Nederlandse economie in zicht
Economisch Bureau Nederland
Internationale onrust tempert vertrouwen 11 september 2014 ECB stuurt koers euro omlaag 1.40 1.38 1.36 1.34 1.32 1.30 1.28 1.26 13
14 USD/EUR
Bron: Datastream
Internationale onrust tempert vertrouwen De Nederlandse economie heeft de weg omhoog weer gevonden. Het BBP groeide in het tweede kwartaal met 0,5% ten opzichte van het voorgaande kwartaal, na een krimp van 0,4% in het eerste kwartaal. De groei van de economie is vooral te danken aan de uitvoer. Deze profiteert van de conjunctuuropleving in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. De omvangrijke en onorthodoxe stimuleringsmaatregelen uit het verleden beginnen daar hun vruchten af te werpen. In Europa zijn de beleidsmakers tot dusver terughoudender geweest met onconventionele maatregelen. Mede daardoor komt het economisch herstel aan deze kant van de oceaan minder vlot van de grond. De ECB voert nu verstrekkende maatregelen door om de economische activiteit alsnog aan te zwengelen. Daarbij roept het wel de hulp in van de lidstaten. Die moeten meer vaart maken met hervormen. In reactie op de maatregelen van de ECB is de euro verzwakt ten opzichte van de dollar. De lagere waardering van de euro zal de prijzen van de uit het buitenland ingevoerde goederen en diensten opstuwen en daarmee de inflatie aanwakkeren. De sterk gedaalde inflatie zal daarnaast worden aangejaagd door het voorziene herstel van de binnenlandse vraag. Wij houden rekening met een verdere toename van de investeringen. Zo worden de investeringen aangemoedigd door het herstel van de woningmarkt. Ook de vooruitzichten voor de consumptie verbeteren langzaam. Hoewel het sentiment door de internationale spanningen een deuk heeft opgelopen, is het consumentenvertrouwen aanmerkelijk verbeterd. Het herstel op de woningmarkt en de voorzichtige verbetering op de arbeidsmarkt spelen hierin een rol. Wij gaan ervan uit dat escalatie in Oost-Europa uitblijft en dat het vertrouwen geen duurzame schade van de politieke spanningen ondervindt. De geplande lastenverlichtingen zullen het vertrouwen bovendien extra ondersteunen. Op Prinsjesdag komt er meer duidelijkheid over de regeringsplannen voor komend jaar.
2
Nederlandse economie in zicht - Internationale onrust tempert vertrouwen 11 september 2014
Nederlandse economie Philip Bokeloh – 020 383 26 57
Economie veert op na tijdelijke dip De Nederlandse economie heeft de weg omhoog weer
Wereldhandel trekt voorzichtig aan
gevonden. Het BBP groeide in het tweede kwartaal met 0,5%,
% joj, 12-mnd gemiddelde
na een krimp van 0,4% in het eerste kwartaal. Bij nader inzien
15
viel de inzinking in het eerste kwartaal mee. Volgens eerdere
10
ramingen bedroeg de dip nog 0,6%. Op jaarbasis is het groeitempo nog bescheiden. Vergeleken met het tweede
5
kwartaal van vorig jaar is de economie slechts met 0,9% in
0 -5
omvang toegenomen.
-10
De groei van de economie is vooral te danken aan de uitvoer.
-15 00
De stijging van de uitvoer hangt samen met de lichte toename
02
04
van de wereldhandel. Nederland kan daar optimaal van
06
08
10
12
14
Wereldhandel
profiteren. De recente achtste plaats op de ranglijst van het World Economic Forum (WEF) bevestigt onze concurrentie-
Bron: Datastream
kracht. De voorzichtige toename van de handel is vooral toe te schrijven aan de conjunctuuropleving in de Verenigde Staten en
het
Verenigd
Koninkrijk.
De
omvangrijke
en
onconventionele economische stimuleringsmaatregelen uit het
Nederland scoort opnieuw goed op WEF-concurrentielijst
verleden beginnen daar hun vruchten af te werpen.
Index
Koersdaling euro… In Europa hebben de beleidsmakers zich terughoudender opgesteld, gehinderd door het gebrekkig functionerend politiek beslissingskader. Zodoende komt het economische herstel in Europa minder vlot van de grond. De Europese Centrale Bank (ECB) voert nu verstrekkende aanpassingen door om de economische activiteit alsnog aan te zwengelen. Maar ECBpresident Mario Draghi kan het niet alleen af. Hij roept de lidstaten op om structurele hervormingen door te voeren en, indien mogelijk, de begrotingsteugels te laten vieren.
Rank 1
Land Zwitserland
Score 5.70
2 3
Singapore Verenigde Staten
5.65 5.54
4 5
Finland Duitsland
5.50 5.49
6 7
Japan HongKong
5.47 5.46
8 9
Nederland Verenigd Koninkrijk
5.45 5.41
10
Zweden
5.41
Bron: WEF Global Competitiveness Report 2014-2015
In reactie op de maatregelen van de ECB zijn de aandelenbeurzen gestegen, is de rente gedaald en de koers van de euro gezakt. De zwakkere euro zal de uitvoer naar verwachting
aanjagen.
Daarnaast
zal
het
via
hogere
Koers euro daalt door interventies ECB
invoerprijzen de inflatie aanwakkeren. De inflatie in de
USD/EUR
eurozone is door een combinatie van lage voedselprijzen en een sterke euro ruim onder de 2%-streefwaarde van de ECB
1.40
gedoken. In augustus stond de geharmoniseerde prijsindex
1.38
van de eurozone slechts 0,3% hoger dan vorig jaar. Voor
1.36
Nederlands gold hetzelfde cijfer.
1.34 1.32
De belangrijkste oorzaak van de lage inflatie in Nederland is de
zwakke
vraag.
Zo
liggen
de
consumptie
en
de
overheidsbestedingen min of meer op hetzelfde niveau als
1.30 1.28 1.26 13
vorig jaar. Volgens onze prognose zal de binnenlandse vraag
USD/EUR
geleidelijk een grotere bijdrage aan de groei leveren. Wij houden
rekening
met
een
verdere
toename
van
de
investeringsgroei. Deze aanname is onder andere gestoeld op
14
Bron: Datastream
3
Nederlandse economie in zicht - Internationale onrust tempert vertrouwen 11 september 2014
de trendmatige verbetering van het producentenvertrouwen. In
Bedrijven zijn optimistischer over de toekomst
juli bereikte deze indicator het hoogste niveau in drie jaar tijd om vervolgens in augustus iets terug te zakken onder invloed van de internationale politieke spanningen.
Index
15
0
…steun voor producentenvertrouwen Het sinds 2012 bijna steeds toegenomen optimisme bij bedrijven vloeit voort uit de verbeterde orderpositie. Om in de
-15
verwachte toename van de vraag te kunnen voorzien zullen bedrijven meer moeten investeren. Dat de investeringen in het
-30 00
tweede kwartaal toch teleurstelden, was vooral te wijten aan
02
04
de bouw. De investeringen in deze sector vielen in het tweede
06
08
10
12
14
Producentenvertrouwen
kwartaal terug. Maar dit was waarschijnlijk een incident. De weersomstandigheden waren in het eerste kwartaal van het
Bron:CBS
jaar bijzonder gunstig, waardoor werkzaamheden naar voren zijn geschoven. De bouwactiviteit zal in het derde kwartaal waarschijnlijk weer aantrekken. Een aanwijzing hiervoor vormen de orderportefeuilles van architecten. Die raken sinds
Woningverkopen op hoogste niveau sinds 2008
de tweede helft van vorig jaar iets beter gevuld.
Cumulatief aantal verkopen
De gunstiger vooruitzichten voor de bouwactiviteit hangen
120000
nauw samen met het herstel van de woningmarkt. Sinds de
100000
tweede helft van 2013 stijgt het aantal woningtransacties. In de
80000
eerste zeven maanden van dit jaar zijn al 77.000 woningen
60000
verkocht. Dat is het hoogste aantal over deze periode sinds
40000
2008. Daarnaast zitten ook de huizenprijzen in de lift. In juli lag
20000
het prijspeil bijna 2% boven het niveau van dezelfde maand
0
een jaar geleden. Na de lange periode van prijsdalingen acht
jan
een groeiende groep mensen het een geschikt moment om
2008
een huis te kopen. De historisch lage hypotheekrente en de tot eind 2014 geldende schenkingsregeling vormen een extra
feb
mrt
apr
mei
Gemiddelde 2009-2013
jun
jul
2014
Bron: Kadaster
stimulans om tot aankoop over te gaan. Vertrouwensherstel gezinnen... Nu het tij op de huizenmarkt keert, vormt de eigen woning
Eerste tekenen van verbetering op arbeidsmarkt
minder een bron van onzekerheid voor gezinnen. In lijn met de
Aantal werklozen als % beroepsbevolking
verbetering van de marktindicator van Vereniging Eigen Huis is ook het algehele consumentenvertrouwen het afgelopen jaar gestegen. Consumenten zijn beter te spreken over de economie. Ook zijn zij minder somber over hun eigen financiële situatie en staan zij minder afwijzend tegenover de aankoop van duurzame goederen. Het
consumentenvertrouwen
krijgt
behalve
van
de
woningmarkt ook steun van de ontwikkelingen op de
8 7 6 5 4 3 2 1 0 00
arbeidsmarkt. De werkloosheid is sinds februari met een half
Ontmoedigd door het gebrek aan banen stelden velen zich niet langer beschikbaar voor werk. Dat is niet langer het geval. Momenteel daalt de werkloosheid omdat het aantal vacatures stijgt en meer mensen een baan vinden. Met name in de bouw is een kentering waar te nemen.
04
06
08
Werkloosheid
procentpunt gedaald tot 6,8%. Eerder daalde de werkloosheid omdat werkzoekenden zich terugtrokken van de arbeidsmarkt.
02
Bron: CBS
10
12
14
4
Nederlandse economie in zicht - Internationale onrust tempert vertrouwen 11 september 2014
Politieke onrust tempert groeiend optimisme consumenten
…afgeremd door internationale spanningen Hier staat tegenover dat het consumentenvertrouwen een lichte deuk heeft opgelopen. De crisis in Oekraïne en de chaotische
situatie
in
het
Midden-Oosten
leiden
tot
Index
30
onzekerheid. Een aanhoudende verslechtering van de situatie 0
zou het sentiment verder kunnen aantasten. Berekeningen van het CPB wijzen uit dat escalatie van de situatie in Oekraïne mogelijk een half procentpunt van het BBP kan afschaven.
-30
Vooralsnog gaan wij er echter van uit dat escalatie uitblijft en dat het vertrouwen geen duurzame schade ondervindt.
-60 00
02
04
Dit neemt niet weg dat de Nederlandse economie wel degelijk
06
08
10
12
14
Consumentenvertrouwen
last ondervindt van de spanningen. Volgens het CBS vertegenwoordigen de goederen die Rusland uit Nederland
Bron: CBS
boycot een waarde van EUR 500 mln. Omdat Nederland hiervoor zelf voor EUR 200 mln aan goederen moet invoeren, bedraagt het verlies naar verwachting EUR 300 mln. Twee derde hiervan wordt gedragen door de landbouw en de
Afhankelijkheid van handel met Rusland is relatief beperkt
voedingsmiddelenindustrie. Een derde van het verlies komt
% totale invoer & uitvoer, 12 mnd gemiddelde
voor
rekening
van
toeleverende
bedrijven
en
de 6
transportsector.
5
Verder rijzen er twijfels over het streven van Nederland om het
4
gasknooppunt van Europa te worden. Russisch gas speelt
3
daarbij een sleutelrol. Maar Europa wil de afhankelijkheid van
2
energie uit Rusland naar aanleiding van de recente politieke
1
spanningen juist verminderen. Het is op zoek naar alternatieve energieleveranciers. Daarnaast verkent het de mogelijkheden
0 00
om de economie te verduurzamen door energie schoon op te
02
04
06
Invoer uit Rusland
wekken en het energieverbruik te verminderen.
08
10
12
14
Uitvoer naar Rusland
Bron: Datastream
Meer budget voor defensie Als gevolg van de oorlogsdreiging raken de Europese overheden ervan overtuigd dat zij meer geld moeten reserveren voor defensie. De spanningen maken duidelijk dat
Kerncijfers Nederlandse economie
de internationale vrede niet gratis is. De defensie-uitgaven zijn
2012
sinds de val van de muur sterk teruggeschroefd. De bezuinigingen zijn met de financiële crisis in een stroom-
2013
2014
2015
% mutaties
BBP
-1.6
-0.7
0.5
1.5
defensie-uitgaven in Nederland minder dan 1½%. Dat is ruim
Particuliere consumptie
-1.6
-1.6
-0.5
0.5
onder het 2%-norm die in NAVO-verband is afgesproken. Om
Overheidsconsumptie
-0.7
-0.2
-0.2
-0.2
deze norm te halen zou de defensiebegroting met omstreeks
Investeringen
-6.0
-3.9
2.0
4.0
EUR 4 mld omhoog moeten.
Uitvoer
3.2
2.2
3.0
4.4
Invoer
2.8
1.0
2.8
4.5
versnelling gekomen. Afgezet tegen het BBP beslaan de
Een substantiële verhoging van de defensiebegroting zit er
Consumentenprijzen (CPI)
2.8
2.6
0.5
1.0
voorlopig niet in, al hebben coalitiepartijen VVD en PvdA en
Lonen
1.6
1.2
1.2
1.6
Werkloosheid (% beroepsbevolking)
6,4
8,3
8,7
8,4
Idem internationale definitie
5,3
6,7
6.9
6,6
Lopende rekening (% BBP)
8,9
10,2
9,8
10,0
Saldo overheid (% BBP)
-4,0
-2,3
-2,7
-2,1
oppositiepartijen D66, CU en SGP in de onderhandelingen over de begroting van 2015 afgesproken EUR 100 mln minder op
defensie
te
bezuinigen.
Den
Haag
gebruikt
de
begrotingsmeevallers liever voor doeleinden met een groter politiek draagvlak. Zo is er afgesproken EUR 400 mln minder te bezuinigen op de langdurige zorg. Verder is er ruimte
niveaus
gevonden om de lastendruk met EUR 1 mld te verlichten door
Herziene cijfers zijn gecursiveerd,
het belastingtarief op de eerste schijf te verlagen.
Ramingen: ABN AMRO Economisch Bureau
5
Nederlandse economie in zicht - Internationale onrust tempert vertrouwen 11 september 2014
APPENDIX 1, TABEL MACRO-INDICATOREN
Kerncijfers Nederlandse economie 2011
2012
2013
% mutaties
BBP
2013
2014
Kwartaal 4
Kwartaal 1
Kwartaal 2
Kwartaal 3
2014r
2015r
k-o-k
k-o-k
k-o-k
k-o-k
0,6
-0,4
0,5
0,5
1,5
1,7
-1,6
-0,7
Particuliere consumptie
0,2
-1,5
-1,6
0,5
-0,7
0,2
-0,5
0,5
Overheidsconsumptie
-0,2
-1.6
-0,2
-0,5
0,9
-0,2
-0,2
-0,2
Investeringen
5,6
-6,0
-3,9
3,7
-1,7
-3,1
2,0
4,0
Uitvoer goederen & diensten
4,6
3,2
2,2
0,4
1,1
0,6
3,0
4,4
Invoer goederen & diensten
3,7
2,8
1,0
0,9
1,2
-1,1
2,8
4,5
Consumentenprijzen (CPI - % j-o-j)
2,5
2,8
2,6
1.6
1,1
1,0
1,0 (aug)
1.0
1,5
Lonen (part, sector, % j-o-j)
1,4
1,6
1,2
1,0
1,0
1,1
1,4 (aug)
1,2
1,6
Niveaus
Werkloosheid (% beroepsbevolking)
5,4
6,4
8,3
8,4
8,7
8,5
8,2 (jul)
8,5
8,2
4,4
5,3
6,7
7,0
7,2
7,0
6,7 (jul)
6.9
6,6
Producentenvertrouwen (ultimo)
-1,3
-5,6
0,1
0,1
1,1
0,7
0,0 (aug)
Consumentenvertrouwen (ultimo)
-37
-39
-17
-17
-7
-2
-6 (aug)
2012
2013
2013
idem internationale definitie
Ramingen: ABN AMRO Economisch Bureau
Kerncijfers internationale economie 2011
2014
Kwartaal 4
Kwartaal 1
Kwartaal 2
Kwartaal 3
k-o-k
2014r
2015r
% mutaties
k-o-k
k-o-k
k-o-k
BBP eurozone
1,6
-0,6
-0,4
0,3
0,2
0,0
0,9
1,7
BBP Duitsland
3,7
0,6
0,2
0,5
0,7
-0,2
1,7
2,2
BBP Verenigde Staten
1,6
2,3
2,2
0,9
-0,5
1,0
2,2
3,8
USD per EUR (ultimo)
1,29
1,32
1,38
1,38
1,38
1,37
1,32 (aug)
1,28
1,20
Korte rente eurozone (%, 3m-euribor, ultimo)
1,4
0,2
0,3
0,3
0,3
0,3
0,2 (aug)
0,0
0,0
Lange rente, 10jr Bund (%, Duitsland, ultimo)
1,8
1,3
1,9
1,9
1,6
1,3
0,9 (aug)
1,0
1,6
Niveaus
Lange rente, Nederland (%,10jr staats, ultimo) Olieprijs Brent (USD/barrel, gemiddelde) Ramingen: ABN AMRO Economisch Bureau
2,2
1,5
2,2
2,2
1,7
1,5
1,1 (aug)
1,2
1,8
111,4
111,7
108,7
109,4
108,3
109,7
101,6 (aug)
105
100
6
Nederlandse economie in zicht - Internationale onrust tempert vertrouwen 11 september 2014
APPENDIX 2, TABEL MESO-INDICATOREN APPENDIX 2. TABEL MESO-INDICATOREN
2013 2014 Kwartaal 4 Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3
Kerncijfers Nederlandse economie naar sector
2011
2012
2014r
2015r
2013
Algemeen PMI (ultimo,index > 50 = groei)
46,2
49,6
57,0
57,0
53,7
52,3
51,7 (aug)
Bedrijfsfaillissementen (totaal uitgesproken)
6,866
8,339
9,429
2,232
2,003
1972
707 (jul)
Index Wereldhandel, ultimo
128,4
128,2
133,9
133,9
132,8
134.9
Omzet v oedings- en genotmiddelenind. (% j-o-j)
9.4
3.1
3.9
3.6
1.8
1.3
-1,1 (jul)
Productie v oedings- en genotmidd.ind. (% j-o-j)
1,6
-2,4
3,0
0.7
-0.6
-1.8
2,6 (jul)
Ex port v oedings- en genotmiddelen (% j-o-j)
7,5
3,7
6,8
3,8
3,7
1.8
10,1
3,0
1,3
-1,1
-0.1
-0.4 -2.4
Agrifood
Producentenprijzen v oedingsmidd. (% j-o-j; ult)
-0,4 (jul)
Bouw en onroerend goed Omzet bouw ex cl. projectontw . (% j-o-j)
4,3
-6,9
-4,4
1,1
4,7
12,1
8,6
6,5
2,0
2.7
2.2
Bouw productie (v olumes, % j-o-j)
4,3
-8,4
-4,5
0,3
5.8
-1.4
Aantal maanden productie in portefeuille
6,2
5,6
5,3
5,3
5.8
120,739
117,261
110,049
35,968
28,963
34,074
13883 (jul)
-2,4
-6,5
-6,6
-4,3
-1,5
1.2
1,9 (jul)
Verleende nieuw bouw v ergunningen (€ mld)
Aantal w oningtransacties Prijs koopw oningen (% j-o-j)
3
2
2.5
Detailhandel Retail v erkopen (w aarde, % j-o-j)
0,7
-1,2
-2,1
-1,6
-0,2
0.7
1
Retailprijs (% j-o-j)
2,1
2,0
1,8
0,1
-0,2
-0.4
0
1
Omzet supermarkten (% j-o-j)
2,1
3,0
2,1
0,5
-0,6
3.1
1.5
2.5
555,8
502,4
416,8
115,7
107,3
93.335 3
3,5
Autov erkopen (x 1000) Industrie Dagproductie (% j-o-j)
3,3
-0,7
-1,1
1,3
3.5
0.8
0,7 (jul)
Bezettingsgraad (%)
79,6
77,9
78,4
78,4 (okt)
79,6 (jan)
80,2 (apr)
79,7 (jul)
Orders in maanden w erk, ultimo*
3,2
3,2
3,3
3,3
3.3
3,5
3,5 (aug)
Oordeel v oorraden, ultimo* (saldo in %)
2,3
4,7
1,2
1,2
2,3
3,1
2,0 (aug)
Omzet telecommunicatie (% j-o-j)
-0,7
-1,9
-4,1
-4,1
-3.7
-2.4
Omzet reclamebureaus (% j-o-j)
-4,5
-5,8
-4,1
0,3
6.5
5
Omzet IT dienstv erlening (% j-o-j)
3,2
-3,2
-0,7
3,3
7.7
8
Technologie, Media & Technologie
Transport & Logistiek Omzet Transport & Logistiek (% j-o-j)
4,3
3,1
0,7
1,3
1.4
1.9
Baltic Dry Index (ultimo)
1,738
699
2,277
2,277
1,002
831
1166 (sep)
Goederenv erv oer Schiphol (tonnen x 1000)
1,523
1,483
1,531 1531 (t/m dec)
366 (t/m mrt)
801 (t/m jun)
938 (t/m jul)
Sentiment transport (ultimo)
-28,9
-12,8
-30,8
19,1
-2.8
10 (aug)
-10,0
8,7 (aug)
Zakelijke dienstverlening Oordeel omzet 3-mnds, ultimo*
-14,4
-4,4
-4,4
15,3
-0,5
Aantal uitzenduren ABU (% j-o-j)
5
-4
-3
+2 (per.13)
4 (per.2)
9 (per 8)
Omzet ABU (% j-o-j)
6
-2
-1
+3 (per.13)
4 (per.2)
8 (per 8)
* saldo po sitieve en negatieve antwoo rden (%)
Ramingen: A B N A M RO Eco no misch B ureau Nederland
7
Nederlandse economie in zicht - Internationale onrust tempert vertrouwen 11 september 2014
Overige publicaties van ABN AMRO | Economisch Bureau: ‘Nederlandse Economie in zicht’ verschijnt elke maand en gaat in op macro- en meso-economische ontwikkelingen. Overige periodieke publicaties van het Economisch Bureau zijn onder meer: •Macro Weekly
Wekelijkse publicatie over actuele mondiale ontwikkelingen op het terrein van macro-economie en financiële markten. De publicatie komt uit in het Nederlands en het Engels.
•Visie op rente en euro
Maandelijkse update over renteontwikkelingen in de eurozone en Nederland en de koers van de euro. Kwartaalpublicatie over conjuncturele ontwikkeling in industrielanden en opkomende markten. Tevens worden prognoses gegeven van onder meer BBP-groei, inflatie, werkloosheid en begrotingstekort. (Oók Engelstalig.) Kwartaalpublicatie over opkomende economieën. (Oók Engelstalig.)
•Macro Visie •EM Visie •Sector Monitoren •Visie op Sectoren
•Woningmarktmonitor •Quarterly Commodity Outlook
Rapport met sector specifieke economische ontwikkelingen. Op dit moment zijn er zeven Sector Monitoren: Agrifood, Bouw, Industrie, Retail, TMT (Technologie, Media & Telecommunicatie), Transport & Logistiek en Zakelijke dienstverlening. Jaarlijkse sectorupdate waarin Sector & Commodity Research zijn visie geeft op brancheontwikkelingen en omzetverwachtingen. In de VoS 2014 worden 11 sectoren en 76 branches besproken in factsheets van twee pagina’s. In mei is de VoS 2014 gepubliceerd. Kwartaalpublicatie over ontwikkelingen op de Nederlandse woningmarkt. Kwartaalrapport dat de prijsvooruitzichten voor grondstoffen weergeeft voor zowel de korte (drie maanden) als de lange termijn (t/m 2016). Ingegaan wordt op prijzen van energie, metalen en agrarische grondstoffen. Een korte samenvatting verschijnt ook in het Nederlands.
Lees meer over het Economisch Bureau op:
https://insights.abnamro.nl/category/economie/
Dit document is samengesteld door ABN AMRO, Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de economie en sectoren, ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie, Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld, Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen, U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is, Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie, De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien, Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels, Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product – met inachtneming van alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringen, De waarde van beleggingen kan fluctueren, In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst, ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen, Alle rechten voorbehouden,
