Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie van de Protestantse kerk
Uitgebracht door: Bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland Utrecht, 8 oktober 2012
Rapport Kleine Synode d.d. 23 november 2012 KDB 12-19
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
1
Inhoudsopgave Voorwoord
3
1
Inleiding
4
2
Kerndoelen
4
3
Kerncijfers
6
4
Jaarplan 2013 Kerk in Actie
6
Werkwijze van de afdeling
6
5
6
Programma’s en doelstellingen Kerk in Actie algemeen Zending en werelddiaconaat algemeen Zending: delen van het goede nieuws Werelddiaconaat: barmhartigheid en gerechtigheid Diaconaal werk binnenland: Helpen met perspectief Communicatie en fondsenwerving Overige activiteiten
7 9 12 16 23 27 28
Mensen Middelen Vrijwilligers
30 31 32
Begroting 2013 Kerk in Actie
33
Staat van baten en lasten Toelichting op de staat van baten en lasten Personeelsformatie Vermogensontwikkeling Toelichting op de baten Toelichting op de lasten Personeelskosten
33 35 38 39 41 44 48
Overige gegevens
50
Lijst met afkortingen
50
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
2
Voorwoord De noodzaak van het werk dat Kerk in Actie samen met partnerorganisaties doet groeit. De onrechtvaardige verdeling van welvaart, de selectieve toegang tot zorg, onderwijs en voedsel en de groeiende behoefte aan aandacht en echte vormen van partnerschap vragen uw en onze inzet. In Nederland en wereldwijd. Tegelijkertijd is deze begroting voor 2013 een spannende begroting. De laatste jaren laten een gestage terugloop in de opbrengsten uit de vrijwillige geldwerving voor het diaconale en zendingswerk van Kerk in Actie zien. Daardoor is het nodig om minder inkomsten en dus ook uitgaven te begroten. Daarbij zijn pijnlijke keuzes onvermijdelijk. Dat betekent niet dat de ambitie van Kerk in Actie lager komt te liggen. Het zal juist noodzakelijk zijn om de komende jaren in te zetten op het realiseren van in de eerste plaats stabilisatie en daarna groei van de inkomsten. Dat zal nodig zijn om ons werk te kunnen doen. Minder inkomsten, meer noodzaak en dus een grote ambitie. Die ambitie van Kerk in Actie is in een zin te omschrijven als: kerken en andere partners te ondersteunen, te versterken en met elkaar te verbinden in het missionair en diaconaal kerk zijn. Daarom hoop ik dat er in 2013 meer giften en opbrengsten zullen zijn dan begroot. De ambitie is om dat te bereiken. Daarom hoop ik op groei van het draagvlak voor het werk van Kerk in Actie. De ambitie is om daar samen met u aan te gaan werken. En ik hoop op een sterker samenspel met onze partners wereldwijd. De ambitie is om samen te werken aan sociale en duurzame gerechtigheid. Ik hoop dat Kerk in Actie binnen de ICCO-coöperatie kan gaan bouwen aan nieuwe vormen van internationale solidariteit. De ambitie is om nieuwe plannen te realiseren en daar alternatieve financieringen voor te vinden. Kerk in Actie bevindt zich in een sterk veranderende maatschappelijke en organisatorische situatie. Tegen de achtergrond van deze veranderingen worden deze begroting en het jaarplan gepresenteerd. Het zijn de eerste binnen de nieuwe beleidsperiode 2013–2016. Daarmee geven ze een eerste invulling van de beleidskeuzes voor de komende 4 jaar. In het jaarplan zijn de doelstellingen (1 t/m 19) voor deze periode opgenomen. Met deze doelstellingen wordt zowel aangesloten bij de visienota van de Protestantse Kerk als bij het beleidsplan van de dienstenorganisatie. Daarnaast sluiten deze plannen ook aan bij de inzet van Kerk in Actie in de samenwerking met ICCO (uitvoering MSFII programma) en het concept beleidsprogramma van de ICCO-coöperatie (beleidsplan 2020). Met minder middelen de grote ambities realiseren. Dat kan alleen dank zij de steun van talrijke gemeenten en particulieren die met hun voorbede en bijdragen het werk van Kerk in Actie dragen. Het kan alleen dankzij de gedreven inzet van diakenen, leden van ZWO-werkgroepen, vrijwilligers en de medewerkers van Kerk in Actie en ICCO in Nederland en in de regionale kantoren wereldwijd. Dat kan alleen omdat we gedreven zijn om gerechtigheid, barmhartigheid en rentmeesterschap in praktijk te brengen. Wij zetten daar de schouders onder in de bevrijdende en ontspannende wetenschap dat we koers en kracht ontlenen aan Jezus die ons delend en helend heeft voorgeleefd.
Evert Jan Hazeleger, Programmamanager Kerk in Actie
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
3
1.
Inleiding
Colofon Naam en vestigingsplaats Kerk in Actie Postbus 456 3500 AL Utrecht Telefoon: (030) 880 14 56 Fax: (030) 880 14 57 E-mail:
[email protected] Internet: www.kerkinactie.nl Bezoekadres: Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht
Missie Kerk in Actie Kerk in Actie verbindt gemeenten, kerken en andere partners met elkaar en werkt namens en samen met hen aan getuigen van het Evangelie en het doen van gerechtigheid, barmhartigheid en rentmeesterschap. Kerk in Actie ondersteunt en versterkt in opdracht van de Protestantse Kerk in Nederland het missionaire en diaconale werk van de plaatselijke gemeenten in Nederland en kerken in het buitenland.
Kerk in Actie binnen de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland De generale synode van het kerkgenootschap de Protestantse Kerk in Nederland laat zich, overeenkomstig ordinantie 11 artikel 18 lid 1 en 2 van de kerkorde, voor de verzorging van de generale financiën van de kerk bijstaan door het bestuur van de dienstenorganisatie, die de aan zijn zorg toevertrouwde vermogensrechtelijke aangelegenheden van de Protestantse Kerk in Nederland beheert. Een deel van de activiteiten van de dienstenorganisatie wordt uitgevoerd onder de naam Kerk in Actie van de Protestantse Kerk in Nederland.
2.
Kerndoelen
Het werk van Kerk in Actie wordt uitgevoerd via (deel)programma’s en activiteiten. De in het beleidsplan 2013-2016 geformuleerde doelstellingen zijn hieraan gekoppeld. In onderstaande tabellen is dit beknopt weergegeven. Bij de doelstellingen is de nummering uit het bedrijfsplan 2013-2016 gebruikt zodat meer hierover in samenhang hiermee kan worden gelezen.
Deelprogramma's
Zending Activiteiten/werkvelden
Communicatie van het Evangelie
Kerk zijn in Oost-Europa
Gemeenteopbouw
Zending in minderheidssituatie
Bruggen bouwen
Bruggen bouwen in West-Afrika Bijbel en dagelijks leven Bruggen bouwen in het Midden Oosten Indonesia Partnership China-programma Kerk zijn in Afrika Hendrik Kraemer Instituut (HKI)
8 oktober 2012
Nr. Doelstellingen 2013-2016 3 Versterking van christelijke gemeenschappen in landen waar zij kwetsbaar zijn door geweld, onrecht en armoede. 4 Versterken van wederkerige relaties en zeggenschap van partners. 5 Versterking van uitzendingen (kwalitatief en kwantitatief). 6 Draagvlak Zending vergroten. 7 Verbeteren samenhang zending en missionair werk binnenland.
19 Realisatie vernieuwing en herpositionering trainingswerk HKI.
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
4
Werelddiaconaat Activiteiten/werkvelden
Deelprogramma's Kinderen in de Knel
Conflict transformatie en democratisering
Duurzame en rechtvaardige economische ontwikkeling Fair Climate
Fair Climate
Voedselzekerheid en voeding Gezondheidszorg en Hiv-aids Onderwijs Impulsis
Togetthere
Noodhulp
Ermergency aid
Deelprogramma's
Binnenlands diaconaat Activiteiten/werkvelden
Ondersteuning lokaal diaconaal werk
Inhoudelijke ondersteuning van diaconieën
Armoede en uitsluiting
Steunverlening aan diaconale projecten
Zorg en Wmo
Lobby en beleidsbeïnvloeding
Nr. Doelstellingen 2013-2016 8 Kern van het werelddiaconaat blijft het uitvoeren van de 6 programma’s binnen het kader van de ICCO alliantie. 9 Realisatie van KIA doelstellingen binnen de zes WD programma’s 10 Versterken Oecumenische partnerschappen
16 Het Particulier Initiatief (PI) meer bij de diaconale en zendingsprogramma’s van Kerk in Actie betrekken. 17 Via het jongerenprogramma van Kerk in Actie (Togetthere) meer jongeren bereiken met aantrekkelijke programma’s. 18 Kerk in Actie wil een goed en sterk noodhulpprogramma hebben.
Nr. Doelstellingen 2013-2016 11 Een zichtbare en initiatief nemende rol op zich nemen om de positie van mensen in kwetsbare groepen zoals vluchtelingen en mensen in armoede te verbeteren en samen met diaconieën signalen van zorg en onrecht aankaarten bij bestuurders en politici 12 In de steunverlening meer en kleinere financieringen geven aan initiatieven die de kerkelijke diaconale functie versterken. 13 Plaatselijke gemeenten ondersteunen door hun diaconale initiatieven te versterken en te verbinden zowel onderling als met andere initiatieven.
Vluchtelingen en migratie Duurzaamheid en vrede Samenwerking migranten kerken
Deelprogramma's
Algemeen, communicatie en fondsenwerving Activiteiten/werkvelden Nr. Doelstellingen 2013-2016
Algemeen
N.v.t.
Fondsenwerving
N.v.t.
Communicatie
N.v.t.
8 oktober 2012
1 Kerk in Actie wordt meer Protestantse Kerk in Actie. 2 Partnerschap als centraal motief voor het werk van Kerk in Actie. 14 Stabilisatie van de vrijwillige inkomsten. 15 Benadrukken van het eigenaarschap van de plaatselijke gemeente van Kerk in Actie.
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
5
3.
Kerncijfers
De kerncijfers geven een beknopte weergave van de financiële gang van zaken van Kerk in Actie. Kerncijfers Kerk in Actie
Norm minimaal maximaal
Balanstotaal in € 1.000 Resultaat Bestemmingsreserves (excl. Noodhulp) in % Baten in € 1.000 Lasten in € 1.000 Bestedingspercentage baten Bestedingspercentage lasten Kosten fondsenwerving in % Kosten beheer & administratie in %
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Rekening 2010
Rekening 2009
-1.625 28%
-1.280 27%
34.090 -1.546 29%
44.153 7.997 34%
29.737 -1.198 36%
28.688 30.313 92,7% 87,7% 12,5% 3,6%
31.526 32.806 92,3% 88,7% 11,3% 3,3%
39.173 41.946 93,9% 90,5% 13,7% 2,4%
50.524 42.527 74,7% 88,7% 11,1% 3,8%
33.380 34.578 88,7% 85,7% 12,3% 4,3%
3.087 4,00% 32,0 7,7
3.484 4,00% 37,5 4,8
3.315 8,38% 33,5 7,7
3.775 4,80% 33,8 0,5
4.041
25-35%
9% - 12,5%
Personele lasten in € 1.000 Ziek teverzuim in % (begroot is Falk enorm) Basisformatie in fte vanaf 2010* Bijzondere formatie in fte
* Tot halverw ege 2010 w aren de units martketingcommunicatie, Interactief volledig onderdeel van Kerk in Actie, hierna behoren deze tot de afdeling C&F.
4.
Jaarplan 2013 Kerk in Actie
Werkwijze van de afdeling Het draait bij Kerk in Actie om het besef dat de kerk een wereldwijde missionaire en diaconale gemeenschap is. De kerk is gezonden om te getuigen en te dienen, te luisteren, te spreken en te handelen. Deze aspecten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Missionair werk en diaconaal werk zijn geen losse werksoorten die de kerk naar believen kan doen of niet kan doen, maar vormen een integraal onderdeel van kerk zijn. Elke kerk is in de eigen omgeving geroepen om een missionaire en diaconale gemeenschap te zijn. Daarom sluit Kerk in Actie in haar wijze van werken aan bij vragen die de plaatselijke gemeenten in Nederland en de kerken en partners in het buitenland hebben. In een integrale benadering zijn missionair en diaconaal gemeente zijn op elkaar betrokken, er is sprake van eigenheid en van samenhang en niet van schotten tussen deze beide wezenskenmerken van kerk-zijn. Het Evangelie krijgt concreet gestalte door de belangeloze inzet van diakenen, vrijwilligers en plaatselijke kerkgemeenschappen. Zij verzetten zich tegen onrecht en geven daarmee barmhartigheid en gerechtigheid handen en voeten in de praktijk van het dagelijks bestaan. Kerk in Actie verbindt mensen, kerken, netwerken en organisaties wereldwijd met elkaar en versterkt de samenwerking van partners onderling en met anderen. Zij versterkt partners om hun missionaire en diaconale doelen te kunnen realiseren, bevordert vernieuwende benaderingen, doet cursuswerk. Zij organiseert uitwisselingen tussen mensen en organisaties om van elkaar te leren en gezamenlijke doelen te formuleren. Met geld van kerken, particulieren en anderen biedt Kerk in Actie financiële ondersteuning aan kerken en organisaties wereldwijd. Zij kiest positie in het publieke debat en neemt 1 deel aan lobbywerk. Binnen Kerk in Actie kunnen kerkelijke gemeenten die zich rekenen tot de Gereformeerde Bond en anderen die zich bijzonder verbonden weten met het gereformeerd belijden, via een eigen programma ‘Luisterend Dienen’ een door henzelf geselecteerd deel van het diaconale werk ondersteunen. In het programma Luisterend Dienen werkt Kerk in Actie samen met de Gereformeerde Zendingsbond (GZB).
1
Delen van dit werk (Werelddiaconaat, Kinderen in de knel en Noodhulp) worden uitgevoerd mede namens de Doopsgezinde Broederschap, de Oud-Katholieke Kerk, de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten in Nederland, de Remonstrantse Broederschap, het Leger des Heils, de Zevende Dags Adventisten, de Unie van Baptisten Gemeenten, het Genootschap der Vrienden (Quakers), de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB en de YMCA Nederland. 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
6
Kerk in Actie versterkt de samenhang tussen het binnenlandwerk en het buitenlandwerk in lijn met de opvatting dat Nederlandse en wereldwijde omstandigheden meer en meer met elkaar verweven zijn, waardoor sprake is van een wederzijds leerproces. Kerk in Actie kent drie hoofdprogramma’s: zending, werelddiaconaat en binnenlands diaconaat. Het zendingsprogramma van Kerk in Actie werkt samen met partnerkerken wereldwijd. Het zendingsprogramma heeft een eigen aard en karakter onder andere door het accent op personenverkeer, geloofsgesprek en wederkerigheid. Dat betekent dat er steeds meer verbinding gelegd wordt tussen het werk van plaatselijke gemeenten in Nederland en het werk van de partners “overzee”, bijvoorbeeld als het gaat om gezamenlijke uitdagingen in jeugdwerk, gemeenteopbouw, relaties met andere godsdiensten en het bevorderen van missionair elan en bevlogenheid. Woord en daad zijn in de praktijk van het kerk-zijn niet altijd scherp te onderscheiden. De samenhang van zending en werelddiaconaat wordt onder meer versterkt door het verbinden van het (WD-)programma Conflicttransformatie en het (ZE-)programma Bruggen bouwen. In relatie hiermee wordt specifieke aandacht besteed aan de rol van kerk en religie in de samenleving. Het diaconale werk in het buitenland wordt, grotendeels, uitgevoerd binnen het verband van de ICCO Alliantie, waarin Kerk in Actie samenwerkt met Nederlandse organisaties voor ontwikkelingssamenwerking die een protestants-christelijke achtergrond hebben. Het betreft naast Kerk in Actie, ICCO, Edukans, Share People, Prisma, Yente en het Zeister Zendings Genootschap (ZZG). Door krachten te bundelen kunnen de organisaties beter inspelen op de vele kansen en uitdagingen die in het kader van ontwikkelingssamenwerking aan de orde zijn. Gezamenlijk vormen deze organisaties een alliantie, die zorg draagt voor de uitvoering van een meerjarenbeleidsplan van de ICCO Alliantie 2011–2015 dat bestaat uit programma’s gericht op zowel armoede- en onrechtbestrijding in ontwikkelingslanden als draagvlakversterking en fondsenwerving in en buiten Nederland. Kerk in Actie werkt met ICCO samen in een gezamenlijke buitenlandafdeling. Het eigene van het werelddiaconaat in relatie tot ontwikkelingssamenwerking karakteriseren we daarbij als volgt: - de keuze voor de kernwaarden rentmeesterschap, barmhartigheid en gerechtigheid; - de verbinding met het kerkelijke netwerk en het ontwikkelen van partnerschap; - het met elkaar in relatie brengen van missionair en diaconaal werk; - de voorkeursoptie voor het versterken van mensen en groepen in een gemarginaliseerde positie (met bijzondere aandacht voor humanitaire hulp in noodsituaties). Het zendingsprogramma en het werelddiaconale programma in Europa en het Midden-Oosten worden uitgevoerd binnen de gezamenlijke buitenlandafdeling Kerk in Actie en ICCO, maar los van het meerjarenbeleidsplan van de ICCO Alliantie. In Europa omdat dit niet tot het mandaat van ICCO behoort en in het Midden-Oosten omdat de protestantse kerk daar nadrukkelijk de eigen regie over wil houden. In het binnenlands diaconaat wordt gewerkt aan verbinding en samenhang met de programma’s voor het missionaire werk, gemeenteopbouw, jeugdwerk en buitenlandwerk. Diaconale werkvelden zijn vooral armoede en uitsluiting, mensenrechten, migratie, duurzaamheid en klimaat. Kerk in Actie werkt met gelden die haar zijn toevertrouwd door de plaatselijke gemeenten, particuliere donoren en fondsen en zet zich er voor in dat deze gelden verantwoord en transparant worden besteed en verworven. Dit jaarplan en de begroting 2013 is alleen gericht op (het werk van) Kerk in Actie in de eigen onderdelen en op de inbreng in de gezamenlijke activiteiten met ICCO.
Programma’s en doelstellingen Kerk in Actie algemeen Kerk in Actie ondersteunt en versterkt in opdracht van de Protestantse Kerk in Nederland het missionaire en diaconale werk van de plaatselijke gemeenten in Nederland en kerken in het buitenland. Aan deze doelstelling wordt in 2013 gewerkt. Daarbij wordt gekeken op welke wijze Kerk in Actie meer Protestantse Kerk in Actie kan worden. Het vergroten van eigenaarschap staat voorop door te werken aan de herkenning in en verbinding met het werk van Kerk in Actie en de plaatselijke gemeente. Dit zal doorwerken naar keuzes voor partners, het centraler zetten van uitgezonden medewerkers en jongeren als ambassadeurs van het werk van Kerk in Actie, een gerichtere inzet van communicatie, het ontwikkelen van nieuwe modellen voor het versterken van de 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
7
ketensamenwerking tussen gemeente – Kerk in Actie - partners en fondswerving en het vergroten van onze kennis van de achterban met name gericht op de verwachtingen en behoeften op het gebied van zending en werelddiaconaat. Daarnaast wordt Partnerschap als centraal motief voor het werk van Kerk in Actie sterker benadrukt. Kerk in Actie onderscheid zich in de komende beleidsperiode van andere organisaties door partnerschap als centraal motief van het werk te versterken. Het accent zal liggen bij het hebben van meer dan een financieringsrelatie met ruimte voor het faciliteren van ontmoetingen en capaciteitsopbouw (zie doelstelling 1 en 2). Belangrijke vernieuwingen en accenten in 2013 Protestantse Kerk in Actie In 2013 zal in Kerk in Actie een brede herbezinning plaatsvinden op de unieke boodschap en kracht van Kerk in Actie. De uitdaging daarbij is dat gemeenten zich eigenaar blijven voelen van het werk van Kerk in Actie. Innovatie: Deze bezinning zal door een kernteam van Kerk in Actie waarin zending, werelddiaconaat, binnenlands diaconaat en C&F deelnemen gestuurd worden. Onderdeel hierbij is het uitvoeren van een gericht panelonderzoek naar de verwachting bij de achterban ten aanzien van het werelddiaconaat en het zendingswerk van Kerk in Actie. Op basis van de uitkomsten van dit panelonderzoek zal een nadere keuze gemaakt te worden in de werkuitvoering zowel ten aanzien van de inhoudelijke werkvelden alsook de inzet van marketingcommunicatie. Verbinden en ondersteunen De nadruk ligt op het verbinden en versterken van het werk van de plaatselijke gemeenten en de (kerkelijke) partners. Er zal meer en intensiever gewerkt worden aan verbindingen tussen de programma’s voor zending en missionair werk en tussen binnenlands diaconaat en werelddiaconaat. Voor diaconaat betreft het vooral de thema’s: klimaat, migratie en eerlijke handel. Innovatie: Voor zending en missionair werk zetten we in op het met elkaar in gesprek brengen van initiatieven voor pionieren en kerkvernieuwing in verschillende contexten. Daarbij wordt samengewerkt met het programma MW&KG waarbinnen de pioniersplekken worden gecoördineerd. Protestantse Kerk als onderdeel van de wereldkerk De kerken in het zuiden groeien en hebben een eigen dynamiek. Wij zijn met hen verbonden als gelijkwaardige partners die met elkaar samenwerken. Kerk in Actie zal in het komend jaar inzetten op samenwerken met partners wereldwijd op basis van een gezamenlijke agenda. Samenwerken gaat verder dan een financiële relatie. Wij kunnen van partners leren hoe zij met het geloof omgaan in hun situatie. Wij worden door hen bevraagd op onze eigen geloofsbeleving maar ook op onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wereldwijd kerk-zijn betekent voor Kerk in Actie het bevorderen van ontmoeting over grenzen heen door nieuwe vormen van uitzendingen (vooral van jongeren), directe contacten tussen plaatselijke gemeenten en partners van Kerk in Actie en door het gebruik maken van nieuwe communicatiemiddelen. Rol van het diaconaat in Nederland. De ondersteuning van het diaconale werk in Nederland werk wordt in 2013 nog meer gericht op het ondersteunen en stimuleren van het plaatselijke diaconale werk. De middelen voor zowel scholing, advies alsook steunverlening voor lokale diaconale projecten worden daarvoor zoveel als mogelijk vrijgemaakt. Ook in de projecten wordt sterk naar deze toegevoegde waarde voor het plaatselijke diaconaat gekeken. De rol van het binnenlands diaconaat ligt in het aanjagen van vernieuwing. Innovatie 3: Het model van het project SchuldHulpMaatje is daarbij een goed voorbeeld dat ook op het gebied van zorg navolging zal vinden. De veranderende samenleving vraagt om nieuwe alertheid van diakenen en om een zorgende gemeenschap om mensen heen die dit nodig hebben. Deel van de ACT Alliance Naast de ICCO alliantie/coöperatie is voor Kerk in Actie de keuze om lid te zijn van de ACT Alliance van belang. ACT Alliance is een alliantie van 130 kerken en verwante organisaties die in humanitaire hulp, belangenbehartiging en ontwikkeling samenwerken. De alliantieleden werken in 140 landen met een totaal beschikbaar jaarbudget van $ 1,6 miljard. ACT zet zich in voor een rechtvaardige wereld. De ACT leden hebben meer dan 33.000 medewerkers wereldwijd. Kerk in Actie als deel van de ACT Alliance wordt zichtbaar door co-branding in die delen van het werk die in samenhang met ACT uitgevoerd worden. Innovatie: Het verder inhoudelijk en organisatorisch versterken van onze band met de ACT Alliance is een belangrijk doel in 2013. Dit staat in relatie tot het verder gezicht geven aan het wereldwijd kerkzijn ook als het gaat om humanitaire hulp en ontwikkeling.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
8
Kerk in Actie wil een goed en sterk noodhulpprogramma hebben. Noodhulp is een zeer urgent en aansprekend thema binnen de missie van Kerk in Actie. Namelijk mensen helpen in acute nood. Onze kans daarbij is om noodhulp meer te koppelen aan wederopbouw en preventie. Daartoe wordt de samenhang in de uitvoering en communicatie met de ACT Alliance versterkt. Inzet via het voorkeursnetwerk van de ACT Alliance vergroot. Innovatie: Gewerkt wordt aan het verbinden in een aantal landen van noodhulp met een of meer van de zes programma’s. Bij iedere nieuwe grote noodhulpactie worden diaconale vrijwilligers en specialisten uit de eigen kerkelijke achterban ingezet. ICCO-coöperatie Samen met Edukans en Prisma vormt Kerk in Actie sinds 2012, de ICCO-coöperatie die nieuwe vormen van internationale solidariteit gaat uitwerken en realiseren. Dit geeft nieuwe mogelijkheden voor het internationale diaconale werk van de protestantse kerk. Het is de opdracht van Kerk in Actie om diaconaat met alle kracht en in samenwerking met partners wereldwijd vorm te geven. Daarbij moet zij ook nieuwe wegen durven inslaan die het mogelijk maken de diaconale aandacht en hulp voor de allerarmsten voluit te blijven uitvoeren. Gebruik maken van kennis en ervaringen van christelijke ontwikkelingssamenwerking organisaties met wie wij de waarden en uitgangspunten delen leidt tot versterking van deze mogelijkheden. Innovatie: De kansen van de coöperatie liggen vanuit de optiek van Kerk in Actie bij: Een brede samenwerking die optimaal de kracht van het christelijk maatschappelijk middenveld in Nederland kan mobiliseren; Internationalisering van het werk verder vormgeven; Nieuwe investerings- en financieringsmodellen de ruimte geven; Alternatieve financieringsvormen vinden om de verminderde overheidsfinanciering op te vangen; Vormen van sociaal ondernemerschap zoeken die recht doen aan de directe verbondenheid die gemeenten met het werk van de partners van Kerk in Actie willen vormgeven en ervaren; De ProCoDe principes versterken en nieuwe vormen van zeggenschap en partnerschap ontwikkelen. Evaluatie ProCoDe We zetten de lijn die in het buitenlandwerk samen met ICCO is ingezet voort. Programmatische samenhang tussen de inzet van onze partners, Co-responsibility, delen van de verantwoordelijkheid voor het werk met regionale adviesraden en Decentralisatie, het leggen van de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het werk bij regiokantoren, zijn daarbij leidende begrippen. Deze wijze van samenwerken wordt in 2013 geëvalueerd en zal afhankelijk van de uitkomst daarvan worden bijgesteld. Invalshoek bij deze evaluatie is de mate waarin het wereld diaconale programma van Kerk in Actie herkenbaar kan worden uitgevoerd en is vernieuwd op basis van de ProCoDe uitgangspunten. Daarnaast wordt er gekeken of voldaan is aan het uitgangspunt van kostenneutraliteit van de uitvoeringskosten. Minder inkomsten scherper kiezen In het meerjarenbeleid is rekening gehouden met een stabilisatie van de inkomsten van Kerk in Actie uit de vrijwillige geldwerving. Het betreft inkomsten van zowel de gemeenten als ook de particuliere donateurs van Kerk in Actie. In 2010, 2011 en naar verwachting 2012 is er sprake van een jaarlijkse teruggang in de inkomsten geweest van gemiddeld 5%. Deze mindere inkomsten zijn de afgelopen jaren opgevangen vanuit de bestemmingsreserves van Kerk in Actie voor zowel werelddiaconaat als zending. Om de bestemmingsreserves boven de minimale norm te houden is er in 2013 minder geld beschikbaar voor de financiering van partners en projecten. Daarnaast zullen de eigen activiteiten worden beperkt en alleen worden uitgevoerd als daar aanvullende financiering voor beschikbaar is in de vorm van subsidies en fondsen. De formatie van Kerk in Actie zal worden verminderd om de uitvoeringskosten binnen de gestelde marges te houden. Voor alle onderdelen van Kerk in Actie betekent dit dat er nadere keuzes nodig zijn in de financiële steunverlening naar partners en projecten. In deze begroting is geprobeerd de directe financiële steunverlening zowel als mogelijk te behouden. Bij de keuzes in financiering zijn de doelstellingen 1(herkenbaar kerkelijk) en 2 (partnerschap centraal) leidend.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
9
Zending en werelddiaconaat algemeen Gezamenlijke buitenlandafdeling In 2011 is Kerk in Actie, samen met ICCO en de andere partners van de ICCO Alliantie, begonnen aan de uitvoering van het Alliantie bedrijfsplan voor de periode 2011 t/m 2015. Vanaf medio 2010 is het grootste deel van het werk van de gezamenlijke buitenlandafdeling (GBA) van beide organisaties gedecentraliseerd naar de 7 regionale kantoren. Het werk voor zending, dat vanuit een aparte werkeenheid binnen deze buitenlandafdeling uitgevoerd wordt, is geheel in Utrecht gebleven. Kerk in Actie heeft als het werk van de kerk een essentieel belang bij het laten zien van de eigen identiteit en het onderhouden van goede communicatie met kerken en gemeenten in ons land. Directe communicatie met partners en relatiebeheerders is voorwaarde voor het ervaren en ontwikkelen van partnerschap en goede voorlichting aan de gemeenten. Daarom is in de afdeling buitenland een team van 3 regiocoördinatoren actief die aan deze aspecten aandacht geven. Daarnaast is in 2012 een pilot in 4 regiokantoren gestart waardoor via het jongerenprogramma Togetthere een viertal Young Professionals op communicatiegebied gedurende een jaar zijn gaan werken aan het toegankelijk maken van goede informatie over partners en activiteiten in de betreffende regio’s voor communicatie en fondsenwerving in Nederland. Deze pilot wordt in 2012 geëvalueerd en in 2013 uitgebreid naar de overige regio’s. Het werelddiaconaat wordt voor de periode 2011 t/m 2015 in zes thematische programma’s uitgewerkt. Omdat met de komst van de regiokantoren in de hele buitenlandafdeling in het Engels gecommuniceerd wordt, hebben deze programma’s ook Engelse namen: Conflict Transformation & Democratization (CT&D); Fair Economic Development (FED); Fair Climate (FairCl); Food & Nutrition Security( F&NS); Basic Health and Hiv&Aids (Health); Basic Education ( Education). Kerk in Actie stimuleert en volgt middels het toewijzen van de middelen de programmatische wijze van werken en zal gewogen aan de eigen beleidsmatige speerpunten de beschikbare middelen toewijzen. De middelen worden in de begroting 2013 zowel per programma als per regio toegewezen. Voor de besteding binnen de regio’s en binnen de programma’s worden daaraan inhoudelijke criteria toegevoegd, gebaseerd op zowel de doelstellingen als de keuze voor partners. De begroting 2013 voor Kerk in Actie is gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan 2013 – 2016 van de Dienstenorgansiatie. Zending heeft een eigen begroting, gebaseerd op de geoormerkte inkomsten voor dit doel. Bij alle programma’s zijn de geldstromen van ICCO en van Kerk in Actie strikt gescheiden. Het zendingsprogramma van de Protestantse Kerk wordt uitgevoerd binnen het internationaal programma van ICCO en Kerk in Actie. Het programma valt onder verantwoordelijkheid van Kerk in Actie en wordt gefinancierd met daartoe geoormerkt geld uit de Protestantse Kerk. De synode bepaalt het beleidskader. Het zendingsprogramma stimuleert plaatselijke gemeenten om naar buiten te kijken, over de grenzen heen en zich te laten raken door partners in andere landen. Plaatselijke gemeenten kunnen via het programma Interactief zelf verantwoordelijkheid nemen in de relatie met partners. Vertegenwoordigers van partners betrekken we bij het doordenken van ons zendingsbeleid. Kerkelijke partners stimuleren we om wereldwijd én per regio met elkaar samen te werken. De drie werkvelden van zending zijn: Communicatie van het Evangelie, het opbouwen van levendige en naar buiten gerichte geloofsgemeenschappen en het bouwen van bruggen met andere geloofsgemeenschappen. Zending en werelddiaconaat in Europa en het Midden-Oosten wordt uitgevoerd los van de ICCO Alliantie. In Europa omdat dit niet tot het mandaat van ICCO behoort en in het Midden-Oosten omdat de Protestantse kerk daar nadrukkelijk de eigen regie over wil houden. Regiokantoren Hieronder volgt een kort overzicht van de regiokantoren, de daaronder vallende landen en eventuele landenkantoren. ICCO en Kerk in Actie willen niet langer alleen vanuit Utrecht bepalen welke projecten we in ontwikkelingslanden steunen. Om deze medezeggenschap van mensen in het zuiden vorm te geven, werken we samen in zeven verschillende regio's. Zeven regio's hebben een eigen regiokantoor en een eigen regionale adviesraad. De regio's werken voor de ICCO-Alliantie. In het deel over werelddiaconaat wordt dit nader uitgewerkt. 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
10
Partnerbeleid van Kerk in Actie Kerk in Actie werkt samen met organisaties die gevestigd zijn in het werkgebied. Zij zijn verantwoordelijk voor de planning en uitvoering van de door Kerk in Actie gesteunde werkzaamheden. Indien aanwezig geeft Kerk in Actie voorrang aan samenwerking met kerken en organisaties die met kerken verbonden zijn. Zij zijn de natuurlijke partners van Kerk in Actie. In veel landen zijn juist kerken en hun organisaties van groot maatschappelijk belang. Zij hebben een netwerk dat tot ‘grassroot’ niveau reikt. Daarnaast wordt ook samengewerkt met andere organisaties die in beleid en doelstelling overeenkomen met dat van Kerk in Actie. Bij de keuze van partners staat het belang van degenen die geholpen worden vooraan. Accountability (rekenschap kunnen afleggen over resultaten) en transparantie zijn verder belangrijke criteria. Tenslotte geldt steeds het principe “do no harm”: onze steun moet helpen problemen op te lossen en niet die vergroten. Dat betekent dat ook onbedoelde gevolgen in het oog gehouden dienen te worden. Bij de partnerkeuze wordt ook gekeken naar de samenhang met landen waar zending actief is en naar mogelijkheden ter versterking van de betrokkenheid van kerkelijke partners. Daarnaast is voor Kerk in Actie een overweging bij de keuzes van partners het behouden van een relatie met landen waar sterke historische (kerkelijke en Nederlandse) banden mee zijn. Regio/landenbeleid van Kerk in Actie In de samenwerking met ICCO zijn keuzes gemaakt voor bepaalde regio’s en landen. Daarbij wijkt de keuze die Kerk in Actie maakt soms af van de selectie die de ICCO-Alliantie gemaakt heeft voor de aanvraag van overheidssubsidie. Dat is mogelijk omdat Kerk in Actie voor het werk niet afhankelijk is van overheidsfinanciering. Er is dus geen sprake van dat de overheid het beleid van Kerk in Actie zou beïnvloeden. Dat wordt vastgesteld door de synode. We stemmen overeen wanneer het gaat om de keuze voor de allerarmsten. In een aantal landen van de regio’s werkten zowel ICCO als Kerk in Actie al en is er sprake van toenemende samenwerking. Daarnaast zijn er echter ook landen, waar de zending wel werkt en contacten heeft, maar ICCO die niet heeft. Om zending en werelddiaconaat verbonden te houden en elkaar te laten ondersteunen is het dan van belang dat daar naast zendingsgeld ook diaconale gelden besteed worden. Soms is er sprake van langdurige intensieve samenwerking van de Protestantse Kerk met kerken in een bepaald land. Daar is belangrijk dat Kerk in Actie indien mogelijk met deze partners samenwerkt. Gezien de waarde van Interactieve contacten voor gemeenten en partners in ons land en in de regio weegt ook mee in hoeverre een partner bereid en in staat is mee te werken met Interactief. De omvang van de beschikbare gelden en de noodzaak om de kosten beperkt te houden, maken het nodig keuzes te maken en in sommige gevallen het relatiebeheer voor een land af te bouwen wanneer daar slechts op beperkte schaal hulp wordt geboden. Door het aantal landen te beperken versterken we de slagkracht van het werk en kan efficiënter gewerkt worden.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
11
Zending: delen van het goede nieuws De kerk is een missionaire gemeenschap van mensen die hun hoop met anderen delen. Zij is gezonden om te getuigen van het Koninkrijk van God en van het evangelie van Jezus Christus. Zij kan niet nalaten te spreken van wat zij geloofd, gehoord en gezien heeft. Het is een boodschap van opstanding, bevrijding, verzoening, genezing en vernieuwing voor het leven van individuele mensen en voor de samenleving. Wereldwijd betekent dit dat Kerk in Actie met partners samenwerkt in evangelieverkondiging, gemeenteopbouw en het slaan van bruggen naar andere kerken en de bredere samenleving. Als deel van het wereldwijde lichaam van Christus bevordert Kerk in Actie de ontmoeting met christenen uit een andere context om van elkaar te leren, elkaar te bemoedigen en te inspireren bij het vervullen van onze missionaire opdracht. Kerk in Actie staat voor een zendingsprogramma dat geworteld is in de plaatselijke gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland en waarin wordt samengewerkt met kerken overzee. In 2013 wordt een start gemaakt met een nieuwe beleidsplanperiode. In het meerjarenbeleid zijn voor de afdeling zending een aantal strategische doelen vastgesteld gericht op het versterken van christelijke gemeenschappen in landen waar zij kwetsbaar zijn, het versterken van wederkerige relaties en het versterken van uitzendingen (zie doelstelling 3 t/m 7). Deze doelstellingen worden onder meer gerealiseerd binnen de drie werkvelden, die onderling nauw verbonden zijn, van het zendingsprogramma. Communicatie van het Evangelie Het zendingsprogramma werkt aan het beschikbaar maken van de Bijbel en aan het bevorderen van het lezen van de Bijbel als bron van kracht en troost in het dagelijks leven en als bevrijdende boodschap. Met partners samen de Bijbel lezen, met de vraag wat de betekenis is van de Bijbelse boodschap in het leven van mensen en de eigen (maatschappelijke) context, werkt mee aan een beter verstaan van elkaars wijze van geloven. Gemeenteopbouw Het zendingsprogramma werkt aan het opbouwen van levendige en naar buiten gerichte geloofsgemeenschappen. Toerusting en training, leren en onderwijzen zijn belangrijke middelen hiervoor. Bruggen bouwen Het zendingsprogramma werkt aan het bouwen van bruggen met mensen die anders denken en geloven, waarbij gezocht wordt naar wat ons verbindt, in plaats van nadruk te leggen op wat ons van elkaar scheidt. Pluraliteit is een feit, zowel binnen als buiten de kerk, maar te vaak is godsdienst een bron van conflict. Het zendingsprogramma werkt aan verzoening en het slechten van muren van vijandschap. De kerncijfers vanaf de rekening 2009 tot en met de begroting 2013 van Kerk in Actie zien er als volgt uit: Zending (x € 1.000)
Baten eigen fondsenwerving Verplichte bijdragen van gemeenten Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten Overige baten
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Rekening 2010
Rekening 2009
9.612
10.643
10.215
10.996
11.719
14
3
129
100 400
156 350
88 243
77 427
217 381
Totaal beschikbaar voor de doelstelling
10.112
11.149
10.561
11.503
12.446
Bestedingen aan doelstellingen Werving baten (kosten fondsenwerving) Resultaat
10.146 851 -886
10.936 812 -600
11.611 913 -1.962
10.607 1.019 -123
11.006 896 544
(mutatie in bestemmingsreserves en/of -fondsen)
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
12
Bestedingen 2013 Zending
Begroting 2013
(x € 1.000)
€
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Doelbestedingen via eigen organisatie Kosten beheer en administratie Werving baten (k osten fondsenwerving) Totaal
Begroting 2013 %
Begroting 2012 €
Begroting 2012 %
Verschil €
7.051 2.638 457 851
64% 24% 4% 8%
7.717 2.736 483 812
66% 23% 4% 7%
-667 -97 -26 39
10.998
100%
11.749
100%
-751
% bestedingen 2013 Zending 4%
8%
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Doelbestedingen via eigen organisatie
Kosten beheer en administratie Werving baten (kosten fondsenwerving) 24%
64%
In 2013 worden de hoofdlijnen van beleid verder voortgezet. De volgende verdeling van middelen ten behoeve van subsidies en bijdragen is in 2013 voorzien: Verdeling subsidies en bijdragen (x € 1.000)
Programma onderdelen 1.Kerk zijn in Oost-Europa 2. Zending in minderheidssituatie 3. Bruggen bouwen in West-Afrik a 4. Bijbel en dagelijk s leven 5. Bruggen bouwen in het Midden Oosten 6. Indonesia Partnership 7.China-programma 8. Kerk zijn in Afrik a Overige: Latijns Amerik a Afrik a-Midden Oosten Azië Papua programma Europa Wereldwijd Impulsis Overige aanvragen Totaal
Begroting 2013
Begroting 2012
Begroting 2011
350 950 500 950 400 850 350 750
400 950 500 1.100 450 850 400 617
450 900 500 500 450 900 450
400 250 350 300
450 300 350
750 1.500 250
514 137
867 150 333 7.717
150 650 150 309 7.909
7.051
Kerk zijn in Oost-Europa Samenwerking en ontmoeting over grenzen van kerken heen. Met partners in verschillende landen wordt gewerkt aan vijf doelstellingen: bruggen bouwen tussen protestante en orthodoxe kerken gericht op gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de missionaire opdracht in eigen samenleving; bevorderen van praktische samenwerking op lokaal niveau; steun aan protestante kerken in minderheidspositie; verbinden van (academische) theologie en initiatieven aan de basis van de kerken; bevorderen van kennis over orthodoxie in Nederlandse Kerken. 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
13
Geschatte besteding in 2013: € 350k (inclusief uitgezonden medewerkers in Lviv). Interactief is dit programma verbonden met verschillende gemeenten in Nederland. Ook wordt nauw samengewerkt met de landelijke werkgroepen gemeentecontacten. In 2013 zal de betrokkenheid van Kerk in Actie vanuit zending en vanuit werelddiaconaat in één programma samengebracht worden om daarmee de uitvoering te vereenvoudigen. In de plaatselijke gemeenten is blijvende belangstelling voor het werk van kerken in Oost-Europa en Kerk in Actie wil plaatselijke gemeenten daar goede mogelijkheden voor bieden. Zending in minderheidssituatie (Bangladesh, Pakistan, Midden-Oosten) Doelstellingen: steun aan kleine christelijke gemeenschappen in landen met moslimmeerderheid; onderlinge bemoediging en leren (door uitwisseling tussen kerken in deze landen); bevorderen van samenwerking van christelijke gemeenschappen op gezamenlijke onderwerpen als jongeren/zondagsschoolmateriaal/financiële zelfstandigheid/pastorale zorg voor migranten; bevorderen van reflectie en discussie over missionaire opdracht in eigen context en rol van buitenlandse partners daarbij; betrekken van kerkelijke gemeenten in Nederland bij deze problematiek. bevorderen van aandacht voor rechten van religieuze minderheden Geschatte bestedingen in 2013: € 950k (inclusief uitgezonden medewerker gezamenlijk met GZB in Libanon, en twee mogelijke nieuwe uitzendingen naar Pakistan en Midden-Oosten). Interactief is dit programma verbonden met classis Flevoland, provincie Noord-Holland en enkele plaatselijke gemeenten. In 2013 zal ook de situatie van kerken in het Midden-Oosten extra aandacht vragen. Kerk in Actie werkt, samen met anderen, aan het vergroten van de veiligheid van christelijke gemeenschappen. Het zendingsprogramma geeft prioriteit aan kerken in een kwetsbare positie. Voorzien is dan ook dat dit programma in omvang groeit (zie doelstelling 3). Een nauwe verbinding ligt er ook met het programma bruggen bouwen in West-Afrika. Bruggen bouwen in West-Afrika (Nigeria, Ghana, Kameroen) Doelstellingen: steun aan minderheidskerken in het Noorden van genoemde landen; versterking van programma’s in de regio gericht op gemeenschapsontwikkeling en ontmoeting; training van religieuze voorgangers om hun gemeenschappen goed te kunnen leiden in gebieden waar spanningen tussen christenen en moslims zijn of dreigen; opbouw van kennis over christen-moslims-relaties in deze regio (in samenwerking met andere instellingen in Nederland en in Afrika); versterken van betrokkenheid in plaatselijke gemeenten. Geschatte besteding in 2013: € 500k (inclusief uitgezonden medewerkers in Noord-Ghana en Kenia). Interactief is dit programma verbonden met classis Den Haag, classis Katwijk en classis Zierikzee. In 2013 zal extra aandacht gegeven worden aan het onderlinge contact van onze partners in deze regio. Gezien de toenemende spanningen, vooral in Nigeria, is het belangrijk om elkaar onderling te bemoedigen en van elkaar te leren hoe geloofsgemeenschappen aan een vreedzame samenleving kunnen werken. Ook worden relaties gelegd tussen het netwerk van zendingspartners en het werk dat vanuit de ICCO-Alliantie in deze regio wordt gedaan. Bijbel en dagelijks leven (Latijns-Amerika en Afrika) Doelstellingen: steun aan partners die actief Bijbelgebruik bevorderen en verbinding leggen tussen het evangelie en het dagelijks leven; bevorderen van uitwisseling en reflectie ten aanzien van methoden van Bijbellezen die zich richten op verbinding van Bijbel met dagelijks leven; bevorderen van betrokkenheid van Nederlandse gemeenten, groepen en theologische bezinning bij contextueel Bijbellezen. In 2013 zullen in verschillende regio’s trainingen voor begeleiders van bijbelleesgroepen worden gehouden. Deze activiteiten worden gecoördineerd door een stuurgroep waarin enkele partners uit Latijns-Amerika en Afrika vertegenwoordigd zijn. Het beschikbaar stellen van de Bijbel en het bevorderen van actief bijbelgebruik is een belangrijk speerpunt van het zendingsprogramma. De uitwisseling met Nederland is hiervan een belangrijk onderdeel. Ook in onze kerken is er behoefte aan een nieuwe omgang met de Bijbel. Interactief is er verbinding met het programma Intercultureel 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
14
Bijbellezen waar een groot aantal Nederlandse gemeenten bij betrokken is en met verschillende partners (onder andere classis Drachten, Nicaragua, classis Leeuwarden, Colombia). Verder wordt er nauw samengewerkt met de Dom Helder Camara-leerstoel aan de Vrije Universiteit. In 2013 organiseert de leerstoel een brede academische conferentie over ‘bijbel en transformatie’’. Hierbij zijn partners van Kerk in Actie met expertise op dit terrein betrokken. De bestedingen in 2013 worden begroot op € 950k. Bruggen bouwen in het Midden-Oosten (uitwerking van IP-nota) In het programma “Bruggen bouwen in het Midden Oosten” werkt Kerk in Actie, conform de opdracht van de synode in de IP nota, in de context van het conflict tussen Israël en de Palestijnen aan: Initiatieven om isolement te doorbreken en samenwerking te stimuleren tussen Palestijnen en Joden in Israël en Palestina; Bevorderen van betrokkenheid en steun voor rechtvaardige vrede in Nederlandse kerken, ook onder jongeren (in samenwerking met JOP en Togetthere). Bevorderen van reflectie op theologische vragen rondom het conflict in Israël-Palestina, bijvoorbeeld de vragen die ons worden gesteld in het document, opgesteld door Palestijnse christenen: “Uur van de Waarheid”. Geschatte besteding in 2013 € 400k uit de middelen voor zending (inclusief uitgezonden medewerker voor bevordering van ontmoeting en contact met Palestijnse christenen. Daarnaast wordt er vanuit werelddiaconale gelden ook nog € 600k binnen dit programma besteed. Interactief is dit programma verbonden met de classis Alkmaar, en veel gemeenten en groeperingen in Nederland. Er wordt vanuit onze kerk bijgedragen voor de partners die in dit programma samenwerken. Indonesia Partnership Programma Doelstelling: bevorderen van ontmoeting en samenwerking van Indonesische kerken en Protestantse Kerk in Nederland op 4 terreinen (uitwerking van partnerkerkenconferentie in Makassar in 2007): diaconale roeping van de kerk; identiteit en pluralisme (met name relatie christenen-moslims); relatie met pentecostale Kerken; versterking van kerkelijke organisatie en kader. Geschatte besteding in 2013 is € 850k (inclusief uitgezonden medewerker bij GKSBS, Zuid-Sumatra, uitgezonden medewerker bij BNKP in Nias, en mogelijke nieuwe uitzending naar Kupang). Het programma wordt begeleid door een gezamenlijk Indonesisch-Nederlands steering committee en ook voor de deelonderwerpen zijn gezamenlijke commissies verantwoordelijk. In het kader van het programma zullen ook enkele jongerenuitzendingen worden gerealiseerd. Kerk in Actie heeft in de afgelopen jaren ingezet op het betrekken van theologische opleidingen bij dit programma. Dat heeft vruchten afgeworpen en in 2013 zullen de vruchten van gezamenlijk onderzoek (Nederlandse en Indonesische faculteiten) worden gepubliceerd. China-programma. Doelstelling: steun aan missionaire initiatieven van de kerken in China, met bijzondere aandacht voor Bijbelgebruik; vergroten van kennis van situatie van kerken in China en de betrokkenheid van plaatselijke gemeenten daarbij. Voor dit programma wordt nauw samengewerkt met de PThU. Verwachte besteding in 2013 € 350k (inclusief uitgezonden medewerker aan het Luthers Theologisch Seminarie in Hong Kong). Kerk zijn in Afrika Met een aantal kerken in Afrika is er al een langdurige relatie vanuit Kerk in Actie. Deze relaties zijn ontstaan vanuit zendingswerk in de jaren zestig en zeventig. We vinden het belangrijk om deze relaties goed te blijven onderhouden en de partnerkerken te ondersteunen in de nieuwe uitdagingen die de Afrikaanse context stelt. We doen dat in samenwerking met zendingsorganisaties van andere Europese kerken. Geschatte besteding in 2013 is € 750k (inclusief uitgezonden medewerkers in Zambia). Overige bestedingen binnen het kader van het zendingsprogramma Niet alle relaties vanuit het zendingsprogramma vallen binnen een specifiek programma. Kerk in Actie wil ruimte houden voor nieuwe initiatieven en ook voor relaties met kerkelijke verbanden die werken in 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
15
meerdere landen (zoals de All African Conference of Churches). Dit betekent dat er in de begroting van het programma zending de volgende bedragen gereserveerd staan: steun aan partners in Papua (€ 300k); steun aan partners in Afrika (€ 250k); steun aan partners in Azië (€ 350k); steun aan partners in Latijns Amerika (€ 400k); steun aan wereldwijde partners, zoals Wereldraad van Kerken (€ 600k).
Werelddiaconaat: barmhartigheid en gerechtigheid De kerk is een diaconale gemeenschap van mensen die hun liefde, gaven en middelen ‘om niet’ delen met anderen. De diaconale gemeente is een oefenplaats voor een leven als volgelingen van Jezus in het bevorderen van recht en gerechtigheid. Kerk in Actie bepleit een levensstijl die gericht is op het versterken van mensen en groepen die in de marge dreigen te raken of afhaken en niet meer mee kunnen komen. Zij zet zich in voor een wereld die duurzaam is en zonder armoede, honger, oorlog, en onrecht en waarin ieder mens recht kan doen gelden op een eerlijk deel. Bijbelse noties van schepping, rentmeesterschap en bevrijding, van barmhartigheid, naastenliefde en gerechtigheid krijgen in het diaconale werk handen en voeten. De drie kernwaarden: barmhartigheid, gerechtigheid en rentmeesterschap, vormen de gezamenlijke basis voor de samenwerking op het terrein van het werelddiaconaat binnen de ICCO Alliantie. We zetten de lijn die in het buitenlandwerk samen met ICCO is ingezet voort. Programmatische samenhang tussen de inzet van onze partners, Co-responsibility, delen van de verantwoordelijkheid voor het werk met regionale adviesraden en Decentralisatie, het leggen van de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het werk bij regiokantoren, zijn daarbij leidende begrippen. In het werelddiaconaat legt Kerk in Actie de nadruk op die initiatieven die de positie van kwetsbare mensen versterken. Toegang tot basisvoorzieningen zoals onderwijs en gezondheidszorg zijn daarvoor essentieel naast voldoende voedselproductie en voor kleine producenten de (economische) toegang tot kredietfaciliteiten en (regionale) markten. Het realiseren daarvan voor uitgesloten groepen vraagt om een benadering waarin rechten, zoals de rechten van vrouwen, de rechten van kinderen en de rechten van inheemse volken, centraal staan. In landen waar sprake is van conflicten is extra aandacht nodig voor het steunen van groepen die werken aan vrede en democratisering. In samenwerking met de ICCO-Alliantie wordt aan deze doelen gewerkt in zes programma’s waarvan de hoofdlijnen voor de periode 2011-2015 al eerder zijn vastgelegd. Deze programma’s worden uitgevoerd in 40 landen en aangestuurd vanuit 7 regionale kantoren met daaraan verbonden regionale adviesraden die ICCO en Kerk in Actie adviseren over de strategische beleidskeuzes. Binnen de ICCO-Alliantie legt Kerk in Actie in elk van de regio’s in samenspraak met de regionale kantoren eigen accenten. Deze zijn: - de verbinding met het kerkelijke netwerk en het ontwikkelen van partnerschap; - het met elkaar in relatie brengen van missionair en diaconaal werk; - de voorkeursoptie voor het versterken van mensen en groepen in een gemarginaliseerde positie. Bij de verdeling van de financiën over de zes programma’s wil Kerk in Actie deze beleidsinzet realiseren. De strategische doelen van Kerk in Actie voor de periode 2013 -2016 zijn enerzijds gericht op het werelddiaconaat blijven uitvoeren binnen het kader van 6 programma’s van de ICCO Alliantie. Kerk in Actie gaat daarbij actief zoeken naar en sturen op het betrekken van Kerk in Actie partners (kerken en Faith Based Organisaties) bij uitvoering van de programma’s (zie doelstelling 8 en 9). Anderzijds gaat het daarbij om het versterken oecumenische partnerschappen. We versterken de samenhang tussen het werk in Noord en Zuid en onderling tussen de partners in de verschillende regio’s in het Zuiden om te komen tot een gezamenlijk mondiaal perspectief. Dit betekent meer investeren in capaciteitsopbouw, bewustwording en het versterken van oecumenische partnerschappen in relatie tot het internationale kerkelijke netwerk van de ACT Alliance. Inzetten op het versterken van de relaties tussen groepen en gemeenten in Nederland en zuidelijke partners (zie doelstelling 10)
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
16
De kerncijfers vanaf de rekening 2009 tot en met de begroting 2013 van Kerk in Actie zien er als volgt uit: Werelddiaconaat
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Rekening 2010
Rekening 2009
Baten eigen fondsenwerving Verplichte bijdragen van gemeenten Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten Overige baten
15.494
16.770
15.664
19.473
17.740
570
546
8.394
15.030
961
265
365
314 137
362 1.049
655 253
Totaal beschikbaar voor de doelstelling
16.329
17.681
24.509
35.914
19.609
Bestedingen aan doelstellingen Werving baten (kosten fondsenwerving) Resultaat
15.419 1.649 -739
16.755 1.607 -680
23.645 1.857 -993
25.882 1.940 8.092
17.177 2.364 68
Begroting 2013
Begroting 2013 %
Begroting 2012
Begroting 2012 %
(x € 1.000)
(mutatie in bestemmingsreserves en/of -fondsen)
Bestedingen 2013 Wereldiaconaat (x € 1.000)
€
€
Verschil €
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Doelbestedingen via eigen organisatie Kosten beheer en administratie Werving baten (k osten fondsenwerving)
11.437 3.601 381 1.649
67% 21% 2% 10%
12.509 3.854 392 1.607
68% 21% 2% 9%
-1.072 -253 -11 42
Totaal
17.068
100%
18.361
100%
-1.293
% bestedingen 2013 Werelddiaconaat 2%
10%
Doelbestedingen subsidies en bijdragen
Doelbestedingen via eigen organisatie Kosten beheer en administratie Werving baten (kosten fondsenwerving) 21%
67%
De volgende verdeling van middelen ten behoeve van subsidies en bijdragen is daarbij voorzien:
Verdeling subsidies en bijdragen (x € 1.000)
Begroting 2013
Begroting 2012
Begroting 2011
7.125 7.125
8.100 8.100
8.100 8.100
2.000 413 300 600 1.000 4.313 11.437
2.059 450 300 600 1.000 4.409 12.509
2.181 413 300 620 1.080 4.594 12.694
Regionale programma's Subtotaal Specifieke programma's Noodhulp Impulsis Europa Midden-Oosten Overige werelddiaconale bijdragen en activiteiten Subtotaal Totaal
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
17
Regionale programma’s Het werelddiaconaat in de gezamenlijke buitenlandafdeling wordt middels zes programma’s uitgevoerd. Hieronder volgt een korte schets van de programma’s. Binnen de ICCO-Alliantie richten ICCO en Kerk in Actie zich met name op de eerste 4 programma’s. Voor Prisma ligt het zwaartepunt bij programma 5 en voor Edukans bij programma 6. Conflict transformatie en democratisering (Conflict Transformation & Democratization) Dit programma wordt uitgevoerd in landen waar oorlogen en conflicten zijn (geweest) met name rondom land, natuurlijke bestaansbronnen en grondstoffen en door etnische en religieuze tegenstellingen. Het programma is gericht op het versterken en weerbaarder maken van maatschappelijke- en kerkelijke organisaties die werken aan vrede en verzoening en het versterken van de stem en invloed van gemarginaliseerde minderheden in het maatschappelijke en politieke proces. Zo krijgen de zwakken uit de samenleving een steun in de rug. In 2013 verlenen onze partners juridische bijstand, geven steun aan slachtoffers van seksueel geweld in oorlogssituaties, helpen vluchtelingen bij hun opvang en terugkeer, geven trainingen op het gebied van mensenrechten, stellen rapporten op met betrekking tot de mensenrechten situatie en proberen het beleid van hun nationale overheid in positieve zin te beïnvloeden. Duurzame en rechtvaardige economische ontwikkeling (Fair Economic Development) Dit programma werkt met partnerorganisaties maar ook met netwerken en bedrijven. Het programma richt zich op de versterking van de positie van kleine producenten, boeren en boerinnen, die door economische ontwikkeling uit de armoedespiraal kunnen komen. Omdat zij beter beloond worden, krijgen zij geld voor goede voeding, onderwijs en gezondheidszorg van hun kinderen. Dat werkt door in hun families en de gemeenschappen waarin zij leven. Door versterking van hun ondernemerschap, toegang tot microkrediet en het creëren van marktketens worden zij in staat gesteld betere prijzen te krijgen voor hun producten. Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt zo in praktijk gebracht. Fair Climate Het programma richt zich op het tegengaan van klimaatverandering zonder de duurzame ontwikkeling van arme landen te beperken. Prioriteit wordt gegeven aan landen die het sterkste de negatieve invloed ondervinden van klimaatveranderingen. Zij hebben te maken met overstromingen, droogte, verhoging van de zeespiegel, misoogsten etc. Het voornaamste doel van dit programma is preventie en aanpassing, bijvoorbeeld door andere vormen van energiegebruik en landbouw. Het programma wordt uitgevoerd in 18 landen en werkt met ongeveer 30 partnerorganisaties en netwerken. Uiteindelijk worden per jaar ongeveer 500.000 huishoudens bereikt die CO2 besparen en deze in de vorm van Carbon Credits in het Noorden aanbieden ten behoeve van de vergoeding van de te hoge CO2-uitstoot daar. In ons eigen land wordt aan bewustwording gewerkt met als doel het omlaag brengen van energieverbruik (verminderen), het overstappen op ‘groene' en goedkopere energie (veranderen), en het compenseren van de eigen uitstoot van het broeikasgas CO2 (vergoeden). Hiertoe wordt intensief met Kerk in Actie Binnenland samengewerkt. Voedselzekerheid en voeding (Food & Nutrition Security) Dit programma heeft als doel om de voeding- en voedselzekerheid van gemeenschappen in agrarische gebieden te versterken. Dat gebeurt door verbetering van landgebruik en landbouwmethodes, het verminderen van kwetsbaarheid van gemeenschappen tegen zowel klimaatals economische schokken, zoals bijvoorbeeld door het aanleggen van graanbanken en het voorlichting geven om voeding- en voedselpatronen te verbeteren. Het doel is om huishoudens duurzaam te verzekeren van voedsel en gezonde voeding. Het programma ondersteunt verder gemeenschappen om zelf op te komen voor hun recht op land en voedsel, dit gebeurt door mensen te organiseren rondom het thema voedselzekerheid en hen voor te lichten over hun rechten en welke verantwoordelijkheden dit met zich meebrengt voor overheden en andere actoren. Tenslotte doen zowel onze partner organisaties als wijzelf in het Noorden, lobby ten behoeve van het recht op voedsel en landbouwgrond. Voorbeelden van lobby zijn : Eerlijke toegang tot land, landbouwbeleid en diensten die gericht zijn op kleine producenten (met name vrouwen). Gezondheidszorg en Hiv-aids (Basic Health and Hiv&Aids) Het programma richt zich op het realiseren van de toegang tot goede en betaalbare gezondheidszorg voor iedereen. Specifieke aandacht is er voor de toegankelijkheid tot zorg voor arme en kwetsbare mensen, inclusief mensen die leven met HIV en/of mensen die leven met een handicap. Zij worden versterkt in hun eigen mogelijkheden om deze toegang te krijgen. Ook wordt aandacht besteed aan de onderliggende oorzaken voor een kwetsbare gezondheid zoals armoede, ongelijkheid en de marginalisering van bepaalde groepen van mensen. In talrijke landen is samenwerking met kerken en kerkelijke organisaties van groot belang om de redenen waarom mensen worden buitengesloten 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
18
bespreekbaar te maken en daarmee uitgestoten mensen weer een plaats in de maatschappij te geven. De inzet van Kerk in Actie binnen dit programma is vooral gericht op HIV&AIDS. Onderwijs (Basic Education) Het programma richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van onderwijs. Speerpunt is daarbij toegang tot basisonderwijs en beroepsonderwijs voor alle kinderen en alfabetisering voor volwassenen, met name vrouwen. In 2013 zal dit leiden tot meer kinderen op school en een hogere kwaliteit van onderwijs. Jongeren krijgen op werk gerichte scholing, waardoor hun kansen op een betere inkomenspositie vergroot worden. Regiokantoren en regionale accenten in het werk van Kerk in Actie Hieronder volgt een overzicht van de regiokantoren, de daaronder vallende landen en eventuele landenkantoren alsmede de speerpunten van beleid van de regio’s en de specifieke inzet vanuit kerk in Actie in de verschillende regio’s en landen. West-Afrika Regiokantoor in Bamako (Mali). Landen: Benin, Burkina Faso, Ghana, Liberia, Mali, Senegal, Sierra Leone. Beleidsfocus: Fair Economic Development; Education; Food & Nutrition Security. Kerk in Actie concentreert zich op Burkina Faso, Ghana, Liberia en Sierra Leone. In Burkina Faso wordt gewerkt aan voedselzekerheid en onderwijs. In Ghana wordt met partners gewerkt aan economische ontwikkeling met een focus op vermarkting van agrarische producten, basisgezondheidszorg, straatkinderen en hun terugkeer naar huis. In Liberia staat vredesopbouw met daarbij specifiek aandacht voor vrouwen en jongeren centraal. In Sierra Leone wordt gewerkt aan vredesopbouw en het opzetten en uitvoeren van een nieuw FED programma met aandacht voor de werkgelegenheid voor kansarme jongeren. Centraal en Oost-Afrika Regiokantoor in Kampala (Uganda). Landenkantoren in Juba (Sudan) en in Bukavu (DR Congo). Landen: Burundi, DR Congo, Ethiopië, Kenya, Rwanda, Sudan, Uganda. Beleidsfocus: Conflict Transformation & Democratization; Fair Economic Development; Food & Nutrition Security Kerk in Actie concentreert zich op DR Congo, Kenya, Uganda en Zuid-Sudan. In DR Congo wordt vooral aandacht gegeven aan voedselzekerheid en aan mensenrechten. Een speerpunt met betrekking tot kinderrechten is in opbouw. In Kenya wordt een programma opgebouwd van Kinderen in de Knel partners die allen in west Kenya werken. Hierin wordt lobby & advocacy voor kinderrechten sterker verbonden aan zorg voor kansarme kinderen. In Uganda ligt het accent op voedselzekerheid en op conflicttransformatie in Noord Uganda. Ook hier is een programma in opbouw ten aanzien van kinderen dat er op is gericht om ontheemde kinderen uit Noord-Uganda die in Kampala op straat leven, de kans te bieden weer terug te gaan naar het gebied waar ze vandaan komen. In Zuid-Sudan draagt Kerk in Actie bij aan een programma dat verbetering van de kwaliteit van onderwijs en de toegang voor meisje tot onderwijs beoogt. Ook wordt hier gewerkt aan het opbouwen van de jonge en kwetsbare democratie. Zuidelijk Afrika Regiokantoor in Lilongwe (Malawi). Landenkantoor in Antananarivo (Madagaskar). Landen: Zuid-Afrika, Angola, Madagascar, Malawi, Zimbabwe. Beleidsfocus: Fair Economic Development; Basic Health and HIV/aids; Food & Nutrition Security; Conflict Transformation & Democratization. Kerk in Actie concentreert zich op Zuid-Afrika, Zimbabwe en Malawi. In Zuid-Afrika is HIV/aids een enorm probleem en dit is dan ook een speerpunt voor Kerk in Actie. Een ander cluster van partners focust op de rechten van burgers, met name hun recht op de grond waar zij wonen. Ook in Zimbabwe werkt Kerk in Actie samen met een aantal nieuwe partners die zich richten op de rechten van bewoners in stedelijke gebieden. Ook worden nieuwe initiatieven van en door jongeren ondersteund. In Malawi werkt een groot aantal christelijke organisaties aan basisgezondheidszorg, met speciale aandacht voor moeder- en kindzorg en HIV/aids voorlichting en –bestrijding.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
19
Centraal en Zuid-Azië Landenkantoren in India, Kirgizië, Nepal, Pakistan en Bangladesh. Uitvoering van het werk van ICCO & Kerk in Actie in India vindt plaats via de sociale onderneming ICCo (Innovative Change Collaborative Trust India). Landen: Afghanistan, Bangladesh, Pakistan, Nepal, India, Kirgizië. Beleidsfocus: Fair Economic Development; Food & Nutrition Security; Conflict Transformation & Democratization. De focus voor het totale werk van ICCO & Kerk in Actie in deze regio ligt op het versterken van de programma’s F& NS, CT&D en FED. Uitbreiding naar andere thema’s wordt niet uitgesloten als zich daar goede kansen voor aanbieden. Naast bovengenoemde programma’s is er ook van 1 HIV/aidsprogramma (Nepal) en wordt het FC programma uitgevoerd in India met mogelijke uitbreiding naar Bangladesh. Kerk in Actie concentreert zich op: Afghanistan, Bangladesh, Pakistan, Nepal, India en Kirgizië (ZZO). De regio heeft de keuze gemaakt op per 2013 uit te faseren in Afghanistan omdat de omvang van het totale programma van ICCO & Kerk in Actie daar niet voldoende is en er andere financieringsmogelijkheden zijn voor de huidige partners. In Bangladesh werken ICCO & Kerk in Actie (2 partners) samen met andere leden van Prisma (Lepra Zending en Light for the World) in het F&NS programma. In dit programma wordt actief gezocht naar aansluiting met de lokale afzetmarkten als een volgende stap. Ook wordt ook gekeken naar de noodzaak van adaptatie (aanpassen aan klimaatverandering) in het licht van de klimaatverandering (FC programma). De mogelijkheden voor uitvoering van het Kinderen in de Knel programma worden onderzocht, dit zou kunnen zijn binnen het bestaande F&NS programma of in nieuw werk op het gebied van kinderarbeid (textielindustrie). In Pakistan zijn Kerk in Actie partners nog steeds actief in de wederopbouw fase ten gevolge van overstromingen in 2010. Naast het wederopbouwprogramma ontvangen er ook partners Kerk in Actie financiering voor F&NS en CT&D; versterking van het democratisch klimaat en nauwe aandacht voor de mensenrechten situatie (onder andere Religieuze minderheden) zijn van groot belang. Met het teruglopen van de overheidsfinanciering (voor ICCO) is het onzeker of ICCO & Kerk in Actie na 2013 het werk in Pakistan nog kunnen voortzetten. In het Zuiden van India is door de jaren heen een eigenstandig Kinderen in de Knel programma ontstaan; partners in deze coalitie werken aan verbetering van rechten van het kind onder andere door verbeterde toegang tot educatie (in het bijzonder voor meisjes), terugdringen van kinderarbeid en situaties waarin kinderen op de straat leven. Specifieke aandacht is er binnen het KK voor de positie van Dalits en gemarginaliseerde tribale groepen. In samenwerking met Prisma nemen Kerk in Actie partners deel in het HIV/aids programma wat uitgevoerd wordt in Nepal, Noord Oost India (Manipur) en via de National Council of Churches of India ook breed middels de kerken in India (training van kader). Tenslotte financiert Kerk in Actie ook een deel van het Fair Climate werk in India, dit is gericht op het genereren van carbon credits (verkoop via Fair Climate Fund) en klimaatadaptatie. In Nepal werken Kerk in Actie partners aan preventie van HIV/AIDS via eerder genoemd programma. Ook vindt er F&NS werk plaats in zeer afgelegen gebieden met een sterk gemarginaliseerde bevolking. Tenslotte neemt Kerk in Actie ook deel aan het CT&D programma in Nepal waarin aan versterking van lokaal bestuur en toegang tot sociale en economische rechten van gemarginaliseerde gemeenschappen wordt gewerkt. In Kirgizie worden specifieke WD ZZO fondsen ingezet om te werken aan een programma van gemeenschapsversterking (met name oudergroepen) voor de situatie van kinderen met meervoudig verstandelijke handicaps. Zuid-Oost Azië & Pacific Regiokantoor in Den Pasar (Indonesië). Landen: Indonesië, Vietnam, Myanmar, Cambodja, Filipijnen en Papua New Guinea (PNG). Gezien de situatie in Zuid-Oost Azië kiest de Regio Zuid-Oost Azie & Pacific (op advies van haar Regional Council) voor een strategische focus op ‘inclusief en duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen’ (Natural Resource Management). Het werk van Kerk in Actie vindt binnen deze regio plaats in 3 focuslanden; Indonesië, Myanmar en Cambodja. In Myanmar werken partners aan verbetering van de voedselzekerheidssituatie (F&NS) en Community Based Conflict prevention (CT&D). Ook draagt Kerk in Actie bij aan de opvang van vluchtelingen vanuit Myanmar net over de grens in Thailand. Specifiek wordt hier ook, via KK, ingezet op toegang tot educatie voor de kinderen om hun toekomstperspectief te verbeteren. Partners van Kerk in Actie in Cambodja zetten zich in voor inheemse en andere bevolkingsgroepen die bedreigd worden in hun bestaan ten gevolge van conflicten rond land, water etc. Er is 1 KK partner welke zich richt op het vergroten van het sociale bewustzijn onder jongeren zodat zijn actief deel kunnen nemen aan democratische ontwikkelingsprocessen in het land. In Indonesië wordt gewerkt aan de uitbreiding van het KK programma in Yogyakarta, hierin staat de situatie van straatkinderen centraal. Op Sumatra werken partners aan versterking van de 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
20
voedselzekerheidssituatie en toegang tot afzetmarkten voor de producten van kleine boeren (veelal vrouwen) F&NS/FED. Op Java, wordt samen met partners van ICCO, gewerkt aan het voorkomen en verminderen van conflict tussen religieuze groepen. Centraal-Amerika Regiokantoor in Managua (Nicaragua). Landen: El Salvador, Guatemala, Honduras en Nicaragua. Beleidsfocus: Fair Economic Development, Conflict Transformation & Democratization, Fair Climate. Kerk in Actie concentreert zich op: Guatemala en Nicaragua. Binnen het hoofdprogramma Veiligheid en Preventie van Geweld tegen Vrouwen en Jongeren van Regiokantoor Centraal Amerika levert Kerk in Actie een belangrijk bijdrage met inzet op het thema kinderarbeid in Guatemala en op het thema Seksuele uitbuiting in Nicaragua. Een nieuwe kerkelijke partner is op dit laatste thema in Nicaragua gevonden. Binnen het hoofdprogramma Participatie van vrouwen en jongeren in de rurale economie ondersteunt Kerk in Actie met name ondernemende vrouwen in een rurale regio van Nicaragua die een masteropleiding Duurzame Landbouw aan de Baptistenuniversiteit volgen. Zuid-Amerika Regiokantoor in La Paz (Bolivia). Landen: Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Perú, Paraguay. Beleidsfocus: Fair Economic Development, Conflict Transformation & Democratization, Food Security and Fair Climate. Kerk in Actie concentreert zich op: Bolivia, Brazilië, Colombia, Paraguay en Peru. Kerk in Actie draagt in Zuid-Amerika het meeste bij aan het thematische programmaveld Conflicttransformatie en Democratisering. In Bolivia wordt een CT&D programma gesteund gericht op sociaalpsychologische en juridische steun aan seksueel misbruikte meisjes en op lobby naar lokale en nationale overheden voor verbetering in beleid en wetgeving, én een programma gericht op voedselzekerheid voor inheemse boerenfamilies in de Hooglanden van Bolivia. In Peru richt Kerk in Actie zich vooral op het tegengaan van kinderarbeid en het bevorderen van scholing. In Colombia wordt door Kerk in Actie in samenwerking met zending een stevig programma neergezet voor de opvang van de vele interne ontheemden door geweld van leger, guerrilla en paramilitairen, verbeteren van bestaansperspectieven en hun rechten op terugkeer naar hun land en woonplaats. In het dunbevolkte, afgelegen Gran Chacogebied van met name Paraguay, maar ook van Bolivia en Argentinië voeren kerkelijke en niet-kerkelijke partnerorganisaties in complementariteit een programma uit met inheemse gemeenschappen en organisaties voor toewijzing van hun rechten op land en economisch en cultureel bestaan. Samenwerking met een Church World Service (VS) programma voor inheemsen in de Gran Chaco wordt voortgezet. In Brazilië zet Kerk in Actie in op het tegengaan van seksuele uitbuiting en geweld tegen meisjes en op buurtopbouwwerk en cultuurversterking van zwarte jongeren in de slums van verschillende miljoenensteden met name in het arme noorden en noordoosten. Verder worden zwarte Quilombolagemeenschappen in een meerjarenprogramma van duurzame economische ontwikkeling gesteund. In het zuiden van Brazilië wordt met verschillende Braziliaanse en een nabije Paraguyaanse partnerorganisatie een Fair Climateprogramma Duurzame Boslandbouw en Schoner Klimaat gerealiseerd. Tenslotte voeren 7 organisaties uit 7 Latijns-Amerikaanse landen, die aangesloten zijn bij de internationale organisatie Defense for Children International, met Kerk in Actie fondsen een regionaal meerjarenprogramma uit gericht op jongeren en kinderen in conflict met de wet, die vaak in de politiecel of gevangenis verkeren. Verbetering van behandeling en wetgeving, alternatieve meer educatieve straffen, voorlichting aan en lobby bij autoriteiten worden nagestreefd. Voor 2013 wordt voor de realisering van de 6 programma’s het aandeel van Kerk in Actie daarbinnen als volgt begroot: Subsidies en bijdragen regionale programma's (x € 1.000)
1. Conflict transformatie en democratisering 2. Duurzame en rechtvaardige economische ontwik k eling 3. Fair Climate 4. Voedselzek erheid en voeding 5. Gezondheidszorg en Hiv-aids 6. Onderwijs Totaal
8 oktober 2012
Begroting 2013
Begroting 2013
Begroting 2012
Begroting 2012
3.135 855 641 1.282 712 499 7.125
44% 12% 9% 18% 10% 7% 100%
3.564 972 729 1.458 810 567 8.100
44% 12% 9% 18% 10% 7% 100%
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
Verschil
-429 -117 -88 -176 -98 -68 -976
21
De middelen zijn op deze wijze in aansluiting op de ontwikkelde programma’s 2011–2015 in de regio’s taakstellend toebedeeld. Binnen de bestedingsruimte zal worden gezocht naar nieuwe partners die passen binnen het Kerk in Actie profiel en zal extra aandacht zijn voor de bestedingen passend in het kader van het Kinderen in de Knel programma. Bij de besteding van deze middelen wordt in 2013 uitgegaan van de volgende verdeling naar regio: Subsidies en bijdragen naar regional office
Begroting 2013
Begroting 2013
Begroting 2012
Begroting 2012
South Asia South East Asia Asia
965 1.456 2.421
14% 20% 34%
1.097 1.656 2.753
14% 20% 34%
-132 -199 -332
West Africa Central East Africa South Africa Africa
991 1.273 777 3.041
14% 18% 11% 43%
1.127 1.447 884 3.458
14% 18% 11% 43%
-136 -174 -106 -416
Central America & Haïti South America America
374 1.288 1.662
5% 18% 23%
425 1.464 1.889
5% 18% 23%
-51 -176 -228
Totaal
7.125
100%
8.100
100%
-976
(x € 1.000)
Verschil
Regio's
Kinderen in de Knel Kinderen in de Knel is het kinderprogramma van Kerk in Actie. Middels het programma Kinderen in de Knel is het mogelijk kinderen als doelgroep centraal te stellen. Daarnaast wordt gewerkt aan lobby & advocacy ten aanzien van de specifieke positie van kwetsbare kinderen. De kinderrechten staan daarbij centraal. Kinderen in de Knel wordt vooral uitgevoerd binnen kaders van het CT&D programma en gedeeltelijk binnen onderwijs, gezondheidszorg, HIV/AIDS. Lokale organisaties in het buitenland ontvangen steun zodat ze kunnen opkomen voor werkende kinderen en straatkinderen waardoor kinderarbeid en uitbuiting worden tegengegaan. Andere doelgroepen zijn seksueel uitgebuite kinderen, gehandicapten en kinderen die in gevangenissen of in oorlogssituaties leven of in samenlevingen met een grote HIV/aidsproblematiek. De steun gaat naar projecten, waarbij kinderen in hun waarde worden gelaten. Kinderen in de Knel is een eigen programma wat betreft fondsenwerving. Met het geld van Kinderen in de Knel worden projecten gefinancierd gericht op het verbeteren van de kansen en positie van kinderen binnen de bovengenoemde werelddiaconale programma’s (met uitzondering van Fair Climate). Er ligt een sterk accent op de aandacht voor kinderrechten en het tegengaan van kinderarbeid. Daarom wordt het grootste deel van de gelden besteed in het programma Conflict transformatie en democratisering, waar kinderrechten aandachtspunt zijn. In bovenstaande inbreng in de programma’s zijn de volgende bedragen voor Kinderen in de Knel begrepen: Kinderen in de Knel bijdrage in regionale progr. (x € 1.000)
1. Conflict transformatie en democratisering 2. Duurzame en rechtvaardige economische ontwik k eling 3. Fair Climate 4. Voedselzek erheid en voeding 5. Gezondheidszorg en Hiv-aids 6. Onderwijs Totaal
Begroting 2013
Begroting 2013
Begroting 2012
Begroting 2012
1.709 0 0 320 320 320 2.670
64% 0% 0% 12% 12% 12% 100%
1.814 0 0 340 340 340 2.834
64% 0% 0% 12% 12% 12% 100%
Verschil
-105 0 0 -20 -20 -20 -164
Noodhulp Voor Noodhulp wordt in 2013 € 2 mln. begroot. Hiervan is € 623k voor noodhulp algemeen en €1.377k vanuit bestemmingsfondsen Noodhulp. Een deel van het geld is bestemd voor programma's die de risico's en gevolgen van rampen moeten verkleinen. Dat gebeurt op verschillende manieren: door voorlichting over wat te doen bij een ramp of plotseling oplaaiend geweld, door het bouwen van 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
22
schuilplaatsen of aardbeving bestendige gebouwen of door het aanpassen van de leefomgeving in rampgebieden door het tegengaan van ontbossing en herbebossing. De partners van Kerk in Actie worden ondersteund om zelf aan de slag te gaan om in hun eigen omgeving voorbereid te zijn op mogelijke rampen en om de gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Dit betekent dat in de reguliere diaconale programma's de aandacht voor rampen wordt geïntegreerd. Dit gebeurt vooral in die landen die een verhoogd risico lopen op natuurrampen of acute noodsituaties door conflicten en geweld. Het andere deel van de begroting is bestemd voor directe hulp bij rampen. Kerk in Actie is lid van ACT (Action by Churches Together), het internationale netwerk van kerkelijke hulporganisaties en heeft zelf, samen met ICCO, een groot netwerk aan lokale partners. In geval van een ramp kunnen plaatselijke organisaties en kerken vaak direct hulp bieden en doen dan een beroep op Kerk in Actie om snel bij te dragen. Kerk in Actie wil een goed en sterk noodhulpprogramma hebben en zal daar de komende beleidsperiode aan werken (zie doelstelling 18) Noodhulp is een zeer urgent en aansprekend thema binnen de missie van Kerk in Actie. Namelijk mensen helpen in acute nood. Onze niche daarbij is om noodhulp meer te koppelen aan wederopbouw en preventie. Daartoe wordt de samenhang in de uitvoering en communicatie met de ACT-Alliance versterkt. Inzet via het voorkeursnetwerk van de ACT-Alliance vergroot. Gewerkt wordt aan het verbinden in een aantal landen van noodhulp met een of meer van de zes programma’s. Bij iedere nieuwe grote noodhulpactie worden diaconale vrijwilligers en specialisten uit de eigen kerkelijke achterban ingezet. Bij nationale acties wordt er samengewerkt binnen het verband van de Samenwerkende Hulp Organisaties (SHO). Het Luisterend Dienen programma wordt in samenwerking met de GZB uitgebouwd en meer ingezet ook voor de gezamenlijke werving van noodhulp gelden. Overig wereld diaconaal werk van Kerk in Actie Overige werelddiaconale activiteiten en bijdragen Naast de bedragen die Kerk in Actie inbrengt in het gezamenlijke programma wordt in dit onderdeel van de begroting het werelddiaconale werk vermeldt waarvoor Kerk in Actie een eigen verantwoordelijkheid heeft. Het betreft hier onder andere het werk in het Midden-Oosten en in Europa en in landen waar alleen Kerk in Actie werkt. Verder zijn hier opgenomen kosten die voorheen in het programma Wereldwijd zaten. Verder zijn in deze begrotingspost ondergebracht de contributies aan internationale oecumenische organen, bijdragen aan projecten van de Wereldraad van Kerken en de jaarlijkse bijdrage vanuit Luisterend Dienen aan de GZB voor diaconale projecten. Bruggen Bouwen in het Midden Oosten Zie hiervoor onder zending. Het programma richt zich op bevorderen van ontmoeting en samenwerking van Palestijnen en Joden en geeft daarmee uitvoering aan de Israël en Palestina nota van de Protestantse Kerk in Nederland. Binnen dit programma wordt ook het diaconale werk van partnerkerken in Egypte en Syrië gesteund. Sociale rechtvaardigheid en -participatie in Oost Europa Vanuit een perspectief van gelijkheid strijden tegen buitensluiten en stigmatiseren van gemarginaliseerde en kwetsbare groepen in de samenleving. Doelstelling: Medewerking verlenen aan de mogelijkheden om in een sociaal, politiek en economisch ontwrichte maatschappij, de kerk en de lokale gemeenschap samen te laten werken aan de opbouw van hun eigen gemeenschap. Focus ligt hierbij op de doelgroepen: Jongeren, Vrouwen en Roma. De interventies zijn in het bijzonder gericht op kansarme jongeren, alleenstaande tienermoeders, jongens uit de gevangenis, straatkinderen en deze in staat te stellen om sociale vaardigheden en vakkennis te leren. Gelegenheid te bieden voor opvang van meisjes en vrouwen uit situaties van huiselijk geweld, drugs en alcohol. Speciale aandacht is er voor Roma jongeren met een Europees netwerk waarbij grensoverschrijdende activiteiten worden ontwikkeld. In 2013 zal in Oost-Europa een programma gemaakt worden voor zowel werelddiaconaat als zending.
Diaconaal werk binnenland: Helpen met perspectief Het binnenlands diaconaat van Kerk in Actie wil de lokale protestantse gemeenten en in het bijzonder de plaatselijke diaconieën ondersteunen bij hun taak om de positie van mensen in een marginale situatie te versterken en hen bij te staan. En samen met hen een visie ontwikkelen op diaconaat in een gefragmentariseerde maatschappij. 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
23
Wij stellen ons tot taak om in de samenleving te werken aan structuren en gemeenschappen waarin mensen niet worden uitgesloten en niet verarmen. Via voorbeeldprojecten laten we zien dat het anders kan. Daarnaast stellen we onrechtvaardige ontwikkelingen bij de overheid aan de orde en nemen actief deel aan het maatschappelijk debat. Bij een steeds groter beroep op de diaconale rol van de kerk blijft de inzet: “helpen waar geen helper is” en “helpen onder protest.” De kerncijfers vanaf de rekening 2009 tot en met de begroting 2013 van Kerk in Actie zien er als volgt uit: Binnenlands Diaconaat
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Rekening 2010
Rekening 2009
Baten eigen fondsenwerving Verplichte bijdragen van gemeenten Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten Overige baten
1.647 450
2.106 450
2.208 500
2.083 550
2.026 500
1.245 150
140
149
570 5 64
17 102
Totaal beschikbaar voor de doelstelling
2.247
2.696
4.102
3.272
2.645
Bestedingen aan doelstellingen Werving baten (kosten fondsenwerving) Resultaat
2.041 206 0
2.485 211 0
3.701 219 183
2.857 221 194
2.933 202 -491
Begroting 2013
Begroting 2013 %
Begroting 2012
Begroting 2012 %
(x € 1.000)
(mutatie in bestemmingsreserves en/of -fondsen)
Bestedingen 2013 Binnenlands diaconaat (x € 1.000)
€
€
Verschil €
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Doelbestedingen via eigen organisatie Kosten beheer en administratie Werving baten (k osten fondsenwerving)
1.200 653 188 206
53% 29% 8% 9%
1.500 781 203 211
56% 29% 8% 8%
-300 -128 -16 -6
Totaal
2.247
100%
2.696
100%
-450
% bestedingen 2013 Binnenlands diaconaat 9% 8%
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Doelbestedingen via eigen organisatie
Kosten beheer en administratie Werving baten (kosten fondsenwerving)
53% 29%
Voor de periode 2013-2016 zijn 3 doelstellingen in het Kerk in Actie bedrijfsplan voor het diaconale werk in Nederland benoemd. Deze zijn: een zichtbare en initiatief nemende rol op zich nemen om de positie van mensen in kwetsbare groepen zoals vluchtelingen en mensen in armoede te verbeteren en samen met diaconieën signalen van zorg en onrecht aankaarten bij bestuurders en politici. In de financiële steunverlening zal de nadruk liggen op meer en kleinere financieringen ten behoeve van initiatieven die de kerkelijke diaconale functie versterken. Prioriteit krijgen de diaconale projecten die zich inzetten voor mensen in een zeer kwetsbare positie. Verder worden de plaatselijke gemeenten ondersteund door hun diaconale initiatieven te versterken en te verbinden zowel onderling als met andere initiatieven (zie doelstelling 11 t/m 13). Deze strategische doelen zullen via projecten en activiteiten gerealiseerd worden. Daarbij wordt op 3 manieren gewerkt: Inhoudelijke ondersteuning van diaconieën door het versterken en verbinden van lokale diaconale inzet, door advies en begeleiding en het geven van informatie, ontwikkelen van handreikingen, doen van onderzoek en organiseren van diaconale dagen en cursussen. 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
24
Steunverlening aan diaconale projecten in Nederland die het lokale diaconale werk versterken, de positie van mensen in knelsituaties verbeteren en kansen vergroten op participatie in onze samenleving en inhoudelijke betrokkenheid van diaconieën hierbij vergroten. Lobby en beleidsbeïnvloeding op basis van signalen van zorg en misstanden vanuit de lokale praktijk van diaconieën, diaconale projecten en organisaties waarmee samengewerkt wordt.
Gerelateerd aan de gewenste nieuwe accenten, zal de verdeling van de beschikbare menskracht en financiële middelen over projecten, medefinanciering en lobbywerk er in 2013 globaal als volgt uit zien: Verdeling middelen over de werkvelden (x € 1.000)
Begroting 2013 €
1. Ondersteuning lok aal diaconaal werk 2. Armoede en uitsluiting 3. Zorg en Wmo 4. Vluchtelingen en migratie 5. Duurzaamheid en vrede 6. Samenwerk ing migrantenk erk en 7. Jeugddiaconaat Totaal
612 408 306 306 306 102 0 2.041
Begroting 2013 % 30% 20% 15% 15% 15% 5% 0% 100%
Begroting 2012 €
596 373 422 422 398 99 174 2.485
Begroting 2012 % 24% 15% 17% 17% 16% 4% 7% 100%
Verschil €
16 35 -116 -116 -92 3 -174 -444
Samenwerking en samenhang met andere onderdelen van Kerk in Actie en DO Kerk in Actie binnenlands diaconaat zal de samenhang met andere onderdelen van Kerk in Actie en programmalijnen van de Dienstenorganisatie versterken door: De lokale diaconale inzet te verbinden met het diaconale werk van partners van Kerk in Actie in Nederland en wereldwijd en (financiële) betrokkenheid bij het diaconale werk van de Protestante Kerk hiermee vergroten; De samenwerking met andere (nieuwe) kerkelijke en maatschappelijke organisaties zoals Micha Nederland, intensiveren wanneer daarmee gestelde doelen beter gerealiseerd kunnen worden; Het verbinden van diaconaal werk met missionaire inzet en gemeenteopbouw om de kerkelijke gemeenschap te versterken in haar dienst aan de samenleving; De contacten intensiveren met migrantenkerken en met hen lokale diaconale samenwerkingsprojecten initiëren; De samenwerking met andere programmalijnen als Kerk in Ontwikkeling, Missionair Werk & Kerkgroei, en Kerk in Actie onderdelen als werelddiaconaat en zending en Communicatie & Fondswerving versterken om de algemene doelen van zowel de Dienstenorganisatie als Kerk in Actie in het bijzonder met elkaar te bereiken. Operationele doelen Lokaal diaconaal werk Bij activiteiten van Kerk in Actie Binnenland worden lokale inspirerende diaconale initiatieven actief betrokken als rolmodel, onderlinge netwerkvorming gestimuleerd via sociale media en handreikingen geboden voor de diaconale praktijk. Vernieuwing in de steunverleningsprojecten. Kleinschalige diaconale initiatieven uit de protestantse achterban en grotere vernieuwende diaconale initiatieven ten behoeve van gemarginaliseerden groepen in onze samenleving worden gestimuleerd. In samenwerking met gemeenteadviseurs wordt in elke classis een vijftal diaconieën geadviseerd aan de hand van de spelmethode ‘diaconaat op de kaart’ met als doel lokaal diaconaal beleid te stimuleren, samenwerking tussen diaconieën en met organisaties te bevorderen en inhoudelijke verbinding te leggen tussen eigen context en het landelijke en wereldwijde werk van Kerk in Actie. Aanvullend op ‘diaconaat op de kaart’ wordt themapakketten in samenwerking met Communicatie &Fondswerving ontwikkeld voor plaatselijke diaconieën met inhoudelijke informatie over diaconale doelgroepen; de mogelijkheden om lokaal en landelijk hen te ondersteunen, zowel in praktische zin als via gerichte steun aan diaconale projecten van Kerk in Actie die als doel hebben hun positie te verbeteren. Het organiseren van inspirerende bijeenkomsten in samenwerking met Kerk in Ontwikkeling en diaconale partner organisaties in Nederland om het lokale diaconale werk te inspireren, een beleidsimpuls te geven en het draagvlak voor het werk van Kerk in Actie binnenlands diaconaat te versterken. Versterking kennisnetwerkmarktplaats diaconaat door het organiseren van een tweetal kennisnetwerken op diaconale leerplekken. Via digitale media en Diakonia worden vraag en 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
25
aanbod van ideeën bij elkaar gebracht en uitwisseling gestimuleerd van expertise, Bijbelse en andere betekenis gevende verhalen. In 2013 werken op project en/of detacheringsbasis op drie plaatsen diaconale Kerk in Actie werkers ter ondersteuning van het lokale diaconale werk. Uitbreiden van diaconale dienstverlening aan diaconie en plaatselijke gemeente in projectondersteuning, coaching en begeleiding van (diaconaal) werkers.
Armoede en uitsluiting Het organiseren van het “Armoedeonderzoek 2013” samen met andere kerkgenootschappen om inzicht te verkrijgen in het aantal financiële hulpvragen aan diaconieën, de oorzaken en bestrijding hiervan. Het onderzoek zal aanbevelingen geven voor politici, beleidsmakers en kerken. Het preventief en effectief terugdringen van het aantal mensen met schulden via het landelijke project SchuldHulpMaatje, waarin wordt samengewerkt met de Evangelische Alliantie, het Landelijk Katholiek Diaconaal Beraad, Samen Kerk zijn in Nederland (migrantenkerken), PCOB en de Landelijke Vincentius Vereniging en christelijke schuldhulporganisaties. Verdere uitrol is mogelijk dankzij de bereidheid van fondsen, waaronder het SKAN fonds, om te investeren in het project. In 50 plaatsen wordt het lokale project ondersteund met informatie, materialen, training en communicatiemiddelen. In 15 plaatsen wordt een nieuw project gestart en samenwerking tussen kerken en met de lokale overheid gestimuleerd. Het organiseren van lobbyacties in samenwerking met onder andere de Raad van Kerken, de Sociale Alliantie, de Arme Kant van Nederland en de Projectalliantie SchuldHulpMaatje om verbeteringen in beleid te realiseren. Lokale diaconale lobbyactiviteiten teneinde armoede te bestrijden worden gestimuleerd en versterkt door advies- en begeleidingstrajecten en cursussen door gemeenteadviseurs, regioberaden en alliantiedagen. In samenwerking met Disk zal materiaal voor vorming en gesprek ontwikkeld worden op het terrein van armoede, economie en sociale zekerheid. In 2013 wordt met ‘Flexibel en bezield?’ de hervorming van de arbeidsmarkt gethematiseerd. . Zorg en Wmo Ontwikkelen van visie en beleid voor het thema 'kerk en ouderen'. De toenemende vergrijzing van het kader in de gemeenten maakt nieuwe, andere werkwijzen nodig. Kerk in Actie zal zich inzetten voor de ontwikkeling van nieuw beleid. De problematiek ‘eenzaamheid’ is een belangrijk item. Onderzoek onder lokale kerkelijke gemeenschappen naar knelpunten die ambtsdragers en vrijwilligers signaleren onder mensen die zorgafhankelijk zijn. Resultaat gebruiken voor beleidsbeïnvloeding en advisering. Voortzetting van het landelijk project ‘Verbinden en Versterken’ van aandacht voor de terugkeer in de samenleving van ex-gedetineerden. De samenwerking bestaat uit: Kerken met Stip, Exodus Nederland, Protestants Justitiepastoraat, Rooms Katholiek Justitiepastoraat en Kerk in Actie. Het project loopt tot 2014 en pilots zijn gestart in Lelystad en Almere. Een diaconaal HBO justitiepastor werkt als pionier in Flevoland onder andere in samenwerking met de lokale partner Interkerkelijk Diaconaal Overleg te Lelystad. Verkennen van de mogelijkheden van en zoeken van samenwerkingspartners voor een nieuw maatjesproject op gebied van vrijwillige zorg en aandacht voor ouderen en anderen in een zorgafhankelijke positie. Vluchtelingen en migratie Realisatie en werken aan voortzetting van het project “Terugkeer met perspectief” en Transithuis samen met Inlia en andere partners. Overleg met de landelijke overheid over veilige en verantwoorde terugkeerprojecten. Indien de maatregelen van een kabinet dat nodig maken, belangenbehartiging, lobby en beleidsbeïnvloeding op het gebied van asielbeleid, racisme en vreemdelingendetentie. Middels eigen publiciteit en deelname in het landelijk antiracisme netwerk ART.1 en het gericht inzetten van steunverlening wordt geprobeerd het verharde maatschappelijke klimaat en intolerantie en racisme te bestrijden. Nadruk op positie van Roma, in samenwerking met onze partnerorganisaties in Brussel. Speciale aandacht zal er steeds zijn voor de positie van kinderen en jongeren van vluchtelingen en migranten. Kerk in Actie zal zich steeds inzetten daar waar mensen, al dan niet met de juiste papieren rechteloos worden gemaakt. Duurzaam leven en vrede 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
26
Ontwikkeling aandacht duurzaamheid in relatie tot lokale kerken. Verbinden en versterken van lokale praktische initiatieven en netwerken door ontmoeting en uitwisseling te faciliteren en groei van het aantal initiatieven te stimuleren. De actie “Groene Kerken” speelt hierbij een belangrijke aanjagende rol. Uitvoering project ’Jongeren geloven in duurzaamheid’ in samenwerking met Togetthere, waarbij jongeren getraind en gecoacht worden op het terrein van energiebeheer in de kerk en duurzaamheid (in algemene zin). Door het werken aan concrete activiteiten wordt de kerkelijke gemeente gestimuleerd duurzaamheid in haar beleid en uitvoering te integreren. In samenwerking met onder andere de Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) en het CIOK wordt een ‘toolkit’ voor duurzaam kerkelijk beheer ontwikkeld. Ontwikkeling duurzaamheidsbeleid van de Dienstenorganisatie door verankering van beleidsmatige inzet en samenhang te bevorderen. Bijdrage aan het Fair Climate programma door het realiseren van de doelstellingen in Nederland. Versterken van de mondiale verbanden door samenwerking en afstemming met activiteiten van Interactief en Buitenland. In de samenwerking met Disk-Arbeidspastoraat wordt ingezet op aandacht voor duurzaamheid in de samenhang van Geloof, Economie en Duurzaamheid, onder andere via de website Duurzame Kerk en het project Duurzaamheid en talenten. Bij dit nieuwe project gaat het om ondersteuning van mensen (individuen en groepen) in betrokkenheid op duurzaamheid in hun werksituatie. Het ondersteunen van activiteiten in het kader van de Vredesweek. In 2013 wordt binnen het thema vrede de verbinding gezocht met “jongeren hier en jongeren daar”. Aan jongeren in Nederland en jongeren in post conflictgebieden waar Kerk in Actie actief is wordt de mogelijkheid geboden om met elkaar op dit thema in contact te treden via social media.
Migrantenkerken De relatie met migrantenkerken wordt geïntensiveerd en ervaring opgedaan binnen samenwerkingsprojecten. Uitbouw van samenwerking met en ondersteuning van migrantenkerken in Nederland door medewerkers van Kerk in Ontwikkeling, gefinancierd door Kerk in Actie. Communicatie binnenlands diaconaat Via communicatie en voorlichting worden diakenen, zwo-leden en diaconale vrijwilligers toegerust, zodat zij hun diaconale werk in hun kerk en omgeving zo goed mogelijk gestalte kunnen geven. Informatie wordt verstrekt over de voortgang van het diaconale werk van Kerk in Actie, zoals dat wordt uitgevoerd in Nederland. Dit met het oog op draagvlakversterking voor het werk van Kerk in Actie, het verwerven van aandacht en steun voor het werk van Kerk in Actie en het versterken van het missionair en diaconaal besef binnen de gemeenten. Deze doelen worden gerealiseerd via: Zes uitgaven van Diakonia waarin het lokale diaconale werk centraal staat en betrokkenheid van diakenen bij elkaars werk en het werk van Kerk in Actie wordt versterkt. Specifieke aandacht voor gevolgen van overheidsmaatregelen voor kwetsbaren. Aandacht voor werelddiaconaat en Kerk in Actie Interactief in elk nummer; De Landelijke Diaconale Dag heeft in 2013 tenminste 1000 bezoekers; De website van Kerk in Actie en Protestantse Kerk heeft een actiever gebruiksfunctie voor diakenen en diaconale vrijwilligers ten opzichte van 2012. De website is beter toegankelijk en actueel. De informatie over binnenlands diaconale projecten Kerk in Actie wordt regelmatig geactualiseerd. Het gebruik van nieuwe media wordt stapsgewijs uitgebouwd; Diaconale basisinformatie komt beschikbaar op de website van de Protestantse Kerk samen met een actieve link naar de Kerk in Actie website; Onderzoek naar ondersteuningsbehoefte van diaconieën in samenwerking met Afdeling Communicatie & Fondswerving; Samenwerking met het team fondswerving rond collecten binnenlands diaconaat, zodat inhoud, timing en werkprocessen zo goed als mogelijk op elkaar worden afgestemd; Relevante publiciteit wordt gegenereerd in nauwe samenwerking met de persdienst van de Protestantse Kerk.
Communicatie en fondswerving Communicatie en fondsenwerving zijn gericht op het vergroten en verzilveren van de verbondenheid van gemeenten met het missionaire en diaconale werk in Nederland én in het buitenland. C&F richt zich eveneens op mensen die betrokken zijn bij of sympathiek staan tegenover het werk van Kerk in Actie en van de Protestantse Kerk in haar geheel. Communicatie vertaalt het werk van Kerk in Actie naar de verschillende doelgroepen en geeft omgekeerd terugkoppeling aan de beleidsmakers. 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
27
Fondsenwerving zorgt voor de financiële middelen om het werk uit te kunnen voeren. Binnen heel Kerk in Actie dient het besef te groeien dat voor het in stand houden van de omvang van het zendings- en diaconale werk fondswerving en communicatie voorwaardelijke activiteiten zijn die door iedereen ondersteund dienen te worden. De communicatie en fondswerving ten behoeve van Kerk in Actie wordt binnen een aparte programmalijn uitgevoerd en begroot (zie werkplan begroting C&F 2013). In 2013 wordt een begin gemaakt van de uitvoering van het beleid 2013–2016. De twee doelstellingen (14 en 15) daarbij zijn: het realiseren van een stabilisatie van de vrijwillige inkomsten en het in de communicatie meer benadrukken van het eigenaarschap van de plaatselijke gemeenten van Kerk in Actie. Door meer focus in wat we met de achterban willen delen (programma’s, thema’s en projecten) en door te investeren in onderzoek naar de behoeften van de achterban moeten we een duurzame relatie opbouwen en onderhouden met kader en kerkleden.
Overige activiteiten Impulsis Onder de naam Impulsis biedt Kerk in Actie (samen met ICCO en Edukans) plaatselijke gemeenten en particuliere organisaties met een eigen project op het gebied van zending en werelddiaconaat de mogelijkheid tot samenwerking en medefinanciering. In 2013 zal worden ingezet op het verbinden van deze projecten met de programma’s van Kerk in Actie zodat samen gewerkt kan worden aan kwaliteitsverbetering en effectiviteit. De plaatselijke gemeente of organisatie werft zelf een deel van de fondsen. De ambitie is om dit programma in de komende beleidsperiode uit te breiden en ook te verbinden met het programma Kinderen in de Knel. Kerk in Actie zal daarnaast nadrukkelijker dan in het verleden nagaan of ze een faciliterende en ondersteunende rol kan hebben voor de eigen projecten van de plaatselijke gemeenten (Particuliere Initiatieven) die nu niet passen in het kader van Impulsis, omdat dit kader nu gevormd wordt door de MFS II landen. Centraal staat de doelstelling om Particulier Initiatief (PI) meer bij de diaconale en zendingsprogramma’s van Kerk in Actie betrekken (zie doelstelling 16). Het draait hierbij om het zoeken naar en betere verhouding met het PI. Het PI meer zien als logische partner in het werk van Kerk in Actie als het gaat om het financieren van herkenbare zendings- en wereld diaconale projecten van onze partners. Voorwaarde voor begeleiding door de medewerkers van Impulsis is dat de aanvragende organisatie een directe en inhoudelijke relatie heeft met het ontwikkelingsproject. Het gaat dan vaak om stichtingen die speciaal voor dit doel zijn opgericht. Af en toe zijn er ook diaconieën of ZWO commissies die direct een project op het gebied van zending en werelddiaconaat begeleiden, maar dat komt minder voor. Kerk in Actie ondersteunt plaatselijke initiatieven als er een duidelijke actieve betrokkenheid is vanuit de kerkelijke gemeenten en als het project aansluit bij het werk van Kerk in Actie (land, thema, duurzaamheid en effectiviteit). Armoede bestrijden en werken aan gerechtigheid vanuit de haarvaten van kerk en samenleving krijgt op deze manier handen en voeten. De adviseringstaak van Impulsis is een goede aanvulling op het Interactief-aanbod en andere dienstverlening van Kerk in Actie aan de plaatselijke gemeenten. Voor ondersteuning van particulier initiatief vanuit de gemeenten die het werk van Kerk in Actie dragen, is in 2013 een bedrag van € 550k beschikbaar (€ 425 k ten behoeve van wereld diaconale en Kinderen in de Knel initiatieven en € 125k ten behoeve van Zendingsinitiatieven). Togetthere Togetthere is het internationale jongerenprogramma van ICCO en Kerk in Actie en verbindt jonge mensen uit lokale gemeenten en studentenorganisaties met partners van Kerk in Actie en de ICCO Alliantie. Jongeren doen mee aan groepsreizen of werken als vrijwilliger of professional mee in projecten van partners. Het programma draagt bij aan de versterking van de relatie met partners in het Zuiden, betrekt jongeren bij internationale ontwikkelingssamenwerking, draagt bij aan capaciteitsopbouw van partnerorganisaties en maakt het werk van Kerk in Actie en ICCO zichtbaar in de Nederlandse samenleving. Togetthere draagt zo mede bij aan het stimuleren en tot uiting brengen van mondiaal burgerschap onder jongeren in Nederland. Het delen van deze ervaringen in hun eigen netwerk, maar ook daarbuiten (via het opzoeken van lokale en regionale media en het gebruik van social media en internet) en op deze manier anderen betrekken bij werelddiaconaat en ontwikkelingsvraagstukken, inspireert jongeren tot het maken van andere keuzes op het gebied van bijvoorbeeld consumptiegedrag.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
28
Via Togetthere wil Kerk in Actie meer jongeren bereiken met aantrekkelijke programma’s. Gewerkt wordt aan meer laagdrempelige jongerenreizen en een versterking van follow up activiteiten zoals klimaatprojecten. Door gerichte communicatie ook op social media kan de naamsbekendheid van Togetthere verhoogd worden met als gevolg meer aanmeldingen (zie doelstelling 17). Ook in 2013 zal Togetthere met jongeren een eigen bijdrage leveren aan het ondersteunen van de doelstellingen van de Kerk in Actie. Naast een aantal andere thema’s zetten wij met ‘Jongeren geloven in duurzaamheid’ sterk in op het klimaatneutraal maken van kerken en andere gebedshuizen, in aansluiting op de Fair Climate campagne van ICCO en Kerk in Actie. Dit programma maakt deel uit van een vierjarig Changemaker programma, waarbij Togetthere jongeren samen met jongeren van Edukans en World Servants met concrete initiatieven zoals klimaatneutrale kerken en duurzame schoolkantines een bijdrage leveren aan een rechtvaardiger wereld. Het Changemaker festival in september levert met ruim 600 deelnemers de aftrap voor gerichte trainingen op het gebied van wereldburgerschap Jongeren verbinden met het werk van partners van Kerk in Actie gebeurt door middel van een versterking van de uitzendprogramma’s. In overleg met regionale kantoren en partnerorganisaties zullen in 2013 nieuwe vrijwilligersplekken gepubliceerd worden. Daarnaast krijgen plaatselijke kerken ondersteuning bij het organiseren van jongerenreizen binnen het kader van een langer lopende relatie met een Kerk in Actie partner. Tenslotte zullen jonge mensen bijdragen aan capaciteitsversterking van noodhulppartners en ervaring op doen binnen het werkveld van internationale samenwerking, onder andere binnen het kader van een Europese samenwerking met Finse en Tsjechische partners. Togetthere streeft in 2013 naar een bescheiden aantal uitzendingen, omdat de aanpassing van de eerder genoemde uitzendprogramma’s de nodige tijd zal kosten. Het uitzenden van 25 vrijwilligers, 50 groepsreizigers en 10 jonge professionals zal het streven zijn voor 2013. Dit aantal kan bij een succesvolle aanpassing van de programma’s in de jaren 2013-2015 verder gaan stijgen. Binnen diverse bewustwording- en actieprogramma’s zoals die van Changemaker (in samenwerking met Edukans en World Servants) en Jongeren Geloven in Duurzaamheid zijn daarnaast nog eens 150 jongeren betrokken. Togetthere (x € 1.000)
Begroting 2013
Begroting 2012
242 174
241 199
21 17 23 94 20 25 200 65 681
21 15 23 106 15 20 200 75 715
Personeelsk osten Overige indirecte k osten Kosten activiteiten: Jongeren Geloven in Duurzaamheid 40 dagen tijd campagne reis Changemak er Junior Communication Officers Bijdrage aan twee jongerenreizen Volunteers programma nieuwe stijl Kerk in Actie bijdrage aan JOP Totaal lasten
Hendrik Kraemer Instituut (HKI) In 2011 is een start gemaakt het een nieuwe periode voor het HKI. De terugloop van de vraag naar langere cursussen en de keuze voor meer modulair onderwijs maakten een nieuwe opzet van het HKI noodzakelijk (zie doelstelling 19). Er is een veldverkenning gedaan deze resulteerde in de vorming een gezamenlijke werkgroep van Kerk in Actie en de GZB die de doorstart van het HKI mogelijk wil maken. Vanzelfsprekend ligt daarmee de uiteindelijke vorm niet vast: deze gezamenlijke werkgroep faciliteert het proces om een “nieuw” opleidingsinstituut vorm te geven. Hieruit is het plan gekomen om met een nieuw team van 4 mensen aan de vernieuwde start van het HKI te gaan werken. Dat zal gebeuren in een multidisciplinaire vorm. Dit team is in 2011 gevormd en van start gegaan. In 2012 is een bedrijfsplan voor de komende jaren vastgesteld. Dit bedrijfsplan vormt ook de basis voor de begroting en het werk in 2013. Eind 2012 zal er een tussentijdse evaluatie plaatsvinden op basis waarvan het werk zal worden bijgesteld.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
29
De primaire taak van het HKI wordt in de kerkorde omschreven als het ondersteunen van het missionaire werk van de PKN en haar directe partners. In de beleidsplanperiode 2012-2016 positioneert het HKI zich opnieuw in het veld van zending, diaconaat en ontwikkelingssamenwerking en onderzoekt zij hoe deze ondersteuning en samenwerking het beste vorm gegeven kan worden. Het HKI zet een aantal traditionele taken voort en ontwikkelt tegelijkertijd een aantal nieuwe taken. Met de hieronder beschreven vier keuzes beweegt het HKI zich in het werkveld dat beschreven wordt in de visienota’s ‘Leren leven van de verwondering’ en ‘De hartslag van het leven’. In 2013 worden de volgende stappen gezet: het opzetten van een participantenplatform; aantal opdrachtgevers terugwinnen; aantal nieuwe opdrachtgevers verwerven; verhoging van het aantal trainingen; verhogen aantal deelnemers per cursus; verhoging van de opbrengsten. In de begroting 2013 zijn de volgende bedragen beschikbaar voor het HKI. Hendrik Kraemer Instituut (x € 1.000)
Begroting 2013
Begroting 2012
183 81 200 465 250 215
230 117 100 447 200 247
Personeelsk osten Overige indirecte k osten Kosten activiteiten Totaal lasten Bijdragen dienstverlening Financiering uit Zendingsgeld
Hiernaast draagt de GZB een bedrag van € 27,5k bij ten behoeve van de herpositionering van het HKI.
Mensen In deze begroting wordt een eerste stap gemaakt met het verminderen van het aantal fte’s vaste formatie Kerk in Actie van 37,54 (2012) naar 31,96 (2013) naar 30,46 (2016). Dit in relatie tot de vermindering van de financiële middelen met ruim 10 procent per 2013. Deze teruggang zal bereikt worden door bestaande vacatures in 2013 en volgende jaren niet in te vullen. Bij het ontstaan van vacatures zal gekeken worden of door intern schuiven van formatie voorzien kan worden in het invullen van essentiële plekken. Opvang van deze teruggang kan via natuurlijk verloop en een meer flexibele inzet over alle onderdelen van het programma Kerk in Actie. In overleg met de verantwoordelijke managers wordt gekeken hoe de formatie het beste over de verschillende onderdelen verdeeld kan worden. Personeelsformatie Kerk in Actie (in fte's)
Begroting 2012
Prognose 2012
Beleidsplan 2013-2016
Begroting 2013
Prognose ult.2013
Management Binnenlands diaconaat* HKI Zending ICCO & Kerk in Actie (IP) ICCO & Kerk in Actie (P&D) Noodhulp Togetthere
4,00 6,49 2,90 12,37 2,61 2,09 3,40 3,68
3,00 5,58 2,10 11,67 2,61 1,70 2,00 3,30
3,00 5,58 2,10 11,67 2,61 1,70 3,00 3,30
3,00 5,58 2,10 11,67 2,61 1,70 2,00 3,30
3,00 5,58 2,10 11,67 2,61 1,70 2,00 3,30
Totaal basisformatie Kerk in Actie
37,54
31,96
32,96
31,96
31,96
* Exclusief 0,5 fte diaconaal w erker.
Verandering ten aanzien van cultuur, kwaliteit en personeel Om de inhoudelijke doelstellingen te kunnen realiseren zijn veranderingen nodig ten opzichte van de huidige situatie op het gebied van cultuur, kwaliteit, en personeel van het programma. Hierop wordt in de onderstaande paragraven ingegaan. Cultuur 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
30
Het besef van samenhang binnen het totale programma Kerk in Actie dient te groeien. Teveel wordt er in deelbelangen gedacht. Er moet meer vanuit het totaal gedacht en gewerkt worden. De samenhang tussen het inhoudelijke werk, communicatie over het werk en het verwerven van middelen voor het werk dient versterkt te worden. Alle medewerkers van Kerk in Actie dienen te beseffen dat voor het realiseren van de inhoudelijke doelstellingen financiële middelen voorwaardelijk zijn. Wij zijn dus afhankelijk van een succesvolle fondswerving. Inzet van iedereen en een gedeeld gevoel van urgentie is hierbij van belang. Het versterken van de ondernemerschap zal extra aandacht krijgen. Daarnaast zal een meer flexibele instelling van de medewerkers gevraagd worden om de gewenste innovatieve plannen te realiseren. Om de relatie tussen het wereld diaconale werk en de gemeenten hier te versterken is een sterker zicht en begrip nodig voor identiteit en specifieke verwachtingen van Kerk in Actie binnen de regionale bureaus van ICCO en Kerk in Actie. Een gedeelde visie op het eigene van het diaconale werk is daarbij nodig. Dit zal een rol spelen bij de ontwikkeling van een gedeelde werkcultuur binnen de ICCO coöperatie. Kwaliteit Bij afname van middelen zal de kwaliteit van het werk sterker benadrukt worden. Minder doen maar wat we doen beter doen is daarbij het uitgangspunt. Daarbij gaan we kritisch kijken naar waar we niet mee door willen gaan. Het middel van de Balance Scorecards zal daarbij een rol spelen. Ten behoeve van de verschillende onderdelen van Kerk in Actie inclusief de regionale kantoren zal met een op deze onderdelen toegespitste scorecard gewerkt gaan worden. Bij de indicatoren zullen zowel kwantitatieve als kwalitatieve indicatoren gebruikt worden. Personeel Bij afname van middelen zal de omvang van de personele bezetting van Kerk in Actie daarmee in de pas dienen te lopen. Gerichte inzet en nadere keuzes maken zijn nodig tijdens deze beleidsperiode om de teruglopende middelen op te vangen. Gezien deze situatie zal van het personeel een flexibele inzet gevraagd worden om binnen Kerk in Actie (of breder binnen de DO en de ICCO-coöperatie) van functie te veranderen, zich bij te scholen en daar bij te springen waar dat nodig is. Daarnaast is ook het samenwerken met andere programmalijnen van belang om gezamenlijk bepaalde doelen te behalen in het werk van de DO en het ondersteunen van de Protestantse Kerk in het algemeen. Daartoe zal er middels individuele scholing en teamdagen aandacht zijn voor het ontwikkelen van de competenties (flexibiliteit en ondernemerschap) die daarbij horen. De volgende aspecten met betrekking tot het personeelsbeleid zijn van belang: Om de afname van het aantal fte’s op een inhoudelijk verantwoorde wijze te kunnen realiseren is het nodig dat er gewerkt wordt aan meer flexibiliteit. Dit is nodig voor opvang van werk over de verschillende programmaonderdelen heen. Bij voortgangs- en beoordelingsgesprekken zal hier gericht aandacht aan gegeven worden; De nadruk wordt gelegd bij het ontwikkelen van: ondernemerschap, flexibiliteit en samenwerken. Ondernemerschap is nodig om de financieringsmogelijkheden beter te signaleren en te benutten, flexibiliteit en samenwerken zijn vooral gericht op het versterken van de samenhang binnen het programma Kerk in Actie en de bereidheid om over de eigen teams en afdelingen heen samen te werken. Scholing en training zal met name ingezet worden ter versterking van de hierboven genoemde competenties. Medewerkers zullen gestimuleerd worden meer gebruik te maken van de interne en externe scholingsprogramma’s.
Middelen Kostenbeheersing van de eigen activiteiten en het vergroten van de efficiëntie zullen de komende periode meer centraal komen te staan. Daarnaast zal de aandacht uit moeten gaan naar het verwerven van doelsubsidies voor de eigen activiteiten en projecten. In de fondswerving zal gewerkt worden aan het mogelijk maken van vormen van geoormerkt geven en het inzetten van vormen van investeren vanuit (diaconaal)vermogen. Het versterken van het belang van fondswerving en het zien van de (nieuwe) fondsenwervende mogelijkheden door alle Kerk in Actie medewerkers dient te groeien. In deze begroting is richting gegeven aan de vermindering van financiële mogelijkheden, besparing van de uitvoeringskosten en behoud, zoveel als mogelijk, van de financiële steunverlening. Uitgaande van de meerjarenraming van de verwachte baten (opbrengst vrijwillige geldwerving) is het nodig om zowel de eigen kosten (personeel en eigen activiteiten) als het niveau van de financiële steun en hulpverlening over de hele linie van Kerk in Actie terug te brengen met ongeveer 10%. Ook ten aanzien 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
31
van de doorberekening van Kerk in Actie gelden naar andere programma’s KIO, JOP en Expertisecentrum wordt een korting van 10 % ten opzichte van de begroting 2012 toegepast in deze begroting. In de begroting 2013 zijn de volgende maatregelen verwerkt; vacaturestop en selectieve interne vervulling van vacatures; geen inhuur van niet begrote uren andere afdelingen met name ten behoeve van binnenlands diaconaat; steunverlening uit bestemmingsfondsen en reserve ZZO stimuleren zodat niveau van de steunverlening zoveel als mogelijk in stand kan blijven. Vanaf 2013/structureel: reductie fte’s conform meerjarenraming; flexibilisering van de inzet van de beschikbare formatie; doorbelasting fte’s en overige kosten binnen de ICCO-coöperatie reduceren; aantal activiteiten en deelprogramma’s selectief verminderen en of afhankelijk maken van externe financiering; uitvoeringskosten van de Regional Offices (RO’s) reduceren en de kosten relateren aan het niveau van de steunverlening; bijdragen PKN bestemmingsreserves bezien en gerichter inzetten; bijdragen uit Kerk in Actie bestemmingsfondsen gerichter inzetten.
Vrijwilligers De inzet van talloze plaatselijke vrijwilligers, ambtsdragers en taakdragers voor het werk van Kerk in Actie is van onschatbare waarde. Naast deze plaatselijke vrijwilligers zijn andere vrijwilligers binnen de dienstenorganisatie werkzaam voor Kerk in Actie. Ruim 50 vrijwilligers zetten zich in voor diverse werkzaamheden, zoals opmaak en verzendklaar maken van rondzendbrieven, vertaalwerk, stand medewerker op evenementen en beurzen, voorbereiding Landelijke Diaconale Dag en Diaconale Ontmoetingsdagen. Sommigen van hen zijn wekelijks actief, anderen zijn beschikbaar wanneer hun hulp nodig is. De inzet van al deze vrijwilligers helpt niet alleen de werkdruk te verlichten, maar is ook een essentiële bijdrage aan het werk van Kerk in Actie. Gerichte inzet van deskundige vrijwilligers in aanvulling op de vaste formatie wordt van steeds groter van belang. Het streven is om op alle relevante werkvelden te werken met een vaste pool van vrijwilligers die in nauwe samenhang met en gecoördineerd door de verantwoordelijke (project)managers hun werkzaamheden verrichten.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
32
5.
Begroting 2013 Kerk in Actie
Staat van baten en lasten Baten
Ref.
(x € 1.000)
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Beschikbaar voor de doelstelling Baten uit eigen fondsenwerving Collecten, giften en schenkingen Nalatenschappen
1
21.650 2.650 24.300 2.453 26.753
23.191 3.600 26.791 2.728 29.519
21.873 2.472 24.345 3.742 28.087
Verplichte bijdragen van gemeenten
2
450
450
500
Baten uit acties van derden
3
570
546
8.408
Subsidies van overheden
4
0
0
1.245
Bijdragen voor dienstverlening
5
320
260
134
Baten uit beleggingen (rentebaten)
6
365
521
403
Overige baten Opbrengst publicaties Diverse baten
7 8
225 5 230
225 5 230
231 165 396
28.688
31.526
39.173
Bijdragen van derden
Totaal beschikbaar voor de doelstelling
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
33
Lasten
Ref.
(x € 1.000)
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Besteed aan doelstellingen Programma's Zending Werelddiakonaat 1) Binnenlands diaconaat
10.146 15.419 2.041 27.606 -1.027 26.579
10.936 16.755 2.485 30.176 -1.079 29.097
11.611 23.645 3.701 38.957 -1.011 37.946
2.707
2.630
2.989
29.286
31.727
40.935
62 274 130 45 515 1.027
63 289 139 48 540 1.079
58 258 122 45 528 1.011
Besteed aan doelstellingen
30.313
32.806
41.946
Beschikbaar voor de doelstelling
28.688
31.526
39.173
Totaal resultaat
-1.625
-1.280
-2.773
9
Af: doorbelaste k osten eigen organisatie Werving baten Kosten eigen fondsenwerving
10
Subtotaal Beheer en Administratie Staf en ondersteunende afdelingen Directie Financiën & Control Human Resource Management C&F- servicedesk Facilitaire Zaken 11
1) Inclusief Noodhulp, Kinderen in de Knel en FairClimate.
Resultaatverdeling
Begroting 2013
(x € 1.000)
Begroting 2012
Rekening 2011
Het resultaat is toegevoegd (+) of onttrok k en (-) aan Bestemmingsreserves Egalisatiereserve diaconaat Revolving fund Zending Revolving fund Werelddiaconaat Revolving fund Kinderen in de knel Revolving fund Noodhulp Egalisatiereserve ZZO Reserve Werelddiaconaat Protestantse kerk Reserve Zending Protestantse kerk Bestemmingsfondsen Noodhulpfondsen Overige fondsen
Totaal
8 oktober 2012
-136 463
-230
-500 -750 -923
-450 -600 -1.280
-41 -1.163 -1.024 -279 -835 -22 -472 -755 -4.591
-702
0
1.864 -46 1.818
-1.625
-1.280
-2.773
-702
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
34
Toelichting op de staat van baten en lasten De kerncijfers vanaf de rekening 2009 tot en met de begroting 2013 van Kerk in Actie zien er als volgt uit: Kerncijfers baten en lasten Kerk in Actie (x € 1.000)
Baten eigen fondsenwerving Verplichte bijdragen van gemeenten Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten Overige baten Totaal beschikbaar voor de doelstelling Bestedingen aan doelstellingen Werving baten (kosten fondsenwerving) Resultaat
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Rekening 2010
Rekening 2009
26.753 450 570
29.519 450 546 521 490 31.526 30.177 2.630 -1.280
32.552 550 15.033 570 444 1.540 50.689 39.346 3.180 8.163
31.485 500 1.090
365 550 28.688 27.606 2.707 -1.625
28.087 500 8.408 1.245 403 530 39.173 38.957 2.989 -2.773
889 736 34.700 31.116 3.462 122
(mutatie in bestemmingsreserves en/of -fondsen)
Algemeen De begroting 2013 sluit met een onttrekking aan de bestemmingsreserves van € 923k en een onttrekking aan de bestemmingsfondsen van € 702k, in totaal € 1.625k. Van laatstgenoemd bedrag wordt € 1.250k verkregen uit reserves van de Protestantse kerk. Beschikbaar voor de doelstelling Baten eigen fondsenwerving Bij het begroten van de opbrengsten uit collecten, giften en schenkingen is uitgegaan van de doelstelling zoals deze in de meerjarenraming 2013 t/m 2016 is geformuleerd. Deze komt er op neer om deze inkomsten minimaal te stabiliseren op het niveau van de realisatie 2011. De opbrengsten uit nalatenschappen zijn ten opzichte van voorgaande jaren ‘voorzichtiger’ begroot. De aard van deze post geeft grote onzekerheid ten aanzien van de realisatie. ‘Meevallers’ kunnen nu worden gebruikt om extra uitgaven voor steunverlening te kunnen doen of, met name bij het binnenlands diaconaat, de bestemmingsreserve weer op het gewenste niveau te krijgen. Onder de bijdragen van derden is een bijdrage opgenomen van de Stichting de Zending van € 1,8 mln. Deze bijdrage komt voort uit een meerjarige toezegging (6 jaar, met ingang van 2008). De bij deze toezegging aangekondigde herziening van de hoogte van de bijdrage voor de laatste twee jaar was in 2011 onderwerp van overleg tussen de besturen van de dienstenorganisatie en de Stichting de Zending. De bijdragen voor 2012 en 2013 zijn door het bestuur van de Stichting lager vastgesteld. Baten uit acties van derden Via de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) zijn in 2011 opbrengsten verkregen voor de aardbeving in Haïti en de actie voor de Hoorn van Afrika. De actie voor de Hoorn eindigt in 2012, de periode voor de aardbeving in Haïti (start 2010) loopt door tot in 2014. Voor deze actie zijn de volledige baten reeds opgenomen en verantwoord via het desbetreffende bestemmingsfonds. De uit de samenwerkingsovereenkomst met de Vereniging De Evangelische Omroep te Hilversum voortvloeiende bijdragen worden op projectbasis toegekend. In de begroting is rekening gehouden met een gemiddelde jaarbijdrage. In december 2011 is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst getekend. Deze overeenkomst geldt voor de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2014. Subsidies van overheden Een aantal projecten die met overheidsgeld werden gefinancierd (Budgetbuddy’s en Kerken geven energie) zijn in 2011 afgerond. Door de dienst Terugkeer en vertrek van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties is in 2012 een subsidie toegezegd van € 862k voor het project Transithuis. Uitvoering van dit project vind plaats door de Stichting INLIA. Het project heeft een looptijd van een jaar, en loopt af op 1 maart 2013.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
35
Rentebaten Met het oog op de economische omstandigheden en het lagere eigen vermogen zijn deze opbrengsten lager begroot. Overige baten Bij de bijdragen voor dienstverlening zijn de cursusgelden HKI verhoogd naar € 250k. De opbrengsten uit publicaties zijn begroot op het niveau 2012. Beschikbaar naar Kerk in Actie programma Kerk in Actie is het missionaire werk in het buitenland en het diaconale werk in het binnen- en buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland. De hiervoor benodigde middelen worden geworven via de (sub)programma’s: zending; werelddiaconaat (buitenland), inclusief: - noodhulp (buitenland); - kinderen in de knel (buitenland); - fairclimate (buitenland); diaconaat (binnenland). Na aftrek van de kosten voor de verwerving van middelen kunnen de beschikbare bedragen naar programma als volgt worden weergegeven. Beschikbare middelen programma's
Begroting 2013
(x € 1.000)
Begroting 2013
Begroting 2012 €
Begroting 2012 %
Verschil €
Zending Werelddiak onaat Diaconaat
10.112 16.329 2.247
36% 57% 8%
11.149 17.681 2.696
35% 56% 9%
-1.037 -1.352 -449
Totaal
28.687
100%
31.526
100%
-2.839
Beschikbare middelen programma's in 2013 8%
Zending Werelddiakonaat
36%
Diaconaat
57%
Bestedingen aan doelstellingen De per programma beschikbare bedragen zullen in 2013 als volgt worden besteed: Bestedingen aan doelstellingen (x € 1.000)
Begroting 2013 €
Begroting 2013 %
Begroting 2012 €
Begroting 2012 %
Verschil €
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Doelbestedingen via eigen organisatie Kosten beheer en administratie Werving baten (k osten fondsenwerving)
19.688 6.893 1.026 2.706
65% 23% 3% 9%
21.726 7.372 1.079 2.630
66% 22% 3% 8%
-2.039 -479 -52 76
Totaal
30.313
100%
32.807
100%
-2.494
Een nadere omschrijving van de onder de bestedingen aan doelstellingen gehanteerde begrippen kan als volgt worden weergegeven. 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
36
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Dit betreffen de direct met partners overeengekomen projectfinancieringen. Doelbestedingen via eigen organisatie Het betreft hier activiteiten die in het kader van de doelstelling vanuit de eigen organisatie, en dus niet via partners, worden uitgevoerd. Deze activiteiten liggen onder meer op het gebied van binnenlands diaconaat, voorlichting en communicatie en Interactief. Kosten beheer en administratie Dit zijn de kosten die door de ondersteunende afdelingen van de Dienstenorganisatie van de Protestantse kerk (zoals Financiën, HRM en Facilitaire Zaken met huisvesting) aan Kerk in Actie worden doorberekend op basis van de begrote bezetting. Werving baten (kosten fondsenwerving) Hieronder wordt verstaan de kosten eigen fondsenwerving die specifiek betrekking hebben op de opbrengsten uit collecten, giften en schenkingen. Kosten met betrekking tot de werving van de overige baten worden niet apart gepresenteerd.
% bestedingen 2013 Kerk in Actie 3%
9%
Doelbestedingen subsidies en bijdragen Doelbestedingen via eigen organisatie
Kosten beheer en administratie Werving baten (kosten fondsenwerving) 23%
65%
In het vervolg van deze begroting zullen de bestedingen per programma nader worden toegelicht.
Financiële ratio’s bestedingen Ratio's Kerk in Actie
Norm
Begroting
Begroting
Rekening
Rekening
Rekening
2013
2012
2011
2010
2009
64,9% 22,7% 87,7% 8,9% 3,4% 100,0%
66,2% 22,5% 88,7% 8,0% 3,3% 100,0%
72,7% 17,8% 90,5% 7,1% 2,4% 100,0%
73,2% 15,5% 88,7% 7,5% 3,8% 100,0%
66,6% 19,1% 85,7% 10,0% 4,3% 100,0%
60-70%
68,6% 24,0% 92,7% 9,4% 3,6% -5,7% 100,0%
68,9% 23,4% 92,3% 8,3% 3,4% -4,1% 100,0%
75,4% 18,5% 93,9% 7,4% 2,5% -3,8% 100,0%
61,6% 13,1% 74,7% 6,3% 3,2% 15,8% 100,0%
69,0% 19,8% 88,7% 10,4% 4,5% -3,6% 100,0%
9-12,5%
12,5%
11,3%
13,7%
11,1%
12,3%
% ten opzichte van de totale lasten Doelbestedingen: Subsidies en bijdragen Via eigen organisatie Werving baten Kosten beheer en administratie
4,5-4,75%
% ten opzichte van de totale baten Doelbestedingen: Subsidies en bijdragen Via eigen organisatie Werving baten Kosten beheer en administratie Mutatie in reserves en fondsen % t.o.v. opbrengst vrijwillige geldwerving Kosten eigen fondsenwerving
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
37
Kosten eigen fondsenwerving Het percentage fondsenwerving komt in 2013 uit op het maximum van de door Kerk in Actie gehanteerde norm van 9 tot 12,5%. Vanuit het Centraal Bureau Fondsenwerving is een norm gesteld van maximaal 25% van de opbrengsten vrijwillige geldwerving. Aan deze norm wordt ruimschoots voldaan. Directe steunverlening Dit percentage geeft aan hoeveel procent van de baten aan directe steunverlening wordt besteed. Het percentage in 2013 zit in het midden van de door Kerk in Actie wenselijk geachte bandbreedte van tussen de 60% en 70%. Kosten beheer en administratie Aan de voor Kerk in Actie gehanteerde interne normering van maximaal 4,5 tot 4,75% wordt in de begroting 2013 voldaan.
Personeelsformatie Naast de basisformatie van Kerk in Actie (zie onderdeel Personeel in jaarplan) is er ook sprake van inzet van mensen ten behoeve van Kerk in Actie vanuit andere programma- en stafafdelingen. De personeelsformatie ten behoeve van Kerk in Actie is als volgt:
Formatie t.b.v. Kerk in Actie
Begroting 2013
(in fte's)
Basisformatie Kerk in Actie Via afdeling Communicatie en fondsenwerving: C&F - fondsenwerving en donateursadm.* C&F - KIA-voorlichting en Interactief
Begroting 2012
Rekening 2011
Rekening 2010
(Gem iddeld)
(per 31 dec.)
31,96
37,54
33,47
33,75
9,09 11,01 52,06
9,68 11,41 58,63
8,54 10,78 52,79
8,79 10,21 52,75
7,70
4,75
7,72
0,50
Staf en ondersteunende afdelingen: % aandeel Kerk in Actie fte aandeel Kerk in Actie
14% 11,80
14% 12,29
14% 11,12
22% 16,86
Totaal Kerk in Actie
71,56
75,67
71,63
70,11
2,70 23,58 8,00 10,25 39,78 84,31
2,89 23,50 10,25 9,49 41,68 87,81
2,76 21,23 9,11 7,36 38,99 79,45
2,84 20,03 9,08 6,35 38,33 76,63
Bijzondere aanstellingen: Uitgezonden medewerkers/Togetthere
Totaal staf en ondersteunende afdelingen Directie Financiën & Control C&F - servicedesk HRM - P&O / Arbeidsvoorwaardenbeleid Facilitaire Zaken
* Betreft de totale formatie van deze unit. De inzet ten behoeve van Kerk in Actie kan worden geraamd op 90%.
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
38
Vermogensontwikkeling Het eigen vermogen van Kerk in Actie is als volgt onderverdeeld. Reserves Deze reserves kunnen egalisatie- en/of continuïteitsreserves, bestemmingsreserves en herwaarderingsreserves zijn. De reserves van Kerk in Actie vallen in de categorie bestemmingsreserves. Besteding van bestemmingsreserves kan slechts indien dit binnen de gegeven ‘bestemming’ plaatsvindt. De gevormde bestemmingsreserves mogen geen verplichting betreffen. Fondsen Deze bestemmingsfondsen zijn vanwege de specifieke bestemming, die door derden (gevers of overheid) is bepaald, slechts aan te wenden voor de specifieke bestemming. Beleid bestemmingsreserves Kerk in Actie wijst jaarlijks op grond van de begroting van Kerk in Actie, die is vastgesteld door de kleine synode, de bedragen toe ten dienste van de steunverlening aan partners en projecten door de afdeling buitenland van ICCO en Kerk in Actie. Indien de steunverlening aan bepaalde projecten vertraagd is of om moverende redenen door de relatiebeheerders niet aan een project wordt toegekend, vloeien de gelden die niet besteed zijn terug in een revolving fund. Deze bestemmingsreserve kan aangewend worden om in een volgend jaar eventuele tekorten te dekken wanneer de inkomsten achterblijven bij de begroting. Op deze wijze wordt voorkomen dat een onverwachte daling van inkomsten leidt tot vermindering van al aan partners toegezegde steun. De revolving funds fungeren zo als egalisatiereserve voor de doelen waarvoor de gelden zijn bestemd. Bij de toekenning van de bedragen voor steunverlening wordt de restrictie gegeven, dat in de eerste drie kwartalen van het boekjaar drie-vierde van het totaalbedrag mag worden toegezegd. Blijken de inkomsten in het lopende jaar voldoende om de uitgaven te dekken, dan wordt het laatste deel van de gelden besteed. Voor de revolving funds wordt als buffer voor mogelijk lagere opbrengsten een minimale norm aangehouden van 25% van de bruto begrote baten van het jaar volgend op het verslagjaar met een bovengrens van 35%. Alleen voor het revolving fund Noodhulp wordt een reserve aangehouden van minimaal € 1 mln., zodat bij rampen snel kan worden gereageerd, vooruitlopend op fondsenwerving. Uitzondering hierop vormen de Stichting ZwakzinnigenZorg in Ontwikkeling (ZZO) reserves waarover bij de overdracht aparte afspraken zijn vastgelegd. Per 1 januari 2008 heeft de overdracht plaatsgevonden van het vermogen van de (ZZO) aan Kerk in Actie ten behoeve van projecten voor mensen met een verstandelijke handicap in ontwikkelingslanden. Als het saldo van de revolving funds na het eerste halve jaar hoger is dan 35% wijst de programmamanager Kerk in Actie een extra bedrag voor steunverlening toe met in achtneming van het doel waarvoor de gelden van het betreffende revolving fund bestemd zijn. Verwacht verloop bestemmingsreserves Het verwachte verloop in 2012 van deze reserves kan als volgt worden weergegeven:
Bestemmingsreserves (x € 1.000)
Revolving fund Kinderen in de knel Revolving fund Werelddiaconaat Revolving fund Zending Revolving fund Noodhulp Egalisatiereserve diaconaal w erk Egalisatiereserve ZZO Totaal
8 oktober 2012
Stand
Prognose
Stand
Baten
Norm
Norm
Meer/
ult.2011
2012
ult.2012
in 2013
gem.
bedrag
minder
1.041 2.647 5.092 917 -49 1.680 11.328
0 142 -1.119 83 0 0 -895
1.041 2.789 3.973 1.000 -49 1.680 10.433
3.020 11.684 10.112 1.625 2.247 28.687
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
30% 30% 30% min. 30% nvt
906 3.505 3.034 1.000 674 1.680 10.799
135 -717 939 0 -723 0 -366
39
In totalen kan het verwachte verloop in 2012 en 2013 als volgt worden berekend. Hierbij zijn in de kolom begroting 2013 als begrote baten volgend jaar de cijfers van de begroting 2013 meegenomen. Ratio bestemmingsreserve (x € 1.000)
Begroting
Prognose
Rekening
Rekening
Rekening
2013
2012
2011
2010
2009
Stand ultimo jaar (excl.ZZO) Af: Revolving fund Noodhulp
9.080 1.000 8.080
8.753 1.000 7.753
9.648 917 8.731
12.990 1.752 11.238
14.945 2.547 12.398
Begrote baten volgende jaar
28.687
28.687
29.829
32.885
34.199
28% 25-35%
27% 25-35%
29% 25-35%
34% 25-35%
36% 25-35%
1.000 1.000
1.000 1.000
917 1.000
1.752 1.000
2.547 1.000
0
0
-83
752
1.547
% werkelijk t.o.v. begrote baten % norm t.o.v. begrote baten Revolving fund Noodhulp Stand ultimo jaar Normbedrag afwijking t.o.v. norm
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
40
Toelichting op de baten Baten uit eigen fondsenwerving (1) Vrijwillige geldwerving (x € 1.000)
Collecten, giften en schenkingen Zending Werelddiaconaat Noodhulp Kinderen in de Knel FairClimate Diaconaat (waarvan via mailingacties)
Nalatenschappen Zending Werelddiaconaat Noodhulp Kinderen in de Knel FairClimate Diaconaat
Totaal
Begroting
Begroting
Rekening
2013
2012
2011
6.812 8.391 1.500 2.800 500 1.647 21.650
7.143 8.076 2.500 3.000 616 1.856 23.191
6.807 8.409 1.666 2.839 504 1.648 21.873
(€ 2.500)
(€ 2.500)
(€ 2.151)
1.000 1.500 0 150
1.500 1.750 50 50
542 1.473 49 227
0 2.650
250 3.600
181 2.472
24.300
26.791
24.345
Kerk in Actie algemeen Ten behoeve van het werk van Kerk in Actie wordt voor 2013 een bedrag begroot van € 4,2 mln. Het betreft hier inkomsten uit collecten, giften en schenkingen die worden verkregen zonder specifieke doelbestemming binnen de programma’s van Kerk in Actie. In 2011 is tevens een bedrag van (afgerond) € 525k ontvangen uit nalatenschappen zonder specifieke doelbestemming. De verdeling van deze algemene inkomsten is als volgt:
Verdeling algemene inkomsten (x € 1.000)
Binnenlands diaconaat Werelddiaconaat Zending Totaal
Verdeelsleutel
Binnenlands diaconaat Werelddiaconaat Zending Totaal
8 oktober 2012
Begroting
Begroting
Rekening
2013
2012
2011
522 1.941 1.712 4.175
531 1.976 1.743 4.250
608 2.187 1.947 4.742
Begroting
Begroting
Rekening
2013
2012
2011
12,5% 46,5% 41,0% 100,0%
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
12,5% 46,5% 41,0% 100,0%
12,5% 46,5% 41,0% 100,0%
41
Bijdragen van derden
Begroting 2013
(x € 1.000)
St. de Zending St. de Zending (nalatenschappen 2010) Overige instellingen Totaal
Begroting 2012
Rekening 2011
1.800
2.000
653 2.453
728 2.728
2.650 112 980 3.742
Verplichte bijdragen van gemeenten (2) Verplichte bijdragen van gemeenten (x € 1.000)
Heffing diaconaal quotum Totaal financiële bijdragen
Begroting
Begroting
Rekening
2013
2012
2011
450 450
450 450
500 500
Baten uit acties van derden (3) Acties van derden
Begroting 2013
(x € 1.000)
Begroting 2012
Rekening 2011
SHO noodhulpacties Haïti Pakistan Hoorn van Afrika 0
0
5.034 0 2.808 7.842
EO Metterdaad
570
546
566
Totaal
570
546
8.408
Subsidies van overheden (4)
Subsidies van overheden
Begroting 2013
(x € 1.000)
Min. van Sociale zaken: project Schuldhulpmaatje Ministerie van VROM: project Kerken geven energie Totaal
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
Begroting 2012
0
Rekening 2011
0
1.256 -11 1.245
42
Bijdragen voor dienstverlening (5) Bijdragen voor dienstverlening (x € 1.000)
Diaconaal werk binnenland Hendrik Kraemer Instituut (cursusgelden) Diversen Totaal bijdragen voor dienstverlening
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
70 250
60 200
67 67
320
260
134
Baten uit beleggingen (6) Baten uit beleggingen
Begroting 2013
(x € 1.000)
Rente liquide middelen Rente obligaties Koersresultaat Totaal baten uit beleggingen
Begroting 2012
Rekening 2011
365
521
365
521
400 3 0 403
Overige baten a.
Opbrengst publicaties (7)
Opbrengst publicaties
Begroting 2013
(x € 1.000)
Kalender Medische Zending Diakonia Overige publicaties Totaal opbrengst publicaties
b.
Begroting 2012
Rekening 2011
150 75
150 75
225
225
150 76 5 231
Diverse baten (8)
Diverse baten
Begroting 2013
(x € 1.000)
Projectafrekeningen en noodhulp AKV Opbrengst postzegelactie (2008 en 2009) Diversen Totaal diverse baten
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
Begroting 2012
5 5
Rekening 2011
5 5
87 28 50 165
43
Toelichting op de lasten De totale uitgaven van de staat van baten en lasten worden onderstaand volgens de richtlijnen van het CBF als volgt weergegeven:
Lasten doelstellingen (x € 1.000)
Programma- en overige activiteiten Kerk in Actie Z e nding
We re ld-
B inne nl.
dia c o na a t dia c o na a t
T o taal
C o m m ./
pro gr.
v o o rl.
Int e ra c t ie f
T o taal 2 0 13
Directe steunverlening - Subsidies en bijdragen
7.051
11.437
1.200
19.688
0
0
31
49
0
80
0
0
80
219
231
165
615
213
12
839
- Inzet van/aan andere progr. lijnen
0
204
-201
3
0
32
36
- Publiciteit en communicatie
0
0
90
90
165
0
255
1.121
1.512
455
3.087
302
484
3.874
- Afdrachten contributies e.d. - Activiteiten incl. uitbesteed w erk
Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor en algemene kosten Totaal lasten (voor doorbelasting)
19.688
76
63
31
170
0
0
170
104
89
48
241
34
54
329
8.601
13.585
1.788
23.974
714
581
25.270
Doorbelaste kosten beheer & administatie naar doelstelling
Medefinanciering andere progr.lijnen Totaal lasten doelstellingen
Lastenverdeling totaal (x € 1.000)
457
381
188
1.026
173
279
1.478
9.058
13.967
1.976
25.001
887
860
26.748
1.088
1.453
65
2.606
-887
-860
858
10.146
15.419
2.041
27.606
0
0
27.606
La s t e n
We rv ing
Ko s t e n
B e gro t ing
B e gro t ing
R e k e ning
do e ls t e l-
ba t e n
be he e r&
2 0 13
2 0 12
2 0 11
linge n
a dm .
Directe steunverlening - Subsidies en bijdragen - Afdrachten contributies e.d.
19.688
19.688
21.726
30.477
80
80
80
88
2.320
2.609
2.965
36
121
333
- Activiteiten incl. uitbesteed w erk
839
- Inzet van/aan andere progr. lijnen
36
- Publiciteit en communicatie Personeelskosten
1.481
255 3.874
Huisvestingskosten
170
Kantoor en algemene kosten
329
255
255
282
867
5.597
5.706
5.391
385
555
625
630
374
759
614
753
37
37
30
30
313
452
764
712
661
-637
-637
-619
-619
2.707
1.478
29.454
31.859
40.991
-1.478
0
0
0
0
29.454
31.859
40.991
858
947
955
30.312
32.806
41.946
857 56
Dotaties aan voorzieningen Doorbelaste kosten B&A vanuit C&F Eigen inkomsten Totaal lasten (voor doorbelasting)
25.270
Doorbelaste kosten kosten beheer & administatie naar doelstelling
1.478 26.748
Medefinanciering andere progr.lijnen Totaal lasten doelstellingen
8 oktober 2012
2.707
858 27.606
2.707
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
0
44
Besteding aan doelstellingen (9) De uitgaven van de programma’s van Kerk in Actie kunnen conform bovenstaand overzicht als volgt worden weergegeven:
Kerk in Actie
Begroting 2013
(x € 1.000)
(Directe) Steunverlening - Subsidies en bijdragen - Afdrachten contributies en dergelijke - Activiteiten inclusief uitbesteed werk - Inzet van/aan andere programmalijnen - Publicaties en communicatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Aandeel in kosten beheer en administratie Medefinanciering andere programmalijnen Totaal Kerk in Actie
Zending
Begroting 2013
(x € 1.000)
(Directe) Steunverlening - Subsidies en bijdragen - Afdrachten contributies en dergelijke - Activiteiten inclusief uitbesteed werk - Inzet van/aan andere programmalijnen - Publicaties en communicatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Aandeel in kosten beheer en administratie Medefinanciering andere programmalijnen Totaal zending
Werelddiaconaat
(Directe) Steunverlening - Subsidies en bijdragen - Afdrachten contributies en dergelijke - Activiteiten inclusief uitbesteed werk - Inzet van/aan andere programmalijnen - Publicaties en communicatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Aandeel in kosten beheer en administratie Medefinanciering andere programmalijnen Totaal ( inc l. N o o dhulp, Kinde re n i/ d Kne l e n F a irC lim a t e )
21.726 80 600 56 90 3.484 199 166 1.079 2.696 30.176
Begroting 2012
Rekening 2011
30.476 88 728 333 39 3.314 204 302 1.011 2.462 38.957
Rekening 2011
7.051 31 219
7.717 31 119
8.687 23 96
1.121 76 104 457 1.088 10.146
1.281 90 74 483 1.140 10.936
1.089 79 117 423 1.097 11.611
Begroting 2013
(x € 1.000)
8 oktober 2012
19.688 80 615 3 90 3.087 170 241 1.026 2.606 27.606
Begroting 2012
Begroting 2012
Rekening 2011
11.437 49 231 204
12.509 49 231 260
18.997 65 285 162
1.512 63 89 381 1.453 15.419
1.689 73 62 392 1.491 16.755
1.625 95 145 363 1.908 23.645
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
45
Binnenlands diaconaal werk (x € 1.000)
Begroting 2013
(Directe) Steunverlening - Subsidies en bijdragen - Afdrachten contributies en dergelijke - Activiteiten inclusief uitbesteed werk - Inzet van/aan andere programmalijnen - Publicaties en communicatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Aandeel in kosten beheer en administratie Medefinanciering andere programmalijnen Totaal binnenlands diaconaal werk
4.2
Begroting 2012
Rekening 2011
1.200
1.500
2.791
165 -201 90 455 31 48 188 65 2.041
250 -204 90 515 36 29 203 65 2.485
347 172 39 600 30 40 225 -543 3.701
Werving baten (10)
Fondsenwervingskosten Het verwerven van fondsen ten behoeve van Kerk in Actie wordt gedaan door de afdeling Communicatie & Fondsenwerving van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. De kosten fondsenwerving naar kostensoort zijn als volgt:
Eigen fondsenwerving
Begroting 2013
(x € 1.000)
Directe kosten activiteiten inclusief uitbesteed werk Personeelskosten Kantoor- en algemene kosten Aandeel in kosten beheer en administratie Totaal eigen fondsenwerving
1.481 857 56 313 2.707
Begroting 2012 1.772 540 34 284 2.630
Rekening 2011 2.057 587 37 308 2.989
De fondsenwervingskosten zijn als volgt over de programma’s verdeeld:
Eigen fondsenwerving naar programma (x € 1.000)
Zending Werelddiakonaat Noodhulp Kinderen in de Knel FairClimate Binnenlands diaconaat Totaal naar programma
Begroting 2013 851 1.049 188 350 63 206 2.707
Begroting 2012 812 918 281 338 69 211 2.630
Rekening 2011 913 1.101 301 394 61 219 2.989
Percentage fondsenwerving over opbrengst vrijwillige geldwerving De kosten fondsenwerving 2013, uitgedrukt in een percentage van de bruto opbrengst uit de eigen (vrijwillige) geldwerving ad € 21.650k, komen uit op 12,5%. Het percentage fondsenwerving uit de begroting 2012 en de jaarrekening 2011 bedroeg respectievelijk 11,3% en 13,7%.
De kosten fondsenwerving zijn bepaald op basis van de geplande (begroting) of gerealiseerde (rekening) inzet van de medewerkers van het team fondsenwerving van de afdeling Communicatie & 8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
46
Fondsenwerving. Deze inzet (vertaald in aantal uren x uurtarief) wordt vermeerderd met de directe kosten per verwervende activiteit. Ten aanzien van de voorziene hoogte van deze kosten is gesteld dat deze zich kan bewegen tussen 9% en 12,5% van de begrote bruto opbrengst uit collecten, giften en schenkingen. Als gevolg van de verlaagde inkomsten en de reeds ontplooide nieuwe initiatieven is voor 2013 uitgegaan van het maximum percentage van 12,5%. Hiermee wordt het fondsenwervingsbudget op een niveau gehouden die strookt met de gestelde targets.
Kosten beheer en administratie (11) Uitgangspunt In de geactualiseerde Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen is een afzonderlijke post toegevoegd voor kosten ‘beheer en administratie’ (B&A). Binnen de dienstenorganisatie wordt al geruime jaren een toerekening methodiek gehanteerd, die uitgaat van een doorbelasting van de kosten van de ondersteunende stafafdelingen over de inhoudelijke programmalijnen. In de loop der tijd is de methodiek verfijnd en is de verdeling als volgt in de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening opgenomen: Grondslagen interne doorbelastingen De verdeling van de interne doorbelastingen naar de doelstellingen en activiteiten van de verschillende programmalijnen en werkonderdelen geschiedt op basis van de volgende uitgangspunten: de logistieke kosten van centrale reproductie en drukwerkbegeleiding worden doorbelast op basis van de werkelijk bestede uren van de medewerkers van drukwerkbegeleiding maal het voorcalculatorisch bepaalde uurtarief respectievelijk het aantal afdrukken. De werkelijke out-ofpocketkosten worden direct ten laste van de opdracht gevende afdeling gebracht; binnen de interne dienstverlening wordt het gebruik van maaltijden en dergelijke, verzorgd door het bedrijfsrestaurant, doorbelast op basis van de werkelijke afname tegen een voorcalculatorisch kostprijstarief; de kosten van de stafafdelingen Directie, Financiën & Control, Human Resource Management, Servicedesk van de afdeling Communicatie & Fondsenwerving en de (overige) kosten van de stafafdeling Facilitaire Zaken, waarin de huisvestingskosten inclusief de afschrijvingen van de materiële vaste activa opgenomen zijn, worden op voorcalculatorische basis aan de programmalijnen/werkonderdelen doorberekend op basis van het aantal bij de afdelingen behorende begrote formatieplaatsen. Het aandeel van Kerk in Actie in de totale kosten beheer & administratie van de Dienstenorganisatie voor de begroting 2013 is berekend op (afgerond) 14%. In de begroting 2012 en rekening 2011 was dit percentage ook 14%. De specificatie naar stafafdelingen en kostensoort is als volgt:
Beheer & Administratie naar afdeling (x € 1.000)
Directie Financiën & Control Human Resource Management Servicedesk Facilitaire zaken Totaal B&A naar afdeling
8 oktober 2012
Begroting 2013 62 274 130 45 515 1.026
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
Begroting 2012 63 289 139 48 540 1.079
Rekening 2011 58 258 122 45 528 1.011
47
Beheer & Administratie naar kostensoort (bedragen x € 1.000)
Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Dotaties aan voorzieningen
Begroting 2013
Begroting 2012
Rekening 2011
Af: inkomsten van derden Totaal B&A naar kostensoort
867 385 374 37 1.663 -637 1.026
825 430 413 30 1.698 -619 1.079
819 426 355 30 1.630 -619 1.011
Percentage k osten beheer & administratie
3,4%
3,3%
2,4%
Personeelskosten Personeelskosten
Begroting 2013
(x € 1.000)
Begroting 2012
Rekening 2011
Bruto salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Reiskosten woon-werkverkeer Ontvangen WAO-/Pensioen-/WW-uitkeringen Totaal personeelskosten
1.765 262 197 52
1.981 274 217 56
2.277
2.528
1.737 221 185 60 -41 2.162
Gemiddelde bezetting in fte's
32,46
37,54
33,47
70.157
67.344
64.595
Gemiddelde personeelskosten per fte (x € 1)
Voor 2011 en verder is er (ten tijde van het opstellen van deze begroting) nog geen nieuwe CAO afgesloten. In de begroting 2013 is rekening gehouden met een stijging van de bruto salarissen van 1% in 2012 en 1% in 2013.
Overige personeelskosten
Begroting 2013
(x € 1.000)
Externe deskundigheid/uitzendkrachten Vergoeding inhuur personeel via ICCO Vergoeding kosten Regional offices Reiskosten buitenland Reiskosten binnenland Personeelswerving Opleidingskosten Jubilea/afscheid personeel Togetthere uitzendingen Diversen Totaal overige personeelskosten
8 oktober 2012
100 500 100 25
Begroting 2012 11 38 130 25
20
20 10
65 810
66 300
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
Rekening 2011 8 203 675 113 23 8 8 4 50 61 1.153
48
Personeelskosten directie
Dienstverband Aard (looptijd) Uren (voltijds werk week ) Parttime percentage Periode Bezoldiging (x € 1.000) Jaarink omen: Bruto loon/salaris Vakantiegeld Eindejaarsuitkering Variabel jaarinkomen Totaal jaarinkomen Sociale lasten Belastbare vergoedingen/bijtellingen Pensioenlasten Overige beloningen op termijn Uitkeringen beëindiging dienstverband Totaal overige lasten en vergoedingen
H. Feenstra,
Ds. E. Overeem,
Algemeen directeur
Adjunctdirecteur
Totaal Begroting
Begroting
2013
2012
Rekening 2011
Onbepaald Onbepaald 36 18 100% 50% 01/12 01/12
103 8 9
40 3 3
120
47
8
2
16
6
24
8
143 11 12 0 166
146 11 12 0 169
143 11 12 0 166
10 0 22 0
12 0 21 0
10 0 22 0
0
0
0
32
33
32
202
198
Totaal bezoldiging 2013
143
55
198
Totaal bezoldiging 2012
145
57
202
Van bovengenoemde directiekosten komt (afgerond) 16,5 % ten laste van Kerk in Actie via de interne doorberekeningssystematiek (kosten beheer en administratie).
8 oktober 2012
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
49
6.
Overige gegevens
Lijst met afkortingen ACT B&A C&F CBF CCME DO EZA F&C GA GBA GZB HGJB HKI IP IP-nota JOP KIO MFS MVO MW&KG NZR P&D PCTE PI PIEF-programma PKN PThU RO SHO WCC WD WMO ZE ZZG ZZO
8 oktober 2012
Action by Churches Together Beheer en Administratie Communicatie & Fondsenwerving Centraal Bureau Fondsenwerving Churches´ Commission for Migrants in Europe Dienstenorganisatie Evangelische Zendingsalliantie Financiën & Control Gemeentadviseurs Gemeenschappelijke Buitenland Afdeling Gereformeerde Zendingsbond Hervormd Gereformeerde Jeugdbond Hendrik Kraemer Instituut Internationaal Programma Israèl Palestina Nota Jeugdorganisatie van de protestantse Kerk Kerk in Ontwikkeling Medefinancieringsstelsel Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Missionair Werk & Kerkgroei Nederlandse Zendingsraad Policy & Development Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie Particulier Initiatief Palestine Israel Ecumenical Forum- programma Protestantse Kerk in Nederland Protestants Theologische Universiteit Regional Offices Samenwerkende Hulp Organisaties World Council of Churches Werelddiaconaat Wet Maatschappelijke Ondersteuning Zending Zeister Zendings Genootschap Zwakzinnigen Zorg in Ontwikkeling
Jaarplan en begroting 2013 Kerk in Actie
50