Kerkinformatie. Inspiratiebeurzen Katern: Jaarverslag 2008 Koffertjesproject

Kerkinformatie Nummer 173

September 2009

Inspiratiebeurzen Katern: Jaarverslag 2008 Koffertjesproject

Inhoud

Colofon

Nummer 173 september 2009

3 Pastoraat Het koffertjesproject 4 Geloofsgesprek Het gat van de kerk: een hele generatie er tussenuit? 6 Kroniek 7 Berichten 9 Gemeenteopbouw Inspiratiebeurzen voor het werk in uw gemeente 10 Ontmoeting Vijf Sumbase vrouwen vier dagen in Nederland 11 Kerk & Israël Israëlzondag 2009: ‘Bij elkaar komen’ 12 Diaconaat Conferentie over diaconaat met 33 Indonesische partnerkerken 13 Kerk in Actie Landelijke Diaconale Dag 2009 14 Vijf jaar Protestantse Kerk Nieuw kerkelijk leven na een scheuring 16 Kerkelijk werkers Onderzoek geeft zicht op positie kerkelijk werkers 18 Kleine Synode 26 juni 2009 Besluiten 19 Berichten 21 Microkrediet Oikocredit: samen investeren in mensen 22 Berichten JOP 24 Missie-Zendingskalender 2010 Dialoog met het penseel 25 Collecten 26 Berichten 28 Predikantswisselingen 29 Bijbelteksten 30 Advertenties

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, fax (030) 880 13 00.

Abonnementenadministratie Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland € 24,-. Vanaf 35 ex.: € 15,- per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected]. Dit blad is voor visueel gehandicapten in aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.

Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17. Fax (030) 880 14 45. E-mail: [email protected] Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek.

Redactie Janet van Dijk, Evert-Jan Hazeleger, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur), Michiel Nap, Marieke Raatgever en Frans Rozemond (eindredactie).

Basisvormgeving Total Identity, Amsterdam

Opmaak Interface Communicatie, Ede Dit nummer bevat middenin (tussen pagina 18 en19) het Jaarverslag van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland over het jaar 2008.

Druk Koninklijke BDU, Barneveld

Kerkinformatie op internet www.pkn.nl>Tijdschriften/Nieuwsbrieven Bij de voorplaat: Veel jonge gezinnen zijn druk, druk, druk. De kerkgang komt daardoor nogal eens in de knel. In Dinteloord draait daarom een succesvol koffertjesproject over God en geloven. Het koffertje komt

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

Bij voorplaat: alsde logé in huis en biedt van alles waarover je thuis aan de praat kan raken (zie verder p. 3). Het is één van de opties om ‘het gat van de kerk’ te dichten. Deze in de kerk vaak onzichtbare middengeneratie van ca. 20 t/m 45-jarigen was onlangs het onderwerp van een studiedag. Meer hierover op p. 4-5. (foto: Eely-Janna Tuyl-Visser)

ISSN 1380-460X "
 

 


 


  

  !!! #


!
 

Kerkinformatie

September 2009

Pastoraat

Pieter van der Woel

Handvat voor bezoek aan jonge gezinnen

Het koffertjesproject

Het valt niet altijd mee om een bezoek aan jonge gezinnen af te spreken. Ouders hebben het druk met werk, de kinderen moeten naar allerlei activiteiten worden gebracht, en nou ja, ‘s avonds… Als je als ambtdrager opbelt voor een bezoek voel je soms de onuitgesproken reactie ‘moet dat nou?’ In Dinteloord bedachten we daar iets op: het koffertjesproject. We zochten een alternatief voor het huisbezoek, waar men als gezin in eigen tijd mee bezig kan zijn. Zo ontstond het idee om aan de betreffende gezinnen twee weken lang een koffertje uit te lenen. In het koffertje zit materiaal voor het geloofsgesprek: met jezelf, met God, met elkaar, en met degene die de koffer komt brengen en twee weken later weer ophaalt. Drie verschillende koffertjes werden voor dit doel gevuld met aantrekkelijke geloofslectuur. Er zit voor alle leeftijden wat in. Van badboekje en boekjes waar kinderen graag uit leren lezen, tot: ‘Huh? niet vage bijbelstudies voor tieners’. En voor de ouders boeken met korte hoofdstukjes. Verder een cd, dvd, gebedsdobbelsteen en nog veel meer. Bij de koffer hoort een logboek, waarin je als gastgezin je opschrijft wat je met de inhoud hebt gedaan en ervaren. Dat maakt het heel persoonlijk. Straks gaat deze ´logé´ naar een volgend adres. Je laat je als gezin wel in de kaarten kijken…

Waar naartoe? De doelgroep is verdeeld in drie wijken. Per half jaar ontvangt elke wijk een ander koffertje. Voor het rondbrengen hebben we mensen gevraagd die geen ouderling willen worden, maar wel de moed hebben tot een gesprek wanneer ze iets (koffertje) in hun hand hebben. Bij bijna elk gezin hebben we nu een binnenkomer, en dan bedoel ik niet alleen ‘het huis in’, maar ook: het geloofsgesprek.

In het deksel van de logeerkoffer staat onder meer: ‘Dit is een koffer die we aan elkaar willen uitlenen. In een heleboel dingen merken we dat het leven van alledag en het werk en school een belangrijke plaats in de weekagenda innemen. En we zien elkaar dan niet altijd als gemeente. Maar als we stil in huis zijn, of er is eindelijk de rust dat we als familie bij elkaar zijn, dan is dat ook een prima moment om iets met dat gedachtegoed van geloof te doen. Wellicht beter in de rust dan in de verplichting. ‘Als gemeente willen we ook graag aan elkaars geloofsleven bijdragen. Daarom vragen we of u deze koffer twee weken wilt zien als een logé. Een logé vraag je ook van alles, je went een beetje aan elkaar, je leert een beetje van elkaar. Kranten en tv geven niet altijd het opbouwende voor je geloof aan, eerder het kritische. Dit koffertje probeert dat wél. Er mag ook een rustpunt zijn, ook voor je geloof.’ (foto: Eely-Janna Tuyl-Visser)

Citaten uit het logboek • Dit koffertje is goed gevuld, maar hoe zit het met mijn eigen koffer voor mijn reis, zit daar wel genoeg geloof en vertrouwen in? • De kids hebben veel plezier beleefd in het lezen van de boekjes, we hopen dat het koffertje nog eens komt ‘logeren’! • Wij kennen de bijbelverhalen niet meer zo goed. Wij waren verrast dat onze

kinderen zich met moeite konden losrukken van het koffertje. • De dominee kwam aan het einde van onze maaltijd het koffertje brengen en ging bij de kinderen horen wat ze voorlazen en gezellig nog meer uitpakten.

Zelf aan de slag? Wie zelf aan de slag wil met een koffertjesproject kan op www.pkndinteloord.nl

3

‘onze’ teksten voor inleidingen in koffertjes, logboekjes en inhoudsopgaven overnemen of ombouwen. Ds. Pieter van der Woel is predikant van de Gereformeerde Kerk te Dinteloord en Steenbergen.

Kerkinformatie

Geloofsgesprek

September 2009

Max Mesman

Het gat van de kerk: een hele generatie er tussenuit?

Ook al ben je kerkelijk opgevoed, voor veel mensen is het in deze tijd niet meer vanzelfsprekend om naar de kerk te gaan en mee te leven met een plaatselijke gemeente. Laat staan om je voor langere tijd vast te leggen in een kerkelijke activiteit, een ambt of een andere vorm van vrijwilligerswerk. Om welke mensen gaat het, en hoe kunnen we ze als kerk en plaatselijke gemeente tegemoet treden? Dat blijkt in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Is er sprake van een eenduidige groep, bijvoorbeeld op basis van leeftijd (20-45 jaar), en wat zijn hun motieven? Als ze aangeven dat ze het ‘te druk’ hebben om naar de kerk te gaan, vanwege hun gezinsof werksituatie, is dat dan de werkelijke reden, of is het meer een beleefd excuus voor iets anders? Onder de noemer ‘het gat van de kerk’ werd op 18 juni jl. in Doorn een eerste bezinnings­dag gehouden, die in de media het nodige stof deed opwaaien. Het blijkt een veelomvattend onderwerp te zijn, waarbij ook de hand in eigen boezem gestoken dient te worden: als zoveel mensen in de drukte van hun leven afhaken, zegt dat waarschijnlijk ook iets over de kerk en de gemeente zelf. Zijn we als christenen nog wel ‘aansprekend’? Sluiten ‘vraag en aanbod’ nog wel op elkaar aan? Drie theologen uit de breedte van de Protestantse Kerk gingen in op deze en andere vragen. Uit het overweldigende aantal deelnemers van plaatselijke gemeenten aan de eerste bezinningsdag, blijkt dat het thema leeft in heel kerkelijk Nederland. Gemeenten herkennen de problematiek maar al te goed

Rechts de drie sprekers tijdens de bezinningsdag op Hydepark, van rechts naar links: Gerben Heitink, Wim Dekker en Jeroen Jeroense. (foto: Max Mesman)

en hebben behoefte om er met elkaar over van gedachten te wisselen. Het ligt voor de hand dat hier een vervolg op zal komen.

Het gat in de maatschappij Volgens emeritus hoogleraar Practische Theologie dr. Gerben Heitink, een van de drie sprekers tijdens de bezinningsdag, kan ‘het gat van de kerk’ overal zitten. Misschien ook wel in onszelf. De Protestantse Kerk in Nederland verliest jaarlijks twee tot drie procent van haar leden, dat zijn ongeveer 65.000 mensen. Van de Nederlandse bevolking is nog slechts 35% kerkelijk betrokken, in Vinex-wijken is dat vaak niet meer dan 5%. Van de jeugd is ruim 70% onkerkelijk. Daartegenover zegt ongeveer 66% gelovig te zijn, of in ieder geval religieus. Volgens spreker Wim Dekker, studiesecretaris bij de IZB, lijkt het gat van de kerk op de problemen, die ook allerlei (sociale) clubs, verenigingen en maatschappelijke organisaties ervaren. We zien daar veel ‘grijze’ leden en jeugdleden, maar de vitale tussengeneratie lijkt te ontbreken. Des­ gevraagd zegt men ‘geen tijd’ meer te hebben voor bestuurswerkzaamheden of vrijwilligerswerk. In die zin is het dus niet een uniek verschijnsel binnen de kerk, maar iets wat in de hele samenleving voorkomt. Toch is de kerk niet zo maar een maatschappelijke organisatie. Zij heeft een relevante boodschap, die daar bovenuit stijgt. Dekker: ‘De grens tussen pastoraat en missionair werk is heel dun geworden. Het doet mensen goed, te praten met iemand die ook zelf het een en ander heeft doorleefd en overdacht, en die niet bang is voor de vragen die dat oproept. De geloofscrisis van deze tijd draait om de vraag of we de God van de Bijbel ook middenin het seculiere leven nog kunnen ervaren. De leeftijdscategorie die wij aanduiden met het gat van de kerk, stelt ons vragen als: hoe wandel je met God in het

4

leven van elke dag? Wat heeft Hij te maken met mijn ambities en teleurstellingen, mijn dilemma’s en mijn verwachtingen, mijn schuldgevoelens en mijn hoop, kortom met alle menselijke ervaringen, waar juist mensen in de kracht van hun leven door gefascineerd en verschrikt worden?’

Hand in eigen boezem Waar heeft die drukke mens van nu behoefte aan? En hoe kan de gemeente daaraan tegemoetkomen? Hoe zien we met elkaar de toekomst van de kerk? Hoe ziet de kerk er over tien of twintig jaar uit? De derde spreker, Jeroen Jeroense, predikant in Elst, schetste de contouren van een vernieuwde kerk, als spiritueel centrum. ‘Ik raak er steeds meer van overtuigd dat, wil de kerk overleven, ze meer zal moeten zijn dan een gebouw waar voornamelijk wordt gevierd en vergaderd. Helaas is dat vaak een treurig overblijfsel uit de jaren zeventig. Ik geloof in een kerk die de trekken heeft van een modern klooster. Het is nooit de bedoeling geweest dat de gemeente van de Levende alleen maar zou bestaan uit een wekelijkse viering en een doordeweekse vergadering. De theoloog Ian Bradley zegt over de oude Keltische kloosters bijvoorbeeld: ‘Kloosters vervulden de rol van ziekenhuis, hotel, school, universiteit, atelier, open gevangenis, nachtverblijf, inloophuis, kerk, zendingsbasis, plek van gebed en geestelijke leiding’. Wil de kerk toekomst hebben dan zal ze volgens mij hier op moeten lijken. Dan pas kunnen er gaten gedicht worden richting de moderne, vluchtige mens.’

Het gat tegemoet Aansluitend op zijn boek Een kerk met karakter (Kampen 2007) stelde Heitink dat het de kerk kennelijk niet lukt om aansluiting te vinden bij de snel veranderende cultuur om ons heen. Er ontstaat een groeiende discrepantie tussen religie en

Kerkinformatie

September 2009

weer ontvankelijk te worden. ‘De kerk is de plaats van de Godsontmoeting. En verder zo min mogelijk drukte en franje.‘ Jeroense: ´Wil de kerk beleid maken op de toekomst, dan zal ze eerst de ontkerkelijking in zijn volle omvang in de ogen moeten kijken en aanvaarden. Dit vraagt wellicht om moed en lef. Wat geweest is, is geweest. De geschiedenis gaat zijn eigen gang en die kun je niet zo maar keren. De secularisatie of ontkerkelijking moet je niet willen stoppen. Dat slechts een kleine groep zich geroepen weet om in de kerk van de Levende tijd en energie te steken moet de basis vormen van beleid.’ Max Mesman is communicatiemedewerker van de dienstenorganisatie van Protestantse Kerk in De middengroep in de kerk stelt vragen als: hoe wandel je met God in het leven van elke dag? Wat heeft Hij te maken met mijn ambities en teleurstellingen, mijn dilemma’s en mijn verwachtingen, mijn schuldgevoelens en mijn hoop? (foto: Truus van der Lee)

de traditionele kerken. Veel mensen zijn nog wel gelovig, maar niet langer kerkelijk. Kan de kerk positief en kritisch aansluiting vinden bij de snel veranderende samenleving? Nieuwere vormen van gemeenschap hebben meer het karakter van een netwerk. Maar de structuur en cultuur van de kerk lijken zich te verzetten tegen die verandering. ´Karakter tonen, dat is de opgave waar kerk en gemeenten in deze tijd voor staan’, aldus Heitink. ‘Daar is moed voor nodig, discipline en een herbronning van de

geloofstraditie. Ook een kleiner wordende kerk kan van grote betekenis zijn voor mens en samenleving. Traditioneel richt de gemeente zich op haar meelevende leden. Maar de kerk draagt krachtens haar missie verantwoordelijkheid voor alle mensen in haar omgeving en zal concentrische verbreding moeten zoeken. Waar dat lukt, ontstaat een meer open kerk.´ Volgens Dekker moeten de mensen die het toch al zo druk hebben, niet allereerst aangespoord worden om actief voor de kerk te zijn, maar hebben zij hulp nodig om

Nederland. Meer weten?

• Website Tussengeneratie Op de themasite www.pkn.nl/tussengeneratie vindt u de volledige lezingen van de drie sprekers op de bezinningsdag van 18 juni. Verder veel informatie met betrekking tot het onderwerp, links en literatuurverwijzingen. • Workshop Gat van de Kerk Tijdens de Inspiratiebeurzen, die vanaf 19 september weer in het land georganiseerd worden, kunt u zelf deelnemen aan een workshop over het ‘gat van de kerk’. Zie voor meer informatie ook: www.pkn.nl/inspiratiebeurs.

BERICHt

Tweedaagse Retraite voor kerkenraden Menige kerkenraad heeft de afgelopen jaren ervaring opgedaan met een meerdaagse bezinning in retraitecentrum De Spil in Giessenburg. Niet om kerkelijke zaken met elkaar te bespreken, maar om in gesprek te gaan over waar je als kerkenraadslid door geïnspireerd wordt. Met als uitgangspunt een boek of een onderwerp, maar met als vaste onderdelen de bezinning, de stilte en de morgen-, middag- en avondvieringen in de kapel. Het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie organiseert samen met De Spil in het seizoen 2009/2010 twee retraites op vrije inschrijving. Het geloofsgesprek krijgt hierin vorm binnen een groepsretraite. Leidraad tijdens de retraites is het boekje over Renovare van Nynke Dijkstra-Algra. Renovare is het Latijnse woord voor ‘vernieuwen’. In dit boekje worden zes geloofsstromingen die ook binnen de protestantse gemeenten te onderscheiden zijn behandeld. Renovare kan binnen de Protestantse

Kerk een sterkere onderlinge binding bevorderen. Deze zes stromingen zijn: • de contemplatieve beweging met nadruk op biddend leven • de heiligingtraditie, met nadruk op integer en ongedeeld leven • de charismatische beweging met nadruk op leven vanuit de Geest • de beweging voor sociale gerechtigheid, met haar nadruk op bewogen leven • de evangelische traditie met haar nadruk op leven vanuit de Schrift • de holistische beweging, met aandacht voor ene leven dat geheel in dienst staat van God en zijn Koninkrijk. De werkwijze van De Spil laat zich wel typeren als ‘tussen herberg en klooster’. Je zit met elkaar om tafel in gesprek, maar valt ook van tijd tot tijd stil in de kapel. De iden­titeit van De Spil is duidelijk herkenbaar in de navolging van het evangelie van Jezus Christus, maar nooit betuttelend, belerend of belemmerend. Meer bedoeld als present

5

stellend, vriendelijk en uitnodigend. De Spil is oecumenisch van signatuur.

Plaatsen en data De eerste retraite wordt gehouden in conferentiecentrum Hydepark in Doorn van vrijdagmorgen 23 oktober 2009, 11.00 uur tot zaterdagmiddag 24 oktober 2009, 16.00 uur. De groepsgrootte is 20-40 deelnemers. De tweede retraite wordt gehouden in Retraitecentrum De Spil te Giessenburg van donderdagmorgen 21 januari 2010, 11.00 uur tot vrijdagmiddag 22 januari 2010, 16.00 uur. De groepsgrootte is 8 tot 12 deelnemers. Een retraite op maat voor een kerkenraad, commissie of werkgroep is ook mogelijk. Afhankelijk van de groepsgrootte worden de retraites gehouden in Doorn of Giessenburg. Meer informatie: www.pkn.nl/pcte onder: Landelijk aanbod/toerustingsdagen. Aanmelding eveneens via deze website.

Kerkinformatie

Kroniek

September 2009

Peter Verhoeff

Crisis ‘t Is al weer even geleden, maar midden in de zomer viel zij zo maar op de digitale deurmat: de pauselijke encycliek over de economische crisis Caritas in Veritate (‘Liefde in Waarheid’). Nu gaan er dagen voorbij dat ik niet smacht naar een encycliek van de Heilige Vader. Meestal staat er niet zoveel nieuws in en slaap je zonder zo’n zendbrief eigenlijk ook heel goed. Ooit werd het pauselijk spreken door de dichter als volgt treffend samengevat: (...) decadentia, immorale, multi phyl ti corti rocci; cortomo: nix aan de handa. Toch wordt er in Caritas in Veritate andere koffie dan thee geschonken en is er wel degelijk wat aan de hand. Ik kan onmogelijk zeggen dat het een leesbaar betoog is geworden, daarvoor is het met 75 pagina’s veel te lang. En zelfs de Duitse samenvatting van vijf pagina’s bestaat uit weerbarstig proza en een tot diepe slaap uitnodigende opmaak. Maar wie zich er doorheen worstelt, ontdekt dat er wel degelijk hele zinnige dingen gezegd worden. Allereerst de analyse die de encycliek geeft. Probleem is volgens Benedictus XVI, dat in de huidige wereldeconomie de waarheid van God niet centraal staat. Geld en markt hebben die plaats ingenomen en zijn van middelen tot zelfstandige doelen uitgegroeid. Geld gaat zelfs vele malen de wereld rond zonder dat er ook maar één product aan te pas komt. De gevolgen zijn onmiskenbaar en onontkoombaar: in de economie draait het alleen nog maar om financieel gewin zonder dat dat nog in enige relatie staat tot sociaal en ecologisch welzijn. Of concreter gezegd: het geld rolt, maar mensen zijn geen broeders en zusters meer en de aarde gaat naar de knoppen. Het noorden vreet het zuiden leeg en aan beide kanten smelten de poolkappen. Wat te doen? Ik vind het sterk dat de paus een evenwichtig antwoord geeft en voor een oplossing zowel naar het individu als naar het collectief kijkt. Allereerst stelt hij vast dat er een rechtstreeks verband is tussen de individuele relatie tot God en de mondiale economische en sociale verhoudingen. Economische rechtvaardigheid hangt dus samen met individuele moraliteit, met de keuzes die ieder van ons maakt. Willen wij de problemen werkelijk

het hoofd bieden, dan vraagt dat dus om een persoonlijke ommekeer. Het is goed om dat maar eens duidelijk te stellen. Maar niet alles kan door het individu opgelost worden. Daarom pleit de paus voor een nieuwe wereldwijde organisatie op het gebied van economie en politiek die echt de tanden laat zien. Een soort VN, maar dan een waar je wat aan hebt. Het komt mij voor dat wij daar hard aan toe zijn. Mondialisering als kans. Over kansen gesproken. Ik ben nog altijd dankbaar voor de les dat elke crisis ook een kans is. In dit geval de kans om een begin te maken met wezenlijke en noodzakelijke veranderingen in het veld dat wij economie noemen. Ook de Protestantse Kerk probeert daaraan een bijdrage te leveren. Bescheiden, maar niettemin zinvol en nodig. Vlak voor Caritas in Veritate verscheen bij arbeidspastoraat DISK een meer dan voortreffelijk boekje onder de titel Ondersteboven (verkrijgbaar voor een habbekrats, zie onder). Je kunt het gerust onze eigen oecumenische encycliek noemen. Met analyse en mogelijkheden om er in de gemeente praktisch iets mee te doen. Hou je ogen en oren open! Let op hen die in de knel komen! Verander zelf! Daarnaast heeft onze kerk al in 2007 het besluit genomen om duurzaam te beleggen. Meer collectief neemt de kerk deel aan het publieke debat, en zo mag u deze column ook beschouwen. Wij pleiten als kerk met kracht voor een wereld waarin sociale en ecologische doelen meer gelijkwaardig staan naast financieel-economische doelen. In dat licht kan ook de verklaring van Accra (2004) van de World Alliance of Reformed Churches gezien worden. Daarin werd de vraag gesteld naar de ‘waarheid’ van economische verhoudingen. Is ‘t het kapitaal dat ons stuurt of is het de mens? De vraag stellen is het antwoord geven. Nee, van deze derde encycliek van Benedictus XVI kun je moeilijk zeggen dat er nix aan de handa is. Het moet anders. En dan is Caritas in Veritate helemaal zo gek nog niet. Echte waarheid is in de liefde. Peter Verhoeff is preses van de generale synode.

Ondersteboven is te bestellen bij [email protected] en kost € 2,50.

6

Kerkinformatie

BERICHTEN

Jaarboek 2009-2010 verschenen De derde editie van het jaarboek van de Protestantse Kerk in Nederland is verschenen. Het bijna 700 pagina’s tellende naslagwerk bevat onder meer de gegevens over gemeenten en predikanten van de Protestantse Kerk. Net als twee jaar geleden is ook bij deze editie een cd-rom gevoegd met een digitale versie van het jaarboek. Door de handige zoekfunctie zijn de gegevens daarop eenvoudig te vinden. De indeling en samenstelling van Jaarboek 2009-2010 zijn in grote lijnen hetzelfde als de vorige editie. De lijst met overleden predikanten, die in de vorige editie voor het eerst werd opgenomen, omvat nu de periode vanaf medio 2007 tot en met 2008. Het jaaroverzicht van de Prote­stantse Kerk in Nederland bestrijkt dezelfde periode en beschrijft uitvoerig de zaken die in de synode van de kerk aan de orde kwamen. Het Jaarboek Protestantse Kerk in Neder­ land 2009-2010 is voor € 19,90 te bestellen bij de boekhandel (ISBN 978 90 239 2347 3) of rechtstreeks via www.boekencentrum.nl.

Zondagsrooster 2009-2010

Opgelet! Bij de jaarboeken die verstuurd zijn naar de plaatselijke gemeenten zit een brief waarin een bijdrage in de onkosten gevraagd wordt. Hierin is een verkeerd rekeningnummer opgenomen. Het juiste rekeningnummer is 65.29.15.000 ten name van Protestantse Kerk in Nederland.

Calvijnpostzegels met bijdrage aan Kerk in Actie Zoals bekend doet de Protestantse Kerk dit jaar mee aan de wereldwijde herdenking van de 500ste geboortedag van Calvijn. Zo waren er tussen Pasen en Pinksteren psalmzingbijeenkomsten in monumentale kerken, het hele jaar draait de voorstelling ‘Calvijn op bezoek’ in honderd plaatselijke gemeenten, en het prachtige boekje ‘Zij lopen maar worden niet moe – wandelen langs protestantse sporen’ is nog steeds verkrijgbaar. (zie www.pkn.nl/calvijnjaar) Het Alexander en Laura Bronkhorst-Büller Legaat, genoemd naar de vroegere hervormde hoogleraar wijlen dr. A.J. Bronkhorst en zijn echtgenote, gaf in het kader van het Calvijnjaar vijf Nederlandse postzegels uit. De eerste toont Calvijn tegen de achtergrond van een kaart van de toenmalige Nederlanden. Op de envelop prijkt in het stempel het logo van de herdenking 500 jaar Calvijn van de Interkerkelijke Werkgroep Herdenking Calvijn 2009, en in het cachet het logo van het internationale Calvijnjaar ‘Calvin 09’. Op www.bronkhorstbullerlegaat.net vindt u informatie over de vijf uitgiftesets en over de manier van bestellen. De sets bestaan per postzegel uit een velletje van tien zegels, een maxikaart en een eerstedagenvelop. Bij het eerste setje zit een

September 2009

inschrijfformulier waarmee men kan intekenen op de vier vervolgsets. Groepsgewijze inkoop levert voordelen op. Het Alexander en Laura Bronkhorst-Büller Legaat doneert op de verkoop van elk setje van de eerste uitgifte en op de inschrijving voor de vervolgemissies aan twee projecten van Kerk in Actie in Liberia.

7

Het zondagsrooster voor het kerkelijk jaar 2009-2010 (C-jaar) is te vinden op www.pkn.nl/eredienst, in de rubriek leesroosters > zondagsroosters. Het is een handig hulpmiddel voor wie een jaarrooster moet maken voor een plaatselijke gemeente. Het rooster is gebaseerd op het Oecumenisch Leesrooster van de Raad van Kerken in Nederland. Op www.pkn.nl/eredienst zijn de uitgebreide zondagsroosters voor het kerkelijk jaar te vinden. Deze roosters bieden per datum de zondagsnaam, liturgische kleur, psalm, bijbelteksten, zondagsliederen en landelijke collectes. In de rubriek zondagsroosters is het zondagsrooster te vinden van het lopende kerkelijk jaar: 2008-2009 (B-jaar), en nu dus ook dat van het komende jaar: 2009-2010 (C-jaar). Overigens staan op www.pkn.nl/eredienst ook de andere roosters die opgenomen zijn in het Dienstboek voor de Protestantse Kerk in Nederland: het ‘Luthers zondagsrooster’, het ‘Rooster van lezingen bij het dagelijks gebed’, de ‘Liturgische kalender feest- en gedenkdagen met vaste data’ en de ‘Kalender van het liturgisch (lees)jaar t/m 2036/2037’.

Kerkinformatie

BERICHTEN

September 2009

om een keuze te maken uit de modellen. Aan die keuze gaat een bezinning vooraf. De map geeft daarvoor een handreiking. De 30 modellen uit de map zijn bovendien in aantrekkelijke en verkorte vorm opge­ nomen in een handzaam boekje. Ze zijn voorzien van een vraag die de bezinning op gang wil brengen. Dit boekje leent is geschikt om uit te delen aan alle gemeenteleden die zich betrokken voelen bij de plaatselijke kerk.

Nynke Dijkstra-Algra met predikanten en met de plaatselijke gemeenten in gesprek over missionair werk. Voor meer informatie over data en locaties van deze ronde zie www.pkn.nl/missionair. Wie niet wil wachten tot de missionaire ronde in de buurt komt, kan de map en het boekje bestellen via tel. (030) 880 13 37 of [email protected]. De map kost € 12,50, het boekje € 1,50. U betaalt geen verzendkosten.

30 modellen om kerk naar buiten te zijn Missionaire kansen die al in een kerkelijke gemeente handen en voeten kregen en aantrekkelijk zijn om in de praktijk te brengen. Dertig mogelijkheden die de gemeente een eigen missionaire ‘kleur’ kunnen geven, verzameld in een map. De map ’30 kansrijke modellen voor de missionaire gemeente’ is klaar. Het is een kleurrijke map, die plaatselijke gemeentes op weg kan helpen om werk te maken van missionair gemeentezijn. De map is bedoeld om in te grasduinen en uiteindelijk

Hoe te verkrijgen? De mappen en de boekjes worden uitgedeeld in de missionaire ronde die vanaf komend najaar gehouden wordt. Elke gemeente­ predikant krijgt 1 map gratis, elke gemeente krijgt er 2. Gemeenten krijgen ook een aantal boekjes gratis mee. Tijdens de missionaire ronde gaan ds. Hans van Ark en

Inspiratiedag jonge vrijzinnigen Op 12 september 2009 organiseert de vrijzinnige jeugd- en jongerenorganisatie V-LINK een inspiratiedag. Belangstellenden kunnen hier terecht voor ideeën en thema’s voor het nieuwe seizoen. Het thema van de dag is Zoek de ster. Bezoekers maken kennis met onder meer: • Verhalenverteller (jaargang 2) V-LINK ontwikkelde afgelopen seizoen Verhalenverteller: een schatkist vol verhalen voor kinderen van 7 tot 12 jaar en staat weer vol verwerkingsvormen voor een heel jaar verteluren. • Zoek de Ster De VVP geeft een spetterende kerstmusical uit, geschreven voor zowel grote als kleine groepen. Het is een humorvolle en muzikale interpretatie van de zoektocht naar de ster, verweven met overdenkingen voor volwassenen over hun eigen zoektocht. • Een extra Stoel Een oefening in inlevingsvermogen, gebaseerd op het joodse ritueel van de extra stoel aan tafel. Ga een open gesprek aan met de ‘gast’ op de stoel en leer ook jezelf kennen. Een methode voor kinderen van 8-12 jaar, in de kerk, verteluur of thuis, maar ook voor een gesprek over geloofsopvoeding en toekomst.

Brede samenstelling

De map kwam tot stand met behulp van de Beraadsgroep Missionair Werk. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van de IZB voor zending in Nederland, de predikantenbeweging Op Goed Gerucht, de Vrijzinnige Vereniging van Protestanten, de Confessionele Vereniging, het Confessioneel Gereformeerd Beraad en het Evangelisch Werkver­ band. Missionair werk gaat immers over de bestaan grenzen in de kerk heen. Ook prof. Mechteld Jansen, dr. Gert Noort, prof. Henk de Roest en dr. Sake Stoppels dachten mee over de inhoud van de map.

Dvd met heilige teksten Het programma duurt van 10.30-14.30 uur. Locatie: Doopsgezinde Gemeente (tuinkamer), Oudegracht 270, Utrecht, zie ook www.doopsgezindutrecht.nl. Aanmelding: (030) 236 43 82 en [email protected]. Voor bestelling van de musical à € 3,- : [email protected]

8

De Protestantse Kerk heeft een tweede dvd uitgebracht met vier afleveringen van het IKON-programma Het Vermoeden. In dit televisieprogramma ontmoet Annemiek Schrijver bekende Nederlanders uit diverse religieuze tradities. De uit­ zendingen zetten aan tot nadenken over vragen over geloof en leven. De gasten brengen hun eigen ‘heilige tekst’ mee, waarover het gesprek gevoerd wordt. Op de dvd staan vier gesprekken, met Jan Greven (onder meer oud-hoofdredacteur van Trouw), Sara Kroos (cabaretière), Jaap Schouten (oud-onderwijsman) en Han Wilmink (de ‘kookdominee’). Er zit een handleiding bij voor groepen die de interviews willen bekijken en daarna in gesprek willen over geloven en geloofs­beleving. De dvd met handleiding is te bestellen voor € 14,95, tel. (030) 880 13 37, e-mail [email protected], of via de webwinkel op www.pkn.nl.

Kerkinformatie

September 2009

Gemeenteopbouw

Max Mesman

Inspiratiebeurzen voor het werk in uw gemeente

In september en oktober organiseert de Protestantse Kerk een aantal inspiratiebeurzen. In veertien plaatsen kunt u kennismaken met materialen en diensten ter ondersteuning van het werk in de plaatselijke gemeente. De beurzen staan in het teken van Advent, Kerst en Veertigdagentijd. Advent Op elke beurs vindt u een materialenmarkt en workshops. In de workshop Kinder­ nevendienstprojecten worden de verschillende projecten voor de adventstijd gepresenteerd. Zo kunt u het project kiezen dat het best bij uw gemeente past. Verder is er een presentatie van bloemschikkingen voor de Adventstijd en Kerst. Daarin worden de bijbellezingen uit deze periode met bloemen verbeeld. Ze zijn bedoeld ter inspiratie van degenen die de bloemschikkingen in de kerkdiensten verzorgen.

Workshop Veertigdagentijd De workshop over de Veertigdagentijdcampagne van Kerk in Actie is nieuw. In de Veertigdagentijd is de kerk gericht op inkeer en bezinning. Juist in die tijd vraagt Kerk in Actie aandacht voor verschillende projecten. In de workshop wordt het thema van de campagne van 2010 vanuit de eigen ervaring toegelicht. Ook kunt u alvast de materialen bekijken waarmee u de campagne in uw gemeente onder de aandacht kunt brengen.

SAMEN NAAR DE BEURS

Een vaste bezoekster van de beurs in Huissen vertelde: ‘Ik verzorg de bloemen in onze kerk. Wij gaan naar de inspiratiebeurs met de predikant, de leiding van de kindernevendienst en de andere bloemschiksters. We bezoeken er de workshop kindernevendienstprojecten. Daarna beslissen wij vaak al welk adventsproject het gaat worden. Ook bekijken we met elkaar de presentatie van de bloemschikkingen. We praten er dan over hoe wij deze het best in onze eigen kerkdienst kunnen inpassen. Niet alles kan. Je moet bijvoorbeeld ook rekening houden met een koor. Zo zorgen we er met elkaar voor, dat de bijbellezing, de bloemschikking en de kindernevendienst op elkaar zijn afgestemd en dat het één het ander versterkt. Daar met elkaar aan werken werkt heel aanstekelijk’. Meer informatie: Servicedesk van de Protestantse Kerk, tel. (030) 880 18 80, e-mail: [email protected] of www.pkn.nl/inspiratiebeurs. De beurs komt op de volgende lokaties: Plaats

Locatie

Adres

Datum

Huissen

Dominicaans Activiteitencentrum

Stadsdam 1

za. 19 september

Leeuwarden

Kurioskerk

Julianalaan 38

ma. 21 september

Groningen

De Ark

Haydnlaan 46

wo. 23 september

Drachten

De Arke

Flevo 161

do. 24 september

Holten

De Kandelaar

Stationsstraat 4

di. 29 september

Steenwijk

De Schutse

Onnastraat 44

wo. 30 september

Amsterdam

Thomaskerk

Prinses Irenestraat 36

do. 1 oktober

Ridderkerk

De Levensbron

Jan Luykenstraat 10

vr. 2 oktober

Heiloo

Ter Coulsterkerk

Holleweg 111

ma. 5 oktober

Middelburg

De Hoeksteen

Rozenburglaan 22

di. 6 oktober

Voorburg

Opstandingskerk

Rembrandtlaan 92

wo. 7 oktober

Eindhoven

Ontmoetingskerk

Meerkollaan 3

do. 8 oktober

Utrecht

Protestants Dienstencentrum

Joseph Haydnlaan 2a

di. 13 oktober

Nijkerk

De Schakel

Oranjelaan 10

wo. 14 oktober

za. 3 oktober

Kerk open:

Workshoprondes:

maandag t/m vrijdag: 19.00 – 21.45 uur

maandag t/m vrijdag: 19.15 en 20.30 uur

zaterdag: 10.00 – 12.45 uur

zaterdag: 10.15 en 11.30 uur

Actueel: het Gat van de Kerk

Materialenmarkt

De workshop ‘Gat van de Kerk’ gaat over de ‘tussengeneratie’ in de kerk. Veel ge­­ meenten vragen zich af: zijn er nog wel dertigers en veertigers in onze gemeente? Hoe bereiken we ze? U maakt kennis met recent ontwikkeld bezinningsmateriaal en werk­methoden. Daarmee kunt u als kerkenraad, commissie Vorming en Toerusting of missionair werk met deze urgente vraag aan de slag te gaan. Meer informatie hierover vindt u op www.pkn.nl/tussengeneratie.

Op de markt vindt u veel materialen voor het werk in de gemeente, onder meer rondom Advent en Kerst, spellen en boekjes ter bevordering van het geloofsgesprek, handreikingen voor pastoraat en diaconaat, catechesemethoden en andere materialen voor het jeugdwerk. Ook kunt u eens kennismaken met de gemeenteadviseur voor uw regio of met hem/haar van gedachten wisselen over vragen en thema’s die in uw gemeente leven.

9

Kerkinformatie

Ontmoeting

September 2009

Henk Olde

Vijf Sumbase vrouwen vier dagen in Nederland

Vijf vrouwen uit de Christelijke Kerk op Sumba (Indonesië) bezochten rond Pinksteren de Evangelische Altreformierte Kirche en Protestantse Kerk in Nederland. Drie weken in Duitsland en vier dagen in Nederland. Voor alle partijen een boeiende ervaring. De delegatie bestond uit Rambu Piras namens de Sumbase Vrouwen Organisatie, ds. Irene Takanjanji, Margaretha Ndypatadi (hoofd van een school), Elisabeth Tawunga, belastinginspecteur en accountant voor kerkelijk financiën en ds. Yuli Rambu Ata.

Dr. H. Baarlink, vroeger op Sumba, wilde graag de contacten tussen de kerk op Sumba en de Altreformierte Kirche nieuw leven inblazen. Is dat nostalgisch? Of mogen we spreken van een ‘ontmoeting’? Ontmoeting met perspectief, een ‘Zumutung’, zoals de Duitsers dat uitdrukken. De vrouwen vragen naar de secularisatie. ‘We horen dat jongeren minder bij de kerk betrokken zijn. Hoe komt dat? Krijgen we dat op Sumba ook? En wat is dan de roeping van de vrouw in de kerk, de samenleving en de politiek?’

in Nederland zoveel te doen dat ze hooguit in de vakantie aan zichzelf en aan elkaar toekomen’. De Sumbase vrouwen reageren: ‘Wij hebben wel tijd maar weinig geld. Onze rijstvelden brengen net genoeg op om ons te voeden, maar verder is ons werk weinig waard op de wereldmarkt’. Ineens is het alsof grootmoeder Eunicé, uit de brief van Paulus aan Timotheus, er zelf bij zit. Zij had een verhaal voor de jonge Timotheus waarmee hij de wereld introk. Een lid van Eunicé vertelt nu: ‘Ik laat het kerststalletje tot in de zomer staan, want de kleinkinderen, die niet meer naar de kerk gaan, willen het verhaal elke keer weer horen, ook in de zomer, van het kindje in de stal en de storm op de zee… Sedert mijn man is overleden, wordt het ook mijn eigen verhaal’. De tijd vliegt voorbij, de vrouwen zoenen-neuzen elkaar ten afscheid. Herkenning, een nieuwe ervaring, samen in verwachting van God!

Verwachting op de eerste dag

Verwondering op de tweede dag

Op bezoek in Hasselt bij de Protestantse Vrouwen Organisatie, afdeling Eunicé. Eunicé heeft alleen oudere leden. Jongeren stellen andere prioriteiten, ze hebben een andere leefwijze. ‘Er is voor onze kinderen

Ontmoeting met de Indonesische Christen Gemeenschap (PERKI-Zwolle). Elke maand is hier een Indonesisch-talige kerkdienst. PERKI wordt een Indonesisch-talige classis binnen de Protestantse Kerk in Nederland.

Waarvoor komen ze?

Serieus wordt kennis gemaakt met Kartini. Dat is een Stichting met zowel Christenals Islamitische vrouwen om elkaar te steunen in de Nederlandse samenleving. Uitbundig wordt het wanneer twee vrouwen, die van Sumba afkomstig zijn, met hun Nederlandse mannen en kinderen, binnenkomen. Dit is feest en samen met het koor van PERKI wordt er enthousiast gezongen.

Lied op de derde dag Veel ex-werkers in Zending en Wereld­ diaconaat op Sumba zijn gekomen. Het wordt een lied met een refrein: ‘Wat hebben wij er veel aan gehad dat we op Sumba werkten, en onze kinderen ook’. De heer W. van Tellingen zegt: ‘Ik werkte in de zeventiger jaren in de school- en ziekenhuisstichting als financieel adviseur. In Nederland werd ik accountant. Al vlug werd ik de ’missionaris’ genoemd, daar heb ik nooit nadeel van gehad en onze maatschap ook niet’. Afgesproken wordt dat de ex-werkers van Sumba voortaan bij de uitwisseling betrokken worden. Henk Olde is oud-missionair predikant en was betrokken bij de organisatie van het bezoek.

Delegatie zingt met Marian en Jaap Luinstra en Jaap Jonker, ex-werkers op Sumba, verder Rony Woly op stage in Nederland. (foto: Piet Rozendal)

10

Kerkinformatie

September 2009

Kerk & Israël

Floor Barnhoorn

Israëlzondag 2009: ‘Bij elkaar komen’

De eerste zondag van oktober is in de Protestantse Kerk in Nederland altijd Israëlzondag. Het thema van dit jaar, ‘Bij elkaar komen’, is geïnspireerd door verschillende bijbelteksten en door de kern van het werkveld van Kerk en Israël: mensen in de kerk bij de Joodse wortels van hun geloof brengen. De naam ‘Israël’ klinkt vrijwel wekelijks in onze kerken, als volk van God, als volk van het Oude Testament en als bakermat van Jezus Christus. Met de Israëlzondag geven we, meer dan anders, uiting aan de onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël. In de praktijk wordt daar wel verschillend tegen aangekeken. Voor sommigen is zo’n zondag en die verbondenheid met het volk Israël vanzelfsprekend. Natuurlijk geef je daar aandacht aan! Anderen hebben er niets mee, of hebben er juist iets tegen. De actualiteit - de gebeurtenissen in Israël en de Palestijnse gebieden - maken soms huiverig om die onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël centraal te stellen. En moet je dan in de plaatselijke gemeente een Israëlzondag houden? Ja - juist nu moeten we daarvoor gaan. Juist omdat het zo’n gevoelig en gecompliceerd ge­geven is! Onopgeefbaar verbonden zijn betekent ook dat je elkaar wilt ontmoeten. Dialoog is heel belangrijk. Niet alleen in Nederland, tussen kerk en synagoge, maar ook in Israël.

Holy Switch Het materiaal voor Israëlzondag verwijst dit jaar rechtstreeks naar de website www.holyswitch.nl. Op die website kunnen jongeren ‘alles voor hun werkstuk over het Midden-Oosten’ vinden, maar dat is niet het enige doel. Op die website kunnen wij de verschillende standpunten rondom Israël en de Palestijnen leren kennen. ‘Jezelf verplaatsen in het standpunt van een ander, zonder dat je de standpunten van de ander onherroepelijk overneemt.’ Dat is ook voor volwassenen zeer wenselijk, over de zin van Israëlzondag gesproken. Jongeren uit Israël en de Palestijnse gebieden bloggen op de site en vertellen over zichzelf. De jongeren hebben elkaar deze zomer in Nederland ook ontmoet. Daarover vertelt de site uiteraard ook. Afgelopen juni werd wereldwijd de Week voor Vrede in Palestina en Israël gehouden. Kerk in Actie gaf in dit kader - samen met andere organisaties - een bundel verhalen en gedichten uit: ‘Kom vanavond met verhalen’.

Loofhuttenfeest De Israëlzondag valt dit jaar samen met het Loofhuttenfeest (Soekot). Vandaar dat de handreiking ook hier - in combinatie met het thema - nader op ingaat. Tijdens dit feest komt men zeven dagen lang bij elkaar om de tocht door de woestijn te herdenken. De tijd van het leren om te leven. Dat is een belangrijke bezigheid, vertellen, samen gesprekken voeren. In dialoog leer je en leer je de ander kennen. Tijd voor bezinning! De preekschets ‘Vreugde is een bijbelse opdracht!’ sluit aan bij de synagogelezing, Leviticus 22:26-23:44, het schema van de feesten. Het liturgisch materiaal helpt om de liturgie en de gebeden vorm te geven. De Joodse bijdrage gaat in op de betekenis van ´bij elkaar komen´ in de Joodse traditie.

11

Het kinderverhaal brengt een aantal punten bij elkaar en biedt suggesties voor de verwerking. Voor voorgangers in kerkdiensten is het een uitdaging om onze verbondenheid zó te verwoorden dat we niet wegkijken van het fysieke Israël, maar juist in de ‘spanning van de tijd’ theologisch lef en karakter tonen. Floor Barnhoorn is gemeenteadviseur. Materiaal

Het materiaal voor de Israëlzondag kunt u downloaden van de website van Kerk & Israël, www.pkn.nl/kerk&israel > Israëlzondag > materialen.

Kerkinformatie

September 2009

diaconaat

Herman Noordegraaf

Conferentie met 33 Indonesische kerken

De diaconale roeping van de kerk

‘Hoeveel broden hebben jullie bij je? Ga eens kijken.’ Deze woorden uit het eerste verhaal over de eerste wonderbare spijziging (Marcus 6) vormden het motto van de conferentie die van 23 tot 28 juni plaatsvond in Metro (Zuid-Sumatra). De bijeenkomst was een vervolg op de in 2007 in Makassar gehouden conferentie van de Protestantse Kerk in Nederland en 33 Indonesische partnerkerken. Twee jaar geleden besloten de conferentiegangers te streven naar nieuwe vormen van partnerschap op basis van gelijkwaardige onderlinge relaties. De uitwerking zou plaats moeten vinden rondom bepaalde thema’s, waaronder de diaconale roeping van de kerk en armoede.

Gezamenlijke voorbereiding Het motto typeerde de invalshoek van de conferentie dit jaar: elke kerk heeft capaciteiten en mogelijkheden die met anderen gedeeld kunnen worden en inspireren tot een inzet voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping. In het partnerschap past een gezamenlijke voorbereiding van de Protestantse Kerk in Nederland (Kerk in Actie) en één van de Indonesische partnerkerken, in dit geval de kerk van Zuid-Sumatra. Het was in haar conferentiecentrum dat vertegenwoor­ digers van 33 Indonesische kerken (inclusief de kerk van Papoea), de Protestantse Kerk in Nederland/Kerk in Actie en de Protestantse Kerk van Oost-Timor bijeenkwamen. Voorts waren er vertegenwoordigers van non-gouvermentele organisaties die zich op sociale en ecologische vraagstukken richten. Hoewel vaak gedragen door christenen, zijn er tussen hen en de kerken weinig relaties. De bijeenkomst wilde de samenwerking bevorderen. Al met al waren er zo’n 90 deelnemers. Een jongerengroep van de kerk van Zuid-Sumatra verzorgde met grote inzet op uitstekende wijze de praktische zaken, inclusief de maaltijden. De conferentie kreeg publieke aandacht: elke dag berichtten lokale en regionale kranten erover en de burgemeester van Metro en een vertegenwoordiger van de gouverneur van de provincie Lampung woonden de opening bij.

Tranformatie De conferentie begon met een aantal theologische reflecties. Robert Setio, docent aan de theologische faculteit van Jogjakarta, pleitte voor een diaconaat dat niet

Discussiegroep tijdens de conferentie. (foto: Miriam Nagtegaal)

charitatief is, maar met de armen werkt aan transformatie van de samenleving. Zelf belichtte ik het diaconaat in Nederland aan de hand van de visie op diaconaat in de kerkorde van de Protestantse Kerk. De daarin verwoorde gelijkwaardigheid van de ambten, de vertegenwoordiging van de diakenen in de kerkelijke vergaderingen op alle niveaus en de verbinding tussen diaconaat en Avondmaal vond veel weerklank onder de deelnemers. Ook waren er presentaties over de wereldwijde Micha-campagne, over het diaconale werk in Nederland in de praktijk, over armoede in Indonesië en werd er ingegaan op gender en armoede - een niet eenvoudig te bespreken onderwerp!

Samenwerking Uitdrukkelijk was er ook een kennismaking met diaconale projecten in de omgeving. De deelnemers bezochten projecten op het gebied van gender, maatschappelijke ontwikkeling en landbouw. De organisatoren streefden ernaar om tot een aantal afspraken te komen over samenwerking op bepaalde onderwerpen. Als zodanig zijn genoemd het onderwijs in het diaconaat aan studenten theologie, de verbetering van de economische situatie van armen en community development.

12

De bedoeling is dat er op deze terreinen netwerken komen waarin kerken ervaringen uitwisselen en tot een plan van aanpak komen. De nieuw ingestelde stuurgroep, waaraan ook de Protestantse Kerk in Nederland deelneemt, zal de voortgang van dit alles bewaken. Naast deze officiële besluiten, moet gewezen worden op de contacten die in het informele circuit zijn ontstaan. Een voorbeeld: de partnerorganisatie van Kerk in Actie op Sumba wil zich inzetten voor de ontwikkeling van biogas. Enige andere kerken hebben hier al ervaring mee en zullen binnenkort op Sumba een instructie verzorgen. Nog een voorbeeld: geïnspireerd door de conferentie vatte een kerk het voornemen een toerustingscursus voor haar diakenen op te zetten. Al met al een inspirerende conferentie waarvan impulsen zijn uitgegaan tot bezinning op de betekenis van het diaconaat voor het kerk-zijn en de daarmee te verbinden praktijk. Prof. dr. Herman Noordegraaf is bijzonder hoogleraar en universitair docent Diaconaat aan de Protestantse Theologische Universiteit (locatie Leiden) en bezocht de conferentie.

Kerkinformatie

September 2009

Kerk in actie

Henk van IJken

Ruimte voor jeugddiaconaat

Landelijke Diaconale Dag 2009

De 114e Landelijke Diaconale Dag wordt op 7 november van dit jaar gehouden. Plaats: Beatrixtheater van de Utrechtse Jaarbeurs. Het thema van de dag is ‘Ruimte voor jeugddiaconaat’. Minister André Rouvoet komt ook. De Landelijke Diaconale Dag is de jaarlijkse ontmoetingsdag voor alle diakenen en Zwo-commissieleden van de Protestantse Kerk. Het programma gaat altijd over een actueel thema waarmee diakenen in hun ambtswerk te maken krijgen. ‘Overigens zijn ook predikanten, jeugd­ ouderlingen en kerkelijk werkers hartelijk welkom om van gedachten te wisselen over het jeugddiaconaat’, zegt Evert Jan Hazeleger, adjunct-programmamanager van Kerk in Actie en een van de organisatoren van de Landelijke Diaconale Dag. ‘Ik hoop echt dat ze komen, want binnen de kerk kunnen we elkaar versterken. Het jeugddiaconaat raakt immers niet alleen de plaatselijke diaken. Jeugddiakenen zijn op deze dag wel de eregasten. Zij mogen gratis naar binnen.’

Stefanustrofee Een andere prominente gast is de minister voor Jeugd en Gezin, André Rouvoet. Hij zal spreken over de positie van jongeren en hun maatschappelijke inzet én reikt de eerste Stefanustrofee uit, een stimuleringsprijs voor het beste jeugddiaconale initiatief in ons land. Aan de trofee is een bedrag van € 5000,- verbonden voor de uitbouw van het plaatselijke jeugddiaconaat. Bij jeugddiaconaat gaat het om diaconaat voor en door jongeren. De uitvoerders van diaconaat voor jongeren zijn de diaconieën

en welzijns- en kerkelijke organisaties die Kerk in Actie steunt. Het gaat bijvoorbeeld om de Rudolphstichting die jeugddorp De Glind (bij Amersfoort) beheert, om de jongerenopvang van ’t Schienvat en Neon in de provincie Groningen en The Mall, een project van Youth for Christ voor jongeren in achterstandswijken van grote steden. Niet iedereen zal het zo noemen, maar bij jeugddiaconaat door jongeren gaat het bijvoorbeeld om: boodschappen doen voor iemand die dat zelf niet kan, een wandeling met iemand maken of op de koffie gaan bij iemand die eenzaam is. Het internationale jongerenprogramma van ICCO & Kerk in Actie, Togetthere, betrekt jongeren bij het streven naar een rechtvaardige wereld. Jongeren kunnen met Togetthere als vrijwilliger, als deelnemer aan een groepsreis of als jonge professional worden uitgezonden. Changemaker is een netwerk van en voor alle jongeren die aan een uitwisselingsprogramma hebben meegedaan. Changemaker voert ook jeugddiaconale acties in Nederland uit.

Jeugddiaconaat In het jeugddiaconaat gaat het om goed doen, recht doen en vrede brengen, vertelt Evert Jan Hazeleger. ‘Barmhartigheid (goed doen) houdt in dat je klaar staat voor de ander en helpt waar geen helper is. Bij recht doen gaat het om een meer struc-

turele aanpak. Diakenen kunnen bijvoorbeeld in hun buurt armoede signaleren en aanpakken, en ze kunnen vervolgens Kerk in Actie inschakelen om voor de aanpak van armoede te lobbyen bij de overheid. In het buitenland zetten de partnerorganisaties van Kerk in Actie zich in voor een goede toegang tot basisvoorzieningen: eten, drinken, scholing en onderdak. Het diaconaat zet zich in voor het stimuleren van vrede in de buurt door het houden van ontmoetingen en door het initiëren van vredes- en dialoogprojecten. In ons land en wereldwijd zet Kerk in Actie zich voor, met en namens plaatselijke diaconieën in voor het (wereld)diaconale werk’.

Vieren, ontmoeten, bemoedigen ‘De Landelijke Diaconale Dag is: samen vieren, ontmoeten en bemoedigen’, zegt Evert Jan Hazeleger enthousiast. In de ochtend is er een plenair programma met lezingen, muziek en presentaties van jeugddiaconale projecten. Kees Posthumus presenteert de dag niet alleen, maar zorgt ook voor een diaconaal cabaret. In de middag zijn er workshops met uiteenlopende informatie, zoals over Kinderen in de Knel, een onderdeel van Kerk in Actie dat organisaties in het buitenland ondersteunt die opkomen voor werkende kinderen, straatkinderen, seksueel uitgebuite kinderen, gehandicapte kinderen, en kinderen die in gevangenissen of in oorlogssituaties leven of in samenlevingen waarin aids veel voorkomt. ‘Tussen de bijeenkomsten door zijn de deelnemers aan de Landelijke Diaconale Dag van harte welkom op de informatiemarkt waar organisaties uit het diaconaat, en in het bijzonder het jeugddiaconaat, zichzelf presenteren’, aldus Evert Jan Hazeleger. Henk van IJken is communicatiemedewerker van Kerk in Actie. Aanmelding

U kunt zich voor de Landelijke Diaconale Dag aanmelden op de website van Kerk in Actie, www.kerkinactie.nl/ldd2009. Landelijke Diaconale Dag 2008. (foto: Jaap de Jager)

13

Kerkinformatie

September 2009

Vijf jaar Protestantse Kerk

Berber Bijma

Vijf jaar Protestantse Kerk

De Protestantse Kerk in Nederland bestond op 1 mei 2009 vijf jaar. De vereniging van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden heeft op plaatselijk niveau vaak een ander tempo dan landelijk. In een korte serie vertellen verschillende lokale ‘kerkenwerkers’ over hun inzet voor de kerk en hoe zij de plaatselijke en landelijke vereniging hebben ervaren. Deze maand deel 4: de kerkrentmeester.

Hervormde gemeenten leden soms gevoelig verlies bij kerkvereniging

Nieuw kerkelijk leven na een scheuring

De vereniging van hervormden, gereformeerden en lutheranen heeft in sommige hervormde gemeenten een gat geslagen doordat een deel van de gemeente niet meewilde in de Protestantse Kerk en toetrad tot de Hersteld Hervormde Kerk. De Commissie van Bijzondere Zorg gaf in de desbetreffende plaatsen advies en zette voorzieningen op papier. Betrokkenen uit Zuilichem en Kesteren vertellen hoe dat bij hen gebeurde. De Commissie van Bijzondere Zorg (CBZ), die de Protestantse Kerk in het voorjaar van 2004 instelde, heeft het druk gehad. In de aanloop naar het officiële samengaan van de hervormden, gereformeerden en lutheranen werd duidelijk dat de kerken­ raden van een aantal hervormde gemeenten niet mee wilden in die vereniging. De CBZ werd in de eerste plaats ingesteld ten behoeve van de leden binnen die gemeenten die wél binnen de Protestantse Kerk in Nederland wilden blijven. De commissie stond hen bij met advies en zocht met hen naar mogelijkheden om het kerkelijk leven voort te zetten. Daarbij probeerde de CBZ voorzieningen te treffen waarin ook rekening werd gehouden met het deel van de gemeente dat overging naar de latere Hersteld Hervormde Kerk. Voor 61 gemeenten moesten voorzien­ ingen worden getroffen, wat in de meeste plaatsen inmiddels is gebeurd. Achter deze ‘droge’ feiten gingen de afgelopen jaren heel wat emoties schuil. Verscheidene hervormde gemeenten scheurden in twee – vaak ongelijke – delen. De scheidingslijnen liepen soms dwars door families heen. Twee betrokkenen blikken vijf jaar na dato terug.

aan de Hersteld Hervormde Kerk. ‘In onze gemeente waren er vóór de landelijke vereniging al twee stromingen. Pas door die vereniging ontstond de echte breuk. Een deel wilde niet mee met de Protestantse Kerk, een ander deel wel. De kerkenraad wilde in zijn geheel niet mee. Sommige leden van het toenmalige college van kerkvoogden konden zich niet vinden in die opstelling van de kerkenraad. Toen de landelijke vereniging aanstaande was, hebben wij contact gezocht met het Protestants Dienstencentrum in Arnhem dat toen nog bestond. Via het PDC kwamen we in contact met de Commissie van Bijzondere Zorg.’ De CBZ stelde een voorziening op, die inhield dat de ‘bezwaarde’ groep, die later hersteld hervormd werd, haar diensten zou houden in verenigingsgebouw De Poort in Zuilichem. ‘De kerkenraad wilde zich daar niet aan houden’, vertelt Westerlaken. ‘Daarom is het nog tot een kort geding gekomen’. De rechter oordeelde dat de voorziening van de CBZ opgevolgd moest worden. De Hersteld Hervormde Gemeente kerkt sindsdien in De Poort, maar is bijna klaar met de bouw van een eigen, nieuwe kerk.

Breuk

Volkskerk

Chris Westerlaken was in 2004 voorzitter van het college van kerkvoogden van de Hervormde Gemeente Zuilichem. Momenteel is hij scriba van de kerkenraad en voorzitter van het college van kerkrentmeesters. De gemeente raakte een groot deel van de betrokken kerkgangers kwijt

Hervormd Zuilichem had in 2004 op papier ongeveer 800 leden, van wie zo’n 300 actieve kerkgangers. Daarvan gingen meer dan 200 over naar de Hersteld Hervormde Kerk. Een gevoelig verlies, zegt Westerlaken. Maar de vrij kleine Hervormde Gemeente die achterbleef,

14

Preekstoel in het kerkgebouw van de Hervormde Gemeente Kesteren.

heeft sindsdien zegen ervaren. ‘Al sinds 2000 hadden we land in de verkoop, maar dat wilde niet zo vlotten. Opeens in 2006, goed en wel na de scheuring, konden we het van de hand doen. Daarmee hadden we weer de middelen om een eigen predikant te beroepen – ten tijde van de scheuring was de gemeente vacant. Dat verkoop juist in die periode slaagde, hebben we als heel bijzonder ervaren.’ Inmiddels heeft de Hervormde Gemeente van Zuilichem weer zo’n 160 actieve kerkgangers. Een behoorlijke groei dus in

Kerkinformatie

slechts een paar jaar. Westerlaken: ‘Een enkeling is teruggekomen uit de Hersteld Hervormde Gemeente. Maar de groei zit vooral in randkerkelijken die eerst nauwelijks in de kerk kwamen en nu wel weer. Daarnaast waren er mensen die naar een naburige gemeente waren gegaan en nu weer in Zuilichem naar de kerk gaan. Vóór 2004 waren de diensten voor hen niet aantrekkelijk. Als je het in hokjes wilt plaatsen: de gemeente ging toen een beetje de kant op van een gereformeerde gemeente. We zijn nu weer voluit volkskerk. Het verschil zit vooral in de prediking. Voor 2004 hoorde je in de prediking dat het bijna voor niemand mogelijk was om zalig te worden. De prediking is ruimer, uitnodigender geworden, maar niet minder Bijbelgetrouw. Dat heeft de gemeente aantrekkelijker gemaakt.’ Inmiddels heeft Zuilichem een bloeiend kerkelijk leven, vertelt Westerlaken. ‘Er is meer betrokkenheid en onderlinge verbondenheid. We zijn begonnen met nieuwe activiteiten, zoals een gemeentedag. Dan doen we spelletjes of maken een gezamenlijke fietstocht. Randkerkelijken zijn dan ook welkom en die komen ook inderdaad. Er is meer gemeenschapsgevoel gekomen.’ Toch wil Westerlaken terugkijkend niet zeggen dat de scheuring ‘goed’ is geweest voor de Hervormde Gemeente. ‘Wat gebeurd is, was niet mooi. Goed is het nooit als het lichaam van Christus scheurt. Maar sommige dingen gebeuren nu eenmaal, die heb je niet voor het kiezen. Alles bij elkaar heeft het ons toch wel iets goeds gebracht. Het is zogezegd winst uit verlies. Niet zozeer financieel – hoewel dat ook het geval was – maar vooral omdat de Heilige Geest merkbaar in onze gemeente is gaan werken. Voor 2004 hield die zich, om het zo maar uit te drukken, wat afzijdig. We zijn nu meer gemeente geworden.’

Zorgen Een kleine 50 kilometer verderop, in de Hervormde Gemeente van Kesteren, gebeurde ongeveer hetzelfde, vertelt huidig ouderling-kerkrentmeester Kees van Ooijen. In 2004 wilde geen van de ambtsdragers noch van de leden van het college van kerkvoogden mee in de Protestantse Kerk. Enkele leden van de gemeente vonden echter wel dat ‘onze plaats binnen de Protestantse Kerk was’, zegt Van Ooijen, die een van hen was. ‘Al hadden wij toen en hebben wij nu nog steeds onze zorgen over bepaalde ontwikkelingen binnen de Protestantse Kerk.’ De gemeenteleden die ‘gewoon’ hervormd wilden blijven, zochten contact met de Commissie voor Bijzondere Zorg. Het breed moderamen van de classis Tiel fungeerde als tijdelijke kerkenraad omdat

September 2009

de gehele bestaande kerkenraad was overgegaan naar de Hersteld Hervormde Kerk. Daarnaast werd een ‘kerkenraadscommissie’ gevormd, die samen met de tijdelijke kerkenraad en de CBZ zocht naar mogelijkheden voor een ‘doorstart’ van de hervormde gemeente. Helaas kwam het ook in Kesteren tot een kort geding, vertelt Van Ooijen. De Hersteld Hervormde Gemeente was aanvankelijk niet van plan het kerkgebouw te verlaten, maar werd daar door de rechter toe gedwongen. ‘Bij dat proces zijn wij als gemeenteleden nauwelijks betrokken geweest. We werden steeds vertegenwoordigd door het breed moderamen van de classis en door de CBZ. Zij waren Kerkgebouw Zuilichem. bijvoorbeeld wel bij de rechtszitting, wij niet. is veel opgebouwd.’ Na het vertrek van Dat was ook beter, omdat het anders al te Zuijderduijn in augustus 2007 kreeg de dichtbij was gekomen en misschien te gemeente van verschillende kanten finanemotioneel was geworden. ciële steun, waardoor het mogelijk werd De overdracht van de sleutels heeft ook niet rechtstreeks aan ons plaatsgevonden.’ een eigen predikant te beroepen. Sinds een jaar is die eigen predikant, ds. De Commissie van Bijzondere Zorg heeft H. Roseboom, werkzaam in de gemeente. steeds een ‘betrokken en integere’ rol gespeeld, vindt Van Ooijen. ‘De leden van Zegen de CBZ stonden steeds klaar met advies, De Hervormde Gemeente is de laatste ook in hele praktische zaken.’ jaren ‘wel wat veranderd’, zegt Van Groei Ooijen. ‘Bestuurlijk zijn we transparanter Zo’n 110 pastorale eenheden (adressen) geworden en over de verkondiging als het van de Hervormde Gemeente bleken in hart van de gemeente kan ik zeggen dat eerste instantie mee te willen naar de het verzoeningswerk van Jezus Christus in Protestantse Kerk. Net als in Zuilichem de volle breedte en ruimte wordt gepreekt. werd het merendeel van de meelevende Dat is een iets andere nadruk dan op de leden hersteld hervormd. Maar wat vervol- eerdere verkondiging, maar een al te gens in Zuilichem gebeurde, gebeurde ook ex­pliciete vergelijking met het verleden wil in Kesteren: na de scheuring groeide de ik niet maken, ook al omdat ik pas een Hervormde Gemeente. ‘Ook bij ons waren aantal jaren in Kesteren woon.’ er enkele gezinnen die terugkwamen uit De leden van de Hervormde Gemeente de Hersteld Hervormde Gemeente’, vertelt ervaren zegen in de kerkgang, het Van Ooijen. ‘Maar dat waren er maar een verenigingswerk en de catechisaties, zegt paar. De meeste groei zat bij de mensen Van Ooijen. Toch wil hij niet zonder meer die ergens anders kerkelijk meelevend spreken van een ‘bloeiende gemeente’. waren geworden en nu op hun schreden ‘Een gemeente bloeit als mensen tot perterugkeerden én mensen die jaren niet in soonlijk geloof in het verzoenende werk de kerk waren gekomen.’ van Christus komen. Dat oordeel is niet In de eerste twee jaar na de scheuring aan ons. Maar we zijn wel heel dankbaar werkte ds. J.N. Zuijderduijn uit Valburgvoor de eenheid, de betrokkenheid en al Homoet als consulent en gedetacheerd het andere goede dat we als gemeente predikant in de Hervormde Gemeente van ontvangen en ervaren.’ Kesteren. ‘Hij heeft met veel zegen gearBerber Bijma is freelance journalist. beid’, zegt Van Ooijen. ‘Onder zijn leiding

15

Kerkinformatie

September 2009

Kerkelijk werkers

Gert Noort

Onderzoek naar positie kerkelijk werkers In de Protestantse Kerk werken honderden kerkelijk werkers. Hun positie staat de laatste jaren regelmatig hoog op de synodeagenda. Wie zijn ze eigenlijk? Jarenlang ontbrak het aan kerngegevens over deze beroepsgroep. Dankzij een onderzoek van de Christelijke Hogeschool Ede en de Protestantse Kerk weten we nu gelukkig meer. Als je niet exact weet over wie je het hebt, is het heel moeilijk om beleid te maken. Dat gold zeker ook voor de groep kerkelijk werkers. Er bestaat weliswaar een register van kerkelijk werkers, maar daarin staat niet welke afgestudeerden een baan vinden. Hebben kerkelijk werkers overwegend kleine en getermineerde aanstellingen – zoals vaak gezegd wordt – of ook wel fulltime banen? Wat beschouwen kerkelijk werkers eigenlijk als hun hoofdtaak? En een kwestie die veel discussie kan oproepen: hoe vaak gaan kerkelijk werkers voor in kerkdiensten? Naar deze en andere vragen is onderzoek gedaan.

‘Inspireren en ontberen’ Eind juni werd het rapport Inspireren en ontberen gepresenteerd. Het onderzoek, uitgevoerd door het lectoraat gemeenteopbouw van de Christelijke Hogeschool Ede in samenwerking met het Dienstencentrum van de Protestantse Kerk, was vooral gericht op de kerkelijk werkers die zijn ingeschreven in het register van de Protestantse Kerk. Ook werkgevers (in veel gevallen kerkenraden) werden echter bevraagd op hun bevindingen. Het rapport was een vervolg op eerder onderzoek in 2008 (De HBO-theoloog in beeld), dat zich richtte op hbo-theologen in de volle breedte van de kerken. Daaruit was gebleken dat een derde van de afgestudeerden geen werk had gevonden in het verlengde van de opleiding en dat minder dan de helft van de kerkelijk werkers een vaste aanstelling had. Bovendien had

Kerkelijk werkers zijn onder meer werkzaam bij zorginstellingen. (foto: E.J. Brouwer)

39% van de kerkelijk werkers een aanstelling van vijftien uur of minder. Geen heel rooskleurige perspectieven dus voor pas­ afgestudeerden. De vraag kwam op of deze situatie ook aan de orde was bij de kerkelijk werkers van de Protestantse Kerk. Het rapport Inspireren en ontberen geeft goed inzicht in de positie van kerkelijk werkers in de Protestantse Kerk. Welk beeld komt uit het rapport naar voren?

Tevredenheid Een ruime meerderheid van de kerkelijk werkers (68%) blijkt tevreden over de arbeidsloopbaan. Deze tevredenheid heeft vooral betrekking op de mogelijkheid tot persoonlijke en beroepsmatige ontwikkeling, verantwoordelijkheid en diversiteit aan taken. Minder tevreden zijn de kerkelijk werkers echter zodra het gaat over de erkenning van het vak. Meer dan de helft van de kerkelijk werkers geeft aan dat een positie­verbetering van de beroepsgroep in de Protestantse Kerk noodzakelijk is. Het blijft teveel een baan ‘in de schaduw van de dominee’. Bijna een kwart zoekt een andere baan uit onvrede met de arbeidsomstandigheden en -voorwaarden. Dat laatste heeft ongetwijfeld ook te maken met de perspectieven op werk en voldoende inkomen.

Aanstellingen Het onderzoek wijst namelijk uit dat kerkelijk werkers in de Protestantse Kerk in meerderheid kleine contracten hebben. De volgende gegevens maken dat wel duidelijk: het meest voorkomend (33%) is een aanstelling van tussen de 16 en 23 uur. Van de beroepsgroep heeft 38% een aanstelling van 32 uur of meer. Een kwart heeft echter een baan voor minder dan 15 uur per week. In tegenstelling tot het be­­staande beeld blijkt uit het onderzoek dat het merendeel van de kerkelijk werkers een vaste aanstelling heeft (68%). Daaren­tegen heeft 25% van de beroepsgroep een tijdelijke baan met een aanstellingsduur van korter dan een jaar. Dat veel kerkelijk werkers aanstellingen van minder dan 6 maanden zouden

16

hebben (vervanging bij vacature van een predikant) blijkt een fabeltje: slechts bij 1% van de kerkelijk werkers is dit het geval.

Voorgaan Mag een kerkelijk werker voorgaan in kerkdiensten? Wie de discussies volgt weet dat daarover in de Protestantse Kerk het een en ander te doen is. Een kerkelijk werker is volgens kerkordelijke regelingen bevoegd tot het voorgaan in kerkdiensten als met het oog daarop een preekconsent is afgegeven. Eerder onderzoek wees uit dat circa 80% van de kerkelijk werkers voorgaat. Dat getal is aanmerkelijk hoger dan het percentage kerkelijk werkers dat over een preekconsent beschikt. Het rapport Inspireren en ontberen bevestigt dit beeld, maar voegt er ook nog wat aan toe. Van de beroepsgroep als geheel gaat 78% voor in kerkdiensten. 53% doet dat regelmatig tot vaak. Het blijkt daarbij in verreweg de meeste gevallen (82%) te gaan om het voorgaan in de ‘gewone’ erediensten (en niet in ‘bijzondere‘ diensten, zoals uitvaarten en jeugddiensten). Ruim 3% van de kerkelijk werkers geeft bovendien aan ook de sacramenten te bedienen. In het licht van recente synodediscussies is het zonder meer opmerkelijk dat 29% van de kerkelijk werkers aangeeft het voorgaan als hoofdtaak te beschouwen. Deze groep gaat er vanuit ‘het werk als van een predikant’ te verrichten.

Welke vragen roept het onderzoek op? Het rapport onderscheidt vier soorten kerkelijk werkers: 1. kerkelijk werkers die in hoofdzaak taken uitvoeren die dicht aanliggen tegen het werk van de predikant (pastoraat, catechese) 2. kerkelijk werkers die het werk ‘als van een predikant doen’ (met inbegrip van voorgaan) 3. kerkelijk werkers met taken op de terreinen gemeenteopbouw, jeugdwerk, missionair en diaconaal werk 4. kerkelijk werkers die werken bij zorg­ instellingen (geestelijke verzorging).

Kerkinformatie

September 2009

Het grote percentage deeltijdaanstellingen en tijdelijke banen leidt tot versnippering van de formatie en draagt daarmee aan de versterking van de beroepsgroep zeker niet bij.

Dr. Gert Noort. (foto: Protestantse Kerk)

Het werk van de kerkelijk werker is dus breed. Niet zelden ligt de functie dicht aan tegen het predikantschap (of komt daarmee vrijwel geheel overeen). In die gevallen is het voor kerkelijk werkers (en ook voor gemeenteleden!) onduidelijk waarom de kerk niet besluit preekconsent en sacraments­bevoegdheid te koppelen aan de betreffende functie. Het onderzoek roept ook de vraag op hoe de – ook door de synode gewenste – positieverbetering kan worden gerealiseerd.

Een andere kwestie die aandacht verdient is de volgende: 39% van de kerkelijk werkers blijkt als zo­danig werkzaam te zijn vóórdat het diploma van de opleiding godsdienst- pastoraal werk is verkregen. Dat maakt duidelijk dat de werkgevers (in veel gevallen kerkenraden) lang niet altijd hechten aan door de kerk gestelde eisen, namelijk een afgeronde opleiding en inschrijving in het register kerkelijk werkers. Het roept de vraag op waarom voor kerkelijk werkers een afgeronde opleiding niet altijd als voorwaarde voor benoeming wordt gezien, terwijl het als vanzelfsprekend wordt beschouwd dat een predikantsvacature alleen door volledig afgestudeerde theologen kan worden vervuld.

breder nascholingsaanbod moeten ontwikkelen dat goed aansluit bij de praktijk van het werk. Ook zien zij het als wenselijk dat er meer duidelijkheid komt over secundaire arbeidsvoorwaarden. Zo komt het voor kerkelijk werkers te vaak aan op onderhandelingsvaardigheden als zij vergoedingen vragen voor gevolgde bijscholingen. Daarnaast is het voor deze beroepsgroep niet duidelijk waarom predikanten recht hebben op studieverlof maar de kerkelijk werker niet. Tot slot komen de onderzoekers met de volgende aanbeveling: neem serieus dat zoveel kerkelijk werkers voorgaan in kerkdiensten. Niet zonder reden vragen zij zich af of de huidige regelgeving wel afgestemd is op de behoeften van de plaatselijke gemeenten. De Protestantse Kerk kan blijven volhouden dat de kerkelijk werker zonder preekconsent niet mag voorgaan, maar het gebeurt alom. Met toestemming van de plaatselijke kerkenraad. Aanvullende competentiegerichte scholing zou kunnen helpen om de bestaande praktijk in ‘gewenste kerkelijke banen’ te leiden. Dr. Gert Noort is werkzaam bij het team Begeleiding predikanten en kerkelijk werkers.

Aanbevelingen De onderzoekers (Elianne Schultz en Teus van de Lagemaat) komen met diverse aanbevelingen. Zo stellen zij voor om de vérgaande versnippering van het werk (veel kleine aanstellingen) tegen te gaan door regionalisering te overwegen. Een aantal gemeenten zou gezamenlijk een kerkelijk werker in dienst kunnen nemen. Ook bevelen de onderzoekers aan meer werk te maken van het loopbaanperspectief voor kerkelijk werkers: de kerk zou een

Meer weten?

Het rapport levert waardevolle bouwstenen voor komende discussies en is de moeite van het lezen zonder meer waard. Het kan voor € 15,- worden besteld bij de CHE, zie www.che.nl, doorklikken naar theologie, lectoraat gemeenteopbouw.

BERICHt

Kerkelijk werker in het ambt van predikant De generale synode nam op 24 april 2009 het principebesluit dat de kerkelijk werker onder enkele strikte voorwaarden toelaatbaar is tot het predikantsambt. Deze beslissing houdt in dat een kerkelijk werker (dus: met een afgeronde HBO-opleiding godsdienst-pastoraal werk én opgenomen in het register kerkelijk werkers van de Protestantse Kerk), die gezien de plaatselijke situatie gevraagd wordt het werk ‘als van een predikant’ te doen, in het ambt kan worden bevestigd. Hieraan zijn diverse voorwaarden verbonden. Allereerst zal de betreffende kerkelijk

werker, evenals academisch opgeleide theologen, met goed gevolg een traject van geschiktheids-beoordeling moeten afronden. Ten tweede kan een bevestiging als predikant pas plaatsvinden nádat aanvullende opleiding (met name homiletiek en liturgiek) is gedaan. Het synodebesluit betekent niet dat kerkelijk werkers die het werk als van een predikant doen op korte termijn in het ambt kunnen worden bevestigd. Eerst zal de kerk criteria moeten formuleren met betrekking tot de vraag wie nu eigenlijk ‘het werk als van een predikant’ doet. Vervolgens moet de

17

geschiktheidsbeoordeling worden georganiseerd. Ook zal in overleg met de opleidingen gestalte moeten worden geven aan het vereiste aanvullende opleidingstraject. De verwachting is dat hiermee nog geruime tijd gemoeid zal zijn. Zodra het mogelijk is om toelating tot het ambt aan te vragen zal daarvan bericht worden ge­geven in Kerkinformatie en op de website van de Protestantse Kerk. Voor nadere informatie: dr. G. Noort, team begeleiding predikanten en kerkelijk werkers ([email protected]).

Kerkinformatie

September 2009

KLEINE SYNODE 26 juni 2009

Michiel Nap

Besluiten Kleine Synode

De vaststelling van de jaarrekeningen over 2008, een rapportage over de voortgang van het ledenregistratiesysteem en besluiten over voorzieningen voor gescheurde hervormde gemeenten: dat waren de belangrijkste ingrediënten voor de vergadering van de kleine synode die op 26 juni 2009 plaatsvond in het landelijk dienstencentrum in Utrecht. Een kort overzicht van wat er werd behandeld en besloten. Een bijzonder verzoek aan de diensten­ organisatie kwam van ouderling-kerkrentmeester P.B. Anker (classis Hoofddorp). In het kader van een duurzaam beleggingsbeleid vroeg hij het bestuur om te onderzoeken of het beleggingsmaximum in Oikocredit verhoogd kon worden. Het bestuur zal een voorstel voorbereiden, zodat in de toekomst wellicht meer geld van de Protestantse Kerk duurzaam wordt belegd (zie ook kader). De Protestantse Kerk en haar diensten­ organisatie boekten in 2008 een financieel overschot van € 643.000,-, zo blijkt uit de vastgestelde jaarrekeningen. Dit overschot wordt aan de risicoreserve toegevoegd. Haaije Feenstra, directeur van de dienstenorganisatie, toonde zich tevreden met het behaalde resultaat, maar waarschuwde daarnaast voor al te groot enthousiasme: ‘De gevolgen van de kredietcrisis zijn in deze cijfers nog niet terug te vinden. Wij kunnen nog niet inschatten wat die gevolgen zullen zijn voor het huishoudboekje van de gemeenten en de kerk.’ Uit het jaarverslag blijkt verder dat de personele bezetting van de dienstenorganisatie is afgenomen van 335 fte’s eind 2007 tot 319 fte’s eind 2008.

Leveranciers ledenregistratiesysteem Uit een lijst van drie leveranciers wordt zo snel mogelijk een leverancier gekozen van het nieuw te ontwikkelen systeem voor de landelijke ledenregistratie van de kerk. Tijdens de vergadering is ingestemd met de selectiecriteria voor de leveranciers van Benoemingen

De kleine synode deed de volgende benoemingen: • voorzitter van de commissie solidariteitskas: ds. P. Verhoeff, Alkmaar (preses van de generale synode) • lid van de commissie solidariteitskas: ds. G. Bikker, Harderwijk • lid van de beleidscommissie predikanten: drs. C.J. Visser, Haarlem.

Oikocredit

Oikocredit, één van de grootste microkredietorganisaties ter wereld, werkt al ongeveer tien jaar samen met de Protestantse Kerk. Die samenwerking is sinds juni dit jaar intensiever geworden doordat er nu ook gezamenlijk voorlichting wordt gegeven over het Oikocredit-leenmodel aan plaatselijke diaconieën, gemeenten en gemeenteleden. In maart 2007 werd door de kleine synode al besloten het vermogen van de Protestantse Kerk en haar dienstenorganisatie (inclusief Kerk in Actie) in duurzame beleggings­ fondsen te investeren. Onderdeel van dat besluit was het investeren van een vast bedrag van € 725.000,in Oikocredit.

De vergaderdag van de kleine synode begint altijd met een dagopening in de kapel van het landelijk dienstencentrum. (foto: Protestantse Kerk)

het nieuwe systeem. De Adviescommissie Ledenregistratie sprak haar vertrouwen uit in de projectaanpak tot nu toe en de wijze waarop deskundigen vanuit de kerk hun inbreng aan het project leveren. Begin juni stonden de uitgaven voor het project op bijna € 130.000. Deze kosten worden gevormd door de inhuur van externe expertise, onkostenvergoedingen en vergaderkosten. Deze kosten worden betaald uit het in juni 2008 door de kleine synode toegewezen budget (€ 300.000) om te komen tot een projectplan. Als alles volgens plan verloopt is het nieuwe systeem eind 2010 operationeel.

Vier voorzieningen De Commissie van Bijzondere Zorg is sinds 2004 verantwoordelijk voor het treffen van voorzieningen voor hersteld hervormde gemeenten. Ook heeft de commissie als

18

taak om hen die binnen de Protestantse Kerk willen blijven zo goed mogelijk in staat te stellen het gemeenteleven voort te zetten. Nu de kleine synode ook heeft in­gestemd met vier voorzien­ingen voor gemeenten in Wouterswoude, Houten, Zuilichem en Middelharnis zijn er in totaal 52 voorzieningen getroffen. Er volgen er nog negen. De voorzieningen moeten de hersteld hervormden helpen een eigen kerkelijk leven op te bouwen. In de meeste gevallen gaat het om de overdracht van kerkrentmeesterlijk en/of diaconaal vermogen of een regeling met betrekking tot het gebruik van een kerkgebouw. Michiel Nap is voorlichter van de Protestantse Kerk.

De kleine synode van de Protestantse Kerk telt 32 leden, die ook lid zijn van de generale synode. De kleine synode komt meerdere keren per jaar bij elkaar en beslist over financiën, personeel en organisatie van de kerk en haar dienstenorganisatie. Synode op website

Meer informatie over de (kleine) synode, met onder andere verslagen en besluiten van de vergader­ ingen, is te vinden op www.pkn.nl (onder Bestuur en Organisatie, Generale Synode).

Kerkinformatie

September 2009

BERICHTEN

Bijbelzondag en Bijbel10daagse De Nationale Bijbelzondag valt dit jaar op 25 oktober. Centraal staat het verhaal van Bartimeüs, met als thema: ‘zorg dat ik weer kan zien’. Het Nederlands Bijbel­ genootschap (NBG) vraagt lokale gemeenten op die datum extra aandacht te geven aan de Bijbel en het bijbelwerk door gebed, activiteiten en financiële steun. Speciale aandacht is er deze keer voor het kinderproject Latino in Latijns-Amerika: bijbels voor weeshuizen in Brazilië en bijbelboekjes voor arme kinderen in Argentinië. Ook steunt het NBG diverse vertaalprojecten, zoals een bijbelvertaling in het Enxet, een taal die wordt gesproken door een Indianenstam in Paraguay. Voorgangers ontvangen een handreiking voor de Nationale Bijbelzondag, met achtergrondinformatie over Bartimeüs (Marcus 10: 46-52), exegetische notities, liturgische tips en materiaal voor kinderen. De handleiding staat vanaf 1 september op

www.bijbel10daagse.nl of is gratis aan te vragen bij het NBG, tel. (023) 514 61 46 of mail [email protected].

Verhalenkaravaan Tijdens de Bijbel10daagse (23 oktober1 november) reist er een verhalenkaravaan door het land. Aan boord van deze door het NBG ingerichte dubbeldekker reist een verhalenverteller mee. De karavaan reist in tien dagen van Maastricht naar NoordNederland en zal onderweg dorps-, kerken schoolpleinen aandoen. Tijdens de tocht worden op zoveel mogelijk plaatsen bijbelverhalen verteld. Meer informatie: www.bijbel10daagse.nl.

Mexicaanse griep en Avondmaal vieren Bij het landelijk dienstencentrum van de Protestantse Kerk in Nederland te Utrecht kwamen de afgelopen tijd vragen binnen over de grieppandemie. Veel vragen gaan over besmettingsgevaar tijdens de viering van het Heilig Avondmaal. Hoewel bekend is dat het besmettingsgevaar na de zomer groter kan worden, achten deskundigen deze epidemie niet gevaarlijker dan de normale seizoensgriep. Er is een aantal maatregelen denkbaar om het risico op besmetting te verkleinen. Elke kerkenraad kan zelf kan beslissen of ze voor de eigen gemeente van toepassing zijn. Allereerst is een goede hygiëne van belang. Dus: vaker handen wassen en afdrogen met papieren

handdoeken; vaker schoonmaken van deurkrukken, trapleuningen, vergader­ tafels, telefoons, liftknoppen, toiletkranen en -brillen, e.d. Vooral de mensen die na de dienst de koffie inschenken of etenswaren uitdelen moeten hier op letten, evenals de leiding van clubs, kindernevendienst en oppas.

Avondmaal Er bestaan in de Protestantse Kerk vele vormen om het Heilig Avondmaal te vieren: zittend, staand, lopend, gebruik van een beker, gebruik van kleine bekertjes, brood, matzes, wijn, druivensap. De kerkenraad kan, om besmettingsgevaar tegen

te gaan, tijdelijk besluiten tot een andere wijze van vieren dan men gewend is. Men kan bijvoorbeeld het drinken uit één beker achterwege laten. Ook kan men zorgen dat het brood zo weinig mogelijk wordt aangeraakt. Een lopende viering of kringviering, waarbij het stukje brood of matzes in de beker wijn of druivensap wordt ingedoopt, biedt een goed alternatief. Uit die beker wordt dan uiteraard niet gedronken. Men kan ook gebruikmaken van meerdere kleine bekertjes, al dan niet samen met indopen van stukjes brood of matze. Het met een doek schoonvegen van de beker nadat iemand eruit gedronken heeft, biedt geen bescherming tegen de overdracht van virussen.

Pastoraat

Wie met veel andere mensen in aanraking komt, doet er goed aan vaak de handen te wassen. (foto: Tjerk Nap)

19

Er is op dit moment geen aanleiding anders om te gaan met bezoekwerk, dan met een gewone griep het geval zou zijn. Een goede hygiëne, zoals hierboven aangeduid, (met misschien een extra keer handen wassen na een bezoek) volstaat als de bezochte niet lijdt aan de Mexicaanse griep. Mocht dat wel het geval zijn dan is het wijs, zolang het om de milde variant van de griep gaat en als er contact moet zijn, dit even te beperken tot de telefoon. Wordt de ziekte erger en is pastorale zorg noodzakelijk, dan is overleg met de behandelend arts de juiste weg. Meer informatie: www.pkn.nl, onder ‘Actueel’ bij 4 augustus 2009, en: Servicedesk Protestantse Kerk, e-mail: [email protected]; tel.(030) 880 18 80.

Kerkinformatie

BERICHTEN

September 2009

Wij geloven – materiaal voor verdieping in de gemeente Als motto voor de Protestantse Kerk in Nederland is voor de komende jaren gekozen voor de drie bijna onlosmakelijk verbonden woorden van Paulus: geloof, hoop en liefde. Het komende jaar presenteert de Protestantse Kerk zich met de betekenisvolle woorden ‘wij geloven.’ Daar is een begin mee gemaakt in het materiaal voor de startzondag. Omdat steeds meer gemeenten van het thema van de startzondag een jaarthema willen maken, is een handreiking samengesteld waarmee ‘wij geloven’ op meer momenten in het jaar handen en voeten kan krijgen, bijvoorbeeld in gespreks­ kringen, groothuisbezoeken, een thema-

bijeenkomst of de opening of sluiting van een vergadering. De handreiking biedt - liederen, geloofsbelijdenissen, bijbel­ teksten en gebeden. - suggesties voor werken met teksten, met ‘verbeelding’ en met korte vragen. - korte werkvormen, suggesties voor vormen van bijbellezen en een bijbel­ studie. Zo kan ‘Wij geloven’ een thema worden waar de hele gemeente mee aan de slag kan en zich mee verbonden kan voelen. De handreiking ‘Wij geloven – materiaal voor verdieping in de gemeente’ is te bestellen via tel. (030) 880 13 37 of [email protected]. De prijs is € 4,50;

vanaf 10 exemplaren nog maar € 3,50 per stuk. U betaalt geen verzendkosten.

Predikant op zoek naar kerkramen Dominee J.P. Ende van de Protestantse Gemeente Biervliet/IJzendijke/Hoofdplaat heeft volgend jaar drie maanden studieverlof. In die periode gaat hij zich verdiepen in de achtergronden van glas-in-lood-/ gebrandschilderde ramen in kerkgebouwen. In welke categorie zijn ze onder te brengen (religieus, politiek of anders), wanneer zijn ze aangebracht, wie was/is de glazenier, en wat is hun functie? Als hartstochtelijk amateur glas-in-lood-maker hoopt hij zijn studie zo met zijn hobby te kunnen combineren. Ds. Ende zou graag in contact komen met gemeenten die een kerkgebouw bezitten met gebrandschilderde ramen. Hij ontvangt daarover graag informatiemateriaal (foto’s, beschrijvingen, boekwerkjes, e.d.) Ook wil hij graag weten in hoeverre deze ramen in de gemeente worden gebruikt bij bijvoorbeeld catechese, vorming en toerusting en dergelijke.

Reacties kunnen naar ds. J.P. Ende, Bredestraat 31, 4501 EB Oostburg, e-mail: [email protected].

Fototentoonstelling Utrechtse Domkerk In de Domkerk te Utrecht staat vanaf 11 september de fototentoonstelling Befor­Exile opgesteld. Deze tentoonstelling brengt de mens achter de vluchteling in beeld. Wie was hij voor hij op de vlucht sloeg? Wat is zijn echte identiteit? Wat iemand als leraar, journalist, misschien burgemeester of arts had opgebouwd en vooral wie zij of hij was, is in één keer weggevaagd. Je heet ‘vluchteling’ en vanaf nu is dat je identiteit. Je komt moeilijk van het imago af. Toch zijn vluchtelingen mensen zoals iedereen, met hun geschiedenis, hun loopbaan, hun gezin, hun hobby’s, hun idealen over de toekomst en hun visie op de wereld. Het zijn mannen of vrouwen die

vaak sterker zijn dan zij die niet hebben hoeven vluchten, omdat vluchten moed, kracht en ambitie vereist. Joost van den Broek maakte de foto’s en werd mede door deze serie Fotojournalist van het Jaar 2008. Het idee, de coördinatie en de teksten zijn van Afrikajournalist Jeroen Corduwener. Hun tocht in Burundi, waar 20.000 vluchtelingen uit Congo verblijven, leverde intrigerende verhalen en prachtige foto’s op. De tentoonstelling wordt ondersteund door de website www.beforexile.nl. De tentoonstelling is van 11 september- 22 oktober 2009 te zien in de Domkerk te Utrecht.

20

Kunstenaarswedstrijd voor theologen De kunstcommissie van de wijkgemeente Oranjekerk te Amsterdam organiseert voor de tweede keer de expositie NON VERBAAL. Daarvoor worden theologen uitgenodigd kunstwerken in te leveren over het thema ‘VREDE – onder ogen’. Het thema sluit aan bij het jubileummotto “onder ogen” van de stichting Kerk en Vrede, die dit jaar haar 85-jarig bestaan viert. De tentoonstelling is oecumenisch. Iedere theoloog, geestelijk verzorger of kerkelijk werker die méér dan verbaal iets in zijn of haar mars heeft, is welkom werk rond ‘VREDE – onder ogen’ in te sturen. Aanmelding (tot 31 augustus 2009) via: [email protected], onder vermelding van cv, op termijn een foto en de maten van het kunstwerk, met uitleg wat de link is naar het thema. De kunstcommissie van de Oranjekerk is verantwoordelijk voor de uiteindelijke keuze van (de hoeveelheid) werken die geëxposeerd zullen worden. De tentoonstelling wordt gehouden van 12 september tot en met 10 oktober. Informatie: www.oranjekerk.org en www.kerkenvrede.nl.

Kerkinformatie

Microkrediet

September 2009

Huub Lems

Oikocredit: samen investeren in mensen Eind juni werd in Soesterberg een hernieuwde samenwerkings-overeenkomst ondertekend tussen de Protestantse Kerk en Oikocredit Nederland. Doel: meer geld beschikbaar stellen voor de ontwikkeling van armen en gemarginaliseerden in deze wereld. Geld van gemeenteleden, van gemeenten en diaconieën, en van de landelijke kerk. De ondertekening vond plaats onder het toeziend oog van mevrouw dr. Shoba Arole, voorzitter van het bestuur van Oikocredit Internationaal. Dat onderstreepte de nauwe verbondenheid tussen de Protestantse Kerk in Nederland, Oikocredit Nederland en Oikocredit Internationaal. Want de gezamenlijke inspanningen van de Protestantse Kerk en de Nederlandse steunvereniging moeten Oikocredit aan meer kapitaal helpen om aan de sterk toenemende vraag naar krediet voor de armen te kunnen voldoen.

Meer kredietaanvragen Het stijgend aantal verzoeken om krediet is goed te verklaren. Oikocredit heeft in veel landen een uitstekende reputatie opgebouwd als solide kredietverschaffer aan kleine en middelgrote ondernemingen en aan instellingen voor microkrediet. Er zijn vele voorbeelden van succesvolle financieringen te noemen. Zoals het werk van de Fairtrade-organisatie Altertrade Foundation in de Filippijnen. Apparatuur voor het Bautista ziekenhuis in Nicaragua. Een coöperatief Bio-melkbedrijf in Bulgarije of een boeren landbouwbedrijf in Moldavië. Onderwijs aan het Porto Alegre Instituut van de Methodistenkerk in Brazilië. En talloze organisaties voor micro­ financiering in bijna alle 69 landen waar Oikocredit actief is. De meer dan 750 projecten die gefinancierd worden bereiken, vooral via het fijnmazige microkrediet, inmiddels zo’n 16 miljoen mensen. Prinses Maxima onderstreepte met haar aan­ wezigheid tijdens de presentatie van een rapport hierover, het belang van micro­­­­­­­k­rediet voor vrouwen.

Koeien Bij het symposium over het versterken van de positie van vrouwen, dat in Amersfoort plaatsvond en waar onder andere minister Maria van der Hoeven present was, deelde

De nieuwe overeenkomst wordt getekend. Vanaf links: bestuursvoorzitter Oikocredit dr. Shobda Arole, hoofd voorlichting Oikocredit Nederland Otto Albrecht, bestuursvoorzitter Oikocredit Nederland Siepie de Jong, penningmeester bestuur Oikocredit Nederland Koen Vliegenthart en treasurer Protestantse Kerk Huub Lems. (foto: Oikocredit)

Miriam Nganga uit Kenia haar ervaringen met ons. Ze is een cliënt van het Pamoji Vrouwen Ontwikkelingsprogramma en was vroeger afhankelijk van wat haar man aan huishoudgeld inbracht. Dankzij een lening kon ze een koe aanschaffen. En toen dat bedrag was afgelost nog één, enzovoort. Intussen heeft ze een aantal koeien, verkoopt ze niet alleen verse melk maar ook van melk gemaakte zuivel­ producten uit een echte koelkast en heeft ze zeven mensen voor zich aan het werk… inclusief haar eigen man.

Gemeenten en particulieren De wereldwijde kredietcrisis maakt het voor iedereen moeilijker om van de banken krediet te krijgen. Dat geldt ook voor de partners van Oikocredit. En juist nu zien we dat Oikocredit zelf te weinig nieuwe investeerders weet te trekken. En dat, terwijl zij zich juist in deze moeilijke tijden meer dan ooit als betrouwbare belegging heeft bewezen. Dat geluid willen Kerk in Actie namens de Protestantse Kerk in Nederland en Oikocredit Nederland samen nog nadrukkelijker onder de aandacht brengen. Kerk in Actie richt zich daarbij in het bijzonder tot diaconieën en gemeenten voor wie zij het

21

kanaal is om in Oikocredit te beleggen. Tegelijk krijgt Oikocredit Nederland alle ruimte om de leden van de Protestantse Kerk te attenderen op de unieke mogelijkheid om door geld te lenen meer te schenken. Niet een eenmalige gift - natuurlijk, in veel gevallen is ook dat hard nodig maar een lening die met rente wordt terugbetaald en vervolgens opnieuw aan een ander kan worden uitgeleend. Gaven delen wereldwijd en verstandig omgaan met de ‘talenten die ons zijn toevertrouwd’ sluiten elkaar geenszins uit. Kerk in Actie en Oikocredit Nederland hebben elkaar gevonden. Wie doet mee? Huub Lems is treasury-medewerker van de Protestantse Kerk. MEER WETEN?

Gemeenten en diaconieën investeren in Oikocredit via de Protestantse Kerk in Nederland. Informatie: mw. M.S. Voorbij-Koster, tel. (030) 880 16 07. Gemeenteleden/particulieren: Oikocredit Nederland Fonds (ONF) – Oikocredit Nederland, tel. (030) 234 10 69 en: www.oikocreditnederlandfonds.nl.

Kerkinformatie

JOP BERICHTEN

September 2009

Trainingsaanbod najaar 2009 voor het jeugdwerk In samenwerking met het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie biedt JOP dit najaar verschillende basiscursussen aan. Tevens starten we met een nieuwe training voor het jeugdpastoraat.

Basiscursussen Jeugdwerk Het komende najaar organiseert JOP regelmatig trainingen in de buurt. Er worden diverse basiscursussen voor jeugdambtsdragers, leiding van activiteiten (clubwerk, kindernevendienst) aangeboden. Hieronder vindt u een aantal data (alle basiscursussen duren 3 avonden!) en lokaties. Staat uw regio of soort training er niet bij? Of heeft u behoefte aan een training in uw gemeente zelf? Ga dan naar de website van het Protestants Toerustingscentrum: www.toerustingeneducatie.pkn.nl en kies voor de knop ‘maatwerk’. Een medewerker neemt dan contact op over uw trainingswensen. Via deze website kunt u zich ook voor alle onderstaande trainingen aanmelden.

Basiscursus jeugdambtsdragers

Voortgezette training Jeugdpastoraat

• 14, 21 en 28 september in Drachten • 21 en 28 september, 5 oktober in Zwolle •  21 en 28 september, 5 oktober in Barendrecht • 22 en 29 september, 6 oktober in Katwijk •  23 en 30 september, 7 oktober in Roermond • 30 september, 7 en 14 oktober in Utrecht • 10, 17 en 24 november in Delft

Doelgroep: iedereen die in de kerk met kinderen en jongeren werkt en overweegt te gaan starten met jeugdpastoraat. Ook bestaande teams jeugdpastoraat zijn welkom bij deze training. De nadruk ligt op het jeugdpastoraat aan kinderen en tieners. Doelstelling: de ‘Voortgezette training Jeugdpastoraat’ leidt vrijwilligers in de gemeente op toe te werken naar een eigen plan van aanpak voor jeugdpastoraat binnen de eigen gemeente en traint hen in de belangrijkste vaardigheden voor het uitvoeren van het jeugdpastoraat. De training omvat zes zaterdagen in het seizoen 2009/2010 en start op zaterdag 10 oktober in Waddinxveen (ZH).

Basiscursus Signalen van kinderen en jongeren • 24 september, 1 en 8 oktober in Holten • 27 oktober, 3 en 10 november in Lisse

Meer informatie: www.toerustingeneducatie.pkn.nl.

X-Mas Proof Op zaterdag 12 december is het weer tijd voor hèt landelijke kerstfeest voor jongeren: X-Mas Proof. JOP organiseert dit kerstfeest in 2009 voor de derde keer. Na Leiden en Arnhem zal het feest dit jaar plaatsvinden in Amsterdam. X-Mas Proof is een kerstevenement met sfeer, goede muziek en een eigentijdse kerstboodschap. Het centrale thema is ‘A star is born’. Op het programma staan onder andere Dj Rob van Rossum en Gerald Troost & Band. Daarnaast zijn er ook dit jaar vele actieve en creatieve workshops en een kerstviering. Zet het in de (jeugdwerk)agenda van de gemeente en zorg dat je er bij bent met een groep jongeren (vanaf ongeveer 14 jaar).

Wat: X-Mas Proof Waar: Mozes en Aäronkerk Amsterdam Wanneer: zaterdag 12 december, 16.00 - 20.30 uur.

Jongeren vertellen over reis naar Zambia Twaalf Noord-Brabantse jongeren trokken deze zomer drie weken rond in Zambia. De jongeren bezochten Kerk in Actieprojecten (zoals CCZ (Vrouwen en HIV. AIDS), Chipembifarm en Oecumenical centre), die financieel worden ondersteund door protestantse gemeenten te onder andere Nuenen, Aalst Waalre, Deurne, Goes, Veldhoven, Rijnsburg, Valkenburg,

Eindhoven, Daarle en Den Haag, en door de classis Peel en Kempenland. Tien levensthema’s stonden centraal, waaronder vrijheid van meningsuiting, relaties en vriendschappen, en afscheid. Die thema’s zijn afgeleid uit de tien geboden en bedoeld om in Zambia op zoek te gaan naar echt geluk. De komende maanden gaan de

22

jongeren het land in om te vertellen over hun ervaringen in Zambia en de Kerk in Actie-projecten die zij daar hebben bezocht. Op de website over de reis naar Zambia (>Actiekalender) kunnen zij worden ‘geboekt’. Meer informatie:  www.artoflifezambia.nl.

Kerkinformatie

JOP BERICHTEN

September 2009

WAYtoGO - een nieuwe visie op kinderwerk WAYtoGO is de splinternieuwe KIDS methode van JOP voor kinderen tussen 8 en 12 jaar. Het speelse en inhoudelijke programmamateriaal is geschikt voor gebruik in clubs, kindernevendienst en basiscatechese. WAYtoGO bevat voldoende materiaal voor een seizoen kinderwerk.

Visie op kinderwerk Met WAYtoGO wil JOP uitdrukking geven aan een nieuwe visie op het werken voor en met kinderen in en vanuit de kerk: met kinderen op weg zijn door geloof en leven waar zij zich ook bevinden – in de kerk,

thuis of op school of waar dan ook. De speciale KIDS werkboekjes die voor de kinderen zelf zijn gemaakt, vormen telkens de schakel in de ontmoeting met elkaar, met hun coaches in het kinderwerk, met hun ouders, met hun onderwijzers, met wat er om heen in de wereld gebeurt en met God zelf. De kinderen die van WAYtoGO gebruikmaken worden door middel van actie, creativiteit en bezinning gestimuleerd om met de inhoud van het materiaal bezig te zijn. En ouders worden actief opgeroepen mee te doen!

Werkwijze Het hele seizoen loopt een thema, als rode draad, door het materiaal. Dit jaarthema is verdeeld over elf deeltjes, die elk een onderwerp behandelen. Elk deeltje biedt praktische bouwstenen voor twee bijeenkomsten van ongeveer een uur. Er is volop keuze uit verschillende meditatieve, creatieve en actieve inhouden en werkvormen!

De elf deeltjes sluiten op elkaar aan. Ze zijn echter ook los van elkaar te gebruiken. Zo kan je ook enkele deeltjes of bouwstenen daaruit selecteren: handig voor bijvoorbeeld kinderbijeenkomsten met een kortere tijdsspanne, zoals vakantieclubs of kindernevendiensten. Meer informatie: kijk op www.jop.nl/ waytogo. Bestellen kan via www.jop.nl/winkel.

Ardennenweekend voor jongeren Het Ardennenweekend is een actief, gezellig en feestelijk weekend voor jongeren (vanaf 16 jaar) in oktober. Het weekend wordt al vele jaren georganiseerd door de Commissie Grootschalige Activiteiten (CGA). Het Ardennenweekend wordt vaak gebruikt als startweekend voor een jeugdvereniging binnen de kerk of als start van een nieuw school- of jeugdwerkseizoen. Kernwoorden zijn: ontmoeting, gezelligheid, lekker actief en genieten van de mooie natuur in Belgische herfstkleuren.

Wie: Jongeren vanaf 16 jaar Waar: La Roche-en-Ardenne (België) Wanneer: 2-4 oktober 2009 (vrijdagavondzondagmiddag) Kosten: € 25,- p.p. (inclusief overnachtingen in het kamphuis, alle maaltijden en eten voor onderweg. De prijs is exclusief maaltijd bij aankomst op vrijdagavond, overige consumpties en een reisverzekering). Aanmelden: Aanmelden kan als individu, met z’n tweeën of met een groep. Stuur een e-mail naar [email protected] en vermeld

Start centrum voor godsdienstig vormingsonderwijs De jeugdwerkorganisaties JOP en HGJB organiseren op 11 september 2009 een studiedag die tegelijkertijd het startschot betekent voor het Protestants Centrum voor Godsdienstig vormingsonderwijs. Dit centrum is mogelijk gemaakt dankzij subsidie van het ministerie OCW. Vanaf het schooljaar 2009/2010 worden de leraren godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (GVO en HVO) op openbare basisscholen, net zoals andere docenten, betaald door de overheid. De docenten GVO zullen in dienst komen bij genoemd centrum, dat hen zal ondersteunen met training en begeleiding. Door de rijkssubsidie kan aan het GVO een kwaliteitsimpuls gegeven worden. De afgelopen maanden is al geïnves-

teerd in de deskundigheidsbevordering van docenten door middel van assessments en bijscholing. De studiedag is hieraan, door middel van workshops en intervisie, een bijdrage. Verder zal de organisatie van het GVO en de rol van het Protestants Centrum besproken en uitgelegd worden. Tijdens de studiedag worden twee methodes gepresenteerd voor het godsdienstonderwijs op openbare basisscholen: ‘Het Verhaal Centraal’ en ‘BijbelWijs’. ‘Het Verhaal Centraal’ (JOP) is volledig herzien, ‘BijbelWijs’ (HGJB) is nieuw. Beide methoden kunnen met korting aangeschaft worden. Meer informatie en aanmelden: www.pkn.nl/kerk&onderwijs > gvo.

23

je eigen naam en de naam van de anderen in de groep. Let op: er is dit jaar slechts plaats voor 50 deelnemers, dus meld je snel aan! Kijk voor meer informatie op de website: www.stichtingcga.nl Supported by JOP De CGA wordt ondersteund door JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk. JOP helpt de CGA in de voorbereiding en bij PR en is aanwezig tijdens het weekend.

Kerkinformatie

September 2009

Missie-Zendingskalender 2010

Paula van Cuilenburg

Dialoog met het penseel

Ook dit jaar kunt u bij de diaconie, zwo- of zendingscommissie in uw gemeente de MissieZendingskalender kopen. De kalender voor het jaar 2010 heeft als thema Dialoog met het penseel. Dit thema is uitgewerkt door de uit India afkomstige christelijke schilder Jyoti Sahi. Al bijna vanaf het begin van onze jaartelling zijn er christenen in India. De christenen daar staan voor grote uitdagingen: hoe kunnen ze hun geloof vormgeven in een land waarin het merendeel van de bevolking hindoe is? En hoe gaan ze om met de grote sociale verschillen vanwege het kastensysteem? Met zijn kunst wil Jyoti Sahi een bijdrage leveren aan de dialoog tussen het christendom en het hindoeïsme. Hij richt zich daarbij vooral op de rol van de kunst in religie.

Christendom in India De onafhankelijke republiek India is een seculiere staat. In haar grondwet zijn kerk en staat gescheiden. Niettemin speelt het hindoeïsme een belangrijke rol in de politiek. Vooral in nationalistische kringen geldt dat de ware Indiër een hindoe is. Wie overstapt naar een andere religie verstoort het sociale evenwicht. In lijn met dit denken heeft de radicaal-hindoeïstische politiek zich sterk uitgesproken tegen verspreiding van de islam en het christendom. Het geweld tegen christenen heeft al vele tientallen doden gekost en vele honderden gewonden. Het hindoeïsme is een liberale godsdienst in die zin dat hindoes relatief vrij zijn in hun keuze voor deze of gene stroming.

Deze liberale houding ontbreekt als het gaat om het overgaan naar een andere godsdienst. Ook ten aanzien van de afschaffing van het kastenstelsel is sprake van rigiditeit.

Dalits Meer dan 15% van de Indiase bevolking maakt deel uit van de zogenaamde kastenlozen ofwel de dalits. Deze mensen behoren níet tot een van de vier standen in India. Het betreft ruim 150 miljoen mensen in sterk verschillende gemeenschappen die één ding gemeen hebben: hun sociale uitsluiting. Dalits leven op het platteland, vaak in grote armoede. Ondanks hun kastenloosheid maken de dalits wel degelijk deel uit van de Indiase samenleving. Zij verrichten het vuile en zware werk waar de rest van de bevolking de neus voor ophaalt.

De Missie-Zendingskalender 2010 kost € 6,50 wanneer u deze koopt bij de diaconie, zwo- of zendingscommissie in uw gemeente. Via de webwinkel van Kerk in Actie www.kerkinactie.nl/ webwinkel kost hij € 9,75. De Missie-Zendingskalender 2010 verschijnt ook in groot formaat (40x45 cm.). De kunstafbeeldingen zijn daarin groot afgedrukt en het kalendarium is klein gehouden. Deze grote kunstkalender is een aanrader om uzelf of iemand anders cadeau te doen. Deze kalender kost € 19,50 (incl. verzendkosten) en is alleen via de webwinkel van Kerk in Actie te verkrijgen, zie: www.kerkinactie.nl/webwinkel.

Kerk in Actie steunt in India verschillende initiatieven waarbij mensen zich inzetten voor de rechten van de dalits. Eén daarvan is de Community and Rural Development Society (Cards). Deze organisatie is werkzaam in de deelstaat Andra Pradesh. Cards heeft onder andere verschillende onderwijsprogramma’s voor lager en middelbaar onderwijs opgezet. Daarnaast een speciale opleiding voor vrouwen.

Er wordt met name aandacht besteed aan de dalits en mensen van inheemse groepen die veelal van het platteland afkomstig zijn. Dalit-gelovigen weten zich niet alleen gesterkt door het bijbelse uittochtverhaal, maar ook door het beeld van Jezus als bevrijder, als leider van een nieuwe exodus. Dit is te zien in het werk van Jyoti Sahi. Hij verbeeldt Jezus vaak door gebruik te maken van een mandala: een geometrisch patroon waarvan de vorm de aandacht op het midden richt. In de Missie-Zendings­ kalender 2010 treft u verschillende afbeeldingen aan waarop deze vorm te herkennen is. Met zijn kunst wil Jyoti Sahi een bijdrage leveren aan de dialoog tussen het christendom en het

Paula van Cuilenburg is eindredacteur van

hindoeïsme. (foto: Kerk in Actie)

Vandaar.

24

Kerkinformatie

COLLECTEN

September 2009

Collecte Werelddiaconaat 11 oktober Het Noordoosten van Brazilië is een extreem droog gebied, met uitzondering van een korte periode. Dan vallen er hevige regens. Het grondwater is zilt en niet te gebruiken. In dit gebied probeert de organisatie Diaconia, een samenwerkingsverband van christelijke kerken, de levensomstandigheden van de boerengezinnen te verbeteren. Zo heeft Diaconia een reservoir ontwikkeld waarmee de boeren het regenwater opvangen en filteren. Bovendien heeft Diaconia een eenvoudig sanitair blok ontworpen met een toilet, douche en wastafel. De hygiënische omstandigheden en daarmee de gezondheid van de bevolking is door deze sanitaire voorziening aanzienlijk verbeterd. Om ervoor te zorgen dat dit ontwerp beter bruikbaar wordt voor de bevolking is een bedrag van € 40.000,- nodig.

Daarom collecteren we op 11 oktober voor het Werelddiaconaat, waarin het werk van onze partner Diaconia centraal staat. Bij deze collecte zijn folders en posters beschikbaar. U kunt deze bestellen bij de afdeling brochureverkoop: (030) 880 1337 of [email protected]. Voor meer informatie kunt u terecht op onze website, www.kerkinactie.nl of in de eerstvolgende collectekrant en op www.pkn.nl/steunons.

Collecte Vredeswerk 20 september 2009 ‘Naar een nieuw klimaat voor vrede’ zo luidt het motto van de Interkerkelijke Vredesweek 2009. Langzamerhand wordt steeds duidelijker hoe de klimaatverandering een bedreiging vormt voor vreedzaam samenleven. Zeespiegelstijging, perioden van grote droogte of zware neerslag leiden nu al tot hongersnoden en vluchtelingenstromen. Het vredeswerk kent daardoor tegenwoordig vele kanten. Het gaat niet alleen over conflictoplossing- en verzoeningswerk in de spanningsgebieden van deze wereld. Maar ook landbouwdes­ kundigen in Azië of missionaire werkers,

bemiddelend tussen religieuze bevolkingsgroepen, zijn allemaal bezig met vredeswerk. En wij als individuele gemeenteleden kunnen ons inzetten voor een “nieuw klimaat van vrede”. Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) zet zich, namens de kerken in Nederland, in voor bewustwording, bezinning en actie rondom vrede, oorlog en conflict. De Protestantse Kerk steunt dit werk en voert eigen vredesprojecten uit voor een rechtvaardig klimaat. In deze Vredesweek, vragen wij uw steun voor deze vredes­ activiteiten. We bevelen deze collecte daarom van harte bij u aan. Bij de collecte zijn folders en posters beschikbaar. U kunt deze materialen bestellen bij de afdeling brochure­ verkoop per email: [email protected] of telefonisch via (030) 880 13 37. Kijk voor meer achtergrondinformatie en een collecteafkondiging in de tweede Collectekrant of op www.pkn.nl/steunons.

25

Collecte Kerk & Israël 4 oktober 2009 Op deze Israëlzondag staat de Protes­ tantse Kerk stil bij de verbondenheid tussen Kerk en Israël. Verbondenheid betekent onder meer, dat je elkaar wilt ontmoeten. Kerk & Israël ontwikkelt materialen waarbij de dialoog heel belangrijk is. Dit jaar besteden we aandacht aan het conflict tussen Israëli’s en Palestijnen en wat dit conflict voor Israëlische en Palestijnse jongeren betekent. Via de website www.holyswitch.nl delen deze jongeren hun gevoelens. Jongeren in Nederland krijgen hierdoor een kijkje in het leven van hun leeftijdsgenoten. De website roept op: ‘Verplaats jezelf in het standpunt van de ander’. Dat helpt om de situatie in het Midden-Oosten beter te begrijpen. Hiernaast verschijnt elk kwar­­­­ taal het blad Kerk&Israël Onderweg én wordt toerusting verzorgd van predikanten en theologiestudenten op het gebied van de relatie met het volk Israël. Voor al deze activiteiten is uw steun zeer welkom. U kunt deze materialen bestellen bij de afdeling brochureverkoop per email: [email protected] of telefonisch via (030) 880 13 37. Kijk voor meer achtergrondinformatie en een collecteafkon­ diging in de tweede Collectekrant of op www.pkn.nl/steunons. Zie ook het artikel op pagina 11 van dit nummer.

Kerkinformatie

Tijdschrift Michsjol over kredietcrisis De kredietcrisis die begon in de Verenigde Staten breidde zich in enkele maanden uit naar Europa, Azië en Afrika. Gezonde bedrijven kregen klappen en gedwongen ontslagen zijn momenteel aan de orde van de dag. Voor Michsjol, tijdschrift voor theologie, cultuur en politiek, alle reden om een special uit te brengen, waarin theologen en religiespecialisten met een economische achtergrond reageren op de kredietcrisis. De vraag die de redactie hen heeft voorgelegd is: wat kan er vanuit de theologie en vanuit het (christelijke, maar in dit nummer ook islamitische) geloof worden gezegd over deze crisis? En dat dan zonder te vervallen in de heilloze morele tegenstelling tussen het ‘slechte’ kapitalistische marktsysteem enerzijds en de moreel ‘juiste’ positie van ‘het geloof’ anderzijds. Deze benadering leverde een aantal uitdagende perspectieven op, die het waard zijn om te doordenken en kunnen dienen als basisteksten voor (groeps)gesprekken. Greetje Witte-Rang schreef onder andere een bijdrage over ‘Kerk en beleggen’. Meer informatie en inhoudsopgave: www.michsjol.nl Bestellen van dit nummer van Michsjol: € 14,95 overmaken naar ING rekening 68.99.670 t.n.v. Michsjol, Eindhoven o.v.v. “2009 nr 1” en uw adres.

Studiemiddag over God, schepping, mens en zonde Afgelopen zomer verscheen het derde deel van het Verzameld werk van de hervormde theoloog A.A. van Ruler (1908-1970). Naar aanleiding hiervan wordt op 25 september een studiemiddag georganiseerd. Inleider is dr. Dirk van Keulen, sprekers zijn verder dr. Richtsje Abma (predikant en bijbels theoloog), dr. Henk van den Belt (universitair docent gereformeerd protestantisme) en prof. dr. Marcel Sarot (hoogleraar wijsgerige theologie). De studiemiddag wordt georganiseerd door seminarium van de Protestants Theologische Universiteit en de Stichting A.A. van Ruler. Plaats en tijd: Conferentiecentrum Hydepark te Doorn, vrijdag 25 september 2009 van 13.30-17.30 uur. Kosten € 24,50. Het nieuwe boek is die dag met korting verkrijgbaar. Informatie en aanmelden (verplicht): tel. (088) 337 17 41, [email protected], www.pthu.nl/studiedagen.

September 2009

BERICHTEN

Scheppingsperiode 2009: Hart voor de schepping Het Christelijk Ecologisch Netwerk (CEN) en de projectgroep Kerk en Milieu roepen de kerken in ons land op om speciale aandacht te besteden aan de zorg voor de schepping tussen 1 september en 5 oktober 2009. Deze ‘Periode voor de Schep­ ping’ heeft als thema: Hart voor de schepping – Zorgen voor Gods wereld in een tijd van klimaatverandering. De klimaatcrisis lijkt wat verdrongen door de financiële crisis. Toch wijst alles erop dat de traditionele weerpatronen langzaam maar zeker veranderen. Hoe reageer je daarop? Voor gemeenten die met deze vraag aan de slag willen hebben het Christelijk Ecologisch Netwerk en de werkgroep Kerk & Milieu het themapakket ‘Hart voor de schepping’ samengesteld. Het bevat meditaties en natuurinformatie bij de zeven scheppingsdagen, diverse preekschetsen, verwerkingsmateriaal voor kinderen en jongeren en praktische milieutips. De materialen zijn ontwikkeld met het oog op gebruik in kerkdiensten en bijeenkomsten in zowel evangelische als refor-

matorische kerken. Het themapakket (full colour) telt 64 pagina’s en kost € 5 (excl. verzendkosten). Bestellingen: www.cenet.nl en www.kerkenmilieu.nl of in de boekhandel.

Mystiek in de praktijk van alledag Op 10 oktober viert de Evangelisch– Lutherse Gemeente Amsterdam het 25-jarig bestaan van het Huis op het Spui, centrum voor spiritualiteit. Het thema van deze jubileummiddag is: Mystiek in de praktijk van alledag. Sprekers: dr. Kees Waaijman en dr. Han de Wit. Dagvoorzitter: ds. Marieke Brouwer. Uitgevoerd wordt onder andere de compositie van organist Wim Diepenhorst voor piano en sopraan: de donkere nacht van de mysticus Jan van het Kruis. Sopraan: Nannie Schuller.

Datum en plaats: zaterdag 10 oktober 2009 in de Oude Lutherse Kerk aan het Spui, Singel 411, Amsterdam, van 14.00-16.30 uur. Toegang € 7,50, te voldoen aan de zaal. Reserveren: stuur een e-mail naar: [email protected] o.v.v. het aantal gewenste toegangsbewijzen en uw naam. U kunt ook uw reservering inspreken: (020) 627 25 27. De kaarten kunnen op de jubileummiddag worden afgehaald vanaf 13.15 uur. Meer informatie: www.luthersamsterdam.nl.

Programma over preken van Henri Nouwen Wijlen Henri Nouwen was een Nederlandse priester die in de Verenigde Staten hoogleraar werd en veel bekendheid kreeg door zijn publicaties op het gebied van pastoraat en spiritualiteit. Zijn boeken en preken zijn bij velen geliefd. Dat bracht Piet Hanemaaijer en ds. Evelyn Quaak-Kloet, predikant te Giessen-Rijswijk, op het idee een aantal bijeen­komsten te houden over de preken van Nouwen. In de afgelopen jaren zijn de programma’s van deze bijeenkomsten, waarin vieren en delen centraal staat, gebruikt bij het toerusten van plaatselijke gemeenten, als avonddienst en in werkgroepen.

26

Onlangs kwam over deze programma’s de brochure ‘U bent geliefd’ uit, aangevuld met begeleidende informatie. De uitgave is bestemd voor de toerusting van groepen, met name in de plaatselijke gemeenten. Meer over de brochure is te vinden op www.nouwen.org. Wie de brochure bestelt, kan daarbij een dvd ontvangen waarop de preken van Nouwen zijn te beluisteren. De brochure kost € 3,50, met dvd is het € 11,50. Bestellingen: [email protected], tel. (0162) 51 60 47.

Kerkinformatie

BERICHTEN

September 2009

Studiedag geestelijke verzorging krijgsmacht Hoe kunnen de kerken en in het bijzonder hun voorgangers iets betekenen voor naar oorlogsgebieden uitgezonden militairen, hun thuisfront en de gemeenteleden? Over die vraag organiseert het Seminarium van de Protestantse Theologische Uni­ versiteit samen met de Dienst Protestantse Geestelijke Verzorging in de Krijgsmacht een studiedag. Thema: ‘Front en thuisfront, wat doet de kerk?’. De dag wordt vlak voor de Vredesweek gehouden en is bedoeld voor geestelijk verzorgers in dienst van de krijgsmacht, predikanten in gemeenten waar militairen wonen en werken en voor leidinggevenden in relevante organisaties. Ook andere belangstellenden zijn welkom.

Sprekers zijn onder andere: ds. Mark Boersma, legerpredikant te Wezep, eerder uitgezonden geweest naar Irak en nu naar Uruzgan; ds. Wilma Hartogsveld te Schaarsbergen, die ervaring opdeed met teruggekeerden; ds. Erik Asscher, studiesecretaris van de Dienst Protestantse Geestelijke Verzorging bij de krijgsmacht; prof. dr. Gerrit de Kruijf, hoogleraar Christelijke Ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit, locatie Leiden. Tijd en plaats: 14 september 2009 van 9.30-16.00 uur in conferentiecentrum Hydepark te Doorn. Kosten € 60 p.p. Meer informatie: tel. (088) 3371 750, www.pthu.nl/studiedagen. Aanmelden (verplicht): [email protected].

Evangelischen denken na over Gods heiligheid. Het werd evangelischen binnen de Protestantse Kerk nog al eens verweten: ‘Ze praten zo makkelijk over God. Beseffen ze wel wie Hij werkelijk is?’ Reden voor het Evangelisch Werkverband om het thema op de agenda te zetten. Een jaar lang denken ze na over het thema ‘Heilige God – toegewijd volk’. Dit najaar staan nieuwe activiteiten op stapel. Op 5 september zullen honderden deelnemers en leiders van de Gemeente Groei Groepen in Nederland samen komen voor een gezamenlijke startdag in Gouda en Hoogeveen. Elk jaar worden nieuwe materialen uitgegeven, zowel voor de deelnemers, de gespreksleiders als speciaal ook voor jongeren/catechesegroepen. Dit jaar staan die materialen in het kader van het jaarthema: ‘Heilige God – toegewijd volk’. De startdag duurt van 10.30-16.00 uur en wordt gehouden in de Pauluskerk, van Hogendorpplein 2 te Gouda en in de Vredehorst, Zuidwoldingerweg 32 te Hoogeveen. De toegang is gratis.

Welkom Thuis Tour Op 9 september start de tweede ronde van de Welkom Thuis Tour 2009. Ook hier is het thema: ‘Heilige God – toegewijd volk’. Ds. Hans Eschbach is de spreker tijdens deze bijeenkomsten en de band Karpos zorgt voor de muziek. Van de muziek tijdens de voorjaarstour is ook een CD uitgekomen en voor € 15,- in de handel verkrijgbaar. De tourlijst voor dit najaar ziet er als volgt uit: 9 september

Klundert Gereformeerde kerk, Von Kropffplein 1

Joden en christenen luisteren samen naar Leviticus 19

16 september 23 september 30 september 7 oktober 14 oktober 28 oktober 4 november 11 november 18 november

Rutten (NOP) Emmaüskerk, Lemsterpoort 17 Andijk Gereformeerde kerk, Middenweg 4 Krabbendijke Gereformeerde kerk, Dorpsstraat 5 Hilversum Diependaalse kerk, Diependaalselaan 138 Ottoland Gereformeerde kerk, A 88 Alblasserdam Ontmoetingskerk, Blokweerweg 75 Waddinxveen Immanuëlkerk, Pr. Beatrixlaan 2 Ermelo Immanuëlkerk, Stationsstraat 136 Zeist Oosterkerk, Woudenbergseweg 44

Kaarten voor de concerten kunnen besteld worden via www.welkomthuis.nu. Voor meer info: www.ewv.nl, tel. (0342) 46 00 10.

27

Naar aanleiding van het verschijnen van de bundel ‘Wees heilig! Joden en christenen luisteren naar Leviticus 19’ wordt op 30 september in Ede een minisymposium gehouden. Dr. A.J. Plaisier, scriba van de generale synode, en dr. M. van Loopik, Joods publicist, zullen reageren op de bundel en ingaan op het belang van deze gezamenlijke luisteroefening. Daarna volgt een forumgesprek. In de bundel luisteren joodse en christelijke auteurs beurtelings naar een centraal hoofdstuk uit de Thora: Leviticus 19. De bundel onderstreept de waarde van de joodse bijbeluitleg voor de christelijke gemeente. Het gaat er om dat joden en christenen de oproep tot heilig leven verstaan en daarin van elkaar leren. Het Centrum voor Israëlstudies is een samenwerkingsverband van de Gereformeerde Zendingsbond in de Protestantse Kerk Nederland, Deputaten Kerk en Israël van de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Christelijke Hogeschool Ede. Het boek is een resultaat van de samenwerking in dit Centrum. Het symposium wordt georganiseerd door het CIS in samenwerking met Uitgeverij Boekencentrum en wordt gehouden in de Christelijke Hogeschool Ede van 13.30 tot 16.00 uur. Toegang is vrij. Informatie en aanmelding: [email protected], (0318) 696 577, www.centrumvoorisraelstudies.nl.

Kerkinformatie

September 2009

Predikantswisselingen

Predikantswisselingen Beroepen:

Schuurman te Boven-Hardinxveld (herv.); voor Middelburg (De Ontmoeting), ds. T.C. Verhoef te Giessen-Oudekerk; voor Puttershoek (herv.), ds. W.F. Schormans te Nijkerkerveen (deelgemeente); voor Rijssen (hervormd wijk 5), ds. A.L. van Zwet te Woudenberg (herv.); voor Sliedrecht (herv. wijk 3), ds. P.F. Bouter te Leerdam; voor Sprang (herv.), ds. M.C. Batenburg te Waddinxveen; voor Werkendam (hervormd wijk 2), ds. J. Geene te Katwijk aan Zee; voor Zeist (geref. Noorderlichtgemeente), ds. R. Alkema te Maartensdijk.

te Buren (Gld) (herv.), ds. L.C. de Borst te Zevenhuizen; te Heiloo en Limmen (prot. gem.), ds. H. Ruitenbeek en ds. E.J. Kooiman te Odijk; te Werkendam (hervormd wijk 2), ds. J. Geene te Katwijk aan Zee.

Aangenomen: naar Adorp Wetsinge Sauwerd, ds. P.S. van Dijk te Hekelingen en Simonshaven; naar Aduard-Den Ham-Fransum (herv.), ds. M.E. van Oel te Zwolle; naar AmstelveenBuitenveldert (Nwe Kruiskerkgem.), ds. S.H. Lanser te Voorburg (geref.); naar Apeldoorn (Ev.-Lutherse gem.), proponent L.E. Vos te Zwolle; naar Bergeijk en Hooge­ loon/Eersel, ds. J.W.J. Fijn van Draat-Kolf te Eefde-Gorssel; naar Coevorden (herv.), ds. W. Blanken te Doorwerth-Heveadorp; naar Den Bommel (herv.), ds. B.J. van Vreeswijk te Veenendaal; naar Den Haag (Kloosterkerk), ds. M.P.C.F. Lanooy te Chaam; naar Dokkum-Aalsum-Wetsens, ds. J.P. Oosterhoff te Koudum; naar Dordrecht (Sterrenburg), ds. C.A. Streefkerk te Naaldwijk; naar Drachtstercompagnie, ds. J.A. van der Veen-Bosgra te Oudehorne; naar Genderen (herv.), proponent J.T. de Koning te Hardinxveld-Giessendam; naar Herwijnen (herv.), proponent J. Broekman te Voorthuizen; naar Heerenveen (wijkgemeente), ds. G.J.D.C. Loor te Kollum; naar Hoenderloo, ds. A.P. de Graaf te LierenBeekbergen, die tevens parttime predikant blijft te Lieren-Beekbergen; naar Maasland (herv.), ds. B.W.J. de Ruyter te Leimuiden; naar Naaldwijk, proponent I. van der Meulen te Gouda; naar Nieuwleusen (geref. Ontmoetingskerk), ds. M. Develing te Boven-Hardinxveld (geref.); naar Noordhorn en Saaksum (herv.), ds. M. Kreuk te Wilsum; naar Ommen (geref.), ds. K. Jelsma te Leek; naar Opende (geref.; pt), ds. J.B. Hoornenborg te De Wilp; naar Rijnsburg (geref.), ds. A. Meek te Naarden;

Beroepbaar: naar Sint Michielsgestel-Schijndel, proponent I.M. den Hartog te Kleve-Duitsland; naar Swifterbant, proponent M.J. Boevé te Houten; naar Utrecht (g.v. Van der Hoeven Stichting), ds. A.J.J. Oprel te Breukelen; naar Vlaardingen Ambacht-Oost, ds. G.A.V. Fröberg te Voorschoten; naar Voorthuizen (herv. wijk 1), ds. M. van Leeuwen te Everdingen; naar Westervoort, ds. A. Hiemstra te Wamel (streekgemeente Maas en Waal); naar Westzaan, ds. C. Visser te Koog-Zaandijk; naar Zweeloo, ds. H.J. Marsman te Langeslag-Heino; het beroep tot pred. alg. dienst (pastorale zorg aan doven), ds. J.F. Kievit te Zierikzee.

Bedankt: voor Apeldoorn (herv. Eben-Haëzerkerk), ds. M.C. Batenburg te Waddinxveen; voor Genemuiden (hervormd wijk 2), ds. J. Geene te Katwijk aan Zee; voor Giessendam/Neder-Hardinxveld, ds. A. Bloed te Wijk bij Duurstede; voor Goes (hervormd, De Levensbron), ds. P.F. Bouter te Leerdam; voor Huizen (herv. wijk Meentkerk), ds. A.D.L. Terlouw te Ermelo (herv.); voor Krimpen aan den IJssel (wijkg. v.b.a.), voor Moerkapelle (herv.), voor Sommelsdijk (herv.) en voor Veen (herv.), ds. J.C.

BERICHt

Drewermann-symposium De Studiekring Drewermann Nederland organiseert op 3 oktober een symposium met het thema: Heel de mens, het brein en de ziel. Dr. Pieter Medendorp (1969), universitair hoofddocent Cognitieve Psychologie in Nijmegen, spreekt over: De hersenen, kijken in het cognitieve brein. Medendorp onderzoekt de relatie tussen hersenen en gedrag. Dr. Eugen Drewermann (1940), theoloog en psychothera-

peut, zal spreken over: De menselijke ziel, persoon, bewustzijn en onsterfelijkheid. Tevens wordt op deze dag de vertaling van zijn boek Taal voor de ziel. Jezus’ bevrijdende verhalen gepresenteerd. Tijd en plaats: zaterdag 3 oktober 2009, van 10.4516.30 uur, Marnix College, Prins Bernhardlaan 30 te Ede. Informatie en aanmelding: www.studiekringdrewermann.nl of Aart de Groot, secretaris SDN, tel. (026) 472 27 19.

28

ds. R. de Hoop en ds. L. Roersma, Ravelstraat 13, 3438 XJ Nieuwegein, tel. (030) 879 90 51, e-mail: [email protected]. proponent A. Vriend, Pieter Saenredamstraat 48 Bis, 3583 TD Utrecht, tel. (030) 271 57 86; proponent D. Wijmenga, Veenmos 13, 8265 HR Kampen, tel. (038) 331 28 84; proponent M. Staudt, Govert Flinkstraat 163-Bel, 1073 BS Amsterdam, tel. (020) 664 83 50; proponent H. Siebert, Schumannlaan 17, 7522 KC Enschede, tel. (053) 432 94 73; proponent E. Kersbergen-Kummerow, Mr. J.M.M. Hamerstraat 51, 3438 BV Nieuwegein, tel. (030) 603 81 67.

Overleden 19 mei ds. H. van Niel (geb. 26 februari 1915); 6 juni ds. J. van Beek (geb. 6 maart 1949); 15 juni ds. K.L.F. le Grand (geb. 10 december 1922); 17 juni ds. J. Oskamp (geb. 9 december 1929); 21 juni ds. C.J. Rensink (geb. 23 mei 1945); 26 juni ds. D.D. (geb. 7 april 1946); 26 juni ds. P. Wamelink (geb. 18 januari 1934); 7 juli ds. D. Barten (geb. 8 augustus 1925); 15 juli ds. H. Reenders (geb. 29 december 1935); 17 juli is ds. G. Cazemier (geb. 25 juli 1926); 26 juli ds. W.F.O.E. Stange (geb. 1 juli 1934); 29 juli ds. H.M. Stam (geb. 31 december 1934).

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail: [email protected].

Kerkinformatie Kerkinformatie

BIJBELTEKSTEN

September 2009

September 2009 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeen­ schappelijk gebed. Zo is men door middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene. di 1 Jezus zegt: Niemand kan bij mij komen, tenzij de Vader die mij gezonden heeft hem bij me brengt, en ik zal hem op de laatste dag tot leven wekken. (Johannes 6: 41-51)

vr 11 Paulus schreef: God is trouw en zal niet toestaan dat u boven uw krachten wordt beproefd: hij geeft u mét de beproeving ook de uitweg, zodat u haar kunt doorstaan. (1 Korintiërs 10: 12-13)

wo 2 Paulus schreef: Laat ieder die bezit verwerft zo leven alsof het niet zijn eigendom is, ieder die in deze wereld leeft alsof ze voor hem niet meer van belang is. Want de wereld die wij kennen gaat voorbij. (1 Korintiërs 7: 29-31)

za 12 Daniël zei: Geprezen zij de naam van God, van eeuwigheid tot eeuwigheid. Hij onthult diepe, verborgen dingen, en het licht woont bij hem. (Daniël 2: 19-23)

do 3 Paulus schreef: Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben. (1 Korintiërs 12: 31—13:13) vr 4 Wie op God vertrouwen zullen de waarheid kennen, en wie trouw zijn zullen in liefde met hem verkeren. (Wijsheid 3: 1-9) za 5 Laat u bij het bidden leiden door de Geest, iedere keer dat u bidt; blijf waakzaam en bid voortdurend voor heel Gods volk. (Efeziërs 6: 18-20) zo 6 Jezus nam de doofstomme man apart en zei tegen hem: “Ga open!” Meteen gingen zijn oren open, zijn tong kwam los en hij kon normaal spreken. (Marcus 7: 31-37) ma 7 Jij die ontzag voor de Heer hebt, zie uit naar zijn ontferming en wijk niet af. (Sirach 2: 1-9) di 8 De maagd zal zwanger zijn en een zoon baren, en men zal hem de naam Immanuël geven, wat in onze taal betekent: God met ons. (Matteüs 1: 18-23) wo 9 Johannes schreef: Het leven is verschenen, wij hebben het gezien en getuigen ervan, we verkondigen u het eeuwige leven dat bij de Vader was en aan ons verschenen is. (1 Johannes 1: 1-4) do 10 Jeremia zei tot de Heer: Telkens als ik uw woorden hoorde, nam ik ze als voedsel tot mij. Uw woorden gaven mij een diepe vreugde. (Jeremia 15: 15-21)

zo 13Jezus zegt: Ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van mij en het evangelie, zal het behouden. (Marcus 8: 34-38) ma 14 Zoek de Heer met een eerlijk geweten. Wie hem niet wantrouwt zal hem zien. (Wijsheid 1: 1-3) di 15 Dit zegt de Heer: Handel rechtvaardig, handhaaf het recht; de redding die ik breng is nabij, en weldra openbaar ik mijn gerechtigheid. (Jesaja 56: 1-7) wo 16 Jezus zegt: De heilige Geest, die de Vader jullie namens mij zal zenden, zal jullie alles duidelijk maken en alles in herinnering brengen wat ik tegen jullie gezegd heb. (Johannes 14: 21-26) do 17 Jezus zegt: Wie mijn volgeling wil zijn, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en zo achter mij aan komen. (Marcus 8: 34-37) vr 18 Wat in de ogen van de wereld zwak is, heeft God uitgekozen om de sterken te beschamen; wat in de ogen van de wereld onbeduidend is, heeft God uitgekozen. (1 Korintiërs 1: 26-31) za 19 Moge de Heer uw liefde voor elkaar en ieder ander groter maken. Moge de Heer u door die liefde kracht geven. (1 Tessalonicenzen 3: 12-13) zo 20 Jezus zegt: Wie mij opneemt, neemt niet mij op, maar hem die mij gezonden heeft. (Marcus 9: 30-37) ma 21 Jezus zegt: Barmhartigheid wil ik, geen offers. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars. (Matteüs 9: 10-13)

29

di 22 Paulus schreef: Wanneer de Geest ons leven leidt, laten we dan ook de richting volgen die de Geest ons wijst. (Galaten 5: 16-26) wo 23 Vertrouw op God te allen tijde, open voor hem uw hart. (Psalm 62) do 24 God zal ruimhartig vergeven. Mijn plannen zijn niet jullie plannen, en jullie wegen zijn niet mijn wegen – spreekt de Heer. (Jesaja 55: 6-11) vr 25 God heeft ons gered uit de macht van de duisternis en ons overgebracht naar het rijk van zijn geliefde Zoon, die de vergeving van onze zonden heeft gebracht. (Kolossenzen 1: 9-14) za 26 Jezus zei tot zijn leerlingen: Vrees niet, kleine kudde, want jullie Vader heeft jullie het koninkrijk van God willen schenken. (Lucas 12: 22-32) zo 27 Jezus zegt: Ik verzeker je: wie jullie een beker water te drinken geeft omdat jullie bij Christus horen, die zal zeker beloond worden. (Marcus 9: 38-48) ma 28 Uit de profeet Jesaja: Niemand zal kwaad doen, niemand zal onheil stichten. Want kennis van de Heer vervult de aarde, zoals het water de bodem van de zee bedekt. (Jesaja 11: 1-9) di 29 Wij zijn nu al kinderen van God. Wat we zullen zijn is nog niet geopenbaard, maar we weten dat we aan hem gelijk zullen zijn wanneer hij zal verschijnen, want dan zien we hem zoals hij is. (1 Johannes 3: 1-3) wo 30 Jezus zegt: Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw kracht. Heb uw naaste lief als uzelf. Er zijn geen geboden belangrijker dan deze. (Marcus 12: 28-34)

Kerkinformatie

September 2009

advertenties

Advertenties

Aanlevering

Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Het aantal woorden wordt berekend met de functie ‘Woorden tellen’ onder Extra in tekstverwerkingsprogramma Word. Andere advertenties bestaan in de formaten: 1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk: € 348, € 698, € 1.394, € 2.788.

Per e-mail aan: [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.

Naam en logo’s

De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste verticale tekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen

logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

Uiterste aanleverdata: (zie ook www.pkn.nl homepage, links­ boven onder tijdschriften/nieuwsbrieven): Oktobernummer: 1 september Novembernummer: 6 oktober Decembernummer: 3 november De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op www.pkn.nl > klik linksboven op: Vacatures. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

In de Combinatie van de Protestantse Gemeenten i.w. Wognum en Benningbroek- SijbekarspelNibbixwoud ( West-Friesland), is een vacature voor een fulltime

predikant De Hervormde Gemeente Warmenhuizen-Harenkarspel gelegen aan de rand van West-Friesland, nabij de duinen en de zee, zoekt een:

De beide kerkenraden zoeken iemand, die op een creatieve en inspirerende manier samen met hen de weg zoekt in het geloof. Prioriteiten zijn:

predikant (m/v) in 60% betrekking

• Aandacht voor pastorale zorg en openstaan voor verschillende manieren van geloofsbeleving.

die: • vanuit de Bijbelse boodschap mensen kan inspireren zodat het toepasbaar wordt in het dagelijkse leven. • pastoraal is ingesteld en oog heeft voor de jongeren binnen onze kerkelijke gemeente. • onze kleine maar kleurrijke kerkelijke gemeente actief ondersteunt in kerk en samenleving. • een actieve bijdrage levert aan het kerkelijke vereniging­ proces binnen de burgerlijke gemeente Harenkarspel.

• Interesse in het werken met jeugd en jongeren. • Brede oecumenische belangstelling. • Eigentijdse prediking. • Een bindende factor zijn binnen onze combinatie. Wij bieden: • Een betrokken kerkenraad en een hartelijke en open gemeente. • Een moderne pastorie.

De Hervormde Gemeente Warmenhuizen-Harenkarspel bestaat uit 250 leden en heeft de beschikking over een pastorie.

• Vrijheid om ideeën gestalte te geven.

Tot 30 september 2009 kunt u uw sollicitatie met CV richten aan onderstaand adres.

Onze informatie is ook te vinden op de website: www.protgemwognumbsn.nl Belangstellenden worden uitgenodigd te solliciteren.

Nadere informatie kunt u verkrijgen bij: J.A. Elzenga, scriba. De Fuik 17 1749 XH Warmenhuizen Tel. (0226) 39 29 39 E-mail: [email protected] Zie ook onze Website: www.oudeursulakerk.nl voor meer informatie.

Een profielschets van predikant en gemeenten is op aanvraag beschikbaar bij de secretaresse van de beroepingscommissie. Mevr. T. Deinum- Angenent, Kerkstraat 82, 1687 AT Wognum E-mail adres: [email protected] Reacties graag voor 18 september 2009 op bovenstaand adres.

30

Kerkinformatie

advertenties

De Protestantse Gemeente Houten zoekt een

September 2009

• aandacht heeft voor de jeugd, ook met betrekking tot de eredienst • vanuit een eigen geloofsidentiteit een samenbindende rol vervult in een veelkleurige gemeente • meedoet in de organisatie en leiding van de gemeente • in vorming en toerusting de dialoog over geloofs- en levensvragen stimuleert • vanuit een missionaire gedrevenheid een visie heeft op de aanwezigheid van de kerk in de samenleving.

predikant m/v 1,0 fte die samen met een collega en een kerkelijk opbouwwerker de uitdaging in een groeigemeente wil aangaan. Komend vanuit een dorpse historie krijgt Houten steeds meer stadse uitdagingen. De Protestantse gemeente Houten is zeer pluriform en telt ongeveer 3.000 leden. Daarvan zijn er ruim 650 als vrijwilliger actief. Er is veel aandacht voor het betrekken van jongeren bij de gemeente. De pastorale zorg is verdeeld over twee wijken, de gemeente komt samen in één kerk­ gebouw. Een pastorie is beschikbaar.

Meer informatie Op onze website www.pghouten.nl kunt u alvast kennismaken met onze gemeente. Een informatiepakket en een beleidsplan zijn op aanvraag verkrijgbaar bij de secretaris van de beroepings­commissie, mw. M. Visser, tel. (030) 637 68 35, e-mail: [email protected], Stuiverslag 10, 3991 TX Houten.

Wij zoeken een ervaren predikant met de nodige theologische bagage die:

Interesse? Wij zien uw sollicitatie op uiterlijk 25 september 2009 met belangstelling tegemoet. Deze kunt u, samen met uw cv, sturen aan bovengenoemd adres.

• op inspirerende en toegankelijke wijze voorgaat in de eredienst en daarin durft te vernieuwen • gevoel heeft voor liturgie en vertrouwd is met verschillende muziek- en zangstijlen

De Hervormde Gemeente te Buurmalsen zoekt een

predikant 66% De Protestantse Gemeente Lichtenvoorde zoekt een

Buurmalsen is een kleine confessionele dorpsgemeente in de Betuwe met 435 leden. Onze gemeente heeft een actieve catechesegroep en zondagschool.

kerkelijk werker (m/v) 60% • voor het pastoraat van jong tot oud • voor een eigentijdse invulling van het jeugdwerk in catechese/jongerenkerk • die betrokken wil zijn in de vorming en toerusting van de gemeente • die op collegiale wijze kan samenwerken met de fulltime predikant • die een afgeronde opleiding HBO-theologie heeft en is ingeschreven in het register van kerkelijk werkers • die belijdend en meelevend lid is van een gemeente binnen de Protestantse Kerk in Nederland.

Wij zoeken iemand die: • op een inspirerende en aansprekende manier voorgaat in de erediensten; • het pastoraat een warm hart toedraagt met aandacht voor zowel de oudere als de jongere; • zich open opstelt naar de plaatselijke dorpssamenleving en het verenigingsleven; • die actief mee wil denken over de toekomst van de kleine gemeente in een plattelandsgebied. U kunt uw sollicitatie met CV sturen, vóór 20 september a.s., naar: Betty Hakkert, Kornedijk 13, 4197RN Buurmalsen of per e-mail [email protected], tel. (0345) 57 32 57. Voor inlichtingen en een informatiepakket kunt u zich wenden tot bovenstaand adres of bij Jan van Zoelen, tel. (0345) 57 43 42.

Bent u geïnteresseerd in deze functie? Stuur dan uw schriftelijke reactie, vergezeld van uw CV, uiterlijk voor 15 september naar de scriba dhr. Ph. de Bruijn, Esstraat 34, 7131 CT Lichtenvoorde. Nadere informatie: www.kerkenlichtenvoorde.nl.

31

Kerkinformatie

advertenties

De Protestantse Gemeente Voorschoten (PGV) staat met 3000 leden midden in de samenleving. Drie wijk­gemeenten, met ieder zo’n 250 actieve leden, vormen een pluriforme, actieve en kritische geloofsgemeenschap. Zij zullen op niet al te lange termijn tot één kerkelijke gemeente

September 2009

Daarnaast verwachten we een predikant die: • samen met de gemeente op zoek gaat naar de betekenis van de Bijbel in deze tijd; • mensen kan raken door een verkondiging met diepgang; • initiator en motor is van gemeentelijke activiteiten; • samen met de andere predikanten van de PGV het proces van verdere integratie stimuleert.

integreren. Het Kruispunt, een van de wijkgemeenten van de PGV, zoekt een

De predikant mag een betrokken gemeente verwachten, waarbinnen vrijwilligers en professionals samen verantwoorde­lijk zijn voor o.a. pastorale zorg, kerkmuziek, vorming en leerhuis, jeugd- en jongerenwerk en beheer.

predikant voor 0.75 fte (m/v) die de gemeente voor vier jaar kan bijstaan in haar verdere ontwikkeling. Uitbreiding van de functie voor langere duur kan, door recente ontwikkelingen binnen de PGV, tot de mogelijkheden behoren.

Voorschoten is een aantrekkelijke, groene gemeente van zo’n 23.000 inwoners, gelegen tussen Leiden, Wassenaar en Den Haag. Verdere informatie kunt u verkrijgen via onze website (www.pgvoorschoten.nl) of bij de voorzitter van de beroepingscommissie: Arend-Jan Eshuis, (071) 56128 99. Een informatiepakket is beschikbaar.

Het takenpakket kent drie pijlers: • de zondagse eredienst; • het pastoraat met persoonlijke aandacht voor mensen die steun behoeven; en een gerichte aandacht voor (jonge) gezinnen.

We zien uw reactie per post of e-mail graag uiterlijk 15 september tegemoet t.a.v. mw. A. Uyterlinde (secretaris), Maartje Offerspad 32, 2331 NB Leiden; [email protected]

32

Kerkinformatie

advertenties

September 2009

Gereformeerde Kerk Oostburg (deel uitmakend van de Protestantse Kerk in Nederland) zoekt een

predikant(e) voor 50% De man of vrouw die wij zoeken: • is een bruggenbouwer die stabiliteit kan brengen in onze gemeente, anders gezegd: iemand die onder de verschillende stromingen in onze kerk begrip kan kweken voor de geloofsbeleving van de ander; • kan een coachende leiderschapsstijl uitstralen, dit door anderen gerespecteerd wetend; • wil het plaatselijk vergevorderde fusieproces met de Hervormde Gemeente positief benaderen en wil hier actief vorm en inhoud aan geven; • is bereid om twee of meer kerkdiensten per maand te doen en is in staat de Bijbelse boodschap naar deze tijd te vertalen zodat deze jong en oud aanspreekt; • is gedreven het pastorale werk te doen met respect voor de belevingsverschillen in het geloof in onze gemeente. Oostburg is een centrumgemeente in het open West Zeeuws Vlaamse landschap. Monumenten en culturele instellingen in de omgeving zijn binnen handbereik, evenals de prachtige Noordzeestranden. Onze kerk telt ca. 250 gemeenteleden waaronder veel jonge meelevende gezinnen waardoor de kindernevendienst iedere zondag goed bezocht wordt. Er is een ruime pastorie beschikbaar. Voor inlichtingen en opvragen van een informatiepakket Adri de Hullu, voorzitter beroepingscommissie Tel. (0117) 45 54 21. E-mail: [email protected] Sollicitaties: Voor 30 september 2009 te richten aan: Eldi Risseeuw, secretaresse beroepingscommissie Maagdenbergweg 3 4501 NG Oostburg. E-mail: [email protected].

Hervormde gemeente Koog-Zaandijk zoekt

predikant (m/v) voor 50 % van de werktijd Vaste taken: • voorgaan in erediensten • pastoraat samen met pastoraal team • bijdragen aan vorming en toerusting. In de zondagse eredienst vindt de gemeente belangrijk: • stijlvolle liturgie • goede exegese • prediking die bemoedigt, raakt en inspireert. Van een predikant verwachten wij o.a. • communicatieve vaardigheden • pastorale bewogenheid • zicht op de samenhang tussen kerk, maatschappij en cultuur • zicht op de leefwereld van 30-ers en 40-ers. Nadere inlichtingen: Wim Tip, voorzitter beroepingscommissie, J.J. Allanstraat 386, 1551 RV, Westzaan, tel. (075) 628 94 94, e-mail: [email protected], bij wie u ook een informatiepakket kunt opvragen. Reacties graag voor 30 september a.s. aan Wim Tip.

33

Kerkinformatie

advertenties

September 2009

Wijkgemeente Oost zoekt een fulltime

wijkpredikant(e) met talent voor jongeren Wij vragen van onze nieuwe wijkpredikant dat hij/zij zich ook intensief met het jeugdwerk bezighoudt. De bedoeling is dat dit gebeurt in samenwerking met de nog te beroepen wijk­ predikant van wijkgemeente West (2010). Gezamenlijk zullen beide predikanten zich, ieder voor 25 % van hun werkzaam­ heden, inzetten voor het plaatselijke jeugdwerk.

Daarom zoeken wij een predikant met enige ervaring (tenminste 4 jaar in een gemeente), zodat de gewone werkzaamheden vanuit ambachtelijke vaardigheid worden opgepakt. Wij denken dat de gerichtheid op jongeren een gunstige uitwerking zal hebben op het geheel van onze gemeente. De profielschets en een informatiegids over de burgerlijke en kerkelijke gemeente, inclusief wijkgemeente Oost en het jeugdwerk, kunt u downloaden van onze website: www.pgz-zaandam.nl/

Wij constateren met zorg dat onze gemeente vergrijst en zien het als een opdracht deze trend te doorbreken door de jeugd meer bij de kerk te betrekken. Met een zorgvuldig op te zetten educatief programma willen wij volle aandacht geven aan de nu opgroeiende generatie en hun ouders.

Voelt u zich aangesproken en wilt u op de advertentie reageren, dan verzoeken wij u uw brief voor 21 september 2009 te sturen aan de voorzitter van de beroepingscommissie: mevr. T. Boutsma-Stavast, Reitdiep 3, 1509 XX Zaandam. Email: [email protected].

Uiteraard vragen de gewone kerkelijke activiteiten een goede en deskundige inzet.

34

Kerkinformatie

advertenties

September 2009

• veel aandacht voor het pastoraat, dat we in onze gemeente zien als een essentieel aspect en waarin een 6-tal sectieteams een belangrijke rol vervullen; • veel activiteiten waarin onderlinge ontmoeting centraal staat, voorbereid en begeleid door o.a. de werkgroep Vorming en Toerusting. Wij zoeken een predikant, die • goed kan communiceren en samenwerken; • respectvol weet om te gaan met diversiteit in geloofsvisie en geloofsbeleving; • zowel jongeren als ouderen weet te inspireren; • zich samen met zijn/haar collega, kerkenraad en werkgroepen wil inzetten voor de bloei van de gemeente; • duidelijk affiniteit en zo mogelijk ook ervaring heeft met het pastorale aspect van het gemeentewerk en daaraan in samenwerking vorm en inhoud wil geven; • een open oor en hart heeft voor de vele ouderen in onze gemeente; • bereid en in staat is tot het toerusten en begeleiden van de sectieteams en de vrijwilligers in het pastoraat en het instrueren van de begeleiders van de groothuisbezoeken; • bereid is wijkoverstijgende taken op zich te nemen.

Protestantse wijkgemeente Emmen-Oost Aan onze wijkgemeente (± 900 pastorale eenheden) zijn 2 predikanten verbonden, één full-time en de ander voor 50 %. Wegens emeritaat van de laatstgenoemde ontstaat per 1 januari 2010 een vacature, die we graag weer vervuld zien. Daarom vragen we per die datum een

predikant (v/m) - 50 % De plaats Emmen met ruim 57000 inwoners heeft een stedelijk karakter en beschikt over veel voorzieningen. De omgeving is rijk aan natuurschoon. Onze wijkgemeente wordt o.a. gekenmerkt door: • openheid en gastvrijheid; • ruimte voor verschillen in geloofsbeleving; • een gemiddeld tamelijk hoge leeftijd: 55 jaar; • een in verhouding gering aantal jeugdigen en jongeren; • een grote betrokkenheid van een actieve kern van ruim 150 gemeenteleden, die zich inzetten in kerkenraad, diverse werkgroepen en commissies; • aandacht voor de liturgie en zinvolle vernieuwing daarvan, waaraan een actieve cantorij medewerking verleent.

Informatie over onze wijkgemeente vindt u op onze website www.pknemmenoost.nl.; daar vindt u ook een beknopte profielschets van onze gemeente. Desgewenst kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingsadviescommissie, de heer K.W. van Netten, tel. (0591) 62 58 81. Dingspellaan 53, 7824 GD Emmen; of per e-mail: [email protected]. Op het hierboven genoemde adres zien we uw sollicitatiebrief met CV graag vóór 19 september a.s. tegemoet.

Werkt u mee aan de opbouw van onze gemeente? Ruim 2.200 leden van wie er veel als vrijwilliger actief zijn, twee kerkgebouwen, twee fulltime predikanten en verschillende vormen van geloofsbeleving. Als Protestantse Gemeente in wording te Zuidland zijn wij één kerkgemeente, met een veelzijdig karakter. Wilt u ons helpen bij de verdere opbouw van onze gemeente? Solliciteer dan nu naar de functie van:

kerkelijk werker (m/v) 0,5 fte Als kerkelijk werker concentreert u zich op het ouderenpastoraat binnen onze gemeente. U heeft met succes een relevante opleiding afgerond en bent bij voorkeur in het bezit van preekconsent. Ook bent u bereid in diensten van Woord en Gebed voor te gaan. U werkt, samen met onze predikanten en een nog aan te stellen jongerenwerker, vanuit de boodschap van de bijbel, samengevat in de apostolische geloofsbelijdenis. Uw dienstverband is voor onbepaalde tijd en gaat op 1 december 2009 in. Informatie over onze gemeente vindt u op www.kerkeninzuidland.nl. Voor meer informatie over de vacature kunt u onze scriba, Sjanie de Leeuw van Weenen, bellen: (0181) 45 27 64. Uw schriftelijke sollicitatie stuurt u eveneens naar haar. Het adres is Boomgaardstraat 8, 3214 AB in Zuidland (of: [email protected]). Uw sollicitatie moet uiterlijk 30 september binnen zijn. Zuidland is een dorp op de Zuid-Hollandse eilanden, met een pittoreske kern. Het ligt tussen weidse polders en een uitgestrekt recreatiegebied, op slechts een halfuur van de kust.

35

Auteur

36