Jaarverslag. Evides Waterbedrijf Jaarverslag 2008

Jaarverslag

2008

Evides Waterbedrijf • Jaarverslag 2008

1

Inhoud Voorwoord directie Evides Waterbedrijf - Introductie Bericht van de Raad van Commissarissen

5 7 8

Verslag van de directie Focus op de klant; Evides Drinkwater Maatwerk in water werpt vruchten af; Evides Industriewater Voortbouwen op brede basis; Maatschappelijk verantwoord ondernemen Volop in ontwikkeling; Personeel en organisatie Corporate Governance Risico’s in kaart; Risicobeheersing en -management Vooruitzichten Deelnemingen Financiën

11 16 20 23 26 27 29 30 31

Jaarrekening 2008 Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verliesrekening Kasstroomoverzicht Algemene toelichting en grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winsten verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans Toelichting op de vennootschappelijke winsten verliesrekening

36 37 38 39 42 47 49 50 51 52

Overige gegevens Winstbestemming Accountantsverklaring

53 54

Bijlagen Kengetallen Organisatiestructuur Structuur deelnemingen Nevenfuncties Raad van Commissarissen

57 58 59 60


3

4


Voorwoord van de directie In 2008 was Evides weer volop in beweging met veel ontwikkelingen binnen en buiten de organisatie. Op het vlak van drinkwater en industriewater zijn grote stappen gezet en goede resultaten geboekt. De synergie tussen beide bedrijfstakken is goed zichtbaar en uit zich vooral in kennis en cultuur en operationeel. Ook in internationaal opzicht zijn de activiteiten groeiend. Vanaf 1 januari 2008 zijn de tarieven voor de huishoudelijke klant – als gevolg van de goede resultaten de voorgaande jaren – met 5% verlaagd. Inmiddels vinden de klantcontacten en facturering voor nagenoeg al onze drinkwaterklanten in Zuid-Holland plaats uit naam van Evides. Hierdoor is de naamsbekendheid in deze regio meer dan verdubbeld. Binnen Drinkwater is de ingezette koers van Operational Excellence nog verder doorgevoerd. Met als doel de leveringszekerheid verder te verbeteren, zijn diverse projecten voor onderhoud en vernieuwing uitgevoerd en opgestart. Om ook tijdens calamiteiten te kunnen zorgen voor continuïteit in de waterlevering, heeft Evides regelmatig een crisisoefening gehouden, zowel intern als met crisispartners. Industriewater ligt op koers en heeft een serie grootschalige DBFO-projecten (Design, Build, Finance & Operate) opgepakt voor klanten in de Botlek, Zeeland en Groningen. Vermeldenswaardig is het multibronnenbeleid in Zeeuws-Vlaanderen, waar water vanuit de Biesbosch, Sint Jansteen en een afvalwaterzuivering zal worden ingezet voor de productie van gedemineraliseerd water. Daarnaast is – met de aanstelling van een vaste business development manager – ook in Duitsland sprake van verdere marktontwikkeling.

De activiteiten voor Vitens-Evides International B.V. en het klantenfonds Water for Life zijn verder uitgebreid. Met geld, kennis en menskracht dragen we bij aan het realiseren van de Millennium Development Goals van de Verenigde Naties: het verbeteren van de watervoorzieningen en sanitatie voor mensen in ontwikkelingslanden. Inmiddels is er een groot aantal Evidesmedewerkers dat regelmatig in het buitenland werkzaamheden verricht voor de internationale bv en het klantenfonds. Evides heeft een goed financieel resultaat weten te behalen. In 2008 is een omzet geboekt van € 299,8 miljoen, wat een resultaat geeft van € 55,7 miljoen. Vanwege de oplevering van een nieuw project is het grootste deel van dit resultaat toe te schrijven aan Industriewater. Vanwege een tariefsverlaging in het drinkwater is het resultaat lager dan in 2007, maar wel conform de begroting voor 2008 en passend in ons beleid om constante lage tarieven voor drinkwater te handhaven. In 2009 vieren we het eerste lustrum van Evides; we mogen trots zijn op wat we gezamenlijk hebben bereikt. Het resultaat dat we het afgelopen jaar hebben geboekt is ook zeker een compliment waard. Tegelijkertijd willen en moeten we ons maximaal blijven inzetten om de positieve lijn van Evides vast te houden en verder uit te bouwen. Een uitdaging die we als Evides gezamenlijk aangaan, met het volle vertrouwen hierin succesvol te zijn. Peter Vermaat, Algemeen directeur Evides Waterbedrijf 21 april 2009


5

6


Introductie Evides is een veelzijdig en innovatief waterbedrijf dat verschillende watersoorten levert uit diverse bronnen. Dagelijks levert Evides drinkwater aan circa 2,5 miljoen mensen in Zeeland, het zuidwesten van Zuid-Holland en de Brabantse Wal. Daarnaast produceert Evides water in uiteenlopende kwaliteiten voor grote industriële klanten in Nederland en Duitsland. Op een aantal locaties verzorgt Evides ook de zuivering van afvalwater.

Evides Waterbedrijf

Kerntaak

Evides is in 2004 ontstaan uit een fusie van Waterbedrijf Europoort en DELTA Water Bedrijf. De wortels van de onderneming liggen in de eerste waterbedrijven die rond 1874 ontstonden in Rotterdam en Vlissingen. Anno 2009 is Evides een solide combinatie van een robuuste drinkwaterpoot en een innovatieve industriewaterpoot. De bedrijfsonderdelen versterken en ondersteunen elkaar, waardoor een goede synergie ontstaat en Evides zich positioneert als een ondernemende en betrouwbare leverancier van hoogwaardig water. Jaarlijks wordt er circa 240 miljoen kubieke meter drink- en industriewater geproduceerd. Daarmee is Evides het op één na grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en de grootste leverancier van waterdiensten aan de industrie in Nederland.

Een uitstekende kwaliteit water en een hoge graad van leveringszekerheid, dat is waar Evides voor staat. De consument moet 24 uur per dag, 365 dagen per jaar kunnen vertrouwen op veilig, schoon en smakelijk drinkwater tegen een aanvaardbare prijs en met goede service. Industriële afnemers vinden in Evides een partner die waterdiensten ‘op maat’ levert. Of het nu gaat om proceswater, afvalwaterzuivering of het hergebruik van gezuiverd afvalwater.

Evides is voor 50% eigendom van Gemeenschappelijk Bezit Evides B.V. (gemeenten in Zuid-Holland Zuid) en voor 50% van DELTA N.V.

Verzorgingsgebied

Het is de missie van de ongeveer 550 medewerkers van Evides om deze belofte waar te maken. Iedere dag. Daarbij werken we onder andere aan: • het adequaat inspelen op ontwikkelingen in de sector; • voortdurende innovatie; • s amenwerking met publieke en private partners in de branche en in de waterketen; • meer en betere drinkwatervoorzieningen in ontwikkelingslanden; • d uurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen; • aantrekkelijk werkgeverschap; • e en maatschappelijk aanvaardbaar rendement voor onze aandeelhouders. Kortom: Evides wil in al haar primaire processen uitblinken. Onze bedrijfsvoering is doelmatig en transparant, zodat we blijven behoren tot de top-3 van best presterende waterbedrijven in Nederland.

Evides levert drinkwater aan de volgende regio’s/gemeenten: Albrandswaard, Barendrecht, Bergen op Zoom (alleen Halsteren en Lepelstraat), Bernisse, Binnenmaas, Borsele, Brielle, Capelle aan den IJssel, Cromstrijen, Delft, Den Haag (alleen Wateringse Veld), Dirksland, Dordrecht, Goedereede, Goes, ’s-Gravendeel, Hellevoetsluis, Hulst, Kapelle, Korendijk, Maassluis, Middelburg, Middelharnis, Midden-Delfland, Noord-Beveland, Oostflakkee, Oud-Beijerland, Reimerswaal, Rotterdam (inclusief Hoek van Holland en de havens), Rozenburg, Schiedam, Schouwen-Duiveland, Sluis, Spijkenisse, Strijen, Terneuzen, Tholen, Veere, Vlaardingen, Vlissingen, Westland, Westvoorne, Woensdrecht en Zwijndrecht (alleen voormalig Heerjansdam). Evides Industriewater is actief voor opdrachtgevers in de Benelux, maar ook daarbuiten zoals in Duitsland.


7

Samenstelling en profiel

Bericht van de

Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) van Evides houdt toezicht op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken en staat de directie met advies bij.

8


De RvC bestaat uit zeven personen, benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In de profielschets van de Raad van Commissarissen is onder meer vastgelegd dat Evides bij de invulling van de RvC streeft naar een balans tussen kennis, ervaring en achtergrond van de individuele leden, alsook een ruime mate van affiniteit met de aard en cultuur van het bedrijf. In de RvC dient vakinhoudelijke kennis aanwezig te zijn op de volgende gebieden: • d rink- en industriewater, afvalwater en rioolwater, alsmede de hieraan gerelateerde industriële dienstverlening en dienstverlening op deze gebieden in ontwikkelingslanden; • o ndernemerschap, politiek, publiek-private verhoudingen, juridische zaken en Corporate Governance; • financiële zaken; minimaal één lid van de RvC is een financieel expert; • klantrelaties, marketing en communicatie; • s ociaal beleid, bedrijfsorganisatie, verandermanagement en Human Resources Management. Met betrekking tot de onafhankelijkheid van de leden van de RvC wijkt Evides af van de Nederlandse Corporate Governance Code. De statuten bepalen dat aandeelhouder DELTA N.V. kandidaten voordraagt voor twee zetels (zijnde de heer Verstraeten en de heer Hamelink) evenals de aandeelhouder B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides (de heren De Kreij en Binnendijk). Kandidaten voor de overige drie zetels worden door de RvC voorgedragen (de heer Van Woerkom als voorzitter en twee leden, mevrouw Lubbi en de heer Haijkens, op aanbeveling van de ondernemingsraad). Er zijn twee subcommissies ingesteld, te weten de auditcommissie en de remuneratiecommissie. De selectieen benoemingscommissie wordt ad hoc ingesteld. In afwijking van de code is de voorzitter van de RvC tevens voorzitter van de remuneratiecommissie.

Vergaderingen en overige activiteiten Aan het begin van 2008 was de samenstelling als volgt: - de heer G.H.N.L. van Woerkom (voorzitter, tevens voorzitter remuneratie-, selectieen benoemingscommissie); - de heer R.P. Binnendijk (tevens lid auditcommissie); - de heer J. Haijkens (tevens lid auditcommissie); - de heer P.G. Boerma (tevens lid audit-, remuneratie-, selectieen benoemingscommissie); - mevrouw M.W. Lubbi (tevens lid remuneratie-, selectieen benoemingscommissie); - de heer. F.K. Hamelink (tevens lid remuneratiecommissie); - de heer J.P. de Kreij (tevens voorzitter auditcommissie). Per 1 mei 2008 is de heer Boerma teruggetreden en opgevolgd door de heer T.J.B. van der Klaauw. Per 1 december 2008 trad de heer Van der Klaauw terug. Hij is opgevolgd door de heer R. Verstraeten, van DELTA. De heer Verstraeten is tevens lid van de auditcommissie. Wij danken de heer Boerma en de heer Van der Klaauw voor hun inzet. De commissarissen Van Woerkom, Lubbi en Haijkens zijn in 2008 herbenoemd.

De Raad van Commissarissen vergaderde in 2008 zes keer in aanwezigheid van de directie. In deze vergaderingen zijn onder meer de volgende onderwerpen behandeld: • d e strategie en het beleid voor de korte en lange termijn, inclusief het Ondernemingsplan; • v erschillende financiële rapportages, zoals het Ondernemingsplan – inclusief Meerjaren Investeringsplan, de kwartaalrapportages, de accountantsverslagen, het Treasury Jaarplan, de managementletter en de jaarstukken; • h et aantreden en inwerken van de nieuwe directeur; • v erschillende investeringsbeslissingen, met name voor omvangrijke industriewaterprojecten; • h et onderzoeken van mogelijkheden tot samenwerking met andere waterbedrijven, voornamelijk op het gebied van de waterlaboratoria; • facturatiebeleid, vooral de samenwerking met Vitens in de Facturatie B.V.; • d e ontwikkelingen rondom de waterwinningen op de Brabantse Wal; • de ontwerp-Drinkwaterwet.

Naast deze vergaderingen van de RvC zijn er zes vergaderingen geweest van de auditcommissie, waarin besluiten van de RvC over interne financiële beheersing, beheersing van financiële risico’s, externe verslaggeving en grote investeringen inhoudelijk zijn voorbereid. De remuneratiecommissie heeft in 2008 één maal vergaderd. Tevens is gesproken over de persoonlijke doelstellingen van de directie. Ten slotte zijn RvC-leden aanwezig geweest bij twee OR-vergaderingen. Geen van de commissarissen is frequent afwezig geweest. De RvC heeft in 2008 buiten aanwezigheid van de directie gesproken over het functioneren van de RvC als college en van de individuele commissarissen. Daarbij is ook gesproken over het functioneren van de directie.

Onder voorzitterschap van de presidentcommissaris zijn de aandeelhouders medio 2008 een traject gestart om een gezamenlijke agenda met betrekking tot de toekomstige koers van Evides op te stellen. De verwachting is dat dit traject medio 2009 zal zijn afgerond.


9

Bezoldigingsbeleid directie

Bezoldigingsbeleid RvC

Jaarverslag

Het beleid voor de bezoldiging van de directie is in 2008 niet gewijzigd. Uitgangspunten blijven: • d e bezoldiging dient hoog genoeg te zijn om goed management te kunnen aantrekken en te behouden; • d e bezoldiging dient te passen binnen die van vergelijkbare bedrijven in een vergelijkbare markt, rekening houdend met het publieke karakter van het bedrijf; • d e bezoldiging stimuleert zowel de korte als de lange termijndoelstellingen van de onderneming; • d e bezoldiging bestaat uit een vast inkomen en een bonus van maximaal 30%, gebaseerd op criteria die jaarlijks worden gedefinieerd. Voor 2008 waren deze criteria onder andere het bedrijfsresultaat (inclusief groei industriewater), klanttevredenheid en het realiseren van de cultuurverandering; • d e overige arbeidsvoorwaarden zijn marktconform binnen de sector. De bezoldiging wordt geïndexeerd op basis van de Haysystematiek. De indexering wordt vastgesteld door de RvC.

Het uitgangspunt van het beleid is een marktconforme bezoldiging die onafhankelijk is van het bedrijfsresultaat. De bezoldiging is opgebouwd uit een basisvergoeding voor het lidmaatschap van de RvC en een aanvullende vergoeding voor het lidmaatschap van de auditcommissie (25% van de basisvergoeding) en remuneratiecommissie (12,5%). De vergoeding wordt periodiek geïndexeerd.

Hierbij leggen wij u het door de directie opgestelde jaarverslag van Evides N.V. voor, met daarin opgenomen de jaarrekening over 2008. De jaarrekening is door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring.

Per 1 maart 2008 traden de heren De Kraa en Vogelesang af als statutair directeur.

10


Wij hebben het verslag inclusief jaarrekening met de directie besproken in aanwezigheid van de accountant. Het jaarverslag en de door de directie voorgestelde winstbestemming hebben onze goedkeuring. Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor om het jaarverslag, de jaarrekening en de winstbestemming in de vergadering van 24 juni 2009 vast te stellen. Tevens verzoeken wij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders om voor het jaar 2008 decharge te verlenen aan de leden van de directie voor het gevoerde beleid en aan de leden van de RvC voor het uitgeoefende toezicht. Namens de Raad van Commissarissen, G.H.N.L. van Woerkom, voorzitter 21 april 2009

Evides Drinkwater

Focus op de klant Zo’n 2,5 miljoen consumenten en bedrijven in het zuidwestelijk deel van Zuid-Holland, Zeeland en een klein deel van Brabant kunnen dagelijks rekenen op zuiver en betrouwbaar drinkwater van Evides. Jaarlijks produceert het bedrijf 158 miljoen m3 drinkwater tegen zo laag mogelijke kosten. Kwaliteit en leveringszekerheid staan daarbij voorop. Ook in 2008 is daarin geïnvesteerd. Daarnaast is gewerkt aan uitbreiding en optimalisering van de klantcontacten. Zo breidde Evides het direct factureren aan klanten uit, evenals de callcenteractiviteiten.


11

“Het is noodzakelijk dat consumenten weten tot wie zij zich kunnen wenden. Een grotere naamsbekendheid draagt bij aan de herkenbaarheid en bereikbaarheid voor de klant én aan de bedrijfstrots.” Roelinda Vording, hoofd Communicatie

Meer direct contact

Heldere Evides-nota’s

Meer efficiency, verbetering van de klanttevredenheid en vergroten van de naamsbekendheid. Dat zijn belangrijke redenen voor Evides om het directe contact met de klant meer te gaan zoeken. Door zelf te factureren en één telefonisch en digitaal Evidesloket te introduceren is dit contact vergroot en verbeterd.

Sinds het ontstaan van Evides in 2004 is de facturatie ‘meegelift’ met de energieleveranciers in de verschillende regio’s. Met de liberalisering van de energiemarkt – waardoor consumenten voor gas en stroom niet meer regionaal gebonden zijn – was het meegaan met de energienota niet meer zo vanzelfsprekend. Eind 2007 begon Evides met de directe facturering aan klanten in Westland en Midden-Delfland. Met bijna 650.000 klanten volgde de rest van Zuid-Holland Zuid (m.u.v. Goeree-Overflakkee) in oktober 2008. Vanaf die tijd krijgen zij rechtstreeks hun waternota van Evides in de bus. Het effect daarvan op de naamsbekendheid is duidelijk merkbaar, zo blijkt uit onderzoek: de spontane naamsbekendheid is regiobreed gestegen van 32% naar 67%. Door zelf te factureren komt de naam Evides prominent bij een groot publiek in beeld. Bovendien ontstaat hierdoor meer direct contact met de klant en een betere bereikbaarheid; vooral persoonlijk contact levert een bijdrage aan het imago.

Zuiveringslocatie de Braakman vierde op 21 juni 2008 haar vijftigjarig bestaan met een feestelijke open dag. Ruim 700 bezoekers kregen een rondleiding en konden zien hoe de productie van zuiver en lekker drinkwater op de Braakman verloopt. Waterwinlocatie Petrusplaat in de Biesbosch stelde later in het jaar de deuren open voor personeel en familie. 12


Telefonisch contact

Online regelen

Voor vragen over de factuur, de waterkwaliteit en storingen kunnen onze klanten in ZuidHolland sinds oktober 2008 bellen met één telefoonnummer: 0900 0787. Deze 1-loketfunctie – bemand met personeel dat thuis is in de waterwereld – maakt het de klanten gemakkelijk. Bovendien biedt het de mogelijkheid om vragen, meldingen en klachten goed bij te houden, te monitoren en te evalueren. Zo kunnen we de klanttevredenheid en efficiency verder vergroten. Voor klanten op Goeree-Overflakkee, in Zeeland en op de Brabantse Wal heeft Evides de facturatie uitbesteed aan DELTA. Zij is ook het aanspreekpunt voor vragen of storingen, waarbij zij indien nodig een beroep kan doen op de medewerkers van Evides.

Drinkwaterklanten die hun factuur rechtstreeks van Evides ontvangen, kunnen op www.evides.nl vanaf oktober 2008 veel zaken zelf regelen. Via de online service ‘Mijn Evides’ kunnen ze onder andere hun meterstand of verhuizing doorgeven, persoonlijke gegevens wijzigen en betaalwijze aanpassen. Ook vinden ze er antwoorden op tal van vragen en kunnen ze via een contactformulier zelf informatie opvragen of zaken doorgeven. Gemakkelijk, snel en te gebruiken wanneer het de klant het beste uitkomt.

Deskundig antwoord Het nieuwe 0900-nummer wordt beantwoord door een medewerker van het callcenter. Evides maakt daarbij – via een dienstverleningsovereenkomst – gebruik van de callcentra van Vitens. De ruim 170 callcentermedewerkers handelen in naam van Evides zoveel mogelijk vragen direct af. Zo nodig verbinden zij de klant door met een ter zake kundige afdeling binnen Evides. De callcentermedewerkers hebben allemaal een speciale training gevolgd ter voorbereiding op de 1-loketfunctie. Ook voor de tweedelijnsmedewerkers is een cursus verzorgd.

Naast eigen nota’s, direct mail en publicaties blijken ook de Evides-auto’s – voorzien van telefoonnummer en logo – bij te dragen aan de naamsbekendheid.


13

Verbetering leveringszekerheid In 2008 is ook geïnvesteerd in het verbeteren van de leveringszekerheid van Evides. Dit was het derde jaar van een vijf jaar durend traject. In het kader van dit traject is de verouderde, storingsgevoelige ozon-installatie van productielocatie Haamstede vervangen door een UVinstallatie, een methode die milieuvriendelijker en effectiever is. Op locatie Baanhoek is gestart met de renovatie van de zuiveringsinstallaties. Hier zuiveren we naast oppervlaktewater ook grondwater. Baanhoek is de derde locatie waar Evides zal overschakelen van ozon-desinfectie op UV. De verwachting is dat de gloednieuwe installatie vanaf december 2009 operationeel is.

Leidingnet Op productielocatie de Braakman is begonnen met het realiseren van een twee-stratenzuivering. Hierbij verloopt het zuiveringsproces via twee gelijke ‘straten’, zodat in geval van onderhoud de zuivering altijd doorgaat via de andere ‘straat’. In dit proces wordt de ozoninstallatie vervangen door een UV-installatie. Bovendien is een nieuw reinwaterreservoir gebouwd. Op productielocatie Ouddorp wordt de leveringszekerheid ook vergroot door de bouw van een nieuw reinwaterreservoir. Met het oog op de leveringszekerheid is in het voorjaar van 2009 een test gedaan om de druk gefaseerd en gecontroleerd te verhogen in Rotterdam en omgeving. Uit de overlast die daarbij is ontstaan, blijkt dat voortdurende aandacht voor dit aspect geboden is. We zullen deze ervaringen grondig evalueren en blijven uiteraard in de komende jaren investeren in verdere verbeteringen.

Behalve de aanpassingen aan de zuiveringslocaties is ook gewerkt aan het leidingnet. Bij de Haringvlietdam is in maart een zogeheten HDD-boring (horizontal directional drilling) uitgevoerd, waarmee een buis is aangelegd met een diameter van 0,6 meter en een lengte van 1,7 kilometer. Een boring van deze lengte en buisdiameter met deze techniek – waarmee hinder van het transport over water wordt voorkomen – is niet eerder verricht in Nederland. Via de buis vindt het drinkwatertransport plaats vanaf de Berenplaat in Spijkenisse naar Goeree-Overflakkee. De capaciteit is daarmee verdubbeld om meer leveringszekerheid te kunnen bieden. In september is onder de Dordtsche Kil de grootste horizontale boring verricht, die ooit in slappe bodem is uitgevoerd. Over een lengte van 700 meter is een gat geboord met een diameter van 1,7 meter. Hier is vervolgens een buis doorheen getrokken met een doorsnede van 1,4 meter. De aanleg van deze buis is nodig om de leveringszekerheid van ruwwater naar de productielocaties op de Berenplaat en in Kralingen ook in de toekomst veilig te stellen. Aangezien Evides een toenemende vraag naar water in Zuid-West Nederland verwacht in de toekomst, is in 2008 ook begonnen met het vergroten van de capaciteit van de transportleiding voor ruwwater naar zuiveringslocatie de Braakman in Zeeuws-Vlaanderen. Over een lengte van zeventien kilometer vindt een verdubbeling plaats van de huidige leiding door de aanleg van een nieuwe pijpleiding met een diameter van 1,2 meter. De eerste fase van dit project was begin 2009 gereed.

14


Uitblinken

Infra anders georganiseerd

Van zout naar zoet

Evides wil uitblinken in haar primaire processen. Daarom is in 2006 de strategie Operational Excellence gekozen. In 2007 kreeg dit streven verder vorm en ook in 2008 zijn er concrete maatregelen getroffen om efficiënter te gaan werken en kosten te besparen. Zo is een nieuw informatiesysteem in gebruik genomen voor het bewaken en monitoren van de drinkwaterproductie en -distributie. Het systeem – Plant Information – levert technologen en operators een schat aan goed toegankelijke data om voortdurend tot nieuwe procesverbeteringen te komen. Zo is het zeer eenvoudig om zuiveringen te vergelijken op parameters als energie- en chemicaliënverbruik. Ook Evides Industriewater benut de Plant Information. De procesverbetering met behulp van dit ‘meten = weten’-gereedschap zal in 2009 verder vorm krijgen.

Het bedrijfsonderdeel Infra is verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van het leidingnetwerk van Evides. In 2008 is de organisatie van Infra gewijzigd. De geografische indeling, met een onderverdeling naar Infra Zuid en Infra Noord, is komen te vervallen. Infra is nu functioneel georganiseerd, waarbij afdelingen die qua werkzaamheden sterk gelieerd waren, zijn samengevoegd. Daarnaast is het programma ‘Waterkracht’ gestart. Daarmee legt Infra de focus naar buiten. De werkprocessen worden geoptimaliseerd, technische systemen aangepast en de IT-infrastructuur vernieuwd. Zo hebben alle monteurs nieuwe laptops ontvangen. Doel van deze operatie is om de slagkracht van Infra verder te vergroten. Dit zal blijken uit een grotere klanttevredenheid, hoge leveringszekerheid, lage beheerkosten en verantwoorde investeringskosten.

In 2008 is Evides de Proef Ontzilting gestart. Gedurende vijf jaar wil Evides kennis en ervaring opdoen met het verkrijgen van kwalitatief hoogwaardig zoet water uit Noordzeewater. Bij de Jacobahaven in Kamperland (NoordBeveland) is daarvoor een speciale proefinstallatie gebouwd. Evides past voor de ontzilting een zeer geavanceerde membraamtechniek toe die in Nederland nog niet eerder is ingezet voor de zuivering van drinkwater. Wel passen we de techniek al langer toe voor industriewater. De proefinstallatie voor ontzilting kan 75 miljoen liter per jaar leveren. Doel is het ontwikkelen van kennis en technologie om zout water in de toekomst optimaal te benutten. Grootschalige productie van drinkwater uit zout water is in Nederland momenteel financieel en qua belasting van het milieu niet aantrekkelijk. Het is ook niet nodig gezien de voorraden zoet water die Nederland kent, zoals het door Evides gebruikte oppervlaktewater uit de Maas. Evides wil deze ontziltingstechnologie dan ook niet inzetten voor de zuivering van water in Nederland. Het is echter mogelijk wel interessant en toepasbaar voor onze internationale activiteiten in landen die een schaarste aan zoetwaterbronnen kennen. Landelijk volgen de media de ontwikkelingen op de voet; de persbijeenkomst eind 2008 is goed bezocht en heeft geresulteerd in een serie krantenartikelen en rtv-uitzendingen.

Begin 2008 zijn de drie zuiveringslocaties Berenplaat, Ouddorp en Haamstede organisatorisch samengevoegd tot één regio: Groot Berenplaat. De consignatie en het dagelijks onderhoud vinden nu vanuit één locatie met één team plaats. Hiermee boekt Evides efficiencywinst, zonder verlies aan kwaliteit. De samenvoeging is mogelijk door zogeheten alarmmanagement: het zorgvuldig analyseren van de oorzaken en eventuele gevolgen van procesalarmen. Het aantal storingen-metimpact is dankzij deze aanpak dusdanig afgenomen, dat twee regio’s konden worden samengevoegd tot één.


15

Evides Industriewater

Maatwerk in water werpt vruchten af

Evides Industriewater kan terugkijken op een succesvol 2008. De focus op het bieden van maatwerk-in-water voor de (petro)chemische industrie, energiesector en voedingsmiddelenindustrie blijkt succesvol. Daarbij wordt gedacht vanuit energiezuinige en milieuvriendelijke technieken van waterzuivering, bijvoorbeeld door hergebruik van effluent.

16


Nieuwe demiwaterinstallaties Evides is een toonaangevende aanbieder van waterdiensten aan de industrie in Nederland en een sterke speler in de Benelux. Evides levert niet alleen industriewater in diverse kwaliteiten, maar zorgt ook voor de zuivering van afvalwater en het hergebruik van effluent. Steeds vaker levert de organisatie diensten op basis van DBFO-contracten (Design, Build, Finance & Operate). Een voorbeeld daarvan is de realisatie van een demiwaterinstallatie voor Air Liquide op het terrein van Shell Nederland Raffinaderij te Pernis. De verankering van Industriewater in Evides Waterbedrijf zorgt voor een solide basis gekenmerkt door jarenlange kennis en ervaring in de waterzuivering.

Shell Pernis

Yara

De demi-installatie bij Shell Pernis produceert gedemineraliseerd water voor de warmtekrachtcentrale van Air Liquide (Pergen) die stroom vervaardigt voor diverse productieprocessen van Shell. Met een totale capaciteit van 1.055 m3 demiwater per uur is de installatie één van de grotere in haar soort in Europa. Ze wordt gevoed met industriewater van stabiele kwaliteit. Evides Industriewater tekende voor het ontwerp en zal gedurende 15 jaar de bedrijfsvoering van de demiproductie-installatie op zich nemen. De installatie draait sinds het vierde kwartaal van 2008 op volle capaciteit.

In Sluiskil (Zeeuws-Vlaanderen) bouwt Evides een demiwaterinstallatie voor het Noorse Yara. Dit bedrijf produceert onder andere ammoniak, salpeterzuur en ureum. Evides ontwikkelt zich hier van grondstofleverancier tot een DBFOpartner die de verantwoordelijkheid op zich neemt voor het ontwerp, de engineering, financiering en bouw van de installatie. In 2008 is gestart met de bouw, de oplevering zal in juni 2009 plaatsvinden. Het procesontwerp is gebaseerd op een ionenwisselingstechnologie die in eigen huis is doorontwikkeld. De installatie – met een capaciteit van 625 m3 per uur – zal zeer hoogwaardig gedemineraliseerd water gaan produceren. Het systeem zal Demi Water Plant Botlek worden gevoed met ruwwater en condensaat. In het Rotterdamse havengebied bestaat een Vanwege de schaarse beschikbaarheid van grote vraag naar gedemineraliseerd water. zoet oppervlaktewater uit waterwingebied Sint Evides heeft in 2008 besloten een grote, multi-client demiwaterinstallatie in het Botlek- Jansteen, wordt ook oppervlaktewater uit de Biesbosch gebruikt dat via een grote leiding gebied te gaan bouwen: de Demi Water Plant van de Biesbosch naar Zeeuws-Vlaanderen Botlek (DWP). Vanaf begin 2010 zal deze installatie gedemineraliseerd water gaan leveren loopt. aan een groot aantal chemische bedrijven en enkele raffinaderijen in het Rijnmondgebied. In combinatie met de al bestaande demiwaterleiding in de Rijnmond waarborgt de DWP voor een lange periode de levering van hoogwaardig gedemineraliseerd water aan de industrie in de Rotterdamse haven. Daarmee wordt de vitale rol voor de industrie in Europa’s grootste industriële haven onderstreept. Evides wordt op basis van het DBFO-concept eigenaar van deze grote demiinstallatie.


17

Afvalwaterzuivering Op diverse bedrijventerreinen, zoals in Vlissingen-Oost en Schiphol, bezit Evides afvalwaterzuiveringsinstallaties die industrieel en/of huishoudelijk afvalwater zuiveren.

Hergebruik

Effluent – gezuiverd afvalwater – is feitelijk proceswater. Dit is goed herbruikbaar voor onder andere de productie van industriewater. Het kan ook dienen als bron voor opwerking tot gedemineraliseerd water. Evides past geZout afvalwater avanceerde membraantechnologieën toe om Samen met Waterbedrijf Groningen en effluent geschikt te maken voor hergebruik. Waterleidingmaatschappij Drenthe is Evides Industriewater actief voor industriële opdracht- Daarmee is het mogelijk bedrijven een milieuvriendelijke oplossing te bieden die bovendien gevers in Noord-Nederland en Duitsland. zowel technisch, operationeel als financieel Hiervoor is in 2006 de joint venture North Water B.V. opgericht. North Water B.V. realiseert interessant is. en beheert op maat gesneden installaties. In juli 2008 vond de oplevering plaats van Milieuvoordelen een moderne zuiveringsinstallatie voor zout Voor Dow Chemical in Terneuzen produceert afvalwater op het industrieterrein Oosterhorn Evides gedemineraliseerd water uit het gezuiin Delfzijl. Het project omvat de bouw van een verde afvalwater van de gemeente Terneuzen. rioleringssysteem en een zuiveringsinstallatie Dit water is afkomstig van de afvalwaterevenals de afvoer van gezuiverd water. Dit is zuiveringsinstallatie De Drie Ambachten van uniek voor Nederland, aangezien de installatie het Waterschap Zeeuws-Vlaanderen. De volledig gericht is op de zuivering van relatief samenwerking tussen deze drie partijen, het zout afvalwater. Met de realisatie ervan gebruik van nieuwe technologie en de milieubehoort de lozing van ongezuiverd afvalwater voordelen leverde – na een drietal prijzen in op het oppervlaktewater (o.a. de Waddenzee) 2007 – in 2008 wederom een prijs op. Dit keer vanuit dit industrieterrein nagenoeg tot het betrof het de ICIS-innovation Award 2008. De verleden. milieuvoordelen bestaan onder meer uit een duurzaam hergebruik van 450 m3 afvalwater per uur, een aanzienlijke reductie van het energieverbruik en een vermindering van de lozing op het oppervlaktewater.

18


Over de grenzen In 2009 zal Evides de afvalwaterzuiveringsinstallatie De Drie Ambachten uitbreiden met een membraanbioreactor (MBR), waardoor de kwaliteit van het effluent verder verbetert. De productie van hoogwaardig effluent maakt het mogelijk de productie van demiwater voor levering aan Dow Chemical in Terneuzen verder te optimaliseren en uit te breiden. Het waterschap realiseert met de MBR extra capaciteit voor de verwerking van huishoudelijk afvalwater. Door het sluiten van de waterketen en beperken van de lozingen, levert dit project opnieuw een belangrijke bijdrage aan het milieu.

Duitsland

China en het Midden-Oosten

De activiteiten van Evides Industriewater beperken zich niet tot de Benelux. Zo is de dochteronderneming Evides Stade Wasserbetrieb GmbH sinds 2002 werkzaam voor Dow Chemical in Stade (bij Hamburg). Op verzoek van Dow brengt Evides Industriewater haar kennis en ervaring in bij de modernisering, upgrading en uitbreiding van de demiwatercapaciteit op de Stade-locatie. Reductie van water- en energieverbruik, hergebruik van water en verhoging van de duurzaamheid zijn hierbij de doelstellingen. Gezien de succesvolle samenwerking met Dow Chemical gaat Evides Industriewater haar diensten van waterbehandeling en ontzorging van de gehele waterhuishouding ook aan andere industrieën in Duitsland aanbieden. In Duitsland bevinden zich enkele grote chemieclusters met raffinaderijen en chemische bedrijven. Begin 2008 is daarom een business development manager Duitsland aangesteld, die vanuit zijn standplaats in het Ruhrgebied de acquisitie op de Duitse markt oppakt.

Als partner in het consortium NethWater onderzoekt Evides Industriewater de mogelijkheden om voor bestaande klanten ook DBFOprojecten in China en het Midden-Oosten uit te voeren. Het consortium bestaat verder uit Norit Membrane Technology, Royal Haskoning en Witteveen+Bos.


19

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Voortbouwen op brede basis Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is een breed begrip. Voor Evides betekent het dat we oog hebben voor het economisch belang (Profit), de mensen binnen en buiten het bedrijf (People) en de gevolgen van ons handelen voor het (leef)milieu (Planet). In 2007 is een basis gelegd voor MVO binnen Evides. Het afgelopen jaar is hierop voortgebouwd en heeft de maatschappelijke rol van Evides een plek gekregen in de visie en missie. Daarbij is breed ingezet op de drie P’s.

20


Betrokken en klantgerichte deelnemer aan de maatschappij Evides neemt actief deel aan de maatschappij, is gesprekspartner en een partij die nieuwe ontwikkelingen ondersteunt en daarmee mogelijk maakt. In 2008 ondernam Evides het volgende: • E vides leverde – vanuit de relatie tussen water, gezondheid en bewegen – een bijdrage aan tal van sportevenementen zoals de Roparun, de Marathon van Rotterdam, Ride for the Roses in Goes en de Kustmarathon in Zeeland. • A ls opvolger van ‘De Week van het Water’ is de drinkwatersector in 2008 gestart met een bewustwordingscampagne rondom kraanwater. De doorlopende campagne ‘Kraanwater.nu’ is in 2008 gericht op het brede publiek en specifiek op jongeren. Kloppend hart is de website www.kraanwater.nu. • E vides stimuleert educatie over alle aspecten van drinkwater. Voorbeelden daarvan zijn: ‘Waterzigt op Weizigt’ in Dordrecht, de tentoonstelling ‘Water: vroeger en later’ in museum De Bevelanden in Goes en medewerking aan ‘Wandelen voor water’ op Wereldwaterdag.

• E venals voorgaande jaren was Evides in 2008 sponsor van een kweekprogramma voor de zeepaardjes in Diergaarde Blijdorp. • E vides streeft naar schoon drinkwater voor iedereen en steunt de Millennium Development Goals* van de Verenigde Naties. Dit doen we onder meer via Vitens-Evides International, een bv waarin Vitens en Evides gezamenlijk werken aan het verbeteren van de watervoorzieningen en sanitatie in ontwikkelingslanden. Ook bieden we klanten de mogelijkheid een bijdrage te leveren door een donatie te doen aan het klantenfonds ‘Water for Life’.

Water for Life Water for Life is het klantenfonds van Vitens en Evides. Via deze onafhankelijke stichting kunnen klanten van beide waterbedrijven diverse waterprojecten in ontwikkelingslanden steunen. In 2008 is door 19.000 donateurs een bedrag van circa 0,5 miljoen euro bijeengebracht. Medewerkers van Vitens-Evides International B.V. begeleiden de werkzaamheden van Water for Life kosteloos waardoor het geld van de donateurs 1:1 bijdraagt aan het goede doel. In 2008 zijn onder andere de volgende projecten gerealiseerd: • In Ulaanbaatar (Mongolië) zijn acht waterkiosken aangesloten op het centrale netwerk. Ongeveer zesduizend inwoners hebben nu continu toegang tot drinkwater

* Deze millenniumdoelstelling geeft aan dat het aantal mensen dat geen toegang heeft tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen vóór het jaar 2015 gehalveerd moet zijn.

van goede kwaliteit. • In Da Nang (Vietnam) is een nieuwe aansluiting gemaakt op het drinkwaternet voor vijfhonderd huishoudens. Ook zijn de sanitaire voorzieningen op scholen verbeterd. Zo’n 3.850 leerlingen profiteren daarvan. • In de Central Region van Ghana zijn elf dorpen aangesloten op het drinkwaternet en openbare tappunten aangelegd. 13.500 mensen hebben nu toegang tot schoon en betaalbaar drinkwater. In het westen van het land hebben circa 6.400 mensen de beschikking gekregen over schoon water via het drinkwaternet. • In het midden van Mozambique zijn diverse projecten opgeleverd zoals de bouw van een zuiveringsinstallatie, het vervangen en uitbreiden van een netwerk en de aanleg van openbare tappunten. Hierdoor heeft de bevolking de hele dag toegang tot gezuiverd drinkwater.

“Alle bijdragen gaan rechtstreeks naar projecten in de ontwikkelingslanden. Er blijft geen geld aan de strijkstok hangen.” Ed Nijpels, sinds september 2008 voorzitter van de stichting Water for Life


21

Duurzaam onderModerne werkgever nemend waterbedrijf Evides streeft ernaar een duurzame balans te vinden tussen waterwinning, milieubeheer en natuurbeheer. In 2008 is op dit terrein onder meer de volgende vooruitgang geboekt: • E vides Industriewater werkte samen met Norit Membrane Technology aan een nieuwe membraanbioreactor (MBR) in Terneuzen voor de zuivering van afvalwater. Deze installatie is in staat ultragefiltreerd water te leveren. De installatie draaide in 2008 op proef; in 2009 zal de bouw van de installatie starten. • E vides gaat bewust om met grondwateronttrekkingen. Zo combineert de organisatie waar mogelijk de waterwinning met natuurbeheer waardoor de natuur wordt beschermd en lokale verdroging tegengegaan. In 2008 werkte Evides samen met de Stichting Het Zeeuwse Landschap aan het beschermen van waterwingebied Sint Jansteen. • E vides stimuleert het hergebruik van haar afvalproducten. Circa 94% van alle restproducten die vrijkomen bij de productie van drinkwater wordt nuttig hergebruikt. • E vides maakt zich hard voor schone drinkwaterbronnen. Zo is ook in 2008 in RIWAverband gewerkt aan een schone Maas.

22


Evides neemt haar rol als werkgever van ongeveer 550 betrokken medewerkers serieus en wil hen uitdagend werk bieden in een omgeving waarin zij zich kunnen ontwikkelen. In 2008 is onder andere het volgende gerealiseerd: • D e regeling voor thuiswerken (telewerken) en ‘vier keer negen uur’ werken is geïntroduceerd. • H et merendeel van de medewerkers heeft deelgenomen aan een Periodiek Medisch Onderzoek. Hieruit bleek dat de meeste medewerkers zich goed en gezond voelen en positief zijn over de arbozorg, de sfeer en het werk bij Evides. • A ls er sprake is van ‘functioneel toegevoegde waarde’ kan een medewerker ervaring opdoen in het buitenland. Een dertigtal medewerkers vanuit diverse disciplines besloot de horizon te verbreden en is voor een korte periode uitgezonden naar projecten van Vitens-Evides International in ontwikkelingslanden. • Iedere medewerker wordt gestimuleerd persoonlijke of vakgerichte trainingen of opleidingen te volgen met behulp van het persoonlijk ontwikkelingsplan.

2008 was op HR-gebied het jaar waarin veel zaken in praktijk zijn gebracht die in voorgaande jaren zijn bedacht en ontwikkeld. Centraal stond de implementatie van HR-instrumenten die ‘Vertrouwd met Ontwikkelen’, het verandertraject dat in 2006 is gestart, opleverde.

Personeel en organisatie

Volop in ontwikkeling Evides Waterbedrijf • Jaarverslag 2008

23

Nieuw wervingen selectiebeleid

Vertrouwd met Ontwikkelen: de uitrol

Om ervoor te zorgen dat Evides ook in de toekomst voldoende en gekwalificeerd personeel blijft aantrekken, is een nieuw wervingen selectiebeleid geïntroduceerd. Er zijn onder andere concrete afspraken gemaakt over de interne sollicitatieprocedure en de toe te passen interviewmethodiek. Ook introduceerde Evides een traineeprogramma en de mogelijkheid voor medewerkers om in aanmerking te komen voor een premie bij het aanbrengen van nieuwe collega’s.

Sinds de start van het traject Vertrouwd met Ontwikkelen is in projectgroepen gewerkt aan de kernwaarden van Evides en aan diverse verbeterprojecten. In 2008 is het merendeel van de veertien projecten voltooid en geborgd in de organisatie. Deze projecten zijn aan de verschillende afdelingen overgedragen om een structurele plaats te krijgen in de bedrijfsvoering. De kernwaarden en ontwikkelde instrumenten zijn hiermee geïntegreerd in het dagelijks werk waardoor wij de Evidescultuur op een juiste wijze verder kunnen ontwikkelen. In 2009 staat een eerste evaluatie op de agenda.


Evides maakte de overstap naar consultatief leiderschap. Kern hiervan is dat medewerkers meer betrokken worden bij beslissingen. Alle leidinggevenden namen deel aan een management development-traject om te leren consultatief leiding te geven en om feedback te krijgen op hun competenties, gedrag en stijl van leidinggeven.

… gestructureerde gesprekken…

Enkele voorbeelden van concrete resultaten:

Voor het voeren van functionerings-, beoordelings- en POP*-gesprekken is een nieuwe aanpak ontwikkeld die in de loop van 2008 is ingevoerd. Alle leidinggevenden en medewerkers hebben hiervoor een training gevolgd.

Kernwaarden

…meer dialoog…

Elke afdeling binnen Evides heeft de vastgestelde kernwaarden in 2008 uitgewerkt in concreet gedrag, passend binnen de eigen afdeling en functie. De toepassing komt regelmatig ter sprake tijdens het afdelingsoverleg en in functioneringsgesprekken.

Om de interactie tussen directie/MT en de werkvloer te vergroten, zijn er werkbezoeken en bijeenkomsten voor leidinggevenden, medewerkers en nieuwkomers georganiseerd.

De kernwaarden van Evides

24

Anders leidinggeven…

Klantgericht Samenwerkend Deskundig Betrouwbaar Ondernemend Innovatief

…en een tevreden klant. Evides geeft prioriteit aan klantgerichtheid en klanttevredenheid. Om te beginnen extern, maar ook intern houden we onze klanten graag tevreden. Een intern klanttevredenheidsonderzoek geeft (staf)afdelingen inzicht in hun product en dienstverlening; aan de hand hiervan zijn verbeterplannen opgesteld. * POP = persoonlijk ontwikkelingsplan

Human Resource Instroom - uitstroom

Buitenlandactiviteiten

Hoewel de arbeidsmarkt in 2008 evenals voorgaande jaren krap was, zijn 53 mensen in dienst getreden. De totale formatie kwam daarmee eind 2008 op 543* medewerkers. In het verslagjaar hebben 47 medewerkers Evides verlaten.

In 2008 heeft een dertigtal medewerkers vanuit diverse disciplines via korte uitzendingen bijgedragen aan diverse projecten van Vitens-Evides International. Vier medewerkers zijn voor langere tijd in het buitenland actief (ca. drie jaar).

Ziekteverzuim

Directie en ondernemingsraad

Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage is in Directie en ondernemingsraad hebben in 2008 2008 verder afgenomen naar 3,4%. Dat is 0,4% constructief samengewerkt. Vroegtijdig overleg lager dan in 2007. over de wijziging van de organisatie van Infra bijvoorbeeld, zorgde voor een goed verloop van dit omvangrijke traject. Ook over de Opleidingen Om de kennis en vaardigheden van de Evides- beleidszaken die voortvloeien uit het cultuurtraject is regelmatig overlegd. Tal van zaken medewerkers op peil te houden en/of te ontwikkelen, is geïnvesteerd in uiteenlopende zijn in 2008 afgerond na instemming of advies trainingen, cursussen en opleidingen. Voor het van de OR. registreren en plannen van opleidingen is een speciaal softwarepakket in gebruik genomen. * Dit is exclusief de 44 medewerkers van Aqualab. In het programma zijn ook historische opleidingsgegevens opgeslagen.

Certificering

“Het is belangrijk om HR-instrumenten goed toe

Kwaliteit heeft het afgelopen jaar ook veel aandacht gekregen. De afdeling Kwaliteit, Arbo en Milieu coördineert deze activiteiten. Zij sturen op beleid en procedures rondom de kwaliteitsmanagementsystemen en veiligheid. In 2008 zijn de ISO-9001 en ‘VCA**’-certificeringen gecontinueerd. Tevens zijn de BHVplannen voor de locaties vernieuwd.

te passen. Ze helpen je om echt te communiceren. Zo bouw je samen aan een sterke en positieve cultuur.” Brigitte van den Eijnden, manager Human Resource


25

Corporate Governance In 2005 heeft Evides besloten de uitgangspunten en best practices van de Nederlandse Corporate Governance Code (‘de Code’) vrijwillig te volgen. De uitgangspunten en best practices zijn opgenomen of verwerkt in de reglementen van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. De Code is in december 2008 door de Monitoring Commissie Corporate Governance onder voorzitterschap van prof. dr. J. Frijns herzien. De aangepaste Code treedt in werking vanaf het boekjaar beginnend op of na 1 januari 2009.

Evides is een naamloze vennootschap. Een aantal belangrijke besluiten is voorbehouden aan de goedkeuring van de aandeelhouders: • b enoeming, ontslag en bezoldigingsbeleid van de directie is in handen van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA). De RvC regelt de concrete bezoldiging en Ten aanzien van de Corporate Governance arbeidsvoorwaarden. De Raad van Bestuur Code geeft Evides hierna aan op welke punten bestond in 2008 tot 1 maart uit twee stazij afwijkt van de Code (principe van ‘pas toe tutaire bestuurders. Per 1 maart 2008 zijn of leg uit’): deze bestuurders afgetreden en is er één • d e regels die uit hun aard niet van toealgemeen directeur, de heer Peter Vermaat, passing zijn omdat ze geschreven zijn benoemd. voor beursgenoteerde ondernemingen of • d e RvC bestaat uit zeven leden. De RvC structuurvennootschappen worden niet heeft een onafhankelijke voorzitter. toegepast; Er fungeert een auditcommissie, een • (groepen van) de aandeelhouders hebben remuneratiecommissie en een (ad hoc) het recht tot voordracht van de leden van selectieen benoemingscommissie. de Raad van Commissarissen (RvC), hun • d e AVA van Evides bestaat uit een zittingstermijn te bepalen en de voorzitter vertegenwoordiging van DELTA N.V. te benoemen; (houdt 50% van de aandelen) en een • d e website van Evides fungeert niet als vertegenwoordiging van Gemeenschappelijk communicatiemiddel met haar aandeelBezit Evides B.V. (een samenwerkingshouders, omdat er sprake is van een rechtverband van de gemeenten in Zuid-Holland streekse aandeelhoudersrelatie. Zuid die de andere 50% van de aandelen houden). De herziening van de Code vormt aanleiding het onderwerp Corporate Governance in 2009 te herijken. Gezien de aard van de ondernemingen van Evides is het niet de verwachting dat dit tot materiële wijzigingen zal leiden.

26


Evides heeft een professionele en robuuste beveiligings- en crisisorganisatie die goed bekend is met en bij de crisispartners. Gezien het maatschappelijk belang van het waterbedrijf staat risicobeheersing hoog op de agenda. Ook in 2008 heeft Evides op meerdere vlakken concrete acties ondernomen om de risico’s strategisch, tactisch en operationeel zo goed mogelijk te beheersen en te beperken. De analyses en aanvullende maatregelen zijn zowel gericht op de eigen organisatie als op de samenwerking met de stakeholders. De toelichting ten aanzien van de financiële risico’s en de financiële instrumenten staat in de paragraaf financiële risico’s in de toelichting op de geconsolideerde balans.

Risicobeheersing en -management

Risico’s in kaart


27

Risicomanagement

Beveiliging

Crisismanagement

Evides heeft in 2006 het risicomanagementbeleid opgesteld en geïmplementeerd. Daarna heeft een integrale risicoanalyse plaatsgevonden en zijn prioriteiten gesteld in de strategische risico’s. Hiervoor zijn vervolgens actieplannen opgesteld. Begin 2008 zijn de strategische risico’s geactualiseerd en opnieuw geprioriteerd. Dit heeft geleid tot herziening van bestaande en identificatie van enkele nieuwe risico’s. Voor de tien prioritaire risico’s zijn actieplannen opgezet die in 2009 worden uitgevoerd. Over de voortgang in de actieplannen wordt driemaal per jaar gerapporteerd aan de directie en het managementteam. De ontwikkelingen in de risico’s zijn op deze manier te monitoren en zo nodig bij te sturen.

Om het beveiligingsbewustzijn op een hoog peil te houden, heeft Evides een interne audit uitgevoerd op het beveiligingsplan en de praktische uitvoering hiervan. Dit heeft in 2008 geleid tot enkele aanvullende beveiligingsmaatregelen zoals het consequent gebruiken van bedrijfspassen door eigen personeel en het aanscherpen van de regels voor externe bezoekers. Aanvullend zijn medewerkers getraind onder andere op het herkennen van en omgaan met verdachte poststukken.

Oefeningen In geval van een crisis staat een goed getrainde crisisorganisatie paraat. Om te beoordelen of deze organisatie in de praktijk naar behoren functioneert, zijn in 2008 verschillende in- en externe oefeningen gehouden. Bij de interne oefening is naast de crisisorganisatie ook de crisisuitwijklocatie getest en in orde bevonden. Bij de externe oefeningen ‘Over de dam’ met DELTA en de overstromingsoefening ‘Waterproef’ met onder ander de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond, is ook de communicatie met de betrokken partijen geoefend.

Afspraken Naast de crisisoefeningen heeft Evides – samen met collega-drinkwaterbedrijf Oasen en Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid – belangrijke stappen gezet richting een samenwerkingsconvenant met afspraken over risicobeheersing, incidentmanagement en herstel bij een drinkwatergerelateerde crisis. Hierdoor leren de diverse organisaties elkaars taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden kennen in geval van een crisis. Bovendien draagt de totstandkoming van het convenant bij aan de persoonlijke relaties tussen de medewerkers van de verschillende partijen.

Actueel plan Op basis van in- en externe ontwikkelingen is het plan voor de crisisorganisatie geactualiseerd, gecommuniceerd en verspreid onder de crisispartners. Daarnaast is ook het crisiscommunicatieplan vastgesteld. Gedreven door de actualiteit is het scenario ‘Grieppandemie’ in beeld gebracht. Uit de analyse blijkt dat Evides voldoende maatregelen heeft getroffen om de effecten op de drinkwatervoorzieningen zo beperkt mogelijk te houden. Aanvullend heeft Evides een plan opgesteld om de crisisorganisatie verder te trainen op belangrijke competenties ten tijde van een crisis.

28


Vooruitzichten Net als in 2008 zal de afzet van zowel drinkwater als industriewater in 2009 naar verwachting geen grote wijzigingen laten zien. Een eerder verwachte groei in de afzet van industriewater, wordt door de huidige ontwikkeling van de economie geremd. De drinkwatertarieven zullen in 2009 gelijk blijven aan die van 2008.

Financiering en investeringen

Ontwikkelingen

De geplande financieringsbehoefte in 2009 bedraagt respectievelijk inclusief en exclusief herfinanciering € 83 miljoen en € 55 miljoen. De investeringsuitgaven voor drinkwater bedragen de komende vijf jaar in totaal € 254 miljoen. In 2009 zullen investeringen plaatsvinden voor een bedrag van € 56,3 miljoen, onder meer voor de volgende fase van de verdubbeling van het transportsysteem voor Biesboschwater (€ 8,1 miljoen) en de afronding van het bemeteringsproject (€ 6,1 miljoen). De geraamde investeringen voor industriewater bedragen de komende vijf jaar € 112 miljoen. In 2009 wordt € 37,4 miljoen geïnvesteerd. Van dat bedrag is in totaal € 27,8 miljoen bestemd voor de nieuwbouw van de Demi Water Plant in de Botlek.

Evides voorziet in 2009 de volgende ontwikkelingen: • Daar waar mogelijk zal Evides gezamenlijk optrekken met andere publieke en private partijen in de branche, de waterketen of daarbuiten; • S amen met Brabant Water en Waterleidingmaatschappij Limburg realiseert Evides de fusie van Aqualab en Lab Zuid; • E vides Industriewater zal in 2009 (en daarna) stapsgewijs blijven groeien. De thuismarkt Nederland én de synergie tussen drink- en industriewater vormen daarbij belangrijke pijlers; • E vides krijgt in de toekomst mogelijk te maken met verzilting van haar bronnen als gevolg van waterbeheersmaatregelen van overheden. In overleg met overheden en andere belanghebbenden worden de consequenties en financiële gevolgen in beeld gebracht; • D e internationale (drinkwater)activiteiten worden verder uitgebouwd vanuit VitensEvides International B.V., onder andere door het verwerven van nieuwe projecten; • E vides wil in 2009 de klantgerichtheid van het bedrijf verder vergroten, onder meer door de klantcontacten te concentreren en kanaliseren en actief te streven naar een hoge klanttevredenheid en positief imago;

• D oor het uitvoeren van haar arbeidsmarktcommunicatieplan én gezien de verwachte ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, zal Evides in staat zijn om voldoende talentvolle medewerkers te werven. Er worden geen grote veranderingen ten aanzien van de personele bezetting verwacht in 2009; • D e financiële crisis gaat niet aan Evides voorbij. Deze zal in 2009 naar verwachting een merkbaar effect hebben op het bedrijfsresultaat. Dit betreft vooral mogelijk uit- of afstel van investeringen door de industrie. De afzet bij bestaande industriële klanten zal naar verwachting eveneens gevoelig zijn voor de economische ontwikkeling; • Vanaf 2009 is waarschijnlijk de nieuwe Drinkwaterwet van kracht. Dit betekent onder andere dat Evides te maken krijgt met een systeem van winstregulering. Evides zal zich op adequate wijze voorbereiden op deze én andere gevolgen van de wet. Alle medewerkers staan klaar om deze ontwikkelingen uit te werken, zodat Evides ook in 2009 een betrouwbare en deskundige partner voor waterleveringen is. Peter Vermaat, Algemeen directeur Evides Waterbedrijf 21 april 2009


29

Deelnemingen Evides N.V. is de holding van de Evides-groep van ondernemingen. Deze groep is verdeeld in twee hoofdonderdelen, waarvan Evides N.V. 100% aandeelhouder is. Eén groep van dochterondernemingen is georganiseerd onder Evides Drinkwater B.V. In deze dochter zijn de activiteiten ondergebracht voor de winning, productie en levering van drinkwater. De andere groep van dochterondernemingen wordt geleid door Evides Industriewater B.V. Deze groep richt zich op de winning, productie en levering van industriewater en zuivering van afvalwater.

Evides N.V. heeft de volgende deelnemingen:

Evides Drinkwater is aandeelhouder van de volgende vennootschappen: N.V. Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch (WBB) WBB is eigenaar van spaarbekkens waarin voorzuivering van Maaswater plaatsvindt dat vervolgens wordt getransporteerd naar de zuiveringsinstallaties van Evides. Dit water vormt de belangrijkste bron voor de drink- en industriewatervoorziening in het leveringsgebied van Evides. WBB is voor 60% in handen van Evides en voor 40% van Brabant Water. Evides is veruit de grootste afnemer (97%) en verzorgt de exploitatie van WBB tegen een marktconform langjarig contract.

Aqualab B.V. Facturatie B.V. Evides heeft samen met Vitens een 50/50 joint venture, opgericht op 2 januari 2008, voor het factureren en incasseren van watergelden bij huishoudelijke waterklanten.

Aqualab is een geaccrediteerd laboratorium dat wateranalyses uitvoert ten behoeve van aandeelhouders en externe klanten. Aqualab is voor 80% in handen van Evides en voor 20% van WBB. Indirect zijn de eigendomsverhoudingen 92% Evides en 8% Brabant Water.

KWH Water B.V. (voorheen genaamd: Kiwa Water Holding B.V.)

Vitens-Evides International B.V.

Via dit instituut heeft Evides toegang tot de research en development met betrekking tot drink- en ander water die de branche aan KIWA in opdracht heeft gegeven. Evides heeft een aandelenpositie van 8,6%.

Evides heeft samen met Vitens een 50/50 joint venture opgericht in 2007. Via dit samenwerkingsverband zetten de waterbedrijven zich in voor de verwerving en uitvoering van internationale drinkwaterprojecten.

Evides Industriewater is aandeelhouder van de volgende vennootschappen: Evides Afvalwater B.V. Deze onderneming zuivert het afvalwater van klanten die zijn aangesloten bij de AWZI Sloe en AWZI Schiphol. Evides Industriewater is 100% eigenaar van deze onderneming.

Brielse Meer water B.V. Het water uit het Brielse Meer, dat via Brielse Meer water B.V. beschikbaar komt, vormt een belangrijke bron voor de industriewatervoorziening in het Rotterdamse havengebied. Evides Industriewater is 100% eigenaar van deze vennootschap.

30


Evides Terneuzen Water B.V. Deze onderneming levert industriewater aan Dow Terneuzen via lokale installaties. Evides Industriewater is 100% eigenaar van deze onderneming.

Evides Stade Wasserbetrieb GmbH Deze onderneming nabij Bremen (Duitsland) levert industriewater aan Dow Stade via lokale installaties. Evides Industriewater is 100% eigenaar van deze onderneming.

Evident Industriewater B.V. Evides heeft de vennootschap Evident Industriewater opgericht om samen met Vitens activiteiten te ontplooien voor het verwerven en exploiteren van projecten op de markt van proces- en afvalwater in de provincies Flevoland, Utrecht, Overijssel, Gelderland en Friesland. Evides Industriewater is 100% eigenaar van deze onderneming.

Delfluent B.V. (DBV) en Delfluent Services B.V. (DSBV) Het consortium DBV heeft van het Hoogheemraadschap van Delfland het DBFO-contract (ontwerpen, bouwen, financieren en exploiteren) verworven voor de bouw van de AWZI Harnaschpolder, het aanpassen van de bestaande AWZI Houtrust en het exploiteren van beide AWZI’s met bijbehorende transportstelsels. DBV is eigendom van Evides (40%), Veolia Water (40%), Heijmans/Strukton (10%) en Rabobank (10%). De exploitatiemaatschappij DSBV beheert voor 30 jaar de AWZI’s Houtrust en Harnaschpolder, tegen marktconforme tarieven. DSBV is een 50/50 joint venture van Evides en Veolia Water.

North Water B.V. Evides heeft samen met de waterbedrijven van Groningen en Drenthe de joint venture North Water B.V. opgericht om de krachten te bundelen voor het verwerven en exploiteren van projecten op de markt van proces- en afvalwater in de noordelijke provincies. Evides participeert voor 50% in North Water B.V.

Financiën Algemeen Evides N.V. (ENV) is 100% aandeelhouder van Evides Drinkwater B.V. (EDW) en Evides Industriewater B.V. (EIW). Het gescheiden onderbrengen van de niet-markt- en marktactiviteiten in respectievelijk EDW en EIW geeft financiële transparantie van de drinkwater- en industriewateractiviteiten. De diensten en kosten van ENV en haar dochters EDW en EIW zijn geïnventariseerd en in onderlinge dienstverleningsovereenkomsten contractueel vastgelegd. In het hoofdstuk ‘Deelnemingen’ zijn de belangen van EDW en EIW aangegeven. Gezien de vennootschappelijke structuur van de Evidesgroep is sprake van een geconsolideerde jaarrekening. Hierbij worden de rechtspersonen geconsolideerd waarin Evides N.V. direct of indirect beslissende zeggenschap kan uitoefenen. De verkorte balans voor winstverdeling per eind 2008 en de winsten verliesrekening over 2008 van EDW, EIW en ENV is (in € miljoenen): EDW EIW ENV Gecon solideerd ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa 0,0 3,5 0,0 3,5 Materiële vaste activa 158,7 69,4 675,3 903,4 Financiële vaste activa* 1,8 43,7 354,7 50,3 Totaal vaste activa 160,5 116,6 1.030,0 957,2 Vlottende activa Voorraden 4,0 9,1 0,0 13,1 Vorderingen 14,9 1,6 27, 8 44,3 Liquide middelen 1,9 0,6 0,0 2,5 Totaal vlottende activa 20,8 11,3 27, 8 59,9 Totaal activa 181,3 127,9 1.057,8 1.017, 1 PASSIVA Eigen vermogen* 226,9 123,0 387,6 387,6 Minderheidsbelang 6,2 0,0 0,0 6,2 Voorzieningen 2,4 2,4 6,7 11,5 Langlopende schulden 6,2 0,0 442,4 448,6 Kortlopende schulden 50,5 4,6 108,1 163,2 Intercompany vorderingen en schulden -110,9 -2,1 113,0 0,0 Totaal passiva 181,3 127,9 1.057,8 1.017, 1

*B ij de consolidatie valt het eigen vermogen van EDW en EIW weg tegenover de nettovermogenswaarde van deze deelnemingen, die zijn opgenomen in de post ‘financiële vaste activa’ van ENV.

De solvabiliteit op basis van de geconsolideerde balans van ENV bedraagt voor winstverdeling 38,1%. Na uitkering van het voorgestelde slotdividend 2008 ad € 21,5 miljoen bedraagt de solvabiliteit 36,0%. EDW EIW ENV Gecon solideerd Omzet* Inkoopwaarde omzet* Toegevoegde waarde Bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat derden Resultaat voor belastingen Belasting Netto resultaat

218,0 29,3 188,7 141,9 46,8 23,5 0,0 23,3 0,0 23,3

97,3 45,3 52,0 21,0 31,0 -1,7 0,0 32,7 0,4 32,3

0,0 0,0 0,0 -0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 0,1

299,8 59,1 240,7 162,8 77,9 21,8 0,0 56,1 0,4 55,7

*B ij de consolidatie valt de interne omzet met betrekking tot de interne leveringen tussen EDW en EIW weg tegenover de inkoopwaarde van deze interne omzet.

Afzet In 2008 werd door EDW 158,2 miljoen m3 drinkwater afgezet. Dit is ten opzichte van 2007 een stijging van 0,5 miljoen m3. De afzet van industriewater betreft een reeks van verschillende producten, zoals industriewater (drinkwaterkwaliteit), industriewater, destiwater, demiwater en spaarbekkenwater. De totale afzet van EIW bedraagt in 2008 80,6 miljoen m3, dat is 2,3 miljoen m3 meer dan in 2007.

Tarieven Per 1 januari 2008 zijn door EDW de tarieven voor huishoudelijk gebruik met 5% verlaagd. Het tarief voor huishoudens in het verzorgingsgebied van Evides, met uitzondering van de Brabantse Wal, bedraagt: voor vastrecht € 59,76 per jaar en € 0,951 per m3. In het gebied de Brabantse Wal bedragen de tarieven voor huishoudens: voor vastrecht € 43,80 per jaar en € 0,86 per m3 drinkwater.

Resultaat In het jaar 2008 is een netto resultaat behaald van € 55,7 miljoen. Dit is € 15,1 miljoen minder dan het in 2007 gerealiseerde resultaat, voornamelijk vanwege een tariefsverlaging. Het resultaat voor de drinkwateractiviteiten in EDW bedraagt € 23,3 miljoen. Door een grote eenmalige bate ad € 12,4 miljoen heeft EIW een resultaat behaald van € 32,3 miljoen.


31

Het verschil van e 15,1 miljoen is als volgt tot stand gekomen: (x € 1 mln.)

effect op resultaat

meer omzet +17,3 meer inkoopwaarde omzet -14,0 meer personeelskosten -0,3 meer overige bedrijfskosten -17,2 meer waardeveranderingen vaste activa +3,8 meer afschrijvingen +0,1 meer rentelasten -5,0 minder winst uit deelnemingen -0,2 minder resultaat derden +0,3 meer belastingen +0,1 per saldo minder resultaat -15,1

Deze verschillen worden hieronder nader toegelicht. Meer omzet (€ 17,3 miljoen) De omzetstijging is het gevolg van de realisatie van de bouw van een financiële lease-installatie. Hierdoor moet het resultaat op de bouw van dit actief ineens in 2008 worden genomen. De contante waarde van de ontvangen leasebetalingen bedraagt € 26,7 miljoen. Dit bedrag is verantwoord onder de post omzet werk voor derden. De overdracht van het actief ter waarde van € 14,3 miljoen is terug te vinden onder de inkoopwaarde omzet. Daarentegen heeft de eerder genoemde verlaging van de drinkwatertarieven met 5% een negatieve invloed op de omzet 2008 gehad van € 7,9 miljoen. Tot slot heeft er een omzetcorrectie met betrekking tot voorgaande jaren van € 2,9 miljoen plaatsgevonden. Omzet (x € 1 mln.) Winst- en verliesrekening Eenmalige omzet financieel leasecontract Verlaging drinkwatertarieven 2008 Correctie omzet voorgaande jaren Na correctie bijzondere posten

2008 299,8 -26,7 0,0 +2,9 276,0

2007 282,5 0,0 -7, 9 0,0 274,6

Meer inkoopwaarde omzet (€ 14,0 miljoen) Invloeden op de inkoopwaarde omzet 2008 waren: - kostprijs van de opgeleverde installatie (zie omzet), effect € 14,3 miljoen; - lagere energieprijzen, effect € 1,3 miljoen; - hogere kosten chemicaliën, effect € 1,4 miljoen. Inkoopwaarde omzet (x € 1 mln.) Winst- en verliesrekening Kostprijs van de opgeleverde installatie Na correctie bijzondere posten

32


2008 59,1 -14,3 44,8

2007 45,1 0,0 45,1

Meer personeelskosten (€ 0,3 miljoen) De daling van de dotaties aan de personeelsvoorzieningen is met name veroorzaakt door een afname van het aantal einde dienstverbandzaken. De personeelskosten na correctie van bijzondere posten stijgen in 2008 ten opzichte van 2007 met name door de CAO-verhogingen van 3% medio 2008 en een stijging van het gemiddelde aantal FTE’s. Daarnaast zijn de kosten van tijdelijk personeel hoger doordat een aantal vacatures moeilijk was in te vullen en er externen werkzaam zijn in het kader van (verbeterings)projecten. Daarentegen zijn de in verband met investeringen geactiveerde personeelskosten gestegen door met name de aanpassing in de uurtarieven. Personeelskosten (x € 1 mln.) Winst- en verliesrekening Dotaties overige personeelsvoorzieningen Na correctie bijzondere posten

2008 40,1 -1,0 39,1

2007 39,8 -1,8 38,0

Meer overige bedrijfskosten (€ 17,2 miljoen) De hogere kosten zijn het gevolg van de volgende bijzondere posten: - in 2007 is de slibvoorziening met € 2,9 miljoen vrijgevallen op basis van een concreet detailontwerp. In 2008 heeft met name op basis van de uitkomsten van de aanbesteding een vrijval van nog eens € 0,5 miljoen plaatsgevonden; - de vrijval van de voorziening claims van € 4,8 miljoen in voorgaand jaar; - de aanloopkosten van zelffacturatie en de conversiekosten van respectievelijk de Eneco- en WEB-bestanden naar Facturatie B.V. ten bedrage van € 3,2 miljoen (2007: € 1,1 miljoen); - in de jaarrekening van 2008 is een negatieve kostencorrectie van € 2,1 miljoen verwerkt met betrekking tot de kosten van uitbesteed netbeheer in 2007. Daarnaast is de overhead die in verband met deze activiteiten in rekening worden gebracht in 2008 met € 1,7 miljoen verlaagd. Overige bedrijfskosten (x € 1 mln.) Winst- en verliesrekening Vrijval slibvoorziening Vrijval voorziening claims Aanloop- en conversiekosten zelffacturatie Correctie infra-contract voorgaande jaren Na correctie bijzondere posten

2008 63,8 +0,5 -0,0 -3,2 +2,1 63,2

2007 46,6 +2,9 +4,8 -1,1 -1,7 51,5

Daarnaast zijn de kosten hoger door onder andere: - een toename in ICT-kosten van € 3,3 miljoen als gevolg van transitiekosten in verband met de overgang naar één nieuwe leverancier alsmede de in 2008 uitgevoerde extra activiteiten; - een stijging van de productiekosten met € 1,8 miljoen die met name gerelateerd is aan de omzetgroei van industriewater; - inflatie en enkele overige (éénmalige) uitgaven.

Minder belastingen (€ 0,1 miljoen) De belastinglasten zijn met € 0,1 miljoen afgenomen als gevolg van een lagere effectieve belastingdruk van Evides Stade Wasserbetrieb GmbH.

Genormaliseerd resultaat Het resultaat (inclusief bijzondere posten) is in 2008 € 55,7 miljoen en was in 2007 € 70,8 miljoen. De genormaliseerde nettowinst 2008 exclusief de hiervoor beschreven bijzondere posten is € 47,8 miljoen, een daling van € 15,8 miljoen ten Minder waardevermindering vaste activa (€ 3,8 miljoen) opzichte van voorgaand jaar. Deze daling wordt met name Dit betreft de afwaardering 2007 van de boekwaarde van de veroorzaakt door: landbouwwaterinstallaties in Zeeland van € 3,8 miljoen. - h ogere personeelskosten in verband met o.a. de CAOverhogingen, de toename van het gemiddelde aantal FTE’s en de inzet van tijdelijk personeel (-€ 1,1 miljoen); Waardeverandering vaste activa (x € 1 mln.) 2008 2007 - de stijging van de overige bedrijfskosten met € 11,7 Winst- en verliesrekening 0,0 3,8 miljoen is het gevolg van: Afschrijving landbouwwaterinstallaties 0,0 -3,8 • e en toename in ICT-kosten van € 3,3 miljoen als gevolg Na correctie bijzondere posten 0,0 0,0 van transitiekosten in verband met de overgang naar één nieuwe leverancier alsmede de in 2008 uitgevoerde extra activiteiten; Minder afschrijvingen (€ 0,1 miljoen) De afschrijvingskosten 2008 liggen in lijn met het voorgaande jaar. • een toename in de facturatiekosten van € 1,2 miljoen; • e en stijging van de productiekosten met € 1,8 miljoen die met name gerelateerd is aan de omzetgroei van Meer rentelasten (€ 5,0 miljoen) industriewater; De rentelasten zijn toegenomen door een toegenomen • inflatie en enkele overige (éénmalige) uitgaven. financieringsbehoefte, een gemiddeld hogere rente en een - hogere rentekosten in 2008 als gevolg van een toegenomen toename in de verhouding tussen lang- en kortrentende financieringsbehoefte, een gemiddeld hogere rente en een financiering. toename in de verhouding tussen lang- en kortrentende financiering (-€ 5,0 miljoen). Minder winst uit deelnemingen (€ 0,2 miljoen) De winst uit deelnemingen kan als volgt worden gespecificeerd: De hogere omzet industriewater (+€ 3,6 miljoen) heeft een positief effect gehad op het genormaliseerde resultaat. Resultaat deelnemingen (x € 1 mln.) 2008 2007 Delfluent B.V. Delfluent Services B.V. North Water B.V. Totaal

0,8 1,4 0,5 2,7

1,5 1,0 0,4 2,9

Het resultaat van Delfluent B.V. is conform hun financiële meerjarenplan. Minder resultaat derden (€ 0,3 miljoen) Onder deze post wordt het aandeel van het resultaat van Brabant Water in N.V. WBB verantwoord. N.V. WBB heeft normaliter een nul resultaat met uitzondering van het resultaat deelneming van N.V. WBB (20%) in Aqualab B.V. Het resultaat 2007 is het gevolg van de verkoop van activa van N.V. WBB.


33

Resultaat exclusief bijzondere posten (in € miljoenen)

2008

2007

Omzet 276,0 274,6 Inkoopwaarde omzet 44,8 45,1 Toegevoegde waarde 231 , 2 Bedrijfskosten Personeelskosten 39,1 38,0 Overige bedrijfskosten 63,2 51,5 Afschrijvingen 58,9 59,0 Totaal bedrijfskosten 161,2 Bedrijfsresultaat 70,0 Financiële baten en lasten Rentelasten -24,5 -19,5 Resultaat deelnemingen 2,7 2,9 Totaal financiële baten en lasten 21,8 Resultaat derden 0,0 Resultaat voor belastingen 48,2 Winstbelasting - 0,4 Genormaliseerd resultaat 47,8

229,5

148,5 81,0

16,6 0,3 64,1 - 0,5 63,6

Investeringen De uitkomsten met betrekking tot de als investering aangemerkte projecten zijn eind 2008: (in € miljoenen) Opgeleverd Mutatie werken in uitvoering Totaal investeringen

44,8 +26,7 71,5

De investeringen in 2007 waren in totaal € 41,0 miljoen. In 2007 werd € 29,0 miljoen aan investeringen opgeleverd. De stand van het onderhanden werk is € 70,0 miljoen (voorgaand jaar € 43,3 miljoen).

Vermogensverhouding Eigen vermogen Evides kent een gebonden klantenmarkt met bijbehorende monopolie en een concurrerende markt van industriële afnemers. Het aandeel van de industriële waterafzet bedraagt 80,6 miljoen m3. Dat is 34% van de totale waterafzet. De omvang van het concurrerend marktaandeel voor industriële waterklanten beïnvloedt het door Evides na te streven solvabiliteitspercentage. Het solvabiliteitspercentage van EIW voor winstbestemming is 95% en na winstbestemming 75%. Na winstbestemming 2008 bedraagt het solvabiliteitspercentage van ENV 36% conform het vastgestelde solvabiliteitsbeleid.

34


Vreemd vermogen Aanvullend op het eigen vermogen wordt voor de bedrijfsfinanciering geld via de kapitaal- en geldmarkt aangetrokken. De omvang van het vreemd vermogen voor winstdeling bedraagt per einde van het verslagjaar € 629,5 miljoen. Dat is 62% van het balanstotaal. Het aandeel kort vreemd vermogen is € 163,2 miljoen. Inclusief de voorzieningen en het minderheidsbelang derden bedraagt het lang vreemd vermogen € 466,3 miljoen. De omvang van de voorzieningen is € 11,5 miljoen ofwel 1% van het balanstotaal. Op grond van de winst van € 55,7 miljoen en de afschrijvingen van de vaste activa van in totaal € 58,9 miljoen komt de cash flow uit op € 114,6 miljoen. Voor (her)financiering is in 2008 € 75,0 miljoen aan nieuw vreemd vermogen aangetrokken. In totaal werd € 46,3 miljoen afgelost. Met name door deze mutaties is het vreemd vermogen met € 39,4 miljoen toegenomen. In 2008 is voor langlopende rentedragende schulden gemiddeld 4,6% rente betaald en voor kortlopende rentedragende schulden gemiddeld 4,7%. Het gemiddelde rentepercentage over 2008 bedraagt 4,6%.

Jaarrekening

2008


35

Geconsolideerde balans per 31 december 2008 (voor winstverdeling)

(in e miljoenen)

ACTIVA

Ref.

31 december 2008

31 december 2007

Vaste activa Immateriële vaste activa 1.1 3,5 3,8 Materiële vaste activa 1.2 903,4 890,6 Financiële vaste activa 1.3 50,3 17,5 Totaal vaste activa 957,2

911,9

Vlottende activa Voorraden 2.1 13,1 16,8 Vorderingen 2.2 44,3 46,0 Liquide middelen 2,5 3,5 Totaal vlottende activa 59,9

66,3

Totaal activa

1.017,1

978,2

3 4 5 6 7

387,6 6,2 11,5 448,6 163,2

388,1 7,0 14,6 401,8 166,7

Totaal passiva

1.017,1

978,2

PASSIVA Eigen vermogen Minderheidsbelang derden Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden

36


Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2008

(in e miljoenen)

Ref.

2008

2007

OMZET Water 256,8 266,3 Werk voor derden 43,0 16,2 Totaal omzet 8 299,8

282,5

INKOOPWAARDE OMZET Grond- en hulpstoffen 37,2 36,6 Kostprijs werk voor derden 21,9 8,5 Totaal inkoopwaarde omzet 9 59,1 Toegevoegde waarde 240,7

45,1 237,4

BEDRIJFSKOSTEN Personeelskosten 10.1 40,1 39,8 Overige bedrijfskosten 10.2 63,8 46,6 Waardeverandering vaste activa 10.3 0,0 3,8 Afschrijvingen 10.4 58,9 59,0 Totaal bedrijfskosten 162,8

149,2

BEDRIJFSRESULTAAT

77,9

88,2

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN 11 Rentelasten en -baten -24,5 -19,5 Resultaat deelnemingen 2,7 2,9 Totaal financiële baten en lasten 21,8

16,6

Resultaat voor belastingen Resultaat derden Belastingen 12

56,1 0,0 0,4

71,6 0,3 0,5

RESULTAAT NA BELASTINGEN

55,7

70,8


37

Kasstroomoverzicht (volgens de indirecte methode)

(x e miljoenen) 2008 2007 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat 77,9 88,2 Aanpassingen voor: Afschrijvingen 58,9 60,1 Waardeveranderingen vaste activa 0 3,8 Mutaties voorzieningen -3,1 -9,0 Veranderingen werkkapitaal: Mutatie vorderingen 1,7 -7,8 Mutatie voorraden 3,7 -13,5 Mutatie kortlopende schulden 10,3 3,2 15,7 -18,1 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 149,4 125,0 Rentelasten en -baten -24,5 -19,5 Ontvangen dividend 0,8 0,9 Vennootschapbelasting -0,4 -0,5 -24,1 -19,1 Kasstroom uit operationele activiteiten 125,3 105,9

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in financiële vaste activa -30,8 -8,3 Investeringen in materiële vaste activa -71,4 -39,9 Kasstroom uit investeringsactiviteiten -102,2

-48,2

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend -56,2 -125,9 Betaald dividend aan houders van minderheidsbelangen -0,8 0,0 Ontvangsten uit langlopende schulden 75,0 180,0 Aflossingen langlopende schulden -46,3 -35,5 Kasstroom uit financieringsactiviteiten -28,3 Toename/afname geldmiddelen* -5,2

18,6 76,3

* inclusief de mutatie in de kortlopende kasgeldleningen en bankschulden.

38


Algemene toelichting en grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen Evides is een waterbedrijf dat drinkwater levert in het zuidelijk deel van de provincie Zuid-Holland, in de hele provincie Zeeland en in het uiterste westen van de provincie Noord-Brabant. Daarnaast levert Evides diverse kwaliteiten industriewater aan een 60-tal grote industrieën in haar voorzieningsgebied en in Duitsland. Tot slot bestaan de industriewateractiviteiten uit de zuivering van afvalwater. In 2005 is de nieuwe vennootschappelijke structuur van Evides doorgevoerd door de oprichting van Evides Drinkwater B.V. en Evides Industriewater B.V. De resultaten van Evides N.V. zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening. Op basis van artikel 2:402 van het Burgerlijk Wetboek is de vennootschappelijke winsten verliesrekening van Evides N.V. in verkorte vorm opgenomen. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van titel 9 BW 2 en de in Nederland algemeen geldende grondslagen voor financiële verslaggeving. Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Evides N.V. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. De jaarrekening 2008 is opgesteld in euro. Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers op transactiedatum. Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. De uit de afwikkeling en omrekening voortvloeiende koersverschillen komen ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening. Niet-monetaire activa die volgens de verkrijgingsprijs worden gewaardeerd in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum (of de benaderde koers).

Grondslagen voor consolidatie In de consolidatie worden de financiële gegevens van Evides N.V. en haar groepsmaatschappijen opgenomen. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin Evides direct of indirect beslissende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. De groepsmaatschappijen worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van derden in het vermogen en het resultaat wordt afzonderlijk in de balans en winsten

verliesrekening tot uiting gebracht onder respectievelijk de posten minderheidsbelang derden en resultaat derden. Deelnemingen in joint ventures worden, gezien het ontbreken van overwegende zeggenschap, niet mee geconsolideerd. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd, tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. De in de consolidatie van Evides N.V. begrepen vennootschappen zijn: - EDW en haar deelnemingen Aqualab B.V. (92%) en N.V. WBB (60%); - EIW en haar 100% deelnemingen Evides Afvalwater B.V., Brielse Meer Water B.V., Evides Terneuzen Water B.V., Evides Stade Wasserbetrieb GmbH en Evident Industriewater B.V.

Waarderingsgrondslagen van activa en passiva Algemeen Voor zover niet anders vermeld worden de activa en de passiva opgenomen tegen nominale waarde. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Er wordt rekening gehouden met de op balansdatum eventueel verwachte duurzame waardeverminderingen; dit is het geval als de boekwaarde van het actief (of van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het behoort) hoger is dan de realiseerbare waarde ervan. Goodwill voortkomend uit acquisities wordt geactiveerd en lineair afgeschreven in tien respectievelijk vijftien jaar. De afschrijvingstermijn is gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsof vervaardigingsprijs, onder aftrek van lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. In de verkrijgingsof vervaardigingsprijs zijn de door het eigen personeel bestede en in geld gewaardeerde arbeidsuren opgenomen. Afschrijving vangt aan op het moment van ingebruikname van het activum. Er wordt rekening gehouden met op balansdatum eventueel verwachte bijzondere waardeverminderingen. Uitgaven voor onderhoud worden slechts geactiveerd indien de uitgaven een bedrag van € 50.000,- te boven gaan en de economische levensduur van het actief met tenminste vijf jaar wordt verlengd. Voor onderhoud aan informatietechnologie geldt in afwijking hiervan een verlenging van de economische levensduur van tenminste één jaar.


39

Financiële vaste activa De deelnemingen in joint ventures worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. Het niet uitgekeerde gedeelte van het aan Evides toekomende aandeel in de resultaten van deelnemingen waarin Evides geen beslissende zeggenschap kan uitoefenen, wordt in een wettelijke reserve opgenomen. De onder de post financiële vaste activa begrepen overige aandelen en obligaties zijn tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde opgenomen en gepresenteerd onder de post effecten. De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Voorraden De magazijnvoorraden bestaan uit materiaal dat is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De waardering van de post onderhanden werk vindt plaats tegen de direct daaraan toe te rekenen kosten, verminderd met de als voorschot gefactureerde bedragen. Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen voor de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan 12 maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder kortlopende schulden aan banken. Aandeel derden Het aandeel derden als onderdeel van het groepsvermogen wordt gewaardeerd tegen het bedrag van het nettobelang in de desbetreffende groepsmaatschappijen. Voorzieningen De voorzieningen zijn samengesteld uit personeelsvoorzieningen en overige voorzieningen. De personeelsvoorzieningen zijn gewaardeerd op basis van de contante waarde van de verplichtingen. De overige voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winsten verliesrekening wordt verwerkt. Leasing Financiële leasing De levering van water-op-maat en de zuivering van afvalwater geschiedt door de divisie Industriewater doorgaans op basis van zogenaamde DBFO (Design, Build, Finance & Operate) contracten. Hierbij is het mogelijk dat de vennootschap grotendeels de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom van deze activa overdraagt aan haar klanten. In dergelijk situaties wordt het contract als een financiële leasecontract beschouwd en wordt de lease gewaardeerd tegen de contante waarde van de leasebetalingen, berekend tegen de impliciete rentevoet van de lease-overeenkomst. De te betalen leasetermijnen worden op annuïtaire wijze verdeeld in een aflossings- en een rentecomponent, gebaseerd op een vast rentepercentage. De leasevorderingen worden exclusief de rentevergoeding opgenomen onder de financiële vaste activa. De rentecomponent wordt naar gelang van de leasetermijnen verantwoord in de winsten verliesrekening. Operationele leasing Bij de entiteit kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij Evides ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winsten verliesrekening over de looptijd van het contract. Financiële instrumenten Evides maakt in beperkte mate gebruik van afgeleide financiële instrumenten met een niet-beursgenoteerde onderliggende waarde. Deze afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen kostprijs. Hedge accounting wordt niet toegepast.

Grondslagen voor de resultatenbepaling Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.

40


Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd en verliezen zodra deze voorzienbaar zijn. Omzet De wateropbrengsten betreffen de omzet uit aan verbruikers geleverd water en uit de behandeling van water.

Er is bemeterd- en onbemeterd waterverbruik. De facturatie voor onbemeterd verbruik in Rotterdam e.o. is gebaseerd op de oppervlakte van de woning en in Dordrecht op een vast bedrag per woning. Voor het bemeterde verbruik bestaan de opbrengsten uit vastrecht en het afzetvolume vermenigvuldigd met de m3-prijs.

Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord.

Voor wat betreft werk voor derden wordt de omzet en het resultaat genomen in het jaar van gereedkomen van het betreffende werk.

Afschrijvingen De afschrijvingstermijnen van de materiële- en immateriële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur, waarbij de activa lineair worden afgeschreven. Op gronden wordt niet afgeschreven. De boekwinsten en -verliezen bij verkoop van de vaste activa zijn begrepen onder de post afschrijvingen.

Opbrengsten uit het verlenen van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. Inkoopwaarde omzet Onder de inkoopwaarde van de omzet wordt verstaan de aan de omzet toe te rekenen directe en indirecte kosten, waaronder gronden hulpstoffen, kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten, zoals energiekosten en kosten voor chemicaliën en overige bedrijfskosten die toerekenbaar zijn aan de kostprijs van de omzet. Personeelskosten Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winsten verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen Er is sprake van een toegezegd-pensioenregeling. In geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds bestaat geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Overige bedrijfskosten Onder overige bedrijfskosten worden die kosten verstaan die ten laste van het jaar komen, en die niet direct aan de kostprijs van de geleverde goederen zijn toe te rekenen. Waardeveranderingen vaste activa De vennootschap beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde.

Financiële baten en lasten Rentebaten en -lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Resultaat deelnemingen Te ontvangen dividenden van niet op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen en effecten, worden verantwoord zodra Evides N.V. of de in de consolidatie van Evides N.V. begrepen vennootschappen het recht hierop heeft verkregen. Belastingen De vennootschap en haar groepsmaatschappijen zijn, behoudens de in Duitsland gevestigde onderneming Evides Stade Wasserbetrieb GmbH, vrijgesteld van vennootschapsbelasting.

Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en het bankkrediet dat is opgenomen onder de kortlopende schulden. Ontvangen en betaalde rente, ontvangen dividend en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.


41

Toelichting op de geconsolideerde balans (in E miljoenen)

1 Vaste activa 1.1 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben betrekking op betaalde goodwill bij de overname van 50% van de aandelen Evides Terneuzen Water B.V. en van Brielse Meer water B.V. (100%). Zij worden op basis van de verwachte economische levensduur ten laste van het resultaat lineair afgeschreven. De afschrijvingstermijnen zijn 10 en 15 jaar.

Overzicht opbouw en verloop van de boekwaarde in 2008 2008 2007 Boekwaarde per 1 januari Afschrijvingen

3,8 -0,3

4,2 -0,4

Boekwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen

3,5 2,0

3,8 1,7

Aanschafwaarde per 31 december

5,5

5,5

1.2 Materiële vaste activa Overzicht opbouw en verloop van de boekwaarde in 2008 Terreinen, gebouwen, enz. Leidingnet Installaties

Andere vaste middelen

Werken in uitvoer

Totaal

Boekwaarde per 1 januari Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen

215,0 1,5 0,0 -9,5

488,1 25,1 0,0 -28,3

137,2 9,6 -0,1 -18,9

7,0 8,6 0,0 -1,9

43,3 26,7 0,0 0,0

890,6 71,5 -0,1 -58,6

Boekwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen

207,0 148,6

484,9 448,6

127,8 170,3

13,7 43,6

70,0 0,0

903,4 811,1

Aanschafwaarde per 31 december

355,6

933,5

298,1

57,3

70,0

1.714,5

Er is voor een bedrag van € 25,1 miljoen (vorig jaar € 26,9 miljoen) aan verplichtingen aangegaan. Deze verplichtingen zijn niet in de balans opgenomen aangezien nog geen goederen en facturen zijn ontvangen. De geldende afschrijvingspercentages zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur.

1.3 Financiële vaste activa Het verloop van de boekwaarde van de financiële vaste activa gedurende 2008 is als volgt:

Soort activa Afschrijvingstermijn (in jaren) 1. Terreinen, gebouwen, enz. - Grond n.v.t. - Afgekochte erfpacht 50 - Terreinvoorziening 30 - Gebouwen 40 - Spaarbekkens 40 - Kunstwerken 50 2. Leidingnet 30 3. Installaties 15 4. Overige vaste bedrijfsmiddelen - Informatietechnologie 3-5 - Procesautomatisering 5 - Schepen 30 - Overige (voertuigen, gereedschappen) 5

Deel- Effecten Overige nemingen vorde ringen

Stand per 1 januari 2008 15,4 Investeringen 4,6 Resultaat deelnemingen* 2,7 Dividend -0,8 Desinvesteringen en aflossingen 0,0 Stand per 31 december 2008 21,9

42


* op basis van concept jaarrekening 2008

1,5 0,0 0,0 0,0 0,0 1,5

0,6 26,7 0,0 0,0 -0,4 26,9

-

Totaal

17,5 31,3 2,7 -0,8 -0,4 50,3

2.2 Vorderingen

De vennootschap houdt de volgende aandelen in andere vennootschappen, die zijn gewaardeerd op basis van de vermogensmutatiemethode. Vennootschap Vestigingsplaats Delfluent B.V. Amsterdam Delfluent Services B.V. Den Haag North Water B.V. Groningen Vitens-Evides International B.V. Apeldoorn Facturatie B.V. Utrecht

Deelnemingspercentage 40% 50% 50% 50% 50%

De overige vorderingen bevat een financiële leasevordering met een contractuele looptijd van 15 jaar. Dit betreft de bouw van een financiële lease-installatie die in 2008 is opgeleverd. De vordering bestaat uit de contante waarde van de minimale leasebetalingen plus de restwaarde. De resterende looptijd van de financiële leasevordering kan ultimo 2008 als volgt worden verbijzonderd:

2008

2007

Debiteuren Vorderingen op deelnemingen Vorderingen op participanten Overige vorderingen Overlopende activa

24,4 0,6 3,8 14,1 1,4

29,2 0,5 6,8 7,0 2,5

Totaal

44,3

46,0

Onder de overlopende activa is een post opgenomen van € 0,5 miljoen met een looptijd langer dan één jaar (ultimo 2007: nihil). Alle overige vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan één jaar. In de post debiteuren is een voorziening voor oninbaarheid opgenomen. De voorziening kan als volgt worden verbijzonderd:

Nominale waarde leasevordering Tot 1 jaar 2,5 Tussen 1-5 jaar 10,1 Langer dan 5 jaar 25,0 Totaal 37, 6

Ongerealiseerde Contante waarde rentebaten leasevordering leasevordering 1,4 1,1 5,0 5,1 6,8 18,2 13,2 24,4

Restwaarde van het financiële leaseobject

2,1

Financiële leasevordering ultimo 2008

26,5

De restwaarde van het financiële leaseobject is contractueel bepaald en Evides heeft het recht om na afloop van de hiervoor genoemde contractperiode tegen vooraf overeengekomen voorwaarden de installatie te leveren aan de opdrachtgever. Bij een voortijdige beëindiging van het contract door de opdrachtgever gelden schadevergoedingen die afhankelijk zijn gesteld van de resterende looptijd van het contract.

2008

2007

Huishoudelijke en klein zakelijke markt Grootverbruikers en werken voor derden

0,2 0,4

0,0 0,1

Totaal

0,6

0,1

In het verleden waren de kredietrisico’s in verband met de facturatie aan de huishoudelijke en klein zakelijke markt tegen een vergoeding volledig overgedragen aan de energiebedrijven die deze facturatie voor Evides verzorgden. Evides heeft sinds oktober 2008 ook de facturatie aan de bij Eneco ondergebrachte klanten weer in eigen hand genomen. Voor deze klanten draagt zij zelf het kredietrisico. Hiervoor is ultimo 2008 een voorziening van € 0,2 miljoen getroffen (vorig jaar: nihil).

3 Eigen vermogen De mutaties in het eigen vermogen worden onder punt 3 in de toelichting op de vennootschappelijke balans uiteengezet.

2 Vlottende activa

4 Minderheidsbelang derden

2.1 Voorraden De samenstelling van de voorraden is als volgt:

Het verloop van het aandeel derden is als volgt:

2008

2007

Kosten werk voor derden Gefactureerd werk voor derden Onderhanden werk Magazijnvoorraden

19,0 -7, 9 11,1 2,0

20,7 -5,3 15,4 1,4

Totaal

13,1

16,8

2008

2007

Stand per 1 januari Resultaat boekjaar Dividend

7,0 0,0 -0,8

6,7 0,3 0,0

Stand per 31 december

6,2

7,0


43

5 Voorzieningen

Van de voorzieningen is € 5,6 miljoen als langer dan één jaar aan te merken. Hiervan kent € 0,9 miljoen een looptijd langer dan vijf jaar.

De balanspost voorzieningen is als volgt opgebouwd:

Ref.

Personeelsvoorzieningen Overige voorzieningen

5.1 5.2

Totaal

2008

2007

6,8 4,7

8,8 5,8

11,5

14,6

5.1 Personeelsvoorzieningen Verloopoverzicht van de personeelsvoorzieningen in 2008: Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Vrijval

Voorziening Voorziening Voorziening Voorziening Voorziening

aanspraken wachtgeld reorganisatie jubilea-uitkeringen gratificaties langdurig zieken

Totaal


0,9 5,3 1,9 0,4 0,3

0,3 0,1 0,1 0,3 0,0

0,4 1,5 0,2 0,3 0,0

0,0 0,4 0,0 0,0 0,0

0,8 3,5 1,8 0,4 0,3

8,8

0,8

2,4

0,4

6,8

Voorziening aanspraken wachtgeld Deze voorziening betreft de verplichtingen van Evides uit hoofde van het eigen risicodragerschap inzake WW-uitkeringen. Voorziening reorganisatie Deze voorziening betreft toekomstige kosten inzake personeel als gevolg van reorganisaties.

Voorziening jubilea-uitkering en gratificatie Deze voorziening heeft betrekking op te betalen jubilea-uitkeringen en gratificaties. Bij de berekening is rekening gehouden met ‘blijfkansen’. Voorziening langdurig zieken Deze voorziening heeft betrekking op de plicht tot salarisdoorbetaling die Evides heeft ten aanzien van haar langdurig zieken.

5.2 Overige voorzieningen Het verloop van de overige voorzieningen in 2008 is als volgt:

Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Vrijval

Voorziening reststoffenzuiveringsproces Voorziening verlieslatende contracten Overige voorzieningen

2,5 2,4 0,9

0,0 0,1 0,0

0,0 0,4 0,3

0,5 0,0 0,0

2,0 2,1 0,6

Totaal

5,8

0,1

0,7

0,5

4,7

Voorziening reststoffenzuiveringsproces De voorziening heeft betrekking op de geschatte kosten voor afvoer en verwerking van het uit het zuiveringsproces voortkomend slib op de productielocatie Berenplaat dat zich sinds de ingebruikneming van dit bedrijf in 1966 heeft gevormd. In 2008 kon op basis van een concreet detailontwerp en aanbesteding een bedrag van € 0,5 miljoen vrijvallen. Voorziening verlieslatende contracten Deze voorziening is getroffen in verband met de overname van Brielse Meer water B.V., waardoor verwachte verliezen op contracten, met een verkoopprijs lager dan de kostprijs, voor 44



de gehele looptijd van het contract worden voorzien. De voorziening wordt getroffen bij het ontstaan van een verlieslatend contract en de voorziening valt naar rato van de looptijd vrij. Overige voorzieningen Deze voorziening is onder andere gericht op een afnemer die momenteel minder afneemt dan contractueel overeengekomen, maar het recht heeft om op later tijdstip de achterstand in te lopen. Deze inloop wordt deels uit de voorziening onttrokken. Daarnaast valt hieronder een voorziening voor het verwijderen van kalkslib bij N.V. WBB.

6

Langlopende schulden

De samenstelling van de langlopende schulden, exclusief kortlopend deel is als volgt: Rente % 2 - < 3 3 - < 4 4 - < 5 5 - < 6 6 - < 7 7 - < 8 9 - < 10

Schuld per 31-12-08 15,3 127, 0 209,1 95,1 1,0 0,0 1,1

Schuld per 31-12-07 16,7 0,0 311,1 70,8 1,3 0,1 1,8

Totaal

448,6

401,8

De gepresenteerde schulden zijn inclusief roll over leningen met variabele rentepercentages per kwartaal/per jaar. In het verslagjaar is voor € 75,0 miljoen aan nieuw vreemd vermogen aangetrokken. De aflossingsverplichtingen verschuldigd binnen één jaar bedragen € 28,2 miljoen en zijn opgenomen onder de kortlopende schulden (in 2007: € 46,3 miljoen). De schulden met een resterende looptijd langer dan vijf jaar bedragen € 271,6 miljoen (in 2007: € 223,4 miljoen). Voor bovenstaande leningen zijn geen zekerheden gesteld. Over 2008 bedraagt het gemiddelde, over de langlopende leningen verschuldigde rentepercentage 4,6% (in 2007: 4,3%).

7

Kortlopende schulden

Deze post is als volgt te specificeren: Belastingen en premies sociale verzekeringen Crediteuren Schulden aan deelnemingen Schulden aan participanten Kasgeldleningen Banken Aflossingsverplichtingen binnen 1 jaar Overige schulden Te betalen rente Overige overlopende passiva

2008

2007

5,0 13,2 2,3 4,0 35,5 47,8 28,2 7,6 7,3 12,3

9,7 9,8 0,0 3,4 35,5 43,6 46,3 6,4 3,6 8,4

Totaal

163,2

166,7

De kortlopende schulden hebben een resterende looptijd van korter dan een jaar.

Niet uit balans blijkende verplichtingen Met N.V. WBB is een overeenkomst tot 2039 van toepassing voor afname van voorgezuiverd water. De aandelen van Delfluent B.V. zijn verpand. Evides heeft in 2009 een stortingsplicht richting Delfluent B.V. van € 17,5 miljoen in het kader van de financiering van de afvalwaterzuiveringsinstallatie Harnaschpolder. Met DELTA N.V. bestaan dienstverleningsovereenkomsten met een resterende looptijd van een tot vier jaar. Naar KIWA bestaat een verplichting inzake jaarlijkse bijdragen in onderzoekskosten voor een bedrag van € 0,7 miljoen per jaar tot en met 2011. Er bestaan huurverplichtingen ter zake van huisvesting en leaseverplichtingen ten aanzien van maatwerkinstallaties. De opbouw van deze huurverplichtingen is als volgt: Tot 1 jaar Tussen 1-5 jaar Langer dan 5 jaar Totaal

2008

2,1 9,2 7,4 18,7

Tot slot hebben woningbouwcorporaties een claim ingediend bij Evides N.V. in verband met het niet willen betalen van het vastrecht per adres. Het gerechtshof heeft Evides reeds in één van deze zaken op 15 februari 2008 in het gelijk gesteld. De tegenpartij is tegen dit vonnis in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Aangezien de feiten en omstandigheden niet zijn gewijzigd in 2008 is voor deze claims ultimo 2008 geen voorziening getroffen. De uitspraak van de Hoge Raad wordt pas in 2009/2010 verwacht. Eind 2008 heeft een andere woningbouwcorporatie zich gemeld en heeft een claim neergelegd bij Evides. De totale potentiële claims in verband met het niet willen betalen van het vastrecht per adres bedragen maximaal ongeveer € 12,0 miljoen. Aangezien Evides een gunstige uitspraak verwacht van de Hoge Raad en de rechtbank is voor deze claims geen voorziening getroffen. Financiële risico’s Evides is als onderneming onderhevig aan diverse financiële risico’s. Wij noemen in dit kader: • kredietrisico’s; • renterisico’s; • prijsrisico’s. Het kredietrisico met betrekking tot leveringen aan kleinverbruikers is, voor zover deze facturatie door DELTA N.V. plaats vindt, contractueel afgedekt via een incasso-overeenkomst. Per 31 december 2008 bedraagt deze vordering in totaal


45

e 3,8 miljoen (ultimo 2007: e 22,7 miljoen, inclusief de door Eneco gefactureerde bedragen). Sinds oktober 2007 krijgen de klanten uit de gemeenten Westland en Midden-Delfland een aparte drinkwaternota van Evides. Evides heeft sinds oktober 2008 ook de facturatie aan de bij Eneco ondergebrachte klanten weer in eigen hand genomen. Voor de klanten die Evides zelf factureert draagt Evides het kredietrisico. Hiervoor is een voorziening van e 0,2 miljoen getroffen (ultimo 2007: nihil). Het renterisico wordt bepaald door de mate waarin fluctuaties in de lange of korte rente effect hebben op het resultaat. Evides financiert haar vaste activa en een deel van de vlottende activa met eigen vermogen, voorzieningen en langlopende schulden, dat laatste deels tegen een variabele rente. Het resterende deel van de vlottende activa wordt gefinancierd met kortlopende schulden, waaronder bankkrediet met een variabele rente. Om renterisico’s te beperken, wordt in beperkte mate gebruik gemaakt van derivaten (afgeleide financiële instrumenten). Dit is conform het treasurybeleid van Evides waarbij derivaten alleen mogen worden aangewend voor het afdekken van financiële risico’s. Voor kortrentende leningen met een boekwaarde van € 95,4 miljoen per 31 december 2008 (vorig jaar € 99,8 miljoen) zijn in voorgaande jaren renteswaps afgesloten om de variabele rente om te zetten in een vaste rente gedurende de looptijd van de leningen. Deze derivaten zijn gewaardeerd tegen kostprijs, zijnde nihil. De reële waarde van de derivaten bedraagt per 31 december 2008 € 5,0 miljoen negatief (vorig jaar € 1,2 miljoen positief). Uitgaande van de financieringspositie per ultimo 2008 schatten wij dat een stijging of daling van 1%-punt in de eurogeldmarktrente een effect heeft op het financieringsresultaat van circa € 2,0 miljoen. Het beleid is dat maximaal 40% van de leningen kortrentend zijn. Prijsrisico’s worden, indien mogelijk en economisch gerechtvaardigd, gemitigeerd. Voor de inkoop van o.a. energie en chemicaliën hebben wij één- respectievelijk meerjarige contracten afgesloten waarbij de omvang van prijsstijgingen wordt beperkt. Verbonden partijen Als verbonden partijen (als bedoeld in RJ 330) zijn aan te merken: 1. A andeelhouders (gemeenten en provincies vertegenwoordigd door B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides en DELTA N.V., dan wel natuurlijke personen die gemachtigd zijn de betreffende gemeenten en provincie te vertegenwoordigen in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders); 2. Statutaire directie; 3. D elfluent B.V., Delfluent Services B.V., Vitens-Evides International B.V., Facturatie B.V. en North Water B.V.

46


Transacties met verbonden partijen zijn tegen marktconforme tarieven verwerkt. De door DELTA N.V. geleverde diensten betreffen: • levering van electriciteit; • aanleg, onderhoud en beheer van leidingen en aansluitingen in Zeeland en op de Brabantse Wal; • v erzorgen van de verbruikersadministratie, facturatie en incasso van de klanten woonachtig in Zeeland en de Brabantse Wal. Evides levert aan Delfluent Services B.V. ondersteunende diensten en detacheert personeel. Aan Vitens-Evides International B.V. detacheert Evides personeel.

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (in E miljoenen)

8

Omzet

De specificatie van de personeelskosten is als volgt:

De opbouw van de omzet is als volgt:

2008

2007

Drinkwater Industriewater Omzet water Werk voor derden

188,1 68,7 256,8 43,0

203,1 63,2 266,3 16,2

Totaal

299,8

282,5

De omzetstijging werk voor derden is het gevolg van de realisatie van de bouw van een financiële lease-installatie. Hierdoor moet het resultaat op de bouw van dit actief ineens in 2008 worden genomen. De contante waarde van de ontvangen leasebetalingen bedraagt € 26,7 miljoen. Dit bedrag is verantwoord onder de post omzet werk voor derden. De overdracht van het actief ter waarde van € 14,3 miljoen is terug te vinden onder de inkoopwaarde omzet.

2008

2007

Nederland Overige EU-landen

293,7 6,1

276,8 5,7

Totaal

299,8

282,5

Inkoopwaarde omzet

In de kostprijs werk voor derden is een post opgenomen betreffende de oplevering van een financiële lease-installatie. Hierdoor moet het resultaat op de bouw van dit actief ineens in 2008 worden genomen. De waarde van het actief bedraagt € 14,3 miljoen.

10

2007

Salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personeelskosten Dotaties/vrijval personeelsvoorziening Tijdelijk personeel

30,1 2,4 3,8 3,9 0,4 5,6

28,4 2,0 3,5 3,8 1,4 4,7

Subtotaal Geactiveerde uren eigen personeel

46,2 -6,1

43,8 -4,0

Totaal

40,1

39,8

De bij geactiveerde uren eigen personeel genoemde bedragen betreffen de loonkosten samenhangend met de inzet van eigen personeel op investeringsactiviteiten. In de personeelskosten is een bedrag van € 130.000 (voorgaand jaar € 117.000) opgenomen voor bezoldiging van commissarissen.

De omzet is als volgt geografisch verdeeld:

9

2008

De bezoldiging van de statutaire directie (inclusief pensioenen en sociale lasten) kan als volgt worden verbijzonderd: (x e 1.000)

2008

2007

Voormalige directieleden Huidige directie

58 155

431 0

Totaal

213

431

Per 1 maart 2008 is de nieuwe directeur aangetreden die de voormalig tweehoofdige directie heeft vervangen.

Bedrijfskosten

10.1 Personeelskosten De personeelssterkte (omgerekend naar voltijdbanen) ultimo 2008 is 562,7 (voorgaand jaar 556,6). Het gemiddelde aantal personeelsleden in 2008 bedraagt 560,9 (voorgaand jaar: 547,3). Hiervan zijn gemiddeld 4,2 medewerkers werkzaam in het buitenland (2007: 1,5).


47

10.2 Overige bedrijfskosten In de overige bedrijfskosten is voor een bedrag van € 0,3 miljoen (vorig jaar € 0,3 miljoen) aan honoraria ten behoeve van PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (PwC Accountants) opgenomen in de context van artikel 2:382a BW. De accountantshonoraria kunnen als volgt worden verbijzonderd: (x e 1.000) PwC Overig PwC Totaal PwC 2008 Accountants netwerk netwerk Onderzoek van de jaarrekening 98 0 98 Andere controleopdrachten 30 0 30 Adviesdiensten op fiscaal terrein 0 74 74 Andere niet-controlediensten 12 43 55 Totaal

140

117

257

Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten

106 26 0 29

0 0 75 53

106 26 75 82

Totaal

161

128

289

2007

10.3 Waardeveranderingen vaste activa Deze post betreft de afschrijving in 2007 van de boekwaarde van de specifieke landbouwwaterinstallaties. De boekwaarde van € 3,8 miljoen is op basis van de berekening van de realiseerbare waarde ineens afgeschreven. 10.4 Afschrijvingen 2008

2007

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Boekwinsten verkoop activa

0,3 58,6 0,0

0,4 59,7 - 1,1

Totaal

58,9

59,0

De afschrijvingslasten zijn gebaseerd op de afschrijvingspercentages, zoals die in de toelichting op de immateriële- en materiële vaste activa zijn uiteengezet.

48


11 Financiële baten en lasten

2008

2007

Rentelasten Rente langlopende leningen Overige rentelasten Rentebaten

-21,7 -3,4 0,6

-14,3 -5,4 0,2

Subtotaal rentelasten en -baten

-24,5

-19,5

2,7

2,9

21,8

16,6

Resultaat deelnemingen Totaal

12 Belastingen De vennootschap en haar groepsmaatschappijen zijn, behoudens de in Duitsland gevestigde onderneming Evides Stade Wasserbetrieb GmbH, vrijgesteld van vennootschapsbelasting. De belasting over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening bedraagt € 0,4 (vorig jaar € 0,5 miljoen).

Vennootschappelijke balans per 31 december 2008 (voor winstverdeling)

(in e miljoenen)

Ref.

2008

2007

ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa 675,3 687,1 Financiële vaste activa 1 354,7 294,5 Totaal vaste activa 1.030,0 Vlottende activa Vorderingen 2 Liquide middelen Totaal vlottende activa

51,0 0,0 51,0

Totaal activa

981,6

36,6 2,0

1.081,0

38,6

1.020,2

PASSIVA Eigen vermogen 3 Aandelenkapitaal 0,2 0,2 Agio reserve 83,9 83,9 Algemene reserve 237,6 223,6 Wettelijke reserve 10,2 9,6 Onverdeeld resultaat 55,7 70,8 Totaal eigen vermogen 387,6

388,1

Voorzieningen 4 Langlopende schulden Kortlopende schulden 5

8,7 393,2 230,2

Totaal passiva

6,7 442,4 244,3 1.081,0

1.020,2


49

Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2008

(in e miljoenen)

Ref.

2008

2007

Resultaat deelnemingen na belasting 6 Overige resultaten

55,6 0,1

76,0 -5,2

Resultaat na belasting

55,7

70,8

Grondslagen van vennootschappelijke waardering en resultaatbepaling De waarderingsgrondslagen voor de balans en de grondslagen van de resultaatbepaling zijn gelijk aan die zoals toegelicht bij de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening.

50


Toelichting op de vennootschappelijke balans (in E miljoenen)

De vennootschappelijke jaarrekening van Evides N.V. is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Uitsluitend de specifieke posten inzake de vennootschappelijke balans worden hier toegelicht.

1 Financiële vaste activa Het verloop van de boekwaarde van de financiële vaste activa gedurende 2008 is als volgt: Deelnemingen Stand per 1 januari 2008 Investeringen Resultaat deelnemingen*

294,5 4,6 55,6

Stand per 31 december 2008

354,7

* op basis van concept jaarrekening 2008

2 Vorderingen Deze post is als volgt te specificeren: 2008

2007

Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen op deelnemingen Debiteuren en overige vorderingen

23,1 0,6 27,3

18,5 0,5 17, 6

Totaal

51,0

36,6

3 Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen ziet er als volgt uit:

Geplaatst kapitaal Agio

Algemene reserve

Wettelijke reserve

Onverdeeld resultaat

Totaal

Stand per 1 januari 2008 Mutaties Winstbestemming Dotatie wettelijke reserve Dividenduitkering Resultaat boekjaar

0,2

83,9

223,6

9,6

70,8

388,1

0,0 0,0 0,0 0,0

0,0 0,0 0,0 0,0

70,8 -0,6 -56,2 0,0

0,0 0,6 0,0 0,0

-70,8 0,0 0,0 55,7

0,0 0,0 -56,2 55,7

Stand per 31 december 2008

0,2

83,9

237,6

10,2

55,7

387,6

Het maatschappelijk aandelenkapitaal bedraagt € 0,25 miljoen en bestaat uit 5 miljoen aandelen met een nominale waarde van € 0,05. Het geplaatst en gestort kapitaal is € 0,2 miljoen en is als volgt verdeeld over de aandeelhouders:

De wettelijke reserve deelnemingen wordt aangehouden voor winsten uit deelnemingen waarvan Evides niet alleen de uitkering kan bewerkstelligen. De dotatie aan de wettelijke reserve in 2008 is als volgt samengesteld:

Aandeelhouders B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides DELTA N.V.

0,1 0,1

Bij: Niet uitkeerbare resultaat deelnemingen 2008 Af: Uitgekeerd dividend in 2008 Delfluent B.V. en N.V. WBB

2,7 -2,1

Totaal

0,2

Totaal

0,6


51

4 Voorzieningen Verloop overzicht van de voorzieningen in 2008: Stand per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Vrijval

Voorziening Voorziening Voorziening Voorziening Voorziening

aanspraken wachtgeld reorganisatie jubilea-uitkeringen gratificaties langdurig zieken

Totaal

5


0,9 5,3 1,9 0,3 0,3

0,3 0,1 0,1 0,3 0,0

0,4 1,5 0,2 0,3 0,0

0,0 0,4 0,0 0,0 0,0

0,8 3,5 1,8 0,3 0,3

8,7

0,8

2,4

0,4

6,7

Niet uit balans blijkende verplichtingen

Kortlopende schulden

De samenstelling van de kortlopende schulden is als volgt:

2008

2007

Schulden aan groepsmaatschappijen Schulden aan deelnemingen Schulden aan participanten Overige externe schulden

136,2 2,3 4,0 101,8

125,6 0,0 3,4 101,2

Totaal

244,3

230,2

De vennootschap heeft zich uit hoofde van Boek 2, titel 9 Burgerlijk Wetboek artikel 403, hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor uit de rechtshandelingen van haar groepsmaatschappijen, Evides Drinkwater B.V., Evides Industriewater B.V., Evides Afvalwater B.V., Evides Terneuzen Water B.V. en Brielse Meer water B.V., vloeiende schulden. Er is een BTW fiscale eenheid met Evides N.V., Evides Drinkwater B.V., Evides Industriewater B.V., Evides Afvalwater B.V. en Evides Terneuzen Water B.V. Op grond hiervan is Evides N.V. aansprakelijk voor de belastingschulden van de fiscale eenheid.

Toelichting op de vennootschappelijke winsten verliesrekening 6

Resultaat deelnemingen

Hieronder is het aandeel in de resultaten van op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen opgenomen. 2008

2007

Evides Drinkwater B.V. Evides Industriewater B.V.

23,3 32,3

55,4 20,6

Totaal

55,6

76,0

(in e miljoenen)

Rotterdam, 21 april 2009 Statutaire Directie, Ir P. Vermaat MBA

52

De Raad van Commissarissen, mr. G.H.N.L. van Woerkom, voorzitter R.P. Binnendijk, lid ir. J. Haijkens, lid M.W. Lubbi, lid J.P. de Kreij CMA, RA, lid drs. R.A.L. Verstraeten F.K. Hamelink


Overige gegevens Winstbestemming Statutaire bepalingen (artikel 28 lid 1 van de Statuten) De Directie stelt voor welk gedeelte van de in het boekjaar behaalde winst zal worden gereserveerd. Na voorafgaand advies van de Raad van Commissarissen besluit vervolgens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders welk gedeelte van de winst zal worden gereserveerd. De daarna overblijvende winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Winstbestemming (in e miljoenen)

De winst over het boekjaar 2008 bedraagt: Voorgesteld wordt het voordelig saldo als volgt te bestemmen: - Versterking van het eigen vermogen door middel van toevoeging aan de algemene reserve - Winst ter beschikking van de aandeelhouders Financiering dividend: Winst over boekjaar Ten gunste van de algemene reserve

55,7

14,0 41,7 55,7 55,7 14,0

Totaal uit te keren dividend

41,7

Reeds als interim dividend uitgekeerd

20,2

Nog uit te keren slotdividend

21,5


53

Accountantsverklaring Aan de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Evides N.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 35 tot en met 52 opgenomen jaarrekening 2008 van Evides N.V. te Rotterdam bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2008 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de directie van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Evides N.V. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Den Haag, 21 april 2009 Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven

54


PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Drs. V.W.J. Kooistra-Voorwald RA

Bijlagen


55

56


Bijlage 1

Kengetallen

Eenheid

2008

2007

% % dagen e miljoen % e miljoen % x 1 miljoen m3 miljoen m3 miljoen m3 v.e.* x 1.000 e miljoen

36,7 38,1 33,8 -103,2 7,9 114,6 18,2 0,9 6,5 158,2 80,6 74,3 299,8

39,8 39,7 39,4 -100,4 9,2 129,8 22,0 0,4 6,5 157,7 78,3 71,8 282,5

Bedrijfsmiddelen 14. Aantal verbruikersadressen 15. Aantal watermeters 16. Lengte transport- en distributieleidingen 17. Lengte destileidingen 18. Lengte bron-/ruw-/industriewaterleidingen 19. Aantal storingen 20. Aantal kwalitatieve klachten

x 1 x 1 km km km x 1 x 1

992.138 933.440 12.844 50 810 10.690 47

984.929 916.013 12.758 50 777 9.986 156

Personeel 21. Aantal personeelsleden (ultimo jaar) 22. Gemiddelde loonkosten per personeelslid 23. Ziekteverzuim

x 1 fte** x e 1.000 %

562,7 64,5 3,4

Financieel 1. Liquiditeitsratio 2. Solvabiliteitsratio 3. Gemiddelde krediettermijn debiteuren 4. Netto werkkapitaal 5. Rentabiliteit totaal vermogen 6. Cashflow 7. Cashflowratio 8. Interne financieringsratio 9. Inkoop drinkwater 10. Afzet drinkwater 11. Afzet industriewater 12. Behandeling afvalwater (excl. Delfluent) 13. Omzet

556,6 61,9 3,7

* vervuilingseenheden ** incl. 44 medewerkers van Aqualab

Toelichting kengetallen 1. Liquiditeitsratio

= (vlottende activa : vlottende passiva) x 100%

2. Solvabiliteitsratio

= (eigen vermogen : totaal vermogen) x 100%

3. Gemiddelde krediettermijn debiteuren

= (debiteuren : omzet) x 365 dagen

4. Netto werkkapitaal

= vlottende activa - vlottende passiva

5. Rentabiliteit totaal vermogen = ((winst + interest) : totale vermogen) x 100% 6. Cashflow

= winst + afschrijvingen

7. Cashflowratio

= (cashflow : vreemd vermogen) x 100%

8. Interne financieringsratio

= investeringen : cashflow


57

Bijlage 2

Organisatiestructuur

Afdelingen

Divisie

Directie Peter Vermaat

Productie Drinkwater Robbert Wever

Industriewater Markus Flick

Infra Evert ter Keurst

Finance en Control Peter Fransman

Human Resources Brigitte van den Eijnden

Bestuursondersteuning Rob Kreutz

Technologie en Bronnen

Sales en Marketing

Procesverbetering

Finance

HR Adviseurs

Communicatie

Controle Centrum

Process Technology

Stafbureau Infra

Concern Control

Salarisadministratie

Strategie

Projects & Operation Support

Finance en Contracts

Metering

Inkoop & Logistiek

HR Specialisten

Juridische Zaken

Regio Baanhoek

Business Development & Deelnemingen

Nieuwbouw

Klant Contact Centrum

KAM

Facilitair Beheer

Regio Groot Berenplaat

Operations

Controle Drinkwater Installaties

ICT

OR Ondersteuning

Documentair Beheer

Regio Braakman

Regio Zuid

Operatie en Beheer

Regio Huijbergen

Regio Midden

Regio Kralingen

Regio Rijnmond

Regio Petrusplaat

Regio Schiphol Regio Stade (Duitsland) Regio Yara

58


Bijlage 3

Structuur deelnemingen

B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides

DELTA N.V.

(50%)

(50%) Facturatie B.V. (50%)

Evides N.V. KWH Water B.V. (8,6%)

Evides Industriewater B.V. (100%)

Brielse Meer water B.V. (100%)

Evides Afvalwater B.V. (100%)

Delfluent Services B.V. (50%)

Delfluent B.V. (40%)

Evides Terneuzen Water B.V. (100%)

Evides Stade Wasserbetrieb GmbH (100%)

Evident Industriewater B.V. (100%)

North Water B.V. (50%)

Evides Drinkwater B.V. (100%)

Aqualab B.V. (80%)

N.V. WBB (60%)

Vitens-Evides International B.V. (50%)


59

Bijlage 4

Nevenfuncties Raad van Commissarissen

De heer mr. G.H.N.L. van Woerkom (1955), voorzitter De heer R.P. Binnendijk (1957) Nationaliteit: Beroep/hoofdfunctie: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn van benoeming:

Nederlands Directeur ANWB 28 juni 2004 tot 28 juni 2009

Nevenfuncties: • Vice voorzitter Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) • Voorzitter Nederland Natuurlijk • Vice President FIA World Council for Mobility and the Automobile • Board Member FIA Management Council and FIA World Council • Vice President Euroboard FIA • Board Member ARC Transistance • Lid Dagelijks Bestuur Algemene Werkgevers Vereniging (AWVN) • Lid Raad van Toezicht Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen • Lid Raad van Toezicht Hogere Hotelschool Den Haag • Lid Board of non-Executive Directors Meteo Group • Lid Algemeen Bestuur VNO-NCW

Nationaliteit: Beroep/hoofdfunctie: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn van benoeming:

Nederlands Directeur/eigenaar Zeffiro-advies 28 juni 2004 tot 28 juni 2012

Nevenfuncties: • Lid Stichting Rawi • Lid Raad van Toezicht RIAGG-Noordwest • Voorzitter stichting MARE • Voorzitter bestuur Stichting Sorghdrager • Secretaris International Huscie Foundation • Lid Steering committee European Fundraising association (EFA)

De heer ir. J. Haijkens (1943) Nationaliteit: Beroep/hoofdfunctie: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn van benoeming: Nevenfuncties: • Geen

60


Nederlands geen 30 september 2004 tot 30 september 2009

De heer J.P. de Kreij CMA, RA (1959) Nationaliteit: Beroep/hoofdfunctie: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn van benoeming:

Nederlands lid Raad van Bestuur en CFO Koninklijke Vopak N.V. 28 juni 2006 tot 28 juni 2010

Nevenfuncties: • Lid Adviesraad Uitgevende Instellingen Euronext Amsterdam • Lid Raad van Advies Antaurus Capital Management B.V.

De heer F.K. Hamelink (1943) Nationaliteit: Nederlands Beroep/hoofdfunctie: Gedeputeerde Provincie Zeeland Tijdstip eerste benoeming: 1 januari 2008 Lopende termijn van benoeming: tot 1 januari 2012 Nevenfuncties: • Geen

Mevrouw M.W. Lubbi (1954) Nationaliteit: Beroep/hoofdfunctie: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn van benoeming:

Nederlands zelfstandig adviseur 30 september 2004 tot 30 september 2009

Nevenfuncties: • Voorzitter Jubilee Nederland • Lid Raad van Commissarissen van de Alliantie • Lid Raad van Commissarissen Vidomes • Voorzitter Greenpeace Nederland • Voorzitter Nederlands Migratie Instituut • Lid bestuur Vereniging voor Toezichthouders van Woningcorporaties • Lid bestuur Nationaal Register voor Commissarissen (tot 01-09-2008)

De heer drs. R.A.L. Verstraeten (1953) Nationaliteit: Beroep/hoofdfunctie: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn van benoeming:

Nederlands Lid Directie Delta N.V. 1 december 2008 tot 1 december 2012

Nevenfuncties: • Commissaris ICTRL B.V. • Bestuurslid Stichting Preferente Aandelen Kasbank • Lid Raad van Toezicht “De Viersprong” • Lid Raad van Advies ORMIT B.V.


61

Colofon Hoofdredactie: Redactie: Fotografie: Vormgeving: Drukwerk:

Evides N.V., Afdeling Communicatie Annemieke Bos tekst & concept, Gouda VvL E-mage, Pijnacker, Evides N.V. Frank’A Concept & Vormgeving, Gouda Tromp Drukkerij, Rotterdam

© 2009 Evides N.V.

62


Jaarverslag. Evides Waterbedrijf Jaarverslag 2008

Recommend Documents