Hoofdstuk 8. Openbare Bibliotheek

Stadsenquête Leiden 2003

Hoofdstuk 8. Openbare Bibliotheek Samenvatting

Van alle volwassen Leidenaren bezoekt vier op de tien respondenten wel eens een vestiging van de Leidse Openbare Bibliotheek. De meeste bezoekers zeggen over een eigen pas te beschikken. Vrouwen, ouders met kinderen en de hogere inkomens- en opleidingsgroepen bezoeken relatief vaker de bibliotheek. De mensen die nooit naar de bibliotheek gaan, geven evenals in 2001 met name aan andere persoonlijke interesses te hebben, zelf boeken te kopen of er geen tijd voor (over) te hebben. Vrijwel alle bibliotheekbezoekers bezoeken wel eens de Centrale Bibliotheek, eenderde bezoekt (ook) een filiaal. Dit laatste geldt met name voor bewoners uit de districten Stevenshof en Merenwijk, voor wie de afstand naar de Centrale het grootst is. De bezoekers geven, evenals in 2001, aan met name naar de bibliotheek te gaan voor het lenen van boeken, het zoeken naar specifieke informatie en het lenen van audiovisueel materiaal (cd, video en cd-rom). Van een vijftal voorgelegde aspecten wordt de aanwezigheid van een compleet assortiment en een overzichtelijke indeling door de bezoekers het belangrijkst gevonden. Gezien de ruime 7 op al de aspecten, blijken de bezoekers over het algemeen tevreden te zijn over de dienstverlening van bibliotheek. Vergeleken met 2001 worden de openingstijden, het assortiment en de overzichtelijkheid van de indeling hoger gewaardeerd. De Centrale bibliotheek wordt, zoals te verwachten valt, beter beoordeeld op assortiment en openingstijden en de filialen beter op bereikbaarheid. In het rapport worden door bezoekers ideeën of opmerkingen aangedragen voor een verdere verbetering van de dienstverlening van de bibliotheek. Tabel S8: Rapportcijfers van respondenten per aspect voor hun meest bezochte vestiging 2001 2003 Meest bezochte vestiging Centrale Filiaal Aanwezigheid compleet assortiment 7,2 7,5 7,5 7,2 Overzichtelijke indeling 7,2 7,4 7,4 7,5 Juiste openingstijden 7,0 7,4 7,5 7,1 Goede bereikbaarheid 7,5 7,5 7,3 8,0 Goede service 7,5 7,5 7,5 7,5

1


Vragenlijst De volgende vragen gaan over de Openbare Bibliotheek in Leiden. 1.

Hoeveel leden van uw huishouden van 16 jaar of ouder, inclusief uzelf, hebben een lenerspas van de bibliotheek? Geen 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen of meer Weet ik niet

2.

Bezoekt u zelf wel eens een vestiging van de Leidse Openbare Bibliotheek? Ja  Leent u ook wel eens materialen? Zo ja, op wiens kaart? Ja, op mijn eigen kaart Ja op kaart van een huisgenoot Ja, en ik leen op kaart van iemand anders dan huisgenoot Ja, anders nl. _____________________________ Nee, maar ik leen er nooit Nee, ik kom er nooit  Waarom bezoekt u de bibliotheek nooit? Collectie onvoldoende Openingstijden zijn onvoldoende Bibliotheek ver weg Geen tijd Onbekend met bibliotheek Ik lees nooit of weinig Ga naar andere bibliotheek Ik koop boeken Andere reden, nl _______________  Volgende blok

3.

Welke vestiging bezoekt u het meest, en welke nog meer? Meest bezocht

Ook genoemd

1. Centrale Bibliotheek, Nieuwstraat 4 2. Filiaal Stevenshof, T. Terwindstraat 6 3. Filiaal Merenwijk, Rosmolen 4 4. Uitleenpost Cornelis Joppensz, Oppenheimstraat 6a 5. Uitleenpost Haagwijk, Beethovenlaan 2 6. Uitleenpost Zorgcentrum Robijnhof, Robijnhof 1 7. Uitleenpost Zorgcentrum Rijn en Vliet, A. Noorderwierlaan 1 8. Uitleenpost Zijloever, Lage Rijndijk 129 9. Jeugdbus (diverse standplaatsen in Leiden) 10. Vestiging ’t Spoortje, Bernhardkade 38

4.

Hoe vaak bezoekt u 1 of meer vestigingen van de Openbare Bibliotheek in Leiden? Eens per week of vaker Minder dan eens per week maar vaker dan 1x per maand 1x per maand of minder

5.

Is de belangrijkste reden voor uw bezoek uw studie, werk, ontspanning, algemene ontwikkeling of het ontmoeten van mensen? Studie Werk Ontspanning Algemene ontwikkeling Ontmoeten van mensen

2


6.

Maakt u gebruik van de volgende diensten van de bibliotheek? Nee Ja Lenen boeken Lenen cd's, video's, cd-rom Lezen kranten/ tijdschriften Zoeken naar specifieke informatie Internet Inlichtingenservice Materialen, informatie voor kinderen Leescafé Cursussen

7.

Er zijn verschillende redenen om de bibliotheek te bezoeken. Kunt u aangeven of u de volgende aspecten erg belangrijk, gewoon belangrijk of niet zo belangrijk vindt? Erg belangrijk

Gewoon belangrijk

Niet zo belangrijk

Weet niet

Aanwezigheid compleet assortiment Een overzichtelijke inrichting Een goede bereikbaarheid De (juiste) openingstijden Een goede service

8.

9.

Kunt u de vestiging die u het meest bezoekt met een rapportcijfer beoordelen op de volgende aspecten. Aanwezigheid compleet assortiment

__

Een overzichtelijke inrichting

__

Een goede bereikbaarheid

__

De openingstijden

__

Een goede service

__

Wilt u een van deze punten toelichten of een andere opmerking maken over de bibliotheek?

3


Uitkomsten In dit hoofdstuk staat de Openbare Bibliotheek centraal. Achtereenvolgens worden behandeld: het aantal lenerspassen in Leiden, percentage bibliotheekbezoekers, enkele aspecten over het bezoekgedrag en de beoordeling van een aantal dienstverleningsaspecten van de bibliotheek.

8.1 Lenerspassen 1 In 45% van de ondervraagde Leidse huishoudens is minimaal één lenerspas van de bibliotheek voor iemand van 16 jaar en ouder aanwezig. Meestal gaat het om één lenerspas per huishouden. Huishoudens met een lager inkomen en lager opgeleiden zijn relatief minder vaak lid van de bibliotheek. De resultaten zijn vergelijkbaar met 2001. Tabel 8.1 : Aantal bibliotheeklenerspassen voor 16 jaar en ouder per huishouden 2001 2003 Geen 57% 55% Een persoon 31% 31% Twee personen 9% 9% Drie personen 2% 3% Vier personen of meer 0% 3% Totaal 100% 100%

8.2 Bezoek bibliotheek Ruim vier op de tien respondenten bezoekt zelf wel eens een vestiging van de Leidse Openbare bibliotheek, 37% geeft aan ook bij de bibliotheek te lenen. De meeste van hen zeggen over een eigen lidmaatschapspas te beschikken. Tabel 8.2a: Bibliotheekbezoek en lenen Bezoek, leen met eigen kaart Bezoek, leen op kaart huisgenoot Bezoek, leen op kaart iemand anders Bezoek, leen op andere manier Bezoek, maar leen er nooit Nee, ik bezoek nooit een bibliotheek Totaal

1

2001 22% 7% 1% 1% 11% 57% 100%

2003 26% 10% 1% 0% 8% 55% 100%

In Stadsenquêtes kan het aantal lenerspassen per huishouden licht overschat worden. Dit komt omdat er een significant verband bestaat tussen de non-response (mensen die zich minder betrokken voelen bij communicatie en informatie) en bibliotheekbezoek (mensen die zich wel betrokken voelen bij communicatie en informatie).

4


Bibliotheekbezoek naar doelgroep Vrouwen, ouders met kinderen en de hogere inkomens- en opleidingsgroepen bezoeken relatief vaker de bibliotheek. Tabel 8.2b: Percentage bibliotheekbezoekers naar doelgroep 45% Totaal Huishoudtype Alleenstaand Twee personen Sekse Man 41% Gezin met kinderen Vrouw 50% Huishoudinkomen ≤ 1600 Leeftijd 18-34 44% 1601-3000 35-54 47% > 3000 55+ 45% Opleiding Lager Middelbaar Hoger

39% 42% 51%

38% 43% 56%

29% 47% 54%

Redenen om de bibliotheek niet te bezoeken De mensen die nooit naar de bibliotheek gaan noemen hiervoor uiteenlopende redenen. Evenals in 2001 hebben de meeste redenen weinig met de bibliotheek te maken, maar betreft het veelal persoonlijke interesses en omstandigheden. Lager opgeleiden noemen relatief vaker als reden dat ze nauwelijks boeken lezen, hoger opgeleiden geven vaker aan boeken te kopen in plaats van te lenen. Grafiek 8.2c: Redenen om bibliotheek niet te bezoeken (in % niet-bezoekers) 29%

Leest nooit of weinig Koopt boeken

24%

Geen tijd

24% 6%

Gaat naar andere bibliotheek Geen interesse 1%

Thuis boeken

1%

Internet

Anderen gaan voor mij Onbekend met bibliotheek Andere reden

29% 33%

11%

7%

Collectie onvoldoende

Bibliotheek ver weg

31%

4% 3% 3%

1%

3%

1% 2%

2001

1% 1%

2003 4% 4%

8.3 Bezoekgedrag bibliotheekbezoekers De meeste bibliotheekbezoekers (87%) bezoeken wel eens de Centrale bibliotheek, 32% bezoekt wel eens één of meerdere van de overige filialen. Van de bezoekers uit de districten Stevenshof en Merenwijk heeft het merendeel het filiaal in het eigen district wel eens bezocht. Vergeleken met 2001 geven relatief wat meer mensen aan één of meerdere filialen te hebben bezocht.

5


Tabel 8.3a: Bezochte vestigingen (in % bibliotheekbezoekers, meerdere antw. mogelijk) 2001 2003 Centrale bibliotheek 87% 87% Één of meerdere filialen 26% 32%

Tweederde van de bibliotheekbezoekers gaat één keer per maand of minder vaak naar de bibliotheek, eenderde bezoekt de bibliotheek vaker. Ten opzichte van 2001 lijkt de bezoekfrequentie wat afgenomen. Tabel 8.3b: Bezoekfrequentie (in % bibliotheekbezoekers) 2001 2003 Eén keer per maand of minder 66% 65% Twee à drie keer per maand 20% 25% Eens per week of vaker 14% 9% Totaal 66% 100%

De voornaamste reden om de bibliotheek te bezoeken, is ‘ontspanning/hobby’, op afstand gevolgd door algemene ontwikkeling en studie. Tabel 8.3c: Bezoekmotief (in % bibliotheekbezoekers) 2001 2003 Ontspanning en hobby 65% 64% Algemene ontwikkeling 19% 17% Studie 14% 15% Werk 1% 3% Totaal 100% 100%

De bibliotheek biedt verschillende diensten. Men bezoekt de bibliotheek met name voor het lenen van boeken, het zoeken naar specifieke informatie en het lenen van audiovisueel materiaal (cd, video en cd-rom).

Grafiek 8.3d: Gebruikte diensten door bibliotheekbezoekers (meerdere antw. mogelijk) 83% 79%

Lenen boeken 59% 61%

Zoeken specifieke informatie 33% 34%

Lenen cd's/dvd's/cd-roms 21%

Materialen/info voor kinderen Lenen kranten/tijdschriften

21% 23%

Inlichtingenservice 14%

Leescafe

20%

13% 11%

Internet Cursussen

32% 28% 32%

2001 2003

4% 6%

6


8.4 Beoordeling dienstverlening bibliotheek Om inzicht te krijgen in de tevredenheid van de bezoekers met de bibliotheek is hen een vijftal aspecten voorgelegd. Alvorens is gevraagd deze te beoordelen met een rapportcijfer, is eerst ingegaan op het belang van de aspecten. De aanwezigheid van een compleet assortiment en een overzichtelijke indeling worden over het algemeen het belangrijkst gevonden. Vergeleken met 2001 beoordelen de bezoekers de verschillende aspecten relatief minder vaak ‘erg belangrijk’, maar wat vaker ‘gewoon belangrijk’. Tabel 8.4a: Percentage bibliotheekbezoekers dat aspect ‘erg belangrijk’ vindt 2001 2003 Aanwezigheid compleet assortiment 70% 60% Overzichtelijke indeling 67% 60% Juiste openingstijden 62% 47% Goede bereikbaarheid 50% 44% Goede service 57% 42%

De bezoekers zijn over het algemeen tevreden over de dienstverlening van bibliotheek. Elk aspect wordt met een ruime zeven beoordeeld. Vergeleken met 2001 worden de openingstijden, het assortiment en de overzichtelijkheid van de indeling hoger gewaardeerd. Als gekeken wordt naar de verschillen in beoordeling tussen de Centrale Bibliotheek en de overige filialen, dan is te zien dat de Centrale bibliotheek, logischerwijs, beter beoordeeld wordt op assortiment en openingstijden en de filialen beter op bereikbaarheid. Tabel 8.4b: Rapportcijfers van respondenten per aspect voor hun meest bezochte vestiging 2001 2003 Meest bezochte vestiging Centrale Filiaal Aanwezigheid compleet assortiment 7,2 7,5 7,5 7,2 Overzichtelijke indeling 7,2 7,4 7,4 7,5 Juiste openingstijden 7,0 7,4 7,5 7,1 Goede bereikbaarheid 7,5 7,5 7,3 8,0 Goede service 7,5 7,5 7,5 7,5

Tot slot is aan de bezoekers gevraagd of ze nog ideeën of opmerkingen hebben om de dienstverlening van de bibliotheek te verbeteren. Onderstaand een bloemlezing van de verschillende opmerkingen: -

De bereikbaarheid van de Centrale Bibliotheek met de auto of het OV is onvoldoende; De openingstijden zouden vervroegd kunnen worden (bijv. 9.00 of 9.30 uur); De bibliotheek zou langer open kunnen blijven, voor filialen niet alleen op donderdagavond open; De openingstijden variëren, dat is verwarrend; Vrij recente exemplaren zijn niet altijd aanwezig; Het is soms moeilijk om de juiste onderwerpen te vinden; Sommige kranten zijn soms weg, daar zou beter op gelet kunnen worden Voor de vakantie is het jammer dat boeken niet lang genoeg verlengd kunnen worden; De Centrale bibliotheek moet in de winter op zondag open blijven.

7

Hoofdstuk 8. Openbare Bibliotheek

Recommend Documents