Kerkinformatie. Israëlzondag Katern over Advent en Kerst Ontmoeting in muziek

Kerkinformatie Nummer 163 132

December Oktober 2008 2005

Israëlzondag Katern over Advent en Kerst Ontmoeting in muziek

Inhoud

Kerkinformatie

berichten

Colofon

December 2005

Vooraanstaand bericht met goedgevulde kop Intro Nummer 163 oktober 2008

Eerste tekstregel 3 Eredienst Wat is uw favoriete kerklied?

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

4 Israëlzondag De uitverkoren zoon - Investeren in de vrede

Algemeen adres

6 Kroniek Communicatie

Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, fax (030) 880 13 00.

7 Berichten 8 Gemeenteberaad Handreiking Hebben zij uw zegen? 9 Kerk en Kunst Kunst in het licht: Kaïn en Abel

Abonnementenadministratie

10 Kerk en geld Kerkbalans 2009 in de steigers

Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland € 24,–. Vanaf 35 ex.: € 15,– per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected].

11 Ledenadministratie Informatiebijeenkomsten in het land 12 JOP Kinderen en geloven: samen op verhaal komen 14 Berichten

Artikel van minder belang; kop over een kolom 16 Culturele uitwisseling Ontmoeting in muziek met zanger-dichter Emha Ainun Nadjib 15 Dankdag voor gewas en arbeid Dankdag – zorg én arbeid

8 Berichten 1 Eerste tekstregel 20 Bijbelteksten

Dit blad is voor visueel gehandicapten in aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.

Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17. Fax (030) 880 14 45. E-mail: [email protected] Advertenties: [email protected] tel. (030) 880 14 17.

21 Collecten 22 Predikantswisselingen 23 Advertenties

Redactie Dit nummer bevat tussen pagina 14 en 15 een uitneembaar katern over Advent en Kerst 2008, samengesteld door Missionair werk van de Protestantse Kerk.

Artikel van minder belang; kop over een kolom

Ronald Bolwijn, Janet van Dijk, Evert-Jan Hazeleger, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur), Henk Jan Oosterink en Frans Rozemond (eindredactie).

Basisvormgeving Total Identity, Amsterdam

Opmaak Interface Communicatie, Ede

Eerste tekstregel

Druk Koninklijke BDU, Barneveld

Kerkinformatie op internet www.pkn.nl

Bij de voorplaat: Israëlzondag (5 oktober) valt dit jaar enkele dagen voor de Grote Verzoendag (Jom Kipoer). Na het

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

klinken van de Shofar (ramshoorn) gaat iedereen blij naar huis. (zie verder p. 4) Foto: iStockphoto. De foto op de omslag van het septembernummer van Kerkinformatie was gemaakt door ds. W. Oosterhof te Wierden.

ISSN 1380-460X

2

Kerkinformatie

Oktober 2008

Eredienst

Freek van der Veen

Wat is uw favoriete kerklied? Vorig jaar kwam de Protestantse Kerk met een canon van het protestantse kerklied. Uit de liederenschat van de kerk werden twaalf liederen aangemerkt als ‘de canon’. Daarbij werd aangegeven dat deze canon als een ‘vertrekpunt’ moest worden gezien. Tegelijkertijd werd de oproep gedaan favoriete kerkliederen door te geven. Daar is massaal gehoor aan gegeven. Om in de kerkliedcanon terecht te komen moest een lied aan een aantal criteria voldoen. Zo moest het lied een tijdsbeeld geven uit de lange geschiedenis van de protestantse kerken. Ook moest er de protestantse geloofstraditie in doorklinken. Uit de inzendingen blijkt dat velen bepaalde liederen hebben gemist. Als je, zoals de samenstellers van de kerkliedcanon aangaven, liederen kiest die je mee kunt nemen op je levensweg omdat ze horen bij hoogte- en dieptepunten, dan kun je ook andere liederen noemen. 550 mensen zonden in totaal 470 verschillende liederen in als hun favoriete kerklied. Daarbij gaven ze aan waarom dat specifieke lied voor hen zo belangrijk is. Van het lied U zij de glorie, opgestane Heer bijvoorbeeld (dat overigens vaker werd genoemd) werd gezegd: ‘Dat is toch de kern van ons geloof en de boodschap voor de wereld. En wat een prachtige melodie!’ Of deze: ‘Wat zingen voor een gelovig mens in allerlei situaties kan betekenen is mooi verwoord in het lied Zolang wij ademhalen’. Veel inzenders noemen Licht dat ons aanstoot in de morgen een mooi paaslied dat heel veel mensen graag zingen, en dat graag wordt uitgekozen bij uitvaarten. De kerkliedcanon zou er voor de meeste inzenders dus anders uit hebben gezien dan de gepresenteerde canon.

Stemmen

Opnieuw twaalf liederen

Er kwamen een paar reacties uit gemeenten die met alle gemeenteleden zijn gaan stemmen voor hun toptitels. De protestantse gemeente Geldrop-Mierlo begon vorig jaar het nieuwe seizoen met een feestelijke startzondagdienst die in het teken stond van muziek en zingen. Gemeenteleden konden de maanden ervoor hun favoriete kerklied opgeven. Van de vijftig genoemde titels kon men via een stembiljet drie liederen aankruisen. De top10 die dat opleverde werd op de startzondag gezongen, met de cantorij en een toelichting op melodie en tekst door de predikant. In de Catharinakerk te Doetinchem deed ook de hele gemeente mee. Op 11 november (Doetinchems eigen Catharinazondag) werd een top13 bekendgemaakt. De stemming over deze liederen leverde veel openhartige gesprekken op.

Welke liederen vormen nu een alternatief voor en een goede aanvulling op de officiële canon? De volgende titels (tussen haakjes de bundel waar ze in staan) werden het meest genoemd: 1. Licht dat ons aanstoot in de morgen (Tussentijds 118) 2. De Heer heeft mij gezien en onverwacht (Liedboek gezang 487) 3. De steppe zal bloeien (Tussentijds 49) 4. Eens als de bazuinen klinken (Liedboek gezang 300) 5. Looft God, looft Hem overal (Liedboek psalm 150) 6. Zolang wij ademhalen (Tussentijds 175) 7. Aan U behoort, o Heer der Heren (Liedboek gezang 479) 8. Wat de toekomst brengen moge (Liedboek gezang 293) 9. Soms groet een licht van vreugde (Liedboek gezang 448) 10. Dankt, dankt nu allen God (Liedboek gezang 44) 11. God, schenk ons de kracht, (Tussentijds 211) 12. U zij de glorie (Tussentijds 172)

Uit diverse bundels

De liederen van de officiële canon zijn op één na afkomstig uit het Liedboek voor de kerken. De liederen die door de inzenders zijn genoemd komen ook uit andere liedbundels, zoals Tussentijds, Gezangen voor liturgie, Opwekkingsbundel, Evangelische liedbundel, Bundel van Johannes de Heer, Randstadbundel, Zingend Geloven en Alles wordt nieuw.

Freek van der Veen projectmedewerker bij de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk.

Meer weten?

De top 12 en de achtergronden die hebben geleid tot de keuze van de liederen voor de canon kunt u vinden in ‘Top 12. Canon van het protestantse kerklied’, te bestellen op tel. (030) 880 13 37, via [email protected] of via de webwinkel op www.pkn.nl Zingende gemeente in het Kerkelijk Centrum Zeist-West (foto: Freek van der Veen)

3

Kerkinformatie

Israëlzondag

Oktober 2008

Max Mesman

Israëlzondag 5 oktober 2008

De uitverkoren zoon - Investeren in de vrede De eerste zondag van de maand oktober is voor de Protestantse Kerk in Nederland Israëlzondag. Op deze zondag geven we, meer dan anders, uiting aan onze onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël. De Israëlzondag valt dit jaar enkele dagen voor de Grote Verzoendag (Jom Kipoer), in het Jodendom beschouwd als de grootste feestdag. De enige dag in het jaar waarop de Hogepriester het Heilige der Heiligen binnenging. Op deze dag wordt verzoening gedaan voor de zonden van het hele volk. De viering van Jom Kipoer biedt uitzicht: het nieuwe jaar biedt kansen om alles beter te doen. Jacob Nathan de Leeuwe schrijft in de Handreiking bij de Israëlzondag: ‘Voor mij persoonlijk is Israël mijn leven. Op Grote Verzoendag verzoent het Joodse Volk zich met God en met de medemens. Op die dag eet of drinkt niemand en alle mannen doen in witte kleding – hun doodskleding - boete en vragen elkaar en God vergiffenis. Nog eenmaal klinkt na een etmaal vasten en bidden het plechtige gebed - wanneer de zon al onder is gegaan – en de laatste woorden, waarin de Joodse mens in de synagoge luid laat horen wat hij ook zegt aan het eind van zijn leven: ‘Hoor Israël, de Eeuwige onze God, de Eeuwige is Een’. En dan klinkt luidt de plechtige klank van de shofar, de ramshoorn die ons doet herinneren aan het offer van Abraham in het grijze verleden. Daarna gaat iedereen naar huis, blij en welgemoed.’

Bijbelleesrooster

Nederland. De Protestantse Kerk biedt materialen aan voor plaatselijk gebruik en geeft het kwartaalblad Kerk & Israël Onderweg uit. Daarnaast zet ze zich in voor toerusting van predikanten en theologiestudenten op het gebied van de relatie met het volk Israël. Verder onderhoudt zij contacten met Joodse gemeenschappen in Nederland en Israël. Financiële steun wordt gegeven voor de geestelijke verzorging en coördinatie van verzoeningsprojecten in Nes Ammim, een internationale christelijke nederzetting in Galilea.

deze site is ook een fotoalbum van de jongeren van Net@ te zien. Max Mesman is communicatiemedewerker van de Protestantse Kerk in Nederland en eindredacteur van Kerk & Israël Onderweg.

Investeren in de vrede Ook dit jaar is een deel van de collecte bestemd voor Net@, een educatief project in Israël. Door te investeren in jonge mensen daar, investeert u ook in de vrede daar. Net@ helpt Joodse en Arabische jongeren om hightechkennis op te doen. Net@ is een project van Keren Hayesod/Collectieve Israëlactie. Er doen al meer dan 1400 jongeren in 20 plaatsen aan mee. Door samen te leren, leren ze samenwerken en met elkaar iets te bereiken. Zo draagt dit project bij aan de toekomst van Israël. Vandaar het thema: Investeren in de vrede. De collectematerialen zijn te downloaden van de website www.pkn.nl/kerk&israel. Op

De teksten die voor deze zondag op het rooster staan, zijn Jesaja 5:1-7, Psalm 80:9-20 en Matteüs 21:33-43. De alternatieve lezing is Genesis 37. In de preekschets in de Handreiking is gekozen voor de lezing uit Genesis in combinatie met die uit Matteüs. In beide verhalen is er sprake van een ‘uitverkoren’ zoon: in Genesis is Jozef de meest geliefde tussen andere zonen. In Matteüs is de zoon de aangewezene te midden van knechten en werknemers. Een belangrijk verschil tussen beide verhalen is de afloop. Hoe wordt er gehandeld met de ‘uitverkorene’? In het eerste verhaal blijft hij in leven en kan worden tot een bron van zegen. In het tweede verhaal wordt de zoon gedood en ontbreekt die laatste mogelijkheid.

Collectedoelen Het geld dat wordt ingezameld met de collecte op Israëlzondag wordt allereerst aangewend voor het werk van Kerk & Israël in

Van 13-20 oktober wordt het Loofhuttenfeest (Soekot) gevierd. (foto: iStockphoto)

4

Kerkinformatie

Oktober 2008

✁

Abonnement/Proefnummer

Afzender

Geef u op voor een abonnement of proef­nummer

Mevrouw/de heer *

met behulp van deze bon. Een particulier abonne-

(doorstrepen wat niet van toepassing is)

ment kost € 8 per jaar; u ontvangt voor de betaling een accept­girokaart. Pakketabonnementen zijn mogelijk. Nadere informatie kunt u krijgen bij de

Voorletter(s)

abonne­menten­­administratie van Kerk & Israël Onderweg, tel. (030) 880 17 25, e-mail [email protected].

Achternaam

(Kruis aan wat van toepassing is) 0 Ik abonneer me op Kerk & Israël Onderweg voor € 8 per jaar.

Straat en huisnummer

0 Stuur mij het eerstvolgende nummer van Kerk & Israël Onderweg als gratis proefnummer. 0 Informeer mij over een cadeau-abonnement.

Postcode en woonplaats

Kopieer deze bon of knip hem uit, vul uw gegevens in en stuur de bon in een envelop zonder postzegel op naar: Kerk & Israël Onderweg

Datum

t.a.v. de servicedesk Antwoordnummer 53019 3503 VB UTRECHT

Het jaarthema voor 2008-2009 is: Paulus.

Handtekening

berichten

Gezocht: begeleiders in Israël en de Palestijnse gebieden Kerk in Actie zoekt mensen die drie maanden als vrijwilliger willen meewerken in Israël en de Palestijnse gebieden aan het Programma voor Oecumenische Begeleiding (EAPPI). Oecumenische begeleiders begeleiden onder andere jonge kinderen naar school en volgen de gang van zaken bij de doorgangspunten in de

‘veiligheidsbarrière’. Alleen al de aanwezigheid van de Oecumenische begeleiders heeft een de-escalerend effect op de sfeer bij de checkpoints. Op verschillende manieren dragen ze zo bij aan vrede en naleving van de mensenrechten in Israël en de Palestijnse gebieden. Voorafgaand aan de uitzending is er een

voorbereidingstraject. Aan de vrijwilligers wordt gevraagd om na afloop beschikbaar te zijn om presentaties in bv. gemeenten te geven. De kosten voor verblijf etc. worden gedragen door Kerk in Actie. Meer informatie: www.eappi.org of bij Feije Duim, e-mail: Feije.Duim@ ICCOenKerkinActie.nl, tel. (030) 880 18 24.

Bijbelvoorleesmarathon Amsterdam Amsterdam is Wereldboekenstad. De bijbel is het meest gelezen boek ter wereld. Daarom zal van 24 oktober t/m 3 november 2008 de hele bijbel worden voorgelezen voor en door Amsterdammers. In 10 dagen, op 10 locaties, van 10.00 tot 22.00 uur. De locaties zijn zeer divers: van universiteit tot gevangenis, van de Jordaan tot de markt in Zuid-Oost, van park tot bibliotheek. Diverse kerken werken samen met de Openbare Bibliotheek en het Nederlands Bijbelgenootschap. Het voorlezen wordt afgewisseld met boeiende

intermezzo’s. Het volledige programma is te vinden via www.Bijbel10daagse.nl onder het kopje Amsterdam en in de agenda op www.amsterdamwereldboekenstad.nl ‘Het best verkochte en meest gelezen boek ter wereld mag op Wereldboekenstad niet ontbreken’ vindt medeorganisator Theo Groenewoud. ‘Geen boek heeft onze cultuur meer beïnvloed, en ook vandaag inspireert de bijbel velen. De bijbel kan een verbindend element zijn tussen de vele culturen die Amsterdam rijk is. Iedereen is welkom om

5

mee te luisteren en mee te lezen.’ Bij elkaar beslaat het lezen van de hele bijbel zo’n 100 uur. Iedere locatie vult de dag op een eigen manier in. Naast de geschatte 10 leesuren per dag is er tijd voor muziek, uitleg over de achtergrond van een bijbelboek, discussie en kunst. Vrijdag 24 oktober start de marathon. De eindsprint is op 3 november in het Theater van ’t Woord, in de nieuwe bibliotheek, nabij het centraal station.

Kerkinformatie

Kroniek

Oktober 2008

Arjan Plaisier

Communicatie Begin september trad Jan-Gerd Heetderks aan als woordvoerder van onze Protestantse Kerk in Nederland. Hij nam het stokje over van Paul Hollaar, die deze taak de afgelopen tijd met verve op zich had genomen. Een woordvoerder van de landelijke kerk veronderstelt dat de kerk iets te melden heeft. Dat ze een verhaal heeft waarmee ze naar buiten wil treden. Met ‘kerk’ bedoel ik dan niet alleen de landelijke kerk, maar ook en vooral elke plaatselijke gemeente, zelfs elke gelovige. Gelukkig is er niet één woordvoerder. Elke plaatselijke gemeente en elke gelovige is woordvoerder van de kerk. Een mondige gemeente of gelovige heeft iets te zeggen, en daarom is elke gelovige een woordvoerder. Dat is niet omdat gelovigen zich zo nodig willen laten gelden in de buitenwereld. Het heeft vooral te maken met het feit dat ze een Woord hebben gehoord. ‘In den beginne was het Woord’. Dat Woord is vlees en bloed geworden in Jezus Christus. Jan Wit zei het zo: ‘God heeft het eerste woord. Voor wij ter wereld kwamen, riep Hij ons reeds bij name, zijn roep wordt nog gehoord.’ (Gez. 1:2) Wie bij zijn naam genoemd is, heeft wat te melden. Als we zelf de stem van God niet meer horen, zullen we ook weinig meer te melden hebben. Het begint met horen van het woord dat er écht toe doet, het woord van profeten en apostelen, het woord van Jezus Christus. Wie dat Woord hoort, wordt op een of andere manier ook woordvoerder.

Luisteren en reageren Als kerk communiceren we slecht, zo wordt nogal eens gezegd. Wel vreemd voor een lichaam dat uit de communicatie is geboren. Uit de communicatie van God naar ons, en omgekeerd, onze communicatie tot God. Vreemd ook voor een lichaam dat leeft door de communicatie: door dat wat we met elkaar delen van de woorden van God. Misschien zit het probleem in de communicatiestoornis met God: dat we slecht luisteren en slecht reageren. Dat we te weinig op ons hart worden aangesproken en te weinig ons hart openstellen. Dat we te weinig letten op wat de Geest ons te zeggen heeft met het oog op de tijd waarin we leven. Misschien zit het probleem ook in de communicatiestoornis met elkaar. Dat we het moeilijk vinden ons geloof met elkaar te delen. Dat we weinig met elkaar spreken over wat het betekent christen te zijn in onze maatschappij. Dat we niet erg bereid zijn om naar elkaar te luisteren. Dat we ons liever opsluiten in het gelijk van de eigen groep. Dan krijgen we ook een probleem ‘naar buiten’. Dat geldt zowel voor de individuele gelovigen als voor de plaatselijke gemeente en de landelijke kerk.

Arjan Plaisier (foto: Protestantse Kerk)

Missie Geloofwaardig en relevant spreken is belangrijk. Gemakkelijk zal het niet zijn, want je komt niet ver met grote woorden, laat staan met machtswoorden. De kerk moet zich ook niet overal over uitspreken, want dan heeft ze op den duur niets eigens meer te zeggen. Daar komt bij dat elk spreken van vertegenwoordigers van de kerk in de media steevast een dossier oplevert. Daar zit niet alleen fanmail bij. Toch moeten we doorgaan het te leren. Door een goed communicatiebeleid. Door een goede strategie. Maar vooral door een missie. De missie om een levende schakel te zijn in de communicatie van God met deze wereld. De missie om de betekenis van het heilvolle woord dat ons is toevertrouwd, uit te dragen en te vertolken. Daar zal de kerk, gezien haar identiteit, toch sterk in moeten zijn.

Onlangs tekende Jan Hendriks in Centraal Weekblad een gesprek op tussen een dominee en een marketingdeskundige. De dominee: ‘we hebben van alles en nog wat geprobeerd, de gekste dingen, maar niets helpt. Wat moeten we in vredesnaam nog doen?’ De marketingdeskundige: ‘Weet u wat u doet?’ De dominee kijkt hem hoopvol aan. ‘Probeert u het eens met het evangelie.’

Dr. A.J. Plaisier is scriba van de generale synode.

6

Kerkinformatie

Oktober 2008

berichten

Orthodoxe modaliteiten overhandigen appèl De Vader wacht! Op 9 september overhandigde ds. L. den Breejen het appèl ‘De Vader wacht!’ aan het moderamen van de generale synode. ‘Ons volk heeft alleen toekomst als het God de Vader weer gaat zoeken’, aldus de Appèlkring Kerkelijk Belijden, die de tekst heeft opgesteld. Het thema verwijst naar de gelijkenis van de verloren zoon en de wachtende vader (Lukas 15:20). De oproep is ondertekend door het Confessioneel Gereformeerd Beraad, de Confessionele Vereniging, de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk, het Evangelisch Werkverband en de Stichting Vrienden van dr. H.F. Kohlbrugge. Synodescriba dr. A.J. Plaisier sprak na de overhandiging zijn waardering uit voor de zorg die uit het Appèl spreekt. ‘Wij zijn de laatste jaren steeds meer bezig met het missionaire profiel van de kerk. Het trof mij dat ook uw appèl een speerpunt maakt van de vraag: staat de kerk open genoeg voor mensen die op zoek zijn naar geloof? Zijn we er als gemeente klaar voor om nieuwe gelovigen in ons midden op te nemen? En hoe bewogen zijn we met mensen die zich niet zo thuis voelen in de kerk?’ De opstellers hebben het appèl naar alle (wijk) kerkenraden en gemeenten in de Protestantse Kerk toegezonden ‘om het in de eerste plaats ook zelf steeds weer bij de Vader te zoeken. Om Hem uit liefde en in gehoorzaamheid te dienen. En van daaruit ook om liefdevolle getuigen te

Ds. L. den Breejen (rechts) overhandigt het appel aan synodepreses ds. G. de Fijter. (foto: Protestantse Kerk)

zijn voor wie het spoor in het leven zijn bijster geraakt’. Zij hopen dat hun oproep besproken zal worden in kerkenraden, (wijk)gemeenten, classicale vergaderingen en, evenals met het vorige appèlschrift in 2005 gebeurde, ook in de

synode. Daartoe zijn gespreksvragen aan de tekst toegevoegd. Meer informatie bij de secretaris van de Appèlkring de heer P.J. Vergunst, tel. (055) 576 66 60.

Staande op de drempel van de moderniteit heeft William Shakespeare (1564-1616) goed aangevoeld welke dramatische gevolgen die ongekende ruimte voor de mens zou hebben. Als ‘de horizon is uitgewist’ (Nietzsche) is er geen oriëntatie meer. Wat kan dan nog richtinggevend zijn voor de politiek, de macht, het geweten, de liefde? Als de mens niet langer is opgenomen in een zinvol sociaal en religieus verband, leeft hij onder een hemel zonder poolster. In zijn drama’s en komedies speelt deze (des-) oriëntatie een belangrijke rol. Maar Shakespeare zoekt ook naar noties, die voor deze moderne mens richtinggevend kunnen

zijn. Arjan Plaisier onderzoekt in zijn boek wat deze zoektocht van Shakespeare ons aan het begin van de 21e eeuw te zeggen heeft en wat de betekenis van Shakespeare kan zijn voor de christelijke verkondiging. Op de studiemiddag zal een aantal mensen naar aanleiding van en in reactie op het boek van Arjan Plaisier ingaan op deze thematiek. Afsluitend zal dr. Plaisier reageren op de inleiders en is er gelegenheid voor gesprek met de auteur en de inleiders. Informatie en aanmelding: [email protected].

Shakespeare als profeet? In november verschijnt het boek ‘Is Shakespeare ook onder de profeten?’, geschreven door de scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, dr. Arjan Plaisier. Bij de presentatie van dit boek organiseert het Bezinningscentrum van de Protestantse Kerk samen met de Stichting Utrechtse Studiedagen op donderdag 27 november in de Jacobikerk te Utrecht een studiemiddag onder de titel ‘De hemel zonder poolster, Over moderniteit, (des-) oriëntatie en geloof’. De moderniteit heeft de mens een ongekende ruimte geboden, waarin hij naar hartelust zijn grenzen kan verleggen.

Studiemiddag Beroepscode voor Kerkelijk Werkers Op vrijdag 10 oktober organiseert de Vereniging Kerkelijk Werkers (VKW) een studiemiddag over ‘Een beroepscode voor Kerkelijk Werkers’. De VKW wil al geruime tijd tot een eigen beroepscode komen. De theoloog en ethicus ds. J. Schenderling uit Berkel en Rodenrijs, schrijver van Beroepsethiek voor pastores zal een inleiding houden. Deelnemers kunnen met hem en elkaar in gesprek gaan en zo hopelijk met uitgebalanceerde voorstellen komen voor een eigen beroepscode.

De Vereniging Kerkelijk Werkers is een beroepsvereniging van en voor kerkelijk werkers. Als dienstverlenende organisatie biedt zij haar leden ondersteuning en informatie en komt zij op voor persoonlijke en collectieve belangen van kerkelijk werkers. Plaats: Goede Herderkerk, Willem Alexanderplein 14 te Nijkerk (vlakbij het NS station) van 13.00-20.00 uur. De studiemiddag is voor leden van de vereniging gratis. Nietleden betalen e 20,- en studenten e 7,50 op

7

vertoon van de studentenkaart. Aanmelding via: secretaris@kerkelijkwerkers. nl of via een opgaveformulier op www.kerkelijkwerkers.nl

Kerkinformatie

Oktober 2008

Gesprek

Bram Schriever

Hebben zij uw zegen? ‘De kerkenraad kan - na beraad in de gemeente - besluiten dat ook andere levensverbintenissen van twee personen als een verbond van liefde en trouw voor Gods aangezicht kunnen worden gezegend’. Dit artikel komt in de kerkorde direct na het artikel dat handelt over het huwelijk. De mogelijkheid om man-man en vrouw-vrouw relaties te zegenen kan aanleiding zijn om binnen de gemeente daarover in gesprek te gaan. Eind vorig jaar verscheen daarvoor de handreiking Hebben zij uw zegen?, die hieronder kort wordt toegelicht. Daarnaast een aantal praktische tips voor een goed gesprek. Om maar met de deur in huis te vallen: de achterliggende vraag is of mensen die leven in een homoseksuele relatie nu wel of niet een zegen kunnen ontvangen vanuit de kerkelijke gemeente. De maatschappelijke ontwikkeling waarbij samenwonen en homoseksualiteit steeds meer als normaal verschijnsel is geaccepteerd doet zich ook in de kerk voor. De visie op de bijbelse gegevens is nogal veranderd. Daarom is het bewuste artikel in de kerkorde opgenomen, al heeft het wel een aparte plaats na het huwelijk. De handreiking spreekt in dit verband van een verstandige verlegenheidsoplossing. Verstandig, omdat gemeenten binnen de Protestantse Kerk heel verschillend van kleur zijn. Een verlegenheidsoplossing, omdat het aangeeft dat er heel verschillend wordt gedacht over hoe mensen hun liefde gestalte geven. De kerkorde biedt elke gemeente de mogelijkheid om haar eigen afweging te maken na beraad met de gemeente. De kerkenraad mag niet zelfstandig besluiten over het zegenen van andersoortige relaties. Een gemeenteberaad is dus noodzakelijk, alvorens een gemeente overgaat tot het zegenen van ‘andere levensverbintenissen’.

Tips voor een beraad De handreiking Hebben zij uw zegen? geeft aanwijzingen voor het beraad in de gemeente. Goede en duidelijke spelregels zijn van wezenlijk belang. Het gaat daarbij niet alleen om het verstaan van de Schrift, maar ook om het besef dat er gevoeligheden en emoties liggen met betrekking tot homoseksualiteit op zich. Angst voor het vreemde en onbekende komt ook in de kerk voor. Het gaat om mensen; de handreiking is daarom ook pastoraal van opzet. Zorgvuldigheid is geboden omdat het om een delicate kwestie gaat. De handreiking noemt onder meer de volgende spelregels: 1. Neem elkaar serieus op het niveau van kennis, ervaring en gevoel. 2. Heb eerbied en respect voor elkaar: maak geen tegenstellingen tussen wij en zij. 3. Veracht elkaar niet en veroordeel elkaar niet.

• In de buurgemeente kan elke relatie worden gezegend. Daar gaan ze wel naar toe. (Jezelf buiten de maatschappelijke context sluiten en geen keuze maken) Het gesprek tijdig voeren met elkaar voorkomt dat je als gemeente opeens met de vraag wordt geconfronteerd over het wel/ niet zegenen van een relatie. Laat het er niet op aankomen dat het gesprek gevoerd moet worden omdat Jan en Philippe of Inge en Christa een aanvraag hebben ingediend. Dan is een beraad in de gemeente te laat. Het kan niet gaan over twee individuen die misschien wel of niet aardig zijn en afhankelijk daarvan wel of geen zegen kunnen ontvangen.

Handreiking voor het pastoraat

Daarnaast moeten de structuur en de route van het beraad en het vervolg daarop helder zijn: hoe en waar wordt het gesprek aan de gang gehouden en hoe komt de besluitvorming tot stand? Ook kan het wenselijk zijn om bijvoorbeeld de gemeenteadviseur te betrekken bij de begeleiding van het gesprek. Hij/zij heeft meer afstand van de gemeente en daardoor kan het gemakkelijker zijn om mensen met elkaar in gesprek te brengen.

Hebben zij uw zegen? is een handreiking voor het pastoraat en wil het gesprek op gang brengen in een sfeer van respect en vertrouwen. Naast concrete aanwijzigen over hoe het proces vorm te geven, bevat de handreiking informatie over verschillende samenlevingsvormen en hun maatschappelijke achtergrond, en is er aandacht voor een bijbelse reflectie op wat (in)zegenen is. Liturgisch materiaal voor de zegening, zoals verschillende orden van dienst, is te vinden in Dienstboek II van de kerk, getiteld ‘Leven, Zegen, Gemeenschap’. Bram Schriever is gemeenteadviseur in de regio Midden.

Vroeg beginnen In elk type gemeente zijn er redenen genoeg het gesprek maar niet te gaan voeren met elkaar. • Het is een heikel onderwerp en het geeft alleen maar onrust; laten we nu maar geen slapende honden wakker maken. • Bij ons in de gemeente komt ‘dat’ niet voor. Wij hebben geen homoseksuele gemeenteleden. (Waar zijn ze gebleven?) • Voor ons is dat geen enkel probleem; het is toch geen discussiepunt meer. (Is dat wel echt zo?)

8

Bestellen

De uitgave Hebben zij uw zegen? Handreiking voor gesprek over het zegenen van andere levensverbintenissen dan het huwelijk tussen man en vrouw is te bestellen bij de afdeling Brochureverkoop, tel (030) 880 17 24, e-mail: [email protected]

Kerkinformatie

Oktober 2008

kerk & kunst

Kunst in het licht: Kaïn en Abel Elke maand toont Kerkinformatie een kunstwerk, gemaakt door een lid van de CNV-kunstenbond – vakgroep Beeldende Kunsten. Dominee-dichter Alfred C. Bronswijk uit Zwolle – ook lid van deze bond – maakt er gedichten bij. Wie iets met kunst wil in zijn eigen gemeente kan contact zoeken: www.cnvkunstenbond.nl

Titel: Kaïn en Abel, een vierluik bestaande uit ‘Het offer’, 2 doeken van 40x120 cm; ‘Doodslag’ 80x120 cm. en ‘Merkteken’ 40x120 cm.

Verzet je tegen het geloof Verzet je tegen het geloof in de aanbidding van het status quo in de verharding van harten in tongen die slechts spreken van eigen gelijk in de onveranderlijkheid van mensen. Verzet je tegen het geloof in schuttingen, muren en grenzen in waarheden die als last worden opgelegd in meningen die schenden en scheiden in oordelen die zichzelf tot rechter verheffen.

Kea Eschbach-Leuvenink Kea Eschbach-Leuvenink (1946) ontving haar opleiding aan onder andere de Vrije Academie, Den Haag. Schilderen is haar passie. Ze werkt sterk associatief. Dikwijls vanuit een levensbeschouwelijke inspiratie. Met voorliefde hanteert zij acryl als materiaal, waarbij het paletmes niet wordt geschuwd. Haar krachtige doeken hebben doorgaans een groot formaat en een abstracte voorstelling vanuit vrije expressie ontstaan. Ze nam deel aan meerdere solo- en groepstentoonstellingen. Zowel instellingen als particulieren hebben werk van deze Amersfoortse kunstenares aangekocht.

9

Verzet je tegen het geloof in een God die uit de wereld zou zijn afgereisd in een Christus in dogma’s opgesloten in een Geest die niet meer onder alle mensen woont in een mens die niet Gods mens mag zijn.

Alfred C. Bronswijk

Kerkinformatie

Oktober 2008

Kerk en geld

Dirk Bijl

Kerkbalans 2009 in de steigers Het najaar is traditioneel de periode waarin de komende actie Kerkbalans op de agenda staat. Kerkenraden en colleges van kerkrentmeesters buigen zich over strategie en cijfers. Gelukkig levert Kerkbalans Nieuwe Stijl sinds 2007 in brede kring mooie resultaten op qua gemeenteopbouw en geldwerving. Maar we zijn er nog lang niet. Oppassen dus voor triomfkreten en goedkope oneliners!

De uitwerking van Kerkbalans Nieuwe Stijl wordt ook gedurende het jaar 2008 in onze Protestantse Kerk duidelijk zichtbaar: • Zevenhonderdenvijftig gemeenten kozen, bescheiden of royaal, een nieuwe aanpak. • Door gespecialiseerde (vrijwillige) kerkbalansadviseurs werden meer dan 400 contacten gelegd of bezoeken gebracht om te adviseren over de verbetering van de plaatselijke geldwerving. • De dvd ‘Gooi het net uit aan stuurboord’ werd gebruikt tijdens talloze gemeenteavonden om kerkleden en kader op een nieuw spoor te zetten. • Vanuit het Landelijk Dienstencentrum werden en worden praktische workshops georganiseerd, waarvan het totaal aantal deelnemers indrukwekkend is. • Evenals vorig jaar vullen de agenda’s van functionarissen en vrijwilligers zich voor dit najaar met veel aanvragen voor spreekbeurten. • Met JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, wordt op dit moment een project ontwikkeld met als doel jonge mensen meer te betrekken bij Kerkbalans. De Raad voor de Plaatselijke Geldwerving en JOP kunnen dit realiseren dankzij externe financiering. De eerste indicaties uit enkele pilotgemeenten zijn bemoedigend. • Uit een steekproef onder 518 gemeenten in de Protestantse Kerk blijkt, dat 73% (!) van deze gemeenten de opbrengst in 2008 zag stijgen met percentages tussen de 2 en 20 (!) procent. Met blijdschap zien we dat Kerkbalans Nieuwe Stijl een goed lopend project is, mede door de ongelooflijke creativiteit en inzet van plaatselijke gemeenten. Toch mogen we onze ogen niet sluiten voor signalen die deze opgaande lijn negatief kunnen beïnvloeden. Bij de voorbereiding van Kerkbalans 2009 vragen twee zaken de speciale aandacht van kerkenraden en kerkrentmeesters.

Een stad per jaar minder! Uit recente onderzoeken blijkt dat het ledental van de Protestantse Kerk in Nederland daalt. Per jaar met zo’n 67.000. Dat is gelijk aan de bevolking van een redelijk grote stad!

Die neergaande lijn is bekend. Vakbonden en omroepen kennen dit verschijnsel. Het is bekend bij de kerkmensen, op wie Kerkbalans een jaarlijks beroep doet. Die wetenschap kan een minpunt voor het geefgedrag zijn. Het demotiveert. Niet alleen bij gevers, maar evenzeer bij vrijwilligers die zich inzetten. Vandaar het belang van transparante informatie in cijfers en activiteiten. Het zal de kunst zijn te laten zien, dat ook een kleine(re) plaatselijke geloofsgemeenschap van blijvende waarde kan zijn en soms borrelt van religieuze inspiratie, waarnaar veel mensen op zoek zijn. Een pakhuis van informatie, in de vorm van teksten, brieven, folders, hulp bij de zoektocht naar doelgroepen enz. is te vinden op www. kerkbalans.nl, terwijl ook de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving tel. (078) 639 36 66 hulp kan bieden. De aantallen slinken, maar de kerk blijft de moeite waard!

Waterbedeffect van Numeri Ingrijpende bestuurlijke beslissingen kunnen vaak grote invloed hebben. Op mensen, op financiën, op imago. Het besluit van de kleine synode tot het stopzetten van Numeri - het systeem voor de landelijke ledenadministratie van de Protestantse Kerk - is daarvan een voorbeeld. Naar mijn mening is dat besluit zeer zorgvuldig tot stand gekomen. Bestuur en directie van de Dienstenorganisatie hebben hun verantwoordelijkheid genomen, zowel tijdens de synodevergadering (waar ik het optreden van directeur Haaije Feenstra moedig en indrukwekkend vond) als in een evenwichtige brief aan gemeenten en classicale vergaderingen. Er is gepubliceerd in Kerkinformatie en op diverse websites. Bovendien zullen in dit najaar zeven voorlichtingsbijeenkomsten worden gehouden om tekst en uitleg te geven. Ook de Vereniging van Kerkrentmeesterlijk Beheer heeft instemming betuigd.

10

Maar…het gemiddelde kerklid leest die informatie niet. Velen gaan af op wat de krantenkoppen suggereren en op de afwijzende reacties in de ingezonden brieven. Wat Kerkbalans betreft, kan er een waterbedeffect optreden: een op zich verantwoorde ingreep op de ene plek veroorzaakt een reactie elders. Vandaar dat kerkenraden, colleges van kerkrentmeesters en zeker de Kerkbalanslopers zich goed moeten oriënteren en documenteren. Want kritiek aan de Kerkbalansvoordeur valt te verwachten. Als automatiseringsprojecten bij de overheid mislukken (denk aan de Belastingdienst en het UWV) kan het publiek hooguit reageren bij de volgende verkiezingen. Maar binnen de kerk liggen de mogelijkheden voor het oprapen: bedanken als lid, verlaging van giften, een jaar niet mee doen aan Kerkbalans, enzovoorts. Zie de ingezonden brieven! Het zou te betreuren zijn, wanneer de opgaande lijn van Kerkbalans Nieuwe Stijl verstoord zou worden door een op zich juist en noodzakelijk synodaal besluit. Nogmaals: het is absoluut vereist dat alle bij Kerkbalans betrokkenen zich de informatie eigen maken die op allerlei manieren (zie boven) te verkrijgen is. Vestig de aandacht op de plaatselijke geloofsgemeenschap en wees open en eerlijk over een beslissing die landelijk genomen moest worden. Want samen gaan we wel verder! Als Protestantse Kerk en als plaatselijke gemeente. Kerkbalans 2009: een opgave en een uitdaging in geloven, denken en handelen! Dirk Bijl is voorzitter van de Interkerkelijke Commissie Geldwerving (Kerkbalans) en adviseur van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving.

Kerkinformatie

BERICHTEN

Oktober 2008

Regiobijeenkomsten over Landelijke Ledenregistratie In oktober en november organiseren het bestuur en het management van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk een aantal regionale bijeenkomsten over de landelijke ledenregistratie. Op deze avonden wordt verantwoording afgelegd voor de afwikkeling van het stopgezette systeem Numeri en wordt informatie gegeven over de plannen om alsnog tot een nieuw systeem te komen. De kleine synode stemde op 27 juni in met het stopzetten van Numeri – het systeem voor de landelijke ledenregistratie van de Protestantse Kerk. Op 2 juli werd hierover een brief van bestuur en directie van de dienstenorganisatie naar gemeenten en classes gestuurd.

Programma Veel vragen die in de afgelopen periode werden ontvangen zullen tijdens deze bijeenkomsten worden beantwoord. Verder komen aan de orde: • De ontwikkeling van het ledenregistratiesysteem tot nu toe: de besluiten die de kleine synode hierover in juni nam en de betekenis van dit alles voor de nabije toekomst. • Het belang van een landelijke ledenregistratie voor de gemeenten en de Protestantse Kerk als geheel. • Het voornemen tot de overname van het ledenadministratiesysteem Scipio en de consequenties daarvan voor de gebruikers van andere programma’s, waaronder het programma Baruch. • De plannen om een nieuw, vereenvoudigd systeem voor de landelijke ledenregistratie van de Protestantse Kerk te realiseren. • Daarnaast is er uiteraard volop ruimte en gelegenheid uw vragen te stellen.

Aanmelden Hieronder volgt een overzicht van geplande bijeenkomsten. De (wijk)kerkenraden en classicale vergaderingen van de Protestantse Kerk in Nederland ontvingen deze informatie ook schriftelijk. Wanneer u naar één van de bijeenkomsten wilt komen kunt u zich aanmelden via de website van de Protestantse Kerk (www.pkn.nl/numeri). Daar treft u ook meer informatie aan over de landelijke ledenregistratie van de Protestantse Kerk en de mogelijkheid om online te reageren of vragen te stellen.

Regiobijeenkomsten over de ledenregistratie oktober – november 2008 Elke bijeenkomst begint stipt om 20.00 uur en duurt tot uiterlijk 22.00 uur. De bezoekers verwachten wij uiterlijk 19.50 uur. De zaal is open vanaf 19.15 uur. De koffie staat klaar.

Maandag 6 oktober 2008. Locatie: De Acker, Park Berkenoord 2, 2641 CX Pijnacker

Woensdag 8 oktober 2008 Locatie: Menorah-kerk, Dwarswyk 350, 9202 CA Drachten

Maandag 13 oktober 2008 Locatie: Kerkelijk Centrum De Overkant, Kerkplein 22, 7721 AD Dalfsen.

Maandag 20 oktober 2008 Locatie: Regenboogkerk, Dr. van Voorthuijsenstraat 6, 8162 BD Epe.

Maandag 27 oktober 2008 Locatie: Centrum De Baaij, Baai 154, 4871 BE Etten-Leur.

Kerstbundel 2008: Zin van het begin De kerstbundel van de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten/Uitgeverij de Ploeg heeft dit jaar als thema: ‘Zin van het begin’. De bundel wordt ieder jaar door kerkelijke gemeenten en instellingen gebruikt als kerstattentie. Juist met de feestdagen is het prettig als de gemeente iets van zich laat horen. Deze bundel kan ieders gedachten op weg helpen naar Kerst. Een eerste zin in een boek moet opvallen. Zo begint de Max Havelaar van Multatuli met de woorden: ‘Ik ben makelaar in koffie en woon op de Lauriergracht no. 37’. Is zo’n eerste zin belangrijk? Veel schrijvers vinden het moeilijk om hun eerste zinnen te kiezen. Ergens moet

je beginnen, maar daarmee snij je ook andere keuzes af. Er is altijd een begin, een midden en een einde, waar je ook begint. Scheppen is scheiden en snijden. Waar begin je mee? In deze kerstbundel worden lezers op allerlei manieren geactiveerd om na te denken de zin van het begin. De eerste letter, het eerste verhaal dat opduikt bij het nadenken over de bijbel, hoe zouden wij kerstverhalen willen beginnen? De bundel kost e 3,50. Bij meer dan 50 exemplaren 15% korting. Een folder over de bundel is verkrijgbaar bij de VVP: [email protected] of per telefoon (030) 880 14 97.

11

Directeur Haaije Feenstra (foto: Protestantse Kerk)

Donderdag 30 oktober 2008 Locatie: Morgensterkerk (mogelijk (tijdige) uitwijk naar andere kerk in Eindhoven), Mercuriuslaan 1B, 5632 EE Eindhoven.

Maandag 3 november 2008 Locatie: Maranathacentrum, Kerkstraat 57, 3262 PG Oud-Beijerland.

Woensdag 5 november 2008 Locatie: Westzijder- of Bullekerk, Westzijde 75, 1506 ED Zaandam.

Maandag 10 november 2008 Locatie: Protestants Landelijk Dienstencentrum, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht.

Kerkinformatie

JOP

Oktober 2008

Wielie Elhorst

Kinderen en geloven: samen op verhaal komen Wie langs de verschillende kanalen op tv zapt, stuit vrijwel zeker op een ‘realityprogramma’ over opvoeding. Opvoeding is ‘hot’. Dat is geen wonder, want ouders zitten nogal eens met hun handen in het haar. Voor geloofsopvoeding geldt vaak hetzelfde. Ook dit artikel geeft geen laatste antwoorden, maar is wel een bescheiden aanzet tot verder nadenken over wat geloofsopvoeding is, hoe je jezelf en kinderen kunt coachen in geloof en hoe je het vorm kunt geven.Kerkbalans Nieuwe Stijl sinds 2007 in brede kring mooie resultaten op qua gemeenteopbouw en geldwerving. Maar we zijn er nog lang niet. Oppassen dus voor triomfkreten en goedkope oneliners! De Bijbel is over geloofsopvoeding vrij duidelijk. Het begrip komt er als zodanig natuurlijk niet in voor, maar er wordt genoeg gezegd over ouders en kinderen. Een prachtig voorbeeld is Psalm 78. De eerste vier verzen vanaf vers 1b luiden: ‘Luister, mijn volk, naar wat ik leer, hoor de woorden uit mijn mond. Ik open mijn mond voor een wijze les, spreek uit wat sinds lang verborgen is. Wij hebben het gehoord, wij weten het, onze ouders hebben het ons verteld. Wij willen het onze kinderen niet onthouden, wij zullen aan het komend geslacht vertellen van de roemrijke daden van de HEER, van de wonderen die hij heeft gedaan.’ (NBV). Opvallend is de vrolijke toon. Doorvertellen aan de generaties na ons dat God zelf de HEER van het leven is, woorden vinden voor het leven als een geschenk van God, is niet problematisch of moeilijk. Het is een vreugde. Je kunt er niet over zwijgen – zelfs al gaat het ten diepste over een geheim, iets dat ‘verborgen’ is, iets waar wij niet altijd goed raad mee weten. Voor een ieder die kinderen in geloof opvoedt, en dat zijn niet alleen hun ouders, mag de vreugdevolle toon van deze psalm het kader vormen.

Opvoeden in vertrouwen en liefde Opvoeden begint thuis. Opvoeden in geloof dus ook – althans het ligt voor de hand hiervan uit te gaan. In de meeste gevallen worden kinderen in het leven ontvangen in de omgeving van een gezin. Nog vóór er woorden zijn, nog vóór er sprake is van verbale communicatie, is er al een relatie tussen de ouders of opvoeders en het kind. Van grondleggend belang is dat die nog woordeloze relatie wordt gevuld met een gevoel van vertrouwen en onvoorwaardelijke liefde. Al geldt dit natuurlijk voor álle ouders, toch is een belangrijk verschil dat christelijke ouders hun kind ervaren als een geschenk van God en dat met dit geschenk dus met vreugde, dankbaarheid en zorgvuldigheid mag en moet worden omgegaan. Het vertrouwen

dat de ouders wekken bij hun kinderen en de onvoorwaardelijke liefde voor wie het kind is (en dus niet voor wat het kind doet en kan), mag een afspiegeling zijn van de wijze waarop God zelf alle mensen tegemoettreedt. Het is van belang dat zeer jonge tot jonge kinderen dit daadwerkelijk ervaren. Zij zijn erg gevoelig voor sfeer en stemming. Zachte woordjes over de rand van de wieg, knuffelen, verhaaltjes vertellen op schoot – het kan niet vaak genoeg gebeuren. Dit is de wijze waarop (zeer) jonge kinderen een relatie leggen met zichzelf en met wat er om hen heen gebeurt. Ook op wat latere leeftijd blijft deze basis het uitgangspunt voor kinderen om om te gaan met wat er zich verder in hun jonge leven voordoet. Deze basis kenmerkt zich dan óók door de afwezigheid van agressie, van al te rechtlijnige autoriteit, van alleen maar oog hebben voor prestaties en van een

12

te volle agenda die maakt dat de leden van het gezin voor elkaar niet meer bereikbaar of beschikbaar zijn.

Opvoeden in de praktijk Het werd hierboven al duidelijk: geloofsopvoeding is vooral een kwestie van doen. Opvoeden in geloof voltrekt zich niet passief, maar is een actieve daad. Naarmate kinderen ouder worden, wordt dit een steeds aangelegener punt. Zodra het jonge kind zich heeft losgemaakt van het denken en beleven waarin de fantasie nog een grote rol speelt om de werkelijkheid kloppend te maken, ontstaat er een meer informatieve interesse voor het geloof (10-12 jaar). Het zonder meer vertellen van de verhalen uit de Bijbel blijft daarom belangrijk. Ouders moeten zich echter ook leren verhouden tot de vragen die hun kinderen gaan stellen. Meestal hebben

Kerkinformatie

deze een hoog ‘technisch’ gehalte – kinderen willen graag weten hoe iets in elkaar zit, bijvoorbeeld of God broertjes en zusjes heeft. Soms worden er echter ook vragen gesteld die direct of indirect een beroep doen op het vermogen van ouders om te laten zien of uit te leggen wat de relevantie is van het geloof in hun leven, bijvoorbeeld als de vraag wordt gesteld waarom ouders op zondag eigenlijk naar de kerk gaan. Uitgesproken en onuitgesproken houden kinderen hun ouders wat dit betreft nauwlettend in de gaten. Voor kinderen moet de relevantie van het geloof vooral zichtbaar zijn. Met andere woorden: ouders moet hun eigen verhaal bij hét verhaal kunnen vertellen. Dit kan door gebeurtenissen uit het eigen leven te verbinden met bijbelverhalen, maar meer nog is een praktijk noodzakelijk, die zich consequent voltrekt in steeds opnieuw uitgevoerde handelingen. Daar hoort het vertellen van verhalen natuurlijk bij, maar ook bijvoorbeeld het samen bidden en zingen met kinderen. In een christelijk gezin wordt hiervoor tijd ingeruimd. Dit kan rond één van de dagelijkse maaltijden, maar ook door middel van de zogenaamde ‘huisgodsdienst’: één of meerdere momenten per week waarbij in een huisviering door middel van bijvoorbeeld zang, gebed en uitwisseling bij geloof wordt stilgestaan. Hier kan een kind leren zelf uitdrukking te geven aan het eigen geloof, bijvoorbeeld door het uitspreken van een vrij gebed. Het zijn evenzovele manieren om kinderen in woord en daad te laten beleven dat geloof onderdeel van het dagelijkse leven uit kan maken. Met deze zichtbare praktijk kan niet serieus genoeg worden omgegaan, zeker in een tijd waarin alles wat met kerk en geloof te maken heeft, zo goed als uit het publieke leven is verdwenen.

Opvoeden in gemeenschap Door thuis het geloof zichtbaar en ervaarbaar te maken, wordt een basis gelegd voor de

Oktober 2008

opvoeding van het kind in de geloofsgemeenschap van de kerk. De kerkgang is bovendien een voortzetting van de zichtbare praktijk van het geloof. Over en weer roept deze praktijk hopelijk herkenning op en kan het kind positieve associaties bij de kerkgang ontwikkelen. Het is duidelijk dat daarvoor nog in veel kerkelijke gemeenten een hoop werk moet worden verricht. Wie van ouders verwacht dat zij in een levende relatie met God en met hun kinderen, opvoeden in geloof – hun kinderen in alle opzichten ‘nabij’ – , mag van de kerkelijke gemeenschap verwachten dat zij dit ook doet en dat zij deze manier van opvoeden faciliteert. ‘Kind nabij’, of: nauw aansluitend bij kinderen een kerkdienst invullen kan inhouden: aparte aandacht voor de kinderen: hen ‘op hun eigen verhaal laten komen’, een eenvoudig gebed uitspreken, de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van onderdelen van de dienst met kinderen delen (en dan niet alleen de collecte) enzovoorts. Kinderen zijn in het gezin waarin zij opgroeien niet onzichtbaar. Dat moeten zij in de kerk dan ook niet zijn. Zo wordt de geloofsopvoeding van kinderen een zaak van de hele gemeente. De ondersteuning van ouders en opvoeders vanuit de kerk is tot slot ook belangrijk. Voor ouders en opvoeders zou er een permanente groep mensen moeten zijn, die specifieke thema’s rond de geloofsopvoeding met elkaar bespreekt en die ouders steeds helpt zoeken naar daden en woorden die de geloofsopvoeding ondersteunen. Om met je kind op verhaal te kunnen komen, heb je soms zelf ruimte nodig om je verhaal te doen, om de juiste of nieuwe woorden te vinden en nieuwe handelingsperspectieven. Inmiddels zijn hiervoor genoeg publicaties en websites beschikbaar. Kijk ook eens op de website van JOP en houd de ontwikkelingen op KIDS en COACH (materialen rondom geloofsopvoeding) dit seizoen in de gaten. Of neem eens contact op met één van de regiocoaches van

13

JOP. Zij assisteren graag bij de vreugdevolle taak die het opvoeden in geloof uiteindelijk is. Wielie Elhorst is medewerker van JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland.

14 DECEMBER: X-MAS PROOF

Op 14 december organiseert JOP, net als in 2007, het jongerenkerstfeest X-Mas Proof. Een feest waar jongeren (vanaf circa 14 jaar) van alles kunnen doen en beleven rondom Kerst. In een inspirerende en ontspannen sfeer biedt JOP jongeren een manier aan om de boodschap van Kerst op een eigen manier te beleven. Bijvoorbeeld in een debat, tijdens workshops, in films of met verhalen. Daarnaast kunnen de jongeren zich ook op een actieve en creatieve manier inzetten voor hun omgeving. En natuurlijk is er ook weer een mix van muziekoptredens op het hoofdpodium aanwezig! Zo zijn er optredens van gospelkoor Inside Out (bekend van de Idolsfinale met Nikki), dJ Rob van Rossum, dansgroep Reternity, relirap van Victory Outreach en een slotoptreden van Stevie Ann. Alle jeugdouderlingen, predikanten en jeugdbegeleiders zijn van harte uitgenodigd om met een groep jongeren naar dit evenement te komen. Vier Kerst met honderden andere jongeren en kom op 14 december naar X-Mas Proof. Een feest van herkenning én verrassing… Beleef het mee! Tijd: 17.00 -20.30 uur Plaats: Eusebiuskerk Arnhem Tickets: € 12,50 Voor wie: jongeren vanaf ongeveer 14 jaar Hou voor meer info de site in de gaten: www.jop.nl/xmasproof

Kerkinformatie

berichten

Oktober 2008

Handreiking Gebed en genezing De Protestantse Kerk heeft een handreiking over gebed en genezing uitgegeven. Hierin komen zowel de vreugdevolle als de pijnlijke kanten van dit thema aan bod. De handreiking bevat een opzet voor bespreking in bijvoorbeeld de classisvergadering, werkverband van predikanten of de kerkenraadsvergadering. Tevens wordt een opzet gegeven voor een cursus van drie avonden en is er een verwijzing naar verdere lectuur. De contactgegevens van mensen die in de Protestantse Kerk werken en ervaring hebben met de dienst der genezing zijn eveneens in de uitgave te vinden. Naast deze nieuwe hand-

reiking verscheen onlangs ook de handreiking Verbinding en aandacht – nieuwe wegen voor gemeentepastoraat en werd een aantal handreikingen geactualiseerd, waaronder De partner van de chronisch zieke, De kaarten geschud? (over homoseksualiteit en ambt), Hebben zij uw zegen? (over het zegenen van levensverbintenissen anders dan man en vrouw) en ‘Uitgerust op pad’ (over pastoraal bezoekwerk). Bestellen: tel. (030) 880 13 37, e-mail [email protected] of via de webwinkel op www.pkn.nl. De prijs van deze handreikingen is € 4,50. U betaalt geen verzendkosten.

Najaarsconferentie Beraad Grote Steden De najaarsconferentie van de Vereniging Beraad Grote Steden in de Protestantse Kerk in Nederland, kortweg BGS, heeft op 7 november als onderwerp: ‘Bruggen van Hoop’. Deze naam duidt op een in Engeland begonnen initiatief, waarbij kerkelijke gemeenschappen welwillende blikken van buitenaf toelaten. Deskundige buitenstaanders denken mee bij projecten en plannen, vragen door en wijzen nieuwe wegen. Deze ‘critical friends’ en de gemeenten of groepen

vormen samen een netwerk waarin zij elkaar bemoedigen en inspireren. Voor Nederland is deze conferentie van het Beraad Grote Steden de officiële start van ‘Bruggen van Hoop’. Er wordt een videoband vertoond over het Engelse project ‘Building Bridges of Hope’ en er zal een voorbeeldproject uit een wijkgemeente worden gepresenteerd. Uiteraard is er ruimte voor gesprek over de mogelijkheden om deel te nemen aan ‘Bruggen van Hoop’. Ter afwisseling een

orgelbespeling door Ko Zwanenburg en een Column van Willem van der Meiden. Plaats: Nicolaïkerk Utrecht, aanvang 10.30 uur (koffie vanaf 10.00 uur). Kosten: leden BGS gratis, anderen € 30,- per persoon. Informatie en aanmelding: Eveline Bersma tel. (020) 301 65 10, [email protected]

Kerken in de race voor een miljoen euro De hervormde kerken van Groede (Zeeland) en Garsthuizen (Groningen) staan in de belangstelling in het programma BankGiro Loterij ‘Restauratie’ van de AVRO. In het programma worden zestien bouwwerken die ernstig in verval zijn geraakt onder de loep genomen. De genomineerde gebouwen liggen verspreid over het hele land. In het programma tonen computeranimaties hoe het object er na de restauratie uit kan komen te zien. Er kan telefonisch of per sms gestemd worden op het favoriete gebouw. Wie de kerken een warm hart toedraagt, wordt gevraagd bij te dragen aan herstel in de vorm van het uitbrengen van een stem. Het is ook toegestaan om op beide kerkge-

bouwen te stemmen of zelfs meerdere keren te stemmen. Meer informatie: www. groedeaanzee.nl en www.kerkgarsthuizen. nl. De finale wordt uitgezonden op 12 november a.s. Informatie over het programma ‘Restauratie’ is te vinden op www.avro.nl/tv/ programmas_a-z/restauratie.

De kerk in Garsthuizen.

Avondmaalscatechese voor kinderen Onlangs verscheen het boek Huis van brood en beker met materiaal om kinderen voor te bereiden om deel te nemen aan het Heilig Avondmaal. De methode voorziet in zes catechesebijeenkomsten voor kinderen van 8 tot 12 jaar. In veel plaatselijke gemeenten nemen ook de kinderen deel aan het avondmaal. Jong en oud delen brood en wijn en vieren de gemeenschap met God en met elkaar.

Wanneer kinderen meevieren met het avondmaal, is het belangrijk dat ze ook echt aangesproken worden door wat er in de kerk gebeurt. Daarom is het goed om kinderen voor te bereiden op de viering van de Maaltijd: wat betekenen de woorden en rituelen die gebruikt worden? Behalve de zes catechese bijeenkomsten worden in drie voorbeeldvieringen ideeën aangereikt. Het boek bevat ook een opzet voor een gemeenteavond over dit onderwerp.

14

De bundel Huis van brood en beker bevat bijdragen van Ellie Boot, Martha Kroes, Dirk Jan Lagerweij, Joost Schelling, Klaas Touwen, Jessa van der Vaart en Geertje de Vries. Het kwam tot stand in een samenwerkingsverband van JOP - de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk - en NZV Uitgevers te Amersfoort. Prijs € 15,95. Bestellingen: www.nzv.nl

Kerkinformatie

Oktober 2008

Dankdag voor gewas en arbeid

Trinus Hoekstra

Dankdag – zorg én arbeid De combinatie van zorg en arbeid is een actueel thema. Het staat centraal in het materiaal voor viering en gesprek dat door Disk in samenwerking met Kerk in Actie voor onder andere rond de dankdag voor gewas en arbeid (5 november of de zondag erop volgend) is gemaakt onder de titel ‘In tweestrijd – Hoe zorg en arbeid te combineren?’ Wat de combinatie van zorg en arbeid betreft, leven we in een tijd waarin de overheid de deelname aan betaalde arbeid fors bepleit, terwijl tegelijkertijd van mensen wordt verwacht dat ze hun (mantel)zorgtaken volop realiseren in buurt, gezin, familie en vriendenkring. De moeite die mensen ervaren om zorg en arbeid te combineren staat bekend als ‘combinatiedruk’. Deze druk wordt het meest ervaren door mensen die zich in de levensfase bevinden waarin ze de deelname aan het werkzame en sociale leven (inclusief kerkelijke leven) hebben te combineren met de zorg voor kleine kinderen. Over het algemeen komt het zorgen nog steeds voor het grootste deel bij vrouwen terecht. Zowel mannen als vrouwen koesteren wel wensen over een meer evenwichtige verdeling van arbeid en zorg, maar een scenario waarin vrouwen vooral onbetaald zorgen en mannen betaald werken lijkt dominant. Bij de visie op deze verdeling spelen naast praktische zaken op de achtergrond ook bepaalde geloofsopvattingen nog steeds een belangrijke rol.

Compleet leven In de bijbel worden bij de schepping van de mens onderhouden én maken, bewaren én bewerken, zorg én arbeid in één adem genoemd als aanduiding van een compleet leven (Genesis 2:15). Verderop in het scheppingsverhaal echter wordt vaak het eigenlijke aanknopingspunt gevonden voor een seksespecifieke verdeling van arbeid en zorg. Het verhaal van de schepping van Adam en Eva loopt hier slecht af met een seksespecifieke straf: Eva zal met pijn haar kinderen dragen en baren; en Adam zal zich in het zweet moeten werken om zijn brood te verdienen (Genesis 3:16-19). Dit verhaal is veelal opgevat als een (goddelijke) aanwijzing voor de verdeling van zorg en arbeid naar sekse, ook al gaven de schrijvers waarschijnlijk slechts de sekserolverdeling weer die zij om zich heen zagen.

Vanzelfsprekende koppeling De vanzelfsprekende koppeling van vrouwen aan zorg hebben we in belangrijke mate te danken aan de filosoof Aristoteles en de aansluiting bij zijn gedachten door theologen als Augustinus en Thomas van Aquino. Volgens

(foto: i-stockphoto)

Aristoteles was zorgarbeid van tweederangs mensen (niet-burgers: vrouwen en slaven) nodig om het leven van de echte burgers (vrije mannen) veilig te stellen. In feite schildert hij zorg af als een noodzakelijk kwaad, strijdig met het goede leven. Aristoteles beschouwde de vrouw als ‘een mislukte man’. Hij meende dat kinderen in de baarmoeder aanvankelijk mannelijk zijn, en bij een storing in ontwikkeling vrouwelijk worden. Verder was Aristoteles van mening dat de vrouwelijke schoot niets anders was dan een soort (passieve) broedstoof waarin het kind werd uitgebroed. Het levengevende (actieve) beginsel werd aangeleverd door de vader. Tot in de 21e eeuw zijn de echo’s van deze opvatting te beluisteren.

zorgzame betrokkenheid op elkaar, als een onderdeel van het goede leven. Trinus Hoekstra is projectmanager bij het binnenlands diaconaat van Kerk in Actie en mededirecteur van Disk.

Evenwichtige verdeling Voor een evenwichtige verdeling van zorg en arbeid is naast allerlei praktische maatregelen en voorzieningen een positieve waardering van zorg nodig zoals in Genesis 2! Het besef dat we allen te zijner of te harer tijd afhankelijk waren en zullen zijn van zorg door anderen, kan ons ervan doordringen dat arbeid én zorg, bewerken én bewaren, bij elkaar horen. Tegelijkertijd brengt een positieve waardering van zorg ons in aanraking met de relationele kant van het leven, de

15

materiaal

Het materiaal, dat als themanummer van het tijdschrift Ondersteboven verschijnt, is voor e 2,50 (exclusief verzendkosten) te bestellen bij Landelijk Bureau Disk, Luijbenstraat 17, 5211 BR ‘s-Hertogenbosch, e-mail [email protected], tel. (073) 612 82 01.

Kerkinformatie

Oktober 2008

Interculturele dialoog

Nelleke de Jong

Ontmoeting in muziek Op uitnodiging van de Protestantse Kerk toert de Indonesische zanger-dichter Emha Ainun Nadjib met zijn begeleidingsband Kiai Kanjeng langs acht steden in Nederland. Tussen 8 en 19 oktober vinden allerlei interactieve optredens plaats. Het Bezinningscentrum en het Hendrik Kraemer Instituut begeleiden dit bijzondere interculturele en interreligieuze project. Emha Ainun Nadjib is in Indonesië beroemd en gerespecteerd, als zanger, als dichter, als moslimleraar en als maatschappelijk activist. Zijn optredens trekken veel publiek. Met muziek, poëzie en openbaar debat brengt hij mensen met elkaar in gesprek en probeert hij ze praktische oplossingen voor alledaagse problemen te laten vinden – in een land waar de bevolkingsgroepen soms op gespannen voet met elkaar leven.

Tropennacht Het idee ontstond in 2006, in een tropennacht. Josien Folbert, met haar man Jaspert Slob door Kerk in Actie uitgezonden naar Indonesië voor een interreligieus dialoogproject, was als gast bij een optreden van Emha en zijn band. Halverwege vroeg Emha haar te vertellen over de achtergronden van de moord op Theo van Gogh. Ze vond dat lastig: ‘Hoe maak je duidelijk dat in een seculier en democratisch land, met vrijheid van meningsuiting en van godsdienst, in principe alles gezegd kan worden? Toen ik vertelde over Van Gogh en Ayaan Hirsi Ali’s film Submission, ging er een siddering door de zaal. Maar Emha zei: “Wacht even met oordelen, we moeten leren te kijken naar de achtergronden. Ayaan Hirsi Ali is een product van een bepaalde islamitische opvoeding. Wij moslims weten vaak onvoldoende over onze eigen bronnen; we hebben onze tradities – soms tegenstrijdig met de principes van de islam – en doen alsof dat de waarheid is. Ik

Emha Ainun Nadjib (links) in een kerkgebouw tijdens zijn tournee door Finland (foto: Dokumentasi Kiai Kanjeng)

wil niet goedpraten wat Theo en Ayaan hebben gedaan, maar ik zou met ze in gesprek willen gaan. Zij hebben met een kunstwerk hun frustratie willen laten zien. Ik zou – vriendschappelijk – willen zeggen wat ik ervan vind. Moord is verwerpelijk. De moordenaar heeft niet het recht voor God te spelen, maar ook hij is het product van een bepaalde islamitische opvoeding.” De mensen luisterden ademloos.’

Josien was zo enthousiast dat zij Emha voorstelde naar Nederland te komen. ‘Je kunt de sfeer van zo’n avond niet zonder meer kopiëren naar de westerse samenleving, maar ik ben ervan overtuigd dat Nederlanders iets van deze groep kunnen leren over hoe je als mensen met verschillende culturele, etnische en religieuze achtergronden met elkaar om kunt gaan.’ Ze is onder de indruk van Emha’s gedrevenheid, die volgens haar voortkomt uit zijn geloof én uit de Javaanse traditie: ‘Menselijkheid en mens-zijn, sleutelwoorden in de islam, en wijsheid en oprechtheid, basale begrippen in de Javaanse traditie, zetten hem aan tot sociale actie.’

Impuls

Emha Ainun Nadjib met zijn begeleidingsband Kiai Kanjeng (foto: Dokumentasi Kiai Kanjeng)

16

Het idee viel op twee plekken in vruchtbare aarde: bij het Bezinningscentrum, werkzaam op het terrein van de interreligieuze dialoog, en bij het Hendrik Kraemer Instituut, deskundig op het gebied van internationale culturele en religieuze contacten. Aart Verburg zette er zijn schouders onder. ‘Doel van de optredens in Nederland is plaatselijke interreligieuze en interculturele dialooggroepen een impuls te geven, ze te inspireren dóór te gaan met het belangrijke werk dat ze doen. Door ze te laten meebeleven

Kerkinformatie

hoe een moslim, geïnspireerd door zijn geloof, wil bouwen aan een open en tolerante samenleving. Steeds weer komt Emha uit bij de vraag hoe je met jouw geloof en cultuur de wereld tot een prachtige plek voor iedereen kan maken. Daarom kozen we als titel voor de tournee “Gezongen gezichten. Een Indonesische moslimdichter zingt een kleurrijke samenleving”. Daarin worden geloof, cultuur en samenleving met elkaar verbonden en dat herken je ook in de groep subsidiegevers: Kerk & Wereld ondersteunt het project, evenals het Europees Jaar van de Interculturele dialoog 2008.’ Jan Post Hospers is als gemeenteadviseur voor migrantenkerken en de ontmoeting met moslims bij het project betrokken. ‘Ik kom in mijn werk in contact met dialooggroepen uit het hele land. Het idee om Emha en zijn groep hierheen te halen valt daar heel goed. Als kerk organiseren we de tournee, maar het geheel wordt gedragen door de plaatselijke groepen.

Oktober 2008

Zij organiseren in hun directe omgeving allerlei ontmoetingen, heel creatief vaak.’ Bijvoorbeeld het idee van diaken Josette Broekman om een concert te organiseren met een praiseband en een groep Marokkaanse rappers, voor een publiek van vrienden van de muzikanten, waar dan ook ruimte is voor gesprekken. ‘Ik denk echt dat muziek mensen kan verbinden. Zo’n avond kan voor beide kanten een verrijking zijn.’ In Deventer hebben kerken en moskeeën een interculturele en interreligieuze ‘caroussel’ bedacht. Onder de titel ‘Hart voor elkaar in Deventer’ gaan mensen op bezoek bij verschillende culturele en religieuze groepen. De dag wordt afgesloten met een multicultureel feest – waar Emha te gast zal zijn. ‘Zo raak je op elkaar betrokken,’ aldus Post Hospers.

Jongeren Het viel Josien Folbert in Indonesië al op dat er zoveel jonge mensen bij het interactieve optreden van Emha en Kiai Kanjeng waren.

De organisatoren van de Nederlandse tournee willen dat ook bereiken. ‘Daarom staan er ook muziekworkshops op het programma. Het voorbeeld van de werkgroep interreligieuze jongerenontmoeting Zaanstreek verdient zeker navolging.’ Nelleke de Jong-van den Berg is studiesecretaris van het Bezinningscentrum van de Protestantse Kerk en medeprojectleider van Voices & Visions.

MEER WETEN?

Het complete programma van de tournee, van woensdag 8 tot en met zondag 19 oktober, met activiteiten van Amsterdam tot Deventer en van Leeuwarden tot Etten-Leur, is te vinden op www.pkn. nl/voices&visions. Belangstellenden kunnen met hun vragen terecht bij HKI en Bezinningscentrum: tel. (030) 880 19 09, e-mail: [email protected]

berichten

Voorzitter moslimvrouwen spreekt op vrouwensynode De Oecumenische Vrouwensynode (OVS), platform van de christelijke vrouw en geloofbeweging, houdt op donderdag 30 oktober 2008 een synodedag in De Kamers te Amersfoort-Vathorst. Gastspreekster is Leyla Çakir, voorzitter van de moslim vrouwenorganisatie Al Nisa. De komst van Çakir is typerend voor de groeiende samenwerking tussen de OVS en Al Nisa als verwante religieuze vrouwenorganisaties. ’s Middags zal de Annego Hogebrink na tien jaar de voorzittershamer overdragen aan de huidige vicevoorzitter Jasja Nottelman. Nottelman (1970) is feministisch theologe en werkt als studentenpredikante in Utrecht.

Bijbelboek Esther Oecumene vraagt dialoog, zo stelt de organisatie van de dag. ‘In de begintijd van de Oecumenische Vrouwensynode, opgericht in 1987, werd de dialoog overwegend binnen de christelijke kerken gevoerd. De maatschappij is in de tussenliggende tijd aanzienlijk veranderd. De dialoog voeren we als OVS nu ook met andere religies.’ Een dialoog binnen één persoon zal te zien zijn in de voorstelling ‘Wij Esther’ van Riëtte

Beurmanjer en Joyce Schoon. Met bewegingstheater vanuit het bijbelboek Esther tonen zij hoe een dochter van immigranten omgaat met de dilemma’s waar zij voor komt te staan. Na de lunch is er ruimte voor de dialoog met de verschillende groepen en personen die tijdens de 5e Vrouwensynode in 2007 agen-

dapunten hebben ingebracht. Het gaat om de voortgang van veertien actiepunten die variëren van het ondersteunen van vrouwen in Israël/Palestina tot een onderzoek naar heilzame seksualiteit. In de tweede helft van de middag presenteert Felicia Dekkers, theologe en neerlandica, een dialoog vanuit gender in woord en beeld.

Programma synodedag 10.00 uur 10.30 uur 10.45 uur 11.15 uur 11.30 uur 12.15 uur 13.00 uur 14.00 uur 14.15 uur 14.45 uur 15.45 uur 16.00 uur

Ontvangst met koffie/thee Welkom door de voorzitter van de OVS: Annego Hogebrink Inleiding door Leyla Çakir, voorzitter van Al Nisa Reacties vanuit de zaal en gesprek met Leyla. Voorstelling Esther door Riëtte Beurmanjer en Joyce Schoon. Gesprek n.a.v. de voorstelling met Riëtte en Joyce. Lunchpauze. Oefenen in diversiteit door Felicia Dekkers. Agendapunten 5e Vrouwensynode Taal, beeld en genderperspectief door Felicia Dekkers Wisseling van het voorzitterschap Borrel

Plaats: De Kamers: Wezeperberg 1, 3825 DJ Amersfoort. Kosten: € 15,- /solidariteitsprijs € 20,- (inclusief koffie/thee en lunch). Aanmelding: [email protected]

Lezing Ioan Sauca over interculturele dialoog Centrum IIMO en Kerk in Actie organiseren een Engelstalige lezing over ‘Een Orthodoxe kijk op de interculturele dialoog’ door prof. dr. Ioan Sauca. Hij is Roemeens Orthodox priester en sinds 2001 directeur van het Oecumenisch Instituut Bossey, het vormingsinstituut van de Wereldraad van Kerken in Genève. Ioan Sauca

is systematisch theoloog en gespecialiseerd in missiologie en spiritualiteit. Vanuit die invalshoeken zal hij ingaan op het thema. Organisatie: drs. Huub Vogelaar van Centrum IIMO en dr. Heleen Zorgdrager van de afdeling Zending van ICCO & Kerk in Actie. De lezing wordt gehouden op 17 november,

17

van 13.30 -16.00 uur, De Uithof in Utrecht, M.J. Langeveldgebouw, Heidelberglaan 1, zaal E 046, bereikbaar via buslijn 11 en 12 richting UMC, halte Heidelberglaan (Bestuursgebouw). Aanmelding tot uiterlijk 13 november: IIMO (Jeannette Boere), e-mail: [email protected] of tel. (030) 253 20 79.

Kerkinformatie

Oktober 2008

berichten

Missie-Zendingskalender 2009 Onder het motto ‘Dromen van vrede en verzoening’ verscheen onlangs de MissieZendingskalender 2009. De kalender is geïllustreerd met fraaie afbeeldingen van de Colombiaanse schilder Jafeth Gómez, één van de initiatiefnemers van een christelijke kunstenaarsgroep in Colombia. Dit land onderscheidt zich van de meeste Latijns-Amerikaanse landen door een onafgebroken burgeroorlog die het land al veertig jaar teistert. Sociale en economische ongelijkheid met als gevolg een grote tweedeling tussen rijk en arm is ook een oorzaak van instabiliteit. Jafeth Gómez, zelf afkomstig uit

een Indiaans boerengezin, protesteert tegen dit onrecht. Zijn inspiratie daarbij is: ‘Jesús Liberador’, Jezus die de mensen vrijmaakt. Gómez benadrukt in zijn schilderwerk het respect voor elkaar, maar ook voor de aarde. De Missie-Zendingskalender 2009 wordt in de eerste plaats verkocht door zendingscommissies, zwo-groepen en diaconieën in uw plaatselijke kerkelijke gemeente (prijs e 6,50). Deze kalender is ook te bestellen via de webwinkel op www.kerkinactie.nl of via [email protected], tel. (030) 880 13 37.

Wie wil mee naar Sierra Leone? Over sommige landen hoor je alleen iets als het er mis gaat: een ramp, een aanslag of een oorlog. Over hoe het daarna verder gaat en hoe mensen zelf betrokken zijn bij de wederopbouw van hun land komt nauwelijks nog in het nieuws. Wie zelf eens mensen uit dergelijke projecten wil ontmoeten kan in de komende kerstvakantie mee naar Sierra Leone, waar ICCO en Kerk in Actie actief zijn. De jeugdorga-

nisatie van de Protestantse Kerk (JOP) en ‘Togetthere’ zijn op zoek naar vijf jongeren (18-25 jaar) en vijf diakenen (uit diaconie of ZWO-groep) die met elkaar de reis naar Sierra Leone willen maken en bereid zijn om zich zowel voor als na die tijd in te zetten als ambassadeur voor de Veertigdagentijdcampagne 2009. Concreet betekent dit dat zij op bijeenkomsten van plaatselijke kerken, het jeugdwerk

en diaconieën over hun ervaringen vertellen. Bent u/ben jij geïnteresseerd om aan deze reis deel te nemen? Stuur dan een motivatiebrief naar [email protected] voor 15 oktober 2008. Op basis van de binnengekomen brieven wordt een aantal kandidaten uitgenodigd voor een gesprek op 25 oktober 2008. Meer informatie: www.togetthere.nl of www.jop.nl/young.

Conferentie Bijbelse Theologie (cursuscode 7D) Interpretaties van Adam en Eva. De theologische uitdagingen van het eerste ouderpaar o.l.v. dr. L.Th. Witkamp e.a. Datum: 27-29 oktober. Kosten e 260,- (e 130,- voor studenten). Aanmelding uiterlijk 29 september.

Studieverlof (cursuscode 10K) Tijdige voorbereiding, een prima investering, o.l.v. dr. L.Th. Witkamp en dr. H. de Leede. Datum: 19 november 2008. Kosten e 55,-. Plaats: Kampen, Koornmarkt 1. Aanmelding uiterlijk 19 oktober.

Cursussen Seminarium PThU Onderstaand een selectie uit het aanbod van cursussen en studiedagen van het seminarium van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU). Meer informatie over deze en andere cursussen vindt u op www.pthu.nl/pao. Aanmelden voor alle genoemde cursussen kan via het aanmeldingsformulier op deze site of via [email protected]. De cursussen worden, tenzij anders vermeld staat, gehouden in Hydepark, het conferentiecentrum van de Protestantse Kerk, Driebergsestraatweg 50 te Doorn. Symposium rondom afscheid dr. Hanneke Meulink-Korff als docent pastoraat aan de PThU ‘Eren als werk-woord’. Datum: vrijdag 10 oktober 2008, 13.30-17.00 uur. Aanmelding uiterlijk 3 oktober.

Timemanagement (cursuscode 26D) o.l.v. drs. H.J. Oortgiesen. Datum: 29 en 30 oktober 2008; terugkomdag op 1 april 2009 Kosten e 185,-. Aanmelding uiterlijk 28 september.

Mozes (koranexegese) (cursuscode 12K) Bijbelse gestalten in de Koran o.l.v. dr. G.M. Speelman. Datum 24 november 2008. Kosten e 60,-. Plaats: Kampen, Koornmarkt 1. Opgave uiterlijk 24 oktober.

Alweer Advent en Kerst?! (cursuscode 8D) Voorbereiding van een inspirerende kerstperiode o.l.v. drs. G.C. de Vries, dr. L.Th. Witkamp e.a. Datum 6 en 7 november 2008. Kosten: e 195,-. Aanmelding uiterlijk 9 oktober. Grote zaal van conferentiecentrum Hydepark (foto: Protestantse Kerk)

Moderamen ontvangt Uitgesproken Protestant Op 9 september ontving ds. G. de Fijter namens het moderamen van de generale synode het boek Uitgesproken Protestant uit handen van ds. Jan Offringa, secretaris van de beweging Op Goed Gerucht. Ook ds. Erik Asscher was namens de predikantenbeweging aanwezig. In de uitgave wordt ingegaan op de achtergronden bij deze beweging en op het ‘Signaal’ inzake de discussie rondom ds.

Klaas Hendrikse. Het boekje beleefde inmiddels een tweede druk. Namens het moderamen zei ds. De Fijter toe, dat er gekeken zal worden hoe de uitgave binnen de kerk verder bespreekbaar gemaakt kan worden. Meer informatie: www.opgoedgerucht.nl V.l.n.r. ds. Gerrit de Fijter, ds. Jan Offringa en ds. Erik Asscher (foto: Protestantse Kerk)

18

Kerkinformatie

berichten

Oktober 2008

Winterlezingen Bavinck College Groningen 2008-2009 In Trouw van 1 maart 2008 schrijft prof. dr. Frits de Lange over het hedonisme, het ‘zwitserlevengevoel’ van mensen die hun leven laten begrenzen door hun aardse einde. Daardoor doen zij zichzelf volgens De Lange tekort. Hij bepleit de terugkeer van een eeuwigheidsdimensie zoals de christelijke traditie die ‘aanbiedt’. Door dit artikel geïnspireerd heeft het Dr. J.H. Bavinck College voor het cursusjaar 2008-2009 gekozen voor het thema ‘Over grenzen’. De lezingen zijn met elkaar een verkenning van hoe mensen omgaan met de begrenzing van het bestaan en ervaringen van verbondenheid met gestorven geliefden. Hoe gaan wij om met onze lichamelijke begrensdheid? Welke consequenties heeft het christelijk geloof voor onze moraal, ons spiritueel leven en voor het ontwikkelen van deugden? De lezingen worden gegeven in de Immanuelkerk, Overwinningsplein te Groningen. Aanvang: 20.00 uur. Meer informatie: Agda van der Vlis, tel. (0594) 24 93 88 en Clara Ritzema, tel. (050) 534 75 86, e-mail: [email protected]

Het programma ziet er als volgt uit: 16 oktober 2008 Prof. dr. Frits de Lange (hoogleraar Ethiek PThU Kampen), De mythe van het voltooide leven.

8 januari 2009 Dr. Renée van Riessen (universitair docent filosofie aan de PThU Kampen): Ontvankelijkheid en de begrenzing van de ziel.

23 oktober 2008 Prof. dr. Erik Borgman (hoogleraar Systematisch theologie Universiteit van Tilburg, Een zinvol, gebroken leven. Een christelijke visie op goed bestaan. 13 november 2008 Drs. Hans van Reisen (studiesecretaris van het Augustijns Instituut te Eindhoven): Sterfelijkheid en eeuwig leven: Augustinus over de grens van de dood.

22 januari 2009 Prof. dr. Anne Marie Korte (universitair hoofddocent Systematische theologie Universiteit van Tilburg en bijzonder hoogleraar Vrouwenstudies Theologie aan de RU Utrecht): Een teken van leven: Voorbij de grens van de dood in hedendaagse wonderverhalen.

27 november 2008 Dr. Akke van der Kooi (universitair docent Dogmatiek aan de PThU Kampen): Christelijk geloof, spiritualiteit en de omgang met eindigheid.

5 februari 2009 André Zegveld (priester van het bisdom Utrecht): Worden wat God is; over het christelijk geloof als mystagogisch proces. 19 februari 2009 Dr. Gert Oost (musicoloog, musicus en componist): Muziek als grensoverschrijdende taal: een ‘bijna leven-ervaring’.

Armoedebestrijding: wat kun je doen? Bij werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA verscheen onlangs het boekje ‘Helpen wie geen helper heeft’. Daarin staat wat je als plaatselijke gemeente kunt doen aan armoedebestrijding. Het is geschreven door Bert Bout en gebaseerd op een onderzoek voor zijn studie Theologie in Amsterdam. De eerste hoofdstukken schetsen een helder beeld van wat armoede in Nederland is, welke sociale gevolgen deze armoede heeft, en wat de grote lijnen zijn van armoedebestrijding in ons land.

In een tweede deel wordt de relatie tussen diaconaat en armoedebestrijding uitgediept. Bout plaatst het thema armoede in het hart van het kerkelijk handelen. Hij komt tot een aantal uitgangspunten voor dit kerkelijk handelen op het terrein van armoedebestrijding. In het derde deel laat Bout op basis van dertig interviews zien hoe kerkelijke armoedebestrijding in de praktijk werkt bij het Interkerkelijk Diaconaal Overleg in Lelystad. Dit deel eindigt met een aantal concrete aanbevelingen.

‘Helpen wie geen helper heeft’ is een prettig leesbaar studieboek voor wie diaconaat handen en voeten wil geven en verder voor iedereen die zich zorgen maakt over armoede en er iets tegen wil doen. Bert Bout, Helpen wie geen helper heeft (92 p.) kost e 5,- (+ porto). Bestellingen: Werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA, Luijbenstraat 17, 5211 BR Den Bosch, tel. (073) 612 19 39, [email protected]

Groninger bijbel ingewijd in Amsterdam Op zondag 26 oktober wordt in de Oude Lutherse Kerk aan het Spui in Amsterdam een kerkdienst gehouden in de Groninger taal. De dienst begint om 10.30 uur. In de dienst gaat ds. Harry Donga voor. Het thema is ‘mitdoun en dwaarsliggen’ (meedoen en dwarsliggen). Dit thema sluit aan bij het motto van de Bijbel10daagse (‘Tussen trend en traditie’) die gehouden wordt van 24 oktober tot en met 3 november. Het Ensemble d’ Egelantier van Abcoude werkt mee aan de dienst. Uiteraard wordt ook het Gronings Volkslied gezongen.

En kunstenaar Huib van der Stelt, geboren en getogen in Amsterdam, maar nu wonend en werkend in Toornwerd (Noord-Groningen) zal schilderijen van het Groninger landschap exposeren. Deze zijn voorafgaande aan en na de dienst te bezichtigen. Na de dienst is er ontmoeting met ‘kovvie en kouke’. In deze dienst wordt gelezen uit de Bijbel in de Groninger taal. De Groninger Bijbel wordt een dag eerder, op zaterdag 25 oktober, officieel gepresenteerd in de Martinikerk in Groningen. Ruim dertig jaar is door een team van zo’n 60

vrijwilligers gewerkt aan de totstandkoming van deze vertaling. Twee medewerkers van de Groninger Bijbel zullen de kerkdienst bijwonen en een exemplaar van de ‘Biebel’ overhandigen. Amsterdam heeft de primeur, omdat tijdens deze kerkdienst voor het eerst buiten Groningen uit de Groninger Bijbel wordt gelezen. De organisatie verwacht vele Groningers uit alle delen van het land. Meer informatie: Hanne Wilzing, Diaconie Evangelisch-Lutherse Gemeente, tel. (020) 404 47 08.

Giftenaftrek voor de Protestantse Kerk De belastingdienst is een publiciteitscampagne gestart over de giftenaftrek. Om voor aftrek van giften in aanmerking te komen moet de gift gedaan worden aan een instelling met een ANBI-beschikking. De Protestantse Kerk in Nederland heeft in november 2007 een groeps-

beschikking ontvangen voor het landelijke kerkgenootschap en alle daartoe behorende zelfstandige onderdelen. In onze kerk zijn dit onder andere de plaatselijke gemeenten, diaconieën, classes en Kerk in Actie. In het zoekregister van de belastingdienst zijn de

19

namen van al deze onderdelen te vinden omdat zij onder de groepsbeschikking vallen. De groepsbeschikking voor de Protestantse Kerk kunt u vinden in het ANBI-zoekregister van de belastingdienst, www.belastingdienst.nl/giften/ anbi_zoeken (zoekterm ‘groepsbeschikking’).

Kerkinformatie

bijbelteksten

Oktober 2008

Oktober 2008 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene. wo 1 Petrus schreef: Als u zou lijden omwille van de gerechtigheid, dan bent u toch gelukkig te prijzen. Laat u door niets in verwarring brengen; erken Christus als Heer en eer hem met heel uw hart. (1 Petrus 3: 13-17) do 2 Jezus riep: Laat wie dorst heeft bij mij komen en drinken wie in mij gelooft! (Johannes 7: 37-44) vr 3 Christus heeft zijn leven voor ons gegeven. Daarom horen ook wij ons leven te geven voor onze broeders en zusters. (1 Johannes 3: 16-20) za 4 Jezus zegt: Het koninkrijk van God lijkt op zuurdesem die door een vrouw met drie zakken meel werd vermengd tot alle meel doordesemd was. (Lucas 13: 18-21) zo 5 Jezus zei: Hebt u dit nooit in de Schriften gelezen: De steen die de bouwers afkeurden is de hoeksteen geworden. Dankzij de Heer is dit gebeurd, wonderbaarlijk is het om te zien. (Matteüs 21: 33-43) ma 6 God, u houdt mij aan de hand en leidt mij volgens uw plan. Naast u wens ik geen ander op aarde. (Psalm 73) di 7 Stel u tegen de verleider teweer, gesterkt door uw geloof, in het besef dat uw broeders en zusters, waar ook ter wereld, onder hetzelfde leed gebukt gaan. (1 Petrus 5: 5-11) wo 8 Dit zegt de Heer: Wees niet bang, mijn dienaar, die ik heb uitgekozen. Ik zal mijn geest uitgieten over jou. (Jesaja 44: 1-4) do 9 Zo spreekt de Heer: In hun hart zal ik mijn wetten leggen, in hun verstand zal ik ze neerschrijven. Aan hun zonden en hun wetteloosheid zal ik niet meer denken. (Hebreeën 10: 1-18) vr 10 Na de beproeving in de woestijn, ging Jezus naar Galilea, waar hij Gods goede nieuws verkondigde. Hij zei: De tijd is aangebroken, het koninkrijk van God is nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws. (Marcus 1: 12-15) za 11 Paulus schreef aan de Korintiërs: U bent een brief van Christus, niet met inkt geschreven maar met de Geest van de

levende God, niet in stenen platen gegrift maar in het hart van mensen. (2 Korintiërs 3: 1-6)

en dankbaar. (Kolossenzen 4: 2-6)

zo 12 Uit de profeet Jesaja: Dat is onze God! Hij was onze hoop: hij zou ons redden. Juich en wees blij: hij heeft ons gered! (Jesaja 25: 6-9)

do 23 Spreek elkaar moed in, elke dag, opdat niemand van u halsstarrig wordt. Want alleen als we tot het einde toe resoluut vasthouden aan ons aanvankelijk vertrouwen, blijven we deelgenoten van Christus. (Hebreeën 3: 7-14)

ma 13 Jezus zegt: Als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven. (Matteüs 6: 7-15)

vr 24 Worden onze zonden mij te zwaar, God, u neemt weg wat wij misdeden. (Psalm 65)

di 14 U moet zich inspannen om in vrede te worden aangetroffen. Bedenk dat het geduld van onze Heer uw redding is. (2 Petrus 3: 14-18)

za 25 Christus nam de gestalte aan van een slaaf. En als mens verschenen, heeft hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot in de dood – de dood aan het kruis. Daarom heeft God hem hoog verheven en hem de naam geschonken die elke naam te boven gaat. (Filippenzen 2: 1-11)

wo 15 Jezus zegt: Wie mij dient moet mij volgen: waar ik ben zal ook mijn dienaar zijn. (Johannes 12: 20-33) do 16 Voor de derde maal vroeg Jezus aan Petrus: ‘Houd je van me?” Petrus werd verdrietig omdat hij voor de derde keer vroeg of hij van hem hield. Hij zei: “Heer, u weet alles, u weet toch dat ik van u houd.’ (Johannes 21: 15-19) vr 17 Paulus schreef: We worden van alle kanten belaagd, maar raken niet in het nauw. We worden aan het twijfelen gebracht, maar raken niet vertwijfeld. (2 Korintiërs 4: 5-18) za 18 Jezus zond zijn leerlingen uit en zei: Als jullie een stad binnengaan en daar welkom zijn, eet dan wat je wordt voorgezet, genees de zieken die er zijn en zeg tegen hen: ‘Het koninkrijk van God heeft jullie bereikt.’ (Lucas 10: 1-9) zo 19 Paulus schreef de Tessalonicenzen: Wij gedenken voor onze God en Vader hoeveel uw geloof tot stand brengt, hoe krachtig uw liefde is en hoe standvastig u blijft hopen op de komst van Jezus Christus, onze Heer. (1 Tessalonicenzen 1: 1-5) ma 20 De Heer zegt: De dood van een mens geeft me geen vreugde. Kom tot inkeer en leef! (Ezechiël 18: 21-32) di 21 Streef ernaar in vrede te leven met allen. Zorg ervoor dat er geen giftige kiem opschiet. (Hebreeën 12: 12-24) wo 22 Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam

20

zo 26 Jezus zegt: Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. (Matteüs 22: 34-40) ma 27 Vertrouw op de Heer met heel je hart, steun niet op eigen inzicht. (Spreuken 3: 3-6) di 28 Jezus zegt: Wanneer je je offergave naar het altaar brengt en je je daar herinnert dat je broeder of zuster je iets verwijt, laat je gave dan bij het altaar achter; ga je eerst met die ander verzoenen en kom daarna je offer brengen. (Matteüs 5: 17-37) wo 29 Jezus zag een grote menigte en voelde medelijden met hen, omdat ze leken op schapen zonder herder, en hij onderwees hen langdurig. (Marcus 6: 30-34) do 30 God heeft ons krachtig moed in willen spreken om ons vast te klampen aan de hoop op wat voor ons in het verschiet ligt. Die hoop is als een betrouwbaar en zeker anker voor onze ziel. (Hebreeën 6: 13-20) vr 31 De Heer zei tot zijn volk: Van geweld in je land wordt niets meer vernomen. Overdag is het licht van de zon niet meer nodig, de glans van de maan hoeft je niet te verlichten, want de Heer zal je voor altijd licht geven en je God zal voor je schitteren. (Jesaja 60: 18-20)

Kerkinformatie

Collecten

Oktober 2008

Bijzondere poster zondag Werelddiaconaat Gemeenten die op 12 oktober 2008 meedoen aan de Zondag voor het Werelddiaconaat ontvangen van Kerk in Actie een bijzondere poster met een wereldkaart erop. Bijzonder, vanwege het grote A-nulformaat (120x84 cm). Maar vooral bijzonder vanwege de functie: gemeenteleden kunnen de poster gebruiken om hun machtigingsformulieren op te plakken en zo hun steun aan het werelddiaconale werk van Kerk in Actie heel concreet te maken. Tijdens de zondag voor het Werelddiaconaat staan de thema’s uit de 15centcampagne centraal: voedsel, onderwijs, schoon water. Nu nog sterven wereldwijd veel kinderen aan ondervoeding en gebrek aan schoon water. 15 cent per dag is al voldoende om één kind te helpen. De bij de poster horende collectefolder geeft voorbeelden van projecten waarmee Kerk in Actie kinderen helpt. Aan deze folder zit een invulbon, die gemeenteleden kunnen gebruiken om hun machtiging te geven. Het plakken van de invulbonnen op de poster kan ook als een moment in de dienst opgenomen worden. De collectewebsite biedt hierover meer informatie en andere liturgiesuggesties: www.kerkinactie.nl/collectes. De posters zijn

gratis te bestellen bij de afdeling Brochureverkoop van het Protestants Landelijk

Dienstencentrum, tel. (030) 880 13 37, e-mail [email protected]

Najaarszendingsweek 2 t/m 9 november Dit jaar schenkt Kerk in Actie tijdens de najaarszendingsweek van 2-9 november aandacht aan het Theologisch Seminarie in Mozambique. Het oecumenisch protestantse seminarie leidt studenten op tot predikant op Bachelorsniveau. De studenten zijn ervan overtuigd dat de kerken een rol van betekenis kunnen spelen in Mozambique. Want hoewel de oorlog voorbij is, wordt er nog steeds strijd geleverd: tegen armoede, gebrek aan basisvoorzieningen en aids. Het lesprogramma van het seminarie besteedt daarom aandacht aan onderwerpen die de ontwikkeling van het land raken. Waar de studenten na hun opleiding aan de slag gaan weten ze nog niet. Zeker is wel dat ze welkom zijn om één van de jonge plattelandsgemeentes te dienen met hun gaven en talenten. De kerken kijken uit naar de komst van een predikant voor uitleg en toerusting. Namens Kerk in Actie werken Petra Doorn en Hette Domburg aan het seminarie als docent. Kerk in Actie draagt bovendien bij aan studiebeurzen en verbetering van de infrastructuur op de campus.

Materiaal: Bij deze collecte zijn folders en posters beschikbaar. U kunt deze materialen bestellen bij de Brochureverkoop van het

Landelijk Dienstencentrum, e-mail: [email protected], telefoon: (030) 880 13 37.

Collecte diaconale vakantieweken Niet iedereen kan zomaar op vakantie. Zeker niet wie chronisch ziek, gehandicapt, oud of helemaal alleen op de wereld is. Of wie leeft met een echtgenoot die dementeert. Voor deze mensen zijn er de zogeheten ‘diaconale vakantieweken’ in De Werelt (Lunteren), het

F.D. Roosevelthuis (Doorn) en het vakantieschip Prins Willem Alexander. Helaas kan niet iedereen zo’n vakantieweek betalen. Daarom steunt Kerk in Actie deze diaconale vakantieweken sinds jaar en dag. Het diaconaal karakter van deze vakantieweken uit zich

21

door de inzet van veel vrijwilligers. Op zondag 16 november 2008 collecteert het Diaconaat van Kerk in Actie voor dit vakantiewerk en voor ander diaconaal werk in Nederland.

Kerkinformatie

Oktober 2008

Predikantswisselingen

Predikantswisselingen Beroepen

Ds. Kraai diende vanaf 1971 verschillende gemeenten.

te Bleskensgraaf (herv.), ds. L. de Wit te Oude Tonge; te Moerkapelle (herv.), ds. J.C. Klein te Hei- en Boeicop (herv.); door de Gen. Synode (GZB, voor Namibië), proponent W.H. den Hartog te IJsselstein; te Randwijk, proponent E. Kroon te Veenendaal; te Rouveen (herv.), ds. K.E. Schonewille te ‘s-Gravenmoer; te Strijen (herv. Wijk 1), ds. C. Doorneweerd te Den Bommel; te Waarder (herv.), ds. L. de Wit te Oude Tonge.

Overleden 18 augustus ds. W. Moerman (geb. 3 september 1914); 27 augustus ds. M.C. Baart (geb. 24 september 1923); 28 augustus ds. J.A. van Mierlo-van Kuipers (geb. 4 oktober 1916); 29 augustus ds. G.J. Rebel (geb. 10 februari 1927); 31 augustus dr. R.J. Mooi (geb. 8 juli 1922); 31 augustus ds. C.W. Thijs (9 oktober 1919); 1 september ds. L. Romein (geb. 8 december 1935); 2 september ds. A. van Heerden (geb. 20 oktober 1914); 2 september ds. J.P. Hörchner (geb. 13 juli 1917); 3 september ds. C. van Zuijlen (geb. 3 september 1932).

Aangenomen naar Eindhoven (Johannesgemeente), proponent K.M. Wuijster te Utrecht; naar Glanerbrug (g.v. Bruggerbosch), ds. A. Meurs-de Vries te Ruurlo-Barchem (herv.); naar Kampen (wijk 3), ds. F.J.K. van Santen te Noordhorn en Saaksum; naar Krabbendam (geref.), ds. P. Monsma te Middenmeer; naar Maas en Waal (prot. streekgemeente), ds. M.J. Hartman te Maarland; naar Nijland, ds. J.R.A. Vlasblom te IJlst (herv.); Als legerpred. door de gen. synode ds. H.A. Hoorn te Dalfsen; Als legerpred. door de gen. synode ds. J. van der Goot te Balk; naar de Gen. Synode (stafmedewerker Nederlandse Zendingsraad), ds. W.P.J.L. van Saane te Huizen.

Beroepbaar Proponent P.G. Oskamp, Vonckstraat 11, 2957 GJ Nieuw Lekkerland, tel. (0184) 686660.

Inzetbaar Ds. C.J. Kraai, emeritus predikant, Thorbeckestraat 36, 6702 BR Wageningen.

VRIJWILLIGERS vertrouwd verzekerd

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail: [email protected]

kost niks, maar Een vrijwilliger i s o n b e t a a l b a a r. t dat. Donatus begrijp

aansprakelijkheids- en collectieve ongevallenverzekering voor kerkelijke vrijwilligers

donatus Po s t b u s 5 0 0

5 2 4 0 A M R o sma l e n

w w w . d o n a tu s. n l

22

te l . 073 - 5 2 2 170 0

Kerkinformatie

Oktober 2008

advertenties

Advertenties

Aanlevering

Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Andere advertenties bestaan in de formaten: 1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk: € 348, € 698, € 1.394, € 2.788.

Per e-mail aan: [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.

Logo’s Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste tekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking

ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

Uiterste aanleverdata: Novembernummer: 8 oktober Decembernummer: 5 november Januarinummer 2009: 3 december De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

De hervormde wijkgemeente De Brug is onderdeel van de Protestantse Gemeente Amersfoort i.w. en zoekt voor een volledige betrekking: een

predikant(e) met een ruime ervaring, die • zich verbonden weet met het belijden van de kerk van de drieenige God en met evangelische bewogenheid de gemeente wil dienen; • het evangelie verkondigt vanuit een persoonlijke betrokkenheid bij mensen van nu; • pastoraal en diaconaal bewogen is over allen die met de gebrokenheid van het leven te maken hebben; • een flexibele instelling en goede communicatieve vaardigheden heeft en een samenbindende rol kan spelen binnen de gemeente; • gevoel heeft voor de belevingswereld van jongeren en bijzondere aandacht voor de leeftijdscategorie van circa 22–35 jaar en • de missionaire roeping van de gemeente positief ondersteunt.

sche bewogenheid die o.a. tot uitdrukking komt in bepaalde aspecten van het gemeentezijn. Er is sprake van een toenemend aantal gemeenteleden, waaronder een toenemend aantal jonge leden/ jonge gezinnen. Op 1 januari 2008 waren er 1196 actieve leden. 54% van hen is belijdend lid. Speciaal voor de groep leden van 75 jaar en ouder is een ouderenpastor/ bijstand in het pastoraat werkzaam voor twee dagen per week. Via de website van onze wijkgemeente, www.brugkerk.eu, kunt u meer informatie vinden over onze wijkgemeente in het algemeen en over de vacature en de te volgen procedure in het bijzonder. Uw sollicitatie kunt u voor 1 november 2008 zenden aan de secretaris van de beroepingscommissie, de heer J.V. Ruiter, Elsenburg 33, 3813 RD Amersfoort of via [email protected].

‘De Brug’ is een open - confessionele gemeente met een evangeli-

Wijkgemeente ‘De Hoeksteen’ van de Gereformeerde Kerk te Capelle aan den IJssel zoekt een

Kerkgebouw De Hoeksteen

predikant m/v (0,67 fte)

Onze gemeente van ongeveer 536 zielen, veelkleurig qua geloofsbeleving en geloofsopvatting, zoekt een predikant die haar vanuit Bijbel en christelijke traditie kan samenbinden en helpt Gods koninkrijk zichtbaar te maken.

Graag sturen wij U onze profielschets en uitgebreide gegevens over de kerkelijke en burgerlijke gemeente. Ook kunt onze website bezoeken: www.pknCapelle.nl/Hoeksteen. Wij nodigen U uit voor 20 oktober a.s. uw schriftelijke reaktie voorzien van uw C.V. te richten aan: de secretaris van de beroepings-commissie ‘Hoeksteen’ p/a de heer H. van Deijk, Merellaan 345 - 2903 GH Capelle aan den IJssel, tel: (010) 458 68 91, e-mail: [email protected].

Wij zoeken een predikant die: • Op inspirerende wijze voorgaat in onze kerkdiensten en deze ook op eigentijdse wijze aantrekkelijk weet te maken voor jongeren; • Zelf een rol wil spelen in de pastorale zorg voor jong en oud; • Ervaring heeft opgedaan in tenminste één gemeente; • Van harte wil samenwerken binnen het PKN-proces in Capelle aan den IJssel.

23

Kerkinformatie

Oktober 2008

advertenties Rubriek

“Waar iemant duisent vreugden soek, mijn vreugt is in dees’achter-hoek.” Willem Sluiter (1627 – 1673)

De Protestantse Gemeente Eibergen – Rekken streeft ernaar een open en dynamische gemeente te zijn, waarin gastvrijheid ervaren wordt in geborgenheid en veiligheid én in ruimte en respect. Wij zoeken samen naar nieuwe wegen in geloof en kerk zijn. De Gereformeerde Kerk van Zweeloo (PKN) in Drenthe zoekt een

Wij zijn op zoek naar een

predikant (m/v)

predikant (m/v, 80%)

die: die kan inspireren, binden en toerusten. • open en respectvol omgaat met verschillende vormen van geloofsbeleving en daarin verbindingen wil zoeken met de traditie van kerk en geloof. • van harte meedenkt en meedoet in de taakgroep Kerk en Samenleving en helpt die onderlinge betrokkenheid te bevorderen. • het karakter van deze tijd verstaat en als gegeven aanvaardt. • pastoraat en erediensten als belangrijke en wezenlijke onderdelen van zijn/haar taak beschouwt. • van harte bereid is samen te werken in het pastoraal team van drie predikanten en één kerkelijk werker, waarbij elk een eigen hoofdverantwoordelijkheid heeft voor een deel van het plaatselijk werk.

Wij zijn een open gemeente met diversiteit in geloofsbeleving. Onze gemeente telt 425 leden. Wij zoeken een predikant die • vanuit een overtuigd, persoonlijk geloof Gods’ boodschap helder en met diepgang kan overbrengen; • in een open gesprek met de gemeente een goede middenweg weet te vinden tussen traditionele en vernieuwende elementen; • het fijn vindt om samen te werken met mensen van alle leeftijden, en jong en oud weet te boeien en te bezielen; • aansturing kan geven aan het pastoraat en actief betrokken is bij het jeugd- en jongerenwerk; • minstens één periode ervaring heeft.

Het dorp Eibergen en het kerkdorp Rekken behoren tot de burgerlijke gemeente Berkelland in de Achterhoek. Samen hebben zij 10.800 inwoners, waarvan 2.948 lid van onze Protestantse Gemeente zijn.

Aalden/ Zweeloo is één van de brinkdorpen van de gemeente Coevorden. De omgeving is natuurrijk: er is veel bos en er zijn wandelen fietspaden.

Een pastorie staat ter beschikking. Er is een pastorie. Uw reacties kunt u tot 20 oktober 2008 richten aan Iet HensbroekHarkema, Leliestraat 54, 7151 GK Eibergen, e-mail: [email protected], tel. (0545) 47 33 64. Bij haar kunt u ook een informatiepakket opvragen.

Een informatieset kunt u aanvragen bij mevr. C. van der A, e-mail: [email protected]. Voor vragen kunt u contact opnemen met de heer W. Paas, tel. (0591) 37 18 19.

Meer algemene informatie vindt u op onze website: www.pkneibergen-rekken.nl

Uw schriftelijke reactie ontvangen wij graag binnen drie weken na verschijningsdatum bij de secretaris van de beroepingscommissie: Mevrouw C. van der A, Hoofdstraat 26b, 7851AA Zweeloo.

Gelezen in Visie...

‘In Knevel & van den Brink moet ik minutenlang mijn mond houden’

Andries Knevel

Visie. De christelijke mediagids voor het hele gezin Proefabonnement: 12 nummers voor € 6,-

• Ga naar www.eo-acties.nl/visie of bel 035-6474645

24

Kerkinformatie

advertenties Rubriek

Oktober 2008

PROTESTANTSE GEMEENTE HEUMEN Kerkplein 8 6581 AC Malden De Protestantse gemeente Wijchen/Leur/Batenburg maakt deel uit van de Streekgemeente Maas en Waal.

zoekt

predikant (m/v) voor 50% met binnen een jaar een te verwachten doorgroei naar 80%.

Wij zijn een open en gastvrije geloofsgemeenschap en zoeken een enthousiaste en inspirerende

Wij zoeken: een theoloog die geloofstoerusting voor oud en jong ter harte gaat

predikant (m/v) 75%

Wie zijn wij? • een gemeente ten zuiden van de stad Nijmegen • actief, pluriform, oecumenisch • brede belangstelling voor maatschappij en kerk

die na een langdurige periode van ziekte en vervanging onze gemeente weer weet samen te binden en laat opbloeien. Wij zoeken een predikant, die: • de Bijbel eigentijds kan uitleggen en er met passie over kan (s)preken • de gemeente een leerhuis laat zijn • een actieve rol heeft in het pastorale werk, aansturend en uitvoerend • ook kinderen en jonge gemeenteleden uitdaagt tot actieve deelneming bij de zondagse vieringen en bij andere activiteiten • een warme belangstelling heeft voor liturgie • flexibel is en leiding kan geven aan veranderingsprocessen • een klankbord kan zijn voor de vele vrijwilligers

Wie ben jij/u? • een persoon die ons als “opbouwwerker” nieuwe impulsen geeft • een persoon die ons weet te boeien en te binden. De Protestantse gemeente Heumen bestaat uit 560 leden die verspreid wonen over verschillende dorpen, en beschikt over een historisch kerkgebouw in Heumen. Voor reacties en het opvragen van een informatiepakket kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie prof. dr. E. de Jong, de Bats 6, 6581 VE Malden, tel. (024) 358 64 56 (na 18.00 uur), e-mail: [email protected]

Wij zijn een levendige geloofsgemeenschap in een overwegend Rooms Katholieke omgeving, die: • diaconaal actief is op vele gebieden • op verschillende manieren, geloof en verbondenheid handen en voeten geeft

Reacties voor 20 oktober 2008. Meer informatie vindt u op de website www.pknheumen.nl

Wijchen is een mooie woon- en werkomgeving tussen de grote rivieren in de buurt van Nijmegen. Naast vieringen in ons eigen kerkgebouw zijn er ook periodiek diensten in een 2 tal monumentale kerkgebouwen te Leur en Batenburg. Onze gemeente maakt al ruim 30 jaar deel uit van de Streekgemeente Maas en Waal, waar 4 predikanten werkzaam zijn.

Predikant(e)

Voor meer informatie en/of het opvragen van een informatiepakket kunt u contact opnemen met de secretaris van de beroepingscommissie: de heer Joop van der Doe, Aalsburg 1524, 6602 TS Wijchen, tel. (024) 645 48 60 en/of e-mail: [email protected] Informatie over onze gemeente vindt u ook op onze website www.kerkenmaasenwaal.nl (doorklikken naar regio Zuid-Oost)

De Nederlandse Kerk in Londen is op zoek naar een fulltime predikant(e) die per 1 september 2009 bij ons in dienst wil treden voor een periode van vijf jaar. Sinds 1550 is de Nederlandse Kerk in Austin Friars London een plek waar Nederlanders samenkomen om elkaar te ontmoeten en geloof te beleven.Vandaag de dag bestaat de gemeente uit een wijdverspreide en gevarieerde groep van mensen die om vele verschillende redenen in Engeland wonen. Zij komen bijeen op zondagen, maar ook door de week in verschillende kringen en activiteiten. Wij proberen een gemeente te zijn waar allen elkaar kunnen treffen en in hun leven en persoonlijke geloofsreis sterkte, uitdaging, motivatie en inspiratie vinden.

Sollicitatie, voorzien van cv, per brief of e-mail, kunt u vóór 11 oktober 2008 sturen naar de secretaris van de beroepingscommissie.

De beroepingscommissie nodigt u uit de website van onze kerk te bezoeken en vraagt geïnteresseerden zich via het daar aanwezige webformulier nader aan ons voor te stellen. www.dutchchurch.org.uk

25

Kerkinformatie

advertenties Rubriek

Oktober 2008

De Protestantse Gemeente Scharendijke zoekt een

predikant (m/v) 0,7 fte Wij zoeken iemand die: • samen met de kerkenraad wil werken aan de opbouw van de gemeente; • een goede tekstuitleg wil geven met een vertaling naar het dagelijks leven; • pastoraal betrokken wil zijn bij jong en oud; • de jeugd wil laten zien dat geloven een uitdaging is; • wil meedenken over activiteiten voor toeristen in de Westhoek van Schouwen-Duiveland. De gemeente is al sinds januari 1994een SoW-gemeente. De Protestantse Gemeente Scharendijke is 1 januari 2007 tot stand gekomen. Scharendijke ligt in een toeristisch gebied met strand en zee. Er is een pastorie beschikbaar. Nadere informatie bij de voorzitter van de beroepingscommissie, de heer W. den Boer, (0111) 42 26 05. Bij hem is ook een profielschets van de te beroepen predikant en de gemeente te verkrijgen. De website www.scharendijke-pkn.nl is eveneens informatief.

De wijkgemeente De Maten van de Protestantse Gemeente (i.w.) te Apeldoorn heeft een vacature voor een enthousiaste

predikant(e) 0,5 fte

Sollicitaties met CV ontvangen wij graag voor 17 oktober, p/a de secretaris van de beroepingscommissie, mevrouw W. Lemkes, Kuijerdamseweg 33, 4323 LB Ellemeet.

die zich aangesproken voelt door de geloofstekst van de oecumenische geloofsgemeenschap De Drie Ranken, bestaande uit de protestantse wijkgemeente en de roomskatholieke deelparochie: Wij weten ons ten diepste geïnspireerd door Jezus, de Levende. In Hem zoeken en vinden wij – steeds opnieuw – fundament en perspectief voor ons en de wereld waarin wij leven. Wij willen antwoord geven op zijn roep om met elkaar als geloofsgemeenschap onderweg te zijn. Tot het takenpakket behoort specifiek, naast pastoraat in een wijkdeel en voorgaan in vieringen, de begeleiding van de taakgroepen pastoraat en vorming & toerusting. Wij zoeken een pastor die aantoonbaar ervaring en affiniteit heeft met deze werkvelden en die in staat is om: • de onderlinge ontmoeting tussen de verschillende geloofsbelevingen en geloofsopvattingen binnen de gemeenschap te bevorderen • een brug te slaan tussen de eeuwenoude verhalen van God en mensen en de leefwereld van nu • van harte mee te werken aan de oecumene • prioriteiten te stellen binnen de totaliteit van het parttime dienstverband • in een team van pastores te werken Voor belangstellenden is een uitgebreid informatiepakket beschikbaar. Telefonische inlichtingen kunt u inwinnen bij: - mevr. A.S. van Diffelen, voorzitter beroepingscommissie (055) 533 72 08. - mevr. ds. G.A.J. van der Maas, één van onze wijkpredikanten (055) 844 49 05. Uw schriftelijke reactie kunt u tot 24 oktober sturen aan de secretaris van de beroepingscommissie, dhr. W.R. Meurs, Krijgsmansveld 120, 7327 HH Apeldoorn. ([email protected]) Zie ook: www.3ranken.nl.

26

Kerkinformatie

Oktober 2008

advertenties

De Protestantse Gemeente

Wijk bij Duurstede

Midden in de samenleving.

met + 1200 leden, wil geworteld in het Evangelie een open, toegankelijke en zichtbare geloofsgemeenschap van deze tijd zijn. We willen elkaar binnen en buiten de geloofsgemeenschap in hedendaagse taal aanspreken op de vertaling van het Evangelie en de omgang met God naar het hier en nu.

Bent u een -

Bouwen aan een open geloofsgemeenschap.

ervaren predikant(e) die:

een inspirerende pastor wil zijn die stimulerend en uitnodigend richting geeft aan het Christen-zijn; enthousiasme teweegbrengt waarbij passie mensen samenbrengt; in de wekelijkse eredienst een herkenbare en aansprekende stijl creëert; zich thuis voelt in een niet al te grote gemeente; dan zijn wij op zoek naar u (1.0 fte).

Nieuwsgierig ? Een informatiepakket ligt voor u klaar en is op te vragen bij: Herman van Sprakelaar (voorzitter beroepingcommissie) ; Tel: 0343571901 ; [email protected] Uw schriftelijke schriftelijkereactie reactiemet metCV CVzien zienwij wijgraag graagvoor voor oktober tegemoet Uw 2018september tegemoetop op bovenstaand bovenstaand emailadres. emailadres.

De gereformeerde Plantagewijk in Harderwijk (met ruim 1250 leden) zoekt in verband met emeritaat van de huidige predikant een

predikant (m/v) 0,7 fte De wijkgemeente Plantagekerk maakt deel uit van de gereformeerde kerk van Harderwijk, met drie predikantsplaatsen en drie kerkgebouwen. Het fusieproces met de hervormde wijkgemeente Nieuwe Kerk en de SoW-gemeente Drielanden is in een vergevorderd stadium. De afgelopen twee jaar hebben de gereformeerde wijkgemeenten hard gewerkt aan vitalisering van het gemeenteleven. Voor het komende seizoen zijn speerpunten geformuleerd onder de titel ‘Op weg naar de toekomst’. Seniorenpastoraat en jongerenwerk worden binnenkort bovenwijks aangepakt. In de Plantagewijk is ook een pastoraal assistente werkzaam. In overleg met onze nieuwe predikant wordt een beperkt, duidelijk beschreven takenpakket samengesteld. Er kan passende woonruimte worden aangeboden.

Wij zoeken een predikant, die • in haar/zijn werk Jezus Christus centraal stelt en zich laat leiden door de Heilige Geest; • extra aandacht besteedt aan de eredienst, en de kwaliteit van erediensten zowel in nieuwe als in meer traditionele vormen weet te versterken; • oog heeft voor de breedte van de gemeente; • in staat is pastoraat op kruispunten van het leven inhoud te geven; • (mede) leiding kan geven aan de taakgroep pastoraat; • in een team kan en wil werken; • in minimaal één gemeente heeft gestaan. Nadere informatie, inclusief een informatiepakket, verkrijgbaar bij de voorzitter van de beroepingscommissie, tel. (0341) 42 45 91, e-mail [email protected]. Algemene informatie op www.pgharderwijk.nl. Uw reactie, inclusief CV, graag binnen vier weken na verschijnen van dit blad, naar: K.A. Bosselaar, Makkumpad 1, 3844 JK Harderwijk, of e-mail [email protected].

27