijke beleidsnota’s meer verwacht. Alle beslissingen die nodig zijn voor het project zijn inmiddels genomen en met de betrokken subsidiegevers en

167

0

overige externe partijen zijn op 5 oktober 2005 overeenkomsten gesloten. Het bestemmingsplan is naar verwachting eind 2007 onherroepelijk. Het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone is opgericht, alle leden van de Raad van Commissarissen zijn benoemd en de opdracht van de gemeente aan OBS BV in de juridische vorm van een lastgeving is verstrekt.

Ontwikkelingen Naar huidige inzichten zijn in 2008 geen ingrijpende nieuwe externe en interne ontwikkelingen van invloed op het deelprogramma Spoorzone Delft te verwachten. Naar verwachting kan het werk voor de tunnel in de tweede helft van 2008 worden gegund. Daarna kan volgens planning worden begonnen met de uitvoering.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Ten tijde van het opstellen van deze tekst wordt de uitvoering van het project spoorzone voorbereid, de complexe aanbesteding onder leiding van ProRail is gaande. Alle voorbereidende werkzaamheden worden door het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone uitgevoerd. Alle met het project samenhangende kosten worden sinds de oprichting van het OBS BV op 5 oktober 2006 niet meer in de gemeentelijke administratie, maar in de administratie van het OBS BV verantwoord. Het eerste boekjaar van het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft BV eindigt volgens de statuten op 31 december 2007. Project Spoorzone Doelstelling

Activiteiten

Aanleg tunnel, compacte OVknoop en ondergrondse deel van het station Sloop spoorviaduct en verbetering sociale veiligheid en aantrekkelijkheid van het spoorgebied

• •

Gunnen door ProRail uiterlijk december 2008 Begin uitvoering tweede helft 2008

• •

Slopen viaduct in 2012 Herinrichting maaiveld Phoenixstraat 2012/2013

Herontwikkeling stedelijk gebied en inrichting van kwalitatief hoogwaardig ingerichte openbare ruimte

• •

Bouw woningen en kantoren tussen 2011 en 2019 Inrichting van kwalitatief hoogwaardig ingerichte openbare ruimte (wegen en stadspark) tussen 2012 en 2019


Toelichting Alle genoemde doelstellingen en activiteiten maken deel uit van het integrale project Spoorzone Delft. De gemeente heeft de uitvoering van het project met een opdracht in de vorm van een lastgeving overgedragen aan het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft BV. De voortgang van het project wordt inzichtelijk gemaakt door periodieke rapportages. Bij het ontwikkelen van de rapportages en de rapportagelijnen is rekening gehouden met de bijzondere juridische structuur van de projectorganisatie (zie tabel hieronder). Benadrukt wordt dat vorm en inhoud van de rapportages op dit moment nog in ontwikkeling is.

168

Spoorzone Delft Hoe volgen wij de voortgang: Overzicht output-indicatoren Rapportage ontvlechting gemeente ./. OBS BV

2007-

2009-

2015-

2008 Eerste kwartaal ‘08

2015

2020

2020

Periodiek: rapportages van OBS BV aan Raad van Commissarissen, aandeelhouder en vakwethouder Periodiek: rapportages van BenW aan Raad Periodiek: verantwoording aan subsidiegevers Onherroepelijk bestemmingsplan Realisatie Spoortunnel Realisatie OV-knoop Realisatie stationshal, stadskantoor 1e deel ruwbouw Realisatie stadskantoor 2e deel Opleveren woningen Opleveren m2 kantoorruimte Inrichting openbare ruimte, zoals * Realisatie stadspark

Eind 2007 2012, eerste twee sporen 2012 2012 2014 600 900 50.000 m2 e 1 fase 2e fase

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten De lasten betreffen voornamelijk aangerekende kosten van de ambtelijke organisatie aan het spoorzone-project. Totale baten en lasten in het programma Spoorzone


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



41 14

47 14

47 14

47 14

48 14

Totaal lasten

55

61

61

61

62

0

0

0

0

0

-55

-61

-61

-61

-62


41

41

41

41

41


-14

-20

-20

-20

-21


169

Reserves Mutaties in reserves in het programma Spoorzone

2007

2008


Onttrekkingen reserve verkoop EZH

41

41


41

41


41

41

Bomenwijk Algemene inleiding Vestia Delft bereidt de herstructurering van de Bomenwijk voor. De feitelijke aanpak van de buurt zal naar verwachting in 2008 starten en ongeveer 10-12 jaar in beslag nemen.

Beleidskaders De aanpak van de Bomenwijk zal fasegewijs plaatsvinden. De betrokkenheid van bewoners (verenigd in de Bewonerswerkgroep Bomenwijk) is in de planvorming opgenomen. Er zijn enkele kaders opgesteld waarbinnen de planvorming zich verder gaat voltrekken. Om een wijk fasegewijs aan te pakken, zijn flexibele plankaders nodig. In het nieuwe bestemmingplan Noord-Oost (vastgesteld gemeenteraad 28 juni 2007) is de huidige situatie van de Bomenwijk als ‘conserverend’ opgenomen, met uitzondering van het gebied van deelplan 1. Daarvoor is in december 2006 een ontwikkelingsplan vastgesteld, dat als zodanig in het bestemmingsplan is opgenomen. Ook de beoogde nieuwe waterstructuur Tweemolentjeskade is in het bestemmingsplan opgenomen, met het oog op rechtszekerheid van derden (bewoners en waterschap). In samenspraak met betrokken partijen stelt de gemeente per deelplan een ruimtelijke onderbouwing op. Begin 2006 zijn enkele nota’s en plannen vastgesteld die de randvoorwaarden voor de aanpak van de Bomenwijk schetsen. Een belangrijk document waarin de rechten en plichten van bewoners en de verhuurder zijn vastgelegd, is het Sociaal Plan. Dit document is aan B&W en de Raad ter kennisgeving toegezonden. Eind 2006 zijn het Ontwikkelingsplan Deelplan 1 en het Beeldkwaliteitsplan Bomenwijk in de Raad vastgesteld. Dit ontwikkelingsplan is uitgewerkt in een ontwikkelingsovereenkomst tussen de gemeente Delft en Vestia Delft, vastgesteld in B&W op 22 mei 2007. In 2008 wordt gewerkt aan het Ontwikkelingsplan voor Deelplan 2. Voor de Bomenwijk zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing.

Nota Intentieovereenkomst

Onderwerp Uitgangspunten en intenties bij de herstructurering Bomenwijk.

Vastgesteld B&W, april 2004

Ontwikkelingsvisie Bomenwijk

Aard en richting herstructurering Bomenwijk.

Aanpak Bomenwijk: Afspraken en intenties

Uitgangspunten, doelstellingen en werkwijze in de aanpak van de Bomenwijk.

B&W, april, discussie commissie duurzaamheid april 2005 B&W, maart 2006, commissie Algemeen, maart 2006

Raamovereenkomst financiële afspraken Bomenwijk te Delft Ontwikkelingsplan Bomenwijk

Financiële randvoorwaarden Aanpak Bomenwijk Ruimtelijke onderbouwing voor de

B&W, maart 2006, commissie Algemeen, maart 2006 Raad, december 2006

170

Nota Deelplan 1

Onderwerp aanpak van deelplan 1. Opgenomen in bestemmingsplan Noord Oost

Vastgesteld

Beeldkwaliteitplan Bomenwijk

Uitwerking welstandscriteria voor de aanpak van de Bomenwijk.

Raad, december 2006

Ontwikkelingsovereenkomst

Vestia Delft en de gemeente Delft hebben in een ontwikkelingsovereenkomst afspraken over de gehele aanpak van de Bomenwijk vastgelegd.

B&W, mei 2007

Beheeraanpak

Voor, tijdens en na de aanpak van de Als bijlage bij de Bomenwijk moet de leefbaarheid op goed Ontwikkelingsovereenkomst, niveau blijven. Ingezet wordt op fysiek B&W, mei 2007 beheer, schoon, heel en veilig en op het sociaal beheer, in de breedste zin van het woord, met als doel dat het veilig en aangenaam wonen blijft in de Bomenwijk.

Kredietaanvraag buurtgebouw en aanvraag art. 19 Buurtgebouw

Voor de sloop van enkele gebouwen aan B&W, mei 2007 het Lindeplein wordt een nieuw buurtgebouw gerealiseerd. Dit is een tijdelijk gebouw, dat blijft staan zolang de aanpak van de Bomenwijk duurt. In de uiteindelijke Bomenwijk wordt een definitieve buurtvoorziening gerealiseerd.

Algemene doelstelling Doelstelling is de Bomenwijk ook voor de toekomst een aantrekkelijke woonwijk te houden, voor huidige bewoners en voor nieuwe bewoners. De wijk moet meer variatie krijgen zodat de woonmogelijkheden toenemen voor huidige en nieuwe bewoners. Ook is afgesproken dat de wijk tijdens de vernieuwing op peil blijft. Bewoners moeten ook in de periode van de aanpak goed in de wijk kunnen blijven wonen.

Ontwikkelingen Naar verwachting start de sloop en herbouw van deelplan 1 in 2008. Ook zal begin 2008 worden gestart met het ontwikkelingsplan voor deelplan 2. Vestia Delft is van beide projecten de trekker. Afgesproken is dat de gemeente geen oorzaak zal zijn in mogelijke vertragingen.

Wat willen we bereiken en wat gaan we ervoor doen? Bomenwijk Doelstelling

Activiteiten

Behoud van kwaliteit voor Bomenwijk

• •

Ontwikkelingsovereenkomst uitvoeren Afstemming bouwactiviteiten

Beperken overlast tijdens ontwikkelingen.

• • •

Communicatie met bewoners Afstemmingsoverleggen met ontwikkelaars Instellen van een stremmingcoördinator


171

De voorzieningen van de wijk worden verbeterd door het realiseren van een supermarkt en een nieuwe buurtvoorziening. Daarnaast wordt de duurzaamheid van de wijk verhoogd door de energieprestatie te vernieuwen en de waterberging op peil te brengen. De bomenwijk blijft een stadsdeel dat in vorm en volume past in de directe omgeving en de stad als geheel. Daarom gelden de volgende voorwaarden en doelen: Grotendeels handhaving van de huidige stedenbouwkundige structuur, waarbij rekening is gehouden met de realisatie van de wateropgave en de gemeentelijke parkeernormen Aantal woningen conform tabel indicatoren Woningdifferentiatie conform tabel indicatoren

Bomenwijk Hoe volgen wij de voortgang:

2007/


nulmeting

Aantal woningen na realisatie: 450-500

634

Woningdifferentiatie na realisatie: 40% sociale huur, 15% sociale koop en 45% markthuur en –koop.

Bestemmingsplan vastgesteld.

2008

[start uitvoering...] Start uitvoering.

2009

2010

[..]

p.m. p.m.

Wat mag het kosten? Het plan wordt voor rekening en risico van Vestia uitgevoerd. Er is gekozen voor een gefaseerde aanpak met een looptijd van ongeveer vijftien jaar, waarbij een eindbeeld (masterplan) ontbreekt. De gemeente heeft in hoofdzaak een toetsende en faciliterende rol. Op grond van de gekozen aanpak is het niet mogelijk de financiële consequenties voor de gemeente voor de totale planperiode te ramen en van dekking te voorzien. Op grond van gewijzigde omstandigheden en inzichten moet niet worden uitgesloten dat de gekozen aanpak/programmering/fasering tussentijds wijzigt. Er zijn enkele onderdelen uit de ontwikkelingsovereenkomst die tot een gemeentelijke financiële verplichting leiden: Parkeren: aanleg is voor rekening en risico van Vestia Tijdelijk buurtgebouw: hiervoor is een krediet aangewezen Bijdrage vanuit klimaatplan: betreft een gemeentelijke subsidie uit de reserve energiebesparende maatregelen Aanleg watervang na 2015: de mogelijke dekkingsbronnen hiervoor zijn: bijdrage Hoogheemraadschap en waterstructuurfonds Communicatie en PR: in de jaarschijven 2007, 2008 en 2009 is hiervoor geld gereserveerd in het ISV Ambtelijke capaciteit: in de jaarschijven 2007, 2008 en 2009 is hiervoor geld gereserveerd in het ISV Subsidietoezegging uit BLS: is beschikbaar als prestaties worden gehaald Planschadevergoedingen: betreft een risico, dat gelet op de eigendomssituatie als zeer klein wordt ingeschat De gemeentelijke voorbereidingskosten zijn beschikbaar tot en met 2009. Dit komt voort uit de looptijd van ISV 2. Het ligt voor de hand, te zijner tijd opnieuw voorbereidingskosten te ramen voor de periode na 2009 in ISV 3.

172

Samenvatting totale baten en lasten programma Ontwikkelen, grond, vastgoed

Totale baten en lasten in het programma Ontwikkelen, Grond en Vastgoed


Raming 2009

Raming 2010 10.488 10.474

Raming 2011


Lasten Baten

37.853 36.600

46.303 45.959

11.943 11.398


10.525 10.537

-1.253

-344

-545

-14

12


1.634 2.464

230 141

235 55

270 51

213 -19


-423

-433

-725

-233

-220

173

Bestuur en organisatie De gemeentelijke organisatie is extern georiënteerd, efficiënt en gericht op samenwerking. De gemeente staat open voor initiatieven vanuit de stad en van partners om mee samen te werken. Dienstverlening en betrouwbaarheid staan hoog in het vaandel. Dit vraagt dit veel van de ambtelijke organisatie. Het is daarom noodzakelijk om een ambtelijk en bestuurlijke goed functionerende organisatie te hebben. In dit programma ligt het accent op het Bestuur. In de paragraaf bedrijfsvoering wordt uitgebreid ingegaan op organisatorische en bedrijfsvoeringsaspecten. De doelstelling van het programma Bestuur en Organisatie is: het waarborgen van een democratisch bestuur, dat effectief, doelmatig, transparant en betrouwbaar functioneert. het waarborgen van betrokkenheid van de burger bij de gemeentelijke beleidsvorming. het waarborgen van een effectief en doelmatig werkende organisatie voor de burger. hernieuwde aandacht voor de externe oriëntatie, zowel in de regio als internationaal. In het programma bestuur en organisatie komen de volgende deelprogramma’s aan de orde: Bestuur Communicatie Organisatie Nieuw Stadskantoor Regio Internationaal Beleid

Bestuur Om de doelstellingen zoals genoemd in de verschillende programma’s te kunnen realiseren, moet zijn voorzien in een goed functionerend, democratisch bestuur. De raad vervult daarbij de kaderstellende en controlerende rol, terwijl het college verantwoordelijk is voor de voorbereiding en uitvoer van de raadsbesluiten, evenals het dagelijks bestuur van de gemeente.

Algemene doelstelling De doelstelling van het deelprogramma Bestuur is het waarborgen van een democratisch bestuur, dat effectief, doelmatig, transparant en betrouwbaar functioneert. De betrokkenheid van de burger bij het bestuur en de beleidsvorming van de gemeente dient daarbij te worden gegarandeerd.

Beleidskaders Voor het deelprogramma Bestuur zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing Bestuur Nota

Onderwerp

Werkplan griffie 2007-2008

Activiteiten griffie


Coalitieakkoord

Vastgesteld

25 april 2006

174


Bestuur Doelstelling

Activiteiten

Verminderen regeldruk Versterken gastheerschap

• • •

Project: Omgaan met regeldruk Structurele uitbreiding capaciteit representatie Aanschaf nieuwe relatiegeschenken in 2008

Nieuw beleid Saldo lasten en baten (in € 1.000) 30 32 25

Ondersteuning B&W Welkom heten nieuwe bewoners

• •

Extra capaciteit Maandelijkse welkomstochtend op Stadhuis

40 20

Verbetering Informatievoorziening

•

Oplevering en implementatie nieuw RIS

Verbetering inrichting Raadszaal

•

Aanschaf nieuw meubilair, functionele inrichting

Toelichting Verminderen regeldruk Nederland is een democratische rechtsstaat en nauw verbonden aan het beginsel van de democratie. Burgers en bedrijven moeten er vanuit kunnen gaan dat het gemeentebestuur deze bevoegdheden rechtsgeldig en zorgvuldig uitoefent. Ambtenaren en bestuurders moeten zich enerzijds bewust zijn van de rechtsstatelijke kaders en anderzijds van de noodzaak van effectieve rechtsbescherming. Er wordt daarom een project gestart en uitgevoerd onder de naam Omgaan met regeldruk. In dat kader wordt een plan van aanpak opgesteld voor de Delftse situatie en wordt de regeldruk geanalyseerd. Aan de hand van deze analyse wordt aangegeven of, en zo ja hoe, deze regeldruk verminderd kan worden, zonder daarbij de bestuurlijke verantwoordelijkheid uit het oog te verliezen. De aan te reiken oplossing wordt geëffectueerd in 2008 en 2009 met meetbare resultaten. Versterken gastheerschap Voor het versterken van het gastheerschap is in de programmabegroting 2007 – 2010 in 2007 incidenteel geld beschikbaar gesteld. Dit past bij de ambities van het college op het gebied van internationaal en economisch beleid. Met het geld is extra capaciteit (0,5 fte) gerealiseerd ter ondersteuning van de werkzaamheden van Kabinet en Representatie. Deze ondersteuning wordt structureel gemaakt (€ 32.000 per jaar). Daarnaast bestaat de wens om de relatiegeschenken te vernieuwen. Daarom wordt een incidenteel bedrag van € 25.000 besteed voor het ontwikkelen en aanschaffen van relatiegeschenken in 2008. Uitbreiding capaciteit ondersteuning B&W Voor het goed functioneren van het bestuur is een adequate ondersteuning nodig. De werklast voor zowel bestuurssecretaresses als bestuursassistenten is in de afgelopen periode toegenomen. Daardoor is het in 2007 noodzakelijk gebleken deze capaciteit uit te breiden. Welkom nieuwe bewoners Het bestuur wil nieuwe bewoners van Delft graag welkom heten. Wanneer een nieuwe inwoner zich laat registreren bij de publieksbalie of via internet, ontvangt deze een uitnodiging voor een welkomstochtend op het Stadhuis. Deze welkomstbijeenkomst zal maandelijks op zaterdagochtend plaatsvinden. De kosten op jaarbasis bedragen € 20.000.

175

Verbeteren informatievoorziening In 2007 wordt een nieuwe Raad Informatie Systeem (RIS) aangekocht, die het oude RIS gaat vervangen. In het eerste kwartaal van 2008 zal het nieuwe RIS worden opgeleverd. Een deel van de documenten uit de oude RIS worden naar het nieuwe RIS geconverteerd. Het oude RIS blijft voorlopig te raadplegen. Verbetering inrichting raadszaal In 2008 zal nieuw meubilair voor de raadszaal worden aangeschaft. Een goed moment om de zichtlijnen voor de raadsleden en de voorzitter te verbeteren en de raadszaal beter in te richten om het debat tussen raadsleden onderling te faciliteren. Congres Vereniging Zuid-Hollandse gemeenten De gemeente Delft zal op 20 april 2008 optreden als gastheer voor de jaarvergadering en het congres van de Vereniging van Zuid-Hollandse gemeenten. Aan dit congres zullen colleges van burgemeester en wethouders of vertegenwoordigers van de Zuid-Hollandse steden deelnemen. Naast de ledenvergadering zal worden gedebatteerd over een actueel onderwerp met vooraanstaande sprekers in aanwezigheid van de Commissaris van de Koningin. Voor de middag is een informatief excursieprogramma gepland.

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In onderstaande tabel zijn de baten en lasten begrepen van de raad (inclusief de Griffie), het college van burgemeester en wethouders, het lidmaatschap van de VNG en de exploitatie van het stadhuis. Totale baten en lasten in het programma Bestuur


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



2.326 2.777 29

2.538 2.732 26

2.526 2.667 49

2.526 2.667 47

2.563 2.666 47

Totaal lasten

5.132

5.296

5.242

5.240

5.276


172 24

172 24

172 24

172 24

172 24

Totaal baten

196

196

196

196

196

-4.936

-5.100

-5.046

-5.044

-5.080


27 104

27 -8

27 -8

27 -8

27 -8


-4.859

-5.135

-5.081

-5.079

-5.115


De mutaties van baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen in deze programmabegroting, zijn verwerkt in onderstaande tabel. De voorstellen nieuw beleid zijn hiervoor reeds toegelicht. Na de tabel treft u een toelichting aan op de voorstellen bestaand beleid.

176

Mutaties van baten en lasten in het programma Bestuur

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Secretariaat B&W Rampenplan, faciliteiten basisopvang Stadskrant

106 25

Nieuw beleid 0,5 fte voor BPS/kabinet en representatie Project analyse en vermindering regeldruk 0,5 fte uitbreiding capaciteit bestuursassistenten Welkom nieuwe bewoners Aanschaffen/ontwikkelen relatiegeschenken Totaal mutaties lasten

131

106 20 25

106 2 25

106 2 25

106 2 25

32 30 40 20 25

32 30 40 20

32

32

40 20

40 20

298

255

225

225

Bestaand beleid Secretariaat B&W Op basis van een B&W besluit op 19 december 2006 is rekening gehouden met de kosten van extra secretaressecapaciteit (structureel € 106.000). Rampenplan, faciliteiten basisopvang In het rampenplan zijn voor opvang en verzorging de TU-aula, sporthal Brasserskade en sporthal Buitenhof als basisopvanglocaties aangewezen. In de sporthallen ontbreken nog minimaal benodigde faciliteiten zoals netwerkaansluiting en TV (2008: € 20.000 incidenteel). Stadskrant In het huidige opzet met onder meer een jaarlijkse begrotingskrant is het budget Stadskrant ontoereikend voor inhuur tekstschrijvers, illustraties en foto’s (€ 25.000 structureel).

Reserves Mutaties in reserves in het programma Bestuur

2007

2008


Stortingen Reserve meubilair gem.bestuur / inr. Stadhuis

27

27

Totaal stortingen

27

27

Onttrekkingen Reserve EZH (EZH veiligheid) Reserve meubilair gem.bestuur / inr. Stadhuis

80 24

-8

104

-8

77

-35


177

Budgetflexibiliteit


deelprogramma Bestuur budgetflexibiliteit

gemeentelijke middelen bestaand beleid 17% kapitaallasten 1%



juridisch verplicht

kapitaallasten


Toelichting gereserveerd, niet specifiek bestemd


Toelichting De uitgaven die onder dit deelprogramma geraamd worden, zijn gerelateerd aan de raad en het college van n burgemeester en wethouders. Ruim driekwart van de budgetten betreft de vergoeding aan raads- en college -leden. Verder is het lidmaatschap van de VNG als juridisch verplicht gekwalificeerd. De budgetten die binnen de categorie bestaand beleid tot uitdrukking zijn gebracht betreffen vooral de kosten van het stadhuis, de overige kosten van het bestuur (niet zijnde vergoedingen) en van de rekenkamer. De kosten van nieuw beleid zijn elders binnen dit programma toegelicht.


Investeringen Bestuur

2007


2011

2007


2011


Nieuwe investeringen Raadszaal: herinr./verv. meubilair


160

0

160

0

0

0

0

0

24

23

23

24

23

23

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Herinrichting/vervanging meubilair raadszaal Voor de vervanging van meubilair in de raadszaal is reeds € 75.000 beschikbaar gesteld. Bij nadere uitwerking van het project is de herinrichting en vervanging duurder gebleken waardoor nu in totaal € 160.000 benodigd is.

178

Communicatie Algemene doelstelling Het deelprogramma beoogt de beleidsdoelstellingen van de gemeente te ondersteunen met behulp van communicatie. Daarbij zijn de kaders die bestuur en organisatie stellen mede leidinggevend. Het gaat om begrippen als dialoog, externe oriëntatie en de één gemeentegedachte.

Beleidskaders Voor Communicatie zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing Communicatie Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Nota en Evaluatie Stadskrant

2007

Communicatiekader


Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe ontwikkelingen van invloed op Communicatie. Algemene tendens binnen de overheid naar verdere transparantie. Dat uit zich onder meer in een Wet Algemene Overheidsinformatie in wording (als opvolger van de WOB); Versnippering van het medialandschap, in combinatie met steeds sterkere combinatie van print, internet en andere wijzen om informatie bij de afnemers te brengen De opkomst van burgerjournalistiek (weblogs, eigen nieuwsvideo’s op internet) In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende externe ontwikkelingen van invloed op Communicatie. De discussie in 2007 over invoering van een nieuw Content Management Systeem (CMS) zal doorwerken naar het jaar 2008.


Communicatie Doelstelling

Activiteiten

Bewoners informeren over en betrekken bij gemeentelijk(e) beleid en activiteiten

• • •

Wekelijks uitbrengen Stadskrant Onderhouden en ontwikkelen www.gemeentedelft.info Bijdragen in communicatie over projecten en beleid

Versterken van goede en tijdige berichtgeving over besluiten en activiteiten van de gemeente Delft

• •

Actieve en professionele woordvoering Uitbouwen en onderhouden medianetwerk

Toerusten organisatie op communicatieaspecten richting bewoners en bedrijven

• •

Aanbieden cursussen Advisering

De bekendheid met Delft en de

•

Stadspromotionele activiteiten rond evenementen


179

Communicatie Doelstelling

Activiteiten

aantrekkelijkheid van de stad vergroten

•

Onderhoud en ontwikkeling van www.delft.nl

• • •

Verzorgen nieuwsberichten en doorontwikkeling KEN Viermaal per jaar uitbrengen van Nu&Dan Magazine Focus aanbrengen op het uitdragen van successen

Interne communicatie


Toelichting Bewoners informeren over en betrekken bij gemeentelijk(e) beleid en activiteiten Dit is de kern van de activiteiten van dit deelprogramma. De inhoud van het beleid is leidend. Communicatie ondersteunt door advisering, ontwikkeling en realisatie van communicatiemiddelen, activiteiten en dergelijke. Versterken van goede en tijdige berichtgeving over besluiten en activiteiten van de gemeente Delft Media vormen een belangrijke schakel naar de stad, maar ook naar de wereld buiten Delft. Uitgangspunt hierbij is openheid, tijdigheid en optimale bereikbaarheid. Toerusten organisatie op toegankelijkheid teksten richting bewoners en bedrijven Met behulp van cursussen, modellen, checklists en praktische advisering kan de organisatie toegerust worden om ‘communicatiever’ te worden. De bekendheid met Delft en de aantrekkelijkheid van de stad vergroten In samenwerking met partners in de stad worden waar mogelijk kansen en mogelijkheden benut om bij te dragen aan kennis over Delft en versterking van het Delftse profiel.

180

Organisatie In onderstaande tabel zijn de baten en lasten opgenomen van het gemeentelijk managementteam en de stafafdelingen. Totale baten en lasten in het programma Organisatie


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



2.205 1.249

2.289 211

2.415 -145

2.369 422

2.403 -166

Totaal lasten

3.454

2.500

2.270

2.791

2.237


450

220

220

220

121

Totaal baten

450

220

220

220

121

-3.004

-2.280

-2.050

-2.571

-2.116


581 1.592

616 277

716 66

816 632

817 45


-1.993

-2.619

-2.700

-2.755

-2.888


De mutaties in baten en lasten, die voortvloeien uit voorstellen in deze programmabegroting, zijn samengevat in onderstaande tabel. Ze worden hierna van een toelichting voorzien.

Mutaties van baten en lasten in het programma Organisatie

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Electra en gas Kinderopvang, gewezen personeel, pre-pensioen, functiewaardering, ID-bijdragen Totaal mutaties lasten

138 511

138 547

138 367

138 307

138 292

649

685

505

445

430

Elektra en gas Afgelopen jaren zijn de energieprijzen gestegen. Kinderopvang enz. Door verandering van de regelgeving zijn de lasten van diverse componenten van de personeelslasten extra gestegen.

181

Reserves Mutaties in reserves in het programma Organisatie

2007

2008


Stortingen Reserve gemeentelijke huisvesting Reserve vervanging postvolgsysteem Reserve riskmanagement

482 18 81

517 18 81

Totaal stortingen

581

616

Onttrekkingen Reserve EZH (Tswane-Mamelodi) Reserve EZH (Esteli) Reserve gemeentelijke huisvesting Reserve vervanging meubilair Reserve basispakket ICT Reserve automatiseringsmiddelen Reserve vervanging postvolgsysteem Reserve KIS Reserve nutswinsten (subs. Adviespunt) Reserve nutswinsten Reserve reorganisatiekosten Reserve bedrijfsvoeringsrisico's (impl.plan I&A) Reserve bedrijfsvoeringsrisico's (NEON) Reserve bedrijfsvoeringsrisico's Reserve riskmanagement

232 42 81 -2 261 23 131 113 87 140 88 147 85 83 81


46 10

140

81

1.592

277

0

-339

Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000 Reserve gemeentelijke huisvesting De reserve gemeentelijke huisvesting is in hoofdzaak bestemd voor de realisatie van Het Nieuwe Kantoor (HNK) in 2014. Hiervoor is een financieel dekkingsplan opgesteld, waarvan de inzet van de reserve gemeentelijke huisvesting een onderdeel is. Naast de hier opgenomen reguliere storting van € 117.000 wordt in deze Programmabegroting voorgesteld om oplopend extra stortingen te doen in de reserve. Daardoor kan de onrendabele top van de investering uit de reserve worden afgedekt en is er bij het in gebruik nemen van Het Nieuwe Kantoor voldoende budget om de exploitatiekosten te kunnen dragen. Het financieel dekkingsplan wordt in september 2007 in de raad besproken.

Reserve Nutswinsten Betreft kosten ten behoeve van het internationaal beleid, inclusief het subsidie Adviespunt.

182

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Organisatie budgetflexibiliteit juridisch verplicht 13%



juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting De uitgavenbudgetten van het deelprogramma organisatie voor bestaand beleid betreffen de uitgaven ten laste reserves (met name inzake decentrale arbeidsvoorwaarden personeel en huisvesting organisatie). De juridische kosten betreft de uitgaven voor de WA aansprakelijkheid(sverzekering) van de gemeente.

Investeringen Organisatie

2007


2011

2007


2011


Nieuwe investeringen W arme Drankenautomaten

138

Bestaande investeringen GEO Pencomputer hw/sw GEO Tachymeter ICT-Investeringen Meubilair 2007 Telefooncentrale Auto H&IT

28 14 1.154 239

1.154 62 377

1.154

71

Exploitatiebudgetten vervangingsinvesteringen GEO Luchtfoto's GEO Software/arbeid invest. Vervanging Applicaties BO Vervanging Systeem DIS Vervanging Financieel pakket Totaal investeringen

1.154 169

4 346 36

12

11 3 995 67 73 12

753

1.161

3 678 60

31 19 20 400 992 0

1.807

1.394

1.621

2.354

0

0

386

183

Toelichting op uitbreidingsinvesteringen 2008 e.v. Bovenstaande investeringen betreffen alleen investeringen in de sfeer van de bedrijfsvoering.

Stadskantoor

Wat willen we bereiken en wat gaan we er voor doen? Doel van het deelprogramma Stadskantoor is het in één pand huisvesten van alle gemeenteambtenaren om te komen tot een betere dienstverlening aan het publiek en ondersteuning van bestuur en organisatie. Het Nieuwe Kantoor zal gevestigd worden op de OVknoop in de Spoorzone. Inmiddels is de Europese aanbesteding om een architect te kiezen voor Het Nieuwe Kantoor (HNK) afgerond en zal het architectenbureau Mecanoo het ontwerp gaan realiseren. Onderdeel van Het Nieuwe Kantoor vormt een stationshal, die geëxploiteerd wordt door NS Stations. Met de architect worden de onderhandelingen gestart. Naar verwachting zal in oktober 2007 de opdracht aan de architect gegund kunnen worden voor het maken van een Voorlopig Ontwerp. Voor de fase van het Voorlopig Ontwerp is rekening gehouden met een doorlooptijd van een half jaar. Dit geldt ook voor de volgende fase van het Definitief Ontwerp. Dit betekent dat eind 2008 kan worden gestart met het uitwerken van het bestek op basis waarvan de aannemer van Het Nieuwe Kantoor aanbesteed kan worden. De bouw van het stadskantoor en de stationshal begint in 2010. De planning is erop gericht dat het station in 2012 klaar is, zodra de eerste treinen door de nieuwe tunnel rijden. Naar verwachting is het stadskantoor in 2014 helemaal af. Voor Het Nieuwe Kantoor wordt geanticipeerd op de nieuwe huisvesting door middel van een extra storting in de reserve gemeentelijke huisvesting (2007: € 300.000, oplopend tot € 700.000 in 2011). In oktober 2007 wordt het nader uitgewerkte voorstel aan de raad voorgelegd.

Regio De regio is voor Delft een factor van groeiend belang. Het gaat dan niet alleen om het stadsgewest, maar ook om de buurgemeenten, de provincie, diverse andere (semi)overheden (waterschappen, recreatieschap) en regionaal georganiseerde maatschappelijke groepen op het gebied van economie, wonen, milieu, et cetera. Delft participeert dan ook via tal van formele en informele contacten in (boven)regionale samenwerkingsverbanden. In de Programmabegroting van 2007-2011 is de ambitie om de regionale contacten van Delft te intensiveren en te coördineren reeds verwoord. Met de vorming van een reeks fusiegemeentes rondom Delft is onze historische centrumpositie tussen Oost- en Westland en de positie als grote gemeente/stad in Haaglanden veranderd. Delft wil en kan zijn bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de (zuidvleugel) van de Randstad als Europese competitieve economische regio. Deze bijdrage wordt onder meer benoemd in het nieuwe Regionaal Structuurplan (RSP) Haaglande. Daarin is naast de historische binnenstad het Delftse Technologisch Innovatief Complex (TIC, de TU-campus, Technopolis, Schieoevers, Delft Zuid) als een van de speerpunten van de regio benoemd.

184

De achterliggende trend is samenwerking en schaalvergroting voor tal van maatschappelijke processen: woningmarkt en arbeidsmarkt zijn regionaal; water, ecologie en mobiliteit zijn thema’s die de gemeentegrenzen overstijgen. Veel zaken die voor Delft van groot belang zijn, worden in regionaal verband geïnitieerd en georganiseerd. Het is dan ook noodzakelijk om proactief, gecoördineerd, en met een heldere gedragen visie onze relatie met de omgeving aan te pakken. Delft kiest voor een complete, compacte kennisstad, als een sterke stad en schakel tussen Den Haag en Rotterdam, met een internationaal profiel op het gebied van bedrijvigheid, onderwijs, onderzoek en toerisme en een regionaal profiel gericht op zorg, onderwijs, cultuur en stedelijk wonen. De lopende discussie over het middenbestuur zal naar verwachting leiden tot een andere ordening van bestuurlijke verantwoordelijkheden. Ook dit is een ontwikkeling die Delft actief moet proberen te beïnvloeden.

Algemene doelstelling Doelstelling van het deelprogramma is het intensiveren en coördineren van de bestuurlijke en ambtelijke regionale contacten.

Beleidskaders Voor het deelprogramma Regio zijn in 2008 de volgende beleidskaders van toepassing Regio Nota

Onderwerp

Vastgesteld

Programmabegroting 2007-2010

Verbeteren regionale contacten

2006

RSP Haaglanden Programmabegroting Stadsgewest haaglanden

Voorontwerp in 2007, vast te stellen in 2008 Ontwikkeling van Haaglanden

Programmabegroting Regio Randstad

Ontwikkelingen In 2008 zijn naar huidige inzichten de volgende ontwikkelingen van invloed op het deelprogramma Regio In 2008 zal naar verwachting het Regionaal Structuurplan Haaglanden worden vastgesteld. Daarin ligt een breed pakket van ambities en afspraken vast die Delft in regionaal verband zal moeten oppakken op het gebied van de kenniseconomie (Technologisch Innovatief Complex), toerisme (binnenstad), verkeer en vervoer (o.a. Delft Zuid), wonen, groen en water.

185


Regio Doelstelling

Activiteiten

Opzetten ketenproces regionale contacten

•

Afstemmen regionale contacten

• •

Advisering en ondersteuning bestuurlijke vertegenwoordiging

• •

Inventariseren, ordenen van het werkpakket, Organisatievoorstel ontwikkelen met bijbehorend overleg Coördineren van ambtelijke contacten Informeren bestuurlijke vertegenwoordigers (denk aan AB Haaglanden, DB Haaglanden, Zuidvleugelbureau, provincie, Holland 8, discussie middenbestuur, etc.) Integrale advisering en ondersteuning bestuurlijk overleg in de regio Integrale advisering en ondersteuning bestuurlijke visie op regionale ontwikkelingen en over de rol van Delft in de regio


20

Toelichting Opzetten ketenproces regionale contacten • In twee jaar tijd zal de aanpak van de gemeentebrede afstemming en sturing van de buitengemeentelijke contacten worden opgezet (ketenproces regio). Hierbij worden verschillende structuuroplossingen onderzocht (programma- lijn of accountmanagement) • Als eerste stap zal een gemeentebreed overzicht worden samengesteld van alle bestaande regionale contacten. Vervolgens zullen op basis van dit overzicht organisatievoorstellen worden ontwikkeld Afstemmen regionale contacten • Het afstemmen van de regionale contacten en de beschikbare informatie doorgeleiden naar de bestuurlijke vertegenwoordigers van Delft in de regio kan niet wachten tot de gemeentebrede aanpak is ontwikkeld en geïmplementeerd. Voorlopig werken we daarom via de reeds bestaande informele coördinatiestructuur voor contacten met het stadsgewest Haaglanden (DB, AB en ACC’s), die in het kader van het RSP-traject is versterkt. Hierbij verzorgt het vakteam RO de interne coördinatie van de regionale informatiestroom. Advisering en ondersteuning bestuurlijke vertegenwoordiging • De bestuurlijke regionale vertegenwoordiging van de gemeente zal worden ondersteund met informatie en advies op concrete onderwerpen die zich aandienen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het voorbereiden van vergaderingen van het DB een het AB van Haaglanden, bestuurlijke contacten met buurgemeenten, de provincie Zuid Holland en andere overheden. Op basis van een aangenomen amendement op de programmabegroting (A 13-1, zie bijlage met aangenomen amendementen en moties) is een incidenteel budget opgenomen voor ondersteunende werkzaamheden Haaglanden. De structurele dekking wordt betrokken bij de begrotingsvoorbereiding 2009. • Daarnaast zal ondersteuning worden geleverd voor de ontwikkeling van een gemeentelijke visie op de inhoudelijke en bestuurlijke regionale ontwikkelingen en over de rol van Delft in dat verband.

186

Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten In onderstaande tabel zijn de bedragen opgenomen die een relatie hebben met de algemene bijdrage aan het Stadsgewest Haaglanden.

Totale baten en lasten in het programma Regio


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



464

480

460

460

460

Totaal lasten

464

480

460

460

460

0

0

0

0

0

-464

-480

-460

-460

-460

-464

-480

-460

-460

-460

2010

2011


De mutaties in de baten en de lasten, die voortvloeien uit voorstellen die in deze Programmabegroting zijn verwerkt, zijn in onderstaande tabel samengevat. Mutaties van baten en lasten in het programma Regio

2008

2009


Lasten Nieuw beleid Ondersteuning Haaglanden

20


20

0

0

0

187

Internationaal Beleid De nota ‘Delfts Internationaal Beleid in perspectief’ (januari 2006) vormt het belangrijkste beleidskader voor de uitvoering van de internationale activiteiten van Delft. In de nota wordt gesteld dat het niet zozeer de vraag is of Delft zich, als lokale overheid, internationaal moet oriënteren, maar hoe en met welk ambitieniveau. Daarbij wordt geconstateerd dat het nodig is om te focussen op de internationale activiteiten. Die focus moet aansluiten bij de strategische speerpunten van de stad en de eigen identiteit van de stad. Genoemd wordt met name de vergroting van het economische gehalte door aansluiting bij Delft als kennisstad en Delft als aantrekkelijke plaats voor toeristen. De nota stelt verder dat, om internationaal beter te presteren, meer aandacht nodig is voor profilering en voor samenwerking met andere partijen. Daarnaast is versterking van het vermogen van medewerkers om internationaal te denken en te opereren noodzakelijk.

Doelstellingen Delft Internationaal op de kaart zetten, dat wil zeggen internationale profilering, gericht op het beter voor het voetlicht brengen van de kracht van Delft en het beter benutten van sterke kanten voor versterking van de lokale economie. Het optimaal benutten van Europese geldstromen voor realisatie van Delfts beleid. Het beïnvloeden van Europese besluitvorming door netwerken en lobbyen. Het zinvol vormgeven van de bestaande stedenbanden, gebaseerd op internationale solidariteit en op de behoeften van de partners. Het versterken van de internationale oriëntatie van de inwoners van Delft, onder meer door ondersteuning van de bestaande relaties met partnersteden (jumelages). Het ontwikkelen van brede steun voor internationale activiteit in de gemeentelijke organisatie. Stedenbanden en jumelages een projectmatiger opzet en beheer geven en het (economisch) profijt voor de Delftse gemeenschap duidelijker formuleren. In de nota wordt gekozen voor voortzetting van bestaande stedenbanden en jumelages met een intensivering van het beleid: sturen op kwaliteit, zakelijker en projectmatiger. Daartoe zijn de jumelages in 2007 geëvalueerd en zijn samenwerkingsprojecten geformuleerd met de stedenbanden. Wat Europa betreft stelt de nota zich ten doel om Delft in vervolg beter aan te sluiten bij wat in Brussel gebeurt, om waar mogelijk invloed uit te oefenen op de besluitvorming en om voor de realisatie van Delfts beleid Europese subsidiemogelijkheden te benutten. Zowel voor de (solidariteits)stedenbanden als voor het werkveld ‘Europa’ zijn in 2007 nieuwe medewerkers aangetrokken. Voorts constateert de nota dat het nodig is om intern en naar burgers toe de internationale doelstellingen goed te communiceren en dat dit systematisch moet worden aangepakt.

Algemene doelstelling Op hoofdlijnen kunnen de doelen van het internationale beleid als volgt worden samengevat:

Beleidskaders De Nota ‘Delfts Internationaal Beleid in perspectief’ (januari 2006) is het belangrijkste beleidskader. Het Programmaplan Internationaal Beleid is daarvan een nadere uitwerking en invulling. In 2007 zijn de partnersteden (jumelages) geëvalueerd, wat tot een aanscherping van het beleid leidt. Het internationaal beleid hangt nauw samen met de opzet en uitvoering van stadsmarketing en de Economische Agenda.

188

Ontwikkelingen De Europese subsidieprogramma’s voor de periode 2007-2013 krijgen vorm. Dat betekent dat projecten subsidieaanvragen kunnen gaan worden ingediend. De voorbereiding voor een aantal aanvragen is inmiddels ter hand genomen. Omdat de interne organisatie op sterkte is, kan het programmaplan beter gerealiseerd worden.

Wat willen we bereiken en wat gaan we er voor doen Het Programmaplan Internationaal Beleid 2008 geeft een verder uitgewerkt beeld van doelen en activiteiten in het internationaal beleid. Het onderstaande is een samenvatting op hoofdlijnen. Internationaal Beleid, onderdeel Internationale profilering

Doelstelling

Activiteiten

Delft internationaal op de kaart

Stadsmarketingactiviteiten Samenwerking op internationaal gebied (zie onder) Deelname internationale missies

Partnersteden (jumelages)

Vitale relaties tussen burgers en organisaties in Delft en de partnersteden

Financiële ondersteuning bieden. Onderlinge samenwerking stimuleren. Europees samenwerkingsproject entameren

Solidariteitsstedenbanden

Bijdragen aan de ontwikkeling van de steden Tshwane en Estelí door concrete projecten.

Formuleren en uitvoeren van concrete samenwerkingsprojecten met Tshwane en Estelí Ondersteunen van en samenwerken met de beide stichtingen in Delft

Europese projecten en subsidies

Het benutten van Europese geldstromen voor realisatie van Delfts beleid door deel te nemen in een aantal Europese projecten

Het identificeren van geschikte Europese subsidieprogramma’s voor Delft en het assisteren van de organisatie om een project te formuleren en aanvragen te doen Het voorlichten van de organisatie over Europese subsidietrajecten

Samenwerking op Versterken samenwerkingsrelaties internationaal gebied (lokaal, met lokale (en regionale) partners regionaal) op internationaal gebied. Actieve uitwisseling van kennis en ervaring op internationaal gebied met omliggende steden. Actieve inbreng in Comité van de Regio’s (CdR) via lidmaatschap burgemeester

Vorming van en samenwerking in International Advisory Board Delft Mede organiseren van een platform voor Europa-specialisten middelgrote steden Adviseren burgemeester als lid CdR

Communicatie

Opstellen, uitvoeren en bijstellen van een communicatieplan, met aandacht voor interne en externe communicatie en samenwerking met lokale partners. Intern programmateam coördineert activiteiten

Creëren van kennis van en betrokkenheid bij internationale activiteiten onder de Delftse bevolking. Creëren van kennis van en betrokkenheid bij internationale activiteiten in de gemeentelijke organisatie.

189

Hoe volgen we de voortgang Overzicht van output indicatoren Output indicatoren

Termijn

Inhoudelijke en financiële rapportages partnersteden en stedenbanden Projectformuleringen en rapportages samenwerkingsprojecten Tshwane en Estelí Workshops kennisoverdracht Delft International Advisory Board Platform Europa specialisten Programmateam

Jaarlijks Jaarlijks, bepaald door subsidieverstrekker 2 bijeenkomsten per jaar 2 bijeenkomsten per jaar 2 bijeenkomsten per jaar 6 bijeenkomsten per jaar

Wat mag het kosten ? In onderstaande tabel zijn de bedragen verwerkt die een directe of indirecte relatie hebben met het internationale solidariteitsbeleid.

Totale baten en lasten van het deelprogramma. Internationaal beleid


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011



30 156

42 98

42 98

42 98

42 99

Totaal lasten

186

140

140

140

141


61

Totaal baten

61

0

0

0

0

-125

-140

-140

-140

-141

-125

-140

-140

-140

-141

Resultaat voor bestemming Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming

De mutaties in baten en lasten, die voorvloeien uit voorstellen in deze programmabegroting, zijn samengevat in de onderstaande tabel en worden hierna van een toelichting voorzien.

190

Mutaties van baten en lasten in het programma Internationaal beleid

2007

2008

2009

2010

2011


Lasten Bestaand beleid Subsidies stedenbanden, jumelages

35


35

0

0

0

0

Toelichting. Twee stichtingen, die vanuit de bevolking de solidariteitsstedenbanden behartigen met Esteli en Tshwane hebben in 2006 hun subsidie niet ontvangen, terwijl zij daar wel recht op hadden. Het voordeel in de jaarrekening 2006, dat hierdoor ontstond, is niet overgeheveld naar 2007. De subsidie 2006 is alsnog in 2007 betaald. Hierdoor ontstaat een eenmalig nadeel.

Budgetflexibiliteit

deelprogramma Internationaal beleid budgetflexibiliteit



juridisch verplicht

kapitaallasten




Toelichting Alle uitgaven in dit deelprogramma betreffen het bestaand internationaal solidariteitsbeleid.

191

Investeringen grote projecten Internationaal beleid

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Herijkt bestaand investeringsplan Europaspecialist

160

40

40

40

40

Totaal

160

40

40

40

40

0

Toelichting op grote projecten Europaspecialist. De specialist Europa heeft tot taak om de toegang tot Europese subsidiegelden te ontwikkelen en het beheer van Europese projecten te begeleiden, alsmede kennis van de Europese regelgeving in de organisatie te vergroten.

Samenvatting totale baten en lasten van het programma Totale baten en lasten in het programma Bestuur en Organisatie


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Lasten Baten

9.236 707

8.416 416

8.112 416

8.631 416

8.114 317

-8.529

-8.000

-7.696

-8.215

-7.797


608 1.696

643 269

743 58

843 624

844 37


-7.441

-8.374

-8.381

-8.434

-8.604


192

Financieel meerjarenbeeld

193

Het financieel meerjarenbeeld De financiële positie van de gemeente Delft is gezond en biedt ruimte voor nieuwe beleidsontwikkelingen. De bij de kadernota 2008-2011 inhoudelijk en financieel uitgezette richting is door het college verder uitgewerkt in voorstellen per programma. De conceptprogrammabegroting vormt hét vertrekpunt voor de raad om keuzes te maken ten aanzien van het uit te voeren beleid in 2008 en volgende jaren. De junicirculaire van het gemeentefonds laat een positief reëel accres zien, zij het niet zo rooskleurig als in de beeldvorming rondom het op 4 juni tussen rijk en gemeenten gesloten Bestuursakkoord. Met dit accres worden nu ook de risicodossiers met betrekking tot het beleidsveld openbare orde en veiligheid gesloten en is er aanvullend ruimte voor een vijftal beleidsvelden: jeugd, armoedebestrijding en schuldhulpverlening, onderwijs/brede school, wijkzaken en veiligheid. De precieze doorwerking van het bestuursakkoord naar het gemeentefonds en andere bijdragen van het rijk wordt door het rijk door middel van de juni- en septembercirculaire (resp. de miljoenennota op Prinsjesdag) nog nader aangegeven. De begin juli uitgebrachte junicirculaire geeft de eerste concrete doorvertaling voor het gemeentelijk budgettair kader, zoals nu ook verwerkt in deze programmabegroting. Voor de bestuurlijke behandeling van de Programmabegroting 2008-2011 zal de septembercirculaire nog verschijnen. Ook zullen dan mogelijk de resultaten met betrekking tot de CAO-onderhandelingen bekend zijn. Dit zal dan afzonderlijk ter kennis gebracht worden van de gemeenteraad. Ondersteunend voor het creëren van de benodigde ruimte voor nieuw beleid zal in de komende meerjarenperiode een “oud voor nieuw”-operatie plaatsvinden.

Bestaand en nieuw beleid De Programmabegroting 2008-2011 is gebaseerd op het -bestaande- beleid van de begroting 2007. Aanvullend is rekening gehouden met de structurele doorwerking van de jaarrekeningcijfers 2006, en de voor de kadernota beoordeelde mee- en tegenvallers. Dit geldt zowel voor het lopende begrotingsjaar als voor de komende begrotingsperiode 2008-2011. Voor de komende meerjarenperiode wordt uitgegaan van ruimte voor nieuw beleid in een budget voor incidenteel nieuw beleid van € 5 ton, en structureel nieuw beleid voor € 1 miljoen nieuw beleidsgeld. In deze begroting 2008-2011 worden nadere voorstellen worden gedaan voor de invulling van de jaarschijf 2008 (incidenteel en structureel). In aanvulling daarop hebben wij met het positieve accres een aanvullend bedrag aan nieuw beleid van ca. € 1 miljoen vrijgemaakt. Het financieel meerjarenbeeld voor de periode 2008-2011 ziet er dan als volgt uit: Ontwikkeling financieel meerjarenbeeld 2008-2011 Saldo programmabegroting 2007-2010 Bestaand beleid Tussentijdse begrotingsmutaties Mee- en tegenvallers bestaand beleid algemene mutaties PB 2008-2011 Loon- en prijscompensatie Algemene dekkingsmiddelen Nieuw beleid Nieuw beleid dekking: incidenteel beleid Bezuinigingstaakstelling

2007

2008

2009

2010

2011

244

37

-81

-239

-239

-511 -639

-59 -2.713

-351 -2.747

-87 -3.750

76 -4.409

0 0

-2.123 4.802

-2.121 5.103

-2.111 4.687

-2.096 4.817

0

-2.373 500 2.000

-2.740

-2.314

-2.136

3.000

4.000

4.000

186

13


1.000

Saldo programmabegroting 2008-2011 94 71 63 De afzonderlijke regels in deze tabel worden in de volgende hoofdstukken van deze programmabegroting verder toegelicht.

194

Ontwikkelingen in 2007 Inleiding In de kadernota is reeds een beeld gegeven van de uitwerking van diverse ontwikkelingen op het financieel meerjarenbeeld. De kadernota, evenals de voorliggende begroting, gaan voornamelijk in op de jaarschijven 2008-2011. Er is echter ook sprake van ontwikkelingen die van invloed zijn op het lopende jaar 2007. In dit hoofdstuk besteden wij daaraan aandacht, en met name de mee- en tegenvallers, de opheffing van reserves, het niet activeren van investeringen, de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de fasering van de restantbudgetten 2006 ten laste van reserves.

Mee- en tegenvallers volgens kadernota 2008-2011 In de kadernota zijn de mee- en tegenvallers met betrekking tot het bestaand beleid voor de jaren 2007-2011 beschreven. Voor het jaar 2007 is sprake van een per saldo voordeel op de mee- en tegenvallers van € 858.000. Hier is sprake van een voordeel omdat ook dit jaar rekening wordt gehouden met een extra dividend van Evides en Eneco. Daar staat tegenover dat er in de Kadernota ook een post reeds genomen besluiten is verwerkt met een nadelig saldo van € 1.497.000. Hierin wegen de gevolgen van het arbeidstijdenbesluit en van gemeentelijke bijdrage aan de levensloopregeling van het brandweerpersoneel zwaar mee. Per saldo leveren de mee- en tegenvallers een nadeel op van € 638.000 voor de jaarschijf 2007. Voor een verdere toelichting op de betreffende begrotingsposten wordt verwezen naar de kadernota 2008-2011.

Effecten opheffen reserves Tijdens het proces van de begroting 2007-2010 zijn alle bestemmingsreserves tegen het licht gehouden met als insteek bedragen te laten vrijvallen ten gunste van het weerstandsvermogen en de reserve grote projecten. Hierbij is voor een totaalbedrag van € 25 miljoen afgeroomd van diverse bestemmingsreserves. Ook van de reserve dienstkleding is een bedrag afgeroomd van € 2 ton. De reserve kon worden opgeheven, onder voorwaarde dat voor vervanging van dienstkleding een exploitatiebudget zou worden opgenomen van 3-jaarlijks € 160.000 (vanaf 2007) en jaarlijks € 40.000. Nu is in 2007 de reserve daadwerkelijk opgeheven, echter is verzuimd het exploitatiebudget voor 2007 te ramen. Dit leidt tot een tegenvaller van € 200.000 voor de jaarschijf 2007. Voor de jaren 2008 en verder zijn de exploitatiebedragen in de vervangingsinvesteringen opgenomen.

Effecten vervangingsinvesteringen niet te activeren volgens BBV In 2006 zijn alle investeringen getoetst op het feit of deze conform BBV geactiveerd mogen worden. In de jaarrekening 2005 en in de 2e beheersrapportage van 2006 zijn diverse hersteloperaties uitgevoerd, waarbij investeringen zijn omgezet naar de exploitatie. Bij de vervangingsinvesteringen is echter verzuimd een budget voor automatiseringsmiddelen voor Stadsbeheer te ramen voor het jaar 2007. Het betreft een bedrag van € 46.000.

195

Algemene dekkingsmiddelen Zoals in de inleiding van het financieel meerjarenbeeld is vermeld, blijkt de algemene uitkering uit het gemeentefonds minder gunstig uit te vallen dan in de beeldvorming rondom het bestuursakkoord tussen rijk en gemeenten, dat de basis was voor de kadernota. Dit heeft ook gevolgen voor de jaarschijf 2007. Dat geldt eveneens voor structurele doorwerking van de effecten die aan het licht kwamen in de jaarrekening 2006. Dit wordt beschreven in het hoofdstuk over het gemeentefonds. Per saldo leiden deze effecten tot een nadelige bijstelling van de Algemene uitkering met ca. € 9 ton. Daartegenover staat dat de kapitaallasten in 2007 zeer waarschijnlijk een aanzienlijke onderbesteding te zien zullen geven. Dit hangt samen met de onderbesteding van de investeringen in de jaarrekening 2006. De exacte omvang daarvan is op dit moment niet aan te geven. Dit wordt verder meegenomen in de eindejaarsverwachting die onderdeel is van de tweede beheersrapportage 2007.

Restantbudgetten 2006 ten laste van reserves In de nota reserves en voorzieningen is de volgende spelregel opgenomen: “Indien een in de begroting vastgelegde besteding ten laste van een bestemmingsreserve vertraagt over de jaargrens, wordt dit in de jaarrekening via budgetoverheveling expliciet zichtbaar gemaakt”. In de jaarrekening 2006 bedroegen de restantbudgetten ten laste van de reserves in totaal € 13,0 miljoen. In de voorbereiding van de begroting 2008 zijn deze restantbudgetten in de organisatie uitgezet met het verzoek een reële fasering van de besteding van deze middelen aan te geven. Deze uitvraag heeft geresulteerd in een nieuwe fasering: Jaarschijf 2007 € 10,3 mln Jaarschijf 2008 € 1,7 mln Jaarschijf 2009 € 0,3 mln Jaarschijf 2010 € 0,6 mln Jaarschijf 2011 € 0,1 mln De herfasering van deze restantbudgetten, waartegenover een onttrekking aan een reserve staat, zijn verwerkt in de voorliggende meerjarenbegroting. In de programmahoofdstukken zijn de onttrekkingen aan reserves in 2008, voorzover groter dan € 1 ton, nader toegelicht. De meerjarige onttrekkingen en toevoegingen aan reserves worden momenteel kritisch nagelopen e en geoptimaliseerd. Waar dit eventueel tot correcties leidt, worden deze meegenomen in de 2 beheersrapportage 2007. Per saldo verwachten wij over 2007 geen grote financiële problemen. Wij zullen echter in de 2e beheersrapportage een nader uitgewerkte financiële prognose over dit jaar presenteren.

196

Bestaand beleid Tussentijdse begrotingsmutaties Bestaand beleid: Begrotingswijzigingen

2008

2009

2010

2011 Bedragen x € 1.000

Tussentijdse begrotingswijzigingen

-59

-351

-87

76

Sinds de vaststelling van de programmabegroting 2007 - 2010 is een aantal tussentijdse begrotingswijzigingen vastgesteld. Deze hadden in het algemeen een budgetneutraal karakter. In de 2e beheersrapportage 2006 zijn echter enkele mutaties verwerkt met een structurele doorwerking naar latere jaren. De voornaamste daarvan betreft de omzetting van investeringen naar exploitatiebudgetten.

Mee- en tegenvallers Bestaand beleid: mee- en tegenvallers

2008

2009

2010

2011 Bedragen x € 1.000

Totaal saldo mutaties mee- en tegenvallers

-2.713

-2.747

-3.750

-4.409

De voornaamste mutaties betreffen de programma’s: • Wonen, Zorg en Welzijn: ten gevolge van enkele technische correcties en structurele tekorten op exploitatiebudgetten, • Veiligheid, met de als exogeen te beschouwen ontwikkelingen met betrekking tot het arbeidstijdenbesluit en de FLO, • Bestuur en Organisatie waarbinnen voor de eerste jaren rekening gehouden wordt met een meeropbrengst dividenden ten gunste van het financieel meerjarenbeeld. Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar de afzonderlijke begrotingsprogramma’s. Deze toelichtingen zijn in overeenstemming met de kadernota 2008-2011. Deze mee- en tegenvallers zijn voor een belangrijk deel ook van toepassing voor 2007 (zie kadernota 2008-2011). Voor het begrotingsjaar 2007 wordt een separaat voorstel tot begrotingswijziging aan de raad voorgelegd.

197

Nominale ontwikkelingen Tot de algemene mutaties voor de begroting 2008 worden gerekend de trendmatige stijgingen van lonen, prijzen, tarieven voor gemeentelijke belastingen en producten/diensten, van subsidies en van de rentekosten. In deze begroting zijn de nieuw berekende bedragen verwerkt op basis van de volgende uitgangspunten voor deze trendmatige stijgingen. Op basis van de prognoses van het Centraal Planbureau (CPB) is voor de ontwikkeling van lonen en salarissen een compensatie van 2,0% meegenomen. De CAO-onderhandelingen voor een CAO van 1 juni 2007 tot 1 juni 2008 vinden nog plaats, de vakbonden hebben ingezet op een structurele salarisverhoging van 3%. Voor de loonkostenstijging moet ook rekening gehouden worden met een stijging van werknemerspremies en correcties over voorgaande jaren. Per saldo bedraagt het loonstijgingspercentage 3,3%. Voor de prijsontwikkeling is voor 2008 rekening gehouden met 1% inflatie. Het CPB heeft berekend dat het inflatiecijfer voor 2005 met 0,5% naar beneden bijgesteld moet worden en voor 2006 met 0,15%. Rekening houdend met deze correcties over voorgaande jaren is het trendcijfer voor 2008 per saldo 0,35%. De trendmatige stijging van subsidies is een gewogen gemiddelde van de loon- en prijscompensatie (in de verhouding 70/30) en komt voor 2008 uit op 2,4%. Voor enkele instellingen, waarvan de personeelslasten meer dan 80% van de totale uitgaven vertegenwoordigen bedraagt de trendmatige stijging 2,7% (verhouding 80/20). Het is gebruikelijk dat het stijgingspercentage voor de gemeentelijke tarieven en belastingen eveneens wordt bepaald op basis van een gewogen gemiddelde van de loon- en prijsstijging. Dit percentage is dan eveneens 2,4%. Afhankelijk van specifieke kostenontwikkelingen binnen de betreffende beleidsvelden kan daar bij de begrotingsvoorbereiding gemotiveerd van worden afgeweken. Het percentage renteomslag, waarmee investeringen in de begroting worden belast, bedraagt in de lopende meerjarenbegroting 5,0%. De huidige rente van de gemeentelijke portefeuille van langjarig opgenomen gelden schommelt tussen 4,5% en 5%. De voordelige marge is begroot in het treasuryresultaat. Deze nominale ontwikkelingen werken door de uitgaven en de inkomsten (tarieven en belastingen) van de gemeente. Per saldo zijn de volgende bedragen nodig om de totale nominale ontwikkelingen in de begroting te kunnen dekken: 2008

2009

2010

2011 Bedragen x € 1.000

Nominale ontwikkelingen

-2.123

-2.121

-2.111

-2.096

198

Algemene dekkingsmiddelen Het totaal van de algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen


Raming 2009

Raming 2010

Raming 2011


Algemene dekkingsmiddelen

107.194

122.720

122.325

121.989

123.974

Totaal

107.194

122.720

122.325

121.989

123.974


4.260 10.590

4.863 4.054

4.225 3.487

4.178 3.392

2.110 35


113.524

121.911

121.587

121.203

121.899

Toelichting. De algemene dekkingsmiddelen bestaan voornamelijk uit inkomstenposten. Het totaal saldo van de algemene middelen voor 2008 (resultaat voor bestemming) bedraagt ruim € 121,5 miljoen, rekening houdend met stortingen en onttrekkingen uit reserves bedraagt het resultaat na bestemming € 121,7 miljoen. Dit is in afgeronde bedragen voor 2008 als volgt opgebouwd: opbouw begrotingspost algemene dekkingsmiddelen

Saldo van de rentebaten en -lasten Lokale heffingen Dividend Algemene uitkering Gemeentefonds Overige algemene dekkingsmiddelen BTW-compensatiefonds Totaal Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming

Begroting 2008 11.100 16.800 2.800 94.800 -5.100 2.400 122.800 4.900 4.000 121.900

Het saldo van rentebaten en lasten betreft zowel de rentebaten van het eigen reservevermogen alsmede het gemeentelijk financieringsresultaat. Een deel daarvan wordt weer gestort in de reserve Grote Projecten. De lokale heffingen betreffen de OZB. Het dividend betreft de dividenden uit de nutssector (Evides, Eneco en BNG). Een deel daarvan wordt gestort in de reserve Nutswinsten. De algemene uitkering van uit het gemeentefonds is de meest omvangrijkste inkomstenbron van de gemeente. Op de ontwikkelingen van het gemeentefonds wordt in de volgende paragraaf ingegaan. Onder de algemene posten staan onder meer verrekenposten in kader BTW-compensatiefonds geraamd.

199

Reserves

Mutaties in reserves in algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen

2007

2008


Stortingen Reserve vervanging meubilair Reserve vervanging postvolgsysteem Reserve calamiteiten tractie Dekking grote projecten Reserve nutswinsten

5 -17 35 2.000 2.237

5 -17 35 2.603 2.237

Totaal stortingen

4.260

4.863

Onttrekkingen Reserve calamiteiten tractie Dekking kapitaallasten Reserve nutswinsten Reserve verkoop EZH Reserve dekking kapitaallasten Reserve vervanging postvolgsysteem Reserve gemeentelijke huisvesting Reserve bedrijfsvoeringsrisico's

35 1.494 2.237 5.872 137 29 769 17

35 1.782 2.237

10.590

4.054

6.330

-809


Toelichting op mutaties reserves 2008 > € 100.000

Dekking grote projecten Deze reserve wordt gebruikt voor de financiering van Investeringen in Grote Projecten conform de programmabegroting. De onttrekkingen zullen het bestedingsritme van de grote projecten volgen.

Nutswinsten In deze reserve worden de opbrengsten van de dividenden van Nutsbedrijven gestort. De stortingen worden onder meer aangewend voor activiteiten in het kader van Delft Kennisstad, Stadspromotie, Milieu Technologiefonds, Energiefonds en Evenementenfonds. Ook worden ten laste van deze reserve extra uitgaven gedaan voor Stadsmarketing, Kennisstad, Klimaatplan, Redeoss, Toegankelijkheid, BOS-impuls (alle 4 jaar), de Europa specialist en het Subsidie Adviespunt.

Dekking kapitaallasten Deze reserve betreft voornamelijk bijdragen uit reserves ter dekking van (kapitaallasten van te activeren) investeringen. De onttrekkingen vloeien voort uit kapitaallasten van activa, die geheel of gedeeltelijk zijn gedekt uit reserves.

200

Het Gemeentefonds Het op 4 juni tussen rijk en gemeenten gesloten Bestuursakkoord laat een behoorlijk reëel accres zien. De precieze doorwerking van het bestuursakkoord naar het gemeentefonds en andere bijdragen van het rijk wordt door het rijk bij de juni- en septembercirculaire nader aangegeven. De begin juli uitgebrachte junicirculaire geeft nu de eerste concrete doorvertaling voor het gemeentelijk budgettair kader. De junicirculaire bevestigt het positieve reële accres, zij het niet zo rooskleurig als in de beeldvorming rondom het Bestuursakkoord. Door middel van dit accres worden de risicodossiers met betrekking tot het beleidsveld ‘openbare orde en veiligheid’ gesloten (zie bij de tegenvallers bestaand beleid). Voor de ontwikkelingen met betrekking tot het gemeentefonds moet ook rekening gehouden worden met de negatieve doorwerking vanuit de jaarrekening 2006 en de maartcirculaire 2007. De jaarrekening 2006 heeft uitgewezen, dat de behoedzaamheidsreserve 2006 tot een lagere uitkering leidt dan begroot. Dit betekende in de rekening 2006 alsnog een nadeel van € 4 ton. Dit heeft een structurele doorwerking naar 2007 en volgende jaren. Daarnaast zijn de maatstaven van het gemeentefonds in negatieve zin voor Delft aangepast, dit gaat om een structureel nadeel van € 8 ton. In het Bestuursakkoord wordt de beschikbaarstelling van het reële accres gekoppeld aan de oplossing van een aantal pijnpuntdossiers (bijv. het arbeidstijdenbesluit van de brandweer) en het gezamenlijk met het rijk optrekken voor de beleidsvelden jeugd, armoedebestrijding en schuldhulpverlening, onderwijs/brede school, wijkzaken en veiligheid. Op deze beleidsvelden liggen volgens het Bestuursakkoord voor gemeenten en rijk beleidsmatig en budgettair gezamenlijke opgaven. De verdere invulling wordt gerealiseerd in afspraken tussen VNG en de vakministers, binnen de reguliere verantwoordingssystematiek van het Gemeentefonds. Na doorrekening van de meicirculaire van het Gemeentefonds blijkt dat de accressen echter minder gunstig uitvallen dan in de beeldvorming na het Bestuursakkoord was aangenomen. Onderstaand overzicht maakt dit duidelijk. Mutatie gemeentefonds

2008

2009

2010

2011


Opstelling op basis van de kadernota: Toename algemene middelen gemeentefonds Reservering voor structureel nieuw beleid 2008, 2009, 2010, 2011 Reservering voor beleidsenveloppes Totaal saldo

5.100 -1.000 -1.500 2.600

6.900 -2.000 -2.000 2.900

8.300 -3.000 -2.500 2.800

9.800 -4.000 -2.500 3.300

Nieuwe opstelling Programmabegroting: Toename algemene middelen gemeentefonds Invulling structureel nieuw beleid Invulling nieuw beleid voor “beleidsenveloppes” Per saldo:

4.800 -1.107 -1.096 2.597

5.100 -1.048 -1.492 2.560

4.690 -897 -1.392 2.401

4.820 -869 -1.267 2.684

Het uiteindelijke saldo van beide benaderingen (programmabegroting en kadernota) lijkt elkaar zo niet veel te ontlopen. In de programmabegroting is echter in tegenstelling tot de kadernota nog geen ruimte op voorhand gereserveerd voor structureel nieuw beleid in de komende jaren. Daar past nog wel de volgende nuancering bij. De indicatief aangegeven meerjarige accressen in de jaren na 2008 (gemiddeld genomen ca 1%, voor Delft ca € 1 miljoen) zijn in deze tabel nog buiten beschouwing gelaten. De verwachting is gerechtvaardigd, dat de accressen in de komende jaren voldoende ruimte geven voor zowel de nominale ontwikkelingen als het benodigde budget voor structureel nieuw beleid ad € 1 miljoen. Aanvullende ruimte voor de zogenoemde beleidsenveloppes lijkt vooralsnog niet reëel. Per saldo betekent de minder positieve ontwikkeling van het gemeentefonds ook dat ten opzichte van de kadernota de operatie ‘oud voor nieuw’ wordt verzwaard met € 1 miljoen.

201

Nieuw Beleid De beschikbare ruimte Voor de komende meerjarenperiode wordt uitgegaan van ruimte voor nieuw beleid in een jaarlijks budget voor incidenteel nieuw beleid van € 5 ton, en structureel nieuw beleid voor € 1 miljoen nieuw beleidsgeld. Daarvoor worden aan u bij deze begroting 2008-2011 nadere voorstellen worden gedaan voor de invulling van de jaarschijf 2008 (incidenteel en structureel). In aanvulling daarop hebben wij met het positieve accres een aanvullend bedrag aan nieuw beleid van circa € 1,5 miljoen vrijgemaakt. Bij komende programmabegrotingen zullen voor de jaarschijven 2009 t/m 2011 per jaar ook budgetten voor incidenteel (€ 5 ton) en structureel nieuw beleid (€ 1 miljoen) zijn. Deze worden echter pas bij de Programmabegrotingen van die volgende jaren ingevuld. Het incidenteel benodigde bedrag is in de begroting verzekerd. Het jaarlijks structureel benodigde bedrag ad € 1 miljoen wordt verondersteld vrij te komen uit het reële accres van het gemeentefonds.

De beschikbare ruimte ingevuld 2008

2009

2010

2011 Bedragen x € 1.000

Incidenteel nieuw beleid Structureel nieuw beleid Nieuw beleid totaal

-320 -2.053 -2.373

-350 -2.390 -2.740

-25 -2.289 -2.314

0 -2.136 -2.136

Dekking Geraamd incidenteel nieuw beleid Per saldo t.l.v. meerjarenbeeld begroting 2008 - 2011

500 -1.873

-2.740

-2.314

-2.136

In totaal wordt voor 2008 circa € 2.370.000 vrijgemaakt voor nieuw beleid, waarvan € 320.000 incidenteel en € 2 miljoen structureel. De benodigde ruimte voor structureel nieuw beleid 2008 ad € 2 miljoen wordt vrijgemaakt uit de ontwikkeling van het gemeentefonds.

202

Investeringen en reserves Investeringen en Grote Projecten De Grote Projecten betreffen een bijzondere categorie investeringen. Het gaat om investeringen van aanzienlijke omvang en met een stedelijk belang. Het gaat daarbij zowel om investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut als investeringen met economisch nut voor de stad. Het onderscheid met de overige investeringen ligt daarbij vooral in de wijze van financiering. Grote projecten worden namelijk primair gefinancierd uit het reservevermogen, wat betekent dat de kapitaallasten ervan (afschrijvingen en rentekosten) niet ten laste komen van de exploitatiebegroting. Bij de overige investeringen komen de kapitaallasten wel rechtstreeks ten laste van de exploitatiebegroting. Uit de jaarrekening 2006 is het beeld naar voren gekomen dat het uitvoeringstempo van het programma aan investeringen en grote projecten enigszins lager ligt dan de planning en dus lager dan de meerjarenraming. Het realistisch plannen en ramen is voor het college een belangrijk thema in de voorbereiding van de Programmabegroting 2008-2011. Dit geldt in de eerste plaats voor de investeringen en grote projecten. Er ligt daarbij ook een link met de operatie ‘Oud voor nieuw’, het onderwerp van het volgende hoofdstuk, omdat een bijstelling van het programma aan investeringen en grote projecten mogelijk een voordeel oplevert via de lagere kapitaallasten. Op basis van een scan van programma van investeringen en grote projecten heeft het college in de Programmabegroting 2008-2011 een bijgestelde raming opgenomen. In de loop van het najaar zal dat beeld waarschijnlijk nog verder worden ingevuld en bijgesteld. Dit maakt dan onderdeel uit van het verdere verloop van de operatie ‘Oud voor nieuw’.

Totaal investeringsplan

Totaal

2007

2008

2009

2010

investeringen grote projecten

81.857

18.812

24.842

27.618

6.428

uitbreidingsinvesteringen totaal investeringsplan

18.112

2.871

4.609

2.875

7.657

100

99.969

21.683

29.451

30.493

14.085

4.257

2011


4.157

Het totaal investeringsplan inclusief de Grote Projecten bedraagt € 100 miljoen. In dit bedrag zijn meegenomen de restantkredieten 2006, de investeringsopgave van het lopende jaar 2007, en het investeringsprogramma 2008-2011. Het totaal aan uitbreidingsinvesteringen bedraagt € 18,1 miljoen, het totaal aan Grote Projecten bedraagt € 81,8 miljoen.

203

Ontwikkeling reservevermogen De stand van het reservevermogen vertoont per 31 december 2006 het volgende beeld:

reserves en voorzieningen gemeente Delft stand per eind van het verslagjaar

bedragen x € 1.000

250 200

51

50

150 100

algemene reserve 109

90

bestemmingsreserves voorzieningen

50 63

72

2005

2006

0

Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit, in de vorm van het vrije deel van de algemene reserve, is na het opmaken van de jaarrekening 2006: Weerstandscapaciteit Vrij aanwendbaar deel Algemene reserve

2005 15,2

2006 22,3

nog te verwerken naar aanleiding van jaarrekening 2006 af: budgetoverhevelingen van 2006 naar 2007

-2,2

bij: rekeningsresultaat 2006 Beschikbaar als weerstandscapaciteit

0,4 20,5

15,2

De weerstandscapaciteit is in de programmabegroting 2007 versterkt vanuit de afroming van de bestemmingsreserves tot een bedrag van € 25 miljoen. Daarvan is een deel in 2006 aangewend voornamelijk voor afwaarderingen respectievelijk voor hoger te treffen voorzieningen in de sfeer van het Vastgoed en grondbedrijf. De hogere voorziening Harnaschpolder en de afwaardering van de restwaarde van de Phoenixgarage zijn daarvan de voornaamste. In het raadsvoorstel bij de jaarrekening 2006 is meegenomen dat het positieve rekeningsresultaat over 2006 ad € 0,4 miljoen daaraan nog wordt toegevoegd. De resterende weerstandscapaciteit bedraagt nu nog ca € 20,5 miljoen. In de Kadernota hebben wij reeds geïndiceerd dat verdere versterking van de weerstandscapaciteit, het vrije deel van de algemene reserve, niet nodig is. Op basis van de geïnventariseerde en geactualiseerde risico’s wordt dit verder onderbouwd in de paragraaf Weerstandsvermogen en risico’s.

204

Het bezuinigingsprogramma Afwikkeling lopende bezuinigingsoperatie 2004-2008 Op 17 juli 2007 heeft het college een aparte voortgangsrapportage over de lopende bezuinigingsoperatie aan de raad voorgelegd. Dit bezuinigingsprogramma ten gevolge van rijksbezuinigingen en teruggang in de economie is in 2004/2005 neergezet. Het totale bedrag van dit bezuinigingsprogramma is € 10 miljoen. Structureel stond vanaf 2007 van de bezuinigingstaakstelling ad € 10 miljoen nog een bedrag open (inclusief voor 2006 op incidentele basis gerealiseerde bezuinigingen) van € 2,6 miljoen. Inmiddels is daarvan een bedrag van ruim € 1,7 miljoen in 2007 oplopend tot 2,5 miljoen in 2011 ingevuld. Rekening houdend met het voor mogelijke besparingsverliezen bestemde structurele budget (de risicobuffer) ligt er voor 2007/2010 nog een relatief bescheiden restant incidentele taakstelling in te vullen. Dit zal meegenomen worden in het verlengde van de reeds in de kadernota 2008-2011 genoemde operatie ‘Oud voor nieuw’.

Bezuinigingen

2008

2009

2010

2011


Oud bezuinigingspakket 2004-2009

350

310

110

0

Aanpak ‘Oud voor nieuw’ In de kadernota hebben we al aangegeven, dat -ondersteunend voor het creëren van de benodigde ruimte voor nieuw beleid- in de komende meerjarenperiode een “oud voor nieuw”operatie zal plaatsvinden. Omdat de ontwikkeling van het gemeentefonds weliswaar positief maar toch minder rooskleurig is als eerst verondersteld wordt de taakstelling nu geplaatst op € 4 miljoen structureel. Bij de kadernota was dat nog € 3 miljoen structureel. In de tabel financieel meerjarenbeeld 2008-2011 wordt dan als volgt rekening gehouden met een structureel te bereiken bezuinigingstaakstelling van € 4 miljoen: Bezuinigingen

2008

2009

2010

2.000

3.000

4.000

2011


Oud voor nieuw 2008 - 2011

4.000

In deze taakstelling wordt rekening gehouden met een incidenteel budget van € 5 ton in 2008, 2009 en 2010 voor flankerend beleid. Vanuit dit budget kunnen investeringen gedaan worden om de basis op orde te brengen bij situaties van achterstallig onderhoud. Maar ook om het bezuinigingsproces te faciliteren bijvoorbeeld in de vorm van uit te voeren efficiencyonderzoeken. Ook wordt rekening gehouden met een risicobuffer van € 5 ton. De operatie “oud voor nieuw” zal in samenspraak geschieden tussen gemeentebestuur en organisatie. In het voorbereidingsproces van de kadernota is door het college de omvang van deze operatie ingeschat en zijn er uitwerkingsrichtingen bepaald. Het College heeft vervolgens opdracht aan het Gemeentelijk Managementteam gegeven om dit nader uit te werken. Het GMT zal zorgdragen voor een integrale analyse op de beleidsvelden.

205

De door het college vastgestelde uitwerkingsthema’s zijn: I. Analyse van het investeringsprogramma: reëel plannen en ramen II. Analyse budgetten • op onderuitputting budgetten jaarrekening 2006 • op mogelijkheden tot taak/budgetvermindering, met evt. ook overdracht van taken aan derden, • op mogelijkheden tot verdere efficiëntie in de beleids- en bedrijfsvoering, • op kansen door andere samenwerkingsvormen (PPS) III. Analyse inkomstenbronnen • Op mogelijkheden voor alternatieve/aanvullende financieringsbronnen (Europese fondsen, cofinanciering, uitnutten bouwleges, dividenden, verkoop deel aandelenkapitaal, brede rioolheffing, grondexploitatiewet).

Procesplanning op hoofdlijnen In hoofdlijnen geldt voor de nadere uitwerking van de bezuinigingsopdracht de volgende planning:

Processtappen Kadernota: eerste indicatie omvang bezuinigingsoperatie

Door B&W Raad

Data 11 juni 28 juni

Eerste verkenning

GMT

Juni/juli

Vaststelling Programmabegroting 2008

College

17/19 juli

Nadere uitwerking task-forces

GMT

Bespreking eerste resultaten in college

College

Augustus/ september Medio september

Nadere uitwerking task-forces

GMT

Begin oktober

Vaststelling bezuinigingspakket

College

Medio oktober

Resultaten nadere uitwerking task-forces zijn beschikbaar bij de behandeling van de Programmabegroting 2008-2011

Raad

2e helft oktober

Vaststelling Programmabegroting 2008

Raad

8 november

In een aparte bijlage bij deze programmabegroting zijn de resultaten opgenomen van de nadere uitwerking op programmaniveau.

206

Paragrafen

207

Weerstandsvermogen, weerstandscapaciteit en risico’s Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is de mate waarin de gemeente in staat is om financiële tegenvallers op te vangen om haar taken te kunnen voortzetten. Het gaat daarbij dus om een beoordeling van de aanwezige financiële risico’s. Dit in het licht van de ruimte in begroting en het gemeentelijke reservevermogen om deze op te kunnen vangen. In het tweede deel van deze paragraaf geven wij een inventarisatie van de specifieke risico’s waarmee de gemeente Delft in de voorliggende begrotingsperiode te maken heeft. Het betreft hier risico’s waarvoor geen verzekeringen kunnen worden afgesloten en waarvoor geen voorzieningen kunnen worden gevormd. Dit omdat de risico’s zich niet regelmatig voordoen en niet goed meetbaar zijn. Naast een beschrijving van de risico’s worden de (te nemen) specifieke maatregelen vermeld. Daarbij wordt een inschatting gemaakt van het te verwachten effect van de maatregelen. Tenslotte worden de afzonderlijke risico’s geclassificeerd op basis van een eenvoudige wegingsmethode. Daarbij worden de geschatte kans van optreden en het geldgevolg daarvan gekwantificeerd. De risicoscore wordt uitgedrukt in een getal volgens de formule: risicoscore = kans van optreden * geldgevolg. Deze risicoscores zijn vervolgens geschaald in de categorieën laag, midden en hoog. Door deze exercitie in de verschillende cyclusdocumenten te herhalen, wordt een indicatie van verschuivingen in het risicoprofiel zichtbaar. In dit eerste deel van de paragraaf gaan wij in op de hoogte en samenstelling van de weerstandscapaciteit, mede in relatie tot de aanwezige risico’s. Onder weerstandscapaciteit wordt verstaan het gedeelte van het reservevermogen dat bedoeld is om niet begrote, substantiële tegenvallers op te vangen. Ontwikkelingen in de risico’s worden beoordeeld om te bepalen of de weerstandscapaciteit aanvulling behoeft en zo ja, op welke wijze dat moet gebeuren. De meer algemene risico’s voor de gemeente, zoals de positieve of negatieve doorwerking van macro-economische ontwikkelingen, zullen we in deze paragraaf niet beschrijven. Hier gaan we in het financieel meerjarenbeeld onder meer in het onderdeel Algemene Middelen (ontwikkeling gemeentefonds) op in.

Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen die beschikbaar zijn om eventuele financiële tegenvallers te bekostigen. In de Delftse begroting kunnen in elk geval de volgende onderdelen van het vermogen en de begroting tot de weerstandscapaciteit worden gerekend: Een post onvoorzien van jaarlijks € 0,5 miljoen. Deze post wordt ingezet voor incidentele tegenvallers, waarbij een structurele tegenvaller in het volgende begrotingsjaar op een andere wijze moet worden gedekt. Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve. Dit deel van het reservevermogen is beschikbaar om niet begrote, substantiële tegenvallers op te vangen. Het gaat dan vooral om tegenvallers met een incidenteel karakter. Voor structurele tegenvallers zal in de begroting en de meerjarenraming ruimte moeten worden vrijgemaakt. De weerstandscapaciteit, in de vorm van het vrije deel van de algemene reserve, is na het opmaken van de jaarrekening 2006: bedragen x € 1 miljoen

vrij aanwendbaar deel Algemene reserve naar aanleiding van jaarrekening 2006 af: budgetoverhevelingen van 2006 naar 2007 bij: rekeningresultaat 2006 beschikbaar als weerstandscapaciteit

2005 15,2

2006 22,3

-2,2 0,4

20820,5

De weerstandscapaciteit is in de Programmabegroting 2007 versterkt vanuit de afroming van de bestemmingsreserves tot een bedrag van € 25 miljoen. Daarvan is een deel in 2006 aangewend, voornamelijk voor afwaarderingen in de sfeer van het Vastgoed, met name verhoging voorziening Harnaschpolder Woongebieden en de afwaardering van de restwaarde van de Phoenixgarage. De resterende weerstandscapaciteit bedraagt nu nog ruim € 20 miljoen.

Risico’s en weerstandscapaciteit In de Kadernota hebben wij reeds geïndiceerd dat verdere versterking van de weerstandscapaciteit, het vrije deel van de algemene reserve, niet nodig is. Op basis van de geïnventariseerde risico’s kan dit nu verder worden onderbouwd. Ongeveer de helft van de risico’s is incidenteel van aard. Aantallen en bedragen van deze incidentele risico’s zijn per risicoklasse samengevat in de onderstaande grafiek.

5

10

4

8

3

6 2

4 2

1

0

0 laag

midden

aantal risico's per klasse

be dragen x € 1 mln

aantallen en bedragen incidentele risico's 12

hoog

risicoklasse bedrag ondergrens

bedrag bovengrens

aantal

Op de rechteras zijn de aantallen risico’s per risicoklasse weergegeven. In het staafdiagram worden de totale bedragen per risicoklasse uitgedrukt: het totaalbedrag van de financiële onderen bovengrens per risicoklasse. Zoals uit de grafiek blijkt, bevinden de meeste risico’s zich in de klassen ‘midden’ en ‘hoog’. Het zijn vooral de risico’s met een hoog profiel waarvoor de kans aanzienlijk is dat een beroep moet worden gedaan op het vrije deel van de algemene reserve. Ten opzichte van de programmabegroting 2007 en in lijn met de jaarrekening 2006 is het risicoprofiel van de gemeente gunstiger. Het totale volume van de risico’s is fors gedaald. Dit hangt rechtstreeks samen met het feit dat een aantal tegenvallers in de sfeer van het vastgoed in de jaarrekening 2006 is verwerkt. Voor de nu bekende verliesgevende exploitaties zijn voorzieningen gevormd die nog wel jaarlijks moeten worden herijkt. De bovengrens van de risico’s die zijn geclassificeerd als hoog, is daarmee gedaald van ruim € 30 miljoen naar € 3 miljoen. De weerstandscapaciteit behoeft geen versterking. Dat laat uiteraard onverlet dat er zich in de loop van de tijd nieuwe feiten kunnen voordoen die een heroverweging noodzakelijk maken.

209

Structurele risico’s Naast de bovengenoemde incidentele risico’s wordt in de risicoparagraaf ook een aantal structurele risico’s beschreven. Ten opzichte van de programmabegroting 2007 is de totale ‘bovengrens’ van het volume gedaald van € 4 miljoen naar circa € 2 miljoen. Oorzaken voor de daling zijn dat het risico voor de Brandweer voor het grootste deel is opgelost en dat het risico met betrekking tot de precariobelasting is vervallen. De weerstandscapaciteit is geen geëigend middel om structurele risico’s af te dekken. Daarvoor moet – als de risico’s zich voordoen – een oplossing worden gevonden in het reguliere begrotingsproces. De weerstandscapaciteit wordt hooguit incidenteel ingezet ter overbrugging naar een structurele oplossing. Wij achten het zeer onwaarschijnlijk dat de genoemde risico’s ook in die omvang werkelijkheid zullen worden. We zien bovendien mogelijkheden om de risico’s via beheersmaatregelen af te wenden of te verhinderen. In voorkomende gevallen zullen wij de raad nadere voorstellen presenteren waarbij uiteraard dekking in de begroting zal worden aangegeven.

210

Risico’s Wonen, Zorg en Welzijn Hulp in het huishouden (onderdeel Wmo) Met ingang van 1 januari 2007 is de verantwoordelijkheid voor bepaalde voorzieningen van de AWBZ via de Wmo overgedragen aan de gemeenten. Hiervoor wordt een integratie-uitkering via het gemeentefonds verstrekt. Dit doet zoveel mogelijk recht aan de gemeentelijke beleidsvrijheid. Op basis van de huidige beschikbare gegevens bestaat voor 2007 en verder een risico op een financieel tekort, met name op de onderdelen Hulp in het huishouden. De hoogte van het mogelijke tekort hangt vooral af van de werkelijke uitkomsten 2006 (bekend in de tweede helft 2007) en de stijging van de productie in 2007. Gerekend moet worden op een bedrag van circa € 123.000. Het tekort wordt voor 2007 afgedekt via de reserve Wmo (= omgevormde reserve WVG). De meerjarige consequenties zullen minder groot zijn. Wij verwachten namelijk, dat het macrobudget 2008, als gevolg van de stijging van de uitgaven in 2006, ook verhoogd zal worden. Bovendien zullen bij de beleidsontwikkeling de structurele uitgaven voor de Wmo/WVG in overeenstemming worden gebracht met de budgettaire mogelijkheden van de gemeente. Bovengrens: € 123.000 structureel

Ondergrens: € p.m.

laag Risicoscore

midden X

hoog

Zwembad Kerkpolder Het bedrijfsvoeringsrisico als gevolg van aangescherpte wetgeving, financiële aansprakelijkheid ten gevolge van ongevallen en aangescherpte Arbo-regels is onder controle. Dat is gebeurd door hiermee in het activiteitenaanbod van het zwembad en de personele bezetting rekening mee te houden en doordat de normen in het toezichtplan zijn getoetst.

Jeugd en Onderwijs Grotius College Er is een meningsverschil tussen het Grotius College en het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OC&W) over de bekostiging. In verband met mogelijk ten onrechte bekostigde leerlingen (zogenaamde ‘bezemleerlingen’) wil OC&W de bekostiging herzien. Het Grotius College heeft in een beroepsprocedure bij OC&W het oorspronkelijk betwiste bedrag van € 262.863 teruggebracht naar € 201.115. Samen met andere scholen gaat het Grotius College nu verder in beroep bij de bestuursrechter. Bovengrens: € 201.115 incidenteel

Ondergrens: € 0

laag risicoscore

midden x

hoog

211

Veiligheid GR Brandweer Delft – Rijswijk (opleiding en oefenen) De eerder gemelde risico’s voor de Brandweer met betrekking tot de regeling Functioneel Leeftijdsontslag (FLO), de ontvlechting uit de Delftse organisatie, het onderhoud en exploitatie van de nieuwe brandweerkazerne en het nieuwe arbeidstijdenbesluit komen te vervallen. In de Programmabegroting 2008 zijn, mede dankzij het tussen rijk en VNG gesloten Bestuursakkoord, middelen beschikbaar gesteld om de knelpunten op te lossen. Vanwege onduidelijkheid over de nieuwe landelijke richtlijnen voor opleiden en oefenen blijft nog een risico aanwezig wat betreft de financiële consequenties van de invoering. Bovengrens: € 150.000 structureel

Ondergrens: € 0

laag

midden

Risicoscore

hoog X

Wijkzaken en Beheer van de stad Wijkaanpak Voor de afronding van de huisvesting van zowel de wijkposten 3 en 4 als de nieuwbouw van de posten in de Delftse Hout en op het sportpark Brasserskade zijn middelen vrijgemaakt in de progammabegroting 2008. Hiermee is het risico niet meer aan de orde. Automatisering bediening bruggen Eind 2006 heeft de gemeente een brief van de provincie Zuid Holland ontvangen over een bijdrage in de kosten van het op afstand bedienen van verschillende bruggen. De provincie beroept zich op een overeenkomst uit 1990. Daarin stelde de gemeente zich garant voor de kosten van beheer en onderhoud en voor de bediening. Het risico voor latere jaren bedraagt maximaal € 600.000. Met de provincie Zuid-Holland lopen besprekingen. Insteek is tot nadere afspraken voor de toekomst te komen en het aanpassen van de overeenkomst uit 1990. Bovengrens: € 600.000 incidenteel

Ondergrens: € 0

laag Risicoscore

midden

hoog X

Milieu en Duurzame ontwikkeling Grondwateronttrekking DSM Gist Eind 2004 heeft DSM Gist aangekondigd haar grondwateronttrekking drastisch te willen verminderen. Uit onderzoek is gebleken dat een aanzienlijke vermindering van de onttrekking grote gevolgen heeft voor het grondwaterbeheer in Delft en omgeving. Over de opzegtermijn is een geschil ontstaan dat is voorgelegd aan de rechter. De rechter heeft uitgesproken dat niet meer dan de opgenomen meldingstermijn die in de vergunning is opgenomen in acht hoeft te worden genomen. Op dit moment wordt het vonnis bestudeerd en wordt in overleg met andere partijen (Hoogheemraadschap Delft, provincie) bepaald welke vervolgstappen nodig zijn.

212

Tegelijkertijd wordt onderzocht in welke mate en in welk tempo de onttrekking verantwoord kan worden teruggebracht. Bovengrens: € enkele tonnen structureel

Ondergrens: € PM

laag

midden X

Risicoscore

hoog

Hoogheemraadschap Delfland Er is een meningsverschil met het Hoogheemraadschap Delfland (HHD) voor een bijdrage van € 1,7 miljoen aan het transportsysteem van de nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie Harnaschpolder. Vroeger betaalden gemeenten mee aan het transport van afvalwater. Omdat dit redelijk werd gevonden, is toen een nieuwe, landelijke afspraak gemaakt over verdeling van kosten en verantwoordelijkheden. Die komt erop neer dat gemeenten betalen voor transport tot aan het eindgemaal en het zuiveringschap voor het transport tot aan de zuiveringsinstallatie. Wat nu speelt is dat het HHD de kosten voor transport probeert te verrekenen op basis van oude afspraken. In 2006 zijn geen expliciete acties geweest. Er wordt op dit moment geen bijdrage meer verwacht omdat het een waterschapstaak is. Er is echter nog geen formeel besluit genomen. Bovengrens: € PM

Risicoscore

Ondergrens: € PM

laag X

midden

hoog

Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie WWB-inkomen De gemeente is (op basis van een objectief verdeelmodel) met ingang van 1 januari 2004 volledig verantwoordelijk voor het budget op het gebied van uitkeringen en loopt hiermee per definitie een financieel risico. De huidige (ontwikkeling van) klantenaantallen in combinatie met de rijksbijdrage zijn echter aanleiding deze risicomelding te laten vervallen. Er blijft altijd een risico bestaan, maar dat valt onder de reguliere bedrijfsvoeringrisico's.

Kennisstad en Economie Verplaatsing straatmarkten In verband met de herinrichting Poptahof wordt de dinsdagwarenmarkt tijdelijk verplaatst naar de Troelstralaan. De nieuwe locatie wordt te zijner tijd weer de Martinus Nijhofflaan. Elk jaar wordt de donderdagwarenmarkt op de locatie Markt circa twee weken verplaatst naar de Spoorsingel in verband met de najaarskermis en Taptoe op de Markt. Door het project Spoorzone kan deze verplaatsing vanaf 2009 (mogelijk 2008) tot circa 2012 niet meer plaatsvinden. Alternatieve locaties zijn vooralsnog niet beschikbaar. De gemeente onderzoekt of er alternatieve locaties zijn. Mogelijk zijn hier kosten aan verbonden. Bovengrens: € 120.000 structureel

Ondergrens: € 0

laag Risicoscore

midden X

hoog

213

Ruimtelijke Ordening, Verkeer en Vervoer Parkeren De update van de kostprijscalculatie en nader onderzoek hebben ertoe geleid dat de vergunningtarieven kostendekkend worden. Door de aanleg van de spoortunnel verdwijnen de parkeerplaatsen onder het viaduct. Hierdoor neemt het aantal betaalde parkeerplaatsen af en dalen de opbrengsten. In het project Spoorzone is rekening gehouden met de realisatie van een ondergrondse parkeergarage in de Phoenixstraat/Spoorsingel voor ongeveer 450 parkeerplaatsen. Door bijstelling van eisen kan een bezoekers- en bewonersgarage voor het gebied worden gerealiseerd. Daarmee wordt extra parkeergelegenheid wordt gecreëerd. De verwachting is dat hier opbrengsten tegenover staan, waardoor sprake is van een budgetneutrale investering. Bovengrens: € 700.000 structureel

Ondergrens: € 0

laag Risicoscore

midden X

hoog

Uitbetaalde planschades Het aantal planschadegevallen stijgt. Dit leidt tot kosten voor planschadeadviezen en uitkeringen. Daarnaast laten de kosten van planschade uitkeringen ook een stijging zien. In de komende jaren wordt een aanpak ontwikkeld om betere beheersing van planschaderisico’s te komen. Bovengrens: € 120.000 incidenteel

Ondergrens: € 0

laag Risicoscore

midden X

hoog

Ontwikkelen, Grond en Vastgoed Grond- en locatieontwikkeling algemeen Bij het ambitieniveau van de gemeente en de omvang van de projecten kan een tegenvaller grote impact kan hebben op het weerstandsvermogen. In het Meerjarenprogramma Vastgoed 2007-2010 (MPV) is meer in detail ingegaan op de risico’s per project. Naast de exploitaties waarvoor aparte deelprogramma’s zijn opgenomen (zie het begrotingsprogramma Ontwikkelen, Grond en Vastgoed) is sprake van exploitaties die zich kenmerken door een geringer volume en die veelal in de afbouwfase zijn beland. De eindresultaten en de bandbreedte hiervan zijn daarom nauwkeuriger te voorspellen. Voor de verliesgevende projecten zijn voorzieningen getroffen. Met de huidige kennis zijn deze voorzieningen toereikend om de verwachte nadelige eindresultaten op te vangen.

Projecten in voorbereiding Delft heeft geen mogelijkheden meer tot stadsuitbreiding na 2007. Dit betekent dat nieuwe projecten veelal inbreidingsplannen zijn. In principe brengen dergelijke plannen bij de start van het plan meer onzekerheden met zich mee. Vooral inzake de archeologische en milieukundige staat van de bodem, eventuele opstallen en de toepassing van parkeernormen. Veelal zijn dit

214

geen winstgevende plannen, waardoor weerstandsvermogen nodig is om de uitvoering mogelijk te maken. De omvang van het weerstandsvermogen is op voorhand niet eenduidig te bepalen. Naast de inbreidingsplannen zijn herstructureringsplannen actueel. Voorbeelden hiervan zijn de projecten Schieoevers en Poptahof. In dit stadium van de planvoorbereiding en contractering is nog niet bekend wat de omvang van de benodigde financiële middelen is. Ook hier is het weerstandsvermogen niet eenduidig te bepalen. Bovengrens: € p.m.

Ondergrens: € p.m.

laag

midden

Risicoscore

hoog X

Vastgoedexploitatie De gemeente Delft heeft in 2006 het Vastgoedbedrijf vormgegeven om professioneel vastgoedbeleid mogelijk te maken. Onderdeel van het beleid is een continue strategische analyse van de vastgoedportefeuille. De analyse heeft geleid tot het principe dat vastgoed nodig is voor huisvesting van gemeentelijke activiteiten en moet bijdragen aan het realiseren van de beleidsdoelstellingen. Voor 2007/2008 staat een analyse gepland van de onbebouwde terreinen die naast beleid een nauwkeurigere kwantificering van exploitatierisico's van deze terreinen oplevert. Ten opzichte van het vastgoed speelt hier het risico van milieuverontreiniging. Het risico voor de algemene reserve wordt deels opgevangen door benutting van boekwinsten ingeval van verkoop van objecten en het gebruik van bodemgelden. Bovengrens: € 500.000

Ondergrens: € 200.000

laag Risicoscore

midden x

hoog

Koepoort Koepoort is een groot binnenstedelijk project met bijbehorende risico’s. Er is gekozen voor een samenwerkingsvorm, waarbij de uitvoeringsrisico’s grotendeels voor rekening van de projectontwikkelaar zijn. Hierdoor zijn de risico’s voor de gemeente aanzienlijk verkleind. De resterende risico’s, die vooral bestaan uit planningsrisico’s als gevolg van bezwarenprocedures en andere onvoorziene uitvoeringsrisico’s, hebben zich voorgedaan en hebben geleid tot advies- en advocatenkosten. Het project is vertraagd waardoor ook consequenties ontstaan voor de uitvoering van andere projecten in de stad. Problemen bij de uitvoering en het faillissement van de hoofdaannemer hebben geleid tot verdere vertraging van het project. Naar verwachting zal de garage niet voor de tweede helft van 2008 in gebruik genomen kunnen worden. Gezien de ernst van de problemen is verdere vertraging echter niet uitgesloten. De gemeente onderzoekt samen met de projectontwikkelaar mogelijkheden om de projectplanning te optimaliseren. Bovengrens: € 1.000.000 incidenteel

laag Risicoscore

Ondergrens: € 0

midden X

hoog

215

Woningbouw Harnaschpolder Het plangebied Harnaschpolder Delft woongebieden omvat de locaties Lookwatering-west (deelgebied 1) en Voordijkshoorn (deelgebied 2). De uitwerkingsplannen voor de beide deelgebieden zijn in 2006 door de gemeenteraad vastgesteld en zullen in het najaar van 2007 het onherroepelijke planologisch-juridische kader vormen. De grondexploitatie is op basis van het uitwerkingsplan deelgebied 2 herzien en in december 2006 ook door de gemeenteraad vastgesteld. De voorbereidingen voor het bouwrijp maken zijn in gang gezet en eind 2007 zijn de eerste bouwkavels bouwrijp gemaakt. De eerste grondverkoop staat gepland aan het einde van 2007 aan een ontwikkelaar voor woningen in deelgebied 1. Drie maanden later start de grondverkoop voor deelgebied 2. De laatste verkopen zijn gepland in het begin van 2010. Voor het eerste deelgebied is overeenstemming over de ontwikkelovereenkomsten met de projectontwikkelaars. De onderhandelingen over de overeenkomsten voor deelgebied 2 starten in het eerste kwartaal van 2007. Ten opzichte van de herziene grondexploitatie uit december 2006 (negatief saldo op contante netto waar per 1 januari 2006: € 7,77 miljoen) is per saldo geen verschil opgetreden. Er is reeds een voorziening van € 7,955 miljoen getroffen. Deze is ook op onderstaande bedragen met de boven- en ondergrens van dit risico in mindering gebracht. De gewogen bandbreedte van de e risico’s is op basis van de 1 kwartaalrapportage 2007 € 2,9 miljoen nadelig en € 2,8 miljoen voordelig. De grootste risico’s betreffen de raming van de grondopbrengsten en de invulling van de bouwclaims binnen het plangebied. Om deze risico’s te beheersen, is er marktonderzoek gedaan naar de marktwaarde van de woningen en de verkoopbaarheid van vrije kavels. Ook wordt ingezet op een solide stedenbouwkundig ontwerp, dat als kader aan de ontwikkelende partijen wordt meegegeven. De risico’s op de kosten voor het bouwen woonrijp maken en de bodemsanering zijn zowel voordelig als nadelig. Deze risico’s zijn relatief klein. Gezien de omvang van het project zijn de risico’s gebruikelijk en in de meeste gevallen ook goed beheersbaar. Bovengrens: € 2.930.000 incidenteel

laag Risicoscore

Ondergrens: € 0

midden X

hoog

Technopolis De gemeente heeft 15% grond ingebracht in het project Technopolis. Er is een samenwerkingscontract gesloten tussen TU en gemeente, waarin TU opereert als grondeigenaar. De verplichting van bouwen woonrijp maken is overgedragen naar de gemeente. De gemeente doet ook de voorfinanciering hiervan. Het voorfinancieren van het bouwrijp maken is een risico omdat onduidelijk is wanneer de grond wordt uitgegeven. De looptijd van dit risico is twintig jaar. Het project wordt binnen de gemeente Delft aangestuurd door een taskforce. Het project wordt op dit moment geëvalueerd. Mogelijkheden om het contract aan te passen worden onderzocht. Het gebied is tevens plangebied voor tramlijn 19. Er is een (financierings)risico van maximaal € 1.600.000. Bovengrens: € 1.600.000 incidenteel

laag Risicoscore

Ondergrens: € 0

midden

hoog X

216

TU-Noord en Midden Het risico dat de gemeente Delft loopt bij de begeleiding van de ontwikkelingen in het gebied TU-Noord en Midden wordt voldoende beheerst. In de Programmabegroting 2008 zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor communicatie, onderhandelingen met ontwikkelaars, afstemming van projecten, ontwerp openbare ruimte en het fungeren als aanspreekpunt voor externe partijen.

Spoorzone Het project Spoorzone wordt in opdracht en voor risico van de gemeente Delft gerealiseerd door het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft BV. Daarbij maken de kosten en opbrengsten voor aanleg van de spoorinfrastructuur en het bouwen woonrijpmaken deel uit van de door betrokken partijen goedgekeurde business case. De bovengrondse realisatie van woningen en kantoren is voor rekening en risico van externe partijen. Het stadskantoor wordt door OBS BV gerealiseerd voor rekening en risico van de gemeente. Dit betekent ook dat, als aan het einde van de rit nog een restanttekort op het integrale project zou drukken, de gemeente in principe daarvoor aanvullende middelen ter beschikking zal moeten stellen. Het is daarom van belang dat mechanismen zijn ingebouwd om risico’s voor alle deelprojecten (Spoorinfra, OV-knoop en Stedelijke ontwikkeling) zo goed mogelijk te kunnen opvangen (risicobuffers) en te beheersen. Het deelproject Spoorinfra betreft de realisatie van scope 3 (een tweesporige operationele tunnel en wanden en dak van het 3e en 4e spoor). Met de ingebouwde ‘veiligheidskleppen’ uit de uitvoeringsovereenkomst zijn de risico’s van dit project beheersbaar. Ten eerste is daarin vastgelegd hoe om te gaan met kosten die het gevolg zijn van wijzigingen in (Europese) weten regelgeving, of van risico’s die niet of niet tegen redelijke commerciële voorwaarden te verzekeren zijn.Ten tweede kan worden geschakeld in de ambities van de Spoortunnel. De bestuurlijke overeenkomst voorziet in de keuze tussen vier bestaande varianten (scopes), waarbij de randvoorwaarden bij een scopewisseling (aanpassen ruimtelijk functioneel ontwerp, toetsen aan de business case) al zijn opgenomen in de overeenkomst en geen uitgebreide herbezinning van betrokken publieke partijen vereisen. Concreet betekent dit bijvoorbeeld dat, als uit de aanbesteding blijkt dat realisatie van scope 3 niet haalbaar is, geschakeld kan worden naar realisatie van scope 4 (geen realisatie van wanden en dak van 3e en 4e tunnelbuis tussen Bolwerk en Kampveldweg en garage Spoorsingel). Als ook scope 4 financieel niet haalbaar is, kan niet gunnen een optie zijn. Zolang er geen gunningsbesluit is genomen, is het risico voor de gemeente beperkt. Ten derde zijn in de business case – waarin alle baten en lasten van zowel het spoorse deel als het stadse deel zijn opgenomen, afgezet in de tijd – dynamische risicobuffers voor alle deelprojecten en voor de raakvlakken van deelprojecten opgenomen. Deze risicobuffers zijn gebaseerd op de kans dat het risico zich voordoet en op de omvang van die risico’s. Gezien de looptijd van het project met een einddatum in 2019 zal dit samenstel steeds veranderen: de afzonderlijke risicobuffers kunnen en moeten, naarmate het project voortschrijdt, in hun onderlinge samenhang worden aangepast en – indien risico’s zich niet hebben voorgedaan – worden verlaagd. Dit is voor de fase waarin het project nu verkeert – de aanbesteding loopt – absoluut noodzakelijk. In het algemeen zal de gemeente Delft bij de bepaling van haar totale benodigde weerstandscapaciteit nadrukkelijk rekening moeten houden met een verhoogd risicoprofiel. Dat is het gevolg van de uitvoering van complexe stedelijke projecten zoals het project Spoorzone. Maar naar de huidige stand en verwachtingen kunnen de risico’s voor het project Spoorzone opgevangen worden in de business case. Het is niet noodzakelijk om in het gemeentelijk weerstandsvermogen rekening te houden met een risicobuffer. Het project Spoorzone bevindt zich op dit moment nog in een voorbereidende fase, de aanbesteding is in volle gang. Daarom zijn op dit moment geen acties nodig om het risico te beperken of op te lossen.

217

Bovengrens: p.m. business case

Risicoscore

Ondergrens: € 0

laag X

midden

hoog

Algemene dekkingsmiddelen BTW Compensatiefonds Na de invoering van het BTW Compensatiefonds (BTWC) in 2003 zijn de uitgaven voor de MRSV en MRISV met circa € 7,5 miljoen gedaald ten opzichte van de begroting 2003, het basisjaar voor de raming van het BTWC. Als gevolg hiervan kan er minder BTW teruggevorderd worden van het Compensatiefonds. Dit levert een nadeel op ten opzichte van eerdere meerjarenprognoses. Bij de besluitvorming over de Programmabegroting 2006-2009 is een oplopend bedrag beschikbaar gesteld voor tegenvallende voordelen BTWC als gevolg van teruglopende uitgaven MRSV/MRISV. Dit betekent dat het risico jaarlijks kleiner wordt. In 2007 wordt nagegaan of het mogelijk is van andere ontvangen subsidies dan MRSV/MRISV een BTW-component af te zonderen. Dit ter compensatie van de vanaf 2003 weggevallen BTW. Bovengrens: € 500.000 structureel

Ondergrens: € 0

laag Risicoscore

midden X

hoog

Precariobelasting De Tweede Kamer dringt al enige tijd aan op een inperking van de mogelijkheid om precariobelasting te heffen. De wens van de Tweede Kamer is om een vrijstelling van precariobelasting te verlenen voor alle infrastructurele netwerken van nutsbedrijven. In eerdere risicoparagrafen is een bedrag van € 1,1 miljoen opgenomen. Inmiddels heeft de staatssecretaris van BZK aangegeven vanwege de grote financiële consequenties niet over te gaan tot het afschaffen van heffing van precario voor de bovengrondse infrastructuur. De discussie over precario wordt nu meegenomen in het bredere kader van de toekomst van het gemeentelijk belastinggebied. Het risico is daarmee vooralsnog van de baan.

218

Onderhoud kapitaalgoederen Delft kenmerkt zich door een hoge bebouwingsgraad. De gemeente onderscheidt zich van andere gemeenten door de historische binnenstad en de Technische Universiteit. Beide leggen een grote gebruiksdruk op delen van de stad, waardoor relatief intensief onderhoud noodzakelijk is. Ook het groen wordt zeer intensief gebruikt door het ontbreken van grotere groenelementen in de nabije omgeving. Voor de beleidsdoelstellingen in de openbare ruimte wordt verwezen naar de begrotings(deel)programma’s ‘Beheer van de stad’ en ‘Ruimtelijke ordening en Verkeer en vervoer’. Voor gebouwen naar ‘Ontwikkeling, Grond en Vastgoed’. Het college draagt zorg voor meerjarige beheerplannen in het kader van onderhoud van de openbare ruimte, riolering en gebouwen. In deze plannen wordt, op basis van de gewenste kwaliteit (technische, gebruiks- en belevingswaarde), de instandhoudingscyclus (klein onderhoud) en de (her)inrichtingscyclus (vervanging/renovatie) gepresenteerd. Ook de daarvoor benodigde budgetten horen daarbij. Per beheerdiscipline melden we de stand van zaken.

Civiele kunstwerken Binnen de gemeente Delft bestaan ruim 540 civiele kunstwerken. De gemeente heeft hiervan bijna 400 kunstwerken, zie tabel, in eigen beheer. Hiervan bevinden zich 85 kunstwerken in de binnenstad, waarvan 42 bruggen gekenmerkt zijn als (rijks)monument. Areaal kunstwerken in beheer gemeente

Functie

Soort Brug vast Brug beweegbaar Tunnel Viaduct Duikerbrug Vlonder Totaal Geluidsschermen (m)

Voetganger Fietsvoetganger 63

178 3 6 4

8 71

191

Verkeer

103 5 2 1 11 1 123 2705

Totaal

344 8 8 1 15 9 385 2705

Gemiddelde levensduur In jaren 25-50 25-80 80 80 25-50 25 25-80

Het beheer van de kunstwerken vindt plaats conform het in 2007 vastgestelde meerjaren ‘Beheerplan Kunstwerken’. Hierin staat tot en met 2010 welke middelen worden ingezet voor instandhouding en (her)inrichting. Het na te streven kwaliteitsniveau blijft het standaardniveau. Alleen voor de binnenstad houden we wat betreft beeldkwaliteit een hogere standaard aan. Het standaardniveau wordt daarbij gedefinieerd als het niveau van onderhoud dat een functioneel gebruik van de betreffende kunstwerken mogelijk maakt tegen de laagst maatschappelijke kosten. Het standaardniveau is in feite de minimale norm waaraan kunstwerken moeten voldoen.

Dagelijks onderhoud ‘Dagelijks onderhoud’ richt zich op het in goede staat houden van kunstwerken. Daaronder wordt onder meer verstaan het herstellen van kleine schades, het schoonmaken en schilderen van leuningen, het reinigen en het aanbrengen/vervangen van slijtlagen op brugdekken, het vernieuwen van enkele planken in brugdekken. De maatregelen zijn in het algemeen klein van omvang en worden in het lopende budgetjaar uitgevoerd.

219

Tot het klein onderhoud behoren direct onderhoud dat om veiligheidsredenen onmiddellijk moet worden uitgevoerd, het inspecteren, verwerken en onderhouden van de gegevens in het beheerssysteem en het bedienen van de beweegbare bruggen. Graffiti wordt niet verwijderd, met uitzondering van racistisch getinte leuzen.

Groot onderhoud en herinrichting ‘Groot onderhoud’ richt zich op het weer in goede staat brengen van kunstwerken. Daaronder wordt verstaan het renoveren of vervangen van kunstwerken, zodat deze voor een lange tijd weer voldoen aan hun functionele eisen. Het betreft grootschalige maatregelen die planmatig worden uitgevoerd. Komende jaren is een relatief groot aantal kunstwerken toe aan groot onderhoud. Hiervoor is in het beheerplan in totaal € 2 miljoen incidenteel extra uitgetrokken. Daarnaast is voor de St.Sebastiaansbrug ook incidenteel geld uitgetrokken. Benodigd onderhoud kunstwerken

2007

2008

2009

2010


Administratieve posten Beleid en beheer Dagelijks onderhoud Onderhoud Provincie Z-H Groot onderhoud Totaal kosten civiele kunstwerken

507 184 85 408 1.612 2.796

505 143 85 408 1.445 2.586

503 143 85 193 1.210 2.134

501 143 85 793 245 1.767

Wegen De omvang van het Delftse wegennet is circa 307 hectare, waarvan 83 hectare (27%) asfalt. De afgelopen jaren is, binnen de beschikbare middelen, veel energie gestoken in het wegwerken van het achterstallig onderhoud. De inspanningen hebben geleid tot een sterke vermindering van achterstallig onderhoud en een aanzienlijke kwaliteitsverbetering van de fietspaden. Ondanks deze inspanningen is de gemiddelde kwaliteit 1 van de verhardingen nog steeds matig tot slecht. In de zomer van 2005 is het Lokaal Verkeer en VervoersPlan (LVVP) in de raad behandeld waarin het functioneel beleidskader voor wegen is vastgelegd. In september 2005 is het ‘Wegenbeheerplan’ door de raad vastgesteld. Daarin staat wat nodig is om de komende jaren de gemiddelde kwaliteit naar een hoger niveau te krijgen. Door een extra investeringsimpuls van € 1.000.000 in drie jaar is een structurele bezuiniging van €170.000 gerealiseerd.

Klein onderhoud ‘Klein onderhoud’ zijn maatregelen die lokaal over een beperkt gedeelte van de weg (< 50m2) worden uitgevoerd. Het betreft deels preventief en deels calamiteitenonderhoud, zoals het oplossen van klachten en herstel kleine schades na bijvoorbeeld wijk- of buurtschouw. Klein onderhoud wordt sinds mei 2006 in vier wijkteams uitgevoerd, in samenhang met groen en veegonderhoud.

Groot onderhoud en herinrichting Bij groot onderhoud wordt afgewogen of de weg in dezelfde functionaliteit moet terugkomen en of afstemming met bijvoorbeeld rioolvervanging zinvol is. In veel gevallen kan een wegvak gewoon in zijn geheel van een nieuw wegdek worden voorzien. In een aantal gevallen wordt het onderhoud gecombineerd met andere wensen of nieuw beleid en vindt een herinrichting plaats. In het beheerplan wegen is opgenomen om, waar nodig en zinvol, geluidsarm asfalt toe te passen. Dit leidt op korte termijn tot hogere investeringskosten bij vervanging (ca € 70.000 per 1

voor de kwaliteitsbeoordeling wordt gebruik gemaakt van de sytematiek van Rationeel wegbeheer van het kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur, kortweg CROW.

220

jaar) en tot een kortere levensduur dus op termijn tot structureel hogere onderhoudskosten (€ 25.000 in 2009 en verder). Ongeveer de helft van alle Delftse asfaltverhardingen is nu nog teerhoudend of ‘teerverdacht’. Het rijksbeleid is om uiteindelijk alle teer uit de keten te halen. Het bij onderhoudswerk of reconstructies vrijkomende teerhoudend asfaltgranulaat (TAG) wordt gereinigd in speciale installaties. Daarna kan het vrijkomende granulaat worden hergebruikt. De komende jaren is hiervoor een structureel budget van € 200.000 euro beschikbaar. De afgelopen vijf jaar is ongeveer 12% van de teerhoudende wegen gesaneerd.

Water De uitgangspunten voor het waterbeleid zijn vastgelegd in het waterplan Delft: ‘Het blauwe netwerk’ uit 2001, dat door de gemeente Delft en het Hoogheemraadschap van Delfland is vastgesteld. Doel van het beleid is te komen tot meer natuurlijke watersystemen. Per 1 januari 2006 is een groot gedeelte van de watergangen overgedragen aan het Hoogheemraadschap van Delfland. Hiervoor hebben de gemeente en het hoogheemraadschap het Tweede Convenant Uitvoering Waterplan gesloten. Tot 2009 zal de gemeente nog een aantal onderhoudstaken onder regie van het hoogheemraadschap uitvoeren om een soepele overgang van taken mogelijk te maken.

Klein onderhoud Zuiveren en krozen: Frequentie één of twee maal per jaar in opdracht van het Hoogheemraadschap van Delfland.

Groot onderhoud en herinrichting Het reguliere baggerwerk gaat voor 90% naar het hoogheemraadschap. Tot 2009 heeft de gemeente de verplichting de baggerachterstand weg te werken.

Oeververdedigingen Het beleid voor de oeververdedigingen is op hoofdlijnen vastgelegd in het Waterplan Delft en de Ecologienota uit 2004. In het boezemgebied bestaan de oevers voornamelijk uit harde kades. In het poldergebied gaat het veelal om beschoeiingen, die waar mogelijk worden vervangen door meer natuurvriendelijke oevers. In totaal is er 515 km oever in Delft, waarvan circa 320 km bij de gemeente in beheer en onderhoud is. Het beheer van de oevers vindt plaats conform het in 2007 vastgestelde meerjaren ‘Beheerplan Oevers Delft’. Hierin staat tot en met 2011 welke middelen worden ingezet voor instandhouding en (her)inrichting. De komende jaren is een forse extra inspanning nodig om de oevers op een voldoende niveau te houden.

Klein onderhoud Het klein onderhoud bestaat uit het vernieuwen van een enkele plank of het vervangen van de rollaag of voegwerk op een kademuur. Voor natuurvriendelijke oevers bestaat het uit twee maal per jaar maaien en afvoeren van het maaisel.

Groot onderhoud en herinrichting Het groot onderhoud is het vervangen van de volledige oeververdediging door een nieuwe. De afweging hierbij is of dezelfde functionaliteit moet worden gehandhaafd of dat een type oeververdediging moet worden aangepast.

221

Beheerkosten Oevers

2008

2009

2010

2011


Beleid en beheer Dagelijks onderhoud Groot onderhoud Kapitaallasten Buitenwatersloot Kapitaallasten Nieuwe Haven Onttrekking/storting reserve Totale beheerskosten oevers Meerjarenbegroting 2007 Dekkingstekort

96 70 226 0 0 0 392 392 0

96 70 275 150 0 0 591 396 195

96 70 325 147 75 0 713 396 317

96 70 375 145 74 0 760 396 364

Groen Het groenbeleid van Delft is verwoord in de nota’s ‘Ecologie plan Delft’ (2004) en ‘Juiste boom op de juiste plaats’ (2004). Het beheer van het openbaar groen gebeurt conform het in 2007 vastgestelde meerjaren ‘Beheerplan Groenvoorzieningen Delft’. Hierin staat tot en met 2011 welke middelen worden ingezet voor instandhouding en (her)inrichting. Op 1 januari 2008 is de gemeente verantwoordelijk voor 29277 bomen, 289 ha gras, 85 ha plantsoen en 210 speelplekken met 805 speelvoorzieningen. Groenonderhoud wordt sinds mei 2006 in vier wijkteams uitgevoerd in samenhang met klein wegen en veegonderhoud. Onderhoud groen

2007

2008

2009

2010


Administratieve posten Dagelijks onderhoud Beleid en beheer Groot onderhoud Botulismebestrijding Totaal

317 4.480 171 543 47 5.558

317 4.480 171 543 47 5.558

317 4.480 171 543 47 5.558

317 4.480 171 543 47 5.558

Riolering (Onderhoud en vernieuwen riolen en gemalen) Delft heeft 384 km vrijverval riolering, 5 hoofd rioolgemalen, 48 secundaire gemalen en 28 drukriolerinspompen. In het waterdossier, dat in april 2005 in de raad is vastgesteld, staan de beleidsuitgangspunten. Hierbij gaat het om het realiseren van de basisinspanning, het waterkwaliteitsspoor en de sanering van ongerioleerde lozingen in het buitengebied. In dit document is tevens de beleidsvisie voor het afkoppelen en het grondwater vastgelegd. Tariefontwikkeling, onderhoud en verbetering van het rioolstelsel vindt plaats conform het op 26 januari 2006 vastgestelde Gemeentelijk RioleringsPlan Delft 2006 – 2010. De kwaliteitseis is een goed functionerend rioolstelsel, zonder hydraulische knelpunten, dat het milieu zo min mogelijk belast.

Klein onderhoud Onder het ‘klein onderhoud’ valt het reinigen van riolen, kolken en gemalen alsmede de kleine reparaties.

Groot onderhoud Gemiddeld moet 4 km vrijverval riolering per jaar worden vervangen. Sinds 2003 wordt vervanging van riolering bewust afgestemd met wegenonderhoud en herinrichting. Hierdoor is meer tijd nodig voor planvorming en overleg met de buurt en is tevens de planning minder strak. De schommelingen in de uitgaven worden opgevangen in de reserve egalisatie gemeentelijk rioleringsplan.

222

Investeringen Naast het onderhoud aan de riolering is in het waterdossier ook een meerjaren investeringsplan vastgesteld om te voldoen aan de landelijke milieueisen voor rioolstelsels (basisinspanning, waterkwaliteitsspoor en lozingen buitengebied). Dit programma loopt tot en met 2010.

Onderhoud riolering

2007

2008

2009

2010


Klein onderhoud gemalen Inspectie / reiniging riolen Groot onderhoud riolen Klein onderhoud riolen Administratieve posten Vernieuwen gemalen Beleid en beheer riolen / gemalen Totaal

612 20 3.520 1.025 5 139 556 5.877

610 20 3.519 994 48 139 555 5.885

601 20 2.955 955 645 139 555 5.870

599 20 2.955 951 628 139 554 5.846

Straatmeubilair Het beheer van het grootste deel van het straatmeubilair vindt plaats conform het in 2007 vastgestelde meerjaren ‘Beheerplan verkeersvoorzieningen en straatmeubilair Delft’. Hierin is tot en met 2011 aangegeven welke middelen worden ingezet voor instandhouding en vervanging. Het areaal omvat een scala van objecten zoals, zitbanken, picknicksets, afvalbakken, ondergrondse containers, zoutbakken, afrasteringen, fietsenrekken en lichtpunten. Daarnaast is er een areaal verkeersvoorzieningen zoals verkeersborden, straatnaamborden, bewegwijzering, wegbebakening, parkeervoorzieningen en pollers.

Beheerkosten verkeersvoorzieningen en straatmeubilair Administratieve posten Beleid en beheer Dagelijks onderhoud Groot onderhoud Legen papierbakken totaal

2008

2009

2010

2011 Bedragen x € 1.000

75 611 58 165 909

5 606 58 165 834

75 614 58 165 912

75 627 58 165 925

Gebouwen (exclusief onderwijsgebouwen) De omvangrijke vastgoedportefeuille van de gemeente Delft bestaat uit onroerend goed voor de gemeentelijke huisvesting, uit onroerend goed ter ondersteuning van de verschillende beleidsvelden en uit overige objecten. Deze vastgoedportefeuille vereist professioneel beleid en beheer. Onderdeel van het beheer is het uitvoeren van onderhoud. De kaders waarbinnen het onderhoud uitgevoerd wordt zijn: waarborging van de veiligheid; voorkoming van gevolgschade; correctief, preventief en esthetisch onderhoud; doelmatige instandhouding.

223

Met deze kaders zijn de gebouwen geïnspecteerd en is op basis van die inspectie een meerjarenonderhoudsplanning gemaakt. Deze onderhoudsplanning is financieel vertaald en wordt in de begroting verwerkt. Daarbij is voor de begroting om praktische redenen gerekend met een gemiddelde onderhoudslast over de periode 2008-2015. In werkelijkheid fluctueert het onderhoudsvolume. Dit blijkt uit onderstaande tabel. Jaar 2008 2009 2010 2011

Omvang € 3.630.000 € 2.850.000 € 2.930.000 € 4.630.000

Overigens wordt jaarlijks eerst een schouw uitgevoerd. De schouw en de planning vormen de basis voor de concrete jaarplanning. De concrete jaarplanning kan dus afwijken van de ramingen volgens de meerjarenonderhoudsplanning. Nu alle verwachte exploitatiekosten- en opbrengsten financieel zijn vertaald, is zichtbaar wat de exploitatie van onroerend goed daadwerkelijk betekent. Het vollediger ramen maakt ook dat de toekomstige exploitatieuitkomsten beter inzichtelijk zijn. Overigens was het tot 2006 niet gebruikelijk om de onderhoudsuitgaven volledig te ramen. Daardoor is in het verleden achterstand in het onderhoud ontstaan. Nu de begroting op orde is, kan het onderhoud worden uitgevoerd. Onderdeel van het op orde krijgen van de begroting is ook een taakstelling wat betreft financiële professionalisering. De taakstelling dient in 2011 volledig gerealiseerd te zijn.

Onderwijsgebouwen Schoolbesturen zijn juridisch eigenaar van schoolgebouwen. De gemeente heeft slechts het economisch claimrecht op het moment dat een schoolgebouw de onderwijsbestemming blijvend verliest. De gemeente heeft wel de, wettelijke vastgelegde, zorgplicht voor de huisvesting van het primair- en voortgezet onderwijs. Dit is uitgewerkt in de ‘Verordening voorzieningen onderwijshuisvesting gemeente Delft’. Voor het voortgezet onderwijs betreft het hoofdzakelijk investeringen in nieuwbouw, uitbreiding en eerste inrichting, voor het primair onderwijs betreft het aanpassing, renovatie en buitenkant onderhoud.

224

Verbonden partijen Verbonden partijen zijn organisaties waarmee de gemeente een bestuurlijke én financiële band heeft. Relaties waarbij alleen sprake is van een financieel of een bestuurlijk belang vallen buiten deze paragraaf. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een deelneming of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij worden verhaald op de gemeente. De voorgeschreven definitie van ‘verbonden partij’ betekent dat de gemeente relaties met derde partijen heeft, die niet in deze paragraaf over verbonden partijen aan de orde komen. Het gaat dan om relaties waarbij alleen sprake is van een bestuurlijk of financieel belang. Is hierbij echter sprake van aanzienlijke financiële risico’s, dan is deze relatie wél in de paragraaf Weerstandsvermogen opgenomen. In 2006 is een beleidsnota ‘Het Deelnemingenbeleid van de Gemeente Delft’ verschenen. Hierin wordt uitvoerig ingegaan op de diverse vormen van bestuurlijke samenwerking van de gemeente; de afbakening van het begrip ‘deelnemingen’ en de versterking van het toezicht op de gemeentelijke deelnemingen (inclusief verbonden partijen). Hieronder volgt een totaaloverzicht met een korte omschrijving van de verbonden partijen van de gemeente Delft. Eerst worden deelnemingen beschreven, die op de balans voorkomen, daarna worden de overige deelnemingen beschreven.

Op de balans voorkomende deelnemingen NV Bank voor Nederlandsche Gemeenten (BNG) Volgens de statuten is de BNG ‘bankier ten dienste van overheden’, zoals gemeenten, provincies, gemeenschappelijke regelingen, politieregio’s en met overheden verbonden instellingen en bedrijven op het terrein van volkshuisvesting, openbaar nut, onderwijs en gezondheidszorg. De BNG biedt financiële diensten op maat, zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering en elektronisch bankieren. De BNG is een structuurvennootschap. De aandelen zijn voor de helft in handen van de Staat; de andere helft is geplaatst bij gemeenten en provincies. Gemeten naar balanstotaal is de BNG de grootste overheidsbank van Nederland. Als aandeelhouder neemt de gemeente deel aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Deze bank verzorgt het grootste deel van de bancaire diensten voor de gemeente Delft. De betrokkenheid vloeit voort uit de tijd dat deze bank het monopolie bezat voor de gemeentelijk bancaire dienstverlening. Bestuurlijk Belang: 47.385 aandelen met een nominale waarde van € 2,50 per aandeel. Het betreft 0,85% van het geplaatste aandelenkapitaal van de BNG. Financieel Belang: Bij faillissement van de BNG loopt de gemeente het risico het aandelenkapitaal te verliezen.

IB/NL Blossom Participatiemaatschappij NV De gemeente Delft participeert en/of investeert in uitvindingen en nieuwe productideeën die via Intellectuele Eigendomsrechten beschermd zijn of kunnen worden. De vennootschap speelt een actieve rol in het proces van commercialisering van de uitvindingen en productideeën. Het bedrijf lijdt de laatste jaren verlies, waardoor het eigen vermogen jaarlijks daalt. Bestuurlijk Belang: De gemeente Delft bezit 2 (van de 29 gestorte) aandelen van € 50.000. Op basis hiervan heeft de gemeente de rechten van het aandeelhouderschap.

225

Financieel Belang: De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft de waarde van de aandelen per 31-12-2006 verlaagd en vastgesteld op € 1 per aandeel.

NV Evides Evides is de naam van de gefuseerde waterbedrijven WBE en Delta. Evides is voor 50% eigendom van DELTA NV en voor 50% van Gemeenschappelijk Bezit Evides, die op hun beurt weer het eigendom zijn van de gemeenten (24) en provincies (1) in het verzorgingsgebied. Door B&W is 1 juni 2004 besloten tot deelname in BV Gemeenschappelijk Bezit Evides. Bestuurlijk Belang: De gemeente Delft bezit 106.627 aandelen tegen een nominale waarde van € 0,05 per aandeel. Dit komt neer op 3,4 % van het geplaatste aandelenkapitaal. Financieel Belang: Bij faillissement loopt de gemeente het risico het aandelenkapitaal te verliezen.

Combiservices BV Combiservices BV is, met ondersteuning van het Rijk, in 1997 opgericht. In eerste instantie op experimentele basis. In Combiservices zijn activiteiten gebundeld die aansluiten of in het verlengde liggen van de Wet Sociale Werkvoorziening. Combiservices is in deze context opgericht met als doelstelling nieuwe vormen van werkgelegenheid voor arbeidsgehandicapten mogelijk te maken. Tot Combiservices behoren de activiteiten Schoonmaak, Beveiliging en Reïntegratie en Detachering. Combiservices en Combiwerk stellen de arbeidsontwikkeling centraal. Daardoor is expliciete sturing op arbeidsontwikkelingsdoelstellingen noodzakelijk. Niet de productie en dienstverlening kleuren het primaire proces, maar de focus is gericht op het ontwikkelen en begeleiden van SW medewerkers (a) en het plaatsen en begeleiden van SW medewerkers (b). Combiservices is een Besloten Vennootschap met een maatschappelijk kapitaal van 10.000 aandelen van € 45 per stuk (totaal € 450.000), waarvan € 90.000 is gestort. Alle gestorte aandelen zijn in handen van de gemeente Delft. In 2005 en 2006 hebben stortingen van dividend van Combiservices plaats gevonden ten gunste van de Dienst Bedrijfsreserve (DBR) van Combiwerk. Bestuurlijk belang: Gemeente Delft is enig aandeelhouder Financieel belang: Bij faillissement van de BV is de gemeente het gestorte aandelenkapitaal kwijt.

Eneco Holding BV Het aandeelhoudersschap Eneco is ontstaan door inbreng van de aandelen in het voormalige energiebedrijf Delfland in Eneco in 2000. Per 1 juli 2004 is de energiemarkt geliberaliseerd. Daarmee is een verdere impuls gegeven aan de discussie over de toekomst van de energiebedrijven in een geprivatiseerde omgeving. De regering wil dat energiebedrijven het handels- en productiegedeelte splitsen in een het netwerk-tak en een leverings-tak. Er is discussie in hoeverre er nog een rol is voor de nu nog publieke aandeelhouders van Eneco. Delft is lid van de aandeelhouderscommissie Eneco en praat daarin mee over de toekomst van de onderneming. Daarbij is de insteek uiteindelijk de aandelen van Eneco te kunnen vervreemden. In de nieuwe statuten van Eneco is opgenomen dat vanaf 2006 tenminste 50% van het resultaat aan de aandeelhouders zal worden uitgekeerd. Het dividend van de aandelen Eneco wordt gestort in de Reserve Nutswinsten. Uit deze opbrengsten worden deels bepaalde semi-structurele uitgaven gedaan, zoals de storting in het Delft Kennisstadfonds en het Milieutechnologiefonds en bijdragen aan stadspromotie en citymarketing. Daarnaast is sprake van uitgaven voor een beperkt aantal jaren en incidentele uitgaven. Tenslotte is in de Kadernota 2008-2011 bij het onderdeel Algemene Dekkingsmiddelen rekening gehouden met extra dividend in de jaren 2007 tot en met 2010. Bij de mogelijke verkoop op termijn van (een deel van) de aandelen zal een gedeelte van de voeding van deze reserve komen te vervallen.

226

Bestuurlijk Belang: De gemeente bezit 121.380 aandelen van € 100 nominaal. Dit vertegenwoordigt 2,4% van het gestorte aandelenkapitaal van Eneco. Financieel Belang: Bij faillissement loopt de gemeente het risico het aandelenkapitaal te verliezen. Verder staat de gemeente garant voor circa € 18 miljoen door Eneco aangetrokken geldleningen. De aandelen zijn niet of nauwelijks verhandelbaar en worden niet als waarde in de balans opgenomen.

Parking BV/Parking Delft BV Parking BV is door Delft opgericht in verband met de bouw van de Parkeergarage Zuidpoort. Voor de financiering van de bouw van de garage heeft de gemeente een garantie afgegeven voor een bedrag van € 26,7 miljoen. Aan deze garantstelling zijn de gebruikelijke voorwaarden verbonden. Voor de aflossing van de lening is een plan van rente en aflossing opgesteld. Inmiddels is ook de Phoenixgarage in Parking BV opgenomen en is de Koepoortgarage in voorbereiding. Bestuurlijk Belang: Het geplaatst kapitaal bedraagt € 90.000. De gemeente bezit 100% van de aandelen. Financieel Belang: Bij faillissement verliest de gemeente het aandelenkapitaal en wordt de garantstelling geëffectueerd.

VOM BV Doel van de Vastgoed Ontwikkelings Maatschappij (VOM BV) is, in het kader van het gemeentelijk brancheringsbeleid, om meer grip te krijgen op (bedrijfsmatig) vastgoed. Daarbij gaat het primair om het historische deel van het kernwinkelgebied in de binnenstad van Delft, het optimaliseren van het gebruik van het desbetreffende vastgoed, het voorkomen van achteruitgaan, leegstand en verpaupering en het sturen naar het meest gewenste brancheringspatroon. Er zijn twee aandeelhouders: de gemeente Delft en Vestia Groep (BV). Bestuurlijk Belang: 50% van het geplaatste aandelenkapitaal ter waarde van € 9.000. Financieel Belang: Bij faillissement kan de gemeente het aandelenkapitaal verliezen. Verder staat de gemeente garant voor circa € 4 miljoen door VOM aangetrokken leningen. Vestia staat borg voor exploitatietekorten.

OBS BV De gemeente heeft met een opdracht in de juridische vorm van een lastgeving de uitvoering van het integrale project Spoorzone Delft overgedragen aan het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft BV (OBS). Het OBS is een besloten vennootschap waarvan alle aandelen in het bezit van de gemeente zijn. Een raad van commissarissen houdt toezicht op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken in de vennootschap. De opdracht aan OBS behelst uitvoering van het project voor rekening en voor risico van de gemeente. De projectkosten zijn opgenomen in de business case die door alle betrokken partijen is goedgekeurd. De business case isonderdeel van alle op 5 oktober 2005 en 23 december 2005 met externe partijen gesloten overeenkomsten. Een aan het einde van het project bestaand resttekort moet worden gedekt door aanvullende middelen van de gemeente. De risico’s van het project moeten worden beheerst. Dat zal gebeuren door middel van een adequaat risicomanagementsysteem (in ontwikkeling) dat aan de wet FIDO voldoet en aan een treasurybeleid dat zich richt op het minimaliseren van renterisico’s. Met de ontwikkeling van treasurybeleid moet nog worden begonnen. Het OBS informeert periodiek de vakwethouder en rapporteert periodiek aan de aandeelhouder, aan de raad van commissarissen en aan de subsidiegevers; het college van burgemeester en wethouders rapporteert aan de raad. De overige informatieverstrekking aan de raad gebeurt door middel van de stukken in het kader van de beleidscyclus, de programmabegroting en het jaarverslag (zie de hoofdstukken ‘programma ontwikkelen, grond en vastgoed’ (deelprogramma Spoorzone Delft) en de paragrafen ‘weerstandsvermogen en risico’s’).

227

Bestuurlijk belang: De gemeente Delft is voor 100 % aandeelhouder (nominale waarde aandelenkapitaal € 90.000, daarvan € 18.000 gestort). De wethouder Financiën vervult de rol van aandeelhouder. Financieel belang: Bij een faillissement kan de gemeente maximaal het aandelenkapitaal verliezen. Met betrekking tot de risico’s die bij uitvoering van het project Spoorzone Delft kunnen ontstaan, wordt verwezen naar de uitgebreide toelichting in de paragraaf ‘weerstandsvermogen en risico’s’.

De Stille Vennoot BV De gemeente heeft met BAM Utiliteitsbouw een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor de ontwikkeling van een drietal kantoorgebouwen bij Station Zuid. Deze ontwikkeling geschiedt door een Gemeenschappelijke Exploitatie Maatschappij (GEM). De juridische vorm is een CV/BV-constructie. Door deze constructie zijn de geldschieters (commandieten) voor niet meer dan hun concrete financiële inzet aansprakelijk bij eventuele calamiteiten in de ontwikkeling. De gemeente heeft een commandiet BV opgericht in de vorm van De Stille Vennoot BV. De Stille Vennoot BV is samen met Commandiet BAM BV commanditaire vennoot van GEM CV. Bestuurlijk belang: De gemeente Delft is voor 100% aandeelhouder. Financieel belang: Bij faillissement kan de gemeente maximaal het aandelenkapitaal verliezen.

Grondexploitatiemaatschappij Beheer BV i.o. De Grondexploitatiemaatschappij Beheer BV (GEM Beheer BV) heeft ten doel als beherend vennoot van de commanditaire vennootschap GEM CV op te treden. De randvoorwaarden en de verdeling van risico’s zijn vastgelegd in de Samenwerkingsovereenkomst voor de ontwikkeling van de stationslocatie Delft Zuid, tussen de gemeente Delft en BAM, ondertekend op 16 april 2004. GEM Beheer BV vertegenwoordigt GEM CV. De bevoegdheden van de directie van GEM Beheer zijn bepaald in de Raamovereenkomst. Bestuurlijk belang: de gemeente Delft en de BAM zijn ieder voor 50% aandeelhouder. Financieel Belang: De Nominale waarde van het aandelenkapitaal bedraagt € 90.000. Er is in 2006 € 9.000 gestort. Bij faillissement kan de gemeente zijn aandeel in het aandelenkapitaal verliezen.

Niet op de balans voorkomende deelnemingen Zuid-Hollands Investeringsfonds (ZIF) De gemeenteraad van Delft heeft 29 maart 2001 een pakket aandelen gekocht (uit de opbrengst verkoop kabels), met het doel het aantal technostarters in de regio te verhogen en in nieuwe technologische vernieuwende ondernemingen te participeren. Vanaf 2002 heeft het Zuid-Hollands Investeringsfonds vele jonge innovatieve bedrijven geholpen met het succesvol ‘doorlopen’ van de moeilijke startfase. ZIF heeft vele ondernemers met raad en daad terzijde gestaan en daarmee een succesvolle portefeuille opgebouwd. Door een nieuwe regeling vanuit de overheid op het gebied van het verstrekken van risico-kapitaal aan bedrijven van technostarters, waardoor technostarters beter dan in het verleden gefaciliteerd kunnen gaan worden, hebben de aandeelhouders besloten om met het ZIF geen nieuwe investeringen meer aan te gaan. Als gevolg hiervan zal in de komende jaren de bestaande portefeuille van ZIF uitsluitend nog worden ‘beheerd’. Bestuurlijk belang: De portefeuillehouder is bestuurslid en heeft stemrecht. Financieel belang: Bij faillissement kan de gemeente maximaal € 450.000 aangekocht aandelenkapitaal verliezen.

228

Stadsgewest Haaglanden Stadsgewest Haaglanden is gebaseerd op de Kaderwet en voert taken uit op het gebied van ruimtelijke ordening, grondbeleid, volkshuisvesting, verkeer en vervoer, milieu, jeugdhulpverlening en volwasseneneducatie. De betrokken gemeenten zijn: Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer. In het Algemeen Bestuur zijn alle gemeenten vertegenwoordigd. De Kaderwet zou per 2003 aflopen, maar is verlengd in afwachting van de totstandkoming van de Wet Bestuur in Stedelijke Regio’s. De inhoud van deze wet komt grotendeels overeen met de Kaderwet. Op grond van de nieuwe wet zullen de gemeenschappelijke regelingen Haaglanden te zijner tijd opnieuw moeten worden afgesloten. In verband hiermee vindt binnen Haaglanden een discussie plaats over taken en bestuursstructuur. Bestuurlijk belang: De gemeenteraad heeft de burgemeester als lid van het dagelijks bestuur en vijf andere vertegenwoordigers (wethouders en raadsleden) als leden van het Algemeen Bestuur. Financieel belang: De gemeenten zijn bij opheffing/beëindiging gezamenlijk verantwoordelijk voor de lasten

Brandweer Delft- Rijswijk De gemeenten Delft en Rijswijk hebben door een fusie per ingang van 1 januari 2005 hun samenwerking op het gebied van brandweerzorg en rampenbestrijding versterkt. Door deze fusie is het beter mogelijk knelpunten gezamenlijk op te lossen en de kwaliteit op het gebied van brandweerzorg en ramenbestrijding te verbeteren. Bestuurlijk belang: de burgemeester heeft zitting in het Dagelijks Bestuur. In het Algemeen Bestuur is Delft vertegenwoordigd met een wethouder en een burgemeester. Financieel belang: de gemeenten zijn bij opheffing/beëindiging gezamenlijk verantwoordelijk voor de lasten.

Hulpverleningsregio Haaglanden De Hulpverleningsregio Haaglanden (HRH) is een gemeenschappelijk samenwerkingsverband van negen gemeenten in de regio Haaglanden. Deze gemeenten werken samen op het gebied van de rampenbestrijding, brandweerzorg, en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Brandweerzorg en rampenbestrijding staan hoog op de politieke en bestuurlijke agenda, zowel landelijk, provinciaal/regionaal als lokaal. Het kabinetsstandpunt Veiligheidsregio's brengt met zich mee dat ook Haaglanden zich tot een veiligheidsregio moet ontwikkelen. In 2005 zijn voorverkenningen gedaan voor de veiligheidsregio en de regionalisering van de brandweer, die daar onderdeel van uitmaakt. In 2006 en 2007 moet de veiligheidsregio verder vorm krijgen. Dit laat overigens onverlet dat elke gemeente binnen haar verzorgingsgebied verantwoordelijk blijft voor het wettelijke op het gebied van de brandweer, geneeskundige hulp en rampenbestrijding. De veiligheidsregio wordt op basis van de WGR+ vormgegeven. Bestuurlijk belang: De burgemeester heeft zitting in het Algemeen Bestuur. Financieel belang: De gemeenten zijn bij opheffing/beëindiging gezamenlijk verantwoordelijk voor de lasten.

G.G.D. Zuid-Holland West Deze gemeenschappelijke regeling richt zich op de instandhouding en exploitatie van een Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). De GGD voert taken uit die vermeld staan in de Wet collectieve preventie volksgezondheid en de taken die bij of krachtens andere wetten aan de GGD worden opgelegd.

229

Bestuurlijk belang: Betrokken gemeenten zijn Delft, Westland, Pijnacker-Nootdorp, MiddenDelfland, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar en Zoetermeer. Elke deelnemende gemeente heeft een zetel in het Algemeen Bestuur. Financieel Belang: De aangesloten gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk.

Recreatieschap Midden-Delfland Het Recreatieschap behartigt de belangen van de openluchtrecreatie in het gebied MiddenDelfland, voor zover mogelijk onder handhaving van het landelijke karakter van het gebied. Onder behoud van het landelijke karakter wordt begrepen: het bewaren en bevorderen van de natuur- en landschappelijke waarden; het in stand houden van flora en fauna, en het verlenen van medewerking aan en het bevorderen van de totstandkoming van een natuurlijk biologisch evenwicht in het gebied. Bestuurlijk Belang: Deelnemers zijn: het Rijk, de provincie Zuid-Holland en de gemeenten Delft, Westland, Midden-Delfland, Rotterdam, Schiedam, en Vlaardingen. Delft heeft twee vertegenwoordigers in de Midden-Delflandraad. Daarvan heeft één van deze vertegenwoordigers tevens zitting in het Dagelijks Bestuur. Financieel belang: De aangesloten gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk bij verhaal van kosten.

Stichting Grondexploitatiemaatschappij (GEM) Poptahof De stichting heeft ten doel de grondexploitatie, waarmee het gezamenlijke herstructureringsplan van de gemeente Delft en Woonbron in het plangebied van de Poptahof wordt uitgevoerd, te realiseren en alle daarmee samenhangende taken te verrichten. Deze taken staan in de samenwerkingsovereenkomst. De GEM wordt gefinancierd door de gemeente en Woonbron. Het ontwikkelbedrijf Delftwonen-Kristal wordt primair gefinancierd door Woonbron. De GEM betreft de grondexploitatie inclusief vastgoedontwikkeling. Voor de realisatie van de samenwerkingsovereenkomst is een stuurgroep van betrokken partijen ingesteld met deelname van de vakwethouder. Deze stuurgroep zorgt voor de samenhang in de activiteiten van de GEM, de verwervingen, en het sociaal-economisch programma. Daarnaast is spraken van een ad hoc ambtelijke adviesgroep (vastgoed, control). Projectleiding voor Delft ligt bij Wijkzaken en projecten. De financiële verhoudingen en daaruit voortvloeiende risico’s zijn benoemd in de zogeheten Samenwerkingsovereenkomst. Bestuurlijk belang: wethouder zit in stuurgroep, die zorg draagt voor de realisatie van de samenwerkingsovereenkomst. Financieel belang: De GEM wordt onder meer gefinancierd door de gemeente Delft, die hiervoor het risico draagt.

Bedrijvenschap Harnaschpolder Delft participeert in het bedrijvenschap Harnaschpolder. Door deze participatie heeft de gemeente de mogelijkheid om bedrijven die uitgeplaatst moeten worden een nieuwe locatie aan te bieden op dit bedrijventerrein. Daarnaast draagt Delft ook eenderde van het financiële risico. Het bedrijventerrein ligt direct naast de nieuwe woonwijk die Delft in de Harnaschpolder ontwikkelt. Bestuurlijk belang: de betrokkenheid van Delft bestaat uit een bestuurlijke vertegenwoordiging in het Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur en de detachering van een administrateur/controller en een planeconoom. Deze laatsten zijn ook lid van het MT van het Bedrijvenschap. De functie van directeur wordt ingevuld door de gemeente Den Haag. MiddenDelfland levert de secretaris. Er is een wijziging van de bestuurlijke organisatie in voorbereiding. Uitgangspunt is dat de gemeenteraad twee wethouders voor het Algemeen Bestuur aanwijst. Financieel belang: de gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het financieel risico van de grondexploitatie.

230

Warmtebedrijf NV Rotterdam De raad van de gemeente Delft is op 24 november 2005 in principe akkoord gegaan met de deelname in een op ter richten regionaal functionerend warmtebedrijf. Doel van Warmtebedrijf NV is het benutten van betrouwbare, betaalbare en schone energie voor huishoudens voorzieningen en bedrijven in de zuidvleugel van de Randstad. Dit gebeurt in het bijzonder met het hergebruik van industriële restwarmte. Het product van het Warmtebedrijf is bedoeld voor particulieren (en op den duur bedrijven) aan het einde van de pijpleidingen. Bestuurlijk belang: n.t.b. Financieel belang: n.t.b.

GR Avalex De gemeenteraad heeft op 31 mei 2007 ingestemd met het deelnemen aan de vernieuwde gemeenschappelijke regeling Avalex, als rechtspersoon gevestigd in Den Haag. Daarbij zijn de reinigingstaken van de gemeente overgedragen. Aan de gemeenschappelijke regeling nemen de volgende gemeenten deel: Leidschendam-Voorburg, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk en Wassenaar. Zoetermeer treedt per 1 januari 2008 toe. Het bedrijf heeft tot doel het zo effectief en efficiënt mogelijk voorbereiden en uitvoeren van de integrale reinigingstaken van de deelnemers. De raad wijst twee collegeleden aan als leden van het Algemeen Bestuur. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit een voorzitter en vier leden uit de colleges van de deelnemende gemeenten. Bestuurlijk belang: De opdrachtgeversrol met betrekking tot de uitvoerende afvalinzameltaken. (Deze rol wordt vervuld in het DB). Financieel belang: De eigenaarsrol heeft betrekking op het financieel belang in de organisatie, en heeft aandacht voor de continuïteit, kostenbeheersing, rendement en risicomanagement. (Deze rol wordt vervuld in het AB). De gemeenten zijn uiteindelijk gezamenlijk verantwoordelijk voor het financieel risico.

231

Financiering Organisatie en verantwoording De wet FiDO vormt het wettelijke kader voor de financiering. De intentie van de wet is gericht op het bevorderen van de kredietwaardigheid en transparantie van het financieringsbeleid. Voor de beheersing daarvan zijn een aantal instrumenten geformuleerd zoals: Het stellen van een kwantitatieve kasgeldlimiet en renterisiconorm over de vaste schuld; Het verplichten van een treasurystatuut, met onder meer het stellen van kwalitatieve uitgangspunten voor uitzettingen en rente-instrumenten; Het verplichten van verantwoordingsrapportage in de jaarrekening en begroting, en het per kwartaal rapporteren over de kasgeldlimiet aan de toezichthouder (GS).

Financieringsbeleid De treasury houdt zich bezig met risico’s die samenhangen met alle toekomstige kasstromen. Deze risico’s komen zowel voort uit de financieringsbehoefte, als uit de modaliteiten van de bestaande portefeuilles. Het gaat hierbij onder meer om vervroegde aflossingen, herfinanciering, herbeleggingen en renteaanpassingen. Het treasurybeleid is primair gericht op het waarborgen van financiële continuïteit door het resultaat en vermogen te beschermen tegen financiële risico’s en de organisatie financierbaar te houden. Deze bescherming vindt plaats door de renterisico’s en risico’s uit financiële posities te vermijden en te spreiden. Deze twee soorten risico’s zijn binnen de gemeente Delft leidend, en gaat in de uitwerking verder dan de wettelijke kaders. In principe zijn de uitgangspunten als volgt: Zorgdragen voor voldoende financierbaarheid op korte en lange termijn; Bewerkstelligen van passende financieringslasten; Beheersen van wettelijke en feitelijke rente- en of financieringsrisico’s; Risicomijdend uitzetten van gelden en afgeven van garanties; Zorgdragen voor een effectief, veilig en efficiënt betalingsverkeer; Actief onderhouden van contacten met marktpartijen om toegang tot de financiële markten open te houden. Deze uitgangspunten leiden in ieder geval tot het zo nauwkeurig mogelijk toepassen van de ‘matching’ tussen opgenomen en uitgezette gelden. Dit principe wordt ook in de komende periode doorgezet. Voorts wordt actief gebruik gemaakt van de wettelijke mogelijkheden om passende financieringslasten te bewerkstelligen. Dit resulteert onder meer in het zo maximaal mogelijk betrekken van de kasgeldlimiet bij financieringsbeslissingen. In geen geval zal de limiet onnodig worden overschreden. Expliciet zijn de doelstellingen gericht op het versterken van de financierings- en vermogenspositie. Door de financiering (duur en aflossingswijze) af te stemmen op de kasstroomontwikkeling wordt gestreefd naar balansverkorting, en de daarmee gepaard gaande financierbaarheid minimaal te houden c.q te vergroten. Door het feitelijke rendement op de leningportefeuille terug te dringen wordt eveneens een impuls gegeven de exploitatie positief te beïnvloeden. Om dit voornemen te consolideren, mag het renterisico profiel niet worden overschreden, wordt het gebruik van kortlopende lening beperkt tot de kasgeldnorm en dient de match tussen o/g en u/g niet in gevaar te worden gebracht. De genoemde doelstellingen wijken feitelijk niet af van vorig jaar.

232

Financieringsbehoefte De prognose voor de behoefte aan geld is voor de komende jaren: Indicatie geldbehoefte 2008 2009

2010

2011 Bedragen x € 1 miljoen

Behoefte kasgeld

28

28

28

28

Overgebleven behoefte uit vorig jaar Investeringsprogramma Behoefte Vastgoed Totaal

25 20 73

10 20 58

10 -2 36

10 -22 16

Doordat de geldbehoefte hoger is dan de kasgeldlimiet van circa € 28,4 miljoenl zullen ook in 2008 langlopende leningen worden aangetrokken.

Renterisico Met de invoering van Wet FiDO geldt een renterisiconorm. Deze norm is maximaal 20% van de omvang van de vaste schuld. Het risico bestaat uit de componenten: ‘netto renteherzieningen en netto aflossingen’”. Voor de komende periode wordt rekening gehouden met de volgende bedragen: Renterisiconorm en renterisico's 2007 2008 2009

2010

Bedragen x € 1 miljoen

Mutaties 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 1b Renteherziening op vaste schuld u/g 2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) 3a Nieuw aangetrokken vaste schuld 3b Nieuw verstrekte lange leningen 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3 5 Betaalde aflossingen 6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 7 Renterisico op vaste schuld (2+6)

30

4,7 6,9 -2,2 25

3,3 2,5 0,8 25

1,7 7,3 -5,6 25

30 19,2 19,2 19,2

25 9,8 9,8 7,7

25 18,5 18,5 19,3

25 36,1 25 19,4

Renterisiconorm 8 Stand van de schulden per 1-1 9 Bij ministeriële regeling vastgesteld 10 Renterisiconorm (8*9)

216,6 20% 43,3

199,5 20% 39,9

189,6 20% 37,9

171,2 20% 34,2

Toetsrenterisiconorm 10 Renterisiconorm 7 Renterisico op vaste schuld 11 Ruimte (+) Overschrijding (-)

43,3 19,2 24,1

39,9 7,7 32,2

37,9 19,3 18,6

34,2 19,4 14,8

Naar het zich laat aanzien is er zelfs voldoende ruimte om de renterisico’s die voortkomen uit de vermogensbehoefte te kunnen dragen. De prognose voor de kasgeldlimiet 2008 bedraagt:

233

Kasgeldlimiet 2007

1e kw

2e kw

3e kw

4e kw

Bedragen x € 1 miljoen

Toegestane kasgeldlimiet in procenten van de grondslag in bedrag Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden < 1 jaar Schuld rekening courant Gestorte gelden door derden < 1 jaar Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld Totaal Vlottende middelen Contante gelden in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar Totaal Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (+) Overschrijding (-)

8,50% 28,4

8,50% 28,4

8,50% 28,4

8,50% 28,4

28,4

28,4

28,4

28,4

28,4

28,4

28,4

28,4

-

-

28,4 28,4 0

-

28,4 28,4 0

-

28,4 28,4 0

28,4 28,4 0

Kredietrisico u/g portefeuille en garanties Naast het renterisico moet ook het kredietrisico van de uitzettingen worden bepaald. Dit laatste geldt feitelijk ook voor de garantieportefeuille. Doordat Delft geen derivatentransacties is aangegaan, is de bepaling van het rente- en kredietrisico niet van toepassing. Uitzettingen De samenstelling van de portefeuille bestaat in aanvang van het boekjaar voor 99,99% uit leningen aan lokale woningcorporaties. De overige leningen zijn aan zorginstellingen en de sportsector. De uitzetting aan de woningcorporaties staan onder garantie van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Dit fonds kent door de twee toonaangevende rating agencies de hoogste typering van kredietwaardigheid, zodat het risico is te verwaarlozen. Garanties De huidige omvang van de garantieportefeuille bedraagt circa € 66,5 miljoen. De opbouw over de segmenten waar garantie is verleend, kan als volgt worden weergeven:

234

VERDELING GARANTIE PORTEFEUILLE NAAR SECTOR

sport cultuur parking radex

€ 18.064.903

zorg

€ 2.390.182 € 2.033.314

eneco

€ 25.195.957

€ 18.192.453

€ 623.947

Strikt gezien komen bedrijven niet in aanmerking voor een gemeentegarantie. Uitzonderingen betreffen onder meer de garantieverlening aan Eneco, Parking Delft BV en Radex. De garantie van geldleningen aan Eneco is ontstaan vanuit historische omstandigheden. Daarnaast maakt Parking Delft B.V. (waarvan de aandelen in bezit zijn van de gemeente Delft) voor ruim € 25 miljoen deel uit van het totaal. Bij de WSW heeft de gemeente een achtervang positie voor de Delfse woningcorporaties van in totaal € 591,4 mln. De achtervang wordt niet als risicovol aangemerkt. Hoewel de risico’s relatief beperkt lijken, is er sinds 2005 een nieuwe nota (verordening) van kracht om de garantieverstrekkingen transparant, eenduidig en toetsbaar te maken.

235

Bedrijfsvoering Waar in de programma’s de nadruk ligt op de 3 W-vragen, is de paragraaf Bedrijfsvoering bedoeld om inzicht te geven in de Hoe-vraag, in het bijzonder de inzet van het gemeentelijk apparaat. Ook voor de inzet van het cluster middelen gelden de vragen ‘Wat willen we bereiken, wat gaan we er voor doen en wat mag het kosten?’ als leidraad. Wat we willen bereiken, is adequate ondersteuning gericht op de realisatie van doelen en prioriteiten die het gemeentebestuur heeft geformuleerd. De vraag ‘Wat gaan we er voor doen?’ komt in deze paragraaf aan bod. De relevante informatie over de kosten (de derde W-vraag) is opgenomen in het deelprogramma Organisatie (onderdeel van programma 13 Bestuur en Organisatie).

Personeel en organisatie Het GMT is samen met het management bezig om, binnen de kaders van het collegeprogramma, het Streefbeeld 2010 voor de organisatie vast te stellen. Dit beeld geeft de richting en concretisering voor de verdere doorontwikkeling van de gemeentelijke organisatie. De 13 thema’s in het collegeprogramma komen overeen met de 13 programma’s uit de programmabegroting. Op een aantal van deze programma’s is programmasturing gezet. De bestaande vormen van sturing - lijnsturing, projectsturing en ketensturing - in de ambtelijke organisatie blijven bestaan. Programmasturing is er op gericht om complexe vraagstukken die sector-/clusteroverstijgende inzet vragen soepeler tot resultaten te brengen. Het gaat hierbij om vraagstukken die voor de stad van groot belang zijn en prioriteit van het college hebben gekregen,. De organisatie is op deze vorm van sturing nog niet volledig ingesteld. Daarom zal deze sturingsvorm in 2008 nadrukkelijk de aandacht van het GMT krijgen. Op het terrein van Dienstverlening wordt geïnvesteerd in het verder verbeteren van de dienstverlening aan de burger. Dit krijgt onder meer vorm door het opzetten van een zogenoemd Klantcontactcentrum. Het streven is in 2010 een sterk gedigitaliseerde en klantgerichte publieke dienstverlening. Daarbij wordt 80% van de eerste contacten direct (digitaal) afgehandeld. Een dergelijke publieke (e-)dienstverlening zal de komende jaren een behoorlijke impact hebben op werkwijzen, werkprocessen en procedures, organisatie, functies, automatisering en dergelijke. In zowel de frontoffice als backoffice zal de publieke dienstverlening en in het verlengde hiervan ook de interne dienstverlening (denk wat betreft P&O aan e-HRM) gevolgen hebben voor functie-inhoud en bij functies behorende kennis, houding en gedragscompetenties. De resultaten voor de burger en de resultaten voor de interne klanten worden regelmatig gemonitord (klantwaardering). De resultaten van deze monitoring vormen de input voor verbeteringen in de primaire, ondersteunende en besturingsprocessen. Leren en verbeteren zullen in 2008 zowel op medewerkerniveau als op organisatieniveau worden verankerd en geborgd.

Personeel: Ziekteverzuim Het verzuim is in 2006 met een 0,5% gedaald naar 6,5% voor de gehele gemeentelijke organisatie. Het behaalde verzuimcijfer van 6,5% komt overeen met de verzuimdoelstelling. Hoe lager het verzuimcijfer, des te moeilijker het is om het verzuim nog verder te verlagen. Binnen de gemeentelijke organisatie zijn de zogenoemde Verbaannormen geïntroduceerd en voor elk vakteam vastgesteld. Een Verbaannorm geeft aan wat een acceptabel niveau van ziekteverzuim voor een bepaalde organisatie is. Deze normen worden berekend op basis van de samenstelling van het personeel, op basis van functieniveau en leeftijd en zijn dus per onderdeel verschillend.

236

Aan de hand van de Verbaannorm voor de organisatie als geheel hebben we een haalbare verzuimdoelstelling van 6,0% voor 2007 afgesproken. Voor 2008 zal de verzuimdoelstelling op 5,5% worden gesteld. In 2002 bedroeg het ziekteverzuim nog 11%. In 2005 is het verzuimpercentage verhoogd met 1% omdat langdurig zieken één jaar langer meetellen in het verzuim, vanwege een wettelijke verplichting tot een tweede jaar loondoorbetaling. Bij het personeelsbestand van de gemeentelijke organisatie moet worden opgemerkt dat de gemeente Delft in vergelijking met andere gemeenten relatief veel uitvoerende functies heeft met fysiek belastend werk. Het verzuim ligt bij deze werksoorten normaal gesproken hoger dan bijvoorbeeld bij kantoorpersoneel.

Personeel: Ontwikkelingen Toenemende krapte op de arbeidsmarkt en hogere uitstroom door een vergrijzend personeelsbestand dwingen de organisatie strategisch te kijken naar de toekomstige personeelsbehoefte en daar opnieuw haar arbeidsmarktcommunicatie op af te stemmen. Ondanks diverse campagnes (onder meer door het A+O-fonds om de “gemeente als werkgever” een beter imago te geven bij jongeren en hoger opgeleiden) geven diverse onderzoeken nog steeds aan dat het bedrijfsleven aantrekkelijker is voor deze doelgroep. Dit maakt dat Delft met haar personeelsbeleid in de komende jaren sterker inzet op het langer vitaal en gemotiveerd houden van medewerkers. Daarnaast wordt ingezet op het binden van goed en goed opgeleid personeel via het uitvoeren van het in 2007 vastgestelde stagebeleid. Ten aanzien van het stagebeleid geldt dat stageplaatsen in Delft een grote vlucht hebben genomen. In toenemende mate ervaren we in de organisatie dat stages als strategisch arbeidsmarktinstrument interessant zijn om jonge hoog opgeleide mensen kennis te laten maken met het werk bij de gemeente. Het stagebeleid wordt bovendien ingezet om de minder kansrijken op de arbeidsmarkt via stages werkervaring op te laten doen. Het stagebeleid gaat uit van in totaal 50 stageplaatsen voor geheel 2007, waarvan 25% bedoeld is voor kwetsbare doelgroepen. In de eerste helft van 2007 is het totaal aantal stages 55 . Van deze 55 plaatsen ging het in 47% om kwetsbare doelgroepen. Het aantal stages in 2005 en 2006 was circa 35 per jaar. Ten aanzien van de ouder wordende medewerkers beschikt Delft onder de naam ‘Menselijke Mogelijkheden Centraal’ over een individueel gericht personeelsinstrumentarium dat voldoende handvatten biedt. Een extra impuls is mogelijk door meer ‘leeftijdsbewust’ met deze instrumenten om te gaan. Om flexibel te kunnen blijven inspelen op veranderingen in de omgeving is het belangrijk kwalitatief goede en flexibele medewerkers te hebben. Employability is hierbij een kernbegrip. Om loopbaankansen te vergroten en te voorkomen dat gemeentelijke werkgevers in dezelfde regio met elkaar concurreren op de arbeidsmarkt, wordt ingezet op regionale samenwerking met andere gemeenten. Binnen en tussen gemeenten zal uitdrukkelijker gestuurd moeten worden op mobiliteit, talenontwikkeling en management development. Ook op andere fronten zoekt het vakteam P&O van de gemeente Delft meer samenwerking met andere gemeenten. Het delen van kennis en capaciteit kan in de (nabije) toekomst een positieve bijdrage leveren aan het blijvend bieden van een breed en kwalitatief hoogwaardig producten- en dienstenpakket op het gebied van P&O. Ten aanzien van het zittend personeel heeft Delft in de afgelopen jaren zwaar ingezet op management- en leiderschapsontwikkeling in de vorm van het management developmentprogramma, waarvan ‘potentials’ deel uitmaken. Van medewerkers wordt verwacht dat zij bij het vormgeven van hun eigen loopbaan eigen verantwoordelijkheid nemen (persoonlijk leiderschap) tonen. De rol van de werkgever is om hen daarin te faciliteren, ondersteunen en te ontwikkelen.

237

Personeel: medewerker tevredenheidsonderzoek (MTO) Medio 2007 is een MTO uitgevoerd voor de gehele gemeentelijke organisatie. Het MTO levert belangrijke informatie op voor medewerkers, management, ondernemingsraad en bestuur van de gemeente. Via het MTO wordt inzicht verkregen in de beleving van het werk, de beoordeling van werkomstandigheden, het functioneren van de organisatie en de tevredenheid van medewerkers. Op basis van dit inzicht kunnen we zaken verbeteren, wat (indirect) bijdraagt aan de kwaliteit van producten en diensten van de gemeente en aan en positief imago van Delft als stad en als werkgever.

Huisvesting Er zijn op dit moment 12 locaties voor de huisvesting van de ambtenaren in beheer: zogenoemde functionele locaties (zoals musea en zwembad) niet meegerekend. De beleidslijn was en is dit aantal te verminderen. Pas bij de ingebruikname van het nieuwe kantoor in 2014 zal dit gerealiseerd worden. Het nieuwe kantoor (HNK) Inmiddels is de Europese aanbesteding om een architect te kiezen voor Het Nieuwe Kantoor (HNK) afgerond en zal het architectenbureau Mecanoo het ontwerp gaan realiseren. Onderdeel van het Nieuwe Kantoor vormt een stationshal, die geëxploiteerd wordt door NS Stations. Naar verwachting zal omstreeks oktober 2007 de opdracht aan de architect gegund kunnen worden voor het maken van een Voorlopig Ontwerp. Voor de fase van het Voorlopig Ontwerp is rekening gehouden met een doorlooptijd van een half jaar. Dit geldt ook voor de daarop volgende fase van het Definitief Ontwerp. Dit betekent dat eind 2008 gestart kan worden met het uitwerken van het bestek op basis waarvan de aannemer van Het Nieuwe Kantoor aanbesteed kan worden. De bouw van het stadskantoor en de stationshal begint in 2010. Volgens de planning is het station in 2012 klaar, zodra de eerste treinen door de nieuwe tunnel rijden. Naar verwachting is Het Nieuwe Kantoor in 2014 helemaal af. Gedurende de uitwerking van het ontwerp moet het programma van eisen (PvE) ook van globaal naar gedetailleerd verder worden uitgewerkt. Dit vraagt een inspanning van verschillende vakteams van Middelen.

ICT en Informatiebeheer Het KIS-project (kennisinfrastructuur) is afgerond. Digitale ontwikkelingen worden nu onder meer opgepakt in het kader van het Delta-programma (zie het programma Dienstverlening). In 2008 wordt de strategie op het gebied van ICT en informatiemanagement herijkt voor de komende jaren. Kern daarvan is verbeteren van de processen op het gebied van bijv. dienstverlening, handhaving en besturing met behulp van ICT en informatiemanagement, en het efficiënter faciliteren en beheren van ICT-voorzieningen. Een voorbeeld van dit laatste is het project Packaging. Daarbij wordt software gebundeld in pakketten die via het netwerk automatisch worden geïnstalleerd op de PC’s. Qua techniek/infrastructuur is dit afgerond. De distributie van de software via het computernetwerk naar alle pc's is inmiddels succesvol getest en zal in 2008 gemeentebreed toegepast worden. In 2007 bezien we hoe we de huidige Office-suite 2 in 2008 zullen vervangen. Daarbij worden ook alternatieven op basis van Open Source 3 in de afweging betrokken.

2

Het pakket standaard kantoorautomatiseringssoftware, dat op dit moment bestaat uit Word, Excel, Powerpoint en Access 3 Bij Open Source software is de broncode toegankelijk voor derden, zoals andere softwareleveranciers en beheerders.

238

Het informatiebeveiligingsplan is in 2007 vastgesteld en het actieplan wordt in 2008 verder ingevoerd. Dit is een zaak van de gehele organisatie. In 2008 wordt met het oog op informatiebeveiliging aandacht besteed aan onder meer clean desk, training van specifieke groepen medewerkers (applicatiebeheerders en ICT) en communicatie.

Informatiebeheer Informatiebeheer heeft als belangrijkste taak het beheren en ontsluiten van de basisregistraties voor objecten (adres, gebouw, kaart, kadaster), documenten, statistieken en het verkrijgen van informatie die op onderzoek is gebaseerd. Omdat veel kennis aanwezig is over databestanden, wordt geadviseerd over het ontsluiten, koppelen en analyseren van informatie van en over de gemeente. Het team Onderzoek en Statistiek is 1 januari 2007 gestart met het pilotjaar van een nieuwe werkwijze (de integrale beleidsmonitor). Doel is om betere, tijdige en relevante beleidsinformatie te verkrijgen per beleidsveld en om verbanden tussen beleidsvelden in beeld te brengen. Een belangrijke voorwaarde voor deze nieuwe werkwijze zijn concrete, consistente en meetbare doelstellingen. O&S heeft in 2007 verschillende programma’s en projecten geadviseerd en heeft de doelstellingen in kaart gebracht. Op basis van deze doelstellingen en de informatiebehoefte wordt met een deel van de programma’s een monitorplan ontwikkeld. Deze monitorplannen resulteren eind 2007 in een onderzoeksprogramma voor de komende jaren. Dit onderzoeksprogramma zal de organisatie in staat stellen beter te sturen op beleid en het gevoerde beleid beter te kunnen verantwoorden. Begin 2007 evalueert O&S deze nieuwe werkwijze. In 2008 wordt het DIS (documentair informatiesysteem) vervangen door een centraal document management systeem (DMS). Doel is dat medewerkers op elke werkplek op een vereenvoudigde wijze documenten kunnen raadplegen en archiveren. Hiertoe zijn begin 2007 organisatorische wijzigingen doorgevoerd. Het mid-office systeem (zie programma Dienstverlening) waar het DMS deel van uitmaakt, wordt vanaf 2008 binnen het vakteam in beheer genomen. Vanaf dat moment wordt gewerkt aan verdergaande digitalisering van documenten, poststromen en processen. Dit zowel voor intern gebruik binnen de gemeente als voor het klantcontactcentrum (KCC). Informatiebeheer bouwt de ontsluiting en optimalisering van de managementinformatie projectmatig uit.

Financiën Financieel management Op het terrein van financiën worden in 2008 twee accenten gelegd in de verdere ontwikkeling van de financiële functie. Het eerste accent ligt bij het verder versterken van de financiële administratie onder het motto ‘de basis op orde’: meer procesmatig werken, bijvoorbeeld door middel van een cyclische controle door het jaar in plaats van een eenmalige controle aan het einde van het boekjaar, voorafgaand aan de controle van de jaarrekening door de accountant. De mogelijkheden die de applicaties bieden, moeten beter worden benut en we gaan dichter op de actualiteit zitten, door mutaties eerder te verwerken. Deze manier van werken bevordert een beter inzicht gedurende het boekjaar. Dat zorgt ervoor dat tijdig kan worden bijgestuurd of gerepareerd bij het constateren van onrechtmatigheden. Het tweede accent betreft het borgen van het klantperspectief in het handelen van het vakteam FIA (Financiën, Inkoopmanagement en Administratieve organisatie): het is belangrijk dat er beter en sneller kan worden ingespeeld op de klantvraag in de organisatie. Hiervoor is meer inzicht nodig in deze vraag en een andere werkwijze. In 2007 is een goede stap gezet in de richting van een getrouwe en rechtmatige boekhouding. Uit de evaluatie en de accountantsrapportage blijken echter nog meer verbeteringen noodzakelijk en mogelijk. FIA levert hiervoor, in samenwerking met het lijnmanagement en Control, in 2008 een belangrijke bijdrage.

239

Administratieve Organisatie De belangrijkste uitdaging voor dit beleidsterrein ligtin de doorontwikkeling naar een brede audit organisatie. Daarbij is het inrichten, uitvoeren en controleren van rechtmatigheid een belangrijk thema. Daarnaast zal de verbijzonderde controle verder op het door accountant gewenste niveau worden gebracht. AO werkt aan de hand van een gedetailleerd AO/IC controlejaarplan.

Inkoop Binnen het gemeentelijke inkoopmodel – een gecoördineerd decentraal model - zijn ook in 2008 diverse verbeteringen aan te brengen: opzetten van een contractenregister, extra checks op naleving Europese aanbestedingsregelgeving, verbeteren contracten leveranciersmanagement. Daarnaast gaan we na op welke punten de centrale coördinatie nog verder moet worden aangescherpt. Eén en ander leidt er steeds meer toe dat we door professioneel aanbesteden meer of kwalitatief betere producten/dienstverlening krijgen voor dezelfde of een lagere prijs. Het kader voor het inkopen en aanbesteden binnen de gemeente Delft is vastgelegd in het inkoop- en aanbestedingsbeleid. Daarin staan ook begrippen als integriteit, transparantie, rechtmatigheid, social return, arbobewust inkopen en duurzaamheid.

Juridische Zaken De resultaten van het project FHIRBB (Fundamentele Herbezinning op de Inrichting van het Rechts-BeschermingsBedrijf) zullen in 2008 geborgd worden. Hierbij gaat het om tijdigheid, zorgvuldigheid en betaalbaarheid bij de afhandeling van bezwaarschriften. In 2008 ontstaat met behulp van digitale technieken en systemen (het nieuwe DMS) een meer gebruiksvriendelijke beheerssituatie binnen het Rechtsbeschermingsbedrijf. Dat houdt in dat er voor (intern) betrokkenen op elk moment digitaal inzage is in de voortgang van de afhandeling van een bezwaarschrift. In vergelijkbare zin wordt aan klachtafhandeling gewerkt. Wat betreft de Adviespraktijk worden meer mogelijkheden gecreëerd om tot modellen en standaarden te komen. Voorbeelden zijn de model-overeenkomsten voor projectontwikkeling. De bestaande structuur van de juridische control wordt in overleg met S&C herijkt. Zeker in het licht van een steeds belangrijker wordende rechtmatigheidstoets (accountant en jaarrekening) zal de juridische control zonodig aangescherpt worden. Dit is te merken aan een (nog) scherpere juridische kwaliteitsborging van stukkenverkeer richting college, maar ook in het stukkenverkeer via mandaat (het merendeel van de besluitvorming).

Communicatie Het vakteam Communicatie draagt ook in de periode 2008-2011 bij aan het realiseren van de (beleids)doelstellingen van bestuur en organisatie. Dat gebeurt door de inzet van communicatieadvies aan bestuur en ambtelijk apparaat. Ook zorgen de communicatieadviseurs en -medewerkers van het vakteam voor realisatie van communicatiemiddelen (Stadskrant, website, woordvoering, stadspromotie, gemeentelijk informatiecentrum). Het mediabureau verzorgt redactionele producties. Dat zijn eigen in- en extern gerichte media, maar soms ook coproducties met derden. Ook ontwikkelt en onderhoudt het mediabureau diverse gemeentelijke websites. De belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van communicatie worden in het deelprogramma Communicatie toegelicht.

240

Rechtmatigheid Sinds het kalenderjaar 2004 is rechtmatigheid een expliciet item. Met de wijziging van artikel 213 van de Gemeentewet is immers bepaald dat de accountant vanaf dat jaar een verklaring moet afgeven over de mate waarin gemeenten rechtmatig handelen, de rechtmatigheidsverklaring. Met rechtmatigheid wordt bedoeld het voldoen aan alle interne en externe weten regelgeving. De externe regelgeving omvat alle weten regelgeving van hogere overheidsorganen. De interne regelgeving betreft minimaal alle door de raad genomen besluiten. Dit zijn separate raadsbesluiten, maar ook verordeningen en besluiten rondom jaarrekeningen, begrotingen, kadernota en bestuursrapportages. De raad stelt via het normenkader alle weten regelgeving vast die voor de gemeente relevant is. Het normenkader fungeert daarmee als belangrijkste kader voor de controle door de accountant. Deze rechtmatigheidsparagraaf is bedoeld als plannings-, uitvoerings- en verantwoordingsinstrument voor het college en als norm voor de accountant. In deze paragraaf stelt de raad de kaders voor rechtmatigheid. Zij doet dit door het opnemen van de criteria waaraan rechtmatigheid wordt getoetst en door aan te geven welke stappen gezet moeten worden om te komen tot volledig rechtmatig handelen. In 2006 heeft Delft een rechtmatigheidsverklaring met beperking gekregen.Specifieke aandachtspunten zijn de begrotingsrechtmatigheid, en de rechtmatigheid met betrekking tot inkoop en subsidieverlening. Voorafgaand aan de jaarrekeningcontrole is een gedetailleerd normenkader vastgesteld. Dit normenkader wordt in 2007 geactualiseerd en dient als uitgangspunt voor de rechtmatigheidscontrole over 2007. Rechtmatigheidscontroles (zowel intern als extern) leiden tot verbeterpunten en herstelacties. In 2008 willen we dit verder structureel verbeteren. Rechtmatigheid moet in de bedrijfsvoering verankerd zijn. Dit willen we doen door het systematisch en structureel doorvoeren van verbeterpunten uit de jaarrekeningcontrole 2007, het versterken van de administratieve processen met name op vlak van inkoop en subsidies en door het vroegtijdig uitvoeren en continueren van audits op rechtmatigheid over de belangrijkste gemeentelijke processen. Het geactualiseerde normenkader 2007 dient als vertrekpunt voor de rechtmatigheid van 2008. Het M&O beleid (Misbruik & Oneigenlijk gebruik) wordt daar waar nodig verder verscherpt of aangepast. Rechtmatigheid wordt beoordeeld binnen de wettelijk vastgelegde tolerantiegrenzen. Dat wil zeggen een goedkeuringstolerantie ten aanzien van fouten van 1% en een goedkeuringstolerantie ten aanzien van onzekerheden van 3% van de totale lasten. Voor de rapporteringstolerantie is de maatstaf dat de accountant bij de jaarrekeningcontrole op het niveau van programma’s in de begroting elke fout of onzekerheid groter of gelijk aan € 100.000 van de goedkeuringstolerantie rapporteert.

Ter afsluiting: Bedrijfsvoering door het cluster Middelen In 2000 heeft Delft gekozen voor een organisatiemodel waarbij alle middelenfuncties voor de bedrijfsvoering werden samengebracht in één organisatieonderdeel, het cluster Facilitaire Dienstverlening, thans cluster Middelen. Daaronder vallen ook taken die bij andere organisaties in de primaire processen worden uitgevoerd. Welke staf- en ondersteuningsdiensten zijn ondergebracht bij het cluster Middelen en wat kost dat?

241

Begroting Begroting Begroting 2006 2007 2008 ** in € 1000 in € 1000 in € 1000 Huisvesting incl. vastgoed 6.915 4.520 4.737 Huisvesting & IT 5.730 8.033 7.936 Informatiebeheer 2.934 2.236 2.389 [1] 5.013 4.271 3.989 Personeel en Organisatie 3.750 3.634 Financiën, Inkoop en Administratieve Organisat 4.113 Juridische Zaken 1.118 1.021 1.040 Communicatie 1.435 1.371 1.422 27.258 25.202 25.147 Totaal inclusief vastgoed Verdeling budget cluster Middelen

** NB: kolom 2008 betreft voorlopige cijfers gebaseerd op de meerjarenbegroting 2007, in augustus a.s. is de primaire begroting gereed, dit kan tot een aantal (beperkte) aanpassingen van de kolom 2008 leiden

242

Grondbeleid Het grondbeleid faciliteert door de uitvoering van de grondexploitaties de overige beleidsvelden. De uitvoering van deze grondexploitaties is namelijk geen doel op zich. Het doel wordt bepaald door de doelstellingen van de verschillende programma’s. De belangrijkste beleidsvelden zijn volkshuisvesting (programma ‘Wijkaanpak en Wonen’), werkgelegenheid (programma ‘Kennisstad en Economie’) en binnenstad (programma ‘Binnenstad’). De inrichting van het ruimtelijk gebied hangt dus af van de doelstelling op de beleidsvelden. Gegeven deze doelstelling streeft de gemeente naar het optimaliseren van de financiële uitkomsten. De financiële uitkomsten zijn in deze begroting opgenomen in het programma ‘Ontwikkelen, Grond en Vastgoed’.

Uitvoering van het grondbeleid De gemeente is op drie manieren betrokken bij de uitvoering van de grondexploitaties: Actief, de gemeente treedt op als vervaardiger van bouwrijpe grond en verkoper daarvan. Voorwaarde voor deze rol is het in bezit hebben van grond. Een voorbeeld hiervan is het plan Harnaschpolder-wonen. Faciliterend, de gemeente faciliteert de planvorming in haar hoedanigheid van overheid. De ontwikkeling en uitvoering wordt overgelaten aan een private partij. In deze situatie heeft de gemeente geen of geen noemenswaardige grondpositie. Een voorbeeld hiervan is het plan Schieoevers. Participerend en risicodragend, de gemeente faciliteert de planvorming en participeert in de ontwikkeling en de uitvoering. Deze participatie kan vorm krijgen als een juridische entiteit (voorbeeld plan GEM Station-Zuid) of in een samenwerkingscontract (voorbeeld plan Technopolis). De omvang en de aard van de risico’s hangen af van de gesloten contracten. Anno 2008 komen alle uitvoeringsmethoden voor. Voor de langere termijn verwachten wij dat de actieve uitvoering van het grondbeleid uitzondering zal zijn. Het aantal exploitaties zal ook afnemen omdat de mogelijkheden tot stadsuitleg beperkt zijn.

Systematiek van winstneming Actieve grondexploitatie houdt in dat de gemeente gronden bouwrijp maakt en vervolgens verkoopt. Op het moment van verkoop kan dus een resultaat worden verantwoord. De winstneming op het plan kan op twee momenten plaatsvinden: na afloop van het totale plan of naar rato van de voortgang van het plan Bij langlopende plannen is het juister om naar rato van de voortgang van het plan winst te nemen. Een voorwaarde hierbij is dat de planwinst nauwkeurig kan worden geschat. Dit betekent dat een goed inzicht dient te bestaan in de totale plankosten en –opbrengsten. Als er veel onzekerheden zijn, kan de winst niet betrouwbaar worden geschat en kan er tussentijds geen winst worden genomen. Systematiek van verliesneming De uitvoering van de grondexploitatie kan ook verliesgevend zijn of gedurende de uitvoering door omstandigheden verliesgevend worden. Op basis van de ramingen (haalbaarheidsstudies of vastgestelde grondexploitaties) wordt het verwachte verlies afgedekt met een voorziening. De voorziening wordt gevormd op het moment van besluitvorming over het project of op het moment dat de verliezen niet meer voorkomen kunnen worden. Jaarlijks wordt de inschatting

243

van het verwachte verlies geactualiseerd. Deze actualisatie leidt dan tot bijstelling van de voorziening. Projecten hebben een langlopend karakter. De voorziening voor de verliezen houdt dan ook rekening met dit tijdsaspect door de verliezen contant te maken naar de balansdatum. De rekenrente is vastgesteld op 2%. In feite wordt hierdoor het effect van de nominale prijsontwikkeling geëlimineerd maar wordt wel rekening gehouden met het renteaspect.

Informatievoorziening Het document ‘MeerjarenProgramma Grondontwikkeling’ (voorheen MeerjarenProgramma Vastgoed, MPV) geeft inzicht in de verwachte resultaten per exploitatie. In het MPV wordt tevens per plan ingegaan op de specifieke planrisico’s. Bij de omvangrijke en meerjarige plannen zijn deze risico’s groter dan bij de plannen die zich in de afbouwfase bevinden. In deze paragraaf zijn financiële gegevens opgenomen die ontleend zijn aan het MPV 20072010. Dit MPV is in juni 2007 in de commissie en gemeenteraad behandeld en gaat in op de gebeurtenissen in 2006 en schetst tevens het financiële toekomstperspectief voor 2007 en verder. In het najaar van 2007 zal zoals gebruikelijk een tussentijdse analyse worden samengesteld, genaamd T-MPV. Gemiddelde netto-investering De cumulatieve netto-investering in de plannen ontwikkelt zich als volgt: Categorie Boekwaarde ultimo 2006 Prognose ultimo 2007 Prognose ultimo 2008 Prognose ultimo 2009 Prognose ultimo 2010

(Niet) in exploitatie genomen bouwgronden € 77,0 miljoen € 76,6 miljoen € 57,9 miljoen € 32,9 miljoen € 28,8 miljoen

Niet in exploitatie genomen bouwgronden – verwervingen Spoorzone € 9,3 miljoen € 20,0 miljoen € 28,0 miljoen Pm Pm

De afname van de netto-investering wordt vooral veroorzaakt door de verkoop van gronden in het plan Harnaschpolder Wonen. De verwervingen voor de Spoorzone ontwikkeling zullen in 2007 en 2008 worden afgerond. Op deze verwervingen is een subsidie in mindering gebracht van € 25 miljoen.

Verwachte resultaat grondexploitatie 2008 Het resultaat op grondexploitatie 2008 bedraagt € 1,8 miljoen voordelig. De samenstelling van dit resultaat is als volgt: Opbouw Winstneming op af te sluiten plannen (Tanthof) 2% oprenting van de voorziening voor verliesgevende exploitaties Per saldo dotatie aan de voorziening voor verliesgevende exploitaties Afboeking van plankosten

Omvang Voor/Nadelig € 2.311.000 Voordelig € 465.000 Nadelig pm Nadelig pm Nadelig € 1.846.000 Voordelig

Het project Tanthof kan in 2008 afgesloten worden als de verkoop van de laatste kavel heeft plaatsgevonden. De verwachte restant winst op dit project wordt nu geraamd op € 2,3 miljoen. De jaarlijkse oprenting van de voorziening is met deze begroting structureel als last verwerkt en afgedekt uit de post financieringsrente.

244

Voor projecten die nog niet in uitvoering zijn genomen, is nu nog niet bekend wat de financiële consequenties zijn. Per voorkomend project worden de financiële consequenties in beeld gebracht en voorgelegd voor besluitvorming.

Financieel toekomstperspectief Het financieel toekomstperspectief van alle lopende grondexploitaties is negatief. De contante waarde van de nu in exploitatie genomen projecten is per saldo negatief. Voor de verliesgevende projecten is dan ook een voorziening gevormd. De omvang van de voorziening bedraagt ultimo 2006 € 31,6 miljoen en is gebaseerd op de contante waarde (rekenrente 2%). De eindwaarde van deze verliesgevende plannen bedraagt € 42,6 miljoen. Dit betekent dat tot aan het einde van de looptijd van deze plannen nog € 11 miljoen aan rente aan de voorziening toegevoegd dient te worden. Dit betreft vooral de plannen Technopolis (einde looptijd 2030) en Harnaschpolder Wonen (einde looptijd 2011). De benodigde rentetoevoeging is met ingang van 2007 structureel als last in de begroting opgenomen. Ultimo 2006 heeft de gemeente Delft vier grondexploitaties in uitvoering die met een voordelig resultaat sluiten. De contante waarde van deze resultaten bedraagt € 4,9 miljoen. De specificatie van dit bedrag is in onderstaande tabel opgenomen: Plan Foreestweg-Vermeertoren Ikea (terrein en hotel) Tanthof Station-Zuid (GEM) Kavel Ypenburgse Poort

Omvang Jaar van afsluiten € 93.000 2007 € 1.118.000 2007 € 2.096.000 2008 € 1.616.000 2013 Pm Pm € 4.923.000

Weerstandsvermogen en risico’s Bij het ambitieniveau van de gemeente en de omvang van de projecten is het evident dat een tegenvaller grote impact kan hebben op het weerstandsvermogen. In het MPV is meer in detail ingegaan op de risico’s per project. Delft heeft geen mogelijkheden meer tot stadsuitleg na 2007. Dit heeft twee gevolgen: o De mogelijkheden om winstgevende inbreidingsplannen in exploitatie te nemen zullen sporadisch voorkomen. Dit betekent dat de grondexploitatie sporadisch algemene middelen zal genereren. o Potentiële verliesgevende (inbreidings)plannen vragen om een analyse van nut, noodzaak en prioriteit gegeven de beschikbare algemene middelen. Voor de risico’s uit hoofde van grondexploitatie en locatieontwikkeling wordt binnen het totale gemeentelijke weerstandsvermogen een buffer aangehouden. In de paragraaf ‘Weerstandsvermogen en risico’s’ wordt dit nader toegelicht.

245

Lokale heffingen De gemeente Delft heft elf lokale belastingen en rechten. Deze zijn onder te verdelen in de woonlastenheffingen: Onroerendezaakbelastingen (OZB); reinigingsheffingen; rioolrechten; en de overige belastingen en rechten: kadegelden; leges; lijkbezorgingsrechten; marktgelden; parkeerbelastingen; precariobelasting; reclamebelasting; toeristenbelasting. Bij rechten gaat het om betalingen voor een concreet aanwijsbare prestatie verricht door de gemeente. Rechten zijn naar hun aard dus anders dan belastingen. Tegenover een belasting staat immers geen rechtstreekse individuele tegenprestatie. Voor het totaalbeeld van de lokale lasten zijn met name de woonlastenheffingen van belang. In het onderstaande staat een overzicht van de voor 2008 geraamde inkomsten uit de woonlastenheffingen en wordt het voorgestelde gemeentelijk beleid voor tarieven en kwijtschelding beschreven. Daarbij is specifieke aandacht aan een aantal heffingen waarvoor afwijkende tariefvoorstellen worden gedaan. Dit gebeurt op basis van eerder genomen besluitvorming of recente ontwikkelingen. Het totaal van tariefsvoorstellen is (in meer uitgebreide vorm) terug te vinden in het voorstel tot vaststelling van de belastingverordeningen 2008. Dit voorstel wordt u tegelijk met de programmabegroting 2008-2011 ter vaststelling aangeboden. In deze paragraaf wordt verder de tariefsontwikkeling in Delft vanaf 2004 weergegeven. Daarnaast wordt de lastendruk in Delft nader beschouwd en afgezet tegen een aantal regiogemeenten.Ten slotte volgen enkele relevante landelijke ontwikkelingen op het gebied van de lokale heffingen. Begroting en inkomsten belastingen en kwijtschelding Overzicht inkomsten woonlastenheffingen vanaf 2006

Belastingsoort

bedragen x € 1.000 Begroot

Rekening

Begroot

2006

2007

2008

OZB Afvalstoffenheffing Reinigingsrecht Rioolafvoerrecht Rioolaansluitrecht

17.698 10.329 377 1.774 5.111

17.424 9.584 410 1.648 5.173

17.842 9.814 420 1.688 5.297

Totaal

35.289

34.239

35.061

Begroting 2008 gebaseerd op inflatiepercentage van 2,4%.

246

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Overzicht kwijtschelding gemeentelijke belastingen Belastingsoort Rekening Begroot 2006 2007

Begroot 2008

Bedragen x € 1000

Afvalstoffenheffing 802 1.139 1.167 Rioolrechten afvoerrecht klein 101 148 152 Totaal 903 1.287 1.319 NB: Deze ramingen zijn niet apart begroot, maar in de netto geraamde opbrengst verrekend.

Belastingplichtigen met een laag inkomen kunnen (op verzoek of geautomatiseerd) in aanmerking komen voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de geheven belastingen. De in Delft geldende kwijtscheldingsnorm is 100% van het bijstandsniveau. Kwijtschelding kan aangevraagd worden voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht afvoerrecht klein. De gemiddelde lastenstijging voor bewoners en ondernemers (onroerendezaakbelasting, reinigingsheffingen en rioolrechten) als geheel worden de komende jaren beperkt tot uiterlijk het inflatieniveau.

Opbrengsten en de tariefstijgingen woonlastenheffingen voor 2008 Bij de begrote bedragen voor 2008 is rekening gehouden met het in de begroting opgenomen stijgingspercentage voor gemeentelijke belastingen van 2,4%. Geheel in de lijn van het coalitieakkoord blijft de stijging van de gemiddelde woonlasten bestaande uit OZB, reiniging en riolering binnen het inflatiepercentage van 2,4%. Dit geeft ook invulling aan de bestuurlijke wens om in de huidige coalitieperiode uit de top 10 van de duurste (grote) gemeenten te verdwijnen. OZB Sinds 2007 worden onroerende zaken jaarlijks gewaardeerd voor de Wet WOZ. Vanaf 2008 ligt de peildatum één jaar voor het begin van het tijdvak. De WOZ-waarde volgt daarmee jaarlijks de marktontwikkelingen. Bij de berekening van de nieuwe OZB-tarieven is nog geen rekening gehouden met waardeontwikkelingen ten gevolge van de WOZ-herwaardering per 1-1-2008 (waardepeildatum 1-1-2007). De afronding van de taxatiewerkzaamheden voor deze herwaardering wordt verwacht in oktober. Op dat moment zal de waardeontwikkeling van woningen en niet-woningen volledig in kaart zijn gebracht. Hierover zullen nog nadere voorstellen in procedure worden gebracht. Uitgangspunt bij deze voorstellen zal zijn dat de OZB-tarieven evenredig worden aangepast aan de waardeontwikkelingen. Vooralsnog wordt uitgegaan van een tariefstijging van 2,4%. Rioolrechten De rioolrechten worden in beginsel ook verhoogd met 2,4 %. Een toekomstige ontwikkeling die van invloed kan worden op de tarieven rioolrechten is het stopzetten van grondwateronttrekking door DSM-Gist. Stopzetting of vermindering van een grote onttrekking kan leiden tot een aanzienlijke stijging van het grondwaterpeil en daarmee tot overlast. Om dit te voorkomen kan de gemeente voor aanzienlijke kosten komen te staan. De verwachting is niet dat dit voor 2008 gevolgen zal hebben. Reinigingsrechten De reinigingsrechten worden in beginsel verhoogd met het prijsstijgingspercentage van 2,4%.

247

Toelichting afwijkende tariefsvoorstellen overige heffingen voor 2008: De lijkbezorgingsrechten worden in het kader van het versneld kostendekkend maken extra verhoogd met 3 %. De totale stijging van de lijkbezorgingsrechten voor 2008 bedraagt daardoor 5,4% (2,4% + 3%). De parkeerbelastingen worden voor 2008 voor wat betreft de parkeervergunningen verhoogd met het prijsstijgingspercentage. De tarieven betaald parkeren worden zeer waarschijnlijk ook verhoogd. Besluitvorming hierover vindt plaats bij de behandeling van de tarievennota parkeerbelastingen in de raadsvergadering van september 2007. De overige heffingen worden verhoogd met het in de begroting opgenomen stijgingspercentage van 2,4 %. In incidentele gevallen is er sprake van een afwijkende stijging. Deze afwijkende stijgingen worden afzonderlijk toegelicht in het voorstel tot vaststelling van de belastingverordeningen 2008.

Tariefsontwikkeling In onderstaande tabel is de tariefstijging van belastingjaar 2004 t/m 2008 weergegeven. OZB (tarief per eenheid van € 2.500) Woningen Niet-woningen Jaar Eigenaren Gebruikers Stijging Eigenaren Gebruikers Stijging 2004 € 3,72 € 2,98 3,20% € 5,13 € 4,11 3,20% € 2,58 € 2,07 0,80% € 4,71 € 3,77 0,80% 2005 2006 € 2,93 vervallen 3,25% € 5,36 € 4,29 3,25% € 2,98 vervallen 2,75% € 5,45 € 4,36 2,75% 2007 € 2,87 vervallen € 5,24 € 4,19 2007 * 2008 € 2,94 vervallen 2,40% € 5,37 € 4,29 2,40% * NB: de rekentarieven 2007 zijn middels de 1e wijziging van de belastingverordening gecorrigeerd i verband met de kengetallen van de herwaardering 2007.

Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten Afvalstoffenheffing Jaar 2004 2005 2006 2007 2008

Meerpersoons huishouden € 304,11 € 307,15 € 298,40 € 297,80 € 304,95

Eenpersoons huishouden € 194,28 € 196,22 € 190,63 € 190,25 € 194,82

Tariefstijging 3,20% 0,80% -2,9% -0,2% 2,4%

Reinigingsrechten > 2 hl. (niet-woning) Tarief per hectoliter € 319,80 € 329,94 € 320,54 € 324,38 € 332,17

Tariefstijging 3,20% 0,80% -3,10% 1,20% 2,4%

Rioolrechten Afvoerrecht per m3 Jaar 2004 2005 2006 2007 2008

<= 500 € 31,01 € 31,26 € 31,48 € 31,86 € 32,62

Aansluitrecht > 500 >500.000 > 3,5 mln eigenaren € 0,36 € 0,12 n.v.t. € 106,08 € 0,36 € 0,13 n.v.t. € 109,05 € 0,36 € 0,13 n.v.t. € 109,81 € 0,37 € 0,13 n.v.t. € 114,46 € 0,38 € 0,13 n.v.t. € 117,21

Tariefstijging 3,2 / 5,2% 0,80% 2,70% 2,20% 2,40%

248

Lastendruk belastingjaar 2008 Het OZB-bedrag wordt berekend door de waarde te delen door € 2.500. Het daarmee verkregen aantal eenheden wordt naar beneden afgerond en vermenigvuldigd met het geldende OZB-tarief. In onderstaande grafiek zijn de lokale lasten getoond per 2008 voor vier basistypen huishoudens, uitgaande van de huidige gemiddelde WOZ-waarde voor een woning in Delft: Een gezin met een woning in eigendom met een waarde van € 179.000,-. Een gezin dat een woning huurt. Een alleenstaande met een woning in eigendom met een waarde van € 179.000,-. Een alleenstaande die een woning huurt. Lokale lasten per huishouden in 2008 800 700 600

32,62 117,21

32,62 117,21

500 400

304,95

300

194,82 32,62

200 100

32,62

216,55

304,95

216,55

194,82

alleenst. eigenaar

alleenst. huurder

0 gezin eigenaar OZB-eigenaar

gezin huurder afvalstoffenheffing

riool aansluitrecht

riool afvoerrecht

249

Vergelijking regiogemeenten Tenslotte is ook een vergelijking mogelijk van de lokale lasten van Delft met die van andere regiogemeenten. Het betreft hier overigens een vergelijking van de lasten in 2007.

Bruto woonlasten per huishouden in regiogemeenten in 2007 900

827 755

800 700 600

692

650 542

554

621

603

587

556

525 471

500 400 300 200 100 0 Delft

Zoetermeer

Leiden

1 persoonshuishoudens

Dordrecht

PijnackerNootdorp

Berkel en Rodenrijs

meerpersoonshuishoudens

bron: COELO; Atlas van de lokale lasten 2007 Onder de woonlasten wordt in dit verband verstaan: het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een gemeente betaalt aan OZB, rioolrecht en reinigingsheffing. Het gemiddelde bedrag voor de woonlasten van de 34 grootste gemeenten lag in 2007 voor een meerpersoonshuishouden op € 590.

Dit gemiddelde bedrag is opgebouwd uit: Aanslag gemiddelde grootste gemeente

Aanslag Delft

OZB-eigenaar Reinigingsrecht Rioolrecht

€ 200,00 € 266,00 € 124,00

€ 205,56 € 297,80 € 146,32

Gemiddeld totaal

€ 590,00

€ 649,68

bron: BOGG; Belastingoverzicht grote gemeenten Ten opzichte van 2006 (vergelijking 34 overige gemeenten) is het verschil tussen het aanslagbedrag in Delft en het gemiddelde aanslagbedrag van de grote gemeenten in 2007 in absolute zin teruggelopen van € 70 naar € 60.

250

Relevante landelijke ontwikkelingen op het gebied van de lokale heffingen Het gemeentelijk belastinggebied is volop in beweging. In de afgelopen twee jaar heeft het kabinet een aantal standpunten ingenomen die het gemeentelijk belastinggebied op (korte) termijn kunnen gaan beïnvloeden. Hieronder wordt in het kort de actuele stand van de belangrijkste standpunten weergegeven. Uiteraard zullen wij al deze relevante ontwikkelingen nauwgezet volgen.

Limitering OZB-tarieven vervalt In het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten van 04-06-2007 is afgesproken dat de huidige limitering van de onroerendezaakbelastingen (OZB) vervalt per 1 januari 2008. Het vervallen van de limitering OZB mag niet leiden tot een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk. Het instellen van een macronorm moet dat voorkomen. Als de ontwikkeling van de lokale lasten tot overschrijding van die norm leidt, kan het Rijk ingrijpen via correctie van het volume van het gemeentefonds. In 2010 vindt een evaluatie plaats. De wetswijziging moet nog wel langs het parlement. In het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten van 04-06-2007 is ook afgesproken dat onderzoek plaatsvindt of en hoe de tariefstelling OZB per € 2.500 kan worden vervangen door een percentage.

Precariobelasting De Tweede Kamer dringt al enige tijd aan op een inperking van de mogelijkheid om precariobelasting te heffen. De wens van de Tweede Kamer is om een vrijstelling van precariobelasting te verlenen voor alle infrastructurele netwerken van nutsbedrijven. Inmiddels heeft de staatssecretaris van BZK aangegeven vanwege de grote financiële consequenties niet over te gaan tot het afschaffen van heffing van precario voor de bovengrondse infrastructuur. De discussie over precario wordt nu meegenomen in het bredere kader van de toekomst van het gemeentelijk belastinggebied. Het risico is daarmee vooralsnog van de baan.

Differentiatie parkeerbelastingen naar milieukenmerken De streefdatum 01-01-2007 is niet gehaald. Op dit moment werkt een aantal ministeries aan een wetsvoorstel voor differentiatie in de parkeertarieven op grond van milieukenmerken. Dit met het oog op de verbetering van de milieukwaliteit. Parkeerbelastingen worden nu geheven in het kader van de parkeerregulering. Met de wetswijziging zullen op basis van een nieuwe grondslag ook maatregelen worden getroffen die een verbetering van de milieukwaliteit in de gemeente beogen. Vooralsnog zal deze wetswijziging (die naar verwachting per 1-1-2008 in werking zal treden) alleen van toepassing zijn op de parkeervergunningen.

Verbreding rioolrecht De Tweede Kamer heeft 15 februari 2007de Wet gemeentelijke watertaken aangenomen. De wet regelt ook de verbrede rioolheffing. De wet is op 26 juni 2007 door de Eerste Kamer vastgesteld en is definitief na publicatie in de Staatscourant. Datum inwerkingtreding: 01-012008. Gemeenten kunnen maatregelen voor de verwerking van regenwater en overtollig grondwater bekostigen uit de verbrede rioolheffing. Het gemeentelijk beleid moet in de toekomst opgenomen worden in het verbrede Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Dit GRP moet binnen vijf jaar aan de nieuwe eisen voldoen. De wet regelt de wijziging van de rioolrechten in een bestemmingsheffing voor de kosten van de gemeentelijke watertaken. De gemeente kan de kosten via één heffing verhalen (zoals nu) maar kan ook kiezen voor een aparte afvalwaterheffing en een hemel-/grondwaterheffing. Heffing van eigenaar en/of gebruiker en aansluiten of afvoerrecht blijft allemaal mogelijk.

251

Bestuurlijke boete In het bestuursakkoord Rijk-gemeenten van 04-06-2007 staat dat de bestuurlijke boete een noodzakelijk instrument voor gemeenten is. Uitgangspunt vormen de wetsvoorstellen die bij de Eerste Kamer liggen (30101 en 30098). Het kabinet zet onverkort in op de invoering van de bestuurlijke boete voor overlast in de openbare ruimte. Voor de lichte verkeersovertredingen wordt onderzocht hoe deze beter kunnen worden gehandhaafd. Daarbij kunnen verschillende modaliteiten aan de orde zijn.

252

253

Verzameloverzichten

254

Bestaand beleid Mee- en tegenvallers, reeds genomen besluiten Burgerzaken, extra capaciteit processen AMW Perspektief, exploitatietekort Dagopvang Surinamestraat Gezondheidscentra, exploitatietekort Lastenverlichting sportverenigingen Beheer Buurtaccomodaties Renovatiefonds sportaccommodaties (storting WVG Beheer welzijnsaccommodaties Skatebaan, toezicht Jongerenloket, formatie Agnethapark, uitbreiding beheerareaal Verbetering beheer(plannen) Geluidsscherm Professorenbuurt Bijdrage Regionaal Platform Arbeidsmarktbelei Sportregeling (minimabeleid) Havendienst, overslag Markt, stroompotten Inkomsten Erfgoed Delft St.Groenfonds Midden-Delfland medewerker Bestemmingsplannen, dig.uitwisselbaarheid Planschades, inhaalslag Discussie A4, A13, A13/A16 Ruimtelijke Ordening, opzetten kostenverhaal Bestemmingsplannen drukkosten Spoorzone, diverse publieke taken Vastgoedobjecten, structurele financiering Sanering Oostsingel TU Noord coördinatie/expertise/communicatie Subsidies stedenbanden, jumelages Electra en gas Kinderopvang, gewezen personeel, pre-pensioen, functiewaardering, ID-bijdragen Stadskrant Rampenplan, faciliteiten basisopvang BTW Compensatiefonds Amendement de Pater Eneco en Evides, extra dividenden 2006 Bijdr.Hulpverleningsregio Haaglanden (HRH) Kazerne, exploitatie FLO Brandweer Brandweer, arbeidstijdenbesluit DOK, extra subsidie Secretariaat B&W Het Nieuwe Kantoor (storting in reserve) Totaal

2008

2009

2010

2011

Deelprogramma


20 160 307 50 48 80 83 200 61 222 10 71 28

20 160

20 160

20 160

48 80 83 200 274 222 10 71 28

48 80 83 200 288 222 10 71 28

48 80 83 200 288 222 10 71 28

19 16 19 23

19 16 19 23

19 16 19 23

19 16 19 23

10 25 85

10

10

10

60 150 432

60 150

60 150

138 292

35 60 150

100

100

138 547

138 367

138 307

25 20

25 2

25 2

-72 -2.000 20 165 717 650 115 106 400

-72 -2.000 20 165 706 650 115 106 500

-72 -500 20 165 687 650 115 106 600

2.713

2.747

3.750

Dienstverlening Zorg met aandacht Zorg met aandacht Zorg met aandacht Gezond en actief Gezond en actief Gezond en actief Gezond en actief Zorg met aandacht Jeugd en onderwijs Jeugd en onderwijs Jeugd en onderwijs Beheer van de stad Beheer van de stad Milieu/duurzame ontw. Arbeidsmarkt Arbeidsmarkt Kennisstad/economie Kennisstad/economie Cultuur Cultuur Ruimtelijke Ordening Ruimtelijke Ordening Verkeer Ruimtelijke Ordening Ruimtelijke Ordening Ruimtelijke Ordening Grond en Vastgoed Grond en Vastgoed Grond en Vastgoed Internationaal beleid Organisatie Organisatie

25 Bestuur 2 Bestuur 100 Alg.dekkingsmiddelen -72 Alg.dekkingsmiddelen Alg.dekkingsmiddelen Veiligheid 20 Veiligheid 165 Veiligheid 661 Veiligheid 650 Cultuur 115 106 Bestuur 700 Organisatie 4.409

255

Nieuw beleid Voorstellen structureel beleid

2008

2009

2010

2011

Deelprogramma


Milieutoezicht capaciteit horeca-inspecteur Extra capaciteit water en groen Sociaal cultureel werk Uitvoering sportbeleid Mantelzorg en vrijwilligers Dekking mantelzorg en vrijwilligers (onttrekking uit reserve WMO) Gebruikersexploitatie J-accommodatie HaPo Tekort BWD formatie SECOS-team BWD formatie tieneren jongerenwerk Schakelklassenregeling t.b.v. groep 6 (9-jarigen Jongerenwerk Youth for Christ (exploitatie) Toezicht evenementenbeleid/integr.handhaving Extra capaciteit water en groen Uitbreiding formatie CKE Dekking uitbreiding formatie CKE Technopolis Erfgoededucatie in kunsten cultuurmenu VAK Dekking erfgoededucatie (bijdr. Erfgoed Delft) Erfgoededucatie in kunsten cultuurmenu VAK Dekking erfgoededucatie (bijdr. VAK) Uitvoering middenscenario monumentenzorg Aanjaagfunctie cultuurvisie Opschaling personele bezetting CKE Recreatiebeleid capaciteit Keten en visie openbare ruimte Verkeersveiligheid (smiley's en kindlinten) 0,5 fte voor BPS/kabinet en representatie Project analyse en vermindering regeldruk 0,5 fte uitbr. capaciteit bestuursassistenten Welkom nieuwe bewoners Jeugdparticipatie inrichting jeugdplatform Uitvoering zorgcoördinatie centrum jeugd/gezin Graffiti beleid 1,5 Fte veiligheid Budget veiligheid Meer bomen, planten en omvorming plantsoen Onderhoud speelplekken Exploitatie 2 bewaakte speeltuinen nieuwe stijl Vervanging speeltoestellen huidige speeltuinen Armoedebestrijding: aanpassing voorzieningen Ophoging 120% naar 130% Dekking bestaande WWB budgetten Wonen boven winkels Dekking W onen boven winkels Kinderopvang inburgeraars/cursisten educatie Dekking Kinderopvang inburgeraars/cursisten (onttrekking uit reserve kinderopvang) Buurtbemiddeling Dekking Buurtbemiddeling Programmering Bacinol Expo Dekking Programmering Bacinol Expo (onttrekking uit reserve dekking grote projecten) Streekproductenmarkt Dekking Streekproductenmarkt Stremmingscoördinator Dekking Stremmingscoördinator uit bouwleges

71 35 43 20 100 -60

71 35 43 20 100 -60 8 50 50 30 15 100 35 191 -60 45 -45 39 -8

50 500 231 -400 100 -100 200 -200

8 50 50 30 15 100 35 191 -60 45 -45 60 -11 100 100 9 20 50 150 32 30 40 20 25 130 50 105 50 90 50 50 50 500 462 -400 100 -100 200 -200

25 -25 50 -50

25 -25 50 -50

25 -25 50 -50

25 Samenwerken wijken -25 Samenwerken wijken 50 Cultuur -50 Cultuur

3 -3 90 -90

3 -3 90 -90

3 -6 90 -90

3 -3 90 -90

Subtotaal nieuw beleid structureel

2.053

2.390

2.289

2.136

Subtotaal nieuw beleid incidenteel

300

350

25

0

2.353

2.740

2.314

2.136

Totaal nieuw beleid

71 35 43 20 100 -60

50 50 30 15 100 35 191 -60 45 -45 20 -4 100 100 9 20 150 60 32 30 40 20 25 130 50 105 50 90 25

100 9 20 50 150 32 40 20 25 130 50 105 50 90 50 100 50 500 462 -400 100 -100

71 35 43 20 100 -60

Dienstverlening Beheer van de stad Gezond en actief Gezond en actief Zorg met aandacht Zorg met aandacht

8 Jeugd en onderwijs 50 Jeugd en onderwijs 50 Jeugd en onderwijs 30 Jeugd en onderwijs 15 Jeugd en onderwijs 100 Veiligheid 35 Milieu 191 Kennisstad/economie -60 Kennisstad/economie 45 Cultuur -45 Cultuur Cultuur Cultuur Cultuur Cultuur 100 9 Cultuur 20 Cultuur 50 Ruimtelijke Ordening Verkeer 32 Bestuur Bestuur Bestuur 40 Bestuur 20 25 Jeugd en onderwijs 130 Jeugd en onderwijs 50 Veiligheid 105 Veiligheid 50 Veiligheid 90 Beheer van de stad 75 Samenwerken wijken 100 Samenwerken wijken 50 Samenwerken wijken 500 Arbeidsmarkt 462 Arbeidsmarkt -400 Arbeidsmarkt Gezond en actief Gezond en actief Integratie en inburgering Integratie en inburgering

Cultuur Cultuur Verkeer Verkeer

256

Voorstellen incidenteel beleid

2008

2009

2010

2011

Deelprogramma


Formulering beleid distributiekanaalsturing Exploitatie opvang daklozen 2 x Monitor lage inkomens anti-armoedebeleid Gratis openstelling musea (7 zondagen per jr) Opstart architectuurbeleid Nacht van het museum Aanschaffen/ontwikkelen relatiegeschenken Brede School VO en jongerencultuur Toezicht strandstrook Delftse Hout Dekking strandstrook uit wijkbudget Cofinanciering Klimaatregeling Tussenbans Dekking Cofin.Klimaatreg.Tussenbans uit REM (onttrekking uit reserve energiebesp.maatregelen) Vernieuwing Duurzaamheidsvisie Dekking Vern.Duurzaamheidsvisie (onttrekking uit reserve MTF) Ondersteuning Haaglanden Subtotaal nieuw beleid incidenteel

15

Dienstverlening Zorg met aandacht Arbeidsmarkt Cultuur Cultuur Cultuur Bestuur Jeugd en onderwijs Beheer van de stad Beheer van de stad Milieu/duurzame ontw. Milieu/duurzame ontw.

200 25 25 50 10 25 150 10 -10 120 -120

25

150

50 -50

Milieu/duurzame ontw. Milieu/duurzame ontw.

20 320

Regio 350

25

0

257

Grote projecten en investeringen Uitbreidingsinvesteringen

Investeringsbedragen 2007

2008

2009

2010

2011

250

250

400

400 700

100

100

125

125

50

775

1.475

100

100

761

575 pm

291 pm 680

680

Nieuwe investeringen Programmabegroting 2008-2011 2 bewaakte speeltuinen nieuwe stijl Speelplekken Plantsoenpost Delftse Hout Nieuwbouw buurtgebouw Voorhof II Rookvoorzieningen welzijnsacc. Cameratoezicht Totaal nieuwe investeringen

Bestaande investeringen Programmabegroting 2007-2010 Klantcontactcentrum (rendabel) Sint Sebastiaansbrug Verhuizing archief Programmabegroting 2006-2009 Wegen, straten, pleinen Aanlichten stadhuis Geluidsarm asfalt Programmabegroting 2005-2008 Grondwater (rendabel) Crematorium (rendabel) Maatregelen amfibiën Huiskamer zelforganisatie Zomernota 2003-2006 Huisvesting maatsch.opvang Plantsoenpost Brasserskade Huisvesting Mondriaan & PLC Zomernota 2000-2003 Verhuizing archief VVP+ Ruys de Beerenbrouckstr Restant mjb 1999-2002 Aardewerkmuseum/Museumfabri Restant mjb 1998-2001 Welzijnsaccommodaties

50

300 30 70

400

300

70

70

400

200

70

25 50 300 195

59

186 200 6.807

440 300

2.000 153

Totaal bestaande investeringen

2.821

3.834

1.400

7.557

0

Totaal nieuw + bestaand

2.871

4.609

2.875

7.657

100

258

Grote projecten (herijkt)

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Dekking Grote projecten Grondbedrijf Renovatie sportpark Tanthof Bruggen Trekkenwand De Veste Herstructurering Schie-oevers

250 2.000 743 2.298

250 759 743 1.098

5.291

1.209

32

700

500

2.850

1.909

532

0

0

725 850 650 65 727 600 1.000 600 2.800 800 160

145 170 130 13 110

145 170 130 13 104 200 250 200 700 200 40

145 170 130 13 104 200 250

145 170 130 13 305

250 200 700 200 40

145 170 130 13 104 200 250 200 700 200 40

8.977

1.958

2.152

2.152

1.952

763

MR-ISV Thema wonen en samenleven Thema kennis, economie, cultuur Thema duurzaamheid

10.721 2.312 1.945

4.295 718 290

4.129 1.194 851

2.297 400 804

Totaal uitgaven MR-ISV Dekking provincie Dekking VROM Dekking voorziening ISV Totaal dekking MR-ISV

14.978 8.420 0 2.403 10.823

5.303 2.548

6.174 2.500

3.501 3.372

0

0

2.403 4.951

2.500

3.372

0

0

4.155

352

3.674

129

0

0

Dekking reserve Nutswinsten Kennisstad

Energiebesp.maatregelen REM Milieu Technologie Fonds MTF Natuur en Milieu Stadsmarketing Stadsmarketing Kennisstad Klimaatplan fase 2 Toegankelijkheid openb.gebouwen BOS-impuls (sportaccomodaties) Europaspecialist

700 200 40

259

Grote projecten (herijkt)

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


Dekking Grote Projecten Nutswinsten Nieuw bij PB 2008-2011 125 Jongerenacc. Harnaschpolder 2.000 Oevers Buitenwatersloot 175 Verplaatsen grote bomen spoorzone 150 Onderz. zwembaden en sporthal Bra 560 Sporthal Buitenhof -200 Sporthal Buitenhof dekking ISV 5.000 Bezoekers-/bewonersgar.spoorzone -5.000 Bezoekers-/bewonersgar.spoorzone 400 Res.vluchtdeuren spoortunnel 250 Milieuzonering Binnenstad 300 Voorbereidingskrediet cultuurjaar 3.760 Bestaande Grote Projecten 13.000 Combiwerk 250 Jongerenacc. Harnaschpolder 5.000 Onderwijsvoorz. Harnaschpolder 2.300 Omnibus Poptahof 1.400 DIA II-Techniek 860 Inrichting openb. ruimte TU-Noord 500 Gebiedsprogramma Delftse Hout 3.000 Realisatie woonservicezones Gezondheidscentra 1.529 3.200 Reconstr. sportpark Brasserskade 60 Zwembaden: onderzoek toekomst 42 Modernisering sportp.Brasserskade 300 Inhaalslag Ruimt.Ord. (AUB) 1.736 Fietsactieplan 2 7.500 LVVP Infrastructuur 2.100 Klimaatplan fase 1+2 1.232 Eenm. investering waterdossier 679 Water en Ecologie 2.000 Economische structuurversterking 600 Vervoer over water -450 Dekking vervoer/water Econ.Struct. -150 Dekking vervoer/water Stadsmark. 1.231 Impuls binnenstad 382 Bijdrage Vermeercentrum 550 Stadshal Bacinol 48.851

125 2.000 175 150 200 -200

72

144

144 5.000 -5.000

75 75

866 1.400 65 100 600 251 580 60 42 100 736 1.500

150 75 675

400 50 150 2.672

2.700 250 2.134 766

10.300

265 200 600 330 1.480

265 200 600 948 1.140

100 800 1.500 300 912 250 400 200 -150 -50 670

100 200 1.500 300

2.000 767

50 194

144

767 265 600

600

1.500 750

1.500 750

400 200 -150 -50 41

400

400

320 429 400 200 -150 -50 520 382 275 8.626

275 13.932

18.761

4.282

3.250

52.611

8.701

14.607

21.433

4.476

3.394

Totaal Investeringen Grote project

81.857

18.812

24.842

27.618

6.428

4.157

Totaal investeringsplan

Totaal

2007

2008

2009

2010

2011


investeringen grote projecten

81.857

18.812

24.842

27.618

6.428

4.157

uitbreidingsinvesteringen totaal investeringsplan

18.112

2.871

4.609

2.875

7.657

100

99.969

21.683

29.451

30.493

14.085

4.257

260

Overzicht baten en lasten programma’s Programma's

Begroting Begroting 2007

2008

Raming

Raming

Raming

2009

2010

2011


Dienstverlening

baten lasten saldo

11.547 9.364 2.183

6.030 9.052 -3.022

5.948 8.539 -2.591

6.370 8.228 -1.858

6.912 8.334 -1.422

Wonen, Zorg en Welzijn

baten lasten saldo

17.794 38.571 -20.777

16.948 37.026 -20.078

17.854 37.101 -19.247

17.691 36.531 -18.840

17.653 36.707 -19.054

Jeugd en Onderwijs

baten lasten saldo

16.222 30.778 -14.556

13.436 28.931 -15.495

13.439 28.931 -15.492

13.445 29.243 -15.798

13.448 28.582 -15.134

Integratie en Inburgering

baten lasten saldo

2.434 5.435 -3.001

22 1.627 -1.605

22 1.626 -1.604

22 1.426 -1.404

22 1.406 -1.384

Veiligheid

baten lasten saldo

748 10.589 -9.841

767 11.398 -10.631

767 11.347 -10.580

767 11.300 -10.533

767 11.320 -10.553

Wijkzaken en Beheer van de stad

baten lasten saldo

27.402 51.853 -24.451

26.145 48.776 -22.631

25.327 47.350 -22.023

25.067 47.206 -22.139

24.729 47.029 -22.300

Milieu en Duurzame ontwikkeling

baten lasten saldo

559 9.206 -8.647

1.268 3.982 -2.714

1.572 3.806 -2.234

1.369 4.322 -2.953

1.369 3.885 -2.516

Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie

baten lasten saldo

78.057 100.201 -22.144

78.440 98.411 -19.971

78.559 98.609 -20.050

78.558 97.973 -19.415

78.558 98.120 -19.562

Kennisstad en Economie

baten lasten saldo

1.257 3.477 -2.220

1.243 2.374 -1.131

1.243 2.243 -1.000

990 2.102 -1.112

990 2.115 -1.125


baten lasten saldo

2.814 18.981 -16.167

2.518 18.898 -16.380

2.412 17.879 -15.467

2.409 17.621 -15.212

2.319 17.800 -15.481

Ruimtelijke ordening, Verkeer en Vervoer

baten lasten saldo

4.610 7.810 -3.200

4.528 9.172 -4.644

4.528 9.214 -4.686

4.528 9.211 -4.683

4.528 9.049 -4.521

Ontwikkelen, Grond en vastgoed

baten lasten saldo

36.600 37.853 -1.253

45.959 46.303 -344

11.398 11.943 -545

10.474 10.488 -14

10.537 10.525 12

Bestuur en Organisatie

baten lasten saldo

707 9.236 -8.529

416 8.416 -8.000

416 8.112 -7.696

416 8.631 -8.215

317 8.114 -7.797

Totaal programma's

baten

200.751

197.720

163.485

162.106

162.149

lasten

333.354

324.366

286.700

284.282

282.986

saldo

-132.603

-126.646

-123.215

-122.176

-120.837

261

Programma's


2008

Raming

Raming

Raming

2009

2010

2011


Algemene dekkingsmiddelen Saldo van de financieringsfunctie Lokale heffingen Dividenden Algemene uitkeringen Overige algemene dekkingsmiddelen BTW-compensatiefonds Totaal algemene dekkingsmiddelen

11.104 16.417 770 90.029 -11.790 664 107.194

11.081 16.806 2.773 94.758 -5.145 2.447 122.720

11.199 16.812 2.773 95.506 -6.312 2.347 122.325

10.899 16.811 1.223 96.133 -5.364 2.287 121.989

10.899 16.771 748 96.051 -2.782 2.287 123.974


-25.409

-3.926

-890

-187

3.137

7.625 2.587 -5.038

1.571 1.218 -353

1.752 999 -753

1.562 0 -1.562

2.091 0 -2.091

Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Dienstverlening storting onttrekking saldo Wonen, Zorg en Welzijn

storting onttrekking saldo

328 2.658 2.330

512 745 233

348 227 -121

348 27 -321

348 27 -321

Jeugd en Onderwijs


859 945 86

572 850 278

572 797 225

572 1.037 465

572 497 -75



0 1.169 1.169

0 238 238

0 238 238

0 38 38

0 0 0

Veiligheid


0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

Wijkzaken en Beheer van de stad


831 5.668 4.837

831 1.818 987

831 1.297 466

831 1.199 368

831 1.199 368

Milieu en Duurzame ontwikkeling


519 7.154 6.635

1.228 1.947 719

1.531 1.776 245

1.329 2.291 962

1.329 1.833 504

Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie


361 4.547 4.186

426 1.421 995

422 1.386 964

422 718 296

422 662 240

Kennisstad en Economie


1.006 2.090 1.084

1.006 1.130 124

1.006 1.001 -5

753 859 106

753 859 106

262

Programma's


2008

Raming

Raming

Raming

2009

2010

2011




601 1.931 1.330

550 1.443 893

550 595 45

550 542 -8

467 511 44

Ruimtelijke ordening, Verkeer en Vervoer


57 693 636

0 1.155 1.155

0 1.252 1.252

0 1.253 1.253

0 1.215 1.215

Ontwikkelen, Grond en vastgoed


1.634 2.464 830

230 141 -89

235 55 -180

270 51 -219

213 -19 -232

Bestuur en Organisatie


608 1.696 1.088

643 269 -374

743 58 -685

843 624 -219

844 37 -807

Algemene dekkingsmiddelen


4.260 10.590 6.330

4.863 4.054 -809

4.225 3.487 -738

4.178 3.392 -786

2.110 35 -2.075

Totaal stortingen en

storting

18.689

12.432

12.215

11.658

9.980

onttrekkingen

onttrekking

44.192

16.429

13.168

12.031

6.856

saldo

25.503

3.997

953

373

-3.124

94

71

63

186

13


263

Bijlagen

264

Voortgang bezuinigingsprogramma 2008-2011

Voorstel bezuinigingsprogramma 2008-2011

8 november 2007

265

Inhoudsopgave. 1.

Inleiding...................................................................................................................................... 267

2.

Organisatie, Bedrijfsvoering en Efficiency................................................................................. 268

3

Vermindering van bestaand beleid. ................................................................................................ 269

4

Reëel plannen en ramen van investeringen en reserves.................................................................. 272

5

Inkomsten. ...................................................................................................................................... 274 5.1 Europese fondsen. ................................................................................................................... 274 5.2 Bouwleges. .............................................................................................................................. 275 5.3 Grondexploitatiewet. ............................................................................................................... 275 5.4 Brede rioolheffing. .................................................................................................................. 275 5.5 Dividenden. ............................................................................................................................. 276 5.6 Precario ................................................................................................................................... 277 5.7 Onroerend Zaakbelasting ........................................................................................................ 277 5.8 Septembercirculaire Gemeentefonds (GF).............................................................................. 278

6

Samenvatting. ................................................................................................................................. 279

266

1.

Inleiding.

Het college heeft bij de voorbereiding van de Programmabegroting 2008-2011 een taakstelling voor de bezuinigingsoperatie “Oud voor nieuw” opgenomen. Deze taakstelling is opgenomen in het financieel beeld van de Programmabegroting 2008-2011, het gaat hierbij om een structureel te bezuinigingen bedrag oplopend tot € 4 miljoen in 2011. Het college heeft parallel aan de voorbereidingen van de Programmabegroting thans een ontwerpbezuinigingsprogramma opgesteld. Dit ontwerp-bezuinigingsprogramma kan betrokken worden bij de bestuurlijke behandeling van de Programmabegroting 2008-2011. De bezuinigingsoperatie “Oud voor nieuw” staat weliswaar op zichzelf, maar ook de oude bezuinigingstaakstelling 2004-2008 moet nog definitief afgewikkeld worden. Dit betreft reeds op begrotingspostniveau benoemde bezuinigingen op de bedrijfsvoering, beleidsposten en op overdracht van taken. U bent hierover in een eerdere notitie (juli 2007) geïnformeerd. Een en ander leidt tot het onderstaande totaalbeeld van de nu voorliggende bezuinigingsopdracht. Tabel 1: overzicht gemeentebrede bezuinigingstaakstelling 2007 – 2011. bedragen x € 1.000

2008

2009

2010

2011

Oud voor nieuw 2008-2011

2.000

3.000

4.000

4.000

675 400 80

675 400 80

675 240 80

675 210 80

3.155

4.155

4.995

4.965

restant taakstelling 2004-2007 * bedrijfsvoering en organisatie * overdracht van taken * beleidsposten totaal

Naast deze gemeentebrede bezuinigingsopdracht is ook sprake van afzonderlijke trajecten waarin besparingen moeten worden gerealiseerd. In verband met de verzelfstandiging van onze reinigingsdiensten naar Avalex moeten overheadkosten worden afgebouwd. Om investeringen in midoffice/KlantContactCentrum/Delta rendabel te maken, moeten dienstverleningsprocessen efficiënter worden ingericht. De raad is via afzonderlijke voorstellen en nota’s over deze trajecten geïnformeerd. De bezuinigingen voor 2007 zijn gerealiseerd, hierover wordt gerapporteerd bij de tweede Beheersrapportage 2007. Voor de invulling van de taakstelling 2008-2011 maken wij onderscheid naar vier thema’s: 1. efficiencyverbetering van werkprocessen in de organisatie en bedrijfsvoering en verlaging van materiële budgetten. 2. vermindering van bestaand beleid; 3. reëel plannen en ramen van investeringen en van (uitgaven uit) reserves 4. verhoging van gemeentelijke inkomsten. In de programmabegroting 2008 – 2011 is rekening gehouden met: o Een budget voor flankerend beleid van € 5 ton in elk van de jaren 2008, 2009 en 2010. Dit is noodzakelijk om het bezuinigingsproces te faciliteren bijvoorbeeld in de vorm van efficiencyonderzoeken en eenmalige investeringen. o Een risicobuffer van € 5 ton structureel om mogelijke tegenvallers in de realisatie van de taakstelling op te kunnen vangen. Op verzoek van de gemeenteraad heeft het college besloten het voorstel tot verhoging van de OZB terug te trekken. Het bedrag van de verhoging (ca € 250.000) kan in 2008 worden gedekt uit de risicobuffer. Bij de reguliere begroting 2009 zal het college een nieuw voorstel voor 2009 en volgende jaren voorbereiden.

267

In de verdere realisatie van het bezuinigingsprogramma krijgen de in tabel 2 opgenomen structureel te bezuinigingen bedragen een taakstellend karakter. De verantwoordelijkheden in de realisatie van de taakstelling kunnen dan helder worden benoemd en bezuinigingen kunnen dan met meer kracht worden ingevuld. Tabel 2: Ontwerp Bezuinigingsprogramma structurele taakstelling organisatie en bedrijfsvoering

1.965

beleid inkomsten reëel plannen en ramen investeringen en reserves Nog in te vullen (2008 uit risicobuffer)

1.100 1.650 0 250

totaal

4.965

De te bereiken resultaten op het onderdeel reëel plannen investeringen/reserves hebben vooreerst een incidenteel karakter. Dit wordt in § 4 nader toegelicht.

2.

Organisatie, Bedrijfsvoering en Efficiency.

De bezuinigingen op dit onderdeel kunnen nader worden verdeeld in de volgende onderwerpen: o efficiency van bedrijfsvoeringsprocessen; o vermindering en of beëindiging van bedrijfsvoeringstaken; o het anders organiseren van bedrijfsvoeringstaken. Te denken valt dan aan uitbesteding, samenwerking met andere gemeenten of het op de markt zetten van taken. o taakstellende vermindering van materiële budgetten; o kwaliteit en efficiency van beleidsvoeringsprocessen. Wij stellen voor om aan het uitwerkingsthema ‘Organisatie, bedrijfsvoering en efficiency’ een taakstellende bezuiniging te koppelen van per saldo € 2,0 miljoen.

Efficiency van bedrijfsvoeringsprocessen. Het college ziet mogelijkheden om de efficiency van een aantal administratieve processen te verbeteren. Zo kan bijvoorbeeld de werklast voor de organisatie die samenhangt met de beleidscyclus worden verminderd. Daarnaast wordt ingezet op een verdere vermindering van de bureaucratie in de organisatie en een verhoging van de effectiviteit van ondersteunende processen. Ook binnen de primaire bedrijfsprocessen zijn er mogelijkheden voor efficiencyverbetering, onder andere in de wijze waarop ketens van werkprocessen worden georganiseerd en functioneren (bijvoorbeeld de keten Openbare Ruimte).

Vermindering, beëindiging of het anders organiseren van bedrijfsvoeringstaken Wij zien mogelijkheden om de capaciteit van adviserende en ondersteunde taken te reduceren. Door het uitbesteden van bepaalde taken, het samenwerken met andere gemeenten, dan wel het deels op de markt zetten, kunnen financiële voordelen worden behaald. De benodigde capaciteit voor enkel primaire processen kan worden verlaagd in verband met teruglopende klantaantallen of een verminderd werkaanbod. Dit geldt bijvoorbeeld voor de programma’s Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie en Ontwikkelen, Grond en Vastgoed.

268

Vermindering van materiële budgetten Er zijn in beperkte mate mogelijkheden voor een vermindering van materiële budgetten voor inkoop, inhuur en of aanbesteden. Daarnaast kan worden overwogen om een gemeentebrede efficiencytaakstelling op de materiële budgetten door te voeren. Dit kan begrotingstechnisch in de vorm van het niet (volledig) ramen van de prijscompensatie. Kwaliteit en efficiency van beleidsvoeringsprocessen Daarnaast wil het college onderzoek doen naar mogelijkheden om de efficiency en kwaliteit van de financiële dienstverlening en van de beleidsprocessen te verbeteren. Wij denken daarbij aan het meer cyclisch inrichten van de afzonderlijke beleidsprocessen die daarbij beter worden afgestemd op de gemeentebrede beleidscyclus. Dit moet leiden tot een vermindering van de stroom van beleidsstukken en de daarmee samenhangende druk op het besluitvormingsproces. Het is ook denkbaar dat beleidsvorming niet uitsluitend in de gemeentelijke organisatie wordt uitgevoerd. Het college wil eventuele efficiencyverbetering, die uit dit onderzoek naar voren komt, vooreerst aanwenden om de kwaliteit van de beleidsvorming en – uitvoering te verbeteren. De bovengenoemde maatregelen moeten leiden tot een efficiëntere organisatie van werkprocessen, waarbij ook de mogelijkheden tot samenwerking met derden beter worden benut. Wij constateren echter dat er in de huidige organisatie en bedrijfsvoering ook sprake is van knelpunten die om een oplossing vragen. Het betreft hier o.a. de versterking van informatiediensten en –voorziening in de gemeentelijke organisatie. Dit is het gevolg van de toenemende informatisering en digitalisering en de noodzaak om voor adequate sturing over deugdelijke informatie te beschikken. Daarnaast krijgt het inkoopmanagement een kwalitatieve impuls . Hier ligt een relatie met de borging van de rechtmatigheid van het inkoopproces. Voor een goed functioneren van enkele organisatie-onderdelen is het essentieel dat een aantal ondersteunende taken dicht op het primaire proces worden georganiseerd De benodigde middelen voor het oplossen van knelpunten in de aansturing en de bedrijfsvoering worden verkregen uit de omvang van de bezuinigingen.

3 Vermindering van bestaand beleid. Algemeen uitgangspunt voor identificeren van mogelijkheden om bestaand beleid te verminderen is, dat de bezuinigingsvoorstellen geen afbreuk mogen doen aan de basiskwaliteit van het stadsbeeld en de Delftse samenleving. Voor de mogelijkheden tot vermindering van bestaand beleid is een scan gemaakt van beleidsbudgetten die mogelijk verlaagd kunnen worden. De concrete ideeën vanuit deze scan leiden tot een beperkte vermindering van bestaande beleidstaken danwel beleidsbudgetten. Van het totale in het bezuinigingsprogramma opgenomen bedrag van € 1,2 miljoen is nu ca. 1 miljoen ingevuld. De voorstellen zijn in onderstaande tabel gekoppeld aan de diverse begrotingsprogramma’s. Toelichting voorstellen:

Arbeidsmarkt, inkomen en emancipatie Diverse maatregelen (€ 175.000) Minder bijstandsgerechtigden (€ 100.000 verlaging budget Wet Werk en Bijstand) Meer preventie fraudevorderingen (€ 25.000) Meer producten Budgetwinkel onder werkdeel (€ 25.000) Behandeling dossiers cliënten 65+ naar Sociale Verzekeringsbank

269


Verlaging budget uitstroomregeling (€ 20.000) Door de invoering van de landelijke pardonregeling kunnen de uitgaven in het kader van de uitstroomregeling uitgeprocedeerde asielzoekers omlaag.

Ruimtelijke ordening Temporiseren productie ontwikkelings- en bestemmingsplannen (€ 60.000). Tabel 3: voorstellen bezuiniging bestaand beleid per begrotingsprogramma. beleidsposten Meer producten budgetwinkel onder werkdeel (WIZ) verder terugdringen klanten WIZ Meer preventie fraudevorderingen (WIZ) 65+ naar SVB (WIZ) uitstroomregeling uitgeprocedeerde asielzoekers temporisering productie van ontwikkelings- en bestemmingsplannen communicatie gemeentelijk infocentrum

Vrijval geldleningen onderwijs Rijksbijdrage Peuterspeelzalen verlaging bijdrage reserve Econ. Structuurfonds verlaging bijdrage reserve MilieuTechnologie Vrijval bijdrage huisvesting revalidatiecentrum luierinzameling vervoerboekje beleidsvoorbereiding en uitvoering verkeer verlaging middelen voor opstart architectuurbeleid verlaging budgetten maatschappelijke ontwikkeling verlaging budgetten Technopolis verlaging budgetten Harnaschpolder Veiligheid totale structurele besparing

structurele programma besparing 25 100 25 25 20 60

Arbeidsmarkt, Inkomen, Emancipatie Arbeidsmarkt, Inkomen, Emancipatie Arbeidsmarkt, Inkomen, Emancipatie Arbeidsmarkt, Inkomen, Emancipatie Integratie en Inburgering Ruimtelijke Ordening

25 63 80 200

Bestuur en organisatie Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Kennisstad en economie

60 Milieu en Duurzame Ontwikkeling 70 Zorg met Aandacht 42 15 40 10

Beheer van de stad Verkeer en Vervoer Verkeer en Vervoer Cultuur

70 diverse 50 Stedelijke projecten 25 Stedelijke projecten 40 Veiligheid 1.045

Bestuur en organisatie Communicatie (€ 25.000)

Jeugd en onderwijs Vrijval geldleningen onderwijs (€ 63.000) Dit betreft oude leningen aan scholen die door het Rijk zijn verstrekt in de periode voor de decentralisatie van onderwijshuisvesting en die door de Gemeente (verplicht) zijn overgenomen. De leningen zijn afgelost, het budget staat echter nog steeds in de begroting.

270

Rijksbijdrage Peuterspeelzalen (€ 80.000) Het Rijk werkt aan een regeling voor extra middelen voor peuterspeelzalen (voorscholen). Het is momenteel niet duidelijk hoe deze financieel uitpakt. Ingeschat wordt dat het gaat om enkele tonnen. Hierdoor kan op de inzet aan gemeentelijke middelen bespaard worden, daarbij uitgaand van een gelijke bestemming. De bezuiniging staat in 2010 zodat tijdig concrete informatie beschikbaar is om dit verder uit te werken of een alternatief te vinden.

Kennisstad en economie Verlaging structurele storting reserve economisch structuurfonds (€ 200.000).

Milieu en Duurzame Ontwikkeling Verlaging bijdrage Milieutechnologiefonds (€ 60.000)

Zorg met aandacht Vrijval bijdrage huisvesting revalidatiecentrum (€ 70.000) Dit betreft een garantiebijdrage voor de kapitaallasten van de bouw van het revalidatiecentrum. Looptijd bijdrage 40 jaar, loopt af in 2010.

Beheer van de stad Luierinzameling € 42.000

Verkeer en Vervoer Vervoerboekje (€ 15.000) Verlaging budget beleidsvoorbereiding verkeer en vervoer (€ 40.000)

Cultuur Architectuurbeleid (€ 10.000 incidenteel) Dit betreft een verlaging met € 10.000 van de middelen die in de Programmabegroting zijn voorgesteld voor de opstart van het architectuurbeleid tot € 40.000.

Wonen, Zorg en Welzijn Maatschappelijke Ontwikkeling (€ 70.000) Het betreft ruimte die in de begroting te vinden is door onderbenutting van onderwijsbeleidsplan, migranten, WZW: jongeren, extra verhuur gymzalen, GGD en subsidie Tourist Assist Service.

Ontwikkelen, Grond en Vastgoed Verlaging budgetten Technopolis (€ 50.000) en Harnaschpolder (€ 25.000)

271

Verlaging van gemeentelijke budgetten voor ontwikkeling en beheer van Technopolis en Harnaschpolder. Dit betreft een besparing voor de duur van deze projecten. In 2008 wordt bezien hoe deze bezuiniging structureel in de exploitatiebegroting kan worden verwerkt.

Veiligheid Budgetten programma Veiligheid (€ 40.000)

4 Reëel plannen en ramen van investeringen en reserves. Het college zet in op betere afstemming van de ramingen van investeringen en grote projecten en van de ramingen op een reële planning van het tempo van werkzaamheden en uitgaven ten laste van het reservevermogen. De grote projecten worden in eerste instantie gefinancierd uit de reserve Grote Projecten. Het schrappen of verminderen van uitgaven voor grote projecten leidt dus in eerste instantie tot vrijval van reservevermogen. Dat is incidenteel geld. Dat laatste geldt uiteraard ook voor de eventuele vrijval van middelen uit andere bestemmingsreserves. De vrijval van reservevermogen kan worden gebruikt als financieringsmiddel in de begroting en leidt dan tot een besparing op de rentelasten. Het is echter niet verstandig om dit als een structurele bezuiniging in te boeken. In de komende jaren zullen er aanzienlijke bedragen worden geïnvesteerd waardoor een daling van de reserves voor de hand ligt. Dit zal leiden tot een verhoging van de rentelasten. Daarnaast is de verwachting vrij algemeen dat de rente eerder (verder) zal stijgen dan dalen. Wij stellen daarom ook voor om de vrijval van reservevermogen vooral aan te wenden om incidentele uitgaven in de begroting te dekken. Daarmee kan de bezuinigingstaakstelling in de eerste jaren (gedeeltelijk) worden ingevuld en ontstaat ruimte om structurele maatregelen, in de sfeer van efficiency en het afbouwen of anders organiseren van taken, door te voeren. Op dit moment wordt nog een doorlichting uitgevoerd op het totale investeringsprogramma. Dit zal nog in een afzonderlijke notitie aan college en raad worden voorgelegd. Er is een scan uitgevoerd op een aantal reserves. Deze scan heeft een beperkte reikwijdte, met name vanwege de al in het kader van de begroting 2007 uitgevoerde analyse, waarbij veel reserves reeds zijn doorgelicht. In het kader van de voorliggende bezuinigingstaakstelling zijn de volgende reserves aan bod gekomen: a.

reserve Wet Werk en Bijstand

b.

reserve EZH

c.

reserve Kinderopvang

d.

reserve Economisch Structuurfonds

e.

reserve Milieu Technologie Fonds

f.

reserve Personeelsbeheersplan

Voor elke reserve is de vraag beantwoord welke uitgaven ten laste daarvan zijn gepland en/of geraamd en hoe ‘hard’ deze planning is. Is er bijvoorbeeld slechts sprake van een voornemen, of is sprake van een bestuurlijk besluit, dan wel zijn er reeds verplichtingen ten laste van de reserve aangegaan. Op basis daarvan is een indicatie gegeven van eventuele vrije bestedingsruimte.

Ad a. reserve Wet Werk en Bijstand Het saldo van deze reserve bedraagt momenteel ca. € 1,6 miljoen. Dit is gereserveerd als risicobuffer voor vorderingen op cliënten van Werk, Inkomen en Zorg, maar is daarvoor niet meer noodzakelijk. Wij stellen u voor uit de reserve Wet Werk en Bijstand € 1,5 miljoen te laten vrijvallen.

272

Ad b. Reserve EZH Het saldo van deze reserve bedraagt momenteel € 9,2 miljoen. Ten behoeve van het resultatenboekje EZH-gelden is in kaart gebracht dat er momenteel nog voor € 7,6 miljoen aan restant-kredieten open staat. Voor twee projecten moeten nog kredieten worden aangevraagd tot een bedrag van € 0,5 miljoen. Wij stellen u voor uit de reserve EZH € 1,1 miljoen te laten vrijvallen. Ad c. reserve Kinderopvang De reserve Kinderopvang bevat nog ruim € 1,9 miljoen. Op de reserve rusten verplichtingen voor een bedrag van € 5 ton. Op dit moment is sprake van bestuurlijke besluitvorming over een bedrag van € 4 ton dat aan deze reserve zal worden onttrokken. Dit betreft de kinderopvang van inburgeraars en cursisten, almede de tijdelijke extra inzet bij het loket Kinderopvang en uitgaven voor sociaal medisch geïndiceerden. Daarnaast is een bedrag gereserveerd voor scholen van de toekomst. Wij stellen u voor uit de reserve Kinderopvang € 250.000 te laten vrijvallen. Ad d. reserve Economisch Structuurfonds De vernieuwde reserve Economische structuurfonds (inclusief de middelen van de opgeheven reserve algemene economische structuur en Delft Kennisstad) bevat € 585.000. Vanaf 2007 wordt deze reserve jaarlijks met € 0,5 miljoen gevuld als gevolg van de aandacht die de raad wil schenken aan projecten als de toegangspoorten tot Delft, ander gebruik van water, bijdrage aan Awareness en dergelijke. Ook wordt de reserve gevoed met de middelen die jaarlijks benodigd zijn voor Delft Kennisstad. Voor de middelen die in de periode 2007-2010 worden toegevoegd (in totaal ca. € 3,7 miljoen) zijn verplichtingen aangegaan voor projecten in de sfeer van Delft Kennisstad, WFIA, Yes! Delft, Stimulering economie 20*20, ander watergebruik. Daarnaast is € 1,5 miljoen gereserveerd zonder dat sprake is van verplichtingen. Wij stellen u voor de jaarlijkse storting in de reserve Economisch Structuurfonds met € 2 ton verlagen, gezien de nog niet verplichte ruimte in deze reserve. Deze structurele verlaging is meegenomen in het hoofdstuk over vermindering van bestaand beleid. Ad e. reserve Milieu Technologie Fonds Medio 1995 is met de keuze voor het scenario Delft Kennisstad besloten om een Milieutechnologiereserve in te stellen. De reserve Milieu Technologie Fondsis bedoeld om initiatieven in milieutechnologieprojecten te stimuleren. Op grond van de subsidieverordening Milieureserves doen ook derden een beroep op deze reserve. Begin 2007 bevat deze reserve ruim € 9 ton. Vanuit de nutsdividenden wordt jaarlijks € 130.000 in deze reserve gestort. Wij stellen u voor om de jaarlijkse storting in de reserve Milieu Technologie Fonds met de helft te verlagen tot € 60.000. Deze structurele verlaging is meegenomen in het hoofdstuk over vermindering van bestaand beleid.

Ad f. reserve Personeelsbeheersplan Bij de eerste bezuinigingsronde 2004-2008 is tot een bezuinigingstaakstelling op personeel besloten ter hoogte van € 1 miljoen. De taakstelling is verdeeld over de jaren 2004 tot en met 2006. Voor het realiseren van deze taakstelling is tweemaal € 1 miljoen beschikbaar gesteld om deze personele maatregelen te ondersteunen. Deze middelen zijn gestort in de reserve Personeelsbeheersplan. De organisatie heeft deze taakstelling met succes gerealiseerd waardoor 16 fte structureel zijn ingeleverd. Voor het bereiken van dit resultaat is een groot deel van de reserve aangesproken maar er resteert daarvan nog een bedrag van € 0,5 miljoen. Dat kan vrijvallen voor de nieuwe bezuinigingsopdracht.

273

Tabel 4: resultaten scan bestemmingsreserves

tussenstand reëel ramen van reserves reserve Wet Werk en Bijstand reserve EZH reserve Kinderopvang reserve Economisch Structuurfonds reserve Milieu Technologie Fonds reserve Personeelsbeheersplan total

voorstel voor vrijval incidenteel € 1.472.500 € 1.092.825 € 250.000

€ 500.000 € 3.315.325

5 Inkomsten. De mogelijkheden die alternatieve financieringsbronnen bieden in de gemeente Delft kunnen beter worden benut. Te denken valt hier aan Europese fondsen, lokale heffingen, bouwleges, dividenden en verkoop van een deel van het aandelenkapitaal. In het onderstaande geven wij een overzicht van ontwikkelingen die in het licht van de voorliggende bezuinigingtaakstelling “Oud voor Nieuw” kansrijk zijn.

5.1

Europese fondsen.

Europees Sociaal Fonds (ESF) Vanaf 2007 is het nieuwe ESF-programma voor Nederland gestart. Intern is verkend welke kansen er zijn voor Delft. In een collegenota van mei 2007 is voorgesteld dat Delft inzet op minimaal 1 en maximaal 3 ESF aanvragen op 5 thema’s: additionele toerusting/bemiddeling van werklozen met afstand tot de arbeidsmarkt, reïntegratie gedetineerden, praktijk- en voortgezet speciaal onderwijs, verbetering arbeidsmarktpositie, laaggeschoolde werkenden en sociale innovatie.

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Er bestaat een subsidietraject D2-EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling). De gemeente Delft heeft bij de provincie Zuid-Holland 7 projecten aangemeld als potentieel subsidieobject. Delft maakt een goede kans voor de zogenaamde ‘incubator’. Een project dat als onderdeel van Technopolis voor spin-off moet zorgen op het terrein van hoogwaardige technologische bedrijvigheid. Het gaat daarbij om een bedrag van € 5 miljoen. Hier liggen naar verwachting geen substitutiemogelijkheden voor middelen die de gemeente Delft reeds bijdraagt aan Technopolis.

Taakstelling op Europese Fondsen. Er lopen nu verschillende trajecten voor aanvragen van Europees subsidies. De nadruk ligt daarbij tot op heden vooral bij het verkrijgen van additioneel geld. Er worden aan de voorkant van een dergelijk traject nog geen spelregels/afspraken gemaakt over een terugverdienregeling. Wij stellen u voor om de volgende taakstellende afspraken te maken inzake de verwerving van Europese fondsen: o Elk project dat met Europese fondsen wordt gefinancierd levert een procentuele bijdrage ter compensatie van de kosten van het subsidie-adviespunt en als structurele bijdrage voor de gemeentelijke begroting. o In het kader van deze percentageregeling wordt een taakstellend bedrag van € 2 ton opgenomen, waarvan € 1 ton voor het subsidie-adviespunt en € 1 ton in het kader van de bezuinigingstaakstelling.

274

Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw” een taakstellend (netto-)bedrag opnemen van € 1 ton structureel voor projecten die met Europees geld worden gefinancierd.

5.2

Bouwleges.

In april 2007 heeft de raad een nieuwe opzet met betrekking tot de bouwleges-exploitatie vastgesteld. Er zijn nog beperkte mogelijkheden om de bouwleges-exploitatie verder te verbeteren. Dit biedt dan ruimte in de exploitatiebegroting die kan worden ingezet in de bezuinigingsoperatie. Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw”een taakstellend bedrag op te nemen van € 1,5 ton structureel voor de bouwleges.

5.3

Grondexploitatiewet.

Een openstaande post in de oude bezuinigingsoperatie 2004-2008 betreft de ontwikkelingsplannen (€ 50.000). Deze post is meegenomen in de totaal in te vullen taakstelling zoals weergegeven in paragraaf 1 van deze notitie. Naar verwachting zal de grondexploitatiewet (als onderdeel van de Wet op de Ruimtelijke Ordening) worden geformaliseerd per 1 juli 2008. Thans wordt nader geanalyseerd waar er verdere mogelijkheden tot kostenverhaal liggen. De grondexploitatiewet regelt de verdeling van kosten en opbrengsten bij de ontwikkeling van bouwlocaties door projectontwikkelaars. Met de nieuwe wet hebben gemeenten een publiekrechtelijk instrument bij onderhandelingen met private partijen over de bouwlocaties. In de oude situatie maakten publieke partijen individuele afspraken met private ontwikkelaars over de financiering van publieke voorzieningen. Hierdoor dreigde onrendabele, maar maatschappelijk wenselijke delen van bouwlocaties, zoals sociale woningbouw en groen, niet gerealiseerd te worden. In de grondexploitatiewet is een kostensoortenlijst opgenomen waardoor zowel overheden als ontwikkelaars weten waar ze aan toe zijn. De grondexploitatie is gekoppeld aan de bevoegdheid om een bestemmingsplan te maken en te kunnen onteigenen. Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw”een taakstellend bedrag op te nemen van € 1 ton structureel voor het kostenverhaal op private partijen bij de ontwikkeling van bouwlocaties.

5.4

Brede rioolheffing.

Ook hier is sprake van een relatie met de oude bezuinigingsoperatie: een nog openstaande post betreft de invoering van de brede rioolheffing (€ 30.000). Als de brede rioolheffing is ingevoerd kan hieraan invulling gegeven worden op basis van een nadere analyse op mogelijkheden van kostenverhaal. De Wet “verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken” treedt op 1 januari 2008 in werking. Gemeenten krijgen vanaf die datum de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Ze kunnen per die datum een nieuwe belasting heffen voor de kosten voor die zorgplicht. De nieuwe rioolheffing kan vanaf 1 januari 2008 toegepast worden. Gemeenten hebben twee jaar de tijd om over te schakelen van het oude naar het nieuwe systeem. Vanaf 2010 moeten alle gemeenten de nieuwe belasting heffen. De kosten die via de rioolheffing kunnen worden doorberekend zijn uitgebreider dan de kosten die via het rioolrecht kunnen worden verhaald. De systematiek blijft wel hetzelfde: de rioolheffing mag net als het rioolrecht maximaal kostendekkend zijn. Alle voorzieningen, die direct of indirect samenhangen met de gemeentelijke stelsels voor afvalwater, hemelwater en grondwater kunnen uit de verbrede rioolheffing worden bekostigd. Gemeenten krijgen vijf jaar de tijd (tot 1 januari 2012), om een Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) op te stellen. In dit GRP staat een overzicht van de aanwezige voorzieningen in relatie tot de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater en grondwater, plus de voorgenomen maatregelen op

275

deze terreinen. In het huidige GRP is de verbreding reeds in beperkte mate meegenomen. In dit GRP zijn de kosten voor het afkoppelen van hemelwater en de voorzieningen voor grondwater betrokken. Nog niet betrokken zijn de kosten die verband houden met het gemeentelijk aandeel voor de instandhouding van de onttrekking van DSM Gist. Het is overigens nog niet duidelijk hoe hoog de jaarlijkse last zal zijn en voor welke periode. Indien besloten wordt om de onttrekking te verminderen, wordt het noodzakelijk om in bepaalde delen van de stad maatregelen te treffen om ongewenste effecten tegen te gaan. Voorzover deze het grondwater betreffen kunnen deze ook vanuit de brede rioolheffing worden bekostigd. Er bestaat nog geen inzicht over de hoogte van deze post. Binnen de brede rioolheffing kunnen ook de kosten voor de afvoer van hemelwater ondergebracht worden. Nu gebeurt dat al voor de voorzieningen voor het afkoppelen van hemelwater. Nieuw is dat dit ook mag gelden voor het aanleggen of verbreden van watergangen indien dat nodig is voor een efficiënte verwerking van het overtollig hemelwater. In het uitvoeringsprogramma van het waterplan staan meerdere maatregelen voor het realiseren van meer oppervlaktewater. Doorgaans is dit ingegeven door de noodzaak om voldoende waterberging in de stad te realiseren. Een nadere analyse is nodig om te bepalen welk deel van de kosten onder het verbreed rioolrecht kan vallen. Een eerste inschatting is dat dit een beperkt bedrag betreft. Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw”een nog nader te bepalen taakstellend bedrag structureel opnemen voor de brede rioolheffing.

5.5

Dividenden.

In de huidige programmabegroting wordt reeds rekening gehouden met een jaarlijks dividend van Eneco van € 4 miljoen en nog eens € 750.000 van Evides. De dividenden worden met name ingezet als incidenteel dekkingsmiddel voor Grote Projecten, en slechts beperkt (€ 1 miljoen op jaarbasis) als structureel dekkingsmiddel voor semi-structurele uitgaven in de gemeentelijke exploitatiebegroting. Naar huidige verwachting kan de volgende prognose worden opgesteld. Tabel 5: prognose dividendopbrengsten 2007

2008

2009

2010

2011

ENECO Evides BNG

€ € €

4.250.000 1.360.000 510.000

€ 4.300.000 € 650.000 € 90.000

€ 4.300.000 € 650.000 € 92.000

€ 4.400.000 € 650.000 € 94.000

€ 4.400.000 € 650.000 € 96.000

Totaal

€

6.120.000

€ 5.040.000

€ 5.042.000

€ 5.144.000

€ 5.146.000

In 2007 heeft Evides een extra dividend uitgekeerd. De landelijke lijn met betrekking tot waterleidingbedrijven is dat dividendopbrengsten met betrekking tot huishoudelijk water zoveel mogelijk beperkt worden. De dividendopbrengst Evides betreft echter voornamelijk het bedrijfswater. Bij Eneco speelt de inwerkingtreding van de splitsingswet. Er zal op bestuurlijk niveau nog een discussie plaatsvinden over de splitsing en een eventuele (gedeeltelijke) verkoop van aandelen. In het laatste geval moet er uiteraard rekening mee worden gehouden dat de dividenden als inkomstenbron in de gemeentebegroting wegvallen. Er ligt, via de reserve Nutswinsten, een link met semi-structurele uitgaven in de begroting. Daarnaast spelen de dividenden een rol bij de dekking van de grote projecten.

Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw” de geraamde opbrengsten voor dividenden als structureel dekkingsmiddel in de exploitatiebegroting met € 250.000 structureel te verhogen.

276

5.6

Precario

Delft kent een precariobelasting op kabels en leidingen. Grosso modo zijn er vier belastingplichtigen aan te wijzen: o Telecombedrijven o Energiebedrijven o Waterleidingbedrijven o Overige De telecommunicatiewet stelt bedrijven die kabels en leidingen t.b.v. signaaldistributie vrij van precariobelasting. De overheden hebben een wettelijke gedoogplicht. Transport van energie kent niet zo’n vrijstelling. Eneco Het gaat hierbij om Netbeheer, deze is eigenaar van de kabels, leidingen en trafo’s in de grond. Een aantal gemeenten ontvangen van Eneco precariobelasting of een andersoortige vergoeding als huur. Er is daarbij sprake van scheefgroei tussen de twee grootste aandeelhouders (Rotterdam en Den Haag) en de overige aandeelhouders. Doordat eerstgenoemden wel (fors) precariobelasting heffen wordt aan allen minder dividend uitgekeerd. Ons streven is om aan deze ongewenste situatie een eind te maken, waarbij mogelijk voor de korte termijn sprake is van juridische belemmeringen. Evides Bij de financiële afwikkeling voortvloeiend uit de overdracht van het waterleidingbedrijf op 31 maart 1994 is een afspraak gemaakt dat Evides een jaarlijkse vergoeding betaalt van € 1 miljoen. Dit bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd met het gemeentelijke prijsstijgingspercentage (± € 1 mln.). Overig Voor zover bekend zijn er verder geen belastingplichtigen die aanzienlijke hoeveelheden kabels en leidingen in Delftse gemeentegrond hebben liggen. Mogelijk dat aanleg van stadsverwarming in de toekomst nieuwe perspectieven biedt. Conclusie Voor de langere termijn kan de aanleg van stadsverwarming in de toekomst nieuwe perspectieven bieden. Er zijn met Eneco en Evides in het verleden afspraken gemaakt over precario. Inmiddels zijn de omstandigheden gewijzigd, zoals bijvoorbeeld de stadsuitleg van Delft met de Molenwijk en de Harnaschpolder. Bij Evides moet becijferd worden in hoeverre de arealen Molenwijk en Harnaschpolder tot een hogere precario-opbrengst kan leiden. Ook de afspraken met Eneco zijn volgens het college achterhaald. De aandelenverhoudingen zijn inmiddels gewijzigd en ook daar speelt de stadsuitleg met de Molenwijk en de Harnaschpolder. Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw”een taakstellend bedrag op te nemen voor verhoging opbrengsten precario met € 5 ton.

5.7

Onroerend Zaakbelasting

Efficiency werkwijze aanslagoplegging en inning OZB Er is een nieuw prognose opgesteld van de OZB-opbrengst over 2007. Daarin wordt rekening gehouden met een meeropbrengst van ca. € 2 ton (op een totale OZB-opbrengst van ca. € 17 miljoen). De gemeente houdt op begrotingsbasis rekening met een percentage aan oninbare vorderingen. Omdat het proces van het opleggen van aanslagen en het innen van de vorderingen de afgelopen jaren is verbeterd. kan het percentage oninbare vorderingen echter worden verlaagd. De bruto-belastingopbrengst blijft dus constant, maar daarvan wordt netto een groter deel daadwerkelijk

277

geïnd. Deze ontwikkeling is structureel en kan dus als voordeel in de gemeentebegroting worden ingeboekt. Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw” de raming van de OZBopbrengsten op basis van de efficiencyverbetering in het belastingproces structureel te verhogen met € 200.000.

5.8

Septembercirculaire Gemeentefonds (GF).

Inmiddels heeft het rijk de septembercirculaire GF het licht doen zien. Daarin is de besluitvorming over de Miljoenennota 2008 verwerkt. Het blijkt dat ten opzichte van de junicirculaire landelijk sprake is van een positief accres van € 200 miljoen. Mede door het aanzienlijke pakket aan extra investeringen nemen de rijksuitgaven de komende kabinetsperiode toe. Ook de loon- en prijsstelling en de rentelasten zijn hoger dan in de junicirculaire. Volgens het ‘trap-op-trap-af’ mechanisme leidt dit tot een extra accres in het GF. De septembercirculaire is inmiddels doorgerekend op de gevolgen voor de Delftse begroting. In 2008 ontvangt Delft € 670.000 extra uit het Gemeentefonds. Dit loopt af naar € 550.000 in 2011. Een deel van dit accres is overigens gereserveerd voor taakmutaties. Enkele substantiële mutaties betreffen extra middelen voor schulphulpverlening (€ 240.000 in 2007 aflopend naar ruim € 1 ton in 2009). Ook voor het Electronisch Kinddossier komen middelen beschikbaar: € 25.000 in 2008 oplopend tot (structureel) € 100.000 in 2011. Na correctie van de middelen die voor taakmutaties worden gereserveerd, blijft (structureel) ruim € 4 ton van het accres over dat als algemeen dekkingsmiddel kan worden ingezet. Het accres is overigens in 2007 ca. € 2 ton negatief. Dat zal in de 2e beheersrapportage worden verwerkt. Wij stellen u voor in het kader van de bezuinigingsoperatie “Oud voor Nieuw”de raming van de algemene uitkering uit het gemeentefonds structureel te verhogen met een bedrag van € 4 ton.

278

6.

Samenvatting.

In de vorige hoofdstukken hebben wij per thema de taakstelling/uitwerkingsrichting aangegeven. De resultaten daarvan zijn samengevat in onderstaande tabel. Tabel 6: invulling bezuinigingstaakstelling bedragen x € 1.000

voorstel invulling structurele taakstelling

vrijval reserves

1. Efficiency Bedrijfsvoering en organisatie efficiency van bedrijfsvoerings en beleidsvoeringsprocessen vermindering of beëindiging van bedrijfsvoeringstaken anders organiseren van bedrijfsvoeringstaken verlaging van materiële budgetten subtotaal organisatie en bedrijfsvoering*

1.965

2. Bestaand beleid vermindering van bestaand beleid

1.100

totaal beleid

1.100

3. Reëel plannen en ramen reëel plannen en ramen van investeringen en grote projecten reëel plannen en ramen van bestedingen uit reserves

3.515

subtotaal reëel plannen en ramen investeringen 4. Inkomsten bijdrage vanuit projecten die met Europees geld zijn gefinancierd taakstellende verhoging van toegerekende kosten aan bouwleges taakstellende verhoging van toegerekende kosten i.h.k.v. grexwet taakstellende verhoging van dividendopbrengsten taakstellende verhoging van precario hogere raming OZB op basis van bestaand beleid compensatie gemeentefonds subtotaal inkomsten 5. Nog in te vullen

totaal

100 100 100 250 500 200 400 1.650 250 4.965

279

In de loop van de jaren tot 2011 is sprake van het geleidelijk oplopen van de taakstelling, zoals onderstaande tabel laat zien:

Tabel 7: meerjarige invulling bezuinigingstaakstelling bedragen x € 1.000 Efficiency Bedrijfsvoering en organisatie efficiency van bedrijfsvoerings en beleidsvoeringsprocessen vermindering of beëindiging van bedrijfsvoeringstaken anders organiseren van bedrijfsvoeringstaken verlaging van materiële budgetten subtotaal organisatie en bedrijfsvoering*

2008

2010

2011

50 300

100 100 50 550

500 250 100 550

615 500 300 550

400

800

1.400

1.965

Bestaand beleid vermindering van bestaand beleid

1.045

1.100

1.100

1.100

totaal beleid

1.045

1.100

1.100

1.100

vrijval reservermogen inzet van vrijvallende middelen uit reserves

635

805

795

0

totaal inzet van vrijvallende middelen uit reserves

635

805

795

0

100 200

50 50 50 250 200 200

100 100 100 250 300 200

100 100 100 250 500 200

400 825

400 1.200

400 1.450

400 1.650

Inkomsten bijdrage vanuit projecten die met Europees geld zijn gefinancierd taakstellende verhoging kostendekkend maken bouwleges taakstellende verhoging kostendekkend maken i.h.k.v. grexwet taakstellende verhoging van dividendopbrengsten taakstellende verhoging van precario hogere raming OZB op basis van bestaand beleid compensatie gemeentefonds subtotaal inkomsten

50

2009

125

Nog in te vullen Incidentele dekking uit risicobuffer In te vullen begroting 2009-2011

totaal

250 3.155

250

250

250

4.155

4.995

4.965

Met het voorstel in tabel 7 kan de taakstelling concreet worden ingevuld. Met name implementeren van efficiencymaatregelen heeft tijd nodig voordat sprake kan zijn van daadwerkelijke bezuinigingen. Dit geldt ook voor een deel van het inkomstenspoor. Het college zal via beheersrapportages en in de jaarrekeningen verantwoording afleggen over de implementatie en realisatie van de taakstelling.

280

Producten per deelprogramma Dienstverlening Dienstverlening 1001burgerzaken overig 1019bouwen en wonen Delta 1009kennis infrastructuur Arbeidsmarkt, Inkomen en Emancipatie 2002volwasseneneducatie 2004wwb - inkomen 2005minimabeleid 2007overige bijstand 2008opvang asielzoekers 2009bijzondere bijstand 2010combiwerk 2011wwb - werk 2014uitstroomverbetering 2018stichting werkplan 2019ioaw 2020ioaz 2021instituut sociaal raadslieden 2022schuldhulpverlening 2033vangnetregeling 2034werkgelegenheidsimpuls 2035emancipatiebeleid Integratie en Inburgering 3001integratie nieuwkomers 3003integratiebeleid 3004migranten 3005sociaal beleid 3006wet inburgering Jeugd en Onderwijs 4001openbaar basisonderwijs 4003bijzonder basisonderwijs 4005bijzonder speciaal onderwijs 4007openbare scholengemeenschappen 4008bijzondere scholengemeenschappen 4009gemeentelijk onderwijs achterstandsplan 4010onderwijs allochtone levende talen 4011onderwijsbegeleiding 4012gemeensch. baten en lasten gymlokalen 4013schoolgebouwen geen onderwijsfunctie 4014ov. gemeensch. baten en lasten onderwijs 4015jeugd- en jongerenwerk 4016kapitaallasten schoolgebouwen 4018brede school 4019jgz teams delft

281

4020leerlingenvervoer 4021reg. meld- & coordinatiepunt 4022schoolzwemmen 4024maatzorg jgz 4025kinderopvang Wijkzaken en Stadsbeheer Samenwerken in de wijken 5018wijkaanpak 5019stedelijke vernieuwing Beheer van de stad 5003gladheidsbestrijding 5014begraafplaatsen en lijkbezorging 5031overige derden (wegen, straten pleinen) 5033overige derden (groen) 5034overige derden (riolering) 5038vegen commercieel 5043werken derden hh van delfland 5044overige openbare hygiene 5045wegen, straten en pleinen 5046groen 5047speeltuinen 5048reiniging openbare ruimte 5051recreatieve voorzieningen 5052civiele kunstwerken 5053verkeersvoorzieningen 5054waterwegen 5055riolering 5057openbare verlichting 5058kindervoorzieningen 5060recreatiegebied delftse hout Reiniging 5023inzameling delft 5025milieu-eiland 5026inzameling kca en depot 5027reiningsinspectie zorg 5028ongediertebestrijding zorg 5029reinigingsrechten 5035inzameling kwd 5036inzameling buurgemeenten 5037containerdienst 5039ov. derden ongediertebestr. en kadavers 5040web - hal 5041reinigingsinspectie commercieel 5042overlaadstation Wonen, Zorg en Welzijn Gezond en actief 6005beheer buitensport 6006beheer binnensport 6007beheer zwemsport 6008sportbevordering 6009sport overige 6015buurt- en wijkwerk 6018stimuleringssubs. maatsch. participatie

282

6021ouderenwerk 6027gezondheidszorg 6028ggd zuid-holland west 6029financiering woningbouw 6030bouwen en wonen 6032bws en bls beschikkingen 6033overige volkshuisvesting 6034subsidies voor rekening gemeente 6036sportbeleid 6037stedelijke vernieuwing mr-isv Zorg met aandacht 6003sociaal pedagogisch werk 6014alg. maatschapp. werk voor spec. groepen 6016ondersteuning welzijnswerk 6020algemeen maatschappelijk werk 6022wet maatschappelijke ondersteuning 6023maatschappelijke voorzieningen 6024maatschappelijke begeleiding 6025voorziening gehandicapten 6026indicatiestelling 6035wonen en zorg RO, Verkeer en Vervoer Ruimtelijke ordening 7009ruimtelijke ordening Verkeer en vervoer 7004overige derden (verkeer en vervoer) 7005beleidsvoorb. en uitvoering verkeer 7006verkeersmaatregelen overig 7007binnengemeentelijk vervoer 7008parkeercontrole 7024parkeren Milieu en Duurzame ontwikkeling 8015milieu 8023warmtebedrijf 8025streekdierentehuis Kennisstad en Economie 9001delft kennisstad 9002straatmarkten 9008economische zaken 9009havendienst Cultuur en Binnenstad Binnenstad Cultuur en toerisme 10001openbare bibliotheek 10002vak, centrum voor kunsten 10003theater de veste 10004kunst en projecten 10006cultuurparticipatie 10007ed kenniscentrum 10011ced presentatiecentrum 10013cultuurhistorie delft 10014recreatieve evenementen

283

10015recreatiegebied delftse hout 10016recreatiegebied midden delfland 10017stadsmarketing 10018bereikbare binnenstad 10019kernthema ontwerp en architectuur 10020stadspromotie Veiligheid 11001rampenbestrijding 11002openbare orde en veiligheid 11005regionale brandweer 11008brandpreventie 11009openbare ruimte veiligheid 11010milieutoezicht 11011bijdrage gr brandweer rijswijk-delft Ontwikkelen, Grond en Vastgoed Grond en vastgoed 12009bouwgrondexploitatie 12010exploitatie uitgegeven terreinen 12011exploitatie verhuurde eigendommen 12012onderhoud historische gebouwen 12013restauratie historische gebouwen Technopolis 12006tu / tno 12014technopolis Harnaschpolder Poptahof Schie-oevers 12002herstructurering schie-oevers Spoorzone 12001spoortunnel Bomenwijk Bestuur en Organisatie Internationaal beleid 13009internationaal beleid Regio 13017bijdrage stadsgewest haaglanden Bestuur 13001raad en raadscommissies 13002college van b&w 13003overige kosten college 13004beheer en exploitatie stadhuis 13008delftse rekenkamer 13014koninklijke bijzetting (wdz) 13016verkiezingen 13018bijdragen vng-repro en algemeen Communicatie Stadskantoor Organisatie 13006gemeentelijk management team 13007centrale staf 13011uitvoeringskosten trm 13012stelpost personele sfeer

284

13015resultaat kostenplaats middelen Algemene dekkingsmiddelen 14001saldo financieringsfunctie 14002lokale heffingen 14003gem.exploitatieresultaat na bestemming 14004dividenden 14005algemene uitkering 14006overige algemene dekingsmiddelen 14007btw compensatiefonds

285

EMU-saldo bedragen x € 1.000

1 +2 +3 -4 +5

+6a -6b -7 +8a -8b -9 -10

+11b

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking aan reserves (BBV, art.17c) Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Uitgaven aan investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd De in mindering op onder 4 bedoelde investeringen gebrachte ontvangen bijdragen van Rijk, Provincies, Europese Unie en overigen Verkoopopbrengsten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs) Boekwinst op desinvesteringen in (im)materiële vaste activa Uitgaven aan aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijpmaken e.d. Verkoopopbrengsten van grond (verkoopprijs) Boekwinst op grondverkopen Betalingen ten laste van de voorzieningen Betalingen die niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht en die nog niet vallen onder één van de andere genoemde posten Boekwinst bij verkoop van deelnemingen en aandelen Berekend EMU-saldo

2007

2008

2009

-25.409 5.564

-3.906 5.590

-890 5.625

11.809

6.964

7.281

-23.312

-19.840

-7.796

0

0

0

0

0

0

0

0

0

-34.806 22.230 0 -16.370

-43.296 41.023 0 -7.744

-8.218 5.948 0 -5.824

0

0

0

0

0

0

-60.294

-21.209

-3.874

286

Raming reserves en voorzieningen Naam reserve / voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve 1

Saldo aan begin boekjaar 2

Vorig jaar (2007) vermeerverminderingen deringen

22.332 0 -2 0 0 0 28.056 0

Totaal algemene reserves bestemmingsreserves Reserve dekking kapitaallasten Reserve gemeentelijke huisvesting Reserve alg.economische structuur Reserve KIS (Kennis InfraStructuur) Reserve opbrengst verkoop EZH Wijkreserve Sociale reserve Reserve personeelsbeheersplan Reserve kinderopvang gem. personeel Reserve JGZ Milieureserve Reserve natuur en milieu Reserve afb.boekw.welz.accommodatie Reserve (EZH-)monumenten Reserve renovatie watertoren Reserve Delft Kennisstad Reserve MTF Milieu Techn. Projecten Reserve kabelprojecten Reserve toerisme Reserve bedrijfsvoeringsrisico's Reserve integratiebeleid Reserve ecologie Reserve energiebesparende maatregelen Reserve nutswinsten Reserve dekking grote projecten Reserve reorganisatiekosten Reserve grote projecten (grondbedrijf) Reserve economisch structuurfonds Reserve vervanging postvolgsysteem Reserve basispakket ICT Reserve parkeren Reserve Parkeervontrole Reserve riskmanagement Reserve CVV Coll.Vraagafh.Vervoer Reserve gegarandeerde geldleningen Reserve BWS woningbouw vrijvallende middelen Reserve egalisatie legesopbrengsten bouwvergunningen Reserve centrale vervanging meubilair Reserve vervanging meubilair gemeentebestuur Reserve frictiekosten brandweer Reserve automatiseringsmiddelen Reserve kennismodule WIZ Reserve werk en inkomen Spaarreserve ID-banen (Melkert) Reserve WMO Reserve Hoogovenspand Reserve Hoogovenspand (inrichting Bibliotheek) Reserve exploitatie erfpachtgronden Reserve aankoop panden binnenstad

4

3

Algemene reserve A -Bedrijfsreserve Combiwerk -Reserve BTW-compensatiefonds -Reserve opbrengst verkoop Bouwfonds -Reserve afkoop CAI -Reserve automatisering RIS Algemene reserve B Algemene reserve grondbedrijf

Saldo begin boekjaar 5

Jaar 2008 vermeerderingen

verminderingen

6

Saldo eind boekjaar 8

7 0 287

0 -16

0

51

191

0

21.323 488 -2 0 -102 0 28.056 404

49.724

478

35

50.167

0 517 1.006 500 0 831 0

2.562 46 1.130 0 1.096 905 150

13

72

132

262

0 0

0 0

0 1.083 2.237 2.603 0 0

498 1.110 2.577 559 0 0

1 0 0

0 0 1.155

81

81

258

9.698 2.110 -491 1.136 459 206 50 624 114 93 113 -58 7 150 543 211 301 18 6 -158 949 -498 1.073 1.789 14.580 54 1.090 164 -65 1.584 6.778 82 292 46 594 307

0

0

7.136 2.581 -615 1.636 -637 132 -100 624 114 93 113 -117 7 150 543 211 171 18 6 -158 949 -996 1.046 1.449 16.624 54 1.090 164 -64 1.584 5.623 82 292 46 594 307

7.053

151

7.287

971

134

8.124

206 124

5 27

-2 24

213 127

5 27

10 -8

208 162

11 373 51 7.858 259 2.255 1.030 881

-21 192 0 0 224 0

2.188 0 1.583 259 820 200

11 -1.836 243 6.275 0 1.659 830 881

-21 139 0 0 208 0

1.084 0 1.066 0 57 0

11 -2.941 382 5.209 0 1.810 830 881

0

8

0

4

400 169

1.409 -16

1.100

21.323 185 -2 0 -51 0 28.056 213

0

51

1.313

50.386

1.882

2.544

11.805 2.878 205 903 9.225 407 264 624 114 93 113 39 7 150 543 211 927 18 56 174 949 1.980 4.462 2.956 14.931 142 1.590 164 94 1.845 7.076 82 292 46 594 565

0 482 1.006 500 0 831 0

2.107 1.250 1.702 267 8.766 1.032 214

13

110

132

758

0 0

50 332

0 374 2.237 2.287 0 0

2.478 3.763 3.404 2.638 88 500

1 0 57

160 261 355

81

81

0

385

5 2

-3 2

-7 2

287

Naam reserve / voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve

Vorig jaar (2007) Jaar 2008 Saldo aan vermeerverminSaldo vermeerverminSaldo begin deringen deringen begin deringen deringen eind boekjaar boekjaar boekjaar 1 2 3 4 5 6 7 8 179 0 1.020 -841 0 0 -841 Reserve Koepoortgarage 17 17 17 Reserve incidentele opdrachten vastgoed 442 442 442 Reserve egalisatie vastgoed gemeentelijke huisvesting Reserve egalisatie vastgoed 558 292 57 793 10 104 699 beleidsvelden Reserve egalisatie vastgoed overigen 215 0 1.095 -880 0 0 -880 85 85 85 Reserve Enqueterecht Raad 1.930 0 203 1.727 0 203 1.524 Reserve kinderopvang Reserve gebruikersonderhoud 142 0 144 -2 0 0 -2 welzijnsaccommodaties Reserve verenigingsondersteuning sport 49 49 49 128 104 0 232 304 0 536 Reserve renovatie sportvelden 135 21 0 156 21 0 177 Reserve investeringen Midden-Delfland Reserve culturele activiteiten 124 361 638 -153 361 604 -396 Reserve beeldende kunstopdrachten en 0 0 82 217 0 135 82 subsidies 77 18 0 95 28 0 123 Reserve bedrijfsvoering VAK 69 54 62 61 54 10 105 Reserve vervanging instrumenten en apparatuur VAK Reserve egalisatie tentoonstellingen 160 61 61 160 0 0 160 musea 261 14 142 133 14 33 114 Reserve Delfts erfgoed digitaal Reserve Delfts aardewerkcentrum 1.828 0 112 1.716 0 84 1.632 13 13 13 Reserve digitale stamboom 20 72 71 21 72 0 93 Reserve aankopen gemeentearchief 73 0 46 27 0 0 27 Reserve bedrijfsvoering archief 13 13 13 Reserve archeologie 124 124 124 Reserve aankoop meubilair en kleine investeringen basisonderwijs 615 601 501 715 601 486 830 Reserve onderhoud buitenkant schoolgebouwen primair onderwijs 65 0 187 -122 0 0 -122 Reserve onderhoud openbare ruimte: wegen, straten en pleinen Reserve onderhoud openbare ruimte: 644 0 657 -13 0 0 -13 kunstwerken 0 0 385 -385 0 0 -385 Reserve onderhoud openbare ruimte: waterwegen Reserve groenonderhoud Agnetapark 131 0 56 75 0 49 26 200 0 200 0 0 200 -200 Reserve Accommodatie Buurt Onderwijs en Sport Reserve dienstkleding 23 23 23 Reserve calamiteiten tractie 294 35 71 258 35 71 222 0 0 0 Reserve wachtgeldverplichtingen 54 54 54 Reserve calamiteiten schoolgebouwen 0 Reserve taaleducatie 0 0 Res. Integratie Gemeentepersoneel 395 395 395 Reserve Eigen Taal 203 203 203 31 93 0 124 121 0 245 Reserve vervangen Publieksbalie 308 308 308 Reserve afbouw ID-Banen Ambtelijke organisatie 89.788 17.210 41.652 65.350 11.960 16.401 60.913 Totaal bestemmingsreserves Voorziening suppletie prepensioenuitkeringen Voorziening dubieuze debiteuren belastingen Voorziening dubieuze debiteuren Voorziening (FLO) voormalig personeel brandweer Voorziening veranderproces Combiwerk Voorziening bedrijvenschap Harnaschpolder Voorziening nadelige saldi actieve grondexploitaties Voorziening wachtgeldfonds Voorzieningen Combiwerk Voorzieningen Grotius College Totaal voorz. verplichtingen / verliezen

0

745

742

994 100 453

3

723

720

994 245 485

280 945

65 -7

6 994

245 959

280 971

30 -19

190 3.522

190 3.522

190 3.522

31.629

31.629

31.629

151 97 464

1.176

1.150

177 97 464

1.126

1.046

257 97 464

37.600

2.651

3.117

37.134

3.053

3.017

37.170

288

Naam reserve / voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve 1 Voorziening gebruikersonderhoud sporthallen Voorziening gebruikersonderhoud zwembad Kerkpolder Voorziening onderhoud VAK Voorziening onderhoud voormalige schoolgebouwen Voorzieningen Grotius College


Vorig jaar (2007) vermeerverminderingen deringen 3


4


verminderingen

6


7

512

99

611

99

710

478

117

595

117

712

20 206

34 31

4 202

34

50 35

303

202

303

303

Totaal voorz. gelijkm.verdeling lasten

1.519

281

85

1.715

250

0

1.927

Voorz. Besluit locaal gebied subsidies Voorziening dekking hogere vuilverwerkingskosten Voorziening instandhouding Delftse monumenten Voorziening monumenten (HPVW) Voorziening oudkomersgelden Voorziening Stuurvrouwen (activering en inburgering) Voorziening ZOEF Voorziening EU-subsidie Adazapari Voorziening decentrale arbeidsvoorwaarden Voorziening lokaal beleid FPU gebruik Voorziening riolering Voorziening volkshuisvestingsfonds Voorziening openbaar vervoer Voorziening BWS woningbouw spaarsaldi

0 2.314

1.387 180

1.387 209

0 2.285

-145

2.540

0 -400

Voorziening afgekochte grafrechten Voorziening klantmanagement Voorziening WWB/Werk Voorziening stedelijke vernieuwing MRISV Voorziening preventiebeleid Voorziening renovatie atletiekbaan Voorziening BOS project Tanthof Voorziening BOS project Hof van Delft Voorziening BOS project Vrijenban Voorziening Prov. Subsidie BK&V Voorziening Rijkssubsidie Bibliotheek DOK Voorziening Provinciale subsidie Bibliotheek DOK Voorziening aanleg geluidssch. A13Prof.Buurt Voorziening Aanval op uitval Voorziening Tshwane (project HIV-aids) Voorziening Wet Inburgering Voorziening bewegen op straat BOS Voorziening cultuurbereik Voorziening onderwijsachterstandenplan Voorziening schade en calamiteiten schoolgebouwen basisonderwijs Voorziening verzelfstandiging OBO Voorziening onderwijs beleidsplan Voorz. BOS Project Buitendorp - Rode Dorp Voorz. BOS Project Voorhof/Poptahof Voorz. BOS Project Wippolder Voorzieningen Grotius College Totaal voorz. middelen van derden

37 305 1.351 37

31

216 45

144 -37 110

69

69

57

169

178 2.481 215 143 39

57 812

2.136

352

592

370 588 8.379 2.553

-3 10.698 5.096

13.351 3.739

37

37

305 1.135 23

305 1.135 -22

144 -37 -2 235 1.157 215 -97 39 370 585 5.726 3.910

45

144 -37 55

57 57 876

292 -40 215 -142 39

2.073 45

-3 409 5.000

56 2.473

370 582 6.079 6.437

61 40 27 21 8 24

96

140

154 247

154 247

0 17 40 27 21 8 24

0

20

20

0

0

336

336

0 0 0 88 56 1.182 4

0 0 0 88 -19 945 4

336 0 0 0 88 131 1.419 4 802 1.456 0

350 61 2.631

350 61 2.631

75

150 237

352 100

404 374 100

398 1.434 0

0 0 2.545

100 97

100 97

26.169

23.019

26.978

0 33 40 27 21 8 24

16

75

150 237

352 50

354 225 50

44 1.561 0

0 0 2.545

50 2

50 2

0 0 2.545

22.210

6.796

8.300

20.706

289

Naam reserve / voorziening Algemene reserve Bestemmingsreserve 1


Vorig jaar (2007) vermeerverminderingen deringen 3

4

50.386 89.788

1.882 17.210

2.544 41.652

140.174

19.092

Verplichtingen, verliezen Risico's Gelijkmatige verdeling lasten Van derden verkregen middelen

37.600 6.244 1.519 26.169

Totaal voorzieningen

Recapitulatie: Algemene reserve Bestemmingsreserve Totaal reserves

Totaal reserves en voorzieningen



verminderingen


6

7

49.724 65.350

478 11.960

35 16.401

50.167 60.913

44.196

115.074

12.438

16.436

111.080

2.651 0 281 23.019

3.117 0 85 26.978

37.134 6.244 1.715 22.210

3.053 280 250 6.796

3.017 0 0 8.300

37.170 6.524 1.927 20.706

71.532

25.951

30.180

67.303

10.379

11.317

66.327

211.706

45.043

74.376

182.377

22.817

27.753

177.407

290

Aangenomen amendementen en moties In de vergadering van de raad van de gemeente Delft op 8 november 2007 is één amendement aangenomen.

A 13-1 De gemeenteraad van Delft in vergadering bijeen op 8 november 2007 besluit: In de programmabegroting 2008-2011 op pagina 148 onder deelprogramma regio toe te voegen: “Incidenteel budget ten behoeve van ondersteunende werkzaamheden Haaglanden met € 20.000 (1/4 fte) te reserveren en deze te dekken uit het positieve begrotingssaldo 2008 (was € 94.000 wordt € 74.000)”; en spreekt tevens uit: “De structurele dekking te betrekken bij de begrotingsbehandeling 2009.”

In de vergadering van de raad van de gemeente Delft op 8 november 2007 zijn 19 moties aangenomen. Op hoofdlijnen presenteren wij hier het overzicht. Voor de exacte tekst wordt verwezen naar de integrale tekst van de moties die bij de betreffende raadsvergadering in het RIS opgenomen.

291

Motie no. Begroting 2008 M 2-4

Onderwerp Stimuleren starters

Begroting 2008 M 5-1

Graffiti


Beheer van de stad


Kwaliteitsimpuls stadsparken


Fijnstofmagneet


Energieloket


Klimaatbeleidsplan

Moties Draagt het college op: Te onderzoeken of het invoeren van een starterslening in Delft via de SNV tot de mogelijkheden behoort. De gemeenteraad hierover voor de zomer 2008 te rapporteren dan wel hiertoe een voorstel te doen. Draagt het college op: • Te onderzoeken of een dergelijk antigraffitibeleid ook in Delft gerealiseerd kan worden. • De gemeenteraad hierover te rapporteren dan wel hiertoe, uiterlijk in 2008, een voorstel te doen toekomen. Draagt het college op: Na te gaan of een gezamenlijk abonnement op een schoonmaakdienst, die iedere week en zo nodig op afroep ogenblikkelijk optreedt, tot de mogelijkheden behoort. Draagt het college op: • In overleg met de wijken een project te starten om de Delftse parken een kwaliteitsimpuls te geven, waarbij gedacht wordt aan meer variatie in beplanting en wandelroutes, meer voorzieningen en betere landschapsarchitectuur, en het kwaliteitsniveau van het Agnetapark en het Wilhelminapark als uitgangspark voor de overige parken worden gezien. • Hiervoor een aanzienlijk onder andere een deel van de wijkbudgetten aan te wenden. • En resultaten van de eerste fase hiervan terug te koppelen in de relevante commissie. Draagt het college op: In samenwerking met de Botanische Tuin met een haalbaar voorstel richting de raad te komen om een opstelling van de fijnstofmagneet in TU Noord te realiseren op een locatie die volgens het college hiervoor het beste in aanmerking komt. Draagt het college op: Voor 1 juli 2008 een energieloket op te zetten dan wel zich aan te sluiten bij een bestaand initiatief. Draagt het college op: Ruim vóór de programmabegroting van volgend jaar een actualisering van het klimaatbeleidsplan aan de raad voor te leggen, waarin ook nieuwe projecten een plaats kunnen krijgen. En spreekt uit dat: Op basis van deze actualisering in de programmabegroting van 2009-2012 de besluitvorming naar voren te halen, zodat de

292


Dubbel ruimtegebruik


Toerisme

Begroting 2008 10-9

Werkplaats Spoorzone


Bacinol Expo


Aanjaagfunctie Cultuurvisie


Fietsparkeren bij winkelcentra/ supermarkten


Winkelcentrum Foreestweg

oorspronkelijk gereserveerde bedragen alsnog zo spoedig mogelijk beschikbaar zijn. Verzoekt het college om: In de haalbaarheidsstudie Brouwerspand e.o. te onderzoeken hoe door middel van meervoudig ruimtegebruik openbaar groen op, in of tussen andere functies een plaats kan krijgen; te stimuleren dat dit gebeurt op een innovatieve manier waarmee de stad Delft kan laten zien wat Delft kennisstad betekent voor de stad en haar bewoners; dit te doen voor de locatie van het huige Brouwerspand, de naastgelegen winkelstrip en omgeving. Verzoekt het college om: • Een nota toeristische economie (gelijkwaardig aan de nota creatieve economie) zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk voor 1 juli 2008, aan de raad voor te leggen. Draagt het college op: De plannen van WeSD en DNA (en verwante organisaties) mede mogelijk te maken, door: • Het actief stimuleren van creatieve en culturele projecten in de Spoorzone, en het zoveel mogelijk wegnemen van (bureaucratische) drempels voor deze voorgenomen initiatieven. Verzoekt het college om: • De huidige subsidie voor Bacinol Expo met 1 jaar te verlengen • Voor 1 juni 2008 met een voorstel naar de raad te komen met een onderbouwing voor subsidie aan Bacinol Expo in Bacinol 2 Verzoekt het college om: • De aanjaagfunctie Cultuurvisie in 2008 volgens de SMART criteria te onderbouwen en voor 1 januari mei 2008 voor te leggen aan de raad. • Het gereserveerde geld voor 2009 e.v. te reserveren voor aandeelhouderschap (evenementenbeleid, ondersteuning particulier initiatieven, cultuurbalie in DOK). Spreekt uit dat: Bij winkelcentra/supermarkten in de wijken meer en betere fietsparkeervoorzieningen nodig zijn en roept het college op in samenwerking met de betrokken ondernemers behoefte te inventariseren en een plan van aanpak op te stellen en daarbij de economische reserve en de budgetten voor het opknappen van winkelcentra te betrekken. Draagt het college op: De upgrading van het winkelcentrum aan de Van Foreestweg in samenspraak met de ondernemers aldaar op korte termijn voor te

293

Begroting 2008 12-5

Huisvesting hotel de Kok


Relatiegeschenken


Best practices


Onderzoek rekenkamer naar programmabegroting


Eén gemeentelijke website

bereiden en uit te voeren. Draagt het college op: Op korte termijn met Ceres en Hotel de Kok in overleg te treden en een uiterste inspanning te leveren die gericht is op het laten sluiten van een overeenkomst tussen Hotel de Kok en Ceres, die recht doet aan de intenties uit de periode 2002-2005, perspectief biedt voor de toekomst en voorziet in de spoedige bouw van het nieuwe Hotel de Kok op de locatie Koepoortplaats. Draagt het college op: De Senz-paraplu een relatiegeschenk van de gemeente Delft te maken. Draagt het college op: Binnen drie maanden met een plan van aanpak te komen om de 12 best practices uit Eindhoven samen met de KvK Haaglanden ook in Delft te implementeren; hierbij te streven naar de implementatie van één best practice per maand. Draagt het college op: Verzoekt de rekenkamer van Delft om de programmabegroting van 2008-2010 te onderzoeken met als centrale vraag “in hoeverre geeft de programmabegroting 2008-2010 ten opzichte van die van 20072009 (meer) mogelijkheden tot sturing door de gemeenteraad?”. Draagt het college op: Alle gemeentelijke websites om te vormen tot één duidelijke en toegankelijke website van de gemeente Delft, en dit budgetneutraal uit te voeren.

294

Programmabegroting

Recommend Documents