Tijd voor Ziel. in de Zorg. Jaarverslag VvAA 2014

Tijd voor Ziel in de Zorg

Jaarverslag VvAA 2014

In dit jaarverslag zijn onder andere foto’s van onze leden afgebeeld, dit uiteraard met toestemming van de betreffende leden.

Inhoudsopgave

001 Inhoudsopgave 002 Kerncijfers 004 Profiel van VvAA 009 Bericht van de Raad van Commissarissen 014 Aan de leden van VvAA 017 Belangrijkste financiële resultaten 024 Ontwikkelingen in de financiële sector 026 Ontwikkelingen in de Nederlandse gezondheidszorg

028 De strategische positie van VvAA 045 Ontwikkelingen binnen de organisatie 053 Ontwikkelingen bij de bedrijfsonderdelen van VvAA 078 Ondernemingsraad 079 Personele ontwikkelingen 080 Risicobeheer 081 Vooruitzichten 082 Epiloog

084 090 103 148 152 154

Beloningsbeleid VvAA Naleving Governance Principes VvAA Jaarrekening 2014 VvAA Groep B.V. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Personalia Adressen en overige personalia

Kerncijfers (x € 1 miljoen) 2014

2013

2012

2011

2010

Premie-inkomen schadeverzekeringen

97,9

97,2

91,8

85,3

86,7

Premie-inkomen levensverzekeringen

19,5

20,3

21,7

41,6

45,8

Opbrengst belegde middelen

25,9

27,9

31,7

33,6

40,9

Opbrengst Advies & Diensten

41,9

47,9

45,4

47,3

47,5

0,6

0,7

0,7

1,7

7,1

185,8

194,0

191,3

209,5

228,0

65,5

62,3

62,1

66,8

72,2

Omzet

Overige opbrengsten Totale omzet Bedrijfskosten Operationele kosten Strategische projecten

5,1

8,2

8,1

8,4

3,1

Overige kosten

5,6

4,0

0,0

1,7

0,0

76,2

74,5

70,2

76,9

75,3

Schadeverzekeringen

9,2

0,6

6,2

-4,8

4,7

Levensverzekeringen

6,4

7,3

7,0

-4,1

5,7

Advies & Diensten

1,3

6,9

10,0

14,1

14,3

Overige activiteiten

-0,1

-0,1

-1,3

0,8

0,5

Bruto resultaat voor retourprovisie AOV

16,8

14,7

21,9

6,0

25,2

-12,3

-12,0

-11,6

-12,8

-12,4

4,5

2,7

10,3

-6,8

12,8

-0,7

-0,6

-2,8

1,7

-3,5

Netto resultaat

3,8

2,1

7,5

-5,1

9,3

Mutatie herwaardering

5,9

6,6

3,0

-2,0

4,0

Mutatie goodwill

-0,9

0,0

0,0

0,0

0,0

Totaal resultaat

8,8

8,7

10,5

-7,1

13,3

Totale bedrijfskosten Bruto resultaat

Retourprovisie AOV ten behoeve van de leden Resultaat voor belastingen Belasting

2014

2013

2012

2011

2010

VvAA Schadeverzekeringen N.V. 1)

467%

409%

421%

415%

451%

VvAA Levensverzekeringen N.V. 1)

468%

446%

374%

324%

318%

VvAA overige activiteiten

306%

220%

345%

392%

337%

VvAA Groep B.V.

456%

412%

389%

360%

363%

Schadeverzekeringen

133,0

133,8

119,5

107,5

96,6

Levensverzekeringen

580,4

614,4

670,5

715,2

786,9

713,4

748,2

790,0

822,7

883,5

Beleggingen

695,2

706,6

725,6

745,0

794,3

Beleggingen voor rekening en risico van polishouders

199,6

196,6

197,4

198,8

223,6

30,7

52,7

46,5

45,1

51,4

925,5

955,9

969,5

988,9

1.069,3

194,0

185,2

176,5

166,0

173,1

117.777

114.636

111.477

107.601

105.114

Aantal fte’s in vast dienstverband

638

660

641

655

688

Collega’s in dienst

715

741

723

739

775

Collega’s tijdelijk ingehuurd

158

114

94

107

81

Totaal aantal collega’s ultimo jaar

873

855

817

846

856

Solvabiliteit

Technische voorzieningen

Belegd vermogen

Liquide middelen

Eigen vermogen Aantal leden Vereniging VvAA

1)

Het solvabiliteitspercentage van VvAA Levensverzekeringen N.V. en Schadeverzekeringen N.V. is berekend als de aanwezige solvabiliteit t.o.v. de vereiste solvabiliteit op Solvency I-grondslagen. KERNCIJFERS | JAARVERSLAG 2014

003

1 Profiel van VvAA

004

JAARVERSLAG 2014 | PROFIEL VAN VvAA

Profiel van VvAA Welkom bij VvAA: uw partner die zich op elk moment van uw levensloop onvoorwaardelijk aan u heeft verbonden. Op 31 december 2014 was u met 117.777 collega’s lid van Vereniging VvAA. Op haar beurt is de Vereniging de houder van alle gewone aandelen in VvAA Groep B.V. Samen vormen wij ‘VvAA’: een ledenorganisatie van en dienstverlener voor medici, paramedici, studenten die hiervoor worden opgeleid en zorginstellingen in Nederland.

Een verbintenis van 90 jaar

juridische en financiële kant van de zaak, een vlekkeloze start maakt.

Al ruim 90 jaar is VvAA er voor haar leden op de momenten die ertoe

En gaat u verhuizen, verbouwen, scheiden of werken in het buiten-

doen. We begonnen in 1924 met autoverzekeringen, anno 2015

land, dan adviseren wij u over de beste manier om uw zaken goed

bieden we een compleet pakket producten en diensten. Onze activi

te regelen, zakelijk en privé. Dat doen we ook wanneer u besluit om

teiten zijn erop gericht om u in staat te stellen uw vak uit te oefenen,

uw praktijk geheel of gedeeltelijk te verkopen, zodat u meer tijd kunt

zonder dat u zich zorgen hoeft te maken over zaken die daar minder

besteden aan uw familie, reizen, kunst of het opleiden van de nieuwe

of niet(s) mee te maken hebben. U wilt zorg verlenen, patiënten en

generaties zorgprofessionals.

cliënten beter maken. Wij zorgen ervoor dat u zich met een gerust

Maar we ondersteunen u bij veel meer zaken. Zo staan onze juridisch

hart kunt wijden aan uw werk.

specialisten u bij als u met een arbeidsgeschil te maken hebt of indien u voor een tuchtrechter moet verschijnen. En steeds vaker biedt

Op alle momenten die ertoe doen

onze mediation uitkomst. Onze opleidingen, workshops en evene-

Wij zijn er – met ruim 850 collega’s – op alle momenten die ertoe

menten bieden leden de gelegenheid nieuwe inzichten en ervaringen

doen. Te beginnen op het moment dat u zich als (para)medisch

op te doen en te delen met collega’s. De reizen van VvAA QualityTime,

student inschrijft. Dan bieden wij een voordelig pakket verzekeringen,

de medische apps van VvAA Mobiel: het aanbod is divers en hele-

toegesneden op de (para)medische professional in opleiding. Die

maal toegespitst op de specifieke wensen van de moderne zorgpro-

dienstverlening breidt zich gedurende uw werkzame leven uit. Met

fessional. U kunt over dit alles en veel meer bovendien maandelijks

verzekeringen, hypotheken en andere financieringen, persoonlijk

lezen in uw ledenmagazine Arts en Auto, al 80 jaar het meest gelezen

financieel advies, bedrijfskundig en fiscaal advies of begeleiding bij

blad in de gezondheidszorg. VvAA is, kortom, een brede service

werkgeverszaken. Gaat u waarnemen of in dienstverband werken? Of

organisatie voor zorgverleners, zorgondernemingen en

start u een eigen praktijk? Wij zorgen ervoor dat u, als het gaat om de

instellingen in Nederland.

Welkom bij VvAA: uw partner die zich op elk moment van uw levensloop onvoorwaardelijk aan u heeft verbonden. PROFIEL VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

005

VAN EEN ZORGPROFESSIONAL

Het juiste aanbod VvAA biedt een bijzonder breed producten- en dienstenpakket en is daarbij gespecialiseerd in de gezondheidszorg. Als wij producten niet voeren of als die elders significant beter zijn dan bij VvAA, dan schakelen wij andere aanbieders in om u beter te kunnen helpen. Wij fungeren dan als intermediair. Het intermediairbedrijf van VvAA is naar grootte gemeten het 13e van Nederland. De externe verzekeraars en banken waarmee wij samenwerken, beoordelen wij jaarlijks op voorwaarden, prijsstelling, klanten schadeafhandeling en financiële weerbaarheid. In alle gevallen bekijken wij het aanbod dat zij bieden door uw ogen. Zo werken wij voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen onder meer samen met een geselecteerd aantal verzekeraars. Dat zijn Aegon, De Amersfoortse, De Goudse, Interpolis, Movir, Loyalis en Reaal. Voor bij Movir en Reaal Verzekeringen ondergebrachte arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en voor de bij ONVZ ondergebrachte aanvullende zorgverzekeringen van onze leden fungeert VvAA Schadeverzekeringen N.V. als herverzekeraar. Wij dragen dus een deel van het risico; dat behoort tot de basisactiviteiten van VvAA. Daarmee dragen wij bij aan de verzekeringsmogelijkheden van dit belangrijke risico op de langere termijn.

006


Studeren

Pensioneren

VvAA Zakelijke Markt

Het netwerk van VvAA

VvAA richt zich van oudsher op haar individuele leden. Zij willen hun

VvAA is een netwerkorganisatie. Wij werken veelvuldig samen met

tijd besteden aan hun vak: het verlenen van goede zorg en het beter

andere organisaties en bedrijven, als dat leidt tot betere dienstverle-

maken van patiënten. Dus hebben ze behoefte aan een partner die

ning aan onze leden. In een aantal netwerkpartners hebben wij een

hen het ‘werk naast het werk’ uit handen neemt, hen begrijpt, de

aandelenbelang. Dat stelt ons in staat invloed uit te oefenen op het

specifieke problemen snapt en die daar oplossingen voor heeft. Bij

beleid van deze partners. Bovendien doen wij als mede-eigenaar ons

zorgondernemingen is dat net even anders en toch ook hetzelfde. Een

voordeel met de opbrengsten. En dat voordeel komt weer ten goede

zorgonderneming wordt bestuurd door experts die een sparringpartner

aan u en de ruim 117.000 andere leden.

zoeken die hen informeert en inspireert over toekomstige ontwik kelingen en tegelijkertijd de expertise in huis heeft om praktische ondersteuning te bieden. Want ook zorgondernemingen ervaren de

Dit zijn onze belangrijkste deelnemingen:

fundamenteel andere focus in de zorg: een verschuiving van de aanbodgerichte zorg die is georganiseerd rondom de zorgprofessionals

• Gilde Healthcare Services I (10%), een private equityfonds dat ondernemingen in de gezondheidszorg voorziet van groeikapitaal;

en wat zij doen, naar een ‘systeem’ waarin de patiënt centraal staat,

• Gilde Healthcare Services II (7,5%), eveneens een private equityfonds dat ondernemingen in de gezondheidszorg voorziet

dat wordt georganiseerd rondom wat patiënten nodig hebben. VvAA heeft die expertise voor deze specifieke groep ook in huis.

van groeikapitaal; • SpotOnMedics (22%), ontwikkelaar en aanbieder van software voor fysiotherapiepraktijken, gericht op het voeren van de administratie en kwaliteitsontwikkeling; • De Academie voor Medisch Specialisten (33%), een samenwerkingsverband met de Federatie Medisch Specialisten en het Instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit, dat zich richt op managementopleidingen voor medisch specialisten; • Brand New Day (10%), dat met simpele producten en tegen lage kosten vermogensopbouw voor uw pensioen mogelijk maakt.

PROFIEL VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

007

VvAA staat voor kwaliteit, integriteit en soliditeit Kwaliteit betekent dat wat wij leveren in alle opzichten de hoogste toets der kritiek moet kunnen doorstaan. Integriteit wil zeggen: alle VvAA-collega’s stellen het ledenbelang centraal. Door de collega’s van VvAA is begin 2014 een eed met deze strekking afgelegd. De bedrijfsbrede en morele kaders daarvoor worden dan ook door iedereen met inzet en overtuiging toegepast. Het is bij VvAA niet toegestaan iets te doen dat niet in het belang van de leden is. Daardoor kunt u erop vertrouwen dat wat wij doen goed is voor u, ook als u dat niet kunt controleren. Soliditeit betekent dat VvAA financieel en organisatorisch goed in elkaar zit. Onze solvabiliteit, de mate waarin wij als organisatie ook op langere termijn aan onze verplichtingen kunnen voldoen, behoort tot de hoogste in de markt. VvAA richt zich primair op een ongeëvenaarde dienstverlening aan u als onze leden. Daaraan koppelen we een redelijke en marktconforme prijs. Mede dankzij onze structuur als ledenorganisatie staat het belang van de leden voorop en is winst maken uitsluitend een middel om de kwaliteit en continuïteit duurzaam te waarborgen. De aandeelhouder van VvAA heeft nimmer dividend ontvangen; de winst van VvAA is altijd opnieuw geïnvesteerd in het belang van haar leden. Daardoor kunnen we ook in turbulente jaren doorwerken aan de verbetering van onze service en aan de ontwikkeling van nieuwe diensten die onze leden in de toekomst nodig hebben.

008


2 Bericht van de Raad van Commissarissen

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN | JAARVERSLAG 2014

009

Bericht van de Raad van Commissarissen 2014 stond, net als het voorgaande jaar, in het teken van een aantal grote veranderingen bij VvAA. De Raad van Commissarissen (ook ‘RvC’ of ‘Raad’) was nauw betrokken bij deze veranderingen en meer algemeen bij alle belangrijke (beleidsmatige) onderwerpen die in de onderneming speelden. Als Raad realiseren we ons dat veranderen een permanente status heeft gekregen bij VvAA. Uiteraard kwamen tijdens de RvC-vergaderingen ook meer ‘traditionele’ thema’s aan de orde. De Raad heeft in 2014 in het bijzonder aandacht besteed aan: • de financiële resultaten over 2013 en 2014; • de solvabiliteit en financiering van de vennootschap en de dochtermaatschappijen. VvAA Groep B.V. heeft besloten tot een dividenduitkering van VvAA Levensverzekeringen N.V., die is

van Beroepsgroepenteams, programma Modernisering Belastingadvies & Accountancy en de herinrichting van het bedrijfsonderdeel VvAA Zakelijke Markt);

aangewend om het eigen vermogen van een aantal andere

• de voortgang bij VvAA Mobiel;

dochtervennootschappen te versterken;

• de voortgang bij NurseStation, het platform door en voor

• de voortgang van de implementatie van Solvency II; • het risicobeheersingsbeleid (waaronder de Own Risk and

verpleegkundigen; • de verslaglegging over de naleving van de Code Verzekeraars;

Solvency Assessment, de ‘ORSA’) en het kapitaalbeleid van VvAA

• de Levensloopcampagne van VvAA;

Schadeverzekeringen N.V. en VvAA Levensverzekeringen N.V.;

• de samenstelling en omvang van de RvC en het rooster

• het budget en het jaarplan voor 2014 en 2015; • het beleggingsbeleid; • de managementletter van de extern accountant; • de totstandkoming van een (strategische) samenwerking met PGGM (onder meer op het gebied van schadeverzekeringen); • de voortgang van Programma 24 (de transitie naar online verzekeren);

010

• de voortgang bij VvAA Advies & Diensten (de vorming

JAARVERSLAG 2014 | BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

van aftreden; • de permanente educatie van de leden van de RvC, de Hoofddirectie, het VvAA DirectieTeam en overige collega’s; • de reactie van DNB of AFM op diverse self assessments; • de (discussie over de) vrije artsenkeuze; • de relaties met de beroepsorganisaties in de Nederlandse gezondheidszorg.

2014 stond, net als het voorgaande jaar, in het teken van een aantal grote veranderingen bij VvAA.

Voorts stond de Raad stil bij het overleg met en de rollen van de

bestuur van Vereniging VvAA. De overige drie leden zijn afkomstig

Benoemings- & Remuneratiecommissie

ondernemingsraad, de extern accountant en de externe actuaris.

uit het bedrijfsleven. De RvC-leden vormen samen ook de Raden

De Benoemings- & Remuneratiecommissie heeft in 2014 tweemaal

Naast de formele vergaderingen vond regelmatig individueel overleg

van Commissarissen van VvAA Levensverzekeringen N.V.,

vergaderd. In maart 2014 zijn in het kader van het VvAA belonings-

plaats tussen de voorzitter van de RvC, de overige leden van de

VvAA Schadeverzekeringen N.V. en VvAA Financieel-economisch

beleid de koersen van het Cash Instrument VvAA en het Financieel

RvC en de leden van de Hoofddirectie. Enkele leden van de Raad

adviesbureau B.V.

Instrument VvAA op 31 december 2013 bepaald en is de risicocor-

van Commissarissen hebben overlegvergaderingen met de onder

Diversiteit in de samenstelling is opgenomen in het profiel van

rectiefactor over 2013 vastgesteld. Tevens is een wijzigingsvoorstel

nemingsraad bijgewoond.

de RvC. Dit profiel dient als referentiekader bij de benoeming

op de regeling ingediend, dat in maart 2014 is goedgekeurd door

In 2014 hield de RvC vier keer een reguliere en twee keer een tele

van nieuwe commissarissen. Op dit moment voldoen de Raad van

de commissie en in april 2014 door de RvC. Op voorstel van de

fonische vergadering (in aanwezigheid van de Hoofddirectie). De

Commissarissen en de Hoofddirectie van VvAA niet aan het diversi-

commissie is de weging van de criteria voor de variabele beloning

Hoofddirectie was niet aanwezig bij delen van de vergaderingen waarin

teitsvereiste, zoals dat is opgenomen in de Wet bestuur en toezicht.

van de Hoofddirectie vanaf 2014 aangepast.

het functioneren en de honorering van de Hoofddirectie aan de orde

Alle leden van de Raad van Commissarissen en de Hoofddirectie

kwamen en waarin door het Audit & Risk Committee met de extern

zijn van het mannelijk geslacht.

Eind 2014 heeft de commissie opnieuw vergaderd. Naar aanleiding van de (beoogde) invoering van de Wet beloningsbeleid financiële

accountant en de manager Internal Audit gesproken werd. De samenwerking tussen de commissarissen en de Hoofddirectie was open,

Self assessment

ondernemingen is gesproken over aanpassing van de variabele

constructief en positief-kritisch. Leden van het VvAA DirectieTeam, senior

Eind 2014 is een self assessment opgestart, dat in het eerste kwar-

beloning. Besloten is om voor de leden van Hoofddirectie, het VvAA

managers en andere collega’s van de bedrijfsonderdelen hebben

taal van 2015 is afgerond. In overeenstemming met de Governance

DirectieTeam en overige collega’s die tot 2015 een variabele beloning

presentaties gegeven over ontwikkelingen in hun aandachtsgebied.

Principes is het self assessment deze keer begeleid door een externe

van meer dan 20% konden behalen, deze terug te brengen tot 20%.

deskundige. Het self assessment leidde tot een positieve uitkomst die

Tevens is de conversiefactor vastgesteld, waarmee het vaste salaris ter

Met de onafhankelijke extern accountant EY en de onafhankelijke

in maart plenair in de Raad is besproken. Er kwamen ook enkele

compensatie van de vermindering van de variabele beloning wordt

externe actuaris EY is de jaarrekening over 2013 en 2014 besproken.

verbeterpunten naar boven, die in 2015 worden geïmplementeerd.

Het verslag van de Hoofddirectie en de jaarrekening over 2013 en 2014 zijn besproken met de Hoofddirectie, alvorens deze werden aangeboden aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

verhoogd. Van pagina 84 tot pagina 90 van dit verslag is het beloningsbeleid van VvAA en de uitvoering daarvan in 2014 beschreven.

Benoemings- & Remuneratiecommissie, Audit & Risk Committee

Een deel van de vergaderingen van de commissie is uitsluitend bijge-

De RvC heeft uit zijn midden twee commissies ingesteld. De

woond door de leden van de commissie, zodat de honorering van de

Samenstelling

Benoemings- & Remuneratiecommissie bestaat uit de heren Ter Haar

Hoofddirectie kon worden besproken en door de RvC kon worden

De samenstelling van de Raad is in 2014 niet gewijzigd. De Raad

(voorzitter) en Icke. De Audit & Risk Committee bestaat uit de heren

vastgesteld. Daarbij is ook het functioneren van de Hoofddirectie en

bestaat thans uit vier leden, van wie er één tevens lid is van het

Goedvolk (voorzitter), Gostelie en Icke.

van de individuele leden daarvan besproken. Daartoe heeft de


011

commissie door persoonlijke interviews een vorm van 360-graden-

Nieuwe accountant

Resultaat 2014

feedback toegepast. Voorts heeft de Hoofddirectie het functioneren en

In 2014 is door de algemene vergadering van aandeelhouders een

VvAA heeft in 2014 een positief financieel netto resultaat behaald van

de honorering van de leden van het VvAA DirectieTeam en de senior

nieuwe accountant benoemd. In de tenderprocedure kwam KPMG

€ 3,8 mln. De verbetering van het technisch resultaat in het schade-

corporate managers bij de commissie aan de orde gesteld.

als meest geschikte accountant naar voren en is deze vervolgens

verzekeringsbedrijf is hiervan een belangrijke oorzaak. De omzet op

benoemd voor de controle en de actuariële certificering vanaf het

groepsniveau is uitgekomen op € 185,8 mln.

Audit & Risk Committee

boekjaar 2015.

Het Audit & Risk Committee is in 2014 twee keer bijeengekomen,

De Raad van Commissarissen stelt de Algemene Vergadering van

deels in aanwezigheid van de extern accountant en de manager

Permanente educatie

Aandeelhouders voor de jaarrekening over 2014 vast te stellen en

Internal Audit van VvAA en deels ook zonder de Hoofddirectie.

Vrijwel alle leden van de RvC hebben in 2014 deelgenomen aan de

decharge te verlenen aan de Hoofddirectie voor het in 2014 gevoerde

Belangrijke onderwerpen die in de vergaderingen van de Audit & Risk

door Nyenrode Business Universiteit en het Verbond van Verzekeraars

beleid. Voorts verzoekt de Raad van Commissarissen de Algemene

Committee aan de orde kwamen, zijn de managementletter van de

ontwikkelde leergang voor commissarissen van verzekeraars. Eén

Vergadering van Aandeelhouders om decharge voor het door hem in

extern accountant, de financiële resultaten en kengetallen van VvAA,

commissaris heeft hier niet aan deelgenomen, maar deze was tot

2014 uitgeoefende toezicht.

de in- en externe actuariële rapportages, de voortgang van de imple-

en met 2013 zelf docent voor commissarissen aan een van de

mentatie van Solvency II, het beleggingsbeleid en het kapitaalbeleid

opleidingsinstituten. Via interne activiteiten is de permanente educatie

Wij spreken onze dank en waardering uit aan alle collega’s van VvAA

van VvAA Levensverzekeringen N.V. en VvAA Schadeverzekeringen

verder ingevuld.

voor de omvangrijke inspanningen die zij zich in 2014 hebben getroost in het belang van VvAA en haar leden.

N.V. Tevens zijn de opdracht en het controleplan voor de jaarcontrole 2014 besproken, evenals de jaarplanning voor 2015 en de jaarrap-

Meldingen en onafhankelijkheid

portages over 2013 en 2014 van Compliance, Risk Management en

In 2014 hebben commissarissen geen melding gedaan van het

Utrecht, 24 maart 2015

Internal Audit en de jaarplanning voor 2015. Ook is stilgestaan bij

bestaan van een (mogelijk) tegenstrijdig belang dat van materiële

Raad van Commissarissen VvAA Groep B.V.

de ontwikkeling van de risicorapportages van VvAA.

betekenis is voor VvAA en/of het betreffende lid van de Raad van

Mr R. ter Haar

Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft zich volledig

Drs V.I. Goedvolk

Samen met de Hoofddirectie is, voor het tweede achtereenvolgende

onafhankelijk van zijn taken kunnen kwijten. In 2014 is een nieuwe

Drs H.R.C. Gostelie

jaar, opdracht verstrekt aan een onafhankelijke externe deskundige

gedragscode van kracht geworden voor het afnemen van eigen

R. Icke RA

om het beleggingsbeleid van VvAA Levensverzekeringen N.V. en VvAA

verzekeringsproducten door collega’s van VvAA. Deze gedragscode

Schadeverzekeringen N.V. en de uitvoering van dit beleid te toetsen.

is ook op commissarissen van toepassing.

De uitkomsten van deze toetsing gaven geen aanleiding tot bijstelling van het beleid.

012

JAARVERSLAG 2014 | BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

Start medische studie

Afstuderen

Start als zelfstandige

Grote reis

Eigen gezin

Specialisatie


013

3 Aan de leden van VvAA

014

JAARVERSLAG 2014 | AAN DE LEDEN VAN VvAA

Aan de leden van VvAA Bezieling Het jaar 2014 was om een aantal redenen een bijzonder – en ook een bewogen – jaar. Het verbond het rijke verleden van 90 jaar VvAA met de belofte van een mooie toekomst, waarin onze rol onverminderd actueel blijft. Er is het afgelopen jaar veel veranderd in de gezondheidszorg en er komen nog meer veranderingen aan. Hoe verhouden de toenemende regeldruk en het gevoelde verlies van autonomie van de zorgverlener zich tot het op een betrokken en compassievolle manier verlenen van zorg? VvAA ziet het op een evenwichtige manier handhaven of terugbrengen van de menselijke maat in de zorg als een van de belangrijkste voorwaarden om de Nederlandse gezondheidszorg beter te maken. Dat vraagt om bezieling bij zorgprofessionals en bij organisaties als VvAA, die staan voor de kwaliteit van de Nederlandse zorgverlening.

90-jarig jubileum Voor u als onze leden was 2014 allereerst bijzonder omdat VvAA haar 90-jarig jubileum vierde. Sinds drie artsen in 1924 de handen ineen sloegen en besloten dat ze een autoverzekering wilden die was toegesneden op de specifieke behoeften van zorgverleners, is dat al 90 jaar lang de essentie van wat we doen: producten en diensten ontwikkelen en aanbieden die zijn afgestemd op – de eigenheid van – de professional in de gezondheidszorg. Dat is de ziel van ons werk.

AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

De jubileumfamilievoorstelling in het concertgebouw in Amsterdam

015

Uw Vereniging VvAA

VvAA bestaat uit Vereniging VvAA, waar u allen lid van bent, en uit

het verenigingsbestuur voor VvAA Groep B.V. een belangrijke toetssteen

stichting heeft als doel het waarborgen van de continuïteit op lange

VvAA Groep met haar dochterondernemingen, waar de dienstverlening

en een veelgebruikt klankbord. Belangrijke gespreksonderwerpen zijn

termijn van VvAA Groep als zelfstandige en onafhankelijke onderneming.

aan de leden vorm krijgt. Vereniging VvAA is aandeelhouder van VvAA

de ontwikkelingen in de gezondheidszorg, de relatie met de medische

Zij houdt een prioriteitsaandeel met onder meer een goedkeuringsrecht

Groep B.V. en samen vormen wij ‘VvAA’.

beroepsorganisaties en het afhandelen van klachten.

ten aanzien van de uitgifte en overdracht van aandelen in VvAA Groep.

Het bestuur van Vereniging VvAA bestaat uit vak- en beroepsgenoten.

Het bestuur van de stichting bestaat uit de voorzitter van Vereniging

Collega’s, afkomstig uit de diverse medische disciplines. Gezamenlijk

Vereniging VvAA is houder van alle gewone aandelen in het aandelen

VvAA, de heer prof. drs G.J. Cerfontaine, de voorzitter van de Raad

staan de bestuursleden voor de belangen van de leden en representeren

kapitaal van VvAA Groep en van alle daaraan verbonden rechten en

van Commissarissen van VvAA Groep, de heer mr R. ter Haar en een

zij de leden als de oorspronkelijke ‘eigenaren’. In deze hoedanigheid is

plichten. Daarnaast bestaat de Stichting Prioriteit VvAA Groep. Deze

onafhankelijk voorzitter, de heer mr C.W. de Monchy.

016


Belangrijkste financiële resultaten Het resultaat van VvAA Groep heeft in 2014 een verbetering laten zien ten opzichte van het jaar 2013. De belangrijkste oorzaak van deze verbetering is de ontwikkeling van de resultaten bij VvAA Schadeverzekeringen geweest. Daartegenover daalden de resultaten bij het bedrijfsonderdeel VvAA Advies & Diensten, een onderdeel waar in 2014 belangrijke wijzigingen in de organisatie zijn doorgevoerd. De omzet is in 2014 achtergebleven bij de verwachting, doordat een aantal nieuwe initiatieven bescheidener bijdroeg dan verwacht. Daarnaast vergden aanpassingen in de organisatie meer tijd dan voorzien.

Omzet VvAA Groep

• Een € 6,0 mln lagere omzet bij Advies & Diensten, veroorzaakt

De omzet van VvAA Groep is in 2014 uitgekomen op € 185,8 mln,

door de beëindiging in 2013 van de alliantie met de Friesland

tegenover € 194,0 mln in 2013. Bij VvAA Schadeverzekeringen was

Bank (- € 3,7 mln: € 2,1 mln eenmalige bate en € 1,6 mln

sprake van een lichte groei, de andere onderdelen lieten een terug-

omzetverlies), een lagere omzet bij Belastingadvies &

gang zien. Achterliggende bewegingen in de omzetontwikkeling zijn:

Accountancy (- € 1,3 mln) en een lagere urenomzet bij de

• Een toename van het premie-inkomen schadeverzekeringen

Beroepsgroepenteams (- € 1,0 mln).

(+ € 0,7 mln), met name door tariefverhogingen bij

• Ten slotte een afname van de overige opbrengsten met € 0,1 mln.

beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen. • Een daling van het premie-inkomen levensverzekeringen (- € 0,8 mln), als gevolg van een afnemende portefeuille door expiraties. • Een teruggang in de opbrengst belegde middelen met € 2,0 mln,

De omzet bestond in 2014 voor 53% uit premie-inkomsten schadeverzekeringen, 10% uit premie-inkomsten levensverzekeringen, 14% uit opbrengst belegde middelen en 23% adviesomzet. Het omzetaan-

per saldo veroorzaakt door een kleinere beleggingsportefeuille en

deel van schadeverzekeringen neemt gestaag toe, van 38% in 2010

een lager portefeuillerendement.

naar de huidige 53%.

Het resultaat van VvAA Groep heeft in 2014 een verbetering laten zien ten opzichte van het jaar 2013. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

017

018


Kosten VvAA Groep

Per saldo is – in combinatie met de in 2013 aangelegde voorziening

VvAA heeft als doelstelling de operationele kosten te verlagen. De

en de onttrekkingen hieraan – per eind 2014 nog een bedrag van

(-€ 0,1 mln). Onderliggend is een positief resultaat behaald op

operationele kosten betreffen de totale kosten van de bedrijfsvoering,

€ 7,2 mln voorzien.

onze deelname in Gilde Healthcare Services I, waar tegenover

exclusief die van strategische projecten en overige kosten.

• Het resultaat bij de overige activiteiten is per saldo gelijk gebleven

negatieve resultaten stonden van VvAA Mobiel en VvAA De totale kosten bedroegen in 2014 € 76,2 mln, tegenover

Risicomanagement voor de Gezondheidszorg.

In de jaren 2010 tot en met 2013 zijn de operationele kosten terug-

€ 74,5 mln in 2013. Gecorrigeerd voor de hogere transitiekosten

gebracht met 23% ten opzichte van 2009 naar € 62,3 mln. Zoals

(€ 5,5 mln t.o.v. € 4,0 mln) zijn de totale kosten van de

VvAA zal over 2014 € 12,3 mln aan retourprovisie AOV uitkeren aan

vorig jaar aangegeven, hangt een verdere verlaging van het kosten

bedrijfsvoering en de projecten dus min of meer gelijk gebleven.

haar leden. Dit is een toename van € 0,3 mln, veroorzaakt door een

niveau van de bestaande activiteiten mede samen met het investe-

stijgend premievolume op de voor 1 januari 2013 opgebouwde

ringsprogramma dat VvAA op dit moment ten uitvoer brengt. Door

Resultaat VvAA Groep

enerzijds de kosten van deze programma’s en anderzijds de operatio-

Het resultaat voor belastingen is in 2014 uitgekomen op € 4,5 mln,

nele kosten in 2014, samenhangend met strategische initiatieven,

tegenover € 2,7 mln in 2013. Aan de verbetering van het resultaat

Sterke solvabiliteitspositie

zijn de operationele kosten in 2014 met € 3,2 mln gestegen ten

liggen de volgende ontwikkelingen ten grondslag:

De solvabiliteit van VvAA, die aangeeft in welke mate VvAA in staat is

opzichte van het jaar 2013.

• Het resultaat bij VvAA Schadeverzekeringen is toegenomen van

aan haar verplichtingen op de lange termijn te voldoen en eventuele

portefeuille.

€ 0,6 mln in 2013 naar € 9,2 mln in 2014. Een toename die

tegenvallers op te vangen, bevindt zich onverminderd op een hoog

De investeringen in strategische projecten zijn in 2014 uitgekomen

met name kan worden toegeschreven aan de gunstige schade

niveau. De solvabiliteit is op groepsniveau verbeterd van 412% in

op € 10,0 mln. Op grond van de waarderingsgrondslagen heeft

resultaten in de branches Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen,

2013 naar 456% in 2014.

activering van een deel van de strategische projectkosten van

Auto en Brand en aan doorgevoerde premieverhogingen.

De solvabiliteit van VvAA Schadeverzekeringen is toegenomen van 409% naar 467% onder andere door het uitstekende operationele

Programma 24 (naar een online verzekeringsbedrijf), het programma

• Het resultaat bij VvAA Levensverzekeringen is daarentegen iets

Modernisering Belastingadvies & Accountancy en het programma ICT

achteruitgegaan (€ 6,4 mln ten opzichte van € 7,3 mln).

resultaat. VvAA Groep heeft besloten tot een interne dividenduitkering

Blauwdruk plaatsgevonden ter grootte van € 4,9 mln. De totale

Een achteruitgang die met name veroorzaakt is door een lager

van € 10 mln door VvAA Levensverzekeringen N.V., die is

lasten voor de strategische projecten zijn hiermee per saldo

resultaat op sterfte en overige technische grondslagen.

aangewend om het eigen vermogen van een aantal andere dochter-

uitgekomen op € 5,1 mln.

• Het resultaat bij VvAA Advies & Diensten is teruggelopen van

vennootschappen te versterken. Bij VvAA Levensverzekeringen is de

€ 6,9 mln in 2013 naar € 1,3 mln in 2014. Een teruggang

solvabiliteit desondanks toegenomen van 446% naar 468%. De

De overige bedrijfskosten zijn in 2014 uitgekomen op € 5,6 mln.

die kan worden verklaard door minder adviesuren, een lagere

solvabiliteit van de overige activiteiten bedraagt 306%.

Deze last van € 5,6 mln (€ 4,0 mln in 2013), hangt samen met

omzet bij Belastingadvies & Accountancy, lagere opbrengsten uit

de transitiekosten voor VvAA in 2014 en de komende jaren.

bancaire diensten en getroffen voorzieningen voor transitiekosten.


019

Toereikendheid voorzieningen Een hoge solvabiliteit is alleen betekenisvol, indien de technische

Premie-inkomen toont gemengd beeld; resultaat neemt duidelijk toe bij VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken

VvAA Levensverzekeringen N.V. Het premie-inkomen is afgenomen van € 20,3 mln naar € 19,5 mln, vooral door een krimpende portefeuille premiebetalende verzekeringen.

voorzieningen van de verzekeraars op basis van prudente grond slagen toereikend zijn om aan alle toekomstige verplichtingen te

VvAA Schadeverzekeringen N.V.

Het resultaat voor belastingen van VvAA Levensverzekeringen nam af

voldoen. Om dat vast te stellen worden de voorzieningen, conform

Het premie-inkomen heeft een lichte stijging laten zien van € 97,2

van € 7,3 mln in 2013 naar € 6,4 mln in 2014, door drie belang-

voorschriften en onder toezicht van De Nederlandsche Bank, onder

mln naar € 97,9 mln, waarbij de branches Arbeidsongeschiktheid

rijke oorzaken:

worpen aan een toereikendheidstoets. Bij VvAA Levensverzekeringen

en Medische Aansprakelijkheid groei toonden. Bij de branches

• Ten eerste zijn de bedrijfskosten met € 0,5 mln teruggebracht als

was het overschot € 23,7 mln (2013: € 18,0 mln) en bij VvAA

Motorrijtuigen en Brand was sprake van een lichte daling van

Schadeverzekeringen € 2,8 mln (2013: € 4,6 mln).

het premie-inkomen. Het resultaat voor belastingen van VvAA

• Ten tweede zijn de opbrengsten uit beleggingen met € 2,1 mln

Schadeverzekeringen nam toe van € 0,6 mln in 2013 naar

teruggelopen, vooral door de dalende portefeuille-omvang.

gevolg van lagere projecten personeelskosten.

Een overschot op de toereikendheidstoets mag, als De Nederlandsche

€ 9,2 mln in 2014. Hier lagen de volgende ontwikkelingen aan

Bank dat toestaat, formeel worden meegeteld bij de solvabiliteit, die

ten grondslag:

opbrengsten uit beleggingen en bedrijfskosten) met € 0,7 mln

daardoor dus hoger wordt. Vanwege het veelal volatiele karakter van

• Ten eerste is het uitloopresultaat op zogenaamde ‘oude jaren’

toegenomen door enerzijds een lager resultaat op sterfte en

• Ten derde is het resultaat technische rekening (exclusief

dergelijke overschotten laat VvAA deze mogelijkheid achterwege. Voor

(bedragen die betaald of voorzien werden voor schades die

overige technische grondslagen en anderzijds een lagere

de volledigheid en ter vergelijking met andere verzekeraars vermelden

ontstaan zijn in de jaren voor het verslagjaar) verbeterd met

benodigde interesttoevoeging aan de voorziening voor

wij dat meetellen zou leiden tot een solvabiliteit per ultimo 2014 van

€ 4,1 mln. Het betreft hier met name de branches Auto, Brand en

levensverzekeringsverplichtingen.

518% voor VvAA Groep, 579% voor VvAA Levensverzekeringen en 482% voor VvAA Schadeverzekeringen.

Medische Aansprakelijkheid. • Ten tweede is het technisch resultaat over het boekjaar 2014 ten

Omzet en resultaat onder druk bij VvAA Advies & Diensten

opzichte van 2013 ook sterk verbeterd (met € 5,7 mln), met

Bij het bedrijfsonderdeel VvAA Advies & Diensten daalde de omzet

Solvency II

name bij de branches Auto, Brand en Arbeidsongeschiktheids

van € 47,9 mln naar € 41,9 mln, veroorzaakt door een op meerdere

Ook onder de Solvency II-grondslagen die op 1 januari 2016 van

verzekeringen. Bij Rechtsbijstand is daarentegen sprake geweest

terreinen lagere adviesomzet. Het resultaat voor belastingen en

kracht worden, is VvAA buitengewoon solvabel. De betreffende

van lagere resultaten.

voor retourprovisie AOV ten behoeve van de leden is afgenomen

solvabiliteitspercentages per ultimo 2013 bedroegen voor VvAA Levensverzekeringen 422% en voor VvAA Schadeverzekeringen 201%. Hiermee beschikt VvAA over een uitstekende uitgangspositie voor de toekomst onder het Solvency II-regime.

• Ten derde zijn de bedrijfskosten (met name samenhangend met de investeringen in Programma 24 - naar een online

oorzaken voor deze ontwikkeling:

verzekeringsbedrijf) met € 1,3 mln gestegen.

• Ten eerste zijn de opbrengsten uit adviesuren met € 1,0 mln

• Ten slotte hebben overige oorzaken per saldo tot een toename van € 0,1 mln geleid.

020


van € 6,9 mln in 2013 naar € 1,3 mln in 2014. Achterliggende

afgenomen, met name als gevolg van een lagere formatie en een wijziging van de organisatie in 2014.

• Ten tweede is de omzet afgenomen met € 1,3 mln als gevolg van

In 2014 is in de winsten verliesrekening een koerswinst van per

geleidelijk – met in totaal een half procentpunt af tot 11,5%. In de

saldo € 3,5 mln verwerkt (2013: € 2,1 mln). Dit resultaat is groten-

vijf jaren voor 2013 was dat nog met vijf procentpunten gestegen tot

deels gerealiseerd door koerswinst bij de verkoop van zakelijke waar-

12%. Ook op de Nederlandse huizenmarkt is sprake van een lichte

€ 3,7 mln teruggelopen door beëindiging van de samenwerking

den. Daarnaast was, als gevolg van verder verbeterde omstandighe-

verbetering: nadat tussen augustus 2008 en juni 2013 Nederlandse

met de Friesland Bank. Hiervan heeft € 2,1 mln betrekking op een

den in 2014, sprake van een vrijval van € 1,0 mln van eerder

huizenprijzen met in totaal 21% daalden, zijn ze vanaf dat punt

eenmalige bate in 2013.

gevormde voorzieningen voor mogelijke oninbaarheid in de

inmiddels met 3,2% gestegen.

obligatieportefeuille.

Gelet op de nog altijd relatief lage kapitaalmarktrentes maakten we

prijsdruk in de markt en een lichte teruggang in het aantal klanten. • Ten derde zijn de opbrengsten uit bancaire diensten met

• Ten slotte zijn de kosten van VvAA Advies & Diensten met € 0,5 mln afgenomen, met name samenhangend met de lagere formatie in 2014 en kostenbesparingsmaatregelen.

ook in 2014 voor een deel gebruik van de betrekkelijk gunstige renteTen slotte is in 2014 door de gunstige koersontwikkelingen op de

condities op de zakelijke spaarmarkt. Bij herbelegging meden wij

financiële markten bruto € 8,0 mln aan ongerealiseerd koersresultaat

staatsobligaties uit zwakkere eurozonelanden en bleven wij vermo-


op zakelijke waarden geboekt (2013: bruto € 8,8 mln). Dit resultaat

gensbehoud nadrukkelijk voor direct rendement stellen. In dat ver-

Bij de overige activiteiten is het resultaat voor belastingen onveran-

is, onder aftrek van de latente belastingverplichting, in de herwaarde-

band belegden we in 2014 aanvullend in Nederlandse hypothecaire

derd uitgekomen op € 0,1 mln negatief.

ringsreserve (en dus in het eigen vermogen) verwerkt.

leningen (in fondsvorm) die een relatief aantrekkelijk direct rendement kennen, zeker in vergelijking met de extreem lage (soms zelfs

Lagere beleggingsopbrengsten, hogere koersresultaten

De gunstige koersontwikkelingen hadden in 2014 mede te maken

negatieve) rendementen op staatsobligaties van de sterkste eurozo-

In 2014 heeft VvAA € 25,9 mln (2013: € 27,9 mln) aan directe

met monetaire verruiming door centrale bankiers via lagere rentes en

nelanden (waarin we dan ook niet uitbreidden). Uit hoofde van diver-

beleggingsopbrengsten, te weten rente en dividend, gerealiseerd. De

opkoopprogramma’s. Ook de in waarde toegenomen Amerikaanse

sificatievoordelen en rendementsverwachtingen bleven we als lange-

beleggingsopbrengsten daalden met name als gevolg van geplande

dollar (+14% versus de euro in 2014) gaf wereldwijd gespreide

termijnbelegger eveneens aanvullend in zakelijke waarden beleggen.

expiraties van levensverzekeringen, waardoor de beleggingsporte-

aandelenportefeuilles extra wind in de zeilen. Voor de eurozone

feuille in 2014 in omvang afnam. Voorts daalden de herbeleggings-

betekende de dollarstijging ook direct een verbetering in de

Eind 2014 beliepen onze aandelenbeleggingen € 67 mln. Ons aan-

rentes verder en heeft VvAA de portefeuille zakelijke waarden (aande-

concurrentieverhoudingen.

delenbeleid, dat in hoofdzaak gericht is op een wereldwijde spreiding

len en alternatieve beleggingen) verder uitgebreid. Bij beleggingen in

via aandelenfondsen, zorgt daarbij voor beperking van bedrijfs- en

zakelijke waarden verwachten we het rendement vooral van toekom-

De economie in de eurozone gaf een verdere verbetering te zien. De

landspecifieke risico’s. Met onze fondsbeleggingen behaalden wij, in

stige waardegroei, zodat uitbreiding van de portefeuille zakelijke

reële economische groei kwam uit op 0,9%, het hoogste niveau

lijn met de markt, een totaal rendement van circa 18%. Met onze

waarden een drukkend effect heeft op de directe beleggings-

sinds 2010. Met 1% groei liep de Nederlandse economie daarmee

belangen in alternatieve beleggingen (funds of hedgefunds; eind

opbrengsten.

in de pas. Dat de economie zich in gunstige zin ontwikkelt, is ook te

2014: € 38 mln), die op totaal portefeuilleniveau uit oogpunt van

zien aan het werkloosheidscijfer in de eurozone. Dat nam – zeer

risico en rendement waarde toevoegen, behaalden wij in 2014 een


021

Professionaliseren praktijkmanagement koerswinst van circa 2% (de markt voor dit soort alternatieve beleggingen daalde met circa 1%). De Hoofddirectie en de Audit & Risk Committee hebben samen een opdracht verstrekt aan een externe deskundige, om eens per jaar het beleggingsbeleid van VvAA Levensverzekeringen N.V. en VvAA Schadeverzekeringen N.V. en de uitvoering van dit beleid te toetsen. De eerste toetsing door de externe deskundige vond begin 2014 plaats en bevestigde aan de opdrachtgevers dat er sprake was van een verantwoord beleggingsbeleid en een dito uitvoering ervan. Begin 2015 hebben we de opdracht opnieuw verstrekt en werd dit beeld bevestigd.

Maatschappelijk verantwoord beleggen en ondernemen Als actief lid van het Verbond van Verzekeraars heeft VvAA zich als verzekeraar gecommitteerd aan de Code Duurzaam Beleggen, die op 1 januari 2012 in werking is getreden. Bij het vermogen dat VvAA als verzekeraar intern beheert, houden wij rekening met milieuaspecten, sociale aspecten en goed ondernemingsbestuur. Wij beleggen niet in entiteiten die betrokken zijn bij de productie van of handel in controversiële wapens (zoals antipersoonsmijnen en clustermunitie) en hanteren daartoe een ‘zwarte lijst’ met uitgesloten ondernemingen. Ook de beheerders van verreweg de meeste aandelenfondsen waarin VvAA deelneemt, voldoen hieraan. Alleen bij zuivere indexfondsen is dit nog niet het geval. We informeren fondsbeheerders én samenstellers van indices actief over de Code en doen op hen een dringend beroep om de daarin verwoorde principes voor maatschappelijk

022



verantwoord beleggen te omarmen, respectievelijk verder over te

in het feit dat we deel uitmaken van de groep van negen verzekeraars

€ 7,5 mln te beleggen in het MKB-fonds van verzekeraars. Daarvan is

gaan tot maatschappelijk verantwoorde samenstelling van indices.

die in 2013 besloot om gezamenlijk de Nederlandse economie te

begin 2014 € 2 mln toegezegd als vastrentende belegging in Qredits.

ondersteunen via aanvullende kredietverstrekking aan het MKB. In

Op 26 januari 2015 is ook het resterende gedeelte van € 5,5 mln

totaal is door de verzekeraars een bedrag van € 170 mln toegezegd.

ingezet voor de stimulering van Nederlandse MKB-bedrijven. Op die

Op bedrijven, overheden of andere partijen wordt, vooral om praktische redenen, niet getracht individuele invloed uit te oefenen voor wat betreft

datum ging een samenwerkingsverband met ABN AMRO van start

de portefeuille zakelijke waarden. Dit hangt samen met de bij aandelen

De eerste stap werd op vrijdag 31 januari 2014 gezet met de onder-

waarmee gedurende enkele jaren in totaal € 280 mln aan kredieten

hoofdzakelijk indexgedreven aanpak van VvAA, de sterke mate van

tekening namens het Verbond van Verzekeraars van een ‘cheque’ van

aan Nederlandse MKB-bedrijven wordt verstrekt. De helft van dat

spreiding en de (daarmee samenhangende) relatief geringe bedragen

€ 30 mln voor Qredits. Dat is een onafhankelijke kredietverstrekker

bedrag is afkomstig van de groep van negen initiatiefnemers, waarvan

per entiteit waarin wij beleggen. Bij extern beheerde alternatieve beleg-

met een goede staat van dienst op het gebied van hulp aan kleine

VvAA zoals aangegeven deel uitmaakt. De andere helft houdt de bank

gingen in hedgefunds wordt maatschappelijk verantwoord beleggen

(startende) ondernemers in de vorm van advies en financiering. De

zelf om te zorgen voor gelijkgerichte belangen.

nog altijd zeer beperkt toegepast in de heersende marktstructuur.

middelen die Qredits nodig heeft om geld uit te kunnen lenen aan het MKB zijn tevens afkomstig van het ministerie van Financiën en diverse

Onze maatschappelijke verantwoordelijkheid bij beleggen uit zich ook

In dienst van onze leden: de focus van uw ledenorganisatie • Ledenbelang op nummer 1 VvAA komt in onafhankelijke onderzoeken naar voren als een

Nederlandse banken. VvAA deed in 2013 de toezegging om voor

• Financieel sterk

werkpositie die geen enkele andere partij in de markt heeft en

Financieel behoort VvAA tot de hoogst gekwalificeerde financiële

die ons in staat stelt om thema’s, zoals in 2014 bijvoorbeeld

dienstverleners in Nederland, blijkend uit de hoge solvabiliteit,

de vrije artsenkeuze, aan te kaarten en bespreekbaar te

zoals hiervoor uiteen gezet.

maken.

• Producten en diensten die onvergelijkbaar zijn

• Artsen Alarm Service

van de meest klantgerichte financiële dienstverleners van

In co-creatie met onze leden en – waar mogelijk – beroepsorgani-

De Artsen Alarm Service is een unieke service die het

Nederland.

saties, ontwikkelen we producten en diensten die specifiek op

mogelijk maakt dat leden die bij VvAA schadeverzekeringen

zorgprofessionals gericht zijn of – waar mogelijk – zelfs op de

hebben, waar ook ter wereld geholpen worden. Hulp bij een

beroepsgroep. U zult deze dus niet makkelijk ergens anders vinden.

ongeval, repatriëring maar ook hulp bij het zoeken naar de

• De hoogste kwaliteit is de norm Alles wat wij doen en leveren voor onze leden moet de hoogste toets der kritiek kunnen doorstaan.

• Grootste zorgnetwerk van Nederland In dat kader past ook de unieke beroepsgroepoverstijgende net-

juiste zorg in het buitenland en pechhulp. Zeven dagen in de week, 24 uur per dag.


023

Ontwikkelingen in de financiële sector De financiële sector (banken, verzekeraars en pensioenfondsen) werd ook de afgelopen periode gekenmerkt door onrust. Er waren problemen met (de advisering van) aan het MKB verkochte renteswaps, de kredietverlening aan het MKB bleef moeizaam, dekkingsgraden speelden pensioenfondsen parten en het nieuws werd regelmatig beheerst door nieuwe en oude schandalen (zoals problemen met vastgoed(financiering) en het Liborschandaal), die de financiële sector in 2014 bleven beroeren. In de verzekeringssector bleef met name de bijzonder vervelende en hardnekkige kwestie van de beleggingsverzekeringen de gemoederen bezighouden. Om het vertrouwen in de financiële sector te herstellen, blijft het belangrijk dat de financiële sector klantgericht inspeelt op consumentenbehoeften en ervoor openstaat problemen uit het verleden op te lossen.

Nieuwe spelers?

nieuwe bedrijfsmodellen ontstaan, vaker ontwikkeld met niet voor de

Een trend is dat de verzekeringsmarkt aantrekkelijk wordt voor nieuwe

hand liggende externe partners en met een steeds dominantere

aanbieders, naarmate de technologische mogelijkheden toenemen.

toepassing van ‘big data’ en digitale communicatie en ondersteuning.

Dit zijn ondernemingen die technologisch geavanceerd zijn en die niet worden gehinderd door de zorgen voor een bestaande porte-

Werkgelegenheid onder druk

feuille. Dat maakt dergelijke partijen wendbaar. Consumenten leren

De verzekeringssector zal verder moeten snijden in de kosten. De

via internet steeds beter hun eigen keuzes te maken, waardoor

levensverzekeringssector is traditioneel georganiseerd en krimpt snel,

adviseurs hun toegevoegde waarde opnieuw uit moeten vinden.

waardoor het kostendraagvlak dreigt op te drogen. In de schademarkt is de concurrentie scherp; dat stelt hoge eisen aan de kostenstructuur,

Innovatie en nieuwe bedrijfsmodellen

de wendbaarheid en de automatiseringsgraad. Deze structurele

De deeleconomie, nieuwe spelers, ‘big data’, snelle technologische

omstandigheid kost nu al werkgelegenheid en zal ook steeds meer

ontwikkelingen, sterk veranderende consumentenbehoeften en verza-

druk zetten op de vigerende arbeidsvoorwaarden.

digde markten. Al deze ontwikkelingen roepen de vraag op of de verzekeringsmarkt en de onderliggende bedrijfsmodellen voldoende toekomst-

Individuele risicoprofielen door data-analytics

bestendig zijn. Het antwoord daarop is in veel gevallen waarschijnlijk

De verzekeringsmarkt wordt steeds transparanter, waardoor produc-

‘nee’. Innovatie – op basis van permanente scenarioplanning – zal een

ten eenvoudiger en beter vergelijkbaar worden. Het is denkbaar dat de

vastere plek in de bedrijfsprocessen moeten krijgen. Daarnaast zullen

prijsstelling in de toekomst verdergaand wordt gebaseerd op

024


De financiële sector werd ook de afgelopen periode gekenmerkt door onrust.

individuele risicoprofielen van klanten. Er komen bijvoorbeeld meer gegevens beschikbaar over medische risico’s en rijgedrag. Door premies en voorwaarden steeds meer te baseren op dergelijke individuele factoren kan het gebeuren dat we de onderlinge solidariteit, die kenmerkend en essentieel is voor verzekeringen, uit het oog verliezen. Vanzelfsprekend kan het niet de bedoeling zijn van het verzekeringssysteem, dat iedere verzekerde uiteindelijk precies zijn eigen schade als risicopremie betaalt.

Solvency II Elders in dit jaarverslag gaan wij in op de gevolgen van Solvency II. Hier, in dit algemene overzicht van ontwikkelingen, volstaan wij met de constatering dat de bedrijfsvoering van verzekeraars de afgelopen jaren een paradigmaverandering heeft ondergaan. De professionaliteit van risico- en kapitaalmanagement, het inzicht in processen en omgeving, de kwaliteit en integriteit van de besturingsmodellen en de aandacht voor heldere rapportages en verantwoording naar de samenleving zijn sterk verbeterd. Deze ontwikkeling is, aangedreven door de economische en financiële crises in het eerste decennium van deze eeuw, in belangrijke mate geïnitieerd door de overheden en de toezichthouders als representanten van de Europese samenleving. Dit grote veranderproces is niet zonder kleerscheuren verlopen en regelmatig is ook nu nog sprake van het doorslaan van maatregelen, regels en bureaucratie, die de aandacht van ondernemingen afleiden van hun primaire taak: het bezig zijn met klanten en leden. Gelukkig zien we nu ook enig begrip ontstaan voor de nadelige bijwerkingen van deze op zichzelf goede ontwikkeling en hopen wij, dat die ‘klepel’ in de nabije toekomst enigszins ‘terug zal kunnen zwaaien’. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

025

Ontwikkelingen in de Nederlandse gezondheidszorg In 2014 was de publieke en politieke focus onverminderd gericht op de zorgsector. Het was het jaar waarin het eerder door minister Schippers gesloten zorgakkoord fors onder druk kwam te staan, met zelfs een ‘Kerst-kabinetscrisis’ als gevolg. Het was ook het jaar waarin u als nooit tevoren uw stem heeft laten horen tegen de diverse plannen en ontwikkelingen. In toenemende mate drukken zorgverzekeraars hun stempel op de gang van zaken binnen de zorgsector. Zij krijgen daarbij erg veel ruimte van de overheid en van de toezichthouders, ook al vertoont de zorgverzekeringsmarkt alle kenmerken van een oligopolie: 90% van de markt is in handen van vier grote zorgverzekeraars. Meer en meer is de macht van de zorgverzekeraars een bron van zorg voor veel zorgverleners, patiënten en maatschappelijke organisaties. Zowel het inkoop beleid van de zorgverzekeraars als hun bureaucratische gedrag is bron van discussie. Ook de grote veranderingen in 2014 rondom de langdurige zorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning en natuurlijk de door het kabinet voorgenomen afschaffing van de vrije artsenkeuze, maakten dat de zorgsector het afgelopen jaar volop in de publieke belangstelling en op de politieke agenda stond.

Druk van regelgeving

Zorgverleners worden – door zowel de wetgever als door zorgverzeke-

Het kabinet heeft een nadrukkelijke en op zichzelf begrijpelijke

raars – gedwongen steeds meer vast te leggen en dat gaat ten koste

opdracht en wens om de kostenstijging te beheersen. Alle parameters

van de tijd die zij aan hun patiënten kunnen besteden. Er zijn vele

in het gekozen stelsel zijn daarop ingericht. Het heeft er steeds vaker

voorbeelden van vereiste vastleggingen, waarvan al op het eerste oog

de schijn van dat maatregelen worden genomen die het gekozen

evident is dat die geen enkel nuttig doel kunnen dienen, noch ter

stelsel en die parameters moeten rechtvaardigen. Wij zijn van mening

verbetering van de verleende zorg, noch ter beperking van de daar-

dat gewaakt moet worden voor dergelijke bewegingen. De insteek van

mee gemoeide kosten. Gelukkig komt hierover via reguliere en social

het stelsel is – alle mooie woorden en campagnes ten spijt – vooral

media steeds meer naar buiten, waardoor de discussie in een breder

gericht op het beperken van de kosten, door het invoeren van omzet-

maatschappelijk perspectief kan plaatsvinden.

plafonds en tariefdalingen. Het gevolg van die aanpak is dat de bureaucratie in de zorg en de daarmee gepaard gaande kosten juist

Toezicht op de zorgsector

toenemen. Dat kwam ook terug in het VvAA Levenslooponderzoek en

In 2014 kwam de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zwaar onder vuur

tijdens het VvAA-congres ‘Tijd voor Ziel in de Zorg’ van 28 november

te liggen als gevolg van wat is gaan heten de ‘Gottlieb Affaire’. Een op

2014: we hebben geconstateerd dat veel zorgprofessionals – en

aanwijzing van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

daarmee onze leden – last hebben van de druk van regelgeving.

ingestelde onderzoekscommissie leverde forse kritiek op de cultuur en

026


In 2014 was de publieke en politieke focus onverminderd gericht op de zorgsector.

organisatie van de NZa en het bestuur van de NZa werd gedwongen

die opmerkelijke uitspraak wel precies de reden, waarom patiënten en

van zorg en aan de samenwerking binnen het ziekenhuis. Een

op te stappen. Een bevestiging van hetgeen wij in 2013 reeds onder-

zorgverleners in 2014 zo te hoop liepen tegen de toen aan de orde

kernvraag daarbij was de positie van de medisch specialisten in het

zochten en aankaartten en waaraan wij in ons vorige jaarverslag

zijnde plannen, die de macht van zorgverzekeraars (ook volgens de

ziekenhuis. Samen met de Federatie Medisch Specialisten en LOGEX

aandacht hebben besteed.

NZa) aanzienlijk zouden vergroten. In onze ogen vormen patiënten en

heeft VvAA grote groepen medisch specialisten begeleid bij de bespre-

Op 25 november 2014 heeft het bestuur van de NZa in een bijeen-

(hun persoonlijke contacten met) zorgverleners samen juist de spil van

kingen met de ziekenhuisbesturen en geholpen bij de uitwerking op

komst kenbaar gemaakt zich zorgen te maken over de machtscon-

de gezondheidszorg en daarmee ook van de zorgverzekeringswet.

organisatorisch, fiscaal en juridisch terrein.

van zorgverleners. De NZa vraagt zich af, of die ten koste gaan van

Contractloos werken

Bekostiging huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg

de publieke belangen en gaat hier, naar wij aannemen in 2015,

Onder u en uw collega’s – zorgverleners en zorginstellingen – is een

Ook de huisartsen onder u hebben zich moeten voorbereiden op

onderzoek naar doen. Dat initiatief juichen wij toe. Ook heeft de NZa

tendens zichtbaar naar ‘contractloos werken’. Leden en hun organi-

ingrijpende en complexe wijzigingen in de financieringsstructuur

in dezelfde bijeenkomst uitgesproken werk te willen maken van min-

saties die daar welbewust voor kiezen, zijn van mening dat de

van de huisartsenzorg (de basisvoorziening huisartsenzorg, de

der regels in de gezondheidszorg, wat wij (en naar wij weten u ook)

bureaucratie waarmee de zorgverzekeraars hen opzadelen, gepaard

multidisciplinaire samenwerking bij chronische zorg en de lokale

een uitstekend idee vinden. Ten slotte vindt de NZa het noodzakelijk

gaat met een dermate grote belasting van hun tijd, dat zij kiezen voor

zorgvernieuwing). De effecten ervan worden pas in 2015 duidelijk,

patiënten beter te laten informeren over de kwaliteit van de zorg die

een lagere vergoeding zónder contract met een zorgverzekeraar. Dat

maar de onrust is er nu niet minder om. Materiële controles en

ze kunnen verwachten. Dat aspect zou ook een grotere rol moeten

is natuurlijk een belangrijke keuzemogelijkheid. Indien artikel 13 over

contractonderhandelingen op het scherp van de snede, met alle

spelen bij de inkoop van zorg door verzekeraars. In een eerdere

de vrije keuze van patiënten voor hun zorgverlener conform de voor-

negatieve publicitaire gevolgen van dien. De vraag is hoe dit bijdraagt

Zorgmonitor heeft de NZa vastgesteld dat zorgverzekeraars minder

nemens van het kabinet gewijzigd zou zijn, dan zou de mogelijkheid

aan de kostenbeheersing in en de kwaliteit en toegankelijkheid van

goed of niet geëquipeerd zijn om de kwaliteit van zorg te bepalen en

om als zorgverlener zonder contract te werken naar ons inzicht de

de zorg. De vraag stellen, is het beantwoorden ervan.

te beoordelen, en dat zij vooral op prijs inkopen. Wij vermoeden dat

facto verdwenen zijn. In die situatie had een zorgverzekeraar natuur-

het een hele toer zal zijn om dat beeld te veranderen, als dat al moge-

lijk een vergoeding kunnen betalen, maar nu artikel 13 ongewijzigd

lijk is. VvAA is van mening, dat bij discussies over kwaliteit in de zorg

blijft, is hij daartoe verplicht. Een niet onbelangrijk verschil denken wij.

centratie bij en de inkoopmacht van de zorgverzekeraars ten opzichte

altijd nauw moet worden samengewerkt met de huidige toezicht houders op de kwaliteit en met wetenschappelijke verenigingen en

Bekostigingssystematiek ziekenhuizen

beroepsorganisaties.

Als gevolg van de nieuwe bekostigingssystematiek binnen de medisch-specialistische sector (per 1 januari 2015) hebben veel

In de bijeenkomst op 25 november noemde de NZa de zorgverzeke-

ziekenhuizen en medisch specialisten hun gedachten moeten laten

raars ‘de spil’ van de huidige zorgverzekeringswet. Misschien typeert

gaan over de wijze waarop zij invulling willen geven aan het verlenen


027

De strategische positie van VvAA Hoofddoel strategie: ongeëvenaarde dienstverlening aan onze leden Het doel van onze strategie is om te komen tot een ongeëvenaarde dienstverlening, vanuit een volledig begrip van wat u privé en als professional of zorginstelling bezighoudt en wat u beweegt. Dit wordt ‘Customer Intimacy’ genoemd. Wij noemen het liever ‘relevant en onvergelijkbaar, in dienst van onze leden’. VvAA stelt de sterke binding met haar leden en de kwaliteit van dienstverlening centraal. Voor onze processen, onze producten en onze prijsniveaus geldt dat ze ten minste marktconform moeten zijn. U moet voor dezelfde prijs-kwaliteitverhouding niet elders beter af kunnen zijn. In 2014 hebben we met een nieuwe organisatie-inrichting verder gewerkt aan de invulling van onze strategie. Dit jaarverslag gaat daar De strategie van VvAA om die ongeëvenaarde

voor een groot deel over en hier vatten we een paar ‘highlights’ samen.

dienstverlening duurzaam te realiseren is, ook in 2014, gebaseerd op drie pijlers.

Ten eerste onze positionering. Uit de vele reacties die wij in 2014 van

• Allereerst benadrukken we onze positie als een

u ontvangen hebben, mag blijken dat VvAA door u gezien wordt als

hechte ledenorganisatie in het hart van de

de door ons geambieerde hechte ledenorganisatie in het hart van de

gezondheidszorg, waarbij het belang en de

Nederlandse gezondheidszorg. Onze initiatieven tot behoud van de

tevredenheid van onze leden centraal staan.

vrije artsenkeuze hadden wij niet vanuit een andere identiteit en niet

• Ten tweede ontwikkelen we versneld passende

zonder uw overweldigende steun (maar ook die van patiënten en

producten en diensten die weer tot groei kunnen

maatschappelijke organisaties) kunnen nemen. Tegelijkertijd startten

leiden.

wij in 2014 met onze Levensloopaanpak, mede gebaseerd op het

• Ten derde verbeteren we processen en verlagen

grootschalige Levenslooponderzoek. Hierin hebben wij onze positie

we operationele kosten, om zo de prijs-kwaliteit-

als partner, die u op elk moment en met ieder vraagstuk kan helpen,

verhouding van ons advies, ons aanbod en onze

een impuls gegeven. Ook ons jubileumcongres op 28 november

dienstverlening permanent te verbeteren.

2014 ademde, inhoudelijk en qua sfeer, een grote verbondenheid uit, tussen u als leden onderling, maar ook tussen u en VvAA. Voorts noemen wij de samenwerking tussen de medisch specialisten en de

028


Onze initiatieven tot behoud van de vrije artsenkeuze hadden wij niet zonder uw overweldigende steun kunnen nemen.

consultants van VvAA bij het uitdenken van de goede stappen naar

dienstverlening omtrent bedrijfskundig advies op een nieuwe leest

Ten derde: Het verlagen van de operationele kosten door onze proces-

het nieuwe model van integrale bekostiging op 1 januari 2015.

geschoeid, evenals onze hypotheekadvisering en onze juridische

sen te verbeteren. Dit is een drijvende kracht in het verder online

Andere voorbeelden van de productieve samenwerking tussen leden

werkzaamheden. Wij maken grote stappen in ons streven om VvAA te

brengen van onze dienstverlening. Hiervoor noemden we al ons

en hun eigen ‘club’ VvAA zijn de vele bijeenkomsten, waarin wij u

laten fungeren als expertisecentrum voor Juridisch Advies en

online schadeverzekeringspakket en de jaarrekeningen en belasting

ontmoeten om te overleggen over ontwikkelingen in de gezondheids-

Rechtsbijstand, speciaal voor de gezondheidszorg, door onze juristen

aangiften van leden en zorgondernemingen, waardoor we meer kun-

zorg, om te bekijken hoe u daar het best op in kunt spelen en ook om

en op deelgebieden gespecialiseerde externe bureaus in één organi-

nen doen tegen minder (met name personele) kosten. De effecten

uw eigen concrete inbreng in de vormgeving van onze producten,

satieonderdeel samen te brengen en samen te laten werken aan de

hiervan zullen in de komende jaren zichtbaar worden, evenals die

diensten en communicatie te realiseren. De VvAA Ledenredactieraad

oplossing van de problemen van onze leden. Deze werkwijze hebben

van het efficiënter maken van onze adviesorganisatie.

helpt ons bijvoorbeeld heel goed om onze schriftelijke

we in 2014 ook gevolgd bij het vormgeven van onze adviesdienst in

Onze huisvestingskosten zijn sterk gedaald door het onderverhuren

communicatie voortdurend te verbeteren.

het kader van de integrale bekostiging van ziekenhuizen.

van een deel van ons pand aan de Schola Medica van de Stichting

Ons reisbureau VvAA QualityTime heeft het assortiment aangescherpt

Beroepsopleiding Huisartsen SBOH.

Ten tweede: de versnelde ontwikkeling van producten en diensten om

om nog beter in te kunnen spelen op de weer toenemende behoefte

VvAA te laten groeien. Deze hebben we veel aandacht gegeven, maar

van leden en instellingen aan ‘once in a lifetime’ nascholings- en

Met al deze maatregelen hebben we belangrijke vernieuwingen gerea-

de resultaten daarvan zijn in 2014 niet voldoende in de cijfers zicht-

opleidingsreizen. MobileDoctors heeft haar missie sterker gericht op

liseerd die het fundament leggen voor een verdere uitbouw van onze

baar geworden.

het ondersteunen van leden van VvAA bij hun activiteiten om moderne

positie als ledenorganisatie en betekenisvol zorgnetwerk.

Externe factoren spelen daarin natuurlijk een rol. De markten voor

app-technologie in de zorgverlening te kunnen toepassen.

levensverzekeringen en voor adviesdiensten op declaratiebasis zijn

Aparte vermelding verdient de in 2014 aangegane samenwerking

al enkele jaren buitengewoon lastig en de gezondheidszorg heeft

tussen PGGM&CO en VvAA. In deze samenwerking wordt een speciaal

economisch ook betere tijden gekend dan tegenwoordig. Maar dat

ontwikkeld pakket schadeverzekeringen aan de leden van PGGM

neemt niet weg dat wij ervan overtuigd zijn VvAA te kunnen laten

aangeboden.

groeien en die ambitie hebben we dan ook. In 2014 hebben we

Wij denken dat we met al deze in 2014 doorgevoerde vernieuwingen

daarvoor belangrijke stappen gezet.

en verbeteringen goed gepositioneerd zijn om in 2015 en daarna de

Ons nieuwe productenpakket voor schadeverzekeringen en de moge-

vruchten daarvan te kunnen plukken.

lijkheid dit volledig online af te sluiten en ook online schademel dingen te doen, leggen een goede basis voor groei. Dat geldt ook voor het in 2014 volledig online komen van onze dienstverlening om jaarrekeningen en belastingaangiften op te stellen. Wij hebben onze


029

Ons DNA Starten maatschap

Groei zorginstelling en maatschap

Aanmelden VvAA MBA

Voorbereiding carrière

Uitnodiging 7 maart 2015


Afstuderen

VAN EEN HUISARTS

Studie farmacie

Overname apotheek?

Verhuizen

Eigen praktijk starten

Waarnemen

Samenwonen

VAN EEN APOTHEKER

VAN EEN PARAMEDICUS

VvAA Master of Business Administration (MBA) voor professionals in de zorg Omdat zorgprofessionals steeds vaker management taken hebben. Wilt u verder groeien tot professioneel manager en topprofessional in de zorg? En wilt u uw bedrijfskundige kennis als manager en bestuurder (bijvoorbeeld van een net opgericht medsch-specialistisch bedrijf) verbreden?

Contact LAD

aangeboden? Is het wel mogelijk om een apotheek te kopen? En, niet onbelangrijk, is dat een goed idee? Apotheekeigenaren en ketens benaderen ons regelmatig met de vraag of wij enthousiaste apothekers kennen, die een eigen apotheek of

Hebt u behoefte aan reflectie op uw eigen managementpraktijk en wilt u meer voor uw instelling betekenen?

Orteliuslaan 750, Utrecht

Of streeft u naar persoonlijke groei en versterking van

www.vvaa.nl/aios-huisartsgeneeskunde

VvAA

VvAA-startersbijeenkomst

mede-eigenaarschap ambiëren.

Tijd: 09.30 - 16.00 uur

Dinsdag 10 februari: 16.00 -19.30, Utrecht Dinsdag 17 februari: 16.00 -19.30, Zwolle Donderdag 26 februari: 16.00 -19.30, Nuenen

Tijd voor ondernemerschap?

www.vvaa.nl/startersbijeenkomst

Voorop staat uw advies aan de patiënt. U wilt uw tijd voornamelijk besteden aan het bieden van de juiste zorg. En als ondernemer wilt u uw opbrengsten en kosten in balans. Onze adviseurs met jarenlange ervaring in begeleiding bij aankoop, verkoop en verbeteren van de resultaten van apotheken helpen u met de juiste connecties, inzicht en advies.

Janssoniuslaan 34-36 Deelnemer Marald Wikkeling: “De arts die een afdeling in 3528 AJ Utrecht een academisch ziekenhuis leidt heeft soms wel 140 mede 030 670 27 02werkers onder zich werken. Die moet ook kunnen beslissen over de aanschaf van dure medische apparatuur. Dan is [email protected] www.lad.nl

Dit is het moment dat u ook ondernemer wordt. Startersbijeenkomst voor paramedici

Is dat waar? Worden er weer meer apotheken

Kom ook naar de informatiedag op zaterdag 7 maart 2015 VvAA gebouw ’t Hart

uw loopbaanperspectief? Dan is de VvAA MBA er voor u.

Apothekenmarkt trekt aan.

‘Aios huisartsgeneeskunde, klaar voor de toekomst!’ Omdat u zich wilt voorbereiden op uw carrière.

het wel zo handig als hij de nodige kennis van inkoop heeft. In deze opleiding bestuderen we de gang van zaken in een

Contact Lennard Werner Consultant VvAA hufenfedap

zorginstelling op een bedrijfskundige manier. Zo kunnen we de instelling effectiever en doelmatiger laten werken. We

[email protected] 06 515 101 68

werken met kleine groepjes waardoor je geconcentreerd Orteliuslaan 750 deelneemt aan discussies.” 3528 BB Utrecht 030 247 47 07 [email protected]

www.vvaa.nl

Voordelen

De onvergelijkbaarheid in onze producten en diensten kent haar oor-

Onze visie

Onze missie

Zorgprofessionals willen hun tijd besteden aan hun vak: u wilt goede

VvAA is de persoonlijk adviseur en het zakelijk kompas in dienst van

met VvAA vergelijkbare organisatie. VvAA biedt een breed palet aan

zorg verlenen en patiënten beter maken. U worstelt met het feit dat

alle professionals en instellingen in de Nederlandse gezondheidszorg.

producten en diensten, speciaal voor professionals in de zorg én is

zaken rondom het leveren van zorg meer en meer van uw beschik-

samen met professionals in de zorg discussiëren en leren topdocenten met branche-ervaring inhoud direct toepasbaar

sprong in de aard van onze organisatie. Er bestaat in de wereld geen innovatieve afstudeeropdracht

De MBA start op 21 september 2015. Informatieavonden op 19 februari, 12 maart, 9 april, 7 mei en 11 juni 2015. Meer informatie en aanmelden? Kijk op vvaa.nl/mba.

Marald Wikkeling vaatchirurg lid sinds 1987

als dienstverlenende organisatie van en voor alle zorgprofessionals

bare tijd in beslag nemen. U hebt behoefte aan een partner die u het

Voor alle professionals in de Nederlandse gezondheidszorg op alle

diep geworteld in de Nederlandse gezondheidszorg. Wij zijn ‘van u’.

‘werk naast het zorginhoudelijke werk’ uit handen neemt, die u

momenten in hun levensloop:

Vandaar dat ‘in dienst van de leden’ letterlijk ons leidende principe is.

begrijpt, die specifieke problemen snapt, die daar de oplossingen

• in dienstverband of zelfstandig gevestigd;

Daar zit het gevoel van ons merk, dat is wat geen andere (financiële)

voor heeft en die er altijd – op alle relevante momenten gedurende uw

• in alle (para)medische beroepsgroepen;

dienstverlener, verzekeraar, adviseur, opleider of netwerkorganisatie

leven, zakelijk en privé – voor u is. Als persoonlijk adviseur en als

• van student tot gepensioneerde;

kan zeggen. Dat is ook waarom veel van onze leden VvAA als ‘hun

zakelijk kompas, onvoorwaardelijk aan u verbonden.

CBS 1.75 adv A4 apothekenmarkt Hufenfedap_01.indd 1

club’ zien en ervaren.

030


19-02-15 10:40

• als bestuurder of manager.

Aanpassingen organisatie en aansturing

Organisatiestructuur

We hebben in 2014 met veel plezier teruggekeken op de afgelopen 90 jaar, maar als VvAA kijken we juist ook naar uw en onze

Hoofddirectie VvAA

toekomst. We zijn relevanter dan ooit en om dat te blijven, moeten we

Herman van Hemsbergen Kees Brouwer

ons voortdurend moeten aanpassen aan de eisen van vandaag en morgen. Het afgelopen jaar hebben we belangrijke wijzigingen doorgevoerd in onze eigen organisatie. Onze strategie richt zich op de permanente verbetering en vernieuwing van onze dienstverlening aan onze leden. We sluiten daarbij aan bij veranderingen van uw wensen en behoeften. U en uw collega’s willen in toenemende mate zelf online producten en diensten aanschaffen. Tegelijk wilt u goed en uitgebreid geadviseerd blijven worden. VvAA heeft die twee zaken gecombineerd: we hebben een online verzekeringsbedrijf ingericht en

HRM & Overige Diensten

VvAA Advies & Diensten

Finance, ICT & Risk Management

VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken

Barbara van der Kolff

Martin Aalders

Leonhard van Dijk

Kees Brouwer

verbeteren daarnaast onze kwalitatief hoogstaande adviesorganisatie, gericht op het integraal adviseren van VvAA-leden en instellingen in elke beroepsgroep en in elke levensfase. Om dat te realiseren hebben we ook in 2014 grote investeringen gedaan. Op 1 februari 2014 is de organisatieaanpassing geformaliseerd. Er

Corporate Communicatie Monique Wesly

Kennismanagement, Beroepsorganisaties & Netwerken

Schade Ebbo van Gelderen

Edwin Brugman

Leven, Bancair, Zorg & Inkomen Réseva Engelaer

zijn nieuwe bedrijfsonderdelen ingericht, te weten VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken en VvAA Advies & Diensten. Daarnaast hebben we de onderdelen HRM & Overige Diensten en Finance, ICT & Risk Management ingericht. De bedrijfsonderdelen die producten leveren of diensten verrichten voor leden van VvAA en voor zorginstellingen, hebben de verantwoor-

Vennootschappelijke & Juridische Zaken

Strategie & Innovatie

Verander- & Projectmanagement

Coert van Driel

Rob van de Langenberg

Luc Ponsioen

delijkheid voor hun ‘eigen’ keten die zowel de productprocessen als


031

Het advies en de ondersteuning van VvAA: altijd gemakkelijk en eenvoudig het meest passende aanbod voor elk (para)medisch beroep | voor elke uitoefeningsvorm – waarnemer, in dienstverband, zelfstandig of een meer aansturende of bestuurlijke rol | voor alle financiële, fiscale, juridische en verzekeringsvragen of vragen over samenwerking, ondernemerschap en professionele of persoonlijke ontwikkeling | in elke privé- en zakelijke situatie | voor elke levens- en carrièrefase van een zorgprofessional.

Eenvoud en gemak voor individuele leden

Financiële en professionele gezondheid van individuele leden: zakelijk en privé

Zorgprofessionals kunnen zelf gemakkelijk en eenvoudig online hun standaard verzekeringen afsluiten en beheren bij VvAA. Uiteraard zijn onze verzekeringen toegespitst op de specifieke wensen van de verschillende beroepsgroepen.

VvAA biedt haar individuele leden producten en diensten die zij nodig hebben om financieel en professioneel te werken en te leven. Financiële zaken kunnen leden eenvoudig en gemakkelijk online in orde maken voor nu en voor later. Voor complexere vragen, specifieke situaties en opleiding en ontwikkeling biedt VvAA als persoonlijk adviseur de meest passende oplossing.

• Aansprakelijkheidsverzekering Privé • Aansprakelijkheidsverzekering Medisch Beroep • Rechtsbijstandverzekering • Autoverzekering • Ongevallenverzekering • Zorgverzekering • Brandverzekering

• Reisverzekering • Woonhuis-/inboedelverzekering

VvAA als ledenorganisatie

• Financieel advies, incl. Financiële Planning • Hypotheekadvies en -bemiddeling • Belastingadvies • Arbeidsongeschiktheidsverzekering

• Overlijdensrisicoverzekering • Pensioenopbouw • Vermogensopbouw • Reizen van QualityTime • Opleidingen & Teamcoaching • Mediation • MobileDoctors

• Ledenvoordelen • Speciale ledenactiviteiten zoals debatten, onderzoeken en bijeenkomsten

Bedrijfskundige oplossingen voor (managers van) zorgondernemingen en zorginstellingen

• Arts en Auto • Artsen Alarm Service

VvAA biedt managers en bestuurders in middelgrote en grote zorgondernemingen zakelijke advisering en ondersteuning bij specifieke financiële, juridische en ondernemersvraagstukken, weten regelgeving, contracten, aansturing en samenwerking. • Accountants voor de gezondheidszorg (AGZ) • Zakelijke verzekeringen en verzekeringspakketten op maat • Consultants voor de zorg: advisering over samenwerkingsverbanden en rechtspersonen in de (para)medische sector • Werkgeverszaken: P&O-advies, Personeels management, Verzuimbegeleiding, Salarisadministratie, Loopbaan- en Carrièreadvies

032


• Juridisch advies en rechtsbijstand • Mediation • Opleidingen & Teamcoaching • Risicomanagement voor de gezondheidszorg • Nascholings-, opleidings- en teamreizen van QualityTime • MBA voor professionals in de gezondheidszorg

Zakelijke oplossingen voor maten en praktijkeigenaren VvAA biedt maten, praktijkeigenaren en andere zorgondernemers zakelijke advisering en ondersteuning bij financiële, juridische en ondernemersvraagstukken, weten regelgeving, contracten, praktijkvoering, aansturing en samenwerking.

• Vestigingsbegeleiding en praktijkvoering • Bedrijfskundig en financieel advies • Belastingadvies & Accountancy • Consultancy voor de zorg: advisering over samenwerkingsverbanden en rechtspersonen in de (para)medische sector • Werkgeverszaken: P&O-advies: Personeelsmanagement, Verzuimbegeleiding, Salarisadministratie, Loopbaan- en carrièreadvies

• Juridisch advies en rechtsbijstand/begeleiding bij tuchtzaken • Mediation • Opleidingen & Teamcoaching • Risicomanagement voor de gezondheidszorg • Zakelijke verzekeringen • Zakelijke bancaire diensten en advies • Nascholings-, opleidings- en teamreizen van QualityTime • MBA voor professionals in de gezondheidszorg

de klantprocessen omvat. Dat wil zeggen dat zij in hoge mate hun

Samenwerking met PGGM

de vernieuwde ‘mijn-omgeving’ in combinatie met de nieuwe website.

eigen beslissingen kunnen nemen, waardoor deze dichter bij u en

In februari 2015 is daar de bestaande schadeverzekeringsportefeuille

uw collega’s plaatsvinden en sneller genomen kunnen worden.

aan toegevoegd. De overige onderdelen van de verzekeringsporte-

Minder bureaucratie, minder operationele kosten en meer snelheid

feuille volgen in de komende tijd.

en actie is het credo van deze verandering. Een gevolg van de vraag uit de markt is ook dat we ons werk

Programma Modernisering Belastingadvies & Accountancy:

efficiënter – en dus met minder mensen – kunnen en moeten gaan

naar een unieke propositie voor bedrijfskundig advies

doen. We verwachten dat er over een periode van drie jaar voor de

De basis voor dit programma is het gegeven dat u, naast uw profes

huidige activiteiten 115 arbeidsplaatsen minder nodig zijn.

sionele activiteiten, steeds meer bezig bent met de bedrijfskundige aspecten van uw organisatie. Daarmee bent u ook verantwoordelijk voor ondernemers- en managementtaken, zoals het vastleggen van

Het voormalige managementteam van VvAA is, ook op 1 februari

basisgegevens, de financiële administratie, personeelsadministratie en

2014, opgevolgd door het VvAA DirectieTeam bestaande uit twee hoofddirecteuren en drie directeuren. Voorheen bestond het

VvAA en PGGM Coöperatie U.A. hebben in 2014 de krach-

het genereren van managementinformatie, ook om te kunnen onder-

managementteam van VvAA uit negen personen.

ten gebundeld. Mensen die werken (of hebben gewerkt) in

handelen met de zorgverzekeraars. De dienstverlening die we met dit

de sector zorg en welzijn kunnen lid worden van PGGM

programma realiseren, is erop gericht om u hierin te ondersteunen en

Strategische veranderprogramma’s

Coöperatie U.A., beter bekend als PGGM&CO. PGGM&CO is

daar waar nodig ‘taken uit handen te nemen’. U kunt hier meer over

Programma 24 - naar een online verzekeringsbedrijf

een partner die, net als wij, al jaren actief is in de gezond-

lezen in onze toelichting op het bedrijfsonderdeel VvAA Advies

Programma 24 geeft u de mogelijkheid om 24 uur per dag, zeven

heidszorg. Leden van PGGM&CO, die met name werkzaam

& Diensten.

dagen per week uw verzekeringen in te zien, ‘realtime’ nieuwe verze-

zijn in verpleegkundige en verzorgende beroepen, krijgen de

keringen af te sluiten en wijzigingen op bestaande verzekeringen door

beschikking over een nieuw assortiment verzekeringspro-

Herinrichting Front Office – vanaf 1 februari 2014

te voeren. In een aantal fasen zullen we onze verzekeringsfunctionali-

ducten, dat speciaal voor hen is ontwikkeld door PGGM&CO

VvAA Advies & Diensten

teit via internet beschikbaar maken. Na onze schadeverzekeringen is

en VvAA. Door deze samenwerking met PGGM&CO kunnen

De snel veranderende omstandigheden in de gezondheidszorg, de rol

de beurt aan de andere verzekeringsproposities. Zo kunt u uiteindelijk

we meer zorgprofessionals bedienen. We bereiken een

van digitale media en de groeiende behoefte aan integraal advies zijn

ook uw levens-, zorgen inkomensverzekeringen via www.vvaa.nl

schaalvergroting die gunstig is voor ons pakket aan

voor VvAA aanleiding geweest om de adviesorganisatie in de Front

afsluiten of beheren. Dit is een belangrijke ontwikkeling, die in 2014

diensten en voor onze producten en prijzen. PGGM&CO

Office begin 2014 opnieuw te organiseren. Er zijn nieuwe

al voor een flink deel haar beslag heeft gekregen. In september 2014

realiseert hiermee een relevante uitbreiding van haar

Beroepsgroepenteams ingericht, bestaande uit adviseurs in de buiten-

zijn we live gegaan met onze nieuwe online schadeverzekeringen,

productenaanbod.

en binnendienst, met specifieke kennis van de verschillende (para)


033

medische beroepsgroepen. Hierdoor kunnen we u nog beter van dienst zijn. Daarnaast voeren we hiermee efficiencyverbeteringen door in de klantprocessen, waardoor we beter, sneller en goedkoper kunnen werken. Ook hierover leest u meer in onze toelichting over het bedrijfsonderdeel VvAA Advies & Diensten.

niet in te m o n e d e l nkeuze. Kamer e r s o t o r a v e n j e i 10 reden et afschaffing vr m stemmen

l damentee n een fun en asting va se patiënt are aant Nederland onherstelb or t het lijk vo ijn lijk alt , t verv nderen en waarsch keringswe nnen vera torische slissing urlijk ku be Zorgverze tu n an een his de na ee sta n t n va te t punt zorgen da tikel 13 ewel zake he ar Ho ote n op n. t gr va lge s ze en et lijk gevo n maken on ner te kie t schrapp t wat de Het kabin men. Wij zorgverle en. Met he n begrijp of andere wil instem or te voer a iederee recht do eigen arts r hiermee zijn, zodr de me te n de Ka tij jke de ee zal bli t te allen van de Tw vergissing het rech . erderheid torische op een rij dat een me lijk een his hieronder er nu op atschappe . daarvoor uitleggen iek en ma redenen r de lit ste po waarden ijk ze gr rwijzen naa n als de n polisvoor er doorve soo n de belan elen, gee tte ze ts niet me e uwensper wil) behand n. W een huisar (als vertro keraars. kan dat l t ervan zij wij aas rze ze, ter Daarn

Red uw vRije aRts keu

Verbreding van de dienstverlening De zorg verandert. VvAA verandert mee en breidt haar dienstverlening uit wanneer dat voor u relevant is. Een voorbeeld hiervan is Mobile Doctors. Mobiledoctors.nl heeft als doel om een betekenisvolle bijdrage te leveren aan de technologische ontwikkeling van de gezondheidszorg. Dit doen we door samen met ambitieuze en inspirerende zorgver nieuwers, leden van VvAA, een plek te creëren waar we nieuwe dingen leren en bouwen. Meer over mobiledoctors.nl leest u op pagina 75.

VvAA als beroepsgroepoverstijgende ledenorganisatie VvAA is niet alleen relevant vanwege haar producten en diensten. Als ledenorganisatie heeft VvAA zich in 2014 een paar maal duidelijk uitgesproken in het belang van onze leden, van de Nederlandse gezondheidszorg en daarmee dat van onszelf. Het verzet tegen de, door de regering voorgenomen, aanpassingen van het beruchte artikel 13 van de Zorgverzekeringswet beheerste het nieuws aan het eind van 2014. Maar VvAA was daarvoor al op de bres gesprongen voor de in het geding zijnde vrije artsenkeuze. Veel van onze leden vroegen om en waardeerden de duidelijke stellingname van VvAA. Bovendien meenden en menen we zelf ook dat de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorgverlening gebaat is bij een vrije artsenkeuze, nu en in de toekomst.

034


r voor onmisbaa samenleving. nkeuze is aafde Vrije artse een besch ening in zorgverl ; onze ge-

1.

zorgve

enkeuze!

goed beeld specialist van zijn vak is, niet dat van zijn heeft geen patiënt) 5. ieder bevolking atregel. van de e burg er in nederland heeft rlandse ze ma een zorgverzekering. De Nede n van de lge u hebt altijd het recht vo naar welke dokter of ge ang. van de te kiezen ande redr zorgv deze 9. het ge erlener u gaat – los van van en olg komt in welke zorgverzekering de vatieeraar ine heb- zorgv n de gev erzek Inno e of kle moet s doorzie kering zij u

hebt

Wat betekent dit

concreet

die tzorg ? . lander gverze individuel rr helem aal racht of gve e Neder voor welke zor tar doo een belangrijk deel vergo n. Zor oek in opdfund ten niet De meest amenteleovarecht rden ges esteringe t; zij we een onderz eden. Het is met ties woop Er zullen schrijnende gen inv vrijeverartse verlagen. ben atregel nie bleek uit nkeu t bekend el inn ten te situaties ontsta dreig ners en t we heb t nu te vervallen. en om kosze* iënt ma ber 2013 gen. Ve landers nie zorgverle hebb rijkste wa en geen te hebben erzekerin tussen pat . In decem de Neder epenidee veel nederlanders voorbeeld de patiënt – met een naturapolisan. Neem bijwens watdedat het belang imale interactie 60% van p er gro restitutiev voor per- ben ken Me roe d dat om en hen . , t blij – die met een rkg betek goe tie. VZ 56% gaa ura ars We ent. ova ernstige ziekte wordt nat is het een opt Zorg van ON zekera n dit hieronder voor u geen inn atie en een s van de wij 5zette opgenomen in het zieken id tussen ouderen Dat vergt men zelf ontstaat beeld een uwensrel 202 aan gverlener op een rij. ondersche huis. Hij en zelfs bij zondheid. zekering & Care denkt er uiteraard niet n vertro Daarmee jonge zor Als bijvoor ken- het type ver is dat 82% aanaan zijn polisvoorwaar ach, Cure rlener. Ee cruciaal. 49%. r hebben ter komt die visie niet welk jongeren ment Co ook nog den te bekijen zorgve daarvoor Vorig jaa ken. Hij laat de verzek haar dok op Bij t dan ook ordde, dat ouderen visiedocu of van tact zijn wis wo ene bij het ft zijn con pen ant de 5 en ering k hel ze gewoon doorlopen, zoals de 84% schrap soonlij jaren bij rdt van Zorg 202 oden. De bijna en. Het deze dan Bij jongeren is dat 96% van de Nederlander eën band wo patiënt al r aangeb knipt als wikkeling ft. s het afgelopen jaar heeft t goede ide door. Die chronisch de ministe g- hee enste ont n door en aar doorge rleners me zor gedaan. ete gew ker aar Als gve mo De rze de elk blijkt n s. zor dat de zorgverzekeraar s hee de art nen zij sluit bij de zorgve lligt dat ruild het ziekenhuis niet langer ere rzekeraar betreffen dag door bewerkste te orgaperen ge contracteert, zal de patiën r een and van zorgve it met de de andere artikel 13 om zelf iets l pels tegen t het ziekenhuis moete kiezen voo meer slu eaucratie iehee ben te ap 6. r ct vis bur zo heb tra t voo iek de de e r n verlaten, mt polit of de rekening zelf moete omarm geen con zich doo t de patiën mens snapt dat dit welijks rui ke Er worden minister n betalen. even tiënt. ar dwing nd persoonlij elen en nau dat het door de de - initiati verzekera van de pa weldenke enselijke s worst zen ensredden eschaft. ner. Ieder ten koste rzekeraar e en onw n. Wij vre – ook lev zorgverle s enorm dat zorgve n van de nisere wordt afg e andere Ook chronische patiën derlander esproken artikel 13 me ent en vel ten hebben een proble veel Ne ft. g overne rd is afg d docum kunnen als em. Zij zor hee koo in jar e) zullen gak ties mil rig een bak zor langjarige en vertrouwde gdu een consequen In het de prullen van (lan relatie met een zorgdaarvoor p, dat vormen verlener en diens team krijgen t lijkt ero een aantal keraars ineens moeten stopze en kost. He Zorgverze tten, als de zorgkost zetten m van het rheid nu zorgverzekeraar kiest voor overheid. eveel de en. in de vor kabinet het de ove t . ho be ist en een e he 2. andere dan en 10 geë zak n rd n zorgve of ee der va ben rlener. rk vraag euro min Hier worde atregel. d voor heb gumenten rgers op het ve Het is de senkeuze. deze ma te maken De ar r wisselgel de vrije art len door t elkaar den en bu r ze daa Maar ook in de dagelij dat ineren van niets me zullen da Kamerle kse praktijk ontstaan de ministe proken, n. geheel elim isseld die onwena) heeft k uitges selijke situaties. Een nsen gaa aar uitgew gestaan. iteit (NZ € 100,- per publiekelij patiënt komt bijvoorbeeld illende me tegen elk . Dit zou sie heeft kabinet Zorgautor r versch cus pen ar zijn met een het ove dse dis a rap ma ft klacht lan die sch NZ ter bij de huisarts. De huisar en, hee ben en van de De Neder Recent ikel 13 te rd begrep ze ‘nooit’ ts heeft goede ervarin de heb pporten ting. rd om art al verkee artsenkeu gen met een specialist in en voor elen. Ra Wat geadvisee andere rich bij het allema de vrije een ziekenhuis in de is we er oer geblek jaar sch een in aan rol n in tsn ben was per de ve geweig me hand e rich rdt zen heb buurt. Hij wil t erd wo door de zorgverzekera positie de patiënt naar die special verzekerd al te bes ts opgeno Misschien ? ke discussies wij beperkt ar. En dat is terecht. zijdig de maist verwijzen. Als de zorgve 7. ring aas geen ze alleen Onlangs t voor nie politie erzeke belicht een heeft n enkele het Europese Hof vastges rzeeerder hel keraar van de patiënt dat de keu recente rapport el 13 is nie ngswet. restitutiev t op gee Het kabinet wil bezuin teld dat de vrije een keuze kabinet, deze specialist echter Ook dit patiënten Artik l te klopmaar lich lt het n altijd igen en we niet heeft geekeri me minister. een op deenzorgui Bedoe erden en omvoor advoca erz keraars, dat contra t zek at gen een rze tgaven rgv cteerd wa grondr iën ver ikt zich is en , gve Zo d, dan heeft s echt moet de patiënt deze pol daarvo zor t str zeker derlander r de is. Dat zou dan de ouw van orpat een pakketdemaatre natura van de elen voo straks zelf betalen. voor de keuze van t onderb ument lijk dringen gelenDa re Ne afgesp t argroken. Patiënt en huisarts kunne dente nad Zorgpolitieke paring nie men. Ook verzek – en op aan in hoever l ze bereid een zorgverlener moeten gelden. eraars enokrijgen is, n dus niet meer samen nier de evi t opg meer kan nemen? nsparante rdt de bes 6 bewust en hoe sne te vraag kiezen wie verant olis. dien wo voor tra woord keuze- taken enar is in 200 de ech s - in deInwe de juiste specialist is. elijkheden. waarden ruil voor de restitutiep De zorgverzekeraar bepaal toe. Boven l noodzakelijk is rganisatie Artikel 13 polisvoor hetdaarvo or krijgen pen. Ma naar een we van hun mogelijkhed sumenteno t dat. nog wel e toen, dat schil mag maken zij meer enove stappen omr te keuzes natuurlijk ekering van ten- en con State benadrukt bewust zijn patiën ver erz ten n isv te om nu g. ijk beïnvl l géé bas oeden. min ten van Onderat zijn door te je je Maa eringen mogel het artike t kun besluitvor de Raad én in sta andere bepauele patiën r itiek welke heb polit len zek ’ naar pol ivid en ici ekje ver bew ind de ht zek ‘vle eren toch dat de rec rlener of instelli ien van eenng eel zorgve vullende liere ver vrijheid u toe zijn. Ind je aan uaties. particu - Als je fundament gaan. echt van ar moet vrije Laat uw stem hore keuzeuitniet leggen ter verzekerd ens terwijl van bur ger eenDit overig nende sit iten, ma ter ook de NZa discussie staat? trouwen hoe deze n! stelt overslu zij de bur dat zorgve eenvoudig verlangt ars aan schrij . van ver 3. als de ameonvold ontneemt dszorg overheid rzekera zekerden oende hei medisc nten ontst t. De he kennis ee een afn afschaft, zou helpen niein uele ver huis hebben dse gezond individ wege nen. Het Voor patië optrelligt daarm en vooral derlan inkopen op prijs. Zorgv centeiederee Ieder van ons kan rs, dat zij ember van zij bewerkste en beteke Daarm wordt in de Ne raa n.eeRe dec ard én in erzeke wa n id doe op patiënt worden. Daaro het raars vol om oor die hun rhe of verkee hoevenisv e rde been gezet. ove Hij iënt het is m raakt nogaan zou Vrije zorgke een vergoe eiliisjkecht t hun pol dan alleen deze discussie ons allema allen tetijd kenhuis. gers in de f ook mo wa uze aan de pat ding te zie zel ld hoe betalen en het iets n ten ten dan bee dat anders in al. Wij roepen u als Neder oor dan de vrije keuze voor n zie patiën men patiën aan zorgve wacht, oorwaard id daarof instellime dia lateeen rherleners Denk bijv landse met wie at in dat zorgve eert dat burger en ‘patiënt’ op rdt opgeno de nieuwe polisv als je verVrije zorgke t g- ove i in de ngen contra van de hebben ziekte wo zen. Er stazij een uw stem te laten horen vertellen rlener. politic 13 garand eenctzor om afgeslo daar wring uze betekent uitsluitend dat s vanten. Dit gaat ernstige bijna 96% zij naar Artikel ikel 13 te de Neder niet aan kunnen kie tenjge tegen dit gen. Enburger artdirect n alsvan ct den voornemen. te leglandse ng, zoals een kri koste uiteraard gverlener oon dooreid over altijd zelf de eigen zorgve n contraenteel de geefundam verzekeri recht waarh gers is uit goeding denkt er aan, gew eigen zor van de aar bur ver de t patiën ged rzekeri i ker ke laa aan ft ot t: ng ‘Het uar rze kan jk elij recht kiezen. Het fundamentele jan n en r hee gve om zelf,hte ongeac r eenhtgro jd een red heel moeili s vanaf 1 de rzorgve ee de zor te bekijke elopen jaa recht alti rec die hui vervalt rzekeri afg arm de . ken er ng om wa het ft die zelf oenhij of zij altijd t me je eigen zorgverlener ders het zie l hee een zorgve gaan heeft, ezen voo Gaat u daarvoor naar cies de sch rlener toegew te kiezen. Alleen wie Nederlan elingen nie n of verlener dit artike rzekeraar of zorgin r- pre stelling een zogeheten uitkering te kiezen’. Als u de behand de zorgve basis van verlate restitutiepolis heeft, kan straks r de zorgve een erd iënten een doorlener zorgve lopen. Als www.vvaa.nl/redvrijeartsen ert en dus heeft. Op s moeten zich straks kiest - nog op dat waar uw zorgverzekera landse pat contracte af, dat onische keuze s geweig ziekenhui recht beroelkom. Bij ar geen tal Neder hier van pen. Maarfspook der wa Ook chr contra niet langer iënt het ct mee en onderteken de petitie rekend willen een we heeft, restitutiepoli g die eer rige aan dan krijgt u de behan enkbaar. vrijes biedt dan geen zal de pat keraars vanzel deling nietbijd een langja n een behandelin gverze e zijn garantie Dat is ond itie ‘red de vergoedt, zor meer len rag op n. pet vergoe volledi en zul ale de d. ge et Nu e vergoe .nl en ‘red de vrije artsenkeuze’ is dat nog wel grotendeels ies op dez ding. n bet moete Kabin em. Zij w.vvaa laten hor . het geval, want zelf moete zekeraar. ner ineens een proble daa datg op ww of door uw stem te is in de wet vastgelegd.belang. In React enander. zorgverle hebben eld door van r een teg nen voor een rbe met een duidelijk. groot Het wetsartikel doo patiënten st eke is voo Of dat atie van kie ert t. dit rel regelt, 13 ond gl ook te artikel art dpatien uwde 13,ikedreigt mensen. rzekeraar U kunt ook uw stem e stellin nuike biedt dit tel worde senkeuze’ ok.com/re en vertro n gewijzigd. artBinnen tiepolis is ldenkende hun zorgve laten horen via arom onz r dit art kort ww.facebo ove n omdat even wa r de restitu zijn. Bij eld van we aar redeseniede gegzijn Er Tweed https://facebook.com/red https://w beslis-rdt aan e en Eerste rzekerKamer rudent stopzette toch olledig verz Zelfs voo wereldbe hierovvia patient. er. ekeringen een zorgve met jurisp gen of onv ook arin wo tegenniet in het ning. Als van wat ctie, wa niet deu Dat past combinatie erbouwde zorgverle titu- rea erbouwing rbijwejeondzelf umentatie waa den voor ebruikeongarts den zijn t een res e en arg l je r een ond et vergoe me nhe mag We hie nam en mo en ege n. kiez ev al erd gel me en? eko achten minima cussie verzek aliteit ho en. s tegeng nen ook lijkerwijs eten zij afw andere dis ijg nauwelijk van de kw valt kun Voo 4. n en mo wie is d.dit een probleem Bij een restitutiepoli ngen nog er op rdoe rbeteren meer macht te kr ikel 13 ver rpi me ve art we t oep s goe hebt he ? bijval…… van u m ver n ber recht op vergoeding rui Voor niet aar wordt er voor olis er gee de zorg, ongeac lijk veel ekeraars htlen n tiep de zorgve gverzeker . dienstver rlener zorgverz die u kiest. Maar dszorg rleners gee Deze maatregel treft iederee door de zor nietnisatie en verzek gezondhei de zorgve n wat n. Hij heeft de meeste ledenorga bij alle een geen bepaal derlandse eraars die restitutiepolissen aanbie die gevalle volgen voor mensen VvAA is den, s in de Ne nen besluit ook al. In at dieen eeniszogeheten natura fessional is volledige vergoeding gegarandeerd aars kun isarts doen dat f. Het sta 0 proering verzek hu zel en .00 . Bij een aantal resVerzeker or 114 hebben ten den vo . te *Als we spreken over vrije titutieverzekeringen betaalt de kos 8. aan te bie maken En dat is het overgrote deel van de Neder en patiënten artsenkeuze bedoelen we 30% van ng de om 20zorgve contract j eri al rzekera landse vri bevolking: ruim 75%. ar een zogede keuze ig van Uitzond voor zorgverleners en zorgins naamde ‘marktconfor patiënten Bij een naturapolis hebt al volled aspecten g. ve me’ ook betalen tellingen in de volle breedte sin vergoe atie nu ding, los u simpel maar hij bepaalt zelf gesteld recht op zorg lijkt), . keraars de kwalit geen op de hoogte van die vergoe nu op reeks die hetrechtst visie op zorgverze ding. Dat zou zo maar -door de zorgverzorgerd (waar n over hun zekera ondde slechts de bij verwij argez aan is dat de helft , len uit zorgve van informere n zul rdt de rlener werkel wo en rde of rle t ijke kosten van een behan instelli de wo ng wordt betaald. ner op Huisarts ingebrach een van sartsen op.sluit Daarv gve deling t hui als atie oor zor kunnie jd de zorg. ent Als nen de de alti zijn, verzek um dat weet niemand. Als in s of eraar contra bleem voor oeken in de arg t. En dat ziekenhui artikel hij niet cten met die partijdit het pro en of in onderz VvAA t 13 kom is het d vervalt Wat niet af. los is en ar Gaat lan een , dan u naaris.een Dazorgverlener et (en moet ook de verzekerde ledenorganisatie en ar vor n nagaan in Neder mo of instelling waar dienstverlener met een restitutiepoli g op de kw wereld naa verzekerd g moete verlening waarbij meer dan 114.00 de iëntrzekera gverlener zorgve s bij die verdheidszor en in de art- zin n zor zekeraars afwachten wat ar Ee de pat geen contract mee heeft, dan Europa 0 zorgprofessionals zijn de Gezon taak. de vrije polis van er wordt vergoed. Het beste in tie voor wordt dat niet zijn ffen van aangesloten. Huisar fd. de lijkt alsof d de Inspec Met het afscha de vrije artsenkeuze mogel en dat isnu nog grotendeels vergoed. Straks tsen, medisch special l nagestree Nederlan opgeleid moet u dat helemaal ijk blijft zolang u maar zien. isten, zelfde doe tandartsen, fysiotherapeu zelf betalen. rt toe te een restitutiepolis afsluit. Dat precies het ijk ten, liteit hoo nel dieren artsen, apois dus een schijnargume wordt ken thekers, verloskundige nt. Artikel 13 biedt mede op basis senkeuze n maar ook studenten van de ontwikkelde jurispr voor die beroepsgroep udenti Waarom? Helpt artikel 13?

Artikel 13 garandeert dat patiënten altijd zelf hun zorgverlener kunnen kiezen . Op basis van dit artikel heeft de rechter een groot aantal Nederlandse patiënten toch een vergoeding toegewezen voor een behandeling die eerder

daarvoor praktische besche

rming.

e

En dan ook nog: de politie k stelt dat mensen die chronisch ziek zijn hun aanvul lende verzekering kunne n behouden. Ze hoeven dan alleen voor de basisve rzekering over te stappen. Er zijn dan echter verzekeraars die een ‘boete’ berekenen van 25%....

en zijn lid. VvAA maakt zich zorgen over deze ontwik keling omdat ze denkt dat de kwaliteit en de toegan kelijkheid van de zorg en met name het vertrouwen tussen zorgverleners en patiënten geschaad worde n. De Nederlandse zorg is van een hoge kwaliteit en voert al jarenlang diverse Europese ranglijsten aan. Laten we dat zo houde n.

NIET MEER UW EIGEN DOKTER KIEZEN?? Op de barricade voor vrije artsenkeuze

STRAKS NIET MEER UW EIGEN DOKTER KIEZEN??

Herman van Hemsbergen, directeur VvAA Groep:

“Wij strijden voor het behoud van de vrije artsenkeuze.”

“Patiënten moeten zelf kunnen kiezen naar welke arts ze willen gaan. Nu en in de toekomst. Dat vindt de Met dit persbericht begon in maart 2014 onze campagne tegen de aanpassing van artikel 13 van de Zorgverzekeringswet. VvAA heeft ledenorganisatie en dienst zich met een intensieve campagne uitgesproken tegen de wijziging verlener VvAA. VvAA vertegen- die in dit wetsvoorstel was opgenomen. Wij waren en zijn van dat deze wijziging de kwaliteit en toegankelijkheid van woordigt meer dan 114.000 mening de zorg onder druk zet. Bovendien zorgde dit voorstel voor een onaanvaardbare machtsvergroting van een kleine groep spelers professionals, zoals medici, (de zorgverzekeraars). Met brieven aan Tweede Kamerleden, een en zorginstellinpetitie, een Facebookpagina en ruim aandacht in diverse landelijke ken deparamedici petitie op www.vvaa.nl/vrijekeus media en zorgmedia hebben wij nog voor het zomerreces van het gen. De organisatie doet parlement het tot dan toe tamelijk geruisloos behandelde onderwerp op de agenda gezet. Het eerste deel van de campagne leverde een een dringend beroep op de petitie op met ruim 110.000 steunbetuigingen, die is overhandigd om nee te aan de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en ed uwTweede VrijeKamer Artsenkeuze zeggen tegen de aanpassing Sport van de Tweede Kamer. van de vrije artsenkeuze.” Laat uw stem horen aan Den Haag

Teken de petitie op www.vvaa.nl/vrijekeus

Red uw Vrije Artsenkeuze

at uw stem horen aan Den Haag

“Je zal mij nooit horen zeggen dat Edith Schippers een slechte minister van Volksgezondheid is. Ze heeft veel in beweging gekregen en gaat over een heel breed terrein. Maar op fundamentele punten moeten we vraagtekens zetten bij haar beleid. Een van de belangrijkste punten is de doorgeschoten regelzucht en bureaucratie waar de zorg onder gebukt gaat. En natuurlijk het voorstel tot wijziging van artikel 13 van de Zorgverzekeringswet. Het huidige artikel 13 borgt dat patiënten terecht kunnen bij zorgverleners die geen contract hebben met hun verzekeraar.

De patiënten die kiezen voor een niet-gecontracteerde zorgverlener hebben altijd nog recht op een redelijke vergoeding. Dat betekent dan een bijbetaling van 20 tot 30% van de kosten door de patiënt die de zorgverzekeraar normaal gesproken zou betalen. Dat is al een behoorlijke drempel, maar op dit moment kunnen zorgverleners en zorginstellingen ervoor kiezen om de bijbetaling niet bij de patiënt te incasseren. En dat gebeurt ook. De voorgestelde wijziging geeft zorgverzekeraars de wettelijk onaantastbare vrijheid om te bepalen dat helemaal niets hoeft te worden vergoed. Dat is dodelijk voor de medische sector en berooft alle Nederlanders met een naturapolis (verreweg het grootste deel) van een fundamenteel recht: de vrije keus van een arts of andere zorgverlener.” Herman van Hemsbergen (56) maakt zich oprecht zorgen over zoveel opportunisme in de Nederlandse politiek. De Tweede Kamer is te makkelijk meegegaan met deze onverteerbare wetswijziging. “Onze gezondheidszorg behoort tot de best georganiseerde ter wereld. We staan in lijstjes altijd in de top drie. Maar dit wetsvoorstel is fnuikend voor de kwaliteit van onze gezondheidszorg. De minister heeft nooit kunnen of willen aangeven, ook niet op vragen van de Tweede Kamer, welke besparing hiermee wordt gerealiseerd. Waar gaat het om? Er wordt nergens meer gesproken over het woord‘marktwerking’ dan in Nederland. Die werking kan substantiële besparingen opleveren. Maar met enige regelmaat vliegt een aspect van die ‘marktwerking’ uit de bocht en is meer onheil dan zegen het gevolg.” Binnen de sector denkt men dat de aanleiding tot de gehate wetswijziging de volgende reden heeft. Schippers moet een bezuiniging doorvoeren van minstens 1 miljard. Dat lukt haar in overleg met de zorgverzekeraars. Die stelden de eis dat zij dan wel de vrije artsenkeuze zouden mogen beperken. Immers dan zouden ze naar eigen zeggen goedkoop hun zorg kunnen inkopen en een grotere efficiency in het systeem brengen. In de praktijk betekent het dat de verzekeraar de macht in de gezondheidszorg volledig heeft overgenomen en bindende (prijs-) afspraken maakt met geselecteerde zorgverleners. Maar het huidige artikel maakt die afspraken ook mogelijk en bovendien is niet-gecontracteerde zorg voor hen al zo’n 20 tot 30% goedkoper. Een besparing is dus niet aannemelijk. Wel is duidelijk dat de zorgverzekeraars nauwelijks meer zullen hoeven uitleggen waarom een zorgverlener niet is gecontracteerd. Want zo’n partij heeft zonder contract geen recht meer van bestaan. En beschikt niet over de middelen zich te verdedigen tegen een besluit van een zorgverzekeraar geen con-

tract te sluiten. Bovendien onttrekt de motivering van de zorgverzekeraar zich aan iedere vorm van controle. Willekeur ligt op de loer. Om die te voorkomen was in 2006 nou juist dat artikel 13 op nadrukkelijk advies van de Raad van State opgenomen. En terecht: uit recent onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit blijkt dat zorgverzekeraars helemaal niet in staat zijn de kwaliteit van zorgverleners te beoordelen, bovendien mag worden aangenomen dat zij zich voornamelijk zullen richten op de laagste prijs.

VvAA is een ledenorganisatie en dienstverlener die opereert in het hart van de gezondheidszorg, met meer dan 115.000 zorgprofessionals: medici, paramedici en studenten. VvAA biedt hen verzekeringen, juridisch advies, praktijkfinanciering, vestigingsbegeleiding, opleidingen en coaching, financiële planning en ‘Arts en Auto’, het maandelijkse magazine. VvAA is gevestigd in Utrecht en heeft regiokantoren in het hele land. De organisatie werd in 1924 opgericht door drie artsen die voor het afsluiten van autoverzekeringen niet meer afhankelijk wilden zijn van andere partijen. Artsen behoorden uit hoofde van hun beroep tot de eerste autobezitters.-

van vriend en vijand het nut betwijfelen. Als dat efficiënter zou kunnen dan boeken we pure winst. Daarnaast wordt het tijd, dat echt gesproken wordt met de zorgverleners in het veld en hun beroepsorganisaties. Als de minister op het ministerie wil besparen zal zij haar ambtenaren vragen daar ideeën voor aan te dragen. Dat werkt in de zorg echt niet anders.”

In de loop van het jaar hebben we onze krachten gebundeld met een

Het gaat om marktwerking. “Echter,” stelt Van Hemsbergen, “iedere maand zitten de vier bestuursvoorzitters van de grootste verzekeraars bij elkaar en bespreken onze gezondheidszorg en hoe alles past in de door hen gemaakte afspraken. Is dat marktwerking? Zegt u het maar. Er ontstaan naar mijn stellige overtuiging allerlei onverteerbare fricties die onze goede zorg ondermijnen. Ik vrees dat we ons over 20 jaar afvragen, wat er toch mis is gegaan is in de zorg in Nederland.” De VvAA maakt zich als ledenorganisatie en dienstverlener van meer dan 115.000 zorgprofessionals zorgen over deze ontwikkeling omdat ze denkt dat de kwaliteit en de toegankelijkheid van de zorg en het vertrouwen tussen zorgverleners en patiënten geschaad worden. In april van dit jaar heeft de organisatie zorgprofessionals en Nederlandse burgers gemobiliseerd hetgeen heeft geresulteerd in een petitie tegen de afschaffing van de vrije artsenkeuze. Inmiddels zijn daarmee al ruim 140.000 handtekeningen opgehaald. Van Hemsbergen: “Op basis daarvan zijn er contacten ontstaan met een aantal maatschappelijke organisaties zoals De Consumentenbond, AbvaKabo/FNV en Ieder(in), een netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Deze organisaties trekken samen met ons op in een campagne richting de Eerste Kamer om te voorkomen dat er volgend jaar zeer onwenselijke situaties ontstaan. Van Hemsbergen: “Dan ga je naar je huisarts met een klacht en die vertelt je dan dat hij je het liefst zou doorverwijzen naar dokter X in ziekenhuis Y, maar dat je verzekering dat niet dekt. Dus zelf betalen of je schikken naar de omstandigheden. De huisarts komt in een merkwaardige positie, hij is poortwachter van de zorg, een prima systeem in de gezondheidszorg. Straks krijgt hij een bijzondere doorverwijsfunctie, niet op basis van de geconstateerde klacht en zijn medische kennis daarvan, maar op basis van afspraken die de verzekeraar toevallig wel of niet heeft gemaakt. Er is volgens VvAA een betere oplossing die veel effectiever kan zijn.” Medici besteden volgens onderzoek 20 tot 30% van hun tijd aan administratieve handelingen en aan rapportages aan zorgverzekeraars, waar-

groeiend aantal maatschappelijke en patiëntenorganisaties, dat onze zorgen deelde over de voorgenomen wetswijziging. Met wederom een landelijke advertentiecampagne, samen met de Consumentenbond, Abvakabo FNV en Patiëntenorganisatie Iederin, brieven aan en Herman van Hemsbergen 1958 geboren te Bolsward 1977 - 1979 diverse marketing opleidingen 1976 - 1980 schadebehandelaar Ennia verzekeringen 1980 - 1984 chef afdeling marketing Zwolse Algemeene 1984 - 2003 werkzaam bij De Goudse Verzekeringen sinds 1997 als lid van de Raad van Bestuur 2003 – 2005 Zelfstandig interim directeur 1987 Bedrijfseconomie Erasmus Universiteit Rotterdam 1994 Executive MBA Nyenrode, The Warton School, Pennsylvania USA 2005 - heden VvAA Groep B.V. sinds 2010 als voorzitter van de Hoofddirectie

gesprekken met Eerste Kamerleden, nogmaals de petitie (die toen inmiddels 160.000 aanhangers telde) en het aanbieden van een Manifest aan de Eerste Kamer – getekend door meer dan 70 organisaties in en rond de Nederlandse gezondheidszorg – heeft deze groep, juist door zijn omvang, de (publieke) discussie verder richting kunnen geven. Dit heeft er uiteindelijk mede aan bijgedragen dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel in december 2014 heeft verworpen. We mogen vaststellen dat de kracht van dit initiatief uiteindelijk het gevolg was van een ongekende samenwerking tussen vele tienduizenden individuele zorgverleners, zorginstellingen, patiënten en (beroeps)organisaties met een grote passie voor de duurzame kwaliteit van de gezondheidszorg.


035

Hoewel VvAA geen politieke belangenorganisatie is en dat ook niet wil zijn of worden, hebben we ons in het roerige jaar 2014 op dringend verzoek van die leden zelf en van enkele beroepsorganisaties in de politieke arena begeven.

Beroepsorganisaties en VvAA in 2014: focus op samenwerking, in het belang van de leden De dienstverlening van VvAA aan haar leden dient één belang:

stellen. Deze leerstoel wordt nu bezet door dr Carina Hilders.

dat van haar leden. VvAA ziet de beroepsorganisaties als

Bovendien werkt VvAA met verschillende beroepsorganisaties samen

We plaatsen flinke vraagtekens bij de onmiskenbare trend om

belangrijkste vertegenwoordigers van hun leden. Immers, velen

om de dienstverlening voortdurend aan te passen aan de verande-

eenzijdig meer macht toe te kennen aan de zorgverzekeraars, terwijl

van u zijn ook lid van een beroepsorganisatie. Samen met uw

rende omstandigheden, waaronder de leden hun professionele

individuele zorgaanbieders in de contractonderhandelingen, voor

beroepsorganisatie werken wij dan ook aan activiteiten op ver-

activiteiten uitvoeren. Zo worden de voorwaarden van de voor zorg-

zover daar althans sprake van is, uitsluitend op zichzelf aangewezen

schillende niveaus van dienstverlening. Zo bewerkstelligt VvAA

verleners belangrijke beroepsaansprakelijkheids- en rechtsbijstands

zijn. De door de regering beoogde marktwerking en de daaruit

dat u voor een betaalbare premie adequaat verzekerd bent voor

verzekering periodiek met beroepsorganisaties besproken en waar

voortkomende redelijke resultaten voor alle partijen zijn alleen

beroepsaansprakelijkheid en regelt VvAA ook de rechtsbijstand

nodig aangepast.

mogelijk wanneer de machtsbalans niet significant verstoord wordt.

bij bijvoorbeeld tuchtzaken. Dit zonder dat u zich af hoeft te

Van een dergelijke situatie is nu in veel gevallen al geen sprake, laat

vragen of deze dekking ook in de toekomst wel gewaarborgd is.

Ook bespreekt VvAA de oorzaken van aansprakelijkstellingen

staan als artikel 13 zou zijn aangepast.

VvAA staat in voor de continuïteit. Maar daarnaast willen wij als

regelmatig met beroepsorganisaties, zodat zij samen met VvAA

beroepsgroepoverstijgende ledenorganisatie ook graag een

de gemeenschappelijke leden kunnen helpen om klachten van en

In algemene zin zal VvAA uiteraard kritisch blijven kijken naar de

verbindende rol vervullen als er thema’s aan de orde zijn die

incidenten bij patiënten te voorkomen.

wijze waarop de politiek en de zorgverzekeraars met onze leden en

meerdere beroepsgroepen aangaan. Ook helpen wij in de dage-

met zorginstellingen omgaan, maar we zullen ook proberen een

lijkse praktijk zorgverleners uit verschillende beroepsgroepen

Ook de komende jaren blijft VvAA zich inspannen om de samenwer-

relevante bijdrage te leveren aan het herstel van verhoudingen en

hun samenwerking succesvol vorm te geven.

king met beroepsorganisaties te intensiveren. VvAA gelooft dat door die samenwerking de kwaliteit van de diensten en producten voor u

relaties tussen verschillende partijen. Vanuit bovenstaande invalshoeken investeert VvAA in samenwer-

verder kan worden verbeterd.

Naar ons inzicht zijn goede verhoudingen en vooral meer gelijk

king met beroepsorganisaties. Bijvoorbeeld via de Academie

gerichtheid noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de Nederlandse

voor Medisch Specialisten, het nascholingsinstituut voor medisch

Wij vinden dat de leden gebaat zijn bij sterke en representatieve

gezondheidszorg opgewassen is tegen de forse financiële en

specialisten dat door VvAA samen met de Federatie Medisch

beroepsorganisaties. Vanuit dat perspectief bieden wij ook graag

kwalitatieve uitdagingen van de komende jaren. Samenwerken levert

Specialisten (FMS) en het iBMG van de Erasmus Universiteit is

ondersteuning bij de activiteiten van de beroepsorganisaties. En

immers betere en duurzamere oplossingen op dan tegenwerken

opgericht. In 2014 hebben de drie organisaties besloten de leer-

daarom blijft VvAA zich inspannen om de strategische samenwer

en confronteren.

stoel Medisch Management aan de Erasmus Universiteit in te

kingen met onder meer de Federatie Medisch Specialisten,

036


Uw levensloop, onze filosofie Vooruitlopend op ons jubileumjaar in 2014 hielden wij eind 2013 een grootschalig Levenslooponderzoek. Bijna 10.000 van onze leden de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband, de

hebben daaraan meegedaan. We waren benieuwd wat u bezighoudt

Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde en

en hoe VvAA u daarbij kan helpen. Uit het onderzoek blijkt dat u wak-

de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der

ker ligt van de groeiende stapels papierwerk, het toenemende aantal

Tandheelkunde nader in te vullen en daarnaast samenwerking

regels, de rompslomp en de bureaucratie van met name grote zorg-

na te streven met andere beroepsorganisaties. In de overtuiging

verzekeraars die afleiden van het echte werk. Er blijkt ook uit dat

dat die samenwerkingen in het belang zijn van de gemeen-

gewone dingen bij u soms nét even anders werken. Zo meldt u zich

schappelijke leden.

minder vaak ziek, ervaart u meer werkdruk en bent u van mening

van een zorgprofessional

VvAA Levenslooponderzoek 2013

dat fouten in het vak u zwaarder worden aangerekend dan bij de gemiddelde Nederlander. Mede op basis van dit onderzoek zijn wij in 2014 de VvAA Levensloopcampagne begonnen, om u duidelijk te maken dat VvAA er voor u is op alle momenten die ertoe doen. Onze Levensloopfilosofie is erop gericht om te denken vanuit de levensloop van onze leden, zowel voor en tijdens als na hun carrière als zorgprofessional. Door onze leden zoveel mogelijk werk naast het werk uit handen te nemen, helpen we u om uw aandacht te richten op de zorg voor uw patiënten: uw belangrijkste passie en verantwoordelijkheid.

Dit is het moment om te laten weten wat u bezighoudt en nodig hebt. Het beroep van zorgprofessional heeft invloed op uw levensloop, zowel privé als zakelijk. Neem het financieren van een huis met praktijkruimte. Of het omgaan met privérisico’s en beroepsrisico’s. Maar ook bijvoorbeeld onderhandelingen met zorgverzekeraars. En zo zijn er nog veel

meer momenten en onderwerpen aan te geven waar gewone dingen voor u en uw collega’s nét even anders werken.

andere behoeften. Dat deden we 90 jaar geleden en dat is en blijft onze belangrijkste drijfveer vandaag.

VvAA is in 1924 opgericht door drie dokters om producten en diensten te ontwikkelen, specifiek gericht op die nét even

Om onze dienstverlening continu af te stemmen op de wensen van onze leden, vinden we het belangrijk om een vinger

2-1_advertentie_ledenonderzoek_aena_05.indd 1

15-10-13 13:58


037

In contact en dialoog met onze leden

Verder organiseerden we een masterclass over medische aansprake-

In 2014 stonden het vergroten van uw (online) gemak en het intensi-

lijkheid. De tweede VvAA MBA voor de Gezondheidszorg ging succes-

veren van de dialoog met leden centraal. We schreven al eerder in dit

vol van start voor leden die het managementvak (uw tweede beroep)

verslag over de transitie naar online producten en dienstverlening,

beter willen beheersen. Ook organiseerden we samen met beroeps

met daarbij het behoud van onze hoogstaande persoonlijke advies-

organisaties drukbezochte evenementen zoals de dag van 100 voor

aanpak. Het woord transitie dekt eigenlijk niet zozeer de lading. Het

dierenartsen en diverse AIOS-dagen. En uiteraard participeerden we in

gaat erom dat u op elk moment via het door uzelf gekozen kanaal in

grootschalige evenementen van de beroepsorganisaties zoals de LHV

contact moet kunnen komen met VvAA. De transitie waar we het hier

Huisartsenbeurs, het jubileumcongres van de KNMT, het jaarcongres

over hebben, is dan ook veel meer het toevoegen van extra manieren

van de KNGF en de voorjaarsdagen van de KNMvD. Last but not least

om gebruik te maken van het diensten- en productenaanbod van

ontmoetten we u op ons kantoor in Utrecht bij onze BNR radiodebat-

VvAA. Volledig gestuurd door de behoeften van u als onze leden.

ten, gevoed door onze onderzoeksreeks ‘Wat geld(t) in de zorg’. Dit

Concreet betekent dit, dat we, naast het persoonlijke advies aan

jaar debatteerden we onder andere over de vrije artsenkeuze en het

leden, onze producten en diensten ook online toegankelijk maken

thema ‘kwaliteit’.

op verschillende manieren. Want naast e-mailen en het bezoeken van de website, kunt u ook denken aan bijvoorbeeld face-to-face advies-

We leggen de lat hoog

gesprekken via de webcam en het volledig digitaal aanleveren van

Uiteraard doen we ons werk in een andere wereld dan de oprichters

uw administratie voor het opstellen van uw jaarrekening en belasting

van VvAA in 1924. Maar nog steeds vanuit hetzelfde DNA en met de

aangifte. De ontwikkeling naar een omnichannel dienstverlener en

morele kaders van tegenwoordig. Daarom begon ons jubileum met

het intensiveren van de dialoog gaan dus hand in hand.

het afleggen van de VvAA-eed door de collega’s. Met deze variant op

Om dit te faciliteren, ontwikkelden we – naast allerlei veranderpro-

de bankierseed, sinds 2013 verplicht voor bestuurders en commissa-

gramma’s aan de ‘achterkant’ van onze organisatie – afgelopen jaar

rissen van een financiële onderneming, laten we zien dat we de lat

een volledig nieuwe website www.vvaa.nl. Binnen die nieuwe website

hoog leggen als het gaat om integriteit en kwaliteit van dienstverle-

lanceerden we een pilot voor een co-creatieplatform (‘praat mee’), dat

ning. Wij zijn van mening dat het pas echt zinvol is als iedereen bij

de opmaat vormt voor het in 2015 te introduceren VvAA Forum. Een

VvAA dat doet. We wilden gezamenlijk beloven dat we onze leden

community waar u over allerlei onderwerpen met vakgenoten, VvAA collega’s en anderen breed kunt discussiëren en waar u relevante informatie kunt vragen.

altijd centraal stellen en in hun belang handelen.

VvAA belofte/eed voor collega’s van VvAA belofte/eed voor collega’s van VvAA Groep B.V. en dochter maatschappijen VvAA Groep B.V . en dochter maatschappijen Ik beloof/zweer dat ik:

Ik beloof/zweer dat ik:

- ervoor zal zorgen dat onze leden mij kunnen vertrouwen en dat ik in hun belang zal handelen, ook als zij dat niet zelf kunnen -controleren; ervoor zal zorgen dat onze leden mij kunnen vertrouwen

en dat ik in hun belang zal handelen, ook als zij dat niet zelf kunnen - mij verbindend op zal stellen naar onze leden en mijn collega’s om controleren; de positie van vertrouwen waar te maken; - -mij bewust zal zijn vanop hetzal feitstellen dat ik mijn functie, mij verbindend naar onzeconform leden en mijn de missie van VvAA, uitoefen in dienst van de leden van VvAA: de positie van vertrouwen waar te maken; professionals in de Nederlandse gezondheidszorg;

collega’s om

- -mijn en capaciteiten zal inzetten in dienst de leden van mijkennis bewust zal zijn van het feit dat ikvan mijn functie, VvAA en dat ik mijn functie integer en zorgvuldig zal uitoefenen;

conform de missie van VvAA, uitoefen in dienst van de leden van VvAA: professionals in de Nederlandse belang van de leden centraal zal stellen engezondheidszorg; de leden zo goed - het mogelijk zal in- en voorlichten;

- mijn kennis en capaciteiten zal inzetten in dienst van de leden van - mij zal gedragen naar de wetten, de reglementen en de VvAA en dat ik mijn functie integer en zorgvuldig zal uitoefenen; gedragscodes die op mij van toepassing zijn en geheim zal houden wat mij is toevertrouwd;

- het belang van de leden centraal zal stellen en de leden zo goed - geen misbruik zal maken van mijn kennis, mij open en mogelijk zal in- en voorlichten; toetsbaar zal opstellen en mijn verantwoordelijkheid hierin zal nemen;

VvAA be VvAA VvAA G be

- mij zal gedragen naar de wetten, de reglementen en de zijn en geheim zal houden wat mij is toevertrouwd;

- mij zal inspannen om het vertrouwen in de financiële gedragscodes die op mij van toepassing sector te doen behouden en te bevorderen.

Naam

- geen misbruik zal maken van mijn kennis, mij open en Datum toetsbaar zal opstellen en mijn verantwoordelijkheid Handtekening hierin zal nemen;

VvAA G Ik beloof/zweer d

- mij zal inspannen om het vertrouwen in de financiële sector te doen behouden en te bevorderen. Naam

Datum

038


- ervoor zal zorg Ik beloof/zweer d ik in hun belan controleren; - ervoor zal zorg ik in hun belan - mij verbindend controleren; de positie van v

- mij verbindend - mij bewust zal de positie van v de missie van V professionals in - mij bewust zal de missie van V - mijn kennis en professionals in VvAA en dat ik

Handtekening

Geen enkele klacht? Gaat dan alles goed? Nee, ook bij VvAA gaat niet alles goed en u ziet

Naar een duurzame ambitie voor VvAA en haar stakeholders

daarin soms aanleiding om – terecht – een klacht in te dienen. In

Het jaar dat VvAA haar 90-jarig bestaan vierde, was wat ons

2014 hebben we er 281 ontvangen (244 in 2013). Uw klachten

betreft een uitgelezen moment om stil te staan bij wat nodig is

gaan met name over de dienstverlening zelf (niet of slechts gedeelte-

om VvAA in gezondheid naar haar 100-jarig jubileum en

lijk nakomen van gemaakte afspraken, al dan niet heldere communi-

daarna te leiden. Met het VvAA DirectieTeam en onze vijf senior

catie e.d.) en ook over de dekkingsomvang (valt mijn claim wel of

corporate managers hebben we in 2014 de toekomst van VvAA

niet onder de dekking van mijn verzekering). In 124 gevallen hebben

verkend om zo een aanzet te geven voor de langetermijnambitie

we uw klachten gegrond verklaard, in 23 gevallen deels gegrond,

en de volgende strategische periode. We zijn erop uitgekomen

maar in 129 gevallen moeten afwijzen. Dat doen we overigens niet

dat daar een andere aanpak in de strategievorming voor nodig

zomaar. We gaan altijd uitgebreid en diepgaand in overleg met het

is. Met andere woorden: aanscherpen en uitbouwen van de

betrokken lid. Daarbij is onze insteek dat we tot het uiterste proberen

huidige strategie volstaat niet meer in een omgeving waar alles

argumenten te vinden om ons standpunt aan te kunnen passen of,

continu verandert en onder druk staat. We willen, als dat kan,

als dat niet haalbaar is, het eens te worden over de redelijkheid van

vanuit een met onze belangrijkste stakeholders gedeeld toe-

de afwijzing. Het (collectieve) ledenbelang en een wederzijds geac-

komstperspectief een duidelijke en onderscheidende positie

cepteerde oplossing zijn hierbij onze leidende principes. De afstem-

kiezen en een koers voor de realisatie daarvan formuleren.

ming met het verantwoordelijke lid van het bestuur van Vereniging

We bewegen naar een volgend niveau, waarbij VvAA de voor de

Hoge ledentevredenheid

VvAA borgt dit. Met elkaar bespreken we de verschillende invalshoe-

hand liggende partij is om zorgprofessionals ook beroepsgroep

Wij willen voor u onvergelijkbaar zijn, in producten en diensten maar

ken van de klachten waarbij we onze eigen invalshoek altijd als eer-

overstijgend met elkaar te verbinden. Waarin leden onderling,

ook in de manier waarop we u helpen en adviseren. We zijn tevreden

ste ter discussie stellen.

maar ook leden en VvAA elkaar helpen om beter te worden.

dat we daar in 2014 nog beter dan in 2013 in zijn geslaagd, zoals

Met als belangrijke en stevige basis datgene wat we nu aan het

onze klanttevredenheidsscores laten zien. VvAA meet uw tevredenheid

Ten tijde van het opstellen van dit verslag staan er overigens nog vijf

doen zijn: de doorontwikkeling naar een modern ‘online’

over verschillende momenten waarop en gebeurtenissen waarvoor u

klachten uit 2014 open; deze vergen nog nader onderzoek. De cijfers

verzekeringsbedrijf enerzijds en een hoogwaardig adviesbedrijf

contact met ons hebt. Dat gaat over de volle breedte van onze dienst-

van onze klachtafhandeling zijn doorlopend transparant door vermel-

anderzijds.

verlening. Zowel over onze producten als over onze afhandeling,

ding op vvaa.nl.

serviceverlening en de manier waarop we u adviseren. Verderop in dit verslag leest u daar nog meer over.


039

Jubileumactiviteiten 90 jaar VvAA was natuurlijk reden voor een feestje. Hoogtepunt en spetterende afsluiting was het Jubileumjaarevent ‘Tijd voor Ziel in de Zorg’ in de Van Nelle Ontwerpfabriek in Rotterdam op 28 november. Rally, hockey en wandelen Op 10 mei 2014 reden de leden de VvAA jubileumrally en half juni konden zij met korting naar de halve finales van het WK hockey in Den Haag. Een maand later stond de Nijmeegse Vierdaagse op het programma. Familiebijeenkomsten: dierenpark, Koninklijk Concertgebouw Voor de aanbieding om op 21 september 2014 met korting naar het Ouwehands Dierenpark in Rhenen te gaan, bestond grote belangstelling. Dat gold ook voor het klassieke familieconcert op 16 november 2014. Het Radio Philharmonisch Orkest speelde in het Koninklijk Concertgebouw onder leiding van Karel Deseure onder meer het Carnaval der Dieren, Saint-Saëns’ bekendste werk. Acrobaten van Corpus Acrobaticus zorgden voor werkelijk indrukwekkende visuele acrobatische verrassingen, terwijl Lieke van Lexmond het dierenverhaal vertelde en de presentatie verzorgde. We verwelkomden bij dit familieconcert 1800 gasten, van wie 800 kinderen, volgens de directie van Het Concertgebouw het grootste aantal kinderen dat ooit in de grote zaal samenkwam.

040


Tijd voor Ziel in de Zorg

tionale beweging die zorgverleners helpt om het verschil te maken. Over bezieling in de zorg schreef hij het boek ‘Time to Care’ dat

Het jubileumjaar werd op 28 november 2014 afgesloten met het

met ondersteuning van VvAA in het Nederlands werd vertaald.

symposium ‘Tijd voor Ziel in de Zorg’, dat bestond uit een inhoude-

Na deze keynotesprekers volgde een rondetafeldiscussie over

lijke middag, een walking dinner en een swingend optreden van de

bezieling in de zorg. Gasten aan tafel waren Jacobine Geel,

Vrienden van VvAA Live.

Salmaan Sana, Jaap Maljers, Bart Meijman en Suzanne Witjes.

In de Rotterdamse Van Nelle Ontwerpfabriek leidde presentator Rens de Jong het programma, waarin het allemaal draaide om zorg met

André Rouvoet sloot het symposium af met een reflectie over de

bezieling. Er werd afgetrapt met de uitreiking van het ‘Zó werkt de zorg

rol van de zorgverzekeraars en het belang van samenwerken.

in Nederland. Kaartenboek Gezondheidszorg - Editie 2015’ aan Pauline Meurs, die het oorspronkelijke idee had voor een dergelijk boek.

Dagvoorzitter Rens de Jong kon na afloop van het inhoudelijke deel een aantal belangrijke conclusies trekken. De zorg heeft

Verder op het programma onder meer Alexander Rinnooy Kan en

behoefte aan een nieuw perspectief en een gezamenlijke aanpak

Robin Youngson. Prominent op het podium kwamen de voorzitter

hierin. Veerkracht, vertrouwen en verantwoordelijkheid vormen

van Zorgverzekeraars Nederland, André Rouvoet, en de voorzitters

de setting voor betere en nieuwe regels. Het is van belang dat

van de beroepsorganisaties voor dierenartsen, fysiotherapeuten,

beroepsorganisaties één stem laten horen voor een betere

tandartsen, medisch s pecialisten, huisartsen en apothekers. VvAA

onderhandelingspositie en samen de verantwoordelijkheid hierin

nodigde hen uit in lijn met het doel van de ledenorganisatie, al 90

nemen. Gelijkwaardigheid tussen alle partijen in de onderhande-

jaar: zorgprofessionals bij elkaar brengen – juist óók beroepsgroeps-

lingen is daarbij een belangrijke voorwaarde. Een bezield sys-

overstijgend –, faciliteren en ondersteunend zijn aan alle professio-

teem begint bij een bezielde zorgprofessional die zelf vormgeeft

nals in de Nederlandse gezondheidszorg.

aan veranderingen.

Alexander Rinnooy Kan, onder meer voorzitter van de Agenda voor de

Na het walking dinner werd het congres afgesloten door

Zorg, (een gezamenlijk initiatief van vertegenwoordigers van zorgver-

‘Vrienden van VvAA Live’. Leona Philippo, Candy Dulfer &

leners en -aanbieders, zorgverzekeraars, patiënten en consumenten),

Mc Phatt en Xander de Buisonjé verzorgden daarmee een

sprak over deregulering in de zorg en anesthesist Robin Youngson uit

swingende afsluiting van een mooi en boeiend symposium

Nieuw-Zeeland sprak over de menselijke maat en aandacht voor de

voor de Nederlandse gezondheidszorg.

patiënt. Robin Youngson startte ‘HEARTS in HEALTHCARE’, een interna AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

041

Zó werkt de zorg in Nederland Tijdens het jubileumcongres ‘Tijd voor Ziel in de Zorg’ werd ‘Zó werkt de zorg in Nederland’ ten doop gehouden. Het is in uw belang te weten hoe het (complexe) zorgstelsel werkt. Toen we onze leden daarover in oktober 2014 enquêteerden, gaf echter een meerderheid van de ondervraagde dokters, bestuurders en paramedici aan dat ze onvoldoende informatie hadden over de werking van het nieuwe zorgstelsel in 2015. Om zorgprofessionals en andere belangstellenden een helder naslagwerk over het zorgstelsel te bieden, ontwikkelden VvAA en De Argumentenfabriek daarom samen ‘Zó werkt de zorg in Nederland. Kaartenboek Gezondheidszorg - Editie 2015’. Het boek beschrijft de zorgwereld buiten de spreekkamer en geeft antwoord op vragen van artsen, verpleegkundigen, therapeuten, specialisten en andere zorgverleners, maar richt zich ook op beleids makers, bestuurders, verzekeraars, mantelzorgers en studenten. Het boek beschrijft de vier wetten (ZVW, WMO, Jeugdwet en de Wet voor langdurige zorg) die de basis vormen voor het Nederlandse zorgstelsel, hoe de geldstromen lopen in de curatieve zorg en wat precies per wet is vastgelegd voor zorgverzekeraars. Ook gaat het in op de marktwerking in de zorg en de ontwikkeling van kennis in de zorg. Uiteraard komen ook de stelselwijzigingen die in 2015 in werking treden aan de orde. Het is een actueel standaardwerk dat bedoeld is voor alle mensen die in de zorg werken en anderen die ermee te maken hebben.

042



043

We willen de beste zijn in alles wat we onze leden leveren.

We laten niet los; we halen ons afgesproken doel, hoe dan ook.

Onze leden staan op nummer 1: we helpen hen en maken hen het leven makkelijker

044


Klare Taal

Ambitieus

Resultaatgericht

In dienst van

Onze kernwaarden

Verbindend

Vernieuwend

We zijn eerlijk tegen onszelf, elkaar en onze leden.

We werken met plezier samen, helpen elkaar en delen successen.

We doen enthousiast mee aan nieuwe initiatieven, voor onze leden en voor onszelf.

Ontwikkelingen binnen de organisatie Bezield (samen)werken in dienst van de leden Het jaar 2014 was een bewogen jaar dat we zijn gestart met een pittige boodschap. Een aantal collega’s verloor zijn baan of kreeg een andere functie binnen VvAA. Het was weliswaar bekend dat dit zou gebeuren, maar dat maakte het voor de betrokkenen en voor ons allen niet minder ingrijpend. VvAA verandert, in dienst van de leden. We investeren om onze strategie door te voeren, met een onvergelijkbaar en relevant aanbod en door sneller en efficiënter te werken tegen lagere kosten. In 2014 is daar een belangrijke aanzet toe gegeven en de komende twee tot drie jaar zullen die veranderingen nadrukkelijker zichtbaar worden. Die veranderingen geven we met elkaar vorm en zij vragen dan ook het nodige van alle VvAA-collega’s. Omdat het gevoel van alle collega’s van VvAA enorm belangrijk is voor de effectiviteit en het succes van de onderneming, besteden we in dit jaarverslag een apart hoofdstuk aan alle belangrijke activiteiten in 2014 die hiermee samenhangen en aan een aantal overige HRM-aspecten.

Investeren in onze waarden

• Ambitieus: we willen de beste zijn in alles wat we onze leden

Het is van belang dat wij als organisatie blijven investeren in onze

leveren. De kwaliteit van de collega’s bij VvAA en de programma’s

waarden en deze ook zichtbaar uitdragen. Waardengedrevenheid

die we voor hen ontwikkelen en uitvoeren helpen ons om dat te

gaat voor ons verder dan het sec benoemen van een aantal woorden.

bereiken.

Als ledenorganisatie met hoge standaarden van dienstverlening,

• Verbindend: we werken met plezier samen, helpen elkaar en

vinden wij het essentieel dat deze waarden ook concreet handen en

delen successen. Niet voor niets ontwikkelen we veel program-

voeten krijgen. De volgende zes uitgangspunten vormen de leidraad

ma’s in co-creatie met onze collega’s. Ook de activiteiten die we

voor ons dagelijks handelen:

ontplooien om de teambinding te versterken en collega’s te

• In dienst van: onze leden staan op nummer 1. We helpen hen,

informeren over het reilen en zeilen in de organisatie komen

maken hen het leven makkelijker en zij kunnen erop vertrouwen dat wij het beste voor hen doen, ook als zij dat zelf niet kunnen

hieruit voort. • Klare Taal: we zijn eerlijk tegen onszelf, tegen elkaar en tegen

controleren. De Net Promotor Score (NPS) reflecteert in welke

onze leden en we drukken dat helder uit. Dat betekent elkaar

mate we erin slagen deze waarde aan de leden over te brengen.

kritische feedback geven, maar ook complimenteren en inspireren.

U kunt verderop in dit verslag uitgebreid lezen welke vorderingen

Eerlijke communicatie is goed voor de werksfeer en voor de

we op dit terrein hebben geboekt.

effectiviteit van de organisatie.

We investeren om onze strategie door te voeren, met een onvergelijkbaar en relevant aanbod en door sneller en efficiënter te werken tegen lagere kosten. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

045

• Resultaatgericht: we laten niet los; we halen ons afgesproken doel, ook als dat erg veel moeite kost. • Vernieuwend: we doen mee aan nieuwe initiatieven, en passen

Voor eNPS is gekozen vanuit de gedachte dat we alleen kunnen

2015: Pensioenwetgeving verandert

zorgen voor tevreden leden indien collega’s ook tevreden zijn. Het doel is: de manier waarop de leden ons moeten ervaren, moet

– daar waar het kan – nieuwe technologieën toe in onze aanpak.

ook de ervaring zijn die we van elkaar als collega’s hebben. Als het

Veranderen van aanpak en gedrag, in dienst van onze leden,

goed is, zien we dan ook een correlatie tussen de door leden gegeven

vinden we vanzelfsprekend.

NPS en de door collega’s bij VvAA gegeven eNPS. Dat moet voldoende aanknopingspunten opleveren om te zien hoe we trots en

In 2014 is veel aandacht geschonken aan het in praktijk brengen

werkplezier op een hoog niveau kunnen krijgen en handhaven en

van deze waarden. Het toepassen ervan is een doorgaand proces,

om in co-creatie met collega’s en managers nieuwe activiteiten te

dat dagelijks aan de orde is. Het hoog houden van waarden is niet

ontplooien. Zo willen we een omgeving creëren waarin we de hoogst

alleen een kwestie van het inzetten van allerlei middelen; minstens

mogelijke kwaliteit leveren aan onze leden en met plezier werken

zo belangrijk zijn het koesteren van de gewenste mentaliteit en elkaar

en leren.

2016 Meer zelf doen?

VAN EEN VvAA-COLLEGA

Typisch zo’n moment om je eens in je pensioen te verdiepen. Meer weten over pensioen en andere manieren om de regie in handen te nemen?

het gewenste gedrag laten zien.

VvAA Teamscan: gericht op het meten van de mate waarin collega’s de waarden van VvAA in het dagelijkse werk met elkaar ervaren.

VvAA programma’s en activiteiten stellen de waarden centraal VvAA Ontwikkelplaza; een verbindend en vernieuwend platform

Joan Versluijs manager financiële planning & fiscaal advies

In 2014 hebben we VvAA Ontwikkelplaza geïmplementeerd. Dit is een

De kernwaarden zijn in 2014 vertaald in de VvAA Teamscan. Deze

online leeromgeving waarin collega’s zelfstandig opleidingen kunnen

vragenlijst gaat tenminste eenmaal per jaar naar collega’s toe en

zoeken bij alle aanbieders van Nederland. De volgende stap is om

meet hoe de waarden die VvAA belangrijk vindt, worden ervaren door

ook alle processen die te maken hebben met opleidingen en leren in

de collega’s in hun teams.

het VvAA Ontwikkelplaza onder te brengen. Zo creëren we één plek

Voor begin 2015 staat naast een Teamscan ook een employee Net

waar alles is te vinden over VvAA en de vakgerichte ontwikkelingen

Promotor Score meting (eNPS) op de agenda. Zo’n eNPS-meting

waar onze collega’s mee te maken hebben. Straks zal VvAA

Permanente educatie in een wereld waarin de technologische veran-

maakt duidelijk of collega’s VvAA zouden aanbevelen als werkgever

Ontwikkelplaza toegang geven tot alle verplichte Wft-opleidingen

dering razendsnel gaat en ons leven sterk beïnvloedt, is een vak

en of ze VvAA als dienstverlener zouden aanbevelen aan zorgprofes-

en steeds worden uitgebreid met andere en nieuwe modules.

apart. Dit heeft onze volle aandacht. VvAA meent dat het een groot

Ga naar ontwikkelplaza.vvaa.nl en volg de online leermodule Ruimte om te Regisseren.

sionals. De afdelingen VvAA Werkgeverszaken en VvAA Rechtsbijstand

voordeel voor haar leden kan opleveren als VvAA de technologische

voerden in 2014 een pilot uit.

uitdagingen goed begrijpt en hier goed op inspeelt. Om die reden

046


hebben in 2014 verschillende collega’s bijeenkomsten van de

statutair directeuren invulling gegeven aan permanente educatie

Singularity University bijgewoond, in de Verenigde Staten en in

door het volgen van onder meer de leergang die het Verbond van

Amsterdam. Zij delen hun bevindingen en overpeinzingen met

Verzekeraars en Nyenrode Business Universiteit hiertoe ontwikkelden,

collega’s in regelmatige bijeenkomsten, die we Singularity Meetings

gericht op directeuren van verzekeraars.

noemen. Zo denken we na over wat de technologische ontwikkelingen (kunnen) betekenen voor de leden van VvAA, voor VvAA zelf én voor

Nieuwe regeling tijden plaatsonafhankelijk werken: op elk moment

eenieder persoonlijk.

in dienst van de leden De nieuwe regeling tijden plaatsonafhankelijk werken is een

VvAA Vitaliteitsprogramma: resultaatgericht werken aan eigen ‘fitheid’

doorontwikkeling van de oude regeling. Die omvatte weliswaar de

Het afgelopen jaar hebben we het VvAA Vitaliteitsprogramma actief

mogelijkheid van thuiswerken, maar sloot niet langer aan bij de

invulling gegeven. In dat kader zijn verschillende activiteiten georga-

huidige praktijk. De nieuwe regeling biedt een kader waarbinnen

niseerd (waar 172 collega’s zich voor aanmeldden) om collega’s fit

collega’s zelf afspraken kunnen maken met elkaar en met hun

te houden en te helpen een goede balans te vinden tussen werk en

manager. In dat opzicht past de regeling bij de richting die VvAA in

privé. In alle gevallen waren de activiteiten na plaatsing van het

toenemende mate wil inslaan. Ook deze regelingen en instrumenten

aanbod binnen twee werkdagen volgeboekt. De reacties van de colle-

zijn opgezet in co-creatie.

ga’s zijn positief en voor 2015 hebben we het aanbod uitgebreid. Collegabijeenkomsten en activiteiten: voor collega’s, door collega’s VvAA Management Developmentprogramma: samen met managers

Wij investeren veel tijd en energie aan het verbonden en ‘aangehaakt’

en collega’s ontwikkeld

houden van alle VvAA-collega’s. In de activiteiten die we daarvoor

In 2014 zijn de voorbereidingen getroffen voor een nieuw ontwikke-

ontwikkelen, proberen we onze kernwaarden ook zo expliciet moge-

lings- en opleidingsaanbod. De nieuwe wijze van werken, voortvloei-

lijk te maken. Zo organiseren wij iedere drie maanden het VvAA Klaar

end uit de veranderprogramma’s, vraagt om meer ruimte en verant-

Kwartaal journaal. In een journaalachtige film maken twee, per bij-

woordelijkheid voor collega’s. Dit vraagt ook het nodige van

eenkomst wisselende, collega’s ons deelgenoot van de belangrijkste

centraal gestaan bij de collegabijeenkomst in juni, georganiseerd

managers. In co-creatie met diverse collega’s is het afgelopen jaar

ontwikkelingen van dat kwartaal. Ieder kwartaal verschijnt ons

door een groep collega’s. Een speciaal onderdeel van die bijeenkomst

een opzet gemaakt voor een begeleidend programma voor managers

collegamagazine ’t Hart. In 2014 stonden met name alle verander-

vormde het jubileumcabaret, dat was geschreven en werd uitgevoerd

en professionals, dat in 2015 uitgerold zal worden.

programma’s, onze positionerende activiteiten en ons 90-jarig

door ook weer een groep collega’s.

In 2014 is door de leden van het VvAA DirectieTeam en overige

jubileum centraal. Uiteraard heeft de viering van ons jubileum ook


047

VvAA Transferteam

De transitie en de veranderprogramma’s vragen ook om zorgvuldigheid en transparantie

waar collega’s op konden solliciteren. In totaal zijn 186 collega’s

Naast de focus op waardengedreven werken, stond 2014 – in het kader

nieuwe rollen. Vertrekkende collega’s hebben zes maanden de tijd

Sinds 1 januari 2014 is het VvAA Transferteam actief.

van de transitie en de veranderprogramma’s – ook in het teken van

gekregen om iets anders te vinden, binnen of buiten VvAA; in de tus-

Collega’s die ten gevolge van de veranderingen in de orga-

zorgvuldige en transparante informatievoorziening en begeleiding van

sentijd bleven ze in dienst van VvAA. In 2015 zal naar verwachting

nisatie hun baan verloren, werden en worden door dit team

collega’s. We zijn ons terdege bewust geweest van het dualisme van

een groot deel van de betreffende collega’s daadwerkelijk uitstromen.

begeleid. Ze werden aangemeld als herplaatsingskandidaat

herplaatsingskandidaat geworden van wie er 140 zijn geplaatst op

enerzijds het vieren van een 90-jarig jubileum en anderzijds het

en kregen zes maanden begeleiding om binnen of buiten

afscheid nemen van collega’s. Bij alle activiteiten – ook de feestelijke –

Om deze veranderingen te ondersteunen, is een uitgebreid HRM- en

VvAA een nieuwe rol te vinden. De collega’s van het

is hier zorgvuldig rekening mee gehouden.

communicatieprogramma ingezet. Een speciaal transferteam, inloop

Transferteam bieden verschillende instrumenten aan, zoals

sessies – zowel generiek als per programma – en inzicht in de maan-

sollicitatietrainingen, coaching en loopbaan assessments

De ontwikkeling – ook bij VvAA – is dat we steeds meer werk moeten

delijkse voortgang in een speciaal daarvoor in het leven geroepen

om hun collega’s te ondersteunen.

doen met steeds minder mensen. We verwachten dat die ontwikkeling

e-nieuwsbrief ‘VvAA in Verandering, maken daar onderdeel van uit.

doorzet. VvAA bestaat straks uit een vaste kern van collega’s die regu-

Hierin behandelen we de vragen die leven onder collega’s, zoals

lier werk doen en een schil van oproepcollega’s en externe adviseurs

“Waarom verandert vooral de personele bezetting op mijn afdeling,

en projectmanagers. De vaste kern is voldoende om onder normale

een afdeling die direct met de leden in contact staat en in mindere

omstandigheden een optimale dienstverlening aan u te garanderen;

mate op de ondersteunende afdelingen?” Een vraag die niet eenvou-

de schil van oproepcollega’s kan flexibel worden ingezet om plotse-

dig te beantwoorden is, omdat deze inderdaad een grote uitdaging

linge pieken in de vraag van onze leden op te vangen. Ook externe

voor het management blootlegt.

specialisten kunnen tijdelijk worden ingezet wanneer dat nodig is. In 2014 is – zoals u elders in dit verslag hebt kunnen lezen – een aantal programma’s voorbereid dat tussen 2014 en 2017 voor de huidige activiteiten zal leiden tot een reductie van, naar verwachting, 115 arbeidsplaatsen. In 2014 zijn met name collega’s vertrokken in het kader van het programma Modernisering Belastingadvies & Accountancy. Bij de herinrichting van VvAA Advies & Diensten en het formeren van de Beroepsgroepenteams zijn nieuwe rollen gecreëerd

048


Veranderde pensioenwetgeving en fiscaal kader vroegen om aanpassing

De kracht te kunnen (blijven) veranderen

Wijzigingen in de pensioenwet en het nieuwe fiscale kader vroegen in 2014 om een nieuwe pensioenregeling: de drie

VvAA en Amref Flying Docters

Verbeteren, veranderen en vernieuwen blijven altijd aan de orde binnen VvAA. Dit vloeit voort uit onze ambitie, maar is ook een gevolg

Een betere gezondheid in Afrika kan niet zonder een efficiënte,

van onze steeds en snel veranderende omgeving. De grootste uitda-

sterke organisatie van gezondheidsvrijwilligers. Om dat te

ging is de permanente veranderkracht en het absorptievermogen van

bereiken, werken VvAA en Amref Flying Doctors sinds 2009

de organisatie en de individuele collega’s aandacht te blijven geven.

succesvol samen aan een betere gezondheid in Afrika. Een

pensioenregelingen van VvAA moesten in lijn worden

In 2014 is gewerkt aan de noodzakelijke structurele veranderingen in

natuurlijke samenwerking, met expertise en leiderschap,

gebracht met de nieuwe voorschriften. Intensief en

processen en systemen. In 2015 en daarna zal de persoonlijke bege-

bewustwording en fondsenwerving als drie pijlers. De samen-

constructief overleg met de ondernemingsraad heeft ertoe

leiding van collega’s meer op de voorgrond treden. Een belangrijk

werking is de afgelopen vijf jaar werkelijk tot bloei gekomen

geleid dat alle collega’s per 1 januari 2015 onder de pensi-

doel daarbij is de eigen invloed, regelruimte en verantwoordelijkheid

en heeft niet alleen geresulteerd in een aantal unieke en

oenregeling van de cao van het verzekeringsbedrijf vallen.

van onze collega’s verder te vergroten. Wij gaan vanuit VvAA de

inspirerende activiteiten, maar ook in een totaalbedrag in de

Hiermee reduceren we de complexiteit van het beheer en

mogelijkheid bieden om die regie op een gezonde en prettige manier

periode 2009-2014 van € 1.306.191,-. De samenwerking

voldoen we aan de gewijzigde weten regelgeving. Met de

te kunnen voeren. Daartoe hebben we in 2014 verschillende

is in 2013 verlengd met nog eens drie jaar tot en met 2016.

ondernemingsraad is afgesproken dat, ter compensatie,

regelingen en instrumenten vernieuwd.

VvAA heeft zich verbonden aan het programma ‘Verder

gedurende een periode van 15 jaar, 2,5% van de loonsom

bouwen aan het gezondheidsnetwerk’, dat is gericht op het

beschikbaar is voor indexatie.

Kennelijk zijn de veranderingen, tot onze spijt, niet ongemerkt aan u

Tegelijkertijd liep op 31 december 2014 ons pensioen

voorbijgegaan. Uw tevredenheid over onze dienstverlening heeft in het

contract met Nationale Nederlanden af. Volgend op een

tweede kwartaal van 2014 een dip gehad. Gelukkig liet het laatste

zorgvuldig offertetraject, besloot VvAA de opbouw van haar

kwartaal weer een stijgende lijn zien, naarmate iedereen gewend

pensioenen vanaf 1 januari 2015 onder te brengen bij

begon te raken aan de veranderingen. De door u gegeven signalen

a.s.r. De tot die datum opgebouwde pensioenrechten

vergroten onze alertheid voor het vervolg.

door preventie terugdringen van moeder- en kindsterfte.

blijven onder beheer van Nationale Nederlanden. Door middel van onder andere verschillende bijeenkomsten en webinars zijn VvAA-collega’s voorgelicht over de nieuwe pensioenwetgeving, de gevolgen en de nieuwe samenwerkingspartner.


049

Het samenwerkingsprogramma met Amref kent een aantal onderdelen VvAA Leiderschapsreis Oeganda 2014

Bewustwording

Fondsenwerving

Tien collega’s van VvAA werken op locatie samen met het lokale

Naast berichten via de websites, de e-nieuwsbrieven en berichten in

Ieder jaar organiseren we fondsenwervende activiteiten. Bij de Dam

management van Amref. De vraagstukken die daarbij centraal staan,

Arts en Auto publiceert VvAA jaarlijks over de activiteiten van de

tot Damloop in 2014 hebben onze leden en collega’s gesponsord

zijn door Amref uitgekozen en zijn van belang voor het land waar de

samenwerking in een eindejaarskatern in Arts en Auto, genoemd naar

meegelopen. Ook deden meer dan 20 leden en collega’s in oktober

reis naartoe gaat. Dit jaar was Oeganda de bestemming van de 8

een van de gezondheidsvrijwilligers: ‘PHANICE’. Daaraan is traditio-

2014 mee met de Kenya Classic. Zij fietsten in zes dagen ruim 350

VvAA Leiderschapsreis. Daarnaast wordt het programma ingevuld

neel een kerstactie gekoppeld. Leden kunnen voor vaste bedragen

kilometer door het prachtige, maar zware, Keniaanse landschap.

met persoonlijke ontwikkelprogramma’s en een teamontwikkel

een specifieke bijdrage leveren aan het gezondheidsnetwerk, bijvoor-

Leden en collega’s van VvAA deden in 2014 mee aan de Expedition

programma. De Leiderschapsreis stelt Amref in staat om aan organi-

beeld met een opleidings- of m-healthpakket. Elk jaar levert dat

Masai, een zesdaags wandelavontuur in Tanzania. In 2014

satieontwikkeling te doen (wat doorgaans financieel een onhaalbare

tussen de € 40.000 en 50.000 op. In mei 2014 is een team van

organiseerde VvAA-lid Maybritt Kuypers een congres ‘Medicine in

kaart is), terwijl onze collega’s een bijdrage kunnen leveren aan de

VvAA en Amref op pad geweest in Kenia om daar de verhalen van

Extremes’ en zij doneerde een deel van het entreegeld aan Amref.

ontwikkeling van Amref, nieuwe inzichten op kunnen doen voor hun

Phanice Mangleni en haar collega’s op te tekenen, te fotograferen en

Twee VvAA-leden, Rob Innemee en Don Coers, vierden samen hun

persoonlijke ontwikkeling en de band binnen hun team kunnen ver-

te filmen, waarmee we de komende jaren leden, relaties en collega’s

50ste verjaardagen en doneerden de opbrengst aan Amref. VvAA

sterken. De ervaring leert dat onze mensen minstens zoveel opsteken

kunnen inspireren. Daarnaast heeft VvAA het initiatief genomen tot

moedigt deze activiteiten van harte aan en verdubbelt de sponsor-

van hun Afrikaanse collega’s als andersom. Net als alle eerdere lei-

het oprichten van de Amref business club.

opbrengsten.

e

derschapsgroepen zal ook de ‘Oegandagroep’ een VvAA-vraagstuk gaan aanpakken waar heel VvAA profijt van heeft. B PHANICE.

NUMMER 5 DECEMBER 2014 Een uitgave van VvAA en Amref Flying Doctors

De week van Phanice Een wereld van verschil? In actie voor Amref Flying Doctors 050


Wie leert wat van wie?

HR-kerninformatie* Totaal aantal collega’s ultimo jaar

2014

2013

2012

2011

2010

873

855

817

846

856

waarvan: Collega’s in vast dienstverband ultimo jaar

Analyse van de HR-kerninformatie

De samenstelling van ons collegabestand verandert Ultimo 2014 zien we het aantal collega’s met een arbeidsovereenkomst dalen van 741 naar 715. Echter, het per jaarultimo totaal

715

741

723

739

775

aantal werkzame personen, inclusief externe krachten, fluctueert de laatste jaren rond de 850, waarbij de samenstelling in de loop

Stagiaires en oproepkrachten ultimo jaar

46

36

25

23

10

Externen op formatieplaats ultimo jaar

68

38

37

36

43

Externen ingehuurd op projectbasis ultimo jaar

44

40

32

48

28

van de tijd verandert. Zo is het aantal collega’s in dienstverband met een flexibel contract, zoals oproepkrachten en stagiaires, ten opzichte van ultimo 2011 verdubbeld. Daarnaast is het aantal collega’s met een opdrachtovereenkomst (zzp of via een bureau), ingezet op reguliere formatie

Aantal fte’s in dienst ultimo jaar**

638

660

641

655

688

50%

51%

51%

51%

53%

Verhouding man/vrouw**

339/376

346/395

349/374

356/383

375/400

Gemiddeld aantal dienstjaren**

10,3 jaar

9,8 jaar

9,8 jaar

9,4 jaar

8,9 jaar

Gemiddelde leeftijd**

43,2 jaar

42,4 jaar

42,4 jaar

41,6 jaar

41,0 jaar

€ 1.593.405

€ 1.144.718

€ 1.206.515

€ 1.235.303

€ 1.756.000

3,6%

3,1%

3,3%

3,3%

4,0%

0,8

0,9

0,9

1,0

1,1

Collega’s met een fulltime contract**

plaatsen, ten opzichte van ultimo 2013 gestegen van 38 naar 68. Deze stijging is met name zichtbaar bij de bedrijfsonderdelen waar op dit moment impactvolle veranderprogramma’s plaatsvinden, zoals het schadebedrijf en Belastingadvies & Accountancy. Hiermee anticiperen wij op de komende afname van de aantallen werkzame collega’s in deze bedrijfsonderdelen. Collega’s met een opdrachtovereenkomst die op projectbasis worden ingezet om onder meer de grote

Opleidingskosten Ziekteverzuim Ziekteverzuimfrequentie

veranderprogramma’s te bewerkstelligen, zijn de laatste jaren in aantal stabiel gebleven op gemiddeld 40. Een collegabestand met een vaste kern en daaromheen een flexibele schil is voor veel werkgevers, zo ook voor VvAA, steeds meer de nieuwe realiteit. Door diverse onderzoeksbureaus wordt er zelfs melding van gemaakt dat tegenwoordig 17 tot 34% van de beroeps-

* kerninformatie is exclusief Vereniging VvAA (14 collega’s en 12 fte 2014) en MediRisk (46 collega’s en 41 fte 2014)

bevolking - afhankelijk van de definitie - een flexibel contract heeft.

** deze kengetallen betreffen collega’s in vast dienstverband ultimo jaar en zijn dus exclusief stagiaires, oproepkrachten en externen AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

051

Zo hebben vooral jonge professionals steeds minder de drang om

Ontwikkelplaza, het online platform voor collega’s waar online leren,

In het licht van alle veranderingen in de organisatie verrast deze

een vast dienstverband aan te gaan en kiezen ze liever voor vrijheid.

kennis delen, het voldoen aan je vakbekwaamheidseisen en andere

stijging van het ziekteverzuim ons niet, maar we houden de

mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen overzichtelijk en gemakkelijk

ontwikkeling nauwlettend in de gaten. Ook hebben we verschillende

samenkomen.

initiatieven op het gebied van vitaliteit ontplooid, om de collega’s in

Het toenemend aantal flexibele contracten stelt ons in staat om te bewegen naar een (meer) strategische inzet van personeel: wie

staat te stellen met energie, in balans (privé/werk) en met plezier naar

hebben we wanneer, met welke flexibiliteit en specifieke kennis nodig

Daarnaast is op 1 januari 2014 het nieuwe Wft-vakbekwaamheids

om onze dienstverlening optimaal vorm te geven.

stelsel ingevoerd. Deze nieuwe vaktechnische eisen hebben flinke

Tegelijkertijd is het van belang om een goede mix van tijdelijke en

gevolgen voor alle collega’s met ledencontact op het gebied van

vaste collega’s te borgen en aandacht te besteden aan de introductie

financiële dienstverlening. Via VvAA Ontwikkelplaza faciliteren we de

van nieuwe (tijdelijke) collega’s. VvAA werkt meer en meer waarden-

collega’s om te voldoen aan de vakbekwaamheidseisen. Zo wordt

gedreven. Dit betekent dat ook collega’s die kort aanwezig zijn de

iedereen met adviestaken in de gelegenheid gesteld om voor

waarden moeten kennen en ernaar moeten kunnen handelen.

1 januari 2016 een nieuw Wft-diploma te behalen én om de vakkennis ‘altijd aantoonbaar actueel’ te houden. Deze extra

De hier geschetste verandering heeft niet alleen voordelen. In een

inspanning voor collega’s vroeg ook een extra investering van

ledenorganisatie als VvAA is het van groot belang dat de leden zich,

VvAA in de vakkennis van collega’s.

zoveel als redelijkerwijs mogelijk, persoonlijk gekend en erkend voelen. Dat vinden wij ook passen bij het DNA van VvAA en daar willen

Een stijging van het verzuimpercentage

wij dan ook graag aan voldoen. Dat is lastiger naarmate er minder

We hebben onze doelstelling van 3,4% verzuim net niet gehaald

collega’s met een vast en meer met een tijdelijk dienstverband zijn.

in 2014. De stijging van het ziekteverzuim van 3,1% in 2013

Het is en blijft onze uitdaging om de voordelen van een grotere

naar 3,6% in 2014 wordt veroorzaakt doordat collega’s in 2014

flexibiliteit te realiseren en er tegelijkertijd voor te zorgen, dat u zich

gemiddeld langer ziek waren dan in voorgaande jaren.

op een persoonlijke en herkenbare manier bediend voelt.

Met behulp van arbeidsdeskundigen, onze arbo-arts en bedrijfsmaatschappelijk werk begeleiden we de collega’s terug naar het werk.

Extra investeringen in opleiding & ontwikkeling

Daarentegen hebben in 2014 373 collega’s niet verzuimd. Het aantal

We zien in 2014 een stijging van de opleidingskosten van

‘nulverzuimers’ is daarmee hoger dan in 2013 (299). Mede hierdoor

€ 1.144.710,- naar € 1.593.405,- De stijging van de opleidings-

is de verzuimfrequentie gezakt naar gemiddeld 0,8 keer ziek per jaar

kosten is onder andere ontstaan door de investering in VvAA

ten opzichte van 0,9 in 2013.

052


VvAA te komen.

Ontwikkelingen bij de bedrijfsonderdelen van VvAA De cijfers van de bedrijfsonderdelen van VvAA hebben wij toegelicht op pagina 17 tot en met 23 van dit jaarverslag. Hier gaan wij in op de belangrijkste omstandigheden en ontwikkelingen van de verschillende bedrijfsonderdelen.

Martin Aalders, Directeur VvAA Advies & Diensten

Kees Brouwer, Directeur VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken

Leonhard van Dijk, Directeur Finance, ICT & Risk Management

Barbara van der Kolff, Directeur HRM & Overige Diensten

pagina 54

pagina 58

pagina 70

pagina 74


053

VAN EEN HUISARTS

Studie geneeskunde

Start als huisarts

Verhuizing

Overname praktijk

Op elk moment onvoorwaardelijk verbonden aan huisartsen.

VvAA Advies & Diensten Herinrichting Front Office – vanaf 1 februari 2014 VvAA Advies & Diensten Met het nieuw ingerichte bedrijfsonderdeel VvAA Advies & Diensten spelen we in op de veranderende

Huisartsen hebben het druk. In het veranderende zorglandschap krijgen ze steeds meer taken, zowel vakinhoudelijk als managerial. Focus houden op het echte werk, de zorg voor patiënten, is dan ook geen sinecure. Werken als huisarts is veel meer dan een baan. Het is een bestaan. Een bestaan dat op sommige momenten net even anders loopt dan bij de rest van Nederland. Langer studeren, meer tegelijk: véél en complexe vraagstukken, moeilijker te vervangen. Werken met grote verantwoordelijkheden, 24 uur per dag, gedurende de gehele levensloop.

behoeften van onze leden en zorginstellingen. In dit kader geven we persoonlijk en bedrijfskundig advies aan u als individuele beroepsbeoefenaar en verlenen we zakelijke diensten, waaronder consultancy,

Op al die momenten is er VvAA. Opgericht in 1924 door onder meer een huisarts, uitgegroeid tot een dienstverlener van en voor alle professionals in de Nederlandse gezondheidszorg. Van student tot gepensioneerde, in dienstverband of zelfstandig: VvAA heeft zich onvoorwaardelijk aan hen – en dus aan u − verbonden. Dit uit zich in producten en diensten die u nergens anders kunt krijgen. Omdat wij weten welke begeleiding nodig is bij het starten of voeren van een praktijk, omdat wij weten wat het betekent als u kiest voor de overgang naar dienstverband, of een klacht VA of N claim EENkrijgt. F Y S I OTMaar H E R Aook PEU T omdat wij weten dat u bij een schade snel en zorgvuldig geholpen wilt worden door mensen die uw situatie begrijpen. Mensen die snappen dat een gewone schadeverzekering vaak voorbijgaat aan uw zorgspecifieke eisen. Mensen die gespecialiseerd zijn in en betrokken bij uw vak en uw beroepsgroep.

accountancy, administratie, belastingadvies en werkgeverszaken aan uw collega’s in zorgondernemingen en grotere zorginstellingen en de nieuw ingerichte medisch specialistische bedrijven. Zelfstandig ondernemer

Nieuwe maatschap

Fusie praktijk

Uitbreiding personeel We ondersteunen u tijdens uw gehele levensloop en nemen u zoveel mogelijk werk naast het werk als huisarts uit handen. Als partner voor het leven, onvoorwaardelijk verbonden aan huisartsen.

Beroepsgroepenteams: advisering voor individuele leden

Op elk moment onvoorwaardelijk verbonden aan

Lees meer op vvaa.nl/levensloop

VvAA Advies & Diensten biedt toegevoegde waarde aan onze leden op het gebied van persoonlijk en zakelijk advies. Uw eigenheid en uw specifieke vraagstukken staan centraal, in welke levensfase of

2000

Manon Bleumink, huisarts, lid van VvAA sinds 2008

2014

fysiotherapeuten.

beroepsgroep u zich ook bevindt. Daar hebben we onze organisatie ook op ingericht. Daarom hebben

Voor fysiotherapeuten is het alle hens aan dek. Want de inkomsten staan onder druk, en de afhankelijkheid van zorgverzekeraars neemt toe. Werken als fysiotherapeut is veel meer dan een baan. Het is een bestaan. Een bestaan dat op sommige momenten net even anders loopt dan bij de rest van Nederland. Steeds veranderende spelregels, groeiende werkdruk, en lichamelijk zwaar werk. Werken met grote verantwoordelijkheden, 24 uur per dag, gedurende de gehele levensloop.

we onze regionale teams met breed georiënteerde adviseurs vervangen door gespecialiseerde Beroeps groepenteams. Die teams en de daarin werkzame adviseurs geven antwoord op uw vragen omtrent pensioen, arbeidsongeschiktheid, (complexe) verzekeringen, de aankoop en financiering van een praktijk, de persoonlijke financiële situatie en risico’s zoals medische aansprakelijkheid en de situatie na overlijden, met de specifieke kennis van weten regelgeving die in uw beroepsgroep spelen. De Beroepsgroepenteams

In loondienst

Overname praktijk

Aannemen personeel

Fusie

Op al die momenten is er VvAA. Opgericht in 1924 door drie artsen, uitgegroeid tot een dienstverlener van en voor alle professionals in de Nederlandse gezondheidszorg. Van student tot gepensioneerde, in dienstverband of zelfstandig: VvAA heeft zich onvoorwaardelijk aan hen – en dus aan u − verbonden. Dit uit zich in producten en diensten die u nergens anders kunt krijgen. Omdat wij weten welke begeleiding nodig is bij het starten of voeren van een praktijk, omdat wij weten wat het betekent als u kiest voor de overgang naar of een klacht of claim krijgt. Maar ook omdat wij weten dat u V A N E E N D I E R E Ndienstverband, ARTS bij een schade snel en zorgvuldig geholpen wilt worden door mensen die uw situatie begrijpen. Mensen die snappen dat een gewone schadeverzekering vaak voorbijgaat aan uw zorgspecifieke eisen. Mensen die gespecialiseerd zijn in uw vak en uw beroepsgroep. We ondersteunen u tijdens uw hele levensloop en nemen u zoveel mogelijk werk naast het werk uit handen. Als partner voor het leven, onvoorwaardelijk verbonden aan fysiotherapeuten.

Op elk moment onvoorwaardelijk verbonden aan dierenartsen.

zijn flexibel en bieden extra kennis en expertise door hun gespecialiseerde collega’s te laten adviseren over

Lees meer op vvaa.nl/levensloop

uw specifieke problematiek. De Beroepsgroepenteams zijn gestart in februari 2014. 1998

Bob van den Meiracker, fysiotherapeut, lid van VvAA sinds 2000

2014

De wijziging van de adviesorganisatie was en is impactvol. De consequenties voor collega’s, processen en

Dierenartsen steken de handen graag uit de mouwen. Met volle overtuiging en inmiddels ook met behulp van richtlijnen werken ze aan de verbetering van diergezondheid, dierenwelzijn en voedselveiligheid. Deze manier van werken is veel meer dan een baan. Het is een bestaan. Een bestaan dat op sommige momenten net even anders loopt dan bij de rest van Nederland. Lang studeren, differentiëren, transparant en borgbaar werken met een grote (maatschappelijke) verantwoordelijkheid. 24 uur per dag, gedurende de gehele levensloop.

werkwijzen grijpen diep in de organisatie in. Tegelijkertijd levert de wijziging veel energie op. Onze adviseurs hebben goede contacten met u én de juiste kennis. Toch ervaren we ook dat de overgang veel aandacht

Op al die momenten is er VvAA. Opgericht in 1924 door onder meer een dierenarts, uitgegroeid tot een dienstverlener van en voor alle professionals in de Nederlandse gezondheidszorg. Van student tot gepensioneerde, in dienstverband of zelfstandig: VvAA heeft zich onvoorwaardelijk aan hen – en dus aan u − verbonden. Dit uit zich in producten en diensten die u nergens anders kunt krijgen. Omdat wij weten welke begeleiding nodig is bij het starten of voeren van een praktijk, omdat wij weten wat het betekent als u kiest voor de overgang naar dienstverband, of een klacht of claim krijgt. Maar ook omdat wij weten dat u bij een schade snel en zorgvuldig geholpen wilt worden door mensen die uw situatie begrijpen. Mensen die snappen dat een gewone schadeverzekering vaak voorbijgaat aan uw zorgspecifieke eisen. Mensen die gespecialiseerd zijn in en betrokken bij uw vak en uw beroepsgroep.

vraagt. Het voor veel meer werkzaamheden dan voorheen afzonderlijk declareren van een redelijke vergoeding gaat meestal niet vanzelf en moet dus aangeleerd worden door zowel onze eigen organisatie als door onze leden.

We ondersteunen u tijdens uw gehele levensloop en nemen u zoveel mogelijk werk naast het veterinaire werk uit handen. Als partner voor het leven, onvoorwaardelijk verbonden aan dierenartsen. Lees meer op vvaa.nl/levensloop

054

JAARVERSLAG 2014 | AAN DE LEDEN VAN VvAA 1992

2014

Gepco Bokhorst, dierenarts, lid van VvAA sinds 1993

Programma Modernisering Belastingadvies & Accountancy: voor het bedrijfskundig advies op maat

de behoeften en de belangen van de klant. Daarom ontwikkelde VvAA

VvAA Opleidingen & Teamcoaching

het afgelopen jaar het zakelijk dashboard voor de gezondheidszorg,

Het toenemend belang van management als uw ‘tweede vak’ is terug

U bent in toenemende mate ook verantwoordelijk voor ondernemers-

inclusief benchmarks, dat in 2015 beschikbaar komt. Op grond daar-

te vinden in een toenemende vraag naar opleidingen en teamcoa-

en managementtaken, zoals het voeren van de financiële

van kunt u uw eigen prestaties vergelijken met die van uw collega’s

ching. Ook in 2014 volgden velen van u één of meer van onze prak

administratie, personeelsmanagement en het sturen van uw praktijk

elders in het land. In de rol van uw zakelijk kompas maken we hier-

tische trainingen, workshops en leergangen. Op het gebied van

of onderneming op basis van de beschikbare managementinformatie.

mee eenvoudig en snel inzicht, overzicht en vooral ook toekomstge-

onderhandelen, time- en stressmanagement, professioneel presteren

De dienstverlening van VvAA is erop gericht om te ondersteunen en te

richte sturing van uw praktijk of zorgonderneming mogelijk. Dat

en managementvaardigheden. Het grote belang dat u hecht aan

adviseren over deze bedrijfskundige aspecten en daar waar gewenst

kompas wijst de mogelijkheden om de bedrijfsvoering te verbeteren.

goede onderlinge samenwerking is terug te zien in de groei van onze

taken over te nemen.

Verder hebben we onze dienstverlening al eerder uitgebreid met een

teamcoachingsactiviteiten. Onze ervaren teamcoaches hebben vele

aantal online toepassingen. Zo hebben we een portal in gebruik

maatschappen, vakgroepen en zorgondernemingen begeleid bij

Het in 2014 uitgevoerde programma betekent voor u dat uw

genomen waarmee het mogelijk is uw aangiften online te accorderen.

sessies over visievorming en onderlinge samenwerking.

administratie eenvoudig online kan worden verwerkt en dat

De ontwikkelingen op dit vlak gaan snel en bieden kansen op sub-

In 2014 startte de tweede groep in de VvAA MBA voor de Gezond

(maandelijks beschikbare) managementinformatie makkelijk en

stantiële kostenbesparingen in uw praktijk.

heidszorg: een stevig, breed en op de zorg toegesneden MBA-

overzichtelijk wordt gepresenteerd. Graag voorzien wij deze informatie

programma, specifiek voor zorgprofessionals.

van een begeleidend advies, toegesneden op uw persoonlijke situa-

CarrièreCentrum Zorg

tie. Door regelmatig informatie aan te bieden op basis van de voor

We zien een toegenomen aandacht voor en noodzaak tot coaching

In 2014 hebben wij ons belang in VvAA Opleidingen & Teamcoaching

uw beroepsgroep relevante parameters, zoals prestatie-indicatoren,

en (loopbaan)begeleiding van medische professionals. Het wordt

B.V. uitgebreid van 51% naar 75,5%. Wij verwachten de resterende

verkrijgt u een beter inzicht in de kwaliteit van uw bedrijfsvoering in

steeds gebruikelijker dat u van tijd tot tijd stilstaat bij uw loopbaan en

24,5% in 2015 over te nemen.

vergelijking met die van uw collega’s in het land. Proactief in plaats

advies en begeleiding vraagt bij cruciale beslissingen in uw levens-

van reactief. Mede hierdoor kunnen wij u op maat ondersteunen

loop. Al in 2009 was VvAA betrokken bij de oprichting van het

VvAA Zakelijke Markt

en integraal adviseren in uw bestaan als zorgondernemer.

CarrièreCentrum voor Artsen, later ook als aandeelhouder. In 2014

VvAA richt zich van oudsher op haar individuele leden. Zij willen hun

hebben we dit centrum overgenomen van de mede-aandeelhouders

tijd besteden aan hun vak: het verlenen van goede zorg en het beter

VvAA Belastingadvies & Accountancy

en hebben we een nieuwe start gemaakt onder de naam

maken van patiënten. Dus hebben ze behoefte aan een partner die

In het algemeen staat de markt voor belastingadvies en accountancy

CarrièreCentrum Zorg. We willen dit centrum de komende jaren, in

hen het ‘werk naast het werk’ uit handen neemt, die hen begrijpt, die

onder druk. Nederlandse belastingadvies- en accountancykantoren

nauwe samenwerking met de beroepsorganisaties, uitbouwen tot hét

hun specifieke problemen snapt en die daar oplossingen voor heeft.

zijn op zoek naar een toekomstbestendig businessmodel. Kantoren

onafhankelijke centrum voor loopbaanadvies en mobiliteitsvraagstuk-

Bij zorgondernemingen is dat net even anders en toch ook overeen-

willen nieuwe producten en diensten ontwikkelen die aansluiten op

ken voor medische professionals.

komstig. Een zorgonderneming wordt bestuurd door experts die juist


055

een sparringpartner zoeken, die hen inspireert met betrekking tot

medisch specialisten over de integrale bekostiging medisch specialis-

voor alle betrokkenen bijzonder spannend is geweest. Alle aanvragen

toekomstige ontwikkelingen en tegelijkertijd de expertise in huis heeft

tische zorg in samenwerking met de Federatie Medisch Specialisten

die VvAA in oktober 2014 heeft ingediend zijn door de belastingdienst

om praktische ondersteuning te bieden. Want ook zorgondernemin-

(FMS) en LOGEX.

goedgekeurd. Het was een omvangrijk traject dat we tot een succes

gen ervaren de fundamenteel andere focus in de zorg: een verschui-

konden maken dankzij de inspanning van veel collega’s van de

ving van de aanbodgerichte zorg die is georganiseerd rondom de

Per 1 januari 2015 zijn de integrale tarieven voor medisch specialis-

diverse afdelingen van VvAA, de samenwerking met de medisch spe-

zorgprofessionals en wat zij doen, naar een ‘systeem’ waarin de

tische zorg ingevoerd, waarmee het declaratierecht voor medisch

cialisten in de verschillende ziekenhuizen, de gecombineerde exper-

patiënt centraal staat en dat wordt georganiseerd rondom wat patiën-

specialisten is vervallen. De samenwerking tussen medisch specialis-

tise op de verschillende deelonderwerpen en de samenwerking met

ten nodig hebben. Dit vraagt niet alleen een andere manier van wer-

ten en ziekenhuizen is hierdoor fundamenteel veranderd. Medisch

onze externe partners.

ken van de zorgprofessional, maar ook andere zorginstellingen die

specialisten zijn zich gaan beraden op de vraag wat dit voor de

focussen en gericht zijn op het leveren van gezondheid. VvAA kiest

patiënt, henzelf, het ziekenhuis, de maatschap en hun financiële

hierin positie en is in 2014 gestart met de versterking van haar con-

positie betekent. In het hoofdlijnenakkoord van zomer 2012 is door

sultancytak voor zorgondernemingen. Met een focus op integraal

alle partijen afgesproken dat medisch specialisten de mogelijkheid

advies (strategisch, tactisch én operationeel) om de zorginstellingen

moeten hebben om als vrijgevestigd medisch specialist te blijven

beter

werken. Hiertoe zijn nieuwe organisatievormen ingericht: het samen-

en toekomstgericht te laten functioneren tegen lagere kosten en met

werkingsmodel en het participatiemodel. Samen met partners FMS en

een hogere patiënttevredenheid.

LOGEX is een projectgroep 2015 opgericht en is de website www.integralebekostiging2015.nl ingericht, waar alle informatie over

VvAA Consultants voor de Gezondheidszorg

dit onderwerp bijeen is gebracht. VvAA heeft dit veranderingsproces

De Consultants voor de Gezondheidszorg van VvAA houden zich

begeleid. De consultants van VvAA hebben in 2014 25 collectieven

bezig met vraagstukken op het snijvlak van bestuur en zorgverlening.

van medisch specialisten in Nederlandse ziekenhuizen volledig gead-

De gezondheidszorg kent veel en bijzondere (spel)regels. Dat vereist

viseerd met betrekking tot het oprichten van de nieuwe organisatievor-

specialistische kennis om juist te kunnen adviseren over strategische

men, de fiscaliteit, juridische vraagstukken en de samenwerking met

en tactische vraagstukken, de samenwerking tussen bestuur en zorg-

het ziekenhuis. Andere Medisch Specialistische Bedrijven (MSB’s) zijn

professionals, kwaliteit en veiligheid voor de patiënt in zorginstellin-

op deelonderwerpen ondersteund. Daarna zijn samen met de

gen en de bedrijfsvoering. Het consultancyteam bestaat uit experts die

Medisch Specialistische Bedrijven businessplannen ontwikkeld en de

instellingen integraal adviseren. Een van de belangrijkste trajecten

daarmee samenhangende contracten opgesteld. Er is intensief over-

van het afgelopen jaar was het adviseren van veelal grote groepen

leg gevoerd met de belastingdienst, dat tot op het allerlaatste moment

056


VvAA Werkgeverszaken

Met de grote veranderingen binnen de Medisch Specialistische

De groei in de afgelopen jaren van onze activiteiten in ondersteuning

Bedrijven van de ziekenhuizen, heeft AGZ in 2014 veelvuldig geadvi-

van uw rol als werkgever in de zorg heeft zich in 2014 voortgezet.

seerd bij de totstandkoming van deze MSB’s. Die rol heeft de basis

Collega’s van onze salaris- en personeelsadministratie hebben in

gelegd voor een stevige adviespositie bij de inrichting van MSB’s in

2014 meer dan 100.000 loonstroken verzorgd voor ruim 1800

2015 en verder.

zorgpraktijken en instellingen. Eind 2014 mochten we de eerste begroeten; een nieuw marktsegment, voortvloeiend uit onze advies-

VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg: vergroten veiligheid in ziekenhuizen

praktijk rond integrale bekostiging.

Door de inrichting van de Medisch Specialistische Bedrijven is in

Goed personeel en goed personeelsmanagement worden een steeds

2014 veel discussie ontstaan over de verantwoordelijkheid voor

belangrijkere succesfactor voor gezonde zorgondernemingen. Dat

veiligheid en kwaliteit in de ziekenhuizen.

belang is door een toenemende krapte op de arbeidsmarkt en kritischer

Verantwoordelijkheidstoedeling en governance zijn voor 2015

zorgconsumenten alleen maar verder toegenomen. U hebt meer oog

belangrijke thema’s voor de IGZ, VWS en de NZa.

voor uw personeelsmanagement en werkgeverszaken en steeds meer

VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg en de op het

behoefte aan goede ondersteuning en advisering daarbij. We zien dat

gebied van veiligheid meest ervaren partij in de luchtvaart, NLR Air

terug in onze activiteiten. De dienstverlening van P&O-advies is in

Transport Safety Institute, zijn in 2014 een samenwerking aangegaan

omzet gemeten in 2014 ten opzichte van 2013 verdrievoudigd. Ook

met als doel medisch specialisten en ziekenhuizen te ondersteunen

in 2014 hebben we weer vele personele vraagstukken voor onze

in het kwaliteits- en veiligheidsbeleid.

Medisch Specialistische Bedrijven als klant van Werkgeverszaken

leden helpen oplossen op het terrein van personeelswerving, beoordelen en belonen, ziekteverzuim, functioneren en ontslag.

We hebben besloten om de afzonderlijke vennootschap (VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg B.V.) in 2015 op te

Accountancy voor zorginstellingen

heffen en de werkzaamheden hiervan samen te voegen met die van

Accountants voor de gezondheidszorg B.V. (AGZ) bestaat uit accoun-

onze consultants.

tants die professioneel en onafhankelijk hun vak uitoefenen. Daarmee heeft VvAA een partner die scherp stuurt op de nieuwe ontwikkelingen op basis van feiten en cijfers. AGZ levert zijn dienstverlening aan zorg instellingen, waarbij de specifieke branchekennis het onderscheid is.

Accountants voor de gezondheidszorg B.V. (AGZ) bestaat uit accountants die professioneel en onafhankelijk hun vak uitoefenen. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

057

VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken

Een huis kopen


Binnen het verzekeringsen bancaire bedrijf bieden wij u zaken die te maken hebben met uw verzekeringsen bancaire vraagstukken. In 2014 heeft de nadruk gelegen op de online transitie van dit onderdeel. Allemaal vanuit de gedachte dat u 24 uur per dag toegang wilt kunnen hebben tot onze dienstverlening in de breedste zin van het woord. Die behoefte geldt overigens lang niet voor al onze leden. Onze filosofie

Het Levensloop privé-assortiment. Omdat gewone dingen bij zorgprofessionals nét even anders werken. Werken in de zorg is geen beroep, het is een bestaan.

is dan ook dat we voor al onze leden de juiste oplossing willen bieden. Voor degenen van u die gebruik willen maken van onze online mogelijkheden en ons aanbod online willen afnemen, hebben we een VvAA-waardige omgeving gecreëerd. Indien u op een andere manier het contact met VvAA ingevuld wilt zien, zijn die mogelijkheden ook aanwezig. Het verandert als ú ervoor kiest dat het verandert.

Een grens tussen praktijk en privé is niet te trekken, zorgprofessional ben je 24 uur per dag. Bij VvAA snappen we dit. En daarom hebben we ook het Levensloop privé-assortiment, speciaal ontwikkeld voor zorgprofessionals. Daarmee bieden we zorgprofessionals verzekeringen voor onder andere auto, reis, inboedel en zorg. Met iets extra’s voor u als zorgprofessional. Zo neemt VvAA u de zorg naast de zorg uit handen en bent u op elk moment in uw leven passend verzekerd.

Onze producten uit het privé-assortiment herkent u aan dit logo:

VvAA Schadeverzekeringen in 2014: een grote omslag Met Programma 24, waar u elders in dit verslag meer over hebt kunnen lezen, hebben we deze transitie in

Voor meer informatie en direct aanvragen gaat u naar vvaa.nl/privé-assortiment

2014 vormgegeven. Met als doel dat u te allen tijde en waar dan ook inzicht kunt krijgen in uw eigen verzekeringsportefeuille en zelf zaken kunt beheren en wijzigen. We zien ook dat mogelijkheden op dit vlak passen bij de aard van uw werk (24/7). We denken dan ook dat deze ontwikkeling ervoor gaat zorgen dat we met veel meer leden dan voorheen contact kunnen gaan onderhouden en dat de kosten daarvan omlaag zullen gaan. Dat is goed voor u en goed voor VvAA. Succesvolle transitie In 2014 hebben we een groot aantal stappen gezet in de hiervoor geschetste transitie. Ten eerste zijn we in de tweede helft van het jaar overgegaan op het nieuwe systeem. We hebben een nieuw assortiment schadeverzekeringen samengesteld dat volledig online kan worden afgesloten en beheerd. Voor leden met VvAA Schadeverzekeringen is er veel veranderd in de persoonlijke omgeving MijnVvAA. Uw nieuw afgesloten schadeverzekeringen staan overzichtelijk bij elkaar in een persoonlijk online dossier. Wijzigingen doorvoeren, online een schade melden of een nieuwe verzekering aanvragen, is voor u veel eenvoudiger geworden.

058


gemak en toegevoegde waarde

Ziekenhuisopname

Een nieuwe auto

Lekkage in de praktijk

Heftige val met fietsen

Ruzie met de buren

Ongelukje veroorzaakt

Op vakantie

Half februari 2015 is de conversie van de bestaande schadeverzeke-

Alle juristen en advocaten van VvAA zijn volledig gespecialiseerd in

ringsportefeuille zonder grote problemen succesvol afgerond.

de gezondheidszorg.

Nieuw online schadeverzekeringsassortiment

Sinds de oprichting van de VvAA Juridische Helpdesk in 2014 zien we

Gewone dingen werken bij zorgprofessionals net even anders, juist

een forse toename van het aantal telefonische verzoeken om advies.

omdat werk en privé vaak zo vervlochten zijn. Daarom hebben we in

Vooral van leden die behoefte hebben aan een advies, zonder dat er al

2014 het Levensloop privé-assortiment ontwikkeld. Kenmerkend voor

sprake is van een juridisch probleem. In een groot deel van deze

de schadeverzekeringen in het Levensloop privé-assortiment zijn de

gevallen hebben de juristen van de Juridische Helpdesk met hun

specifieke dekkingen voor zorgprofessionals, die u elders meestal zult

advies een juridisch geschil, klacht of claim kunnen voorkomen.

moeten missen. Met deze schadeverzekeringen bent u dus op elk

Daarnaast heeft de helpdesk veel leden kunnen ondersteunen door niet

moment in uw leven passend verzekerd. Het hele assortiment is

alleen de juridische vraag te beantwoorden, maar ook door het onder-

online te benaderen via www.vvaa.nl/prive-assortiment.

liggende probleem boven tafel te krijgen en vervolgens hiervoor een oplossing te bieden, ook door verwijzing naar andere experts binnen

VvAA Juridisch Advies en Rechtsbijstand zorgt voor integrale

VvAA, zoals een bedrijfskundig adviseur of adviseur personeelszaken.

juridische ondersteuning Bij Juridisch Advies en Rechtsbijstand (JAR) wordt juridische

In 2014 was, zoals te verwachten, sprake van een hausse aan

hulp, mediation en advies gegeven aan zorgprofessionals en hun

meldingen van problemen met zorgverzekeraars. Leden uit alle

gezinsleden, beroepsorganisaties, ondernemers en instellingen in

beroepsgroepen (uitgezonderd dierenartsen) hebben hiermee te

de zorg. Meestal op basis van de VvAA Rechtsbijstandsverzekering

maken, maar ook zorginstellingen zoals ZBC’s. JAR heeft in verband

en als deze niet is afgesloten, op basis van een declaratie voor de

hiermee het team van specialisten uitgebreid naar tien juristen, die

geboden hulp. De afdeling bestaat uit verschillende onderdelen,

zowel op grond van de rechtsbijstandverzekering als tegen betaling

waaronder een juridische helpdesk waar u 24 uur per dag kosteloos

advies en bijstand verlenen. Zij begeleiden leden nu vooral bij mate

terecht kunt voor al uw vragen. Daarnaast bieden de adviseurs

riële controles. En met succes: in een aantal gevallen zien zorgverze-

directe rechtshulp en beschikken we over juridische vakteams die

keraars af van terugvordering of hoeft een lid maar een fractie van de

zich exclusief bezighouden met specifieke juridische vraagstukken

oorspronkelijke vordering te betalen. In een principiële zaak voert JAR

voor uw beroepsgroep of situatie. Een aparte sectie bij JAR is

namens een tandarts een procedure tegen een zorgverzekeraar, die

gespecialiseerd in het verlenen van bijstand in tuchtrechtzaken.

voor veel andere leden ook van belang is.

Gewone dingen werken bij zorgprofessionals net even anders, juist omdat werk en privé vaak zo vervlochten zijn. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

059

JAR heeft in 2014 substantieel meer tijd geïnvesteerd in voorlichting

Bij administratieve en gerechtelijke procedures waarbij de inzet van

MediFire

en kennisdeling aan en met leden, via presentaties, opleiding en

een advocaat niet verplicht is, kunt u uw voorkeur uitspreken voor een

In 2014 is het eigenrisicodragerschap van VvAA beëindigd op de

publicaties ter preventie, maar ook om leden gerust te stellen, wat

externe juridisch adviseur of advocaat. In dit laatste geval hebt u recht

zogenaamde MediFire-risico’s. Het gaat hier om verzekeringen van

helaas noodzakelijk was.

op een vergoeding van maximaal € 7.500,- aan externe kosten per

opstal- en bedrijfsschaderisico’s voor Nederlandse ziekenhuizen die

geschil. U kunt deze maximumvergoeding verhogen tot maximaal

eerder werden overgenomen van de Onderlinge Waarborgmaat

Vrije advocaatkeuze (VAK)

€ 50.000,- per geschil. Hiervoor biedt VvAA de aanvullende dekking

schappij MediFire B.A. VvAA heeft deze portefeuille ondergebracht bij

In november 2013 heeft het Europese Hof van Justitie een uitspraak

‘vrije advocaatkeuze’.

ACE European Group Limited, een grote, financieel sterke industriële

gedaan over rechtsbijstandsverzekeringen en het recht zelf een

verzekeraar. We blijven voor deze verzekeringen een intermediaire en

advocaat of een juridisch adviseur te mogen kiezen. Het Europese

VvAA heeft in 2014 te maken gekregen met 56 verzoeken van

Hof heeft geoordeeld dat bij iedere gerechtelijke of administratieve

verzekerde leden die, met een beroep op de uitspraak van het

procedure de rechtsbijstandsverzekerde zelf de keuze heeft tussen een

Europese Hof, om inschakeling van een externe juridisch adviseur

Medische Aansprakelijkheid

professionele jurist of advocaat van een rechtsbijstandsverzekeraar,

of advocaat verzochten.

Een bijzonder onderdeel van de schadeverzekeringsactiviteiten van

adviesrol vervullen.

VvAA is het verzekeren van zorgprofessionals tegen de gevolgen van

of een externe advocaat. Het recht op vrije advocaatkeuze gold voorheen al voor die procedures waarin het inschakelen van een

Ledenservice, Customer Care, Servicedesk Verzekeringen:

Medische Aansprakelijkheid. Medische Aansprakelijkheid is een actu-

advocaat volgens de wet verplicht is. Dit is uitgebreid: er geldt nu

persoonlijk contact in een online omgeving

eel onderwerp dat ook vanuit de samenleving steeds meer aandacht

ook vrije advocaatkeuze voor procedures waarbij de inzet van een

Binnen deze teams staat rechtstreeks persoonlijk contact met u en uw

krijgt. Het is duidelijk waar te nemen dat de uitkeringen, die het

advocaat volgens de wet niet verplicht is.

collega’s centraal. Het contact met onze leden doen wij via de omni-

gevolg zijn van Medische Aansprakelijkheid, ieder jaar steeds hoger

De VvAA Rechtsbijstandverzekering biedt vrije advocaatkeuze als een

channelbenadering, via telefoon, mail, brief, webcam of persoonlijk

worden, ook in 2014. Dat heeft gevolgen voor de verzekeringspremie

advocaat verplicht is in een procedure. In de meeste gevallen hebt u

bezoek. De filosofie is dat VvAA met u contact heeft op de wijze die

die gemoeid is met een dergelijke verzekering. Die moest ook in

dan recht op vergoeding van externe (advocaat)kosten, tot maximaal

past bij u. Wij vinden het passend om dat zo adequaat en snel

2014 voor een aantal beroepsgroepen opnieuw worden verhoogd.

€ 50.000,- per geschil. U kunt uiteraard ook een beroep doen op een

mogelijk te doen: ons streven is dat 90% van de binnenkomende

VvAA bracht dit onderwerp in 2014 actief onder uw aandacht,

gespecialiseerde advocaat van VvAA. Dan worden alle kosten ook

telefoontjes binnen 15 seconden wordt opgenomen.

bijvoorbeeld door het dossier Medische Aansprakelijkheid dat op www.vvaa.nl beschikbaar is, maar ook door het organiseren van

boven dat bedrag vergoed. Onze afdelingen die in rechtstreeks contact met u staan, behandelden

seminars om u te informeren over de ontwikkelingen en over preven-

dit verslagjaar meer dan 200.000 binnenkomende telefoontjes,

tiemogelijkheden. In 2014 is een dergelijke goed bezocht seminar

50.000 mails en 80.000 uitgaande telefoontjes.

georganiseerd en ook in 2015 zullen we hier opnieuw aandacht aan besteden. Onze ervaring wijst uit dat een actief preventiebeleid de beste bescherming biedt tegen grotere schades en hogere premies.

060


Bent u tevreden over de dienstverlening van VvAA?

NPS

We doen ook mee aan de onderzoeken van het Verbond van

De Net Promotor Score - afgekort NPS - is een beproefde en relatief

Verzekeraars

beknopte methode om te onderzoeken hoe loyaal klanten zijn aan en

De NPS-score van VvAA voor 2014 was 47 over het hele jaar, maar

Dat vinden wij als ledenorganisatie met hoge kwaliteitsstandaarden een

hoe tevreden zij zijn over een organisatie. Om de NPS vast te stellen,

steeg aan het eind naar 50. Voor financiële dienstverleners is dat een

belangrijke vraag. We zijn dan ook benieuwd naar uw antwoord op

wordt aan klanten gevraagd in welke mate zij een bepaalde organisatie,

hoge score. In de NPS-meting van het Verbond van Verzekeraars komt

deze vraag. Vandaar dat wij dat regelmatig onderzoeken. Dat doen we

product of dienst zouden aanbevelen aan anderen, zoals familie,

VvAA Levensverzekeringen ten opzichte van andere levensverzekeraars

op meerdere manieren en met behulp van meerdere methoden. Over het

vrienden of collega’s. Respondenten antwoorden op een schaal van

op de eerste plaats en VvAA Schadeverzekeringen ten opzichte van

algemeen constateren we dat u zeer tevreden bent over de manier

1 tot 10 waarbij degenen die een 9 of 10 geven als ‘promotor’ worden

andere schadeverzekeraars op de tweede plaats.

waarop VvAA u helpt. Onze producten, onze service, ons advies, onze

aangemerkt, degenen die een 7 of 8 geven als ‘passives’ (passief

oplossingen en de snelheid en de manier waarop we u te woord staan:

tevredenen) en degenen die een 6 of lager geven als ‘detractors’

Het overall rapportcijfer dat we van u ontvingen voor de dienstverlening

u geeft ons daar stuk voor stuk positieve feedback op. Bij elkaar opge-

(criticasters). De uiteindelijke score wordt bepaald door het percentage

van ons schadeverzekeringsbedrijf is opnieuw gestegen van 7,83 in

teld geeft dat een mooi resultaat. Tegelijkertijd willen we dat beeld ook

promotors te verminderen met het percentage criticasters. Het resultaat

2013 naar 7,99 in 2014. Daarmee zijn we in vergelijking met de

nuanceren omdat we van mening zijn dat bepaalde dingen niet bij

dat daaruit komt, ligt tussen de - 100 en + 100.

andere verzekeraars voor het derde jaar op rij op de tweede plaats

elkaar opgeteld kunnen worden. De dienstverlening van VvAA is breed

geëindigd. Het overall rapportcijfer voor ons levensverzekeringsbedrijf is

en omvat veel terreinen. Het is soms dan ook lastig om die verschil-

Er zijn diverse NPS onderzoeken die marktbreed worden gehouden

eveneens gestegen: in dit geval van 7,50 in 2013 naar 7,60 in 2014.

lende terreinen met elkaar te vergelijken of in onderzoeken over één kam

waarmee ook benchmarkgegevens ontstaan. Het is uiteraard interes-

Met dit rapportcijfer zijn we in vergelijking met de andere levensverzeke-

te scheren.

sant om te bekijken of en hoe VvAA haar hoge standaarden ook daad-

raars op de eerste plaats geëindigd. Op de tweede en eerste plaats voor

werkelijk waarmaakt, in relatie tot andere organisaties. Zo houden wij

onze verzekeraars zijn we natuurlijk heel trots en voelen we ons blij en

We doen zelf onderzoek

het NPS-onderzoek van het Verbond van Verzekeraars voor een deel als

tevreden. Maar het onderzoek gaat ons natuurlijk allereerst om de

Feeddex

richtsnoer aan. Voor een deel omdat wij van mening zijn dat wij -

vraag: welke lessen we kunnen leren uit de door u gegeven antwoor-

Wij gebruiken hiervoor onder andere de Feeddex100 methode. De

gezien uw en daarmee onze bijzondere positie en onze eigen normen

den, want uw antwoorden bieden naast complimenten ook uitgelezen

Feeddex100 brengt verschillende aspecten van onze dienstverlening

- ook een eigen meting moeten houden. Het gaat ons immers om de

kansen om verdere verbeteringen door te voeren in onze dienstverle-

samen in één score die uiteen kan lopen van -100 tot +100. We vragen

vraag of u onze producten of diensten zou aanbevelen aan colle-

ning. Onze schriftelijke communicatie vindt u bijvoorbeeld relevant,

u regelmatig direct nadat we contact met u hebben gehad, of u tevreden

ga-zorgprofessionals en niet om de vraag of u dat zou doen aan een

overzichtelijk en begrijpelijk en u bent eveneens tevreden over de telefo-

bent over de kwaliteit van onze dienstverlening, bijvoorbeeld over de

goede vriend of familielid met een totaal ander beroep.

nische contacten. Maar u plaatst, net als in 2013, wel kanttekeningen

afhandeling van een schade, of een adviesgesprek dat we met u heb-

bij de manier waarop we u op de hoogte houden van de voortgang van

ben gevoerd. In 2014 was dat opnieuw het geval: de uitkomst kwam

een schadeclaim. Daar is dus voor ons nog werk aan de winkel voor de

voor 2014 uit op 67 (in 2013 was dat 63). Met uw antwoorden en

komende periode.

suggesties verbeteren we steeds onze dienstverlening.


061

We zorgen ervoor dat onze dienstverlening minimaal voldoet

VvAA Levensverzekeringen in 2014: turbulente tijden

genoemde analyses voldoende aanknopingspunten voor het ontwik-

aan het Keurmerk Klantgericht Verzekeren

De levensverzekeringsmarkt staat onder zware druk. Nederlandse

kelen van voor u relevante nieuwe proposities, met name op het ter-

Het Keurmerk Klantgericht Verzekeren (KKV) is een aantal jaren

consumenten kiezen in toenemende mate voor bancaire oplossingen

rein van aanvullende oudedagsvoorzieningen. Nieuwe wetgeving

geleden in het leven geroepen om de kwaliteit van dienstverlening

voor vermogensopbouw en aanvullend pensioen. Ook bij VvAA her-

verhindert vanaf 1 januari 2015 fiscaal gefaciliteerde pensioenop-

door verzekeraars voor de consument zichtbaar en controleer-

kennen wij deze tendens en bestaat de nieuwe aanwas in de porte-

bouw boven de € 100.000. Ook bij lagere inkomens van vooral

baar te maken. Het Keurmerk stelt eisen aan de klantinformatie,

feuille voornamelijk uit overlijdensrisicoverzekeringen. Daarnaast blijft

zelfstandige beroepsbeoefenaren komen wij in onze praktijk vaak

de dienstverlening, de bereikbaarheid, de klanttevredenheid en

het dossier van de bestaande portefeuilles beleggingsverzekeringen

gaten in de pensioenopbouw tegen. Wij constateren regelmatig dat u

het kwaliteitsbeleid van verzekeraars. Daarmee is een norm

de branche parten spelen.

zich daar niet van bewust bent, terwijl u daar, zodra u er door onze

gesteld waar alle verzekeraars die over het Keurmerk beschikken,

adviseurs over geïnformeerd bent, wel degelijk iets aan wilt doen.

aantoonbaar aan voldoen. VvAA onderschrijft het belang van het

VvAA heeft, met het oog op deze ontwikkelingen, voor het levens

Wij denken na over nieuwe producten om aan deze vraagstukken

KKV en was een van de eerste verzekeraars die in 2010 het

verzekeringsbedrijf in 2014 een grondige analyse op haar positie

tegemoet te komen. Op het terrein van vermogensopbouw verwachten

Keurmerk verwierven. Na intensief onderzoek en toetsing van de

uitgevoerd.

wij ook met nieuwe, voor u relevante producten te kunnen komen.

processen door de Stichting toetsing verzekeraars is het Keurmerk

Voor het beheer van de lopende portefeuille levensverzekeringen is

van VvAA in 2014 wederom geprolongeerd.

van groot belang, dat VvAA Levensverzekeringen N.V. financieel een

Bancaire Zaken

van de meest solvabele verzekeraars van Nederland is en dat de

In overleg met Rabobank Nederland is de gehele VvAA kredieten

technische voorzieningen voor levensverzekeringsverplichtingen,

hypotheekportefeuille, na de overname van Friesland Bank door

zoals eerder in dit verslag aangegeven, ruim voldoende zijn.

Rabobank, ondergebracht bij Rabobank Utrecht. Dit vereenvoudigt

Bovendien is de gevoeligheid voor eventuele toekomstige veranderin-

de communicatie tussen VvAA en Rabobank over het beheer van de

gen van de marktrente relatief gering, omdat de beleggingen en de

portefeuille.

Ebbo van Gelderen, Directeur VvAA Schade, Ron van Kesteren, Directeur STV (Stichting Toetsing Verzekeraars) en Réseva Engelaer, Directeur VvAA Leven

verplichtingen in hoge mate ‘gematcht’ zijn. Dat impliceert dat bij een

062


veranderende marktrente (wat voor levensverzekeraars een risicofac-

Het vinden en realiseren van financieringen voor investeringen in de

tor is) de waarde van de verplichtingen en de daartegenover staande

gezondheidszorg is er de laatste jaren niet eenvoudiger op geworden.

beleggingen min of meer in dezelfde mate en in dezelfde richting

Banken stellen hogere financiële en kwaliteitseisen aan debiteuren,

wijzigen.

praktijken en projecten. Voorts is er het besef dat financieringen in

Voor een vitaal VvAA levensverzekeringsbedrijf is op enige termijn

de gezondheidszorg, meer dan vroeger, onderhevig kunnen zijn aan

een ruimere aanwas van nieuwe zaken gewenst, ook om het kosten-

marktinvloeden, waardoor het risico toe kan nemen. Mede om die

draagvlak te verbeteren. Wij zien op grond van onze hiervoor

reden wil VvAA voor de verstrekking van financieringen aan leden en

Arbeidsongeschikt

zorgondernemingen met meerdere geldverstrekkers samenwerken.

door haar of zijn adviseur van VvAA. Om deze keuze te faciliteren,

Naast Rabobank Utrecht zijn ABN AMRO, Aegon en Nationale

hanteren we criteria als premie, verzekeringsvoorwaarden, uitkerings-

Nederlanden belangrijke samenwerkingspartners voor het verstrekken

en reïntegratiebeleid en financiële weerbaarheid van de verzekeraar

van zowel zakelijke als particuliere financieringen aan onze leden.

op lange termijn.

Met ons inkoopbeleid waarborgen we de kwaliteit van producten en

In 2014 zijn er minder AOV’s gesloten dan in 2013. Als gevolg van

dienstverlening van onze samenwerkingspartners.

de Integrale Bekostiging 2015 heeft een aantal van u in de beroepsgroep medisch specialisten een overgang gemaakt van zelfstandig

AOV-advies voor zorgprofessionals Om de impact, in het geval dát, te beperken

Berry Aarnoudse, zelfstandig psychotherapeut, lid sinds 2004

VvAA Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen

ondernemerschap naar dienstverband. Voor deze groep hebben

VvAA brengt arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (AOV) voor haar

Loyalis en VvAA in 2014 samen een nieuw individueel en een nieuw

leden onder bij gespecialiseerde verzekeraars, zoals bij Movir, Reaal,

collectief product ontwikkeld dat naadloos aansluit op de pensioen

Interpolis, De Goudse, Loyalis, Aegon en De Amersfoortse. Hiermee is

regeling van het PFZW. De eerste reacties van medisch specialisten

het Financieel-economisch adviesbureau van VvAA het grootste inter-

in dienst van zorginstellingen zijn zeer bemoedigend.

mediair voor AOV in Nederland.

De in 2013 geïntroduceerde adviesabonnementen, voor beheer van en onderhoud op uw AOV, zijn vaker dan vorig jaar afgesloten. Hieruit

Omdat VvAA Schadeverzekeringen actief is en wil zijn als risicodrager

kan worden afgeleid dat bij u acceptatie is ontstaan voor het betalen

voor haar leden, treedt zij op als herverzekeraar van de door VvAA

voor adviesdiensten voor verzekeringsproducten. Van oudsher

ondergebrachte portefeuilles bij Movir en Reaal. Daarmee is VvAA

werd (als onderdeel van de premie en daardoor veelal onzichtbaar)

betrokken in haar functie als verzekeraar en draagt zij bij aan de

een hogere provisie voor de AOV berekend en uitgekeerd aan de advi-

mogelijkheid op lange termijn om het arbeidsongeschiktheidsrisico

seur. VvAA onderscheidde zich als adviseur in deze markt de afgelo-

blijvend te kunnen verzekeren. Voor VvAA kunnen de financiële

pen jaren door de teruggave van het grootste deel van deze provisie

resultaten van deze herverzekering zowel positief als negatief zijn,

aan haar leden, die daardoor veel minder betaalden voor hun AOV

wat uiteraard inherent is aan het dragen van risico. In 2014 was het

dan via andere aanbieders. Per saldo is er voor onze leden geen

resultaat positief, mede omdat leden van VvAA steeds meer aandacht

verschil in onderhoudskosten tussen de ‘oude’ provisieregeling en

hebben voor preventie.

het huidige abonnement. De lagere onderhoudskosten waren bij VvAA al jaren van toepassing.

De keuze voor een verzekeraar vindt in ieder individueel geval opnieuw plaats door het betrokken VvAA-lid, daarbij ondersteund


063

VvAA Zorgverzekering: het voorbeeld van wat vrije keus kan doen

Ingeloot

VvAA zorgverzekering geregeld

Op kamers

Stage of Co-schappen

De keuzevrijheid in de zorg wordt steeds meer aan banden gelegd. VvAA is van mening dat u zelf moet kunnen bepalen door welke zorgverlener u zich laat behandelen en in welk ziekenhuis dat gebeurt. Dus bieden wij u daarin optimale keuzevrijheid bij al onze VvAA zorg-

VAN EEN MEDISCH STUDENT

VvAA zorgverzekering Student. Omdat je weet wat je nodig hebt.

verzekeringen. In 2014 hebt u substantieel meer nieuwe zorgverzekeringen afgenomen. Met een eindstand van 6685 nieuwe verzekerden is de zorgcampagne 2015 met een stijging van 12,5% nog succesvoller dan vorig jaar. Hierbij heeft geholpen dat wij in 2014, net als

En wat je daar voor wilt betalen. Daarom biedt VvAA de

met andere beroepsorganisaties, ook in samenwerking met de KNMT,

zorgverzekering Student; zonder onnodige dekkingen, met snelle

de KNMP en de ANT zorgverzekeringen aan hun leden konden aan-

uitbetaling én tegen een scherpe premie. Omdat student zijn al duur genoeg is. Bij VvAA snappen we jouw situatie. En dus vind je bij ons een zorgverzekering die bij je past.

bieden. De combinatie van onze campagne voor behoud van de vrije artsenkeuze met een zorgverzekering die dat tot in de haarvaten borgt, heeft bijgedragen aan onze succesvolle campagne.

Voordelen VvAA zorgverzekering Student geen onnodige dekkingen dus een scherpe premie

Ruim 55.000 verzekerden maken inmiddels gebruik van de VvAA

declareren met je smartphone en snelle uitbetaling

Zorgverzekering en dat aantal neemt jaarlijks toe. In 2006 begonnen we,

100% vergoeding voor vaccinaties buitenland én anticonceptie vanaf 21 jaar vrije keuze van arts en ziekenhuis

met de start van de toen nieuwe Zorgverzekeringswet, in een gehele nieuwe opzet met 25.000 verzekerden. In die negen jaar is het aantal dus met 30.000 toegenomen.

Lees meer en sluit af op www.vvaa.nl/zorg-student

Uit onafhankelijk onderzoek van MarketResponse in 2014 is opnieuw gebleken dat u onze service waardeert met een 8,2. Daarmee staat de VvAA Zorgverzekering wederom in de top 3 van zorgverzekeringen in Nederland.

064


Beleggingsverzekeringen

gangspunt altijd geweest dat wij de leden voor wie de problematiek

Ons uitgangspunt is dat we voor deze groep polishouders zorgen

Het onderwerp beleggingsverzekeringen is een regelmatig terug

(de einddatum) het meest ‘dichtbij’ is het eerst hebben benaderd.

voor een oplossing die uiteindelijk voor hen de meeste waarde

kerend onderwerp in ons jaarverslag dat de gemoederen al (veel te)

Voor de inrichting en uitvoering van dit project is de aanpak van VvAA

toevoegt. Daarom hebben we voor leden die het betreft, en die we niet

lang bezighoudt.

door de AFM genoemd als ‘best practice’.

persoonlijk hebben kunnen bereiken, de polis aangepast naar een

Nog even voor de plaatsbepaling: in 2009 is de ‘Wabeke-norm’

meer actuele levensverwachting. Wij hebben deze eenzijdige maatre-

tot stand gekomen. Op basis hiervan moeten verzekeraars alle

In oktober 2014 publiceerde de AFM het rapport ‘Nazorg

gel als een van de weinige verzekeraars kunnen doorvoeren, omdat

ingehouden kosten die op jaarbasis hoger zijn dan 2,45% van de

Beleggingsverzekeringen’. Dit rapport beschreef op hoofdlijnen de

het bij VvAA om relatief geringe aantallen gaat. Dat betekent ook dat

opgebouwde waarde van hun beleggingsverzekering, terugbetalen

resultaten die verzekeraars en adviseurs tot en met medio 2014

we voor alle betreffende verzekeringen vanaf eind 2014 voldoen aan

aan de klant.

hadden behaald bij het activeren van klanten met beleggingsverzeke-

de AFM-standaarden.

ringen. Het gaat daarbij om verschillende soorten polissen, onder Wij hebben een analyse gemaakt van al onze leden met een beleg-

andere bedoeld voor aanvullend pensioen of studiekosten en beleg-

gingsverzekering waarop deze norm van toepassing zou zijn. Op

gingsverzekeringen die gekoppeld zijn aan een hypotheek. In de

basis daarvan is gebleken dat wij een klein aantal compensaties

publicatie van AFM - en vervolgens in de media - werd veel aandacht

hadden uit te voeren met bovendien relatief lage te compenseren

besteed aan het feit dat een substantieel deel van de verzekeraars

bedragen. VvAA heeft besloten de volledige compensatie voor leden

tekortschoot in het bereiken van hun klanten met een dergelijke

voor wie dit opportuun was direct en tot en met de einddatum in de

beleggingsverzekering.

betreffende polissen te storten. Verder hebben wij de kosten van alle lopende beleggingsverzekeringen in 2013 verlaagd naar ongeveer

Wij hebben begin 2014 aan AFM aangegeven voor het einde van

1% in plaats van 2,45%.

2014 voor 100% van al onze leden met deze categorie beleggingsverzekeringen een oplossing te willen hebben. Het bleek in een aantal

In 2011 startte VvAA het traject Kosteloos Advies Beleggings

gevallen ingewikkeld om in (persoonlijk) contact te komen met de

verzekeringen: een programma voor hersteladvies voor beleggings-

betreffende leden. Dat was wel het streven aangezien wij - zoals

verzekeringen aan onze leden. We bieden een integraal financieel

hiervoor aangegeven - van mening zijn dat een integrale advisering

advies, zo passend mogelijk bij de totale (financiële) huishouding.

het meest wenselijk is. En daarvoor is een goede inventarisatie - en

We nemen daarbij alle polissen en andere financiële voorzieningen

dus inzicht in de persoonlijke situatie - essentieel.

mee, ook wanneer deze niet bij VvAA zijn afgesloten of wanneer wij daar niet als adviseur bij betrokken zijn geweest. Daarbij is het uit-


065

MediRisk MediRisk is een onderlinge waarborgmaatschappij van ziekenhuizen voor de verzekering van medische aansprakelijkheid. Dit is een bijzonder aandachtsgebied waar specifieke kennis voor vereist is. VvAA is financieel, bestuurlijk en organisatorisch nauw betrokken bij MediRisk. MediRisk heeft een goede positie binnen de markt van medische aansprakelijkheidsverzekeringen en is de grootste verzekeraar in zijn soort in Nederland. Vanuit deze positie maakt MediRisk zich sterk voor het leveren van een bijdrage aan het verminderen van het aantal medische fouten in Nederland. Behalve door een stevige insteek op het gebied van snel en zorgvuldig afhandelen van zaken, waarbij ook de maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van transparantie een rol spelen, richt MediRisk zich van oudsher op preventie. In dat licht heeft MediRisk samen met de ziekenhuisleden meerdere preventieprogramma’s

Tegelijkertijd bracht 2014 een sterk stijgende schadelast. Dat is een

ontwikkeld, die op de spoedeisende hulp en operatiekamers aantoon-

verschijnsel dat zich ook in andere Europese landen voordoet. Het

baar leiden tot vermindering van het aantal fouten. Zowel VvAA als

risico van medische aansprakelijkheid wordt niet alleen steeds groter,

MediRisk hebben mede in dat licht de ontwikkeling van de GOMA

maar ook veel minder goed voorspelbaar. Ook in 2014 constateert

(de Gedragscode Medische Incidenten; betere afwikkeling Medische

MediRisk, in toenemende mate, dat de afhandeling van met name

Aansprakelijkheid) sterk ondersteund.

oudere schadedossiers duurder uitvalt dan ingeschat. Dit leidt tot tekorten op voor die oudere schadegevallen gevormde voorzieningen,

In 2014 heeft MediRisk grote stappen gezet in de doorontwikkeling

die verantwoord (moeten) worden in de resultatenrekening van het

naar een patiënt-, ziekenhuis- en medisch-professioneel

lopende jaar. Omdat VvAA optreedt als een van de herverzekeraars

georiënteerde verzekeraar.

van MediRisk ondervinden ook wij de financiële gevolgen hiervan.

066


NurseStation NurseStation, het online platform dat eind 2013 is opgezet, is in 2014 uitgegroeid tot een community van ruim 10.000 verpleegkundigen en verzorgenden. De community wordt goed gewaardeerd: ruim 98% van de deelnemers raadt NurseStation aan bij collega’s. Het platform biedt ruimte om ervaringen uit te wisselen en inspiratie en kennis op te doen. De risico’s voor verpleegkundigen op het gebied van aansprakelijkheid en rechtsbijstand nemen toe. NurseStation biedt een particuliere rechtsbijstandverzekering en aansprakelijkheidsverzekering met extra aandacht en dekking voor deze risico’s. Het bewustzijn dat de risico’s toenemen, is echter nog laag. Ook moet het platform nog bekendheid en vertrouwen opbouwen, waardoor de producten nog weinig zijn afgenomen. De komende jaren blijft er veel veranderen voor verpleegkundigen en verzorgenden. We onderzoeken of er voor NurseStation voldoende mogelijkheden zijn om hen te ondersteunen op het gebied van empowerment, persoonlijke ontwikkeling en producten en diensten.


067

PIAA: succesvol internationaal congres van VvAA en MediRisk

van die thema’s. Zij stelden onder meer vragen aan de orde als

PIAA, de Physician Insurers Association of America, is een organisatie

dossier op de veiligheid van de zorg? Wat is de rol van social

van ‘doctors owned’ medische aansprakelijkheidsverzekeraars in

media en hoe kunnen conflicten het best worden opgelost?

de Verenigde Staten. In 1994 trad VvAA toe als het eerste niet-

Procederen of mediation? Hoe gaan we om met omvangrijke

Amerikaanse lid en inmiddels wordt zij vergezeld door verzekeraars

serieschades? En waarom worden schadevergoedingen zo snel

uit België, Frankrijk, Canada, Argentinië, Verenigd Koninkrijk en

zoveel hoger? Wat is de oorzaak van diagnosefouten en hoe

Australië.

zijn die te vermijden? Hoe gaan we om met de toenemende

“welke invloed heeft de invoering van het elektronisch patiënten-

mediadruk op medische fouten? Wat doet een ernstige medische Tijdens de eerste internationale conferentie, nu 16 jaar geleden, trad

misser met een patiënt en met een zorgverlener? En wat

VvAA al op als gastheer van het PIAA-congres. In ons jubileumjaar

verwachten patiënten in 2020 van ons?”

2014 hadden we die eer opnieuw, deze keer samen met MediRisk. De 17e-eeuwse Koepelkerk in Amsterdam vormde van 8 tot en met

Sprekers van vrijwel alle continenten lieten hun licht schijnen

10 oktober 2014 het decor van het internationale congres van en

over deze en andere ontwikkelingen in de zorg en de gevolgen

voor alle medische aansprakelijkheidsverzekeraars die zijn aangeslo-

daarvan voor de relatie tussen zorgaanbieders, patiënten en

ten bij de Amerikaanse organisatie, gezamenlijk met ongeveer 200

verzekeraars. Het was een buitengewoon geslaagd meerdaags

deelnemers.

congres dat veel praktische inzichten heeft opgeleverd.

Het thema ‘The Good, the Bad and the Ugly: how threats can become opportunities in medical liability’ leende zich uitstekend voor een inhoudelijk programma over medische incidenten in de gezondheidszorg. Een internationaal programmacomité, bestaande uit vertegenwoordigers van de leden van de PIAA, was belast met de samenstelling van het inhoudelijke gedeelte. Dat resulteerde in voor iedereen relevante thema’s, die werden aangekaart door de beste sprekers op het terrein

068



069

Finance, ICT & Risk Management Finance: integrale informatievoorziening met toegevoegde waarde Algemeen De marktontwikkelingen, zowel macro-economisch als sectoraal, vragen om managementinformatie van hoog niveau. Informatie aan de hand waarvan wij de juiste strategische, tactische en operationele beslissingen kunnen nemen. Verdienmodellen staan onder druk en markten - bijvoorbeeld die voor levensverzekeringen - zijn aan het krimpen. Daarbij neemt de vergelijkbaarheid van producten steeds verder toe. Dit vraagt om een diepgaand inzicht in kosten, processen, marges en klantwaardering. Dat is de uitdaging waar de financiële discipline invulling aan geeft en die de ontwikkeling naar de toekomst vorm geeft. Financieel systeem In 2014 zijn de voorbereidingen getroffen om het financiële systeem van VvAA naar een volgend niveau te brengen. De ERP suite van AFAS, die reeds door de accountancy-organisatie en HRM gebruikt wordt, gaat eveneens de systemen van Finance vervangen. Hiermee ontstaat in 2015 een efficiëntere Financeorganisatie die op de onlangs gestroomlijnde processen de juiste managementinformatie oplevert. ‘Benefits tracking’ In goed Nederlands maakt deze term zichtbaar waar we de voordelen van kostenbesparingen en van projecten realiseren en werpt hij licht op de tevredenheid van onze leden. Onze business cases hebben financiële én niet-financiële doelen. Door het goed opvolgen van business cases realiseren we daadwerkelijk de voordelen die we ons ten doel hebben gesteld. Wij willen u goede en passende producten aanbieden tegen een goede prijs. Scherpte in het financiële management is daarvoor noodzakelijk, zoals u zelf ongetwijfeld in uw praktijk ook steeds vaker ondervindt.

070


Kostenmodel

VvAA heeft in 2014 voor de derde maal een grondige risicoanalyse

Door het ontwikkelde Activity-Based Costingmodel te combineren met

(bekend als Own Risk Self Assessment, ORSA) doorlopen, die door

de opbrengsten van onze producten hebben we nog beter inzicht

DNB goed is ontvangen. VvAA heeft alle noodzakelijke stappen gezet

gekregen in de mate van kostendekkendheid van onze premies en

om in 2015 te voldoen aan de vereisten, samenhangend met

tarieven. Op deze manier zijn we effectief in staat om niet alleen nader

Solvency II.

te focussen op noodzakelijke kostenreductie, maar ook een goede dekking voor VvAA. We hebben hiermee in 2014 adequaat inzicht

ICT: zorgdragen voor continuïteit, wendbaarheid en innovatie

gekregen en gebruiken de uitkomsten om voortdurend onze activitei-

ICT Blauwdruk

ten en de prijsstelling van onze producten te evalueren. In combinatie

De markt verandert, zowel qua productaanbod als qua manieren om

met het nauwkeurig volgen van de business cases van onze projec-

klanten te bedienen. Online verzekeren is in opkomst en collega’s van

ten hebben we een basis ontwikkeld om strategische beslissingen

VvAA werken niet altijd meer op kantoor. Dat heeft geleid tot nieuwe,

een adequaat financieel fundament te geven.

hogere hogere eisen aan onze infrastructuur. We willen het mogelijk

balans te vinden tussen waardecreatie voor u en voldoende kosten-

maken om 24/7 service aan u te verlenen. In 2014 is dat traject – ICT Solvency II

Blauwdruk genaamd – voorbereid. ICT Blauwdruk gaat ervoor zorgen

Solvency II komt eraan, zoals wij hiervoor in dit verslag uiteen hebben

dat VvAA tegemoetkomt aan de verwachtingen die u hebt van onze

gezet. Dit leidt ertoe dat we over 2014 rapporteren volgens de zwaar-

online-dienstverlening. Tegelijk moet VvAA voldoen aan de relevante

dere richtlijnen van Solvency II. 2015 wordt een overgangsjaar, want

weten regelgeving, zoals de Wet op het financieel toezicht, bijvoor-

Solvency II is verplicht vanaf 2016. Het stelt hoge eisen aan het

beeld als het gaat om informatiebeveiliging. VvAA stelt daar bijzonder

proces: het moet foutloos, tijdig en volledig gebeuren. We hebben de

hoge eisen aan. Ook daarom moet de ICT-infrastructuur voortdurend

processen beschreven en een kwaliteitshandboek gemaakt. De proces-

scherp gemanaged worden.

sen zijn in 2014 getest op het jaar 2013. Vanaf het tweede kwartaal van 2015 maken we de nieuwe kwartaalrapportages voor onze externe toezichthouder, De Nederlandsche Bank. We gaan voorbereidingen treffen om die vanaf 2016 tot stand te laten komen in een nieuw ingerichte Solvency II-rapportagestraat. Daarmee krijgen alle verplichtingen en ontwikkelingen een nog beter fundament.

De marktontwikkelingen, zowel macro-economisch als sectoraal, vragen om management informatie van hoog niveau. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

071

Keuze voor ApplicationNet van KPN In 2014 zijn we op zoek gegaan naar de partij die de eisen van VvAA met betrekking tot bedrijfsvoering, techniek, continuïteit, beschikbaarheid en kosten optimaal kan invullen. Na een intensieve selectieprocedure is de keuze gevallen op ApplicationNet, een dochter van KPN. VvAA kiest hiermee voor standaardisatie van haar applicaties. Met de keuze voor ApplicationNet wordt eveneens het applicatielandschap van deze partij ontsloten, waarmee ruim 2.000 applicaties ter beschikking komen. Daardoor kan de tijd voor het lanceren van nieuwe functionaliteiten op onderdelen worden verkort. Het contract is op 7 november 2014 ondertekend door Kees Brouwer van VvAA en Jan Kees de Jager van KPN. In januari 2015 is de implementatie van de nieuwe omgeving begonnen en eind 2015 zal de nieuwe infrastructuur een feit zijn. Monitoring VvAA monitort diverse componenten van de infrastructuur. Daarnaast hebben we in 2014 een partner geselecteerd die de samenhang tussen de verschillende gebeurtenissen analyseert én de meest kritieke zaken 24 uur per dag, zeven dagen in de week voor VvAA in de gaten houdt. Jan Kees de Jager van KPN en Kees Brouwer, lid Hoofddirectie van VvAA

Monitoring is niet alleen van belang vanuit oogpunt van veiligheid, maar ook vanuit de vraag hoe capaciteit en beschikbaarheid zich ontwikkelen. Met het uitbesteden van de ICT-infrastructuur en het daarbij behorende technisch beheer, verschuift de primaire verant-

072


woordelijkheid voor een aantal werkzaamheden naar de leverancier.

bepaalde zaken (zoals het volgen van nieuwe trends en het inwinnen

VvAA blijft echter te allen tijde eindverantwoordelijk. De hoge eisen

van advies over verbeterpunten voor VvAA-specifieke onderdelen)

die DNB hieraan stelt, spelen daarbij vanzelfsprekend ook een

samen te werken met partners. Dit zijn experts die hoog gespeciali-

belangrijke rol.

seerd zijn in beveiligingsmanagement en in de tooling die daarvoor in de markt meer en meer beschikbaar komt.

Risk Management: in control over risico’s, informatie en security

BCM (Business Continuity Management)

VvAA heeft een risicoraamwerk, waarin haar risicohouding en risico-

In het voorjaar van 2014 heeft ICT een succesvolle uitwijktest

afweging naar voren komen. Dat moet terugkomen in alle beslis

gedaan. De ICT-diensten van VvAA worden normaliter aangeboden

singen. Risk Management hangt nauw samen met Solvency II. Dat

vanuit ’t Hart, ons hoofdkantoor in Utrecht, maar in geval van

schrijft onder meer het hiervoor genoemde ORSA-proces voor. De

calamiteiten kan het nodig zijn uit te wijken naar een alternatieve

ORSA kijkt naar de strategie en benoemt risico’s die een grote impact

locatie. De uitwijktest stelt vast of de noodzakelijke processen en

hebben op de organisatie. In 2011 heeft VvAA een nulmeting

procedures succesvol verplaatst kunnen worden als dat nodig is.

uitgevoerd. Deze zelfbeoordeling wordt sindsdien jaarlijks herhaald

Met het uitbesteden van de ICT-infrastructuur zal een geheel nieuw

door de afdelingen ICT en Risk Management. Het management, het

ontworpen en getest uitwijkscenario van kracht worden.

VvAA DirectieTeam en de Raad van Commissarissen zijn hier als deelnemers nauw bij betrokken en de Hoofddirectie van VvAA is verantwoordelijk voor de juiste invulling en toepassing van de ORSA. De ORSA van 2014 is op verzoek van DNB gecontroleerd door de afdeling Internal Audit van VvAA. Het eindrapport gaf aan dat de ORSA juist is uitgevoerd en DNB heeft daarop de score definitief vastgesteld. Deze was prima. Informatiebeveiliging VvAA besteedt veel aandacht aan maatregelen die de (digitale) veiligheid van onze organisatie vergroten. De ontwikkelingen op dit gebied gaan zo snel en zijn zo specifiek, dat VvAA ervoor kiest om voor

VvAA besteedt veel aandacht aan maatregelen die de (digitale) veiligheid van onze organisatie vergroten. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

073

HRM & Overige Diensten In deze paragraaf gaan we uitsluitend in op de ontwikkelingen van de ‘Overige Diensten’. De HRMactiviteiten hebben we vermeld in de eerder in dit verslag opgenomen paragraaf over de ontwikkelingen binnen de organisatie. VvAA Mobiel We zijn VvAA Mobiel in 2011 vanuit twee pijlers gestart: MobileDoctors en het aan u aanbieden van

Doe mee met de MobileDoctors fotowedstrijd MobileDoctors

Meedoen is heel eenvoudig!

MobileDoctors is een initiatief van VvAA en heeft als doel om

1.

mobiele abonnementen en mobiele apparatuur. De markt voor mobiele telefoons is een vechtmarkt. We

zorgprofessionals te inspireren op het gebied van digitalisering.

hebben moeten constateren dat het in een dergelijke markt, die bovendien niet behoort tot de dominante

toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief hoogwaardig zal zijn.

markt van VvAA, haast onmogelijk is een onvergelijkbare positie in te nemen. Deze constatering heeft

Digitalisering zorgt ervoor dat alles met elkaar verbonden is en

geleid tot het besluit geen nieuwe proposities voor mobiele telefonie te ontwikkelen en aan te bieden. Uiteraard worden alle bestaande contracten van leden volledig gerespecteerd. Tegelijkertijd zijn er veel ontwikkelingen gaande op het gebied van mHealth en eHealth. Het is onze overtuiging dat deze ontwikkelingen grote impact zullen hebben op zorgprofessionals en instellingen. We zetten onze energie en middelen in op het uitbouwen van het succesvolle MobileDoctors-netwerk. VvAA en de aangesloten zorgprofessionals hebben daarmee inmiddels een interessante positie verworven.

074


Op MobileDoctors worden praktische toepassingen

Bestel een “Not Available On The App Store” sticker of download deze via mobiledoctors.nl/stickers-bestellen

2.

gepresenteerd waarmee de zorg ook in de nabije toekomst

Plak de sticker op een situatie die wat jou betreft de menselijke maat in de zorg weergeeft

3.

Maak een foto, upload deze via mobiledoctors.nl/fotowedstrijd en geef een korte

Compassion for Care

beschrijving

dat de zorg in grote vaart verandert. Maar wat nooit verandert

Prijzen

is dat de zorg om mensen en compassie draait. Alhoewel we

Wekelijks wordt de foto met de meeste stemmen beloond

steeds vaker onze oplossingen voor onze ongemakken in de

met een unieke “Not Available On The App Store” doktersjas.

App Store vinden moeten we continu op zoek naar een balans

In januari wordt door een vakjury de winnende foto gekozen.

tussen ‘virtuele’ en ‘fysieke’ zorg.

De winnaar ontvangt uiteraard een mooie verrassing.

Fotowedstrijd Om de menselijke maat in de zorg niet uit het oog te verliezen starten MobileDoctors en Compassion for Care een fotowedstrijd. We nodigen alle zorgprofessionals, patiënten en andere betrokkenen uit op om de menselijke maat in de zorg in beeld te brengen met de unieke ‘Not On The App Store’ sticker.

MobileDoctors is een initiatief van VvAA. Ook op de hoogte blijven van de laatste M-Health ontwikkelingen? volg @mobiledoctorsNL op Twitter of like ons op facebook.com/mobiledoctorsNL

Barbara van der Kolff, directeur HRM & Overige Diensten en Daan Dohmen directeur FocusCura

MobileDoctors: centraal podium voor zorgvernieuwers

en inspireren om aan de slag te gaan. Nieuws over interessante

De gezondheidszorg maakt zich op voor stevige veranderingen.

ontwikkelingen is dagelijks terug te vinden via www.mobiledoctors.nl.

Opkomende technologieën zoals medische apps, wearables, 3D-printing, big data, serious gaming en telemedicine stellen onze

Inspirerend en vooruitstrevend

leden voor grote uitdagingen. Bijvoorbeeld op het gebied van diag-

Dagelijks ontvangen wij berichten van VvAA-leden en andere partijen

nostiek, behandeling en zelfmanagement. De traditionele verwijzing

die positief bijdragen aan de technologische ontwikkeling van de

van de huisarts naar het ziekenhuis zal op termijn voor een deel

zorg. Zowel op medisch-inhoudelijk vlak als op het terrein van verbe-

plaats kunnen maken voor de patiënt die, ondersteund door tablet,

tering van de praktijkvoering. Zo brachten we het verhaal over hoe

smartphone of wearable, zelf keuzes maakt.

Google Glass wordt ingezet in de wondzorg. Ook sloegen VvAA en FocusCura in 2014 de handen ineen zodat leden van VvAA drie

Ambitie

maanden gratis kunnen experimenteren met een virtuele wachtkamer.

MobileDoctors.nl heeft als doel om een betekenisvolle bijdrage te leve-

Via MobileDoctors bouwt VvAA aan haar expertise op het gebied

ren aan de technologische ontwikkeling van de gezondheidszorg. Dit

van digitalisering en stellen wij onszelf in staat om onze leden ook

doen we door samen met ambitieuze en inspirerende zorgvernieuwers

op dit gebied te adviseren. Daarnaast organiseren wij bijeenkomsten,

een plek te creëren waar we nieuwe dingen leren en bouwen.

evenementen en opleidingen om de leden wegwijs te maken in de snelle digitale ontwikkelingen.

Toegevoegde waarde MobileDoctors.nl heeft inmiddels een groot netwerk ontwikkeld van

Health App Award 2014

zorgvernieuwers. Zo discussiëren op LinkedIn bijvoorbeeld dagelijks

MobileDoctors organiseerde in samenwerking met de KNMG, de

bijna 350 mobile doctors over technologische ontwikkelingen in de

NPCF en het Nictiz de Health App Award 2014. De winnaar was de

zorg. Het gaat hierbij ook om personen die buiten ons ledenbestand

innovatieve app Constamed voor zorgprofessionals. Met Constamed

werken aan de verbetering van de zorg.

kunnen patiënten via een app niet urgente vragen voorleggen aan de huisarts. We hebben in 2014 samen met onder andere de KNMG

De MobileDoctors-redactie bezoekt met regelmaat leden van VvAA die

en KPN een subsidieaanvraag gedaan bij ZonMw voor een pilot

iets nieuws hebben ontwikkeld en doet hier verslag van in de vorm

keurmerk voor medische apps, die helaas niet gehonoreerd is.

van video’s en artikelen. Op deze wijze proberen we leden, die nog niet bekend zijn met de technologische mogelijkheden, te informeren


075

Ledeninformatie & Analyse

VvAA QualityTime

verwachten we een toename in het aantal reizen. De belangrijkste

Ledeninformatie & Analyse (LIA) is sinds 2014 een nieuwe afdeling

QualityTime biedt een uniek, op zorgprofessionals en zorginstellingen

elementen zijn ‘elkaar ontmoeten’, ‘leren’ en ‘beleven’. We beheren

bij VvAA, waar alle vastgelegde informatie van VvAA over onze leden

afgestemd aanbod op het gebied van medische congressen, bijzon-

een groot netwerk van leden, dat kennis onderling wil kunnen

wordt verzameld, geanalyseerd en gereed wordt gemaakt voor

dere ‘once-in-a-lifetime-events’, opleidingsreizen en nascholingspro-

uitwisselen. Dat faciliteert VvAA QualityTime met speciaal op

gebruik voor een optimale bediening van onze leden. In de bedrijfs

gramma’s. In 2014 hebben met name de zakelijke reizen op een laag

maat gemaakte, ontspannende maar ook informatieve reizen

onderdelen die leden benaderen en helpen (VvAA Advies & Diensten,

pitje gestaan, maar inmiddels is er hard aan gewerkt om de naams-

voor onze doelgroep.

VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken, MobileDoctors en VvAA

bekendheid weer op het oude peil terug te brengen. Voor 2015

QualityTime) is het van groot belang dat wij snappen wie u bent, wat u doet, wat u wilt en vooral wanneer u wat wilt - en dat wij dat goed onderling coördineren. Wij moeten op de goede momenten en met de goede aanleiding bij u aankloppen en we moeten voorkomen dat verschillende onderdelen van VvAA dat op hetzelfde moment doen.

QualityTime

daar onderzoek en we beheren en analyseren onze database. Het resultaat daarvan is dat de eerder genoemde bedrijfsonderdelen betrouwbare inzichten krijgen waarmee ze voor u aan de slag kunnen en alleen dát doen waar u op zit te wachten. De kunst is om informatie goed te gebruiken. Zo kunnen we adviestrajecten efficiënter doorlopen als we bekende feiten al in de adviesformulieren opnemen en op de voor u relevante momenten sneller met relevante adviezen komen. Uiteraard is daarvoor nodig dat we onze data onberispelijk aanvullen en verrijken en alle activiteiten vindbaar vastleggen in ons CRM-systeem. Iedereen met ervaring in cliëntenbestanden weet dat dit een voortdurende uitdaging is. Het is vanzelfsprekend, dat alle waarborgen en regels rondom de privacy van uw gegevens bij VvAA streng worden toegepast.

076


ontdekken | ontmoeten | beleven

Ter inspiratie

Om dat voor elkaar te krijgen, is de afdeling LIA opgericht. We doen

Facilitaire Zaken We zijn ook in 2014 bezig geweest om ons hoofdkantoor in Utrecht – ’t Hart – breder open te stellen voor andere organisaties in de zorg. Schola Medica, een initiatief van de SBOH (de werkgever van alle huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde in opleiding), is het nieuwe onderwijscentrum voor de aio’s huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde, die sinds dit jaar zetelt in ’t Hart. Ook huisartsopleiders krijgen er onderwijs. De ruimte voor Schola Medica bleek eind 2014 al weer te klein. Tweehonderd deelnemers kunnen in ’t Hart op hetzelfde moment een opleiding volgen. Meestal lopen er twee of meer kleinere cursussen tegelijkertijd. Schola Medica heeft een auditorium voor congressen en symposia en beschikt daarnaast over theorielokalen, vaardigheidslokalen en ruimten voor scenario-onderwijs. Daarnaast vinden ook diverse beroepsorganisaties vaker hun weg naar ons centraal in het land gelegen gebouw, om daar gebruik te maken van onze ruimtes en faciliteiten. Zo maken we onze rol als netwerkorganisatie ook concreet waar.

We zijn ook in 2014 bezig geweest om ons hoofdkantoor in Utrecht - ’t Hart - breder open te stellen voor collegaorganisaties in de zorg. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

077

Ondernemingsraad Op verzoek van de Hoofddirectie van VvAA levert de ondernemings-

de Raad van Commissarissen de overlegvergadering bij. Het overleg

raad hieronder een bijdrage aan dit jaarverslag over 2014.

vindt plaats in een goede sfeer.

Omgekeerd doet de Hoofddirectie dat ook voor het jaarverslag van

Een belangrijk onderwerp in 2014 was de harmonisatie en aanpas-

de ondernemingsraad.

sing van de pensioenregelingen bij VvAA. Dit is een complex dossier

Er gebeurt van alles in de wereld om ons heen en ook bij VvAA. De

geweest, met grote impact voor de collega’s. De ondernemingsraad

OR is nauw betrokken bij de veranderprogramma’s en steekt veel tijd

heeft zich daarom laten bijstaan door een extern deskundige op het

in het kritisch beoordelen van alle advies- en instemmingsaanvragen.

gebied van pensioenen.

Het is belangrijk dat de OR weet wat er leeft bij de collega’s. De input vanuit de organisatie is daarom onmisbaar.

De ondernemingsraad gaat twee keer per jaar op cursus. Het is inmiddels traditie geworden dat ook de Hoofddirectie en de directeur HRM bij

Om de OR beter op het netvlies te krijgen, zijn verschillende initiatie-

deze cursus op bezoek komen om gezamenlijk één of meer onderwer-

ven ontplooid. De verslagen van de overlegvergaderingen met de

pen uitgebreid te behandelen. In 2014 is tijdens een van deze cursus-

Hoofddirectie werden al gepubliceerd op intranet. Daarnaast is er een

sen uitgebreid stilgestaan bij de samenwerking tussen Hoofddirectie en

maandelijks inloopspreekuur. In 2015 wil de OR de contacten met de

ondernemingsraad. Hierbij zijn de wederzijdse verwachtingen uitge-

collega’s nauwer aanhalen. Zo wordt onderzocht of OR-leden bezoe-

sproken en zijn ook eerder gemaakte afspraken bekrachtigd.

ken kunnen afleggen aan de regiokantoren en aanwezig kunnen zijn bij het werkoverleg van afdelingen.

In 2015 zullen de nodige veranderingen plaatsvinden. Deze onderwerpen komen in het overleg met de Hoofddirectie en directeur HRM

2014 was een turbulent jaar, waarin diverse organisatorische veran-

aan de orde. Verder zal de ondernemingsraad de vinger aan de pols

deringen in gang zijn gezet. Voor de wijzigingen bij VvAA Advies &

houden met betrekking tot de ingezette veranderingen bij VvAA Advies

Diensten, waaronder Belastingadvies & Accountancy en VvAA

& Diensten en VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken.

Verzekeringen & Bancaire Zaken (Programma 24) heeft de ondernemingsraad adviesaanvragen ontvangen. De ondernemingsraad en de

Ook in 2015 heeft de ondernemingsraad voldoende klussen te

Hoofddirectie hebben veelvuldig overleg gevoerd over deze verande-

klaren. Gelukkig bestaat de ondernemingsraad uit een groep zeer

ringen, maar ook over allerlei zaken op het gebied van arbeidsvoor-

enthousiaste leden en kan ze bovendien terugvallen op een actief

waarden en sociale zaken. Twee maal per jaar wonen twee leden van

meedenkende achterban.

078


De OR is nauw betrokken bij de veranderprogramma’s en steekt veel tijd in het kritisch beoordelen van alle advies- en instemmingsaanvragen.

Personele ontwikkelingen Zoals reeds vermeld in het jaarverslag 2013, heeft VvAA vanaf 1 februari 2014 een nieuw samengesteld DirectieTeam, bestaande uit de beide leden van de Hoofddirectie, Herman van Hemsbergen (voorzitter) en Kees Brouwer (vice-voorzitter) en drie directeuren, te weten Barbara van der Kolff (directeur HRM & Overige Diensten), Martin Aalders (directeur VvAA Advies & Diensten) en Leonhard van Dijk (directeur Finance, ICT & Risk Management). Kees Brouwer is, naast lid van de Hoofddirectie, ook directeur VvAA Verzekeringen & Bancaire Zaken. Begin 2014 hebben onze collega’s Niels Hovestad (directeur Marketing & Communicatie) en Felix Smeulders (directeur Belastingadvies & Accountancy), beiden lid van ons voormalige managementteam, naar aanleiding van de doorgevoerde veranderingen in de besturing van VvAA, in goed overleg met VvAA besloten de samenwerking te beëindigen. Wij danken Niels en Felix voor hun inbreng in de ontwikkeling van VvAA en voor de plezierige collegialiteit die wij met hen ervaarden.


VvAA Collegabijeenkomst 2014

079

Risicobeheer VvAA Risk Management

en continueren. De risk appetite van VvAA is behoudend en is erop

ance officers en de security officer van VvAA hebben een belangrijke

VvAA Risk Management is de afgelopen jaren, onder andere aan de

gericht om ook in tijden van economische of financiële crises de

rol in het beheersen van de operationele risico’s.

hand van de richtlijnen van Solvency II, uitgebouwd tot een robuust

continuïteit van VvAA te kunnen waarborgen. De risk appetite wordt

Nadere bijzonderheden ten aanzien van de genoemde risico’s en

raamwerk. Een raamwerk dat vanzelfsprekend geen garanties biedt

jaarlijks geëvalueerd. In 2014 is daarom de in 2013 vastgestelde

de beheersing ervan zijn opgenomen in de toelichting op de

dat er geen risico’s gelopen worden (tegen betaling risico lopen is het

risk appetite door de Hoofddirectie en de Raad van Commissarissen

jaarrekening.

vak van VvAA tenslotte), maar wel zorgt dat VvAA risico’s zorgvuldig

herbevestigd.

in kaart brengt en deze adequaat beheerst. Risicogeoriënteerd denken binnen dit raamwerk draagt er bovendien aan bij dat VvAA ook in

Risicoprofiel en risicobeheersing

staat is onvoorziene risico-ontwikkelingen het hoofd te bieden.

VvAA hanteert een risicoprofiel dat is opgesteld aan de hand van risi-

Enerzijds worden ontwikkelingen gevolgd, zodat tijdig kan worden

cocategorieën uit het VvAA Risk Managementraamwerk. Uit analyse

gereageerd. Anderzijds zijn voorbereidende maatregelen getroffen en

blijkt dat het verzekeringstechnische risico (ook wel tekeningsrisico

plannen opgesteld om calamiteiten adequaat op te kunnen vangen en

genoemd), het marktrisico (inclusief de prijs- en liquiditeitsrisico’s),

daarmee de continuïteit van VvAA en van de werkzaamheden voor de

het matching- en renterisico, de operationele risico’s en het kredietri-

leden te borgen.

sico de vijf belangrijkste risicocategorieën zijn. Het verzekeringstechnisch risico en het marktrisico wegen hierin het zwaarst. De evaluatie

Risk appetite

van, onder andere, deze risico’s en bijbehorende beheersingsmaatre-

Risicomanagement houdt ook in dat weloverwogen besluitvorming

gelen komt samen bij het VvAA Risk Committee. Het Risk Committee

plaatsvindt over de mate waarin risico’s worden genomen binnen de

houdt integraal zicht op de risico’s van VvAA als geheel. Naast het

kaders van de bedrijfsvoering. 2013 is het jaar waarin VvAA de

VvAA Risk Committee kennen wij het VvAA Insurance Risk Committee

‘risk appetite’ heeft vastgesteld (voor de goede orde: VvAA heeft de

(dat zich specifiek bezighoudt met de verzekeringsrisico’s) en het

Angelsaksische termen niet zelf bedacht; onze voorkeur gaat uit naar

Asset & Liability Committee (voor de beleggingsrisico’s en voor de

de term risicobereidheid). Hierin staan haar zorg voor de leden en de

afstemming van de beleggingen op de aanwezige en verwachte ver-

continuïteit en onafhankelijkheid van VvAA centraal. Met deze risk

plichtingen). De riskmanager van VvAA houdt - als onderdeel van zijn

appetite kunnen we beleid, beheersing en interne processen continu

coördinerende rol voor het volledige risicomanagement van VvAA -

verder verfijnen en zo de dienstverlening aan u verder optimaliseren

zicht op de operationele risico’s van de onderneming. Ook de compli-

080


r e n t r a p Uw

uw levensloop op elk moment van

Vooruitzichten In de financiering van VvAA zal in 2015 geen verandering optreden. De in 2015 te verwachten investeringen zullen vooral betrekking hebben op de doorontwikkeling van ons online verzekeringsbedrijf, het assortiment voor vermogensopbouw, de realisatie van de nieuwe VvAA ICT-infrastructuur, de vervanging van onze financiële systemen, de verdere professionalisering van onze adviesorganisatie en op een aantal kleinere projecten. In totaal zullen de investeringen in 2015 circa € 8,3 mln bedragen (2014 € 10,0 mln), waarvan naar verwachting ongeveer € 1,7 mln (2014 € 4,9 mln) op basis van onze

heeft voor Wat VvAA in huis ional de zorgprofess ... als ondernemer ... als manager d ... in dienstverban kt ... die samenwer on ... als privéperso s van het vak en voor de risico’

die op alle momenten ertoe doen.

waarderingsgrondslagen geactiveerd zal worden, zodat ongeveer € 6,6 mln (2014 € 5,1 mln) ten laste van de verlies- en winstrekening over 2015 zal komen. Zoals eerder aangegeven hebben wij besluiten genomen over de afname van het aantal in vaste dienst zijnde collega’s bij enkele bedrijfsonderdelen waar wij efficiencyverbeteringen doorvoeren. Hoewel bij VvAA ook maandelijks nieuwe collega’s in dienst treden, nam het aantal fte’s in vaste dienst in 2014 per saldo met ruim 3% af van 660 naar 638. Deze afname zal zich in de komende twee jaar naar verwachting versterkt voortzetten. Voorts verwachten wij dat de mix van collega’s in vaste dienst en tijdelijke externe collega’s verder zal verschuiven in de richting van de tweede categorie. Ten aanzien van de omzet is te constateren, dat deze zich de laatste jaren in het schadebedrijf heel behoorlijk ontwikkelt, terwijl hij bij het levenbedrijf en in ons adviesbedrijf onder druk staat. AAN DE LEDEN VAN VvAA | JAARVERSLAG 2014

081

Hoewel wij niet negatief zijn ten aanzien van de toekomstige mogelijk-

Epiloog

heden bij Leven en Advies verwachten wij dat het accent in de omzetmix de komende jaren nog verder in de richting van Schade zal bewe-

Als ledenorganisatie ziet VvAA haar continuïteit in zelfstandigheid en

soms wat langer tegenover elkaar. Maar dat kan aan twee kanten

gen. Wij verwachten dat de daling van het premie-inkomen in het

onafhankelijkheid als haar belangrijkste doel. Daarvoor is noodzake-

liggen natuurlijk.

levenbedrijf vooralsnog door zal zetten als gevolg van expiraties die

lijk, dat wij, beter dan andere aanbieders, veel relevante waarde toe-

nog niet voldoende gecompenseerd worden door nieuwe contracten.

voegen voor onze leden in het bijzonder, maar ook voor onze andere

Wij kijken ernaar uit om in 2015 weer mooie dingen te gaan doen

De opbrengsten van het adviesbedrijf zijn met onzekerheid omgeven,

stakeholders en dat wij financieel gezond blijven, blijkend uit een

voor de leden van VvAA. In 2014 was dat zeker ook het geval en is

omdat deze steeds conjunctuurgevoeliger worden en de economische

verdere toename van ons eigen vermogen.

VvAA met meerdere onderwerpen nogal in de publiciteit gekomen.

vooruitzichten voor ondernemers in de gezondheidszorg en voor zorg-

Hoewel daarover genoeg is gezegd in dit jaarverslag, willen wij bena-

verleners momenteel niet onverdeeld gunstig zijn. Desalniettemin

VvAA heeft de afgelopen jaren grote veranderingen ondergaan en alle

drukken dat daar alleen maar ruimte voor is als en omdat alle colle-

verwachten wij dat ons beleid op enige termijn de omzet weer zal

collega’s hebben daar een geweldige bijdrage aan geleverd. VvAA is

ga’s die niet op tv komen iedere dag de ‘gewone’ activiteiten voor

doen toenemen.

een mooie en veelzijdige organisatie, waarvan er geen tweede in de

onze leden perfect uitvoeren. Want dat is de belangrijkste bestaansre-

wereld gevonden kan worden, hoe goed we ook zoeken. De bijzon-

den van VvAA.

Zoals bekend is het bedrijfsresultaat van een onderneming als VvAA

dere band tussen onze leden en hun ‘club’ VvAA en de relevantie en

onder meer gevoelig voor veranderingen in de schadelast en in de

veelheid van de dingen die wij doen, onderscheiden ons. Wij zijn ons

In 2015 gaan we in ieder geval de in 2014 gestarte grote projecten

beleggingsopbrengsten. Beide factoren worden steeds volatieler. Voor

er zeer van bewust, dat onze kwaliteit afhankelijk is van de mate

verder brengen en afronden. Het online brengen van de volgende

wat betreft de schadelast komt dit vooral door de invloed van de wis-

waarin onze collega’s bereid zijn ‘helemaal te gaan’ voor onze leden.

onderdelen van het verzekeringsbedrijf, de verdere implementatie van

selende resultaten op de medische aansprakelijkheidstekening en bij

Daar hebben we, ondanks soms moeilijke omstandigheden, absoluut

de nieuwe aanpak van VvAA Belastingadvies & Accountancy, de

de beleggingen door de ongewisse effecten van de (herbeleggings)

geen klagen over, waarvoor onze grote dank en complimenten.

doorontwikkeling van onze in 2014 (opnieuw) begonnen

rente en de koersresultaten. Hoewel wij door ons premie- en herverze-

Beroepsgroepenteams, de aanpassing en herpositionering van VvAA

keringsbeleid en preventie-inspanningen bij het schadebedrijf en door

Dat geldt niet minder voor de ondernemingsraad van VvAA. We heb-

Zakelijke Markt, onze uitdagende samenwerking met PGGM&CO voor

matching van verplichtingen met daartegenover staande beleggingen

ben in 2014 samen een paar flinke klussen geklaard en wij hebben

verpleegkundige en verzorgende beroepen, de vernieuwing van onze

ons best doen de volatiliteit van het resultaat te beperken, verwachten

ook nu weer ondervonden dat onze voorgenomen maatregelen er

financiële systemen en natuurlijk de integrale vervanging van onze

wij dat dit patroon de komende jaren herkenbaar zal blijven. Dat

meestal op vooruit gaan als de ondernemingsraad daar zijn invloed

ICT-infrastructuur. We hebben samen genoeg te doen en we weten nu

maakt het des te belangrijker dat de solvabiliteit van VvAA Groep en

op heeft kunnen doen gelden. 2014 was het eerste jaar van de nieuw

al, dat we aan het eind van het jaar zullen concluderen: ‘never a dull

van onze verzekeraars op een hoog niveau gehandhaafd wordt.

gekozen ondernemingsraad en wij vinden, dat die het er heel goed

moment at VvAA!’.

van af heeft gebracht, ook al stonden we niet altijd direct naast en

082


Bijna aan het eind van dit verslag willen wij speciaal onze dank en

VvAA werkt en bouwt ook in 2015 verder aan haar missie: het zijn

waardering uitspreken aan Rob Lelieveld, Tom de Kuijper, Erik

van de persoonlijk adviseur en het zakelijk kompas, in dienst van de

Büthker, Rick Schuur en hun collega’s, allen van onze controlerend

leden en van de zorgondernemingen en instellingen in Nederland. Dat

accountant en certificerend actuaris EY. Na een groot aantal jaren met

voelt als een voorrecht.

wisselende teams de controle van VvAA te hebben verricht, nemen wij, vanwege de nieuwe regelgeving ter zake, in deze hoedanigheid afscheid van EY. EY heeft zijn verantwoordelijkheden en taken naar onze mening altijd bijzonder goed uitgevoerd en wij wensen onze ‘controleurs’ veel succes en plezier met de uitdagende nieuwe opdrachten, die zij, mede door dezelfde nieuwe regelgeving, hebben verworven. Met veel genoegen heten wij Hans Peter van der Horst, Frans Glorie, Alexander van Stee, Joost Vos en hun collega’s van


KPMG van harte welkom als onze nieuwe accountants en certificerende actuarissen. Wij kijken uit naar een vruchtbare samenwerking. Ten slotte willen wij het bestuur van Vereniging VvAA (onze aandeelhouder èn partner) en onze Raad van Commissarissen bedanken voor de plezierige en open samenwerking en voor hun vertrouwen in VvAA. Niet minder belangrijk is de voortdurend kritische blik van beide gremia, die, door hun andere persoonlijke achtergronden dan die van ons, dingen vaak ‘anders’ weten dan wij. Dat is niet altijd makkelijk, dat is soms zelfs lastig, maar onze ervaring is dat we door overleg en wederzijds respect daardoor op betere oplossingen komen dan oorspronkelijk bedacht.

Kees Brouwer,

Herman van Hemsbergen,

lid Hoofddirectie

voorzitter Hoofddirectie

VvAA Groep B.V.

VvAA Groep B.V.


083

4 Beloningsbeleid VvAA

084

JAARVERSLAG 2014 | BELONINGSBELEID VvAA

Beloningsbeleid VvAA Het algemene beloningsbeleid van VvAA omvat de arbeidsvoorwaarden voor de leden van de Hoofddirectie, het VvAA DirectieTeam, alle overige collega’s en daarnaast de honorering van de leden van de Raad van Commissarissen. Het huidige beloningsbeleid voor de leden van de Hoofddirectie, het VvAA DirectieTeam en de overige collega’s is met ingang van 1 januari 2012 van kracht. Dit huidige beloningsbeleid is in overeenstemming met regelingen en richtlijnen vanuit DNB, AFM, (Europese) wetgeving en zelfregulering. Op grond van de Regeling beheerst beloningsbeleid (‘Rbb’) heeft de

overige leden van de Identified Staff jaarlijks door de Hoofddirectie

Raad van Commissarissen specifieke verantwoordelijkheden voor het

met de Commissie besproken. Onder Identified Staff verstaat VvAA

beloningsbeleid en voor de uitvoering van onderdelen ervan. De RvC

degenen die zich op grond van de RBB als zodanig kwalificeren.

wordt hierbij geadviseerd door de Benoemings- & Remuneratie

Samengevat zijn dit degenen die het risicoprofiel van de onderneming

commissie (ook ‘de Commissie’). De leden van deze Commissie zijn

bepalen danwel daar invloed op hebben, tot het hoogste of senior

afkomstig uit de Raad van Commissarissen. De uitvoering wordt,

management behoren of controlefuncties uitoefenen.

op grond van de Rbb, jaarlijks door de commissie getoetst. Deze toetsing geschiedt mede op basis van informatie van de afdelingen

VvAA streeft naar een zorgvuldig, beheerst en duurzaam belonings

HRM, Compliance, Risk Management en Internal Audit.

beleid dat ondersteunend is aan de strategie en aan het belang van de leden van VvAA. Uitgangspunten van het beloningsbeleid zijn:

Het (variabele) beloningsbeleid van VvAA wordt gehanteerd als sturingsinstrument (gedifferentieerd kunnen belonen van prestaties die bijdragen aan het realiseren van strategische doelen, waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van alle stakeholders en

• het bevorderen en in stand houden van de integriteit en soliditeit van VvAA; • focus op duurzame, lange termijn waardecreatie voor de leden van VvAA en andere belanghebbenden;

primair die van leden van VvAA) en als middel om de vaste lasten

• transparantie;

(verbonden aan een vaste beloning) te beperken. De Commissie stelt

• toepasbaarheid voor heel VvAA voor wat betreft structuur en

jaarlijks de variabele beloning van de leden van de Hoofddirectie

methodiek.

voor, waarna de RvC daarover een besluit neemt. Tevens worden de vaste en variabele beloning van het VvAA DirectieTeam (en leden

De beloning bestaat voor alle collega’s uit een vaste en een variabele

van het voormalig managementteam), de corporate managers en de

component.

VvAA streeft naar een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid. BELONINGSBELEID VvAA | JAARVERSLAG 2014

085

In deze beloningsparagraaf wordt verslag gedaan van de honorering

Beloningsbeleid Hoofddirectie

over 2014 van diverse groepen van leidinggevenden en collega’s

De vaste beloningscomponent van de Hoofddirectie is in overeen-

van VvAA.

stemming met de Code Verzekeraars die bepaalt dat de beloningen voor de bestuurders zich onder de mediaan van een voor VvAA

3) Organisatieklimaat en collegatevredenheid (maximaal 20% van het maximum variabel inkomen). 4) Persoonlijk functioneren en samenwerking (maximaal 30% van het maximum variabel inkomen).

De principes voor het huidige beloningsbeleid van VvAA Groep zijn in

relevante referentiegroep moeten bevinden. Het vaste jaarsalaris is

de vergadering van de Raad van Commissarissen van 12 juni 2012

voor de periode 2012 tot en met 2013 bepaald. In 2014 is besloten

Het oordeel op de onderdelen klanttevredenheid, organisatieklimaat

goedgekeurd. Nadien zijn diverse wijzigingen doorgevoerd. Met ingang

het vaste jaarsalaris over 2014 ongewijzigd te laten. De variabele

en collegatevredenheid en persoonlijk functioneren en samenwerking

van 1 januari 2014 is de weging van de criteria voor de variabele

beloning van de leden van de Hoofddirectie bedraagt voor 2014

wordt, de genoemde criteria in aanmerking nemend, door de

beloning van de leden van de Hoofddirectie aangepast. Tevens is

maximaal 60% van het vaste jaarsalaris.

Raad van Commissarissen (voorbereid door de Benoemings- &

een koppeling gemaakt tussen de toegekende beoordeling en het te

Remuneratiecommissie) discretionair bepaald. Voor het onderdeel

behalen percentage aan variabele beloning voor senior managers. Met

In de regeling voor de variabele beloning van leden van de Hoofddirectie

ingang van 1 januari 2015 is de variabele beloning gemaximeerd tot

is een toetredingsdrempel geformuleerd voor de toekenning, het zoge-

20% voor leden van de Hoofddirectie, het VvAA DirectieTeam (en het

noemde eerste niveau. Het tweede niveau geeft aan hoe hoog het

Toekenning

voormalig managementteam), de leden van het senior management

variabele inkomen van de Hoofddirectie kan zijn als de drempel over-

Van de vastgestelde variabele beloning wordt 60% onvoorwaardelijk

en collega’s in de cao met regelmatig klantcontact. Voor de overige

schreden is.

toegekend. Van deze 60% wordt de helft direct in contanten uitgekeerd.

‘financieel’ zijn specifieke afspraken gemaakt.

De andere helft wordt een jaar later uitgekeerd op basis van een door en

collega’s was en is dit 15%. Over 2014 (waar dit verslag betrekking op heeft) gold voor leden van de Hoofddirectie een maximum van

Eerste niveau

voor VvAA ontwikkeld financieel instrument.

60%, voor leden van het VvAA DirectieTeam (en leden van het voor

Er moet, conform de jaarrekening van VvAA Groep B.V., na toeken-

Van de vastgestelde variabele beloning wordt 40% voorwaardelijk

malig managementteam) een maximum van 35%, voor leden van

ning van de variabele beloning over het betreffende boekjaar, sprake

toegekend. Deze 40% wordt in drie gelijke delen verdeeld over drie

het senior management een maximum van 20% en voor collega’s in

zijn van een positief resultaat.

jaren. De uitbetaling vindt plaats op basis van het financieel instrument

de cao met regelmatig klantcontact een maximum van 30%.

dat VvAA daarvoor heeft ontwikkeld. Over de uitgestelde variabele Tweede niveau

beloning wordt voor het moment van uitkeren een herbeoordeling

De Benoemings- & Remuneratiecommissie heeft geadviseerd en de

Dit niveau bestaat uit een viertal onderdelen:

uitgevoerd. Voor deze herbeoordeling worden dezelfde prestatiecriteria

Raad van Commissarissen heeft op 24 maart 2015 besloten

1) Financieel

gehanteerd als die voor de oorspronkelijke prestatiebeoordeling golden.

over 2014 een variabele beloning uit te keren. De op grond van de Rbb geïntroduceerde correctiefactor is daarbij op 1 bepaald.

(maximaal 25% van het maximum variabel inkomen). 2) Klanttevredenheid (maximaal 25% van het maximum variabel inkomen).

086


De termijn van drie jaar voor het uitgestelde deel variabele beloning is gelijk aan de minimumtermijn op grond van de Rbb en is gesteld

team) kunnen in aanmerking komen voor de 5% voor bijzondere

van VvAA. Deze termijn van drie jaar sluit aan op de strategische

Beloningsbeleid VvAA DirectieTeam en leden van het voormalig managementteam

cyclus binnen VvAA van ook drie jaar. De planning- en controlcyclus

Voor de leden van het VvAA DirectieTeam en leden van het voormalig

20% variabele beloning wordt toegekend.

beslaat een jaar. Ook kennen de meeste verzekeringsproducten van

managementteam, bestaande uit de directeuren van de bedrijfsonder-

VvAA een looptijd van een jaar. Al deze termijnen zijn lang genoeg om

delen van VvAA, geldt op het eerste niveau dezelfde toetredingsdrem-

Voor het VvAA DirectieTeam (en het voormalig managementteam)

zicht te krijgen op eventuele bovenmatige materialisatie van onder-

pel als voor de Hoofddirectie. Dus er moet, conform de jaarrekening

geldt dezelfde regeling als hiervoor onder Hoofddirectie onder ‘toeken-

kende risico’s en de materialisatie van niet eerder onderkende risico’s

van VvAA Groep B.V., na toekenning van de variabele beloning over

ning’ staat vermeld, waarbij de bevoegdheden bij de Hoofddirectie

voor ieder lid van de Hoofddirectie.

het betreffende boekjaar sprake zijn van een positief resultaat.

berusten. De leden van het VvAA DirectieTeam (en van het voormalig

Op de variabele beloning van leden van de Hoofddirectie kan de Raad

Voor de variabele beloning van het VvAA DirectieTeam (en voormalig

van Commissarissen een clawback toepassen. Tevens kan de Raad

managementteam) gelden daarnaast de volgende afspraken:

Beloningsbeleid senior management

van Commissarissen ten aanzien van de voorwaardelijke variabele

• De jaarlijkse beoordeling van de prestatiegerelateerde doelstellin-

In de regeling voor de variabele beloning van senior managers is een

vanuit het oogpunt van retentie en passend bij het verenigingskarakter

prestaties indien conform de hiervoor genoemde criteria minstens

managementteam) behoren tot de Identified Staff.

beloning van leden van de Hoofddirectie een malus toepassen. Dit

gen (de variabele beloning) vindt plaats op basis van vier com

toetredingsdrempel geformuleerd voor de toekenning. Deze drempel

betekent onder meer dat de Raad van Commissarissen de bevoegd-

ponenten, waarbij 25% afhankelijk is van individuele prestaties,

is gelijk aan die van de Hoofddirectie. Enkel indien er sprake is van

heid heeft om de variabele beloning (gebaseerd op prestatiedoelstel-

25% van het behalen van de solvabiliteitsdoelstelling, 25% van

een positief resultaat na toekenning van de variabele beloningen kan

lingen van voorgaande jaren) neerwaarts bij te stellen (‘malus’)

de mate van klanttevredenheid en 25% van het organisatie

een variabele beloning worden toegekend aan het senior manage-

klimaat en de collegatevredenheid.

ment. Voor toekenning geldt voorts als voorwaarde dat de senior

of om de eerder uitgekeerde variabele beloning terug te vorderen (‘clawback’). Voor deze laatste geldt dat van deze bevoegdheid tot

• 40% van de variabele beloning wordt voorwaardelijk toegekend

drie jaar na toekenning van de variabele beloning gebruik kan

en één, twee, drie en vier jaar later uitgekeerd, tenzij de

worden gemaakt.

Hoofddirectie bij herbeoordeling op basis van de initiële criteria de

manager op zijn persoonlijk functioneren beoordeeld is met een ‘ruim voldoende’, ‘goed’ of ‘uitstekend’.

variabele beloning aanpast. Tevens is een clawback opgenomen

Bij de toekenning van de variabele honorering wordt nadrukkelijk

In (een addendum op) de arbeidsovereenkomst van de Hoofddirectie

voor die gevallen waarin toekenning van een variabele beloning

een verband gelegd tussen de beoordeling en de hoogte van de toe

is overeengekomen dat men geen gebruik zal maken van persoon-

achteraf aantoonbaar onterecht is gebleken.

te kennen variabele honorering. Het onderstaande schema wordt

lijke hedgingstrategieën of een aan beloning en aansprakelijkheid

• De hoogte van de variabele beloning is gemaximeerd op 35%

hiervoor gehanteerd.

gekoppelde verzekering om de risicobeheersingseffecten, die in de

van het bruto jaarsalaris, waarbij de eerste 30% wordt toegekend

beloningsregelingen zijn ingebed, te mitigeren. De leden van de

aan de hand van de kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen.

tussen de 90-100% van het maximaal toe te kennen percentage

Hoofddirectie behoren tot de Identified Staff.

De leden van het VvAA DirectieTeam (en voormalig management-

van 20% ontvangen.

• Senior managers die een uitstekend beoordeling hebben, kunnen

BELONINGSBELEID VvAA | JAARVERSLAG 2014

087

• Senior managers die een goed beoordeling hebben, kunnen tussen de 70-90% van het maximaal toe te kennen percentage

een aantal beleidsbepalers die niet in het overzicht ‘senior manage-

beëindiging haar voornaamste of uitsluitende reden vindt in het

ment’ aan het eind van dit jaarverslag is opgenomen.

handelen of nalaten van de betrokken collega, in aanmerking voor

van 20% ontvangen.

een beëindigingsvergoeding gelijk aan zes maandsalarissen,

• Senior managers die een ruim voldoende beoordeling hebben,

Voor het senior management dat behoort tot de Identified Staff geldt

vermeerderd met één maandsalaris voor elk volledig dienstjaar.

kunnen tussen de 50-70% van het maximaal toe te kennen

dezelfde regeling als hiervoor onder Hoofddirectie onder ‘toekenning’

Deze beëindigingsvergoeding bedraagt maximaal één jaarsalaris.

percentage van 20% ontvangen.

staat vermeld, waarbij de bevoegdheden bij de Hoofddirectie berusten. Deze regeling geldt voor alle leden van de Hoofddirectie, het VvAA

Het beloningsbeleid voor het senior management, dat door de

Collega’s in de cao

DirectieTeam (en het voormalig managementteam) en het senior

Hoofddirectie wordt vastgesteld, verschilt op een aantal punten met

Alle collega’s die niet in een van bovenstaande categorieën ingedeeld

management, tenzij deze vóór 1 januari 2008 in dienst zijn getreden.

het beleid voor het VvAA DirectieTeam.

zijn, vallen onder de cao-verzekeringsbedrijf binnendienst. Voor deze

Met enkelen van degenen die vóór 1 januari 2008 in dienst zijn

collega’s geldt de reguliere regeling variabele beloning die inhoudt dat

getreden, zijn individuele afspraken gemaakt.

De variabele beloning bedraagt 20% van het vaste jaarsalaris bij

de mogelijkheid bestaat om jaarlijks een maximale variabele beloning

presteren conform doelstellingen. Bij het bepalen van de hoogte van

van 15% (van twaalf bruto maandsalarissen) te behalen bij ‘uitste-

Overige zaken

de variabele beloning wordt rekening gehouden met:

kend’ presteren. Bij een goed-score bedraagt de variabele beloning

Gedurende het boekjaar 2014 is aan leden van de Identified Staff een

• de algemene gang van zaken bij VvAA (maximaal 4% variabele

maximaal 7,5% en bij een ruim voldoende-score maximaal 5%.

totaalbedrag van € 288.750 uitgekeerd aan ontslagvergoeding en zijn geen vergoedingen bij indiensttreding (‘tekengelden’) toegekend.

beloning); Collega’s in de cao behorend tot de Identified Staff

VvAA kent geen collega’s aan wie in totaal meer dan € 1 mln op

ger leiding aan geeft en/of het beleidsterrein waarvoor de senior

Voor collega’s die onder de cao-verzekeringsbedrijf binnendienst

jaarbasis wordt uitgekeerd.

manager verantwoordelijk is (maximaal 4% variabele beloning);

vallen en die behoren tot de Identified Staff, geldt dezelfde regeling

• de gang van zaken bij het bedrijfsonderdeel waar de senior mana-

• het persoonlijk functioneren van de senior manager (maximaal 4% variabele beloning);

als hiervoor onder Hoofddirectie onder ‘toekenning’ staat vermeld, waarbij de bevoegdheden bij de Hoofddirectie berusten.

• realisatie van het jaarplan (maximaal 4% variabele beloning); • realisatie van (strategische) doelen (maximaal 4% variabele beloning).

Regeling beëindigingsvergoeding De leden van de Hoofddirectie, het VvAA DirectieTeam (en het voormalig managementteam), alsmede het senior management komen in

Niet alle senior managers behoren tot de Identified Staff. Tot het senior

geval van ontbinding van de arbeidsovereenkomst door opzegging

management als bedoeld in het VvAA beloningsbeleid behoort tevens

door VvAA of door ontbinding op verzoek van VvAA, zonder dat deze

088


Type risktaker

Aantal 31-12-2014

Beloningen voor het boekjaar 2014 Vast

Voorwaardelijk toegekende variabele beloningen

Variabel totaal

waarvan uit te keren in contant geld

Per 31-12-2014 uitstaande bedragen

waarvan toegekend waarvan toegekend in de vorm van een in de vorm van cash instrument een financieel instrument

verworven gedeelten

Over boekjaar 2014

In boekjaar 2014

niet verworven gedeelten

toegekend

uitbetaald

verminderd

HD

2

€ 575.000

€ 241.500

€ 72.450

€ 48.300

€ 120.750

€ 102.428

€ 119.372

€ 96.600

€ 21.381

€-

DT + voormalig MT

5

€ 808.083

€ 190.911

€ 57.273

€ 38.182

€ 95.456

€ 55.160

€ 70.769

€ 76.365

€

9.892

€-

Senior management

4

€ 402.375

€ 62.015

€ 18.605

€ 12.403

€ 31.008

€ 17.336

€ 21.616

€ 24.806

€

3.265

€-

Risktaker binnen CAO

2

€ 150.280

€

2.939

€

882

€

588

€

1.470

€

€

1.007

€

1.176

€

132

€-

Voormalig risktaker

8

€€ 203.612

€€

2.287

€€

686

€

457

€

1.143

€ 42.827

€ 43.928

€

915

€ 10.437

€-

21

€ 2.139.350

€ 499.652

€ 249.827

€ 218.518

€ 256.692

€ 199.862

€ 45.107

-

Eindtotaal

€ 149,896

€ 99.330

767

Vergoeding Raad van Commissarissen De vergoeding over 2014 voor de leden van de Raad van Commissarissen bedraagt in totaal € 184.000 (inclusief BTW).

BELONINGSBELEID VvAA | JAARVERSLAG 2014

089

5 Naleving Governance Principes VvAA

090

JAARVERSLAG 2014 | NALEVING GOVERNANCE PRINCIPES VvAA

Naleving Governance Principes VvAA Situatie per 24 maart 2015 VvAA acht transparantie en naleving van de Governance Principes die

Jaarlijks wordt in de algemene vergadering van aandeelhouders door

genoteerde verzekeraars leven deze corporate governance code veelal

zijn opgesteld door het Verbond van Verzekeraars van groot belang.

de Hoofddirectie verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid.

vrijwillig na. De Governance Principes bevatten principes die in het

Gedurende het jaar wordt door de Raad van Commissarissen in ieder

verlengde liggen van deze Nederlandse corporate governance code.

VvAA Groep B.V. is de houdstervennootschap voor geheel VvAA en wordt

geval vier keer vergaderd in aanwezigheid van de Hoofddirectie.

In de Governance Principes wordt in het bijzonder ingegaan op de rol

aangestuurd door de Hoofddirectie (Raad van Bestuur). VvAA Groep B.V.

Tevens wordt één of meer keren telefonisch vergaderd. De algemene

van de raad van bestuur en van de raad van commissarissen van de

houdt onder meer alle aandelen in het kapitaal van VvAA Levens

vergadering van aandeelhouders kan de Hoofddirectie decharge

verzekeraar en op de functie van risicomanagement en van audit

verzekeringen N.V., VvAA Schadeverzekeringen N.V., VvAA Financieel-

verlenen voor het gevoerde beleid en de Raad van Commissarissen

binnen de verzekeraar. Daarnaast bevat de Code principes over

economisch adviesbureau B.V. en de overige dochtervennootschappen

voor het gevoerde toezicht.

beloning.

gewone aandelen in het kapitaal van VvAA Groep B.V. worden gehouden

De Governance Principes, hierna ook de Code, zijn opgesteld door

De Code staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het volledige

door Vereniging VvAA, waarvan het bestuur wordt gevormd door (para)

het Verbond van Verzekeraars (Verbond), naast de in 2002 opge-

stelsel van nationale, Europese en internationale weten regelgeving,

medici die lid zijn van Vereniging VvAA. Er is één prioriteitsaandeel

stelde Gedragscode Verzekeraars en zijn per 1 juli 2013 gewijzigd

jurisprudentie en codes, dat in zijn geheel wordt bezien. Bij de toe-

uitgegeven aan Stichting Prioriteit VvAA Groep.

vastgesteld. VvAA onderschrijft de Code.

passing van de Code houdt een verzekeraar rekening met deze

(met uitzondering van VvAA Opleidingen & Teamcoaching B.V.). Alle

nationale, Europese en internationale context en met de activiteiten VvAA Groep B.V. is een structuurvennootschap. De Hoofddirectie

De Code is van toepassing op alle verzekeraars die beschikken over

en overige specifieke kenmerken van de verzekeraar en de groep

wordt benoemd door en staat onder toezicht van de Raad van

een vergunning op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft).

waarvan hij eventueel deel uitmaakt.

Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft vier leden,

Verzekeraars waarop de Code van toepassing is en die deel uitmaken

waarvan er één lid is van het bestuur van Vereniging VvAA en drie

van een groep, kunnen onderdelen van de Code op het niveau van

Bepalend voor de werking van de Code is niet de mate waarin deze

afkomstig zijn uit het bedrijfsleven. De Raad van Commissarissen

de groep dan wel de verzekeringsgroep toepassen. Voor zover van

naar de letter wordt nageleefd (geen ‘afvinkgedrag’), maar de wijze

heeft een tweetal commissies ingesteld, het Audit & Risk Committee en

toepassing werken de principes van de Code in volle omvang door

waarop met de intenties van de Code wordt omgegaan.

de Benoemings- & Remuneratiecommissie. De leden van de Raad van

op de desbetreffende verzekeraars in de groep. Daar waar VvAA wordt

Commissarissen van VvAA Groep B.V. vormen tevens de Raad van

genoemd, betreft dit zowel de groep als de verzekeraars.

Commissarissen van VvAA Schadeverzekeringen N.V., van VvAA

De raad van bestuur van een verzekeraar heeft een verantwoordelijkheid voor de evenwichtige afweging van de belangen van alle bij de

Levensverzekeringen N.V. en van VvAA Financieel-economisch advies-

De Nederlandse corporate governance code van 10 december 2008

verzekeraar betrokken partijen zoals zijn klanten, aandeelhouders en

bureau B.V. VvAA Groep B.V. heeft een ondernemingsraad ingesteld.

geldt onverkort voor beursgenoteerde verzekeraars. Niet-beurs

collega’s. Hierbij wordt rekening gehouden met de continuïteit van de

NALEVING GOVERNANCE PRINCIPES VvAA | JAARVERSLAG 2014

091

verzekeraar, de maatschappelijke omgeving waarin de verzekeraar

Gezien het karakter van de Code en het feit dat de omstandigheden

1.2 Verantwoording Code

functioneert en weten regelgeving en codes die op de verzekeraar

waaronder en het tijdstip waarop de Code tot stand is gekomen een

De verzekeraar vermeldt gemotiveerd in zijn (groeps)jaarverslag en

van toepassing zijn. De klant zal te allen tijde zorgvuldig worden

geheel eigen dynamiek kennen, gelet ook op de internationale

op zijn (groeps)website per bepaling uit de Code op welke wijze hij

behandeld.

ontwikkelingen, zal de Code indien daar aanleiding voor is verder

de betreffende bepaling toepast. Indien de verzekeraar niet (volledig)

De Code bevat enkele begrippen die uit het Engels zijn afgeleid. Ten

worden ontwikkeld. In dat kader zal periodiek worden geëvalueerd

voldoet aan de bepaling legt hij uit waarom. De verantwoordingstekst

behoeve van de leesbaarheid van de Code worden twee begrippen

of aanpassingen wenselijk zijn.

in het jaarverslag en op de website moeten eenvoudig vindbaar zijn.

kort toegelicht. Met risicobereidheid (‘risk appetite’) wordt de mate van

De naleving van de Code wordt gemonitord door een door het

redelijkerwijs voorzienbaar risico bedoeld die de verzekeraar gezien

Verbond, in overleg met overige relevante brancheorganisaties, aan

zijn voorgenomen activiteiten bereid is te accepteren bij het nastreven

te wijzen onafhankelijke monitoringsinstantie.

VvAA past dit principe toe. De verantwoording is op de website geplaatst en zal, conform de op 1 juli 2013 gewijzigde code, in de jaarverslagen worden opgenomen.

van zijn doelstellingen. Met het Product Goedkeuringsproces (‘Product Approval and Review Process’) wordt het interne proces bedoeld dat

Governance Principes

een verzekeringsproduct bij ontwikkeling of aanpassing doorloopt,

1. Naleving Code en transparante verantwoording

2. Raad van commissarissen

voordat het op de markt wordt geïntroduceerd. In dit proces stelt de

1.1 Toepassing Code

2.1 Samenstelling en deskundigheid

verzekeraar onder meer vast dat het product van toegevoegde waarde,

De verzekeraar past de principes van de Code in beginsel toe. Het

2.1.1

in het belang van en begrijpelijk voor de doelgroep is.

toepassen van de principes is mede afhankelijk van de activiteiten en

De raad van commissarissen is zodanig samengesteld, dat hij zijn

overige specifieke kenmerken van de verzekeraar en de groep waarvan

taak naar behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal

In de Code wordt herhaaldelijk gesproken over de rol van de risico-

hij eventueel deel uitmaakt. Verzekeraars waarop de Code van toepas-

bestuur, onafhankelijkheid en diversiteit zijn een voorwaarde voor

commissie van de raad van commissarissen. Voor een verzekeraar

sing is, verschillen op veel gebieden. Zo verschillen zij in aard en

een goede taakvervulling door de raad van commissarissen.

die geen specifieke risicocommissie heeft, geldt dat een soortgelijke

omvang, opereren zij in verschillende (deel)markten, kunnen zij natio-

commissie de functie van de risicocommissie van de raad van com-

naal of internationaal georiënteerd zijn en kennen zij verschillende

missarissen kan uitoefenen. VvAA heeft een Audit & Risk Committee

corporate governancestructuren. Waar deze verschillen dat rechtvaar-

van de Raad van Commissarissen en in de profielschets Raad van

ingesteld.

digen, zal sprake kunnen zijn van een proportionele toepassing van de

Commissarissen.

De Code is in werking getreden op 1 juli 2013 en vervangt per die

principes van de Code. Afwijkingen, mits gemotiveerd, kunnen der-

datum de Governance Principes van 1 januari 2011. De Code is ten

halve gerechtvaardigd zijn. Hieronder wordt per principe aangeven of

opzichte van de versie van 1 januari 2011 uitgebreid met principes

VvAA dit naleeft. Voor zover dat niet het geval is, zal een toelichting

benoemd. De Raad van Commissarissen is zodanig samengesteld

1.2 (Verantwoording Code) en principe 7 (Naleving weten

worden gegeven. In de toelichtingen wordt gebruik gemaakt van de bij

dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. De vereisten om dit

regelgeving).

VvAA gebruikte term Hoofddirectie in plaats van raad van bestuur.

mogelijk te maken zijn complementariteit, collegiaal bestuur, onaf-

092


VvAA past dit principe toe. Het principe is uitgewerkt in het Reglement

Een commissaris wordt bij VvAA voor een periode van vier jaar

hankelijkheid en diversiteit. Herbenoeming van een commissaris

2.1.3

van commissarissen opgesteld die past binnen de profielschets die

vindt alleen plaats na zorgvuldige overweging en kan tweemaal

De leden van de raad van commissarissen beschikken over gedegen

voor de gehele raad is opgesteld.

geschieden, telkens voor een periode van vier jaar. De maximale

kennis van de maatschappelijke functies van de verzekeraar en van

zittingsduur van commissarissen is derhalve twaalf jaar. Bij een

de belangen van alle bij de verzekeraar betrokken partijen. De raad

VvAA past dit principe toe. VvAA beschikt over een profielschets Raad

herbenoeming wordt rekening gehouden met het profiel van de Raad

van commissarissen maakt een evenwichtige afweging van de

van Commissarissen. Deze profielschets wordt bij het invullen van

van Commissarissen, het functioneren van de betrokkene en de

belangen van de bij de verzekeraar betrokkenen zoals zijn klanten,

vacatures vertaald naar een profielschets voor de betreffende vacature.

zittingstermijn.

aandeelhouders en collega’s.

2.1.2

VVvAA past dit principe toe. Alle commissarissen hebben een brede

Bij de vervulling van de vacature van voorzitter van de raad van com-

De raad van commissarissen beschikt over een voldoende aantal

en relevante maatschappelijke ervaring. De commissarissen zijn

missarissen wordt in de op te stellen individuele profielschets aan-

leden om zijn functie, ook in de commissies van de raad, goed te

daarnaast te verdelen in twee groepen. Enerzijds is er een commissaris

dacht besteed aan de door de verzekeraar gewenste deskundigheid

kunnen uitoefenen. Het geschikte aantal leden is mede afhankelijk

die als medicus bestuurslid is van Vereniging VvAA. Daarmee zijn de

en ervaring met de financiële sector en bekendheid met de sociaal-

aandeelhouder en de leden/klanten van VvAA rechtstreeks vertegen-

economische en politieke cultuur en de maatschappelijke omgeving

woordigd in de Raad van Commissarissen. Daarnaast is een groep

van de belangrijkste markten waarin de verzekeraar opereert.

2.1.5

van de aard, omvang en complexiteit van de verzekeraar.

VvAA past dit principe toe. De Raad van Commissarissen beschikt

commissarissen afkomstig uit het bedrijfsleven. Deze mix waarborgt

thans over vier leden. VvAA is voornemens een vijfde lid te benoemen.

de gewenste aanwezigheid van deskundigheid en achtergronden en

Dit is gezien de aard, omvang en complexiteit van VvAA voldoende.

de evenwichtige afweging van belangen.

VvAA past dit principe toe. Een individuele profielschets wordt opgesteld aan de hand van de profielschets Raad van Commissarissen en daarin komen de genoemde aspecten terug.

Het aantal leden van de Raad van Commissarissen wordt vastgesteld

2.1.4

door de Raad van Commissarissen, waarbij er rekening mee wordt

Ieder lid van de raad van commissarissen is in staat om de hoofd

2.1.6

gehouden dat het aantal voldoende moet zijn om de taken van de

lijnen van het totale beleid van de verzekeraar te beoordelen en zich

Ieder lid van de raad van commissarissen, de voorzitter in het

Raad van Commissarissen en zijn commissies goed uit te kunnen

een afgewogen en zelfstandig oordeel te vormen over de basisrisico’s

bijzonder, is voldoende beschikbaar en bereikbaar om zijn taak

oefenen. De Raad van Commissarissen heeft een profielschets

die daarbij worden gelopen. Voorts beschikt ieder lid van de raad van

binnen de raad van commissarissen en de commissies van de raad

opgesteld voor zijn omvang en samenstelling. De aard van de

commissarissen over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is

waarin hij zitting heeft naar behoren te vervullen.

onderneming en haar dochtermaatschappijen en de gewenste

voor de vervulling van zijn rol binnen de raad van commissarissen.

deskundigheid en achtergrond van de leden van de Raad van

Daartoe wordt, zodra een vacature in de raad van commissarissen

VvAA past dit principe toe. Alle leden van de Raad van Commissaris

Commissarissen worden daarbij in ogenschouw genomen.

ontstaat, een individuele profielschets voor het nieuwe lid van de raad

sen zijn goed bereikbaar en beschikbaar om hun taak te vervullen.


093

2.1.7

besproken en vastgesteld in de Raad van Commissarissen. Dit beleid

individuele leden van de Raad van Commissarissen, alsmede de

Ieder lid van de raad van commissarissen ontvangt een passende

wordt conform de Code uitgevoerd. Vrijwel alle leden van de Raad van

conclusies die hieraan verbonden moeten worden. Een keer per drie

vergoeding in relatie tot het tijdsbeslag van de werkzaamheden. Deze

Commissarissen hebben in 2014 deelgenomen aan de door Nyenrode

jaar beoordeelt de Raad van Commissarissen, onder onafhankelijke

vergoeding is niet afhankelijk van de resultaten van de verzekeraar.

Business Universiteit en het Verbond van Verzekeraars ontwikkelde

begeleiding, het functioneren van de Raad. Ultimo 2011 heeft De

leergang voor commissarissen van verzekeraars. Eén commissaris

Nederlandsche Bank een onderzoek uitgevoerd naar de ‘Board

VvAA past dit principe toe. Bij (een voorstel tot aanpassing van) de

heeft hier niet aan deelgenomen, maar deze was tot en met 2013 zelf

effectiveness’ bij VvAA, waarvan een onderzoek naar de effectiviteit

vergoeding voor de commissarissen is het principe van een markt-

docent voor commissarissen aan een van de opleidingsinstituten.

van de Raad van Commissarissen deel heeft uitgemaakt.

is voor het laatst vastgesteld in december 2011 voor de jaren 2012

2.1.9

2.2 Taak en werkwijze

tot en met 2014 en wordt in beginsel iedere drie jaar heroverwogen.

De beoordeling van de effectiviteit van de in principe 2.1.8 bedoelde

2.2.1

permanente educatie maakt deel uit van de jaarlijkse evaluatie van

Bij zijn toezicht besteedt de raad van commissarissen bijzondere

de raad van commissarissen.

aandacht aan het risicobeheer van de verzekeraar. Iedere bespreking

conforme beloning leidend. De vergoeding voor de commissarissen

2.1.8 De voorzitter van de raad van commissarissen ziet toe op de aanwe-

van het risicobeheer wordt voorbereid door een risico- of vergelijkbare

zigheid van een programma van permanente educatie voor de leden

VvAA past dit principe toe. Dit onderwerp maakt deel uit van de

commissie, die daartoe door de raad van commissarissen uit zijn

van de raad van commissarissen, dat tot doel heeft de deskundigheid

jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen.

midden is benoemd.

De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen

2.1.10

VvAA past dit principe toe. De Raad van Commissarissen heeft uit zijn

binnen de verzekeraar en de financiële sector, op corporate

Naast de jaarlijkse evaluatie van het eigen functioneren van de raad

midden een Audit & Risk Committee benoemd, die onder meer belast

governance in het algemeen en die van de financiële sector in het

van commissarissen wordt dit functioneren eens in de drie jaar onder

is met de voorbereiding van de bespreking van het risicobeheer in de

bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit, het risico

onafhankelijke begeleiding geëvalueerd. De betrokkenheid van ieder

plenaire vergadering.

management, financiële verslaggeving en audit. Ieder lid van de

lid van de raad van commissarissen, de cultuur binnen de raad van

raad van commissarissen neemt deel aan het programma en voldoet

commissarissen en de relatie tussen de raad van commissarissen en

2.2.2

aan de eisen van permanente educatie.

de raad van bestuur maken deel uit van deze evaluatie.

Voor de risicocommissie gelden, evenals voor de auditcommissie,

VvAA past dit principe toe. Op 24 mei 2011 is het beleid met

VvAA past dit principe toe. De Raad van Commissarissen bespreekt

van de risicocommissie beschikken over grondige kennis van de

betrekking tot deskundigheid en deskundigheidsbevordering van de

minimaal eenmaal per jaar buiten aanwezigheid van de Hoofddirectie

financieel-technische aspecten van het risicobeheer of over de nodige

Hoofddirectie, het DirectieTeam en de Raad van Commissarissen

zowel zijn eigen functioneren, dat van de commissies, dat van de

ervaring die een gedegen beoordeling van risico’s mogelijk maakt en

van de commissarissen op peil te houden en waar nodig te verbreden.

specifieke competentie- en ervaringseisen. Zo moet een aantal leden

094


moet een aantal leden van de auditcommissie beschikken over

pelijke functies van de verzekeraar en van de belangen van alle

3.1.4

grondige kennis van financiële verslaglegging, interne beheersing en

betrokken partijen. Voorts beschikt ieder lid van de raad van bestuur

Ieder lid van de raad van bestuur neemt deel aan het programma als

audit of over de nodige ervaring die een gedegen toezicht op deze

over grondige kennis om de hoofdlijnen van het totale beleid van de

bedoeld in 3.1.3 en voldoet aan de eisen van permanente educatie.

onderwerpen mogelijk maakt.

verzekeraar te kunnen beoordelen en bepalen en zich een afgewogen

Eén en ander is voorwaarde voor het kunnen functioneren als lid van

en zelfstandig oordeel te kunnen vormen over risico’s die daarbij

de raad van bestuur. De raad van commissarissen vergewist zich

worden gelopen.

ervan of de leden van de raad van bestuur voldoende deskundig zijn.

VvAA past dit principe toe. Beide leden van de Hoofddirectie beschik-

VvAA past dit principe toe. Ter uitvoering van het beleid ten aanzien

VvAA past dit principe toe. In de Audit & Risk Committee zijn de genoemde specifieke competenties en ervaringen aanwezig. Daarnaast heeft de Raad van Commissarissen de mogelijkheid externe deskundigen in te schakelen voor specifieke onderwerpen.

ken over de gevraagde kennis en hebben (zeer) ruime ervaring in de

van permanente educatie volgen de Hoofdirectie en het DirectieTeam

financiële sector.

een opleidingscyclus bij Nyenrode Business Universiteit, die speciaal voor dit doel is ontwikkeld. De Raad van Commissarissen wordt

3. Raad van bestuur 3.1 Samenstelling en deskundigheid

3.1.3

3.1.1

De voorzitter van de raad van bestuur ziet toe op de aanwezigheid

De raad van bestuur is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar

van een programma van permanente educatie voor de leden van

3.1.5

behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal bestuur en

de raad van bestuur, dat tot doel heeft de deskundigheid van de

De verzekeraar vermeldt jaarlijks in zijn jaarverslag hoe invulling is

diversiteit zijn een voorwaarde voor een goede taakvervulling door

leden van de raad van bestuur op peil te houden en waar nodig te

gegeven aan de principes 3.1.3 en 3.1.4.

de raad van bestuur.

verbreden. De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, op

hiervan op de hoogte gehouden.

VvAA past dit principe toe.

VvAA past dit principe toe. De Hoofddirectie bestaat uit de voorzitter

corporate governance in het algemeen en die van de financiële

van de Hoofddirectie en een lid van de Hoofddirectie. Bij de

sector in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit,

3.1.6

benoeming en samenstelling van de Hoofddirectie is (en wordt)

het risicomanagement, financiële verslaggeving en audit.

De raad van bestuur draagt, met inachtneming van de door de raad

hier expliciet aandacht aan besteed. 3.1.2

van commissarissen goedgekeurde risicobereidheid, zorg voor een

VvAA past dit principe toe. In mei 2011 is specifiek beleid met het

evenwichtige afweging tussen commerciële belangen van de verzeke-

oog op permanente educatie schriftelijk vastgelegd, dat zowel voor

raar en te nemen risico’s.

Ieder lid van de raad van bestuur beschikt over gedegen kennis van

de Hoofddirectie als de Raad van Commissarissen en de leden van

de financiële sector in het algemeen en het verzekeringswezen in het

het DirectieTeam van toepassing is.

bijzonder. Ieder lid beschikt over gedegen kennis van de maatschap-

VvAA past dit principe toe. De risicobereidheid wordt periodiek herijkt en ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Commissarissen.


095

De risicobereidheid is een afspiegeling van de balans tussen aan

3.1.8

daarbij de rol van (de representant van) de leden/klanten, waardoor

leden van VvAA te leveren producten en diensten, de risico’s die VvAA

Het lid van de raad van bestuur bij wie de taak is belegd de besluit-

de vragen en zaken waarmee onze leden/klanten in hun dagelijks

daarvoor zelf wil lopen en het weerstandsvermogen van de groep.

vorming binnen de raad van bestuur op het punt van risicobeheer

leven als zorgprofessional en in privé worden geconfronteerd, aan

voor te bereiden, kan zijn functie combineren met andere aandachts-

de orde komen. Daarvoor worden overigens ook ledenonderzoeken,

3.1.7

gebieden, op voorwaarde dat hij geen individuele commerciële

ledenpanels en andere middelen ingezet. Voorts vervult het bestuur

Binnen de raad van bestuur wordt aan een van de leden van de raad

verantwoordelijkheid draagt voor en onafhankelijk functioneert van

de rol van (vertegenwoordiger van de) aandeelhouder, die in de

van bestuur de taak opgedragen besluitvorming binnen de raad van

commerciële taakgebieden.

aandeelhoudersvergadering op meer strategisch niveau overleg voert met de Hoofddirectie. Daarnaast wordt het ondernemingsbeleid

bestuur op het punt van risicobeheer voor te bereiden. Het betrokken lid van de raad van bestuur is tijdig betrokken bij de voorbereiding

VvAA past dit principe toe. De verantwoordelijkheid voor verkoop en

regelmatig besproken met de ondernemingsraad en met collega’s

van beslissingen die voor de verzekeraar van materiële betekenis

distributie van verzekeringsproducten is in de taakverdeling binnen

en participeert VvAA actief in gremia van het Verbond van

voor het risicoprofiel zijn, in het bijzonder waar deze beslissingen een

de Hoofddirectie gescheiden van de verantwoordelijkheid voor Risk

Verzekeraars.

afwijking van de door de raad van commissarissen goedgekeurde

Management. 3.2.2

risicobereidheid tot gevolg kunnen hebben. Bij het uitoefenen van de risicobeheerfunctie wordt tevens aandacht besteed aan het belang

3.2 Taak en werkwijze

Het centraal stellen van de klant is een noodzakelijke voorwaarde

van financiële stabiliteit en de impact die systeemrisico´s mogelijk

3.2.1

voor de continuïteit van de verzekeraar. Onverminderd principe 3.2.1

hebben op het risicoprofiel van de eigen instelling.

De raad van bestuur van de verzekeraar draagt bij zijn handelen

draagt de raad van bestuur er zorg voor dat de verzekeraar zijn

zorg voor een evenwichtige afweging van alle belangen van de bij de

klanten te allen tijde zorgvuldig behandelt. De raad van bestuur

VvAA past dit principe toe. Eén van de leden van de Hoofddirectie

verzekeraar betrokken partijen zoals zijn klanten, aandeelhouders en

draagt er zorg voor dat de zorgplicht jegens de klant wordt verankerd

heeft Risk Management expliciet in portefeuille. In de uitvoering wordt

collega’s. Hierbij wordt rekening gehouden met de continuïteit van de

in de cultuur van de verzekeraar.

deze ondersteund door het Asset & Liability Committee (ALCO), het

verzekeraar, de maatschappelijke omgeving waarin de verzekeraar

Insurance Risk Committee (IRC) en de riskmanager. De aard en

functioneert en weten regelgeving en codes die op de verzekeraar

VvAA past dit principe toe. Het meten van klanttevredenheid is een

omvang van de organisatie dragen in zich dat de leden van de

van toepassing zijn.

belangrijk en dagelijks toegepast instrument in de aansturing van de organisatie en van collega’s. De VvAA zorgservice jegens de leden

Hoofddirectie bij alle besluitvorming met materiële gevolgen betrokken zijn.

VvAA past dit principe toe. De structuur, met Vereniging VvAA als

VvAA heeft de interne beheersing aangepast aan de Europese richtlijn

aandeelhouder, waarborgt dat het belang van leden/klanten voorop

is onder meer vastgelegd in de algemene gedragscode die op alle

Solvency II. Beheer van financiële stabiliteit en het risicoprofiel zijn

staat. Regelmatig wordt op informele basis overleg gevoerd met leden

collega’s van toepassing is. Het raadplegen van de leden/klanten

daarbij via diverse instrumenten direct gekoppeld.

van het bestuur van Vereniging VvAA. De bestuursleden vervullen

van VvAA gebeurt regelmatig via diverse soorten ledenpanels, het

096


van VvAA is verankerd in de besturingssystemen en in de cultuur en

bezoeken van leden/klanten door het management, via marktonder-

uitgewerkt. De algemene interne gedragscode en andere bij VvAA

4.2

zoek en door dagelijkse meting van de klanttevredenheid.

geldende codes zijn in de arbeidsovereenkomst van toepassing

De raad van commissarissen houdt toezicht op het door de raad

verklaard en worden persoonlijk uitgereikt.

van bestuur gevoerde risicobeleid. Daartoe bespreekt de raad van

3.2.3

commissarissen het risicoprofiel van de verzekeraar en beoordeelt

De leden van de raad van bestuur oefenen hun functie op een zorg-

4. Risicomanagement

hij op strategisch niveau of kapitaalallocatie en liquiditeitsbeslag in

vuldige, deskundige en integere manier uit met inachtneming van de

4.1

algemene zin in overeenstemming zijn met de goedgekeurde risico-

van toepassing zijnde weten regelgeving, codes en reglementen.

De raad van bestuur, en binnen de raad van bestuur primair de

bereidheid. Bij de uitoefening van deze toezichtrol wordt de raad van

Ieder lid van de raad van bestuur tekent een moreel-ethische verkla-

voorzitter van de raad van bestuur, is verantwoordelijk voor het vast-

commissarissen geadviseerd door de risicocommissie die hiertoe uit

ring. In de toelichting op deze Code is een model-verklaring opgeno-

stellen, uitvoeren, monitoren en waar nodig bijstellen van het algehele

de raad van commissarissen is gevormd.

men. Dit model kan iedere verzekeraar naar eigen inzicht aanvullen.

risicobeleid van de verzekeraar. De risicobereidheid wordt op voorstel van de raad van bestuur tenminste jaarlijks ter goedkeuring aan

VvAA past dit principe toe. De Raad van Commissarissen wordt via

VvAA past dit principe toe. VvAA heeft de moreel-ethische verklaring

de raad van commissarissen voorgelegd. Tussentijdse materiële

haar Audit & Risk Committee door middel van diverse rapportages

aangevuld en op de website gepubliceerd. Naast de leden van

wijzigingen van de risicobereidheid worden eveneens ter goedkeuring

geïnformeerd over de ontwikkelingen op het gebied van risicomanage-

de Hoofddirectie hebben ook alle leden van het DirectieTeam de

aan de raad van commissarissen voorgelegd.

ment. Deze rapportages worden door de Hoofddirectie met het Audit & Risk Committee besproken. Het risicoprofiel, de solvabiliteit, liquiditeit

verklaring ondertekend. VvAA past dit principe toe. Beleid, plannen en rapportage op het

en risicobereidheid zijn onderdeel van deze rapportages.

3.2.4

gebied van risicomanagement worden door de Hoofddirectie

De Audit & Risk Committee heeft ook periodiek overleg met de functies

De raad van bestuur draagt er zorg voor dat de in principe 3.2.3

besproken in het ALCO, het IRC en met de riskmanager. De leden van

Compliance, Risk Management en Internal Audit, waarbij onder andere

bedoelde verklaring wordt vertaald in principes die gelden als

het VvAA Risk Committee zijn verantwoordelijk voor het coördineren

de jaarplannen en rapportages van deze functies worden besproken.

leidraad voor het handelen van alle collega’s van de verzekeraar.

en monitoren van de uitvoering van het beleid. De leden van de

Iedere nieuwe medewerker van de verzekeraar wordt bij indienst

Hoofddirectie hebben zitting in deze drie committees.

4.3

treding uitdrukkelijk gewezen op de inhoud van deze principes door

De risicobereidheid wordt jaarlijks herijkt door de Hoofddirectie

De raad van commissarissen beoordeelt periodiek op strategisch

middel van een verwijzing naar deze principes in het arbeidscontract

(met het DirectieTeam) en ter goedkeuring voorgelegd aan de

niveau of de bedrijfsactiviteiten in algemene zin passen binnen

en wordt geacht deze principes na te leven.

Raad van Commissarissen. Ook tussentijdse aanpassingen van

de risicobereidheid van de verzekeraar. De voor deze beoordeling

de risicobereidheid worden aan de Raad van Commissarissen

relevante informatie wordt op zodanige wijze door de raad van

VvAA past dit principe toe. In de algemene gedragscode zijn de

voorgelegd.

bestuur aan de raad van commissarissen verstrekt dat deze laatste

principes zoals opgenomen in de moreel-ethische verklaring verder

in staat is zich daar een gedegen oordeel over te vormen.


097

VvAA past dit principe toe. Bij de periodieke herijking van de risicobe-

relevante aspecten, waaronder de zorgplicht jegens de klant. De interne

adequate beheersing van de hen toevertrouwde bedrijfsprocessen,

reidheid wordt eveneens geëvalueerd of de actuele bedrijfsactiviteiten

auditfunctie controleert op basis van een jaarlijkse risicoanalyse of

diensten en producten. Het lijnmanagement zorgt ervoor dat de

hierin passen.

opzet, bestaan en werking van het proces effectief zijn en informeert de

processen zodanig worden ingericht, dat de doelstellingen van

raad van bestuur en de desbetreffende (risico)commissie van de raad

de leden/klanten van VvAA binnen hun bedrijfsonderdeel zo

van commissarissen omtrent de uitkomsten hiervan.

4.4

efficiënt mogelijk worden gerealiseerd en dat de risico’s worden gemitigeerd.

De raad van bestuur draagt er zorg voor dat het risicobeheer zodanig adequaat is ingericht dat hij tijdig op de hoogte is van materiële

VvAA past dit principe toe. Dit principe met betrekking tot het product

risico’s die de verzekeraar loopt opdat deze risico’s beheerst kunnen

goedkeuringsproces is ook vastgelegd in de vereisten van het

• Second line of defence - de ondersteunende afdelingen. Deze

worden. Beslissingen die van materiële betekenis zijn voor het risico-

Keurmerk Klantgericht Verzekeren. VvAA voldoet aan die vereisten

afdelingen ondersteunen bij het inrichten en uitvoeren van de

profiel, de kapitaalallocatie of het liquiditeitsbeslag, worden genomen

en is daarom gerechtigd het Keurmerk te voeren. De Hoofddirectie

interne beheersing.

door de raad van bestuur.

heeft behoud van het Keurmerk en daarmee de zorg voor een goed

Risk Management is verantwoordelijk voor de coördinatie en

functionerend product goedkeuringsproces als doel gesteld.

ontwikkeling van de risk managementstructuur, de opstelling en

VvAA past dit principe toe. VvAA heeft een Risk Management raam-

De jaarlijkse review van het product goedkeuringsproces is opgeno-

analyse van risk managementrapportages en waar nodig het

werk ingericht waarin verantwoordelijkheden en rapportagelijnen

men in de jaaragenda van Internal Audit en deze rapporteert daarover

adviseren van directies en lijnmanagement, de Hoofddirectie en

helder en eenduidig zijn vastgelegd, zodat adequate risicobeheersing

aan de Hoofddirectie en aan de Audit & Risk Committee.

de Audit & Risk Committee van de Raad van Commissarissen.

is geborgd. De aard en omvang van de organisatie dragen bovendien in zich dat de Hoofddirectie bij alle besluitvorming met materiële

5. Audit

Compliance is verantwoordelijk voor het monitoren van en com-

gevolgen betrokken is.

5.1

municeren over wijzingen in weten regelgeving, het toezien op

De raad van bestuur draagt zorg voor systematische controle op de

implementatie en toetsen van naleving van weten regelgeving.

4.5

beheersing van de risico’s die met de (bedrijfs)activiteiten van de

Iedere verzekeraar heeft een Product Goedkeuringsproces. De raad van

verzekeraar samenhangen.

Het Actuariaat en Business Control zijn onafhankelijk van de lijn verantwoordelijk voor het proactief beoordelen van de financiële

bestuur draagt zorg voor de inrichting van het Product Goedkeurings proces en is verantwoordelijk voor het adequaat functioneren daarvan.

VvAA past dit principe toe. VvAA heeft haar organisatie ingericht

en de operationele bedrijfsvoering en het doen van voorstellen

Producten die het Product Goedkeuringsproces binnen de verzekeraar

volgens het ‘three lines of defence’ model:

tot bijsturing daarvan.

• First line of defence - het lijnmanagement. Het lijnmanagement is

juridische procedures, contracten en ontslagzaken.

Juridische Zaken verleent ondersteuning op gebieden zoals

doorlopen worden niet op de markt gebracht of gedistribueerd zonder een zorgvuldige afweging van de risico’s door de risicomanagementfunctie binnen de verzekeraar en zorgvuldige toetsing van andere

098


binnen de gestelde kaders integraal verantwoordelijk voor een

• Third line of defence - de afdeling Internal Audit. Internal Audit is

VvAA past dit principe toe. Internal Audit rapporteert de uitkomsten

5.6

verantwoordelijk voor het onafhankelijk toetsen van de effectiviteit

van haar werkzaamheden aan de Hoofddirectie en aan de Audit &

De interne auditfunctie neemt het initiatief om met de Nederlandsche

en efficiëntie van de (beheersing van) bedrijfsprocessen, waar

Risk Committee van de Raad van Commissarissen.

Bank en de extern accountant ten minste jaarlijks in een vroegtijdige

onder de risicobeheersing.

fase elkaars risicoanalyse en bevindingen en auditplan te bespreken. 5.4

Aanvullend heeft de extern accountant zijn verantwoordelijkheid in

Tussen de interne auditfunctie, de extern accountant en de risico- of

VvAA past dit principe toe. Gedurende het hele jaar vindt afstemming

de beoordeling van risico’s in het kader van de jaarrekeningcontrole.

auditcommissie van de raad van commissarissen vindt periodiek

en overleg plaats tussen de extern accountant en Internal Audit en

informatie-uitwisseling plaats. In het kader van deze informatie-

jaarlijks wordt hierover overleg met DNB geïnitieerd.

5.2

uitwisseling is ook de risicoanalyse en het auditplan van de interne

Binnen de verzekeraar is een interne auditfunctie werkzaam die

auditfunctie en van de extern accountant onderwerp van overleg.

onafhankelijk is gepositioneerd. Het hoofd interne audit rapporteert

6. Beloningsbeleid 6.1 Uitgangspunt

aan de voorzitter van de raad van bestuur en heeft een rapportagelijn

VvAA past dit principe toe. Zowel Internal Audit als de extern accoun-

6.1.1

naar de voorzitter van de auditcommissie.

tant stellen jaarlijks een auditplan op dat is gebaseerd op een

De verzekeraar voert een zorgvuldig, beheerst en duurzaam

risicoanalyse. Het jaarplan wordt besproken met en vastgesteld door

beloningsbeleid dat in lijn is met zijn strategie en risicobereidheid,

de Hoofddirectie en besproken met de Audit & Risk Committee.

doelstellingen en waarden en waarbij rekening wordt gehouden

VvAA past dit principe toe en heeft een charter opgesteld waarin dit principe is vastgelegd. Het charter is vastgesteld door de Hoofddirectie en goedgekeurd door het Audit & Risk Committee.

met de lange termijn belangen van de verzekeraar, de relevante 5.5

internationale context en het maatschappelijk draagvlak. De raad

In het kader van de algemene controleopdracht voor de jaarrekening

van commissarissen en de raad van bestuur nemen dit uitgangspunt

5.3

rapporteert de extern accountant in zijn verslag aan de raad van

in acht bij het vervullen van hun taken met betrekking tot het

De interne auditfunctie heeft tot taak te beoordelen of de interne

bestuur en de raad van commissarissen zijn bevindingen over de

beloningsbeleid.

beheersmaatregelen in opzet, bestaan en in werking effectief zijn.

kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het

Daarbij ziet zij onder meer op de kwaliteit en effectiviteit van het func-

risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar.

genoemde elementen opgenomen. Het beleid wordt door de

tioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar. De interne auditfunctie rapporteert over de bevindingen aan de raad van bestuur en de auditcommissie.

VvAA past dit principe toe. In het beloningsbeleid van VvAA zijn

VvAA past dit principe toe. Evaluatie van de governancestructuur,

Hoofddirectie en de Raad van Commissarissen gevolgd bij de

waaronder risicobeheer, maakt deel uit van de algemene controle

bepaling van de beloningen van de individuele collega’s en

opdracht en de extern accountant rapporteert daarover in zijn verslag.

bestuurders.


099

6.2 Governance

bestuur ervoor zorgdraagt dat de variabele beloningen binnen de

6.3.2

6.2.1

verzekeraar passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid van

De vergoeding bij ontslag van een lid van de raad van bestuur

De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitvoeren en

de verzekeraar en in het bijzonder of deze voldoen aan de in deze

bedraagt maximaal eenmaal het jaarsalaris (het ‘vaste’ deel van de

evalueren van het vastgestelde beloningsbeleid ten aanzien van de

paragraaf genoemde principes. Tevens bespreekt de raad van com-

bezoldiging). Indien het maximum van eenmaal het jaarsalaris voor

leden van de raad van bestuur. Daarnaast geeft de raad van commis-

missarissen materiële retentie-, exit en welkomstpakketten en ziet

een lid van de raad van bestuur die in zijn eerste benoemingstermijn

sarissen goedkeuring aan het beloningsbeleid voor het senior

erop toe dat deze passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid

wordt ontslagen kennelijk onredelijk is, komt dit lid van de raad van

management en ziet hij toe op de uitvoering daarvan door de raad van

van de verzekeraar en niet excessief zijn.

bestuur in dat geval in aanmerking voor een ontslagvergoeding van

bestuur. Tevens keurt de raad van commissarissen de beginselen van

maximaal tweemaal het jaarsalaris.

het beloningsbeleid voor overige collega’s van de verzekeraar goed.

VvAA past dit principe toe. Zie ook de bovenstaande toelichting.

Het beloningsbeleid van de verzekeraar omvat mede het beleid met

Jaarlijks wordt de uitvoering van het beloningsbeleid getoetst door

VvAA past dit principe toe. De vergoeding bij ontslag bedraagt maxi-

betrekking tot het toekennen van retentie-, exit- en welkomstpakketten.

de afdeling Internal Audit. De rapportage wordt besproken met de

maal eenmaal het vaste jaarsalaris.

Benoemings- & Remuneratiecommissie. 6.3.3

VvAA past dit principe toe. In 2011 is het beloningsbeleid voor de leden van de Hoofddirectie opnieuw vastgesteld door de Raad van

6.3 Bestuurdersbeloning

Bij de toekenning van de variabele beloning aan een lid van de raad

Commissarissen. De maximale variabele beloning van de leden van

6.3.1

van bestuur wordt rekening gehouden met de lange termijn compo-

de Hoofddirectie bedraagt 60% van de vaste beloning. Voor 2015 en

Het totale inkomen van een lid van de raad van bestuur staat in een

nent. De toekenning is mede afhankelijk van winstgevendheid en/of

verder is deze bepaald op 20% van de vaste beloning. De beloning

redelijke verhouding tot het vastgestelde beloningsbeleid binnen de

continuïteit. De variabele beloning wordt voor een materieel deel

van de leden van het DirectieTeam wordt jaarlijks besproken met de

verzekeraar waarbij het totale inkomen ten tijde van de vaststelling

voorwaardelijk toegekend en op zijn vroegst drie jaar later uitgekeerd.

Benoemings- & Remuneratiecommissie van de Raad van

iets beneden de mediaan van vergelijkbare functies binnen en buiten

Commissarissen. Tevens heeft de Raad van Commissarissen in 2011

de financiële sector ligt, waarbij de relevante internationale context

de beginselen van het beloningsbeleid van VvAA goedgekeurd. In 2012

wordt meegewogen.

6.2.2. De raad van commissarissen bespreekt jaarlijks de hoogste variabele inkomens. De raad van commissarissen ziet erop toe dat de raad van

100


van leden van de Hoofddirectie is mede afhankelijk van de rentabiliteit, omzet, solvabiliteit, klanttevredenheid, collegatevredenheid en

zijn deze op grond van de Rbb aangevuld en opnieuw goedgekeurd door de Raad van Commissarissen.

VvAA past dit principe toe. De toekenning van de variabele beloning

VvAA past dit principe toe. Bij de vaststelling van de beloning van de

persoonlijk functioneren. De variabele beloning wordt voor 40%

Hoofddirectie is deze in verhouding gebracht met de beloning van

voorwaardelijk toegekend en één, twee, drie en vier jaar later

vergelijkbare functies.

uitgekeerd. Het onvoorwaardelijke deel wordt gefaseerd uitgekeerd, 50% in het jaar van toekenning en 50% één jaar later.

6.3.4

6.4.2

Naast financiële prestatiecriteria vormen ook niet-financiële prestatie-

Aandelen die zonder financiële tegenprestaties aan een lid van de

Iedere verzekeraar stelt een bij de verzekeraar passend maximum

criteria een belangrijk onderdeel van de individuele beoordeling. In

raad van bestuur worden toegekend, worden aangehouden voor

vast voor de verhouding tussen de variabele beloning en het vaste

het beloningsbeleid van de verzekeraar worden de prestatiecriteria

telkens een periode van ten minste vijf jaar of tot ten minste het einde

salaris. Voor een lid van de raad van bestuur bedraagt de variabele

zoveel mogelijk geobjectiveerd.

van het dienstverband indien deze periode korter is. Indien opties

beloning per jaar maximaal 100% van het vaste inkomen.

VvAA past dit principe toe. Alle genoemde aspecten zijn in het

worden toegekend worden deze in ieder geval de eerste drie jaar na toekenning niet uitgeoefend.

VvAA past dit principe toe. Alle variabele beloningen kennen een

beloningsbeleid opgenomen, zoals hiervoor uiteengezet.

maximum als percentage van de vaste beloning. De maximale perVvAA past dit principe toe door het verplicht gebruik van financiële

centages zijn (tot en met 2014): 60% voor de Hoofddirectie, 35%

6.4.4

instrumenten bij de uitkering van de variabele beloning (conform de

voor leden van het DirectieTeam, 20% voor overige beleidsbepalers

Bij het beoordelen van prestaties op basis van de vastgestelde

Rbb). Daartoe is, conform de vereisten in de Rbb, een financieel

en 15% voor alle overige collega’s. Voor verkoopcollega’s bestaat

prestatiecriteria worden financiële prestaties gecorrigeerd voor

instrument ingericht. VvAA kent namelijk geen aandelen of opties op

een additionele variabele beloning voor uitzonderlijke prestaties van

(geschatte) risico’s en kosten van kapitaal.

aandelen in haar kapitaal toe aan leden van de Hoofddirectie en

maximaal 15% voor buitendienstcollega’s, 5% voor binnendienst-

andere collega’s.

collega’s en 10% voor collega’s van de afdeling Belastingadvies &

VvAA past dit principe toe. De beoordeling is onderworpen aan een

Accountancy. Bij deze laatste categorieën collega’s geldt een vooraf

risicocorrectiemechanisme op grond waarvan rekening wordt gehou-

vastgestelde minimumscore op de voor hen bepaalde klanttevreden-

den met (geschatte) risico’s. Alle gewone aandelen in het kapitaal

6.4 Variabele beloning

6.4.1

heid als toetredingsdrempel voor de variabele beloning. Voor 2015

van VvAA worden gehouden door Vereniging VvAA. De correctie van

Het toekennen van een variabele beloning is mede gerelateerd aan

e.v. zijn de percentages als volgt: 20% voor de Hoofddirectie, 20%

financiële prestaties voor ‘kosten van kapitaal’ vindt plaats binnen de

de lange termijndoelstellingen van de verzekeraar.

voor leden van het DirectieTeam, 20% voor overige beleidsbepalers

toetsing op de rentabiliteit, waarbij VvAA de financiële prestaties

en 15% voor alle overige collega’s. De additionele variabele beloning

expliciet afzet tegenover de gebudgetteerde rentabiliteit waarvan het

VvAA past dit principe toe. De besturing van VvAA is gericht op de

voor verkoopcollega’s is gemaximeerd op 5%, zodat ook het totaal

gewenste rendement op het eigen vermogen - als proxy voor de

zelfstandige continuïteit van de onderneming op lange termijn. De

aan variabele beloning voor deze collega’s maximaal 20% bedraagt.

‘kosten van kapitaal’ - deel uitmaakt.

satie en het bedrijfsonderdeel, direct gekoppeld aan de beoordeling

6.4.3

6.4.5

van de collega’s. De jaarlijkse beoordeling vindt plaats aan de hand

Een variabele beloning wordt gebaseerd op de prestaties van het

In buitengewone omstandigheden, bijvoorbeeld indien toepassing

van de persoonlijke doelstellingen, waarvan een deel is afgeleid van

individu, zijn bedrijfsonderdeel en die van de verzekeraar als geheel

van de vastgestelde prestatiecriteria tot een verkrijging van onge-

de lange termijndoelstellingen van VvAA.

op basis van vooraf vastgestelde en beoordeelbare prestatiecriteria.

wenste variabele beloning van een lid van de raad van bestuur zou

variabele beloning is, naast aan het resultaat van de gehele organi-


101

leiden, heeft de raad van commissarissen de discretionaire bevoegd-

weten regelgeving of de wijzigingen van bestaande en monitoren

heid de variabele beloning aan te passen wanneer deze naar zijn

de implementatie ervan door de betrokkenen. Afhankelijk van het

oordeel leidt tot onbillijke of onbedoelde uitkomsten.

onderwerp van de betreffende weten regelgeving worden relevante afdelingen, zoals Juridische Zaken, Risk management, Internal Audit

VvAA past dit principe toe. Deze bepaling is in het beloningsbeleid

en Actuariaat betrokken of geïnformeerd. De compliance officers

voor de Hoofddirectie opgenomen.

rapporteren over deze activiteiten aan de Hoofddirectie en aan de Audit & Risk Committee van de Raad van Commissarissen.

6.4.6 De raad van commissarissen heeft de bevoegdheid de variabele beloning die is toegekend aan het lid van de raad van bestuur op basis van onjuiste (financiële) gegevens terug te vorderen van het desbetreffende lid van de raad van bestuur.

VvAA past dit principe toe. Deze bepaling is in het beloningsbeleid voor de Hoofddirectie opgenomen. 7. Naleving weten regelgeving De verzekeraar beschikt over een proces dat borgt dat nieuwe weten regelgeving tijdig wordt gesignaleerd en geïmplementeerd. Dit proces evalueert de verzekeraar jaarlijks. Betrokken bij dit proces zijn in ieder geval de volgende functies: het bestuur, de interne toezichthouder, risicomanagement, compliance, internal audit en de actuariële functie.

VvAA past dit principe toe. VvAA heeft een proces waarbij diverse bronnen worden gemonitord op berichtgeving rond weten regel geving. De compliance officers registreren de relevante nieuwe

102


6 Jaarrekening 2014 VvAA Groep B.V.

JAARREKENING 2014 VvAA GROEP B.V. | JAARVERSLAG 2014

103

Kerncijfers (x € 1 miljoen) 2014

2013

2012

2011

2010

Premie-inkomen schadeverzekeringen

97,9

97,2

91,8

85,3

86,7

Premie-inkomen levensverzekeringen

19,5

20,3

21,7

41,6

45,8

Opbrengst belegde middelen

25,9

27,9

31,7

33,6

40,9

Opbrengst Advies & Diensten

41,9

47,9

45,4

47,3

47,5

0,6

0,7

0,7

1,7

7,1

185,8

194,0

191,3

209,5

228,0

65,5

62,3

62,1

66,8

72,2

Omzet

Overige opbrengsten Totale omzet Bedrijfskosten Operationele kosten Strategische projecten

5,1

8,2

8,1

8,4

3,1

Overige kosten

5,6

4,0

0,0

1,7

0,0

76,2

74,5

70,2

76,9

75,3

Schadeverzekeringen

9,2

0,6

6,2

-4,8

4,7

Levensverzekeringen

6,4

7,3

7,0

-4,1

5,7

Advies & Diensten

1,3

6,9

10,0

14,1

14,3


-0,1

-0,1

-1,3

0,8

0,5

Bruto resultaat voor retourprovisie AOV

16,8

14,7

21,9

6,0

25,2

-12,3

-12,0

-11,6

-12,8

-12,4

4,5

2,7

10,3

-6,8

12,8

-0,7

-0,6

-2,8

1,7

-3,5

Netto resultaat

3,8

2,1

7,5

-5,1

9,3

Mutatie herwaardering

5,9

6,6

3,0

-2,0

4,0

Mutatie goodwill

-0,9

0,0

0,0

0,0

0,0

Totaal resultaat

8,8

8,7

10,5

-7,1

13,3

Totale bedrijfskosten Bruto resultaat

Retourprovisie AOV ten behoeve van de leden Resultaat voor belastingen Belasting

2014

2013

2012

2011

2010

VvAA Schadeverzekeringen N.V. 1)

467%

409%

421%

415%

451%

VvAA Levensverzekeringen N.V. 1)

468%

446%

374%

324%

318%

VvAA Overige activiteiten

306%

220%

345%

392%

337%

VvAA Groep B.V.

456%

412%

389%

360%

363%

Schadeverzekeringen

133,0

133,8

119,5

107,5

96,6

Levensverzekeringen

580,4

614,4

670,5

715,2

786,9

713,4

748,2

790,0

822,7

883,5

Beleggingen

695,2

706,6

725,6

745,0

794,3


199,6

196,6

197,4

198,8

223,6

30,7

52,7

46,5

45,1

51,4

925,5

955,9

969,5

988,9

1.069,3

194,0

185,2

176,5

166,0

173,1

117.777

114.636

111.477

107.601

105.114

Aantal fte’s in vast dienstverband

638

660

641

655

688

Collega’s in dienst

715

741

723

739

775

Collega’s ingehuurd

158

114

94

107

81

Totaal aantal collega’s ultimo jaar

873

855

817

846

856

Solvabiliteit

Technische voorzieningen

Belegd vermogen

Liquide middelen

Eigen vermogen Aantal leden Vereniging VvAA

1)

Het solvabiliteitspercentage van VvAA Levensverzekeringen N.V. en VvAA Schadeverzekeringen N.V. is berekend als de aanwezige solvabiliteit t.o.v. de vereiste solvabiliteit op Solvency I-grondslagen. JAARREKENING 2014 VvAA GROEP B.V. | JAARVERSLAG 2014

105

Geconsolideerde balans per 31 december 2014 vóór winstbestemming (x € 1000) 2014

2013

ACTIVA

2014

2013

123

123

19.213

13.286

170.905

169.719

3.776

2.066

PASSIVA

Beleggingen (1)

695.244

706.571

Gestort en opgevraagd kapitaal

Beleggingen voor rekening en risico van polishouders (2)

199.596

196.630

Herwaarderingsreserve

Liquide middelen (3)

30.717

52.716

Overige reserves

Overige activa (4)

33.986

25.278

Onverdeeld resultaat boekjaar

Overlopende activa (5)

12.575

14.947

Groepsvermogen (6)

194.017

185.194

Verzekeringstechnische voorzieningen (7)

513.758

551.562

199.596

196.630

Voorzieningen (8)

12.226

10.182

Overige schulden (9)

33.039

31.251

Overlopende passiva (10)

19.482

21.323

972.118

996.142

Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen

Totaal

106

JAARVERSLAG 2014 | JAARREKENING 2014 VvAA GROEP B.V.

972.118

996.142

Totaal

Geconsolideerde winsten verliesrekening 2014 vóór winstbestemming (x € 1000) 2014

2013

113.016

113.324

25.933

27.859

3.481

2.063

Opbrengst uit beleggingen voor risico van polishouders

16.455

18.888

Overige baten (13)

42.558

48.571

201.443

210.705

-108.369

-121.574

Retourprovisie AOV ten behoeve van de leden 1)

-12.302

-11.950

Personeelslasten (15)

-70.779

-63.354

-5.452

-11.142

-196.902

-208.020

4.541

2.685

-765

-619

3.776

2.066

16.843

14.635

-12.302

-11.950

4.541

2.685

Verdiende premies eigen rekening (11) Opbrengst belegde middelen (12) Koersresultaat

Totaal baten Verzekeringstechnische lasten (14)

Overige lasten (16) Totaal lasten Resultaat voor belastingen Belastingen (17) Resultaat na belastingen Het resultaat voor belastingen kan als volgt worden gespecificeerd: Bruto resultaat voor retourprovisie AOV Retourprovisie AOV ten behoeve van de leden Resultaat voor belastingen

1)

1) VvAA ontvangt provisie van de verzekeraars waar de leden via onze bemiddeling een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) hebben afgesloten. Het grootste gedeelte van die provisie keert VvAA uit aan de betreffende leden in het voorjaar van het jaar volgend op het boekjaar; eind mei 2015 zal aldus € 12,3 mln worden uitgekeerd.


107

.

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2014 (x € 1000) 2014

2013

3.776

2.066

-35.011

-41.967

2.044

4.654

- Afschrijving acquisitiekosten

137

91

- Afschrijving rentestandkortingen

173

100

- Afschrijving bedrijfsmiddelen

854

1.104

-14.539

-13.453

-53

8.142

-4.133

6.449

767

4.243

1.468

-2.160

-44.517

-30.731

Netto resultaat Aanpassingen voor: - Mutatie technische voorzieningen - Mutatie voorzieningen

- Resultaat op beleggingen dat niet tot een kasstroom heeft geleid Mutaties in operationele activa en passiva: - Mutatie kortlopende schulden - Mutatie vorderingen - Mutatie overlopende rente en te amortiseren agio - Overige mutaties Kasstroom uit operationele activiteiten

.

108


2014

2013

-4

0

- Beleggingen in aandelen en funds of hedgefunds

-20.590

-9.019

- Beleggingen in obligaties

-12.827

-24.411

- Overige beleggingen

-10.463

-11.975

- Materiële vaste activa

-5.429

-2.948

-880

0

91

0

6.679

2.769

- Beleggingen in obligaties

45.760

68.393

- Overige beleggingen

23.147

13.399

Saldo mutatie beleggingen voor risico van polishouders

-2.966

787

Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten

22.518

36.995

-21.999

6.264

Investeringen en aankopen: - Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen

Betaalde Goodwill Desinvesteringen, aflossingen en verkopen: - Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen - Beleggingen in aandelen en funds of hedgefunds

Mutatie liquide middelen

.


109

Algemene toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Voor de rubricering van de posten in de geconsolideerde balans en

VaBes B.V. is per 25 december 2013 juridisch gefuseerd met VvAA

Beleggingen

winsten verliesrekening, alsmede voor de grondslagen voor waar-

Groep B.V. VaBes B.V. was een 100% deelneming, waardoor de fusie

Aandelen

dering en resultaatbepaling, is aansluiting gezocht bij de regelgeving

geen effect heeft op de geconsolideerde jaarrekening.

De tot de beleggingsportefeuille behorende aandelen zijn gewaar-

in Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en bij de gebruiken in de branche.

deerd tegen marktwaarde, zijnde de beurskoers op balansdatum.

Bij de vennootschappelijke winsten verliesrekening is Artikel 402

Waarderingsgrondslagen

De gerealiseerde waardeveranderingen worden in het resultaat verant-

van Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek toegepast.

Voor zover niet anders vermeld, zijn de activa en passiva opgenomen

woord. De ongerealiseerde waardeveranderingen zijn opgenomen in

Dit betekent dat een verkorte winsten verliesrekening is opgenomen.

tegen nominale waarde, zo nodig onder aftrek van voorzieningen.

een herwaarderingsreserve, rekening houdend met belastingen. Voor zover deze reserve onvoldoende is om negatieve waardemutaties per

Consolidatie

Vreemde valuta

aandelenfonds op te vangen, worden deze ten laste van het resultaat

In de consolidatie zijn de eigen gegevens en die van de groeps

Activa en passiva luidend in vreemde valuta, alsmede termijn

gebracht. Daaropvolgende waardestijgingen worden tot het niveau

maatschappijen volgens de integrale methode betrokken.

transacties in vreemde valuta, die samenhangen met opgenomen

van de kostprijs eerst in de winsten verliesrekening verwerkt en

In de consolidatie zijn de volgende vennootschappen opgenomen.

en uitgezette gelden, worden omgerekend tegen de per balansdatum

boven het niveau van de kostprijs in de herwaarderingsreserve.

Deze vennootschappen zijn gevestigd in Utrecht.

geldende dagkoersen. Valutakoersverschillen worden in de winst-

VvAA Schadeverzekeringen N.V.

en verliesrekening verantwoord.

Obligaties, hypothecaire leningen, leningen op schuldbekentenis en andere leningen

VvAA Levensverzekeringen N.V. VvAA Financieel-economisch adviesbureau B.V.

Gebruik van schattingen

Deze zijn, voor zover ze tot de beleggingsportefeuille behoren en

• VvAA Hufenfedap B.V.

Bij het opstellen van de jaarrekening is het gebruik van schattingen en

niet voor rekening en risico van polishouders worden aangehouden,

• Hufen Assurantiën B.V.

veronderstellingen noodzakelijk. Deze schattingen en veronderstellin-

gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs door middel van de

VvAA Belastingadviseurs en consultants B.V.

gen zijn van invloed op de gerapporteerde omvang van de activa en

effectieve rentemethode, zo nodig onder aftrek van een voorziening

Accountants voor de gezondheidszorg B.V.

passiva per balansdatum en op de gerapporteerde baten en lasten

voor mogelijke oninbaarheid. In de berekening wordt rekening

VvAA QualityTime B.V.

van het boekjaar. De werkelijke uitkomsten kunnen van deze

gehouden met agio of disagio op het moment van verkrijging.

VvAA Vermogensbeheer B.V.

schattingen afwijken. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij de technische

Waardering tegen (geamortiseerde) kostprijs geldt indien het voorne-

VvAA Investments B.V.

voorzieningen in het verzekeringsbedrijf.

men en de mogelijkheid bestaan de vastrentende waarden tot het

VvAA Mobiel B.V.

einde van de looptijd aan te houden. Als niet aan dit uitgangspunt

VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg B.V.

110


wordt voldaan en verkoop op kortere termijn aannemelijk is, wordt

papier met beursnotering gewaardeerd tegen marktwaarde en papier

Alternatieve beleggingen

houders‘ verantwoord. Omdat de technische voorzieningen voor

zonder beursnotering op geamortiseerde kostprijs. Waardeverschillen

Deze betreffen beleggingen in met name funds of hedgefunds en

verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen met

worden bij marktwaardering eerst in de herwaarderingsreserve

private equity. Niet-beursgenoteerde beleggingen in funds of hedge-

hetzelfde bedrag muteren, heeft dit geen effect op het resultaat van

opgenomen (mits er een positief verschil is tussen marktwaarde en

funds, zonder vastrentend karakter, worden gewaardeerd op bena-

VvAA Groep B.V. Wij vermelden deze twee posten omdat dit wettelijk

kostprijs) en pas bij realisatie in de winsten verliesrekening ver-

derde marktwaarde. Het betreft de door de fondsen gerapporteerde

voorgeschreven is.

werkt, waarbij de herwaarderingsreserve vrijvalt. De gerealiseerde

intrinsieke waarde per balansdatum. Indien de meest recente opgave

verkoopresultaten op en structurele waardeverminderingen van

betrekking heeft op een oudere datum dan de balansdatum, vindt uit

Liquide middelen

beleggingen in vastrentende waarden worden in de winsten

prudentieoverweging een correctie plaats op basis van de ontwikke-

Onder liquide middelen zijn alle wettige betaalmiddelen opgenomen.

verliesrekening verwerkt.

ling van een relevante index, voor zover deze correctie negatief is. De gerealiseerde waardeveranderingen worden in het resultaat verant-

Overige activa

Indirecte hypothecaire beleggingen (hypotheekfondsen zonder

woord. Ongerealiseerde waardeveranderingen worden voor alterna-

In 2003 zijn voor het laatst overlopende acquisitiekosten geactiveerd.

beursnotering)

tieve beleggingen opgenomen in de herwaarderingsreserve, rekening

De geactiveerde acquisitiekosten worden geleidelijk ten laste van het

Deze zijn, voor zover ze tot de beleggingsportefeuille behoren en

houdend met belastingen. Voor zover deze reserve onvoldoende is

resultaat gebracht.

niet voor rekening en risico van polishouders worden aangehouden,

om negatieve waardemutaties per fonds op te vangen, worden deze

gewaardeerd tegen de gemiddelde kostprijs of duurzaam lagere

ten laste van het resultaat gebracht. Daaropvolgende waardestij-

Tijdelijke posities in unit-linked fondsen, aangehouden om aankopen

marktwaarde (beide exclusief lopend dividendrecht). Hierbij wordt de

gingen worden tot het niveau van de kostprijs eerst in de winsten

van beleggingen voor rekening en risico van polishouders op te van-

door de fondsen gerapporteerde intrinsieke waarde per balansdatum

verliesrekening verwerkt en boven het niveau van de kostprijs in de

gen, worden verantwoord als handelsportefeuille. Deze kortlopende

als marktwaarde gehanteerd. Voor bezit van hypotheekfondsen die

herwaarderingsreserve.

beleggingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde; in het

jaarlijks de netto opbrengsten volledig in de vorm van dividend uitke-

Beleggingen in private equity worden gewaardeerd tegen de kostprijs

algemeen de beurswaarde. Al dan niet gerealiseerde waardemutaties

ren, wordt de aangroei van het lopende dividendrecht gedurende het

of indien de waarde van de belegging structureel lager is dan de

in de posities worden rechtstreeks in de winsten verliesrekening

jaar als beleggingsopbrengsten in de resultatenrekening verantwoord.

kostprijs, tegen deze lagere waarde.

verantwoord.

verminderingen van indirecte hypothecaire beleggingen worden


Materiële vaste activa

eveneens in de resultatenrekening verwerkt.

Waardering vindt plaats tegen de marktwaarde.

Deze worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde onder aftrek van

Waardeveranderingen van deze beleggingen zijn voor rekening van

cumulatieve afschrijvingen. De verkrijgingsprijs van de materiële

de desbetreffende polishouders en worden in de winsten verliesreke-

vaste activa wordt lineair afgeschreven over de geschatte economi-

ning onder ‘opbrengst en verlies uit beleggingen voor risico van polis-

sche levensduur. De levensduur van informatieverwerkende appara-

Gerealiseerde verkoopresultaten op en structurele waarde


111

tuur en gekochte programmatuur is gesteld op vijf jaar en van

Eigen vermogen

Naast de voorzieningen op individuele dossiers wordt een voorzie-

kantoorinventaris en overige bedrijfsmiddelen op maximaal tien jaar.


ning aangehouden voor toekomstige ontwikkelingen op claims die

Periodiek wordt de levensduur van de materiële vaste activa

Voor zover niet in de winsten verliesrekening verwerkt, worden

zich al hebben voorgedaan, maar welke nog niet zijn gemeld (IBNR)

beoordeeld en zo nodig aangepast.

ongerealiseerde waardestijgingen van aandelen, alternatieve beleg-

of waarvan de omvang nu nog niet volledig kan worden vastgesteld

Bij vervreemding of buitengebruikstelling van deze activa wordt

gingen en vastrentende waarden in de beleggingsportefeuille die niet

(IBNER).

het verschil tussen opbrengst en boekwaarde in de winsten

op amortised cost basis gewaardeeerd zijn, rekening houdend met

Bij de vaststelling van de IBNR/IBNER-voorzieningen wordt een risico-

verliesrekening verwerkt.

belastingen, per actief in de herwaarderingsreserve opgenomen.

marge gebruikt, conform de uitgangspunten van Solvency II

Waardeverminderingen worden hierop in mindering gebracht. Voor

(cost-of-capital methode). Deze voorzieningen worden bepaald aan

Overlopende activa

zover en zolang de herwaarderingsreserve van een actief negatief is,

de hand van rekenregels, waarop periodiek een toetsing aan erva-

Onder overlopende activa zijn onder meer opgenomen lopende rente,

wordt de waardevermindering ten laste van het resultaat gebracht en

ringscijfers plaatsvindt. De voorziening voor te betalen schades houdt

overlopende acquisitiekosten die zijn gemaakt bij het afsluiten van

de waardevermeerdering ten gunste daarvan.

ook rekening met toekomstige schadebehandelingskosten.

levensverzekeringen tegen periodieke premiebetaling en onderhanden werk.

Met uitzondering van voorzieningen voor inkomende herverzekering Verzekeringstechnische voorzieningen

arbeidsongeschiktheidsverzekeringen vindt geen discontering van de

Voorziening voor niet verdiende premies schadeverzekeringen

voorzieningen plaats. De voorziening voor arbeidsongeschiktheids-

Het onderhanden werk voor bestede uren, waarbij de facturering na

De voorziening voor niet verdiende premies wordt berekend naar

verzekeringen met een verwachte uitkeringsduur langer dan een jaar,

afronding van de opdracht plaatsvindt, wordt gewaardeerd tegen door

evenredigheid van de per balansdatum nog niet verstreken risico

wordt gedisconteerd tegen 3% rekenrente. Daarbij wordt rekening

ons in de markt gehanteerde tarieven, zo nodig onder aftrek van een

termijnen van reeds verschuldigde premies. Daarnaast wordt voor

gehouden met verwachte sterfte-, invaliderings- en revalideringskansen.

voorziening voor mogelijke oninbaarheid.

voorziene verliezen op toekomstige premies, waarvoor geen andere

Actieve belastinglatenties zijn gewaardeerd tegen nominale waarde,

maatregelen zijn genomen, een premieverliesvoorziening aangehou-

Toereikendheidstoets voorzieningen schadeverzekeringen

den ter grootte van het verwachte toekomstig verlies.

Jaarlijks vindt een toereikendheidstoets plaats op de voorzieningen behorend bij de schadeverzekeringen. De toereikendheidstoets is

waarbij uitgegaan wordt van belastingtarieven die naar verwachting zullen gelden in de periode waarin de belastinglatenties worden

Voorziening voor te betalen schades

uitgevoerd conform de richtlijnen in de Wet op het financieel toezicht

gerealiseerd. Naar het huidige inzicht is dat 25,0%. Latenties worden

De voorziening voor te betalen schades dient ter dekking van toekom-

(1 januari 2007) en op basis van de DNB-grondslagen.

opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van

stige betalingen op voorgevallen en gemelde schades en de bijbeho-

De toereikendheidstoets voor de voorzieningen voor te betalen

activa, voorzieningen en schulden volgens de jaarrekening en de

rende behandelingskosten. Deze voorziening wordt post voor post

schades wordt uitgevoerd met behulp van chain ladder modellen op

fiscale boekwaarde.

vastgesteld of gebaseerd op waargenomen gemiddelden van de

betalingen en schadelast. In deze toets worden ook de voorzieningen

schadelast per claim.

voor schadebehandelingskosten meegenomen. De voorzieningen

112


voor niet verdiende premies worden getoetst op basis van de

Voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen

Bij de toereikendheidstoets per 31 december 2014 zijn de volgende

verwachte combined ratio’s. De voorzieningen worden getoetst per

Deze verplichtingen zijn berekend volgens de nettomethode of retro

actuele veronderstellingen gehanteerd:

homogene risicogroep en geaggregeerd tot brancheniveau.

spectieve methode. De verplichtingen worden bepaald, uitgaande van de gegarandeerde rekenrente op de polis en verhoogd met een voor-

• Disconteringsvoet: DNB-rentecurve.

De aanwezige voorzieningen per branche worden vergeleken met de

ziening voor administratie- en incassokosten. Bij de berekening wordt

• Verwachte sterfte: bij lijfrenteproducten wordt uitgegaan van de

berekende voorzieningen op best estimate niveau, verhoogd met een

gebruik gemaakt van adequate sterftetafels met daarbij relevante leef-

meest recent gepubliceerde sterftetafel lijfrentes van het Verbond

risicomarge. Deze productafhankelijke risicomarge wordt bepaald

tijdsterugstellingen. Om tegenvallers door verouderde sterftetafels te

van Verzekeraars. In deze generatietafel is al rekening gehouden

aan de hand van de cost-of-capital methode, zoals opgenomen

voorkomen wordt op portefeuille-onderdelen waar dit van toepassing

met de toekomstige stijging van de levensverwachting. Dit is een

in de gepubliceerde uitgangspunten onder Solvency II. De resultaten

is een lang levenvoorziening getroffen, waardoor voor deze portefeuil-

prudente en veel gebruikte sterftetafel in de branche. Hierop

van de toereikendheidstoets kunnen aanleiding zijn tot het aanpassen

le-onderdelen effectief op de meest recente sterftegrondslagen gere-

worden geen leeftijdcorrecties uitgevoerd.

van de voorzieningen in specifieke branches.

kend wordt. Deze voorziening is omgerekend in een percentage van

Voor de overige portefeuilles wordt gebruik gemaakt van de prog-

het portefeuille-onderdeel waar hij betrekking op heeft zodat terugloop

nosetafel AG2014. Waar mogelijk maken wij onderscheid tussen

Op de voorzieningen voor de inkomende verzekeringen van

van de portefeuille doorwerkt in een daling van de lang levenvoorzie-

rokers en niet-rokers. Op deze sterftetafel wordt vervolgens een

arbeidsongeschiktheid wordt een afzonderlijke toereikendheidstoets

ning. Onder de technische voorzieningen wordt tevens een voorzie-

correctiepercentage toegepast in verband met de daadwerkelijk

uitgevoerd. Deze toereikendheidstoets bestaat uit een vooral

ning opgenomen voor winstdeling voor polishouders. In beginsel zijn

waargenomen sterfte in onze portefeuille.

kwalitatieve toets van de in de herverzekeringscontracten vastgelegde

alle technische voorzieningen langlopend. Alleen de voorziening voor

• Onnatuurlijk verval: op basis van interne portefeuillegegevens.

grondslagen voor interest, revalidatie en sterfte.

winstdeling is kortlopend, dat wil zeggen korter dan één jaar.

• Kosten: de gehanteerde kosten zijn gebaseerd op de in 2014

Voor de branche AOV wordt op de voorzieningen van zowel Movir

werkelijk gemaakte en toegerekende kosten.

N.V. als Reaal N.V. een aanvullende berekening gemaakt zodat de

Toereikendheidstoets voor levensverzekeringsverplichtingen

voorziening aansluit op de door VvAA intern gehanteerde methodiek.

Indien nodig wordt de voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen

volgens opgave van de bewaarder respectievelijk (bij niet-

De belangrijkste reden voor de berekening is de lage rente

aangevuld met een voorziening voor eventuele ontoereikendheid.

genoteerd waardepapier) door discontering tegen de door

(u-rendement) in vergelijking met onze vaste interne rekenrente van

Deze aanvulling valt vrij zodra opnieuw sprake is van een overschot

DNB gepubliceerde zero coupon curve per jaarultimo met

3%. Doordat VvAA in beide contracten een rentevergoeding ontvangt

in de toereikendheidstoets. Bij uitvoering van de toereikendheidstoets

debiteurafhankelijke opslagen.

die gerelateerd is aan het u-rendement, ontstaat een tekort in deze

worden verwachte toekomstige ontwikkelingen in aanmerking

voorzieningen. Daarnaast wordt in de berekening rekening gehouden

genomen. De toereikendheidstoets is uitgevoerd conform de richtlij-

met een risicomarge die is gebaseerd op VvAA-grondslagen.

nen in de Wet op het financieel toezicht (1 januari 2007) en op basis

• Beleggingen: waardering geschiedt op basis van marktwaarde

van DNB-grondslagen.


113

Rentestandkortingen

verleden gevoerde pensioenen VUT-regelingen. Deze voorziening

als ‘verdiende premie’. Niet als opbrengst verantwoorde premies

In 2009 is voor het laatst rentestandkorting gegeven en geactiveerd.

is bepaald op nominale bedragen zonder rekening te houden met

worden opgenomen in de voorziening niet-verdiende premies, die

De geactiveerde rentestandkorting wordt in tien jaar afgeschreven,

ontslagen overlijdenskansen. Waar nodig is rekening gehouden

eveneens naar rato van de verstreken looptijd vrijvalt.

behalve wanneer de looptijd korter is dan tien jaar, in welke gevallen

met indexatie.

over die kortere looptijd wordt afgeschreven.

De belasting wordt tegen het geldende tarief over het resultaat

Hersteladvies beleggingsverzekeringen

berekend, rekening houdend met fiscale aftrekposten, bijtellingen

Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders

Onder hersteladvies beleggingsverzekeringen is in 2013 een voor

en vrijstellingen.

het beleggingsrisico dragen

ziening opgenomen in verband met kosten voor het geven van

Deze voorzieningen zijn gelijk aan de waarde van de met de verzeke-

hersteladvies aan leden die bij VvAA een beleggingsverzekering

Grondslagen kasstroomoverzicht

ringen samenhangende beleggingen. Dat betekent dat waarde

hebben afgesloten. Deze activiteit is in 2014 afgerond; de

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode,

mutaties neutraal door de winsten verliesrekening lopen. Voor zover

voorziening is volledig aangewend.

waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit operatio-

tegenover de voorziening nog geen beleggingen aanwezig zijn, is de

nele, investerings-, beleggings- en financieringsactiviteiten. Bij de

Voorziening transitie

kasstroom uit operationele activiteiten wordt de winst gecorrigeerd

Dit betreft de voorziening die is getroffen voor reductie van de perso-

voor posten in de winsten verliesrekening en mutaties in balans

Voorzieningen

nele bezetting. Deze reductie wordt in de komende jaren gerealiseerd

posten die niet daadwerkelijk leiden tot kasstromen in het boekjaar.

Latente belastingverplichtingen

en is het gevolg van de uitvoering van veranderprogramma’s. De

Dit betreft de latente belasting over de tijdelijke verschillen tussen de

voorziening dient ter dekking van alle kosten die gemoeid zijn met

boekwaarde van activa, voorzieningen en schulden volgens de jaar-

de personeelsreductie voor de komende drie jaar.

verplichting onder overige schulden opgenomen.

rekening en de fiscale boekwaarde. Latente belastingverplichtingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, waarbij rekening wordt

Resultaatbepaling

gehouden met belastingtarieven die naar verwachting zullen gelden

In de winsten verliesrekening worden de aan het boekjaar toe

in de periode waarin de latenties zullen worden afgewikkeld. Naar het

te rekenen baten en lasten verantwoord.

huidige inzicht is dat 25,0%. Premies uit hoofde van levensverzekeringsproducten worden als

Compensatie oude pensioenregelingen

baten verantwoord wanneer deze verschuldigd zijn door de polishou-

Onder compensatie oude pensioenregelingen zijn de verplichtingen

der. Premies uit hoofde van schadeverzekeringen worden naar rato

jegens (ex-)werknemers opgenomen die voortvloeien uit in het

verantwoord en gedurende de periode van polisdekking opgenomen

114


Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2014 (x € 1000) (1) Beleggingen Stand 1 januari

Aankopen/ Verstrekkingen

Verkopen/ Lossingen

Herwaardering en overige mutaties

Stand 31 december

52.631

11.090

6.679

9.942

66.984

Andere deelnemingen

1.851

4

91

Funds of hedgefunds

28.616

9.500

489.213

12.827

2.954

Aandelen en aandelenfondsen

1.764 247

38.363

45.760

7.657

463.937

9.740

765

-10

11.919

49.321

508

4.617

2.630

47.842

Polisbeleningen

367

13

Andere leningen

44

Obligaties (geamortiseerde kostprijs) Hypothecaire leningen Leningen op schuldbekentenis

Deposito's

44

0

202

15.000

34.425

43.884

75.677

49.223

Depots bij verzekeraars

380

32.351

Subtotaal

706.571

2.721

29.630 20.466

695.244

In de balanswaarde van de aandelen ultimo boekjaar is een bedrag

In 2012 is een voorziening getroffen van € 2,1 mln voor langlopende

De depots bij verzekeraars staan niet ter vrije beschikking en hebben

aan bruto herwaardering begrepen van 21.021 (2013: 13.291).

Spaanse covered bonds (cédulas), waarvan de marktwaarde zich

betrekking op de inkomende AOV-herverzekering bij Movir N.V. en

In de balanswaarde van de funds of hedgefunds ultimo boekjaar is een

geruime tijd meer dan 15% onder de balanswaarde bevond.

Reaal N.V.

bedrag aan bruto herwaardering begrepen van 4.588 (2013: 4.354).

Van deze voorziening is in 2013 € 1,1 mln vrijgevallen en verwerkt

De kostprijs van de tegen marktwaarde opgenomen aandelen bedraagt

in de winsten winstrekening. Het restant van deze voorziening van

45.963 (2013: 39.340).

€ 1,0 mln is in 2014 vrijgevallen. De voorziening voor mogelijke

De kostprijs van de tegen marktwaarde opgenomen funds of

oninbaarheid van vastrentende waarden bedroeg eind 2014

hedgefunds bedraagt 33.775 (2013: 24.262).

€ 0,5 mln (eind 2013: € 1,5 mln).


115

(2) Beleggingen voor rekening en risico van polishouders Stand 1 januari

Aankopen/ Verstrekkingen

Verkopen/ Lossingen

Herwaardering en overige mutaties

Stand 31 december

196.630

11.694

14.390

5.662

199.596

2014

2013

30.717

52.716

2014

2013

Materiële vaste activa

9.312

4.737

Vorderingen uit directe verzekering

3.246

4.113

Vorderingen uit niet-verzekeringsactiviteiten

4.362

2.411

146

5.878

Rekening-courant bij verzekeraars

5.316

518

Vorderingen uit herverzekering

5.103

3.189

Te ontvangen belastingen

3.826

2.045

Overige vorderingen

2.675

2.387

33.986

25.278

Beleggingen

(3) Liquide middelen Banktegoeden Het volledige bedrag staat ter vrije beschikking.

(4) Overige activa

Rekening-courant bij pensioenverzekeraar

116


Materiële vaste activa Stand 1 januari

Investeringen en overige mutaties

Afschrijvingen

3.820

5.423

546

8.697

Kantoorinventaris

677

6

236

447

Overige bedrijfsmiddelen

240

0

72

168

4.737

5.429

854

Informatieverwerkende apparatuur en programmatuur

Cumulatieve aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Desinvesteringen

Stand 31 december

0

9.312

10.613

14.384

5.876

5.072

4.737

9.312

De economische levensduur van informatieverwerkende apparatuur en gekochte programmatuur is gesteld op vijf jaar. Van kantoorinventaris en overige bedrijfsmiddelen is deze gesteld op maximaal tien jaar. In 2013 en 2014 is in totaal € 7,5 mln aan externe projectkosten geactiveerd onder de post informatieverwerkende apparatuur en programmatuur.

2014

2013

687

1.304

8.268

9.035

0

137

1.193

845

0

13

(5) Overlopende activa Handelsportefeuille beleggingen Overlopende rente Overlopende acquisitiekosten levensverzekeringen Nog te factureren dienstverlening Latente belastingen Diversen

2.427

3.613

12.575

14.947


117

2014

2013

137

228

-137

-91

0

137

Gestort kapitaal


Overige reserves

Onverdeelde winst

Totaal

123

13.286

169.719

2.066

185.194

Resultaat na belastingen boekjaar 2013

0

0

2.066

-2.066

0

Herwaardering

0

5.927

0

0

5.927

0

-880

0

-880

0

0

0

3.776

3.776

123

19.213

170.905

3.776

194.017

Overlopende acquisitiekosten levensverzekeringen Stand per 1 januari Afschrijving Stand per 31 december

(6) Groepsvermogen

Stand per 1 januari 2014

Goodwill Resultaat na belastingen boekjaar 2014 Stand per 31 december 2014

Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit 1.350 aandelen van

van nominaal € 1,- en uitgegeven aan deze stichting. Aan het priori-

VvAA Investments B.V. heeft haar aandelenbelang in VvAA

nominaal € 454,-.

teitsaandeel zijn bijzondere zeggenschapsrechten verbonden, zoals

Opleidingen & Teamcoaching B.V. van 51,0% uitgebreid naar

een goedkeuringsrecht ten aanzien van de uitgifte en de overdracht

75,5%. Eveneens is de laatste 24,5% aan VvAA aangeboden. De

Met het oog op het waarborgen van de continuïteit van VvAA Groep B.V.

van aandelen in het kapitaal van VvAA Groep B.V. Het bestuur van de

hiermee samenhangende verplichting tot koop brengt het totaal aan

(en van haar werkmaatschappijen) als zelfstandige en onafhankelijke

stichting wordt gevormd door de voorzitter van de Raad van

betaalde / te betalen goodwill op € 0,9 mln. Dit bedrag is recht-

onderneming is Stichting Prioriteit VvAA Groep opgericht. VvAA Groep

Commissarissen van VvAA Groep B.V., de voorzitter van het bestuur

streeks ten laste van het eigen vermogen gebracht.

B.V. heeft haar statuten gewijzigd en een prioriteitsaandeel gecreëerd

van Vereniging VvAA en een onafhankelijke voorzitter.

118


Gestort kapitaal


Overige reserves

Onverdeelde winst

Totaal

123

6.647

162.212

7.507

176.489


0

0

7.507

-7.507

0

Herwaardering

0

6.543

0

0

6.543

Overgeheveld van winsten verliesrekening

0

96

0

0

96


0

0

0

2.066

2.066

123

13.286

169.719

2.066

185.194

2014

2013

Netto resultaat

3.776

2.066

Herwaardering en overgeheveld naar winsten verliesrekening

5.927

6.639

-880

0

8.823

8.705

Stand per 1 januari 2013

Stand per 31 december 2013

Totaalresultaat

Goodwill Totaalresultaat


119

Bruto

Herverzekeringsdeel

Eigen rekening

2014

2013

2014

2013

2014

2013

30.579

30.364

0

0

30.579

30.364

Voorziening voor te betalen schaden

115.458

113.824

13.054

10.347

102.404

103.477


380.705

417.639

-70

-82

380.775

417.721

526.742

561.827

12.984

10.265

513.758

551.562

(7) Verzekeringstechnische voorzieningen Voorziening voor niet-verdiende premies schadeverzekeringen

2014

2013

103.477

89.320

- lopend boekjaar

25.186

28.790

- vorige boekjaren

-26.257

-15.507

-1.071

13.283

- lopend boekjaar

2.875

2.970

- vorige boekjaren

-2.877

-2.096

-2

874

102.404

103.477

Voorziening voor te betalen schade Stand per 1 januari Toevoegingen/onttrekkingen:

Schadebehandelingskosten:

Stand per 31 december

De totale schadevoorziening (voor schade-uitkeringen en voor schadebe-

Bij de branches Brand en Auto was er een afname in de voorzieningen


handelingskosten) laat in 2014 een afname zien van € 1,1 mln.De totale

doordat in 2014 een versnelling in de schadebehandeling heeft plaatsge-

In de voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen is een bedrag

bruto voorzieningen laten een toename zien van € 1,8 mln.Dit is een

vonden met een bijbehorende daling in de dossiervoorzieningen. De

voor langleven-risico opgenomen van € 1,6 mln (2013: € 1,8 mln).

combinatie van een toename in de schadevoorziening van € 1,6 mln en

afname in de schadevoorzieningen bij Auto was € 2,4 mln en bij Brand

De voorzieningen hebben overigens overwegend een langlopend karakter.

een toename in de voorziening voor onverdiende premies van € 0,2 mln.

€ 1,8 mln. De toereikendheidstoets geeft op balansdatum een over-

De toereikendheidstoets geeft op balansdatum een overwaarde aan van

De toename in de schadevoorzieningen wordt met name veroorzaakt door

waarde aan van € 2,8 mln (2013: € 4,6 mln). De voorzieningen zijn

€ 23,7 mln (2013: € 18,0 mln). De voorzieningen zijn gecertificeerd

de medische aansprakelijkheidsportefeuille.

gecertificeerd door de externe actuaris.

door de externe actuaris.

120


2014

2013

5.735

4.362

Compensatie oude pensioenregelingen

572

1.085

Hersteladvies beleggingsverzekeringen

0

583

Transitie

5.814

3.992

Diversen

105

160

12.226

10.182

4.362

2.266

- lopend boekjaar

1.373

2.096


5.735

4.362

1.085

1.440

(8) Voorzieningen Latente belastingverplichtingen

Voorziening latente belastingverplichtingen Stand per 1 januari Toevoegingen/onttrekkingen:

De voorziening heeft een overwegend langlopend karakter. Voorziening compensatie oude pensioenregelingen Stand per 1 januari Onttrekkingen: - lopend boekjaar Stand per 31 december

-513

-355

572

1.085

De voorziening heeft een toekomstige looptijd van maximaal 22 jaar.


121

2014

2013

583

1.661

-583

-1.078

0

583

3.992

0

Voorziening hersteladvies beleggingsverzekeringen Stand per 1 januari Toevoegingen/onttrekkingen: - lopend boekjaar Stand per 31 december De voorziening had een kortlopend karakter. Voorziening transitie Stand per 1 januari

-2.876

0

Dotatie

Onttrekkingen

4.698

3.992

Stand per 31 december 1)

5.814

3.992

2014

2013

11.119

13.139

De voorziening heeft een verwachte looptijd van 3 jaar.

(9) Overige schulden Schulden uit hoofde van directe verzekering Rekening-courant bij verzekeraars

6.675

319

Vakantiegeld en -rechten

2.576

2.675

Belastingen en premies sociale verzekeringen

6.800

5.243

600

447

Premiedepots

1.199

1.452

Diversen

4.070

7.976

33.039

31.251

Crediteuren

1)

Onder diversen is de kortlopende verplichting transitiekosten ad € 1,4 mln opgenomen (2013: € 0,6 mln). De totale verwachte uitgaven voor de transitie bedragen daarmee € 7,2 mln (€ 5,8 mln voorziening, € 1,4 mln kortlopende verplichting).

1)

122


2014

2013

12.302

11.950

331

603

Nog te betalen kosten

4.792

4.489

Diversen

2.057

4.281

19.482

21.323

(10) Overlopende passiva Retourprovisie AOV ten behoeve van de leden Vooruit ontvangen reissommen

In 2014 is de inrichtingsbijdrage van de verhuurder (Credit Suisse) die is verkregen om verbeteringen aan te brengen aan het pand aan de Orteliuslaan ad € 1,8 mln benut. Hiervan heeft € 0,9 mln betrekking op in 2014 gedane uitgaven en hangt € 0,9 mln samen met gemaakte inrichtingskosten in 2013.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen

Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij

verstrekt van € 0,7 mln (2013: € 0,7 mln), waarvan de duur

voor Terrorismeschaden N.V.

overeenkomt met de looptijd van het huurcontract, i.c. tot en met

Huurverplichtingen

VvAA Levensverzekeringen N.V. en VvAA Schadeverzekeringen N.V.

31 december 2025.

De totale jaarhuur bedraagt voor 2015 € 4,3 mln (2014: € 4,7 mln).

nemen deel in de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor

De maximaal resterende looptijd van de huurcontracten is 11 jaar.

Terrorismeschaden N.V. (NHT). Door de NHT wordt het risico van

Bank- en concerngaranties

Vanaf 1 juli 2013 wordt er ruimte onderverhuurd aan de Stichting

terrorismeschaden overgenomen van de deelnemende verzekeraars.

Er is voor rechtspersonen, die deel uitmaken van VvAA Groep B.V., een

Beroepsopleiding Huisartsen. Deze overeenkomst loopt door tot

Binnen de NHT is het risico gedeeltelijk verdeeld onder alle deelne-

bedrag van € 0,4 mln (2013: € 0,7 mln) aan bankgaranties verstrekt.

31 december 2025. De totale jaarlijkse huuropbrengst bedraagt

mende verzekeringsmaatschappijen (1e layer van € 400 mln) en

Deze garanties zijn afgegeven ter ondersteuning van de bedrijfsvoering.

€ 0,9 mln.

is het restant ondergebracht bij professionele herverzekeraars en de Nederlandse staat. Het aandeel in de 1e layer, waarvoor VvAA

Gilde Healthcare Services I

Leaseverplichtingen

Levensverzekeringen N.V. en VvAA Schadeverzekeringen N.V. garant

Door VvAA Investments B.V. wordt deelgenomen in dit fonds, gericht

Betalingen uit hoofde van operationele leasecontracten worden,

staan, bedraagt € 1,0 mln; dit komt overeen met een deelnemings

op de verstrekking van groeikapitaal aan bedrijven in de gezondheids-

gespreid over de looptijd van het leasecontract, ten laste van de winst-

percentage van 0,26.

zorg. De verplichting die VvAA Investments B.V. is aangegaan

en verliesrekening gebracht. De totale leaseverplichting bedraagt

bedraagt in totaal € 5,3 mln, waarvan tot en met 2014 een bedrag

€ 2,0 mln (2013: € 3,1 mln) waarvan € 0,9 mln betrekking heeft op

Bankgarantie aan verhuurder pand Orteliuslaan 750, Utrecht

van € 3,6 mln is opgevraagd (t/m 2013: € 2,8 mln). Er kan dus

2015. De leaseverplichtingen kennen een looptijd van maximaal 5 jaar.

Aan de verhuurder van ons kantoorpand is in 2006 een bankgarantie

nog maximaal € 1,7 mln worden opgevraagd.


123

Gilde Healthcare Services II

Verbonden partijen

Door VvAA Investments B.V. wordt deelgenomen in dit fonds, gericht

Bij het uitoefenen van haar bedrijfsactiviteiten gaat VvAA Groep B.V.

op de verstrekking van groeikapitaal aan bedrijven in de gezond-

transacties aan met verbonden partijen. Partijen worden als verbon-

heidszorg. De verplichting die VvAA Investments B.V. is aangegaan

den beschouwd wanneer één partij de mogelijkheid heeft om invloed

bedraagt in totaal € 7,5 mln, waarvan ultimo 2014 niets is

van betekenis uit te oefenen bij het nemen van financiële of operatio-

opgevraagd.

nele beslissingen door de andere partij.

MKB-fonds van verzekeraars

VvAA Groep B.V. is als mederisicodrager en/of uit hoofde van directie-

VvAA maakt deel uit van een groep van negen verzekeraars die in

voering nauw betrokken bij de Onderlinge Waarborgmaatschappij

2013 heeft besloten om in gezamenlijkheid de Nederlandse econo-

voor Instellingen in de Gezondheidszorg MediRisk B.A., Onderlinge

mie te ondersteunen via aanvullende kredietverstrekking aan het

Waarborgmaatschappij voor Instellingen in de Gezondheidszorg

MKB. VvAA heeft in dat kader in 2014 € 2,0 mln toegezegd als

MediFire B.A (december 2014 geliquideerd) en Stichting VvAA

financiering voor microkredieten door Qredits en begin 2015 is in de

Rechtsbijstand.

samenwerking van de verzekeraars en ABN AMRO Bank N.V. een

De transacties betreffen onder andere verstrekt waarborgkapitaal,

toezegging gedaan van € 5,5 mln.

verstrekte leningen, herverzekerings-, samenwerkings-

en huurovereenkomsten. Transacties hebben plaatsgevonden op marktconforme voorwaarden.

124


Transacties verbonden partijen 2014

2013

Verstrekt waarborgkapitaal

1.750

1.750

Verstrekte achtergestelde leningen

1.976

1.976

16.420

11.957

89

1.095

165

182

2.247

3.588

Onderlinge Waarborgmaatschappij voor Instellingen in de Gezondheidszorg MediRisk B.A.

Schadevoorziening bij VvAA Schadeverzekeringen N.V. Rekening-courant schuld Ontvangen herverzekeringspremie Betaalde schade Ontvangen interest

101

113

Ontvangen huur

265

258

1.178

1.132

639

573

Verstrekt waarborgkapitaal

0

91

Verstrekte achtergestelde leningen

0

1.136

Schadevoorziening

0

233

Ontvangen interest

45

42

Rekening-courantvordering

327

34

Betaalde vergoeding voor ontvangen diensten

383

270

Ontvangen vergoeding voor geleverde diensten Betaalde vergoeding voor ontvangen diensten Onderlinge Waarborgmaatschappij voor Instellingen in de Gezondheidszorg MediFire B.A. in liquidatie

Stichting VvAA Rechtsbijstand


125

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (x € 1000) 2014

2013

(11) Verdiende premies eigen rekening Bruto premies schadeverzekeringen

97.869

97.153

Bruto premies levensverzekeringen

19.477

20.269

Uitgaande herverzekeringspremies

-4.115

-3.945

-215

-153

113.016

113.324

770

386

19.683

21.939

Leningen op schuldbekentenis

3.212

3.181

Overig

2.268

2.353

25.933

27.859

Opbrengst Belastingadvies & Accountancy

14.989

16.965

Opbrengst Financieel-economisch adviesbureau

26.934

30.885

635

721

42.558

48.571

Uitkeringen en schades

143.421

163.586

Wijzigingen technische voorzieningen

-35.020

-42.152

-206

233

174

-93

108.369

121.574

Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies schadeverzekeringen

(12) Opbrengst belegde middelen Aandelen en funds of hedgefunds Obligaties

(13) Overige baten

Overig

(14) Verzekeringstechnische lasten

Overige technische lasten eigen rekening Winstdeling en kortingen

126


2014

2013

39.353

39.640

Sociale lasten

5.145

4.815

Pensioenlasten

4.691

3.001

21.590

15.898

70.779

63.354

(15) Personeelslasten Salarissen

Overige personeelskosten

De overige personeelskosten bestaan grotendeels uit reiskosten, opleidingskosten, kosten tijdelijk personeel € 12,6 mln (2013: € 8,9 mln) en € 5,6 mln transitiekosten (2013: € 4,0 mln). De pensioenlasten zijn in 2014 hoger door een nagekomen pensioenlast over 2013 ad € 0,8 mln en een eenmalige last inzake de Flexibele Aanvullingsregeling (FAR) ad € 0,6 mln.

(16) Overige lasten Afschrijvingen Overige bedrijfslasten

854

1.104

4.598

10.038

5.452

11.142

De overige bedrijfslasten bestaan grotendeels uit huisvestingskosten, autokosten, ICT-kosten en lagere advieskosten van € 1,1 mln (2013: € 4,5 mln). In 2014 is de inrichtingsbijdrage van de verhuurder (Credit Suisse) die is verkregen om verbeteringen aan te brengen aan het pand aan de Orteliuslaan ad € 1,8 mln benut. Hiervan heeft € 0,9 mln betrekking op in 2014 gedane uitgaven en hangt € 0,9 mln samen met gemaakte inrichtingskosten in 2013. In de overige bedrijfslasten zijn begrepen de kosten van Ernst & Young Accountants LLP en Ernst & Young Actuarissen B.V., welke als volgt zijn te specificeren: Controle van de jaarrekening Actuariële certificering

250

247

79

71

329

318


127

(17) Belastingen De belastingdruk, zoals deze voortvloeit uit de in de winsten verliesrekening verantwoorde belastinglast, is 16,8% van het commerciële resultaat. De effectieve druk is daarmee lager dan de nominale druk (25,0%). Het verschil ontstaat, doordat de regelgeving op basis waarvan de fiscale winst bepaald wordt, afwijkt van de regelgeving op grond waarvan de winst in deze jaarrekening bepaald wordt. Zo worden de waardemutaties onder de kostprijs van niet in de consolidatie opgenomen deelnemingen in de jaarrekening in het resultaat verantwoord, maar zijn die fiscaal vrijgesteld op grond van de deelnemingsvrijstelling.

Personeel Bij VvAA Groep B.V. en dochtermaatschappijen waren ultimo 2014 715 collega’s (638 fte) in dienst (2013: 741 collega’s / 660 fte).

Bezoldiging bestuurders en commissarissen Het in het boekjaar ten laste van de onderneming gekomen bedrag terzake de bezoldiging van de Hoofddirectie is 1.058 (2013: 1.021). Het in het boekjaar ten laste van de onderneming gekomen bedrag terzake de bezoldiging van de commissarissen is 184 (2013: 237).

128


Foto


129

Resultaat technische rekening en bruto resultaat schadeverzekeringen (x € 1000) 2014

2013

Bruto premies

97.869

97.153

Uitgaande herverzekeringspremies

-3.554

-3.630

-215

-153

94.100

93.370

3.281

3.003

-68.466

-62.663

2.559

2.866

-65.907

-59.797

-1.635

-16.228

2.708

2.070

1.073

-14.158

-7.264

-9.270

-18.177

-14.865

0

0

-25.441

-24.135

Resultaat technische rekening schadeverzekeringen

7.106

-1.717

Toegerekende opbrengsten uit beleggingen aan eigen vermogen

2.088

2.339

Bruto resultaat schadeverzekeringen

9.194

622

Verdiende premies eigen rekening

Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies

Toegerekende opbrengsten uit beleggingen Schade eigen rekening Bruto schade Aandeel herverzekeraars Wijziging voorziening voor te betalen schaden Bruto Aandeel herverzekeraars Bedrijfskosten Acquisitiekosten Beheers- en personeelskosten Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars

Toelichting resultaat technische rekening schadeverzekeringen (x € 1000) Totaal

Verdiende premie 1) Schade Herverzekeringsbaten en -lasten Technisch resultaat Opbrengsten uit beleggingen Bedrijfskosten Resultaat technische rekening

AOV / Ongevallen

Motorrijtuig WA

Motorrijtuig overig

2014

2013

2014

2013

2014

2013

2014

2013

97.654

97.000

21.326

20.886

12.451

12.715

17.623

17.999

-70.101

-78.891

-16.199

-18.615

-6.465

-9.025

-11.296

-12.451

1.713

1.306

-19

-21

-41

13

-223

-217

29.266

19.415

5.108

2.250

5.945

3.703

6.104

5.331

3.281

3.003

559

459

317

192

502

304

-25.441

-24.135

-1.020

-1.113

-3.083

-2.809

-4.329

-3.945

7.106

-1.717

4.647

1.596

3.179

1.086

2.277

1.690

Brand

Algemene / Medische Aansprakelijkheid

Rechtsbijstand

Overig

2014

2013

2014

2013

2014

2013

2014

2013

Verdiende premie 1)

13.839

14.210

12.909

12.278

14.581

14.250

4.925

4.662

Schade

-4.400

-7.197

-18.932

-20.351

-9.878

-8.483

-2.931

-2.769

Herverzekeringsbaten en -lasten

-2.126

-1.885

4.295

3.597

-102

-106

-71

-75

7.313

5.128

-1.728

-4.476

4.601

5.661

1.923

1.818

223

269

1.270

1.267

357

454

53

58

-4.776

-4.899

-6.360

-5.897

-4.695

-4.292

-1.178

-1.180

2.760

498

-6.818

-9.106

263

1.823

798

696

Technisch resultaat Opbrengsten uit beleggingen Bedrijfskosten Resultaat technische rekening

De verdiende premie wijkt af van de verdiende premie eigen rekening zoals gepresenteerd in de technische rekening schadeverzekeringen. Het verschil wordt verklaard door de uitgaande herverzekeringspremies

1)

die in deze toelichting onder herverzekeringsbaten en -lasten worden gepresenteerd.

Resultaat technische rekening en bruto resultaat levensverzekeringen (x € 1000) 2014

2013

19.477

20.269

-561

-315

18.916

19.954

21.012

23.297

432

251

-3.102

-3.350

18.342

20.198

1.017

1.060

16.455

18.888

-77.626

-104.482

112

693

-77.514

-103.789

33.935

56.532

12

-222

Verdiende premies eigen rekening Bruto premies Uitgaande herverzekeringspremies Toegerekende opbrengsten uit beleggingen Overige beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen Aan niet-technische rekening toegerekende opbrengsten uit beleggingen

Niet-gerealiseerde winst op beleggingen Opbrengst uit beleggingen voor risico van polishouders Uitkeringen eigen rekening Bruto uitkeringen Aandeel herverzekeraars Wijziging overige technische voorzieningen Bruto voorziening voor levensverzekeringen Aandeel herverzekeraars Overige technische voorzieningen

132


206

-233

34.153

56.077

2014

2013

-173

93

-1.732

-1.886

-137

-90

-5.918

-6.254

162

96

-7.625

-8.134

-279

-370

Winstdeling en kortingen Bedrijfskosten Acquisitiekosten Wijziging overlopende acquisitiekosten Beheers- en personeelskosten

1)

Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars Beleggingslasten Beheerskosten en rentelasten Gerealiseerd verlies op beleggingen

0

-3

-279

-373

0

-48

Resultaat technische rekening levensverzekeringen

3.292

3.926

Toegerekende opbrengsten uit beleggingen aan het eigen vermogen

3.102

3.350

Bruto resultaat levensverzekeringen

6.394

7.276

Niet-gerealiseerd verlies op beleggingen

Zie toelichting bij het resultaat naar winstbronnen (resultaat op kosten) in de toelichting op de technische rekening levensverzekeringen pagina 134.

1)


133

Toelichting resultaat technische rekening levensverzekeringen (x € 1000) 2014

2013

17.486

18.886

0

8

1.991

1.375

19.477

20.269

-275

252

173

100

Contractuele resultatendeling

0

8

Mutatie voorziening winstdeling

0

-201

173

-93

Resultaat op interest

2.841

2.718

Resultaat op kosten

-3.164

-3.859

Resultaat op sterfte

3.264

3.854

560

551

beter dan in 2013. Dat komt grotendeels doordat

-209

662

de werkelijke kosten lager waren dan vorig jaar.

3.292

3.926

De verdiende premies kunnen als volgt worden gesplitst: Periodieke premies Premies ineens uit overrentedeling Premies ineens

Herverzekeringsbaten en -lasten De specificatie van winstdeling en kortingen is als volgt: Afschrijving rentestandkortingen

Resultaat naar winstbronnen:

Resultaat op invaliditeit Resultaat op overige technische grondslagen en wijziging overige technische voorzieningen Resultaat technische rekening

Het resultaat technisch rekening daalde van € 3,9 mln in 2013 naar € 3,3 mln in 2014. Hiermee is dit resultaat € 0,6 mln lager dan vorig jaar. Dat komt voor een deel doordat het resultaat op sterfte in 2014 lager is dan vorig jaar en verder door resultaten op herverzekering. Her resultaat op kosten is uitgekomen op € 3,2 mln negatief en is daarmee € 0,7 mln

Koersresultaten hebben voor € 1,4 mln bijgedragen aan het resultaat.

134


Risicobeheer

financiële crisis duidelijk gebleken. Het beleid van VvAA is altijd gericht

Verzekeringstechnisch risico - Levensverzekeringen

op financiële stabiliteit en continuïteit van VvAA als zelfstandige en

Verzekeringstechnische risico’s komen voort uit de prijsstelling

Risicoprofiel

onafhankelijke entiteit in de toekomst. Dit houdt in dat wij onze risico’s

en acceptatie van de verzekeringscontracten. Deze risico’s worden

VvAA hanteert een risicoprofiel dat is opgesteld aan de hand van

momenteel beheersen vanuit een behoudende risicobereidheid.

gemitigeerd door het acceptatiebeleid, uitsluitingen, dekkingslimieten

risicocategorieën uit het VvAA Risk Managementraamwerk. Uit

en herverzekering.

analyse blijkt dat het verzekeringstechnisch risico (ook wel tekenings-

Verzekeringstechnisch risico

risico genoemd), het marktrisico (inclusief de prijs- en liquiditeits

Verzekeringstechnisch risico - Lang levenrisico

Daarnaast wordt een schatting gemaakt van de gevolgen van

risico’s), het matching- en renterisico, de operationele risico’s en het

VvAA heeft een lijfrenteportefeuille en een portefeuille spaarverzekerin-

wijzigingen in de verzekeringsrisicofactoren sterfte en invaliditeit.

kredietrisico de vijf belangrijkste risicocategorieën zijn. Het verzeke-

gen met restitutie waarop lang levenrisico wordt gelopen. De nieuwste

Onder de regels die (in voorbereiding op Solvency II) zijn opgesteld

ringstechnisch risico en het marktrisico wegen hierin het zwaarst.

prognoses tonen een verdere toename van de levensverwachting.

voor de parallel run wordt om een berekening van de gevolgen van

Om voldoende middelen beschikbaar te hebben om de lijfrenteverze-

een schoksgewijze verandering van sterfte gevraagd. De hierbij

keringen langer uit te kunnen keren, heeft VvAA een lang levenvoor-

voorgeschreven schokken zijn een stijging van de sterftekansen met

ziening. Met behulp van de modellen uit de toereikendheidstoets gaan

15% en een daling van de sterftekansen met 20%.

Op deze risicocategorieën gaan wij verderop in dit hoofdstuk nader in. Naast dit risicoprofiel, dat direct verband houdt met de lopende

wij periodiek na of de toegenomen levensverwachting leidt tot de

operatie, inventariseren en analyseren wij risico’s op strategisch vlak.

noodzaak tot het opnemen van extra voorzieningen. Voor dit jaar was

Onderstaande tabel toont de wijziging in het bruto resultaat en het

Het ORSA-proces dat wij daarvoor hebben ingericht doorlopen wij

het niet nodig om hier aanpassingen in aan te brengen. Door de

effect op de toereikendheid van de voorziening bij de uitgevoerde

minimaal eenmaal per jaar, parallel aan het planningsproces.

afname van de portefeuille is ook de lang levenvoorziening gedaald.

schokken:

Het operationeel en strategisch risicoprofiel en het risicomanagement

Verzekeringstechnisch risico - Sterfterisico

van VvAA zijn zodanig, dat geen van de onderscheiden risico’s naar

Het sterfterisico, het spiegelbeeld van het lang levenrisico hierboven,

de huidige inzichten een reëel gevaar voor de continuïteit van de

heeft invloed op onze portefeuille van overlijdensrisicoverzekeringen.

onderneming of van de dienstverlening zal kunnen opleveren. Deze

Waar de afname van de overlijdenskansen leiden tot een vergroting

conclusie is gedeeld met De Nederlandsche Bank.

van het lang levenrisico, heeft deze een daling van het sterfterisico tot

Sterfte plus 15% 31-12-2014

Sterfte minus 20% 31-12-2014

Winstgevendheid

0,6

-1,7

Toereikendheidstoets

2,6

-4,4

(x € 1 mln)

gevolg. De acceptatievoorwaarden, premietoeslagen en herverzekeIn financiële zin voldoet VvAA ruimschoots aan de huidige (Solvency I)

ring voor polissen met verhoogd risico en de herverzekering van grote

Deze berekening is conform de parallel run 2013 berekening; dit is

en toekomstige (Solvency II) solvabiliteitsvereisten die uit dit risicopro-

verzekerde bedragen beperken het sterfterisico verder. In 2014 was

de meest recente berekening. Stijging van de sterftekansen met 15%

fiel voortkomen. Onze financiële draagkracht is ook tijdens de recente

het sterfterisico boven € 200.000 herverzekerd.

heeft een toename van de contante waarde van het bruto resultaat


135

van € 0,6 mln tot gevolg. Het effect op de toereikendheid is een toe-

Matching- en renterisico

len, wordt de DNB-curve (aan de activazijde inclusief opslag) inte-

name van € 2,6 mln. Dit wordt met name veroorzaakt doordat een

VvAA streeft binnen haar Asset & Liability-beleid naar een redelijke

graal met 1% gewijzigd (rente-shift). In de toereikendheidstoets

stijging van de sterftekansen een gunstig effect heeft op de lijfrente-

afstemming tussen de rentetypisch gewogen gemiddelde looptijd

wordt de waardering van verzekeringsverplichtingen wettelijk mini-

portefeuille waarin minder lang uitgekeerd hoeft te worden. In de

(ook wel ‘duration’ genoemd) van haar verplichtingen en haar beleg-

maal gelijk gesteld aan de afkoopwaarde. Dit heeft effecten op de

risicoproducten zit een compenserend effect bij hogere sterftekansen,

gingen. De per saldo rentegevoeligheid wordt berekend op basis van

rentegevoeligheid. In termen van toereikendheid leidt een integrale

omdat dan meer moet worden uitgekeerd. In de toereikendheidstoets

de toekomstige beleggings- en verzekeringskasstromen. Om het

stijging van de rente met 1% tot een daling van de toereikendheid

komt dit effect niet volledig tot uitdrukking als gevolg van de afkoop-

matching- en renterisico te beheersen, worden periodiek gevoelig-

met circa € 2,0 mln. Een integrale rentedaling heeft een positief effect

waarderestrictie, een formele rekenregel die wordt toegepast bij het

heidsanalyses uitgevoerd. Er is sprake van enige gevoeligheid voor

van ongeveer € 1,8 mln op de toereikendheid. Zoals aangegeven

bepalen van de toereikendheid. Een daling van de sterftekansen met

wijzigingen in het algemene niveau van de marktrente in de euro-

bestaan de risicobeperkende maatregelen eruit dat VvAA een substan-

20% heeft, volgens hetzelfde mechanisme, een afname van

zone. Hierbij spelen onder meer rentegaranties en winstdeling binnen

tiële matching hanteert tussen verplichtingen en beleggingen.

€ 1,7 mln in de contante waarde van het bruto resultaat en een

bepaalde (traditionele) levensverzekeringen een rol. Ook het gegeven

afname van € 4,4 mln in de toereikendheid tot gevolg.

dat de gemiddelde looptijd van een beleggingsportefeuille voor

Marktrisico

schadeverzekeringen voor een deel gebaseerd wordt op voorzieningen

Prijsrisico

Verzekeringstechnisch risico - Schadeverzekeringen

die strikt genomen korter van karakter zijn, maar onder normale

VvAA Levensverzekeringen en VvAA Schadeverzekeringen beleggen

Het uitlooprisico in de voorzieningen is vooral geconcentreerd in de

omstandigheden (‘going concern’) een vaste kern hebben, is hierbij

voor de lange termijn in zakelijke waarden (aandelenfondsen en

langlopende voorzieningen voor de medische aansprakelijkheidsverze-

van invloed.

andere beleggingsfondsen). Hierbij wordt gebruik gemaakt van een

keringen en motorrijtuigen WA (letselschade). De afhandeling van

verregaande spreiding ten behoeve van risicoreductie. Daarnaast

openstaande claims is een langdurig proces, waarvan de uitkomst

Rentegevoeligheid

wordt de omvang van de portefeuille zakelijke waarden expliciet

vooraf moeilijk in te schatten is en waarvan de parameters tijdens de

De rentegevoeligheid op marktwaarde wordt bepaald op basis van de

gemonitord en wordt zeker gesteld dat de belangen in aandelen blij-

schadeafhandeling significant kunnen veranderen. Ontwikkelingen in

toekomstige beleggings- en verzekeringskasstromen. De waarde van

ven passen binnen de buffer boven het uit Solvency-regelgeving ver-

de voorzieningen worden in de toereikendheidstoets geanalyseerd, wat

de portefeuille wordt bepaald als de contante waarde van de premie-

eiste eigen vermogen. Bij de levensverzekeraar zijn daarnaast porte-

kan leiden tot extra dotaties aan de schadevoorzieningen. Door middel

en beleggingskasstromen minus de contante waarde van de verzeke-

feuilles zakelijke waarden, waarvoor het prijsrisico, behoudens een

van acceptatiecriteria, portefeuillemanagement, preventie en herverze-

ringsuitkeringen en kosten. Daarbij worden beide kasstromen

frictievoorraad, bij de polishouders ligt (beleggingsverzekeringen).

kering wordt het risico op grote individuele claims beperkt. De belang-

gedisconteerd tegen een door DNB voorgeschreven rentecurve. De

Het beleid is erop gericht om de frictievoorraad beperkt te houden.

rijkste catastroferisico’s zijn het stormrisico in de opstalportefeuille en

beleggingskasstromen zijn gedisconteerd met een opslag die ervoor

het hagelrisico bij opstal en motorrijtuigen. De financiële gevolgen van

zorgt dat de contante waarde van de beleggingen gelijk is aan de

deze catastrofes worden beperkt met behulp van herverzekering.

marktwaarde. Om het effect van een wijziging van de rente te bepa-

136


Gevoeligheid aandelen

De slotstand van de benchmark van het funds of hedgefundsbezit (de

de langere termijn. Selectief of structureel afdekken van valutarisico’s

HFRX Global Hedge Fund EUR Index) was per 31-12-2014 1125. De

in goed gespreide aandelenportefeuilles voegt op langere termijn naar

gemiddelde kostprijs van het funds of hedgefundsbezit van VvAA

onze verwachting geen waarde toe (maar wel kosten). De alterna-

Leven en VvAA Schade samen ligt op een niveau van 990. Dat bete-

tieve beleggingen in de beleggingsportefeuille betreffen euroversies

Effect op nettowinst 31-12-2014

Effect op eigen vermogen (*) 31-12-2014

0,0

4,6

kent dat ons funds of hedgefundsbezit 14% meer waard is dan wat

van funds of hedgefunds waarbinnen valutarisico’s voor in euro’s

-4,5

wij er gemiddeld voor hebben betaald. Alternatieve beleggingen wor-

rapporterende beleggers worden beperkt. Voor VvAA QualityTime

den onder meer gekenmerkt door een relatief geringe gevoeligheid

wordt het valutarisico bij de inkoop in veelvoorkomende vreemde

De slotstand van de benchmark van het aandelenbezit (de MSCI All

voor bewegingen van aandelen-, obligatie- en valutakoersen (‘market

valuta (zoals de Amerikaanse dollar) gereduceerd door gebruik te

Countries World, World Free Net Total Return Index omgerekend naar

neutral’). Bij de hierboven weergegeven gevoeligheid voor koersbe-

maken van valutatermijntransacties (onder meer voor omvangrijke

euro) was per 31-12-2014 156. De gemiddelde kostprijs van het

wegingen wordt rekening gehouden met het feit dat de rendementen

groepsreiscontracten) en door het contant aanhouden van bedragen

aandelenbezit van VvAA Levensverzekeringen en VvAA

van alternatieve beleggingen over het algemeen een minder grote

in de betreffende vreemde valuta.

Schadeverzekeringen samen ligt op een niveau van 102. Dat bete-

beweeglijkheid kennen dan die van aandelen.

(x € 1 mln) Stijging koersen met 10% Daling koersen met 10%

0,0

Operationeel risico

kent dat ons aandelenbezit 53% meer waard is dan wat wij er gemiddeld voor hebben betaald. De hiervoor genoemde MSCI All

Liquiditeitsrisico

Effectieve processen zijn een belangrijke voorwaarde voor de beper-

Countries World Index is een free-float gewogen aandelenindex

Binnen de beleggingsportefeuille zijn voldoende goed verhandelbare

king van risico’s. Beheersing van onze processen en de daarmee

waarin zowel ontwikkelde als emerging markets zijn opgenomen.

beursgenoteerde effecten aanwezig. De hoge mate van verhandel-

samenhangende risico’s heeft voortdurend onze aandacht. In 2014

baarheid van de beleggingen maakt dat VvAA ook op korte termijn

heeft VvAA diverse maatregelen getroffen om de kwaliteit van de ope-

haar verplichtingen goed zal kunnen nakomen. In 2014 is hierin

rationele processen nader te borgen. Daarbij is onderkend dat de

geen verandering opgetreden.

kwaliteit en volledigheid van de vastlegging van informatie in de

Gevoeligheid alternatieve beleggingen (funds of hedgefunds) Effect op nettowinst 31-12-2014

Effect op eigen vermogen (*) 31-12-2014

Valutarisico

tweede aandachtspunt in dit kader is de opvolging van regels en

Stijging koersen met 2,5%

0,0

0,7

Het grootste deel van de beleggingsportefeuille bestaat uit vastren-

afspraken bij het uitbrengen van adviezen en offertes. Voor beide

Daling koersen met 2,5%

0,0

-0,7

tende waarden die gedenomineerd zijn in euro’s of in zogenoemde

onderwerpen zijn additionele maatregelen getroffen om het kwaliteits-

legacy-valuta (zoals Nederlandse guldens) die in een vaste verhou-

niveau verder te verhogen.

(x € 1 mln)

(*) Betreft louter het directe effect op de netto herwaarderingsreserve (dat wil zeggen

exclusief het gegeven dat een effect op de nettowinst uiteindelijk ook leidt tot een

effect op het eigen vermogen).

ICT-systemen cruciaal is voor de dienstverlening aan onze leden. Een

ding tot de euro staan. Dat vormt een goede fit met de (verzekerings) verplichtingen van VvAA die eveneens in euro’s luiden. De wereldwijd gespreide aandelenportefeuille wordt in beginsel aangehouden voor


137

Lijnmanagement, Risk Management, Compliance en Internal Audit

Kredietrisico

Hoewel credit ratings een redelijke indicatie zijn van kredietrisico, valt

vormen onze drie lines-of-defence die elkaar controleren en scherp

Het kredietrisico heeft voornamelijk betrekking op beleggingen in

aanvullende informatie af te leiden uit de koersvorming van vastren-

houden. De beheersing van operationele risico’s is daarnaast in grote

vastrentende waarden zoals obligaties en op vorderingen op (her)

tende waarden. Die geven naast de algemeen geldende ontwikkeling

mate afhankelijk van het risicobewustzijn van de collega’s in de

verzekeraars. Bij de samenstelling en het beheer van de beleggings-

van de marktrente tevens aan hoe de risicoperceptie van beleggers in

organisatie. Zorgvuldig omgaan met vaak vertrouwelijke informatie

portefeuille en de selectie van (her)verzekeraars wordt nadrukkelijk

de tijd ten aanzien van de diverse debiteuren verandert. De totale

wordt daarom continu onder de aandacht gebracht. Dit geldt ook voor

gelet op de kredietwaardigheid van de debiteuren (zoals onder meer tot

exposure in staatsobligaties is hierna weergegeven. Door de daling van

integriteit en compliance met weten regelgeving en toepasselijke

uitdrukking komt in de geldende ‘credit rating’). Spreiding van de porte-

het algemene marktrenteniveau is de marktwaarde van de staatsobliga-

gedragscodes. In 2014 hebben wij onder andere aandacht besteed

feuille, marktinformatie, research van derden en monitoring van onder

ties in 2014 per saldo meer boven de boekwaarde komen te liggen.

aan de Code Governance Principes, ons informatiebeveiligingbeleid

meer credit ratings zijn hier de gebruikte beheersingsmaatregelen.

en de beheersing van onze relaties met partners en leveranciers. VvAA heeft zich als actief lid van het Verbond van Verzekeraars gecommitBoekwaarde

teerd aan het fraudeprotocol. VvAA voert een actief fraudebeheersingsbeleid, dat erop gericht is fraude te detecteren en indien noodzakelijk

31-12-2014

31-12-2013

31-12-2014

31-12-2013

België

6

3

7

3

Ierland

3

3

3

3

35

34

41

35

Nederland

117

130

147

154

Oostenrijk

17

17

22

20

Spanje

2

2

2

2

Totaal

180

189

222

217

passende maatregelen te treffen. Overigens merken wij op dat fraude

Exposure staatsobligaties (x € mln)

bij VvAA, in vergelijking met de markt, heel weinig voorkomt.

Italië

138


Marktwaarde

Ratingklassen worden bepaald aan de hand van de kwaliteit van de exposures in termen van kredietwaardig-

VvAA-beleggingsportefeuille naar categorie, in % van totaal

heid. De verschuivingen tussen de verschillende ratings hangen met name samen met ratingwijzigingen en

Een samenvatting van de vastrentende beleggingsportefeuille per categorie is weergegeven in

aflossingen.

onderstaande tabel. De portefeuille bestond eind 2014 voor het grootste deel uit overheids- en door zekerheden gedekt papier.

VvAA-beleggingsportefeuille naar ratingklasse, in % van totaal Een samenvatting van de vastrentende beleggingsportefeuille per ratingklasse is weergegeven in onderstaande tabel. 31-12-2014

31-12-2013

Ratingklasse

31-12-2014

31-12-2013

41%

40%

Categorie

AAA

38%

39%

EU-staten

AA

19%

21%

EU-lagere overheden

4%

4%

A

18%

17%

Supranationals

5%

5%

BBB

20%

22%

Covered EU-financials

25%

24%

BB

3%

0%

Non-covered EU-financials

13%

16%

Unrated

2%

1%

Overig bedrijfsleven

10%

9%

100%

100%

2%

1%

Hypotheken Overig

0%

1%

100%

100%


139

Vennootschappelijke balans per 31 december vóór winstbestemming (x € 1000) 2014

2013

ACTIVA Deelnemingen (1)

188.171

179.357

2.942

3.891

Herwaarderingsreserve Overige reserves

Overige vorderingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Rekening-courant Vereniging VvAA

Onverdeeld resultaat boekjaar 606

2.397

36

28

Belastingen

2.366

2.391

Diverse vorderingen

1.509

6.269

4.517

11.085

Overige activa

Voorzieningen (6)

123

123

19.213

13.286

170.905

169.719

3.776

2.066

194.017

185.194

7.942

5.084

458

192

6.374

10.028

6.832

10.220

5.080

4.489

213.871

204.987

Overige schulden Crediteuren

Materiële vaste activa (3)

9.129

4.719

Liquide middelen

8.012

4.215

0

42

17.141

8.976

Overig

2013

Eigen vermogen (5) Gestort kapitaal

Beleggingen (2)

2014 PASSIVA

Diverse schulden (7)

Overlopende passiva

Overlopende activa Lopende rente en huur Overige overlopende activa (4)

Totaal

140


38

77

1.062

1.601

1.100

1.678

213.871

204.987

Totaal

Vennootschappelijke winsten verliesrekening (x € 1000)

Resultaat deelnemingen (na belastingen) Resultaat VvAA Groep B.V. Netto resultaat

2014

2013

3.776

2.066

0

0

3.776

2.066


141

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening (x € 1000) Waarderingsgrondslagen

2014

2013

Stand 1 januari

179.357

172.565

Kapitaalstorting

10.000

1.950

-10.000

-1.550

5.927

6.639

-9

-2.313

-880

0

Resultaat deelnemingen

3.776

2.066


188.171

179.357

Hiervoor wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening.

(1) Deelnemingen

Deelnemingen zijn gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De netto vermogenswaarde is gelijk aan het eigen vermogen van de deelneming berekend op de waarderingsgrondslagen van VvAA Groep B.V.

Aansprakelijkstelling VvAA Groep B.V. heeft voor VvAA Financieel-economisch adviesbureau B.V., voor VvAA Belastingadviseurs en consultants B.V. en voor Accountants voor de gezondheidszorg B.V. een verklaring afgegeven van hoofdelijke aansprakelijkheid voor de uit de rechtshandelingen

Ontvangen dividend Mutatie herwaarderingsreserves Mutaties VaBes Vermogensmutatie VvAA Investments B.V.

van die dochtermaatschappij voortvloeiende schulden als bedoeld in Artikel 403, lid 1, sub f van Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk

In de balanswaarde van de vennootschappelijke balans is een ongerealiseerde herwaardering bij deelnemingen begrepen van € 19,2 mln

Wetboek.

(2013: € 13,3 mln).

VvAA Groep B.V. vormt samen met een belangrijk deel van haar groepsmaatschappijen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en voor de omzetbelasting. Vennootschappen die, hetzij voor de vennootschapsbelasting, hetzij voor de omzetbelasting, een fiscale eenheid vormen, zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de fiscale schulden die binnen de betreffende fiscale eenheid ontstaan.

142


De kapitaalstorting door VvAA Groep B.V. betreft agiostortingen in de volgende B.V.’s:

(2) Beleggingen

• € 7,2 mln bij VvAA Financieel-economisch adviesbureau B.V.

Verstrekkingen aan derden

• € 1,9 mln bij VvAA Belastingadviseurs en consultants B.V.

Deposito's

• € 0,5 mln bij VvAA QualityTime B.V. • € 0,4 mln bij VvAA Investments B.V.

N.V. aan VvAA Groep B.V.

2013

2.017

3.168

925

723

2.942

3.891

3.168

3.395

-1.151

-227

2.017

3.168

Verstrekte leningen aan derden; Stand per 1 januari

Het ontvangen dividend is uitgekeerd door VvAA Levensverzekeringen

2014

Aflossingen en overige mutaties gedurende boekjaar Stand per 31 december

VvAA Investments B.V. heeft haar aandelenbelang in VvAA Opleidingen & Teamcoaching B.V. van 51,0% uitgebreid naar 75,5%. Eveneens is de laatste 24,5% aan VvAA aangeboden. De hiermee samenhangende verplichting tot koop brengt het totaal aan betaalde / te betalen goodwill op € 0,9 mln. Dit bedrag is rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen gebracht. De post deelnemingen betreft onder meer de op pagina 110 vermelde vennootschappen. VvAA Groep B.V. houdt daarnaast direct of indirect belangen in de volgende vennootschappen: Academie voor Medisch Specialisten B.V., Brand New Day Houdstermaatschappij N.V., CED Holding B.V., MediRisk Organisatie B.V., SpotOnMedics B.V. en VvAA Opleidingen & Teamcoaching B.V.


143

(3) Materiële vaste activa Stand 1 januari

Investeringen en overige mutaties

Afschrijvingen

Desinvesteringen

Stand 31 december

3.799

5.423

392

309

8.521

Kantoorinventaris

679

6

213

19

453

Overige bedrijfsmiddelen

241

0

57

28

156

4.719

5.429

663

356

9.129

Informatieverwerkende apparatuur en programmatuur

Cumulatieve aanschafwaarde

9.262

12.354

Cumulatieve afschrijvingen

4.543

3.225

4.719

9.129

De levensduur van informatieverwerkende apparatuur en gekochte programmatuur is gesteld op vijf jaar. Van kantoorinventaris en overige bedrijfsmiddelen is deze gesteld op maximaal tien jaar. Onder investeringen en overige mutaties informatieverwerkende apparatuur en programmatuur heeft € 7,5 mln betrekking op in 2013 en 2014 geactiveerde externe projectkosten.

2014

2013

976

1.278

86

323

1.062

1.601

(4) Overige overlopende activa Vooruitbetaalde facturen Diversen

(5) Eigen vermogen Voor de toelichting op het eigen vermogen verwijzen wij naar de toelichting die is opgenomen bij de geconsolideerde jaarrekening.

144


2014

2013

572

828

Transitie

5.814

3.992

Latente belastingverplichtingen

1.556

264

7.942

5.084

828

953

-256

-125

572

828

3.992

0

-2.876

0

Dotatie

4.698

3.992


5.814

3.992

264

0

- lopend boekjaar

1.292

264


1.556

264

(6) Voorzieningen Compensatie oude pensioenregelingen

Voorziening compensatie oude pensioenregelingen; Stand per 1 januari Toevoegingen/onttrekkingen: - lopend boekjaar Stand per 31 december De voorziening heeft een toekomstige looptijd van maximaal 22 jaar. Voorziening transitie; Stand per 1 januari Onttrekkingen

De voorziening heeft een verwachte looptijd van 3 jaar. Voorziening Latente belastingverplichtingen; Stand per 1 januari Toevoegingen/onttrekkingen:

De voorziening heeft een overwegend langlopend karakter.


145

2014

2013

Vakantiegeld en -rechten

1.907

2.002

Belastingen en premies sociale verzekeringen

2.183

2.051

Diversen

2.284

5.975

6.374

10.028

(7) Diverse overige schulden

In 2014 is de inrichtingsbijdrage van de verhuurder (Credit Suisse) die is verkregen om verbeteringen aan te brengen aan het pand aan de Orteliuslaan ad € 1,8 mln benut. Hiervan heeft € 0,9 mln betrekking op in 2014 gedane uitgaven en hangt € 0,9 mln samen met gemaakte inrichtingskosten in 2013.


Hoofddirectie

Raad van Commissarissen

Drs J.H.D. van Hemsbergen

Mr R. ter Haar

A.C. Brouwer

Drs V.I. Goedvolk

Drs H.R.C. Gostelie, dierenarts

R. Icke RA

146


Overige gegevens Statutaire regeling inzake de winsten verliesbestemming

ARTIKEL 28

De resultaatbestemming vindt plaats overeenkomstig de artikelen 27

1. Indien over enig jaar verlies wordt geleden, wordt dat verlies op

en 28 van de statuten van VvAA Groep B.V., die als volgt luiden:

een nieuwe rekening overgebracht ter verrekening met toekomstige winsten.

ARTIKEL 27 1. Jaarlijks wordt door de Hoofddirectie met goedkeuring van de

2. De Algemene Vergadering kan op voorstel van de Hoofddirectie, dat door de Raad van Commissarissen is goedgekeurd, besluiten

Raad van Commissarissen vastgesteld welk deel van de vennoot-

de in lid 1 bedoelde verliezen op één of meer reserves af te

schappelijke winst, zoals deze blijkt uit de vastgestelde jaarreke-

boeken.

ning, wordt gereserveerd. 2. De winst na reservering als in lid 1 bedoeld, staat ter beschikking van de Algemene Vergadering. 3. De Hoofddirectie kan onder goedkeuring van de Raad van

3. De Algemene Vergadering kan op voorstel van de Hoofddirectie, dat door de Raad van Commissarissen is goedgekeurd, besluiten tot uitkeringen aan houders van aandelen ten laste van één of meer reserves hetzij in contanten, hetzij in aandelen dan wel een

Commissarissen besluiten tot uitkering van een interim-dividend

combinatie daarvan; in geval van uitkering in aandelen geschiedt

op rekening van het over het betrokken boekjaar te verwachten

deze naar verhouding van ieders bezit aan aandelen.

dividend, indien en voor zover de winst in de vennootschap die uitkering toelaat. 4. De Algemene Vergadering kan op voorstel van de Hoofddirectie,

Besluit resultaatbestemming De Hoofddirectie heeft, met goedkeuring van de Raad van

dat door de Raad van Commissarissen is goedgekeurd, besluiten,

Commissarissen, besloten dat de gehele vennootschappelijke winst

dat de uitkering aan houders van aandelen van dividend geheel of

wordt gereserveerd.

ten dele plaatsvindt in aandelen, zulks naar verhouding van ieders bezit aan aandelen.


147

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: De aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van

De jaarrekening bestaat uit:

beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen.

VvAA Groep B.V.

• de balans per 31 december 2014;

De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze con-

• de winsten verliesrekening over 2014; en

trolewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende

• de toelichting met een overzicht van de belangrijke grondslagen

afwijkingen op ons oordeel.

Verklaring over de jaarrekening 2014

voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. Ons oordeel

Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de

Wij hebben de jaarrekening 2014 van VvAA Groep B.V.

De basis voor ons oordeel

materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op € 3,9 mil-

(de vennootschap) te Utrecht gecontroleerd. De jaarrekening omvat

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht,

joen. De materialiteit is gebaseerd op 2% van het eigen vermogen.

de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening.

waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze

Wij houden ook rekening met afwijkingen en of mogelijke afwijkingen

verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie

die naar onze mening om kwalitatieve redenen materieel zijn.

Naar ons oordeel:

‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.

• geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de

Wij zijn met de Raad van Commissarissen overeengekomen dat wij

grootte en de samenstelling van het vermogen van VvAA Groep

Wij zijn onafhankelijk van VvAA Groep B.V. zoals vereist in de

aan de raad tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven

B.V. op 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in

Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij

de € 194.000 rapporteren alsmede kleinere afwijkingen die naar

overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW;

assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante

onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn.

• geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van VvAA Groep

onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

B.V. op 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Reikwijdte van de groepscontrole VvAA Groep B.V. staat aan het hoofd van een groep van entiteiten.

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende

De financiële informatie van deze groep is opgenomen in de

en geschikt is als basis voor ons oordeel.

geconsolideerde jaarrekening van VvAA Groep B.V.

• de geconsolideerde balans per 31 december 2014;

Materialiteit

Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij

• de geconsolideerde winsten verliesrekening over 2014, en

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn

verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de

• de toelichting met een overzicht van de belangrijke grondslagen

materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzon-

uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard

derlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische

en omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de

De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit:

voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.

148


groepsonderdelen. Bepalend hierbij zijn de omvang en/of het risico-

Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze

Om aan te tonen dat de voorzieningen voor te betalen schaden en

profiel van de groepsonderdelen of de activiteiten. Op grond hiervan

kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als

voor niet-verdiende premies toereikend zijn, is door VvAA Groep B.V.

hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle

geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten

per jaareinde een toereikendheidstoets uitgevoerd.

of beoordeling van de volledige financiële informatie of specifieke

moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen

Wij hebben actuariële specialisten ingezet bij onze controle van de

posten noodzakelijk was.

over deze kernpunten.

waardering van de voorziening voor te betalen schaden en voor niet-verdiende premies. Deze werkzaamheden bestonden voorname-

De groepscontrole heeft zich met name gericht op de significante

Waardering van de voorziening voor te betalen schaden en voor

lijk uit het beoordelen van de aannames voor de bepaling van de

onderdelen VvAA Levensverzekeringen N.V. en VvAA Schade

niet-verdiende premies

voorzieningen Incurred But Not Reported (IBNR), Incurred But Not

verzekeringen N.V. Bij deze onderdelen hebben wij zelf controle

VvAA Groep B.V. heeft een voorziening voor te betalen schaden en

Enough Reported (IBNER) en de schadebehandelingskosten.

werkzaamheden uitgevoerd. Bij alle andere onderdelen hebben wij

voor niet verdiende premies van € 133 miljoen ofwel 14% van het

Daarnaast controleren wij de basisgegevens die ten grondslag liggen

beoordelingswerkzaamheden of specifieke controlewerkzaamheden

balanstotaal. Bij de waardering van deze verplichtingen worden

aan voorziening voor te betalen schaden en voor niet-verdiende

uitgevoerd.

onder meer aannames gebruikt voor de bepaling van de voorzien

premies.

ingen Incurred But Not Reported (IBNR), Incurred But Not Enough Door bovengenoemde werkzaamheden bij (groeps)onderdelen,

Reported (IBNER) en de schadebehandelingskosten.

gecombineerd met aanvullende werkzaamheden op groepsniveau,

Tevens hebben wij beoordeeld of de toelichting op de voorziening voor te betalen schaden en voor niet-verdiende premies inclusief de

hebben wij voldoende en geschikte controle-informatie met betrekking

De voorziening voor te betalen schades wordt primair gevoed vanuit

daarmee samenhangende risico’s en onzekerheden voldoet aan

tot de financiële informatie van de groep verkregen om een oordeel te

het schadebehandelingsproces. Wij hebben de opzet van interne

Titel 9 Boek 2 BW.

geven over de geconsolideerde jaarrekening.

beheersingsmaatregelen in het schadebehandelingsproces beoordeeld en deze getoetst op bestaan en werking gedurende het boek-

Waardering van de voorziening voor

De kernpunten van onze controle

jaar. Belangrijke beheersingsmaatregelen zijn onder meer de interne

levensverzekeringsverplichtingen

In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar

controle op dekking van de schade, controle van het schadebedrag

VvAA Groep B.V. heeft een voorziening voor levensverzekerings

ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze

met bewijsstukken en beoordeling van de werkzaamheden van

verplichtingen van € 381 miljoen ofwel 39% van het balanstotaal.

controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle

externe deskundigen. In dit kader wij hebben wij tevens de opzet

Bij de berekening van de voorziening voor levensverzekerings

hebben wij met de raad van commissarissen gecommuniceerd,

van de interne beheersingsmaatregelen van change management

verplichtingen spelen belangrijk schattingen van onzekere toekomstige

maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken.

en toegangsbeveiliging van de gebruikte applicaties beoordeeld en

uitkomsten een rol. Verschillende assumpties worden gebruikt om

getoetst op bestaan en werking gedurende het boekjaar.

deze langdurige verplichtingen in te schatten.


149

Wij hebben actuariële specialisten ingezet om ons te assisteren bij onze

Waardering van beleggingen

teitsveronderstelling, tenzij de hoofddirectie het voornemen heeft om

controlewerkzaamheden van de waardering van de voorziening voor

VvAA Groep B.V. heeft een significante beleggingsportefeuille van

de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen

levensverzekeringsverplichtingen. Deze werkzaamheden bestonden

€ 695 miljoen, ofwel 72% van het balanstotaal. Voor de op

of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De hoofddirectie

voornamelijk uit het beoordelen van de plausibiliteit van de gehanteerde

geamortiseerde kostprijs gewaardeerde beleggingen dient te worden

moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou

assumpties voor sterfte, arbeidsongeschiktheid, kosten en verval.

vastgesteld dat er geen sprake is van een langdurige waardevermin-

kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in

Daarnaast controleren wij de basisgegevens die ten grondslag liggen

dering. Daartoe hebben wij de door VvAA Levensverzekeringen N.V.

continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.

aan de voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen.

opgestelde beoordeling van de noodzaak tot het treffen van voorzie-

Wij hebben de opzet van de interne beheersingsmaatregelen in de

ningen of het doorvoeren van bijzondere waardeverminderingen

De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen

gecontroleerd.

van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de

uitkeringen- en premieprocessen beoordeeld en deze getoetst op

vennootschap.

bestaan en werking gedurende het boekjaar. Deze beoordeling

Tevens hebben wij beoordeeld of de in de jaarrekening opgenomen

omvatte de interne beheersingsmaatregelen van change management

toelichting op de beleggingen inclusief de daarmee samenhangende

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

en toegangsbeveiliging van de gebruikte applicaties.

opbrengsten uit beleggingen voldoet aan Titel 9 Boek 2 BW.

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte

Om de toereikendheid van de voorziening voor levensverzekerings-

Verantwoordelijkheden van de hoofddirectie en de

verplichtingen aan te tonen is door VvAA Groep B.V. per jaareinde een

raad van commissarissen voor de jaarrekening

toereikendheidstoets uitgevoerd. Onze beoordeling van de toereikend-

De hoofddirectie is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute

heidstoets richtte zich op de redelijkheid van geprojecteerde

weergeven van de jaarrekening en voor het opstellen van het jaarver-

mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze

kasstromen en het beoordelen van gehanteerde assumpties en de

slag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is de

controle niet alle fouten en fraude ontdekken.

wijzigingen daarin aan de hand van historische ervaringen, sector

hoofddirectie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing

informatie en de verwachte toekomstige ontwikkelingen. In deze

die de hoofddirectie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaar-

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch u

beoordeling hebben wij betrokken het verschil tussen de boekwaarde

rekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang

itgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming

en de marktwaarde van balansposten zoals in de toereikendheid-

als gevolg van fouten of fraude.

toegepast in overeenstemming met de Nederlandse

stoets wordt meegenomen. Tevens hebben wij beoordeeld of de toe-

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de hoofddirectie afwegen

controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijk-

lichting op de voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen

of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit

heidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:

inclusief de daarmee samenhangende risico’s en onzekerheden

voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsels moet

• het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening

voldoet aan Titel 9 Boek 2 BW.

de hoofddirectie de jaarrekening opmaken op basis van de continuï-

150


controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of

fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van

gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum

controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie

van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of

die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude

omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming

is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt

haar continuïteit niet langer kan handhaven;

wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;

• het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en • het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten Verklaring betreffende het jaarverslag en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het jaarverslag en de overige gegevens): • dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij

• het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecte-

Wij communiceren met de raad van commissarissen onder andere

dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is

ren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaam

over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de

opgesteld, en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige

heden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over

significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn

gegevens zijn toegevoegd;

de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit;

gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in

• het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen

de interne beheersing.

• dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.

voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de hoofddirectie en de toelichtingen die

Wij bevestigen aan de raad van commissarissen dat wij de relevante

Benoeming

daarover in de jaarrekening staan;

ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij

Wij zijn door de raad van commissarissen benoemd als accountant

communiceren ook met de raad over alle relaties en andere zaken die

van VvAA Groep B.V. vanaf de controle van het boekjaar 1975 en zijn

teitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de

redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de

sinds dat boekjaar tot op heden de externe accountant.

verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en

daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid

omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan

te waarborgen.

of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan

Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening

Den Haag, 24 maart 2015

voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van

vanuit alle zaken die wij met de raad van commissarissen hebben

Ernst & Young Accountants LLP

materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze

besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverkla-

w.g. R.J.W. Lelieveld RA

controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelich-

ring, tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitenge-

tingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn,

woon zeldzame omstandigheden wanneer het niet vermelden in het

moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn

belang van het maatschappelijk verkeer is.

• het vaststellen dat de door de hoofddirectie gehanteerde continuï-


151

7 Personalia

152

JAARVERSLAG 2014 | PERSONALIA

Personalia Situatie per 24 maart 2015 Raad van Commissarissen

Senior Management

• Mevrouw S.R. Proper MSc RA (33), manager Internal Audit

Mr R. ter Haar, voorzitter (65) ***

• R.A. Baltus RA (49), manager Financiële Administratie

• Mevrouw N. van Rossum (41), manager Beroepsgroepenteams

Drs V.I. Goedvolk (70) **

• E.R. Brugman (47), directeur Kennismanagement,

• Mr M.G. Spies (37) MBA, sectormanager Schade & Business

Drs H.R.C. Gostelie, dierenarts (60) *|** R. Icke RA (58) **|***

Beroepsorganisaties & Netwerken • Ing. M.V.H. Dijkman (52), manager Belastingadvies & Accountancy en programmamanager a.i.

*

bestuurslid Vereniging VvAA

**

lid van de Audit & Risk Committee

*** lid van de Benoemings- & Remuneratiecommissie

• Drs F.H. Drenth (44), directeur VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg • Mr C.F. van Driel (45), secretaris en bedrijfsjurist • Mevrouw drs R.W.V. Engelaer (47), directeur Leven,

Hoofddirectie

Bancair, Zorg & Inkomen

Drs J.H.D. van Hemsbergen MBA (57), voorzitter

• Mr E.A. van Gelderen (50), directeur Schade en MediRisk

A.C. Brouwer (59), lid en tevens directeur VvAA Verzekeringen

• Mevrouw C.M.S. Glim (50), manager VvAA Zakelijke markt

& Bancaire Zaken

• Mevrouw J. Goes-Blankenstein (48), manager Servicedesk

VvAA DirectieTeam*

• Drs H.C. Hesp (57), manager Inkoop en Verzekeringstechniek

Verzekeringen • M.E.A. Aalders (48), directeur VvAA Advies & Diensten • Drs L. van Dijk RC (49), directeur Finance, ICT & Risk Management • Mevrouw mr B. van der Kolff MBA (49), directeur HRM & Overige Diensten

Schade

Development • J.T.B. van der Staay (57), directeur VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg en manager Zorginstellingen & Organisaties • Mevrouw drs A.F.M. Vlaswinkel RA (45), manager Business Control • Mevrouw M.E. Wesly (48), senior manager Corporate Communicatie • Drs F.C. Wit, CFA (49), manager Beleggingen & Treasury • Drs J.F.H. Woertman (43), manager VvAA Werkgeverszaken en CarrièreCentrum Zorg • Ir J.D.C.A. Zoontjens (51), directeur Stichting VvAA Rechtsbijstand en manager Juridisch Advies & Rechtsbijstand • Mevrouw M.E. van der Zwan MSc, MBA (43), operationeel directeur MediRisk

• Ing. J.A. de Jager RRM (55), manager Risk Management • Mr J.A.P. de Jong (46), manager Back Office Belastingadvies & Accountancy • Drs R.C.A. van de Langenberg (44), senior manager Strategie & Innovatie

* De hoofddirecteuren maken tevens deel uit van het VvAA DirectieTeam

• W. Loggen MSc (50), manager Realisatie & Implementatie • Drs L. A.T.T. Ponsioen (48), senior manager Verander& Projectmanagement

PERSONALIA | JAARVERSLAG 2014

153

Ondernemingsraad

Adressen en overige personalia

Mevrouw mr E.T. Balfoort, voorzitter

VvAA Financieel-economisch adviesbureau B.V. Directie: VvAA Groep B.V.

Mr P. C. Boot, vicevoorzitter

VvAA Groep B.V.

M.E.A. Aalders

A.N. Bremer

Hoofdkantoor:

Drs L. van Dijk RC

A. Dekker, vicevoorzitter

Orteliuslaan 750, Utrecht

J.W. Gutteling

Postbus 8153

Accountants voor de gezondheidszorg B.V.

C.J.H. van Hooijdonk

3503 RD Utrecht

Directie: M.E.A. Aalders

Mevrouw M. Jansen

Telefoon 030 247 47 89

Drs M.F. Kool RA

Mevrouw A. van Loon

www.vvaa.nl

J.F.W.A. Dassen RA

N.B. Bovenstaand adres geldt voor alle bedrijfsonderdelen.

VvAA Belastingadviseurs en consultants B.V.

Mr R.J. Peet Mevrouw A.K. Voeten D.J. van der Zwaag BEc

Directie: VvAA Groep B.V. VvAA Schadeverzekeringen N.V.

Accountant

Directie: A.C. Brouwer

Telefoon: 030 601 62 60

Ernst & Young Accountants LLP (t/m boekjaar 2014)


KPMG Accountants N.V. (vanaf boekjaar 2015)

Drs L. van Dijk RC

VvAA Hufenfedap B.V.

Mevrouw drs R.W.V. Engelaer

Directie: VvAA Financieel-economisch adviesbureau B.V.

Mr E.A. van Gelderen

Telefoon: 030 692 80 60

Certificerend actuaris

M.E.A. Aalders

Ernst & Young Actuarissen B.V. (t/m boekjaar 2014) KPMG Advisory N.V. (vanaf boekjaar 2015)

VvAA Levensverzekeringen N.V.

VvAA Investments B.V.

Directie: A.C. Brouwer

Directie: VvAA Groep B.V.

Fiscaal adviseur


PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V.

Drs L. van Dijk RC

VvAA Mobiel B.V.

Mevrouw drs R.W.V. Engelaer

Directie: VvAA Groep B.V.

154


Mevrouw mr B. van der Kolff MBA

VvAA Opleidingen & Teamcoaching B.V. Directie: VvAA Groep B.V.

Drs P.B.J. Ramler

VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg B.V. Directie: VvAA Groep B.V.

Drs F.H. Drenth

Drs J.T.B. van der Staay

VvAA QualityTime B.V. Directie: VvAA Groep B.V.

Mevrouw mr B. van der Kolff MBA

Telefoon: 030 247 48 16 VvAA Vermogensbeheer B.V. (op eigen verzoek vergunning ingetrokken per 13 december 2011) Directie: Drs F.C. Wit, CFA Stichting VvAA Rechtsbijstand Directie: Ir J.D.C.A. Zoontjens Telefoon: 030 247 49 99 Onderlinge Waarborgmaatschappij voor Instellingen in de gezondheidszorg MediRisk B.A. Bestuur: Mr E.A. van Gelderen

Mevrouw M.E. van der Zwan, MSc, MBA

Telefoon: 030 247 48 10

PERSONALIA | JAARVERSLAG 2014

155

Regionale VvAA-kantoren Alkmaar

Amsterdam

Groningen

Leiden

Noorderkade 2-P

Smart Business Center

L.J. Zielstraweg 1

Frame Offices

1823 CJ Alkmaar

Daalwijkdreef 47

9713 GX Groningen

Kanaalpark 140

Telefoon 072 503 70 70

1103 AD Amsterdam

Telefoon 050 369 21 91

2321 JV Leiden

Telefoon 072 503 70 70

Telefoon 071 524 39 43

Maastricht

Nijmegen

Zwolle

Robert Schumandomein 4c

St. Annastraat 263

Het Spoorhuis

6229 ES Maastricht

6525 GR Nijmegen

Hanzeallee 8

Telefoon 043 308 82 22

Telefoon 024 381 78 20

8017 KZ Zwolle Telefoon 038 429 12 30

VvAA digitaal Internet

Twitter

Facebook

http://www.vvaa.nl

@VvAA (VvAA Twitter)

https://www.facebook.com/pages/Friends-of-Rose/211387238882242 (Friends of Rose)

http://www.vvaavooru.nl

@VvAAstudenten (VvAA studenten Twitter)

Wikipedia

http://www.artsenauto.nl http://www.medirisk.nl

Linkedin

http://www.medifire.nl

http://www.linkedin.com/groups/VvAA-3951638

http://www.hufenfedap.nl

(VvAA LinkedIn groep)

http://www.nursestation.nl

156


nl.wikipedia.org/wiki/vvaa

dwarsligger (de (m.)) 1 dwars liggende onderbalk; – (spoorw., in ‘t bijz.) houten, stalen of gewapend betonnen balk waarop de rails van een spoorbaan bevestigd zijn, syn. spoorwegligger, biel 2 (inform.) iem. die dwarsligt, syn. dwarsdrijver, dwarskop

Tijd voor Ziel. in de Zorg. Jaarverslag VvAA 2014

Recommend Documents