JaarVerslag 2008
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 1
Inhoudsopgave
Voorwoord
4
Maatschappelijk verslag 1. Uitgangspunten van de verslaggeving
5 5
2. Profiel van de organisatie
6
2.1 2.2 2.3
2.4
Algemene identificatiegegevens Structuur van het concern Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering 2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Belanghebbenden
3. Bestuur, toezicht en bedrijfsvoering 3.1 Bestuur en toezicht 3.1.1 Zorgbrede Governancecode 3.1.2 Raad van Bestuur 3.1.3 Raad van Toezicht 3.2 Bedrijfsvoering 3.3 Medische staf 3.4 Ondernemingsraad 3.5 Cliëntenraad 3.6 Verpleegkundige Adviesraad 3.7 Meldingscommissie/Stuurgroep patiëntveiligheid 3.8 Medisch Ethische Commissie
6 6 9 9 9 10
11 11 11 12 13 16 18 20 22 23 24 27
4. Beleid, inspanningen en prestatie 4.1 4.2
4.3 4.4
4.5
4.6 4.7 4.8
Meerjarenbeleid Algemeen beleid 4.2.1 Verder verhogen van de kwaliteit van medisch specialistische zorg door innovatie en proces- en kwaliteitsverbetering 4.2.2 Opbouwen van een ondernemingsvermogen tot uiteindelijk ca 15 % van het budget 4.2.3 Inspelen op de DBC ontwikkelingen (kapitaallasten, uitbreiding B-segment e.d.) 4.2.4 Werken aan een flexibele en vraaggerichte zorgorganisatie 4.2.5 Toekomstige ontwikkelingen Algemeen kwaliteitsbeleid Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten 4.4.1 Kwaliteit van zorg 4.4.2 Klachten 4.4.3 Toegankelijkheid 4.4.4 Veiligheid Kwaliteit ten aanzien van medewerkers 4.5.1 Afdeling P&O 4.5.2 Personeelsbeleid 4.5.3 Kwaliteit van werk Samenleving Milieubeleid Financieel beleid 4.8.1 Algemene gang van zaken 4.8.2 Wijzigingen Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving 4.8.3 Ontwikkeling ziekenhuisbekostiging 4.8.4 Ontwikkeling resultaat en financiële positie 4.8.5 Financiële sturing en Management control 4.8.6 Vooruitkijkend naar 2009 en verder
28 28 31 31 33 34 34 37 38 40 40 40 44 44 45 45 45 46 48 49
50 50 50 51 53 55 56
5. Jaarrekening 5.1 5.2 5.3 5.4
5.5 5.6 5.7
Geconsolideerde balans per 31 december 2008 Geconsolideerde resultatenrekening per 31 december 2008 Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening 5.4.1 Algemene toelichting 5.4.2 Toelichting op de geconsolideerde balans 5.4.3 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening 5.4.4 Overige informatie Enkelvoudige balans per 31 december 2008 Enkelvoudige resultatenrekening 2008 Toelichting op de enkelvoudige balans en resultatenrekening 5.7.1 Algemene toelichting 5.7.2 Toelichting op de balans 5.7.3 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening
6. Overige gegevens 6.1 6.2 6.3 6.4.a 6.4.b 6.5
Accountantsverklaring Bedcapaciteit en productieparameters Aantallen onderzoeken en behandelingen per zorgtype 2007/2006 Kwantitatieve gegevens Kwantitatieve gegevens (vervolg) Vaststelling en goedkeuring jaarverslag 2008 ziekenhuis Gelderse Vallei
7. Bijlage maatschappelijk verslag 7.1 7.2 7.3 7.4
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2008 Samenstelling Raad van Bestuur per 31 december 2008 Structuur van de organisatie Procedure t.a.v. melden
7. Bijlage jaarrekening 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9
Geconsolideerd verloopoverzicht materiële vaste activa 2008 Geconsolideerd overzicht langlopende schulden ultimo 2008 Tabel verantwoording bezoldiging bestuurders Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) Opbouw budget aanvaardbare kosten 2008, 2007 en mutatie in het boekjaar
58 59 60 61 62 62 64 72 76 77 78 79 79 79 84
87 88 90 91 92 93 94
95 96 98 98 99
100 101 104 105 106 107
Voorwoord
Voor u ligt het jaardocument 2008 van Ziekenhuis Gelderse Vallei. Het is het sluitstuk van de beleidscyclus 2008. We kijken terug en verantwoorden ons aan de hand van externe en interne doelstellingen. Naast een extra investering in onze medewerkers om de kwaliteit van onze patiëntenzorg te verbeteren, heeft dat ook geresulteerd in een positief resultaat en een significante stijging van ons eigen vermogen. We zijn een gezond ziekenhuis. Onze bedrijfsvoering is gestoeld op het optimaliseren van kwaliteit en veiligheid in onze zorgprocessen. We zijn een professionele organisatie en onze medewerkers zijn ons belangrijkste kapitaal. Om de kennis, ervaring en gedrevenheid van ons menselijk kapitaal nog meer ruimte te geven, zijn we begin 2008 gestart met een meerjarig organisatieontwikkelingtraject. Het basisprincipe daarbij is om taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden lager in de organisatie neer te leggen. Het toewerken naar resultaat verantwoordelijke eenheden (RVE’s) is het middel om de externe oriëntatie en de interne bestuurbaarheid te vergroten. Parallel zijn we gestart met risicoanalyse en risicomanagement, omdat ook met betrekking tot de bedrijfsvoering van het ziekenhuis geldt ‘voorkomen beter is dan genezen’.
Het resultaat 2008 is uiteindelijk boven verwachting gerealiseerd, niet door toeval, maar door tijdig bij te sturen en een niet aflatende inzet van al onze medewerkers. Als bestuursteam kijken wij terug op een goed jaar en zijn wij vol vertrouwen in de potentie van ons ziekenhuis.
Drs. D. van Starkenburg Mw. drs. N.W. Zeller-van der Werf C.W.D.A. Klapwijk
We zijn trots op het positieve resultaat van € 6,9 miljoen. Het past in de onszelf opgelegde doelstelling om het huishoudboekje en het eigen vermogen op orde te brengen. Met een eigen vermogen van circa 15% per ultimo 2008, is dat gelukt. Dat is een goed vertrekpunt voor verdere diepte-investeringen in de organisatie en de patiëntenzorg. Het maakt ons weerbaarder voor de effecten van de huidige economische recessie en de (gereguleerde) marktwerking. De recessie heeft overigens geen directe effecten voor de vraag naar zorg. Wel zullen we worden geconfronteerd met indirecte effecten, zoals de hogere kosten voor het inkopen van geld en naar verwachting extra bezuinigingsmaatregelen vanuit de rijksoverheid.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 4
1. Uitgangspunten van de verslaggeving
In dit jaarverslag geeft Ziekenhuis Gelderse Vallei inzicht in het profiel van de organisatie, de beleidsdoelstellingen van 2008, de activiteiten en de resultaten. De Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur leggen verantwoording af in dit verslag. Ook de medische staf, de ondernemingsraad, de cliëntenraad, de klachtencommissie, de meldingscommissie, de verpleegkundige adviesraad en de medisch ethische commissie doen verslag van hun werkzaamheden. Verder is het kwaliteitsjaarverslag opgenomen en wordt aandacht besteed aan personeel en arbeidsomstandigheden en aan de financiële resultaten. Tot slot is op diverse plaatsen in het jaarverslag te lezen op welke wijze Ziekenhuis Gelderse Vallei inhoud heeft gegeven aan Corporate Governance, met name de Zorgbrede Governancecode. Met dit jaarverslag wordt voldaan aan de voorschriften voor jaarverslaglegging voor zorginstellingen.
De prestaties van alle ziekenhuizen worden gemeten en transparant gemaakt door prestatie-indicatoren. Deze worden gepresenteerd op de website www.ziekenhuizentransparant.nl of via een link op de site van het ziekenhuis (www.geldersevallei.nl) en niet herhaald in dit jaarverslag. De verplichte bijlagen van dit jaarverslag zijn ingevuld via een webenquête (via www.jaarverslagenzorg.nl) . Deze bijlagen bevatten nadere kwantitatieve en kwalitatieve informatie in tabelvorm.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 5
2. Profiel van de organisatie
Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei is een groot algemeen ziekenhuis, gevestigd te Ede. Het ziekenhuis en de bijbehorende spreekuurcentra in Barneveld en Veenendaal waarborgen de patiëntenzorg dicht bij huis voor de inwoners van West- en Midden-Gelderland en Oost-Utrecht.
2.2 Structuur van het concern Juridische structuur De juridische structuur van het ziekenhuis is opgenomen in bijlage 3. Organisatorische structuur
2.1 Algemene gegevens
Raad van Toezicht
Raad van Bestuur
Algemene gegevens Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei Adres: Willy Brandtlaan 10, 6716 RP Ede Algemeen telefoonnummer: 0318-434343 Algemeen faxnummer: 0318-433964 Algemeen e-mailadres:
[email protected] Identificatienummer(s) NZa: 010-0614 KvK-nummer rechtspersoon:41049860 Internetpagina: www.geldersevallei.nl
Advies organen: - Medische staf - Ondernemingsraad
Bureau RvB
FB&I
P&O
Facilitair bedrijf
- Cliëntenraad - Verpleegkundige adviesraad
Pastorale zorg
cluster
cluster
cluster
cluster
cluster
1
2
3
4
7
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 6
De organisatiestructuur van Ziekenhuis Gelderse Vallei bestaat uit een Raad van Bestuur, vijf stafafdelingen, vier zorgclusters en een ondersteunend cluster (7). Zowel op instellingsniveau als op clusterniveau is een parttime medisch manager toegevoegd om vorm te geven aan het geïntegreerd medisch specialistisch bedrijf. Samenstelling van de Raad van Bestuur, stafafdelingen, clusters en medisch specialisten per 31-12-2008 Raad van Bestuur Drs. D. van Starkenburg, voorzitter Mw. drs. N.W. Zeller-van der Werf, lid Medisch lid bestuursteam: C.W.D.A. Klapwijk, gynaecoloog Stafafdelingen Bureau Raad van Bestuur: secretariaat Raad van Bestuur, instellingssecretariaat, communicatie, kwaliteit, juridische zaken, organisatieadvies. Afdelingshoofd: mw. mr. Y.R. Koorevaar-Reuvers. Financieel beheer en informatievoorziening: financiële administratie, zorgadministratie, patiëntenlogistiek, bedrijfseconomisch bureau, informatiemanagement & ICT, verkoop en productiesturing en stafmedewerker AO/IC. Afdelingshoofd: J.P.J. van den Broek RA.
medisch maatschappelijk werk, transmurale zorg. Clustermanager: W. de Graaf. Medisch manager: dr. J.H.C. Kuijpers, chirurg. Cluster 4: Neurologie, oogheelkunde, mondziekten kaak- en aangezichtschirurgie (MKA), KNO-heelkunde, verloskunde, kindergeneeskunde, medische psychologie. Clustermanager: mw. M.L.F. Boogers. Medisch manager: G. J. van der Burg, kinderarts Ondersteunend cluster Cluster 7: Apotheek, radiologie, nucleaire geneeskunde, klinisch chemisch en hematologisch laboratorium, pathologie, medisch microbiologisch laboratorium, ziekenhuishygiëne, fysiotherapie. Clustermanager: mw. drs. P.M. Dijkman. Medisch manager: R.H.A.M. Kneepkens, radioloog. Medisch specialisten Anesthesiologen: (10) M. van der Beek, B. Bertina, B.A.J.M. van Druenen, E.A. Frowijn, A. Heijmer, H.K. Jap-A-Joe, J.J. Klaver, H.J. Lourens, mw. E.M. Reusen-Bijsmans en P.J. Zwaan. Arts voor verstandelijk gehandicapten (buitengewoon staflid): (1) W.J. Braam.
Personeel & opleidingen: personeel en opleidingen, personeels- en salarisadministratie, flexbureau, werving & selectie. Afdelingshoofd: mw. drs. A.A.L.H. van den Eikhof.
Arts-microbiologen: (4) Mevr dr. E.G. van Lochem (medisch immunoloog), mw. dr. M.K.E. Nohlmans-Paulssen, dr. B. Postma en dr. M.A. Schouten.
Pastorale zorg. Afdelingshoofd: drs. H.J. Nieuwenhuis.
Cardiologen: (6) Mw. dr. A. Dall’ Agata, F.R. den Hartog, P.M. van Kalmthout, T.T. van Loenhout, H.J. Schaafsma en dr. M.J. van der Veen.
Facilitair bedrijf: hoteldienst, logistiek, inkoop, techniek, huisvesting. Afdelingshoofd: W. Griffioen. Zorgclusters De clusters kennen duaal management: een organisatorisch manager en een parttime medisch manager. Cluster 1: Interne geneeskunde, maag-darm-leverziekten, reumatologie, diëtetiek, oncologie, dialyse, dermatologie. Clustermanager: mw. T. Holwerda. Medisch manager: E. Balk, internist. Cluster 2: Cardiologie, longziekten, geriatrie, intensive care, spoedeisende hulp. Clustermanager: mw. J. Wijnveen. Medisch manager: P.M. van Kalmthout, cardioloog en dr. A.R.H. van Zanten, intensivist. Cluster 3: Chirurgie, plastische chirurgie, orthopedie, gynaecologie, urologie, operatiekamers, centrale sterilisatie-afdeling, anesthesie, recovery, opnameplanning,
Chirurgen: (10) J.P. van Dijk, J. Kroeze, Ph.M. Kruyt, dr. J.H.C. Kuijpers, dr. R.M.H.G. Mollen, dr. E.D. Ponfoort, dr. W.K. de Roos, dr. C. Sietses, J.E.M. Sybrandy en C. van der Waal. Dermatologen: (6) Dr. W.P. Arnold, mw. dr. L.M. de Jong-Tieben, mw. dr. S.L.E. Pfeifer, mw. A.C. Rönnau, A.J. van ’t Veen en mw. A.M.E. Visser- van Andel. Geriaters: (3) Mw. A.M. Aarts, A. Janse en mw. D.C.M. Verheijen. Gynaecologen: (11) G. Boogaard, dr. G.M. Bouw, P.J.H. van Kempen, C.W.D.A. Klapwijk, dr. H.J. Kwikkel, mw. R. Laan, J.G. van der Pol, dr. R.A.K. Samlal, dr. E. Scheenjes, P. van de Weg en dr. M.J.N. Weinans. Intensivisten: (3) R. Schellaars, D.H.T. Tjan en dr. A.R.H. van Zanten. Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 7
Internisten: (10) E. Balk, dr. J.D. Banga, dr. G.W. Feith, dr. H.K. van Halteren, M. den Hartog, dr. R. Heijligenberg, E.J.F.M. de Kruijf, mw. dr. G.A. Velders, dr. R.A. de Vries en mw. J. Zeelenberg. Kaakchirurgen: (4) Mw. dr.dr. S. Bolouri, M.O. de Lange, F.B.T. Perdijk en dr. P.J. van Strijen. Kinderartsen: (8) W.A. Avis, G.J. van der Burg, mw. C.E.M. Drykoningen, dr. J.G. van Enk, mw. G.Ch. de Geus-Francken, mw. dr. A.J. Janse, mw. M. Koppejan-Stapel en P.W. Meijers.
(Top)sportartsen (buitengewone stafleden): (2) Mw. I.E. Gobes-de Punder en P.C.J. Vergouwen. Radiologen: (11) A. van Die, J.W.L.M. Ermers, E. Florijn, T.S.A. Geertsma, E.T.T. Gouw, mw. I.E.M.G. Jung, B.L. Koens, R.H.A.M. Kneepkens, S.J Maresch, mw. L.G van der Plas en F.A. Timmer. Reumatologen: (3) Mw. dr. E.A.J. Knijff-Dutmer, M.J. Rood en dr. J.N. Stolk. Revalidatie-artsen (buitengewone stafleden): (2) Mw. A. Geesken, R.S. Meijer.
Klinisch chemici: (3) B.C.G. Dujardin, mw. dr. S.C. Endenburg en mw. dr. ing. C.A. van Kampen
Urologen: (2) A.C. Viddeleer en Jhr. O.B. van Vierssen Trip.
Klinisch psychologen: (6) Mw. S. Asscher-Vleeschhouwer, mw. S. das Dores, mw. O. Hamburg, mw. D. van Dort, mw. M. de Lugt, W.J. Roos.
Ziekenhuisapothekers: (5) J. Brogtrop, mw. M.J.H. Kaal, mw. M. Koopmann, mw dr. S.C. Marczinski en Y.G. van der Meer.
KNO-artsen: (5) Dr. W.M. Boek, J. Burggraaf, dr. R.M. Cardinaal, dr. M.H.J.M. Majoor en dr. S.J. Rietema.
Besturingsmodel Het ziekenhuis wordt bestuurd volgens het Raad van Toezichtmodel. Door de Raad van Toezicht is goedkeuring gegeven aan dit jaarverslag. De taken en bevoegdheden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur zijn geborgd in de statuten. De bijbehorende taakverdeling en werkwijze van de toezichthouders en de bestuurders zijn vastgelegd in een reglement.
Longartsen: (5) D.P.M. de Bruijn, mw. K.T.M. Oud, mw. M. Oudijk, A.C. Verschoof en F.A. Wilschut. Maag-darm-leverartsen: (5) Dr. D.J. Bac, dr. J.D. van Bergeijk, N. Mahmmod, dr. J.J. Uil en dr. B.J.M. Witteman. Neurologen: (5) Dr. C. Jansen, dr. P.H.P. Jansen, M.H. Smidt, dr. M.G. Smits en dr. A.J.M. Vos. Nucleair geneeskundigen: (2) Mw. Dr. C.D.L. Bavelaar-Croon en dr. J.D.G.S. Kuyvenhoven. Oogartsen: (4) R. Koster, R.S. Ramrattan, W.J.A. de Waal en P.L.W.M. Zuure.
Medezeggenschapsstructuur De cliëntenraad, de medische staf en de verpleegkundige adviesraad zijn centraal georganiseerd. Verder beschikt het ziekenhuis over een ondernemingsraad op centraal niveau en onderdeelcommissies op decentraal niveau. Er is een onderdeelcommissie gevormd per cluster en één voor het facilitair bedrijf. De ondernemingsraad delegeert een deel van de bevoegdheden naar de onderdeelcommissies. Daar waar de clustermanager de bevoegdheid heeft om te besluiten, loopt de medezeggenschap via de onderdeelcommissie. Clusteroverstijgende onderwerpen en instellingsbrede onderwerpen worden afgehandeld in de ondernemingsraad.
Orthopedisch chirurgen: (5) W.J. Beijneveld, A.J.L. Docter, W.H. van Helden, J.I. de Jong en A.J.A.M. Ooms. Pathologen: (2) Dr. A.H. Mulder en dr T.E.G. Ruijter. Plastisch chirurgen: (2) Mw. L.E.F. Halmans en S.M. Maas. Psychiaters (buitengewone stafleden): (3) W. Compeer, N.J. de Mooij, en dr. J. Spijker.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 8
2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering Kernactiviteit en nadere typering Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede is een modern ziekenhuis met uitstekende patiëntenzorg gericht op groei en heeft een omzet van ruim 160 miljoen euro. De patiënt kan met al zijn zorgvragen terecht door de aanwezigheid van alle poortspecialismen, een groot aantal subspecialisaties en de samenwerking met andere zorgcentra. Ons ziekenhuis staat bekend om zijn bijzonder grote expertise op het gebied van voeding en sportgeneeskunde, oncologie, echografie en MRI, intensieve zorg en slaapproblematiek. Kwaliteit en patiëntveiligheid staan hoog in het vaandel: het ziekenhuis is in 2007 geaccrediteerd door het NIAZ, we beschikken over een HKZ certificering voor de afdeling dialyse en ISO certificeringen voor de afdelingen radiologie en nucleaire geneeskunde. Het KCHL heeft de CCKL certificering behaald. Tot slot verwierven we twee smileys voor de kinder- en jongerenafdeling. Modern Het ziekenhuisgebouw is in 2000 in gebruik genomen. Het heeft een warme, eigentijdse uitstraling en is zeer verzorgd ingericht. Patiëntenzorg wordt tevens dicht bij huis geleverd door onze spreekuurcentra in Veenendaal en Barneveld en lokale prikposten. Het ziekenhuis biedt zorgverlening aan op het niveau ‘state of the art’. Dit is zorg aan de patiënt conform de huidige stand van zaken volgens de algemeen aanvaarde wetenschappelijke inzichten. Bij de organisatie van het werk en de zorg streven we ‘best practice’ na. Dit houdt in dat voorbeeldpraktijken van goede resultaten door het ziekenhuis worden overgenomen. Het ziekenhuis beschikt over een afdeling spoedeisende hulp met een 7 x 24-uursafdeling op level II niveau en afdeling intensive care op level II niveau. Compleet We leveren een breed pakket aan professionele zorg, onderzoek en behandeling. Het ziekenhuis vervult daarmee een belangrijke regionale functie. Daarnaast neemt ons ziekenhuis haar verantwoordelijkheid als regisseur van zorgaanbod in de keten. Hiertoe werken we nauw samen met huisartsen, verloskundigen, thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen en andere zorgorganisaties. Private activiteiten worden ontplooid in Gelderse Vallei Vivre (GVVivre). GVVivre is een moderne kliniek voor extra zorg. Patiënten kunnen bij GVVivre terecht voor behandelingen en diensten die niet zijn opgenomen in het basispakket.
Patiëntveiligheid In Ziekenhuis Gelderse Vallei is patiëntveilig werken de norm die op alle niveaus in de organisatie uitgangspunt is voor het dagelijks handelen. Patiëntveiligheid is hiermee een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfscultuur. De patiënt voelt zich in ons ziekenhuis absoluut veilig. Voeding Ons ziekenhuis onderscheidt zich op het gebied van voeding en werkt op dit gebied samen met de Wageningen Universiteit (WUR). Door middel van gezamenlijk onderzoek en een heldere focus heeft het ziekenhuis naam gemaakt als ‘Voedingsziekenhuis van Nederland’. We besteden onder andere voor, tijdens en na ziekenhuisopname extra aandacht aan (onder)voeding. Aangenaam We streven naar een warme, patiëntvriendelijke sfeer waarin iedereen vanuit elke geloofs- en levensovertuiging respectvol met elkaar omgaat. Het ziekenhuis baseert haar normen en waarden op de christelijke traditie. Goede arbeidsomstandigheden, een klimaat waar persoonlijke ontwikkeling wordt gestimuleerd en een no-nonsense bedrijfscultuur maken het ziekenhuis tot een favoriete werkgever voor haar 2700 medewerkers en potentiële medewerkers in de wijde omtrek. De professionele zorg boeit onze medewerkers, de collegiale sfeer binnen het ziekenhuis bindt onze medewerkers. AWBZ functies Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft een AWBZ vergunning voor de geestelijke gezondheids-zorg (GGZ), die wordt uitgevoerd door de naast het ziekenhuis gelegen instelling voor GGZ‘De Riethorst’. (Medische) opleidingen Het ziekenhuis heeft een opleidingsbeleid dat past bij haar positie. Bestaande en nieuwe (para)medische en verpleegkundige opleidingen worden actief aangeboden of ondersteund. Ziekenhuis Gelderse Vallei verzorgt opleidingen voor medisch specialisten (gynaecologie, interne geneeskunde, KNO, kindergeneeskunde, anesthesiologie en chirurgie), de opleidingen medische psychologie en farmacie, verpleegkundige opleidingen, verpleegkundige vervolgopleidingen en opleidingen voor medisch ondersteunende functies. Hierover meer in hoofdstuk 4, paragraaf 4.5.3.
2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Informatie over onze cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten is opgenomen in DigiMV. Deze informatie is te raadplegen via www.jaarverslagenzorg.nl.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 9
2.4 Belanghebbenden Het ziekenhuis streeft naar samenwerking in de keten en ontplooit hiertoe diverse initiatieven. Het Medisch Coördinerend en Diagnostisch Centrum (MCDC) bevordert de samenwerking tussen eerste en tweede lijn op de medische as. Met verzorgings- en verpleeghuizen wordt door verschillende afdelingen binnen het ziekenhuis samengewerkt. Er is een samenwerkingsverband met de organisatie van regionale huisartsen (ROH) en de maatschap gynaecologie werkt nauw samen met de verloskundigen in het verzorgingsgebied. In samenwerking met diverse (thuis)zorgorganisaties is een afdeling multizorg actief die de transfer van patiënten vanuit het ziekenhuis naar andere zorgvormen organiseert. Patiëntenorganisaties Het patiëntenservicebureau onderhoudt contacten met patiëntenorganisaties. Regionale patiëntenverenigingen kunnen gratis gebruik maken van de faciliteiten van het ziekenhuis voor het houden van vergaderingen of evenementen. De faciliteiten bestaan uit vergaderruimte, audiovisuele middelen, koffie/thee en zo nodig ook ondersteuning bij het genereren van publiciteit. Ongeveer 15 patiëntenverenigingen maken van deze mogelijkheid gebruik. Zij vergaderen ieder zo’n tweemaal per jaar in het ziekenhuis. Het aantal vergaderingen stijgt jaarlijks. Overheid De Raad van Bestuur vindt een goed contact met de omliggende gemeenten van belang en heeft sinds enkele jaren
de contacten met de omliggende gemeenten geïntensiveerd door de burgemeester en wethouders van betreffende gemeenten uit te nodigen voor een werkbezoek. In 2008 waren dit er vier. Toezichthouder Met de Inspectie voor de Gezondheidszorg vindt jaarlijks regulier overleg plaats. Verder wordt thematisch overleg gehouden. Hierover meer in paragraaf 4.3. Zorgverzekeraars Ziekenhuis Gelderse Vallei onderhoudt een goede relatie met de preferente zorgverzekeraar Menzis. Elk jaar wordt intensief overleg gevoerd met de zorgverzekeraars over de productie. Het onderhandelingsteam, bestaande uit het hoofd verkoop & productiesturing, een medisch manager en de controller ondersteund door een secretaris, onderhandelt namens de organisatie en de medische staf met de zorgverzekeraars. Hierbij komen niet alleen de aantallen en de prijs aan bod, maar worden ook afspraken gemaakt over de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening. Kapitaalverschaffers Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft de Fortisbank als huisbankier. De samenwerking verloopt plezierig en het ziekenhuis waardeert de constructieve samenwerking en goede advisering door de Fortis bank. Samenleving als geheel De relatie met de samenleving als geheel acht het ziekenhuis van belang gelet op de maatschappelijke functie, die een ziekenhuis vervult. Hierover meer in paragraaf 4.6.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 10
3. Bestuur, toezicht en bedrijfsvoering
3.1 Bestuur en toezicht 3.1.1 Zorgbrede governancecode Het ziekenhuis is in 2004 gestart met de invoering van de Health Care Governance in de organisatie. De statuten van het ziekenhuis en de reglementen van Raad van Bestuur en Raad van Toezicht zijn aan deze code aangepast en er zijn diverse instrumenten voor de beide Raden ontwikkeld en/of toegepast, bijvoorbeeld profielschetsen en evaluatie eigen functioneren Raad van Toezicht en Raad van Bestuur. Het ziekenhuis heeft de principes van de zorgbrede Governancecode opgevolgd en nageleefd. In deze paragraaf geeft het ziekenhuis aan op welke wijze deze principes zijn toegepast. Maatschappelijke verantwoording Het ziekenhuis staat open voor en bevordert periodiek overleg met de relevante stakeholders die actief zijn binnen het verzorgingsgebied. De medische staf legt jaarlijks
verantwoording af over het in de instelling gevoerde medisch beleid (zie paragraaf 3.3). Het ziekenhuis registreert en publiceert haar prestaties op basis van de indicatoren die door de ledenvergadering van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) zijn of zullen worden vastgesteld. Bij de opstelling van dit jaarverslag is eveneens rekening gehouden met de principes uit de Health Care Governance. Het ziekenhuis beschikt over adequate interne procedures ten aanzien van het opstellen en de publicatie van het jaarverslag en de jaarrekening. De externe accountant woont vergaderingen van de Raad van Toezicht bij, waarin zijn verslag betreffende het onderzoek van de jaarrekening wordt besproken en waarin wordt besloten over de goedkeuring of vaststelling van de jaarrekening. Het verslag van de externe accountant, op basis van de vigerende Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellingen, bevat datgene wat de externe accountant over de jaarrekening en het jaarverslag en de overige gegevens onder de aandacht van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht dient en wenst te brengen. Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 11
Raad van Bestuur De Raad van Bestuur draagt de eindverantwoordelijkheid voor de leiding en de continuïteit van het ziekenhuis en gaat er bij al zijn handelen vanuit dat de instelling een zorgonderneming met een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid is. Daarom neemt de Raad van Bestuur de gerechtvaardigde wensen en behoeften van zijn klanten uitdrukkelijk tot uitgangspunt voor de organisatie en inrichting van de dienstverlening. De Raad van Bestuur handelt overeenkomstig het bepaalde in de statuten van het ziekenhuis en het reglement Raad van Bestuur. In dit reglement is de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden nader uitgewerkt. De Raad heeft interne procedures opgesteld die ervoor zorgen dat financiële informatie bij hem bekend is, zodat de tijdigheid, volledigheid en juistheid van de externe financiele verslaggeving is gewaarborgd. De interne risicobeheersings- en controle procedures zullen in 2009 worden geïntegreerd in een risico management systeem. De Raad van Bestuur verschaft de Raad van Toezicht tijdig alle informatie die nodig is voor een goede uitoefening van de taak van de Raad van Toezicht. Belangrijke thema’s hierbij zijn strategie, human resource management, financieel resultaat en de relatie met stakeholders. Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in het ziekenhuis en richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de instelling. De Raad van Toezicht handelt overeenkomstig het bepaalde in de statuten van het ziekenhuis en het reglement Raad van Toezicht. Hierin zijn de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden nader uitgewerkt. De Raad van Toezicht beschikt over een profielschets voor zijn omvang en samenstelling. Daarin is rekening gehouden met de aard van de instelling en haar activiteiten en de daarvoor gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de Raad van Toezicht.
3.1.2 Raad van Bestuur Drs. D. van Starkenburg is per 1 maart 2008 in dienst van het ziekenhuis getreden. In bijlage 2 is de samenstelling van de Raad van Bestuur opgenomen met vermelding van onder andere de functie en nevenfuncties. Onderwerpen De Raad van Bestuur heeft in 2008 tweewekelijks vergaderd en daarin onder andere de volgende belangrijke onderwerpen besproken: begroting 2009, registratie en ontwikkelingen DBC’s, digitaliseren medische bibliotheek, oplossingen parkeerproblematiek, samenwerking met Regionale Organisatie Huisartsen, signalering kindermishandeling, samenwerking met de Wageningen Universi-
teit op het gebied van voeding, organisatieontwikkeling, EPD, laagvolumechirurgie, toegangstijden radiologie, investeringsbeleid, organisatiebrede RI&E en preventie, uitbreiding vakgroepen intensivisten, klinisch geriaters en longartsen en maatschappen radiologen en urologen, autorisatie personeelsdossiers, verdeling kosten arts-assistenten, prijslijst B-segment, ontwikkeling ZBC,s, inbedding marketing, huisvesting, milieubeleid, verificatiebezoek OK door MediRisk, sociaal beleid 2008-2010, meerkeuzesysteem arbeidsvoorwaarden 2e fase, neurochirurgische polikliniek, patiëntenidentificatie, ontwikkeling medium care afdeling, jaarverslag 2007, risicomanagement, aanmelding voor VMS-netwerk, geïntegreerd strategisch kader 20092012, ontwikkeling financiële situatie, persoonsgebonden opleidingsbudget, corporate kader 2009, klachtenregeling personeel, ontwikkeling GAAZ, investeringen, aanbesteding Menzis Topzorg, deelname landelijk project ‘DBC’s op weg naar transparantie’ (DOT), doorontwikkeling sportgeneeskunde, dossierstudie HSMR, planning & control cyclus 2009, deelname landelijk doorbraakproject longcarcinoom, pilot TOC, beloning topmanagement, beleid patiëntveiligheid en samenwerkingsovereenkomst ViVallei. Een nadere uitwerking van deze en andere onderwerpen staat vermeld in hoofdstuk 4. Verder heeft de Raad van Bestuur in 2008 nadrukkelijk gekozen voor een vernieuwde strategische koers. Overlegvormen De Raad van Bestuur heeft zes reguliere vergaderingen van de Raad van Toezicht bijgewoond. De onderwerpen waarover is vergaderd, zijn opgenomen in de volgende paragraaf, over de Raad van Toezicht. Naar de mening van de Raad van Toezicht is geen belangenverstrengeling tussen de Raad van Bestuur en de organisatie opgetreden. Verder heeft de Raad van Bestuur frequent overlegd met het clustermanagement en de hoofden van de stafafdelingen via individueel overleg, het zgn. Forumoverleg (managementbijeenkomst) en de kwartaaloverleggen. Door deze overleggen heeft de Raad van Bestuur kunnen toezien op het operationele beleid en dit kunnen ondersteunen. Verder heeft de Raad van Bestuur diverse regelingen afkomstig van stafafdelingen en zorgclusters voorzien van commentaar en vastgesteld. Elke twee weken vond overleg plaats met het bestuur van de medische staf en maandelijks met de kernstaf, het besluitvormend orgaan van de vereniging medische staf. Relevante onderwerpen uit de Raad van Bestuursvergadering zijn met de medische staf besproken. De communicatie kenmerkt zich door openheid en vertrouwen. Op advies van en in goed overleg met de medische staf zijn keuzes gemaakt voor het medisch profiel. Met de ondernemingsraad en de cliëntenraad heeft regelmatig overleg plaatsgevonden. De adviezen van deze geledingen zijn door de Raad van Bestuur grotendeels overgenomen en sommige voorstellen Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 12
zijn nader toegelicht. De Raad van Bestuur heeft getracht de adviesgeledingen telkens in een zo vroeg mogelijk stadium bij het beleid te betrekken. De Raad van Bestuur bracht een keer per twee weken een werkbezoek aan diverse afdelingen binnen het ziekenhuis. Daarnaast heeft de Raad van Bestuur haar rol als gastheer vervuld bij diverse symposia, maandelijks gesprekken gevoerd met medewerkers over het ingezette organisatieontwikkelingtraject en elke maand tijdens de introductiebijeenkomsten nieuwe medewerkers toegesproken. Resultaten De Raad van Bestuur heeft erop toegezien dat de doelstellingen van het ziekenhuis voor 2008 met bijbehorende activiteiten (opgenomen onder 4.2) zijn gerealiseerd. Het ziekenhuis heeft een goed financieel resultaat geboekt in 2008. De aandacht voor de kwaliteit van medisch specialistische zorg heeft ertoe geleid dat op diverse afdelingen innovatieve toepassingen zijn geïmplementeerd en veel proces- en kwaliteitsverbeteringen zijn doorgevoerd. Ten aanzien van de opbouw van het ondernemingsvermogen hadden we profijt van het vrijvallen van een aantal voorzieningen dat resulteerde in een hoger ondernemingsvermogen aan het einde van 2008 dan begroot. De ontwikkelingen op het gebied van DBC’s zijn door het ziekenhuis opgepakt en we behouden onze voorsprong ten opzichte van andere ziekenhuizen door deelname aan het landelijke project ‘DBC’s op weg naar transparantie’. De clusters hebben zich ingespannen voor een correcte, vriendelijke en professionele bejegening van patiënten, kwaliteitsverbetering en doelmatigheidsbevordering. Strategie In 2008 formuleerde de Raad van Bestuur een nieuw strategisch plan voor de jaren 2009 tot 2012 en werden diverse veranderingen doorgevoerd ter verbetering van de bestuurbaarheid en vergroting van de externe oriëntatie. Klantwaarden worden het uitgangspunt voor de inrichting van de zorgprocessen. Het ziekenhuis wil gebruik maken van haar sterke IC om de concurrentie op medische outcome aan te gaan. Verder willen we onze kostprijs in relatie tot goede kwaliteit inzetten bij de concurrentie in de electieve
zorg. In de organisatie van de chronische zorg zoeken we de samenwerking met andere zorgaanbieders in de regio. Het is onze ambitie om ons te onderscheiden op het gebied van voeding. In 2007 is hiermee een belangrijke start gemaakt en mondde uit in de oprichting van de Alliantie Voeding medio 2008. We beoordelen het marketinginstrumentarium op toepasbaarheid voor ons ziekenhuis. Verder is het noodzakelijk dat het ruimtegebrek binnen het ziekenhuis wordt opgelost. Tot slot zullen onze belangrijkste stakeholders worden benoemd en met onze organisatie worden verbonden. Het ziekenhuis wil zich sterker profileren op basis van de goede reputatie van de medisch specialisten.
3.1.3 Raad van Toezicht Toezicht Het ziekenhuis wordt bestuurd volgens het Raad van Toezichtmodel. De Raad van Toezicht heeft goedkeuring gegeven aan dit jaarverslag. De taken en bevoegdheden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur zijn geborgd in de statuten, welke in het verslagjaar zijn aangepast, omdat aan de cliëntenraad van het ziekenhuis het enquêterecht is toegewezen. De bijbehorende taakverdeling en werkwijze van de toezichthouders zijn vastgelegd in een reglement daterend uit 2005. Voor alle nevenfuncties van de beide leden van de Raad van Bestuur is toestemming verleend door de Raad van Toezicht. Verantwoording De Raad van Toezicht van Ziekenhuis Gelderse Vallei is belast met het toezicht op het functioneren van de stichting in het algemeen en van de Raad van Bestuur in het bijzonder. Het houden van toezicht op, het geven van advies aan en het werkgeverschap over de Raad van Bestuur vinden plaats in het belang van het ziekenhuis conform de bestaande normen en gedragsregels, welke zijn vastgelegd in de Zorgbrede Governance Code. Bijeenkomsten De Raad van Toezicht heeft, volgens de jaarplanning 2008 zes reguliere vergaderingen gehouden in aanwezigheid Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 13
van de leden van het Bestuursteam (Raad van Bestuur en het medisch lid bestuursteam). Bij alle vergaderingen was de Raad voltallig aanwezig. Voorafgaand aan de reguliere vergaderingen vond telkens een voorbereidend overleg plaats tussen de Raad van Bestuur, de voorzitter en vice-voorzitter en ambtelijk secretaris van de Raad van Toezicht. Verder heeft een delegatie vanuit de Raad van Toezicht tweemaal een overlegvergadering van de ondernemingsraad en eenmaal een vergadering van de cliëntenraad bijgewoond. In een tweetal themabijeenkomsten met het bestuur van de medische staf, is stilgestaan bij de ontwikkeling van een veiligheidsmanagementsysteem op de afdeling IC en de ontwikkelingen binnen het specialisme MDL-geneeskunde. Ook is gesproken over de visieontwikkeling binnen de medische staf op de landelijke uurloondiscussie. Eind 2008 heeft de Raad van Toezicht de afspraak gemaakt om in het eerste kwartaal van 2009 het eigen functioneren te evalueren. Besluiten Tijdens de Raad van Toezichtvergaderingen zijn naast thematische onderwerpen ook de reguliere zaken volgens de in het ziekenhuis gehanteerde Planning & Control-cyclus (P&C-cyclus) besproken. De Raad volgt aandachtig de ontwikkelingen in de Nederlandse gezondheidszorg gericht op de gevolgen voor de ziekenhuisorganisatie omtrent de stelselwijziging gericht op de prestatiebekostiging, waardoor marktwerking in de sector is geïntroduceerd. Er is goedkeuring verleend aan de begroting 2008 die vervolgens door de Raad van Bestuur is vastgesteld. Aan de Raad van Bestuur is met waardering voor het resultaat decharge verleend betreffende het financiële jaarverslag over 2007, mede op grond van een toelichting door de accountant van Ernst & Young. Daarnaast zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: • Er is besloten om het enquêterecht toe te kennen aan de cliëntenraad van Ziekenhuis Gelderse Vallei. Op grond van de WTZi zijn zorginstellingen met minimaal 50 werknemers verplicht om deze bevoegdheid tenminste toe te kennen aan een orgaan dat de cliënten van de instelling vertegenwoordigt. Een zelfde verzoek vanuit de medische staf is afgewezen, omdat medici normaliter al zeer nauw betrokken zijn bij het ziekenhuis en hen het adviesrecht reeds toekomt. • Er is goedkeuring verleend aan het geïntegreerd strategisch kader 2009-2012. • Aan de hand van de kwartaalrapportages is gesproken over de financiële resultaten op grond van een rapportage vanuit de auditcommissie • Er is met de Raad van Bestuur diverse malen gesproken over de organisatieontwikkeling aan de hand van een ontwikkelmodel met een stapsgewijze opbouw. De Raad van Toezicht steunt deze benadering. • Het corporate kader 2009 is een combinatie van een
•
•
•
• •
beleidsinhoudelijk- en financieel kader. De Raad van Toezicht heeft hiermee ingestemd. De Raad heeft zich laten informeren over de ontwikkeling van Theory Of Constraints (TOC), een methode waarbij gezocht wordt naar verstorende factoren in zorgprocessen op verpleegafdelingen, ter verbetering van de doorlooptijd. Er is met elkaar van gedachten gewisseld over de liberalisering van kapitaallasten en de gevolgen hiervan voor de organisatie. De Raad heeft zich laten informeren over verbouw plannen voor de parkeergarage en extra kantoorruimte op het ziekenhuisterrein. De opdracht aan de accountant is geformuleerd inzake de controle over het boekjaar 2008. De Raad van Toezicht heeft zich op de hoogte gesteld van de interne ontwikkeling van een geschikt model voor risicomanagement dat in 2009 zal worden ingevoerd.
Er is door de Raad van Toezicht veel tijd besteed aan het opstellen van een profiel voor de werving van een nieuwe voorzitter voor de Raad van Bestuur, met als doelstelling het formeren van een hecht Bestuursteam dat elkaar met betrekking tot inhoud en competenties goed aanvult. Na een zorgvuldige selectieprocedure heeft dit geresulteerd in de benoeming van de heer drs. D. van Starkenburg als voorzitter Raad van Bestuur per 1 maart 2008. Auditcommissie Wijzigingen in wet- en regelgeving hebben hun invloed op de financiële verslaglegging. De auditcommissie adviseert de Raad van Toezicht bij het toezicht op financiële aangelegenheden. De commissie heeft in 2008 driemaal vergaderd met de Raad van Bestuur en de controller. De concept jaarstukken, aandachtspunten vanuit de managementletter 2007, de interimbevindingen 2008 en de begroting 2009, werden met de accountant besproken. Ook zijn de financiële kwartaalrapportages be¬sproken. Dhr. Van der Bruggen is in 2008 herbenoemd als voorzitter van de auditcommissie. Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie heeft tot taak om de Raad van Toezicht te adviseren over de arbeidsvoorwaarden en het bezoldigingsbeleid van de leden van de Raad van Bestuur en over de honorering van de leden van de Raad van Toezicht zelf. Het reglement van de commissie is in maart 2005 vastgesteld. In 2008 is mw. Arts herbenoemd als voorzitter van de remuneratiecommissie. De remuneratiecommissie heeft in 2008 drie maal met elkaar gesproken over de arbeidsvoorwaarden voor de Raad van Bestuur en hierover adviezen geformuleerd voor de Raad van Toezicht. De arbeidsvoorwaarden van de individuele leden van de Raad van Bestuur zijn op advies van de remuneratieJaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 14
commissie gebaseerd op de advies¬regeling van de Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders in Zorginstellingen, rekening houdend met eerder gedane toezeggingen aan het zittende lid van de Raad van Bestuur die op de NVZD-regeling waren gebaseerd. Ter voorbereiding op het jaargesprek met de leden van het Bestuursteam hebben de voorzitter en de vice-voorzitter van de Raad van Toezicht gesproken met de voorzitters van de medische staf, ondernemingsraad en cliëntenraad. In het jaarlijkse evaluatiegesprek met de leden van het Bestuursteam worden zowel de individuele doelstellingen als de doelstellingen van het team als geheel beoordeeld. De bijzondere doelstellingen worden gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan en het daarvan afgeleide jaarplan. Commissie kwaliteit van zorg Naast een remuneratiecommissie en een auditcommissie is in 2008 ook een commissie kwaliteit van zorg ingesteld. Deze adviescommissie ondersteunt de Raad van Toezicht bij het uitvoeren van de verantwoordelijkheden op het terrein van bewaking, beheersing en verbetering van kwaliteit van zorg. Deze commissie heeft zich ten doel gesteld om zich gericht te laten informeren over het kwaliteitsbeleid in de organisatie en desgewenst haar expertise en kennis als ondersteuning aan te bieden. De commissie heeft eenmaal overleg gepleegd met het hoofd kwaliteit van de organisatie en eenmaal een overleg gehad met het hoofd kwaliteit en de voorzitter van de commissie kwaliteit van de medische staf.
Mutaties Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is in 2008 uitgebreid van vijf naar zeven leden. In deze samenstelling zijn de relevante specifieke deskundigheden voldoende vertegenwoordigd. Aan de hand van een rooster van aftreden vindt herbenoeming plaats met een maximum van twee zittingstermijnen van 4 jaar. Met ingang van 1 maart zijn mevrouw dr. E.M. Ott en Prof. dr. J.G.A.J. Hautvast benoemd als lid van de Raad. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen maandelijks een vergoeding, gebaseerd op de richtlijnen van de NVTZ. Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2008 • Ir. ing. H. de Boon, voorzitter • Dr. D.J. Bakker, vice-voorzitter, tevens lid auditcommissie kwaliteit van zorg • Mw. drs. J.C.H.G. Arts, lid, tevens voorzitter remuneratiecommissie • Dr. ir. R.J.A. van der Bruggen, lid, tevens voorzitter auditcommissie • Prof.dr. J.G.A.J. Hautvast, lid, tevens lid auditcommissie kwaliteit van zorg • Ir. G.N. Kok, lid, tevens lid auditcommissie • mw. dr. E.M. Ott, lid, tevens lid remuneratiecommissie • Mw. M.H. van Haren, ambtelijk secretaris Meer informatie over de leden van de Raad van Toezicht is opgenomen in bijlage 1.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 15
3.2 Bedrijfsvoering Planning- en controlcyclus De P&C-cyclus werd in 2008 volledig doorlopen. In de kwartaalgesprekken werd aan de hand van het managementcontract de stand van zaken doorgenomen. Op de beleidsdag is uitgebreid stilgestaan bij de ontwikkelingen in de markt (externe oriëntatie), de medische ambitie, het nieuwe strategische kader en de organisatieontwikkeling. In paragraaf 4.2 is hierover meer informatie opgenomen. De beleidsdagen leverden de inhoud voor het nieuwe geïntegreerde strategisch kader (2009-2012) en de kaderbrief 2009 op. Beide documenten zijn gericht op het vergroten van de bestuurbaarheid en het vergroten van de externe oriëntatie. Alle clusters hebben aan de hand van de kaderbrief hun ondernemingsplannen (zorgclusters), bedrijfsplannen (ondersteunende clusters) en jaarplannen (kenniscentra) opgesteld. De begroting 2009 is in de laatste twee maanden van het jaar tot stand gekomen. Administratieve organisatie en interne controle Sinds 1 februari 2005 registeren en declareren alle ziekenhuizen volgens de DBC systematiek. Binnen het ziekenhuis is de afgelopen vier jaar door gezamenlijke inspanning van medisch specialisten, management, administratieve organisatie (AO)-functionarissen, medewerkers van de zorgadministratie, de medewerker DBC bedrijfsvoering, de stafmedewerker administratieve organisatie en interne
controle (AO/IC) en de werkgroep DBC een goede werkwijze rond DBC’s gerealiseerd. De externe accountant heeft op basis van zijn interim-controle geconstateerd dat het DBC systeem in Ziekenhuis Gelderse Vallei goed functioneert. Onder coördinatie van de stafmedewerker AO/IC zijn in 2008 steekproeven uitgevoerd op DBC facturen, waarover periodieke rapportages naar de Raad van Bestuur zijn gestuurd, waarna de accountant een juistheidverklaring heeft afgegeven over de gefactureerde DBC bedragen. De Raad van Bestuur heeft vervolgens een goedkeurende verklaring afgegeven over de DBC registratie en facturering. Met de goedkeurende verklaring wordt bevestigd dat Ziekenhuis Gelderse Vallei in 2008 heeft voldaan aan de eisen die worden gesteld in de kaderregeling AO/IC. Ook is vastgesteld dat het ziekenhuis op veel DBC aandachtsgebieden voorop loopt, zoals decentrale DBC managementinformatie, de interne controlefunctie en de analyse van zorgprofielen voor het B-segment. Vanuit deze positie als voorloper op DBC gebied zijn verschillende ziekenhuismedewerkers op landelijk niveau actief. Naast de uitgevoerde DBC steekproefcontrole is het interne controleplan uit 2008 uitgevoerd. De belangrijkste onderdelen hiervan zijn het controleprogramma AO/IC, de DBC-tariefcontroles, verbandscontroles, geautomatiseerde controles (o.a. signaal- en controlelijsten) en lijncontroles. Rondom de managementletter en overige rapporten van de externe accountant heeft een inventarisatie en actualisering plaatsgevonden van openstaande en afgeronde actiepunten, waarvoor een nieuwe werkwijze is voorgelegd Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 16
aan het instellingsberaad (managementoverleg). Deze werkwijze is vastgesteld. In 2008 is onder coördinatie van de stafmedewerker AO/IC een project ‘Procesbeschrijvingen van de waardekringloop’ uitgevoerd. Binnen dit project zijn de afdelingen zorgadministratie en debiteurenadministratie beschreven. Vanuit deze beschrijvingen worden in 2009 de processen verder geanalyseerd, waarbij risico’s en knelpunten zullen worden aangepakt. Ziekenhuis Gelderse Vallei participeert actief in het zgn. DOT koplopertraject. Een van de belangrijke aspecten van het plan ‘DBC’s op weg naar transparantie’ is de ontwikkeling van een nieuwe zorgproductstructuur, oftewel de wijze waarop diagnoses en behandelingen worden vertaald in zorgproducten. Deze zorgproducten volgen de huidige DBC’s op. Een zorgproduct zal in de toekomst achteraf worden afgeleid uit een combinatie van het zorgtype, de vastgelegde diagnose en de vastgelegde verrichtingen. Risicomanagement Gezien het grote aantal bestaande projecten heeft de Raad van Bestuur eerder besloten om risicomanagement gefaseerd in te voeren. In 2008 ging de aandacht uit naar financiële risico’s, patiëntveiligheid, veiligheid van medewerkers en ICT-beveiliging. Ook heeft het ziekenhuis initiatieven genomen rondom DBC registratie en kwaliteitstoetsing (NIAZ accreditatie).
In paragraaf 4.2, 4.3 en 4.4 worden de activiteiten beschreven die zijn ondernomen in het kader van het beheersen van risico’s. Eind 2008 heeft de Raad van Bestuur opdracht gegeven tot het project integraal risicomanagement. Het doel is dat de risico’s integraal, proactief en continu worden beheerst. In 2009 stellen we een ziekenhuisbreed risicoprofiel op dat voortvloeit uit het strategisch kader van het ziekenhuis. Hierbij maken we gebruik van Enterprise Risk Management en het COSO-model dat waarborgt dat op elk deelgebied en op elk organisatieniveau de risico’s worden geanalyseerd en beheerst. COSO identificeert de relaties tussen de ondernemingsrisico’s en het interne beheersingsysteem. COSO vindt dat interne beheersing ‘een proces is dat gericht is op het verkrijgen van zekerheid omtrent het bereiken van doelstellingen’. Eind 2009 borgen we het systeem van integraal risicomanagement in de P&C-cyclus, zodat in 2010 de afdelingen aan de slag gaan met het integraal analyseren en beheersen van alle risico’s op de afdeling. Fraude-aspecten Tijdens de jaarrekeningcontrole wordt onder meer tijdens interviews door de accountant meer expliciet aandacht besteed aan fraude, het invullen van een fraudechecklist en de beoordeling van (bijzondere) journaalposten in de financiële administratie. Fraude kan gemeld worden bij de Raad van Bestuur of bij een van de vertrouwenspersonen. Het ziekenhuis heeft naast deze twee mogelijkheden nog geen centraal meldpunt voor fraude.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 17
3.3 Medische staf In 2008 hebben de volgende zaken aandacht gekregen van het stafbestuur: Kwaliteit, de positie van de medische staf in een veranderende ziekenhuisorganisatie, marktwerking, kostenverdeling tussen maatschappen en organisatie, professionalisering stafbestuur en communicatie binnen de medische staf. Kwaliteit Stafcommissie kwaliteit In het verslagjaar heeft de stafcommissie kwaliteit zich gebogen over de eigen specifieke taken, maar ook over eventuele overlap met diverse andere werk- en projectgroepen die zich vanuit de organisatie en medische staf met kwaliteitsaspecten bezighouden. De taakafbakening nam enige tijd in beslag, maar resulteerde medio 2008 in een werkwijze en een reglement die aan het stafbestuur en de kernstaf zijn voorgelegd. Deze documenten zijn in januari 2009 goedgekeurd en de commissie zal in 2009 gefaseerd uitvoering geven aan de afspraken. Onderdeel van deze werkwijze is een advies aan het stafbestuur om een aparte commissie in te stellen voor het Individueel Functioneren van de Medisch Specialist (commissie IFMS). De medische staf ziet met belangstelling de plannen van de commissie tegemoet, die vooral tot doel heeft de zorg voor kwaliteit onder medisch specialisten te verhogen. Uitgangspunt zal het vernieuwde visitatiesysteem zijn, waarbij vakgroepen en maatschappen met aangereikte instrumenten zelfevaluatie verrichten, verbeterpunten formuleren en een verbetertraject uitzetten. De commissie zal deze jaarlijkse zelfevaluaties monitoren en de vakgroepen/maatschappen bijstaan met adviezen en ondersteuning. Het hoofd kwaliteit van de organisatie maakt sinds 2008 als toehoorder/adviseur deel uit van de commissie kwaliteit van de medische staf. Op deze wijze kan gerichte afstemming plaatsvinden met andere kwaliteitsactiviteiten in de organisatie, met de stuurgroep patiëntveiligheid, de klankbordgroep kwaliteit en leden van de stafcommissie kwaliteit. Naast deze stafcommissie is vanuit de organisatie een dossieronderzoek gestart waarbij twee oud-stafleden en twee andere stafleden (uit snijdende en beschouwende hoek) zijn betrokken. Dit is een direct gevolg op het rapport ‘Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen’ dat in 2007 werd gepubliceerd. Gebruik medische apparatuur Door de Inspectie voor de Volksgezondheid wordt steeds meer aandacht gevraagd voor de kwaliteit en het juist gebruiken van medische apparatuur. In welke mate medisch specialisten hiervoor verantwoordelijk zijn en hoe afspraken over de borging kunnen worden gemaakt wordt onder de loep genomen. Begin 2009 wordt een voorstel verwacht vanuit de organisatie.
De positie van de medische staf in een veranderende ziekenhuisorganisatie Dat de ziekenhuisorganisatie de komende jaren verandert is een feit. Voor welk concept zal worden gekozen staat echter nog niet helemaal vast. In nauwe samenwerking met de ziekenhuisorganisatie wordt het eigen model ontwikkeld. De voorzitter van de medische staf maakt deel uit van de kerngroep organisatieontwikkeling. Er zijn pilots in voorbereiding om zogenaamde Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE’s) in te voeren. De medische staf volgt nauwlettend praktische zaken als mandatering, uitvoerbaarheid, bestuurbaarheid, consequenties voor de patiënt en de kwaliteit van de zorg. 2009 zal meer duidelijkheid moeten geven over het werken met RVE’s. Marktwerking ZBC’s Een van de aspecten van de marktwerking in de zorg is het ontstaan van Zelfstandige Behandelcentra (ZBC’s). De medische staf is zich bewust van het feit dat ZBC’s die buiten onze ziekenhuisorganisatie ontstaan een bedreiging kunnen vormen. Samen met de Raad van Bestuur en de organisatie zal de medische staf zorg verlenen in een hierbij passende vorm. Huisartsen Goede contacten met de huisartsen zijn van het grootste belang, zeker met de huisartsen die niet of slechts ten dele naar ons ziekenhuis verwijzen. Dit geldt met name voor de huisartsen aan de rand van ons adherentiegebied. In 2008 bezochten de Raad van Bestuur en een medisch specialisten de HAGRO’s in de regio. Topklinische ziekenhuizen In 2008 is een oriënterende stafbijeenkomst geweest over de mogelijkheden om in de toekomst aan te sluiten bij de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ). Aangezien ons ziekenhuis nog niet voldoet aan alle eisen voor toelating is hier door een deel van de medische staf met aarzeling op gereageerd. In 2009 zal de ambitie om te groeien naar een STZ-status binnen de staf verder worden onderzocht. De vereiste groei van opleidingen en wetenschappelijk onderzoek zal in gang worden gezet door onder andere het werven van gepromoveerde medisch specialisten. Dit resulteerde in 2008 al in de uitbreiding van de maatschappen/vakgroepen kindergeneeskunde, nucleaire geneeskunde, maag-, darm- en leverziekten, chirurgie en interne geneeskunde met een gepromoveerde collega. Uitbreiding medische staf De totale medische staf in 2008 flink uitgebreid, te weten met acht medisch specialisten. Door toenemende productie is over de hele linie een groei te constateren in vakgroepen en maatschappen.
Jaarverslag 2007 Ziekenhuis Gelderse Vallei 18
Kostenverdeling tussen maatschappen en organisatie Naar aanleiding van het eind 2007 vastgestelde uurtarief is door de medische staf een commissie ingesteld die met een externe onderhandelaar voorstellen heeft voorbereid voor de kostenverdeling tussen maatschappen en organisatie. De commissie gaat hierbij uit van een uniform percentage voor alle maatschappen. Door historische verschillen per maatschap over kostenverdeling is echter een uniform percentage geen gemakkelijke opgave. Eind 2008 hebben de onderhandelingen met de organisatie nog niet geleid tot een aanvaardbaar voorstel dat aan de medische staf kan worden voorgelegd.
in een grote behoefte; er kunnen knelpunten aan de orde worden gebracht die het stafbestuur vervolgens bespreekt en zonodig oplost. Zaken die de organisatie betreffen zullen met de medisch managers worden doorgesproken. De rondjes nemen nog een groot deel van 2009 in beslag.
Professionalisering van het stafbestuur Door een verhoging van de jaarlijkse bijdrage van de Raad van Bestuur en een verhoging van de stafcontributie konden de vacatiegelden voor bestuursleden aanzienlijk worden verhoogd. Vooral de stafvoorzitter kan daardoor een grotere bijdrage leveren aan noodzakelijke ontwikkelingen in de organisatie.
Het stafbestuur was per 31 december 2008 als volgt samengesteld: • T.T. van Loenhout (cardioloog), voorzitter • A. Heijmer (anesthesioloog), vice-voorzitter • F.A. Timmer (radioloog), secretaris • dr. W.M. Boek (KNO-arts), lid • Ph.M. Kruyt (chirurg), lid • dr. R.M.H.G. Mollen (chirurg), lid • Mw. K.T.M. Oud (longarts), lid • dr. J.J. Uil (MDL-arts), lid
Communicatie binnen de medische staf Rondjes maatschappen/vakgroepen Medio 2008 werd besloten de zogenaamde ‘Rondjes vakgroepen/maatschappen’ weer in te voeren, waarbij ieder vakgebied door leden van het stafbestuur wordt gevraagd naar tevredenheid over de interne organisatie, communicatie met cluster- en medisch managers, afvaardiging in de stafvergadering, etc. Het accent ligt hierbij op het functioneren van de maatschap/vakgroep. Deze rondjes voorzien
Overige activiteiten Voor de communicatie en coherentie binnen de staf zijn de staflunches een uitstekend middel. Ook jaarlijkse evenementen als het staffeest en het kerstbuffet dragen bij aan een goede sfeer en een prettige samenwerking binnen de medische staf.
• Mw. M.A. Zwanenburg, ambtelijk secretaris
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 19
3.4 Ondernemingsraad De ondernemingsraad (OR) van Ziekenhuis Gelderse Vallei telt op basis van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) zeventien zetels. Daarvan waren er op 31 december 2008 vijftien bezet. Vanuit de organisatie is een beleidsmedewerker aan de OR toegevoegd die geen lid is van de OR maar het ambtelijk secretariaat voert. Samenstelling van de OR per 31 december 2008: Dagelijks bestuur: • A.H. van der Ouw (fysiotherapeut), voorzitter • J.G.L. Hochstenbach (medewerker kwaliteit), secretaris • Mw. P. de Feiter (verpleegkundige kinder- en jongerenafdeling), plaatsvervangend voorzitter • A.G. van Harten (verpleegkundige IC), plaatsvervangend secretaris Leden: • Mw. H. Daatzelaar (verpleegkundige stroke unit neurologie) • Mw. N.M.E. Debets (psychologisch assistent) • C.A. Fok (systeembeheerder ICT) • Mw. M.H. Hellinga (afdelingssecretaresse chirurgie 3) • Mw. N. ten Holte (verpleegkundige dialyse) • Mw. L.L.M. Koekebacker (assistent functieonderzoek polikliniek KNO) • Mw. H. van Leeuwen (secretaresse onderdeelcommissies OR) • Mw. B.S. Stroeve (verpleegkundige OK/recovery) • B. Tabali (analist niveau A KCHL) • M.C. van Veldhuizen (subsidiecoördinator P&O) • Mw. R.M.C. Zweers (analist niveau A KCHL) • 2 vacatures Toegevoegd: • J.W.J. Meulenkamp, LL.B (beleidsmedewerker) Personele mutaties binnen de OR in 2008: Nieuw: • Mw. N.M.E. Debets (psychologisch assistent) • Mw. N. ten Holte (verpleegkundige dialyse) • Mw. H. van Leeuwen (secretaresse onderdeelcommissies OR) Vertrokken: • Mw. C.W. Geuze (verpleegkundige orthopedie) • Mw. J.F.M. Huitinck (hoofd diëtetiek), plaatsvervangend voorzitter
Door het verdwijnen van een zorgcluster in 2007 en één in 2008, zijn de bijbehorende OC’s ook opgeheven. Daarvan zijn de leden opgenomen in de OC’s van de andere zorgclusters. De activiteiten van de negende OC, voor de stafafdelingen, zijn sinds oktober 2006 voor onbepaalde tijd beëindigd en overgenomen door het dagelijks bestuur van de OR. De OC’s, die zijn ingesteld door en vallen onder de verantwoordelijkheid van de OR, oefenen op decentraal niveau de door de OR gedelegeerde medezeggenschap uit. Met uitzondering van het recht om tegen een hen onwelgevallig besluit in beroep te gaan, hebben zij dezelfde rechten als de OR. Elke OC telt reglementair vijf zetels, waarvan er twee worden bezet door OR-leden. De overige drie zetels worden ingenomen door medewerkers die werkzaam zijn bij het cluster of bedrijfsonderdeel waarvoor de OC is ingesteld. De OR vergadert elke twee weken. Zes tot zeven maal per jaar vindt er een overlegvergadering (OV) met de Raad van Bestuur plaats, waarvan tweemaal in aanwezigheid van een delegatie van de Raad van Toezicht. Het voorzitterschap van de OV’s is beurtelings in handen van de voorzitter van de OR en de voorzitter van de Raad van Bestuur. De OC’s hebben elk hun eigen vergaderrooster, maar komen in de regel samen in de oneven kalenderweken. De zittingstermijn bedraagt voor OR-leden vier jaren en voor OC-leden in principe twee jaren. Voor de OR geldt daarbij dat de helft van de leden om de twee jaren aftreedt. Op deze manier worden de continuïteit en de kwaliteit van de medezeggenschap gewaarborgd. Tenzij de leden hun zetel spontaan beschikbaar stellen, wordt het rooster van aftreden bepaald door het lot. Aftredende leden, zowel die van de OR als die van de OC, kunnen zich direct weer kandidaat (laten) stellen. Daar de huidige zittingstermijn is ingegaan in oktober 2006, was in oktober 2008 de helft van de zittingstermijn van de huidige OR verstreken waardoor er reglementair acht zetels vrijkwamen en er in principe tussentijdse, aanvullende verkiezingen dienden te worden georganiseerd. In verband met het aantal kandidaten bleek dit uiteindelijk niet nodig te zijn. In 2008 ontving de OR 11 nieuwe adviesaanvragen, waarvan een van de Raad van Toezicht, en 18 nieuwe instemmingsaanvragen. Eenmaal nam de OR een onderwerp als instemmingsaanvraag in behandeling dat in eerste instantie slechts ter informatie aan de OR was aangeboden. Tienmaal nam de OR een besluit over een adviesaanvraag en zestienmaal kwam de OR tot een besluit over een instemmingsaanvraag. De genomen besluiten hadden zowel betrekking op nieuwe aanvragen alsook op aanvragen die reeds in 2007 aan de OR waren voorgelegd en toen nog niet waren afgerond.
Reglementair zijn er door de OR negen onderdeelcommissies (OC’s) ingesteld. Daarvan waren er eind 2008 nog zes actief: een voor elk cluster en een voor het facilitair bedrijf. Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 20
Adviesbesluiten (in chronologische volgorde; positief advies, tenzij anders vermeld): • Voordracht kandidaat-leden Raad van Toezicht (adviesaanvraag van RvT) • Investeringsaanvraag inzake aanschaf nieuwe bedden en nachtkastjes (met kanttekeningen) • Beleid inzake gestandaardiseerde patiëntenidentificatie • Geïntegreerd strategisch kader 2009-2012 • Opzetten/uitwerken plannen inzake marketing ziekenhuis • Investeringsaanvraag inzake vervanging radiologie informatie systeem (= RIS) (met dringende aanbevelingen) • Nieuwe overlegstructuur ziekenhuis (onder voorbehoud) • Meerjarenbeleid (patiënt)veiligheid 2009-2012 (met kanttekeningen) • Investeringsaanvraag inzake aanschaf/vervanging KNOmeubels (met dringende aanbevelingen) • Opzetten en exploiteren van poliklinische apotheek (deeladvies) Instemmingsbesluiten (in chronologische volgorde; instemming, tenzij anders vermeld): • Personele regeling inzake plaatsing intern opgeleide verpleegkundigen na diplomering (met dringende aanbeveling) • Personele regeling inzake autorisatie personeelsdossiers (onder voorbehoud) • Plan van aanpak organisatiebrede RI&E (onder voorbehoud)
• Notitie ‘Preventie’ (instemmingsaanvraag teruggegeven met verzoek om herziening) • Personele regeling inzake inschaling (nieuw) personeel (met aanbevelingen) • Sociaal beleid Ziekenhuis Gelderse Vallei 2008-2010 • Invoering digitaal rijbewijs Ziekenhuis Gelderse Vallei • Intrekken personele regeling inzake arbeidsmarktknelpuntentoeslag (onder voorbehoud) • Opleidingsreglement helpende zorg en welzijn (= helpende BBL niveau 2) • Nieuwe, geïntegreerde klachtenregeling personeel • Intrekken personele regeling inzake arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd (onder voorbehoud) • Aanpassen van opzegtermijnen nieuwe arbeidsovereenkomsten conform Burgerlijk Wetboek • Herziene notitie ‘Preventie’ • Overeenkomst Ziekenhuis Gelderse Vallei en V&VN inzake het Kwaliteitsregister voor verpleegkundigen en verzorgenden (onder voorbehoud) • Invoering en invulling 2e fase meerkeuzesysteem arbeidsvoorwaarden (= MKA) • Invoering persoonsgebonden opleidingsbudget (= PGOB) (met kanttekeningen) Eenmaal diende de OR in 2008 een initiatiefvoorstel in: • Voorstel tot alloceren van premievrijstelling voor oudere werknemers (niet overgenomen)
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 21
3.5 Cliëntenraad Taak Cliëntenraad De Cliëntenraad (CR) behartigt de gemeenschappelijke belangen van de cliënten. De CR is door de Raad van Bestuur ingesteld op basis van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). Ook het afgelopen jaar heeft de CR zich conform de WMCZ uitsluitend beziggehouden met onderwerpen die met de eigen organisatie te maken hebben. Om de belangen van de achterban goed te kunnen behartigen is het noodzakelijk om tijdig en voldoende te worden geïnformeerd over ontwikkelingen die gaande zijn of in de toekomst gaan spelen. Duidelijke afspraken met de RvB over de informatievoorziening zijn daarom belangrijk. Externe contacten De CR heeft diverse contacten onderhouden met landelijke, provinciale en regionale organisaties en heeft diverse bijeenkomsten bezocht, waaronder • (werkgroep) bijeenkomsten van ZorgBelang Gelderland, o.a. - netwerkbijeenkomst over enquête m.b.t. ziekenhuiszorg - jaarlijkse manifestatie in Bronbeek. Thema: ‘1+1=3, krachten bundelen – kennis delen’ • regionale netwerkbijeenkomsten LSR (Landelijk Steunpunt Cliëntenraden). • congres NPCF (Ned. Patiënten Consumenten Federatie). • jaarvergadering Cliëntenraden Gelderse Ziekenhuizen. • bijeenkomst Netwerk Geriatrie GV ‘Wonen met zorg in de wijk’. • cliëntenraadsdag van stichting Netwerk Cliëntenraden in de Zorg (NCZ). Onderwerpen: ‘narrowcasting’ (wachtkamertelevisie), het nut van spiegelgesprekken, de BASformule van de NCZ, voeding als prestatie-indicator. • deelname aan 55+ beurs in Veenendaal. • deelname aan seniorenmarkt in Ede. Interne contacten De CR heeft contacten onderhouden met medewerkers van het ziekenhuis, waaronder: • Regulier overleg tussen de voorzitter van de Raad van Bestuur en het dagelijks bestuur van de CR. • Een delegatie van de Raad van Toezicht heeft samen met de Raad van Bestuur eenmaal een vergadering van de CR bijgewoond. • De voorzitter van de Raad van Bestuur heeft in totaal twee vergaderingen bijgewoond. • Deelname in onderstaande projecten: • advies bij de inrichting van de nieuwe website van Ziekenhuis Gelderse Vallei. • keuze nieuwe bedden. • afvaardiging lid in jury ZGV veiligheidsprijs 2008. • inbreng in beleidsdag cluster I. Thema: ‘Wat de klanten willen’. • project klantgerichtheid van een zestal poliklinieken binnen cluster 4.
Scholing De scholing heeft dit jaar bestaan uit: • individuele cursussen. Zo hebben o.a. een of meerdere leden de onderstaande scholingen gevolgd uit het ZorgBelang scholingsprogramma 2008: ‘LSR Basiscursus WMCZ, ‘Achter de achterban aan’, powerpoint, ‘omgaan met de media’. • het bijwonen van een herfstcollege ‘Marktwerking in de Zorg’. Vergaderingen en uitgebrachte adviezen De CR heeft in 2008 tien keer vergaderd en daarnaast voerden leden van de CR nog meerdere individuele gesprekken binnen de organisatie en woonden themamiddagen bij. De CR heeft afgelopen jaar gevraagd en ongevraagd advies uitgebracht over de volgende onderwerpen: • Beleid patiëntenidentificatie • Benoeming leden Raad van Toezicht • Bezoektijden • Geïntegreerd strategisch kader 2009-2012 • Jaarrekening 2007 • Jaarverslag 2007 • Marketing • Organisatieontwikkeling 2008: halfjaarrapportage • Parkeerbeleid • Poliklinische apotheek • Strategische oriëntatie/ patiëntenperspectief (deeladvies) • Verbouwing vleugel B • Ziekenhuisbegroting 2008 • Ziekenhuisjaarverslag 2007 Slot Na een periode van onderbezetting en wisseling van personen is in 2008 veel aandacht besteed aan het versterken van de in- en externe contacten. Zo heeft de CR de contacten met de achterban versterkt door deel te nemen aan de drukbezochte 55+ beurs in de Lampegiet in Veenendaal en de Seniorenmarkt in de Open Hof te Ede. De CR is in 2008 vroegtijdig betrokken bij diverse projecten van de organisatie, zodat de belangen van de cliënt goed konden worden behartigd. De CR hoopt dan ook dat de positieve trend van 2008 zich in 2009 zal voortzetten. Samenstelling CR per 31 december 2008 • P. van der Klok, voorzitterEde • J. Bout, vice voorzitter Veenendaal • Mw. A.G. Kaptein, secretaris Barneveld • C. van Brummelen Veenendaal • Mw. B. Gudde Wageningen • A. Klaassen Barneveld • J.L. Kooij Ede • Mw. F.H. van der Laan Amersfoort • J.W. Overeem Renswoude • Mw. M.A. Zeelen Wageningen Ambtelijke ondersteuning: Mw. M. Faassen Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 22
3.6 Verpleegkundige Adviesraad In het jaar 2008 heeft de Verpleegkundige Adviesraad (VAR) het thema ‘Zorg gewoon veilig’ gevoerd. Hiermee stond de kwaliteit van basiszorg en veiligheid van de patiënt én verpleegkundige centraal. De VAR heeft de volgende activiteiten ondernomen om dit thema onder de aandacht van verpleegkundigen en verzorgenden te brengen. VAR lunches Dit jaar zijn voor het eerst VAR lunches georganiseerd. Tijdens deze lunches werden actuele verpleegkundige onderwerpen gepresenteerd en besproken. Er zijn diverse onderwerpen aan de orde gekomen, namelijk: • Patiëntveiligheid • Ondervoeding • Kwaliteitsregister • Palliatieve zorg in de Gelderse Vallei De VAR-lunches zijn erg goed bezocht. Dag van de Verpleging Op 15 mei 2008 is de Dag van de Verpleging gevierd. Tijdens deze dag heeft een acteur ‘de lachende lama’ met interactie van het publiek hilarische types uitgebeeld. Dit jaar heeft voor het eerst nominatie voor en uitreiking van de verpleegkundige trofee plaatsgevonden tijdens de Dag van Verpleging. Deze trofee is uitgereikt aan verpleegafdeling interne 1 met hun project functionele buikklachten. Verpleegkundig Café Er heeft twee keer een Verpleegkundige Café plaats gevonden. Studenten van de HBO-V hebben presentaties gehouden over de bruikbaarheid van protocollen op de afdeling en het elektronisch verpleegkundig dossier (EVD).
• • • • •
Verplegingswetenschapper Doorbreek de rituelen Veiligheidsrondes Marketing Patiëntveiligheidsbeleid
Contactpersonenbijeenkomst Er is in 2008 één contactpersonenbijeenkomst gehouden. Tijdens die bijeenkomst is gesproken over de rol en de functie van de contactpersoon en de relatie met het VARbestuur. Medio november heeft het VAR-bestuur besloten om de contactpersonenbijeenkomsten op te heffen en meer gebruik te maken van de lunches voor naamsbekendheid en kennisoverdracht. Overleg met de Raad van Bestuur De VAR heeft in 2008 vier keer overleg gehad met Nicolet Zeller, lid Raad van Bestuur. Deze overleggen stonden vooral in het teken van het uitwisselen van informatie, nieuwe ontwikkelingen en het op de hoogte houden van elkaars activiteiten. Diversen • Profilering VAR via ZIP (intranet) • Uitwerken van het jaarthema ‘Zorg gewoon veilig’ • Bezoeken van congressen, netwerkdagen en symposia door diverse bestuursleden • PR-plan, jaarplan 2009 en meerjarenbeleid zijn geschreven • Geven van gastlessen op de MBO-V • Afscheid Bettine van Delden • Welkom nieuwe bestuursleden: Wilfred de Heer en Talitha van Gaans
Bestuursleden VAR 31 december 2008 Studiedagen Er zijn twee studiedagen geweest. De eerste stond in het teken van rituelen in de zorg. Tijdens de tweede studiedag zijn we op het onderwerp organisatieontwikkeling ingegaan. Naar aanleiding hiervan is een aanvullend advies geschreven. Adviezen Over de volgende onderwerpen heeft de VAR een advies uitgebracht: • Handleiding geneesmiddelendistributie • Kwaliteitsregister • Opleidingsreglement helpende zorg en welzijn • Beleid patiëntenidentificatie • Aanschaf nieuwe bedden en nachtkastjes • Tijdelijke huisvesting Medium Care • Geïntegreerd strategisch kader • Bezoektijden • Eerste halfjaarrapportage organisatieontwikkeling (+ aanvullend advies)
Grietje van Maanen
Vice-voorzitter
Verpleegkundige SEH
Cluster 2
Verpleegkundige
Cluster 1
Penningmeester Talitha van Gaans
Secretaris
interne 4 Cor Vermeer
Verpleegkundige SEH
Cluster 2
Barbara van de Kamp
Verpleegkundige
Cluster 2
kinderafdeling Eline van de Westeringh
Unithoofd cardiologie
Cluster 2
Wilfred de Heer
Verpleegkundige IC
Cluster 2
Tineke Holwerda
Clustermanager
Cluster 1
Gerard Vermeulen
Adviseur
Beleidsmedewerker zorg
Miny Krijgsman
Ambtelijk secretaris
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 23
3.7 Meldingscommissie Meldingen over incidenten of bijna-incidenten zijn belangrijk bij het opsporen van verbetermogelijkheden in de patiëntveiligheid. In 2008 is er veel aandacht geweest voor het verhogen van het aantal meldingen om de bewustwording van patiëntveiligheid bij medewerkers te vergroten. Het melden heeft zich van centraal (meldingscommissie) naar decentraal (afdeling of unit) ontwikkeld. Een decentrale afhandeling van incidenten blijkt veel voordelen te bieden: het is laagdrempelig, de feedback aan medewerker over de melding verloopt snel en direct, er worden meer (bijna) incidenten gemeld en de verbetercyclus wordt sneller doorlopen. Veilig Incidenten Melden (VIM) is een onderdeel van het ziekenhuisbrede programma patiëntveiligheid. In het verleden werden incidenten in de patiëntenzorg gemeld op een MIP- of FONA-formulier dat de melder inleverde bij de ambtelijk secretaris van de meldingscommissie. In de loop van 2008 zijn alle afdelingen in de patiëntenzorg overgestapt van schriftelijk naar digitaal en decentraal melden via Triasweb. De meldingen worden nu op de afdeling zelf afgehandeld en aanvullend worden de grote lijnen en ernstige incidenten op ziekenhuisniveau gevolgd. Het unithoofd behoudt zelf het overzicht over de afhandeling van alle meldingen van incidenten en bijna-incidenten en kan beschikken over getotaliseerde informatie. Naast de rollen van melder en afhandelaar, kent Triasweb de rol van
analist, waarvoor medewerkers geautoriseerd kunnen worden. Behalve een ziekenhuisbrede ‘route’ in Triasweb zijn in 2008 aanvullend specifieke routes ontwikkeld voor specifieke doelgroepen (OKC-registratie, kindermishandeling, verbetervoorstellen). Vanwege de overstap van schriftelijk naar digitaal werken, is in 2008 de volgende taakverdeling afgesproken: de meldingscommissie behandelt de schriftelijk ingediende meldingen en de stuurgroep patiëntveiligheid de digitaal ingediende meldingen. Meldingen over 2008 De meldingscommissie en de stuurgroep patiëntveiligheid ontvingen samen 1377 meldingen in de ziekenhuisbrede ‘route veiligheid patiënt’, 31 relevante meldingen in de ‘route OKC-registratie’, 2 meldingen in de route ‘registratie kindermishandeling’ en 52 in de route ‘verbetervoorstellen’. In deze laatste route worden verbetervoorstellen gedaan zonder dat er direct een (bijna-)incident aan vooraf gegaan is. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2007. Het incidenten melden en het doen van verbetervoorstellen behoort op de patiëntgebonden afdelingen inmiddels tot de normale gang van zaken. Belangrijke meldingen worden besproken in de afdelingsoverleggen. Waar nodig worden verbeteringen doorgevoerd. Voor komend jaar is verdere uitrol gepland naar ondermeer paramedici, specialisten en zorgassistenten.
In 2008 is gekozen voor het aanhouden van de categorie-indeling uit 2007. Voor de digitale meldingen betekent dit dat de volgende onderwerpen bij ‘behandeling en verzorging’ zijn ondergebracht: behandeling, beleid patiënt niet bekend, besmette patiënt, decubitus, onderzoek, pijn, verpleging / verzorging, reanimatie / NTBR, voeding en afdelingsspecifieke risico’s. Vanuit het digitale systeem worden onder ‘overig’ de volgende categorieën verstaan: apparatuur, identificatie, informatievoorziening mondeling aan patiënt, informatievoorziening schriftelijk aan patiënt, interne communicatie mondeling, interne communicatie schriftelijk, materialen / materiaalgebruik en overig. In het verleden meldde de OK niet in een aparte route. Deze meldingen zijn geïntegreerd in de aantallen van 2006 en 2007 in de eerste tabel.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 24
Tabel 1, aantal per categorie van incidenten en bijna-incidenten 2006
2007
2008
Categorieën patiëntveiligheid ziekenhuisbreed behandeling en verzorging
53
10%
87
14%
335
24%
vallen
215
41%
217
35%
231
16%
medicatie/infusie
173
33%
217
35%
433
31%
bloedproducten
17
3%
19
3%
24
2%
overig
71
13%
75
12%
354
25%
529
100%
615 100%
1377
0
0
kindermishandeling
nvt
nvt
Totaal
529
Subtotaal route patiëntveiligheid ziekenhuisbreed Aparte routes patiëntveiligheid in Triasweb Operatiekamercomplex
0
0
nvt
nvt
31
2%
Registratie 615
2
< 1%
1410
100%
Acties en adviezen • De meldingscommissie die de schriftelijke meldingen behandeld heeft, heeft zonodig in haar antwoord aan melders adviezen gegeven over hoe een en ander in de toekomst voorkomen kan worden of informatie gegeven over het vervolg van de melding. Over een meer algemeen probleem heeft de commissie / stuurgroep advies uitgebracht aan de Raad Van Bestuur. In 2008 zijn door de meldingscommissie vijf adviezen gegeven. • De stuurgroep patiëntveiligheid heeft over de digitale meldingen uit 2008 eveneens vijf adviezen opgesteld voor de Raad van Bestuur, waarvan vier voor een project en één concreet punt. De beslissing hierover volgt begin 2009. • In 2008 zijn op de gezamenlijke afdelingen 33 afdelings specifieke verbeterprojecten ontwikkeld en volledig geïmplementeerd. Het overgrote deel hiervan is gestart naar aanleiding van een melding. Voorbeelden: pijnstilling op de spoedeisende hulp, controle zuurstofcilinders op chirurgie 1 en 2, controle op NTBR-beleid op interne 4, aanschaf krukhouders op orthopedie en aanscherping double-check procedure op medicatietoediening op diverse afdelingen.
Adviezen van de meldingscommissie aan de Raad van Bestuur ONDERWERP
ADVIES AAN RvB
REACTIE RvB
verduidelijking afspraken hierover
Gemeld bij de clustermanagers. Er wordt
Meldingscommissie geen bedden beschikbaar/onterechte volmelding
een systeem bedacht. uitstel OK
niet/te weinig aanwezig onrustdeken/verpleegdeken
Heldere afdelingsoverstijgende afspraken moeten
Clustermanager stemt af met betreffende
gemaakt worden
unithoofd
er voor zorgdragen dat er voldoende onrustdekens aan-
gemeld bij Clustermanagers
wezig zijn patiënt verstrikt in verpleegdeken
Door RvB gemeld bij Inspectie
te weinig perfusoren
er zijn perfusoren bijbesteld
materialen ver over datum
aandacht hiervoor vragen
De clustermanagers attenderen de unithoofden op controle op houdbaarheidsdatum.
Stuurgroep patiëntveiligheid Medicatieveiligheid
Project starten om toedieningfouten te reduceren.
p.m.
Vallen
Project starten om aantal valincidenten te beperken.
p.m.
Procedure rond onderzoeksafdelingen
Project starten om voorlichting en voorbereiding van de
p.m.
patiënt te verbeteren en om de professionele samenwerking te versterken Communicatie tussen functionarissen
Project starten om mondelinge communicatie o.b.v.
p.m.
SBAR-methode te verbeteren. Invuldiscipline aanvraagformulieren
Verbeteren d.m.v. digitalisering
p.m.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 25
De ontwikkelingen ten aanzien van patiëntveiligheid zijn opgenomen in paragraaf 4.4.4. De meldingsprocedure is opgenomen in bijlage 4. Samenstelling meldingscommissie 2008 • B.C.G. Dujardin, klinisch chemicus, voorzitter • H.J. Kwikkel, gynaecoloog • Mw. I. Laan, verpleegkundige • Mw. H.G.M. Bosman, ambtelijk secretaris meldingscommissie
Samenstelling Stuurgroep patiëntveiligheid 2008 • Mw. C.A.M. Veldman, hoofd kwaliteit, voorzitter • A. Janse, klinisch geriater • J. N. Stolk, reumatoloog • M. v.d. Beek, anesthesioloog • Ph.M. Kruyt, chirurg • A.R.H. van Zanten, intensivist • Mw. T. van Gaans, verpleegkundige • L. v.d. Pol, clustermanager • Mw. L. I. Briggeman, kwaliteitsadviseur / secretaris stuurgroep patiëntveiligheid
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 26
3.8 Medisch Ethische Commissie Het werk van de Medisch Ethische Commissie (MEC) stond in 2008 voornamelijk in het teken van advisering aan de Raad van Bestuur over het medisch-ethisch beleid van Ziekenhuis Gelderse Vallei in het algemeen, het voor publicatie geschikt maken van het bestaande medisch-ethisch kader en het moderniseren van de richtlijnen ‘botsing van plichten’. Het besluit om het jaarlijkse symposium te wijden aan de introductie van de nieuwe richtlijn zwangerschapsafbreking heeft in een behoefte voorzien. Uit de hoge opkomst en de reacties tijdens en na de bijeenkomst is gebleken dat er een behoefte was bij vooral verpleegkundigen en verloskundigen om meer informatie over de mogelijkheid om bij ernstige afwijkingen van de foetus, onder zeer strikte voorwaarden de mogelijkheid te bieden om de zwangerschap in onze organisatie te laten afbreken. Afgezien van de maandelijkse MEC vergadering is de commissie in januari en in november bijeen geweest voor een casusbespreking. Beide keren is een positief advies uitgebracht. Het dagelijks bestuur heeft eenmaal overleg gevoerd met de Raad van Bestuur.
BeoordelingsCommissie Wetenschappelijk Onderzoek (BCWO) De BCWO is in 2008 twintig maal bijeen geweest voor het beoordelen van medisch-wetenschappelijke onderzoeken op de lokale haalbaarheid. Afgelopen jaar zijn in totaal 40 protocollen behandeld. Een stijging van 85% ten opzichte van het voorafgaande jaar. In zeven gevallen betrof het niet-WMO-toetsingsplichtige onderzoeken waarvan vijf eigen geïnitieerde studies. Zeven maal is een protocol aangehouden wegens onvolledigheid of onduidelijkheden. Dit alles heeft geresulteerd in 33 uitvoerbaarheidadviezen plus 36 definitieve adviezen. Op alle in 2008 afgehandelde dossiers is positief advies uitgebracht aan de Raad van Bestuur. Hoewel de BCWO onderdeel blijft uitmaken van de MEC, is om praktische redenen reglementair bepaald dat niet langer alle leden deel hoeven uit te maken van beide commissies. Minimaal een lid moet dat wel. Op dit moment wordt de schakel tussen de commissies gewaarborgd door de voorzitter, de secretaris en een van de leden. Samenstelling BCWO per 31 december 2008 • J. (Jeroen) Brogtrop voorzitter, ziekenhuisapotheker • F.A. (Frank) Wilschut secretaris, longarts • D.J. (Dirk Jan) Bac lid, MDL-arts • mw. I. (Ineke) v.d. Bunt lid, verpleegkundige • H.J. (Hendrik Jan) Nieuwenhuis lid, ziekenhuispastor • mw. M. (Marjan) Faassen
Het statutaire aftreden van de voorzitter en de benoeming van twee afzonderlijke voorzitters voor MEC en de BCWO hebben geleid tot een aanpassing van het reglement van laatstgenoemde commissie. Samenstelling MEC per 31 december 2008 • mw. T. (Tineke) Holwerda voorzitter, verpleegkundige “niet snijdend” • Dr. J.D. (Jeroen) van Bergeijk vice voorz./secr., MDLarts / medicus ‘niet snijdend • mw. S. (Simone) Asscher klinisch psycholoog • J. (Jeroen) Brogtrop ziekenhuisapotheker • mw. E. (Evelien) Burgmeijer verpleegkundige ‘niet snijdend’ • mw. H. (Hennie) Dolstra verpleegkundige ‘snijdend’ • mw. C. (Coby) de Haan maatschappelijk werk • mw. N. (Nancy) Janssen vertegenwoordiging para/peri-medisch vakgebied • Dr. M.J.P.A. (Rien) Janssens extern ethicus • mw. F. (Femke) Koenraads extern jurist • J. (Jan) Kroeze chirurg / medicus ‘snijdend’ • H.J. (Hendrik Jan) Nieuwenhuis ziekenhuispastor • Jhr. O.B. (Oncko) Van Vierssen Trip uroloog / medicus ‘snijdend’ • F.A. (Frank) Wilschut longarts / medicus ‘niet snijdend’ Vacature verpleegkundige ‘snijdend’ mw. M. (Marjan) Faassen
ambtelijk secretaris
Slot In 2008 heeft de organisatieadviseur een rapport geschreven over wetenschappelijk onderzoek in Ziekenhuis Gelderse Vallei. De BCWO ondersteunt het advies uit het rapport om een onderzoeks- of wetenschapsbureau te realiseren ter ondersteuning van de onderzoekers. Zowel de MEC als de BCWO zijn tevreden over de reacties vanuit de organisatie op de adviezen, opmerkingen en bijdragen. De commissies hopen dan ook in 2009 op dezelfde constructieve manier te kunnen werken. Daarbij zal de BCWO zich blijven inzetten voor het verbeteren van de onderzoekscultuur binnen de organisatie.
Ambtelijk secretaris
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 27
4. Beleid, inspanningen en prestaties
4.1 Meerjarenbeleid Missie Ziekenhuis Gelderse Vallei biedt kwalitatief hoogwaardige medische zorg op een betrokken en patiëntgerichte wijze voor patiënten uit West- en Midden-Gelderland en OostUtrecht. De missie komt tot uitdrukking in de volgende kernwoorden: patiëntgericht, professioneel, gezamenlijk en ondernemend. De patiënt staat centraal. Iedere patiënt is een individu, dat vraagt om een voor hem of haar unieke bejegening en behandeling. Zorg van hoogwaardige kwaliteit betekent:
goede medische resultaten, patiëntgerichte zorg en een efficiënte organisatie. Medewerkers zijn daarom professioneel en goed opgeleid. Samen wordt gewerkt aan uitstekende zorg. Kenmerkend voor de werksfeer in Ziekenhuis Gelderse Vallei is de collegialiteit en de intensieve samenwerking binnen teams en tussen teams, op cluster- of instellingsniveau en tussen professionals. Niet alleen de individuele medewerker, maar de kracht van het team maakt het verschil. Een resultaatgerichte bedrijfsvoering vraagt om een actieve, ondernemende en stimulerende werkomgeving. Werken in een cultuur waarin het wordt gewaardeerd dat mensen oog hebben voor verbeteringen en initiatieven nemen om deze te realiseren. Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 28
Visie en strategie In de visie staan de behoeften en wensen van de patiënt centraal. Er wordt gewerkt vanuit het besef dat iedere patiënt uniek is, een eigen problematiek heeft en een specifieke behandeling nodig heeft. Vanuit dit uitgangspunt blijven we werken aan ons functioneren, zowel op medisch vlak als in de bedrijfsvoering. Daarbij hanteren we een aantal hoofdthema’s.
voldoende weerstand biedt in een omgeving met (gereguleerde) marktwerking. Onze exploitatie biedt ruimte om dit gewenste vermogen op te bouwen, innovatie te faciliteren en de noodzakelijke investeringen mogelijk te maken. Eind 2011 hebben we een weerstandsvermogen van 20% van onze omzet met hierbij een minimum van 15% aan eigen vermogen. Het financiële beleid is op deze wijze ook ondersteunend aan de organisatieontwikkeling.
Strategische positie We zijn een marktgeoriënteerd, ondernemend zelfstandig ziekenhuis met een breed pakket aan zorg. Op deelgebieden werken we samen met andere ziekenhuizen. We kiezen hiervoor als dit meerwaarde oplevert voor de patiëntenzorg of als dit kosten reduceert. Ons ziekenhuis in Ede is, door de geografische ligging, een onmisbare schakel in het realiseren van een landelijke dekking voor spoedeisende en intensieve zorg in Nederland. We hebben de ambitie, de expertise en de faciliteiten om onze rol in dit landelijke netwerk te handhaven en uit te breiden.
We zijn doordrongen van het feit dat het inzetten van ICT vereist is om de in dit document genoemde doelstellingen op een efficiënte en hoog kwalitatieve wijze te realiseren. Waar kansen liggen en waar mogelijk zullen wij ICT ook inzetten om ons ziekenhuis te profileren en strategisch voordeel te behalen. Dit betekent dat wij inzicht moeten krijgen in de benodigde inzet van ICT. Wij moeten de infrastructuur op orde hebben en houden en willen gedoseerd (in de markt bewezen) informatiesystemen implementeren. Het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) is hier een aansprekend voorbeeld van. Informatie is dan beschikbaar op ieder moment, op iedere werkplek voor de juiste persoon. Eerst binnen de ziekenhuismuren, maar spoedig gevolgd door initiatieven om te komen tot een regionaal EPD. Voor de bedrijfsvoering streven wij naar het beschikbaar stellen van relevante up-to-date informatie op ieder niveau binnen de organisatie. Voor de huidige informatievoorziening stellen wij vast dat deze op dit moment vooral gericht is op rapportage en bijsturing. De behoefte zal echter ontwikkelen naar informatie die ons de mogelijkheid geeft te onderzoeken en te leren en op termijn zelfs te simuleren en innoveren. Wij onderkennen het belang van deze meer intelligente informatie en gaan hierin voorzien.
Met zorgaanbieders in de regio op het gebied van eerste lijnszorg, andere tweede lijnszorg en derde lijnszorg vormen we een ketennetwerk in de regio. We rekenen het tot onze verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat de patiënt een sluitend zorgcontinuüm ervaart waar de juiste zorg op de voor de patiënt juiste plaats en door de juiste zorgverlener wordt geleverd. Hierin vervult het ziekenhuis een regiefunctie. Dit laatste is vooral actueel voor chronische zorgvragen. We stroomlijnen onze electieve zorgprocessen en nemen de wensen van de patiënt hierbij als uitgangspunt. We onderscheiden ons bij electieve zorg op de behandeling van complexe zorgvragen, waartoe nieuwe toetreders (zorgaanbieders) niet zijn toegerust. Gelderse Vallei Vivre benutten we om de concurrentie op het gebied van niet in het basispakket verzekerde zorg aan te gaan. Belangrijke stakeholders voor ons zijn: patiënten, patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars, huisartsen, eerstelijns verloskundigen, opleidingsinstituten, academische centra, thuiszorgorganisaties, instellingen voor verpleging en verzorging en medewerkerorganisaties. Op verschillende niveaus en functies in de organisatie zijn verschillende stakeholders van meer of minder belang. We hebben voor de verschillende functies duidelijk welke stakeholders van belang zijn en hoe en waarover met deze belanghebbenden de dialoog wordt gevoerd. We streven naar een stabiele financiële positie. Het behalen van positieve financiële resultaten is voor ons geen doel op zich maar zien we als een randvoorwaarde om onze ambities te bereiken. Onder een stabiele financiële positie verstaan we in de eerste plaats een niveau van het eigen vermogen dat samen met andere vermogenscomponenten
We zijn gericht op de groeiende zorgvraag We zien een groeiende zorgvraag op ons afkomen door een toename van de bevolking, vergrijzing en co-morbiditeit. Daarnaast hebben wij, meer dan voorheen, de ambitie en de potentie om die zorg waar wij een specifieke expertise op hebben ook bovenregionaal te gaan leveren, zoals onze expertise op het gebied van slaapproblematiek. Soms is het uit kwaliteitsoogpunt ook wenselijk om volumegroei te realiseren. Marketing zal een integraal onderdeel worden van onze bedrijfsvoering om deze groeiambitie te realiseren. Om de groei ook praktisch te kunnen realiseren zullen we onze capaciteit structureel meer optimaal gaan benutten en waar nodig uitbreiden. Dit doen we door een betere spreiding van behandelingen over de week, verkorting van de ligduur, verruiming van de openingstijden en verdere flexibilisering van de organisatie. Service en medische outcome van het ziekenhuis zijn cruciaal De inwoners in onze regio zijn loyaal aan ons ziekenhuis. Maar patiënten kunnen steeds meer kiezen voor een ziekenhuis waar ze met hun specifieke zorgvraag het beste terecht kunnen. We pakken de kans om ook mensen van buiten onze regio aan ons ziekenhuis te binden. Patiënten waarderen vooral voor het niveau van de service Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 29
dat wordt geleverd. Deze service gaan we verhogen. Een goede bejegening is voor ons vanzelfsprekend. Daarnaast organiseren we de zorg vraaggericht en verdeeld in klantgroepen, waarbij rekening wordt gehouden met de klantwaarden. Bij electieve zorg wordt het principe van vijf werkdagen gehanteerd: vijf werkdagen tot de eerste afspraak, vijf werkdagen tot de diagnose en vijf werkdagen tot de behandeling in gang wordt gezet. Door de vergrijzing stellen we ons in op een toenemende zorgvraag van ouderen met bij een hogere leeftijd behorende klantwaarden. We bieden hoogwaardige zorg op een betrokken en gezinsgerichte manier waarbij vraagsturing en het flexibel inspelen op wensen en behoeften van klanten richting geven aan de zorgverlening binnen een gezinsgerichte eenheid. We werken aan een goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van het ziekenhuis. Binnen enige jaren gaan patiënten steeds meer kiezen op medische outcome (resultaat van de behandeling) en is het concurreren met andere ziekenhuizen hierop een feit. We hebben een goede startpositie om deze concurrentie aan te gaan. Door middel van prestatie-indicatoren laten we goede resultaten zien ten aanzien van de kwaliteit van zorg. Op het gebied van intensieve zorg horen we bij de koplopers van Nederland. We hebben de ambitie een bovenregionale IC functie op level 3 niveau te gaan vervullen met outreach faciliteiten voor andere ziekenhuizen. De ervaring met de huidige zes MSRC erkende opleidingen die we binnen ons ziekenhuis verzorgen, bevestigt onze filosofie dat het opleiden een kwaliteitsimpuls betekent. We streven ernaar in 2011 te bepalen of we de STZ-status willen verkrijgen. We willen toonaangevend zijn op het gebied van voeding. Het ziekenhuis streeft naar behoud en uitbreiding van bijzondere vormen van chirurgie. We streven naar een integrale en multidisciplinaire aanpak bij de oncologie. Door de vergrijzing stellen we ons in op een toenemende zorgvraag van ouderen met de bij een hogere leeftijd behorende ziektebeelden en de combinatie van verschillende ziektebeelden. Organisatie We richten de organisatie zo in dat slagvaardig op de markt kan worden gereageerd terwijl tegelijkertijd service en medische outcome worden geborgd. Hiervoor zetten wij een ontwikkeling in gang om resultaatverantwoordelijke eenheden te vormen, waarin zowel de medisch specialisten als de
medewerkers optimaal worden uitgedaagd hun bijdrage te leveren aan het succes van de ‘eigen’ eenheid als onderdeel van de totale organisatie. Het is hierbij van belang dat de zelfstandige eenheden worden voorzien van adequate stuurinformatie met behulp van ICT-toepassingen. Goed werkgeverschap Ons doel is een professionele werkwijze met uitdagende loopbaanmogelijkheden, passende arbeidsvoorwaarden en een prettige werksfeer. Als goed werkgever staan we voor respect en open communicatie, balans tussen werk en privé, zorg voor ontwikkeling en groei van werknemers en voor gezond werk. Van een goed werknemer verwachten we een redelijke mate van flexibiliteit, innovatief werkgedrag en het nemen van verantwoordelijkheid. Verder ligt de prioriteit de komende jaren bij het versterken van de betrokkenheid van de medewerkers bij het ziekenhuis. Ons doel is het gevoel van trots en binding met de eigen afdeling vast te houden en daarnaast de samenhang en ‘trots op het bedrijf’ te creëren. Om de continuïteit van de bedrijfsvoering te handhaven is een goede positie en reputatie van het ziekenhuis op de arbeidsmarkt noodzakelijk. Goede reputatie Wij verwachten van een ieder, werknemer en medisch specialist, dat hij of zij bijdraagt aan de goede reputatie van het ziekenhuis. Dit betekent natuurlijk in de eerste plaats het dagelijks leveren van een topprestatie op het gebied waarin hij of zij werkzaam is. Maar het betekent ook het uitstralen van vertrouwen in en trots zijn op het eigen werk en het werk van collega’s. Accenten in het strategisch beleid 2008 • Kwaliteit van medisch specialistische zorg • ondernemen in de zorg • organisatie-ontwikkeling richting vergroting externe oriëntatie en betere bestuurbaarheid • patiëntveiligheid • flexibele en vraaggerichte zorgverlening
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 30
4.2 Algemeen beleid Het jaar 2008 stond in het teken van organisatieontwikkeling en patiëntveiligheid. Innovatie en ondernemerschap kregen net als in 2007 de nodige aandacht. Bij het financiële kader was de verdere opbouw van het eigen vermogen van belang. In een omgeving met (gereguleerde) marktwerking is meer behoefte aan een (financiële) buffer om de bedrijfscontinuïteit veilig te stellen en risico’s te kunnen nemen die samenhangen met het functioneren in een marktomgeving. Het ziekenhuis had voor 2008 vier (hoofd)doelstellingen en heeft deze gerealiseerd door het ondernemen van vele activiteiten. De doelstellingen komen in de volgende paragrafen aan bod met de bijbehorende activiteiten en resultaten.
4.2.1 Het verder verhogen van de kwaliteit van medisch specialistische zorg door innovatie en proces- en kwaliteitsverbetering. Nieuwe operatiekamer geopend Sinds het voorjaar van 2008 zijn er tien operatiekamers in gebruik. De groei van het aantal patiënten en ingrepen maakte het noodzakelijk om een extra ruimte in te richten. Tegelijkertijd is nieuwe apparatuur voor endoscopische chirurgie geplaatst in bijna alle operatiekamers. Nieuwe bedden In de loop van de maand november zijn alle oude mechanische bedden vervangen voor nieuwe exemplaren die door een projectgroep zorgvuldig zijn geselecteerd. De nieuwe bedden voldoen aan een aantal eisen op het gebied van patiëntveiligheid (i.c. hygiëne, hekken, comfort, bediening), patiëntcomfort en techniek. Naast de bedden zijn ook de nachtkastjes, infuusstandaards, papegaaien en verder bedtoebehoren vernieuwd. Voor álle bedden zijn nieuwe traagschuim matrassen aangeschaft ter preventie van doorligwonden. IC zorg Na een proefperiode op enkele afdelingen kunnen sinds 1 april 2008 álle verpleegafdelingen inclusief de poliklinieken een beroep doen op de kennis en kunde van de IC voor patiënten die ze aan de hand van bepaalde scores achteruit vinden gaan. Eén telefoontje en het Outreachteam is binnen tien minuten ter plaatse. Het Outreachteam bestaat uit enkele IC-verpleegkundigen, een intensivist en een artsassistent. Naast een verbetering van de patiëntveiligheid streven we naar vermindering van het aantal ligdagen en heropnames op de IC. De polikliniek nazorg IC heeft landelijke bekendheid gekregen. Na de eerste 3 maanden kwamen steeds meer patiënten op de polikliniek en was sprake van een grote belangstelling uit de regio maar ook landelijk. Huisartsen informeren, collega’s informeren en in een huisartsenbe-
spreking hebben we recentelijk het doel van de polikliniek voor de medische staf en huisartsen uiteengezet. Dit leidde tot heel veel positieve reacties. Patiënten hebben na IC opname nog veel direct IC gerelateerde problemen. Polyneuropathie, stress, depressie, gewichtsverlies, slaapstoornissen en emotionele problemen met verwerking van dit ‘life-event’ worden heel vaak genoemd. Men heeft wat doorgemaakt en de polikliniek dient er voor dat af te sluiten. De eerste evaluaties door patiënten zijn zeer positief. Men vindt het zeer waardevol voor de verwerking. De surviving sepsis campaign is in 2007 op gang gekomen door inzet van intensivisten van Ziekenhuis Gelderse Vallei. Eén van de intensivisten heeft deelgenomen aan het landelijke expertteam. In het najaar van 2008 heeft overdracht plaatsgevonden naar het VMS-netwerk. De formele praktijkgids is nog niet uitgebracht. Ziekenhuis Gelderse Vallei loopt met dit onderwerp landelijk voorop en heeft al goede resultaten behaald. Elektronisch voorschrijven medicatie In 2008 is in de hele kliniek het elektronisch voorschrijven van medicatie ingevoerd. Het systeem zorgt voor inzage in actueel medicijngebruik, leesbare opdrachten, digitale verwerking van opdrachten, definiëring van standaard opdrachten voor gangbare doseringen, koppeling aan het ziekenhuisformularium en signalering van onjuiste opdrachten. Het aantal voorschrijffouten is inmiddels flink gedaald. In de tweede helft van 2008 is gestart met de uitrol van het elektronisch voorschrijven naar de polikliniek. In de toekomst wordt het systeem gekoppeld aan de systemen van huisartsen en apotheken. Voorlichting patiëntveiligheid aan patiënten In de week van de patiëntveiligheid is de patiënt verder betrokken bij het meedenken over de eigen veiligheid. In de kliniek wordt al langer gebruik gemaakt van een landelijk ontwikkelde patiëntveiligheidskaart, maar voor de polikliniek bestond zo’n kaart niet. Een door Ziekenhuis Gelderse Vallei zelf ontwikkelde flyer is in de week van de patiëntveiligheid in gebruik genomen. Patiënten reageerden positief op het initiatief. Afspraken vrijheidsbeperkende maatregelen In 2008 is het beleid rondom vrijheidsbeperkende maatregelen aangescherpt. Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft een richtlijn, relevante procedures en informatiemateriaal opgesteld. Vervolgens is er scholing gegeven over het toepassen van veiligheidsbeperkende interventies. Voor iedere patiënt die gefixeerd wordt met een onrustband moet een risico-inventarisatie gemaakt worden én moeten alternatieven overwogen. De indicatie en andere relevante gegevens worden op een registratieformulier genoteerd.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 31
Medium Care Sinds november 2008 is de Medium Care operationeel en wordt er medium care-zorg geleverd. De officiële opening heeft plaatsgevonden op 3 december. Door het inrichten van een Medium Care kan de complexe zorg – en daarmee ook de zorgzwaarte – op de reguliere verpleegafdeling verminderen. En een MC kan ook een deel van de niet-beademde IC-patiënten overnemen, waardoor de druk op de IC afneemt. Remifentanil Uit onderzoek blijkt dat 80 – 90% van de vrouwen tijdens de bevalling (te) veel pijn ervaren. In Ziekenhuis Gelderse Vallei is in 2008 een project uitgevoerd met het toedienen van Remifentanil als pijnbehandeling bij de bevalling. De conclusie: ‘Remifentanil bevalt goed’. Inmiddels zijn ruim honderd vrouwen met behulp van remifentanil bevallen. De ervaringen van de vrouwen en hun partners zijn erg positief. Daarom heeft Ziekenhuis Gelderse Vallei deze vorm van pijnbehandeling tijdens de bevalling in het pakket aan keuzemogelijkheden toegevoegd. Het is een uitbreiding op de gebruikelijke pijnstillers, zoals een injectie met pethidine - een morfine-achtige stof - en de ruggeprik. Via een pompje krijgt de vrouw tijdens de bevalling continu een lage dosis remifentanil. En als het nodig is, kan zij zichzelf een extra dosis geven. Eenvoudig via een druk op de knop. Het grote voordeel is dat de vrouw de pijnstilling zelf in de hand heeft. Zij bepaalt zélf wanneer en hoeveel pijnstilling zij gebruikt. Vrouwen ervaren dat als erg positief. Fototherapie kraamafdeling Sinds 1 mei 2008 is het mogelijk om kinderen met een verhoogd bilirubine-gehalte, onder bepaalde voorwaarden, in plaats van op de kinder- en jongerenafdeling op de kraamaf¬deling te verplegen en behandelen. De foto¬therapie is een van de stappen in het streven om moeder en kind zoveel mogelijk bij elkaar te verplegen. Een ander element in de gezins¬gerichte zorg is het rooming in concept, waarbij de baby 24 uur per dag bij de moeder kan verblijven. Hier werkt de kraamafdeling al enkele jaren mee. Dit is bevorderlijk voor de binding en is stimulerend voor het geven van borstvoeding als daarvoor is gekozen. BAHA (Bone Anchored Hearing Aid) gehoorsysteem In Ziekenhuis Gelderse Vallei gebeurt het plaatsen van de BAHA sinds januari 2008 op de OK. Drie KNO-artsen volgden scholing in UMC St. Radboud in Nijmegen. Ook hebben de specialisten een cursus gevolgd in Mechelen, waar ze operaties konden bijwonen. Voor het specifiek aanpassen van de BAHA worden patiën¬ten doorverwezen naar Nijmegen. De controle van de patiënten valt vervolgens weer onder de verantwoording van onze KNO-polikliniek. Over niet al te lange tijd is het de bedoeling dat alles in Ziekenhuis Gelderse Vallei gebeurt, in het nieuwe audiologisch centrum op de KNO-polikliniek. Bij het BAHA gehoorsysteem wordt een kleine titanium schroef ongeveer vier millimeter in het rotsbeen achter het
oor geïmplanteerd. De patiënt voelt daar in principe niets van. Het BAHA-systeem maakt gebruik van een techniek waarbij er een goede verbinding ontstaat tussen de schroef en het levende botweefsel. Het titanium vergroeit dus als het ware met het bot. Hierdoor wordt het geluid dat het hoortoestel opvangt via het bot goed doorgegeven aan het oor met een gezond ‘slakkenhuis’. Na een genezingsperiode van drie maanden zit de schroef goed vast. Het BAHA-gehoortoestel kan hierop worden vastgeklikt en ook weer makkelijk worden verwijderd. Uitbreiding dialyse Voor de dialyse is een ondernemingsplan uitgewerkt met daarin de toekomstvisie voor de afdeling. Op basis van een marktanalyse is vastgesteld dat er voor de komende jaren een groei wordt verwacht van dialysepatiënten. De groei kan worden opgevangen door het voorgestelde uitbreidingsplan. In 2009 zal duidelijk worden of de uitbreiding in het ziekenhuis dan wel buiten het ziekenhuis zal plaats vinden. Vervanging en uitbreiding van apparatuur wordt in 2009 voorbereid. Samen met de afdeling multizorg is het zorgpad ‘Thuiszorg aan (pre-)dialysepatiënten’ ontwikkeld die duidelijk voorziet in een behoefte . Door de ontwikkeling van het zorgpad starten meer patiënten met andere vormen van dialyseren waardoor patiënten langer zelfstandig en onafhankelijk van het ziekenhuis kunnen functioneren. De afdeling dialyse zal in 2009 dit zorgpad presenteren op de landelijke dialysedagen. Project Gewichtige Zaken Ter ondersteuning van het verbeteren van het screenen op en behandelen van ondervoeding heeft Ziekenhuis Gelderse Vallei zich aangemeld voor het Doorpakproject van het Sneller Beter programma van VWS. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse ziekenhuizen”. Dit doorpakproject is bedoeld voor ziekenhuizen die al veel doen op het gebied van ondervoeding maar hun werkwijze willen verbeteren. Ziekenhuis Gelderse Vallei is samen met zeven andere ziekenhuizen uitgekozen voor deelname aan dit project. Doel van dit project is om uiteindelijk op alle afdelingen en hoogrisico poliklinieken screening en behandeling van ondervoeding te implementeren. Er is in 2008 vier keer een puntmeting gehouden. Bij de laatste meting was de score van het screenen op ondervoeding in de kliniek ruim 70 %. Tijdens het project werd duidelijk dat voor een aantal specialismen het screenen op ondervoeding niet zinvol is bijvoorbeeld gezonde kraamvrouwen en de IC opnames. Door de stuurgroep ondervoeding wordt gediscussieerd met de Inspectie van de Volksgezondheid over de definitie van de prestatie-indicator. Het screenen op ondervoeding op het preoperatief spreekuur is ingevoerd. Een werkwijze voor screenen op hoogrisico poliklinieken is ontwikkeld en beschikbaar voor de organisatie. Elk specialisme dat wil gaan screenen, kan met Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 32
behulp van de werkwijze aan de slag. Binnen de Interne Geneeskunde en de MDL en de geriatrie wordt op de polikliniek gescreend. Zorgpad ondervoeding. Er is een transmuraal zorgpad ondervoeding ontwikkeld. In 2009 zal dit worden geïmplementeerd. Longkankerzorg Het verslagjaar stond bij longgeneeskunde helemaal in het teken van het ‘Doorbraakproject Longcarcinoom’, waarbij de doorlooptijd onder de loep werd genomen, in een multidisciplinair overleg standaard alle patiënten werden besproken en de psychosociale zorg aan patiënten verbeterde. 2009 wordt het jaar van het vervolgtraject getiteld: ‘Longkankerzorg steeds beter’. Het Doorbraakproject Longcarcinoom, uitgevoerd in 22 ziekenhuizen, richtte zich onder meer op het optimaliseren van de kwaliteit en snelheid van het diagnostische traject voor patiënten met een niet-kleincellig longcarcinoom. Het IKO (Integraal Kankercentrum Oost) heeft richtlijnen opgesteld voor de doorlooptijd, het multidisciplinair overleg en de psychosociale zorg. 80% van de patiënten moet binnen zeven kalenderdagen na aanmelding terecht kunnen op de polikliniek en dient de diagnostiek binnen 21 kalenderdagen afgerond te zijn en mag de wachttijd tussen diagnose en behandeling voor minimaal 80% van de patiënten maximaal 14 dagen zijn. Daarnaast wordt de eis gesteld dat 100% van de patiënten wordt besproken in een multidisciplinair team. In Ziekenhuis Gelderse Vallei bestaat dit team uit de longspecialist, chirurg, radiotherapeut, radioloog, nucleair geneeskundige, medisch oncoloog en een patholoog. Ook de huisarts van de patiënt krijgt een uitnodiging om bij dit overleg aanwezig te zijn. Daarnaast zijn er contacten met het UMC St. Radboud in Nijmegen en het Arnhems Radiotherapeutisch Instituut (Arti) om via videoconferentie een academisch consulent te raadplegen die meekijkt met de dossiers en de voorgestelde behandeling beoordeelt. Dit zal waarschijnlijk in 2010 gerealiseerd worden. De derde pijler van het IKO-project is de organisatie van psychosociale zorg. Deze zorg is beschikbaar voor patiënten die een operatie moeten ondergaan. Daarbij wordt een signaleringsinstrument ingezet waarmee elk specifiek psychisch probleem dat er is of kan ontstaan aandacht krijgt. Tot slot gaan de deelnemende ziekenhuizen benchmarken; er komen bij¬eenkomsten waarbij de ziekenhuizen inzicht geven in elkaars gegevens en werkwijzen. Predikaat Topzorg Bij de aanbestedingsprocedure door Menzis heeft het ziekenhuis voor drie zorggebieden het predikaat Topzorg gekregen: mammacarcinoom, cataract en varices. Met dit predikaat geeft Menzis aan dat het ziekenhuis bij de behandeling van deze aandoeningen een uitstekende kwaliteit levert.
Zorg voor ouderen In april 2008 is het zorgvernieuwingsproject ‘Oudfit’ van start gegaan. De focus van dit project is gericht op de klinische fase van kwetsbare oudere patiënten. Het project beoogt via een gerichte aanpak het bewegingsgedrag van de patiënt te beïnvloeden met als doel een optimale conditie van de patiënt tijdens het ziekenhuisverblijf. Het LPC project Profyt I (preoperatieve fysiotherapeutische interventie bij hoogrisicopatiënten bij patiënten die een oncologische buikoperatie ondergaan) is in oktober 2008 succesvol afgerond. In overleg met de betrokken chirurgen is de ‘usual care’ vastgesteld en inmiddels in het behandelprogramma geïntegreerd. In samenspraak met TNO Leiden en de maatschap orthopedie is 1 oktober gestart met het uitrollen van Profyt II B, een traject waarbij fragiele oudere patiënten die een totale heupoperatie zullen ondergaan in de thuissituatie functioneel worden getraind. Dit traject wordt in opdracht van het WCF (Wetenschappelijk College Fysiotherapie) uitgevoerd. In aanloop naar het realiseren van een ouderenafdeling is in september 2008 de eerste patiënt voor de klinisch geriatrie opgenomen, voorheen was dit alleen in Arnhem mogelijk. Op deze afdeling worden zowel patiënten voor interne geneeskunde als voor de klinische geriatrie opgenomen. Op deze afdeling zijn de zorg en de voorzieningen beter afgestemd op de oudere patiënt. Klinische fysica Per 1 januari 2008 kreeg het vak klinische fysica een vaste plek binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei door het aanstellen van een klinisch fysicus. Zowel binnen de afdeling radiologie & nucleaire geneeskunde als daarbuiten heeft deze klinisch fysicus zich ingezet voor het verder inrichten en verbeteren van het kwaliteitsborging van de medische apparatuur en de stralingshygiëne. Onder andere werd er een jaarverslag Stralingshygiëne 2007 uitgebracht, de voorbereidingen ter geleide van het bezoek van de arbeidsinspectie getroffen, deel genomen aan het formuleren van beleid t.a.v. de medische apparatuur en tevens een bijdrage geleverd aan het werk van de werkgroep investeringen.
4.2.2 Het opbouwen van een ondernemingsvermogen Het ziekenhuis is erin geslaagd de positieve lijn uit voorgaande jaren qua exploitatieresultaat en vermogensopbouw voort te zetten. De verhouding van het eigen vermogen in relatie tot de totale opbrengsten benadert hierdoor de 15%. Daarmee krijgt het eigen vermogen de omvang die past bij de eisen die daaraan gesteld kunnen worden vanuit een geliberaliseerde omgeving. In paragraaf 4.8.4 is nadere informatie opgenomen over het resultaat van deze doelstelling
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 33
4.2.3 Het inspelen op de DBC ontwikkelingen In 2008 vond er een aantal ontwikkelingen plaats binnen het DBC-systeem. Zo werd per 1-1-2008 de registratie van SEH-DBC’s afgeschaft en werd een systeem geïntroduceerd dat het gebruik van de SEH binnen reguliere zorgtrajecten inzichtelijk maakt. Een andere belangrijke ontwikkeling die in 2008 was de uitbreiding van het B-segment. De groei van het B-segment (20% in 2008, 34% in 2009) maakt de inzicht in de opbouw van zorgprofielen steeds belangrijker. Daarnaast betekende het jaar 2008 vooral een jaar om inzicht te krijgen in de wjize waarop verantwoordelijkheden rondom de registratie van DBC’s en verrichtingen vormgegeven waren. Daarnaast werd in de loop van 2008 landelijk in toenemende mate voorgesorteerd voor de praktische uitvoering van het DBC verbeterplan, DOT. Gezien de opgedane ervaringen met de DBC-systematiek heeft Ziekenhuis Gelderse Vallei zich in 2008 aangemeld om deel te nemen aan de koplopergroep van het DBC Verbeterplan. Met tien ziekenhuizen wordt een begin gemaakt met de praktische uitvoer van het DOT-project; in 2008 concentreerde het koplopen zich vooral op het begeleiden van de ontwikkeling van systematiek, instructies en de Grouper. Binnen de verbeterde systematiek, die in 2010 daadwerkelijk vorm moet krijgen, speelt de bronregistratie een belangrijke rol. Dan zullen producten door een centrale Grouper afgeleid gaan worden op basis van de binnen het traject aanwezige zorgactiviteiten. Het valideren van ingegeven behandelingen wordt vervangen door het afleiden. Om die ontwikkeling op de juiste manier te kunnen volgen, is al in de loop van 2008 gestart met het inventariseren van knelpunten in de registratie van activiteiten. Uiteindelijk heeft dit begin 2009 geleid tot de start van het project Verbetering Bronregistratie.
4.2.4 Het werken naar een flexibele en vraaggerichte organisatie Organisatieontwikkeltraject Begin 2008 zijn we gestart met een organisatieontwikkelingtraject. Het doel hiervan is de externe oriëntatie en de bestuurbaarheid te vergroten. Gekozen is voor een ontwikkelbenadering en niet voor het ontwerpen (maken van een blauwdruk), dit betekent ook dat ieders inbreng en expertise gewenst is. De communicatie rond dit traject wordt derhalve ook zo interactief mogelijk ingericht. Om de externe oriëntatie (marktgerichtheid) en bestuurbaarheid (slagvaardigheid) te vergroten is verdergaande decentralisatie en ondernemerschap nodig. We denken dat het nodig is hiervoor de hele organisatie om te vormen tot RVE’s (resultaatverantwoordelijke eenheden). Er zal met RVE’s worden geëxperimenteerd, dit zijn de zgn. pilots. In 2009 zullen in ieder geval een pilot radiologie, een pilot KNO en een pilot mammacare van start gaan.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen primaire RVE’s, ondersteunende RVE’s en kenniscentra, deze gaan respectievelijk werken met een ondernemingsplan, een bedrijfsplan en een jaarplan en leggen verantwoording af over de realisatie daarvan. De organisatie wordt zo ingericht dat de verantwoordelijkheid voor opbrengsten en kosten bij elkaar wordt gebracht. Primaire RVE’s genereren opbrengsten en betalen daarmee de diensten die ze afnemen van ondersteunende RVE’s en kenniscentra. Een verrekensystematiek wordt ontwikkeld om dit mogelijk te maken. De marge van de primaire RVE komt beschikbaar voor de RVE voor herinvestering in de eigen RVE. Voorgesteld wordt dat het duale management van de primaire RVE verantwoordelijk is voor omvang, samenstelling en kwaliteit van de productie alsmede verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. Hiervoor is naast een organisatorisch hoofd ook een medisch hoofd nodig die invulling geeft aan de rol van professional ‘in the lead’. Dit medisch hoofd dient het mandaat te krijgen van de andere specialisten in de RVE. Het management van de RVE wordt voorzien van adequate benchmark- en stuurinformatie en krijgt ondersteuning bij marketing. Behalve dat er gewerkt gaat worden met pilots wordt ook op andere plekken al toegewerkt naar een organisatieopbouw met gedecentraliseerde RVE’s en duaal management. Zo is bijvoorbeeld op de SEH en de MC duaal management ingevoerd en wordt dit ook overwogen bij de OK. We gaan er vanuit dat er tussen de verschillende RVE’s een vorm van coördinatie nodig is. Dit betekent dat de laag van clustermanagers gehandhaafd blijft, maar er wordt verwacht dat deze op termijn wordt beperkt als zich daar natuurlijke momenten voordoen. Recent is cluster 6 opgeheven door vertrek van een clustermanager (en al eerder is cluster 5 opgeheven). Teneinde de slagvaardigheid op instellingsniveau te versterken is een managementteam ingericht ,het zgn. instellingsberaad, waarin naast het bestuursteam, het clustermanagement en de hoofden stafafdelingen zitten. De kunst is om het ziekenhuisbedrijf zo te besturen dat de RVE’s maximale ruimte krijgen voor ondernemerschap, terwijl Ziekenhuis Gelderse Vallei toch ook herkenbaar blijft als één bedrijf, één merk. We zullen moeten balanceren tussen benutten van kansen en het houden van focus. Inspiratie vanuit gezamenlijke waarden is daarbij van groot belang. TOC (Theory of Constraints) Binnen cluster 1 zijn op twee interne afdelingen pilots uitgevoerd met het TOC-concept en de bevindingen zijn zeer positief. Kern van het concept is dat reeds bij de opname wordt gewerkt met een ontslagdatum en dat er wordt gestuurd op activiteiten die op het juiste moment moeten plaatsvinden, zodanig dat de ontslagdatum niet in gevaar komt. De doorlooptijd staat centraal en het doel is de gemiddelde verpleegduur naar beneden te brengen. Het verder uitrollen van dit proces gebeurt in nauwe samenwerking met de medische staf.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 34
De doelstelling van 20% reductie ten aanzien van het gemiddelde van beide afdelingen in 2007 in de pilotfase is behaald. In de aansluitende controleperiode is een ligduur reductie behaald van 15%. Verkeerde bedproblematiek In de afgelopen jaren hebben we door intensieve samenwerking met de verpleeghuizen en het verbeteren van de processen het aantal verkeerde beddagen weten te verminderen met 40% ten opzichte van 2006. Dit is een topprestatie van alle betrokken partijen en zo bieden we de patiënt de juiste zorg op de juist de plaats. Online afspraken maken Sinds januari 2008 is het voor patiënten mogelijk om online een afspraak aan te vragen, te wijzigen of te annuleren. Patiënten vullen met behulp van een digitaal formulier via de website hun gegevens in en geven een eventuele voorkeur voor een afspraak door. De patiënt ontvangt een digitale bevestiging van de gemaakte afspraak. Zo nodig neemt het ziekenhuis per e-mail of telefonisch contact op als nader overleg gewenst is. Het online maken van afspraken was al ruim een jaar mogelijk voor de poliklinieken chirurgie, orthopedie en plastische chirurgie. Bedrijfstijdverlenging Begin 2008 hebben we op drie verschillende manieren geprobeerd om de normale openstelling van geplande behandelcapaciteit te verlengen. Zo is er op een aantal doordeweekse avonden en op zaterdag gebruik gemaakt van de operatiekamers. Hieruit bleek dat de zaterdag de minst logistieke problemen en het hoogste rendement opleverde. Na de zomerperiode is de zaterdag frequent ingezet als dag om te opereren. Het dinsdagavondspreekuur is in 2008 door alle snijdende specialismen benut zodat het rendabel werd om ook de afdeling radiologie en het laboratorium open te stellen. Faalkostenonderzoek In 2007 en 2008 is in samenwerking met TNO en AWVN gewerkt aan een project dat getypeerd werd als een sociaal innovatief project. Een dergelijk project beoogt verbeteringen in processen waarvan medewerkers direct profiteren, die door hen geïnitieerd worden en waarin ze in de projectuitvoering betrokken zijn. Het project was opgezet om de hiaten die in het proces van de operatieve patiëntenzorg leiden tot irritatie en tijdsverlies, en natuurlijk het discomfort voor de patiënt, te reduceren. Het doel was de tijd die medewerkers besteden aan het herstellen van fouten en onnodig wachten met de helft te reduceren. Het onderzoek werd faalkostenonderzoek genoemd omdat een kwantificering en uitdrukking in geld een extra prikkel was om te verbeteren. Door het gehele proces ‘op te knippen’ in delen, waarbij voor ieder deel duidelijk werd wie waar voor verantwoordelijk is, zijn we er in geslaagd de faalkosten met 55% terug te dringen.
Parkeerproblematiek In zowel 2007 als in 2008 stond de parkeergarage steeds vaker vol. Hierdoor kwamen patiënten te laat op hun afspraak, medewerkers te laat op hun werk en ook bezoekers reden vruchteloos rondjes. Een experiment met het gebruik van een parkeerplaats elders voor (een deel van) het personeel leverde niet voldoende soelaas. Voor de lange termijn is uitbreiding van de parkeercapaciteit onvermijdelijk. Voor de korte termijn moesten echter forse maatregelen ingevoerd worden, om onze klanten een parkeerplaats te kunnen blijven bieden. Sinds augustus 2008 geldt er voor ziekenhuismedewerkers een postcodebeleid, ondersteund door een uitgebreid fiets- en openbaar vervoerbeleid. Als gevolg van deze maatregelen is de parkeergarage nog maar af en toe vol. Geboorteloket Sinds 1 januari 2008 hebben we in het ziekenhuis een geboorteloket. Het loket van de gemeente Ede is elke werkdag van 9.00 tot 11.00 uur geopend en is gevestigd in het patiëntenservicebureau in de centrale hal. Dit bespaart ouders/vaders een bezoek aan het gemeentehuis. In 2008 is er op alle werkdagen gebruik gemaakt van deze service. Decentrale projecten klantgerichtheid Het project klantgericht handelen binnen cluster 4 is in 2008 voortgezet. Om het belang van klantgerichtheid te benaderen neemt een lid van de cliëntenraad deel aan de projectgroep. Deze zorgt voor de frisse blik van buiten en soms confronterende opmerkingen. De vertegenwoordigers in de projectgroep hebben een drietal workshops gevolgd met vragen als: ‘Wie zijn onze klanten en wat vinden we klantgericht? Wat willen we zien aan klantgericht gedrag? Wat hebben we nodig en hoe gaan we het aanpakken?’ Vanuit de gedachte Jij maakt het verschil hebben de afdelingen binnen het cluster opdracht gekregen om tot een concrete uitwerking te komen. Binnen cluster 2 is een protocol bejegening en beroepshouding opgesteld en clusterbreed geïntroduceerd. Dit protocol geeft richtlijnen voor de gewenste bejegening door de zorgverlener aan de patiënt en de gewenste beroepshouding ten aanzien van de patiënt en tussen zorgverleners onderling. Koffertjes voor kinderen Het was al jaren een grote wens van de kinder- en jongerenafdeling, maar nu zijn ze er: koffertjes vol informatie voor kinderen die naar de OK moeten. In de koffertjes zitten allerlei dingen waarmee kinderen in aanraking komen als zij in het ziekenhuis opgenomen worden, zoals een muts, een operatiejasje, een injectiespuitje et cetera. Er zit ook een fotoboekje in. Het laat kinderen zien hoe de voorbereiding voor een operatie is en wat er allemaal met je gebeurt.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 35
Kindermishandeling In 2008 heeft Ziekenhuis Gelderse Vallei hard gewerkt aan de verbetering van signalering van en doorverwijzen bij kindermishandeling. Er is beleid opgesteld en geaccordeerd voor een ziekenhuisbrede aanpak en er is voor 0,2 fte een coördinator aangesteld binnen de afdeling multizorg. Voor de werkvloer zijn er vervolgens een protocol, een screeningslijst en andere hulpmiddelen ontwikkeld. Vervolgens zijn alle relevante betrokkenen geschoold (o.m. verpleegkundigen SEH, chirurgen, arts-assistenten, verpleegkundigen van de kinderen- en jongerenafdeling, pedagogisch medewerkers, medisch maatschappelijk werkers en medewerkers van de polikliniek kindergeneeskunde) in kennisaspecten en gesprekstraining. Er is een eigen ‘route kindermishandeling’ gebouwd binnen het algemene systeem voor het melden van incidenten in de patiëntenzorg. Deze route is eind 2008 in gebruik genomen.
den voor medisch specialisten en andere zorgverleners. In het programma zijn ondermeer de projecten EPD Norma (het elektronisch medisch dossier), BSN/UZI, elektronisch aanvragen, vervanging Radiologie Informatie Systeem, Vervanging PDMS en het digitaal verwijzen ondergebracht. Doelstellingen van de projecten en begrotingen zijn samengebracht in een business case.
Met zorgverleners in de regio zijn aanvullende afspraken gemaakt en wordt regelmatig afgestemd. Ziekenhuis Gelderse Vallei gaat als eerste ziekenhuis participeren in VIVallei, een elektronisch signaleringssysteem voor risicojeugd. Daartoe is een convenant tussen diverse regionale partijen uit jeugd-, onderwijs en zorgorganisaties getekend in aanwezigheid van minister A. Rouvoet van Jeugd & Gezin. ’VI’ staat voor verwijsindex. Het is een systeem waarop jeugd-, onderwijs- en zorgorganisaties zich kunnen aansluiten om kinderen/jongeren te signaleren waarover zorgen bestaan. Dit systeem houdt bij wie welke hulp biedt aan welke jongere. Het helpt hulpverleners elkaar sneller te vinden en voorkomt dat zij dubbel of langs elkaar heen werken. De hulpverleners rondom een kind of jongere kunnen een gezamenlijk plan maken, waardoor zowel het kind als eventueel de ouders snel de juiste hulp krijgen.
Het project BSN/UZI bereidt het ziekenhuis voor op de wettelijke regelgeving omtrent het meezenden van het BurgerServiceNummer op externe berichten. De Unieke Zorgverlener Identificatie zorgt voor bescherming van zorginformatie en persoonlijke gegevens. Met de introductie van het UZI-register is het duidelijk wie gegevens leest, verstuurd en ontvangt. De patiënt moet erop kunnen vertrouwen dat gegevens zorgvuldig worden beschermd.
ICT Het doel van de afdeling I/ICT is informatie en Communicatie Technologie (ICT) optimaal inzetten ten behoeve van de organisatie. De uitdaging van de afdeling is om ICT zodanig te organiseren en te managen dat organisatiedoelen en strategie beter kunnen worden bereikt of mogelijk gemaakt worden. Voor Ziekenhuis Gelderse Vallei geldt dat iedere professional op elk gewenst tijdstip over de noodzakelijke informatie kan beschikken. Daarbij is het een vereiste om te voorkomen dat om reden van efficiency en veiligheid informatie dubbel wordt opgeslagen of meer dan één keer in de systemen moet worden ingevoerd. In 2008 zijn activiteiten uitgevoerd die direct of indirect leiden tot verdere digitalisering van informatie en werkprocessen. Belangrijke activiteiten waren: Programma Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) In het 2008 is verder invulling gegeven aan het in 2006 gestarte Programma EPD. Zijn in 2006 en 2007 vooral voorbereidingen op de achtergrond getroffen (denk aan technische infrastructuur), in 2008 is het tastbaar gewor-
De uitrol EPD Norma heeft in 2008 verder vorm gekregen. In het najaar zijn de vakgroep reumatologie en de diabetesverpleegkundigen als eersten overgegaan tot digitale statusvoering in EPD Norma. In 2009 worden de dossiers voor geriatrie, sportgeneeskunde, dietetiek en het zorgpad functionele buikklachten van de MDL ontworpen. Ook oogheelkunde en kindergeneeskunde zullen starten. In de tweede helft van 2009 zijn neurologie, dermatologie en KNO aan de beurt.
Het project elektronisch aanvragen heeft ertoe geleid dat de klinische en poliklinische aanvragen voor het KCHL sinds medio 2008 worden gedaan in de computer. Papierenaanvragen zijn dus passé. De projectgroep PEAK realiseerde de ziekenhuisbrede uitrol in een strak tempo. Voornemen is om in 2009 de aanvragen voor Radiologie te digitaliseren. Voor de projecten RIS, PDMS en Digitaal Verwijzen zijn in 2008 voorbereidingen getroffen. Informatiebeveiliging – NEN 7510 In 2008 is een start gemaakt met het opstellen van een plan van aanpak rondom informatiebeveiliging. Ziekenhuis Gelderse Vallei vindt het belangrijk om veilig om te gaan met gevoelige informatie. Aandacht voor dit onderwerp wordt tevens ingegeven door de toenemende digitalisering, controles door inspectie en de maatschappelijke druk. In 2009 wil het ziekenhuis voldoen aan de geldende regelgeving. Informatiemanagement Om ICT-ontwikkelingen beter aan te laten sluiten op de ziekenhuisprocessen wordt er meer aandacht besteed aan het op een gestructureerde wijze bezig zijn met de informatievoorziening. Eind 2008 zijn informatie- en procesadviseurs benoemd die invulling geven aan architectuur en samenhang tussen processen en IT-toepassingen. Op deze wijze wordt een effectieve en efficiënte inzet van ICT in de processen nagestreefd. In het aanvraagproces voor investeringen van ICT voorzieningen hebben voornoemde adviseurs dan ook een belangrijke rol. Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 36
Technische infrastructuur De basis van een optimale informatievoorziening is de technische infrastructuur. In 2008 zijn diverse projecten gestart die tot doel hebben om de infrastructuur op een hoger niveau te brengen. Voorbeelden hiervan zijn: implementeren van CITRIX, upgrade van hardware, inrichting SAN, uitbreidingen netwerk, draadloos netwerk, upgrade computerruimten, verhoging beschikbaarheid bedrijfskritische applicaties en een onderzoek naar de mogelijkheden om thuis te beschikken over het ziekenhuisnetwerk. Standaardisatie Om een optimale dienstverlening na te streven is in 2008 verder vormgegeven aan standaardisatie van processen en levering van diensten. Er zijn zogenaamde ‘bouwblokken’ ontwikkeld voor werkplekken, het installeren van software, het gebruik van databases en dataopslag. Een belangrijk uitgangspunt is om programma’s en applicaties waarvoor de gebruiker is geautoriseerd werkplek onafhankelijk aan te bieden. Het project ‘Server Based Computing‘ is in 2008 verder uitgewerkt in de praktijk. De uitrol van dit project is voorwaardelijk voor een goede uitvoering van het Programma EPD, en loopt vooruit op de uitrol van EPD Norma. Met realisatie van dit project wordt het in de nabije toekomst eenvoudiger om van buiten het ziekenhuis in te loggen. Management Informatie De datawarehouse specialisten hebben in 2008 verder invulling gegeven aan hun taak. Het datawarehouse is steeds vaker een instrument voor managers om snel over adequate management- en stuurinformatie te beschikken. Er is intensief gewerkt aan de verdere ontsluiting van bronnen zoals X/care facturering, het boekhoudsysteem (Oracle) en het personeelssysteem (Beaufort). Dit verder ontsluiten van informatie zal in 2009 verder doorgevoerd worden. Concepten als Business Balanced Scorecard en Dashboard functionaliteiten zijn verkend. IT Governance Het belang van IT binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei neemt sterk toe. Het meest aansprekende voorbeeld is het Programma EPD. ICT ontwikkelingen zijn vaker bedrijfskritisch en gaan gepaard met forse investeringen. Dit dwingt/ vraagt tot verregaande betrokkenheid van beleidsbepalers (ziekenhuismanagement én medisch specialisten) en transparantie van het IT-proces. Van plan tot uitvoering tot beheer. In 2009 zal daarom aan de hand van het COBIT-model (een internationale standaard) een nulmeting worden uitgevoerd en een actieplan worden geschreven. Tevens wordt een IT-board in het leven geroepen die het overzicht en samenhang tussen organisatiedoelen en IT-strategie gaat bewaken.
4.2.5 Toekomstige ontwikkelingen De zorgvraag groeit en verandert. De zorgconsumptie groeit landelijk jaarlijks met 6%. Deze toename is het gevolg van een combinatie van zorginhoudelijke ontwikkelingen, demografische factoren, onder andere de vergrijzing, en toenemende wensen van de patiënten. Onze patiënten worden mondiger, zijn beter geïnformeerd, hebben meer geld te besteden, zijn mobieler, wensen meer inzage in de kwaliteit van de prestaties van ziekenhuizen en worden daarmee veeleisender en wensen medezeggenschap. De stijging van het Macro Budgettair Kader zal echter niet meer dan 2-3% zijn. Hierdoor ontstaat jaarlijks een gat tussen de kosten van zorgconsumptie en de beschikbare middelen van circa 4%. Hierdoor is een continue productiviteitsverbetering noodzakelijk. Integrale kwaliteit leveren en veiligheid is een conditio sine quo non. Om aan de groeiende en veranderende zorgvraag tegemoet te komen gaan we vraaggericht organiseren met de klantwaarden als uitgangspunt. Een andere belangrijke verandering is de (gereguleerde) marktwerking. Dit schept een nieuw krachtenveld tussen de diverse partijen. Nieuwe spelers treden toe op de markt. De nieuwe toetreders begeven zich vooral op het gebied van de electieve zorg. Verder is het DBC-systeem nog volop in ontwikkeling en op termijn bevat de kostenopbouw van de DBC’s ook de kapitaalslasten voor de onroerende goederen. Het B-segment breidt verder uit en vanaf 1 januari 2008 is het honorarium van de specialist onderdeel van de DBC-prijs. De afschaffing van de lumpsum bij andere ziekenhuizen vergroot de concurrentie. Ondanks de marktwerking blijft de ziekenhuiszorg een maatschappelijke functie waar de overheid blijft toezien op de kwaliteit, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid. Tevens blijft de overheid een belangrijke rol spelen bij het vaststellen van de eisen aan de gezondheidszorg op het gebied van transparantie van prestaties. De bijwerking van deze transparantie door het toepassen van indicatoren en ratio’s is een toenemende bureaucratie. De uitgebreide informatieverstrekking wordt tevens gebruikt door de patiënt om keuzen te maken, maar ook door de media voor het opstellen van ranglijsten. We richten onze P&C-cyclus nadrukkelijk ook in op deze indicatoren en ratio’s. De marktwerking enerzijds en de maatschappelijke functie van het ziekenhuis anderzijds betekenen voor ons dat we voortdurend afwegingen maken tussen maatschappelijke en zakelijke aspecten.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 37
4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid Accreditatie Ziekenhuis Gelderse Vallei streeft naar het scheppen en behouden van een goed leerklimaat en het behouden van accreditaties. Ziekenhuis Gelderse Vallei hanteert op ziekenhuisniveau zowel het INK model als het NIAZ accreditatiesysteem. In april 2008 heeft het NIAZ een toets op het actieplan uitgevoerd. Het bezoek werd uitgevoerd door twee auditoren in samenwerking met de adviseur van het NIAZ. De terugkoppeling van het bezoek was positief en in juni 2008 werd bekend dat Ziekenhuis Gelderse Vallei voldoende voortgang liet zien. Twee van de verbeterpunten vergen nog extra aandacht, namelijk het gebruik van kwaliteitsindicatoren voor stuurinformatie en het documentbeheersysteem. Het eerste punt is in de loop van 2008 verder opgepakt en voor het onderwerp documentbeheer liep er al een traject. Afdelingen met accreditatie Naast deze instellingsbrede accreditatie kiest het ziekenhuis voor een aantal afdelingsgebonden accreditaties of certificeringen. De afdeling dialyse is reeds sinds 2003 geaccrediteerd volgens de HKZ norm. De afdelingen radiologie en nucleaire geneeskunde beschikken sinds 2007 over een ISO certificaat. Een teken dat er veilig en goed op deze afdelingen wordt gewerkt. Vergunning apotheek In de tweede helft van 2008 heeft de inspectie binnen de apotheek een voortgangscontrole uitgevoerd ten behoeve van GMP-z (Good Manufacturing Practices voor de ziekenhuisfarmacie). De inspectie constateerde nog een aantal tekortkomingen, waarvoor Ziekenhuis Gelderse Vallei een jaar de tijd heeft gekregen om tot verbeteringen te komen. KCHL De afdeling KCHL heeft in mei de CCKL-certificering behaald. De uitreiking was in oktober 2008. CCKL is de ‘Coördinatie Commissie ter bevordering van de Kwaliteitsbeheersing op het gebied van laboratoriumonderzoek in de Gezondheidszorg’. Het medisch microbiologisch laboratorium streeft ernaar de CCKL-certificering in 2009 te halen, waarna het laboratorium van de apotheek volgt. Smileys De kraamafdeling heeft de opstapsmiley ontvangen. De afdeling is goed op weg naar de echte smiley. Er zijn er al 2: voor de kinder- en jongerenafdeling en de kinderpolikliniek. Deze 3e smiley is de laatste die we nodig hebben om het predikaat ‘kindvriendelijk’ ziekenhuis te mogen dragen. In 2009 verwachten we de derde smiley te behalen.
Accreditatie Gelderse Vallei Vivre GVVivre heeft zich in 2008 voorbereid op de eisen die gesteld worden om een accreditatie te behalen. In 2009 wordt naar verwachting de aanvraag ingediend. Visitaties In 2008 zijn er vier visitaties bij medisch specialismen uitgevoerd. De Raad van Bestuur ontvangt een kopie van de rapportage en bespreekt deze in haar vergaderingen en met het stafbestuur. Bij de apotheek zijn er een opleidingsvisitatie én een kwaliteitsvisitatie van de inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ) uitgevoerd. Het verslag van de opleidingsvisitatie is in 2008 ontvangen en besproken door de Raad van Bestuur en in de centrale opleidingscommissie. Het tweede rapport is in januari 2009 binnengekomen. De revalidatiegeneeskunde heeft een kwaliteitsvisitatie gehad. Het rapport is nog niet ontvangen door de RvB. De anesthesiologie heeft in december een opleidingsvisitatie gehad. Het rapport is nog niet ontvangen. Van de kwaliteitsvisitatie van gynaecologie uit 2007 is in 2008 het rapport ontvangen. Dit is nog niet besproken. Van de kwaliteitsvisitatie van geriatrie uit 2007 is geen rapport ontvangen. Interne audits In 2008 bleef patiëntveiligheid het belangrijkste thema voor interne audits. Er zijn 19 afdelingen geauditeerd. De resultaten van de audits komen goed overeen met de quick scans patiëntveiligheid die in de week van de patiëntveiligheid zijn uitgevoerd. Zo wordt er positief gescoord op onder meer de voorlichting aan patiënten, gebruik van de decubitus scorelijst en postoperatieve pijnmetingen. Verbetering is mogelijk op onder meer gebruik van de valrisicolijst, privacy (dossiers opbergen e.d.) en de borging van medicatieveiligheid. De afdelingen maken naar aanleiding van de audit een plan van aanpak of verbeterplan. Dit plan wordt onderdeel van hun eigen beleidscyclus, waardoor de borging in de lijnorganisatie plaatsvindt. Door vertrek van enkele auditoren is in september 2008 een nieuwe groep auditoren opgeleid. Apparatuur Het concept beleid is in 2008 vrijwel afgerond. Vooruitlopend op de definitieve goedkeuring zijn de clustermanagers akkoord gegaan met het aanstellen van apparatuurbeheerders binnen de afdelingen als aanspreekpersoon. In verschillende clusters is reeds voorlichting gegeven en zijn beheerders aangesteld. De (lichte) achterstand in onderhoud is voortvarend aangepakt en in de laatste maand van het jaar is zelfs een ‘inhaalactie’ op de IC gedaan. In januari 2009 volgt de OK. Stickers worden veelvuldig gebruikt en medewerkers bellen de afdeling techniek als de datum op de sticker niet klopt. Op de IC is een proef gedaan met kaarten om aan te geven Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 38
dat apparatuur niet gebruikt mag worden. Deze proef is positief verlopen en verdere implementatie volgt. Documentbeheer In februari 2008 is een nieuwe projectleider gestart. Zij heeft de implementatie verzorgd en vanaf september 2008 is het ziekenhuis overgestapt van het oude systeem Processen GV naar het nieuwe systeem Q-portaal. Bij de eerste evaluatie in het najaar bleek de zoekfunctie te veel resultaten op te leveren, waardoor gebruikers nog niet voldoende positief waren over het systeem. Er was al besloten om als vervolgstap een nieuw portaal (nieuwe release) in gebruik te nemen dat afdelingsspecifiek kan worden ingericht. Eind 2008 is dit project versneld opgepakt. Een strakke planning loopt tot medio 2009. dan moeten alle afdelingen met een eigen startscherm werken. Er is tevens besloten tot de oprichting van een centrale commissie documentbeheer (CCD). Deze commissie heeft in 2009 haar eerste overleg. Procesbeheer Een projectgroep is in 2008 gestart met een pilot voor de ingebruikname van het procesbeheersysteem. Doel van de pilot met het zorgpad joint care is om te onderzoeken of gebruik van het procesbeheersysteem daadwerkelijk de werkprocessen op de afdelingen ondersteunt. In april 2009 wordt het resultaat van de pilot opgeleverd. Prestatie-indicatoren In juni 2008 zijn de indicatoren over 2007 gepresenteerd op de website www.ziekenhuizentransparant.nl. Vanaf juni 2009 zijn de indicatoren van 2008 te raadplegen op genoemde website. Over 2008 is weer een verbetering te zien ten opzichte van 2007. De benchmarkgegevens stimuleren tot verdere verbetering. In de AD top 100 staat Ziekenhuis Gelderse Vallei in 2008 (gegevens 2007) inmiddels op een 16de plaats. Dit betekent een gestage stijging sinds de start van deze ranglijst (van 92, via 60 en 48 naar 16). Scopenbeheer De ter zake kundige van de scopendesinfectie heeft regulier overleg met de clustermanager die scopendesinfectie in haar portefeuille heeft. In het overleg is aandacht voor de lopende zaken, nieuwe ontwikkelingen, knelpunten e.d. De ter zake kundige voert volgens het afgesproken beleid audits uit op de relevante afdelingen. Voorafgaand aan een audit stuurt hij het beleid toe met een checklist. Met de contactpersoon van de afdeling worden alle relevante punten doorlopen. In 2008 waren er op de MDL functieafdeling enkele problemen met vuil in de droogkasten en een vieze lucht. Daar is door de ter zake kundige samen met de afdeling goed naar gekeken, er zijn werkafspraken gemaakt en daarmee zijn de puntjes op de ‘i’ gezet. Er wordt samengewerkt met de adviseur medische hulpmiddelen en materialen om samen te auditeren. Medio 2008 is de polikliniek urologie geauditeerd. Er zijn
aanbevelingen gedaan en afspraken gemaakt. In het najaar van 2008 zijn er met de afdeling fysiotherapie afspraken gemaakt om de procedures die we in een eerder traject hadden afgesproken te gaan beschrijven. Eveneens is er een controle verricht op de hartfunctie en zijn afspraken gemaakt om bepaalde zaken op te pakken en te gaan beschrijven. De afdeling longfunctie, de polikliniek KNO en de polikliniek gynaecologie komen nog aan bod. Er is een concept handboek gereed van de landelijke Stuurgroep Flexibele Endoscopen Reiniging en Desinfectie (SFERD). Vele belanghebbenden en betrokkenen (o.m. de werkgroep infectiepreventie, WIP)hebben meegewerkt aan de totstandkoming van dit handboek. Zodra dit handboek definitief is zal Ziekenhuis Gelderse Vallei haar beleid hieraan toetsen zo nodig aanpassen. Minimaal invasieve chirurgie Sinds april 2008 wordt er op de OK gewerkt met nieuwe apparatuur voor minimaal invasieve chirurgie. De introductie hiervan is het resultaat van een lang traject, waarin een programma van eisen is opgesteld, keuzes zijn gemaakt en implementatie voorbereid. Het plan van aanpak minimaal invasieve chirurgie is op verzoek van de inspectie aangepast en in november toegezonden. De inspectie is positief over dit plan en Ziekenhuis Gelderse Vallei is bezig met de uitvoering van de zaken die in het plan beschreven staan. Vangnetcriteria / MediRisk MediRisk is akkoord met de ingevoerde vangnetcriteria op SEH. Voor de OK heeft Ziekenhuis Gelderse Vallei een plan ingediend, waarop begin 2009 nog aantal aanpassingen wordt gevraagd. Met name het vastleggen van afspraken en controle op de toepassing van de afspraken vergt nog aandacht. Het aantal en de hoogte claims bij MediRisk neemt af. Dit is een positief resultaat na een jarenlange inspanning om de zorg te verbeteren en daarmee ook de kans op (ernstige) claims te verminderen. Opvallend is dat met name de OK beter scoort dan de referentiegroep.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 39
4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten 4.4.1 Kwaliteit van zorg Patiënttevredenheidsonderzoek In 2008 is gewerkt aan het opstellen van het beleidsplan patiënttevredenheidsonderzoek (PTO) dat eind juni is aangeboden aan en in augustus is goedgekeurd door de RvB. Vanaf het voorjaar is de uitvoer van een nieuw ziekenhuisbreed patiënttevredenheid onderzoek in gang gezet. Uitvoering vond plaats vanaf eind september. Het polikliniek onderzoek liep tot eind november en het kliniek onderzoek zal eind februari 2009 worden afgesloten. Op de polikliniek is gebruik gemaakt van enquêtezuilen waarbij de patiënt direct na het polikliniekbezoek werd gevraagd de enquête in te vullen. Desgewenst kon de patiënt ook een papieren versie meenemen of de enquête thuis via internet invullen. Zeer veel patiënten maakte gebruik van de zuil en vonden dit gemakkelijk om te doen. Enkele uitslagen zijn bekend. 2139 patiënten namen deel aan het onderzoek en gaven de poliklinieken een 7,85 tegenover een 7,76 in 2005. Nadere analyse vindt begin 2009 plaats. De multi-user account van de digitale enquêtetool van de NVZ is aangeschaft en er is in 2008 veelvuldig gebruik gemaakt van het instrument. Daarbij is door de afdeling kwaliteit veel ondersteuning verleend aan medewerkers om een specifieke enquête uit te zetten. Voorbeelden zijn enquêtes voor een testplan voor de nieuwe bedden, voor de dialyse en het preoperatieve spreekuur. Ook de cultuurmetingen zijn uitgezet via de digitale NVZ-software. Naast het ziekenhuisbrede patiënttevredenheidsonderzoek en de cultuurmetingen zijn er ongeveer 10 vragenlijsten via de tool uitgezet in 2008. In december is een spiegelgesprek uitgevoerd o.l.v. het projectteam voor het zorgpad van de prostaat carcinoom patiënt. Een achttal patiënten nam deel aan een waardevol ervaren bijeenkomst. Het gemaakte verslag was aanleiding voor een plan van aanpak voor verbeteringen dat in januari 2009 in werking is gezet vanuit de projectgroepsleden. Het betrekken van patiënten bij de evaluatie van zorg neemt toe door het steeds meer uitvoeren van enquêtes, maar ook door bijvoorbeeld bij de voorbereiding van de nieuwe verpleegunit geriatrie daadwerkelijk oudere patiënten en hun familie te interviewen over wat zij belangrijk vinden bij het opzetten van zo’n afdeling. Huisartsbezoeken Ziekenhuis Gelderse Vallei blijft continu de huisartsengroepen (HAGRO’s ) in het adherentiegebied bezoeken. Deze bezoeken worden afgelegd door leden van de Raad van Bestuur
samen met een medisch specialist. Van het bezoek wordt een verslag gemaakt en opmerkingen of verbeterpunten worden direct aan de verantwoordelijken doorgegeven. In 2005/2006 zijn in een eerste ronde alle 19 HAGRO’s bezocht. In 2008/2009 volgt de tweede ronde in aanwezigheid van de nieuwe voorzitter Raad van Bestuur. Daarmee is het bezoek ook een kennismaking. Gespreksonderwerpen lopen uiteen van informatie over ontwikkelingen in het ziekenhuis en de regio tot het bespreken van onderwerpen die verbetering behoeven en het beantwoorden van vragen. 17 van de 19 HAGRO’s stellen een vervolg van het eerste bezoek erg op prijs. In het najaar van 2008 zijn de eerste vier HAGRO’s bezocht.
4.4.2 Klachten Klachtenfunctionarissen Ziekenhuis Gelderse Vallei kent een klachtenprocedure waarbij de klachtenfunctionarissen een centrale positie innemen. De klachtenfunctionaris neemt met alle klagers die een klacht kenbaar maken contact op om hen te informeren over de verschillende mogelijkheden om de klacht te behandelen. Daarmee wordt de klager in de gelegenheid gesteld om te bepalen welke mogelijkheid het beste aansluit bij het doel dat hij nastreeft met zijn klacht. Het overgrote deel gaf er de voorkeur aan om door bemiddeling tot een oplossing van de klacht te komen. Zes klagers besloten, nadat de bemiddeling had plaatsgevonden, alsnog hun klacht te laten behandelen door de klachtencommissie. Dit is een afname ten opzichte van 2007 toen elf klagers besloten naar de klachtencommissie te gaan. Bemiddeling beoogt het contact en de relatie tussen patiënt en hulpverlener te herstellen. Bij bemiddeling staat het vinden van een bevredigende oplossing centraal, zonder daarbij tot een oordeel over de gegrondheid van de klacht te komen. Met ander woorden: het gaat bij bemiddelen niet om gelijk hebben of gelijk krijgen, maar om begrip vragen en tonen voor elkaars zienswijze. De klachtenfunctionarissen brengen een uitgebreide jaarrapportage aan de Raad van Bestuur uit. Hierin staat het aantal klachten en de soort klachten. Daarnaast wordt aandacht besteed aan opvallende zaken. In 2008 hebben 355 klagers 434 klachten ingediend. Dit is een forse stijging ten opzichte van 2007, toen er door 281 klagers 339 klachten werden ingediend. De stijging heeft mede te maken met de in 2008 geïntroduceerde mogelijkheid om een klacht via de website in te dienen. In 2008 hebben circa 100 klagers gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Het grootste deel van de klachten gaat over behandelingaspecten en organisatorische aspecten. In mindere mate zijn er financiële klachten of relationele klachten. Het aantal relationele aspecten is echter fors gestegen ten opzichte van 2007 (van 50 naar 92). Dit past bij de ervaring van de Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 40
klachtenfunctionarissen dat klagers vaak een klacht indienen als behandelaspect of organisatorisch probleem, terwijl bij de behandeling blijkt dat het vaak om een relationele kwestie gaat. Het team klachtenfunctionarissen is in 2008 aangepast. Naast de vaste functionarissen, mw. mr. H.G.M. Bosman en mw. drs. W van Wijk, is mw. mr. J.M.P.B. Stroy – Pols eind 2007 gestart als klachtenfunctionaris. Sinds medio 2008 is mw. C.T.M. van Alst als oproepkracht werkzaam. Klachtencommissie Volgens de klachtenregeling van het ziekenhuis worden klachten van patiënten behandeld door een klachtencommissie die bestaat uit minimaal drie en maximaal vijf leden, onder wie een externe voorzitter die niet werkzaam is (geweest) voor of bij de instelling. In het verslagjaar 2007 bestond de klachtencommissie uit vijf leden. Wanneer een klacht betrekking heeft op een lid van de klachtencommissie, dient deze zich te onthouden van deelneming aan de behandeling van die klacht en zal de plaatsvervanger van het betreffende lid optreden. De klachtenregeling waarborgt verder dat de klager en de aangeklaagde(n) door de klachtencommissie in de gelegenheid worden gesteld mondeling en/of schriftelijk een toelichting te geven op de klacht en zich bij de behandeling van de klacht kunnen laten bijstaan. De klachtencommissie doet binnen vier maanden na ontvangst van de klacht een uitspraak. De uitspraak bevat tenminste een gemotiveerd oordeel over de gegrondheid van de klacht. Indien de uitspraak daartoe aanleiding geeft, maken aanbevelingen aan de zorgaanbieder over eventuele maatregelen ter voorkoming van herhaald optreden van de klacht, hiervan deel uit.
Plaatsvervangende externe leden: mw. mr. J.C.M. Elderman, voorzitter mw. drs. M. Verhoeven, patiëntenvertegenwoordiger Plaatsvervangende interne leden: mw. F. Schut, verpleegkundige dr. R.A.K. Samlal, gynaecoloog A.C. Verschoof, longarts Ambtelijk secretarissen: mw. mr. H.G.M. Bosman mw. drs. W. van Wijk mw. drs. C.A.M. Veldman (oproepbaar) Secretariële ondersteuning klachtencommissie: mw. E. Schoeman-Pater Uitspraken klachtencommissie In 2008 hebben zes klagers hun klachten aan de klachtencommissie voorgelegd. De klachtencommissie heeft de ontvangen klachten in behandeling genomen en heeft over 14 klachtonderdelen een uitspraak gedaan. In 2008 heeft de klachtencommissie 10 klachtonderdelen gegrond en vier klachtonderdelen ongegrond verklaard. De klachtencommissie heeft in vier zaken een hoorzitting gehouden. In één zaak heeft de klachtencommissie een deskundige geraadpleegd. Op basis van zes (vijf onderwerpen) klachtonderdelen heeft de klachtencommissie een aanbeveling gedaan aan de Raad van Bestuur. Tweemaal betrof de aanbeveling dossiervoering. Het onderstaande overzicht vermeldt de aard van de door de klachtencommissie in 2008 behandelde klachten, de strekking van de oordelen, de aanbevelingen van de klachtencommissie en de reactie daarop van de Raad van Bestuur.
In het ziekenhuis worden patiënten over de klachtenregeling geïnformeerd door middel van passages in een tweetal brochures, de opnamewijzer en de polikliniekwijzer en informatie op de website. Verder is er een speciale klachtenbrochure waarin de werkwijze van de klachtenfunctionaris en de klachtencommissie wordt beschreven. Voor ziekenhuismedewerkers is de brochure ‘Omgaan met klachten’ geschreven met daarin tips om goed te reageren op klachten van patiënten. Samenstelling van de klachtencommissie Externe leden: mw. mr. B.M.J. de Kanter-Loven, voorzitter mw. mr. A.A. Verhoeven- Heemskerk, namens Zorgbelang Gelderland Interne leden: mw. dr. E.A.J. Knijff-Dutmer, reumatoloog F.B.T. Perdijk, kaakchirurg mw. A.W.E. van der Velden, IC-verpleegkundige
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 41
Overzicht 2008 klachten behandeld door klachtencommissie Klacht
Gegrond/
Datum
Aanbeveling aan Raad van Bestuur
Reactie Raad van Bestuur
ongegrond
afgerond De klachtencommissie doet een
1. De organisatie zal de afspraak dat de verpleegaf-
aanbeveling om de procedures en
deling controleert of familie/mantelzorgers op de
is ’s nachts vanuit de SEH naar huis
bevoegdheden voor kortdurend
hoogte is/zijn van opname en ontslag onder de aan-
gestuurd zonder (zorgvuldige) organi-
gebruik van geplande (maar nog
dacht brengen van verpleegkundigen.
satie van de benodigde zorg.
lege) bedden te regelen en/of beter
2. Bestaande afspraken om ‘geplande bedden’ onder
bekend te maken.
omstandigheden ’s nachts te gebruiken zullen nader
07060V 1. Patiënte (moeder van klaagster)
2. Patiënte heeft ten onrechte geen
24-01-08 1. Gegrond
2. Gegrond
boterham gekregen tijdens haar ver-
bekeken worden en indien nodig zullen concretere
blijf op de SEH.
afspraken worden gemaakt.
07127M
De klachtencommissie beveelt de
Uit de uitspraak komt naar voren dat de begeleiding
betrokken zorgverleners aan bevin-
voor de bevalling niet optimaal is geweest waardoor
van de kraamafdeling heeft niet
dingen, die van belang zijn voor een
klaagster zich niet serieus genomen voelde. Dit zal
serieus gereageerd op signalen van
adequate medische en verpleegkun-
als leerpunt worden opgenomen door de direct
klaagster over toename van haar
dige behandeling, duidelijk in het
betrokkenen. Er zal worden gewezen op een zorgvul-
weeën.
dossier te vermelden. Eén en ander
dige dossiervoering waardoor voorkomen kan wor-
conform het vereiste in de Wet op
den dat er achteraf onduidelijkheden bestaan.
1. De dienstdoende verpleegkundige
2. De weeënremming is niet tijdig
18-02-08 1. Gegrond
2. Ongegrond
hervat. Klaagster is hierdoor mogelijk
de geneeskundige behandelings-
eerder dan nodig is geweest van haar
overeenkomst.
tweeling bevallen. 3. De kinderarts heeft de wens
3. Ongegrond
genegeerd van klaagster om bij het inbrengen van het navelinfuus van één van haar tweelingdochters aanwezig te mogen zijn. 08016P
Gegrond
10-03-08
De Raad van Bestuur onderschrijft de zienswijze
De radioloog heeft klager tijdens een
van de klachtencommissie dat het getoonde gedrag
darmonderzoek op mensonwaardige
van de radioloog niet acceptabel en onprofessioneel
wijze behandeld en bejegend.
is. Het functioneren van de heer is besproken met de voorzitter van de maatschap en hem is verzocht maatregelen te treffen zodat een dergelijk incident zich niet nogmaals voor kan doen.
07085R
1. De klachtencommissie doet een
De Raad van Bestuur neemt de beide aanbevelingen
aanbeveling om bij ontslag van een
over.
slagen ondanks duidelijk aanwezige
afdeling zorg te dragen voor een
Tevens zullen in het reguliere overleg met de Raad
klachten.
duidelijke overdracht. Hierin dient
van Bestuur en medische staf de volgende punten
tenminste te worden vermeld wat
worden besproken:
1. Op 17 maart 2006 is klaagster ont-
2. Tijdens de spoedopname van 3
14-04-08 1. Gegrond
2. Ongegrond
september 2006 had de CT-scan eer-
er met de patiënt aan de hand is en
der gemaakt moeten worden.
welk beleid er ten aanzien van de
1. Hoofdbehandelaarschap. Hiervoor zal in overleg
3. Tijdens de opname in april 2006 is
patiënt gevolgd dient te worden.
met de medische staf nogmaals aandacht worden
na het vaststellen van een onregel-
2. Tevens dient de gezondheidstoe-
gevraagd.
matig hartritme verzuimd om met
stand van een patiënt ook bij over-
2. Aandacht voor de mens. Uit de uitspraak blijkt dat
bloedverdunners te starten.
name van een andere afdeling zorg-
niet goed naar klaagster is geluisterd, er is geen vol-
vuldig in kaart te worden gebracht
ledige informatie verstrekt, er is geen vertrouwensre-
door de volgende behandelaar.
latie ontstaan tussen klaagster en behandelend arts.
4. De communicatie met de chirurg is niet goed verlopen.
3. Gegrond
4. Gegrond
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 42
08080D
De terminologie in het protocol aan-
De procedure Aanvragen bloedtransfusie is aange-
De klacht behelst het inadequaat en
09-10-08
vraag bloedtransfusie afstemmen
past. Zorgverleners worden nogmaals geattendeerd
onzorgvuldig handelen van de inter-
op de terminologie die door de zorg-
op het voeren van een goede dossiervoering met
nist en de zaalarts en het verplegend
verleners wordt herkend en dit pro-
vermelding van tijdstippen en paraaf.
personeel van de verpleegafdeling
tocol onder de aandacht te brengen
interne. De klacht is op onderdelen
van alle zorgverleners. Betrokken
per betrokken zorgaanbieder behan-
zorgverleners vermelden duidelijk
deld: 1. De telefonische overdracht van de
en onder vermelding van tijdstip1. Gegrond
pen en paraaf in de respectievelijke
internist en de dossiervoering. 2. Het inadequaat en onzorgvuldig
dossiers datgene wat van belang is 2. Ongegrond
voor een adequate medische en ver-
handelen van de internist, de zaalarts
pleegkundige behandeling. Eén en
en de verpleegkundigen.
ander conform de in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst opgenomen dossierplicht.
08201Z 1. De onzorgvuldige wijze waarop
22-12-08 1. Gegrond
Geen
De Raad van Bestuur biedt excuses aan voor de gang van zaken.
in het ziekenhuis is omgegaan met de aangetekende brief van klaagster d.d. 23-04-2008, het bijbehorende medisch dossier en de röntgenfoto’s 2. De onbereidwillige wijze waarop
2. Gegrond
klaagster c.q. haar secretaresse door een van de magazijnmedewerkers van het ziekenhuis te woord is gestaan.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 43
4.4.3 Toegankelijkheid Het ziekenhuis streeft naar toegangstijden binnen de Treeknormen. In 2008 is de vraag naar zorg enorm toegenomen. Hoewel ook het aanbod behoorlijk is gegroeid,is het niet overal gelukt om de toegangstijden continu binnen de norm te houden. De radiologie had te maken met lange toegangstijden bij de MRI. De afdeling heeft een aantal zaterdagen gewerkt om de toegangstijden te verminderen. Anno januari 2009 is de toegangstijd voor poliklinische patiënten afgenomen tot 3 weken. Op de website is de toegangstijd per specialisme te vinden.
4.4.4 Veiligheid In paragraaf 3.7 is de nodige informatie opgenomen over de veiligheid in het ziekenhuis en in heel hoofdstuk 4 is een veelheid van initiatieven opgenomen die hebben bijgedragen aan het vergroten van de veiligheid in het ziekenhuis. De stuurgroep patiëntveiligheid heeft na analyse van de digitale meldingen in 2008 de volgende aanbevelingen gedaan aan de Raad van Bestuur. Stuurgroep patiëntveiligheid Medicatie-
Project opstarten om toediening-
veiligheid
fouten te reduceren.
Vallen
Project opstarten om aantal
p.m. p.m.
valincidenten te beperken. Procedure rond
Project opstarten om voorlich-
onderzoeks-
ting en voorbereiding van de
afdelingen
patiënt te verbeteren en om de
Ontwikkelingen m.b.t. patiëntveiligheid in 2008 • Alle patiëntgebonden afdelingen melden decentraal en digitaal. • Het onderwerp ‘melden’ is geïntegreerd in decentrale veiligheidsrondes en interne audits. • Periodieke managementinformatie over meldingen wordt opgesteld en gedeeld met alle specialisten, leidinggevenden en medewerkers. • Concrete ziekenhuisbrede onderwerpen, waarop in 2008 veel resultaat is geboekt: medische apparatuur, vroegtijdig herkennen van verminderde vitale functies, herkennen en behandelen van sepsis, elektronisch voor schrijven van medicatie, voorlichting over patiëntveiligheid aan de patiënt, voedingscreening klinische afdelingen, vrijheidsbeperkende maatregelen en aanschaf nieuwe bedden. • Stuurgroep patiëntveiligheid ontwikkelt zich naar formele adviescommissie en neemt de taken van de meldingscommissie over. • Ziekenhuis Gelderse Vallei participeert in VMS-netwerk ‘Oost Midden’. Instellen van interne Veiligheidsprijs voor afdelingsspecifiek en ziekenhuisbreed gerealiseerd projectresultaat. In 2008 ging deze naar resp. de spoedeisende hulp voor de verbeterde wijze van pijnstilling en naar het zgn. outreachteam voor het resultaat dat voor de patiënt en verpleegkundigen is bereikt, doordat verpleegkundigen dag en nacht en zeer laagdrempelig een beroep kunnen doen op een outreachteam met IC-deskundigheid.
p.m.
professionele samenwerking te versterken Communicatie tussen
Project opstarten om mondelinge
functionarissen
communicatie o.b.v. SBAR-
p.m.
methode te verbeteren. Invuldiscipline
Verbeteren d.m.v. digitalisering
p.m.
aanvraagformulieren
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 44
4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers 4.5.1 Afdeling P&O Het jaarplan van 2008 was getiteld: ‘Ambities waarmaken, investeren in medewerkers, koers zetten en koers houden.’ De structuur van de afdeling was in 2006/2007 goed neergezet en de invulling van de functies is gerealiseerd. Het ontwikkelen van het Human Resource (HR)-beleid als strategisch hulpmiddel om de doelen van de organisatie te bereiken had in 2008 de hoogste prioriteit. P&O bedrijfsvoering De enquête teamontwikkeling van 2005 is in 2008 herhaald. De resultaten laten een verbetering ten opzichte van 2005 zien. Elke unit heeft specifieke aandachtspunten die door de unithoofden worden opgepakt. P&O-breed is aandacht nodig voor balans tussen vraag en aanbod, borgen van processen en samenwerking tussen teams. Dynamiek tussen lijn en staf De afdeling P&O is slank georganiseerd; de HR-ratio binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei is volgens een Berenschot analyse 1:149. Landelijk gemiddelde is 1:93. De hoge HR-ratio betekent dat het noodzakelijk is om op doelmatigheid en efficiency te sturen. De wens tot maatwerk en flexibiliteit kan daarmee niet altijd gehonoreerd worden. De enorme groei op het gebied van vacatures en het aantal mutaties, maakt dat de druk af en toe hoog is. Dat vraagt veel van de medewerkers binnen P&O, maar met name op de PSA wordt met veel energie het werk verricht. In 2008 is het effect van het veranderingsproces op die afdeling goed zichtbaar geworden. De ontwikkeling van het servicebureau P&O als frontoffice binnen de organisatie is met flinke stappen vooruit gegaan. Het intranet van het ziekenhuis (ZiP) is daarbij een krachtige ondersteuning. De PSA functioneert nu als backoffice en kan daardoor de sterke groei van activiteiten met vrijwel dezelfde formatie aan. Flexbureau nieuwe stijl Het aantal uren flexwerk ingezet via het flexbureau is gestabiliseerd op 87.000 uur per jaar. Door externe factoren kon nog niet worden gestart met de verrekeningssystematiek flexbureau nieuwe stijl, maar dit wordt per januari 2009 wel gerealiseerd. Dit betekent dat het flexbureau de eerste ‘commerciële’ stafactiviteit is binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei.
4.5.2 Personeelsbeleid Sociaal beleid Het strategisch HR-beleid, binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei sociaal beleid genoemd, werd ontwikkeld samen met
management, ondernemingsraad en personeelsadviseurs op basis van de strategische ontwikkelingen binnen het ziekenhuis. Het belang van de continuïteit van de organisatie en een gezond bedrijf werd vastgesteld en de kernwaarde om dit te bereiken werd gedefinieerd met flexibiliteit. Medewerkers willen echter ook graag zekerheid van werk. Als begrippenkader werd goed werkgeverschap en goed werknemerschap geoperationaliseerd in voor medewerkers herkenbare aspecten en samen met de symbolische paraplu aan iedereen uitgereikt. Nieuwe medewerkers ontvangen het kaartje en de paraplu tijdens de introductiebijeenkomst.
HR-toolkit In 2008 kregen alle nieuwe leidinggevenden na start in hun functie een trainingsdag HR-toolkit waarin ze snel wegwijs zijn gemaakt in de instrumenten die goed werkgeverschap en goed werknemerschap ondersteunen. Dat zijn beheer jaarurensystematiek (Monaco), jaargesprek en preventie- en verzuimbeleid. Daarnaast werd in die introductie aandacht besteed aan de resultaten van het medewerkersonderzoek en levensfasebewust personeelsbeleid en het bespreken van een aantal handvatten om daarmee aan de slag te gaan. Management development Naar aanleiding van de evaluatie management development (MD) werd geconcludeerd dat dit een verantwoordelijkheid is voor de integrale manager, ondersteund door instrumenten van P&O. Een kenniskring onder leiding van een clustermanager is bezig om te formuleren wat MD binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei betekent, wat er voor nodig is en hoe we dat kunnen inrichten. Daarnaast is een werkgroep gestart met de ontwikkeling van een leiderschapprogramma voor medisch specialisten. Competentiemanagement Om het gedrag van medewerkers beter te kunnen richten en om goed ruimte te geven aan de dialoog tussen medewerker en leidinggevende in het jaargesprek is samen met GITP gewerkt aan voorbereiding van de implementatie van competentiemanagement. Dit wordt in 2009 geïmplementeerd. Performancemanagement is een vervolgstap. Met een doordacht beloningsbeleid kunnen we positief gedrag belonen. De eerste aanzet voor het transparant maken van het beloningsbeleid is gerealiseerd door formulering van het beloningsbeleid voor topmanagement. Binnen het beloningsbeleid is veel aandacht besteed aan de niet-financiële beloningen die een sterke component hebben binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei: balans tussen werk en privé, ontwikkelingsmogelijkheden, opleidingen en een uitdagende taak. Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 45
Arbeidsmarkt De problemen op dit terrein zijn in 2008 beperkt gebleven tot een aantal specialistische functies op het gebied van SEH, IC en OK. Daar wordt hard gewerkt aan het verbeteren van de instroom en doorstroom vanuit de verpleegafdelingen. In de sfeer van beloning van zittend personeel is een arbeidsmarkttoeslag en beloning van meerwerk/flexibiliteit in gang gezet. Daarnaast is er vanuit het management aandacht voor alle determinanten van de arbeidsmarktproblematiek, zoals imago intern/extern, functiedifferentiatie, werktevredenheid, et cetera. Om ons als werkgever goed te positioneren is aan een adviesbureau op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie de opdracht gegeven om een nieuwe arbeidsmarktcampagne op basis van de identiteit en het werkgeversimago van Ziekenhuis Gelderse Vallei te ontwikkelen. Na een oriëntatie is de wervings- en imagodoelstelling vastgesteld en is de propositie ‘beter door betrokkenheid’ enthousiast door het instellingsberaad ontvangen. Ziekenhuis Gelderse Vallei is een beter ziekenhuis door de betrokkenheid van de medewerkers bij de organisatie en de zorg voor de patiënten. De geformuleerde positionering en propositie zijn vertaald in een creatief concept ‘in hart en nieren’. Dit wordt nader uitgewerkt in de nieuwe arbeidsmarktcampagne. In het eerste kwartaal 2009 is de lancering.
Beoordelingssysteem voor het functioneren van medewerkers Het jaargesprek is een jaarlijks terugkerend gesprek tussen de medewerker en de direct leidinggevende. In het gesprek komen onder meer de functievervulling, het takenpakket, de onderlinge werkrelaties, de loopbaan, persoonlijke ontwikkeling, de arbeidsvoorwaarden en de arbeidsomstandigheden aan de orde. Het jaargesprek biedt de medewerker en de leidinggevende een zekere structuur om periodiek te praten en afspraken te maken over de functie-inhoud en over de voorwaarden waaronder de verwachte prestaties geleverd worden, de toekomstwensen van de medewerker en de mogelijkheden die ZGV hiervoor kan bieden. Vanuit deze uitgangspositie wordt bekeken of en hoe het functioneren van de medewerker in de toekomst geoptimaliseerd kan worden.
Tertiaire arbeidsvoorwaarden In 2008 is het aanbod van het Employe Benefits Bureau (EBB) op een aantal terreinen uitgebreid en wordt dat duidelijker gecommuniceerd binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei. Spaarloon met hogere rente, aanschaf van computers en de mogelijkheid om te kiezen voor een alternatieve collectieve ziektekostenverzekering zijn daar voorbeelden van.
Aan de hand van het “Formulier Jaargesprek ZGV” (verplicht te gebruiken) draagt de direct leidinggevende zorg voor het gespreksverslag. Op dit formulier worden van de besproken onderwerpen de belangrijkste conclusies en de gemaakte afspraken vermeld. In het eerstvolgende jaargesprek kan daarop teruggekeken worden. De direct leidinggevende en medewerker spreken met elkaar af op welke wijze men elkaar tussentijds informeert over de voortgang van de gemaakte afspraken. De afdeling PSA registreert het verslag in het personeelssysteem en bergt het op in het personeelsdossier.
Trappers In 2008 is in het kader van de parkeerproblematiek een regeling uitgewerkt om het fietsen van medewerkers naar hun werk te stimuleren. In juni is het fietsbeloningssysteem ‘Trappers’ geïntroduceerd. Fietsen naar het werk en daarvoor beloond worden is het principe van Trappers. Voor elke gefietste woon-werkrit krijgt de medewerker afhankelijk van de afstand een aantal trappers. In de wintermaanden worden dubbele trappers verdiend. De deelnemer bekijkt via een persoonlijke pagina op de Trapperssite zelf zijn fietsdagen en het gespaarde saldo en bestelt de gekozen beloning in de webshop. In december waren er al meer dan 700 deelnemers aan Trappers. Om een aantal dagen slecht weer te overbruggen is aan de deelnemers van Trappers een strippenkaart (45-strippen) uitgereikt via het Servicebureau P&O. Kolfkamer in gebruik genomen Vanaf 16 april 2008 is er een kolfkamer open voor medewerkers en 1elijns zorgverleners. De kamer is comfortabel ingericht met gemakkelijke stoelen, twee kolfplaatsen, een elektrische kolfapparaat, kolfsets en een cd-speler om even helemaal los te komen van het werk. De kamer is dag en nacht beschikbaar.
Het jaargesprek is verplicht en dient minimaal eens per jaar gehouden te worden tussen de direct leidinggevende en de medewerker. Het jaargesprek heeft een open en tweezijdig karakter. Onderstaande procedure wordt gevolgd.
Vooruitblik Het in 2008 vastgestelde sociaal beleid is leidend voor de centrale activiteiten van P&O en de rol van de personeelsadviseurs in de clusters. In 2009 focussen we op de implementatie van competentiemanagement. De belangrijkste focus hierbij is de dialoog met onze medewerkers over de vier vastgestelde competenties (samenwerking, vakmanschap, klantgerichtheid en flexibiliteit) gebaseerd op de kernwaarden van onze organisatie. In januari 2009 is een quick scan uitgevoerd over tevredenheid onder onze medewerkers. De resultaten tonen aan dat we met het sociaal beleid op de goede weg zitten. De medewerkertevredenheid is gestegen van 6,8 naar 7,5 en in de benchmark scoren we bovengemiddeld. Het vergroten van ‘het trots zijn’ op het ziekenhuis was in de afgelopen jaren één van de speerpunten en dit aspect blijkt ook verbeterd. Verder zijn werkdruk en arbeidsomstandigheden belangrijke aandachtspunten en dienen we de impact van ons beloningsbeleid te blijven bewaken. In september 2009 wordt Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 46
een uitgebreid onderzoek gedaan naar de medewerkertevredenheid. Met deze resultaten krijgen we in aanvulling op de quick scan een compleet beeld. In december 2009 zijn alle resultaten teruggekoppeld naar de afdelingen, die de actieplannen in 2010 weer gaan uitvoeren. In vervolg op het sociaal beleid wordt in 2009 het beleid op het gebied van leren in het ziekenhuis onder de loep genomen. Doelstelling hiervan is het verbeteren van het leerklimaat ter voorbereiding op het te nemen besluit in 2011 om toe te treden tot de STZ-ziekenhuizen. De bewustwording van de impact van leerprocessen voor het ziekenhuis, teams en individuen speelt hierbij een centrale rol.
Opleidingscijfers voor het instellingsjaarverslag
Medische opleidingen
2006
Verpleegstages
2007
2008
2008
plaatsen
personen
20
10
Co-assistenten
174
201
215
• Utrecht
138
140
174
• Nijmegen
38
61
41
• Technische
6
geneeskunde Arts-assistenten
24
37
28
36
Apotheek
2
2
2
2
Gezondheids psycholoog
1
1
1
1
Beroepsopleidingen
2006
2007
2008
2008
Verpleegkunde niveau 4
32
40
49
79
Radiologie
8
7
7
7
Operatie assistent
6
8
10
8
Anesthesie assistent
4
5
6
5
KNF laborant
1
1
1
1
Longfunctie laborant
0
1
1
1
Hartfunctie laborant
0
2
5
5
Apothekers assistent
1
1
2
2
Verpleegkundige ver-
2006
2007
2008
2008
IC
4
2
SEH
4
3
4
4
Dialyse
5
2
3
3
Oncologie
2
2
2
1
Kinder
2
2
2
2
O&G
2
3
1
1
Niet erkende verpleeg-
2006
2007
2008
2008
CCU
2
2
2
2
Recovery
3
3
3
3
Kinder HC
2
1
1
1
Neonatologie
2
2
1
1
Stagiaires
2006
2007
2008
2008
Verpleegkunde niveau 4
39
40
47
Verpleegkunde niveau 5
57
58
40
in opleiding
4.5.3 Kwaliteit van het werk Werk in uitvoering Reanimatieonderwijs als semi-commerciële activiteit, de start van de leerafdeling op chirurgie 3 en het beleid mobiliteit en loopbaanontwikkeling zijn belangrijke resultaten voor de unit O&O. Op 1 april 2008 is de leerwerkplaats op chirurgie 3 voor het opleiden van verpleegkundige officieel geopend. Met deze leermethode zijn er 10 extra opleidingsplaatsen voor BOL studenten van het ROC A12 en de Christelijke Hogeschool Ede bij gekomen. Naast een kwantitatieve groei is er ook een kwalitatieve verbetering door optimalisatie van de relatie school en praktijk. Naast een groei in BOL studenten heeft er in 2008 ook een groei plaatsgevonden van verpleegkundige BBL studenten, naar gemiddeld 50 fte. Het re-integreren van (zieke) medewerkers in het arbeidsproces verloopt succesvol en heeft geleid tot een forse daling van het aantal herplaatskandidaten. Gemiddeld waren er in 2008 circa 5 herplaatskandidaten, die allen succesvol herplaatst zijn. Het accent is hiermee verschoven naar preventie en loopbaanbegeleiding. Het borgen van het administratieve proces rondom opleidings- en stagefonds (inkomsten circa € 5.000.000,-) is een grote verbeterstap. 2008 was het jaar van het digitale rijbewijs. Meer dan 1800 medewerkers hebben door het behalen van dit rijbewijs aangetoond vaardig te zijn in het PC gebruik.
Leer-arbeidsovereenkomsten
volgopleidingen (LRVV)
kundige vervolgopleidingen
Dokters assistenten
16
Algemeen Militair
In voorbereiding Voor implementatie in 2009 is gewerkt aan het vaststellen van beleid rondom persoonsgebonden opleidingsbudget voor alle medewerkers tot schaal 60 en meerkeuze arbeidsvoorwaarden 2e fase.
8
4
Verpleegkundige P&O Interne opleidingsgids Aantal trainingen
2006
3
5
2007
2008
2008
38
38
47
65
75
Aantal groepen Aantal deelnemers
Leren in Ziekenhuis Gelderse Vallei Volgend op het sociaal beleid is gestart met de formulering van het leerbeleid binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei. De eerste discussies binnen een kleine kring zijn gevoerd, dit wordt vervolgd door bredere discussies in 2009.
9
517
618
NB De getallen zijn weergave van personen. in een jaar kunnen er meerdere personen gebruik maken van 1 opleidingsplaats. Het ziekteverzuim is gedaald tot 4,86%. Het gestelde streefcijfer van 4,75% is daarmee niet gehaald, wel heeft er een daling ten opzichte van 2006 plaatsgevonden (5,01%). Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 47
4.6 Samenleving Maatschappelijk ondernemen Ziekenhuis Gelderse Vallei kent diverse doelgroepen in dit aandachtsgebied, namelijk omwonenden, het verzorgingsgebied (de regio), basisscholen in de regio, de Nederlandse bevolking, Stichting Max, asielzoekerscentra en ontwikkelrelaties met diverse ziekenhuizen in Batam, Oekraïne en Kosovo. Het ziekenhuis is samen met twee medisch specialisten lid van de Stichting Vrienden van Bawku: een ziekenhuis in Ghana. We proberen de kwaliteit te verbeteren en ondersteuning te geven aan de routine zorg door te opereren, poli te doen en les te geven gedurende bezoeken van ongeveer 3 weken per jaar. Verder geeft de stichting ondersteuning aan de bouw van een nieuwe ok., verbeteren van het laboratorium en de apotheek. We werken samen met Stichting MAX. We transporteren afgekeurde medische apparatuur en meubilair dat nog (verantwoord) bruikbaar is naar arme landen. In 2009 vervangen we een groot deel van onze bedden. De oude oude stryker bedden schenken we dan aan ziekenhuizen in Oost Polen. Daarnaast hebben we in 2008 een patiënt uit Moldavië kosteloos behandeld, in samenspraak met betrokken specialiste. We bieden stageplaatsen aan studenten van MBO, HBO en universitaire opleidingen en verlenen sociale begeleiding aan medewerkers die op een of ander manier in de problemen zijn gekomen door bijvoorbeeld maatschappelijke hulp aan te bieden. Wat betreft het milieu doen wij zoveel als mogelijk aan afvalscheiding, papier/karton, plasticfolie, chemisch afval enz. Zie ook paragraaf 4.7. Opleiding Het ziekenhuis wil bekend staan als een goed opleidingsziekenhuis. Niet alleen om in de eigen (vervangings)behoefte van het ziekenhuis te voorzien, maar ook om een bijdrage te leveren aan de totale capaciteit van medewerkers in de gezondheidszorg. Health Care Governance Health Care Governance is een item dat al enkele jaren aandacht krijgt binnen Ziekenhuis Gelderse Vallei, ook al voordat het verplicht werd. Aan de hand van de voorloper van de Governancecode heeft het ziekenhuis de statuten aangepast en daaruit voortvloeiend ook de reglementen met taken en bevoegdheden van Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. Onder meer zijn de taken duidelijker beschreven en profielen gemaakt voor de leden van de Raad van
Toezicht. Achtergrond en nevenfuncties van de huidige leden Raad van Bestuur en Raad van Toezicht zijn in kaart gebracht en beoordeeld op onverenigbaarheid. Rondleidingen • Tweemaal per jaar houdt het ziekenhuis een rondleiding en informatiebijeenkomst speciaal voor asielzoekers. Doel van deze rondleidingen is om nieuwkomers kennis te laten maken met de Nederlandse gezondheidszorg. • Iedere twee weken heeft een rondleiding van groep 3 of 4 van een basisschool uit de regio plaatsgevonden. Doel hiervan is niet alleen PR, maar uitdrukkelijk ook de mogelijkheid om kinderen voor te bereiden op een eventuele opname in het ziekenhuis. • Regionale gemeenten, organisaties en (voedings)bedrijven doen regelmatig een beroep op het ziekenhuis om met relaties een bezoek aan het ziekenhuis te brengen, zoals bijvoorbeeld de gemeente Ede die een stedenband heeft met Chrudim in Tsjechië. • In het kader van het speerpunt voeding hebben we ons als ziekenhuis gepresenteerd tijdens het festival ‘Food4You’ in Wageningen. In een grote tent op het festivalterrein werden demonstraties gegeven en test gedaan op het gebied van voeding, voedingsallergie en lichaamsfuncties. Een heuse proeverij van glutenvrije pannenkoekjes, drinkvoeding en (sport)voedingssupplementen trok veel belangstellenden. • Jaarlijks wordt er in de regio een banenmarkt gehouden, waaraan Ziekenhuis Gelderse Vallei als grote werkgever deelneemt. Perscontacten Met de pers wordt intensief contact onderhouden. Gemiddeld eenmaal per werkdag ontvangt de afdeling communicatie een verzoek om informatie of een reactie. Een dergelijk verzoek wordt altijd in behandeling genomen. Minimaal eenmaal per twee weken is er een persbericht verzonden. Ziekenhuisnieuws en gebeurtenissen worden altijd, in meer of mindere mate, overgenomen in de regionale media. Bijvoorbeeld in een regionale krant, in een regionaal weekblad, in beroeps- of vakbladen ofwel op de (regionale) televisie of radio. Vaak ook in meerdere media tegelijk. De afdeling communicatie houdt een knipselarchief en -registratie bij van alle geplaatste artikelen. Informatiekrant Sinds enkele jaren geeft het ziekenhuis een informatieblad voor de regio uit dat huis-aan-huis bezorgd wordt in een oplage van 140.000 exemplaren, getiteld: ZGV Informatie. In 2008 zijn drie nummers verschenen.
Jaarverslag 2007 Ziekenhuis Gelderse Vallei 48
4.7 Milieubeleid In 2007 is het milieubeleid geactualiseerd. Mede naar aanleiding van de NIAZ-accreditatie werkt een projectteam milieu van het facilitair bedrijf aan het invoeren van een milieuzorgsysteem (conform NEN en ISO 14001). Het projectteam heeft in samenwerking met de overleggroep milieubeleid een nieuw milieubeleid geformuleerd. Maatschappelijke verantwoordelijkheid Wij zien het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om in de zorg voor het milieu een voorbeeld te zijn voor onze omgeving. Deze verantwoordelijkheid concretiseert het ziekenhuis door het invoeren van een milieumanagementsysteem. Hiermee stelt het ziekenhuis zich tot doel continu aandacht te geven aan het waar mogelijk verder verminderen van de ongunstige milieueffecten van haar activiteiten. Het ziekenhuis wil voldoen aan milieuwet- en regelgeving en andere eisen die betrekking hebben op de milieuaspecten van de organisatie. Milieudoelstellingen 2008 - 2010 Het ziekenhuis stelt telkens voor een periode van drie jaren ten minste zeven milieudoelstellingen vast. De milieudoelstellingen worden jaarlijks geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Naar aanleiding van de gekozen milieudoelstellingen worden milieutaakstellingen vastgesteld die jaarlijks worden geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. • vermindering energieverbruik met 8% ten opzichte van het gemiddelde over de jaren 2004 tot en met 2006 • volledige overschakeling op groene stroom • scheiden en gescheiden afvoeren totale afvalstroom • verminderen afvalfracties met 20% ten opzichte van het gemiddelde over de jaren 2004 tot en met 2006 • in 2010 dienst ten minste 75% van het aantal afgeschreven apparaten en goederen welke technisch hergebruikt kunnen worden buiten het ziekenhuis een bestemming te krijgen • inkoop chloorvrij en ten minste 50% gerecycled A4-papier • vermindering watergebruik met 5% ten opzichte van het gemiddelde over de jaren 2004 tot en met 2006 • terugdringen autogebruik door medewerkers
Door betere afvalscheiding, verlaging van productie restafval We hebben extra aandacht besteed aan gescheiden inzamelen van papier en restafval, betrekken van interne klant hierbij met als resultaat een verlaging van restafval met 14.720 kg (2%) en een verhoging van papier/karton afval met 11.110 kg (12%). Milieu bewuster werken We hebben meer oplaadbare batterijen gebruikt in plaats van wegwerpbatterijen. Dit resulteerde in een verlaging van 50% van aantal wegwerpbatterijen Er is een toename te zien van specifiek ziekenhuisafval met 4,5%. Dit heeft waarschijnlijk een relatie met de toename van de productie. Afvalproductie: Cijfers met betrekking tot afvalproductie over 2008 zijn nog niet binnen. Verzoek staat wel uit. Gegevens worden z.s.m. aangeleverd. Energiezuinig ziekenhuis We hebben installaties aangepast, de twee WKK’s (Warmte Kracht Koppeling) in gebruik genomen en regeltechniek en gebouwbeheersysteem geupdate. Dit resulteerde in een optimalisatie van het energieverbruik met behoud van comfort. Het CO2 verbruik nam af: 2007: 9.972 ton CO2, 2008: 8.841 ton CO2. Het totale primaire energieverbruik nam af: gas en elektriciteit in 2007: 139.586 GJoule, in 2008: 134.260 GJoule. Jaarverbruik 2008: Water 80.506 m3 Gas 2.351.673 m3 Elektra 6.980.170 KWh
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 49
4.8 Financieel beleid
vermogen in relatie tot de totale opbrengsten benadert hierdoor de 15%. Daarmee krijgt het eigen vermogen de omvang die past bij de eisen die daaraan gesteld kunnen worden vanuit een geliberaliseerde omgeving.
4.8.1 Algemene gang van zaken Het jaar 2008 kan in financieel opzicht een bijzonder jaar worden genoemd. Dit bijzondere wordt vooral veroorzaakt door de beweeglijkheid van de externe bekostiging in de voorbije periode. Daarnaast zijn er de nodige wijzigingen geweest in de van toepassing zijnde jaarverslaggevingregels. Dit alles heeft de nodige invloed gehad op de exploitatie en vermogenspositie van ons ziekenhuis. Het geconsolideerde resultaat over 2008 bedraagt € 6,9 miljoen (2007 vóór aanpassing voor de stelselwijziging: € 5,4 miljoen). Dit resultaat is in het geheel aan het eigen vermogen toegevoegd. Door wijziging in en toepassing van de verslaggevingregels (stelselwijzigingen) is het eigen vermogen nog toegenomen met € 4,8 miljoen. Ultimo 2008 bedraagt het eigen vermogen hiermee € 21,8 miljoen (eind 2007vóór aanpassing stelselwijziging: € 10,1 miljoen). Het resultaat van € 6,9 miljoen is voor € 2,3 miljoen positief beïnvloed door buitengewoon resultaat. Het gaat hier om het terugnemen van een in 2007 getroffen voorziening op een vordering wegens afboeking immaterieel actief. In december 2008 heeft de NZa de beleidsregel overgangsregime kapitaalslasten vastgesteld. Hierin wordt voorzien in compensatie voor de afwaardering van immateriële vaste activa. De eerder getroffen voorziening is hiermee niet meer nodig. In het operationele resultaat van € 4,6 miljoen is de vrijval reservering korting prestatiecontract van € 1,6 miljoen opgenomen. De Minister heeft medio 2008 laten weten de kortingen te beperken tot de “doelmatigheidskorting” en niet meer terug te komen op overschrijding van het “prestatiecontract”. De resterende € 3 miljoen zijn voor € 2 miljoen toe te schrijven aan directe bedrijfsvoering en voor € 1 miljoen aan een aantal incidentele baten en lasten. Onder punt 4.8.4 geven we een nadere toelichting op het resultaat en financiële positie ook in vergelijking met het begrote resultaat voor 2008. De toevoeging aan het eigen vermogen door een wijziging in de verslaggevingregels betreft voor € 3,1 miljoen het verdwijnen van de egalisatierekening afschrijving instandhoudinginvesteringen en het toevoegen hiervan aan het eigen vermogen in de vorm van een bestemmingsreserve. Daarnaast is er voor een stelselwijziging gekozen waardoor de voorziening groot onderhoud ad. € 1,7 miljoen wordt opgeheven en rechtstreeks wordt toegevoegd aan het eigen vermogen. Onder 4.8.2 wordt hierop nog een nadere toelichting gegeven. Het ziekenhuis is er hiermee in geslaagd de positieve lijn uit voorgaande jaren qua exploitatieresultaat en vermogensopbouw voort te zetten. De verhouding van het eigen
4.8.2 Wijzigingen Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving Volgens de Regeling Verslaggeving WTZI (RVW) moet de jaarverslaggeving van zorginstellingen voldoen aan de bepalingen over de jaarverslaggeving in het Burgerlijk Wetboek (BW, boek 2, Titel 9) en aan de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ), in het bijzonder ook aan de richtlijn Zorginstellingen (RJ 655). Er zijn belangrijke wijzigingen doorgevoerd in de RVW. Dit is in lijn met de veranderde bekostiging van het vastgoed, waarbij de integrale nacalculatie van kapitaalslasten wordt afgeschaft. De waardering van materiële vaste activa in de zorgsector komt hiermee overeen met de reguliere bepalingen voor het bedrijfsleven. De veranderingen in de wet en de richtlijnen gelden voor het boekjaar 2009 en verder. In het boekjaar 2008 mogen de aangepaste regels al toegepast worden. De aanpassingen betreffende de bestemmingsreserve afschrijving instandhoudinginvesteringen gelden al vanaf 1 januari 2008 evenals het verdwijnen van de egalisatierekening. De keuze van het Ministerie van VWS tot afschaffing van het bouwregime, en het reeds thans naast elkaar voorkomen binnen een zorginstelling van vaste activa, waar deels wel en deels niet op nagecalculeerd wordt, en het zicht op het (in de nabije toekomst) afschaffen van de gehele of gedeeltelijke nacalculatie van werkelijke afschrijvingskosten van en rente over onroerend goed in het budget van zorginstellingen, noodzaken tot andere verslaggeving over het vastgoed. De belangrijkste veranderingen hierin zijn: • Keuzevrijheid in de waarderingsmethodiek van materiële vaste activa. Waardering tegen aanschafwaarde of actuele waarde is toegestaan. • Voor de afschrijvingen van alle vaste activa gelden de algemene bepalingen, die gegeven zijn in het BW en de Richtlijnen en niet meer de specifieke NZa beleidsregels. • De egalisatierekening afschrijving instandhoudinginvesteringen wordt opgeheven en als bestemmingsreserve opgenomen onder het eigen vermogen. • Bij waardering van materiële activa (maar ook voor de immateriële en financiële vaste activa) dient jaarlijks te worden nagegaan of er indicaties zijn voor een bijzondere waardevermindering (impairment) De NZa-beleidsregels kennen een kleiner wordend nacalculatie deel van het zorgvastgoed. Meer en meer is sprake van kapitaalslasten die uit de opbrengst van integrale tarieven (B-segment) gedekt moeten worden. Dit betekent dat ziekenhuizen risico kunnen lopen over de boekwaarde van het vastgoed en eind 2008 moeten vaststellen in hoeverre de Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 50
afschrijvingen en rentelasten kunnen worden gedekt uit de voorziene toekomstige exploitatie (zgn. impairmenttest). Het gaat hier om een toets van de boekwaarde met de realiseerbare waarde (bedrijfswaarde of opbrengstwaarde). Een negatief verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde zal als duurzame waardevermindering moeten worden afgeboekt. Het vastgoed van ons ziekenhuis is relatief nieuw, kent een hoge bezetting en geen leegstand. De bedrijfsvoering kent al jaren een fors positief financieel resultaat. De inschatting is dat dit zich de komende jaren continueert. Op grond van dit inzicht zijn wij van mening dat op dit moment geen rede is voor een bijzondere waardevermindering. Voorts zijn wij van mening dat zolang nog niet voldoende duidelijk is wat het traject en daarmee de consequenties zijn van het afschaffen van het nacalculatieregime (incl. overgangsregime) een waardering op actuele waarde en het wijzigen van de afschrijvingstermijnen niet opportuun is. In deze jaarrekening is de verplichting tot het opheffen van de egalisatierekening afschrijving instandhoudinginvesteringen conform verwerkt. Daarnaast is er tegen de achtergrond van de gewijzigde richtlijnen voor gekozen de bestaande voorziening groot onderhoud ad €1,7 miljoen, die het karakter had van een kostenegalisatievoorziening vrij te laten vallen. Met ingang van 2008 zijn de bestedingen aan groot onderhoud volgens de “componentenbenadering” (IFRS) verwerkt. Dit betekent dat uitgaven in dit kader of worden geactiveerd of rechtstreeks ten laste van het resultaat worden gebracht. Deze wijzigingen leiden naar onze mening tot een in potentie beter financieel beleid ten aanzien van vastgoed en kosten van (groot) onderhoud. Onder het eigen vermogen van het ziekenhuis was tot en met 2007 als onderdeel van de Reserve aanvaardbare kosten (RAK) een egalisatierekening afschrijving inventarissen opgenomen. Hiermee werd via resultaatbestemming het verschil verwerkt tussen de werkelijke kosten van afschrijvingen medisch en overige inventaris en het in het functiegerichte budget (fb) hiervoor opgenomen bedrag. De gedateerde normering binnen het fb en de geleidelijke overgang naar het B-segment zorgt ervoor dat deze van oudsher ontstane bestemmingsreserve geen nut meer dient. Daarom is besloten deze bestemmingsreserve ad € 4,2 met ingang van 2008 over te brengen naar (het vrije deel van) de RAK. Dit heeft echter geen invloed op het totale vermogen.
4.8.3 Ontwikkeling ziekenhuisbekostiging De beweeglijkheid in de externe bekostiging is fors en de complexiteit groot. Dit maakt het voor een ziekenhuis in toenemende mate lastig een consistent financieel beleid te voeren.
Medio 2007 heeft de NZa de minister geadviseerd met ingang 1 januari 2008 te starten met maatstafconcurrentie op basis van integrale tarieven. Ons financieel beleid en het inrichten van de sturing hierop (zie ook paragraaf 4.8.5 financiële sturing en management control) hebben wij tijdig hierop afgestemd. Medio 2008 heeft de NZa op basis van een aantal consultaties “in het veld” de Minister geadviseerd af te zien van het fenomeen maatstafconcurrentie, het zgn. B-segment geleidelijk uit te breiden en de pijlen te richten op het zgn. DOT (DBC op weg naar Transparantie). Hoewel wij blij zijn met het loslaten van de maatstafgedachte heeft e.e.a. voor de financiële sturing in ons ziekenhuis de nodige impact gehad. In samenhang met deze beweging en parallel hieraan liep en loopt (nog steeds) de discussie over het (deels) vervallen van de nacalculatie kapitaalslasten, het toegenomen risico hierdoor en de wijze waarop (incl. overgangsmaatregelen) hierop moet worden omgegaan. Verder zijn er nog de kortingen. De Minister heeft lange tijd gedreigd met een korting vanwege macro overschrijdingen van het in 2004 tot stand gekomen prestatiecontract. Voor de overschrijding 2005 heeft dit ook daadwerkelijk geleid tot een structurele korting van € 1,5 miljoen ingaande 2007. De grenzen van het macro productievolume voor 2006 zijn ook overschreden. Door de Minister is hierop wederom gedreigd met een macrokorting. Hiervoor hadden wij ultimo 2007 een verplichting opgenomen van € 1,6 miljoen. Medio 2008 heeft de Minister laten weten mede in relatie met de doelmatigheidskorting (zie hierna) dat van deze korting geen sprake meer zal zijn. Hierdoor kon de in 2007 gevormde verplichting in 2008 weer aan het resultaat worden toegevoegd. Met de invoering van de maatstafconcurrentie werd macro ook een aanzienlijke bijdrage verwacht uit efficiency resultaten. Met het vervallen van de maatstafgedachte heeft dit zich vertaald in een nieuwe korting. Deze zogenaamde doelmatigheidskorting betekende voor ons ziekenhuis in 2008 een korting van € 1,5 miljoen. Deze structurele korting loopt op tot in 2011 een bedrag van € 4 miljoen. De gekozen geleidelijke uitbreiding van het B-segment betekende in 2008 een uitbreiding van circa 10% naar 20%. Met ingang van 2008 is er tevens voor gekozen de kapitaalslasten in de prijzen van het B-segment op te nemen. De fasegewijze uitbreiding waarbij zorgproducten (DBC’s) overgaan van het A-segment naar het B-segment heeft steeds weer ingrijpende gevolgen voor productiesturing, de hiervoor benodigde informatie en de interpretatie hiervan. De hiermee gepaard gaande schoningsproblematiek (welk volume en tegen welke prijs) is complex mede door de veelvuldig (gedurende het spel) wijzigende spelregels hierover. In december 2008 heeft de NZa de beleidsregel overgangsregime kapitaalslasten vastgesteld. Mede in relatie tot het Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 51
werk van de commissie Havermans. Hierin zijn een aantal overgangsmaatregelen ingevoerd die samenhangen met het risicodragend worden van instellingen op het dossier kapitaalslasten. De richtlijn beoogt de weg van de geleidelijkheid met een vangnet voor problematische situaties (voorbeeld nieuwbouw situaties). Onderdeel van de richtlijn is ook compensatie voor het immaterieel actief. Dit laatste heeft er toe geleid dat de in 2007 hiertoe door ons ziekenhuis getroffen voorziening kon vervallen en aan het resultaat 2008 kon worden toegevoegd. Verder geeft de richtlijn een regeling voor een geleidelijk aflopende compensatie voor de aan het B-segment toe te rekenen kapitaalslasten. Deze regeling heeft landelijk tot veel onduidelijkheid geleid en er toe bijgedragen dat er tot op heden geen of nauwelijks voor 2009 prijsafspraken zijn gemaakt tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars voor het B-segment. Ondertussen loopt nog steeds de procedure in het kader van de discussie over de zogenaamde “vermogensklem” waarmee de Minister beoogd geen geld (opgebouwd in een beschermde omgeving) te laten wegvloeien buiten de zorg en de bodemprocedure over de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van het zorgvolume. Een belangrijke randvoorwaarde voor een verdere uitbreiding in het B-segment is de ontwikkeling van de macrokosten in het B-segment. De Minister werkt aan een prijsbeheersinginstrument, zodanig dat dit in 2010 ingevoerd kan worden. De inzet van dit instrument hangt af van de kostenontwikkeling. Indien de ontwikkelingen in het Bsegment in 2009 (voor wat betreft volume en/of prijs) toch minder gunstig zijn dan bij het vaststellen van het budgettair kader voor 2009 dan zal hij het volledige B-segment onder een prijsbeheersingregime brengen. Wij hebben overeenstemming met de zorgverzekeraars en NZa over de nacalculaties t/m 2007. Voor de nacalculatie 2008 zoals deze is opgenomen in deze jaarrekening geldt dat deze op de belangrijkste (productie, locale component en schoning) onderwerpen is besproken met zorgverzekeraars. DBC’s op weg naar transparantie Een belangrijke ontwikkeling in de financiering en de bekostiging van ziekenhuizen vormt de doorontwikkeling van de DBC systematiek, aangeduid als “DOT”. Een van de belangrijke aspecten van het plan DOT is de ontwikkeling van een nieuwe zorgproduct structuur, of de wijze waarop diagnoses en behandelingen worden vertaald in DBC-zorgproducten die de nu gebruikte DBC’s opvolgen. De nu bestaande zorgproductstructuur is weliswaar redelijk herkenbaar qua kosten en werklast, maar nog onvoldoende in medisch opzicht. Dit komt vooral doordat de huidige structuur van productgroepen is opgebouwd per specialisme op basis van kosten en werklast. Een nieuw DBC-zorgproduct in DOT is een clustering van verwante diagnoses en bijbehorende
behandelingen. DBC-zorgproducten zijn als gevolg daarvan medisch herkenbaar en kosten- en werklasthomogeen. Een belangrijk gevolg is ook dat de nieuwe productstructuur specialismenoverstijgend is. De huidige structuur kent nog een indeling naar specialismen, waardoor dubbelingen in diagnoses en behandelingen bestaan en het bovendien moeilijk is om multidisciplinaire zorg adequaat vast te leggen. Zo ontstaat per zorgvraag één integraal zorgproduct met één integrale prijs, in plaats van het huidige systeem waarin bij een patiënt met een zorgvraag verschillende DBC’s naast of na elkaar kunnen lopen en er dikwijls ook nog losse verrichtingen zijn die niet in een DBC passen. Deze nieuwe opzet sluit aan bij internationale standaarden (ICD-10-CM). De veel betere medische herkenbaarheid is van groot belang in het onderhandelingsproces over prijs en kwaliteit tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar. Op basis van de ICD-10 hoofd- en subhoofdstukken zijn diagnosegroepen gevormd, waaronder weer verschillende groepen van behandelingen vallen. Uiteindelijk ontstaan circa 3.000 medisch herkenbare en kosten- en werklasthomogene DBC-zorgproducten met integrale kostprijzen. De zorgproducten vervangen de 30.000 huidige Abc’s. De circa 3.000 medisch herkenbare en kosten- en werklasthomogene DBC-zorgproducten krijgen waar wenselijke en realiseerbaar een basisdifferentiatie naar zorgzwaarte. In een later stadium wordt bovendien verdere differentiatie naar zorgzwaarte geïntroduceerd. DBC-zorgproducten en aanvullende producten zoals dure geneesmiddelen of intensive-caredagen zijn in de toekomst automatisch uit de registratie van de zorginspanningen af te leiden. Het zogenaamde valideren van een DBC is straks niet meer nodig. In de huidige situatie kiest de zorgaanbieder aan het einde van de behandeling een DBC. Na de behandeling volgt de controle of deze DBC aansluit bij de behandelingsgegevens: de validatie. Is deze aansluiting er niet, dan volgt uitval en moet de juiste DBC handmatig worden vastgelegd voordat de rekening de deur uit kan. Dit blijkt in de praktijk erg tijdrovend en leidt ook in ons ziekenhuis tot uitval en administratieve problemen in de facturering. In het nieuwe systeem wordt het DBC-zorgproduct daarom automatisch afgeleid uit onder meer de vastgelegde diagnose en behandelingsgegevens. Dit gebeurt via de zogenaamde grouper. De grouper stuurt de declarabele producten binnen een fractie van een seconde met een keurmerk naar de zorginstelling terug. Daarna voorziet de zorginstelling de declarabele producten van een prijs en kunnen deze worden gedeclareerd, normaliter bij de verzekeraar. Deze ontwikkeling zal een belangrijke claim leggen op de beschikbare projectcapaciteit vanuit het ziekenhuis. De nu bekende planning ziet er op hoofdlijnen als volgt uit. • Gedurende 2009 nemen tien ziekenhuizen deel aan een koplopertraject om ervaring op te doen met het nieuwe systeem. Ook ons ziekenhuis doet mee als koploper. • In 2010 worden in een schaduwadministratie de Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 52
benodigde gegevens aan de Grouper aangeboden en worden de nieuwe zorgproducten afgeleid. • In 2011 vormt dit bestand de basis voor de bekostiging van het ziekenhuis. Daarmee vervalt de FB-budgettering. Wij zien deze planning als ambitieus.
4.8.4
realisatie parameters
2008
2007
verschil
verpleegdagen
114.034
126.561
-10%
verkeerde beddagen
2.106
3.307
-36%
dagverpleging
15.369
17.283
-11%
gewogen opnames
21.718
22.490
-3%
gewogen 1e polikliniek
104.317
111.753
-7%
gemiddelde verpleegduur
6,0
6,6
-8%
dialyse
20.404
17.706
15%
beademingsdagen
3.006
2.907
3%
B-segment
€31.658.000
€11.016.000
€20.642.000
A-segment
Ontwikkeling resultaat en financiële positie
bijzondere parameters
Ontwikkeling productie In 2008 is meer geproduceerd dan in 2007. Wanneer we parameter aantallen in A en B segment gezamenlijk beschouwen zien we een absolute stijging op 1e polikliniekbezoek, dagverpleging en opnamen. Alleen de aantallen verpleegdagen zijn licht gedaald, resulterend in een kortere ligduur. Omdat het B-segment per 1 januari 2008 is uitgebreid naar landelijk gemiddeld 20% van de productie, zien we een forse toename in hierin gefactureerde omzet. Dat impliceert een kleiner wordend A-segment, waardoor we een daling zien op de parameter aantallen in het A-segment van 2007 naar 2008. De bijzondere functies Dialyse en Beademing blijven groeien.
Ontwikkeling resultaat Het ziekenhuis is er in geslaagd de positieve lijn qua exploitatieresultaat en vermogensopbouw voort te zetten. Het exploitatieresultaat bedraagt € 6,9 miljoen (4% van de som der bedrijfsopbrengsten). Dat is een verbetering van 23% ten opzichte van 2007. Hierin is een incidentele bate verwerkt ad € 2,3 miljoen. Het operationeel resultaat komt daarmee op € 4,6 miljoen, wat een verslechtering is ten opzichte van 2007. Adequate interne stuurinformatie gecombineerd met een strakke budgetdiscipline blijven aandachtspunten naar de toekomst toe.
Hieronder is de productie A-segment in FB parameters weergegeven, naast de steeds forsere opbrengst B-segment.
2006
2007
2008
verschil 06-07
verschil 07-08
extern budget
113,4
116,2
103,2
2%
-11%
opbrengst B-segment
10,8
11,0
31,7
2%
188%
overige brdrijfsopbrengsten
9,6
14,3
15,5
49%
8%
totaal der bedrijfsopbrengsten
133,8
141,5
150,4
6%
6%
personeelskosten
76,0
78,5
88,0
3%
12%
afschrijvingskosten
9,4
9,8
10,0
4%
2%
overige bedrijfslasten
41,0
40,8
43,3
0%
6%
financiele lasten
5,1
4,3
4,5
-16%
5%
totaal bedrijfslasten
131,5
133,4
145,8
1%
9%
operationeel resultaat
2,3
8,1
4,6
buitengewoon resultaat
1,8
-2,3
2,3
resultaat
4,1
5,8
6,9
41%
19%
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 53
Bedrijfsopbrengsten Extern budget Het externe budget nam in het verslagjaar met 11% af tot € 103,4 miljoen Dit is een gevolg van de uitbreiding van het B-segment naar landelijk gemiddeld 20% van de productie. De omvang van het B-segment is in Ziekenhuis Gelderse Vallei gestegen tot € 31,7 miljoen Daarnaast is in het externe budget ook een structurele doelmatigheidskorting verwerkt. In de jaarrekening zijn alle mutaties in het externe budget cijfermatig weergegeven.
patiëntgebonden kosten zijn er vooral overschrijdingen op de begroting geweest in de medicatiekosten, waaronder dure geneesmiddelen, bloed- en bloedproducten, uitbesteed WDS onderzoek, en implantaten.
Opbrengst B-segment De opbrengst B-segment bestaat uit de gefactureerde Abc’s tegen de met de zorgverzekeraars overeengekomen prijzen en de mutatie in het onderhanden werk. Deze is met € 20,7 miljoen sterk gestegen tot 21% van het totaal der bedrijfsopbrengsten.
Deelnemingen Onder het resultaat deelnemingen is verantwoord het resultaat van de deelnemingen van het ziekenhuis en het resultaat van de Stichting Ondersteunende Diensten Ziekenhuis Gelderse Vallei, en Stichting Gelderse Vallei Vivre.
Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten zijn met 8% toegenomen tot € 15,4 miljoen Dat is ruim 10% van het totaal der bedrijfsopbrengsten. De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door subsidies, inkomsten uit het Opleidingsfonds Aio’s, en diensten voor andere instellingen in het kader van de WDS. Bedrijfslasten Personeelskosten De personeelskosten zijn in 2008 toegenomen ten opzichte van 2007 met ruim € 9,5 mln (12%). Hiervan is € 2,9 miljoen het gevolg van de groei in formatie met 71 FTE. De CAO verhoging per 1 juni 2008 van 3,25% en de eenmalige uitkering van 1% over het jaarsalaris hadden een effect van € 3,2 miljoen Daarnaast zijn de kosten van ORT en overwerk gestegen met € 1,5 miljoen, evenals de kosten van PNIL (personeel niet in loondienst) met € 1,9 miljoen. Afschrijvingskosten De afschrijvingskosten vertonen een stijgende lijn vanaf 2006 vanwege toenemende investeringen. Ten opzichte van 2006 liggen de afschrijvingskosten 6% hoger. Ten opzichte van 2007 nemen de afschrijvingskosten toe met € 0,2 miljoen (2%). Overige bedrijfslasten De overige bedrijfskosten zijn met € 2,5 miljoen (6%) fors gestegen ten opzichte van 2007. Doordat in 2008 de budgetbijdrage voor de PAAZ functie aan De Riethorst nu rechtstreeks door het zorgkantoor aan De Riethorst wordt uitbetaald (€ 2,3 miljoen) en nu niet meer bij de Gelderse Vallei in de kosten zit bedraagt de werkelijke stijging € 4,8 miljoen Hiervan is € 2,1 miljoen patiëntgebonden kosten en € 2,7 miljoen overige algemene beheerskosten. In deze laatste post valt de huidige investering in het EPD ter grootte van € 1,3 miljoen. Omdat de financiering en business case van het totale EPD traject nog niet rond is zijn deze aanloopkosten rechtstreeks ten laste van de exploitatie geboekt. In de
Financiële lasten De rentelasten zijn ten opzichte van vorig verslagjaar gestegen met 5%, bij afnemend kort en lang vreemd vermogen. Dit is te wijten aan de gestaag stijgende EURIBOR tot november 2008.
Balansposities Activa De vorderingen zijn met ca € 3 miljoen toegenomen, wat zijn oorzaak vindt in een hogere facturering en hogere omzet in december 2008 ten opzichte van 2007. Passiva Het geconsolideerd eigen vermogen neemt toe met € 6,9 miljoen ten opzichte van het op basis van de stelselwijziging aangepaste eigen vermogen, vanwege de toevoeging van het resultaat 2008. Per balansdatum bedraagt het financieringsoverschot € 27 miljoen. Hiervan heeft € 21,7 miljoen betrekking op 2008 en per saldo € 5,3 miljoen op 2007. Totaal te verrekenen 2007 is vastgesteld op € 16,7 miljoen. Hiervan is in 2008 inmiddels op basis van tussentijdse verrekening met een aantal grote zorgverzekeraars € 11,4 miljoen teruggestort. Investeringen In 2008 is voor € 0,6 miljoen aan instandhoudingen geïnvesteerd, voor € 2.1 miljoen aan IT-investeringen en voor € 3,9 miljoen aan medische inventarisgoederen. Solvabiliteit Het eigen vermogen van het ziekenhuis is conform de geplande vermogensopbouw in belangrijke mate toegenomen. We kunnen dit inzichtelijk maken met de budgetratio (eigen vermogen / de som der bedrijfsopbrengsten). De budgetratio komt uit op 15%, wat door het Waarborgfonds als een streefnorm voor ziekenhuizen wordt gehanteerd in deze tijden van liberalisering. Liquiditeit De mate van liquiditeit van de instelling kan ook worden weergegeven via de current ratio (vlottende activa / kort vreemd vermogen). Deze ratio is ten opzichte van 2007 ( 0.93) in 2008 ( 0.92) vrijwel gelijk gebleven.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 54
4.8.5
Financiële sturing en Management control
RVE vorming De toenemende externe dynamiek vraagt om adequate antwoorden in de besturingsfilosofie. In dat kader is in 2008 de Kerngroep Organisatieontwikkeling van start gegaan. Dit organisatieontwikkelingtraject beoogt de marktoriëntatie en de bestuurbaarheid te vergroten. In de “Eerste halfjaarrapportage organisatieontwikkeling 2008” is vastgesteld dat hiertoe RVE’s dienen te worden opgericht waarin o.m. de scheiding tussen verantwoordelijkheid voor organisatie enerzijds en medische output en outcome anderzijds worden opgeheven. Een duale leiding van de RVE is hiertoe het meest geëigend. Het integreren van de verantwoordelijkheid voor organisatie, medische output en outcome op het niveau van de RVE kan niet zonder dat een professional i.c. een medisch specialist een rol en positie inneemt in de leiding van de RVE. Deze rol en positie wordt “professional in the lead” genoemd. Op dit moment vormen de vier primaire zorgclusters binnen het ziekenhuis de RVE’s, waaraan naast de kosten ook de opbrengsten worden toegerekend. Op basis hiervan kan het resultaat per zorgcluster inzichtelijk worden gemaakt. In 2009 worden een drietal aanvullende RVEpilot trajecten opgestart. Het toedelen van verantwoordelijkheden die er zijn in de verschillende onderdelen van de value-chain (waardeketen) zoals die hieronder is weergegeven is op dit moment nog diffuus . De verantwoordelijkheid voor het productmanagement zal in de toekomstige RVE’s geheel de verantwoordelijkheid zijn van het gezamenlijke management van de RVE’s. Deze verantwoordelijkheid is uiteraard wel ingekaderd in o.m. de strategische keuzen van het ziekenhuis. Organisatorisch manager en medisch managers zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het produc-
Kostprijsbepaling
Input:
Zorgpadanalyse
verrichting
tiemanagement. Van de organisatorisch manager wordt verwacht dat hij specifiek verantwoordelijkheid neemt voor kostprijsbepaling en van de medisch manager wordt verwacht dat hij specifiek verantwoordelijkheid neemt voor zorgpad analyse, marktpositionering en van beiden wordt verwacht dat zij gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor de margebepaling. De verantwoordelijkheden die hierboven beschreven zijn, zijn altijd begrensd door de instellingskaders die er op de verschillende gebieden zijn. Stuurinformatie Om de bestuurbaarheid van de organisatie verder te vergroten in het licht van de toenemende marktdynamiek, is gedurende 2008 gewerkt aan de doorontwikkeling van de stuurinformatie. Hierbij is als uitgangspunt gehanteerd dat behalve de directe kosten van de zorgclusters ook de kosten van medische en facilitaire ondersteuning, evenals ziekenhuisoverhead, aan de primaire zorgclusters worden toegerekend, waardoor op een lager niveau in de organisatie inzicht ontstaat in de relatie tussen kosten, opbrengsten en resultaat. De ervaringen die hiermee zijn opgedaan en de dynamiek die dit heeft gegeven in de organisatie zijn van groot geweest voor de doorontwikkeling van de stuurinformatie. In het licht van de begroting 2009 zijn een aantal vervolgaanpassingen doorgevoerd in de stuurinformatie ten einde de tijdigheid, juistheid en volledigheid hiervan verder te verbeteren. Zo worden additioneel aan de kwartaalgesprekken tussen Raad van Bestuur en Clustermanagers over productie en kosten ook maandelijks productieoverzichten, exploitatieoverzichten en analyses gemaakt per bedrijfsonderdeel over de budgetuitputting en de productieafspraken. Deze maandrapportage wordt op basis van de schriftelijke analyse besproken in een werkoverleg met de clustermanager. Deze analyses bieden
Marktpositionering
Zorgproduct
personeel,
Margebepaling
Casemix
Verkoopprijs
(DBC/DRG)
materiaal, apparatuur
1
2
3
4
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 55
de onderbouwingen voor de verantwoordingsinformatie in het kader van de kwartaalrapportage. In overleg met de clustermanagers wordt de stuurinformatie vanuit het SAS Datawarehouse iteratief verbeterd op tijdigheid, juistheid en volledigheid. Daarnaast wordt onderzocht op welke wijze vanuit het Datawarehouse informatie kan worden aangeleverd voor een Balanced Scorecard. Tevens neemt het ziekenhuis al geruime tijd deel aan een aantal benchmarks (o.a. Casemix en Trag). Deze benchmarks zijn er op gericht o.a. de zorgprofielen per DBC en de kosten hiervan te vergelijken met andere ziekenhuizen, met als doel hier verbeterpunten uit te halen.
voor een technische oplossing. Dit wordt projectmatig opgepakt. Hierbij vormen de Calculatie Principes Verantwoordingskostprijs van de NZa, het DBC Kostprijsmodel van DBC Onderhoud, en een aantal wensen vanuit het ziekenhuis zoals de vast / variabel systematiek, belangrijke uitgangspunten. Tevens is het van belang rondom de kostprijsontwikkeling een aantal spelregels gezamenlijk te bepalen, bijvoorbeeld over de vraag hoe intern met marge informatie kan worden omgegaan, en voor welke doeleinden de kostprijs al dan niet kan worden aangewend.
4.8.6 Vooruitkijkend naar 2009 en verder Interne verrekening Onder interne verrekening verstaan we het toe- en verrekenen van opbrengsten en kosten naar en tussen RVE’s. Dit is nodig om het financiële resultaat (in termen van exploitatieresultaat en de opbouw daarvan) van de te onderscheiden RVE’s te kunnen bepalen. Op basis van de opgedane ervaringen in 2008 en de ervaringen in andere instellingen zal in 2009 een doorontwikkeling plaatsvinden. In fase 1 wordt de huidige systematiek verbeterd om op basis van de huidige sleutels de kosten en de opbrengsten beter toe te delen. Bij opbrengsten gaat het om parameters A-segment, vaste deel FB-budget, B-segment, OHW (onder handen werk). Bij kosten gaat het om eigen kosten van het cluster, interne afname kostencentra (capaciteiten) verrekenen/ toedelen via huidige sleutels, interne afname uitgavencentra (kennis) verrekenen/toedelen via huidige sleutels, bijdrage vermogensvorming. Het verschil tussen opbrengsten en kosten vormt het exploitatieresultaat van de RVE. Echter: de huidige sleutels zijn nog grof en representeren nog niet overal voldoende het volume van de werkelijke afnamen. De externe bekostiging werkt nog niet erg mee in deze systematiek. Daarom zal voor het vaste deel van het FB-budget (arbitrair) een toedeling overeen gekomen moeten worden. In deze fase zullen tevens een ijkjaar en een methodiek moeten worden gekozen als uitgangspunten voor de verevening. Het specialistenhonorarium en ziekenhuisgeld blijven gescheiden (honorarium vrij gevestigde komt dus niet beschikbaar als inkomsten in de RVE). In de doorontwikkeling van de interne verrekening wordt het primaat gelegd bij de ondersteunende RVE’s (kostencentra). Kostprijzen Het ziekenhuis beschikt al enige jaren over een kostprijssysteem op basis waarvan kostprijzen voor medisch ondersteunende verrichtingen worden bepaald. Via behandelprofielen per DBC uit het Datawarehouse leidt dit tot kostprijzen per DBC, welke de basis vormen voor de verkooponderhandelingen in het B-segment. In 2009 vindt een actualisering van de kostprijzen voor medisch ondersteunende dienstverlening plaats, zodat deze ook kunnen worden gebruikt voor de interne verrekening. De keuze voor de methodiek (bv productiecentra of Activity Based Costing) zal opnieuw worden bediscussieerd en gemaakt. Vervolgens zal in lijn hiermee moeten worden gekozen
Eind 2008 is de begroting voor 2009 vastgesteld. Er is veel energie gestoken in de kwaliteit van deze begroting zowel voor wat betreft een goede raming van het productieniveau als voor wat betreft de hiermee samenhangende kosten. Tevens is en wordt er gewerkt aan een verdere kwaliteitsverbetering van onze sturing op bedrijfsvoering en financiën. Dit mede in relatie tot het lopende organisatie ontwikkeltraject (zie paragraaf 4.8.5). De begroting voor 2009 geeft een positief resultaat van € 2 miljoen. Dit bedrag ligt in lijn met het huidige meerjarige financiële beleid. Voor 2009 zijn forse investeringen te verwachten in het EPD en EPD gerelateerde projecten. Daarnaast staan er de nodige (ver)bouw projecten op stapel en worden de nodige investeringen voorzien in medisch en overig inventaris. De financiering van deze investeringen kan gedeeltelijk plaats vinden uit eigen middelen. Over aanvullende financiering wordt inmiddels met de huisbankier gesproken. De cijfers t/m maart laten zien dat het productieniveau in het A-segment en het B-segment redelijk het plan volgt, met een lichte plus. Voor wat betreft de kosten zien we overschrijdingen bij de personele kosten en de patiëntgebonden kosten. Per saldo blijven we iets achter op het begrote resultaat maar bestaat er het vertrouwen dat we ook in 2009 het geplande resultaat gaan halen. Zoals eerder vermeld geeft het overgangsregime kapitaalslasten landelijk op een aantal punten onduidelijkheid. In het bijzonder voor wat betreft de (afbouwende) compensatie van kapitaalslasten in A-segment en het (deze keer weer) niet opnemen van kapitaalslasten in het B-segment. De NVZ dringt evenals Ziekenhuis Gelderse Vallei aan op integrale prijzen, onder andere vanwege de volgtijdelijke vergelijkbaarheid van prijzen. Hierbij kan in het locaal overleg onderhandeld worden over in hoeverre kan worden afgezien van compensatie. Dit geeft veel landelijk vertraging in de onderhandelingen, zo ook bij ons ziekenhuis. Tot op heden konden wij nog geen overeenkomsten sluiten voor het B-segment. Hierdoor kan ook niet worden uitgefactureerd. Dit is een risico voor een juiste waardering van de productieopbrengsten en voor de liquiditeit.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 56
Voor de wat langere termijn wordt gewerkt aan een (nieuw) meerjarig financieel beleid wat uitgaat van de resultaten van het ziekenhuis, de nieuwe kijk op kapitaalslasten en de herziene regelgeving voor de jaarverslaggeving. Gezien de beweeglijkheid van de externe bekostiging vraagt dit een continue monitor. Samenvattend kan gesteld worden dat het ziekenhuis er de afgelopen jaren in is geslaagd de afgesproken vermogensopbouw te realiseren conform de uitgangspunten. Het eigen vermogen is daardoor op een peil gekomen wat
passend is bij de mate van liberalisering en de daaruit voortvloeiende financiële risico’s. Om deze risico’s te beheren zijn stappen gezet in de aanpassing van de besturingsfilosofie en het daarbij behorende management control systeem. Het ziekenhuis bevindt zich op dit moment in een uitstekende uitgangspositie qua gebouw, regio, vermogen en competenties van mensen om onze zorguitdagingen succesvol tegemoet te kunnen treden. Het goed op orde hebben van onze portemonnee blijft een, zij het belangrijke, randvoorwaarde. Waar het uiteindelijk om gaat is de kwaliteit van de geleverde medisch specialistische zorg.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 57
5. Jaarrekening
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 58
5.1
Geconsolideerde balans per 31 december 2008 (na resultaatbestemming)
Activa
Activa
Ref.
31 december 2008
€
€
31 december 2007
€
€
Vaste activa Materiële vaste activa
4
132.307.962
132.255.106
Vlottende activa Voorraden
5
2.844.973
2.906.886
Onderhanden werk
6
20.502.099
19.388.853
Vorderingen
7
43.667.607
40.610.476
Liquide middelen
Passiva
Passiva
770.631
Ref.
1.008.980 67.785.310
63.915.195
200.093.272
196.170.301
31 december 2008
€
€
31 december 2007
€
€
Groepsvermogen Kapitaal
8
727.172
727.172
19.681.959
13.266.746
1.355.709
887.149
21.764.840
14.881.067
Collectief gefinancierd gebonden Vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij Vermogen Totaal Eigen vermogen Aandeel derden
179.670
171.242 21.944.510
15.052.309
Voorzieningen
10
1.545.202
1.940.812
Langlopende schulden
11
103.009.675
110.122.618
Kortlopende schulden
12
46.497.443
48.415.353
Financieringsoverschot
13
27.096.442
20.639.209
200.093.272
196.170.301
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 59
5.2
Geconsolideerde resultatenrekening per 31 december 2008 Ref.
2008
2007
€
€
Bedrijfsopbrengsten Wettelijk budget aanvaardbare kosten en/of subsidie
16
103.400.334
116.167.720
Opbrengst B segment
17
31.659.947
11.015.852
Overige bedrijfsopbrengsten
18
Som der bedrijfsopbrengsten
15.484.334
14.317.226
150.544.615
141.500.798
78.554.394
Bedrijfslasten Personeelskosten
19
88.052.716
Afschrijvingen op materiële vaste activa
20
9.989.620
9.820.701
Overige bedrijfslasten
21
43.314.873
40.775.337
141.357.209
129.150.432
9.187.406
12.350.366
Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële lasten
22
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Belastingen Saldo buitengewone baten
23
Saldo buitengewone lasten Resultaat aandeel derden Saldo Resultaatbestemming
24
4.539.626
4.289.678
4.647.780
8.060.688
(28.764)
(15.027)
2.273.179
0
0
(2.273.179)
(8.427)
(10.971)
6.883.768
5.761.511
2008
Collectief gefinancierd gebonden vermogen - ziekenhuis exploitatie - bestemmingsreserve egalisatie afschrijving Saldo
6.028.517 386.696 6.415.213
Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen - resultaat overige groepsmaatschappijen - resultaat aandeel derden groepsmaatschappijen Totaal resultaat
476.982 (8.427) 6.883.768
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 60
5.3
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008
€
€
2007
€
€
Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatiesaldo
4.647.780
8.060.688
Aanpassingen voor: Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa
10.837.342
10.570.652
Mutatie voorzieningen
(395.610)
(2.482.823)
Financieringsoverschot
6.457.233
(20.243.522)
Mutatie aandeel derden
8.428
10.971 16.907.393
(12.144.722)
Verandering in werkkapitaal: Voorraden
61.913
(558.346)
Onderhanden werk
(1.113.246)
644.648
Vorderingen
(3.057.131)
12.688.114
Kortlopende schulden (exclusief bankkrediet)
1.551.014
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Betaalde belastingen
(14.369.677) (2.557.450)
(1.595.261)
18.997.723
(5.679.295)
(28.764)
(15.027)
2.273.179
(2.273.179)
(8.427)
(10.971)
Ontvangst uit hoofde van buitengewoon resultaat na belastingen Aandeel derden Kasstroom uit operationele activiteiten
2.235.988
(2.299.177)
21.233.711
(7.978.472)
2008
€
€
2007
€
€
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa
(8.539.963)
(7.788.304)
Desinvesteringen materiële vaste activa
(2.350.235)
2.350.235
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
(10.890.198)
(5.438.069)
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie vermogen
0
4.400.776
Mutatie egalisatierekening afschrijvingen
0
(2.734.688)
(7.112.943)
(7.159.052)
Afname langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename geldmiddelen
(7.112.943)
(5.492.964)
3.230.570
(18.909.505)
Het verloop van de geldmiddelen is als volgt: Stand per 1 januari Mutatie boekjaar Stand per 31 december
(8.997.898)
9.911.607
3.230.570
(18.909.505)
(5.767.328)
(8.997.898)
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 61
5.4 Toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening 5.4.1 Algemene toelichting 1. Algemeen Activiteiten De activiteiten van Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei betreffen voornamelijk het beheren van een ziekenhuis. Consolidatie In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei en van de organisaties die organisatorisch met elkaar verbonden zijn en die een zodanige onderlinge relatie hebben dat ze als een groep moeten worden beschouwd. Het geheel der organisaties wordt aangeduid als verslaggevende eenheid. Verslaggevende eenheid De navolgende organisaties maken deel uit van de verslaggevende eenheid: Stichting Ondersteunende Diensten Gelderse Vallei te Ede: • Ziekenhuis Gelderse Vallei Ondersteunende Diensten Holding B.V. te Ede • Ziekenhuis Gelderse Vallei Parkeren C.V. te Ede • Ziekenhuis Gelderse Vallei Parkeren B.V. te Ede • Ziekenhuis Gelderse Vallei Facilitaire Diensten B.V. te Ede Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei: • Clean Care Support B.V. te Ede • Gelderse Alpen B.V. te Ede • Gelderse Kers B.V. te Ede • Gelderse Kei B.V. te Ede • Gelderse Burg B.V. te Ede • Gelderse Meren B.V. te Ede Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei Vivre te Ede Stichting Nieuw Verhuurhuis te Ede (tot 25 juni 2007) Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en het bankkrediet opgenomen onder de kortlopende schulden. Ontvangen en betaalde rente en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
2. Grondslagen voor waardering van activa en passiva Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde verslaggevingsregels (WTZi). De jaarrekening is opgesteld in euro’s. Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld. Toelichtingen op posten in de balans en winst en verliesrekening in de jaarrekening zijn genummerd. Stelselwijziging De egalisatierekening afschrijvingen instandhoudingsinvesteringen is als gevolg van een wijziging in RJ655 per 1 januari 2008 gerubriceerd als een afzonderlijke bestemmingsreserve onder het collectief gefinancierd gebonden vermogen. Het saldo van de op grond van de bekostigingssystematiek in de subsidie toegekende bedragen voor afschrijvingen en de werkelijke afschrijvingen op instandhoudingsinvesteringen wordt jaarlijks toegevoegd of onttrokken aan de bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen. Toevoegingen en/of onttrekkingen aan de bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen worden verantwoord via de resultatenrekening. De vergelijkende cijfers over 2007 zijn aangepast. Daarnaast is er voor gekozen de voorziening groot onderhoud als gevolg van een wijziging in RJ655 per 1 januari 2009 te rubriceren onder het collectief gefinancierd gebonden vermogen. Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft tegen de achtergrond van de gewijzigde richtlijn met ingang van 1 januari 2009 de componentenmethode ten aanzien van onderhoud toegepast, waarbij onderhoudskosten geactiveerd en afgeschreven worden, dan wel rechtstreeks ten laste van het resultaat worden gebracht. De vergelijkende cijfers over 2007 zijn aangepast. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. Materiële vaste activa De W.M.G. gefinancierde materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffings- of vervaardigingsprijs, tot een maximum van de goedgekeurde investering, onder aftrek van lineaire afschrijvingen overeenkomstig desbetreffende NZa beleidsregels. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en, indien van toepassing, een opslag van productiekosten. Indien daartoe aanleiding bestaat, wordt een voorziening voor incourantheid in mindering gebracht.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 62
Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en, indien van toepassing, een opslag van productiekosten. Indien daartoe aanleiding bestaat, wordt een voorziening voor incourantheid in mindering gebracht. Onderhanden werk De omvang van het onderhanden werk DBC A-segment is bepaald op basis van de waarde van de uitgevoerde verrichtingen ultimo boekjaar. Het onderhanden werk DBC Bsegment per 31 december 2008 wordt gewaardeerd tegen kostprijs of lagere DBC verkoopprijs. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Aandeel derden Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat is afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd tegen concrete of specifieke risico’s en verplichtingen die op de balansdatum bestaan en waarvan de omvang onzeker is doch redelijkerwijs in te schatten. De voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde.
Overige bedrijfsopbrengsten De overige baten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Bedrijfslasten De lasten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van door tariefbepalende instanties voorgeschreven percentages, dan wel de verwachte economische levensduur. Hierbij wordt voor instandshoudingsinvesteringen rekening gehouden met de wijziging in de egalisatierekening afschrijving. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven, tenzij door tariefbepalende instanties anders is voorgeschreven. Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over de baten en lasten uit de activiteiten van de door de stichting gedreven onderneming, na aftrek van het gebruik van fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet aftrekbare kosten. Hierbij worden de thans geldende belastingtarieven gehanteerd. Buitengewoon resultaat na belastingen Als buitengewone baten en lasten worden aangemerkt de baten en lasten die niet uit de gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien.
3. Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen Het onder de baten opgenomen budget aanvaardbare kosten en daarmee gelijk te stellen middelen zijn berekend volgens voorschriften voor de bekostiging/subsidiëring. Voor het B segment zijn met alle belangrijke ziektekostenverzekeraars (of inkoopcombinaties) afspraken gemaakt over productievolume, prijs en kwaliteit. De overige opbrengsten zijn gebaseerd op aan derden gefactureerde of doorberekende bijdragen voor geleverde goederen en diensten, onder aftrek van omzetbelasting en kortingen. De kosten zijn bepaald met inachtneming van de vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in de periode dat prestaties zijn geleverd; verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 63
5.4.2 4
Toelichting op de geconsolideerde balans
Materiële vaste activa
Terreinen en gronden Bedrijfsgebouwen Verbouwingen
31 12 2008
31 12 2007
€
€
8.229.915
8.417.002
45.371.366
46.458.400
216.625
243.704
Installaties en vaste inrichting
27.959.138
30.350.181
Inventarissen
14.127.877
14.136.260
Meldingsinvesteringen
3.202.385
3.116.345
Automatiseringsapparatuur
3.514.326
3.042.188
Vervoermiddelen Overige materiële vaste activa Projecten in uitvoering Voormalige immateriële vaste activa
53.243
25.731
9.377.268
9.616.145
3.904.119
2.330.321
16.351.700
14.518.829
132.307.962
132.255.106
Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: € Boekwaarde per 1 januari 2008
132.255.106
Correctie (1)
2.350.238 134.605.344
Bij: Investeringen 2008
8.472.183
Af: Afschrijvingen 2008
(10.769.565)
Boekwaarde per 31 december 2008
132.307.962
De cumulatieve afschrijvingen bedragen ultimo 2008 € 70.658.794 (1) Op grond van gewijzigde regelgeving, waaronder het overgangsregime kapitaalslasten en de compensatieregeling IVA zoals vastgelegd in beleidsregel CI-1085, is de afboeking in 2007 van de immateriële vaste activa voor € 2,3 miljoen, teruggedraaid en geherrubriceerd van vorderingen naar materiële vaste activa. Voor een nadere toelichting op de materiële vaste activa wordt verwezen naar de bijlagen.
5
Voorraden
31 12 2008
31 12 2007
€
€
Voorraad apotheek
757.119
698.262
Voorraad OK
953.217
1.089.617
Voorraad laboratorium
126.700
123.340
Voorraad techniek
329.668
230.400
Voorraad centraal magazijn Voorziening incourantheid 5%
827.169
917.633
2.993.873
3.059.252
(148.900)
(152.366)
2.844.973
2.906.886
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 64
6
Onderhanden werk
31 12 2008
31 12 2007
€
€
A segment
16.256.155
17.990.253
B segment
4.245.944
1.398.600
20.502.099
19.388.853
Een gevolg van de DBC declaratiesystematiek is het waarderen van de per ultimo boekjaar openstaande DBC’s. Deze waardering komt tot uitdrukking in de post onderhanden werk.
7
Vorderingen
Debiteuren
31 12 2008
31 12 2007
€
€
38.164.096
35.376.437
Belastingen en premies sociale verzekeringen
72.324
63.392
5.431.187
5.170.647
43.667.607
40.610.476
31 12 2008
31 12 2007
€
€
39.478.020
36.728.932
(61.924)
(36.495)
Overige vorderingen
Debiteuren
Debiteuren Af: Ontvangen voorschotten Voorziening dubieuze debiteuren
39.416.096
36.692.437
(1.252.000)
(1.316.000)
38.164.096
35.376.437
Het verloop van de voorziening dubieuze debiteuren is als volgt: 2008 € Stand per 1 januari Toevoeging ten laste van het resultaat 2008
1.316.000 253.534 1.569.534
Ten laste van de voorziening gebracht 2008 Stand per 31 december
(317.534) 1.252.000
De toevoeging aan de voorziening wordt geheel gecompenseerd in het extern budget.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 65
Belastingen en premies sociale verzekeringen Vennootschapsbelasting
Overige vorderingen
Verstrekte voorschotten onderhanden werk aan medisch specialisten Vooruitbetaalde licenties Overige
8
Groepsvermogen
31 12 2008
31 12 2007
€
€
72.324
63.392
2008
2007
€
€
4.344.443
4.267.078
212.534
196.309
874.210
707.260
5.431.187
5.170.647
Het eigen vermogen wordt in de toelichting bij de enkelvoudige balans nader toegelicht. Het verschil tussen het eigen vermogen volgens de geconsolideerde balans en het eigen vermogen volgens de enkelvoudige balans, ad € 51.392, wordt verklaard door de consolidatie van de diverse organisaties binnen de verslaggevende eenheid. Het verschil tussen het enkelvoudige en geconsolideerde eigen vermogen heeft zich in het boekjaar als volgt ontwikkeld:
2008 € Verschil per 1 januari 2008
(237.030)
Mutatie: - Eigen vermogen Stichting Ondersteunende Diensten Ziekenhuis Gelderse Vallei; Ede - Eigen vermogen Stichting Gelderse Vallei Vivre; Ede Verschil per 31 december 2008
373.704 (85.282) 51.392
De mutatie tussen het groepsvermogen en enkelvoudig vermogen aan het begin en aan het eind van het boekjaar ad € 296.850 is als volgt te specificeren 2008 € Groepsvermogen stand per 1 januari
15.052.309
Groepsvermogen stand per 31 december
21.944.510
€
6.892.201 Enkelvoudig vermogen per 1 januari
15.118.097
Enkelvoudig vermogen per 31 december
21.713.448
Stand per 31 december
6.595.351
Mutatie boekjaar
296.850
De mutatie is als volgt te specificeren: Resultaat volgens geconsolideerde resultatenrekening
6.883.768
Resultaat volgens enkelvoudige resultatenrekening
6.595.351 288.417
Resultaat aandeel derden
8.433 296.850
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 66
9
Vermogenstoelichting
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:
Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen
Kapitaal
31-12-2007
€
€
727.172
727.172
19.681.959
13.266.746
1.355.709
887.149
21.764.840
14.881.067
Het verloop is als volgt weer te geven: Saldo per
Resultaat-
Overige
Saldo per
1-1-2008
bestemming
mutaties
31-12-2008
€
€
€
€
727.172
0
0
727.172
727.172
0
0
727.172
Kapitaal
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
31-12-2008
Het verloop is als volgt weer te geven: Saldo per
Resultaat-
Overige
Saldo per
1-1-2008
bestemming
mutaties
31-12-2008
€
€
€
€
5.932.074
6.028.517
4.220.291
16.180.882
Reserve afschrijving inventaris (1) 4.220.291
0
(4.220.291)
0
3.114.381
386.696
0
3.501.077
13.266.746
6.415.213
0
19.681.959
Reserve aanvaardbare kosten
Bestemmingsreserves: Reserve egalisatie afschrijvingen Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen
(1) Met ingang van 2008 is ervoor gekozen om de reserve afschrijving inventaris te rubriceren onder de post reserve aanvaardbare kosten.
Niet collectief gefinancierd vrij vermogen
Het verloop is als volgt weer te geven:
Algemene reserve
Saldo per
Resultaat-
Overige
Saldo per
1-1-2008
bestemming
mutaties
31-12-2008
€
€
€
€
887.149
468.560
0
1.355.709
887.149
468.560
0
1.355.709
Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 67
10
Voorzieningen
31 12 2008
31 12 2007
€
€
Voorziening sociaal beleid
890.000
1.540.300
Overige voorzieningen
655.202
400.512
1.545.202
1.940.812
Van de getroffen voorzieningen ultimo boekjaar kan worden vermeld dat € 995.202 (2007 € 1.195.812) als kortlopende verplichting is aan te merken. Als gevolg van de stelselwijziging, zoals beschreven in de algemene toelichting, is de voorziening groot onderhoud in de cijfers van 2007 geherrubriceerd onder het collectief gefinancierd gebonden vermogen.
11
Langlopende schulden
Schulden aan kredietinstellingen
31 12 2008
31 12 2007
€
€
103.009.675
110.122.618
Stand per 31 12 2008
Aflossingsverplichting 2009
Resterende looptijd > 1 jaar
Resterende looptijd > 5 jaar
€
€
€
€
Schulden aan kredietinstellingen
110.122.618
7.112.935
103.009.675
78.908.073
110.122.618
7.112.935
103.009.675
78.908.073
Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlagen.
12
Kortlopende schulden
Schulden aan kredietinstellingen
31 12 2008
31 12 2007
€
€
13.650.894
17.165.890
Crediteuren
7.429.986
6.755.514
Belastingen en premies sociale verzekeringen
4.698.617
4.378.785
20.717.946
20.115.164
46.497.443
48.415.353
Overige schulden en overlopende passiva
Schulden aan kredietinstellingen
31 12 2008
31 12 2007
€
€
Bankier
6.537.959
10.006.878
Aflossingsverplichtingen
7.112.935
7.159.012
13.650.894
17.165.890
31 12 2008
31 12 2007
€
€
Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting
60.239
223.737
Loonheffing
3.473.760
3.037.638
Pensioenen
1.164.618
1.117.410
4.698.617
4.378.785
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 68
Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft voor haar werknemers een toegezegde-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds PGGM. Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij PGGM, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft daarom de pensioenregeling verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling en heeft alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.
Overige schulden en overlopende passiva Vakantiegeld en dagen Diverse personeelskosten Rekening courant specialisten Rente Overige schulden en overlopende passiva Bevoorschotting DBC A segment
31 12 2008
31 12 2007
€
€
5.230.339
4.267.335
919.766
713.311
3.040.059
3.645.808
244.104
269.968
3.942.645
3.804.009
7.341.033
7.396.733
20.717.946
20.115.167
De bevoorschotting DBC A segment betreft de ontvangen voorschotten van zorgverzekeraars in het kader van financiering van het Onderhanden werk A segment. De bevoorschotting wordt jaarlijks bij de contractonderhandelingen bezien.
13
Financieringsoverschot
Te verrekenen met NZa (WMG Budget) Te verrekenen met AWBZ (PAAZ Budget)
Te verrekenen met NZa (WMG budget) Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Tussentijdse verrekening Sub-totaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december
31 12 2008
31 12 2007
€
€
26.977.037
20.541.738
119.405
97.471
27.096.442
20.639.209
t/m 2005
2006
2007
2008
Totaal
€
€
€
€
€
1.263.762
1.891.071
17.386.905
0
20.541.738
0
0
0
21.711.590
21.711.590
(48.267)
7.657
7.391
0
(33.219)
(1.889.784)
(1.898.728)
0
0
(3.788.512)
0
0
(11.454.560)
0
(11.454.560)
(1.938.051)
(1.891.071)
(11.447.169)
21.711.590
6.435.299
(674.289)
0
5.939.736
21.711.590
26.977.037
c
c
c
a
a = interne berekening b = overeenstemming zorgverzekeraars
Stadium van vaststelling
c = definitieve vaststelling NZa
(per erkenning)
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 69
Specificatie financieringsverschil boekjaar:
Wettelijk budget aanvaardbare kosten
2008
2007
€
€
103.087.002
112.351.884
107.957.167
116.582.267
4.350.423
2.676.894
390.873
173.704
Vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget: Opbrengsten DBC A-segment inclusief toeslagen Honoraria-opbrengsten voor specialisten in loondienst Mutatie onderhanden werk honoraria voor specialisten in loondienst Kapitaalslasten DBC B-segment Overige opbrengsten Mutatie onderhanden werk DBC A-segment Totaal financieringsverschil
Te verrekenen met AWBZ (PAAZ Budget) Stand per 1 januari Budget PAAZ (1) Correcties voorgaande jaren Ontvangen voorschotten AWBZ Stand per 31 december
0
1.572.457
14.225.100
13.042.761
(2.124.971)
(732.247)
124.798.592
133.315.836
(21.711.590)
(20.963.952)
2008
2007
€
€
97.471
116.535
0
(2.635.302)
0
2.868
21.934
2.613.370
119.405
97.471
1) Met ingang van 2008 wordt het PAAZ budget rechtstreeks door het zorgkantoor aan de Riethorst uitbetaald. De kapitaalslasten begrepen in het PAAZ budget worden vanaf 2008 door het ziekenhuis in rekening gebracht aan de Riethorst.
14
Verstrekte zekerheden
De Fortis Bank heeft ultimo 2008 het navolgende kredietarrangement ter beschikking gesteld: • een rekening-courant faciliteit ten behoeve van exploitatie van € 54 miljoen; De rekening-courant faciliteit is als volgt: € 40 miljoen ten behoeve van de exploitatie en € 14 miljoen ten behoeve van investeringen. De rente van deze kredietfaciliteit is op basis van 1-maands euribor + een opslag van 0,5%. Ultimo 2008 was deze 3,49% • een zevental langlopende leningen met een totale faciliteit per balansdatum van € 99,5 miljoen.
Zekerheden zijn gesteld in de vorm van: • positieve / negatieve hypotheekverklaring; • Pari passu verklaring. Het exploitatiekrediet is per balansdatum ingeperkt met een huurgarantie van € 0,04 miljoen aan Huizerhof Passage B.V. (spreekuurcentrum Veenendaal).
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 70
15
Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Ter zake van huurovereenkomsten is de stichting een tweetal langlopende contracten aangegaan. Het betreft: • Rubensstraat 167 te Ede:
• jaarhuur € 185.000; • looptijd contract tot 2010.
• Spreekuurcentrum Veenendaal
• jaarhuur € 202.000; • looptijd contract tot 2012.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 71
5.4.3 16
Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening
Wettelijk budget aanvaardbare kosten en/of subsidie Wettelijk budget aanvaardbare kosten PAAZ budget Correcties voorgaande jaren
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (x € 1.000)
2008
2007
€
€
103.087.002
112.351.884
280.113
2.632.434
33.219
1.183.402
103.400.334
116.167.720
€
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten in vorig jaar
€ 112.352
Mutaties: - productie realisatie in boekjaar
(2.983)
- aftrek loon en materieel mbt DBC B-segment
(6.314)
- Kortingsbijdrage “Doelmatigheidspotentieel” 2008
(1.594)
- overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling
2.192
(10.891) - prijsindexatie materiële kosten
667
- groei normatieve kapitaalslasten
190 3.049
Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - aftrek kapitaalslasten ivm DBC B-segment - doorberekende kapitaalslasten
575 7 (2.486) 14 (1.890)
Overige mutaties: - zorgvernieuwing - dure kunst- en hulpmiddelen - dure geneesmiddelen (80 % nacalculeerbaar) - samenwerkingsverbanden (IKO, CBO en Palga) - bloed - extra opleidingsplaatsen vervolgopleidingen - scholingsmiddelen - overig
420 (419) 428 88 31 (117) (28) 64 467
Wettelijk budget voor aanvaarbare kosten in boekjaar
103.087
Voor een nadere detaillering van het Wettelijk Budget Aanvaardbare kosten wordt verwezen naar de bijlagen.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 72
17
Opbrengst B segment
Gefactureerd B-segment Onderhanden werk B-segment (mutatie)
Mutatie kapitaallasten B-segment
18
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
29.347.560
12.745.741
2.312.387
(157.432)
31.659.947
12.588.309
0
1.572.457
31.659.947
11.015.852
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
1.391.607
1.238.645
32.672
17.789
Overige zorgprestaties
2.670.816
2.105.288
Overige dienstverlening
7.393.098
7.303.007
Overige bedrijfsopbrengsten
Zorgprestaties tussen instellingen (WDS) Zorgprestaties derde component
Exploitatie niet aan productieproces dienstbare activa Opleidingsfonds Aios Overige subsidies
416
542
3.764.530
3.567.800
231.195
84.155
15.484.334
14.317.226
Aanpassing heeft plaatsgevonden van de vergelijkende cijfers 2007. Dit betreft de in de post overige dienstverlening begrepen rente in rekening gebracht aan zorgverzekeraars inzake onderhanden werk (€ 815.741). Deze post is geherrubriceerd onder de rentelasten.
19
Personeelskosten
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
Lonen en salarissen
67.656.033
60.452.635
Sociale lasten
12.361.917
10.802.652
Pensioenlasten
5.124.431
4.791.420
Overige personeelskosten
2.910.335
2.507.687
88.052.716
78.554.394
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
64.421.728
58.460.778
Lonen en salarissen
Lonen en salarissen Personeel niet in loondienst
3.234.305
1.991.857
67.656.033
60.452.635
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 73
Overige personeelskosten
Cursus en opleidingskosten
Exploitatie
2008
2007
€
€
1.335.074
973.875
Reiskostenvergoeding
595.867
448.353
Werving en selectie
239.209
180.685
Kosten gezondheidszorg
165.542
149.523
Bedrijfskleding
151.238
124.964
Kosten kinderopvang Overige personeelskosten
20
Exploitatie
Afschrijvingen op materiële vaste activa
Afschrijvingen materiële vaste activa
Afschrijvingen materiële vaste activa
Afschrijving voormalige immateriële vaste activa
0
9.585
423.405
620.702
2.910.335
2.507.687
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
9.989.620
9.820.701
9.989.620
9.820.701
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
517.367
517.366
Nacalculeerbare afschrijvingen
3.692.242
3.692.243
Overige afschrijvingen materiële vaste activa
6.569.497
6.405.513
Doorberekende kapitaalslasten
(789.486)
(794.421)
9.989.620
9.820.701
• Het totaal aan nacalculeerbare afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa over het boekjaar 2008 bedraagt € 4.209.609. • Voor een nadere toelichting op de afschrijvingen materiële vaste activa wordt verwezen naar de bijlagen.
21
Overige bedrijfslasten
Patiëntgebonden kosten
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
25.186.569
22.909.619
Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten
4.661.702
4.542.377
Onderhoud en energiekosten
3.422.176
3.740.890
Huur en leasing Algemene beheerskosten
Algemene beheerskosten
Budgetbijdrage inzake PAAZ aan MFE Riethorst Overige algemene beheerskosten
953.192
885.565
9.091.234
8.696.886
43.314.873
40.775.337
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
0
2.364.286
9.091.234
6.332.600
9.091.234
8.696.886
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 74
De ten laste van het boekjaar gebrachte kosten voor de externe accountant en de accountantsorganisatie, genoemd in artikel 1, eerste lid onder a en e, van de Wet toezicht accountantsorganisaties, zijnde Ernst & Young Accountants LLP zijn als volgt: accountantskosten ( in duizenden euro’s)
Totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening
2008
2007
113
111
Totale honoraria voor andere controleopdrachten
23
23
Totale honoraria voor andere niet-controlediensten
97
61
233
195
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
4.539.626
4.289.678
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
2.273.179
0
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
0
2.273.179
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
8.427
10.971
Totale accountantskosten De kosten maken onderdeel uit van de Algemene beheerskosten.
22
Financiële lasten
Rentelasten
23
Saldo bijzondere baten en lasten
Saldo buitengewone baten
Vrijval voorziening vordering immateriële vaste activa Saldo buitengewone lasten
Voorziening vordering immateriële vaste activa
24
Resultaat aandeel derden
Clean Care Support B.V.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 75
5.4.4 25
Bestuurders en toezichthouders
Overige informatie Raad van Bestuur Voor een overzicht van de lasten ter zake van bezoldiging en pensioenen e.d. van de leden van de Raad van Bestuur, wordt verwezen naar de bijlage ‘tabel verantwoording bezoldiging bestuurders’.
Leden Raad van Toezicht De leden van de Raad van Toezicht hebben de navolgende vergoedingen ontvangen:: 2007
2006
€
€
voorzitter
6.000
4.500
Dr. D.J. Bakker
vice- voorzitter
4.500
4.500
Dr. Ir. R.J.A. van der Bruggen
lid
4.500
3.000
Ir. G.N. Kok
lid
3.000
3.000
Mw Drs. J.C.H.G. Arts
lid
3.000
3.000
Prof. Dr. J.G.A.J. Hautvast
lid vanaf 05-03-08
3.000
0
Mw Dr. E.M. Ott
lid vanaf 05-03-08
3.000
0
Ir. Ing. H de Boon
Wet Openbaarmaking Topinkomens In het kader van de Wet Openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) is elke instelling die overwegend uit publieke middelen is gefinancierd, verplicht jaarlijks het inkomen te publiceren indien dit inkomen uitgaat boven dat van de Minister. Voor een overzicht wordt verwezen naar de bijlagen en DigiMV via www.jaarverslagenzorg.nl.
26
Gemiddeld aantal werknemers
Gedurende het jaar 2008 waren gemiddeld 1.678 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2007: 1.607).
- patiëntgebonden functies
2008
2007
1.206
1.162
- algemene en administratieve functies
258
242
- hotelfuncties
118
127
- leerling verpleegkundigen
76
55
- terrein / gebouw gebonden functies
20
21
1.678
1.607
Totaal aantal werknemers
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 76
5.5
Enkelvoudige balans per 31 december 2008 (na resultaatbestemming)
Activa
Ref.
31 december 2008 €
€
31 december 2007 €
€
Vaste activa Materiële vaste activa
29
127.446.678
127.528.880
Financiële vaste activa
30
845.448
665.311 128.292.126
128.194.191
Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk Vorderingen
31
Liquide middelen
Passiva
2.828.734
2.894.957
20.502.099
19.388.853
44.015.544
40.852.320
11.732
Ref.
92.321 67.358.109
63.228.451
195.650.235
191.422.642
31 december 2008
€
€
31 december 2007
€
€
Eigen Vermogen Stichtings¬kapitaal
32
727.172
727.172
33
19.681.959
13.266.746
34
1.304.317
Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen
1.124.179 21.713.448
15.118.097
Voorzieningen Overige voorzieningen Langlopende schulden
35
Kortlopende schulden
36
Financieringsoverschot
1.545.202
1.940.812
97.463.472
104.324.315
47.831.671
49.400.209
27.096.442
20.639.209
195.650.235
191.422.642
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 77
5.6
Enkelvoudige resultatenrekening 2008 Ref.
2008
2007
€
€
Bedrijfsopbrengsten Wettelijk budget aanvaardbare kosten en/of subsidie
103.400.334
116.167.720
Opbrengst B segment
37
31.659.947
11.015.852
Overige bedrijfsopbrengsten
38
13.942.989
13.196.317
149.003.270
140.379.889
77.256.148
Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Personeelskosten
39
86.884.754
Afschrijvingen op materiële vaste activa
40
7.654.044
7.149.967
Overige bedrijfslasten
41
46.023.648
43.940.558
140.562.446
128.346.673
Som der lasten Bedrijfsresultaat Financiële lasten
42
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Saldo bijzondere baten en lasten Saldo
43
8.440.824
12.033.216
(4.118.652)
(4.021.405)
4.322.172
8.011.811
2.273.179
(2.273.179)
6.595.351
5.738.632
Resultaatbestemming 2008 Collectief gefinancierd gebonden vermogen - ziekenhuis exploitatie - bestemmingsreserve egalisatie afschrijving Saldo
€ 6.028.517 386.696 6.415.213
Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen - resultaat overige groepsmaatschappijen Totaal resultaat
180.138 6.595.351
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 78
5.7 5.7.1 28
Algemeen
Toelichting op de enkelvoudige balans en resultatenrekening Algemene toelichting Grondslagen van waardering en resultaatbepaling De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige balans en resultatenrekening en de geconsolideerde balans en resultatenrekening zijn gelijk. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening. Voor zover de posten van de enkelvoudige jaarrekening niet zijn toegelicht in de toelichting op de enkelvoudige balans en resultatenrekening, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening.
Grondslagen voor bepaling van het resultaat
Aandeel in het resultaat Het aandeel in de winst / het verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de groep in de resultaten van deze deelnemingen, rekening houdend met de daarop betrekking hebbende belastingen. De resultaten van deelnemingen welke gedurende het boekjaar zijn verworven of afgesloten worden vanaf het verwervingsmoment respectievelijk tot het moment van afstoting verwerkt in het resultaat van de groep.
5.7.2 29
Toelichting op de balans
Materiële vaste activa Terreinen en gronden Bedrijfsgebouwen Verbouwingen
31-12-2008
31-12-2007
€
€
8.229.915
8.417.002
45.371.366
46.458.400
216.625
243.704
Installaties
27.959.138
30.350.181
Inventarissen
13.948.272
14.025.265
Meldingsinvesteringen
3.202.385
3.116.345
Automatiseringsapparatuur
3.514.326
3.042.188
Vervoermiddelen Overige materiële vaste activa Projecten in uitvoering Voormalige immateriële vaste activa
53.243
25.731
4.803.492
5.046.653
3.796.215
2.284.582
16.351.700
14.518.829
127.446.678
127.528.880
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 79
In de post inventarissen zijn, conform de Richtlijnen Jaarverslaggeving, de door het ziekenhuis gehuurde inventarissen van derden opgenomen. Ter financiering hiervan zijn door het ziekenhuis aan deze derden leningen verstrekt. Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: 2008
€ Boekwaarde per 1 januari 2008
127.528.880
Correctie (1)
2.350.238 129.879.118
Bij: Investeringen
8.402.859
Af: Afschrijvingen 2008
(10.835.299)
Boekwaarde per 31 december 2008
127.446.678
De cumulatieve afschrijvingen bedragen ultimo 2008 € 69.579.184. (1) Op grond van gewijzigde regelgeving, waaronder het overgangsregime kapitaalslasten en de compensatieregeling IVA zoals vastgelegd in beleidsregel CI-1085, is de afboeking in 2007 van de immateriële vaste activa voor € 2,3 miljoen, teruggedraaid en geherrubriceerd van vorderingen naar materiële vaste activa. Voor een nadere toelichting op de materiële vaste activa wordt verwezen naar de bijlagen.
30
Financiële vaste activa
31-12-2008
31-12-2007
€
€
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
670.448
490.311
Vorderingen op groepsmaat¬schappijen
175.000
175.000
845.448
665.311
De belangen van de vennootschap in andere maatschappijen zijn als volgt verdeeld: Naam, vestigingsplaats
Aandeel in
Resultaat
geplaatst
conform laatst
kapitaal in %
vastgestelde jaarrekening
€ Gelderse Alpen B.V., Ede
100,00
(4.179)
Gelderse Meren B.V., Ede
100,00
69.780
Gelderse Burg B.V., Ede
100,00
7.693
Gelderse Kei B.V., Ede
100,00
6.794
Gelderse Kers B.V., Ede
100,00
91.278
51,00
8.772
31-12-2008
31-12-2007
€
€
Clean Care Support B.V., Ede
Deelnemingen in groepsmaatschappijen Gelderse Alpen B.V.
54.035
58.214
Gelderse Meren B.V.
179.299
109.519
Gelderse Burg B.V.
69.129
61.437
Gelderse Kei B.V.
78.965
72.171
Gelderse Kers B.V.
102.017
10.739
Clean Care Support B.V., Ede
187.003
178.231
670.448
490.311
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 80
Vorderingen op groepsmaatschappijen Lening Stichting Gelderse Vallei Vivre
31
Vorderingen
Debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen
Vorderingen op groepsmaatschappijen Rekening courant Kei B.V.
31-12-2008
31-12-2007
€
€
175.000
175.000
31-12-2008
31-12-2007
€
€
38.164.096
35.376.437
250.674
150.865
5.600.774
5.325.018
44.015.544
40.852.320
31-12-2008
31-12-2007
€
€
32.720
0
0
18.177
217.954
132.688
250.674
150.865
Rekening courant Gelderse Kers B.V. Rekening courant Gelderse Vallei Vivre
32
Eigen Vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:
Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen
31 12 2008
31 12 2007
€
€
727.172
727.172
19.681.959
13.266.746
1.304.317
1.124.179
21.713.448
15.118.097
Het verloop is als volgt weer te geven: Kapitaal
Kapitaal
Saldo per
Resultaat-
Overige
Saldo per
1-1-2008
bestemming
mutaties
31-12-2008
€
€
€
€
727.172
0
0
727.172
727.172
0
0
727.172
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 81
33
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
Het verloop is als volgt weer te geven: Kapitaal
Saldo per
Resultaat-
Overige
Saldo per
1-1-2008
bestemming
mutaties
31-12-2008
€
€
€
€
Reserve aanvaardbare kosten:
5.932.074
6.028.517
4.220.291
16.180.882
Reserve afschrijving inventaris
4.220.291
0
(4.220.291)
0
3.114.381
386.696
0
3.501.077
13.266.746
6.415.213
0
19.681.959
Bestemmingsreserves: Reserve egalisatie afschrijvingen Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen
Het verloop is als volgt weer te geven:
34
Niet collectief gefinancierd vrij vermogen
Kapitaal
Algemene reserve
Saldo per
Resultaat-
Overige
Saldo per
1-1-2008
bestemming
mutaties
31-12-2008
€
€
€
€
1.124.179
180.138
0
1.304.317
1.124.179
180.138
0
1.304.317
Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen
35
Langlopende schulden
31-12-2008
31-12-2007
€
€
97.463.472
104.324.315
Stand per
Aflossings-
Resterende
Resterende
31 12 2008
verplichting
looptijd
looptijd
2009
> 1 jaar
> 5 jaar
€
€
€
€
104.324.315
6.860.835
97.463.472
74.622.370
104.324.315
6.860.835
97.463.472
74.622.370
Schulden aan kredietinstellingen
Schulden aan kredietinstellingen
Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlagen.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 82
36
Kortlopende schulden
Schulden aan kredietinstellingen
31-12-2008
31-12-2007
€
€
13.398.794
16.913.790
Crediteuren
7.404.396
6.741.918
Schulden aan groepsmaatschappijen
2.490.816
2.108.701
Belastingen en premies sociale verzekeringen
4.684.836
4.207.446
19.852.829
19.428.354
47.831.671
49.400.209
31-12-2008
31-12-2007
€
€
Bankier
6.537.959
10.006.878
Aflossingsverplichtingen
6.860.835
6.906.912
13.398.794
16.913.790
31-12-2008
31-12-2007
€
€
191.797
199.474
1.924.598
1.464.221
Overige schulden en overlopende passiva
Schulden aan kredietinstellingen
Schulden aan groepsmaatschappijen
Rekening courant Stichting Ondersteunende Diensten Ziekenhuis Gelderse Vallei Rekening courant Ziekenhuis Gelderse Vallei Parkeren B.V. Rekening courant Gelderse Alpen B.V.
49.845
55.392
Rekening courant Gelderse Meren B.V.
127.988
251.222
Rekening courant Gelderse Burg B.V. Rekening courant Gelderse Kei B.V. Rekening courant Gelderse Kers B.V.
62.680
69.762
0
68.630
133.908
0
2.490.816
2.108.701
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Omzetbelasting Loonheffing Pensioenen
31-12-2008
31-12-2007
€
€
42.311
45.118
3.473.760
3.037.638
1.168.765
1.124.690
4.684.836
4.207.446
31-12-2008
31-12-2007
€
€
5.230.339
4.267.335
Overige schulden en overlopende passiva
Vakantiegeld en dagen Diverse personeelskosten Rekening courant Specialisten Rente Overige schulden en overlopende passiva Bevoorschotting DBC A segment
919.766
713.311
3.040.059
3.645.808
39.617
56.590
3.282.015
3.348.573
7.341.033
7.396.733
19.852.829
19.428.354
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 83
5.7.3
37
Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening
Opbrengst B segment
Opbrengst B segment
38
Overige bedrijfsopbrengsten
Zorgprestaties tussen instellingen (WDS) Zorgprestaties derde compartiment
Exploitatie
2008
2007
€
€
31.659.947
11.015.852
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
1.295.152
1.238.645
32.672
17.789
Overige zorgprestaties
2.670.816
2.105.288
Overige dienstverlening
5.948.208
6.182.098
Exploitatie niet aan productieproces dienstbare activa Opleidingsfonds Aios Overige subsidies
39
Exploitatie
Personeelskosten
416
542
3.764.530
3.567.800
231.195
84.155
13.942.989
13.196.317
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
Lonen en salarissen
66.492.127
59.158.232
Sociale lasten
12.361.917
10.802.652
5.124.431
4.791.420
Pensioenlasten Overige personeelskosten
2.906.279
2.503.844
86.884.754
77.256.148
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
63.257.822
57.216.641
Lonen en salarissen
Brutolonen en salarissen Personeel niet in loondienst
3.234.305
1.941.591
66.492.127
59.158.232
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 84
40
Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Afschrijvingen voormalige immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
517.367
517.366
7.136.677
6.632.601
7.654.044
7.149.967
Voor een nadere toelichting op de afschrijvingen materiële vaste activa wordt verwezen naar de bijlagen.
41
Overige bedrijfslasten
Huur en leasing
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
3.246.815
3.324.486
25.022.732
22.879.275
Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten
6.101.246
6.117.985
Onderhoud en energiekosten
3.416.282
3.739.976
Algemene beheerskosten
8.236.573
7.778.836
46.023.648
43.840.558
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
Patiënt en bewonersgebonden kosten
Algemene beheerskosten
Budgetbijdrage inzake PAAZ aan MFE Riethorst
0
2.364.286
8.236.573
5.414.550
8.236.573
7.778.836
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
Resultaat Gelderse Alpen B.V.
(4.179)
(4.414)
Resultaat Gelderse Meren B.V.
69.780
17.279
7.693
5.401
Overige algemene kosten
42
Financiële lasten
Resultaat Gelderse Burg B.V. Resultaat Gelderse Kei B.V.
6.794
5.061
Resultaat Gelderse Kers B.V.
91.278
(5.403)
Resultaat Clean Care Support B.V. Rentelasten
8.772
11.418
(4.298.790)
(4.050.747)
(4.118.652)
(4.021.405)
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 85
43
Saldo bijzondere baten en lasten
Bijzondere baten
Vrijval voorziening vordering immateriële vaste activa
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
2.273.179
0
Exploitatie
Exploitatie
2008
2007
€
€
0
2.273.179
Bijzondere lasten
Voorziening vordering immateriële activa
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 86
6. Overige gegevens
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 87
6.1
Accountantsverklaring (1 van 2)
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 88
6.1
Accountantsverklaring (2 van 2)
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 89
6.2
Bedcapaciteit en productieparameters Bedcapaciteit en productieparameters: uitkomst
uitkomst
2008
2007
605
605
- 1e klas
0
0
- 2e klas
0
0
- 3e klas
137105
134362
Aantal erkende bedden Aantal verpleegdagen
- gezonde zuigelingen
1004
791
- Verkeerde bed
2106
3307
- gezonde moeder
68
10
- afwezigheids dagen
58
101
140341
138571
totaal
Gehanteerde verpleegtarieven in € Verrekenpercentage*
01-01-2008 01-05-2008 01-06-2008 01-09-2008 0,00%
0,00%
0,00%
- 1e klas
Tarief zit verdisconteerd in dbc tarief
- 2e klas
Tarief zit verdisconteerd in dbc tarief
- 3e klas’
Tarief zit verdisconteerd in dbc tarief
0,00%
- gezonde zuigelingen/moeder
169
169
169
169
- Verkeerde bed
158
158
158
158
- afwezigheids dagen
Tarief zit verdisconteerd in dbc tarief
Bedbezettingspercentage o.b.v. werkelijk aantal aanwezige bedden Aantal klinische opnamen Aantal verpleegdagen Gemiddelde verpleegduur Aantal dagopnamen (regulier + zwaar) Aantal cytostatica poliklinisch Aantal poliklinische bevallingen
90
89
23393
21417
140341
138571
6,0
6,5
19413
18113
2428
2109
666
762
Aantal eerste polikliniekbezoeken
139859
134077
Aantal herhalingsbezoeken
236696
224847
12113
11776
8291
5929
Aantal haemodialyse Aantal C.A.P.D. / C.C.P.D. Implantaten knie
206
189
Implantaten heup
370
348
Implantaten pacemaker Cataracten
85
96
1656
984
* Het verrekenpercentage is een opslag op het basistarief van het kostendeel van de A segment dbc’s ** De genoemde aantallen in 2007 en 2008 hebben betrekking op de A en B segment dbc’s *** In 2006 is de klasseverpleging afgeschaft door het CTG. Hierdoor zijn er alleen 3e klas verpleegdagen geregistreerd.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 90
6.3
Aantallen onderzoeken en behandelingen per zorgtype 2008 / 2007 (incl. uitbestede onderzoeken)
Onderzoek / behandeling
Klinisch
Poliklinisch
Dagverpleging
Totaal
Uitkomst
Uitkomst
Uitkomst
Uitkomst
2008
2007
2008
2007
2008
2007
2008
2007
13.573
13.363
41.436
40.458
15.292
15.125
70.301
68.946
20.241
20.188
103.612
102.278
8.525
8.088
132.378
130.554
124
1.530
10.339
10.216
0
1
10.463
11.747
1.044
975
0
0
0
0
1.044
975
33.817
31.560
114.249
108.656
2.612
2.710
150.678
142.926
532
520
4.663
3.990
50
42
5.245
4.552
4.786
4.301
13.071
10.823
1.139
1.463
18.996
16.587
31.260
31.215
7.688
7.359
20
21
38.968
38.595
Therapeutische behandelingen (C.001 - C.016) (incl. seh behandelingen) Diagnostische behandelingen (B.501 - B.511) (incl. seh behandelingen) SEH behandelingen (C.001-C.016 + B.501-B.511) Klinische verlossingen op verloskamer (C.008) (excl. sectio’s) Beeldvormende onderzoeken (B.101-B.113) Nucleaire onderzoeken (B.401-B.456) Pathologische onderzoeken (B.301-B.307) Fysiotherapeutische behandelingen (E.001-E.125)
* De genoemde aantallen in 2007 en 2008 hebben betrekking op de A en B segment dbc’s
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 91
6.4 a
Specialismen
Kwantitatieve gegevens
Aantal klinische opnamen
Aantal verpleegdagen
uitkomst
uitkomst
Gemiddelde verpleegduur uitkomst
2008
2007
2008
2007
2008
2007
80
17
134
28
1,7
1,6
Cardiologie
3.616
3.146
12.953
11.445
3,6
3,6
Chirurgie
4.273
3.911
28.189
28.627
6,6
7,3
3
2
10
14
3,3
7,0
Anaesthesiologie
Dermatologie Geriatrie
16
-
181
-
11,3
-
Gynaecologie
3.311
2.911
11.911
11.504
3,6
4,0
Interne geneeskunde
3.096
2.895
28.267
28.563
9,1
9,9
206
200
587
609
2,8
3,0
Kaakchirurgie K.N.O.-heelkunde
837
876
2.109
2.136
2,5
2,4
Kindergeneeskunde
2.297
2.165
11.480
10.451
5,0
4,8
Longgeneeskunde
1.480
1.353
13.037
14.351
8.8
10,6
701
586
4.579
3.994
6,5
6,8
1.448
1.379
14.945
14.846
10,3
10,8
Maag-, Darm- en Leverziekten Neurologie Oogheelkunde
17
13
57
22
3,4
1,7
1.318
1.225
8.491
7.826
6,4
6,4
154
179
527
747
3,4
4,2
20
21
126
217
6,3
10,3
520
538
2.758
3.191
5,3
5,9
Revalidatie
-
-
-
-
-
-
SEH geen verwijzing
-
-
-
-
-
-
Pré-operatief
-
-
-
-
-
-
23.393
21.417
140.341
138.571
6,0
6,5
Orthopaedie Plastische chirurgie Reumatologie Urologie
Totaal
* De genoemde aantallen in 2007 en 2008 hebben betrekking op de A en B segment dbc’s
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 92
6.4 b
Specialismen
Anaesthesiologie Cardiologie
Kwantitatieve gegevens (vervolg)
Aantal Dagopnamen
Aantal eerste polikliniekbezoeken
uitkomst
uitkomst
Aantal herhalingsbezoeken uitkomst
2008
2007
2008
2007
2008
2007
1.760
1.766
1.457
1.344
2.657
2.348
603
542
9.456
9.194
16.819
15.342
1.558
1.432
18.724
18.727
32.615
30.009
Dermatologie
157
166
11.097
10.653
19.016
19.145
Geriatrie
445
393
725
671
706
691
Gynaecologie
764
810
8.679
8.527
22.765
23.314
1.999
1.746
10.427
10.445
19.005
19.114
384
344
6.546
5.728
5.674
5.616
3.449
3.527
13.756
13.414
25.732
26.610
304
449
4.337
4.156
6.236
5.445
543
533
3.644
3.568
6.593
6.327
2.722
2.452
3.354
2.867
4.732
4.004
Chirurgie
Interne geneeskunde Kaakchirurgie K.N.O.-heelkunde Kindergeneeskunde Longgeneeskunde Maag-, Darm- en Leverziekten Neurologie
848
862
11.416
10.685
13.362
13.020
Oogheelkunde
1.754
1.037
16.089
13.832
14.122
11.526
Orthopaedie
1.239
1.175
7.948
7.575
12.940
10.743
544
541
2.327
2.151
3.800
3.466
27
24
2.580
2.170
4.523
3.741
313
314
4.476
4.194
12.188
11.839
Revalidatie
-
-
-
-
6
-
SEH geen verwijzing
-
-
2.821
4.176
-
-
Plastische chirurgie Reumatologie Urologie
Pré-operatief Totaal
-
-
-
-
13.205
12.547
19.413
18.113
139.859
134.077
236.696
224.847
* De genoemde aantallen in 2007 en 2008 hebben betrekking op de A en B segment dbc’s
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 93
6.5
Vaststelling en goedkeuring jaarrekening 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei. De jaarrekening 2008 is door de Raad van Bestuur vastgesteld in hun vergadering van 11 mei 2009
w.g. Drs. D. van Starkenburg
voorzitter
w.g. Mevrouw Drs. N.W. Zeller
lid
De jaarrekening 2008 is door de Raad van Toezicht goedgekeurd in hun vergadering van 19 mei 2009
w.g. Ir.ing. H. de Boon
voorzitter
w.g. Dr. D.J. Bakker
vice voorzitter
w.g. Mevrouw Dr. E.M. Ott
lid
w.g. Prof.dr. J.G.A.J. Hautvast
lid
w.g. Dr. Ir. R.J.A. van der Bruggen
lid
w.g. Ir. G.N. Kok
lid
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 94
7. Bijlage Maatschappelijk verslag
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 95
7.1 Naam
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2008 Functie
Leeftijd
relevante) (neven)functies
Specifieke
Benoemd sinds
Aftredend per
deskundigheid
Komt in aanmerking voor herbenoeming
Ir. Ing. Herman de Boon voorzitter
62
Dir. HDB2002 b.v.
Netwerk zorg
Vz. Ned. Verbond Groothandel.
Bedrijfskundig
Vz. Vereniging Bloemenexporteurs.
Financieel
Vice-vz. Productschap Tuinbouw.
HRM
Vice-vz. Ned. Normalisatie Instituut.
Man.ment profit
26-09-2003
2011
nee
29-01-2003
2012
nee
2010
nee
2011
nee
Lid bestuur Innovatienetwerk. Vz. bestuur Transforum. Vz. RvC ’s Heerenloo Zorggroep. Vz. RvC VandenBos. Lid Executive Board Containercentrale (DK) Lid ING MKB adviesraad Vz. RvC Valstar Food Vz. RvC PGGM Vz. RvC Trobas dr. Dirk Jan Bakker
Vice-
Medisch specialist n.p.
Onderwijs
voorzitter,
68
Gezondheidsrecht
Netwerk zorg
Tevens
Medische ethiek
Medisch
voorzitter
Voorzitter St.VitaValley
HRM
audit-
Voorzitter St. en register
Man.ment zorg
commissie
Kwaliteitsbevordering
kwaliteit
Zorgadministratieve beroepen.
van zorg
Voorzitter ethische commissie hospice Kuria. Raad van advies Reliëf (chr.zorginstellingen)
mw. Drs. (Anita)
Lid, tevens 49
Lid RvB ProRail b.v. (tot 1-7-08)
Bedrijfskundig
26-09-2003
J.C.H.G. Arts
voorzitter
Lid bestuur Spoorweg-pensioenfonds.
HRM
Herbenoemd per
remunera-
Lid bestuur atelier HSL (tot 1-7-08)
Management
20-09-06
tie-
(non)profit
commissie
Openbaar bestuur
dr. ir. René J.A. van der
Lid, tevens 61
Vz. RvB Imtech N.V.
Bedrijfskundig
Bruggen
voorzitter
Adviesraad Cisco Systems
Financieel
audit-
RvC Eriks Group N.V
Juridisch
commissie
Lid Curatorium voor de Bouw van TSM
Man.ment profit
26-09-2003
Business School Lid RvC Gamma Holding N.V. Lid Adviesraad Uitgevende Instellingen NYSE Euronext
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 96
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2008 vervolg Naam
Functie
Leeftijd
relevante) (neven)functies
Specifieke
Benoemd sinds
Aftredend per
deskundigheid
Komt in aanmerking voor herbenoeming
Prof.dr. J.G.A.J.
Lid, tevens 70
Lid RvC Koninklijke Wessanen
Medisch
Hautvast
lid audit-
Vz RvA Bureau Risicobeoordeling VWA
Voeding
commissie
Vz RvA Zorgkantoor Arnhem (Menzis)
wetenschap
kwaliteit
Lid CvT RIVM
van zorg
Lid RvT Voedingscentrum Nederland
Lid,
Dijkgraaf Waterschap Rivierenland.
Bedrijfskundig
tevens lid
Vz. RvC woningcorporatie Idealis
Openbaar bestuur
Wageningen/Ede.
Onderwijs
ir. Gerrit N. Kok
audit-
63
commissie
05-03-2008
2012
ja
29-01-2004
2012
nee
05-03-2008
2012
ja
Vz. RvC Rabo Betuwe. Vz. RvT Slot Loevestein.
mw. dr. E.M. Ott
Lid, tevens
Programmadirecteur Top Class, Centrum Management en
lid remu-
voor Management Development in
beleid
de Zorg, iBMG, Erasmus Universiteit
Management zorg
neratiecommissie
55
Rotterdam. RvT Dijk en Duin ( tot juli 2008) RvT De Viersprong Vermogens-fonds Psychotechniek
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 97
7.2
Samenstelling Raad van Bestuur per 31 december 2008
Naam
Functie
drs. Dik van Starkenburg
Voorzitter
Leeftijd
53
Nevenfuncties
Werkzaam in de huidige Werkzaam bij de
Vz RvT St. Topaz
functie sinds
organisatie sinds
01-03-2008
01-03-2008
01-01-2002
01-08-1977
Lid adviesraad Mens en Mij. ROC Mondriaan Lid bestuur/penning- meester St. Care to Move Lid bestuur Medirisk drs. Nicolet W. Zeller-van der Werf lid
53
Lid RvT Arnhems Radiotherapeutisch Instituut Bestuurslid Stichting Samenwerkende Ziekenhuizen regio Dordrecht Gorinchem Bestuurslid Medisch Coördinerend Centrum (MCC) Bestuurslid Van Kalmthout foundation
7.3
Structuur van de organisatie
Stichting Ziekenhuis
Stichting Ondersteunende Diensten
Stichting Gelderse
Stichting Medisch
Gelderse Vallei
Ziekenhuis Gelderse Vallei
Vallei Vivre
Coördinerend en Diagnostisch Centrum
Stichting Vrienden Clean Care
Ziekenhuis Gelderse Vallei
Support B.V.
Ondersteunende Diensten
Gelderse Vallei
Holding B.V. Gelderse
Stichting tot Hulp aan
Alpen B.V.
de Stichting Ziekenhuis Ziekenhuis Gelderse
Ziekenhuis Gelderse
Vallei Parkeren B.V.
Vallei Facilitaire
Gelderse
Gelderse Vallei
Diensten B.V.
Kers B.V.
Gelderse
Ziekenhuis Gelderse
Kei B.V.
Vallei Parkeren CV
Gelderse Burg B.V. De aard en het percentage Gelderse Meren B.V.
van deelneming ZGV staat vermeld op pagina 80.
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 98
7.4
Procedure t.a.v. melden
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 99
7. Bijlage Jaarrekening
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 100
7.5
Geconsolideerd verloopoverzicht materiële vaste activa 2008 WMG vergunningsplichtige vaste activa Terrein-
Gebouwen
voorzieningen
Vaste
Verbouwingen
inrichting
Veenendaal
5%
5%
(bedragen in euro’s) Afschrijvingspercentages
0%
5%
2%
6.033.295
3.741.734
54.351.699
6.699.711
541.569
-
-1.358.027
-7.893.299
-2.432.042
-297.865
6.033.295
2.383.707
46.458.400
4.267.669
243.704
-187.087
-1.087.034
-334.986
-27.079
-187.087
-1.087.034
-334.986
-27.079
Stand 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties boekjaar Investeringen Afschrijvingen Terugname geheel afgeschreven activa Aanschafwaarde Afschrijvingen Desinvesteringen Aanschafwaarde Afschrijvingen Per saldo Mutaties in de boekwaarde (per saldo) Stand 31 december Aanschafwaarde
6.033.295
Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
6.033.295
3.741.734
54.351.699
6.699.711
541.569
-1.545.114
-8.980.333
-2.767.028
-324.944
2.196.620
45.371.366
3.932.683
216.625
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 101
Geconsolideerd verloopoverzicht materiële vaste activa 2008 vervolg WMG meldingsplichtige vaste activa Installaties
Onderhanden
Subtotaal
Instandhouding
projecten
Subtotaal materiële vaste activa
(bedragen in euro’s) Afschrijvingspercentages
5%
0%
-
10%
Aanschafwaarde
41.121.134
9.498
112.498.640
5.712.590
118.211.230
Cumulatieve afschrijvingen
-15.038.622
-
-27.019.855
-2.596.245
-29.616.100
Boekwaarde
26.082.512
9.498
85.478.785
3.116.345
88.595.130
687.236
968.132
-3.692.243
-601.196
-4.293.439
-387.846
-387.846
387.846
387.846
Stand 1 januari
Mutaties boekjaar Investeringen Afschrijvingen
280.896 -2.056.057
Terugname geheel afgeschreven activa Aanschafwaarde Afschrijvingen Desinvesteringen Aanschafwaarde
-9.498
-9.498
-9.498
-9.498
-9.498
-9.498
271.398
-3.420.845
Afschrijvingen Per saldo Mutaties in de boekwaarde (per saldo)
-2.056.057
86.040
-3.334.805
Stand 31 december Aanschafwaarde
41.121.134
112.489.142
6.011.980
118.501.122
Cumulatieve afschrijvingen
-17.094.679
280.896
-30.431.202
-2.809.595
-33.240.797
Boekwaarde
24.026.455
280.896
82.057.940
3.202.385
85.260.325
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 102
Geconsolideerd verloopoverzicht materiële vaste activa 2008 vervolg WMG gefinancierde vaste activa
Niet WMG gefinancierde vaste activa
Automa-
Projecten in
voormalige
Subtotaal Onroerende Roerende
Totaal
materiële
tisering
uitvoering
imm activa
goederen goederen
materiële
vaste activa
apparatuur
Subtotaal
Inventaris
vaste activa
(bedragen in guldens) Afschrijvingspercentages
10%
20%
Stand 1 januari Aanschafwaarde
118.211.230
35.814.392
6.339.166
Cumulatieve afschrijvingen
-29.616.100
-21.678.132
-3.296.978
2.320.823
Boekwaarde
88.595.130
14.136.260
3.042.188
2.320.823
3.577.482
18.344.441
62.818.822
12.756.075
40.627
193.826.754
-3.825.612 -28.800.722
-3.139.930
-14.896
-61.571.648
14.518.829
34.018.100
9.609.431
139.600
39.596
10.756.759
-517.367
-6.153.342
-378.477
-12.084
-10.837.342
9.616.145
25.731 132.255.106
Mutaties boekjaar Investeringen Afschrijvingen
968.132
3.880.924
2.151.025
-4.293.439
-3.957.088
-1.678.887
-387.846
-29.654
-984.019
-1.013.673
-1.401.519
387.846
97.435
984.019
1.081.454
1.469.300
Terugname geheel afgeschreven activa Aanschafwaarde Afschrijvingen Desinvesteringen Aanschafwaarde
-9.498
-2.275.082
2.350.238
75.156
65.658
-9.498
-2.275.082
2.350.238
75.156
65.658
Afschrijvingen Per saldo
-8.383
472.138
1.302.400
1.832.871
3.599.026
-238.877
27.512
52.856
118.501.122
39.665.662
7.506.172
3.623.223
20.694.679
71.489.736
12.895.675
80.223
202.966.756
-33.240.797
-25.537.785
-3.991.846
-4.342.979 -33.872.610
-3.518.407
-26.980
-70.658.794
85.260.325
14.127.877
3.514.326
3.623.223
16.351.700
9.377.268
53.243
132.307.962
Mutaties in de boekwaarde (per saldo) -3.334.805 Stand 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
37.617.126
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 103
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 104
2004
2004
2004
2005
2005
2006
2006
2001
2001
2001
1968
1969
1969
1991
Fortis bank
Fortis bank
Fortis bank
Fortis bank
Fortis bank
Fortis bank
Fortis bank
B.N.G.
B.N.G.
Gem. Ede
ING bank
ING bank
Cba
B.N.G.
4 hypotheek
3 pos/neg hypotheekclausule
2 gemeentegarantie
1 rijksgarantie
De gestelde zekerheden zijn als volgt:
totaal
jaar
leniingen
onderhandse
7.6
4,43%
6,75%
6,63%
6,50%
5,40%
5,67%
5,87%
3,85%
3,75%
3,80%
3,70%
3,82%
3,99%
4,11%
%
rente
150.224.377
680.670
453.780
136.134
453.780
6.806.703
6.806.703
20.420.110
118.607
995.503
127.626
1.759.760
37.155.000
37.155.000
37.155.000
bedrag
oorspronkelijk
110.122.610
294.957
11.345
4.713
0
5.798.303
1.361.340
4.084.022
104.653
711.074
51.054
1.098.149
32.201.000
32.201.000
32.201.000
31-12-2008
saldo per
L
L
A
A
L
L
L
L
L
L
L
L
L
L
aflossing
30
40
40
40
30
10
10
17
7
5
8
30
30
30
totaal
looptijd
14
1
1
0
23
3
2
14
5
2
4
26
26
26
looptijd
resterende
7.159.022
22.689
11.345
8.977
30.477
252.100
680.670
2.042.011
6.977
142.215
25.524
220.537
1.238.500
1.238.500
1.238.500
in 2008
aflossing
7.112.936
22.689
0
4.713
0
252.100
680.670
2.042.011
6.977
142.215
25.524
220.537
1.238.500
1.238.500
1.238.500
in 2009
verplichting
aflossings-
27.201.213
22.689
0
0
0
1.260.500
1.361.341
4.084.022
34.885
711.073
51.054
1.098.149
6.192.500
6.192.500
6.192.500
1 t/m 5 jaar
looptijd
78.908.073
249.579
0
0
0
4.285.703
0
0
62.791
0
0
0
24.770.000
24.770.000
24.770.000
> 5 jaar
looptijd
Geconsolideerd overzicht langlopende schulden ultimo 2008 zeker-
1
2
2
2
4
3
3
3
3
3
3
3
3
3
heid 1)
7.7
1.
naam
Tabel verantwoording bezoldiging bestuurders
Dhr. D. van Starkenburg 2008
2.
aard bestuurder
3.
periode in dienst
4.
Voorzitter
5.
Periode in dienst als voorzitter
6.
Beeidiging dienstverband
Mw N.W. Zeller vd Werf 2007
S vanaf 01-03-2008 J vanaf 01-03-2008
2008
2007
S
S
geheel jaar
geheel jaar
N
N
nvt
nvt
ultimo verslagjaar
N
N
N
7.
Afspraken werktijden
N
N
N
8.
Deeltijdfactor
100%
100%
100%
9.
Brutosalaris
152.058
171.984
165.661
-
-
-
3.970
7.527
6.599
15.740
17.971
17.114
nvt
nvt
nvt
0
0
0
197.482
189.374
10. Bruto-kostenvergoeding 11. Werkgeversbijdrage sociale lasten 12. Werkgeversbijdrage pensioen, 13. Ontslagvergoeding 14. Bonussen ZGV keert geen bonussen aan bestuurders uit 15. Totaal bruto-kosten
171.768
-
toelichting S = statutair bestuurder
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 105
7.8
Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt)
Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancieerde topinkomens (Wopt) De bezoldiging van de funcionarissen die over 2008 in het kader van de Wopt verantwoord worden is als volgt:
1 Functionaris (functienaam) 2 In dienst vanaf (datum)
lid RvB
vz. RvB
med.spec
med.spec.
med.spec
med.spec
01-08-1977
01-03-2008
01-02-2005
01-04-2008
01-12-2004
15-08-2005
-
-
-
01-02-2008
3 In dienst tot (datum)
-
4 Belastbaarloon (in €)
199.338
167.789
390.558
202.906
359.598
70.224
-
-
-
-
2.040
-
-
-
-
-
-
-
199.338
167.789
390.558
202.906
361.638
70.224
Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar 5 op korte termijn Uitkeringen in verband met beëindiging van het 6 dienstverband Totaal beloning in kader van de Wopt (4,5, en 6)
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 106
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 107
451
574
Hemodialyses (H1)
CAPD-dagen incl. Vloeistof (H2)
2.429
2.405
CCPD-dagen incl. dial.middelen en incl. EPO D330
Poliklinische verstr. cytostatica (M14)
105.297
Opbrengst polik. fysioth.
64
173.575,00
Loonkosten nucl geneeskundige
62.271.164
-53.690
-434.908
101.506
38.229
180.640
346.828
119.222
1.282.541
830.942
1.517.597
1.354.179
495.999
33.221
157.664
34.356
89.397
189.096
893.934
286.984
32.111
569.331
46.917
27.177
74.963
2.205.107
11.087
85.277
1.852.116
392.225
2.898.971
8.922.768
90.342
4.891.791
10.000.221
4.404.216
16.279.859
2.573.774
5.862.988
Totale materiële kosten
1,0000
1,0365
1,0407
Budget kasbasis
-6.413.812
53.690,00-
419.593,00-
1.524,00
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0000
1,0407
1,0407
1,0407
1,0000
1,0000
1,0000
1,0000
1,0000
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
1,0407
Index
Aftrek loonkosten mbt DBC-B
Aftrek loonkosten PAAZ
Opleidingsplaatsen OK/IC
Overige loonkosten / scholingsmiddelen
36.734,00
333.264,00
Loonkosten geriaters
Individuele component AM
114.559,00
1.232.383,00
Loonkosten kinderartsen
Loonkosten revalidatie-artsen
798.445,00
25,59
0,49
4,08
6,19
227,47
0,85
0,85
0,46
0,41
286.984,00
51,00
227,47
18,56
18,56
18,56
181,69
18,56
181,69
887,18
524,91
227,47
82,19
41,22
41,22
442,45
6.995,00
189.316,00
10,83
Loonkosten longartsen
56.985
2.763.631
Lab. onderz. tbv 1e lijn/analyses 1e lijn
Loonkosten onderhoud
116.814
5.157
666
Lab. onderz. tbv 1e lijn/afnames 1e lijn
Lab. onderz. tbv 1e lijn/huisbezoeken 1e lijn
Poliklinische bevallingen
40.467
407.534
Opbrengst functieonderz. tbv huisarts
Opbrengst polik. logopedie
2.164.488
Opbrengst röntgenonderz. tbv 1e lijn
Hartrevalidatie
605
1.407
CCPD-dagen incl. dial.middelen en excl. EPO D330
Erkende bedden
3.881
CAPD-dagen incl. Vloeistof en EPO (H5)
11.662
2.006
Beademingsdagen IC
Hemodialyses incl. EPO (H4)
718
12.246
104.317
2.106
114.034
21.718
605
Dagverpleging zwaar
Dagverpleging normaal
Gew. 1e polikliniekbezoeken
Verkeerde beddagen
Verpleegdagen
Gewogen opnamen
Erkende bedden
82,63
228.358
Gewogen specialisteneenheden
216.348
Poliklinische adherentie
26,04
waarde
2008
Parameter-
Para-
meter
0
nacalcul.
Berekende
62.271.164
-6.413.812
-53.690
-434.908
101.506
38.229
180.640
346.828
119.222
1.282.541
830.942
1.517.597
1.354.179
495.999
33.221
157.664
34.356
89.397
189.096
893.934
286.984
32.111
569.331
46.917
27.177
74.963
2.205.107
11.087
85.277
1.852.116
392.225
2.898.971
8.922.768
90.342
4.891.791
10.000.221
4.404.216
16.279.859
2.573.774
5.862.988
budget
Herrekend
85
56.985
2.453.540
106.022
4.314
762
36.409
97.108
601.118
2.018.964
605
2.109
1.676
1.045
2.632
11.135
576
641
1.692
1.529
13.654
111.754
3.307
126.561
21.535
605
82,63
225.665
217.245
2007
meter
Para-
1.488
35.866
169.474
325.390
111.853
1.203.264
779.579
24,98
0,57
4,17
6,04
222,10
0,849
0,849
0,464
0,413
50,00
222,10
18,12
18,12
18,12
177,40
18,12
177,40
866,22
512,50
222,10
80,25
40,25
40,25
431,99
6.829,00
184.845,00
10,57
25,42
waarde
Parameter-
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1
1,0242
1,0242
1,0242
1
1
1
1
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
1,0242
Index
66.197.357
-1.952.734
-51.590
-393.000
129.541
36.734
173.575
333.264
114.560
1.232.383
798.445
1.457.676
1.398.518
421.968
26.704
173.333
30.911
82.445
278.919
833.832
246.638
30.855
479.734
31.107
19.395
48.850
2.023.118
10.690
116.463
1.691.852
802.576
3.105.941
9.185.061
136.315
5.216.844
9.950.691
4.231.370
15.643.346
2.443.957
5.657.071
kasbasis
Budget
0
nacalcul.
66.197.357
-1.952.734
-51.590
-393.000
129.541
36.734
173.575
333.264
114.560
1.232.383
798.445
1.457.676
1.398.518
421.968
26.704
173.333
30.911
82.445
278.919
833.832
246.638
30.855
479.734
31.107
19.395
48.850
2.023.118
10.690
116.463
1.691.852
802.576
3.105.941
9.185.061
136.315
5.216.844
9.950.691
4.231.370
15.643.346
2.443.957
5.657.071
budget
Berekende Herrekend
Opbouw budget aanvaardbare kosten 2008, 2007 en mutatie in het boekjaar
Klinische adherentie
Loonkosten
EUR
7.9
-3.926.193
-4.461.078
-2.100
-41.908
-28.035
1.495
7.064
13.563
4.662
50.158
32.497
59.921
-44.339
74.031
6.517
-15.669
3.445
6.952
-89.823
60.102
40.346
1.256
89.597
15.810
7.782
26.113
181.989
397
-31.186
160.264
-410.351
-206.970
-262.293
-45.973
-325.053
49.530
172.846
636.513
129.817
205.917
in 2008
Mutatie
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 108
451
574
Hemodialyses (H1)
CAPD-dagen incl. Vloeistof (H2)
2.405
CCPD-dagen incl. dial.middelen en incl. EPO D330
Poliklinische verstr. cytostatica (M14)
56.985
56.985
56.985
Onderhoud gebouwen, installaties etc.
Heffingen, belastingen, verzekeringen
Energiekosten overig
Totale materiële kosten
Kortingscomponent kortingsregel 2008
Aftrek materiele kosten PAAZ
1.594.400,00-
121.093,00-
1
1,0000
24.600.003
-1.654.190
-121.093
-1.561.390
1,0357
122.071
Kortingscomponent kortingsregel 2007
1,0407
3.460
133.625
-2.634.875 1.515.294,00-
1,0268 1,0268
1.105.917
1.695.683
709.168
1.017.527
1.409.452
181.116
12.126
78.465
6.879
17.900
44.014
183.981
37.533
135.005
20.821
67.311
283.345
289.540
136.597
421.654
2.482.562
49.661
66.708
194.977
419.690
1.442.763
4.606.917
20.478
1.108.843
12.272.382
90.697
593.572
701.090
1.601.672
-3.193.652
117.297,00
3.370,00
130.137,00
Budget kasbasis
Kortingscomponent prestatiecontract
1
1,0286
1,0268
1,0268
1,0268
1,0000
1,0268
1,0268
1,0268
1,0000
1,0000
1,0000
1,0000
1,0268
1,0268
1,0268
1,0000
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
1,0268
Index
Aftrek materiele kosten mbt DBC-B
Prismant
Overige kosten / controle protocol
Kosten interklinisch vervoer
28,98
12,12
17,39
0,51
1,51
2,29
114,74
0,17
0,17
0,11
0,09
3.323,00
3.130,51
5.069,33
67.311,00
114,74
116,09
94,55
105,81
207,32
84,26
144,05
94,66
569,27
114,74
43,01
9,47
9,47
550,33
146,00
6.996,00
0 1.075.167,00
2.763.631
Lab. onderz. tbv 1e lijn/analyses 1e lijn
Bloed
116.814
5.157
666
Lab. onderz. tbv 1e lijn/afnames 1e lijn
Lab. onderz. tbv 1e lijn/huisbezoeken 1e lijn
Poliklinische bevallingen
40.467
105.297
Opbrengst polik. fysioth.
Opbrengst polik. Logopedie
407.534
Opbrengst functieonderz. tbv huisarts
11
Eerste implementatie BAHA
2.164.488
42
Totale heup-operatie
Opbrengst röntgenonderz. tbv 1e lijn
4
Totale knie-operatie
Hartrevalidatie
1.407
2.429
CCPD-dagen incl. dial.middelen en excl. EPO D330
3.881
CAPD-dagen incl. Vloeistof en EPO (H5)
11.662
2.006
Beademingsdagen IC
Hemodialyses incl. EPO (H4)
718
12.246
104.317
2.106
114.034
21.718
605
Dagverpleging zwaar
Dagverpleging normaal
Gew. 1e polikliniekbezoeken
Verkeerde beddagen
Verpleegdagen
Gewogen opnamen
Erkende bedden
82,63
228.358
Poliklinische adherentie
Gewogen specialisteneenheden
7,21
216.348
Klinische adherentie 2,99
2008
waarde
Materiële kosten
Parameter-
Para-
meter
nacalcul.
Berekende
24.600.003
-1.654.190
-121.093
-1.561.390
-2.634.875
-3.193.652
122.071
3.460
133.625
1.105.917
1.695.683
709.168
1.017.527
1.409.452
181.116
12.126
78.465
6.879
17.900
44.014
183.981
37.533
135.005
20.821
67.311
283.345
289.540
136.597
421.654
2.482.562
49.661
66.708
194.977
419.690
1.442.763
4.606.917
20.478
1.108.843
12.272.382
90.697
593.572
701.090
1.601.672
budget
Herrekend
1,00
56.985
56.985
56.985
2.453.540
106.022
4.314
762
36.409
97.108
601.118
2.018.964
6
33
10
2.109
1.676
1.045
2.632
11.135
576
641
1.907
1.529
13.645
111.754
3.307
126.561
22.490
605
82,63
225.665
217.245
meter
Para-
114.525
3.319
128.201
1.086.027
28,55
11,94
17,13
0,530
1,560
2,250
113,03
0,17
0,17
0,108
0,085
3.274,00
3.083,94
4.993,92
113,03
114,36
93,15
104,23
204,24
83,01
141,91
93,25
560,80
113,03
42,36
9,33
9,33
542,14
144,00
6.892,00
2,95
7,10
2007
waarde
Parameter-
1,0242
1,0151
1,0151
0,99
1,0151
1,0151
1,0151
1
1,0151
1,0151
1,0151
1
1
1
1
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
1,0151
Index
28.723.150
-117.932
-1.507.570
-2.549.231
-1.006.061
117.297
3.369
130.137
1.075.167
1.651.425
690.658
990.969
1.300.376
155.812
9.836
87.424
6.190
16.508
64.921
171.612
19.941
103.307
50.693
59.003
241.966
194.567
98.815
278.466
2.308.508
48.534
92.336
180.517
870.414
1.565.496
4.805.422
31.317
1.198.532
12.376.921
88.330
578.079
674.740
1.566.340
kasbasis
Budget nacalcul.
28.723.150
-117.932
-1.507.570
-2.549.231
-1.006.061
117.297
3.369
130.137
1.075.167
1.651.425
690.658
990.969
1.300.376
155.812
9.836
87.424
6.190
16.508
64.921
171.612
19.941
103.307
50.693
59.003
241.966
194.567
98.815
278.466
2.308.508
48.534
92.336
180.517
870.414
1.565.496
4.805.422
31.317
1.198.532
12.376.921
88.330
578.079
674.740
1.566.340
budget
Berekende Herrekend
-4.123.146
-1.654.190
-3.161
-53.820
-85.644
-2.187.591
4.774
91
3.488
30.750
44.258
18.510
26.558
109.076
25.304
2.290
-8.959
690
1.392
-20.907
12.370
17.592
31.698
-29.873
8.308
41.379
94.973
37.782
143.188
174.054
1.127
-25.628
14.460
-450.724
-122.733
-198.505
-10.839
-89.689
-104.539
2.367
15.493
26.350
35.332
in 2008
Mutatie
Opbouw budget aanvaardbare kosten 2008, 2007 en mutatie in het boekjaar vervolg
Jaarverslag 2008 Ziekenhuis Gelderse Vallei 109
56.985
4,68
Aanvaardbare kosten
Correctie aanvaarsbare kosten voorgaande jaren
Totaal aanvaardbare kosten boekjaar
Budget PAAZ
103.400.334
33.219
103.367.115 0 103.400.334
33.219
103.367.115
280.113
15.127.077
280.113
15.127.077
498.529
2.330.959
53.884
1.446.000
-280.113
-857.535
5.103.551
4.404.415
290.000
42.116
4.581.322
1.088.758
91.976
729.978
266.804
budget
Herrekend
-2.486.051 0
0
nacalcul.
Berekende
-2.486.051
498.529
Aftrek kapitaalslasten ivm DBC B-segment
2.330.959
Samenwerkingsverbanden
1.446.000
Lokale produktiegebonden toeslag
Dure geneesmiddelen ( 80%)
-280.113
Aftrek kapitaalslasten PAAZ 53.884
-857.535
Doorberekende kapitaalslasten
Dure kunst- en hulpmiddelen
5.103.551
290.000
42.116
4.581.322
1.088.758
91.976
729.978
266.804
4.404.415
1,0000
1,0000
Budget kasbasis
Rentekosten
12,81
Index
Overige afschrijvingskosten
Afschrijvingskosten debiteuren
Afschrijvingskosten art. 18 inventarissen
Afschrijving inventaris
Overige kapitaalslasten en andere budgetposten
Niet nacalculeerbare afschrijving zonder subtitutievrijheid
Afschr. jaarl. instandh. index saldo 1996 t/m 2006
56.985
Oppervlakte 2001t/m 2007 (normatief oppervlak)
2008
waarde
Oppervlakte 1998 t/m 2000 (normatief oppervlak)
Afschrijving instandhouding
Parameter-
Parameter
56.985
56.985
2007
meter
12,458
4,487
waarde
1
1
Para- Parameter- Index
116.167.720
1.183.402
114.984.318
2.632.434
16.385.061
0
407.827
1.902.911
473.452
1.026.265
-268.148
-871.701
4.527.594
4.389.585
320.000
41.158
4.436.118
1.046.316
80.705
709.919
255.692
0
0
0
0,00
0
kasbasis nacalcul.
Budget Berekende
116.167.720
1.183.402
114.984.318
2.632.434
16.385.061
407.827
1.902.911
473.452
1.026.265
-268.148
-871.701
4.527.594
4.389.585
320.000
41.158
4.436.118
1.046.316
80.705
709.919
255.692
budget
Herrekend
-12.767.386
-1.150.183
-11.617.203
0
-2.352.321
-1.257.984
-2.486.051
90.702
428.048
-419.568
419.735
-11.965
14.166
575.957
14.830
-30.000
958
145.204
42.442
11.271
20.059
11.112
in 2008
Mutatie
Opbouw budget aanvaardbare kosten 2008, 2007 en mutatie in het boekjaar vervolg