Nummer 5 / jaargang 3 / najaar 2010 HydroVisie verschijnt 2 keer per jaar
Ontwikkelingen voor legionelladetectie bij KWR
En verder:
Veilig offshore bij Total E&P Nederland Het belang van een goede bluswatercontrole Aanpassing milieuregelgeving koeltorens
Inhoud
v o o r w o o r d HydroVisie: editie 5 De laatste loodjes van 2010 zitten eraan te komen en op de valreep van dit jaar treft u weer een HydroVisie aan vol wetenswaardigheden, bedrijfsreportages en technische informatie. In deze editie willen we u tevens persoonlijk, voor zover mogelijk, kennis laten maken met een aantal van onze
Veilig offshore bij Total E&P Nederland
medewerkers. In deze HydroVisie zullen we ze voor u een gezicht geven. Op de valreep van 2010 willen we u graag uitnodiging
De pijlen richten op koelwatersystemen en Legionella pneumophila
om ons te bezoeken tijdens de nbdpraktijkmiddagen waar wij presentaties zullen verzorgen over legionella. Deze middagen staan gepland op 2 december in Nunspeet, 7 december in Nootdorp
Even voorstellen:
en 14 december in Best. We hopen u tijdens één van deze middagen te mogen ontmoeten. Houd onze internetsite in de gaten voor meer informatie of ga
Het belang van een goede bluswatercontrole
naar www.nbdpraktijkmiddagen.nl. Daarnaast zijn wij druk bezig met de voorbereidingen voor ons 10 jarig bestaan in 2011. Uiteraard willen wij dit niet zomaar voorbij laten gaan en willen we u als onze klant deel uit laten maken van dit feestje. Op dit moment staan de voorbereidingen nog in
3 4 6 8 1011
Aanpassing milieuregelgeving natte koeltorens
Wist u dat … Sponsoring Ronald McDonald Huis te Tilburg
de kinderschoenen, maar ook hiervoor geldt dat we u begin 2011 persoonlijk zullen informeren. Houd onze internetsite goed in de gaten. Kortom, ook zo tegen het eind van het jaar en in 2011 zullen wij alles in het werk stellen om u te blijven informeren over ontwikkelingen
Aanpassing milieuregelgeving natte koeltorens Voor de beheersing van de legionellarisico’s van natte koeltorens is gekozen voor regulering op basis van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). In de zomer van 2006 vond een legionellauitbraak in Amsterdam plaats (met 3 doden en ruim 30 zieken tot gevolg). Dit werd veroorzaakt door een slecht onderhouden natte koeltoren. Er bleek dat er situaties zijn waarbij de Arbowet slecht toepasbaar is. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer werknemers geen risico lopen, maar er in die situatie wel een gezondheidsrisico is voor mensen in de omgeving van de koeltoren. Toen is vastgesteld dat de Wet Milieubeheer (mede) van toepassing
werking hebben van een natte koeltoren zijn het (laten) uitvoeren
is op natte koeltorens, die een legionellarisico opleveren voor
van een frisco-inventarisatie en -evaluatie, op basis waarvan een
de omgeving. Aanvankelijk gold hiervoor alleen de in de Wet
legionellabeheersplan wordt opgesteld en uitgevoerd. De adminis-
Milieubeheer opgenomen zorgplicht. Natte koeltorens die zowel
tratieve en financiële lasten behorende bij een koeltorensysteem
voor werknemers als voor de omgeving een legionellarisico
worden deels bepaald door de locatie van de koeltoren. De risico’s
opleveren, vallen zowel onder de Arbo-regelgeving als onder
voor de omgeving zijn hierin leidend.
de Wet Milieubeheer. Het is dan ook van belang dat de regels op basis van beide wetten zoveel mogelijk met elkaar in overeenstemming zijn. Bij het formuleren van de voorschriften in dit wijzigingsbesluit en in de wijzigingsregeling, is zoveel mogelijk
1 (hoogste risico)
Natte koeltoren in de nabijheid (< 200 m) van een ziekenhuis, verpleeghuis of andere (medisch georiënteerde) zorginstelling waar mensen verblijven met een verminderd immuunsysteem
2
Natte koeltoren in de nabijheid (< 200 m) van verzorgingstehuizen, hotels of andere gebouwen waarin zich veel mensen bevinden
3
Natte koeltoren in de nabijheid (< 600 m) van een woonomgeving
4 (laagste risico)
Natte koeltoren die op afstand (> 600 m) staat van een woonomgeving
basis van de Arbowet (artikel 5), de betreffende Arbobeleidsregels 4.87a en 4.87b en het zogeheten AI-blad dat is uitgebracht als handreiking bij de uitvoering van deze voorschriften (AI-blad 32). Meldingsplicht
Directeur HydroScope
Locatie natte koeltoren
aangesloten bij de voorschriften die daaraan gesteld zijn op
in uw vakgebied. Lars Kuipéri,
Risicocategorie-indeling voor natte koeltorens
Per januari 2010 geldt een meldingsplicht voor nieuw te installeren natte koeltorens. Deze melding wordt gedaan bij de afdeling Milieu van de betreffende gemeente. Gemeenten zijn inmiddels aan het controleren of wordt voldaan aan de verplichting om een
2 - HydroVisie
natte koeltoren aantoonbaar veilig te beheren. Het voorkomen van
De risico’s voor de omgeving zijn dus bepalend voor de indeling
risico’s voor de omgeving en ongewone voorvallen, dan wel in het
van een koeltoren in een risicocategorie. De opbouw van het
geval dat niet mogelijk is, het zoveel mogelijk beperken van risico’s
systeem, stilstandperioden, zomer-winter bedrijf, etc. zijn bepalend
voor de omgeving en de kans dat ongewone voorvallen zich
voor het risico op nagroei van legionella in een koeltorensysteem.
voordoen en de gevolgen hiervan. Nadere voorschriften aan het in
Een op maat uitgevoerde risicobeoordeling geeft u hier inzage in.
HydroVisie - 3
Tussen wal en platform
Beheer offshore
Total E&P Nederland heeft aan HydroScope gevraagd om de
Ook bij Total E&P Nederland voeren wij beheersmaatregelen uit,
gehele lijn die het water aflegt, van wal tot aan de kraan op
net zoals iedere andere prioritaire instelling. Toch kijkt Total E&P
het platform, te auditeren. Dit wordt sinds 2004 per drie jaar
Nederland wel met andere inzichten naar beheer. Zo spoelen wij
uitgevoerd. De drinkwaterinstallaties op het platform worden
een stuk ‘zuiniger’ dan vele andere bedrijven, omdat er natuurlijk
jaarlijks volledig geaudit.
maar een beperkte hoeveelheid water aanwezig is. Een ander verschil is, dat Total E&P Nederland zelf het water behandeld en
Peterson Supplylink koopt het drinkwater in van de Marine. Uit een
de door de behandeling aanwezige stoffen in het water meet.
reinwaterkelder wordt een capaciteit van 30 m³ per uur geleverd
Dit is toegestaan zodat de kwaliteit en veiligheid offshore
aan twee drinkwatersilo’s van elk 600 m³ op het terrein van
gewaarborgd blijft. Total E&P Nederland past geen omgekeerde
Peterson Supplylink. De kwaliteit van het geleverde water wordt
osmose toe, maar desinfecteert met Hadex. Omgekeerde osmose
door de Marine viermaal per jaar gecontroleerd op bacteriologische
is een zogenaamde ‘watermaker’. Het water wordt dus niet
parameters. Tijdens de levering vindt een eerste, lichte, transport-
zelf voor consumptie gereed gemaakt. Bij wat wij bij Total E&P
desinfectie plaats. Opgemerkt moet nog worden dat de gemeente
Nederland doen staat gezondheid, veiligheid en milieu hoog in
Den Helder eigenaar is van de infrastructuur op de wal.
het vaandel. Dus het credo is: als het niet veilig kan, dan doen we het niet. Met dien verstande dat er andere methodes worden
Onder strenge voorschriften en opgenomen in een uitgebreid Total E&P Nederland
Veilig offshore bij Total E&P Nederland Total E&P Nederland is een dochteronderneming van Total S.A., dat actief is op alle terreinen van de olie- en gasproductie.
gezocht om het werk wel veilig uit te kunnen voeren.
monitoringsprogramma wordt het drinkwater gebunkerd door de
heid, gezondheid en milieu. De drinkwaterkwaliteit waarborgen
supply schepen. Het Hadex-gehalte wordt op het gewenste niveau
Samenwerking met HydroScope
gehouden en periodiek wordt het gebunkerde water onderzocht
We werken nu zo’n zes jaar samen met een adviseur van
op de schepen. Alles wordt geregistreerd in logboeken. Voordat
HydroScope (Tommy Haast). Tommy voert 1 à 2 keer per jaar een
een supplyschip water levert aan een platform, wordt na spuien
periodieke controle uit op de drinkwaterbedrijfsvoering op onze
van het eerste water wederom het gehalte Hadex gecontroleerd
bemande platformen. Dit is een audit waarin HydroScope grondig
alvorens dit drinkwater geleverd mag worden aan het platform.
kijkt naar de installatie, het beheer van de installatie, de behande-
op een platform is hiervan een onderdeel. De platforms van
ling van het drinkwater en de registratie met betrekking tot het
Total E&P Nederland vallen met betrekking tot toezicht op de
Peterson Supplylink is de schakel tussen de inkoop van het
waarborgen van de drinkwaterkwaliteit. Wij ervaren HydroScope
waterkwaliteit, anders dan op het vaste land (VROM-Inspectie),
drinkwater en de veilige levering hiervan aan de platformen.
als een deskundige partij met de juiste en onderbouwde adviezen.
Total E&P Nederland is sinds 1964 betrokken bij de exploratie
onder het Staatstoezicht op de Mijnen. Wij spraken met Lolke
Zij hebben dan ook inzicht in alle supplyschepen en de kwaliteit
De adviezen die HydroScope ons geeft worden nauwkeurig
en productie van aardgas in Nederland en op het Continentaal
over de veiligheid van drinkwater op de vijf bemande platforms
van het drinkwater dat afgeleverd wordt door deze schepen.
opgevolgd. Tommy heeft inmiddels goede contacten opgebouwd
Plat van de Noordzee. In de Nederlandse sector van de Noordzee
en de samenwerking met HydroScope ‘offshore’.
staan 21 platforms en twee onderwaterinstallaties, die bijdragen
offshore en is een gewaardeerde raadgever. Legionellapreventie offshore bij Total E&P Nederland
aan de totale gasproductie. Het merendeel van deze platforms
Drinkwatervoorziening offshore
Toen in 1999 de ramp in Bovenkarspel uitbrak, beseften wij bij
is onbemand en wordt op afstand aangestuurd. Vier platforms
De offshore platforms van Total E&P Nederland beschikken over
Total E&P Nederland, net zoals bij vele andere bedrijven, dat ook
zijn uitgerust met gasbehandelingsfaciliteiten. Na behandeling
drinkwatervoorraadtanks. Zo zijn er bijvoorbeeld op het accommo-
wij meer aandacht moesten gaan besteden aan legionellapreventie.
stroomt het gas door een net van pijpleidingen naar GasTerra
datie platform L7Q, twee tanks van 50 m³ drinkwater beschikbaar.
Monstername toonde aan dat er een legionellabesmetting aan
(voorheen Gasunie Trade & Supply) op het vasteland. De offshore
De inhoud van deze tanks gaat ongeveer drie dagen mee als het
boord van L7Q zou zijn. Om deze legionellaproblematiek aan te
productiecentra bevinden zich 80 tot 150 kilometer ten noordwes-
platform volledig bemand is (60 personen). Het drinkwater gaat
pakken werd een task force opgericht, waarin een collega, een
ten van Den Helder. De Centrale Controlekamer (CCR) is gevestigd
vanuit Den Helder met bevoorradingsschepen naar de platforms.
bedrijfsarts en ik zitting namen. Vanwege de besmetting en
in het kantoor van Total E&P Nederland te Den Haag. Hier worden
Dit betreft niet alleen de platforms van Total E&P Nederland, maar
onbekendheid met de legionellamaterie, is het L7 centraal complex
de processen van alle installaties 24 uur per dag bewaakt.
ook de platforms van andere maatschappijen worden met deze
deels ontruimd en voor de achtergebleven bemanning zijn speciale
Offshore personeel en goederen worden naar de verschillende
schepen van drinkwater voorzien. Vanaf de bevoorradingsschepen
sanitaire faciliteiten aan boord geplaatst, het zekere werd voor het
installaties vervoerd met helikopters en schepen.
(in charter bij Peterson Supplylink b.v.) wordt het drinkwater
onzekere genomen. Later onderzoek toonde aan dat de besmetting
naar de voorraadtanks op het platform gepompt. Vanuit de
erg meeviel en dat de veroorzaakte consternatie deels kwam door
voorraadtanks wordt het water via een drukverhogingsinstallatie
onbekendheid met de materie. Uit onderzoek bleek dat de besmet-
in de drinkwaterinstallatie op het platform gepompt.
ting in een aftapleiding van +/-14 cm en in de monsternamekraan
Vijf platforms van Total E&P Nederland zijn bemand. Veiligheid, gezondheid en milieu zijn uiteraard zeer belangrijk op deze en alle onbemande platforms.
zat, in het heet drinkwatersysteem. Later bleek dat er toch zo nu Het water wordt gedurende de periode van inname door een
en dan verhoogde legionellawaarden werden aangetoond. Vanwege
Lolke Woudstra is Veiligheidskundige en is vanaf 1977 werkzaam
bevoorradingsschip bij Peterson Supplylink in Den Helder tot
deze terugkerende verhoogde legionellawaarden werd, toen er
bij Total E&P Nederland. De eerste vijf jaar als Procesoperator,
en met het verpompen door de drukverhogingsinstallatie op
gelegenheid voor was, het drinkwaternetwerk op L7Q vernieuwd.
daarna werkzaam bij de afdeling HSE (Health, Safety, Environment).
het platform middels het product Hadex, een drinkwater
Sindsdien hebben we de legionellaproblematiek op het L7 centraal
Lolke is binnen de organisatie adviseur op het gebied van veilig-
desinfectieproduct, vrij van nagroei door bacteriën gehouden.
complex onder controle.
4 - HydroVisie
Total E&P Nederland
HydroVisie - 5 3
De pijlen richten op koelwatersystemen en Legionella pneumophila Frank Oesterholt is als senior onderzoeker werkzaam bij KWR Watercycle Research Institute. Hij was zijdelings betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe detectiemethode voor de ziekteverwekkende legionellasoort Legionella pneumophila via Q-PCR. Met deze methode kan binnen vier uur worden aangetoond of de bacterie in het water aanwezig is. Zijn collega Bart Wullings ontwikkelde de methode en Frank onderzocht hoe deze naar de industriële markt gebracht kon worden. Hierna vertelt hij over deze nieuwe ontwikkelingen. KWR en de link met KIWA
legionella in leidingwater’. Ook heb ik de legionellacode voor
Daarbij is het ook belangrijk om onderscheid te maken tussen
Ontwikkeling Q-PCR
“Vroeger heetten we Kiwa Water Research, het onderzoeksinsti-
woninginstallaties opgesteld.”
industriële koelwatersystemen en gebouwgebonden koelwater-
“Om niet zeven tot tien dagen te hoeven wachten voordat de
systemen, want vooral die laatste categorie geeft de meeste risico’s.
uitslag van een kweekmethode beschikbaar is, hebben we bij
tuut voor de waterleidingbedrijven in Nieuwegein. Kiwa certificatie en keuringen zat in Rijswijk. Omdat de activiteiten van Kiwa
Focus op koeltorens en pneumophila
Zij krijgen namelijk vaak minder aandacht. Bij een industrieel
KWR een Q-PCR-methode ontwikkeld. Binnen vier uur kan worden
Rijswijk steeds verder van onze werkzaamheden afstonden, zijn
“In opdracht van VROM heeft KWR in 2002 onderzoek gedaan naar
koelwatersysteem behoort standaard een conditioneringspro-
vastgesteld of Legionella pneumophila in het water aanwezig is
we gesplitst. De naam Kiwa bleef gekoppeld aan de certificatie-
legionella bij 400 woningen in Nederland. We troffen veel legionella
gramma. Een industrieel koelwatersysteem is dermate belangrijk
en in welke hoeveelheid. Bij de Q-PCR-methode wordt een
en keuringsactiviteiten in Rijswijk. Onze naam is veranderd in KWR
aan, alleen bleek het te gaan om een minder risicovolle variant,
om processen gaande te houden, dat dit veel beter wordt onder-
specifiek stukje DNA vermenigvuldigd tot een aantoonbare
Watercycle Research Institute. Een naam die aangeeft dat we op
namelijk Legionella anisa. Er zijn inmiddels meer dan vijftig
houden. De gebouwgebonden koeltoren komt ook erg veel voor in
hoeveelheid. Het mooie van deze methode is dat hij erg selectief
meer terreinen bezig zijn dan enkel drinkwater en bovendien laat
verschillende soorten legionellabacteriën geïdentificeerd.
woonomgevingen. Vorig jaar hebben we een onderzoek gedaan
is. Dus als er DNA wordt gevonden, dan is deze ook echt van
zien dat we ook internationaal actief zijn”.
De meeste bacteriën die in leidingwaterinstallaties worden
naar natte gebouwgebonden koeltorens. Het rapport moet nog
Legionella pneumophila geweest. Q-PCR is nog niet vastgelegd
aangetroffen, behoren tot een onschuldige soort. 95% tot 99%
naar VROM, dus ik mag er nog niet al te veel over zeggen, maar
in de wet- en regelgeving, maar daar wordt wel aan gewerkt.
Achtergrond Frank Oesterholt
van de ziektegevallen wordt veroorzaakt door de gevaarlijke
we hebben hier uit meting vastgesteld dat in ongeveer 30% van
Maar, voor de industrie, proces- en koelwater is er geen
“Ik ben een chemisch technoloog uit Twente. Na mijn eerste baan
variant, Legionella pneumophila. Wij hebben als KWR dan ook
de natte gebouwgebonden koeltorens Legionella pneumophila
beperking voor het gebruik van deze methode.”
ben ik overgestapt naar Nuon Water, destijds het waterleidingbedrijf
het standpunt dat je bij legionellapreventie in Nederland alleen
wordt aangetroffen. In sommige gevallen zelfs in hoge concentraties.
voor de Veluwe, Arnhem en Nijmegen. Na de legionellaramp van
zou moeten kijken naar de gevaarlijke Legionella pneumophila
Dat was voor ons weer een bewijs: koelwatersystemen vragen om
De legionellachip en Q-PCR-methode: de verschillen
1999 in Bovenkarspel voorzag NUON Water problemen met
en minder naar legionella non-pneumophila-soorten.
veel aandacht. Hier moeten we onze pijlen op richten.”
“Omdat er nog niet veel wetenschappelijks is gepubliceerd over de chip zijn de echte verschillen mij nog niet duidelijk.
legionella bij zijn warmtapwatersystemen. Er werd een werkgroep door VROM ingesteld, waarbij ik vanuit NUON Water aangesloten
In ons laboratorium is nu een kweekmethode ontwikkeld die zich
was. Toen ik de overstap maakte naar KWR moesten er in
specifiek richt op Legionella pneumophila en waarbij, bijvoorbeeld
Nederland bij alle collectieve installaties risicoanalyses worden
de onschuldige Legionella anisa, niet groeit. De pijlen zouden
uitgevoerd en beheersplannen worden opgesteld. We hebben dit
hierbij ook nog eens gericht moeten worden op de werkelijk
werk opgepakt, maar vonden al snel dat dit niet bij ons thuishoor-
risicovolle situaties. Dit zijn de situaties waarbij juist Legionella
de. Gelukkig kwamen er steeds meer andere bedrijven die dit werk
pneumophila kan groeien. Gelukkig is er al een focus bij collectieve
oppakten, zoals HydroScope. Deze periode heb ik erg veel geleerd
leidingwaterinstallaties door middel van een prioriteitsstelling.
over legionella en veel installaties in de praktijk gezien. De laatste
Onderzoek heeft aangetoond dat Legionella pneumophila groeit
vijf jaar heb ik deze kennis gebruikt bij het uitvoeren van veel
in situaties waarin relatief hoge temperaturen tot bijvoorbeeld
beleidsstudies voor de overheid op legionnellagebied. Ik ben
37 graden Celsius voorkomen. Deze temperatuur komt veelvuldig
dan ook de auteur van het boekje “Omvang en preventie van
voor in koelwatersystemen. Wij denken dan ook dat koeltorens wel
vermeerdering van legionella in koeltorens”. Dit heeft uiteindelijk
eens de missing link kunnen zijn in Nederland als we op zoek gaan
geresulteerd in Arbobeleidregel 4.87. Daarnaast heb ik o.a.
naar de bron van legionellose en we zijn dan ook van mening dat
geparticipeerd in de ISSO 55.1-publicatie ‘Praktijkhandleiding
we veel meer aandacht moeten schenken aan koeltorens.
6 - HydroVisie
Per 1 januari 2010 is legionellapreventie voor koeltorens in het Activiteitenbesluit ondergebracht. Dit betekent dat gemeenten nu toezien op een adequate naleving van de regels. HydroScope merkt dat gemeenten hier streng op controleren. HydroScope heeft een aantal in koeltorens gespecialiseerde adviseurs in dienst. Wij helpen u graag verder.
De Q-PCR-methode richt zich op DNA. De legionellachip daarentegen richt zich op bepaalde groepen chemische verbindingen die zich op de celwand bevinden. De chip is dus gebaseerd op een ander meetprincipe. De legionellachip richt zich op alle ziekteverwekkende legionellasoorten, dat wil zeggen: alle legionellasoorten die al eerder in patiëntenmateriaal zijn aangetroffen.” HydroScope houdt alle ontwikkelingen op het gebied van monstername scherp in de gaten. We willen ook vooroplopen in de toepassing ervan. Ondanks het feit dat technieken nog niet altijd opgenomen zijn in de regelgeving, kunnen ze in sommige situaties goed van pas komen. Zo biedt het extra zekerheid bij de ingebruikname van een installatie na reiniging. Wij helpen u graag verder.
HydroVisie - 7
Even voorstellen: de adviseurs en hun specialisatie Ik ben Marcel van der Wiel, 38 jaar oud en sinds juni 2006 werkzaam als adviseur bij HydroScope.
op het gebied van vraagstukken en begeleiding bij bijvoorbeeld
Ik heb een achtergrond in de elektrotechniek, installatietechniek
Koeltorens
en in de groot koeltechniek. Naast mijn reguliere werkzaamheden
Het uitvoeren van een risicobeoordeling op een open circulerende
bij HydroScope heb ik mij gespecialiseerd in bluswatervoorzieningen
koeltoren is niet te vergelijken met de uitvoering van een risicoana-
en capaciteitsmetingen.
lyse legionella op een leidingwaterinstallatie. Legionellapreventie bij
proceswaterinstallaties. Daarnaast heb ik me gespecialiseerd in koeltorens.
een koeltoren gaat verder dan het behandelen van het koelwater Bluswatervoorziening en capaciteitsmeting
tegen nagroei van legionella. De verdeling van het koelwater
Er worden op verschillende manieren eisen gesteld aan de
door een koelpakket bijvoorbeeld, dit is van wezenlijk belang voor
beschikbaarheid van bluswaterterreinen. In de gebruiksvergunning
het voorkomen van nagroei van legionella. Of het functioneren
of verzekeringspolisvoorwaarden staat voorgeschreven dat de
van zogenaamde druppelvangers, deze voorkomen voor een groot
capaciteit van een bluswatersysteem periodiek gemeten moet
deel de verspreiding van aërosolen, dus de verspreiding van
worden. Ook de Arbowet schrijft voor dat systemen jaarlijks op
eventueel besmette waterdeeltjes.
een goede werking gecontroleerd moeten worden. HydroScope beschikt over speciaal ontwikkelde meetapparatuur om snel en effectief te kunnen werken. Ik voer capaciteitsmetingen en de
Colofon
Op pagina 3 van deze HydroVisie leest u hier meer over.
NVBR controleer ik brandkranen op verschillende punten.
Ik ben Tommy Haast, 28 jaar oud en vanaf 2003 werkzaam bij HydroScope en vooral actief in Zuid-Holland, Zeeland en West-Brabant.
Op pagina 3 van deze HydroVisie leest u hier meer over.
Ik heb de MTS aan het Technisch Lyceum Eindhoven gevolgd.
visuele inspectie van de bluswatervoorziening uit. Op basis van ‘Handleiding Bluswatervoorziening en bereikbaarheid’ van het
Ik ben Henk Peelen, 41 jaar oud en sinds juni 2001 werkzaam bij HydroScope.
Bij HydroScope heb ik mijn eindstage afgerond. Na deze stage ben ik in 2003 bij HydroScope aan de slag gegaan en heb ik verdere opleidingen met betrekking tot waterkwaliteit en -advies gevolgd. Inmiddels werk ik al 7 jaar met plezier bij HydroScope.
Ik werk vooral in het gebied Midden-Nederland. In 1994 ben ik bij
Naast de werkzaamheden op het gebied van legionellapreventie,
Waterleidinglaboratorium Oost in Doetinchem gaan werken. Daar
heb ik me gespecialiseerd in beheer en onderhoud van leiding-
ben ik in aanraking gekomen met een drinkwaterlaboratorium en
waterinstallaties.
8 - HydroVisie
v.l.n.r. Henk Peelen, Tommy Haast en Marcel van der Wiel
de link tussen waterkwaliteit en waterinstallaties. Al snel werd ik gegrepen door de interessante situaties die optreden als een
Beheer en onderhoud
installatie niet juist functioneert en wat dit tot gevolg heeft voor de
Naast het beheer met betrekking tot legionellapreventie dient er
waterkwaliteit. Legionellapreventie was één van de speerpunten
ook beheer van de appendages en de leidingwaterinstallatie plaats
die ik bij de afdeling Watertechniek al in 1996 in mijn werkpakket
te vinden. Dit staat los van het Legionellabeheersplan.
kreeg. Destijds was hier nog maar weinig draagvlak voor, het was echt nog een onbekende bacterie. In 1999 sloeg dit volkomen om
HydroScope kan een onderhoudsplan opstellen en het daaruit
door de ramp in Bovenkarspel. Naast de werkzaamheden als
naar voren komend beheer voor zijn klanten uitvoeren, zodat zij
adviseur onderhoud ik binnen HydroScope enkele noodzakelijke
gegarandeerd zijn van een goed onderhouden leidingwaterinstallatie.
kwaliteitsdocumenten en probeer ik mijn collega’s te ondersteunen
HydroVisie - 9
Wist u dat … HydroScope ook een zusteronderneming heeft, genaamd Hydreco? Hydreco ontwerpt, realiseert en exploiteert koude-en-warmteopslagsystemen, oftewel kwo-systemen. Wat is een kwo-systeem en hoe werkt het? Door middel van een leidingstelsel worden een koude en een warme bron met elkaar verbonden. Hierdoor wordt grondwater van de ene bron naar de andere gepompt. De warmtewisselaar halverwege Foto: Thijs Aarts van HydroScope en Bas uijt de Haag - Verpleeghuis Lucia, onderdeel van Oranjehaeve de IJpelaar-Aeneas
Het belang van een goede bluswatercontrole Een goed functionerende bluswaterinstallatie is erg belangrijk. Een goede aanleg, continue bewaking en periodieke controle zijn niet alleen veilig, maar zelfs wettelijk verplicht.
het leidingstelsel haalt energie uit het langsstromende grondwater, waarna deze energie in de vorm van warmte of koude wordt afgegeven aan het gebouwcircuit. In de winter moet het systeem warmte afgeven om het gebouw te verwarmen. Daarvoor wordt de opgeslagen warmte van de zomer uit de warme bron gebruikt. Andersom is in de zomer om te koelen de opgeslagen winterkoude uit de koude bron nodig. Met de pomprichting bepaal je of de warme of de koude bron gebruikt wordt. De bodem is als het ware een soort thermosfles. Inmiddels heeft Hydreco al zo’n 25 kwo-projecten in haar portfolio bij kantoren, onderwijsinstellingen, zorginstellingen, publieke gebouwen, woningbouw en recreatie en cultuur. Nieuwsbrief Hydreco heeft een nieuwsbrief voor haar relaties. Deze ontvangen zij digitaal. Interesse?
systemen jaarlijks op een goede werking moet controleren
Bezoek www.hydreco.nl en meld u aan voor de nieuwsbrief.
(artikel 7.4a) en onderhouden (artikel 7.5). HydroScope beschikt over speciaal ontwikkelde meetapparatuur om snel en effectief te kunnen werken. Er zijn drie manieren om de bluswatercapaciteit te bepalen. Deze ziet u in het kader.
Sponsoring Ronald McDonald Huis te Tilburg
Eisen aan bluswater Er worden op verschillende manieren eisen gesteld aan bluswater op uw terrein. Over het algemeen is de openbare bluswatervoorziening afdoende. Wanneer dit niet het geval is, worden in de bouwvergunning, gebruiksvergunning of de verzekeringspolisvoorwaarden aanvullende eisen gesteld. Iedere gemeente heeft de vrijheid haar eigen richtlijnen te hanteren, maar vaak wordt gebruikgemaakt van de Handleiding Bluswatervoorziening en
Empirische meting: Dit is de meest simpele methode. De capaciteit wordt gemeten door de brandkraan volledig open te draaien en te meten hoeveel water eruit stroomt. Bij deze methode is er kans op bruin water en er kan dus overlast ontstaan. De meting is een momentopname. Wanneer in de nabije omgeving op dat moment veel water wordt verbruikt, kan de capaciteit lager uitvallen.
bereikbaarheid’ van het NVBR. Binnen een straal van 80 meter moet er voldoende bluswater beschikbaar zijn. Binnen 2 minuten moet de brandweer over voldoende capaciteit kunnen beschikken. De meest gestelde capaciteitseisen zijn 30, 60, 90 en 120 m³/uur bij een restdruk van 61 kPa . Er kan op verschillende manieren in capaciteit worden voorzien, door bijvoorbeeld een hydrantennet, geboorde putten, een bluswaterriool of oppervlaktewater. Capaciteitsmeting In de gebruiksvergunning of verzekeringspolisvoorwaarden staat voorgeschreven dat u periodiek de capaciteit van uw bluswatersysteem moet meten. Over het algemeen wordt dit vertaald naar een jaarlijkse inspectie. Ook de Arbowet schrijft voor dat u uw
10 - HydroVisie
Het Ronald McDonald Huis biedt een thuis aan ouders van zieke of gehandicapte kinderen die worden behandeld in het nabijgelegen (psychiatrisch) ziekenhuis of revalidatiecentrum. De meeste huizen staan op loopafstand van het ziekenhuis. Het Ronald McDonald Huis in Tilburg is in 2003 geopend. Al sinds de opening ontzorgt en sponsort
Deelstroommeting met extrapolatie: Deze unieke methode wordt door HydroScope toegepast. De brandkraan wordt langzaam, maar niet volledig opengedraaid. Stapsgewijs wordt de capaciteit gemeten. Aan de hand van de gemeten waarden wordt de maximale capaciteit berekend. Dit voorkomt bruintrekken. De interpretatie van de gegevens vergt kennis en vakmanschap. Digitale modelberekening: Deze methodiek gebruikt HydroScope ter verificatie van de meting. Op basis van de gegevens van het locale waterleidingbedrijf wordt bepaald wat de brandkraan, in de meest ongunstige situatie, maximaal kan aanleveren.
HydroScope deze stichting door het geven van advies en bemonstering van het drinkwater. Het huis valt onder een middenrisicogroep zoals omschreven in het waterleidingbesluit IIIC. Door elk half jaar de door VROM verplichte monstername te sponsoren, waakt HydroScope over de veiligheid van zowel het personeel als de bewoners. Op de foto ziet u Rob van Weesenbeek samen met Franca Adriaans-Schilders. Zij runt deze locatie samen met 80 vrijwilligers en sponsors. Franca: Onze samenwerking staat als een huis!
HydroVisie - 11
Nieuwsfeiten • HydroVisie op www.hydrovisie.nl Hier kunt u alle edities doorbladeren, downloaden als pdf en/of de voor u interessante artikelen nog eens nalezen. • Meer meldingen legionella dan normaal In augustus zijn verspreid over het hele land 122 gevallen gemeld van legionella. • Per 1 juli besmettingen digitaal melden bij VROM Het meldingsformulier voor positieve watermonsters van de VROM-Inspectie wordt vervangen door een digitaal formulier. • Top 5 verbeterpunten UNETO-VNI, KIWA, VROM-Inspectie, de drinkwaterbedrijven en enkele installateurs hebben een top 5 gemaakt van verbeterpunten in drinkwaterinstallaties. • Legionellapreventie in koeltorens Recentelijk is een aantal zaken gewijzigd met betrekking tot legionellapreventie in koeltorens. • Lik-op-stukbeleid In oktober 2009 heeft VROM aangekondigd hogere boetes te gaan uitdelen. Bezoek onze website voor de volledige artikelen: www.hydroscope.nl.
Colofon
HydroScope
HydroVisie verschijnt 2x per jaar
HydroScope is Nederlands grootste adviesbureau op het gebied van waterkwaliteit en -veiligheid binnen gebouwen. Ons adviespakket is uitgegroeid van legionellapreventie tot breed advies over drink-, proces- en bluswater. We geven persoonlijk, onafhankelijk en resultaatgericht advies dat zich vertaalt in hoge klanttevredenheid en loyaliteit.
Wilt u reageren? U kunt uw reactie sturen naar: HydroScope, Postbus 3238, 4800 DE Breda Of mail naar
[email protected] Redactie: Joyce Michielsen, Sylvia Kradolfer, Henk Peelen, Arie Graus, Kevin Kanters Nummer: nummer 5, najaar 2010 Oplage: 2500 stuks Fotografie: Arie Graus/Wim Roefs Fotografie Ontwerp: Scheepens reclame adviseurs Drukwerk: Printadvise
8 - HydroVisie
HYDROSCOPE BV Minervum 7181, 4817 ZN Breda Postbus 3238, 4800 DE Breda Telefoon: +31 (0)76 572 77 87 Fax: +31 (0)76 572 77 77 Internet: www.hydroscope.nl e-mail:
[email protected]
