Kerkinformatie. Inspiratiebeurzen Evaluatie kerkorde Luisterend dienen op Goeree Overflakkee

Kerkinformatie Nummer 132 166

December Januari 2009 2005

Inspiratiebeurzen Evaluatie kerkorde Luisterend dienen op Goeree Overflakkee

Inhoud

Kerkinformatie

berichten

Colofon

Januari 2009

Vooraanstaand bericht met goedgevulde kop Intro Nummer 166 januari 2009

Eerste tekstregel 3 Plaatselijk kerkenwerk Inspiratiebeurzen

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

4 Luisterend Dienen Flakkeese bonders steunen Rwandese diaconessen 6 Kroniek 7 Berichten 8 Ledenregistratie Gemeenschappelijke ledenregistratie pastorale noodzaak 10 JOP Het geloofsgesprek: taak voor ouders of kerk?

Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, fax (030) 880 13 00.

Abonnementenadministratie

12 Pastoraat Handreiking geeft nieuwe wegen voor gemeentepastoraat 13 Berichten 15 Duurzaamheid Special voor de gemeente over duurzaamheid 16 Missionair Werk Geloofscursus 7+1 krijgt Steunpunt 17 Missionair Werk Nieuw boek over gemeentestichting

Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland € 24,–. Vanaf 35 ex.: € 15,– per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected]. Dit blad is voor visueel gehandicapten in aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.

Artikel van minder belang; 18 Berichten kop over een kolom

19 Kerkorde Evaluatie praktische werking van de kerkorde in 2009

Redactie-adres

tekstregel Eerste 2 0 Kleine Synode Berichten

24 Bijbelteksten

Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17. Fax (030) 880 14 45. E-mail: [email protected] Advertenties: [email protected] tel. (030) 880 14 17.

25 Berichten

Redactie

21 Berichten 23 Collecten

Ronald Bolwijn, Janet van Dijk, Evert-Jan Hazeleger, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur), Henk Jan Oosterink en Frans Rozemond (eindredactie).

26 Predikantswisselingen 26 Advertenties

Artikel van minder belang; Register op Kerkinformatie voortaan digitaal In het januarinummer van Kerkinformatie treft u altijd een register op het voorafgaande kop over een kolom jaar aan. Om drukkosten te sparen is het register op Kerkinformatie jaargang 2008 alleen te raadplegen via www.pkn.nl: homepage, klik linksboven op Tijdschriften/ > Kerkinformatie. Eerste Nieuwsbrieven tekstregel

Basisvormgeving Total Identity, Amsterdam

Opmaak Interface Communicatie, Ede

Druk Koninklijke BDU, Barneveld

Kerkinformatie op internet www.pkn.nl>Tijdschriften/Nieuwsbrieven Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg. Bij de voorplaat: Drie koningen, deel van het exterieur van de kerk van de Sagrada Familia in Barcelona.

ISSN 1380-460X

(foto: iStockphoto)

2

Kerkinformatie

Januari 2009

PLAATSELIJK KERKENWERK

Frans Hoogendijk

Binnenkort in uw omgeving: inspiratiebeurzen

Wie op zoek is naar actueel werkmateriaal en ideeën voor allerlei soorten werk in de gemeente kan in de maanden januari en februari overal in het land de inspiratiebeurzen bezoeken. Op deze markt zijn materialen en ideeën te vinden om direct in de gemeente mee aan de slag te gaan. Op dertien locaties kan iedereen die een functie binnen de plaatselijke gemeente heeft een materialenmarkt bezoeken en workshops en presentaties meemaken. De gemeenteadviseurs uit de regio zijn aanwezig om de materialen toe te lichten en vragen over het werk te beantwoorden. Bezoekers krijgen onder meer aangereikt • ideeën voor de Veertigdagentijd en Pasen • handreikingen voor pastoraat en diaconaat • suggesties om plaatselijk missionaire gemeente te zijn • spellen en boekjes ter bevordering van het geloofsgesprek • catechesemethoden en andere materialen voor jeugdwerk en • een informatiemap Kerk en WMO. Grote kans dat u gemeenteleden uit naburige gemeenten ontmoet. Een mooie kans om te horen wat men elders doet en ervaringen uit te wisselen.

Workshops en presentaties Op elke locatie kunt u workshops volgen en presentaties bijwonen.

Hoe werf ik beter vrijwilligers? Hoe motiveer je mensen voor een taak in de gemeente? Hoe zorg je ervoor dat vrijwilligers plezier in hun werk houden? Aan het werk met handreikingen uit de werkmap ‘Werven, begeleiden en uitzwaaien, werkboek kerkelijk vrijwilligersbeleid’.

Kindernevendienstprojecten Ter gelegenheid van de Veertigdagentijd en Pasen verschijnen diverse projecten voor de kindernevendienst. U krijgt een presentatie en vergelijking van de projecten. U wordt daardoor in staat gesteld een weloverwogen keuze te maken voor het project dat past bij uw gemeente en mogelijkheden.

De duurzaamheidspecial Hoe bent u als plaatselijke gemeente betrokken bij de vragen rond economie, mens en natuur? Met de duurzaamheidspecial, met daarin de Quick Scan, krijgen gemeenten een concreet middel in handen om deze vraag persoonlijk en als gemeente te beant-

woorden, en een handreiking om tot duurzame keuzes te komen.

Liturgisch bloemschikken In deze presentatie worden bloemstukken tentoongesteld voor de Veertigdagentijd en Pasen, als voorbeeld en inspiratie voor de liturgische bloemschikkingen in de vieringen in uw gemeente. Achtergrond en bedoeling van de schikkingen worden mondeling toegelicht. Meer informatie

Met vragen kunt u terecht bij: Servicedesk van de Protestantse Kerk, tel. (030) 880 18 80, e-mail: [email protected]

Frans Hoogendijk is gemeenteadviseur.

Overzicht van inspiratiebeurzen

Locatie

Adres

Datum

Kerk open

Workshops

Huissen (met extra workshops)

Dominicaans Activiteitencentrum Stadsdam 1

za. 17 januari

9.30 uur

10.15 uur 11.30 uur

Eindhoven

Ontmoetingskerk Meerkollaan 3

di. 20 januari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Ridderkerk

Kerkgebouw ‘De Levensbron’ Jan Luykenstraat 10

vrij. 23 januari za. 24 januari

19.00 uur 10.00 uur

19.15 uur 20.30 uur 10.15 uur 11.30 uur

Middelburg

Kerkelijk Centrum ‘De Hoeksteen’ Rozenburglaan 22

di. 27 januari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Voorburg i.s.m. Stek

Opstandingskerk Rembrandtlaan 92

wo. 28 januari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Huizen

De Goede Herderkerk Piersonlaan 2

vrij. 30 januari za. 31 januari

19.00 uur 10.00 uur

19.15 uur 20.30 uur 10.15 uur 11.30 uur

Alkmaar

Vrijheidskerk Hobbemalaan 2a

di. 3 februari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Amersfoort

Kerkgebouw ‘De Brug’ Schuilenburgerweg 2

wo. 4 februari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Amsterdam i.s.m. De Schinkel

Thomaskerk Prinses Irenestraat 36

do. 5 februari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Steenwijk

Wijkgebouw ‘De Schutse’ Onnastraat 44

vrij. 6 februari za. 7 februari

19.00 uur 10.00 uur

19.15 uur 20.30 uur 10.15 uur 11.30 uur

Leeuwarden

De Kurioskerk Julianalaan 38

ma. 9 februari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Groningen

Kerkgebouw ‘De Ark’ Haydnlaan 46

wo. 11 februari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

Holten

Kerkgebouw ‘De Kandelaar’ Stationsstraat 4

do. 12 februari

19.00 uur

19.15 uur 20.30 uur

3

Kerkinformatie

Januari 2009

Kerk in Actie – Luisterend Dienen

Henrique Staal

Flakkeese bonders steunen Rwandese diaconessen

De hervormde diakenen op Goeree Overflakkee weten al heel lang wat samenwerken is. Elk half jaar ontmoeten ze elkaar en om de vier jaar kiezen ze een gezamenlijk collectedoel. In 2008 haalden de Flakkeese bondsgemeenten bijna tienduizend euro op voor het werk van diaconessen in Rwanda. Een gesprek met Pieter Breederveld, voorzitter van het Streekverband, en Annemieke van der Horst-Schouten van Luisterend Dienen. Ruim vijftig jaar bestaat het Streekverband van Hervormde Diakenen op Goeree Overflakkee. Deze gemeenten, overwegend van gereformeerde bondssignatuur, steunen sinds 2000 steeds een project van Luisterend Dienen, het diaconale programma van Kerk in Actie dat zich speciaal richt op de gereformeerde bondsgemeenten binnen de Protestantse Kerk. Sinds 2007 gaat het om het werk van de diaconessen in Rubengera, in WestRwanda. De Rwandezen daar leven in grote armoede, voedsel is er vaak te weinig. De diaconessen vestigden zich in het gebied om de bevolking te leren hun akkers duur-zamer te bewerken, zodat het land meer oplevert. Luisterend Dienen steunt de diaconessen bij dit project en het streekverband van een twaalftal gereformeerde bondsgemeenten op Goeree Overflakkee stelt zich voor een aantal jaren garant voor de financiering. ‘Rwanda is een land met vruchtbare grond, maar als het niet op een goede manier wordt bewerkt, levert het niet genoeg op voor de bevolking’, zegt Pieter Breederveld, voorzit-

Pieter Breederveld, voorzitter van het Streekverband van Hervormde Diakenen op Goeree Overflakkee.

ter van het streekverband. ‘De diaconessen in Rubengera willen daar verandering in brengen, zodat de mensen in het gebied zich geen zorgen meer hoeven maken over wat ze zullen eten. Het staat op het land of ligt voor het grijpen in de schuur.’ De Rwandese Abaja ba Kristo (dienaressen van Christus) dienen hun volk met de liefde van Christus. Ze steunen vanuit hun christelijke levensovertuiging de kerken, dragen bij aan het welzijn van de bevolking en maken hen bekend met het evangelie. De zendingsdiaconessen willen de liefde van Jezus zichtbaar maken in deze wereld. Pieter Breederveld: ‘Door het werk van de diaconessen in Rubengera krijgen mensen weer perspectief in hun leven.’

Eerlijke verdeling Het gaat hier niet zomaar om ontwikkelingshulp, benadrukt Breederveld. Het begrip ontwikkelingshulp wordt steeds meer versmald tot economische ontwikkeling met maximale winst en hoge efficiëntie. In het Werelddiaconaat gaat het om een eerlijke verdeling, om toegang tot basisvoorzieningen en ook om de menselijke en zo mogelijk de geestelijke dimensie. Christelijke organisaties richten zich vaak op mensen bij wie het veel tijd en energie kost om ze op weg te helpen. Maar ook bij deze kansarme mensen wordt gekeken hoe zij uiteindelijk op eigen kracht of met hulp van hun eigen omgeving verder kunnen met hun leven. Het streekverband van diakenen heeft zich goed laten voorlichten door verpleeghuisarts C. Goedhart, vertelt Breederveld. ‘Dokter Goedhart heeft nauwe contacten met de zendingsdiaconessen in Amerongen, die op hun beurt nauw verbonden zijn met de diaconessen in Rubengera. Goedhart werkt als medisch adviseur vrijwilliger een aantal weken per jaar in Rwanda. Hij bezocht het project in Rubengera en de foto’s die hij maakte mogen wij gebruiken voor de folders waarmee we de gemeenteleden informeren.

4

Goedhart keerde terug met enthousiaste verhalen over het werk van de zendingsdiaconessen. Hij zag vooruitgang. Vroeger werd er bijvoorbeeld met één os geploegd, nu wordt het land met meer ossen bewerkt. Zo wordt mensen geleerd in hun eigen levensbehoefte te voorzien. Het is een zeer nuttig project. Ook dit jaar volgen kleine groepen boeren uit verschillende dorpen weer de opleiding en scholing in Rubengera. Het biedt mensen perspectief.’

Betrokkenheid Annemieke van der Horst-Schouten, programmacoördinator van Luisterend Dienen, is enthousiast over de samenwerking op Goeree Overflakkee. Annemieke: ‘Het Streekverband had vanaf 2000 eerst een project van ons in Indonesië, later in Malawi en nu in Rwanda. Als er een nieuw collectedoel moet worden gekozen, doe ik in een vergadering van het streekverband een voorstel van vier projecten. In 2007 waren dat Nepal, Zimbabwe, Bangladesh en Rwanda. Rwanda sprak toen het meest aan.’ ‘In het project van de Rwandese diaconessen is veel gelegenheid tot interactie’, zegt Annemieke. ‘Een zuster uit Amerongen verblijft in Rwanda en met haar kan via e-mail worden gecorrespondeerd. De diaconessen uit Amerongen zijn altijd bereid een gemeenteavond te verzorgen om over het werk in Rwanda te vertellen. In sommige gevallen stelt een van onze gemeenten (of een aantal gemeenten) zich garant voor een project ginds. Ze worden dan eigenaar van het project. Dat is wat wij een ‘interactieve relatie’ noemen. Goeree Overflakkee heeft een inspanningstoezegging gedaan om zoveel mogelijk van het benodigde bedrag in te zamelen. De contacten met Rwanda lopen tot nu toe via dokter Goedhart die voor de zendingsdiaconessen in Amerongen medische support geeft aan de diaconessen in Rubengera. Het streekverband heeft daarmee een rechtstreekse informatiebron. Dokter Goed-

Januari 2009

Kerkinformatie

Rwanda ontwikkelt zichzelf

Het Streekverband ondersteunt de diaconessen van Rubengera die veel goeds doen in Rwanda, zoals de opvang van weeskinderen die geen familie meer hebben. (foto: Kerk in Actie)

hart nam vanuit Rwanda een Franstalige bedankbrief mee voor het streekverband, die gepubliceerd werd in de verschillende kerkbladen.’ Volgens Van der Horst is de betrokkenheid bij het diaconale werk van het streekverband groot. ‘Voor elke halfjaarlijkse collecte wordt speciaal een folder gemaakt, die bij alle gemeenteleden wordt bezorgd. In het kerkblad worden de giften verantwoord. Annemieke van der Horst-Schouten schrijft de tekst, dokter Goedhart levert de foto’s, een lokale opmaker maakt de folder op en een lokale drukker maakt er iets moois van. De gemeenteleden worden goed geïnformeerd.’ ‘Ter afwisseling is de informatiefolder wel eens onder alle bewoners verspreid over het hele eiland. Ook zorgt het streekverband voor extra publiciteit in het huis-aan-huisblad Eilandennieuws. Daardoor gaat het uitgekozen project leven bij de mensen en groeit de betrokkenheid van de gemeenten. De diakenen merken dat in de opbrengst van de collecte en wij merken dat aan de hoogte van het bedrag dat wij krijgen voor het project in Rwanda. Ik ben blij dat het streekverband zich committeert aan Luisterend Dienen en haar vertrouwen er aan geeft. Het gezamenlijke project verstevigt de onderlinge band tussen de gemeenten op Goeree Overflakkee. Dat is prachtig.’

Vrede met God ‘Gerichte collecten doen het heel goed op het eiland’, vertelt voorzitter Breederveld. ‘Dat komt mede door de goede informatie en de

aansprekende foto’s in de folder. Een collecte voor Luisterend Dienen levert al snel vijftig tot zeventig procent meer op dan een ‘gewone diaconiecollecte’. Gemeenteleden dragen het project een warm hart toe. Op Goeree Overflakkee kennen we een verleden van landbouw, vóór de ontsluiting van het eiland floreerde de agrarische sector. Vandaar ook de betrokkenheid bij het landbouwproject in Rubengera. We kunnen ons wat bij landbouw voorstellen.’ ‘De zendingsdiaconessen verzorgen naast het landbouwproject ook trainingen in vergeving, opdat mensen hun trauma’s kunnen verwerken. Traumatische ervaringen verdwijnen vaak in de doofpot, maar zijn in Rwanda dagelijkse realiteit. De diaconessen hebben trajecten opgezet waarin pijnlijke ervaringen onder begeleiding worden uitgesproken en gewerkt kan worden aan verzoening met de daders. Dat spreekt ons als Nederlandse christenen enorm aan.’ ‘De zendingsdiaconessen verkondigen ook het evangelie in de Rwandese dorpen. Ze doen kinderwerk, desnoods onder een boom. Kinderen luisteren naar het evangelie en nemen de blijde boodschap mee naar huis, waardoor ook ouders het evangelie horen. Dat biedt de Rwandezen een nog groter perspectief dan het dagelijkse brood. Het evangelie biedt vrede met God en daardoor ook vrede met de medemens. En dat in Rwanda, waar een aantal jaren geleden nog een grote genocide en oorlog plaatsvond! Henrique Staal is freelance tekstschrijver.

5

Rwanda telt vele weeskinderen die hun ouders hebben verloren tijdens de grote genocide, de oorlog of door de ziekte aids. Deze kinderen worden meestal opgevangen door hun familie of grootfamilie. Sommige weeskinderen hebben geen familie meer. Zij worden opgevangen door zendingsdiaconessen in Rubengera. Zo’n vijftig diaconessen richtten in 1984 een diaconessenhuis op in Rubengera, met steun van de Nederlandse gemeenschap van diaconessen in Amerongen. Eén van de Nederlandse diaconessen geeft leiding aan de Rwandese gemeenschap. Daarnaast zendt de gemeenschap in Amerongen een aantal diaconessen uit naar Rwanda. De diaconessen willen in Rwanda een voorbeeld zijn van christelijke levenswandel en de dorpsgemeenschappen dienen. Ze leven vanuit hun christelijke inspiratie, steunen de kerken in hun omgeving en dragen bij aan het welzijn van de bevolking. Ze willen Jezus’ liefde zichtbaar maken in de wereld. Dankzij Goeree Overflakkee Met steun van het Flakkeese streekverband van Hervormde Diakenen zorgden de Rwandese diaconessen in 2007 voor een nieuw waterleidingssysteem in de regio. Ook irrigeerden ze een stuk braakliggend terrein. Boeren en boerinnen, weeskinderen en sociaal zwakkere gezinnen worden een aantal weken per jaar op de oefenpercelen getraind in duurzame productieve landbouwmethoden. Ze passen hun nieuwe kennis toe op hun eigen bedrijven, waardoor de voedselzekerheid in de regio wordt vergroot. De deelnemers aan het programma leren gebruik te maken van kredieten en duurzaam omgaan met de natuur. Daardoor is er minder werkloosheid en gaat de levensstandaard omhoog. Er wordt ook voorlichting gegeven over hiv en aids. Het vreedzaam en verdraagzaam samenleven met verschillende etnische groepen wordt bevorderd. Om de diaconessen in Rwanda toe te rusten en pastoraal te begeleiden werd ook het salaris van een predikant gefinancierd. Luisterend Dienen, het diaconale programma van Kerk in Actie voor de gereformeerde bondsgemeenten, steunt het landbouwproject van de zendingsdiaconessen met 9.800 euro. Het streekverband van diaconieën op Goeree Overflakkee haalde dit jaar 9.200 euro op voor dit doel. Meer informatie over LuisterenD Dienen:

www.luisterenddienen.nl

Kerkinformatie

Kroniek

Januari 2009

Gerrit de Fijter

Beleefdheid en respect Het is net alsof de sfeer in de samenleving zich op bepaalde momenten ook doorzet in de kerk: verplatting in beleefdheid en respect voor elkaar. Naar mijn gevoel heeft dat te maken met het erkennen van de eigen plek die de ander inneemt. Mensen pakken elkaar hard aan. Dat kan in de eigen gemeente zijn als het maar niet lukt om in eenheid en verscheidenheid met elkaar op te trekken. Het kan in de bovenplaatselijke verbanden binnen onze kerk zijn. Ik denk aan de classicale vergaderingen en de vergaderingen van de generale synode en de kleine synode. Voor mij zijn de akeligste plekken de internetfora. Dagelijks probeer ik een site als kerknieuws.nl bij te houden. Naast de prima informatie die de IKON daar aanbiedt op het gebied van religie, geloof en kerk, is daar ook de mogelijkheid om te reageren op dat nieuws. Het is stuitend hoe mensen - betrokken mensen - daar met elkaar omgaan. Vaak heel agressief. Er blijkt bij een deel van de sitebezoekers een ongeremde neiging te zijn de ander omlaag te halen. Veel minder vaak kom ik er mensen tegen die het nieuwe medium gebruiken om elkaar verder te helpen. Ik ben van mening dat we als kerk ons er in moeten oefenen het goede voorbeeld te geven. In het - wellicht emotionele gesprek of zelfs debat moeten we onszelf bedwingen. Er mag best flink geopponeerd worden. Ik heb een voorkeur voor het gesprek boven het debat. In het laatste is er altijd sprake van winnaars en verliezers. Daar heeft de kerk geen behoefte aan. Wanneer binnen en buiten de kerk mensen geen kans zien om aan beleefdheid en respect gestalte te geven, ligt er naar mijn mening de opdracht om anderen op hun uitlatingen aan te spreken. Ik zie al een aantal jaren dat geprobeerd wordt - tot in de Tweede Kamer toe - hier wat aan te doen. De voorzitter van de Tweede Kamer Gerdi Verbeet zei in oktober van dit jaar tijdens een debat over moslimradica-

lisme dat het niet aangaat Kamerleden en bewindspersonen te beledigen. Taalverruwing past niet. Het voorbeeld van het Kamerlid dat de toenmalige minister Vogelaar ‘knettergek’ noemde, zal bij velen bekend zijn. Ook op straat en op het schoolplein neemt het fenomeen van taalverruwing toe. De Vloekmonitor van TNS NIPO laat zien dat de verruwing van de taal op de Nederlandse televisie nog steeds toeneemt. Onze maatschappij wordt sterk door de media beïnvloed. Er is verruwing door scheldwoorden, beledigingen en verwensingen. Maar ook door gedrag en beeldvervuiling. Gelukkig ben ik niet de enige die zich daar aan ergert. De columnist Ephimenco gaat in een column in Trouw van 2 december j.l. in op verruwing door Paul de Leeuw die hij ‘de meest vulgaire en grove tv-boer noemt die de Nederlandse televisie ooit heeft voortgebracht’. Ephimenco stelt hem in het kader van zijn 25-jarig jubileum bij de televisie ‘verantwoordelijk voor de verloedering en de beeldvervuiling bij de publieke omroep’. ‘Gehandicapten, zieken en zwakkeren worden niet ontzien’, zo verhaalt de columnist. Ja, één mens kan het verschil maken. Tegelijkertijd maken we allemaal deel uit van deze samenleving. Beleefdheid en respect, daar begon ik mee. Dat betekent tegelijkertijd dat we niet met onze vinger naar de ander moeten wijzen. Als mensen die samen de kerk vormen hebben we de verantwoordelijkheid om uit te zoeken wat een bijbelwoord uit Filippenzen 4:8 vandaag voor ons betekent. Ik citeer de NBV: ‘Ten slotte, broeders en zusters, schenk aandacht aan alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaardig is, alles wat zuiver is, alles wat lieflijk is, alles wat eervol is, kortom, aan alles wat deugdzaam is en lof verdient’. Laten we op onze eigen plek in de gemeente en de kerkelijke verbanden daarmee beginnen. Als het goed is wordt het in het publieke domein opgemerkt. Ds. Gerrit de Fijter is preses van generale synode.

6

Kerkinformatie

Diaconale Ontmoetingsdagen: ‘Van Passie naar Praktijk’ In het voorjaar van 2009 worden er door Kerk in Actie weer vier regionale Diaconale Ontmoetingsdagen georganiseerd. Ook deze keer is er uitgebreid gelegenheid andere diakenen te ontmoeten, ervaringen uit te wisselen, en inspiratie en praktische kennis op te doen. Het motto dit jaar is: ‘Van Passie naar Praktijk. Lokaal diaconaat in de schijnwerpers’. Er wordt een programma aangeboden dat lokale diakenen helpt om zich in de eigen kerk en in de samenleving duidelijk en overtuigd te laten zien.

berichten

Januari 2009

‘Waar is God?’ In de hal van het Protestants Landelijk Dienstencentrum in Utrecht is een geloofsverbeeldingsproject te bezichtigen. Het project bestaat uit een bouwwerk van een flink aantal aaneengeschakelde vitrinedozen (zie foto), gemaakt door gemeenteleden van de protestantse wijkgemeente NieuwegeinNoord. In de vitrinedozen hebben gemeenteleden op creatieve wijze antwoord gegeven op de vraag: ‘Waar is God?’ In september 2008 gingen de kerkdiensten in deze wijkgemeente over afgodsbeelden en over ‘goede’ beelden van God en mensen. Dit seizoen

geeft deze protestantse wijkgemeente ruimte aan verbeeldingskracht, en bezint zich op beelden van God en het geloof in de taal, de beeldende kunst, de Bijbel, en onze huidige tijd. Het bouwwerk is enkele weken tentoongesteld in de kerk, tijdens de startdienst en erna, en staat momenteel in de hal van het Landelijk Dienstencentrum. Bezoekers en medewerkers van het dienstencentrum kunnen op deze manier kennismaken met een project uit een plaatselijke gemeente.

Data en locaties: Zaterdag 28 maart: De Hofstad, Apeldoorn Zaterdag 4 april: Pauluskerk, Dordrecht Zaterdag 4 april: De Schutse, Steenwijk Zaterdag 18 april: Witte kerk, Naarden. Meer informatie. www.kerkinactie.nl en de komende nummers van Diakonia en Kerkinformatie.

Aanvulset bij spel ‘Anderland’ Bij het spel over de vijf wereldgodsdiensten, Anderland, is een aanvulset verschenen. De set bevat 156 nieuwe kaarten en een nieuwe puzzel voor het midden van het spelbord. Het niveau van deze aanvulset is iets hoger dan dat van het basisspel. In ‘Anderland’ worden onder het motto ‘ken uw medelanders’ eenvoudige vragen gesteld over de leefregels, rituelen, kleding en voedsel. De vragen van de aanvulset vereisen iets meer basiskennis. Ook wordt in de aanvulset meer informatie over de

‘leer’ van de wereldgodsdiensten gegeven. De aanvulset kost € 14,95 excl. verzendkosten, en is te bestellen bij KerkopKop, www.kerkopkop.nl. Het spel zelf is te bestellen bij de Protestantse Kerk: [email protected], tel. (030) 880 13 37, of via de webwinkel op www.pkn.nl. (incl. verzendkosten). Van elk verkocht spel gaat er € 5,- naar een ontmoetingsproject voor christen- en moslimjongeren.

Veertigdagentijdcampagne 2009: Een ramp laat je niet los Tijdens de Veertigdagentijdcampagne 2009 vragen ICCO en Kerk in Actie aandacht voor wederopbouw na rampen. Want miljoenen mensen worden nog elke dag geconfronteerd met de pijnlijke herinneringen aan de ramp die hen ooit trof. De eerste crisis is voorbij en hun leven lijkt weer op orde. Maar verdriet en trauma’s verwerk je niet zomaar, en voor verzoening is blijvend moed en kracht nodig. Iedereen die een ramp heeft meegemaakt, weet dat alleen de eerste noodhulp niet voldoende is. Je hebt een lange adem nodig om er weer echt bovenop te komen.

Nodig een jongere uit! In de kerstvakantie hebben acht jongeren uit Nederland met eigen ogen gezien wat wederopbouw betekent na een jarenlange burgeroorlog. Twee weken lang zijn ze in Sierra Leone geweest om de verhalen van de mensen daar te horen. De jongeren zijn tijdens de Veertigdagentijd beschikbaar om te komen spreken op bijvoorbeeld een gemeenteavond of de jeugdclub. Informatie over de 40dagentijdcampagne is te vinden op www.kerkinactie. nl/40dagentijd De Veertigdagentijd begint dit jaar op woensdag 25 februari (aswoensdag). Op zondag 12 april is het Pasen.

7

Kerkinformatie

Januari 2009

LEDENADMINISTRATIE

Ronald Bolwijn

‘Gemeenschappelijke ledenregistratie pastorale noodzaak’

Ruim 1300 kerkenraadsleden en ledenadministrateurs bezochten in oktober en november de regionale informatiebijeenkomsten over het mislukken van Numeri. Een van de meest gestelde vragen: waarom hebben we eigenlijk een landelijk systeem nodig? Volgens Jan van der Boon, voormalig hoofd relatiebeheer bij de SMRA, is dat een begrijpelijke reactie. ‘Maar als we geen landelijke registratie hadden, zou dat voor het pastoraat een ramp betekenen.’ Jan van der Boon is ruim twintig jaar betrokken bij de ledenregistratie van de Protestantse Kerk. Als buitendienstmedewerker bij de SMRA begeleidde hij talloze gemeenten bij het optimaliseren van hun ledenregistratie. Aansluitend was Van der Boon tien jaar lang hoofd relatiebeheer. Momenteel is hij betrokken bij de voorstudies voor een nieuw systeem, de beoogde opvolger van het mislukte Numeri. Over de nieuwe plannen wil hij nog niets kwijt: ‘Het woord is in maart eerst aan de kleine synode’.

Argusogen Tijdens de negen informatiebijeenkomsten toonden veel aanwezige kerkleden hun boosheid en onbegrip over het mislukken van Numeri en de door de kerk geleden schade van 3 miljoen euro. Volgens Jan van der Boon is het begrijpelijk dat ze de plannen voor een opvolger van Numeri vervolgens met argusogen volgen. ‘Ik snap best dat kerkenraden zich dan gaan afvragen waarom de Protestantse Kerk een landelijk systeem nodig heeft en of ze niet voldoende hebben aan hun eigen lokale oplossing. Of dat nu een softwarepakket als Baruch of Scipio is, of het handmatig bijhouden van een kaartenbak. Vanuit pastoraal oogpunt zou het ontbreken van een landelijke registratie echter op een ramp uitdraaien’, voorspelt Van der Boon. ‘Zonder een gemeenschappelijke database, met gegevens die voortdurend geactualiseerd worden, vervuilen de ledenbestanden van de gemeenten in een hoog tempo. Binnen de kortste keren raak je het zicht op een groot aantal leden kwijt.’

Vervuiling De belangrijkste oorzaak van deze vervuiling zou zijn dat kerkleden niet gewend zijn om veranderingen in hun situatie aan de kerkelijke gemeente door te geven. En dat is ook logisch, want de meeste van die mutaties (geboorte, overlijden, huwelijk, verhuizing) komen nu automatisch via de burgerlijke

stand terecht bij de kerk. Voor de Protestantse Kerk gaat dat per jaar om maar liefst 350.000 mutaties. De overheid geeft de mutaties uit de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) rechtstreeks door aan de landelijke kerk. Afzonderlijke kerkelijke gemeenten kunnen die mutaties niet rechtstreeks ontvangen. Dat is geen onwil of kerkpolitieke slimmigheid, maar een eis van de overheid, aldus Jan van der Boon: ‘In de jaren negentig van de vorige eeuw heeft de overheid wijzigingen aangebracht in de bevolkingsadministratie. Onder andere wilde de politiek dat van elke burger niet langer de geloofsovertuiging vermeld zou worden. Scheiding van Kerk en Staat was hiervan de belangrijkste achtergrond. Een aantal kerkgenootschappen sloot toen een overeenkomst met de overheid dat ze mutaties mochten blijven ontvangen van die kerkleden die daar geen bezwaar tegen hebben. De overheid kon daarmee akkoord gaan, op voorwaarde dat ze dan maar met één instantie te maken zou hebben. Anders zou het veel te ingewikkeld en te duur worden. Die ene club, dat is de SILA geworden, die als tussenstation de mutaties uit het GBA doorgeeft aan de deelnemende kerken, waaronder de Protestantse Kerk in Nederland. Alleen deze koppeling met de GBA maakt het al noodzakelijk om een gemeenschappelijk database te hebben waarin alle leden aanwezig zijn. Gemeenten leggen contact met deze database - nu met Baruch of via mutatielijsten op papier - en ontvangen zo een update van hun ledengegevens.’

Verhuisservice Vraag blijft of de kerkelijke gemeenten die mutaties uit de GBA wel nodig hebben. Kunnen ze niet zelf bijhouden wie er in hun gemeente verhuist of overlijdt? Van der Boon: ‘Kleine gemeenten - ik denk dan aan maximaal 200 zielen - zouden dit zelf kunnen doen, vooral als ze een actieve ledenadministrateur hebben die alles goed in de gaten

8

houdt. Maar is een gemeente even wat groter, dan is het haast niet meer bij te houden, zo blijkt in de praktijk. Je mag in ieder geval niet zonder meer ervan uitgaan dat gemeenteleden er zelf aan denken om de wijzigingen in hun situatie aan een kerkelijk bureau door te geven.’ Hoe catastrofaal het ontbreken van een geautomatiseerde registratie kan uitpakken, laten ervaringen in de Rooms-Katholieke Kerk zien. Van der Boon: ‘De Rooms-Katholieke Kerk heeft in de jaren negentig gebruik gemaakt van de algemene verhuisservice van de PTT om mutaties van leden te ontvangen. Een interessant experiment, maar in de praktijk bleek dat slechts 1% van alle verhuizingen werd doorgegeven. Honderden, duizenden leden zijn op die manier uit het oog verloren. De RKK is daar dan ook snel op teruggekomen. En heel bewust hebben ze er toen voor gekozen zich alsnog aan te sluiten bij SILA. Sindsdien zie je dat de parochies weer meer zicht hebben gekregen op hun leden. En een bijkomend voordeel - door een betere registratie nam ook de kerkelijke bijdrage aan de parochies aantoonbaar toe.’

Afhaken ‘Zonder koppeling met het GBA zouden wij in hetzelfde schuitje terecht komen: Ten eerste zijn de betrokken kerkleden gewoon gewend dat die verhuizing wel doorkomt. Verder zie je toch ook dat kerkleden na een verhuizing even de kat uit de boom kijken: ze hebben eerst heel veel aan hun hoofd, en als ze een beetje gesetteld zijn, vragen ze zich af: waar zal ik naar toegaan - wil ik eigenlijk nog wel bij een gemeente horen? Verhuizen is namelijk hét moment om af te haken, zo is de ervaring. Juist dan mag je mensen best te hulp schieten, en zeggen: welkom; je hoort bij ons. Vooral ook bij studenten zie je dit vaak gebeuren. Ik denk dat we de plicht hebben om die te blijven bezoeken. Er zijn gemeenten - dat bleek ook tijdens de regiobijeenkomsten - die zeggen: ach, als ze niet bij ons wil-

Januari 2009

Kerkinformatie

Jan van der Boon: ‘Het is niet aan ons om mensen af te schrijven.’ (foto: Protestantse Kerk/Freek Visser)

len horen, dan maar niet. Aan de ene kant begrijp ik dat wel, want het nieuw-ingekomenen bezoek of het lopen voor de actie kerkbalans kan heel ondankbaar zijn. Maar ik denk toch dat het niet aan ons is om mensen maar af te schrijven. Ik ken verhalen genoeg - ook uit mijn eigen bezoekwerk als ouderling in Sassenheim - van mensen die waren afgedreven maar toch weer aanhaken, soms in een nieuwe gemeente, soms in een nieuwe levensfase. Dan is het belangrijk dat we die mensen proberen vast te houden, ook al is soms het lijntje heel dun.’ Ronald Bolwijn is redacteur bij Kerkinformatie.

Synode geïnformeerd over voortgang systeem ledenregistratie

Naar verwachting zal de kleine synode zich in maart 2009 buigen over een plan van aanpak voor de bouw van een nieuw systeem voor de ledenregistratie van de Protestantse Kerk. Die toezegging deed algemeen directeur Dienstenorganisatie, Haaije Feenstra, tijdens de recente novembervergadering van de kleine synode. Instemming van de synode met dat plan is voorwaarde voor de verdere ontwikkeling van het systeem. Tijdens de vergadering van 28 november stelde Feenstra ook de leden voor van de zogenoemde ‘Commissie van deskundigen Ledenregistratie Protestantse Kerk’. Deze commissie is samengesteld uit betrokken kerkleden werkzaam in de ICT en heeft tot taak de voorbereiding en bouw van het nieuwe systeem te begeleiden. De commissie heeft audit-bevoegdheden, wat inhoudt dat ze gevraagd en ongevraagd kan adviseren en toegang heeft tot alle financiële en inhoudelijke documenten. De commissie van deskundigen is op verzoek van de synode ingesteld na het mislukken van Numeri. Scipio Haaije Feenstra gaf ook een toelichting op het afketsen van de overname van Scipio, een lokaal pakket voor de ledenregistratie. De Protestantse Kerk wilde

9

dit pakket overnemen ter vervanging van het eigen pakket Baruch (dat de afgelopen jaren niet is bijgehouden omdat het vervangen zou worden door Numeri). In juni van dit jaar sloot de Protestantse Kerk daartoe een voorlopig akkoord met de eigenaar van Scipio, Hagru BV. Half november bleek echter dat beide partijen het uiteindelijk toch niet eens konden worden over een definitief akkoord. De belangrijkste geschilpunten bleken de nadere voorwaarden waaronder tot de overdracht van Hagru BV kon worden gekomen en de voorwaarden voor de overgang van drs. A.M.B. Haagsma van Hagru naar de dienstenorganisatie. Doordat de Protestantse Kerk nu geen eigenaar wordt van Scipio, zal ze de komende jaren het eigen pakket Baruch blijven aanbieden. Met de gebruikersvereniging Baruch wordt overlegd of er voor dat doel nog aanpassingen aan het systeem te realiseren zijn. Het zal niet mogelijk zijn Baruch helemaal aan te passen aan de nieuwe kerkorde van de Protestantse Kerk. Daarvoor is het wachten op het nieuwe systeem voor de gemeenschappelijke ledenregistratie van de Protestantse Kerk. Zie ook: www.pkn.nl/lpr.

Kerkinformatie

JOP

Januari 2009

Irma Pijpers-Hoogendoorn

Het geloofsgesprek: taak voor de ouders of kerk?

‘Kijk mama, wat ik gemaakt heb!’ roept het kind dat enthousiast van de kindernevendienst terugkomt. ‘Oh, mooi, wat is het precies? Waar hebben jullie het over gehad in de kindernevendienst?’, vraagt de moeder. Het kind haalt de schouders op: ‘Weet ik niet meer…’ Een herkenbare situatie. Tijdens de kindernevendienst of de kinderclub gaan de kinderen op hun eigen manier aan de slag met bekende (of minder bekende) bijbelverhalen en komen op die manier met de mooiste kunstwerken thuis. Vaak is het de bedoeling dat die knutselwerkvormen voor ouders de aanleiding zijn om met het kind in (geloofs)gesprek te gaan over datgene wat ze net hebben gedaan of gehoord. Maar vaak weten de kinderen niet meer zo goed wat ze hebben gedaan, of begrijpen de ouders het verhaal dat de kinderen net hebben verteld niet. En zo blijft het gesprek in de lucht hangen. Toch jammer… Het geloofsgesprek met kinderen en wie daarvoor verantwoordelijk is, is een regelmatig terugkerende vraag binnen de gemeente. De ouders hopen dat er in de kerk professionele mensen zijn om de vragen waar zij niet uitkomen te beantwoorden; mensen die volgens hen meer verstand hebben van hoe je met kinderen over geloofszaken praat. De mensen die in de kerk verantwoordelijk zijn voor het kinderwerk, zijn nog al eens van mening dat het spreken over geloof een taak van de ouders is omdat zij de eerste vragen signaleren en hun eigen opvattingen in het geloof hebben. En zo dreigt het kind tussen wal en schip te raken. Of toch niet?

Mond vol tanden… Bij het jeugdwerk kun je grofweg drie partijen aanwijzen die een rol hebben in de geloofsontwikkeling van het kind. Allereerst natuurlijk het kind zelf. Zeker als de kinderen naar school gaan, worden ze overspoeld met informatie. Iedere dag leren ze en iedere dag komen ze terug met nieuwe vragen. Ook op het gebied van geloof en bijbel. Ze horen erover in de kerk, op club en als ze op een christelijke school zitten, ook op school. Leerkrachten hebben daar een heel speciale rol in: zij vertellen wat zij belangrijk vinden. En daardoor mist er soms iets, horen de kinderen iets waar de ouders niet zo blij mee zijn of horen ze dingen die ze al gehoord hebben. In sommige gevallen kan de nieuwe informatie die ze krijgen in contrast staan met wat ze ergens anders te horen hebben gekre-

gen. En dit kan behoorlijk wat vragen bij kinderen oproepen. Daarnaast praten kinderen ook onderling over dingen die ze geleerd hebben of hen bezig houden. Daardoor worden ook weer nieuwe vragen opgeroepen. Want ‘het vriendje of vriendinnetje zegt’… Deze vragen van kinderen komen allereerst bij de ouders terecht, de tweede partij die een belangrijke rol speelt in de geloofsontwikkeling van het kind. Het zijn de momenten die voor veel jonge ouders herkenbaar zijn: de vragen die tijdens de afwas, onder het eten of vlak voor het slapen gaan aan ouders gesteld worden. De vragen die ouders opeens weer aan het denken zetten over die belangrijke geloofsthema’s waar ze niet uitkomen.

10

Vragen die hen even met de mond vol tanden doen staan. Voor het antwoord op deze vragen wordt de hoop vaak op de derde partij gevestigd: de kerk. In veel kerken is ruimte voor jeugd- en jongerenwerk. Er is iedere zondag kindernevendienst en ook kunnen de kinderen vaak naar club of catechisatie. Deze bijeenkomsten worden dikwijls geleid door enthousiaste coaches (jeugdwerkvrijwilliger, jeugdwerker of jeugdouderling), die het belangrijk vinden om het geloof door te geven aan de kinderen die in de kerk komen en zich daar met hart en ziel voor inzetten. Ze bereiden met zorg hun kindernevendienst of club- of catechese-uur voor. Maar ook zij kunnen met hun mond vol tanden komen te staan als één

Januari 2009

Kerkinformatie

van de kinderen ineens met een specifieke vraag voor hun neus komt staan. Tijdens bovengenoemde bezigheden is er meestal weinig tijd en gelegenheid om erachter te komen welke specifieke geloofsvragen bij de kinderen leven. En dat is ook ergens terecht, want de eerstverantwoordelijken voor de geloofsopvoeding van kinderen zijn toch de ouders. Zij willen misschien zelf doorgeven wat zij in het geloof belangrijk vinden.

Driehoek

Het betrekken van de ouders bij geloofsopvoeding zal een belangrijke plek innemen in projecten die JOP de komende tijd wil opzetten. Het startpunt daarvoor is de landelijke collecte voor catechese en geloofsopvoeding die op 8 februari 2009 wordt gehouden. Het thema is ‘Geloofsopvoeding begint bij ouders!’. De collecte zal besteed worden aan het ontwikkelen van materiaal voor geloofsopvoeding, zowel in de gemeente als thuis. Zo hoopt JOP bij te dragen aan het sluiten en verstevigen van de driehoek ‘kind-oudergemeente’.

Daarom zou er voor deze drie partijen meer winst te behalen zijn als ze wat meer zouden samenwerken. Het zou voor de vrijwilligers in de kerk veel opleveren als ze zouden weten wat de kinderen bezighoudt en wat de belangrijkste (geloofs)vragen van de kinderen zijn. Daar kunnen zij tijdens de voorbereidingen van de jeugdbijeenkomsten dan rekening mee houden. Aan de andere kant is het ook zaak om de ouders meer te betrekken bij wat de kinderen in de kerk doen en meemaken. Vaak kunnen de kinderen na de bijeenkomst in de kerk niet goed meer reproduceren wat ze hebben gedaan en waar ze het over hebben gehad. Als je probeert om samen een gesloten driehoek te vormen kun je als gemeente van Christus werken aan een goede manier om met kinderen in gesprek te gaan over geloof: de kerk kan inspelen op de vragen die thuis leven, de ouders kunnen met hun kinderen napraten over wat in de kerk gebeurd is. Helaas is het in veel gemeenten lastig om ouders bij het jeugdwerk te betrekken. Kinderen gaan weliswaar nog naar de kindernevendienst of club. Ouders zijn misschien nog bereid hun kinderen naar de club te brengen, maar dat is dan nog het enige wat ze doen. Meepraten of meedenken over de invulling van jeugdclub of kindernevendienst is voor vele (drukke) ouders een brug te ver. Velen hebben het daarvoor simpelweg te druk.

40-dagentijd-kalender JOP-KIDS

Thuis én in de kerk

Dit materiaal is een klein begin om de drie punten ‘kerk’, ‘thuis’ en ‘kind’ met elkaar te verbinden. Want als de driehoek gesloten is en alle partijen van elkaar weten wat de belangrijkste vragen én mogelijkheden zijn, zal dit ten goede komen aan de geloofsopvoeding van kinderen.

JOP vindt het belangrijk dat ouders betrokken zijn bij wat de kinderen in de kerk doen en meemaken. Dit is makkelijker dan het lijkt. Zo kun je bijvoorbeeld rondom een bepaald thema een ‘speurtocht’ voor de kinderen houden in de kerk. Organiseer in de tussentijd dan een bijeenkomst voor ouders (bijvoorbeeld een diner of borrel), waar ouders met elkaar in gesprek kunnen gaan over hoe zij de geloofsopvoeding aanpakken. Of laat ze met de kinderen meelopen.

Het eerste (kinder)materiaal dat aansluit bij bovenstaande idealen ligt al op de plank. Voor de Veertigdagentijd heeft JOP materiaal ontwikkeld waarbij het de bedoeling dat ook de ouders hun handen uit de mouwen gaan steken: de 40-dagentijdkalender voor KIDS. De kalender is gemaakt als een onderdeel van de Veertigdagentijdcampagne van ICCO en Kerk in Actie en bedoeld voor gebruik in huis. Met de kalender kunnen kinderen aftellen naar Pasen. Iedere dag komen ze een stapje dichter bij het feest van de opgestane Heer: door middel van een puzzel, rebus, tekstje of concrete opdracht. Ook staan er tips in om iedere zondag in huiselijke kring stil te staan bij de Veertigdagentijd door middel van een kleine viering. De kalender volgt enerzijds het leesrooster dat in de kerken gevolgd wordt. Zo zijn de kinderen in de week erna nog aan de slag met wat er die zondag in de kerk verteld is. Dit geeft voor de ouders een mooie ingang om met de kinderen door te praten over wat er in de kindernevendienst is besproken. De kans is namelijk groot dat daar dezelfde thema’s zijn besproken. Zo kan het geheugen van de kinderen wat worden ‘opgefrist’, waardoor ze wellicht meer zullen vertellen over wat ze in de kindernevendienst gedaan hebben.

Samen sta je sterk

Irma Pijpers-Hoogendoorn is medewerker bij JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland.

11

WAYtoGO

JOP is volop bezig met het ontwikkelen van nieuw clubmateriaal. Het materiaal is geïnspireerd op de Levensparels en bevat genoeg mogelijkheden om een heel clubseizoen mee te vullen. In elf delen wordt telkens een ander moment uit het leven van kinderen behandeld: van ‘relaxen’ tot en met ‘omgaan met verlies’. Het materiaal geeft op deze ruimte aan de grote en kleine vragen van kinderen en belicht ze vanuit bijbels perspectief. Tot het materiaal behoren handleidingen voor coaches en invulboekjes voor kinderen. Zodra het thema is afgesloten kunnen ze de boekjes mee naar huis nemen. Veel opdrachten kunnen thuis afgemaakt worden. Daarnaast zijn er aparte opdrachten en puzzels opgenomen die de kinderen thuis kunnen uitvoeren. Dit is expres op deze manier opgezet, zodat kinderen nog eens rustig met hun ouders kunnen napraten over wat ze tijdens de club hebben gedaan. Het materiaal zal eind maart verkrijgbaar zijn via de webwinkel van JOP: www.jop.nl/winkel

Kerkinformatie

Pastoraat

Januari 2009

Peet Valstar

Handreiking geeft nieuwe wegen voor gemeentepastoraat

‘Verbinding en aandacht’ is de titel van een nieuwe handreiking voor gemeentepastoraat die binnen de Protestantse Kerk verschenen is. Het beschrijft de veranderingen in het pastoraat en reikt nieuwe mogelijkheden aan. Soms lijkt het alsof de toekomst van de kerk getekend is met het woord ‘achteruitgang’. Kerken lopen leeg, moeten worden afgestoten, en soms zelfs gesloopt. Doen we het niet meer goed als kerk? Redden we het niet meer op de manier waarop we het altijd deden? Plaatselijke gemeenten komen er steeds meer achter dat mensen wel religieuze verbinding zoeken, maar dat oude en vertrouwde modellen vaak niet meer toereikend zijn. Zo gaan ze ook op zoek naar nieuwe vormen van gemeentepastoraat. Want het bieden van aandacht is misschien wel het kostbaarste dat de kerk te bieden heeft. Verbinding en aandacht dus.

Vormen van binding Mensen van vandaag verschillen van die van vijftig jaar geleden. De behoefte aan ‘lichte gemeenschappen’ neemt toe. Kenmerken van zulke lichte gemeenschappen zijn de eigen keuze ervoor en een tijdelijke of gedeeltelijke deelname eraan. Niet de gemeenschap vormt het individu, maar de individuen vormen de gemeenschap. Waar vroeger een mens er was voor kerk, volk, buurt en partij, zijn kerk, volk, buurt en partij er tegenwoordig voor de mens. Ook de binding met de kerk is dus niet langer vanzelfsprekend. Periodes van intense en losse betrokkenheid wisselen elkaar af. Gedwongen verbanden knellen te veel, de eigen bewegingsvrijheid wordt voorop gesteld. Zo ontstaan gemakkelijk netwerken die even zo gemakkelijk weer worden opgeheven. Met de gevolgen van deze veranderingen heeft iedereen te maken, ook in de kerk. Velen willen nog steeds graag iets doen voor een ander, maar vaak niet meer vanuit een vanzelfsprekend plichtsgevoel. Kosten en baten worden steeds meer eerst goed bekeken.

Er ontstaan poëziekringen, relatiecursussen, groepen over omgang met ouders en kinderen, korte cursussen voor jonge mensen die verder nauwelijks een sociaal leven hebben omdat ze hard werken, gesprekskringen voor en door leeftijdsgenoten, enzovoort. Contacten ontstaan spontaan of georganiseerd. ‘Het kan opeens zomaar voor je staan; het lijkt op iets om uit de weg te gaan’ dicht Stef Bos. Voor of na een kerkdienst, op een kooravond, in de supermarkt, op straat. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn, het hoeft ook niet zo vreselijk diep te gaan. Soms gaat het om iets heel eenvoudigs. Maar er is aandacht voor. Wat je meemaakt is de moeite waard en doet ertoe. Mensen zoeken met hun verhalen naar verbinding, naar verdieping van hun leven. Vaak ook naar iets van godservaring.

Achtergronden, handvatten en voorbeelden ‘Verbinding en aandacht’ is met name bedoeld voor die gemeenten die zoeken naar nieuwe aansluiting bij de levensverhalen van mensen. De handreiking beschrijft achtergronden van veranderingen in het pastoraat, geeft praktische handvatten en een flink aantal voorbeelden van nieuwe vormen van pastoraat. Verschillende groepen die zich (her)bezinnen op het pastoraal beleid in de gemeente kunnen de handreiking gebruiken, zoals pastoraatgroepen, kerkenraden, predikantenteams en dergelijke. Suggestie: bespreek per bijeenkomst een hoofdstuk, inclusief de gespreksvragen. Aan het eind van de vierde avond zijn er dan ingrediënten voorhanden voor een werkplan voor het komende jaar. Peet Valstar is gemeenteadviseur binnen de Protestantse Kerk.

Levensverhalen van mensen ‘Dankzij’ deze ontwikkelingen ontstaan nieuwe en betekenisvolle initiatieven op het gebied van pastoraat. Zinvolle thema’s worden aangereikt, pastorale café’s worden geopend, er is aandacht voor bijzondere doelgroepen zoals jonge ouders of mensen die met rouw en verlies te maken hebben.

12

Serie pastorale handreikingen

‘Verbinding en aandacht’ is te koop via [email protected], tel. (030) 880 17 24, of via de webwinkel op www.pkn.nl. U betaalt geen verzendkosten. De handreiking maakt deel uit van een serie waarmee de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk handvatten wil geven voor de pastorale praktijk binnen de gemeente. Voor meer titels kunt u kijken in de webwinkel op de website.

Kerkinformatie

BERICHTEN EREDIENST EN KERKMUZIEK

Zondagsrooster op website Wie regelmatig een jaarrooster moet maken voor zijn/haar plaatselijke gemeente heeft er sinds kort een handig hulpmiddel bij. Op de website van de Protestantse Kerk staan de uitgebreide zondagsroosters voor het kerkelijk jaar. De zondagsroosters bieden per datum de zondagsnaam, liturgische kleur, psalm, bijbelteksten, zondagsliederen, en landelijke collectes. Het gaat hier om de jaarlijks en driejaarlijks terugkerende gegevens. Het lopende zondagsrooster voor 2008-2009 (B-jaar) is nu geplaatst. Het zondagsrooster maakt deel uit van de

websitepagina’s over Eredienst. In de subrubriek leesroosters zijn overigens meer roosters te vinden: het Oecumenisch Leesrooster van de Raad van Kerken en de diverse roosters uit het Dienstboek Protestantse Kerk, zoals het ‘Luthers zondagsrooster’, het ‘Gemeenschappelijk zondagsrooster’, het ‘Rooster van lezingen bij het dagelijks gebed’, de ‘Liturgische kalender feest- en gedenkdagen met vaste data’ en de ‘Kalender van het liturgisch (lees)jaar t/m 2036/2037’. Het zondagsrooster is te vinden op www.pkn.nl/ eredienst > leesroosters > zondagsroosters.

Evanglisch-Luthers Dagboek 2008-2009

Diaconale liedbundel

Het Evangelisch-Luthers Dagboek met de liturgische gegevens, Bijbellezingen en meditaties voor iedere dag en het lutherse adressenbestand is in een verse editie voor het kerkelijk jaar 2008-2009 verschenen. Verkrijgbaar via de SLUB (Stichting Lutherse Uitgeverij en Boekhandel), tel. (070) 364 80 94, e-mail: [email protected] of website: www.slub.nl.

Tijdens de Landelijke Diaconale Dag op 15 november werd de bundel ‘Liederen ter bemoediging; 70 diaconale liederen’ gepresenteerd. In de bundel zijn liederen opgenomen van Marten Kamminga en Eppie Dam/ Hindrik van der Meer, die speciaal geschreven zijn voor de landelijke diaconale dagen. Verder een keur van liederen uit diverse bundels. Het liederenboek is uiteraard geschikt voor plaatselijk gebruik. De liederen beginnen bij de Maaltijd van de Heer (2-8). Vervolgens (9-29) een afwisselende lijst van liederen ‘ter bemoediging’, liederen die de spiritualiteit van de zingende mens willen voeden. Dan volgt een serie liederen die ingedeeld kunnen worden naar diaconale thema’s rond Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping (30-52). Dan een lijst met liederen voor kinderen, met eenzelfde indeling (53-66). Ten slotte een aantal liederen ter afsluiting (67-70). Bestellingen: De bundel ‘Liederen ter bemoediging; 70 diaconale liederen’ kost € 7,50 en is te bestellen via de webwinkel op www.pkn.nl of via Brochureverkoop, (030) 880 17 24.

Januari 2009

Confessionele bundel voor preeklezers Menige kerkenraad heeft een noodplan klaar liggen voor het geval de dominee op zondag plotseling niet kan voorgaan. Meestal klimt er dan een ambtsdrager op de kansel om de dienst te leiden en een preek te lezen. Om niet voor verrassingen te komen, zijn er verschillende prekenseries in de handel. Eén daarvan is de serie PreekSCHRIFT, waarvan onlangs de 11e jaargang (2008-2009) verscheen. PreekSCHRIFT is een uitgave van de vereniging Confessioneel Gereformeerd Beraad en bevat 24 preken met complete liturgie en liederen van ds. W.A. Boer (’s-Gravendeel), ds. T. Veenstra (Urk), ds. D.C. Hellinga (Urk), Ds. J. Bakker (Ten Boer), ds. K. Snijder (Marrum), ds. W.P. Ferguson (Ridderkerk), ds. A.J. Fraanje (Oosterwijk), ds. A.W.W. de Ruiter (Genderen), ds. A.S. Rienstra (Scheveningen), ds. H.P. de Vries (Ternaard) en ds. J.P. Strietman (Kolllumerzwaag). PreekSCHRIFT verschijnt éénmaal per jaar en telt 112 pagina’s. Een jaarabonnement kost € 14,-, losse nummers € 20,-. Exemplaren uit voorgaande jaren: € 7,50, alles franco thuis. Bestellingen: Actiecentrum CGB, Kooikersweb 360, 5224 AZ ’s Hertogenbosch, tel. (073) 621 21 66, e-mail: [email protected]

Nieuwe vereniging van organisten en kerkmusici Met ingang van 1 januari 2009 zijn de Koninklijke Nederlandse Organisten Vereniging en de GOV-Vereniging voor Kerkmuziek samengegaan in de Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici (KVOK). Dat meldt het gezamenlijke actualiteitenblad NotaBene van de beide verenigingen. De nieuwe vereniging telt 2700 leden en zal vier verschillende tijdschriften uitgeven: het maandelijkse actualiteitenblad NotaBene, in de oneven maanden het blad Het Orgel, in de even maanden Muziek & Liturgie, en één

keer per jaar De Zomeragenda met aankondiging van bijna alle orgelconcerten. In het bestuur van de nieuwe vereniging zijn benoemd: Rein van der Kluit, Frits Zwart (resp. eerste en tweede voorzitter), Hans Beek en Ad Krijger (eerste en tweede seceretaris), Cor Rooijackers (penningmeester), Willeke Smits, Henny Heikens, Sebastiaan ’t Hart en Maarten Diepenbroek (leden). Het samengaan in de KVOK wordt in beide verenigingen ervaren als een historisch moment. De Nederlandse Organisten

13

Vereniging werd in 1890 opgericht ter behartiging van muziek in de eredienst en van het orgelspel. De GOV-VvKM komt voort uit de Gereformeerde Organisten Vereniging (opgericht in 1931) die zich inzette voor verantwoord orgelspel in de Gereformeerde Kerken in Nederland en zeven jaar geleden haar doelgroep uitbreidde tot kerkmusici in het algemeen. De twee oude verenigingen zullen, nadat aan alle wettelijke verplichtingen is voldaan, worden opgeheven.

Kerkinformatie

berichten Berichten

Protestants Amsterdam geeft kalender uit De Protestantse Kerk Amsterdam heeft voor 2009 een eigen kalender uitgebracht. Alle ‘actieve leden’ kregen er één toegestuurd. Zo wil de kerk duidelijk maken dat het bruist in de kerkelijke gemeente. De kalender is voorzien van fraaie foto’s van Peter Lowie, professioneel fotograaf en betrokken gemeentelid. Behalve mooie kerkinterieurs en -exterieurs zijn momenten als een doopdienst, een huwelijksinzegening en een rouwdienst in beeld gebracht. De maanden waarin Kerst en Pasen

vallen zijn eveneens van passend beeld voorzien. Elke pagina biedt ruimte voor korte aantekeningen. De kalender kost € 15,- (inclusief verzendkosten) en kan worden besteld door het bedrag over te maken op postbankrek. 452 03 23 t.n.v. Protestantse Gemeente inz. 12, Amsterdam, onder vermelding van ‘kalender 2009’. Meer informatie: www.protestantsamsterdam.nl

Conferentie Evangelisch Werkverband Dr. Arjan Plaisier, scriba van generale synode van de Protestantse Kerk, is één van de sprekers tijdens een conferentie van het Evangelisch Werkverband (EW) op 26 januari in Nijkerk. Plaisier zal spreken over het jaarthema van het EW: ‘Heilige God toegewijd volk’. De andere inleider, dr. Benno van den Toren, faculteitsvoorzitter en docent dogmatiek van Wycliffe Hall in Oxford (Engeland), zal spreken over

‘Toegewijd leven’. Centrale vraag gedurende de dag is: ‘Wat betekent het voor ons om toegewijd te leven in de dienst van God?’ De conferentie is bedoeld voor theologen, predikanten, kerkelijk werkers en andere belangstellenden. De dag wordt gehouden in de Goede Herderkerk in Nijkerk van 10.00 -16.00 uur. Kosten: € 40. Meer informatie en aanmelden: www.ewv.nl.

Januari 2009

Toer-deeltje over de betekenis van de hemel Hoeveel Nederlanders geloven er nog in een hemel? Uit onderzoek zou blijken dat slechts 16% er iets mee heeft. Onder protestanten zou dit percentage rond de 55 liggen. Reden genoeg om de betekenis van de hemel weer eens voor het voetlicht te brengen. Het eerste deel van de nieuwe Toer Reeks (opvolger van de reeks Toer Boekjes die indertijd verscheen bij het tijdschrift Toer) is daarom geheel gewijd aan het onderwerp hemel. Vijf theologen nemen de lezer mee in hun nadenken over de betekenis van de hemel: Klaas Spronk, Piet Schelling, Herman Andriessen, Jan Hoek en Ilja Maso. Aan de orde komt hoe in de bijbel over de hemel wordt gesproken, het belang van het hemelgeloof, de hemel in de traditie en in het humanisme. Het boekje is zeer geschikt voor bespreking van het onderwerp in een groep. Bert L. van der Woude (red.), Wie kan er aarden hier beneden? Over de betekenis van de hemel. Zoetermeer, Boekencentrum, 2008, 82 p., prijs: € 8,90. Meer informatie en bestellingen: www.boekencentrum.nl

Cursusaanbod PThU Hieronder staat een selectie uit het aanbod van cursussen en studiedagen van het seminarium van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU). Meer informatie over deze en andere cursussen is te vinden op www.pthu.nl/pao. Aanmelden voor alle genoemde cursussen kan via het aanmeldingsformulier op deze site of via [email protected]. De cursussen worden, tenzij anders vermeld staat, gehouden in conferentiecentrum Hydepark, Driebergsestraatweg 50 te Doorn.

maandag 23 februari 2009. Kosten € 60,-. Plaats: Vestiging Kampen, Koornmarkt 1. Aanmelding: uiterlijk 26 januari 2009 o.v.v. cursuscode 18K.

Kinderen vragen

Upgrading dogmatiek

Serie Godsdienst pedagogiek over geloofsbegeleiding o.l.v. Henk Kuindersma en anderen Datum: maandag 9 februari 2009, 10.0016.30 uur. Kosten: € 60,- Plaats: vestiging Kampen, Koornmarkt 1. Aanmelding uiterlijk 12 januari 2009 o.v.v. cursuscode 16K.

De messias komt - catastrofaal einde of kwalitatief moment o.l.v. Gerrit Neven, Rinse Reeling Brouwer en Akke van der Kooi. Datum: maandag 2 maart 2009. Kosten: € 60,Plaats: vestiging Kampen, Koornmarkt 1. Aanmelden uiterlijk 2 februari 2009 o.v.v. cursuscode 20K.

Poëzie en Kerk Over de bijdrage van poëzie aan het kerkenwerk o.l.v. Peter van de Peppel en Els Deenen Datua: 9 en 10 februari 2009. Kosten: € 210,-. Aanmelden uiterlijk 12 januari 2009 o.v.v. cursuscode 17D.

Een boetepsalm als essentie van het evangelie

Opdat Pasen en Pinksteren op één dag vallen Op weg naar een existentiële vertolking van het Paasevangelie o.l.v. drs. G.C. (Geertje) de Vries, dr. L.Th. (Theo) Witkamp e.a. Datum: 23 februari en 23 maart 2009. Kosten: € 120,-. Aanmelding: uiterlijk 26 januari 2009 o.v.v. cursuscode 19K.

Godsleer Wat te zeggen over God? o.l.v. Jan Muis. Datum: 2-4 maart 2009. Kosten: € 215,- . Aanmelden uiterlijk 2 februari 2009 o.v.v. cursuscode 21D.

o.l.v. Jan Hoek en Hans-Martin Kirn. Datum:

14

Spiritualiteit voor Wereldburgers de visie van Rosenstock-Huessy De christelijke stem temidden van het multireligieuze spectrum aan morele waarden o.l.v. Otto Kroesen. Datum: 8-10 juni 2009; voorbereidingsmiddag 9 maart 2009 Kosten € 250,-. Aanmelding uiterlijk 9 februari 2009 o.v.v. cursuscode 22D.

Vooraankondiging Het Calvinistisch ongemak, een studiedag in het Calvijnjaar. Datum: 27 april 2009 Plaats: Bovenkerk, Kampen. Meer informatie: www.pthu.nl/studiedagen.

Kerkinformatie

Januari 2009

Duurzaamheid

Trinus Hoekstra

Duurzaamheid in de gemeente

Als je niet uitkijkt blijft al het gepraat over duurzaamheid een ver van je bed-show. Daarom heeft DISK, het landelijk bureau voor arbeidspastoraat, een special over duurzaamheid uitgegeven en is er een website in de maak met een quick scan voor lokale gemeenten. Eind november werd op de slotconferentie van het programma ‘Werken aan een Geloofwaardige Economie’ de special voor lokale gemeenten over duurzaamheid ‘Op het leven’ gepresenteerd. Bij Disk, het landelijk bureau voor arbeidspastoraat, is aan deze special gewerkt in de overtuiging dat ook de lokale kerk een rol kan spelen bij het streven naar duurzaamheid, en dat niet alleen praktisch maar ook spiritueel.

Verlangen Natuurlijk is wanneer je het over kerk hebt ook altijd de ‘kerkfabriek’ aan de orde, dat wil zeggen: de wijze waarop en de keuzes waarmee we materieel gestalte geven aan de plaatselijke geloofsgemeenschap. Daarbij gaat het onder andere om mensen, geld, grond, gebouwen en energie. Maar wanneer je het over kerk hebt, gaat het ook over spiritualiteit, over traditie en over het Bijbelse verlangen naar gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping. Het verlangen dat je aanzet tot het zoeken naar meer duurzame keuzes, maar het verlangen ook dat je nodig hebt om dat zoeken op de langere termijn vol te houden. Onze levenskracht en onze daadkracht hebben voeding nodig: hoop. Met het vieren van de Goddelijke belofte van gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping, verlenen we als kerken ook een inspirerende dienst aan het streven naar duurzaamheid dat breed in onze samenleving leeft. De special ‘Op het leven’ biedt om te beginnen inspiratie. De drie P’s van duurzaamheid - profit, people en planet die staan voor geld, medemensen en natuur - worden vanuit de christelijke traditie doordacht. Precies in het midden van de special bevindt zich de Quick Scan, waarmee men zich snel een beeld kan vormen van hoe duurzaam de eigen lokale geloofsgemeenschap nu al is. Vervolgens bevat de special suggesties waarmee gewerkt kan worden aan het verder verduurzamen van de lokale geloofsgemeenschap.

Accra-scan voor lokale kerken Tijdens de presentatie werd nog even teruggekeken op de voorgeschiedenis. Aan de wieg van de duurzaamheidsspecial stond een vraag van ds. Bert Altena van de Protestantse Gemeente te Assen. Hij vroeg in het najaar van 2005 of er zoiets bestond als een Accrascan, doelend op de Accra-Verklaring waarmee protestantse kerken wereldwijd in 2004 hun zorg hadden uitgesproken over de neoliberale richting waarin de wereldeconomie zich ontwikkelt. Een Accra-scan kan lokale kerken helderheid geven of hun eigen keuzen wat financieel-economisch, sociaal en ecologisch rendement betreft in balans zijn. Naast de duurzaamheidspecial werd de website www.duurzamekerk.nl gepresenteerd. De website wordt komend jaar verder ont-

wikkeld. Lokale kerken kunnen straks op deze site precies vinden wat ze nodig hebben voor de verduurzaming van hun lokale geloofsgemeenschap. Er zullen steeds meer onderwerpen, suggesties en handelingsperspectieven op te vinden zijn, met doorverwijzingen naar andere sites en organisaties. Onze droom is dat de site zich net zo ontwikkelt als de interactieve site voor burgerlijke gemeenten: de lokale duurzaamheidsmeter. Hoe dan ook: er worden stappen gezet in een proces. Want dát betekent werken aan duurzaamheid: een proces durven aangaan, op zoek naar meer duurzaamheid. Tijdens de presentatie werd het eerste exemplaar van de special aangeboden aan ds. Altena. De special was daarmee een antwoord aan de predikant die gevraagd had om een Accra-scan. Daarmee werd de special op symbolische wijze ook aangeboden aan de lokale gemeente. Trinus Hoekstra is projectmanager bij het Binnenlands Diaconaat van Kerk in Actie en mededirecteur van DISK, het landelijk bureau voor arbeidspastoraat.

De duurzaamheidspecial is voor € 2,50 (exclusief verzendkosten) te bestellen bij Disk ([email protected]). Meer informatie over de slotconferentie is te vinden op www.geloofwaardige-economie.nl .

15

Kerkinformatie

Januari 2009

Missionair werk

Ria Keijzer-Meeuwse

Geloofscursus 7+1 krijgt Steunpunt

Ter ondersteuning van gemeenten die ervaring hebben met de geloofscursus 7+1 én van hen die overwegen deze cursus te gaan volgen is er sinds kort het Steunpunt 7+1: een loket voor advies, vragen en informatie over het werkgebied van de cursus. Een experiment van een half jaar. De cursus 7+1 is bedoeld voor mensen die niet vertrouwd zijn met geloof en kerk. Het is een methode om kennis te maken met het christelijk geloof. Voor hen die er wel vertrouwd mee zijn kan de cursus een opfrisser zijn en biedt het de mogelijkheid het eigen verhaal en geloof te delen met anderen. De cursus werd ontwikkeld door de Hengelose predikant Peter Hendriks en is inmiddels een begrip. De Protestantse Kerk ondersteunt deze geloofscursus van harte.

worden dan, uitgezonderd de persoonlijke adresgegevens, op de site van het Steunpunt vermeld. Zo houden we de lijst van deelnemende gemeenten actueel, zodat u in één oogopslag een gemeente in de omgeving kunt vinden die met 7+1 vertrouwd is of waarvan de informatie u aanspreekt. Wie zich oriënteert op de mogelijkheden en advies wil bij het opzetten van de cursus kan terecht bij de gemeenteadviseurs via tel. (030) 880 18 80. Men kan ook rechtstreeks contact opnemen met het Steunpunt 7+1 (zie onderstaand mailadres).

Inspirerende ervaringen In tal van lokale gemeenten wordt de cursus inmiddels gegeven. Zelf heb ik in mijn woonplaats Voorburg de cursus gecoördineerd. De veelzijdigheid van de methode spreekt me erg aan. Veel aanbod in de kerk is eenduidig: een lezing, een eettafel, een kerkelijke stamtafel, een theemiddag, een bezoek. Deze cursus biedt een geïntegreerd aanbod van meerdere vormen, passend bij een kleurrijke gemeenschap. Ieder heeft immers andere ‘antennes’ en manieren van leren. Die komen in de methode samen. De cursus biedt een structuur voor gesprekken waarin mensen elkaar beter leren begrijpen, elkaar in elk geval ruimte geven en respecteren. Het is mooi om te zien dat er onderlinge herkenning komt van authentiek geloof, juist als die ander alles zo heel anders benadert. Op het evaluatieblad van een deelnemer stond: ‘Mijn levensvragen zijn niet dichtgetimmerd met de Bijbel. Vragen staat vrij. Ik heb opnieuw gezien dat

Op een rij

geloven iets met mensen doet, houvast geeft. Dat het je thuisbrengt bij God en mensen. Hoe die twee samengaan weet ik niet, maar gevoeld heb ik het. Wanneer komt er een vervolg?’

- meer inzicht en overzicht waar en hoe en met wie gewerkt wordt vanuit het cursusmateriaal; - kennis en ervaringen van andere plaatsen waar gemeenten hun voordeel mee kunnen doen middels een actuele lijst van kerken, met een korte omschrijving van werkwijze, datum en het 7+1-contactadres; - extra expertise als aanvulling op het werk van de gemeenteadviseurs; - in kunnen gaan op verzoeken van gemeenten en parochies om presentaties ten behoeve van de cursus tegen de binnen de kerk gebruikelijke voorwaarden; - een basis voor een vervolg of een variant op 7+1. Ria Keijzer-Meeuwse is kerkelijk opbouwwerker in Dordrecht en coördinator van het steunpunt 7+1.

Steunpunt 7+1 In het hele land worden momenteel ervaringen opgedaan met de cursus en worden commentaren geleverd. De speciale website wordt vaak bezocht. Er is een lange lijst van plaatsen waar men bezig is (geweest) met deze geloofscursus. Daarom is het Steunpunt 7+1 gevormd. Het is een experiment voor een half jaar, vanaf januari tot aan de zomer. Daarna wordt geëvalueerd. Als Steunpunt 7+1 zijn we nieuwsgierig naar informatie over gehouden of geplande lokale activiteiten en naar adresgegevens van de contactpersoon of het aanspreekpunt. Deze

16

[email protected]

Hét mailadres voor • kerken met 7+1-ervaringen • belangstellende kerken die de cursus overwegen • suggesties voor een vervolg op de cursus Meer informatie over de geloofscursus op www.pkn. nl/7plus1 en op www.7plus1.nl Meer informatie over geloofscursussen in de flyer op www.pkn.nl > kerkplein > missionair actief > materialen > geloofsgesprek.

Kerkinformatie

Januari 2009

Missionair Werk

Hans van Ark

Nieuw boek over gemeentestichting

Zaak van lange adem en duidelijke keuzen

Een stevig handboek met een goed compleet overzicht van wat er op het terrein van gemeentestichting op dit moment voor handen is. Dat biedt het boek Als een kerk (opnieuw) begint, een co-productie van vier theologen. Ds. Hans van Ark was bij de boekpresentatie. Als vier theologen, te weten dr. Gert Noort, dr. Stefan Paas, prof. Henk de Roest en dr. Sake Stoppels, samen een handboek voor missionaire gemeenschapsvorming ­schrijven, zijn we er graag als de kippen bij! Tijdens de boekpresentatie in de Bergkerk in Amersfoort op donderdag 11 december jl. mocht ik als eerste een officiële reactie te geven op dit nieuwe boek. Sterk aan het boek is dat de vier missionair gedreven ­theologen de praktijk niet links laten liggen.

Langs de meetlat In het tweede deel van het boek worden op een integere manier tien concrete ­voorbeelden in Nederland beschreven. Elk van die voorbeelden wordt vervolgens langs dezelfde meetlat gelegd: eerst de voorgeschiedenis, daarna de context, ­identiteit en cultuur, theologische inspiratiebronnen, structuur en middelen, leiding van het ­project en ten slotte per project de drie belangrijkste lessen die geleerd kunnen worden. Zo lezen we over het project Via Nova in de binnenstad van Amsterdam, een gemeentestichting voor hoger opgeleide stedelingen. En De Oase in Soest wordt beschreven, een voorbeeld van een emerging church. Ook wordt het project De Tronk op IJburg, kerk in een vinexlocatie, langs de kritische meetlat gelegd. Niet elke vorm van gemeentestichting is even succesvol. Het is een zaak van lange adem en van ­duidelijke keuzes vooraf!

Niet thuis… Opvallend is dat slechts één van de beschre­ ven projecten deel uitmaakt van de Protestantse Kerk in Nederland. Op dit punt moeten we eerlijk bekennen dat de kleinere gereformeerde kerkgenootschappen in het laatste decennium veel fundamenteler met elkaar het gesprek zijn aangegaan over ‘hoe nu verder’. Ze hebben ook de daad bij het woord gevoegd. Op een aantal vinex­locaties in Nederland figureren inmiddels (vaak grote en moderne) nieuwe kerken van deze snit die op zondag vele honderden gelovigen trekken uit allerlei denominaties, terwijl de Protestantse Kerk er pijnlijk (nog) niet thuis geeft. Zelfs kerkordelijk hebben deze kerken fundamen-

tele aanpassingen gepleegd om deze nieuwe missionaire projecten mogelijk te maken. Het handboek signaleert terecht dat de kerkorde van de Protestantse Kerk nog veel belemmeringen opwerpt. Een belangrijk aandachtspunt voor de komende kerkorde-evaluatie.

Kritische noten Veel aandacht wordt geschonken aan het thema leiderschap. ­Verschillende leiderschapstijlen worden beschreven, uitkomend bij een transformerend leiderschap, nodig in projecten van gemeentestichting. Zulk leiderschap is gericht op verandering, mensen worden door zo’n type leider bijeengebracht rond bepaalde doelen en gebracht tot prestaties die ver ­uitreiken boven wat ze normaliter zouden presteren. Een paar kritische noten heb ik ook. Graag had ik gezien dat meer aandacht was besteed aan wat we op het gebied van gemeentestichting kunnen leren van andere niet-theologische universitaire disciplines. Wat kunnen economen ons bijvoorbeeld leren over de financiële haalbaarheid van dit type projecten? Juist op dat punt gaat het vaak mis in de praktijk. En wat kunnen communicatiedeskundigen ons leren? En wat kunnen organisatiedeskundigen en sociologen ­vertellen over het starten van nieuwe ­projecten? Ook had het boek iets handzamer gekund. Zet vier theologen bij elkaar en dan weet je het wel... Het boek telt circa 400 pagina’s. Maar fundamenteel doordacht is het wel!

afvragen hoe dat nou toch verder moet met onze al jaren tanende kerk in de komende jaren. Lees dit boek en je knapt er ter plekke van op! Ds. Hans van Ark is programmamanager missionaire vernieuwing en kerkgroei.

Aanrader

Meer weten?

Het heel praktisch stichten van nieuwe ­vormen van gemeentezijn, werkt - mits goed gedaan - inspirerend naar bestaande gemeenten toe. Dat leert de praktijk uit de ons omliggende landen inmiddels wel. Er is een spin-off naar het bestaande werk. Daarom beveel ik dit boek van harte aan, misschien wel juist aan diegenen die zich

Binnen de Protestantse Kerk is concreet beleid in ontwikkeling om jaarlijks, te beginnen in 2009, op twee plaatsen in Nederland een nieuwe vorm van kerkzijn te starten. Dat kan in een oude stadswijk zijn waar de kerk bijna geheel verdwenen is, of op een Vinexlocatie. U hoort en leest er volgend jaar meer over.

17

Kerkinformatie

Missionaire activiteiten

Missionair te zee!

Contacten tussen kerk + school Dat kerk en school veel aan elkaar kunnen hebben bewijst een nieuw boekje over de samenwerking tussen scholen en kerken in Den Haag. Er staan handige hoofdstukken in over het leggen van de eerste contacten, over het samen dragen van verantwoordelijkheid voor de zorg voor kinderen, over het samen vieren in de kerk, over multi-culturele aspecten, en over het onderwerp leren (‘het kerstverhaal op school’ en ‘de dominee als gastleraar’). De voorbeelden komen uit een grote stad, maar veel kan in de praktijk overal worden toegepast. Contact en ­samenwerking tussen scholen en kerken

levert altijd voor beide een verrijking op. Het boekje Kerk + School is het resultaat van het project Bij de hand, waarin school en kerk in Den Haag elkaar opnieuw ontdekten. Begeleid door STEK (stichting voor Stad en Kerk) werden 27 scholen bezocht, waarvan er twaalf al met een kerk samenwerkten. Het initiatief leidde bij zes nieuwe scholen tot contact en samenwerking in allerlei vormen. Kerk + School is een fraai uitgegeven door de Besturenraad, STEK en de Stichting Christelijk Onderwijs Haaglanden en kost € 12,50. Informatie en bestellingen: www.besturenraad.nl

Pleidooi voor subsidie godsdienstonderwijs De regering moet geld vrijmaken om het godsdienst- en humanistisch vormings­ onderwijs (gvo en hvo) op openbare basisscholen te betalen. Die oproep deden eind november twintig samenwerkende organi­ saties, waar­onder de Protestantse Kerk, in een petitie aan de Vaste Kamercommissie voor Onderwijs van de Tweede Kamer. Openbare scholen zijn verplicht om een verzoek van ouders om godsdienstlessen voor hun kinderen in te willigen. Toch ­ontvangen de desbetreffende leerkrachten meestal alleen een vrijwilligersvergoeding van de kerk of organisatie waaraan zij ­verbonden zijn, die hiervoor soms wordt gesubsidieerd door gemeentebesturen.

Januari 2009

Deze subsidies nemen echter al jaren af vanwege bezuini­gingen. Voor een opleiding conform de eisen van de Wet op de Beroepen In het Onderwijs (BIO) ontvangen de samenwerkende ­organisaties subsidie. De organisaties vinden dat de docenten daarom ook recht hebben op gelijke beloning als andere docenten. Het rendement van deze investering in ­professionaliteit blijft anders te beperkt. De petitie werd aangeboden aan de voor­zitter van de kamercommissie Wim van de Camp. Naast de heer Van de Camp waren ook Margot Kraneveldt (PvdA), Jan Jacob van Dijk (CDA), Arie Slob (ChristenUnie) en Manja Smits (SP) aanwezig.

De Nederlandse Zeemans Centrale (NZC) is al 115 jaar een begrip in zeevarend Nederland. Samen met andere kerken wordt vanuit de NZC gezorgd voor het welzijn van het ­personeel van de koopvaardij. Namens de Protestantse Kerk is een aantal pastores actief in het koopvaardijpastoraat. Eén van hen, ds. Leon Rasser, heeft het project SeaTV opgezet. Op 19 november werd de eerste dvd van dit project aan synodescriba dr. Arjan Plaisier overhandigd. Op de dvd vinden opvarenden van de koopvaardij informatie over gezondheidszorg, filmpjes over hoe moslims en christenen samen leven op een schip en ook een korte kerkdienst. Het project gaat letterlijk de wereldzeeën over en is zo succesvol dat vertalingen in bijvoorbeeld het Engels en Chinees al ­voorzien zijn. In zijn dankwoord complimenteerde dr. Plaisier het koopvaardijpastoraat met de manier waarop zij zoekt naar nieuwe wegen om in de groeiende bedrijvigheid van de haven een ankerplaats te kunnen bieden. Meer informatie: www.watchseatv.com

Boek over studentenpastoraat In vrijwel alle steden waar hoger onderwijs gevestigd is zijn studentenpredikanten en -pastores werkzaam. Ze begeleiden studenten in een belangrijke fase in hun leven: hun studie, hun vroege volwassenheid en hun voor­bereiding op een maatschappelijke loopbaan. Jongeren blijken sterk onder invloed te staan van de seculiere cultuur waarin zij leven. Het stempelt hun omgang met geloof, levens­keuzen en hun betrokkenheid bij levensbeschouwelijke tradities. Hoe kan de kerk daarin nog aanwezig zijn? Hoe kunnen pastores inspelen op hun zoektocht naar zingeving en identiteit? Over die vraag werd in mei 2007 in Zeist een Conference European University Chaplains gehouden, waaraan vijfenzeventig studentenpastores deelnamen. De teksten van de lezingen zijn nu gebundeld in ‘De kunst van het pastoraat in een seculiere en pluralistische context’. De Martinikerk, waar onder meer het Gronings Studentenpastoraat elke zondag diensten houdt. (foto: Alida Groeneveld)

18

Het boekje bevat bijdragen van Susanne Freytag (namens moderamen ­generale synode Protestantse Kerk), Dick van Kampen (protestants studentenpredikant Rotterdam), Markha Valenta (Weten­ schappelijk Raad voor het Regeringsbeleid), Ger Groot (docent filosofie Rotterdam en columnist), Erik Borgman (hoogleraar theologie Tilburg), Youssef Azghari (docent communicatie en sociologie Tilburg), Otto Kroesen (protestants oud-studenten­ predikant en docent ethiek te Delft), Elise Woertman (rooms-katholiek studenten­ pastor Leiden) en Tiemo Meijlink (protestants ­studentenpredikant Groningen). Dick van Kampen, Tiemo Meijlink en Elise Woertman, De kunst van het pastoraat in een seculiere en pluralistische context kost € 11,50 en is te bestellen bij Uitgeverij Narratio, postbus 1006, 4200 CA Gorinchem, www.narratio.nl

Kerkinformatie

Januari 2009

Kerkorde

Lieuwe Giethoorn

Evaluatie praktische werking van de kerkorde in 2009

In 2009 zijn we vijf jaar met elkaar onderweg in de verenigde kerk onder een nieuwe kerkorde. Deze bracht tal van veranderingen in de organisatie met zich mee. Nu we het spel een beetje onder de knie hebben, ontdekken we waar regels ons in de weg staan. Daarom is het tijd voor onderzoek naar het praktisch functioneren van de kerkorde. Zijn de regels up-to-date? Wat kan eraan worden verbeterd? Met deze vragen gaat een commissie komende maanden aan de slag. Het plan voor een gedeeltelijke ­evaluatie van de kerkorde na vijf jaar dateert al van vóór de fusie­datum. In juni 2003 heeft de triosynode afgesproken om na ­verloop van tijd onderdelen van de ordinanties te onderzoeken op hun uitwerking. Men dacht daarbij toen onder andere aan de classicale structuur, het toezicht op het beheer van plaatselijke gemeenten, de omvang van de synode en de structuur van de diensten­ organisatie. Ook leefde sterk de vraag of de hervormde gemeenten, de gereformeerde kerken en de evangelisch-lutherse gemeenten hun eigen identiteit wel zouden kunnen beleven. Sindsdien zijn de ontwikkelingen verder gegaan. De synode ontwikkelde haar visie op het beleid van de kerk in de komende jaren (in ‘Leren leven van de ­verwondering’). Ook bracht zij ingrijpende wijzigingen aan in de structuur van de diensten­ organisatie, in het rapport ‘Groeien met de riemen die je hebt’. Daarin gaf (foto: Protestantse Kerk) zij aan hoe wij in een krimpende kerk de organisatie en de dienst­verlening vitaal en praktisch functioneren van de regels in de ordinanties. In die zin is het een beperkt betaalbaar ­kunnen ­houden. Hierbij werden onderzoek. We willen ­onderzoeken waar en regelingen genoemd die zouden kunnen hoe de ordinantie­bepalingen en ­regelingen ­worden geschrapt met het oog op kostenverbeterd ­kunnen worden, zonder de bedoebesparing. ling van de kerkorde aan te tasten. Daarbij Doel ­denken we aan verbetering van de ­kwaliteit Het is niet de bedoeling om nu de principiële van het gemeente-zijn, ­vermindering van discussie over de ­kerkorde over te doen. Dat over­belasting, vereen­voudiging van kan ook moeilijk, want de kerkorde functio­regelgeving, bevordering van de flexibliteit neert als een verenigingsdocument. Daarin is en besparing. zorgvuldig gezocht naar een ­gezamenlijke Door wie en hoe basis voor het samenleven van de herHet onderzoek wordt geleid door een vormde, gereformeerde en evangelisch­commissie die benoemd is door het lutherse kerktradities. Er is een lang proces ­moderamen van de synode. Deze wordt van geven en nemen aan voorafgegaan. bevolkt door mensen die het klappen van De evaluatie van de kerkorde die voor 2009 op het programma staat, gaat vooral over het de zweep in de kerk goed kennen: een scriba

19

van een classis (Will Langejan uit Lopik), twee dorpsdominees ­(voorzitter Wim Beekman te Molkwerum en Warns, Jan Hommes te Schildwolde), een stads­predikant en ­synodelid (Peter Verhoeff te Alkmaar), ouderling-kerkrentmeester (Max van der Klooster uit Dordrecht, tevens jurist), een jurist (Theunis van Kooten uit Utrecht), en een bedrijfs­econoom (Cees van der Veer uit Heino). Het onderzoek wordt uitgevoerd door een werkgroep van de dienstenorganisatie onder leiding van ds. Lieuwe Giethoorn. Het onderzoek verloopt in twee fasen. Eerst wordt schriftelijk onderzoek ­verricht onder een aantal kerken­raden, (algemene) ­classicale vergaderingen, regionale en generale ­colleges en de synode met haar organen en doelgroepen. Dan ­volgen gesprekken met deze ­doelgroepen over hun ­schriftelijke reacties.

U kunt meedoen Ook is ruimschoots gelegenheid voor ieder die dat wil om ­suggesties in te leveren via een digitale brievenbus. U kunt er als gemeentelid, ambtsdrager, kerkenraad of groepering volop aan meedoen en uw ­ervaringen met de commissie delen. In januari 2009 zal nadere informatie over de concrete aanpak, ­website en contactadres breed worden verspreid via de ­gebruikelijke kanalen. Houdt u de berichtgeving in de gaten! Het is de bedoeling dat de com­missie in de synodevergadering van november 2009 rapporteert. Lieuwe Giethoorn is projectleider evaluatie kerkorde.

Kerkinformatie

berichten KLEINE SYNODE 28 november

Januari 2009

Ronald Bolwijn

Verlaging diaconaal en kerkrentmeesterlijk quotum De kleine synode heeft in haar vergadering van 28 november besloten tot verlaging van het kerkrentmeesterlijk en diaconaal quotum. Met deze bijdragen van de plaatselijke gemeenten wordt het bovenplaatselijke werk van de Protestantse Kerk gefinancierd. De aanpassing van het quotum voor 2009 is ingegeven door de wens om de lasten voor de plaatselijke gemeenten te verlagen. De bijdrage voor de Solidariteitskas verandert niet. De kleine synode heeft de zogenoemde heffingsfactoren voor het jaar 2009 als volgt vastgesteld:

• kerkrentmeesterlijk quotum: 4,45% over de daartoe vastgestelde inkomsten van de gemeente; • diaconaal quotum: 5,7% over de daarvoor vastgestelde inkomsten van de gemeente, plus € 1,55 per belijdend lid; • Solidariteitskas: € 5,- per belijdend lid. Verder besloot de kleine synode om de reductieregeling ‘kleine gemeenten’ ook voor 2009 van toepassing te laten zijn.

Drie voorzieningen voor hersteld hervormde gemeenten De kleine synode heeft op 28 november ingestemd met voorzieningen voor hersteld hervormde gemeenten in Woudenberg, Poortvliet en Gameren. Deze voorzieningen zijn een handreiking ten behoeve van nieuw kerkelijk leven dat deze gemeenten buiten de Protestantse Kerk in Nederland wensen op te bouwen. Met inbegrip van deze voor­zieningen zijn er nu ruim veertig definitieve voorzieningen getroffen ten behoeve van hersteld hervormde gemeenten. Er zullen er nog 18 volgen.

Woudenberg In Woudenberg zijn vierhonderd leden van de hervormde gemeente overgegaan naar de Hersteld Hervormde Kerk. Als handreiking voor het opbouwen van een nieuw kerkelijk leven is aan de hersteld hervormde gemeente kerkrentmeesterlijk en diaconaal vermogen overgedragen.

Poortvliet In Poortvliet zijn 176 leden van de hervormde gemeente overgegaan naar de Hersteld Hervormde Kerk. Door het vertrek van deze leden is de hervormde gemeente te klein geworden voor een eigen zelfstandig kerkelijk leven; ze zal daarom worden samengevoegd met een naburige gemeente van de Protestantse Kerk. De voorziening voor de hersteld hervormde gemeente omvat allereerst de overdracht van de pastorie en het grootste deel van het overige diaconaal en kerkrentmeesterlijk vermogen. Daarnaast krijgen de herstelden het kerkgebouw en het aangrenzend verenigingsgebouw in erfpacht voor een periode van vijftig jaar. De leden van de (samen te voegen) hervormde gemeente behouden het recht tot gebruik van beide gebouwen,

Begroting 2009 Protestantse Kerk vastgesteld De kleine synode van de Protestantse Kerk stelde op 28 november de begroting voor het landelijk kerkenwerk vast. Het totaal aan uitgaven zal ruim 64,5 miljoen euro bedragen. Het grootste gedeelte van de begroting beslaat de uitgaven van Kerk in Actie, namelijk het bedrag van ruim € 29 miljoen. In de begroting werkt ook door dat de Protestantse Kerk in de afgelopen jaren besloot nadrukkelijker accenten te zetten op het missionaire werk en op het jeugdwerk. Het programma Missionair Werk en Kerkgroei mag ruim 2 miljoen euro aan het werk besteden; het programma JOP (Jongerenorganisatie Protestantse Kerk) krijgt bijna 2,5 miljoen euro tot zijn beschikking. De begrote formatie voor 2009 bedraagt 342 fte’s, waarvan 22 als vacant zijn opgenomen. Voor 2008 waren nog 347 fte’s begroot. De uitgaven worden onder andere gedekt door het kerkrentmeesterlijk en diaconaal quotum en de solidariteitskas (19 miljoen euro). Aan collecten, giften en schenkingen wordt in 2009 een bedrag van bijna 28 miljoen euro verwacht.

bijvoorbeeld voor rouw- en trouwdiensten en eventueel ook voor twee diensten op zondag.

Gameren In Gameren zijn 360 leden van de hervormde gemeente overgegaan naar de Hersteld Hervormde Kerk. De hersteld hervormde gemeente heeft een streekfunctie; ze trekt ook leden aan van buiten Gameren. De hervormde gemeente komt weer langzaam tot bloei; leden die zich voor 1 mei 2004 aan het kerkelijk leven van de gemeente onttrokken hadden, komen langzaam weer terug. Catechese en vormingswerk komen weer op gang en de gemeente bereidt het beroepen van een predikant voor. In deze situatie van opbouw is het niet mogelijk gebleken geldelijk vermogen over te dragen aan de hersteld hervormde gemeente. Om de hersteld hervormden toch een handreiking te bieden voor de opbouw van nieuw kerkelijk leven, wordt aan hen een aantal percelen grond overgedragen. Het medegebruik van het kerkgebouw is de hersteld hervormden bij voorlopige ­voorziening aangeboden. Hiervan wenste men echter geen gebruik te maken.

20

Kapel Protestants Landelijk Dienstencentrum Utrecht (foto: Protestantse Kerk)

Kerkinformatie

Berichten

Januari 2009

‘De Herberg’ op eigen benen

Vrijzinnige geloofsgemeenschap NPB wordt lid IKON

Vijftien jaar geleden opende het missionairdiaconaal centrum De Herberg zijn deuren op de locatie De Pietersberg in Oosterbeek. In De Herberg kunnen mensen met een te zware draaglast een aantal weken afstand nemen van thuis. Oorspronkelijk was het centrum een initiatief van de IZB (voor ­zending in Nederland), gesteund door de toenmalige Generale Diakonale Raad van de Nederlandse Hervormde Kerk. Ook ­verzorgde de IZB de fondsenwerving voor dit werk. Bestuurlijk is het werk ondergebracht bij de Stichting De Pietersberg, waarbij ook het personeel in dienst is. De afgelopen jaren heeft De Herberg zich vooral ontwikkeld tot pastoraal centrum. Omdat de IZB zich blijft concentreren op missionaire taken is aan het bestuur van de Stichting De Pietersberg voorgesteld om toe te werken naar zelf­ standigheid van De Herberg. Naar ­verwachting zal De Herberg in de loop van het ­voorjaar 2009 geheel op eigen benen staan.Informatie: IZB Amersfoort, [email protected], tel. tel. (033) 461 19 49, www.izb.nl

De Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB is toegetreden tot de Interkerkelijke Omroep Nederland (IKON). Dat heeft de IKON bekendgemaakt. De toetreding levert niet meer zendtijd op, maar IKON-voorzitter Helmer Koetje is bijzonder verheugd over de toetreding: ‘Met de NPB wordt onze basis van lidkerken breder. Hoe meer protestantse stromingen er in de IKON vertegenwoordigd zijn, hoe beter we de protestants-christelijke stroming in Nederland een gezicht kunnen geven.’ De Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB, die zichzelf omschrijft als ‘een religieuze vereniging van ondogmatisch denkende religieuzen van diverse pluimage’, heeft zestig afdelingen en telt ongeveer 5.000 leden. Sinds mei van dit jaar is ds. Wies Houweling algemeen

Muziekweek VakantieBureau Vitale mensen en mensen die weinig tot veel persoonlijke of verpleegkundige zorg nodig hebben en/of rolstoelgebonden kunnen van 21-28 februari 2009 deelnemen aan een muzikale vakantieweek. Deze muziekweek wordt gehouden in het F.D. Roosevelthuis in Doorn. Vrijwilligers zijn volop aanwezig ­om, indien nodig, te helpen bij de activiteiten of verzorging. Naast het zelf muziek maken en zingen kan men ook luisteren naar muziek. Er zijn diverse muzikale optredens in de week en er staat ook een bezoek aan een muziekuitvoering buitenshuis op het ­programma. Men verblijft in het, fraai op landgoed Hydepark gelegen, Roosevelthuis. Het vakantiecentrum is ­volledig aangepast en beschikt over alle noodzakelijke, aan­gepaste faciliteiten. De voornamelijk éénpersoons­kamers beschikken over elektrische verstelbare ­bedden, alarmeringssysteem en een ­wastafel. In iedere vleugel zijn meerdere, ruime aangepaste badkamers met ­sanitaire voorzieningen waaronder een bubbelbad. Het Roosevelthuis is een kleinschalige, ­sfeervolle accommodatie waar ’s winters het haardvuur heerlijk brandt. Vragen en aanmeldingen: VakantieBureau, telefoon (0318) 48 66 10 of e-mail [email protected]

secretaris van de geloofsgemeenschap. Dankzij de toetreding van het NPB komt het aantal lidkerken van de IKON op acht. De overige lidkerken zijn (in volgorde van grootte): de Protestantse Kerk in Nederland, de Molukse Evangelische Kerk, de Evangelische Broedergemeente, de Algemene Doopsgezinde Sociëteit, de Remonstrantse Broederschap, de OudKatholieke Kerk en het Leger des Heils. Meer informatie: www.ikon.nl

PThU-masterclass: Ouder worden in perspectief

Ferbân fan Fryske Foargongers

Voor professionals en vrijwilligers die ­betrokken zijn bij de begeleiding van ouder wordende mensen in hun levensvragen wordt de masterclass ‘Ouder worden in ­perspectief’ georganiseerd. De leergang start in het voorjaar van 2009. De masterclass wordt gehouden op tien maandagen en is bestemd voor professionals (geestelijke ­verzorgers, pastores, predikanten, ­managers, zorg- en hulpverleners), ­vrijwilligers (kaderleden ouderen­bonden, adviseurs) en mantelzorgers die een ­academische verdieping ­zoeken voor hun beroeps- of vrijwilligerspraktijk waarin ze ouderen op hun levensweg begeleiden. De trefwoorden Informatie (bewustwording), Introspectie (bezinning), Inzicht (in de ­praktijk) en Inspiratie (opdoen door het leren van en met elkaar) zijn heel belangrijk tijdens de masterclass. De organisatie is in handen van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) in samenwerking met Reliëf. Meer informatie en aanmelding: www.pthu.nl.

Het Ferbân fan Fryske Foargongers ontvangt op 18 februari haar gastlid Klaas Bruinsma, taalkundige, classicus en historicus te Drachten. Bruinsma vertaalde onder meer Homerus en andere klassiekers in het Fries, waarvoor hij in 2007 een koninklijke onderscheiding ontving. Ook vertaalde hij werk van de zestiende eeuwse christelijke ­schrijver Gysbert Japiks in Nieuw-Fries. Hij zal daarover voor het Ferbân een inleiding houden, waarna de aanwezigen kunnen reageren op de inhoud en het taalgebruik van het referaat. Als eerste criticus treedt op ds. Pier Magré uit Franeker. Na de pauze is er een les in Fries taalidioom van dr. Bernard Smilde uit Leeuwarden. Tijd en plaats: woensdag 18 februari 2009 van 9.30-12.00 uur, Kurioskerk, Julianalaan te Leeuwarden. Belangstellenden zijn hartelijk welkom, Lieteboek foar de Tsjerken meenemen. Informatie: ds. E. Jongstra te Blija, tel. (0519) 56 27 32, e-mail: [email protected]

Vrijwilligers gezocht voor diaconale vakantieweken Het VakantieBureau organiseert in 2009 een muziekweek, een mantelzorgersweek en een week voor mensen met afasie. Deze weken zijn nieuwe onderdelen van het programma van bijna zeventig diaconale vakantieweken voor ouderen en mensen met een zwakke gezondheid of een lichamelijke beperking. Er zijn ook weken voor speciale ­doelgroepen, zoals mensen met een thuiswonende dementerende partner. Speciale aandacht wordt gevraagd voor de ouderen­vakanties, bedoeld

21

voor ouderen die ‘verpieteren ­achter de geraniums’. Kerk in Actie financiert mee aan deze vakantieweken. De ruim 2300 ­gasten die per jaar gebruikmaken van de diaconale vakantieweken worden begeleid, ondersteund en verzorgd door bijna 1600 vrijwilligers. Wilt u ook helpen en/of zoeken naar vrijwilligers om deze weken mogelijk te maken? Meer informatie: tel. (0318) 48 66 10, [email protected], www.hetvakantiebureau.nl

Kerkinformatie

Bruggen van Hoop zoekt gemeenten en kritische vrienden Begin november is het project Bruggen van Hoop gestart. Naar Engels voorbeeld ­worden daarbij gemeenten en groepen die zich ­willen vernieuwen, heroriënteren of nieuwe vormen van samenwerking ­zoeken in contact gebracht met critical friends. Deze ­kritische vrienden zijn mensen die ‘van buiten’ komen met een bepaalde ­deskundigheid. Ze luisteren en stellen ­vragen. Ze kunnen ­adviseren, ­brengen ­ervaringen van elders in en kunnen zo een vernieuwingsproces positief beïnvloeden. Dit alles ‘met gesloten beurs’ op basis van wederzijdse welwillendheid. De projectgroep Bruggen van Hoop zoekt gemeenten en groepen die ‘in’ zijn voor het contact met dergelijke ‘kritische ­vrienden’. Ook zoekt zij mensen die zo’n kritische vriend of vriendin willen zijn. Bruggen van Hoop is in 2008 gestart met twee pilots. Initiatiefnemers zijn STEK (Stichting voor Stad en Kerk Den Haag) en de

Vereniging Beraad Grote Steden van de Protestantse Kerk. Het stedelijk diensten­ centrum van de Protestantse Gemeente Utrecht en De Schinkel Amsterdam ­hebben zich hierbij aangesloten. Andere ­organisaties worden van harte uitgenodigd mee te doen. Informatie: www.bruggenvanhoop.nl. Aanmelding en contact: [email protected].

Cursus ‘Leidinggeven aan veranderingen’ Hoe geef je leiding aan een kerkelijke gemeente? Hoe hanteer je een beleidsplan, begeleid je een fusieproces of hou je de vaart in een ‘doorstart’ van een kleine gemeente? Voor iedereen die aan dergelijke veranderingsprocessen leiding geeft heeft het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) een cursus ontwikkeld. In veranderingsprocessen is de rol van ambtsdragers van groot belang. Daarom trainen de deelnemers aan deze cursus hun persoonlijke effectiviteit. Het gaat daarbij om vaardigheden en kennis, maar ook om ­houding en ‘geestelijk leiderschap’.

Januari 2009

Berichten

De eigen lokale situatie is mede onderwerp van ­studie. Door acht maandelijkse bijeen­ komsten ­ontstaat een vorm van ­inter­visie. De cursus was eerder zo’n ­succes, dat ­besloten is hem opnieuw aan te ­bieden. De cursus is bedoeld voor ­predikanten, ­kerkenraadsleden, ­werkgroepen en ­commissies die in opdracht van de kerkenraad aan de slag gaan met ­veranderingen, en mensen die op termijn kerkenraadslid willen worden. De ­cursus wordt gegeven in conferentiecentrum Hydepark in Doorn en begint op 15 januari 2009. Meer informatie en ­aanmelden: www.pcte.nl > landelijk aanbod en toerustingsdagen.

Cursus Lutherana: er is nog plaats! In de Protestantse Kerk leven de lutherse en calvinistische tradities samen. Maar hoe bewust zijn lutheranen zich van hun traditie? En wat weten andere leden van de Protestantse Kerk van de lutherse theologie en het luthers kerkelijk leven? Voor geïnteresseerden wordt begin 2009 in Amsterdam een cursus Lutherana gegeven. De deelnemers maken kennis met Luther en de tijd waarin hij leefde. Ze verdiepen zich in zijn preken en zijn verhouding tot het Jodendom. Ook maken zij kennis met Luthers ideeën over Maria, het Magnificat en met zijn leer van de rechtvaardiging en de beroemde ‘twee-regimentenleer’. Uiteraard komen de lutherse belijdenisgeschriften ter sprake en wordt ingegaan op de relatie Luther en Calvijn en Luther en Nederland. Daarnaast maken de cursisten actief kennis met de lutherse liturgie. Docenten: dr. S. Hiebsch (die de cursus samenstelde), prof. dr. W. Balke, prof. dr. J.P. Boendermaker, drs. J.C. Klok, dr. K.G. van Manen, ds. H. Mudde, dr. E. van der Veer en drs. T. Verduijn. De cursus wordt georganiseerd door Theologische Vorming Gemeenteleden (TVG) en het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie. Cursusdagen: 10 en 24 januari, 7 en 21 februari, 7 en 21 maart 2009. Deelnemers ontvangen na afloop een certificaat. Kosten: € 150,- inclusief uitvoerig cursusmateriaal, koffie en thee (zelf lunch meebrengen). Plaats: Augustanakerk, Erasmusgracht 24 te Amsterdam. Elke cursusdag duurt van 10.00-15.00 uur. Informatie en aanmelding: J. Koerts, tel. 06 11 53 76 77, e-mail: [email protected]. Zie ook: www.toerustingeneducatie.pkn.nl

Kunstenaarsprijs voor theologen uitgereikt

Folly Hemrica en Corrie Jacobs zijn eind november uitgeroepen tot de winnaars van de kunstaars­wedstrijd voor theologen NON VERBAAL 2008. Ruim 178 bezoekers hadden tijdens de expositie hun voorkeursstem uitgebracht. De publieksprijs werd uitgereikt in de Oranjekerk te Amsterdam. Folly Henrica (justitiepredikant) leverde voor de expositie landschappen en Corrie Jacobs (beleidssecretaris VVP) een letterlamp (uitgewerkt samen met Marc van Praagh). De (gedeelde) tweede plaats was voor Ben Blonk en Martine Schram. Een tinnen ‘tulp uit Amsterdam’ werd aangeboden aan Mirjam Sloots, die eveneens veel stemmen vergaarde. De kerkenraad van de Oranjekerk overweegt haar drieluik van glas in lood aan te schaffen om permanent in deze kerk te hangen. Op de foto alle deelnemende kunstenaars in de Oranjekerk bij elkaar.

22

Kerkinformatie

Collecten

Januari 2009

Collecte voor catechese en geloofsopvoeding: 8 februari Hoe leg ik mijn dochter van zes uit wie God is voor mij? Hoe kan ik met mijn zoon van twaalf uit de bijbel lezen? Mijn kinderen vragen waarom het belangrijk is om naar de kerk te gaan, maar dat weet ik zelf eigenlijk ook niet ... Kortom: geloofsopvoeding is een mooie, maar niet altijd makkelijke taak. De gemeente heeft een eigen taak in de geloofsopvoeding, maar daarnaast kan en moet ze ook de ouders hierbij ondersteunen. JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, wil ouders en gemeenten helpen door materialen te ontwikkelen voor

geloofsopvoeding. Zoals JOP Moments, een uitgave rond overgangsmomenten in het leven van kinderen, jongeren en hun ouders. Thema’s als ‘Na de doop’ en ‘Naar school’ worden uitgewerkt voor zowel het kind, de ouders en voor gebruik in groepsverband. Een ander voorbeeld is catechese. Wat gebeurt er bij de doop? Wat is het pinksterverhaal en wat betekent dat voor ons? Wat is de kerk eigenlijk? Hoe gaat het verhaal over Jozef in de put? In de basiscatechese komen dit soort vragen aan bod. Met de collecteopbrengst is JOP in staat een eigen-

tijdse catechesemethode voor kinderen vanaf circa zeven jaar te ontwikkelen. Kennis over traditie en geloof komen in allerlei werk­vormen aan bod, waarbij de beleving van het kind aangesproken wordt. Meer informatie: www.jop.nl en het artikel op pagina 10-11 in dit nummer van Kerkinformatie. Materialen: Posters en folders bij deze collecte zijn verkrijgbaar bij Brochureverkoop van het Landelijk Dienstencentrum, tel (030) 880 17 24, e-mail: [email protected]

Collecte voor Educatie & Toerusting: 15 februari Met als slogan ‘De Protestantse Kerk leert!’ wordt op 15 februari gecollecteerd voor het werk van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE). Onze kerk kent een lange traditie van educatie en toerusting. Onze leden worden gekenmerkt door een grote vrijwillige inzet, ook buiten de kerk. Als je je zo inzet, heb je het ook nodig om weer opgeladen te worden. Daarnaast

hebben plaatselijk gemeenten in toenemende mate behoefte aan goed gekwalificeerd vrijwillig kader. Sinds vorig jaar is al het cursuswerk samengebracht in het PCTE en hebben duizenden vrijwilligers deelgenomen aan meerdaagse cursussen, studiedagen en toerustingsbijeenkomsten. Veel cursussen en trainingen worden in de plaatselijke gemeenten gege-

Collecte Voorjaarszendingsweek 22 februari - 1 maart 2009 Tussen 1999 en 2002 vonden op de Molukken hevige gevechten plaats tussen christenen en moslims. Sinds 2002 is er vrede. Maar deze vrede is broos. ICCO en Kerk in Actie werken daarom aan versterking van de stabiliteit door partnerorganisatie Elaiem te steunen. Elaiem brengt christenen en moslims samen en helpt ze elkaars kant van het verhaal te ontdekken. Zo ontstaat er ruimte voor vrede en verzoening. ELAIEM werkt op meerdere fronten aan wederzijds begrip. De organisatie richt zich op de leiders van beide groepen. Dominees en imams worden toegerust om via de televisie en vanaf de kansel een boodschap van vrede te brengen. Maar ELAIEM heeft ook speciale kinderprogramma’s. Het werk van ELAIEM heeft al veel veranderd op de Molukken, maar om een conflict dat zo diep wortelt te kunnen uitroeien, is verregaande verandering van binnenuit nodig. ELAIEM is voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om de Molukkers te helpen de onderlinge haat en vooroordelen los te laten. Onze steun is daarbij hard nodig. Materialen: Folders en posters bij deze collecte zijn te bestellen bij Brochureverkoop, tel. (030) 880 17 24, e-mail: [email protected]

23

ven, maar er is ook een landelijk aanbod. De regionale cursussen worden gesubsidieerd uit de Solidariteitskas, maar we willen het landelijk aanbod van cursussen en studiedagen ook graag betaalbaar houden. Daarvoor is uw steun nodig! Materialen: Folders en posters bij deze collecte zijn te bestellen bij Brochureverkoop, tel. (030) 880 17 24, [email protected]

Kerkinformatie

bijbelteksten

Januari 2009

JANUARI 2009 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene. do 1 Het Woord was het ware licht. Wie hem ontvingen, heeft hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden. (Johannes 1: 9-12) vr 2 De mensen zeiden over Jezus: “Een groot profeet is onder ons opgestaan,” en: “God heeft zich om zijn volk bekommerd!” (Lucas 7: 11-17) za 3 Duisternis bedekt de aarde en donkerte de naties, maar over jou schijnt de Heer, zijn luister is boven jou zichtbaar. (Jesaja 60: 1-7) zo 4 Toen de magiërs de ster zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde. Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen. (Matteüs 2: 1-12) ma 5 Paulus schreef: Ik beeld me niet in dat ik het al heb bereikt, maar ik vergeet wat achter me ligt en richt mij op wat voor me ligt. Ik ga recht op mijn doel af. (Filippenzen 3: 12-21) di 6 Paulus schreef: In Christus is dit mysterie geopenbaard: allen delen in dezelfde ­erfenis, maken deel uit van hetzelfde lichaam en hebben ook deel aan de belofte. (Efeziërs 3: 2-6) wo 7 Paulus schreef: Ik dank mijn God altijd voor u, omdat hij u in Christus Jezus zijn genade heeft geschonken. (1 Korintiërs 1: 1-9) do 8 Betrouwbaar is de Heer in alles wat hij zegt, heel zijn schepping blijft hij trouw. Een steun is de Heer voor wie is gevallen, wie gebukt gaat richt hij op. (Psalm 145) vr 9 De Heer zegt: Wie dorstig zijn, zal ik ­verkwikken; wie uitgeput zijn, geef ik kracht. (Jeremia 31: 23-25) za 10 Johannes de Doper zei over Jezus: Hij moet groter worden en ik kleiner. (Johannes 3: 22-30) zo 11 Het staat geschreven bij de profeet Jesaja: “Maak de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden!” Dit gebeurde toen Johannes de Doper naar de woestijn ging en de mensen opriep zich te laten dopen en tot inkeer te komen, om zo vergeving van zonden te verkrijgen. (Marcus 1: 1-8)

ma 12 De Heer zegt: Zij zullen mijn volk zijn en ik zal hun God zijn. Ik zal hen altijd zegenen. Ik zal hen met ontzag voor mij vervullen, zodat zij zich nooit meer van mij zullen afkeren. (Jeremia 32: 37-41) di 13 Jezus zegt: Zoals de Vader leven heeft in zichzelf, zo heeft ook de Zoon leven in zichzelf; dat heeft de Vader hem gegeven. (Johannes 5: 24-26) wo 14 Paulus schreef: Uiterlijke regels zijn slechts een schaduw van wat komt – de werkelijkheid is Christus. (Kolossenzen 2: 16-23) do 15 In Christus hebt u de boodschap van de waarheid gehoord, het evangelie van uw redding, in hem bent u, door uw geloof, gemerkt met het stempel van de heilige Geest. (Efeziërs 1: 3-14) vr 16 De Heer zegt: Ik ben het die jullie troost. Hoe kun je dan bang zijn voor een ­sterveling? (Jesaja 51: 12-16) za 17 Jezus zegt: Wie een lamp aansteekt, zet hem niet weg in een donkere nis, of onder een korenmaat, maar plaatst hem op de standaard, zodat degenen die binnen­komen het licht kunnen zien. (Lucas 11: 33-36) zo 18 Jezus vroeg zijn eerste leerlingen: “Wat zoeken jullie?” “Meester,” zeiden zij tegen hem, “waar logeert u?” Hij zei: “Kom maar mee, dan zul je het zien.” (Johannes 1: 35-42) ma 19 Dit zegt de Heer: Wees niet bang, mijn ­dienaar, die ik heb uitgekozen. Ik zal water uitgieten op dorstige grond, waterstromen over het droge land. Ik zal mijn geest ­uitgieten over jou. (Jesaja 44: 1-5) di 20 Liefdevol als u bent, Heer, hebt u uw volk in de woestijn niet verlaten. Boven hen stond steeds de wolkkolom om hun bij dag de weg te wijzen, en ’s nachts was er de vuurzuil die de weg verlichtte waarlangs ze moesten gaan. (Nehemia 9: 9-19) wo 21 Paulus schreef: Omdat u zijn kinderen bent, heeft God ons de Geest van zijn Zoon gegeven, die “Vader” roept. (Galaten 4: 1-7)

24

do 22 Jezus zegt: Wie niet als een kind openstaat voor het koninkrijk van God, zal er zeker niet binnengaan. (Lucas 18: 15-17) vr 23 Dit zegt de Heer: Ik heb de afvallige wegen van mijn volk gezien, maar toch zal ik hen genezen en hun barmhartigheid bewijzen. (Jesaja 57: 14-19) za 24 Paulus schreef: Stel uzelf in dienst van God. Denk aan uzelf als levenden die uit de dood zijn opgewekt en stel uzelf in dienst van God als een werktuig voor de gerechtigheid. (Romeinen 6: 8-14) zo 25 Jezus zei tegen zijn eerste leerlingen: Kom, volg mij! Ik zal van jullie vissers van mensen maken. (Marcus 1: 16-20) ma 26 Jezus zei: Wie mij ziet, ziet hem die mij gezonden heeft. (Johannes 12: 37-50) di 27 De Heer zegt: Roep mij aan, en ik zal je ­antwoorden, ik zal je grote, wonderlijke dingen bekendmaken, dingen die je ­volkomen onbekend zijn. (Jeremia 33: 1-3) wo 28 Het oog van de Heer rust op wie hopen op zijn trouw: bij hongersnood zal hij hun leven sparen. (Psalm 33) do 29 Paulus schreef: Mij is de genade geschonken om de volken de ondoorgrondelijke rijkdom van Christus te verkondigen, en voor allen het mysterie in het licht te ­stellen, dat in alle eeuwen verborgen was in God. (Efeziërs 3: 1-9) vr 30 Paulus schreef: De wet van de Geest die in Christus Jezus leven brengt, heeft u bevrijd van de wet van de zonde en de dood. (Romeinen 8: 1-11) za 31 Paulus schreef: Ik bid dat uw liefde blijft groeien door inzicht en fijnzinnigheid, zodat u kunt onderscheiden waar het op aankomt. (Filippenzen 1: 1-11)

Kerkinformatie

Januari 2009

berichten

Moderamen ontvangt nota over Islam Op 9 december ontving het moderamen van de generale synode uit handen van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond en de stichting Evangelie & Moslims de nota ‘De ontmoeting met moslims als gemeente van Jezus Christus’. De organisaties willen daarmee een bijdrage leveren aan de ­notitie over de relatie van de kerk tot de Islam die het moderamen in april vorig jaar aan de synode heeft toegezegd. Synodescriba ds. Arjan Plaisier noemde het in zijn reactie ‘belangrijk’ dat er in de kerk wordt nagedacht over de relatie met de ­moslims. ‘Deze brochure is er een bewijs van dat dit ook gebeurt. Het trof me dat ze hier ‘moslimmedelanders’ worden genoemd.’ Plaisier wees er op dat de kerken moeten streven naar vrede en gerechtigheid voor allen die ‘van goede wil’ zijn. Het gesprek met moslims moet open en met respect ­worden gevoerd, maar moet ook eerlijk zijn. ‘De kerk getuigt van Jezus Christus, in wie God reddend verschenen is voor alle mensen. Dat is haar roeping’, aldus Plaiser. Die ­roeping is volgens de scriba niet ­gemakkelijk te volbrengen. ‘De kritische vraag mag gesteld worden hoe gastvrij de christelijke gemeente is naar hen die uit de wereld van de Islam tot geloof komen in Jezus Christus. Terecht legt de brochure daar de vinger bij’.

Getuigenis De nota van de Gereformeerde Bond en de stichting Evangelie & Moslims is niet bedoeld als een uitgebreide theologische evaluatie van de islam en de relatie met moslims. Ze wil de kerk oproepen om in de ontmoeting met moslims ­‘vrijmoedig het getuigenis van Jezus Christus uit te ­dragen’. Tegenover het moderamen gaf algemeen secretaris drs. P.J. Vergunst van de Gereformeerde Bond

Overhandiging van de Islam-nota aan het moderamen. Van links naar rechts: ds. G. de Fijter (synodepreses), ds. A.J. Plaisier (scriba van de synode), drs. P.J. Vergunst (Gereformeerde Bond), ds. C.W. Rentier (Evangelie & Moslims). (foto: Erik Kottier)

samen met ds. C.W. Rentier van de stichting Evangelie & Moslims aan: ‘Het gegeven dat in de islam de godheid van Jezus, Zijn verzoenend lijden en sterven en Zijn opstanding ontkend worden en dat de meeste moslims de Bijbel weigeren te aanvaarden als Woord van God, mag ons daar niet van weerhouden.’ De tekst van de nota is opgesteld door een werkgroep, waarin naast Rentier en Vergunst zitting hadden ds. C. van Duijn, hervormd predikant te Gouda, dr. B.J.G. Reitsma, bijzonder hoogleraar ‘De kerk in de context van de islam’ aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en dr. P.J. Visser, hervormd

predikant te Den Haag en missioloog. De opstellers hebben het moderamen verzocht aan de nota brede bekendheid te geven en deze te beschouwen als een ­bijdrage aan de positiebepaling van de kerk. Ds. Plaisier gaf aan deze bijdrage op prijs te stellen: ‘Deze brochure kan in de ­voorbereiding op het gesprek in de synode een rol spelen. Het moderamen ontvangt deze dan ook in dankbaarheid.’ De nota is te downloaden via www.gereformeerdebond.nl.

Kontekstueel-lezersdag 24 januari Op zaterdag 24 januari 2009 wordt in de Jacobikerk in Utrecht een lezersdag gehouden van het blad Kontekstueel, tijdschrift voor gereformeerd belijden nú. Ook niet abonnees zijn hartelijk welkom. Het thema is: ‘Sociologen over de kerk: zwartkijkers of profeten?’ Hoe ziet de kerk van de toekomst eruit? Wat vertellen godsdienstsociologen ons? Nemen we hun analyses te serieus? Of juist niet serieus genoeg? Staan onderzoek en geloven in de Geest haaks op elkaar? Het staat buiten kijf dat de kerk krimpt, maar het Nieuwe Testament laat zien dat een minderheidspositie van christenen geen doemdenken met zich mee hoeft te brengen. Kunnen wij tot een nieuwe vreugde komen?

Wat zijn de mogelijkheden en de uitdagingen voor de kerk. Er worden lezingen gehouden door prof.dr. Hijme Stoffels (sociologie van kerk en godsdienst VU) en dr. A.J. Plaisier (scriba generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland). De gemeentepredikanten drs. C.M.A. van Ekris (Breukelen) en drs. G. van Meijeren (Dirksland) geven een korte reactie. Daarna plenaire discussie met een forum. De dag staat onder leiding van drs. J. Wienen, redactielid van Kontekstueel. Plaats: Jacobikerk, St. Jacobsstraat 171, Utrecht (10 minuten lopen vanaf CS Utrecht of parkeren in parkeergarage St. Jacobsstraat). Kosten (incl. lunch): € 20,- voor abonnees,

25

€ 25,- voor niet abonnees en € 15,- voor studenten. Betaling contant op de dag. Aanmelding: via www.kontekstueel.nl of e-mail: [email protected] of tel. (030) 656 52 65.

Kerkinformatie

Januari 2009

Predikantswisselingen

Predikantswisselingen Beroepen

Elburg (herv. wijkgem. West en Oostendorp), ds. H. Russcher te Barneveld; voor Maurik (herv.), ds. S. Dierx te ‘s-Gravenzande; voor Middelburg (herv. Ontmoetingskerk), ds. K. van Meijeren te Barneveld; voor Moerkapelle (herv.), ds. R.W. van Mourik te Sommelsdijk; voor Nijkerk (herv.; wijkgem. 1), ds. H. Westerhout te Harderwijk; voor Sliedrecht (herv.), ds. J.A. Brussaard te Barneveld (herv. wijk 5); voor Waverveen, kandidaat E.G. de Kruijf te Rouveen.

te Ermelo (hervormd Oude Kerk), ds. P.A. Verbaan te Berkel en Rodenrijs; te Giessendam/Neder-Hardinxveld (wijk 3 Zuid), proponent A. ten Brinke te Alblasserdam; te Maurik (herv.), ds. S. Dierx te ‘s-Gravenzande; te Nes Ammim (Israël, door de generale synode), ds. F.S.J. van der Sar te Zaandam en Koog-Zaandijk; te Overschie (prot. gem.), ds. W. Koerselman te ‘s-Gravenzande; te Papendrecht (wijkgem. West; herv.), ds. J.C. van Trigt te Woerden; te Rouveen (herv.), ds. P. Molenaar te Scherpenzeel (Gld); te Stadskanaal, ds. D.A. Wams te Groningen (Steunpunt Noord); te Veen (herv.), ds. R.W. van Mourik te Sommelsdijk; te Veendam (herv.), ds. J.S. Kortleve te Lemele; te Wouterswoude (herv.), ds. J. Geene te Katwijk aan Zee; te Zegveld (herv.), ds. N. Noorlander te Zalk en Veecaten (herv.); te ZoetermeerNoord, ds. N. de Lange te Beusichem-Zoelmond (herv.); als legerpredikant, ds. C. Hoogerwerf te Blauwkapel-Groenekan; als justitiepredikant, ds. Y. Viersen te Utrecht.

Aangenomen naar Amsterdam (Samenstroomgemeente), ds. V.C. Lindenburg te Amsterdam (Nieuwendam); naar Andijk (geref.), proponent C.M. den Hertog te Utrecht; naar Brakel, ds. B.A. Belder te Schelluinen; naar Engelen (Prot. Gem.) (parttime), ds. R.H. Knijff te Geldermalsen (interim-predikant, parttime); naar Hoogkerk-Oostwold (prot. gem. i.w.), ds. A. Bruin te Didam; naar Lexmond, proponent J. Visser te Utrecht; naar Nieuwpoort (herv.), proponent E.G. de Kruijf te Rouveen; naar Nieuweroord-Noordsche Schut, proponent J.S. Telgenhof te Dorkwerd; naar Putten (geref.), ds. D. Boekema te Scherpenzeel; naar Renkum en Heelsum (geref.), ds. A. van Veen te Molenaarsgraaf-Brandwijk (part-

Beroepbaar

time); naar Utrecht (wijkgem. Marcus-Wilhelmina), ds. J.S. Koops te Dongen-Rijen; naar Waarder (herv.), ds. D. Breure te Bruchem-Kerkwijk/Delwijnen; naar Wemeldinge, ds. J.C. van de Putte te Laren; naar Yerseke (herv.), ds. C. Baggerman te Geesteren Gld.; naar Nes Ammim (Israël, in opdracht van de generale synode), ds. F.S.J. van der Sar te Zaandam en Koog-Zaandijk en ds. A.M. van Andel te Zaandam; tot algemeen secretaris Schrift en Belijden (Conf. Veren. 40%), ds. B.H. Weegink, die tevens verbonden blijft aan Katwijk aan Zee.

Bedankt voor Bodegraven (herv. wijk 2), ds. J.A.W. Verhoeven te Oudewater-Hekendorp; voor

proponent P.A. Baan, Madoerastraat 28, 2315 BZ Leiden; proponent E. Posthumus Meyjes, Lange Zandstraat 193, 7412 CG Deventer; proponent A. Robbertsen, Bilitonstraat 5, 6714 AV Ede; proponent F. Slothouber, Bloemstraat 3, 8012 VN Zwolle; ds. P.A. Versloot (voorheen zendingspredikant voor de GZB), Koningstraat 2a, 3628 AK Kockengen, tel. 06 50 44 31 67; proponent G.H. Vlijm, Briellaerdseweg 23, 3772 TM Barneveld, tel. (0342) 42 05 51.

Overleden 23 november ds. A.J. Plug (geb. 4 juni 1927); 24 november ds. W. Vons (geb. 12 augustus 1928).

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail: [email protected]

bericht

Pensioenfonds investeert 10 miljoen in Oikocredit Het Pensioenfonds Predikanten van de Protestantse Kerk Nederland heeft besloten 10 miljoen euro in Oikocredit te investeren. Dit past in de trend dat pensioenfondsen steeds vaker maatschappelijk verantwoord beleggen. De investering komt voor Oikocredit op een goed moment vanwege een snel groeiende vraag naar microkrediet in ontwikkelingslanden. Er is een snel groeiende vraag van mensen in ontwikkelingslanden naar microkrediet, ervaart Oikocredit, een van de grootste

particuliere financiers van de microkredietsector ter wereld. Oikocredits microfinancieringspartners hebben in 2008 maar liefst 15 miljoen mensen bereikt. Hoewel dit indrukwekkende cijfers zijn, wachten nog miljoenen arme kleine ondernemers op een lening. Peter Eenshuistra, directeur van dit pensioenfonds: ‘Oikocredit is een unieke sociale investering. De sterke balans en buitengewone ervaring in het financieren van microfinancieringsinstellingen wereldwijd, overtuigde het bestuur om in Oikocredit te

26

investeren’. Het Pensioenfonds Predikanten zal 2 miljoen euro rechtstreeks investeren in aandelen Oikocredit. De overige 8 miljoen worden geïnvesteerd als zogenaamde Funds under Management. Dit houdt in dat Oikocredit namens het Pensioenfonds Predikanten een portefeuille van 8 miljoen euro zal beheren. Meer informatie: Oikocredit Nederland: www.oikocreditnederland.nl.

Kerkinformatie

Januari 2009

advertenties Rubriek

Advertenties

Aanlevering

Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Andere advertenties bestaan in de formaten: 1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk: € 348, € 698, € 1.394, € 2.788.

Per e-mail aan: [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.

Logo’s Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste tekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking

ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

Uiterste aanleverdata: Februarinummer 2009: 7 januari 2009 Maartnummer 2009: 4 februari 2009 Aprilnummer 2009: 3 maart 2009 De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

zoekt voor de wijkgemeente Elden - De Kandelaar een

De Protestantse Gemeente van Gramsbergen is op korte ­termijn op zoek naar een:

parttime predikant(e) voor 50 %

predikant (m/v) (fulltime)

De wijkgemeente is gelegen in Arnhem Zuid en omvat de wijken Elderveld, De Laar West en –Oost, De Schuytgraaf en Elden. De Schuytgraaf is een nieuwbouwwijk die nog volop in ontwikkeling is, met name ook op kerkelijk gebied. De wijkgemeente is op vele fronten werkzaam en veelkleurig qua geloofsbeleving en opvatting en bestaat uit 1700 leden. De te beroepen predikant is iemand, die: • de gemeente op aansprekende wijze inspireert in liturgie en ­verkondiging van het Evangelie van Jezus Christus, in het geheel van de Bijbelse Boodschap, • samenbindend, inspirerend en stimulerend de gehele gemeente weet te betrekken bij kerk en geloof, tot versterking van de geloofsgemeenschap, • openstaat voor de diversiteit binnen de gemeente en hierbij kan aansluiten, • bereid is voor te gaan in oecumenische diensten, • aandacht heeft voor de ontwikkelingen in kerk en maatschappij, • interesse heeft in jeugd- en opbouwwerk, • bereid is tot samenwerking met het huidige predikantenteam en opbouwwerker.

Van de predikant wordt verwacht dat hij/zij: • In staat is de Protestantse gemeente voor te gaan in de verkondiging van het Bijbels Evangelie. • Variatie kan en wil aanbrengen in de liturgie van de Erediensten, van traditioneel liturgisch tot en met nieuwe vormen, afgestemd op deze tijd. • Betrokkenheid op het geloofsleven van de gemeenteleden en die daarom heen staan weet te stimuleren en uit te breiden, in goede samenwerking met allen die daarin ook actief zijn. • Het belangrijk vindt de gemeente in te gaan om pastorale zorg uit te oefenen met specifieke aandacht voor de jeugd, de ­ouderen en de zwakkeren in de gemeente. • Een initiator kan zijn bij het voorbereiden/in werking zetten van activiteiten, die bijdragen aan de ontwikkeling van het jeugdwerk en aan andere vormen van kerkelijk werk. • Bij de uitoefening van de werkzaamheden op een positieve wijze weet samen te werken met de andere predikant en ­kerkelijk (jeugd)werker, de kerkenraad en overige vrijwilligers. • Zelf zorgt voor woonruimte met behulp van de kerkrentmeesters. Wij bieden: • Een boeiende gemeente in een landelijke-agrarische en groene omgeving, met een veelheid aan activiteiten op cultureelsportief- en recreatief gebied. Uw sollicitatie kunt u vergezeld van uw CV schriftelijk of per e-mail vóór 24 januari aanstaande richten aan: K. Pasveer, De Vaart 39, 7784DK Ane, tel. (0524) 56 16 56, e-mail: [email protected] Meer informatie is op www.pggramsbergen.nl te vinden. Het beleidsplan en/of profielschets van de gemeente is opvraagbaar op bovenstaand adres.

Gezien de samenstelling van het huidige predikantenteam vragen we met nadruk mannelijke kandidaten te solliciteren. Een uitgebreide profielschets en meer informatie vindt U op onze website www.elden-dekandelaar.nl Een informatiepakket is via e-mail aan te vragen bij [email protected] Uw reactie, voorzien van een curriculum vitae, kunt U (zo mogelijk per e-mail) vóór 31 januari 2009 sturen aan [email protected] of Daphne Smit, Alkmaarsingel 246 te 6843 WR Arnhem.

27

Kerkinformatie

Januari 2009

advertenties

Wij zullen graag kennis maken met een

kerkelijk werker (m/v) 80% die bereid is de verzorging van het pastoraat in onze gemeente op zich te nemen. Wij vormen een actieve gemeente waarin het pastoraat een belangrijke plaats inneemt. Een groot aantal vrijwilligers is daarbij behulpzaam. Wij zoeken iemand met een ruime ervaring in het pastoraat en die in staat is zelfstandig in goed overleg en creatief te werken. Wij zien uw reactie graag binnen 14 dagen tegemoet. Desgewenst zenden wij u een uitgebreide functie-omschrijving toe.

De Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB afdeling Midden-Drenthe (180 leden) zoekt per 1 april 2009 een

energieke voorganger (m/v) (voor 50-70 %)

Sollicitaties aan de scriba J.A. Koetsier Wattstraat 19 1171 BR Badhoevedorp. E-mail [email protected], tel. (020) 659 26 02.

die: • van vrijzinnig christelijke signatuur is, • creatief en vernieuwend vorm kan geven aan de zondagse ­vieringen, • veel tijd en aandacht wil geven aan vernieuwing en vitalisering van onze vergrijzende gemeenschap, • en belangstelling heeft voor (ouderen)pastoraat. De NPB Midden-Drenthe wordt gekenmerkt door onderlinge betrokkenheid, ruimte en openheid.

De Hervormde gemeente Maarland zoekt contact met een enthousiaste en stimulerende parttime

predikant(e) voor 60 %*

De honorering geschiedt volgens de landelijke richtlijnen van de NPB.

die een beroep naar onze gemeente zou willen overwegen.

Nadere inlichtingen, waaronder een profielschets van de ­afdeling, zijn te verkrijgen bij de secretaris van het bestuur, dhr. C. Dijkman, tel (0593)522461. Sollicitaties voor 1 februari a.s., schriftelijk of per e-mail, richten aan dhr. C. Dijkman, Esdoornlaan 19, 9411 AT Beilen. ( E-mail: [email protected] )

Wie zijn wij? De Hervormde gemeente Maarland is in mei 2004 tot stand gekomen door een fusie van drie voormalige gemeenten: Herv. gem. Loppersum, Herv. gem. Zeerijp-Eenum-Westeremden en Herv. gem. De Wierden (Godlinze, Leermens, Oosterwijtwerd, ’t Zandt en Zijldijk); mooie dorpen, gelegen op het Groninger Hogeland. Voor de hele gemeente is 1,6 predikantsplaats beschikbaar. Sinds 1 april 2008 is ds. Tjalling Huisman fulltime verbonden aan de gemeente. De vacature is ontstaan per 1 september 2008 door het vertrek van ds. Marion Hartman na een dienstverband van 10 jaar.

De Gereformeerde Kerk van Enkhuizen zoekt een

predikant (m/v) 0,75 fte

* In overleg is eventueel een dienstverband van meer den 60% bespreekbaar.

Wat kenmerkt onze gemeente? Wij zijn een actieve en vrolijke gemeente waarin de vieringen, de leerhuizen en het pastoraat centraal staan. De predikanten worden in hun werk ondersteund door een actieve kerkenraad. Op allerlei terreinen zijn werkgroepen en commissies actief.

die • pastoraal betrokken is bij alle leeftijdsgroepen • affiniteit heeft met de waarden en traditie van de Protestantse Kerk in Nederland c.q. Gereformeerde kerk, o.a. tot uiting komend in cultuur en liturgie. • in staat is de toepassing van theologie in de praktijk van alle dag en in het hier en nu helder uit te leggen • open staat voor en inbreng heeft in diverse liturgische vormen.

Wat biedt onze gemeente? Een fijne werkomgeving, waar de predikant(e) niet alleen figuurlijk maar ook letterlijk ruimte krijgt; een gemeente waarin een aantal zeer fraaie middeleeuwse kerken met prachtige orgels gebruikt worden. In het dorp Zeerijp is een ruime monumentale pastorie met tuin beschikbaar.

Voor nadere informatie kan contact worden opgenomen met de voorzitter van de beroepingscommissie, dhr. Marten Kok, tel. (0228) 31 90 63. Belangstellenden kunnen een informatiepakket met profielschets opvragen bij de secretaris van de beroepingscommissie, mw. Jeannette Plokker, Kruideel 30, 1602 GL Enkhuizen, (0228) 31 93 15, [email protected].

Is uw interesse gewekt? Vraag dan een informatiepakket aan met daarin de uitgebreide profielschetsen van gemeente en te beroepen predikant(e) bij de secretaris van de beroepingscommissie: mevrouw W. Kempenaar-Wildeboer, Tuinbouwstraat 2, 9919 HH Loppersum Tel. (0596) 57 27 42, email: [email protected] Uw sollicitatie met c.v. zien we graag vóór 22 januari 2009 tegemoet. Meer informatie vindt u op de website van onze gemeente: www.hervormdegemeentemaarland.nl

Sollicitaties met CV kunnen tot 22 januari gestuurd worden aan voornoemd adres.

28

Kerkinformatie

advertenties Rubriek

De Protestantse Gemeente van de Ontmoetingskerk te Gorredijk zoekt een

Januari 2009

Nederlandse Hervormde Gemeente Buren (deel uitmakend van de Protestantse Kerk in Nederland) zoekt een

predikant (m/v) 70-80 %

predikant (e) voor een taakomvang van 80 %

Wij zijn een gemeente: • gelegen in het zuidoosten van Fryslân • bestaande uit ruim 1100 leden • met 1,7 predikantsplaats • met een modern kerkgebouw • met een groot aantal zeer betrokken vrijwilligers • die een moderne, open en gastvrije gemeente wil zijn • die eredienst en pastoraat tot speerpunten van beleid gekozen heeft.

De Hervormde Gemeente van Buren is een veelkleurige kerkgemeente die zich wil profileren als een protestantse kerkgemeenschap met aandacht voor de samenleving. Buren heeft een mooie historische stadskern met een prachtige woon- en werkomgeving in het oude Rivierengebied (Betuwe). Een vrijstaande moderne pastorie is beschikbaar. Onze gemeente heeft al jarenlang contact met de zustergemeente in Egerlövö in Hongarije.

Wij zoeken een predikant die: • leeft en werkt vanuit de overtuiging dat Gods Liefde zich uitstrekt naar heel onze wereld • inspirerend en vernieuwend voorgaat en het Woord van God weet te verbinden met de vragen van deze tijd • de vormgeving van de eredienst en het pastoraat van jong en oud ziet als kerntaken • open is in contacten met anderen en creatieve en organisatorische talenten heeft • goed kan samenwerken met de aanwezige collega en in breder oecumenisch verband • enthousiast is in de omgang met jongeren.

Wij zoeken een kandidaat of een ervaren predikant, die: • inspirerend voorgaat in de zondagse eredienst en het Woord van God weet te verbinden met de vragen van deze tijd. • eredienst en pastoraat ziet als zijn /haar kerntaken. • jongeren en jonge gezinnen bij geloof en gemeenteopbouw weet te betrekken, naast pastorale zorg onder ouderen. • mensen weet aan te spreken voor wie de kerk geen vanzelfsprekendheid meer is, maar wel spiritualiteit zoeken. • goede communicatieve en sociale vaardigheden heeft, tussen de mensen staat en samenbindend wil zijn.

Een uitgebreid informatiepakket met daarin kunt u aanvragen bij de secretaris van de beroepingscommissie. Ook kunt u telefonisch contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie, de heer B. Visser, tel. (0513) 46 32 48.

Op verzoek sturen wij graag het gemeenteprofiel en het beleidsplan toe. Wij nodigen belangstellenden uit binnen drie weken na het verschijnen van dit blad hun sollicitatiebrief met cv op te sturen naar de voorzitter van de Beroepingscommissie dhr. I. J. Lautenbach, Herenstraat 17, 4116 BK Buren (Gld), tel. (0344) 57 0110 of 06-51 81 09 46, e-mailadres: [email protected]

Uw schriftelijke reactie kunt u voor 2 februari richten aan de secretaris van de beroepingscommissie: de heer R. Spits, Schansburg 48, 8401 SG Gorredijk, e-mail [email protected].

29

Kerkinformatie

Januari 2009

advertenties Rubriek

In verband met het vertrek van onze huidige bijstand in het pastoraat is de Goede Herderkerk te Epe op zoek naar een

bijstand in het pastoraat (m/v) voor het werk onder onze oudere gemeenteleden voor een dienstverband van ca. 30 %.

Protestantse Gemeente van Aruba Aruba is een mooi, toeristisch eiland in de Cariben. De Arubaanse gemeenschap telt meer dan 100.000 inwoners.

De Goede Herderkerk is een wijkgemeente van bijzondere aard van de Hervormde Gemeente te Epe. Zij is van een open confessionele modaliteit.

Een klein deel van deze gemeenschap behoort tot de Protestantse Gemeente van Aruba (PGvA). Die vormt een veelkleurig gezelschap van mensen met allerhande protestantse en culturele

De werkzaamheden van de bijstand in het pastoraat bestaan uit het bezoekwerk aan onze gemeenteleden vanaf 80 jaar, de pastorale begeleiding bij overlijden en, indien gewenst, de verzorging van uitvaartdiensten.

achtergronden. De PGvA heeft twee predikantsplaatsen voor vier gemeenten. Wegens vertrek van de huidige predikant wordt voor de gemeente in Oranjestad en voor de Seroe Colorado Community Church per 1 augustus 2009 gezocht naar een

predikant (m/v)

Uw sollicitatie kunt u binnen 14 dagen na verschijningsdatum zenden aan de scriba van de kerkenraad, de heer A. Vreugdenhil, De Heuve 47, 8162 EZ Epe, telefoon (0578) 61 54 95.

Waarom zou u naar Aruba komen? • De PGvA is divers en dat maakt een predikantsschap hier boeiend en veelzijdig • De PGvA is zelfstandig, waardoor veel tijd aan de gemeente zelf kan worden besteed • Er is een ruime pastorie op een prima locatie, vlak bij alle scholen in Oranjestad beschikbaar.

De Protestantse Gemeente te Zelhem zoekt een tweede fulltime Wat vraagt de PGvA van u?

predikant (m/v) (1,0 fte)

• Een heldere en enthousiaste uitleg van Gods Woord • Enthousiasme, bindende eigenschappen, organisatietalent en

Wij zoeken een inspirerende, communicatief vaardige predikant met aandacht voor: • het pluriforme karakter van de gemeente; dit willen versterken en uitbouwen, waarin ruimte is voor experimenten. • het muzikale profiel van de gemeente. • het voorgenomen ouderenbeleid. • het aanwezige jeugd- en jongerenbeleid. • pastoraat en diaconaat. Daarbij de ambtsdragers toerusten en ondersteunen. • gestructureerd werken. Zaken duidelijk en helder maken in geschreven en gesproken woord. • overleg in teamverband. • samenwerking met verschillende geloofsgemeenschappen. • maatschappelijke onderwerpen.

zakelijke instelling • Bij voorkeur ervaring buiten Nederland of aantoonbare affiniteit met het buitenland • Goede beheersing van Engels en Nederlands en bereidheid om Papiaments te leren • Een academische scholing en instelling. Er is gedetailleerde informatie beschikbaar via de website www.pgva.org. Uw belangstelling kunt u kenbaar maken door uiterlijk 12 januari 2009 een brief met uitgebreide CV, twee preken en enkele referenties te sturen via e-mail ([email protected])

Het is mogelijk een informatiepakket, met o.a. het beleidsplan, aan te vragen bij de beroepingscommissie. U kunt ook informatie vinden over de Lambertikerkgemeente op www.lambertikerk.nl

of fax (00 297 588 1951) t.a.v. de voorzitter van de beroepingscommissie.

Een pastorie is beschikbaar. Wij hanteren de arbeidsvoorwaardenregeling van de Protestantse Kerk in Nederland.

Na een zorgvuldige selectie wordt de meest geschikte kandidaat eind januari 2009 ter kennismaking en oriëntatie voor een week op Aruba uitgenodigd.

U kunt uw reactie, voorzien van uw cv, voor 21 januari sturen naar het secretariaat van de beroepingscommissie, mevr. Zianne Looman, Prinses Marijkestraat 27, 7021 CA Zelhem of via de mail: [email protected] Voor inlichtingen kunt u terecht bij de voorzitter van de beroepingscommissie dhr. J.Visser, tel. (0314) 62 20 78.

30

Kerkinformatie

advertenties Rubriek

De kerkenraad van de Hervormde gemeente Den Ham (Ov) zoekt per op korte termijn een

kerkelijk werker Gedacht wordt aan een man of vrouw tussen de 25 en 40 jaar met een HBO-opleiding in deze richting. Het betreft een dienstverband van 60% bij een 36-urige werkweek. Verwacht wordt dat de kandidaat hervormd, belijdend en meelevend lid is van de kerk (Protestantse Kerk in Nederland) Taakomschrijving / werkvelden: - ondersteuning van twee taakgroepen (gemeenteopbouw en jeugd- en jongerenwerk) - catechisatie en gesprekskringen - ondersteuning kerkenraad en predikanten bij pastoraat in tehuizen. Informatie Informatie omtrent de gemeente vindt u op onze website : www. hervormddenham.nl Salariëring volgens de richtlijnen binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Aan het verkrijgen van woonruimte wordt medewerking verleend. Nadere inlichtingen en sollicitatie Nadere inlichtingen bij de scriba van de kerkenraad. Uw schriftelijke reactie kunt u tot 3 weken na verschijnen van dit blad richten aan: scriba dhr. L.P. Heukels, Broekmaten 7, 7683 XK Den Ham, tel. (0546) 67 20 82.

31

Januari 2009

Kerkinformatie

advertenties

De protestantse wijkgemeente Leiden-Zuidwest wordt gevormd door de voormalige wijkgemeentes Bevrijdingskerk en Stevenshof. De Leidse Bevrijdingswijk is grotendeels in de vijftiger jaren gebouwd, terwijl de Stevenshof in de zeventiger jaren is gebouwd. Een deel van de stadswijk heeft een multicultureel karakter. Door vergrijzing en migratie is de wijkgemeente verzwakt en baart het toekomstperspectief zorgen. Hierom, en in verband met het aanstaande emeritaat van beide predikanten, werd besloten om in een driejarig experiment te zoeken naar kansen en mogelijkheden die uitzicht bieden op een aantrekkelijk toekomstperspectief. Dit experiment is een uitdagende zoektocht waarvan nog niet bekend is waar die toe leidt. Gedurende het eerste gedeelte van deze reis is een opbouwwerker paraat om de ongebaande paden te verkennen. Wij hebben daartoe onze idealen verwoord in een beleidsplan, getiteld ‘Een vrij zinnige én zinvolle gemeenschap’. Om invulling te geven aan dit ideaal zoeken wij op korte termijn, een team van gespecialiseerde professionals (m/v) dat bestaat uit een:

predikant (50 %) voor 4 jaar De predikant gaat op inspirerende wijze voor in de kerkdiensten, coördineert het pastoraat en dient onze gemeente te begeleiden naar eventuele andere vormen van gemeente-zijn. De predikant heeft ervaring met veranderingsprocessen en staat theologisch in het midden van de kerk.

jongerenwerker (50 %) voor 3 jaar De jongerenwerker legt contact met de jongeren in onze gemeente en gaat met hen en met het team na hoe zij kunnen participeren in onze kerkelijke gemeente en wat onze gemeente voor hen kan betekenen. De jongerenwerker kent de leefwereld van jongeren, is creatief in het vinden van vormen en mogelijkheden en is gedreven om een relatie met jongeren tot stand te brengen.

Januari 2009

De ouderenwerker heeft invoelingsvermogen voor de oudere gemeenteleden en weet wat hen bezighoudt. Hij zorgt voor structureel contact met deze belangrijke groep.

missionair-diaconaal werker (50 %) voor 3 jaar De missionar-diaconaal werker onderzoekt de mogelijkheden tot missionaire en diaconale presentie van de kerk in deze wijk. Hij maakt de ervaringen in deze wijkgemeente ook dienstbaar aan andere wijkgemeenten en zal daartoe in de loop van het project ook in een andere wijkgemeente werkzaam zijn. Deze werker is betrokken bij de samenleving, kent de sociale problemen van een middelgrote stad en is begaan met mensen in knelsituaties. Hij weet gemeenteleden te motiveren om dienstbaar te zijn aan de samenleving. Dit team verricht, in onderlinge gelijkwaardigheid en in samenwerking met een begeleidingscommissie, zijn werkzaamheden onder verantwoordelijkheid van de wijkkerkenraad. Wij verwachten van de aanstaande teamleden: • teamgeest • uitdaging zien in dit experiment • visie op eigentijds en aansprekend kerk-zijn • aantoonbare kwaliteiten. Kerkelijk werkers bieden wij salaris en arbeidsvoorwaarden conform de CAO van de Protestantse Kerk in Nederland. Informatie en inlichtingen, waaronder functie- en profielomschrijvingen en het projectplan, kunnen worden opgevraagd bij: Bas Oosthoek Mario Boelen (voorzitter wijkkerkenraad) (opbouwwerker) (071) 532 21 91 06 - 46 60 66 75 [email protected] [email protected] Boshuizerlaan 18 2321 SG Leiden Uw reacties zien wij graag vóór 20 januari tegemoet op bovengenoemde adres van de voorzitter van onze wijkkerkenraad.

ouderenwerker (50 %) voor 3 jaar De ouderenwerker onderhoudt de (pastorale) contacten met de ouderen in onze gemeente en is alert om hen bij eventuele beleidswijzigingen betrokken te houden.

32

Kerkinformatie

Januari 2009

advertenties Rubriek

De Gereformeerde Kerk van Zevenhuizen-Moerkapelle zoekt voor een 0,4 fte dienstverband een

Recreatiecentra Nederland (RCN) zoekt

voorgangers

kerkelijk werker (v/m)

voor de open oecumenische recreatievieringen op zes Franse RCN campings in:

• U verstaat de kunst om mensen samen te binden, te stimuleren én in hun waarde te laten; • U staat open voor actieve samenwerking met andere kerkelijke gemeenschappen, óók van buiten de Protestantse Kerk in Nederland; • Beschikt u over een preekconsent of bent u bereid dit te verwerven, dan heeft u in het selectieproces een streepje voor.

• Belves, Dordogne, • Castellane, Gorges du Verdon, • Côte d’ Azur in Le Muy, • Vendée, Coëx, • Ardèche, Ruoms, • Aveyron, Val de Cantombre

Uw takenpakket ziet er als volgt uit: • het verzorgen en begeleiden van pastoraat voor jongeren en jonge gezinnen; • het voorbereiden van bijzondere erediensten samen met gemeenteleden; • bijdragen aan een aansprekend aanbod voor vorming en toerusting.

12 juli 12 juli 19 juli en 9 augustus 12 en 19 juli, 9 augustus 12 juli 9 augustus

Het betreft (Nederlandstalige) vieringen op zondagmorgen. Naaste de normale vergoeding wordt een deel van de reiskosten vergoed en is een (beperkt) gratis verblijf met eigen kampeermiddel op de camping mogelijk. Predikanten (en theologen met een consent) die op vakantie gaan naar Frankrijk en eventueel willen voorgaan nodigen wij uit zo spoedig mogelijk contact op te nemen met RCN op onderstaand adres. Ook eventuele belangstellenden voor 2010 kunnen contact opnemen.

Onze gemeente telt ongeveer 350 leden en beschikt niet over een eigen predikant. Daar staat tegenover dat veel gemeenteleden met groot enthousiasme bereid zijn hun talenten in te zetten. Niet alleen voor onze kerk, maar ook in de samenleving. Wij zien onszelf als open en toegankelijk; wie zich tot ons profiel voelt aangetrokken is van harte welkom.

Voor de begeleiding van de vieringen op alle centra zoeken wij pianisten. Vakantiegangers naar Frankrijk die het leuk vinden in een dienst te spelen kunnen ook contact zoeken. Voor de pianisten is er ook een sympathieke vergoeding. Voor de zeven Franse centra van RCN zie: www.rcn.nl

Meer informatie over onze gemeente is te vinden op onze website www.gkzevenhuizenmoerkapelle.nl. Onze scriba, Dick van der Poort, ontvangt uw sollicitatiebrief graag vóór 1 februari 2009 (Kratonlaan 94, 2761 SH Zevenhuizen, tel. (0180) 63 40 01; [email protected]).

Recreatiecentra Nederland, t.a.v. de heer A. Pronk, Postbus 217, 3940 AE Doorn, tel. (0343) 51 35 47, e-mail: [email protected].

Wij bieden: • een predikantsplaats voor 0,4 fte of een aanstelling als kerkelijk werker voor 0,6 fte; • een warme, gastvrije wijkgemeente met een enthousiaste kern van leden in de kleurrijke wijk Assendorp/Pierik; • een in 2008 tot stand gekomen beleidsplan met plannen voor de toekomst.

De protestantse wijkgemeente Jeruzalemkerk in Zwolle zoekt een

Spreekt u dit aan? Wilt u meer informatie? Schrijf, bel of mail naar Wim van der Stouwe, Pioenstraat 14, 8013 TG Zwolle, tel. (038) 421 85 23, [email protected], of ds. Iemke Epema, tel. (038) 454 23 66.

predikant of kerkelijk werker (v/m) die • breed inzetbaar is in de wijkgemeente; • regelmatig voor kan gaan in de eredienst en het Woord van God en het leven van alledag op inspirerende wijze op elkaar betrekt; • nauw en goed samen kan werken met de andere predikant; • ruimte wil bieden aan verschillende manieren van geloofsbeleving; • openstaat voor nieuwe vormen in liturgie en gemeentewerk; • initiatiefrijk en creatief is; • affiniteit heeft met kinderen en jongeren.

U kunt uw schriftelijke sollicitatie richten aan Wim van der Stouwe (adres: zie hierboven) tot uiterlijk 3 weken na het verschijnen van deze advertentie. Een informatiepakket van onze gemeente kunt u opvragen bij het Kerkelijk Bureau PGZ, Molenweg 241, 8012 WG Zwolle, tel. (038) 421 75 96. Uiteraard kunt u ook onze website raadplegen: www.jeruzalemkerkzwolle.nl.

33

Houdt u van een lege kerk? Kom dan niet naar Krommenie!

‘Krommenie is een landelijk gelegen groeikern aan de rand van Zaanstad, dichtbij Amsterdam, Alkmaar en Haarlem. Sinds mei 2006 is de gemeente van Krommenie een PKN-gemeente’.

Als Protestantse Gemeente zijn wij nog maar nauwelijks uit de luiers. De officiële eenwording van de vroegere Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk vond plaats op 8 mei 2006. Maar - hoe jong als wij zijn - er ligt toch al een lange weg achter ons. En die weg was niet altijd recht. Soms misten we een afslag; soms gingen we te vroeg door de bocht. Toch zijn we samen tot hier gekomen. Nu staan wij opnieuw op een kruispunt en zoeken naar de juiste weg om Kerk te zijn in deze tijd en in deze wereld. We hebben schatten uit het verleden meegekregen maar we zijn geen museum. Wij zoeken naar wat jongeren en ouderen beweegt en wat zij nodig hebben in wederzijds respect voor elkaars opvattingen. De Protestantse Gemeente te Krommenie is vacant sinds september 2008. Het totaal aantal adressen is nu 526. De kerkelijke gemeenschap draagt de kenmerken van het Zaanse geestelijk klimaat: nuchter, wat eigenzinnig en met een grote verscheidenheid in geloofsdenken en -beleven. Wij zoeken per direct een bevlogen

Predikant m/v Fulltime Profielschets: Een echte PKN ’er die als warm voorstander verdere richting kan geven aan deze unieke gemeente. De predikant laat zich leiden door Gods woord en heeft de Bijbel als vertrekpunt. Onze predikant draagt de volgende kenmerken: ● Een ervaren predikant, die inspirerend is vanuit het geloof en leiding geeft aan de gemeente

● Openstaat voor maatschappelijke ontwikkelingen en de realiteit koppelt aan de Bijbelse boodschap ● De kerk als plek maakt waar iedereen zich thuis voelt, een plek van gedeelde vreugde, liefde en verdriet, een plek van zingeving en vastigheid ● Die op basis van gelijkheid alle leeftijdsgroepen bij elkaar kan brengen ● Die de kerk als plek ziet waar wordt geleerd naar elkaar om te zien ● Ons kerkgebouw als plek ziet waar iedereen welkom is ● Die ruimte geeft om te geloven, weet wat oud en jong beweegt en elkaar daarin respecteert ● Die geloof kan laten voelen als meerwaarde in dit dagelijkse leven ● Die de diensten tot een feest maakt met veel muziek en zang Verdere bijzonderheden van onze Protestantse Gemeente kunt u terugvinden op www.pknkrommenie.nl Wij nodigen u uit uw schriftelijke sollicitatie te zenden aan of telefonisch in contact te treden met de secretaris van de beroepingscommissie, Marjanke Bruintjes-Smit, Eikelaan 46, 1561 CE, Krommenie. Telefoon: 075- 6285532 Uw reactie ontvangen wij graag voor 1 februari 2009. Uiteraard garanderen wij strikte geheimhouding. Wij zien uw reactie graag tegemoet.

Is een volle kerk en een levende gemeente uw ultieme wens? Kom dan naar Krommenie!!

Kerkinformatie

advertenties Rubriek

Januari 2009

De Protestantse Gemeente Oosterhout (NB) een pluriforme en open gemeente met twee fulltime predikanten zoekt een

pastoraal werker (m/v) voor 18 uur in de week (50%) De functie houdt in: • de pastorale zorg aan gemeenteleden van 75 jaar en ouder • het brengen van huisbezoeken en organiseren van ontmoetingsmomenten • het begeleiden van mensen rond ziekte/sterven • het voorgaan in rouwdiensten • regelmatig contact met de werkgroepen pastoraat • wat verder op de weg van een ouderenpastor komt en hoort

De Protestantse Gemeente van Westzaan is ontstaan uit de in 1982 gevormde federatie tussen de Hervormde gemeente en de Gereformeerde kerk te Westzaan. Een gemeente in een prachtig dorp met een monumentale kerk, een gerestaureerd orgel, een pastorie en vele vrijwilligers.

Wij zoeken iemand: • die affiniteit heeft met het ouderenpastoraat • met opleiding en ervaring in de geestelijke verzorging • die kan omgaan met de verscheidenheid aan geloofsbeleving binnen de gemeente • die lid is van de Protestantse Kerk in Nederland • die woont binnen een straal van ca. 40 km rond Oosterhout • die gezien de aard van het werk flexibel kan omgaan met de werktijden

Westzaan zoekt een sprankelende, bevlogen

predikant (m/v)

Gedurende 4 jaar voor 75% van de arbeidstijd Wij kijken uit naar een predikant die • zijn/haar beroep ziet als een roeping! • vol inspiratie tussen ons staat en met ons gaat!

Wij bieden: • werkruimte in één van beide kerkgebouwen • salaris en arbeidsvoorwaarden conform de cao PKN

Geïnteresseerd in deze uitdaging? Stuur uw reactie voor 31 januari 2009 naar het secretariaat van de beroepingscommissie. Arjanne Hoogeweij Meer informatie? Westzanerdijk 466 06-23 62 82 67 1507 AS Zaandam (Victor Zanting, Email: [email protected] voorzitter beroepingscommissie)

Nadere informatie kunt u krijgen bij de voorzitter van de sollicitatiecommissie, P. Siderius, Bachstraat 43, 4904 MP, Oosterhout, tel. (0162) 45 18 79, e-mail: [email protected] Uw schriftelijke sollicitatie zien wij graag binnen twee weken na het verschijnen van deze advertentie op bovenstaand adres tegemoet.

De Protestantse Gemeente i.w. te Uithuizen zoekt een

predikant

(v/m)

Er is een ruime pastorie met tuin beschikbaar.

0,5 fte

Uithuizen is een centrumdorp in Noord Groningen, ligt op een afstand van 25 km van de stad Groningen en is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Uithuizen heeft bijna 6000 inwoners. Door de centrumfunctie heeft Uithuizen een uitstekend voorzieningenpeil op allerlei gebied.

in de vacature die is ontstaan door het vertrek van één van de predikanten. Wij zoeken een inspirerende en enthousiaste predikant(e) • die ons bewust kan maken van Gods bedoelingen met deze wereld • die het belangrijk vindt dat jonge mensen, met name jonge gezinnen, bij de kerk betrokken blijven en hierin een actieve rol wil spelen • die de jeugd aanvoelt en motiveert • die de jeugdleiding in de gemeente toerust • die een deel van het wijkpastoraat voor zijn/haar rekening neemt.

Een informatiepakket met profielschets van onze gemeente kan worden aangevraagd bij de voorzitter van de beroepingscommissie: De heer E.G. Dijkhuis, Havendwarsweg 5, 9981 JS Uithuizen, tel. (0595) 43 26 06, e-mail: [email protected]. Uw sollicitatie, voorzien van cv, per brief of e-mail, kunt u voor 19 januari 2009 sturen naar bovenstaand adres.

35

36