Advent en Kerst 2008 Missionair werk van de Protestantse Kerk

Nummer 132

December 2005

Katern in Kerkinformatie 163 - oktober 2008

Advent en Kerst 2008 Missionair werk van de Protestantse Kerk

katern met o.a. • de missionaire kansen van Kerst • de adventskalender ‘De ster achterna’ met tips voor gebruik • het werkboek ‘Midden in de winternacht’ voor een kerstviering voor iedereen • werkvormen voor Kerst met kinderen

Oktober 2008

Katern in Kerkinformatie 163 Hanna van Dorssen

De kansen van Kerst Kerst biedt kerken de kans hun deuren wijd open te zetten. Om te laten zien wie ze zijn, te laten horen wat ze te vertellen hebben en iedereen die binnenstapt te laten delen in de vreugde en het goede nieuws van dit feest. Kerst is een feest dat veel mensen willen vieren in de kerk. We mogen mensen begroeten die voor het eerst een kerk binnenstappen of maar af en toe in een kerk komen. Die grote belangstelling eenmaal per jaar biedt allerlei kansen voor de kerk. Zeven van die kansen staan hieronder, het bijbelse getal van de volheid. Voeg daar uw eigen kansen, uw eigen creaties, aan toe. Gebruik dit rijtje als opmaat en zet eens voor uzelf, als voorganger, als kerkenraad of als werkgroep liturgie op een rij wat voor u de belangrijkste kansen van Kerst zijn. Want elke plaatselijke context heeft haar eigen mogelijkheden om in de periode van Advent en Kerst op een uitnodigende en wervende manier kerk te zijn.

1. Kracht van het verhaal Bijna iedereen denkt het kerstverhaal wel zo ongeveer te kennen. Maar is dat ook zo? Het is een uitdaging om het kerstevangelie zo te vertellen dat de betekenis ervan oplicht en het verhaal mee naar huis gaat met de hoorders. De kracht van een verhaal is groot. Als het goed verteld wordt, reist het vaak levenslang mee met mensen die het hebben gehoord. Pak die kans en vertel het verhaal alsof u het zelf voor het eerst hoort.

2. Ontmoeting met God De kerk heeft ook iets te vieren. Door te luisteren naar het kerstverhaal, door je te verwonderen of te herkennen in de bijbelse figuren, ontmoet je niet alleen hen maar ook de God van hemel en aarde met wie zij in gesprek zijn. Zo wordt verbinding gelegd tussen jouzelf en God, tussen jouzelf en Jezus. Vieren is ontmoeten. Het is deze ontmoeting, dit gesprek met God, dat mensen na afloop van de kerstviering kunnen voortzetten op hun eigen manier in hun eigen leven.

3. Geen toeschouwer maar deelnemer In een kerstviering kunnen mensen veranderen van toeschouwer in deelnemer. Zorg ervoor dat de viering geen eenrichtingsverkeer is, maar een manier van vertellen, vieren en verkondigen waarbij de luisteraar deelnemer wordt aan de bijzondere gebeurtenis in de stal.

4. Alle leeftijden Kerst vier je met alle leeftijden samen. Dat is bijzonder, want er zijn maar weinig plekken waar je met al die verschillende generaties samen bent. De kerk biedt die kans. Benut hem door een goede opbouw van de kerst-

viering met afwisseling tussen woord, beeld en muziek zodat jong en oud tot hun recht komen.

5. Muziek Zingen brengt mensen in beweging. Als je niet op een koor zit of in een kerk komt, zing je nooit samen met anderen. De kerk biedt de kans om dat nu eens wel te doen. Soms is er verlegenheid, neem mensen daarom bij de hand. Zorg voor een aantal wat meer bekende melodieën. Laat van onbekende melodieën altijd een of meer coupletten voorzingen. Druk de noten af in een orde van dienst zodat mensen een houvast hebben.

6. Over de drempel Door mensen met Kerst gastvrij te ontvangen en hen te laten ervaren dat de kerk een huis is van God en mensen, waar je mag zijn wie je bent met al je (on)geloof, vreugde en verdriet, durven mensen soms ook op andere momenten de drempel van de kerk over te stappen. Geef hen daarom bij het verlaten van de kerk een groet mee van de kerk (bijvoorbeeld een ansichtkaart) met de adresgegevens van kerk/dominee, met de datum waarop de kerk weer feest viert (Pasen 2009). Vermeld dat de kerk/dominee mensen bijstaat bij vreugde en verdriet, geboorte, trouw, rouw. Of vraag mensen die te gast waren om iets van zich te laten horen of de groet terug te sturen met hun eigen adresgegevens als ze meer willen weten over de kerk. De kerk kan dan met hen contact opnemen.

7. Voorbereiding en verstilling In de aanloop naar Kerst ervaren mensen soms veel druk(te). De commercie viert hoogtij met aanbiedingen, folders, reclame. De kerk kent daarentegen een oude en lange traditie van voorbereiding en verstilling gedurende de vier weken van Advent. Een traditie die mensen kan helpen om adempauzes te nemen, even stil te staan. Laat mensen kennis maken met die kans van de kerk door hen bijvoorbeeld een adventskalender aan te bieden (zie blz. 4 en 5 van dit katern). Hanna van Dorssen, missionair werk

2

Katern in Kerkinformatie 163

column

Oktober 2008

Ellen Kok

Gedreven door een ster Wonderlijk om in het voorjaar bezig te zijn met de adventskalender. Hanna, Nies en ik zitten op het stoepje op het Singel, met plakkerige jurkjes, want het zijn heel warme dagen in mei. We praten over sneeuw, de kerk van de toekomst en over de Wijzen uit het Oosten. We hebben heel wat interviews voor ogen waarmee we de 25 dagen voor Kerst, én de dagen tot Driekoningen, willen vullen. En dan, terwijl we verhit zitten te praten om het aller-allerbeste idee te bedenken, zien we ze ineens de gracht oplopen met hun kamelen, hun geschenken. Stap voor stap. Op zoek naar het kind in de kribbe. Een vreemde aangelegenheid, zo’n bont gezelschap op het Singel op een warme dag in mei. Toch zijn ze overal. De adventskalender staat dit jaar vol wijzen uit alle windstreken. Mensen die gedreven op pad gaan om de ander te zoeken, om het kind in de ander te vinden. Zoals Marja Vos van Kerk in Actie. Zij deelt in haar ondergesneeuwde dorp in de bergen van Afghanistan thee en gesuikerde amandelen met de vrouwen en kinderen. Marja’s kerstdiner bij 39 graden onder nul! Ook in de kalender een reeks verhalen van moedige jonge gezinnen die zich zomaar ergens vestigen, aan de rand van stad en samenleving. Als echte pioniers gaan ze op zoek naar een nieuwe gemeenschap. Ze zijn bezield door de heilige Geest en spreken tóch gewone mensentaal. Ze helpen bij ‘gewone mensendingen’. Ze delen ‘gewone mensenbroodjes’. En ze weten de ander te bereiken. Zoekend zijn ze op weg naar een nieuwe

3

kerk. Het zijn deze missionaire interviews die mij ontzettend hebben geïnspireerd, omdat ik soms gewoon ‘honger’ naar die nieuwe kerk, naar dialoog en openheid. In de kalender ook het ‘sterke’ verhaal van kamerlid Mirjam Sterk. Toen wij Mirjam belden met de vraag of ze iets wilde vertellen over haar naamsverwantschap met Maria (in het Hebreeuws Mirjam), bleek dat ze juist met zwangerschapsverlof was gegaan! Hoogzwanger, daags voor ze beviel van een zoon, vertelde Mirjam wat haar inspireerde: de overgave van Maria. Als Maria hoort dat ze zwanger is (en verplaats je dan even in het leven van een ongetrouwd meisje van 13, 14 in bezet Betlehem rond het jaar 0) zegt ze: ‘Mij geschiede naar uw woord.’ Mirjam heeft gelijk: wat een intieme relatie heeft Maria met God als ze zegt: God ik vertrouw je, zoals jij het wilt is het goed. Nergens in de Bijbel lees je dat de wijzen hun kamelen aanvuurden. Nergens staat dat ze hun sporen in de flanken van de dieren drukten om zo tijd of geld te winnen. De Wijzen uit het Oosten gaan stap voor stap de wereld over, gestaag onder het licht van de heldere maan, gedreven door een ster. Ik hoop dat u ook zo naar Kerst kunt toeleven. Met elke dag een andere tekst op de adventskalender. Stap voor stap. Onthaast en in vertrouwen.

Ellen Kok (samen met Nies Medema en Hanna van Dorssen auteur van de adventskalender 2008)

Katern in Kerkinformatie 163

Oktober 2008

Advent en Kerst vieren Het missionair werk van de Protestantse Kerk heeft twee nieuwe uitgaven op de markt gebracht die helpen de adventstijd en Kerst een goede invulling te geven.

Adventskalender ‘De ster achterna’ is de titel van de adventskalender waarin zieners en wijzen u meenemen op weg naar Kerst. Voor elke dag van de adventstijd is er een kleurig kalenderblad met een prachtige afbeelding en inspirerende tekst, en een bezoek aan een bijzondere plaats of bijzonder persoon, een geschenk in de vorm van een wijze les of een wens, en een kaart om te versturen.

De advents- en kersttijd is geschikt om mensen uit te nodigen in de kerk. Geef hen een kalender cadeau of stuur hen een kaart als uitnodiging voor een kerkdienst. Maar er kan meer: - Verkoop de kalender vanaf half november in de kerk. - Vraag gemeenteleden deze aan ten minste één persoon cadeau te doen. - Geef iedereen in de kerk op de eerste adventszondag een exemplaar cadeau. - Lees elke dag aan tafel de tekst van de dag. - Spreek met elkaar af om in de adventstijd minstens vier keer iemand die niet in de kerk komt een kaart uit de kalender te sturen. - Bedenk elke dag bij wie u het kalenderblad vindt passen en stuur haar of hem de kaart. - Geef de vrijwilligers als blijk van waardering voor hun inzet een exemplaar cadeau.

- Viert u Kerst met een groep, geef dan de kalender cadeau en vraag de deelnemers een kaart die hen aanspreekt mee te nemen naar de viering en daar iets over te vertellen.

Werkboek met script

Het script is kant en klaar. Het is voorzien van regieaanwijzingen en liedsuggesties. U kunt het script gemakkelijk aanpassen aan uw eigen (on)mogelijkheden.

Voor kerken die van Kerst een feest voor iedereen willen maken, is een werkboek gemaakt dat helpt bij de voorbereiding en het vieren ervan. Het is een bewerking van een script dat ds. Hans Uytenbogaardt schreef voor de Domkerk in Utrecht dat het kerstverhaal voor een groot publiek toegankelijk wilde maken. Het verhaal over de geboorte van Jezus heeft een plek, maar ook de lijn waarin hij staat. Voordat de luisteraars aankomen in de stal in Betlehem hebben zij al iets gehoord over de voorouders van Jezus, bijbelse personen die hem zijn voorgegaan. De luisteraar wordt meegenomen in het verhaal. Spel, beweging, verhaal en muziek gaan in elkaar over en wisselen elkaar af. Omdat er steeds van alles is te zien kunnen ook kleine kinderen deze kerstviering meemaken.

4

Bestellen

De prijs van de kalender is e 6,-. Vanaf 10 exemplaren e 5,50 per stuk, vanaf 25 exemplaren e 5,- per stuk, vanaf 50 exemplaren e 4,50 per stuk, vanaf 75 exemplaren e 4,- per stuk en vanaf 100 exemplaren e 3,50 per stuk. Te bestellen door te bellen of te mailen: afdeling Brochureverkoop, tel. (030) 880 13 37, [email protected], of via www.pkn.nl (webwinkel).

Bestellen

De prijs van het werkboek is e 6,50. Te bestellen door te bellen of te mailen: afdeling Brochureverkoop, tel. (030) 880 13 37, [email protected], of via www.pkn.nl (webwinkel).

Katern in Kerkinformatie 163

Oktober 2008 Janet van Dijk

Hoe de adventskalender gebruikt wordt De Protestantse Kerk brengt nu voor het derde achtereenvolgende jaar een adventskalender uit. Hieronder vindt u een aantal tips op een rij hoe de kalender gebruikt kan worden. Wat deden anderen er tot nu toe mee? De kaarten versturen

Bespreken in vrouwengroep

Bep den Braber uit Vriezenveen bedacht samen met haar man dat het aardig zou zijn om de kalender niet voor zichzelf te houden. “We sturen ieder jaar tegen Kerst familie en vrienden een kaart, en met deze kalender hadden we gelijk een leuke voorraad. De kalenderkaarten hebben een meerwaarde, zeker als je per kaart gaat bedenken aan wie je die wilt sturen. Dat is al een leuk proces op zich. Ik moet zeggen dat we één keer helemaal fout hebben gegokt met het sturen van een kaart, maar verder kregen we alleen maar enthousiaste reacties. Een kaartje sturen kost maar weinig, maar doet groot plezier. Ik denk dat we de kalender dit jaar weer aan gaan spreken op de kaarten.”

Magda van Dorssen uit Wieringen besprak de kalender de afgelopen twee jaar met de vrouwengroep van de protestantse gemeente. Deze vrouwengroep komt eens per maand bij elkaar. “Ik heb de kalender in de novemberbijeenkomst uitgedeeld met de vraag de kalender in december weer mee te nemen, en thuis een beeld of een tekst uit te zoeken die het meest aanspreekt. In de decemberbijeenkomst – dat is tevens de kerstviering – hebben we een rondje gemaakt: vertel eens welke kaart je het meest aanspreekt en waarom. Daar komen

Na maaltijd over doorpraten Sandra Veen uit Bussum bekeek de adventskalender met haar gezin, na de maaltijd. De kalender was uitgedeeld in de kerk en kreeg een plekje op tafel. “Onze oudste dochter, toen 8 jaar, houdt erg van kalenders en sloeg elke dag een kaart van de kalender om. Af en toe vertelde ze wat ze op de kalender aantrof. We besloten toen om de kalender gezamenlijk te gaan bekijken en kozen voor het moment na de avondmaaltijd. Bij onze dochters, de jongste was toen 5, waren het met name de plaatjes die aanspraken, en dan vooral die met licht of met een ster. De teksten waren vaak wat ingewikkeld voor ze, hoewel ze wel regelmatig aanleiding vorm-

Eén woord uit de kalender kon soms al aanleiding zijn om er op door te filosoferen. den om iets uit te leggen. Op school waren de kinderen ook met Kerst bezig. Eén woord uit de kalender kon soms al aanleiding zijn om er op door te filosoferen. Grappig was dat de kinderen gevochten hebben om de kaarten. Gelukkig hadden we nog een kalender, waardoor ze allebei de mooiste kaarten eruit konden halen.”

De kaarten vormen echt aanleiding om iets over jezelf te vertellen. mooie verhalen uit, sommige heel persoonlijk. De kaarten vormen echt aanleiding om iets over jezelf te vertellen. Voor sommigen is een afbeelding het meest aansprekend, anderen werden het meest geraakt door een tekst. Dit jaar doen we het weer; de vrouwen rekenen er nu ook op. Het is een heel eenvoudige maar leuke vorm om je kerstviering gestalte te geven.”

De protestantse Immanuelkerk in Groningen deelde de adventskalender de afgelopen jaren ook uit aan de oudere gemeenteleden. Jannet van der Spek, predikant van deze kerk, vertelt dat het vaker een kalender was die als adventsgroet werd gegeven, “maar dat was dan een dagkalender voor het volgende jaar. Deze kalender is mooier, en dat vonden ook de vrijwilligers die de adventsgroet verzorgen een belangrijk punt: het is leuker om iets moois weg te geven. Bij ons gaat de adventskalender naar mensen boven de 80 jaar die niet meer in staat zijn om de kerk te bezoeken. Ik zie de kalender nog wel eens staan bij deze mensen. En af en toe kom ik bij een bezoekje een kaart uit de kalender tegen op een prikbord.” Janet van Dijk, missionair werk

Mensen vinden het fijn om in de tijd naar Kerst elke dag iets korts te lezen te hebben.

Uitdelen als adventsgroet Willi Metzger, luthers predikant in NaardenBussum, besloot samen met de diaconie om aan de ouderen in de gemeente, met name aan hen die niet meer in de kerk kunnen komen, als jaarlijkse adventsgroet de adventskalender uit te delen. “We hebben ook wel eens een bloemstukje uitgedeeld, maar zo’n kalender gaat de hele tijd tot Kerst mee en is weer eens wat anders. Omdat we per ongeluk twee keer het benodigde aantal kalenders bestelden, besloten we elk gezin in de kerk ook een kalender uit te reiken. Natuurlijk krijg je niet van iedereen een reactie, maar de reacties die we kregen waren positief. Mensen vinden het fijn om in de tijd naar Kerst elke dag iets korts te lezen te hebben, iets bezinnends. We hebben geen spijt gehad van ons dubbele aantal bestellingen.”

5

Aftelkalender

Een adventskalender sluit aan bij een oude traditie. In de 19e eeuw ontstond in Duitsland de gewoonte, met name bij de protestanten, om de adventsdagen af te tellen tot Kerst. Dat deed men bijvoorbeeld door krijtstreepjes op de wand te trekken of afbeeldingen op te hangen. Later ontstond de kalender waarbij elke dag een luikje kan worden geopend. Ook de Joodse traditie kent de ‘aftelkalender’ waarmee de dagen tussen Pasen en Pinksteren worden afgeteld.

Katern in Kerkinformatie 163

Oktober 2008 Desiree Berendsen

Kerstbelevenis in de Domkerk Drie jaar geleden vierde de Domkerkgemeente in Utrecht voor het eerst een kinderkerstnachtdienst. Deze begon om zeven uur ’s avonds. Het moest een theatrale voorstelling worden waarin het gebouw van de Domkerk zo veel mogelijk gebruikt werd. En het kerstverhaal moest verteld worden. Het moest een belevenis worden! Een groep vrijwilligers, waaronder een theoloog en de cantor van de Domkerk, ging aan het werk met het script. Een professionele regisseuse begeleidde bij het vertalen van het script naar het uiteindelijke feest. Wie binnenkwam werd door herders opgevangen en langs de voorouders van Jezus geleid. Abraham, Ruth en David stonden in de kooromgang. In de kerststal stond de hoogzwangere Maria met haar verloofde. Daarna werd je door de herders op je plaats gezet en hoorde en zag je de profeet Jesaja. Uiteindelijk kwam Maria met het kind onder luid engelengezang de catwalk over naar het altaar. Het werd een fantastisch feest voor meer dan negenhonderd kinderen.

Mooi en minder mooi Het tijdstip van zeven uur ’s avonds was een gouden greep. Maar we hadden niet verwacht dat er zo’n duizend mensen zouden komen. Het krioelde van de kinderen en het was eigenlijk gewoon gevaarlijk. Ook enkele voorstellingen uit het script bleken wel mooi, maar voor kinderen te ingewikkeld en te lang. En er waren te weinig bekende liederen. Het jaar daarop is de tekst dus aangepast en zijn sommige onderdelen ingekort. Dat was een stuk beter. We hebben ook geprobeerd het grote aantal mensen te begeleiden. Dat lukte ten dele. Op het Domplein speelde een muziekensemble kerstliederen. Dat was mooi. De herders namen dertig kinderen en ouders per keer mee naar binnen, dat ging sneller. Maar het duurde toch nog te lang. Bovendien moesten we mensen wegsturen omdat de hoeveelheid niet veilig was. Helemaal niet leuk! Mooi is dat de Domkerk als geheel gebruikt kon worden, en ook mooi is dat de herders de kinderen langs de voorouders van Jezus leiden. Zo wordt op een speelse manier duidelijk gemaakt dat Jezus niet uit de hemel is komen vallen, maar dat hij in een geschiedenis staat. Als toeschouwers word je in die geschiedenis meegenomen door de herders.

Public relations Het eerste jaar hebben we flyers, posters en persberichten gemaakt om de kinderkerst-

nachtdienst bekend te maken. De flyers en posters gingen naar scholen in de buurt en bibliotheken. Het persbericht ging naar de plaatselijke media. Het tweede jaar stond de dienst, zonder dat we daar iets van wisten, in de krant NRC Next. Toen hebben we verder maar geen reclame meer gemaakt. Wel stond de dienst natuurlijk aangekondigd op onze eigen website en in de plaatselijke media.

Tips voor andere kerken Zeven uur ’s avonds is een goed tijdstip voor een kerstfeest voor jong en oud. Als het hele dorp, de wijk of de stad dat weet, komt iedereen kijken en meedoen. Waar moet je aan denken als je dit stuk op gaat voeren? - Begin op tijd met de voorbereidingen en het oefenen. Het is belangrijk dat de spelers hun tekst goed kennen en dat ze echt acteren. - Denk goed na over je eigen (kerk)gebouw en hoe je dat kunt gebruiken. - Denk na over de hoeveelheid mensen die

6

je kunt hebben en hoe je die binnenlaat. - Denk na over belichting en geluid. - Verdeel taken als kleding, regie, muziek, geluid, licht, aankleding ruimte, rekwisieten, planning repetities en publiciteit. - Indien mogelijk: huur een professionele regisseur in, liefst iemand die gewend is te werken met amateurs. - Maak een persbericht/folder/poster. Desiree Berendsen is kerkelijk-cultureel werker van de Domkerk

Ook in uw kerk te gebruiken

Het script van de Domkerk is omgewerkt tot een werkboek met een kerstviering voor jong en oud en door alle kerken te gebruiken. Op blz. 4 van dit katern vindt u meer informatie over het werkboek en over de bestelwijze.

Katern in Kerkinformatie 163

Oktober 2008

Met kinderen bezig zijn met het kerstverhaal Werkvormen om met kinderen een hele middag bezig te zijn of alleen tijdens de kinderdienst. Bied meer werkvormen tegelijk aan en laat de kinderen kiezen, of maak zelf een selectie. Zorg voor voldoende begeleiding, en houd er rekening mee dat er zaagjes en messen gebruikt worden. Neem voor de zekerheid een EHBO-doos mee. Introductie Zoek een kinderbijbel waar het verhaal in staat op een manier die je aanspreekt. Lees dit voor, terwijl je de kinderen vraagt dit uit te beelden. Lees telkens een stukje en houd tussendoor stilte. De kinderen kunnen dan even denken hoe de hoofdpersonen zich gedragen. Vraag ook tussendoor. Hoe zou Jozef zich gevoeld hebben? Hoe vond Maria dit? Hoe keken de herders toen? Als de kinderen het verhaal hebben gehoord en uitgebeeld, kunnen ze er zelf mee aan de slag.

Maak een kerststal Met: hout, figuurzagen, klemmen, tafels, hamers, spijkers, potloden. Een stal zagen en in elkaar timmeren kan op veel manieren. Vijf even grote vierkanten voldoen in principe al. Timmer deze zodanig aan elkaar dat je een stal zonder voorkant hebt. Of met: (schoenen)dozen, stro, ijsstokjes, karton, lapjes, papier, stiften, scharen, verf, eierdozen. Wat is er allemaal te zien in de stal? Een voederbak, een os en een ezel en wellicht nog meer… Je kunt een zelf getimmerde kerststal inrichten, maar je kunt ook een schoenendoos als stal nemen.

Jozef, Maria en Jezus Materiaal: roze/witte stof, piepschuim bolletjes (klein en kleiner), ijzerdraad, gekleurde stof,

touw, elastiek, naald, draad, vilt, lijm, stiften. Vorm een lichaam met armen en benen van ijzerdraad. Omwikkel deze met repen stof. Het hoofd maak je van piepschuimen bolletjes die je met witte of roze stof omwikkelt. Maak met touw en elastiek lichaam en hoofd aan elkaar en maak evt. handen en voeten. Door vilt te plakken of naald en draad te gebruiken kunnen de poppetjes aangekleed worden. Met stift kun je ogen en een mond tekenen.

Schaapjes Materiaal: kurken, spelden of satéprikkers, watten, kopieën van ‘schapenhoofden’. Een schaap heeft een lijf van kurk. Het hoofd is een tekening van een schapenhoofd (vooraf gekopieerd) op karton geplakt. De pootjes bestaan uit satéprikkers. Met behulp van satéprikkers (of spelden) kun je ook het hoofd aan de kurk bevestigen. De kurk beplak je met watten.

Kerststukje Materiaal: oasis, kaarsen, groene takken, linten, glitters, frutsels, bakjes (evt. zelf mee te nemen). In het kerstverhaal komt het niet voor, maar het is wel erg gezellig om een kerststukje te hebben of weg te geven. Laat de oasis even weken in ruim water en vul er de bakjes mee. Prik er één of twee kaarsen in en laat de kinderen het verder versieren.

Kerstkoek Materiaal: eierkoeken, mes, boter, tumtum, dropveter, hagelslag, vruchtenhagel, kleine snoepjes. Versier de eierkoeken. Oudere kinderen kunnen ook de hoogte in bouwen, of figuren uitsnijden.

Kerstbal Materiaal: piepschuimballen, lapjes stof, spelden in allerlei vormen, aluminiumfolie, kleine stickers, kralen, touw. Maak je eigen kerstbal door allerlei versieringen op de piepschuimbal te plakken en te spelden.

Lichtslinger Materiaal: gedroogde ‘lampionnetjes’, gekleurd folie, snoer kerstlichtjes. Om een extra mooi lichteffect te bereiken, kun je het snoer van kerstlichtjes versieren met kleine lampionnetjes of gekleurd folie. Nog mooier is het om elk lichtje (voorzichtig!) in de gedroogde ‘lampionnetjes’ van de lampionplant (Jodenkers) te steken.

Afsluiter Nodig: koekjes, drinken, alle knutsels, muziekinstrumenten. Als afsluiting komt iedereen in een zaal bij elkaar. Iedereen gaat zitten en wordt even rustig. Alle kunstwerken staan vooraan op grote tafels. De lichten gaan uit en de versierde lampen/kaarsjes aan. Kijk even terug op wat er gemaakt is en zing wat kerstliedjes. Vraag de kinderen ‘verzoeknummers’ in te dienen. Wie wil, mag meespelen op de muziekinstrumenten. Sluit af met het lezen van een mooi kerstverhaal. Met dank aan Marloes Meijer, medewerker JOP

Meer tips

JOP COACH Magazine, nr. 4, te bestellen via tel. (030) 880 13 37 of e-mail [email protected]. Zie ook www.jop.nl/magazine (foto: Gerrit Groeneveld)

7

Katern in Kerkinformatie 163

berichten

Oktober 2008

om meer: om de Openbaring van de Heer. Dat wil zeggen: de Heer laat zich zien. Eerst in Betlehem, aan de herders en de wijzen. Daarna als Jezus wordt gedoopt in de Jordaan. En ten slotte ook bij de bruiloft te Kana als Jezus water in wijn verandert en ervoor zorgt dat het bruiloftsfeest door kan gaan. Dat vieren we allemaal op 6 januari, alle drie bijbelverhalen horen bij dit feest. Een feest waarop, zou je kunnen zeggen, Jezus als het ware zijn visitekaartje afgeeft en laat zien wie Hij is. Op 6 januari eindigt de kerstkring in de kerk. De periode die is begonnen op de eerste zondag van de Advent en nu wordt afgesloten. Kerken met een kerststal, vaak zijn dat rooms-

katholieke, laten deze staan tot Driekoningen. Als je thuis een stal hebt, zet je op Driekoningen de drie wijzen met hun kamelen en geschenken bij de kribbe. De kerstboom zou eigenlijk ook tot dit feest een plek in de huiskamers (en de kerken) moeten hebben. Meestal wordt deze net na nieuwjaar weer opgeruimd, vaak vanwege het gevoel dat ‘het feest’ weer voorbij is en waarschijnlijk ook vanwege de vele dennennaalden op de grond. Ook de adventsster die vaak vanaf de eerste dag van de Advent voor de ramen van huizen hangen als verwijzing naar het komende feest zou pas op 6 januari opgeborgen kunnen worden.

De digitale kalender gaat verder! Vanaf half november is op www.pkn.nl/ adventskalender de digitale adventskalender beschikbaar met veel extra’s zoals e-cards. Deze kalender gaat verder na 25 december, namelijk tot en met Driekoningen op 6 januari 2009.

Waarom tot Driekoningen Driekoningen, ook Epifanie of Openbaring van de Heer genoemd, is een christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari of op de zondag die daar vlak na komt wordt gevierd. De drie wijzen uit het Oosten, die naar Betlehem afreisden om Jezus als koning der joden te begroeten, zijn maar een kant van de zaak op dit feest. Het gaat

Kerstnummer Open Deur: Jozef in het licht Hij staat in de kerststal vaak achteraf, alsof hij er niet helemaal bij hoort: Jozef de timmerman. Man van Maria. (Zorg)vader van Jezus. Maar over deze ‘rechtschapen mens’ valt nog veel meer te ontdekken. Met onder andere de rol van Jozef in Jezus’ geboorteverhaal; Jozef in de beeldende kunst; de andere Jozef: brug tussen joden en christenen; gedichten en liederen.

100 - 249 ex. e 0,60 per stuk, 250 - 499 ex. e 0,55 per stuk, 500 - 999 ex. e 0,50 per stuk, 1.000 - 2.499 ex. e 0,45 per stuk. Met vanaf tien ex. een liturgie voor een kerstviering. Bestellen: Open Deur, tel. (079) 362 8628, e-mail [email protected]

Een los nummer kost e 2,60. Van 10 - 24 ex. e 0,70 per stuk, 25 - 99 ex. e 0,65 per stuk,

Zin van het begin De kerstbundel van de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten/Uitgeverij De Ploeg heeft als thema Zin van het begin. De bundel wordt door kerkelijke gemeenten en instellin-

gen gebruikt als kerstattentie. Deze bundel kan ieders gedachten op weg helpen naar Kerst. In de bundel worden lezers op allerlei manieren geactiveerd om na te denken over

de zin van het begin. De bundel kost e 3,50. Bij meer dan 50 exemplaren 15% korting. Bestellen via de VVP, tel. (030) 880 14 97 of e-mail [email protected]

jongeren een manier aan om de boodschap van Kerst op een eigen manier te beleven. Bijvoorbeeld in een debat, tijdens workshops of met verhalen. Daarnaast kunnen de jongeren zich ook op een actieve en creatieve manier inzetten voor hun omgeving. En niet

te vergeten is er een mix van muziekoptredens op het hoofdpodium. X-Mas Proof, op 14 december 2008 van 17.00 tot 20.30 uur in de Eusebiuskerk in Arnhem. Kijk voor meer informatie op www.jop.nl/xmasproof

X-Mas Proof Op zoek naar een manier waarop je met je jongeren sfeer, goede muziek, ontmoeting en een eigentijdse kerstboodschap kunt beleven? Kom dan naar X-Mas Proof, hét kerstfeest voor iedereen vanaf 14 jaar. In een inspirerende en ontspannen sfeer biedt JOP

Kerstcampagne Kinderen in de Knel Het thema van de kerstcampagne voor Kinderen in de Knel is dit jaar ‘Fatsoenlijk werk’. Met dit thema sluit Kerk in Actie aan bij een (internationale) campagne van het CNV. Het Christelijk Nationaal Vakverbond roept zijn achterban op om aandacht te vragen voor fatsoenlijk werk voor jongeren in Nederland en in ontwikkelingslanden op het gebied van arbeidsvoorwaarden, werktijden, lonen e.d.

De Kinderen in de Knelcampagne sluit daarbij aan. Jongeren in Guatamala bijvoorbeeld mogen vanaf 14 jaar werken – dat is officieel toegestaan en daarom geen kinderarbeid meer. Juist daarom is deze leeftijdsgroep zeer kwetsbaar. De jongeren worden uitgebuit, krijgen te weinig loon en werken te lang. Er wordt een koppeling gemaakt naar jongeren in Nederland in dezelfde leeftijdscategorie die

8

vaak een vakantiebaantje of vakkenvulbaantje hebben. Kerk in Actie heeft samen met het CNV en Clat Nederland een handtekeningenactie opgezet. Op 10 december worden op het mensenrechtenfestival de handtekeningen aangeboden aan een vertegenwoordiger van de regering.