Preek 26jul2015, Opstandingskerk Tilburg - De zichtbare kerk
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, - Wat voor kerk wil je zijn? Wat vind je belangrijk als kerk? En waar wil je voor staan en je voor inzetten? - Of meer vanuit het buitenstaanderperspectief verwoord: - hoe wil je dat anderen je zien? Hoe wil je als kerk gezien en herkend worden? - Over die eerste vraag ging het vooral dit voorjaar. Aan de hand van de 7 kenmerken van een gezonde kerk, zoals Robert Warren die formuleerde, op basis van zijn onderzoek in Noord Engeland. - Ik maakte vele boeiende gesprekken mee, die mij ook weer inspireerden; en die mij daarnaast soms duidelijke en verrassende inzichten gaven hoe mensen in het leven en in de kerk (in onze kerk) staan. - Maar ik werd ook regelmatig getriggerd door de vraag: hoe zie je jezelf (als kerk) als je wat kritischer naar jezelf kijkt? en hoe zien anderen je als kerk? 1
- Bijv. als er in een gesprek –dit voorjaarnadrukkelijk gezegd wordt dat de gemeenschap in onze kerk zo belangrijk is, en dat je dat ook zelf ervaart. - Maar als je er even wat op ingaat, dat je dan allerlei kritische opmerkingen hoort, bijv. over groepsvorming, waar anderen buiten blijven of moeilijk tussen komen. - Of als er in een ander gesprek de opmerking gemaakt wordt, dat als je in de stad iemand ‘van buiten’ tegenkomt en je vertelt dat je van de PKN-Tilburg bent, of van de Opstandingskerk, dat mensen dan altijd zeggen: ‘o ja?, nooit van gehoord!’. - Leven we dan -als protestantse kerk in de grote stad- op zo’n klein en geïsoleerd eilandje, dat niemand ons kent? - of zelfs maar van ons weet? - Daarom wil ik deze zomer graag de aandacht richten op de vraag: - 1. Hoe zien anderen ons als kerk; hoe willen we gezien worden; en hoe presenteren we ons als kerk? – de zichtbare kerk. - 2. Hoe ervaren anderen ons als kerk; hoe kunnen ze ons ervaren als kerk; en hoe bereiken we dat? – de ervaarbare kerk. - 3. Wat is het geheim van ons als kerk? wat draagt en drijft ons als kerk? – onze verbon2
denheid met Jezus, de mens van God en naar Gods beeld. - Vandaag dus het eerste punt: de zichtbare kerk; over 2 en 3 weken de andere twee. - Ben je als kerk wel zichtbaar in de samenleving? Kunnen anderen je überhaupt wel zien en/ of herkennen? - Moeten we misschien veel meer aan public relations doen? En hoe zou je je dan moeten/ willen positioneren als kerk? Welk beeld wil je oproepen, waaraan mensen je meteen herkennen? - De Remonstrantse kerk maakte afgelopen najaar nadrukkelijk reclame: - Mijn God doet niet aan dogma’s. - Mijn God trouwt ook homo’s. - Mijn God dwingt me tot niets. - Mijn God laat me zelf denken. - In een reeks slogans werd de kachel aangemaakt met clichés over religie. - Maar ook onze Protestantse Kerk Nederland werkt met een eigen beeldmerk en maakt reclamefilmpjes rond de grote feestdagen, om maar in beeld te komen; om de mensen uit te nodigen; en om een duidelijke boodschap over te brengen. - >> ook: pioniersplekken; mijn kerk.nl. 3
- Als je niet gezien wordt ben je nergens, zo is de gedachte. - Dus eerst gezien worden, dan komen de mensen misschien ook wel. - In Tilburg zou je kunnen denken aan een openluchtdienst, zoals die in Oisterwijk nu weer elk jaar met Pinksteren gehouden wordt in het natuurtheater. Een mooie belevenis om daar bij te zijn. (of in Berlicum eind juni). Beide oecumenisch. - Straks misschien in Tilburg in de nieuwe stadshal op het voormalige NS-terrein? - Of misschien is de kerkennacht in juni ook zoiets. In Breda was het weer een succes dit jaar. En ik hoorde dat er landelijk inmiddels besloten is om het jaarlijks te doen. - Toch ook in Tilburg mee gaan doen? - Al geef ik dan zelf zeker de voorkeur aan een Nacht van de Religies, zoals we die reeds een paar keer in Tilburg hielden. - Alle mensen die iets van innerlijke kracht beleven en die dat graag als geschenk aan de samenleving willen presenteren. - Maar misschien moet je ook aan heel andere dingen denken. - Bijv. een hardloop- of fietswedstrijd voor een goed doel, georganiseerd door de gezamenlijke kerken of religies in Tilburg. 4
- Of deelname met een duidelijk herkenbare PKN-Tilburg groep aan Tilburg Ten Miles. - Motto: - als je maar in de krant komt…!? - Je kunt ook denken aan participatie in gesprekken in onze Tilburgse samenleving, -of aan het zelf initiëren daarvan en mensen ‘van buiten’ daartoe uitnodigen. - Ik denk aan de avond met Bert Keizer dit voorjaar over ethiek en gezondheidszorg, hier in de (Opst.)kerk. - Of straks half september een theatervoorstelling met Kees van der Zwaard over Alzheimer, ook hier in de (Opst.)kerk. - Of participatie in enkele bijeenkomsten van Het Zuidelijk Toneel, begin november, over zingeving, in Theaters Tilburg. - De kerk naar buiten; niet op een geïsoleerd eilandje, maar in een open gesprek met de mensen van elders in de samenleving. - Zo kun je iets laten zien van wat je bezielt. - Zoutend zout…., niet teveel…., maar wel een vleugje….!!
- Aansluitend bij de lezing uit Handelingen: Paulus ging ook naar buiten. - En vervolgens werd hij ook uitgenodigd. - En dan begint het gesprek! 5
- En wat opvalt: Paulus praat niet ‘ins Blaue hinein’; hij heeft niet z’n verhaal al klaar en zegt dan: hier moet je het maar mee doen; dat en dat moet je gewoon geloven. - Nee, Paulus begint bij de mensen met wie hij in gesprek gaat, hij sluit aan bij hun geloofsvoorstellingen en maakt dan zijn punt. - Hij begint ook geen filosofisch betoog, over het wel of niet bestaan van God, of over de oneindigheid van God, met hij sluit nadrukkelijk aan bij het alledaagse volksgeloof. - Zouden wij zo ook niet aan moeten sluiten bij wat mensen beweegt en waar ze mee bezig zijn? en dan bedoel ik niet alleen in de kerk –dat is alleen maar het interne verhaal-, maar ik bedoel: breder, in de maatschappij, de samenleving! - Als we echt wat willen betekenen als kerk en zo gezien willen worden, moeten we ons -letterlijk en figuurlijk- tussen de mensen begeven, en hun taal spreken…..! - En niet bang zijn uitgedaagd te worden! - Ons ook laten zien aan anderen. - Is dat wat we samen willen als kerk? - Dat zou een perspectief kunnen zijn….! - En een perspectief met toekomst…, om de kerk zelf zin te geven! 6
- In Mattheüs 28 worden de leerlingen van Jezus ook de wereld in gezonden. - Het verhaal van Jezus moet verder verteld! - Ik las een uitdagende en uitlokkende tekst over deze laatste verzen van Mattheüs. - Heel simpel: dat verhaal van Jezus is dus alles wat in het evangelie verteld is: - van de 4 vrouwen uit het geslachtsregister, die voor hun rechten waren opgekomen. - van de magiërs die kwamen om de koning van de joden te vereren, en die de feitelijke koning Herodes misleidden. - van de brute overheerser die de kinderen van Bethlehem liet uitmoorden. - >> ook: Rachel die weent over haar kinderen; en moeders van Srebrenica; moeders van vluchtelingen die het niet halen bij de oversteek over de Middellandse Zee. - van een messias die zelf een vluchtelingkind was. - en later zowel geliefd als veracht was; en tenslotte verraden, geslagen en gedood. - maar ook opgewekt, en iemand die mensen kon/ kan veranderen. - Het verhaal van Jezus is niet altijd liefelijk, meestal niet. Het gaat in tegen de macht. Maar dat verhaal is niet anders! 7
- Als de Protestantse Kerk in Nederland zich inzet voor de rechten van vluchtelingen, en bereid is daarvoor naar het Europese Hof voor de rechten van de mens te gaan om de Nederlandse Staat aan te klagen, laat zij zien dat zij zich verbindt met dat verhaal van Jezus en dat ze zo ook gezien wil worden. Wel een mooi beeld van een kerk….! - Ook hier in de PKN-Tilburg kunnen we ons zo opstellen; in hulp en inzet voor de mensen die dat nodig hebben in onze stad. - ook: zie avondmaalscollecte st.vluchteling. - Zo willen wij wel gezien worden! - En de belofte van Jezus is: wees niet bang; ik ben met je tot de voltooiing der wereld. - Zorg dat de goede kant boven blijft komen! - Amen.
lezingen: Handelingen 17, 16-28a Mattheüs 28, 16-20 Dick Penninkhof
8
