Jaarverslag Openbare bibliotheek Deventer
2007
Vastgesteld bestuur openbare bibliotheek Deventer - 26 maart 2008
Inhoud 1.
De bibliotheek op orde .................................................................................................. 2
2.
De omgeving van de bibliotheek .................................................................................. 3 2.1 2.2 2.3
3.
Landelijke ontwikkelingen: bibliotheekvernieuwing .................................................. 3 Provincie Overijssel / OBD en DOBO: werken aan bibliotheekvernieuwing ............ 3 Gemeente Deventer: culturele ambities ................................................................... 3 Dienstverlening ............................................................................................................. 4
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 4.
Kennis en Informatie ................................................................................................ 4 Digitale bibliotheek: de bibliotheekwinkel op internet ............................................... 6 Cultuur en Lezen ...................................................................................................... 7 Educatie en jeugdbibliotheek ................................................................................... 9 Spreiding en vestigingen ....................................................................................... 11 Collecties, openingstijden en tarieven.................................................................... 12 Organisatie en Financiën ............................................................................................ 13
4.1 4.2 4.3 5.
Bestuur en management ........................................................................................ 13 Personeel, organisatie en kwaliteit ......................................................................... 13 Financiën ................................................................................................................ 14 De bibliotheek in cijfers ............................................................................................... 15
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6
Leden...................................................................................................................... 15 Bezoekers .............................................................................................................. 15 Raadplegingen databanken ................................................................................... 16 Catalogus, zoek&boek, nieuwsbrief en al@din ...................................................... 16 Uitleningen ............................................................................................................. 17 Media ...................................................................................................................... 17
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 1
1.
De bibliotheek op orde
Na de reorganisatie in 2005 en 2006, waarin de organisatie en de financiële positie zowel op kortere als langere termijn op orde is gebracht, is het vizier in 2007 nadrukkelijk op de toekomst gericht. De dienstverlening is niet alleen voortgezet maar op onderdelen verbeterd en uitgebouwd met onder andere de nieuwe catalogus, digitale nieuwsbrieven, de virtuele jeugdbibliotheek, het makkelijk lezenplein, informatieve programma’s rond gezondheid en dorpsbibliotheken in Okkenbroek en Lettele. Tegelijk is het meerjarenplan ‘Boek, beeld en wiki’ uitgewerkt. De strategische visie van 2006 is omgezet in een meerjarenprogramma dat de bibliotheek positioneert op de onderscheiden kernfuncties van de openbare bibliotheek, met een heldere ambitie en concrete doelstellingen. De reorganisatie heeft in 2007 een definitief karakter gekregen. Het interim-management werd overgedragen aan de nieuwe directie waarmee de nieuwe organisatie definitief vorm kreeg. Het jaar 2007 vormde - na de reorganisatiejaren waarin fors de hand op de knip gehouden is - het eerste stabiele financiële jaar, dat als basis kon dienen voor de meerjarenbegroting 2008-2011. Bij de meerjarenbegroting is een meerjarenbalans en een risicoanalyse gemaakt. Het jaar 2007 laat ook financieel een stabiel beeld zien. Door eenmalige meevallers in de batensfeer en een strakke beheersing van de kosten kan vervroegd de voorziene omvang van de egalisatiereserve worden gerealiseerd als buffer voor nieuwe activiteiten. De ontstane ruimte zal de komende jaren mogelijk nodig zijn om te verwachten tijdelijke extra kosten door met name veranderingen in de huisvesting van de diverse vestigingen op te kunnen vangen. Met de Gemeente Deventer is afgesproken vooralsnog jaarlijks het meerjarenplan en de meerjarenbegroting te actualiseren. Dat zal gebeuren in samenhang met het jaarplan en de begroting voor het nieuwe jaar. Geconstateerd kan worden dat de Openbare Bibliotheek Deventer na enkele reorganisatiejaren weer inhoudelijk, financieel en organisatorisch op orde is en een heldere koers heeft gezet naar de toekomst. Voorjaar 2008 vindt de externe audit voor certificering van de sector plaats waarbij – op basis van het INK-model – getoetst wordt of de bibliotheek voldoet aan de door de Branchevereniging VOB en VNG gestelde minimumeisen. Met het gaan voldoen aan de landelijke certificering kan de bibliotheek een woelige periode afsluiten en kan geconstateerd worden dat er voldoende basis is gelegd voor een gezonde bedrijfsvoering van een inhoudelijk ambitieuze bibliotheek.
Bestuur en directie Openbare Bibliotheek Deventer
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 2
2.
De omgeving van de bibliotheek
2.1
Landelijke ontwikkelingen: bibliotheekvernieuwing
Het procesbureau bibliotheekvernieuwing heeft in 2007 het laatste jaar van het proces bibliotheekvernieuwing afgerond. Daarmee komt een einde aan het convenant van de drie overheidslagen met het bibliotheekveld. In het overgangsjaar 2008 blijven de twintig miljoen euro van OC&W als impuls voor vernieuwing beschikbaar. Op basis van de monitor bibliotheekvernieuwing en het onderzoek toekomstscenario’s van het SCP zal voorjaar 2008 het eindadvies uitkomen. Bibliotheekvernieuwing zal omgezet moeten worden in een voortdurend proces zowel inhoudelijk als organisatorisch in het netwerk van openbare bibliotheken en de partners in het publieke domein. Binnen de bibliotheekbranche is geanticipeerd op het aflopen van de periode van bibliotheekvernieuwing en is een strategisch traject opgestart dat eveneens voorjaar 2008 moet leiden tot een inhoudelijke en organisatorische heroriëntatie van de branche en daarbinnen de rol van de Vereniging van Openbare Bibliotheken. Los van de strategische ontwikkelingen is hard gewerkt aan inhoudelijke vernieuwing. Landelijk heeft de introductie van de nieuwe dienst zoek&boek plaatsgevonden en is de integratie van het blindenbibliotheekwerk binnen het netwerk van openbare bibliotheken gerealiseerd. Daarnaast zijn tal van diensten doorontwikkeld op het gebied van de digitale bibliotheek zoals de digitale jeugdbibliotheek, schoolbieb.nl en Beelden voor de toekomst - en daarnaast de verbreding van het bibliotheekwerk – zoals de G!DS en Werk Zat.
2.2
Provincie Overijssel / OBD en DOBO: werken aan bibliotheekvernieuwing
Na de verkiezingen is in het nieuwe collegeprogramma van GS continuering van de aandacht voor bibliotheekvernieuwing en het Kulturhus vastgelegd. Vanaf 2008 blijft provinciaal een structureel bedrag beschikbaar voor gezamenlijke vernieuwingsprogramma’s, door de combinatie van landelijke, provinciale en lokale (€ 0.30 per inwoner) gelden. In het Directie Overleg Bibliotheken Overijssel (DOBO) is in 2007 de gezamenlijke strategische visie als basis voor verdere netwerkontwikkeling en minder vrijblijvende samenwerking vastgesteld en uitgewerkt in een meerjarenplan. Het plan heeft de steun van zowel het bibliotheekveld als de provinciale en de gemeentelijk overheden in Overijssel. Na vier jaar Verrijkt en Verreikend komt er per 2008 een nieuwe periode onder de werktitel GPS. De afkorting staat voor Gemeenschappelijke Plattegrond voor Samenwerking en verwijst naar hét navigatiesysteem dat 24 uur per dag in bedrijf is en nagenoeg overal ter wereld bruikbaar is. Daarmee verwijst het naar de ondertitel van het meerjarenplan: de tom-tom van de bibliotheekvernieuwing. Naast de samenwerking in DOBO-verband hebben de bibliotheken Zwolle en Deventer en de OBD afspraken gemaakt om samen te werken aan concrete projecten op backofficeniveau. Er is subsidie van de VOB ontvangen voor het Overijssels project aangepast lezen; bibliotheek Deventer is deelnemende bibliotheek. Voorjaar 2008 zal het aangepast lezenpunt in de Centrale Bibliotheek – onder de hoede van het Overijssels project – worden geopend. Daarna volgt uitrol naar de vestigingen. In 2007 is het provinciaal collectieplan opgesteld, met als resultaat afspraken en plannen voor de provinciale netwerkcollectie als onderdeel van de landelijke collectie.
2.3
Gemeente Deventer: culturele ambities
De gemeente Deventer heeft haar ambities op cultureel gebied vastgelegd in de nota Investeren in cultuur. Op tal van terreinen wil de gemeente haar positie op het gebied van kunst en cultuur bestendigen en op een aantal gebieden uitbouwen door te investeren in bestaand aanbod en infrastructuur en door nieuwe activiteiten toe te voegen. Het plan sluit aan bij de ambities van de bibliotheek. Voor Deventer Oost is voorzien in een plan om te komen tot gezamenlijke huisvesting voor De Leeuwenkuil – centrum voor de kunsten, de wijkwinkel en de bibliotheek. Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 3
De doorontwikkeling van de plannen voor nieuwe huisvesting van de Centrale Bibliotheek en het stadskantoor hebben geleid tot een voorlopig ontwerp dat eind van het jaar door de gemeenteraad is aangehouden. In een motie is het college gevraagd met een verbeterd voorlopig ontwerp te komen dat meer tegemoet komt aan de verwachtingen van de gemeenteraad en dat meer draagvlak heeft bij de betrokkenen in de gemeente. Voor Bathmen is het Komplan, met daarin de vernieuwing van de bibliotheekvestiging vastgesteld.
3.
Dienstverlening
In 2007 is volop gewerkt aan de dienstverlening. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de traditionele dienstverlening – de uitleningen – nog in volume is afgenomen. Het aantal ingeschreven leden is in 2007 weer licht toegenomen. De trend dat er minder wordt gelezen, en minder wordt geleend - vooral minder informatieve boeken - heeft zich in 2007 verder voortgezet. In 2007 zijn maatregelen genomen en voorbereid om een verdere daling te gaan voorkomen, zoals de invoering van zoek&boek per april 2007 en het opheffen van het leengeld voor niet-boek media en het beschikbaar krijgen van meer exemplaren van toptitels per 2008. Stap voor stap is de digitale dienstverlening uitgebouwd, met een daaraan gekoppelde groei van het gebruik van de digitale producten en diensten. De educatieve diensten zijn in 2007 - met een stabiele deelname van scholen - gecontinueerd en er is een groeiend aanbod aan culturele en informatieve programma’s. Er vindt steeds meer een koppeling plaats tussen fysieke programma’s, fysieke bronnen in vestigingen en digitale bronnen en diensten via de website in de vorm van maatwerk voor specifieke doelgroepen. Dat is de formule waarmee de bibliotheek haar centrale doelstelling van het meerjarenplan - de helft van de bevolking heeft een bibliotheekpas en gebruikt die ook minstens eenmaal per jaar - wil bereiken.
Marketing Marketing vormt een belangrijke programmalijn van het meerjarenplan. Bibliotheek Deventer neemt deel aan het vierjarig Overijssels marketingproject: de bibliotheek als winkel. Marktinformatie en segmentering op basis van Mosaic vormt de basis van de te ontwikkelen marketingstrategie, gekoppeld aan scholing op meer niveaus in de organisatie. In het strategisch marketingplan (voorjaar 2008) wordt de keuze bepaald voor strategische doelgroepen en vindt de uitwerking plaats in de vorm van categoriemanagement (welk assortiment voor welke doelgroepen in welke vestigingen). Op basis hiervan worden in Overijsselse bibliotheken vestigingen - bij wijze van pilot ingericht (2008 en 2009) en worden winkelformules ontwikkeld die daarna in alle vestigingen geïmplementeerd kunnen gaan worden. Inmiddels beschikt de bibliotheek over de marktgegevens van alle leden en is er zicht op de onderscheiden segmenten. In het kader van Nederland Leest is een grootschalig marktonderzoek gehouden onder leden van bibliotheken om de data te verrijken met meer gegevens over lees- en bibliotheekgedrag.
3.1
Kennis en Informatie
De bibliotheek heeft een uitgebreide collectie informatieve media. Tal van unieke databanken zijn via de pc’s in de bibliotheken te raadplegen. In alle vestigingen is internetten voor leden van de bibliotheek gratis. Via de website worden tal van aan de bibliotheek gelieerde websites aangeboden. Via de inlichtingenbureaus en al@din wordt ondersteuning bij het zoeken en vinden van informatie gegeven. De bibliotheek heeft een traditie op het gebied van het aanbieden van publieksinformatie in nauwe samenwerking met de partners in de Informatiewinkel en de Wijkwinkel in bibliotheek Keizerslanden.
Informatiewinkel Centrale Bibliotheek Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 4
De Informatiewinkel in de Centrale Bibliotheek aan de Brink geeft informatie en advies over geldzaken, wonen, vrijwilligerswerk, consumentenzaken, gezondheid, onderwijs, werken, juridische zaken enz. De medewerkers helpen direct of verwijzen door naar spreekuren. In de Informatiewinkel houden maatschappelijke instellingen spreekuren op afspraak. Stichting Ouderenwerk Deventer (SOD) verzorgde spreekuren (55+) over: belastingen, regelingen en voorzieningen, huisvesting en huurtoeslag en een algemeen spreekuur in het Turks. SOD houdt algemene spreekuren in de bibliotheken van Diepenveen en Schalkhaar. De Sociaal Raadslieden bieden via het spreekuur hulp bij het schrijven van brieven of het invullen van formulieren en ondersteunen bij consumentenzaken. Het Nederlands Migratie Instituut (NMI) verzorgde elke twee weken het spreekuur over (re-)migratie.
Gemeentelijk informatiecentrum Najaar 2007 is het Gemeentelijk Informatiecentrum ondergebracht in de Centrale Bibliotheek en gecombineerd met de Informatiewinkel. Bij de herinrichting in de eerste maanden van 2008 zal het Gemeentelijk Informatiecentrum samen met de Informatiewinkel een prominente plek aan de voorzijde van de Centrale Bibliotheek krijgen.
Wijkwinkel en Bibliotheek Keizerslanden / Nota Moket In de Wijkwinkel bieden vele instellingen in federatief verband informatie en advies op het gebied van welzijn, wonen en zorg. De Wijkwinkel en de bibliotheek zijn samen gehuisvest. De gemeente is voornemens om gekoppeld aan de woonservicezones een netwerk van Wijkwinkels en servicepunten uit te rollen. Burgers moeten dicht bij huis gebruik kunnen maken van de WMO dienstverlening in ketenverband. Het gaat om informatie over mogelijkheden, indicatiestelling, cliëntondersteuning en de zorgverlening zelf. De gemeente heeft de bibliotheek gevraagd een voorstel te doen voor beheer en uitrol van de Wijkwinkels en servicepunten, zoveel mogelijk gekoppeld aan vestigingen van de bibliotheek. De invulling moet in 2008 gestalte gaan krijgen. De voorbereidingen zijn getroffen om per 2008 een Wijkwinkel in Wijkbibliotheek Colmschate te openen.
Informatieve Programma’s: vrijwilligers, gezondheid en inburgering De uitbouw van het Vrijwilligers Informatiepunt is in voorbereiding. Per september heeft plaatsing van de inburgeringszuil in de Centrale Bibliotheek plaatsgevonden. Een breder aanbod van dienstverlening voor inburgering is in voorbereiding in aansluiting op beleidsontwikkeling van de gemeente. Op het gebied van gezondheidsinformatie zijn maandelijks thema’s aan de orde gesteld in combinatie met activiteiten, zoals in april het thema hoogsensitiviteit in de vorm van een lezing met 75 bezoekers; in mei het thema alcoholmatiging, in juni het thema zomer met gezond eten, gezond zonnen, veilig vrijen en wijs op reis. Bij het najaarthema mantelzorg heeft een avond met Marjan Berk plaatsgevonden. Alle activiteiten zijn in samenwerking met partnerinstellingen op het gebied van gezondheid georganiseerd.
Laaggeletterdheid De gemeente is bezig een aanvalsplan laaggeletterdheid te formuleren en in uitvoering te brengen. De bibliotheek is een van de partners in een te ontwikkelen netwerk. Vooruitlopend op de uitvoering zet de bibliotheek haar mogelijkheden op een rij en worden de voorbereidingen getroffen voor actieve deelname in het gemeentelijk netwerk.
Diversen De bibliotheek participeert in de Deventer Werkgroep Mensenrechten en ondersteunt de organisatie van de Dag van de mensenrechten.
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 5
3.2
Digitale bibliotheek: de bibliotheekwinkel op internet
De website van de bibliotheek groeit langzaam uit tot een steeds completere digitale winkel. Na het kunnen raadplegen van de catalogus op internet, het reserveren van media, het kunnen inzien en wijzigen van de eigen gegevens en het verlengen van de uitleentermijn is de digitale dienstverlening uitgebreid met de toegang tot databanken in de bibliotheek, al@din en schoolbieb.nl. In april 2007 zijn daar de nieuwe catalogus die alle bronnen in één keer ontsluit en de besteldienst zoek&boek aan toegevoegd. Stap voor stap zal thuisgebruik van digitale bronnen mogelijk worden. De bibliotheek als digitaal filiaal bij iedereen thuis.
Digitale bronnen Als onderdeel van de ontwikkeling van bibliotheek.nl hebben de openbare bibliotheken in Nederland gekozen voor het beschikbaar krijgen van databanken die niet via Internet raadpleegbaar zijn. Bibliotheken betalen 22 eurocent per inwoner voor bibliotheek.nl, waarvan 17 eurocent besteed wordt aan de digitale bronnen die vooralsnog alleen in de bibliotheek raadpleegbaar zijn. Door de opname van een deel van deze bronnen in de ‘nieuwe’ catalogus van de bibliotheek - de aquabrowser - is een forse toename van het gebruik van deze bronnen zichtbaar.
Informatiedienstverlening al@din Al@din is dé bibliotheekvraagbaak op internet. De bibliotheek participeert actief in de vraagafhandeling. Het gebruik blijft - ondanks groei - beperkt mede door het beperken van de promotie-activiteiten op landelijk niveau, en het niet oppakken van eigen promotie en distributie van de dienst. Na een pilot In 2006 om al@din ook als chatdienst aan te bieden is 2007 tot doorvoering van het aanbieden van de al@dindienst langs dit kanaal overgegaan. De bibliotheek verzorgt de chatdienst op dinsdagavond.
Nieuwe catalogus en Zoek&Boek Per 4 april 2007 is, na een interne scholingstraject voor alle medewerkers, de aquabrowser als nieuwe catalogus geïntroduceerd. De aquabrowser is zowel in de bibliotheek als op de website als enige catalogus geïntroduceerd. Aan de start is ook zoek&boek als besteldienst gekoppeld. Naast de eigen collectie kan de collectie van alle Overijsselse bibliotheken en de cd-uitleen Enschede en van de dertien grootste openbare bibliotheken besteld worden op basis van de lenerspas van de bibliotheek Deventer. Bestellen is gratis t/m Overijssel en kost € 2,50 per item buiten Overijssel. Zoek&boek kende in Deventer een uiterst succesvolle start. Er werd meteen veel besteld en aangevraagd. De helft van alle aanvragen kwam uit Overijssel en binnen Overijssel de helft uit Deventer. Er waren - en zijn - zeer positieve reacties van het publiek. De service van de bibliotheek is hiermee fors verruimd. Stap voor stap zullen collecties toegevoegd worden die via zoek&boek besteld kunnen worden, zoals de 300.000 cd’s van Muziekweb uit Rotterdam en 150.000 muziektracks van Digileen die gedownload kunnen worden. In 2008 zullen deelcatalogi ontwikkeld en geïmplementeerd worden: jeugd, literatuur, film, muziek, erfgoed, ‘wonen, zorg, welzijn’ en zullen sociale toepassingen (web 2.0) aan de catalogus gekoppeld worden.
Digitale nieuwsbrief Vanaf januari verstuurd de bibliotheek per mail een maandelijkse nieuwsbrief met informatie over dienstverlening en activiteiten van de bibliotheek. Eind van het jaar hadden 2381 personen zich aangemeld voor het ontvangen van de nieuwsbrief. De nieuwsbrief blijkt een prima communicatiemiddel met de leden van de bibliotheek.
Virtuele jeugdbibliotheek Door deelname aan het landelijk ontwikkelproject is de jeugdwebsite van de bibliotheek vernieuwd. In de Kinderboekenweek is www.deventerkidsbieb.nl gepresenteerd. De Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 6
website wordt landelijk gevuld waardoor met een kleine lokale redactie voor de eigen activiteiten kan worden volstaan. De website biedt de mogelijkheid aan allerlei digitale activiteiten deel te nemen. In 2008 zal de jeugd-aquabrowser worden toegevoegd aan de jeugdsite.
ww.2t4u.nl: cultuureducatie digitaal Op de website tutti for you kunnen jongeren terecht voor informatie over culturele activiteiten in Deventer e.o.. Voor het vak Culturele Kunstzinnige Vorming (CKV) binnen het voortgezet onderwijs gebruiken jongeren de informatie om kennis te maken met culturele activiteiten zoals film, theater, beeldende kunst e.a. De Openbare Bibliotheek Deventer houdt deze website actueel. De bibliotheek participeert in het Deventer CKV netwerk van culturele instellingen en het Etty Hillesum Lyceum. Dit netwerk heeft ten doel vraag en aanbod van het voortgezet onderwijs en de culturele instellingen beter op elkaar af te stemmen. In het najaar 2007 is via het voortgezet onderwijs meer bekendheid gegeven aan de website.
Wiki.obdeventer.nl Usergenerated content is het toverwoord van web2.0. De participerende gebruiker die een bijdrage levert en zelf mee content produceert. In 2007 heeft de bibliotheek een wiki voorbereid voor presentatie bij de gedichtendag 2008. Het komt steeds vaker voor dat rond bijeenkomsten en workshops gedichten worden gemaakt. We zijn in Deventer aan de tweede stadsdichter toe. De wiki biedt een plek om alle geproduceerde content te publiceren. Daarnaast biedt de wiki ruimte om ook met andere onderwerpen aan de slag te gaan. Eind 2007 was de proefversie operationeel.
Literaire agenda Eind 2007 is – op basis van de applicatie en de werkprocessen voor www.2t4u.nl - een prototype van de literaire agenda Deventer gemaakt en gevuld. De agenda maakt het mogelijk om de activiteiten van verschillende organisaties te bundelen en bij elkaars doelgroepen bekend te maken. Het eerste initiatief is genomen in samenwerking met de Leeuwenkuil en Boekhandel Praamstra.
G!DS: sociale kaart voor Deventer De voorbereidingen worden getroffen voor het inrichten van een sociale kaart met behulp van de landelijke G!DS-applicatie. Dit zal plaatsvinden in samenwerking met het Overijsselse bibliotheken netwerk en de partners in de WMO-keten in Deventer. Het betekent een vernieuwing van dit onderdeel van Deventer.info. De realisatie zal in 2008 gestalte moeten krijgen.
3.3
Cultuur en Lezen
De romancollectie vormt het meest gebruikte onderdeel van de bibliotheek. Met de actie Nederland Leest vestigt de bibliotheek landelijk en lokaal grootschalig de aandacht op dit belangrijke fundament van de bibliotheek. De leners krijgen het boek van de gekozen auteur cadeau. Met programma’s rond cultuur en lezen zorgt de bibliotheek voor een breed scala aan activiteiten rond de bronnenrijkdom op gebied van de verbeelding die in
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 7
en via de bibliotheek te krijgen is: romans, gedichten, films en muziek. De bibliotheek als stationshal van de verbeelding.
Digitale dossiers van auteurs De bibliotheek wil specifieke dienstverlening op maat van specifieke doelgroepen leveren. Met de ondersteuning van Vereniging Deventer Literair (VDL) is gestart met het samenstellen van digitale dossiers over de auteurs die optreden bij de VDL. Naast de digitale versie wordt een papieren versie met voorbeelden van artikelen tijdens bijeenkomsten uitgereikt.
Leeskringen Een tiental leeskringen wordt in samenwerking met de Overijsselse Bibliotheek Dienst (OBD) ondersteund. Het gaat hierbij om het beschikbaar stellen van meerdere exemplaren van een titel en achtergrondinformatie over schrijver en boek. De bibliotheek is voornemens de leeskringen actiever te gaan ondersteunen en bijvoorbeeld te betrekken bij het maken van de digitale dossiers rond auteurs op wiki.obdeventer.nl
Toptitels en displays Met steeds wisselende kleine en grote presentaties wordt interessante literatuur onder de aandacht gebracht van bezoekers van de bibliotheek. In speciale toptitelkasten worden de extra boeken waarop de bibliotheek een abonnement heeft genomen gepresenteerd.
Muziek en Film Op het gebied van muziek heeft de bibliotheek een redelijke eigen collectie die wordt aangevuld met 60.000 muziektitels van CD-uitleen Enschede en Leendirect van de Centrale Discotheek Rotterdam (www.muziekweb.nl): 300.000 cd’s en via Digileen 150.000 muziektracks te downloaden via zoek&boek. De bibliotheek heeft geld gereserveerd om 5.000 extra speelfilms aan te schaffen. Dat zal in 2008 gestalte krijgen in combinatie met de deelcatalogus film en de in te richten huiskamerbioscoop ‘De kleine keizerin’ en in samenwerking met filmhuis de Keizer.
Aangepast Lezen Met subsidie van OCW werken de bibliotheken in Overijssel aan de inrichting van aangepast lezen punten om de geïntegreerde dienstverlening met de landelijke bibliotheekvoorziening voor blinden en slechtzienden ook lokaal zichtbaar te maken. Naast de fysieke mogelijkheden zoals grootletterboeken, luisterboeken, en de speciale vorm daisyboeken, en leeshulpmiddelen is er aandacht voor de digitale mogelijkheden om landelijke titels te bestellen en te downloaden via de catalogus van de bibliotheek en kennis te maken met specifieke landelijke service voor blinden en slechtzienden.
Makkelijk Lezen Plein (MLP) Het MLP is een voorziening voor kinderen met een leesprobleem. Het is gericht op kinderen en jongeren met een leesprobleem en hun ouders en leerkrachten. In heel Nederland worden MLP’s ingericht, in Overijssel als onderdeel van het project Verrijkt en Verreikend. In 2007 zijn in Bathmen en Keizerslanden MLP’s geopend.
Boekenweek De bibliotheek participeert in de Stichting Deventer Boekenweek, die zorgdraagt voor de afstemming en de promotie van het boekenweekprogramma van de gezamenlijke organisaties. De bibliotheek heeft door de inbreng van tal van activiteiten in wijk- en dorpsbibliotheken, in woonzorgcentra en in het voortgezet onderwijs actief geparticipeerd in het programma. Er was wederom sprake van een succesvol breed stadsprogramma; met daarin een bibliotheekprogramma met kwaliteit voor een breed publiek en één grote en zeer goedbezochte publieksactiviteit met Bril en Witteman in de Centrale Bibliotheek.
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 8
Gedichtendag De Gedichten3daagse 2007 vond plaats rondom de Landelijke Gedichtendag op de laatste donderdag van januari. Samen met culturele partners werden activiteiten georganiseerd om mensen kennis te laten maken met poëzie en de deelname aan het schrijven, lezen en beluisteren van gedichten onder volwassenen, kinderen en jongeren te stimuleren. Er was ook dit jaar grote belangstelling van het onderwijs voor poëzieworkshops en een goede deelname aan de gedichtenwedstrijd voor amateurs. De stadsdichter Dick Metselaar leverde wederom een enthousiaste en waardevolle bijdrage aan de Gedichten3daagse.
Nederland Leest Van vrijdag 19 oktober tot en met 16 november 2007 vond de tweede editie plaats van de campagne Nederland Leest. Leden van de bibliotheek kregen het boek De gelukkige klas van Theo Thijssen cadeau. Stadsdichter en Thijssen-bewonderaar Jos Paardekooper openende Nederland Leest met een speciaal geschreven gedicht. Tal van activiteiten vonden plaats. Van exposities van honderden klassenfoto’s, de rondreizende Theo Thijssenbus met Juffrouw Rosa, een theatervoorstelling van Jeugdtheater Sonnevanck, de Theo Thijssen-lezing van Jos Paardekooper tot de schrijfwedstrijd in samenwerking met Vereniging Deventer Literair.
Diverse activiteiten De bibliotheek was participant in het cultureel afscheid van burgemeester James van Lidth de Jeude: de dag van de poëzie met een succesvolle culturele avond in de Mariakerk. In het najaar vond met provinciale subsidie in het kader van cultureel ondernemerschap Verrijkt en Verreikend, als afsluiting van Nederland Leest, de Dag van het Literair theater in samenwerking met de bibliotheken Olst/Wijhe en Zwolle, in de Centrale Bibliotheek plaats. Hakim opende de met ruim vierhonderd bezoekers goedbezochte dag met een vertelling over Don Quichot voor jong en oud. De dag zal jaarlijks wisselend in Olst/Wijhe, Zwolle en Deventer plaatsvinden.
3.4
Educatie en jeugdbibliotheek
De bibliotheek heeft een rijke traditie op het gebied van onderwijsdienstverlening. Het jaarlijkse vaste aanbod is vooral gericht op het primair onderwijs. Hierbij gaat het om een aantal deelgebieden.
Ondersteuning schoolbibliotheek Ondersteuning bij het onderhoud en beheer van de schoolbibliotheek in het primair onderwijs werd geleverd met als onderdelen EducatB (afname door 22 scholen) en de boekenshow. Vele scholen namen, deels via de OBD, projectcollecties, themakisten en leskisten af.
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 9
Schoolbieb.nl Schoolbieb.nl is de digitale schoolbibliotheek voor alle onderwijsniveaus van de gezamenlijke bibliotheken. De bibliotheken in alle provincies leveren redacteuren en zorgen voor de netwerkorganisatie en exploitatie onder de vlag van bibliotheek.nl.
Taal- en leesbevordering Mijn Slingertouw is de doorlopende leeslijn van de bibliotheek voor het primair onderwijs. Dit intensieve programma wordt afgenomen door 14 scholen met gemiddeld 175 tot 225 leerlingen. Hiermee worden ruim 3000 leerlingen bereikt.
Kinderboekenweek De Kinderboekenweek 2007 had als motto geheimen. Het Kinderboekenweekgeschenk Kaloeha Dzong is van Lydia Rood In de Kinderboekenweek volgt de Openbare Bibliotheek Deventer twee sporen. Samen met scholen en andere partners in de wijken een uitgebreid programma bieden voor alle kinderen van vier tot twaalf jaar. In de dorpen Diepenveen en Schalkhaar wordt nauw samengewerkt met de taakgroepen Behoud Voorzieningen Dorpen. In 2007 is er een speciaal vertelprogramma georganiseerd met Janna van den Berg Daarnaast neemt de bibliotheek deel aan de organisatie van het grote jaarlijkse Kinderboekenspektakel in de Deventer Schouwburg, de Leeuwenkuil en filmhuis de Keizer. Met deelname van 1000 kinderen is het spektakel al vele jaren uitverkocht. Tezamen de ingrediënten van een succesvolle Kinderboekenweek.
Voorleesdagen In 2007 heeft de bibliotheek weer activiteiten rondom de Nationale Voorleesdagen georganiseerd. Ongeveer tien groepen peuters hebben de bibliotheek bezocht waar werd voorgelezen. Zeventig kinderen zijn lid geworden van de bibliotheek. De voorstelling Een schaap met laarsjes van Rood Verlangen trok ongeveer 45 bezoekers. Deze voorstelling werd gehouden in Woonzorgcentrum Humanitas.
Voorleeswedstrijd Aan de jaarlijkse voorleeswedstrijd voor het basisonderwijs namen in 2007 zeventien kinderen uit Deventer en omliggende dorpen deel. Na een schoolronde volgt de Deventer Voorleeswedstrijd waarvan de twee winnaars strijden om de beker in een regionale ronde en afhankelijk van de prestaties, uitkomen in de provinciale finale en misschien zelfs in de landelijke finale. In de Latijnse School is dit jaarlijkse leesfestijn een waar feest voor kinderen. Juryleden uit het onderwijs en de Deventer politiek zetten zich in om deze belangrijke dag compleet te maken. De lokale finale trok meer dan 150 bezoekers, kinderen, ouders en leerkrachten.
Introductie in bibliotheek De bibliotheek organiseert groepsbezoeken voor het basisonderwijs. Bij de laagste groepen is de aandacht gericht op ondersteuning van taal en lezen. Bij de hogere groepen wordt aandacht geschonken aan leren zoeken en vinden van informatie zowel in boeken als op Internet. In 2007 hebben 80 groepsbezoeken plaatsgevonden. In totaal werden ruim 2100 leerlingen uit de groepen 3, en 6/7 bereikt. Mede hierdoor heeft de bibliotheek aan het eind van de basisschool een bereik van meer dan 90%.
Media educatie De Jeugdkrakercompetitie is een landelijke internetwedstrijd van de openbare bibliotheken gericht op het ontwikkelen van zoekvaardigheid. Diverse Deventer scholen doen enthousiast mee. Aanvullend organiseerde de openbare bibliotheek de Deventer Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 10
finale. Een beperkt aantal scholen deed mee, maar die waren heel enthousiast. Zes groepen kinderen streden om de hoofdprijs, waarbij ze aangemoedigd werden door een dertigtal leerkrachten en ouders.
Participatie brede school Deventer heeft vier brede school-locaties. In de brede school Enkbuurt is vanaf augustus 2004 een buurtbibliotheek gevestigd. De bibliotheek participeert in het Partneroverleg Brede scholen. Eind 2007 heeft de bibliotheek dagarrangementen aangeboden rond taal, lezen en mediaeducatie voor brede school en naschoolse opvang.
3.5
Spreiding en vestigingen
De spreiding van de bibliotheek is een groot goed. Dit is in overleg met de gemeente Deventer in de strategische notitie nogmaals bevestigd en uitgewerkt in een structuur van vier schillen. De bibliotheek exploiteerde in 2007 : - Drie volwaardige bibliotheekvoorzieningen die zich op alle doelgroepen richten: in het centrum, in Colmschate en in Bathmen - Drie wijk- / dorpsbibliotheken: in Schalkhaar, in Keizerslanden en in Diepenveen. - Vier servicepunten: Okkenbroek, Lettele, De Enk en de Bibliobus.
Centrale Bibliotheek De Centrale Bibliotheek vormt de basis van de bibliotheekvoorziening. In 2006 is in aansluiting op de visie Binnenstad Zuid besloten tot nieuwbouw van bibliotheek en stadskantoor aan het Grote Kerkhof met Neutelings Riedijk als architect. In 2007 is een voorlopig ontwerp gemaakt dat aan de gemeenteraad is voorgelegd. Op basis van een motie wordt gewerkt aan een verbeterd voorlopig ontwerp dat medio 2008 gereed moet zijn. Om de periode tot de oplevering van de nieuwbouw te overbruggen is een herinrichting voorbereid die in de eerste twee maanden van 2008 zal worden gerealiseerd. Het gaat om een eenvoudige aanpassing van de Centrale Bibliotheek in verband met achterstallig onderhoud, o.a. verlichting, nieuwe zelfbedieningsapparatuur, inpassing van het Gemeentelijk Informatiecentrum en verbeterde presentatie en ruimte voor vernieuwing van programma’s.
Colmschate In Colmschate is een herinrichting voorbereid in verband met de invoering van RFID annex 100% zelfbediening en het onderbrengen van de Wijkwinkel. In aansluiting op de cultuurnota zal ontwikkeling van nieuwe huisvesting met Leeuwenkuil en Wijkwinkel ter hand genomen moeten worden.
Bathmen De Bibliotheek Bathmen vormt per april 2007 een geïntegreerd onderdeel van de organisatie van de Openbare Bibliotheek Deventer. De gemeenteraad heeft het centrumplan vastgesteld. Onderdeel vormt de nieuwe huisvesting van de bibliotheek in een multifunctionele accommodatie. In verband met de bouw zal de bibliotheek tijdelijk in een school worden ondergebracht.
Keizerslanden Bibliotheek en Wijkwinkel onderzoeken de mogelijkheid voor nieuwe gezamenlijke huisvesting in de Graaf Florishof. In september is in Keizerslanden de start gemaakt met het Makkelijk Lezen Plein.
Schalkhaar Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 11
Het vooronderzoek huisvesting dorpsvoorzieningen is opgeleverd. Er zijn goede mogelijkheden om de dorpsvoorzieningen bijeen te huisvesten in De Lindeboom. De plannen zijn gerapporteerd en wachten op besluitvorming van de gemeente.
Diepenveen Ook in Diepenveen is het accommodatieonderzoek om de dorpsvoorzieningen in de Hof van Salland te huisvesten afgerond. De gemeente bereidt het project gezamenlijke huisvesting voor.
Okkenbroek De opening van de nieuwe bibliotheekhuisvesting in het Noaberhus heeft in het voorjaar plaatsgevonden. De bibliotheek werkt op basis van 100% zelfbediening als een geïntegreerd onderdeel van de dorpsvoorziening.
Lettele In Lettele is in het najaar de huiskamerbibliotheek in de winkel van de Fa. Roessink geopend. Eveneens op basis van 100% zelfbediening en met de ruimste openingstijden van de hele gemeente.
Bibliobus De bibliobus heeft het moeilijk als voorziening. Door de komst van de vestigingen in Okkenbroek en Lettele neemt het aantal standplaatsen af. In Borgele is de standplaats verplaatst in de nabijheid van de scholen. Tijdens Nederland Leest heeft de bibliobus rondgereden als actiebus: langs scholen en WoonZorgCentra.
Woonzorgcentra Met de WoonZorgCentra zijn gesprekken gevoerd over nieuwe vormen en vernieuwing / upgraden van de dienstverlening; met als streven 100% lidmaatschap. Tegelijk vindt e terugtreden van betaalde formatie plaats in het kader van het 4 schil-beleid.
3.6
Collecties, openingstijden en tarieven
Collecties Naast de reguliere aanschaf en afschrijving heeft in 2007 een zeer grote afschrijfimpuls van collecties plaatsgevonden om de collecties weer aantrekkelijk te maken en in verband met invoering van RFID. Meer dan 40.000 media in alle vestigingen zijn afgeschreven; de afschrijfachterstand van jaren is ingehaald. In verband met collectiebeheer heeft implementatie van de BICAT-module rationeel collectioneren en de bestelmodule BICAT plaatsgevonden. Er zijn wisselcollectie voor Okkenbroek en Lettele samengesteld. Er is gewerkt aan de voorbereidingen voor een gefundeerd collectieplan. Daarnaast nam de bibliotheek deel aan het project provinciaal collectieplan Overijssel.
Openingstijden De openingstijden 2006 zijn in 2007 voortgezet. Verruiming wordt bezien bij invoering 100% zelfbediening. Zomeropenstelling: Centrale Bibliotheek en Wijkbibliotheek Colmschate bleven voor het eerst sinds jaren ongewijzigd open – met Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 12
zeer tevreden publiek en medewerkers. Bij vestigingen die een dagdeel per week openbleven was er onvrede. Volgend jaar wordt ook daar ruimere openstelling gedurende de zomer bezien.
Openingsuren per vestiging
Tarieven en uitleenvoorwaarden De tarieven van 2006 zijn in 2007 - met trendmatige verhoging – gehandhaafd. In 2007 is de lidmaatschappenstructuur met een basis- een plus- en een toplidmaatschap, inclusief contributieheffing vanaf 16 jaar, voortgezet. De bibliotheek heeft samen met het Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek (SAB) een gezamenlijk lidmaatschap. In het kader van het meerjarenplan heeft de werkgroep tarieven en uitleenvoorwaarden een nieuw voorstel uitgewerkt voor 2008 met als belangrijkste elementen het gelijktrekken van de tarieven in Bathmen en ‘Deventer’, het opheffen van leengelden, gratis internet, het verhogen van de leeftijd naar 18 jaar voor de gratis pas en het invoeren van de partnerpas. Daardoor wordt het aantal soorten lidmaatschappen fors teruggebracht en de uitleenvoorwaarden vereenvoudigd.
4.
Organisatie en Financiën
4.1
Bestuur en Management
Het bestuur van de bibliotheek bestond in 2007 uit: De heer P.A. Tadema, voorzitter De heer C. Messina, penningmeester De heer D. Webbink , secretaris Mevrouw A. Bijsterveld, lid De heer J.R. Beversluis, lid Het management van de bibliotheek bestond uit: De heer J.P.A. Debeij, directeur Mevrouw B.Granberg, teamleider centrale bibliotheek (per 1 maart) Mevrouw A. Vriezen, teamleider vestigingen
4.2
Personeel, organisatie en kwaliteit
Kwaliteit en certificering In 2007 heeft een positiebepaling in het kader van het INK plaatsgevonden als voorbereiding op een in 2008 te houden audit in het kader van certificering van Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 13
basisbibliotheken. De bibliotheek heeft in 2007 gewerkt aan het verder op orde brengen van de processen, interne organisatie en de aansturing. In dit verband is het meerjarenplan opgesteld, het jaarplan 2008 en is de planning en controlcyclus verder uitgewerkt.
Personeel en organisatie De - platte - organisatie richt zich in belangrijke mate op de kerntaken. De personeels- en Directie salarisadministratie zijn uitbesteed aan de OBD en managementondersteuning, gericht op het ontwikkelen en implementeren van een meerjarenplan en jaarwerkplannen, is door de Facilitaire dienst heer M.Deckers van de OBD geleverd. De financiële administratie wordt in samenwerking met de OBD uitgevoerd. De controlingfunctie is uitbesteed. Het project om de planning en Team Team Team controlcyclus op orde te brengen wordt centrale bibliotheek vestigingen Backoffice eveneens onder supervisie van de OBD uitgevoerd. Scholing en ontwikkeling vormt een belangrijk speerpunt. De bibliotheek besteed meer dan de door de branche als minimum gestelde 3% van de salariskosten aan dit speerpunt. HRM beleid is een belangrijk flankerend onderdeel van het provinciale samenwerkingsprogramma van de Overijsselse bibliotheken. In verband met de doorvoering van 100% zelfbediening is een personeelsplan opgesteld. De veranderingen zijn - aangevuld met veranderingen door uitbesteding Bicat, ICT en mediaverwerking - uitgewerkt. Functiewaardering dient per 2008 te worden doorgevoerd. Daarvoor zijn de functieprofielen uitgewerkt. De functiewaardering vindt (conform CAO) plaats door gecertificeerde functiewaardeerders. Dit vormt de basis voor de te gaan voeren ontwikkelings- en voortgangsgesprekken per medewerker op basis van OBIP+.
ICT Op het gebied van ICT is er vooral voor gezorgd dat de bestaande systemen goed bleven functioneren. Tegelijk is een vooronderzoek gedaan naar het uitbesteden van het beheer van mediaverwerking, het automatiseringssysteem en het ICT-netwerkbeheer. Per 2008 worden deze activiteiten uitbesteed bij de OBD. Per 2008 worden alle media met RFID gelabeld en geconverteerd voor het gebruik van de zelfbedieningsapparatuur in de Centrale Bibliotheek en Wijkbibliotheek Colmschate, als onderdeel van het Overijsselse project 100% zelfservice.
4.3
Financiën
In 2007 is werk gemaakt van het uitwerken van de cyclus van ‘planning en control’. Er ligt een vernieuwde beschrijving van de Administratieve Organisatie en de Interne Controle die in 2008 wordt geïmplementeerd, gekoppeld aan het ontwikkelde resultaatgericht jaarwerkplan met resultaat - en budgetafspraken naar de verschillende eenheden. Daardoor ontstaat, in aansluiting op het meerjarenplan en de meerjarenbegroting, een gerichte adequate sturing op resultaten en middelen. Voor de bibliotheek Bathmen is in 2007 nog een aparte jaarrekening samengesteld. Per april 2007 heeft het bestuur van de bibliotheek Bathmen de uitvoering overgedragen aan de bibliotheek Deventer. Per 2008 zullen de activiteiten geheel onder de verantwoordelijkheid van de bibliotheek Deventer vallen. Er is een geïntegreerde begroting 2008 opgesteld.
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 14
Exploitatie – excl. Bathmen
5.
De bibliotheek in cijfers
5.1
Leden
5.2
Bezoekers
Bezoekers website Bezoekers www.obdeventer.nl Bezoekers www.2t4u.nl
2005
2006
2007
82.370
94.153
109.267
Niet geteld
Niet geteld
5100*
* Schatting (wordt geteld vanaf sept. 2007)
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 15
5.3
Raadplegingen databanken
5.4
Catalogus, zoek&boek, Nieuwsbrief en Al@din
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 16
5.5
Uitleningen
5.6
Media
Jaarverslag 2007
- de wereld bij u in de buurt -
Pagina 17
