Openbare Bibliotheek
Beleidsplan 2008-2013
1. Sterktezwakteanalyse Belangrijke bevindingen, resultaten en conclusies voor de werking van de bibliotheek, verkregen uit een grondige analyse van de plaatselijke culturele en maatschappelijke situatie moeten in dit hoofdstuk worden toegelicht. Daarbij wordt bijzondere aandacht besteed aan de evaluatie van de uitvoering van het vorige bibliotheekbeleidsplan
1.1 Bibliotheek 1.1.1 1.1.2 1.1.3
dienstverlening, personeel, infrastructuur collectie, leners, uitleningen uitbreidingsactiviteiten
1.2 Sterktezwakteanalyse beleidsperiode 2002-2007 1.3 Sterktezwakteanalyse anno 2007
2. Doelstellingen van de bibliotheek Algemene of strategische doelstellingen zijn beleidskeuzes en beleidsprioriteiten die rechtstreeks voortvloeien uit de sterktezwakteanalyse
2.1 Visie 2.2 Doelstellingen
3. Gemeentelijke ondersteuning Dit onderdeel beschrijft hoe de gemeente de bibliotheek ondersteunt.
3.1 Raming financiële middelen 3.2 Andere middelen
4. Participatieproces In dit onderdeel moet duidelijk worden dat de opmaak, de uitvoering en de evaluatie van het bibliotheekbeleidsplan zijn gebaseerd op een ruim participatieproces. Ook de manier waarop het beleidsplan wordt gecommuniceerd aan de bevolking wordt hier beschreven.
4.1 4.2 4.3 4.4
Opmaak Uitvoering Evaluatie Communicatie
5. Bijlagen 2
Gebruikte afkortingen en termen AVI
Analyse van Individualiseringsvormen Systeem dat in 1977 werd ontwikkeld en dat erin bestaat de leesmoeilijkheid van een tekst te bepalen evenals de leesvaardigheid van een kind.
AVM
AudioVisuele Materialen
Brown-systeem
uitleensysteem waarbij gebruik wordt gemaakt van lenermapjes, lenerkaarten en boekkaarten. Niet-automatische uitleen, zgn. manuele uitleen.
IBL
Interbibliothecair leenverkeer. Een door de provincie gesubsidieerde vorm van uitleen van materialen tussen bibliotheken onderling.
IBO
Initiatief Buitenschoolse Kinderopvang Naschoolse kinderopvang georganiseerd door het gemeentebestuur en erkend door Kind&Gezin.
KJV
Kinder- en jeugdjury Vlaanderen Is een Vlaamse boekenjury van kinderen en jongeren tussen 4 en 16 jaar. Een selectie van boeken worden gelezen en in groep besproken en beoordeeld.
PBS
Provinciaal BibliotheekSysteem Centralisatie van alle lokale bibliotheeksystemen en catalogi.
RFID
Radio-Frequency IDentification Automatisering van balieverrichtingen in de bibiotheek.
SBB
Streekgericht BibliotheekBeleid Is het geheel van projecten die door de provincie wordt georganiseerd voor openbare bibliotheken.
SISO
Schema voor de Indeling van de Systematische catalogus van Openbare bibliotheken Plaatsingsysteem van informatieve materialen op basis van een numeriek systeem opgebouwd overeenkomstig de logische indeling van de wetenschappen.
SPC
SPort en Cultuurcentrum
VCOB
Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken Steunpunt van de Vlaamse overheid voor bibliotheken
ZIZO
Zonder Inspanning Zoeken Plaatsingsysteem van informatieve materialen op basis van pictogrammen. Vertrekpunt van dit systeem is niet de wetenschap maar de leefwereld van de gebruiker.
3
1. Sterktezwakteanalyse 1.1 Bibliotheek 1.1.1
dienstverlening, personeel, infrastructuur
De dienstverlening werd tijdens de beleidsperiode 2002-2007 uitgebreid met een afdeling AVM, die zowel informatieve als ontspannende materialen bevat. De jeugdcollecties werden uitgebreid met een startcollectie voor probleemlezers. Bij de collectievorming werd speciale aandacht besteed aan leesniveau voor wat betreft de jeugdcollectie en grootletterdruk voor wat betreft de volwassenenmaterialen. De knipselmappen werd gereduceerd tot verslaggeving over het lokale nieuws. Een nieuwe boek-aan-huis levering werd georganiseerd voor de onthaalgezinnen van het werkingsgebied en dit in samenwerking met het OCMW. Een uitbreiding van de dienstverlening vond plaats in de uitleenposten waar de gemeentelijke administratieve diensten werden gecentraliseerd in de bibliotheek en uitgevoerd door bibliotheekpersoneel. Interbibliothecair leenverkeer is uitgegroeid tot een belangrijke vorm van wederzijdse samenwerking met collega-bibliotheken. Het dienstenreglement werd vertaald naar een meer gebruiksvriendelijke vorm. Bepalingen inzake AVM werden toegevoegd en de regels inzake openingsuren werden aangepast. Het bibliotheeksoftwaresysteem werd in november 2002 volledig vernieuwd met een op Windows draaiend Vubissmart van de firma Geac. De catalogus werd online beschikbaar vanaf september 2006. De automatisering van de uitleenposten Snellegem en Zerkegem is nog niet helemaal gerealiseerd maar wordt ernstig voorbereid.
Het personeelsbestand is uitgebreid tot 5 voltijdse equivalenten en is momenteel samengesteld uit 1 bibliothecaris (B-niveau), 2 bibliotheekassistenten (C-niveau), 3 bibliotheekbedienden (D-niveau), 1 onderhoudsmedewerker (E-niveau) en 1 administratief medewerker in het kader van Wep+ (D-niveau). Eén mindervalide helpt wekelijks bij het terugplaatsen van de boeken. Zes vrijwilligers staan in voor de begeleiding van de leesgroepen.
4
De bibliotheekinfrastructuur bestaat uit
hoofdbibliotheek Jabbeke afzonderlijk bibliotheekgebouw nabij sportcomplex en dorpskern 444 m² geautomatiseerde uitleen 3 internetcomputers + 2 publiekscatalogi (invoer van zelfprint in leeszaal) 20 openingsuren op klantvriendelijke tijdstippen bleven behouden
filiaal Varsenare geïntegreerd in gebouw van SPC Varsenare 250 m² geautomatiseerde uitleen 2 internetcomputers + 1 publiekscatalogus openingsuren werden uitgebreid met 4 tot een totaal van 14
uitleenpost Snellegem geïntegreerd in gerenoveerd gemeentelijke complex + nieuwe inrichting 79 m² uitleen met Brown-systeem aanpassing van de 4 openingsuren naar meer klantvriendelijke tijdstippen
uitleenpost Zerkegem geïntegreerd in gerenoveerd gemeentelijke complex 90 m² uitleen met Brown-systeem aanpassing van de 4 openingsuren naar meer klantvriendelijke tijdstippen
Samengevat deed zich in de beleidsperiode 2002-2007 volgende evolutie voor
start AVM probleemlezers en collectievorming op leesniveau uitbreiding grootlettercollectie knipselkranten beperkt boek-aan-huis levering opgestart voor OCMW-onthaalgezinnen administratieve dienstverlening in uitleenposten uitbouw van IBL vereenvoudiging en aanpassing van het dienstenreglement update softwaresysteem en online catalogus uitleenposten nog niet geautomatiseerd personeelsbestand uitgebreid vrijwilligers openingsuren filiaal Varsenare fors uitgebreid openingsuren uitleenposten meer klantvriendelijk uitleenposten volledig gerenoveerd en heringericht
5
1.1.2
Collectie, leners, uitleningen
Collectie
2001
35.476 eenheden 44,5 % jeugd 29,5 % volwassenen fictie 22 % volwassenen non-fictie
2006
45.581 eenheden 53 % jeugd 26.2 % volwassenen fictie 20 % volwassenen non-fictie
De collectie groeide tijdens de voorbije beleidsperiode aan met meer dan 10.000 eenheden. Er werd bij de collectievorming meer aandacht besteed aan de jeugd (+ 8.5 %) en dit ten nadele van zowel de volwassenen fictie als non-fictie collectie. Een startcollectie peuterboekjes werd aangekocht met het oog op de nieuwe dienstverlening naar de OCMW-onthaalgezinnen toe. De collectie AVM werd opgestart bestaande uit een collectie CD-rom’s (informatief en ontspannend) beschikbaar in alle bibliotheken en een collectie ontspannende films op dvd, deze laatste zijn enkel uitleenbaar in de hoofdbibliotheek. De collectie grootletterwerken werd verder uitgebouwd en de poëzieafdeling werd gereorganiseerd, plaatsing op naam van de auteur en niet langer op SISO-nummer. Wat betreft de plaatsing van de volwassen collectie werd een gedeeltelijke geïntegreerde opstelling doorgevoerd. Alle wetenschappelijke AVM en wetenschappelijke tijdschriften werden geïntegreerd in de non-fictie boekencollectie. De jeugdcollectie werd ontsloten op AVI leesniveau waarbij vervolgens ook de plaatsing werd aangepast. Bij de collectievorming werd rekening gehouden met de AVI bepaling. De plaatsing van de collectie strips en de collectie kleuterboeken werd aangepast met het oog op grotere klantvriendelijkheid. De vooropgestelde ZIZO plaatsing in de jeugdafdeling werd niet gerealiseerd. Alle collecties worden nog steeds ontsloten aan de hand van een geautomatiseerde catalogus. Ook de collecties van de nog niet geautomatiseerde uitleenposten worden steeds ingevoerd in de catalogus met het oog op de automatisering van de uitleen. De catalogus werd online consulteerbaar gemaakt in 2006.
6
Gebruikeraantallen 2001
2.548 leners
2006
48 % -18 jaar 52 % + 18 jaar
3.584 leners 56.75 % - 18 jaar 43.25 % + 18 jaar
Het lenerbestand groeide aan met meer dan 1.000 eenheden. Tijdens de voorbije beleidsperiode veranderde de verhouding jeugd-volwassenen, het merendeel van de leners bestaat momenteel uit jeugd. Uitleningen 2001
uitleningen
vol. - jeugd
Jabbeke
38.286
Varsenare
2006
uitleningen
vol. - jeugd
47% - 53%
49.784
38% - 62%
30.975
27% - 73%
29.491
27% - 73%
Snellegem
5.981
20% - 80%
9.336
13% - 87%
Zerkegem
4.614
16% - 84%
7.888
9% - 91%
Het aantal uitleningen (verlengingen niet meegerekend) steeg de voorbije beleidsperiode met meer dan 16.000. Daarbij is het opvallend dat de jeugd een groter aandeel heeft in de uitleningen en dat enkel in filiaal Varsenare het aantal uitleningen niet toeneemt. Samengevat deed zich in de beleidsperiode 2002-2007 volgende evolutie voor
collectiegroei van meer dan 10.000 eenheden nadruk van jeugd bij aankoopbeleid start peutercollectie en collectie AVM uitbouw grootlettercollectie reorganisatie volwassen afdeling (poëzie en geïntegreerde opstelling) ontsluiting, plaatsing en aankoop o.b.v. AVI niveau in jeugdcollecties klantvriendelijkere plaatsing van kleuter- en stripcollectie ZIZO nog niet gerealiseerd volledig invoer in geautomatiseerde catalogus online catalogus werd in gebruik genomen aangroei ledenbestand met meer dan 1.000 eenheden verhouding jeugd-volwassenen wijzigt in ledenbestand aantal uitleningen stijgt met meer dan 16.000 (+ 20%) uitleencijfers filiaal Varsenare stijgen niet
7
1.1.3
uitbreidingsactiviteiten
De samenwerking met de scholen is de voorbije beleidsperiode verder uitgebouwd. Bijna alle scholen in het werkingsgebied, 6 lagere scholen + kleuterklassen samen goed voor 48 klassen, maken op regelmatige basis gebruik van de bibliotheek door middel van klasbezoeken en klasuitleningen. Verder worden ook boekenpakketten ter beschikking gesteld voor speciale schoolprojecten. Er is een wederzijdse samenwerking met de gemeentelijke sport-, cultuur- en jeugden informatiedienst alsook de technische dienst van de gemeente bij de uitwerking van projecten. Op provinciaal niveau wordt deelgenomen aan vergaderingen en studiedagen georganiseerd door het SBB. Medewerking wordt ook verleent aan projecten van het VCOB en stichting lezen als daar zijn voorleesweek en bibliotheekweek. Diverse initiatieven werden genomen in het kader van de leesbevordering. De KJV werd jaarlijks georganiseerd, volwassenenleesgroepen worden gesteund, onthaalmoeders krijgen boeken aan huis geleverd, auteurs worden uitgenodigd, tentoonstellingen in elkaar gezet. Bibliotheekbezoeken en voorleessessies worden georganiseerd voor de IBO tijdens het schooljaar en ook in de vakantieperiode (Speelkriebels). Literaire en thematische boekenstanden worden op geregelde tijdstippen opgebouwd zowel in de jeugd- als in de volwassenenafdeling van alle bibliotheken. Organisatie in samenwerking met VormingPlus Brugge van senioren opleidingen, dit in het kader van het levenslang leerproject.
Samengevat deed zich in de beleidsperiode 2002-2007 volgende evolutie voor
scholenwerking wordt verder uitgebreid gemeentelijke samenwerking blijft behouden actieve deelname aan projecten van SBB, VCOB en stichting lezen boekenstanden om leesgedrag te stimuleren verschillende nieuwe leesbevorderingprojecten werden ontwikkeld levenslang leer projecten werden gerealiseerd
8
1.2 Sterktezwakteanalyse periode 2002-2007 Situatie 2002 sterkte
sterkte sterkte
sterkte
goede infrastructuur aanwezig of in opbouw aantrekkelijke gebouwen mooi en efficiënt meubilair rustgevende, leuke sfeer toegankelijkheid (lage drempel) centrale ligging hoofdbibliotheek heel omvangrijke service in deelgemeenten klantvriendelijk zowel naar personeel als naar openingsuren gevarieerde nieuwe collectie boeken en tijdschriften online ter beschikking stellen van krantenknipsel inspelen op nieuwe media (cd-rom en internet) flexibele en soepel naar klanten toe goede ontsluiting van de collectie afzonderlijke jongerenafdeling goede samenwerking met de scholen goede samenwerking met het bestuur goede samenwerking met gemeentelijke diensten lidgelden zijn laag diensten van de bibliotheek zijn uitgebreid goed en duidelijk dienstenreglement goede en duidelijke boeteregeling informatieve functie : bezorgen, ordenen en bedelen van allerhande informatie
Evolutie
Situatie 2007
uitleenposten werden volledig gerenoveerd uitleenpost Snellegem heringericht extra zitmeubilair in hoofdbibliotheek en filiaal
Infrastructuur blijft een sterkte
uitbreiding en aanpassing openingsuren
klantvriendelijkheid blijft een sterkpunt
reorganisatie en uitbreiding tijdschriftenbestand start AVM internetopleidingen werden georganiseerd
gevarieerdheid van de collectie nam toe door grote investeringen. Dit punt wordt een dreiging in de toekomst.
catalogus online raadpleegbaar betere samenwerking met de scholen betere samenwerking met gemeentelijke diensten nieuwe samenwerkingsinitiatieven worden ontwikkeld (oa. OCMW en IBO) dienstenreglement krijgt vereenvoudiging
flexibele en soepele klantendienst wordt behouden
9
Situatie 2002
Evolutie
nog betere invulling van de samenwerking met andere gemeentelijke diensten
zwakte
manuele tijdschriftenadministratie
samenwerking met gemeentelijke diensten werd versterkt en nieuwe initiatieven worden ontwikkeld collectie CD-rom werd vlot ingeschakeld vlotte ingebruikname van dvd collectie plaatsing volwassenenafdeling beperkt geïntegreerd plaatsing jeugd gedeeltelijk AVI leesniveaus ZIZO werd niet gerealiseerd lees- en zithoeken werd gecreëerd in de hoofdbibliotheek en filiaal Varsenare catalogus werd online raadpleegbaar publiekscomputers werd ge-update Internetdiensten beperkt in gebruik opleidingen van het personeel zijn bestaande maar eerder sporadisch en onvoldoende geen evolutie
zwakte
manuele besteladministratie
geen evolutie
zwakte
tekort aan gekwalificeerd personeel voor begeleiding gebruikers
personeelsbestand werd uitgebreid met gekwalificeerd personeel
systeembeheerder moet binnen beperkte tijd informaticaproblemen oplossen geen mogelijkheid om boeken binnen te brengen na openingsuren vorming en media-educatie, educatieve werking
geen evolutie
zwakte zwakte zwakte
zwakte zwakte zwakte
vlugger inschakelen van nieuwe collectie CD-roms plaatsing bibliotheek is niet optimaal
gebrek aan aparte leesruimtes dringend ingebruikname van nieuwe informatica, catalogus en diensten op internet betere opleiding van het personeel
Evaluatie beleidsperiode 2002-2007 zwakte werd weggewerkt en zal sterkte worden in de toekomst zwakte weggewerkt plaatsing werd verbeterd maar is nog niet volledig optimaal ; daarom in de toekomst behouden als zwakte zwakte werd weggewerkt zwakte minder sterk maar nog steeds aanwezig zwakte blijft bestaan
zwakte blijft bestaan zwakte blijft bestaan
zwakte zwakte zwakte zwakte
nieuwe iniatieven ter promotie en ondersteuning
zwakte werd weggewerkt maar wordt mogelijke dreiging in de toekomst zwakte blijft bestaan
geen evolutie zwakte blijft bestaan beperkt aanbod educatieve projecten in beperkte mate weggewerkt blijft een zwak punt bibliotheek kreeg een eigen plaats op gemeentelijke website
zwakte werd weggewerkt maar blijft een bedreiging voor de toekomst
10
zwakte
zwakte zwakte
collectie informatieve boeken voor jeugd en adolescenten kan meer uitgebreid
aandacht voor informatieve jeugdcollectie bij het aankoop- en wiedbeleid
werking uitleenposten stagneert
renovatie en herinrichting zorgen voor stijgende werking.
diversiteit van de collectie : geen AVM
CD-rom en dvd collectie werden in gebruik genomen
Situatie 2002
Evolutie
kans
uitbouw van AVM collectie
CD-rom en dvd collectie werden uitgebouwd
kans
vlotte samenwerking met gemeentelijke diensten samenwerking met scholen en leerkrachten
samenwerking met andere gemeentelijke diensten werd verder uitgewerkt ook deze samenwerking werd verder uitgebouwd samenwerking met de nieuwe cultuurbeleidcoördinator verloopt vlot projecten werden uitgewerkt in samenspraak met de scholen minder aandacht voor de informatieve taak van de bibliotheek samenwerking in verschillende culturele projecten via adviesraden
zwakte werd weggewerkt ; toch blijft nietevenwichtige uitbouw van de collectie een bedreiging zwakte voorlopig weggewerkt ; blijft een bedreiging zwakte werd weggewerkt evenwel blijvende aandacht aan diverse collectie is nodig
Evaluatie beleidsperiode 2002-2007 kans gerealiseerd
kans kans kans kans
cultuurbeleidcoördinator en bibliothecaris vormen een hecht team meer projectmatig werken in de ondersteuning van het onderwijs poort voor informatie
kans
bibliotheek is een bepalend gezicht in het culturele gebeuren / goede samenwerking met culturele actoren stimuleren van lees- en kijkvaardigheid
kans
nieuwe digitale mogelijkheden oa via internet
kans
kans
uitbouw jongerenwerking
kans werd waargenomen kans benut kans benut kans werd sterkte kans nog te benutten kans benut
verschillende leesbevorderingprojecten werden uitgewerkt minder aandacht werd besteed aan de nieuwe digitale mogelijkheden
kans nog te benutten
Relatief weinig aandacht voor doelgroep van de jongeren
kans nog te benutten
kans benut
11
kans bedreiging
samenwerking met andere bibliotheken
beperkte mate van samenwerking oa. d.m.v. IBL
kans nog verder te benutten
Situatie 2002
Evolutie
Evaluatie beleidsperiode 2002-2007
omvangrijk takenpakket
uitbreiding personeelsbestand met gekwalificeerd personeel biedt voorlopig het hoofd aan omvangrijk takenpakket doorgevoerde personeelspecialisatie zorgt voor betere taakverdeling openingsuren werden ruim uitgebreid en verplaatst naar meer klantvriendelijker tijdstippen aanpassing collectie plaatsing zorgt voor efficiënter gebruik van beschikbare ruimte relatief weinig realisaties op vlak van de digitale informatie door selectief aankoop- en wiedbeleid is de boekencollectie actueel bibliotheek heeft een voldoende belangrijk plaats op de gemeentelijke agenda
bedreiging
drukkere uitleen belast backoffice zwaar
bedreiging
openingsuren
bedreiging bedreiging
gebouwen hebben nauwelijks uitbreidingsmogelijkheden internet en explosie informatieaanbod
bedreiging
achterstand boekencollectie
bedreiging
enveloppenfinanciering door de overheid waardoor de prioriteiten door de gemeente moeten worden bepaald bibliotheekwerking wordt steeds dynamischer met grotere nood aan personeel grote investeringen voor bibliotheekautomatisering (VLACC II en windows- en webgeörienteerdheid)
bedreiging bedreiging
uitbreiding van het personeelsbestand met gekwalificeerde mensen Voldoende gemeentelijke investeringen (Vubissmart + webopac)
bedreiging voorlopig afgewend ; maar blijft een aandachtspunt voor de toekomst bedreiging voorlopig afgewend ; maar blijft een aandachtspunt voor de toekomst bedreiging afgewend
bedreiging afgewend bedreiging blijft bedreiging afgewend maar collectievorming blijft een aandachtspunt bedreiging voorlopig afgewend
bedreiging afgewend maar personeel blijft een aandachtspunt of bedreiging bedreiging voorlopig afgewend
12
1.3 Sterktezwakteanalyse anno 2007 2007 sterkte
sterkte sterkte
sterkte
infrastructuur functionele gebouwen met eigentijdse aankleding efficiënt meubilair centrale ligging van alle afdelingen klantvriendelijk openingsuren
blijvende aandacht voor efficiënte inrichting
openingsuren enkel nog aanpassen met het oog op grotere klantvriendelijkheid
samenwerking blijvende aandacht voor deze samenwerking met socio-culturele actoren gemeentelijke diensten en adviesraden met scholengemeenschap personeel enthousiast en flexibel personeel waarvan de beroepsvreugde en teambuilding stimuleren positieve attitude afstraalt op de gebruiker
2007 zwakte
Vooropgestelde evolutie
Vooropgestelde evolutie
plaatsing van de collectie meer aandacht voor gebruiksvriendelijke plaatsing
zwakte
zwakte
dringend ingebruikname van nieuwe informatica, catalogus
vernieuwing en uitbreiding van de informatica door de gemeente instap in PBS
betere opleiding van het personeel persoonlijk vormingsplan voor elk personeelslid dat past in globale opleidingsplan voor de bibliotheek
zwakte
manuele tijdschriftenadministratie
zwakte
manuele besteladministratie
mogelijk na instap in PBS mogelijk na instap in PBS
zwakte zwakte zwakte zwakte
systeembeheerder moet binnen beperkte tijd informaticaproblemen oplossen geen mogelijkheid om boeken binnen te brengen na openingsuren vorming en media-educatieve, educatieve werking aandacht voor nieuwe digitale mogelijkheden
grote lastvermindering op gemeente na instap in PBS inleverbus voorzien in de nieuwbouw van de hoofdbibliotheek aandacht voor volwaardig educatief aanbod aandacht voor nieuwe media
zwakte
onvoldoende aandacht voor alle doelgroepen een apart beleid voor de verschillende doelgroepen oa. jongeren en senioren
13
2007 kans
kans
infrastructuur nieuwbouw hoofdbibliotheek
Vooropgestelde evolutie integratie in SPC Jabbeke en verruiming van hoofdbibliotheek zal werking positief beïnvloeden
goed georganiseerd verenigingsleven oog voor samenwerking met het socioculturele leven in Jabbeke
kans
goed functionerende gemeentelijke diensten oog voor samenwerking met de andere gemeentelijke diensten oa. door de persoon van de cultuurbeleidcoördinator
kans
veel lagere schoolkinderen samenwerking met scholengemeenschap verder uitbouwen
kans
goed uitgebouwd SBB deelname aan verschillende projecten van de provincie dienst bibliotheekwerk
kans
goed uitgebouwd Vlaams beleid deelname aan verschillende projecten van het VCOB en stichting lezen
kans
samenwerking met andere gemeenten en bibliotheken
2007 bedreiging
bedreiging
hoge personeelseisen door uitgebreid takenpakket, hoge kwaliteitseisen en snelle evolutie
openstaan voor verschillende vormen van samenwerking
Vooropgestelde evolutie specialisatie, aangepaste vorming en collegialiteit stimuleren invoer van RFID bestuderen oa. om takenpakket van personeel zinvoller te maken
verouderding hardware regelmatige vernieuwing van de apparatuur door de gemeente
bedreiging bedreiging
bedreiging
bedreiging
achteruitgaande werking van filiaal en uitleenposten collectie afname variëteit en kwaliteit minder functionele catalogus bibliotheek is geen financiële prioriteit voor de gemeente
onvoldoende informatie over eigen dienstverlening (promotie)
speciale aandacht aan de eisen en noden van het filiaal en de uitleenposten blijvende aandacht voor evenwichtige collectievorming (opleiding personeel) opname van de eigen catalogus in PBS aanpassing van de gemeentelijke investering in personeel, collectie en infrastructuur aan de stijgende noden aandacht voor promotie van eigen diensten
14
2. Doelstellingen van de bibliotheek Algemene of strategische doelstellingen zijn beleidskeuzes en beleidsprioriteiten die rechtstreeks voortvloeien uit de sterktezwakteanalyse.
2.1 Visie “Een openbare bibliotheek is een basisvoorziening waar elke burger terecht kan met zijn vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Ze bemiddelt actief bij het beantwoorden van deze vragen. De openbare bibliotheek is actief inzake cultuurspreiding en cultuurparticipatie. Ze werkt in een geest van objectiviteit en vrij van levensbeschouwelijke, politieke en commerciële invloeden.” Decreet van 13 juli 2001 artikel 2, 5° “Een gemeente heeft als doelstelling de uitbouw van de werking van de openbare bibliotheek te ondersteunen opdat elke burger via deze voorziening gelijke en vrije toegang krijgt tot kennis, cultuur en informatie, opgeslagen in gedrukte en andere informatiedragers. De openbare bibliotheek schept een voorwaarde voor levenslang leren, culturele ontwikkeling van individuen en het democratisch functioneren van de samenleving” Decreet van 13 juli 2001 artikel 3, 3°
In de bibliotheken staat dienstverlening voorop. Klantvriendelijke openingsuren en gratis internetmogelijkheid in alle afdelingen staan garant voor laagdrempeligheid. Verhuis van de hoofdbibliotheek naar SPC Jabbeke zal de integratie met de andere gemeentelijke diensten bevorderen. De scholengemeenschap, het verenigingsleven en de gemeentelijke adviesraden blijven belangrijke samenwerkingspartners”
15
2.2 Doelstellingen Cultuurparticipatie Burgers uit alle bevolkingsgroepen de mogelijkheid bieden om deel te nemen aan cultuur. ¾ lokale en regionale cultuur helpen promoten o affichering en presentatie van brochures ¾ ondersteuning van de socio-culturele verenigingen o bibliografische bijstand o logistieke bijstand ¾ overleg met belangrijkste culturele actoren o regelmatig overleg met cultuurbeleidcoördinator o adviserend lidmaatschap van gemeentelijke cultuurraad
Burgers uit alle bevolkingsgroepen meer laten deelnemen aan literatuur in het algemeen en eigen bibliotheekaanbod in het bijzonder. ¾ leesbevorderende initiatieven o KJV o volwassenen leesgroepen o onthaalgezinnen o IBO o leestips o auteurslezingen ¾ aandacht voor literatuurbeleving van doelgroepen o jongeren o jonge gezinnen o senioren o niet-mobiele personen ¾ instappen in provinciale en Vlaamse leescampagnes o bibliotheekweek o voorleesweek o jeugdboekenweek o dag van de poëzie ¾ samenwerking met scholen, socio-culturele verenigingen en andere bibliotheken o klasbezoeken o rondleidingen o IBL o VKBB
16
Informatie en kennis Elke burger heeft toegang tot informatie en kan deze op een gebruiksvriendelijke manier vergaren in de bibliotheek. ¾ klantvriendelijk personeel o persoonlijke begeleiding bij informatievergaring ¾ efficiënte informatica in voldoende mate aanwezig om informatie te vergaren o automatisering van de uitleenposten o up-to-date houden van de bestaande informatica
De burger kent alle facetten van de dienstverlening van de openbare bibliotheek. ¾ goede communicatie over de bibliotheek en de regels o bestaande regels in herinnering brengen o nieuwe bibliotheekmogelijkheden promoten o vaste bibliotheekrubriek in gemeentelijk informatieblad o bibliotheekinformatie opnemen in brochure voor nieuwe inwoners o elektronische bibliotheeknieuwsbrief o gebruik maken van lokale en regionale pers o bibliotheekwebsite uitbouwen ¾ gebruiksvriendelijke catalogus o instap in PBS ¾ informatiecampagnes aanpassen aan doelgroepen o schoolkrant o seniorenblad ¾ collectiebeleid uitvoerig bekendmaken o aankooplijsten op papier en website o leestips op papier en website ¾ plaatsing aanpassen aan collectie en noden van de gebruiker o ZIZO jeugd + volwassenen o aanpassing van de plaatsing om aandacht te stimuleren ¾ informatiestanden om thema’s in de kijker te plaatsen o themastanden hobby, ziekten, monumenten
17
Educatie De bibliotheek voorziet in een gevarieerd aanbod van leermiddelen. ¾ uitbouw van een eigen collectie leermiddelen o collectie educatieve dvd’s o collectie educatieve cd-rom’s o toegang tot elektronische gegevensdatabanken (nieuwe media) o leermiddelen voor beginners én gevorderden ¾ ondersteuning van leerprojecten o informatica ter beschikking stellen ¾ ondersteuning van schoolprojecten o educatieve boekenpakketten samen stellen
Ontmoeting De bibliotheek bevordert de informele contacten van de plaatselijke bevolking ¾ bibliotheekgebouw nodigt uit tot langdurig gebruik o aantrekkelijker jeugdafdelingen o zithoeken o sfeervolle aankleding
Ontspanning De bibliotheek stemt zijn collectie af op de vrijetijdsbesteding van de burger. ¾ aandacht voor collectievorming o boekencollectie is basisfunctie o collectie ontspannende dvd’s o collectie ontspannende cd-rom’s o collectie anderstalige boeken o collectie stripverhalen
18
Beleidsaspecten / infrastructuur De bibliotheek streeft naar kwaliteitszorg in zijn dienstverlening, daarbij is er een blijvende aandacht voor de uitleenposten en filiaal Varsenare. ¾ nieuwbouw SPC Jabbeke o uitbreiding van de beschikbare bibliotheekruimte met 100 m² o grotere functionaliteit o grotere integratie hoofdbibliotheek in het culturele en sportieve leven ¾ klantvriendelijke openingsuren o enkel aanpassing met het oog op grotere klantvriendelijkheid ¾ bibliotheekgebouwen zijn duidelijk herkenbaar o benaming op gebouwen o duidelijke openingsuren ¾ bibliotheekgebouwen zijn aangenaam in gebruik en multifunctioneel o oog voor de verschillende functies van de bibliotheek o oog voor verschillende doelgroepen : peuters, jeugd, jongeren, … ¾ flexibele uitleenmogelijkheden o inleverbus ¾ de bibliotheken vormen eenheid met eigen lokale accenten o aandacht voor grootte en kwaliteit van de collecties o aandacht voor gevarieerdheid van de collecties
De bibliotheek streeft naar kwaliteitszorg bij haar medewerkers ¾ blijvende aandacht voor bijscholing van het personeel o globaal opleidingsplan voor de bibliotheek o persoonlijk vormingsplan voor elk personeelslid o specialisatie en taakverdeling opvoeren ¾ oog voor enthousiasme en beroepsvreugde o competentiemanagement ¾ belang van teambuilding o maandelijkse teamvergaderingen o extra-professionele activiteiten ¾ duidelijke herkenbaarheid van de personeelsleden
19
3. Gemeentelijke ondersteuning Dit onderdeel beschrijft hoe de gemeente de bibliotheek ondersteunt (bijvoorbeeld de raming van de financiële en andere middelen)
3.1 Raming financiële middelen 2006 personeel collectie gedrukte materialen collectie AVM werkingsuitgaven en ICT infrastructuut
206.964 € 56.608 € 4.840 € 33.888 € 9.428 €
totaal
311.728 €
3.2 Personeel De huidige personeelssamenstelling is toereikend om alle taken zoals vooropgesteld in het vorige beleidsplan uit te voeren. Invoering van ZIZO, instap in PBS, overstap naar RFID en verhuis zijn vooropgestelde projecten die zeer arbeidsintensief zijn en waarvoor uitbreiding van het personeelsbestand aan te raden is.
3.3 Collectie De uitbreiding van de collectie met AVM ging in vorige beleidsperiode gepaard met een tijdelijke verhoging van het collectiebudget. Uitbouw van een nieuw collectieonderdeel verondersteld evenwel een lange termijn investering. De budgetverhoging zal moeten verder gezet worden in de volgende beleidstermijn met het oog op verdere uitbouw van de bestaande en eventuele nieuwe collecties. Ook de jaarlijkse aanpassing aan stijgende aankoopkosten mag niet over het hoofd worden gezien.
3.4 Werkingsuitgaven en ICT Aankoop van ICT nodig voor de automatisering van de uitleenposten, vernieuwing van de publiekscomputers, een eventuele overschakeling op RFID zullen voorzien moeten worden in de gemeentelijke begroting.
3.5 Infrastructuur In de loop van deze beleidsperiode zal een nieuwbouw SPC Jabbeke worden gerealiseerd waarvan de hoofdbibliotheek deel zal uitmaken. Een duidelijke planning is nog niet voorhanden. Totaalkost van de SPC wordt geraamd op 6.372.690 €. Bijkomende kosten voor de aanpassing en uitbreiding van het bibliotheekmeubilair naar aanleiding van de verhuis van de hoofdbibliotheek kan op moment van opmaak van dit beleidsplan onmogelijk worden ingeschat.
20
4. Participatieproces In dit onderdeel moet duidelijk worden dat de opmaak, de uitvoering en de evaluatie van het bibliotheekbeleidsplan zijn gebaseerd op een ruim participatieproces. Ook de manier waarop het beleidsplan wordt gecommuniceerd aan de bevolking wordt hier beschreven.
4.1 Evaluatie In de loop van de vorige legislatuur werden uitvoerige gesprekken gevoerd met specialisten uit het werkveld en collega-bibliotheken. Hun bevindingen waren verrijkend en maakten het mogelijk om de eigen situatie en werking in een bredere context te plaatsen. Deze externe expertise zorgde voor een objectievere evaluatie van het vorige beleidsplan. Ook de samenwerking met andere gemeentelijke diensten, met adviesraden en socio-culturele actoren bleek van onschatbare waarde in de evaluatie van het vorige, en dus voorbereiding voor het voorliggende beleidsplan.
4.2 Opmaak Voorafgaand aan de opmaak werd een grootscheepse bevraging georganiseerd van diverse doelgroepen. Het ging daarbij om de volledige schoolgaande jeugd van ons werkingsgebied (enkel lagere scholen zijn actief), om de gesubsidieerde socio-culturele verenigingen en om de bibliotheekleden. In totaal werden 421 ingevulde vragenlijsten ontvangen waarvan de antwoorden en bemerkingen zijn geïncorporeerd in de uiteindelijke doelstellingen. (In bijlage de vragenlijsten en een samenvatting van de antwoorden)
Het beheersorgaan voor de bibliotheek is van zeer groot nut gebleken. De diverse samenstelling stond tijdens de opmaakperiode garant voor een kritische maar geëngageerde noot. Daarnaast werd ook het bibliotheekpersoneel uitvoerig geraadpleegd onder andere tijdens maandelijkse vergaderingen waarin de werking en organisatie van de bibliotheek aan bod kwam.
4.3 Uitvoering Toezicht op de uitvoering van het bibliotheekbeleidsplan is één van de hoofdtaken van het beheersorgaan van de openbare bibliotheek. De pluralistische samenstelling en het groot engagement zullen er tijdens deze legislatuur voor zorgen dat met de nodige feedback van de bibliothecaris de uitvoering van het beleidsplan nauwlettend wordt gevolgd.
4.4 Communicatie Het goedgekeurd beleidsplan zal ter inzage liggen in de bibliotheek en zal steeds consulteerbaar zijn op de bibliotheekpagina’s van de gemeentelijke website.
21
