Jaarverslag 2015 Drugpunt SMAK Aalter en Knesselare
.
Voorwoord 2015 was min of meer een stabiel jaar voor Drugpunt SMAK. Met de veranderde personeelsbezetting van 1VTE naar 2x ½ VTE was het enerzijds de opdracht van de nieuwe drugpreventiewerker om zich zo vlot mogelijk in te werken en anderzijds de opdracht van de twee drugpreventiewerkers om op een constructieve manier te leren samenwerken. Daarnaast was het ook een uitdaging om in het Lokaal Overleg Middelengebruik Aalter/Knesselare, een samensmelting van het Lokaal Drugoverleg met het Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning, naast het thema genotsmiddelen ook aandacht te hebben voor opvoedingsondersteuning in het algemeen. Ten slotte bleef de 6de staatshervorming, waarbij o.a. beslist werd dat persoonsgebonden bevoegdheden niet langer door de provincie zullen uitgeoefend worden, voor onzekerheid zorgen bij de verschillende Drugpunten. Hoe Drugpunt er in 2017 zal uitzien is nog steeds onduidelijk. Bijkomend zal ook het ontslag van An Schelpe van het Provinciaal Steunpunt Lokaal Overleg en Vroeginterventie een invloed hebben op de Drugpuntsamenwerking. An kreeg de kans om aan de slag te gaan als preventieadviseur psychosociaal welzijn bij de Vlaamse overheid en heeft die dan ook gegrepen. Zij wordt vervangen door Liefke De Witte. 2015 was ook het jaar waarin er bij Drugpunt SMAK aandacht werd besteed aan het versterken van de vaardigheden van de intermediairs. Zo werden er o.a. een aantal trainingen motiverende gespreksvoering georganiseerd. Motiverende gespreksvoering (MG) is een gespreksstijl die mensen aanzet tot gedragsverandering door op een ongedwongen manier de sterktes van de cliënten uit te lokken. MG is tevens de gespreksstijl die door de drugpreventiemedewerkers gehanteerd wordt in de vroeginterventiebegeleidingen. We merkten dat heel wat intermediairs geïnteresseerd waren in en tevreden waren over deze opleiding. We zullen deze training dan ook verder blijven aanbieden en promoten. Dit jaarverslag vermeldt alle activiteiten en campagnes die Drugpunt SMAK, preventiedienst heeft verwezenlijkt tijdens het jaar 2015. In september 2014 keurde de Provincieraad een nieuw reglement goed dat de subsidiëring van Drugpunt regelt. Nieuw binnen het reglement is dat de subsidiëring per kalenderjaar gebeurt. De Provincie verwacht eveneens dat er jaarlijks een rapport komt van de werking, gebaseerd op eenduidige registratie van alle Drugpunten, via het kwaliteitszorgsysteem dat werd uitgewerkt door het Provinciaal Steunpunt Lokaal Overleg en Vroeginterventie. Dit jaarverslag wordt onderverdeeld in drie grote luiken. In eerste instantie gaan we dieper in op de organisatie, met name Drugpunt SMAK, preventiedienst. Vervolgens wordt het luik preventie uitvoerig besproken. Ten slotte wordt er ook dieper ingegaan op het luik vroeginterventie.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
2
INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave ...................................................................................................................... 3 Contact .................................................................................................................................. 3 Organisatie ............................................................................................................................ 4 Preventie: de bevolking verantwoord en kritisch leren omgaan met genotsmiddelen ............. 7 Vroeginterventie: begeleiding bieden bij jongeren en hun omgeving met beginnende probleemvorming m.b.t. genotsmiddelen en doorverwijzing indien nodig..............................15
CONTACT
DRUGPUNT SMAK PREVENTIEWERKERS
E-MAIL
Joachim De Paepe Jasmien Vandorpe
[email protected]
KANTOORADRES
WEBSITE
Europalaan 22 9880 Aalter
www.drugpunt.be/smak
CORRESPONDENTIEADRES
TELEFOONNUMMERS
Europalaan 22 9880 Aalter Maldegemseweg 3 9910 Knesselare
09 325 22 89, 0473 45 11 01 0499 77 09 66
FACEBOOK
TWITTER
Drugpunt SMAK
@drugpunt
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
3
ORGANISATIE MISSIE EN VISIE Drugpunt wil problemen door druggebruik helpen voorkomen. Als laagdrempelige dienst werkt Drugpunt lokaal op een kwaliteitsvolle manier aan twee belangrijke strategische doelstellingen: preventie en vroeginterventie.
Drugpunt streeft naar maximale afstemming, samenwerking met en ondersteuning van alle betrokken lokale organisaties en actoren. Drugpunt brengt daarom mensen samen in het lokaal drugoverleg.
Via preventie wil Drugpunt de bevolking verantwoord en kritisch leren omgaan met genotsmiddelen. Dit gebeurt via het informeren, sensibiliseren en specifieke doelgroepen meer vaardigheden en weerbaarheid laten ontwikkelen. Daarnaast werkt Drugpunt ook naar intermediairs via het geven van vorming of door hen bij te staan in het ontwikkelen van een drugbeleid.
De visie gaat uit van een brede invulling van het begrip "drugs", waaronder zowel legale als illegale genotsmiddelen verstaan worden. Ook aan aanverwante fenomenen als gokken en gamen wordt aandacht besteed.
Via vroeginterventie wil Drugpunt begeleiding aanbieden aan beginnende gebruikers met bijzondere aandacht voor de vertrouwelijkheid.
De verschillende Drugpreventiediensten nemen actief deel aan de provinciale ondersteuningsstructuur die in opdracht van het Oost-Vlaamse provinciebestuur werd opgezet. Deze ondersteuning wordt georganiseerd door het Provinciaal Steunpunt voor Lokaal Overleg en Vroeginterventie.
ORGANIGRAM Drugpunt is een intergemeentelijke preventiedienst met Aalter als beherende gemeente en Knesselare als aangesloten gemeente.
Inhoudelijk wordt Drugpunt aangestuurd door een gezamenlijk lokaal overleg middelengebruik. Het beheerscomité bekrachtigt al dan niet de suggesties van het lokaal overleg middelengebruik.
BEHEERSCOMITÉ Het beheerscomité is het centrale beheersorgaan van Drugpunt. Volgende personen zetelen in het beheerscomité: de preventiewerkers: Joachim De Paepe en Jasmien Vandorpe een politiek vertegenwoordiger van elke gemeente: Bieke De Neve (Aalter), Fons De Neve (Knesselare) een ambtenaar van de bevoegde provinciale administratie: Bert Mostien
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
een medewerker van het Provinciaal Steunpunt Lokaal Overleg en Vroeginterventie: An Schelpe de directeur van de cluster zorg van het gemeentebestuur van Aalter: Ineke Poelman de commissaris van PZ Aalter-Knesselare: Peter Ponnet Het beheerscomité kwam in 2015 4 keer samen.
4
PERSONEEL Drugpunt SMAK heeft 1 VTE in dienst. Er zijn 2 drugpreventiewerkers die elk een halftijdse functie opnemen bij Drugpunt SMAK.
HUISVESTING Drugpunt SMAK heeft een vast bureau in het gemeentehuis van Aalter, ingebed in de cel Welzijnszaken, doordat Aalter de beherende gemeente is. In het gemeentehuis van Aalter heeft Drugpunt SMAK een eigen gespreksruimte met infotheek en zijn er nog een aantal andere gespreksruimtes die kunnen gebruikt worden. In het Sociaal Huis van Knesselare is er ook een ruimte voorzien die Drugpunt SMAK kan gebruiken.
DRUGPUNTSAMENWERKING Er is een structurele samenwerking tussen de verschillende Drugpunten in de provincie OostVlaanderen. Deze samenwerking kwam tot stand na de vaststelling dat de verschillende drugpreventiediensten een gelijkaardige visie en werking hadden en er op regelmatige basis teamoverleg plaats vond. Met de Drugpuntsamenwerking willen we komen tot een betere PR, hogere kwaliteit en betere en eenduidige dienstverlening. Daartoe zijn een aantal afspraken gemaakt, waaronder een engagementsverklaring getekend door de beheerders van elk Drugpunt. Op regelmatige basis komen alle Drugpuntmedewerkers samen op een teamvergadering (TiP). Daar worden afspraken in consensus genomen om Drugpunt verder uit te bouwen, casussen besproken, projecten gedeeld... De Drugpunten hebben zich geëngageerd om prioriteit te geven aan deze ondersteuningsstructuur en actief mee te werken. Drugpunt SMAK nam in 2015 10 keer deel aan de teamvergadering met de Drugpuntmedewerkers. Voor de concrete uitwerking van een aantal onderwerpen werden werkgroepen in het leven geroepen. Dit maakt een vlottere werking en meer beperkte werkdruk mogelijk. De teamvergadering maakt jaarlijks een D-plan op waarin de doelstellingen die door de werkgroepen bereikt willen worden,
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
omschreven staan. Zo blijft overzichtelijk en beheersbaar.
het
geheel
Drugpunt SMAK nam deel aan volgende werkgroepen in 2015: - Werkgroep kwaliteit: Deze werkgroep staat in voor het up-to-date houden van het kwaliteitshandboek voor Drugpunt, het kwaliteitsopvolgsysteem verder uitwerken, het begeleiden van de gezamenlijke registratie en het uitwerken van de teamdag. - Werkgroep kwaliteit – verdieping preventie: Deze werkgroep staat stil bij het luik preventie. Dit betekent updaten van de visietekst omtrent preventie, updaten website omtrent preventie,… - Werkgroep vroeginterventie: De werkgroep vroeginterventie bespreekt de vroeginterventiemethodiek in al zijn aspecten. Het afgelopen jaar werd de tevredenheidsbevraging naar (potentiële) doorverwijzers omtrent het vroeginterventieaanbod uitgevoerd en werden de resultaten verwerkt. Daarnaast werd er bekeken om het vroeginterventieaanbod blijvend bekend te maken o.a. via verspreiden van een nieuwsflash.
5
ACTIEPLAN
Als direct gevolg van de samenwerking van de Drugpunten werd een gemeenschappelijk actieplan uitgewerkt om de werking van Drugpunt transparant te maken. De doelstellingen zijn dezelfde voor alle Drugpunten, de acties worden lokaal bepaald. Het actieplan wordt als basis gebruikt voor dit rapport en om het beheerscomité duidelijk te informeren. WERKEN MET I-PLAN
Kwalitatieve drugpreventie wordt planmatig uitgewerkt. Drugpunt maakt daartoe gebruik van het I-plan, een methodiek ontwikkeld door VAD. REGISTRATIE
Om het werk van Drugpunt tastbaar te maken, maakt Drugpunt gebruik van verschillende registratiemethoden. De registratie is gebaseerd op het kwaliteitshandboek, dat op de verschillende actiedomeinen van Drugpunt indicatoren zocht om de werking zichtbaar te maken. Het nieuw provinciaal reglement hecht veel belang aan deze registratie. Preventie wordt geregistreerd in Ginger, een Vlaams online registratieprogramma ontwikkeld en beheerd door VAD. Vroeginterventie wordt geregistreerd via een online registratieprogramma, dat minimale, geanonimiseerde gegevens verzamelt over het vroeginterventieaanbod. Dat registratieprogramma werd ontwikkeld en wordt beheerd door het Provinciaal Steunpunt Lokaal Overleg en Vroeginterventie.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
6
PREVENTIE:
DE BEVOLKING VERANTWOORD EN KRITISCH LEREN OMGAAN MET GENOTSMIDDELEN
DE BEVOLKING HEEFT KENNIS MET BETREKKING TOT GENOTSMIDDELEN EN HET GEBRUIK ERVAN Productinformatie is niet de voornaamste focus van Drugpunt. Het is niet omdat je kennis hebt over genotsmiddelen dat je er ook verstandig mee omgaat. Desalniettemin is een basiskennis zinvol. Op contactmomenten met jongeren en ouders merken we dat die basiskennis niet steeds aanwezig is. Vandaar dat er bij ieder initiatief getoetst wordt naar deze kennis en waar nodig gecorrigeerd wordt. WEBSITE
Een belangrijk instrument hierbij is de website van Drugpunt. In 2015 konden we rekenen op 6.591 unieke bezoekers. Om de website attractief te houden, dienen er regelmatig nieuwe nieuwsberichten op gepost te worden. Drugpunt postte in 2015 14 nieuwsberichten.
SOCIALE MEDIA Het profiel van Drugpunt SMAK op Facebook is veranderd naar een pagina. Zo kunnen personen actuele informatie krijgen over alcohol, tabak, illegale drugs en andere aanverwante thema’s zoals gokken en gamen, maar ook informatie over campagnes. Door het posten van berichten werden 1.319 personen bereikt. Drugpunt probeert ook via Twitter volgers op de hoogte te houden van campagnes, acties en andere relevante informatie.
LOKALE PERS Naast de website wordt er ook gebruik gemaakt van de lokale pers en het lokaal infoblad om informatie over genotsmiddelen of Drugpunt bekend te maken. In 2015 werden over volgende thema’s artikels gepubliceerd op 9.275 exemplaren in TotAalter dat wekelijks verschijnt en op ongeveer 3.400 exemplaren in Netwerk dat maandelijks verschijnt:
De week van de opvoeding Wereldantitabakdag Infosessie rookstop
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
7
De campagne ‘Effe uitblazen’ De campagne ‘Maak jezelf geen blaasjes wijs’ De campagne ‘Ouder worden en alcohol’ Internationale dag tegen drugsverslaving en drugshandel
In 2015 werden 8 artikels gepubliceerd in TotAalter In 2015 werden 5 artikels gepubliceerd in Netwerk In 2015 werden 3 artikels gepubliceerd via de lokale pers
FOLDER Dankzij de Drugpuntsamenwerking werd een mooie drugpuntfolder gemaakt. Deze folder is te verkrijgen in alle openbare diensten van elke gemeente.
INFOTHEEK Drugpunt beschikt eveneens over een goed gedocumenteerde infotheek. Mensen die op zoek zijn naar specifieke informatie kunnen terecht bij Drugpunt. In 2015 kwamen 5 scholieren aankloppen bij Drugpunt voor informatie voor een schooltaak.
INFOSTAND Drugpunt kan een infostand verzorgen op bepaalde evenementen. Daarbij wordt de werking van Drugpunt toegelicht, is er productinformatie voor handen of wordt een bepaalde campagne voorgesteld. De infostand werd in 2015 op 6 plaatsen opgesteld.
De bevolking is gestimuleerd tot een verantwoorde omgang met
genotsmiddelen Dankzij het lokaal drugoverleg kan Drugpunt sensibiliserende campagnes ontwikkelen, die veel mensen bereiken. Drugpunt heeft in 2015 ongeveer 40.000 mensen bereikt met sensibiliserende campagnes. Dit gebeurde via volgende projecten:
FEESTWIJZER Binnen het concept "Feestwijzer" wordt ondersteuning geboden aan organisatoren van fuiven en evenementen in de regio Aalter/Knesselare. Enerzijds wordt er advies gegeven over de huidige alcohol- en rookwetgeving en tips aan organisatoren hoe ze hier in de praktijk best mee kunnen omgaan. Dit adviesmoment is structureel ingebed tijdens de coördinatievergadering die georganiseerd wordt door de gemeente. Indien er geen coördinatievergadering gepland is voor een evenement, kan er steeds op eigen initiatief contact opgenomen worden met de drugpreventiewerkers. Anderzijds worden een aantal ondersteunende materialen gratis ter beschikking gesteld die kunnen helpen om tijdens een evenement de alcohol- en rookwetgeving goed na te leven. Deze ondersteunende materialen bestaan uit: polsbandjes, banners rond de alcohol- en rookwetgeving, kleine rookpictogrammen, barbriefing en stand van Drugpunt.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
8
Deze campagne is ontwikkeld door Drugpunt SMAK en wordt gebruikt in Drugpunt SMAK. Andere Drugpunten gebruiken eveneens -een deel van- dit concept en materialen, maar niet onder dezelfde naam. In 2015 werden er ongeveer 18.290 polsbandjes verdeeld en werden er 26 coördinatievergaderingen bijgewoond.
MAAK JEZELF GEEN BLAASJES WIJS Wie op restaurant gaat, krijgt tijdens de BOB- campagne, een gratis alcoholtester aangeboden. Met deze tester kan men zelf nagaan of men te veel gedronken heeft om nog met de wagen te rijden. De alcoholtesters zijn eenvoudig te gebruiken en geven een goede indicatie. “Maak jezelf geen blaasjes wijs…” stelt twee perspectieven centraal: Enerzijds is er het veiligheidsperspectief waarmee we de restaurantbezoekers willen sensibiliseren rond de problematiek van alcohol in het verkeer. Het gebruik van alcohol in het verkeer beogen we te ontraden door mensen te wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid en door hen een beter inzicht te verschaffen in het effect van het alcoholgebruik. Anderzijds is er het gezondheidsperspectief dat verantwoord gebruik van alcohol vooropstelt. De actie wil de restaurantbezoeker dus ook laten stil staan bij de gevolgen van alcoholgebruik op hun gezondheid. Om hieraan te beantwoorden worden enkele tips voor veilige en gezonde feesten verspreid. Deze campagne is ontwikkeld door Drugpunt SMAK, in samenwerking met de politiezone Aalter/Knesselare. Tijdens de eindejaarscampagne 2014-2015 namen 27 restaurants deel en werden in totaal ongeveer 20.100 mensen bereikt. Daarnaast werden er ongeveer 1.270 mensen bereikt met de verspreiding van alcoholtesters voor mensen die de feestdagen thuis vieren. In 2011 won het project ‘Maak jezelf geen blaasjes wijs’ de Oost-Vlaamse veiligheidsprijs. In 2015 mocht Drugpunt SMAK opnieuw aanwezig zijn op de uitreiking van de derde veiligheidsprijs om er een presentatie geven over waar het project vandaag staat. Hiermee bereikte Drugpunt SMAK 60 intermediairs.
EFFE UITBLAZEN Een rijbewijs behalen is voor elke jongere een belangrijk moment. Van dit moment wil Drugpunt gebruik maken om jongeren preventief in te lichten over het gebruik van alcohol. Elke jongere krijgt bij het afhalen van het rijbewijs in het gemeentehuis gratis een alcoholtester, een sleutelhanger en een postkaart met daarop preventieve tips over alcoholgebruik tijdens het uitgaan. Deze campagne is ontwikkeld door Drugpunt SMAK en wordt gebruikt door Drugpunt SMAK en Drugpunt Wetteren, Wichelen, Laarne.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
9
In 2015 werden 191 jongeren uit Aalter en Knesselare rechtstreeks bereikt met deze campagne.
WERELDDAG ANTI- TABAK Op de werelddag antitabak ondersteunt Drugpunt SMAK een actie gericht naar de algemene bevolking van Knesselare en Aalter. In 2015 werd dit voltooid door de ondersteuning van een rookstopsessie, een initiatief van de Sociale Raad van Aalter.
SPECIFIEKE
DOELGROEPEN WEERBAARHEID
ONTWIKKELEN
MEER
VAARDIGHEDEN
EN
Een grote meerwaarde van een lokale preventiedienst is dat lokale mensen dichtbij deskundig advies kunnen krijgen omtrent de thematiek. Het blijkt ook dat deze lokale intermediairs de weg vinden naar Drugpunt. In 2015 zijn er 112 korte info en hulpvragen van intermediairs en de algemene bevolking behandeld door Drugpunt. Drugpunt organiseert preventieactiviteiten op maat van de doelgroep en volgens hun behoeften. Het kan dat deze activiteiten, eens ze ontwikkeld zijn, uitgevoerd worden door opgeleide intermediairs, maar het is ook mogelijk dat Drugpunt deze activiteiten zelf uitvoert. In 2015 zijn 1.771 mensen actief bereikt met doelgerichte preventieactiviteiten. Dit gebeurde via volgende projecten:
WHAT'S IN A GAME? Om meer zicht te krijgen op het fenomeen gamen, nam Drugpunt reeds in het verleden enquêtes af bij scholieren uit het basis en secundair onderwijs. Van deze data werd steeds een rapport gemaakt. In het schooljaar 2014-2015 werd een enquête afgenomen bij 1.090 leerlingen van het Emmaüs instituut van Aalter. De verkregen informatie uit de bevragingen wordt gebruikt tijdens infoavonden om ouders enerzijds te informeren en anderzijds handvaten te geven over hoe om te gaan met dit fenomeen. Deze campagne is ontwikkeld door Drugpunt SMAK en wordt gebruikt door Drugpunt SMAK, Drugpunt Leie en Schelde en Drugpunt Lokeren, Berlare, Zele. In 2015 werden 3 infoavonden rond gamen georganiseerd. Drugpunt SMAK bereikte hiermee 83 personen.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
10
VLUCHT NAAR AVATAR Vlucht naar avatar is een lespakket voor de 3de graad lager onderwijs om met leerlingen te werken rond gamen. Het project werd ontwikkeld door VAD en is gebruiksklaar sinds november 2014. Het pakket wordt gebruikt en/of gepromoot door Drugpunt Leie en Schelde, SMAK, Rhode en Schelde, Wetteren Wichelen en Laarne. In 2015 nam 1 lagere school deel en bereikte Drugpunt SMAK 42 leerlingen.
UNPLUGGED Unplugged is een lespakket dat ontwikkeld werd door De Sleutel voor leerlingen van de 1ste graad. Het lespakket biedt een schat aan ideeën, oefeningen en lesinhouden voor het samenstellen van een projectdag of – week rond het thema alcohol en drugs. In 2015 kregen 320 leerlingen het lessenpakket Unplugged. Het lesmateriaal voor Unplugged wordt integraal betaald door Rotary Aalter, die reeds jaren structureel ondersteuning bieden aan Drugpunt SMAK.
MAAT IN DE SHIT 'Maat in de shit' is een lespakket om met leerlingen van de 2de graad secundair onderwijs te werken rond cannabis. Het pakket werd geactualiseerd op basis van de nieuwe VOET. De invalshoek 'vriendschap en relaties' maakt het mogelijk een brug te slaan tussen werken rond de cannabisthematiek enerzijds en een bredere aanpak, gericht op het ondersteunen van normen en vaardigheden anderzijds. De lerarenhandleiding 'Maat in de shit' bevat tal van methodieken rond communicatievaardigheden en beschermende sociale normen. Het pakket bestaat uit een leerkrachtenhandleiding, een leerlingenbrochure, een flyer voor de leerlingen en een affiche. In 2015 bereikte Drugpunt SMAK 220 personen met ‘Maat in de Shit’.
TRIP De toneelvoorstelling “Trip” wil jongeren stimuleren om kritisch na te denken over middelengebruik. Door na de voorstelling een nabespreking te houden in de klas krijgen leerlingen de kans om hetgeen ze gezien hebben te kaderen en leren ze een mening vormen en formuleren over het thema. Dit jaar werd de toneelvoorstelling, met ondersteuning van Rotary Aalter, vertoond aan alle leerlingen van het 5de en 6de middelbaar uit De Beuk en Emmaüs. Hiermee werden 330 leerlingen rechtstreeks bereikt.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
11
FUIFSTEWARDS Meetjesman, de Regionale Jeugddienst van het Meetjesland organiseerde samen met de gemeenten Aalter, Eeklo en Maldegem in 2015 opnieuw het opleidingstraject tot fuifsteward voor jeugdwerkers. Het opleidingstraject bestond uit drie sessies verspreid over drie dagen in de drie organiserende gemeenten. In 2015 stonden volgende thema’s centraal: brandveiligheid, omgaan met grensoverschrijdend gedrag en crowd control-buurtoverlast. Drugpunt SMAK gaf tijdens de sessie grensoverschrijdend gedrag meer uitleg over hoe om te gaan met drank- en druggebruik en bereikte hiermee 16 jeugdwerkers.
PRE-DRINKEN Pre-drinken is de verzamelnaam voor het consumeren van alcohol, meestal bij iemand thuis, voordat men naar een andere uitgaansgelegenheid gaat. Tine Dedeurwaerder voerde tijdens haar stage bij Drugpunt SMAK een grootschalig onderzoek uit naar dit fenomeen en schreef haar bevindingen neer in een bachelorproef die kadert binnen de opleiding criminologie aan de universiteit Gent. In 2015 werden via de enquête 1.634 personen bereikt.
INTERMEDIAIRS ONTWIKKELEN MEER KENNIS EN VAARDIGHEDEN Drugpunt is een lokaal expertise centrum rond het thema genotsmiddelen. Er zijn heel wat overlegplatformen die graag van deze lokale expertise gebruik maken. Aanwezig zijn op overleg is voor Drugpunt nodig om een draagvlak te creëren voor eigen acties en visie en om via netwerking mensen te laten samenwerken.
Drugpunt SMAK bereikte in 2015 1.307 Intermediairs In 2015 werden 323 intermediairs bereikt via overleg waarbij Drugpunt structureel aanwezig is en werden er 35 intermediairs bereikt via overleg waarbij Drugpunt ad hoc aanwezig is. In 2015 werden 135 intermediairs bereikt d.m.v. het aanbieden van consult en advies. Er werden 5 intermediairs bereikt d.m.v. het aanbieden van coaching en werden 235 intermediairs bereikt d.m.v. het aanbieden van vorming.
WORKSHOP WorkShOp wordt georganiseerd door Drugpunt SMAK in samenwerking met Drugpunt Leie & Schelde. Tijdens Workshop wordt een infomoment georganiseerd voor leerkrachten, Clb-medewerkers en directie rond een maatschappelijk relevant thema. Dit jaar was het thema ‘diversiteit’. Er werden 10 intermediairs bereikt via deze WorkShOp.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
12
NIEUWSFLASH Een nieuwsflash is een elektronische nieuwsbrief met informatie omtrent genotsmiddelen. Als Drugpunt is het belangrijk om intermediaire partners op regelmatige basis te informeren over nieuwe tendensen en activiteiten binnen de sector en binnen de regio. In 2015 verstuurde Drugpunt SMAK 2 nieuwsbrieven en bereikte hiermee 476 intermediairs.
MOTIVERENDE GESPREKSVOERING Motiverende gespreksvoering (MG) is een gespreksstijl die mensen aanzet tot gedragsverandering op een ongedwongen manier. MG is gericht op samenwerking en versterkt iemands motivatie en engagement om te veranderen. MG is ontwikkeld door Miller & Rollnick en wordt wereldwijd toegepast. In 2015 organiseerde Drugpunt SMAK, in samenwerking met CGG Eclips, een training motiverende gespreksvoering voor de sector bijzondere jeugdzorg. Via deze opleiding werden 8 intermediairs bereikt. Daarnaast werd er, in samenwerking met Drugpunt Leie & Schelde, een training motiverende gespreksvoering georganiseerd voor OCMW- en CAW-medewerkers. 2 opleidingsdagen vonden plaats in 2015, de terugkomdag vind plaats in januari 2016. Via deze opleiding werden 12 intermediairs rechtstreeks bereikt. Op vraag van VAD, de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen, heeft Drugpunt SMAK de training motiverende gespreksvoering gegeven als onderdeel van de opleiding ‘Basisvorming vroeginterventie voor jonge druggebruikers’ die werd gevolgd door preventiewerkers. Via deze opleiding werden 10 intermediairs rechtstreeks bereikt.
INJECTIENAALDEN Sinds augustus 2013 inventariseert Drugpunt SMAK de meldingen over gebruikte injectienaalden die worden gevonden op het grondgebied. Hiervoor werkt de dienst nauw samen met de politiezone Aalter/Knesselare en met de cel Middelenbeheer van de gemeente Aalter. Door deze inventarisering kunnen we mogelijke probleempunten in kaart brengen en structurele oplossingen voorstellen. In 2013 bleek bijvoorbeeld dat er veel injectienaalden werden gevonden aan het oud clublokaal van de tennis, waarop we hebben voorgesteld om daar een licht met bewegingsdetector te plaatsen om gebruikers af te schrikken.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
13
OVERZICHT Intermediairs en doelgroep rechtstreeks bereikt
2015 was het eerste volledig werkjaar zonder de gemeente Maldegem. Het spreekt voor zich dat daardoor het totale bereik lager is dan de voorbije jaren maar gemiddeld gezien bereiken we in 2015 meer mensen in Aalter/Knesselare dan de jaren voorheen.
VERSCHILLENDE
ORGANISATIES ZIJN GESTIMULEERD EN ONDERSTEUND IN HET
UITVOEREN VAN EEN DRUGBELEID. Driejaarlijks kunnen scholen zich inschrijven voor de leerlingenbevraging van VAD. Als de school nadien deelneemt aan een vormingssessie rond de bevraging kunnen ze het rapport van de bevraging specifiek voor hun school krijgen. Ondanks de vorming is het niet altijd evident voor een school om met het rapport aan de slag te gaan. Drugpunt biedt ondersteuning om de resultaten om te zetten in concrete acties op vlak van handhaving, preventie en leerlingenbegeleiding. Dit jaar werd hier rond gewerkt met Emmaüs Aalter. Sinds enkele jaren doet VAD beroep op Drugpunt voor het verkennend gesprek op school wanneer een school wil deelnemen aan de bevraging. Daarnaast werd Jeugdcentrum Kadans in 2015 verder ondersteund bij het ontwikkelen van een drugbeleid: In totaal werden in 2015 5 intermediairs bereikt d.m.v. het ondersteunen om te komen tot een drugbeleid.
VERSCHILLENDE ACTOREN BUNDELEN HUN COMPETENTIES BINNEN EEN LOKAAL NETWERK. Het lokaal drugoverleg is de motor van de Drugpuntwerking. Met de lokale intermediairs vanuit verschillende sectoren (OCMW, politie, onderwijs, gemeente, jeugd, ...) wordt stil gestaan bij de lokale noden en wordt er naar concrete, haalbare antwoorden gezocht. In 2015 kwam het lokaal overleg middelengebruik 4 keer samen met volgende aanwezige sectoren: OCMW
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
14
Politie Onderwijs Gemeente Jeugd Logo Gezond+ Kind & Gezin De Toevlucht
In totaal waren 53 personen aanwezig, verdeeld over de 4 vergaderingen. Volgende activiteiten werden georganiseerd vanuit het lokaal drugoverleg en volgende thema’s werden besproken: Opvoedingsondersteuning: uitwerken van een concept rond de Vlaamse week van de opvoeding Voorstelling projecten en organisaties: School is out (OCMW Aalter), De Toevlucht, De Katrol Aalter, Nok Nok (Logo Gezond+ vzw), Kind & Gezin Welzijnsinfo: voorstelling resultaten bevraging pre-drinken Voorstellen jaarverslag en preventieactiviteiten Drugpunt SMAK Doelstellingenplan 2016: concrete doelen werden geformuleerd die het lokaal drugoverleg wil realiseren in 2016
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
15
VROEGINTERVENTIE:
BEGELEIDING BIEDEN BIJ JONGEREN EN HUN OMGEVING MET BEGINNENDE PROBLEEMVORMING M.B.T. GENOTSMIDDELEN EN DOORVERWIJZING INDIEN NODIG.
VROEGINTERVENTIE WORDT AANGEBODEN, ZOALS BESCHREVEN BROCHURE: "VROEGINTERVENTIE ALS EERSTELIJNSHULP BINNEN EEN DRUGPREVENTIEBELEID"
IN DE LOKAAL
Drugpunt SMAK startte in 2015 30 vroeginterventiebegeleidingen op. Deze cijfers gaan enkel om de mensen die ook effectief face to face gezien worden binnen de modules, zoals omschreven in de brochure: “Vroeginterventie, als eerstelijnshulp binnen een lokaal drugpreventiebeleid.” Hierbij worden de mensen geteld die een afgeronde vroeginterventiemodule volgden in 2015. We nemen de evaluatiedatum als criterium. Er zullen begeleidingen zijn die opgestart werden in 2015, maar nog niet afgerond zijn in 2015. Deze begeleidingen worden opgenomen in 2016.
Vroeginterventiemodules Individuele vroeginterventie voor ouders Info- en adviesgesprek Individuele vroeginterventie voor jongeren Doorverwijsgesprek Proefzorg Individuele vroeginterventie i.f.v. gokken Individuele vroeginterventie i.f.v. gamen
Resultaten 6 12 8 1 / / 3
We merken in 2015 een lichte daling in het aantal begeleidingen. Dit komt doordat de gemeente Maldegem uit het intergemeentelijk samenwerkingsverband is gestapt. Ondanks de investeringen om structureel overleg te plannen met de voornaamste doorverwijzers (politie, onderwijs, OCMW) zijn er minder doorverwijzingen van hun kant. We merken wel een betere naambekendheid van de dienst bij de algemene bevolking. Dit blijkt uit het aantal mensen dat zich uit eigen initiatief aanmeld. Daarnaast merken we ook een stijging in het aantal begeleidingen omtrent het middel gamen.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
16
Evolutie in het aantal begeleidingen Drugpunt hecht veel belang aan het bewaken van een kwalitatief hoogstaand aanbod. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat begeleiders die feedback krijgen van hun cliënten duidelijk betere resultaten boeken in hun begeleidingen. Drugpunt kiest ervoor om cliëntenfeedback systematisch te integreren in elke begeleiding via het systematisch afnemen van de ORS en de SRS van Scott Miller en dit te bespreken met de cliënt. Deze monitoring is een goede methode om zowel de effectiviteit als de doelmatigheid van de begeleiding te vergroten. Het instrument zorgt eveneens voor het expliciteren van de relatie tussen begeleider en cliënt, wat een beeld biedt van de tevredenheid van de cliënt waarmee op microniveau kan gewerkt worden. Sinds de start op 1 juli 2014 werd in alle begeleidingen de ORS en SRS afgenomen en besproken. Tijdens een eerste gesprek met Drugpunt wordt met de cliënt een kadertekst overlopen, waarbij hij/zij geïnformeerd wordt over het begeleidingsaanbod: wat kan Drugpunt aanbieden, wat wordt van de cliënt verwacht, … De kadertekst biedt duidelijkheid, een essentiële factor voor de tevredenheid van een cliënt. Drugpunt engageert zich om snel op de bal te kunnen spelen en om bij elke aanmelding de cliënt een gesprek te kunnen aanbieden binnen de eerste drie werkdagen.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
17
DE BEVOLKING EN INTERMEDIAIRS KENNEN HET VROEGINTERVENTIEAANBOD EN DOEN EEN BEROEP OP DE ONDERSTEUNING VAN DRUGPUNT. Het is bij vroeginterventie zeer belangrijk dat de doorverwijzers blijvend op de hoogte gehouden worden en warm gehouden worden om door te verwijzen. Dit gebeurt via persoonlijke contacten, maar ook door vroeginterventie voor te stellen op specifieke fora. Zo stelde Drugpunt SMAK de vroeginterventiewerking in 2015 voor op: De website en Facebookpagina van Drugpunt SMAK Lokaal Overleg Middelengebruik De folder Preventiecampagne, infoavond,… Infostand Ouderraad Structureel overleg met politie, OCMW en onderwijs Jaarmarkt Aalter Hierbij een overzicht van de doorverwijzers van de vroeginterventie voor 2015:
Doorverwijzers Eigen initiatief Ouders CLB Huisarts Justitie OCMW Dochter Politie Groep Intro DBK
JAARRAPPORT 2015
Resultaten 14 3 3 3 2 1 1 1 1 1
DRUGPUNT SMAK
18
ER
IS EEN STRUCTURELE SAMENWERKING MET GESPECIALISEERDE HULPVERLENING EN MET LOKALE DIENSTEN IN FUNCTIE VAN DOORVERWIJZING VAN CLIËNTEN. Drugpunt SMAK kan doorverwijzen. Daartoe worden ook regelmatig contacten onderhouden met hulpverleningsdiensten. In 2015 werd 1 cliënt doorverwezen naar een andere hulpverleningsdienst, namelijk de AA.
JAARRAPPORT 2015
DRUGPUNT SMAK
19
