RIS159803_10-DEC-2008
Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag
de gemeenteraad
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
rm 2008.276 – DSO/2008.4113 RIS 159803 Doorkiesnummer
070 - 353 5000 E-mailadres Aantal bijlagen
2 Datum
9 december 2008 Onderwerp
Accountmanagement en Acquisitie van Bedrijven
1.
INLEIDING
Enkele maanden geleden heeft het college van B&W gevraagd om een versterking van het beleid gericht op het behoud en de acquisitie van bedrijven. De motieven voor een bedrijf om in een stad te blijven of zich er te vestigen zijn heel divers. Het motief kan bereikbaarheid zijn, woonklimaat, arbeidsaanbod, clustering met andere bedrijven, imago van de stad, fysieke omstandigheden (bijv. aanwezigheid haven), nabijheid van de rijksoverheid, het aanbod aan (duurzame) panden, aanbod van scholen, uitgaansklimaat, etc. Het bevorderen van dit ‘vestigingsklimaat’ is een hoofddoelstelling van het gemeentelijk economisch beleid. Een andere factor die voor bedrijven van belang is het ‘ondernemersklimaat’ in de zin van: word ik als ondernemer niet teveel belemmerd door regels en procedures, moet ik niet langs teveel gemeentelijke loketten, denkt de gemeente constructief met me mee, kan ik informatie en vergunningen digitaal verkrijgen? In het collegeprogramma Meedoen is in dit verband de ambitie vastgelegd om de meest MKB - vriendelijke stad van Nederland te zijn. Over de voortgang op dit onderwerp - deregulering en gemeentelijke dienstverlening - ontvangt u separaat een nota. De voorliggende nota gaat over de vraag hoe de gemeente, in aanvulling op wat de stad aan algemene vestigingsfactoren te bieden heeft, door accountmanagement en gerichte acquisitie individuele bedrijven kan bewegen om in Den Haag te blijven óf zich in Den Haag te vestigen. Waarom zijn accountmanagement en acquisitie belangrijk?
Inlichtingen bij Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 353 5000 Fax: 070 - 353 2782
DSO/2008.4113
2
Twee hoofdredenen: 1. De bedrijvenmarkt is altijd in beweging, marktontwikkelingen volgen elkaar snel op. De concurrentie tussen steden en regio’s bij het aantrekken van bedrijven en werkgelegenheid neemt toe. Door de mondialisering van vooral de footloose diensteneconomie neemt ook de concurrentie tussen Europese regio’s toe. Nederland had van oudsher een sterke positie als het gaat om hoofdkantoren. Deze staat onder druk door: (1) grote fusies en overnames, die mede voortkomen uit de vraag van de aandeelhouders naar steeds betere jaarcijfers, (2) Nederland brengt amper nieuwe topbedrijven voort, (3) de mobiliteit van hoofdkantoren. De kredietcrisis en de negatieve verwachtingen t.a.v. de conjunctuur zullen naar verwachting leiden tot a) een stabilisatie of daling van het aantal bedrijfsverplaatsingen, uitbreidingen en overnames, b) een meer kostenefficiënte bedrijfsvoering met gevolgen voor huisvesting, concentratie van bedrijfsonderdelen en C) een kritischer houding van bedrijven t.a.v. hun vestigingsplaats(factoren). Accountmanagement wordt in die situatie nóg belangrijker, vooral als het gaat om het behoud van bestaande bedrijven. 2. Factoren als woonklimaat, bereikbaarheid en clustering zijn alleen op langere termijn beïnvloedbaar. Het wordt dus steeds belangrijker dat een stad zich goed verkoopt, dat bedrijven zich welkom voelen, weten wat een stad te bieden heeft. Alertheid op marktbewegingen (fusies, uitbreidingsplannen, bestuurswisselingen, outsourcing), goede communicatie en meedenkend gastheerschap kunnen in de huidige marktdynamiek het verschil maken. Juist het zittende bedrijfsleven is cruciaal voor een stad. Dáár zit de meeste werkgelegenheid én groei van werkgelegenheid (doorgroei, fusies, overnames). In hun netwerken zijn de kansen het grootst op ‘leads’ voor de vestiging van nieuwe bedrijven (of bijv. zakelijke congressen), zij zijn essentieel voor de clustervorming die weer nieuwe bedrijven aan kan trekken. Bedrijven moeten het gevoel hebben ‘welkom’ te zijn in Den Haag en ‘goed bediend’ te worden als het gaat om hun behoefte aan huisvesting, financieringsmogelijkheden, vergunningen en contacten met bestuurders. Dat vraagt om een attitude bij bestuur en betrokken ambtenaren die niet altijd vanzelfsprekend is. Bedrijven verwachten een proactieve houding, meedenken, duidelijkheid en consistentie, voortgang. De inspanning die we daarvoor als gemeente moeten leveren betaalt zich bij de vestiging of het behoud van bedrijven dubbel en dwars uit in termen van werkgelegenheid, omzet, groei, imago. In paragraaf 2, 3 en 4 zullen de bestaande organisatie en inzet op het gebied van accountmanagement en acquisitie worden geschetst. In paragraaf 5 wordt een aantal voorstellen voor intensivering van het beleid gedaan, waaronder een versterkte inzet op businessmarketing. 2. WAT DOET EEN ACCOUNTMANAGER? Er zijn in Den Haag ongeveer 19.000 bedrijven (met een veelvoud aan vestigingen). Het is een onmogelijke opgave om met al die bedrijven individuele contacten te hebben. Dat is ook niet nodig. De contacten met bedrijven zijn via een soort drietrapsraket georganiseerd: 1. Goede basisvoorzieningen voor álle bedrijven. Ongeveer 99% van de bedrijven in Den Haag is MKB, de helft is eenmanszaak. Die hebben vooral behoefte aan goede informatievoorziening, goede gemeentelijke dienstverlening (bijv. bedrijvenbalie en digitale dienstverlening), een praktische wijze van vergunningaanvragen. De nota MKB-vriendelijke stad gaat hier nader op in.
DSO/2008.4113
2. Een goed relatiebeheer naar zoveel mogelijk bedrijven. Dat gebeurt enerzijds door de organisatie van algemene relatiebeheerbijeenkomsten zoals Ondernemersontbijten, Zilveren Ooievaar, Prinsjesdaglunch, Binnenstadsborrel, Ondernemersgala, ontvangsten bij The Hague Jazz, ADO, The Hague Festivals etc. en anderzijds door meer specifieke bijeenkomsten zoals de Ingenieursmanifestatie, Den Haag Telecom en diverse (bestuurlijke) werkbezoeken. 3. Accountmanagement voor een aantal beeldbepalende bedrijven en segmenten van bedrijven. Met name hierover gaat deze nota. De keuze van de bedrijven waarin een accountmanager actief investeert wordt bepaald door: de grootte van het bedrijf (omzet, werkgelegenheid) beeldbepalende bedrijven per segment bedrijven met veel groeiperspectief. Bij de afdeling Economie van DSO werken een aantal accountmanagers. Deze zijn deels geheel vrijgesteld voor accountmanagement en deels combineren ze die functie met beleidsontwikkeling. Er zijn één of meerdere accountmanagers voor de volgende segmenten: -
zakelijke dienstverlening (banken, verzekeringen, advocatuur, ingenieursbureaus, toezichthouders) technologie, media en telecom olie en gas detailhandel en vrijetijdseconomie (internationale kwaliteitsformules) internationale instellingen en bedrijven (vrede en recht, NGO’s, duurzaamheid en water) creatieve bedrijvigheid bedrijventerreinen Chinese bedrijven
Een accountmanager heeft drie kerntaken: 1. Het volgen en analyseren van de marktontwikkelingen in zijn segment. -
Inzicht in algemene trends en ontwikkelingen in zijn marktsegment (lokaal, landelijk, internationaal) Inzicht in investerings- en mobiliteitsvraagstukken van bedrijven en instellingen in dat betreffende segment.
2. Vast aanspreekpunt voor een aantal specifieke bedrijven in zijn segment De accountmanager investeert actief in contacten met deze bedrijven. Hij bezoekt ze, zorgt dat hij op de hoogte is van bedrijfsontwikkelingen en plannen. De betreffende bedrijven zullen hem daardoor weten te vinden als ze willen verhuizen of uitbreidingsplannen hebben, problemen hebben bij een vergunning of anderszins contact met de gemeente willen. Hij zal het bedrijf adviseren en faciliteren door te zoeken naar potentiële vestigingslocaties, te helpen bij vergunningskwesties of parkeerproblemen te helpen oplossen.
3
DSO/2008.4113
4
De accountmanager is ook binnen het gemeentelijk apparaat eerste aanspreekpunt voor collega’s, management en bestuur die informatie over of contact met een bedrijf willen hebben of een werkbezoek willen brengen. Van belang is dat accountmanagers tijdig op de hoogte zijn van verhuis- of uitbreidingsplannen en het betreffende bedrijf daarbij optimaal faciliteren. De accountmanager zoekt – in samenwerking met makelaars, instanties zoals Steenworp en het Haagse Ontwikkelingsbedrijf - actief mee naar Haags vastgoed en probeert tot aantrekkelijke proposities te komen. 3. Waar mogelijk: acquisitie van bedrijven van buiten Den Haag De accountmanager heeft door zijn kennis van de markt en zijn contacten met relevante bedrijven in Den Haag bij uitstek de kennis en vaardigheden om alert te reageren op ontwikkelingen bij bedrijven van buiten Den Haag die plannen hebben om te verhuizen. Zie verder paragraaf 4. 3.
HUIDIG ACCOUNTMANAGEMENT
Hieronder wordt voor de belangrijkste segmenten een kenschets gegeven van waar het accountmanagement momenteel op gericht is. Top 25-Bedrijven Binnen het accountmanagement gaat speciale aandacht uit naar de Top 25-bedrijven van Den Haag. De hoofdkantoren van (inter-)nationaal opererende bedrijven zoals Shell, KPN, Siemens en Aegon zijn beeldbepalend voor de Haagse economie. Pro-actief relatiebeheer is essentieel, ook omdat mondiale ontwikkelingen vaak een rol spelen en een deel van de bedrijven op het wensenlijstje staat van prestigieuze projecten zoals de Zuidas. Voor alle Top 25-bedrijven geldt dat intensief contact op ambtelijk en bestuurlijk niveau noodzakelijk is. De Top 25-bedrijven moeten zich vanuit de gemeente volop gesteund voelen, het belang van deze bedrijven voor de stad wordt uitgedragen in de communicatie en vervolgens zoveel mogelijk vertaald in beleid en aangeboden faciliteiten en/of vastgoedarrangementen. Internationale bedrijven en instellingen Veel - ook kleinere - internationale bedrijven hebben groeipotentieel of een internationaal relatienetwerk dat voor de stad belangrijk kan zijn. In 2008 is door de WFIA samen met de NFIA, de provincie en de betrokken gemeenten het zogenaamde Investor Relations Program opgezet. Hierbij gaat het om het volgen en coördineren van relaties met (nieuw) gevestigde buitenlandse bedrijven en hun moederbedrijven in het buitenland. De WFIA en de Haagse accountmanagers werken hier nauw samen. ICT / Telecom Met name met bedrijven uit de TMT-sector (technologie, media en telecom) wordt regelmatig contact onderhouden. Een aantal daarvan is opgenomen in de lijst van top 25-bedrijven. De jaarlijkse netwerkbijeenkomst ‘Den Haag Telecom’ is opgezet om de nieuwste marktontwikkelingen te laten zien, bedrijven te spreken, waar nodig te assisteren en de stad te afficheren als een plaats waar ook deze sector zich meer dan thuis kan voelen.
DSO/2008.4113
5
Detailhandel Goed contact met vastgoedontwikkelaars, beleggers, brancheorganisaties, winkeliersverenigingen en retailers is van groot belang. De accountmanager is hierdoor een gemeentelijk aanspreekpunt en blijft op de hoogte van marktontwikkelingen en initiatieven in Den Haag. Op deze ontwikkelingen wordt actief ingespeeld. Hij treedt daarnaast op als gids in het gemeentelijk apparaat bij vestigingsaanvragen van separate winkelformules en als klankbord voor nieuwe concepten. Met de Kamer van Koophandel, het Hoofdbedrijfschap Detailhandel en het MKB is meerdere malen per maand contact en wordt intensief samengewerkt in het belang van de ondernemers van Den Haag. Niet in de laatste plaats zijn er veel contacten en overleggen met een groot aantal van de meer dan 50 winkeliers- en ondernemersverenigingen in Den Haag. In het kader van Den Haag Internationale Winkelstad vinden dagelijks gesprekken plaats met (inter)nationale retailers. 4.
ACQUISITIE VAN BEDRIJVEN
Voor internationale acquisitie is samenwerking ook op regionaal, randstedelijk en landelijk niveau een voorwaarde. Een bedrijf kiest immers eerst voor een land of regio en vervolgens pas voor een stad en specifieke vestigingslocatie. Op dit punt zijn we als Den Haag voor een deel afhankelijk van het imago van Nederland als vestigingsland (en bijv. het belastingregime). De acquisitie van internationale bedrijven wordt in de Haagse regio gedaan door de WFIA (Den Haag, Delft, Zoetermeer en Leiden). De WFIA functioneert als ‘one-stop-shop’ voor buitenlandse bedrijven. Door samenwerking via de WFIA streven de regionale partners er naar om versnippering van wervingsactiviteiten te voorkomen. Er wordt door de WFIA-accountmanagers actief gezocht naar bedrijven die aan het overwegen zijn om een vestiging in Europa te openen. De WFIA richt zich vervolgens op het informeren, assisteren en introduceren van geïnteresseerde bedrijven tijdens het vestigingsproces, inclusief het maken van bidbooks. Jaarlijks wordt bepaald op welke sectoren de WFIA zich bij voorrang richt. Dit zijn nu: - Informatie, Technologie en Telecom; - Olie, Gas en Energie; - Aerospace/Composieten; - Lifesciences (Delft); - Tuinbouw (Westland). Vanuit Den Haag zal hier voor de komende jaren waarschijnlijk aan toegevoegd worden: duurzaamheid/water (NGO’s) en veiligheid (Security Valley). De WFIA richt zich specifiek op een aantal landen waaronder de VS, China en India. Namens de gemeente zit de wethouder CIIO in de Raad van Participanten van de WFIA, de praktische aansturing van de WFIA gebeurt vanuit de afdeling Economie. Zoals eerder aangegeven werken de Haagse accountmanagers en de WFIA nauw samen (drie WFIA - medewerkers zijn gedetacheerd vanuit Den Haag). Op nationaal niveau ligt de acquisitie en ondersteuning van internationale bedrijven in handen van de NFIA. NFIA behoort tot de EVD, het agentschap van het Ministerie van Economische Zaken dat initiatieven voor internationaal ondernemen en samenwerking stimuleert. NFIA heeft als specifiek doel het helpen en adviseren van bedrijven die het Nederlandse bedrijfsklimaat willen benutten als strategische plaats in Europa. Primair wordt ingezet op bedrijven uit Noord-Amerika, Azië en de Golfregio. NFIA heeft wereldwijd 11 kantoren.
DSO/2008.4113
6
Voor detailhandel doet de gemeente wel zelf aan internationale acquisitie. Vanuit de afdeling Economie is in 2007 in nauw overleg met Bureau Binnenstad een (externe) projectmanager aangesteld die de kwaliteit van Den Haag als winkelstad door het aantrekken van internationale winkelformules helpt versterken. Vanwege het succes wordt de aanpak ook in 2008 en 2009 voortgezet. Het takenpakket van de projectmanager wordt uitgebreid, voor de komende periode staat ook het aantrekken van vernieuwende leisure- en horecaconcepten op de agenda. Nationale acquisitie gebeurt op twee manieren. In de eerste plaats wordt door de betreffende accountmanager heel actief ingesprongen op signalen (‘leads’) dat een Nederlands bedrijf van plan is om te verhuizen en in potentie ook in Den Haag geïnteresseerd is. Daarbij ligt de focus vooral op segmenten waarin Den Haag sterk is: ingenieursbureaus, gas en olie, ICT en telecom, toezichthoudende instanties of waarin Den Haag sterker wil worden zoals hoogwaardige retail- en vrijetijdsvoorzieningen en creatieve bedrijvigheid. In de tweede plaats hebben accountmanagers in segmenten als hotels, horeca, vrijetijdsvoorzieningen en detailhandel actief contacten met gespecialiseerde ontwikkelaars, exploitanten en ondernemers elders in Nederland. Zo is er bijv. vanuit de hotelmarkt een stevige vraag naar ontwikkelingslocaties. Op dit moment wordt, geïnitieerd door de accountmanager, een hotellocatie-onderzoek uitgevoerd om in de vraag te kunnen voorzien. Ook in de sfeer van winkelformules en vrijetijdsconcepten hebben de betreffende accountmanagers een goed zicht op de formules die in Nederland voorhanden zijn en proberen ze, waar die formule een versterking van het Haags aanbod zou zijn, de betreffende partijen te interesseren voor een vestiging in Den Haag. Grote projectontwikkelaars die verantwoordelijk zijn voor verschillende Haagse locaties, bijvoorbeeld Ballast Nedam en OVG, hebben steeds vaker speciaal voor Den Haag een aantal eigen acquisiteurs in dienst. Daarnaast worden vaak op landelijk niveau vaste bouwcontracten (alleenrecht) afgesloten tussen ontwikkelaars en bedrijven/instellingen. Hierdoor ontstaat een nieuw relatienetwerk, in het kader van acquisitie wordt deze factor meegenomen worden bij de ontwikkeling van toekomstige kantoorlocaties. De gemeentelijke accountmanagers onderhouden goede contacten met de ontwikkelende partijen. In het kader van de Haagse kantorenstrategie zal de samenwerking met de acquisiteurs verder geïntensiveerd worden. 5. VOORSTELLEN VOOR INTENSIVERING In de paragrafen 2,3 en 4 is aangegeven hoe momenteel wordt omgegaan met accountmanagement en acquisitie. In deze paragraaf worden voorstellen gedaan voor intensivering. Waarom is intensivering nodig? o Inhoudelijk: de sterkere concurrentie, zie de inleiding. Andere grote steden zijn heel actief in accountmanagement en acquisitie en zijn bereid daarin ver te gaan. o Door zaken als de Structuurvisie en Citymarketing profileert en ontwikkelt Den Haag zich sterker dan in afgelopen decennia. Dit leidt tot meer dynamiek in de sfeer van vestiging, verplaatsing en verhuizingen. o Een aantal jaren geleden is het aantal accountmanager teruggebracht waardoor nu in de sfeer van met name zakelijke dienstverlening maar een selectief aantal bedrijven kan worden bediend. o Omdat bedrijven ambtelijk en bestuurlijk ‘shoppen’ is een goede onderlinge communicatie en afstemming vereist. Dit heeft in de afgelopen periode wel eens te wensen over gelaten.
DSO/2008.4113
o
o o
7
Den Haag heeft de reputatie vrij veel regels en een vrij strikte toepassing daarvan te hebben (‘er kan zo weinig in Den Haag’). Accountmanagers kunnen door begeleiding en ‘loodsen’ dat beeld mitigeren. Binnen de gemeente is geen volgsysteem van de contacten met belangrijke bedrijven. De communicatie over Den Haag als stad met zeer goede vestigingsmogelijkheden kan verbeterd worden.
1. Versterking van de organisatie van accountmanagement Accountmanagement raakt bijna alle leden van het college en bijna alle ambtelijke diensten. De wethouder Citymarketing, Internationale Zaken, ICT en Organisatie is verantwoordelijk voor de marketing van de stad en voor de buitenlandse acquisitie (via de WFIA). De wethouder Sociale Zaken en Werkgelegenheid is verantwoordelijk voor de binnenlandse acquisitie van bedrijvigheid en de acquisitie van Chinese bedrijven. De verantwoordelijkheid op het vlak van ruimtelijke ordening en vastgoed(locaties) valt onder de portefeuille van de wethouder Bouwen en Wonen, met uitzondering van de binnenstad (wethouder CIIO) en de Binckhorst (wethouder VBBM). Ook de burgemeester speelt een belangrijke rol bij acquisitie (van vooral de grotere bedrijven). Andere wethouders zijn betrokken bij bedrijven en instellingen die onder hun portefeuille vallen. Zoals eerder gezegd is communicatie en afstemming – bestuurlijk en ambtelijk – essentieel als het gaat om afhandeling van acquisitietrajecten of kwesties rond belangrijke Haagse bedrijven. Vaak is snelle besluitvorming gewenst. Om te voorkomen dat in die communicatie zaken mislopen wordt voorgesteld om: (1) Relevante ontwikkelingen op het gebied van accountmanagement en acquisitie regelmatig te agenderen in de staven van de wethouders CIIO, SWE en BW. (2) Ook de betrokken bestuurders aan te sluiten op het te realiseren relatiebeheersysteem voor bedrijven. (3) Jaarlijkse (bestuurlijke) bedrijfsbezoeken aan de top-25 bedrijven. Deels in de vorm van werklunches van het college. (4) Bij belangrijke ontwikkelingen die direct optreden vereisen wordt zo snel mogelijk een ad hoc bestuurlijk strategisch overleg georganiseerd Sinds kort ligt de ambtelijke regie in handen van de Taskforce Accountmanagement van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Daarin zitten naast de afdeling Economie (accountmanagement) ook de afdeling Projectmanagement Den Haag en het Grondbedrijf. Tevens wordt afgestemd met de programma’s Citymarketing en Internationale Stad, Bureau Internationale Zaken, de Haagse Slag en het Werkgeversservicepunt. In de Taskforce komen alle actuele ontwikkelingen aan de orde (bijv. lopende vestigingsaanvragen, inzet van incentives, bedrijfs- en marktontwikkelingen) en wordt de stand van zaken ten aanzien van de belangrijkste bedrijven doorgenomen. Verder worden in de ambtelijke dienst de volgende maatregelen doorgevoerd: (5) Uitbreiding van de capaciteit van het team accountmanagement met 2 fte. (6) Een professionaliseringsslag in het team met medewerking van deskundigen van Ernst& Young. (7) Versterkte inzet op internationale bedrijven, o.a. via handelsmissies, HBPO en WFIA. (8) Opzet van een backoffice accountmanagement (0,5 fte door herprioritering). De backoffice verricht ondersteunende werkzaamheden richting de accountmanagers en levert periodieke rapportages aan het bestuur.
DSO/2008.4113
8
(9) Inzet van een nieuw relatiebeheersysteem (PerfectView) waarin alle contacten met relevante bedrijven worden vastgelegd en systematisch informatie kan worden opgeroepen. Voor de Top 25bedrijven, of wanneer sprake is van vertrouwelijke ontwikkelingen, wordt een gesloten community opgestart waarbinnen bestuurders, directeuren en accountmanagers gestructureerd alle informatie met elkaar kunnen delen (bijvoorbeeld over vastgoedarrangementen, financiële deals en persoonlijke noties). Ook de informatie uit wethoudersstaven en de Taskforce wordt in het systeem verwerkt. (10) Intensivering van de samenwerking met dienst SZW. De accountmanagers van het Werkgeversservicepunt van SZW (die de bedrijven als ‘werkgever’ benaderen en personeelsoplossingen aanbieden door matching tussen bedrijven en geregistreerde werkzoekenden) en de accountmanagers van Economie (die de bedrijven als ‘ondernemer’ benaderen) zullen nauwer gaan samenwerken. Als de accountmanagers van het Werkgeversservicepunt tegen bepaalde problemen of verzoeken van bedrijven aanlopen zullen zij direct de accountmanagers van DSO inschakelen. Op hun beurt zullen de accountmanagers van DSO waar mogelijk de arrangementen van het WGS onder de aandacht brengen van bedrijven die zij bezoeken. 2. Verbeteren van de businessmarketing Het totaalaanbod van Den Haag als aantrekkelijke stad voor bedrijven en hun werknemers kan veel sterker dan nu in de markt gezet worden. Hierbij gaat het om de grote diversiteit aan zowel nieuwe als bestaande kantoren- en bedrijvenlocaties, het aanbod aan uiteenlopende woonmilieus, het topaanbod aan culturele voorzieningen, het aanbod aan (internationale) winkels, horeca, vrijetijdsvoorzieningen en hotels, de internationale bereikbaarheid (Schiphol, Rotterdam/The Hague Airport), de aanwezigheid van een groot aantal internationale scholen en unieke expatfaciliteiten (sociale netwerken, The Hague Hospitality Center, The HaGuest Card). Ook de ligging nabij de universiteiten van Delft en Leiden en de nabijheid van topinstituten zoals Clingendael, TNO en het Asser-instituut verdient een plek binnen de marketing. Hiermee zijn innovatief onderzoek en hoogopgeleid arbeidspotentieel immers gegarandeerd. Begin 2009 zal aan het college een voorstel voor de marketing van Den Haag als aantrekkelijke vestigingslocatie voor bedrijven en instellingen worden voorgelegd. Daarbij gaat het zowel om het zakelijke imago van Den Haag als geheel als om de marketing van de diverse bestaande locaties en ontwikkelingslocaties. Daarbij zal natuurlijk aansluiting worden gezocht bij de citymarketing, bij de bestaande initiatieven t.a.v. woonpromotie, bij de randstedelijke promotie (HBPO), bij WFIA, NFIA en KvK, bij de marketing van beeldbepalende bedrijven en instellingen in Den Haag en bij de activiteiten van ontwikkelaars en makelaars. Qua concrete acties zal het onder meer gaan om: o Een actieve PR-benadering o Een strategie met betrekking tot aanwezigheid op beurzen en congressen o Presentaties o Een (meertalige) corporate film o Den Haag als zakenstad op internet
DSO/2008.4113
o o o
9
Portfolio vastgoedlocaties Algemeen representatie-/wervingsmateriaal Factsheets marktsegmenten.
Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de locoburgemeester, mw. A.W.H. Bertram
S. Dekker
DSO/2008.4113
BIJLAGE 1
10
Recente voorbeelden inzet accountmanagement
Inzet huisvesting, voorbeelden
Shell/CB&I Lummus Siemens KPMG Ziggo European Climate Foundation Oncologisch Centrum Ambassade van Saudi Arabië Cordaid Vredespaleis/NIBC (parkeerproblematiek) Verhuur ruimten LEI Vewin, International Waterhouse Barents Krans Uitbreidingsplannen NFI/Mondriaan Media Choice Linkin Media JOHO NIOD
MBO-Raad Zandacademie Fonds Podiumkunsten Boom Chicago Comme des Garcons Achmea Health Center Pellikaan (voorheen David Lloyd) Fit for Free Burger King Choix du Chef, Mijn Tent is Top Horeca Strijkijzer Coffee Company 0900 Design Merlin, SeaLife + nieuw concept NH Hotels / Park Plaza Easyhotel FietsXpress
DCCC Confucius Instituut TCM Chinees Groothandelscentrum ECTC India House / Indiaas Handelscentrum Yi Jun Peace Museum (Korea)
Opzetten International Waterhouse (115 man, 9 organisaties/NGO’s) Organisatie congres CCPIT Organisatie meeting Den Haag Telecom Organisatie Ingenieursmanifestatie FEANI Congres 2009 met KIVI NIRIA Ontwikkeling Automall Ondernemersontbijten, Zilveren Ooievaar
Inzet Azië, voorbeelden
Chinese Enterprise Summit Haagse bijdrage Expo Shanghai 2010 India Festival 20 en 21 november bezoek aan Changsha Co-Innovation Shanghai Hebei
Relatiebeheer breed, voorbeelden
Partner HBPO en WFIA Opzetten Economic Alliance Region The Hague Actief benaderen internationale winkelconcepten zoals Filippa K, Shoebaloo en Puma Acquisitie internationale multimedia-opleiding Overname ABN AMRO – Fortis (voorbereiding gesprek met College) BBC World/Shell (opnames World Challenge) CAETS Council lunch
DSO/2008.4113
BIJLAGE 2
11
Overzicht Top 25-bedrijven
Binnen het accountmanagement gaat speciale aandacht uit naar de Top 25-bedrijven van Den Haag. De Top 25 is tot stand gekomen door die bedrijven op een rij te zetten die bepalend zijn voor het imago van Den Haag als ondernemersstad. Criteria zijn: omvang, segment/aard, geografische reikwijdte functioneren, innovatiegraad en toekomstpotentie.
Tot de Top 25-bedrijven behoren:
KPN Telecom ING / Nationale Nederlanden Koninklijke TPG Post / TNT Post / Cendris T-Systems Nederland DHV NACO T-Mobile Nederland ANWB AEGON Nederland Royal Dutch Shell Siemens Nederland ABN AMRO / Fortis CB&I Lummus Global Tebodin TNO NIBC Bank KPMG Koninklijke BAM Intrum Justitia Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn PricewaterhouseCoopers Rabobank Imtech ICT Alcatel - Lucent Nokia AT&T
