VRIJWILLIGERSCENTRALE KAMPEN
JAARVERSLAG 2009 Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
1
VRIJWILLIGERSCENTRALE KAMPEN OMBUDSWINKEL STEUNPUNT MANTELZORG KAMPEN Maatschappelijke stage
Jaarverslag 2009
Inhoud blz.
Kinderenzorgen
1. Bijzondere zaken in 2009
1
2. Bestuur, medewerkers en samenwerking
2
3. Vrijwilligerssteunpunt Cijfers en feiten, bijlage
4 8
4. Ombudswinkel Cijfers en feiten, bijlage
13 14
5. Steunpunt Mantelzorg Cijfers en feiten, bijlage
15 20
6. Afkortingen, begrippen en verwijzingen 21
Beurs Tohopesate COLOFON Cijfers: Team Vacaturebank Team Ombudswinkel Team Steunpunt Mantelzorg Tekst: Ettie Holwerda Vrijwilligerscentrale Kampen Vloeddijk 79 8261 GE KAMPEN 038-3325550
[email protected] www.vckampen.nl
Vrijwilligersfeest
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
2
1
Ter inleiding: bijzondere zaken in 2009
Het jaarverslag van de Vrijwilligerscentrale is in 2009 groen. De jaarverslagen hebben in het algemeen 5 jaar lang een bepaalde vorm, met ieder jaar een andere kleur. Enkele betekenissen van groen passen goed bij onze organisatie in 2009: evenwicht, harmonie en stabiliteit, rustgevend, maar zeker levendig, hoop en vertrouwen, zekerheid en doorzettingsvermogen. De teams van de Vrijwilligerscentrale, het Steunpunt Mantelzorg Kampen en de Ombudswinkel, gekwalificeerde en enthousiaste medewerkers, waren in staat hun werkzaamheden goed uit te voeren. Voor de Vrijwilligerscentrale betekende dit dat de kerntaken voor vrijwilligerswerk tot hun recht kwamen en met de inzet voor de Maatschappelijke stage versterkt werden. Voor het Participatieproject bleef in 2009 het aantal aanmeldingen beneden verwachting. Met vertrouwen en doorzettingsvermogen werd doorgewerkt. Het Steunpunt Mantelzorg verstevigde zich in dit 2e jaar, ook inhoudelijk, en het project Kinderenzorgen werd een succes. De medewerkers van de Ombudswinkel bleven advies en steun bieden aan de honderden inwoners van Kampen die een beroep op hen deden.
Movisie, het landelijke centrum voor Kennis en Advies voor Maatschappelijke ontwikkeling, voerde in 2009 een onderzoek uit naar vrijwilligerswerk in Kampen, de Digimon Monitor. In het rapport van dit onderzoek zijn de resultaten genoemd in relatie tot de basisfuncties voor vrijwilligerswerk. Movisie benoemde deze basisfuncties voor vrijwilligerswerk en mantelzorg. Iedere gemeente kan de basisfuncties invullen. In Kampen sluiten het gemeentelijke beleid en de inhoud van de werkzaamheden van de Vrijwilligerscentrale en het Steunpunt Mantelzorg echter nog niet aan bij de voorgestelde termen. Toch worden ze hier genoemd, om aan te geven welke taken van onze organisatie bij de basisfuncties aansluiten. In hoofdstuk 3 is voor vrijwillige inzet al een vertaalslag naar de praktijk gemaakt. Voor Mantelzorg is dat ingevuld in hoofdstuk 5. Bij mantelzorg zijn de basisfuncties gericht op het individu, in tegenstelling tot de indeling bij vrijwilligerswerk waar de ‘maatschappij’ centraal staat. Basisfuncties voor vrijwilligerswerk: Vertalen van maatschappelijke ontwikkelingen Verbinden en makelen Versterken Verbreiden Verankeren
Basisfuncties voor mantelzorg: Informatie Advies en begeleiding Emotionele steun Educatie Respijtzorg Praktische, financiële en materiële hulp
De Vrijwilligerscentrale gebruikte jarenlang de gestileerde letter V en de kaart van Kampen als logo. De organisatie veranderde en het werd tijd voor een ander beeld van onze organisatie! Het nieuwe logo gaat uit van associatie. Willem Jan Kroneman van het grafisch ontwerpbureau Idem Dito uit Kampen legt uit: “We hebben natuurlijk in eerste instantie gekeken wat de essentie is van het werk van de Vrijwilligerscentrale. Dan kom je toch uit bij het gevoel, het hart. Daar draait het om: betrokkenheid, gevoel, het sociale. Verder wilden we in het logo laten zien, dat het een Kamper organisatie is. Vandaar dat we de letter K (van Kampen) hebben gebruikt om het hart-element in te verwerken. Het zijn werkzaamheden uit het hart van en voor de Kampenaren. Maar met betrokkenheid en gevoel alleen kom je er niet. Je hebt ook een rechte rug nodig, zakelijkheid, professionaliteit. Die vind je terug in de ‘stok’, het linker deel van het beeldmerk.“ In de diverse kleuren van het hart onderscheiden we de verschillende werksoorten: geel voor de Ombudswinkel, lichtgroen voor Mantelzorg, paars voor de Maatschappelijke Stages.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
3
2
Het bestuur, de medewerkers en samenwerking
Het bestuur vergaderde in 2009 8 keer, een rustig jaar vergeleken met 2008. Toen was de start van het Steunpunt Mantelzorg aanleiding tot extra vergaderen. In 2009 stabiliseerde de sterk gegroeide organisatie zich. In de vergaderingen werd veel tijd besteed aan zorgen over vertraagde besluitvorming bij de gemeente t.a.v. beschikkingen, nog te verstrekken subsidies en te weinig aanmeldingen voor participatietrajecten. Daarnaast leverde een langdurig en intensief onderzoek waarin versterking van de Ombudswinkel was opgenomen uiteindelijk (nog) niets op. De invoering van de Beleidsgestuurde Contractfinanciering, de BCF, zou een oplossing kunnen bieden in een aantal van deze situaties. Deze nieuwe wijze van subsidiëring zal tot andere, meer zakelijke verhoudingen tussen de gemeente en uitvoerende organisaties leiden. Voor het bestuur leidde de start van de invoering van de BCF niet tot veel extra overleg, voor de coördinator en de financiële administratie daarentegen wél tot veel werk, zoals het schrijven van de offerte, het maken van productboeken en kostprijsberekeningen. Alles echter in goede samenwerking met de betrokken medewerkers van de gemeente. De BCF is voorlopig een proef, voor 2010 zijn beschikkingen op de ‘oude’ wijze opnieuw basis voor financiering. Duidelijke afspraken uit de offerte over te leveren prestaties zijn daarnaast de basis voor werkoverleggen. In het bestuur kwam ook de zich wijzigende positie van de SWSK in samenwerkingszaken aan de orde. De opzet van de gezamenlijke administratie spreekt niet meer vanzelf. Twee maal voerde het bestuur een overleg met wethouder J. Wieten in een informele sfeer. In november bracht de raadsfractie van de Christen Unie een bezoek aan de VCK en begin december kwam burgemeester Koelewijn kennismaken met de welzijnsorganisaties aan de Vloeddijk.
Samenstelling Algemeen Bestuur per 31.12.09 Henk Hendriksen, voorzitter, Ria Krabbendam, secretaris, Bert Dotinga, penningmeester, Bert Spoelstra, Erik Jan van Oort, algemeen lid. Ania Timmer-Niedopytala verliet het bestuur in mei, Joke van Staveren was tot 1 augustus lid van het bestuur. Volgens de statuten kan het bestuur van de VCK uit 5 of 7 leden bestaan. Enkele maanden in 2009 waren er inderdaad 7 bestuursleden, een unieke situatie.
Medewerkers per 31.12.09 Ettie Holwerda Frank Rooseboom
Algemeen coördinator, 32,5 uur p.w. Projectmedewerker in de sport, 4 uur p.w. en voor 8 uur p.w. organisator Vrijwilligersfeest en de Tohopesate Hoofd fin. administratie, 32 uur p.w., waarvan 10 uur VCK Adm. medewerker, 16 uur p.w., waarvan 8 uur VCK Projectleider Participatietrajecten, 15 uur p.w. Bemiddelaar, makelaar Maatschappelijke stages 16 uur p.w. Bemiddelaar, Adm. medewerker, beheerder website 16 uur p.w. Coördinator Steunpunt Mantelzorg Kampen 8 uur p.w. Consulent Steunpunt Mantelzorg Kampen 20 uur p.w. Consulent Steunpunt Mantelzorg Kampen 7 uur p.w. Consulent Steunpunt Mantelzorg Kampen 24 uur p.w. Consulent Steunpunt Mantelzorg Kampen 12 uur p.w. Begeleiding vrijwilligers Steunpunt Mantelzorg, 8 uur p. w Consulent Steunpunt Mantelzorg Kampen 4 uur p.w.
Marion van Vliet - Haasjes Wilma Sleurink - Kampman Herma Vos Marianne de Graaff - van Sloten Margriet Last - Knol Lammert Bastiaan Cobi van Dijk-van den Broek Gerda Geertman Erna Klok Annet Kwakkel-Bouwmeester Henny Hamberg Ineke Eringa Stagiaires Dianne Bosman,Gerda Pierik, Martijn Wiggers, Aldeline Langeler. Vrijwillige medewerkers: Annie Klappe, Pieter de Man, Connie Diender Ombudswinkel, ieder gemiddeld 6 uur p.w. Zeynep Yildiz-Demirel Vacaturebank, gemiddeld 10 uur per week Els Berger Administratie, gemiddeld 2 uur per maand Lútzen Betten, Wilma Koekkoek Administratie, receptie en GIP, gemiddeld 4 – 8 uur p.w
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
4
Samenwerking Administratie, Commissie Facilitaire Samenwerking Marion van Vliet en Wilma Sleurink voerden in goede samenwerking de financiële administratie uit van de 4 Welzijnsstichtingen. Ze zijn beiden in dienst van de VCK, maar werken voor 4 stichtingen. In 2009 betekende dat veel extra werk omdat alle stichtingen samen met de gemeente begonnen met de invoering van de Beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF). Aan de hand van omschrijvingen van producten uit de diverse productboeken van de welzijnsorganisaties (een taak van de afzonderlijke coördinatoren) werden kostprijsberekeningen gemaakt. In december kon iedere stichting een goed gefundeerde offerte indienen bij de gemeente. Drie van de stichtingen kozen voor eenzelfde wijze van kostprijsberekeningen, zij maakten daarvoor gebruik van een externe deskundige. De Commissie Facilitaire Samenwerking, de gezamenlijke begeleidingscommissie voor de administratie, vergaderde in 2009 dan ook iets vaker. . . Voor de besturen bracht de invoering van de BCF ook een bezinning op de toekomst mee. Hoe zal de gewenste vorm van samenwerking zijn? Welzijnsinstellingen in Kampen Het constructieve overleg met de Stichtingen Welzijn Senioren, Cares en Jongerenwerk Kampen werd voortgezet. De voorzitters van de welzijnsstichtingen vervolgden het voorzittersoverleg Er werd samengewerkt in de aanloop naar een gezamenlijke aanpak van de spreekuren en Armoedebestrijding. Helaas kreeg dit project geen concreet vervolg. Met een aantal medewerkers van de Stichting Jongerenwerk groeide een enthousiaste samenwerking in het project voor maatschappelijke stagiaires Serious Request. Met de Stichtingen Welzijn Senioren en Cares en de andere bewoners wordt goed samengewerkt in het beheer van het gebouw Vloeddijk 79.
Het WMO Cluster vrijwilligerswerk Voor prestatieveld 4, Mantelzorg en Vrijwillige inzet, zijn er 2 Clusters: groepen ervaringsdeskundigen die de WMO adviesraadsleden van informatie voorzien en voeden met hun deskundigheid. De 13 leden van het Cluster vrijwilligerswerk hebben hun overleg in 2009 onder de leiding van voorzitter Herman Diender enthousiast voortgezet. In april werd in het gebouw Vloeddijk 79 vergaderd met speciale aandacht voor de Stichting Terminale Thuiszorg. In oktober was het Cluster gast in het Ikonenmuseum, waar de nieuwe directeur Van Biesum de groep vol enthousiasme rondleidde. In het Cluster is deskundigheid uit zeer verschillende organisaties te vinden: vanuit cliëntenraden, woonzorgcentra (IJsselheem), de Sportraad Kampen, SPGIJ, het Ikonenmuseum, kerken, het Ned. Rode Kruis, de Stichting Welzijn Senioren Kampen, Jongerenwerk, de Taalschool, de Zonnebloem, de St. Vrijwillige Terminale Thuiszorg en vrijwillige inzet voor mantelzorgers. De leden zijn op bestuursniveau maar ook op coördinerend of uitvoerend niveau actief. Bij de vergaderingen is de beleidsmedewerker voor het vrijwilligersbeleid van de gemeente Kampen meestal aanwezig. De coördinator van de VCK is adviseur en voert het secretariaat van het Cluster.
Provinciale en landelijke contacten In de Vereniging Overijsselse Steunpunten Vrijwillige Inzet (VOSVI) vindt uitwisseling plaats van kennis en ervaring, bijvoorbeeld over Maatschappelijk Betrokken Ondernemen of Maatschappelijke Stages. Er zijn goede informele contacten met collega’s. Op landelijk niveau neemt de VCK via Movisie deel aan themadagen en congressen .
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
5
3
Activiteiten Vrijwilligerssteunpunt in 2009
De activiteiten van de VCK die gericht zijn op vrijwillige inzet waren eerder ingericht volgens het V.O.S. model: voor Vrijwilligers, voor Organisaties en/of voor de Samenleving. In 2009 werd door landelijke organisaties een nieuwe indeling voorgesteld volgens een aantal basisfuncties. Deze zouden in iedere gemeente beschikbaar moeten zijn voor het versterken van vrijwillige inzet. Het zijn aanbevelingen. Ook in Kampen zal de komende jaren van deze indeling gebruik worden gemaakt. In het Digimon-onderzoek naar vrijwillige inzet, de monitor, zijn de resultaten dan ook naar deze indeling weergegeven. Voor 2009 is het vrijwilligersbeleid en de daaruit volgende afspraken echter nog gebaseerd op de nota die geldt voor de periode 2008 – 2011. De Vrijwilligerscentrale past intussen in overleg met de gemeente en het Cluster Vrijwillige Inzet van de WMO-adviesraad zo mogelijk haar werk aan aan de aanbevelingen uit het onderzoek. Voor dit jaarverslag zijn de huidige werkzaamheden alvast gegroepeerd volgens de aanbevolen indeling. Daarbij zijn meteen een aantal gegevens en conclusies uit het onderzoek vermeld. De basisfuncties gaan uit van maatschappelijke ontwikkelingen die leiden tot samenhangende acties: Vertalen Verbinden en makelen Versterken Verbreiden Verankeren Steeds opnieuw hebben maatschappelijke ontwikkelingen invloed op deze cyclus. Vertalen van maatschappelijke ontwikkelingen In de gemeente is men in staat een visie te ontwikkelen en daar door interactieve beleidsvorming beleid op te formuleren en uitvoering aan te geven. Uit het Digimon-onderzoek blijken in de gemeente Kampen de volgende ontwikkelingen te constateren op het gebied van het vrijwilligerswerk: • Meer leden, deelnemers of cliënten gewenst • Tekort aan vrijwilligers stijgt • Weinig divers vrijwilligersbestand • Weinig interesse in maatschappelijke thema’s • Andere maatschappelijke ontwikkelingen zijn niet duidelijk benoemd, vragen meer onderzoek Het is goed om samen met de gemeente een visie op deze ontwikkelingen te hebben. Met deze visie wordt immers bepaald welk resultaat men wil behalen en welke koers zal worden uitgezet. Vervolgens is het belangrijk de koers vast te leggen in concreet beleid. Deze aanpak past in de BCF structuur. In de onderstaande basisfuncties zijn de huidige concrete activiteiten van de VCK terug te vinden zoals ze in 2009 werden uitgevoerd. Deze groepering kan in de toekomst de basis vormen voor nieuwe ontwikkelingen. Verbinden en Makelen In Kampen is men in staat om de verwachtingen en belangen van verschillende maatschappelijke spelers met elkaar te verbinden. Meer in het bijzonder het makelen van vraag en aanbod op terreinen die door de gemeente van speciaal belang worden geacht. De Vacaturebank, inzet Maatschappelijk makelaar Sinds 2008 kan de functie Maatschappelijk makelaar met extra middelen uit het gemeentefonds worden ingezet. Dat gebeurt ook bij de VCK, niet alleen voor ondersteuning bij maatschappelijke stages, maar ook om het brede vrijwilligerswerk te ondersteunen. Deze professionele inzet is bijvoorbeeld van groot belang gebleken voor versterking van de Vacaturebank. In 2009 is het aantal uren voor de bemiddeling en het onderhouden van contacten met organisaties uitgebreid. Er was hoe dan ook een behoorlijke stijging te zien in het aantal vrijwilligers die zich aanmelden. Deze stijging kent meer oorzaken: mensen hebben (tijdelijk) geen betaald werk meer, zoeken reintegratiemogelijkheden of willen zich gewoon graag belangeloos inzetten voor een ander. Meer vrouwen dan mannen, maar wel uit iedere leeftijdscategorie. U vindt meer gegevens in bijlage A. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
6
Maatschappelijke stage De Maatschappelijk makelaar zorgde voor het verder opbouwen van een praktische structuur voor het uitvoeren van maatschappelijke stages. Voor de bemiddeling werden opnieuw markten georganiseerd waar weer op efficiënte wijze matches tussen scholieren en organisaties tot stand kwamen. In februari vond een markt plaats in het Ichthus College-VMBO, in juni in het Almere College. Gemiddeld 80% van de leerlingen vond daar een stageplaats voor ongeveer 20 uur. Opnieuw deden tussen de 15 en 20 organisaties graag mee. Naast de markten verzorgde de Vacaturebank ook bemiddelingen voor individuele leerlingen van de Scholengemeenschap Pieter Zandt en voor leerlingen die buiten de markten om een plek zochten. In 2009 werd ook ervaring opgedaan met een projectmatige aanpak van Maatschappelijke stage. Samen met de St. Jongerenwerk Kampen, het Ichthus College aan de Jan Ligthartstraat en een groot aantal betrokken vrijwilligers van maatschappelijke organisaties werd het project Serious Request uitgevoerd. Meer dan 60 leerlingen voerden in deze projectvorm een bijzondere stage uit. De doelstelling van dit lokale project werd gekoppeld aan de landelijke 3FM/Serious Request actie. In december vond na wekenlange voorbereidingen de slotmanifestatie plaats op het Van Heutszplein, op een bitter koude zaterdag. Het enthousiasme van de jongeren verwarmde de bezoekers en al met al kwam meer dan € 6000 beschikbaar voor het goede doel, de bestrijding van malaria. Een week later werd de opbrengst naar het Glazen Huis van 3FM in Groningen gebracht. Enkele stoere jongerenwerkers ondernamen deze tocht door ijs en sneeuw zelfs op de fiets!
Maatschappelijk betrokken ondernemen: TOHOPESATE , de Kamper Beursvloer 2009 Op woensdag 4 maart werden opnieuw veel matches gesloten tussen ongeveer 30 bedrijven en evenveel maatschappelijke organisaties: het recordaantal van 106 overeenkomsten werd bereikt! Dit keer was de Tohopesate georganiseerd in de VIA, school voor VMBO van het Ichthus en het Almere College. De totale waarde van de matches werd door de accountant beoordeeld voor bijna € 53.000, exclusief de Vip - aanbiedingen. In de bijlage Cijfers en feiten vindt u een overzicht. Frank Rooseboom organiseerde voor de VCK de Beurs. De stuurgroep bestond uit Bert Endedijk, Erik-Jan van Oort, Hans Both, Willem van Halem en Ettie Holwerda.
. Foto: Freddy Schinkel
Participatieproject In het najaar van 2008 nam de VCK deel aan een aanbesteding voor Reïntegratie-trajecten. Voor cliënten van Werk en Inkomen van de gemeente Kampen werd participatie door middel van vrijwilligerswerk één van de mogelijkheden op weg naar re-integratie. De VCK werd een overeenkomst aangeboden, waarin is afgesproken dat consulenten van de afdeling Werk en Inkomen de helft van de cliënten die voor participatie in aanmerking komen aan de VCK zal toewijzen. De andere helft van deze groep zou worden geplaatst bij Salus, een collega-instelling. Herma Vos bleef de projectleider voor deze groep. Haar werkwijze is maatwerk voor cliënten om hen te begeleiden naar vrijwilligerswerk als participatie in de maatschappij. Daar was ze in de voorgaande jaren binnen een andere structuur ook voor verantwoordelijk. Deze structuur werd in de eerste helft van 2009 afgebouwd. Helaas liep de aanmelding vanuit de aanbestedingsafspraken grote vertraging op. Zelfs zodanig dat er in het bestuur al gesproken werd over ontbinding van de overeenkomst vanwege de financiële risico’s die de overeenkomst meebracht. Na een aantal gesprekken en procedurele aanpassingen keerde het tij en steeg het aantal aanmeldingen in het laatste kwartaal van 2009. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
7
Versterken In Kampen is men in staat om een effectieve lokale of regionale ondersteuningsinfrastructuur op te bouwen en/of te onderhouden. Ondersteuningsbehoefte en –aanbod Uit het onderzoek kwam naar voren dat veel organisaties in Kampen geen behoefte hebben aan extra ondersteuning. Toch blijken andere organisaties wel steun te wensen voor bijvoorbeeld fondsenwerving, huisvesting, deskundigheidsbevordering en op het gebied van wetten en regels. Voor de VCK een stimulans om haar aanbod opnieuw te versterken. Het onderzoek biedt daarvoor goede aanknopingspunten. Informatie en advies Organisaties en personen deden een beroep op de Vrijwilligerscentrale voor informatie en advies. Het betrof de volgende onderwerpen: de functiebeschrijving van een vrijwilligerscoördinator, het maken van plannen voor de bestemming van een pand in de binnenstad inclusief het opzetten van een beheersstructuur, vrijwilligersbeleid in een grote instelling, vrijwilligersvergoedingen en belastingaftrekmogelijkheden, Arboregels en vele vragen over verzekeringen. Sportservice De samenwerking tussen de Sportraad Kampen, de gemeente Kampen, en de VCK in de werkgroep Sportservice voor de ondersteuning van Kamper sportverenigingen, werd voortgezet. De werkgroep kwam 6 x bijeen. Frank Rooseboom zet zich vanuit de VCK 4 uur per week specifiek in voor sportvrijwilligers: het gaat dan bijvoorbeeld om het adviseren van besturen. In 2009 werden samen met de Sportraad Overijssel een 10-tal trajecten voortgezet, opgezet én afgerond.(voor gegevens zie de bijlage Cijfers en feiten, blz. 10. In totaal werd aan 60 sportverenigingen hulp geboden via de helpdesk. Vanuit de verenigingsondersteuning werd daarnaast 6 keer een nieuwsbrief verspreid naar sportverenigingen en werd de website onderhouden. Het project Minder drank, meer scoren werd uitgevoerd. Daarbij werden een aantal IVA-instructies georganiseerd met als vervolg de ondertekening van een convenant. Op 12 december heeft wethouder Treep in Zalk met 17 sportverenigingen een convenant ondertekend Deskundigheidsbevordering Voor het versterken van het vrijwilligersveld kunnen cursussen en trainingen een goed middel zijn. De Vrijwilligerscentrale kan daarvoor gebruik maken van middelen uit het gemeentelijke educatieve budget. Het blijkt echter lastig te zijn om een geschikt aanbod te doen aan vrijwilligers die toch al een behoorlijke druk op hun tijdsbesteding ervaren. In 2009 werden, in samenwerking met het Deltion College, opnieuw een aantal praktische cursussen aangeboden aan de Kamper vrijwilligers. Helaas was er onvoldoende belangstelling voor de cursussen Digitale fotobewerking, Creatief met Word en Excelgebruik. De cursus Sociale Hygiëne werd echter 2 x gegeven aan in totaal 28 deelnemers uit diverse organisaties. De Kamper vrijwilligersverzekering De Vrijwilligerscentrale zorgde al jarenlang voor goede collectieve verzekeringen voor vrijwilligers. Vanaf 1 januari 2003 nam de gemeente Kampen als ondersteuning van organisaties de kosten voor haar rekening en vanaf 1 januari 2008 werd een basisverzekering als structurele voorziening opgenomen in het gemeentelijke vrijwilligersbeleid. Eind 2008 waren via de Kamper Polis 64 organisaties en ruim 2000 Kamper vrijwilligers verzekerd voor ongevallen en aansprakelijkheid. In november 2008 besloot de Tweede Kamer tot een nieuwe algemene vrijwilligersverzekering waarvan de kosten worden vergoed uit het gemeentefonds. De gemeente Kampen nam in 2009 het besluit mee te doen aan de nieuwe vorm van deze verzekering, maar dat de doen via de bekende assuradeur. Bovendien zijn vanaf 1 juli 2009 niet alleen vrijwilligers én maatschappelijke stagiaires verzekerd, maar ook alle mantelzorgers. Een groot voordeel van de nieuwe verzekering is dat organisaties zich niet hoeven aan te melden. De administratieve handelingen zijn tot een minimum beperkt. De Vrijwilligerscentrale bleef verantwoordelijk voor de polis, het geven van informatie aan organisaties, vrijwilligers en mantelzorgers en de contacten met de assuradeur. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
8
Rol gemeente Kampen Ook de gemeente Kampen speelt een rol in het versterken van vrijwilligerswerk! Veel organisaties waarderen het contact met de gemeente als positief. Er zijn enkele verbeterpunten aan te geven zoals duidelijkheid over procedures voor subsidies en vergoedingen, meer aandacht voor vrijwilligersorganisaties, betere afstemming tussen gemeentelijke diensten, graag een vaste contactpersoon, bijvoorbeeld voor vergunningen. Verbreiden In Kampen is men in staat om het vrijwilligerswerk te promoten en uiting te geven aan waardering van het vrijwilligerswerk. Promotie In 2009 werd opnieuw via Brugpagina’s, de Vrijwilligerskrant, de website en de digitale nieuwsbrief aandacht besteed aan vrijwilligerswerk, vacatures en nieuws voor vrijwilligers. Het bezoek aan de website stabiliseerde, de stijging in het aantal bezoekers was minder groot dan in voorgaande jaren. Als wervingsmiddel is de website van de VCK en het gemak van aanmelding via e-mail niet meer weg te denken. Het zijn geweldige aanvullingen op persoonlijk contact. In het onderzoek werd een promotiecampagne vanuit de gemeente als een gewenst middel genoemd om vrijwilligerswerk onder de aandacht te brengen. Iets voor 2011, het Europees jaar van de vrijwilliger?! Vrijwilligersfeest en Vrijwilligersprijs .
De heer Zandbergen neemt de prijs in ontvangst van de winnaar van vorig jaar, de heer Marcel Sleurink. Foto Erik Pieck
Eens in de 2 jaar trakteert de gemeente Kampen haar vrijwilligers op een feestelijke avond, georganiseerd door de VCK. Op 11 december stroomde de Stadsgehoorzaal weer vol! Opnieuw stonden cabaret, muziek en de uitreiking van de Vrijwilligersprijs garant voor een gezellige avond. Burgemeester Koelewijn reikte de Vrijwilligersprijs uit aan Berry Zandbergen, initiatiefnemer van ondermeer de Stichting tot Behoud van de Kamper botters en de Stichting Vischrookerij van Heerde. Voor de andere genomineerden, de heer Zwanepol en de groep vrijwilligers van de Buurtbus was eveneens veel waardering. Alle genomineerden werden voorgesteld via een film. De jury voor de Vrijwilligersprijs werd gevormd door wethouder J.N. Wieten, mr. R.J. Tjeenk Willink van notariskantoor IJsseloevers, raadslid mw. B.T.T. Lichtendahl-Lansing, journalist W. van Halem en VCK coördinator mw. E.E. Holwerda.
Verankeren In Kampen is men in staat om de opgedane kennis en ervaring in het vrijwilligerswerk te borgen en vast te leggen In het vrijwilligerswerk wordt veel kennis en ervaring opgedaan. Helaas verdwijnt deze kennis vaak weer bij vertrek van vrijwilligers. De VCK kan bij het vastleggen hiervan een rol spelen. Kennis delen gebeurde al in netwerkbijeenkomsten, bijvoorbeeld voor docenten op het gebied van maatschappelijke stages. Opgedane ervaringen worden geëvalueerd en gebruikt voor innovatie. De VCK doet dat systematisch bij alle activiteiten waar derden bij zijn betrokken. Samen met de gemeente en het Cluster Vrijwillige inzet zal een visie worden ontwikkeld op deze basisfunctie. Hoe voer je dit uit? Welke resultaten levert het op voor organisaties?
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
9
Bijlage A Cijfers en feiten 2009 Vrijwilligerscentrale Kampen VACATUREBANK In de overzichten zijn ter vergelijking de cijfers van 2008 naast die van 2009 opgenomen. Gegevens over vrijwilligers: Het aantal vrijwilligers waarmee de Vacaturebank in 2008 contact had was:
2008 194
2009 218
149 45
190 28
Deze contacten waren mondeling, schriftelijk of per telefoon.
De inhoud van dat contact was, naar aantallen vrijwilligers: - op zoek naar vrijwilligerswerk - aantal vrijwilligers die cursussen volgden
Personen die informatie vroegen over vrijwilligerswerk* ± 50 * Geschat aantal: ook in 2009 kwamen verzoeken om informatie binnen of kwamen bezoekers ter oriëntatie de vrijwilligersvacatures bekijken. De spanning tussen vraag en aanbod blijft: veel vacatures betreffen zelfstandig werkende vrijwilligers met specifieke vaardigheden. Veel nieuwe vrijwilligers werken echter graag onder begeleiding. In 2009 kwamen in totaal 190 nieuwe vrijwilligers binnen, op zoek naar een passende vacature. Een behoorlijke stijging vergeleken met voorgaande jaren. Voor een deel betreft het personen die vanuit reintegratie gestimuleerd worden zich in te zetten. De spreiding over het jaar blijft wisselend. Ook dit jaar waren er grote pieken in de herfst.
B. Kenmerken van de personen die vrijwilligerswerk zochten: De leeftijdsopbouw van deze groep: 10 -20 jaar 20-30 jaar 30-40 jaar 40-50 jaar 50-60 jaar Boven 60 jaar Onbekend C. Geslacht: vrouw man D. Afkomstig uit Kampen IJsselmuiden en kerndorpen Dronten Elders uit de regio Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
2008
2009
17 29 24 18 22 12 27
17 33 26 29 44 20 21
109 40
126 64
95 32 8 4
129 25 2 34 10
E. Hoogst genoten opleidingsniveau: - Basisonderwijs - VMBO - MBO - HAVO - VWO - HBO - WO - Anders - Onbekend
2008 2 14 36 3 2 25 2 14 57
2009 0 31 68 5 0 42 1 4 57
F. Voornaamste bron van inkomsten: - Arbeid of onbekend Uitkering: - WWB - WAJONG - WW - WAO - WAO/ WIA - AOW - ZW - ANW - ABW - Soort uitkering onbekend
2008 98
2009 86
4 8 10 1 7 3 4 2 7 5
21 7 22 5 7 2 2 1 2 4
G. Men kende de Vrijwilligerscentrale door: Website Via bekenden Verwezen door organisatie Media Etalage Onbekend
2008 43 10 22 10 1 63
2009 62 23 36 15 5 49
Via de 2 markten voor Maatschappelijke stages in het Ichthus College en het Almere College werden ongeveer 200 leerlingen bemiddeld naar gemiddeld 20 uur vrijwilligerswerk bij 25 organisaties. Voor het MaS-project Serious Request zetten 10 vrijwillige begeleiders zich in en 65 scholieren.
De website www.vckampen.nl in 2009 In 2008 was er in vergelijking met voorgaande jaren een grote stijging te zien in de belangstelling voor de website. In 2009 is na de eerste 3 maanden een stabilisatie te zien. In aantallen: van 43835 in 2006, 51217 in 2007 naar 85965 in 2008 en 92322 in 2009.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
11
ORGANISATIES, instellingen of projecten die in 2009 via de Vacaturebank vrijwilligers zochten: Kampen • Amnesty International Kampen/IJsselmuiden • Chr. Jeugdclubs in De Riette • Dagcentrum de IJsselburg • Dierenambulance Kampen • Gehandicaptenoverleg Kampen-IJsselmuiden • GV DOS Kampen • Het Kamper Vakantie Komité • Humanitas Zwolle • Huys der Kunsten/St. Werk in Uitvoering • Ikonenmuseum / Alexanderstichting • Jongerencentrum ’t Ukien • Kinderboerderij Cantecleer • Korfbalvereniging DOS Kampen • La Touche Woonvorm • LOK, Laagdrempelige opvoedings• MEE IJsseloevers • Molen d'Olde Zwarver • N.P.V. IJsselmuiden • Ned. Rode Kruis Afd. Kampen • OJS Het Scala • Ombudswinkel • Omroep IJsselmond ondersteuning Kampen • Ons Zwemuurtje IJsselmuiden • PCOB afd. Kampen • Plan Nederland • Reuma Patiënten Vereniging • RIBW Zwolle e.o vestiging Kampen • Scouting Nederland Groep De Hanzeluiden • SIW • Speeltuin de Speelpoort • Sportraad Kampen • Stedelijk Museum Kampen • Steunpunt Mantelzorg Kampen • St. Aangepast Paardrijden • St. Cares Kampen • St. Filmhuis Kampen • St. Kamper Kogge • St. MedicalRescue.NL • St. Ontluikend Sumba • St. Paardrijden Gehandicapten IJsselmuiden • St. Philadelphia Zorg Kampen en IJsselmuiden
• • • • • • • • • • • • • • • • •
St. Brunneper Bouwfonds St. Evenementen City Kampen St. Kontakt Kampen Hongarije/Roemenië St. La Semence St. Speel-o-theek Het Hobbelpaard St. Vogel-en egelasiel Kampen St. Vrouwenraad Kampen St. Welzijn Senioren Kampen St. Youth for Christ Kampen Voetbalver. DOS Kampen Volkstuinvereniging Onze Tuin Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg Watersportvereniging en jachthaven Buiten haven Werkgroep KampenHongarije (Papá) Wijkcentrum Reijersdam IJsselacademie Kampen IJsselheem Kampen (De Vijverhof, Maarlenhof, Huize Margaretha, Myosotis) Zonnebloem-Noord en Zuid
Regionaal: • COA Dronten • Maatjesproject/PART • Sensoor Oost Nederland, voorheen THD • St. Handicamp Overijssel • St. In Balans, De Groene Cirkel, Hasselt • St.Mentorschap Zwolle e.o. • Vluchtelingenwerk MiddenNederland, afd. Dronten • Vrouwenplatform Carree Zwolle Landelijk: • Fonds Verstandelijk gehandicapten • Hersenstichting Nederland • KWF Kankerbestrijding • Nationaal M.S. Fonds • N.S.G.K. Amsterdam (Ned. St. Gehand. Kind) • Ned. Hartstichting • St. A.F.S. Nederland • St. Kids in Europa • St. Vrijwillige Internationale Actie
De 28 deelnemers aan de Cursussen Sociale Hygiëne waren vrijwilligers van: Soft- en Honkbalclub SHOCK, Kamper Trompetter Korps, Carnavalsvereniging de Ui-delver, Postduivenliefhebbersvereniging De Snelpost, Korfbalvereniging Wit-Blauw, de Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen, St. Jongerenwerk, Vereniging van Duitse Herdershonden Kring IJsselmuiden, Watersportvereniging Buitenhaven, Deltasteur,Voetbalvereniging Kampen en v.v. IJsselmuiden (IJVV) Sportservice ondersteunde in 2009: De IJssel, basketbalvereniging Lay Back,volleybalvereniging Reflex,Gymnastiekvereniging Wilhelmina, v.v. DOS Kampen, Stichting Aangepast Paardrijden, Gymnastiekvereniging DOS Kampen, KHC, en IJ.G.V. Er was een IVA-instructie bij vv Zalk.,KBC 1911, WSV de Buiten-Haven, Korfbalvereniging WitBlauw en v.v. Go-Ahead.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
12
Tohopesate
‘Kamper Beursvloer voor bedrijven met een hart’
Matches 4 maart 2009 1. A.T.K. en Basisschool De Fontein: Rondleiding in A.T.K. 2. A.T.K. en Stedelijk Museum Kampen: Advertentie in de Stentor. 3. Achmea Health Center en St. Jongerenwerk Kampen: Sporten met max. 10 jongeren. 4. Achmea Health Center en Stichting Medical Rescue: BHV training en informatie na afloop. 5. Achmea Health Center Kampen en de Ketelbinken: Introductietraining 50+. 6. Achmea Health Centers en Basisschool Rehoboth: Meewerken aan onderwijsdag, 24-3-2010. 7. Achmea Health Centers en Gv. DOS Kampen: Aanbieden van startkorting bij lid worden via DOS. 8. Adviesbureau HBB en GV DOS Kampen: Proffesional organizing. 9. Adviesbureau HBB en St. Medical Rescue: Organisatie en structuur m.b.t. werkbelasting 10. Ambiance zonwering Abma en Gv DOS Kampen: Onderzoeken en realiseren van rolgordijnen. 11. Ambiance Zonwering Abma en g-voetbal VV. K.H.C: Lunchpakketten toernooi g-voetbal. 12. Auto Techniek Kampen /Stichting De Kofferbak en VV KHC: Beschikbaar stellen van geluid en tent 13. Auto Techniek Kampen en AV ISALA 96: Advies geluidsinstallatie. 14. Auto Techniek Kampen en Basisschool Rehoboth IJsselmuiden: Girlsdag meiden groep 7 en 8 15. Auto Techniek Kampen en De Kattenwaard: samen met dagbesteders een grote beurt voor VW Transporter 16. Auto Techniek Kampen en Gv. DOS Kampen: Locatie gymvoorstelling. 17. Auto Techniek Kampen en Het Kamper Uien Koor: Proefvoorstelling. 18. Auto Techniek Kampen en MEE IJsseloevers: Avond techniek/theater 19. Auto Techniek Kampen en St. Medical Rescue: Operatie van de auto. 20. Auto Techniek Kampen en St. Welzijn Senioren: Voorstelling en optreden. 21. Auto Techniek Kampen en Stichting Live Life: Makeover caravan 22. Auto Techniek Kampen en Stichting Werk in Uitvoering: Wordt verder uitgewerkt, incl. vervoer. 23. Bramer Makelaars en St. Medical Rescue: Ruimte, opslag, trainingen, cursussen en uitstapjes. 24. Bramer Makelaars en St. Werk in Uitvoering: bemiddeling in verhiuur. 25. Bramer makelaars en Stedelijk Museum Kampen: Steun publicatie in de Stentor i.v.m. Opening Museum. 26. Brugmedia en Ikonenmuseum: Ikoon van de maand in de Brug. 27. Brugmedia en Het Kamper Schokkerkoor: Voortzetting gesprek i.v.m. media-uitingen. 28. Brugmedia en Stichting Medical Rescue: redactionele aandacht, opmaak flyer. 29. Car Care Totaal en Het Kamperkoor Schokkerkoor: Mogelijkheden verder bekijken. 30. Car Care total en de Kattewaard: één keer per jaar auto schoonmaken van binnen en buiten. 31. Car Care Total en Stedelijk Museum Kampen: Advertentie van expositie en opening museum. 32. Compleet Uitgaan en Basisschool de Fontein: Een leuke avond voor teambuilding 33. Compleet Uitgaan en G.V. DOS Kampen: Diner voor vrijwilligers in partyhotel ’t Haasje. 34. Compleet Uitgaan en St. Evenementen Platform Kampen: Zaal beschikbaar stellen. 35. Compleet Uitgaan en Zeemanskoor de Ketelbinken: 10 jaar bestaan in één van de zalen. 36. De Roon Reclame en IJsselheem Myosotis: Ontwerp en uitvoering van banner 37. De Roon Reclame en Rehoboth IJsselmuiden: Belettering naam school. 38. De Roon Reclame en Stichting Aangepast Paardrijden: Gevelreclame (bord). 39. De Roon Reclame en Stichting Werk in Uitvoering: Belettering in ruil voor portret. 40. De Roon Reclame en Zorgboerderij de Kattewaard: Belettering van bus. 41. De Schaakshop en Basisischool Rehoboth IJsselmuiden: 2 schaakspellen en 2 damspellen. 42. De Schaakshop en IJsselheem Myosotis: 3 vergrote damspellen 43. De Schaakshop en St.Jongerenwerk Kampen (’t Ukien): 2 schaakspellen en 2 damspellen 44. Drukkerij Stroeve en Evenementen Platform Kampen:A3 posters voor K.I.O Kampen en de Kamperuitdagen. 45. Drukkerij Stroeve en St. Kamper Kogge: Drukken briefpapier en enveloppen, periodieke info voor donateurs. 46. FC Zwolle en Basisschool De Fontein: Bestuur van de Fontein eten + wedstrijd in het stadion. 47. FC Zwolle en St. Welzijn Senioren Kampen: Bezoek thuiswedstrijd FC Zwolle met groep ouderen 48. FC Zwolle en VV KHC: Uitnodigen jeugd KHC inclusief g-team 49. Felix Accountants & Belastingadviseurs en St. Evenementen Platform Kampen: 50. Felix Accountants & Belastingadviseurs en St. Vischrookerij: ANBI status, adm., opstellen fin. jaarverslag. 51. Flashwork en Hervormde basisschool Rehoboth: Ontwerpen reclamebord gevel 52. Flashworks en Het Kamper Schokkerkoor: Ondersteuning website. 53. G.z Guide & Guard en Youth for Christ Kampen: ARBO- BHV- Stappenplan. 54. G.z Guide & Guard en MEE IJseloevers: ARBO- BHV- Stappenplan. 55. G.z Guide & Guard en Basisschool De Fontein: ARBO- BHV- Stappenplan. 56. G.z. Guide & Guard en Medical Rescue: ARBO- BHV- Stappenplan. 57. G.z. Guide & Guard en V.V. K.H.C: ARBO- BHV- Stappenplan. 58. Het IJsselduo en Het Kamper Schokkerkoor: Samen een half uur optreden. 59. Het IJsselduo en Het Kamper Uienkoor: samen zingen of optreden. 60. Het IJsselduo en MEE IJsseloevers: 1 uur zingen inclusief zanginstallatie. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
61. Het IJsselduo en St. Aangepast Paardrijden: Optreden op 26 september of 3 oktober. 62. Het IJsselduo en Zeemanskoor De Ketelbinken: Samen zingen voor 10 jaar bestaan. 63. Hofstra – Trainingen en St. Welzijn Senioren: EHBO cursus voor thuiswonende ouderen. 64. Hofstra trainingen en G.V DOS Kampen: Reanimatie en Instrueren van AID 65. Hofstra trainingen en v.v. KHC: EHBO/BHV tijdens het jeugd g-voetbaltoernooi 66. IJsseloevers Notarissen en MEE–IJseloevers: meedenken over geschikte locatie voor ontmoetingsruimte. 67. IJsseloevers Notarissen en St. Rak: Controle/check statuten stichting. 68. Installatie Siertsema en Basisschool De Fontein: Onderzoek m.b.t. warmte regeling. 69. Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk B.V.en Basisschool De Fontein: Advies m.b.t. verlichting . 70. Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk B.V. en AV ISALA 96: Advies geluidsproblematiek. 71. Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk B.V. en De Ketelbinken: Tassen en advies beveiliging nieuwe pand. 72. Installatiebedrijf Siertsema en Stedelijk Museum Kampen: Advertentie in sept. in de Krant. 73. Installatiebureau Sietsema en St. Werk in Uitvoering: Onderhoud c.v. ketels 74. Installatiebureau Sietsema en Youth for Christ: Technisch advies over verbouwing pand 75. Instituut Agora en AV ISALA 96: Lezing over sport en school en evt. vervolgtraject. 76. KAB + Warnink & Both en St. Kamper Kogge: Ondersteuning bestuur, visie ontwikkeling en subsidies 77. Kok ten Have en Medical Rescue: redactionele ondersteuning bij cursusmateriaal. 78. Kok ten Have en PCOB afd. Kampen: Communicatieplan – Waardering vrijwilligers. 79. Kok ten Have en St. Live Life: ondersteuning bij communicatie en drukwerk. 80. Kok ten Have en St. Rak: Advies voor publiciteit. 81. Kok ten Have en St. Aangepast Paardrijden: Advies jubileumuitgave 82. Sponsorplan opzetten incl. vergaderfaciliteiten. 83. St. Medical Rescue en Auto Techniek Kampen: BHV oefening. 84. Start people en IJselheem Myosotis: Werven van vrijwilligers. 85. Start people en St. Werk in Uitvoering: Vrijwilligers werven als gastvrouw/gastheer. 86. Start People en St. Aangepast Paardrijden: Werven van vrijwilligers 87. Start People en St.Jongerenwerk Kampen: Plek op het bord voor informatie en vacatures. 88. Start People en St. Medical Rescue nl: Vrijwilligers zoeken. 89. Start people en St.RAK: Werven van vrijwilligers. 90. St.De Kofferbak en St.Live Life: Verzorgen van workshop schilderen 91. Warnink & Both Advocaten en Scouting de Hanzeluiden : Begeleiding subsidie – aanvragen Superaanbiedingen: 92. Compleet Uitgaan en St. Aangepast Paardrijden: 30 jarig jubileum vieren in één van de zalen. 93. Flashworks en St.Welzijn Senioren Kampen: Nieuwe huisstijl, ontwerp en bouw website. 94. Notariskantoor IJsseloevers en IJsselheem Myosotis: ‘’Dromen’’ van bewoners realiseren. 95. Ten Kate en Huizinga en De Kattenwaard: Ondersteuning bij vraagstukken over zorgboerderij. 96. Ten Kate en Huizinga en Kamper Vischrookerij “Van Heerde en Reumer”: Fin. administratie op orde brengen. 97. Ten Kate en Huizinga: en Youth for Christ: ondersteuning adm. organisatie m.b.t. subsidieregeling 98. Systra Automatisering en De Ketelbinken: Hulp bij het opzetten en optimaliseren van de website. 99. Systra Automatisering en St. Aangepast Paardrijden: Backup online + gesprek. VIP aanbiedingen 100. Theo Rietkerk + CDA fractie en Youth for Christ: Jongerencentrum wordt veranderd. 101. VIP aanbieding College van B & W en Kamper Philatelisten Club: Training illustratie clubblad. 102. VIP aanbieding FC Zwolle en St. Jongerenwerk Kampen: 2 teams trainingen in het stadion. 103. VIP aanbieding Het IJsselduo en St. Welzijn Senioren Kampen: 1 mei ’s middags optreden. 104. VIP aanbieding Theo Rietkerk en De Ketelbinken: Theo wordt uitgenodigd voor een repetitieavond. 105. VV. KHC en MEE IJsseloevers: Samenwerking G-voetbal en vriendenkringen. 106. VV. KHC g-voetbal en YFC The Mall: Uitlenen sporthal voor toernooi.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
14
4
Ombudswinkel
In 2009 zette het vaste team van de Ombudswinkel, Connie Diender, Annie Klappe en Pieter de Man, zich weer in voor de inwoners van Kampen die een beroep op hen deden. Dit vaste team vrijwilligers beschikt over veel deskundigheid en een ruim netwerk. De eerste maanden van 2009 kregen ze enthousiaste assistentie van Martijn Wiggers die een stageperiode in de Ombudswinkel doorbracht. Ook in 2009 daalde het aantal cliënten, maar de vragen werden complexer en de tijd die per cliënt nodig was nam toe. Het aantal in te vullen belastingformulieren nam volgens verwachting af. Zorgen huurtoeslagen blijven vragen opleveren. De afdeling Werk en Inkomen blijkt ook steeds meer mensen door te sturen. Daarnaast weet men zo langzamerhand via internet de Ombudswinkel te vinden. De meeste cliënten zijn echter bekend met de dienstverlening van het team betrokken vrijwilligers. De directe dienstverlening nam toe, er werden weer minder mensen doorverwezen. In de bijlage Cijfers en Feiten op de volgende pagina vindt u meer gegevens van cliënten en hun vragen. In het jaarverslag van 2008 las u deze tekst: Het onderzoek naar Versterking van de sociaal-juridische hulpverlening in Kampen en Zwolle, kortweg ook genoemd de Formulierenbrigade, werd voortgezet. In Zwolle is gestart met een daadwerkelijke brigade, gekoppeld aan De Kern. In Kampen kwam de nadruk te liggen op meer samenwerking tussen de welzijnsinstellingen aan de Vloeddijk, naast de inzet van mensen met een uitkering (wwbers) in een formulierenbrigade. De welzijnsinstellingen stemmen zeker in met versterking van de sociaal-juridische dienstverlening, maar graag zoveel mogelijk voor ieders doelgroep met behoud van het aanwezige niveau. De oprichting van een afzonderlijke formulierenbrigade voegt weinig toe aan het Kamper palet van dienstverlening op dit gebied. Daarbij zijn vrijwilligers, stagiaires én mensen met een uitkering in te zetten. Voor het waarborgen van deskundigheid en continuïteit wenst de Ombudswinkel de aanstelling van een coördinator. Voor het bestuur, maar vooral ook voor de medewerkers van de Ombudswinkel duurt het onderzoek erg lang. Dit heeft gelukkig geen invloed op de dagelijkse inzet voor cliënten, maar geeft wel stilstand in de ontwikkeling van de Ombudswinkel. De Ombudswinkel zou voor méér cliënten méér kunnen betekenen! Het onderzoek zal doorgaan tot september 2009. Hoewel er in 2009 een concreet plan voor samenwerking op sociaal-juridisch gebied tot stand kwam leidde dit niet tot besluitvorming tot financiering. Helaas. Het bestuur van de Vrijwilligerscentrale besloot de Ombudswinkel op te nemen in het aanbod aan de gemeente in het kader van de Beleidsgestuurde Contractfinanciering. Daarmee zijn de faciliteiten voor de vrijwilligers en hun ondersteuning gewaarborgd.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
15
Bijlage B Cijfers Ombudswinkel 2009 Contacten met cliënten in Spreekuur Buiten spreekuur Telefonisch Totaal
2008 811 20 102 933
2009 744 10 76 863
Vragen over de volgende onderwerpen: Arbeidszaken Burgers/overheid Burgers onderling Persoonlijke/relatieproblemen Huisvestingszaken Consumentenzaken Onderwijszaken Sociale verzekeringen Sociale voorzieningen Financiën Gemeentelijke belastingen Belastingen Zorg + huurtoeslag Schuldhulpverlening / Betalingsregelingen Totaal
23 64 18 39 16 76 20 11 37 211 28 394 116 11 1070
35 52 10 23 15 61 13 15 44 156 44 298 133 6 916
Wijze van behandelen Informatie/advies Dienstverlening Bemiddeling Informatie opgevraagd bij andere instanties Doorverwezen naar andere instanties Totaal
167 755 13 2 27 962
94 765 5 0 9 872
Van de cliënten waren Vrouw Man Totaal
617 316 933
521 322 863
De verdeling naar leeftijd: Onder de 40 jaar 41 - 65 jaar 65 jaar en ouder Totaal
341 441 152 933
318 388 157 863
Men heeft de Ombudswinkel gevonden door: Pers Internet Mond tot Mond reclame Bekend met de Ombudswinkel Doorverwezen door de Soc. Dienst Totaal
1 13 1 844 13 933
0 74 12 800 31 863
De cliënten kwamen uit: Gemeente Kampen Elders Totaal
927 6 933
857 6 863
NB. In 2008 is de wijze van registratie aangepast. In dit jaarverslag zijn de cijfers van 2008 en 2009 op deze wijze weergegeven, daardoor zijn de cijfers voor 2008 gewijzigd.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
16
5
Steunpunt Mantelzorg Kampen
Het Steunpunt Mantelzorg kreeg in 2009, het tweede jaar bij de Vrijwilligerscentrale, steeds meer vorm en bekendheid. Daarmee nam het aantal geregistreerde mantelzorgers toe en zij deden in toenemende mate een beroep op de consulenten. Mantelzorgers hebben uiteenlopende vragen, afhankelijk van hun situatie en/of de fase waarin zij aankloppen voor hulp. Om hen zo goed mogelijk te ondersteunen zijn volgens Mezzo, de landelijke organisatie voor mantelzorg, de volgende basisfuncties te onderscheiden: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Informatie: Advies en begeleiding: Emotionele steun : Educatie: Respijtzorg: Praktische, financiële tegemoetkomingen en materiële hulp:
Waar moet ik met mijn vragen naartoe? Wie denkt met mij mee? Wie biedt mij een luisterend oor? Hoe kan ik leren om….? Hoe neem ik tijd voor mijzelf? Wie kan mij helpen met…?
Welke
financiële
zijn er? Welke voorzieningen zijn beschikbaar?
Deze basisfuncties zijn gericht op het individu, in tegenstelling tot de indeling bij vrijwilligerswerk waar de ‘maatschappij’ centraal staat. Mantelzorgers kunnen steun vinden in hun directe omgeving, bij zorgverleners, het WMO-loket en bij het Steunpunt Mantelzorg. Uitgaande van de basisfuncties bood het Steunpunt Mantelzorg Kampen in 2009 aan mantelzorgers en individuele cliënten: 1.
Informatie:
Waar moet ik met mijn vragen naartoe?
Mantelzorgers kunnen op diverse manieren antwoorden op hun vragen krijgen. Het WMO loket is daarvoor een aangewezen adres, maar ook digitale informatie is ruim voorhanden. Het Steunpunt Mantelzorg beschikt over actuele specifieke informatie. Informatie die zich direct richt op de individuele mantelzorger, maar ook informatie aan een breed publiek over mantelzorg en mantelzorgondersteuning. Deze informatie wordt individueel per telefoon, via de website en in persoonlijke gesprekken gegeven. Het betreft onderwerpen zoals aanbod van hulp, van voorzieningen en aanbieders, wet- en regelgeving, patiëntenverenigingen en lotgenotencontacten, specifieke informatie over ziekten en aandoeningen. Voor groepen draagt een presentatie bij aan bewustwording, herkenning en erkenning en aan het belang van ondersteuning daarbij. Met het Cluster Mantelzorg van de WMO adviesraad en de Contactgroep Mantelzorg was regelmatig overleg over in te zetten activiteiten Zo werden er presentaties gehouden voor de . organisatie Helpende Handen, voor de Vrouwenraad Kampen en voor de Vrouwenvereniging van de Gereformeerde Gemeente. Een informatiebijeenkomst over Mantelzorg en autisme i.s.m. de Openbare Bibliotheek trok 55 bezoekers. Een koffieochtend waar de WMO centraal stond trok 35 deelnemers. Rondom de Dag voor de Mantelzorg was er een Steunpunt Mantelzorg-stand op de markten in Kampen. In kranten en kerkbladen werd aandacht gevraagd voor het Steunpunt en geworven voor nieuwe vrijwilligers. Ieder kwartaal verscheen de Nieuwsbrief in een oplage van 750 exemplaren met informatie en een actuele agenda voor de volgende maanden. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
17
2.
Advies en begeleiding:
Wie denkt met mij mee?
Een groot aantal mantelzorgers heeft behoefte aan meer dan alleen informatie. Een adviesgesprek, vraagverheldering, begeleiding en doorverwijzing helpt hen verder. Vele gesprekken werden gevoerd, met mantelzorgers vooral, maar ook met cliënten en vrijwilligers. Het merendeel telefonisch, maar ook persoonlijk of via huisbezoeken. E-mail wordt nog weinig benut voor deze vorm van communicatie, minder zelfs dan een brief. Meestal betreft een vraag algemene informatie, maar er kwamen opnieuw vragen over het mantelzorgcompliment, vragen over indicaties, vragen om emotionele steun. 3.
Emotionele steun :
Wie biedt mij een luisterend oor?
Naast informatie, advies en begeleiding is emotionele ondersteuning belangrijk. Zorg, ziekte en veranderingen in perspectief, belasting door het geven van zorg kunnen overbelasting veroorzaken. Emotionele steun ontvangen, individueel of als groep, kan helpen. Het Steunpunt geeft deze steun door middel van gesprekken - op afspraak of telefonisch - via individuele begeleiding, en door koffieochtenden en ontspanningsactiviteiten te organiseren. Zowel in Kampen als in IJsselmuiden werden maandelijks koffieochtenden gehouden, met een wisselend aantal bezoekers. In Kampen worden de ochtenden in goede samenwerking met de Contactgroep Mantelzorg georganiseerd voor in totaal 25 vaste koffieochtend bezoekers, waarvan gemiddeld 10 aanwezig zijn op een ochtend. In IJsselmuiden zijn er goede contacten met de NPV voor 8 bezoekers. In mei en december werd een creatieve invulling georganiseerd voor deze ontmoetingsbijeenkomsten. De zomerinlopen in juli en augustus, voor het eerst georganiseerd in 2009, waren met totaal 20 bezoekers een succes. 4.
Educatie:
Hoe kan ik leren om….?
Mantelzorgers hebben baat bij voorlichting en training. De educatie richt zich op zorg en ziekte, maar ook op de mantelzorger zelf. Grenzen stellen, een praktische training, cursussen over ziektebeelden zijn voorbeelden hiervan. In 2009 heeft het Steunpunt enige malen een aanbod gedaan aan Mantelzorgers. Daar werd weinig gebruik van gemaakt. Er is alleen een cursus Rolstoelgebruik verzorgd voor mantelzorgers en vrijwilligers. Op de Dag van de Mantelzorg werden echter d.m.v. een pleziertraining de bezoekers getraind. Het doel was: Hoe vergroot ik mijn netwerk? Voor de 85 bezoekers een speciale wijze van kennis opdoen. Voor sommigen brachten de vragen die werden gesteld emoties mee: mantelzorgers blijken jarenlang erg ver te gaan in hun zorgen en raken gemakkelijk in een isolement. Dat brengt verdriet mee. Naast inhoud was er deze dag ook veel ruimte voor ontmoeting, plezier, een lekkere lunch en goede woorden door vertegenwoordigers van de gemeenten Kampen en Zwartewaterland. De consulenten van het Steunpunt zongen de mantelzorgers toe. 5.
Respijtzorg:
Hoe neem ik tijd voor mijzelf?
Respijtzorg is een verzamelbegrip voor voorzieningen die de mantelzorg tijdelijk en helemaal overnemen, zodat de mantelzorger even de zorg uit handen kan geven om eigen dingen te doen. Even vrijaf, even een adempauze. Daarvoor zijn vrijwillige en professionele voorzieningen, zoals dagopvang, oppas, een logeerhuis of aangepaste vakanties. Het Steunpunt helpt mantelzorgers in het vinden van de bij hen passende voorziening. Er is informatie beschikbaar over dagopvang en logeerhuizen. De groep mantelzorgvrijwilligers wordt ook daadwerkelijk ingezet voor oppas, of biedt verlichting in een gezin door bijvoorbeeld even de zorg voor een kind over te nemen.. Daarnaast biedt het Steunpunt activiteiten die mantelzorgers even uit hun dagelijkse situatie halen. Voor een creatieve ontspanningsmiddag toonden 23 mantelzorgers belangstelling, ze deden graag mee aan een workshop vilten, georganiseerd en uitgevoerd door Maatschappelijk stagiaires van het Ichthus College. In september namen 40 mantelzorgers deel aan een respijtactiviteit: een workshop Stijl en Advies, verzorgt door Stijl uit Amersfoort. Een leuke middag, even heel iets anders. Aandacht voor leuke zaken zoals welke kleur staat me? Welk kledingstuk past bij mij? Goed zorgen voor jezelf maakt dat zorgen voor een ander beter vol te houden is. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009 18
6.
Praktische, financiële en materiële hulp: Wie kan mij helpen met….? Welke financiële tegemoetkomingen zijn er? Welke voorzieningen zijn beschikbaar?
Mantelzorgers hebben veel aan praktische hulp, bijvoorbeeld in het huishouden, bij vervoer, door een klussendienst, via maaltijdservice, bij de administratie, of door middel van hand- en spandiensten door een vrijwilliger. Vanuit het Steunpunt worden vragen op dit gebied zo goed mogelijk beantwoord door te verwijzen naar allerlei organisaties die deze diensten kunnen verlenen. Is de mantelzorger zelf niet en ook niemand uit zijn/haar netwerk in staat alles te regelen dan neemt een consulent vanuit het Steunpunt tijdelijk enkele regeltaken over. Het Steunpunt biedt zelf inzet van mantelzorgvrijwilligers, ook wel vrijwillige thuiszorg genoemd. In 2009 bestond deze groep vrijwilligers uit ruim 40 personen die op diverse manieren zich inzetten voor mantelzorgers of cliënten. Structureel is er vrijwilligersinzet bij 43 personen. Incidenteel in 10 situaties. In 2009 kwamen 40 nieuwe aanvragen binnen, waarvan er 10 werden doorverwezen. Alle andere aanvragen zijn gehonoreerd. De vrijwilligers kregen een cursus rolstoelrijden aangeboden, samen met mantelzorgers. Deze cursus werd in samenwerking met het Rode Kruis uitgevoerd. Mantelzorgvrijwilligers en hun inzet ontvangen goede begeleiding, voor hen is specifieke aandacht van 8 – 10 uur per week van de consulenten. Met deze vrijwilligers wordt regelmatig een evaluatiegesprek gevoerd, zij worden uitgenodigd voor een gezamenlijke maaltijd en een gezellige eindejaarsbijeenkomst. Hun bijdrage aan de ondersteuning van Mantelzorgers wordt zeer gewaardeerd! Project Kinderenzorgen Kampen - Zwartewaterland In 2009 werd het project Kinderenzorgen door het Steunpunt Mantelzorg uitgevoerd in de gemeenten Kampen en Zwartewaterland, gefinancierd door de provincie Overijssel. Het project richtte zich op scholen, samenwerkingspartners en natuurlijk vooral op kinderen die extra zorgen in hun gezin hebben. Een jaar is kort, het opbouwen van een netwerk neemt tijd. Ingezet werd op contacten met doorverwijzers zoals de GGD, scholen, organisaties rond jeugd en gezondheid. Met ruim 40 kinderen tussen 6 en 12 jaar werden contacten opgebouwd. Voor hen werden leuke activiteiten georganiseerd, en individuele of groepsgesprekken gehouden. Leuke folders zorgden voor algemene publiciteit en aan scholen werden boekenpakketten aangeboden. Het Steunpunt zal in Kampen ook in 2010 de activiteiten voor de jongste mantelzorgers voortzetten.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
19
Samenwerking Kampen In Kampen wordt samengewerkt met de Ned. Patiëntenvereniging (NPV), afdeling IJsselmuiden, de NPV, afdeling Kampen, MEE IJsseloevers, Stichting Welzijn Senioren Kampen, Stichting Cares Kampen, Dimence, Kampen,St. Terminale Thuiszorg Kampen, het Alzheimer Café ( St. Het Baken),Openbare Bibliotheek Kampen en Woonzorgcentrum IJsselheem Kampen Enkele bijzonderheden: • Contactgroep Mantelzorg Kampen De leden van de Contactgroep verzorgen samen met consulenten van het Steunpunt Mantelzorg de koffieochtenden in Kampen. Met de contactgroep is goed overleg over de inzet van het steunpunt voor mantelzorgers. • Cluster Mantelzorg In het cluster bespreken de leden, mantelzorgers, de onderwerpen die in de WMO adviesraad aan de orde komen of die zij daar op de agenda willen plaatsen. Het Steunpunt heeft een adviserende en informerende rol, op afroep. Regionaal en landelijk • Zwartewaterland Met de consulent Mantelzorg in de gemeente Zwartewaterland is een goede samenwerkingsrelatie. Heel praktisch worden activiteiten samen georganiseerd op het gebied van ondersteuning van jonge mantelzorgers en de Dag van de Mantelzorg. Met de gemeente Zwartewaterland werden goede afspraken gemaakt voor de uitvoering van het project Kinderenzorgen. Met het Steunpunt Informele zorg Zwolle en andere collega’s in Overijssel is eveneens goed periodiek overleg. Op landelijk niveau geeft Mezzo ondersteuning.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
20
Bijlage C: Cijfers en definities Steunpunt Mantelzorg Kampen 2009
Cijfers en definities Mantelzorg en vrijwillige informele zorg Eind 2008 waren 139 mantelzorgers bekend bij het Steunpunt. Daarnaast was er een ‘boeketten’ bestand van bijna 200 adressen waar wellicht nieuwe contacten uit konden ontstaan. Op deze adressen werd op de dag van de Mantelzorg 2008 een boeket bezorgd. In februari werd contact opgenomen met deze personen met de vraag of men (met de relevante gegevens) wilde worden opgenomen in het bestand van het Steunpunt. In 2009 is een grote groei in het aantal mantelzorgers en cliënten te zien: van 381 mantelzorgers zijn gegevens bekend in het registratiesysteem. Voor een deel volgt de toename uit diverse activiteiten zoals de bloemetjesactie, het benaderen van de daardoor bekende personen en diverse thema-avonden. Voor een deel is de toename ook te verklaren uit de contacten die ontstaan uit projecten zoals Kinderenzorgen. In 2009 was contact met 48 kinderen en jongeren tussen de 6 en 18 jaar uit Kampen.
31.12.2008
31.12.2009
139
381
Mantelzorgers met gegevens bekend bij het Steunpunt, incl. jongste mantelzorgers Uitgeschreven in 2009: 37 Nieuw ingeschreven: 279 Boeketadressen in 2008 Boeketadressen in 2009 Cliënten
199
Totaal
Vrijwilligers Vertrokken Nieuw
Overzicht contacten
72
173 84
410
638
44
42
11 9
wijze van contact telefonisch bureau bezoek huisbezoek e-mail brief overig
Totaal Inhoud contacten algemene informatie mantelzorgcompliment hulpvraag vrijwilliger indicatie aanvragen CIZ emotionele steun
2008 (april t/m dec.) 81 5 15 17 17 135
2009 267 64 55 10 22 40 463 40% 20% 10% 10% 20%
Dit zijn alle individuele contacten: mantelzorg, hulpvragers, kinderen en jongeren en vrijwilligers. Ruim 20 procent van de contacten betreft vrijwilligers en hulpvragers. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
21
Overzicht activiteiten in 2009 Kinderenzorgen Jonge mantelzorgers Mantelzorg
activiteit Weergegeven in het projectverslag bowlen Zomers activiteit Survival Koffieochtenden maandelijks in Kampen
datum
deelnemers
14-04-2009 Aug. 15-09-2009
8 7 9 10 gemiddeld per ochtend
Koffieochtend IJsselmuiden
maandelijks
Creatieve middag Creatieve koffieochtenden Kampen en IJsselmuiden WMO koffieochtend Zomerinloop 2 keer Activiteit mantelzorgers Informatie bijeenkomst mantelzorg en autisme Dag van de mantelzorg
17-04-09 mei
In totaal 25 vaste koffieochtend bezoekers 4 gemiddeld In totaal 8 vaste per ochtend koffieochtend bezoekers. 23 20
11-06-2009 Juli/aug. 10-09-2009 15-10-2009
35 20 40 55
10-11-2009
85 deelnemers incl. 45 uit Zwartewaterland
Gehanteerde definities: Mantelzorger: Iemand die gedurende een lange periode veel tijd en energie geeft aan de zorg voor een zieke of hulpbehoevende partner, kind, ouder, vriend of buur. Jonge mantelzorgers, project Kinderenzorgen: Jongeren van 12 – 18 jaar, kinderen tussen 6 en 12 jaar Cliënt/Hulpvrager: Een (of meer personen in een huishouden) met een beperkt netwerk waarvoor mantelzorgtaken worden uitgevoerd. Mantelzorgvrijwilliger of Vrijwilliger informele zorg: Een persoon die op vrijwillige basis afgesproken en afgebakende werkzaamheden voor mantelzorgers of cliënten verricht, in dienst van het Steunpunt Mantelzorg Kampen.
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
22
6
Afkortingen, begrippen, verwijzingen
BCF De Beleidsgestuurde Contractfinanciering is een nieuwe, meer zakelijke werkwijze om tussen de gemeente Kampen en maatschappelijke organisaties tot afspraken te komen over gemeentelijke subsidies en de daarvoor te leveren werkzaamheden.
De Digimon-monitor Digimon is een monitorinstrument dat MOVISIE in samenwerking met het ministerie van VWS heeft ontwikkeld. Naast het zicht op de wijze waarop vrijwilligersorganisaties lokaal georganiseerd zijn, geeft Digimon ook inzicht in de knelpunten die spelen, de ondersteuningsbehoeften die vrijwilligers-organisaties hebben en de mate waarin zij actief zijn binnen maatschappelijke thema’s.De tevredenheid over de dienstverlening door de gemeente en het steunpunt vrijwilligerswerk met mogelijke verbeterpunten komen eveneens in het onderzoek aan bod.
Mezzo Is de landelijke organisatie voor Mantelzorg. Mezzo komt op voor de belangen van mantelzorgers, organisaties die mantelzorgers ondersteunen en lokale en regionale organisaties die vrijwilligers in de zorg inzetten. Mezzo geeft steun, informatie en advies. Het Steunpunt Mantelzorg Kampen is lid van Mezzo.
Movisie is het landelijke kennisinstituut en adviesburau voor maatschappelijke ontwikkeling. Movisie werkt voor en met overheden, burgerinitiatieven, vrijwilligers- en professionele organisaties met als doel de participatie en de zelfredzaamheid van burgers te bevorderen. MOVISIE verzamelt, waardeert, verrijkt en verspreidt kennis over welzijn, zorg en sociale veiligheid. Movisie ontwikkelde de Basisfuncties mantelzorg en vrijwilligerswerk waarnaar wordt verwezen in dit verslag. Het NOV, de vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk, is ondergebracht bij Movisie. De VCK is lid van het NOV.
SMK Steunpunt Mantelzorg Kampen, eerst onderdeel van Icare, in april 2008 gevoegd bij de Vrijwilligerscentrale.
VCK Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen, opgericht in 1982. Jarenlang kenmerkte de organisatie zich door een breed scala aan activiteiten voor en door vrijwilligers. Er waren diverse projecten waar vrijwilligers actief waren, daar is in 2009 nog maar één van overgebleven: de Ombudswinkel. De VCK richt zich met nadruk op de vraag naar ondersteuning van organisaties en vrijwilligers in hun vrijwilligerswerk en sinds 2008 ook op de ondersteuning van mantelzorgers.
VOSVI De Vereniging van Overijsselse Steunpunten Vrijwillige Inzet werd in november 2006 in Kampen opgericht om een platform te bieden aan de lokale steunpunten vrijwillige inzet. Vrijwel alle Overijsselse steunpunten zijn lid van VOSVI. Zij ontmoeten elkaar, wisselen kennis uit en volgen gezamenlijk trainingen. De VOSVI is gesprekspartner van provinciale steunorganisaties de zogenoemde CMO’s, Centra voor Maatschappelijke Ontwikkeling, zoals Arcon. Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
23
Jaarverslag Stichting Vrijwilligerscentrale Kampen 2009
24