Jaarverslag (incl. verkorte Jaarrekening 2010)

Jaarverslag 2010 (incl. verkorte Jaarrekening 2010)

2

Vereniging Wycliffe Bijbelvertalers Nederland (WBN) Postbus 150 3970 AD Driebergen tel. (0343) 517444 fax (0343) 517415 e-mail: [email protected] website: www.wycliffe.nl Rabobank 1452 88 676 WBN is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel In Utrect onder nummer 40482863 WBN is houder van het keurmerk voor verantwoorde fondsenwerving en -besteding van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) WBN is door de Belastingdienst aangemerkt als algemeen nut beogende instelling (ANBI) WBN is lid van de Evangelische Zendingsalliantie (EZA) en de Nederlandse Zendingsraad (NZR)

Ontwerp omslag: Marcus Maliepaard

3

Inhoudsopgave Voorwoord

5

JAARVERSLAG 2010 1 De vereniging Wycliffe Bijbelvertalers Nederland 1.1 Plaatsbepaling en werkwijze 1.2 Doelstelling en strategie 1.3 Samenstelling directie en bestuur

6 6 6 7 11

2 Activiteiten in 2010 2.1 Nederlandse veldmedewerkers 2.2 Projecten via Nederland 2.3 Kantoor WBN

12 12 16 20

3 Beleid 3.1 Kengetallen 3.2 Beleid kosten en methoden fondsenwerving 3.3 Beleid reserves en fondsen 3.4 Beleggingsbeleid 3.5 Vrijwilligersbeleid 3.6 Communicatiebeleid 3.7 Beleid voor 2011

27 27 27 27 27 27 27 28

FINANCIEEL JAARVERSLAG 2010

29

Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4:

36 41 42 43

Verantwoordingsverklaring WBN Bestuurssamenstelling per 31 december 2010 Staf en vrijwilligers kantoor Partnerorganisaties

4

Voorwoord Voor Wycliffe Bijbelvertalers Nederland (WBN) was 2010 een bijzonder jaar. Wij mochten ons veertigjarig jubileum vieren. Vrijdag 11 juni 2010 was er een wetenschappelijk symposium op de Vrije Universiteit in Amsterdam met als thema: ‘Het Woord in beweging’. Zaterdag 12 juni 2010 was er de feestelijke viering in de Jacobikerk in Utrecht. Thema: ‘In beweging door het Woord’. We keken terug op veertig jaar werk in Gods Koninkrijk én we keken vooruit. Van de eerste pioniers tot de uitdagingen waar we nu voor staan samengevat in Visie 2025. Wat mij rond dit jubileum opnieuw opviel was de (linguïstieke) professionaliteit waarmee WBN-medewerkers hun werk doen, de grootsheid van het avontuur waaraan WBN-medewerkers mogen deelnemen, de inspanningen die de veldmedewerkers en hun achterban, de vrijwilligers en de kantoorstaf zich getroosten, de offers die worden gebracht en, last but not least, hoe groot het draagvlak is voor ons werk, zowel binnen als buiten WBN. Velen waren diep geraakt toen tijdens de viering de 26 vertaalde Nieuwe Testamenten werden binnengebracht waaraan Nederlandse veldmedewerkers hebben bijgedragen. Tijdens het jubileumsymposium is nadrukkelijk aandacht gevraagd voor het daadwerkelijke gebruik van vertaalde Bijbelgedeelten. Het bestuur en de staf van WBN hebben de keuze gemaakt om dit onderwerp zo open en kwantitatief mogelijk aan de orde te stellen. WBN gaat hier zelf een rol in spelen en wil dit niet alleen aan haar partners overlaten. In 2010 zijn de basistaken goed uitgevoerd, ondanks een tekort aan personeel. Er werden tien nieuwe veldmedewerkers aangenomen. De organisatie zag haar inkomsten in 2010 stijgen met ruim 12 procent. De trouw en het geloof van onze gevers is groter gebleken dan de invloed van de financiële crisis. Dat geeft ons hoop en vertrouwen voor de toekomst van WBN. Er worden steeds vaker vraagtekens gezet bij het langetermijneffect van ontwikkelingssamenwerking. Wij zijn echter diep overtuigd van het belang van het werk van WBN voor het welzijn van de minderheids(taal)groepen met wie wij werken. We zijn ook sterk gemotiveerd om het effect van ons werk zo goed mogelijk te meten. In de eerste plaats om dit terug te koppelen naar allen die het werk van WBN steunen, maar ook om ons werk steeds beter te doen. We zullen daarom in de komende jaren onze inspanningen op dit terrein voortzetten. Ik hoop dat u dit verslag met interesse zult lezen. Namens het bestuur Karel D. van der Mast (voorzitter)

5

JAARVERSLAG 2010 1 De Vereniging Wycliffe Bijbelvertalers Nederland Wycliffe Bijbelvertalers Nederland (WBN) heeft als visie dat ieder mens op deze wereld in zijn eigen taal toegang moet hebben tot de Bijbel, Gods Woord. WBN geeft hiermee invulling aan de zendingsopdracht om het Evangelie aan alle mensen bekend te maken. Zonder Bijbel geen (geloofs)groei. Het vertalen van de Bijbel, in veel gevallen in nog niet op schrift gestelde minderheidstalen (minder dan 1 miljoen sprekers), is de kern van het werk van WBN. Hiemee verbonden activiteiten zijn taalonderzoek, alfabetiseringswerk en Bijbelgebruik. WBN werft mensen en fondsen voor Bijbelvertalings- en alfabetiseringsprojecten. WBN ziet zichzelf als een bemiddelingsorganisatie tussen de kerkelijke gemeenten in Nederland en haar partners buiten Nederland, van wie SIL International een van de belangrijkste is wat betreft het uitzenden van veldmedewerkers. WBN heeft verder als doel Nederlandse christenen en hun plaatselijke gemeenten actief te betrekken bij de visie en het werk in het buitenland. Naast de werving van mensen en fondsen motiveert WBN Nederlandse christenen om het Bijbelvertaalwerk door gebed te ondersteunen. 1.1 Plaatsbepaling en werkwijze WBN is een vereniging. Medewerkers op vriendenkringbasis en bestuursleden vormen de leden van de vereniging. De volgende categorieën kunnen worden onderscheiden: • vertalers/taalkundigen; • consulenten; • taalonderzoekers; • alfabetiseringswerkers; • ondersteuningswerkers; • kantoorstaf op vriendenkringbasis; • gepensioneerden; • bestuursleden. WBN kent naast reguliere leden ook zogeheten geassocieerde leden. Het geassocieerd lidmaatschap staat open voor mensen die een bijzondere betrokkenheid hebben bij het werk van de organisatie. Geassocieerde leden hebben spreek- en adviesrecht op de algemene ledenvergadering. Ze hebben geen stemrecht, maar kunnen wel namens een lid stemmen. In overeenstemming met het bemiddelende karakter van WBN vertegenwoordigen haar leden vrijwel het gehele spectrum van protestants Nederland. Door de specifieke gerichtheid op de Bijbel kan deze verscheidenheid binnen WBN zich harmonieus manifesteren. Kantoor Het kantoor van WBN bestaat uit een vaste kantoorstaf en een aantal vrijwilligers. Met elkaar dragen zij zorg voor publiciteit en voorlichting naar de (potentiële) achterban, werving, selectie en begeleiding-op-afstand van veldmedewerkers, financiële administratie, het beschikbaar stellen van middelen voor ondersteuning van projecten en verspreiding van gebedsonderwerpen over het wereldwijde Bijbelvertaal- en alfabetiseringswerk.

6

Thuisfrontcomités Veldmedewerkers zijn niet in dienst van WBN. Zij worden in principe uitgezonden door kerkelijke gemeenten. Hun ondersteuning (in de vorm van gebed en financiële middelen) komt veelal van mensen die zich bij hun werk betrokken voelen. Vrijwel alle veldmedewerkers krijgen bij de opbouw en het instandhouden van een achterban hulp van een (binnen hun kerk of gemeente) opgezet thuisfrontcomité. WBN en Wycliffe Global Alliance WBN is een van de vele nationale Wycliffe-organisaties die mensen, fondsen en gebedssteun werven voor het wereldwijde Bijbelvertaal- en alfabetiseringswerk, dat wordt uitgevoerd door haar partners in het buitenland. Die partners zijn SIL International en een aantal nationale Bijbelvertaal- en alfabetiseringsorganisaties in Afrika, Azië, Australië en de Pacific. Deze partners werken (in)direct in 93 landen. WBN is een zelfstandige organisatie. Ze maakt deel uit van een netwerk van een groot aantal Wycliffe-organisaties die zich verenigd hebben onder de ‘paraplu’ van Wycliffe Global Alliance (voorheen: Wycliffe Bible Translators International) en zich zo nodig door deze organisatie laten vertegen-woordigen. In financiële termen uit dit zich door een afdracht van 1,35 procent op binnenkomende giften aan Wycliffe Global Alliance. 1.2 Doelstelling en strategie Het belangrijkste doel dat WBN nastreeft is dat alle mensen toegang krijgen tot Gods Woord in de taal die daar het best geschikt voor is. WBN stelt zich op het standpunt dat het geestelijk welzijn van mensen minstens zoveel prioriteit heeft als het lichamelijk en materieel welzijn, en op die twee zelfs een belangrijke invloed heeft. Bijbelvertaalwerk heeft op alle terreinen van het leven een positieve bijdrage, omdat de Bijbel een boodschap biedt die gericht is op het welzijn van mensen en omdat de activiteiten die met het Bijbelvertalen gepaard gaan (taalontwikkeling en alfabetisering) dit eveneens bevorderen. Bijbelvertaalwerk en taalontwikkeling Bijbelvertaalwerk en taalontwikkeling vormen het fundament van zendings- en ontwikkelingswerk. Er loopt een lijn van taalkundig onderzoek naar Bijbelvertaalwerk naar zending: zonder Bijbel in de taal van het hart is zendingswerk moeilijk en riskant. Er loopt ook een lijn van taalkundig onderzoek naar alfabetisering in de moedertaal naar ontwikkelingswerk: ontwikkelingswerk dat voorbijziet aan het belang van mondelinge en schriftelijke communicatie in de moedertaal schiet vaak haar doel voorbij.

7

Er moet een fundament gelegd worden Het doel dat WBN uiteindelijk nastreeft met het vertalen van de Bijbel in vele vaak nog niet op schrift gestelde talen is dat de sprekers van die taal de Bijbel zullen lezen en dat Gods Woord intensief gebruikt zal worden door de bevolking, zowel individueel als in de kerken. Om dat te bereiken, moet er eerst een fundament gelegd worden. Dat taalkundig fundament bestaat allereerst uit het ontwikkelen van een adequaat spellingsysteem, zodat de taal goed leesbaar zal zijn. De taal moet op schrift gesteld worden. De eerste stap daartoe is een gedegen analyse van het klanksysteem. Als basis voor die analyse worden vele honderden woorden in die taal verzameld voorlopig geschreven in fonetisch schrift, of volgens het alfabet van een taal die wijdverbreid is in het land waar gewerkt wordt. Dat materiaal is een hulpmiddel om de contrastieve klanken te ontdekken: de klinkers en de medeklinkers, en in veel landen ook de toonhoogtes waarop de lettergrepen en woorden worden uitgesproken. Als dat klanksysteem eenmaal in kaart gebracht is, kan op die basis een alfabet worden uitgewerkt. Elke taal heeft z’n eigen inventaris van klanken, en dus ook z’n eigen alfabet. Klanken die talen in een bepaald land gemeenschappelijk hebben, worden vaak op dezelfde manier geschreven, maar veel talen hebben ook nog hun eigen ‘speciale’ klanken. Bij het ontwerpen van een alfabet is het belangrijk om rekening te houden met de andere talen (een handelstaal of de officiële taal) die in het land gesproken worden omdat men, indien mogelijk, moet proberen daarbij aan te sluiten. Het is belangrijk dat dit werk gedaan wordt samen met de sprekers van de taal, zodat zij direct leren dit alfabet te gebruiken, want zij zijn degenen die de Bijbel in hun eigen taal gaan vertalen. De woorden die men gebruikt heeft voor de studie van het klanksysteem kunnen na de analyse in het nieuwe alfabet opgeschreven worden. Deze woordenschat vormt zo het begin van een lexicon of woordenboek, waaraan men steeds weer nieuwe woorden kan toevoegen. Het is voor vertalers goed om een print van hun woordenboek bij te hand te hebben wanneer zij bezig zijn met vertalen, allereerst als referentie om woorden correct te spellen, en tevens, wanneer ze in een database verwerkt zijn, om synoniemen of woorden in hetzelfde betekenisdomein te zoeken. Het taalkundig fundament gaat verder met het ontdekken van de grammatica, zowel morfologie (de manier waarop woorden gevormd worden) als syntaxis (de structuur van zinnen en woordgroepen). Die grammaticastudie is nodig voor het bepalen van de woordgrenzen van de nieuw te schrijven taal. Tevens worden de sprekers van de taal zich door de studie van de grammatica bewust van allerlei grammaticale aspecten van hun taal, zodat ze die kunnen gebruiken wanneer ze teksten schrijven en vertalen. Vervolgens vormt ook tekstanalyse een onderdeel van het taalonderzoek: het is belangrijk om te weten hoe in een bepaalde taal een tekst wordt opgebouwd, hoe bepaalde werkwoordstijden, of partikels, binnen een tekst functioneren, zodat ook die in een vertaling op een natuurlijke manier gebruikt kunnen worden. (Dr. Constance Kutsch Lojenga)

8

Visie 2025 In 1999 heeft de internationale Wycliffe-organisatie Visie 2025 als internationale doelstelling aangenomen.

Alle volken hebben belang bij het tot hun beschikking krijgen van Gods Woord in de taal van het hart. Daarom hebben wij als visie dat er in het jaar 2025 in elke taalgroep waarvoor dat nog nodig is een vertaalproject in gang gezet zal zijn. Dit sluit aan bij onze historische waarden en is alleen mogelijk in de kracht van God die het onmogelijke kan doen. We erkennen dat deze visie niet tot stand kan komen door harder te gaan werken zonder te veranderen. Het heeft veel meer te maken met een verandering van onze instelling en onze manier van werken. (Internationale conventie van Wycliffe-organisaties en SIL-conferentie te Waxhaw, Verenigde Staten, 1999)

Visie 2025 werd ontwikkeld na de constatering dat het met de toenmalige wijze van werken en het daarbij behorende tempo nog tot het jaar 2150 zou duren voordat er in elke taal waarin dat nodig is een Bijbelvertaalproject zou zijn gestart. In de periode 2000-2010 zijn er 838 nieuwe taalprojecten gestart. Dit betekent dat er elk jaar gemiddeld 76 nieuwe projecten zijn begonnen. Dit is, in de geschiedenis van de Kerk, een ongekend hoog aantal. Als het Bijbelvertaalwerk in dit tempo doorgroeit, zou dat betekenen dat het doel van Visie 2025 in 2037 gerealiseerd wordt. Statistieken Volgens de meest recente statistieken (september 2010) zijn er op dit moment wereldwijd 457 complete Bijbelvertalingen. In 1211 talen is alleen het Nieuwe Testament beschikbaar. Verder zijn er nog 897 talen waarin een of meer Bijbelboeken vertaald zijn. In totaal zijn er dus 2565 talen met (een gedeelte van) de Bijbel. Veldmedewerkers van Wycliffe zijn op dit moment actief voor 1525 taalgroepen, die gezamenlijk 2,6 miljard mensen tellen. In totaal zijn er 6860 talen op de wereld. Naar schatting 340 miljoen mensen, die samen 2078 talen spreken, hebben nog behoefte aan een Bijbelvertaling. Veldmedewerkers van Wycliffe zijn sinds 1942 (toen Wycliffe ontstond) betrokken geweest bij de vertaling van 745 complete Nieuwe Testamenten en 27 complete Bijbels. Dit werk komt ten goede aan circa 114 miljoen mensen, die ongeveer 704 talen spreken. Reorganisatie Wycliffe Global Alliance Binnen Wycliffe Global Alliance (voorheen: Wycliffe Bible Translators International) is een reorganisatieproces gestart. De reden hiervoor is dat er door Visie 2025 een wereldwijde beweging op gang is gekomen van organisaties die het Bijbelvertaalwerk willen ondersteunen. De opkomst van de kerk in het zuidelijk halfrond staat hier zeker mee in verband. WBTI concludeerde dat haar bestaande organisatievorm niet is toegerust voor de noodzaak van samenwerking met zoveel verschillende partners. Er ligt nu een voorstel voor een meer open structuur die diverse vormen van samenwerking faciliteert. Op de internationale conferentie van 2012 zal hierover een besluit worden genomen. Reinvention SIL In 2010 is SIL, een van de belangrijkste veldpartners van WBN, een onderzoek gestart om te bepalen in hoeverre de organisatie klaar is voor haar meerjarenvisie en doelstellingen.

9

Dit heeft geleid tot een viertal aanbevelingen voor reorganisatie. Te weten: - Ondersteun en train lokale partners en medewerkers in plaats van zelf het werk te doen. - Baseer de organisatiestructuur op de overkoepelende strategie uit-gaande van de noden op taalkundig gebied in een bepaalde regio en niet op afzonderlijke projecten per taal. - Laat de regionale en internationale organisatie een flexibelere en efficiëntere rol spelen in de ondersteuning. - Verander de besluitvormingsstructuur van een ledenorganisatie naar een staforganisatie met een extern bestuur. WBN ziet de noodzaak van deze aanbevelingen. De consequenties van deze reorganisatie kunnen verstrekkend zijn. WBN zal haar veldmedewerkers en haar veldpartners hierbij, voor zover dat nodig is en binnen haar mogelijkheden ligt, steunen. Strategisch plan WBN is eind 2007 begonnen aan een strategisch onderzoek dat heeft bijgedragen aan nieuwe meer- jarenbeleidsdoelstellingen voor 2009 tot en met 2012. De doelstelling van WBN is nauw verbonden met Visie 2025. De organisatie stelt zich ten doel een grotere bijdrage te leveren aan de realisering van Visie 2025 door meer mensen uit te zenden, meer projectfondsen te werven en in Nederland een grotere gebedsbetrokkenheid voor het werk in het veld te creëren. Daarbij hanteert de organisatie de kwantitatieve doelstellingen zoals die zijn vastgelegd in het meerjarenbeleidsplan 2009-2012. In dit jaarverslag wordt gerapporteerd over de in 2010 behaalde resultaten met betrekking tot deze doelstellingen. Doelstellingen Voor 2010 waren de volgende doelstellingen vastgesteld: - Verdergaande professionalisering van de afdelingen. - Stimuleren van gebed voor het werk. - Betere ondersteuning van veldmedewerkers door een adequate personeelsbezetting. - Groei van financiële ondersteuning van projecten. - Groei van particuliere inkomsten. - Naamsbekendheid vergroten. - Verbering van financieel systeem. De resultaten van deze doelstellingen worden vermeld in paragraaf 2.3. Het jaar 2010 Voor WBN was 2010 een goed jaar. Ondanks een hardnekkig personeelstekort bij de afdeling Personeelszaken konden de basistaken toch worden uitgevoerd. Er werden tien nieuwe veldmedewerkers aangenomen. De nettogroei van het aantal veldmedewerkers was 5 procent. De voorgenomen professionalisering van de organisatie heeft door het genoemde personeelstekort wel vertraging opgelopen. De hoop en verwachting is dat de afdeling Personeelszaken medio 2011 weer op sterkte zal zijn. De organisatie zag haar inkomsten in 2010 wederom stijgen, zowel wat betreft de onbestemde giften als wat betreft de bestemde giften voor veldmedewerkers en projecten. De gemiddelde stijging in inkomsten was ruim 12 procent.

10

Financiële crisis en de toekomst WBN heeft ondanks de recessie in de achterliggende periode toch goede financiële jaren gehad door een flinke groei in het aantal gevers en donateurs. Het meerjarenbeleid is afgestemd op een groeiende behoefte aan personele en financiële ondersteuning van het internationale werk. WBN verwacht de komende jaren een doorgaande groei van haar inkomsten en activiteiten van 10 tot 15 procent per jaar. 1.3 Samenstelling directie en bestuur Conform de criteria van het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) neemt WBN in dit jaarverslag een verantwoordingsverklaring op. Zie bijlage 1. Deze verantwoordingsverklaring geeft een overzicht van hoe binnen WBN de functie ‘toezicht houden’ (vaststellen of goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk is gescheiden van het ‘besturen’ en van de ‘uitvoering’. Daarnaast wordt weergegeven hoe WBN continu werkt aan een optimale besteding van de middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling en tenslotte dat WBN streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de registratie en verwerking van wensen, vragen en klachten. Bestuur De samenstelling van het bestuur van WBN per 31 december 2010 is opgenomen in bijlage 2. Bezoldiging De leden van het bestuur ontvangen geen bezoldiging, middellijk noch onmiddellijk. Vergoeding voor door hen gemaakte kosten wordt niet als bezoldiging aangemerkt. De directeur ontvangt salaris, wat voor een belangrijk deel wordt opgebracht door zijn eigen vriendenkring. Onderstaand de kosten op jaarbasis. Personeelskosten directeur: Totale loonkosten € 56.933 Pensioenlasten € 6.829 Totale kosten voor WBN € 63.762

11

2 Activiteiten in 2010 WBN werft mensen en fondsen voor vertaal- en alfabetiseringsprojecten in het buitenland en de ondersteuning hiervan. De organisatie voert zelf geen projecten uit. De taken van WBN bestaan uit drie onderdelen: het werven en uitzenden van veldmedewerkers (zie 2.1), het werven van fondsen voor projecten (zie 2.2) en het uitvoeren van taken die nodig zijn om deze twee punten te realiseren. Dit gebeurt vanuit het WBN-kantoor in Driebergen (zie 2.3). 2.1 Nederlandse veldmedewerkers In het verslagjaar steeg het aantal veldmedewerkers (inclusief veldmedewerkers in opleiding) per saldo ten opzichte van 2009 met zeven personen. Er werden tien nieuwe veldmedewerkers aangenomen, twee personen keerden terug, een ander werd door de dood weggenomen. Op 6 juli 2010 overleed Joke Koen. Zij was de echtgenote van Piet Koen, de eerste directeur van WBN. De organisatie heeft veel te danken aan de jarenlange inzet van Piet en Joke voor het Bijbelvertaalwerk. Onderstaande tabel geeft het aantal werkers over de jaren 2004 - 2010 weer (stand van zaken 31 december 2010). 2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

135

137

141

146

146

149

157

6

4

6

7

6

8

7

141

141

147

153

152

157

164

Veldmedewerkers Lid vanwege lidmaatschap bestuur Totaal

Onderstaande grafiek geeft het aantal veldmedewerkers van WBN vanaf 1996 weer. 180 157

160

aantal medewerkers

140 120

105

135

137

2004

2005

141

146

146

149

2007

2008

2009

124

114

118

110

117

115

111

1997

1998

1999

2000

2001

2002

100 80 60 40 20 0 1996

2003

2006

2010

jaren

Figuur 1: Aantal veldmedewerkers vanaf 1996

In totaal is er in 2010 € 2.559.788 aan giften binnengekomen specifiek voor ondersteuning van veldmedewerkers van WBN. Dit is een groei van ruim 8 procent ten opzichte van 2009. Van de totale inkomsten van WBN was in 2010 62 procent bestemd voor ondersteuning van de veldmedewerkers.

12

Taken Het werk van de WBN-leden kan worden opgedeeld in zeven hoofdcategorieën: taalkundig onderzoek, Bijbelvertaalwerk, alfabetisering, Bijbelgebruik, managementtaken, ander ondersteunend werk en studie. De onderdelen taalkundig onderzoek en alfabetisering zijn noodzakelijk als ondersteuning van het Bijbelvertaalwerk, maar kunnen ook plaatsvinden los van het Bijbelvertaalwerk. Bijbelvertaalwerk en bevordering van Bijbelgebruik zijn nauw met elkaar verbonden. Een aanzienlijk deel van de veldmedewerkers van WBN zet zich in voor ondersteunende taken. Het gaat om een breed scala van functies: van PRmedewerkers en computerspecialisten tot gasthuisbeheerders en vliegtuigpersoneel. Onderstaand een overzicht van de werkzaamheden van de veldmedewerkers in 2010, gemaakt op grond van door hen verstrekte informatie. Wat opvalt is het grote aandeel van de ondersteunende en managementstaken. Dit sluit goed aan bij Visie 2025, waarbij meer nadruk ligt op het inschakelen van lokale medewerkers. Dit heeft tot gevolg dat veldmedewerkers zich meer toeleggen op taken als training, advisering en management. Taalkundig onderzoek

10 %

Bijbelvertaalwerk

21 %

Alfabetisering

9%

Bijbelgebruik

5%

Management

19 %

Ondersteunend

25 %

Studie

11 %

Taalkundig onderzoek 10%

Studie 11%

Bijbelvertaalw erk 21%

Ondersteunend 25%

Alf abetisering 9% Management 19%

Bijbelgebruik 5%

Figuur 2: Werkgebied veldmedewerkers

Geografische spreiding Het onderstaande staatje laat de geografische spreiding van de veldmedewerkers van WBN zien (stand van zaken 31 december 2010). Nederlandse veldmedewerkers waren in 2010 actief in dertig landen. Sinds een paar jaar is het beleid om het aantal landen waar veldmedewerkers actief zijn niet uit te breiden maar juist enigszins te beperken. WBN hoopt hierdoor de efficiency te bevorderen.

Aantal veldmedewerkers

Percentage per werelddeel

Afrika

50

32

Australië en Oceanië Azië

23 26

15 17

Europa Amerika Kantoor Nederland Internationaal

36 7 4 4

23 4 2,5 2,5

7 157

4 100

Werelddeel

Gepensioneerden Totaal

Internationaal 2,5% Nederlands kantoor 2,5%

Gepensioneerden 4%

Afrika 32%

Amerika 4% Europa 23%

Azië 17%

Australië en Oceanië 15%

Figuur 3: Geografische spreiding veldmedewerkers

13

Afgeronde vertalingen Met directe medewerking van Nederlandse Wycliffe-medewerkers zijn er tot en met 2010 in totaal 27 Nieuwe Testamenten gepubliceerd. 2009 2008 2008 2007 2007 2007 2007 2006 2006 2004 2003 2003 2003 2001 2001 2000 2000 2000 1998 1997 1996 1995 1994 1994 1994 1993 1991

Ifè NT (Togo) Kemtuik NT (Papoea, Indonesië) Moba NT (Togo) Digo (Kenia) Monkole NT (Benin) Una NT (Papoea, Indonesië) Cache NT (Rusland) Abau NT (Papoea-Nieuw-Guinea) Mundu NT plus Genesis (Soedan) Muna NT (Indonesië) Dogrib NT (Canada) Karaïbs NT (Suriname) Tamacheq NT (Mali) Usan NT (Papoea-Nieuw-Guinea) Lyele NT (Burkina Faso) Bissa NT (Burkina Faso) Kapingamarangi NT (Micronesië) Siroi NT (Papoea-Nieuw-Guinea) Tungag NT (Papoea-Nieuw-Guinea) Sarnami Hindoestani NT (Suriname) Kabiyè NT (Togo) Attié NT (Ivoorkust) Cheke Holo (Salomonseilanden) Rennell NT (Salomonseilanden) Bellona NT (Salomonseilanden) Fon NT (Benin) Dojajo NT (Kameroen)

Nederlandse Wycliffe-medewerkers zijn betrokken geweest bij de vertaling van Oude Testamenten in de volgende talen: 2007 Dagbani Bijbel (Ghana) 2004 Kapingamarangi (Micronesië), een selectie van 40 procent van het Oude Testament

14

De impact van Bijbelvertaalwerk Binnen Wycliffe wordt onder Bijbelvertaalwerk verstaan: het (vanuit de grondtekst) vertalen van de Bijbel naar (veelal) minderheidstalen. Dit vertaalwerk heeft meestal positieve gevolgen voor de cultuur waarin wordt gewerkt. Een negatief gevolg zou kunnen zijn dat de Bijbel als controversieel wordt gezien; dit is echter minder vaak het geval wanneer de gehele gemeenschap bij het vertaalproces betrokken wordt. Tegelijk is het realiteit dat een Bijbelvertaling soms niet of nauwelijks wordt gebruikt. De impact van Bijbelvertaalwerk is meetbaar en toch ook weer niet. In het beste geval worden er van een Bijbelvertaling tienduizenden exemplaren verkocht en gelezen. In het ergste geval is de impact niet bestaand. Soms is ze gering. Dr. S. Stoppels droeg hiervoor tijdens het jubileumsymposium van WBN op 11 juni 2010 een aantal oorzaken aan. (‘Tussen missie en mythe’, de volledige tekst is te vinden http://www.wycliffe.nl/asp/shop_downloads.asp). Het lezen van de Bijbel in de eigen taal heeft in ieder geval tot gevolg dat christenen beter begrijpen wat ze eigenlijk belijden. Uit de studie ‘Scripture Awareness, Access and Use among the Kabiyè’ (dr. Harriet Hill, december 2009) blijkt onder meer dat vrouwen het Nieuwe Testament in het Kabiyè (Togo) meer gebruiken dan mannen, die de voorkeur geven aan het Frans, maar ook dat het gebruik van de Franse Bijbel geen bedreiging vormt voor het Nieuwe Testament in het Kabiyè. Bij het vertalen van een boek als bijvoorbeeld Handelingen wordt de vertaler, die misschien nog nooit een zee gezien heeft, gedwongen na te denken over de vertaling van vaak totaal onbekende begrippen als 'anker' of 'eiland'. Na vertaling worden deze begrippen meestal direct opgenomen in het in de steigers staande woordenboek. Op die manier ontstonden bijvoorbeeld een aantal jaren geleden het woordenboek Moba-Frans en Kabiyè-Frans (Togo), woordenboeken die veel door non-gouvernementele organisaties worden gebruikt. Vertaalde en nagekeken teksten worden gelezen of afgespeeld via audioapparatuur. Ook buiten de kerk wordt deze tekst gelezen, in een islamitische omgeving ook door moslims, die een welhaast aangeboren respect voor het Boek lijken te hebben. Hierdoor komen er discussies op gang. Het komt herhaaldelijk voor dat imams Bijbelvertalers voor hun inspanningen bedanken en het werk zegenen. Een begrepen tekst kan vooroordelen over een religie wegnemen. Ook voor wat betreft de interkerkelijke verhoudingen werpt het vertaalproces vruchten af: rooms-katholieken en protestanten werkten in 2010 bijvoorbeeld gezamenlijk aan de afronding van de vertaling van de gehele Bijbel in het Fon. Bijbeltekst wordt na publicatie vaak direct als basis gebruikt voor de prediking. Zo wordt in de Jô-kerk in het zuiden van Mali het hele Lukasevangelie - het enige Bijbelboek dat ze tot nog toe hebben - met veel enthousiasme systematisch doorgewerkt. Dit heeft als impact inhoudelijke prediking, immers een goed vertaalde tekst is ook goed te begrijpen. Waar vroeger in de Afrikaanse kerken westerse melodieën klonken (een onmogelijke combinatie als het om toontalen gaat) worden tegenwoordig, soms onder leiding van een ethnomusicoloog, cultuureigen liederen gemaakt op basis van vertaalde Bijbelteksten. De kerk laat zien dat de eigen cultuur wel degelijk waarde heeft door eigen instrumenten (drums, balafoon, fluit) en cultuureigen melodieën te gebruiken. De eigen muziek wordt ook buiten de kerk op prijs gesteld. De vraag is: waar houdt de invloed van een vertaalde Bijbel op? Net zo goed als dat niet is na te gaan voor de Nederlandse cultuur, is dat niet na te gaan voor een andere cultuur. De in de studies genoemde cijfers geven een indicatie. Het Woord ‘zal doen wat Mij behaagt en dat volbrengen, waartoe Ik het zend’ (Jes. 55:10). Dat ontslaat ons echter niet van de plicht om de impact beter te meten. De studie van dr. Harriet Hill heeft hiervoor een gezonde basis willen leggen. (Hans Hoddenbagh)

15

2.2 Projecten via Nederland Algemeen In 2010 heeft WBN, ondanks de moeilijke economische situatie, een groei mogen zien in de ondersteuning van projecten. Dit is een belangrijk gegeven, daar WBN een toenemende vraag ziet voor de financiering van projecten die door lokale organisaties worden uitgevoerd. Deze toenemende vraag is een goede ontwikkeling en geeft aan dat de verhoudingen in de afgelopen decennia zijn veranderd en dat er lokaal meer capaciteit en kennis beschikbaar is. Tevens duidt het erop dat de vraag van ‘de gebruikers’, oftewel de uiteindelijk doelgroep van het werk, toeneemt. Een mooie bevestiging hiervan is de toename van het aantal Wycliffeveldmedewerkers afkomstig uit landen in het Zuiden die door hun eigen lokale kerk en/of vriendengroep ondersteund worden. Het werk krijgt meer inbedding in de eigen context. Tegelijkertijd blijft het moeilijk om voldoende lokale experts te vinden en wil WBN ook in toenemende mate fondsen beschikbaar stellen om lokale medewerkers te trainen. Er is bijvoorbeeld een groot gebrek aan goede consultants die de proefvertalingen kunnen checken. WBN draagt er graag een steentje aan bij om partnerorganisaties in staat te stellen deze capaciteit verder te ontwikkelen. Doelstellingen WBN ondersteunt projecten die zich richten op de volgende drie hoofddoelstellingen: 1) Taalonderzoek en Bijbelvertaalwerk 2) Alfabetisering en onderwijs 3) Bevordering van Bijbelgebruik In enkele gevallen ondersteunt WBN projecten die niet direct onder de hoofddoelstellingen vallen, bijvoorbeeld in het geval van rampen in landen of gebieden waar WBN een actieve relatie mee heeft. Noodhulp vormt echter geen onderdeel van het normale pakket van WBN. In de afgelopen jaren is er ook aandacht geweest voor hiv/aids-voorlichting. WBN heeft het zogenaamde Kande Story-project ondersteund, in Ethiopië, Congo en Kameroen. Het bijzondere van deze methode is dat de basis wordt gelegd door Bijbelstudie en eenvoudig leesmateriaal. De methode is in eerste instantie niet gericht op hiv/aids-preventie. In veel gevallen hebben andere organisaties dit al opgepakt. Kande Story richt zich op de maatschappelijke gevolgen van hiv/aids en op richtlijnen die de Bijbel geeft voor het helpen van de medemens. Het blijkt dat de methode zeer geschikt is om in gebieden waar deze ziekte nog taboe is hiv/aids beter bespreekbaar te maken op een niet-confronterende manier. Bestedingen In 2010 heeft WBN 32 projecten en 15 lokale medewerkers ondersteund. De projecten bevinden zich in 17 verschillende landen. Het zwaartepunt ligt in Afrika, op de tweede plaats volgt Azië. De bestedingen aan projecten zijn toegenomen van € 519.130 in 2009 naar € 747.300 in 2010.

16

Ten aanzien van de doelstellingen is er de volgende verdeling in aantal projecten en omzet: Doelstelling Taalonderzoek en Bijbelvertaalwerk Alfabetisering en onderwijs Bevordering Bijbelgebruik Overig Hiv/aids Lokale medewerkers Noodhulp Totaal

Aantal projecten 16

Omzet in % 34

9

55

2

1

2 15

5 4

3 32 projecten + 15 lokale medewerkers

1 100%

Lokale medew erkers 4% HIV/Aids 5% Bevordering Bijbelgebruik 1%

Noodhulp 1% Taalonderzoek en Bijbelvertaalw erk 34%

Alfabetisering en onderw ijs 55%

Figuur 4: Aantal projecten en omzet

Procentueel gezien is er vooral sprake van groei op het gebied van taalonderzoek en Bijbelvertaalwerk en alfabetisering en onderwijs en niet op het terrein van bevordering van Bijbelgebruik. Dit is voor een deel te verklaren door een nieuwe benadering van projecten waarbij activiteiten ter bevordering van Bijbelgebruik standaard geïntegreerd zijn in projecten voor taalonderzoek en Bijbelvertaalwerk. Om een voorbeeld te noemen: in het Kusaalproject (vertaling van het Oude Testament, Ghana) worden activiteiten voor alfabetisering en Bijbelstudie nu direct meegenomen in projectontwerp en -financiering. WBN streeft zo’n brede benadering bewust na om ervoor te zorgen dat het vertaalwerk vanaf de start geworteld is in de gemeenschap en de lokale kerk, waardoor steeds het uiteindelijke gebruik van de Bijbel centraal staat. Dit laatste heeft ook tot gevolg dat het gebruik van andere media in opkomst is. Zo is gebleken dat MP3-spelers met de Bijbel in gesproken vorm goed ingang vinden in de lokale gemeenschappen. Dit kan de drempel verlagen die er soms is ten aanzien van het geschreven Woord, zeker in gebieden met een hoog analfabetisme.

17

Analfabetisme is nog geen verleden tijd Analfabetisme is geen verleden tijd: in 2010 kon een op de vijf volwassenen niet lezen of schrijven en waren er 67 miljoen kinderen die niet naar school konden. Dit betreft met name de gemarginaliseerde taalgroepen waaronder Wycliffe werkt. Het vermogen te kunnen lezen en schrijven stelt mensen in staat op een positieve en geïnformeerde manier deel te nemen aan het maatschappelijk leven met alle voordelen van dien. Leren lezen heeft impact! Je kunt voor jezelf opkomen omdat je de berichtgeving van de overheid of je eigen arbeidscontract kunt lezen. Je kunt beter voor je kinderen zorgen, omdat je hun schoolrapporten begrijpt en bijvoorbeeld de bijsluiter van medicijnen kunt lezen. Alfabetisering opent de deur naar vervolgonderwijs en biedt de mogelijkheid om de eigen sociale omstandigheden te verbeteren. Er is een sterk verband tussen armoede en analfabetisme enerzijds en groei in inkomen en alfabetisme anderzijds. Het kunnen lezen in de eigen taal leidt bovendien tot een gevoel van eigenwaarde in relatie tot omringende, grote taalgroepen. Alfabetiseringswerk gaat ook hand in hand met Bijbelvertaalwerk, want wat voor nut heeft een Bijbel in de moedertaal als deze niet gelezen kan worden? Net als bij Bijbelvertaalwerk werken bij het alfabetiseringswerk mensen uit de betreffende taalgroep mee. Zij worden door Wycliffe-medewerkers opgeleid om hun eigen mensen te leren lezen en schrijven. Meestal wordt eerst de moedertaal onderwezen, maar in diverse programma’s komt daarna ook de nationale taal aan bod. Verder wordt veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van een scala van leesmateriaal op allerlei gebied: gezondheidsvoorlichting, landbouw en Bijbelverhalen maar ook oude verhalen uit de eigen cultuur. Daarnaast maakt Wycliffe zich – samen met andere organisaties zoals Unesco sterk voor het gebruik van de moedertaal in de laagste klassen van het basisonderwijs. In gebieden waar alleen de minderheidstaal van een bepaalde taalgroep wordt gesproken, zijn kinderen in het basisonderwijs namelijk vaak in het nadeel. In veel landen is het regel dat basisscholen al vanaf kleuterleeftijd lesgeven in de nationale taal. Tegen de tijd dat de kleine kinderen deze taal voldoende beheersen om te kunnen begrijpen wat er op school gezegd wordt, is hun onderwijsachterstand te groot geworden om goed mee te kunnen blijven doen. Vaak gaan kinderen hierdoor noodgedwongen veel te vroeg van school af, met als gevolg analfabetisme voor de rest van hun leven met alle kwalijke gevolgen van dien. Als echter de basis van het leren lezen gelegd wordt in de moedertaal, zijn de schoolprestaties stukken beter en ontwikkelen kinderen een veel betere taalbeheersing van zowel moedertaal als tweede taal. En dat is grote winst in de meertalige situatie waarin veel kinderen opgroeien. (Gerda van Schothorst) Impact Projecten worden ondersteund om de doelstellingen van WBN te bevorderen. De laatste jaren richt WBN zich steeds meer op het in kaart brengen van de uitkomsten van een project. De Bijbel vertalen is één aspect, maar het uiteindelijke doel is dat de Bijbel ook gebruikt wordt. Aan dat doel kan worden bijgedragen door vertaalprojecten meer in te bedden in de lokale gemeenschap en kerk en door er zorg voor te dragen dat de doelgroep in staat is de Bijbel te lezen en te begrijpen. In 2010 hebben in totaal naar schatting zo’n 38.000 mensen binnen door WBN gefinancierde projecten lees- en schrijfonderwijs gevolgd. Het is echter een feit dat leren lezen en schrijven niet vanzelfsprekend het ontstaan van een leescultuur tot gevolg heeft. Om dit te bevorderen is het noodzakelijk te investeren in onderwijs en het beschikbaar maken van literatuur in de eigen taal. Het is ook mogelijk om MP3-spelers met een vertaling in een gesproken vorm te gebruiken om de drempel voor het bestuderen van de Bijbel te verlagen.

18

De impact van Bijbelvertaalprojecten komt soms op een bijzondere manier naar buiten: het aantal aanvragen voor vertalingen van het Oude Testament neemt toe. In diverse taalgroepen is het Nieuwe Testament reeds enkele jaren in gebruik en starten de lokale kerken initiatieven om ook het Oude Testament in hun eigen taal te vertalen. Men merkt dat voor geloofsgroei een juist begrip van het Oude Testament noodzakelijk is. Het is prachtig om te zien dat lees- en schrijfonderwijs impact heeft, op een persoon of een hele gemeenschap. Het taal- en alfabetiseringswerk onder de Hanga is daarvan een voorbeeld. In 1983 was de vertaling van het Nieuwe Testament in het Hanga klaar. Er werden er zevenhonderd gedrukt. Dat was ruim voldoende, want er waren maar een handvol christenen. Het lees- en schrijfonderwijs was al eerder van start gegaan. In 1982 gingen er driehonderd boekjes naar de Hanga om te leren lezen, in 1988 waren dat er zeshonderd, weer zes jaar later nog eens zevenhonderd. In 1997 zelfs duizend. Na een moeilijke periode werden er in 2005 weer driehonderd boekjes naar de Hanga gebracht. In 2006 waren alle Nieuwe Testamenten uitverkocht. Jammer genoeg is er nog geen initiatief genomen voor een herdruk. Heeft het lees- en schrijfonderwijs en heeft de vertaling van het Nieuwe Testament impact gehad? In 2010 vroeg ik twee mensen om alle veertien Hangadorpen te bezoeken en een vragenlijst voor te leggen. Het blijkt dat er nu in ieder dorp drie of vier kerkjes zijn. In elk dorp is er inmiddels een school en volgen de kinderen onderwijs. Er is nog veel te doen voor de Hanga echt toegang zullen hebben tot alle diensten van de overheid. Geen enkel dorp heeft bijvoorbeeld elektriciteit. Maar wel is elk dorp bereikt met het Licht van de Wereld, met het goede nieuws van redding en hoop. (Hanneke Awimbila, Ghana) Ontwikkelingen WBN is de laatste jaren bezig om te professionaliseren op het vlak van het beheer en de begeleiding van projecten. Directe aanleiding hiervoor is het feit dat WBN overheidssubsidie ontvangt. In verband hiermee worden hoge eisen gesteld aan projectopzet, -beheer en -uitvoering. Bovendien heeft WBN een grote verantwoordelijkheid ten opzichte van haar achterban om te garanderen dat giften en donaties goed benut en op efficiënte wijze ingezet worden. In 2010 is met het oog hierop een Projectenbeheersysteem ontwikkeld dat in 2011 ingevoerd wordt. Tevens is met de partners in 2010 een goede stap voorwaarts gemaakt ten aanzien van de kwaliteit van voortgangrapportages en financiële rapportages. WBN wil het leren tussen partners en projecten graag verbeteren. Hiertoe wordt meer ingezet op evaluaties van projecten en het delen van de resultaten met andere partnerorganisaties die op hetzelfde vlak actief zijn. Ook het doen van onderzoek om zeker te stellen dat we als organisatie leren van voorgaande trajecten en goed inzicht hebben en houden in de context waarin het werk van Wycliffe en SIL plaatsvindt wordt gestimuleerd en in een aantal gevallen reeds gefinancieerd. Tegenvallende resultaten Tijdens het jubileumsymposium aan de Vrije Universiteit kwam ter sprake dat er binnen Wycliffe/SIL weinig onderzoek gedaan is naar de factoren die een Bijbelvertaalproject succesvol maken (of juist niet). Er wordt ook weinig gepubliceerd over tegenvallende resultaten. In reactie hierop heeft het bestuur besloten dat er in 2011 extra aandacht komt voor communicatie over tegenvallende resultaten. Er is een werkgroep samengesteld om onderzoek naar de factoren die Bijbelvertaalwerk beïnvloeden en de

19

lessen die er tot nu toe geleerd zijn binnen de organisatie en onze partners te stimuleren. 2.3 Kantoor WBN WBN heeft drie doelen: mensen uitzenden; hen begeleiden voor, tijdens en na de uitzending; en in Nederland ondersteuning werven voor het werk dat Wycliffe en haar partnerorganisaties wereldwijd doen. WBN heeft hiervoor een breed scala aan activiteiten ontwikkeld. Deze worden gepromoot via de pijlers bidden, geven en gaan. Het kantoor in Driebergen vormt de spil van de coördinatie van deze activiteiten. Veertig jaar WBN In 2010 bestond WBN veertig jaar. Dit jubileum werd gevierd tijdens twee bijeenkomsten. Op vrijdag 11 juni 2010 was er een wetenschappelijk symposium op de Vrije Universiteit met als thema: ‘Het Woord in beweging’. Op zaterdag 12 juni 2010 was er een feestelijke viering in de Jacobikerk in Utrecht. Thema: ‘In beweging door het Woord’. In 1977 kwam ik bij WBN werken. Wie had toen gedacht dat ik 33 jaar later mee zou werken aan het organiseren van het veertigjarig jubileum van WBN. Het betekent dat ik zelf al vele jaren via WBN werk. Dat werd mogelijk gemaakt doordat een grote groep van vrienden en mijn kerkelijke gemeente voor mij bidden en geven. Wat mij betreft een wonder en een teken van Gods trouw. Gods trouw stond ook centraal in de jubileumviering. Het was een voorrecht om bij de organisatie betrokken te zijn en zo van dichtbij te zien dat God Zijn trouw had getoond door de jaren heen. Bij Wycliffe gaat het om het vertalen van Gods Woord. Om tijdens de jubileumviering mee te doen aan de presentatie van de NTen waaraan Nederlandse medewerkers een bijdrage leverden was met recht een hoogtepunt en hoe kon die presentatie beter afgesloten worden dan door te zingen: U zij de glorie! (Helma Rem, Nederland) Kantoor WBN Het kantoor in Driebergen is verantwoordelijk voor het werven en selecteren van nieuwe veldmedewerkers, het begeleiden van bestaande veldmedewerkers, het werven van fondsen, het coördineren van gebedsondersteuning en het bekendheid geven aan de doelstellingen van de organisatie. In 2010 (peildatum 31 december) bestond het kantoorteam van WBN uit 19 vaste medewerkers. In totaal betreft dit 10,3 fte. Dertien medewerkers zijn bij WBN in loondienst, vijf van hen worden voor een deel ondersteund door een vriendenkring. De anderen werken in deeltijd als vrijwilliger op het WBN-kantoor. Een lijst van kantoormedewerkers is opgenomen in bijlage 3. De uitvoeringskosten van het Nederlandse Wycliffe-kantoor bedroegen in 2010 in totaal € 728.159 en waren over de verschillende posten verdeeld zoals in figuur 5.

Publiciteit en PR 35% Personeelskosten 44%

Algemene kosten 9% Kantoorkosten 4%

Huisvestingskosten 5%

Reis- en verblijfskosten 3%

Figuur 5: Uitgaven kantoor in Nederland

20

Nieuwe veldmedewerkers WBN hanteert een zorgvuldige sollicitatieprocedure. Nieuwe veldmedewerkers worden geworven via de website van WBN (www.wycliffe.nl), de jaarlijkse Oriëntatiedag, gastlessen op Bijbelscholen, de WoW-cursus (oriëntatie-cursus over het werk van Wycliffe) en door middel van presentaties. WBN heeft verder in december 2010 geparticipeerd in de jongerenzendingsconferentie Mission 2010. Ondersteuning veldmedewerkers Een groot gedeelte van de ondersteuning van de uitgezonden veldmedewerkers wordt door de ontvangende organisatie gedaan, omdat die het best zicht heeft op de situatie. Dit geldt bijvoorbeeld voor het behandelen van de verslagen die veldmedewerkers over hun werkzaamheden moeten maken, het jaarlijkse functioneringsgesprek en het toewijzen van een supervisor/begeleider. WBN is tijdens de uitzending beschikbaar voor vragen van allerlei aard. Met leden die op het Nederlandse kantoor werken, heeft WBN jaarlijks een beoordelings- en functioneringsgesprek. Verder stuurt het Nederlandse Wycliffe-kantoor de giften door die voor een veldmedewerker binnenkomen en worden thuisfrontcomités waar nodig begeleid. Leden ontvangen vier keer per jaar (digitaal) de Nieuwsbrief voor de leden. Alle veldmedewerkers krijgen jaarlijks de vraag om schriftelijk te rapporteren over hun werk. De uitkomsten hiervan worden in het jaarverslag gepubliceerd. Veldmedewerkers hebben tijdens hun verlofperiode een evaluatiegesprek met een ‘debrief’-medewerker en met de afdeling personeelszaken. WBN ondersteunt en adviseert de veldmedewerker in de voorbereiding op een nieuwe uitzendtermijn of bij definitieve terugkeer naar Nederland. Loopbaanbegeleiding is daarbij een van de mogelijkheden. WBN heeft ook oog voor de familieleden van veldmedewerkers. Jaarlijks wordt er een ouderdag georganiseerd. Ook attendeert WBN veldmedewerkers op specifieke membercaredagen voor onder andere de kinderen van zendelingen.

21

Veldmedewerkers hadden in 2010 met allerlei vormen van moeite en tegenslag te maken. Onderstaand een aantal voorbeelden. Een dieptepunt was het afgelopen alfabetiseringsseizoen. Niet alleen waren er niet veel klassen dit jaar, maar ook de resultaten waren niet echt om over naar huis te schrijven. Het leidde tot een grondige evaluatie binnen het team: lag het aan de gebruikte materialen? Schoot de opleiding van de docenten tekort? Was het een gebrek aan promotie? Of is alfabetisering gewoon een verloren strijd bij deze groep? Het heeft er in ieder geval toe geleid dat we dit jaar het Jô-lesboek drastisch hebben herzien, en een uitgebreide PR-tour door het hele Jô-gebied hebben gemaakt (Bart en Jacqueline Eenkhoorn, Mali) Als je op het punt staat een Nieuwe Testament uit te geven probeert de duivel elke gelegenheid te gebruiken om het werk te breken. Er was veel ziekte onder het team, familieleden overleden, mensen moesten weg voor andere belangrijke vergaderingen. Door de ziekte die Hessel kreeg is er ook vertraging opgetreden. Maar: de Heere zal overwinnen, dat helpt ons er bovenuit. (Hessel en Coby Visser, Botswana) Een dieptepunt was dat we een van onze taalprojecten moesten stilleggen, omdat het hart van de vertaler ergens anders bleek te liggen. Mede hierdoor moeten zo’n 55.000 Ngoreme-mensen langer op het Evangelie in hun eigen taal wachten. (André Kamphuis, Tanzania) Het is jammer om te zien dat de Kiwai-vertalers die wij proberen te begeleiden in Daru er niet toe komen om het vertaalwerk voort te zetten dat door het overlijden van dr. Wainetti, de voortrekker in dit werk, tot stilstand is gekomen. (Nico van Bodegraven, Papoea-Nieuw-Guinea) Het besluit welk alfabet moet worden gebruikt voor de orthografie neemt helaas veel meer tijd in beslag dan wij hadden gehoopt. Op het moment lijkt er ook nog helemaal geen schot in de zaak te zitten. (Pieternel Bauer, Ethiopië) Verslechterde veiligheidssituatie in met name het noorden van Mali. Dat baart mij grote zorgen. Verder: het verlies van Djélé als goede taalhulp in Bamako. (Wilma Wolthuis, Mali) Hoogtepunten in 2010: Voor de twee Aja-vertalers had ik dit jaar een werkperiode in Nederland gepland. Samen werkten we een maand aan de controle van Genesis en 1 Samuël. Daarnaast werd een vertaling klaargemaakt van het stripboek ‘Jezus Messias’ in het Aja. De vertalers haalden op allerlei manieren de pers: er verschenen stukjes in het Nederlands Dagblad, Wycliffe Nieuws, in lokale kranten en op websites. (Geerhard Kloppenburg, Benin) In maart en begin april hebben we op Paaseiland gewerkt aan de Lukasfilm in het Rapa Nui. In deze film wordt het leven van Jezus verteld zoals het in het evangelie van Lukas staat opgetekend. De tekst van de film is nagenoeg gelijk aan de Bijbeltekst. De film is al in meer dan 1200 talen uitgebracht. Veel mensen op Rapa Nui lezen weinig en hebben ook weinig ervaring met het lezen in hun eigen taal. Voor hen kan het veel betekenen als het Woord ook op een hoorbare, en zichtbare, manier tot hen komt. (Paulus Jan Kieviet, Micronesië)

22

In het dorp Babungo is het vertaal- en alfabetiseringswerk al in de jaren tachtig begonnen. Het Nieuwe Testament in de lokale taal, Ghan Venoo, is afgerond en er zijn diverse leesmaterialen. Na de presentatie van het Nieuwe Testament waren er echter maar weinig mensen die hebben leren lezen en schrijven. Het Nieuwe Testament zelf ligt vaak onder een dikke laag stof. Het is bijzonder dat er nu, na vijftien jaar, weer nieuwe interesse is voor het leren lezen en schrijven! Pastor Gideon, die betrokken is bij een kleine christelijke school, vroeg me of ik hem wilde helpen om op zijn school een programma in de moedertaal te introduceren. Vanaf september 2010 krijgen de kinderen uit klas 3,4 en 5 hun moedertaal als vak. Bij de gewone vakken zijn de kinderen rustig en stil maar als het tijd is voor Ghan Venoo raken ze enthousiast en willen ze allemaal een beurt! (Marinne Westrate, Kameroen) Het is bijzonder om mee te maken dat hele gewone boeren door ons worden opgeleid tot leerkracht. En het was leuk om te ontdekken dat de fonetiek, die ik in mijn opleiding in Engeland heb geleerd, erg van pas komt bij het maken van een lees- en schrijfboekje in het Misaje. Een van de mannen riep vol ongeloof: ‘Je kent onze taal!’, toen ik een paar fout geschreven klinkers corrigeerde. (Helma de Gooijer, Kameroen) Voor de eerste keer kwam Gods Woord in hun eigen taal naar de Leek-mensen. Al vijftig jaar geleden hoorden ze over Jezus en over de vergeving van zonden, maar nu kunnen ze hier voor het eerst in hun eigen taal over lezen! Het is fantastisch om te weten dat het vliegtuigonderhoud dat ik doe een bijdrage heeft geleverd aan deze mijlpaal in de Leek-geschiedenis. (Jason Niemeijer, Papoea-Nieuw-Guinea) Op 25 september 2010 vond de overdracht van het eerste complete Bijbelboek (het Lukas-evangelie) in de Jô-taal plaats. Het is prachtig dat verschillende Jôchristenen nu in staat zijn om het Lukas-evangelie in hun eigen taal te lezen. Een jonge studente, Abi, verbaasde ons tijdens het overdrachtsfeest door haar vloeiende, levendige manier van voorlezen. Wat een bevestiging van al ons werk om de ooit ongeschreven Jô-taal van een goede orthografie (spelling en schrijfregels) te voorzien! (Bart en Jacqueline Eenkhoorn, Mali) Een hoogtepunt was mijn betrokkenheid bij het ontwikkelen van de website ScriptureEarth.org, waar nu al 238 vertaalde Nieuwe Testamenten op gepubliceerd zijn. (Nico Doelman, Midden- en Zuid-Amerika) In augustus 2010 stuurden we de vertaling van de K-taal Minibijbel naar de typesetter. Dit is een verzameling van Bijbelgedeelten, in iets vereenvoudigde vorm. De presentatie is gepland voor mei 2011. Dan zal er ook een gedramatiseerde audioversie van het Evangelie, voornamelijk gebaseerd op het Bijbelboek Markus, gepresenteerd worden. (Irene en Karsten van Riezen, Zuid-Azië) André Ndagba heeft in juli 2010 zijn doctoraal diploma theologie, specialisatie Bijbelvertaling, gehaald aan de Shalom-universiteit in Bunia (Congo). Hij is sinds 2003 betrokken bij het Lika-project. André werkt sinds september weer in het team als vertaler/exegeet. Daarnaast is hij vertaaladviseur voor andere lokale vertaalteams. (Gert de Wit, Congo)

23

Vrijwilligers De doelstellingen van WBN worden mede gerealiseerd door vele vrijwilligers die zich belangeloos inzetten voor de organisatie. Dat gebeurt op allerlei manieren. Er waren in 2010 bijvoorbeeld vrijwilligers die bijsprongen op administratief gebied (verzendklaar maken van publicaties). Anderen verleenden ondersteuning in de selectieprocedure voor nieuwe medewerkers (leden van de sollicitatiecommissie). De bijdragen van al deze mensen zijn voor WBN onmisbaar. Een lijst met vaste vrijwilligers is opgenomen in bijlage 1. Thuisfrontcomités Ook leden van de thuisfrontcomités zetten zich belangeloos in voor de doelstellingen van Wycliffe. WBN begeleidt nieuwe thuisfrontcomités en houdt comités schriftelijk en via de website op de hoogte. In samenwerking met de EZA werd een zogenaamde TFC-trainingsdag georganiseerd. Om deelname te stimuleren heeft WBN deelname gesubsidieerd. Gebedswerk Gebed is essentieel voor de ondersteuning van het werk van Wycliffe. WBN zet zich er op verschillende manieren voor in om christenen in Nederland te motiveren om te bidden voor Wycliffe, haar veldmedewerkers, en de bevolkingsgroepen voor wie en met wie de veldmedewerkers werken. In 2010 waren er twee publicaties met betrekking tot gebedsondersteuning: • de maandelijkse Gebedskalender, met per dag een gebedspunt genoemd door veldmedewerkers. Bereik: 900 adressen • het maandelijks Aanvullend Gebedsnieuws, waarin van enkele veldmedewerkers en projecten meer achtergrond wordt gegeven. Bereik: 250 adressen De geplande herziening van de gebedspublicaties in 2010 kon door personeelstekort helaas niet gerealiseerd worden. Verder worden ook in Wycliffe Nieuws (verschijnt drie keer per jaar) en het jaarlijkse magazine gebedspunten aangereikt. Daarnaast zijn er veel mensen die de medewerkers en het werk van Wycliffe met gebed ondersteunen via de nieuwsbrieven van veldmedewerkers, waarin ook gebedspunten worden genoemd. In totaal zou het volgens opgave van de veldmedewerkers om circa elfduizend bidders gaan. Op grond van deze getallen kan het aantal mensen dat (regelmatig) voor het Bijbelvertaalwerk bidt op ongeveer twaalfduizend worden geschat. Voorbede in kerken en gemeenten wordt hierbij buiten beschouwing gelaten. Ieder jaar wordt de internationale Wycliffe Gebedsdag georganiseerd. WBN verzorgt deze dag voor Nederland. Mensen worden uitgenodigd om naar Driebergen te komen om te bidden voor het wereldwijde Bijbelvertaalwerk, met bijzondere aandacht voor de strategische doelen waaraan Nederlandse veldmedewerkers werken. PR en communicatie Het kantoor in Driebergen stelt zich ten doel om het Bijbelvertaalwerk meer bekendheid te geven in Nederland en zoveel mogelijk mensen bij het werk van Wycliffe te betrekken. In 2010 bedroegen de uitvoerings-kosten voor communicatie en PR € 257.815 hetgeen € 67.310 meer is dan in 2009. Van de binnengekomen donaties werd in 2010 6,9 procent aan fondsenwerving besteed, wat ver onder de grens van het CBF-keurmerk ligt (25 procent).

24

De vaste donateurs ontvingen in 2010 vier nieuwsbrieven: drie keer Wycliffe Nieuws en een keer Volken & talen, het jaarlijkse magazine van WBN, waarin meer wordt ingegaan op de achtergronden van het Bijbelvertaal-werk. Het aantal verstuurde exemplaren bedroeg in 2010 gemiddeld zo’n 19.650 (2008: 9000, 2009: 13.400). Er is dus, overeenkomstig de strategische doelen, sprake van een flinke groei van het adressenbestand. Op verschillende manieren wordt geprobeerd om het werk van Wycliffe in bredere kring onder de aandacht te brengen. In 2010 was WBN bijvoorbeeld met een stand aanwezig tijdens de Wegwijsbeurs, de Nederland Zingt-dag, de Opwekkingsconferentie, het Pinksterfeest in Veenklooster en de zendingsdag van de Gereformeerde Zendingsbond (GZB). In totaal was WBN in 2010 acht keer met een stand tijdens een evenement aanwezig. Op kantoor komen ook verzoeken binnen van kerken, verenigingen en scholen voor het verzorgen van een presentatie. In 2010 ging het in totaal om 24 presentaties (2009: 21). Periodiek wordt aan sponsors verantwoording afgelegd met betrekking tot specifieke projecten. Degenen die een lokale medewerker ondersteunen ontvangen gemiddeld vier keer per jaar een rapport. De website (www.wycliffe.nl) is een bron van informatie over de voortgang van het wereldwijde Bijbelvertaalwerk. Het jaarverslag inclusief de jaarrekening zijn hier ook te raadplegen. Het jaarverslag is vrij opvraagbaar en wordt jaarlijks naar ongeveer 150 relaties gestuurd. Verscheidene media hebben in 2010 aandacht besteed aan het werk van Wycliffe. In bladen en kranten en op websites is naar schatting ruim vijftig keer over het Bijbelvertaalwerk gepubliceerd. Er waren in 2010 vijf radio-interviews over het werk van Wycliffe. Fondsenwerving Voor de fondsenwerving onder particulieren zijn in 2010 diverse kanalen aangeboord. Het totaalbedrag aan inkomsten afkomstig van mailings was in 2010 € 227.030 (2009: € 103.000). Er werden vier acceptgiromailings verstuurd naar de achterban van WBN, met een gemiddelde oplage van 17.245 adressen. De gemiddelde gift op deze mailings was in 2010 € 25,60, wat een terugloop betekent vergeleken met 2009 (€ 27,50). De respons per mailing is toegenomen: 12,8 procent in 2010 tegenover 10,9 procent in 2009. Om fondsen te werven, de achterban van WBN uit te breiden en de naamsbekendheid van Wycliffe te vergroten, zijn er in 2010 verschillende activiteiten ondernomen. Er werden brieven met acceptgiro’s bijgesloten bij diverse bladen, er werden advertenties met plakacceptgiro’s geplaatst en er is een brief met brief en acceptgiro verstuurd naar het abonneebestand van het Reformatorisch Dagblad en familieblad Terdege. In totaal ging het om bijna 500.000 exemplaren. De opbrengst van deze acties was € 154.426. In totaal hebben deze acties 4445 nieuwe gevers opgeleverd. In 2010 zijn er drie telemarketingacties uitgevoerd: twee keer was de insteek om nieuwe gevers te vragen vaste donateur te worden. De derde actie betrof adressen die hadden meegedaan aan een prijsvraag op de Wegwijsbeurs. In totaal zijn er in 2010 in reactie op deze actie ruim 400 mensen vaste donateur geworden. In 2010 bedroegen de inkomsten afkomstig van vaste donateurs in totaal € 98.909 (2009: € 70.974). Een aanzienlijk deel van de jaarlijkse giften komt ‘spontaan’ – zonder dat er een relatie is met een expliciet fondsenwervende actie – op de rekening van WBN binnen. Vorig jaar kwam er in totaal € 204.105 (2009: € 206.193) aan inkomsten binnen op algemeen fonds. Een mogelijke verklaring voor het feit dat de inkomsten voor het algemeen fonds min of meer gelijk zijn gebleven is dat er normaal gesproken jaarlijks drie acceptgiromailings worden verstuurd. Vorig jaar waren dat er vier. De aanleiding voor deze extra mailing was de speciale jubileumactie voor het Bijbelvertaalwerk in Mali. In de loop van 2010 is ook in

25

Wycliffe Nieuws herhaaldelijk aandacht gevraagd voor deze actie, wat er vermoedelijk toe heeft geleid dat er in 2010 naar verhouding meer bestemde giften en minder onbestemde giften voor algemeen fonds zijn binnengekomen. Tijdens een radio-uitzending van EO Metterdaad zijn fondsen geworven voor een Bijbelvertaalproject in Centraal-Azië. WBN wil graag kerkelijke gemeenten en scholen meer bij het Bijbelvertaalwerk betrekken, ook op het gebied van fondsenwerving. Om aan dit voornemen gestalte te geven zijn eind 2010, net als de twee voorgaande jaren, 2300 kerken en gemeenten aangeschreven met het verzoek om Wycliffe op het collecterooster op te nemen of een gift over te maken. Bij deze brief is een bijlage met een projectvoorstel meegestuurd. Deze acties lijken vruchten af te werpen. De inkomsten afkomstig van kerken (en niet bestemd voor veldmedewerkers) namen in 2010 toe tot bijna € 69.500 (2009: € 61.000). In 2010 is een voorzichtige start gemaakt met het benaderen van middelbare scholen, met het oog op het geven van presentaties en het werven van fondsen. Dit heeft zich nog niet vertaald in een toename van de inkomsten afkomstig van scholen. Gebarentaal In 2007 heeft een groep dove en gebarentaalvaardige mensen het initiatief genomen om te praten over de mogelijkheid van een Bijbelvertaling in de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Dit is uitgegroeid tot een werkgroep met als doel de Bijbel in de NGT te vertalen. In november 2010 is Stichting Bijbel NGT officieel opgericht. Van meet af aan was duidelijk dat deze groep dit project niet zonder medewerking van andere partners zou kunnen voltooien. De stichting heeft contact met Geoffrey Hunt, coördinator gebarentalen binnen SIL International, een van de belangrijkste partners van WBN. WBN ondersteunt het werk van de stichting, ondermeer door vergaderruimte beschikbaar te stellen en ondersteuning op administratief terrein. Er wordt gewerkt aan een formeel partnerschap. Klachtenprocedure Klachten zijn voor WBN een waardevolle bron van informatie met betrekking tot de kwaliteit van het functioneren en het beeld dat de buitenwereld van het functioneren van de organisatie heeft. De klager mag verwachten dat de organisatie de voortgang van de afhandeling van klachten bewaakt. Bij de behandeling van klachten is het van belang dit de betreffende persoon ook als zodanig te laten ervaren. In 2010 zijn er zes klachten geregistreerd en afgehandeld. Vier klachten hadden betrekking op (de frequentie van) het toesturen van post. Dit is overeenkomstig de wens van de betrokken donateurs aangepast. Twee klachten waren een reactie op een telemarketingactie. Zij zullen in de toekomst niet meer telefonisch benaderd worden. Christelijk Charitatief Peil WBN participeerde in 2010 voor de twee keer in het Christelijk Charitatief Peil, een onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor chris-telijke goede doelen. Omdat de manier van meten is aangepast, is de bekendheid niet vergelijkbaar met 2009. Wat waardering betreft had WBN met een 8,0 de hoogste score van de deelnemende organisaties. Partnerorganisaties In Nederland en op het veld werkt WBN met vele organisaties samen. In bijlage 4 staat hiervan een overzicht.

26

3. Beleid 3.1 Kengetallen

Bestedingspercentage Totaal van de bestedingen uitgedrukt als percentage van het totaal van de baten Percentage kosten fondsenverwing Kosten van eigen fondsenwerving uitgedrukt als percentage van de baten uit eigen fondsenwerving

2010 %

2009 %

88,5

86,9

6,9

6,4

3.2 Beleid kosten en methoden fondsenwerving De doelstelling is om een zo groot mogelijk deel van de beschikbare financiën ten goede te laten komen aan het doel en de missie van WBN. Uitgangspunt hierbij is de norm gesteld door het CBF dat over een periode van drie jaar de kosten voor fondsenwerving niet meer dan het gemiddelde van 25 procent van de baten uit eigen fondsenwerving bedragen. Omdat dit een vrij ruim gegeven is, is het streven van WBN om onder de grens van 10 procent kosten fondsenwerving te blijven. 3.3 Beleid reserves en fondsen WBN streeft naar een continuïteitsreserve van minimaal 50 procent van de begroting kantoorexploitatie om in geval van calamiteiten de voortgang van het werk van WBN te waarborgen. Daarnaast is er een noodondersteuningsreserve van minimaal € 150.000 voor onvoorziene tekorten bij veldmedewerkers. 3.4 Beleggingsbeleid De liquide middelen van WBN mogen uitsluitend op rentegevende rekeningen, spaarrekeningen of deposito’s bij eersteklas financiële Nederlandse instellingen worden gezet, teneinde extra gelden te verwerven. 3.5 Vrijwilligersbeleid Vrijwilligers vervullen binnen WBN een belangrijke rol. De waardering voor de bijdrage van vrijwilligers komt op de volgende manieren tot uitdrukking: vrijwilligers kunnen hun reiskosten declareren, vaste vrijwilligers krijgen een eindejaarscadeau, vrijwilligers die minimaal een dag per week op het kantoor werken worden beschouwd als onderdeel van het kantoorteam en hebben jaarlijks een functioneringsgesprek met hun leidinggevende. In het meerjarenbeleidsplan staat het herzien en aanvullen van het vrijwilligersbeleid gepland voor medio 2011. 3.6 Communicatiebeleid WBN onderscheidt bij de communicatie met belanghebbenden vier verschillende categorieën: a. Veldmedewerkers, inclusief hun achterban (thuisfrontcomités en familie). b. Donateurs, te verdelen in particulieren, kerken, scholen, bedrijven, stichtingen en fondsen. c. Organisaties in Nederland waarmee WBN een samenwerkingsovereenkomst heeft. d. Partnerorganisaties in diverse landen aan wie wij leden of fondsen ter beschikking stellen met het oog op het realiseren van onze doelstelling. In de Verantwoordingsverklaring (Bijlage 1) wordt het communicatiebeleid ten aanzien van deze categorieën nader uitgewerkt.

27

3.7 Beleid voor 2011 Ook voor 2011 zijn er ambitieuze plannen. Naar verwachting zal het personeelstekort op de afdeling Personeelszaken medio 2011 zijn opgeheven. WBN verwacht verder een nettogroei van het aantal veldmedewerkers en een verdergaande professionalisering van de afdelingen. Wat betreft fondsenwerving: WBN streeft naar een verdere groei van de inkomsten door meer naamsbekendheid bij een gelijkblijvend niveau van fondsenwervende activiteiten. Tegelijkertijd zal het aantal Wycliffe Nieuws-lezers verder toenemen. WBN verwacht dat ook het aantal donateurs weer licht zal stijgen. In 2011 wordt de afdeling PR en communicatie uitgebreid, wat zal leiden tot meer activiteiten richting kerken, jongeren en scholen. De vernieuwde website zal daar een duidelijke rol in spelen. Het beleid ten aanzien van grote gevers zal in 2011 vorm krijgen en activiteiten op dit gebied zullen bijdragen aan ondersteuning van meer projecten.

28

FINANCIEEL JAARVERSLAG 2010 In dit jaarverslag is een verkorte versie van de jaarrekening opgenomen. De volledige versie van de jaarrekening kunt u opvragen bij het kantoor van Wycliffe Bijbelvertalers Nederland of downloaden van internet.

Balans per 31 december (na resultaatbestemming) ACTIVA

31-12-2010 €

31-12-2009 €

Vaste activa Materiële vaste activa Inventaris

9.866

2.861

3.420

10.743

57.261

219.231

Liquide middelen

1.732.356

1.360.422

Totaal activa

1.802.903

1.593.257

Vlottende activa Voorraden

Vorderingen

29

PASSIVA

31-12-2010 €

31-12-2009 €

Reserves en fondsen Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves

445.936 159.866

304.000 175.025

605.802

479.025

Fondsen Bestemmingsfondsen

353.418

366.763

Kortlopende schulden Projectverplichtingen Te betalen aan medewerkers Belastingen en sociale lasten Overige kortlopende schulden

105.652 627.209 10.380 100.442

67.475 608.307 5.310 66.377

843.683

747.469

1.802.903

1.593.257

Totaal passiva

30

Staat van baten en lasten Realisatie 2010 €

Realisatie 2009

Begroting 2010

€

€

BATEN Eigen fondsenwerving Subsidies van overheden Overige baten

4.153.181 147.666 9.740

3.868.000 250.000 11.200

3.590.456 204.075 38.022

Totaal baten

4.310.587

4.129.200

3.832.553

3.815.657

3.752.180

3.330.748

287.430

275.660

231.585

94.068

101.360

88.706

4.197.155

4.129.200

3.651.039

Resultaat

113.432

-

181.514

Mutatie bestemmingsfondsen

-13.345

-

171294

Overschot

126.777

-

10.220

LASTEN Doelstelling Besteed aan de doelstelling Kosten werving baten Kosten eigen fondsenwerving Beheer en administratie Kosten van beheer en administratie

Totaal lasten

31

Resultaatbestemming Realisatie 2010

Realisatie 2009

€

€

Resultaatbestemming reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves

141.936 -15.159

69.000 -58.780

126.777

10.220

Bestemmingsfondsen

-13.345

171.294

Totaal resultaatbestemming

113.432

181.514

Resultaatbestemming fondsen

32

Overzicht lastenverdeling

Lasten

doelstelling

eigen fondsenwerving

beheer en administratie

Totaal 2010

Begroot 2010

Totaal 2009

€

€

€

€

€

€

Bijdragen Publiciteit Personeelskosten Reiskosten Afschrijvingen Huisvestingskosten Kantoorkosten Algemene kosten

3.468.996 64.454 192.199 11.401 1.239 21.822 17.923 37.623

193.361 64.066 3.800 413 7.274 5.975 12.541

Totaal lasten

3.815.657

287.430

64.066 3.800 413 7.274 5.975 12.540

3.468.996 257.815 320.331 19.001 2.065 36.370 29.873 62.704

3.390.000 232.400 356.000 18.000 6.500 35.800 33.500 57.000

3.017.002 190.505 292.808 11.840 6.080 37.238 29.350 66.216

94.068

4.197.155

4.129.200

3.651.039

-

Doelbestedingspercentage van de baten: Bestedingen aan doelstellingen / totale baten

88,5%

90,9%

86,9%

Doelbestedingspercentage van de lasten: Bestedingen aan doelstellingen / totale lasten

90,9%

90,7%

91,2%

6,9%

7,1%

6,4%

Fondsenwervingspercentage: Kosten eigen fondsenwerving / baten eigen fondsenwerving

33

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de geldmiddelen die gedurende het verslagjaar beschikbaar zijn gekomen en in het benutten van die geldmiddelen in hetzelfde verslagjaar. 2010 €

2009 €

Kasstroom uit activiteiten Totaal baten Totaal lasten

4.310.587 4.197.155

3.832.553 3.651.039

Resultaat Afschrijvingen

113.432 2.065

181.514 6.080

Cash-flow

115.497

187.594

Mutaties in: Voorraden Vorderingen Projectverplichtingen Te betalen aan medewerkers Belastingen en sociale lasten Overige kortlopende schulden

7.323 161.970 38.177 18.902 5.070 34.065

2.165 -60.835 37.475 48.638 -1.417 -16.145

265.507

9.881

381.004

197.475

-9.070

-1.721

371.934

195.754

Saldo liquide middelen begin Totale kasstroom

1.360.422 371.934

1.164.668 195.754

Saldo liquide middelen eind

1.732.356

1.360.422

Totaal kasstroom uit activiteiten

Kasstroom uit investeringen Investeringen in materiële vaste activa

Totale kasstroom

34

35

Bijlage 1: Verantwoordingsverklaring WBN Deze verantwoordingsverklaring bevat – conform de criteria voor het CBFkeurmerk – een overzicht van de manier waarop onderstaande principes binnen de organisatie van WBN uitgewerkt zijn: • Binnen de instelling dient de functie ‘toezicht houden’(vaststellen of goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden van het ‘besturen’ en dan wel van de ‘uitvoering’. • De instelling dient continu te werken aan een optimale besteding van de middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling. • De instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten. 1. Rollen bestuur, directie en algemene ledenvergadering WBN werkt volgens een bestuur-directiemodel, waarbij ledenvergadering een toezichthoudende rol vervult.

de

algemene

Het bestuur van WBN heeft gekozen voor ‘besturen op hoofdlijnen’ waarbij de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van bestuur en directie zijn vastgelegd. Dit betekent in de praktijk dat de directie zich bezighoudt met het voorbereiden en uitvoeren van beleid. De rol van het bestuur ligt daarmee grotendeels op het vlak van het vaststellen van beleid, begroting, jaarplannen en meerjarenplan, en het toezicht houden op de uitvoering van het vastgestelde beleid. Het bestuur legt zijn jaarverslag ter beoordeling voor aan de algemene ledenvergadering. Algemene ledenvergadering Minimaal een keer per jaar wordt er een algemene ledenvergadering (ALV) gehouden. Op deze vergadering worden de jaarrekening en het jaarverslag gepresenteerd en legt het bestuur verantwoording af aan de ALV. De verslagen en het gevoerde beleid worden door de ALV besproken en goedgekeurd. Daarnaast heeft de ALV nog een aantal incidentele taken zoals beschreven in de statuten van de vereniging. Bestuur Het bestuur vergadert regelmatig in aanwezigheid van de directeur. De leden en geassocieerde leden van de vereniging worden door middel van een zogenaamd ‘BestuursBericht’ geïnformeerd over de belangrijkste zaken die op een bestuursvergadering behandeld worden. Het bestuur legt ieder jaar in het jaarverslag verantwoording af over beleid en uitvoering. Het bestuur heeft een deel van zijn statutaire taken gemandateerd aan de directeur die verantwoording schuldig is aan het bestuur. Samenstelling, taken en bevoegdheden, werkwijze en verantwoording van het bestuur zijn vastgelegd in het Bestuursreglement. Het bestuur draagt zorg voor een jaarlijkse (zelf)evaluatie van zijn eigen functioneren, zowel onderling als ten opzichte van de directie, op de laatste vergadering van elk kalenderjaar. De uitkomsten van de evaluatie en de daaruit voortkomende afspraken worden schriftelijk vastgelegd. Directeur De directeur is verantwoordelijk voor de beleidsvoorbereiding en de uitvoering van de plannen van de vereniging, en is belast met de dagelijkse leiding van de vereniging. Over de plannen en activiteiten van de vereniging voert hij overleg met het bestuur. De bevoegdheden, verantwoordelijkheden en taken van de directeur zijn omschreven in het Directiereglement.

36

Het bestuur van de vereniging heeft aan de directeur de volgende bevoegdheden gemandateerd, waarbij het door het bestuur vastgestelde beleid bepalend is: a) Het vertegenwoordigen van WBN. b) Het nemen van besluiten inzake het aannemen van leden en geassocieerde leden, het verlenen van toestemming tot vertrek en het honoreren van aanvragen tot pensionering. De directeur rapporteert hierover viermaandelijks aan het bestuur. Wanneer de directeur meent dat er goede gronden zijn om bij deze besluiten af te wijken van de daarvoor vastgestelde criteria, laat hij de besluitvorming over aan het bestuur. c) Het aangaan van financiële verplichtingen/aangaan van overeenkomsten. De directeur is bevoegd tot het aangaan van overeenkomsten mits het binnen de goedgekeurde begroting gefinancierd kan worden. Indien de begroting niet de ruimte biedt voor het aangaan van de overeenkomst, dan wordt de beslissing voorgelegd aan het bestuur. d) Het aangaan en beëindigen van arbeidsovereenkomsten. e) Het doen van betalingen tot € 150.000. Bij een hoger bedrag is toestemming nodig van de penningmeester van het bestuur. Een delegatie uit het bestuur voert jaarlijks een functioneringsgesprek met de directeur. De uitkomsten hiervan worden besproken door het bestuur. Van het functioneringsgesprek en van de bespreking wordt een verslag opgemaakt dat door of namens het bestuur wordt gearchiveerd. 2. Financiële strategie In dit onderdeel wordt omschreven hoe wordt omgegaan met de aan WBN beschikbaar gestelde financiële middelen. Daarnaast wordt aangegeven wat de randvoorwaarden zijn om te voorkomen dat WBN door onverwachte tegenvallers in financiële problemen geraakt. Doelstelling is om een zo groot mogelijk deel van de beschikbare financiën ten goede te laten komen aan het doel en de missie van WBN. Uitgangspunt hierbij is de norm gesteld door het CBF dat over een periode van drie jaar de kosten voor fondsenwerving niet meer dan het gemiddelde van 25 procent van de baten uit eigen fondsenwerving bedragen. Omdat dit een vrij ruim gegeven is, is het streven van WBN om onder de grens van 10 procent kosten fondsenwerving te blijven. De navolgende bepalingen zijn noodzakelijk om bij calamiteiten de voortgang van het werk van WBN te waarborgen: a) Er dient een continuïteitsreserve aangehouden te worden van minimaal 50 procent van de begroting kantoorexploitatie. b) In het Noodondersteuningsreserve bevindt zich minimaal € 150.000 voor onvoorziene tekorten bij veldmedewerkers. Bovenstaande doelstellingen en bepalingen liggen ten grondslag aan de jaarlijkse begroting. Uit het bovenstaande volgt dat WBN over liquide middelen beschikt. Deze liquide middelen mogen uitsluitend op rentegevende rekeningen, spaarrekeningen of deposito’s bij eersteklas financiële Nederlandse instellingen worden gezet, teneinde extra gelden te verwerven. 3. Interne vastlegging verantwoordelijkheid inzake besteding van de middelen Het kader voor de besteding van de middelen wordt bepaald door de begroting. Binnen de begroting is de directeur gemandateerd om de noodzakelijke betalingen te doen met inachtneming van het onder 1 genoemde maximumbedrag. Voor algemene uitgaven die niet direct aan afdelingen

37

gerelateerd zijn is de directeur direct verantwoordelijk. Voor uitgaven die aan afdelingen zijn gerelateerd, kunnen de afdelingshoofden gemandateerd worden door de directeur. Een dreigende overschrijding van de jaarbegroting van een afdeling wordt door het hoofd van de betreffende afdeling gemeld aan de directeur. Een dreigende overschrijding van de kantoorbegroting wordt door de directeur schriftelijk gemeld aan de penningmeester van het bestuur met kopie aan de voorzitter en vice-voorzitter. Bij ontvangst van een nota is het afdelingshoofd verantwoordelijk voor fiattering. De nota gaat vervolgens naar de financiële administratie voor betaling en verwerking in de boekhouding. De betaling wordt door de financieel medewerker op de afdeling financiën voorbereid en ter fiattering voorgelegd aan de directeur. De directeur – of bij diens afwezigheid zijn door het bestuur aangewezen vervanger – beoordeelt of de nota uitbetaald mag worden en geeft al dan niet opdracht tot uitbetaling. Bestedingen worden in het financiële systeem per project/veldmedewerker geregistreerd. Maandelijks wordt een financieel rapport opgemaakt door de afdeling financiën, waarin de inkomsten en uitgaven met de begroting worden vergeleken. Dit rapport gaat naar de afdelingshoofden en de directeur. Op deze manier evalueert het management of bestedingen in lijn zijn met de doelstellingen van WBN en de begroting. Bij afwijkingen wordt de verantwoordelijke hierover bevraagd. De directie rapporteert hierover viermaandelijks aan het bestuur. Binnen WBN is de functiescheiding van betalen/klaarzetten (afdeling administratie), fiatteren/versturen (directeur of aangewezen vervanger buiten de afdeling administratie) en beheer van bevoegdheden (afdeling personeelszaken) gerealiseerd met inlogpasjes behorend bij het offline pakket van de huisbankier. 4. Informatievoorziening De directeur voorziet het bestuur – gevraagd en ongevraagd, en tijdig – van alle informatie die nodig is voor een goede taakvervulling door het bestuur. De directeur rapporteert in ieder geval viermaandelijks over de gang van zaken met betrekking tot de uitvoering van het jaarplan, inclusief de financiële cijfers voor deze periode. De directeur is verantwoordelijk voor het maken van een jaarverslag en een jaarrekening als jaarlijkse rapportage aan de algemene ledenvergadering van de vereniging en aan externe contacten. 5. Werving van nieuwe bestuursleden Het bestuur bestaat uit minimaal 5 personen en maximaal 11 personen. Bij de werving en selectie van kandidaat-bestuursleden wordt gewerkt met de volgende profielschets: • Van bestuursleden wordt verwacht dat zij: – de statutaire doelstelling en christelijke leerstellige grondslag van WBN onderschrijven; – affiniteit hebben met Wycliffe en de doelstelling Visie 2025; – zich gemakkelijk bewegen op interkerkelijk vlak en een attitude hebben die past bij interkerkelijk samenwerken; – een actieve rol spelen (bijwonen van bestuursen ledenvergaderingen, commissies, bezoeken veldmedewerkers op verlof etc.). • Samenstelling evenwichtig verdeeld over een groot gedeelte van de volgende eigenschappen: – Wycliffe en/of SIL veldervaring; – kennis op het terrein internationale ontwikkelingssamenwerking; – kennis op het terrein van marketing communicatie en fondswerving; – bestuurs- en strategische ervaring; – ervaring binnen kerkelijke en interkerkelijke organisaties;

38

financiële, juridische en bedrijfskundige ervaring en inzicht in HRzaken; – ervaring binnen een peer-organisatie, netwerk; – kennis van de theologie en Bijbelwetenschappen; – kennis van de vertaalkundige wereld; – evenwichtige verdeling naar geslacht, leeftijd, kerkelijke achtergrond. De leden van de vereniging en de leden van het bestuur hebben te allen tijde de mogelijkheid kandidaat-bestuursleden onder de aandacht van het bestuur te brengen. Bestuursleden worden door de leden van de vereniging benoemd. –

6. Omgang met belanghebbenden WBN onderkent de volgende groepen belanghebbenden: a) Veldmedewerkers, inclusief hun achterban (thuisfrontcomités en familie). b) Donateurs, te verdelen in particulieren, kerken, scholen, bedrijven, stichtingen en fondsen. c) Organisaties in Nederland waarmee WBN een samenwerkingsovereenkomst heeft. d) Partnerorganisaties in diverse landen aan wie wij veldmedewerkers of fondsen ter beschikking stellen met het oog op het realiseren van onze doelstelling. WBN hecht waarde aan een transparante opstelling richting deze belanghebbenden, waarbij misleiding en onwaarheden in de communicatie niet geoorloofd zijn. Om dit organisatorisch te kunnen waarborgen hecht WBN aan het behouden van het CBF-keurmerk. WBN communiceert via haar website en via het jaarverslag met alle bovengenoemde groepen belanghebbenden. Op de volgende specifieke wijzen wordt met belanghebbenden gecommuniceerd: Leden/Veldmedewerkers en hun achterban Na elke bestuursvergadering worden de leden/veldmedewerkers door middel van een ‘BestuursBericht’ geïnformeerd over de inhoud van de vergadering. Tweemaandelijks krijgen de leden een kantoornieuwsbrief met informatie over relevante ontwikkelingen binnen WBN. Minimaal eenmaal per jaar is er een algemene ledenvergadering waarvoor leden en geassocieerde leden worden uitgenodigd. Eens per jaar wordt er een dag voor ouders van leden georganiseerd. Leden rapporteren zelf met een driemaandelijkse nieuwsbrief naar hun achterban over de voortgang in hun werk. Donateurs Donateurs ontvangen driemaandelijks Wycliffe Nieuws met daarin achtergrondverhalen over het werk van de organisatie. Maandelijks wordt er een gebedspublicatie verstuurd met relevante gebedspunten. Donateurs en organisaties die een speciaal project steunen waarbij sprake is van een contract, krijgen minimaal eens per jaar informatie over het project via een activiteitenrapport. Organisaties met een samenwerkingsovereenkomst Voor organisaties met een samenwerkingsovereenkomst geldt dat er minimaal jaarlijks gerapporteerd wordt over het project en/of de veldmedewerker. Partnerorganisaties in andere landen Met alle partners zijn afspraken vastgelegd in een samenwerkingscontract. Hierin staat precies beschreven wat de rechten en plichten zijn van zowel WBN als de partner. Met deze partners wordt regelmatig gecommuniceerd via de

39

verantwoordelijke projectenmedewerker van WBN. halfjaarlijks aan WBN over de projectvoortgang.

De

partner

rapporteert

Eventuele klachten worden behandeld conform een door het bestuur vastgestelde procedure. Jaarlijks wordt een overzicht van het klachtenregister ter bespreking bij de vergaderstukken van het bestuur gevoegd. Belanghebbenden kunnen via het contactformulier op de website ideeën, opmerkingen en wensen aan de organisatie doorgeven. Vastgesteld door het bestuur op 11 mei 2011

40

Bijlage 2: Bestuurssamenstelling per 31 december 2010

Lid Dhr. drs. H. Bezemer MBA (vice-voorzitter)

Dhr. dr. A. Boer, arts

Mw. drs. M. den Boer-Neele

Dhr. mr. Th. Geurts (penningmeester)

Dhr. C. Janse

Dhr. dr. ir. K. van der Mast (voorzitter) Dhr. drs. J. Stroo (vertegenwoordiger veldmedewerkers) Dhr. ir. J. de Weerd NLPMaster (IEP) (secretaris)

Beroep/ nevenfuncties directievoorzitter Rabobank Oosterschelde (tot 1 april 2011), bestuurslid Kamer van Koophandel Midden-Nederland, bestuurslid Business Platform Woord en Daad, bestuurslid Ontwikkelingsorganisatie PSI, penningmeester volleybalvereniging DV lid raad van bestuur van het College voor zorgverzekeringen (CVZ), lid Gezondheidsraad, lid Nederlandse Vereniging voor Technology Assessment in de Gezondheidszorg, lid Health Technology Assessment International, lid Maatschappelijke Adviesraad NIVEL, voorzitter Commissie Gezondheidszorgonderzoek van ZonMw Voorzitter kerkenraad en pastoraal ouderling PKNgemeente in Amersfoort, lid moderamen algemene kerkenraad PGA, adviseur Juristenvereniging Pro Vita, oud-directeur VBOK lid bestuur/directeur gerechtshof Amsterdam, lid bestuur stichting sociaal- en hulpfonds voor de nog niet geboren mens, diverse rechtspraakfuncties binnen pc onderwijs gepensioneerd voorlichter/bureausecretaris ZGG, lid moderamen kerkenraad gereformeerde gemeente Moerkapelle, lid Olindo (overlegorgaan Indonesische literatuur) partner consultancy company: Solveigh Corporate Development associate director en coördinator projectfinanciering SIL North Eurasia Group senior innovatie-adviseur/projectleider, professioneel coach, voorzitter ConPas

Aanvang eerste termijn 2006

Aanvang huidige termijn 2008

2009

2009

2011

2009

2009

2011

2007

2009

2013

Aftredend 2012

Formatted: Font: 10 pt, English (U.S.)

2009

2009

2011

2005

2007

2011

2009

2009

2011

2005

2009

2013

41

Bijlage 3: Staf en vrijwilligers kantoor Kantoormedewerkers

Vaste vrijwilligers

Directeur Dhr. A. van Grootheest

Dr. G. Bénit Mevr. E. Bikker Dhr. C. en mevr. M. den Boer Mevr. M. v.d. Bovenkamp

Nederlandse Sollicitatie Commissie Mevr. S. Bijl Mevr. M. Fast Dhr. H. Moet

Mevr. E. Bruijnes Mevr. M. Buisman Mevr. F. Carriere Dhr. T. Cornelis Mevr. C. Frieke Mevr. T. Groot Dhr. G. Hofstra Mevr. M. Janse Mevr. H.J. Klijnsma Dhr. K. Kuijpers Dhr. M. Maliepaard Mevr. Oudenallen Dhr. H. de Regt Mevr. L. Ritsema Ds. C. Snoei Dr. G.J. van der Struys Dhr. E. Vis Mevr. A. Voortman Dhr. C.J. Wijnveen Dhr. L. en mevr. D. Zandbergen

Dhr. Tj. Nap (voorzitter) Dhr. K. Pol Mevr. L. Polman

Secretariaat Mevr. N. Niemeijer Mevr. M. Regterschot Personeelszaken Mevr. A. van Bergen Mevr. M. Fast Mevr. J. Hara Mevr. E. Kouwenhoven Dhr. F. Niemeijer Mevr. T. Schuurman Dhr. H. Zwart Financiën Mevr. E. Hofstra Dhr. A. van Kranenburg Mevr. N. de Lange Computerondersteuning Dhr. C. Nieuwenhuize Dhr. P. Noppers Projecten Dhr. F.J. Davelaar Mevr. D. Lodewijks Mevr. G. van Schothorst

ISCA Mevr. D. Hoddenbagh Notulist bestuur Helma Rem

PR en communicatie Mevr. G. Bikker Mevr. M. Regterschot

Alle vrijwilligers parttime. Deel kantoormedewerkers parttime. Stand van zaken per 31 december 2010.

42

Bijlage 4: Partnerorganisaties Samenwerking met andere organisaties is voor WBN van groot belang. Hieronder worden een aantal vormen van samenwerking beschreven. Prisma WBN is lid van Prisma, een vereniging van christelijke ontwikkelingsorganisaties. Via Prisma is WBN deelnemer in de ICCO-alliantie op het gebied van onderwijs. Hierdoor kan WBN een aantal projecten in Ghana, DRC (Congo), Kenia en Ethiopië versterken en de samenwerking tussen de verschillende organisaties in deze landen vormgeven. Vanwege dit samenwerkingsverband kan WBN aanspraak maken op subsidie van de Nederlandse overheid (MFS1 en MFS2). Voor WBN is de toegevoegde waarde van deze vormen van samenwerking bovendien de mogelijkheid om van (de ‘best practices’ van) andere organisaties te leren en kwaliteit en efficiëncy te verhogen. NRZ en EZA Wat zending betreft zijn er, binnen Nederland maar ook wereldwijd, talrijke organisaties actief. WBN vindt het belangrijk om te weten wat er op het gebied van zending speelt, om ervaringen te delen en waar mogelijk een bijdrage te leveren aan bezinning. WBN is daarom al jaren lid van twee overkoepelende zendingsorganisaties: de Nederlandse Zendingsraad (NZR) en de Evangelische Zendingsalliantie (EZA). Er is sprake van toenemende samenwerking tussen deze twee koepelorganisaties, maar ook tussen de aangesloten organisaties. Zendingsorganisaties WBN heeft met diverse zendingsorganisaties afspraken over gezamenlijke uitzendingen. Veelal houdt dit in dat deze zendingsorganisaties zich (voor een bepaalde periode) garant stellen voor (een deel van) de financiële ondersteuning van een uit te zenden veldwerker. Organisaties waarmee dergelijke gezamenlijke uitzendingen zijn geregeld zijn Deputaten Zending der Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland, De Verre Naasten, de Gereformeerde Zendingsbond en Zending der Gereformeerde Gemeenten. Financiële partners WBN heeft een financiële relatie met onder andere Kerk in Actie en Stichting Urco. De door hen beschikbaar gestelde fondsen worden gebruikt voor het financieren van projecten en de exploitatie van het kantoor in Driebergen. Media Het werk van Wycliffe krijgt regelmatig aandacht via een radio- of tv-reportage van EO-Metterdaad, Groot Nieuws Radio of Zendtijd voor de Kerken. In geval van EO-Metterdaad is hieraan meestal een financiële actie gekoppeld. Overige Nederland Verder onderhouden we goede relaties met het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG), Oikonomos, Operatie Mobilisatie, Mission Aviation Fellowship, Trans World Radio Nederland en diverse andere verwante organisaties, onder andere door regelmatig overleg op managementniveau. Met de stichting Bijbel in de Nederlandse Gebarentaal wordt gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst. Deze zal medio 2011 effectief worden. Buitenlandse partners Ook buiten Nederland staat WBN in contact met diverse organisaties. In het geval van United Bible Societies (de verenigde Bijbelgenootschappen waarbij ook het NBG aangesloten is) gaat het om samenwerking en wederzijdse ondersteuning.

43

WBN is partner op het gebied van projectuitvoering van Bible Translation and Literacy (BTL) in Kenia, Association Congolaise Traduction Bible Alpha (ACOTBASUBO) in de DRC (Congo), het Ghanian Institute for Linguistics, Literacy and Bible Translation (GILLBT) in Ghana en het Institute for Bible Translation (IBT) in Rusland. WBN zorgt hierbij voor de financiële middelen. Waar nodig maakt capaciteitsopbouw onderdeel uit van de samenwerking. De samenwerking met de Seed Company, SIL International en diverse Wycliffeorganisaties in andere landen heeft gezamenlijke uitvoering als basis met als hoofdactiviteit de inzet van Nederlandse veldmedewerkers die door WBN zijn uitgezonden naar deze organisaties, met daarnaast projectfinanciering. De relatie met het International Orality Netwerk houdt in dat we gezamenlijk zoeken naar mogelijkheden om het gebruik van niet-geschreven materialen binnen de Wycliffe-familie te bevorderen en dit bekend te maken bij de achterban.

44