Kerkinformatie. Aandacht voor kinderloosheid. Kerst op de markt in zes plaatsen Zorg goed voor je ziel Katern over leidinggeven in de gemeente

Kerkinformatie nummer 220  • december 2013

Aandach voor kin t derloosheid

Kerst op de markt in zes plaatsen • Zorg goed voor je ziel • Katern over leidinggeven in de gemeente

2|

Internetnieuwtjes Historische bronnen Protestantse Kerk digitaal

Kerk en stage

Kerst

www.raadvankerken.nl

www.pkn.nl/kerst

Op 1 oktober 2013 startte de Raad van Kerken met een webpagina over stage lopen in de kerk. De maatschappelijke stage is al jaren een succesvolle manier om jongeren te betrekken bij het vrijwilligerswerk in kerken. Via de hompage-tab Kerk en stage kom je bij voorbeelden, een werkboek en hoe je aan de slag kunt gaan. De campagne loopt door tot de zomer van 2014.

Kerst roept mensen op om samen te komen en te vieren dat er iemand naar hen toekomt: het kind Jezus, leven, God zelf. Om gemeenten te ondersteunen in de advents- en kerstperiode zijn op deze website materialen en ideeën te bekijken. Er staan onder meer een kerstkrant, een adventskalender, een kerstkalender voor kinderen en jongeren en een kerstspel voor gezinnen en jeugdgroepen.

Zoeken in liedboek

Webfish Awards

www.kusee.nl/muziek

www.bestlifechurch.nl

Wim Kusee onderhoudt een website met zoekgegevens uit diverse liedbundels. Je kunt zoeken op melodie, op eerste regel van een melodie, op een deel van de eerste regel, op naam van auteur en op naam van de componist. Behalve de oudere hervormde gezangenbundels zijn ook doorzoekbaar: het nieuwe liedboek, Tussentijds, evangelische liedbundel en liedboek voor de kerken. Zie onder het tabje ‘liedbundels’.

Op 9 november zijn de Webfish Awards 2013 uitgereikt. De beste gemeente-site is die van Best Life Church. Volgens de jury heeft deze kerk haar doelen ‘op voortreffelijke wijze vertaald in een zeer effectieve website die als voorbeeld kan dienen voor vele kerken.’ Prijswinaars in andere categorieën zijn: www.startdestilte.be (organisaties) en www.shiningstarmusic.com (particulieren).

http://pkn-acta.digibron.nl De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk heeft een begin gemaakt met het digitaliseren van oude synodeverslagen, zendingsbladen en jaargangen van het blad Kerkinformatie. De teksten zijn volledig door­zoekbaar en er is een verfijning van de zoekresultaten mogelijk. Daarmee komt een enorme hoeveelheid basisinformatie over de Protestantse Kerk en haar rechtsvoorgangers beschikbaar voor de gemeente­ leden, kerkbestuurders, historici en juristen, journalisten, amateurgeschiedschrijvers en genealogen. Als eerste zijn de Handelingen van de synode van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Acta van de synoden van de Gereformeerde Kerken in Nederland gescand en beschikbaar gekomen. In totaal gaat het om zo’n 35.000 pagina’s over de periode 1816-2004. In de loop van 2014 volgen de synodeverslagen van de Evangelisch-Lutherse Kerk, alle jaargangen van Kerkinformatie (tot en met 2012) en de vroegere hervormde en gereformeerde zendingsbladen. In dit project wordt nauw samengewerkt met de Erdee Media groep, de ontwikkelaar van Digibron, het kenniscentrum van de gereformeerde gezindte. Digibron telt momenteel bijna 1,5 miljoen artikelen uit dag-, week- en maandbladen over kerkelijke en religieuze onderwerpen. Met dit digitaliseringsproject breidt Digibron het aantal gedrukte bronnen voor de geschiedenis over de Protestantse Kerk aanzienlijk uit.

Een website voor uw gemeente: te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar? Kijk eens op www.protestantsekerk.net!

Colofon   Kerkinformatie 220 – december 2013   ISSN 1380-460X

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland. Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, e-mail: [email protected]. Kerkinformatie  •  december 2013

Abonnementenadministratie Abonnementsprijs e 17,50 per jaar; buitenland e 24,-. Vanaf 35 ex.: e 15,- per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected] Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.

Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17 (di, wo, do). E-mail: [email protected] Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek.

Opmaak Ladenius Communicatie B.V., Houten

Redactie Rian Binnendijk (hoofdredacteur), Janet van Dijk, Marloes NouwensKeller, Marieke Riedemann, Henk van IJken en Frans Rozemond (eindredactie).

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

Basis vormgeving ReproVinci, Schoonhoven

Druk De Groot Drukkerij, Goudriaan Kerkinformatie op internet www.pkn.nl/kerkinformatie

|

Inhoud

Ten geleide Pastoraat

Ongewenst kinderloos: wat kan de kerk doen?     8

Kerstkrant

‘Echt geluk krijg je door persoonlijk contact’     9 Missionair Werk

Eerste doopdienst in pioniersplek ‘BOEI 90’   10 Symposium

Kinderkerk en kinderpreek   11

Oecumene

Week van Gebed voor de eenheid   14

Legerpredikant

Moderamenleden bezoeken Patriotmissie Turkije   16

Missionair werk

Kerst brengt mensen samen op de markt   18

Fondsenwerving

Maatschappij van Welstand is nieuwsgierig naar pioniers   19

Kind en kerkdienst

Kinderen tijdens de kerkdienst: genoeg gelachen!   20

Diaconaat

‘Nieuw F.D. Roosevelthuis is hard nodig'   22

HGJB

Catechese: jong geleerd is oud gedaan   24

Spiritualiteit

Cursusaanbod ‘Zorg voor de ziel’

bi



j

d

Rubrieken

 6 Kroniek

e

Frans Rozemond eindredacteur Kerkinformatie

    4

kerk in actie

Een kerk die kinderen en jongeren wil aanspreken, moet authentiek blijven en er voor ze zijn. Dat is niet alleen een rode draad in de het catechese-rapport dat de synode in november besprak, maar keert ook in dit decembernummer in verschillende bijdragen terug. Splinternieuw is de gedachte van een kerk die aansluiting zoekt bij jongeren natuurlijk niet. In januari wordt er zelfs een mini-symposium georganiseerd over Nederlandse kinderkerken in de 19e eeuw (zie p. 10). Toen nog eenrichtingsverkeer, maar ze legden wel de kiem voor de latere nevendienst en het ‘gesprekje met de kinderen’ tijdens de dienst. Dat ‘gesprekje’ ondergaan overigens niet alle kinderen even graag, stelt Irma PijpersHoogendoorn. ‘Doen we het voor de kinderen of voor de volwassenen?’ (p. 19). Als de kinderen doorgroeien, blijft persoonlijke aandacht belangrijk. ‘Als jongere heb ik destijds ervaren hoe belangrijk het is om naast je ouders mensen te kennen aan wie je je als jongere kunt scherpen en spiegelen’, zegt Henk Hoogendoorn (58), hoofd van het toerustings­ centrum van de Protestantse Kerk (p. 13). Samen met zijn echtgenote begeleidt hij een gesprekskring van 18-plussers. ‘Met bijna iedereen is een geloofsgesprek te voeren, zegt hij, maar soms moet je dat zelf opzoeken.’ Soms blijft het stil. Hoe beleef je deze Adventsperiode als je de kinderen waar je zelf op hoopte niet hebt gekregen? Annie-Mieke van Oost verdiepte zich in het pastoraat aan ongewild kinderloze stellen en concludeert: ‘De kerk is te bescheiden in aandacht voor deze mensen’.

3

co ve

rfot

12

Mensen (inclusief predikantswisselingen)

13

Daar in Utrecht

28 Bijbelteksten Taizé

o

29 Collecten 30 Advertenties

In december gaat het, zeker in de kerk, om de geboorte van het Kind. Hoe beleef je deze periode als je zelf nooit kinderen hebt gekregen? En is daar aandacht voor in de kerk? Kerkelijk werker Anne-Mieke van Oost verdiepte zich in die vraag, zie p. 4. Foto: Protestantse Kerk/Marieke Viergever. Kerkinformatie  •  december 2013

4|

Omgaan met ongewenste kinderloosheid in de kerk

‘Daar vliegt een ooievaar voorbij’

reanat Pa os msetn

In december gaat het, zeker in de kerk, om de geboorte van het Kind. De hele adventsperiode wordt daar, vol verwachting vaak, naar toegeleefd. Maar hoe beleef je deze periode als je zelf nooit kinderen hebt gekregen? En is daar aandacht voor in de kerk? Er hangt een diepe stilte in de kerk rond het onderwerp ‘ongewenste kinderloosheid’. Dat was de ervaring van AnneMieke van Oost, momenteel kerkelijk werker in Etten-Leur. Ze schreef er haar afstudeerscriptie voor de HBO-Bachelor Godsdienst-Pastoraal Werk over. Die kreeg de titel ‘Daar vliegt een ooievaar voorbij…, een onderzoek naar de omgang met ongewenste kinderloosheid in eredienst en pastoraat’. De kerkenraad van het dorp in de Alblasserwaard waar Anne-Mieke stage liep, had te maken met stellen die ongewenst kinderloos zijn en vroeg zich af wat de kerk voor hen kan betekenen, zeker in het pastoraat. Het onderwerp stond ook op haar lijstje met mogelijke afstudeeronderwerpen. Een mooi onderwerp vond Anne-Mieke, maar confronterend. Zij en haar man hebben zelf ook geen kinderen rondlopen. ‘Maar het was ook goed. Ik merkte dat ik zo ver was dat ik het onderwerp aan kon, dat ik m’n eigen biografie in kon zetten. Het heeft me gesterkt. Ik merkte dat ik vragen durfde stellen die anderen misschien niet durven stellen. Daarbij was er wellicht meer openheid aan de kant van de mensen die ik voor mijn onderzoek sprak toen ze hoorden dat ik in hetzelfde schuitje zat.’ Zo gaat het nu eenmaal… Voor haar onderzoek interviewde AnneMieke stellen die te maken hebben gekregen met ongewenste kinderloosheid. De stellen werden door hun eigen predikant benaderd met de vraag of ze mee wilden werken. Er was schroom om deel te nemen. De eigen betrokkenheid van Anne-Mieke trok sommige stellen over de streep. ‘De stellen bij wie ik op bezoek ging waren blij verrast dat de kerk zich met dit onder­ werp bezig wilde houden. Niet dat ze teleurgesteld waren in de kerk trouwens. Het viel me op dat ze vrij gelaten waren als het ging om de aandacht die er voor hun ongewenste kinderloosheid was: zo gaat het nu eenmaal...’ Ondertussen is er wel pastoraat nodig voor deze groep, vindt Anne-Mieke. ‘Het probleem is vooral: waar is God in dit verhaal? Hoe help je mensen om de Kerkinformatie  •  december 2013

Anne-Mieke van Oost. Foto's: Marieke Viergever

verbinding met God te leggen en die met de gemeente te houden?’ Begeleiden De kerk is volgens haar te bescheiden in haar aandacht voor deze mensen. ‘Stellen die in de onderzoeksfase zitten bijvoorbeeld hebben het zwaar. Ze hebben het gevoel dat ze geleefd worden, door hun lichaam, door hun arts… Ze moeten beslissingen nemen. Als je niet van tevoren bedacht hebt hoe ver je wilt gaan, is er de kans dat je verder gaat dan je eigenlijk voor jezelf zou moeten doen. Dat besef je dan achteraf.

Een pastor kan je laten zien dat je zelf de regie kunt hebben. Ook is het van belang dat je er voor de mensen bent. Soms wil de man verder gaan dan de vrouw, of andersom. Het gesprek tussen hen moet wel gaande blijven.’ Pastores, ouderlingen, bezoekmede­ werkers kunnen deze mensen begeleiden. ‘De medische wereld voorziet hier niet in. Op z’n best word je doorverwezen naar het maatschappelijk werk.’ Aanbevelingen en tips Het onderzoek van Anne-Mieke resulteerde in een lijst van aanbevelingen

|

Jouw stem in mij (naar Lucas 1) Jouw stem in mij doorklinkt mijn hart, verwarmt mijn huid, mijn lijf; en huilt en juicht en zwijgt in mij. Mijn stem wordt zachter, ik verstil. Jij zingt in mij. Jouw stem in mij, jouw zingen draagt mij als de avond valt, en bergt mij in jouw hand. In mij ontwaakt vergeten tederheid. Jij zingt in mij.

Greek Orthodox Church of the Annunciation in Nazareth. Foto: Anne-Mieke van Oost.

voor kerken. Die betreffen bijvoorbeeld het taalgebruik. Zo bleek de term ’kinderloosheid’ door de stellen die het betreft te worden gezien als een stigma. AnneMieke sprak daarom in het vervolg van ‘leven zonder kinderen’. Verder worden aanbevelingen gedaan voor pastoraat en eredienst. Als het gaat om pastoraat doet ze vooral suggesties om aandacht te hebben voor weggestopt leed, en om begeleiding van de mensen die het betreft. In de eredienst gaat het bijvoorbeeld om ‘inclusief spreken’ en om het benoemen van het gemis. Ook voor ‘gewone gemeenteleden’ heeft Anne-Mieke tips. ‘Denk je eens in hoe je in de kerkdienst zou zitten als je ongewenst kinderloos zou zijn. Je kunt hier natuurlijk ook “zonder werk” of “zonder partner” neerzetten. Dan gaat hetzelfde op. Bekijk de kerkdienst eens vanuit een ander perspectief: Vandaag ben ik werkloos – hoe ervaar ik deze dienst? Vandaag heb ik geen partner – hoe ervaar ik deze dienst? In de kerk heerst het ideaalbeeld van het gemiddelde: een partner, een huis, kinderen, een auto, werk… Maar er zitten veel mensen met verlieservaringen in de kerk. Schrijnend is soms de eenzaamheid. Een vrouw zei: “Er zijn jeugddiensten, er zijn gezinsdiensten, er zijn diensten voor ouderen. En ik hoor bij geen van deze groepen thuis.” In elke dienst zou er aandacht voor mensen met een verlies moeten zijn. Het scheelt zo veel als je merkt dat er aan jou en je situatie wordt gedacht.’

ringen zitten immers in elke gemeente. Het gaat volgens haar om bewustwording en om een grondhouding. ‘Of je daar als kerk echt iets in kunt organiseren vind ik lastig. Dat is ook wat afhankelijk van de gemeenschap. Maar een training in bewustwording van mensen die werkzaam zijn in het pastoraat en van liturgen zou al een begin zijn.’

‘Vooral de onderzoeksfase is zwaar’

Anne Mieke van Oost is beschikbaar om met gemeenten die dat willen door te praten over dit onderwerp. Ze is bereikbaar via [email protected].

Janet van Dijk

Jouw stem in mij, een klankfontein, een toekomstlied, een bron van liefde ongedacht. In mij ontkiemt als zaad het eerste licht. Jij zingt in mij. En door jouw adem aangeraakt krijgt ook mijn stem weer klank. Een lied groeit waar jij woont in mij. En in de nieuwe dageraad zing ik van Jou. Margreet Spoelstra Commentaar van Anne-Mieke: ‘Het verhaal van de wonderbaarlijke geboorte en de uitleg die daarbij vaak gegeven wordt, kan pijn doen. Voor mijn gevoel gaat men vaak voorbij aan wat het ook zou kunnen zijn, namelijk een oproep om zelf vruchtbaar te zijn door in je doen en laten het Kind in deze wereld geboren te laten worden. Ik herken die gedachte in dit gedicht. Het geeft mij als mens toekomst, ook zonder kinderen.’

communicatieadviseur in de Protestantse Kerk

Bewustwording De kerk heeft hier volgens Anne-Mieke dus een taak. Mensen met verlieservaKerkinformatie  •  december 2013

5

6|

Kroniek

‘Eén in Christus’ Waar is de eenheid in Christus echt te vinden? Die

Het is inspirerend om te ervaren hoe mensen over de

vraag dringt zich vanzelf op na een ruime week

grenzen van culturen heen met elkaar iets willen de-

waarin oecumene centraal staat. Op 25 en 26 oktober

len van hun situaties en vertellen over wat hun

is er de Nationale Synode in Dordrecht. Een niet-

geloof in hun context voor hen betekent. Een vrouw

officieel overleg, groots georganiseerd vanuit het

uit Nigeria vertelt hoe religie in haar land volkomen

verlangen om gelijkwaardige gesprekken op het

gepolitiseerd is. Hoe moeilijk het is om in die situatie

protestantse erf mogelijk te maken. Veel kerken zijn

de kwetsbare weg van Jezus te blijven gaan. Hoe het

vertegenwoordigd en hun vertegenwoordigers spreken

vertrouwen in God haar gemeenschap desondanks de

elkaar zowel en plein public als in de wandelgangen.

kracht geeft om niet in een spiraal van geweld mee te

Alom wordt beleden: ‘We zijn één in Christus’.

gaan. Een orthodoxe bisschop uit Egypte vertelt dat

Tegelijk is duidelijk dat het nog niet zo gemakkelijk is

‘Liefde’ voor hem het meest radicale woord uit de Bijbel

om daar kerkelijke consequenties aan te verbinden.

is. Het sterkt hem om soms woedend te worden over

In deze protestantse setting is het niet moeilijk om

onrecht in zijn land, maar om tegelijkertijd nooit de

het met elkaar eens te zijn over het Sola Scriptura.

mensen af te schrijven die daarbij betrokken zijn.

Maar lukt het vervolgens ook om ‘Eén in Christus’ te blijven wanneer we de Schrift willen verstaan? Of

Uiteraard zijn ook in Busan verschillen voelbaar. De één

drijft de manier van verstaan ons dan toch uiteen?

trekt wel erg gemakkelijk lijnen van de oudtestamen-

Houden we het uit te luisteren naar elkaar, juist ook

tische profeten naar een verwerping van neoliberalisme

rond teksten waar we het niet zo gemakkelijk over

in onze tijd, de ander durft de kracht van het evangelie

eens zijn? Of plaatsen we dan, zoals ik één van de

af te lezen aan spectaculaire groei van mensen en

bezoekers zo mooi hoorde zeggen, toch de vrome

middelen binnen een specifieke geloofsgemeenschap.

mens in het midden die de meetlat meent te kennen

Van tijd tot tijd dienen zich groepen demonstranten

en wil hanteren?

aan vanuit conservatieve kerken in Korea die ‘Dead on the WCC’ durven roepen, omdat ze vrezen dat de

De maandag na de Nationale Synode arriveer ik in

Wereldraad Christus niet als ware Verlosser beschouwt.

Busan, Zuid-Korea, voor de Assemblee van de

Tenenkrommende momenten, die blijkbaar ook bij

Wereldraad van Kerken. Opnieuw een omgeving

het proces horen.

waarin de eenheid in Christus bezongen, beleden en

Als Protestantse Kerk in Nederland zijn we een

gezocht wordt. Een indrukwekkende bonte stoet aan

verenigde kerk. Gewend om met een bandbreedte

mensen deelt ervaringen en zoekt naar wat we als

in onze kerk om te gaan. Soms wordt aan een kerk

kerken voor elkaar kunnen betekenen. Het is duidelijk

met een bandbreedte kleurloosheid verweten. Voor

dat we de tijd voorbij zijn dat het rijke Noorden alle

mij weerspiegelt die bandbreedte de bereidheid om

touwtjes en verantwoordelijkheden in handen had.

werkelijk te leven vanuit de erkenning dat de ‘eenheid

Er wordt gesproken over ‘Mission from the Margins’.

in Christus’ ons geschonken is. Niet wij staan in het

Diegenen die wij vanuit West-Europa vaak wilden

midden om elkaar de maat te nemen. Christus staat

‘helpen’ en die in economisch en sociaal opzicht

centraal en het lichaam van Christus blijkt een rijke

goed weten wat het betekent om kansarm te zijn,

diversiteit aan leden te hebben.

winnen langzamerhand aan fierheid en merken hoe juist zij ervaren hebben wat het evangelie kan

Karin van den Broeke

betekenen en hoe zij dat ook kunnen uitdragen.

preses van de generale synode

Kerkinformatie  •  december 2013

| • berichten

• Wijzigingen rekeningnummers dienstenorganisatie

• Synode bespreekt knelpunten ambt De generale synode besprak op 14 november de betekenis van het ambt in de kerk. Aanleiding was de notitie ‘Het ambt in discussie’ die na deze verkennende bespreking verder aangescherpt zal worden voor het gesprek over het ambt in de gemeente. Aan de bespreking namen maar liefst 21 synodeleden deel. Ds. T.J. Oldenhuis (classis Evangelische Altreformierte Kirche) schetste een voor velen herkenbare situatie: ‘Vroeger was het een eer om een ambt te vervullen. Later werd het ronselen. Nog later werd het zoeken in de sloppen en de stegen.’ Dit knelpunt werd door velen herkend. Diaken L. van der Weerd-Hogeweg (classis Alkmaar) plaatste hier graag ‘een teken van hoop’ tegenover. Haar gemeente Winkel heeft maar 151 belijdende leden. Toch zitten er twintig mensen in de kerkenraad. ‘Klein zijn heeft zijn voordelen. Het daagt je uit om weer te willen werken voor de kerk. Wij voelen ons geroepen om dit te doen.’ Spanningsveld Veel sprekers wezen op het spanningsveld tussen ‘de principieel hoge inzet van het ambt en de praktijk.’ Of zoals ouderling-kerkrentmeester W. de Lange

(classis Nijmegen) het verwoordde: ‘Ik voelde me niet geroepen, ik doe dit gewoon vanuit verantwoordelijkheidsgevoel, omdat ik wil dat de kerk blijft bestaan.’ Synodescriba Arjan Plaisier zei deze reactie te herkennen. Hij stelde dat verlegenheid met het ambt vaak duidt op verlegenheid met het gemeente-zijn en met het spreken over God. Ds. W.J.H. Boon (evangelisch-lutherse synode) vroeg aandacht voor een ander verschil: ‘Het besturen van de kerk is democratisch. Het ambt gaat uit van Christus en is daarom ten diepste niet democratisch. Volgens mij moeten we onderscheid maken tussen ambtsdragerzijn (de kerk) en het besturen van de kerk.’ Ouderling A. Bijl (classis Ede) gaf aan de steun van het ambt te ervaren. ‘Het ambt is me lief. In de kerk werken is niet altijd eenvoudig. Het gaat soms gepaard met verdriet en pijn. Dan is roeping je redding. Dat ik me door God gedragen mag weten.’ De notitie wordt verder doorgesproken met een aantal gemeenten, classes en andere gremia binnen de kerk. Een nieuwe versie komt daarna weer terug op de synodeagenda. •

• Preekconsent theologie­studenten naar twee jaar Het preekconsent dat studenten theologie per keer kunnen krijgen is verlengd naar twee jaar. Dat besloot de generale synode op 14 november tijdens haar vergadering in Lunteren. Tot nog toe duurde een consentperiode één jaar, met mogelijkheid van verlenging. Het besluit is nodig omdat studenten van de Protestants Theologische Universiteit het praktijkgedeelte van hun studie eerder afronden dan vroeger.

De benodigde vakken worden vroeger in de studie aangeboden en dus wordt het consent ook eerder aangevraagd. Gevolg is dat er ook vaker verlenging wordt gevraagd, wat vooral een administratieve druk geeft. Met haar voorstel om de betreffende generale regeling (art. 4) te wijzigen, kreeg de unanieme instemming van de synode. •

De Protestantse Kerk, Kerk in Actie en JOP hebben verschillende bankrekeningnummers. Deze veranderen allemaal in internationale rekeningnummers (IBAN’s). IBAN staat voor International Bank Account Number. Alle rekeningnummers worden uitgebreid tot 18 tekens (letters en cijfers), om het Europese betalingsverkeer (SEPA) te vergemakkelijken. Vanaf 1 december 2013 worden in alle publicaties IBAN-nummers van de ABN AMRO vermeld. Voor de ABN AMRO is gekozen omdat de dienstenorganisatie goedkopere betalingstarieven kon afspreken met ABN AMRO dan met de vorige huisbank, de ING. Alle ING-rekeningnummers blijven als ‘slapende rekeningen’ bestaan zolang er giften op binnenkomen. Maar deze nummers worden niet meer actief gecommuniceerd. Wie geld overmaakt, wordt gevraagd bij een gift altijd een heldere omschrijving te vermelden, zodat de gift correct kan worden ingeboekt. Bij online bankieren graag het betaalkenmerk van de accept­ giro vermelden. Mocht u vragen hebben over het rekeningnummer dan kunt u tijdens kantooruren bellen met de Servicedesk: (030) 880 18 80. Zie ook: www.pkn.nl/sepa. Hieronder volgen de wijzigingen: Hoofdrekeningen per 1 december 2013: Protestantse Kerk: NL10ABNA 0444 444 777 Kerk in Actie: NL89ABNA 0457 457 457 Jeugdwerk Protestantse Kerk: NL52ABNA 041 41 41 415

Meer synodenieuws? Zie voor meer synodenieuws: www.pkn.nl/synode > verslagen en besluiten. •

Kerkinformatie  •  december 2013

7

8|

‘Echt geluk krijg je door persoonlijk contact’

nnt Kem etnksrea rs

Het eerste grote onderzoek naar het geluk van Nederlanders stamt uit 1970. ‘Sindsdien zijn we twee keer zo rijk geworden, maar slechts één procent gelukkiger’, zegt psycholoog Ad Bergsma. ‘Vreugde ontstaat vaak als het leven je meezit’, aldus Bergsma, die promoveerde op geluk en hersenen. ‘Er gebeurt iets en je denkt: Wauw! Dit is leuk, fijn, goed! Je hebt bijvoorbeeld net een moeilijk project op je werk afgerond. Of je bent tijdens kerstavond in de kerk en voelt je verbonden met andere bezoekers tijdens het zingen van een kerstlied.’ Cadeau De hersenen spelen een rol bij het ervaren van vreugde. ‘Mensen die niet vaak blij zijn, kunnen proberen meer voor anderen te gaan doen. Er is een experiment dat ik graag als voorbeeld gebruik: een groep studenten kreeg 25 dollar cadeau. De studenten waren allemaal relatief arm. De ene groep mocht van het geld een cadeau kopen voor zichzelf, de andere groep een cadeau voor een ander. Aan het eind van de dag bleek dat de studenten die een cadeau voor een ander kochten blijer waren dan de studenten die iets voor zichzelf kochten. Duurzame vreugde ervaren we pas bij diepe verbondenheid en in persoonlijk contact met anderen. Een nieuwe auto

is fijn, maar onderzoek toont aan dat we er snel aan wennen. Echt contact met anderen en het opdoen van nieuwe ervaringen dragen bij aan een blijvend gevoel van vreugde en geluk.’ Jacolien Weststrate communicatiemedewerker Protestantse Kerk

Jubelend van vreugde! ‘Jubelend van vreugde’ is de tweede regel uit het beroemde kerstlied ‘Komt allen tezamen’. Dit lied is de rode draad door de kerstkrant ‘Kerst brengt samen’. Bestellen kan via www.pkn.nl/webwinkel, [email protected] of (030) 880 13 37. Zie ook het katern in het novembernummer van Kerkinformatie. ‘Komt allen tezamen’ staat ook centraal in de tv-commercial die de Protestantse Kerk vlak voor Kerst uitzendt. Daarmee wil de Protestantse Kerk mensen laten weten dat ze van harte welkom zijn om met Kerst naar de kerk te komen.

• berichten

Kerkinformatie  •  december 2013

• Verdwijnt God uit ons dorp?

• Verjaardag PThU

De IZB organiseert begin 2014 een cursus voor predikanten en kerkelijk werkers over 'Secularisatie op het platteland', onder leiding van prof. dr. Herman Paul (foto). Vier bijeenkomsten in Amersfoort. Breekt het traditionele verhaal van secularisatie als grote-stads-verschijnsel stuk op de realiteit van het ontkerkelijkte dorp? Schrijdt de secularisatie voort, van de stad naar het dorp? Is het onderscheid tussen stad en dorp vertroebeld? Of was het van meet af aan onjuist om secularisatie met urbanisering te associëren? De cursus (2,5 punten PE) borduurt voort op de oratie van Herman Paul (24 september 2013) en biedt praktische handvatten: hoe zouden we in onze dorpskerk over secularisatie kunnen spreken? En welke consequenties heeft dat? Kosten: € 125,-. Meer informatie en aanmelding: www.izb.nl.

Op vrijdag 6 december 2013 viert de Protestantse Theologische Universiteit haar zevende dies natalis (verjaardag) in Groningen. Prof. dr. Henk de Roest, hoogleraar praktische theologie, spreekt de diesrede uit, getiteld: Pionieren en lekenpreken. Een praktisch-theologische analyse van de nieuwe missionaire dynamiek in de Nederlandse kerken. Na een muzikaal intermezzo door het Vocaal Theologen Ensemble, blikt de rector terug op het afgelopen jaar. De diesviering vindt om beurten plaats in de PThU vestigingsplaatsen Amsterdam en Groningen. Dit jaar zijn per brief alle kerkenraden in de vier Noordelijke provincies uitgenodigd om de diesviering bij te wonen. Plaats en tijd: Doopsgezinde kerk, Oude Boteringestraat 33 in Groningen, 15.00 uur. Na afloop is er een receptie in het PThU-gebouw aan de

|

9

Eerste doopdienst in pioniersplek ‘BOEI 90’ Zeven mensen, volwassenen en kinderen, ontvingen zondag 10 november de doop. Een mijlpaal in de jonge geschiedenis van geloofsgemeenschap ‘BOEI 90’ in de Haagse Vinexwijk. ‘BOEI 90’ is de pioniersplek van de IZB en Missionair Werk en Kerkgroei in Wateringse Veld. Het was de eerste doopdienst die hier gehouden werd.

Pionieren

Gordon ‘Geloven is (niet te) doen’, was het thema. Missionair pionier Arjen ten Broeke daarover: ‘In de zaal zaten nogal wat mensen die zich wel konden vinden in die uitspraak van tv-presentator Gordon. In het EO-programma ‘Op zoek naar God’ zei hij een paar keer: ‘Dat is niet te doen!’ In de preek heb ik gezegd dat ze de Bijbel aan hun kant hebben. Er is

niemand die vanuit zichzelf God zoekt. Elk van de dopelingen kon getuigen dat God hen heeft gezocht. Geloven is doen: vertrouwen, jezelf overgeven.’ Sacramentsbevoegdheid In 2007 vestigden Arjen en Annemarie ten Brinke zich als missionaire pioniers met hun gezin in de Vinexwijk bij Den Haag. In de afgelopen zes jaar ontstond

er een geloofsgemeenschap, en nu dus de eerste doopdienst. Ook voor kerkorde­ specialisten was het ook een gedenkwaardig moment. Arjen ten Brinke is de eerste kerkelijk werker aan wie officieel sacramentsbevoegdheid is verleend (voor de fijnproevers: Ordinantie 2-18). Meer informatie: www.izb.nl.

Oude Ebbingestraat 25, 9712 HA, Groningen. Meer informatie en aanmelden: www.pthu.nl.

• Taizé ontmoeting in Straatsburg In heel Europa bereiden duizenden jongeren zich voor om deel te nemen aan de Europese ontmoeting van Taizé in Straatsburg. Deze wordt gehouden van 28 december tot 1 januari. De jongeren worden ontvangen in Franse en Duitse gezinnen in Elzas en Ortenau, dus aan beide kanten van de Rijn. Het internationale en oecumenische voorbereidingsteam is sinds september hard bezig om alle christelijke gemeenschappen aan te moedigen om ook te ontvangen. De katholieke, protestantse en orthodoxe kerkelijk leiders aan beide kanten van de Frans-Duitse grens zetten zich in voor de voorbereiding van de ontmoeting.

Alle praktische informatie en het complete programma zullen in de maand

december beschikbaar komen. Meer informatie: www.taizeinnederland.nl. Kerkinformatie  •  december 2013

10 |

Geloofsopvoeding in de negentiende eeuw

Kinderkerk en kinderpreek

um Sym mepnossein

Prof. dr. Cees Houtman, emeritus hoogleraar aan de Protestantse Theologische Universiteit, heeft zich de afgelopen jaren verdiept in negentiende-eeuwse kinderkerken en kinderpreken. Het speuren en uitpluizen mondde uit in het fraaie boek Kinderkerk en kinderpreek, geloofsopvoeding in het negentiende-eeuwse protestantse Nederland. Kinderkerk en kinderpreek geeft een beeld van opmerkelijke kanten van het kerkelijk leven en de geloofsopvoeding in de negentiende eeuw. Ook van het bijna vergeten fenomeen ‘kinderkerk’ dat in deze tijd opkwam. Beschreven wordt hoe toentertijd in diverse steden en dorpen regelmatig of incidenteel aparte kerkdiensten voor kinderen werden belegd. Houtman ‘beluisterde’ de daar gehouden preken opnieuw, door de gedrukte versies ervan te bestuderen. Ook verzamelde hij interessante informatie over de predikanten die hierbij betrokken waren en over de lezers van kinderpreken. Symposium Het boek Kinderkerk en kinderpreek verschijnt in december bij Groen in Heerenveen. Op 10 januari 2014 wordt een mini-symposium georganiseerd over het thema van het boek. Sprekers zijn dr. Jacques Dane (Nationaal Onderwijsmuseum te Dordrecht), prof. dr. Arie L. Molendijk, kerkhistoricus

(Rijksuniversiteit Groningen) en dr. Ciska Stark, praktisch theoloog (Protestantse Theo­ logische Universiteit). Aan de forum-discussie onder leiding van prof. dr. George Harinck, zal ook de auteur deelnemen. Organisatie: Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlandse Protestantisme (aan de Vrije Universiteit) en de Protestantse Theologische Universiteit. Tijd en plaats: 10 januari 2014, 14.00-16.45 uur, in Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht. Aanmelden: Historisch Documentatiecentrum VU: [email protected], of tel. (020) 598 52 70.

• berichten

• Een nieuwe naam: Het gezicht van anorexia

De eetstoornis anorexia werd Emma Scrivener bijna fataal. In haar boek Een nieuwe naam waarschuwt zij anderen voor de donkere, verborgen wereld waarin ze heeft geleefd. Ze schrijft op openhartige wijze over haar strijd tegen anorexia. In Nederland lijden naar schatting zo’n 26.000 mensen aan een eetstoornis. Het boek geeft inzicht en biedt herkenning aan ouders, jeugdleiders, betrokkenen en zij die zelf worstelen met een eetstoornis. Het boek is in Engeland genomineerd voor de Christian Book of the Year in de categorie Biografie. Wietske Noordzij, coördinator van de adviesorganisatie voor jongeren Chris, beveelt het boek aan. ‘Een nieuwe naam laat op intrigerende wijze de vernietigende kracht van anorexia zien in het leven van iemand zoals u en ik. Open en eerlijk Kerkinformatie  •  december 2013

vertelt Emma hoe zij dacht en leefde en hoe anorexia daar vat op kon krijgen. Een indrukwekkend boek dat veel verheldering geeft voor de omgeving van patiënten met een eetprobleem.’ Emma Scivener, Een nieuwe naam, anorexia, genade en genezing. Ark Media, 168 p., € 15,95. ISBN: 9789033800252.

• Europese steun voor humane behandeling ongedocumeneerden

De voorlopige voorziening die de Protestantse Kerk via de Conferentie van Europese Kerken (CEC) had aangevraagd bij de Nederlandse staat is op 25 oktober toegewezen door het Europese Comité voor Sociale Rechten. Het comité onderschrijft dat asielzoekers en vreemdelingen die geen toegang hebben tot onderdak, voedsel en kleding onnodige risico’s

|

11

Thema Week van Gebed uit Canada:

‘Is Christus dan verdeeld?’

lopen en beschadigd kunnen raken, zoals de Protestantse Kerk vaststelde. Daarom roept het Europese Comité voor Sociale Rechten de Nederlandse overheid ertoe op direct maatregelen te nemen waardoor de basisrechten (voedsel, kleding, onderdak) van ongedocumenteerden zijn gegarandeerd. Tegelijkertijd stelt het comité dat de overheid alle publieke organen die verantwoordelijk zijn voor een menselijke behandeling van asielzoekers op de hoogte moet brengen van deze beslissing. Overigens zegt dit niets over de definitieve uitspraak, die alsnog zou kunnen worden afgewezen. Toch is Kerk in Actie erg blij met deze uitspraak. Rechters kunnen deze uitspraak meenemen in hun overwegingen en kunnen dit gebruiken als juridische onderbouwing in zaken rond vluchtelingenbeleid. Zie ook: www.kerkinactie.nl.

Materiaal De Evangelische Alliantie en de Raad van Kerken werken samen in de voorbereiding van de gebedsweek. Dat maakt het voor gemeenten, parochies en gebedsgroepen op lokaal niveau gemakkelijker om in januari gezamenlijk activiteiten te organiseren. De aan de Raad van Kerken verbonden kerken kennen al meer dan honderd jaar een Week van gebed voor de eenheid van de christenen. In de geschiedenis van de EA bestaat de traditie al ruim 160 jaar. Materialen zijn te downloaden of te bestellen via: www.raadvankerken.nl > Vieren.

• Documentaire over strijdbare refo-vrouw

In de documentaire Houdt God van vrouwen? volgt de NCRV een gelovige vrouw uit Staphorst in haar strijd voor de emancipatie van orthodox-christelijke vrouwen. Hilligje Kok-Bisschop wil een actieve rol spelen in haar kerk en in de SGP, maar de mannen houden de deuren voor haar gesloten. Ze voert haar strijd met humor en passie en blijft trouw aan haar geloof, ook als de kerk haar afwijst. Schrijnend wordt het als haar homo­ seksuele zoon ter sprake komt. Waarom is ze niet op zijn huwelijk geweest? De kijker maakt kennis met een strijdbare vrouw die tegen kerkregels oploopt. Haar openheid, vrolijkheid en vastberadenheid zijn indrukwekkend. Haar zoektocht staat symbool voor de actuele discussies over de positie van de vrouw en homoseksualiteit binnen orthodoxe

Is Christus

dan

Oecumene

Thema uit Canada Het thema voor deze week is aangedragen door kerken in Canada. Een land met veel immigranten en nakomelingen daarvan, onder meer uit Nederland. Van de 32 miljoen inwoners is ongeveer 47 procent rooms-katholiek en 37 procent protestant. Behalve over de eenheid tussen migrantengroepen is er in Canada veel discussie over de rechten van de inheemse bevolking. De kerken werken

nauw samen om de oorspronkelijke, indiaanse bevolking recht te doen. Recent werd een nationale commissie van waarheid en verzoening ingesteld om de geschillen bij te leggen.

1 Korintiërs 1:13

De apostel Paulus laat zich in zijn eerste brief aan de gemeente in Korinte kritisch uit over verdeeldheid binnen de christelijke gemeenten. De ene mens is niet meer dan de andere; maar ieder staat in een zelfde relatie tot Christus. Het thema ‘Is Christus dan verdeeld?’ is dan ook een retorische vraag, waarop mensen ontkennend zullen reageren. In Christus blijkt de liefde van God voor de hele wereld. Tijdens de gebedsweek in 2014 zullen christenen wereldwijd stilstaan bij dit thema.

verdeeld?

De Raad van Kerken en de Evangelische Alliantie (EA) hebben voor de Week van Gebed in 2014 een gezamenlijk thema vastgesteld. Het thema ‘Is Christus dan verdeeld?’ is gebaseerd op de Bijbeltekst uit 1 Korintiërs 1: 13, waarin de oproep klinkt om als christenen eensgezind te zijn. De gebedsweek vindt in 2014 plaats van 19-26 januari.

Week van Gebed voor de eenheid 19-26 januari 2014

gemeenschappen. De film ging op première op het Nederlands Filmfestival 2013. Uitzending: NCRV Dokument, maandag 23 december, 22.55 uur, Nederland 2. Meer informatie: www.houdtgodvanvrouwen.nl.

Kerkinformatie  •  december 2013

12 |

Predikantswisselingen

me n s e n M

Beroepen te Asperen (hervormd), ds. P. van de Voorde te Wijngaarden; te Bergambacht (hervormd), ds. R.R. Eisinga te Schoonrewoerd (hervormd); te Capelle aan den IJssel (Nieuwe Westerkerk), ds. G. Herwig te Nunspeet; te Giessendam/Neder-Hardinxveld (hervormd wijk 3 Zuid), ds. P.M. van 't Hof te Oude Tonge; te Houten (hervormde gemeente Sion), ds. H.J. van der Veen te Sliedrecht; te Huizen (hervormd, wijkgemeente Zenderkerk, ds. G.J. Roest te Stedum-Lellens-Wittewierum-Ten Post; te Krimpen aan de Lek (hervormd, beroep ingaande 30 oktober), ds. B.F. Bakelaar te Alphen aan den Rijn; te Ouderkerk aan den IJssel (hervormd), ds. L. de Wit te Bleskensgraaf; te Stavenisse (hervormd), proponent M.A. Post te Hasselt; te Steggerda (Lindestreek), ds. A.C. Meesters te Scheemda. Aangenomen naar Beekbergen (hervormd), ds. A.W.J. Theunisse te Daarle; naar Bruchterveld, ds. C.M.G. van Doorn-van den Berg te Veendam; naar Capelle aan den IJssel (protestantse wijkgemeente in wording De Gaarde en gereformeerde wijkgemeente De Morgenster), ds. T.R. Schep te Moordrecht-Gouderak; naar Erica, ds. K.H.W. Klaassens te Emmen; naar Hierden (Harderwijk, wijkgemeente Frankrijk), ds. J.S. Telgenhof te Nieuweroord-Noordscheschut; naar Linschoten, proponent J.A.A. Meter te Putten; naar Oude Wetering, proponent C.J. Jonkheer te Nieuwegein; naar Veldhoven (geestelijk verzorger Máxima Medisch Centrum), proponent E.G. Enderlé te Ellecom; naar Vriezenveen (gereformeerd), ds. A.L. Veerman te ’t Harde; naar Vriezenveen (hervormd, wijk West), ds. M.H. de Jong te Ferwerd; het beroep van de synode, als predikant in algemene dienst (voor Kerk in Actie in Indonesië), proponent J.M. van den Berg-Meelis te Leiden.

Bedankt voor Breukelen (wijkgemeente Pieterskerk), ds. G.J. van Beek te Ridderkerk; voor Capelle aan den IJssel (Nieuwe Westerkerk), ds. G. Herwig te Nunspeet; voor Katwijk aan Zee (hervormd, wijkgemeente De Noord), ds. L. de Wit te Bleskensgraaf. Beroepbaar proponent A.J.C. van Baardewijk te Elburg, tel. 06-43030185, e-mail [email protected]. Overleden 17 oktober ds. M. van der Linden (geb. 29 mei 1939); 27 oktober ds. J. Jonker (geb. 12 maart 1931); 25 oktober ds. H.W. van den Toorn (geb. 10 juli 1933); 2 november ds. A.J. Engels (geb. 5 mei 1917).

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Persbureau Scheps, Slagvink 7, 3906 AE Veenenaal, [email protected]

• berichten

• Benoemingen synode De generale synode benoemde op 15 november mw. G. Prins-Modderaar (foto) tot voorzitter van het bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk. Zij volgt ir. G.J. Kramer op. Greet Prins-Modderaar (1954) uit Nieuwkoop is in het dagelijks leven voorzitter

Foto: Mariel Kolmschot

Kerkinformatie  •  december 2013

• Lieuwe Schaafsma namens GZB naar Malawi

van de raad van bestuur van de Stichting Philidelphia Zorg, een stichting die mensen met een verstandelijke beperking ondersteunt bij wonen, werken en vrije tijd. De organisatie ondersteunt ruim 8000 cliënten met 8000 medewerkers op ca. 700 locaties, verspreid over het land. Zij heeft ruime ervaring als bestuurder en leidinggevende bij verschillende bedrijven en organisaties. In het bestuur van de dienstenorganisatie werden tevens benoemd dhr. mr. W. van Leussen en dhr. mr. P. Schreuder (was al lid, is nu secretaris). De overige zittende bestuursleden zijn de heren B. van Bokhoven, dr. A.J. Plaisier (synodescriba), G.L. Westerveld en H. Feenstra (algemeen directeur). Overige benoemingen De synode benoemde in de generale raad van advies: dhr. mr. H. Strietman (was al lid, maar wordt secretaris) en mw. dr. F. Stark, en in de generale raad van advies voor het gereformeerd belijden: dhr. drs. M. van Dam. Aan de Protestantse Theologische Universiteit benoemde de synode mw. dr. H.E. Zorgdrager tot hoogleraar genderstudies.

De GZB heeft ds. Lieuwe Schaafsma uit Baarn benoemd als toeruster binnen de Church of Central Africa Presbyterian (CCAP) in Malawi. Ds. Schaafsma gaat werken voor de afdeling ‘Mission, Training and Evangelism’ van de Blantyresynode van de CCAP. Het werkterrein van ds. Schaafsma wordt het Mangochidistrict in het zuiden van Malawi. In dit gebied wonen veel moslims. Lieuwe Schaafsma en zijn echtgenote werden van 1999 tot 2009 ook door de GZB uitgezonden. Sinds 2010 is hij gemeentepredikant in Baarn. Het echtpaar vertrekt in augustus 2014 naar Malawi.

|

13

Daar in Utrecht ... Is er een kloof tussen gemeenten en dienstenorganisatie? Het is goed om daar alert op te zijn, want ‘Utrecht’ werkt voor en namens alle gemeenten in de Protestantse Kerk. Veel medewerkers van de dienstenorganisatie zijn niet alleen actief voor de landelijke kerk, maar ook voor hun plaatselijke kerkelijke gemeente. In deze rubriek vertellen ze daarover. Deze maand deel 18: Henk Hogendoorn (58).

‘Ik wil me laten inspireren’ motivatie

Henk Hogendoorn werkt sinds 2009 als hoofd van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE), de afdeling die zich inzet voor deskundigheidsbevordering van ambtsdragers, kerkelijk werkers en vrijwilligers in de kerk. In zijn woonplaats Houten is hij lid van de Protestantse Gemeente Houten, waar hij met zijn vrouw eens per maand een gesprekskring begeleidt voor jongeren van 18 tot 23 jaar oud.

Hoe raakte je betrokken bij deze gespreksgroep? ‘Werken met jongeren is een rode draad in mijn leven: mijn hele leven al voel ik me bji hen betrokken. In 1988 verhuisde ik met mijn vrouw naar Houten. Al snel werd ik actief in een kerkelijke jeugdsoos. Houten was een groeiend dorp, er was nog niet zoveel. In mijn eigen leven heb ik ervaren hoe belangrijk “betekenisvolle anderen” kunnen zijn. Daar bedoel ik mee: mensen anders dan je ouders, aan wie je je als jongere kunt scherpen en spiegelen. Authentieke mensen, die bereid zijn hun geloof te delen. Dat was voor mij de motivatie om ja te zeggen toen ik in 2010 als ouderling de vraag kreeg of ik een vervolg op de catechese wilde organiseren voor jongvolwassenen. Mijn vrouw en ik willen graag een gelovige gesprekspartner zijn voor deze groep, en we besloten ons voor langere tijd aan hen te verbinden. We zijn nu aan het vierde seizoen begonnen, en inmiddels heeft de kring zo’n 19 leden. Eigenlijk is er in al die tijd nog nooit iemand afgegaan – er zijn alleen maar jongeren bijgekomen.’

In de gespreksgroep en in je werk in Utrecht ben je bezig met toerusting. Waarom is dat zo belangrijk? ‘Toen ik 33 jaar geleden besloot mijn loopbaan een heel andere wending te geven, werd ik jongerenwerker bij Youth for Christ. Later werkte ik als directeur van de Hervormde Jeugdraad, en daarna van het Samen op Weg-jeugdwerk. Nu, als hoofd van het PCTE, streef ik naar de ondersteuning en toerusting van mensen die in de kerk werken. Educatie en geloofsgroei hebben mijn hart. De

Foto: Protestantse Kerk/Marieke Viergever

wereld is complex geworden en buiten de kerk professionaliseert het vrijwilligerswerk. Met onze trainingen hoop ik hen die actief zijn in de kerk iets te bieden waardoor ze groeien in hun werk. Groei is belangrijk om plezier in het werk te houden.’

De Protestantse Gemeente Houten bloeit. Wat is haar geheim? ‘Openheid om naar elkaar te luisteren. Tijdens mijn werk in Utrecht spreek ik soms mensen die zeggen: wij hebben geen jongeren in de gemeente. Dat staat in schril contrast met mijn eigen

ervaringen. De Protestantse Gemeente Houten is een levendige kerk, met twee predikanten, twee kerkelijk werkers en 600 vrijwilligers. Ik besef dat Houten geen doorsnee gemeente is en dat het op andere plekken moeizamer gaat. Maar ik wil me door mijn eigen gemeente laten inspireren: ik zie dat het haalbaar is en dat er mensen op het geloof afkomen. Met bijna iedereen is een geloofsgesprek te voeren. Maar soms moet je dat zelf opzoeken.’ Jacolien Weststrate communicatiemedewerker Protestantse Kerk Kerkinformatie  •  december 2013

Pastoraat

14 |

Mililtairen in gesprek met de moderamenleden Plaisier en Engelbert. Foto: Martijn Bronkhorst.

Moderamenleden bezoeken Patriot-missie in Turkije

‘De dominee is ook vier maanden van huis’ ‘De militairen waarderen het zeer dat er een dominee is. Dat kregen we telkens te horen, ook van hen die niet aan een kerk verbonden zijn.’ Eén dag waren synodescriba Arjan Plaisier en moderamenlid Marjoleine Engelbert-Clarenbeek namens de Protestantse Kerk in Nederland te gast bij legerpredikant Mark Boersma en de Patriot-missie in Turkije. Het bezoek bevestigde voor de delegatie opnieuw het belang van krijgsmachtspastoraat. Anders kwam hij nooit in de kerk, vertelde een uitgezonden militair aan mr. Marjoleine Engelbert-Clarenbeek: ‘Deze keer was hij wel bij de kerkdienst met de legerpredikant. De afgelopen week overleed in Nederland een goede kennis en daar wilde hij een kaarsje voor branden.’ ‘Op zo’n missie zijn alle emoties veel heftiger, zei één van de mannen ‘s avonds bij de borrel’, aldus het moderamenlid. ‘Hoogtepunten zijn hoger, dieptepunten zijn dieper. De missie confronteert je sterker met je gevoelens, met de fijne en de minder fijne omstandigheden zowel daar als in de thuissituatie. Dan is het heel belangrijk als er iemand is met wie je daarover kunt praten, die even een luisterend oor voor je heeft. Het bedrijfsmaatschappelijk werk is er ook, maar dat heeft toch een andere gevoelswaarde.’ Kerkinformatie  •  december 2013

Dr. Arjan Plaisier: ‘De bedrijfsmaatschappelijk werker is onderdeel van het systeem van Defensie. Een legerpredikant heeft een zending vanuit de kerk. Hij functioneert ook binnen het leger, maar heeft een vrijere rol èn verschoningsrecht. Wat je aan hem vertelt blijft geheim.’ Rustpunt De twee bezoekers zagen ook hoe de zondagse kerkdienst voor de uitgezonden militairen betekenis heeft. ‘Uiteraard voor degenen die kerkelijk zijn, maar eromheen zitten soldaten die wat minder met de kerk hebben, die er soms op grote afstand van staan, maar de kerkdienst toch als een rustpunt beschouwen’, zegt Plaisier. ‘Een moment om even tot jezelf te komen, waarbij een ritueel als een kaarsje aansteken in die context toch erg veel doet.’

Zonder dat er wat van God bij komt? ‘Dat is de vraag. Iedereen snapt wel dat de dominee iets vertegenwoordigt dat meer is dan hijzelf. Je zou ook met elkaar kunnen zeggen: Kom, we gaan zitten en steken een kaarsje aan, maar zo werkt het niet. Er is iets van wijding, waar mensen soms geen woorden voor hebben, maar het is anders. De legerpredikant is ook gewoon Mark, die aardig kan voetballen, maar niet voor niets hebben de soldaten het over “de dominee”. Dat staat voor meer dan “gewoon Mark”. De dominee is verder een toegankelijk iemand die zich niet ergens in een kantoor ophoudt en die je kunt bellen om belet te vragen. Hij loopt overal rond, hij behoort enerzijds niet helemaal tot het systeem, maar is er aan de andere kant wel volop op betrokken.’

|

‘Het gaat wel om de laatste ernst van leven en dood’ Het bezoek aan de Patriot-missie was ‘een blijk van belangstelling, van betrokkenheid van de kerk bij pastoraat in een bijzondere situatie’, zegt dr. Plaisier. ‘Het is een groot goed dat er geestelijk verzorgers zijn voor mensen die geen gebruik kunnen maken van het reguliere aanbod van de kerk. In gevangenissen, in ziekenhuizen en ook in het leger.’ Plaisier en Engelbert waren in Turkije samen met hoofdlegerpredikant Klaas Henk Ubels. Ook op de kazernes in Nederland is volgens de synodescriba behoefte aan legerpredikanten. ‘Ook daar is sprake van een atypische situatie, een maatschappijtje even aan de kant van de gewone samenleving, waarin andere dynamieken een rol spelen. Een aparte plek met eigen vragen en dilemma’s. Het Nederlandse leger is niet met houten lansen aan het oefenen. Al beleven militairen het niet elke dag zo sterk, hun werk betreft een ernstige zaak, de laatste ernst van leven en dood, en daar zijn zij werkzaam in. Je kunt je wapens mogelijk een keer gaan gebruiken en er kunnen wapens tegen jou gebruikt worden. Nu de internationale orde chaotischer is geworden, is het Nederlandse leger steeds meer gericht op missies, het gaat niet meer om theoretische vragen. Afghanistan, Mali, het hele drama van Srebrenica. Hoe blijf je daarbij trouw aan jezelf en je eigen moraal en opvattingen en neem je toch gemotiveerd een plek in het leger in?’ Gaan geloven en deelnemen in de krijgsmacht wel samen? ‘Dat is precies de vraag. De Protestantse Kerk en bijvoorbeeld ook de RoomsKatholieke Kerk erkennen de rol van de overheid die het zwaard niet tevergeefs draagt, maar verwerpen tegelijkertijd doden met een hart vol wraak. Er zijn situaties denkbaar waarin oorlogvoeren rechtvaardig kan zijn, maar dat is het laatste middel als al het andere geen zin meer heeft. Geweld mag ook nooit buitenportioneel zijn. In deze wereld leven wij met geweld, er is een lange traditie van reflectie op de legitimiteit ervan. Bij het leger heeft morele vorming een plaats in de hele opleiding. De kerk moet daarom niet pretenderen dat zij de enige instantie is die aan morele vorming doet. Maar je hebt er wel bronnen voor nodig. Het is belangrijk dat de stem van het christendom daarbij ook gehoord blijft worden en zich laat horen.’

Hoofd-legerpredikant ds. Klaas Henk Ubels tijdens de viering. Foto: Martijn Bronkhorst.

halen. Ze zijn heel gespitst op iets dat bijna irreëel wordt, maar ze mogen geen ogenblik verslappen. Ze hopen bovendien niet te doen – oorlog moeten voeren Spanningen – waarvoor ze wel zijn opgeleid. Dat De Nederlandse missie moet met haar geeft een vrij hoog adrenalinegehalte. twee Patriot-luchtverdedigingssystemen Het militaire leven is er heel anders dan de ruim anderhalf miljoen inwoners van op een legerplaats in Nederland, waar de stad Adana in het zuiden van de soldaten in het weekend naar Turkije beschermen tegen huis kunnen. Geestelijke eventuele raketaanvallen verzorging in de krijgs‘Je kan ook vanuit het aangrenzende macht is waardevol, bij Syrië. In Adana zijn een missie is ze dat in zeggen: Kom, we circa 220 Nederlandse verhevigde mate.’ militairen gelegerd. gaan zitten en steken Met eigen ogen zagen Zonder spanningen Plaisier en Engelbert een kaarsje aan, en dilemma’s is de hoezeer de ‘Patriotmissie niet, bekenden militairen’ het krijgsmaar zo werkt de soldaten aan de machtpastoraat op gasten van de Protesprijs stellen. ‘Tijdens het niet.’ tantse Kerk. ‘Ver van onze rondleiding overhanpartner en vaderland zetten digden soldaten van de genie ze zich in voor de goede zaak: aan de leger­predikant voor de de internationale orde en de bescherkerkdiensten een houten kruis met ming van mensen. Daarvoor zijn ze wel standaard, dat ze in hun vrije tijd hadmaanden lang op elkaar aangewezen, den gemaakt. Dat de manschappen en dat kan irritaties geven. Ze moeten zoiets voor de dominee doen, spreekt 24 uur per dag scherp blijven, terwijl er boekdelen.’ al die tijd niets gebeurt en de kans zeer gering is dat er echt een raket wordt Jan Kas freelance journalist afgeschoten die ze uit de lucht moeten Engelbert: ‘Hij begrijpt je. De dominee is ook vier maanden van huis en weet dat je je thuisfront kunt missen.’

Uitleg op locatie. Foto: Martijn Bronkhorst. Kerkinformatie  •  december 2013

15

16 |

Kerst brengt samen op de markt

Missionair werk

De protestantse gemeenten van Apeldoorn, Doetinchem, Zutphen, Heemskerk, Hoorn en Purmerend willen het kerstevangelie delen met de bevolking van hun stad. ‘We blijven dicht bij het bijbelverhaal, maar we zetten het neer in onze tijd met onder andere eigentijdse liederen”, zegt ds. Aty van Noort uit Purmerend. Niet voor niets wordt de vergelijking met The Passion gemaakt.’ Samen met lokale partners geven de zes kerken in de dagen vlak voor Kerst een cadeautje aan de stad. Het kerstevangelie wordt verbeeld door muziek, koorzang en korte theaterscènes, gebaseerd op Lucas 2 en verbonden met hedendaagse thema’s als angst, onzekerheid, veiligheid en hoop. Thema’s waar veel mensen mee te maken hebben.

Het verhaal speelt zich af in onze tijd. Muziek en samenzang nodigen mensen uit deel te nemen. Verder wordt het programma in elk van de zes steden weer anders gevuld. Dat kan zijn met interviews met plaatselijk bekende inwoners of korte filmverslagen van plaatselijke kerstacties, zoals een Voedselbankactie.

De landelijke Protestantse Kerk wil met dit project lokale kerken stimuleren op hoogtijdagen als Kerst naar buiten te treden. Purmerend: kerkgebouwen op kerstavond dicht De basis van het project ligt in Purmerend, vertelt Aty van Noort, predikant van de Protestantse Gemeente Purmerend. ‘Begin 2011 evalueerden we de kerstnachtdienst van 2010 in de kerkenraad. We hadden die dienst gepromoot als een jongerenkerstnachtdienst. Maar de jeugdouderling zei: “Ik vond het helemaal geen dienst voor jongeren. Ik droom ervan dat we als kerk naar de jongeren toe gaan met Kerst, op straat, tussen de kroegen.” Toen is het balletje gaan rollen. In de kerkenraad besloten we enige tijd later dat we in 2013 beide kerkgebouwen op kerstavond zouden sluiten en in de stad iets zouden organiseren. Een dapper besluit voor een vergrijsde gemeente.’ Contacten met de burgerlijke gemeente en met gemeenteadviseur Burret Olde die ervaring had met kersttheater brachten de protestantse gemeente uiteindelijk tot ‘Kerst op Koemarkt’. ‘We wilden een evenement op het plein en het moest goed zijn! Geen volkskerstzang, maar theater met kwaliteit, en missionair. We vieren met Kerst het feest van de geboorte van Christus. Ik hoop dat “Kerst op Koemarkt” die uitstraling heeft. Ik zat eens op de bank naar het Prinsengrachtconcert in Amsterdam te kijken waar een zangeres een lied zong waarvan ze zei dat het een bijzonder lied is, een joods gebed voor de wereld. Op die gracht gebeurde iets. Ik had het gevoel dat al die mensen daar en ik thuis op de bank meebaden. Dat lied gaf zo’n verbondenheid. Dat willen we ook in onze seculiere stad Purmerend, zo’n intens moment van verbondenheid.’

Doe eens iets anders dan anders met Kerst. Foto: HH/Piet den Blanken (Brussel 2012) Kerkinformatie  •  december 2013

Onder meer de Voedselbank en stichting Present presenteren zich tijdens het voorprogramma. Enkele koren zingen uit eigen repertoire. Daarna vormen ze één groot stadskoor dat samen met het Stedelijk Orkest uit Purmerend het theaterstuk begeleidt. Voor dit theater zijn vijftien jonge mensen uit de stad gevonden. ‘We zetten het bijbelverhaal

|

Voorbereiding dansgroep Purmerend.

neer in onze tijd met Jozef en Maria die bezig zijn een startershypotheek te verkrijgen. En dan gooit de engel roet in het eten!’ Apeldoorn: koppeling met koopzondag Apeldoorn koppelt ‘Kerst op de markt’ aan de koopzondag op 22 december. ‘Toen we benaderd werden met de vraag of we mee wilden doen, waren we gelijk heel erg enthousiast’, vertelt Marjolein van den Bos, voorzitter van ABRI, de missionaire organisatie van de Protestantse Gemeente Apeldoorn. ‘Dit plan paste precies in het missionaire plaatje dat ABRI voor ogen heeft, namelijk de bijbelverhalen op zo’n manier vertellen dat ze een breder publiek bereiken. In tweede instantie schrokken we even wat terug omdat de organisatie heel veel menskracht en tijd vraagt, en het was best kort dag. Maar we besloten om toch mee te doen en het dan ook goed te doen. Schouders eronder dus! Dat betekende spelers zoeken, podia regelen, contacten met de burgerlijke gemeente onderhouden, veiligheidsplannen maken… Dat doen we niet elke dag dus dat vroeg tijd.’ Het evenement vindt plaats op het marktplein. ‘We zien het echt als een cadeautje aan de Apeldoornse samen­leving, daarom hebben we de koppeling gemaakt met koopzondag. ’s Middags hebben we een “goede doelenmarkt” waar goede doelen voor zichzelf spullen kunnen verkopen. Want dat is ook de boodschap van Kerst: je bent er voor elkaar! Die combinatie van eerst die markt en daarna het theater is voor ons belangrijk.’

Doetinchem: voorprogramma met een spel Een missionaire kans waarmee we ons zichtbaar kunnen maken in de stad op een manier die bij ons past. Dat was voor de Protestantse Gemeente Doetinchem reden om mee te doen. De protestantse gemeente zocht contact met organisaties en bedrijven in de stad om er een echt ‘cadeau aan de stad’ van te maken. ‘Het lijkt ons mooi als op zaterdag 21 december in het centrum van de stad verschillende organisaties en bedrijven hoopvol aanwezig zijn en de kerstsfeer op hun eigen manier brengen’, vertelt predikant Ina Veldhuizen. ‘We hebben dan ook een voorprogramma bedacht met een spel, opgezet rond acht thema's die verbonden zijn met de kerstgedachte: hoop, licht in de duisternis, vrede, liefde, verandering, gastvrij, delen en geloven. We hebben organisaties in de stad aangeschreven met de vraag of ze, al dan niet ludiek, aan kunnen sluiten bij een van deze thema’s en dit op hun eigen wijze koppelen aan hun kerstwens voor de stad. Denk bijvoorbeeld aan buurtcoaches die het thema vrede vormgeven of een installateur die zonnepanelen showt in het kader van licht in de duisternis. Daarnaast willen we ook de Voedselbank Doetinchem een kerstcadeau geven door geld in te zamelen.’

eventueel volgende jaren. Als er andere gemeenten zijn die nadenken over zo’n kerstspektakel, dan kunnen ze ons draaiboek zo overnemen.’ Gemeenten die overwegen om volgend jaar hun stad ook zo’n kerstcadeau te willen geven, kunnen contact opnemen met Burret Olde via [email protected]. Janet van Dijk communicatieadviseur in de Protestantse Kerk

Data en plaatsen

Zutphen: vrijdag 20 december, aanvang 18.00 uur, plein voor Walburgiskerk en stadhuis. Doetinchem: zaterdag 21 december, aanvang 16.15 uur, Stadhuisplein. Heemskerk: zaterdag 21 december, aanvang 19.30 uur, Burgemeester Nielenplein. Apeldoorn: zondagmiddag en -avond 22 december, middagprogramma vanaf 14.00 uur, muziek, koorzang en theater vanaf 17.00 uur, Marktplein. Hoorn: zondag 22 december, aanvang 16.30 uur, De Rode Steen. Purmerend: kerstavond 24 december, aanvang 20.00 uur, Koemarkt.

Het is heel veel werk, beaamt Veldhuizen. ‘De organisatie van het koor en de muziek voor Apeldoorn, Zutphen en Doetinchem ligt in onze handen. We leren iedere keer bij. We zijn bezig met een draaiboek. Dat kan handig zijn voor Kerkinformatie  •  december 2013

17

18 |

Fondsen voor het Protestantisme

Maatschappij van Welstand is nieuwsgierig naar pioniers

Fondsenwerving

Af en toe zijn er prachtige ideeën om het protestants gedachtegoed over te brengen op de omgeving of op de volgende generatie. Maar lang niet altijd zijn er plaatselijk voldoende middelen om zo’n idee tot uitvoer te brengen. Mogelijk kan de Maatschappij van Welstand dan helpen. De Vereniging Maatschappij van Welstand heeft een lange geschiedenis van steun aan het protestantisme in Nederland. De vereniging is ontstaan in 1822 en tot aan deze eeuw werd de steun alleen verstrekt in de zuidelijke provincies en met name in Noord -Brabant. De oorsprong van het vermogen ligt in het besluit van Napoleon om een einde te maken aan de bevoorrechte positie van de protestanten. Vooral in NoordBrabant waren de gevolgen voor de protestantse gemeenschappen aanzienlijk. Vooraanstaande protestanten vluchtten naar boven de rivieren. Wat achterbleef was de arme plattelandsbevolking. Ook de Nederlandse Hervormde Kerk in het zuiden van het land kende een enorme leegloop. Landbouwgronden Dominee Jacob van Heusden, predikant te Hilvarenbeek, richtte de Vereniging Maatschappij van Welstand op en zamelde gelden in om landbouwgronden aan te kopen en deze te verpachten aan verarmde boeren, onder voorwaarde dat zij ook actief werden in de plaatselijke kerkelijke gemeente. Ook werden boerengezinnen van elders aangetrokken. Op deze wijze werden de kerken op het platteland weer bevolkt. De geschiedenis heeft geleerd dat het verwerven van gronden een ‘gouden’ keuze is geweest. Het was en is de basis van het vermogen van de Maatschappij van Welstand. Over de jaren heen is de waarde van het grondbezit gestegen, zeker in tijden van woningbouw en industriële ontwikkeling. Maar ook in tijden van economisch zwaar weer blijft de waarde van grond op de lange termijn stabiel. De vereniging bestaat uit circa 45 leden die aangezocht worden op hun betrokkenheid bij een plaatselijke gemeenten in de Protestantse Kerk en (bestuurlijke) ervaring hebben op de terreinen waar de Maatschappij van Welstand zich begeeft. Ook bestuurlijk is er sprake van een grote stabiliteit.

Kerkinformatie  •  december 2013

Vernieuwend kerk-zijn kost geld. Margrietha Reinders van pioniersplek Heilig Vuur met een Bijbelkring in een Amsterdams café. Foto: Dio van Maaren.

Kerkelijk leven vitaliseren Sinds de eeuwwisseling verstrekt de vereniging subsidies binnen heel Nederland: aan kerkelijke gemeenten voor restauratie en renovatie van kerkgebouwen, aan initiatieven die het kerkelijk leven vitaliseren, aan bijzonder jeugdwerk en aan de pioniersplekken zoals die door de synode worden gestimuleerd. Speciale belangstelling is er voor projecten die gericht zijn op vernieuwing van het kerk-zijn. Via de Stichting Interkerkelijk Oriëntatie Centrum worden projecten gesteund die diaconaal van aard zijn en waar kerkelijke vrijwilligers bij zijn betrokken. Voorbeelden van projecten die door de Maatschappij van Welstand of SIOC zijn gesubsidieerd kunt u vinden in de nieuwsbrieven, die ook te lezen zijn via www.welstand.nl > nieuws > nieuwsbrieven. Nieuwsgierig naar pioniers Ging van oorsprong de aandacht met name uit naar het platteland, in de huidige tijd worden ook tal van projecten in grote steden gesteund. Hoe kan het

protestants gedachtegoed bewaard blijven en overgedragen worden op de volgende generaties? De vereniging is nieuwsgierig naar pioniers die met geheel eigen ideeën komen en daarvoor een draagvlak hebben weten te creëren. Ze mogen binnen de kerken werken, maar ook daarbuiten. Het gaat niet om het instituut, maar om de voortgang van het protestants gedachtegoed en de werking ervan in de samenleving. In de regel vragen wij bij deze aanvragen een aanbeveling van de plaatselijke kerkelijke gemeente of diaconie. Nadere informatie is te vinden op www.welstand.nl. Michiel van Alphen directeur Maatschappij van Welstand

|

19

Kinderen tijdens de kerkdienst:

Genoeg gelachen Rond het doopvont staat een groepje kinderen. De predikant loopt naar het doopvont toe, wijst erop en zegt: ‘Ik heb een vraag. Wat is dit en waarom staat het hier?’ Het blijft stil. Dan kan de ouderling van dienst het niet langer aanzien, buigt zich voorover en sist één van de kinderen in het oor: ‘Dat is een doopvont!’ Het kind kijkt haar aan en zegt duidelijk hoorbaar: ‘Ja, dat zie ik. Maar dat weet de dominee toch ook wel?’ het kind afvragen wat het nu weer fout had gezegd. Allemaal ingrediënten waardoor dit gesprekje geen mooi en zinvol element in de viering werd, maar juist een tenenkrommend moment, waar niemand plezier aan beleefde. Het hoort erbij Waarom zouden we het eigenlijk nog doen, een moment voor de kinderen tijdens de kerkdienst? Vinden kinderen dit echt een waardevolle manier om betrokken te worden bij wat er in de viering gebeurt? Of vinden wij volwassenen het vooral fijn dat er op die manier nog aandacht is voor de kinderen? Is het een moment geworden waarbij de predikant met kinderen over het thema

van de zondag spreekt of grijpt de predikant de kans aan om de pointe van zijn (of haar) preek in eenvoudiger woorden aan de gemeente over te brengen? Dit zijn vragen die iedere gemeente eens zou moeten stellen als zij nadenkt over hoe kinderen een plek binnen de viering zouden moeten krijgen. Want in veel gemeenten hoort het gesprek met de kinderen ‘er nu eenmaal gewoon bij’ en heeft het daarom een rotsvaste plek in de orden van dienst verworven. Uitdaging Is dat terecht? Misschien niet. Want eigenlijk is dit een moeilijk onderdeel van de viering. Vaak wordt er een thema aangesneden dat behoorlijk pittig is. Dit alles gebeurt in een setting waar kinderen zich niet echt op hun gemak voelen: op het podium voorin de kerk, onder toeziend oog van de predikant èn de hele gemeente. En als het antwoord even anders is dan de gemeenteleden verwachten, klinkt er een lachsalvo. Terwijl de kinderen het juist heel serieus bedoelen. Grote kans dat veel kinderen dit moment niet als een waardevol moment in de viering beschouwen, maar eerder als een heel eng moment dat ze het liefst zo snel mogelijk achter zich kunnen laten. Het is een mooie uitdaging voor een gemeente om met de kinderen in gesprek te gaan over hoe zij dergelijke momenten in de liturgie ervaren. Hebben ze er problemen mee om met de predikant het gesprek te voeren of juist helemaal niet? En verbind daar dan ook conclusies aan. Er zijn immers genoeg andere manieren om kinderen bij de viering te betrekken waarbij je gebruik kan maken van de talenten die zij hebben. En de kinderen zelf denken daarover graag met u mee. Irma Pijpers-Hoogendoorn predikant in algemene dienst en specialist Vieren bij JOP. [email protected] of (030) 880 15 47.

Foto: Erik Appeldoorn.

Kerkinformatie  •  december 2013

Kind en kerkdienst

Een schoolvoorbeeld van hoe het gesprek met de kinderen jammerlijk in het water kan vallen, hoe goed bedoeld (en waarschijnlijk goed voorbereid) de poging van de predikant ook was. De predikant dacht namelijk in te steken bij de ervaring of beleving van kinderen. Daarnaast was het een mooi aanknopingspunt bij het verhaal dat voor die zondag op het rooster staat: de doop van Jezus. Maar de uitwerking was anders. De predikant stelde een vraag naar de bekende weg, waardoor de kinderen niet precies wisten wat ze moesten antwoorden. Toen duidelijk werd wat het antwoord had moeten zijn, antwoordde een kind wat gevatter dan men dacht, en het gelach van de gemeente deed

Diaconaat

20 |

Ontwerpschets van het nieuwe Hydepark.

Directeuren met hart voor diaconaal vakantiewerk:

‘Zonder F.D. Roosevelthuis vervalt vakantie voor 1500 mensen’ ‘Een blinde gast heeft mij anders leren kijken. Zijn toewijding heeft mij diep geraakt.’ Dat zegt ds. Evert Overeem na het meedraaien in een vakantieweek in het Roosevelthuis. Samen met Herman de Boer, directeur van de Protestantse Stichting Diaconaal Vakantiewerk (PSDV) hoopt hij dat veel diaconieën zullen bijdragen om een miljoen voor nieuwbouw binnen te krijgen. ‘Het organiseren van diaconale vakanties is een kerntaak van de kerk’, zeggen ze. Een tweeluik.

Evert Overeem: ‘Ik zet me ervoor in omdat het nodig is.

Ds. Evert Overeem was tot voor kort adjunct-directeur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk. In november ging hij met pensioen. Kerkinformatie  •  december 2013

Een normaal mens zou van zijn pensionering gaan genieten, maar jij gaat de fondsenwerving van het nieuwe Roosevelthuis leiden. Waarom? ‘De kerk zit vol met mensen die zich ook na hun pensionering zich op allerlei manieren nuttig maken. Ik hoor graag bij die "prettig gestoorde" mensen die ook na hun pensionering de handen laten wapperen voor onze lieve Heer. Vroom en vrolijk. Ik heb al een heleboel dingen mogen doen in mijn leven, maar nog nooit fondsen geworven. Toch een mooie nieuwe uitdaging voor een prachtig doel? De spreekwoordelijke geraniums lopen niet weg, daar kan ik altijd nog een keer achter gaan zitten.’ Je bent ter voorbereiding op die rol een week vrijwilliger geweest in het huidige Roosevelthuis. Waarom? En wat heeft het meeste indruk op je gemaakt? ‘Ik kan geen hart voor iets hebben zonder

handen voor iets te hebben. Dat was mijn uitgangspunt toen ik aan die week begon. Wat indruk maakte: de toewijding aan elkaar van gasten en vrijwilligers. We maken er samen wat van! Een blinde gast heeft mij anders leren kijken. Die toewijding heeft mij diep geraakt. En mijn zorgzame kant is weer bovengekomen. Ik heb heel veel organisatorisch gewerkt de laatste jaren. Dat die zorgzame kant weer bovenkwam, neem ik als een cadeau van het Roosevelthuis aan mijzelf graag mee naar morgen.’

Waarom zouden diaconieën moeten investeren in het Nieuwe Roosevelthuis? ‘Diakenen houden niet zo van heel hoge woorden. Het meest simpele antwoord, dat ik zelf tenminste ook snap, is: omdat het nodig is. En een goede diaken heeft aan een half woord genoeg.’

| Herman de Boer Het F.D. Roosvelthuis draait uitstekend, maar de accommodatie geeft een serieus probleem. Daarom is nieuwbouw nodig, vindt Herman de Boer, directeur van de Protestantse Stichting Diaconaal Vakantiewerk (PSDV).

Herman de Boer: ‘Oprechte aandacht voor elkaar maakt zo’n vakantieweek bijzonder.’

Waarom moet de kerk vakanties in het F.D. Roosevelthuis mogelijk maken? ‘Omdat het gaat om mensen voor wie het lastig en vaak onmogelijk is om er een week tussenuit te gaan. Dit vanwege een handicap of ouderdom. Zij voelen zich daardoor eenzaam.’ Maar anderen kunnen zulke vakanties toch ook verzorgen? ‘Er zijn inderdaad ook andere aanbieders

voor dit soort zorgvakanties. Toch is de sfeer in het Roosevelthuis anders. De meeste vakantiegasten en vakantievrijwilligers voelen zich verbonden met een gemeente in de Protestantse Kerk. Een vakantieweek in het Roosevelthuis voelt voor de vakantiegasten en vrijwilligers herkenbaar en vertrouwd. Er wordt natuurlijk gebeden bij de maaltijd en op de piano worden, naast “Het kleine café aan de haven”, spontaan psalmen of liederen van Johannes de Heer ingezet. Er is gezelligheid, maar juist ook oprechte aandacht voor elkaar. Dat maakt een vakantieweek in het Roosevelthuis bijzonder. Deze bijzondere sfeer maakt dat persoonlijke verhalen gedeeld kunnen worden en dat de vakantiegast zich gehoord en gerespecteerd voelt.’

Wat zou er gebeuren als we geen nieuw Roosevelthuis bouwden? ‘Laten we het eens zakelijk benaderen: het Roosevelthuis is zo’n 45 weken per jaar bezet met circa 1500 gasten. Dat is een bezettingsgraad waar menig hotel jaloers op is. Dat is niet zo maar op te vangen door anderen. Zoveel capaciteit voor zorgvakanties is er in Nederland niet. Als de PSDV niet zou bestaan, zouden zo’n 4000 mensen per jaar gewoon niet op vakantie kunnen. Je ontneemt hen daarmee een onvergetelijke week, waarin de hulp, tijd en afleiding is die hen even hun zorgen laat vergeten.’

Marloes Nouwens-Keller voorlichter Protestantse Kerk

Oproep aan diaconieën De bouw van het nieuwe vakantiecentrum F.D. Roosevelthuis annex conferentiecentrum Hydepark in Doorn is sinds 31 oktober jl. een stap dichterbij gekomen. De gemeenteraad van de gemeente Utrechtse Heuvelrug stemde toen in met een voorstel van B&W tot wijziging van het bestemmingsplan. De generale synode besloot in 2012 de haalbaarheid van nieuwbouw verder te onderzoeken. Momenteel wordt een begin gemaakt met het voorlopig ontwerp van de nieuwbouw en de fondsenwerving onder diaconieën. In november ontvingen alle diaconieën daarover een brief. Ds. Evert Overeem, hoofd fondsenweving van het Roosevelthuis, roept hen daarin op om bij te dragen aan het project. ‘Er is minimaal 1 miljoen euro nodig voor bijzondere aanpassingen voor mensen die met een beperking leven of van de zorg van anderen afhankelijk zijn. Aangepaste kamers met eigen toiletten en douches. Extra brede gangen en deuren voor de rolstoelen. Speciale bedden, stoelen en tafels. Maar ook een keuken, een toegankelijke tuin en duofietsen mogen niet ontbreken’, aldus Overeem. Meer informatie: www.pkn.nl/roosevelthuis. Daar is ook een filmpje te bekijken waarin gasten en vrijwilligers van het Roosevelthuis aan het woord komen.

Spontaan zingen bij de piano! Kerkinformatie  •  december 2013

21

22 |

Foto: HH/Sabine Joosten

Belangstelling voor catechese aan 10-12 jarigen groeit

Jong geleerd is oud gedaan ‘Bladzijde 1305 moet je hebben’, roept Pieter die als eerste het bijbelboek Zacharia heeft gevonden. Joanne bladerde al ergens ver in het Nieuwe Testament. En Tineke was er niet eens aan begonnen, want de hele naam Zacharia zei haar niets. Wie met jongeren bijbelleest zal het herkennen: zij weten nauwelijks de bijbelboeken te vinden. Laat staan dat ze de bijbelboeken weten te plaatsen in de heilsgeschiedenis die als een rode draad door de Bijbel loopt. Wie werkt met jongeren denkt echter in mogelijkheden in plaats van in moeilijkheden. Zo zijn er steeds meer gemeenten die investeren in basiscatechese. Deze catechese aan 10-12 jarigen - tweens - creëert bijbelkennis en inzicht. Basiscatechese is geen nieuw begrip of concept maar maakt wel een duidelijke ontwikkeling door. Deze catechese aan groep 7-8 / klas 1 is in opkomst - in de rechterflank van de Protestantse Kerk - en dat juicht de HGJB toe. Wat is ‘basiscatechese’ en welke actuele ontwikkelingen juichen we toe? Kerkinformatie  •  december 2013

Wat is basiscatechese? In deze vorm van catechese wordt een basis (met name van kennis) gelegd voor de geloofscatechese tijdens de tienerjaren waarin de identiteitsvorming plaatsvindt. In de basiscatechese wordt verdieping aangebracht op de kennis (lees: verhalen) die in de kinderjaren is opgedaan via gezin, (zondags)school en jeugdwerk. 10-12 Jarigen kunnen we omschrijven als ‘abstracte veel­ weters’. In de ontwikkelingsfase waarin zij zitten, wordt het

|

abstracte denken gevormd en groeit het vermogen om kennis te onthouden en te verwerken. Zij gaan denken in patronen en leren verbanden zien. Ze zijn hierbij gericht op feiten en willen graag weten wat het verschil tussen feit en fictie is. Inprenten van kennis is een geschikte leermethode voor tweens. Denk daarbij niet aan stampwerk met het hoofd, maar aan ‘informatie zodanig uitbeelden en structureren dat het als een foto opgeslagen wordt’. Opmaak van opdrachten en lay-out van het materiaal zijn dragers van het leerproces. Kwaliteit en uitstraling van het materiaal dat in de basiscatechese op tafel ligt, telt. Inprenten is eigenlijk een degelijke term, voor een hedendaagse manier van leren: tweens zijn gewend zelf informatie te zoeken en onthouden deze pas wanneer er een persoonlijke verwerking aan gekoppeld is. Wanneer je gevraagd wordt hoe je jezelf verhoudt tot informatie kan er relevantie ontstaan en beklijft kennis. Tot die tijd kun je informatie ook gewoon op internet of in de inhoudsopgave van de bijbel vinden. Catechesemateriaal met grote informatieblokken tekst heeft zijn tijd gehad: vragenderwijs ontdekken catechisant onder leiding van de catecheet de inhoud en betekenis van het geloof. Relaties Kenmerkend voor tweens is ook: het belang dat (gaan) hechten aan relaties. ‘Erbij horen’ wordt als belangrijk er­ varen. Daarom is groepsvorming in deze leeftijd belangrijk, juist ook in de gemeente. De basiscatechese leent zich hiervoor. Er wordt gewerkt aan sfeer en veiligheid in de groep en het open in gesprek gaan over het geloof. De groep waarin ze met basiscatechese starten, kan het begin zijn van een groepsvorming in de gemeente waarop je tijdens de tieneren jongerenleeftijd voortbouwt. Vriendschappen in de gemeente die al gesloten zijn in de basisschoolleeftijd kunnen het uitwaaieren over verschillende scholen en niveaus wel aan. Daarentegen is het moeilijker om de groepsvorming in de gemeente nog op gang te brengen wanneer al groepen gevormd zijn via de middelbare scholen. Catechese en gezin Kenmerkend van het leren door tweens is dat zij verbanden gaan ontdekken tussen geloven en doen; ze begrijpen dat het geloof in de praktijk gebracht dient te worden. Ze maken de slag van een verhalen-geloof naar een persoonlijk-geloof. Tweens denken na over grote problemen en over een oplossing voor deze problemen. Ze denken niet langer louter zwart-wit, maar gaan op zoek naar de bedoelingen achter een concrete daad of achter het concrete verhaal. Dit betekent ook dat zij gaan nadenken over hun eigen bedoelingen. Belangrijk om er dan als gemeente voor hen en hun ouders te zijn. Dat kan door via de basiscatechese identificatiefiguren te bieden voor tweens. Dat is de catecheet die open en toegewijd over God en zijn verhaal vertelt. Die het levensverhaal van de catechisanten verbindt met Gods Evangelie. Maar het mag ook de ouder zijn, die is voor de geloofsontwikkeling van jongeren nu eenmaal van cruciale betekenis. Het leer­ proces van de basiscatechese moet de bijeenkomst overstijgen en thuis haar intrede doen. Wanneer ouder en kind het gesprek aangaan over het geloof biedt dat opnieuw de mogelijkheid tot inprenten anno 2013: levensechte voorbeelden scheppen van hoe God werkt.

Mede door steun van het Catechesefonds heeft de HGJB een nieuwe methode voor basiscatechese ontwikkeld: On Track

• Betekent: ‘op het goede spoor' • Leert 10-12 jarigen over Gods weg met mensen (heilsgeschiedenis) • Nodigt hen uit om het spoor van God te gaan volgen. Materiaal: • Handleiding met uitgebreide achtergrondinformatie en verwerkingstips voor de catecheet • Werkboek met opdrachten, bijbelstudie en weetjes voor de catechisant • Poster met daarop hoogtepunten van Gods weg met mensen (voor thuis) • Stickers met doe- en leeropdrachten (brug naar geloofs­ opvoeding thuis) • Gratis toegang tot extra downloads Deel I bestaat uit 18 lessen over het Oude Testament. Deel II verschijnt in 2014 en zal gaan over het Nieuwe Testament. Alle materialen zijn fullcolour en kunnen besteld worden via de HGJB. Handleiding: € 14,95, Werkboek (inclusief poster en stickers): € 9,95.

Arie de Winter teamleider HGJB-Catechese Kerkinformatie  •  december 2013

23

Spiritualiteit

24 |

Foto: Marijke van der Giessen

Cursusaanbod ‘Zorg voor de ziel’ Kerk is ‘uit’, spiritualiteit is ‘in’. Zo zou je kort gezegd de ontwikkelingen op religieus terrein in onze samenleving kunnen typeren. Maar kerk en spiritualiteit hebben elkaar juist hard nodig, vindt de Protestantse Kerk. Spiritualiteit – zorg voor de ziel – heeft te maken met het hart van de gelovige en van de geloofsgemeenschap. In dit artikel een overzicht van wat je als pastor of vrijwilliger kunt leren op dit gebied. Voor predikanten en anderen die als taak hebben de begeleiding van gelovigen, de geloofsgemeenschap of spirituele zoekers, zijn er cursussen en trainingen. Deze worden aangeboden door het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie. Het aanbod is niet alleen gericht op toerusting van de deelnemers, maar ook op hun eigen spirituele vorming. Het PCTE werkt hierin samen met partners zoals Vacare, een platform binnen de Protestantse Kerk voor meditatief leven.

Ds. Aty van Noort: ‘Zorg voor de ziel is een oase’ ‘Zes keer stapte ik het afgelopen jaar even in een andere wereld: de wereld van stilte, onthaasting, openheid en oprechte aandacht voor elkaar. Doel: ‘naar binnen luisteren’ en ‘de ziel tevoorschijn luisteren’. Het was een oase! Ook het ritme van de getijden in het klooster, waar we te gast waren, droeg bij aan de ervaring om even in een andere wereld te zijn. Het programma van de jaargang ‘Zorg voor de ziel’ is gestructureerd opgebouwd, met inspirerende sprekers die telkens vanuit een andere invalshoek ‘de geestelijke weg’ verkennen, maar ook met veel ruimte voor de persoonlijke reflectie van deelnemers via regelmatige Lectio Divina, Emmaus-wandelingen en schrijfoefeningen. De structuur en de wijze van begeleiding staan garant voor verdiepende rust en het ‘naar binnen luisteren’. De opdracht om, in de zomerperiode tussen de 3e en 4e tweedaagse in, een spirituele autobiografie te schrijven, had wel wat voeten in aarde. Vooral de vraag ‘beschrijf de weg die God met jou is gegaan tot nu toe’ bleef bij mij haken, omdat ik meer leefde vanuit de omgekeerde vraag: welke weg ga ik met God? In dialoog met een andere deelnemer van de jaargang groeide mijn verhaal stap voor stap en kreeg ik meer zicht op mijn eigen geestelijke weg. Met deze spirituele autobiografie ging het zoals zo vaak: waar je met moeite aan begint, biedt kostbare verrassingen en inzichten. Iedere keer als de tweedaagse er aan kwam, zag ik er even tegenop omdat het een soort aanslag is op de drukte van een werkweek. En de preek voor zondag moet toch ook af! Maar ik kreeg ook telkens weer nieuwe energie. Echt een aanrader dus, deze jaargang!’ Aty van Noort, predikant Protestantse Gemeente Purmerend

Foto: Mario v. Voorst

Kerkinformatie  •  december 2013

| Vacare Vacare betekent ‘vrij zijn’ (voor God). Het platform Vacare bevordert meditatief leven onder meer door samen met het PCTE cursussen en trainingen aan te bieden over christelijke meditatie. De docenten van zowel de ‘Introductiecursus meditatie’ als de training ‘Begeleiding van meditatie’ hebben ruime ervaring in de beweging van christelijke meditatie. Cursisten ontwikkelen meditatieve vormen die passen bij hun eigen context en gemeente. Zo zijn er gaandeweg in Nederland overal meditatiegroepen ontstaan die tot zegen blijken te zijn voor de gemeente en voor hen daarbuiten. Christelijke meditatie – eeuwenoude gebedsvormen die het geestelijk leven voeden – biedt juist in deze tijd missionaire kansen. Pastoraat Een andere ontwikkeling op het terrein van ‘zorg voor de ziel’ is de verdieping van pastoraat tot geestelijke begeleiding. Al enige jaren is er voor predikanten en kerkelijk werkers een postacademisch aanbod in de vorm van de driejarige opleiding ‘geestelijke begeleiding’. Deze opleiding is gericht op het verwerven van kennis en attitudes om een ander te begeleiden in zijn of haar relatie met God. Vanwege de hoge drempel voor deze opleiding in verband met kosten en tijdsinvestering, heeft het PCTE in samenwerking met ds. Mariska van Beusichem als ‘lage instap’ een driedaagse ‘Introductiecursus geestelijke begeleiding’ ontwikkeld voor professio-

nals in het pastoraat en andere geïnteresseerden. Investeren Pastores die veel voor anderen betekenen, doen er goed aan ook te investeren in hun eigen geestelijke voeding. Het PCTE biedt samen met vrij gevestigd pastor en geestelijk begeleider Seintje Bos de jaargang ‘Zorg voor de ziel’ aan. Deelnemers krijgen inzicht in thema's van ‘de geestelijke weg’ en gaan zien hoe deze in hun eigen leven een rol spelen. Zij leren de geestelijke en mystagogische dimensie herkennen en vruchtbaar te maken in hun eigen leven en dat van anderen. Ook in 2014 wordt deze jaargang weer aangeboden. Het leeraanbod op het terrein van spiritualiteit past goed bij het motto van het PCTE: ‘Geloven in Leren’. Daarmee is vooral bedoeld dat ‘geloven’ is ingebed in ‘leren’, in ‘leerling zijn’. Ten diepste gaat het daarbij om ‘discipelschap’, om een levenslange weg van omvorming. Zo leren is belangrijk voor de groei van de gelovige en de geloofsgemeenschap. Egbert van der Stouw projectmedewerker PCTE

Meer weten? Aanbod van het PCTE: www.pkn.nl/pcte en pagina 26 van dit nummer. Informatie over Vacare: www.pkn.nl/vacare.

Docent aan het woord ‘Als predikant in mijn eerste gemeente werd ik vrijwel meteen aan het denken gezet over de vraag hoe mensen in hun leven God op het spoor kunnen komen en zich aan Hem kunnen toevertrouwen. Pas later hoorde ik over geestelijke be­ geleiding en begreep dat de vragen die ik mij stelde tot dit terrein behoren. Inmiddels schrijf ik binnen het veld van geestelijke begeleiding een proefschrift. Daarbij word ik begeleid door docenten van het Nijmeegse Titus Brandsma Instituut dat gewijd is aan de studie van Spiritualiteit en Mystiek.' Samenleving 'Wat ik leer over spirituele bewustwordingsprocessen, wil ik graag delen. Ik ben er namelijk van overtuigd dat de kerk met geestelijke begeleiding een heel belangrijke dienst aan de samenleving kan bewijzen, gezien de vele spirituele zoekers die vandaag de dag zowel binnen als buiten de kerk te vinden zijn. Daarom heb ik in het kader van Permanente Educatie een Introductiecursus Geestelijke Begeleiding ontwikkeld waarin elementaire thema’s van geestelijke begeleiding worden besproken en de cursisten kennis maken met verschillende geestelijke oefeningen. Daarbij valt onder meer te denken aan bibliodans, christelijke meditatie en autobiografisch schrijven.' Blik 'Bij de ontwikkeling van de cursus is er vanuit de PCTE betrokken met mij meegedacht. Ik heb de cursus afgelopen najaar voor de tweede keer gegeven. Mijn ervaringen zijn positief! Het is inspirerend om met anderen te putten uit de schatkamer vol spiritualiteit die de christelijke traditie rijk is en om de blik te scherpen voor de vaak ongedachte wijze waarop Gods liefde zich toont in het concrete leven van alledag.' Mariska van Beusichem, predikant Vluchtheuvelkerk Zetten

Elia en de raven. Foto: Piet van den Heuvel. Kerkinformatie  •  december 2013

25

26 | •  Va n a f d e w e r k v l o e r

• berichten

Achter de vergadertafel vandaan

• Cursussen en studiedagen

Als gemeenteadviseur werk ik voor de gemeenten in de classis Nijkerk. Op dit moment ben ik intensief betrokken bij twee diaconale beleidsprocessen. Twee diaconieën hebben besloten om opnieuw een diaconaal beleidsplan op te stellen voor een periode van vier jaar. De insteek is anders dan bij het eerste plan. Soms zijn beleidsplannen niet veel meer dan een inventarisatie van al het (diaconale) werk. Meer een overzicht dan een werkdocument. Een mooi product, dat wel, maar weinig uitdagend. Iets voor in de la en minder voor bezinning en uitvoering.

Hieronder staat het overzicht van de cursussen en activiteiten van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) in de komende maanden. Aanmelding en nadere informatie over cursusinhoud, ook over het aanvragen van een cursus op maat voor de eigen gemeente: www.pkn.nl/pcte. Als predikanten en kerkelijk werkers punten kunnen halen in het kader van de Permanente Educatie (PE) staat dat erbij vermeld. Vragen? PCTE, Postbus 8504, 8503 RM Utrecht, tel (030) 880 1558, e-mail: [email protected].

Het traject van nu is een proces dat begint bij de diakenen zelf en niet bij een werkgroep. Dat komt later pas. Als je begint bij de diakenen en ieder zich persoonlijk laat uitspreken over het verlangen voor de toekomst en wat voor haar of hem prioriteit heeft, leg je samen de vloer onder het beleid en herken je jezelf erin terug. Een eerste ontdekking! Een tweede was om niet vanuit de diaconie naar buiten te kijken (wat doen we?), maar van buiten naar binnen te kijken (voor wie zijn we er?). Dat betekent met mensen voor wie de diaconie een helper kan zijn in gesprek gaan. Dus achter de vergadertafel vandaan en veldwerk doen. Vooral ook informeren bij Kerk in Actie, die haarfijn kan vertellen waar de komen­de jaren de grootste klappen vallen. Ik merk dat beleid maken als proces heel waardevol is. Je bereikt met elkaar doelen die haalbaar zijn. Iemand schreef: ‘Diaconaat is de verklaring van het evangelie in de taal der handen.’ Mooier kan ik het (missionair) niet zeggen, toch? Aart Peters gemeenteadviseur in de classis Nijkerk

PCTE

U kunt zich nog inschrijven voor de volgende cursussen en activiteiten: Alleen de startdatum is vermeld. Basiscursus Pastoraat 6 maart, Lexmond Cursus Armoede in Nederland 20 januari, Heerenveen Basiscursus Nieuwe ambtsdragers 16 januari, Alblasserdam Basiscursus Diaconaat 4 maart, Giessenburg Diaconale toerustingdag 31 januari, Almere 7 februari, Wageningen 14 februari, Den Bosch 21 februari, Groningen 28 februari, Dordrecht Basiscursus Missionair werk 14 januari, Papendrecht

Geestelijk Leiderschap (Punten PE: 3) 23 januari 2014, Maarssen Begeleiding van Meditatie (Punten PE 1,5) 25 maart 2014, Maarssen Training Maar ik kan de draad niet krijgen (Punten PE: 0,75) 7 februari, Vlaardingen 18 maart, Zwolle Retraite Nieuwe bezieling voor de taak vinden 13 december, Giessenburg Adventsretraite weekend van 6-8 december 2014 Zorg voor de ziel (Punten PE: 2,5) 22 januari 2014, Maarssen Training Loopbaanoriëntatie (Punten PE 0,25) 12 februari, Doorn

LANDELIJKE CURSUSSEN Begeleiden van rouwgroepen in de gemeente (Punten PE: 0,75)

Motiverende gespreksvoering (Punten PE 2,5) 19 maart 2014, Utrecht

God tevoorschijn luisteren in het Pastoraat (Punten PE 1,25) In januari 2014 start de nieuwe tweedaagse cursus God tevoorschijn Luisteren in het pastoraat (punten PE 1,5). De cursus is bedoeld voor predikanten en rooms-katholieke pastores, kerkelijk werkers, pastoraal werkenden en geestelijk verzorgers die graag zouden zien dat in hun gemeenten God vaker ter sprake kan komen in het reguliere pastoraat en bezoekwerk. In de cursus raken cursisten vertrouwd met veranderingsstrategieën en werken zij aan een plan om met (in plaats van voor) hun pastorale team te zoeken naar vormen van bezoekwerk waarin het geloofsgesprek vaker vorm krijgt. De cursus wordt begeleid door ds. Gideon van Dam en Bert Bakker. Gideon van Dam is voornamelijk deskundig op het terrein van geestelijke begeleiding. Bert Bakker op dat van ‘verandering faciliteren in groepen’. Maandag 13 januari en maandag 3 maart 2014 (beide dagen van 13.00 uur tot 21.00u) in de Emmaus Priorij in Maarsen. Voor meer informatie over bovenstaande activiteit van het Toerustingscentrum: www.pkn.nl/pcte.

Kerkinformatie  •  december 2013

|

• Cursussen KPV-centrum Radboudumc Nijmegen

• Actief Pastoraat en Geestelijke Verzorging 2014 en 2015 Wie zich als predikant, pastor of geestelijk verzorger verder wil bekwamen in pastorale gespreksvoering kan terecht bij deze cursus. Gedurende 9 dagen wordt geoefend in actief ambachtelijk luisteren en spreken. Cursisten gebruiken casuïstisch materiaal en zij nodigen eenmalig een pastorant uit voor het voeren van een gesprek achter een one-way-screen. Deze cursus wordt aangeboden in het kader van het samenwerkingsverband met het VUmc. Cursus 2014: Plaats: VUmc Amsterdam. Docenten: drs Jaap Roosjen en drs Nico de Reus. Data: najaar: 3 en 17 sept, 1 en 29 okt, 12 nov, 17 dec, 7 en 21 jan 2015, 5 feb 2015. Cursusprijs: € 945,-. Nadere info en aanmelding: www.vumc.nl/pgv. Cursus 2015: Plaats Radboudumc Nijmegen. Docenten: drs. Jaap Roosjen en dr. Anneke de Vries. Data: najaar, ongeveer 1 dag in de twee weken, precieze dagen nog bekend te maken. Cursusprijs: nog bekend te maken, rond € 990,-. • Masterclass levensbeschouwelijke counseling 2014 In deze masterclass worden de basisvaardigheden levensbeschouwelijke counseling, die geleerd zijn in de basisopleiding aan universiteit of HBO, verdiept en verbreed. De ervaring leert dat na een aantal jaren praktijk datgene wat geleerd is een ‘revisie-beurt’ nodig heeft. De masterclass is een goede voorbereiding of aanvulling op de cursus morele counseling en moreel beraad. Trainers: drs. Jack de Groot en drs. Hans Evers (LUMC). Data: 8 en 22 september, 6 oktober, 3 en 17 november, 1 december 2014. Cursusprijs: € 900,-, avondmaaltijden € 60,-. • Cursus morele counseling en moreel beraad 2014 Morele counseling is begeleiding van en hulpverlening aan pastoranten die in moeilijke omstandigheden belangrijke morele keuzes moeten maken en is erop gericht dat de pastorant in de toekomst vrede kan hebben met zijn of haar keuze of beslissing. De cursus traint in twee methodes: de Nijmeegse methode voor morele counseling en de Nijmeegse methode voor moreel beraad. Trainers: drs. Jack de Groot en drs. Hans Evers (LUMC). Data:10-12 november 2014, verdiepingsdag 12 november 2015. Cursusprijs: € 900,-, verblijf: € 120,-.

Foto: HH/Marco Okhuizen.

• Introductiecursus Geestelijke Verzorging en Organisatie 2014 In deze cursus worden de professionaliteit en identiteit van de geestelijk verzorger in het kader geplaatst van de (gezondheidszorg)organisatie waarbinnen hij of zij werkt. De cursus biedt handvatten om eigen ideeën m.b.t. geestelijke verzorging om te zetten in beleid en om dat beleid af te stemmen op het beleid van de zorgorganisatie. Trainer: dr. Wim Smeets, m.m.v. andere trainers. Data

cursus 2014: 24-28 november 2014. Cursusprijs: € 500,-, verblijf: € 205,-. Vroege aanmelding wordt aanbevolen. Alle trainingen en cursussen zijn geaccrediteerd door de SKGV, de meeste ook door de Protestantse Kerk (PE). Informatie: secretariaat Dienst Geestelijke Verzorging en Pastoraat, tel. (024) 361 33 20 of www.radboudumc.nl/kpv. •

• Diaconale toerustingsdagen op locatie Op veel plaatsen in Nederland wordt inspirerend diaconaal werk verricht. Kerk in Actie geeft diakenen, predikanten en kerkelijk werkers een unieke kans om een kijkje in de keuken te nemen. Op de diaconale toerustingsdagen ‘op locatie’ maakt u ’s morgens kennis met het werk van partners van Kerk in Actie, u reflecteert hierop en vertaalt dit naar de diaconale context van uw eigen gemeente. In het middagprogramma krijgt u handvatten voor het eigen lokale diaconale beleid en is er ruimte om ideeën en uitdagingen uit te wisselen. De kosten bedragen € 15,- per deelnemer, per dag (incl. lunch en koffie/thee). Per bijeenkomst is er plaats voor maximaal 30 deelnemers. Predikanten en kerkelijk werkers krijgen ¼ studiepunt toegekend voor de Permanente Educatie als zij deze dag bijwonen. Aanmelden: www.pkn.nl/pcte > cursussen en studiedagen > cursussen > diaconaat. Meer informatie bij Meta Floor, projectmanager Kerk in Actie Binnenlands Diaconaat via [email protected] of via tel. 06 15 94 34 95. Locatie Het Voedselloket in Almere Inloopcentrum Wageningen Exodushuis Den Bosch Transithuis INLIA Groningen Schuldhulpmaatje Dordrecht

Datum vrijdag 31 januari 2014 vrijdag 7 februari 2014 vrijdag 14 februari 2014 vrijdag 21 februari 2014 vrijdag 28 februari 2014

Kerkinformatie  •  december 2013

27

28 |

Bijbelteksten december 2013 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene. zo 1

Jezus zei tot zijn leerlingen: Jullie moeten klaarstaan, want de Mensenzoon komt op een tijdstip waarop je het niet verwacht. (Matteüs 24: 42-44)

ma 2 Paulus schreef: We worden van alle kanten belaagd, maar raken niet in het nauw. We worden aan het twijfelen gebracht, maar raken niet vertwijfeld. (2 Korintiërs 4: 5-18) di 3

Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam en dankbaar. (Kolossenzen 4: 2-6)

wo 4 Streef ernaar in vrede te leven met allen. Zorg ervoor dat er geen giftige kiem opschiet. (Hebreeën 12: 12-24) do 5 Spreek elkaar moed in, elke dag, opdat niemand van u halsstarrig wordt. Want alleen als we tot het einde toe resoluut vasthouden aan ons aanvankelijk vertrouwen, blijven we deelgenoten van Christus. (Hebreeën 3: 7-14) vr 6

Worden onze zonden mij te zwaar, God, u neemt weg wat wij mis­ deden. (Psalm 65)

za 7

God heeft ons krachtig moed in willen spreken om ons vast te klampen aan de hoop op wat voor ons in het verschiet ligt. Die hoop is als een betrouwbaar en zeker anker voor onze ziel. (Hebreeën 6: 13-20)

zo 8

Johannes de Doper kwam, zoals de profeet Jesaja gesproken had: Luid klinkt een stem in de woestijn: “Maak de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden.” (Matteüs 3: 1-11)

ma 9 Vertrouw op de Heer met heel je hart, steun niet op eigen inzicht. (Spreuken 3: 3-6) di 10 Jezus zegt: Wanneer je je offergave naar het altaar brengt en je je daar herinnert dat je broeder of zuster je iets verwijt, laat je gave dan bij het altaar achter; ga je eerst met die ander verzoenen en kom daarna je offer brengen. (Matteüs 5: 17-37) wo 11 De Heer zei tot zijn volk: Van geweld in je land wordt niets meer vernomen. Overdag is het licht van de zon niet meer nodig, de glans Kerkinformatie  •  december 2013

van de maan hoeft je niet te verlichten, want de Heer zal je voor altijd licht geven en je God zal voor je schitteren. (Jesaja 60: 18-20) do 12 Jesaja zei: De Heer greep mij bij de hand. Hij zei: “Wees niet bang voor wat het volk angst aanjaagt, heb er geen ontzag voor. Alleen de Heer is heilig.” (Jesaja 8: 11-18) vr 13 Jezus zegt: Het koninkrijk van God lijkt op een zaadje van de mosterdplant dat iemand meenam en in zijn tuin zaaide, waarna het groeide en een grote struik werd, waar de vogels van de hemel in de takken kwamen nestelen. (Lucas 13: 18-21) za 14 Mozes sprak tot het volk: De geboden die ik u vandaag heb gegeven, zijn niet te zwaar voor u en liggen niet buiten uw bereik. Nee, die geboden zijn heel dichtbij, u kunt ze in u opnemen en ze u eigen maken; u kunt ze volbrengen. (Deuteronomium 30: 11-14) zo 15 Jezus zei tot de leerlingen van Johannes de Doper: Ga vertellen wat jullie horen en zien: blinden kunnen weer zien en verlamden weer lopen, doden worden opgewekt en aan armen wordt het goede nieuws bekendgemaakt. (Matteüs 11: 2-11) ma 16 De Heer zegt: Blijf niet staan bij wat eertijds is gebeurd, laat het verleden nu rusten. Zie, ik ga iets nieuws verrichten. (Jesaja 43: 18-21) di 17 U zult de Heer, uw God, weer zoeken, en hem ook vinden, als u hem tenminste met hart en ziel zoekt. (Deuteronomium 4: 29-31) wo 18 Zoek je geluk bij de Heer, hij zal geven wat je hart verlangt. (Psalm 37) do 19 De liefde laat geen ruimte voor angst; volmaakte liefde sluit angst uit. (1 Johannes 4: 16-19) vr 20 Altijd als ik roep, Heer, bent u nabij; u zegt mij: “Wees niet bang.” (Klaagliederen 3: 54-57) za 21 Jezus zegt: Hemel en aarde zullen verdwijnen, maar mijn woorden zullen nooit verdwijnen. (Matteüs 24: 32-36)

zo 22 Een engel zei tot Jozef: Maria zal een zoon baren. Geef hem de naam Jezus, want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden. (Matteüs 1: 16-21) ma 23 Bij de geboorte van Johannes de Doper zei Zacharias: Geprezen zij de Heer, die geeft dat wij hem zonder angst kunnen dienen. (Lucas 1: 67-79) di 24 Paulus schreef: God, die mij al vóór mijn geboorte had uitgekozen en die mij door zijn genade heeft geroepen, openbaarde zijn Zoon in mij. (Galaten 1: 11-24) wo 25 Maria bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf. (Lucas 2: 1-7) do 26 In uw hand, Heer, liggen mijn lot en mijn leven, bevrijd mij uit de greep van mijn vijanden en vervolgers. Laat het licht van uw gelaat over mij schijnen, toon uw trouw en red uw dienaar. (Psalm 31) vr 27 Johannes schreef: Het leven is verschenen, wij hebben het gezien en getuigen ervan, we verkondigen u het eeuwige leven dat bij de Vader was en aan ons verschenen is. (1 Johannes 1: 1-4) za 28 Jezus zegt: Het is met het koninkrijk van de hemel als met een schat die verborgen lag in een akker. Iemand vond hem en verborg hem opnieuw, en in zijn vreugde besloot hij alles te verkopen wat hij had en die akker te kopen. (Matteüs 13: 44-46) zo 29 Verdraag elkaar en vergeef elkaar; zoals de Heer u vergeven heeft, moet u elkaar vergeven. (Kolossenzen 3: 12-17) ma 30 Jezus zegt: Ik ben de ware wijnstok. Een rank die niet aan de wijnstok blijft, kan uit zichzelf geen vrucht dragen. Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in mij blijven. (Johannes 15: 1-8) di 31 Paulus schreef: De genade die God schenkt neemt hij nooit terug, wanneer hij iemand roept maakt hij dat niet ongedaan. (Romeinen 11: 29-36)

|

29

• collecten

• Collecte Oecumene 19 januari 2014 Geloven in verbondenheid Oecu mene

HOOGTE

jaren The Passion. Met dit jaarlijks terugkerend evenement worden meer dan één miljoen mensen bereikt met het Evangelie, niet alleen kerkleden, maar ook mensen die niet (meer) in de kerk komen. De opbrengst van de collecte is bestemd om deze en andere oecumenische activiteiten nu en in de toekomst mogelijk te maken. Materiaal: Voor deze collecte kunt u een poster (ook te gebruiken als advertentie in bijvoorbeeld uw kerkblad) downloaden via www.pkn.nl/steunons. Daar staat ook een korte toelichting en een collecteafkondiging. •

FOTO: HOLLANDSE

In de week van het gebed, waarin we worden opgeroepen om als christenen eensgezind te zijn, is de landelijke collecte van de Protestantse Kerk bestemd voor de Oecumene. De Protestantse Kerk werkt aan Oecumene door bijvoorbeeld deel te nemen aan de Wereldraad van Kerken. Ook is de kerk medeorganisator van bijzondere oecumenische activiteiten in Nederland. Zo werd in samenwerking met acht verschillende kerkgenootschappen in 2013 het nieuwe liedboek uitgebracht en organiseert de Protestantse Kerk samen met de RoomsKatholieke Kerk, EO, RKK en het Nederlands Bijbelgenootschap al enkele

19 JANUARI 201 4 COLLECTE PRO TESTANTSE KER K 80089_Collectepo

ster1.indd 1

05-11-13 11:42

• Collecte Catechese & Educatie 26 januari 2014 verder gaat Waar geloof ati e

TEKENING: PROTESTAN

TSE KERK IN NEDERLAND

uc Catechese & Ed

4 26 JANUARI 201 K TESTANTSE KER COLLECTE PRO 05-11-13 11:43

Op zondag 26 januari is de collecte bestemd voor catechese en educatie in de Protestantse Kerk. Via de catechese kunnen jongeren vanuit een veilige plek leren wat geloven betekent. Catechese geven vraagt in deze tijd veel van de mensen die zich daarvoor inzetten. Gelukkig staan zij er niet alleen voor. Er zijn mogelijkheden voor training en toerusting via het toerustingscentrum van de Protestantse Kerk. De jeugdorganisaties JOP en HGJB ontwikkelen speciale materialen voor de catechese, verzamelen kennis over catechese en zijn een vraagbaak voor catecheten.

Met de opbrengst van de collecte blijft de toerusting van catecheten mogelijk. Dan kan de kerk blijvend investeren in de geloofsopbouw van jongeren en is er hoop voor de kerk van de toekomst, omdat ‘het geloof verder gaat’. Materiaal: Op www.pkn.nl/chris staat een filmpje over Chris, de catecheet. Een poster (ook te gebruiken als advertentie in bijvoorbeeld uw kerkblad) is te downloaden via www.pkn.nl/steunons. Daar staat ook een korte toelichting en een collecteafkondiging. •

hulp is er tevens op gericht dat de getroffenen hun bestaan weer kunnen opbouwen. Dan gaat het bijvoorbeeld om het verstrekken van landbouw­ zaden, visnetten en kookgerei. •

tober. Intussen zijn Piet en Jennifer weer terug in Nederland. Ze komen graag in uw gemeente vertellen over hun ervaringen. Verder zijn scholen daar heel blij met contact met scholen hier. Voor info: Kathinka Minzinga, tel. (076) 514 23 83, of [email protected]. •

ster2.indd 1

66709_Collectepo

• Noodhulp Filippijnen De opbrengst van de nationale inzamelactie voor de door tyfoon Haiyan getroffen Filippijnen stond na de tv-actie op ruim 25 miljoen euro. Sindsdien is de actie doorgegaan, want hulp blijft nodig. Giften kunnen worden overgemaakt naar Giro 555 van de Samenwerkende Hulporganisaties, waartoe ook Kerk in Actie en ICCO behoren. Direct na de ramp hebben de partnerorganisaties van Kerk in Actie en ICCO nagegaan waar de hulp het eerst nodig is en zijn ze gestart met het verstrekken van voedsel en eerste levensbehoeften. Een voedselpakket bevat 5 kilo rijst, fleswater, vis, olie, zout en melk. Ook zijn er pakketten met zeep en medicijnen. Een pakket kost 17 euro, inclusief kosten voor verpakking en transport naar de distributiecentra. Om de pakketten eerlijk te verdelen, schakelen de partners van Kerk in Actie ter plaatse lokale overheden, leraren en religieuze leiders in. Kerk in Actie en ICCO verlenen in samenwerking met de ACT Alliance hulp op Panay (in Iloilo), Negros en Leyte. De

• Opkomen voor Palestijnse schoolkinderen

Oecumenisch begeleiders van het EAPPI programma begeleiden kinderen van en naar school en staan bij controleposten waar veel scholieren doorheen gaan. Daarnaast rapporteren ze over incidenten zoals arrestaties van kinderen. Op die manier brengen ze het verhaal van de kinderen in Palestina onder de aandacht. In 2012 werd het rapport ‘Education under Occupation’ uitgebracht. Dit is te lezen via www.kerkinactie.nl/eappi onder het tabblad ‘meer informatie’. Eén van de oecumenisch begeleiders schreef in een weblog een praktijk­ ervaring over de problemen van schoolkinderen bij een checkpoint: Zie www.kerkinactie.nl/blogpiet d.d. 9 okKerkinformatie  •  december 2013

30 |

• advertenties

Advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Het aantal woorden wordt berekend met de functie ‘Woorden tellen’ onder Extra in tekstverwerkingsprogramma Word. Andere advertenties kunnen worden aangeboden aan Marijanne Dubbink, tel. 06-30574768, e-mail: [email protected].

Aanlevering advertenties Per e-mail aan: [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand) of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.

Uiterste aanleverdata (zie ook www.pkn.nl/kerkinformatie)

Naam en logo’s De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste naamtekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op www.pkn.nl > klik rechtsboven op: Vacatures. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

Protestantse Gemeente Alkmaar

Januarinummer: 2 december 2013 Februarinummer: 6 januari 2014 Maartnummer: 3 februari 2014

De Protestantse Gemeente Tollebeek is enthousiast, pluriform, meelevend, eigentijds, actief en telt 652 leden (278 pastorale eenheden).

Wij zoeken:

predikant m/v, 1 fte Jij: • hebt aantoonbare affiniteit/ervaring met het missionairprotestants profiel. • maakt makkelijk contact met alle leeftijdsgroepen, zeker met de jeugd. • kan en wil samenwerken met de andere predikanten en kerkelijk werkers. • weet dat de kerk grote veranderingen doormaakt en kan daarnaar handelen. Wij: • zijn een protestantse gemeente met twee profielen. • bieden een werkplek aan met name in het missionairprotestants profiel. • hebben veel enthousiaste, actieve en betrokken gemeenteleden. Voor meer informatie: www.pg-alkmaar.nl Voor uw sollicitatie met CV en persoonlijke informatie: Tjalling Alkema, voorzitter, (072) 562 20 35 Secretaris, adres: Severijnpad 14, 1827 GS Alkmaar e-mail: [email protected] Uw sollicitatiebrief kunt u tot 5 januari opsturen.

Voor het mooiste dorp van de Noordoostpolder zoeken wij een

predikant m/v voor 2/3 dienstverband

• die vanuit de protestantse traditie en een doorleefd geloof een brug weet te slaan tussen schriftwoord en actualiteit, als een kompas voor onze gemeente • die de verschillende geloofsbelevingen in onze gemeente aanspreekt en in de erediensten aanzet tot nadenken en reflectie op eigen handelen • die onze gemeente in samenwerking met de wijkteams als herder en leraar leidt • die betrokken is bij de leefwereld van onze jeugd en hen op eigentijdse wijze en met humor weet te motiveren en in beweging zet • die op een toegankelijke, enthousiaste en creatieve manier onze karaktervolle gemeente weet te inspireren, kan delegeren en ruimte laat voor eigen initiatief • die oog heeft voor de burgelijke gemeente en omgeving en daarin een diaconaal gezicht wil zijn. Is uw nieuwsgierigheid gewekt en herkent u zich in het profiel? Kijk dan op onze website www.pkn-tollebeek.nl en/of bel met de voorzitter van de beroepingscommissie, Brand van der Pol tel. (0527) 68 20 82, mobiel: 06 57327784. Wij kijken uit naar uw reactie met CV, die u kunt opsturen tot uiterlijk 31 december 2013 naar: [email protected] of Coby Leijten, Oude Vlie 31, 8303 XA, Emmeloord

Kerkinformatie  •  december 2013

|

Protestantse Gemeente Hardenberg-Heemse Wijkgemeente Baalderveld De wijkgemeente Baalderveld zoekt een enthousiaste

De Protestantse Wijkgemeente Wilhelminakerk-Petruskapel te Dordrecht zoekt per 1 mei 2014 voor de gemeente rond de Wilhelminakerk een

kerkelijk werker (m/v) 0.55 fte Wie zijn wij? In de oudste stad van Holland bogen we niet alleen op een rijke kerkelijke historie, ook nu zijn wij een dynamische gemeente, waarin betrokkenheid, bewogenheid en groei kenmerkend zijn. Hier staat het verhaal van de Eeuwige en mensen centraal en wordt steeds opnieuw verteld en geleefd in de zondagse vieringen en in tal van activiteiten op zondag en door de week. De Wilhelminakerk en de Petruskapel vormen samen één wijkgemeente met twee gebouwen. De Wilhelminakerk, in het centrum van Dordrecht, is een bruisende, actieve en zorgzame gemeente, waar alle leeftijdscategorieën elkaar ontmoeten.

kerkelijk werker (18 uur per week) die samen met onze wijkpredikant verder bouwt aan onze relatief jonge wijkgemeente. De kerkelijk werker verzorgt het pastoraat in een deel van onze wijk en heeft daarnaast focus op gemeenteopbouw, jeugd en communicatie. Er is, samen met een enthousiaste groep vrijwilligers, veel te doen aan het verder opbouwen van onze wijkgemeente. Meer informatie en een uitgebreide omschrijving van het profiel vindt u op de website www.pknhardenbergheemse.nl onder wijkgemeente Baalderveld. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met onze voorzitter Marco van Baardwijk, tel. (0523) 23 44 34 of [email protected] Uw sollicitatie met motivatie en C.V. kunt u voor 23 december 2013 mailen naar: [email protected].

Ons pastorale team bestaat uit een predikant en twee kerkelijk werkers. In verband met de pensionering van één van de kerkelijk werkers zoeken wij een nieuwe collega voor 20 uur per week. Wie zoeken wij? Wij zoeken een bevoegde kerkelijk werker die bereid is voor te gaan in de vieringen en een preekconsent aan te vragen, en • een warm hart heeft voor met name het ouderenpastoraat • actief participeert in (de begeleiding van) Vorming en Toerusting • spiritueel geëngageerd is • in pastoraat en verkondiging de Naam van de Eeuwige gestalte geeft • bereid is nauw samen te werken met collega’s en vrijwilligers. De aanstelling is voor 2 jaar met mogelijkheid tot verlenging. Voor informatie gaarne contact opnemen met de secretaris van de benoemingscommissie: Henk Nobel, tel. 078 - 617 17 21. Zie ook: www.dewilhelminakerk.nl. Graag ontvangen wij uw sollicitatie voor 31 december 2013 per e-mail: [email protected].

Gereformeerde Kerk Meerkerk

Verbinder Gezocht: predikant (m/v) 80% Voor een pluriforme gemeente. Een voorganger die jong en oud met elkaar kan verbinden. Evangelisch en orthodox. Traditie en vernieuwing. Woord en praktijk. Talenten en werkzaamheden. Iemand die verscheidenheid als rijkdom ziet. En de verschillen tussen mensen als een zegen. De Gereformeerde Ichthuskerk in Meerkerk is een dorpsgemeente met veel potentie. Maar zonder predikant. Wilt u meer weten, kijk dan op www.ichthusweb.nl/beroepingswerk en download onze informatiebrochure of neem contact op met Hanneke van der Zijden–Mateman: 06 20399305 Uw motivatiebrief met CV kunt u voor 20 januari 2014 mailen naar [email protected]

Kerkinformatie  •  december 2013

31

32 |

• advertenties

De Protestantse Gemeente te Kamperland heeft plaats voor een

enthousiaste dominee (m/v) voor 0,8 fte Wij zijn een gemeente die: • Het verlangen heeft om te groeien; • Missionair wil zijn; • Open staat voor vernieuwing. Daarom zijn wij op zoek naar een dominee die: • De Bijbelse boodschap voor jong en oud verbindt met de belevingswereld van vandaag; • Met passie en creativiteit samen met ons op weg wil gaan; • Met gevoel voor liturgie en muziek vorm geeft aan de Eredienst. De PG Kamperland is een kleine, veelzijdige gemeente, met betrokken leden, in een gezellig dorp. Het is gelegen aan het Veerse Meer vlak bij zee en strand en heeft een agrarisch en toeristisch karakter. Bent u de dominee, die deze uitdaging met ons aandurft? Kijk voor meer informatie op www.dearkkamperland.nl. Uw sollicitatie en C.V. kunt u voor 8 januari 2014 versturen naar de voorzitter van de beroepingscommissie drs. Cor Zuiddam, Veerweg 33, 4493 AM Kamperland. T: 0113-376378, E: [email protected]

De Gereformeerde Kerk Zwijndrecht-Groote Lindt zoekt een toegewijde en enthousiaste

predikant (0,8 fte) Bent u de juiste predikant met ervaring die vanuit een communicatieve opstelling bezielend werkt in onze gemeente, die: • respectvol omgaat met diversiteit in geloofsvisie en geloofsbeleving • pastor is, met een warm hart voor mensen, zowel jong als oud • in staat is mensen samen te brengen in en voor het werk binnen onze gemeente • in de erediensten traditie en eigentijdse vormen weet te combineren tot uitnodigende vieringen, inspirerend voor alle leeftijdsgroepen • vanuit zijn persoonlijkheid, door middel van goed communiceren, in staat is met toewijding gemeente­leden te boeien, binden en bezielen • samen wil werken met de andere gemeenten in Zwijndrecht die behoren tot de Protestantse Kerk. Wij zijn een gemeente met circa 750 leden, die: • geïnspireerd door de Bijbel en geleid door de Heilige Geest een bewogen en actieve gemeente van Jezus Christus wil zijn • er liefdevol voor elkaar wil zijn en een veilig thuis zijn voor een ieder, die op onze weg komt • elkaar ontmoet in erediensten, waar Gods woord wordt uitgelegd en verbonden met actuele ontwikkelingen in onze samenleving • missionair een dienende gemeente wil zijn • een hechte gemeenschap vormt in onze kerk, gesteund door veel vrijwilligers.

Kerkinformatie  •  december 2013

De vacature ontstaat door emeritaat van onze predikant. Inlichtingen over de vacature en profielschets van de gemeente: dhr. D. van der Bom (voorzitter beroepings­ commissie), tel. (0786) 19 30 82. Uw sollicitatie met cv graag voor 31 december 2013 sturen naar: Beroepingscommissie Gereformeerde Kerk Zwijndrecht-Groote Lindt p/a Laan van Nederhoven 106, 3334 BP Zwijndrecht Of per email naar: [email protected]

|

Vergeet niet het vertrouwde dagboek te bestellen!

VOORDELIG RTIKEL WEGGEEFA

Blokkalender 9789033877582 € 9,50 Paperback 9789033877599 € 5,75

Te koop bij de christelijke boekhandel en via de uitgever www.arkmedia.nl - 020-4802999

Don atu s ver z ekert vert ro uwd Donatus verzekert kerkgebouwen en wat daar bij hoort, zoals catechese-lokalen, doopvonten, kanselbijbels en orgels. Donatus is een betrokken specialist. Klein genoeg om u persoonlijk van dienst te zijn. Groot genoeg om uw verzekeringsbelangen aan toe te vertrouwen. Samen met u zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden blijft voor onze kinderen en hun kinderen en hun kinderen…

w w w . d o n a t u s. n l t e l. 073 - 5 2 2 170 0

Kerkinformatie  •  december 2013

33

34 |

• advertenties

“Liefdevol ontmoeten”

Leergang Begeleiding in Christelijke Meditatie september 2014 - juni 2015 4 weekenden + 3 midweken Abdij Koningsoord - Arnhem Introductie: 22 FEBRUARI 2014 • Joke Litjens en Mirjam Dirkx W: christelijkemeditatie.net E: [email protected] T: 06-36124607 of 06-44460207

Christelijke lectuur in aangepaste leesvormen! De CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden, heeft een grote collectie kranten en tijdschriften in gesproken vorm, in braille en in grootletter. Ook diverse liedbundels, psalmboeken en de verschillende vertalingen van de Bijbel zijn in aangepaste leesvormen te verkrijgen bij de CBB. Verenigingen, bedrijven en organisaties kunnen hun lectuur bij de CBB laten omzetten in de verschillende leesvormen. Wilt u meer informatie? Bel dan naar 0341 565 499 of mail naar [email protected]. CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden Postbus 131 • 3850 AC Ermelo • Tel. 0341 565 499 www.cbb.nl • [email protected]

Kerkelijk Werker nodig? Het Mobiliteitsbureau kan bemiddelen! www.pkn.nl/mobiliteitsbureau tel. (030) 880 15 05 (ma, di, vr)

Kerkinformatie  •  december 2013

Panel Protestantse Kerk De dienstenorganisatie is benieuwd naar de mening van predikanten en andere ambtsdragers, maar ook gemeenteleden die een cursus volgen, producten afnemen of als donateur Kerk in Actie steunen. Met deze informatie kan zij voortdurend werken aan verbetering van de dienstverlening. Wat vindt u? U kunt het laten weten via het Panel Protestantse Kerk. Wie zich laat inschrijven ontvangt een paar keer per jaar een verzoek om een vragenlijst in te vullen. Deelname is anoniem. Informatie en aanmelden: www.pkn.nl/panel

|

Boekjes voor persoonlijke bezinning én geschikt om cadeau te doen, ook aan mensen aan de rand van of buiten de kerk.

€ 3,95*

Alle prod u zijn te be cten s via www tellen .pkn webwink .nl/ el

PROFITEER NU VAN DEZE AANBIEDING!

• WELKOM! Met informatie over het kerkgebouw en wat zich daarbinnen allemaal afspeelt. Op zondag én door de week. * De boekjes kennen een staffelkorting.

van € 3,9 5

voor ma ar

• DE KERK VIERT FEEST! Over de belangrijkste feesten die de kerk kent, met informatie over hun oorsprong in de Bijbel en over de betekenis voor het leven van mensen.

€ 4,95

• ZINGT EEN NIEUW LIED

€ 2,50

€ 3,95

• ZIJ LOPEN MAAR • OPENGAAN

WORDEN NIET MOE, WANDELEN LANGS PROTESTANTSE SPOREN

van € 8,9 5

Boekje met veel foto’s, beelden en toegankelijke teksten.

• DE GEEST KRIJGEN Over de negen vruchten van de Geest, met korte overdenkingen, passende bijbelteksten, liederen en gebeden.

voor ma ar

€ 3,50

€ 4,95

van € 3,9 5

voor ma ar

€ 2,50

• ALLES WAT ADEM HEEFT • TROOST € 3,95

35

Met troostrijke teksten: citaten uit de Bijbel, gebeden, en gedicht- en liedteksten.

• DVD

‘LAAT ZIEN WAT JE BEWEEGT’ van € 14 ,95

voor ma ar

€ 5,-

Alle producten zijn te bestellen via www.pkn.nl/webwinkel, [email protected] of (030) 880 13 37. In de webwinkel vindt u meer informatie over de producten. Kerkinformatie  •  december 2013

COLLECTE

JAARGANG 25 | NR 15 | FOTO ALAMY

Ook voor hem is er geen plaats.

KERST

GEEF VOOR KASTELOZE KINDEREN IN INDIA