Ontwikkelingen
DGT bij ASS
Michelle Teluij Eindreferaat 22-04-2014
Inhoud • Achtergrond • Vraagstelling • Resultaten – Literatuur – Interviews therapeuten – Database DGT Zetten
• Conclusie • Aanbevelingen
Achtergrond DGT
DGT is evidence based behandeling voor emotieregulatieproblemen bij borderline persoonlijkheidsproblematiek
Biosociale theorie: disfunctie in emotieregulatiesysteem
Onderdelen therapieprogramma (duur 6 mnd) - individuele therapie (1u/wk) - vaardigheidstraining (1x/wk) - telefonische consultatie - netwerktraining (1x/mnd)
Filmfragment: therapiesessie
Aanleiding onderzoek
Klinische praktijk: relatief groot aantal meisjes met ASS die borderline gedrag ontwikkelen
Geen bewezen effectieve behandeling voor emotieregulatieproblemen bij ASS
Wel DGT
In praktijk DGT al toegepast bij ASS met veelbelovend resultaat…
Vraagstelling Hoe kan het dat jongeren met ASS baat hebben bij DGT? 1.
Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen borderline en ASS met name in de emotieregulatie?
2.
In hoeverre is DGT toepasbaar bij ASS?
Relevantie onderzoek
Bij jongeren met ASS komen forse emotieregulatieproblemen en suïcidaliteit frequent voor - Grote ziektelast en zorgconsumptie!
Zij missen een werkzame behandeling
Geen alternatieven beschikbaar
Kosten-efficiëntie: bredere toepasbaarheid bestaande therapie
Theoretische onderbouwing reeds ontstane klinische praktijk
Onderzoeksstappen
• Literatuur onderzoek
• Interviews met DGT therapeuten
• Analyse DGT database van Karakter Zetten
Vraag 1
Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen borderline en ASS met name in de emotieregulatie?
Emotieregulatieproblemen bij ASS • Kinderen met ASS meer moeite met regulatie van aandacht, gedrag en stemming (Garon 2009 et al) • Groter risico op comorbide angst en stemmingsstoornissen • Geen betrouwbare prevalentiecijfers over emotieregulatieproblemen en suïcidaliteit bij ASS ! • Meer disfunctionele coping bij ASS (Mazefsky et al 2014) - Focus houden op stressor (rumineren, emotionele arousal) - Vermijden en blokkeren
Geldt ook voor patiënten met borderline diagnose
Emotieregulatie Onderliggende beperkingen
ASS • • • •
Borderline Beperkte ToM Beperkte emotieherkenning Verstoorde prikkelverwerking Rigiditeit
• Beperking in mentaliseren • Uitval op complexere sociale cognitie taken
Relatie ASS en BPS • Geen onderzoeken naar relatie tussen ASS en borderline • Relatie ASS/ADHD en persoonlijkheidsproblematiek (Anckarsater et al 2006/2013)
Omgevings factoren
ASS/ADHD
Neurocognitieve stoornissen
Persoonlijkheidspathologie
De klinische praktijk • Interviews met DGT therapeuten
ASS vs borderline
Overlap
Verschil
• • • • •
• Minder aantrekken/afstoten • Rigiditeit meer op de voorgrond • Beperkt voorstellingsvermogen • Functioneel contact
Emotieregulatieproblemen Suicidepogingen Automutilatie Impulsiviteit Dichotoom denken
Cijfers DGT database • 9 van de 32 patiënten ASS diagnose - alleen meisjes - diagnose ASS laat gesteld (13-15 jaar) - (boven)gemiddeld intelligent
• Zijn er wat betreft emotieregulatie verschillen tussen de ASS groep en de borderline groep? -gemeten volgens BPDSI -gemeten volgens LPI
BPDSI
BPDSI impulsiviteit subschaal
LPI
Conclusie 1 Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen borderline en ASS met name in de emotieregulatie? Veel overlap in emotieregulatieproblemen tussen ASS en borderline Geen scherpe grens tussen beide stoornissen maar overlap
Borderline
ASS
Dus
Niet laten afleiden door classificatie Behandel de emotieregulatieproblemen
Vraag 2 In hoeverre is DGT toepasbaar bij ASS? - Literatuur - De klinische praktijk : Interviews met therapeuten - Drie casus
DGT bij ASS • Geen wetenschappelijke publicaties over toepassing van DGT bij ASS!
• Boekpublicatie: ‘’DGT klinische praktijk’’ - Klinische ervaringen met DGT binnen forensische psychiatrie bij volwassenen met ASS - Goed toepasbaar met enkele aanpassingen - kwaliteiten: oordeelsvrij beschrijven, oog voor detail, therapietrouw - effect: uitbreiding vaardigheden, meer zelfvertrouwen
De klinische praktijk • Interviews met DGT therapeuten Hoe beoordelen therapeuten de toepasbaarheid van DGT bij jongeren met ASS?
Werkzame elementen DGT • Duidelijke kaders en heldere afspraken • Vaste structuur in sessies, voorspelbaar • Aanreiken van concrete vaardigheden • Aandacht voor generalisatie door combinatie van training, individuele therapie en telefonische consultatie • Gedetailleerde gedragsanalyses: inzicht in oorzaak-gevolg, reflecteren stimuleren
Aanpassingen • Geen grote aanpassingen nodig voor jongeren met ASS
• Rekening houden met beperkingen in taal en communicatie – maak het concreet
Effecten • Houden zich aan afspraken en zijn gemotiveerd • Geen commitment probleem • Leren toepassen nieuwe vaardigheden vraagt meer investering • Consolideert beter: blijven toepassen wat ze geleerd hebben • Mogelijk wel beter effect dan bij borderline groep!
DGT veelbelovend voor ASS Wat heeft een autist nodig? • • • •
Structuur Voorspelbaarheid Vaardigheden Gedragstherapeutische leerprincipes • Generalisatie bevorderen
Wat biedt DGT? • Duidelijke kaders en vaste structuur in sessie en training • Concrete vaardigheden • Gedragstherapeutische leerprincipes • Aandacht voor generalisatie (combinatie individuele therapie, VT, TC, NT)
Drie cases casus 1
leeftijd
diagnose
voorgeschiedenis
Patient 1 : 15 jaar, Asperger, BPS, disharmonisch IQleeftijd (VIQ 142 PIQ 14 Asperger Vanaf jonge BPS stemmingsklachten 107) Meerdere (crisis)opnames Bij 13 jaar diagnose ASS
2
Patient 2: 17 jaar; PDD-NOS, anorexia, pers. 17 PDD-NOS 2011 stoornis CGT ivm NAO depressie Anorexia nervosa Pers. stoornis NAO
3
2012 opname: diagnose ASS
Patient 3: 17 jaar, McDD met borderline trekken 15
PDD-NOS, type McDD Pers. stoornis NAO
2007-2010: CGT, systeemtherapie 2010 start DGT : diagnose ASS
BPDSI totaalscore
LPI score
Coping (UCL)
Actieve coping
70 60 50 40 30 20 10 0
Passieve coping
voor na
1
2
3
70 60 50 40 30 20 10 0
voor na
1
2
3
Conclusie 2
2. In hoeverre is DGT toepasbaar bij jongeren met ASS? • DGT kader sluit goed aan bij ASS (structuur, focus op vaardigheden, gedragsmatige principes, generalisatie) • Veelbelovende eerste behandelresultaten
Eindconclusie Hoe kan het dat jongeren met ASS baat hebben bij DGT?
Jongeren met ASS en borderline niet van elkaar te onderscheiden op vlak van emotieregulatieproblemen
DGT bewezen effectieve therapie voor emotieregulatieproblemen
DGT kader sluit goed aan bij jongeren met ASS
DGT blijkt in klinische praktijk bij ASS goed toepasbaar met veelbelovende resultaten
Aanbevelingen voor praktijk
Laat behandelindicatie bepalen door symptoomcomplex dat op voorgrond staat en NIET door classificatie
DGT niet alleen effectief bij borderline, maar ook bij ASS goed toepasbaar!
Aanbevelingen onderzoek
Meer onderzoek naar relatie ASS en BPS Onderzoek naar effectiviteit van DGT bij emotieregulatieproblemen bij ASS
Vragen/discussie
