Kerkinformatie. Nieuwe Rembrandtbijbel. Vrijwilligers in kerkenwerk Ontmoeting in Kerstmusical

Kerkinformatie Nummer 132

December 2005

Nieuwe Rembrandtbijbel Vrijwilligers in kerkenwerk Ontmoeting in Kerstmusical

Inhoud Inhoud

Colofon

Nummer 132 December 2005

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

Algemeen adres 3

Vereniging Bijbel Rembrandt, Notariële schilder akte Protestantse en theoloogKerk in Nederland ondertekend

4

Kerkdag Voorbereidingen Dienstenorganisatie Toekomst Kerkdag van 12 de juni kerk:inmeer volleaccent gang op de jeugd

6

Kroniek Dankbaarheid, hoop, toewijding en vertrouwen

Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, fax (030) 880 13 00.

7 8

ICCO Samenwerking NCRV-musical De erfenis ICCO van enhet Dienstenorganisatie Kerstverhaal Protestantse Kerk een feit

Abonnementenadministratie Abonnementsprijs € 16,00 per jaar; buitenland € 22,50. Vanaf 35 ex.: € 13,75 per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected].

11 8

Berichten Bezwaren Liedbundel ‘Een vleugje tgenolijf’ verenigingsbesluit afgewezen

12 9

Intervisie Verhalen Kerkinactie Atjeh, een vertellen jaar naendeertsunami van leren

10 13

Rouwen Rouw Kerkbalans Eenheeft kerk is gemeenschap heel wat waard nodig

12 14

Berichten Liturgie ‘Alle Nieuwe liedculturen websitehebben documentatiecentra kernkwaliteiten’

13 16

Fusies Geelkerkianen Kerkelijk vrijwilligersbeleid werden Achtergronden hervormd bij het werven van vrijwilligers

14 18

Moslims Tumeult Jeugdwerk Twaalfom apostelen conservatieve gaan door moslimliteratuur het land

Dit blad is voor visueel gehandicapten in aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo. telefoon (0341) 56 54 99.

15 20

Pastoraat Wat Kerkorde Klinische niet inPastorale de kerkorde Vorming: staat draagvlak en ruggensteun

Redactie-adres

21 16

Huiselijk geweld Over sommige geheimen moet je praten Predikantswisselingen

17 22

Vredesmissies Onherstelbaar beschadigd na een vredesmissie Berichten

18 24

Berichten Het kerkplein als speelplek Bijbelteksten

19 25

Bijbelvertaling Leesestafette Nieuwe Bijbel Vertaling Advertenties

20

Kerkgebouwen Beeldbepalend kerkgebouw moet behouden blijven

22

Beleid Werkboek beleidsplan kerkelijke gemeente

Ronald Bolwijn, Mieke Brak, Ad van Oost, Frans Rozemond (eindredactie), Corinth van Schaik (hoofdredactie).

23

Jeugdwerk Provider: cool catechese!

Basisvormgeving

24

Migrantenkerken Migrantenkerken zijn onze zorg

26

Kerkgebouw Werkgroep Kerkbouw bezint zich op betekenis kerkgebouw

Johan van der Wal

27

Predikantswisselingen

Druk

28

Bijbelteksten Juni 2004

32

Tentoonstelling Nederlanders en hun kerk in Sint-Petersburg

Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 08. Fax (030) 880 14 45. E-mail: [email protected] Advertenties: [email protected] tel. (030) 880 14 10.

Redactie

Total Identity, Amsterdam

Opmaak

Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht.

Kerkinformatie op internet www.pkn.nl

Bij de voorplaat: Fragment uit Kerstmusical De Erfenis, die deel uitmaakt van het Kerstproject NCRV 2005. In dit project wordt via middelbare scholen een brug geslagen tussen kerk en school. Daarbij werkt de NCRV samen

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

met de Protestantse Kerk in Nederland, de Besturenraad voor het Protestants Christelijk Onderwijs en

ISSN 1380-460X

Amnesty International. (zie p. 8-10)

2

Kerkinformatie

December 2005

BIJBEL

Corinth van Schaik

Rembrandt, schilder en theoloog Ruim een jaar na verschijning is de belangstelling voor de Nieuwe Bijbelvertaling nog onverminderd groot. In alle varianten en versies komen nieuwe uitgaven op de markt. Ook de nieuwe media blazen hun partij mee: bijbel-online en downloads zoals de voorleesbijbel. Maar ondanks deze multimediale opmars werd de NBV najaar 2005 ook uitgebracht met schilderijen uit lang vervlogen tijden van de onovertroffen 17e eeuwse grootmeester Rembrandt.

extra betekenis in dit landschap legde: ‘de pelgrimstocht des levens’. In die interpretatie zouden de mensen die, links in het schilderij hun koets voor de herberg stilzetten de makkelijke weg kiezen...” Het is jammer dat de afbeelding erg donker is afgedrukt, waardoor de herberg niet te zien is. Dus toch maar ‘nachtverblijf’?!

Theoloog

Deze uitgave verschijnt honderd jaar na de eerste ‘Rembrandt-bijbel’ en aan de vooravond van het jaar waarin de schilder 400 jaar geleden geboren werd. Een goed moment om deze nieuwe bijbel het licht te doen zien. Bij het verzamelen van de afbeeldingen is met name geput uit de in Nederland aanwezige collectie. Daarin zijn de samenstellers op een enkele uitzondering na geslaagd. Groot winstpunt ten opzichte van de oude uitgave is dat de schilderijen geplaatst staan bij het onderwerp in betreffende bijbelpassage. Maar de keuze voor alleen schilderwerk heeft ook een nadeel: de vele etsen en pentekeningen met bijbelse taferelen die de vorige editie sierden zijn verdwenen. Ook sommige geschilderde afbeeldingen zijn vervangen. Was voorheen bij het kerstevangelie het zeer tot de verbeelding sprekende tafereel opgenomen, waarin de engel in een droom aan Jozef verschijnt om hem te waarschuwen voor de ophanden zijnde kindermoord van Bethlehem en met Maria en Jezus te vluchten, in de nieuwe uitgave staat in plaats daarvan de heilige familie afgebeeld. Een volumineus schilderij, waar al kort na Rembrandts tijd de nodige kritiek op kwam, omdat de figuren van Jozef, Maria en het

kind Jezus teveel gelijkenis vertoonden met een Hollands boerengezin dat voor de gelegenheid in dure kledij gestoken is. Maar dat zijn kleinigheden. De NBV met werk van Rembrandt is een bijzonder mooie uitgave. De letter duidelijk leesbaar en de opname van ook de deuterocanonieke boeken, levert een aantal prachtige extra afbeeldingen op.

‘Op zoek naar de herberg’ Voordat in 2004 de NBV het licht zag, is er de nodige discussie geweest over de keuze bij de vertaling van bekende woorden en begrippen. Bijvoorbeeld de verdwijning van het woord ‘herberg’ dat al naar gelang de context vervangen werd door logement of nachtverblijf, bracht menig pen in beroering. Het is dan ook leuk te ontdekken dat in deze nieuwe Rembrandtbijbel de herberg weer terug is. Bij de toelichting op het schilderij: ‘Landschap met stenen brug’, ter illustratie van Psalm 1:6 ‘De Heer beschermt de weg van de rechtvaardigen, de weg van de goddelozen loopt dood.’ staat te lezen: “Met veel gevoel voor dramatiek schilderde Rembrandt een landschap, vlak voordat de storm losbarst. Vanwege die beladen atmosfeer wordt wel gedacht dat hij een

3

Ongeveer gelijktijdig met deze bijbeluitgave verscheen bij uitgeverij Meinema een boek getiteld ‘De God van Rembrandt’, geschreven door Gerda Hoekveld-Meijer. Hierin toont zij aan dat de bijbelse werken van Rembrandt ‘gelezen’ kunnen worden tegen de achtergrond van de tijd waarin hij leefde. Een periode die gekenmerkt werd door politieke en godsdienstige twisten, die te herkennen zijn in menig afbeelding van de kunstenaar. Rembrandt was aanvankelijk voorbestemd om theologie te gaan studeren en had daarvoor de benodigde vooropleiding. Logisch dus dat hij volop meedeed aan de soms verhitte discussies. Maar zeker ook op het schildersdoek. Zo ziet Hoekveld in de steniging van Stefanus meer dan de bijbelse voorstelling alleen: het zou tevens een verwijzing zijn naar de martelaren van Gorkum en de onthoofding van Johan van Oldebarnevelt, dit laatste in opdracht van de Staten Generaal èn de Synode (!). Op deze manier interpreteert de auteur meerdere werken van Rembrandt, waarin diens antipathieën en sympathieën tegenover gebeurtenissen en personen uit de tijd waarin hij leefde (anti-Gomarus en pro-Socinius), ‘verpakte’ in een bijbelse voorstelling.

Corinth van Schaik is hoofdredacteur van Kerkinformatie

Bijbel met werk van Rembrandt is een uitgave van Jongbloed bv Heerenveen, in Samenwerking met het Nederlands Bijbelgenootschap; prijs: € 99,00. De God van Rembrandt door Gerda HoekveldMeijer verscheen bij uitgeverij Meinema, Zoetermeer; prijs: € 25,00.

Kerkinformatie

December 2005

DIENSTENORGANISATIE

Corinth van Schaik

Directeur Feenstra blikt vooruit: meer accent op de jeugd Ruim een half jaar geleden trad hij aan: de nieuwe algemeen directeur van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk, Haaije Feenstra. Reden voor Kerkinformatie met hem in gesprek te gaan over geloof, de toekomst van de kerk en het daarmee samenhangend te voeren beleid in de komende jaren. Van jongs af aan is Haaije Feenstra (44) gevormd in de protestantse traditie. Zijn talent voor leiderschap openbaarde zich al vroeg: op 13-jarige leeftijd gaf hij leiding aan een kinderclub van de kerk. Op 15-jarige leeftijd maakte hij een bewúste keuze voor het geloof en de kerk als de natuurlijke plek om dat gezamenlijk te beleven. ‘Mijn hele leven is de kerkgemeenschap een belangrijke groep om geloof en leven samen te delen in goede en in slechte dagen, ik ervaar dat als een Godsgeschenk. Natuurlijk gebeuren er in de kerk ook dingen die je liever niet wilt meemaken, maar dat hoort nu eenmaal bij de gebrokenheid van het bestaan’, meent Feenstra.

Geloofsontwikkeling

‘Die moet langzaam uitkristalliseren’, vindt Feenstra. ‘Een jaar na de vereniging is de synode gekomen met een visiestuk ‘Leren leven van de verwondering’ dat op een heel open manier tot stand is gebracht. We kunnen winnen aan identiteit door de breedheid van de kerk te erkennen, de accenten kunnen verschillend zijn, maar het brede perspectief kunnen we samen delen.’ De kritiek die van verschillende kanten op de nota is gegeven, als zou het om “slappe thee” gaan en er “veel kerk en weinig wereld” in voorkomen deelt Feenstra niet: ‘Met dit rapport doen we even een stap terug naar de kern, wat verbindt ons nu in die Protestantse Kerk en hoe gaan we daar in de toekomst invulling aan geven.’

Toekomst Over de toekomst van het protestantisme zijn sommige geleerden in binnen- en buitenland somber gestemd. Eén van hen beweert dat er misschien een liturgische en een evangelicale stroming overblijft. Feenstra hierover: ‘als dat aansluit bij het gevoelen van mensen, mag je dat niet verwaarlozen. Voor met name jongeren is het beléven heel belangrijk, dus daar moet je iets mee. Anderzijds is de traditie van de vertrouwdheid met het Woord ook van belang. En vanuit die inspiratiebron zijn wij geroepen ín de wereld te staan. In ons doen en laten kunnen we het ons nooit permitteren te zeggen: de wereld gaat ons niet aan; diaconaat en kerk zijn onlosmakelijk met de samenleving verbonden.’

Terugblikkend constateert hij dat er wel verschil is in de manier waarop hij nu gelooft met toen hij 18 jaar was. ‘In die periode gingen we nog uit van de maakbaarheid en werden we gedreven door het ideaal de wereld te kunnen verbeteren. Met mijn broer samen werkte ik voor een project van straatkinderen in Latijns-Amerika: dankzij onze activiteiten zouden hun leefomstandigheden er vast en zeker op vooruit gaan. Onze gedrevenheid kwam wel voort uit bijbelse inspiratie – we werkten in de navolging van Jezus - maar daarover werd verder niet gesproken. Geleidelijk aan ging ik inzien dat geloven niet alleen horizontaal is, maar ook verticaal, je persoonlijke relatie tot God.’ Een verblijf van vier jaar in de kibboets Nes Ammim is hierbij voor Feenstra een boeiende en leerzame periode geweest. ‘Je ontmoet Joden, die niet op Jezus, maar wel op God georiënteerd zijn, dat was verrijkend voor mij en mijn geloof.’ Van de fase “de kerk moet dit, de kerk moet dat” in zijn jonge jaren groeide Feenstra uit tot openstaan voor uiteenlopende opvattingen binnen de kerk. Dan is de Protestantse Kerk in Nederland wel de aangewezen plek om je in thuis te voelen.

Identiteit Dat brengt ons op de identiteit van een plurale kerk. Als alle meningen kunnen, is er dan nog wel sprake van een identiteit?

Haaije Feenstra: ‘We kunnen winnen aan identiteit door de breedheid van de kerk te erkennen’

4

Aan de aanwezige verschillende stromingen moet volgens Feenstra ruimte geboden worden in de Protestantse Kerk. ‘De zoekenden, de traditioneel-gelovenden, de evangelicalen, we moeten die allemaal proberen vast te houden door vroegtijdig gezamenlijk in gesprek te gaan, anders loop je het risico van “vervreemding” als mensen zich niet langer thuis kunnen voelen in de kerk. Dat is een grote uitdaging voor de toekomst.’

Jeugd De tijd van verwachte grote kerkgroei acht Feenstra momenteel niet te voorzien. ‘In de apostolaatstheologie van de hervormde kerk halverwege de vorige eeuw, ging men er nog vanuit dat wanneer de kerk zich goed presenteerde naar buiten toe dat de kerken dan vanzelf vol zouden stromen. Dat is nu niet meer aan de orde.’ Toch is Feenstra niet helemaal somber over de toekomst van de kerk: ‘Als ik zie hoe jonge ouders, de dertigers, bewust kiezen voor de kerk en ondanks hun druk-bezette leven willen meedoen in plaatselijke activiteiten, dan geeft dat hoop. Ook willen zij hun kinderen opvoeden met geloof en bijbel. Bij het Nederlands Bijbelgenootschap (waar Feenstra tot april 2005 directeur was -red.) was de Kijkbijbel van Kees de Kort niet aan te slepen. Opmerkelijk was, dat veel ouders vroegen om een handreiking, zodat ze zelf ook beter met de bijbelverhalen uit de voeten konden. Daarom moeten

we als kerken veel meer nog dan tot nu toe gaan investeren in jeugd- en jongeren. Daar moet het accent komen te liggen. Dat vraagt wel een verandering in denken bij ouderen. Belangrijk moet worden dat jongeren zich echt thuis voelen binnen de geloofsgemeenschap. Als we alle krachten weten te mobiliseren, heeft de kerk zeker toekomst, maar dan zonder de macht die de kerk in bepaalde perioden van de geschiedenis had, daar moeten we ons niet op blijven blindstaren.’

Dienstverlening Dat de financiële groei eruit is, zal in de ogen van Feenstra ook gevolgen hebben voor de dienstverlening aan de lokale gemeenten. ‘We zullen ons de vraag moeten stellen welke Dienstenorganisatie we ons nog kunnen permitteren. We zullen daarbij veel scherper keuzes moeten maken in wat wel en niet kan. Daarbij moet, meer nog dan tot dusverre, de vraag en behoefte vanuit de basis centraal staan en daarbij kunnen wij ondersteunend aanwezig zijn, ook in de uitvoering. Anderzijds blijven er taken over die beter “bovenplaatselijk” gedaan kunnen worden’, meent Feenstra. Als voorbeeld noemt hij het Armoederapport dat door Kerkinactie gemaakt is en waarover synodepreses Jan-Gerd Heetderks in gesprek is gegaan met minister van sociale zaken De Geus. In de media is daar veel aandacht aan besteed. Een lokale

‘Wat de media betreft moeten we niet te bang zijn voor kritiek.’ (foto’s: Freek Visser)

diaconie zou dat nooit op eigen kracht voor elkaar hebben gekregen.’

Imago Het woord media is gevallen, in genoemd voorbeeld is dat goed uitgepakt voor de Protestantse Kerk, maar het komt ook voor dat ‘het hoofdkantoor in Utrecht’ op minder positieve manier de krant haalt. Feenstra: ‘Wat de media betreft moeten we niet te bang zijn voor kritiek. We moeten ons bewust zijn dat we kritisch gevolgd worden, juist omdat we relevant zijn en we de kerk relevant vinden. Wel moeten we af van “incidenten”. De media moeten ons volgen en afrekenen op onze toekomstvisie en ons beleid. Dat de Protestantse Kerk in Nederland in één jaar tijd na de vereniging zo’n sterk imago heeft weten te ontwikkelen is ronduit verrassend. Dat geldt ook sterk voor de plaatselijke gemeenten. Overal waar je komt zie je het nieuwe logo met de duif, op de gevel, in het kerkblad en de vlag als symbool voor: hier horen wij allemaal bij.’

Corinth van Schaik is hoofdredacteur van Kerkinformatie

5

Kerkinformatie

KRONIEK

December 2005

JAN-GERD HEETDERKS

Onzekere toekomst Raad van Kerken

werk van de Raad financiert? Wat heeft dat voor gevolgen voor de verhoudingen binnen de Raad? Ik vind dat je die vragen echt moet stellen en goede antwoorden moet vinden. Want voordat je het weet, speelt het geld toch een rol – al zeggen we natuurlijk allemaal dat dat in de kerk niet zo mag zijn.

De afgelopen maanden is in de Raad van Kerken uitvoerig en nadrukkelijk nagedacht over de toekomst van de Raad. In 2006 begint een nieuwe beleidsplanperiode en dus moet het gevoerde beleid van de afgelopen jaren worden geëvalueerd en nieuw beleid afgesproken. Daarbij is ook van belang hoeveel geld er beschikbaar is. Voor een aantal projecten ontvangt de Raad subsidie; het grootste deel van de kosten wordt gedragen door de kerken. Tot grote schrik van de overige lidkerken heeft de Rooms-Katholieke Kerk aangekondigd dat zij vanaf 2006 haar financiële bijdrage aan de Raad fors zal verminderen. Nadrukkelijk hebben de rooms-katholieke vertegenwoordigers in de Raad verklaard dat de reductie van

Taken afstoten Uiteraard is de Raad van Kerken in eerste instantie vooral een ontmoetingspunt voor de aangesloten kerken. Maar om het vele werk op een goede manier voortgang te doen vinden, heb je voldoende inhoudelijke en secretariële ondersteuning nodig, en dat kost geld. Als de financiële basis voor de Raad van Kerken erg smal wordt, zal dat ingrijpende gevolgen hebben voor het werk van de Raad en zal mogelijk een (groot) gedeelte van het werk dat de Raad verricht moeten worden afgestoten. Ik zou dat om verschillende redenen erg betreuren. Allereerst is de Raad van Kerken hét forum voor het oecumenisch gesprek tussen de kerken. De gezamenlijke bezinning op ons geloof en kerk-zijn en op onze gemeenschappelijke taak in de samenleving (missionair en diaconaal) vindt in de Raad en in haar werkgroepen plaats. Er wordt materiaal ontwikkeld dat de landelijke kerken maar ook de plaatselijke raden van kerken, gemeenten en parochies helpt om ook op plaatselijk vlak het oecumenisch gesprek te voeren en oecumenische activiteiten te ontwikkelen. Van belang is ook dat de Raad van Kerken door onze samenleving, de politiek en de media dikwijls gezien wordt als dé spreekbuis van de kerken. Dat heeft voor mijn gevoel een grotere waarde dan dat de kerken afzonderlijk spreken. Regelmatig ook wordt de Raad van Kerken geraadpleegd door maatschappelijke instellingen en de politiek.

‘Het is uitermate belangrijk dat de kerken bij alle verscheidenheid in onze

Oecumenisch adres

geseculariseerde samenleving de eenheid in Christus niet alleen uitspreken

De oecumene heeft haar tijd niet mee. Het oecumenisch elan van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw is wat gedoofd. Het lijkt erop dat kerken meer en meer op zoek zijn naar een eigen profilering. Maar hoe ook je opvattingen over oecumene mogen zijn, het is uitermate belangrijk dat de kerken bij alle verscheidenheid in onze geseculariseerde samenleving de eenheid in Christus niet alleen uitspreken maar ook uitstralen. Daar heb je een ‘adres’ voor nodig als zichtbaar teken van de eenheid in Christus. De Raad van Kerken in Nederland is dat adres.

maar ook uitstralen.’

hun bijdrage uitsluitend wordt ingegeven door de noodzaak te bezuinigen op de eigen uitgaven. De reductie zou geen gevolgen hebben voor de betrokkenheid van de Rooms-Katholieke Kerk bij de Raad van Kerken in Nederland.

Grootste financier Maar het grote tekort dat zo bij de Raad ontstaat, raakt de structuur en de mogelijkheden van de Raad diep. Bovendien heeft het tot gevolg dat onze Protestantse Kerk – die ook nu al een grotere financiële bijdrage levert aan de Raad dan de rooms-katholieken – de grote financier van de Raad wordt. Ik vraag me af of dat wel een gezonde situatie is. Bij de Raad van Kerken zijn weliswaar zestien kerken (leden en kandidaatleden) aangesloten, maar behalve de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerk gaat het om vrij kleine kerken, die uiteraard ook maar een kleine financiële bijdrage kunnen leveren. Is het wenselijk dat één kerk (de Protestantse Kerk) het leeuwendeel het

De bezinning op de toekomst van de oecumene in ons land zal de komende maanden zeker doorgaan. Intensief wordt binnen de Raad het gesprek hierover gevoerd. Persoonlijk hoop ik dat we met elkaar een goede formule vinden om de Raad als zichtbaar teken van eenheid op een goede manier verder te laten functioneren. Het zou toch te gek zijn als ons dat niet zou lukken.

Ds. Jan-Gerd Heetderks is preses van de generale synode.

6

Kerkinformatie

Rectificatie: Overgangsmaatregel predikantstraktementen gewijzigd De Kleine Synode heeft op 14 oktober ingestemd met een voorstel om de overgangsmaatregel bij de nieuwe regeling predikantstraktementen te wijzigen. De wijziging houdt in dat de aftrek of de bijtelling

DVD over de Protestantse Kerk in Nederland

BERICHTEN

die gemeenten op de bezettingsbijdrage in de centrale kas voor de predikantstraktementen hebben, in de jaren 2006 tot en met 2008 niet wordt afgebouwd. Oorspronkelijk was een jaarlijkse afbouw met € 1.000 de bedoeling. Vanaf 2009 wordt de aftrek of bijtelling wel jaarlijks met € 1.000 afgebouwd. Met dit besluit nam de kleine synode een advies over van de zogenaamde Brede Studiecommissie inzake Beleidsvisie Predikantsbezetting. Met dit eerste advies kwam de commissie tegemoet aan de

bezwaren die de nieuwe regeling direct al bij de invoering bij een aantal gemeenten heeft opgeroepen. Ondertussen werkt de commissie verder aan haar opdracht om in 2006 te rapporteren over het beleid met betrekking tot de predikantsbezetting op langere termijn (2020). De colleges van kerkrentmeesters worden over het besluit tot wijziging van de overgangsmaatregel schriftelijk geïnformeerd.

jongerensamenkomst in Loenen a/d Vecht - een theatervoorstelling in Medemblik over armoede, gespeeld door vrouwen die zelf armoede kennen - een Durf over je grensproject waarin

een Nederlands meisje en een Hongaarse jongen samenwerken in een diaconaal jaar - een wijkavond van de gereformeerde bondsgemeente in Katwijk over ‘geloven en belijden’ (ds. Jan van Geene) - de herdenking van bevrijdingsdag (5 mei 2005) in de Evangelisch Lutherse Kerk te Amsterdam (met ds. Ilona Fritz) - een impressie van een dienst in de Jacobikerk te Utrecht (een bondsgemeente met veel studentenleden) - ds. Jan-Gerd Heetderks, synodevoorzitter geeft zijn visie geeft op kerk en samenleving De DVD is te bestellen bij het Landelijk Dienstencentrum, afd. Brochureverkoop, via www.pkn.nl of (030) 880 13 37. Speelduur: 19 minuten. Kosten € 10,-.

setting van de Theologische Universiteit Kampen mogelijk wordt gestalte te geven aan de doelstelling van de Gereformeerde Bond. De wetenschappelijke toerusting van aanstaande dienaren van het Woord in klassiek-gereformeerde zin heeft vanouds een hoge prioriteit.

de vakgroep systematische theologie, die geleid wordt door prof. dr. G. W. Neven, aan wiens leerstoelgroep de bijzondere leerstoel wordt verbonden. Dr. Hoek werd in 1950 in Katwijk aan Zee geboren, diende de hervormde gemeenten van Groenekan (1975) en Veenendaal (1979). In 1981 promoveerde hij aan de Rijksuniversiteit Leiden op de studie Daniël Colonius (1566-1635), theoloog tussen reformatie en orthodoxie. In 1994 werd hij part-time staflid theologie bij de HGJB werd. Sinds 1996 is hij directeur van de Theologische Hogeschool van de Gereformeerde Bond ‘Johannes Calvijn’. In dat jaar werd hij ook opleidingsmanager Godsdienst Pastoraal Werk aan de Christelijke Hogeschool Ede, aan welke opleiding hij sinds vorig jaar segmentleider is. Sinds 2004 is hij ook parttime hoogleraar systematische theologie aan de Evangelische Theologische Faculteit te Leuven.

De onlangs verschenen DVD ‘De gezichten van de Protestantse Kerk’ geeft een beeld van de breedte en veelkleurigheid van de Protestantse Kerk in Nederland en haar gemeenten. De DVD is goed te gebruiken voor gemeenteavonden of andere plaatselijke bijeenkomsten. Te zien zijn onder meer: - dominee Nico van den Houten in zijn eerste gemeente (Uitwijk/Waardhuizen) - de gedrevenheid van een havenpastor in Amsterdam (ds. Leon Rasser) - een enthousiaste, evangelisch getinte

Dr. J. Hoek bijzonder hoogleraar in Kampen Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk heeft dr. J. Hoek uit Veenendaal benoemd tot bijzonder hoogleraar Gereformeerde spiritualiteit aan de Theologische Universiteit van Kampen (ThUK). De benoeming is voor 0,2 fte, gaat op 1 januari 2006 in en geldt voor vijf jaar. Dr. Hoek is tevens docent dogmatiek aan de Christelijke Hogeschool Ede en parttime hoogleraar systematische theologie aan de Evangelische Theologische Faculteit te Leuven. Het bestuur van de Gereformeerde Bond meldt verheugd te zijn dat het, behalve in Utrecht en Leiden, waar prof. dr. A. de Reuver en prof. dr. W. Verboom een bijzondere leerstoel vanwege de Gereformeerde Bond bezetten, nu ook in de academische

Diaconie, decentralisatie en lokaal welzijnsbeleid Het Bezinningscentrum van de Protestantse Kerk in Nederland organiseert een studiedag op vrijdag 9 december 2005 op

December 2005

Vroomheid Het bestuur van de Gereformeerde Bond is van overtuiging dat dr. J. Hoek in staat is de nieuwe leerstoel de komende jaren een duidelijk gezicht te geven. Het is zijn opdracht met de studenten naar de bronnen van de gereformeerde vroomheid te gaan en die voor onze tijd te ontsluiten. Daarbij is het bestuur van oordeel dat dr. Hoek het vermogen heeft de context waarin hij in Kampen gaat werken, goed in te schatten en zichzelf daarin te positioneren. Zijn grote onderwijservaring zal hem daarbij van dienst zijn. Dr. Hoek zal aan de ThUK deel uitmaken van

Hydepark te Doorn over diaconie, decentralisatie en lokaal welzijnsbeleid. Sprekers zijn: dr. W. Kuiper, lid van de directieraad van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten; mw. C.A.C. Lepidis-Daskalakis, wethouder voor sociale zaken van de gemeente Schiedam; dr. K. Nordstokke, directeur Zending en Ontwikkeling van de

7

Lutherse Wereld Federatie en mw. drs. G. Ubels, beleidsmedewerker Arcares, brancheorganisatie verpleging en verzorging. Meer informatie: www.iob.pkn.nl , zie onder: Bezinningscentrum en vervolgens onder: Activiteiten.

Kerkinformatie

December 2005

NCRV-MUSICAL

Ad van Oost

De erfenis van het kerstverhaal ‘Maak van de kerstviering op scholen en in de kerk een feest! Geef de nieuwe generatie de ruimte om het mooie, oude, hoopvolle verhaal om te vormen tot een eigen verhaal. Laat hen met kerst spreken, wees stil en luister. Heb het vertrouwen dat de nieuwe generatie de erfenis van het kerstverhaal niet verkwanselt, maar verzilvert.’

‘We merkten dat jongeren het leuk vinden om te zingen, te dansen en toneel te spelen’ (Foto: NCRV)

Aan het woord is Jelle Koolstra. Hij is eindredacteur 3FM en 747AM van de NCRV en nauw betrokken bij het Kerstproject NCRV 2005. Een gesprek met hem over de kerstmusical “De Erfenis” en de samenwerking op het terrein van kerk en onderwijs. Jelle Koolstra: ‘Zo’n dertig jaar geleden werkten NCRV en onderwijs nog samen in de vorm van schoolradio. Radio-uitzendingen met een lesbrief voor de docent en werkbladen voor de leerlingen. De tijd achterhaalde het fenomeen schoolradio. Een nieuwe impuls tot samenwerking kwam toen enkele middelbare scholen de NCRV vroegen om te helpen bij het vieren van het Kerstfeest. Ik was in die tijd docent muziek en wiskunde in Amersfoort. Op school trof ik een paar collega’s die mee wilden werken aan

een kerstmusical. We merkten dat jongeren het leuk vinden om te zingen, te dansen en toneel te spelen. Ook kwamen we er achter dat het uitstekend in de agenda van de school past om in de periode van de herfsttot de kerstvakantie een project met jongeren te doen. Rond Pasen is dat veel lastiger. Dan komen de examens er aan en worden er werkweken gehouden. De NCRV hoorde van ons kerstproject en kwam kijken. Ze hebben later ook een TV-opname van een uitvoering gemaakt.’ Aan Jelle Koolstra werd gevraagd of hij voor de NCRV een musical kon maken waarvan andere scholen gebruik zouden kunnen maken. Zo kwam van het een het ander.

Projectmateriaal ’De allereerste musical die ik voor de NCRV maakte heette De Explosie. Dat was in de

8

tijd dat de Golfoorlog uitbrak. Wij proberen de actualiteit en het kerstverhaal met elkaar in verband te brengen en zo de kerstgedachte opnieuw vorm te geven. Dat is ook een concrete vraag van het onderwijs. Ze vragen ons niet om het verhaal van Jozef en Maria opnieuw te regisseren of ensceneren. We leveren nu voor de zestiende keer materiaal voor de kerstviering aan middelbare scholen. Dit jaar met het scenario voor de musical, een lesbrief, suggesties voor samenwerking tussen school en kerk, een CD en digitaal beeldmateriaal. We bieden ook workshops aan voor drama, zang, muziek, dans en film. Over het algemeen is het onderwijs enthousiast over wat we aanbieden. We vragen de docenten “hoe vond u en hoe vonden de leerlingen het scenario?” De afgelopen

jaren scoorden we gemiddeld een acht. De jongeren reageren heel enthousiast en daar gaat het uiteindelijk om. Op het moment dat leerlingen met enthousiasme het verhaal vertolken en er inhoudelijk over discussiëren, vind ik dat we in onze opzet slagen. Het is belangrijk dat de kerstviering voor de leerlingen een feest is, geen verplichting.’

Pet-scenario Twintig leerlingen hebben dit jaar meegezocht naar een mooi verhaal voor het NCRV kerstproject 2005. Een van hen, Karen, vertelde in de groep over haar opa. Als klein meisje ging ze vaak bij haar opa en oma in Zandvoort logeren. ‘Mijn opa en ik gingen altijd wandelen over het strand, terwijl mijn oma kookte. Ik liep op mijn blote voetjes door de branding en liet de wind door mijn losse haren gaan. Wanneer het wat kouder weer was, droeg ik een muts die mijn oma voor me had gebreid. Zo een met touwtjes onder je kin. Maar mijn opa droeg altijd een ouderwetse pet. Al was het nog zo warm, wanneer we naar het strand gingen deed hij altijd die pet op. Het hoorde gewoon bij hem. Pas geleden is mijn opa overleden. Zijn pet hangt nu op een duidelijk zichtbare plek op mijn kamer. Wanneer het minder goed met me gaat, of wanneer ik mijn opa mis, dan kijk ik ernaar. Hij geeft mij steun. Op deze manier is mijn opa toch een beetje bij me. Als ik de pet zie, dan weet ik dat mijn opa het goed heeft. Dan voel ik dat God bestaat en het beste met alle mensen voor heeft.’ Jelle Koolstra: ‘Het verhaal over de pet van haar opa is gebruikt als basis voor de kerstmusical 2005. De pet staat voor de herinnering die levend gehouden moet worden. Voor opa was de pet een vanzelfsprekend gebruiksvoorwerp. Voor Karen is het een symbool voor wat haar dierbaar is. In de musical beslissen elf neven en nichten, verdeeld over vijf gezinnen, wat er met de erfenis van opa gaat gebeuren.’

De ark van Nova ’Leerlingen zitten zelf niet verlegen om een link met het Jozef en Maria-verhaal. De behoefte om die oude traditie niet uit het oog te verliezen, zit eerder bij de docenten. Zij kunnen de dagopeningen op school gebruiken om de scholieren bekend te maken met het kerstverhaal. We reiken binnen het project daar materiaal voor aan. Lang niet altijd kennen leerlingen het kerstverhaal. Een voorbeeld daarvan geven we in de musical De Erfenis, waar een speler over kerst het volgende beweert: “Het gaat over Maria en Mozuf. Die moesten uit Romeinië voor de Romeinen vluchten. Mozuf en Maria gingen met een rieten mandje naar Egypte en toen zijn ze met de ark van Nova dwars door de Fari zee gegaan.” Daarmee geven we aan dat hij het kerstverhaal van opa niet kan navertellen. Het is aan

Jelle Koolstra, eindredacteur 3FM en 747AM bij de NCRV, maakt al vijftien jaar kerstmusicals voor middelbare scholen. (Foto: NCRV)

de docenten om Lucas 2 kenbaar te maken bij de leerlingen, maar dan wel buiten de musical zelf om. Ons doel met de musical is kerst te vieren en er een vrolijk inhoudelijk feest van te maken.’ Docenten kunnen het projectmateriaal naar hun hand zetten. Ze kunnen naast het gedrukte materiaal ook een digitale versie krijgen zodat ze teksten kunnen wijzigen, personages kunnen veranderen. Zo kunnen ze de musical tot hun verhaal maken.’

Missie Jelle Koolstra: ‘De reden waarom ik het leuk vind om dit werk bij de NCRV te doen is dat er een brug geslagen wordt tussen jongeren en ouderen. De docenten hebben behoefte om rond kerst iets met het kerstevangelie te doen. Daar geven we handreikingen en handvatten voor, vanuit het perspectief van de leerlingen. Daarmee sla je een brug tussen leerlingen en docenten. Als ouders en grootouders naar de voorstelling komen kijken, kan dit ook tot inhoudelijke gesprekken tussen jongeren en ouderen leiden. Die gesprekken zijn in mijn ogen goud waard.’ ‘Sinds jaar en dag zijn er bij de NCRV twee stromingen. Enerzijds mensen die het belangrijk vinden om onze christelijke missie vorm te geven en anderzijds mensen die radio en TV willen maken in de traditie van de publieke omroepen. Ik ervaar het geloof als iets extra’s en hoor bij die eerste groep. ‘Dat betekent niet dat het allemaal over de bijbel moet gaan, maar je moet bijvoorbeeld geen (identiteits)loos amusement maken. Ik ben dan ook blij met de nieuwe koers die de NCRV inslaat. Zij wil de protestants

9

christelijke traditie nieuw leven inblazen. De nieuwe slogan “Durf te geloven” getuigt daarvan. Voor de huidige leiding van de NCRV is het musicalproject belangrijk. Enkele jaren geleden waren ze bij de NCRV nog aarzelend: hoort dit wel bij een radioen tv-bedrijf?’ ‘Ik ben een groot voorstander van samenwerking met de EO en KRO om uit te dragen dat geloven er toe doet in onze samenleving. Zeker nu de netcoördinatoren steeds meer zeggenschap krijgen over de programma’s, zou het goed zijn samen de hand aan de ploeg te slaan. Het wordt anders moeilijk je missie voor het voetlicht te brengen.’

Samenwerking Jelle Koolstra: ‘Het kerstproject NCRV 2005 is een samenwerkingsproject. We hebben een interessante relatie opgebouwd met de Besturenraad, Amnesty International en de Protestantse Kerk in Nederland. Scholen bereiken we met het kerstproject. Nu is het zaak samenwerking tussen school en kerk te stimuleren. Kerken proberen jongeren te bereiken. Wellicht kan hier een brug geslagen worden. Het is dit jaar voor het eerst dat we ons project hebben gepresenteerd aan predikanten en kerkelijk werkers. Verrassend is dat veel dominees niet weten dat rond kerst groepen jongeren op scholen enthousiast met het kerstevangelie bezig zijn. Wij vinden het voor de hand liggend dat een dominee of kerkelijk werker eens gaat kijken waar jongeren en de docenten mee bezig zijn. Daarom hebben we contact opgenomen

‘De jongeren reageren heel enthousiast en daar gaat het uiteindelijk om.’ (Foto: NCRV)

met het dienstencentrum van de Protestantse Kerk en voorgesteld rond kerst op het terrein van kerk en onderwijs dingen samen te doen. Dit heeft geleid tot het instellen van een werkgroep, de G10. Tien mensen uit de NCRV (radio en TV), de Protestantse Kerk (jeugdwerk, kerk en school), de Besturenraad (christelijk onderwijs) en Amnesty International (jongeren). Samen geven we het project vorm met ieder zijn eigen verantwoordelijkheid daarbinnen.’

Voorzichtig In sommige gevallen vinden docenten het geen extra energie geven als ook kerken bij het project betrokken worden. Ze hebben het vreselijk druk met de kerstmusical op school. Daar steken ze hun hele ziel en zaligheid in. Als het project op een gegeven moment gerealiseerd is en het applaus ontvangen, hebben ze wallen onder de ogen en zijn ze volledig uitgeput. Ze moeten er niet aan denken nog uitvoeringen te verzorgen buiten de school. Maar er zijn ook docenten die het project zo geweldig vinden dat ze graag meer optredens met de leerlingen zouden willen doen? Zij voelen ook een verantwoordelijkheid naar de kerk toe en willen het geluid van de jongeren daar laten horen. Voor die docenten initiëren we samenwerking tussen school en kerk. Predikanten moeten eerst maar eens voorzichtig gaan kijken op de scholen en proberen iets van het enthousiasme te proeven. In plaatsen als Kampen en Doorn is al sprake van

samenwerking tussen school en kerk. En in veel gemeenten groeit een samenwerking. De scholen die het projectmateriaal hebben aangeschaft vragen we contact te zoeken met de plaatselijke predikant(en). Laat ze eens komen kijken en kennismaken. Als G10 houden we de vinger aan de pols en geven we extra stimuli zodat kerk en onderwijs elkaar gaan vinden.’ Jelle Koolstra: ‘Belangrijk is dat ook in de kerk de taal van de jongeren gesproken wordt. Zeker met kerst moet de kerk een nieuw geluid laten horen, waardoor jongeren worden aangesproken. Mijn boodschap aan predikanten is: soms is het tijd voor een mooie preek, soms is het tijd om stil te zijn. Wees met kerst eens stil en luister naar het geluid van een nieuwe generatie. Laat jongeren hun eigen (kerst)verhaal vertellen. Misschien dat er dan iets moois wordt geboren.’

Ad van Oost is redacteur van Kerkinformatie

10

Kerkinformatie

December 2005

LIEDBUNDEL

Frans Rozemond

‘Woorden vinden voor mensen van deze tijd’ ‘Kansen om te zingen’, luidt de ondertitel van een nieuwe liedbundel Een vleugje olijf die onlangs in Zierikzee werd gepresenteerd. Het resultaat van drie jaar creatieve samenwerking tussen cantor Mar van der Veer en dominee-dichter Michiel de Zeeuw. Laatstgenoemde vroegen we naar de achtergronden van deze bundel. kerkgrenzen heen. We delen dezelfde drijfveer.’ Michiel verwoordt die behoedzaam: ‘Natuurlijk zijn ons uit de traditie veel mooie kerkliederen overgeleverd. Het is niet onze bedoeling dat oude te verwaarlozen. Maar wie in het heden leeft kan zich niet beperken tot de achteruitkijkspiegel. Geloven is in deze tijd vaak een roeien tegen de stroom in. Wij willen daarvoor eigentijdse woorden aanreiken. Bijbelse verhalen geven zo een andere smaak aan wat ons overkomt. Dat “vleugje olijf” maakt verschil. Daarover zingen helpt om door te gaan.’

Gelegenheidsliederen

Michiel de Zeeuw (42) en zijn echtgenote Joke van Voorst zijn elk als predikant verbonden aan de Gereformeerde Kerk van Zierikzee. Geen uitzonderlijke gemeente, maar wel één met een enthousiaste kerkmuzikale praktijk. Hoe komt een dominee tot het schrijven van kerkliederen? Michiel: ‘Het is wat mij betreft nadrukkelijk ontstaan vanuit het pastoraat. Gemeenteleden maken soms zulke indringende dingen mee, dat je op zoek moet naar woorden die mensen kunnen helpen. Al in mijn eerste gemeente Wommels schreef ik in heel concrete situaties of voor bijzondere diensten liedteksten. Op een gegeven moment merk je dat dat aanslaat en dat musici er ook iets mee kunnen. Zo heb ik in mijn Friese tijd samengewerkt met Meine Verbeek, met wie ik onder andere een kindermusical maakte’.

Het titellied van de bundel ontstond uit de nauwe contacten die de Gereformeerde Kerk van Zierikzee onderhoudt met de kerkelijke gemeenschap “De Brabantse Olijfberg” in Antwerpen. Die gemeente richt zich bewust op het helpen van asielzoekers en immigranten, die in België vaak met de nek worden aangekeken. ‘Zo hebben onze liederen vaak hun eigen lokale ontstaansgeschiedenis. Belangrijk is dat de taal de verbeeldingskracht voedt. En Mar van der Veer illustreert de teksten met zijn melodieën en bewerkingen zo treffend, dat het geheel een meerwaarde krijgt.’ Dat surplus missen de samenstellers van Een vleugje olijf vaak in praise-songs en evangelische liederen. ‘Daar hebben we niet zo veel feeling mee’, geeft Michiel toe. ‘Ik denk dat we tussen

Eigentijds Met cantor Mar van der Veer (54) klikte het meteen toen Michiel er drie jaar geleden predikant werd. ‘Mar is al vele jaren muziekdocent in Middelharnis en een bekende figuur in Zierikzee. Hij schrijft voor schoolkoren en zijn contacten reiken over

11

allerlei orthodoxie hier op Schouwen- Duiveland iets bieden náást het bestaande.’ Over belangstelling heeft het Zeeuwse duo niet te klagen. Bij het Nederlands Bijbelgenootschap verschenen inmiddels hun passieoratorium ‘Een gat in het dak’ en onlangs hun pinkstercantate ‘TAAL’. De bundel ‘Een vleugje olijf’ is een selectie van 44 liederen. Ze zijn voorzien van kooren pianonotaties, soms met extra zettingen voor fluit, hobo, klarinet, trompet of andere instrumenten. De bundel bevat bijbelliederen, liederen bij doop, avondmaal en het kerkelijk jaar, canons en kinderliederen. Daarnaast een aantal gelegenheidsliederen, zoals een lied gemaakt vijftig jaar na de Watersnoodramp 1953 (‘Er is een zee’, bij Marcus 6: 45-52), Kleine vogel (bij het overlijden van een kind), een canon over een tekst van Augustinus en een adventslied, in 2003 gemaakt na de geboorte van prinses Amalia, getiteld: ‘Zeven-twaalf’.

Michiel de Zeeuw (teksten) en Mar van der Veer (muziek), Een vleugje olijf. Kansen om te Zingen is verkijgbaar bij Intrada Muziekuitgave in Heerenveen, tel. (0513) 68 89 51, e-mail: [email protected], website: www.intradamusic.nl De prijs van de éénstemmige liedbundel is € 9,95 en van de meerstemmige editie € 22,70.

Kerkinformatie

December 2005

KERKINACTIE

Jaap ’t Gilde

Atjeh, een jaar na de tsunami Andreas Subiyono, directeur van de vereniging voor gezondheid, onderwijs, milieu en vrede (SHEEP) verloor 36 vrienden in Atjeh als gevolg van de tsunami. Zij waren vooral actief in de strijd voor vrede op Atjeh. Meteen na de ramp ging hij met zijn organisatie aan de slag in het verwoeste gebied.

De organisatie heeft haar basis in Yogyakarta en kan heel snel ter plekke zijn als ergens in de archipel plotseling nood heerst, zoals op Atjeh. Andreas: ‘Ik was op Java, toen ik het nieuws hoorde. Meteen zijn we zaken gaan voorbereiden en een week na de tsunami was SHEEP met mobiele medische teams in het gebied aanwezig. We verstrekten medicijnen, eerste hulp en voedsel in de kampen voor ontheemden in de streek rond Meulaboh op West-Atjeh.’ Op de langere termijn is veel meer nodig dan alleen noodhulp, weet de organisatie. ‘Mensen hebben recht op gezondheidszorg en onderwijs. Wij maken hen daarvan bewust, zodat ze zelf ook werken aan hun weerbaarheid’, aldus de directeur. Al in februari wilden de ontheemden terug naar hun dorpen. Ze hadden er genoeg van om in het kamp hun hand op te houden. De eerste weken kon dat natuurlijk niet anders, maar al snel wilden de zij de draad van hun leven weer oppakken. ‘Ze wilden de handen uit de mouwen steken in plaats van blijven afwachten. Omdat de overheid veel tijd nodig had voor het toewijzen van grond, konden we pas in juni beginnen met het egaliseren van grond en de bouw van de eerste huizen.’

Huizen, water en gezondheidszorg De stad Meulaboh aan de westkust telde voor de tsunami 200.000 inwoners, erna 160.000. Daarvan zaten 100.000 in ontheemdenkampen. SHEEP heeft tijdens de noodhulpfase contacten gelegd met de ontheemden uit zes dorpen. Nu wordt er gezamenlijk met de bewoners gewerkt aan de wederopbouw van die dorpen. ‘Dit is wat wij aankunnen’, legt Andreas uit. ‘Onze

In één van de nieuw gebouwde semi-permanente huizen is een medische post gevestigd. (foto: Kerkinactie)

insteek is om de dorpsbewoners zoveel mogelijk hun eigen ontwikkeling op te laten pakken. We hebben met de terugkerende ontheemden en een lokale architect een huis ontworpen. Het is een semi-permanent huis, maar door de goede de kwaliteit voldoet het aan de wensen van de bevolking en kunnen de huizen jaren mee. Een huis kost 1.200 euro.’ In totaal zullen er 466 huizen worden gebouwd. Half oktober waren er al meer dan honderd klaar. Ook wordt gewerkt aan het herstellen van de infrastructuur (zoals water- en sanitaire voorzieningen) en levert SHEEP medische zorg aan de teruggekeerde dorpelingen.

Nieuwe kans op vrede Kerkinactie en ICCO steunen in de door de tsunami getroffen gebieden het werk van plaatselijke organisaties en kerken. Bijna 18 miljoen euro is besteed en voor een bedrag van 10 miljoen euro zijn projectaanvragen in behandeling. SHEEP ontvangt 700.000 voor haar wederopbouwproject in West-Atjeh. Dit project loopt door tot april 2006.

Andreas kent veel mensen in Atjeh. ‘Activisten’, noemt hij ze. Mensen die vrede willen stichten in het conflict tussen de Indonesische regering en de strijders van de beweging Vrij Atjeh (GAM). De meeste van zijn omgekomen vrienden werkten voor organisaties die werden en worden gesteund door Kerkinactie en ICCO. Door het verlies van goed opgeleid personeel zijn deze organisa-

12

ties verzwakt tevoorschijn gekomen uit de tsunami. Bovendien was ook de schade aan kantoorgebouwen en inventaris groot. De tsunami heeft veel verdriet en schade aangericht onder de Atjeese bevolking. Maar er is ook een bijkomend voordeel. Voor de tsunami gingen mensen gebukt onder de repressie van de regering en de GAM. Ze bleven thuis of waren juist op de vlucht voor het geweld. Velen verdienden geen inkomen. Sinds de tsunami gaan mensen makkelijker de straat op en praten ze weer met elkaar. De vensters in Atjeh zijn opengegaan. De aanwezigheid van buitenlandse hulporganisaties draagt ertoe bij dat ze ook openblijven. En belangrijker, het klinkt misschien wrang, maar zonder de tsunami was de vrede in Atjeh nog altijd ver weg geweest. Het conflict moest worden opgelost om de noodhulp en wederopbouw op gang te brengen.

Voor actuele informatie zie de speciale website: www.tsunamihulp.nl

Kerkinformatie

December 2005

KERKBALANS

Dirk Bijl

‘Een kerk is heel wat waard’ Kerkbalans 2006 komt dichterbij. De actieperiode in de plaatselijke gemeenten is van 15 tot en met 28 januari met als thema “Een kerk is heel wat waard!” Ambtsdragers en duizenden vrijwilligers zullen traditiegetrouw op pad gaan. Maar er zijn zorgpunten! Extra aandacht en inzet zullen noodzakelijk zijn.

Zonder pessimistisch te willen zijn ben ik ervan overtuigd, dat de plaatselijke organisatoren bij de komende actie Kerkbalans op tegenwind kunnen rekenen. Want: – een dit voorjaar door de Raad van de Plaatselijke Geldwerving gehouden onderzoek in gemeenten in de Protestantse Kerk in Nederland laat zien dat de opbrengst van Kerkbalans 2005 voor het eerst in ruim dertig jaar lager uitvalt. Wat betekent dat voor 2006? – de concurrentie van allerlei geldwervende organisaties is groot. Geen week zonder folders in de brievenbus met daarin een oproep tot een gift. Dat alles ondersteund door aansprekende presentaties in de media. Kan Kerkbalans die concurrentieslag aan? – de economische situatie en verwachting voor 2006 zijn door flinke mistflarden omgeven. De Troonrede signaleerde weliswaar een langzame economische progressie, maar steeds duidelijker wordt dat voor burgers de primaire kosten zoals tarieven voor energie en water een flinke aanslag op het gezinsbudget zullen doen. En uiteindelijk moet nog blijken hoe de premie voor de ziektekosten zal uitwerken. Onzekere economische factoren die gevers aan Kerkbalans minstens aan het denken zullen zetten! – de recente publicaties over de niet mis te verstane verschillen van inzicht over de landelijke financiën van de Protestantse Kerk in Nederland zullen, zelfs bij trouwe gevers aan Kerkbalans, vraagtekens oproepen. Het ontbreken van voldoende transparantie in het Protestants kerkelijk cijfermateriaal en de daardoor ontstane scherp ingenomen posities kunnen negatief werken in het geefgedrag. (Hoopvol is, dat partijen elkaar in elk geval ontmoet hebben en dat een verder contact ook al is afgesproken. Maar wanneer zal zo’n positief signaal bij de kerkleden zijn doorgedrongen? Tijdig genoeg voor Kerkbalans?) Kortom: bovenstaande beïnvloedingsfactoren zullen landelijk en plaatselijk van organi-

satoren en uitvoerders van Kerkbalans 2006 grote alertheid vragen!

Inzicht Voorop blijft staan dat Kerkbalans een appèl doet op de plaatselijke gemeenten voor de plaatselijke kerk. Tevens, dat Kerkbalans geen “giftje” vraagt, maar een echt offer, waardoor de plaatselijke kerkgemeente aan het werk kan. Naar binnen en naar buiten.

een hogere bijdrage. Zij lopen de kerkdeuren weliswaar niet plat, maar hechten wel belang aan kerkbezoek tijdens de scharnierpunten van het leven (doop, huwelijk, begrafenis) of bijvoorbeeld in de kerstnachtdienst. Zij begrijpen best dat de kerk geld kost. Ook de diaconale en pastorale hulp aan mensen in moeilijke situaties heeft hun instemming en waardering. Daarbij: randkerkelijken en “mensen in de kaartenbak” hechten soms onverwachte waarde aan het kerkgebouw en willen daaraan bijdragen. Want dat gebouw vormt, naar hun mening, een beeldbepalend onderdeel van hun woonwijk. Of men kent het van allerlei activiteiten: van concert tot literaire avond, van vrouwenvereniging tot medisch-maatschappelijk zorgpunt.

Doelgroepen Op al die verschillende motieven kan Kerkbalans inspelen. Het thema “Een kerk is heel wat waard” heeft dan ook een meerdimensionale betekenis. Er valt veel voor te zeggen om de trouwe kerkgangers een andere brief te sturen dan hun randkerkelijke medegemeenteleden. Kort geleden, toen ik een ontmoeting mocht voorzitten tussen het moderamen van de synode en ambtsdragers uit Flevoland, werd duidelijk wat zo’n nieuwe organisatorische opzet kan opleveren. In Swifterbant, zo werd ons verteld, had Kerkbalans 2005 op basis van doelgroepenbeleid zo’n € 10.000 meer gescoord! De folder voor Kerkbalans 2006

Transparant in verkondiging, in dienst aan de naasten en in financiële verantwoording. Recente onderzoeken laten zien dat meelevende kerkleden bereid zijn hun gift te verhogen mits die gift wordt gebruikt voor de plaatselijke gemeente en mits het doel maar helder is. Lange brieven zijn aan die categorie niet besteed. Je moet ze gewoon uitleggen: zoveel is nodig, voor dat doel, doet u mee? Uit die onderzoekjes blijkt verder dat veel randkerkelijken wel degelijk bereid zijn tot

13

Kerkbalans mag niet worden afgedaan als “technisch kunstje”. Natuurlijk maken we gebruik van actuele inzichten in de geldwervingsmethodiek. Maar voor alles gaat het om de plaats van de kerk in het leven van anderen en van onszelf. Wij willen iets uitstralen van wat wij geloven en beleven. Daarom: ondanks tegenwind heb ik groot vertrouwen in het resultaat van Kerkbalans 2006. Een kerk is heel wat waard!

Dirk Bijl is lid van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving en voorzitter van de Interkerkelijke Commissie Geldwerving (Kerkbalans)

Kerkinformatie

LITURGIE

December 2005

Frans Rozemond

Kees van Setten: ‘Alle liedculturen hebben kernkwaliteiten’ Als Kees van Setten thuis een CD-tje opzet, luistert hij graag naar Bach. Maar zondags in de kerkdienst kan hij een evangelisch lied ook waarderen, naast een vertrouwde psalm, een Taizélied of een poëtisch werk van Huub Oosterhuis. Gaat dat dan wel samen? ‘We moeten af van die esthetische oorlogen’, vindt Van Setten. Het evangelische lied zorgt van tijd tot tijd in menige kerkenraadsvergadering voor opschudding. Nieuwe generaties zetten vraagtekens bij het idioom van Liedboek, Zingend Geloven en Dienstboek, terwijl anderen deze verworvenheden juist met hartstocht verdedigen. Kees van Setten, in het dagelijks leven teamleider op een middelbare school in Maarssen, verbaast zich regelmatig over de felheid waarmee predikanten, kerkmusici en gemeenteleden hun hakken in het zand zetten. Volgens hem kan het best anders. Van Setten studeerde ooit theologie in Utrecht en heeft als amateur-organist, pianist en componist ruime ervaring in het meewerken aan kerkdiensten. Hij behoorde tot de samenstellers van de Evangelische Liedbundel en onder zijn eindredactie kwamen de bijbehorende meerstemmige begeleidingsboeken tot stand. Ook is hij nauw betrokken bij het dit voorjaar gepresenteerde project ‘Psalmen voor nu’, een nieuwe psalmberijming getoonzet op lichte muziek uit de brede poptraditie (www. psalmenvoornu.nl). Van Setten verdiepte zich in muzikale tradities van de angelsaksische wereld, gaf concerten in Oost-Europa, publiceert regelmatig over de rol van moderne muziek in de kerk en geeft workshops voor gemeenten, predikanten en musici. Hij pleit ontspannen voor integratie van de verschillende liedculturen binnen de kerk. Volgens hem zijn er vooral mogelijkheden in plaats van tegenstellingen.

Nieuwe tijden Van Setten: ‘De popcultuur van de jaren zestig en zeventig stroomt de kerken binnen. Daar kun van alles van vinden, maar je houdt het niet tegen. Het opwekkingslied is niets anders dan melodieuze pop, met een eigentijds idioom, piano, gitaren en slagwerk. Het sluit aan bij de culturele bagage van veel gemeenteleden tot vijftig jaar. Dat is eigen aan nieuwe tijden: onze psalmwijzen zijn verwant aan straatliedjes van toen en het Liedboek draagt sterk het stempel van de strofische zingcultuur uit de 18e en 19e eeuw. Het heeft ons een schat aan liederen opgeleverd, die ik nooit zou wil-

len missen. Maar om die ene traditie nou te verheerlijken? Negentig procent van de christenen in de wereld belijdt zijn geloof in pop-idioom. Kijk eens naar het dansen en zingen van Afrikaanse christenen. Is dat soms niet authentiek? Alleen al om elkaar als geloofsgenoten te herkennen zouden we van elkaar moeten willen leren. Het gaat om Pinksteren in culturen’.

Hersenhelften Er is veel angst in de kerk om het roer om te gooien, meent Van Setten. Daardoor liggen tal van eenzijdigheden op de loer. ‘Het is zo makkelijk om liederen af te schieten. Ik weet er van mee te praten. Toen we aan de Evangelische Liedbundel werkten heb ik me nogal verzet tegen opname van “Daar ruist langs de wolken”. Ik vond het een draak van een lied, om allerlei redenen. “Maar de mensen zingen het zo graag”, zei een ander. We waren het sterk oneens, maar het kwam er wel in. Jaren later moest ik het meezingen in een dienst en in die context deed het mij emotioneel wat. Dat kan je dus zomaar gebeuren. Ander voorbeeld: Huub Oosterhuis heeft prachtige liederen geschreven. Ik heb ze vaak gezongen en begeleid en kan er ontzettend van genieten. Maar zing er vijf achter elkaar en je begint toch wat genoeg te krijgen van al die metaforen en stoere pianopartijen. Zijn daarom die liederen niet goed? Onzin natuurlijk!’ ‘Om die zelfde reden kan ik de kritiek op evangelische liederen goed begrijpen: ze zijn zo vrolijk en zo simpel, zegt men dan, ze zijn “niet door Auschwitz heen gegaan”, waar blijft de eerbied? Die hiaten zie ik ook, ik pleit ook niet voor een monopolie op opwekkingsliederen in de kerkdienst. Alle eenzijdigheid gaat op den duur vervelen. De psalmen verwoorden op unieke wijze de rauwe werkelijkheid van het leven. Maar het alléén maar psalmen zingen begint zelfs bij bondsgemeenten problemen op te leveren. Denk ook aan onze Liedboekgezangen, met al hun keurig rijmende coupletten. Velen is het te hoogverheven, te statisch. Alle liedculturen hebben kernkwaliteiten en valkuilen. Het is maar hoe je er mee omgaat.’

14

Volgens Van Setten heeft de gemiddelde kerkganger van nature behoefte aan afwisseling. Dat heeft niets met intelligentie of opleiding te maken, benadrukt hij. ‘Onze ene hersenhelft is ingesteld op het verwerken van informatie, op kennis en concentratie, maar de andere helft gebruiken we voor het uiten van gevoelens, voor een rechtstreekse betrokkenheid op God. Dat vindt allemaal plaats in die ene kerkdienst. Waarom zouden we krampachtig doen alsof het ene goed is en het andere verkeerd? De weerstand tegen het evangelische lied heeft vooral te maken met emoties, met weerzin tegen bepaalde stijlen. Als we dat toch eens los konden laten! Wij moeten ophouden met het voeren van esthetische oorlogen. Ze zijn zinloos.’ De boodschap is duidelijk, maar nu de prak-

tijk. Kent Van Setten gemeenten waarin die ideale balans in liedculturen al is bereikt? ‘In Nederland niet zo veel’, geeft hij toe. ‘Het ontbreekt veel gemeenten aan visie op dit punt. Daardoor dreigt de kerk uiteen te vallen in liturgische richtingen. In alle bescheidenheid, ik geloof dat God dit niet wil. Wij horen toch bij Hem, en dus bij elkaar, zoals we zijn? We mogen elkaar niet vanwege onze esthetische voorkeuren links laten liggen. Ik denk in dit verband vaak aan een uitspraak van Dittrich Bonhoeffer: “De kerk is een pneumatische gemeenschap, niet een psychische”. We horen niet bij elkaar vanwege onze spirituele of muzikale voorkeuren, maar vanwege onze verbondenheid in

matische ommezwaai. De organiste vond het helemaal niks, werkte in alles tegen. Totdat ze merkte dat er heel wezenlijk iets ten goede veranderde bij de gemeenteleden. Ze ging meedoen en componeerde een smaakvol stuk voor twaalfsnarig slaggitaar en orgel; de eerste van een prachtige reeks lokale kerkmuzikale composities. Volgens mij moeten we dat in Nederland ook meer durven: samenspel van orgel met fluit, hobo, barokblokfluit, jambee. Laat die violiste maar meespelen in de dienst. Betrek mensen erbij, vorm combinaties. Wissel gerust een psalm af met een opwekkingslied. Bij het één duik je in de diepten van een tekst, bij het ander kom je tot ongecompliceerde lofprijzing. Laten de voorgangers het theologisch kader bewaken, zodat het verantwoord blijft. Dat bedoel ik met visie. Integreren is wat anders dan alles op één hoop gooien.’

Beroep op professionaliteit

Christus, in de Geest. Kijk eens, ik houd van Bach en mijn vrouw van “opwekking”, maar wij houden ook veel van elkaar en wij hebben moeten leren elkaars taal te spreken. Zo zou het in de kerk ook moeten zijn.’

Visie ontwikkelen Is het echt nodig om als kerkenraad speciaal over deze zaken een visie ontwikkelen? Van Setten: ‘Laten we nuchter zijn: over dertig jaar zijn er geen organisten meer. Ik maak me daar wel ernstig zorgen over, maar die kant gaat het wel op. We zullen gedwongen zijn om andere liedculturen ruimte te geven. Ik begrijp ook wel dat mensen dat griezelig vinden, maar het is niet per definitie negatief. Ik heb er in Engeland verrassende voorbeelden van gezien. De Episcopaalse kerk in Houston – op dat moment hoogliturgisch maar tanend – maakte in 1973 een charis-

Hoe kun je als gemeente tot integratie van liedculturen te komen? Want vaak verharden de standpunten zich direct als iemand er over begint. Van Setten is daar verrassend duidelijk in: ‘Zonder kleerscheuren zal het niet gaan. Het hoofdprobleem ligt vaak bij de predikant. Die heeft tijdens zijn opleiding maar weinig geleerd over muziek, überhaupt weinig over non-verbale communicatie in kerkdiensten. Als je predikant op dit punt geen visie ontwikkelt, houdt het op. Hij of zij is de sleutel tot verandering. Vaak masseren predikanten teveel, ze werken een wensenlijstje af. Dat levert slechts worst op, een grote grijze stegemanworst! En verder: nodig je organisten en cantor eens uit en vraag hoe ze willen functioneren in een veelkleurige gemeente. Doe een beroep op hun professionaliteit, stimuleer ze tot samenspel en laat zien dat stijl-tegenstellingen juist interessant kunnen zijn. Ze zullen hun solistenrol misschien kwijtraken en anderen naast zich moeten dulden. Veel kerken zouden gebaat zijn bij kerkmusici, die een muziekband kunnen leiden of kunnen voorzingen. Voor echte integratie is dat belangrijk. Een bekende joodse filosoof (Heschel) gaf zijn leerlingen mee: een voorzanger moet vechten om reactie! Met andere woorden: als de gemeente professioneel wordt uitgedaagd komt er weer diepte. Denk niet dat er geen voorzangers te vinden zijn. In evangelische gemeente hebben ze ze volop. En ja, in het uiterste geval moet je onwillige kerkmusici laten gaan. Dat is niet makkelijk, maar het is beter dan visieloos doormodderen.’

Drs. C. van Setten

tes en geleid door zangleiders. Dat blijkt erg aan te slaan. Verder denk ik aan de dienst der genezing, die moet uit de mirakel-sfeer worden gehaald. Het in stilte bidden voor elkaar, de handoplegging, het zalven van zieken, het zijn allemaal voluit bijbelse rituelen die we in de kerk te lang verwaarloosd hebben. En ten derde noem ik de rol van de instrumentele muziek als taal. Wij zingen de schriftlezing vaak weg met een aantal coupletten. Maar tijdens een muzikale meditatie of gevolgd door een eenvoudig Taize-lied blijft de gelezen bijbeltekst veel beter ‘hangen’. Meer ruimte voor de nietverbale geloofscommunicatie dus. Dan kan die andere hersenhelft ook eens aan z’n trekken komen’.

Waardevol Tenslotte: welke liturgische aspecten uit de evangelische traditie zou u willen kenmerken als waardevol voor andere gemeenten binnen de PKN? Van Setten noemt er drie. ‘Evangelische diensten beginnen vaak met een langere lofprijzing, afgewisseld met stil-

15

Frans Rozemond is eindredacteur van Kerkinformatie

Kerkinformatie

KERKELIJK VRIJWILLIGERSBELEID

December 2005

Anja de Zeeuw

‘Liefde spiegelen in vrijwilligerswerk’ ‘Wat de kerk goed kan, is mensen mobiliseren, zowel voor haar eigen klussen, als voor klussen in de maatschappij. Ga maar na: driekwart van alle vrijwilligers in Nederland is kerkelijk betrokken.’ Dat zegt Jan van der Wolf, één van de predikanten van de Protestantse Gemeente in Zeewolde, met 3.400 leden en tussen de 500 en 700 vrijwilligers.

binden van vrijwilligers in de kerk’. De brochure kwam in handen van onder anderen Peet Valstar van het Protestants Landelijk Dienstencentrum, en leverde ideeën op voor ‘Werven, begeleiden en uitzwaaien – een werkboek voor kerkelijk vrijwilligersbeleid’ dat deze maand verschijnt.

Geboeid of verbonden? Jan van der Wolf ontdekte dat er twee soorten vrijwilligers zijn in de gemeente, net als in bedrijven. ‘Je hebt enerzijds “geboeide” mensen, die gericht zijn op hun eigen persoonlijke ontwikkeling. Zij kiezen voor een organisatie of bedrijf als ze er kunnen groeien, er carrièremogelijkheden hebben. Een voorbeeld daarvan waren een tijdje geleden de IT-mensen die voor een betere lease-auto bij de buren gingen werken. En er zijn “verbonden” mensen, die veel meer denken vanuit het ideaal van de organisatie. Denk hierbij aan de vroegere werknemers van Fokker, die er gloeiend trots op waren dat ze bij Fokker mochten werken en aan een fantastisch vliegtuig meebouwen.’ Jan verdiepte zich in de verhouding tussen een organisatie en een enkeling, en constateerde dat behalve het zakelijke (arbeids)contract ook het zogeheten psychologisch contract ertoe doet. Dit is een onuitgesproken verbintenis waar niet vaak MAKE A DIFFERENCE DAY

Vrijwilligers ervaren in de kerk dat ze gekend worden in wat ze kunnen, in hun gaven (Foto: Marcel Minnee)

Omdat Jan onder de indruk was van de inzet van al deze vrijwilligers in zijn gemeente én omdat hij wilde weten wat hun motivatie was, besteedde hij zijn studieverlof in 2002 aan vrijwilligersbeleid. ‘In het woord “vrijwilliger” zitten de woorden

“vrij” en “wil”- niemand draagt vrijwilligers op iets te doen. Blijkbaar ontvangen ze ook iets terug voor hun inzet, anders blijven ze hun werk niet doen.’ Het studieverlof van Jan van der Wolf leverde een brochure op ‘over het boeien en

16

Op 9 en 10 december zetten tienduizenden vrijwilligers in Nederland zich eenmalig in voor anderen. Dan wordt namelijk het landelijk vrijwilligersweekend gehouden onder het motto ‘Make a Difference Day’ (MADD). Met dit weekend wordt de viering van het regeringsjubileum van koningin Beatrix afgesloten. Ook kerken kunnen aan MADD meedoen. Zo vraagt de Protestantse Gemeente in Amsterdam mensen om in hun buurt iets te ondernemen, bijvoorbeeld met kinderen, met aan huis gebonden mensen, of in de wijkkerk te klussen. Op de website www.makeadifferenceday.nl kunnen mensen zich aanmelden voor een klus, of kunnen klussen aangemeld worden waarvoor in het weekend van 9 en 10 december vrijwilligers nodig zijn. In Engeland en de Verenigde Staten worden zo veel nieuwe vrijwilligers geworven!

over gepraat wordt, maar die wel bestaat. Het psychologisch contract bepaalt wat een organisatie aan de persoon geeft en andersom. Jan: ‘Om bij het voorbeeld van Fokker te blijven: Fokker gaf zijn werknemers trots en eigenwaarde, en in ruil daarvoor gaven de werknemers hun werkzaamheden aan Fokker om vliegtuigen te kunnen maken.’ Dit psychologisch contract geldt ook voor veel vrijwilligers in de kerk, zegt Jan. ‘De vrijwilligers geven iets aan de kerk dat ze nodig heeft om te kunnen functioneren, maar de kerk geeft ook veel aan de vrijwilligers. Bijvoorbeeld het gevoel dat zij zich kunnen ontplooien in een bepaalde taak. Dat ze ervaren dat ze invulling kunnen geven aan hun roeping als gelovige. De kerk geeft vrijwilligers de gelegenheid om iets te betekenen voor anderen. Ook ervaren ze dat ze gekend worden in wat ze kunnen, in hun gaven. Veel mensen hebben het idee: wil ik bezig blijven met geloven, dan moet ik iets doen, anders verdampt het. Vrijwilligerswerk in de kerk geeft mensen dus de gelegenheid om direct of indirect met geloof bezig te zijn. Natuurlijk is er ook een principiële kant: de toerusting van de heiligen tot dienstbetoon, om met Paulus te spreken. En we voeden mensen uit de Bron. Bij ons in Zeewolde is dit een belangrijke bijbeltekst: “Wij hebben lief, omdat Hij ons als eerste heeft liefgehad.” De eerste liefde – zoals Henri Nouwen dat noemt – is onvoorwaardelijk en niet-verdiend; ze gaat aan alles vooraf. Wij mogen die eerste liefde spiegelen.’

THEORIE EN PRAKTIJK IN WERKBOEK

In totaal zijn er binnen de Protestantse Kerk in Nederland circa 250.000 vrijwilligers actief. Het werkboek ‘Werven, begeleiden en uitzwaaien’ helpt protestantse gemeenten bij het benaderen van vrijwilligers, hen goed te ondersteunen en na afloop van hun werk goed uitgeleide te doen. Het werkboek maakt onder andere onderscheid tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ vrijwilligers. ‘Oude’ vrijwilligers zijn gemeenteleden die langdurig werkzaam zijn in de kerkelijke organisatie gedurende een flink aantal uren per week en die allereerst en vooral de gemeenschap zoeken. De ‘nieuwe’ vrijwilligers zijn vooral geboeid door één aspect, leggen zich niet vast voor een langere periode, stellen meer kwaliteitseisen en hechten ook aan persoonlijke groei en zelfontplooiing. Het werkboek laat met name zien wat er nodig is om deze ‘nieuwe’ vrijwilligers te vinden. Van hen zal de kerk het in toenemende mate moeten hebben, want het aantal ‘oude’ vrijwilligers neemt af. Naast theorie over vrijwilligersbeleid bevat het werkboek ook achtergrondverhalen uit de praktijk en werkbladen waarmee gemeenten aan de slag kunnen gaan. Het losbladige werkboek is vanaf half december verkrijgbaar bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum, afdeling Brochureverkoop, tel. (030) 880 17 24, e-mail: [email protected]

Doopouderling ‘Geboeide’ of ‘verbonden’ vrijwilligers moet je verschillend werven, weet Jan. ‘Tegen de “verbonden” mensen werkt het als je zegt: “De kerk heeft je nodig.” “Geboeide” mensen kun je werven met: “Ik heb een hele interessante klus voor jou”. Om goed vrijwilligersbeleid te voeren, hoeft de kerk geen extra dingen te doen, vindt Jan. ‘Maar ze kan dingen wel even ánders doen. We kunnen bijvoorbeeld nog meer gavengericht bezig zijn. Daarmee bedoel ik: de vrijwilliger met zijn of haar mogelijkheden centraal stellen, en niet de functies. Binnen functies kunnen we kijken naar wat iemand kan en wil, en of daar een aparte functie van te maken is. Zo heeft de gemeente Zeewolde bijvoorbeeld een communicatieouderling, die bezig is met publiciteit en het opzetten van een website, omdat hij aangaf dat graag te willen. En we hebben een doopouderling die alles organiseert rond doopdiensten. In een jonge gemeente als de onze is dat fantastisch. We hebben ook jeugdouderlingen die alleen maar met jongeren op straat praten, en nooit dienst doen in de kerkdienst, omdat ze daar niets in zien.’ De aansturing van deze verschillende nieuwe vrijwilligers vergt meer aandacht, ervaart Jan. ‘Je krijgt een lappendeken van taken in de gemeente, waardoor

‘Binnen vrijwilligersfuncties kunnen we kijken naar wat iemand kan en wil, en of daar een aparte functie van te maken is.’ (Foto: PKN)

veel afstemming nodig is. ’ Wat doet Jans eigen gemeente anders sinds zijn studieverlof? De kerkenraad in Zeewolde besloot onder andere regelmatig ondersteuningsgesprekken te houden met vrijwilligers. Jan: ‘We zeggen bijvoorbeeld: “Dit jaar willen we alle kosters spreken. Of de organisten.” Het is niet mogelijk om met zoveel vrijwilligers iedereen één keer per jaar te spreken. Voor iemand die het kerkblad rondbrengt, is dat ook minder nodig. Maar heeft iemand een grote vrijwilligerstaak, dan proberen we dat wel. We vragen dan onder andere hoe ze de organisatie ervaren, wat er goed gaat, waar ze tegenop lopen en wat ze willen leren. Indirect geven we daarmee aan dat we belangrijk vinden wat mensen doen.’ Ook krijgen vrijwilligers die stoppen in Zeewolde een soort exitgesprek. ‘We bedanken hen dan voor hun inzet. We geven geen speciaal cadeau, maar aandacht. We benoemen wat we goed vonden aan elkaar en vragen waar we op moeten letten als we een opvolger zoeken. Dan voelen mensen zich serieus genomen.’ Jan ervaart dat het vrijwilliger-zijn voor som-

17

mige mensen de enige manier is om bij de kerk betrokken te zijn. ’Jammer dat je hen niet meer in de kerk ziet nadat ze met hun taak gestopt zijn. Maar daar zit het ideaal achter dat we een levensloop-kerk zijn, dus van de wieg tot het graf. Dat geldt niet voor iedereen.’

Anja de Zeeuw is freelance journalist

TIPS VAN JAN VAN DER WOLF

1. Let op hoe je iemand vraagt voor vrijwilligerswerk – is hij of zij ‘verbonden’ of ‘geboeid’? 2. Vraag regelmatig in de wandelgangen hoe het met iemands taak gaat, dan hoef je minder ondersteuningsgesprekken te houden 3. Hou soms een ondersteuningsgesprek aan de hand van een model uit het werkboek, dan vraag je weer eens andere dingen dan normaal.

Kerkinformatie

JEUGDWERK

December 2005

Henk Bosch (samenstelling)

Een apostel over de vloer… Een oude, stoffige man in een kamelenharen mantel, leunend op een stok. Ziet zo een apostel er uit? Is hij wel te verstaan? Wat kun je verder van zo’n persoon verwachten? Dat zijn zo een aantal vragen die jongeren bezighouden in het programma van De Twaalf, een project van het Jeugdwerk van de Protestantse Kerk.

Kern van het project is dat twaalf moderne apostelen in het hele land jongerengroepen opzoeken om het verhaal van God en mensen te delen. Zo toog de apostel Saleem naar hervormde en gereformeerde jongeren uit Daarlo tijdens hun kampeerweek in Markelo. De verrassing was groot toen Saleem aankwam: een vlotte veertiger met stekeltjes in spijkerbroek en slobbertrui! Bepakt en bezakt met talloze koffers, kistjes en dozen. Hij ging op een ontspannen en eigentijdse manier met de jongeren om, zette ze aan het werk en aan het denken over de volgende onderwerpen: – wat is een symbool? – wat is een teken? – wat is het verschil tussen die twee? – waar ben je trots op? – wat kun jij goed? – waar word je blij en gelukkig van? Dit verschilde natuurlijk per jongere, maar er werd veel aandacht besteed aan het respect voor, het samenwerken met en het luisteren naar elkaar. Dit zijn aspecten die erg belangrijk zijn om vrede te bewerkstelligen, al is het alleen maar vrede in je eigen kleine kring. Dat kan tenslotte al lastig genoeg zijn. Al doende kwam de groep tot een gezamenlijk symbool, waar van elke jongere een element in verwerkt was en

waar iedereen mee uit de voeten kon. Jeugdouderling Mirjam Valk-Mensink uit Daarle kijkt er kritisch-positief op terug: ‘Als leiding waren we zeker enthousiast over het programma, we zagen ook wel dat de jongeren er positief op reageerden, ook na afloop hadden ze het er nog uitgebreid over. De werkvormen waren ook zodanig gekozen dat er voor iedereen wel wat bij zat dat hem of haar aansprak. Wat we een beetje misten was de link naar het geloof en hoe de apostel zelf tegen zijn opdracht aankeek. Dit had hij mooi in zijn inleiding kunnen verwerken. Momenteel zijn we bezig met het scholingstraject dat bij dit programma hoort en daarover zijn we erg enthousiast.’

Reacties van jongeren Hoe vonden de deelnemende jongeren het zelf? Marielle (16): ‘Er waren verschillende opdrachten, dat maakte dat het niet saai was. Het duurde best wel lang, maar we mochten veel zelf doen, dat is leuker dan allen maar praten’. Jarnick (17): ‘Toen ik hoorde dat er een apostel langs zou komen dacht ik: dat wordt saai!, maar het viel gelukkig mee.’ Marleen (15) over Saleem: ‘Hij brengt het op een leuke manier’. En Wendy (15) ‘Aan het begin vond ik het een beetje saai, maar later met het schilderen van onze eigen symbolen vond ik het leuk.’ Welke werkvorm vond je het leukst en ver-

Apostel Saleem met een jongerengroep (foto: PKN)

18

Projectmap De Twaalf

tel er eens iets over? Voor Marielle was dat het verzinnen van een symbool. ‘Iedereen kon zelf maken wat hij of zij leuk vond en uit al die tekeningen kwam een gezamenlijk symbool, dat nergens op sloeg, maar omdat we het samen hadden bedacht, was het erg grappig.’ Jarnick: ‘Het schilderen; het is niet makkelijk om iets persoonlijks te vertalen in een tekening en dan ook nog op zo’n manier dat andere mensen er ook iets van begrijpen.’ Wat denk je dat de achterliggende bedoeling was van de werkvormen van Saleem? ‘Om ons op een leuke manier kennis te laten maken met dingen van het geloof’, denkt Marleen. ‘Om ons meer inzicht te geven over hoe je met elkaar om moet gaan als christenen’ (Wendy). ‘Om door middel van samenwerking iets te maken waar we het allemaal over eens konden zijn. En te leren om respect te hebben voor de dingen die anderen wel leuk vinden, maar jij misschien niet’ (Marielle). Laatste vraag: zouden jullie het leuk vinden wanneer er nog eens een apostel bij jullie langs komt, bijvoorbeeld tijdens een clubavond? En welke zou je dan kiezen? Als het aan deze jongeren lag, zouden ze Thomas of Matthijs uitnodigen.

Kerkinformatie

December 2005

JEUGDWERK

Henk Bosch (samenstelling)

Als de apostel weer weg is… Een apostel van De Twaalf uitnodigen om in je gemeente nieuwe impulsen te geven aan jongeren is één ding. Maar er moet natuurlijk wel iets op volgen. Daarom is er een bijbehorende cursus Coachen voor jeugdleiders om de initiatieven die uit het bezoek van de apostel voortkomen verder vorm te geven.

De cursus zet de deelnemers aanvankelijk behoorlijk op het verkeerde been. Alle tafels en stoelen staan aan de kant, niemand heeft een zitplaats, er staan wat spullen in kratten en dozen in een hoek. De vraagtekens zijn groot bij de eerste opdracht van deze cursus coaching: richt deze ruimte in zodat jij je er prettig voelt. ‘Wat gaan we met deze ruimte doen? Waar moeten we op letten bij het inrichten ervan?’ De cursusleiding loopt rond en legt de vragen terug: ‘Wat zou je willen met deze gordijnen? Waar zou jij zelf het liefst zitten?’ Langzaam krijgt de ruimte kleur en sfeer, maar niemand begrijpt eigenlijk echt waar hij, zij mee bezig is.

Irritatie Niet alle deelnemers zijn in eerste instantie gelukkig met de werkwijze van de cursusleiding. Meer dan de helft van de tijd is niet duidelijk waar het programma heen zal gaan. De deelnemers krijgen geen duidelijke instructies, worden op zichzelf teruggeworpen en hebben geen idee wat er van hen verwacht wordt. Dat is niet echt wat je verwacht als je een cursus gaat volgen. Je rekent op instructies, handvatten, informatie, wegwijzers, maar je rekent niet op een vaag programma dat meer vraagtekens oproept dan je al had, en waarbij sommige deelnemers zelfs behoorlijk geïrriteerd reageren door het uitblijven van een duidelijke richting: ‘Ik heb geen idee waar je nou heen wilt. Kom eens to the point! Ik heb helemaal niet het idee dat ik iets aan het leren ben. Wat moet ik hier nou mee als ik straks weer met die tieners aan de slag ga? Wat heb je me te vertellen? Vertel dat dan eens, doe niet zo moeilijk, zeg wat je wilt en draai er niet omheen!’

Wie een apostel wil ontvangen of meer wil weten over de training Jongeren Coachen kan terecht bij de protestantse dienstencentra in de regio of bij Jeugdwerk Protestantse Kerk in Nederland, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 15 03, website: www.detwaalf.nl

Toch is deze ervaring precies datgene waar het in deze cursus om gaat: ruimte geven aan de groep, stimuleren en begeleiden. Wie dit proces doorgemaakt heeft, begrijpt vervolgens, gaandeweg de cursus, veel beter waar het bij coaching om gaat. Van de vier rollen in het coachend begeleiden neemt de cursusleiding in deze eerste opdracht er één aan. De andere rollen, die ook nodig kunnen zijn, worden bewust achterwege gelaten om de deelnemers goed te kunnen laten ervaren wat dit betekent in het proces. Er wordt overduidelijk iets gemist, waardoor het mogelijk is om later in de cursus beter te kunnen begrijpen wat coachen anders maakt dan leiding geven.

Coachingsrollen Bij de nabespreking van deze werkwijze krijgen de deelnemers informatie over de verschillende coachingsrollen. De ervaringen tijdens de eerste opdracht komen hierbij uitgebreid aan de orde, net als de werkwijze van de cursusleiding en het functioneren in de tienergroepen van de deelnemers zelf. Zo komt er al snel meer duidelijkheid over wat er van een coach wordt verwacht. Tijdens de tweede bijeenkomst wordt dit nog verder uitgediept en aangescherpt. Een van de cursisten is Marry, in haar eigen gemeente begeleidster van een tienergroep: ‘Het gaf me een raar gevoel, zo van ‘je doet maar, het maakt niet uit’. Maar het maakte wel degelijk uit wat ik deed. Er werd een beroep gedaan op mijzelf in de groep: ik werd medeverantwoordelijk gemaakt voor het proces. Ik zie nu dat ik sterk geneigd ben alles van tevoren te organiseren, maar dat ik, als ik gebruik weet te maken van de verschillende coachingsrollen, wellicht meer kan bereiken dan ik anders zou doen.’

De apostel Matthijs (foto: PKN)

chende houding deels al gebruiken. Het werken met tieners en jongeren hoeft dus niet totaal anders aangepakt te worden, maar wordt vanuit een andere invalshoek benaderd. Wie voorheen de leiding had, neemt nu een coachende, begeleidende rol op zich en geeft ruimte aan wat er in de groep zelf leeft. Door de verschillende coachingsrollen in te zetten, dring je jezelf niet op. Coachen is een houding die ervoor zorgt dat er ruimte is, waardoor de groep zelf tot actie over kan gaan. Een coach bepaalt niet, maar begeleidt, en weet van tevoren dus nooit helemaal waar het naar toe zal gaan. ‘Wat ik vooral leerde’, zegt Tineke, begeleider van een tienergroep, ‘is dat ik eigenlijk altijd en overal aan het coachen ben. Door deze cursus ben ik er mee geconfronteerd en ben ik het me bewust. Daar zal ik zeker mijn voordeel mee doen als ik met de tieners optrek.’

Ruimte aan de groep geven

Henk Bosch is projectmedewerker Jeugdwerk

Belangrijk doel van de cursus is dat deelnemers zich, na het volgen van deze cursus, bewust zijn van de verschillende rollen die zij als coach in kunnen zetten. Op onverwachtse wijze wordt informatie opgedaan over het coachen van jongeren. Vaak blijkt tijdens de cursus dat deelnemers de coa-

Protestantse Kerk in Nederland

19

(Met dank aan: Mirjam Valk (jeugdouderlinge Daarle), Karen Hop (PDC-Overijssel-Flevoland Jeugdwerk PKN), Alice Gideonse (PDC-Zeeland), Irene Versnel (PDC-Noord-Holland)

Kerkinformatie

December 2005

KERKORDE

Margreet Willemze

Wat niet in de kerkorde staat… Bij de regionale bureaus en het landelijk dienstencentrum komen heel veel vragen binnen: over kerkelijk beleid en kerkordelijke regelingen, over al dan niet verleende bevoegdheden en tal van andere aangelegenheden. Veel vragen kunnen worden beantwoord, maar niet alle. Voor dat laatste kunnen vele redenen zijn; ik beperk me hier tot vragen die niet beantwoord kunnen worden, omdat in de kerkorde niet (meer) alles geregeld wordt.

Hervormden en lutheranen in onze kerk komen uit een traditie, waarin heel veel geregeld was; gereformeerden kenden aanzienlijk minder voorschriften. Bij het ontwerpen van de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland is geprobeerd niet alles in de kerkorde vast te leggen en het aantal regels te beperken. Of dat (voldoende) gelukt is zal blijken bij de evaluatie van de kerkordelijke regelingen: de synoden hebben al in 2003 besloten om na een aantal jaren te bezien of en waar, de bepalingen aanpassingen behoeven; daarbij is met name gedacht aan de regelingen betreffende de (bovenplaatselijke) bestuurlijke structuur en het toezien op de vermogensrechtelijke aangelegenheden.

Melden van gewijzigde situaties Onder de oude kerkorden was voorzien in een goede uitwisseling van gegevens tussen de verschillende ‘bestuurslagen’. Zo waren in de hervormde ordinanties en de gereformeerde uitvoeringsbepalingen tal van bepalingen te vinden over het doorgeven van wijzigingen ten aanzien van gemeenten (bijv. samenvoeging, splitsing) en predikanten (bevestiging, ontheffing, etc.). Ook in de Evangelisch-Lutherse Kerk was sprake van een ‘geregelde’ uitwisseling van gegevens. In de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland ontbreekt zo’n algemene bepaling dat wijzigingen moeten worden doorgegeven aan het ‘land’. We wilden immers niet meer álles regelen en het verstrekken van gegevens bij wijzigingen was in alledrie de kerken zo gewoon dat daarvoor geen bepaling nodig zou zijn. Maar nu er geen kerkordelijk voorschrift is, blijkt in veel gevallen - en dat was natuurlijk niet de bedoeling - ook de informatievoorziening achterwege te blijven, met alle gevolgen van dien.

Gevolgen van onvolledige informatie Als de actuele gegevens over gemeenten landelijk niet (meer) bekend zijn, bijv. doordat niet is doorgegeven dat gemeenten een andere naam, ‘status’ en adres hebben gekregen nadat ze gefedereerd of verenigd

Het is van belang dat gemeenten, predikanten en classes ervoor zorgen dat de juiste gegevens over gemeenten en predikanten (en anderen die kerkelijke bevoegdheden hebben) bekend zijn bij ‘Utrecht’. (foto: Corinth van Schaik)

zijn, heeft dat tot gevolg dat het bij de postverzending aan deze gemeenten mis gaat, dat in het jaarboek niet de juiste gegevens worden vermeld, en - in een aantal gevallen gemeenten voor de afdrachten betreffende de predikantstraktementen niet juist - te hoog - worden aangeslagen. Iets dergelijks doet zich voor als de wijzigingen in de ‘status’ van predikanten niet, niet tijdig of onvolledig worden doorgegeven. In de regelingen betreffende de predikanten (art. 21 Generale regeling predikantstraktementen en de Gids Arbeidsvoorwaarden) is wel een informatieplicht opgenomen. Toch is ook de berichtgeving over predikantengegevens lang niet altijd voldoende. Het gaat namelijk niet alleen om gegevens die nodig zijn voor de uitvoering van de traktementsen pensioenregelingen, maar ook om allerlei (aanvullende) gegevens die nodig zijn voor het jaarboek en voor het geven van informatie aan andere gemeenten. Als de feitelijke informatie over bevestiging, ontheffing, losmaking, etc. niet of niet volledig - met de juiste data - bekend is, kan geen antwoord worden gegeven op vragen vanuit gemeenten of classes, bijv. of de desbetreffende (voormalige) predikant al dan niet beroepbaar is, welke bevoegdheden betrokkene heeft, etc.

20

Het is dus van belang om samen - gemeenten, predikanten en classes - ervoor te zorgen dat de juiste gegevens betreffende gemeenten en predikanten (en anderen die kerkelijke bevoegdheden hebben) bekend zijn bij het ‘land’; in de meeste gevallen zal dat het synodesecretariaat zijn, maar het kunnen ook (andere) organen zijn, die verantwoordelijk zijn voor de postverzending of de uitvoering van en informatieverschaffing over toepassing van de kerkelijke regelingen.

Gewoon blijven doen! Nog één opmerking: dit artikel is geen pleidooi om in de kerkorde weer de verplichting op te nemen om allerlei gegevens door te geven aan landelijke organen. Het is wel een oproep om - ook zonder kerkordelijke regeling - gewoon weer te doen wat vroeger in onze kerken gewoon was, namelijk het doorgeven van (wijzigingen in) de gegevens van gemeenten en predikanten. Alleen dán is het mogelijk om vanuit de dienstencentra goede informatie te verschaffen en de juiste antwoorden te geven.

Margreet Willemze geeft leiding aan de afdeling Juridische zaken en colleges

Kerkinformatie

December 2005

RUBRIEK

Predikantswisselingen

Beroepen te Bruchem-Kerkwijk-Delwijnen (herv.) en te Ederveen, ds. M.A. Kuyt te Genemuiden (herv. wijk 2); te Colijnsplaat (prot. gem.), ds. A. Spaans te Westkapelle; te Ederveen (herv.), ds. M.A. Kuyt te Genemuiden (herv. wijk 2); te s-Gravenhage-Oost, ds. R.E. Stiemer te Capelle aan den IJssel (SoW) wijkgem Capelle-Oostgaarde; te Heteren (herv.), ds. L. Lammers te Giessen-Nieuwkerk; te Hoevelaken, Stoutenburg en Achterveld (wijk Oost), ds. J.P. Nap te Zeist; te Leeuwarden (prot. wijkgem. Camminghaburen), ds. mw. S.A.F. Hofstra te Ryptsjerk (SoW) beperkte werktijd; te Moordrecht, ds. G.D. Kamphuis te Amstelveen-Buitenveldert; te Monster (herv.), ds. G.D. Kamphuis te Amstelveen-Buitenveldert; te Ridderkerk (herv. wijkgem. Singelkerk), ds. P.H. van Trigt te Ede; te Wapenveld (herv.; wijk noord), ds. J. van Dijk te Ridderkerk.

Wielenga te Surhuisterveen; naar JutrijpHommerts, proponent mw. C.R. Koops te Tiel; naar Noordwijk (herv. wijkgem. b.a. Ichtus), ds. F. van Roest te Ermelo; naar Scharmer-Harkstede (prot. gem. i.w.), proponent mw. M.M. Slagter-Pranger te Lieveren; naar Schaarsbergen (prot. gem.), ds. mw. W. Hartogsveld te Haaksbergen-Buurse; naar Utrecht (Evang.-Luth. Gem.), ds. mw. (dr.) Ch.R.B. Karrer-Grube te Utrecht; naar Wezep-Hattemerbroek (herv. wijk 2), ds. L. Lammers te GiessenNieuwkerk; naar Willige Langerak (herv.), proponent L. Plug te Katwijk, die bedankte voor Poeldijk; naar Wilnis (herv.), kandidaat J.P. Ouwehand te Apeldoorn; naar Wijk (bij Heusden, herv.), ds. J.P.J. Voets te Stolwijk; naar Witmarsum en Pingjum en Zurich (prot. gem.), ds. P. Wattel te Koudekerke; naar Zwijndrecht (herv.), ds. A.J. Renkema te Dordrecht (SoW) wijk Sterrenburg.

Aangenomen

Bedankt

naar Augustinusga/Surhuizum, ds. B. van der Boon te Lutjegast (in ged. Dienst); naar Bedum en Onderdendam (herv.), ds. D.M. Heikoop te Ilpendam en Watergang; naar Blaricum (prot. gem. i.w.), ds. J. Rinzema te Vianen; naar Bleiswijk (herv. wijkgem. Dorpskerk), ds. E. van Rooijen te Ouderkerk aan den IJssel; naar Diemen (prot. gem.), ds. mw. (dr.) H. Nováková-Civisová te Farmsum-Oosterhoek-Meedhuizen; naar Dronrijp/Menaldum e.o. (prot. gem.), ds. J.

voor Alphen a/d Rijn (herv.wijkgem.Sionskerk), ds. H.C. Marchand te Groningen; voor Elst (Utr, herv.) en Rhenen (Bethel gem. i.w.), ds. P.H. van Trigt te Ede; voor Goedereede (herv.), ds. G.D. Kamphuis te Amstelveen-Buitenveldert; voor Hedel (herv.), ds. A.J. van den Herik te Oene; voor Huizen (herv. wijkgem Oude Kerk West), ds. A.J. van den Herik te Oene; voor Kralingen (wijkgem. Kralingen West), ds. A. van Vuuren te Barendrecht; voor Nieuwer-

kerk a/d IJssel (herv. wijkgem 2/3) en voor Zwijndrecht (herv. wijkgem. Centrum), ds. G. Lustig te Voorthuizen; voor Oosterwolde (Gld), ds. J.P.J. Voets te Stolwijk; voor Twijzelerheide (herv.), proponent L. Plug te Katwijk; voor Veenendaal (herv. wijkgem. 6 - Engelenburg), ds. P.H. van Trigt te Ede; voor Zwijndrecht (herv. wijkgem. Centrum), ds. G. Lustig te Voorthuizen.

Beroepbaar proponent mw. R. Dijkman-Kuhn, Ebertallee 5, 22607 Hamburg (Duitsland); proponent J.A.C. Olie, Tjonger 46, 7333 HB Apeldoorn; proponent W. Poldervaart, Studiostraat 25, 1276 NA Huizen; proponent C. Hoek, Staringlaan 358, 3351 TK Papendrecht; proponent J.H. de Vree, Welysestraat 27, 6669 DJ Dodewaard; proponent mw. A. Hoogekamp, Van der Hoopstraat 70-3de, 1051 VK Amsterdam.

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail: [email protected]

ADVERTENTIE

De Protestantse Gemeente (i.w.) te Montfoort zoekt een

Wij bieden: – een actieve gemeente, die openstaat voor ideeën en acties die de betrokkenheid van de jeugd bij de kerk uitbouwen. – een jeugd, die zich voor aansprekende activiteiten volledig inzet.

kerkelijk werker m/v (40%; specialisatie Jeugdwerk) Deze vormt een team met een predikante (50%) en een kerkelijk werkster (40%; specialisatie Pastoraat)

Spreekt het je aan? Neem dan voor aanvullende informatie contact op met: Roel Scheper, Irenestraat 9, 3417 BJ Montfoort, telefoon (0348) 47 25 85, e-mail: [email protected]

Wij verwachten: – een HBO-opleiding theologie, specialisatie jeugdwerk. Preekconsent is een pré. – creativiteit, aantoonbare affiniteit met jeugdwerk. – gevoel voor wat jongeren en jonge gezinnen beweegt, inspireert en motiveert.

Dit is tevens het adres voor je sollicitatie, die we graag binnen 14 dagen ontvangen.

21

Kerkinformatie

Expositie geestelijke verzorging Landmacht Wie een indruk wil krijgen van het werk van legerpredikanten in de afgelopen halve eeuw kan de komende maanden een tentoonstelling bezoeken in Ede. De geestelijke verzorging van militairen was vóór de Tweede Wereldoorlog een zaak van de kerkelijke gemeenten in de garnizoenssteden. Maar na de mobilisatie in 1939

Cursussen ThUK Bij de Theologische Universiteit in Kampen(ThUK) worden de volgende cursussen voor predikanten en kerkelijk werkers aangeboden: Pastorale zorg aan geweldsgetroffenen Deze cursus wordt aangeboden in samenwerking met Het Centrum voor Religieuze Communicatie (Tilburg) en ICODO en wordt aanbevolen door het OPOG (Oecumenisch Pastoraat Oorlogsgetroffenen. Leiding: prof. dr. R.R. Ganzevoort. Data: de woensdagen 11 en 25 januari en 8 en 22 februari 2006 (15.30-21.00 uur, Utrecht). Nadere informatie en opgave bij CRC TfT, tel. (013) 466 24 29, e-mail [email protected] Mystieke teksten lezen: Eckhart, Seuse

BERICHTEN

December 2005

werd het een landelijk gecoördineerde voorziening, die zich verder ontwikkelde onder invloed van de uitzending van troepen naar Nederlands Indië, Korea, en de activiteiten in de Koude Oorlog en tijdens vredesoperaties. Alleen al vanwege de Nederlandse Hervormde Kerk werden er jaarlijks via de Raad voor Kerk en Krijgsmacht zo’n 35 predikanten bereid gevonden om een jaar en zes weken reserve-predikant bij een onderdeel te worden. Maar ook veel predikanten uit andere kerken leverden op vergelijkbare wijze hun bijdrage. De organisatie

verwacht daarom van oud-leger- en reservepredikanten veel belangstelling voor deze unieke tentoonstelling. De tentoonstelling en het bijbehorende boekje kwamen tot stand onder leiding van majoor b.d.d. P. IJska. De tentoonstelling duurt t/m februari 2006 en is open op woendag en donderdag van 13.30-16.30 uur. Adres: Museum Verbindingsdienst in de Elias Beeckman-kazerne te Ede, gebouw 32, ingang: Nieuwe Kazernelaan 10 (svp even melden bij de poort).

en Tauler, (Serie Spiritualiteit) aan de hand van vertalingen van de dichter C.O. Jellema. Leiding: dr. K.E. Bras, data: de maandagen 16 en 30 januari 2006 (10.00–16.00 uur) en kosten: € 90,- (incl. lunch). Er kunnen maximaal 15 mensen meedoen. Exegese van evangelieteksten voor de veertigdagentijd, (Serie Exegese van teksten voor de prediking). Docenten: dr. L.J. Lietaert Peerbolte en prof. dr. R. Roukema. Datum: maandag 23 januari 2006. Kosten: € 50,- (incl. lunch). Hoe gaan we theologisch op weg in de PKN? Zicht op een werkbare theologische agenda (serie Upgrade Dogmatiek). Leiding: prof.dr. G.W. Neven, dr. A. van der Kooi en dr. R.H. Reeling Brouwer. Datum: maandag 6 februari 2006 (10.00–16.00 uur). Kosten: € 50,- (incl. lunch). Geestelijke begeleiding voor en door

pastores. Leiding: prof.dr. J. Bouwer, dr. K.E. Bras en drs. G. van Dam (predikant voor de werkbegeleiding en initiator van de opleiding voor geestelijke begeleiding van de PKN). Datum: maandag 13 februari 2006 (10.00-16.00 uur). Kosten: € 50,- (incl. lunch). Jezus als God: een vroegjoodse mogelijkheid. Nieuwere visies op Jezus in zijn historische context (Serie Upgrade Nieuwe Testament). Leiding: prof.dr. R. Roukema, dr. L.J. Lietaert Peerbolte. Datum: maandag 13 maart 2006 (10.00 – 16.00 uur). Kosten: € 50,- (incl. lunch). Informatie en aanmelding via mw. H. Hendriks-Krist, bureau ThUK, tel. (038) 337 16 11, e-mail: [email protected]. of via de website www.thuk.nl (dienstverlening, cursussenaanbod, Post Academisch Onderwijs).

gegevens altijd actueel. Voordelig voor de plaatselijke gebruikers is ook dat ze geen

software meer hoeven aan te schaffen. Naar verwachting zullen ook de totale kosten die de gemeenten aan de ledenregistratie kwijt zijn dalen. Behalve de ledenregistratie zal het nieuwe systeem ook modules voor de bijdragenregistratie en de financiële administratie bevatten. Op www.smra.nl staat een online-training voor plaatselijke administrateurs. Ook kunt u deelnemen aan de trainingen, die overal in Nederland worden aangeboden. Op www. smra.nl staan een powerpointpresentatie en een flash-presentatie van het nieuwe systeem.

Nieuw systeem landelijke ledenregistratie Het nieuwe SMRA-systeem voor de ledenregistratie van de Protestantse Kerk in Nederland wordt vanaf 2006 geleidelijk ingevoerd. Medio 2007 zullen alle 2700 gemeenten van de Protestantse Kerk op het systeem zijn aangesloten. Nieuw is dat wijzigingen in de ledenadministratie online via internet worden aangebracht door de plaatselijke gemeenten. Daardoor zijn de

Nieuwe liedbundel ‘Op Toonhoogte’ Onlangs verscheen een vernieuwde editie van de liederenbundel ‘Op Toonhoogte’. De bundel is uitgegeven door de HervormdGereformeerde Jeugdbond (HGJB) in samenwerking met Boekencentrum in Zoetermeer. Volgens een nieuwe indeling zijn zo’n 475 liederen opgenomen, die samen een brede traditie vertegenwoordigen: van Psalmen tot Opwekking.

Er verschijnt tevens een muziekeditie met zowel melodielijn als (gitaar)akkoorden. ‘Op Toonhoogte’ is al jaren een begrip in het HGJB-achterland (én daarbuiten). In in het jeugdwerk en tijdens bijeenkomsten van de gemeenten wordt er volop gebruik van gemaakt. Maar de ontwikkelingen staan niet stil: sommige liederen worden niet meer gezongen en nieuwe liederen ontstaan. Daarom is een nieuwe selectie gemaakt, met een zorgvuldige verdeling over (onder meer) psalmen, gezangen, opwekkingsliederen en kinderliederen. Bewust is ernaar gestreefd dat zowel de

22

geloofsliederen van ‘vroeger’ als die van ‘nu’ in het jeugdwerk en in de christelijke gemeente gezongen kunnen worden. De teksteditie is bij de HGJB en in de christelijke boekhandel verkrijgbaar voor € 5,- per stuk; de muziekeditie kost € 39,90. Voor groepen die bij de HGJB zijn aangesloten gelden kortingen (alleen via de HGJB). HGJB-muziekgroep ‘Sela’ gaf een CD uit onder de titel ‘U’, waarop zestien nieuwe liederen uit deze bundel zijn te beluisteren. Meer informatie: www.hgjb.nl

Kerkinformatie

Kaartspel bevordert ontmoeting Samenspraak-Levenskaart is een kaartspel waarmee mensen met elkaar hun leven kunnen delen en hun geloof verdiepen. Samenspraak-Levenskaart wil een middel zijn om de wezenlijke ontmoeting in de gemeente te bevorderen. Het is een kaartspel rond de vier seizoenen van het leven: ontkiemers (0-18 jaar), aarders (18-40 jaar), vruchtdragers (40-60 jaar) en loslaters (60+). Met behulp van wat op de kaarten staat kunnen deelnemers aan het spel met elkaar hun leven delen en hun geloof verdiepen. Enkele voorbeelden: ‘Is er een bijbelverhaal dat je als kind mooi vond? Welk verhaal was dat? Wat sprak je daarin aan?’ (ontkiemers) ‘Wat betekenen vriendschappen voor jou? Hoe onderhoud je die?’ (aarders) ‘De laatste tijd ben ik vooral geïnspireerd door…’ (vruchtdragers) ‘Als jongeren vragen wat het geloof voor mij betekent, dan zeg ik…’ (loslaters) Het spel kan een bijdrage leveren aan de

Vertaalkeuzes NBV in www.voederbak.nl De site www.voederbak.nl biedt uitleg bij vertaalkeuzes in bekende en minder bekende bijbelpassages uit De Nieuwe Bijbelvertaling. Vertalers van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) ontsluiten een groot aantal teksten, waaronder het verhaal over de geboorte van Jezus (Lucas 2), het Onze Vader (Matteüs 6) en de tien geboden

Wereldgebedsdag 2006 De jaarlijkse Wereldgebedsdag wordt gehouden op vrijdag 3 maart 2006. Het thema is: Tekenen van de tijd. De viering is voorbereid door vrouwen uit Zuid-Afrika. Zuid-Afrika is het land met het hoogste percentage Aids-patienten en Hiv-besmettingen. Daarom heeft het Nederlands Comité gekozen voor projecten die gericht zijn op de bestrijding van Aids en Hiv. Deze

Nieuw secretariaat Stichting Aanpakken Het secretariaat van de Stichting Aanpakken, een fonds t.b.v. de voortge-

BERICHTEN

December 2005

ontmoeting tussen de generaties binnen de gemeente. Inmiddels zijn daar met een proefversie ook al positieve ervaringen mee opgedaan. Samenspraak-Levenskaart kan door alle leeftijden vanaf 12 jaar gespeeld worden,

in groepjes die variëren van 3-8 personen. Het spel is voor € 12,50 te bestellen bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum, Afdeling Brochureverkoop, tel. (030) 880 17 24, e-mail: [email protected]

(Exodus 20). Naast deze algemeen bekende teksten worden op www.voederbak.nl ook teksten van het oecumenisch leesrooster in de komende maanden toegelicht. Ter introductie van de site brengt het NBG de gelijknamige folder www.voederbak.nl uit. Hierin is de uitleg bij de vertaling van de tien geboden opgenomen. Dit materiaal is op te vragen bij het Programmabureau De Nieuwe Bijbelvertaling, tel. (023) 514 61 21 of e-mail [email protected]. Aanleiding voor het online brengen van deze site zijn vragen naar en verzoeken om

toelichting bij De Nieuwe Bijbelvertaling. De nieuwe vertaling roept - in het bijzonder bij bekende bijbelteksten - soms vragen op; www.voederbak.nl komt nu aan de vraag naar uitleg tegemoet. De naam van de site, ‘voederbak’, is afgeleid van de meest gestelde vraag bij De Nieuwe Bijbelvertaling in de periode vlak voor en net na verschijnen: waarom is de kribbe verdwenen en ligt Jezus nu in een voederbak? De bezoeker vindt een toelichting bij ‘voederbak’ in Lucas 2 vers 7. Zie ook: www.bijbel10daagse.nl

projecten zijn: 1. Bestrijding en preventie van Aids en Hiv (Kerkinactie). Het gaat hierbij om het geven van trainingen en workshops aan vele duizenden veldwerkers. 2. Strijd tegen Aids (Memisa). Memisa steunt in Zuid-Afrika een pilotprogramma van de Catholic Aids Office. Er wordt gewerkt met zeven Aids-medicatieprojecten en er worden Aidsremmers verstrekt. 3. Renovatie Elim Home (Zeister Zendingsgenootschap). In Elim Home

worden 50 verstandelijk en lichamelijk gehandicapte kinderen verzorgd. Een grondige renovatie van het gebouw is nodig. (Dit is het Jeugdproject)

zette studie en nascholing van dienstdoende predikanten en kerkelijke werkers in de PKN, is vanaf november overgegaan naar: ds. N.C. Smit, Herenweg 84, 2361 ET Warmond. Ds. R. Hengstmangers heeft het secretariaat 40 jaar behartigd. Bij zijn afscheid

23

Materiaal Wereldgebedsdag 2006: Orde van dienst voor volwassenen (€ 0,65) / Verkorte orde van dienst voor zorgcentra (€ 0,55) / Orde van de dienst voor de jeugdviering (€ 0,35). Te bestellen bij mw. Jansje Sick-Vernhout, tel. (0570) 61 25 45, e-mail: [email protected]

ontving hij een koninklijke onderscheiding. Nadere informatie over de stichting op de website: www.stichtingaanpakken.nl

Kerkinformatie

BIJBELTEKSTEN

December 2005

December 2005 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene. do 1 Dit zegt de Heer: Mijn recht zal een licht zijn voor alle volken. In een oogwenk breng Ik mijn gerechtigheid nabij, mijn heil verschijnt. (Jesaja 51: 4-8) vr 2 Leeft in gemeenschap met Christus, in Hem geworteld, op Hem gebouwd, steunend op het geloof, terwijl uw hart overvloeit van dankbaarheid. (Kolossenzen 2: 6-13) za 3 Paulus schreef: Gezegend is God die ons troost in al onze tegenspoed, zodat wij in staat zijn anderen te troosten in al hun noden, dank zij de troost die wij van God ontvangen. (2 Korintiërs 1: 3-7) zo 4 Het staat geschreven bij de profeet Jesaja: “Maak de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden!” Dit gebeurde toen Johannes de Doper naar de woestijn ging en de mensen opriep zich te laten dopen en tot inkeer te komen, om zo vergeving van zonden te verkrijgen. (Marcus 1: 1-8) ma 5 De Opgestane zei tot zijn leerlingen: Wanneer de heilige Geest over jullie komt, zullen jullie kracht ontvangen en mijn getuigen zijn tot het uiteinde van de aarde. (Handelingen 1: 6-11) di 6 Jezus zegt: Hemel en aarde zullen voorbijgaan, maar mijn woorden zullen niet voorbijgaan. (Marcus 13: 24-32) wo 7 Jezus zegt: Haal eerst de balk uit je eigen oog; pas dan zie je scherp genoeg om de splinter weg te halen die in het oog van de ander zit. (Lucas 6: 39-45) do 8 Vóór de wereld gemaakt werd heeft God ons in Christus uitgekozen om Hem toe te behoren en voor Hem te staan in de liefde. (Efeziërs 1: 3-14) vr 9 Mozes sprak tot het volk: De geboden die ik u heden geef, zijn niet te zwaar voor u en zij liggen niet buiten uw bereik. Neen, het woord is dicht bij u, in uw mond en in uw hart. U kunt het dus volbrengen. (Deuteronomium 30: 11-14) za 10 Paulus schreef: God heeft ons door Christus met zich verzoend en ons de dienst van de verzoening toevertrouwd. (2 Korintiërs 5: 18-21) zo 11 Johannes zei: Ik doop in water. Maar zonder dat u Hem herkent staat

Hij al in uw midden: Hij die na mij komt. (Johannes 1: 19-27) ma 12 Jezus zegt: Met geen andere bestemming ben Ik geboren en in de wereld gekomen dan om te getuigen van de waarheid. Iedereen die uit de waarheid is, luistert naar mijn stem. (Johannes 18: 33-37) di 13 Daniël bad en zei: Mijn God, neig uw oor en luister! Niet op grond van onze verdiensten richten we ons tot U, maar op grond van uw grote barmhartigheid. (Daniël 9: 18-19) wo 14 Jezus zegt: Mijn schapen luisteren naar mijn stem; Ik ken ze en ze volgen Mij. Ik geef hun eeuwig leven: nooit zullen ze verloren gaan, niemand zal ze aan mijn hand ontrukken. (Johannes 10: 22-30) do 15 Doe mijn hart naar uw uitspraken uitgaan, Heer, en houd het van winstbejag ver. Geef mij werkelijk leven. (Psalm 119: 33-40) vr 16 Zoekt de Heer, nu Hij te vinden is, want Hij vergeeft rijkelijk. (Jesaja 55: 6-11) za 17 Zo spreekt de Heer: Zoals de regen en de sneeuw uit de hemel neerdalen en daarheen pas terugkeren, wanneer zij de aarde hebben gedrenkt en haar hebben bevrucht, zo zal het ook gaan met mijn woord, dat voortkomt uit mijn mond; het keert niet vruchteloos naar Mij terug. (Jesaja 55: 10-11) zo 18 Maria zei tot de engel: Zie de dienstmaagd des Heren; mij geschiede naar uw woord. (Lucas 1: 26-38) ma 19 Jakobus schreef: U moet geduldig zijn, en moedig, want de komst van de Heer is dichtbij. (Jakobus 5: 7-11) di 20 Moge Christus door het geloof wonen in uw hart. Geworteld en gegrond in de liefde zult gij dan in staat zijn de liefde van Christus te kennen, die de kennis te boven gaat. (Efeziërs 3: 14-19) wo 21 Johannes de Doper zei tot de menigte: Wie twee stel kleren heeft, moet delen met iemand die niets heeft, en wie te eten heeft, moet hetzelfde doen. (Lucas 3: 10-18)

24

do 22 Schep in mij een zuiver hart, mijn God, geef mij weer een vastberaden geest. Neem uw heilige geest niet van mij weg. (Psalm 51) vr 23 Juicht hemelen! Aarde, jubel! Want de Heer heeft zijn volk bemoedigd, en zich over zijn ongelukkigen erbarmd. (Jesaja 49: 13-26) za 24 Dan zal ik uw uitverkorenen gelukkig zien, vreugde vinden in de vreugde van uw volk, vervuld zijn van trots op uw liefste bezit. (Psalm 106: 5) zo 25 KERST Het Woord was het ware licht, dat wat elke mens verlicht en dat naar de wereld moest komen. (Johannes 1: 1-18) ma 26 Jezus zegt: Wanneer ze jullie overleveren, maak je geen zorgen hoe je zult spreken en wat je zult zeggen. Want op dat uur zal jullie ingegeven worden wat je moet zeggen. Want niet jullie zijn het die spreken, maar het is de geest van je vader, die in jullie spreekt. (Matteüs 10: 17-22) di 27 God heeft ons het geheimenis van zijn wil doen kennen, in overeenstemming met zijn welbehagen, om alles in Christus samen te vatten. (Efeziërs 1: 3-10) wo 28 De Heer toont zijn heil ten overstaan van alle volken, en de einden der aarde zien hoe onze God redding brengt. (Jesaja 52: 7-10) do 29 Paulus schreef: Wie iets heeft uit te delen, schenke het weg met mildheid. Als u barmhartigheid bewijst, doe het met blijmoedigheid. (Romeinen 12: 3-13) vr 30 Johannes schreef: Het leven is verschenen; het eeuwige leven dat bij de Vader was, heeft zich aan ons geopenbaard, wij hebben het gezien, wij getuigen er van, wij maken het u bekend. (1 Johannes 1: 1-4) za 31 Paulus schreef: Stemt uw gedrag niet af op deze wereld. Wordt andere mensen, met een nieuwe visie. Dan bent u in staat om uit te maken wat God van u wil, en wat goed is. (Romeinen 1: 1-13)

Kerkinformatie

Advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/ hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 349, € 697 en € 1.394.

Andere advertenties bestaan in de formaten: 1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk: € 348, € 697, € 1.394, € 2.788.

Aanlevering

Wij denken aan iemand die: – ons aanspreekt en inspireert in de erediensten rondom het Woord – samen met de collega predikant enthousiast het kerkenwerk begeleidt en stimuleert – zich in kan leven in de gedachtewereld van jong tot oud – een heldere visie heeft op het functioneren van de gemeente in de samenleving – pastoraat ziet als een belangrijke taak in een pluriforme (kerkelijke-)gemeente. Bij de verdeling van de taken tussen de beide predikanten zal in de vacature iets meer de nadruk komen te liggen op het pastoraat. IJlst is een stadje in Zuidwest Friesland (een van de elf steden) in de nabijheid van Sneek. De gemeente omvat in totaal 640 pastorale eenheden. Er is een ruime pastorie beschikbaar. U kunt het uitgebreide informatiepakket aanvragen en/of uw sollicitatiebrief voor 23 december a.s. richten aan de secretaris van de beroepingscommissie de heer J.J.Gort, Holtropweg 9, 8651 BH IJlst, tel. (0515) 53 32 82.

Februarinummer 2006: 23 december 2005. Maartnummer 2006: 27 januari. Aprilnummer 2006: 24 februari. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

De Protestantse Gemeente te Wieringerwerf/Kreileroord i.w

De Hervormde Gemeente van WjelsrypBaaium (Friesland) zoekt een enthousiaste

predikant m/v 50%

predikant m/v of predikantenechtpaar (80%)

Uiterste aanleverdata:

Per e-mail aan [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.

Zoekt wegens emeritaat van haar huidige predikant een parttime

De Protestantse Gemeente IJlst (i.w.) zoekt een:

December 2005

ADVERTENTIES

die samen met de aanwezige predikant verder wil bouwen aan een gastvrije gemeente Wij zijn op zoek naar iemand die – Op inspirerende wijze voorgaat in de erediensten waar op actuele wijze Gods Woord wordt gebracht. – Pastoraat een warm hart toedraagt. – De gemeente weet te stimuleren tot betrokkenheid bij deelname aan het gemeentewerk. – Open staat voor ontwikkeling in kerk, theologie en samenleving. – Goed weet om te gaan met pluraliteit. – Samen met de kerkenraad zorg draagt voor bezinning, vernieuwing, bevordering van de onderlinge band. – Zich thuis voelt in een plattelandsgemeente en midden in de gemeenschap van Wieringerwerf/ Kreileroord wil staan. Spreekt de bovenstaande advertentie u aan, neem dan contact op met de secretaris van de beroepingscommissie, mevr. O. v.d.KuijlFennema, Aak 42, 1771 GG Wieringerwerf, e-mail: [email protected] De website van onze gemeente is www.wawawa.nl Een profielschets van predikant en gemeente wordt u graag toegezonden. Schriftelijke sollicitaties worden liefst binnen 4 weken met belangstelling tegemoet gezien op bovenstaand adres.

25

predikant(e) voor 50% die – het Evangelie op bijbelgetrouwe eigentijdse wijze vertaalt naar jong en oud; – bezielend en bemoedigend voorgaat in de erediensten; – betrokken is bij het wel en wee van onze jongeren; – ondersteuning geeft aan het pastoraat; – jong van geest is en bereid tot samenwerking. Wij zijn een kleine, maar actieve plattelandsgemeente en hebben een ruime pastorie beschikbaar. Nadere informatie kunt u inwinnen bij dhr. S. Haven, scriba, tel. (0517) 34 17 73 en/of bij ds. Dondorp, consulent, tel. (0517) 39 08 39. Een profielschets van de gemeente kunt u aanvragen op onderstaand adres. Wij zien met belangstelling uw sollicitatiebrief tegemoet, welke u tot 27 december kunt richten aan de voorzitter van de beroepingscommissie: Dhr. H. Miedema Lytse Buorren 12 8842 LH Wjelsryp, e-mail: [email protected] tel. (0517) 34 14 92.

Kerkinformatie

December 2005

ADVERTENTIES

In de Protestantse Gemeente te Nieuwegein-Noord werkt momenteel één fulltime predikant. Wij zoeken daar nog twee predikanten bij.

Twee Predikanten 1,8 fte m/v De Protestantse Gemeente te NieuwegeinNoord is een actieve gemeenschap van 4.100 leden. In het oude dorp Jutphaas bezit de gemeente de Dorpskerk, een monumentale kerk en in een nieuwere wijk het kerkelijk centrum de Bron. We zijn al jarenlang Samen op Weg en in 2004, bij de eerste gelegenheid, gefuseerd. Nieuwegein is een gemêleerde stad (62.000 inwoners) en onze gemeente is daar een afspiegeling van: actieve leden, randkerkelijken, jongeren, ouderen, geloofsdiepgang en midden in de maatschappij actief. In die pluriformiteit zoeken wij voortdurend de levende Heer die ons inspireert tot gebed en werk. Nieuwegein ligt centraal in het land, aan de rand van de Randstad in een mooie omgeving. De stad heeft goede voorzieningen (sport, onderwijs, gezondheid, binnenstad), en in een kwartiertje bent u in het centrum van Utrecht. Voor algemene informatie kunt u terecht op: www.pgnn.nl, www.nieuwegein.nl en www.pen.nl. Een informatiepakket is op verzoek verkrijgbaar.

Profiel bij deze vacatures: • Een warm gelovig mens • Een energieke en inspirerende persoonlijkheid, met gevoel voor humor en de creativiteit om waar nodig te vernieuwen • Een teamwerker die geeft en neemt en goed communiceert • Een samenbindende persoonlijkheid, die als herder enthousiast aan het werk gaat binnen de kaders van ons beleidsplan Wij streven ernaar dat binnen het samen te stellen team men elkaar aanvult in kernkwaliteiten en zullen bij onze keuze letten op de volgende eigenschappen en bekwaamheden: • Actuele kennis van theologische en kerkelijke ontwikkelingen en interesse voor vorming en toerusting • Maatschappelijk actief met een brede oriëntatie op de samenleving en

interesse voor oecumenisch, apostolair en diaconaal werk • Ervaring in het werken en omgaan met jeugd en jongeren • Oog en oor voor onze ouderen en hun omstandigheden • Goede preekvaardigheid en aandacht voor binding rond de zondagse ontmoeting en viering U kunt uw belangstelling kenbaar maken door uw CV en uw motivatie, gericht op het profiel, uiterlijk 14 december te zenden aan de secretaris van de beroepingscommissie: Anja de Jong, Roskamweide 3, 3437 XA Nieuwegein, E-mail: [email protected]. Indien u nadere informatie wenst kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie: Henk van der Honing, Telefoon [030] 600 06 45, E-mail: [email protected].

Protestantse gemeente (i.w.) Biddinghuizen is op zoek naar een full-time

predikant (m/v) Biddinghuizen is een vriendelijk dorp met ongeveer 6000 inwoners. Het ligt landelijk centraal in de provincie Flevoland, in een aantrekkelijke omgeving met veel groen, op fietsafstand van het Veluwemeer. De kerkelijke gemeente is sinds 1970 Samen op Weg en telt ruim 1200 leden. Het is een levendige gemeente. Dit komt onder andere tot uiting in de participatie van veel gemeenteleden in werkgroepen en gesprekskringen. Het gemeenteleven speelt zich grotendeels af in een multi-functioneel kerkgebouw uit 1967. Hetzelfde geldt voor de activiteiten van de plaatselijke Sint Bonifatiusparochie. De Parochie en de prot-gemeente (i.w.) hebben in dit gebouw ieder een mooie kerkzaal voor hun zondagse erediensten.

die bereid is om samen met onze part-time pastoraal werker het hart van onze gemeente te vormen. Wij denken hierbij aan een enthousiaste predikant • met ervaring in ten minste één gemeente. • die veel aandacht besteedt aan liturgie en eredienst en in staat is de boodschap van de bijbel te vertalen naar onze huidige tijd. • die goed kan omgaan met de veelkleurigheid in denken, geloven en beleven in onze gemeente. Er is een ruime, moderne pastorie beschikbaar. Een uitgebreid informatiepakket is op aanvraag verkrijgbaar bij de secretaris van de beroepingscommissie, dhr. P.W. Vermeer, Parksingel 13, 8256 GE Biddinghuizen. tel. (0321) 33 24 42. (bereikbaar tussen 19.00–20.00 uur) Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie, mw. P. van Ruler-Oosterkamp, tel. (0321) 33 21 87. (bereikbaar tussen 19.00–20.00 uur) Uw schriftelijke sollicitatie met curriculum vitae kunt u, binnen 2 weken na verschijnen van dit blad, richten aan de secretaris van de beroepingscommissie. www.sowbiddinghuizen.nl

26

Kerkinformatie

Het Oecumenisch Stadspastoraat / Studentenpastoraat Breda zoekt een enthousiaste

December 2005

ADVERTENTIES

De beroepingscommissie van de Protestantse Gemeente Norg-EenVeenhuizen i.w. wil graag in contact komen met belangstellenden voor de functie van

teamleider m/v (minimaal 0,8 fte)

predikant (m/v)

Per 1 januari 2006 zal het Pastoraat voor hbo-studenten in Breda geïntegreerd worden met het Oecumenisch Stadspastoraat Breda, in samenwerking met de Parochie Breda Centrum. Door deze alliantie ontstaat een nieuw team met vijf medewerkers (4fte). Zij zullen niet alleen de reeds bestaande pastorale activiteiten op elkaar afstemmen, maar ook nieuwe activiteiten en initiatieven ondersteunen en verder ontwikkelen.

in een 10/12 aanstelling.

Het betreft een nieuwe functie in een zeer dynamische omgeving van HBO studenten en bewoners/bezoekers van de binnenstad van Breda.

Voor geïnteresseerden is een beschrijving van de gemeente beschikbaar, die u kunt opvragen bij de secretaris van de beroepingscommissie, P. Kroes, Kampweg 9, 9337 PE Westervelde. Ook bereikbaar via [email protected]

Wij zijn op zoek naar de persoon (katholiek of protestant), die in staat is op een inspirerende wijze – het team te leiden en daarbij de verscheidenheid aan kwaliteiten binnen het team optimaal tot haar recht te laten komen. – richting te geven aan de nieuwe koers, samen met de andere teamleden. – deze nieuwe koers naar buiten uit te dragen. – de centrale aanspreekfiguur te zijn: “spin in het web” en het boegbeeld van het Stadspastoraat/ Studentenpastoraat.

De Protestantse Jacobuskerkgemeente (i.w.) te Rolde zoekt een

fulltime predikant/predikante Wij kijken uit naar iemand die:

Onze gemeente is onderweg naar een volledige fusie op 1-1-2007. Naast de predikant zijn er op dit moment ook nog twee part-time pastoraal werkenden. De gemeente telt drie wijken, elk met een eigen kerkgebouw. In totaal zijn er ongeveer 1350 leden.

Inlichtingen worden verstrekt door de voorzitter, A.H.Doornbos, Hoofdstraat 26a, 9342 PC Een. Telefoon (0592) 65 66 04. Uw brief kunt u, vóór 15 januari a.s., richten aan de beroepingscommissie, via de voorzitter.

– inspirerend en enthousiast is in de eredienst – het pastoraat een warm hart toedraagt en ook open staat voor de dorpsgemeenschap – actief betrokken is bij de jeugd – meedenkt in vorming en toerusting van gemeenteleden – weet om te gaan met de pluriformiteit van de gemeente. Wij zijn een gemeente met veel enthousiaste vrijwilligers en beschikken over een vrijstaande pastorie in een prachtige omgeving. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie, dhr. B. Schrijvers, tel. (0592) 24 26 13 of kijken op de website www.rolderkerk.nl . Is uw interesse gewekt, dan kunt u een volledig informatiepakket aanvragen bij de secretaris van de beroepingscommissie mw. G. Wierenga-Pinkster, Wolvenveen 26, 9451 KR Rolde, tel. (0592) 24 33 66. Uw schriftelijke sollicitatie met CV kunt u binnen 3 weken na het verschijnen van dit blad richten aan de secretaris van de beroepingscommissie.

Voor deze interessante functie verwachten wij van kandidaten, dat zij – een erkende theologische opleiding (WO/ HBO) hebben afgerond. – beschikken over een sterke persoonlijkheid en uitstekende communicatieve vaardigheden.

beter verzekerd

De aanstelling geschiedt vooralsnog voor een projectperiode van 3 jaar. Schriftelijke informatie aan te vragen via: [email protected] Mondelinge informatie: – V. Schoenmakers, tel. (076) 522 34 44. – G. van Dongen, tel. (076) 565 55 45.

Donatus verzekert kerken, al meer dan 150 jaar. Maar wist u dat we ook speciale verzekeringsproducten voor kerken hebben? Bijvoorbeeld voor vrijwilligers, ramen, inventaris, aanstraalverlichting, enzovoort. Als onderlinge verzekeringsmaatschappij houden we de premies laag. Sterker nog, we restitueren zelfs een groot deel. Nog geen speciale kostbaarhedenverzekering van Donatus? Vraag een vrijblijvende offerte aan.

Sollicitaties vóór 4 december 2005 te richten aan: de heer V. Schoenmakers, voorzitter van de sollicitatiecommissie teamleider Stadspastoraat /Studentenpastoraat, p/a Bisdom Breda, Postbus 90189, 4800 RN Breda.

Postbus 500, 5240 AM Rosmalen [email protected] www.donatus.nl

tel. 073 - 5221700

27

���������������

Geef

������������ ������

�������

����������� �������������� ���������������

���������������� ����������������������

���������������������