Stadsrekening. jaarverslag. Stadsrekening 2008 jaarverslag

2008

Stadsrekening 2008 | jaarverslag

Stadsrekening

jaarverslag

Jaarverslag 2008

Leeswijzer De stadsrekening 2008 bestaat uit twee boekwerken: Het Jaarverslag en de Jaarrekening. Deze leeswijzer heeft betrekking op het jaarverslag. In het Jaarverslag wordt allereerst in de inleiding een presentatie gegeven van Nijmegen, de samenstelling van ons Bestuur en een aantal kerngegevens van de stad. Vervolgens wordt een analyse gegeven van het rekeningresultaat 2008 en wordt het winstbestemmingsvoorstel toegelicht. Hierna is de programmaverantwoording opgenomen. Dit betreft een verantwoording over het gevoerde beleid en de daarmee bereikte effecten door middel van de beantwoording van de drie W-vragen: – Wat hebben we bereikt? – Wat hebben we daarvoor gedaan? – Wat heeft dat gekost? Allereerst wordt er een korte evaluatie per programma weergegeven. Hierin staan de belangrijkste inhoudelijke en financiële punten van het programma vermeld. Vervolgens worden de drie W-vragen, afgezet tegen de begroting, beantwoord. Daarnaast wordt nog kort ingegaan op de eventuele investeringen en risico’s per programma. Voor wat betreft de vraag “Wat heeft dat gekost?” is dit onderverdeeld naar de lasten en de baten per programma. Daarnaast is ook het saldo voor winstbestemming weergegeven en de eventuele mutatie in de reserves. Na de programmaverantwoording zijn nog een aantal dwarsdoorsneden opgenomen, namelijk: – Het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen en de post onvoorzien; – Het bedrijfskostenresultaat van de gemeenten inclusief de resultaten per directie; – Een toelichting op de personeelskosten en de externe inhuur; – Een analyse op de kapitaallasten. Vervolgens komen de paragrafen aan bod. Hieronder staan ze in volgorde weergegeven: – De paragraaf investeringen; – De paragraaf lokale heffingen; – De paragraaf bedrijfsvoering; – De paragraaf verbonden partijen – De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen; – De paragraaf grondbeleid; – De paragraaf weerstandsvermogen, en als laatste; – De paragraaf Financiering. Binnen de stadsrekening wordt de presentatie van de cijfers zowel in het werkelijke bedrag weergegeven als in duizenden euro’s afgerond. Dit kan, vanwege deze afrondingen, tot kleine afwijkingen leiden.

3

Inhoud Inleiding Samenstelling van het bestuur Kerngegevens van de stad Financiële positie

7 9 12 14

Programmaverantwoording – Dienstverlening & burgerzaken – Veiligheid – Citymarketing & externe betrekkingen – Ruimte & bouwen – Grondbeleid – Werk & inkomen – Sport – Wijken – Openbare ruimte – Maatschappelijke opvang – Zorg & welzijn – Jeugd – Integratie & emancipatie – Economie – Onderwijs – Cultuur – Bestuur & middelen – Wonen – Facilitaire diensten – Mobiliteit – Milieu – Groen & recreatie

17 19 26 32 42 50 59 67 77 84 90 98 106 114 120 127 137 144 150 157 165 172 179

Overzicht algemene dekkingsmiddelen Bedrijfskostenresultaat Personeelskosten Analyse kapitaallasten

186 188 194 197

Paragrafen 1. Investeringen 2. Lokale heffingen 3. Bedrijfsvoering 4. Verbonden partijen 5. Onderhoud kapitaalgoederen 6. Grondbeleid 7. Weerstandsvermogen 8. Financiering

199 200 210 219 229 268 275 282 289

5

6

Inleiding In deze stadsrekening legt ons College verantwoording af over het jaar 2008. Het coalitieakkoord 2007-2010 geeft aan dat wij staan voor één Nijmegen, voor een ongedeelde stad. Elkaar in overdrachtelijke zin ook verstaan. Niet omdat iedereen gelijk is. Maar wel gelijkwaardig. Daarom leggen we ons niet neer bij de scheidslijnen in de stad, maar willen we bruggen slaan tussen de verschillende werelden in Nijmegen. Alleen zo blijven we die ene, ongedeelde stad. In het coalitieakkoord hebben we ons gebaseerd op deze missie en onze ambities uitgespro-ken. Deze ambities zijn verdeeld over een achttal thema's rond de stad Nijmegen. Ongedeeld, werkend, Solidair, Bruisend, Veilig, Vernieuwend, Bestuurlijk en Betaalbaar. De met deze thema's samenhangende vertaling is in de begroting 2007-2010 opgenomen. In deze stadsrekening leggen we verantwoording af over de resultaten en werkzaamheden. Voorafgaand aan de inhoudelijke en financiële verantwoording per programma lichten we enkele voor 2008 sprekende resultaten en ontwikkelingen kort toe. Nijmegen is in 2008 wederom schoon te noemen, al blijven de aandachtspunten Centrum en de Benedenstad bestaan. Ook hebben we investeringen gedaan op de Oranjesingel en de Scheidingsweg. We zijn gestart met het uitvoeringsprogramma voor het klimaatbeleid. We willen 3% energie besparen per jaar. Met de overkoepelende campagne 'Ons groene hert' zijn we gestart om iedereen aan het besparen te krijgen. We behoren tot de top vijf van beste fietssteden van Nederland, zo blijkt uit een benchmark van de Nederlandse Fietsersbond. In het rapport wordt gemeld dat er nog wel verbeteringen nodig zijn op het gebied van fietsparkeren. Maar juist in 2008 hebben we daar veel in geïnvesteerd met onder andere 800 extra fietsklemmen in de binnenstad en de realisatie van de Algemene Fiets Afhandel Centrale (AFAC). De werkgelegenheid is gegroeid met 3.600 arbeidsplaatsen. Deze groei is mede mogelijk gemaakt door de inzet van de innovatie, actieve acquisitie, de investeringen in de ringstraten en in de bedrijventerreinen. De gevolgen van de crisis in de werkgelegenheid waren nog niet zichtbaar, zoals die zich nu openbaren. Ook de woningen op het Dobbelmanterrein en de Josephhof zijn opgeleverd. De Hessenberg is in aanbouw en ook de woningbouw (fase 1) op de Rosa de Lima is in aanbouw. Op het voormalig ijsbaanterrein Heijendaal wordt een nieuwe ROC (Technovium) gerealiseerd en een groot aantal studentenwoningen door de SSHN. We hebben in 2008 een aanbesteding gestart voor de Stadsbrug. In een concurrentiegerichte dialoog procedure zijn vier consortia nu aan het ontwerpen en rekenen aan de nieuwe brug. Een belangrijke stap op de weg naar de realisatie is hiermee gezet. Ook de gemeenteraad en Gedeputeerde Staten hebben het bestemmingsplan van de Stadsburg goedgekeurd. Tevens kunnen we zeggen dat, als de subsidieverwachtingen uitkomen, de financiering van de Stadsbrug rond is. Ook in 2008 was er veel aandacht voor de filebestrijding op de Waalbrug. Het gebruik van het transferium is succesvol gebleken. De betrokken partijen hebben dan ook besloten om de Waal-

7

Inleiding

sprinter voort te zetten. De capaciteit is nu zelfs te klein, er is dan ook gestart met een uitbreiding van het transferium met ruim 550 plaatsen. Het gratis openbaar vervoer voor 65-plussers blijkt een groot succes te zijn, er zijn meer ouderen die met de bus reizen en ouderen gaan vaker de deur uit naar bijvoorbeeld de markt, ziekenhuis of culturele voorziening. Besloten is om vanaf 2009 het gratis OV voor ouderen structureel in de begroting te verwerken. We hebben het Klant Contact Centrum gerealiseerd, hiermee werken we aan het klantvriendelijk, effectief en efficiënt bedienen van de klanten. We hebben bij Burgerzaken dan ook een klanttevredenheid behaald van een 8.2. We liggen op schema voor wat betreft de bestandsdaling van de bijstandsklanten. We hebben aan 22% meer klanten een bijdragen uit een regeling kunnen verstrekken dan in 2007. Met onze eigen regelingen hebben we 77% van de huishoudens bereikt. Het gaat hier om ongeveer 9.800 huishoudens binnen een doelgroep van 12.800 huishoudens op 120% van het bijstandsniveau. Dit is een stijging van 2% ten opzichte van 2007. Ook zijn we 339 schuldregelingen gestart, bij 231 klanten zijn schuldregelingen en schuldsaneringen geslaagd of is een WSNP-verklaring afgegeven voor de toetreding tot een wettelijke schuldregeling. De doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting is in 2008, op 4 schoolbesturen na, gerealiseerd. Deze doorcentralisatie is historisch voor Nijmegen en uniek in Nederland. We hebben veel aandacht besteed aan jongerenoverlast, in nauwe samenwerking met de politie en de andere partners in de stad. De intense samenwerking met drie woningcorporaties heeft geleid tot een landelijk zeer gewaard ‘Wijk Aanpak Plan Hatert’. Met de provincie Gelderland is in het kader van de GSO (Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid) een nieuw convenant afgesloten. De focus ligt daarbij op plannen in drie wijken, namelijk Dukenburg, Lindenholt en Neerbosch-Oost. Uit de jeugdmonitor blijkt dat het een groter deel van de jongeren goed gaat, maar ook dat bij een kleiner aantal jongeren de problemen groter en intenser zijn. Bij minder jongeren zijn psychische problemen gemeten en het percentage jongeren met zware psychische problemen is ook licht gedaald. De zorgstructuur (ZAT 0-23 jaar), opvoedsteun en sociale projecten als ‘Op jezelf’ hebben hierbij een cruciale rol gespeeld. Ook hebben wij in 2008 een nieuwe aanbestedingsprocedure gestart voor Hulp bij het Huishouden. Hierdoor kunnen wij een zodanige prijs voor de hulp bij het Huishouden hanteren, dat de zorgaanbieders hun medewerkers kunnen uitbetalen tegen de geldende CAO-salarissen. Dit komt ten goede aan de kwaliteit van de dienstverlening voor onze burgers, die afhankelijk zijn van deze Hulp bij het Huishouden. De ‘pardonners’ kunnen een nieuw bestaan opbouwen in Nijmegen. Er is hard gewerkt aan de pardonregeling met de inzet van V&NZG en daarmee is de taakstelling ruimschoots gehaald. In financiële zin hebben wij een positief resultaat behaald van €17,4 miljoen. In deze jaarstukken doen wij voorstellen tot gedeeltelijke bestemming van dit saldo. Daarna resteert nog een toevoeging van €5,2 miljoen aan de Saldireserve. In de Voorjaarsnota 2009 willen wij de eventuele effecten van de economische crisis voor de begroting 2009 in kaart brengen en, indien nodig dit rekeningresultaat, daarbij inzetten. In 2008 is de sterke vermogenspositie iets verminderd. De reserves zijn namelijk gedaald met € 8 miljoen van €215 miljoen naar € 207 miljoen. We willen onze vermogenspositie als buffer inzetten voor komende negatieve effecten op het saldo van de toekomstige begrotingen.

8

Inleiding

Samenstelling van het bestuur De raad in Nijmegen heeft 39 leden. Het college bestaat uit de burgemeester en zes wethouders. De gemeentesecretaris is altijd aanwezig bij collegevergaderingen als adviseur. Met ingang van 1 januari 2007 is Thom de Graaf burgemeester van de Gemeente Nijmegen. De burgemeester is niet alleen voorzitter van de raad, maar ook van het Presidium. Uiteindelijk is de burgemeester hoofdverantwoordelijke voor het functioneren van de raad. De na de verkiezingen gevormde coalitie bestaat uit: PvdA, SP en GL.

samenstelling college

Burgemeester Thom de Graaf (D66) Portefeuille: Openbare orde en Veiligheid, Burger en Bestuur, Communicatie en Representatie Wethouder Paul Depla (Partij van de Arbeid) Portefeuille: Ruimte en Bouwen, Sport, Werk & Inkomen Wethouder Hans van Hooft Sr. (Socialistische Partij) Portefeuille: Wijken, Openbare ruimte, Spelen, Maatschappelijke opvang Wethouder Lenie Scholten (Groen Links) Portefeuille: Zorg & Welzijn, Jeugd, Integratie & Emancipatie Wethouder Hannie Kunst (PvdA)

9

Portefeuille: Economie, Onderwijs, Cultuur, Personeel & Organisatie Wethouder Peter Lucassen (SP) Portefeuille: Financiën, Wonen, Facilitaire diensten Wethouder Jan van der Meer (GL) Portefeuille: Mobiliteit, Milieu, Groen en Recreatie, KAN Gemeentesecretaris Pier Eringa

samenstelling gemeenteraad 2008 PvdA (10) mevrouw H. El Karouni de heer R.S. Zwart de heer A.H.B. Beck mevrouw J.G. Pol de heer M.J.M. van Nijnatten de heer S. Verbruggen de heer P.J.E. Breukers mevrouw A. Arzbach de heer M. Janssen de heer A.J.H. Bless SP (7) de heer J.W.H. van Hooft jr. mevrouw M.C. Piepers mevrouw S. Akdemir de heer J.J.M. van Rens de heer M.J. van Hunnik mevrouw J.H.I. van Dijk de heer B.J.H.M. Velthuis GL (6) de heer W.M. van Eck mevrouw F. Ali de heer M.P. Spruit mevrouw H. Roorda de heer N.P. Vergunst mevrouw F. Willighagen-Brand CDA (5) de heer A.H.W. Hillen de heer J.H. Toonen mevrouw C.B.A. Teunissen de heer R.E. Preijers mevrouw M.A.B. van der Sloot In 2008 is dhr. Bloem overleden. Hij was fractievoorzitter van het CDA en raadslid voor het CDA in de gemeente Nijmegen. Dhr. Hillen heeft het fractievoorzitterschap overgenomen, Dhr. Toonen heeft zijn positie als raadslid overgenomen.

10

Samenstelling van het bestuur

VVD (4) de heer P.P. Leferink op Reinink de heer H.S. Veldman de heer E.J. Mühren de heer K.W.A. Wools D66 (2) de heer D.J. Bodewes mevrouw L.C. van den Broek Fractie van Zijll de Jong mevrouw G.C.M. van Zijll de Jong-Lodenstein Verenigde Senioren Partij (1) de heer M.J.I. Hulskorte Nijmegen Nu (1) de heer H.B.W. van Hees Gewoon Nijmegen (1) de heer J.L.J. Janssen Fractie Bos (1) mevrouw R.C. Bos De Gemeenteraad bestaat uit 14 vrouwen en 25 mannen.

11

Kerngegevens van de Stad Bevolking Leeftijd

2004

2005

2006

2007

2008

24.439 24.114 62.133 26.323 20.464

24.286 24.967 61.559 26.746 20.657

24.178 25.601 61.591 27.348 20.838

24.060 26.657 61.351 27.981 20.917

23.833 27.039 60.634 26.700 21.080

157.473

158.215

159.556

160.962

161.286

Geslacht

2004

2005

2006

2007

2008

vrouwen mannen

81.866 75.607

82.547 75.668

83.256 76.300

83.959 77.003

84.207 77.079

157.473

158.215

159.556

160.962

161.286

2004

2005

2006

2007

2008

Nederland Westerse landen Niet-Westerse landen

119.461 19.040 18.972

120.021 19.096 19.098

121.172 19.132 19.252

122.119 19.418 19.425

122.138 19.564 19.584

totaal

157.473

158.215

159.556

160.962

161.286

0-14 jaar 15-24 jaar 25-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar e.o. totaal Bron: www. nijmegen.buurtmonitor.nl

totaal Bron: www. nijmegen.buurtmonitor.nl

Bevolking - Etniciteit Herkomst

Bron: www. nijmegen.buurtmonitor.nl

De etnische herkomst volgens de CBS-definitie wordt bepaald door het geboorteland van de persoon zelf en van de ouders van deze persoon.

Etnische herkomst Nederland Suriname Antillen Aruba Turkije Marokko Griekenland Bron: www. nijmegen.buurtmonitor.nl

12

2004

2005

2006

2007

2008

119.461 1.518 2.001 33 4.971 3.185 247

120.021 1.500 1.961 30 5.016 3.225 241

121.172 1.501 1.959 25 5.048 3.286 237

122.119 1.517 1.986 33 5.129 3.346 235

122.138 1.508 1.968 48 5.160 3.332 244

Kerngegevens van de Stad

Werk en Inkomen - Arbeidsplaatsen - geslacht Geslacht

2004

2005

2006

2007

2008

vrouwen mannen

49.440 43.770

49.040 44.230

49.720 44.660

50.065 45.795

51.260 48.190

Totaal

93.210

93.270

94.380

95.860*

99.450*


* Dit is iinclusief uitzendkrachten. Uitzendkrachten in 2007: 2.369 mannen en 1.119 vrouwen Uitzendkrachten in 2008: 2.445 mannen en 1.260 vrouwen Het betreft hier het aantal arbeidsplaatsen in Nijmegen, waarbij wordt gekeken hoe de bezetting ervan is verdeeld over mannen en vrouwen. De werkende die de arbeidsplaats bezet komt niet per definitie uit Nijmegen.

Scholing en vorming - Wetenschappelijk Onderwijs - Hoger BeroepsOnderwijs Onderwijs

2004

2005

2006

2007

2008

WO Nijm.studenten alle studenten

7.900 16.086

8.408 16.823

8.613 17.363

8.255 16.962

8.039 17.437

HBO Nijm.studenten alle studenten

2.088 10.027

2.410 12.103

2.787 13.306

2.921 14.841

3.128 15.516


Nijmeegse studenten: volgen een studie in Nijmegen en zijn woonachtig in Nijmegen. Alle studenten: betreft studenten die een studie volgen in Nijmegen ( inclusief in Nijmegen woonachtige studenten)

Bouwen en Wonen - Woningvoorraad - voorraad naar soort woongelegenheid Woongelegenheid

2004

2005

2006

2007

2008

woningen wooneenheden woonschepen woonwagens

66.210 4.510 46 97

66.637 4.509 46 97

68.097 4.547 46 97

69.052 4.547 43 94

69.566 4.570 52 103

totaal nieuwbouw

70.863 367

71.289 1.401

72.787 1.015

73.736 442

74.291 747

totaal

71.230

72.690

73.802

74.178

75.038


13

Financiële positie rekeningresultaat In deze stadsrekening 2008 presenteren wij de resultaten over het jaar 2008. Daarbij hebben wij de algemeen aanvaarde regels voor verslaglegging gehanteerd. Een van de bepalingen van het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) geeft aan dat het resultaat in de jaarrekening gepresenteerd moet worden vóór mutaties in de reserves. Er moet dus onderscheid gemaakt worden in de resultaatbepaling en de resultaatbestemming. In deze jaarrekening worden mutaties in de reserves waartoe in het jaar 2008 reeds besloten is door de Raad de “eerste winstbestemming” genoemd. Het resultaat wat ontstaat na de mutaties aan de reserves wordt het rekeningresultaat na de eerste winstbestemming genoemd. Vervolgens worden op dit resultaat winstbestemmingen gedaan. Dit heet dan "tweede winstbestemming”. Het rekeningresultaat over 2008, onderscheiden naar lasten en baten bedraagt: Rekeningresultaat 2008 Lasten Baten Saldo vóór eerste winstbestemming Eerste winstbestemming: Storting in de reserves Onttrekkingen uit de reserves Per saldo eerste winstbestemming, onttrekking aan de reserves Saldo na eerste winstbestemming

x € 1.000 755.090.695 -746.530.003 8.560.692

nadelig

25.974.276

voordelig

17.413.584

voordelig

26.339.027 52.313.303

Zoals ook uit bovenstaand overzicht blijkt hebben we voor de 1e winstbestemming een nadelig resultaat van €8,6 miljoen. In 2008 hebben wij €25,9 miljoen aan de reserves onttrokken. Met deze onttrekking komen we uiteindelijk tot een positief resultaat van €17,4 miljoen. Zoals net genoemd wordt het resultaat na 1e winstbestemming bepaald door de grote onttrekking aan de reserves. Als we vervolgens kijken naar de tweede winstbestemming dan zijn daar voorlopig 2e winstbestemmingsvoorstellen voor een bedrag van €12,2 miljoen. Indien al deze voorstellen worden gehonoreerd, laat dit een voorlopig netto resultaat over van €5,2 miljoen, welke zal worden toegevoegd aan de Saldireserve. De oorzaak van het resultaat is hoofdzakelijk te vinden in de volgende programma’s. Programma

14

resultaat

Grondbeleid Werk en Inkomen Zorg en Welzijn Onderwijs Facilitaire diensten Mobiliteit

€ 4,4 miljoen €2,3 miljoen €2,7 miljoen €1,9 miljoen €1,1 miljoen €1,1 miljoen

Totaal

€13,5 miljoen

Financiële positie

Vanuit deze programma’s wordt er voorlopig voorgesteld om € 12,2 miljoen toe te voegen aan de reserves. Hieronder staan de voorlopige winstbestemmingsvoorstellen uiteengezet: Reserve 1. Reserve parkeerbijdrage 2. Reserve ZOAB 3. Reserve onderwijshuisvesting 4. Reserve onderwijshuisvesting 5. Reserve ondernemersfonds 6. Reserve strategische investeringen 7. Reserve Wmo 8. Reserve Waalsprong 9. Saldireserve t.b.v. Triavium 10. Reserve stadsbrug 11. Reserve 1% reg. Beeldende Kunst 12. Reserve WWB 13. Reserve ABR 14. Saldireserve t.b.v. armoedebestrijding 15. Reserve Afschrijving 16. Reserve GSB 17. Saldireserve t.b.v. WABO Totaal

bedrag €82.000 -€ 294.000 € 1.900.000 € 200.000 € 347.000 € 296.500 € 2.575.959 € 351.000 €174.000 € 1.371.111 € 103.441 € 1.146.000 € 3.113.431 € 605.000 € 50.000 € 70.000 € 86.000 € 12.177.442

Korte Toelichting op de Winstbestemmingsvoorstellen 1. Vanuit bestaand beleid worden de opbrengsten parkeerbeleid in de reserve parkeerbijdrage gestort. 2. De aanleg van het ZOAB bij Dukenburg is afgerond, deze reserve wordt opgeheven en derhalve vallen in de reserve aanwezige middelen vrij. 3. Dit betreft hier het resultaat op het programma Onderwijs. Dit saldo is nodig voor het realiseren van de (permanente) huisvesting van het Citadel College. In totaal is er €2,1 miljoen benodigd (zie hiervoor ook winstbestemmingsvoorstel 4). 4. Dit is een aanvullende winstbestemming i.v.m. tekort op programma Onderwijs. 5. Dit is nodig om te voldoen aan aangegane verplichtingen in 2008, te kunnen voldoen in 2009. 6. Een voordeel op de kapitaallasten komt conform besluitvorming ten gunste van deze reserve om te herbesteden aan toekomstige investeringen. 7. Het saldo van het programma Zorg & Welzijn komt conform raadsbesluit ten gunst van de reserve. 8. Afgesproken is dat niet aangewende middelen van de stelpost Waalsprong in de reserve worden gestort om te kunnen besteden ten behoeve van de Waalsprong. 9. Dit betreffen niet gedekte kosten vanwege de brand ad € 174.000. Zie hiervoor ook de risicoparagraaf van het programma Sport. 10. Conform raadsbesluit wordt de marktconforme rente op het Fonds Stadsbrug toegevoegd aan deze reserve is de financieringsbron voor de Stadsbrug. 11. Conform raadsbesluit wordt alles wat niet besteed weer teruggestort in de reserve om dit weer in kunst te kunnen investeren.

15

Financiële positie

12. Het saldo van het programma Werk & Inkomen komt conform raadsbesluit ten gunst van de reserve. Een deel hiervan (€ 250.000 heeft betrekking op het W-deel). 13. Het resultaat van het programma Grondbeleid wordt gestort in de ABR om dit vervolgens te kunnen investeren in de grondexploitaties. 14. Met name de verwachte uitkeringen voor een drietal nieuwe regelingen, zijn achtergebleven ten opzichte van de ramingen. Het betreft hier de regelingen "eenmalige uitkering van het Rijk 2008" en de categoriale regelingen (2) voor ouderen, chronisch zieken, gehandicapten en ouderen al dan niet in een verzorgingstehuis". De onderschrijding op de geraamde lasten is voornamelijk te wijten aan de besluitvorming van de Raad die op 3 december 2008 plaatsvond, waardoor de implementatietijd en de aanvraagtermijn voor de Nijmeegse minima kort was. Nijmeegse minima kunnen daardoor ook nog in 2009 een beroep doen op deze regelingen (aanvraag eenmalige uitkering Rijk tot 15 februari 2009 en aanvraag categoriale regelingen tot 1 april 2009). 15. Deze reserve is ingesteld op aandringen van de accountant omdat verzekeringsuitkeringen voor bijvoorbeeld een afgebrand pand niet in mindering mag worden gebracht op de investering. Dit bedrag wordt in de reserve afschrijving gestort om dit vervolgens vrij te laten vallen ten gunste van de programmarekening, gelijk lopend met de levensduur van de investering. Dit voorstel heeft betrekking op de herbouw paviljoen open lucht. 16. Dit voordeel op MOPIII wordt toegevoegd aan de reserve GSB, conform bestaand beleid. 17. Dit betreft een toekenning in de decembercirculaire, die niet meer ingezet kon worden voor de WABO. Hij dient ter dekking voor de bekostiging van een projectleider. Het restant rekeningsaldo ter grootte van €5.241.944 wordt voorgesteld om toe te voegen aan de Saldireserve. Zie voor een verdere onderbouwing van dit besluit ook de paragraaf 7 Weerstandsvermogen van dit jaarverslag.

Programmaverantwoording In de programmaverantwoording leggen wij verantwoording af over de zogenoemde drie Wvragen: – Welke resultaten hebben we bereikt? – Wat hebben we daarvoor gedaan? – Wat heeft dat gekost? Dat zetten we af tegen de doelstellingen en de middelen die uw Raad in de perspectiefnota 2008, de stadsbegroting 2008-2011 en de raadsvoorstellen gedurende het jaar beschikbaar heeft gesteld. De programmaverantwoording beoogt hiermee een antwoord te geven op de realisatie van de in de begroting gestelde doelen. Allereerst hebben wij een evaluatie opgenomen per programma. Hierin geven wij een samenvatting van de 3 W-vragen en eventuele gelden van de perspectiefnota die zijn bestemd voor specifiek beleid binnen het programma Wijzigingen in de programmastructuur Zoals uw Raad eerder besloten heeft zijn er een aantal zaken met terugwerkende kracht gewijzigd in de begroting, te weten: In de perspectiefnota 2009 is door uw Raad met terugwerkende kracht besloten, dat met ingang van 2008 de volgende programmanaamswijzigingen zijn doorgevoerd: 1. Programma Burger en Bestuur is Dienstverlening en Bestuur geworden; 2. Programma Communicatie & Representatie wordt Citymarketing & Representatie; 3. Programma Middelen wordt Bestuur & Middelen. Vervolgens gaan we hieronder kort in op alle programmawijzigingen die met de besluitvorming van de perspectiefnota 2009 hebben plaatsgevonden: Programma Dienstverlening en Bestuur De producten uit het programma Burger & Bestuur zijnde Burgerzaken, Burgerzaken bijzondere producten en Verkiezingen/referenda zijn samengevoegd tot het product Burgerzaken. De overige producten Dagelijks bestuur, Raad en Bestuurlijk juridische zaken hebben we ondergebracht bij het programma Middelen. De Portefeuillehouder van het programma Dienstverlening & Burgerzaken is de burgemeester. Programma Citymarketing en Representatie Het programma Communicatie & Representatie bestond uit de producten Promotie, (Inter)nationale samenwerking en Public affairs, Coördinatie evenementenbeleid en Stedenbanden. Wij hebben het product MOP vanuit het programma Middelen hier aan toegevoegd. Deze trajecten kennen meer een subsidiebenadering (GSO/GSB) en werden al gecoördineerd door de directie DWS. De huidige producten Bestuurscommunicatie en Communicatie Dienstverlening hebben we ondergebracht onder het programma Facilitaire diensten. Het product Representatie hebben we geplaatst in het programma Middelen als onderdeel van het product Bestuursondersteuning. Dit sluit inhoudelijk goed aan en is ook conform de door ons besloten organisatiewijziging van de communicatiefunctie. Portefeuillehouder van het programma Citymarketing & Externe betrekkingen is de burgemeester. Het product MOP valt nog steeds onder de verantwoordelijkheid van wethouder Lucassen.

17

Programmaverantwoording

Programma Bestuur & Middelen Met het toevoegen van de producten Dagelijks bestuur, Raad, Bestuurlijk juridische zaken en Bestuursondersteuning is het programma Middelen breder geworden. Dat hebben we dan ook terug laten komen in de naam van het programma: Bestuur & Middelen. Het nieuwe product Bestuursondersteuning bestaat uit Kabinet, Bestuurssecretariaat en Representatie. Portefeuillehouder van het programma Bestuur & Middelen blijft wethouder Lucassen. Het product Personeel & Organisatie blijft onder verantwoordelijkheid van wethouder Kunst. De toegevoegde producten Dagelijks bestuur, Raad, Bestuurlijk juridische zaken en Bestuursondersteuning vallen onder de verantwoordelijkheid van de Burgemeester. Programma Facilitaire Diensten Het product Servicebedrijf van het programma Facilitaire Diensten is uitgebreid met de producten Bestuurscommunicatie, Communicatie dienstverlening en Interimmanagement. Het bureau BiMM was organisatorisch al onderdeel van het Servicebedrijf. De nieuwe communicatieafdeling is ook onderdeel geworden van het Servicebedrijf. Het deelproduct Straatnaamgeving van het programma Dienstverlening & Bestuur hebben we ondergebracht onder bij het product Borging publiek geheugen. Portefeuillehouder van het programma Facilitaire Diensten blijft wethouder Lucassen. Het (deel)product Communicatie valt onder de verantwoordelijkheid van de Burgemeester. Het deelproduct Straatnaamgeving valt onder de verantwoordelijkheid van wethouder Lucassen.

18


Dienstverlening & Burgerzaken Nummer Portefeuillehouder

9110 Thom de Graaf

programmawijziging In perspectiefnota 2009 is de naam van dit programma gewijzigd van Burger & Bestuur naar Dienstverlening & Burgerzaken. De beleidsteksten zijn voor 2008 ongewijzigd gebleven. Om deze reden zal het programma op de oude wijze worden verantwoord.

algemeen Het gemeentebestuur van Nijmegen bestaat uit de bestuursorganen raad, college van burgemeester en wethouders en burgemeester. De raad stelt de kaders en controleert het college. Het college vormt het dagelijks bestuur van de gemeente en is verantwoordelijk voor de voorbereiding en uitvoering van de beslissingen van de raad. Daarnaast heeft het college eigen bevoegdheden tot het voeren van het dagelijks bestuur van de gemeente. De burgemeester is onderdeel van het college, maar heeft daarnaast een aantal eigen bevoegdheden, onder andere op het terrein van de handhaving van de openbare orde. Een goed samenspel tussen deze drie bestuursorganen is van groot belang. Het is belangrijk dat het handelen en functioneren van het gemeentebestuur en de ambtelijke organisatie voldoet aan de wettelijke voorschriften en de eisen van integriteit. Het gemeentebestuur streeft ernaar de betrokkenheid van burgers bij het besturen van de stad te vergroten. Activiteiten om deze betrokkenheid te vergroten maken onderdeel uit van het programma Communicatie & Representatie. Activiteiten om een grotere betrokkenheid bij de raad te bereiken vallen onder het programma Burger & Bestuur. De waardering van de burgers voor het functioneren van het gemeentebestuur hangt behalve van bovengenoemde factoren ook af van een goede dienstverlening. De verbetering van de dienstverlening krijgt in de komende periode een sterke nadruk.

evaluatie dienstverlening & burgerzaken 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

Door invoering van het concept “Nijmegen heeft Antwoord” en realisatie van het KCC, werkt de gemeente Nijmegen verder aan het klantvriendelijk, effectief en efficiënt bedienen van de klanten. De normen uit de hoofddoelstellingen zijn dan ook ruimschoots gehaald. Dit is ook af te meten uit de klanttevredenheid bij Burgerzaken, die met 8.2 hoog is.

Wat heeft het opgeleverd in 2008

Door het invoeren van het KCC kan de gemeente burgers en bedrijven snel en veelal direct goed bedienen. De klanten worden dus niet meer vermoeid met de inrichting van onze eigen organisatie. Het afhandelen van de bulk in het KCC geeft tegelijkertijd ruimte om meer tijd en aandacht te besteden aan de klanten met complexere vragen. Ook de klanttevredenheid is beter dan beoogd. Dit komt onder andere door constante aandacht, sturing op de wachttijden en het

19


nemen van maatregelen om wachttijden te verkorten, de opening van het geboorteloket en het verstrekken van een cadeau bij geboorteaangifte. Bijzonderheden in 2008

In 2008 is er via de perspectiefnota €207.000 beschikbaar gesteld voor nieuw beleid. Dit nieuwe beleid was voor allereerst voor de live uitzending van de politieke avond (€37.000), het Nijmegen KCC (€145.000) en de Externe Rekenkamer (€25.000).

Begrotingsrechtmatigheid

Binnen dit programma heeft een kleine lastenoverschrijding plaatsgevonden van €8.000. Daartegenover staat een onderschrijding van de baten van €103.613. Aangezien de begrotingsrechtmatigheid pas hoeft worden toegelicht vanaf €100.000 hoeft hier niets over te worden toegelicht.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Wij willen dat het gemeentebestuur, uitgaande van de eisen van rechtsstatelijkheid, functioneert als een goede, democratische en betrouwbare lokale overheid. We dragen daarbij zorg voor een goede dienstverlening aan de burger.

hoofddoelstellingen Wat wilden we bereiken, wat hebben we bereikt en wat hebben we ervoor gedaan?

hoofddoelstelling 1 Wij besturen de gemeente Nijmegen op een herkenbare, democratische wijze. Doelrealisatie

De indicatoren (vertrouwen in de raad en bekendheid gemeenteraadsleden) zijn niet gemeten in 2008, deze zullen in 2009 weer gemeten worden. Wat wel bekend is dat het aantal bezoekers van de site van de gemeenteraad (de live uitzendingen en het raadplegen) van zowel de vergaderingen in de kamers als van de besluitronde in de raadszaal toeneemt, zie de tabel hieronder: Bezoekers live uitzendingen kamers/ raadszaal vanaf 2006 2006 2007 2008 Bezoekers archief uitzendingen (2008)

Activiteiten

20

2.352 11.225 2.065 21.754

In 2008 is weer een vervolg gegeven aan een goed samenspel tussen college en raad. De raad beschikt inmiddels over de beleidsplanning van de raadsvoorstellen van het college. Hierdoor heeft de raad een grotere invloed gekregen op beleidsprocessen en kan er een betere planning plaatsvinden van de politieke avond. De controlerende rol van de raad is versterkt door het instellen van de auditcommissie. In 2008 is uitvoering gegeven aan het communicatieplan voor de raad. Hierbij had het gebruik maken van de website hoge prioriteit. Het gaat hierbij onder meer om de gebruikers te informeren over de besluiten van de raad en het raadplegen van alle raadsinformatie. Bezoekers van de website kunnen vergaderingen in de kamers en van de besluitronde in de raadszaal volgen, zowel live als via de raadpleegfunctie. Ook is er is 2008 gewerkt aan het ontwikkelen van een volgsysteem voor de opdrachten van de

Dienstverlening & Burgerzaken

raad aan het college voor moties en toezeggingen. De implementatie van het volgsysteem is voorzien in 2009. In het kader van de kwaliteitsverbetering van raads- en collegevoorstellen is er in 2008 een screeningsoverleg ingevoerd voor het toetsen van voorstellen. Ook zijn er in 2008 weer trainingen gegeven aan ambtenaren. Er is sterker gestuurd op een betere spreiding van raadsvoorstellen, waardoor het niet meer nodig was aan het eind van het jaar een extra politieke avond te organiseren zoals in 2007. De omvang van de collegeagenda maakte het niet noodzakelijk te werken aan mandatering van collegebevoegdheden.

hoofddoelstelling 2 Wij handelen conform de wettelijke voorschriften en ons handelen voldoet aan de eisen van integriteit. Doelrealisatie

Wij hebben de indicatoren praktisch gezien gerealiseerd. De indicatoren voor de afhandeltermijn zijn gehaald. Van de bezwaren is 71% binnen de termijn afgedaan. Voor klachten is een percentage van 80% binnen de gestelde afhandeltermijn afgedaan. Wat betreft de gegrond verklaringen is de norm voor bezwaarschriften (15%) heel licht overschreven, namelijk 16%. Het aantal gegronde klachten is met 12% beneden de norm gebleven, Ten opzichte van 2007 is er op het halen van de normering sterker gestuurd dan in 2007.

Activiteiten

Ten opzichte van 2007 is in 2008 met succes sterker gestuurd op het halen van de normering voor de afhandeling van bezwaarschriften en klachten. In 2008 zijn minder meldingen van een vermoeden van een misstand gemeld. In het verslagjaar 2007 was dit aantal meldingen nog dertien. Voor 2008 komt het aantal uit op vier. Van deze vier bleek in één geval na vooronderzoek geen aanleiding te bestaan het onderzoek voort te zetten. In twee gevallen bleek na onderzoek geen aanleiding te bestaan disciplinaire maatregelen te nemen. In één geval bleek de melding te gaan over personen, die niet in vaste dienst van de gemeente waren en is hun werkgever van de kwestie op de hoogte gebracht. In 2008 heeft een doorlichting plaatsgevonden van de juridische functie gemeentebreed. De resultaten worden in 2009 gepresenteerd.

hoofddoelstelling 3 Wij zorgen voor een zorgvuldige, tijdige en klantgerichte dienstverlening door Burgerzaken. Doelrealisatie

De indicatoren zijn gerealiseerd. De klanttevredenheid bij de balies van Burgerzaken zijn in juli 2008 gemeten. Het onderzoek in 2008 heeft zowel in de Stadswinkel, als in het Steunpunt Dukenburg plaatsgevonden. Ook de klanttevredenheid van het KCC in de Stadswinkel is meegenomen. De klanttevredenheid is beoordeeld met een 8,2.

Activiteiten

Verschillende activiteiten zijn erop gericht dat ook dit jaar de dienstverlening bij Burgerzaken is beoordeeld met een hoog cijfer. Het betreft activiteiten als actief sturen op maken van afspraken, verruiming van de mogelijkheden om afspraken te maken zoals het maken van afspraken via het digitale kanaal, extra avondopenstellingen op afspraak, en het openen van het geboorteloket in het UMC St. Radboud. Door voortdurende monitoring van de wachttijden en daar waar nodig bijsturing, zijn de wachttijden korter dan beoogd. We hebben actief gestuurd op het inplannen van afspraken van reisdocumenten (de klant wordt nog eens gebeld naar aanleiding van de mailing). Bovendien is het nu ook mogelijk voor geboorteaangifte op afspraak te komen. Net als in 2007 worden de klanten in mei en juni extra avondo-

21


penstellingen aangeboden om nog vóór de zomervakantie zijn of haar reisdocument aan te vragen. De monitoring van de wachttijden gebeurd door het raadplegen van het zogenaamde q-win systeem (dagelijkse managementinformatie). Maandelijks wordt managementinformatie samengesteld over wachttijden, het bereiken van de servicenormen, het analyseren ervan en daar waar nodig wordt bijgestuurd. Verder wordt bij drukte een gastvrouw in de hal ingezet om de klanten te wijzen op andere mogelijkheden. Halverwege 2008 is in het UMC St. Radboud een zogenaamd geboorteloket geopend. Op drie halve dagen in de week kunnen ouders op afspraak aangifte doen van geboorte. Bij aangifte van geboorte wordt een slabbetje samen met een gelukwens namens de gemeente met slogan “altijd Nijmegen” gegeven. Er is samenwerking gezocht met woningbouwcorporaties, waarbij de kwaliteitsverbetering en de dienstverlening aan de klant centraal staan. De klant hoeft niet meer de balie te bezoeken en we proberen ook fraude tegen te gaan. De realisatie van deze samenwerking is in een vergevorderd stadium. Net als in 2007 is de klant op maat bediend, zoals de inschrijving van studenten op de Radboud Universiteit.

hoofddoelstelling 4 Wij leveren onze klanten op doelmatige en doeltreffende wijze de diensten en producten. Doelrealisatie

De indicatoren zijn gerealiseerd. In 2008 werd 84% van de telefoontjes binnen de tijdslimiet van 18 seconden opgenomen. In 2007 bedroeg dit percentage tussen de 81 en 82%. Het betreft hier de meting van de interne en externe telefoontjes op afdelingen. Voor de afhandeling van de berichten zijn de in het programma Corsa geregistreerde berichten tijdig afgedaan. In 2007 bedroeg dit aantal 84,4%.

Activiteiten

In 2008 hebben we het visiedocument “Nijmegen heeft Antwoord” vastgesteld. Hierin zijn de contouren voor de verbetering van onze publieke dienstverlening tot en met 2011 geschetst. In 2008 hebben we één telefoonnummer voor alle loketten in de Stadswinkel gerealiseerd. Daarnaast hebben we met diverse afdelingen afspraken gemaakt om ook bij dit telefoonnummer aan te sluiten. Inmiddels is er een landelijke nummerreeks voor gemeenten beschikbaar, waardoor elke gemeente op termijn bereikbaar is onder 14+netnummer (voor Nijmegen 14024). Omdat dit ook het nummer wordt voor 6 gemeenten in de regio hebben we het initiatief genomen met deze gemeenten te spreken over deze ontwikkeling en de wijze waarop we de invoering van dit telefoonnummer gaan pakken. In 2008 zijn we gestart met het verbeteren van de gereedschappen in het front-Office door het inrichten van een kennisbank, het mogelijk maken van het registreren van klantcontacten en het toegankelijk maken van statusinformatie in het front-Office (en straks ook voor de burgers via internet). Op deze manier krijgen we niet alleen zicht en grip op de snelheid van de afhandeling van klantcontacten maar ook op de kwaliteit daarvan. Deze projecten ronden we in 2009 af. We blijven uiteraard de mogelijkheden voor digitale dienstverlening voor burgers en bedrijven uitbreiden. De basismogelijkheden zijn beschikbaar, inloggen via DigiD, betalen, digitale aan-

22


vraagformulieren, en komen voor steeds meer producten en diensten beschikbaar. Het is ook voor steeds meer producten mogelijk een afspraak via de website te maken. Via Procedures online konden burgers, via internet, al documenten inzien, die horen bij aanvragen voor bouwen milieuvergunningen in de eigen buurt. In 2008 hebben we daar de sloopvergunningen aan toegevoegd. Evaluatie van de klantcontactwijzer heeft opgeleverd dat het onderwerp verbreed moet worden naar klantgerichtheid. Het instrument is nuttig maar niet genoeg. Eind 2008 zijn we gestart met een gesprekkencyclus met klanten, medewerkers en leidinggevenden. In 2009 volgt een actieplan op welke wijze we de klantgerichtheid binnen onze organisatie verder kunnen versterken. Om te kunnen sturen op kwaliteit is het nodig onderzoek te doen naar de ervaringen van onze klanten. In 2008 hebben we een bereikbaarheidsonderzoek laten uitvoeren waarbij zogenaamde mysteriebellers contact gezocht hebben met de gemeente, via het centrale telefoonnummer van de Stadswinkel. Dit onderzoek leverde een rapportcijfer 7,4 op. Het klanttevredenheidsonderzoek “Benchmarking publiekszaken” van de VNG in de Stadswinkel leverde een 7,6 op. Dit was in 2007 nog een 7,1. Ook is in 2008 is een klantenpanel ingesteld dat 4 keer per jaar wordt gevraagd naar ervaringen met en ideeën over gemeentelijke dienstverlening. In 2008 is het burgerjaarverslag over 2007 opgeleverd. Daarin legde de burgemeester verantwoording af aan de burgers van de gemeente Nijmegen. Naast de tevredenheid van de klant gaat het daarbij ook om onze feitelijke prestaties. Om deze beter in beeld te krijgen en beter bestuurbaar te maken, hebben we in 2008 onder de vlag “meten=weten” een start gemaakt met het verbeteren van de benodigde management informatie.

23


indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven, indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. H1. Wij besturen de gemeente Nijmegen op een herkenbare, democratische wijze. Indicatoren hoofddoelstelling (H) 1

norm 2007

2008

2011

H1 Vertrouwen in de raad H1 Bekendheid gemeenteraadsleden

51% 15%

52% 16%

55% 20%

H2 Wij handelen conform de wettelijke voorschriften en ons handelen voldoet aan de eisen van integriteit. Indicatoren hoofddoelstelling (H) 2

norm 2007

H2 Behandeling bezwaarschrift binnen wettelijke termijn H2 Behandeling klachten binnen wettelijke termijn H2 Percentage gegronde bezwaarschriften H2 Percentage gegronde klachten

70% 80% 18% 23,5%

2008

2011

70% 80% 15% 23,5%

70% 80% 15% 23,5%

H3. Wij zorgen voor een zorgvuldige, tijdige en klantgerichte dienstverlening door Burgerzaken. Indicator hoofddoelstelling (H) 3 H3 Cijfer dienstverlening Burgerzaken H3 Wachttijd Burgerzaken H3 Wachttijd Burgerzaken op afspraak

norm 2007

2008

2011

7,0 80% < 15 min. gem.5 min.

7,0 80% < 15 min. gem.5 min.

7,0 80% < 15 min. gem.5 min.

H4. Wij leveren onze klanten op doelmatige en doeltreffende wijze de diensten en producten. Indicatoren hoofddoelstelling (H) 4 H4 Tijdige afhandeling ontvangen berichten H4 Telefonische bereikbaarheid Gemeente

24

norm 2007

2008

2011

98% 85%

98% 85%

98% 90%


wat heeft het gekost?

x € 1.000

Begroting Primitief 2008

Dynamische Begroting 2008

Realisatie 2008

Voor winstbestemming LASTEN Apparaatskosten Kapitaallasten Goederen en diensten Overdrachten Overige lasten Totaal Lasten

3.826 0 164 725 0

3.790 0 224 921 0 4.715

BATEN Baten overdrachten Overige Baten Totaal Baten

-35 -2.791

Saldo voor winstbestemming MUTATIE RESERVES Onttrekking Totaal mutatie reserves

4.935

0 -2.959

4.942

0 -3.063

-2.825

-2.959

-3.063

1.889

1.975

1.879

0

Saldo na eerste winstbestemming

3.798 0 182 962 0

0

0

0

0

0

1.889

1.975

1.879

In 2008 zijn iets meer producten (reisdocumenten, rijbewijzen, naturalisatie en verklaringen) verstrekt dan begroot. Dit heeft geleid tot hogere kosten, aangezien er meer afgedragen moest worden aan het Rijk, hiertegenover staat ook weer extra opbrengsten. Daarnaast zijn er minder kosten gemaakt aan goederen en diensten. Per saldo is er sprake van een negatief resultaat van €7.000.

25


Veiligheid Nummer Portefeuillehouder

9120 Thom de Graaf

algemeen De meeste veiligheidsproblemen vinden hun oorzaak in de wijk of buurt waar zij voorkomen. Daarom is het Nijmeegse veiligheidsbeleid overwegend gebiedsgebonden georiënteerd. Dat wil zeggen dat de aanpak van problemen zoveel mogelijk op wijkniveau plaatsvindt. In die aanpak is samenwerking noodzakelijk. Om diepgewortelde problemen structureel op te lossen, moet er aandacht zijn voor alle ‘schakels van de veiligheidsketen’: proactie, preventie, preparatie, repressie en nazorg. Binnen deze schakels hebben verschillende organisaties een rol. De gemeente is regisseur van deze samenwerking. Nijmegen combineert deze uitgangspunten van het veiligheidsbeleid. We organiseren de samenwerking zoveel mogelijk op gebiedsniveau en vanuit de veiligheidsketen. De wijkmanager van de gemeente is de regisseur op gebiedsniveau. De politie, eveneens gebiedsgebonden georganiseerd, is de belangrijkste partner voor de wijkmanager. De gebiedsgebonden veiligheidsplannen worden samen met de politie opgesteld. Op die manier zorgen we voor een goede afstemming tussen het politiebeleid en het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Ook het openbaar ministerie is een belangrijke partner. Repressie (in de vorm van opsporing en vervolging) is immers nooit een doel op zich, maar een middel in de aanpak van maatschappelijke problemen. Zoveel als mogelijk wordt deze inzet van de opsporing in de driehoek afgestemd op de problemen die de gemeente aanpakt. De wijze waarop de gemeente vergunningen verleent en er binnen de gemeente beleid wordt gehandhaafd, heeft een directe invloed op de veiligheid in de stad. In dit kader zijn de directies Brandweer, DI, DGG en DSB belangrijke partners.

evaluatie veiligheid 2008

26

Wat hebben we

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat de start van het Veiligheidshuis begin 2009 is voorbereid.

gerealiseerd in 2008

Met dat veiligheidshuis gaan we in Nijmegen een impuls geven aan de ketensamenwerking, in eerste instantie op de onderwerpen, huiselijk geweld, risicojeugd en veelplegers. We hebben de burgemeester ondersteund bij de inzet van zijn bestuurlijke bevoegdheden en daarmee bijgedragen aan de escalatie van openbare orde risico’s. Tenslotte hebben we aan de gemeentelijke verantwoordelijkheden op het terrein van de brandweerzorg en rampenbestrijding verder inhoud gegeven.


We hebben samen met de wijkmanagers verder invulling gegeven aan de gebiedsgebonden aanpak van onveiligheid. Verder hebben we de aanpak van diverse complexe handhavingdossiers gecoördineerd, enkele probleemgebieden in Nijmegen integraal aangepakt, de handha-

Veiligheid

Bijzonderheden in 2008


ving bij grote evenementen gecoördineerd, en het gebruik van de wet Bibob geïntensiveerd (met diverse resultaten). We hebben in de perspectiefnota 2008 €35.000 extra middelen gehad voor centrale beoordeling Bibobformulieren en hierdoor hebben we in 2008 een extra functionaris bij bureau vergunningen aangesteld. Deze functionaris heeft als taak om de eerste screening van binnenkomende vergunningaanvragen (hoofdzakelijk drank en horecawet) te doen op het terrein van integriteit. Binnen dit programma heeft geen lastenoverschrijding plaatsgevonden, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? De veiligheid in een stad is het resultaat van de sociale, fysieke en economische ontwikkeling van de maatschappij. Sturing op veiligheid is daarmee heel complex. Een vraag die bij veiligheid al snel opkomt, is hoe maakbaar de maatschappij is. Er zijn veel beïnvloedbare factoren die de veiligheid in Nijmegen bepalen. Er zijn echter nog meer factoren die de veiligheid bepalen, maar door een gemeente niet direct beïnvloedbaar zijn. De gemeente bepaalt de veiligheid in een stad dus niet, maar probeert deze positief te beïnvloeden. De afgelopen jaren heeft veiligheid overal hoge prioriteit gehad. De kwalitatieve en kwantitatieve inzet van organisaties die iets kunnen betekenen voor de veiligheid in de stad is toegenomen. Het gemeentebestuur van Nijmegen is er echter van overtuigd dat de ‘winst’ voor de komende jaren is te halen uit de samenwerking van die partners. De gemeente zal op zoveel mogelijk terreinen een ketenaanpak organiseren en regisseren. Goede voorbeelden daarvan zijn de veelplegeraanpak, de aanpak van huiselijk geweld en de aanpak van woonoverlast als gevolg van intimidatie. Een ander voorbeeld is de samenwerking tussen brandweer en politie die steeds meer wordt gezocht. Het meest symbolische voorbeeld daarvan is de geïntegreerde meldkamer die inmiddels functioneert.

hoofddoelstellingen Wat wilden we bereiken, wat hebben we bereikt en wat hebben we ervoor gedaan? De gemeente heeft slechts voor een deel invloed op het veiligheidsgevoel van de Nijmeegse burger. Dat wat de gemeente echter wel kan beïnvloeden moet direct of indirect gericht zijn op het vergroten van het veiligheidsgevoel van de Nijmeegse burger. We meten het veiligheidsgevoel tweejaarlijks met de Stadspeiling.

hoofddoelstelling 1 Wij vergroten het veiligheidsgevoel van de Nijmeegse burger. Doelrealisatie

Het veiligheidsgevoel van de Nijmeegse burger wordt tweejaarlijks gemeten door middel van de Integrale Veiligheidsmonitor. Deze is eind 2007 gehouden en zal eind 2009 weer gehouden worden. Daarom zijn er over 2008 geen nieuwe gegevens beschikbaar. Er is echter geen reden te veronderstellen dat het veiligheidsgevoel van de Nijmeegse burger in 2008 significant afwijkt van de meting in 2007.

27


Activiteiten

Het veiligheidsgevoel van de Nijmeegse burger is voor een deel het resultaat van de inspanningen van de partners op het terrein van veiligheid. Het gemeentebestuur is ervan overtuigd dat het meeste resultaat van haar inspanningen bereikt zal worden door de samenwerking tussen partners te stroomlijnen en verbeteren. In dat opzicht is in 2008 door Nijmegen een heel belangrijke investering gedaan met de ontwikkeling van een Nijmeegs veiligheidshuis. In dat veiligheidshuis zal samenwerking op verschillende onderwerpen worden versterkt, door het organiseren van casusoverleggen. Tevens zullen de werelden van de repressieketen en die van de zorg en hulpverlening in het veiligheidshuis dichter bij elkaar worden gebracht. In 2008 zijn de voorbereidingen getroffen om in april 2009 feitelijk in het Nijmeegse veiligheidshuis aan de slag te kunnen gaan. Ook de samenwerking op het terrein van de vergunningverlening en de handhaving is van belang. In 2008 heeft een belangrijke herbezinning op de manier waarop gemeentelijke processen zijn georganiseerd, plaatsgevonden. Vanuit het beleidterrein veiligheid is hieraan een belangrijke bijdrage geleverd. Door de brandweer zijn bijeenkomsten gericht op het verhogen van het risicobewustzijn georganiseerd, is bijgedragen aan bewonersbijeenkomsten over vuurwerk en is deelgenomen aan keurmerk “veilig ondernemen” trajecten. Ook heeft de brandweer meegewerkt aan diverse integrale handhavingprojecten.

hoofddoelstelling 2 Wij streven naar een reductie van het aantal incidenten in Nijmegen Doelrealisatie

In 2008 is er 14.019 keer aangifte gedaan bij de politie. Daarmee is de doelstelling gehaald. 1.854 maal is in 2008 een melding bij de brandweer binnen gekomen. Dit is een enorme daling t.o.v. vorig jaar (ruim 2.300), maar nog steeds een lichte overschrijding van de doelstelling.

Activiteiten

Zoals gezegd kan er geen rechtstreeks verband gelegd worden tussen de inzet van de gemeente en het totale aantal aangiften dat bij de politie wordt gedaan. Toch zijn veel veiligheidsprojecten gericht op het voorkomen of terugdringen van incidenten. Voornamelijk binnen het kader van het integraal veiligheidsprogramma zijn veel projecten gerealiseerd. Door de brandweer zijn diverse veiligheidsadviezen gegeven, controles gehouden, gebruiksvergunningen verleend en handhavingstrajecten doorlopen.

hoofddoelstelling 3 Wij streven naar een reductie van de gevolgen van incidenten. Doelrealisatie

28

Door proactieve en preventieve activiteiten dragen we bij aan de beperking van het aantal en de gevolgen van incidenten. Door preparatie activiteiten bereiden we ons voor op een adequate repressieve taakuitvoering. Door repressie activiteiten dragen we bij aan het beperken van schade aan de gezondheid van slachtoffers en het beperken van de materiële schade. We evalueren incidenten en de aanpak daarvan om de effectiviteit van de activiteiten te kunnen meten en verbeteren. De gemeente treedt hierbij veelal op als regisseur van processen. Het resultaat van deze doelstelling is niet kwantitatief uit te drukken. De aard en impact van ernstige incidenten is zo divers, dat de gevolgen ervan niet onder één noemer uit te drukken zijn. We evalueren ieder incident van enige omvang. Daarbij staan we stil bij de wijze waarop geprobeerd is om de gevolgen van het incident te beperken en wat daarvan het resultaat was.

Veiligheid

Door het doelmatig inzetten van een aantal juridische middelen (zoals bijvoorbeeld de gebiedsontzeggingen) en samenwerking met andere partners op het gebied van veiligheid zijn er in 2008 geen grootschalige en geëscaleerde verstoringen van de openbare orde geweest. De inzet van de rampenbestrijdingsorganisatie is regionaal georganiseerd. In 2008 is deze regionale rampenorganisatie 12 maal ingezet. Van deze 12 hebben 10 incidenten geleid tot opschaling (3 keer GRIP I, 1 keer GRIP II). Het belangrijkste incident was de brand bij De Klok Logistics. Activiteiten

Door de inzet van verblijfsontzeggingen, het uitdelen van bestuurlijke waarschuwingen en het nemen van bestuurlijke maatregelen is de kans op openbare orde verstoringen verkleind. Daarnaast zijn rampbestrijdingsplannen gemaakt en is verder geïnvesteerd in een adequate gemeentelijke rampbestrijdingsorganisatie

29


indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven, indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. De realisatiecijfers van 2008 zijn nog niet bekend.

H1. Wij vergroten het veiligheidsgevoel van de Nijmeegse burger. Indicatoren hoofddoelstelling (H1) H1 Voelt u zich vaak onveilig (in het algemeen) H1 Voelt u zich soms/vaak/zelden onveilig (in het algemeen) H1 Voelt u zich vaak onveilig in de buurt (in de eigen buurt) H1 Voelt u zich soms vaak onveilig in de buurt (in de eigen buurt

2001

2003

2005

2007

6%

4%

4%

2,9%

43%

36%

33%

29,9%

4%

4%

3%

2,5%

33%

27%

25%

22,4%

H2. Wij streven naar een reductie van het aantal incidenten in Nijmegen. Indicatoren hoofddoelstelling (H) 2 H2 Aangiften bij de politie Meldingen bij de brandweer

2001

2003

2005

2007

19.413 1.700

16.851 1.816

46.500 1.816

14.583 2.336

2008 14.019 1.854

H3. Wij streven naar een reductie van de gevolgen van incidenten. Hiervan zijn in de begroting 2008 geen indicatoren opgesteld, daarom kunnen we hier in de stadsrekening ook niet op rapporteren.

30

Veiligheid


x € 1.000



Realisatie 2008


14.766 113 2.282 339 37


-1.144 -396

14.864 113 2.691 1.310 37 17.537


19.015

-2.610 -747

17.888

-1.444 -811

-1.540

-3.357

-2.255

15.997

15.658

15.633

-185


15.394 115 993 853 533

-297

-297

-185

-297

-297

15.812

15.361

15.336

Binnen dit programma is het resultaat €25.000 lager dan begroot. Dit wordt deels veroorzaakt door lagere opbrengsten dan begroot. Deze baten zijn namelijk verantwoord op de concernbalans onder overlopende passiva, gelden van derden.

31


Citymarketing & Externe Betrekkingen Nummer Portefeuillehouder

9130 Thom de Graaf

programmawijzging In perspectiefnota 2009 is de naam van dit programma gewijzigd van Communicatie en Representatie naar Citymarketing en Externe Betrekkingen. Vervolgens zijn er een aantal producten overgegaan naar het programma Bestuur en Middelen. De beleidsteksten zijn voor 2008 ongewijzigd gebleven. Om deze reden zal het programma op de oude wijze worden verantwoord. Daarnaast zal er in een apart blok onderaan het programma een toelichting worden gegeven over de nieuw uitgevoerde activiteiten.

algemeen Het werkterrein van het programma Communicatie & Representatie is breed. Er vallen verschillende soorten activiteiten onder. Grote gemene deler is dat we bij al die activiteiten communiceren met verschillende publieksgroepen en met medewerkers van de gemeente. We informeren het publiek over gemeentelijk bestuur, de organisatie en haar producten en diensten en het gemeentelijk beleid. We leggen een basis voor en stimuleren communicatie over en weer met onze externe relaties (inwoners, ondernemers, belangengroeperingen etcetera). We treden in het openbaar op en zetten massamediale externe en interne communicatiemiddelen in: digitaal, papier en audiovisueel. We werken samen met andere gemeenten en organisaties binnen het gebied van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen en het gebied van de Euregio Rijn Waal aan gezamenlijke grootstedelijke doelen en projecten. We doen aan externe oriëntatie, subsidieacquisitie, gerichte lobby en public affaires, promotie en citymarketing. We coördineren het evenementenbeleid en de organisatie en uitvoer daarvan. We onderhouden stedenbanden met Masaya, Pskov en Gaziantep en, afhankelijk van de beslissing van uw Raad eind 2007, met een stad in Marokko. De ontwikkeling van internet en intraweb valt onder het programma Middelen. De uitvoering van evenementen valt onder andere programma’s. Het ter beschikking stellen van openbare ruimte, het handhaven van de openbare orde en veiligheid en het verstrekken van vergunningen en ontheffingen en de controle daarop valt onder de programma’s Veiligheid en Openbare ruimte. Met uitzondering van de Vierdaagse zijn de afzonderlijke evenementen opgenomen in de inhoudelijke programma’s Sport, Cultuur en Economie. Op de onderdelen lobby en public affaires, promotie en citymarketing werken we nauw samen met het programma Economie, onder meer op het thema Health Valley. De activiteiten in het programma Burger & Bestuur zijn voor een deel gericht op het realiseren van dezelfde doelstellingen als het programma Communicatie & Representatie. Dat geldt voor het vergroten van de kennis over, waardering voor en vertrouwen in ons gemeentebestuur. Activiteiten om de betrokkenheid bij de Raad te ondersteunen, vallen uitsluitend onder het programma Burger & Bestuur.

32

Citymarketing & Externe Betrekkingen

evaluatie citymarketing & externe betrekkingen 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

Met onze inspanningen op het vlak van citymarketing willen we meerwaarde creëren voor onze andere gemeentelijke programma’s, voor maatschappelijke instellingen, bedrijven en burgers. Die meerwaarde willen we kunnen meten in termen van grotere betrokkenheid van Europa, rijk en provincie bij Nijmeegse plannen en ontwikkelingen. Een betrokkenheid die uiteindelijk ook resulteert in de beoogde financiële steun. Ook willen we met Nijmegen en Nijmeegse ontwikkelingen vaker en positief in het nieuws, streven we succesvolle evenementen na en sociaal maatschappelijk renderende stedenbandrelaties. We betrekken de burger steeds meer actief bij besluitvormingstrajecten, steeds meer dienstverlening wordt digitaal aangeboden en gemeentelijke informatie is goed en continue toegankelijk voor burgers en ondernemers via onze website, de gemeentepagina in de Brug en onze persvoorlichters. Op alle genoemde terreinen is in 2008 voortgang bereikt.


Europa, rijk en provincie toonden zich betrokken bij ontwikkelingen in Nijmegen. Rijk en provincie door Nijmeegse projecten op te nemen binnen eigen nationale en provinciale beleidsdoelstellingen en daarvoor ook de financiële middelen ter beschikking te stellen. Europa door 13 Nijmeegse projecten te honoreren waarvoor subsidie was aangevraagd. Op het vlak van Citymarketing werden belangrijke stappen voorwaarts gezet door een strategie op te stellen voor een nieuwe langjarige citymarketingcampagne Altijd Nijmegen. Ook op evenementenvlak scoorde Nijmegen in 2008 weer naar wens. Met al deze ontwikkelingen kwamen we bovendien als stad positief in het nieuws. De website wordt steeds vaker bezocht en staat landelijk gezien op de 18e plaats, procedures zijn vereenvoudigd, de uitkomsten van het gesprek met de stad over de stadsbrug zijn vastgelegd in een sfeerdocument dat onderdeel vormt van het aanbestedingsdossier, het ontwerp voor het Voorzieningenhart Willemskwartier is aangepast naar aanleiding van overleggen met bewoners en gebruikers.


We hebben in de perspectiefnota € 50.000 extra middelen gehad voor externe oriëntatie en stadspromotie. Hierdoor hebben we in 2008 het expatbeleid gestalte kunnen geven en we zullen dit met de structurele middelen in de komende jaren verder ontwikkelen.


Binnen dit programma was in 2008 een lasten- en batenonderschrijding van €5 miljoen en derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Wij willen een relatie van vertrouwen en geloofwaardigheid met de inwoners van Nijmegen, het bedrijfsleven, het onderwijs, maatschappelijke organisaties en verschillende andere overheden. We willen goede, nuttige contacten met steden en instellingen, overheden, intermediairs en ondernemingen in binnen- en buitenland. We willen een positief imago van Nijmegen bij onder meer (potentiële) inwoners, bedrijven en bezoekers. Overigens dragen de activiteiten van het programma hoogstens bij aan deze effecten, ze bepalen ze nooit voor 100%. De inhoud en kwaliteit van het beleid van ons bestuur en de uitvoer

33


daarvan zijn in de eerste plaats bepalend voor het bereiken van de gewenste effecten. De hoofddoelstellingen en indicatoren hierna zien we in hetzelfde perspectief.


hoofddoelstelling 1 Wij zijn voldoende bekend bij de burgers van Nijmegen, zij waarderen ons functioneren en de resultaten daarvan en hebben voldoende vertrouwen in ons functioneren. Doelrealisatie

De indicator (vertrouwen college) is niet gemeten in 2008, deze wordt in 2009 weer gemeten, over het vertrouwen in het college in 2008 is daarom geen uitspraak te doen. We hebben wel diverse activiteiten ontplooid die bijdragen aan het vertrouwen in het college.

Activiteiten

In 2008 hebben wij burgers en organisaties actief betrokken bij gedachtevorming rond ingrijpende plannen in de stad en wijken. Hieronder hebben we drie voorbeelden uiteengezet: 1. Bij het formuleren van de eisen en wensen voor de vormgeving van de nieuwe stadsbrug heeft een gesprek met de stad plaatsgevonden. Dat stadsgesprek bestond onder meer uit een consultatiebijeenkomst over het ambitiedocument beeldkwaliteit, het stadspanel werd geraadpleegd en de Nijmeegse inwoners konden via internet een enquête invullen. Het gesprek met de stad is vastgelegd in een sfeerdocument dat onderdeel vormt van het aanbestedingsdossier. 2. In 2008 is gestart met de klimaatcampagne Ons Groene Hert. In deze koepelcampagne hebben we alle thema’s voor publiek en bedrijven ondergebracht. Van dakthermografie om het warmteverlies van woningen te meten, tot rijden op aardgas en het Nijmeegs energieconvenant waarin 14 vooraanstaande bedrijven en instellingen samenwerken om zo min mogelijk CO2 uit te stoten. 3. In 2008 is gewerkt aan de ontwikkeling van het voorzieningenhart Willemskwartier. In april hebben vijf bureaus hun visie op het te bouwen voorzieningenhart gepresenteerd aan de Beoordelingscommissie Willemskwartier. Deze commissie bestond uit ambtenaren en vertegenwoordigers van de toekomstige gebruikers en de wijkraad Willemskwartier. De eerste ideeën van Spring (architecten) zijn tijdens een informatieavond op 16 juni aan de wijk gepresenteerd. Dit is het begin geweest van een intensief proces waarbij wijkbewoners en toekomstige gebruikers nadrukkelijk betrokken zijn bij de ontwikkeling en de invulling van het gebouw door middel van een klankbordgroep en een gebruikersoverleg. Tijdens een tweede informatieavond op 17 november bleek veel draagvlak te bestaan voor het inmiddels op veel punten aangepaste ontwerp. We hebben onze resultaten 2007 en de prioriteiten/speerpunten voor 2008 voorgelegd aan burgers en pers. We hebben de college- en raadsvoorstellen voorzien van een communicatieparagraaf en (als dat relevant was) voorzien van een persbericht. Ons voornemen om ongeveer 300 keer in het openbaar bij officiële gelegenheden op te treden is met 321 gelegenheden ruimschoots gehaald. Er zijn in 2008 28 Koninklijke Onderscheidingen, 2 Zilveren Erepenningen en 33 Waalbrugspelden uitgereikt.

34


hoofddoelstelling 2 Wij zorgen ervoor dat de gemeentelijke informatie altijd gemakkelijk toegankelijk, actueel, volledig en betrouwbaar beschikbaar is voor het publiek. Dat doen we door wekelijks een gemeentepagina in de Brug te publiceren, via onze internetsite, via persvoorlichting en via de publieksvoorlichting in het Open Huis. Wij streven naar een goede bereikbaarheid van Nijmegen en van de bestemmingen in de stad. Doelrealisatie

We hebben de doelstellingen voor 2008 ruimschoots gehaald: – Onze internetsite heeft de 18e plaats veroverd in de landelijke top 20 van gemeentesites (norm top 20). Nijmegen staat in de jaarlijkse monitor van alle gemeentewebsites van Advies.Overheid.nl op de 18e plaats; van de gemeenten met meer dan 100.000 inwoners staan wij op de 9e plaats. – Het bezoekersaantal van onze website is verder gestegen naar 2.500.000 (norm 2.000.000). Dit tegen 2,4 miljoen bezoekers in 2007 (en 1,8 miljoen in 2006 en 1,4 miljoen in 2005). – Er verschijnt ongeveer 50x per jaar een gemeentepagina in de Brug. – De bereikbaarheid van de persvoorlichters van de gemeente was goed: 100%, 7 dagen per week, 24 uur per dag. – Het beoogde resultaat voor het beantwoorden van persvragen (90% wordt binnen 24 uur beantwoord) werd niet gehaald. In 2008 is 82% van de persvragen binnen één dag beantwoord, waarvan 73% binnen vier uur.

Activiteiten

Steeds meer kan de gemeentelijke dienstverlening digitaal worden geregeld. In 2008 is het mogelijk geworden om via de website online een afspraak te maken voor een identiteitsbewijs, rijbewijs of geboorteaangifte. En om een nieuw horecabedrijf in Nijmegen te starten of een bestaande zaak over te nemen hoeven ondernemers nog maar één digitale vragenlijst in te vullen in plaats van acht aparte formulieren. Ook is Nijmegen.nl uitgebreid met nieuwe onderdelen, zoals “kunst op straat”, waarin alle kunstwerken in de Nijmeegse buitenruimte te vinden zijn met een aanbod van verschillende routes. We hebben in 2008 op alle uitingen de gemeente herkenbaar weergegeven als afzender en we hebben een contactpunt aangegeven voor meer informatie en vragen. Het Open Huis was iedere week ook buiten kantoortijden te bezoeken, namelijk door middel van opening op de donderdagavonden. Alle nieuwe inwoners van Nijmegen hebben een (vernieuwd) informatiepakket van de gemeente ontvangen. In het najaar van 2008 heeft Nijmegen meegedaan aan een landelijk onderzoek naar de tevredenheid van burgers over de website van de gemeente. De onderzoeksresultaten komen in 2009. De raad heeft in 2008 een nieuwe inspraakverordening vastgesteld samen met kaders voor inspraak bij de gemeente Nijmegen. Een evaluatie is voorzien in 2009.

hoofddoelstelling 3 Wij bevorderen een positief imago van Nijmegen bij onder meer (potentiële) bewoners, bezoekers en ondernemers. Doelrealisatie

In 2008 hebben wij een strategie opgesteld voor een nieuwe, langjarige Nijmeegse promotiecampagne ook wel citymarketingcampagne genoemd. In februari 2008 heeft de gemeenteraad gekozen voor historie als focus voor de citymarketing. De combinatie van verleden, heden en toekomst heeft in juni geleid tot de keuze voor de slogan en het logo “Altijd Nijmegen” . Deze aanpak heeft als doel het aantrekken en behouden van burgers, bedrijven en bezoekers om op die manier de positie van Nijmegen in de regio, in Nederland en op internationaal niveau te versterken. Wij leggen momenteel de laatste hand aan een visiedocument over Citymarketing,

35


waarin wij uiteenzetten op welke wijze wij de Citymarketing van Nijmegen de komende jaren vorm en inhoud willen geven. Activiteiten

We hebben een begin gemaakt met het belichten van historische momenten uit de unieke geschiedenis van Nijmegen. Wij hebben o.a. een expositie georganiseerd rond de bevrijding van Nijmegen en hebben de bevrijding gevierd in aanwezigheid van de Amerikaanse en Britse ambassadeur. Ook hebben wij de ambassadeurs van Frankrijk en Spanje een, aan de Vrede van Nijmegen, gerelateerd schilderij aangeboden. Daarnaast hebben wij een bijzondere leeropdracht aan de Radboud Universiteit ingesteld met als doel de historische momenten voor een breed publiek te belichten. We hebben een begin gemaakt met de uitrol van de slogan “Altijd Nijmegen”. Wij hebben grote evenementen als de Vierdaagse, de Europese wedstrijden van NEC en de Zevenheuvelenloop benut om de slogan “Altijd Nijmegen” bekend te maken. Ook hebben wij door middel van merchandise producten (T-shirts, pennen, vlaggen etc.) “Altijd Nijmegen” bekendgemaakt. Ook hebben wij al bestaande projecten voortgezet. Om de verschillende maatregelen voor expats zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de behoeftes van expats en hun werkgevers hebben wij i.s.m. het Nijmeegse bedrijfsleven en kennisinstellingen drie meetingpointbijeenkomsten voor expats georganiseerd.

hoofddoelstelling 4 Wij verhogen de kwaliteit en doelmatigheid van de gemeentelijke communicatie. Randvoorwaarden om dat te realiseren zijn de kwaliteit van de medewerkers en de manier van (samen) werken. Doelrealisatie

De indicator bij dit doel is 100% gerealiseerd: alle communicatieadviseurs hebben een functionerings- en ontwikkelgesprek gehad.

Activiteiten

Uit een interne evaluatie naar het functioneren van de communicatiefunctie is gebleken dat er behoefte was aan een verbeterde communicatieafdeling. Wij hebben daarom besloten de bestaande communicatieafdelingen te reorganiseren. De formele afronding van het reorganisatieproces is voorzien in maart 2009.

hoofddoelstelling 5 Wij realiseren grootstedelijke doelen en projecten van Nijmegen in samenwerking met relevante (internationale) overheden, instellingen, bedrijven, verenigingen en maatschappelijke organisaties. We benutten alle mogelijke externe middelen en subsidies (materieel en immaterieel) en streven naar zo groot mogelijke bijdragen van regio, Provincie, Rijk en Europa voor Nijmeegse doelen en projecten. Doelrealisatie

36

Onze lobbyinspanningen om ook in 2008 weer aanzienlijke Rijks-, Provinciale en Europese bijdragen voor Nijmeegse projecten te genereren zijn succesvol geweest. In december besloot het kabinet om Nijmegen voor de realisering van het Waalfront een rijksbijdrage van € 25 miljoen toe te kennen. Deze bijdrage komt uit het Nota Ruimtebudget. Om deze bijdrage binnen te halen is nauw samengewerkt met de Provincie Gelderland, die zich overigens ook zelf niet onbetuigd heeft getoond door een toekenning van € 9 miljoen, ook ten behoeve van het Waalfront. Daarnaast leverde de provincie een bijdrage van €7,5 miljoen voor onze wijkaanpak en via de stadsregio ook nog eens een bijdrage van € 2 miljoen aan een drietal sociale projecten. Daarnaast waren er provinciale bijdragen voor transferium Ressen, rondje Heijendaal en Mercuriuspark. Ook de op Brussel gerichte Europese programma’s draaien weer volop. In 2008 werden 13 Nijmeegse projecten gehonoreerd. Hiermee is een bedrag van €6,5 miljoen aan Europese mid-


delen gemoeid. Daarnaast is in 2008 is de eindverantwoording van de GSO2-activiteiten over de periode 20052007 opgemaakt, bij de Provincie ingeleverd en met de Provincie besproken. Daarbij zijn tevens afspraken gemaakt over de doorloop van twee grote projecten (WC Teersdijk en het Ringstratenproject). Ook is in 2008 is geparticipeerd in het provinciale GSO-netwerk van de G8 ( = samenwerkingsverband van de provincie en de 8 grotere steden in Gelderland) en het landelijke GSBnetwerk van de G27. In dit laatste verband is veel overleg gepleegd ( onderling, met de G4, met de VNG, met VROM/WWI, etc.) over de toekomst van het GSB ná de huidige MOPIII-periode 2005-2009 evenals over de toekomst van de G27 zelf. In de loop van 2009 zullen hier besluiten over genomen worden. Activiteiten

Aan elke subsidietoekenning gaat veel voorbereidend werk vooraf. In het geval van het Waalfront waren een maatschappelijke kostenbaten analyse én een volledig uitgewerkte businesscase nodig om de verschillende fasen van het Nota Ruimtebudget te doorlopen. Beide deelproducten zijn in 2008 in nauw overleg met het departement van VROM gerealiseerd. Het overgrote deel van de provinciale bijdragen vond plaats onder de vlag van het Regionale Samenwerkingsprogramma (RSP). Daartoe zijn zowel op stedelijk als op regionaal niveau projectvoorstellen opgesteld en bij de provincie ingediend. Het merendeel van de Europese bijdragen komt op het conto van het nieuwe Europese subsidieprogramma GO. In de lobby richting Brussel hebben we recentelijk meer economische focus aangebracht. Tijdens de door de Europese commissie georganiseerde Open Days 2008 hebben we ons samen met de gemeente Arnhem en de Stadsregio Arnhem Nijmegen nadrukkelijk met het thema gezondheid en gezondheidszorg geprofileerd. Een en ander in nauwe samenwerking met het UMC St. Radboud en de Radboud Universiteit. Later in oktober hebben we gezamenlijk in Nijmegen de eerste regionale Europadag georganiseerd. Deze activiteiten zijn ook illustratief voor de samenwerking met onze kennisinstellingen. Dat geldt ook voor het inmiddels frequente periodieke overleg met de bestuurstop van het UMC St. Radboud en de Radboud Universiteit. Tijdens die overlegmomenten wordt informatie gedeeld over voor de stad van belang zijnde projecten. Ook met de Hogeschool Arnhem Nijmegen bouwen wij een steeds intensievere relatie op. Onze regionale samenwerking eindigt nadrukkelijk niet bij de steeds meer vervagende landsgrenzen. De samenwerking in Euregionaal verband is gecontinueerd. Op ons initiatief is de Minister van Economische zaken bereid gevonden met zeven burgemeesters van grensgemeenten te overleggen over de nog steeds bestaande problemen bij grensoverschrijdende samenwerking. Dit onderwerp is tevens een thema geweest tijdens één van de periodieke Moenentafel-bijeenkomsten met belangrijke strategische partners in de stad. Activiteiten om de prestatieafspraken met het Rijk en de Provincie te realiseren zijn voornamelijk uitgevoerd binnen de betreffende 14 programma’s.

nieuwe werkzaamheden als gevolg van het gewijzigde programma Het programma Citymarketing en Externe betrekkingen stuurt op activiteiten en maatregelen waarmee Nijmegen zijn positie in het nationale en internationale krachtenveld kan versterken. In tegenstelling tot het oude programma Communicatie en Dienstverlening vestigt dit programma voornamelijk aandacht op dat ons evenementenbeleid maximaal bijdraagt aan een positief stedelijk imago. Daarnaast participeren we actief in netwerken en onderhouden intensieve kontakten met bedrijven, kennisinstellingen en andere organisaties om de voor onze lobby noodzakelijke dwarsverbanden te kunnen leggen. Ook voor het realiseren van doelen en projecten, die de gemeentegrenzen overschrijden werken we samen met andere gemeenten en organisaties bin-

37


nen de Stadsregio Arnhem Nijmegen en steeds meer ook grensoverschrijdend binnen het gebied van de Euregio Rijn Waal. Via onze internationale stedenbandrelaties werken we aan een relatie van sympathie, vertrouwen en toenemend wederzijds begrip tussen de inwoners van Nijmegen en die van onze zustersteden. De volgende producten worden in het programma Citymarketing en Externe betrekkingen uitgewerkt (zoals ook weergegeven in de Financiële analyse in de jaarrekening: – (inter)nationale samenwerking & public affaires – Promotie – Coördinatie evenementen – Stedenbanden – Coördinatie van het grote stedenbeleid van rijk en provincie (MOP) Hieronder volgt de uiteenzetting van de realisatie van de nieuwe producten vanuit het nieuwe programma. Coördinatie evenementen In 2008 zijn net als vorig jaar 200 evenementen gerealiseerd. De Vierdaagsefeesten staan daarbij op de landelijke evenementenmonitor op de eerste plaats. In 2007 is de afdeling O&S gestart met de zgn. evenementenmonitor. De komende jaren worden per jaar de resultaten van 3 evenementen gemeten. De monitor zal de effecten meten van de grote en middelgrote evenementen met als doel het verschaffen van informatie voor toekomstig beleid. In 2007 - 2008 zijn de resultaten gemeten van de eerste 5 evenementen t.w. Herculaneum ‘07, het Europees kampioenschap voetbal onder de 21 jaar, de Vierdaagsefeesten, Rockin Park en de Vierdaagse Marsen. De evenementen krijgen van de bezoekers als rapportcijfer een ruime 8. De waardering is hoog. Hieruit kan worden afgeleid dat ruim 80% van de Nijmegenaren tevreden is over het imago van de stad op het vlak van evenementen. Evenementen leveren een belangrijke bijdrage aan de lokale economie. De vijf onderzochte evenementen geven al een extra omzet voor de stad van € 36 miljoen. De verwachting is dat dit bedrag nog flink zal stijgen wanneer alle grote en middelgrote evenementen in beeld zijn gebracht. Evenementen leveren een aanzienlijke bijdrage aan de promotie van de stad. 53% van de bezoekers geeft aan een herhaald bezoek af te willen leggen aan de stad. Als toeristische trekpleister geven de bezoekers Nijmegen een waardering van 7.4. Stedenbanden In 2008 zijn we een tweede gemeentelijk project gestart met Gaziantep, gesubsidieerd door VNG International. Deze stedenband richt zich meer in het bijzonder op het versterken van begrip voor en tussen etnische groepen in Nijmegen . In 2008 is ook de adviescommissie Gaziantep van start gegaan. In samenwerking met Gaziantep is in 2008 een projectaanvraag ingediend bij het tweede Logo East programma van de VNG International. Het doel van dit project is het verbeteren van de zorg aan psychiatrische patiënten. Na honorering werden de subsidiabele activiteiten begeleid en gemonitord, in samenwerking met het ROC. Het ROC is partner in dit project. In het kader van dit Logo East project is Gaziantep dit jaar éénmaal door een kleine Nijmeegse delegatie bezocht. In kader van het Wastemanagement project Logo South zijn i.s.m. de gemeente Masaya trainingen gegeven, communicatiestrategieën en de projectstructuur verder uitgewerkt en nieuwe overslagpunten voor vast afval gerealiseerd. In 2008 is een voorstel tot verlenging van twee jaar ingediend bij en goed gekeurd door de VNG International.

38


In 2008 is voor Pskov een projectaanvraag ingediend bij het tweede Logo East programma van de VNG International. Doel van dit project is het verbeteren van de vergunningen aanvraagprocedure in Pskov. Het voorstel is goed gekeurd door de VNG. Inmiddels zijn de activiteiten gestart; een delegatie uit Pskov heeft Nijmegen bezocht en een tegenbezoek is afgelegd door een delegatie uit Nijmegen in november 2008. Tijdens de bezoeken is invulling gegeven aan de te organiseren trainingen en hulp geboden bij een te bouwen website in Pskov. De stedenbandstichtingen hebben gastcolleges georganiseerd en lespakketten op scholen uitgedeeld over de stedenbanden met Pskov en Masaya. De stedenbandstichting Masaya organiseerde met brugklasleerlingen van het Montessori College Nijmegen een inzamelingsactie voor het Agroselvaproject. De stedenbandstichting Pskov organiseerde dit jaar meerdere activiteiten in het kader van het twintig jarig bestaan van de stedenband. Nijmeegse families ondersteunen in het kader van het project ‘Van gezin tot gezin’ een arm gezin in Pskov.

39


indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven, indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. De realisatiecijfers 2008 zijn niet voor elke indicator bekend. H 1. Wij zijn voldoende bekend bij de burgers van Nijmegen Indicatoren hoofddoelstelling (H) 1

2003

2004

2005

2006

doel 2007

doel 2008

H1 Vertrouwen College

61%

64%

61%

65%

65%

65%

H2. Wij zorgen ervoor dat de gemeentelijke informatie altijd gemakkelijk toegankelijk, actueel, volledig en betrouwbaar beschikbaar is voor het publiek. Indicatoren hoofddoelstelling (H) 2 H2 Plaats internetsite in landelijke ranking H2 Bezoekers site/jaar

2003

2004

256 -559.296 1.001.800

2005

2006

27 78 -- 1.800.000

doel 2007

doel 2008

top 20 top 20 -- 2.000.000

Realisatie Indicatoren: – Onze internetsite verovert een plaats in de landelijke top 20 van gemeentesites (continue monitor advies.overheid.nl). – Het bezoekersaantal van onze site stijgt verder naar 2.000.000/jaar. – Er verschijnt ongeveer 50x per jaar een gemeentepagina in de Brug. – De persvoorlichters van de gemeente zijn 100% bereikbaar: 7x24 uur (2006: 100%). – Minimaal 90% van de persvragen wordt binnen 24 uur beantwoord (2006: 84% binnen 4 uur en 93% binnen 24 uur). H3. Wij bevorderen een positief imago van Nijmegen bij onder meer (potentiële) bewoners, bezoekers en ondernemers. Indicatoren hoofddoelstelling (H) 3 H3 Nijmegenaren trots op stad H3 Vierdaagsefeesten in top 100 H3 Aantal evenementen

2003

2004

2005

75% plaats 1 + 2 --

--100

--300

2006

2007

2008

80% 80% 80% n.v.t. + 2 plaats 1 + 2 plaats 1 + 2 221 200 200

H4. Wij verhogen de kwaliteit en doelmatigheid van de gemeentelijke communicatie. Randvoorwaarden om dat te realiseren zijn de kwaliteit van de medewerkers en de manier van (samen) werken. Hiervan zijn in de begroting 2008 geen indicatoren opgesteld, daarom kunnen we hier in de stadsrekening ook niet op rapporteren. H5. Wij realiseren grootstedelijke doelen en projecten van Nijmegen in samenwerking met relevante (internationale) overheden, instellingen, bedrijven, verenigingen en maatschappelijke organisaties. We benutten alle mogelijke externe middelen en subsidies (materieel en immaterieel) en streven naar zo groot mogelijke bijdragen van regio, Provincie, Rijk en Europa voor Nijmeegse doelen en projecten Hiervan zijn in de begroting 2008 geen indicatoren opgesteld, daarom kunnen we hier in de stadsrekening ook niet op rapporteren.

40



x € 1.000



Realisatie 2008


1.421 32 8.380 852 -181

1.468 32 12.056 1.174 -2.496 10.504


-6.812 -405


12.234

-8.070 -919

6.910

1.1452 2.219

-7.217

-8.989

-3.671

3.287

3.245

3.239

-318


2.701 32 2.958 1.373 -153

-318

-318

-318

-318

-318

2.969

2.927

3.921

Bij de baten en de lasten treden aanzienlijke verschillen op. Dat wordt voornamelijk veroorzaakt door de grote Europese uitvoeringsprogramma’s. Bij de raming zijn we er namelijk van uitgegaan dat de bestedingen ultimo 2008 zouden aflopen, maar in de praktijk blijkt dat veel termijnen en beschikkingen pas in 2009 kunnen worden uitbetaald.

41


Ruimte & Bouwen Nummer Portefeuillehouder

9210 Paul Depla

algemeen Het brede scala aan activiteiten binnen het programma Ruimte & Bouwen maakt de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk en waarborgt tegelijk de ruimtelijke kwaliteit. Welke ontwikkelingen noodzakelijk of gewenst zijn, wordt veelal vanuit andere programma’s bepaald, voornamelijk Wonen, Economie, Openbare ruimte, Mobiliteit, Groen & Recreatie, Wijken, Sport, Zorg & Welzijn. Met al deze programma’s bestaan dan ook nauwe relaties. Het programma Ruimte & Bouwen is gericht op het realiseren van de plannen en wel zo dat ontwikkelingen op planologisch en stedenbouwkundig niveau goed worden ingepast, dat de beeldkwaliteit positief bijdraagt aan het leefklimaat in de stad, dat ze aansluiten bij de specifieke identiteit van de bestaande omgeving en respect tonen voor cultuurhistorische waarden. Daarvoor ontwikkelen we verschillende instrumenten op het gebied van planologie, ruimtelijke ordening, stedenbouw, architectuur, monumentenzorg en archeologie en passen die toe. Het daadwerkelijke bouwen gebeurt meestal door private partijen en individuele burgers. Daarom is onze rol vooral kaderstellend, toetsend en faciliterend. We toetsen plannen aan het bestemmingsplan en aan relevante wettelijke eisen en voorschriften, zoals vastgelegd in bijvoorbeeld de Woningwet, het Bouwbesluit, de bouwverordening, de Monumentenwet en de monumentenverordening. We bevorderen dat omwonenden en andere belanghebbenden voldoende betrokken worden bij de planontwikkeling. De plantoetsing leidt uiteindelijk tot één of meer vergunningen. Het traject van vergunningverlening organiseren we zo efficiënt en klantvriendelijk mogelijk. Van de aanvrager verwachten we dat hij de plannen ook conform het bestemmingsplan en de verleende vergunningen uitvoert. We zien daar ook streng op toe. We inspecteren bestaande gebouwen op gebruik, veiligheid en bouwtechnische kwaliteit en waar nodig treden we handhavend op. Projecten die voor de stad van groot belang zijn, stimuleren we actief en in bepaalde gevallen kiezen we ervoor om zelf (mede) te ontwikkelen door inzet van het gemeentelijk Ontwikkelingsbedrijf (programma Grondbeleid).

evaluatie ruimte & bouwen 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

42

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat we beschikken over een actueel ruimtelijk beleidskader (actualisatie Kansenboek) waar de Structuurvisie op geënt kan worden, dat voor inmiddels 85% van het gemeentelijk grondgebied een geactualiseerd bestemmingsplan is voltooid of in de maak is, de beeldkwaliteit en cultuurhistorische identiteit van strategische ontwikkelprojecten geborgd is. Concrete stappen zijn gezet zijn in het visualiseren van de Nijmeegse geschiedenis in het stadsbeeld en het handhavingsprogramma ruimte en bouwen is conform uitgevoerd. In 2008 hebben we het Kansenboek geactualiseerd. We hebben flinke vorderingen gemaakt met het actualiseren van bestemmingsplannen. We zijn verder gekomen met het uitvoeren van

Ruimte & Bouwen

concreet visualiseren van de Nijmeegse geschiedenis. Het handhavingsprogramma ruimte en bouwen konden we conform uitvoeren. Wat heeft het opgeleverd in 2008

Bijzonderheden in 2008 Begrotingsrechtmatigheid

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat we beschikken over een actueel ruimtelijk beleidskader (actualisatie Kansenboek) waar de Structuurvisie op geënt kan worden, dat voor inmiddels 85% van het gemeentelijk grondgebied een geactualiseerd bestemmingsplan is voltooid of in de maak is, de resultaten van het programma gericht op het visualiseren van de Nijmeegse geschiedenis in het stadsbeeld zichtbaar worden en alle illegale situaties zijn weggewerkt die prioriteit hadden gekregen in het handhavingsprogramma ruimte en bouwen. Er zijn in de Perspectiefnota 2008 geen extra middelen toegekend voor dit progamma. Binnen dit programma is er een lastenoverschrijding van €272.000. Deze extra lasten worden veroorzaakt doordat er aanzienlijk meer vrijstellingsprocedures zijn afgewikkeld, welke voor een bedrag van €97.000 niet kostendekkend en daarmee onrechtmatig zijn. Voor het overige bedrag van €175.000 is echter wel dekking en daarmee is die overschrijding als rechtmatig te zien.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Met het programma Ruimte & Bouwen willen we bereiken dat Nijmegen voldoende, passende en veilige huisvesting biedt aan (groepen) bewoners en ondernemers, en dat de stad in ruimtelijk opzicht aantrekkelijk is om te wonen, te werken, te recreëren en te bezoeken. Daarbij streven we in het bijzonder naar een evenwichtige ruimtelijke structuur, een krachtige stedelijke identiteit, voornamelijk in het centrum, rondom de Waal, in de stedelijke entrees en knooppunten. Verder streven we naar een goed samengaan van cultuurhistorische rijkdom en eigentijdse ontwikkeling en geven daarmee een positieve bijdrage aan het vestigingsklimaat en het toerisme.


hoofddoelstelling 1 Wij stimuleren de ruimtelijke ontwikkeling van Nijmegen, zodat we op rechtvaardige wijze aan bewoners en ondernemers de ruimte kunnen bieden die ze nodig hebben. Door een goede ruimtelijke ordening en strenge handhaving zorgen we ervoor dat de ontwikkelingen het ruimtelijk evenwicht in de stad niet verstoren. Het Kansenboek hanteren we daarbij als de ruimtelijke agenda op stedelijk niveau. Doelrealisatie

We hebben door de actualisatie van het Kansenboek een heldere integrale basis gelegd voor de gewenste ruimtelijke ontwikkeling, die dient als afwegingskader bij concrete ruimtelijke initiatieven in de stad en richting geeft aan onze eigen ruimtelijke projecten. Het beleid is vertaald naar concrete stadsdelen en ontwikkellocaties via gebiedsvisies, bestemmingsplannen, randvoorwaarden en richtlijnen. We zijn begonnen met de voorbereiding van de Structuurvisie die we op basis van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening moeten maken. De Structuurvisie zal nadrukkelijk geënt worden op het Kansenboek. Waar nodig hebben we afstemming georganiseerd tussen individuele ruimtelijke projecten, bij-

43


voorbeeld tussen de verschillende ontwikkelprojecten rondom de rivier (Nijmegen omarmt de Waal). Daartoe hebben we regelmatig afstemmingsoverleggen georganiseerd. Activiteiten

We hebben de actualisatie van het Kansenboek ter vaststelling voorgelegd aan de Raad en zijn gestart met de voorbereidingen van de Structuurvisie, die nadrukkelijk geënt wordt op het Kansenboek. We hebben veel tijd en energie gestoken in de implementatie van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening. We hebben verordeningen, regelingen en besluiten aangepast, werkprocessen en procedures aangepast, college en raad nader geïnformeerd en medewerkers opgeleid. We zijn begonnen met een nadere verkenning van ruimtelijke kansen in de wijk Lindenholt, die als pilot dient voor eventuele kansenkaarten in andere wijken, waarbij maatschappelijke behoeften en ruimtelijke kansen beter op elkaar aansluiten. Door capaciteitsproblemen bij de afdeling Wijkmanagement kon de pilot nog niet worden afgerond. Voor een aantal ontwikkelgebieden hebben we gebiedsvisies en ruimtelijke analyses gemaakt, zoals voor de Landschapszone, Hof van Holland en de Dijkteruglegging, Winkelsteeg/Novio Tech Campus en het Valkhofkwartier. We hebben bijgedragen aan ruimtelijke visies op de A15zone, Park Lingezegen, regionaal bedrijventerrein Overbetuwe, de streekplanuitwerking EHS en andere. In het kader van het project actualisering bestemmingsplannen heeft een aantal plannen rechtskracht gekregen (Nijmegen-Zuid, Heijendaal en Goffert/Winkelsteeg), is het plan Dukenburg vastgesteld, zijn de plannen Stadsbrug en Waalfront door de provincie goedgekeurd en zijn de plannen Laauwick en Groot-Oosterhout vrijwel afgerond voor vaststelling. Een aantal plannen is in ontwikkeling en daarmee is het programma een flink gevorderd. We hebben vorderingen gemaakt met de digitalisering van de bestemmingsplannen, voornamelijk door interne opleidingstrajecten voor bestemmingsplanjuristen en stedenbouwkundig tekenaars. De handhaving van bestemmingsplannen is conform het jaarprogramma uitgevoerd. De nieuwe Wet RO hebben we geïmplementeerd zodat onze ruimtelijke ordeningspraktijk in lijn is met de wettelijke vereisten. De actualisering van de bestemmingsplannen is aardig opgeschoten, eind 2008 was circa 85% van het gemeentelijk grondgebied in procedure gebracht of inmiddels geactualiseerd. Grote bestemmingsplannen zijn vastgesteld c.q. in procedure gebracht voor o.a. de Stadsbrug, het Waalfront, de Landschapszone, Laauwick en Groot-Oosterhout. Het aantal vrijstellingen c.q. ontheffingen is nog niet fors afgenomen, mogelijk doordat onvoldoende nieuwe woningen beschikbaar kwamen en mensen daardoor kiezen voor uitbreiding van de bestaande woning. We zijn niet verder gegaan met het beoogde parapluplan ‘Wonen in Nijmegen’ omdat de beperkte tijdswinst, die er nog zou zijn ten opzichte van de actualisatieplannen, niet opweegt tegen de inspanningen die nodig zijn voor het parapluplan. Conform het Handhavingsprogramma hebben we de nodige activiteiten verricht om activiteiten, die strijdig waren met de bepalingen in bestemmingsplannen, ongedaan te maken. Het totale aantal handhavingsactiviteiten was minder dan begroot (1.123 i.p.v. 1.495), mede door toename van de complexiteit en daarmee de gemiddelde inzet per geval.

hoofddoelstelling 2 Wij bevorderen en bewaken een hoogwaardige en duurzame inrichting en vormgeving van de openbare ruimte, en een op de locatie toegesneden situering en beeldkwaliteit van de bebouwing. Ruimtelijke kwaliteit is nauwelijks te objectiveren, maar we zien de beleving van de ‘schoonheid’ van de stad door de burgers als maatstaf. Deze blijkt uit de Stads- en Wijkmonitor. We willen tenminste de positieve waardering vasthouden: 86% vindt Nijmegen een mooie stad. We willen de transparantie en openbaarheid van de beeldkwaliteitstoetsing verder vergroten.

44

Ruimte & Bouwen

Doelrealisatie

Er zijn geen actuele cijfers over de waardering van bewoners en ondernemers voor de beeldkwaliteit van de stad en de verschillende stadsdelen/wijken. Of onze inspanningen effect sorteren zullen we in 2009 via de Stadsmonitor opnieuw meten. We hebben in 2008 wel gemerkt dat de Nijmegenaren erg betrokken zijn bij de ruimtelijke kwaliteit van de stad, gezien de belangstelling die we steeds ervaren bij producten en activiteiten. We hebben in 2008 vanuit onze kaderstellende en toetsende rol onze invloed aangewend bij ruimtelijke ontwikkelingen die ertoe doen. Door expliciete aandacht te besteden aan inrichtings- en vormgevingsaspecten in randvoorwaarden en richtlijnen (R&A’s) en ruimtelijke quick scans, door beeldkwaliteitplannen te maken voor ontwikkellocaties en door de Commissie Beeldkwaliteit te ondersteunen in haar onafhankelijke beoordeling van bouwplannen. We hebben 26 R&A’s gemaakt voor locaties in de bestaande stad en 4 voor Nijmegen-Noord, en 7 beeldkwaliteitplannen. De Commissie Beeldkwaliteit heeft in 26 vergaderingen een groot aantal bouwpannen beoordeeld. We hebben ons sterker geconcentreerd op strategische ontwikkelingen en minder op bouwplannen met relatief minder impact (zo hebben we het welstandsbeleid voor dakkapellen versoepeld). Om in de toekomst nog actiever te kunnen sturen op de ruimtelijke kwaliteit van grote projecten hebben we een voorstel gedaan om te werken met Ruimtelijke Kwaliteitsteams die op maat worden samengesteld en nadrukkelijker gedurende het gehele planvormingstraject betrokken zijn. De landelijke discussie over de toekomst van het welstandstoezicht was ook voor ons aanleiding om ons te buigen over de effectiviteit en efficiency van de huidige manier van werken. Nadere voorstellen volgen in 2009. Met LUX en het Architectuurcentrum Nijmegen hebben we debatten en exposities georganiseerd om de actieve dialoog in de stad over stedenbouwkundige en architectonische kwaliteit te stimuleren.

Activiteiten

We hebben 30 R&A’s gemaakt (26 bestaande stad, 4 Nijmegen-Noord) en 7 beeldkwaliteitplannen (Mercuriuspark, Winkelsteeg, Landschapszone, Groot-Oosterhout en Laauwick). Voor de ontwerpopgave voor de Stadsbrug hebben we een Ambitiedocument opgesteld, voor de Griftdijk een uitwerking van de beeldkwaliteitsambities in het Ontwikkelbeeld Waalsprong. De resultaten van de Europandeelname in 2007, zijn in 2008 niet verder opgepakt, in afwachting van de doorstart van het ontwikkeltraject. We hebben een flink aantal stedenbouwkundige en inrichtingsplannen gemaakt en begeleid, o.a. in de Spoorzone, de aanlandingen van de Stadsbrug ten noorden en zuiden van de Waal, de Landschapszone, NovioTechCampus. We hebben actief geparticipeerd in de optimalisatie van het stedenbouwkundige plan voor Hof van Holland. De vergaderstructuur van de Commissie Beeldkwaliteit hebben we aangepast en daarmee is een flinke efficiencywinst geboekt. We zijn gestart met ideevorming voor de beeldkwaliteittoetsing in de toekomst, waarbij we ons vooral concentreren op de strategische ontwikkellocaties in de stad, waarvoor we ruimtelijke kwaliteitteams willen samenstellen.

hoofddoelstelling 3 Wij zorgen voor bescherming en instandhouding van belangrijke cultuurhistorische waarden en zetten deze actief in als afwegingsfactor en inspiratiebron bij actuele ruimtelijke opgaven. De komende jaren is het terughalen in het stadsbeeld van nauwelijks zichtbare perioden uit de Nijmeegse geschiedenis, in het bijzonder de Romeinse periode, een belangrijke doelstelling. We beschermen monumenten en stadsbeelden die getuigen van de rijke geschiedenis en bijdragen aan de identiteit van de stad. Doelrealisatie

De kennis over de geschiedenis van de stad is substantieel vergroot door het in 2008 verrichte archeologische, bouwhistorische en architectuurhistorische onderzoeken. Belangwekkende vondsten in de Waalsprong, op de Hessenberg, aan de Hugo de Grootstraat, de Waalkade en de Rijn- en Lekstraat hebben veel nieuwe informatie opgeleverd over de prehistorische, Romeinse en middeleeuwse bewoning. Ook over de Wederopbouwperiode zijn we meer te weten geko-

45


men. Met de aanwijzing als beschermd stadsbeeld van de Afrika- en Bouwmeesterbuurt (Heseveld) en de voorbereiding van het stadsbeeld Wederopbouw Centrum zijn voor de stadsgeschiedenis belangrijke wijken veiliggesteld. Onder de aangewezen monumenten behoorden de Maycretewoningen aan de Hatertseweg en de Sint Antonius van Paduakerk. Daarmee is het beschermde culturele erfgoed van de stad belangrijk uitgebreid. Enkele al beschermde panden kwamen in aanmerking voor restauratie- en/of onderhoudssubsidie. In ons streven naar het terughalen van historische lagen in het stadsbeeld hebben we de reconstructie van het Zuidelijk Landhoofd gerealiseerd en de visualisatie van de Hersteegpoort. De plannen voor herbouw van de Donjon en voor ‘Romeinse’ visualisaties in Oost zijn verder uitgewerkt. In diverse nieuwe ontwikkelingen hebben we de cultuurhistorie als inspiratiebron ingebracht, o.a. bij de plannen voor de Vasim, Laauwick, Heseveld en Kelfkensbos. Aan het cultuurhistorisch besef onder de Nijmegenaren hebben we gewerkt door het organiseren van de Open Monumentendag, het open depotweekend bij Archeologie en bijdragen aan het Romeinenweekend en het Gebroeders-van-Limburgfestival. In lijn met het motto ‘Altijd Nijmegen’ hebben we de ambitie om het verleden meer te verbeelden in de stad verder uitgewerkt en een aanzet gemaakt voor een uitvoeringsprogramma ‘Verleden Verbeeld’. Activiteiten

We hebben voor 7 beschermde panden restauratiesubsidie verstrekt, voor 26 panden onderhoudsubsidie. We hebben 33 panden toegevoegd aan de gemeentelijke monumentenlijst (Maycretewoningen, complex Sint Antonius van Paduakerk), de bescherming van 62 panden als monument c.q. identiteitsbepalend object is in voorbereiding genomen. De Afrika- en Bouwmeesterbuurt (Heseveld) hebben we aangewezen als beschermd stadsbeeld, de aanwijzing van een deel van het Centrum (Wederopbouw) en de Indische Buurt hebben we voorbereid. Belangrijk archeologisch onderzoek is verricht, o.a. op de Hessenberg, aan de Hugo de Grootstraat, de Rijn- en Lekstraat en de Waalkade. Op 78 particuliere terreinen is nader archeologisch onderzoek verricht. Het onderzoek naar de Wederopbouwperiode is voortgezet. Om het verleden beter zichtbaar te maken in de stad zijn visualisaties en reconstructies uitgevoerd van het Zuidelijk Landhoofd en de Hersteegpoort en zijn Romeinse visualisaties in Nijmegen-Oost evenals de reconstructie van de Donjon verder uitgewerkt. De verdergaande ambitie om het verleden te verbeelden is in aansluiting op het motto ‘Altijd Nijmegen’ verder uitgewerkt (‘Het Verleden Verbeeld’). Ten behoeve van de verdere versterking van het cultuurhistorisch besef onder de Nijmegenaren is gewerkt aan de organisatie van de Open Monumentendag en bijgedragen aan de organisatie van historische festivals (Romeinenweekend, Gebroeders-van-Limburgfestival) en exposities (o.a. Luxe en Decadentie in Museum Het Valkhof). Eind van het jaar werd een rapportage afgerond over de resultaten van het cultuurhistoriebeleid van Nijmegen in de periode 2000-2009.

hoofddoelstelling 4 Wij zorgen ervoor dat de ruimtelijke en bouwtechnische kwaliteit en de veiligheid van woonen werkpanden voldoen aan de wettelijke eisen en voorschriften. Doelrealisatie

46

We hebben de ruimtelijke en bouwtechnische kwaliteit en de veiligheid van nieuwe en bestaande bouwwerken geborgd conform het ambitieniveau in het handhavingsprogramma 2008. In totaal was het aantal gevallen van illegale (ver)bouw, sloop en reclames minder dan in 2007 en het lijkt er dan ook op dat onze handhavingsinzet vruchten begint af te werpen.

Ruimte & Bouwen

Het totale aantal bouwvergunningen dat we in behandeling hadden was ongeveer conform de ramingen. Er zijn 1.362 vergunningaanvragen ontvangen. We hebben alles gedaan om het beoogde aantal woningen vergund te krijgen. Dat er toch minder woningen gebouwd zijn dan gehoopt heeft te maken met externe (markt)factoren. Aan de doelstelling om de doorlooptijden van bouwaanvragen te verkorten kon beperkt tegemoet worden gekomen (van 69 naar 67 dagen). Activiteiten

We hebben meer dan 2.100 inspecties van bouwwerken verricht wat heeft geleid tot bijna 750 gereedmeldingen. We hebben 118 niet-geregistreerde kamerverhuurpanden geïnspecteerd (meer dan de beoogde 100) en 25 al eerder gecontroleerde panden opnieuw bezocht (minder dan de beoogde 50, onder meer vanwege een pas op de plaats in verband met veranderende regelgeving). Bij het aanpakken van illegale (ver)bouwen sloopgevallen en illegale reclames hebben we prioriteit gelegd bij het Centrum en de Waalsprong, in de overige stadsdelen hebben we gereageerd op klachten. We hebben 135 gevallen van illegale bouw afgehandeld, 5 gevallen van illegale sloop en 15 gevallen van illegale reclame. Dit aantal is lager dan geraamd, wat we zien als bevestiging dat het door ons ingezette handhavingsregime vruchten gaat afwerpen. We hebben in totaal 66 klachten afgehandeld over illegale bouw en achterstallig onderhoud, de helft van het geraamde aantal, maar tegelijk complexer en arbeidsintensiever. Een belangrijk deel van onze opsporingscapaciteit is ingezet voor de grote handhavingsprojecten Teersdijk, Kolpingbuurt en Westkanaaldijk/Sluis.

hoofddoelstelling 5 Wij zorgen ervoor dat de in het programma Wonen geprogrammeerde woningen in kwantitatieve en kwalitatieve zin gerealiseerd worden. We faciliteren burgers en ondernemers met plannen voor uitbreiding en/of verbetering van hun woon- of werkpand en voor reclame-uitingen en zien erop toe dat de plannen voldoen aan alle wettelijke eisen en voorschriften. We bevorderen dat voor de diverse doelgroepen in de stad voldoende woningen worden gebouwd, die tegemoetkomen aan de kwalitatieve wensen. Doelrealisatie

Het totale aantal bouwvergunningen dat we in behandeling hadden was ongeveer conform de ramingen. Er zijn 1.362 vergunningaanvragen ontvangen. We hebben alles gedaan om het beoogde aantal woningen vergund te krijgen. Dat er toch minder woningen gebouwd zijn dan gehoopt heeft te maken met externe (markt)factoren. Aan de doelstelling om de doorlooptijden van bouwaanvragen te verkorten kon beperkt tegemoet worden gekomen (van 69 naar 67 dagen).

Activiteiten

Er zijn 1.362 bouwaanvragen ontvangen, ongeveer het geraamde aantal. De doorlooptijd van vergunningprocedures hebben we iets kunnen verkorten, o.a. door verdere stroomlijning en het heropenen van de mogelijkheid van vooroverleg. Een relatief groot aantal vergunningen (13) is van rechtswege verleend doordat de capaciteit bij de betreffende afdeling langere tijd zeer minimaal was en vacatures slechts tijdelijk en beneden het gewenste niveau konden worden ingevuld. Termijnen zijn daardoor vaker dan normaal niet gehaald

47


indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven, indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. H1. WIJ stimuleren de ruimtelijke ontwikkeling van Nijmegen Indicatoren hoofddoelstelling (H) 1 H1 % stedelijk gebied dat in actualisatie is H1 Aantal postzegelplannen en vrijstellingen H1 Aantal concrete acties handhaving ruimtelijke regelgeving

2007

begroot 2008

realisatie 2008

2009

75 231

85% 165

85% 210

95% 150

932

1430

1165

1430

Het totale aantal handhavingsactiviteiten was minder dan begroot (1.123 i.p.v. 1.495), mede door toename van de complexiteit en daarmee de gemiddelde inzet per geval. H2. Wij bevorderen en bewaken een hoogwaardige en duurzame inrichting en vormgeving van de openbare ruimte, en een op de locatie toegesneden situering en beeldkwaliteit van de bebouwing. Indicatoren hoofddoelstelling (H) 2 H2 Aantal sets randvoorwaarden en aanbevelingen H2 Aantal beeldkwaliteitsplannen H2 Aantal vergaderingen Commissie Beeldkwaliteit H2 Aantal activiteiten i.k.v. stadspromotie

2007

begroot 2008

realisatie 2008

2009

40 10 26 12

32 3 23 9

30 7 26 9

27 3 23 9

H3. Wij zorgen voor bescherming en instandhouding van belangrijke cultuurhistorische waarden en zetten deze actief in als afwegingsfactor en inspiratiebron bij actuele ruimtelijke opgaven. Indicatoren hoofddoelstelling (H)3 H3 Aantal panden restauratie en onderhoudssubsidie H3 Aantal archeologische-bouwhistorische onderzoeken H3 Aantal visualisaties

2007

begroot 2008

realisatie 2008

2009

21

30

33

30

115 2

83 4

78 2

83 4

H4. Wij zorgen ervoor dat de ruimtelijke en bouwtechnische kwaliteit en de veiligheid van woonen werkpanden voldoen aan de wettelijke eisen en voorschriften. Indicatoren hoofddoelstelling (H)4 H4 Aantal gereedmeldingen H4 Aantal controles kamerverhuur H4-Aantal opsporingen illegale bouw/sloop/reclame H4-Aantal afgehandelde klachten

48

2007

begroot 2008

realisatie 2008

2009

886 287 128 58

860 300 200 100

749 143 165 66

860 300 200 100

Ruimte & Bouwen

H5. Wij zorgen ervoor dat de in het programma Wonen geprogrammeerde woningen in kwantitatieve en kwalitatieve zin gerealiseerd worden. Indicatoren hoofddoelstelling (H)5 H5-Aantal ontvangen bouwaanvragen H5- Aantal geweigerde/buiten behandelingen gestelde aanvragen H5- Aantal gegronde bezwaren H5-Gemiddelde doorlooptijd vergunningen(dagen) H5-juridische controle dossiers aanvragen

2007

begroot 2008

realisatie 2008

2009

1319

1200

1362

1200

263 14 p.m. p.m.

320 19 69 4%

259 43 67 3%

320 19 69 4%


x € 1.000



Realisatie 2008

Voor winstbestemming LASTEN Apparaatskosten Kapitaallasten Goederen en diensten Overdrachten Totaal Lasten

10.119 0 2.134 345


-1.403 -7.185

10.712 0 2.768 620 12.598


14.100

-1.700 -8.891

13.743

-1.853 -9.036

-8.588

-10.591

-10.889

4.010

3.509

2.854

0


11.157 0 2.197 389

0

0

0

0

0

4.010

3.509

2.854

Zowel de lasten als de baten zijn hoger dan begroot. De overschrijding op de lasten wordt voornamelijk veroorzaakt door dat er aanzienlijk meer vrijstellingsprocedures zijn afgewikkeld. Hiertegenover staan gedeeltelijk ook baten (zie ook begrotingsrechtmatigheid).

49


Grondbeleid Nummer Portefeuillehouder

9220 Paul Depla

algemeen Binnen het programma Grondbeleid nemen wij vastgoedprojecten in ontwikkeling en voeren deze uit voor gemeentelijk sectoraal beleid met een ruimtelijke component. Het gaat daarbij onder meer om wonen, bedrijvigheid, herstructurering van wijken, cultuur, onderwijs, milieu en sport. De context en uitvoeringswijze van dit grondbeleid is omschreven in de Kadernota Grondbeleid die uw Raad in februari 2005 vaststelde. De uitgangspunten vanuit het Coalitieakkoord staan hierbij centraal. Wij gaan -als basis- uit van zogenoemd faciliterend grondbeleid (inzet publiekrechtelijk instrumentarium) en kiezen -in voorkomende gevallen- expliciet voor een actieve, ontwikkelende en daarmee risicodragende rol van de gemeente. Dit kan zelfstandig of via samenwerking met marktpartijen en deelnemingen in een Publiek Private Samenwerking (PPS). In de actieve rol verwerven wij gronden, ontwikkelen plannen, maken terreinen bouwrijp en verkopen deze. Het gemeentelijk Ontwikkelingsbedrijf bereidt deze projecten voor, voert ze uit en wikkelt ze financieel af. Om de risico’s van deze plannen af te dekken is binnen de stadsbegroting een aparte Algemene Bedrijfsreserve voor het Ontwikkelingsbedrijf gevormd. Waar mogelijk vergroten we het verdienend vermogen binnen projecten om een adequate reservepositie te bereiken. De planexploitaties van deze projecten, die altijd een langjarige doorlooptijd kennen, leggen wij ter vaststelling voor aan uw Raad. Halfjaarlijks rapporteren wij in de Voortgangsrapportage Grote Projecten over de voortgang van de projecten, zowel inhoudelijk als financieel. Hierin signaleren wij ook de ontwikkeling binnen de deelnemingen en de positie van de ABR. De VGP wordt respectievelijk als onderdeel van de Stadsbegroting en de Stadsrekening vastgesteld. Bij de uitvoering van het programma Grondbeleid is er altijd een relatie met andere programma’s. Belangrijke programma’s zijn onder meer: Ruimte & Bouwen, Wonen, Economie, Sport, Onderwijs en Mobiliteit.

evaluatie programma grondbeleid 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

50

De herstructurering Hatert (waaronder Nieuw Maldenborg) is in volle gang en met de herstructurering van het Willemskwartier door de bouw van de nieuwbouwwoningen aan de Genestetlaan en het ontwikkelen van het Voorzieningenhart Willemskwartier wordt vooruitgang geboekt. De herstructurering Dukenburg zal verder worden uitgewerkt. Begin 2009 zal uw raad hierover een voorstel worden aangeboden. Woningen op het Dobbelmanterrein en de Josephof zijn opgeleverd. De Hessenberg is in aanbouw en ook de woningbouw (1e fase) op de Rosa de Lima is in aanbouw. Op het voormalig ijsbaanterrein Heijendaal wordt een nieuwe ROC gerealiseerd en een groot aantal studentenwoningen door de SSHN.

Grondbeleid

De Raad heeft de nieuwe verkeersstructuur Waalsprong vastgesteld. Het bestemmingsplan is in procedure. De aanbesteding voor de ombouw van de Prins Mauritssingel is in gang gezet. In het kader van de PKB Ruimte voor de Rivier is het besluit door het Rijk tot de dijkteruglegging genomen. Inmiddels is er een overeenkomst gesloten met de rijksoverheid voor de uitvoering van de dijkteruglegging. Op dit moment wordt er vanuit de gemeente gewerkt aan een Plan van Aanpak in opdracht van Rijkswaterstaat. De aanbesteding voor de parkeergarage aan de Schaeck Mathonsingel wordt in mei 2009 afgerond. De technische voorbereidingen voor de Stadsbrug komen in een volgende fase, de aanbestedingsprocedure is in 2008 opgestart en het bestemmingsplan is door de Raad vastgesteld. De verwervingen gaan intussen gewoon door. Bij de bedrijvigheidsprojecten die in dit programma in exploitatie zijn, gaat het o.a. om terreinen in Winkelsteeg (NovioTechCampus), Noord Oost Kanaalhavens, Bijsterhuizen en Griftdijk. Bijzondere functies worden gerealiseerd binnen de planexploitaties van de Landschapszone in de Waalsprong, Park West en de sportparken op Driehuizen. Wat heeft het opgeleverd in 2008

De aanpak van de kwantitatieve en kwalitatieve woningbehoefte is urgent. Wij hebben afspraken gemaakt in KAN-verband om de woningproductie op te voeren. In 2008 zijn er 857 nieuwbouwwoningen opgeleverd, waarvan bijna 513 in de bestaande stad en 344 in de Waalsprong. De woningen in de bestaande stad zijn grotendeels appartementen, in de Waalsprong gaat het om grondgebonden woningen. Het jaar 2007 sloot met een ABR van het Ontwikkelingsbedrijf van € 40,3 miljoen. Het jaar 2008 sluit na de tweede winstbestemming op € 27,2 miljoen. Vanaf 2008 worden financiële middelen uit de ABR ingezet om belangrijke projecten in de stad tot uitvoering te krijgen. Ook wordt hiermee een deel van de subsidieverwachting Waalsprong afgeboekt.


De onttrekking aan de ABR in de perspectiefnota 2008 betreffen de geraamde bijdragen algemene dienst van 2007 t/m 2015 in de planexploitatie Waalsprong zijn omgezet in een eenmalige bijdrage in 2008 uit de ABR. Deze bijdrage is berekend op contante waarde. Vanaf het derde kwartaal in 2008 zijn de eerste signalen van een verslechterende economie naar buiten gekomen. Inmiddels is een economische recessie een feit in Nederland. Ook in Nijmegen zijn de gevolgen van de terugvallende economie tastbaar. Projecten die in aanbouw hadden moeten zijn, stagneren. De animo voor nieuwbouwwoningen is fors afgenomen. Voor het eerst in de geschiedenis zien we dat woningen in de Waalsprong niet verkocht zijn bij oplevering. Ook bij sectoren die afhankelijk zijn van de bouwprojecten zien we de problemen ontstaan. Makelaars hebben hun deuren moeten sluiten en een aantal bouwbedrijven maakt zich zorgen over de toekomst. Nu zijn de kranen nog zichtbaar in stad, maar als er niet snel iets verandert, kan dat beeld eind 2009 wel eens er een stuk anders uitzien. Met alle gevolgen van dien. Gevolgen voor de ontwikkeling van onze stad. Voor de gewenste voorzieningen en woningen in de stad. Maar zeker ook voor al die mensen die werkzaam zijn in en rond de bouw. Wat kunnen we in deze situatie als gemeente Nijmegen doen? Wat kunnen we doen om de noodzakelijke dynamiek in onze stad te behouden? En wat kunnen we doen om de werkgelegenheid in de bouw te stimuleren? Hebben we daartoe überhaupt mogelijkheden? En wat werkt dan snel? Maar vooral ook zorgt ook op de langere termijn voor een aantrekkelijke stad met een sterke economische structuur?

51


De stedelijke dynamiek in Nijmegen staat onder druk. Dat heeft gevolgen voor de kwaliteit en uitstraling van onze stad en de kwaliteit en beschikbaarheid van voorzieningen. Maar het heeft ook gevolgen voor de werkgelegenheid. Begrotingsrechtmatigheid

Er zijn in 2008 zowel lasten als batenonderschrijdingen, er derhalve geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Wij scheppen fysieke ruimte voor de realisatie van een groot aantal woningen, scholen, kantoren, bedrijfshuisvesting en andere voorzieningen, en maken hierover afspraken met partijen. Wij initiëren en realiseren langjarige stedelijke ontwikkelingsprojecten zoals Waalsprong, Brabantse Poort, Spoorzone en Koers West.


hoofddoelstelling 1 Wij bevorderen het maatschappelijk gewenst grondgebruik waarbij sectorale programma’s (zoals Wonen, Sport, Economie) de input vormen voor de te ontwikkelen projecten. Daarnaast zorgen wij voor het tijdig kunnen realiseren van de bouwlocaties die nodig zijn voor deze projecten en de processuele aansturing. Doelrealisatie

In het kader van het maken van de afwegingen en voorlopige of definitieve keuzes ten aanzien van het maatschappelijk gewenst grondgebruik hebben wij uw raad in 2008 op het terrein van de diverse programma’s van voorstellen aangeboden voor te ontwikkelen projecten. Daarbij hebben wij aspecten als kwaliteit van het ruimtegebruik en de zeggenschap voor de burgers (zie doelstelling 2) vanzelfsprekend meegenomen. De uitwerking van uw besluiten in 2008 en in eerdere jaren hebben wij geconcretiseerd door het uitvoeren van een veelheid van projecten. Onze activiteiten hebben in 2008 onder andere geleid tot de volgende resultaten van de projecten in uiteenlopende stadia van uitvoering. Woningbouw In 2008 zijn bijna 1.000 woningen opgeleverd, waarvan 330 in de Waalsprong. De woningen in de bestaande stad zijn grotendeels appartementen, in de waalsprong gaat het om grondgebonden woningen. In het centrum is het plan Josephhof opgeleverd, inclusief de tweede parkeerlaag. De parkeerplaatsen op deze laag zijn door de gemeente verkocht. Voor de Hessenberg is in 2008 gestart met de bouw van de 172 woningen. De woningen worden in een bouwstroom gerealiseerd en zijn eind 2009 gereed. De plannen voor het Weeshuis worden verder uitgewerkt in een haalbaarheidsstudie door de ontwikkelaar en een lokale corporatie (beoogd eigenaar). Het te realiseren programma bestaat uit een combinatie van horeca en woningbouw. Rosa de Lima is in aanbouw genomen voor wat betreft 29 grondgebonden woningen. Het plandeel met de parkwoningen (etagewoningen) wordt op dit moment herontwikkeld. Nieuwbouw van 32 appartementen bij De Mensa is gestart.

52

Grondbeleid

Stedelijke ontwikkeling Voor de Spoorzone is een projectenoverzicht vastgesteld, de aanbesteding TPG (incl. Doornroosje) is stilgelegd. Hier vindt herbezinning plaats. Er zijn hoogbouwplannen in de maak voor de locaties Spoorstraat 4-6 (voormalig arbeidsbureau) en Stationsplein 13 (Metterswane). Voornoemde plannen leiden tot ca. 500 woningen aan de centrumzijde van de spoorzone. Daarnaast is er een haalbaarheidsstudie voor ruimtelijke ontwikkelingen aan de Westzijde van het Station opgestart (vnl. woningbouw). Bedrijvigheid Het project 52 Degrees, fase 1 (Winkelsteeg) is opgeleverd en in gebruik genomen. Fase 1b worden nu uitgewerkt, ook komt de aanleg van het lightrailstation De Goffert steeds dichterbij. In 2008 zijn hiervoor in overleg met de Stadsregio verdere stappen gezet en is de locatie voor het station vastgelegd. In 2008 zijn de eerste plannen rond het de Novio Tech Campus bij NXP gepresenteerd. Samen met NXP wil de gemeente een campusconcept gericht op productvernieuwing en innovatie ontwikkelen. In 2009 zal dit alles meer concrete inhoud moeten krijgen. De aanbestedingsprocedure voor de parkeergarage aan de Schaeck Mathonsingel is gestart in 2008. Voor de zomervakantie van 2009 moet duidelijk zijn wie deze parkeergarage gaat maken. De plannen voor het Sportpark Driehuizen zijn grotendeels uitgevoerd. Nieuwe accommodaties, verplaatsing van clubs en woningen op de vrijkomende terreinen kenmerken dit project waar verschillende maatschappelijk belangrijke functies mogelijk worden. Activiteiten

Om de hierboven genoemde projecten en resultaten te kunnen realiseren worden contractueel afspraken gemaakt met externe marktpartijen, vindt er kostenverhaal plaats, worden gronden verworven indien nodig, worden bouwplannen getoetst en beoordeeld en is een projectmatige aanpak noodzakelijk om tot realisering te komen. In zijn algemeenheid zijn dit projecten met een behoorlijke doorlooptijd van tussen de 3 en 5 jaren. Overleg met partijen, belanghebbenden en omwonenden evenals het bestuur en de politiek is een belangrijke voorwaarde om tot realisering te komen.

hoofddoelstelling 2 Wij verhogen de kwaliteit van het ruimtegebruik en de zeggenschap voor de burgers door maximale regie te voeren bij de ontwikkeling van projecten. Bij de voorstellen die wij u in 2008 hebben voorgelegd hebben wij de aspecten kwaliteit van het ruimtegebruik en de zeggenschap voor de burgers als belangrijke pijlers meegenomen. Onze activiteiten ter uitvoering van uw besluiten hebben in 2008 onder andere geleid tot de volgende resultaten. Koers West In Koers West is voor het tracé van de nieuwe stadsbrug het bestemmingsplan, inclusief aanpassingen aan de Energieweg, vastgesteld en goedgekeurd. Belangrijke stappen zijn gezet richting Rijkswaterstaat, de Provincie en het KAN om de financiering sluitend te maken. Voor het Waalfront is het bestemmingsplan eveneens vastgesteld en goedgekeurd. Verwervingen worden op dit moment uitgevoerd. Dijkteruglegging In 2008 is een bestuursovereenkomst getekend Planstudie Dijkteruglegging Lent met de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Nijmegen verricht in opdracht en voor rekening van het rijk de planstudie. Eind 2010 zal deze studie zijn afgerond.

53


Waalsprong In de Waalsprong werd, naast de woningbouwactiviteiten van de GEM, ook gewerkt aan de hoofdinfrastructuur; de Ovatonde is gereed. Er is een subsidieaanvraag ingediend op grond van de regeling Spoorse Doorsnijdingen voor de fietstunnels bij de Vrouwe Udasingel en het splitsingspunt Graaf Allardsingel. 2009 wordt het jaar van uitvoering voor de infrastructuur Waalsprong met de inrichting van de Prins Mauritssingel, de aansluitingen van Laauwick middels de Vrouwe Udasingel en Groot Oosterhout middels de Keizer Hendrik VI-singel. Stedelijke ontwikkeling ING heeft het Voorlopig Ontwerp voor Plein 1944 gepresenteerd. Het is positief ontvangen. Voor dit project heeft 2008 in het teken gestaan van de planuitwerking, procedures (vooral onteigening, bestemmingsplan) en de markt verkennen op zoek naar potentiële huurders. Er zijn een aantal serieuze gegadigden en het doel is om in 2009 te starten met de realisatie. Herstructurering In Hatert zijn de 96 woningen aan de Cort van de Lindenstraat opgeleverd. Met de bouw van 44 woningen aan de Kleverburgstraat is een begin gemaakt. In het Willemskwartier zijn 85 woningen aan de Genestetlaan opgeleverd in 2008. Het plan voorzieningenhart Willemskwartier is in 2008 verder uitgewerkt en het is de bedoeling om in 2009 te starten met de bouw. Voor het stadsdeel Dukenburg heeft de gemeenteraad in 2008 een eerste besluit genomen, waarbij een aantal woningbouwlocaties zijn afgewezen. In 2009 zal de definitieve besluitvorming over de herstructurering van dit stadsdeel plaatsvinden. Om de hierboven genoemde projecten en resultaten te kunnen realiseren worden contractueel afspraken gemaakt met externe marktpartijen, vindt er kostenverhaal plaats, worden gronden verworven indien nodig, worden bouwplannen getoetst en beoordeeld en is een projectmatige aanpak noodzakelijk om tot realisering te komen. In zijn algemeenheid zijn dit projecten met een behoorlijke doorlooptijd van tussen de 3 en 5 jaren. Overleg met partijen, belanghebbenden en omwonenden evenals het bestuur en de politiek is een belangrijke voorwaarde om tot realisering te komen. In de Voortgangsrapportage Grote Projecten (VGP)maart 2009 van het Ontwikkelingsbedrijf, die wij u separaat aanbieden, is uitvoerig ingegaan op de activiteiten in 2008 en de stand van zaken ultimo 2008 van alle projecten en deelnemingen binnen het programma Grondbeleid. Dit VGP is onderdeel van de voorliggende, door uw Raad vast te stellen, Stadsrekening 2008.

hoofddoelstelling 3 Wij streven naar een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, exploitanten, eigenaren en overheid. De rol van het Ontwikkelingsbedrijf is om maatschappelijk verantwoord tot een redelijk kostenverhaal te komen, en waar nodig en mogelijk te komen tot afroming van de bovenmatige winsten welke eventueel bij ontwikkelingsprojecten kunnen worden gerealiseerd. De gemeentelijke kosten om de projecten te realiseren worden hieruit betaald. Dit is opgenomen in de zogenaamde planexploitaties of exploitatieovereenkomsten. Extra opbrengsten vloeien in de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf voor een goed risicobeheer en geeft (financiële) ruimte voor het opstarten en realiseren van maatschappelijke projecten welke de gemeente wil realiseren.

54

Grondbeleid

In 2008 heeft het aantal exploitaties zich gestabiliseerd (kleine daling). Het aantal planexploitaties in ontwikkeling is gelijk gebleven en voor wat betreft de overige activiteiten als grondverwervingen, verkopen, onteigeningen en deelnemingen zien we in 2008 een stabilisatie. Hieronder zijn de cijfers expliciet opgenomen. De stad zit aan fysiek en qua organisatie aan zijn grenzen. Uitvoering van de lopende projecten en processen heeft het primaat. Voortgangsrapportage Grote Projecten (VGP) In de Voortgangsrapportage Grote Projecten (VGP)maart 2009 van het Ontwikkelingsbedrijf, die wij u separaat aanbieden, is uitvoerig ingegaan op de activiteiten in 2008 en de stand van zaken ultimo 2008 van alle projecten en deelnemingen binnen het programma Grondbeleid. Dit VGP is onderdeel van de voorliggende, door uw Raad vast te stellen, Stadsrekening 2008.

55


indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven, indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. H1. Wij bevorderen het maatschappelijk gewenst grondgebruik waarbij sectorale programma’s (zoals Wonen, Sport, Economie) de input vormen voor de te ontwikkelen projecten. Daarnaast zorgen wij voor het tijdig kunnen realiseren van de bouwlocaties die nodig zijn voor deze projecten en de processuele aansturing. Voor de hoofddoelstelling 1 (H1) hebben wij nog geen indicatoren kunnen ontwikkelen. Het grote aantal variabelen dat een rol kan spelen bij het opstellen van prognoses en het ontbreken van daarop gericht instrumentarium kunnen wij voor de jaren ná 2008 geen realistische inschatting maken van de indicatoren voor die jaren. Daarom zien wij af van het opnemen van indicatoren voor 2009 tot en met 2011. H2. Wij verhogen de kwaliteit van het ruimtegebruik en de zeggenschap voor de burgers door maximale regie te voeren bij de ontwikkeling van projecten. Voor de hoofddoelstelling H2 hebben wij nog geen indicatoren kunnen ontwikkelen. Het grote aantal variabelen dat een rol kan spelen bij het opstellen van prognoses en het ontbreken van daarop gericht instrumentarium kunnen wij voor de jaren ná 2008 geen realistische inschatting maken van de indicatoren voor die jaren. Daarom zien wij af van het opnemen van indicatoren voor 2009 tot en met 2011 H3. Wij streven naar een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, exploitanten, eigenaren en overheid. Indicatoren hoofddoelstelling 3 (H3) H3 Aantal planexploitaties in ontwikkeling H3 Aantal vastgestelde planexploitaties H3 Aantal exploitatieovereenkomsten H3 Aantal voorkeursrecht gemeenten H3 Aantal (strategische) verwervingen H3 Aantal verkopen H3 Aantal onteigeningsprocedures H3 Aantal deelnemingen in GR of PPS

56

juli 2006

juli 2007

juli 2008

61 48 3 10 40 50 6 7

56 54 5 7 25 55 5 7

55 55 4 10 35 40 6 8

Grondbeleid


x € 1.000



Realisatie 2008


9.289 1.634 163.018 0 -27.742

9.807 3.229 174.526 50 -26.542 146.199


-19.022 -113.245


161.070

-64.438 -78.098

114.082

-518 -99.452

-132.267

-142.536

-99.969

13.932

18.534

14.112

-12.615


-35 3.284 -2.073 50 112.856

-17.343

-17.343

-12.615

-17.343

-17.343

1.317

1.191

-3.231

Op het programma treedt per saldo een voordeel op van € 4,4 miljoen. Dit voordeel wordt grotendeels veroorzaakt door de niet geraamde tussentijdse winstname van de planexploitaties Hatert (€3,2 miljoen) en de Ijsbaanlocatie €0,07 miljoen), een niet geraamde bonus (€0,3 miljoen) over de woningbouwproductie en de rente van de reserve Stadsbrug (€1,4 miljoen. Daartegenover staat hogere lasten als gevolg van aanpassing voorzieningen (€0,2 miljoen)en lagere afgesloten planexploitaties dan begroot (€0,3 miljoen).

investeringen De investeringen in Noord Oost Kanaalhavens zijn volgens planning uitgevoerd. Er is invulling gegeven door middel van de aanleg van de ventwegen aan de Energieweg. Voor het masterplan oude stad geldt conform de verordening een toegestane uitloop tot medio 2010. Daarom zijn bij de Najaarsnota de restantkredieten overgeheveld.

risico’s Wij verwijzen u naar de risicoparagraaf in de Voortgangsrapportage Grote Projecten (VGP), die wij u separaat bij deze rekening ter vaststelling aanbieden, en de paragraaf weerstandsvermogen, paragraaf 7 van dit jaarverslag . Het totale risico voor het Ontwikkelingsbedrijf is berekend op € 27,5 miljoen. Belangrijke posten daarin zijn de gemeentelijke exploitatie voor de Waalsprong en Koers West. In 2008 zijn voor alle planexploitaties risicoanalyses uitgevoerd.

57


Wat kan het Ontwikkelingsbedrijf doen? De grondpolitiek zoals we die de laatste jaren met succes hebben gevoerd, blijkt niet langer voldoende. We moeten nieuwe keuzen maken. Nu de ontwikkelingshandschoen niet langer automatisch door de markt wordt opgepakt, moeten we kijken of een meer actieve opstelling van de gemeente gewenst en noodzakelijk is. De stap van een actief grondbeleid naar een gericht ontwikkelbeleid is gewenst. Aanpassingen zijn mogelijk en nodig. In het kort kan het gaan om de volgende acties: – Versnellen planologisch–juridische procedures – Gerichte inzet ambtelijke capaciteit – Maatschappelijke investeringen versnellen (vliegwielfunctie) – Extra inzet van gelden uit de ABR om enkele projecten van strategisch belang voor de stad veilig te stellen – Subsidies inzetten – Aanpassen programma’s in projecten – Participatie of actief zelfstandig ontwikkelen In 2009 zullen deze acties verder worden uitgewerkt en opgepakt.

58


Werk & Inkomen Nummer Portefeuillehouder

9230 Paul Depla

algemeen Met het Programma Werk & Inkomen hebben we als doel om inwoners van Nijmegen volwaardig te laten deelnemen aan de samenleving. Onze eerste prioriteit in dit verband is mensen aan het werk helpen. Wij vinden dat mensen zekerheid, maatschappelijke participatie en persoonlijk welbevinden het best kunnen bereiken via betaald werk. Wij zijn verantwoordelijk voor toeleiding naar werk van: – mensen met een bijstandsuitkering, – mensen met een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (de Anw–ers), – mensen zonder een uitkering (de nuggers). Voor wie (nog) niet aan het werk kan en ook geen aanspraak kan maken op een ander soort uitkering, zorgen we voor een goed sociaal vangnet in de vorm van een bijstandsuitkering. Hiervoor voeren wij de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (Ioaw), de Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen (Ioaz) en het Bijstandsbesluit zelfstandigen (Bbz) uit. Uitgangspunt is dat een uitkering in principe tijdelijk is, werk staat immers voorop. Om armoede en sociale uitsluiting te voorkomen en bestijden, bieden wij daarnaast inkomensaanvullende regelingen, schuldhulpverlening, maar ook participatiebanen aan. Deze participatiebanen bieden bijstandsgerechtigden met weinig tot geen perspectief op een baan, toch de mogelijkheid om volwaardig te participeren in de maatschappij. Het geld dat beschikbaar is voor sociale doelstellingen moet bij hen terechtkomen die dat nodig hebben. Daarom stellen we alles in het werk om fraude in de bijstand te voorkomen en op te sporen. Fraude tast het fundament van ons sociaal beleid aan en mag dus nooit lonen. Het programma Werk & Inkomen hangt samen met een aantal andere programma’s. De belangrijkste hiervan zijn: – programma Onderwijs: opleiding en startkwalificatie op de arbeidsmarkt zijn essentiële instrumenten om (jeugd)werkloosheid te voorkomen. Afstemming met het onderwijsinstrumentarium is essentieel voor het slagen van re–integratie. – programma Economie: om mogelijkheden van werk en stage e.d. te realiseren voor werkloze werkzoekenden bij werkgevers in de regio van Nijmegen is samenhang met dit programma van wezenlijk belang. – programma Zorg & Welzijn: binnen dit programma wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning uitgevoerd. De Wmo heeft raakvlakken met de doelstellingen van dit programma (participatie) en bedient voor een deel hetzelfde klantenbestand. Het loket Zorg & Inkomen voert de Wmo–taak advies, informatie & cliëntondersteuning uit en bouwt een keten op dit terrein met maatschappelijke instellingen in Nijmegen. – programma Middelen, waar de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen onderdeel van uitmaakt. Kwijtschelding is een belangrijke maatregel om de lasten voor huishoudens met lage inkomens te verlichten.

59


evaluatie programma werk & inkomen 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

We liggen op schema voor wat betreft de bestandsdaling zoals is afgesproken in het Bestuursakkoord. In 2010 25% bestandsdaling t.o.v. eind 2006. Dit is onder meer bereikt door de instroom te beperken, de uitstroom te bevorderen en een goede bewaking op de rechtmatige verstrekking van uitkeringen.


In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat 22% meer klanten een bijdrage uit een regeling hebben ontvangen dan in 2007. Met onze regelingen hebben we 77 % van de huishoudens bereikt. Het betreft ongeveer 9.800 huishoudens binnen een doelgroep van 12.800 huishoudens op 120% van het bijstandsniveau. Dit is een stijging van 2% ten opzichte van 2007. In 2008 zijn 339 schuldregelingen gestart, bij 231 klanten zijn schuldregelingen en -saneringen geslaagd of is een WSNP-verklaring afgegeven voor toetreding tot een wettelijke schuldregeling.


In de perspectiefnota 2008 zijn geen extra middelen aan het Programma Werk & Inkomen toegevoegd.


Binnen het programma Werk en Inkomen is een lastenonderschrijding van €1,3 miljoen, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? In Nijmegen hebben zoveel mogelijk inwoners een fatsoenlijk bestaan, bij voorkeur door middel van een baan en anders door de inzet van inkomensaanvullende maatregelen en schuldhulpverlening.


hoofddoelstelling 1 Ons bijstandsvolume daalt 1% meer dan de landelijk gemiddelde ontwikkeling van het bijstandsvolume. Doelrealisatie

Dit doel realiseren we door zoveel mogelijk mensen duurzaam aan het werk te helpen, door inzet van re-integratie-instrumenten en gesubsidieerde arbeid en door samen te werken met ketenpartners en werkgevers. Bij goed bemiddelbare klanten (A-klanten) is regulier werk het eerste doel. Alle jongeren tot 27 jaar leiden we toe naar werk, scholing of een leerwerktraject. Onze ambitie bij de bestandsdaling is vanaf 2008 lager dan in voorgaande jaren. De reden is dat we in 2006 en 2007 ambitieuze doelen hebben gesteld om onze achterstand als gevolg van de negatieve bestandsontwikkeling vóór 2006 en de herverdeeleffecten van het verdeelmodel Wwb-I, in te halen. Na de inhaalslag willen we iets (1%) beter scoren dan het landelijke gemiddelde, om te garanderen dat ons budget voor het verstrekken van bijstandsuitkeringen voldoende blijft. Zoals genoemd bij recente ontwikkelingen, heeft het kabinet veel en ambitieuze plannen voor werk en inkomen. De veranderende financieringssystematiek voor het I-deel en het W-deel en de doelstelling om 100.000 mensen extra te activeren, kunnen ertoe leiden dat wij onze doelen in 2008 bijstellen aan de hand van de uitgewerkte kabinetsplannen.

60

Werk & Inkomen

Het is nu niet voor alle doelen mogelijk om meerjarige resultaten te formuleren, doordat er veel externe factoren van invloed zijn op het resultaat, zoals de economische ontwikkeling, de landelijke bijstandsontwikkeling, de budgetten e.d. Op dit moment ontwikkelen wij modelmatige scenario’s voor de bijstandsontwikkeling in Nijmegen. De bedoeling is dat wij daardoor beter in staat zijn prognoses te maken. Nijmegen heeft in april 2008 de doelstelling, verwoord in de begroting 2008, herijkt naar aanleiding van het Bestuursakkoord, d.w.z. de inspanningsverplichting tussen het Rijk en de VNG om het Wwb-bestand onder de 65 jaar tot en met 2010 met 25% te laten dalen ten opzichte van eind 2006. In Nijmegen is dit bestuursakkoord vertaald naar de volgende taakstelling voor 2008 e.v. Ultimo 2008 hebben wij een klantenbestand van 4.548 (inclusief 146 pardonners). Zonder pardonners komen wij in 2008 uit op 4.402 klanten onder de 65 jaar. Hiermee zitten we 75 klanten onder de taakstelling, genoemd in het bestuursakkoord. Om te meten of we de instroom in de bijstand hebben beperkt in 2008, is de preventiequote van het CWI (nu: UWV WERKbedrijf) en de gemeente een indicator. Vanaf 2008 wordt deze niet meer gescheiden gepresenteerd. De gezamenlijke preventiequote in 2008 van het WERKbedrijf en de gemeente Nijmegen is 54%. Van het aantal meldingen voor de Wwb leidt het in 54% tot een toekenning. In de meeste gevallen doordat de Wwb-er vooraf aan de toekenning een baan vindt. Het niet voldoen aan de inlichtingenplicht is een andere reden. Door deze realisatie is de doelstelling om tenminste 35% van de meldingen niet te hoeven toekennen bereikt. Van de instroom in de Wwb (toegekende uitkeringen), die het meest kansrijk waren (de zogenoemde A-klanten), is 61% binnen een half jaar uitgestroomd. De overige 39% bleken een langere tijd nodig te hebben om te re-integreren naar werk. Zij zitten allen op een traject naar werk of vormen van gesubsidieerd werk. Er zijn naar aanleiding hiervan maatregelen in de uitvoering genomen om de indicatie van ‘kansrijk’ beter in te kunnen schatten. In 2008 zijn er 758 bestaande Wwb-klanten met arbeidsverplichting én (nog) zonder traject gescreend en zijn of uitgestroomd of zo snel mogelijk geplaatst op een re-integratiebaan, een leerwerktraject of anderszins in begeleiding genomen. Dit blijft ongeveer 10% achter bij de doelstelling. Het bestaande bestand heeft grotendeels een lange afstand tot de arbeidsmarkt. Het voortraject tot een traject naar werk ingezet kan worden duurt langer dan voorheen. Vanuit het aantal uitgestroomde personen in 2008 zijn er 444 uitgestroomd naar regulier werk, dat is 27% van de totale uitstroom die 1.651 personen betreft. In het kader van de sluitende aanpak jongeren < 27 jaar hebben nagenoeg alle Wwb-jongeren (319 jongeren) een traject aangeboden gekregen (313 jongeren). Van dit aantal zijn er gedurende het jaar inmiddels 191 jongeren uitgestroomd, voornamelijk naar regulier werk. Een aantal naar gesubsidieerd werk of naar opleidingen. Uiteindelijk leiden we alle jongeren naar (leer)werk en/ of scholing. In 2008 zijn we samenwerkingsverbanden aangegaan met BGA Nederland (bouw), Stichting Vakopleiding Techniek, NXP, Stivako (bouw), CADPeople (techniek) en Leren en Werken Techniek. Voorts hebben we met al deze samenwerkingsverbanden ook werkgelegenheidsprojecten lopen, uiteenlopend van 1 tot en met 16 deelnemers. Activiteiten

Re-integratieactiviteiten worden in eigen beheer uitgevoerd. Re-integratiespecialisten, bemiddelaars, medewerkers Jongerenloket, kinderopvangmakelaar, trainers en accountmanagers voeren deze werkzaamheden uit. Zij kunnen hierbij gebruik maken van diverse re-integratieinstrumenten, waarbij gesubsidieerde arbeid een belangrijke plek inneemt.

61


tabel 1: klantontwikkeling in scenario bestuursakkoord en trendmatig

Betaalde klanten (31-12) Dalingspercentage (cumulatief, actieve klanten)

2006 (realisatie)

2007 (realisatie)

2008 (prognose)

2009 (prognose)

2010 (prognose)

5.227

4.756

4.477

4.198

3.920

0

11,7%

16,3%

20,6%

25%

hoofddoelstelling 2 Rechtmatige en doelmatige verstrekking van uitkeringen op grond van de Wet werk en bijstand, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, de Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen en het Bijstandsbesluit zelfstandigen. Met rechtmatig bedoelen we het tijdig en correct verstrekken van de juiste uitkering aan de juiste persoon. Rechtmatigheid realiseren we door het voorkomen en opsporen van uitkeringsfraude en het tijdig en correct verstrekken van uitkeringen. Doelmatigheid is erop gericht dat we alleen een uitkering verstrekken aan mensen die hem nodig hebben. Wie kan werken helpen we aan het werk (zie H1), wie daartoe niet in staat is en een uitkering nodig heeft, kan daarop aanspraak maken. Doelrealisatie

In 2008 zitten wij onder de gestelde 1% aan tekortkomingen in de rechtmatigheid van uitkeringsverstrekkingen. Vanaf 2007 wordt per kwartaal bekeken hoeveel fraude wordt opgespoord en hoeveel per kwartaal aan uitkeringen wordt bespaard. Aan de hand van deze rapportages wordt beoordeeld of de investeringen nog steeds lonend zijn. Dit blijkt tot op heden nog het geval. De opbrengsten zijn in 2008 ruim € 3,5 miljoen versus € 2 miljoen aan investeringen (tijdelijke en structurele formatie). Het percentage waarover binnen de wettelijke afhandelingstermijn van 8 weken een besluit genomen wordt is in 2008 97%. Ruim 79% is binnen 6 weken afgehandeld.

Activiteiten

Wij hebben vanaf 2006 kwaliteitszorg in onze organisatie gebed middels de PDCA-cirkel. Kwaliteitszorg is gebaseerd op twee kwaliteitskringen te weten interne en externe verantwoording. Bewaking op rechtmatige verstrekking is hierdoor gewaarborgd. De specialisten binnen de afdeling Zorg en Inkomen op het terrein van handhaving verrichten zowel preventieve als repressieve activiteiten, die allen tot doel hebben de uitkering rechtmatig te bevorderen. Het Bureau Nieuwe Klanten van de afdeling Werk en Inkomen heeft in het jaar 2008 bereikt dat de doelstellingen op het terrein van afhandeling zijn gerealiseerd. Werkprocessen zijn zodanig ingericht dat tot een snelle afhandeling van de aanvraag gekomen kan worden.

hoofddoelstelling 3 80% van de Nijmeegse huishoudens met een laag inkomen (tot 120% van het sociaal minimum) maakt gebruik van inkomensaanvullende maatregelen en/of schuldhulpverlening. Om het gebruik van ons minimabeleid te verhogen en nieuwe klanten te bereiken, zetten wij de Formulierenbrigade in.

62

Werk & Inkomen

Doelrealisatie

Naar schatting hebben we met onze regelingen 77 % van de huishoudens bereikt. Het betreft ongeveer 9.800 huishoudens binnen een doelgroep van 12.800 huishoudens op 120% van het bijstandsniveau. Ten opzichte van 2007 hebben we 2% meer huishoudens bereikt. Voornamelijk de gebundelde acties op het terrein van terugdringen gebruik hebben hieraan bij gedragen. Dit zijn acties van de Formulierenbrigade, Loket Zorg en Inkomen en samenwerkende instanties zoals Voedselbank en Diaconie. In 2008 zijn 339 schuldregelingen gestart, bij 231 klanten zijn schuldregelingen en -saneringen geslaagd of is een WSNP-verklaring afgegeven voor toetreding tot een wettelijke schuldregeling, waardoor de doelstelling gerealiseerd is.

Activiteiten

We hebben diverse maatregelen ten behoeve van armoedebestrijding: kwijtschelding belasting en heffingen, sport-, cultuur- en schoolfonds, bijzondere bijstand, GTR en de LDT. Door een gerichte benadering van onze inwoners proberen we zowel de bekendheid als het gebruik van deze regelingen te stimuleren. Het Loket Zorg & Inkomen heeft op een actieve wijze bijgedragen in het bereiken van de doelgroep, o.a. door voorlichting in verpleeg- en verzorgingstehuizen. Daarnaast is een medewerker van het loket een dagdeel aanwezig bij de Diaconie. In 2009 zal er een dag per week ook een medewerker aanwezig zijn bij de Voedselbank. De Formulierenbrigade heeft in 2008 een volledig jaar kunnen draaien. Ze hebben 1.892 huishoudens persoonlijk benaderd, wat in naar schatting 248 (13%) van de gevallen ook tot een financieel resultaat voor het huishouden heeft geleid. De persoonlijke benadering wordt door veel van de bereikte huishoudens gewaardeerd. Het is echter niet duidelijk of dit volledig nieuwe klanten zijn. In 2009 zullen we de formulierenbrigade evalueren.

63


indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven, indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. De realisatie van de indicatoren voor 2008 is nog niet bekend. H1. Ons bijstandsvolume daalt 1% meer dan de landelijk gemiddelde ontwikkeling van het bijstandsvolume. Indicatoren hoofddoelstelling 1 H1 Bestandsdaling t.o.v. landelijk gemiddelde H1 Preventiequote* H1 Gemeentelijke preventiequote H1 Uitstroompercentage A-klanten binnen 8 maanden H1 % bestaande klanten dat toegeleid wordt naar werk H1 Sluitende aanpak jongeren tot 27 jaar H1 samenwerkingverbanden werkgevers/werkgelegenheidsprojecten

2007

2008

2009

2010

5,5% >65% n.v.t. 100% 50% 100% zorg, detail (2

1% >65% >45% 100% 50% 100% techniek (5) **

1% >65% n.t.b. 100% 50% 100% n.t.b.

1% >65% n.t.b. 100% 50% 100% n.t.b.

Toelichting * Dit is de preventiequote van het CWI. We streven ernaar om een quote van 65 % te halen (= 65% van de meldingen leidt niet tot een aanvraag Wwb). ** We investeren in de tekortsectoren. In 2008 richten we ons in ieder geval op de sector Techniek. Het aantal tussen haakjes slaat op het aantal te initiëren werkgelegenheidsprojecten. H2. Rechtmatige en doelmatige verstrekking van uitkeringen op grond van de Wet werk en bijstand, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, de Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen en het Bijstandsbesluit zelfstandigen. Indicator hoofddoelstelling 2

2007

2008

2009

2010

Indicatoren hoofddoelstelling H2 % tekortkomingen in rechtmatigheid uitkeringsverstrekking H2 Fraude opsporen en bestrijden levert meer op dan het kost H2 % aanvr.waarover binnen 8 wk een besluit genomen wordt*

<1% + 95% 2007

<1% + 95% 2008

<1% + 95% 2009

<1% + 95% 2010

Toelichting * De termijn is exclusief de opschortingstermijn, indien van de belanghebbende nog nadere informatie nodig is. Het buiten behandeling stellen van de aanvraag wordt ook als een besluit beschouwd. Het is nu niet voor alle doelen mogelijk om meerjarige resultaten te formuleren, doordat er veel externe factoren van invloed zijn op het resultaat, zoals de economische ontwikkeling, de landelijke bijstandsontwikkeling, de budgetten e.d. Op dit moment ontwikkelen wij modelmatige scenario’s voor de bijstandsontwikkeling in Nijmegen. De bedoeling is dat wij daardoor beter in staat zijn prognoses te maken.

64

Werk & Inkomen

H3. 80% van de Nijmeegse huishoudens met een laag inkomen (tot 120% van het sociaal minimum) maakt gebruik van inkomensaanvullende maatregelen en/of schuldhulpverlening. Indicatoren hoofddoelstelling 3

2007

2008

2009

2010

H3 % bereikte huishoudens met laag inkomen** H3 Toename % nieuwe bereikte klanten H3 Aantal geslaagde schuldregelingen

n.v.t.. n.v.t. 200

80% 10% 200

n.t.b. 10% 200

n.t.b. * 200

Toelichting * Het project Formulierenbrigade, om het gebruik van inkomensaanvullende maatregelen te bevorderen, loopt t/m 2009. ** Berekend aan de hand van CBS-gegevens, deze zijn altijd van enkele jaren geleden.


x € 1.000



Realisatie 2008


31.102 0 28.429 117.288 -9.022

32.964 0 29.512 118.532 159 167.797


-137.668 -2.012

Saldo voor winstbestemming MUTATIE RESERVES Storting Totaal mutatie reserves

181.168

-152.334 -2.012

179.771

-151.328 -3.892

-139.681

-154.346

-155.220

28.117

26.821

24.551

677


32.356 0 30.192 116.967 256

4.815

4.815

677

4.815

4.815

28.794

31.636

29.366

Per saldo is een lager resultaat behaald dan begroot. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door lagere lasten ad €1,3 miljoen als gevolg van een a-structureel voordeel van €318.000 op het werkdeel, een a-structureel nadeel van €74.000 op het Inkomensdeel en een a-structureel voordeel op de armoedebestrijding van €1,1 miljoen. Dit laatste voordeel doet zich voor op de deelproducten Gbb en schuldhulpverlening. Anderzijds is er een a-structureel voordeel hoofdzakelijk veroorzaakt door een a-structureel voordeel op het inkomensdeel van €1,1 miljoen. Voor een uitgebreide analyse van deze verschillen verwijzen wij u naar de programmarekening in de jaarrekening 2008.

65


risico’s – Armoedebestrijding: In december 2008 is door de raad besloten tot uitvoering van het Decemberfonds 2008. Het decemberfonds wordt uitgevoerd door een financiële bijdrage categoriaal te verstrekken aan gezinnen met kinderen, wat volgens de Wwb niet mag. Eind 2008 is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ook een eindejaarsuitkering voor huishoudens met een laag inkomen beschikbaar gesteld. Deze regeling vanuit het Rijk mocht niet worden aangevuld met gemeentelijke middelen. Met uitvoering van het decemberfonds lopen we een a-structureel risico van € 2,1 miljoen als korting op de uitkering voor het Wwb-Inkomensdeel. Het betreft een eenmalige regeling, waardoor het risico a-structureel is. – Inkomen: De berekening van de rijksbijdrage in het kader van het Gemeentefonds is gebaseerd op diverse maatstaven. Eén van deze maatstaven is het aantal bijstandsgerechtigden in de stad, ultimo jaar 2007. Een lager aantal bijstandsgerechtigden in jaar 2008 heeft een korting tot gevolg op het gemeentefonds 2008. Voor 2009 geldt als peildatum ultimo 2008 en ook hier constateren wij een dalend klantenbestand. Ook deze daling van het klantenbestand Wet werk en bijstand zal gevolgen hebben voor de gemeentefondsuitkering 2009. Het financiële risico en de maatregelen hierop volgend zullen in de Voorjaarsmarap 2009 gemeld worden. Risico’s voor 2009 e.v. – Kredietcrisis: Eind 2008 is een eerste aanzet gedaan voor de ontwikkeling van diverse Wwbscenario’s als gevolg van de kredietcrisis. Alle scenario’s laten een stijging van het bijstandsbestand zien. Het gaat hier om een lichte stijging in 2009 die zich forser doorzet in 2010 en 2011. Voor het jaar 2009 worden deze scenario’s financieel vertaald. – Werk: De verwachte meerjarenontwikkeling van het Wwb-werkdeel schetst een ongunstig beeld. Enerzijds veroorzaakt door de aangekondigde rijksbezuinigingen en anderzijds door de grote component vaste uitgaven op dit budget. Dit heeft een snelle intering van de rijksbijdrage Wwb-werkdeel tot gevolg: eind 2011 is de verwachting dat we een negatief resultaat van € 23,7 miljoen boeken. Maatregelen om dit risico op te vangen worden in 2009 gepresenteerd.

66


Sport Nummer Portefeuillehouder

9240 Paul Depla

algemeen Wij bevorderen een sterke organisatorische sportinfrastructuur en een kwalitatief hoogwaardig sportaanbod. Het primaire doel is dat inwoners van Nijmegen plezier en voldoening beleven aan het beoefenen van sport, secundair doel is maatschappelijke doelstellingen te realiseren. In de fase 2002-2006, de duur van de beleidsnota “Breedtesport op topniveau”, hebben wij daarom vier programmalijnen opgesteld: 1. Verhogen sportdeelname; 2. Versterken sportverenigingen; 3. Kwalitatief goede sportaccommodaties; 4. Topsport: ondersteunen topsportverenigingen en evenementen. Voor de komende jaren richten wij ons niet op nieuw beleid, maar op het versterken van de bestaande vier programmalijnen. Dit is vastgelegd in de nieuwe beleidsnota 2007-2010 “Breedtesport op Topsportniveau door Samenwerking”. Kenmerkende sleutelwoorden voor de bestendiging van de resultaten uit de eerste fase zijn: samenwerken, verbinden, netwerken en verankeren.

evaluatie programma sport 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat we over de volle breedte van het programma en de daar aan verbonden 4 uitvoeringslijnen/producten Verhogen sportdeelname, Versterken sportverenigingen, (Multifunctionele) Sportaccommodaties en Topsport opnieuw een slag hebben gemaakt. De geformuleerde doelen en activiteiten zijn grotendeels uitgevoerd.


Er is 1 sportambassadeur benoemd: Eefke Mulder, Olympisch hockeyster (NMHC). Er zijn inmiddels 7 sportbonden en hun Nijmeegse verenigingen betrokken bij het project Meedoen Allochtone Jeugd door Sport. In dit kader zijn er in 2008 392 clinics gegeven. Een 13-tal verenigingen presteren bij senioren e/o junioren in de hoogste competitieklasse van hun tak van sport: NHMC, Yoo Sin, Top Judo Nijmegen (2 clubs), Matrixx Magixx, Turnvereniging De Hazenkamp, The Devils, The Wasps, De Mazepa’s, NEC, Atlas, Seven Hills Running Team en damclub Lent. Eefke Mulder, Maartje Goderie en Annemarie van Rumpt behaalden voor de stad eremetaal op de Olympische spelen in Peking. Daarnaast behaalde Joshua Arends taekwondo titels op internationaal niveau.


We hebben in de perspectiefnota extra middelen gehad voor: – Het vergroten van de multifunctionaliteit van gemeentelijke binnensportaccommodaties (€ 650.000) – De realisatie van een 2e Cruijff Court (€ 70.000) – Het wegwerken van achterstallig onderhoud aan gemeentelijke buitensportaccommodaties (€ 800.000) – Het verbeteren van de kwaliteit van sportvelden en sportparken (€ 128.000)

67


– Aanstellen van een topsportmanager (€70.000) – Ondersteuning Paralympische sporten (€ 90.000) – Dekking exploitatietekort zwembad Goffert (€40.000) Hierdoor hebben we de voor 2008 geprogrammeerde werkzaamheden conform kunnen uitvoeren. De middelen t.b.v. Topsportmanager en Paralympische sporten zijn op andere onderdelen van het uitvoeringsprogramma 2008 ingezet. Het gaat hierbij om o.a. onderzoek naar versterking tophockey structuur en de aanleg van het trainingsparkoers en timepointsysteem 7 H ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Stichting. Begrotingsrechtmatigheid

Binnen dit programma is een overschrijding van € 8.000. Dit valt echter onder de door de Raad aangegeven grens en derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? We willen bereiken dat de Nijmegenaren, ongeacht inkomen, leeftijd of culturele achtergrond kunnen genieten van en actief kunnen deelnemen aan een gevarieerd aanbod van sport in de stad. We willen dat Nijmegen de uitstraling van een sportieve samenleving heeft, waarin sportieve waarden centraal staan.


hoofddoelstelling 1 Het verhogen van de sportdeelname. Doelrealisatie

We richten ons op het verhogen van de sportdeelname van de doelgroepen senioren, jeugd/jongeren, allochtonen en minima. De stadspeiling 2009 zal tonen wat het effect is geweest van deze inzet. De Jeugdmonitor 2008 laat zien dat de sportdeelname van de jeugd van 12-17 jaar aanzienlijk is toegenomen, 81% (was 77% in 2003) van de jongeren sport wekelijks en 61% (was 51% in 2003) is lid van een sportclub. MOP-III: bevorderen sportdeelname allochtone jeugd. Samen met de bonden en sportverenigingen in Nijmegen werken we (Sportservice Nijmegen) aan het verhogen van de sportdeelname van deze groep. Doelstelling eind 2009: 1. 56% van de niet westerse allochtone basisschoolleerlingen lid van een sportclub 2. 60% van de niet westerse allochtonen van 12-17 jaar sport wekelijks en 41% is lid van een sportclub 3. 59% van de niet westerse allochtonen van 18-23 jaar sport wekelijks en 29% is lid van een sportclub In onderstaande tabel zijn voor 2008 de gegevens uit de Jeugdmonitor 2008 opgenomen, deze laat zien dat er vooral bij allochtone jongeren van 12-17 jaar sprake is van aanzienlijke stijgingen. Voor die groep zijn de beoogde doelstellingen voor 2009 al in 2008 gehaald.

68

Sport

Activiteiten

Behalve de clinics en kennismakingslessen, hebben we ook ingezet op sportactiviteiten in de wijken. Goede sportplekken in de aandachtswijken, zoals bijvoorbeeld Cruijff Court en pannakooien , waar regelmatig activiteiten worden georganiseerd, maar vooral ook vrij kan worden gesport, dragen ook bij aan de sportdeelname van deze groep. Daarnaast hebben de Sportieve Scholen (scholen met een vakleerkracht bewegingsonderwijs en naschools sportaanbod) die vooral gevestigd zijn in de wijken waar sprake is van een sportachterstand een positief effect op de sportdeelname. Het aantal Sportieve scholen is met 2 gestegen, het totale aantal ligt nu op 15 (doel in 2010 is 26). Door de Impuls Combinatiefuncties zal het aantal Sportieve Scholen in 2009 met 7 stijgen. Door deze Impuls hebben een aantal scholen in 2008 pas op de plaats gemaakt. In 2009 wordt deze stagnatie ruimschoots goedgemaakt. Dit initiatief van VWS en NOC-NSF betekent concreet dat we in Nijmegen, samen met het onderwijs en sportverenigingen 12 sportieve krachten in kunnen zetten die zowel werkzaam zijn als vakleerkracht op school, als bijvoorbeeld als trainer of verenigingsmanager op de sportclub. – Van het Jeugdsportfonds wordt goed gebruik gemaakt, het fonds voorziet duidelijk in de behoefte van minima om hun kinderen te kunnen laten sporten. Sportservice Nijmegen en Tandem verwijzen sportverenigingen actief naar deze mogelijkheid. – Er is 1 sportambassadeur benoemd: Eefke Mulder, Olympisch hockeyster (NMHC). – Er zijn inmiddels 7 sportbonden en hun Nijmeegse verenigingen betrokken bij het project Meedoen Allochtone Jeugd door Sport. In dit kader zijn er in 2008 392 clinics gegeven. In onderstaande tabel zien we dat vooral de groep 12-17 jaar een positieve ontwikkeling doormaakt.

hoofddoelstelling 2 Versterken van sportverenigingen. In 2010 moet er een structurele kwaliteitsverbetering plaats hebben gevonden binnen het Nijmeegse sportaanbod en de sportverenigingen. Deze verbetering moet blijken uit een toename van het aantal verenigingen met een stabilisatie of toename van het ledenaantal met 10% (van 70% naar 80%). Omdat de verenigingsmonitor om de vier jaar plaatsvindt (in 2005 en in 2009), baseren we ons voor 2008 op de jaarrapportages van de verenigingen en op de managementrapportages van Sportservice Nijmegen over de activiteiten die worden verricht voor de ondersteuning van verenigingen (gedragscodes, convenanten etc.). Voor lastenverlichting voor verenigingen vanwege legeskosten voor gebruikersvergunningen OZB worden middelen uit MOP-III ingezet.

all. leerlingen po gr. 5-8 2009: 56% lid sportclub all. 12-17 jaar: 2009: 60% sport wekelijks all. 12-17 jaar: 2009: 41% lid sportclub all. 18-23 jaar: 2009: 59% sport wekelijks all. 18-23 jaar: 2009: 29% lid sportclub

Doelrealisatie

2005

2006

2007

2008

52 % 55% 37% 55% 29%

-

54% 43% 50% 28%

55% 61% 47% 50% 29%

Laatst beschikbare gegevens. Huidige stand van zaken (bron Verenigingsmonitor 2005, nieuwe monitor 2009): – bij 70% van de verenigingen is sprake van stabilisatie of toename van het ledenaantal (doel 2010: 80%) – aantal verenigingen dat onvoldoende vrijwilligers heeft: 31% (doel 2010: 26%)

69


– aantal verenigingen dat tevreden is over gemeentelijke sportaccommodatie: 57% (doel 2010: 62%) Voor 2008 baseren we onze verantwoording op de jaarrapportages van verenigingen en op de managementrapportages van Sportservice Nijmegen over de activiteiten die worden verricht voor de ondersteuning van verenigingen (gedragscodes, convenanten i.v.m. partnerships, etc.). Voor lastenverlichting voor verenigingen vanwege legeskosten voor gebruikersvergunningen OZB zijn middelen uit MOP-III ingezet. Activiteiten

Sportpool Door samenwerking tussen Transferpunt Sport (Samenwerkingsverband van HAN, ROC, CIOS en Sportservice Nijmegen om verenigingen te ondersteunen), sportbonden, de vrijwilligerscentrale, Jobtrack en de stichting Nijmeegse Meerwaarde hebben we vanuit Sportservice Nijmegen 38 ondersteuningsvragen van verenigingen opgelost/beantwoord. In 2009 zullen we vooral de reikwijdte van de mogelijke inzet van alle partners in kaart brengen, zodat door Sportservice Nijmegen zo goed mogelijk kan worden geadviseerd en doorverwezen. Sportleerbedrijf In samenwerking met de HAN en ROC hebben we een Sportleerbedrijf opgezet. Het aanbod voor verenigingen is gericht op versterking van het kader. Partnerships Wij hebben de partnerships met verenigingen gecontinueerd. We hebben partnerships met Stichting Top Judo Nijmegen, Matrixx Magixx, NEC, Nijmegen Atletiek, Yoo Sin en de Stichting Zevenheuvelenloop. Sportnetwerkers We hadden het plan om in 2008 een experiment te starten met sportnetwerkers. De sportnetwerker is een projectleider met een specifieke opdracht om het sportaanbod te versterken door middel van samenwerking. Naast een intermediaire functie heeft hij tevens een ontwikkelfunctie. Als het nieuwe aanbod is ontwikkeld en de verenigingen kunnen dit zelf aanbieden, is zijn opdracht te einde. Deze activiteiten worden nu opgepakt vanuit de Impuls Combinatiefuncties. BV Voetbal De structuur van BV Voetbal staat. Het is nu zaak om deze organisatie verder te brengen. Het aantal meldingen bij het meldpunt BV Voetbal is gering, dit is een punt van aandacht voor 2009. De Fairplaycampagne heeft 22 Fair Play contactpersonen opgeleverd. Daarnaast zijn er 4 workshops gerealiseerd. SportZ We hebben samen met de HAN ondersteuning verleend op het project ‘SportZ’, waarbij de vier sportverenigingen(Nijmegen Atletiek, Nijmegen Mixed Hockey Club, Matrixx Magixx en De Hazenkamp) de regie hebben om naschools sportaanbod aan te bieden. Uiteindelijk is het doel om op negen locaties sportieve opvang aan te bieden. Compensatieregeling OZB & Sport (MOP III) We hebben de deze regeling in 2008 uitgevoerd. Van 2005-2009 € 50.000 per jaar. Uitgangspunt is gedeelde verantwoordelijkheid, wij compenseren niet volledig.

70

Sport

hoofddoelstelling 3 Goede sportaccommodaties Alle sportaccommodaties in de gemeente Nijmegen moeten in 2010 voldoen aan alle onderdelen van de Nijmegen norm. De Nijmegen norm is een door ons ontwikkeld objectief profiel voor de huidige en toekomstige kwaliteit en kwantiteit van sportaccommodaties in Nijmegen en is vastgelegd in de nota “Kiezen voor kwaliteit” die in 2006 door uw Raad is vastgesteld. Bepaald is dat de gemiddelde waarde van 2006 de ondergrens is van de waarde van 2009. Aangezien metingen door Onderzoek & Statistiek om de vier jaar plaatsvinden, wordt in 2010 gemeten of de accommodaties aan het gemiddelde profiel van 2006 voldoen. In 2008 informeren we over de voortgang. Doelrealisatie

In ons streven dat alle gemeentelijke sportaccommodaties in 2010 voldoen aan de Nijmegennorm hebben we hebben ook dit jaar weer een kwaliteitsslag gemaakt. De kwaliteit van de bestaande gemeentelijke binnen- en buitensportaccommodaties heeft een impuls gekregen via de uitvoeringsprogramma’s “Verhogen multifunctionaliteit binnensport” en “Wegwerken achterstallig onderhoud buitensport”. De Nijmegennorm is gehanteerd bij de ontwikkeling van nieuwe sportaccommodaties waarvan het sportpark Oosterhout en de nieuwe atletiekbaan voorbeelden zijn. Ook is de norm toegepast bij de herinrichting van onze sportcomplexen zoals sportpark De Schoonhorst en sportpark Luciaweg.

Activiteiten

Bij doelrealisatie zijn interne en externe partijen betrokken geweest. Het gaat om o.a. gemeentelijke directies en partijen in het werkveld sport zoals bv. sporten onderwijsorganisaties, gezondheidsinstellingen en buurgemeenten. De samenwerking kan een structureel of projectmatig karakter hebben. Voortgangsbewaking vindt plaats via vast overleg over de uitvoeringsprogramma’s; PO’s, Programma-, en Accountoverleg DIW-VSA. In specifieke projectplannen is vastgelegd hoe de voortgang wordt gemonitord. Specifieke voorbeelden: Overleg met de gemeente Overbetuwe of een bijdrage aan de realisatie van het sportpark Oosterhout, overleg met Tandem en wijkcomité en jongeren over het nieuwe Cruijff Court in Neerbosch, overleg met de gebruikers van de nieuwe atletiekbaan over de nieuwe huurplanning en huurtarieven, overleg met Sportfondsen NV over de opdrachtformulering voor realisatie nieuwe bad Oost. Specifiek gerealiseerd: – Oplevering herinrichting sportpark Luciaweg t.b.v. VV Trekvogels. – Planontwikkeling met tafeltennisvereniging ATC voor realisatie multifunctionele tafeltennisaccommodatie op sportpark Luciaweg. – Oplevering herinrichting van sportpark Schoonhorst t.b.v. SV Blauw Wit, VV Krayenhof en TV Tachys. – Oplevering nieuwe atletiekbaan. Gestart met ontwikkeling van nieuwe club– en kleedaccommodatie. – Wegwerken achterstallig onderhoud aan gemeentelijke buitensportaccommodaties op basis van uitvoeringsprogramma 2008. – Verbetering multifunctionaliteit van gemeentelijke binnensportaccommodaties op basis van uitvoeringsprogramma 2008. – Ingebruikneming nieuwe veld, club– en kleedaccommodatie van HV QZ op sportpark Staddijk. Aanpassing infrastructuur (o.a. parkeren). – Kwaliteitsimpuls accommodatie KV Hazenkamp sportpark Lindenholt (verlichting en hekwerken). – Scenario–ontwikkeling voor herinrichting van sportpark Lindenholt t.b.v. VV SCE, een en andere met:

71


– – – – – –

inpassing van een nieuwe VMBO–school. Ingebruikneming Cruijff Court Neerbosch. Ingebruikneming sportzaal De Ster. Start visieontwikkeling op het zwembad Waalsprong. Start opstellen FvPE en locatieverkenning voor sporthal in Hof van Holland. Nieuwe regels opgesteld voor ingebruikneming van sportaccommodaties die rekening houden met onze doelgroepen. – Ondersteuning initiatiefnemers skatehal Waalhalla. – Start herinrichting sportpark SV Nijmegen. – Realisatie oefenparcours 7H-loop i.k.v. 25 jarig jubileum.

hoofddoelstelling 4 Topsport Subdoelstellingen Topsportbeleid 1. In 2010 presteren tien Nijmeegse sportverenigingen op de hoogste klasse van de competitie van de betreffende tak van sport. 2. In 2010 worden zes topevenementen georganiseerd waarbij er drie een substantiële impact hebben op de stad. Het gaat dan om sportevenementen van het niveau NK, EK, WK of evenementen met een internationaal topdeelnemersveld. 3. Het realiseren van het Huis van de Topsport. 4. Inzetten op ideale omstandigheden voor talenten. 5. Verdere professionalisering van de topsport. Topsport is niet alleen maar de zorg van topsporters en topsportverenigingen. Voor topsport is professionele ondersteuning nodig om vernieuwing en samenwerking tot stand te brengen. Daarom investeren wij in een topsportmanager. 6. De verbinding leggen met de breedtesport. Doelrealisatie

Subdoelstelling 1 Een 13-tal verenigingen presteren bij senioren e/o junioren in de hoogste competitieklasse van hun tak van sport: NHMC, Yoo Sin, Top Judo Nijmegen (2 clubs), Matrixx Magixx, Turnvereniging De Hazenkamp, The Devils, The Wasps, De Mazepa’s, NEC, Atlas, Seven Hills Running Team en damclub Lent. Eefke Mulder, Maartje Goderie en Annemarie van Rumpt behaalden voor de stad eremetaal op de Olympische spelen in Peking. Daarnaast behaalde Joshua Arends taekwondo titels op internationaal niveau. Subdoelstelling 2 Met de 7Heuvelenloop, de Marikenloop, het NK Judo -20, het NK Judo Teams, de Wereldkampioenschappen Wielrennen voor Studenten, de Nijmegen Global Athletics hebben we 6 topevenementen in de stad gehad. Als we daarbij ook de UEFA-cup prestaties van NEC betrekken dan hebben we een succesvol jaar achter de rug. Sportbonden weten Nijmegen goed te vinden, het feit dat bonden topevenementen graag willen spreiden over het land maakt het moeilijk voor meerdere jaren afspraken hierover te maken. We zien dit ook als een kans voor vernieuwing, het preolympisch hockeytoernooi dat voor de 1e keer werd georganiseerd is hiervan een voorbeeld geweest. Subdoelstelling 3 In het kader van ontwikkeling van het Innovatie- en Topsportcentrum De Goffert heeft een ruimtelijke en financiële studie plaatsgevonden en zijn expertmeetingen georganiseerd voor o.a. sportorganisaties, onderwijsorganisaties, gezondheidsinstellingen en MKB. Met betrokken

72

Sport

partners zijn intentieovereenkomsten voorbereid. Subdoelstelling 4 Met de SSGN-Lootschool, Cruijff-College, HAN en Universiteit hebben we opleidingen in de stad die een combi van studie en topsport mogelijk maken. Vanuit de opleidingen is een start gemaakt met het ontwikkelen van een zogenaamd “Sportfolio”. Door inzet van Sportfondsen, Topsport Gelderland en de Maartenskliniek heeft de Paralympische zwemploeg zich in Nijmegen kunnen voorbereiden op de OS in Peking. Subdoelstelling 5 De professionalisering van topsport heeft plaatsgevonden via de ontwikkeling van het Innovatie en Topsportpark De Goffert. Vooralsnog hebben we nog geen topsportmanager aangesteld. Met HV Union en NMHC zijn gesprekken gevoerd over gezamenlijke versterking van het tophockey. Subdoelstelling 6 Met Nijmeegse topsportorganisaties en de organisatoren van de topsportevenementen zijn door Sportservice afspraken gemaakt over aansluiting bij breedtesport, het ging hierbij m.n. om de aansluiting bij bv. de programma’s van de Sportieve scholen. Activiteiten

De beide NK’s judo, 7Heuvelenloop, Marikenloop en Nijmegen Global Athletics zijn evenementen we ondersteunen op basis van meerjarige overeenkomsten. De Nijmegen Global Athletics vond plaats op de nieuwe atletiekbaan. De Wereldkampioenschappen Wielrennen voor studenten en het Pre-Olympisch hockeytoernooi werden éénmalig ondersteund. Met uitvoerende organisaties zijn door Sportservice Nijmegen afspraken gemaakt over de aansluiting bij breedtesport, het ging hierbij m.n. om de aansluiting bij de programma’s van de Sportieve scholen. De contacten met topsportorganisaties hebben zich geconcentreerd op de ontwikkeling van het Innovatie & Topsportpark De Goffert. In dit kader zijn met partijen intentieovereenkomsten opgesteld. Met HV Union en NMHC zijn gesprekken gevoerd over gezamenlijke versterking van het tophockey. Met de SSGN-Lootschool, Cruijff-College, HAN en de Universiteit hebben we opleidingen die een combi van studie en topsport mogelijk maken in de stad. De opleidingen hebben een start gemaakt met het ontwikkelen van een “Sportfolio”. De professionalisering van topsport heeft plaatsgevonden via de ontwikkeling van het Innovatie en Topsportpark De Goffert. Hiervoor is geen topsportmanager aangesteld. Met landelijke sportorganisaties (NOC*NSF en NEBAS/NSG), Sportfondsen en Maartenskliniek is overleg geweest over de voorbereiding van de paralympische zwemploeg op de Olympische Spelen van Peking.

73


indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven, indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. De realisatie van de indicatoren voor 2008 zijn nog niet bekend ten tijde van de jaarstukken. H1. Het verhogen van de sportdeelname. Indicatoren hoofddoelstelling 1

2005

2007

2010

65%

66%

>66%

Indicator hoofddoelstelling 2

2005

2007

2010

H1 Verhogen sportdeelname volwassenen

65%

66%

>66%

Indicator hoofddoelstelling 3

2005

2007

2010

H3 Accomm. voldoen aan Nijmegen norm in 2009

66%

niet bekend

100

2005

2007

2010

10 10 0

10 10 1

10 10 1

H1 Verhogen sportdeelname volwassenen H2. Versterken van sportverenigingen.

H3. Goede sportaccommodaties

H4. Topsport Indicator hoofddoelstelling 4 H4 aantal ver. in hoogste klasse competitie H4 Terugkerende topevenementen H4 Realisatieplan voor huis van de topsport

74

Sport


x € 1.000



Realisatie 2008


472 679 839 4.018 9.663

492 768 249 4.476 10.059 15.671


-160 -2.003

Saldo voor winstbestemming MUTATIE RESERVES Storting Totaal mutatie reserves

16.044

-313 -2.118

15.983

-426 -2.020

-2.163

-2.431

-2.446

13.508

13.613

13.537

0


504 739 186 4.173 10.381

405

405

0

405

405

13.508

14.018

13.942

Het resultaat op het programma Sport is hoger dan begroot, dit wordt veroorzaakt door hogere baten, grotendeels veroorzaakt door een a-structureel voordeel op het project Buurt, Onderwijs en Sport.

investeringen Het reguliere investeringsprogramma buitensport is conform het plan 2008 uitgevoerd. Met de nieuwbouw van zwembad Oost zal in 2009 een start worden gemaakt. Het uitvoeringsprogramma ‘Vergroten multifunctionaliteit binnensport’ is gestart. Als gevolg van aanbestedingsprocedures zal de uitvoering een doorloop krijgen naar 2009. Het uitvoeringsprogramma ‘Wegwerken van achterstallig onderhoud buitensport’ is gestart Als gevolg van aanbestedingsprocedures zal de uitvoering een doorloop krijgen naar 2009. Het Cruijff Court in Neerbosch is opgeleverd. Het Innovatie & Topsportpark De Goffert zal medio 2011 worden gerealiseerd. Ten behoeve van de sporthal in de Hof van Holland is een FvPE ontwikkeld. Realisatie van de Sporthal is gepland in 2009/2010. Ten behoeve van het zwembad in de Waalsprong is gestart met de ontwikkeling van een visie op het bad dat in de Landschapszone zal worden gerealiseerd. Sportzaal Oosterhout was niet opgenomen in het werkprogramma voor 2008.

75


In aanvulling op de geplande investeringen zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: Aan de initiatiefnemers van skatehal Waalhalla is naar aanleiding van een motie van de Raad een aanvullende éénmalige investeringsbijdrage verstrekt. Onderzoek heeft plaatsgevonden naar de noodzakelijke investeringsmiddelen voor een Hockeypark in de Waalsprong. Het investeringskrediet t.b.v. de realisatie van zwembad Oost wordt d.m.v. opdrachtformulering weggezet bij Sportfondsen Nijmegen. Aan Sportfondsen Nijmegen is t.b.v. het Goffertbad een éénmalige investeringsbijdrage verstrekt voor een nieuwe duikplank en terrasinrichting. Er is een éénmalige investeringsbijdrage verstrekt aan de KV Hazenkamp op sportpark Lindenholt met als doel een kwaliteitsimpuls van de accommodatie (hekwerk en verlichting). Aan de hockeyvereniging QZ op sportpark Staddijk is een éénmalige investeringsbijdrage verstrekt t.b.v. de aanpassing van de infrastructuur (o.a. parkeren). De realisatie van de atletiekbaan is conform planning verlopen.

risico’s Door Triavium is een claim neergelegd van € 380.000. De claim is ontstaan als gevolg van exploitatietekorten over de jaren 2006 en 2007. Daarnaast wordt over 2008 een tekort verwacht. Bij het opstellen van de Stadsrekening was de hoogte daarvan nog niet bekend. Wij nemen dit resultaat mee in de beoordeling van het bedrijfsvoeringsplan. In het kader van het proces rondom de Verbonden Partijen wordt een en ander. nader onderzocht. Op dit moment is nog niet bekend wat het definitieve risico is. Bestemmingsplanprocedures kunnen leiden tot een vertraging in de realisatie van sportpark Oosterhout. Effect hiervan is dat het investeringsprogramma zal moeten worden aangepast (budgetoverheveling).

76


Wijken Nummer Portefeuillehouder

9310 Hans van Hooft

algemeen Het programma Wijken omvat het beleid dat is gericht op de integrale, veelal multidisciplinaire aanpak van sociale, fysieke en economische kansen en problemen in de wijken. De wijkaanpak bestrijkt alle 9 stadsdelen en de daar binnen vallende 44 wijken. De aanpak is sturend voor een aantal andere programma’s van de Stadsbegroting en speelt een rol in de overgrote meerderheid van de programma’s. De afdeling wijkmanagement is procesmatig verantwoordelijk voor de realisatie van dit programma Fundament voor de wijkaanpak is het in- en extern relatiemanagement op stadsdeel- en wijkniveau. Het maakt nieuwe en op innovatie gerichte verbindingen mogelijk tussen de instanties die op wijkniveau werken. Wijkaccommodaties spelen daar een belangrijke rol in. Daar vinden wijkactiviteiten plaats en daar ontmoeten mensen elkaar. Het grote aantal speelplekken en sportplekken is eveneens een ontmoetingsplaats bij uitstek en draagt daarnaast ook bij aan de sportieve ontwikkeling van de jeugd. Op deze wijze ontstaan netwerken op wijkniveau, waarmee het mogelijk wordt bruggen te slaan tussen bewoners(groepen) onderling, en tussen bewoners en instanties. Het programma Wijken bevordert de leefbaarheid en de veiligheid van wijken, en is één van de instrumenten om kansenarmoede te signaleren en te bestrijden.

evaluatie programma wijken 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat er een stevig fundament ligt in de wijken als het gaat over bewonersoverleg. Men weet ons en onze partners te vinden. Dit blijft echter onze inzet vereisen. De middelen zijn alle op verantwoorde wijze ingezet en hebben bijgedragen dat sommige activiteiten, door slim middelen bij elkaar te schuiven, gerealiseerd zijn. Veel aandacht is door ons besteed aan jongerenoverlast in een aantal wijken. Hierbij hebben wij ook nauw samengewerkt met politie en de andere partners in de stad. Er is veel inzet gepleegd in het opzetten van gedegen plannen voor de wijken, waarvoor wij van het Rijk en van de Provincie extra middelen hebben ontvangen. De intense samenwerking met drie woningcorporaties heeft geleid tot een landelijk zeer gewaardeerd Wijk Aanpak Plan Hatert.


De wijkbezoeken verschaffen ons nog meer inzicht over de feitelijke situatie. Wij constateren dat de wijkposten aan een vraag voldoen. Hetzelfde geldt voor de speeltuinen: op zowel wijkniveau als ook op stedelijk niveau blijft het bezoekersaantal stijgen. Ook de accommodaties worden elk jaar meer bezocht.


We hebben in de perspectiefnota gekort met € 60.000 en hierdoor hebben we in 2008 de collegebezoeken moeten verminderen en versoberen. Daarnaast is het budget voor de wijkvisies per saldo gekort met € 97.000.

77



Binnen dit programma is een lastenonderschrijding van €13.000, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Het programma Wijken heeft tot doel om de leefbaarheid in de wijken te verbeteren en te bevorderen en om sociale relaties en samenhang te versterken. Werken aan leefbaarheid betekent ook dat de wijkaanpak zich wortelt in de wijk en de wijk als uitgangspunt hanteert. Hiervoor is nauwe interne en externe samenwerking een absoluut vereiste. Wij willen per stadsdeel bereiken dat de volgende punten een goed beeld geven van de leefbaarheid: - de algemene oordelen over de eigen buurt: waardering door buurtbewoners in rapportcijfers. - de beleving van de sociale aspecten, de sociale kwaliteit en de woonomgeving in de eigen buurt: waardering door buurtbewoners aan de hand van schaalscores. Dit beeld wordt in belangrijke mate aangescherpt door de indrukken die wij in de wijkbezoeken opdoen.


hoofddoelstelling 1 Wij willen dat de scores op de indicatoren ‘waardering op eigen buurt’ en ‘beleving sociale aspecten’ in 2008 voor de diverse staddelen minimaal gelijk blijven of een stijging vertonen.

78

Doelrealisatie

Uit de cijfers van de laatste Stadsmonitor uit 2007 blijkt dat op ‘de algemene oordelen van de eigen buurt: waardering door buurtbewoners in rapportcijfers’ de stad als geheel is gestegen van een 7,2 in 2005, naar een krappe 7,4 in 2007. Wij zijn de uitdaging aangegaan voor 2008 deze resultaten minimaal gelijk te laten blijven dan wel licht te laten stijgen. Voor de andere relevante indicator: ‘de beleving van de sociale aspecten, de sociale kwaliteit en de woonomgeving in de eigen buurt’ geldt hetzelfde. Van het flexibele wijkbudget is wederom ruim gebruik gemaakt; voor zowel directe bijdragen als ook in de vorm van co-financiering. De wijkbezoeken zijn in een nieuw jasje gestoken: wij hebben deze bezoeken versoberd, verminderd in aantal maar ook meer als maatwerk uitgevoerd en er wordt meer op de actualiteit ingespeeld.

Activiteiten

Onze inspanning in de wijken is gericht op het sturen van de integrale aanpak en op de samenwerking met diverse externe partners. De daaruit voortvloeiende projecten worden zo veel mogelijk vastgelegd in aanpak- en uitvoeringsprogramma’s. Op basis van deze programma’s bespreken en bewaken wij de voortgang. Wij dragen zorg voor het in standhouden van netwerken dan wel het oprichten ervan daar waar ze niet aanwezig zijn. Bewonersparticipatie staat hoog in ons vaandel: wij organiseren dat bewoners en bewonersgroepen ons en de diverse professionals in de wijk weten te vinden. Wij geven ondersteuning, in de vorm van subsidies, voor activiteiten en bewonersinitiatieven. Een bloemlezing van enige activiteiten: Wij besteden veel aandacht aan jongerenoverlast; in Nieuw West is het jongerencentrum The Jukebox geopend en is er, samen met Talis een pannakooi in het maisonnette gebied gereali-

Wijken

seerd. Ook in de diverse (wijk)veiligheidsplannen is, opgesteld in nauwe samenwerking met de politie, ruime aandacht voor jongerenoverlast. In Bottendaal is een oplossing gevonden om de snelheid op de busbaan bij het ROC terug te brengen. De twee voorzieningenharten in Noord, de Klif en de Ster, voeren allerlei activiteiten uit om de sociale cohesie in deze groeikern te verstevigen. Voor de veiligheid is met succes een preventief project uitgevoerd op het voorkomen van autoinbraken op m.n. de Wedren. Verder hebben wij in 2008 vijf wijkbezoeken afgelegd.

hoofddoelstelling 2 Wij stimuleren het gebruik van en bezoek aan wijkaccommodaties in het algemeen en het gebruik en bezoek door specifieke doelgroepen in het bijzonder. Doelrealisatie

In 2008 is het bezoekersaantal met ruim 25% gestegen. De multifunctionaliteit is vergroot; het wijkcentrum in Bottendaal is hier een voorbeeld van. Door het opzetten van klantenpanels in de centra Dukenburg, De Schakel en Ark van Oost, werken wij aan de sociale cohesie en betrokkenheid in de eigen wijk. In 2008 is het tweede voorzieningenhart in Nijmegen Noord, de Ster, voor een heel jaar open. Ten slotte creëren wij door het inrichten van de nieuwe afdeling VSA (Vastgoed, Sportservice en Accommodaties) een organisatie met een één -loket werkwijze.

Activiteiten

Wij hebben het mogelijk gemaakt dat bij VSA bewoners online accommodatie- ruimte kunnen reserveren. We hebben de tariefstructuur vereenvoudigd: naast het Nultarief onderscheiden we een zakelijk en een welzijnstarief. Tevens hanteren wij een uurtarief i.p.v. een dagdeeltarief. Op deze wijze leveren wij maatwerk.

hoofddoelstelling 3 Wij stimuleren het gebruik van de wijkpost. Het doel is een stijging van 5% bezoekers, (allochtone) jongeren en ouderen te bereiken. Doelrealisatie

In 2008 weten maar liefst 6.500 mensen de weg naar de wijkposten te vinden. In 2007 waren dit er 6.100. Oudere allochtonen leveren een fors aandeel in dit aantal.

Activiteiten

Mond op mond reclame en informatie in wijkbladen en De Brug genereren deze bezoekersstroom. Daarnaast leveren de posten een bijdrage aan wijkgerichte projecten zoals energieprojecten en het project buurthulp.

hoofddoelstelling 4 Wij vergroten de betrokkenheid en het zelforganiserende vermogen van de bewoners bij hun dagelijkse woonen leefomgeving. Doelrealisatie

Het vergroten van de betrokkenheid en het zelforganiserende vermogen van de bewoners is onderdeel van het continue proces van de wijkaanpak, hiervoor zijn helaas geen indicatoren beschikbaar.

Activiteiten

Het vergroten van betrokkenheid bij bewoners vereist intensieve samenwerking met hen en met andere organisaties zoals: Politie, Tandem en Woningbouwcorporaties. In 2008 is in deze contacten door ons wederom fors geïnvesteerd.

79


hoofddoelstelling 5 Wij willen dat de tevredenheid over de speelplekken en de speelinfrastructuur bij de Jeugdmonitor en Stadspeiling in 2008 stijgt met 5%. Wij willen het bezoekersaantal bij de stedelijke speeltuinen laten stijgen tot 87.000 in 2008. Vooral voor de speelplekken en recreatieve sporten spelvoorzieningen voor de 10- tot 17-jarigen is een inhaalslag nodig waarvan de omvang nog niet vaststaat. Het bezoekersaantal voor de kinderboerderijen moet minimaal op hetzelfde niveau blijven als in 2007.

80

Doelrealisatie

De uitvoeringsprogramma’s “Kom je buiten spelen 2008” en “Van buiten spelen naar buiten sporten 2008” zijn beiden door ons opgesteld en uitgevoerd. De doelstelling in het uitvoeringsplan voor speelplekken is in 2008 nagenoeg volledig gerealiseerd. Het zwaartepunt ligt in Hatert waar twaalf speelplekken opnieuw zijn ingericht en oude toestellen zijn vervangen. Ook het uitvoeringsprogramma voor recreatieve sportvoorzieningen is grotendeels gerealiseerd. Drie sportplekken zijn, als gevolg van overleg met de bewoners, uitgesteld tot 2009. Voor twee wijkspeeltuinen zijn nieuwe beheerderruimten gebouwd. De weekendopenstelling van Kinderboerderij De Goffert is gerealiseerd. De gebouwen van Kinderboerderij Lindenholt zijn volledig gerenoveerd.

Activiteiten

Er zijn drie extra sportplekken uit andere budgetten gerealiseerd, waaronder een Cruijffcourt en twee Pannakooien. Daarnaast hebben wij het tarief van de abonnementen van stedelijke speeltuinen verlaagd. Tevens is in kinderboerderij De Goffert een milieueducatie route aangelegd.

Wijken

indicatoren Hieronder staan achtereenvolgens de indicatoren per hoofddoelstelling weergegeven. Indien er bijzonderheden zijn, zal dit kort worden toegelicht. In 2008 zijn nog geen realisatiecijfers voor de indicatoren beschikbaar. H1. Wij willen dat de scores op de indicatoren ‘waardering op eigen buurt’ en ‘beleving sociale aspecten’ in 2008 voor de diverse staddelen minimaal gelijk blijven of een stijging vertonen. Dit is uitgewerkt in de tabel hieronder. Indicatoren hoofddoelstelling 1 (H1) H1 Waardering eigen buurt: Stedelijk gemiddelde Dukenburg Lindenholt Midden Nieuw-West Oost Oud-West Centrum Noord Zuid H1 Beleving sociale aspecten: Stedelijk gemiddelde Dukenburg Lindenholt Midden Nieuw-West Oost Oud-West Centrum Noord Zuid

1998

2001

0-meting 2003

2005

2007

2008/2009

7,3 7,1 7,1 7,4 7,1 7,7 6,7 7,2 7,8 7,4

7,3 7,1 7,0 7,6 6,9 7,8 6,5 7,3 7,5 7,4

7,2 7,0 6,9 7,3 7,1 7,8 6,5 7,3 7,5 7,2

7,3 7,1 7,0 7,4 7,0 7,9 6,7 7,2 7,5 7,3

7,3 7,1 7,2 7,5 7,1 7,8 6,7 7,6 7,7 7,2

-7,1 7,1 7,7 7,1 7,8 6,7 7,6 7,5 7,3

6,1 5,8 5,9 6,1 5,9 6,5 5,8 5,5 7,3 6,4

6,0 5,7 5,7 6,3 5,7 6,6 5,5 5,2 7,0 6,2

6,1 5,6 5,7 6,2 6,0 6,5 5,7 5,4 7,2 6,1

6.2 5,9 5,9 6,3 5,9 6,6 5,8 5,4 7,3 6,1

-5,9 6,0 6,5 5,8 6,9 5,7 5,7 7,1 6,1

-6,0 6,1 6,5 6,0 6,9 5,7 5,7 7,2 6,2

H2. Wij stimuleren het gebruik van en bezoek aan wijkaccommodaties in het algemeen en het gebruik en bezoek door specifieke doelgroepen in het bijzonder. Indicator hoofddoelstelling 2 (H2)

2002

2003

2004

2005

2006

2008/09

Aantal wijkbezoeken H2 Bezoekers wijkaccommodaties H2 Bezoekers voorzieningenharten

7 ---

11 ---

10 ---

9 794.000 318.000

8 809.000 360.000

8 totaal 1.400.000

H3. Wij stimuleren het gebruik van de wijkpost. Het doel is een stijging van 5% bezoekers, (allochtone) jongeren en ouderen te bereiken. Indicatoren hoofddoelstelling 3 (H3)

2002

2003

2004

2005

2006

2008/09

H3 Bezoek wijkposten

1.954

2.500

3.500

4.500

5.100

5.200

81


H4. Wij vergroten de betrokkenheid en het zelforganiserende vermogen van de bewoners bij hun dagelijkse woonen leefomgeving. Hiervan zijn in de begroting 2008 geen indicatoren opgesteld, daarom kunnen we hier in de stadsrekening ook niet op rapporteren. H5. Wij willen dat de tevredenheid over de speelplekken en de speelinfrastructuur bij de Jeugdmonitor en Stadspeiling in 2008 stijgt met 5%. Wij willen het bezoekersaantal bij de stedelijke speeltuinen laten stijgen tot 87.000 in 2008. Vooral voor de speelplekken en recreatieve sporten spelvoorzieningen voor de 10- tot 17-jarigen is een inhaalslag nodig waarvan de omvang nog niet vaststaat. Het bezoekersaantal voor de kinderboerderijen moet minimaal op hetzelfde niveau blijven als in 2007. Indicatoren hoofddoelstelling 5 (H5) H5 Bezoek stedelijke speeltuinen H5 Bezoek wijkspeeltuinen

2002

2003

2004

2005

2006

2008/09

89.000 110.000

96.000 107.000

86.794 77.566

76.079 94.799

84.000 94.779

87.000 95.000


x € 1.000



Realisatie 2008


2.240 1.855 586 729 9.093

2.240 163 1.988 613 9.026 14.503


-35 -2.425


14.031

-70 -2.418

14.049

-163 -2.600

-2.460

-2.488

-2.763

12.043

11.542

11.286

0


2.281 157 1.392 774 9.445

0

0

0

0

0

12.043

11.542

11.286

Binnen dit programma is een voordeel opgetreden, dit voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt door de onderschrijdingen bij Wijkaccommodaties Waalsprong

82

Wijken

investeringen Het Investeringsbudget € 23.000 voor Wijken hebben wij overgeheveld naar 2009 en wordt aangewend voor parkeerplaatsen in de Balladestraat. Voor speeltuinen/plekken en recreatieve sportvoorzieningen hebben we van het nieuwe beschikbare budget 2008 ad € 737.000 een bedrag van € 642.000 uitgegeven. Niet meer gerealiseerd in 2008 zijn, in verband met inspraakprocedures bewoners, de nieuwe meervoudige sportplek Weezenhof en de nieuwe sportvoorziening/JOP Brakkenstein. Het budget hiervoor is overgeheveld (€ 95.000). Van de overige overgehevelde budgetten (€ 568.000) van 2007 naar 2008 is € 203.000 wederom overgeheveld (conform eerdere besluitname beleidsnotities Spelen 2007-2010). Een bedrag van € 28.000 is vrijgevallen. In 2008 is € 125.000 aan voorbereidingskosten geboekt ten behoeve van het voorzieningenhart Waterkwartier. In verband met vertraging in de realisatie is het oorspronkelijke krediet van € 2.250.000 in 2008 voor € 2.125.000 overgeheveld naar 2010.

risico’s Ondanks dat beheersmaatregelen op orde zijn, lopen we in algemene zin risico’s ten aanzien van subsidieverstrekkingen en - voorwaarden. Daarnaast gaat het er meer om dat er in enig jaar veel zaken in de wijken inspelen op de leefbaarheid, veiligheid en de sociale samenhang. De risico’s kunnen dan bijvoorbeeld worden gezocht in het ontbreken van voldoende mogelijkheden om de knelpunten adequaat aan te pakken, waardoor de leefbaarheid en veiligheid mogelijk verslechtert. Dit laatste risico is als gevolg van het beschikken van extra middelen door het Rijk en door de Provincie voor de betrokken wijken niet meer aan de orde. Wel zullen alle zeilen door ons moeten worden bijgezet om deze middelen binnen de afgesproken termijn goed weg te zetten. Communicatie is echter het kernbegrip waar het om draait. Onvoldoende communicatie, zowel kwalitatief als kwantitatief bezien, beïnvloedt de samenwerking met onze netwerken op negatieve wijze en zet daarmee het vertrouwen in de gemeentelijke overheid onder druk. Nagenoeg alle overleggen met bewoners vinden plaats in de avonduren. Dit trekt een zware wissel op de inzet van medewerkers Wij merken dat er in het optreden van de gemeente en dat van onze partners voldoende aanknopingspunten zijn om de prestatie te verbeteren. Dit is een voortdurend punt van zorg en aandacht. In dit verband kunnen de vele contacten met derden worden gezien om de samenwerking kritisch te blijven volgen. Voor accommodaties geldt dat brandveiligheid en planmatig onderhoud de belangrijkste veiligheidsthema’s zijn. Vanaf 2008 worden de een en twintig accommodaties jaarlijks door de brandweer gecontroleerd. Voor speelvoorzieningen geldt dat het mogelijk wegvallen van de middelen Woonmilieuverbetering in 2010 na afloop van de GSB periode tot risico kan leiden. Daar waar er sprake is van product specifieke risico’s verwijzen wij naar de tekst bij het product.

83


Openbare Ruimte Nummer Portefeuillehouder

9320 Hans van Hooft

algemeen Dit programma omvat de huisvuilinzameling en het beheer, onderhoud en toezicht op het gebruik van de openbare ruimte van de gehele stad. Het leidend thema voor dit programma is ‘schoon, heel en veilig’. Met de programma’s Mobiliteit en Groen & Recreatie bestaan de meeste relaties. Beide programma’s houden zich bezig met fysieke maatregelen in de openbare ruimte die later in het programma Openbare ruimte in beheer en onderhoud genomen worden. Daarnaast is er een relatie met het programma Veiligheid door de gezamenlijke aansturing van toezicht. In het programma Groen & Recreatie stellen we het beleid op voor het groen in Nijmegen, dit beleid vertalen we in het programma Openbare ruimte naar het dagelijks onderhoud. Het beleidskader voor dit programma bezitten wij in de vorm van het beleidsplan Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR, 2001). Dit plan geeft een technische norm voor het onderhoudsniveau, naast een systeem om dit niveau vast te leggen.

evaluatie programma openbare ruimte 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat de stad als geheel schoon was, aandachtspunten blijven het Centrum en de Benedenstad. Verder hebben we zo goed als mogelijk de stad onderhouden en waar mogelijk investeringen gedaan zoals op de Oranjesingel en de Scheidingsweg.


In 2008 is het instrument van de bestuurlijke boete in Nijmegen niet ingevoerd. De landelijke discussie over de wijze waarop dit instrument zal worden ingevoerd is in de tweede helft van het jaar goed op gang gekomen nadat de landelijke politiek besluiten hierover heeft genomen. Naar verwachting zal in 2009 duidelijk worden welke vorm voor Nijmegen het beste is en zal in 2010 hiermee gewerkt gaan worden. De taakafstoting DVO-DAR, vergoeding ‘t Goed is in 2008 ingevuld binnen het product Inzameling huishoudelijk afval. Omdat dit budget in 2007 conform de begroting al werd aangewend voor een extra renovatie van fietspaden heeft dit in 2008 niet geleid tot budgettaire problemen.

84


Wij hebben in de perspectiefnota €200.000 extra middelen gehad voor het onderhoud van de bestaande stad. Dit budget hebben wij ingezet op de verschillende producten in dit programma en het heeft ons geholpen de tekorten in de onderhoudsbudgetten te verkleinen.


Binnen het programma Openbare Ruimte is een onrechtmatige lastenoverschrijding van €1.057.000. Deze overschrijding wordt veroorzaakt doordat er in 2008 meer onderhoud is geweest aan wegen in stadsdelen (€390.000), wegen en kunstwerken (€190.000)en aan straat-

Openbare Ruimte

naam-, verkeersborden en kosten objectbewegwijziging. Dit extra onderhoud is ten onrechte niet voorgelegd aan de Raad. Daarnaast is er ook meer ingezet ten behoeve van het product afval (€81.000) en zijn ook de kosten voor areaaluitbreiding ten onrechte niet aan de Raad voorgelegd (€396.000).

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Wij beogen een schone, hele en veilige openbare ruimte in Nijmegen. Een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving, waar burgers zich thuis voelen, is speerpunt van ons beleid.


Hoofddoelstelling 1 Wij zorgen dat de openbare ruimte in Nijmegen zodanig schoner wordt dat 70% van de inwoners hier tevreden over is. Doelrealisatie

Omdat in 2008 geen stadpeiling geweest is, is de indruk van de Nijmeegse burgers over het schoon in de stad niet gemeten. In 2008 hebben we via een DVO het huishoudelijk afval laten inzamelen door DAR, in deze DVO is ook geregeld dat de openbare ruimte wordt gereinigd. Voor deze reiniging maken we gebruik van beeldsystematiek en we merken dat de aannemer steeds beter met deze systematiek overweg kan. Hoewel niet de mening van de burger over het schoon is gemeten kunnen we wel via een andere weg aangeven af de stad schoon is. Via de beeldsystematiek die wij in Nijmegen hanteren voor het aansturen en beoordelen van de reiniging is duidelijk dat we vrijwel overal slagen in het halen van het afgesproken niveau. Aandachtsgebieden blijven de Benedenstad en het centrum, door het hoge kwaliteitsniveau dat hier gerealiseerd moet worden kost het veel inzet om dit te realiseren. Voor het onkruid is het beeld omgekeerd, de Benedenstad en het centrum voldoen daar aan de eisen terwijl het niveau in de overige stadsdelen nog wel eens te kort schiet. Door middel van betere afspraken met de reiniger en een bonus/malus systeem en het intensiveren van de monitoring door de gemeente wordt dit bijgestuurd. In 2008 heeft dit geleid tot een malus voor het niet voldoende reinigen van kolken.

Activiteiten

De inzameling van huishoudelijk afval, het bestrijden van een aantal schadelijke dieren zijn uitgevoerd conform de overeenkomst die wij met de DAR hebben afgesloten. In 2008 zijn in Nijmegen 240 gf-cocons verwijderd. Om de bewoners toch de mogelijkheid te geven hun gf-afval gescheiden in te leveren kunnen ze gebruik maken van de city-bin. Van de ca 5.325 adressen die deze mogelijkheid is aangeboden heeft zo’n 17% (900 adressen) hier van gebruik gemaakt. De inspanningen die wij plegen om de overlast van hondenpoep te bestrijden werpt zijn vruchten af. Er wordt goed gebruik gemaakt van de hondenuitlaatplaatsen en ook de poepbakken worden goed gebruikt.

85


hoofddoelstelling 2 Wij streven naar een openbare ruimte in Nijmegen die zodanig ‘heel’ is dat deze in 2011 op het met uw Raad afgesproken IBOR-ambitieniveau is. Op dit moment zijn nog niet alle middelen hiervoor beschikbaar. Doelrealisatie

In 2008 is de mening van de Nijmeegse burger niet gemeten, daardoor is het niet mogelijk om een uitspraak te doen over de waardering van de burger voor de infrastructuur. Wel is door de inzet van extra budgetten een aantal knelpunten aangepakt en is de onderhoudstoestand verbeterd, Voorbeelden hiervan zijn de Oranjesingel en de Canisiussingel waar in 2008 de verharding is vernieuwd en de Scheidingsweg waar wij in 2008 gestart zijn met een volledige reconstructie. Om betere uitspraken te kunnen doen over de benodigde budgetten is in het najaar van 2008 een studie uitgevoerd die heeft aangetoond dat het tekort tussen 2006 en 2008 met ca € 2 miljoen is afgenomen tot ca € 5,4 miljoen. Dit is een onder andere een gevolg van de structurele uitzetting van de budgetten zoals dit in het collegeakkoord is afgesproken. Alhoewel we er in slagen om de toename van de achterstand enigszins tot staan te brengen is dit nog niet voldoende om de afgesproken kwaliteitsniveaus in de openbare ruimte te bereiken. Op dit moment zijn wij bezig met het bepalen van de juiste wijze van beheer op een dusdanige wijze dat wij met het budget dat wij hebben een maximaal resultaat kunnen bereiken. Hiertoe hebben wij al voor alle wijken een wijkbeheerplan opgesteld en zijn we op dit moment druk bezig om over de verschillende programma’s heen werk met werk te maken. Zoals wij al eerder in een raadsbrief naar aanleiding van de jaarrekening 2006 hebben aangegeven is er onvoldoende budget beschikbaar om de gestelde kwaliteit van de openbare ruimte te realiseren. Voor het bereiken van deze kwaliteit is aangeven dat er een tekort van is € 7,5 miljoen bij het dagelijkse beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Dit tekort is gebaseerd op cijfers uit 2006 en gezien de budgetten die deze coalitieperiode aan het beheer en onderhoud zijn toegevoegd is het te verwachten dat dit tekort is afgenomen. Eerste onderzoeken hiernaar wijzen inderdaad op een afname van het tekort maar definitieve cijfers hierover zijn nog niet te geven. Naar verwachting zal in de loop van 2009 duidelijk worden hoe dit zich heeft ontwikkeld er zal dan aangegeven worden hoe hier mee omgegaan moet worden.

Activiteiten

In 2008 hebben wij gewerkt aan de verbetering van de onderhoudstoestand van de infrastructuur, de openbare verlichting, de verkeersregelinstallaties en de verkeersvoorzieningen. In totaal is hierin €2,4 miljoen geïnvesteerd naast de reguliere exploitatiebudgetten. Verder is er voor groen en diverse investeringen als gevolg van de wijkbeheersplannen €230.000 geïnvesteerd. Daarnaast hebben wij een start gemaakt met de renovatie van de Scheidingsweg, hiervoor is uit de saldireserve € 2,6 miljoen beschikbaar. Eenmalig is er een extra exploitatiebudget van € 200.000 voor de renovatie van fietspaden aangewend in 2008 naast het reguliere budget. Voor het beheer van de openbare ruimte zijn wij in 2008 begonnen met de vernieuwingsronde van de wijkbeheersplannen. De eerste lichting plannen die in 2008 is geactualiseerd zijn: – Centrum – Bottendaal – Hatert – Neerbosch–Oost – Zwanenveld – Malvert – ‘t Acker

86

Openbare Ruimte

– De kamp – Bijsterhuizen – Oosterhout In 2008 hebben wij een schouwboekje opgesteld dat gebruikt wordt om duidelijk te maken welke kwaliteit wij nastreven en te beoordelen welke kwaliteit aanwezig is in de openbare ruimte.

87


indicatoren H1. Wij zorgen dat de openbare ruimte in Nijmegen zodanig schoner wordt dat 70% van de inwoners hier tevreden over is. De realisatie indicatoren zijn voor 2008 nog niet beschikbaar Indicatoren hoofddoelstelling 1 (H1) H1 % Nijmegenaren dat Nijmegen schoon vindt

2005

2007

2009

2011

50

60

67

70

H2. Wij streven naar een openbare ruimte in Nijmegen die zodanig ‘heel’ is dat deze in 2011 op het met uw Raad afgesproken IBOR-ambitieniveau is. Op dit moment zijn nog niet alle middelen hiervoor beschikbaar.

Indicator hoofddoelstelling 2 (H2) H2 % Burgers tevreden over onderhoud fietspaden en wegen

2005

2007

2009

2011

65

62*

64

66


x € 1.000



Realisatie 2008


9.079 3.668 32.131 481 -245


-101 -2.355

45.114

Saldo voor winstbestemming MUTATIE RESERVES Onttrekking Totaal mutatie reserves Saldo na eerste winstbestemming

88

9.083 3.080 32.200 181 -996

9.889 3.012 31.561 0 142 43.548

-101 -3.668

44.604

-25 -4.236

-2.456

-3.769

-4.261

42.658

39.779

40.343

0

0

0

0

0

0

42.658

39.779

40.343

Openbare Ruimte

Binnen dit programma is een nadelig resultaat behaald. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door enerzijds niet begrote lasten, waaronder extra onderhoud aan wegen in stadsdelen, wegen en kunstwerken, straatnaam-, en verkeersborden en kosten objectbewegwijziging en areaaluitbreiding. Deze lasten worden deels gecompenseerd door enerzijds niet begrote baten als gevolg van extra werkzaamheden voor derden op het product openbare ruimte en anderzijds een lagere uitkering van schades en aansprakelijkheidsstelling op het product Wegen en Kunstwerken.

investeringen In 2008 hebben wij verschillende bulkkredieten ingezet voor het verbeteren van de openbare ruimte in Nijmegen Het gaat hier om het krediet “reconstructie wegen, straten en pleinen” van € 1,5 miljoen die gebruikt is voor de openbare verlichting, verkeersvoorzieningen, openbaar groen, en wegen en kunstwerken. Daarnaast is er een eenmalig bulkkrediet van € 1 miljoen geïnvesteerd in het uitvoeren van groot onderhoud van wegen, straten en pleinen. Hiervan is onder andere vernieuwing van de toplaag op de Oranjesingel en de Canisiussingel uitgevoerd. Een deel van dit laatste krediet is doorgeschoven naar 2009, dit deel is bestemd voor de renovatie van de Stationsweg. Uit overleg met verschillende partijen bleek dat het deze investering beter in 2009 gedaan kan worden. Helaas was het toen al te laat om het hiervoor gereserveerde budget op een andere plek in Nijmegen aan te wenden. Hierop is besloten om dit budget in 2009 te besteden aan de Stationsweg. Onder andere door veranderende regelgeving wordt de doorlooptijd van investeringen steeds langer. We proberen hier op in te spelen door in de investeringsbudgetten reserveringen op te nemen voor de voorbereiding van toekomstige werkzaamheden.

risico’s Tijdens de behandeling van de jaarrekening 2006 zijn vragen gesteld over de verhouding tussen het voor beheer en onderhoud beschikbare budget en het benodigde budget. Daarop is in een brief aan de raad aangegeven dat er anno 2006 een tekort is van ca € 7,5 miljoen voor het dagelijkse beheer en onderhoud van de openbare ruimte. In 2008 is een nader onderzoek geweest naar de actuele stand van zaken en in het najaar van 2008 is geconcludeerd dat het tekort terug gebracht is tot €5,4 miljoen. Ruim €2 miljoen minder dan in 2006 maar nog steeds een aanzienlijk tekort. Hierdoor lopen wij nog steeds het risico dat de kwaliteit van de openbare ruimte vermindert alhoewel het tempo waarin dit plaats vindt zal afnemen.

89


Maatschappelijke opvang Nummer Portefeuillehouder

9330 Hans van Hooft

algemeen Wij faciliteren een vangnet voor mensen die door omstandigheden zich (tijdelijk) niet meer op eigen kracht kunnen redden, geen dak boven hun hoofd hebben of dit dreigen te verliezen. Dit vangnet omvat een aanbod van (tijdelijke) ondersteuning en/of dienstverlening aan sociaal en/ of psychische kwetsbaren in de samenleving. Wij richten ons op verbetering van zelfredzaamheid van mensen, opdat zij zo veel mogelijk (weer) maatschappelijk en zelfstandig kunnen functioneren. Onder dit programma vallen maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, verslavingszorg, bemoeizorg en coördinatie van de zorg. Tot de doelgroepen behoren daken thuislozen, slachtoffers, daders, getuigen van huiselijk geweld, personen in crisis, verslaafden. Het aanbod bestaat uit preventieactiviteiten, begeleiding, opvangmogelijkheden en hersteltrajecten. We gaan uit van de keten preventie-signalering-opvang-begeleiding-nazorg. Onze verantwoordelijkheid ligt voornamelijk aan het begin en het eind van de keten. Langdurige opvang en zorg vallen onder de AWBZ. We spannen ons dan ook samen met de instellingen in om deze onderdelen, waar wij ze nog financieren, over te hevelen naar de AWBZ. Voor de Maatschappelijke Opvang zijn we centrumgemeente voor de regio Nijmegen en Rivierenland. Relaties met andere programma’s: – Jeugd (risicojeugd, verslaving, maatschappelijke uitval) – Wonen (huurschulden, overlast, (dreigende) huisuitzetting) – Zorg (verkommering, verloedering, overlast op straat) – Veiligheid (overlast en criminaliteit als gevolg van verslaving) – Werk & Inkomen (aflossing schulden, zelfredzaamheid en participatie)

evaluatie programma maatschappelijke opvang 2008

90

Wat hebben we gerealiseerd in 2008

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat het niveau van voorzieningen binnen de Maatschappelijke Opvang, zoals we dat ook in voorgaande jaren hadden, hebben gehandhaafd en op enkele onderdelen uitgebreid. We hebben extra ingezet op de aanpak van zwerfjongeren en hebben onder meer een nachtopvang voor jongeren gerealiseerd. We hebben geïnvesteerd in de nazorg van ex-veelplegers die uit detentie komen.


Deze aanpak is in 2008 goed op gang gekomen. Ook hebben we extra ingezet op de multiprobleem-aanpak. Er is een pilot uitgevoerd in de wijk Wolfskuil, waarbij gezinscoaches zijn ingezet. De eerste resultaten hiervan zijn positief.


We hebben in de perspectiefnota €50.000 extra middelen gehad voor thuisloze jongeren. We hebben deze in 2008 ingezet voor Straathoekwerk voor jongeren en de realisatie van een nachtopvang voor jongeren.

Maatschappelijke opvang

Bij de subsidieonderhandelingen met de instellingen zijn we terughoudend geweest met het aangaan van nieuwe structurele verplichtingen. Enerzijds omdat wij ruimte willen realiseren voor nieuwe zaken die uit het Stedelijk Kompas voortvloeien. Anderzijds door een onzekere financiële situatie vanaf 2010, in verband met het aflopen van de GSB periode. Begrotingsrechtmatigheid

Binnen dit programma zijn geen lastenoverschrijdingen, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? We willen de maatschappelijke ondersteuning en zorg in Nijmegen versterken. We willen de cumulatie van problemen, zoals die voorkomt bij de doelgroepen, binnen dit programma aanpakken, beheersbaar houden en waar mogelijk terugdringen. Bij het ondersteunen gaan we uit van solidariteit, solidair met de zwaksten, met kwetsbare mensen en met geïsoleerd levende mensen. Onze rol is bij uitstek die van (beleids)regisseur van samenhang en ketenvorming in het zorgen hulpaanbod


hoofddoelstelling 1 Wij voorkomen verslaving bij de mensen/groepen in de regio Nijmegen/Rivierenland die risico lopen op verslaving (aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken). Bij de mensen die al verslaafd zijn stabiliseren we de situatie, verbeteren de leefsituatie in brede zin, zorgen voor maatschappelijk herstel en het voorkomen van terugval. Doelrealisatie

Ook in 2008 hebben we een uitgebreid aanbod gerealiseerd voor mensen met een verslaving, of die risico lopen verslaafd te raken. Er is een preventief aanbod voor mensen die risico lopen verslaafde te raken. Voor mensen met een verslaving zijn er verschillende vormen van opvang, waar zij tot rust kunnen komen en af kunnen kicken. Vervolgens is er een aanbod op het terrein van herstel, zoals vormen van woonbegeleiding. Er is zowel een aanbod voor volwassenen als voor jongeren. De realisatiecijfers laten zien dat wij de afgesproken doelstelling gaan halen. Zowel qua aantal afgesloten trajecten als qua aantal cliënten dat in behandeling is zitten we ruim boven de afspraak.

Activiteiten

Naast het voorzetten van de reguliere activiteiten (preventie, opvang en herstel) op het terrein van de verslavingszorg hebben we in 2008 een aantal bijzondere activiteiten ondernomen. In het kader van het in 2008 opgestelde Stedelijk Kompas hebben we in nauwe samenwerking met IrisZorg en het Zorgkantoor een toekomstplan voor het MFC opgesteld. Kern van dit plan is de doorontwikkeling van het MFC tot een voorziening waarin naast de inloop en opvangfunctie ook vormen van individueel verblijf worden gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld een huis voor verslaafde vrouwen. Doel hiervan is meer zorg op maat te kunnen leveren en daarmee de doorstroom verder te bevorderen. In 2009 verwachten wij een definitief voorstel te presenteren. Verder is gewerkt aan een plan voor de medische heroïneverstrekking. Helaas bleek het niet mogelijk om zonder forse inzet van gemeentelijke middelen een dergelijke voorziening te realiseren. In 2009 worden de financiële mogelijkheden verder verkend. Tenslotte is in 2008 een onderzoek gedaan naar de werking van de invoering van de registratie-

91


plicht op de tippelzone. Ook is in 2008 de aanpak nazorg ex-veelplegers gecontinueerd en goed op gang gekomen. In 2009 zal de aanpak veelplegers in het Veiligheidshuis ondergebracht worden. In het Veiligheidshuis gaan gemeente, zorginstellingen en justitie samenwerken bij de aanpak van criminaliteit en overlast.

hoofddoelstelling 2 Wij voorkomen daken thuisloosheid bij mensen die dat dreigen te worden. Zij die wel daken thuisloos zijn in de regio Nijmegen en Rivierenland bieden we opvang om hen weer zo snel mogelijk in een stabiele woonsituatie krijgen, op weg naar de voor betrokkene hoogst haalbare vorm van zelfstandigheid. Doelrealisatie

Over het algemeen zien wij dat de doelstellingen gehaald worden. Ook de NuNN presteert conform afspraak. De kortdurende opvang bij de Hulsen en de Crisisopvang blijft nog iets achter bij de doelstellingen. Bij beiden besteedt de instelling extra aandacht aan de doorstroming. Desondanks geeft zij aan dat de doelstellingen te ambitieus zijn, gelet op de (toenemende) complexiteit van problematiek bij cliënten. Wij zijn met het Ministerie in gesprek over mogelijkheden tot aanpassing van de afspraken. Daarnaast hebben wij in de voorzieningen BDU-SIV middelen gereserveerd om dit eventuele risico op te kunnen vangen

Activiteiten

Om onze doelen voor daken thuislozen te bereiken, hebben we een breed en gedifferentieerd aanbod van dagopvang, nachtopvang, begeleid en beschermd wonen, verzorging, basale begeleiding en dagbesteding en werk. In 2007 is met IrisZorg een arrangement afgesloten voor de jaren 2007 en 2008 waarin afspraken zijn gemaakt over aantal en soort opvangplaatsen, de gewenste zorg (van lichte tot zware begeleiding) bezettingsgraad en gemiddelde verblijfsduur (door- en uitstroom). Met de NUNN/RIBW zijn afspraken gemaakt over opvangplaatsen en trajecten begeleid wonen. Met de gemeente Tiel hebben we afspraken gemaakt over de dagopvang. In 2008 is het Stedelijk Kompas opgesteld waarin de ambities op het terrein van de daken thuislozen zijn geformuleerd, knelpunten zijn weergegeven en de oplossingrichting voor deze knelpunten. In dit kader hebben we in 2008 al extra ingezet op begeleiding en opvang voor zwerfjongeren en tienermoeders en hebben we een nachtopvang voor jongeren bij Sancta Maria gerealiseerd. In de komende jaren zal de uitvoering van het Stedelijk Kompas verder vorm krijgen.

hoofddoelstelling 3 Wij willen psychosociale crisis voorkomen voor mensen/groepen die in de regio Nijmegen/Rivierenland vanwege diverse redenen in een (dreigende) psychosociale crisissituatie verkeren. Als er sprake is van een crisis bieden we opvang en proberen we hen weer zo snel mogelijk in een stabiele woonen leefsituatie krijgen. Doelrealisatie

92

We hebben er ook in 2008 voor gezorgd dat er in de regio Nijmegen en Rivierenland een vangnet bestaat voor mensen die in een psychosociale crisissituatie terechtkomen. We bieden hen een eerste opvangplek, waar ze tot rust kunnen komen. Vervolgens kunnen ze zo nodig doorstromen naar andere vormen van zorg. De crisisopvang in Nijmegen kent een zeer goede bezettingsgraad. Hiermee komen we boven de prestatieafspraken uit. Oorzaak hiervan is onder meer dat de problematiek van cliënten steeds zwaarder wordt, met name op het gebied van schulden.


Activiteiten

De activiteiten die wij hebben ondernomen in het kader van hoofddoelstelling 4 zijn ondergebracht in het arrangement dat wij met IrisZorg hebben afgesloten. Er is opvang geboden en (woon)begeleiding aan mensen met maatschappelijke en/of psychosociale problemen in een crisissituatie. Zowel mannen, vrouwen als gezinnen hebben een beroep gedaan op deze crisisopvang en vormen van begeleid wonen.

hoofddoelstelling 4 Wij proberen (dreigend) huiselijk geweld zoveel mogelijk te voorkomen en terug te dringen. Na constatering van huiselijk geweld nemen we maatregelen zodat het geweld stopt. We beperken de gevolgen van huiselijk geweld voor slachtoffers, daders en getuigen van geweld, en zetten in op het voorkomen van recidive Doelrealisatie

In 2008 hebben we veel geïnvesteerd in het voorkomen van huiselijk geweld. Hiertoe hebben we het Advies- en meldpunt huiselijk geweld gecontinueerd en is de aanpak Huiselijk Geweld via het MBZ bestendigd. Daarnaast hebben we samen met de ketenpartners gewerkt aan het integreren van de aanpak huiselijk geweld in het Veiligheidshuis. Op deze wijze willen we tot een nog betere aansluiting van de justitieketen en de zorgketen komen. De vrouwenopvang van Hera presteert goed. In 2008 halen zij de prestatieafspraken ruimschoots en hebben zij gewerkt aan het verbeteren van de transparantie van de productbegroting. Samen met de woningcorporaties is Hera in 2008 gestart met het vinden van nieuwe huisvesting. Wij verwachten in 2009 met een concreet voorstel tot herhuisvesting te komen.

Activiteiten

In 2007 hebben we een arrangement met Hera afgesloten voor het jaar 2007 en 2008. Hierin zijn afspraken gemaakt over het aantal plaatsen vrouwenopvang, de bezettingsgraad en ge-middelde verblijfsduur (door- en uitstroom). In 2008 is de evaluatie van het project “Stop Huiselijk Geweld Nijmegen” vastgesteld. De aanbevelingen daaruit zullen worden meegenomen in een nieuw uitvoeringsprogramma Huiselijk Geweld, dat in 2009 vastgesteld zal worden. Verder is de vormgeving van de wet tijdelijk huisverbod in gang gezet. In de loop van 2009 wordt deze wet in Nijmegen uitgevoerd. Tegelijkertijd is in 2008 gestart met het inrichten van het Veiligheidshuis. Hierbinnen krijgen zowel de strafrechtelijke aanpak als de niet-strafrechtelijk aanpak van Huiselijk geweld verder vorm. Ook de uitvoering van het tijdelijk huisverbod krijgt hierbinnen een plek. Wij hebben de RAAK Aanpak Kindermishandeling van het Ministerie voor Jeugd en Gezin gesteund en daarmee extra middelen gekregen om deze aanpak regionaal verder te implementeren. In overleg met HERA Vrouwenopvang en woningcorporatie Talis is de gemeente op zoek gegaan naar een nieuwe locatie voor de vrouwenopvang. Dit traject zal doorlopen in 2009.

hoofddoelstelling 5 Wij voorkomen dat individuen of groepen in de regio Nijmegen en Rivierenland geen of te laat toegang krijgen tot de reguliere curatieve zorg. Daarnaast moet dit product bijdragen aan de vermindering van overlast door een adequate doorgeleiding van overlastgevende personen naar de reguliere hulpverleningsinstellingen. Doelrealisatie

In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat we op verschillende terreinen actief bemoeizorg hebben ingezet, zoals op het gebied van de wijkaanpak en multiprobleem-aanpak, en op het gebied van de ex-veelplegers. In 2008 hebben we de eerste overeenkomsten afgesloten met veelplegers.

93


Bij de multiprobleem-aanpak is er in 2008 een overzicht en plan van aanpak gemaakt van 118 huishoudens. In 7 gevallen heeft het Meldpunt Bijzondere Zorg de intensieve trajectregie op zich genomen, en in 12 gevallen is de gezinscoach ingezet. De eerste resultaten zijn positief. Activiteiten

94

In 2008 hebben we in het kader van de bemoeizorg de aanpak nazorg veelplegers gecontinueerd. In 2008 is deze aanpak goed op gang gekomen. Daarnaast hebben we in 2008 flink geïnvesteerd in de wijkaanpak. In 2008 is een pilot met een wijkteam uitgevoerd in de wijk Wolfskuil. In enkele gezinnen is hierbij een gezinscoach ingezet. In het Willemskwartier en het Waterkwartier is een eerste start gemaakt met wijkteams en zal een vervolg krijgen in 2009. Met de GGZ zijn afspraken gemaakt in het kader van de overheveling van producten OGGZ vanuit de AWBZ naar de gemeente. De GGZ levert expertise daar waar sprake is van psychiatrische achtergrond van cliënten. Zij doet dit via de bestaande zorgstructuren als het casusoverleg van het BZ, de Zorgtafel en Vangnetteam daken thuislozen. Tenslotte hebben we in 2008 samen met acht Gelderse gemeenten een pilot voorbereid met de zogenaamde Zorgmonitor. Met dit systeem wordt duidelijk welke cliënten in welke instellingen verblijven en wie de regie heeft. Ook kunnen instellingen met het systeem cliëntinformatie uitwisselen.


indicatoren H1. Wij voorkomen verslaving bij de mensen/groepen in de regio Nijmegen/Rivierenland die risico lopen op verslaving (aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken). Bij de mensen die al verslaafd zijn stabiliseren we de situatie, verbeteren de leefsituatie in brede zin, zorgen voor maatschappelijk herstel en het voorkomen van terugval. Indicatoren hoofddoelstelling 1 H1 Aantal afgesloten behandeling verslavingszorg H1 Aantal cliënten in behandeling

Meting 2004

Realisatie 2006

MOP-III 2010

Realisatie 2008

595 1.591

561 2.043

446 1.193

786 1402

H2. Wij voorkomen daken thuisloosheid bij mensen die dat dreigen te worden. Zij die wel daken thuisloos zijn in de regio Nijmegen en Rivierenland bieden we opvang om hen weer zo snel mogelijk in een stabiele woonsituatie krijgen, op weg naar de voor betrokkene hoogst haalbare vorm van zelfstandigheid. Indicator hoofddoelstelling 2 H2 Verblijf H2 Sociaal Pension H2 Begeleid wonen H2 NunN (nachtopvang uit noodzaak Nijmegen) H2 Passantenopvang H2 Zorg

Meting 2004

Realisatie 2006

MOP-III 2010

Realisatie 2008

>1/2 jaar meting in 2006 6 maanden-3 jr

opgevraagd/100% opgevraagd/96% gemiddeld 23 mn

-10% -10% -10%

224 dgn / 97,4% 332 dgn / 100% gem. 24,8 mnd.

4 maanden max. 3 maanden 1,1 jaar

4 maanden/96% 3 maanden/150% meting 2006

4 maanden 3 maanden 0 dagen (AWBZ)

114 dgn / 94,8% 82 dgn / 119% 313 dgn / 100%

H3. Wij willen psychosociale crisis voorkomen voor mensen/groepen die in de regio Nijmegen/ Rivierenland vanwege diverse redenen in een (dreigende) psychosociale crisissituatie verkeren. Als er sprake is van een crisis bieden we opvang en proberen we hen weer zo snel mogelijk in een stabiele woonen leefsituatie krijgen. Indicator hoofddoelstelling 3

Meting 2004

Realisatie 2006

MOP-III 2010

Realisatie 2008

H3 Aantal plaatsen vrouwenopvang H3 Convenant/arrangement huiselijk geweld H3 Advies-en meldpunt huiselijk geweld H3 Meldingen (eerste/herhaling) huiselijk geweld

81 pers/42 pl.

154 pers/42 pl.

110 pers/42 pl.

14 gezin / 42 pl

niet aanwezig

aanwezig

aanwezig

aanwezig

niet aanwezig

aanwezig

aanwezig

aanwezig

2005: 520 aantal herh: 143

2006: 752 aantal herh:236

1e meld>10% herh.meld<10%

Politie: 700 Politie herh: 223

95


H4. Wij proberen (dreigend) huiselijk geweld zoveel mogelijk te voorkomen en terug te dringen. Na constatering van huiselijk geweld nemen we maatregelen zodat het geweld stopt. We beperken de gevolgen van huiselijk geweld voor slachtoffers, daders en getuigen van geweld, en zetten in op het voorkomen van recidive Indicator hoofddoelstelling 4 H4 Crisisopvang H4 Convenant/arrangement crisisopvang

Meting 2004

Realisatie 2006

MOP-III 2010

Realisatie 2008

88 dagen

76 dagen

-7%

90 dagen

niet aanwezig

aanw. 25-04-05

--

N.v.t.

H5. Wij voorkomen dat individuen of groepen in de regio Nijmegen en Rivierenland geen of te laat toegang krijgen tot de reguliere curatieve zorg. Daarnaast moet dit product bijdragen aan de vermindering van overlast door een adequate doorgeleiding van overlastgevende personen naar de reguliere hulpverleningsinstellingen. Indicator hoofddoelstelling 5

Meting 2004

Realisatie 2006

MOP-III 2010

Realisatie 2008

H5 Bereik ketenmanager GGD

80 (30 traject)

59 (34 traject)

80 (30 traject)

33 trajecten


x € 1.000



Realisatie 2008

Voor winstbestemming LASTEN Apparaatskosten Kapitaallasten Goederen en diensten Overdrachten Overige lasten Totaal Lasten BATEN Baten overdrachten Overige Baten Totaal Baten

455 34 19 9.556 0 10.064

-7.306 -84

Saldo voor winstbestemming MUTATIE RESERVES Storting Totaal mutatie reserves Saldo na eerste winstbestemming

96

455 34 30 10.001 -55

490 34 59 9.402 0 10.465

-7.524 -84

9.985

-7.047 -78

-7.390

-7.608

-7.125

2.674

2.857

2.860

157

240

240

157

240

240

2.831

3.097

3.100


In 2008 is er sprake van een onderschrijding van middelen. Pas in de loop van 2008 hebben wij middelen binnengekregen in verband met indexering van BDU-SIV middelen. Hierdoor hebben we deze middelen niet meer in 2008 weg kunnen zetten voor structurele, lange termijn verplichtingen. Daarnaast is een gedeelte van de Multiprobleem aanpak in 2008 gefinancierd met Pechtold-gelden. Deze middelen zijn op de balans, onder gelden van derden, ondergebracht, alwaar ze in 2009 weer kunnen worden aangewend. In 2009 loopt de aanpak van de multiprobleem-aanpak door en zal deze wel volledig gefinancierd worden vanuit de Maatschappelijke Opvang. Uitgangspunt is dan ook dat we de overgebleven middelen in 2009 volledig zullen besteden binnen de Maatschappelijke Opvang, onder meer met het oog op het kunnen realiseren van een aantal zaken die voorvloeien uit het Stedelijk Kompas.

risico’s De beëindiging Grotestedenbeleid en herverdeling middelen maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid en openbare geestelijke gezondheidszorg (MO/VB/OGGZ). Het totaalbedrag aan GSB-middelen binnen het programma Maatschappelijke Opvang (9330) is € 7,5 miljoen (niveau 2008). Dit is 70% van de totale begroting van dit programma. Het huidige GSB contract loopt af eind 2009. Mochten hierin wijzigingen optreden zoals de hierboven genoemde herverdeling van middelen, dan heeft dit consequenties voor het voorzieningenniveau en daarmee voor de instellingen. Op dit moment ziet het er naar uit dat Nijmegen als gevolg van de herverdeling jaarlijks € 1,3 miljoen minder aan Rijksmiddelen beschikbaar krijgt.

97


Zorg & Welzijn Nummer Portefeuillehouder

9410 Lenie Scholten

algemeen Dit programma is erop gericht om alle inwoners van onze stad in staat te stellen zolang mogelijk zelfstandig te wonen in goede gezondheid, hun maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid bevorderen en sociaal isolement te voorkomen. Voorts willen wij de leefbaarheid en sociale samenhang in de stad en in de wijken bevorderen. Dit willen wij bereiken door maatregelen op de terreinen welzijn, zorg en wonen. Wij zijn verantwoordelijk voor het aanbieden van voorzieningen op het gebied van maatschappelijke ondersteuning. Informatie en advies en zijn in dit verband van cruciale betekenis om mensen de weg te wijzen naar een veelheid van voorzieningen. Wij ondersteunen cliënten zonodig bij het maken van keuzes en het (zelf) oplossen van problemen. Ten aanzien van voorzieningen hanteren wij als uitgangspunt: het bieden van algemene voorzieningen als dat mogelijk is en een individuele verstrekking als dat nodig is. Algemene voorzieningen hebben dus voorrang op individuele voorzieningen. We kiezen voor preventie; immers voorkomen blijft altijd beter dan genezen. Wij ondersteunen vrijwilligers en mantelzorgers. Zij maken het mogelijk dat tal van activiteiten worden verricht en zorgverlening wordt geboden, die anders niet of alleen tegen hoge kosten zouden kunnen plaatsvinden. Vrijwilligerswerk brengt mensen met elkaar in contact en bevordert de sociale samenhang. Dit programma heeft tevens verbindingen met de programma’s Onderwijs, Jeugd (prestatieveld 2), Werk en Inkomen (prestatieveld 3), en Maatschappelijke Opvang (prestatievelden 7, 8 en 9).

evaluatie programma zorg & welzijn 2008

98


De in de Perspectiefnota gememoreerde onrust m.b.t. huishoudelijke hulp hebben wij weten weg te nemen met een nieuwe Europese aanbestedingsprocedure Hulp bij het Huishouden.


Vanaf 1 januari 2009 hanteren wij een zodanige prijs voor de hulp bij het huishouden dat de zorgaanbieders hun medewerkers kunnen uitbetalen tegen de geldende Cao-salarissen. Deze regeling komt ten goede aan de kwaliteit van de dienstverlening voor onze burgers die afhankelijk zijn van deze Hulp bij het huishouden.


We hebben in de perspectiefnota €40.000 extra middelen bestemd voor dekking van het structurele tekort van de hobbywerkplaatsen. Deze middelen zijn daartoe ingezet. Het voornemen uit de Perspectiefnota inzake de inzet van de zogenaamde ‘Pechtold-gelden’ voor een vrijwillig zorgen dienstencircuit is tot uitvoering gebracht in het project ‘Buurthulp’. Het beleid m.b.t. toegankelijkheid van de Openbare Ruimte en Gebouwen is verder uitgewerkt in de Checklist Toegankelijkheid Openbare Ruimte.


Binnen dit programma zijn er geen lastenoverschrijdingen, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

Zorg & Welzijn

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Inwoners van Nijmegen kunnen zelfstandig leven, wonen en deelnemen aan de samenleving in een goede gezondheid. Zij zijn op elkaar betrokken.


hoofddoelstelling 1 Meer inwoners participeren in de samenleving en sociale verbanden blijven in stand. Doelrealisatie

Volgens de stadsmonitor zeggen negen van de tien Nijmegenaren dat ze voldoende contacten hebben met anderen en men zich als zelfredzaam beschouwt. Er is sprake van een positief sociaal klimaat. Een op elke tien Nijmegenaren komt eens of vaker per maand in een wijkcentrum. Dit cijfer is vanwege de vraagstelling niet vergelijkbaar met de begrote 22% inzake het bezoek van de wijkcentra. Wel wordt geconstateerd dat de genoemde 10% groeit onder meer als gevolg van het toenemende aantal 55-plussers en het bezoek van allochtone stadsgenoten. Ongeveer een kwart van de volwassen Turken en Marokkanen bezoekt eens of vaker per maand een wijkcentrum. Daarnaast doet circa 30% van de Nijmegenaren mee aan buurtactiviteiten. Dit percentage fluctueert enigszins: 2003 26%; 2005 31% en 2007 29%. Waar het gaat om niet-werkenden zien we een toename van het gebruik van voorzieningen zoals Unitas en Staad. Met betrekking tot de kinderen zien we dat de tevredenheid over speelmogelijkheden in de buurt is toegenomen. De tevredenheid met jongerenvoorzieningen is matig en dat is een landelijk beeld. Nijmegen staat op de vierde plaats in het rijtje van tien vergelijkbare steden. Het percentage zelfredzaamheid voor alle Nijmegenaren is 90%. Bij de 75-plussers zegt toch nog altijd 80% zelfredzaam te zijn. De bekendheid met (welzijns)voorzieningen onder ouderen is hoog. Slechts 1-2% van de respondenten van het GGD-ouderenonderzoek geeft aan een voorziening niet te kennen.

Activiteiten

Bij onze afspraken met Tandem hebben wij ingezet op ondersteuning van bewonersinitiatieven en toegankelijkheid van wijkcentra. Voorts hebben we Tandem en de afdeling Accommodaties opdracht gegeven om te werken aan een betere afspiegeling van de wijksamenstelling waar het gaat om de bezoekers van de wijkcentra. In ons Wmo-beleidsplan hebben we daartoe ook middelen vrijgemaakt om de deelname van allochtone wijkbewoners aan wijkactiviteiten te stimuleren. De doelgroep niet-werkenden hebben we beter bereikt door het vernieuwen van de website en van het cursusaanbod van Unitas. Ten behoeve van de doelgroep ouderen hebben we SWON gefaciliteerd om de dienstverlening aan ouderen te handhaven op het huidige peil.

hoofddoelstelling 2 Meer inwoners doen vrijwilligerswerk en we voorkomen uitval van mantelzorgers. Doelrealisatie

Het percentage Nijmegenaren dat vrijwilligerswerk doet blijft redelijk stabiel op 27%. Binnen migrantengroepen ligt dit percentage onder het stedelijk gemiddelde hoewel het de laatste jaren enigszins is gestegen. Bij autochtone Nijmegenaren doet circa 30% vrijwilligerswerk, bin-

99


nen de groep niet-westerse allochtonen ligt dit percentage op 20%. Het soort vrijwilligerswerk, dat mensen doen, is al geruime tijd hetzelfde: activiteiten in diverse verenigingen, activiteiten op het gebied van sport, activiteiten op school en/of in verband met kerk of moskee. De gegevens uit de Stadspeiling laten een redelijk stabiel beeld zien voor het percentage volwassenen dat zich als vrijwilliger bij sportclubs inzet (6% in 2003, 7% in 2005 en 6% in 2007). Het percentage sportvrijwilligers onder de niet-westerse allochtone volwassenen is nog steeds relatief laag (2%). Bij de grote sportclubs (meer dan 250 leden) is vooral het vinden en behouden van voldoende vrijwilligers een knelpunt. Via de website van de Vrijwilligerscentrale zijn er 876 bemiddelingen voor vrijwilligerswerk tot stand gekomen. 950 bezoekers en 58 organisaties hebben zich hier gemeld aan de balie. De Vrijwilligerscentrale heeft voor vijf scholen bemiddeld ten behoeve van maatschappelijke stages van leerlingen. Daarbij is het gelukt om voor 50% van de leerlingen een stageplek te vinden. Met de komst van de Wet maatschappelijke ondersteuning hebben wij de taak gekregen om te voorzien in de ondersteuning van mantelzorgers. Bijna een op de tien Nijmegenaren geeft mantelzorg. Het gaat om circa 14.000 personen. 1 op de 7 Nijmeegse mantelzorgers ervaart het geven van mantelzorg als een (tamelijk) zware belasting. Een deel van hen voelt zich overbelast. Bij mantelzorg gaat het om steun die mensen elkaar binnen hun sociale netwerk geven. Georganiseerde vrijwilligerszorg voegt hier vergelijkbare steun aan toe en kan de kracht en behoud van het netwerk ten goede komen. Gezien de vergrijzing zal de behoefte aan mantelzorg toenemen. In het kader van onze beleidsontwikkeling op dit terrein hebben we het afgelopen jaar intensiever contact gezocht met de vele organisaties in Nijmegen die actief zijn op het terrein van mantelzorgondersteuning en informele zorg. Wij constateren dat de afstemming tussen de diverse organisaties die actief zijn op dit terrein moet verbeteren en dat de kennis bij de burgers over het aanbod vergroot kan worden. Activiteiten

Voor het jaar 2008 zijn concrete budgetafspraken gemaakt met de Vrijwilligerscentrale. Per hoofdtaak zijn te realiseren prestaties opgenomen in de budgetovereenkomst. Daarbij gaat het in het bijzonder om de ondersteuning van vrijwilligers en organisaties en de matches tussen vraag en aanbod van vrijwilligers. Ten behoeve van werving van vrijwilligers heeft de Vrijwilligerscentrale aan diverse manifestaties deelgenomen zoals de Vakantie Actief Beurs, de Vrijwilligersmarkt, de Banenbeurs, wijkmarkten en de Wil Weg beurs. Voorts heeft zij het Lokaal Compliment georganiseerd. In het kader van de uitwerking van de mantelzorgondersteuning hebben wij medio 2008 een bijeenkomst georganiseerd voor alle organisaties in Nijmegen die zich met mantelzorg bezighouden. Uitkomsten van deze conferentie zijn dat betere afstemming moet plaatsvinden tussen die organisaties onderling, dat de uitvoeringsregie moet worden versterkt en dat we moeten komen tot een Coördinatiepunt Ondersteuning Mantelzorg. We hebben een traject gestart dat moet leiden tot realisatie van genoemde doelen. Uit de extra middelen voor mantelzorgondersteuning hebben wij SWON gefaciliteerd t.b.v. mantelzorgondersteuning dementerenden. Deze ondersteuning wordt gecontinueerd in 2009 en 2010. Voorts hebben we de Hulpdienst extra middelen verschaft vanwege de toegenomen vraag. Wij zijn gestopt met het project ‘Burenhulpcentrale’ vanwege de te magere resultaten van dit experiment.

hoofddoelstelling 3 Het aantal inwoners dat zich gezond voelt, blijft gelijk of neemt toe. Doelrealisatie

100

Het percentage volwassen inwoners dat zich gezond voelt is toegenomen tot 81 % (stadspeiling

Zorg & Welzijn

2007). In vergelijking met andere steden neemt Nijmegen een middenpositie in als het gaat om gezondheid. Positieve ontwikkelingen zijn de toenemende sportdeelname van volwassenen en dat er steeds minder mensen roken. Het stijgende alcoholgebruik daarentegen is zorgelijk evenals de toename van mensen met overgewicht. Via de contactmomenten van de jeugdgezondheidszorg worden kinderen met overgewicht gesignaleerd. Het aantal kinderen dat hierdoor wordt bereikt (5.200) is lager dan geprognosticeerd. Het teruglopende aantal contacten bij de jeugdgezondheidszorg vanwege het afnemende aantal geboorten is hieraan debet. In 2008 hebben wij een systeem voor vroegtijdige signalering ingevoerd gericht op het voorkomen van (ontwikkelings)achterstanden bij kinderen van 0 tot 4 jaar. Het aantal meldingen infectieziekten (350) is hoger dan in het voorgaande jaar vanwege een uitbraak van de Q-koorts. Activiteiten

Samen met bewoners en professionals hebben wij het ‘Plan gezond Hatert 2008/2009’ opgesteld. Dit plan richt zich vooral op bewustwording van wat een gezonde leefstijl is en het betrekken van bewoners bij allerlei acties die gezondheid bij bewoners onder de aandacht brengt en aanzet tot het verbeteren van de gezondheid. In 2008 is een start gemaakt met de uitvoering van het plan. Voor het opstellen van het nieuwe lokaal gezondheidsbeleid 2009-2012 hebben wij diverse bijeenkomsten over verschillenden gezondheidsthema”s georganiseerd. Met deze bijeenkomsten hebben wij een breed draagvlak gecreëerd bij bewoners en professionals in de stad voor het nieuwe gezondheidsbeleid. Om het stijgende alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan hebben Iriszorg en GGD een plan van aanpak ‘alcohol onder de 16 jaar’ opgesteld. Dit plan richt zich op onder andere voorlichting aan kinderen en ouders, verkoop, beleid op scholen en bij evenementen, gebruik in sportkantines. Vanaf 2008 wordt elk kind van 2,5 jaar in Nijmegen door de GGD opgeroepen voor een extra consult. De GGD hanteert hierbij het zgn. Kipppi-protocol om psychosociale ontwikkelingsachterstanden bij 0 tot 4 jarigen vroegtijdig op te sporen. Tevens zal vanaf 2009 de jeugdgezondheidszorg moeten gaan werken met een Elektronisch Kinddossier. Ter voorbereiding is er een regionaal plan van aanpak opgesteld en vastgesteld door de GGD voor invoering van het EKD. In drie jaar is voor alle kinderen van Nijmegen over een elektronisch dossier beschikbaar.

hoofddoelstelling 4 Meer inwoners van Nijmegen vinden hun weg naar de laagdrempelige ondersteuning bij problemen met en vragen over sociaaljuridische zaken, regelgeving en belastingen. Doelrealisatie

Het aantal klanten van het Bureau Sociaal Raadslieden is gestegen van 4.300 in 2006 naar 4817 in 2008. Daarmee is de prognose van 4.500 voor dit jaar overschreden. De klanten zijn tevreden over de deskundigheid en de wijze waarop ze zijn behandeld. Ook het aantal hulpvragen bij de vier rechtswinkels nam toe van 1.735 in 2006 naar 1800 in 2008.

Activiteiten

Het Bureau Sociale Raadslieden biedt individuele dienstverlening tijdens spreekuren in de Stadswinkel en locatie Dukenburg. Wij hebben vier rechtswinkels in Nijmegen: twee algemene rechtswinkels, een vrouwenrechtswinkel en een jongerenrechtswinkel.

hoofddoelstelling 5 Meer inwoners vinden de weg naar een passend aanbod aan voorzieningen en activiteiten. Doelrealisatie

In de Stadspeiling zijn vier stellingen aan de burgers van Nijmegen voorgelegd: ‘ik kan goed

101


voor mezelf zorgen’, ‘ik kan alles goed aan’, ‘ik kan prima voor mezelf opkomen’ en ‘ik krijg hulp van mensen uit mijn directe omgeving’. Op al deze stellingen heeft meer dan 90% positief geantwoord. Van de 75-plussers antwoordt gemiddeld nog 80% positief op deze stellingen. NIM maatschappelijk werk heeft in 2008 het geplande resultaat behaald: 1.856 afgesloten dossiers. Activiteiten

Rondom woonservicegebieden zijn op meerdere plekken projecten in uitvoering (Hatert, Nijevelt, Honinghoeve). In andere wijken zijn er op het gebied van planvorming flinke vorderingen gemaakt. Op het Dobbelmanterrein is een mooi samenwerkingsproject gerealiseerd. Het pilotproject Buurthulp in Nijmegen-West is voortgezet voor drie jaar. Een tweede pilot is gestart in Neerbosch-Oost

hoofddoelstelling 6 Inwoners met een beperking zijn beter in staat zelfstandig te wonen en deel te nemen aan de samenleving.

102

Doelrealisatie

In Nijmegen heeft nu 8.331 Wmo-cliënten individuele voorzieningen. Het verstrekte aantal voorzieningen bedraagt in totaal 22.085. Een cliënt kan meerdere voorzieningen hebben. Het gaat om 4.481 voorzieningen met betrekking tot huishoudelijke hulp, 2.733 voorzieningen met betrekking tot rolstoelen, 6.183 vervoersvoorzieningen en 8.688 woonvoorzieningen. Bij de Wmo-voorziening ‘hulp bij het huishouden’ speelden twee kwesties: onvoldoende kwaliteit van de dienstverlening door toegenomen inzet van alfahulpen en de dreigende ontslagen. Deze problemen hebben we weten op te lossen. De vijf hobbywerkplaatsen hebben ruim 1.500 mensen in staat gesteld tot een zinvolle dagbesteding. We hebben verbetering van de kwaliteit van de Stadsregiotaxi hoog op de agenda van de Stadsregio gezet. Rondom de woonservicegebieden is samen met de partners is een methode ontwikkeld om per wijk de planningsopgave voor woningen en voorzieningen voor mensen met een functiebeperking op te stellen. Afspraken zijn gemaakt ten aanzien van realisatie van de plannen met een looptijd tot het jaar 2020. Met de ‘Buurthulpprojecten’ beogen wij op wijkniveau te zorgen voor een sluitend zorgen dienstencircuit door inschakeling van vrijwilligers en additionele arbeidskrachten.

Activiteiten

Het Wmo-bestedingsvoorstel 2008-2011 is vastgesteld. Hiermee hebben wij een kwaliteitsimpuls gegeven aan welzijn en zorg in de stad. De maatschappelijk werkers van de NIM hebben in 2008 hun ondersteuning en begeleiding aangeboden vanuit meer dan 20 laagdrempelige spreekuurlocaties in de stad. Samen met de regiogemeenten hebben wij een nieuwe Europese aanbestedingsprocedure Hulp bij het Huishouden uitgevoerd, die per 1 april 2009 ingaat. Vooruitlopend daarop kunnen per 1 januari 2009 de zorgaanbieders van huishoudelijke hulp hun medewerkers uitbetalen tegen de geldende Cao-salarissen. Deze omstandigheid komt ook ten goede aan de kwaliteit van de dienstverlening voor onze burgers die afhankelijk zijn van deze voorziening. In samenspraak met de hobbywerkplaatsen hebben wij een visie ontwikkeld op de functie van deze voorzieningen binnen de Wmo.

Zorg & Welzijn

indicatoren Wij hebben indicatoren gekozen uit de beschikbare gegevens uit relevante onderzoeken, zoals de Stads- en wijkmonitor, het gezondheids- en het ouderenonderzoek en daarbij gezocht naar een zo optimaal mogelijke aansluiting bij de doelstellingen van ons Wmo-beleid. Doordat deze onderzoeken eens per 3 jaar plaatsvinden, benoemen wij de indicatoren met tussenpozen van 3 jaar. We kiezen nu vooral voor handhaven op het huidige niveau van goede cijfers en niet voor een verhoging van onze ambities. Het handhaven van de zelfredzaamheid vergt gezien de toenemende vergrijzing veel en ook veranderende inzet. Datzelfde geldt voor het op peil houden van vrijwilligerswerk en mantelzorg; bij een toenemende individualisering en krapper wordende arbeidsmarkt is dat ambitieuzer dan het lijkt.

H1. Meer inwoners participeren in de samenleving en sociale verbanden blijven in stand. Indicatoren hoofddoelstelling 1 H1 Bereik Tandem H1 Gebruik wijkcentra

2005

2008

182.000 20%

190.000 22%

H2. Meer inwoners doen vrijwilligerswerk en we voorkomen uitval van mantelzorgers. Indicator hoofddoelstelling 2

2005

2008

H2 % inwoners dat vrijwilligerswerk doet

28%

28%

H3. Het aantal inwoners dat zich gezond voelt, blijft gelijk of neemt toe. Indicatoren hoofddoelstelling 3

2005

2008

H3 Aantal meldingen infectieziekten H3 % volwassen inwoners dat zich gezond voelt H3 Bereik kinderen met overgewicht

25% 78% 6.000

25% 78% 6.000

H4. Meer inwoners van Nijmegen vinden hun weg naar de laagdrempelige ondersteuning bij problemen met en vragen over sociaaljuridische zaken, regelgeving en belastingen. Indicatoren hoofddoelstelling 4

2005

2008

H4 Aantal cliëntencontacten soc. raadslieden

4.300

4.500

103


H5 Meer inwoners vinden de weg naar een passend aanbod aan voorzieningen en activiteiten. H6 Inwoners met een beperking zijn beter in staat zelfstandig te wonen en deel te nemen aan de samenleving. Indicatoren hoofddoelstelling 5 en 6 (H5 en 6)

2005

2008

H5 en 6 H5 en 6 H5 en 6 H5 en 6

84% 75% 89% 91%

85% 76% 90% 92%


x € 1.000



Realisatie 2008


7.134 74 11..168 19.935 39

7.610 60 536 32.985 1.669 38.350


-2.036 -26


42.859

-1.640 -1.775

39.914

-1.602 -1.583

-2.062

-3.415

-3.185

36.288

39.444

36.729

-621


7.665 53 858 31.343 -5

-429

-429

-621

-429

-429

35.667

39.015

36.300

Binnen dit programma is een voordelig resultaat ontstaan van €2,7 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door lagere lasten van €2,9 miljoen als gevolg van onder meer een overschot in het bestedingsvoorstel Wmo (€ 1,7 miljoen), een positief prijseffect als gevolg van de inzet van alfahulpen (€0,6 miljoen) en lagere uitgaven als gevolg van woningaanpassingen (€0,5 miljoen). Daarnaast waren er in 2008 lagere baten van €0,2 miljoen als gevolg van een neerwaartse bijstelling van de eigen bijdrage van de gemeente (geïnd door het CAK).

104

Zorg & Welzijn

risico’s De invoering van het elektronisch kinddossier (EKD) is nieuw, omvangrijk en langdurig. Er is geen ervaring in het gebruik van een EKD, invoeren van kindgegevens, het genereren van gegevens en functioneel beheer van een EKD, waardoor doelstellingen over het gebruik van het EKD eventueel moeten worden bijgesteld en er eventueel extra (ontwikkelings)kosten kunnen ontstaan. Dit is een meerjarig risico. Er is onzekerheid over het debiteurenrisico met betrekking tot deze eigen bijdrage ‘huishoudelijke hulp. De eigen bijdrage wordt namens de gemeente geïnd door het CAK. Het debiteurenrisico ligt echter bij de gemeente. Ook dit is een meerjarig risico. Zie voorts verschillenanalyse.

105


Jeugd Nummer Portefeuillehouder

9420 Lenie Scholten

algemeen Wij creëren optimale ontwikkelingskansen gericht op maatschappelijke participatie en sociale integratie voor de Nijmeegse jeugd tot 18 jaar en voor die jongvolwassenen van 18-23 jaar die nog extra steun nodig hebben. In ons ontwikkelingsgericht jeugdbeleid richten we ons op voorzieningen voor alle jongeren voor vrijetijdsbesteding. Dat kan in georganiseerd verband in het vrijwillig jeugdwerk en in jongerencentra. Ook realiseren we een breed aanbod aan peuterspeelzaalwerk en zien we toe op de kwaliteit van de kinderopvang in Nijmegen. Het risico- en probleemgericht jeugdbeleid is vormgegeven aan de hand van de vijf gemeentelijke functies voor jeugdbeleid in het kader van de Wmo en Wet op de jeugdzorg. Hierover en over de aansluiting met de jeugdzorg hebben we een convenant met de provincie afgesloten dat in 2007 is bijgesteld. De vijf functies zijn: informatie verlenen, signaleren, toeleiden, pedagogisch advies en lichte hulp, coördinatie van zorg. Dit programma heeft sterke raakvlakken met het programma Onderwijs, vooral de onderwijsopvangvoorzieningen, zorg op het ROC, het voortijdig schoolverlatersbeleid en de voor- en vroegschoolse educatie (vve). Ook zijn er relaties met onder meer het programma Maatschappelijke Opvang, Zorg & Welzijn, Sport, Wijken en Veiligheid.

evaluatie programma jeugd 2008

106


In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat het beter gaat met de jeugd ten opzichte van voorgaan de jaren. Dit blijkt uit enkele resultaten uit de onderzoeken onder Nijmeegse jongeren van de gemeente (Jeugdmonitor) en de GGD regio Nijmegen (E-MOVO). Tegelijk zijn bij instellingen als Bureau Jeugdzorg en de politie meer probleemjongeren in beeld. We ‘missen’ dus minder jeugdigen. We hebben de deelname van jongeren aan het maatschappelijke debat bevorderd door allerlei participatieprojecten, waaronder het project over omgaan met geld door jongeren en hoe jongeren op een positieve manier kunnen omgaan met seksualiteit. Veel jongeren hebben we kunnen bereiken door een nieuwe informatievoorziening aan te bieden (JONG IN Nijmegen).


In vergelijking met 2003 oordelen jongeren positiever over hun woonbuurt. Het bereik van een aantal jeugdvoorzieningen is toegenomen. Minder jongeren geven aan te spijbelen. Het contact met de ouders is verbeterd. Jongeren zijn meer gaan bewegen en minder gaan roken en drinken. Het percentage jongeren dat strafbare feiten zegt te plegen is gedaald. Ook zijn bij minder jongeren psychische problemen gemeten en is het percentage jongeren met zware psychische problemen (Multiproblem) ook licht gedaald. De zorgstructuur (ZAT’s 0-23 jaar), opvoedsteun en

Jeugd

sociale steun en projecten als ‘Op Jezelf’ (allen binnen het programma Jeugd) spelen hierin een cruciale rol. Daarnaast hebben we vaart gemaakt met de landelijke ontwikkelingen rond de coördinatie van zorg en het beter bereiken van ouders en jeugdigen voor zorg en hulpverlening (Centrum voor Jeugd en Gezin). Hiervoor hebben we in 2008 plannen gepresenteerd die we in 2009 gaan implementeren. Bijzonderheden in 2008

We hebben in de perspectiefnota extra middelen gehad voor jongerenprojecten 12plus en hierdoor hebben we in 2008 aandacht kunnen besteden aan een project voor asielzoekerskinderen, het project ‘Op Jezelf’ en de activiteiten rond Oud en Nieuw en rond de jongerenproblematiek in de Meijhorst.


Binnen dit programma hebben zich geen lastenoverschrijdingen voorgedaan, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Wij willen ouders in staat stellen hun kinderen goed op te voeden tot zelfstandige individuen. Waar dat niet of onvoldoende lukt, kunnen ouders ondersteuning krijgen bij de opvoeding. We streven naar een versterking van het algemene aanbod van jeugdwerk, -hulp en -begeleiding voor alle Nijmeegse jeugdigen. In Nijmegen ontmoeten kinderen van verschillende sociale en culturele achtergrond elkaar regelmatig in georganiseerd verband in de vrije tijd. We willen zoveel mogelijk jongeren uit achterstandssituaties bereiken met dit beleid. Buiten het georganiseerd jeugdwerk moeten jongeren elkaar kunnen ontmoeten in de openbare ruimte en jongerenaccommodaties. Daarnaast willen we dat jongeren goed geïnformeerd zijn en kunnen participeren. Kleintjes tussen 0-4 jaar worden in een veilige, gezonde en ontwikkelingsgerichte omgeving opgevangen in kindercentra. Alle Nijmeegse kinderen van 2 tot 4 jaar kunnen gebruik maken van peuterspeelzaalwerk dat primair tot doel heeft de ontwikkeling van peuters te stimuleren. Alle kinderen en jongeren groeien in Nijmegen zo voorspoedig mogelijk op, daarbij zo min mogelijk belemmerd door sociaaleconomische of psychosociale problematiek. We signaleren problemen in een vroeg stadium en er wordt snel en efficiënt doorgeleid naar de juiste hulpverlening als dat nodig is. Achterliggend doel is dat leerlingen hun schoolloopbaan hervatten en adequaat afronden.


hoofddoelstelling 1 Optimaal bereiken van jeugdigen door voorzieningen en activiteiten Wij ondersteunen het vrijwillige jeugdwerk (scouting, bouwdorpen en overige jeugdclubs). We gaan in overleg met de scoutingorganisaties om de toename van het aandeel allochtone kinderen. We optimaliseren het gebruik van jongerencentra. Zo gaan wij bijvoorbeeld het stedelijke jongerencentrum Staddijk inzetten voor het jongerenwerk in de naastgelegen wijk Dukenburg. Tenslotte gaan we ‘De Boerderij’ structureel financieren.

107


Doelrealisatie

Het aanbod van jongerenvoorzieningen hebben we in 2008 uitgebreid. Sinds het voorjaar is er een nieuwe jongerenvoorziening in de vorm van een jongerenbus van Tandem met standplaatsen in het centrum en Dukenburg, een nieuw jongerencentrum in de wijk Meijhorst en is jongerencentrum de MIX in de wijk Hatertse Hei opnieuw geopend. Daarmee hebben we een groot deel van de Nijmeegse jeugd kunnen bereiken met jongerenactiviteiten. Het bereik onder jongeren door organisaties van vrijetijdsbesteding (scouting en bouwdorpen) is op gewenst niveau gebleven. Er is een toename van het aanbod van activiteiten voor jongeren in onze stad (onder andere) naschoolse activiteiten en sportstimulering. De jeugdmonitor verwijst naar het onderzoek over het vrijwillige jeugdwerk uit 2007; 4% van de jeugd is lid van een scoutingorganisatie, 15% is lid van een andere jeugdclub en 16 % van de jongeren neemt deel aan een vakantieactiviteit. De indicator ‘bereik jeugdigen vrijwillig jeugdwerk’ was begroot 15%. In 2008 hebben we gekozen voor een uitsplitsing naar soort jeugdactiviteiten, omdat dit meer zegt over het bereik van onze doelstellingen. Het aanbod vrijwillig jeugdwerk staat naast het aanbod van naschoolse activiteiten en sportactiviteiten, waar de jeugd op grote schaal gebruikt van maakt. Uit de jeugdmonitor blijkt dat 72% van de 10-11 jarigen deelneemt aan sportactiviteiten en 61%van die groep is lid van een sportorganisatie. Uit de jeugdmonitor blijkt dat van de jongeren 13% regelmatig een jongerencentrum bezoekt, waarvan 5% wekelijks. Het overgrote deel van de bezoekers bestaat uit jongeren met een opleidingsniveau van VMBO of lager. Daarmee hangt samen dat er veel allochtone jongeren in de jongerencentra komen. We zijn erin geslaagd het bereik onder 2 tot 4 jarigen dat een peuterspeelzaalwerk bezoekt te vergroten (3% meer dan begroot).

Activiteiten

Binnen het vrijwillige jeugdbeleid hebben we een groot aantal organisaties ondersteund (39), waaronder 14 scoutingclubs, 10 bouwdorpen en 15 andere organisaties. De ledenorganisaties bieden wekelijks een programma aan voor activiteiten en ontmoeting. De bouwdorpen beperken zich tot de vakantieperiodes. In de wijk Meijhorst is na de brand van de jongerenboerderij het nieuwe jongerencentrum De Horizon gestart. Het Interlokaal is verantwoordelijk voor de exploitatie van deze jongerenvoorziening voor de doelgroep 11 tot 18 jaar. Stedelijk jongerencentrum Staddijk heeft zijn deuren opengesteld voor de jongeren van Dukenburg. Jongerencentrum de Mix in de Hatertse Hei is weer beperkt opengesteld voor de jongeren. Inmiddels zijn wij gestart met de verbouwing van het NIM- en het Quickpand in Lindenholt tot nieuwe jongerenvoorzieningen. We hebben 38 peuterspeelzalen beschikbaar gesteld voor ouders met kinderen van 2 tot 4 jaar. In de peuterspeelzalen zijn activiteiten aangeboden die de ontwikkeling (taal/sociaal/fysiek) van kinderen op een positieve manier stimuleren.

hoofddoelstelling 2 Verlenen van goede informatie aan jongeren en hun participatie bevorderen Wij zorgen ervoor dat zoveel mogelijk jeugdigen en ouders/opvoeders worden bereikt met informatievoorziening via de website JONG IN en voorlichting op scholen. We willen jongeren actief betrekken bij de formulering van ons gemeentelijk beleid dat hen aangaat. Daarmee willen we draagvlak onder jongeren creëren en het effect van het in te zetten beleid vergroten. In 2009 ontwikkelen we voor deze doelstelling een indicator. Doelrealisatie

108

De site jonginnijmegen.nl is eind februari online gegaan. De website verschaft op een voor jongeren toegankelijke manier informatie over een groot scala aan onderwerpen uit hun leefwereld.

Jeugd

In het kader van jongerenparticipatie zijn 4 projecten georganiseerd waarbij jongeren konden discussiëren en adviseren over het gemeentelijke beleid (bereik: 200 jongeren). Uit de jeugdmonitor blijkt dat 43% van de 12-17 jarige belangstelling heeft voor projecten waar zij kunnen meedenken met het stadsbestuur. We zijn met jongeren in gesprek over het vergroten van het bereik onder leeftijdgenoten en de bijbehorende indicator. Activiteiten

Wij hebben jongeren op verschillende manieren betrokken in participatieprojecten. Drie organisaties hebben invulling gegeven aan jongerenparticipatie: YoungWorks heeft 2 participatietrajecten georganiseerd over de onderwerpen Jongeren en Geld en Jongeren en Seks. Na het traject van een aantal bijeenkomsten zijn de bevindingen en aanbevelingen gepresenteerd. Het Instituut voor Publiek en Politiek organiseerde een Wegwijsdag voor VMBO-scholieren op het stadhuis. Daarnaast is de SOM gestart met een project voor en door jongeren die 18 jaar worden, de leeftijd van het stemrecht en veel andere nieuwe rechten en plichten. Dit project is een uitwerking van het initiatiefvoorstel ‘Waar zijn de jongeren? Hier!’ van december 2007. In 2009 voeren we het voorstel uit. De site jonginnijmegen.nl heeft afgelopen jaar 34.000 unieke bezoekers gehad. De site wordt regelmatig geactualiseerd. Voor het lokale deel van de site (10%) is het beheer opgedragen aan de Openbare bibliotheek.

hoofddoelstelling 3 Aanpakken van psychosociale problemen van jeugdigen Wij streven ernaar dat minder dan 15% van de jeugdigen zichzelf probleemrijk vindt. Als jeugdigen dit wel vinden, wordt dit snel en efficiënt gesignaleerd en worden ze naar de juiste hulp of begeleiding geleid via zorgteams. Uiteindelijk willen we dat zij weer terug naar school of aan het werk gaan. We realiseren een dekkende zorgstructuur voor 0 - 23 jarigen in Nijmegen. Vroegtijdige signalering is een speerpunt. Dit kan het verschil maken tussen een kansarm en een kansrijk toekomstperspectief voor de kinderen. Voor het risicojongerenwerk en extra ambulant jongerenwerk willen we zoveel mogelijk risicojongeren in het centrum en aandachtswijken bereiken. Doelrealisatie

Uit de Jeugdmonitor van 2007 (resultaat 2008) blijkt dat 10% van de jeugdigen zichzelf probleemrijk vindt. Dat is een sterke afname ten opzichte van de Jeugdmonitor 2003 (15%). We hebben sluitende zorg mogelijk gemaakt op peuterspeelzaal, kinderdagverblijf (voorschoolse periode) en school (primair, voortgezet onderwijs en ROC). Tevens hebben we een solide signalering en verwijzing naar hulpverlening, bijvoorbeeld Bureau Jeugdzorg, via de zorgteams (ZAT’s) gerealiseerd. Hiermee hebben we een dekkende zorgstructuur 0-23 jarigen. We hebben steeds beter de verbinding gelegd naar de wijk, door o.a. de 12min-netwerken te integreren in de ZAT’s. Via het risicojongerenwerk en extra ambulant jongerenwerk hebben we veel risicojongeren in het centrum en aandachtswijken bereikt.

Activiteiten

We hebben zorgteams in de voorschoolse periode, op het primair en voortgezet onderwijs gesubsidieerd. In het primair onderwijs hebben we de integratie van 12min in de ZAT’s tot volle wasdom laten komen, o.a. door stadsbreed casemanagement NIM in te zetten. Wij hebben licht ambulante hulp via de NIM en via de GGD (doelgroep 0- tot 4-jarigen) aangeboden. We hebben schoolmaatschappelijk werk op alle scholen voor primair en voortgezet onderwijs in Nijmegen gesubsidieerd via de schoolbesturen en op het voortgezet onderwijs in regionaal verband.

109


We hebben hulp en begeleiding aangeboden aan risicojongeren in R75, via de NIM en Entrea. Met de provincie zijn afspraken gemaakt om de financiering van R75 overeind te houden tot 2011 en extra te investeren in nazorg. We hebben extra ambulant jongerenwerk ingezet in de wijken rond het kanaal (Nieuw West, Zuidrand, Dukenburg en Lindenholt). En we hebben een deel flexibel gehouden voor inzet in de gehele stad. Het jongerenwerk werkt intensief samen met straathoekwerk, politie en jongerencentra in de signalering van risico’s. In het kader van het regionaal sociaal programma (RSP) hebben we via de provincie subsidie ontvangen voor vroegsignalering van de politie op basisscholen en de versterking van de zorg op het ROC. Hiervoor hebben we plannen gemaakt die in 2009 kunnen starten. Daarnaast hebben we subsidie van de provincie ontvangen voor het inbedden van politiesignalen in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Hiervoor hebben we een plan gemaakt dat in 2009 kan starten. In het kader van GSO III hebben we een plan gemaakt om de casemanagementfunctie van de ZAT’s 4-12 voor jarigen in de GSO-wijken te versterken (uitvoering in 2009).

hoofddoelstelling 4 Bevorderen van een goed pedagogisch klimaat en gecoördineerde zorg Wij zorgen ervoor dat zoveel mogelijk ouders/opvoeders worden bereikt met opvoedingsondersteuning en vormen van lichte hulp. Voor kinderen willen we vormen van lichte hulp en sociale steun inzetten. Wij willen de hulpvormen goed op elkaar afstemmen. We willen vanuit een functionele benadering (zie de vijf jeugdfuncties binnen de Wmo) streven naar samenhangende arrangementen voor kinderen en gezinnen. De vindplaatsen consultatiebureau, kindercentra en de basisschool vormen hiervoor de basisvoorzieningen. Wij ontwikkelen een pilot Centrum voor Jeugd en Gezin in het kader van ‘Prachtwijk Hatert’. Doelrealisatie

We hebben onze maatschappelijke activiteiten op ondersteuning van ouders/opvoeders (in eerste instantie vooral ouders, maar ook peuterspeelzaalleidsters, leerkrachten etc.) gericht. We hebben projecten voor sociale steun (zoals buddyprojecten, maatjesprojecten) voor jeugdigen en ouders gesubsidieerd. We hebben Coördinatie van zorg via een aantal programma’s bevorderd onder andere via de integratie van 12min in de ZAT’s en de uitwerking van het beleids- en uitvoeringsplan voor Centra voor Jeugd en Gezin.

Activiteiten

De maatschappelijke activiteiten die wij ter ondersteuning van ouders/opvoeders (in eerste instantie vooral ouders, maar ook peuterspeelzaalleidsters, leerkrachten etc.) hebben ingezet zijn lichte hulp via de NIM en opvoedsteun / lichte hulp binnen het programma Kijk op Kleintjes. We hebben projecten voor sociale steun ingezet (buddyprojecten, maatjesprojecten) en ouders en jongeren ondersteund middels activiteiten (Home-Start, Vitalis, Begeleide Omgang en Mate For You (NIM), School’s Cool en Moedermaatjes (Humanitas). Voor de 4-12 jarigen zijn de schoolse zorgteams geïntegreerd met de wijknetwerken 12min en buurtnetwerken. Dit is verstevigd, o.a. via casemanagement NIM voor de ZAT’s 4-12 jarigen. Hierdoor heeft er een verbeterde afstemming van zorg plaatsgevonden. We hebben een beleidsplan en uitvoeringsplan voor de Centra voor Jeugd en Gezin uitgewerkt.

110

Jeugd

Er komen twee pilots: in Hatert (Prachtwijk Hatert) en in de Waalsprong in 2009. Hiervoor hebben we verder uitgewerkt: coördinatie van zorg en hulpverlening in de wijk, afstemming van opvoedsteun, een digitaal en fysiek loket voor opvoedvragen, gezinscoaches en de Verwijsindex risicojongeren (VIR). In het Hatert Prachtwijk-traject hebben we plannen uitgewerkt voor de realisering van een Centrum voor Jeugd en Gezin, de versterking van het kinderopvang/peuterspeelzaalwerk, activiteiten buiten schooltijd voor jeugdigen en een plan om jeugdigen van de straat te houden in samenwerking met Veiligheid.

111


indicatoren H1. Optimaal bereiken van jeugdigen door voorzieningen en activiteiten Indicatoren hoofddoelstelling 1 (H1) H1 Bereik jeugdigen met vrijwillig jeugdwerk H1 2 tot 4-jarigen bezoeken peuterspeelzaal

2008

2009

2010

2011

begroot 2008

realisatie 2008

15%

15%

15%

15%

15%

gem. 15%

49%

50%

50%

50%

49%

52%

H2. Verlenen van goede informatie aan jongeren en hun participatie bevorderen Indicator hoofddoelstelling 2 (H2)

begroot 2008

realisatie 2008

1 1

1 4

H2 Website JONG IN H2 Project jongerenparticipatie

H3. Aanpakken van psychosociale problemen van jeugdigen Indicatoren hoofddoelstelling 3 (H3) H3 Jeugdigen die zichzelf probleemrijk vinden H3 Bereik bekende risicojongeren amb jongerenwerk

2008

2009

2010

2011

begroot 2008

realisatie 2008

15%

15%

15%

15%

15%

10%

80%

85%

85%

85%

80%

80%

H4. Bevorderen van een goed pedagogisch klimaat en gecoördineerde zorg Indicatoren hoofddoelstelling 4 (H4) H4 Bereik doelgroepkinderen opvoedingsondersteuning H4 Centrum voor jeugd en gezin

112

2008

2009

2010

50% 1 pilot

50% 1 pilot

50% uitbreiding

2011

begroot 2008

realisatie 2008

50% 50% 50% uitbreiding voorbereiding voorbereiding

Jeugd


x € 1.000



Realisatie 2008


825 152 171 5.629 0

846 139 259 7.237 0 6.777


-1.279 0

Saldo voor winstbestemming MUTATIE RESERVES -Onttrekking Totaal mutatie reserves

8.481

-1.836 -105

8.177

-1.716 -112

-1.279

-1.941

-1.828

5.499

6.541

6.348

0


849 134 342 6.852 0

0

0

0

0

0

5.499

6.541

6.348

Binnen dit programma is er een positief resultaat behaald van €0,2 miljoen. Dit resultaat bestaat uit een aantal onderbestedingen, waaronder lagere kosten kinderopvang en het in 2009 in plaats van 2008 starten van Centra voor Jeugd en Gezin. Deze middelen zijn, conform de BBV, op de balans opgenomen onder de gelden van derden onder vlottende passiva.

investeringen Ouder Kind Centra (OKC) Dukenburg: het OKC is een ontmoetingsplaats voor ouders en hun kinderen. In het centrum worden laagdrempelige activiteiten georganiseerd ter ondersteuning van ouders bij de opvoeding van hun kinderen. Met deze investering is een OKC gerealiseerd in het Horizon gebouw. Dit is een tijdelijke optie (3 jaar). Voor de financiering van het OKC is een investeringsbedrag beschikbaar van € 40.000. De investering is binnen de geplande tijd en binnen het beschikbare budget opgeleverd. De investering is inmiddels administratief afgesloten en geactiveerd. Jongerencentra Lindenholt: In 2009 hebben we de verbouwing van het kantinedeel en het achterstallig onderhoud gepland. Hiervoor is in 2009 €70.000 begroot. In 2008 zijn de voorbereidende werkzaamheden gestart voor de verbouwing van het voormalige pand van Hockeyvereniging Quick tot jongerencentrum voor de Acker-wijken van Lindenholt (kosten: € 13.101). De verantwoording van de hele investering vindt plaats in 2009. De wijziging van de bestemming tot jongerencentrum is afgerond.

113


Integratie & Emancipatie Nummer Portefeuillehouder

9430 Lenie Scholten

algemeen Het programma Integratie & Emancipatie richt zich op de integratie van allochtonen (waaronder asielzoekers) en op het bevorderen van homolesbische en vrouwenemancipatie. Wij hebben een verantwoordelijkheid in het realiseren en stimuleren van voorzieningen. Ook stimuleren wij initiatieven om autochtone en allochtone burgers dichter bij elkaar te brengen. Voor asielzoekers, waaronder (ex-)AMA’s ondersteunen wij daarnaast initiatieven gericht op het bieden van noodopvang en begeleiding om te voorkomen dat deze mensen aan hun lot worden overgelaten, in mensonwaardige omstandigheden moeten leven en (weer) in de illegaliteit belanden. Nijmegen is in de afgelopen jaren in toenemende mate een veelkleurige en cultureel diverse stad geworden: op dit moment heeft één op de zes inwoners een niet-westerse etniciteit. Opvallend daarbij is de grote verscheidenheid. De vier ‘traditionele’ niet-westerse bevolkingsgroepen (Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen) vormen samen minder dan de helft van alle niet-westerse Nijmegenaren, waar dat in andere steden 55-75% is. Een meerderheid van de bevolking ervaart de verandering van de samenstelling van de bevolking als een verrijking. Bovendien slagen steeds meer allochtonen erin een goede positie in de Nijmeegse samenleving te bemachtigen. Dit blijkt onder andere uit het aantal allochtonen dat in bezit is van een koopwoning. Tegelijkertijd bestaan onder veel allochtone groepen grote en hardnekkige achterstanden op diverse terreinen. De werkloosheid is structureel aanzienlijk hoger, er is meer schooluitval, de huisvesting is slechter en onder een aantal groepen is sprake van een duidelijk hogere criminaliteit. De maatschappelijke situatie van uitgeprocedeerde asielzoekers en (ex-)AMA’s die niet in aanmerking zullen komen voor de pardonregeling vereist speciale aandacht. Naast achterstand van diverse allochtone groepen is in Nijmegen ook sprake van structurele segregatie van bevolkingsgroepen op het gebied van onderwijs en huisvesting en van intolerantie ten opzichte van zowel allochtonen als homoseksuelen. Daarbij is het zorgwekkend te constateren dat het aantal contacten tussen mensen van verschillende etnische afkomst de laatste jaren afneemt: mensen trekken zich meer en meer terug binnen de eigen groep (bron: Integratiemonitor Nijmegen). Door deze factoren dreigt een verharding van en een tweedeling binnen de stad, die ons College wil bestrijden met gericht integratie- en emancipatiebeleid. Nijmegen moet een ongedeelde stad blijven, waar bewoners samen werken aan het versterken van hun eigen en onze gezamenlijke toekomst. Dit programma heeft sterke dwarsverbanden met diverse andere programma’s, onder meer met de programma’s Werk & Inkomen, Jeugd, Onderwijs en Zorg en Welzijn. Zo zal het project Homoseksualiteit in het VO structureel gefinancierd worden vanuit het programma Welzijn en

114

Integratie & Emancipatie

Zorg en nemen we binnen het programma Werk & Inkomen diverse initiatieven om de positie van allochtonen op de arbeidsmarkt te versterken.

evaluatie programma integratie & emancipatie 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

Op basis van het deltaplan voor integratie hebben we in 2008 een nieuw uitvoeringsprogramma ontwikkeld, waarin we veel aandacht besteden aan inburgering, interculturalisatie van instellingen en organisaties binnen onze gemeente en onze eigen loketten, wijkgericht werken en het verder versterken van bestuurlijk en ambtelijk draagvlak voor integratievraagstukken (integratie doen we met z’n allen). Op basis van het Deltaplan voor integratie hebben we in 2008 een nieuw uitvoeringsprogramma ontwikkeld, waarin we veel aandacht besteden aan inburgering, interculturalisatie van instellingen en organisaties binnen onze gemeente en onze eigen loketten, wijkgericht werken en het verder versterken van bestuurlijk en ambtelijk draagvlak voor integratievraagstukken (integratie doen we met z’n allen). Het uitvoeringsprogramma wordt in april 2009 door college en raad besproken.


Er zijn relatief veel asielzoekers inclusief pardonners opgevangen en gehuisvest in 2008. De samenwerking op dit gebied tussen gemeente en instellingen is goed verlopen. De “pardonners” kunnen na een lange, onzekere situatie een nieuw bestaan opbouwen in Nijmegen. Wij hebben in 2008 hard gewerkt aan de pardonbegeleiding met de inzet van V&NZG en ruimschoots de taakstelling gehaald voor de huisvesting van de statushouders vanuit de Werkgroep Bijzondere Bemiddeling. We zijn in 2008 van start gegaan met de implementatie van de notitie seksuele diversiteit ‘hand in hand’. De nominatie voor de Lantaarnprijs geeft blijk van waardering voor ons beleid in 2008.


In 2008 zijn er in de perspectiefnota extra middelen beschikbaar gesteld voor de Integratie van Antillianen en het tegengaan van segregatie deze zijn hier ook aan besteed.


Binnen dit programma zijn geen lastenonderschrijdingen, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Uit onderzoek blijkt dat Nijmegen in vergelijking met andere vergelijkbare steden relatief gunstig scoort waar het gaat om segregatie. Onze ambitie is dat Nijmegen een ongedeelde stad blijft waar bewoners ongeacht herkomst, religie of seksuele geaardheid samen werken aan het versterken van hun eigen en onze gezamenlijke toekomst. De geconstateerde achterstanden van sommige groepen niet-westerse allochtonen op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt, wonen en inburgering willen we verder verkleinen. Ook willen we het aantal contacten tussen mensen van verschillende achtergronden stimuleren. Asielzoekers die door het niet sluitende terugkeerbeleid van het rijk op geen enkele voorziening kunnen terugvallen, bieden wij (tijdelijke) noodopvang aan.

115



hoofddoelstelling 1 Wij verkleinen de achterstanden van niet-westerse allochtonen op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt. Wij faciliteren de inburgering van (niet-westerse) allochtonen. We gaan problemen op het gebied van werk en inkomen, taal en onderwijs, veiligheid en voorkoming criminaliteit en huisvesting gericht aanpakken. Daarvoor spreken we concrete, realistische en meetbare doelen af. Doelrealisatie

Uit de integratiemonitor 2007 weten we dat de relatieve werkloosheid onder allochtonen sterk daalt. Datzelfde wordt geconstateerd voor Antillianen. Niettemin is voorzichtigheid geboden. Nu er een periode is van economische crisis, is het denkbaar dat allochtonen relatief meer worden getroffen omdat zij vaker op tijdelijke contracten werkzaam zijn. Wat betreft de doelstelling deelname allochtone kinderen op de HAVO/VWO worden slechtere resultaten gescoord dan gepland. In het programma Onderwijs gaan we nader in op een analyse hiervan. Hoewel concrete gegevens ontbreken over de opvattingen over de verhouding tussen burgers van autochtone en allochtone herkomst, zijn er positieve ontwikkelingen. Het aantal allochtonen dat vrijwilligerswerk doet neemt toe van 17% naar 20% in 2008. Dat is een verheugend resultaat, wat lijkt te duiden op een hogere graad van integratie. Ernstige conflicten en spanningen tussen inwoners van autochtone en allochtone herkomst zijn in de afgelopen jaren uitgebleven in Nijmegen. We lopen, ondanks een late start in 2007 en extra werk voor een grote groep pardonners die niet meetelt voor de taakstelling, redelijk op schema met de realisatie. Het Bureau Inburgering heeft voldoende intakes gerealiseerd en de doorlopende trajecten zijn op schema, maar we zullen in 2009 nog een forse inspanning moeten verrichten om de uitstroom te realiseren conform de taakstelling voor Nijmegen.

Activiteiten

Wij Ten aanzien van de Antilliaanse risicojongeren is een ruim aanbod van maatwerk van de grond gekomen in samenwerking met een aantal gespecialiseerde instellingen dat zijn vruchten lijkt af te werpen. We hebben de vestiging van Interlokaal in de wijk Meijhorst gerealiseerd. Dit heeft een positief effect gehad op de activiteiten in Dukenburg en de deelname van allochtonen aan veel activiteiten en trajecten. Verder hebben we in 2008 een aantal verbeteringen aangebracht in de uitvoering van de wet Inburgering en hebben wij een wervingstraject voor allochtone vrouwen opgezet, gericht op toeleiding naar de inburgering. In samenwerking met het programma Onderwijs hebben wij gewerkt aan het tegengaan van segregatie op scholen en het opnieuw formuleren van beleid op de openwijkscholen.

hoofddoelstelling 2 Wij scheppen de voorwaarden waardoor inwoners van Nijmegen volledig kunnen deelnemen aan de samenleving, ongeacht etniciteit, religieuze overtuiging en seksuele geaardheid. We ontplooien initiatieven om de acceptatie van diversiteit van leefstijlen te vergroten. We ondersteunen kwetsbare groepen (allochtone en/of laagopgeleide vrouwen, homoseksuelen) bij hun emancipatie en zetten in op het vergroten van de maatschappelijke participatie van allochtonen. Activering vormt een belangrijk onderdeel van de inburgeringstrajecten.

116


Doelrealisatie

Specifieke gegevens over toegenomen tolerantie in de wijken ontbreken, doordat deze indicator in de nieuwe stadspeiling niet meer voorkomt. Echter, uit het EMOVO onderzoek van de GGD in 2008 komt duidelijk naar voren dat jongeren zelf aangeven dat zijn zich veiliger voelen en dat de tolerantie lijkt te zijn toegenomen. De toename is bij Nijmeegse scholen hoger dan gemiddeld in Oost-Nederland. Verder blijkt de tolerantie ook meer gestegen op scholen die aan het project ‘homoseksualiteit in het VO’ hebben meegedaan. Het aantal zelforganisaties dat subsidie ontvangt, is afgelopen jaar opnieuw toegenomen.

Activiteiten

Een aantal concrete projecten en werkzaamheden geven invulling aan structurele inbedding van emancipatoire activiteiten in de stad. Bijzondere aandacht verdient het convenant met het Voortgezet onderwijs op het gebied van seksuele diversiteit. Alle VO scholen nemen nu deel. Verder hebben wij de uitvoering van de nota Hand in Hand systematisch opgepakt. Wij monitoren de voortgang en sturen op draagvlak en het betrekken van externe partijen. In het bijzonder vermelden wij hier de totstandkoming van de Roze Loper en de landelijke aandacht voor coming out day op 17 oktober in de HEMA. Verder hebben wij het thema vrouwenemancipatie opnieuw opgepakt. Wij werken samen met een aantal partners in de stad aan een stedelijke emancipatieagenda. De gemeente vervult hierin een coördinerende en stimulerende rol.

hoofddoelstelling 3 Wij ondersteunen (tijdelijke) noodopvang aan (ex-)asielzoekers, die in verband met het niet sluitende terugkeerbeleid van de rijksoverheid op geen enkele voorziening kunnen terugvallen en we geven een adequate uitvoering aan de pardonregeling. Doelrealisatie

In totaal zijn 110 (ex) asielzoekers begeleid en opgevangen in gemeentelijke noodopvang. Dat is een veel groter aantal dan beoogd. De verklaring hiervoor is de nasleep van de pardonregeling. 78 personen van deze groep hebben in de loop van 2008 een verblijfsvergunning op grond van de pardonregeling gekregen en hebben daarna reguliere huisvesting in Nijmegen of elders gekregen. Voor deze groep pardonners was voorafgaand hieraan nog noodopvang noodzakelijk. De betrokken organisaties hebben ten aanzien van de hoofddoelstelling een grote flexibiliteit aan de dag gelegd waardoor deze prestaties gerealiseerd konden worden.

Activiteiten

Drie instellingen hebben zich bezig gehouden met in het bijzonder de begeleiding, huisvesting en inburgering van het grote aantal pardonners. Dat is in 2008 goed gelukt. Wat overblijft, is de zorg voor uitgeprocedeerde asielzoekers (zowel oude- als nieuwewetters), AMA’s die een beroep doen op buitenschuld criteria en redenen van medische aard en schrijnendheid. Die noodhulp en opvang zal ook in 2009 nodig blijken. De aantallen zullen echter geringer van omvang zijn. We bereiden een beleidskader voor waarin we aan de raad voorstellen doen voor de zorgtaak nieuwewetters en de financiering daarvan.

117


indicatoren H1. Wij verkleinen de achterstanden van niet-westerse allochtonen op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt. De realisatiecijfers van de indicatoren zijn nog niet beschikbaar voor 2008. Indicatoren hoofddoelstelling 1 (H1) H1 % bijstandsuitkeringafhankelijke (niet westerse) allochtonen H1 Aantal all. deelnemers inburgeringstrajecten H1 % aantal allochtone kinderen op havo/vwo H1 % inwoners pos. t.o. aanwezigheid andere culturen in buurt

2003

2005

2008

15 185 18/17 25

15 355 18/14 24

13 533 18/14 24

H2. Wij scheppen de voorwaarden waardoor inwoners van Nijmegen volledig kunnen deelnemen aan de samenleving, ongeacht etniciteit, religieuze overtuiging en seksuele geaardheid. Indicator hoofddoelstelling 2 (H2) H2 % meer all. in de wijk geen probleem

2003

2005

2008

60

59

59

H3. Wij ondersteunen (tijdelijke) noodopvang aan (ex-)asielzoekers, die in verband met het niet sluitende terugkeerbeleid van de rijksoverheid op geen enkele voorziening kunnen terugvallen en we geven een adequate uitvoering aan de pardonregeling. Indicatoren hoofddoelstelling 3 (H3) H3 Aantal (ex)asielzoekers opgevangen in gemeentelijke noodopvang

118

2003

2005

2008

42

34

60



x € 1.000



Realisatie 2008


1.713 0 2.803 3.087 310

2.236 0 2.428 3.308 -702 7.913


-3.832 -872


7.270

-3.835 -129

6.772

-3.457 -14

-4.704

-3.964

-3.471

3.209

3.306

3.301

0


2.256 0 1.224 3.292 0

0

0

0

0

0

3.209

3.306

3.301

Er is nagenoeg geen financiële afwijking tussen de dynamische begroting en de realisatie 2008. De verschillen tussen de baten en de lasten worden voornamelijk veroorzaakt door de BBV wijziging van voorzieningen naar gelden van derden. Door deze systeemwijziging zijn de baten en de lasten anders verantwoord als begroot, maar op totaalniveau heeft dit geen effect.

risico’s Zoals aangegeven, vormt het niet behalen van de inburgeringstaakstelling het grootste risico op dit programma. We hebben daarom bij het voorstel over de voorziening BDU-SIV een risicovoorziening in het leven geroepen die voldoende is om het niet behalen van 300 trajecten te compenseren. Daarnaast zetten wij extra in op werving van moeilijk bereikbare groepen. Een tweede risico vormt de zorgtaak voor asielzoekers die onder de nieuwe vreemdelingenwet vallen. Het landelijke terugkeerbeleid is helaas niet sluitend. Het voorzien in noodopvang is een taak die wij tegen wil en dank uitvoeren en die financiële risico’s met zich meebrengt. De maatschappelijke risico’s als deze groep op straat belandt, zijn echter eveneens groot.

119


Economie Nummer Portefeuillehouder

9510 Hannie Kunst

algemeen Het programma Economie omvat het initiëren, aanjagen en het ontwikkelen van de economische (beleidsmatige) ontwikkeling van de Stad. We richten ons specifiek op 1. het behouden en creëren van werkgelegenheid, 2. het vullen en op orde houden van ruimte (werklocaties en stadsdelen als de binnenstad en Winkelsteeg) en 3. de branding en thematisering van de (binnen)stad. In het komende jaar krijgt de deregulering voor- en dienstverlening aan ondernemers in de stad bijzondere aandacht. We leggen daarom belangrijke verbindingen met andere programma’s met vaak een uitvoerende of implementatieverantwoordelijkheid op deze onderwerpen. In 2005 startte de uitvoering van het sociaaleconomische beleidsplan ‘Versterken - Verbinden Vernieuwen’. Dit beleidsplan geeft richting aan het economisch beleid in Nijmegen tot 2009.

evaluatie programma economie 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

In 2008 is de werkgelegenheid t.o.v. 2007 gegroeid met 3.600 arbeidsplaatsen. Mede mogelijk gemaakt door de inzet van projecten gefinancierd vanuit het ondernemersfonds, investeringen in de ringstraten en in bedrijventerreinen.


De werkgelegenheid in 2008 is, ten opzichte van de werkgelegenheid in 2007, met bijna 4% gestegen.


We hebben in de perspectiefnota €30.000 extra middelen gehad voor het acquireren van bedrijven en hierdoor hebben we in 2008 15 leads kunnen begeleiden die uiteindelijk samen met de acquisitiemiddelen uit de BDU-economie geresulteerd hebben in de vestiging van 7 bedrijven in Nijmegen.


Binnen dit programma heeft een lastenoverschrijding plaatsgevonden van €1.181.151. In 2008 heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden. Het verschil in werkwijze is dat er voor de gelden van derden binnen de overlopende passiva gedurende het jaar begrotingswijzigingen gemaakt moeten worden, terwijl dit bij de voorzieningen (oude werkwijze) aan het eind van het jaar werd geboekt. Aangezien dit in 2008 niet gebeurd is zijn er in 2008 zowel aan de baten- als aan de lastenkant overschrijdingen. Deze lasten zijn dus gedekt door gelden van derden en derhalve rechtmatig.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? We willen de juiste voorwaarden scheppen voor Nijmegen, de knelpunten waar de overheid wat aan kan doen opheffen en daar waar nodig een goed vestigings- en productieklimaat voor

120

Economie

ondernemers in Nijmegen stimuleren. Bovendien zorgen wij als lokale overheid voor voldoende ruimte voor groei van bedrijvigheid zodat we werkgelegenheid voor de Nijmeegse beroepsbevolking creëren en behouden.


hoofddoelstelling 1 Groei en behoud van werkgelegenheid. Wij zorgen voor een goed ondernemersklimaat voor bedrijven in Nijmegen. Vanaf 2006 meten we de waardering van het ondernemersklimaat via onze eigen Nijmeegse bedrijvenpeiling. De eerste meting resulteerde in het rapportcijfer 6,1. In 2007 stijgt de waardering van ondernemers voor het ondernemersklimaat in Nijmegen voldoende tot 6,3. In 2008 neemt de waardering verder toe tot 6,5. Doelrealisatie

Met een 6,3 als gemiddeld rapportcijfer is het ondernemersklimaat in Nijmegen in 2008 opnieuw met een voldoende gewaardeerd. Ten opzichte van 2006 is er sprake van een kleine stijging. De waardering is gelijk aan het resultaat in 2007. De verwachte waardering voor 2008 is niet gehaald. De lastendruk voor ondernemers is hierin een belangrijke determinant. Met een 6,7 zijn ondernemers redelijk tevreden over hun eigen bedrijfsomgeving. Deze waardering is vergelijkbaar met de waardering uit 2006. In 2008 is de werkgelegenheid ten opzichte 2007 gegroeid met 3.600 arbeidsplaatsen, een stijging van bijna 4 %. De prognose was een groei van 1439 arbeidsplaatsen.

Activiteiten

De samenwerkingsovereenkomst StartWijzer tussen de Kamer van Koophandel en de gemeenten Nijmegen, Arnhem en Overbetuwe is ondertekend. In 2008 is vanuit Startwijzer de communicatie naar startende bedrijven en participanten verbeterd (nieuwe website, nieuwsbrief, foldermateriaal). Door de Stichting Nieuwe Bedrijvigheid zijn 20 initiatieven van kennisintensieve starters begeleid. Eind 2007 is aan het Centrum voor Ondernemerschap (CvO) van de HAN een bijdrage toegekend van € 100.000 voor het project GO, Gelderland Onderneemt (doorlooptijd 2008 - 2012). Het doel van GO is om ondernemend gedrag en ondernemerschap bij kennisinstellingen te stimuleren. Bij het CvO Nijmegen zijn 6 werkplekken ingericht voor studentondernemers en bij de RU is het Transferpunt Ondernemerschap gestart. Bij de RU zijn 2 Start-en-Go passen uitgereikt en 3 bedrijven gestart. Het accountmanagement is doelgerichter ingezet op behoud en groei van werkgelegenheid. Er is gestart met het opstellen van een acquisitieprogramma gericht op het aantrekken van extra banen passend bij het profiel van de stad en inspelend op de beroepsbevolking. De acquisitietafel coördineert de acquisitieactiviteiten. In 2008 zijn er 15 leads in beeld gekomen die uiteindelijk samen met de acquisitiemiddelen uit de BDU-Economie geresulteerd hebben in de vestiging van 7 buitenlandse bedrijven voor Nijmegen. Het gaat om 70 directe arbeidsplaatsen en deze bedrijven hebben een veelbelovend groeipotentieel. De Stichting Health Valley Netherlands verleent ondersteuning bij de realisatie van kennisclusters in het kader van de Health Kennis Cluster Regeling. Eind 2008 is voor 6 kennisclusters op het gebied van conversatiehulp voor mensen met communicatieve- en spraakbeperkingen, methode voor het hechten van weke delen aan het bot, biomarker, diagnostische test, implantaten en steunzoolexpertsysteem een subsidiebeschikking afgegeven. Het directe werkgelegenheidseffect van deze kenniscluster is 15 arbeidsplaatsen met op termijn doorgroei naar 60 arbeidsplaatsen.

121


Het Ondernemersfonds wordt gecontinueerd t/m 2011. Voor 2008 zijn 43 aanvragen ingediend. Van deze aanvragen zijn 18 voorstellen gehonoreerd. Deze aanvragen hebben betrekking op de fysieke bedrijfsomgeving, marketing en promotie, binnenstad, buurteconomie, netwerken, ict, wijken en arbeidsmarkt. Conform Raadsbesluit wordt de onderuitputting van het ondernemersfonds aangewend voor lastenverlichting van het bedrijfsleven. Een van de thema’s van de Moenentafel in 2008 was de grensoverschrijdende stimulering van innovatie. De hoofdspreker was Maria van de Hoeven, Minister van Economische Zaken. M.i.v. 2008 is het bedrijvenloket structureel onderdeel van de afdeling Economische Zaken. Het bedrijvenloket is het front-Office voor bedrijven in Nijmegen. In het derde kwartaal is de HorecaWijzer operationeel geworden: het digitaal aanvragen van vergunningen voor de horecasector. De HorecaWijzer is door de sector goed ontvangen en is landelijk een voorbeeld van deregulering. In 2008 is de voorbereiding voor de WABO (omgevingsvergunning) gestart. In de APV is de vergunning voor containers/hoogwerkers/steigers omgezet in een melding (deregulering).

hoofddoelstelling 2 Goede en voldoende ruimte voor bedrijvigheid in Nijmegen. Wij zorgen voor goede en voldoende ruimte voor bedrijvigheid in Nijmegen. De kwalitatieve en kwantitatieve voorraad ruimte voor bedrijvigheid moet voldoende zijn om groei van bedrijvigheid te kunnen ondersteunen. Tot en met 2009 pakken we 10 hectare verouderde bedrijventerreinen aan en bereiden we nieuwe plannen voor, zodat er vanaf 2010 ruimte is voor sectoren die dat nodig hebben.

122

Doelrealisatie

De prognose voor de uitgifte van bedrijventerreinen voor 2008 (volgens planexploitatie) was een uitgifte van 7,16 ha op Bijsterhuizen. Er is 15,6 ha bedrijventerrein op Bijsterhuizen verkocht aan 18 bedrijven. Hier zijn circa 575 arbeidsplaatsen mee gemoeid. In het 2e kwartaal 2008 leek het erop dat meer dan 20 ha zou worden verkocht maar de economische crisis heeft de uitgifte enigszins getemperd. De voorraad terstond uitgeefbaar bedrijventerrein neemt af, maar minder snel dan gedacht. De daadwerkelijke uitvoering van de herstructurering van 10 hectare bedrijventerrein zal nog doorlopen tot eind 2011.

Activiteiten

Voorbereidingen zijn er getroffen (grond voor groot deel aangekocht, bodemonderzoeken uitgevoerd, bestemmingsplan gereed) om het gebied rond de aanlanding van de stadsbrug eind 2012 daadwerkelijk geherstructureerd te krijgen. Werktitel voor dit gebied is Mercuriuspark. De omvang van het plangebied inclusief infrastructuur is circa 25 ha (vanaf de Waal t/m Industrieplein). Verouderd bedrijventerrein dat echt in aanmerking komt voor herstructurering betreft circa 12 ha. Voor aankoop van 4 ha bedrijfspercelen zijn middelen GSB III ingezet. Het huidige Topperproject Mercuriuspark West is met de onderhandelingen en aankoop van bedrijfspercelen in uitvoering. De subsidieaanvraag van €2,5 miljoen voor Mercuriuspark Oost is aangevraagd en gehonoreerd. De ondertekening van de contracten met betrekking tot fase 1b en 2 van het project 52 Degrees is een verantwoordelijkheid van marktpartijen. Ten gevolge van marktontwikkelingen heeft de ondertekening nog niet plaatsgevonden en daarom zijn de voorbereidende werkzaamheden ook nog niet gestart. Voor de uitbreiding van Woonboulevard Novio is een notitie randvoorwaarden en aanbevelingen opgesteld teneinde de uitbreiding van deze woonboulevard mogelijk te maken. In 2008 is de openbare ruimte van de kop van de Willemsweg aangepast en hebben 22 ondernemers een subsidie gekregen voor het opknappen van de gevels en bedrijfspanden. In de zomer van 2008 is begonnen met de bouw van het nieuwe winkelcentrum op het voorma-

Economie

lige Mensaterrein. De bouwvergunning voor het buurtwinkelcentrum Nieuwe Voorstad is aangevraagd en de bouw zal zomer 2009 starten. De randvoorwaarden voor het opknappen en uitbreiden van winkelcentrum de Fest zijn opgesteld. Eveneens zijn de randvoorwaarden voor de verplaatsing van AH aan de Groenestraat naar het voormalige Smitdraad terrein opgesteld.

hoofddoelstelling 3 Branding en thematisering van de (binnen)stad Wij zorgen voor een aantrekkelijke en bruisende binnenstad. Dat betekent onder meer een verhoging van de bestedingen in de Nijmeegse binnenstad, stijging van het aantal bezoekers, de bezoekfrequentie en de bezoekduur. Concreet willen we de waardering van de binnenstad zien stijgen van 7,4 naar 7,6. Daarnaast wil Nijmegen behoren tot de top 10 van beste binnensteden. Momenteel neemt Nijmegen de 13e plaats in op de ranglijst. Doelrealisatie

In de lijn met de geformuleerde doelstelling is de Stichting Centrummanagement Nijmegen omgevormd tot de Stichting Binnenstadsmanagement Nijmegen. Het doel van deze stichting is om het aantal bezoekers aan en daarmee samenhangend de omvang van de omzet in de binnenstad te vergroten. Er heeft echter nog geen expliciete meting plaats gevonden ten aanzien van het aantal bezoekers, de bezoekfrequentie en de bezoekduur. Het Actieplan Ringstraten is uitgevoerd en heeft geresulteerd in behoud en groei van bedrijvigheid en werkgelegenheid. In de 9 ringstraten bevinden zich 349 bedrijven met in totaal 1.487 banen. Nijmegen scoort in het onderzoek van het CBS een nummer 1 positie als stad met het meest diverse winkelaanbod van Nederland. De Vierdaagsefeesten zijn nummer 1 geworden in de top 100 van openluchtevenementen in de Evenementenmonitor.

Activiteiten

De gemeentelijke bijdrage aan het RBT KAN bedroeg in 2008 € 1,17 per inwoner. Voor dit bedrag heeft het RBT KAN zich voornamelijk bezig gehouden met marketingactiviteiten zoals promotiecampagnes, deelname beurzen en brochures. Met betrekking tot het opstellen van de toeristische nota is er eerst een startnotitie vastgesteld die begin 2009 ter informatie aan de Raad wordt voorgelegd. De besluitvorming over de toeristische nota zal in het derde kwartaal van 2009 plaatsvinden. Begin 2008 is de beleidslijn voor het hotelbeleid vastgesteld. Met verschillende initiatiefnemers voor hotels in Nijmegen hebben er gesprekken plaatsgevonden over vestigingsmogelijkheden in Nijmegen. Hotel Courage gaat de kamercapaciteit uitbreiden. De uitgangspunten, teneinde winterterrassen beter mogelijk te maken, zijn vastgesteld. De Horecawijzer is in het leven geroepen. Dit maakt vergunningaanvragen voor horecaondernemers een stuk eenvoudiger. Nieuwe daghoreca in de ringstraten Van Broeckhuysenstraat en Van Welderenstraat is mogelijk gemaakt. De regeling gevelaanpak is gecontinueerd t/m 31 december 2008. In totaal hebben 116 ondernemers/pandeigenaren belangstelling getoond voor de regeling. Dit heeft uiteindelijk geleid tot 35 toegekende subsidies voor het opknappen van de gevel. In 2008 heeft een pilot plaatsgevonden met een nieuw uitstallingbeleid. Momenteel wordt deze pilot geëvalueerd. De pilot lijkt succesvol. Besluitvorming hierover vindt medio 2009 plaats. In april 2009 wordt er een besluit genomen over het traject van het HOV. Daarna kan er meer duidelijkheid gegeven worden over de locatie van de markt.

123


indicatoren De realisatie van de indicatoren in 2008 zijn nog niet bekend. H1. Groei en behoud van werkgelegenheid. Indicatoren hoofddoelstelling 1 H1 Waardering ondernemersklimaat (Nijm.bedr.peil) H1 Ontwikkeling werkgelegenheid H1 Waardering directe bedrijfsomgeving (Nijm.bedr.p.)

2006

2007

2008

6,1 94.493 6,8

6,3 95.910 7,0

6,5 97.349 7,1

2006

2007

2008

voorraad 1-1-06 37,6 ha 109,4 ha --

voorraad 1-1-07 31,6 ha 103,4 ha 1 ha

voorraad 1-1-08 13,35 ha 85,15 ha 4 ha

2006

2007

2008

7,4 --

---

7,5 top 10

H2. Goede en voldoende ruimte voor bedrijvigheid in Nijmegen. Indicator hoofddoelstelling 2 Bedrijventerreinen volgens IBIS H2 Bedrijventerreinen terstond uitgeefbaar H2 Bedrijventerreinen terstond en op termijn H2 Revitalisering bedrijfsterreinen

H3. Branding en thematisering van de (binnen)stad Indicatoren hoofddoelstelling 3 H3 Waardering van de binnenstad H3 Ranking binnenstad Nijmegen

124

Economie


x € 1.000



Realisatie 2008


1.402 209 3.018 289 -32

1.716 247 4.356 207 -1.428 4.886


-713 -1.613

Saldo voor winstbestemming MUTATIE RESERVES -Onttrekking Totaal mutatie reserves

5.098

-630 -1.445

6.282

-2.472 -1.185

-2.326

-2.075

-3.657

2.560

3.023

2.625

0


1.917 240 2.700 199 1.226

0

0

0

0

0

2.560

3.023

2.625

Binnen dit programma is een voordelig resultaat ontstaan van €0,4 miljoen. Dit voordeel is ontstaan door hogere baten als gevolg van enerzijds hogere baten bij haven en overslaggelden en anderzijds hogere baten bij Verbeteren Vestigingsklimaat Ringstraten. De verschillen tussen de baten en de lasten worden voornamelijk veroorzaakt door de BBV wijziging van voorzieningen naar gelden van derden. Door deze systeemwijziging zijn de baten en de lasten anders verantwoord als begroot, maar op totaalniveau heeft dit geen effect.

investeringen Met de investeringen in de damwand willen wij de havens en de kade in stand houden voor watergebonden bedrijvigheid. Daarbij is een fundamentele aanpak van de damwand uit veiligheidsoogpunt op korte termijn noodzakelijk. We willen daarnaast de gehele damwand en het aangrenzend gedeelte van de Waalkade omvormen om ze in de toekomst geschikt te maken voor meervoudig gebruik waaronder de cruise- en vrachtvaart. Om dat te realiseren treffen we vooruitlopend op de daadwerkelijke omvorming toereikende onderhouds- en monitoringsmaatregelen. Tot de omvorming van de damwand blijven de huidige gebruiksbeperkingen van de damwand en het aangrenzend deel van de Waalkade van kracht, tenzij uit aanvullende informatie uit de monitoring dit niet meer geheel noodzakelijk blijkt.

125


risico’s De resultaten binnen het programma Economie zijn mede afhankelijk van de marktontwikkeling. Door de economische crisis zullen ondanks maximale inspanningen vanuit het programma Economie doelstellingen mogelijk niet geheel gehaald worden. Met name de effecten van de crisis op de werkgelegenheid in de stad is een niet beheersbaar risico.

126


Onderwijs Nummer Portefeuillehouder

9520 Hannie Kunst

algemeen Wij werken samen met ouders, schoolbesturen en instellingen aan een goed voorzieningenniveau voor ouders en kinderen in de stad. We zorgen hierbij voor voldoende basisvoorzieningen zoals adequate schoolgebouwen, schoolbegeleiding en leerlingenvervoer. Kinderen en jongeren met een relatief grote kans op leerachterstanden geven we extra ondersteuning zoals bijvoorbeeld taalstimulering voor peuters en begeleiding van jongeren in hun schoolloopbaan. De Open Wijkscholen bieden extra activiteiten voor kinderen en ouders, onder andere op het gebied van cultuur, sport, opvoedingsondersteuning en zorg. We werken samen met de schoolbesturen primair onderwijs aan een beter systeem voor schoolkeuze van ouders: betere voorlichting, stimuleren van ouderinitiatieven en centrale inschrijving om hiermee mede segregatie in het onderwijs tegen te gaan. In samenwerking met de scholen voorkomen we schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten zoveel mogelijk. We handhaven de leerplicht en hebben zorg voor risicoleerlingen. Er is een duidelijke relatie met het programma Jeugd, waarbinnen een bijdrage geleverd wordt aan Zorg Advies Teams. Jongeren zonder startkwalificatie (lager dan Middelbaar Beroepsonderwijsniveau 2 of HAVO) sporen we in samenwerking met het onderwijs actief op. We herplaatsen hen zoveel mogelijk in het reguliere onderwijs, zodat zij alsnog een diploma behalen dat voldoende kwalificeert voor de arbeidsmarkt. Laaggeletterde volwassenen stellen we in de gelegenheid om taalcursussen te volgen. Volwassenen met een laag opleidingsniveau krijgen de mogelijkheid om alsnog een diploma te behalen in het volwassenenonderwijs, waarbij het accent ligt op versterking van de taalvaardigheid. Wij realiseren in 2008 een jongerenloket en hiermee is er een duidelijke inhoudelijke samenhang met het programma Werk & Inkomen. In het kader van de doordecentralisatie van onderwijshuisvesting is er een relatie met het programma Grondbeleid. Daarnaast zijn er nog verbindingen met de programma’s Cultuur (cultuureducatie), Sport (sportieve school, duale leerkrachten) en Economie (afstemming onderwijs en arbeidsmarkt).

evaluatie programma onderwijs 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008 Wat heeft het opgeleverd in 2008 Bijzonderheden in 2008

In 2008 is de doordecentralisatie door, op vier na, alle schoolbesturen getekend.

Hierdoor is de hoofddoelstelling voor meer dan 98% van het aantal leerlingen gerealiseerd.

We hebben in de perspectiefnota geen extra middelen gehad voor het Programma Onderwijs. Wel is aan het programma Integratie een bedrag van €550.000 toegevoegd voor het bestrijden van onderwijssegregatie. Hierdoor hebben we in 2008 hard gewerkt aan het centrale aanmeldpunt, dat medio 2009 van start gaat

127



Binnen dit programma zijn er geen lastenoverschrijdingen, derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Alle jeugd naar een goede school: voor alle leerlingen in Nijmegen van voorschools, primair en voortgezet onderwijs is er zowel kwantitatief als kwalitatief goed onderwijs en onderwijshuisvesting beschikbaar. In Nijmegen zijn volgens de Onderwijsinspectie geen zeer zwakke scholen aanwezig. Alle leerplichtige leerlingen kunnen op een school worden geplaatst. Vergroten maatschappelijke participatie van laagopgeleide volwassenen: zij krijgen een tweede kans op onderwijs, waardoor zij actiever kunnen participeren in wijk en stad, en op de arbeidsmarkt. Wij willen laaggeletterdheid verminderen. In 2008 zullen wij een nulmeting verrichten naar de omvang van laaggeletterdheid in Nijmegen. Landelijk is het percentage laaggeletterden 13%, hier willen wij onder blijven voor Nijmegen. Gelijke kansen voor de jeugd in een ongedeelde stad: in Nijmegen ontmoeten kinderen van verschillende sociale en culturele achtergrond elkaar regelmatig en informeel op en rond het schoolplein en in de vrije tijd. De sociaaleconomische samenstelling van de leerling-populatie op basisscholen wijkt zo min mogelijk af van de sociaaleconomische samenstelling van wijkpopulatie. Kinderen met risico’s, taalachterstanden of uit probleemgezinnen geven we de mogelijkheid het maximale uit zichzelf te halen. Zij sluiten hun schoolloopbaan af met een diploma (minimaal startkwalificatie) of vinden passend werk.


hoofddoelstelling 1 Wij bevorderen dat alle scholen minimaal voldoen aan de capaciteitsnormen in de Verordening Onderwijshuisvesting gemeente Nijmegen. Doelrealisatie

128

Vanaf 1 januari 2008 is de overeenkomst Doordecentralisatie Onderwijshuisvesting van kracht, conform het Raadsbesluit van 19 december 2007. Het contract Doordecentralisatie is door alle schoolbesturen op vier na getekend. Hierdoor is de hoofddoelstelling voor meer dan 98% van het aantal leerlingen gerealiseerd. Door de overdracht dit jaar van alle gebouwen en middelen - de transacties - laat dit jaar (a-structureel dus) een a-typisch beeld zien met een begroting van meer dan Hiervoor is voor 2008 nog geen realisatie indicator beschikbaar. € 110 miljoen. We kunnen constateren dat op een paar details na alles is afgerond waarover een overeenkomst was gesloten. De onderhandelingen om ook tot doordecentralisatie te komen met de Kristallis Scholengroep en het Citadelcollege, zijn in 2008 niet afgerond. In het contract is vastgelegd dat alle schoolbesturen een vergoeding krijgen op grond van het aantal leerlingen. Met de doordecentralisatie onderwijshuisvesting stellen wij de schoolbesturen in staat zelfstandig zorg te dragen voor een adequate huisvesting van de onder hun verantwoordelijkheid vallende scholen. Het is aan de schoolbesturen of zij daarbij uitgaan van de criteria genoemd in de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs. Uiteraard blijven de publiekrechtelijke eisen uit het Bouwbesluit ten aanzien van veiligheid en klimaat onverkort

Onderwijs

van kracht. Bij twee scholen van de stichting Kristallis en stichting speciaal Onderwijs, zijn meer leerlingen aangemeld dan was voorzien. Het betreft kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum en ZMOK onderwijs. Hiervoor zijn we inmiddels op zoek naar passende huisvesting. We zijn ook verantwoordelijk voor de huisvesting van de scholen in de Waalsprong. Activiteiten

In 2008 hebben we de contracten Doordecentralisatie Onderwijshuisvesting, geïmplementeerd en zijn we gestart met de voorbereiding van de herontwikkeling van een tiental scholen in de stad, zoals dat is vastgelegd bij het contract doordecentralisatie. Het betreft de volgende locaties: 1. NSG van Cranenborgstraat 7, nog geen ontwikkelingen te melden 2. Brakkenstein Heemraadstraat 2: Eerste verkenningen naar massa en capaciteit zijn uitgevoerd. 3. Talita Koemi. Burgemeester Daleslaan: Sinds december 2008 zijn we structureel in gesprek met Talita Koemi. We richten ons momenteel op nieuwbouw op de huidige locatie. 4. Prins Mauritsschool Zwanenveld 7318: De randvoorwaarden zijn bekend. Schoolbestuur gaat verder aan de slag met het uitwerken van een plan. 5. De Kleine Wereld Marie Curiestraat 9: Het schoolbestuur heeft een architect gekozen. De bestemmingsplanwijziging voorzien wij in 2009. 6. De Geldershof Geldershofstraat 26: Het schoolbestuur zal in de loop van 2009 de planvoorbereiding voor uitbreiding en/of (ver)nieuwbouw ter hand nemen. 7. De Buut Hugo de Grootstraat 41 en Molukkenstraat 1: Het schoolbestuur zal binnenkort een keuze over de uni-locatie moeten gaan maken. Dit wordt zeer kritisch gevolgd door de ouders. 8. Praktijkschool Joannes Celebesstraat 12: Er wordt gewerkt aan nieuwbouwplannen aan de Heijendaalseweg. 9. De Klokkenberg Kopseweg 7: Met deze school wordt de laatste hand gelegd aan het bepalen van de precieze nieuwe locatie van de school. 10. Montessori College Kwakkenberg 33: Schoolbestuur en gemeente zijn in overleg over de mogelijke locaties. Met twee schoolbesturen, Kristallis en de Stichting Speciaal Onderwijs zijn we in gesprek om te kijken hoe we de groei van het aantal leerlingen kunnen oplossen. Aan schoolbestuur de Brouwerij hebben we een huurvergoeding toegekend. De tijdelijke voorziening van het Citadelcollege aan de Dijkstraat is in gebruik genomen. Voor een permanente voorziening in 2012 zijn de voorbereidingen in volle gang. De noodlokalen van basisschool de Oversteek zijn ook in gebruik genomen. De voorbereidingen voor de realisatie van de voorzieningenharten Willemskwartier en Waterkwartier hebben we ook in 2008 voortgezet.

hoofddoelstelling 2 Wij streven ernaar dat 55% van de cursisten ROC binnen de sector educatie (VAVO, Breed Maatschappelijk Functioneren en Sociale Redzaamheid) het educatietraject afrondt met een diploma. (MOP-III doelstelling). We sluiten hiermee aan bij de realisatie in 2006. Doelrealisatie

Op basis van de nieuwe raamovereenkomst die in 2007 is afgesloten zijn nieuwe prestaties afgesproken met het Rijk. De oude afspraken zijn daarmee vervallen. Van 2007 tot en met 2009 realiseren we 1.257 nieuw gestarte trajecten. Per jaar zijn dat 419 trajecten. In zijn totaliteit hebben we in 2008 394 nieuwe trajecten gestart. De onderverdeling daarvan is als volgt:.

129


doel

bereik

VAVO Breed maatschappelijk functioneren/alfabetisering Sociale redzaamheid/laaggeletterdheid NT2 alfabetisering NT2 staatsexamen

70 50 164 75 60

159 61 126 48 48

Totaal

419

442

Het bereik van de VAVO en alfabetisering is ruim boven de norm. Voor alfabetisering, laaggeletterdheid en NT2 alfabetisering blijven we iets achter.(totaal 233 in plaats van 289). Om de prestatie in 2009 te realiseren, zetten we extra middelen in vanuit de BDU-SIV reserve. Met het totaal van 442 gestarte trajecten lopen we aardig op schema. Onder Breed maatschappelijk functioneren en sociale redzaamheid worden alle activiteiten geschaard die gericht zijn op het bestrijden van de ongewenste gevolgen van laaggeletterdheid en analfabetisme. Binnen het VAVO aanbod wordt tweedekansen onderwijs gerealiseerd voor VWO-HAVO en VMBO. Deze producten op het terrein van de volwasseneneducatie vallen vanaf 1 januari 2009 onder de werking van het Participatiefonds. Activiteiten

Gezamenlijk is overleg gevoerd over de uitvoering van het actieplan laaggeletterdheid. In dat kader is begonnen met de voorbereiding van een project op de Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen (SSGN), waarin laaggeletterde ouders een op de communicatie met de school gericht aanbod verzorgd krijgen. Een nulmeting van het aantal laaggeletterden in Nijmegen is in afgeslankte vorm uitgevoerd. Op basis van landelijke cijfers is een vertaling gemaakt naar de populatie in Nijmegen. Het landelijke cijfer is 13%. Dit is opgebouwd uit een aantal segmenten per leeftijdsgroep en opleidingsniveau. Door onderzoek en statistiek is dit toegesneden op Nijmeegse populatie. Omdat het opleidingsniveau in Nijmegen over het algemeen hoger is dan het landelijke gemiddelde, komt het percentage uit op 10 tot 11% laaggeletterden. Dit zijn ongeveer 13.000 personen. Tevens hebben wij extra middelen vanuit de BDU SIV reserves beschikbaar gesteld om de doelstellingen en afspraken naar en met het Rijk te halen . In het afgelopen jaar is veel tijd gestoken in de voorbereiding van het Participatiefonds. Vanaf 1 januari 2009 worden de geldstromen inburgering, Volwasseneducatie, en re-integratie middelen samengevoegd tot één budget. Tot 1-1-2010 blijven de afspraken en prestaties zoals die in de raamovereenkomst vermeld staan en met het Rijk zijn afgesproken gehandhaafd.

hoofddoelstelling 3: Wij bevorderen dat op termijn de leerlingenpopulatie op alle Nijmeegse basisscholen maximaal 10% afwijkt van de basisgeneratie. Doelrealisatie

130

In 2008 gaat 40 % van de kinderen niet in de eigen wijk naar school. Dat betekent dat 60% wel in de eigen wijk naar school gaat. De doelstelling van 80% is daarmee nog niet behaald. Inmiddels beschikken wij over een instrument waarin de loopafstand van kinderen naar hun basisschool wordt aangegeven. Daarin wordt gemeten hoeveel kinderen in een straal van 300 meter naar school gaan. In schooljaar 2006-2007 bezoekt ongeveer 30% een school die meer dan 300 meter verder van huis ligt dan de dichtstbijzijnde school. Een gedetailleerde uitwerking hiervan is te vinden in de onderwijsmonitor. We hebben dus twee meetmethoden om te meten hoe het

Onderwijs

staat met de segregatie. De eerste methode is grofmazig en behalen we 60%. En de tweede methode is fijnmaziger en behalen we 70% van de doelstelling. Activiteiten

Samen met alle schoolbesturen werken wij aan een gezamenlijke aanpak van de ongewenste gevolgen van segregatie in het basisonderwijs. Dit doen wij door op verschillende fronten en op maat gesneden aanpak gestalte te geven. Deze gevarieerde aanpak is ook door het Rijk beloond met extra middelen. De belangrijkste speerpunt van beleid is de centrale aanmelding gecombineerd met spelregels voor aanname en toelating. Ook worden capaciteitsplafonds per school vastgesteld. We streven ernaar 1 april 2009 het centrale aanmeldpunt in gebruik te nemen. Een aantal ouderinitiatieven is financieel ondersteund, zoals een scholentocht door Nijmegen West.

hoofddoelstelling 4 Wij bevorderen dat 79% van de doelgroep achterstandspeuters deelneemt aan voorschoolse educatie. Hiermee handhaven we het niveau van 2005. Bovendien neemt 50% van de doelgroepkinderen op de basisschool deel aan het aanbod dat ontwikkelingskansen bevordert waarmee we onze ambitie verlagen wegens de inzet van minder middelen. We behouden 12 open wijk scholen. We vangen in totaal 97 leerlingen op in schakelklassen. (MOP-III doelstellingen) Doelrealisatie

De H4 doelstelling is gewijzigd. Deze aanpassing staat in de begroting van 2009. Met het Rijk is afgesproken is dat we uiterlijk 2009, 303 achterstandpeuters een aanbod doen gericht op het verminderen van de taalachterstand. Dit getal is gekozen omdat dan 80% van peuters met risico op taalachterstand bereikt wordt. De achterstand wordt bepaald aan de hand van de opleiding van de ouders. Dit noemen de smalle doelgroep. Deze 303 kinderen volgen minimaal 3 dagdelen voorschoolse educatie. Er zijn 246 die 3 dagdelen of meer VVE krijgen. Ten opzichte van vorig jaar is dat een stijging van 63 kinderen. Eind 2009 verwachten we 303 peuters te bereiken, waarmee we de met het rijk afgesproken prestaties behalen. 50% bereik met OABprogramma’s: De schoolbesturen geven aan dat 87% van deze leerlingen wordt bereikt met extra OAB programma's. Het aantal openwijk scholen in 2008 is gehandhaafd op 12. In het basisonderwijs hebben we 90 kinderen in diverse vormen van schakelklassen. In het voortgezet onderwijs nemen 64 leerlingen deel aan de internationale schakelklas. Hiermee behalen we alle prestaties ruim.

Activiteiten

Onderwijsachterstanden: Wij hebben een extra subsidie beschikbaar gesteld zodat peuters gratis extra dagdelen VVE aanbod krijgen. Het volgen van voorschoolse educatie gebeurt immers op vrijwillige basis. Tevens is een werkgroep gestart die zich o.a. bezig houdt met het voorbereiden van het uitrollen van VVE op andere kinderdagverblijven. Met het rijk zijn nieuwe prestatieafspraken gemaakt op het gebied van voorschoolse educatie. Ook ten behoeve van het onderwijsachterstandenbeleid hebben wij extra middelen vanuit de BDU/SIV beschikbaar gesteld. Openwijkscholen: De evaluatie van zeven jaren openwijkscholen is in 2008 besproken. Wij zijn samen met een stuurgroep bezig met het opnieuw formuleren van een beleidskader voor de openwijkscholen. Door wijziging van het beleidskader schoolbegeleiding, wordt vanaf 2010 structureel een bedrag van bijna 3 ton overgeheveld naar het budget van openwijkscholen. Ook zijn we gestart met het realiseren van 13 combinatiefuncties samen met de programma’s Sport en Cultuur. Deze zijn deels ingezet op openwijkscholen en deels op scholen die ook een relatief hoog aantal gewichtsleerlingen hebben. De inzet concentreert zich in Dukenburg en Lindenholt. Daarnaast faciliteren we de locatiecoördinatie, activiteitenbudget en exploitatie van de openwijkscholen.

hoofddoelstelling 5 131


Wij willen dat Nijmegen maximaal 3,8% voortijdig schoolverlaters van 12-23 jaar heeft, waarmee we onze ambitie verhogen ten opzichte van de realisatie in 2005. (MOP-III doelstelling).

132

Doelrealisatie

Schoolverlaters: H5: Het aantal schoolverlaters is op basis van de cijfers van de IB-groep 5,9% in schooljaar 2006- 2007. Dit zijn de meest recent bekende cijfers afkomstig van de IB-groep. Cijfers over 2008 volgen pas eind 2009. Door de invoering van de IB registratie is de betrouwbaarheid van de cijfers toegenomen. Daarmee gaat ook het percentage VSVers omhoog. Verbeterslagen om steeds beter de totale populatie in kaart te brengen zijn nog gaande. Er zijn 1.187 voortijdig schoolverlaters herplaatst. Op het totale aantal VSV-ers van 1.300 betekent dat 91%.

Activiteiten

We hebben in 2008 een nieuw convenant met als doel verlagen van het aantal voortijdig schoolverlaters afgesloten met alle VO/ROC schoolbesturen en regiogemeenten in de RMC regio 14. Daarnaast is vanuit het RMC een aanvullende aanvraag programmagelden bij het ministerie door de schoolbesturen mogelijk gemaakt. Deze middelen worden ingezet ten behoeve van het Flex College dat van start ging per 1 augustus 2008. In het Flex College is het Centrum voor Opvang en Onderwijs ( COO) opgegaan. Samen het ROC vormt dit nu het Flex College. Dit Flex College is een onderwijs en rebound voorziening die ervoor zorgt dat leerlingen niet de school voortijdig verlaten, maar met wat hulp weer verder kunnen in het onderwijs. 1 januari 2008 ging het Jongerenloket van start. CWI, gemeente en RMC werken daarin samen aan een geïntegreerde benadering van jongeren om de weg terug naar scholing en werk te bevorderen. Kwalificatieplicht is uitgevoerd door leerplicht.

Onderwijs

indicatoren H1. Wij bevorderen dat alle scholen minimaal voldoen aan de capaciteitsnormen in de Verordening Onderwijshuisvesting gemeente Nijmegen. Voor de indicatoren van hoofddoelstellingen 1 en 2 zijn de realisatiecijfers voor 2008 nog niet beschikbaar. Indicatoren hoofddoelstelling 1 H1 % scholen voldoet aan capaciteitsnorm

begroot 2008

begroot 2009

98%

100%

H2. Wij streven ernaar dat 55% van de cursisten ROC binnen de sector educatie (VAVO, Breed Maatschappelijk Functioneren en Sociale Redzaamheid) het educatietraject afrondt met een diploma. (MOP-III doelstelling). Indicator hoofddoelstelling 2 H2 % cursisten dat traject afrondt met diploma

begroot 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

55%

55%

55%

55%

H3. Wij bevorderen dat op termijn de leerlingenpopulatie op alle Nijmeegse basisscholen maximaal 10% afwijkt van de basisgeneratie. Indicatoren hoofddoelstelling 3 H3 % basisscholen met afspiegeling van wijk

begroot 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

realisatie 2008

verwacht 2009

80%

80%

80%

80%

60%

62%

H4. Wij bevorderen dat 79% van de doelgroep achterstandspeuters deelneemt aan voorschoolse educatie Indicatoren hoofddoelstelling 4 H4 % achterstandspeuters in taalprogramma

begroot 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

realisatie 2008

verwacht 2009

79%

79%

79%

79%

64%(246)

79% (303)

H5. Wij willen dat Nijmegen maximaal 3,8% voortijdig schoolverlaters van 12-23 jaar heeft, waarmee we onze ambitie verhogen ten opzichte van de realisatie in 2005. (MOP-III doelstelling). Indicatoren hoofddoelstelling 5 H5 % voortijdig schoolverlaters 12-23 jaar

begroot 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

realisatie 2008

verwacht 2009

3,8%

3,8%

3,8%

3,8%

5,9%

5,7%

133



x € 1.000



Realisatie 2008


2.000 81.081 376 22.341 14.888

2.000 80.984 1.024 23.370 14.928 120.686


-2.797 -87.963


122.306

-2.950 -88.883

97.749

-3.385 -65.798

-90.760

-91.833

-69.183

29.926

30.473

28.566

-7.468


2.469 70.512 1.032 22.938 798

-7.906

-7.906

-7.468

-7.906

-7.906

22.458

22.567

20.660

In 2008 is er binnen het programma Onderwijs een voordeel van € €1,9 miljoen. Dit resultaat heeft voor €2,3 miljoen betrekking op de eenmalige transactie omtrent schoolgebouwen m.b.t. de doordecentralisatie onderwijshuisvesting en bestaat uit een incidenteel voordeel van €2,1 miljoen als gevolg van nog niet uitgekeerd maatwerk, een incidenteel voordeel van €0,3 miljoen met betrekking tot niet overgedragen schoolgebouwen. Daarnaast is er een structureel nadeel van €0,5 miljoen) als gevolg van niet begrote exploitatielasten van nog niet doorgedecentraliseerde schoolbesturen.

investeringen Wij willen met de investeringen op het gebied van onderwijshuisvesting voldoen aan de zorgplicht voor het adequaat huisvesten van scholen. We willen hiermee een bijdrage leveren aan hoofddoelstelling 1, namelijk bevorderen dat alle scholen minimaal voldoen aan de capaciteitsnormen in de Verordening Onderwijshuisvesting gemeente Nijmegen. De totale begroting voor onderwijshuisvesting bedraagt € 111,3 miljoen op lastenniveau en € 94,3 miljoen op batenniveau. Hiervan heeft respectievelijk € 94,6 miljoen en € 93,8 miljoen betrekking op de eenmalige transactie van schoolgebouwen m.b.t. de doordecentralisatie onderwijshuisvesting. Deze transactie omvat naast de overdracht van schoolgebouwen aan schoolbesturen ook de eenmalige maatwerkvergoeding die in het kader van de onderhandelingen over de doordecentralisatie aan schoolbesturen is toegekend.

134

Onderwijs

In 2008 hebben we de contracten Doordecentralisatie Onderwijshuisvesting, geïmplementeerd. De schoolbesturen hebben in goed overleg met ons de volgende projecten verder ter hand genomen: 1. NSG van Cranenborgstraat 7, We zitten nog in een oriënterende fase; 2. Brakkenstein Heemraadstraat 2: Eerste verkenningen naar massa en capaciteit zijn uitgevoerd; 3. Talita Koemi en Technische School Jonkerbosch, Burgemeester Daleslaan en Hatertseweg 400. We richten ons momenteel op nieuwbouw op de huidige locatie. Talita Koemi stelt een programma van eisen op; 4. Prins Mauritsschool Zwanenveld 7318: De randvoorwaarden zijn bekend. Schoolbestuur gaat verder met het uitwerken van een plan; 5. De Kleine Wereld Marie Curiestraat 9: Architect is gekozen. De bestemmingsplanwijziging voorzien wij in 2009; 6. De Geldershof Geldershofstraat 26: Het schoolbestuur zal in de loop van 2009 de planvoorbereiding voor uitbreiding en/of (ver)nieuwbouw ter hand nemen; 7. De Buut Hugo de Grootstraat 41 en Molukkenstraat 1: Het schoolbestuur zal binnenkort een keuze over de uni-locatie moeten gaan maken. Dit wordt kritisch gevolgd door de ouders; 8. Praktijkschool Joannes Celebesstraat 12: Deze werkt aan nieuwbouwplannen aan de Heijendaalseweg. Praktijkschool is bezig de ruimteclaim te formuleren en onderbouwen; 9. De Klokkenberg Kopseweg 7: Met deze school wordt de laatste hand gelegd aan het bepalen van de precieze nieuwe locatie van de school. Hierna zal snel een bestemmingsplanprocedure opgestart worden; 10. Montessori College Kwakkenberg 33: Wij zijn in gesprek over de mogelijkheid om alle drie de vestigingen van Montessori College in één bouwstroom (wellicht gefaseerd) van nieuwbouw te voorzien; 11. In 2008 is Voorzieningenhart De Ster geopend; 12. Het Dominicus College is in 2008 gestart met de bouw van een sportaccommodatie en een vleugel voor De Monnikskap aan de Energieweg 93; 13. Verbouwing gerealiseerd van gebouwen Hatertseweg 400 en Krekelstraat 8 ten behoeve van het Flex College; 14. De voorbereiding van de bouw van de vmbo-locatie Lindenholt Noord (Mondial College) is reeds in 2007 gestart. Over dit plan is overleg gaande met bestuur; 15. In 2008 zijn plannen in concept gemaakt voor de uitbreiding van het Citadel College (niet doorgedecentraliseerd) op de tijdelijke locatie. Tevens is nieuwbouw voor de havo/vwoafdeling in de Waalsprong in voorbereiding; 7. 16 . Het Karel de Grote College heeft noodlokalen geplaatst; 16. Uitbreiding Kandinsky College aan de Malderburchtstraat 11 met 10 lokalen. Daarvoor is in 2008 de bouwvoorbereiding gedaan, uitvoering in 2009; 17. Bij een 12-tal basisscholen is groot- of renovatieonderhoud uitgevoerd. O.a. vervangen van vloeren, kozijnen (isolatie), cv-installaties, toiletgroepen en bestratingen; 18. De ontwikkeling van de voorzieningenharten Willemskwartier en Waterkwartier hebben we ook in 2008 gestaag voortgezet; 19. Met Kristallis en de Stichting Speciaal Onderwijs (niet doorgedecentraliseerd) zijn we in gesprek om te kijken hoe we de groei van het aantal leerlingen kunnen oplossen. Hieronder volgt tenslotte een toelichting op de ontwikkelingen m.b.t. de restantkredieten: K000039 - Onderhoud/aanpassen schoolgebouwen 2005 Binnen dit bulkkrediet is sprake van verschillende investeringsprojecten. Een aantal hiervan is in 2008 afgerond, zoals de verhuizing van de Islamitische Basisschool Hidaya en de investerin-

135


gen m.b.t. . De Kleine Wereld, De Akker en het Montessori College. Eventueel resterende investeringsruimte betreffende deze investeringsprojecten kan vrijvallen. De bulkpost Open Wijkscholen is bij de voorjaarsnota 2008 overgeheveld naar het jaar 2010 i.v.m. de realisatie van het voorzieningenhart Willemskwartier. Daarnaast is bij de onderhandelingen in de doordecentralisatie m.b.t. de nieuwbouw van de gymzaal voor het Dominicus College met dit bestuur afgesproken dat geen aanspraak meer zal worden gemaakt op de beschikbaar gestelde investeringsruimte. Daarmee kan dit deel van het krediet vrijvallen. Tenslotte is de investering m.b.t. de tijdelijke huisvesting van het Citadel College in de Waalsprong nog niet afgerond. Ondanks schriftelijke en telefonische inspanningen om dit krediet af te wikkelen, meldt het schoolbestuur nu dat de laatste bouwkundige aanpassing en daarmee ook de totale financiële verantwoording pas eind april 2009 kan worden afgerond. Het restant krediet moet hiervoor gereserveerd blijven en naar 2009 worden overgeheveld. K000127 - Noodlokalen VZH De Klif Een deel van de investering m.b.t. de uitbreiding van OBS De Oversteek op Sportpark Oosterhout is in 2008 gekapitaliseerd. Het totale project zal cf. planning in 2009 gereed komen. Om kosten te besparen is het project in 2008 in één bouwstroom gerealiseerd, waarbij het laatste deel volgens prognose in september 2009 zal worden afgenomen. K000081 - Aanpassen schoolgebouwen Zowel de investering m.b.t. de aankoop grond voor de St. Nicolaasschool als de bouwvoorbereiding van De Kleine Wereld zijn in 2008 gereed gekomen. Aan het resterend bulkkrediet uit de voorgaande IHP’s vanaf 1996 liggen daarnaast geen verplichtingen meer ten grondslag. Derhalve kan dit restantkrediet vrijvallen. Gezien het feit dat er nog een aantal knelpunten ligt op het gebied van zowel de tijdelijke als permanente huisvesting voor zowel het primair als het voortgezet onderwijs, stellen wij voor de bovengenoemde vrijvallen te handhaven voor onderwijshuisvesting. Hiervoor volgen in de loop van 2009 separate raads- dan wel collegevoorstellen.

risico’s Er is op dit moment m.b.t. de doordecentralisatie onderwijshuisvesting nog geen overeenkomst gesloten met Stichting Orthopedische Onderwijs Centra, Stichting Speciaal Onderwijs en Stichting Simon (Hidaya). Hierdoor is de Verordening Huisvestingsvoorzieningen Onderwijs voor deze besturen niet buiten werking gesteld en zijn in 2008 lasten voor deze besturen vergoed, waar slechts gedeeltelijke dekking tegenover staat. Deze lasten bestaan voornamelijk uit kapitaallasten van niet overgedragen schoolgebouwen en bestaan daarnaast uit bijdragen voor belastingen, onderwijs- en gymvergoedingen en onderhoud. De omvang van dit nadelige effect wordt beperkt doordat een deel van de jaarlijkse doordecentralisatievergoeding niet is uitgekeerd. Per saldo is het structurele nadeel op lasten voor 2008 € 552.000. Hieruit blijkt onmiddellijk het probleem van de dure (nieuwe) onderwijsgebouwen voor Stichting OOC en Stichting Speciaal Onderwijs. Daarnaast is sprake van een sterke groei van het aantal autistische kinderen. Gezocht wordt naar een maatwerkinvestering die past binnen de doordecentralisatieovereenkomst. Momenteel wordt een huisvestingsplan voor de korte en lange termijn uitgewerkt inclusief alle financiele implicaties.

136


Cultuur Nummer Portefeuillehouder

9530 Hannie Kunst

algemeen Dit programma omvat onze activiteiten die de culturele identiteit van de stad versterken. Wij ondersteunen en scheppen de voorwaarden voor een breed scala aan kunstdisciplines en werkterreinen - muziek, film, theater, kunsteducatie, amateurkunst, musea en beeldende kunst. Door uitvoering van dit programma ontstaat een sterk cultureel klimaat waardoor er een aangename leefomgeving voor bewoners ontstaat. Daarnaast oefent uitvoering van dit programma aantrekkingskracht uit op bezoekers. Economische groei van de stad wordt daarmee positief beïnvloed

evaluatie programma cultuur 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

Wij hebben, samen met de culturele podia, de resultaten van het bevolkingsonderzoek en de publieksonderzoeken gepresenteerd in het voorjaar van 2008. Uit de resultaten blijkt een bestendiging van het positieve beeld dat in 2002 naar voren kwam.


De resultaten tonen het economische rendement aan van de culturele podia: bezoekers geven jaarlijks naar schatting € 6,4 miljoen uit in de binnenstad. We hebben besloten om de cultuuronderzoeken te herhalen in 2011 zodat we de cultuurparticipatie kunnen blijven monitoren.


In 2008 zijn er via de perspectiefnota gelden toegekend ten behoeve van: 1. €120.000 ten behoeve van de onvermijdelijke uiteenzetting van LUX i.v.m. de kapel 2. €189.000 ten behoeve van minder bezuiniging in de cultuursector, en 3. €250.000 cultuurbezuiniging uit het coalitie akkoord, ruimte programmering Als gevolg van deze middelen hebben wij het volgende kunnen realiseren De € 120.000 extra subsidie voor Lux is aangewend vanwege wegvallen van de Kapel als locatie voor invulling debatfunctie. Door overige de toegekende gelden uit de Perspectiefnota 2008 worden de opgelegde bezuinigingen teniet gedaan en hoeven de betrokken culturele organisaties niet te snijden in hun inhoudelijke programmering. Gevolg hiervan is dat het culturele programma-aanbod in Nijmegen op hetzelfde, hoge niveau kan blijven als voorheen.


Binnen dit programma waren er in 2008 geen lastenoverschrijdingen en derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

137


maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Wij willen een verbetering in de samenhang in culturele programmering tot stand brengen. Verwachte effect is, dat het culturele klimaat in de volle breedte wordt versterkt. Tevens willen we bereiken dat er een levendig stedelijk klimaat blijft dat aantrekkelijk is voor bewoners en bezoekers. Wij zetten in op handhaving van een cultureel aantrekkelijk fysieke omgeving en culturele infrastructuur. Wij dragen zo bij aan een aangename woonen leefomgeving waarin bewoners en bezoekers zich kunnen ontspannen en ontplooien en waar zij elkaar kunnen ontmoeten. Belangrijk neveneffect is dat de economische bedrijvigheid in de stad een positieve impuls krijgt.


hoofddoelstelling 1 Wij leveren een bijdrage aan het creëren van een prettige woonen leefomgeving waarin bewoners en bezoekers zich kunnen ontspannen, zich kunnen ontplooien en elkaar kunnen ontmoeten door gebruik van het culturele aanbod. Wij zetten in op het behoud van het huidige gevarieerde cultuuraanbod. Daarnaast stimuleren we samenwerking. Niet alleen binnen de cultuursector in brede zin, maar ook op de samenwerking van culturele instellingen. De volgende twee programmalijnen uit het Coalitieakkoord zijn hierbij richting gevend: - Nijmegen als filmstad, muziekstad en stad met een rijk verleden. - Positioneren van cultuur en cultuureducatie in de buurt.

138

Doelrealisatie

De stedelijke culturele infrastructuur als geheel liet in 2008 een stabiel beeld zien: het totale bezoek aan culturele instellingen in Nijmegen is ongeveer gelijk gebleven. Er is sprake van meer bezoekers dan begroot bij het Valkhof Museum, Keizer Karel Podia en Doornroosje. Bij de OBGZ is sprake van een dalende tendens die in de pas lijkt te lopen met de landelijke tendens.

Activiteiten

De stedelijke culturele infrastructuur als geheel liet in 2008 een stabiel beeld zien: het totale bezoek aan culturele instellingen in Nijmegen is ongeveer gelijk gebleven. Er is sprake van meer bezoekers dan begroot bij het Valkhof Museum, Keizer Karel Podia en Doornroosje. Bij de OBGZ is sprake van een dalende tendens die in de pas lijkt te lopen met de landelijke tendens. In 2008 zijn er in gezamenlijkheid met Landsdeel Oost partners onderhandelingen gevoerd met het Rijk over de rijkssubsidietoekenningen cultuur. Dit heeft er toe bijgedragen dat Music Meeting, Wintertuin en Kwatta zijn ondergebracht bij de culturele basisinfrastructuur. Daarnaast is de subsidiëring voor de Europese Stichting Joris Ivens gecontinueerd voor de periode 20092012. Er is overleg gevoerd met grote instellingen over de hantering van de principes van Cultural governance. Dit heeft geresulteerd in afspraken over hantering van deze principes in de budgetsubsidieovereenkomsten en rapportering hierover aan de gemeente. Er is op incidentele basis extra geld beschikbaar gesteld voor culturele activiteiten in de Waalsprong. - Er is in de Waalsprong een ‘Cultureel Overleg’ bestaande uit bewoners uit de Waalsprong in het leven geroepen. Het ‘Cultureel Overleg’ heeft een rol bij de inventarisatie van behoeften aan cultureel aanbod in de Waalsprong en vormt een klankbord voor de gemeente Nijmegen.

Cultuur

Er is een Cultureel Debat georganiseerd met als doel de actualisatie van de cultuurvisie te voeden. De gemeente neemt deel als toehoorder aan het Cultureel Netwerk Nijmegen zodat uitwisseling van informatie en afstemming tussen culturele partners en de gemeente versterkt wordt. Vanuit het CNN worden gezamenlijke activiteiten ontwikkeld zoals een culturele zondag en een jaarlijks `Uitfestival´. We hebben meerjarige budgetafspraken met de KKP, Lindenberg, Museum het Valkhof, Doornroosje en het Natuurmuseum afgesloten. Voor de nieuwbouw van Doornroosje is in 2008 door de Provincie een subsidie van € 1,3 miljoen beschikbaar gesteld. De eerste aanbesteding van het nieuwbouwproject heeft geen resultaat opgeleverd, in 2009 zal een nieuwe aanbesteding plaatsvinden. De Mariënburgkapel is inmiddels beschikbaar voor incidentele culturele evenementen; er wordt nog gezocht naar een permanente gebruiker. We hebben nu ook een aanbod cultuureducatie gerealiseerd in de Waalsprong (de Klif en de Ster). In het kader van het Actieplan Cultuurbereik hebben we een vijftal projecten gerealiseerd. Er is een nieuwe subsidieregeling gemaakt voor de amateur-podiumkunsten (muziek, zang, dans, theater), waarin wordt gestreefd naar vergroting van het cultuuraanbod in de gemeente. Ook het aanbod in de Open Wijkscholen is gericht op verhoging van cultuurdeelname door achterstandsgroepen. Op 12-11-2008 heeft de Raad de actualisatie van de Cultuurvisie vastgesteld voor de periode 2008-2011 met de titel “Op Koers”. De belangrijke punten voor 2008-2011 zijn: behoud en versterken van de bestaande culturele infrastructuur inclusief de nieuwbouw van Doornroosje en verdere culturele profilering op o.a. het nieuwe speerpunt literatuur en de samenwerking met andere terreinen.

hoofddoelstelling 2 Wij zorgen voor een omgeving waarin kunstenaars en productiegezelschappen inspiratie vinden om bij te dragen aan de ontwikkeling van de kunsten in het algemeen en aan een Nijmeegs cultureel productieklimaat in het bijzonder. Het gaat hier vooral om realisatie van de derde programmalijn uit het Coalitieakkoord ‘Eigenzinnige en kleinschalige vernieuwing’. We ondersteunen kleinschalige initiatieven en organisaties door het verlenen van subsidies. Samenwerking wordt gestimuleerd Doelrealisatie

Het aantal organisaties is gelijk gebleven, het aantal activiteiten/projecten gedaald. De oorzaak hiervan is onbekend, maar met invoering van de nieuwe beleidsregels wordt vanaf 2009 weer een stijging verwacht. Het aantal kunstopdrachten in de openbare ruimte is gedaald omdat er in 2008 met name aandacht is besteed aan inventarisatie en onderhoud van de bestaande kunst.

Activiteiten

Er is een nieuwe subsidieregeling gemaakt voor een flexibel budget kleinschalige culturele activiteiten: FLEKCA, waarvoor maximaal € 1.000 per activiteit kan worden gehonoreerd. De Raad heeft in 2008 besloten geen verdere invulling aan het broedplaatsenbeleid te geven. Maar wel is in samenwerking met de Stichting SLAK een begin gemaakt met de realisatie van 125 extra kunstenaarsateliers. Het aantal cursisten bij de Lindenberg en op de open wijkscholen is in 2008 licht gedaald ten opzichte van 2007. Het aantal gesubsidieerde muziekverenigingen is ten opzichte van 2008 gelijk gebleven. Het aantal gesubsidieerde theatergezelschappen en zangverenigingen dat sub-

139


sidie heeft ontvangen is daarentegen gedaald, evenals het aantal gesubsidieerde voorstellingen. Met de invoering van de nieuwe beleidsregels voor de subsidies amateur-podiumkunsten verwachten wij vanaf 2009 een stijging. De nieuwe regeling biedt meer mogelijkheden voor nieuwe verenigingen.

140

Cultuur

indicatoren H1. Wij leveren een bijdrage aan het creëren van een prettige woonen leefomgeving waarin bewoners en bezoekers zich kunnen ontspannen, zich kunnen ontplooien en elkaar kunnen ontmoeten door gebruik van het culturele aanbod. Indicatoren hoofddoelstelling 1

begroot

realisatie

H1 Aantal gesubsidieerde culturele instellingen H1 Aantal bezoekers culturele instellingen H1 Aantal deelnemers educatief aanbod H1 Aantal gesubsidieerde culturele evenementen H1 Aantal bezoekers culturele evenementen H1 Aantal gesubsidieerde amateurvoorstellingen

10 1,52 milj 7400 9 220.000 325

10 1,52 milj 7206 10 225.000 354

Toelichting bij indicatoren hoofddoelstelling 1 De stedelijke culturele infrastructuur als geheel liet in 2008 een stabiel beeld zien: het totale bezoek aan culturele instellingen in Nijmegen is ongeveer gelijk gebleven. Er is sprake van meer bezoekers dan begroot bij het Valkhof Museum, Keizer Karel Podia en Doornroosje. Bij de OBGZ is sprake van een dalende tendens die in de pas lijkt te lopen met de landelijke tendens.

H2. Wij zorgen voor een omgeving waarin kunstenaars en productiegezelschappen inspiratie vinden om bij te dragen aan de ontwikkeling van de kunsten in het algemeen en aan een Nijmeegs cultureel productieklimaat in het bijzonder. Indicatoren hoofddoelstelling 2 H2 Aantal gesubsidieerde organisaties kunsten H2 Aantal activiteiten/projecten op het terrein van de kunsten H2 Aantal kunstopdrachten in de openbare ruimte

begroot

realisatie

7 45 8

7 40 5*

* In 2008 hebben we veel aandacht aan de inventarisatie en onderhoud van kunst in de buitenruimte

Toelichting bij indicatoren hoofddoelstelling 2 Het aantal organisaties is gelijk gebleven, het aantal activiteiten/projecten gedaald. De oorzaak hiervan is onbekend, maar met invoering van de nieuwe beleidsregels wordt vanaf 2009 weer een stijging verwacht. Het aantal kunstopdrachten in de openbare ruimte is gedaald omdat er in 2008 met name aandacht is besteed aan inventarisatie en onderhoud van de bestaande kunst.

141



x € 1.000



Realisatie 2008


890 469 443 15.888 -79

890 412 652 15.981 -98 17.611


-211 -166


17.837

-246 -166

17.614

-230 -323

-377

-412

-553

17.234

17.425

17.061

-70


923 410 483 15.798 0

-265

-265

-70

-265

-265

17.163

17.161

16.796

Dit programma sluit met een voordelig saldo van €365.000. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de volgende hogere baten: Beeldende Kunst, waarvan het bedrag is onttrokken aan de reserve en (€124.000) en concerten (€61.000) waarvan de kosten onder het programma citymarketing en externe betrekkingen vallen. Daarnaast zijn er enkele subsidies teruggevorderd (€44.000) en is er hoger geïndexeerd dan aan subsidies is uitgegeven (€89.000)

investeringen – Aanpassing brandveiligheid Vasim. In 2007 is op basis van een raadsbesluit gestart met de brandveiligheidsaanpassingen aan het pand Vasim. Het gebouw voldeed niet aan de brandveiligheideisen. Het gebruik van het pand, dat al als culturele broedplaats in gebruik was, is na oplevering bestemd voor toepassen van culturele bedrijvigheid. Van het beschikbare krediet ad 435.000 (incl. btw) is eind 2007 263.000 besteed. In 2008 is het project worden afgesloten. In 2008 is hierop € 178.619 uitgegeven en geactiveerd, te weten. – Verbouwing pand Extrapool door een gemeentelijke investeringssubsidie van € 140.000. Dit bedrag is in 2008 gerealiseerd en geïnvesteerd. – Voor Doornroosje is in 2008 een investering gedaan van € 46.426. Het gaat hier om kosten die gemaakt zijn als voorbereiding voor de bouw van het nieuwe pand.

142

Cultuur

risico’s De NV Mensec heeft een bezuinigingstaakstelling te realiseren die in 2008 oploopt tot € 510.000. Het ziet er naar uit dat de NV Mensec deze bezuinigingstaakstelling niet zal realiseren in 2008 en 2009. Verwachting van de NV Mensec is dat er in 2008 een tekort van ca. € 100.000 zal zijn die in 2009 oploopt tot circa € 400.000. Bij de Voorjaarsmarap 2009 komen wij hierop terug. In 2008 is uit een haalbaarheidsonderzoek gebleken dat bouw van een theaterhotel naast de schouwburg niet de financiële voordelen oplevert die eerder werden verwacht. Dat betekent dat deze bezuinigingen niet via de NV Mensec kunnen worden gerealiseerd vanaf 2011. De aanbesteding voor de nieuwbouw van Doornroosje heeft in 2008 geen partij opgeleverd die onder de gestelde (financiële) voorwaarden het project wil realiseren. We voeren momenteel opnieuw overleg om binnen een volwaardig inhoudelijk concept de financiële dekking voor de investeringen sluitend te krijgen. Bij de Najaarsmarap 2008 is als risico gemeld dat Nijmeegse cultuurinstellingen wellicht niet opgenomen zouden worden in de basisinfrastructuur van de rijksoverheid. Dit risico is inmiddels opgeheven; alle Nijmeegse culturele instellingen die hiervoor in aanmerking zouden komen zijn onderdeel geworden van de basisinfrastructuur: Kwatta, Joris Ivens, Wintertuin, Music Meeting. Er wordt momenteel onderzocht hoe de voeding van de 1% regeling beeldende kunst verbeterd kan worden. In het beleidsplan ‘In Beelden’ (2008-2010) wordt de ambitie uitgesproken € 1.832.000 uit te geven aan kunstprojecten in de periode 2008-2010. Hiervan is eind 2008 voor € 141.000 gerealiseerd uit de reserve en de stand van de reserve is momenteel € 300.000 .

143


Bestuur & Middelen Nummer Portefeuillehouder

9610 Peter Lucassen

programmawijziging In perspectiefnota 2009 is de naam van dit programma gewijzigd van Middelen naar Bestuur & Middelen. De beleidsteksten zijn voor 2008 ongewijzigd gebleven. Om deze reden zal het programma op de oude wijze worden verantwoord.

algemeen Het programma Middelen omvat financiën, gemeentelijke heffingen, personeel- en organisatiebeleid, informatiebeleid en strategische oriëntatie. Ook Stadscontrol en het bureau interimmanagement horen bij dit programma. Vanuit het programma Middelen geven wij sturingskaders aan de gemeentelijke organisatie. We toetsen of de kaders worden toegepast en geven advies over de in dit programma opgenomen vakgebieden. In onze jaarlijkse begrotings- en verantwoordingsdocumenten geven we ons inhoudelijk beleid weer (toekomstig dan wel gerealiseerd) in relatie tot onze inkomsten en uitgaven.

evaluatie programma bestuur & middelen 2008

144


In 2008 is uitvoering gegeven aan diverse doelmatigheidsonderzoeken waaronder de doorlichting van de financiële en control-functie.


Eind 2008 is de doorlichting van de financiële en control functie afgerond. Deze doorlichting was gericht op het treffen van maatregelen/richtingen waarmee de effectiviteit en efficiency van de financiële en control-functie verder kan worden vergroot. Via een negental projecten worden richtingen begin 2009 uitgewerkt en met ingang van 2009 geïmplementeerd. In relatie hiermee is per 1 januari 2009 organisatiebreed binnen de financiële en control functie een besparing van personeelsformatie gerealiseerd van 6 fte.


We hebben in de perspectiefnota €75.000 extra middelen gehad voor het invoeren van basisregistraties. Hierdoor hebben we in 2008 een belangrijk deel van de investering voor de noodzakelijke software om gemeentebreed gegevens te kunnen synchroniseren tussen procesapplicaties en de basisregistraties gefinancierd. Daarnaast is er bijgedragen aan het opbouwen van de verplichte collectie authentieke brondocumenten Straatnaamgeving bij de invoering van de basisregistratie Adressen en Gebouwen (€ 25.000)


Binnen dit programma zijn wel lastenoverschrijdingen, deze hangen echter direct samen met batenoverschrijdingen, ofwel het product concernverrekeningen. Derhalve is hier geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid

Bestuur & Middelen

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? We willen bereiken dat het voor burgers goed inzichtelijk is wat we als bestuur doen en waar we het gemeenschapsgeld voor inzetten. Burgers hebben er vertrouwen in dat we zorgvuldig omgaan met onze ter beschikking staande middelen, zoals geld en personeel. We willen onze rol als solide, betrouwbare en transparante overheid zeker ook binnen het programma Middelen waarmaken.


hoofddoelstelling 1 De Stadsbegroting functioneert als centraal beleidskader voor de gemeentelijke organisatie en de jaarlijkse toewijzing van middelen voor bestuurlijke programma’s vindt in de Stadsbegroting plaats. De Stadsrekening biedt het College de mogelijkheid verantwoording aan de Raad af te leggen over zowel de inhoud als de inzet van middelen. De gemeentelijke organisatie voert haar taken uit binnen gemeenschappelijke kaders en doelen. Doelrealisatie

De uitvoering van de begrotings- en verantwoordingscyclus heeft conform de vastgestelde B&V-cyclus in 2008 plaatsgevonden.

Activiteiten

De uitvoering van de begrotings- en verantwoordingscyclus (jaarverslag/jaarrekening 2007, perspectiefnota 2009, voorjaarsnota 2008, begroting 2009 en najaarsnota 2008) heeft plaatsgevonden conform de uitgangspunten die door de gemeenteraad in februari 2007 zijn vastgesteld en in de nieuwe financiële beheersverordening zijn vastgelegd.

hoofddoelstelling 2 De beleidsuitvoering en verantwoording voldoen aan de eisen van rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid. Doelrealisatie

In 2008 is uitvoering gegeven aan de aanpak/werkwijze met betrekking tot de financiële rechtmatigheid zoals door de raad eind 2007 rond het normen- en toetsingskader rechtmatigheid 2007/2008 is vastgesteld. Daarnaast wordt uitvoering gegeven aan het risicomanagement als onderdeel van de begrotings- en verantwoordingsstukken. In 2008 is uitvoering gegeven aan diverse doelmatigheidsonderzoeken waaronder de doorlichting van de financiële en controlfunctie.

Activiteiten

Coördinatie en review interne controle getrouwheid en rechtmatigheid 2007/2008. Eind 2008 is de doorlichting van de financiële en control functie afgerond. Deze doorlichting was gericht op het treffen van maatregelen/richtingen waarmee de effectiviteit en efficiency van de financiële en control-functie verder kan worden vergroot. Via een 9-tal projecten worden richtingen begin 2009 uitgewerkt en met ingang van 2009 geïmplementeerd. In relatie hiermee is 1 januari 2009 organisatiebreed binnen de financiële en control functie een besparing van personeelsformatie gerealiseerd van 6 fte. Uitvoering van het collegeonderzoeksprogramma (213a) onderzoek 2008. Over de uitvoering is bij gelegenheid van de Voor- en Najaarsnota tussentijds gerapporteerd. Mede in verband met de uitvoering van de doorlichting van de financiële en control functie zijn onderzoeken 2008 ver-

145


traagd en lopen door in 2009. Het instrument 213a wordt in 2009 geëvalueerd. In samenwerking met de auditcommissie de coördinatie/begeleiding van de accountantscontrole (interim-controle) 2007/2008 en jaarrekeningcontrole. Eind 2008 is gestart met de doorontwikkeling van het risicomanagementmodel op basis van ambtelijke tussenevaluatie. De eerste resultaten hiervan zullen zichtbaar worden in de jaarrekening 2008 in de paragraaf risico’s en weerstandsvermogen. Begin 2009 vindt over de aanpak met betrekking tot risicomanagement afstemming plaats met de auditcommissie. Toets van de voortgang vastgestelde verbeteracties naar aanleiding van eerdere accountantsrapportages en rekenkameronderzoeken. Hierover is met ingang van 2008 afzonderlijk aan de auditcommissie gerapporteerd rond de voor- en najaarsnota. Maatregelen gericht op versterking van de inkoopfunctie in Nijmegen; hiertoe is in 2008 een aanpak voorbereid die in het najaar van 2008 in uitvoering is genomen.

hoofddoelstelling 3 We streven naar een ambtelijke organisatie die flexibel is en in ontwikkeling blijft, wiens medewerk(st)ers bestuurlijk gevoelig zijn en dienstverleningsgericht én hun werk zakelijk en doelmatig uitvoeren. We willen een beter toegerust personeel; goede werkomgeving/werkgever en een prettige werksfeer. Tevens willen wij dat het personeelsbestand een afspiegeling is van de Nijmeegse samenleving. We realiseren onze bezuinigingstaakstelling Doelrealisatie

Voor een beter afgestemde dienstverlening willen we nog beter toegerust personeel, een goede werkomgeving/werkgever en een prettige werksfeer. We streven naar de “juiste persoon op de juiste plaats”, zowel nu als in de toekomst. Deze doelstellingen zullen bijdragen aan de kwaliteit van de producten. Vandaar dat we in 2007 de hoofdlijnen van het Strategisch Personeelsbeleid hebben uitgewerkt in de HRM-agenda 2008-2009. Deze agenda heeft geleid tot actieplannen en instrumenten in 2008. Met deze actieplannen en instrumenten hebben wij de zes P&Othema’s ter hand genomen, zijnde: krapte op de arbeidsmarkt; diversiteit; mobiliteit; dienstverlening; digitalisering en leiderschap. De bezuinigingstaakstelling: 1 % van de loonsom in 2008 is gerealiseerd.

Activiteiten

De zes P&O thema’s hebben we in de HRM-agenda vertaald naar werkterreinen van P&O. Op ieder werkterrein zijn concrete instrumenten bedacht en ontwikkeld. Werving en selectie De werving- & selectieprocedure is aangescherpt en gedigitaliseerd. Arbeidsmarktcommunicatie Er is een nieuwe arbeidsmarktcampagne: ‘Nijmegen zoekt mensen van formaat’. Bovendien is www.werkeninnijmegen.nl gelanceerd. Loopbaanontwikkeling Het ‘Huis van je Toekomst’ is geopend met faciliteiten op het gebied van loopbaanadvies en -begeleiding, training en opleiding en stages onder één dak. Er hebben zich in 2008 100 medewerkers gemeld voor volgen van training dan wel loopbaantraject. In 2008 hebben de directies een begin gemaakt met het project ‘medewerkers en organisatie in beeld’. Intern hebben we geïnvesteerd in netwerken: jongeren, stagiaires, allochtonen, ouderen. Gesprekscyclus Met alle directies is afgesproken de kwantiteit en de kwaliteit van zowel de functionerings- / POP-gesprekken en de beoordelingsgesprekken waarnodig te verhogen. Voor de periode 2008 -

146

Bestuur & Middelen

2009 is afgesproken dat elke medewerker jaarlijks een functionerings- / POP-gesprek én in 2008 óf in 2009 een beoordelingsgesprek heeft. Het onder de loep nemen van de bestaande beloningsinstrumenten heeft in 2008 nog niet plaatsgevonden. Leiderschap Er is een ontwikkelprogramma voor leidinggevenden opgesteld. Het DT heeft haar visie op het thema ‘leiderschap en leidinggeven’ voor ‘t voetlicht gebracht. Elke leidinggevende zal met zijn of haar leidinggevende individuele afspraken maken ten aanzien van de wijze waarop zijn of haar leidinggevende kwaliteiten (verder) worden ontwikkeld. Formulieren De P&O-formulieren zijn in aantallen gereduceerd en vereenvoudigd en deels gedigitaliseerd. Daarnaast zijn een aantal werkprocessen korter en efficiënter gemaakt. Pilots Tenslotte zijn binnen het kader van de HRM-agenda enkele veelbelovende pilots zijn gestart: Seniorenbeleid We hebben een pilot gehouden om extra aandacht te besteden aan de oudere werknemer voor wat betreft zijn werksituatie en zijn persoonlijke financiële situatie. Dakpanconstructie In 2008 zijn er zes ‘dakpanconstructies’ door ons opgezet, waarin met het oog op een zorgvuldige overdracht van persoonsgebonden kennis en netwerken de opvolger van een vertrekkende collega al in functie is voordat laatstgenoemde collega is vertrokken. Tweede loopbaan Brandweer Met acht deelnemers zijn we in 2008 gestart met een pilot om te komen tot een loopbaanplan. Tweede loopbaan fysiek belastende functies bij DGG en DSB Er is een matrix opgesteld waarin alle belastende functies zijn afgezet tegen mogelijke ‘landingsfuncties’. Tevens is geïnventariseerd welke medewerkers met een fysieke belastende functie het hier betreft; dit overzicht wordt periodiek besproken. Binnen de directie wordt zorg gedragen voor een goede afstemming met het project ‘gezondheidsmanagement’. Stagebeleid/Diversiteit In 2008 zijn er 120 stages gerealiseerd, waarvan 20 zijn ingevuld door allochtone stagiaires. De Stagewijzer hebben we verbeterd. De NijmegenSchool organiseerde gerichte trainingen voor stagebegeleiders. Verder hebben we actief deelgenomen aan voorlichtingsbijeenkomsten en ‘stagemarkten’ . Tot slot hebben we een pilot gestart voor het onder meer begeleiden en volgen van ‘hoogopgeleide vluchtelingen’. Arbobeleid Op het gebied van Arbozorg hebben we een contract afgesloten met een arbodienst en hebben we het verzuimprotocol aangepast. Tevens zijn we gestart met een pilot ‘verzuimcoach’. Ook hebben we activiteiten ontwikkeld om het welbevinden en de leefstijl van medewerkers te bevorderen en is aan medewerkers van 50 jaar en ouder een healthcheck aangeboden. Daar hebben meer dan 400 medewerkers gebruik van gemaakt. In het voorjaar van 2008 hebben we een effectevaluatie uitgevoerd van onze bedrijfssportregeling. We zijn een onderzoek gestart naar de relatie werk en gezondheid bij afdelingen met fysiek belastende functies.

147


hoofddoelstelling 4 Wij streven naar een gemeentelijke informatiehuishouding waarbinnen: – de (werk)processen en de resultaten ervan duidelijk herkenbaar zijn en worden vastgelegd (interne en externe transparantie); – proces(voortgang)informatie als managementsturing beschikbaar is; – de principes van gemeentelijke basisregistraties, éénmalige uitvraging (én registratie) en optimale interne én externe informatie-uitwisseling conform de landelijke normstelling en richtlijnen, als norm bij de ontwikkeling én inrichting gehanteerd worden. Doelrealisatie

Het gemeentelijk midoffice EMO, de ICT-basis voor dienstverleningsproject Nijmegen Heeft Antwoord en noodzakelijk om het transparant en zaaksgewijs werken te ondersteunen geïmplementeerd. Het digitaliseren van de werkprocessen is voorzichtig gestart. Hierbij is de analyse en beschrijven van het werkproces, aansluiting op het zakenregister (EMO), gebruikmaken van digitale zaakdossiers (CORSA DMS), waar mogelijke digitale webintake en het aansluiten op de basisregistraties telkens de standaard aandachtspunten.

Activiteiten

Het Klantcontactcentrum beschikt inmiddels over de klantcontactmodule waarin alle klantcontacten, ook vanuit de aangesloten backoffice’s (zaaksgewijs) vastgelegd kunnen worden. De invoering van de basisregistraties ligt op schema conform de wettelijke kaders en de voorbereidingen zijn getroffen om de gegevens automatisch te synchroniseren. De verdere ontwikkeling van de gemeentelijke informatiehuishouding sluit ook goed aan bij de planning van het landelijke NUP (Nationaal UitvoeringsProgramma E-overheid).

hoofddoelstelling 5 We heffen gemeentelijke belastingen om financiële middelen te genereren voor ons lokaal beleid. Doelrealisatie

We heffen gemeentelijke belastingen om financiële middelen te genereren voor ons lokaal beleid. In 2008 bedragen de opbrengsten uit de gemeentelijke belastingen verantwoord onder deze productgroep € 59,9 miljoen.

Activiteiten

De tarieven van onze gemeentelijke belastingen en leges staan vermeld in het belastingplan 2008 dat door uw raad in december 2007 is vastgesteld. Ons uitgangspunt bij de verdeling van de lasten is het draagkrachtbeginsel, de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. De verordeningen zoals die door uw raad in december 2006 zijn vastgesteld (raadsvoorstellen 246/2007 en 247/2007) zijn door ons op uitgevoerd. Daarnaast zijn de waarden van onroerende zaken naar waardepeildatum 1 januari 2007 voor het belastingjaar 2008 vastgesteld en is begonnen met de herwaardering voor het belastingjaar 2009 met waardepeildatum 1 januari 2008 In de paragraaf Lokale heffingen zullen wij de afzonderlijke producten van heffingen nader toelichten.

148

Bestuur & Middelen

indicatoren Er zijn geen indicatoren voor dit programma opgesteld in de begroting, derhalve wordt hier in de stadsrekening ook niet op gerapporteerd.


x € 1.000



Realisatie 2008


19.003 629 3.552 927 43.980

17.917 88 3.621 731 44.611 68.091


-232.398 -57.579


66.968

-232.158 -66.831

66.316

-233.068 -66.221

-289.977

-298.989

-299.289

-221.886

-232.021

-232.973

-7.012


22.559 0 2.476 778 40.503

-2.476

-2.476

-7.012

-2.476

-2.476

-228.898

-234.497

-235.449

Binnen dit programma is een hoger positief resultaat behaald van € 952.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere opbrengst op het product concerninkomsten van €0,7 miljoen als gevolg van enkele nabetalingen van het gemeentefonds over de jaren 2006 en 2007.

149


Wonen Nummer Portefeuillehouder

9620 Peter Lucassen

algemeen Dit programma betreft de ontwikkeling en uitvoering van het Nijmeegs woonbeleid. Onze strategische keuze hierin is een ongedeelde stad. De centrale taakvelden zijn planning en programmering van het nieuwbouwbeleid (tempo, kwantiteit, kwaliteit en betaalbaarheid), herstructurering, ontwikkeling en monitoring van woonruimteverdelingsbeleid en het stimuleren van wonen boven winkels. Wij brengen de beleidsdoelstellingen vanuit een opdrachtgevende en op bewaking gerichte rol in bij andere partijen en beleidsvelden, zowel thematisch als gebiedgericht. In overleg met de diverse partners in de volkshuisvesting, op stedelijk en op regionaal niveau, maken we concrete afspraken over de uitvoering van het beleid. Een apart onderdeel in dit programma is de bewaking van de ontwikkeling en implementatie van de omgevingsvergunning. Het programma Wonen kent een sterke relatie met het programma Ruimte & Bouwen.

evaluatie programma wonen 2008

150


In het programma wonen zijn in 2008 een aantal belangrijke resultaten behaald: – De doelstellingen rond het huisvesten van starters, minima, en huishoudens uit de doelgroep zijn gehaald, hun slaagkansen lagen hoger dan in 2007. – Over de invulling van het lokale maatwerk in de woonruimteverdeling is, na lange discussie, overeenstemming met de corporaties bereikt. – Op het terrein van wonen en zorg zijn belangrijke stappen gezet door realisatie van combinaties van wonen en zorg in 2008, en voor realisatie in de komende jaren. De extra middelen voor het omzetten van de woningbouwprogramma’s ten faveure van de sociale huur zijn in 2008 nog niet ingezet. Voor 2009 zijn een aantal exploitaties benoemd die daarvoor in aanmerking komen.


– We beschikken weer over een actueel kader voor het woonbeleid: de woonvisie is in 2008 afgerond, besluitvorming begin 2009. – Het woningbouwprogramma is weliswaar gedurende het jaar naar beneden bijgesteld maar een productie van een kleine 900 woningen is bepaald niet slecht. – De doelstellingen voor wonen boven winkels worden ruimschoots gehaald: 85 gerealiseerd, en nog eens 80 met oplevering 2009/2010.


Vanuit de perspectiefnota 2008 is voor de kosten omgevingsvergunning (WABO) € 250.000 ter beschikking gesteld. Vanwege het uitstel van de invoering van de WABO tot 1 januari 2010 is besloten het budget door te schuiven naar 2009. De kosten welke in 2008 zijn gemaakt konden middels andere middelen gedekt worden.

Bestuur & Middelen


Binnen dit programma is er een lastenoverschrijding van €996.000. Dit wordt veroorzaakt doordat er in 2008 een stelselwijziging heeft plaatsgevonden voor wat betreft de gelden van derden. Deze stonden eerder verantwoord onder de voorzieningen. Nu staan ze verantwoord onder de overlopende passiva. Het verschil in werkwijze is dat er voor de gelden van derden binnen de overlopende passiva gedurende het jaar begrotingswijzigingen gemaakt moeten worden, terwijl dit bij de voorzieningen aan het eind van het jaar werd geboekt. Aangezien dit in 2008 niet gebeurd is, zijn er in 2008 zowel aan de baten- als aan de lastenkant overschrijdingen. Deze lasten zijn dus gedekt door gelden van derden (baten) en derhalve rechtmatig.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Alle huidige en toekomstige inwoners van Nijmegen kunnen naar wens wonen in een ongedeelde stad. Daarvoor investeren wij in kwantiteit, kwaliteit, variatie, betaalbaarheid en leefbaarheid. De omgevingsvergunning beoogt de vergunningverlening te verbeteren en de administratieve lasten voor burgers en bedrijven te verminderen door diverse vergunningstelsels samen te voegen. Zo worden onder meer de milieuvergunning, bouwvergunning en andere vergunningen omgevormd tot een omgevingsvergunning. Deze wordt naar verwachting in juli 2008 van kracht.


hoofddoelstelling 1 Wij realiseren het gewenste woningbouwprogramma van ruim 6200 woningen voor 2010, en sturen actief op meer tempo in de productie (kwantiteit). Voor 2013 willen we netto 3000 goedkope huurwoningen en 1000 goedkope koopwoningen in de programmering hebben opgenomen. Voor studenten realiseren we voor 2010 1000 eenheden om te voldoen aan de huisvestingsbehoefte. Doelrealisatie

Het geplande aantal woningen in 2008 is flink lager uitgevallen (857 tegen 1.830) door het doorschuiven van een groot aantal projecten, voornamelijk in de koopsector. Dit is al gemeld in de voorjaarsmarap waarbij de aantallen toen zijn bijgesteld naar 1.150 en in de najaarsmarap naar 1.050. Deze planning bleek te optimistisch. Het lagere aantal gerealiseerde woningen is een gevolg van het doorschuiven van opleverdata van enkele complexen (o.a. de Stijl in Hatert, 100 woningen en Kalorama 29 woningen). Om het programma goedkope huurwoningen te halen hebben we met de corporaties afspraken gemaakt om vooral in de Waalsprong veel huurwoningen te bouwen. Het aantal gerealiseerde studenteneenheden in 2008 is lager dan gedacht maar de oplevering van 195 eenheden in 2009 is zeker. In december 2008 is de Woonvisie afgerond en in januari 2009 aan de raad ter besluitvorming aangeboden. In 2008 hebben we de totstandkoming van een stedelijk huurdersplatform gefaciliteerd.

Activiteiten

Wij hebben de planning van projecten via het PTP team (planning, tempo en prioriteit) en de woningbouwmonitor scherp gemonitord. Er zijn 4 voortgangsrapportages gemaakt voor het PTP. We hebben daarvan twee vastgesteld. Voor 18 projecten hebben we Richtlijnen en Aanbevelingen opgesteld, 4 projecten zijn ondersteund met ISV subsidiegelden.

151


Wij hebben 15 startersleningen verstrekt om koopstarters meer kans te geven en zo de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen. We hebben voor 220 tijdelijke eenheden voor studenten de exploitatieduur planologisch met 5 jaar verlengd. Er zijn plannen in ontwikkeling voor realisatie van 350 tot 400 nieuwe eenheden. Er is een inventarisatie uitgevoerd naar locaties voor 1.300 extra eenheden. Haalbaarheidsonderzoeken lopen. Als stimuleringsmiddel in het proces van herstructurering hebben we 16 huurgewenningsbijdragen verstrekt. We hebben overleg gevoerd met ontwikkelende, bouwende en verkopende partijen om tot de gewenste bouwproductie te komen, onder andere in twee Woonadviesraden .

hoofddoelstelling 2 Wij streven naar een rechtvaardige verdeling van vrijkomende huurwoningen met evenredige kansen op woonruimte voor de diverse doelgroepen. We verbeteren de leefbaarheid en gaan segregatie in Nijmeegse wijken tegen door gebruik van de ruimte die de regionale huisvestingsverordening ons biedt. Doelrealisatie

De doelstellingen rond slaagkansen en het huisvesten van diverse doelgroepen zijn allemaal gehaald. De slaagkansen zijn licht verbeterd t.o.v. 2007.

Activiteiten

Met de corporaties hebben we in 2008 overeenstemming bereikt over de invulling van lokaal maatwerk. Het jaar 2008 wordt begin 2009 geëvalueerd. In 2008 zijn 5 bilaterale overeenkomsten voorbereid die begin 2009 worden getekend. Evenals in 2007 zijn ook in 2008 alle 18-jarigen geïnformeerd over het woonruimteverdeelsysteem en de mogelijkheid van inschrijving. Door problemen in de dataverwerking bij Enserve is de monitorrapportage woonruimteverdeling verschoven naar 2009.

hoofddoelstelling 3 Wij realiseren 39 appartementen boven winkels en kantoren in het centrum (Wonen boven winkels) in 2008. De MOP-doelstelling van 85 voor 2010 is al gerealiseerd. Het belang van Wonen boven Winkels blijft groot, zodat we de lijn voortzetten tot en met 2009. Doelrealisatie

In 2008 zijn 50 appartementen beschikt. Dit zal in 2009 en 2010 leiden tot een hausse aan opleveringen van ca. 80 appartementen (beschikt in 2007 en 2008).

Activiteiten

Wij hebben eigenaren actief benaderd met voorlichting, ondersteuning en subsidies, om zo te komen tot realisatie van de appartementen boven winkels en kantoren in het centrum. In 2008 zijn plannen ontwikkeld voor 50 appartementen wonen boven winkels.

hoofddoelstelling 4 Wij stimuleren in het kader van de zorg de ontwikkeling van woonservicegebieden en sturen op realisatie van woningen die geschikt zijn voor bewoners die een beroep moeten doen op zorg. We sturen op levensloopbestendige wijken door hierover afspraken te maken met corporaties en ontwikkelaars. Doelrealisatie

152

In Hatert is de eerste invulling van het woonservicegebied zichtbaar. Specifieke woonvormen zijn gerealiseerd. De invulling van een zorgplint van waaruit zorg en welzijn gehaald en gebracht wordt, is geconcretiseerd. Realisatie is hiermee gegarandeerd.

Bestuur & Middelen

De invulling van het woonservicegebied Waterkwartier heeft ook duidelijker vorm gekregen. Over de bouw van zorgwoningen en woningen voor mensen met psychogeriatrische problematiek (PG woningen) zijn afspraken gemaakt. De sociale zorgen welzijnsinfrastructuur wordt verder uitgerold. Specifiek voor Waterkwartier zijn de behoeften aan woonvormen aangescherpt. Invulling van woonservicegebieden in de Waalsprong vorderen gestaag. De geplande 3 woonservicegebieden worden niet gehaald. Dit komt door de vertraging van de bouw in het Waterkwartier en Laauwik. De fysieke infrastructuur in Brakkenstein wordt daarentegen wel op tijd gerealiseerd. In 2008 zijn in totaal 60 woningen en 36 PG-plaatsen t.b.v. wonen en zorg opgeleverd. Het gaat om 2 projecten. De woningen van RIBW aan de Nieuwe Mollenhutseweg (17) zijn opgeleverd. En de intramurale voorziening Nijevelt, met 43 zorgappartementen en 36 PG-plaatsen. Ook zijn 145 woningen aanpasbaar gebouwd zoals de etagewoningen op het Dobbelmanterrein, de Dikkeboomweg en Stadshof. De bouw van Kalorama met 29 appartementen en 60 bedden verpleeghuisvorm in Brakkenstein is zo goed als afgerond. De oplevering zal echter in 2009 plaatsvinden. De eerste fase van het centrumgebied van Hatert is gebouwd, 91 aanpasbaar gebouwde woningen met daarbinnen begeleide woonvormen. De oplevering zal ook begin 2009 plaatsvinden. Tevens is in 2008 gestart met de nieuwbouw van Nieuw Maldenborgh met zelfstandige woningen (100) en 24 PG-plaatsen. Oplevering vindt plaats in 2009. Activiteiten

We hebben gewerkt aan de concretisering van diverse plannen en projecten. Via Richtlijnen en Aanbevelingen bij projecten (Waalsprong, Wolfskuil, Hengstdal, Hazenkamp) zijn voor de komende tijd aantallen zorgwoningen opgenomen in het programma, evenals het aanpasbaar bouwen van nieuwbouwetagewoningen. Met de zorgaanbieders en de corporaties zijn de kengetallen per wijk voor de behoefte aan combinaties van wonen, zorg en dienstverlening in 2008 verder verfijnd. In de prestatieovereenkomst met Portaal zijn afspraken gemaakt over het realiseren van het concept servicewijk in Hatert en Lindenholt. Door capaciteitsgebrek is het herijken van de nota aanpasbaar bouwen doorgeschoven naar 2009. Om de wachtlijst voor woningzoekende rolstoelgebruikers weg te werken, hebben we in de Richtlijnen en Aanbevelingen bij nieuwbouwlocaties de eis gesteld dat er gemiddeld per 100 laagbouwwoningen 1 à 2 woningen gebouwd worden welke zijn geschikt voor rolstoelgebruikers. De effecten treden op zodra de woningbouw wordt gerealiseerd.

hoofddoelstelling 5 Wij optimaliseren met behulp van de omgevingsvergunning de dienstverlening aan burgers en bedrijven. In 2008 zetten we de nodige stappen voor de implementatie in 2008. Doelrealisatie

De omgevingsvergunning beoogt de vergunningverlening te verbeteren en de administratieve lasten voor burgers en bedrijven te verminderen door diverse vergunningstelsels samen te voegen. Zo worden onder meer de milieuvergunning, bouwvergunning en andere vergunningen omgevormd tot een omgevingsvergunning.

Activiteiten

Voor de omgevingsvergunning (WABO) is op basis van het vastgestelde plan van aanpak in 2008 verder gewerkt aan de voorbereiding van de implementatie. Gestart is met het onderzoek naar afstemming van de diverse procedures. Invoering van de WABO is door het kabinet uitgesteld. Gekoerst wordt nu op 1 januari 2010. Vooruitlopend daarop zijn we wel gestart met WABOgewijs werken.

153


indicatoren H1. Wij realiseren het gewenste woningbouwprogramma van ruim 6.200 woningen voor 2010, en sturen actief op meer tempo in de productie (kwantiteit). Voor 2013 willen we netto 3.000 goedkope huurwoningen en 1.000 goedkope koopwoningen in de programmering hebben opgenomen. Voor studenten realiseren we voor 2010 1.000 eenheden om te voldoen aan de huisvestingsbehoefte.

Indicatoren hoofddoelstelling 1

2003-

H1 Aantal woningen H1 Aantal woningen in bestaande stad H1 Aantal woningen in Waalsprong H1 toevoegingen goedkope huurwoningen H1 toevoegingen goedkope koopwoningen H1 aantal eenheden voor studenten

-------------

2004

2005

2006

2007

2008

447 417 30 -------

1.508 618 890 276 57 ---

1.125 339 786 467 48 438

600 495 100 57 50 30

857 526 331 131 133 75

H2. Wij streven naar een rechtvaardige verdeling van vrijkomende huurwoningen met evenredige kansen op woonruimte voor de diverse doelgroepen. We verbeteren de leefbaarheid en gaan segregatie in Nijmeegse wijken tegen door gebruik van de ruimte die de regionale huisvestingsverordening ons biedt. Indicator hoofddoelstelling 2 H2 Woningen aan starters H2 Minima H2 Woningen aan BBSH-doelgroep H2 Gemiddelde slaagkans H2 Slaagkans starters H2 Slaagkans BBSH-doelgroep H2 Slaagkans senioren

begroot 2008

realisatie 2008

verwacht 2009

verwacht 2010

verwacht 2011

>30% >=0,12 >60% >0,12 >0,08 >=0,12 >=0,30

44%* 63%* 0,14* 0,12* 0,14* 0,14* 0,31*

>30% >=0,12 >60% >0,12 >0,08 >=0,12 >=0,12

>30% >=0,12 >60% v >0,08 >=0,12 v

>30% >=0,12 >60% >0,12 >0,08 >=0,12 >=0,12

* cijfers betreffen de eerste helft van 2008

H3. Wij realiseren 39 appartementen boven winkels en kantoren in het centrum (Wonen boven winkels) in 2008. De MOP-doelstelling van 85 voor 2010 is al gerealiseerd. Het belang van Wonen boven Winkels blijft groot, zodat we de lijn voortzetten tot en met 2009. Indicatoren hoofddoelstelling 3 H3 Aantal appartementen wonen boven winkels

154

begroot 2008

realisatie 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

39

50

10

gereed

--

Bestuur & Middelen

H4. Wij stimuleren in het kader van de zorg de ontwikkeling van woonservicegebieden en sturen op realisatie van woningen die geschikt zijn voor bewoners die een beroep moeten doen op zorg. We sturen op levensloopbestendige wijken door hierover afspraken te maken met corporaties en ontwikkelaars. Indicatoren hoofddoelstelling 4 H4 Wonen en zorg

begroot 2008

realisatie 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

400

145

528

300

200

H5. Wij optimaliseren met behulp van de omgevingsvergunning de dienstverlening aan burgers en bedrijven. In 2008 zetten we de nodige stappen voor de implementatie in 2008. Voor deze hoofddoelstelling zijn in de stadsbegroting geen indicatoren opgesteld en derhalve leggen we hier in de stadsrekening ook geen verantwoording over af.


x € 1.000



Realisatie 2008


862 22 689 1.350 -63

862 22 2.249 1.292 -2.359 2.860


-1.697 -27


2.066

-952 -27

3.063

-2.014 -225

-1.724

-979

-2.239

1.136

1.087

824

0


703 22 898 268 1.172

0

0

0

0

0

1.136

1.087

802

Binnen dit programma is een hoger resultaat van €263.000 behaald dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door zowel hogere baten als lasten voornamelijk gerelateerd aan het wel of niet verstrekken van subsidies. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de jaarrekening, toelichting programmarekening.

155


risico’s De gevolgen van de kredietcrisis beginnen merkbaar te worden in de woningbouw. Zo is onlangs het eerste grote woningbouwproject ingetrokken. Ook de ontwikkelaars zijn huiverig voor het ontwikkelen van grote bouwlocaties. Dit alles heeft ook financiële gevolgen voor de gemeente. De te ontvangen premies voor realisering van de woningbouwopgave zullen lager uitvallen. Ook zullen de lagere woningbouwaantallen effecten hebben op de uitkering gemeentefonds. Om deze redenen blijven we vanuit het programma via PTP en Woonadviesraad zoveel mogelijk sturen op de realisatie. De vertraging in de ontwikkeling en realisatie van woningen kan ook gevolgen hebben op de programmering van het aantal gewenste huurwoningen.

156


Facilitaire diensten Nummer Portefeuillehouder

9630 Peter Lucassen

programmawijziging In perspectiefnota 2009 zijn er producten van het programma Citymarketing en Representatie overgekomen. De beleidsteksten zijn voor 2008 ongewijzigd gebleven. Om deze reden zal het programma op de oude wijze worden verantwoord. Dit betekent ook dat de verantwoording van de producten die zijn overgegaan, bij het programma Citymarketing en Representatie zijn verantwoord.

algemeen Dit programma gaat over de ontwikkeling en de uitvoering van de volgende ondersteunende diensten: onderzoek en statistiek, servicebedrijf (facilitaire dienstverlening), borging publiek geheugen (archief) en maatschappelijk vastgoed (accommodatiebedrijf i.o.). Onderzoek en statistiek Door het publiceren van objectieve, betrouwbare en bruikbare maatschappelijke informatie over de stad, de wijken en de effecten van het beleid dragen wij bij aan de onderbouwing van de beleidsprogrammering, de beleidsuitvoering en de gemeentelijke dienstverlening. Servicebedrijf Bij de interne facilitaire diensten van het Servicebedrijf gaat het onder meer om de huisvesting van de eigen organisatie, werkplekken, schoonmaak, receptie, catering, ICT, telefonie, post, documentaire informatievoorziening, financiële administratie, personeelsadministratie, medezeggenschapsondersteuning en managementadvies op het gebied van personeel, organisatie, communicatie en ICT. Borging Publiek Geheugen Met het Regionaal Archief Nijmegen zorgen wij ervoor dat de analoge en digitale informatie van de overheidsinstanties een optimale transparantie, controleerbaarheid en duurzaamheid kent, conform de Archiefwet 1995, en dat deze aan een zo breed mogelijk publiek beschikbaar wordt gesteld, zodat de kennis van de cultuurhistorie in onze stad goed ondersteund wordt. Maatschappelijk vastgoed Wij zorgen voor de instandhouding, effectief en klantvriendelijk beheer van al het gemeentelijk vastgoed. Wij nodigen uit tot en stimuleren sportbeoefening. Wij wegen efficiency en effectiviteit af tegen maatschappelijke overwegingen en het belang van bezoekers, huurders en deelnemers.

157


evaluatie programma facilitaire diensten 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

Gebouwen zijn veiliger en toegankelijker gemaakt. In overleg met de brandweer is het brandveiligheidstraject voor de resterende gemeentelijke gebouwen afgerond.


Het aantal bezoekers van de welzijnsaccommodaties groeide met 25% naar ongeveer 2 miljoen, mede ook door het nieuwe voorzieningenhart “de Ster”.


In de perspectiefnota zijn de volgende aanpassingen in de begroting gedaan: 1. BTW onderhoud sporten wijkcentra €269.000 2. noodlokalen Waalsprong €165.000 3. verkeerde onttrekking stelpost Waalsprong €298.000 4. onttrekking ABR woonbedrijf €185.000 5. wegvallen reserve woningbedrijf €552.000 6. vervallen overhead woningbedrijf -/- €110.000 7. prijzen restaurant aanpassen -/- €190.000 8. vermindering onderzoeksbudgetten -/-€80.000 9. duurzaam inkopen 0,5 fte €30.000 De aanpassingen 1 tot en met 6 betreffen technische begrotingswijzigingen. Er zijn een aantal aanpassingen gedaan die te maken hebben met het oplossen van begrotingsproblematiek die ontstaan is bij de opheffing van decentrale reserves/voorzieningen. Na uitvoerig overleg zijn bij de Perspecftiefnota 2008 hiervoor middelen beschikbaar gesteld. De aanpassingen 7 en 8 betreffen bezuinigingstaakstellingen, die zijn conform besluitvorming in de begroting zijn verwerkt. De 9e aanpassing betrefften extra middelen die zijn toegekend ten behoeve van duurzame inkopen. In 2008 is hiervoor een inkoper aangetrokken


Binnen dit programma zijn geen lastenoverschrijdingen en derhalve is er geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Onderzoek en Statistiek Wij verzorgen objectieve, betrouwbare en bruikbare maatschappelijke informatie en kennis over de stad, de wijken en de effecten van het beleid. Het doel is een goede onderbouwing van de beleidsprogrammering, de beleidsuitvoering en de gemeentelijke dienstverlening. Servicebedrijf Wij faciliteren medewerkers van de gemeente Nijmegen zodat zij hun werkzaamheden voor het bestuur en de burgers goed kunnen uitvoeren. De juiste service op de juiste plaats op de juiste tijd. Borging Publiek Geheugen Wij dragen op het gebied van archivering bij aan de mogelijkheden van onderzoek vanuit de verschillende klantperspectieven, namelijk de wens om de overheid te controleren, het recht om juridisch bewijs te vinden, rechtmatige besluitvorming en een evenwichtige beleidsontwikke-

158

Facilitaire diensten

ling in historisch perspectief. Daarnaast willen wij door intensieve samenwerking met derden in en buiten de stad bijdragen aan vergroting van de cultuurhistorische kennis van de inwoners van de stad en daarmee tevens aan de betrokkenheid van de inwoners bij hun stad en de betrokkenheid tussen de inwoners onderling. Maatschappelijk Vastgoed Wij stimuleren ontmoeting en sport in de gemeentelijk daarvoor beschikbare voorzieningen. Daarmee ondersteunen wij de programma’s op het gebied van welzijn, cultuur en sport.


hoofddoelstelling 1 Onderzoek & statistiek. Wij leveren objectieve, betrouwbare, kwalitatief goede en bruikbare onderzoeksproducten en statistische informatie, om te komen tot adequate beleidsprogrammering, beleidsuitvoering en gemeentelijke dienstverlening. In alle gevallen moet de waardering van de objectiviteit en betrouwbaarheid van onderzoeksproducten door opdrachtgevers en belangrijke gebruikers (ruim) voldoende of goed zijn. Doelrealisatie

Alle gebruikers waardeerden de onderzoeksproducten op het gebied van objectiviteit en betrouwbaarheid als (ruim) voldoende of goed. De kwaliteit werd gemiddeld met een 8,3 beoordeeld en de bruikbaarheid met een 8,1. Daarmee wordt ruim aan de gestelde norm voldaan. Van het Onderzoeksprogramma werd slechts 76% uitgevoerd terwijl de ambitie lag op 87%. Een deel van de niet uitgevoerde onderzoeken bleek bij nader inzien niet noodzakelijk (6%) en een deel is doorgeschoven naar 2009 (6%). In de praktijk blijkt de jaarlijkse dynamiek van nieuwe opdrachten te groot om de ambitie van 87% te kunnen realiseren. De ambitie zal in de begroting 2010 dan ook bijgesteld worden.

Activiteiten

Begin 2008 is de Stads- en Wijkmonitor 2007 uitgebracht. Deze was o.a. gebaseerd op de Stadspeiling 2007 met als kernthema’s: leefbaarheid en veiligheid van de sociale en fysieke omgeving van burgers. Onder het digitale stadspanel zijn diverse peilingen uitgevoerd, o.a. over de gewenste beeldkwaliteit van de Stadsbrug, de bekendheid met de campagne ‘ons groene hert’ en de waardering van de gemeentelijke website. Verder zijn er diverse onderzoeken over dienstverlening uitgevoerd waarvan het klantenonderzoek voor Werk en Inkomen en Zorg en Inkomen het belangrijkste is. Ten slotte zijn er nog diverse periodieke en eenmalige onderzoeken naar de meetbaarheid, actualiteit en doeltreffendheid van de gemeentelijke programma’s uitgevoerd zoals bijvoorbeeld de Jeugdmonitor, de Evenementenmonitor, Evaluatie Sociale Herovering, Trends in Bouwen en Wonen en de monitor Stadscentrum.

159


hoofddoelstelling 2 Servicebedrijf. Wij leveren met het Servicebedrijf de juiste service op de juiste plaats op de juiste tijd aan onze interne klanten. Met een klantenmeting stellen we de mening van onze klanten hierover vast. Door benchmarks (op onderdelen) met andere externe organisaties toetsen we de efficiency en prijs-kwaliteitverhouding. Doelrealisatie

Goede afspraken tussen klant en dienstverlener zijn belangrijk. In 2008 is daarom - in vervolg op de dienstverleningsovereenkomst uit 2007 - de producten- en dienstencatalogus (‘Binnenbalie’) verder uitgebreid. Hierin zijn ook servicenormen opgenomen. Periodiek wordt aan de klanten gerapporteerd over de dienstverlening.

Activiteiten

In 2008 heeft het Servicebedrijf deel genomen aan de landelijke Trendrapportage Facilitaire Kengetallen. Deze gegevens bevorderen de sturing en leveren een beeld van de landelijke trends en ontwikkelingen . Daarnaast neemt het Servicebedrijf ook deel aan de Raad van Participanten Benchmark Shared Services van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Ook hier zullen een benchmarks uit voort gaan komen. De software t.a.v. de Basisregistratie Adressen en Gebouwen is aangeschaft en voor een groot deel gevuld. Diverse Europese Aanbestedingen hebben in 2008 plaatsgevonden: o.a. drukwerk, catering, sanitaire voorzieningen en ICT-hardware. Ten slotte zijn de formulieren van P&O door digitalisering veel gebruiksvriendelijker geworden, is de nieuwe campagne arbeidsmarktcommunicatie (Mensen van Formaat) van start gegaan en het werkproces werving- en selectieproces gedigitaliseerd en geoptimaliseerd.

hoofddoelstelling 3 Borging Publiek Geheugen. Wij willen samen met anderen de betrokkenheid van de inwoners bij stad en streek en de betrokkenheid tussen de inwoners onderling verbeteren, versterking van het historisch besef zien wij als middel hiertoe. Wij streven er naar dat de analoge en digitale informatiebronnen uit heden en verleden transparant, controleerbaar en duurzaam bewaard blijven en voor iedereen bereikbaar zijn, zodat de sociale cohesie in de stad en de identiteit van de stad versterkt worden. Doelrealisatie

160

Het aantal manifestaties en educatieve projecten die zelf zijn georganiseerd of waaraan is deelgenomen bedroeg 54 (begroot 44). Deze werden door ongeveer 5000 mensen bezocht. De website van het Regionaal Archief had ongeveer 217.000 bezoekers terwijl er maar 150.000 waren verwacht. Er zijn 277 nieuwe particuliere archieven en collecties opgenomen (verwacht was een aanbod van 315). Er wordt zitting genomen in 15 besturen of redacties van lokale en provinciale historische organen (begroot 10). De totale oplage aan historische publicaties waar aan werd bijgedragen was 200.000. Het aantal adviezen en samenwerkingsverbanden bedroeg in 2008 in totaal 90. Het archief beheerd 14.227 meter waarvan nog 5.000 meter moet worden ontsloten. In 2008 is 302 meter archieven en collecties ontsloten (6%, begroot was 4,8%). Er zijn 46 inspecties uitgevoerd (gemeente Nijmegen 22, regiogemeenten en anderen 24). Dat is 8 minder dan geraamd omdat het totale inspectieproces meer tijd bleek te kosten en de archiefinspecteurs meer inzet moesten leveren dan verwacht op het gebied van kaderstelling. Er waren 8 kaderstellingen begroot terwijl er uiteindelijk 20 werden gevraagd. Bij de inspecties in de gemeente Nijmegen werden verbeteringen geconstateerd. Er werden 4 incident inspecties verricht en er waren 5 opmerkingen van de provinciale inspecteur.


Activiteiten

Er is deelgenomen aan 5 beurzen en 9 tentoonstellingen. Er zijn 32 rondleidingen door het gebouw van het Regionaal Archief, 5 cursussen en een Open Dag georganiseerd. Aan scholen zijn educatieve programma’s aangeboden maar de belangstelling bleef achter bij de verwachting. Er zijn 75 vragen op genealogisch, historisch en archivistisch gebied schriftelijk beantwoord, medewerking verleend aan 37 wetenschappelijke historische publicaties, achtergrond geleverd voor 33 beleidsnota’s of journalistieke producten, deelgenomen aan 6 historische onderzoeksprojecten en 13 keer een bijdrage geleverd aan populairwetenschappelijke publicaties over de geschiedenis van Nijmegen. Er zijn 8 meldingen ex artikel 20, 34 VVV-lijsten en 53 overplaatsingen beoordeeld en 4 archiefbewerkingen begeleid. Er zijn gemeentebreed in 2008 nog geen werkprocessen gecertificeerd waarbij sprake is van volledig digitaal werken en archiveren. Er zijn 5 nieuwe digitale producten of transactiemogelijkheden beschikbaar gesteld voor klanten. De belangrijkste is het klantvraaggeleidingssysteem ‘de Archiefwizard’ voor de bezoeker van de website of de studiezaal.

hoofddoelstelling 4 Maatschappelijk vastgoed. Wij bieden met het Accommodatiebedrijf i.o. één duidelijk loket voor externe en interne klanten als het gaat om gebruik van onze accommodaties. Deze accommodaties, veilig en breed toegankelijk, dragen bij aan verbetering van sociale cohesie en sportdeelname in wijk en stad. Doelrealisatie

Per 1 april 2008 is de afdeling Vastgoed, Sportservice en Accommodaties van start gegaan. Een bundeling van kennis op gebied van maatschappelijk vastgoed, sportstimulering en de wijken sportaccommodaties. Er wordt deelgenomen aan het landelijk platform, de Kopgroep, en aan een landelijke benchmark op het gebied van maatschappelijk vastgoed. Tevens wordt gewerkt aan een stroomlijning van de dienstverlening volgens de ‘een loket gedachte’. Eind 2008 is bijvoorbeeld besloten om ‘online’ reserveren van sportaccommodaties in te gaan voeren. Het aantal bezoekers van de welzijnsaccommodaties groeide met 25% naar ongeveer 2 miljoen. Het nieuwe voorzieningenhart De Ster in de Waalsprong leverde daar een belangrijke bijdrage aan.

Activiteiten

Gebouwen zijn veiliger en toegankelijker gemaakt. In overleg met de brandweer is het brandveiligheidstraject voor de resterende gemeentelijke gebouwen afgerond. Een aantal panden zijn asbestvrij gemaakt en het project ‘Legionella’ is afgerond. Door bouwkundige aanpassingen wordt gestreefd naar de 3% energiebesparing conform de kadernota ‘Een goed klimaat’. De eerste resultaten van de uitbesteding van het planmatig en klachtenonderhoud zijn positief. Doel was de kwaliteit te verhogen en de kosten te reduceren. Klanten kunnen sinds 2008 op de 4-daagse camping, in de speeltuinen Brakkefort en Leemkuil en in de accommodaties Titus Brandsma, Dukenburg en De Klif met PIN betalen. Er is een pilot gehouden met drie klantenpanels (Dukenburg, De Schakel en Ark van Oost). Doel is o.a. om het aanbod af te stemmen met de vraag van de wijkbewoners. De uitkomsten worden begin 2009 bekend gemaakt. In 2008 is bedrijfskleding uitgezocht die de uitstraling en herkenbaarheid van het personeel voor bezoekers zal vergroten.

161


indicatoren Voor de indicatoren van de eerste hoofddoelstelling zijn nog geen realisatiecijfers beschikbaar. H1. Onderzoek & statistiek Indicatoren hoofddoelstelling 1 H1 Onderzoek & statistiek Objectieve/betrouwbare onderzoeken/statistieken Kwaliteit/bruikbaarheid onderzoeken/statistieken

nulmeting 2006

begroot 2007

begroot 2008

realisatie 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

--

100%

100%

n.n.b

100%

100%

100%

7,7

8-

8

n.n.b

8

8

8

H2. Servicebedrijf Voor deze hoofddoelstelling zijn in de stadsbegroting geen indicatoren opgesteld en derhalve leggen we hier in de stadsrekening ook geen verantwoording over af.

H3. Borging Publiek geheugen Indicatoren hoofddoelstelling 3

nulmeting 2006

H3 Borging Publieke Geheugen: Aantal bezoekers manifestaties/website RAN 226.000 Totale oplage historische publicaties (nieuw) -Aantal adviezen/samenwerkingen RAN 65 Aantal incidentinspecties 5 Aantal opmerkingen provinciaal inspecteur 17

162

begroot 2007

begroot 2008

realisatie 2008

begroot 2009

begroot 2010

begroot 2011

200.000

155.000

222.000

155.000

155.000

155.000

-90 7

216.000 90 7

200.000 90 4

216.000 90 6

216.000 90 5

216.000 90 5

17

16

5

15

10

10



x € 1.000



Realisatie 2008


14.666 11.441 17.440 519 -1.291

15.829 10.187 14.765 557 -408 42.775


-17 -35.536


40.930

-230 -33.206

39.333

-108 -32.854

-35.553

-33.436

-32.962

7.222

7.494

6.371

0


15.237 9.574 13.737 549 236

0

0

0

0

0

7.222

7.494

6.371

Binnen dit programma is een positief resultaat van €1,1 miljoen ontstaan. Dit resultaat wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat er bij vastgoedmanagement en het bouwbureau minder externe en meer interne opdrachten zijn uitgevoerd, zijn deze kosten verschoven naar onder meer de investeringen en de planexploitaties.

investeringen In 2008 hebben wij verschillende bulkkredieten ingezet voor het verbouwen, aanpassen en verbeteren van gemeentelijke panden en de wijken sportaccommodaties. Hiervoor heeft uw Raad een aantal specifieke kredieten toegewezen van € 8,4 miljoen. Door een aantal vertragingen is in de Najaarnota een overheveling aangevraagd en toegewezen van € 4,6 miljoen. Deze overheveling omvat € 2 miljoen voor Brandveiligheid Panden, € 1,4 miljoen Voorzieningenhart Visveld, € 0,7 miljoen ten behoeve van het project Veilig werken op daken en een ruime € 0,5 miljoen voor diverse kleinere investeringen van VSA. Een groot project is dit jaar afgerond. Dit betreft Legionella Preventie & Aanpassing gebouwen aan de wettelijke normen. Het betreft hier voornamelijk de sporten wijkaccommodaties. De jaarschijf 2008 van € 0,5 miljoen is geheel besteed. Door de aanpassingen voldoen we aan de nieuwe wet en regelgeving op dit gebied.

163


Vanaf 2004 loopt het project Brandveiligheid Panden. Alle gemeentelijke panden zijn door de brandweer beoordeeld op brandveiligheid en voorzien van een advies. Het advies heeft geleid tot een nader onderzoek door een derde partij, waardoor de uitvoering werd vertraagd. De conclusie van het onderzoek was dat de te nemen maatregelen naar beneden konden worden bijgesteld zonder consequenties voor de brandveiligheid. Het totaal gevoteerde krediet van af 2004 bedraagt € 10,1 miljoen waarvan tot en met 2008 € 8,1 miljoen is besteed. In de kredietoverheveling van 2008 naar 2009 is € 2 miljoen overgeboekt. Inmiddels is een groot aantal panden voorzien van een gebruiksvergunning. In 2009 dient dit project geheel afgerond te worden. Het toegewezen krediet 2008 van € 1,6 miljoen betreffende Diverse Wettelijke aanpassingen is ruim € 0,9 miljoen besteed aan het verwijderen en aanpassen van panden waarin eerder asbestmaterialen waren verwerkt. Door de aanpassingen leveren deze panden op enig moment geen gevaar meer op voor de samenleving. Tevens hebben wij de toegankelijkheid van een aantal gemeentelijke panden verbeterd, een nieuwe inventarisatie uitgevoerd naar de toegankelijkheid van andere gemeentelijke panden en een aantal liftinstallaties verbeterd. Dit alles om uitvoering te geven aan de gewijzigde weten regelgeving. Voor de uitvoering van het project Veilig werken op daken in 2009 is vanuit 2008 € 0,7 miljoen overgeheveld. Het project Voorzieningenhart Visveld wordt in 2009 administratief afgewikkeld. In 2008 is het project opgeleverd, er lopen echter nog enige juridische kwesties met een aannemer. Wij gaan er vanuit dat dit positief afloopt.

risico’s De belangrijke risico’s van het programma Facilitaire Diensten betreffen de producten Maatschappelijk Vastgoed en Servicebedrijf. Potentiële risico’s zijn in beeld gebracht en er worden maatregelen getroffen om deze te voorkomen of te beperken. In tegenstelling tot 2007 heeft de problematiek rondom legionella zich niet voorgedaan. In 2008 hebben we te maken gehad met netwerkstoringen. Dit heeft ertoe geleid dat er extra inspanningen zijn verricht om de continuiteit en stabiliteit van het netwerk te verbeteren. Een voortdurend punt van aandacht blijven de stijgende kosten voor energie. Rondom de aanbestedingen hebben we te maken gehad met een juridische claim, die echter geen gevolgen heeft gehad. De gemeente heeft de juiste procedures gevolgd en is daarom door de rechter in het gelijk gesteld.

164


Mobiliteit Nummer Portefeuillehouder

9710 Jan van der Meer

algemeen Het programma Mobiliteit omvat onze activiteiten op het gebied van verkeer en vervoer in en om de stad. Bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid zijn hierbij de belangrijkste uitgangspunten. Mobiliteit is sterk gerelateerd aan de programma’s Openbare ruimte en Milieu. Bij Openbare ruimte gaat het om het beheer en onderhoud van voorzieningen in de openbare ruimte die binnen het programma Mobiliteit zijn gerealiseerd, zoals asfalt, verlichting en verkeersregelinstallaties. De relaties met Milieu hebben betrekking op effecten op de kwaliteit van lucht en geluid.

evaluatie programma mobiliteit 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008

– In 2008 is het Transferium ingericht en hiervoor zijn publiciteitscampagnes gevoerd. – In 2008 werkten we samen met het regionaal samenwerkingsverband BBKAN voor doorstro mingsbevordering in de regio met verkeersmanagement. BBKAN 1 is afgerond en samen met de Stadsregio is de eerste stap gemaakt naar een nieuw programma voor 2009 en verder. – In 2008 zijn we gestart met een nieuw filebestrijdingsplan Waalbrug. Dit plan wordt verder uitgevoerd in 2009. De aanpak van de Prins Mauritssingel en de aanleg van de Graaf Alardsingel zijn in 2008 voorbereid voor uitvoering in 2009. – We hebben in het stadscentrum meer dan 1000 fietsklemmen geplaatst. – We hebben in 2008 geïnvesteerd in verkeerseducatie, onveilige situaties scholen, knelpunten en oversteekplaatsen. Daarvoor hebben we bromfietscursus gegeven, de Gouden Zebra uitgeloofd, VVN projecten opgestart, een BOB campagne gevoerd enz. – Het haalbaarheidsonderzoek voor het HOV is in 2008 uitgebreid tot een onderzoek naar de verbinding Nijmegen - Bemmel - Huissen - Arnhem. Dit leidde tot vertraging in het onderzoek en de besluitvorming die nu is voorzien in juni 2009. – Het gratis openbaar vervoer voor ouderen is uitgevoerd in 2008 en wordt gecontinueerd in de toekomst.


– Het gebruik van het Transferium heeft zich boven verwachting ontwikkeld. Inmiddels heb ben de betrokken partijen besloten de Waalsprinter te continueren. De capaciteit (210 plaat sen) is nu regelmatig te klein. Om die reden is gestart met de voorbereiding van de uitbreiding van het transferium met ruim 550 plaatsen. – Fout gestalde fietsen worden verwijderd en ondergebracht bij de Algemene Fiets Afhaalcentrale (AFAC) op Plein ‘44 die de fietsen retourneert aan de eigenaren. Dit leidt tot een betere benutting van de fietsklemmen.


Met de perspectiefnota 2008 is een budget van € 3 miljoen gereserveerd voor de uitvoering van het 11-puntenplan Fiets. Het raadsvoorstel en begrotingswijziging voor de uitvoering en prioritering van dit 11-puntenplan is door de Raad in december 2007 gewijzigd vastgesteld. In 2008 is een bedrag van € 400.000 hieraan besteed.

165


Er is een meerjarig parkeertarievenplan opgesteld. Met de opbrengsten daarvan willen we mobiliteitsmaatregelen ter bevordering van de bereikbaarheid financieren. Parkeren op afstand heeft hierbij de hoogste prioriteit. Om de uitvoering van dat plan niet te doorkruisen, stelden we de indexering 2008 van de parkeertarieven een jaar uit. Dat leverde een a-structureel nadeel op in de begroting. Dit tekort is opgevangen binnen de begroting, omdat wij de investering, uit het investeringsplan 2007, op het parkeerterrein bij Triavium niet uit hoeven voeren BegrotingsrechtmatigheidBinnen dit programma zijn de lasten overschreden met €468.793. Dit wordt voor €300.000 veroorzaakt doordat de areaaluitbreidingen ten onrechte niet aan de Raad zijn voorgelegd. Deze overschrijding is dan ook onrechtmatig. Het restant van de overschrijding wordt veroorzaakt doordat de boekwaarde van de Parkeergarage Hezelstraat is afgeboekt in verband met de verkoop hiervan. De opbrengst hiervan is ook in 2008 verantwoord en derhalve wordt deze overschrijding gecompenseerd door bijbehorende baten en is deze overschrijding rechtmatig.

maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? Wij willen een blijvende lokale en regionale bereikbaarheid van Nijmegen met voldoende parkeergelegenheid, in balans met leefbaarheid en verkeersveiligheid.


hoofddoelstelling 1 Wij streven naar een goede bereikbaarheid van de stad met een goede verkeersafwikkeling op het Nijmeegse wegennet zodat de doorstroming verbetert. Doelrealisatie

In 2008 is er geen Stads- en wijkmonitor verschenen. De Stads- en wijkmonitor 2007 gaf over het jaar 2007 een lichte daling te zien van 0,3 procentpunt ten opzichte van 2005 van de waardering van bezoekers voor de bereikbaarheid van de stad. De gewenste waardering in 2008 is 0,1 procent hoger dan de gerealiseerde waardering in 2007.

Activiteiten

– De busbaan Fruitlaan is in gebruik. Een deel van de reconstructie vindt later plaats i.v.m. gebruik als bouwweg). – Het filebestrijdingsplan Waalbrug is vastgesteld en wordt uitgevoerd met een doorloop in 2009 ev. – BBKAN 1 is afgerond en met de Stadsregio is de eerste stap gezet naar een nieuw programma voor 2009 en verder. – De uitvoering van de Prins Mauritssingel & de Graaf Alardsingel zijn voorbereid (Uitvoering 2009). – De bereikbaarheid van de stad is een lokaal speerpunt. Dat uit zich onder andere in het instellen van een bestuursteam bereikbaarheid en de aanstelling van een bereikbaarheidscoördinator. In regionaal verband staat de bereikbaarheid van Nijmegen doorlopend op de agenda als een regionale aangelegenheid.

.

166

Mobiliteit

hoofddoelstelling 2 Wij zetten ons in voor een verantwoord evenwicht tussen parkeermogelijkheden in de stad en het effect daarvan op de leefbaarheid, zodat het aantal burgers dat tevreden is over de parkeermogelijkheden stijgt. Doelrealisatie

In 2008 is er geen Stads- en wijkmonitor verschenen. De Stads- en wijkmonitor 2007 gaf over het jaar 2007 een ongewijzigd beeld van de waardering van de burgers voor het parkeren ten opzichte van 2005, namelijk 61 procent. De gewenste waardering in 2008 is 4 procent hoger dan de gerealiseerde waardering in 2007.

Activiteiten

– Uitbreiding gereguleerd parkeren. In 2008 heeft een draagvlakonderzoek plaatsgevonden in de wijken Heijendaal, Hunnerberg, Nijmegen Oost en De Biezen (invoering in 2009). – Maatregelen Meerjarentarievenplan parkeren & maatregelen Mobiliteitsmarketing. Het Transferium is ingericht en hiervoor zijn publiciteitscampagnes gevoerd. – Realisatie van de parkeergarages Van Schaeck Mathon en Achter de Hezelpoort. De aanbesteding van het ontwerp en realisatie van de parkeergarage Van Schaeck Mathonsingel is gestart in 2008. Door de productgroep Mobiliteit is een bijdrage geleverd aan de aanbestedingsdocumenten (Programma van eisen e.d.). – Bestrijding overlast van fout gestalde fietsen in het centrum en bij het station. Fietsklemmen zijn geplaatst en de Algemene Fiets Afhandelcentrale op Plein "44 (AFAC), is opgericht. Het beheer en administratieve verwerking van de verwijderde fietsen door BREED in de AFAC is succesvol, omdat het klantvriendelijker is voor burgers door de bereikbaarheid qua locatie en openingstijden.

hoofddoelstelling 3 Wij dragen bij aan een duurzaam veilig verkeer- en vervoerssysteem zodat het aantal slachtoffers in het wegverkeer in Nijmegen afneemt; 50% minder doden en 40% minder gewonden in 2010 in vergelijking met 1988 (toen het er respectievelijk 12 en 90 waren). Doelrealisatie

In 2008 is er geen Stads- en wijkmonitor verschenen. De Stads- en wijkmonitor 2007 gaf over het jaar 2007 een verbetering aan ten opzichte van 2005 en het streefbeeld voor 2007. Dit geldt zowel voor wat betreft het aantal doden in het verkeer als het aantal ziekenhuisopnames.

Activiteiten

– Verkeerseducatie, onveilige situaties scholen, knelpunten en oversteekplaatsen: Bromfietscursus, Gouden Zebra, VVN projecten, BOB campagne 4–daagsefeesten enz. Meerdere fysieke projecten zijn voorbereid of uitgevoerd ter verbetering van de verkeersveiligheid. – Fietspaden langs het traject “Rondje Heijendaal”. Uitvoering gestart (loopt door in 2009). – Voorstel voor verbetering van de verkeersveiligheid op doorgaande 50 km wegen. De grote lijnen van het te ontwikkelen beleid is besproken met een raadsdelegatie.

hoofddoelstelling 4 Wij dragen bij aan het verbeteren van het openbaar vervoer zodat het aantal mensen dat tevreden is over het openbaar vervoer stijgt. Doelrealisatie

In 2008 is er geen Stads- en wijkmonitor verschenen. In 2007 is volgens de Stads- en wijkmonitor 2007 sprake van een forse toename van de tevredenheid over het OV (+ 7% hoger dan vooraf gewenst). Naar verwachting zal dit in 2008 niet zijn afgenomen, gezien het gratis openbaar vervoer voor de Nijmeegse 65-plussers.

167


Activiteiten

– Haalbaarheid van het HOV. Haalbaarheidsonderzoek in 2008 uitgebreid tot een onderzoek naar de verbinding Nijmegen - Bemmel - Huissen - Arnhem. Dit leidde tot vertraging in het onderzoek en de besluitvorming. – Rondje Heijendaal. In uitvoering (oplevering in 2010). De subsidieverwachting is vastgelegd. – Dynamisch reizigers informatie (DRIS) bij OV-haltes in de stad. DRIS is geplaatst bij sleutel/ haltes in het OV. – In 2008 evalueren we het Transferium Ressen. Het gebruik van het Transferium is een succes. Besloten is de Waalsprinter te continueren. – Verbetering toegankelijkheid van OV-haltes voor ouderen en gehandicapten. Het ophogen van bestaande en nieuwe haltes (150 stuks) is voorbereid (meerjarige uitvoering in 2009 t/m 2011. – Uitvoering gratis OV voor 65-plussers. Uitgevoerd en structureel voor 2009 ev. – Shortlist tbv kleine problemen rondom het OV. Uitgevoerd met studies aanleg nieuwe haltes en kleine infrastructurele aanpassingen.

hoofddoelstelling 5 Wij bevorderen het gebruik van de fiets als vervoermiddel

168

Doelrealisatie

In 2007 is volgens de Stads- en wijkmonitor 2007 het aandeel van de fiets in woon-werkverkeer met 55% iets hoger dan het streefcijfer van 54%. Daarnaast is volgens de Stads- en wijkmonitor 2007 de streefwaardering voor de bereikbaarheid met de fiets nagenoeg behaald met een waardering van 7,5 (streefcijfer 7,6). Naar verwachting zal de streefwaardering voor de bereikbaarheid met de fiets niet zijn afgenomen en het streefcijfer voor 2008 worden behaald. Nijmegen was ook niet voor niets één van de genomineerde gemeenten voor de titel “Fietsstad 2008”. Uit de onlangs door de Fietsersbond gepubliceerde fietsbalans blijkt dat Nijmegen heel veel goed doet, maar dat er altijd ruimte blijft voor verbeteringen. De inspanningen zijn dan ook gericht op realisering van meer fietsenstallingen en comfortabele (snelle) fietsroutes.

Activiteiten

De Snelfietsroute Nijmegen/Heumen (Hatertseweg). Voorbereid voor uitvoering in 2009 &2010. – Afsluiting van de Oosterhoutsedijk voor gemotoriseerd verkeer. Uitgevoerd in 2008. – Investering in de uitvoering van het 11-puntenplan Fiets. In 2008 grotendeels uitgevoerd.

Mobiliteit

indicatoren Van deze indicatoren zijn nog geen realisatiecijfers 2008 beschikbaar. H1. Wij streven naar een goede bereikbaarheid van de stad met een goede verkeersafwikkeling op het Nijmeegse wegennet zodat de doorstroming verbetert. Indicatoren hoofddoelstelling 1 H1 waardering bezoekers bereikbaarheid van de stad

Realisatie 2003

Realisatie 2005

Realisatie 2007

gewenst 2007

Gewenst 2008

Gewenst 2009

Gewenst 2010

5,9

5,7

5,4

6,0

5,5

5,6

5,7

H2. Wij zetten ons in voor een verantwoord evenwicht tussen parkeermogelijkheden in de stad en het effect daarvan op de leefbaarheid, zodat het aantal burgers dat tevreden is over de parkeermogelijkheden stijgt. Indicator hoofddoelstelling 2 H2 Burgers tevreden over parkeren in de buurt

Realisatie 2003

Realisatie 2005

Realisatie 2007

Gewenst 2007

Gewenst 2008

Gewenst 2009

Gewenst 2010

64%

61%

61%

64%

65%

66%

67%

H3. Wij dragen bij aan een duurzaam veilig verkeer- en vervoerssysteem zodat het aantal slachtoffers in het wegverkeer in Nijmegen afneemt; 50% minder doden en 40% minder gewonden in 2010 in vergelijking met 1988 (toen het er respectievelijk 12 en 90 waren). Indicatoren hoofddoelstelling 3 H3 Aantal doden in verkeer H3 Aantal ziekenhuisopnames agv ongevallen

Realisatie 2003

Realisatie 2005

Realisatie 2007

Gewenst 2007

Gewenst 2008

Gewenst 2009

Gewenst 2010

11

4

3

4

4

4

4

83

77

68

69

68

67

66

H4. Wij dragen bij aan het verbeteren van het openbaar vervoer zodat het aantal mensen dat tevreden is over het openbaar vervoer stijgt. Indicator hoofddoelstelling 4

Realisatie 2003

Realisatie 2005

Realisatie 2007

Gewenst 2007

Gewenst 2008

Gewenst 2009

Gewenst 2010

H4 Tevredenheid Nijmegenaren over OV 82%

80%

82%

75%

83%

84%

85%

H5. Wij bevorderen het gebruik van de fiets als vervoermiddel Indicator hoofddoelstelling 5

Realisatie 2003

Realisatie 2005

Realisatie 2007

Gewenst 2007

Gewenst 2008

Gewenst 2009

Gewenst 2010

H5 Aandeel fiets in woonwerkverkeer 51% H5 Waardering bereikbaarheid centrum per fiets 7,4

54%

55%

54%

54%

55%

56%

7,5

7,5

7,6

7,6

7,6

7,7

169



x € 1.000



Realisatie 2008


6.005 4.691 4.268 2 10

5.914 3.658 4.134 2 -14 14.976


0 -11.849


13.694

0 -11.783

14.163

0 -13.364

-11.849

-11.783

-13.364

3.127

1.911

799

-500


6.137 4.012 4.051 0 -37

-400

-400

-500

-400

-400

2.627

1.511

399

Binnen dit programma is een voordeel ontstaan van €1,1 miljoen. Dit is hoofdzakelijk veroorzaakt door hogere baten als gevolg van de verkoop van de parkeergarage Hezelstraat (€ 0,6 miljoen) en hogere parkeeropbrengsten (€0,7 miljoen). Daartegenover staan ook hogere lasten die hoofdzakelijk worden veroorzaakt door de afwaardering van de parkeergarage Hezelstraat. Daarnaast zijn er nog veel kleine voor en nadelen op zowel de kosten als de baten, voor een volledige toelichting verwijzen wij u dan ook naar de jaarrekening, toelichting programmarekening.

investeringen – H1: Filebestrijdingsplan Waalbrug. Begroot in 2008 € 250.000. Gerealiseerd in 2008 € 227.000. Inzet o.a. ten bate van Waalsprinter, Traffic Factory en aanvang wachttijdbebording Pr. Mauritssingel. – H2: Uitbreiding parkeergebieden / selectief toegangssysteem. Begroot in 2008 € 920.000. Is meerjarig budget t/m 2010. Gerealiseerd in 2008 € 380.000. Realisatie is niet gebonden aan bepaald moment en zal de komende jaren steeds plaatsvinden. In 2008 hebben er draagvlakvlakonderzoeken plaatsgevonden in de Schildersbuurt en Heijendaal. Selectief toegangssysteem is in voorbereiding en uitvoering vindt plaats in 2009-2010. Door capaciteitsproblemen bij de afdeling beleid heeft het project herijking toelatingsbeleid vertraging opgelopen. Dit heeft op haar beurt weer geleid tot een vertraging in het opstellen van het programma van eisen voor de vervanging van STS.

170

Mobiliteit

– H4: Bushaltes; verbetering toegankelijkheid voor minder validen. Begroot in 2008 € 100.000. Kosten 2008: € 134.000 (meerjarig budget t/m 2011). – H4: HOV/Verkeersstructuur Waalsprong. Investeringen pas verwacht in 2010. Onderzoeken en besluitvorming verlopen in regionaal verband. – H4: Rondje Heijendaal: Meerjarige begroting € 1,5 miljoen verdeeld over de drie jaren 20082010. In 2008 is hiervan € 490.000 uitgegeven van de jaarschijf 2008, zodat we op schema liggen. H4: Shortlist OV 2008. Begroot € 60.000. Dit is een meerjarig budget t/m 2011. In 2008 is € 40.000 besteed aan de voorbereidingen voor de doorsteek Visveld en herstelacties knelpunten bushaltes en aanpak busverkeersdrempels (o.a. de Wezenlaan). H5: Fiets. Begroot € 1.500.000. Daarvan was €100.000 begroot voor Snelfietsroute Pr. Bernhardstraat - Coehoornstraat - Heijendaalseweg. Dit bedrag is niet gebruikt, omdat de uitvoering plaatsvindt na Rondje Heijendaal. Een bedrag van € 100.000 is besteed voor rondje Heijendaal, omdat dit niet alleen een investering is voor de bus maar ook voor de fiets. Een bedrag van € 100.000 was begroot voor het fietspad Westkanaaldijk: Metaalweg-Industrieweg. De uiteindelijke kosten bedroegen € 180.000. De meerkosten van € 86.000 waren middelen uit 2007. Voor de Oosterhoutsedijk was een bedrag van € 100.000 gereserveerd, waarvan de uiteindelijke kosten ad € 52.000 lager uitvielen, omdat verkeersdrempels op verzoek van de inwoners uiteindelijk niet zijn aangelegd. Voorts is een bedrag van € 475.000 begroot en € 56.000 daadwerkelijk besteed voor de snelfietsroute Nijmegen-Heumen, omdat dit in 2009-2010 gecombineerd moet plaatsvinden met groot onderhoud. Uitvoering in 2009-2010. Begroot voor uitwerking Oost-Westverbindingen Waalsprong was € 75.000. Dit is besteed. Voorts begroot en daadwerkelijk uitgegeven voor het doortrekken Snelbinder € 150.000. Begroot fietspadverbetergelden in 2008 € 100.000. Daadwerkelijk besteed € 76.000, restant uitvoering in 2009.

171


Milieu Nummer Portefeuillehouder


algemeen Nijmegenaren willen leven, wonen, werken en recreëren in een veilige en gezonde leefomgeving. Het gaat hierbij niet alleen om de huidige leefomgevingskwaliteit, maar we willen ook een duurzame ontwikkeling om een brug naar de toekomst te bouwen voor nieuwe generaties. Het programma Milieu voert alle wettelijke milieutaken uit op het gebied van vergunningverlening, handhaving, bodem, lucht en geluid die aan onze gemeente zijn opgedragen. Aanvullende kaders zijn neergelegd in het Nijmeegs Milieu Beleidsplan 2006-2010, waarin we prioriteit geven aan duurzaam inkopen en aan het intensiveren op het klimaatvraagstuk. We beperken zoveel mogelijk de geluid-, stof- en stankhinder en voorkomen veiligheids- en gezondheidsrisico’s van (bedrijfs)activiteiten. We zijn zuinig op bodem, water, lucht en grondstoffen. Om klimaatverandering tegen te gaan zetten we in op energiebesparing, stimuleren we een groter aandeel duurzame energievoorziening en nemen we maatregelen om de gevolgen van de al optredende klimaatverandering op te vangen. Daarnaast stimuleren we milieubewust gedrag en geven daarbij zelf het goede voorbeeld. We dragen bij aan een goede milieuhygiënische invulling van de schaarse ruimte. De producten uit dit programma komen zo veel mogelijk tot stand in overleg met andere overheden, milieu- en bewonersorganisaties en het bedrijfsleven. Het programma Milieu stimuleert milieuvriendelijke initiatieven binnen andere programma’s en adviseert daarbinnen. Het gaat hierbij met name om de programma’s Mobiliteit (verbetering luchtkwaliteit, beperken CO2-uitstoot), Veiligheid (transport gevaarlijke stoffen en handhaving), Ruimte & Bouwen (duurzaam bouwen en adviseren ruimtelijke plannen), Grondbeleid (duurzame grondpolitiek), Economie (duurzame bedrijventerreinen en bedrijvigheid), Groen & Recreatie (groengebiedsvisie) en Facilitaire diensten (duurzame inkoop). Via dit programma dragen wij ook bij aan de in het kader van het Grotestedenbeleid (GSB III) en het Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (GSO) gewenste verbetering van de milieukwaliteit. Via bodemsanering, geluidsisolatie van woningen en het terugdringen van luchtverontreiniging zal de waardering voor de leefomgeving toenemen.

evaluatie programma milieu 2008

172


In 2008 hebben we ervoor gezorgd dat er een nieuw systeem voor priorisering van milieuhandhaving is ingevoerd en daarmee een bezuiniging van € 70.000 gerealiseerd. Eind 2008 hebben Nijmegen en de Stadsregio besloten dat de Nijmeegse bussen op aardgas gaan rijden vanaf 13 december 2009.


In 2008 hebben we een actieplan klimaat vastgesteld en het groene hert campagne opgestart. Ook hebben we eind 2008 hebben Nijmegen en de Stadsregio besloten dat de Nijmeegse bussen op aardgas gaan rijden vanaf 13 december 2009.

Milieu

Medio 2009 hebben we inzicht in de bereikte energiebesparing en zullen daar vervolgens over rapporteren. Bijzonderheden in 2008

We hebben in de perspectiefnota € 100.000 extra middelen gehad voor het intensiveren van het klimaatbeleid en hierdoor hetbben we in 2008 het klimaatplan in uitvoering gebracht.



maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? In ons nieuwe Milieubeleidsplan hebben we aangeven dat we de Nijmeegse CO2 uitstoot willen beperken en onze maatschappelijke medeverantwoordelijkheid willen verhogen door duurzamer in te kopen. Daarnaast willen we vanuit de bestaande weten regelgeving de gewenste basis milieukwaliteit waarborgen, zodat de inwoners van Nijmegen nu en in de toekomst in een gezonde en veilige leefomgeving kunnen verkeren. Inbreuken hierop voorkomen we zoveel mogelijk. Concreet betekent dit dat we met dit wettelijk instrumentarium de overlast en hinder beperken, een optimale bodemkwaliteit en een goede luchtkwaliteit realiseren.


hoofddoelstelling 1 We beperken de risico’s van bedrijfsmatige activiteiten op de leefomgeving door vergunningen te verlenen en milieuvoorschriften te handhaven. Doelrealisatie

In 2008 hebben we 78% van de geplande bedrijfsbezoeken uitgevoerd. Dit is lager dan de geplande 90% doordat we in 2008 zijn gestart met slimmer prioriteren van milieu-inspecties (“slimmer handhaven”). Lopende het jaar kan besloten worden om geplande controles te schrappen als gevolg van goed naleefgedrag. Daarnaast heeft de nieuwe wijze van prioriteren en digitale implementatie capaciteit gevraagd. Het milieuvergunningenbestand is voor 100% adequaat. Voor 84,5% hebben we de milieuvergunningen tijdig binnen de wettelijke termijn afgehandeld.

Activiteiten

We hebben 21 vergunningen verleend en/of geactualiseerd volgens de uitgangspunten van het vastgestelde plan van aanpak vergunningverlening, waarbij 100% van de geldende vergunningen actueel is. We hebben 84,5% van de aangevraagde vergunningen binnen de termijn afgehandeld. De invoering van de omgevingsvergunning is uitgesteld tot 1 januari 2010. We hebben bijgedragen aan een soepele invoering. De voorbereidingen lopen door in 2009, inclusief digitalisering. Daarnaast hebben we op basis van het handhavingsprogramma 463 bedrijfscontroles + 131 hercontroles uitgevoerd, alsmede een aantal specifieke handhavingsprojecten. In 2008 hebben we de het Activiteitenbesluit geïmplementeerd en zijn we gestart met ‘slimmer handhaven’. Hierdoor zijn er minder controles uitgevoerd dan gepland. Door goed naleefgedrag hebben we een deel van de controles geschrapt. We voldoen in 2008 wederom voor 100% aan de landelijke handhavingscriteria.

173


We hebben inspecties uitgevoerd in opdracht van de (provinciale) handhavingspool BRZObedrijven.

hoofddoelstelling 2 We zorgen dat in 2015 alle gevallen van ernstige (ca. 300 locaties), spoedeisende (n.t.b.) bodemverontreiniging zijn aangepakt dan wel beheerst (conform het Nationaal Milieubeleidsplan III) en in 2030 alle overige ernstige gevallen van bodemverontreiniging. Doelrealisatie

– We hebben 95 onderzoeken afgerond en daarmee hebben we de doelstelling voor 2008 gerealiseerd (6,5%). Dit is eenderde van de hoofddoelstelling. In 2007 is was al 1/3 deel gerealiseerd. In 2009 volgt nog eens 1/3. – We hebben als aandeelhouder ingestemd met de verkoop van de Grondbank GMG BV.

Activiteiten

– In 2008 hebben we 200 locaties nader onderzocht (in archieven), met als resultaat dat we 80 locaties van de werkvoorraad konden afvoeren. Daarnaast hebben we in 2008 een grootschalig grondwateronderzoek (gebiedsgerichte aanpak) uitgezet naar de kwaliteit van het diepe grondwater in Nijmegen. We hebben hierin 15 locaties gezamenlijk aangepakt (Nijmegen-Oost). Dit onderzoek loopt in 2009 door. In totaal dus 95 locaties. – In 2008 hebben we van alle locaties in Nijmegen de prioriteit voor bodemonderzoek vastgesteld en de initiatiefnemer (gemeente of bedrijf) bepaald. Dit was nodig omdat per ministeriele brief in 2008 is bepaald dat de nadruk verschuift van alle ernstige locaties (brede aanpak) naar de ernstige locaties met spoed (spoed betekent hier humane risico’s/volksgezondheid en in 2e instantie verspreiding in grondwater en ecologisch risico). Hierop hebben we de onderzoeksmethode gewijzigd en vielen meer locaties af (zie voorgaand punt). Het grootste gedeelte van de spoedlocaties waarvoor de gemeente initiatiefnemer is, zijn onderzocht of is in 2008 onderzoek gestart. Er is gebleken dat de resterende spoedlocaties op bedrijfsterreinen liggen, waarvoor het initiatief voor onderzoek bij het bedrijf ligt. In 2009 weten we het aantal spoedlocaties. – In 2008 hebben we een belangrijk deel van de nieuwe bodemkwaliteitskaarten en bodembeheersplan opgesteld. – We hebben als aandeelhouder de verkooponderhandelingen over de Grondbank kritisch begeleid, en ingestemd met het eindvoorstel.

hoofddoelstelling 3 We bevorderen de kwaliteit in de leefomgeving door huidige knelpunten aan te pakken en knelpunten in de toekomstige situatie te voorkomen met betrekking tot geluid en lucht. Doelrealisatie

174

We hebben de kwaliteit van de leefomgeving verbeterd door conform de doelstelling 27 woningen te (geluid)saneren. In 2008 is het project dubbellaags ZOAB op de A73 financieel afgerond. Technisch onderzoek heeft aangetoond dat het aangebrachte dubbellaagse ZOAB voldoet aan de verwachte geluidsreductie van 5 dB(A). Belevingsonderzoek toont aan dat ook de ervaren geluidsoverlast in Dukenburg en Lindenholt is afgenomen. In 2006 waren over een lengte van 8,6 km in Nijmegen plandrempeloverschrijdingen NO2. In 2006 waren over een lengte van 16,6 km in Nijmegen grenswaardenoverschrijdingen geweest voor daggemiddelde fijn stof. In 2007 respectievelijk 4,9 km plandrempeloverschrijding NO2 en 4,7 km grenswaarde overschrijding fijnstof. De gegevens van 2008 zijn nog onbekend. Landelijk beeld is dat het in vergelijkbare steden niet lukt om knelpunten in 2010 op te lossen. In 2008 heeft kabinet voorgenomen versneld luchtmaatregelen door te voeren mbv NSL-gelden afhankelijk van Europese Goedkeuring die medio 2009 wordt verwacht.

Milieu

In december van 2008 heeft Nijmegen en de Stadsregio besloten vanaf 13/12/2009 over te stappen op aardgasbussen. Activiteiten

– Samen met Beuningen en Provincie zijn we een project gestart om de geluidzonegrens bij Weurt te verleggen om de zoneoverschrijding bij Weurt ongedaan te maken. – We hebben het geluidsbeleid voor evenementen in de open lucht geactualiseerd. Hiermee hebben we de motie over de Valkhofaffaire uitgevoerd. – We hebben stedelijke distributie in de vorm van het project Binnenstadsservice ondersteund met subsidie. – We hebben samen met lokale autodealers een succesvolle middag voor bedrijven georganiseerd over het gebruik van schone brandstoffen. – We zijn gestart met het project ombouw Prins Mauritssingel incluis uitbreiding transferium en dynamisch verkeersmanagement. – We zijn gestart met realisatie van een aardgasvulpunt voor de aardgasbussen die vanaf 13/12/2009 in Nijmegen gaan rijden.

hoofddoelstelling 4 We stellen een nieuw gemeentelijk klimaatplan en gaan voorlopig in afwachting van door uw Raad te formuleren doelstellingen, uit van 3% energiebesparing per jaar. Doelrealisatie

– Uw raad heeft het klimaatplan vastgesteld (Januari 2008). Vervolgens hebben we het actieplan klimaat vastgesteld (Maart 2008). – De rapportage verbruikscijfers energie zijn gekoppeld aan het stookseizoen dat loopt van juli tot juli en daarom pas beschikbaar vanaf juli 2009. We zullen hierover separaat rapporteren of de 3% besparing is gehaald. – We hebben het voorontwerp bestemmingsplan voor windmolens vastgesteld en we hebben een exploitant geselecteerd. Realisatie is uiterlijk in 2013 vanwege procedures en lange levertijden windmolens – Het aantal zonnepanelen is niet te monitoren. In plaats daarvan komt een opgave van de energieleverancier van het aandeel duurzaam lokaal opgewekte elektriciteit uitgedrukt in Kwh. Dit bestaat voor een groot deel uit zonne-energie. – We hebben 51% van de basisscholieren bereikt met natuur- en milieueducatie in de vorm van het programma ‘natuur nabij’ .

Activiteiten

– We hebben de laatste BANS projecten afgerond en de gehele BANS periode 2004-2008 verantwoord aan het Rijk (Senter Novem) – We hebben de Kadernotie Klimaat voorzien van een uitvoeringsprogramma (Actieplan klimaat) en daaraan gekoppeld de campagne met het groene Hert. Veel projecten uit het actieplan zijn gestart. Het groene hert is zeer succesvol en bekend bij bewoners en bedrijven. Wij zijn gestart met energiescans bij bedrijven, we hebben infrarood opnames gemaakt van delen van Nijmegen om in beeld te krijgen waar veel warmteverlies optreedt en bewoner eigenaren hebben we benaderd met het programma wonen ++. We hebben met een groep grotere bedrijven het Nijmeegs energieconvenant (NEC) afgesloten waarmee 3% energie of 3% broeikasgas per jaar wordt bespaard. – We hebben SLOK (voorheen Bans) en GSO subsidie aangevraagd en toegezegd gekregen.

175


hoofddoelstelling 5 We bevorderen de maatschappelijke medeverantwoordelijkheid voor een duurzame samenleving door zelf het goede voorbeeld te geven.

176

Doelrealisatie

– Duurzaam inkopen kunnen we moeilijk monitoren agv landelijke aanpassing van de definities van duurzame producten in 80 productgroepen. Op basis van het oude systeem van de duurzaamheidsmonitor 2007 is het percentage van Nijmegen 53%. – Het aantal programma’s van de gemeentebegroting met duurzaamheidsdoelen bedraagt 9. Dit komt overeen met het aantal programma’s waarbij de klimaattoets van toepassing is.

Activiteiten

– We hebben zonneenergie uitgebreid op onze gemeentelijke gebouwen en significant meer burgers dan het landelijk gemiddelde hebben subsidie aangevraagd voor de plaatsing van panelen en zonneboilers. – we hebben het programma facilitaire zaken ondersteund met adviezen over duurzaam inkoop en het plan van aanpak duurzaam inkoop. – In Nijmegen-West/Weurt hebben wij de jaarschijf 2008 van het milieuprogramma NWW uitgevoerd in goede samenwerking met ondernemers, bewoners, milieubeweging, Provincie Gelderland en de gemeente Beuningen. – Bij alle stedelijke ontwikkelingsplannen hebben we een integraal milieuadvies gegeven.

Milieu

indicatoren Van de hoofddoelstelling zijn in 2008 nog geen realisatiecijfers beschikbaar. H1. We beperken de risico’s van bedrijfsmatige activiteiten op de leefomgeving door vergunningen te verlenen en milieuvoorschriften te handhaven. Indicatoren hoofddoelstelling 1 (H1) H1 Uitgevoerde geplande bedrijfsbezoeken H1 Percentage adequate milieuvergunningen H1 Milieuvergunningen tijdig afgehandeld

2008

2009

2010

2011

>90% 100% >80%

>90% 100% >80%

>90% 100% >80%

>90% 100% >80%

H2. We zorgen dat in 2015 alle gevallen van ernstige (ca. 300 locaties), spoedeisende (n.t.b.) bodemverontreiniging zijn aangepakt dan wel beheerst (conform het Nationaal Milieubeleidsplan III) en in 2030 alle overige ernstige gevallen van bodemverontreiniging. Indicator hoofddoelstelling 2 (H2) H2 Bodemonderzoeken

2008

2009

2010

2011

100 = 6,5%

100 = 6,5%

n.t.b.

n.t.b.

H3. We bevorderen de kwaliteit in de leefomgeving door huidige knelpunten aan te pakken en knelpunten in de toekomstige situatie te voorkomen met betrekking tot geluid en lucht. Indicatoren hoofddoelstelling 3 (H3) H3 Aantal woningen gesaneerd H3 Geen normoverschrijding stikstofdioxide H3 Terugdringen grenswaardenoverschrijding fijn stof

2008

2009

2010

2011

27

nog niet geprog

n.t.b.

n.t.b.

0 plandrempel

0 plandrempel

0 grenswaarde

0 grenswaarde

200 wegvlakken

100 wegvlakken

0

0

H4. We stellen een nieuw gemeentelijk klimaatplan en gaan voorlopig in afwachting van door uw Raad te formuleren doelstellingen, uit van 3% energiebesparing per jaar. Indicatoren hoofddoelstelling 4 (H4) H4 Energiebesparing H4 Realisatie 10 Mw windenergie H4 Aantal zonnepanelen t.o.v. 2007

2008

2009

2010

2011

3% bestemmingsplan >5%

3% in uitvoering >15%

3% gerealiseerd >25%

3% gerealiseerd >50%

H5. We bevorderen de maatschappelijke medeverantwoordelijkheid voor een duurzame samenleving door zelf het goede voorbeeld te geven. Indicatoren hoofddoelstelling 5 H5 Percentage duurzaam inkopen ikv duurz. monitor H5 Natuur en milieueducatie op basisscholen H5 Aantal progr.’s met duurzaamheidsdoelstelling

2008

2009

2010

2011

50%

50-75%

75-100%

75-100%

minimaal 51%

minimaal 51%

minimaal 51%

minimaal 51%

2

4

6

8

177



x € 1.000



Realisatie 2008


4.622 155 1.989 2.201 119

4.536 154 2.524 2.201 112 9.086


-620 -1.379

Saldo voor winstbestemming MUTATIE ESERVES -Onttrekking Totaal mutatie reserves

9.527

-1.644 -1.016

9.174

-916 -1.251

-1.999

-2.660

-2.167

7.087

6.867

7.007

-2.000


4.662 154 3.601 201 556

-2.000

-2.000

-2.000

-2.000

-2.000

5.087

4.867

5.007

Binnen dit programma is een nadelig resultaat van €0,1 miljoen ontstaan. Dit wordt veroorzaakt doordat de kosten van het dubbellaags ZOAB op de A73 hoger uitvielen dan de begrote onttrekking aan de reserve. Voor een volledige toelichting verwijzen wij u naar de jaarrekening, toelichting programmarekening Milieu.

investeringen – 2 vangnetgevallen van bodemsanering zijn in uitvoering sinds 2008: minerale olieverontreiniging bij de Waalbanddijk en een verontreiniging bij een voormalige chemische wasserij in de Waterstraat 117 (aanvullend saneringsplan en monitoring); – voor de bedrijven op de Noordkanaalhavens (in het Stadsbrugtracé) en de Oostkanaalhavens stimuleren we de onderzoek en sanering van een gezamenlijk bodemprobleem.

risico’s In 2008 zijn regelmatig illegale grondverplaatsingen geconstateerd. Door handhavend op te treden is eventuele verontreiniging voorkomen. In één geval, Weurtse Sluis, is wel sprake van lichte bodemverontreiniging, zonder verdere milieu- of gezondheidsrisico’s. Overige mogelijke risico’s hebben zich niet voorgedaan.

178


Groen & recreatie Nummer Portefeuillehouder


algemeen In het programma Groen & Recreatie staat de kwaliteit en toegankelijkheid van groen centraal. Samen met een goed uitgevoerd integraal waterbeheer wordt ingezet op de verbetering van de leefomgevingskwaliteit en de bescherming van de volksgezondheid. Met het programma Openbare Ruimte bestaat de meeste relatie. In dit programma is het beheer van (nieuwe) groengebieden, waterpartijen en recreatieve verbindingen opgenomen. Het product Openluchtrecreatie, voorheen ondergebracht bij het programma Recreatie & Spelen, is vanaf 2007 toegevoegd aan dit programma. Het product Woonmilieuverbetering, voorheen ondergebracht bij het programma Ruimte & Bouwen, is vanaf 2007 toegevoegd aan dit programma.

evaluatie programma groen & recreatie 2008 Wat hebben we gerealiseerd in 2008


In 2008 hebben we de in de afgelopen jaren verzamelde kennis van de werking en kwaliteit van ons rioolstelsel vertaald in neerwaartse bijstelling van de areaaldoelstelling voor afkoppelen in 2009. Deze bijstelling hangt ook samen met het nieuw verworven inzicht bij onze waterpartners Waterschap Rivierenland en Rijkswaterstaat dat ons zandfilter boven verwachting functioneert. De verzamelde kennis leidt er ook toe dat we beter de maatregelen kunnen bepalen voor instandhouding en verbetering van ons rioolstelsel. Het huidige GRP 2005-2009 gaat immers uit van een theoretische levensduur; momenteel kunnen we uitgaan van de feitelijk berekende restlevensduur per rioolstreng en kunnen we gerichter de aard van de ingreep bepalen. De GRP Update leidt tot lagere lasten voor de burger in 2009.


Naast een budgettaire verschuiving zijn er geen middelen aan dit programma toegekend en derhalve zijn er geen bijzonderheden te melden.



maatschappelijk effect Wat wilden we bereiken? We willen met toegankelijke groene gebieden en -structuren van hoge kwaliteit en beter beleefbare waterpartijen de stad aantrekkelijker maken voor wonen, werken, recreatie en toerisme. Groen en integraal waterbeheer dragen bovendien bij aan de volksgezondheid van onze burgers.

179



hoofddoelstelling 1 Wij versterken de groene allure van Nijmegen en betrekken de burgers hierbij. Dit moet ertoe leiden dat tenminste 75% van de burgers tevreden is over de groenvoorzieningen.

180

Doelrealisatie

In 2008 is er geen Stads- en wijkmonitor verschenen. De Stads- en wijkmonitor 2007 gaf over het jaar 2007 een daling te zien van een procentpunt ten opzichte van 2005. Uitgewerkt naar stadsdelen constateert de Stads- en wijkmonitor 2007 vooruitgang in Centrum -waarschijnlijk door opknappen Kronenburgerpark) en in Noord; achteruitgang is waarneembaar in Zuid, mogelijk door (plannen voor) bebouwing van groen. Oud west scoort ronduit slecht (51%) door gebrek aan groen; Oost kent eveneens weinig groen, maar scoort in tevredenheid hoger beduidend hoger, waarschijnlijk door het groene buitengebied (Ooijpolder, bossen op stuwwal). Verder constateert de Stads- en wijkmonitor 2007 dat het werken aan vijvers en groen in Lindenholt en Dukenburg, samen met bewoners, leidt tot meer tevredenheid, maar dat deze tevredenheid onder druk staat door mogelijke bebouwing van groen (Dukenburg)? Met de verrichte activiteiten hebben we in 2008 verder bijgedragen aan de doelrealisatie, waarover in 2009 de volgende publieksmeting volgt.

Activiteiten

– Wij gingen door met uitvoeren van het meerjarenprogramma De Groene Draad (begin 2007 aan de Raad voorgelegd). Onder meer zijn wij gestart met het opstellen van een Groenplan Dukenburg, conform De Groene Draad. – Wij voerden enkele projecten uit in het kader van ‘Groene Allure Binnenstad’, onder meer in de Ringstraten en gevelbeplanting in de Benedenstad en we bereidden een aantal projecten voor die in 2009 en 2010 tot uitvoering komen. – De uitvoering van Toekomstperspectief Valkhof/Hunnerpark hangt nauw samen met de planontwikkeling van de Donjon en de visie oostelijk Waalkade. Projecten in het Valkhofkwartier zijn doorgeschoven naar 2009. – Het ontwerp van het Waalpark bleek sterk afhankelijk van ontwikkeling in het Valkhofpark en de locatiekeuze voor het Natuurcentrum. Dit is reden ervoor dat het ontwerp voor het Waalpark nog niet in 2008 is gerealiseerd. – Wij hielden wijkacties voor geveltuinen en wedstrijd voor ‘mooiste geveltuin’ ; – Wij organiseerden de Parkendag. Samen met bewoners hebben we groen in de Rozenbuurt opgeknapt. – Wij ontwikkelden ter besluitvorming een projectenboek voor de derde fase van Park west en zijn vervolgens gestart met de uitvoering. – Wij besteedden ook in 2008 veel tijd aan projecten als Waalfront, Stadsbrug en de Dijkteruglegging in relatie tot natuurwetgeving. De voorgenomen Geactualiseerde Natuurrichtlijn konden wij daardoor niet realiseren. In 2009 gaan we aan de slag met een werkwijzer voor natuurwetgeving ten behoeve van de Waalsprong. – Wij rondden, met nauwe betrokkenheid van belangengroeperingen, het Handboek Stadsbomen af dat aanvang 2009 aan de raad wordt voorgelegd. – We boekten, samen met Staatsbosbeheer en lokale organisaties, voortgang in het proces naar een Natuurcentrum dat de poort gaat vormen van de stad naar het buitengebied.

Groen & recreatie

hoofddoelstelling 2 Wij verbeteren, in samenwerking met onze buurgemeenten, de toegankelijkheid van het groen om onze stad. Hiermee streven we naar een betere spreiding van de recreatie over de diverse gebieden om de stad. Doelrealisatie

In 2008 is er geen Stads- en wijkmonitor verschenen. De Stads- en wijkmonitor 2007 liet zien dat de tevredenheid met het groen van bewoners van Nijmegen mede werd veroorzaakt door de mooie omgeving buiten de stad en de bereikbaarheid ervan. Met de verrichte activiteiten hebben we in 2008 verder bijgedragen aan de doelrealisatie, waarover in 2009 de volgende publieksmeting volgt.

Activiteiten

– Verbetering van recreatieve verbindingen is vertaald in concrete projecten die in 2008 zijn afgerond (locaties Driehuizen, Vossendijk, Hunnerberg). – Wij waren nauw betrokken bij uitwerking Park Lingezegen, waarin de Woerdt is opgenomen. Zowel inhoudelijke inbreng als bijdrage aan proces naar de in 2008 afgesloten Bestuursovereenkomst, die de gemeente Nijmegen evenwel niet heeft ondertekend. Niettegenstaande dit gegeven blijft Nijmegen, ook met de toegezegde financiële bijdrage, nauw betrokken bij Park Lingezegen. – Wij participeerden in de uitvoering van Landschapsontwikkelingsplan Ooijpolder; er is een drietal projecten uitgewerkt en de uitvoering van twee projecten is gestart; het derde project gaat in 2009 in uitvoering. – In samenwerking met buurgemeenten en bosschap rondden wij het heideherstelproject af; in 2009 komt er een vervolgproject.

hoofddoelstelling 3 Wij richten ons rioolstelsel planmatig in en beheren en handhaven het. Wij koppelen verhard oppervlak af. Daarom gaan we in 2008 circa 5 kilometer riool vervangen en circa 10,5 hectare verhard oppervlak afkoppelen in Nijmegen. Doelrealisatie

Activiteiten

In 2008 hebben we in totaal circa 3,8 kilometer riool vernieuwd. Van de gerealiseerde 3,8 kilometer is 2,1 kilometer conform programmering 2008; 1,7 was geprogrammeerd voor 2007. Van de aanvankelijke programmering voor 2008 is dus een deel ter uitvoering doorgeschoven naar 2009. We koppelden 5,1 hectare verhard oppervlak af (doelstelling ca 10,5 ha). Belangrijkste afgeronde projecten vervangen/vernieuwde rioleringen en in 2008: – Sophiaweg (Luciaweg-Berg en Dalseweg) 571 m – Lindenlaan 235 m – Eleonoraweg 244 m – Luciaweg 211 m – Marienboomseweg 159 m – Torenweg (Lindelaan-Postweg) 228 m – In de Betouwstraat 140 m – Pijkestraat/Hessenberg 300 m – Vonckstraat en Van Lijndenstraat 300 m Van de aanvankelijke programmering van 5 km voor 2008 is dus een deel ter uitvoering doorgeschoven naar 2009, te weten: – 495 m aan rioolvervanging (Stevenskerkhof 275 m)(vertraagd door capaciteitsgebrek) en RijnLekstraat 220 m (vertraagde wijkreconstructie in planexploitatiegebied).

181


– 1000 m aan rioolvernieuwing Dukenburg; dit volgt in de tijd op de realisatie van de persleiding (nagenoeg afgerond). – 1.270 m aan kleinere rioolvernieuwingen op diverse locaties in de stad: Nacontrole op de bepaling van de ingreep leidde tot heroverweging van de ingreep op een aantal locaties. Bovendien hadden wij In 2008 te maken met langdurige, vertragende aanbestedingsproblemen in de Dierenbuurt (1.650 meter, een uit 2007 doorgeschoven project en in derde kwartaal 2008 gestart met uitvoering). – We koppelden 5,1 ha verhard oppervlak af. De areaaldoelstelling voor 2008 is niet gehaald, onder meer door vertraging in de uitvoering van het project in Hatert (geprogrammeerd in 2008; uitvoering in 2009). In de uitvoering wordt het afkoppelen gecombineerd met herinrichting van Randpark Hatert, waarvoor het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselvoorziening eind 2008 € 430.000 subsidie toezegde. Bovendien is voor Nijmegen-Oost uitgebreid onderzocht wat de afkoppelmogelijkheden zijn. Uit de eind 2008 gereedgekomen conceptrapportage blijkt dat er niet tegen redelijke kosten valt af te koppelen. Op dit moment loopt een soortgelijk onderzoek voor Nijmegen-Zuid. Wij hebben erg veel aandacht voor het rendement van afkoppelkosten gezien de conclusie in het voorstel in 2008 met onderwerp Update Gemeentelijk rioleringsplan 2005-2009. In dit voorstel staat de conclusie: “In mei 2008 is de Optimalisatiestudie afvalwatersysteem afgerond. Deze studie is uitgevoerd in samenwerking met Waterschap Rivierenland en Rijkswaterstaat Oost-Nederland. Uit de resultaten van de studie blijkt dat bij alle beschreven varianten er in ieder geval minder hoeft te worden afgekoppeld dan in het GRP 2005-2009 voorzien. Bijlage 2 bevat een samenvattende toelichting op de Optimalisatiestudie. Door voortschrijdend inzicht bij de waterbeheerders en een toename van kennis over het functioneren van ons rioolsysteem via metingen wordt de afkoppelopgave voor 2009 aangepast. Hiermee wordt geen afbreuk gedaan aan de bestaande afspraken met waterbeheerders in de bestuurlijke deelovereenkomsten (2003) van het Waterplan Nijmegen.” – Wij inspecteerde en reinigden planmatig ons riool. – Wij pakten enkele grotere calamiteiten aan en verrichtten op zeer veel plekken kleine herstelwerkzaamheden. – Wij startten met het opstellen van een nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan (2010 en volgende jaren). Wij leverden een grote bijdrage aan het in 2008 afgeronde Nazorgonderzoek van de gemeentelijke Rekenkamer en kwamen met het voorstel Update Gemeentelijk rioleringsplan 2005-2009 voor bijstelling van het lopende Gemeentelijke Rioleringsplan (2005-2009), vooruitlopend op het nieuwe Gemeentelijke Rioleringsplan (2010 en volgende jaren).

hoofddoelstelling 4 Wij houden de waterpartijen en vijvers schoon voor de volksgezondheid en natuurwaarden. De stedelijke waterkwaliteit (inclusief grondwater) wordt verbeterd. De maximaal toelaatbare risicowaarden voor oppervlaktewater worden vanaf 2010 niet meer overschreden, conform afspraken met de waterpartners. De bijbehorende indicator is in ontwikkeling. Doelrealisatie

182

De omgevingsvergunning beoogt de vergunningverlening te verbeteren en de administratieve lasten voor burgers en bedrijven te verminderen door diverse vergunningstelsels samen te voegen. Zo worden onder meer de milieuvergunning, bouwvergunning en andere vergunningen omgevormd tot een omgevingsvergunning.

Groen & recreatie

Activiteiten

– – – – – – – – – – – – – –

Wij gingen verder met de aanpak van watergangen (baggeren en herstel beschoeiing). Wij rondden het vierjarig monitoringonderzoek waterkwaliteit samen met de universiteit af. Wij vervolgden de herinrichting van de vijvers in Lindenholt en Dukenburg. Wij implementeerden de Kader Richtlijn Water voor de Nijmeegse situatie. Wij sloten een overeenkomst met Rijkswaterstaat voor het treffen van maatregelen om mogelijk negatieve effecten van de peilverhoging van het Maas-Waalkanaal te voorkomen. Wij hebben het baggerbestek voorbereid voor 10 vijvers in Dukenburg en Lindenholt en een sloot bij Hees. Uitvoering winter 2009. Wij voerden het herinrichtingsplan vijvers Lindenholt Centraal uit; beheerplan volgt in 2009. Wij hebben het herinrichtingsplan vijvers Geologenstrook voorbereid. Het Europese project Urban Water is beëindigd in 2008. Het subsidieproject “BSIK Leven met Regenwater”, liep door in 2008. Wij leverden bijdrage aan regionale en landelijke planvorming zoals Ruimte voor de Rivier, Kader Richtlijn Water, Vereniging Nederlandse Riviergemeenten. -Wij participeerden in 2008 in extern project “Visie actiegebied Hatertse en Overasseltse Vennen”. Wij participeerden in onderzoek van STOWA over “gezondheidsrisico’s waterobjecten”. Wij hebben de effectenstudie peilverhoging kanaal afgerond en hebben een maatregelenpakket opgesteld en een overeenkomst met Rijkswaterstaat.

De activiteiten ten behoeve van doelstellingen 1, 2 en 4 droegen bij aan de ambitie om in 2010 (in plaats van 2009) de wedstrijd Entente florale te winnen voor de groenste stad van Nederland.

hoofddoelstelling 5 In het MOP-III is voor de periode 2005-2009 met het Rijk een resultaatsafspraak vastgelegd: een kwaliteitsimpuls van 70 ha openbare ruimte in de woonomgeving jaar

2005

2006

2007

2008

aantal hectare

1,85

7,34

10,6

22,7

Doelrealisatie

In de jaren 2005 tot en met 2007 bleek dat in het merendeel van de verbeterprojecten de kosten per m2 een stuk hoger lagen dan in 2004 gemiddeld voorzien. Deze grotere kapitaalintensiteit betekent weliswaar kwaliteit , maar heeft - bij gelijkblijvende financiële middelen - een drukkend effect op het aantal aan te pakken m2 openbare ruimte. In 2008 is er een grootschalig project in Lindenholt afgerond ter grootte van 24,2 hectare, waarvan 4,2 hectare reeds in de realisatie van eerdere jaren is meegenomen. De overige in 2008 (deels) afgeronde projecten komen samen 2,7 hectare. De verbeteringskosten per m2 openbare ruimte liggen na 2008 beduidend dichter bij het gemiddelde waarvan in 2004 werd uitgegaan.

Activiteiten

De activiteiten zijn de projecten genoemd in het Programma Verbetering Woonomgeving 2008 ten lasten van het gemeentelijk IP, opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Stedelijke Vernieuwing, vastgesteld door de raad op 14 november 2007

183


indicatoren Er zijn geen indicatoren voor dit programma opgesteld in de begroting, derhalve wordt hier in de stadsrekening ook niet op gerapporteerd.


x € 1.000



Realisatie 2008


1.266 6.073 5.493 0 6.662

1.168 -6.513 4.050 0 22.276 19.494


-19.349 -27


20.981

-19.129 -27

20.926

-18.931 -339

-19.376

-19.156

-19.270

118

1.825

1.656

0


1.483 20.200 3.216 0 -3.973

0

0

0

0

0

118

1.825

1.656

Binnen dit programma is een voordelig resultaat behaald van €0,2 miljoen. Dit voordelige resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt doordat Park West nog niet is gerealiseerd als gevolg van late besluitvorming en door een moeizaam participatietraject na de besluitvorming. Voor een volledige toelichting verwijzen wij u naar de toelichting op de programmarekening in de jaarrekening.

184

Groen & recreatie

investeringen Het budget H1 (41 + 180): – Wij startte met uitvoeren van het meerjarenprogramma uit De Groene Draad (begin 2007 vastgesteld door de raad). – Wij hielden wijkacties voor geveltuinen en een wedstrijd voor de ‘mooiste tuin of geveltuin’; wij organiseerden de Parkendag. – In samenwerking met buurgemeenten en het bosschap rondden het heideherstelproject af; in 2009 komt er een vervolgproject. – Wij vervolgde de eerste fase van project Park Staddijk. – Wij rondde het inrichtingsplan stuwwal Hunnerberg af. Het budget H1 Park west noord: – Wij rondde de planvorming voor de derde fase van Park west af en zijn gestart met de uitvoering. Wat betreft het budget H2: – De verbetering van de recreatieve verbindingen Driehuizen, Vossendijk, Hunnerberg is afgerond. Wat betreft het budget H3 en H4: – Wij brachten een aantal projecten in uitvoering, conform het GRP 2005-2009. De uitvoering loopt vaak over meerdere jaarschijven. Bovendien geldt dat de lange looptijd van projecten ertoe leidt dat projecten deels worden doorgeschoven. In 2008 hadden we te maken met langdurige, vertragende aanbestedingsproblemen in de Dierenbuurt (1650 meter; een uit 2007 doorgeschoven project), de vertraging in een aantal renovatieprojecten (tezamen 1250 meter, geprogrammeerd voor uitvoering in 2008) door uiteenlopende inschatting van de te treffen maatregelen. Wat betreft het afkoppelen is de areaaldoelstelling niet gehaald, onder meer vertraging in de uitvoering van het project in Hatert (1,15 ha; uitvoering in 2009) en Nijmegen-Zuid en Nijmegen-Oost (4,2 ha; feitelijke mogelijkheden en kosten worden verkend).

risico’s Wat betreft hoofddoelstelling 5: er is geen garantie of Nijmegen daadwerkelijk in 2010 groenste stad van Nederland wordt.

185

Overzicht algemene dekkingsmiddelen In dit onderdeel wordt inzicht geboden in de algemene dekkingsmiddelen. Met algemene dekkingsmiddelen worden de inkomsten bedoeld die geen specifiek bestedingsdoel kennen. De belangrijkste daarvan zijn de Onroerende zaak belasting (OZB) en de Algemene uitkering.

Algemene Dekkingsmiddelen

Primitieve Begroting 2008


Realisatie 2008

Lokale Heffingen Algemene Uitkering Dividenden Uitkering Nuon Saldo Financieringsfunctie

55.362 176.113 1.510 5.003 6.447

55.626 177.048 939 5.103 8.166

55.506 179.912 861 4.852 8.067

Totaal

244.435

246.882

249.198

Primitieve Begroting 2008


Realisatie 2008

Onroerend zaak Belasting Hondenbelasting Precariobelasting Toeristenbelasting

53.754 924 422 262

53.902 1.005 457 262

53.759 979 533 235

Totaal

55.362

55.626

55.506

Specificatie Lokale heffingen

Voor een nadere toelichting op de lokale heffingen, wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen. Hierin staan alle belastingopbrengsten vermeld, ook de kostengerelateerde heffingen, zoals bijvoorbeeld het rioolrecht. De bedragen genoemd in de paragraaf en bovenvermelde bedragen kunnen afwijken. In bovenvermelde staat zijn de bruto-opbrengsten in totaliteit opgenomen. Dat wil zeggen inclusief afrekeningen voorgaande jaren. Daarentegen is geen rekening gehouden met kwijtscheldingen, verminderingen e.d. In de paragraaf lokale heffingen wordt waar mogelijk wel rekening gehouden met kwijtscheldingen en wordt alleen het belastingjaar 2008 opgenomen

186

Overzicht algemene dekkingsmiddelen

onvoorzien

besluit

raming onvoorzien

Beginsaldo

Raadsvoorstel 128/2008 inzake Voorjaarsnota 2008 (ter dekking van diverse tekorten), d.d. 2-7-‘08 Raadsvoorstel 18/2008 inzake Herhuisvesting gebruikers boerderij Meijhorst, d.d. 23-1-‘08 Raadsvoorstel 128/2008 inzake Planschade Diverse Planschades (VJN’08) d.d. 2-7-‘08 Raadsvoorstel 44/2008 inzake Planschade van Langenveldstraat 7, d.d. 27-2-‘08 Raadsvoorstel 97/2008 inzake Groesbeekseweg 229, d.d. 21-5-‘08 Raadsvoorstel 16/2008 inzake Planschade 2e Oude Heselaan 157, d.d. 23-1-‘08 Raadsvoorstel 16/2008 inzake Groesbeekseweg 229 d.d., 23-1-‘08 Raadsvoorstel 98/2008 inzake Planschade Groesbeekseweg 227a, d.d. 21-5-‘08 Raadsvoorstel 116/2008 inzake Planschade Petuniastraat 64, d.d. 18-6-‘08 Raadsvoorstel 104/2008 inzake Planschade Wim Beermanstraat 9, d.d. 4-6-‘08 Restant saldo op onvoorzien

programma

in duizenden € 's realisatie

681

-240

programma 9610 Bestuur & Middelen diverse programma’s

240

-25

programma 9630 - Facilitaire diensten

25

-50

programma 9210 - Ruimte & Bouwen

50

-3


3

-13


13

-5


5

-17


17

-16


16

-9


9

-8


8

295

totaal gerealiseerd

386

187

Bedrijfskostenresultaat De kosten van het gemeentelijke apparaat worden geraamd en gerealiseerd op de kostenplaatsen. Deze kosten worden via verdeelsleutels verdeeld over de programma’s. Om niet telkens wijzigingen op de programma’s te creëren, wanneer er een wijziging in de apparaatskosten komt, wordt een bedrijfskostenresultaat verantwoord op het programma Bestuur en Middelen, onder het product Concernverrekeningen. Het toegestane voordelige saldo na begrotingswijzigingen bedroeg €2,8 miljoen voordelig en de werkelijkheid laat zien dat het saldo €3 miljoen voordeliger is geworden, wat een bedrijfskostenresultaat betekend van € 0,2 miljoen voordelig.

Totaal bedrijfskosten Gemeente Nijmegen LASTEN Beïnvloedbare kosten - Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten BATEN Overige opbrengsten Opbrengst doorbelastingen Totaal Baten Totaal

Begroting 2008

Realisatie 2008

afwijking

24.779.449 116.523.540 3.116.167 8.628.312

26.487.876 115.363.139 3.850.380 14.179.787

1.708.418 1.160.401 734.213 5.551.476

8.275.276 103.064.742 264.387.787

8.327.584 103.064.743 271.273.501

52.008 0 6.885.714

3.556.510 263.633.075 267.189.585

3.687.868 270.584.138 274.272.006

131.357 6.951.063 7.082.420

2.801.798

2.998.505

v

196.706 voordeel

v

Het voordelige resultaat van €0,2 miljoen wordt veroorzaakt door enerzijds hogere lasten van €6,9 miljoen en anderzijds relatief hogere baten namelijk €7,1 miljoen

bedrijfskostenresultaat onderverdeeld naar directies Directies

188

Begroot

V/N

Realisatie

V/N Afwijking

Saldo directie Algemeen Saldo directie Concernstaf Saldo directie Brandweer Saldo directie Grondgebied Saldo directie Inwoners Saldo directie Stadsbedrijven Saldo directie Wijk en Stad

97.642 80.891 274.361 369.198 1.943.967 1.043.878 74.548

n v v n v v n

221.268 445.146 371.485 430.321 905.964 783.592 159.272

v 318.910 v 364.165 v 97.124 v 799.520 v 1.038.003 v 260.286 n 84.724

voordeel voordeel voordeel voordeel nadeel nadeel nadeel

Totaal

2.801.798

v 2.998.505

196.706

voordeel

v

Bedrijfskostenresultaat

Onderstaand wordt per directie een toelichting gegeven op het bedrijfskostenresultaat. Opmerking: in de kolom afwijking betekent + een voordeel en - een nadeel.

ALGEMEEN LASTEN Beïnvloedbare kosten - Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten BATEN Overige opbrengsten Opbrengst doorbelastingen Totaal Baten Totaal

Begroting 2008

Realisatie 2008

632.496 3.962.136 181.281 56.250

633.386 3.403.140 439.734 43.811

890 558.996 258.452 12.439

0 37.740 4.869.904

0 37.740 4.557.811

0 0 312.093

228.576 4.543.685 4.772.262

185.394 4.593.685 4.779.079

43.183 50.000 6.817

97.642

N

221.268

afwijking

V

318.910

Voordeel

Totaal onderschrijding binnen de directie Algemeen € 0,3 miljoen Binnen de directie Algemeen is een onderschrijding op het bedrijfsresultaat waarneembaar van €0,3 miljoen, grotendeels veroorzaakt door een onderschrijding op de salariskosten die in gezamenlijkheid gezien moeten worden met de overschrijding op de personeelskosten. Dit wordt veroorzaakt door lagere salariskosten van de Raad en het College en een niet ingevulde vacature bij de griffie. Daarnaast zijn er lagere uitgaven door lagere afdracht pensioenkosten en voormalig personeel. Voor een nadere detaillering zie paragraaf personeel.

CONCERN

Begroting 2008

Realisatie 2008

afwijking

LASTEN Beïnvloedbare kosten - -Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten

867.832 9.698.058 426.309 355.747

757.818 9.071.008 499.245 489.742

110.014 627.050 72.936 133.995

122.880 5.851.423 17.322.248

122.121 5.851.423 16.791.357

758 0 530.891

BATEN Overige opbrengsten Opbrengst doorbelastingen Totaal Baten

3.350 17.399.878 17.403.228

181.912 17.054.591 17.236.503

178.562 345.288 166.726

-80.980

445.146

364.165

Totaal

Voordeel

189


Totaal onderschrijding binnen de directie Concern € 0,4 miljoen Binnen de directie Concern wordt de onderschrijding van € 0,4 miljoen grotendeels veroorzaakt door een onderschrijding op de baten van €0,1 miljoen, waartegenover relatief lagere lasten staan van €0,5 miljoen. De onderschrijding op de baten komt voornamelijk voort uit een lagere productiviteit op de afdeling communicatie. De onderschrijding op de lasten wordt met name bepaald door lagere salariskosten €0,5 miljoen in verband met vertraagde invulling van vacatureruimte, daartegenover staat echter wel voor €0,1 miljoen hoger lasten aan inhuur dus per saldo heeft dit een effect van €0,4 miljoen. Daarnaast bestaat het voordeel op de lasten nog voor €0,1 miljoen uit voordeel op de specifieke kosten wegens lagere promotiekosten en lagere uitgaven voor overige goederen en diensten.

BRANDWEER

Begroting 2008

Realisatie 2008

afwijking

LASTEN Beïnvloedbare kosten - Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten

1.369.381 9.086.153 347.559 150.189

1.660.475 8.707.446 436.279 308.876

291.094 378.707 88.720 158.687

186.116 1.456.000 12.595.397

187.090 1.456.000 12.756.165

974 0 160.768


116.301 12.753.457 12.869.758

259.758 12.867.893 13.127.651

114.436 143.456 257.893

274.361

371.485

97.124

Totaal

Voordeel

Totaal onderschrijding binnen de directie Brandweer € 0,1 miljoen De onderschrijding binnen de directie Brandweer houdt verband met relatief hogere baten, zijnde € 0,3 miljoen, ten opzichte van € 0,2 miljoen aan hogere lasten. De hogere baten van € 0,3 miljoen wordt veroorzaakt door onder meer hogere doorberekeningen uren voor preventie brandveiligheid aan andere onderdelen binnen de Gemeente, hogere bijdragen BTW en hogere bijdrage vanuit het Ministerie voor uitvoering van het project IM-OOV. Daartegenover staan ook hogere lasten voor uitvoering van dit project en is er een overschrijding op de specifieke kosten voor verhuizing, inrichting en hogere onderhoudskosten van materieel, tezamen voor een bedrag van € 0,2 miljoen. Binnen de directie brandweer is ook een overschrijding waar te nemen op de inhuurkosten, die ruimschoots gecompenseerd zijn door een onderschrijding op de loonsom. Een nadere specificatie van de salariskosten in relatie tot de inhuur staat nader beschreven in de paragraaf personeel.

190


GRONDGEBIED LASTEN Beïnvloedbare kosten - Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden -Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten BATEN Overige opbrengsten Opbrengst doorbelastingen Totaal Baten Totaal

Begroting 2008

Realisatie 2008

afwijking

1.333.406 28.637.357 829.142 4.216.313

3.371.397 26.521.048 799.412 6.866.553

2.037.991 2.116.308 29.730 2.650.241

564.234 41.006.413 76.586.865

567.381 41.006.413 79.132.205

3.147 0 2.545.340

460.172 75.757.494 76.217.667

633.557 78.928.969 79.562.526

173.385 3.171.475 3.344.860

369.198

430.321

799.520

Voordeel

Totaal onderschrijding binnen de directie Grondgebied € 0,8 miljoen De onderschrijding binnen de directie Grondgebied valt uiteen in een overschrijding op de baten van € 3,3 miljoen, waartegenover hogere lasten staan van € 2,5 miljoen. De overschrijding op de lasten wordt grotendeels veroorzaakt door hogere specifieke kosten. Deze houden verband met niet gerealiseerde bezuinigingen € 0,3 miljoen, hogere lasten servicekosten vanuit andere directies € 0,6 miljoen en met hogere doorberekende variabele kosten voor met name het wagenpark (tractie) € 1,6 miljoen. Daartegenover staan eveneens hogere baten van € 1,6 miljoen, en een voordeel op doorberekende uren van € 1,5 miljoen waarvan de lasten op investeringsprojecten drukken. Daarnaast is er een eenmalige afkoopsom uitgekeerd van €0,2 miljoen.

INWONERS LASTEN Beïnvloedbare kosten - Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten BATEN Overige opbrengsten Opbrengst doorbelastingen Totaal Baten Totaal

Begroting 2008

Realisatie 2008

afwijking

6.041.596 36.050.695 657.665 2.771.940

4.204.967 38.307.049 854.634 4.710.883

1.836.630 2.256.354 196.969 1.938.943

863.191 37.238.628 83.623.715

866.940 37.238.628 86.183.101

3.749 0 2.559.386

619.969 84.947.713 85.567.682

786.838 86.302.227 87.089.065

166.869 1.354.514 1.521.384

1.943.967

905.964

1.038.002

Nadeel

191


Totaal overschrijding binnen de directie Inwoners € 1 miljoen De overschrijding op het begrotingssaldo van € 1 miljoen wordt enerzijds veroorzaakt door een overschrijding aan de batenzijde van € 1,5 miljoen, waartegenover relatief hogere lasten staan van €2,5 miljoen. De overschrijding op de batenzijde wordt grotendeels veroorzaakt door een hogere opbrengst doorbelastingen. Er is voor ruim € 1 miljoen intern aan salarissen doorbelast. Daarnaast is aan overige opbrengsten bruto € 1,2 miljoen gerealiseerd én is er voor € 0,9 miljoen (nadelig) teruggestort op het programma Werk & Inkomen inzake niet benutte werkdeel Wwb. De hogere lasten worden grotendeels veroorzaakt door hogere kosten inhuur van €2 miljoen, hogere salariskosten van €2,2 miljoen en een onderschrijding op de specifieke kosten van €1,8 miljoen. De hogere lasten voor inhuur zijn voornamelijk voor de uitvoering van werkzaamheden voor voornamelijk re-integratiespecialisten voor het programma Werk en Inkomen en voor het programma Zorg en Inkomen voor de Wmo en handhaving. Binnen Werk & Inkomen vindt de inhuur voornamelijk plaats als gevolg van de planexploitatie (gefinancierd vanuit het Werkdeel) waarbij de werkzaamheden met betrekking tot gesubsidieerde arbeid vooralsnog tijdelijk worden ingevuld. Hiertegenover staat een onderschrijding op deze kostenplaats van vast personeel. Hetzelfde geldt met betrekking tot de handhavingstaken, waar op basis van planexploitatie tijdelijk de activiteiten zijn geïntensiveerd. Binnen het bureau Wmo is vanwege diverse redenen tijdelijke capaciteit ingezet. Aangezien een deel hiervan een structureel karakter kent is op dit moment (2 jaar na de inwerkingtreding van de Wmo) een collegevoorstel in voorbereiding om deze formatie structureel op orde te krijgen. De hogere salariskosten van €2,2 miljoen zijn het gevolg van een overschrijding van 15,93 fte ten bedrage van €0,8 miljoen, hogere frictiekosten van € 0,5 frictiekosten en €0,9 miljoen aan salarissen die aan de batenzijde zijn doorbelast. De onderschrijding op de specifieke kosten van €1,8 miljoen kan deels worden verklaard door het wegvallen van de positieve stelpost werkdeel Wwb van € 0,9 miljoen, en vrijval van overige budgetten € 0,9 miljoen ter dekking van de ontstane overschrijding binnen de kostencategorieën inhuur en salarissen. Het gaat daarbij onder andere om middelen voor uitvoering re-integratie, schuldhulpverlening, accountantswerkzaamheden en het budget ICT.

STADSBEDRIJVEN LASTEN Beïnvloedbare kosten - Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten BATEN Overige opbrengsten Opbrengst doorbelastingen Totaal Baten Totaal

192

Begroting 2008

Realisatie 2008

afwijking

14.215.116 22.571.963 554.795 1.052.397

15.511.108 22.926.919 663.326 1.591.439

1.295.991 354.955 108.531 539.41

6.447.151 12.418.336 57.259.759

6.492.04 12.418.336 59.603.174

44.895 0 2.343.416

1.827.481 56.476.156 58.303.637

1.464.258 58.922.508 60.386.767

363.223 2.446.353 2.083.130

1.043.878

783.592

260.286

Nadeel


Totaal overschrijding binnen de directie Stadsbedrijven bedraagt € 0,3 miljoen De overschrijding op het bedrijfsresultaat binnen de directie Stadsbedrijven wordt veroorzaakt door enerzijds hogere baten dan begroot € 2 miljoen, anderzijds door hogere lasten dan begroot € 2,3 miljoen. Ten aanzien van de lastenzijde, zijn voornamelijk de specifieke kosten bepalend voor de overschrijding, namelijk voor €1,3 miljoen. De overschrijding op de specifieke kosten wordt veroorzaakt door een overschrijding op het volume aan multifunctionele printers, hogere energielasten, hogere kosten op onderhoud hard- en software en extra advieskosten. Daarnaast wordt de overschrijding op de lastenzijde veroorzaakt door hogere loonsomkosten, salariskosten en kosten voor inhuur derden, tezamen voor een bedrag van €1 miljoen. Grotendeels worden deze hogere kosten gedekt door de hogere baten van €2 miljoen doordat deze kosten zijn verrekend met derden of intern.

WIJK EN STAD

Begroting 2008

Realisatie 2008

afwijking

LASTEN Beïnvloedbare kosten - Specifieke kosten - Salarissen - Personeelskosten - Inhuur derden Niet Beïnvloedbaar - Kapitaallasten - Vaste doorbelastingen Totaal Lasten

319.621 6.517.178 119.416 25.477

348.717 6.426.529 157.750 168.483

29.096 90.649 38.334 143.007

92.005 5.056.203 12.129.900

92.005 5.056.203 12.249.688

0 0 119.788


300.660 11.754.692 12.055.352

176.151 11.914.264 12.090.415

124.510 159.573 35.063

74.548

159.272

84.724

Totaal

Nadeel

Totaal overschrijding binnen de directie Wijk en Stad bedraagt € 0,1 miljoen De overschrijding op het bedrijfsresultaat binnen de directie Wijk en Stad bedraagt € 0,1 miljoen, echter is verzuimd de begroting op overige opbrengsten naar beneden bij te stellen met € 0,1 miljoen, waardoor de realisatie nagenoeg conform begroting zou zijn geweest. Zowel de lasten als batenzijde laten een overschrijding zien. De extra baten worden voornamelijk veroorzaakt door een doorberekening van personeelslasten door de afdeling Strategie en Programmeren, die deels samenhangt met een overschrijding van de personeelslasten van die afdeling.. Beide veroorzaakt door uitgevoerde extra projectwerkzaamheden. De overschrijding op de lasten wordt anderzijds ook veroorzaakt door a-structurele lasten voor externe begeleiding van wijkmanagement.

193

Personeelskosten Bij de analyse bedrijfskostenresultaat zijn de personeelskosten al voor een groot deel voor het voetlicht gebracht. Hierbij is ook aangegeven dat vacatures soms opgevuld worden door tijdelijke inhuur. Daar waar de systematiek is, dat alle salarislasten op de kostenplaatsen worden verantwoord en vervolgens doorberekend naar de programma’s, geldt dit niet voor inhuur. Inhuur wordt deels op de kostenplaats verantwoord en vervolgens aan de programma’s toegerekend, maar ook deels rechtstreeks op de programma’s verantwoord. In de onderstaande overzichten wordt alle inhuur meegenomen. Niet meegenomen is onderlinge doorbelastingen tussen directies van personeelskosten. Om deze reden is het onderstaande overzicht afwijkend van de salarissen volgens de kostenplaatsanalyse. In onderstaande tabel staat weergegeven wat er in 2008 begroot was ten behoeve van personeel en inhuur en wat er werkelijk is uitgegeven. Zoals hieruit blijkt is de afwijking ten opzichte van de begroting €2,8 miljoen ofwel 2,26%. De oorzaak van deze overschrijding ligt voornamelijk bij de directie Inwoners, zij heeft namelijk een overschrijding van 8,45%. In deze paragraaf zal de reden van deze uitzetting onderverdeeld naar Personeel en Inhuur verder uiteengezet worden.

Totaal Personeel en Inhuur Directie Algemeen Directie Concern Directie Brandweer Directie Grondgebied Directie Inwoners Directie Stadsbedrijven Directie Wijk en Stad Totaal

194

Totaal begroot 2008

Totaal verschil werkelijk realisatie 2008 en raming 2008

Voordeel (V)/ Nadeel (N)

% totaal geraamd in 2008

4.018.386 10.053.805 9.236.342 32.853.669 38.822.635 23.624.361 6.542.655

3.446.951 9.475.802 8.999.294 33.308.616 42.104.471 24.059.143 6.588.284

-571.435 -578.003 -237.048 454.947 3.281.836 434.783 45.629

V V V N N N N

14,22% 5,75% 2,57% 1,38% 8,45% 1,84% 0,70%

125.151.853

127.982.561

2.830.708

N

2,26%

Personeelskosten

totale salarissen van de gemeente Nijmegen Analyse begroting versus realisatie Totaal salarissen Gemeente Nijmegen Directie Algemeen Directie Concern Directie Brandweer Directie Grondgebied Directie Inwoners Directie Stadsbedrijven Directie Wijk en Stad Totaal

Begroting 2008

realisatie Verschil Voordeel(V)/ 2008 begroting en Nadeel (N) realisatie 2008

realisatie 2007

Verschil 2008 en 2007

V V V V N V V

3.507.201 9.584.001 8.844.979 13.959.173 34.100.736 30.733.992 5.734.390

-104.061 -597.941 -154.561 10.482.890 3.292.852 -8.266.287 685.411

V 106.464.470

5.338.303

3.942.136 9.698.058 9.086.153 28.637.357 36.050.695 22.571.963 6.517.178

3.403.140 8.986.060 8.690.418 24.442.063 37.393.588 22.467.705 6.419.801

558.996 711.998 395.735 2.195.294 -1.342.893 -104.259 -97.378

116.523.540

113.802.774

2.720.766

Let wel: de overgang van Openbare Ruimte van DSB naar DGG heeft in 2008 plaatsgevonden, vandaar ook de toename bij DSB en de afname bij DGG t.o.v. 2007 Analyse begroting 2008 versus begroting 2007 Totaal salarissen Gemeente Nijmegen Directie Algemeen Directie Concern Directie Brandweer Directie Grondgebied Directie Inwoners Directie Stadsbedrijven Directie Wijk en Stad Totaal

Begroting 2008

Begroting 2007

3.942.136 9.698.058 9.086.153 28.637.357 36.050.695 22.571.963 6.517.178

3.950.181 10.096.229 9.365.581 16.978.396 39.028.960 35.445.684 6.093.327

116.523.540

120.958.357

Verschil Voordeel(V)/ begroting Nadeel (N) 2007 vs 2008

fte begroot 2008

fte begroot 2007

-8.454 -398.171 -279.428 -11.658.961 -2.978.265 12.873.721 423.851

N N N N N V N

21 91 123 518 668 437 89

21 90 120 243 687 712 87

-4.454.818

NN

1.947

1.961

Let wel de overgang van Openbare Ruimte van DSB naar DGG heeft in 2008 plaatsgevonden, vandaar ook de toename bij DSB en de afname bij DGG t.o.v. 2007 Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de begrote loonsom in 2008 is afgenomen ten opzichten van 2007 met €4,4 miljoen. Dit terwijl de loonkosten en daarmee ook de begrote loonsommen in 2008 zijn gestegen met 6,75%. De oorzaak van deze daling in salariskosten wordt voornamelijk veroorzaakt door 1,5% bezuinigingen op de loonsomindexatie, waardoor er per saldo maar met 5,25% is geïndexeerd, vanuit de voorjaarsmarap 2007. Daarnaast zijn er een aantal tijdelijke formatieplaatsen bij de directie Inwoners in 2008 vervallen. Dit vindt voornamelijk haar weerslag bij Werk & Inkomen als gevolg van een afname van de bijstandscliënten. Opvallend in dit overzicht is dat in relatie tot de afname van het begrote budget er 14 fes zijn afgenomen. Deze afname van de formatieplaatsen is lager dan verwacht aangezien de bezuinigingen in 2008 nog niet formatief zijn vertaald, maar door middel van bijvoorbeeld vacatureruimte in de realisatie is opgevangen.

195

Personeelskosten

totaal fte in 2008 versus de begroting in 2007

Directies

formatie begroot 2008

fte werkelijk 2008

fte begroot in 2007

21 91 123 518 668 437 89

16 87 113 471 691 415 93

21 90 120 243 687 712 87

1.947

1.886

1.961

Directie Algemeen Directie Concern Directie Brandweer Directie Grondgebied Directie Inwoners Directie Stadsbedrijven Directie Wijk en Stad Totaal

Let wel de overgang van Openbare Ruimte van DSB naar DGG heeft in 2008 plaatsgevonden, vandaar ook de toename bij DSB en de afname bij DGG t.o.v. 2007 In 2008 zijn de fte met 14 fte afgenomen. De daling van de fte is voornamelijk zichtbaar bij de directie Inwoners. Zoals al eerder aangegeven heeft dit haar relatie met de afname van de bijstandscliënten. Naast de bezuinigingen en het tijdelijke personeel is er in 2008 ook weer nieuw personeel aangesteld, zoals bijvoorbeeld 10 fte ten behoeve van het arbeidstijdenbesluit van de brandweer . Voor een compleet inzicht in deze mutaties verwijzen wij u naar het sociaal jaarverslag 2008. Analyse inhuur gemeente nijmegen Totaal Inhuur gemeente Nijmegen

Totaal begroot 2008

Totaal verschil werkelijk realisatie 2008 en raming 2008

Voordeel (V)/ Nadeel (N)

Totaal realisatie inhuur 2007

Directie Algemeen Directie Concern Directie Brandweer Directie Grondgebied Directie Inwoners Directie Stadsbedrijven Directie Wijk en Stad

56.250 355.746 150.189 4.216.313 2.771.940 1.052.397 25.477

43.811 489.742 308.876 6.866.553 4.710.883 1.591.439 168.483

-12.439 133.995 158.687 2.650.241 1.938.943 539.041 143.007

V N N N N N N

136.451 313.766 187.235 392.694 5.263.875 4.909.294 3.672.835

Totaal

8.628.312

14.179.787

5.551.476

NN

15.089.676

Nagenoeg iedere directie heeft een overschrijding op de inhuurkosten. Dit wordt allereerst veroorzaakt door een prijsverschil als gevolg van de invulling van de vacatureruimte. Daarnaast zijn er ook extra werkzaamheden verricht, waartegenover ook dekking staat, dit speelt voornamelijk bij de directies Grondgebied en de directie Inwoners.

196

Analyse Kapitaallasten De kapitaallasten (rente en afschrijving over investeringen) hebben in 2008 €121 miljoen bedragen. Dit geeft een wat vertekend beeld met de kapitaallasten van andere jaren. Dit wordt veroorzaakt omdat naast de normale rente en afschrijving (€34,9 miljoen) ook de extra afboekingen inzake overdracht Onderwijshuisvesting (€69 miljoen Raadsbesluit 2007) en het afboeken van Rioolinvesteringen (€11,3 miljoen Raadsbesluit 2008) naar aanleiding van het vaststellen van het Gemeentelijk Rioleringsplan meetellen. Een verdere afboeking (€2,0 miljoen, Besluit NJN 2008) is een bezuinigingsuitwerking uit de PPN 2007 met dekking uit de ABR Ontwikkelingsbedrijf plus een kleinere afboeking inzake garage Pijksetraat (€0,5 miljoen). De nieuwe Rioleringsinvesteringen (€3,6 miljoen) zijn direct afgeschreven. Omdat het verschil tussen geraamde en gerealiseerde afschrijving riolering ten gunste of ten laste van het Schommelfonds Riolering (GRP-Nieuw) wordt gebracht heeft dit geen verder effect op de gemeentelijk exploitatie. In de primitieve begroting was een last van €119,2 miljoen geraamd, waarin €80,5 miljoen was opgenomen als verkoopopbrengst van de overdracht van de onderwijshuisvestingsinvesteringen. Daarmee kwamen de eigenlijke kapitaallasten op €38,7 miljoen. In de Voorjaarsnota is dit al verlaagd met €3,9 miljoen als zijnde correctie op de primitieve begroting wegens niet uitgeven van investeringsgelden in 2007. Door het niet uitgeven van investeringsgelden is in het jaar daarop een effect aan (niet verschuldigde) rente en afschrijving te melden. De overige begrotingswijzigingen brengen de totale begrotingsstand op €105,1 miljoen. Hierop moet de afboeking van de Rioolinvesteringen GRP-Oud gecorrigeerd worden omdat deze begrotingswijziging verkeerd om geboekt is. Werkelijke stand van de begroting moet dus zijn €127,7 miljoen. De realisatie laat een lager bedrag zien (€121 miljoen) ten opzichte van de begroting (€127 miljoen), ofwel een afwijking van €6 miljoen. Eén reden hiervoor is dat er een bedrag van €11,4 miljoen aan Onderwijshuisvestingactiva nog niet overgedragen is. De bijbehorende kapitaallasten waren met de begrotingswijziging ook naar nul gebracht, maar omdat deze activa niet wegvallen blijven ze normaal rente en afschrijvingslasten dragen (€0,9 miljoen). Per saldo een effect van €10,5 miljoen. Andere reden is het niet uitvoeren van de investeringsplanning. Gedurende het jaar is een half jaar rente begroot voor deze investeringen. De in de investeringsparagraaf aangegeven niet geïnvesteerde bedragen hebben geleid tot een rente-onderschrijding van €0,9 miljoen. De afboeking van de rioleringslasten GRP-Nieuw (€3,6 miljoen) maken de rest van het verschil uit.

197

Analyse Kapitaallasten

Programma

Primitieve Begroting

9110 Dienstverlening & Burgerzaken 0 9120 Veiligheid 112.763 9130 Citymarketing & Externe betrekkingen 32.491 9210 Ruimte & Bouwen 0 9220 Grondbeleid 1.634.152 9240 Sport 678.860 9310 Wijken 586.063 9320 Openbare ruimte 3.667.773 9330 Maatschappelijke opvang 34.430 9410 Zorg & Welzijn 74.115 9420 Jeugd 151.576 9430 Integratie & Emancipatie 0 9510 Economie 209.030 9520 Onderwijs 81.081.024 9530 Cultuur 442.514 9610 Bestuur & Middelen 628.740 9620 Wonen 21.593 9630 Facilitaire diensten 11.441.031 9710 Mobiliteit 4.691.249 9720 Milieu 154.712 9730 Groen & Recreatie 6.072.770 Totaal Programma 111.714.886 Kostenplaatsen Totaal

198

Dynamische begroting

0 112.763

Rente

Afschrijvingen

12.397

102.294

13.043

19.448

707.548 405.835 76.467 1.145.648 13.138 27.860 32.336

2.576.781 333.132 80.179 1.866.474 21.292 25.515 101.318

Realisatie totaal Kapitaallasten

0 114.692

32.491 0 3.228.738 768.288 163.258 3.079.684 34.430 59.518 139.351 0 247.002 80.983.939 412.341 87.523 21.593 10.187.248 3.657.960 153.767 -6.513.287 96.856.607

122.491 814.294 102.936

117.787 69.697.606 307.361

1.560 4.989.767 1.742.992 61.267 2.025.060 12.294.637

20.033 4.583.929 2.269.505 92.416 18.174.894 100.389.963

32.491 0 3.284.328 738.967 156.646 3.012.123 34.430 53.375 133.653 0 240.277 70.511.900 410.297 0 21.593 9.573.696 4.012.497 153.682 20.199.953 112.684.600

7.539.983

8.275.576

2.660.615

5.666.969

8.327.584

119.254.869

105.132.183

14.955.252

106.056.932

121.012.184

Paragrafen

199

Paragrafen

1. Investeringen

1.1

EVALUATIE INVESTERINGSBELEID In de Stadsbegroting 2008 zijn de kapitaallasten op de functionele programma’s geraamd. Hiermee zijn de lasten op de programma’s compleet en bieden naast inzicht in de kapitaallasten van de reeds afgewikkelde investeringen, ook inzicht in de lasten samenhangend met de investeringen die nog onderhanden zijn dan wel in de planning zijn opgenomen. Op grond van de ervaring, die ons leert dat de geplande investeringen niet geheel gerealiseerd worden, is in de begroting 2008 rekening gehouden met een overplanning van 20%. Het beschikbare investeringsvolume is bepaald en daarbovenop is 20% extra aan projecten toegewezen. Vervolgens zijn de kapitaallasten berekend en zijn de kapitaallasten voor 20% gekort. Hiermee hebben alle programma’s bijgedragen aan de overplanning, terwijl nog niet duidelijk was waar de realisatie precies op zal treden. We zijn er namelijk van uitgegaan dat de realisatie in totaliteit wel op 100% uitkomt. De geraamde investeringsruimte voor onrendabele investeringen, na overplanning, kwam uit op 61,1 miljoen. Bij de voorjaarsnota is een update van het investeringsplan 2008 gemaakt. De investeringen zijn toen doorgelicht en, eveneens uitgaand van de 20% overplanning, is een nieuw plan opgesteld. Er is toen voor een bedrag van € 20,7 miljoen besloten € 9,2 miljoen door te schuiven naar 2009 en € 11,5 miljoen door te schuiven naar 2010. Ten aanzien van de rendabele investeringen wordt een apart regiem gevolgd. Deze investeringen hebben geen budgettaire consequenties voor de programmabegroting omdat de (extra) lasten gedekt worden door (extra) opbrengsten. In de loop van 2008, ten tijde van de voorjaarsnota, hebben wij een analyse gemaakt van de voortgang van investeringen en naar aanleiding hiervan is een bedrag ad € 3,9 miljoen aan kapitaallasten afgeraamd. Zoals in de voorjaarsnota 2008 gemeld, is de grootste oorzaak van de onderschrijding kapitaallasten 2008 gelegen in het achterblijven van de investeringen in 2007. Het achterblijven van de investeringen in 2008 zal ook gevolgen hebben voor de kapitaallasten zoals opgenomen in de begroting 2009, en wij zullen dan ook bij de voorjaarsnota 2009 op dit onderwerp terugkomen. Bij de opstelling van de begroting 2009 is hierop al een voorschot van € 3,1 miljoen genomen door de kapitaallasten in 2009 hiermee te verlagen.

1.2

ALGEMEEN BEELD 2008 In 2008 hadden we € 71,5 miljoen beschikbaar voor investeringen inclusief de rendabele investeringen. Dit bedrag bestaat uit: - € 26,4 miljoen uit het investeringsplan 2008 voor nieuwe investeringen. - € 45,1 miljoen aan restantkredieten 2007 die we naar 2008 hebben doorgeschoven Voor de niet-rendabele investeringen hadden we ruim € 61,1 miljoen beschikbaar in 2008. Hiervan hebben we € 25,1 miljoen gerealiseerd. De over te hevelen restantkredieten zijn € 32,6 miljoen, inclusief de al bij de voorjaarsnota en najaarsnota besloten bedragen. Vervolgens kan er een bedrag vrijvallen van € 3,5 miljoen. Voor rendabele investeringen was € 10,4 miljoen beschikbaar, waarvan € 4,4 miljoen is gerealiseerd. De over te hevelen restantkredieten bedragen hier € 5,7 miljoen, zodat € 0,3 miljoen vrij kan vallen. Schematisch weergegeven:

200

Begroot 2008

Realisatie 2008

Overgeheveld

Over te hevelen

vrijval

Onrendabel Rendabel

61,1 miljoen 10,4 miljoen



1,5 miljoen - 0,1 miljoen


Totaal

71,5 miljoen

29,5 miljoen

36,8 miljoen

1,4 miljoen

3,8 miljoen

Investeringen

In onderstaande tabel staan deze gegevens uitgesplitst per programma. Vervolgens staan deze gegevens verder uitgesplitst per krediet. investeringen per programma 9220 Grondbeleid 9240 Sport 9310 Wijken 9320 Openbare ruimte 9410 Zorg & Welzijn 9420 Jeugd 9510 Economie 9520 Onderwijs 9530 Cultuur 9630 Facilitaire diensten 9710 Mobiliteit 9720 Milieu 9730 Groen & Recreatie Bedrijfsinvesteringen Totaal

1.3

Begroot 2008

Realisatie 2008

Begroot versus realisatie

Over te hevelen

Vrijval

1.051.920 4.031.420 1.124.794 2.529.162 250.000 40.100 1.169.152 6.916.798 254.547 4.022.187 152.159 60.000 9.005.881 4.122.902

1.000.000 1.847.162 1.071.322 2.664.963 250.282 52.032 1.477.239 3.856.681 178.619 3.761.637 34.540 52.648 9.256.367 4.047.958

51.920 2.184.258 53.472 -135.801 -282 -11.932 -308.087 3.060.118 75.927 260.550 117.619 7.352 -250.486 74.945

0 2.168.682 0 -140.129 0 -11.932 -308.086 170.000 0 -232.180 116.970 0 -265.807 -79.011

51.920 15.576 53.472 4.328 -282 0 -1 2.890.118 75.927 493.360 649 7.352 15.321 153.956

34.731.024

29.551.452

5.179.572

1.417.875

3.761.696

FINANCIËLE VOORTGANG INVESTERINGEN PER PROGRAMMA EN PER KREDIET

programma

omschrijving krediet

Grondbeleid

masterplan oude stad Noord-oost kanaalhavens Cruijff courts Onderhoud/Multifunctioneel gebruik binnensport Sport; isa-norm buitensport Verbeteren sportvelden en parken Verbeteren sportvelden en -parken Incidentele projecten 2004-2007 Invest.speelplekken en wijkspeeltuin Jongerenvoorz op peil brengen12-20jr Nieuwe speelplekken Sport en speelplekken Voorzieningshart Waterkwartier Hertogstraat/Hertogplein Invest. wegen strat. plein.herinrich Onderh.wegen,straten,pleinen verlichting op doorgaande wegen en wijken Automatiseringskrediet WMO Jongerencentra Lindenholt Onderhoud aanpassingen jeugdacc aanvulling opknappen ringstraten Revitalisering NO-kanaalhavens TOP-project Aanpak verouderde bedrijventerreinen Waalkade

Sport

Wijken

Openbare ruimte

Zorg & welzijn Jeugd Economie

Begroot 2008

Realisatie 2008

51.920 1.000.000 70.000 415.924 803.882 153.017 2.588.597 52.200 472.559 174.500 233.588 66.947 125.000 83.818 831.002 1.588.978 25.364 250.000 19.900 20.200 1.260.833 72.361 -209.400 45.359

1.000.000 70.000 437.599 794.920 147.909 396.733 29.000 443.870 178.433 247.473 47.547 125.000 79.819 831.002 1.727.962 26.180 250.282 31.932 20.100 1.162.867 42.339 189.877 82.156

> vervolg Finaciële voortgang investeringen

201

Paragrafen

> vervolg Programma

Cultuur Facilitaire diensten

rendabel rendabel Mobiliteit

rendabel Milieu Groen & Recreatie

rendabel rendabel Bedrijfsinvesteringen

Totaal

202

omschrijving krediet

Begroot 2008

Realisatie 2008

Noodlokalen VZH De Klif 3.762.720 Onderhoud/aanpassen schoolgebouwen 2005 3.061.043 Culturele broedplaatsen 180.689 Nieuwbouw Doornroosje 73.858 Brandveiligheidsvoorz. Gem. gebouwen 574.475 Div.wettelijke aanpassingen (leg,asbest etc.) 911.563 Geluidbep.maatr. Jongerenvoorzieningen 162.234 Legionellamaatregelen (verschoven van 2003) 446.368 Mariënburg (kapel/arsenaal) 209.559 Rendabele invest. In woningen Woningbedrijf 271.393 Sportpark Oosterhout -37.831 Strategisch huisvesting 128.361 Voorzieningenhart Visveld 704.162 VZH Willemskwartier 26.400 Rend.inv aanp accom.wensen huurder 100.000 Rendabele inv. In panden niet beh.tot het Won.bed 525.504 2de fase BBKAN 57.217 Aanleg en verbeteren busbanen/ Stimuleren OV -1.760.491 BBKAN St.Annastraat 15.075 Busbaan Fruitlaan 609.792 Div.vervang.Park.app en verbeteringen 405.118 Fiets 1.308.407 Leefbaarheid:geluid/oversteekbaarheid 2002 - 2004 236.500 Rondje Heijendaal 413.622 Selectief toegangssysteem 536.722 Shortlist OV 52.013 Transferium Ressen -97.407 Uitv. 10 puntenplan file Waalbrug 117.757 Verkeersveiligheid 571.040 Wachtruimte station CS 25.943 Aanleg parkeergarages -2.339.150 Bodemsanering 40.000 Vangnetgevallen 20.000 Aanl.verbind.schakels in de Groenstr 427.866 Groen 258.879 Kronenburgerpark 18.298 Omvormen plantvakken 597 Park West, noordelijk deel 166.882 Valkhofpark/Hunnerpark 30.470 woonomgevingsverbeteringen 1.766.560 Groot-en vervangingsonderhoud 3.916.857 Stelselverbetering 2.419.472 Brandweer 878.924 DBO bedr.inv. 55.846 DGG Bedrijfsinvesteringen 475.078 DIW-bedr.inv. 1.097.061 DSB-ACC bedr.inv. 263.804 DSB-FB bedr.inv. 1.325.036 DWS bedr.inv. 27.153

3.358.604 460.093 178.619 0 806.820 804.335 154.846 234.389 310.627 324.590 -36.216 128.361 693.083 -27.946 25.000 343.748 57.217 -1.760.491 15.075 609.792 405.118 1.389.611 37.000 413.622 536.722 52.013 -97.407 117.757 571.718 25.943 -2.339.150 33.446 19.203 427.866 258.984 18.298 597 168.357 30.470 1.970.913 3.898.810 2.482.072 785.554 47.225 424.872 1.176.072 258.964 1.327.838 27.433

34.731.024

29.551.452

Investeringen

1.4

TOELICHTING INVESTERINGEN PER PROGRAMMA Programma Grondbeleid De investeringen in Noord Oost Kanaalhavens zijn volgens planning uitgevoerd. Er is invulling gegeven door middel van de aanleg van de ventwegen aan de Energieweg. Voor het masterplan oude stad geldt conform de verordening een toegestane uitloop tot medio 2010. Derhalve zijn bij de Najaarsnota de restantkredieten overgeheveld. Programma Sport Het reguliere investeringsprogramma buitensport is conform het plan 2008 uitgevoerd. Met de nieuwbouw van zwembad Oost zal in 2009 een start worden gemaakt. Het uitvoeringsprogramma ‘Vergroten multifunctionaliteit binnensport’ is gestart. Als gevolg van aanbestedingsprocedures zal de uitvoering een doorloop krijgen naar 2009. Ook het uitvoeringsprogramma ‘Wegwerken van achterstallig onderhoud buitensport’ is gestart. Als gevolg van aanbestedingsprocedures zal de uitvoering een doorloop krijgen naar 2009. Het Cruijff Court in Neerbosch is opgeleverd. Het Innovatie & Topsportpark De Goffert zal medio 2011 worden gerealiseerd. Ten behoeve van de sporthal in de Hof van Holland is een FvPE ontwikkeld. Realisatie van de sporthal is gepland in 2009/2010. Met de realisatie van sportpark Oosterhout is een start gemaakt. Geplande werkzaamheden hebben in 2008 niet plaatsgevonden en worden in 2009 gerealiseerd. Hiervoor is 2,2 miljoen overgeheveld naar 2009. Ten behoeve van het zwembad in de Waalsprong is gestart met de ontwikkeling van een visie op het bad dat in de Landschapszone zal worden gerealiseerd. Sportzaal Oosterhout was niet opgenomen in het werkprogramma voor 2008. In aanvulling op de geplande investeringen zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: Aan de initiatiefnemers van skatehal Waalhalla is naar aanleiding van een motie van de Raad een aanvullende éénmalige investeringsbijdrage verstrekt. Onderzoek heeft plaatsgevonden naar de noodzakelijke investeringsmiddelen voor een hockeypark in de Waalsprong. Het investeringskrediet t.b.v. de realisatie van zwembad Oost wordt d.m.v. opdrachtformulering weggezet bij Sportfondsen Nijmegen. Aan Sportfondsen Nijmegen is t.b.v. het Goffertbad een éénmalige investeringsbijdrage verstrekt voor een nieuwe duikplank en terrasinrichting. Er is een éénmalige investeringsbijdrage verstrekt aan de KV Hazenkamp op sportpark Lindenholt met als doel een kwaliteitsimpuls van de accommodatie (hekwerk en verlichting). Aan de hockeyvereniging QZ op sportpark Staddijk is een éénmalige investeringsbijdrage verstrekt t.b.v. de aanpassing van de infrastructuur (o.a. parkeren). De realisatie van de atletiekbaan is conform planning verlopen. Programma Wijken De voorbereidingen voor de realisatie van Voorzieningenhart Waterkwartier laten langer op zich wachten dan oorspronkelijk gepland. Er spelen grote belangen van de school, buurthuis en gemeenschapshuis en de wijk is ook nauw betrokken bij de totstandkoming van de plannen. Deze vraag- en gebiedsgerichte aanpak is wenselijk, maar vraagt wel om een zorgvuldige voorbereiding waar meer tijd voor nodig is dan oorspronkelijk gedacht. Het ontwikkelingsbedrijf heeft in 2008 het haalbaarheidsonderzoek gedaan en in december 2008 is dit afgerond. De verwachting is dat de plannen kunnen worden aanbesteed in 2009 en dat in 2010 daadwerkelijk de bouwactiviteiten kunnen plaatsvinden. In verband met vertraging in de realisatie is een gedeelte van het overgeheveld naar 2010.

203

Paragrafen

Voor de wijk Hatert is in het kader van de “Vogelaargelden” een charter afgesloten met het Rijk. Als onderdeel van die overeenkomst zal het wijkcentrum verbouwd en gemoderniseerd worden, waarbij de corporatie (Portaal) een stevige investeringsimpuls geeft. In het najaar van 2008 zijn enkele scenario’s voor alternatieve oplossingen gezocht, al dan niet in combinatie met de basisscholen, Indien het huidge wijkcentrum wordt opgeknapt dan kan de planvoorbereiding in 2009 plaatsvinden en de bouw in najaar 2009 of begin 2010 starten. Oplevering mag dan in 2011 verwacht worden. M.b.t. de investering voor het wijkcentrum Heseveld (krediet beschikbaar m.i.v. 2010) is in 2008 een haalbaarheidsonderzoek gestart. Dat moet leiden tot een besluit over de herinrichting van de omgeving van het Danielsplein. In dit onderzoek zijn het centrum voor jeugd en gezin, het speelterrein, jongerencentrum en de huidige bewoners en praktijken betrokken. Speelvoorzieningen We maken bij investeringen in speelvoorzieningen onderscheid tussen: – Nieuwe investeringen 2008 o.b.v. de uitvoeringsprogramma’s spelen en recreatieve sportvoorzieningen 2008 (1). – Overgehevelde budgetten uit eerdere uitvoeringsprogramma’s (2). 1. Voor speeltuinen/plekken en recreatieve sportvoorzieningen zijn conform planning in 2008 gerealiseerd: – aanleg van nieuwe speelplekken in de bestaande stad (Altrade, Hatertse Hei en in Hees/ park West); – revitaliseren van speelplekken in 7 wijken in de bestaande stad (Nijeveld, De Goffert, Hatert, Wolfskuil, Neerbosch-Oost, ‘t Acker en De Kamp); – vervanging/vernieuwing van beheerdersruimte wijkspeeltuin Beetsplein in Nijeveld; – aanleg van een nieuwe waterspeelplaats in de Leemkuil; – Revitaliseren jeu-de-boulesbaan in Heijendaal. Niet meer gerealiseerd in 2008 zijn: – in verband met inspraakprocedures bewoners de nieuwe meervoudige sportplek Weezenhof en de nieuwe sportvoorziening/JOP Brakkenstein; – verplaatsing van jeu-de-boulesbaan in Altrade naar het Limosterrein; – revitaliseren van sportplek in Grootstal in de Daltonstraat, dit vindt plaats in 2009; – een nieuwe openbare sportplek schoolplein Montessorischool Archipelstraat. 2. Van de overgehevelde budgetten zijn gerealiseerd: – voltooiing vervanging beheerdersruimte in wijkspeeltuin de Liguster; – aanvullende investeringen in de speeltuinen de Leemkuil en Brakkefort; – aanleg van diverse speelplekken, revitaliseren van diverse speelplekken, bijdrage voor investering van nieuwbouw kinderboerderij Lindenholt, revitaliseren diverse sportplekken waaronder een bijdrage voor de Cruyffcourt locatie Neerbosch-Oost. Programma Openbare ruimte Beheer Openbaar Groen In 2008 hebben wij in dit product geïnvesteerd in de vervanging van bomen en heesters extra VTA-controles. Integraal Beheer Openbare Ruimte Dit budget is afkomstig uit het bulkkrediet “reconstructie wegen, straten en pleinen”. Dit budget is gebruikt om diverse kleine werken uit voeren in Nijmegen waarvoor geen andere budget-

204

Investeringen

ten voorhanden zijn. Verder zijn er werkzaamheden voortkomend uit de wijkbeheerplannen mee bekostigd. De laatste investeringen, die hier nog lopen, zullen in 2009 worden afgesloten; het betreft hier de begeleiding van werken die door derden worden uitgevoerd (rijkswaterstaat en waterschap rivierenland). Op de doorloop van deze projecten hebben wij relatief weinig invloed. Verder gaat het om de instandhouding van het gras op plein 1944, naar verwachting zullen medio 2009 de bouwwerkzaamheden op plein 1944 starten en kan dit project afgesloten worden. Openbare Verlichting Binnen dit product hebben wij geïnvesteerd in de vervanging van verouderde systemen en als bijdrage voor het project rioolvervanging Dierenbuurt. Parkeerregelinstallaties en voorzieningen In 2008 is geïnvesteerd in het onderhoud van wegwijzers, markering en verkeersregelinstallaties. Wegen en Kunstwerken Er is geïnvesteerd in het onderhouden van wegen en kunstwerken. Het gaat in 2008 om de volgende wegen, Oranjesingel, Derde Walstraat en Aldenhof 21 straat. Het krediet “reconstructie wegen, straten en pleinen” is gebruikt voor de openbare verlichting, verkeersvoorzieningen, openbaar groen, en wegen en kunstwerken. Daarnaast is er geïnvesteerd in het uitvoeren van groot onderhoud van wegen, straten en pleinen. Onder andere de vernieuwing van de toplaag op de Oranjesingel en de Canisiussingel. Een deel van dit laatste krediet is doorgeschoven naar 2009, dit deel is bestemd voor de renovatie van de Stationsweg. Programma Jeugd Ouder Kind Centra (OKC) Dukenburg: het OKC is een ontmoetingsplaats voor ouders en hun kinderen. In het centrum worden laagdrempelige activiteiten georganiseerd ter ondersteuning van ouders bij de opvoeding van hun kinderen. Met deze investering is een OKC gerealiseerd in het Horizon gebouw. Dit is een tijdelijke optie (3 jaar). De investering is binnen de geplande tijd en binnen het beschikbare budget opgeleverd. Jongerencentra Lindenholt: In 2009 hebben we de verbouwing van het kantinedeel en het achterstallig onderhoud gepland. In 2008 zijn de voorbereidende werkzaamheden gestart voor de verbouwing van het voormalige pand van Hockeyvereniging Quick tot jongerencentrum voor de Acker-wijken van Lindenholt . De wijziging van de bestemming tot jongerencentrum is afgerond. Programma Economie Met de investeringen in de damwand willen wij de havens en de kade in stand houden voor watergebonden bedrijvigheid. Daarbij is een fundamentele aanpak van de damwand uit veiligheidsoogpunt op korte termijn noodzakelijk. We willen daarnaast de gehele damwand en het aangrenzend gedeelte van de Waalkade omvormen om ze in de toekomst geschikt te maken voor meervoudig gebruik waaronder de cruise- en vrachtvaart. Om dat te realiseren treffen we vooruitlopend op de daadwerkelijke omvorming toereikende onderhouds- en monitoringsmaatregelen. Tot de omvorming van de damwand blijven de huidige gebruiksbeperkingen van de damwand en het aangrenzend deel van de Waalkade van kracht, tenzij uit aanvullende informatie uit de monitoring dit niet meer geheel noodzakelijk blijkt.

205

Paragrafen

Programma Onderwijs Binnen het krediet Onderhoud/aanpassen schoolgebouwen 2005 is sprake van verschillende investeringsprojecten. Een aantal hiervan is in 2008 afgerond, zoals de verhuizing van de Islamitische Basisschool Hidaya en de investeringen m.b.t. . De Kleine Wereld, De Akker en het Montessori College. De bulkpost Open Wijkscholen is bij de voorjaarsnota 2008 overgeheveld naar het jaar 2010 i.v.m. de realisatie van het voorzieningenhart Willemskwartier. Daarnaast is bij de onderhandelingen in de doordecentralisatie Onderwijshuisvesting m.b.t. de nieuwbouw van de gymzaal voor het Dominicus College met dit bestuur afgesproken dat geen aanspraak meer zal worden gemaakt op de beschikbaar gestelde investeringsruimte. Daarmee kan een gedeelte van het krediet vrijvallen. Tenslotte is de investering m.b.t. de tijdelijke huisvesting van het Citadel College in de Waalsprong nog niet afgerond. Ondanks inspanningen om dit af te wikkelen, meldt het schoolbestuur nu dat de laatste bouwkundige aanpassing en daarmee ook de totale financiële verantwoording pas eind april 2009 kan worden afgerond. Noodlokalen VZH De Klif Een deel van de investering m.b.t. de uitbreiding van OBS De Oversteek op Sportpark Oosterhout is klaar. Het totale project zal cf. planning in 2009 gereed komen. Programma Cultuur De volgende investeringen zijn gerealiseerd – Aanpassing brandveiligheid Vasim: in 2007 is op basis van een raadsbesluit gestart met de brandveiligheidsaanpassingen aan het pand Vasim. Het gebouw voldeed niet aan de brandveiligheideisen. Het gebruik van het pand, dat al als culturele broedplaats in gebruik was, is na oplevering bestemd voor toepassen van culturele bedrijvigheid. – Verbouwing pand Extrapool: een gemeentelijke investeringssubsidie is in 2008 gerealiseerd en geïnvesteerd; – Doornroosje: in 2008 is een investering gedaan ten behoeve van kosten die gemaakt zijn als voorbereiding voor de bouw van het nieuwe pand. Programma Facilitaire diensten Maatschappelijk Vastgoed In 2008 hebben wij verschillende bulkkredieten ingezet voor het verbouwen, aanpassen en verbeteren van gemeentelijke panden en de wijken sportaccommodaties. Door een aantal vertragingen is in de Najaarnota een gedeelte van het krediet overgeheveld naar 2009. Deze overheveling omvat Brandveiligheid Panden, Voorzieningenhart Visveld, het project Veilig werken op daken en diverse kleinere investeringen van VSA. Een groot project is dit jaar afgerond. Dit betreft Legionella Preventie & Aanpassing gebouwen aan de wettelijke normen. Het betreft hier voornamelijk de sporten wijkaccommodaties. Door de aanpassingen voldoen we aan de nieuwe wet en regelgeving op dit gebied. Vanaf 2004 loopt het project Brandveiligheid Panden. Alle gemeentelijke panden zijn door de brandweer beoordeeld op brandveiligheid en voorzien van een advies. Het advies heeft geleid tot een nader onderzoek door een derde partij, waardoor de uitvoering werd vertraagd. De conclusie van het onderzoek was dat de te nemen maatregelen naar beneden konden worden bijgesteld zonder consequenties voor de brandveiligheid. Inmiddels is een groot aantal panden voorzien van een gebruiksvergunning. In 2009 dient dit project geheel afgerond te worden. Het krediet Diverse Wettelijke aanpassingen is besteed aan het verwijderen en aanpassen van panden waarin eerder asbestmaterialen waren verwerkt. Door de aanpassingen leveren deze

206

Investeringen

panden op enig moment geen gevaar meer op voor de samenleving. Tevens hebben wij de toegankelijkheid van een aantal gemeentelijke panden verbeterd, een nieuwe inventarisatie uitgevoerd naar de toegankelijkheid van andere gemeentelijke panden en een aantal liftinstallaties verbeterd. Dit alles om uitvoering te geven aan de gewijzigde weten regelgeving. Het project Voorzieningenhart Visveld wordt in 2009 administratief afgewikkeld. Programma Mobiliteit De volgende investeringen zijn onder andere uitgevoerd: – Filebestrijdingsplan Waalbrug: inzet o.a. ten bate van Waalsprinter, Traffic Factory en aanvang wachttijd bebording Pr. Mauritssingel; – Uitbreiding parkeergebieden / selectief toegangssysteem: Een gedeelte is gerealiseerd in 2008. De realisatie is niet gebonden aan een bepaald moment en zal de komende jaren steeds plaatsvinden. In 2008 hebben er draagvlakvlakonderzoeken plaatsgevonden in de Schildersbuurt en Heijendaal. Selectief toegangssysteem is in voorbereiding en uitvoering vindt plaats in 2009-2010. – Bushaltes verbetering toegankelijkheid voor minder validen. Dit betreft een meerjarig budget t/m 2011;. – HOV/Verkeersstructuur Waalsprong: de investeringen worden pas verwacht in 2010, onderzoeken en besluitvorming verlopen in regionaal verband; – Rondje Heijendaal: betreft een meerjarige begroting, verdeeld over de drie jaren 2008-2010, hier liggen we op schema. – Shortlist OV 2008: besteed aan de voorbereidingen voor de doorsteek Visveld en herstelacties knelpunten bushaltes en aanpak busverkeersdrempels (o.a. de Wezenlaan). – Fiets: Een gedeelte van het krediet is bedoeld voor de Snelfietsroute Pr. Bernhardstraat - Coehoornstraat - Heijendaalseweg. Uitvoering vind pas plaats na Rondje Heijendaal. Een gedeelte is voor het fietspad Westkanaaldijk: Metaalweg-Industrieweg, dit is uitgevoerd. Bij de Oosterhoutsedijk vielen de uitgaven lager uit, omdat de verkeersdrempels op verzoek van de inwoners uiteindelijk niet zijn aangelegd. Voorts is gewerkt aan de snelfietsroute NijmegenHeumen, verdere uitvoering wordt in 2009-2010 gecombineerd met groot onderhoud. De uitwerking Oost-Westverbindingen Waalsprong heeft plaatsgevonden. Voorts is geld besteed aan het doortrekken Snelbinder. Verder is geld uitgegeven voor fietspadverbetergelden. dit word tin 2009 afgemaakt. Programma Milieu Twee vangnetgevallen van bodemsanering zijn in uitvoering sinds 2008: minerale olieverontreiniging bij de Waalbanddijk en een verontreiniging bij een voormalig chemische wasserij in de Waterstraat 117 (aanvullend saneringsplan en monitoring). Voor de bedrijven op de Noordkanaalhavens (in het Stadsbrugtracé) en de Oostkanaalhavens stimuleren we de onderzoek en sanering van een gezamenlijk bodemprobleem. Programma Groen en recreatie De volgende investeringen zijn in 2008 gestart c.q. uitgevoerd: – uitvoeren van het meerjarenprogramma uit De Groene Draad (begin 2007 vastgesteld door de raad); – in samenwerking met buurgemeenten en het bosschap hebben wij het heideherstelproject afgerond, in 2009 komt er een vervolgproject; – wij vervolgden de eerste fase van project Park Staddijk; – afronding van het inrichtingsplan stuwwal Hunnerberg; – Park west noord: de planvorming voor de derde fase van Park west is afgerond en wij zijn gestart met de uitvoering;

207

Paragrafen

– de verbetering van de recreatieve verbindingen Driehuizen, Vossendijk, Hunnerberg is afgerond. – een aantal projecten is in uitvoering gebracht conform het GRP 2005-2009. De uitvoering loopt vaak over meerdere jaarschijven. Bovendien geldt dat de lange looptijd van projecten ertoe leidt dat projecten deels worden doorgeschoven. In 2008 hadden we te maken met langdurige, vertragende aanbestedingsproblemen in de Dierenbuurt (1650 meter; een uit 2007 doorgeschoven project) en de vertraging in een aantal renovatieprojecten (tezamen 1250 meter, geprogrammeerd voor uitvoering in 2008) door uiteenlopende inschatting van de te treffen maatregelen. Wat betreft het afkoppelen is de areaaldoelstelling niet gehaald, onder meer vertraging in de uitvoering van het project in Hatert (1,15 ha; uitvoering in 2009) en Nijmegen-Zuid en -Oost (4,2 ha; feitelijke mogelijkheden en kosten worden verkend).

208

1.5

BEDRIJFSINVESTERINGEN Bij bedrijfsinvesteringen gaat het om de voorwaardenscheppende investeringen om als gemeente de werkzaamheden goed uit te kunnen voeren. Jaarlijks wordt hiervoor een totaalbudget beschikbaar gesteld. Voor 2008 was een totaalbedrag (inclusief restantkredieten) beschikbaar van € 4,1 miljoen. Van dit beschikbare krediet is € 4 miljoen uitgegeven. Voor afwikkeling van lopende investeringen wordt een bedrag overgeheveld. Uw Raad heeft namelijk besloten om de bedrijfsinvesteringen te stabiliseren op € 2,9 miljoen jaarlijks. De nu resterende middelen kunnen ingezet worden om de bedrijfsinvesteringen op peil te houden.

1.6

RENDABELE INVESTERINGEN Voor de rendabele investeringen hadden we € 10,4 miljoen beschikbaar in 2008. Hiervan hebben we € 4,4 miljoen gerealiseerd. Er resteert een bedrag van € 6 miljoen. Dit restant is niet inzetbaar voor andere investeringen. Het krediet voor rendabele investeringen kan namelijk niet worden ingezet voor andere doeleinden. Pas als de investering gereed is, komt de dekking beschikbaar. Het gaat hier om rioolinvesteringen gedekt door het rioolheffingen, aanleg parkeergarages gedekt door latere parkeerinkomsten en aanpassingen woningen gedekt door huuropbrengsten. Het grootste deel van dit bedrag is overgeheveld naar 2009.

1.7

INVESTERINGEN ECONOMISCH NUT EN MAATSCHAPPELIJK NUT In de BBV wordt onderscheid gemaakt tussen investeringen met economisch nut en met maatschappelijk nut. Op de eerste moeten we afschrijven, op de laatste mogen we afschrijven. De Nijmeegse richtlijn activeren, waarderen en afschrijven maakt geen onderscheid tussen economisch en maatschappelijk nut investeringen. Alle investeringen worden geactiveerd, tenzij er een specifiek raadsbesluit is om hier in bepaalde gevallen anders mee om te gaan.

Investeringen

1.8

Programma

RESTANTKREDIETEN Naast de al gedane overhevelingen (€ 31,1 miljoen onrendabel en €5,7 miljoen rendabel) worden onderstaande bedragen (gepresenteerd per programma) aan de restantkredieten toegevoegd. Het overige budget valt vrij.

Overheveling naar 2009

Vrijval

9220 Grondbeleid 9240 Sport 9310 Wijken 9320 Openbare ruimte 9410 Zorg & Welzijn 9420 Jeugd 9510 Economie 9520 Onderwijs 9530 Cultuur 9630 Facilitaire diensten 9710 Mobiliteit 9720 Milieu 9730 Groen & Recreatie Bedrijfsinvesteringen

0 2.618.682 0 -140.129 0 - 11.932 -308.086 170.000 0 - 232.810 116.970 0 - 265.807 - 79.011

51.920 15.576 53.472 4.328 -282 -1 2.890.118 75.927 493.360 649 7.352 15.321 153.956

Totaal

1.417.875

3.761.696

209

Paragrafen

2. Lokale heffingen

Deze paragraaf bevat informatie op hoofdlijnen van het gevoerde beleid en wat dit voor de lokale belastingplichtige betekende. Per belastingsoort een opgave van gerealiseerde opbrengsten, afgezet tegen de raming in de Stadsbegroting 2008-2011; Daarnaast informatie over het gevoerde kwijtscheldingsbeleid.

2.1

DE WOONLASTEN Jaarlijks publiceert het COELO een belastingoverzicht van de woonlasten van de grote gemeenten. Onder woonlasten vallen de OZB eigenaar woningen, het rioolrecht en de afvalstoffenheffing. Op basis van deze COELO hebben wij de duurste en goedkoopste gemeenten van de afgelopen jaren naast elkaar gezet. Ook geven wij aan wat de plaats van Nijmegen op de ranglijst is en wat onze woonlasten lasten in het betreffende jaar zijn.

coelo overzicht gemiddelde woonlasten grote gemeenten 2004-2008 Duurste gemeente

2004

Hilversum Ede Heerlen Utrecht Nijmegen

€ 772 € 843

2005

2006

2007

€ 664

€ 709

2008

€ 669

€ 753

€ 595

€ 630

€ 683 € 669

(14)

(12)

(14)

(14)

(2)

Goedkoopste gemeente

2004

2005

2006

2007

2008

Den Haag Amsterdam Leiden Alkmaar

€ 544 € 432

€ 483

€ 607 € 469

Bij dit overzicht merken wij op dat het COELO belastingoverzicht grote gemeenten (BOGG) 2009 inmiddels is verschenen. Het blijkt dat wij in 2009 op de 14e plaats staan op de ranglijst grote gemeenten. De gemiddelde woonlasten in Nijmegen zijn volgens de COELO-berekening met 5,1% gedaald van € 669 naar € 635. De gemiddelde woonlasten bij de duurste grote gemeente zijn € 704. De beoordeling van de woonlasten in Nijmegen is van relatief hoog naar rondom de mediaan gegaan. In de volgende subparagrafen geven wij een overzicht van de woonlasten 2008 per belastingsoort.

210

Lokale heffingen

2.1.1

Onroerende zaakbelasting (OZB) Met ingang van 2006 is de OZB voor gebruikers van woningen (OZB-GW) afgeschaft. Tegelijkertijd zijn toen maximum tarieven voor OZB ingevoerd en ook de jaarlijkse stijging werd gebonden aan een maximum. Per 1 januari 2008 zijn de maximumtarieven en de maximale stijging van het tarief weer afgeschaft. Ter voorkoming van onevenredige lastenstijging als gevolg van de afschaffing van de maximumtarieven en maximale stijging is er een macronorm ingesteld. In 2008 heeft het rijk besloten om per 1 januari 2009 de heffingseenheid van € 2.500 te vervangen door een heffingspercentage. De VNG had bij de Rechtbank Den Haag een procedure aangespannen tegen de Staat waarin zij onder andere eiste dat de afschaffing van het gebruikersdeel OZB op woningen per 2006 buiten werking wordt gesteld. De VNG is zowel door de rechtbank als in hoger beroep bij het Hof niet in het gelijk gesteld. De VNG heeft ervan afgezien om cassatie in te stellen bij de Hoge Raad. In de Stadsbegroting 2008-2011 is voorgesteld om de opbrengst OZB met 3.5% te verhogen. Tijdens de behandeling van de Stadsbegroting op 14 november 2007 is het amendement ‘Geen hogere OZB lasten voor bewoners en ondernemers’ aangenomen, waaraan het extra beslispunt om de indexering van de opbrengst OZB woningen en niet-woningen in 2008 op 1,5% vast te stellen is toegevoegd. Conform dit extra beslispunt is de OZB woningen en niet-woningen met 1,5% geïndexeerd. Uit de juni circulaire 2007 bleek dat de suppletie-uitkering, waarvoor de gemeente Nijmegen in verband met de afschaffing OZB-GW in aanmerking komt, vanaf 2008 aanzienlijk lager uitviel. De afbouw van deze suppletieregeling is gekoppeld aan de accresontwikkeling van het Gemeentefonds: Hoe hoger het accres, hoe sneller de suppletie-uitkering wordt afgebouwd. Door de gunstige ontwikkeling van het accres liet de suppletieregeling in 2008 een onverwachte daling van € 0,8 miljoen zien. (Voor meer informatie over de suppletieregeling afschaffing OZB-GW verwijzen wij naar de bijgevoegde bijlage die handelt over de algemene uitkering uit het Gemeentefonds). In de begroting is daar al rekening mee gehouden. Realisatie wijkt wat dat betreft dus niet af. In het kader van de herwaardering WOZ 2008 zijn er 86.876 nieuwe WOZ-beschikkingen afgegeven. Naar aanleiding van deze beschikkingen zijn er 4.095 bezwaarschriften (tegen de WOZwaarde van woningen tot garage en van trafo tot ziekenhuis) binnengekomen. Procentueel uitgedrukt is er tegen 4,7% van de opgelegde beschikkingen bezwaar ingediend. Van deze bezwaren is 38,1% gegrond verklaard. In het voorgaande herwaarderingsjaar (2007) lag het percentage ingediende bezwaren nog op 5,7%. Het aantal gegronde bezwaren lag toen op 42,4%. Deze verbetering ten opzichte van het belastingjaar 2007 is onder andere gebaseerd op verdere verfijning van het systeem voor modelmatig waarderen. Deze verfijning is mede tot stand gebracht door de aandacht die aan de uitkomsten van de gegronde WOZ-bezwaren 2007 is besteed. Opbrengsten OZB

Bedragen x € 1.000

Raming stadsbegroting 2008-2011 Begrotingsbehandeling Primitieve begroting 2008 Bestuursrapportage voorjaar 2008 Bestuursrapportage najaar 2008 Begroting na wijziging

53.692 53.692 210 53.902

Opbrengst OZB 2008

53.759

211

Paragrafen

Toelichting op tabel Bedragen x € 1.000

eigenaar woningen

Begroting dynamisch Realisatie Resultaat

eigenaar niet-woningen gebruiker niet-woningen

25.762 25.898

16.366 16.481

11.774 11.379

voordeel 136

voordeel 115

nadeel 395

2.1.2

Woningen Bij de najaarsnota is gemeld dat wij bij het eigenaardeel in 2008 een incidenteel nadeel verwachtten van € 147.000. Dit werd veroorzaakt door een lager areaal en een lagere waardestijging dan begroot voor 2008.

2.1.3

Niet-woningen Bij de najaarsnota is een voordeel van € 491.000 gemeld, waarvan € 383.000 structureel. De verschillen zijn veroorzaakt door afwijkingen ten opzichte van de geraamde areaal- en waardeontwikkeling. Het afboeken van oude vorderingen heeft geleid tot een incidenteel nadeel van € 123.000.

2.1.4

Rioolrecht Binnen onze gemeente is het rioolrecht voor woningen en niet-woningen een eigenaarheffing. Sinds 2006 is ons rioolrecht c.q. waterheffing kostendekkend. Wij zijn hiertoe overgegaan om de kosten, die veroorzaakt worden door een versnelling van de vervanging van het rioolstelsel, te kunnen bekostigen (Gemeentelijk Rioleringsplan 2005-2009 (GRP)). Als maatstaf voor deze heffing hanteren wij vanaf 2006 de WOZ-waarde met een aftopping boven een WOZ-waarde van € 3 miljoen. De herwaardering van de WOZ-waarde is meegenomen bij de jaarlijkse tariefsvaststelling (opbrengstneutraal). In april 2007 heeft de Rechtbank Arnhem geoordeeld dat onze Verordening rioolrecht 2006 onverbindend is, vanwege strijd met het evenredigheidsbeginsel. Tegen deze uitspraak heeft de VNG, namens de gemeente Nijmegen, succesvol hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof. Het hof heeft de uitspraak van de rechtbank vernietigd, met als gevolg dat onze systematiek niet gewijzigd hoefde te worden en het rioolrecht als eigenarenheffing mocht worden gehandhaafd. De wederpartij heeft cassatie ingesteld. Deze procedure is in een gevorderd stadium. Het standpunt van de advocaat-generaal van de Hoge Raad is in de zomer van 2008 gepubliceerd (LJN: BD5470). Hieruit blijkt dat de advocaat-generaal van het Gerechtshof Arnhem van mening is dat het heffen van rioolrecht op alleen de eigenaren is toegestaan. Wanneer de Hoge Raad uitspraak zal doen is onbekend. In een beroepsprocedure van een Nijmeegse burger tegen de aanslag rioolrecht 2006 heeft de Rechtbank Arnhem in november 2008 uitspraak gedaan. In de betreffende uitspraak stelt de rechtbank ons op de meest principiële punten in het gelijk: De heffing van het rioolrecht op basis van de WOZ-waarde is niet in strijd met het verbod op heffen naar draagkracht. Het is niet onredelijk en willekeurig dat het tarief is gestegen, dat wij enkel van eigenaren heffen en dat wij een aftopping van het rioolrecht kennen. De Rechtbank Arnhem is het echter niet eens met de afschrijvingssystematiek die wij in 2006 hebben gehanteerd. Die afschrijvingssystematiek houdt in dat wij investeringen in één keer in 2006 hebben afgeschreven. Volgens de rechtbank mag deze afschrijvingsmethodiek niet worden gehanteerd en moeten wij deze investeringen meerjarig afschrijven. Door dit ten onrechte

212

Lokale heffingen

niet te doen hebben wij de lasten voor 2006 te hoog begroot en moeten deze naar beneden worden bijgesteld. Deze bijstelling heeft tot gevolg dat de geraamde baten uit rioolrecht 2006 hoger zijn dan de geraamde lasten. Wettelijk is dit niet toegestaan. Wij hebben tegen deze uitspraak hoger beroep ingesteld en worden hierin bijgestaan door de VNG. Naar onze mening voldoet onze wijze van afschrijven aan de BBV-regelgeving. Op 1 januari 2008 is de wetswijziging verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken (staatsblad 2007, 278) in werking getreden. Gebruikmakend van de overgangsregeling binnen deze wetgeving gaan wij per 1 januari 2009 over van rioolrecht naar een rioolheffing.

Opbrengsten Rioolrecht


Raming Stadsbegroting Begrotingsbehandeling Primitieve begroting 2008 Bestuursrapportage voorjaar Bestuursrapportage najaar Begroting na wijziging

18.706 18.706 -120 18.586

Opbrengst rioolrecht 2008

18.543

Opmerking: Bij de najaarsnota is gemeld dat de opbrengst € 120.000 lager uitvalt en dat dit nadeel ten laste gebracht wordt van het schommelfonds GRP (riolering). Dit heeft geen effect op het jaarresultaat 2008. 2.1.5

Afvalstoffenheffing Sinds 2006 is in de gemeente Nijmegen weer een vast tarief afvalstoffenheffing ingevoerd. Voor deze heffing hanteren wij een gedifferentieerd tarief voor één- en meerpersoonshuishoudens. Naast de afvalstoffenheffingen kennen wij een tarief voor de afname van de groene vuilniszak. Met ingang van 1 januari 2008 is dat tarief verlaagd van € 0,77 per stuk naar € 0,50 per stuk. Op 1 januari 2006 is het Besluit Verpakkingen in werking getreden en producentenverantwoordelijkheid geïntroduceerd voor de verpakkingsindustrie. Met dit besluit draagt het bedrijfsleven de verantwoordelijkheid om verpakkingsafval in te zamelen en her te gebruiken. Om aan het besluit concrete uitvoering te geven, is er langdurig onderhandeld tussen de gemeenten en verpakkingsindustrie. Eind 2008 waren die nagenoeg afgerond. Onderdeel van dit akkoord is dat gemeenten een zorgplicht krijgen om een systeem op te zetten waarmee het plastic verpakkingsafval uit huishoudens kan worden hergebruikt. De doelstelling hiervan is dat uiteindelijk 42% van al het plastic verpakkingsafval op de Nederlandse markt wordt gerecycled. De kosten van de gemeenten zullen vergoed worden uit het zogeheten Afvalfonds, dat wordt gevoed door de Verpakkingsbelasting die per 2008 is ingevoerd. De bedoeling is dat over de complete regeling van de vergoedingen uit het afvalfonds voor 1 juli 2009 overeenstemming wordt bereikt. De aanpassing van de Wet Milieubeheer waarbij de kosten van het opruimen van het zwerfafval voortaan uit de afvalstoffenheffing mochten worden betaald is door de Tweede Kamer afgewezen. De eerder genoemde verlaging van de prijs van groene vuilniszak naar € 0,50 was één van de Nijmeegse maatregelen om zwerfafval tegen te gaan. Door monitoring willen wij de effecten van de tariefsverlaging in beeld brengen: – de mate van afvalscheiding; – het wel of niet schoner worden van de openbare ruimte; – toe- of afname van het afvaltoerisme.

213

Paragrafen

De uitkomsten van dit onderzoek worden geanalyseerd en in de ontwikkeling van het nieuwe afvalbeleidsplan worden meegenomen. De kosten voor verwijdering en verwerking van huishoudelijk afval worden gedekt uit het vaste tarief afvalstoffenheffing via aanslagoplegging, de verkoop van groene huisvuilzakken en de heffingen bij de milieustraat en grofvuilophaaldienst. De opbrengsten hiervan waren voor 2008 in de Stadbegroting 2008-2011 geraamd op € 5,6 miljoen. De overige kosten worden gedekt uit de opbrengsten uit de OZB. Het verzamelen en verwijderen van afval maakt deel uit van de dienstverleningsovereenkomst 2008 die wij met de DAR hebben afgesloten. In de onderstaande tabel geven de geraamde kosten en opbrengsten in hoofdlijnen weer. Kosten 2008 afvalverwijdering


Logistiek Verwerkingskosten particulieren (zakken en milieustraat)

11.067 5.674

Totaal

16.741

Opbrengsten afvalverwijdering 2008 particulieren


Groene huisvuilzakken Milieustraat Afvalstoffenheffing (netto na kwijtschelding)

1.800 236 3.553

Totaal

5.589

Conform de Stadsbegroting 2008-2011 hebben wij de opbrengsten uit de afvalstoffenheffing met 5,4% verhoogd. Een uitzondering hierop is de prijs van de groene huisvuilzak, deze is verlaagd naar € 0,50 per stuk (zie verder raadsvoorstel 246/2007).

Opbrengsten Afvalstoffenheffing


Raming Stadsbegroting 2008-2011 Begrotingsbehandeling Primitieve begroting 2008 Bestuursrapportage voorjaar 2008 Bestuursrapportage najaar 2008 Begroting na wijziging

3.382 4.182 -174 4.008

Opbrengst Afvalstoffenheffing 2008

4.035

Toelichting op de tabel Het verschil tussen de opbrengst in de primitieve begroting en stadsbegroting wordt veroorzaakt door de verhoging van het tarief afvalstoffenheffing. Deze verhoging was noodzakelijk in verband met de verlaging van de groene huisvuilzak van € 0,77 naar € 0,50. Zie raadsvoorstel 246/2007 en begrotingswijziging 00484.

214

Lokale heffingen

2.2 2.2.1

OVERIGE BELASTINGEN EN HEFFINGEN Parkeerbelastingen Wij streven naar een verantwoord evenwicht tussen parkeermogelijkheden in de stad en het effect daarvan op de leefbaarheid, zodat het aantal burgers dat tevreden is over de parkeermogelijkheden stijgt. De in het meerjarenplan parkeertarieven (raadsvoorstel 144/2007) opgenomen voorkeursscenario is toegepast. Daarnaast is het “Slimparkeren” ingevoerd, waarbij kortingen en beloningen zijn ondergebracht voor bewust autogebruik. Door uw raad is besloten om de Parkeerbelastingverordening 2008 aan te passen aan de tariefstructuur van het Meerjarenplan parkeertarieven. Om de uitvoering van het ‘meerjarenplan Parkeertarieven niet te doorkruizen zijn de parkeerbelastingtarieven éénmalig niet met het gemeentelijke indexatiecijfer verhoogd. Dit is conform de Perspectiefnota 2008. Het bedrag van de naheffingsaanslag is verhoogd van € 48 naar € 49. Er zijn plannen om bij parkeerbelasting differentiatie naar milieukenmerken mogelijk te maken. Op ambtelijk niveau is overeenstemming om de vier grootste gemeenten en enkele andere gemeenten “met aantoonbare knelpunten op gebied van luchtkwaliteit” de mogelijkheid te geven om te experimenteren met de differentiatie van parkeertarieven. Voor de uitvoering van deze experimenten is aanpassing van de wetgeving noodzakelijk. Het is echter onduidelijk wanneer de wetgeving aangepast gaat worden.

Opbrengsten Parkeerbelasting


Raming Stadsbegroting 2008-2011 Begrotingsbehandeling Primitieve begroting 2008 Bestuursrapportage voorjaar 2008 Bestuursrapportage najaar 2008 Begrotingswijziging BW-00502 Begroting na wijziging

11.082 11.082 -166 10.916

Opbrengst Parkeerbelasting 2008

11.154

Toelichting op de tabel De meeropbrengst is het gevolg van de uitbreiding van de gebieden en intensievere controle. Opmerking: parkeerboetes maken geen onderdeel uit van bovenstaande tabel. 2.2.1

Precariobelastingen Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen op, onder of boven de voor openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het is een ongebonden belasting, zodat de gemeente de volledige vrijheid heeft in de vaststelling van de hoogte van de tarieven. Voor nietcommerciële evenementen wordt onder bepaalde voorwaarden geen of een verminderd tarief in rekening gebracht.

215

Paragrafen

Het tarief van de precariobelasting is verhoogd met het indexatiecijfer van 5,4%. Opbrengsten Precariobelasting



422 422 35 457

Opbrengst Precariobelasting 2008

532

Toelichting op tabel De opbrengsten precariobelastingen zijn lastig te ramen omdat deze afhankelijk zijn van de hoeveelheid openbare gemeentegrond die, bijvoorbeeld door evenementen of uitstallingen, in gebruik wordt genomen. Het gebruik van de voor openbare dienst bestemde gemeentegrond kan per jaar verschillen. De meeropbrengst precariobelasting wordt dan ook als incidenteel gezien. 2.2.2

Hondenbelasting Hondenbelasting is een algemene belasting. Er hoeft dus geen relatie te bestaan tussen de kosten van bijvoorbeeld uitlaatplaatsen of perceptiekosten en de opbrengst. De tarieven voor 2008 zijn ten opzichte van 2007 met 5,4% verhoogd.

Opbrengsten Hondenbelasting

2.2.3



953 953 52 1.005

Opbrengst Hondenbelasting 2008

979

Marktgelden De marktgeldverordening is gekoppeld aan de Marktverordening, waarin is opgenomen welke terreinen zijn aangewezen voor het houden van markten. De Marktgeld verordening regelt dat de gebruiker van die terreinen een recht verschuldigd is gedurende de uren dat er markt is. De tarieven zijn, conform de Stadsbegroting 2008-2011, verhoogd met 5,4%. Tevens is de restitutieregeling aangepast. Voor de opbrengst verwijzen wij naar de tabel totaaloverzicht belastingopbrengsten (zie onder 2.3) .

2.2.4

216

Toeristenbelasting Toeristenbelasting kan worden geheven, indien er binnen de gemeente verblijf gehouden wordt door personen die niet als inwoner in de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente zijn ingeschreven. De tarieven 2008 zijn conform de Stadsbegroting 2008-2011 verhoogd met het gemeentelijke indexatiecijfer van 5,4%. Voor de opbrengsten toeristenbelasting verwijzen wij naar het totaaloverzicht belastingopbrengsten (zie onder 2.3).

Lokale heffingen

2.2.5

Overige Leges en rechten Gemeentelijke producten en diensten worden in beginsel kostendekkend in rekening gebracht. Om de kosten en opbrengsten in evenwicht te houden moeten de kosten van gemeentelijke dienstverlening periodiek met de opbrengst aan leges of tarieven vergeleken worden. Wettelijk is ook voorgeschreven dat de geraamde kosten de geraamde opbrengsten niet mogen overstijgen. Voor de toetsing aan deze wettelijke regeling mag de gemeente rekening houden met de baten en lasten per afzonderlijke dienst, per samenhangende groep van diensten of met het totaal van de in de legesverordening genoemde diensten. Het is dus toegestaan dat de gemeente een hoger tarief in rekening brengt dan de daadwerkelijk gemaakte kosten, als het totaal van de begrote opbrengsten van de leges het totaal van de begrote koste maar niet overschrijdt. Dit wordt ook wel kruissubsidiëring genoemd. In 2006 is de Europese dienstenrichtlijn in werking getreden. Deze zou eind 2009 in de nationale wetgeving moeten geïmplementeerd. Uit de richtlijn blijkt ondermeer dat kruissubsidiëring alleen nog toegestaan is binnen clusters van sterk samenhangende vergunningstelsels (artikel 13 van de richtlijn). De verschillende leges en rechten 2008 zijn met het indexatiecijfer van 5,4% verhoogd. Daarnaast zijn er tarieven uit de Legesverordening aangepast die in de praktijk onredelijk uitpakten of waarvan het redelijk is dat de toerekening van de kosten op een andere wijze plaatsvindt. Ook is in 2008 is een start gemaakt met de toetsing aan de “handreiking kostentoerekening leges en tarieven”. Een gevolg hiervan is dat de legesverordening in 2008 is aangepast in verband met een aanpassing van het tarief voor de terrasvergunningen.

2.3

TOTAAL OVERZICHT BELASTINGOPBRENGSTEN 2008

Bedragen x € 1.000 OZB Afvalstoffenheffing Rioolrecht Parkeergelden Leges bouwvergunningen Opbrengst groene zakken Leges burgerzaken Hondenbelasting Parkeerboetes Precariobelasting Reinigingsrecht bedrijven (aanslagen) Scheepvaartrechten Marktgelden Toeristenbelasting Brandweerleges Precariobelasting standplaatsen Overige leges Totaal

begroot SB 08-11

begroot dynamisch

opbrengst 2008

53.754 3.382 18.706 11.007 4.233 2.700 2.085 924 754 422 466 306 292 262 152 76 552

53.902 4.008 18.586 10.916 6.051 2.002 2.009 1.005 732 457 575 356 232 262 102 76 438

53.759 4.035 18.543 11.265 7.043 2.036 2.085 979 1.017 533 595 465 240 235 163 70 334

100.073

101.677

103.290

Toelichting op tabel Zoals onder punt 2.2.1 al is gemeld is de meeropbrengst parkeerbelasting gerealiseerd door gebiedsuitbreiding van het betaald parkeren en intensievere controle. Ook de meeropbrengst parkeerboetes is daar het gevolg van.

217

Paragrafen

De meeropbrengst bij de bouwleges komt doordat er vergunningaanvragen waren voor een aantal grote bouwprojecten. Er is een meeropbrengst scheepvaartrechten gerealiseerd omdat in 2008 sprake is van toegenomen gebruik van de havens en intensievere controle. Hierbij willen wij opmerken dat de verwachting is dat in verband met de kredietcrisis het gebruik van de havens in 2009 zal afnemen. Bij de brandweerleges is bij de begroting rekening gehouden met de invoering van het nieuwe gebruiksbesluit, waarbij bij de voorjaarsnota een bedrag van € 50.000 is afgeraamd. Na de invoering van het Gebruiksbesluit volstaat in de meeste gevallen een gebruiksmelding. Voor deze melding kan de gemeente geen leges heffen. De invoering van dit besluit is echter uitgesteld tot 1 november 2008. Daardoor zijn de opbrengsten hoger uitgevallen. Waarbij opgemerkt dient te worden dat een aantal grote projecten zijn afgewikkeld in de eerste tien maanden van 2008 en niet onder het nieuwe besluit vielen. 2.3.1

Kwijtschelding Bij een inkomen op bijstandsniveau kan een belastingplichtige onder bepaalde omstandigheden in aanmerking komen voor kwijtschelding van afvalstoffenheffing, hondenbelasting (uitsluiten voor de eerste hond) en de leges voor de aanvraag gehandicaptenparkeerkaart. De mensen die in aanmerking komen voor kwijtschelding afvalstoffenheffing komen automatisch in aanmerking voor compensatie van de kosten van de groene huisvuilzakken (meerpersoonshuishoudens € 24,50 en eenpersoonshuishoudens € 11,80). Voor kwijtschelding afvalstoffenheffing en de compensatieregeling is in de Stadsbegroting 2008-2011 een bedrag van in totaal € 586.000 begroot. De kosten voor kwijtschelding afvalstoffenheffing en compensatieregeling bedragen in 2008 € 608.000. Voor de kwijtschelding van de hondenbelasting (uitsluitend kwijtschelding voor de eerste hond) is een bedrag begroot van € 110.000. De kosten voor kwijtschelding hondenbelasting bedragen in 2008 € 74.885.

218

Paragrafen

3. Bedrijfsvoering

Het coalitieakkoord 2006-2010: bruggen bouwen aan de waal Ons College gaat uit van één Nijmegen, een ongedeelde stad. Hiertoe moeten bruggen geslagen worden tussen de diverse werelden in de stad. Daarbij is solidariteit en samenwerking een belangrijk uitgangspunt. Tevens gaan we de dienstverlening meer afstemmen op de producten die we leveren aan diverse klantgroepen. We gaan dus meer maatwerk leveren met daarbinnen geuniformeerde werkwijzen. Verder wil ons College graag volgen wat de effecten van ons beleid zijn, hoe ziet de stad er echt uit. Tot slot zal een aantal bezuinigingsoperaties worden uitgevoerd om alle plannen mogelijk te maken. Zo wordt de formatie van de ambtelijke organisatie in drie achtereenvolgende jaren met 1% teruggebracht, waartegenover we rekening houden met een a-structureel knelpuntenbudget. Voor wat betreft de 1% korting op de loonsom is 2008 het 2e jaar. Inmiddels is als aanvulling besloten om een productiviteitskorting door te voeren van jaarlijks van drie keer 1 % vanaf 2010. Daarnaast is bij de Stadsbegroting 2009 een amendement aangenomen om vanaf 2011 opnieuw €1,5 miljoen op het ambtelijk apparaat te bezuinigen. Dit alles vraagt om een ambtelijke organisatie die flexibel is, samenwerkingsgericht is, bruggen slaat en in ontwikkeling blijft. We zullen ons presenteren als één organisatie en hebben ons de volgende doelen gesteld: – Het bestuur in staat stellen goed te sturen. – De burger centraal stellen, zodat de resultaten ook centraal komen te staan. – Een heldere en duidelijke verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden binnen de organisatie. – Een zakelijke houding, gericht op verbetering van het resultaat. – Een doelmatige organisatie. Het verwezenlijken van deze doelen heeft geleid tot een bestuurlijk bedrijfsvoeringkader in 2008. Bij de uitvoering van deze activiteiten is vanuit de Concernstaf nauw samengewerkt met het bestuur en de verantwoordelijke directies.

3.1

ORGANISATIEONTWIKKELING

3.1.1

Doelstelling Met organisatieontwikkeling beogen we de gemeentelijke organisatie dusdanig in te richten dat de dienstverlening naar bestuur en burger optimaal verloopt. Tevens willen we de inrichting zo vorm geven dat de processen en het werk zo efficiënt mogelijk gedaan kan worden. Organisatieontwikkeling is dus geen doel op zich.

3.1.2

Activiteiten Uitwerking Dienstverleningsconcept Op basis van de visie op dienstverlening hebben we de verdere uitwerking en implementatie van de relevante dienstverleningsconcepten voor de gemeente Nijmegen opgepakt. Onder de noemer ‘Nijmegen heeft Antwoord’ heeft dit geleid tot een verdere implementatie van het dienstverleningsconcept. In 2008 hebben we één telefoonnummer voor alle loketten in de Stadswinkel gerealiseerd. Tevens zijn we gestart met het verbeteren van de gereedschappen in de front-Office door het inrichten van een kennisbank, het mogelijk maken van het registreren

219

Paragrafen

van klantcontacten en het toegankelijk maken van statusinformatie in de front-Office. We blijven uiteraard de mogelijkheden voor digitale dienstverlening voor burgers en bedrijven uitbreiden. De basismogelijkheden zijn beschikbaar (zoals het inloggen via DigiD, betalen, digitale aanvraagformulieren) en komen voor steeds meer producten en diensten beschikbaar. In 2008 is een klantenpanel ingesteld dat 4 keer per jaar wordt gevraagd naar ervaringen met en ideeën over gemeentelijke dienstverlening. In 2008 is het burgerjaarverslag over 2007 opgeleverd waarin de burgemeester verantwoording aflegde aan de burgers van de gemeente Nijmegen. Evaluatie van de klantcontactwijzer heeft opgeleverd dat het onderwerp verbreed moet worden naar klantgerichtheid. Eind 2008 zijn we gestart met een gesprekkencyclus met klanten, medewerkers en leidinggevenden. In 2009 volgt er een actieplan op welke wijze we de klantgerichtheid binnen onze organisatie kunnen versterken. Bestuursopdracht Organisatieontwikkeling In 2008 hebben we de bestuursopdracht organisatieontwikkeling verder opgepakt. De samenvoeging van de Concernstaf en de Bestuursstaf in de nieuwe Directie Concern is vanaf 1 januari 2008 van kracht. De evaluatie van de middelenfuncties heeft geleid tot een rapportage over de inrichting en positionering van de P&O-kolom met daarin voorstellen, die via de HRM-agenda, in 2009 verder ter hand worden genomen. Tevens heeft de evaluatie de samenvoeging opgeleverd van de beide communicatieafdelingen tot één afdeling. De positionering van de organisatieonderdelen accommodatiebedrijf en Keten Openbare Ruimte is eveneens in 2008 afgerond. Het gemeentelijk ontwikkelingsprogramma 2008 (AGO) Dit programma is een vervolg op het actieprogramma 2007 en bevat activiteiten die voorwaardenscheppend zijn voor de doorontwikkeling van de organisatie, gericht op werkwijze en opleiding en training. Het actieprogramma in 2008 heeft bestaan uit de activiteiten rond de HRMagenda (Huis van je Toekomst, Arbeidsmarktcommunicatie, werving & selectie en leidinggeven/leiderschap ), gezondheid & sporten en stagebeleid -en coördinatie.

3.3 3.3.1

STRATEGISCH PERSONEELSBELEID Doelstelling We willen nog beter toegerust personeel, een aantrekkelijke werkomgeving/werkgever en een prettige werksfeer. We streven naar de “juiste persoon op de juiste plaats”, zowel nu als in de toekomst. Deze doelstellingen zullen bijdragen aan de kwaliteit van de producten en dienstverlening van Nijmeegse ambtenaren. Vandaar dat we in 2007 de hoofdlijnen van het Strategisch Personeelsbeleid hebben uitgewerkt in de HRM-agenda 2008-2009. Deze agenda is in 2008 voortvarend ter hand genomen en heeft geleid tot actieplannen en instrumenten op het gebied van leiderschap & leidinggeven, P&O-gesprekscyclus, loopbaanontwikkelingen & mobiliteit, werving & selectie, arbeidsmarktcommunicatie, formulierengebruik en medewerker en organisatie in beeld. Dominante P&O thema’s Met onze HRM-agenda hebben we aandacht besteed aan de door ons gesignaleerde dominante P&O-thema’s: De krapte op de arbeidsmarkt zal de komende jaren verder toenemen. We hebben hier een uitgebreide analyse van het personeelsbestand van de gemeente Nijmegen naast gezet. Hieruit blijkt dat ook de gemeente Nijmegen met forse personele knelpunten te maken zal krijgen. De diversiteit van de bevolkingssamenstelling in Nederland zal de komende jaren verder toenemen. Dit geldt ook voor de samenstelling van de beroepsbevolking. Naast een grotere variatie in de samenstelling door diverse allochtone groepen krijgen we ook te maken met een verdere

220

Bedrijfsvoering

toename van het aantal ouderen en afname van het aantal jongeren. Mobiliteit van medewerkers wordt voor de gemeentelijke arbeidsorganisatie steeds belangrijker om flexibel in te kunnen spelen op de ontwikkelingen in de samenleving. Mobiliteit om binnen te komen in de organisatie maar ook mobiliteit om de eigen ontwikkeling vorm te geven en tijdig mee te bewegen op wijzigingen die zich voordoen in de gemeentelijke arbeidsorganisatie. We willen als gemeentelijke overheid een goede dienstverlening aan onze burgers bieden. Van de ambtelijke organisatie en haar medewerkers vraagt dit om een klantgerichte en op samenwerking gerichte houding en gedrag. De digitalisering van onze dienstverlening maakt het overheidsoptreden sneller en efficiënter maar ook transparanter. Dit zal dan ook een groot beroep doen op het veranderingsvermogen van de organisatie en haar medewerkers. We verwachten veel van het leiderschap in onze organisatie. Leidinggevenden moeten sterk sturen op het halen van de organisatiedoelen: resultaten halen voor burger en bestuur. En daarbij de juiste inzet van mensen en middelen realiseren. Voor de gemeentelijke organisatie is het belangrijkste kapitaal het menselijk kapitaal. Van leidinggevenden verwachten we dan ook dat zij zorgvuldig en verantwoord omgaan met dit menselijk kapitaal. 3.3.2

Activiteiten De zes P&O thema’s hebben we in de HRM-agenda vertaald naar een aantal werkterreinen van P&O. Op ieder werkterrein zijn concrete instrumenten bedacht en ontwikkeld. Op 23 september 2008, ‘De Vierde dinsdag van september’, zijn de resultaten van de HRM-agenda aan de gehele organisatie gepresenteerd. Arbeidsmarktcommunicatie Eind 2008 is onze nieuwe arbeidsmarktcampagne drie maal in de media verschenen: Nijmegen zoekt mensen van formaat. Bovendien hebben we www.werkeninnijmegen.nl in de lucht gebracht. Daarnaast hebben we een tweetal arbeidsmarktpilots gehouden. De directie Grondgebied heeft (goede) ervaring opgedaan met het aanwezig zijn op ‘stage- en loopbaanmarkten’ op Hogeschool Larenstein en de Hogeschool Arnhem Nijmegen en we hebben als gemeente enkele gastcolleges gegeven, onder meer bij de opleiding rechten van de HAN en de faculteit Bestuurskunde van de Radboud Universiteit. Werving en selectie De werving- & selectieprocedure is aanzienlijk aangescherpt en verregaand gedigitaliseerd. Nauwgezet registreren/meten we welke resultaten en effecten de nieuwe W&S-procedure met zich meebrengt in termen van interne doorlooptijden en gevoelde doorlooptijd voor sollicitanten. Loopbaanontwikkeling Op het gebied van loopbaanontwikkeling en mobiliteit is op genoemde “Vierde dinsdag’ het zogeheten ‘Huis van je Toekomst’ geopend: onze huidige leidinggevenden en medewerkers vinden er alle faciliteiten op het gebied van loopbaanadvies en -begeleiding, training en opleiding en stages onder één dak. In de drie maanden na de opening van het Huis van je Toekomst hebben zich al meer dan 100 medewerkers gemeld voor een intakegesprek voor training dan wel een loopbaantraject. Onze eerste opgave vormt nu het nauwgezet registreren en volgen van deze eventuele loopbaankandidaten. Medewerker en organisatie in beeld In 2008 hebben alle directies een begin gemaakt met het project ‘medewerkers en organisatie in beeld’. De resultaten zijn binnen enkele directies op managementniveau gedeeld, andere directies hebben dit geagendeerd. Op DT-niveau heeft inmiddels een uitvoerige uitwisseling

221

Paragrafen

plaatsgevonden voor de groepen ‘leidinggevenden’ en ‘potentials’. Intern hebben we actief geïnvesteerd in de verschillende netwerken die in onze organisatie zijn ontstaan: jongeren (‘de dertigminners’), stagiaires, allochtonen, ouderen. Gesprekscyclus Het beoordelen van resultaten, prestaties en gedrag is van belang in de ruilverhouding die er in een arbeidsorganisatie bestaat. Werknemers leveren arbeid en daar staat een geldelijke beloning van de werkgever tegenover. Met alle directies is afgesproken niet alleen de kwantiteit van zowel de functionerings- / POP-gesprekken als de beoordelingsgesprekken waarnodig te verhogen, maar tevens gericht te investeren in de kwaliteit van deze gesprekken. Voor de periode 2008 - 2009 is afgesproken dat elke medewerker in onze organisatie met zijn of haar leidinggevende jaarlijks een functionerings- / POP-gesprek én in 2008 óf in 2009 een beoordelingsgesprek heeft. Het belonen van resultaten, prestaties en gedrag is een middel om de waarde van de arbeid en de waardering voor de geleverde prestaties uit te drukken. Daarbij kennen we diverse beloningsvormen zoals de lidmaatschapsbeloning, de functiezwaartebeloning, de begaafdheidsbeloning en de resultaatbeloning. Het onder de loep nemen van de bestaande beloningsinstrumenten heeft in 2008 nog niet plaatsgevonden. Voor nadere details verwijzen wij u graag naar het sociaal jaarverslag. Leiderschap De gemeente Nijmegen heeft als uitgangspunt dat de gemeente één organisatie is en één werkgever voor haar medewerkers. Van de leidinggevenden wordt veel verwacht en zij spelen een belangrijke rol in het binden en boeien van medewerkers aan onze organisatie. Het DT heeft haar visie op het thema ‘leiderschap en leidinggeven’ in de vorm van een kernachtig geformuleerd statement over het voetlicht gebracht. Trefwoorden hierbij zijn Richting geven, Ruimte bieden, Resultaten boeken en Rekenschap afleggen. Elke leidinggevende zal met zijn of haar leidinggevende individuele afspraken maken ten aanzien van de wijze waarop zijn of haar leidinggevende kwaliteiten (verder) worden ontwikkeld. Formulieren De P&O-formulieren hebben we in 2008 niet alleen in aantallen gereduceerd, maar tevens vereenvoudigd en voor een belangrijk deel gedigitaliseerd. Daarnaast zijn een aantal werkprocessen korter en efficiënter gemaakt. Pilots Tenslotte mag niet onvermeld blijven dat binnen hetzelfde kader van de HRM-agenda enkele veelbelovende pilots zijn gestart, onder meer rond de thema’s seniorenbeleid, fysiek belastende functies en tweede loopbaan en dakpanconstructies. Seniorenbeleid In 2008 hebben we een pilot gehouden bij DIW om extra aandacht te besteden aan de oudere werknemer voor wat betreft zijn werksituatie en zijn persoonlijke financiële situatie. Dakpanconstructie In 2008 zijn er zes zogeheten ‘dakpanconstructies’ door ons opgezet, waarin met het oog op een in alle opzichten zorgvuldige overdracht van persoonsgebonden kennis en netwerken de opvolger van een vertrekkende collega al in functie is voordat laatstgenoemde collega onze organisatie ook daadwerkelijk heeft verlaten.

222

Bedrijfsvoering

Tweede loopbaan Brandweer De essentie van deze pilot is gelegen in het feit dat medewerkers van de directie Brandweer maximaal twintig jaar op een zogeheten bezwarende functie werkzaam mogen zijn. Met acht deelnemers zijn we in 2008 gestart met een pilot om te komen tot een geaccordeerd loopbaanplan. Tweede loopbaan fysiek belastende functies bij DGG en DSB. Op dit terrein is een werkgroep aan de slag gegaan, die als eerste een matrix heeft opgesteld waarin alle belastende functies binnen VSA/SB/ST zijn afgezet tegen mogelijke ‘landingsfuncties’. Tevens is geïnventariseerd welke medewerkers met een fysieke belastende functie het hier betreft; dit overzicht wordt periodiek besproken. Binnen de directie wordt zorg gedragen voor een goede afstemming met het project ‘gezondheidsmanagement’. Stagebeleid/Diversiteit In 2008 zijn er 120 stages gerealiseerd, waarvan 20 zijn ingevuld door stagiaires van allochtone afkomst. Een aantal activiteiten is daarnaast ondernomen om Nijmegen te promoten als stagebiedende organisatie. De Stagewijzer hebben we verbeterd. De introductie van www.werkeninnijmegen.nl, en het met behulp van de Nijmegenschool organiseren van een gerichte training voor stagebegeleiders en het organiseren van interne bijeenkomsten voor alle bij onze werkzame stagiaires. Verder hebben we ons gezicht laten zien door actief deel te nemen aan voorlichtingsbijeenkomsten en ‘stagemarkten’ van onder meer de RUN, de HAN en het ROC. Tot slot hebben we een pilot gestart voor het onder meer begeleiden en volgen van een aantal ‘hoogopgeleide vluchtelingen’. Arbobeleid Op het gebied van Arbozorg hebben we een contract afgesloten met een nieuwe arbodienst en hebben we het verzuimprotocol aangepast aan de nieuwe dienstverlening en aan de wet WIA. Tevens zijn we gestart met een pilot met de zogeheten ‘verzuimcoach’ om het verzuim nog verder terug te dringen. Ook hebben we activiteiten ontwikkeld om het welbevinden en de leefstijl van medewerkers te bevorderen en is aan medewerkers van 50 jaar en ouder een healthcheck aangeboden. Daar hebben meer dan 400 medewerkers zich voor aangemeld. In het voorjaar van 2008 hebben we een effectevaluatie uitgevoerd van onze bedrijfssportregeling. Uit het onderzoek blijkt dat serieus aan bedrijfssport doen een positief effect heeft op de deelnemers. De respondenten vinden het belangrijk om gezond met hun lichaam om te gaan en ze hebben minder klachten over hun gezondheid. We zijn een onderzoek gestart naar de relatie werk en gezondheid bij afdelingen met fysiek belastende functies. Hierbij is samenwerking gezocht met het project tweede loopbaan. Tevens hebben we een pilot voor looptraining gehouden, ‘Op de loop voor je baas’ geheten. Sociaal Jaarverslag Voor het tweede achtereenvolgende jaar hebben wij een Sociaal Jaarverslag opgesteld. Het verslag bevat een korte terugblik op de belangrijkste ontwikkelingen in het P&O gebied en biedt een kernachtig beeld van de omvang en de samenstelling van het personeelsbestand. Arbeidsvoorwaarden en Rechtspositie De meeste van de per 1 juni 2007 afgesloten landelijke Cao-afspraken zijn geïmplementeerd in de AGN. De afspraken met betrekking tot re-integratie van zieken en werklozen zullen nog nader worden uitgewerkt. In 2008 is eveneens een lokale CAO tot stand gekomen en ook de daarbij gemaakte afspraken zijn inmiddels in de AGN opgenomen. Meest in het oog springend was de opname van het vaderschapsverlof per 1 april 2008 in onze regeling, waarbij landelijk een voortrekkersrol is gespeeld. De regeling heeft dan ook veel aandacht gekregen in de media.

223

Paragrafen

3.4

BEZUINIGINGEN De bezuinigingen hebben in 2008 opnieuw veel druk gelegd op de organisatie. Bij de Voorjaarsnota en de Najaarsnota hebben we u geïnformeerd over de uitvoering van het programma 2008. Daarnaast zijn in 2008 opnieuw besluiten genomen voor verdergaande bezuinigingen vanaf het jaar 2009. De bezuinigingsopgave voor 2008 en volgende jaren ziet er als volgt uit (alle bedragen x € 1000):

Bezuinigingsopdrachten

2008

2009

2010

2011

Nog in te vullen vanuit de programmering 2007 A1. Korting op de loonindexatie 2008 met 1,5% 1.500 A2. Inkoop vanaf 2008 888 A3. Formatiereductie ambt org. 3e tranche A4. Overige maatregelen 3.083

1.500 888 1.000 2.963

1.500 888 1.000 3.263

1.500 888 1.000 3.263

Besluitvorming 2007 die betrekking heeft op 2008 en volgende jaren B1. PN2008 blz 58 - taakafstoting 1.514 B2. PN2008 blz.59 - aanvullende bezuinigingen 1.110 B3. PN 2008 blz.43 - onderzoekopdracht B4. NJN07 blz.15 - inverdienopdr. Servicebedrijf 1.940

1.464 1.220 1.500 1.940

1.464 1.220 1.500 1.940

1.464 1.220 1.500 1.940

Besluitvorming 2008 die betrekking heeft op 2009 en volgende jaren C1. PN 2009 blz. 39 - productiviteit 3x1% C2. PN 2009 blz. 14 - besparing progr. W&I C3. SB 2009 amendement - personeel €1,5 miljoen -

2.000 -

1.000 2.000 -

2.000 2.000 1.500

14.475 4.440

15.860 1.385

18.430 2.570

Totaal te bezuinigen vanaf 2008 Additioneel t.o.v. het voorgaande jaar

10.035

Realisatie 2008 De bezuinigingen die voor het jaar 2008 stonden geprogrammeerd met een omvang van € 10.035 zijn grotendeels gerealiseerd. Sommige invullingen zijn gerealiseerd via tijdelijke, a-structurele maatregelen (via onderuitputting budgetten). Dit is een van de redenen dat de effecten voor de formatie in 2008 nog maar beperkt zichtbaar zijn. Het niet-gehaalde bedrag van € 571.000 heeft een eenmalig karakter en heeft betrekking op een drietal bezuinigingen, te weten: – DGG nr. 5 - vergunningverlening kostendekkend, verlies € 66.000 – DSB nr. 5 - loonbudget functie voormalige adjunct directeur, verlies € 95.000 – DIW nr. 1 - korting op de loonindexatie 2008 met 1,5%, verlies € 410.000. Oplossingen worden gezocht om vanaf 2009 deze opdrachten wel in te vullen. Voor het opvangen van verliezen hebben we overigens in het programma Bestuur en middelen een stelpost opgenomen van € 270.000. Met inachtneming van deze post is het feitelijke nadeel beperkt tot € 301.000.

224

Bedrijfsvoering

Bezuinigingsopdrachten Totaal te bezuinigen vanaf 2008 Gerealiseerd in 2008 Verschil = verlies 2008 Dekking van het verlies Stelpost verliezen bezuinigingen Niet gedekt / nadeel 2008

2008 10.035 9.464 571 -270 301

Voor de verdeling en invulling van de openstaande bedragen vanaf het jaar 2009 zijn inmiddels acties in gang gezet, gericht op volledige realisatie. Omdat de bezuinigingen voor een belangrijk deel neerslaan in de bedrijfsvoering, zal de invulling ongetwijfeld voelbaar zijn in de organisatie. Bij de eerstvolgende bestuursrapportage in 2009 zullen we u over het verloop verder informeren.

3.5

INFORMATIEBELEID Om de geformuleerde doelstelling van de gemeentelijke Informatiehuishouding (in- en externe transparantie, procesinformatie) te bereiken hebben we met ontwikkeling en implementatie van het mid-office concept van in het bijzonder zaak- en klantregister een grote stap voorwaarts gezet. De eerste processystemen zijn inmiddels gekoppeld en de medewerkers van de balies in de Stadswinkel krijgen daarmee ook steeds meer informatie over de procesvoortgang en de eerder klantcontacten. De uitgangspunten en richtlijnen voor het gebruik van deze gemeentelijke voorziening zijn helder beschreven en worden ook aan onze leveranciers als randvoorwaarden meegegeven. De implementatie van de basisregistraties (Personen en BAG) conform de in 2007 vastgestelde informatiearchitectuur vordert gestaag en steeds meer processystemen beschikken daardoor over de juiste informatie. De decentrale Informatieplannen en de daarin voorgestelde informatie- en automatiseringsprojecten zijn door het Concern getoetst op hun consistentie met de informatiearchitectuur en daar waar gewenst zijn aanpassingen voorgesteld en doorgevoerd. Om een goede afstemming te krijgen tussen het strategisch informatieplan en het ambitieuze “Nijmegen heeft Antwoord” hebben we in samenwerking met EGEM-i impulsdagen georganiseerd waar I(CT)-ers en dienstverleners elkaar echt hebben ontmoet. Om gemeentebreed meer (in)zicht te krijgen in de organisatie en het functioneren van de “I-kolom” om deze optimaal toe te rusten voor de komende jaren heeft een doorlichting plaatsgevonden. De aanbeveling hieruit worden in 2009 verder uitgewerkt en geïmplementeerd. Vanuit het Concern wordt Gemeente Nijmegen vertegenwoordigd in de Informatiemanagement Groep 100.000+ Gemeente, GovUnited en het platform “Open Gemeenten”. Aandachtspunt voor de komende tijd blijft de interne communicatie tussen het management en I(CT), de zgn. ICT Business alignement. De afgelopen periode krijgt hiervoor toch een onvoldoende…

225

Paragrafen

3.6

JURIDISCHE ZAKEN In het verslagjaar zijn minder meldingen van een vermoeden van een misstand bij BJZ gemeld. In het verslagjaar 2007 was dit aantal meldingen nog dertien. Voor 2008 komt het aantal slechts op vier. Deze afname kan meerdere oorzaken hebben, waarover op dit moment nog geen uitspraken kunnen worden gedaan. Van deze vier bleek in een geval na vooronderzoek geen aanleiding te bestaan het onderzoek voort te zetten. In twee gevallen bleek na onderzoek geen aanleiding te bestaan disciplinaire maatregelen te nemen en in een geval bleek de melding te gaan over personen die niet in vaste dienst van de gemeente waren en is hun werkgever van de kwestie op de hoogte gebracht. Al enkele jaren zijn normen gesteld aan de afhandeling van bezwaren en klachten. Voor bezwaren geldt dat 70% binnen de (wettelijke) termijn moet worden afgehandeld en dat er niet meer dan 18% gegrond worden verklaard. Voor klachten liggen die percentages op 80 respectievelijk 15. In het verslagjaar is op het halen van normering sterker gestuurd dan in 2007. Een terugblik laat het volgende zien: bezwaren binnen de termijn 71%, klachten binnen de termijn 80%, gegrondverklaringen bezwaren 16% en gegrondverklaring klachten 11,5%. In 2008 is dus aan de normering voldaan, waarbij, conform doelstelling, de percentages terug zijn gebracht tot het niveau van 2005. In het verslagjaar heeft, overeenkomstig het besluit uit 2007, een doorlichting plaatsgevonden van de juridische functie gemeentebreed. De resultaten worden begin 2009 verwacht.

3.7

226

FINANCIËN

3.7.1

Doelstelling De financiële functie voorziet de gemeenteraad, het college en de organisatie van betrouwbare financiële informatie ter ondersteuning van de gemeentelijke beleidsontwikkeling en –uitvoering en gericht op een duurzame gezonde financiële positie van de gemeente.

3.7.2

Activiteiten Hieraan is in 2008 gewerkt door o.a.: – De uitvoering van de begrotings- en verantwoordingscyclus (jaarverslag/jaarrekening 2007, perspectiefnota 2009, voorjaarsnota 2008, begroting 2009 en najaarsnota 2008) conform de uitgangspunten die door de gemeenteraad in februari 2007 zijn vastgesteld en in de nieuwe financiële beheersverordening zijn vastgelegd. – De coördinatie op de uitvoering van het bezuinigingsprogramma zoals vastgesteld tot en met de Perspectiefnota 2008-2011. In de Voorjaarsnota 2008 is uitgebreid over de stand van zaken met betrekking tot de bezuinigingen gerapporteerd. In 2009 zal dat zowel in de Voorjaarsnota als ook in de Najaarsnota gebeuren. – Het evalueren, actualiseren en beter inzichtelijk maken van het algemene, financiële beleid van de gemeente. Hiertoe is in het najaar 2008 in samenspraak met de auditcommissie een evaluatie uitgevoerd van de financiële beheersverordening ex. art. 212 Gemeentewet. Deze is begin 2009 door de gemeenteraad vastgesteld. Daarnaast zijn in 2008 voorbereidingen gestart voor de opstelling van een digitaal gemeentelijk handboek financieel beleid. – Verbetering van de financiële informatievoorziening. In 2008 is voortgebouwd aan het instrument maandafsluiting onder andere door een invoering van een organisatiebreed uniform proces dat wordt ondersteund en bewaakt met een geautomatiseerd systeem CODA CONTROL. Met behulp van dit systeem wordt is ook het jaarrekeningproces 2008 ondersteund. Eind 2008 is besloten tot vernieuwing van het DIBB met behulp van het systeem Lias dat met

Bedrijfsvoering

–

–

–

–

– –

ingang van de begroting 2010 (voorjaar 2009) wordt ingevoerd. Dit systeem biedt belangrijke mogelijkheden voor verdere verbetering van de financiële informatievoorziening. De doorontwikkeling van het NFIS wordt gestuurd door middel van een afzonderlijk jaarplan NFIS, waarmee activiteiten worden afgewogen en de uitvoering gecoördineerd plaatsvindt. In 2008 is versterkt aandacht besteed aan versterking van het investeringsbeleid en –beheer conform het projectplan ‘investeringen in beeld’. Als onderdeel van de begroting 2009 zijn al maatregelen getroffen gericht op terugdringing van het budgettaire effect als gevolg van de achterblijvende investeringsuitvoering. Daarbij is –vooralsnog voornamelijk ambtelijk- de financiële beheersing van de investeringsuitvoering verbeterd. Op basis hiervan kon –waar voorheen informatie overwegend pas in de jaarrekening bleek- in 2008 als bij gelegenheid van de Voorjaarsnota een bijstelling van de investeringsplanning plaatsvinden. Bij de Najaarsnota heeft een laatste bijstelling van het begrotingsjaar plaatsgevonden. In 2009 wordt hieraan vervolg gegeven. De verbetering van het begrotingsbeheer door middel van o.a. een nieuw model begrotingswijziging die is ontwikkeld in samenspraak met de auditcommissie. Aan de kwaliteit van de begroting is, voornamelijk het onderdeel ‘topindicatoren’ –samen met de auditcommissiein 2008 gewerkt via een 3-tal programma’s. Voor de overige programma’s wordt hieraan in 2009 vervolg gegeven. Naast het begrotingsbeheer is in 2008 voortgebouwd aan versterking van het formatiebeheer. Hiertoe is onder andere een beleidskader opgesteld. Dit beleidskader is in 2008 ingevoerd. Begin 2009 zijn maatregelen getroffen waarmee deze werkwijze ook duurzaam in de organisatie is geborgd. Mede naar aanleiding van het raadsonderzoek ‘Sturen in de Mist’ is een verbeterplan gericht op de versterking van de sturing en control op verbonden partijen opgesteld en door de gemeenteraad vastgesteld. De uitvoering hiervan heeft in 2008 grotendeels conform planning plaatsgevonden. Hiertoe is een Kadernota Verbonden Partijen opgesteld die begin 2009 aan de gemeenteraad ter vaststelling is aangeboden, is de informatievoorziening rondom Verbonden Partijen via de begrotings- en verantwoordingscyclus verbeterd, is de dossiervorming aangepakt en zijn voorbereiding gestart voor de opstelling van specifieke kaders en risicomanagement per verbonden partij. Zie hiertoe ook de paragraaf verbonden partijen in deze jaarrekening. Verbetering van het BTW beheer. De inhaalslag die in 2007 rondom het BTW beheer in de organisatie was ingezet, is in 2008 onverminderd doorgezet. Eind 2008 is de doorlichting van de financiële en control functie afgerond. Deze doorlichting was gericht op het treffen van maatregelen/richtingen waarmee de effectiviteit en efficiency van de financiële en control-functie verder kan worden vergroot. Via een 9-tal projecten worden richtingen begin 2009 uitgewerkt en met ingang van 2009 geïmplementeerd. In relatie hiermee is 1 januari 2009 organisatiebreed binnen de financiële en control functie een besparing van personeelsformatie gerealiseerd van 6 fte.

227

Paragrafen

3.8

228

CONTROL

3.8.1

Doelstelling De control functie is ingesteld op basis van de control visie 2005. De control-functie toetst het rechtmatig, doelmatig en doeltreffend functioneren van de organisatie en geeft op basis van deze bevindingen verbeteradviezen aan het ambtelijk management en ons College. De controlfunctie is actief betrokken als adviseur en ondersteuner bij de uitwerking en implementatie van verbeteradviezen.

3.8.2

Activiteiten Hieraan is 2008 gewerkt door o.a.: – Coördinatie en review interne controle getrouwheid en rechtmatigheid 2007/2008. – Uitvoering van het collegeonderzoeksprogramma (213a) onderzoek 2008. Over de uitvoering is bij gelegenheid van de Voor- en Najaarsnota tussentijds gerapporteerd. Mede in verband met de uitvoering van de doorlichting van de financiële en control functie zijn onderzoeken 2008 vertraagd en lopen door in 2009. Het instrument 213a wordt in 2009 geëvalueerd. – In samenwerking met de auditcommissie de coördinatie/begeleiding van de accountantscontrole (interim-controle) 2007/2008 en jaarrekeningcontrole. – Eind 2008 is gestart met de doorontwikkeling van het risicomanagementmodel op basis van ambtelijke tussenevaluatie. De eerste resultaten hiervan zullen zichtbaar worden in de jaarrekening 2008 in de paragraaf risico’s en weerstandsvermogen. Begin 2009 vindt over de aanpak met betrekking tot risicomanagement afstemming plaats met de auditcommissie. – Toets van de voortgang vastgestelde verbeteracties naar aanleiding van eerdere accountantsrapportages en rekenkameronderzoeken. Hierover is met ingang van 2008 afzonderlijk aan de auditcommissie gerapporteerd rond de voor- en najaarsnota. – Maatregelen gericht op versterking van de inkoopfunctie in Nijmegen; hiertoe is in 2008 een aanpak voorbereid die in het najaar van 2008 in uitvoering is genomen.

Paragrafen

4. Verbonden Partijen

Een van de aandachtspunten in het kader van de verbetering van de sturing en control op onze Verbonden Partijen is de kwaliteit van de paragraaf verbonden partijen in begroting en jaarverslag. In het jaarverslag 2007 hebben wij een eerste kwaliteitsslag gemaakt; deze kwaliteitsverbetering heeft zijn vervolg gekregen bij de begroting 2009 en de nu voorliggende Stadsrekening 2008. In de nu volgende paragraaf gaan we achtereenvolgens in op de volgende onderwerpen: – de definitie die wij hanteren voor verbonden partijen; – visie op en beleid ten aanzien van verbonden partijen; – het raadsbesluit van juni 2008 betreffende de verbetering sturing en control op verbonden partijen; – een toelichting op de kwaliteitsverbetering die we in de Stadsrekening 2008 hebben doorgevoerd. Daarna volgt per verbonden partij een uitgebreide toelichting. We maken daarbij onderscheid tussen gemeenschappelijke regelingen en privaatrechtelijke samenwerkingsvormen.

4.1

DEFINITIE Wij spreken van een verbonden partij als het gaat om een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Van een financieel belang is sprake als: – een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat; – de gemeente voor bedragen aansprakelijk kan worden gesteld indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Van een bestuurlijk belang is sprake als de gemeente zeggenschap heeft, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht. Met bovenstaande definitie sluiten wij aan bij de definitie zoals deze in het Besluit Begroting en Verantwoording van het Ministerie van Binnenlandse Zaken is opgenomen. Over partijen die strikt genomen volgens deze definitie geen verbonden partij zijn - denk daarbij aan organisaties die geen rechtspersoonlijkheid hebben, pps-constructies, stichtingen waarin de gemeente een benoemingsrecht heeft en die zij ook een subsidie geeft, organisaties waar de gemeente een bestuurder levert en zich garant stelt enz. - wordt u geïnformeerd bij het desbetreffende programma en/of de risicoparagraaf als daartoe aanleiding is. De in deze paragraaf opgenomen Verbonden Partijen betreffen alleen de partijen met wie de gemeente Nijmegen een directe financiële én bestuurlijke relatie heeft. In eerdergenoemd raadsbesluit van juni 2008 is opgenomen, dat de inventarisatie van verbonden partijen waarbij de relatie vanuit de gemeente loopt via een verbonden partij in een later stadium zal worden opgepakt.

4.2

VISIE EN BELEID Begin 2008 hebben wij een notitie vastgesteld, waarin we nader ingaan op de bestuurlijke en ambtelijke verdeling en invulling van de opdrachtgevers- en aandeelhoudersrol.

229

Paragrafen

De belangrijkste uitgangspunten zijn: – in het algemeen/dagelijks bestuur of de aandeelhoudersvergadering wordt de gemeente namens ons college vertegenwoordigd door de portefeuillehouder of de wethouder middelen; – bij de ambtelijke rolverdeling wordt zoveel mogelijk uitgegaan van en aangesloten bij de reguliere planning- en controlcyclus. Vanuit dat perspectief is de opdrachtgeverrol ondergebracht bij de desbetreffende beleidsafdeling. De ondersteuning van de aandeelhoudersrol is centraal ondergebracht, bij de directie Concern. Deze notitie is begin 2008 ter informatie aan uw raad verstrekt. De algemene uitgangspunten die in deze notitie zijn opgenomen, hebben wij overgenomen in de Kadernota Verbonden Partijen. De Kadernota hebben wij begin februari 2009 ter vaststelling aan uw raad aangeboden. De Kadernota is een richtinggevend document met algemene uitgangspunten en beleidsregels. Deze regels zijn onder te brengen in drie hoofdgroepen: – Beleidsmatige afwegingen bij het oprichten van en deelname aan een verbonden partij; – Sturing en control op verbonden partijen; – Beëindiging van de deelname aan, opheffing van of vervreemding van een verbonden partij. In de Kadernota worden deze onderwerpen uitgebreid behandeld.

4.3

VERBETERING STURING EN CONTROL OP VERBONDEN PARTIJEN Naar aanleiding van de raadsbehandeling van het onderzoeksrapport ‘Sturen in de Mist’ heeft uw raad ons college opdracht gegeven de sturing en control op verbonden partijen te verbeteren. Wij hebben dit verwoord in het raadsvoorstel ‘Verbetering Sturing en Control Verbonden Partijen’ dat door u op 4 juni 2008 is vastgesteld. De belangrijkste verbeteringen die in 2008 moesten worden opgepakt en (deels) gerealiseerd betreft de volgende onderwerpen: – Kadernota Verbonden Partijen; – Specifiek kader per verbonden partij; – Rapporteren over toepassing van algemeen en specifiek beleid; – Dossiervorming; – Risicobeheersingsysteem. – Eind 2008 hebben wij u bij brief geïnformeerd over de voortgang.

4.4

KWALITEITSVERBETERING We hebben in de Stadsrekening 2008 in het kader van de verbetering van de sturing en control op verbonden partijen een aantal verbeteringen doorgevoerd. Wij vatten dit als volgt samen: 1. We hebben voor de verantwoording over verbonden partijen het daarvoor gebruikte format verder verbeterd, zodat voldaan wordt aan de rapportage-eisen die weten regelgeving stellen (dit format is ook opgenomen in de kadernota); 2. We hebben in 2008 de risico-inventarisatie van de verbonden partijen opgepakt. We hanteren daarbij een prioriteitsvolgorde. Begin 2009 is van een deel van de verbonden partijen met de hoogste prioriteit de risico-inventarisatie afgerond. Het belang van deze risico’s wordt meegenomen in de beoordeling van het risicoprofiel van alle risico’s van de gemeente Nijmegen. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf weerstandsvermogen. Voor de volledigheid merken wij op, dat we in deze paragraaf per verbonden partij ook risico’s hebben benoemd. Een deel van deze risico’s is nader geanalyseerd - conform eerdergenoemde prioriteitsvolgorde - en meegewogen in het totale risicoprofiel.

230

Verbonden Partijen

4.5 4.5.1

TOELICHTING Gemeenschappelijke regelingen Ten aanzien van vier gemeenschappelijke regelingen (Breed, GGD, Hulpverlening en Veiligheid, en de MARN) is in regioverband afgesproken, dat de gemeente Nijmegen vorm en inhoud geeft aan een functie, die advies geeft over de bestuurlijke en financiële relatie tussen de deelnemende gemeenten en de gemeenschappelijke regelingen. Deze functie geeft bij begrotingen en jaarrekeningen (en tussentijdse rapportages, indien er vanuit risico-oogpunt aanleiding voor is) van de vier genoemde regelingen advies aan de deelnemende gemeenten.

231

Paragrafen

Naam

Stadsregio Arnhem Nijmegen

Juridische vorm Vestigingsplaats

Gemeenschappelijke Regeling Nijmegen

Publiek belang Programma Doelstelling

Besluit tot deelname Betrokkenen Bestuurlijk belang

Financieel belang Participatie De gemeentelijke financiële bijdrage (Financiële) risico’s

232

9130 Citymarketing en Externe betrekkingen De Stadsregio Arnhem Nijmegen werkt namens en voor de 20 regiogemeenten aan een aantrekkelijke, goed bereikbare en internationaal concurrerende regio. Een regio die aantrekkelijk is voor inwoners. En waar bedrijven en instellingen willen investeren Gemeenteraad, 28 september 1994 20 gemeenten in de stadsregio Arnhem-Nijmegen. Wethouder van der Meer heeft zitting in het College van Bestuur van de stadsregio. 4 van de 37 zetels in het Algemeen Bestuur (AB) worden bezet door vertegenwoordigers uit de Nijmeegse Raad. Ook in iedere commissie zitten vertegenwoordigers vanuit de Raad. De looptijd van de regeling is onbepaald.

N.v.t. € 506.145 (€ 3,15 per inwoner). Een gedeeld risico gezamenlijk met deelnemende gemeenten.

Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008

De Stadsregio heeft in 2008 gewerkt aan het realiseren van de gestelde beleidsvoornemens. Het dagelijks bestuur van de Stadsregio legt ten aanzien van het al dan niet halen van de beoogde doelen verantwoording af tegenover de KANraad. In het afgelopen jaar is o.m. veel energie en tijd gestoken in: – opstellen en uitvoeren regionale economische agenda – opstellen en uitvoeren beleid op terrein van het hoogwaardig openbaar vervoer – versterken lobby Regio in Brussel – profileren regio in binnen- buitenland – voorbereiden en opstellen Regionaal Plan in nauwe samenwerking met de gemeenten en Provincie.

Ontwikkelingen

Het Regionaal Plan (RP) 2005-2020 van de Stadsregio Arnhem Nijmegen vormt het kader voor de Stadsregio Arnhem Nijmegen op het gebied van ruimte, economie, natuur, mobiliteit en culturele- en sociale ontwikkelingen.

Agenda

Voortzetten en uitbreiden lobbyactiviteiten regio in Brussel en den Haag. Uitvoering regionaal deel van het EFRO programma Gelderland/ Overijssel. Mobiliteitsdoelen uitvoeren. Medewerking verlenen aan financiering grote Nijmeegse projecten (Stadsbrug, A325, infra Waalsprong).

Verbonden Partijen

Naam

Euregio Rijn Waal


Gemeenschappelijke regeling Kleve

Publiek belang Programma Doelstelling Besluit tot deelname Betrokkenen Bestuurlijk belang



9130 Citymarketing en externe betrekkingen Het doel van de Euregio is de versterking van de grensoverschrijdende samenwerking. Gemeenteraad, 30 juni 1993. 61 Duitse- en Nederlandse gemeenten, regionale overheden en instanties zijn lid. De Burgemeester van Nijmegen is tot en met 2009 voorzitter (termijn is met een jaar verlengd). Daarna volgt periode van 4 jaar met een Duitse voorzitter. Drie raadsleden zijn lid van de Euregioraad. De looptijd is voor onbepaalde tijd.

N.v.t. Gemeente betaalde in 2008 € 27.775. De deelnemende gemeenten zijn gemeenschappelijk verantwoordelijk voor het financiële beleid. Een groot deel van de werkorganisatie wordt gefinancierd uit de kosten voor technische bijstand van het Programma Interreg 1Va. De projectsubsidies worden verstrekt via Comité van Toezicht Interreg. Hierin hebben o.a. zitting ons Ministerie van EZ en het Wirtschaftsministerium van NRW. Uitgaven moeten gebeuren cf. Europese regelgeving. De Euregio treedt op binnen de kaders die de Euregioraad en het DB vastleggen. Het versterken van de grensoverschrijdende samenwerking is de voornaamste doelstelling. Belangrijk middel daarin is het verstrekken en ook verantwoorden van de middelen die beschikbaar komen via de Interregprogramma’s. In 2008 is de structuur voor het programmamanagement Interreg IVA en IVB opgezet. De eerste projectaanvragen zijn doorgeleid naar Stuurgroep en Comité van Toezicht. De Euregio heeft deelgenomen aan de lobby richting ministeries met het doel hinderpalen voor grensoverschrijdende samenwerking en betrekkingen verder te slechten. Het gaat hier vooral om mobiliteit, grensoverschrijdende zorg en de verschillen in sociale wetgeving.

Ontwikkelingen

Agenda

Binnen prioriteit 1 van het Interregprogramma sluit de Euregio aan bij de beleidsdoelen zoals die ook landelijk en regionaal gelden: bevorderen innovatief vermogen. In toenemende mate maken lokale en regionale kennisinstellingen gebruik van deze mogelijkheden. In de nieuwe Interregprogramma’s is minder geld beschikbaar voor uitvoeringskosten. Mede als gevolg daarvan moet de organisatie inkrimpen. Dit zal bestuurlijke aandacht vergen.

233

Paragrafen

Naam

Breed


Gemeenschappelijke regeling Nijmegen



Financieel belang Participatie De gemeentelijke financiële bijdrage

9230: Werk & Inkomen Breed is uitvoerder van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw), voor negen gemeenten in de GR. In dit verband behartigt Breed de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de sociale werkvoorziening. Het doel is de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening. Breed heeft een strategisch plan 2005-2008 overlegd. De kern hiervan is een transformatieproces “van binnen naar buiten” te realiseren. Het transformatieproces is gerelateerd aan de uitgangspunten van de modernisering Wsw. Begeleid Werken moet worden bevorderd en het recht op tijdige en passende plaatsing dient alleen voorbehouden te worden voor de Wsw-doelgroep. Te behalen beleidseffecten en doelstellingen zoals die in het strategisch plan zijn vastgelegd dienen uiterlijk 2008 bereikt te zijn. 1 januari 1973 De gemeenten in de WGR-Regio. Naast Nijmegen betreft het: Beuningen, Druten, Ubbergen, Wijchen, West Maas en Waal, Heumen, Groesbeek en Millingen aan den Rijn. Algemeen bestuur: Wethouder Depla (voorzitter), wethouder Lucassen en wethouder Kunst. Dagelijks bestuur: Wethouder Depla (voorzitter), wethouder Lucassen. geen verwachte wijzigingen in deze collegeperiode voor de looptijd.

-In 2008 was de omvang van de taakstelling voor de gemeente Nijmegen 1010,61 arbeidsjaren. Hiervoor ontvingen wij een subsidie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ten bedrage van € 26.554.365 Deze subsidie is volledig doorbetaald aan Breed. Daarnaast is er sprake van een extra bijdrage per gerealiseerd arbeidsjaar ten bedrage van € 850. Deze bijdrage wordt ingezet voor dekking van het exploitatietekort en het realiseren van de sociale doelstellingen, zoals vastgelegd in het strategisch plan. In 2008 betrof deze extra gemeente bijdrage in totaal € 859.019 Ook ontvangt Breed een bijdrage in de bestuurs- en beheerskosten als ook een bijdrage in de kosten van Arbeidsachtige Opvang (AAO). Deze kosten bedroegen in 2008 in totaal € 51.992

(Financiële) risico’s

234

De begroting 2008 van Breed bevat geen risicoparagraaf. In 2004 is door Breed de notitie weerstandsvermogen uitgebracht. Ten tijde van de eerste begrotingswijziging 2008 is bij Breed een weerstandsvermogen van € 1,74 miljoen. aanwezig, conform de wens van het bestuur van Breed.

Verbonden Partijen

> vervolg Breed Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008

De doelstelling richt zich op de realisatie van het aantal werkzame Wsw-ers binnen de verschillende werksoorten: Van de nieuwe instroom sw-geïndiceerden zou 25% via Begeleid Werken geplaatst worden. Voorts zijn de volgende doelstellingen van toepassing: 26 % in individuele detachering, 49 % in groepsdetachering en 25 % in beschutte werkomgeving. De jaarrekening van Breed is nog niet gereed. Uit de voorlopige cijfers van Breed blijkt de volgende verdeling: - BW gerealiseerd op de nieuwe instroom: ca. 10% en – Individuele detachering: 26 % – Groepsdetachering: 49 % – Beschutte omgeving: 25 % De afwijking in de doelstelling realisatie BW op de nieuwe instroom wordt volgens Breed veroorzaakt door de nadruk op toepassing van het principe van first-in-first-out m.b.t. de wachtlijst. Voor inwerkingtreding van de nieuwe wet Wsw in 2008 had Breed de vrijheid Wsw-geïndiceerden te plaatsen ongeacht zijn of haar plaats op de wachtlijst. Per 2008 is Breed - door de keuze van de deelnemende gemeenten vooralsnog geen verordening wachtlijstbeheer vast te stellen - verplicht de wachtlijst af te handelen op volgorde van langstwachtende. Dit zorgt ervoor dat niet iedere instromende Wsw-geïndiceerden direct BW-geplaatst kan worden. Om de doorstroom binnen de Wsw en het Begeleid Werken op een hoger niveau te houden, zullen we in 2009 een verordening wachtlijstbeheer voorbereiden. Op de overige indicatoren scoort Breed zoals beoogd.

Ontwikkelingen

Op 1 januari 2008 is een wetswijziging doorgevoerd, die ervoor moet zorgen dat nog meer mensen terecht komen op een plek die bij hen past en waar dat kan, bij een reguliere werkgever. Deze wijziging vraagt om een expliciete invulling van de gemeentelijke regierol en impliceert ook een gewijzigde financieringssystematiek. Afgelopen jaar hebben we in samenwerking met de regiogemeenten een start gemaakt met de fundamentele discussie over het beleid en de toekomst van de gemeenschappelijke regeling. Deze discussie ronden we in het voorjaar van 2009 af. We hebben dit jaar diverse verordeningen vastgesteld die een goede uitvoering van de wet mogelijk maken. Het betreft de verordeningen persoonsgebonden budget en cliëntparticipatie. Voor de cliëntparticipatie is ook een Wsw-raad samengesteld, die inmiddels is geïnstalleerd.

Agenda

Bij doelstellingen voor 2009 is Breed gevraagd de percentages voor het aantal Begeleid Werkenden en individueel gedetacheerden expliciet te benoemen. Dit is van belang omdat het streven van de wetgever is plaatsen te realiseren in de volgende verhouding: eenderde BW, eenderde detachering en eenderde beschut. Het aantal werkenden op een BW-plek bepaalt tevens de hoogte van de bonus van het Ministerie van SZW (maximaal € 3.000 per plaatsing).

235

Paragrafen

Naam

Gemeenschappelijke Regeling Gezondheidszorg regio Nijmegen







9410: Zorg en Welzijn De uitvoering van wettelijke taken op het terrein van openbare volksgezondheid. Het gaat o.a. over infectieziektebestrijding, jeugdgezondheidszorg, sluitende zorg, medische milieukunde en gezondheidsbevordering. 10 gemeenten in regio Nijmegen (Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Millingen aan de Rijn, Mook en Middelaar, Nijmegen, Ubbergen, West Maas en Waal en Wijchen) Wethouder Scholten vertegenwoordigt de gemeente in het Algemeen bestuur en is voorzitter van het Algemeen en Dagelijks Bestuur. Wethouder Lucassen heeft zitting in de bestuurscommissie.

Geen De gemeentelijke bijdrage 2008 aan de GGD is: Verplicht takenpakket € 2.528.513 Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar € 1.564.884 Jeugdgezondheidszorg maatwerk € 187.501 (incl. bijdrage van Sport € 15.000 voor Wikken en bewegen) Elektronisch kind dossier (EKD) € 46.384 Afrekening over het boekjaar 2007 € 11.688 Naast deze kosten wordt er conform afspraak de extra kosten voor huisvesting JGZ in rekening gebracht, de GGD raamt deze voor 2008 op € 55.958. Naast de gemeentelijke bijdrage voor de wettelijk verplichte taken subsidieerde de gemeente Nijmegen in 2008 nog € 952.277 extra aan de GGD. Eind 2008 is het plan van aanpak EKD vastgesteld door het Algemeen bestuur. Invoering van het EKD is omvangrijk en langdurig, waardoor (eventueel door niet voorziene ontwikkelingen) de kosten eventueel hoger kunnen uitvallen dan nu geraamd in het opgestelde plan van aanpak. De GGD heeft aangegeven dat in 2008 er een verschil is tussen de gehanteerde indexering over 2008 en de daadwerkelijke inflatie van 2008. Dit tekort zal volgens de GGD doorwerken in 2009. Hierdoor bestaat volgens de GGD het risico dat de geplande toevoeging aan de algemene reserve niet gerealiseerd kan worden in 2008 en 2009. Minister Klink heeft op 16 oktober 2008 in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven de territoriale congruentie van de GGD met de veiligheidsregio te willen realiseren. Dit betekent in het geval van de Regio Nijmegen dat de GGD Nijmegen zal moeten fuseren met GGD Rivierenland om de grenzen van de GGD overeen te laten komen met de Veiligheidsregio. Vooralsnog is de bestuurlijke wens in deze regio om nauwer samen te werken in plaats van fuseren. De GGD verwacht over 2008 op basis van de marap t/m augustus een positief resultaat van € 123.000, dit is € 18.000 meer dan begroot.

236

Verbonden Partijen

> vervolg Gemeenschappelijke Regeling Gezondheidszorg regio Nijmegen Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008

Ontwikkelingen

Agenda

De GGD heeft de wettelijke taken (o.a. gezondheidsbevordering infectieziektebestrijding, medische milieugezondheid, forensische geneeskunde, vangnet OGGZ) zoals gesteld in de begroting 2008 van de GGD uitgevoerd. Op basis van de laatste marap en extrapolatie naar het gehele jaar is op te maken dat – Er door de Q-koorts meer infectieziektemeldingen zijn geweest ( 350 meldingen) – Door een daling van het geboorteaantal het aantal consulten minder is dan begroot De activiteiten van de GGD (uitvoering Jeugdgezondheidszorg, extra consulten 2,5 jaar, Kipppi, wikken en bewegen, school en hulp) hebben bijgedragen aan de doelstelling van het programma Zorg & Welzijn om gezondheidsproblemen en (ontwikkelings)achterstanden bij kinderen van 0-19 jaar te voorkomen. Vanaf 2008 valt de financiering van de JGZ 0-4 jaar onder de Brede doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin. Conform afspraken worden de bedragen geïndexeerd en is de financiering apart zichtbaar in de begroting van de GGD. Naar verwachting zal vanaf 2011 de gemeente Mook en Middelaar uittreden uit de Gemeenschappelijke Regeling, dit in verband met gemeentelijke herindeling in Noord-Limburg. Nog niet duidelijk is of dit kosten met zich meebrengt en of deze geheel door de gemeente Mook en Middelaar worden betaald of dat deze kosten binnen de GGD blijven. De vestiging van Centra voor Jeugd en Gezin in de stad Nijmegen heeft direct invloed op de huisvesting van de JGZ. Afstemming en afwegingen moeten per locatie worden genomen. Begin 2009 wordt in regionaal verband de wijze van indexering van de vergoeding van de deelnemende gemeenten geëvalueerd. Minister Klink is voornemens om in de Wet Publieke Gezondheid op te nemen dat het werkgebied van GGD overeen moet komen met de Veiligheidsregio. Dit zou betekenen dat GGD Regio Nijmegen en GGD Rivierenland moeten verplicht moeten fuseren. Vooralsnog stuurt het Algemeen Bestuur van de GGD op nauwe samenwerking met GGD Rivierenland. -

237

Paragrafen

Naam

Gemeenschappelijke Regeling Hulpverlening en veiligheid Gelderland Zuid


Gemeenschappelijke Regeling Nijmegen





238

9120: Veiligheid Het samenwerkingsverband behartigt de belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van hulpverlening en veiligheid door te zorgen voor: brandpreventie vervoer zieken en slachtoffers hulpverlening bij rampen fysieke veiligheid advisering hulpverlening en veiligheid. Doel is het organiseren van geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR), brandweer en rampenbestrijding, regionale ambulancevoorziening (RAV), meldkamer. Met de gemeenschappelijke regeling Hulpverlening en veiligheid willen achttien gemeenten in Gelderland-Zuid de samenwerking van de hulpverleningsdiensten op een meer eenduidige wijze laten plaatsvinden. Het succes van het programma Veiligheid is voor wat betreft het voorbereiden en bestrijden van incidenten, rampen en zware ongevallen mede afhankelijk van de kwaliteit van de door de regionale brandweer uit te voeren wettelijke taken. Op 29 juli 2004, waarbij de regeling van kracht is per 1 januari 2004. 18 gemeenten in de regio Gelderland-Zuid Burgemeester De Graaf is voorzitter van het algemeen en dagelijks bestuur. Gewogen stemrecht bij financiële besluiten. Looptijd van de regeling is oneindig.

Geen deelname in Eigen of Vreemd Vermogen. In onze begroting hebben we rekening gehouden met een bijdrage aan de GHOR van € 224.510 (161.023 inwoners x € 1,39). De werkelijke uitgave in 2008 is € 224.510. De bijdrage aan de regionale brandweer hebben we geraamd op € 953.256 (161.023 inwoners x € 5,92). De werkelijke uitgave in 2008 is € 975.258 Het RAV krijgt geen gemeentelijke bijdrage, maar wordt bekostigd uit vergoedingen van zorgverzekeraars. Bij alle onder ‘doelstelling’ genoemde hulpverleningsdiensten bestaat het algemene risico betreffende uitval van personeel en sanering van verliezen uit het verleden. Daarnaast is er een aantal specifieke risico’s, waarvan de twee belangrijkste zijn: het niet kunnen invoeren van aanwezigheidsdiensten. Op basis van een uitspraak van de rechter kan de ambulancedienst géén aanwezigheidsdiensten invoeren. De duurdere parate diensten worden op basis van een toezegging van tijdelijke aard door de zorgautoriteit en de zorgverzekeraars extra vergoed, mits de ambulancedienst een aantal diensten structureel laat vallen; het overgangsrecht voor Functioneel Leeftijdsontslag (FLO). De kosten vanwege het overgangsrecht Functioneel Leeftijdsontslag (FLO) worden voor het jaar 2008 geraamd op een bedrag van € 2,5 per inwoner. Voor de gemeente Nijmegen gaat het om een risicobedrag van € 403.000. Deze kosten zijn nog niet door de regio in rekening gebracht. Daarom wordt het bedrag van € 403.000 in een voorziening gestort.

Verbonden Partijen

> vervolg Gemeenschappelijke Regeling Hulpverlening en veiligheid Gelderland Zuid

Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008 Ontwikkelingen

Agenda

Bij het opstellen van de Stadsrekening hadden wij jaarverslag en jaarrekening van de Veiligheidsregio over 2008 nog niet ontvangen. Een beoordeling van de realisatie van beleidsvoornemens is dan ook niet mogelijk. De jaarrekening 2008 is nog niet ingediend, wel een tussenrapportage t/m augustus 2008. De verwachting is dat het resultaat voor 2008 flink positiever zal uitvallen dan begroot, in totaal € 3,1 miljoen. Onder andere door extra Rijksmiddelen (convenant regionalisering brandweerzorg, verhoging doeluitkering) is er in plaats van een nadeel naar verwachting sprake van een overschot van ca. € 1 miljoen. Er is een start gemaakt met het in dienst nemen van enkele lokale commandanten als opmaat tot het in dienst nemen van al het lokale brandweerpersoneel. Invoering van piketdiensten heeft geleid tot bescheiden kostenstijgingen. De pilot Veiligheidsbureau is positief geëvalueerd, het bureau zal een structureel onderdeel worden van de Veiligheidsregio. De GHOR heeft met € 40.000 naar verwachting een wat hoger tekort dan eerder werd aangenomen (€ 15.000). De versterking van de GHOR is in volle gang. Bij de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) is er in plaats van een tekort van € 1 miljoen. naar verwachting sprake van een overschot van € 900.000 door een bijdrage van € 950.000 van de Nederlandse Zorg Autoriteit en incidentele subsidies. Dit punt wordt nader uitgewerkt op het moment dat de definitieve jaarrekening is ingediend.

239

Paragrafen

Naam

Gemreg Milieusamenwerking en Afvalverwerking (MARN)





Financieel belang Participatie

De gemeentelijke financiële bijdrage


240

9720: Milieu, mede in relatie tot 9320: Openbare ruimte Het merendeel van alle Nijmeegse huishoudelijke afvalstromen wordt door of via ARN verwerkt. De MARN, waarin de gemeente Nijmegen en regiogemeenten zijn verenigd, is aandeelhouder in ARN bv. De MARN heeft als doelen: – Nastreven van een doelmatige en milieuhygiënische verantwoorde verwerking van afvalstoffen; – Toezien op de continuïteit in de afvalverwerking. In augustus 1984 is de gemeente Nijmegen toegetreden tot de GR MARN. 10 gemeenten uit de regio Nijmegen. In het AB van de GR MARN heeft Nijmegen 6 van de 24 zetels. De looptijd van de regeling is onbepaald. Wethouder van der Meer was tot december voorzitter van het AB en DB. Daarna heeft de wethouder van de gemeente Groesbeek de functie van voorzitter op zich genomen.

Het eigen vermogen van de GR MARN bedraagt € 100.000 die als algemene reserve is gereserveerd. Naar rato van inwoneraantal bedraagt het aandeel Nijmegen hierin ca. € 50.000. De GR MARN heeft een belang in de ARN BV van 3.750 aandelen (nominaal € 453 per stuk, volledig volgestort), zijnde 37,5%. De overige aandelen zijn in handen van 3 andere gemeenschappelijke regelingen en het bedrijf Remondis. Alle participerende gemeenten hebben een langjarige aanleveringverplichting van huishoudelijk afval. Aangezien de kosten van de GR MARN worden gedekt uit de verhuur van terreinen aan ARN, zijn er binnen de gemeente geen lasten begroot. In de begroting van 2008 en volgende jaren is bij het programma middelen (9610) van de gemeente Nijmegen een dividendopbrengst geraamd van jaarlijks € 100.000. In 2008 is door de aandeelhouders van ARN BV besloten over 2007 in 2008 een bedrag van € 996.000 uit te keren aan de aandeelhouders. Voor de MARN betekent dat een uitkering van € 373.500. Indien het Algemeen Bestuur van de MARN besluit het volledige bedrag uit te keren aan de deelnemende gemeenten, zal Nijmegen een bedrag van € 186.000 ontvangen. De daadwerkelijke uitkering zal rond een bedrag van € 104.000 liggen; het Algemeen Bestuur heeft besloten een deel van het dividend te reserveren voor projecten. De deelnemende gemeenten staan garant voor rente en aflossing van leningen van de GR MARN en voor garanties die de GR MARN heeft gegeven aan ARN BV Ultimo 2008 betekent dat voor de gemeente Nijmegen een garantstelling van € 6,8 miljoen. Het risico dat de ARN verplichtingen niet na kan komen is beperkt, omdat de vollast van de installatie door het bedrijf Remondis is gegarandeerd.

Verbonden Partijen

> vervolg Gemreg Milieusamenwerking en Afvalverwerking (MARN) Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008

Ontwikkelingen

Agenda

In 2008 zijn de beleidsvoornemens gerealiseerd. Het huishoudelijk afval is conform de doelstelling verwerkt bij de ARN BV of via de ARN BV bij andere verwerkers afgezet. Dit is conform de doelstelling van de programma’s milieu en openbare ruimte: een duurzame samenleving en een schoon, heel en veilig Nijmegen. Daarnaast heeft de MARN geadviseerd op verschillende gebieden, zoals een regionale inzameldienst voor huishoudelijk afval en voor de inzameling van plastic afval. – De MARN heeft besloten de samenwerking tussen gemeenten op het gebied van afvalbeheer verder te intensiveren. Dit is een positieve ontwikkeling vooral voor de 9 andere deelnemende gemeenten in de GR MARN. Nijmegen heeft veel van de taakvelden waarop de verdergaande samenwerking wordt gezocht al op orde dan wel onder beheer gebracht bij Dar. Als gevolg hiervan kan het zijn dat de ambtelijke capaciteit van de MARN op termijn uitgebreid zal worden. Voor Nijmegen is het zaak hierin financieel alleen bij te dragen voor zover dat ook voor ons een meerwaarde heeft. – De gescheiden inzameling van kunststoffen zal mogelijk een aanzienlijk effect hebben op de inzameling van restafval. – In 2009 lopen een van aantal deelnemende gemeenten de inzamelcontracten voor rest- en gft-afval af. De MARN onderzoekt de mogelijkheid om deze inzameling gezamenlijk aan te besteden en welke voordelen dit biedt. nvt

241

Paragrafen

Naam

Recreatiegemeenschap Veluwe (RGV)


Gemeenschappelijke Regeling Arnhem



Financieel belang Participatie De gemeentelijke financiële bijdrage (Financiële) risico’s Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008 Ontwikkelingen

Agenda

242

9730: Groen & Recreatie Op 1 september 2007 is de gemeenschappelijke regeling Recreatieschap Nijmegen en Omstreken (RNO) opgeheven en zijn de deelnemende gemeenten toegetreden tot de gemeenschappelijke regeling RGV. De doelstelling van RNO is overgenomen door RGV: toezien op het in stand houden, optimaliseren en gratis publiekstoegankelijk houden van de recreatieplassen Wylerbergmeer, Berendonck, Groene Heuvels en Mookerplas en 35 km recreatieve fietspaden door RGV Holding NV. De brede doelstelling van RGV is het behartigen, binnen de grenzen van het gebied, van het gemeenschappelijke belang van de deelnemende gemeenten op het terrein van recreatie en toerisme. 1 september 2007 (zie doelstelling). 27 gemeenten De gemeente Nijmegen heeft 1 zetel in het Algemeen Bestuur; deze zetel wordt bekleed door Wethouder van der Meer. Plaatsvervangend lid: wethouder Lucassen.

Geen De jaarlijkse financiële bijdrage is bij de verzelfstandiging van het RNO en de fusie met de RGV BV in 2001 met een eenmalige bijdrage afgekocht. Het financiële risico voor de gemeente Nijmegen is nihil. In lijn met de doelstelling van het programma worden de bestaande regionale voorzieningen voor openluchtrecreatie door de RGV in stand gehouden. De RGV is bezig met een ontwikkelingsproces waarbij het voornemen is taken als fietspadbeheer - door RGV beschouwd als een publieke taak - af te stoten. Hoewel wij de wens van de RGV om tot ontvlechting van private- en publieke taken over te gaan begrijpen, bevat het door de RGV ingezette proces diverse financiële en juridische aspecten waar we meer duidelijkheid over willen hebben. Zo is het codewoord van RGV groei en schaalvergroting. Als deelnemende gemeente vinden we de vraag gerechtvaardigd of de schaal in een nieuwe constructie dan nog wel van dien aard is dat we daar als gemeente Nijmegen invloed op kunnen en willen uitoefenen en de daarbij behorende risico’s willen dragen. Als de Gemeenschappelijke Regeling RGV wordt opgeheven en de publieke taken weer aan de gemeenten zijn teruggegeven, wordt de gemeente Nijmegen rechtstreeks aandeelhouder van RGV Holding B.V. Daarna zal door de gemeente Nijmegen een afweging moeten worden gemaakt of zij aandeelhouder in de Holding moet blijven. Zie ontwikkelingen.

Verbonden Partijen

Naam

Bergerden


Gemeenschappelijke Regeling Bemmel


Besluit tot deelname

Betrokkenen Bestuurlijk belang


9220: Grondbeleid De GR bevordert de economische ontwikkeling en werkgelegenheid in de glastuinbouw en agro-business in de regio Nijmegen door het gezamenlijk ontwikkelen en exploiteren van een kwalitatief hoogwaardig en uit financieel-economisch oogpunt aanvaardbaar glastuinbouwgebied. Het betreft de ontwikkeling van het glastuinbouwgebied Bergerden, ten zuiden van Huissen op het grondgebied van Lingewaard voor rekening en risico van de Gemeenten Nijmegen en Lingewaard. De GR voert voor dit bedrijfsterrein de grondexploitatie uit. Het gaat om een terrein van bruto 340 ha waarvan 208 ha uitgeefbaar zal zijn. Vanuit Nijmegen is er een specifiek belang tot participatie in de ontwikkeling van een tuinbouwgebied waar, in de Waalsprong uit te kopen, Nijmeegse tuinders een nieuw bedrijf kunnen realiseren. De Gemeenschappelijke Regeling Bergerden werd vastgesteld door de Raad op 27 januari 1999. Een gewijzigde vorm, als gevolg van gemeentelijke herindeling in de Betuwe en de invoering van het duale stelsel, is per 1 maart 2005 in werking getreden. gemeente Nijmegen en gemeente Lingewaard De Gemeente Nijmegen is door wethouders Depla en Lucassen vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur van de GR. Wethouder Depla is tevens lid van het Dagelijks Bestuur. Dhr. Wentink (Projectdirecteur Gemeente Nijmegen) participeert in de Projectdirectie (een uitgebreid DB ) van het project, die de aansturing van de ontwikkeling en grondexploitatie uitvoert. Na realisatie van het tuinbouwgebied kan de GR worden ontbonden. Naar verwachting loopt de ontwikkeling nog tot 2012. Stemverhouding Lingewaard: Nijmegen is 50:50.

Gemeente levert geen financiële bijdrage aan de GR. De GR is geheel extern gefinancierd (via de Gemeente Lingewaard) en realiseert een grondexploitatie met een neutraal financieel resultaat. De planexploitatie gaat uit van een financieel neutraal resultaat. De door Nijmegen te dragen (eventuele) nadelen in de exploitatie worden afgedekt binnen de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf waaraan ook eventuele positieve financiële resultaten worden toegevoegd. Er is thans geen negatief resultaat voorzien. De Projectdirectie heeft de afgelopen periode veel aandacht besteed aan de financiële positie van de EnergieCombinatieBergerden BV, de onderneming van de tuinders die zorgt voor de collectieve energievoorziening in Bergerden. De GR had aan de ECB bij de start een lening verstrekt tot een bedrag van €2,8 miljoen. incl. rente. Vanwege het faillissement van de ECB voorjaar 2008 moest deze lening worden afgeboekt. Binnen de grondexploitatie was een post onvoorzien daarvoor beschikbaar. Binnen de grondexploitatie zijn toen maatregelen getroffen de post onvoorzien weer aan te vullen. De organisatie van de energielevering aan tuinders in het gebied is weer opnieuw op poten gezet.

243

Paragrafen

> vervolg Bergerden Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008 Ontwikkelingen

Agenda

244

Door terugval in tuinbouwsector is slechts 4 ha grond verkocht. De problemen met de Energie Combinatie Bergerden zijn in 2008 ontstaan en ook weer opgelost. Deelgebieden II en IV zijn in 2008 bouwrijp gemaakt. Plangebied is volop in realisatie. Terreinen zijn grotendeels aangekocht en worden in fasen bouwrijp gemaakt. Van de in 2 fasen beschikbaar komende 208 ha uitgeefbaar terrein was per 1 juli 2008 ca 125 ha verkocht. Fase 1 van het project is nagenoeg afgerond en een deel van fase 2 is in optie gegeven. Volgens de prognose in de grondexploitatie wordt in 2009 ca.32 ha landbouwgrond verworven en ca.52 ha bouwrijpe gronden voor glastuinbouw uitgegeven. De ontwikkeling en realisatie zullen zich nog meerdere jaren voortzetten. Prognose einddatum van de exploitatie is voorlopig 2012.

Verbonden Partijen

Naam

Bijsterhuizen


Gemeenschappelijke regeling Wijchen




Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008 Ontwikkelingen Agenda

9220: Grondbeleid Bevorderen van de economische ontwikkeling en werkgelegenheid in de regio Nijmegen door middel van het gezamenlijk ontwikkelen en exploiteren van een kwalitatief hoogwaardig en uit financieel-economisch oogpunt aanvaardbaar intergemeentelijk bedrijventerrein op de locatie Bijsterhuizen. Een en ander zoals vastgelegd in de Kadernota Grondbeleid. De GR voert voor het gezamenlijke bedrijfsterrein de grondexploitatie uit en treedt als opdrachtgever op voor alle daartoe benodigde activiteiten als grond aan- en verkoop, bouwrijp maken etc. Deze werkwijze is identiek met die binnen Nijmegen waar het gemeentelijk Ontwikkelingsbedrijf deze taken uitvoert voor de ontwikkeling van bedrijfsterreinen. 1994 Gemeente Nijmegen en gemeente Wijchen Wethouders Kunst en Depla zijn lid van het Algemeen en Dagelijks Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling. Stemverhouding 50:50 tussen Wijchen en Nijmegen Naar verwachting zal exploitatie nog zeker 5 jaar doorlopen.

Geen Gemeente levert geen financiële bijdrage aan de GR. De GR draait een grondexploitatie met een positief financieel resultaat. De door Nijmegen te dragen risico’s in de exploitatie worden afgedekt binnen de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf waaraan ook eventuele positieve resultaten worden toegevoegd. In 2008 is besloten tot een winstuitkering van € 5 mln. aan de gemeente Nijmegen en Wijchen. Dit bedrag wordt in 2009 betaald en is in de begroting van de ABR van het ontwikkelingsbedrijf opgenomen. De omzet aan bedrijfsterrein voor 2008 is ruimschoots gehaald. De kredietcrisis zal een sterke afname van de vraag naar bedrijfsterrein tot gevolg hebben.

245

Paragrafen

4.5.2

246

Private rechtspersonen We beschrijven de ondernemingen waar, naast een financiële participatie, ook sprake is van een aanmerkelijke bestuurlijke invloed. De bedrijven waar Nijmegen wel in participeert, maar waarbij niet kan worden gesproken van een aanmerkelijke bestuurlijke invloed, worden hier genoemd, maar niet zo ver uitgewerkt als de andere partijen. Het betreft hier alleen de BNG.

Verbonden Partijen

Naam

Triavium


BV Nijmegen


Besluit tot deelname Betrokkenen Bestuurlijk belang Financieel belang Participatie

De gemeentelijke financiële bijdrage (Financiële) risico’s

9240: Sport IJsbaan Triavium maakt deel uit van de Nijmeegse sportinfrastructuur, die staat voor een hoogwaardig kwalitatief sportaanbod met als doel dat inwoners van Nijmegen plezier en voldoening beleven aan het actief en passief beoefenen van schaatssport, zowel recreatief als in wedstrijdverband. Door middel van een jaarlijkse subsidie worden de toegangsprijzen voor het gebruik van de ijsbaan aantrekkelijk gehouden. Raadsbesluit van 23 september 1998, nr. 128/1998. De gemeente Nijmegen is enig aandeelhouder sinds 12 november 1998. Wethouder Lucassen vertegenwoordigt de gemeente als enig aandeelhouder van BV Triavium.

De aandelen van de BV Triavium zijn voor 100% in bezit van de gemeente. De participatie staat in de gemeentelijke boeken voor € 18.000,=. De bijdrage in 2008 bedraagt na een eenmalige aftrek van € 217.857 vanwege terugvordering van een deel van de subsidie 2007 i.v.m. met verminderde huur (eveneens €217.857), € 851.343. De jaarrekeningen 2006 en 2007 worden samen in februari 2009 vastgesteld. Deze jaarrekeningen betreffen de jaren waarin de brand en de reparatie van de ijsbaan hebben plaatsgevonden. Nu in 2008 de hoogte van de brandschade-uitkering definitief is vastgesteld, moet blijken wat het effect van deze brand is geweest op de financiële positie van het Triavium. Het Triavium heeft 19-12-2008 per brief verzocht het totale verlies over de jaren 2006-2007 à €380.442 te compenseren. Er zijn aan de BV twee leningen verstrekt: - in 1999 € 204.210 stand augustus 2008 € 24.695 (laatste aflossing 2009). - in 2001 € 226.890 stand augustus 2008 € 81.210 (laatste aflossing 2011). In 1998 heeft de gemeente het Triavium complex verkocht aan ICE. Sinds de verkoop is de gemeente met ICE in discussie over lekkages in het Triavium. Deze discussie heeft uiteindelijk geleid tot een gerechtelijke procedure waarin ICE € 1.000.000 van de gemeente vordert. Begin 2008 heeft de rechter de gemeente in het gelijk gesteld en de vordering volledig afgewezen. Hiertegen is ICE in hoger beroep gegaan. De grieven in dit hoger beroep moet ICE nog indienen.


IJsbaan Triavium is in 2008 (na twee gebroken exploitatiejaren door de brand in 2006) volledig in gebruik geweest en heeft daarmee voldaan aan het beleidsvoornemen: het verschaffen van accommodatie t.b.v. het verhogen van de sportdeelname.

247

Paragrafen

> vervolg Triavium

248

Ontwikkelingen

In oktober 2007 zijn de kaders voor de budgetsubsidieovereenkomst Triavium door de raad goedgekeurd. In 2009 zal de budgetsubsidieovereenkomst voor de periode 2008-2011 worden uitgewerkt. Op 23 januari 2008 zijn de jaarrekeningen 1999-2005 vastgesteld. De jaarrekening 2006 is vlak daarna door ons ontvangen. Deze jaarrekening zal samen met de jaarrekening 2007 worden behandeld. De jaarrekening 2007 heeft op zich laten wachten, omdat men de uitkering van de schade van de brand in 2006 hierin mee wilde nemen. Deze uitkering is medio 2008 definitief vastgesteld. Inmiddels hebben we eind november 2008 de jaarrekening 2007 ontvangen. Het Triavium heeft per brief van 19-12-2008 verzocht het totale verlies over de jaren 2006-2007 à €380.442 te compenseren. Bij het opstellen van deze stukken moest dit nog worden besproken in de aandeelhoudersvergadering. In 2008 is het beheer van het aangrenzende parkeerterrein overgegaan van de gemeente Nijmegen naar Q-park. Hierdoor zijn de parkeertarieven fors gestegen, met als gevolg dat de verblijfsduur en gemiddelde horecaomzet per bezoeker is afgenomen. Daarnaast blijven minder ouders/begeleiders tijdens de trainingen/lessen in het Triavium, ook dit heeft gevolgen voor de horecaomzet. Het effect hiervan wordt duidelijk bij de behandeling van de jaarrekening 2008. Over 2008 wordt een tekort verwacht. Bij het opstellen van de Stadsrekening was de hoogte daarvan nog niet bekend. Wij nemen dit resultaat mee in de beoordeling van het bedrijfsvoeringsplan; we hebben de directeur Triavium in 2008 verzocht dit plan op te stellen.

Agenda

De budgetsubsidieovereenkomst zullen wij medio 2009 ter vaststelling aan uw raad aanbieden. In februari/maart 2009 zal de aandeelhoudersvergadering plaatsvinden. In deze vergadering zullen de jaarrekening 2006 en 2007 worden behandeld. Daarnaast zullen we verdere afspraken maken over indieningtermijnen van jaarrekening, begroting, beleidsplan 2009 en het verzoek om compensatie van het verlies van €380.442.

Verbonden Partijen

Naam

Stichting Regionaal Bureau voor Toerisme KAN (RBT KAN)


Stichting Elst


Besluit tot deelname Betrokkenen

Bestuurlijk belang



9510 Economie Doel is het realiseren van een financiële grondslag voor het functioneren van de Stichting RBT KAN. Met deze financiële grondslag wordt beoogd de toeristische marketing en promotie voor de regio voor de toekomst veilig te stellen. Uiteindelijke doelstelling is meer bezoekers, meer bestedingen en een groter aandeel in de toeristische markt voor stad en regio. Raadsbesluit d.d. 31 mei 2006 De Stichting RBT KAN wordt vanuit de regio Nijmegen financieel ondersteund door de deelnemende gemeenten aan de gemeenschappelijke regeling alsmede door bijdragen van het toeristische bedrijfsleven. De gemeenschappelijke regeling Stichting RBT KAN is uitsluitend een publiekrechtelijke afspraak zonder bestuur en rechtspersoonlijkheid. De gemeente Nijmegen neemt aan deze regeling voor onbepaalde tijd deel. De gemeente Nijmegen heeft contractueel de mogelijkheden vastgelegd om vervroegd uit te treden.

geen In 2008 bedroeg de bijdrage € 1,17 per inwoner, ofwel € 189.404 De Stichting RBT KAN is enig aandeelhouder van RBT KAN BV. Ingeval van faillissement van de BV loopt de Stichting primair het risico dat de inbreng in de vorm van aandelenkapitaal van € 18.000 verloren gaat. RBT KAN BV is voor ruim 40% ( jaarrekening 2007) afhankelijk van subsidies deelnemende gemeenten. Bij faillissement is niet te voorspellen in hoeverre verhaal op deelnemende gemeenten mogelijk is. Overige risico’s: minder sponsorinkomsten uit bedrijfsleven, te weinig projecten op jaarbasis, mogelijke liquiditeitsproblemen bij het UITburo - RBT KAN neemt voor 50% deel in het UITburo - door het ontbreken van subsidie. Laatstgenoemd risico wordt onder andere afgedekt door een herziening van het contract met het Nijmeegs UITburo. Het jaarverslag 2008 is nog niet verschenen. Dit dient jaarlijks voor 1 mei aan het College van Burgemeester en Wethouders te worden aangeboden.

Ontwikkelingen

Ons college heeft bij besluit van 21 oktober 2008 de jaarrekening en het jaarverslag over 2007 van de RBT KAN BV goedgekeurd. In de besluitronde van 12 november 2008 heeft de raad geen gebruik gemaakt van het recht zijn zienswijze te geven over deze jaarrekening; Bij brief van 21 november 2008 heeft ons college het bestuur van de Stichting RBT KAN verzocht in het jaarverslag 2008 een kwantificering van de risico’s op te nemen en aan te geven hoe hoog het benodigde weerstandsvermogen zou moeten zijn; De vaststelling van een gemeentelijke nota toerisme heeft vertraging ondergaan. Deze zal in 2009 worden vastgesteld.

Agenda

Zie paragraaf ontwikkelingen

249

Paragrafen

Naam

NV Mensec / Keizer Karel Podia


NV Nijmegen

Publiek belang Programma Doelstelling Besluit tot deelname Betrokkenen Bestuurlijk belang


9530 Cultuur Het programmeren van een evenwichtig en kwalitatief toereikend cultureel aanbod realiseerbaar binnen beschikbare middelen.

Wethouder Lucassen vertegenwoordigt de gemeente als aandeelhouder in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA). Wethouder Kunst vertegenwoordigt de gemeente als het gaat om de cultureel inhoudelijke aansturing.

100% van het maatschappelijk aandelenkapitaal ter waarde van € 142.941 De gemeentelijke subsidie in 2008 is € 1.637.005 Lening 1: Afgesloten in 1999 ter partiële dekking van investeringen in de Vereeniging. Ultimo 2008 is de boekwaarde: € 873.527. Lening 2: Afgesloten in 2000 ter financiering van de renovatie van de kleine zaal (ING zaal) in De Vereeniging. Ultimo 2008 is de boekwaarde: € 371.919. De gemeente Nijmegen heeft in 2002/2003, in het kader van de reorganisatie bij NV Mensec, een garantiestelling afgegeven voor een maximumbedrag van € 1.360.000 bij een kredietfaciliteit die NV Mensec afsloot bij een externe bank . Ultimo 2008 is deze garantiestelling komen te vervallen. Op basis van voorlopige cijfers verwacht de NV Mensec in 2008 een tekort van ca. € 125.000. Over 2009 wordt op basis van voorlopige informatie van de NV Mensec een tekort verwacht van ca. 380.000. De NV Mensec is begin 2008 gevraagd een bezuinigingsplan aan te leveren binnen een termijn van circa een maand. Dat is niet haalbaar gebleken voor de NV Mensec. Vervolgens is in het voorjaar 2008 de Mensec gevraagd een beleidsplan aan te leveren met daarin opgenomen o.a. een bezuinigingsplan en financieel meerjaren perspectief. Verwachting is dat de NV Mensec begin 2009 een definitieve versie van het beleidsplan beschikbaar stelt waarin o.a. een bezuinigingsplan en financieel meerjarenperspectief zijn verwerkt.


250

De Mensec bereikt aanzienlijk meer bezoekers dan het voor 2008 gevraagde aantal, te weten 203.219 bezoekers. Gevraagd waren 125.000 bezoekers. De Mensec programmeert meer voorstellingen dan het gevraagde aantal, namelijk 293 voorstellingen. Gevraagd waren 250 voorstellingen. De verdeling theater/muziek is conform de afspraak in de subsidieovereenkomst vastgelegd. We concluderen de gevraagde culturele afspraken ruimschoots zijn gehaald.

Verbonden Partijen

> vervolg NV Mensec / Keizer Karel Podia

Ontwikkelingen

Agenda

In 2008 is er een budgetovereenkomst afgesloten voor het jaar 2009. Uitgegaan wordt van realisatie van minimaal 250 culturele voorstellingen op jaarbasis met een bezoekersaantal van 125.000. Om de NV Mensec de ruimte te geven de bezuinigingstaakstelling te realiseren is overeengekomen dat er ‘low profile’ prestatieafspraken worden gemaakt. Het structureel handhaven van een sluitende begroting lijkt moeilijk realiseerbaar voor de Mensec. Verwachting van de Mensec is dat er een aanzienlijk exploitatietekort zal ontstaan in 2009. In 2008 is de Mensec gevraagd een beleidsplan in te dienen waarin o.a. een bezuinigingsplan is opgenomen. De portefeuillehouders hebben inmiddels kennis kunnen nemen van de meest recente versie. De Mensec is inmiddels verzocht een nieuwe versie aan te leveren met het verzoek aanpassingen te verrichten ten behoeve de verbetering van de kwaliteit van het plan. Op 28 februari 2009 bespreekt de raad een vervolgbrief over de toekomstige juridische constructie van de NV Mensec. Over de voortgang wordt u apart geïnformeerd. In 2008 is het besluit genomen om geen theaterhotel te realiseren naast de schouwburg. Op basis van een haalbaarheidsonderzoek is geconcludeerd dat niet verwacht mag worden dat de NV Mensec door aanwezigheid van een theaterhotel € 200.000 op jaarbasis aan extra inkomsten zal kunnen behalen. Verwacht mag worden dat de taakstellende bezuiniging voor een bedrag van € 200.000 niet gerealiseerd kan worden bij de NV Mensec. Over belangrijke nieuwe ontwikkelingen betreffende de kwestie tussen de ondernemingsraad en de bestuurderdirecteur van Mensec hebben wij u apart geïnformeerd. In navolging op aanbevelingen uit het rekenkamerrapport wordt de juridische constructie NV beoordeeld op voor- en nadelen en wordt gewerkt aan verbetering van dossiervorming en afspraken over subsidieverlening. De komende tijd zullen de onderwerpen zoals opgenomen onder ‘Ontwikkelingen’ onderwerp van bespreking zijn met als doel het handhaven van een gezonde organisatie met een gezonde bedrijfsvoering. Diverse onderwerpen worden besproken in bestuurlijk overleg waarbij zowel de wethouder in de rol als subsidiegever als in de rol van aandeelhouder betrokken zijn.

251

Paragrafen

Naam

GMG Holding BV


BV Arnhem


Besluit tot deelname

Betrokkenen Bestuurlijk belang



252

9720: Milieu Voldoende eindverwerkingslocaties (definitieve afzetlocaties) voor licht verontreinigde grond creëren/realiseren; waarborgt kwalitatief hoogwaardige afzet van grondstromen. De taak van GMG in de bouwstoffenmarkt bestaat uit het efficiënt (tegen zo laag mogelijke kosten) en effectief (conform milieuvoorschriften) hergebruiken van licht verontreinigde grond en het adviseren daarover. De afgelopen jaren is het productenpakket van GMG uitgebreid met bewerking en hergebruik van andere bouwstoffen en slib en de langdurige nazorg van restverontreinigingen in de bodem. 7-1-1998 (oprichtingstatuut): uitgangspunt voor de totstandkoming en deelname aan de Grondbank is geweest, de onafhankelijke positie van de Grondbank als betrouwbare partner werkend in het milieuveld (op milieuverantwoorde wijze vermarkten van grondstromen e.d.) Gemeente Nijmegen en Arnhem, waterschap Rivierenland en 20 kleinere gemeenten Directeur DGG is aangewezen als vertegenwoordiger van de gemeente in de AvA. Dhr. Hirdes is door College van B&W aangewezen als lid van de raad van commissarissen (op persoonlijke titel). Over de looptijd zijn geen afspraken gemaakt, zolang Grondbank GMG een overheids-BV is en de gemeente Nijmegen aandeelhouder.

De gemeente Nijmegen heeft 1200 aandelen van de 4742 (25,3%).

GMG Holding BV had 2 dochter-BV’s. De grootse dochter BV, Grondbank GMG BV, is op 5-1-2009 verkocht. Uw raad heeft bij besluit van 19 december 2008 (08.0027816) ingestemd met ons voornemen om onze vertegenwoordiger in de aandeelhoudersvergadering opdracht te geven om in te stemmen met een voorstel tot verkoop van de Grondbank GMG BV. Bij de verkoop heeft de GMG Holding BV gebruikelijke garanties gegeven aan de koper, waardoor GMG Holding BV aansprakelijk is voor schade als gevolg van een inbreuk op de verstrekte garanties. Wij hebben uw Raad bij brief van 4 november 2008 uitgebreid over de verkoop en daarbij af te geven garanties geïnformeerd. Een kenmerk van de resterende dochter BV, de nazorg Bodem Holding BV, is dat deze zeer langdurige verplichten aangaat die samenhangen met het aangeboden product. Dit brengt risico’s met zich mee. Volgens plan vindt in de eerste helft van 2009 besluitvorming plaats over eventuele voortzetting van ons aandeelhoudersschap waarbij financiële risico’s een aandachtspunt zijn. Wat dit laatste betreft, merken wij op dat aandeelhouder Nijmegen niet hoofdelijk aansprakelijk is voor de financiële risico’s van GMG Holding BV, maar niet uit te sluiten is dat GMG Holding een beroep zal doen op aandeelhouders bij tegenvallende financiële resultaten. Het jaarbericht met jaarverslag en jaarrekening van het jaar 2008 is in juni 2009 beschikbaar. Dan is ook bekend, in hoeverre de doelstellingen voor het jaar 2008 zijn gerealiseerd. Dochteronderneming Grondbank GMG BV is op 5-1-2009 verkocht voor circa € 4.850.000. De totale opbrengst voor Nijmegen zal circa € 1.227.000 zijn (na terugvordering bij de belasting dienst van ingehouden dividendbelasting). In de verkoopprijs van Grondbank GMG BV is ten gunste van de aandeelhouders een bedrag verdisconteerd van € 500.000, overeenkomend met de verwachte winst over 2008. Wij hebben de raad hierover geïnformeerd in een brief van 4 november 2008. Het resultaat over 2008 van de nazorg Bodem Holding BV is nog niet bekend.

Verbonden Partijen

> vervolg GMG Holding BV Ontwikkelingen

Agenda

De Raad van Commissarissen van de GMG Holding BV heeft aangegeven dat in de eerste helft van 2009 besluitvorming plaats vindt over het vervolg van de Nazorg Bodem Holding BV. Eerst krijgen wij als aandeelhouder aan de hand van een uitvoering voorstel formeel de vraag voorgelegd of wij ons aandeelhouderschap willen continueren. Wij willen de raad hierover consulteren via de wensen- en bedenkingenprocedure. Zie ontwikkelingen.

253

Paragrafen

Naam

DAR holding NV


NV. Nijmegen.


9320: Openbare Ruimte Bevorderen van een schone woonen leefomgeving door het inzamelen en verwijderen van huishoudelijk afval en straatvuil en het bestrijden van ongedierte. Besluit tot deelname Tegelijkertijd met het besluit tot verzelfstandiging van de DAR op 10 november 1999 is ook het besluit tot deelname genomen. Betrokkenen Gemeenten in de regio Bestuurlijk belang Wethouder Lucassen vertegenwoordigt de gemeente als aandeelhouder. Er zijn geen concrete plannen voor afstoting van de onderneming. Financieel belang Participatie De gemeentelijke financiële bijdrage

(Financiële) risico’s Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008

Ontwikkelingen Agenda

Aandelenparticipatie € 1,13 miljoen; leningen € 10 miljoen Via een dienstverleningsovereenkomst verricht DAR voor circa € 18 miljoen aan werkzaamheden in opdracht van de gemeente. De DAR keert jaarlijks dividend uit. De eerste jaren wordt 1/3 van de winst binnen de DAR gelaten ten behoeve van de ontwikkeling van de onderneming. Tweederde van de winst wordt uitgekeerd aan de gemeente. Zoals het er nu naar uitziet, zal het voordeel vanwege de lagere prijs voor de dienstverlening door DAR wegvallen tegen een lagere dividenduitkering over 2008. De grootste opdrachtgever voor de DAR is de gemeente Nijmegen. Zolang DAR de inzamelingswerkzaamheden en reiniging voor de gemeente blijft verzorgen zijn de risico’s beperkt. De werkzaamheden voor afvalinzameling en straatreiniging worden uitgevoerd conform een dienstverleningsovereenkomst (DVO) die wij jaarlijks met de DAR afsluiten. In 2008 is een aanmerkelijk aanbestedingsvoordeel gerealiseerd; wij betalen nu minder voor het inzamelen van huishoudelijk afval en de straatreiniging. De DVO is utgevoerd conform de afspraken. In 2007 is een malus opgelegd die het gevolg is van het niet correct uitvoeren van de DVO; uiteindelijk heeft dit in 2008 geleid tot een voordeel van € 100.000, betrekking hebbend op 2007. In 2009 eindigt het contract met de DAR. Wij onderzoeken op welke wijze en door wie de afvalinzameling en straatreiniging na 2009 zal plaatsvinden. Omdat in 2010 de huidige concessie afloopt is in 2008 gestart met het denken over de toekomst van DAR. Naar verwachting zal in 2009 een besluit genomen worden over de wijze waarop de relatie tussen DAR en de gemeente Nijmegen vorm krijgt. Naar aanleiding van het onderhandelingsresultaat in 2008 in het kader van de DVO met de gemeente Nijmegen, heeft DAR op het gebied van bedrijfsvoering een aantal maatregelen in gang gezet. Het effect van deze maatregelen zal (deels) in 2009 zichtbaar worden. In onze rol als aandeelhouder houden wij de ontwikkelingen op dit gebied in de gaten.

254

Verbonden Partijen

Naam

Brabantse Poort Nijmegen BV


BV Nijmegen


9220: Grondbeleid Realisatie van bedrijvigheidfuncties (kantoren en winkels ) en woningen, ten dienste van gemeentelijk economisch, werkgelegenheids- en volkshuisvestingsbeleid. In een Publiek Private Samenwerking de ontwikkeling en realisatie van vastgoed in het gebied Brabantse Poort ter hand te nemen. Hiervoor worden bouwlocaties aangekocht in het gebied van De Brabantse Poort te Nijmegen en onroerend goed (woningen, winkels en bedrijfsmatig onroerend goed) binnen dit gebied ontwikkeld, gerealiseerd en verkocht.



(Financiële) risico’s Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008 Ontwikkelingen

Agenda

Deelname in een uitvoerende organisatie verschaft maximale invloed op de realisatie van dit beeldbepalende stedelijke project. De werkwijze is vastgelegd in de Kadernota Grondbeleid. De BV is opgericht in juni 1991. Nijmegen is in december 1991 toegetreden. Gemeente Nijmegen 10% ; Hendriks Projectontwikkeling 25%; Heijmans IBC Vastgoed 25%; Nationale Investeringsbank (NIB C) 40%. Wethouder Lucassen is namens de gemeente de aandeelhouder. Wethouder Depla is lid van de Raad van Commissarissen. Dhr. Wentink (Projectdirecteur Gemeente Nijmegen) is een van de drie directeuren van de BV.

Deelname in aandelenkapitaal: Nijmegen 10% ( is € 34.033), Hendriks Projectontwikkeling 25%, Heijmans IBC Vastgoed 25%, Nationale InvesteringsBank (NIB Capital) 40%. De jaarlijkse kosten van de BV worden ten laste en eventuele uitkeringen worden ten gunste van de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf gebracht. Het verwachte positieve resultaat over het jaar 2008 zal, net als eerdere jaren, niet als dividend worden uitgekeerd aan de aandeelhouders maar worden toegevoegd aan de algemene reserve van de BV. Dit in afwachting van de resultaten van de laatste planonderdelen. Risico ter hoogte van het geplaatste en gestorte aandelenkapitaal (€ 34.033). Brabantse Poort is per saldo een winstgevende participatie. Oplevering laatste bouwdelen van plandeel B/E, de westelijke kop op het Winkelcentrum Dukenburg. Ontwikkeling plandeel G afgerond. Van het complex zijn 71 woningen verkocht aan WoonGenoot, 44 nog te verkopen. Bouwvergunning voor het geheel in december verleend. De markt voor appartementen voor de verkoop is moeizaam in dit deel van de stad. Van plandeel G zijn 71 appartementen ondergebracht bij een woningcorporatie voor de verhuur. De hoogbouw met ca. 40 eenheden is in verkoop genomen door de BV. Bouw zal februari 2009 starten. Na de realisatie van de plandelen F en G zal de BV waarschijnlijk in 2011 kunnen worden opgeheven.

255

Paragrafen

Naam

Mariënburg BV


BV Nijmegen





256

9220: Grondbeleid Het, door de onderneming in samenwerking met ING Real Estate, binnen de VOF Mariënburg, ontwikkelen en realiseren van het Mariënburgproject. De algemene doelstelling van de onderneming is: Het besturen van, het voeren van directie over, het deelnemen in en het financieren van andere ondernemingen op het gebied van projectontwikkeling en binnenstadsrenovatie. Deze vennootschap is specifiek opgericht om fiscaal transparant deel te nemen in de VOF Marienburg. Wij voeren een actief grondbeleid mede door participaties in Publiek Private Samenwerking en realisatie van bedrijvigheidfuncties (kantoren en winkels) en woningen, ten dienste van gemeentelijk economisch, werkgelegenheids- en volkshuisvestingsbeleid. Deelname in een uitvoerende organisatie heeft maximale invloed verschaft op de realisatie van dit beeldbepalende binnenstadsproject. De werkwijze is vastgelegd in de Kadernota Grondbeleid zoals deze in 2005 door de Raad is vastgesteld. De BV en de VOF zijn opgericht in 1997. alleen Gemeente Nijmegen Wethouder Lucassen is de namens gemeente de aandeelhouder. Dhr.W. Wentink (Projectdirecteur Gemeente Nijmegen) is statutair directeur.

Het geplaatste en gestorte aandelenkapitaal is € 18.151. Gemeente Nijmegen is 100% aandeelhouder. De jaarlijkse kosten van de BV worden ten laste van de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf gebracht. De uitgekeerde dividenden zijn in eerdere jaren ten gunste van deze ABR gebracht. Risico ter hoogte van het geplaatste en gestorte aandelenkapitaal (€ 18.151). Binnen de VOF worden nog de laatste claims van particulieren afgewikkeld. Hiervoor is in de VOF een voorziening getroffen. Verder is de VOF financieel afgewikkeld en heeft haar winsten al eerder uitgekeerd. De afwikkeling van voornoemde claims is een slepende kwestie die nog niet in 2008 kon worden afgerond. Afwikkeling claims in 2009 en opheffing van VOF en BV. -

Verbonden Partijen

Naam

GEM Waalsprong Beheer BV


BV Nijmegen




De gemeentelijke financiële bijdrage (Financiële) risico’s Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008 Ontwikkelingen

Agenda

9220: Grondbeleid Realisatie stadsdeel Waalsprong door deelname in het risicodragend uitvoeren van de grondexploitatie voor het plangebied door middel van het verwerven van gronden, het bouwen woonrijp maken ervan, het realiseren van boven- en binnenwijkse voorzieningen, het uitgeven van bouwrijpe kavels en gronden voor de realisatie van woningen en de bijbehorende centrumvoorzieningen. De BV treedt daarbij op als beherend vennoot in de commanditaire vennootschap Grondexploitatiemaatschappij Waalsprong CV. Binnen deze onderneming wordt een grondexploitatie gerealiseerd waarbinnen alle kosten en baten van de onderneming worden verrekend. Deelname van de gemeente in de uitvoerende organisatie GEM Waalsprong beheer B.V. verschaft maximale invloed op de realisatie van dit voor de stedelijke ontwikkeling zo belangrijke project. Deze werkwijze is vastgelegd in de Kadernota Grondbeleid die in 2005 door de Raad werd vastgesteld. Samenwerkingsovereenkomst GEM Waalsprong door Gemeenteraad vastgesteld op 4 juli 1997 Wethouder Depla was namens gemeente aandeelhouder. De BV blijft in stand gedurende de hele realisatieperiode van de Waalsprong.

Het door Gemeente Nijmegen gestort aandelenkapitaal is € 27.227. Nijmegen heeft 50% (=6/12 deel) van de aandelen, overige aandelen bij: AM Grondbedrijf, Heijmans Vastgoed, BAM, Bouwfonds (samen 5/12 deel); Novio Noord (woningcorporaties Talis en Portaal, samen 1/12 deel). De jaarlijkse kosten van de BV worden ten laste van de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf gebracht. Risico ter hoogte van het geplaatst en gestort aandelenkapitaal. Geen tekorten te verwachten in de planexploitatie van de PPS Waalsprong. Voortzetting van de onderneming De productie van woningen in de Waalsprong zoals deze door de GEM Waalsprong wordt voorbereid, kende een terugval in 2007 en 2008. De besluitvorming ten aanzien van de verkeersstructuur in de Waalsprong met bijbehorende onderzoeken als de MER, heeft veel tijd gekost. De vertraging bij de daarop gebaseerde bestemmingsplannen voor Laauwik en Groot Oosterhout werkt door in de productie van bouwrijpe grond en daarmee de realisatie van woningen. Medio 2008 zijn uiteindelijk voor deze twee grote plangebieden met respectievelijk 1300 en 1700 woningen de bestemmingsplannen ter visie gelegd. De procedures kunnen in 2009 zo ver zijn gevoerd dat de bouw kan starten in deze gebieden. Vooralsnog wordt gestart met de bouw van woningen in Laauwick. Door de kredietcrisis wordt momenteel ingeschat dat het gelijktijdig op de markt brengen met Laauwick van Groot Oosterhout niet verstandig lijkt. Intussen zijn de in Nijland in 2008 in aanbouw genomen woningen opgeleverd. Vasthoudendheid en lange adem wordt van alle partijen gevraagd bij het uitvoeren van procedures en de voorbereiding van de bouw. Vinger aan de pols wordt verwacht van alle betrokkenen ten aanzien van de marktvraag in relatie tot het te ontwikkelen product. Naast de ontwikkeling van de “gewone“ woongebieden als Laauwik en Groot Oosterhout staat de aanpak en vormgeving van het centrumgebied “de Citadel” op de rol. Door z’n karakter en ligging wordt dit een cruciaal plangebied, temeer omdat ook een aantal centrale gemeentelijke voorzieningen in of bij de Citadel zijn gesitueerd.

257

Paragrafen

Naam

Land over de Waal BV


BV Nijmegen




De gemeentelijke financiële bijdrage (Financiële) risico’s


258

9220: Grondbeleid Realisatie stadsdeel Waalsprong door deelname in het risicodragend uitvoeren van de grondexploitatie voor het plangebied door middel van het verwerven van gronden, het bouwen woonrijp maken ervan, het realiseren van boven- en binnenwijkse voorzieningen, het uitgeven van bouwrijpe kavels en gronden voor de realisatie van woningen en de bijbehorende centrumvoorzieningen. De vennootschap is opgericht om fiscaal transparant financieel deel te nemen in de commanditaire vennootschap GEM Waalsprong CV. Samenwerkingsovereenkomst voor de GEM Waalsprong door de Gemeenteraad vastgesteld op 4 juli 1997. Alleen gemeente Nijmegen. Wethouder Depla vertegenwoordigde namens de gemeente de aandeelhouder. ing. W. Wentink (Projectdirecteur) was in 2008 statutair directeur van de BV. De BV blijft contractueel in stand gedurende de hele realisatieperiode van de Waalsprong en de levensduur van de GEM Waalsprong CV

Gestort aandelenkapitaal is € 18.160. Nijmegen is enig aandeelhouder in de BV. De BV heeft in 1997 € 272.268,13 bijgedragen in het eigen vermogen van de GEM Waalsprong CV en verder een bankgarantie ten behoeve van de CV gesteld van € 5.173.094. De jaarlijkse kosten van de BV (m.n. rente op de bankgarantie en aandelenkapitaal) worden ten laste van de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf gebracht. Risico’s bij surseance en/of faillissement (van de GEM Waalsprong) bestaan uit het inroepen van de bankgarantie ten laste van de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf. Naar verwachting zal zich dit risico niet voordoen. Deelname in de CV. Voortzetting deelname in de CV.

Verbonden Partijen

Naam

Uitzicht


Stichting Nijmegen

Publiek belang Werkgever voor personen met een baan in het kader van gesubsidieerde arbeid. Er zijn verschillende vormen van gesubsidieerde arbeid: 1. de banen in het kader van de voormalige Wet inschakeling werkzoekenden; 2. de jongerenwerkervaringsbaan (voor personen < 23 jaar) en de werkervaringsbaan. Deze banen zijn toegankelijk voor bijstandsgerechtigden, woonachtig in de gemeente Nijmegen. Programma Doelstelling




9230: Werk en Inkomen Het bevorderen van de inschakeling in het arbeidsproces van (niet werkende) werkzoekenden, waaronder jongeren, langdurig werklozen, arbeidsongeschikten, werknemers op een gesubsidieerde baan danwel indien arbeidsinschakeling vooralsnog niet haalbaar is het bevorderen van zelfredzaamheid en maatschappelijk participatie zulks (nagenoeg) uitsluitend in opdracht en onder toezicht van de Gemeente Nijmegen. Taak: de stichting zet zich hierbij in voor de inwoner die extra hulp en begeleiding nodig heeft en die door de gemeente Nijmegen en door evt. andere opdrachtgevers worden aangewezen. Bevoegdheden: de stichting is bevoegd arbeidsovereenkomsten (naar Burgerlijk Recht) af te sluiten met personen uit de doelgroep Wet werk en bijstand, woonachtig in Nijmegen. In dit kader is zij bevoegd plaatsingsovereenkomsten af te sluiten met inlenende organisaties. Voor de verwezenlijking van het doel maakt de stichting uitsluitend gebruik van de diensten en faciliteiten van de gemeente Nijmegen, Directie Inwoners, afdeling Werk en Inkomen. Het bestuur is niet bevoegd statuten te wijzigen, dit is een bevoegdheid van het college van B&W. Stichting bestaat vanaf 1989. Statuten en bestuurssamenstelling zijn gewijzigd per 1 januari 2008. Werknemers op een gesubsidieerde baan, inlenende organisaties en Ondernemingsraad Uitzicht. Bestuurssamenstelling: wethouder Werk en Inkomen, directeur Directie Inwoners (DIW), hoofd Bedrijfsondersteuning DIW, hoofd Control DIW.

Geen De gemeente Nijmegen verstrekt een maandelijkse vergoeding voor het exploitatietekort van de stichting, zijnde de kosten (werknemersgerelateerde kosten zoals loon-, arbokosten e.d.) minus de opbrengsten (inleenvergoedingen en eigen bijdragen). Dekkingsbron voor deze vergoeding vanuit de gemeente is Rijksfinanciering: Werkdeel Wet werk en bijstand (per 1 januari 2009 Wet Participatiebudget). Per einde van ieder boekjaar worden de boeken van de stichting afgesloten. De jaarstukken worden ter kennisneming gestuurd aan het college van B&W van de gemeente Nijmegen. De kosten die de stichting maakt zijn volledig financierbaar uit het Wwb-werkdeel, omdat het uitvoering van re-integratiebeleid betreft van de Wwb-doelgroep. Voor de verwezenlijking van het doel maakt de stichting uitsluitend gebruik van de diensten en faciliteiten van de gemeente Nijmegen, DIW. Dit betreft kosten op het gebied van beheer, administratie en begeleiding. Deze kosten worden toegerekend naar Bureau Uitzicht, onderdeel van DIW, en eveneens gefinancierd uit het Wwb-werkdeel. Aan financiering uit het Wwb-werkdeel zijn verantwoordingsrichtlijnen gekoppeld. Als niet aan deze richtlijnen wordt voldaan, loopt de gemeente Nijmegen het risico dat de van het Rijk ontvangen vergoeding (deels) moeten worden terugbetaald. De werkprocessen en de kwaliteitszorg van Uitzicht zijn, in overleg met de accountant, in overeenstemming met de verantwoordingsrichtlijnen ingericht.

259

Paragrafen

> vervolg Uitzicht Gerealiseerde beleidsvoornemens 2008

Uitvoering geven aan het beleid, verwoord in het Re-integratiebeleidsplan 2004-2008, en het Uitvoeringsplan 2006-2008.

Taakstelling 2008:

nieuwe instroom in gesubsidieerde banen: 350 nieuwe (jongeren) werkervaringsbanen ten aanzien van de uitstroom is het streven om 15% van personen, werkzaam op een werkervaringsbaan, uit te laten stromen naar regulier werk.

Realisatie 2008:

- In 2008 heeft Uitzicht 240 personen op een werkervaringsbaan geplaatst. De realisatie blijft achter bij de doelstelling, omdat de doelgroep een grotere afstand tot de arbeidsmarkt heeft. Het voortraject om naar deze vorm van werk te bemiddelen duurt langer en is intensiever van aard. - In 2008 heeft Uitzicht bereikt dat van de uitgestroomde personen uit een gesubsidieerde baan er 36% uitgestroomd naar regulier werk.

Ontwikkelingen

De Raad heeft besloten het beleid, verwoord in het Re-integratiebeleidsplan 2004-2008 ook in 2009 als kader te hanteren, totdat het nieuwe Re-integratieplan 2009-2012 is vastgesteld. Verwachting is vaststelling medio 2009. Op het landelijk beschikbare Wwb-werkbudget wordt de komende jaren bezuinigd, in 2011 bedraagt het budget naar verwachting circa € 26,5 miljoen, terwijl dat in 2009 nog € 32,8 miljoen betreft. De effecten hiervan zijn vertaald in het Bestedingsplan 2009, dat op 28 januari 2009 is vastgesteld. Samenvattend betekent dit dat er snel wordt ingeteerd op de Overheidsbijdrage met een meerjarig bestedingsdoel Werkdeel Wwb (OMBD oftewel de voorziening Wwbwerkdeel). In het beleidsplan 2009 worden scenario’s gepresenteerd met als doelstelling uitgavenbeperking. Op redelijk korte termijn dienen de uitgaven ten laste van het Wwb-werkdeel in verhouding te komen met het beschikbare budget.

Agenda

260

Verbonden Partijen

Naam

NV Bank Nederlandse Gemeenten


NV Den Haag

Publiek belang Programma Doelstelling Besluit tot deelname Betrokkenen

Bestuurlijk belang


9610: Middelen De BNG beoogt gemeenten en andere decentrale overheden te ondersteunen bij hun maatschappelijke activiteiten door middel van bancaire diensten. Aandeelhouders van de BNG zijn uitsluitend Nederlandse overheden. Klanten van de BNG zijn overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en openbaar nut. De BNG biedt financiële diensten op maat zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering, elektronisch bankieren en beleggen. Ook participeert de bank in publiek-private samenwerking (PPS). Stemrecht in de AvA conform omvang aandelen. Vertegenwoordiging door wethouder P. Lucassen.

193.479 aandelen (<1% van het totaal) geen Het EV van de BNG bedraagt per 1-1-2008 € 2.053 miljoen (€ 36,86 per aandeel) Het resultaat BNG in 2007 bedroeg € 195 miljoen (€1,75 per aandeel). BNG heeft triple A rating. Ratingbureau Standard & Poor’s (S&P) heeft op 29 augustus jl. de triple-A rating van de Bank Nederlandse Gemeenten opnieuw bevestigd. De rating is gebaseerd op het aandeelhouderschap van de Nederlandse Staat (50%) en het marktleiderschap van de BNG in de publieke sector. S&P noemt voorts als sterke punten van de BNG de kwaliteit van de activa, de sterke kapitalisatie, voldoende winstgevendheid en lage kosten .


Het resultaat over 2008 zal pas in het voorjaar van 2009 bekend zijn(AVA 27 april 2009). In het halfjaarbericht werd de verwachting uitgesproken dat het resultaat door de omstandigheden op de gelden kapitaalmarkten onder druk zou blijven staan. Over heel 2008 werd op dat moment door de bank rekening gehouden met een sterke daling van het bedrijfsresultaat ten opzichte van 2007. Op grond van deze winstwaarschuwing hebben wij in de najaarsnota het geraamde dividend over 2008 van € 360.000 verlaagd naar € 270.000.

Ontwikkelingen

Het marktaandeel is in het eerste halfjaar van 2008 toegenomen, mede door de sterke toename van de verstrekte langlopende kredietverlening. Voor de tweede helft van 2008 was de verwachting dat het resultaat door de omstandigheden op de gelden kapitaalmarkten onder druk zou blijven staan.

Agenda

-

261

262

PRODUCTENREKENING VERBONDEN PARTIJEN Publiek belang

Veranderingen in het publiek belang gedurende het rekeningsjaar

Eigen vermogen begin en einde rekeningsjaar (x € 1.000)

Vreemd vermogen begin en einde rekeningsjaar (x € 1.000)

Resultaat rekeningsjaar (x € 1.000)

Programma

Deelname in het bestuur

Een aantrekkelijke, goed bereikbare en internationaal concurrerende regio. Een regio die aantrekkelijk is voor inwoners. En waar bedrijven en instellingen willen investeren

Geen

Begin 2007: € 8.797

Begin 2007: € 86.395

Begroot 2008: €0

9130

In Raad zitten de raadsleden: C. Teunissen M. van Nijnatten H. Veldman M. van Hunnik

Euregio Rijn - De versterking van de grensWaal overschrijdende samenwerking. Kleve

Geen

Gemeenschappelijke Regelingen Stadsregio Arnhem Nijmegen Nijmegen

Eind 2007: € 9.284 Eind 2007: € 106.907

College van Bestuur: Wethouder van der Meer Begin 2007: € 1.059

Begin 2007: € 2.192

Eind 2007: € 1.106

Eind 2007: € 2.357

begroting 2008: € 20

9130

Namen gemeentelijke vertegenwoordigers

Burgemester de Graaf Raadsleden 1. B. Beck (PvdA) 2. R.E. Preijers (CDA) 3. E.J. Mühren (VVD)

Paragrafen

Naam en vestigingsplaats

PRODUCTENREKENING VERBONDEN PARTIJEN Naam en vestigingsplaats

Publiek belang





Programma


Breed

Breed is uitvoerder van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Inwoners die Wswgeïndiceerd zijn kunnen bij of via Breed aan het werk.

Geen

Begin 2007: € 1.740

Begin 2007: € 13.700

2007: € 115

9230

Eind 2007: € 1.707

Eind 2007: € 12.905

AB: Wethouder Depla (vz) Wethouder Lucassen Wethouder Kunst DB: Wethouder Depla (vz) Wethouder Lucassen

Uitvoeren wettelijke taak bescherming volksgezondheid en gezondheidsbevordering

Geen

Begin: € 1.389

begin: € 2.785

Verwacht: € 123

9410

Wethouder Scholten in AB (vz) en DB (vz) Wethouder Lucassen in Bestuurscommisie

Intergemeentelijke samenwerking op het gebied van hulpverlening (brandpreventie, ziekenvervoer, rampenbestrijding, fysieke veiligheid, advisering)

Geen

2007: -/- € 1.130

9120

Burgemeester de Graaf is voorzitter van het AB en DB

Milieuhygiënische verantwoorde verwerking van afvalstoffen, toezien op continuïteit in de afvalverwerking

Geen

2007: € 103,1

9720 9320

AB en DB: Wethouder van der Meer

Nijmegen

Gemeenschappelijke Regeling Gezondheidszorg Regio Nijmegen

Eind (schatting): € 1.512

Eind: Nog niet bekend

Nijmegen Gemeenschappelijke Regeling Hulpverlening en Veiligheid Gelderland Zuid Nijmegen

Nijmegen

Begin 2007: € 5.493

Eind 2007: € 728

Eind 2007: € 5.969

Begin 2007: € 386,8

Begin 2007: € 17.275,9

Eind 2007: € 353,1

Eind 2007: € 18.985,4

Verbonden Partijen

Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking en Afvalverwerking

Begin 2007: € 1.855

263

264


Recreatiegemeenschap Veluwe (RGV)

Toezien op het in stand hou- Geen den, optimaliseren en gratis publiekstoegankelijk houden van recreatieplassen

Ontwikkeling glastuinbouwgebied Bergerden

Arnhem

Veranderingen in het Eigen vermogen publiek belang gedu- begin en einde rekerende het rekenings- ningsjaar (x € 1.000) jaar



Programma


Begin 2007: € 59.474

Begin 2007: € 15.537

2007: € 229

9730

AB: Wethouder van der Meer, plv. lid Wethouder Lucassen

Eind 2007: € 59.702

Eind 2007: € 20.834

Geen

N.v.t.

N.v.t.

bij afsluiting exploitatie

9220

AB: Wethouder. Depla, Wethouder Lucassen DB: P. Depla

Bevordering van de economi- Geen sche ontwikkeling en werkgelegenheid in de regio door het bedrijventerrein Bijsterhuizen

N.v.t.

N.v.t.

bij afsluiting exploitatie

9220

AB en DB: Wethouder Kunst, Wethouder Depla

Begin 2007: -/- € 603

Begin 2007: € 2.263

2007: € 7 (2006: -/- € 387)

9240

AvA: Wethouder Lucassen

Eind 2007: -/- € 596

Eind 2007: € 3.118

NB: de RGV neemt als aandeelhouder deel in RGV Holding NV. Gepresenteerde cijfers zijn van RGV Holding NV. Bergerden Bemmel Bijsterhuizen Nijmegen

Private rechtspersonen Triavium BV Nijmegen

Door middel van een jaarlijkse subsidie worden de toegangs-prijzen voor het gebruik van de ijsbaan aantrekkelijk gehouden.

N.v.t.

Paragrafen



Publiek belang


Stichting Regi- financiële grondslag geen onaal Bureau voor Toerisme veilig stellen toeristische marKAN (RBT KAN) keting/promotie te Elst meer bezoekers; meer bestedingen



Begin 2007: € 1.187,9

Eind 2007: € 39,6

Eind 2007: € 1.233,3

Het programmeren van een Geen veranderingen in evenwichtig en kwalitatief toe- 2008 reikend cultureel aanbod realiVestigingsseerbaar binnen beschikbare plaats: Nijme- middelen gen

Begin 2007: € -1.951

Begin 2007: € 5.641

Eind 2007: € 583

Eind 2007: € 4.738

GMG Holding Verwerking van licht verontreiBV nigde grond, slib en andere bouwstoffen. Langdurige Arnhem nazorg van restverontreinigingen in de bodem.

Begin 2007: € 3.568 Eind 2007: € 4.098

Begin 2007: € 2.851 Eind 2007: € 5.620

NV Mensec

Privatisering van het grootste deel van het bedrijf, definitief verkocht op 5-1-2009

Programma


€ 78 (2007)

9510

geen

€ 2.535

9530


Dit resultaat is het saldo van enerzijds het resultaat op de reguliere bedrijfsvoering van minus € 142 en anderzijds de vermogensinjectie van € 2.676.

In de verkoopprijs van Milieu Grondbank GMG is hiervoor over 2008 een geschat bedrag van € 500.000 verdisconteerd

Vertegenwoordiger in de aandeelhoudersvergadering (AVA) is directeur DGG (B. Drummen). Vertegenwoordiger in de Raad van Commissarissen (RvC) is T. Hirdes, op persoonlijke titel.

Verbonden Partijen

Begin 2007: -/- € 38,3


265

266






Programma


DAR holding NV

Bevorderen van een schone woonen leefomgeving door het inzamelen en verwijderen van huishoudelijk afval en straatvuil en het bestrijden van ongedierte.

Geen

Begin 2007: € 12.267

Begin 2007: € 14.070

€ 1.669 (2007)

9320


Eind 2007: € 12.929

Einde: € 15.588

Realisatie van bedrijvigheidsfuncties en woningen, ten behoeve van economisch, werkgelegenheid- en volkshuisvestingbeleid

Geen

Begin 2007: € 1.985

Begin 2007: € 9.906

pm

9220


Einde 2007: € 2.084

Einde 2007: € 3.193

Besturen van, directie voeren over, deelnemen in en financieren van ondernemingen op gebied van projectontwikkeling en binnenstadsrenovatie

Geen

Begin 2007: € 23

Begin 2007: €0

Einde 2007: € 23

Einde 2007: €0

Werkgever voor personen met een baan in het kader van gesubsidieerde arbeid

Geen

Begin: € 0

Begin: € 0

Einde: € 0

Einde: € 0

Nijmegen

Brabantse Poort Nijmegen BV Nijmegen Mariënburg BV Nijmegen

Uitzicht Nijmegen

RvC: Wethouder Depla

pm

9220


€0

9230: Werk & Inkomen

Bestuur: Wethouder Depla, DIW: directeur, hfd BOS, hfd Control

Paragrafen



Publiek belang





Programma

NV Bank Nederlandse Gemeenten

De BNG beoogt gemeenten en andere decentrale overheden te ondersteunen bij hun maatschappelijke activiteiten door middel van bancaire diensten.

n.v.t.

Begin 2007: € 2.576.000 Einde 2007: € 2.053.000

Begin 2007: € 87.522.000 Einde 2007: € 90.549.000

2007: € 195.000

9610; Middel- AvA: Wethouder Lucassen en WethouderLucassen

Beherend vennoot in de Grondexploitatiemaatschappij Waalsprong CV

Geen

Begin: -

Resultaat op alle activiteiten wordt verrekend op moment taak BV is volbracht

9220

Resultaat op alle activiteiten wordt verrekend op moment taak BV is volbracht

9220

Den Haag

GEM Waalsprong Beheer BV

De daling van het eigen vermogen in 2007 hield verband met een extra winstuitkering van € 500 miljoen aan de aandeelhouders Begin: € 54 Einde: € 54 Einde: -

Nijmegen Land over de Waal BV

Geen

Begin: € 18.160

Begin: -

Einde: € 18.160

Einde: -

AvA: Wethouder Lucassen RvC: Wethouder Depla

AvA: Wethouder. Depla

Verbonden Partijen

Nijmegen

Realisatie Waalsprong door deelname in het risicodragend uitvoeren van de grondexploitatie voor het plangebied


267

Paragrafen

5. Onderhoud Kapitaalgoederen

Onder kapitaalgoederen verstaan we: wegen, inclusief kunstwerken, riolering, water, groen en gebouwen. Deze paragraaf vormt de spiegel van de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen van de Stadsbegroting 2008. De paragraaf is gebaseerd op artikel 12 van het BBV. Per onderdeel behandelen we het beleidskader en de realisatie in het jaar 2008.

5.1

KAPITAALGOEDEREN IN DE OPENBARE RUIMTE Tot de kapitaalgoederen in de openbare ruimte rekenen we onder andere de wegen en civiele kunstwerken, de riolering, het water en het groen in de stad. Met het onderhoud van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte is een substantieel deel van de begroting gemoeid. Onderhoud bestaat uit dagelijks onderhoud, groot onderhoud, technische vervanging en renovatie. Voor kapitaalgoederen in de openbare ruimte hanteren wij afschrijvingstermijnen, op basis van de technische levensduur. Onder de kapitaalgoederen hebben wij zowel investeringen van maatschappelijk als van economisch nut opgenomen. Ook op de investeringen van maatschappelijk nut wordt op basis van de levensduur afgeschreven. De achterstanden in onderhoud, als gevolg van bezuinigingsbeleid in de jaren tachtig en negentig, hebben we de afgelopen jaren aangepakt door de inzet van extra exploitatiebudgetten. Dit komt tot uitdrukking in de plannen zoals geformuleerd onder de beleidskaders. De ambities van de gemeente en het gewenste onderhoudsniveau komt hierin tot uitdrukking. De kapitaalslasten van in vroegere jaren geactiveerd onderhoud drukken op het budget voor beheer en onderhoud. Waar mogelijk nemen we achterstallig groot onderhoud mee in projecten van ‘nieuw beleid’ zoals het afkoppelen van regenwater.

5.1.1

Wijkbeheerplannen In 2008 zijn 10 wijkbeheerplannen opgeleverd, als nadere uitwerking van de wijkgerichte aanpak en in invulling van diverse beleidsplannen te weten Centrum, Bottendaal, Hatert, Neerbosch-Oost, Zwanenveld, Malvert, ’t Acker, De Kamp, Bijsterhuizen en Oosterhout. Het gewenste onderhoudsniveau en de uitvoering hiervan maken een wezenlijk deel van de plannen uit.

5.1.2

Waalsprong In 2006 zijn de door uw Raad in 2005 vastgestelde beheerslasten voor de Waalsprong aangepast. Met dit besluit en onderliggende berekeningssystematiek is het beheer en onderhoud in de Waalsprong goed geborgd. De realisatie van het beheer in de Waalsprong komt tot uitdrukking in de volgende paragrafen.

5.1.3

Wegen Omschrijving beleidskader beleidsnota Integraal Beheer Openbare Ruimte 2001. In dit plan zijn de ambities per wijk op hoofdlijnen en lange termijn verwoord. Uw Raad heeft bij het vaststellen van deze nota kennis genomen van de achterstanden in het onderhoud en uitgesproken dat deze achterstanden op wijkniveau nader onderbouwd moeten worden.

268

Onderhoud Kapitaalgoederen

Beleidsrealisatie Op basis van kwaliteitsmetingen stellen wij jaarlijks prioriteiten voor vervanging en onderhoud, zo ook in 2008. Dit is uitgevoerd ten laste van het jaarlijks beschikbare exploitatiebudget. In overleg met bewoners hebben wij in het kader van de wijkbeheerplannen keuzes over aan te pakken achterstanden in de wijken gemaakt. Financiële realisatie Het onderhoud van wegen en civiele kunstwerken is begroot in het programma Openbare Ruimte. In 2008 besteedden wij uit de exploitatiebegroting € 7 miljoen aan onderhoud en vervanging van verhardingen en kunstwerken. Daarnaast investeerden we € 2,6 miljoen in diverse projecten achterstallig onderhoud. Hiervan was €1 miljoen een éénmalige investering in het onderhoud van asfaltwegen en €1,6 miljoen was een éénmalige investering in het onderhoud van verkeersregelinstallaties, verkeersvoorzieningen en openbare verlichting. Aan straatreiniging gaven we € 6,2 miljoen uit. 5.1.4

Riolering Omschrijving beleidskader Gemeentelijk rioleringsplan 2005-2009. In 2005 heeft uw Raad dit nieuwe beleidskader vastgesteld. Hiermee beschikken we weer over een actueel beleid waarin het accent gelegd is op het in orde brengen van het planmatig onderhoud. Dit in tegenstelling tot het voorgaande rioleringsplan 1994-2004 waarin de nadruk lag op milieumaatregelen. Op enkele nog lopende of binnenkort in uitvoering te nemen projecten na is dat plan gereed. Beleidsrealisatie In 2008 jaar hebben we door afronding van projecten uit voorgaande jaren in totaal 3,8 km riool vervangen (doelstelling was 5 km). We hebben 5,1 ha verhard oppervlak afgekoppeld (doelstelling 10,5 ha). Financiële realisatie Het onderhoud van het riool is begroot in het programma Groen en Water. In 2008 besteedden wij € 5,1 miljoen aan zowel riolering als water.

5.1.5

Water Omschrijving beleidskader Waterplan 2002. Doel is duurzaam omgaan met water en waterpartijen in de stad: schoonhouden van het stadswater, verbeteren van de (grond)waterkwaliteit, water zichtbaar maken in de openbare ruimte en verminderen van het waterverbruik. Het beleidskader is uitgewerkt in het actieplan 2005 met daarin een vertaling van de ambities. In het waterplan is een planning opgenomen van projecten die in de geplande periode uitgewerkt worden in deelplannen. Beleidsrealisatie In 2008 vervolgden we het opschonen en de herinrichting van waterpartijen in Lankforst en Lindenholt. Dit betreft baggeren, aanleg natuurvriendelijke oevers, herstel oeverbeschoeiing en beleefbaar maken van stadswateren. We hebben de plannen in intensieve samenwerking met de bewoners gemaakt. Financiële realisatie Het onderhoud van water en waterpartijen in de stad is begroot in het programma Groen en Water. In 2008 besteedden wij € 5,1 miljoen aan zowel riolering als water.

269

Paragrafen

5.1.6

Groen Omschrijving beleidskader De Groene Draad (2007), Groene Allure Binnenstad (2007), Handboek Bomen (concept 2008), Richtlijn Natuur Nijmegen (2004), Uitvoeringsprogramma Stedelijke vernieuwing (2008), Natuurtoets en beheerkalender (2005), Bosbeheervisie 2000. Het ambitieniveau van de gemeente is nader uitgewerkt in het programma’s groen en water en openbare ruimte en in deelplannen. We hebben het Handboek Bomen afgerond en dit wordt begin 2009 aan de raad voorgelegd. We hebben inbreng geleverd in regionale groenopgaven zoals landschapsontwikkelingsplannen en regionale park Lingezegen. Wij gingen door met uitvoeren van het meerjarenprogramma De Groene Draad. Onder meer zijn wij gestart met het opstellen van een Groenplan Dukenburg, conform De Groene Draad. Wij voerden enkele projecten uit in het kader van ‘Groene Allure Binnenstad’, onder meer in de Ringstraten en gevelbeplanting in de Benedenstad en we bereidden een aantal projecten voor die in 2009 en 2010 tot uitvoering komen. Beleidsrealisatie Wij besteedden ook in 2008 veel tijd aan projecten als Waalfront, Stadsbrug en de Dijkteruglegging in relatie tot natuurwetgeving. Verbetering van recreatieve verbindingen is vertaald in concrete projecten die in 2008 zijn afgerond (locaties Driehuizen, Vossendijk, Hunnerberg). Hiernaast hebben we uiteraard conform de plannen uitvoering gegeven aan het dagelijkse beheer en onderhoud van al het groen in de stad. Hiervoor verwijzen wij naar het programma Groen en Water. Financiële realisatie Het dagelijks onderhoud van het groen is begroot in het programma Openbare Ruimte. In 2008 besteedden wij € 5.1 miljoen. De aanpak van grote groenstructuren zoals de hierboven genoemde parken is begroot in het programma Groen en Water. In 2008 investeerden we € 0,75 miljoen (inclusief uitgaven via Woonmilieuverbetering 2008 en investeringen in Park-West.

5.2

ONDERWIJSHUISVESTING Vanaf 1 januari 2008 is de overeenkomst Doordecentralisatie Onderwijshuisvesting van kracht, conform het Raadsbesluit van 19 december 2007. Het contract Doordecentralisatie is door alle schoolbesturen op vier na getekend. In het contract is vastgelegd dat alle schoolbesturen een vergoeding krijgen op grond van het aantal leerlingen. Met de doordecentralisatie onderwijshuisvesting stellen wij de schoolbesturen in staat zelfstandig zorg te dragen voor een adequate huisvesting van de onder hun verantwoordelijkheid vallende scholen. Deze overeenkomst is gekoppeld aan een prestatieconvenant waarin afspraken over spreiding en bereikbaarheid van onderwijs voor leerlingen zijn gemaakt. We willen hiermee bereiken, dat de schoolbesturen in een periode van veertig jaar 70% van de schoolgebouwen door nieuwbouw vervangen, en 30% renoveren. Bijna alle schoolbesturen doen mee in de doordecentralisatie. Het betreft 97,8 % van alle leerlingen. Met twee schoolbesturen, Hidaya en De Brouwerij is overeengekomen, dat ze buiten de doordecentralisatie vallen. Met twee andere schoolbesturen, Kristallis en de Stichting Speciaal Onderwijs is vooralsnog geen overeenkomst over doordecentralisatie gesloten en zijn we in gesprek om te kijken hoe we de groei van het aantal leerlingen kunnen oplossen. Er zijn meer leerlingen aangemeld dan was voorzien. Hiervoor zijn we inmiddels op zoek naar passende huisvesting.

270


We zijn ook verantwoordelijk voor de huisvesting van de scholen in de Waalsprong. De tijdelijke huisvesting voor een school voor voortgezet onderwijs is in gebruik genomen. De permanente huisvesting zijn we aan het voorbereiden. De schoolgebouwen van de besturen die nu nog niet meedoen worden opgenomen binnen de planexploitatie onderwijshuisvesting, evenals de daaraan gekoppelde vergoeding. De aansturing hiervan vindt plaats binnen het Programma Grondbeleid In 2008 hebben we de contracten Doordecentralisatie Onderwijshuisvesting geïmplementeerd. Voor het binnen- en buitenonderhoud, en het groot onderhoud betekent dit dat dit ook volledig onder verantwoordelijkheid van de schoolbesturen is komen te liggen. Verder zijn we in 2008 gestart met de voorbereiding van de herontwikkeling van een tiental scholen in de stad, zoals dat is vastgelegd bij het contract doordecentralisatie. Daartoe zijn de volgende herontwikkelingsprojecten in voorbereiding: 1. NSG van Cranenborgstraat 7, We zijn in gesprek met het schoolbestuur over een locatie voor nieuwbouw van de school. 2. Brakkenstein Heemraadstraat 2: Eerste verkenningen naar massa en capaciteit zijn uitgevoerd medio najaar 2008. Stichting St Joseph zal ná De Kleine wereld wellicht deze school de hoogste prioriteit geven. 3. Talita Koemi en Technische School Jonkerbosch, Burgemeester Daleslaan en Hatertseweg 400 We zijn in gesprek met Talita Koemi. We richten ons momenteel op nieuwbouw op de huidige locatie. Talita Koemi is druk doende met opstellen van een programma van eisen. 4. Prins Mauritsschool Zwanenveld 7318: De randvoorwaarden zijn bekend. Schoolbestuur gaat verder aan de slag met het uitwerken van een plan. 5. De Kleine Wereld Marie Curiestraat 9: Het schoolbestuur heeft een architect gekozen. De bestemmingsplanwijziging voorzien wij in 2009. 6. De Geldershof Geldershofstraat 26: Het schoolbestuur zal in de loop van 2009 de planvoorbereiding voor uitbreiding en/of (ver)nieuwbouw ter hand nemen. 7. De Buut Hugo de Grootstraat 41 en Molukkenstraat 1: Het schoolbestuur zal binnenkort een keuze over de uni-locatie moeten gaan maken. Dit wordt zeer kritisch gevolgd door de ouders. 8. Praktijkschool Joannes Celebesstraat 12: Deze werkt aan nieuwbouwplannen aan de Heijendaalseweg Praktijkschool is bezig de ruimteclaim te formuleren en onderbouwen. 9. De Klokkenberg Kopseweg 7: Met deze school wordt de laatste hand gelegd aan het bepalen van de precieze nieuwe locatie van de school. Hierna zal snel een bestemmingsplanprocedure opgestart worden. 10. Montessori College Kwakkenberg 33: Schoolbestuur en gemeente zijn in gesprek over de mogelijkheid om alle drie de vestigingen van Montessori College in één bouwstroom van nieuwbouw te voorzien, waarschijnlijk gefaseerd. 5.2.1

Financiële consequenties en vertaling in de begroting. De totale begroting voor onderwijshuisvesting bedraagt € 111,3 miljoen op lastenniveau en € 94,3 miljoen op batenniveau. Hiervan heeft respectievelijk € 94,6 miljoen en € 93,8 miljoen betrekking op de eenmalige transactie van schoolgebouwen m.b.t. de doordecentralisatie onderwijshuisvesting. Deze transactie omvat naast de overdracht van schoolgebouwen aan schoolbesturen ook de eenmalige maatwerkvergoeding die in het kader van de onderhandelingen over de doordecentralisatie aan schoolbesturen is toegekend.

271

Paragrafen

5.3

GEMEENTELIJKE GEBOUWEN Een belangrijk deel van het “vermogen” van onze gemeente zit in de gemeentelijke gebouwen. Een zorgvuldig beheer hiervan is dan ook van wezenlijk belang. De kwaliteit van onze gebouwen beïnvloedt de leefbaarheid in de stad. Slecht onderhouden of moeilijk toegankelijke gemeentelijke voorzieningen zijn direct zichtbaar voor de burger. De gebouwen zijn ook van belang voor het verwezenlijken van onze gemeentelijke programma’s en doelstellingen.

5.3.1

Beleidskader De uitgangspunten voor het onderhoud zijn vastgelegd in een beheerplan. Wij hanteren voor het meten en bewaken van de onderhoudstaat de landelijke NEN-norm 2767 (Nederlands Normalisatie-instituut) voor gebouwen. Wij hebben steekproefsgewijs een conditiemeting laten uitvoeren. Hieruit blijkt dat de gemiddelde onderhoudsstaat bij die gebouwen een score van 2 heeft. De aankruising bij conditiescore 3 heeft specifiek betrekking op onze buitensportaccommodaties. Uw Raad heeft middelen beschikbaar gesteld om ook deze gebouwen structureel te onderhouden op niveau 2.

NEN 2767 conditiescore 1 2

conditie

omschrijving

geen of zeer beperkte veroudering beginnende veroudering door gebruik, weer en wind 3 redelijk verouderingsproces is op gang gekomen 4 matig verouderingsproces heeft het bouw- of installatiebeeld duidelijk in zijn greep 5 slecht verouderingsproces is min of meer onomkeerbaar geworden 6 zeer slecht maximaal gebrekenbeeld (x) = extra aandacht voor de sportaccommodaties

niveau huidig niveau

x

x (x)

uitstekend goed

5.3.2

272

ambitie

Realisatie 2008 Het onderhoud wordt uitgevoerd op basis van een meerjaren onderhoudsplan. Het werkelijk uit te voeren onderhoud grote fluctuaties. Middels een egalisatievoorziening bereiken we dat de feitelijke belasting van de begroting een stabiel beeld vertoont. We middelen de lasten van het onderhoud over een periode van 20 jaren. Het meerjaren onderhoudsplan wordt periodiek geactualiseerd.

categorie:

begroting 2008

realisatie storting/onttrekking 2008 voorziening

totale realisatie

facilitaire gebouwen wijken sportcentra overig vastgoed

1.343.052 1.663.971 1.584.890

1.258.391 940.391 1.684.279

84.661 723.580 -99.389

1.343.052 1.663.971 1.584.890

totaal

4.591.913

3.883.061

708.852

4.591.913


5.3.3

Uitbesteding regietaken onderhoud Sedert 2008 wordt het onderhoud van onze gemeentelijke gebouwen uitbesteed. De hieraan gekoppelde bezuiningingstaakstelling is gerealiseerd.

5.3.4

Realisatie overige ontwikkelingen Naast het reguliere technisch onderhoud is er een aantal ontwikkelingen die invloed hebben op het gebruik en het onderhoud van de gemeentelijke panden. Hieronder lichten wij uw Raad de belangrijkste toe met de bijbehorende financiële consequenties. Brandveiligheidsvoorzieningen Een groot deel van onze panden hebben we aangepast aan de verscherpte regelgeving op het gebied van brandveiligheid. Panden met een gebruiksvergunning zijn brandveilig. De totale realisatie bedraagt nu € 8.342.000. De verwachting is dat eind 2009 het traject ten einde loopt. Bij raadsbesluit 23/2008 is besloten om de gesubsidieerde instellingen, in tegenstelling tot het raadsvoorstel van november 2006, geen extra huuropslag in rekening te brengen zodat de instellingen ook geen extra subsidie aanvragen. Bovendien is besloten om van het totaal toegekende krediet t/m 2008 € 3.800.000 te laten vrijvallen daar wij verwachten ultimo 2009 uit te komen op een totale uitgave van € 10.100.000. Legionellapreventie fase 1 Voor éénmalige noodzakelijke aanpassingen op het gebied van legionellapreventie heeft Uw Raad tot en met 2008 € 1.495.000 beschikbaar gesteld. Door een aanpassing van de wettelijke normen is ons oorspronkelijk plan bijgesteld. Daarnaast wordt door de overlast het werk zoveel mogelijk in de vakantieperioden uitgevoerd. Wij hebben inmiddels € 1.402.000 uitgegeven aan noodzakelijke aanpassingen. Het betreffen vooral de gym- en sportzalen en een aantal wijkcentra. Het uitvoeringsprogramma is in 2008 afgerond.. Diverse wettelijke aanpassingen Uw Raad heeft een krediet beschikbaar gesteld voor een aantal noodzakelijke gebouwaanpassingen in verband met gewijzigde weten regelgeving. U moet daarbij denken aan asbestsanering, toegankelijkheid voor mindervaliden, Arbo-voorzieningen, asbestinventarisatie, het veilig maken van liften en een inventarisatie naar de toegankelijkheid van gebouwen. Er was in 2008 in totaal € 680.000 beschikbaar. Wij hebben in 2008 € 680.000 gereserveerd voor veilig werken op daken ( € 600.000 ) en toegankelijkheid gebouwen ( € 80.000 ). Inmiddels is voor veilig werken op daken € 32.241 besteed. De werkzaamheden worden in 2009 voortgezet en afgerond. Geluidsbeperkende maatregelen Uw Raad heeft een krediet beschikbaar gesteld voor het aanpassen van onze wijken jongerencentra naar aanleiding van nieuwe regelgeving op het gebied van geluidsoverlast. Er was in 2008 in totaal € 113.000- beschikbaar. Wij hebben hiervan inmiddels € 61.602- uitgegeven. Het uitvoeringsprogramma wordt in 2009 afgerond. Verkoop woningen Ook in 2008 heeft Uw Raad besloten over de verkoop van 2 panden en een woning. Het betreft de panden Oude Haven 102 en Voorstadslaan 313A en de woning Beverweg 1 ( zgn. Maycretewoning). De opbrengsten zijn ten gunste van de exploitatie gebracht. Sportaccommodaties In het programma sport verantwoorden wij u over uitgaven voor onze sportaccommodaties. Wij

273

Paragrafen

hebben in 2006 de kosten van een meerjaren onderhoudsplan voor de buitensport accommodaties in kaart gebracht. Vanaf 2007 zijn hiervoor middelen opgenomen in de begroting en kunnen wij ook deze categorie gebouw structureel onderhouden (€ 480.000 per jaar). Scholen Schoolbesturen zijn als juridisch eigenaar zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van hun schoolgebouwen. Voor het onderhoud ontvangen de schoolbesturen rechtstreeks middelen van het ministerie van OW&C.

274

Paragrafen

6. Grondbeleid

6.1

VISIE OP GRONDBELEID Het programma Grondbeleid neemt vastgoedprojecten in ontwikkeling en voert deze uit. Hierbij is er altijd een relatie met andere programma’s binnen de gemeentelijke begroting. Belangrijke programma’s zijn ondermeer: Ruimtelijke Ontwikkeling, Bouwen, Wonen, Economie, Sport, Onderwijs en Mobiliteit. De manier waarop we dit grondbeleid uitvoeren is uitgebreid omschreven in de Kadernota Grondbeleid die in februari 2005 door uw Raad is vastgesteld. Hierin gaan we niet alleen uit van faciliterend grondbeleid, waarbij we gebruik maken van “publieke” instrumenten, maar kiezen we ook expliciet voor een actieve, ontwikkelende en daarmee risicodragende rol van de Gemeente. Dit kan zelfstandig (bijv. Limos) of via samenwerking met marktpartijen en deelnemingen in een PPS (bijv. Waalsprong en Waalfront) of via gemeenschappelijke regeling (bijv. Bijsterhuizen). In de actieve rol verwerven we gronden, ontwikkelen we (stedenbouwkundige) plannen en maken we terreinen bouwrijp en verkopen deze. De volgende doelstellingen zijn bij het Grondbeleid geformuleerd: – Het bevorderen van maatschappelijk gewenst grondgebruik, waarbij de sectorale programma’s uit de begroting de functionele input vormen voor op te starten ontwikkeling van projecten. – Het verhogen van de kwaliteit van het ruimtegebruik en de zeggenschap voor de burger door het maken van afspraken met private ontwikkelaars en waar nodig het uitvoeren van actief grondbeleid. We proberen, binnen het regime van een commerciële vastgoedmarkt, maximale regie te voeren op de ontwikkeling van projecten en zodoende dit doel te bereiken. – Het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, exploitanten, eigenaren en overheid door het maximaal toepassen van de mogelijkheden tot kostenverhaal bij particuliere ontwikkelingen of door gemeentelijk zelf tot aankoop en ontwikkeling van terreinen over te gaan. – Het tijdig kunnen realiseren van nieuwe bouwlocaties die nodig zijn voor de realisatie van de ruimtelijke componenten in de sectorale programma’s zoals wonen, cultuur, sport en bedrijfsterreinen. De beoogde maatschappelijke effecten van dit Grondbeleid zijn: – Een groter aanbod van woningen voor de doelgroepen die daar het meeste behoefte aan hebben door middel van de productie van bouwrijpe grond en de ontwikkeling van stedenbouwkundige plannen. – Scheppen van fysieke ruimte voor de realisatie van voorzieningen, scholen, kantoren, bedrijfshuisvesting en andere werkgelegenheidslocaties. – Realisatie van structuurbepalende, stedelijke ontwikkelingsprojecten zoals Waalsprong, Brabantse Poort, Spoorzone en Koers West die initiërend zijn voor de lange termijn ontwikkeling van de stad. Projecten worden door het gemeentelijk Ontwikkelingsbedrijf (onderdeel van de Directie Wijk en Stad) voorbereid, tot uitvoering gebracht en financieel afgewikkeld. De planexploitaties van deze projecten, die altijd meerdere jaren doorlooptijd kennen, leggen we als document ter vaststelling aan de Raad voor.

275

Paragrafen

Halfjaarlijks (behandeling begroting en rekening) rapporteren we over de voortgang van de afzonderlijke projecten in de Voortgangsrapportage Grote Projecten (zowel inhoudelijk als financieel en ten aanzien van het risicobeheer). Hierin signaleren we ook de ontwikkeling binnen de deelnemingen en de positie van de ABR. Als onderdeel van de voorliggende Stadsrekening 2008 wordt het VGP april 2009 vastgesteld.

6.2

ONTWIKKELINGEN De afgelopen jaren heeft de stad een enorme ontwikkeling doorgemaakt. De ontwikkeling van de binnenstad, de ontwikkeling van Oosterhout en Visveld, de vernieuwing van campus Heijendaal, de realisatie van de Brabantse Poort en herstructurering van wijken als de Wolfskuil, het Rode Dorp, Hatert en het Willemskwartier hebben de stad een ander gezicht gegegeven. Daarbij zijn er in de stad een aantal beeldbepalende nieuwbouwprojecten gerealiseerd zoals de Dobbelman, de Limos, Josephhof en Fifty Two Degrees. Naast bouwprojecten is er de afgelopen jaren ook een forse ontwikkeling van de stad zichtbaar geweest in het groen (o.a. Park West, Driehuizen en camping Kwakkenberg), de sport (o.a. d’Almarasweg, Heemraadstraat en Schoonhorst) en op het terrein van de werkgelegenheid (Bijsterhuizen, Mercator en aanpak ONOK). Bij veel van deze projecten heeft het Grondbeleid een belangrijke rol gespeeld. Door middel van een actief gemeentelijk grondbeleid heeft Nijmegen de afgelopen decennia een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt. De woningbouwproductie is in jaren niet zo hoog geweest en vanaf 2000 is de portefeuille van het Ontwikkelingsbedrijf van ruim €500 miljoen gegroeid naar ruim €1,3 miljard. De kadernota Grondbeleid -en dan met name de inzet van het instrumentarium- heeft zijn waarde bewezen in de tijd van groei en economische vooruitgang. In de economisch goede tijden kon de gemeente zich beperken tot een actief grondbeleid. Grond werd ingezet om ontwikkelaars en corporaties projecten te laten realiseren die politiek gewenst werden. Daarbij werden bij deze projecten ook vaak maatschappelijke voorzieningen gerealiseerd. De gemeente kocht en verkocht grond en particuliere partijen ontwikkelden het vastgoed. De tijd dat de gemeente participeerde in de vastgoedontwikkeling (zoals bij Mariënburg en Brabantse Poort) was voorbij. De markt durfde de risico’s volledig zelf te dragen. Betrokkenheid van de gemeente was daarbij niet meer nodig. De gemeente werd daarmee in een gespannen arbeidsmarkt verlost van risico’s van tegenvallende aanbestedingen en ook de bouwtechnische risico’s lagen volledig bij de ontwikkelende partij. Tegenover deze risico’s stond voor de ontwikkelaar de winst die dankzij de stijgende vastgoedprijzen kon worden geboekt. In deze werkwijze kocht en verkocht de gemeente grond om vervolgens de projectontwikkelaar actief te begeleiden bij de verdere ontwikkeling. De kosten van de gemeente werden daarbij verhaald op de ontwikkelaar. Op deze manier liep de gemeente geen risico’s in de opstalontwikkeling, terwijl het vanwege de grondpolitiek wel financieel en maatschappelijk rendement wist te behalen. Financieel rendement Het financiële rendement wordt zichtbaar als naar de ontwikkeling van de reserves van het ontwikkelingsbedrijf wordt gekeken in de laatste jaren. In krap 10 jaar tijd is de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf gegroeid van €12 miljoen naar ruim €40 miljoen in 2007. Hierdoor kon de

276

Grondbeleid

gemeenteraad besluiten om ruim €27 miljoen van de ABR in te zetten voor realisering van een aantal belangrijke projecten in Nijmegen. Denk hierbij aan de parkeergarage Schaeck Mathonsingel, de bijdrage voor projecten gericht op de goedkope woningbouw, de bijdrage voor het nieuwe Hart voor Dukenburg, de realisatie van de eerste fietstunnel in de Waalsprong en de planvorming voor de Novio Tech Campus bij de NXP. Ondanks die inzet van €27 miljoen en de bijdrage die het Ontwikkelingsbedrijf heeft geleverd in de financiële taakstelling van de gemeente, zijn de prognoses voor de positieve opbrengsten in de planexploitaties tot 2012 zodanig, dat de ABR dan weer rond de € 26 miljoen al uitkomen. Dat is bijna op het niveau van de gewenste ABR dat is vastgesteld op €27,5 miljoen. Economische ontwikkeling 2008 Vanaf het derde kwartaal in 2008 zijn de eerste signalen van een verslechterende economie naar buiten gekomen. Inmiddels is een economische recessie een feit in Nederland. Ook in Nijmegen zijn de gevolgen van de terugvallende economie tastbaar. Projecten die in aanbouw hadden moeten zijn, stagneren. De animo voor nieuwbouwwoningen is fors afgenomen. Voor het eerst in de geschiedenis zien we dat woningen in de Waalsprong niet verkocht zijn bij oplevering. Ook bij sectoren die afhankelijk zijn van de bouwprojecten zien we de problemen ontstaan. Makelaars hebben hun deuren moeten sluiten en een aantal bouwbedrijven maakt zich zorgen over de toekomst. Nu zijn de kranen nog zichtbaar in stad, maar als er niet snel iets verandert, kan dat beeld eind 2009 wel eens een stuk anders zijn. Met alle gevolgen van dien. Gevolgen voor de ontwikkeling van onze stad. Voor de gewenste voorzieningen en woningen in de stad. Maar zeker ook voor al die mensen die werkzaam zijn in en rond de bouw. Wat kunnen we in deze situatie als gemeente Nijmegen doen? Wat kunnen we doen om de noodzakelijke dynamiek in onze stad te behouden? En wat kunnen we doen om de werkgelegenheid in de bouw te stimuleren? Hebben we daartoe überhaupt mogelijkheden? En wat werkt dan snel? Maar vooral ook wat zorgt ook op de langere termijn voor een aantrekkelijke stad met een sterke economische structuur? De stedelijke dynamiek in Nijmegen staat onder druk. Dat heeft gevolgen voor de kwaliteit en uitstraling van onze stad en de kwaliteit en beschikbaarheid van voorzieningen. Maar het heeft ook gevolgen voor de werkgelegenheid. Wat kan het Ontwikkelingsbedrijf doen? De grondpolitiek zoals we die de laatste jaren met succes hebben gevoerd, blijkt niet langer voldoende. We moeten nieuwe keuzen maken. Nu de ontwikkelingshandschoen niet langer automatisch door de markt wordt opgepakt, moeten we kijken of een meer actieve opstelling van de gemeente gewenst en noodzakelijk is. De stap van een actief grondbeleid naar een gericht ontwikkelbeleid is gewenst. Aanpassingen zijn mogelijk en nodig. In het kort kan het gaan om de volgende acties: – Versnellen planologisch-juridische procedures – Gerichte inzet ambtelijke capaciteit – Maatschappelijke investeringen versnellen (vliegwielfunctie) – Extra inzet van gelden uit de ABR om enkele projecten van strategisch belang voor de stad veilig te stellen – Subsidies inzetten – Aanpassen programma’s in projecten – Participatie of actief zelfstandig ontwikkelen In 2009 zullen deze acties verder worden uitgewerkt en opgepakt.

277

Paragrafen

Overigens is het belangrijk om te melden dat het overgrote deel van de gemeentelijke planexploitaties – met de inzichten van nu en met op onderdelen wellicht enige vertraging – gewoon uitgevoerd gaan worden. Wel is er een duidelijke stop op nieuwe ontwikkelingen, met name vanuit de marktpartijen zijn nieuwe initiatieven vrijwel nihil. We moeten er alles aan doen om hier weer beweging in te krijgen. Woningbouwtaakstelling De aanpak van de kwantitatieve en kwalitatieve woningbehoefte is urgent. Wij hebben afspraken gemaakt in Stadsregioverband om de woningproductie op te voeren. In 2008 zijn er 857 nieuwbouwwoningen opgeleverd, waarvan bijna 513 in de bestaande stad en 344 in de Waalsprong. De woningen in de bestaande stad zijn grotendeels appartementen, in de Waalsprong gaat het om grondgebonden woningen. Wat de woningbouwtaakstelling betreft (7740 woningen tot 2010) binnen de projecten in dit programma is het Ontwikkelingsbedrijf verantwoordelijk voor de programmering en realisering van 3500 woningen voor 2010. Daarnaast heeft de GEM Waalsprong de opdracht om 3240 woningen te leveren en lopen er ca. 1000 woningen rechtstreeks via het programma bouwen en wonen (veelal kleinere projecten). De prognose is dat tot 2010 ca. 6000 woningen opgeleverd kunnen worden. De jaren daarna staan er nog zoveel woningen gepland dat in 2011 de 7740 woningen gerealiseerd kunnen worden. Waalsprong Als gevolg van belangrijke besluiten welke voor de waalsprong zijn genomen in het kader van de verkeersstructuur en de Dijkteruglegging komt het moment nabij dat er een herijking van de totale financiële uitgangspunten met dekking e.d. noodzakelijk wordt. Zoals de zaken er nu voorliggen zal dit in 2009 zijn beslag kunnen krijgen. Koers West-subsidieverwachtingen Nadat de gemeenteraad op 7 februari 2007 het zgn. GO-besluit heeft genomen voor Koers West is er op het gebied van de subsidieverwachtingen al het een en ander gebeurd. Het Waalfront is aangewezen als sleutelproject GSOlll door de provincie. Inmiddels is hiervoor € 9 miljoen subsidie toegekend. Ook is een subsidiebedrag van € 25 miljoen aan het Waalfront toegekend op basis van het budget uitvoering Nota Ruimte (FESsubsidie) bij VROM.

6.3

UITVOERING PROGRAMMA GRONDBELEID IN 2008 De herstructurering Hatert (waaronder Nieuw Maldenborgh) is in volle gang en met de herstructurering van het Willemskwartier door de bouw van de nieuwbouwwoningen aan de Genestetlaan en het ontwikkelen van het Voorzieningenhart Willemskwartier wordt vooruitgang geboekt. De herstructurering Dukenburg gaat verder worden uitgewerkt. Begin 2009 zal uw raad hierover een voorstel worden aangeboden. Woningen op het Dobbelmanterrein en de Josephhof zijn opgeleverd. De Hessenberg is in aanbouw en ook de woningbouw (1e fase) op de Rosa de Lima is in aanbouw. Op het voormalig ijsbaanterrein Heijendaal wordt een nieuwe ROC gerealiseerd en een groot aantal studentenwoningen door de SSHN. De raad heeft de nieuwe verkeersstructuur Waalsprong vastgesteld. Het bestemmingsplan is in procedure. De aanbesteding voor de ombouw van de Prins Mauritssingel is in gang gezet. In het kader van de PKB Ruimte voor de Rivier is het besluit door het Rijk tot de Dijkteruglegging genomen. Inmiddels is er een overeenkomst gesloten met de rijksoverheid voor de uitvoering van de

278

Grondbeleid

Dijkteruglegging. Op dit moment wordt er vanuit de gemeente gewerkt aan een Plan van Aanpak in opdracht van Rijkswaterstaat. De aanbesteding voor de parkeergarage aan de Schaeck Mathonsingel wordt in mei 2009 afgerond. De technische voorbereidingen voor de Stadsbrug komen in een volgende fase, de aanbestedingsprocedure is in 2008 opgestart en het bestemmingsplan is door de Raad vastgesteld. De verwervingen gaan intussen gewoon door. Bij de bedrijvigheidsprojecten die in dit programma in exploitatie zijn, gaat het o.a. om terreinen in Winkelsteeg (NovioTechCampus), Noord Oost Kanaalhavens, Bijsterhuizen en Griftdijk. Bijzondere functies worden gerealiseerd binnen de planexploitaties van de Landschapszone in de Waalsprong, Park West en de sportparken op Driehuizen. Voor verdere informatie over de projecten/planexploitaties verwijzen we naar het VGP april 2009.

6.4

RESERVES EN RISICO’S Eind 2008 waren 51 planexploitaties in uitvoering met een totaal volume van ca € 1,3 miljard. Daarnaast zijn er thans ca. 60 planexploitaties in ontwikkeling (de PIO’s), die bij gebleken haalbaarheid en uitvoerbaarheid ter vaststelling aan uw Raad worden aangeboden danwel leiden tot, door het College af te sluiten, overeenkomsten. Het gaat om een totale omvang van geschat € 260 miljoen. De gemaakte kosten van niet ontwikkelbare PIO’s worden jaarlijks afgeboekt ten laste van het PIO budget binnen dit programma. Om de risico’s van deze exploitaties af te dekken hebben we een Algemene Bedrijfsreserve voor het Ontwikkelingsbedrijf. De resultaten van onze planexploitaties worden met deze ABR verrekend. De voeding van de ABR geschiedt door het toevoegen van de resultaten van positief afgesloten planexploitaties. Als de ABR de benodigde hoogte heeft bereikt komen de resultaten van het Ontwikkelingsbedrijf beschikbaar. In de begroting voor 2009 is reeds aangegeven welke projecten extra investeringsruimte behoeven en hoe tot 2012 er financiële ruimte wordt vrijgemaakt vanuit de ABR Ontwikkelingsbedrijf richting de Stadsbegroting. De berekende totale omvang van deze ABR op basis van de huidige projectenportefeuille zou € 27,5 miljoen moeten zijn. Een en ander op basis van de uitgangspunten in de uitvoeringsnota risicobeheer. Deze omvang wordt voor meer dan de helft bepaald door de Waalsprong. Hierbij kan worden aangetekend dat, met een looptijd van zeker nog 10 jaar, verwacht mag worden dat het zich voordoen van de negatieve risico’s (bijvoorbeeld niet ontvangen van subsidies), leidend tot het treffen van voorzieningen ten laste van de ABR, zich pas in de laatste fase van de exploitatie zullen voordoen. Factoren die van belang zijn voor risicoprofiel Planexploitaties kenmerken zich door het feit dat in een vroeg stadium investeringen worden gedaan, waarbij inkomsten en dus dekking van de exploitatie, soms, veel later kunnen worden ingeboekt. In een dergelijk vaak langdurig traject kunnen zich financiële risico’s voordoen. Er wordt gewerkt binnen een door de Raad vastgestelde planexploitatiebegroting, welke is gebaseerd op globale ramingen. Dekking van de plannen impliciet soms ook het inbouwen van onzekerheden. Zo kan de ontwikkeling van een plan bijvoorbeeld ter hand worden genomen in de verwachting dat er een

279

Paragrafen

subsidie voor wordt verkregen. Verkoopopbrengsten worden geprogrammeerd in de verwachting dat de vraag zich ook daadwerkelijk voordoet. Doorlooptijd procedures. Een procedure naar de Raad van State kan een project voor geruime tijd stilleggen, terwijl er al aanzienlijke investeringen zijn gedaan. De renteteller loopt dan wel door. Deze factoren zijn er ondermeer de oorzaak van dat het verwachte financiële resultaat van een planexploitatie aan beweging onderhevig is. De schommelingen in de resultaten van de planexploitaties worden opgevangen in de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf. Hierbij passen we de volgende gedragslijn toe: Indien de betrokken planexploitatie een verwacht nadelig resultaat oplevert, treffen we hiervoor ten laste van de ABR een rentedragende voorziening (Voorziening verwachte verliezen planexploitaties). In feite reserveren we nu al het geld om dit verlies in de toekomst op te vangen. Een en ander conform de regels uit de Wet op de Jaarrekening. Verwachte financiële voordelen van een planexploitatie programmeren we in de meerjarenraming van de ABR in het jaar waarin we de planexploitatie afsluiten. Hierbij gaan we eveneens uit van de bedrijfseconomische basisregel dat voordelen pas worden genomen op het moment dat zij worden gerealiseerd ofwel: “Verkoop de huid niet voor de beer geschoten is”. Hoe gaat risicobeoordeling? Bij ieder VGP en bij herzieningen maken we per project opnieuw een risicobeoordeling. Per project bekijken we dan de negatieve risico’s zoals kostenstijgingen, hogere verwervingsprijzen, opbrengstverlaging (markt) en de bijsturingmogelijkheden. Dit wordt gelegd naast een beoordeling van de totale projectenportefeuille (in de wetenschap dat alle risico’s zich nimmer op hetzelfde tijdstip zullen voordoen e.d.) Wat vervolgens aan gekwantificeerde financiële risico’s overblijft, moet kunnen worden afgedekt in de ABR van het Ontwikkelingsbedrijf. Bij de stadsrekening van 2008 (Voortgangsrapportage april 2009) is dit risicoprofiel geconsolideerd ten opzichte van de Voortgangsrapportage van september 2008. Winst en Verliesneming Ten aanzien winst en verliesneming hanteren we het voorzichtigheidsbeginsel: bij te verwachten verliezen treffen we direct een voorziening. Een verwachte winst nemen we pas aan het eind, wanneer de winst is gerealiseerd. Tussentijdse winstneming wordt alleen toegepast indien de boekwaarde van het onderhanden werk negatief is (en er dus een bijna zeker voordelig financieel resultaat gaat ontstaan). Deze tussentijds te nemen winst wordt bepaald door de negatieve boekwaarde van het onderhanden werk te verminderen met de contante waarde van de nog te maken kosten in de planexploitatie. Hierbij wordt tevens een risicobeoordeling gemaakt (bepaald mede of tussentijdse winstneming kan ja of neen) en de bedragen van de tussentijds te nemen winst worden op duizendtallen afgerond.

280

bijlage grondbeleid Grondexploitaties

stedelijke ontwikkelingsprojecten bedrijvigheidsprojecten woningbouwprojecten herstructurering stadscentrum Waalsprong Koers West Gem. Exploitaties Land over de Waal opdrachten AF: Voorzieningen Totaal

boekw. 01-01-2008

Invest. 2008

opbr. 2008

winst uitname

14.612 3.379 7.519 -1.784 1.109 44.466 24.919

9.840 574 4.449 4.027 2.542 17.186 33.393

6.194 462 11.135 10.827 2.384 31.492 28.350

70 0 89 3.250 0 0 0

18.328 3.491 922 -5.334 1.267 30.160 29.962

188.134 -2.063 -13.585

10.928 336

560 255

0 0 -932

198.502 -1.982 -14.517

266.706

83.275

2.477

260.799

91.659

boekw. nog te nog te 31-12- realiseren realiseren 2008 lasten baten

42.961 12.615 7.992 41.581 6.866

51.006 16.100 9.944 30.950 6.569

482.838

413.974

niet in boekw.

inkomst. nog te verwerken

res. en rentel./voorz. baten nog te verwerk.

voorziening

rente voorziening

eindresultaat

9.155

1.356

-228 -54 -1.030 428 -451 0 -7

60 1.315 2.015 30.160 165

6.184

1.371

-5.362 97.627

5.362

198.502 -1.982

594.853

528.543

230.235

0 0

7.555

92.265

0

14.517

1.356

29.034

2.712

-1.342

Grondbeleid

281

Paragrafen

7. Weerstandsvermogen

Het weerstandsvermogen geeft aan in welke mate de gemeente in staat is om het hoofd te bieden aan mogelijke nadelen die kunnen voortvloeien uit risico’s. Teneinde een goede beoordeling te kunnen maken van de benodigde omvang, is het van belang om een gedegen risicoinventarisatie uit te voeren. Op basis van de nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen, die op 24 januari 2007 door uw Raad is vastgesteld, hebben wij een integrale risico-inventarisatie uitgevoerd, waaruit een “top 10” van de belangrijkste risico’s is samengesteld. Deze risicoinventarisatie is uitgevoerd met behulp van het ondersteunende risicomanagementsysteem Naris en stelt ons in staat om een betere prognose te maken van het weerstandsvermogen met gebruikmaking van statistische analyses, waarbij het van belang is dat niet alle risico’s zich tegelijkertijd zullen voordoen. Het beschikbare weerstandsvermogen ultimo 2008 bestaat uit de reservepositie, de onbenutte belastingcapaciteit, de post onvoorzien en de stille reserves. Van de reservepositie kan slechts een deel beschouwd worden als vrij . Rekening houdend met de besluitvorming kan de saldireserve en de ABR ontwikkelingsbedrijf ingezet worden als afdekking van algemene risico’s. Voor de besteedbaarheid van de bestemmingsreserves geldt dat deze middelen, door de daarover genomen raadsbesluiten, geheel bestemd zijn. Bestemmingsreserves zijn uiteraard wel door middel van een raadsbesluit inzetbaar wanneer zich een calamiteit zou voordoen. Hieronder besteden we eerst aandacht aan de risico’s en vervolgens aan de beschikbare weerstandscapaciteit. Zowel bij de risico’s als bij de reserves maken we onderscheid tussen de activiteiten van het ontwikkelbedrijf en de overige gemeentelijke activiteiten.

7.1.

RISICO’S

7.1.1

Risico’s gemeentelijke activiteiten De risico-inventarisatie heeft ruim 150 geïdentificeerde risico’s opgeleverd. Hiervan is, zoals gezegd, een “top-10” van belangrijkste risico’s samengesteld. De hierbij gehanteerde criteria zijn: – risico’s met een grote financiële gevolgen – waarvoor de kans (redelijk) groot is dat het risico zich ook daadwerkelijk manifesteert en – waarvoor de oorzaken niet door de gemeente kunnen worden beïnvloed of waarvoor de gemeente nog niet in staat is geweest om passende beheersingsmaatregelen te treffen om de kans of het gevolg van het risico terug te dringen. De risico’s die al zijn afgedekt laten we buiten beschouwing. Voor schulden met een onzekere omvang ultimo 2008, voor het egaliseren van jaarlijks terugkerende lasten met een wisselende omvang en voor nog niet bestede ontvangen subsidies zijn voorzieningen gevormd. Het deel van financiële risico’s dat is afgedekt door verzekeringen laten we hier eveneens buiten beschouwing. Hiernaast de geactualiseerde top-10 van financiële risico's.

282

Weerstandsvermogen

top 10 financiële riscico’s van gemeentelijke activiteiten Max. financiëel gevolg

kans

Beheersingsmaatregelen

Afwijkingen van de raming van het Gemeentefonds uit de primitieve begroting worden vooral veroorzaakt door het rijk die lopende het jaar het accres, de uitkeringsfactor en/ of de normeringssystematiek bijstelt. Ervaringsregels leren dat wij gemiddeld één keer in de 5 tot 7 jaar te maken krijgen met een economische neergang. Bij een dergelijke neergang kan het voordeel van maximaal €4 miljoen omslaan in een nadeel van maximaal €4 miljoen. Als gevolg van de huidige economische recessie is de kans waarop het risico zich mogelijk voordoet verhoogd ingeschat (50% in plaats van 30%).

10 miljoen

50%

Geen; het betreft autonome rijksmaatregelen, mede als gevolg van macro-economische ontwikkelingen.

Het wegvallen van GSB- en GSO-middelen vanaf 2010 respectievelijk 2012 in relatie tot het niet tijdig kunnen afbouwen van de activiteiten, kan leiden tot een financieel nadeel voor de gemeente.

4,5 miljoen

90%

Ambtelijk is onderzocht welk door GSB/SO gefinancierd beleid direct kan worden gestopt en wat slechts gefaseerd kan worden afgebouwd. Het risico GSB/GSO is aan de hand van deze analyse afgebouwd naar €4,5 miljoen, zijnde de activiteiten die gefaseerd worden afgebouwd.

De rente stijgt boven het in de meerjarenbegroting opgenomen rentepercentage wat leidt tot hogere rentekosten bij herfinanciering dan waarmee in de begroting rekening is gehouden.

5 miljoen

50%

Geen, oorzaak ligt extern.

De afgifte van bouwvergunningen of de hoogte van de bouwsommen loopt terug, wat leidt tot een financiële tegenvaller voor de gemeente, omdat de legesopbrengsten lager zijn dan begroot.

2 miljoen

50%

Geen, oorzaak ligt extern.

Waalsprong: De ontwikkelingen in de woningbouw verlopen anders dan verwacht, waardoor de gemaakte kosten in woonvoorzieningen mogelijk niet worden terugverdiend.

1 miljoen

90%

In het kader van de prestatieafspraken GSB III moeten eind 2009 de afspraken voor m.n. het domein Sociaal, Integratie & Veiligheid (SIV) gerealiseerd zijn. Besteding wordt niet altijd gerealiseerd, wat leidt tot mogelijke terugbetaling van middelen aan Rijk.

1,5 miljoen

50%

Risico’s overige gemeentelijke activiteiten

Activiteiten gericht op het behalen van de prestatieafspraken.

> vervolg Top 10

283

Paragrafen

> vervolg Risico’s overige gemeentelijke activiteiten

Max. financiëel gevolg

kans

Beheersingsmaatregelen

In het kader van de prestatieafspraken GSB III moeten eind 2009 de afspraken voor m.n. het domein Sociaal, Integratie & Veiligheid (SIV) gerealiseerd zijn. Besteding wordt niet altijd gerealiseerd, wat leidt tot mogelijke terugbetaling van middelen aan Rijk.

1,5 miljoen

50%

Activiteiten gericht op het behalen van de prestatieafspraken.

De specifieke bijdrage, op basis waarvan de gemeente archeologisch onderzoek verricht, vervalt wat leidt tot vertraging van de uitvoering van ruimtelijke projecten, aansprakelijkstelling van de gemeente door derden, extra kosten voor de gemeente.

1 miljoen

70%

Armoedebestrijding: In december 2008 is door de raad besloten tot uitvoering van het Decemberfonds 2008, waarbij categoriaal financiële bijdragen zijn verstrekt aan gezinnen met kinderen en huishoudens met een laag inkomen zijn voorzien van een eindejaarsuitkering. Dit mag niet van de Wwb, en dus lopen we a-structureel risico dat het Wwb-Inkomensdeel wordt gekort.

2,1 miljoen

30%

M.b.t. de doordecentralisatie onderwijshuisvesting is nog geen overeenkomst gesloten met 3 stichtingen. Hierdoor is de Verordening Huisvestingsvoorzieningen Onderwijs voor deze besturen niet buiten werking gesteld en zijn wij genoodzaakt lasten voor deze besturen te vergoeden.

1,25 miljoen

50%

Onvoldoende strikt programmabeheer subsidieprogramma’s wat leidt tot achterblijven verwachte subsidie.

1 miljoen

50%

Geen

Alle geïnventariseerde risico’s zijn met behulp van deze systematiek geanalyseerd. Op basis van deze analyse is een weerstandsvermogen nodig van € 25,4 miljoen, om met 90 % zekerheid de nu geïnventariseerde risico’s af te kunnen dekken. Dit beeld is op basis van de geactualiseerde risico’s stand februari 2009 € 1 miljoen lager dan de stadsbegroting 2008. In het jaarverslag zijn bij de programma’s de belangrijkste risico uit de totale risicomonitor vermeld. De risico’s die samenhangen met verbonden partijen zijn in de stadsrekening in de paragraaf verbonden partijen opgenomen. Het streven was om ook deze risico’s vanaf 2008 in het risicomanagementsysteem in te brengen; dit is slechts ten dele gelukt.. 7.1.2

284

Risico’s ontwikkelingsbedrijf Gebiedsontwikkeling en het realiseren van vastgoedprojecten met bijbehorende openbare ruimte vergt een goed risicomanagement. Naast het voortdurend monitoren van de risico’s is bijsturing een factor van belang. De balans tussen beide elementen bepaald het risicoprofiel van het Ontwikkelingsbedrijf.

Weerstandsvermogen

In 2007 heeft ons College de nota uitvoering risicobeheer vastgesteld voor het Ontwikkelingsbedrijf. Op basis van een nieuwe methodiek en nieuwe risicoanalyses worden de financiële risico’s per project opnieuw in beeld worden gebracht. De uitkomsten van deze risicoanalyses zijn, zoals aangekondigd, in dit VGP verwerkt. Op basis van een uitgebreide risicoanalyse wordt het risico van het Ontwikkelingsbedrijf geraamd op € 27,5 miljoen. Dit bedrag is als volgt tot stand gekomen. Het totaal van de verschillende projecten leidt tot een risicoprofiel van om en nabij de € 34,5 miljoen. Maar gezien het feit dat deze risico’s, zowel in tijd als ook in mogelijkheid zich nimmer gelijktijdig zullen voordoen, is een demping - overeenkomstig de nota uitvoering risicobeheer- gewenst. Op basis van deze berekening kan het totaal van het risico derhalve worden bepaald op € 27,5 miljoen. Belangrijke elementen uit de risicoanalyse worden gevormd door: Omschrijving

€ x 1 miljoen

Waalsprong Koers West LIMOS Spoorzone Van Swaay terrein Overige risico’s Risico’s opgeteld Dempingsfactor 20%

19,0 7,5 1,8 1,2 5,0 34,5 7,0

Totaal

27,5

Waalsprong De gemeentelijke planexploitatie Waalsprong is in maart 2005 vastgesteld door uw Raad. Uit de risicoanalyse en -beoordeling die in september 2007 is gemaakt op basis van de toen geldende uitgangspunten, blijkt dat het netto risico en daarmee de potentiële risicoafdekking binnen de ABR voor de gemeentelijke planexploitatie Waalsprong van € 24,4 miljoen kon worden bijgesteld naar € 19,0 miljoen. Zijnde het negatieve risico minus het positieve risico en de bijsturingsmogelijkheden. Deze bijstelling was vooral het gevolg van het gereedkomen van (onderdelen) in de deelprojecten, bijvoorbeeld Ovatonde en Sportpark Vossenpels, en de verwervingen in de Waalsprong. Voor de zomer van 2009 wordt een actualisatie van de risico’s afgerond op basis van een integrale herziening van de planexploitatie Waalsprong, waarin expliciet een actualisatie van de marktontwikkelingen en voortschrijdend inzicht van de ontwikkelmogelijkheden van de Landschapszone worden verwerkt. Koers West In februari 2007 is door uw Raad een positief besluit genomen over het in ontwikkeling nemen van Koers West als geheel. Tevens is hierbij de Voortgangsrapportage Koers West vastgesteld. Als methodiek voor het bepalen van het risico is zowel bij de Stadsbrug als het Waalfront gekozen voor de zogenoemde ‘Monte Carlo-simulatie’. Het risico is bij de vorige Voortgangsrapportage naar boven bijgesteld naar € 7,5 miljoen. LIMOS In het plangebied zijn onderzoeken verricht in het kader van bommen- en explosievenonderzoek. De dienst Domeinen is juridisch aansprakelijk gesteld voor de kosten die hiermee gemoeid zijn. De uitkomst van deze juridische procedures in het kader van aansprakelijkheid valt op voorhand niet te bepalen. Het totale risico was bepaald op € 1,8 miljoen. Er is geen reden om dit bedrag bij te stellen.

285

Paragrafen

Spoorzone Van Swaayterrein Reeds eerder hebben wij uw Raad voorgelegd dat de bodem- en grondwatersanering van het Swaay-terrein niet door de toekomstige planexploitatie van de Spoorzone (Nijmegen Centraal) kan worden gedragen. De kosten gaan naar de huidige inzichten oplopen tot maximaal € 1,2 miljoen. Overige risico’s Voor de overige risico’s rekenen we met € 5 miljoen. Het gaat hier gedeeltelijk om risico’s als gevolg van onvoldoende bankgaranties bij particuliere ontwikkelingen, beperkte risico’s in lopende exploitaties (Bijv. sanering explosieven Groesbeekseweg en Maldenborgh ad € 0,5 miljoen) en extra risico’s ten aanzien van de aanpassingen in verkeersstructuur in de Waalsprong. De risicoanalyse sluit daarmee bruto op een bedrag van € 34,5 miljoen. Gecorrigeerd met de dempingsfactor van 20% komt het totale risico uit op € 27,5miljoen.

7.2

RESERVEPOSITIE Zoals reeds vermeld in de inleiding zijn de Saldireserve en de ABR bepalend voor het weerstandsvermogen ter afdekking van de risico’s. Verder heeft het BTW-compensatiefonds een steeds meer algemeen karakter gekregen. Deze reserve neemt echter af tot nihil in deze begrotingsperiode en is daarmee al ingezet als dekkingsmiddel.

7.2.1

Saldireserve De saldireserve heeft na de mutaties in 2008 een eindsaldo van € 45,65 miljoen. Dit saldo wordt voor de komende jaren nog beïnvloed door de reeds genomen besluiten tot onttrekking van bedragen uit de Saldireserve, zoals in de meerjarenbegroting 2009-2012 is opgenomen.

Saldireserve

2009

2010

2011

2012

Stand 1 januari Bij: - rente Af: - onttrekking opgenomen in administratie - huis voor de topsport (verkopen 2006) - reservering verlies opbrengst Novio - wegenplan - Koers West - begrotingssaldo

45.650

38.290

30.511

26.923

2.143

1.864

1.742

1.742

-7.704 -1.500 -1.000 -392 -1.000 2.093

-5.425

-308

-227

-5.000 782

-6.000 978

947

Stand per 31 december

38.290

30.511

26.923

29.385

In de tweede winstbestemming stellen wij voor om van het rekeningsaldo een bedrag van € 5,2 miljoen toe te voegen. Daarmee zou de saldireserve ultimo 2009 neerkomen op een stand van € 50,85 miljoen. De gewenste omvang van de saldireserve is vastgesteld bij de behandeling van de nota reserves en voorzieningen. De ondergrens is bepaald op € 120,- per inwoner en op basis van het amendement “Genoeg is genoeg” is de bovengrens vastgesteld op € 180,- per inwoner. Op basis van het aantal inwoners in 2008 zou dit betekenen dat we de bovengrens van € 29,0 miljoen ultimo 2008 ruim overstijgen in 2008 en dat we ook in het meerjarenbeeld de bovengrens overstijgen. In de nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen is vastgelegd dat er

286

Weerstandsvermogen

gestreefd wordt naar een ratio weerstandsvermogen (de verhouding tussen op grond van het risicoprofiel benodigde weerstandscapaciteit en de werkelijk aanwezige weerstandscapaciteit) van 1,0. Op grond van de risico-inventarisatie in februari jongstlede zou een buffer benodigd zijn van € 25,4 miljoen. De prognose van de Saldireserve naar € 34,6 miljoen ultimo 2012 (€29,4 plus €5,2) leidt, bij een gelijkblijvend risicoprofiel, tot een ratio weerstandsvermogen van 1,36 in 2012. Dit laatste wordt in de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen gekwalificeerd als ruim voldoende. In onze brief over de economische crisis van februari 2009 hebben we reeds aangegeven dat we het rekeningresultaat 2008 bij voorrang willen inzetten als buffer op mogelijke negatieve effecten van de economische crisis op het saldo van de begroting 2009. Daarnaast houden we de mogelijkheid open om ruimte in de reserves in te zetten om crisiseffecten in de nieuwe meerjarenbegroting op te vangen of te verzachten. Ten tijde van crisis is het dan ook denkbaar om de hoogte van de saldireserve, voor zover dat past in relatie tot de risicoinventarisatie, tot de ondergrens te brengen. 7.2.2

Algemene bedrijfsreserve De algemene bedrijfsreserve van het Ontwikkelingsbedrijf is een financiële buffer voor het afdekken van de financiële risico’s in de planexploitaties. Tevens worden resultaatschommelingen gefinancierd uit de ABR. Gezien het karakter van de ABR worden de resultaten op grond van de herzieningen planexploitaties, zoals opgenomen in de bij deze rekening behorende Voortgangsrapportage Grote Projecten, toegevoegd, dan wel onttrokken aan de reserve en verwerkt op het programma Grondbeleid. Ultimo 2008 is het saldo van deze reserve € 24,05 miljoen vóór 2e winstbestemming. Dit saldo wordt voor de komende jaren nog beïnvloed door de reeds genomen besluiten tot onttrekking van bedragen uit de Saldireserve, zoals in de meerjarenbegroting 2009-2012 is opgenomen.

Algemene bedrijfsreserve

2009

2010

2011

2012

Stand 1 januari bij rente positieve resultaten planexploitatie RSU versnellingsbijdrage woningbouw diversen doordecentralisatie onderwijshuisvesting deelnemingen

24,0 0 0,5 0,7 0,4 -0,4 0,4 5,0

30,6 0 0,5 0,1 -0,2 -6,5 0,4 5,0

29,9 0 3,6 0 1,5 -11,8 0,4 8,0

31,6 0 0,3 0 0 -6,2 0,2 0

Stand per 31 december

30,6

29,9

31,6

25,9

Na de 2e winstbestemming is het saldo € 27,31 miljoen. De risicoanalyse (VGP september 2008) geeft een gewenste stand voor de ABR van € 27,5 miljoen. Van 2009 tot en met 2011 worden de risico’s volledig afgedekt door de ABR. Indien akkoord wordt gegaan met de 2e winstbestemming 2008, zal dit ook in 2012 gelden, omdat de stand ultimo 2012 dan uitkomt op €29,2. Na 2012 verwachten we een hogere stand van de ABR omdat er vanuit Bijsterhuizen nog een winst van circa € 10,0 miljoen wordt verwacht. In onze crisisbrief van februari hebben wij al aangegeven dat wij het verantwoord achten om € 5 miljoen extra aan de ABR te onttrekken voor kortetermijnmaatregelen in het kader van de economische crisis. 7.2.3

Stille reserves Stille reserves bestaan uit eigendommen die een lagere boekwaarde hebben dan ze bij verkoop zouden opbrengen. Ten aanzien van de onroerende goederen is in 2005 een onderzoek gedaan

287

Paragrafen

naar de stille reserves en is geconstateerd dat de WOZ-waarde van het commerciële vastgoed hoger is dan de boekwaarde. Voor zover het daarbij gaat om het onroerend goed dat direct benut wordt voor de uitvoering van gemeentelijke taken, is die meerwaarde niet relevant voor het weerstandsvermogen. We beschikken echter ook over onroerend goed dat wordt verhuurd. Dat onroerend goed is in beginsel beschikbaar voor de verkoop, waarmee de meerwaarde daadwerkelijk gerealiseerd zou kunnen worden. Daarbij moet rekening worden gehouden met lange doorlooptijd. Daarmee is het niet inzetbaar als structureel weerstandsvermogen.

288

Paragrafen

8. Financiering

Het financieringsbeleid is gericht op: – Het voorzien in de financieringsbehoefte van de gemeente op korte en lange termijn; – Het verzorgen van financiering voor instellingen waarvan de activiteiten worden gerekend tot de publieke taak van de gemeente; – Het beheersen van risico’s die met deze transacties verbonden zijn, vooral renterisico’s en ‘tegenpartijrisico’s’. In dit hoofdstuk beschrijven wij de realisatie van het financieringsbeleid in het jaar 2008 en geven wij de gehanteerde uitgangspunten weer.

8.1

FINANCIERINGSBEHOEFTE De behoefte aan financieringsmiddelen wordt voor een belangrijk deel bepaald door: – te betalen aflossingen op door ons opgenomen leningen – afschrijving op investeringen en ontvangen aflossingen op verstrekte leningen. – ontwikkeling reservepositie Daarnaast ontstaat nieuwe financieringsbehoefte door nieuwe investeringen, door de ontwikkeling in de bedrijfsmatige activiteiten op grondexploitaties en door verstrekking van nieuwe leningen aan derden. Bij een sluitende jaarrekening treden verder uit de exploitatie geen effecten voor de financieringspositie op. Het positieve rekeningsresultaat 2008 is in onderstaande toelichtingen nog niet verwerkt.

8.1.1

Samenstelling opgenomen en verstrekte leningen Het huidige leningenpakket is als volgt samengesteld: Leningen O/G (Opgenomen Geldleningen)*

x € 1.000.000

Verwachte stand per 01-01-2008 (bij samenstelling stadsbegroting) 650 Afrondingsverschil 1 Werkelijke stand per 01-01-2008 Aflossingen in 2008 -122 Opname leningen tbv doorverstrekking 70 Totaal mutaties 2008 Boekwaarde leningen O/G per 31-12-2008

651

-52 599

* Gelden die voor de dekking van uitstaande leningen en de investeringen van de gemeente zijn opgenomen.

289

Paragrafen

Leningen U/G (Uitgezette Geldleningen) Verwachte stand per 01-01-2008 (bij samenstelling begroting): - Woningcorporaties - derden in kader publieke taak - interne leningen subtotaal Wijzigingen in boekwaarde gedurende 2007 (na gereedkomen begroting) Werkelijke stand per 01-01-2008 Stand per 31-12-2008: - woningcorporaties beginstand aflossingen subtotaal - leningen deelnemingen beginstand aflossingen verstrekkingen GEM subtotaal - overige verbonden partijen beginstand aflossing subtotaal - verstrekte leningen derden beginstand aflossing subtotaal - interne leningen beginstand aflossingen subtotaal Boekwaarde leningen U/G per 31-12-2008

x € 1.000.000

161 288 36 485 2 487

163 -17 146 211 -50 70 231 0,5 -0,1 0,4 75 -3 72 36 -0 36 486

De indeling is in de jaarrekening conform BBV, waar die in de begroting 2008 nog niet gehanteerd is. De bij de opstelling van de begroting verwachte daling van de leningen aan Woningcorporaties heeft doorgezet. Dit pakket is volledig geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Van de € 231 miljoen die per 31-12-2008 is verstrekt in het kader van de deelnemingen heeft de GEM Waalspong met € 220 miljoen het grootste aandeel. Gedurende het jaar is voor de GEM waalsprong € 70 miljoen aan nieuwe financiering aangetrokken, waarvan € 50 miljoen bestemd was voor vervanging van aflopende financieringscontracten. De interne leningen betreffen specifieke financiering die (intern) apart geadministreerd wordt en o.a. betrekking heeft op het ontwikkelingsbedrijf.

290

Financiering

Ter verduidelijking, de boekwaarde per 31-12-2008 is € 486 miljoen. In de Concernbalans staat echter € 259 miljoen. Het verschil wordt veroorzaakt door de consolidatie van de Planexploitatie GEM Waalsprong (boekwaarde aangekochte gronden), de verstrekte leningen vanuit de Kredietbank en de intern verstrekte leningen voor het ontwikkelingsbedrijf.

Financieringspositie per 31-12-2008 (in mln euro) Opgenomen geldleningen af: leningen tbv Exploitatiemij.

beschikbaar 599,2 -36,0

ingezet voor Financiering Ontw. Bedr.

563,2 Reserves af: Reserve Stadsbrug af: Reserve NUON

189,3 -26,9 -58,1

Gelden van derden en Voorzieningen af: voorzieningen grondexploitaties af: voorziening stadsburg

134,6 -14,5 -70,6

Financiering Ontw. Bedr. Lening NUON 104,3 Financiering Ontw. Bedr Financiering Ontw. Bedr. 49,5 717,0

Totaal beschikbaar Investeringen gereed Onderhanden Werk positie

327,0 19,7

Leningen u.g. af: lening NUON af: leningen tbv. Ontw. Bedrijf

485,6 51,7 -36,0

Korte financiering Ontwikkelingsbedrijf af: voorziening Stadsbrug

54,7 -70,6

307,3

397,9

15,9 Saldo benodigd POSITIE / OVERSCHOT

689,7 27,7 Bij de begroting werd uitgegaan van een financieringsbehoefte van rond 50 miljoen, waarbij rekening was gehouden dat de financieringsbehoefte uit 2007 volledig afgedekt kon worden de verkoopopbrengsten uit de doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting. Bij de jaarrekening 2007 bleek al dat de realisatie van investeringen zodanig vertraagd was dat er eind 2007 slechts een gering financieringstekort van rond € 7 miljoen berekend werd. In de eerste helft van 2008 is de doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting grotendeels afgerond met een ontvangst van rond 60,7 miljoen op de overgedragen onderwijsactiva. Doordat over 2007 en 2008 de investeringsuitgaven bij de voorjaarsnota met € 20,7 en bij de najaarsnota met € 17,9 miljoen naar latere jaren werden verschoven, en verder nog met € 15 miljoen achtergebleven zijn, bestond er op de bovenstaande wijze berekend uiteindelijk in plaats van een behoefte een financieringsoverschot van rond € 27,7 miljoen per ultimo 2008.

291

Paragrafen

8.2

FINANCIERINGSBELEID Voor het financieringsbeleid hanteerden we de onderstaande uitgangspunten:

8.2.1

Kasgeldlimiet Om de directe gevolgen van een snelle rentestijging te beperken, is in de wet FIDO de ‘kasgeldlimiet’ opgenomen voor de maximale omvang van de kortlopende financiering (looptijd korter dan 1 jaar). Voor 2008 was deze limiet € 57 miljoen (8,5% van de totale begrotingsomvang van € 670 miljoen). Deze kasgeldlimiet is de maximale hoogte van kortlopende financiering op enig moment gedurende het jaar. Gedurende 2008 is tijdens de eerste 4 maanden nog gemiddeld 44 miljoen per maand aangetrokken om de fluctuaties in de exploitatiefinanciering en de financiering van het ontwikkelingsbedrijf op te vangen. Voor de kortlopende financiering van het ontwikkelbedrijf is gemiddeld € 67 miljoen nodig geweest, waarin voornamelijk voorzien is door de Voorziening Stadsbrug (die op 31 dec 2008 nog een omvang had van € 70,6 miljoen). Vanaf april is in totaal € 60,7 miljoen ontvangen in het kader van de doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting, mede waardoor een liquiditeitsoverschot ontstond, dat aan het einde van het jaar nog € 38,9 miljoen bedroeg. De kwartaalrapportages aan de toezichthouder (de provincie) over de kortlopende financiering in relatie tot de kasgeldlimiet zijn hierna opgenomen in onderdeel 8.2.3. Kasgeldlimiet.

8.2.2

Rentevisie In de begroting 2008 zijn wij ervan uitgegaan dat de financieringsbehoefte voor langlopende leningen aangetrokken kan worden tegen maximaal 5%. Door de kredietcrisis die zich in de loop van het jaar steeds duidelijker openbaarde, fluctueerden de tarieven voor lang geld voor gemeenten gedurende het hele jaar sterk tussen rond 4 en 5 %. Met name aan het einde van 2008 bleek ook de beschikbaarheid van vooral langere looptijden erg laag. Voor de realisatie van de begroting had dat geen effect, omdat we gedurende het grootste deel van het jaar over een positieve liquiditeit beschikten, en ook aan het einde van het jaar nog een financieringsoverschot hadden. In het laatste kwartaal hebben wij wel binnen bovengenoemde grenzen met een gemiddeld percentage van 4,79 % € 65 miljoen aangetrokken met uitgestelde storting in 2010, om daarmee een renterisico op de bestaande financieringsbehoefte vanaf dat jaar af te dekken.

8.2.3

Financieringsplanning Door de vertraging in de realisatie van investeringen en de overdracht van panden in het kader van de doordecentralisatie van onderwijs bestond er aan het einde van het jaar een financieringsoverschot en was er gedurende het grootste deel van het jaar een liquiditeitsoverschot. Voor de actuele financieringspositie is zijn daarom geen nieuwe leningen afgesloten, behalve dan ten behoeve van de verstrekking van financiering van de GEM Waalsprong. Bij de opstelling van de begroting 2009-2010 is de financieringsplanning bijgesteld. Op grond van die bijstelling is voor de hoge financieringsbehoefte in 2010, die ook al bleek uit de financieringsplanning voor de begroting 2008-2012, € 65 miljoen ingeleend met uitgestelde storting in 2010. De financieringsplanning krijgt hierdoor een gelijkmatiger verloop en wordt daardoor de komende jaren hoofdzakelijk bepaald door de omvang van nieuwe investeringen. Het renterisico op de financiering van bestaande activa is hierdoor voor de komende jaren in belangrijke mate afgedekt. Een nieuwe actualisatie van de financieringsplanning waarin ook de uitkomsten van de jaarrekening 2008 zijn verwerkt, voeren wij momenteel uit voor de opstelling van de voorjaarjaarsnota 2009 en voor opstelling van de begroting 2010.

292

Financiering

8.2.4

Risicobeheer Risico’s op uitstaande leningen zijn in belangrijke mate afgedekt door waarborgfondsen (leningen aan woningcorporaties en sportverenigingen) of doordat het een uitzetting bij een bankinstelling met een uitstekende rating betreft. Voor de leningen aan de GEM vormt de waarde van de aangekochte en in ontwikkeling zijnde gronden een belangrijke afdekking van risico’s op de verstrekte leningen. Op aan andere partijen uitgeleende gelden bestaat het risico dat aflossing en/of rente niet tijdig of in het geheel niet meer plaats zullen vinden. Dit zijn allen leningen die vertrekt zijn in het kader van de publieke taak zoals de Raad die vastgesteld heeft. Deze risico’s komen dan ten laste van de algemene reserves. Renterisiconorm Voor de in de toekomst noodzakelijke herfinanciering van afgeloste leningen en voor leningen met een contractueel vastgelegde mogelijkheid van renteherziening, bestaat onzekerheid over de hoogte van de daarna te betalen rente. Door de ‘renterisiconorm’ in de wet FIDO wordt de omvang van dit risico jaarlijks beperkt door per jaar de omvang van de toegestane herfinanciering te beperken tot maximaal 20% van de totale vaste schuld. Voor onze gemeente komt dit percentage de komende jaren uit op minder dan 5%, vooral door de omvangrijke bestaande financiering ten behoeve van vooral woningcorporaties, en doordat het renterisico daarop grotendeels is geëlimineerd door gelijke aflossing en renteherziening op inleen en uitleen (zgn. ‘matching’). Doordat hierdoor ruimschoots aan de wettelijke norm wordt voldaan, heeft deze norm geen praktische betekenis voor ons financieringsbeleid. Als aanvulling op de wettelijke norm streven wij daarom conform het beleid in voorgaande jaren naar een gelijkmatige spreiding van de (her)financieringsbehoefte voor de gemeentelijke investeringen. Daarmee wordt het renterisico dat van invloed is op de kapitaallasten van bestaande investeringen geëgaliseerd. Renterisico op de vaste schuld over het jaar 2008 Berekenen renterisico op de vaste schuld Op deze staat dient eenmaal per jaar over het voorgaande jaar het renterisico op de vaste schuld te worden gerapporteerd. Het gaat hierbij om het renterisico van het gehele openbaar lichaam, inclusief bedrijven en andere takken van dienst. Deze staat wordt jaarlijks als onderdeel van de financierings paragraaf bij het jaarverslag naar de toezichthouder verzonden.

Bedragen in Euro’s 1a 1b 2 3a 3b 4 5 6 7 8 9a 9b 10 11 12

Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Renteherziening op vaste schuld (1a-1b) Nieuw aangetrokken vaste schuld Nieuw uitgezette lange leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b) Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op de vaste schuld (2 + 6) Rente risiconorm Ruimte onder rente risiconorm (8 - 7) Overschrijding rente risiconorm (7 -8) Stand van de vaste schuld Het bij ministeriële regeling vastgesteld percentage Rente risiconorm (10 x 11 / 100)

1.180.017,37 1.180.017,36 0,01 70.000.000,00 70.000.000,00 0,00 122.069.457,90 0,00 0,01 130.250.788,60 130.250.788,59 651.253.943,03 20,00 130.250.788,60

293

Paragrafen

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is de maximale omvang van toegestane kortlopende financiering. Onderstaand overzicht geeft de 4 kwartaalrapportages aan de Toezichthouder Provincie Gelderland over de ontwikkeling van de liquiditeitspositie.

Berekening liquiditeitspositie 1.

Vlottende (korte) schuld

2. Vlottende middelen

3. Netto vlottende schuld (+) /Overschot vlottende middelen (-) (1-2) 4. Gemiddelde netto vlottende schuld (+) /Gemiddelde overschot vlottende middelen (-) 5. Kasgeldlimiet 6a. Ruimte onder kasgeldlimiet (5-4) 6b. Overschrijding van de kasgeldlimiet (4-5)

294

bedragen x € 1.000 jan feb mrt jan feb mrt jan feb mrt

16.000 30.000 45.000 14.903 1.660 4.981 1.097 28.340 40.019 23.152

52.700 0 -29.548

april mei juni april mei juni april mei juni

45.000 0 0 30.866 25.993 28.507 14.134 -25.993 -28.507 -13.455

juli 0 aug 0 sept 0 juli 67.435 aug 44.390 sept 46.703 juli -67.435 aug -44.390 sept -46.703 -52.843

52.700 66.155 0

52.700 05.543 0

okt nov dec okt nov dec okt nov dec

0 0 0 54.440 75.778 34.210 -54.440 -75.778 -34.210 -54.809

52.700 07.509 0

Gemeente Nijmegen April 2009 ontwerp OptimaForma, Nijmegen druk Drukkerij Trioprint, Nijmegen

2008

Stadsrekening 2008 | jaarverslag

Stadsrekening

jaarverslag

Stadsrekening. jaarverslag. Stadsrekening 2008 jaarverslag

Recommend Documents