Jaarverslag Openbare Bibliotheek Kampen

Jaarverslag 2013

Openbare Bibliotheek Kampen

Inhoud

Inleiding 1.0 Programmalijnen 1.1 Integrale marketing 1.2 Kennis en informatie 1.3 Ontwikkeling en educatie 1.4 Lezen en literatuur 1.5 Kunst en cultuur 1.6 Ontmoeting, debat en overige activiteiten 2.0 Achter de schermen 3.0 Cijfers Bijlage

Inleiding

Resultaten uit het verleden met een frisse blik op de toekomst. Dat is het jaarverslag 2013 in een notendop. Enerzijds benoemen we nog de resultaten van de afspraken met de gemeente voor de periode 2009-2012. Omdat de gemeenteraad in december 2013 de nieuwe Cultuurnota heeft vastgesteld, ontbreekt de tijd om nieuwe afspraken te maken. Toch betekent dit geenszins dat 2013 uitsluitend een jaar is waarin we op dezelfde voet zijn doorgegaan. Integendeel, bij veel onze activiteiten en projecten richten we onze blik nadrukkelijk op de toekomst. Zo maken we ons hard voor het bestrijden van laaggeletterdheid met diverse leesbevorderingprogramma’s. De opening van het Taalpunt geldt hierbij als hoogtepunt. Anderzijds speelt ook de toekomst van de Bibliotheek zelf een grote rol in 2013. De contouren van de nieuwe Bibliotheek in de voormalige Van Heutszkazerne worden steeds duidelijker. We zijn ervan overtuigd dat we er samen met onze partners een bruisende kazerne van maken, een echte Stadskazerne voor alle inwoners. Natuurlijk gebeurt er in 2013 veel meer in de Bibliotheek Kampen. Wat dat is en wat we er mee bereiken, leest u allemaal in dit jaarverslag. We wensen u zoals u dat van een Bibliotheek mag verwachten veel leesplezier.

1.1 Integrale marketing Integrale marketing geldt als speerpunt in het beleidsplan 2009-2012 waar we de prestatieafspraken in dit jaarverslag nog op baseren. Vanaf 2013 verschuift de focus naar het vergroten van de maatschappelijke waarde van de Bibliotheek. Tegelijkertijd blijft ook de doelstelling van ledenbehoud onverminderd van kracht. De vestigingen Voor het eerst in jaren daalt het aantal uitleningen licht. Hoewel de daling van 3 procent lager is dan bij andere bibliotheken, is het vervelend dat we nu aansluiten bij een landelijke trend van (sterk) dalende uitleningen. Dit geldt overigens niet voor de Bibliotheek in IJsselmuiden. Vanaf de opening in het Kulturhus in 2012 overtreft deze vestiging onze stoutste verwachtingen. In 2013 halen we net geen 100.000 uitleningen. De opzet met ruime openingstijden door zelfservice, een eigentijdse inrichting en een actuele, op doelgroepen gerichte collectie slaat aan en geniet waardering bij onze gebruikers. Voor ons een gouden leerschool voor de Bibliotheek in de Stadskazerne waar we straks ook de Bibliotheekformule implementeren en ruimer open zijn. Na de opening van de Bibliotheek in IJsselmuiden loopt het aantal bezoekers en uitleningen in Kampen licht terug. Resultaat 2013 17.538

Leden

De Bibliobus Per 1 juli 2013 stopt de Rijnbrink Groep (voorheen de Overijsselse Bibliotheek Dienst) helaas met de Bibliotheekbus service. Hierdoor vervallen ook de haltes in onze kernen Wilsum, ’s Heerenbroek, Kampereiland en Zalk. Met de scholen voeren we gesprekken over alternatieven zoals de Bibliotheek op school. Schriftelijk en tijdens een koffieochtend informeren we de volwassen bibliotheekgebruikers in de kernen over alternatieven zoals de Bibliotheek aan huis en onze beide vestigingen. E-books in het assortiment In de digitale Bibliotheek kan men dit jaar naast de bestaande oudere titels ook terecht voor 180 recente e-books. Via de Vakantiebieb app zijn deze boeken tijdens de zomer-, herfst- en kerstvakantie te lezen. Voordeel met je biebpas Alle Overijsselse Bibliotheken sluiten zich in juni aan bij het landelijke loyaliteitsprogramma “Voordeel met je Biebpas”. Op vertoon van je biebpas krijg je op honderden plekken in het land korting op uitjes en activiteiten. Voor de Bibliotheek Kampen een mooie manier om ons lokale netwerk te versterken. Met onder andere Quintus, Cultuurzien, Passion for Paint en de Veerman van Kampen spreken we aantrekkelijke voordelen af. In oktober haakt Voordeel met je Biebpas aan bij de leescampagne Nederland Leest met een kraskaartactie.

Resultaat 2012 17.629

Afspraak 2012 15.074

Uitleningen

656.548

672.687

585.000

Bezoekers websiteite

124.205

103.212

104.160

250.749

Bezoekers

Openingsuren Kampen

Openingsuren Bibliobus Openingsuren Bibliotheek Kulturhus

257.139

237.600

37 uur/week

37 uur/week

35 uur/week

50 uur/week

50 uur/week

15 uur/week

per 1/7 opgeheven

2 uur/week

2 uur/week

1.0 Programmalijnen 1.1 Integrale marketing 1.2 Kennis en informatie 1.3 Ontwikkeling en educatie 1.4 Lezen en literatuur 1.5 Kunst en cultuur 1.6 Ontmoeting, debat en overige activiteiten

Evaluatie resultaten 2013 • Voor wat betreft de leden halen we al enige jaren ruimschoots de doelstelling. Succesvolle projecten als BoekStart en Biebsearch spelen hierbij een grote rol. De opening van de Bibliotheek IJsselmuiden levert ruim 500 nieuwe leden op. Toch neemt het aantal volwassen (betalende) leden ieder jaar iets af. In 2013 haken we daarom aan bij het landelijke loyaliteitsprogramma Voordeel met je biebpas. • Bibliotheken die werken met de Bibliotheekformule scoren aanzienlijk beter op uitleengebied. Ook in Bibliotheek IJsselmuiden overtreft het aantal uitleningen ruimschoots de verwachtingen en verwelkomen we dit jaar meer bezoekers dan in 2012. • In Kampen volgt het aantal uitleningen en bezoekers voor het eerst de landelijke dalende trend. De prestatieafspraak halen we evenwel ruimschoots. • Het bezoek aan de website neemt in 2013 wederom flink toe, waardoor we ruimschoots boven de prestatieafspraak uitkomen. Mensen regelen hun bibliotheekzaken steeds vaker digitaal, zo blijkt uit het stijgende aantal online reserveringen en verlengingen. De toename is extra opvallend omdat veel mensen gebruik maken van de Bibliotheekapp, waarmee men buiten de website om materialen kan reserveren en verlengen.

1.2 Kennis en informatie Zoeken en vinden Zowel in de Bibliotheek zelf als erbuiten maken veel mensen gebruik van onze online catalogus. Met behulp van de Aquabrowser kunnen ze deze eenvoudig doorzoeken. De Aquabrowser maakt het mogelijk om niet alleen eenvoudig boektitels terug te vinden, maar toont meteen ook bijbehorende databanken en online informatie. Niet voor niks gebruiken we de Aquabrowser ook bij Biebsearch. Hiermee kunnen leerlingen van het Ichthuscollege in één klik zoeken in de collectie en databanken van de schoolmediatheek en de Bibliotheek. Informatiepunten en samenwerking Het concept van informatiepunten – een afspraak uit 2009 – lijkt met de komst van websites en portals inmiddels achterhaald. Samenwerken met partners in de regio gebeurt dan ook niet meer via de informatiepunten, maar vooral in educatieve en leesbevorderingprogramma’s als Boekstart, de VooorleesExpress en Taal voor het Leven. Voorlichting en kennisoverdracht speelt binnen deze programma’s een belangrijke rol, bijvoorbeeld tijdens BoekStart themaochtenden. We werken dit jaar incidenteel samen met Balans (vereniging voor ouders van kinderen met leer- en gedragstoornissen) en Dimence ( geestelijke gezondheidszorg). Met

het Steunpunt Mantelzorg van de Stichting Welzijn in Kampen, MEE IJsseloevers en het Centrum voor Jeugd en Gezin werken we structureel samen. www.cultuurinkampen.nl Met bijna 30.000 bezoekers neemt het gebruik van het digitale cultuurinformatiepunt www.cultuurinkampen.nl in 2013 met bijna 50 procent toe ten opzichte van 2012. De Bibliotheek voert de eindredactie van deze site die onder andere Kampenaren betrekt bij het interactieve proces naar de nieuwe Cultuurnota “Kampen kleurt samen cultuur”. In de loop van 2014 kan men de info op de website cultuurinkampen.nl eveneens via een app raadplegen. Veranderende collectie Als gevolg van het marketingtraject en veranderend lees- en zoekgedrag transformeren de collecties in de Overijsselse Bibliotheken. Deze zijn veel vraaggerichter en hierdoor veelal ook minder breed. Zo staan informatieve boeken steeds minder vaak in de lokale Bibliotheek op de plank. Dat betekent overigens niet dat deze boeken niet langer beschikbaar zijn. Elders reserveren is namelijk steeds eenvoudiger. In 2013 bedraagt het aantal aanvragen inmiddels bijna 29.000, meer dan tien keer zoveel als in 2009.

2013

2012

Afspraak 2012

Raadplegingen via digitale bronnen

zeer beperkt thuisgebruik toegestaan

zeer beperkt thuisgebruik toegestaan

Participatie in virtual communities

nog niet opgepakt in netwerk verband

nog niet opgepakt in netwerk verband

500.000 Indien thuisgebruik is toegestaan

Aanvragen geleverd

28.890 geen data leveringsduur

26.086 geen data leveringsduur

Informatiefunctie/ -punten

Cultuurinformatiepunt, MLP, ALP, Taalpunt

MLP, ALP Cultuurinformatiepunt

Werk zat, MLP, ALP, Cultuurinformatiepunt

95% van alle titels wordt binnen 1 week geleverd


Lezingen en andere activiteiten Regelmatig ontvangt de Bibliotheek verzoeken voor ruimte om debatten, lezingen of cursussen te organiseren. In 2013 zijn dit onder andere: • •

•

belastingteruggave voor mensen met een beperking door MEE IJsseloevers (maart) belastinginvuldag door Stichting Welzijn in Kampen in samenwerking met de Belastingdienst en studenten van Windesheim (maart) slaapvoorlichting door MINDFIT (december)

1.3 Ontwikkeling en educatie BoekStart (0-4 jaar) Maar liefst 288 nieuwe baby’s worden in 2013 lid van de Bibliotheek via het leesbevorderingsprogramma BoekStart. Met BoekStart stimuleren we samen met de gemeente en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) ouders al vroeg te beginnen met boekjes lezen en zingen. In december reikt wethouder Lidi Kievit drie jaar na de start van het programma alweer het 1000ste BoekStartkoffertje uit. Ruim vier op de tien ouders die van ons dit jaar een uitnodiging ontvangen, halen het koffertje op. Dit percentage ligt iets lager dan in 2012. In 2014 willen we de bekendheid van BoekStart verder vergroten in samenwerking met kinderdagverblijven. Het binnenhalen van de landelijke Boekstartkaravaan is hierbij een mooi eerste wapenfeit. Net als vorig jaar zijn de uitleencijfers van babyboekjes indrukwekkend. In totaal gaan er bijna 20.000 materialen mee naar huis. Ook de koffieen themaochtenden die we samen met het CJG organiseren slaan aan. Steeds meer ouders weten wekelijks de weg naar de Bibliotheek te vinden. BoekStart in de Kinderopvang Met subsidie van Kunst van Lezen – aangevuld door de gemeente – draaien we in alle

kinderdagverblijven Boekstart in de Kinderopvang. Dit traject sluit haarfijn aan op BoekStart en BoekenBas. Het programma zorgt voor een structurele samenwerking tussen Kinderopvang en Bibliotheek op het gebied van leesbevordering. De opgeleide voorleescoördinatoren zorgen voor meer eenheid in de aanpak van leesbevordering op uitvoerend niveau. Voor de invulling kijken we samen met de Kinderopvang wel goed naar de eigenheid van de verschillende locaties. Tien locaties, verdeeld over zes instellingen, beschikken nu over een of meerdere voorleescoördinatoren. Hun aanwezigheid brengt op het gebied van (voor)lezen en boeken heel wat teweeg. Alle locaties: • • • • • •


hebben een rijke leesomgeving met een gevarieerde boekencollectie beschikken over een Voorleesplan dat past in het algemene Beleidsplan hebben een Jaarplan met hierin verschillende leesbevorderende activiteiten en projecten zetten stappen om de ouderbetrokkenheid bij het (voor)lezen te vergroten spreken de intentie uit tot deskundigheidsbevordering van henzelf en van collega’s zetten een structurele samenwerking met de Bibliotheek in gang

Alle kinderdagverblijven doen mee aan het leesbevorderingsnetwerk onder leiding van de Bibliotheek en maken gebruik van de scholingsmogelijkheden die we aanbieden. Primair onderwijs (4-12 jaar) De Bibliotheek werkt eind 2013 structureel samen met de helft van alle scholen voor primair onderwijs, vijftien keer volgens het concept Leesscholen en drie keer volgens het concept de Bibliotheek op school. Nog eens twee scholen sluiten maatwerk-contracten

In december deelt wethouder Onderwijs Lidi Kievit alweer het 1000ste BoekStartkoffertje uit.

af voor een beperkt deel van de dienstverlening. De Bibliotheek op school In 2012 start de geleidelijke overgang van het lokale Leesscholenconcept naar het landelijke programma de Bibliotheek op school. Naar verwachting neemt dit proces enkele jaren in beslag. Binnen de Bibliotheek op school werken we samen met het primair onderwijs planmatig en opbrengstgericht aan taalontwikkeling, leesmotivatie en informatievaardigheden van kinderen. Opbrengstgericht werken gaat daarbij hand in hand met het vergroten van leesplezier. Samen willen we kinderen zowel thuis als op school stimuleren meer te lezen, waardoor hun schoolprestaties toenemen. Wonderwijs is de eerste school die dit jaar volledig overstapt op deze nieuwe manier van werken. Vanuit de Bibliotheek is er twee uur per week een leesconsulent aanwezig die de leerkrachten en leescoördinatoren helpt bij het uitvoeren van het leesbevorderingsbeleid. Voor de Koningin Emmaschool en Het Stroomdal treffen we in 2013 voorbereidingen zodat zij in januari 2014 kunnen starten.

taalontwikkeling van de kinderen. In het eerste voorleesseizoen lezen vier getrainde vrijwilligers twintig weken lang een uur per week voor bij een gezin met jonge kinderen. Een vrijwillige coördinator en de projectleider begeleiden het traject. Voortgezet onderwijs en Biebsearch (12-18 jaar) De combinatiefunctionaris van SAMBIQ, de stichting waarin de culturele instellingen samenwerken, brengt in 2013 de vraag van het voortgezet onderwijs in kaart. Het Ichtuscollege is de enige school voor voortgezet onderwijs waarmee de Bibliotheek een structurele relatie heeft via het Biebsearch programma. Na een uitgebreide evaluatie van de eerste vier contractjaren besluit het Ichtuscollege de samenwerking voort te zetten. Wel wijzigt er iets aan de opzet. Zo krijgt naast mediawijsheid nu ook leesbevordering een prominente plaats in het programma. Daarnaast is de opzet van de dienstverlening nu modulair, zodat we per school en zelfs per locatie maatwerk kunnen leveren. Met de andere twee scholen is er incidenteel contact over leesbevordering, meestal rond de landelijke campagnes als de Boekenweek en Nederland Leest.

In 2013 bieden we leescoördinatoren wederom de cursus Open Boek aan, waardoor inmiddels 11 Leesscholen en één niet-Leesschool beschikken over één tot drie gecertificeerde leescoördinatoren. Deze coördinatoren komen drie keer per jaar samen in een leescoördinatorennetwerk onder leiding van de Bibliotheek.

Laaggeletterdheid (18+) Ruim 5.000 inwoners van Kampen zijn laaggeletterd en kunnen daardoor vaak niet volwaardig deelnemen aan de maatschappij. Ze kunnen hierdoor bijvoorbeeld hun (klein)kinderen niet voorlezen, geen formulieren invullen en bijschriften van medicijnen niet lezen. Dit is onaanvaardbaar.

VooorleesExpress Na een pilottraject Voorlezen thuis met SBO de Trimaran starten we in 2013 met de VooorleesExpress. Vrijwilligers komen in dit landelijke project wekelijks thuis bij taalzwakke gezinnen met kinderen van 2 t/m 8 jaar om het voorleesritueel te introduceren. Ze vergroten hiermee het leesplezier en stimuleren de

In Kampen werken we al jaren op diverse manieren aan het terugdringen en voorkomen van laaggeletterdheid. Met subsidie van de Stichting Lezen en Schrijven opent de Bibliotheek op 9 september het Taalpunt. Dit is dé plek in de stad waar iedereen met een taalvraag terecht kan voor advies en ondersteuning op maat. Zo koppelen de coördinatoren van het Taalpunt mensen die


beter willen leren lezen aan opgeleide vrijwilligers van het programma ‘Taal voor leven’. Ook kunnen zij hen doorverwijzen naar de Taalschool van Welzijn in Kampen of het ROC. Bij de opening door wethouder Lidi Kievit zijn 50 genodigden aanwezig, waaronder ambassadeurs uit de doelgroep, samenwerkingspartners uit Kampen en collega’s van andere bibliotheken. Kamper zanger Geert Leurink zingt er het lied ‘Je wereld wordt steeds groter.’ Om het taboe dat nog steeds rond laaggeletterdheid hangt te doorbreken, staat de werkgroep Kampen met Taal op 17 augustus voor de tweede keer op het Kamper Stripspektakel. Met letter- en cijferspellen, stripkleurplaten en in te vullen tekstballonnen vestigen we er de aandacht op de problemen die laaggeletterden dagelijks tegenkomen. Om laaggeletterdheid op ludieke wijze onder de aandacht te brengen, initieert Rotery Kampen op 21 maart het eerste Groot dictee van Kampen. Bij de teams eindigt de Bibliotheek Kampen op de eerste plaats. Lidwiens van Lieshout - lid van de Raad van Toezicht van de Bibliotheek – gaat er met de hoofdprijs voor individuen vandoor.

Evaluatie 2013 De resultaten zijn in 2013 in grote lijnen conform de afspraken. Alleen het doortrekken van de doorgaande leeslijn naar het voortgezet onderwijs vormt een uitzondering. In het voortgezet onderwijs is één aanpak lastiger door te voeren dan in het primair onderwijs, vooral vanwege de verschillen in organisatie en aanpak van de scholen.


In 2013 ligt de prioriteit van de Bibliotheek Kampen bij het uitbreiden en vernieuwen van lopende programma’s als BoekStart in de Kinderopvang, de VooorleesExpress en de overgang van Leesscholen naar de Bibliotheek op school. De eerdere aanbevelingen van een stagiaire naar de doorgaande leeslijn in het vmbo blijven hierdoor dit jaar nog liggen. 1.4 Lezen en literatuur Activiteiten voor volwassenen •

De Inspiratiebijeenkomst Voorlezen slaat aan en trekt in januari zo’n 60 professionals en vrijwilligers die voorlezen aan kinderen van 0-6 jaar.

2013

2012

Afspraak 2012

Bereik scholen primair onderwijs 80-100%

29

30

27-34

50% van de scholen heeft doorgaande leeslijn

17 Leesscholen, 1 keer de Bibliotheek op school

16 Leesscholen

16 Leesscholen

Bereik VO en ROC 30-50%

1

1

1-2

Doorgaande leeslijn in het VO

in kaart brengen van de vraag van vo aan de culturele instellingen door combinatiefunctionaris

onderzoek behoefte vmbo Geert Leurink zingt ‘Je wereld wordt steeds groter’, tijdens de opening van het Taalpunt in de Bibliotheek Kampen.

• •

• • • •

•

Zestien vrijwilligers van de pilot Voorlezen thuis en de VooorleesExpress volgen een training Interactief Voorlezen. In het kader van het Jaar van het Voorlezen verzorgen we een workshop over het gebruik van digitale prentenboeken in de onderbouw en een voorleesworkshop in de bovenbouw. Diverse voorleescoördinatoren nemen deel aan de workshop digitale prentenboeken. Op verzoek verzorgen we in april een workshop voorlezen voor vijf allochtone ouders van de Bouwmanschool. In samenwerking met Cares houden we een rondleiding in de Bibliotheek voor negen Turkse moeders. Tijdens de Boekenweek luisteren 45 belangstellenden naar het interview van Kamper raadslid en historicus Bart Zeven met topauteur Oek de Jong over zijn roman-tweeluik Pier en Oceaan. De lezing door Marja Vuijsje over haar boek Ons kamp, een min of meer joodse geschiedenis trekt eind april 30 bezoekers.

Nederland Leest Tijdens de jaarlijkse leescampagne Nederland Leest deelt de Bibliotheek dit jaar circa 1500 exemplaren van het centrale boek Erik of het klein insectenboek van Godfried Bomans uit aan onze leden. Ruim 350 leerlingen van havo 4 en vwo 5 van de drie Kamper scholengemeenschappen ontvangen het boek eveneens. In de Bibliotheek is niet alleen een prachtige insectencollectie te zien van Cees van Driel, maar ook bijzondere papieren insecten van de Zwolse kunstenares Sigrid Spier en een bijenhotel van Aebe Poutsma zijn publiekstrekkers. In de Nederland Leest boeken zit dit jaar een kraskaart waarmee bibliotheekleden als dank voor hun loyaliteit mooie prijzen kunnen winnen via de website www.voordeelmetjebiebpas.nl. De tien

gelukkige winnaars halen hun prijs in december op tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Bibliotheek. Niels Klinkenberg van het Godfried Bomans Genootschap presenteert op 14 november in het Vestzaktheater een bijzondere lezing over het leven en werk van Godfried Bomans. De 65 aanwezigen genieten mede dankzij het prachtige beeldmateriaal op DVD van de humor en ernst van deze nog altijd populaire schrijver.


Activiteiten voor kinderen •

•

• •

•

•

Tijdens de Nationale Voorleesdagen komen 15 groepen (ca. 270 kinderen) van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven op bezoek voor een programma rond het Prentenboek van het jaar 2013: ‘Nog 100 nachtjes slapen’ door Milja Praagman. Zeven groepen hiervan bezoeken de Bibliotheek in IJsselmuiden. Veertien groepen 3 en tien groepen 6 van het primair onderwijs bezoeken de Bibliotheek voor een educatief programma rondom leesbevordering en informatievaardigheden. Drie van deze groepen doen de Bibliotheek in IJsselmuiden aan. Naast deze georganiseerde bezoeken maken dit jaar vele scholen gebruik van de mogelijkheid tot klassikaal lenen. Samen met de Stichting Kinderzwerfboek houden we een grote zwerfboekactie. Speciaal in het kader van het Jaar van het Voorlezen laten we het hele jaar op verschillende momenten en locaties voorleesboeken rondzwerven voor zowel jonge als oudere kinderen. Zo’n 50-60 kinderen genieten op de eerste dag van de Nationale Voorleesdagen samen met hun ouders van een voorstelling van Poppentheater Peterselie in onze vestigingen in Kampen en IJsselmuiden. Tijdens de Poëzieweek in februari doen zo’n 25 jonge kinderen met hun ouders mee aan de

Training voorleescoördinatoren in het kader van BoekStart in de Kinderopvang.

•

• •

interactieve workshop Spelen met gedichten door Monique Hagen. Een recordaantal van 23 scholen (groep 7 en 8) doet dit jaar mee aan de twee lokale en regionale rondes van de Nationale Voorleeswedstrijd in Quintus. Onze vrijwilligers van 50+ leest voor lezen bijna tien weken voor op verschillende basisscholen. Tijdens de Kinderboekenweek houden we samen met studenten, Boekhandel Bos en Sport en Fitness Center Kampen een groot sportief boekenfeest voor kinderen van 4-7 jaar. Voor het primair onderwijs hebben we samen met Quintus en de Stadsgehoorzaal een uitgebreid aanbod waaraan 23 scholen deelnemen.

1.5 Kunst en cultuur Stadsdichter van Kampen Bas Nijhof mag zich sinds 5 februari voor twee jaar de eerste Stadsdichter van Kampen noemen. Tijdens een vermakelijke poëzieavond met optredens van poëziedokter Wim Schluter en combo Henk Jans en de muzikale Groenteman zien 70 bezoekers hoe wethouder Janita Tabak namens de jury de titel uitreikt. De Stadsdichter van Kampen is een gezamenlijk initiatief van de Bibliotheek Kampen en Plantage Boekhandel Bos. Nederland-Ruslandjaar Het Nederland-Ruslandjaar bepaalt vanaf eind februari ruim vijf weken de culturele agenda van de Bibliotheek. Op initiatief van het Ikonenmuseum vormt zich een Werkgroep Ruslandjaar met meerdere culturele organisaties zoals Quintus, de Stadsgehoorzaal en Historische vereniging Jan van Arkel. Samen schotelen we de inwoners van Kampen een buitengewoon gevarieerd programma voor met tal van activiteiten zoals: •

Een tentoonstelling in de Bibliotheek met

• • • •

Russische werken van Kamper kunstenaars. Een kennismaking met de Russische literatuur door Neerlandica Elsje Frouws. Een groot Hermitageconcert in de Stadsgehoorzaal en de expositie Russische Ikonastase in het Ikonenmuseum. Een cultuurreis naar de Hermitage in Amsterdam. Drie spannende vertelsessies door Juul Klemann over Joris en de Draak voor in totaal bijna 150 kinderen; het Ikonenmuseum levert speciaal voor de gelegenheid ter illustratie een echt icoon aan de Bibliotheek om de sfeer te verhogen.


De onderlinge samenwerking tussen de culturele partners bevalt prima en smaakt naar meer in 2014. Groot Kamer dictee Ruim 50 geïnteresseerden beleven op donderdag 11 april een geslaagde avond tijdens de vierde editie van het ‘Groot Kamper dictee’ in de Bibliotheek. De Kamper Taalkringe tekent wederom voor de organisatie. Full color festival Tijdens het Full Color festival op 8 juni in Kampen is de Bibliotheek van de partij met een eigen tent. Marike van Bolderen – jonge verteller van het jaar 2013 – zorgt voor een kleurrijk programma vol verhalen en poëzie en met optredens van diverse regionale vertellers. Bezoekers kunnen zelf aan de slag met het Kamper Estafette Voorleesverhaal of in de Poëziepoli en kinderen leven zich uit tijdens een workshop elfjes schrijven. Ook drie winnaars van de Kunstbende treden op. Ruim 100 mensen nemen deze dag de tijd om even te gaan zitten voor een mooi verhaal of een Poëtisch consult. Fotoweek Op initiatief van Fotomuseum Amsterdam vindt

Voorstelling Joris en de Draak tijdens het Nederland-Ruslandjaar.

eind september de eerste Fotoweek plaats met als thema ‘Mijn familie ‘. Fotografe Eva Posthuma maakt in de Bibliotheek Kampen 50 prachtige portretten van kinderen - vaak met hun favoriete boek - en families. De families krijgen het familieportret als digitaal bestand cadeau. Maand van de Geschiedenis Auteur Eva Vriend vertelt tijdens de Maand van de Geschiedenis in oktober voor 35 bezoekers over haar succesvolle boek Het nieuwe land, waarin ze haar zoektocht naar de ontstaansgeschiedenis van Flevoland behandelt. Workshop creatief inpakken Als voorbereiding op de cadeaumaand december oefenen zestien dames tijdens een gezellige workshopavond allerlei creatieve inpaktechnieken. Exposite ‘Mijn nieuwe Wereld’ Tijdens de Expositie ‘Mijn nieuwe Wereld’ zijn vanaf eind december diverse kleurige schilderen te bewonderen van kinderen uit AZC Dronten. Marit de Wolf & de Fiep Westendorp Foundation begeleiden het kleurrijke project. 1.6 Ontmoeting, debat en overige activiteiten Steeds meer organisaties zien de Bibliotheek als een geschikte partner én locatie om mensen samen te brengen. De Bibliotheek opent haar deuren dan voor speciale groepen. Koffieochtenden voor ouders van kinderen 0-4 jaar Een toenemend aantal ouders van jonge kinderen neemt deel aan de themaochtenden die we samen met het Centrum voor Jeugd en Gezin organiseren. Dit jaar komen onder andere de thema’s taalontwikkeling, sociale weerbaarheid, de kindertekening en peuterpuberteit aan orde. Daarnaast houden we onder andere een voorstelling

van Poppentheater Peterselie, een fotoshoot en een sinterklaasfeest. Internetspreekuur senioren In samenwerking met Stichting Welzijn Senioren Kampen verzorgen we wekelijks een internetspreekuur voor senioren. Leden van Seniorweb zijn iedere woensdagochtend aanwezig in de Bibliotheek om vragen te beantwoorden en mensen wegwijs te maken op internet. Senioren maken in een toenemende mate gebruik van deze mogelijkheid voor hulp op digitaal gebied.


Debatcentrum De Poort In 2013 evalueren we de in 2011 opgerichte Stichting Debatcentrum De Poort, een initiatief van een groep kunst- en cultuur minnende Kampenaren en de Bibliotheek Kampen. Hoewel we inhoudelijk tevreden zijn over de meeste debatten, lukt het ons nog onvoldoende trouwe fans aan ons te binden. Daarbij is de Cellebroederspoort – hoe sfeervol het ook is – niet voor ieder debat even geschikt en niet voor iedereen toegankelijk. We besluiten op basis van de evaluatie en ontwikkelingen in de stad en bij diverse initiatiefnemers de activiteiten van het Debatcentrum voorlopig op te schorten. In 2015 verhuist het Debatcentrum naar de Stadskazerne en maken we een nieuwe start.

De themaochtend voor ouders met jonge kinderen trekt steeds meer mensen.

Raad van Toezicht Op 31 december 2013 bestaat de Raad van Toezicht uit voorzitter R.G.I. Hafkamp en de leden H. Goedegebure, L. van Lieshout, W.J.C.M. Peters en F. Wilmsen. A.E.B. Schol is directeur-bestuurder. De Raad van Toezicht vergadert in 2013 vier keer. De belangrijkste onderwerpen zijn: • • • • •

Goedkeuren van de jaarrekening 2012 en begroting 2014 Verhuizing naar de Stadskazerne Provinciale samenwerking in de Vereniging Netwerk Overijssselse Bibliotheken De nieuwe Cultuurnota ‘Kampen kleurt samen cultuur’ Code Cultural Governance. In dit kader is het profiel van de RVT als bijlage van dit jaarverslag terug te vinden

Strategie en beleid In mei 2012 stelt de RVT het meerjarenprogramma 2013-2016 ‘Knooppunt van kennis, cultuur en ontmoeting’ vast met hierin de volgende drie programmalijnen: 1.

De Schatkamer: de collectie in de breedste zin van het woord vormt de basis/ het werkmateriaal voor de andere programmalijnen. Het uitlenen van materialen in de vestigingen valt ook onder dit programma. 2. De Werkplaats, waarin de educatieve programma’s voor en met het onderwijs en ondersteuningsprogramma’s voor mensen die minder zelfredzaam zijn (bijvoorbeeld laaggeletterden, en digibeten), een plaats krijgen. 3. De Ontmoetingsplaats, waar Kampenaren en instellingen uit Kampen elkaar fysiek en digitaal ontmoeten en waar in co-creatie nieuwe verbindingen ontstaan.

In de Stadskazerne, de nieuwe thuishaven van de Bibliotheek in de voormalige Van Heutszkazerne, krijgt de Ontmoetingsplaats samen met de participanten in het gebouw en in de stad verder inhoud. Waar we in de programmalijnen Schatkamer en Werkplaats de regie voeren, speelt de Bibliotheek in de programmalijn Ontmoetingsplaats vooral de rol van facilitator.

2.0 Achter de schermen

Contacten met het gemeentebestuur In 2013 hebben we veelvuldig contact met het gemeentebestuur, zowel formeel als informeel. Samen met de directies van de vijf grote culturele instellingen bespreken we onder andere de mogelijkheden tot samenwerking en de dreiging van nieuwe bezuinigingen op cultuur. Ook de verhuizing naar de Van Heutszkazerne is meerdere malen onderwerp van gesprek tijdens overleggen tussen de wethouder van Cultuur, Janita Tabak, en de verschillende participanten. Op uitnodiging van het gemeentebestuur nemen twee medewerkers van de Bibliotheek in juni deel aan een werkbezoek naar de Internationale Hanzedagen in Herford. Dit ter inspiratie en voorbereiding van de Internationale Hanzedagen in 2017 in Kampen. De Stadskazerne wil dan graag een centrale rol spelen voor wat betreft de informatievoorziening over de stad en het programma. Verhuizing naar de Van Heutszkazerne De voorbereidingen voor de verhuizing naar de Van Heutszkazerne aan de Oudestraat zijn in volle gang. In 2013 vinden er twee bijeenkomsten plaats op de Veerman van Kampen voor de medewerkers en vrijwilligers van alle participanten. Samen werken we na afloop via verschillende werkgroepen aan de inrichting van gemeenschappelijke ruimtes en bereiden we de programmering voor. Meer dan zeventig mensen reageren in november Maquette van de Stadskazerne.

op de oproep voor een nieuwe naam voor het samenwerkingsconcept, dat tot dat moment door het leven gaat als Cultuurcluster. De uiteindelijke naam de Stadskazerne past bij de activiteiten van alle huidige kazernebewoners en sluit ook nieuwe participanten niet uit. En belangrijker nog, de naam doet de oorspronkelijk functie van het gebouw eer aan en geeft haarfijn aan voor wie we er straks met elkaar zijn: alle inwoners van Kampen. Intern werken we in 2013 hard aan het inrichtingsplan volgens de Bibliotheekformule waarbij we onder andere het Voorlopig Ontwerp afronden. Het belooft ontzettend mooi te worden. Intern gaat de verhuizing steeds meer leven, zeker nu werkgroepen bezig zijn om een aantal zaken zoals de logistiek over drie verdiepingen en een andere inzet van personeel verder uit te werken. Personeel en organisatie Een duurzame en toekomstbestendige culturele infrastructuur is een van de opdrachten in de discussies over de nieuwe Cultuurnota. Intern speelt de behoefte aan een toekomstbestendige organisatie eveneens. Daarom sluit de Bibliotheek zich in 2013 aan bij het Werkgeverschap in Netwerkverband Overijssel (WINO). Hiermee verkleinen we de risico’s die het zelf uitvoeren van werkgeverschap met zich meebrengen, zeker wanneer je zelf niet over een HR-specialist beschikt. Daarnaast zorgt het aansluiten bij het WINO voor toegang tot een scholingsprogramma, de mogelijkheid om flexibel vervangend personeel in te schakelen in het geval van ziekte of deze tijdelijk in te huren bij projecten. De huidige tijd vraagt om nieuwe vormen van leiderschap, organisatie en samenwerking. Onderwerpen die binnen het gehele Netwerk van Bibliotheken spelen en die aan bod komen tijdens de cyclus Regie 3.0 voor Management Teams uit

Overijssel en Gelderland. De Bibliotheek neemt met twee medewerkers deel aan deze cyclus. Andere medewerkers volgen in 2013 een scholing in het kader van de Bibliotheek op school, de aanpak van laaggeletterdheid en de Bibliotheekformule. Fianciën, onderhoud gebouw en ICT De Bibliotheek is een financieel gezonde organisatie. We sluiten 2013 met een positief resultaat af. Een deel van het resultaat bestemmen we voor investeringen in de Bibliotheek op School en ter financiering van de inrichting van de Stadskazerne. Voor zowel onderhoud aan het huidige gebouw aan de Kennedylaan als investeringen in ICT geldt, dat we hier in afwachting van de verhuizing naar de Stadskazerne zo terughoudend mogelijk mee omgaan. De jaarrekening bieden we separaat van dit jaarverslag aan.

2.0 Achter de schermen

3.0 Cijfers

Kengetallen bezoekers Kennedylaan bezoekers Kulturhus bezoekers vestigingen totaal bezoekers website uitleningen Kennedylaan uitleningen Kulturhus

uitleningen Biebsearch

2013 t.o.v. 2012

2013

2012

96,1

201.519

209.639

103,6

49.230

47.500

97,5

250.749

257.139

120,0

124.205

103.212

97,8

555.934

568.720

103,8

1.003

966

107,0

99.611

93.061

De cijfers in woorden De resultaten over 2013 zijn iets minder goed dan in 2012, maar in vergelijking met andere Bibliotheken nog steeds goed te noemen.

uitleencollectie

99,1

94,5

656.548

662.747

•

uitleningen per lener

97,8

37,59

38,43

•

104,8

7,09

6,86

•

uitleningen totaal

uitleningen per inwoner

uitleningen per object bezit per inwoner bezit per lener

bezoekers website cultuurinkampen.nl

99,0 94,5 93,3

149,9

92.602 12,85 1,81

5,30

29.197

97.998 13,44 1,96

5,56

19.472

Het aantal uitleningen in IJsselmuiden overtreft ruimschoots de verwachtingen. In Kampen volgt het aantal uitleningen en bezoekers voor het eerst de landelijke dalende trend. Het bezoek aan de website neemt in 2013 wederom flink toe. Mensen regelen hun bibliotheekzaken steeds vaker digitaal.

3.0 Cijfers

Leden

0-15 jaar

16-17 jaar

volwassenen

2013 t.o.v. 2012

2013

2012

104,9

8.522

8.126

95,9

6.057

6.319

110,6

15

13

103,3

765

Bibliotheek aan huis

100,0

Biebsearch

102,0

1.919

1.881

118,2

162

137

varenden overig

27

740 27

101,3

17.467

17.243

2013 t.o.v. 2012

2013

2012

boeken totaal

98,6

574.202

582.308

jeugd

98,6

278.139

281.994

53.336

52.547

totaal

Uitleningen Kennedylaan/ Kulturhus/Biebsearch volwassenen tijdschriften avm totaal cd’s

DVD’s cd-roms/daisyroms

overige materialen/ luisterboeken/ e-readers totaal

98,6

296.063

104,0

29.010

101,5

85,4

106,8

64,3

8.433

40.280 912

300.314 27.892

9.873

37.730

1.418

105,2

3.711

3.526

99,1

656.548

662.747

De cijfers in woorden • Het aantal jeugdleden stijgt in 2013 verder na de de opening van de Bibliotheek in het Kulturhus. Ook Boekstart draagt bij aan de stijging van het aantal jeugdleden. • Het ledenaantal onder volwassenen baart wel wat zorgen, hierin volgen we helaas de landelijke trend: het aantal betalende leden daalt jaarlijks met ongeveer 5% per jaar. Dit is echter minder dan in heel Overijssel. • Voor het 2e opeenvolgende jaar neemt het aantal uitleningen van DVD’s toe. We investeren dan ook extra in dit collectieonderdeel. De uitleen van cd’s lijkt nu echt definitief af te nemen. • De afgelopen jaren neemt de omvang van de collectie steeds iets af. Na een jaar van groei, dankzij de nieuwe Bibliotheek in IJsselmuiden, daalt de omvang van de collectie in 2013 wederom. De Bibliotheek doet sinds dit jaar mee met de pilot Centraal Collectioneren. Naast efficiency levert deze pilot een rekenmodel met zeer goede sturingsinformatie op. In vergelijking met andere Bibliotheken is het gebruik van onze collectie bijzonder effectief en is de uitleenfrequentie per boek hoog.

Profielschets van de Raad van Toezicht van de Stichting Openbare Bibliotheek Kampen, Vastgesteld door de Raad op 4 december 2012 1. Aard en werkterrein van de Stichting Openbare Bibliotheek Kampen De Openbare Bibliotheek Kampen ondersteunt burgers bij het leren en kunnen participeren in de samenleving en voorziet in hun behoefte aan inspiratie en ontspanning. De Bibliotheek doet dit door toegang te bieden tot een schatkamer van bronnen, het inrichten van een werkplaats rond de thema’s taal, lezen en mediawijsheid en het faciliteren van ontmoeting en verbinding. De Bibliotheek is een kleine ondernemende organisatie met sterke wortels en samenwerkingsverbanden in de lokale gemeenschap. De relatie met de gemeente Kampen is vastgelegd in een prestatieovereenkomst. 2. Gewenste samenstelling van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat uit minimaal 3, maximaal 7 personen. • Elk lid moet affiniteit hebben met het openbare bibliotheekwerk • Elk lid moet beschikken over een helicopterview • Een lid van de RVT mag niet de ambitie hebben om de organisatie zelf te gaan leiden • Elk lid moet voor de directeur-bestuurder vanuit de eigen expertise sparringpartner zijn 3. Wensen ten aanzien van de samenstelling van de Raad van Toezicht als geheel • Tenminste 33% van de leden is jonger dan 40 jaar • Tenminste 33% van de leden is vrouw • Minimaal 60% van de leden is inwoner van de gemeente Kampen • Het is voor minimaal 1 lid de eerste zittingstermijn

4. Om te borgen, dat er voldoende expertise op de verschillende beleidsterreinen binnen de Raad van Toezicht aanwezig is, is het wenselijk dat tenminste één toezichthouder in de Raad: • Een netwerk in de politiek heeft • Relevante kennis van het maatschappelijk en/of onderwijsveld heeft • Relevante juridische kennis heeft • Relevante financiële kennis heeft • Relevante marketing kennis heeft • Werkzaam is of is geweest bij de overheid • Ervaring heeft met het werven van sponsors en/ of fondsen

Bijlage

Jaarverslag Openbare Bibliotheek Kampen

Recommend Documents