Jaar magazine 2014 Maastricht UMC+
Doelmatigheid van de zorg Hoe houden we de zorg goed, betaalbaar en toegankelijk?
Het ziekenhuis verandert
Kortere ligduur, snellere diagnose: de patiënt staat centraal
Nieuwe manier van leidinggeven
COACHEND LEIDERSCHAP
‘
W
E WERKEN REGIONAAL EN INTERNATIONAAL VEEL SAMEN’ Belangrijke stappen gezet in onderzoek, onderwijs en opleiding
Inhoud 38
Nieuwe onderzoeksgroepen MERLN en M4I in Maastricht.
26
“Wij hebben een grote verantwoordelijkheid naar onze studenten toe om goede docenten
4 6
22
10 12 14 16 18
van de veiligheidsthema’s
20 22 24
in 2014.
2014 in het kort Financieel beleid Financieel resultaat 2014 Operational Excellence: het ziekenhuis Nieuws uit 2014 Veiligheid en kwaliteit Decaan Albert Scherpbier over onderzoek, onderwijs en opleiding
14 Het Maastricht UMC+ is ÄUHUJPLLSRLYUNLaVUKLU sloot 2014 af met een WVZP[PLMÄUHUJPLLSYLZ\S[HH[ Jaarmagazine 2014
Kerncijfers 2014
verandert
Infectiepreventie was één
2
Jaaroverzicht door bestuursvoorzitter Guy Peeters
te leveren”, aldus Erik Haakma, hoofd HR FHML.
Maak kennis met het Maastricht UMC+
26 28 30
Klaar voor de toekomst 2014 in het kort Maatschappelijk verantwoord ondernemen
33 34 36 38 40 42 44
Klantgerichtheid Beddenhuis van de toekomst Polikliniek van de toekomst Het personeelsbeleid Nieuws uit 2014 Visie op zorg De Gezondheidsuniversiteit
30 Bestuursvoorzitter Guy
6
Peeters: “De organisatie Bij maatschappelijk
is klaar voor de toekomst”.
verantwoord ondernemen gaat het om people, planet LUWYVÄ[
COLOFON Het Jaarmagazine 2014 is het jaarverslag van het Maastricht UMC+.
Coördinatie Ellen Kennes, Brigitte Schellens
Krijgt het Beddenhuis
Teksten
van de Toekomst
Karin Burhenne, Jules Coene-
eenpersoonskamers?
gracht, Margo van Vlierden, Brigitte Schellens
Fotografie Loraine Bodewes, Appie Derks, Brigitte Schellens, Shutterstock, Yara Verstappen, Geertjan van Zonneveld.
Grafische vormgeving Brigitte Schellens
Drukwerk Schrijen-Lippertz Maastricht UMC+ Postbus 5800
34 21
Moeder en te vroeg geborene bij elkaar, dat is een mooi voorbeeld van de patiënt centraal stellen.
6202 AZ Maastricht Tel. 043 387 5182 www.mumc.nl www.mumc.tv www.gezondidee.mumc.nl
Eerste publieke proeverij kweekvleeshamburger.
18 Maastricht UMC+
3
WAT IS HET MAASTRICHT UMC+?
Maastricht UMC+ werkt aan
EEN GEZOND LEVEN Het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ (Maastricht UMC+) is een samenwerkingsverband van het academisch ziekenhuis Maastricht en de Faculteit Health, Medicine and Life Sciences van Universiteit Maastricht. Maastricht UMC+ heeft drie elkaar versterkende kerntaken: Patiëntenzorg: diagnostiek en behandeling, van eenvoudige basiszorg tot de meest complexe zorg; Onderzoek: wetenschappelijk onderzoek dat aansluit bij de specialisaties binnen de patiëntenzorg; Onderwijs en Opleiding: opleiden van nieuwe generaties artsen en onderzoekers. Onze missie is kort en krachtig:
Verlening van de best mogelijke zorg en verbetering van de gezondheid in de regio door integratie van patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs. Het is de ambitie van onze organisatie om de gezondheid van de bevolking in de regio op alle niveaus te verbeteren. We richten ons daarbij op gezondheidsherstel, gezondheidsbehoud en gezondheidsbevordering. Dat betekent dat we mensen niet alleen willen genezen als ze ziek zijn, maar liever nog zo lang mogelijk gezond willen houden en voorkomen dat ze zorg nodig hebben. We richten ons dus in belangrijke mate op preventie en daarmee onderscheiden we ons internationaal van andere umc’s. Vandaar de ‘+’ in onze naam en ons motto ‘gezond leven’. Dat is wat we nastreven voor de inwoners van de regio en voor ieder ander die met de opgedane kennis en ervaring zijn voordeel kan doen. Want we hebben veel aandacht voor onze regio, maar zijn als kennisinstituut natuurlijk internationaal georiënteerd.
4
Jaarmagazine 2014
Het is onze ambitie om nationaal en internationaal onderscheidend te zijn op vier gebieden:
1. 2. 3. 4.
Hart- en vaatziekten Ademhalingsziekten Kanker Neuro-interventies (aandoeningen en behandelingen van het brein en zenuwstelsel)
WE WILLEN MENSEN ZO LANG MOGELIJK GEZOND HOUDEN EN VOORKOMEN DAT ZE ZORG NODIG HEBBEN
Op deze vier gebieden streven we zowel in patiëntenzorg als in onderzoek een toppositie na. Daarnaast zetten we op het gebied van de patiëntenzorg in het bijzonder in op oogziekten, bewegingsproblemen en
problematiek rond erfelijkheid, voortplanting en aanleg. Kwaliteit, veiligheid en patiëntgerichtheid hebben de hoogste prioriteit bij alles wat we doen. We willen excellente zorg bieden die betaalbaar is en toegankelijk blijft, ook in de toekomst. Dat doen we door (eu-)regionale samenwerkingsverbanden aan te gaan, nieuwe vormen van zorg en samenwerking te ondersteunen en te ontwikkelen, en bepaalde vormen van zorg te concentreren. Ons verzorgingsgebied als academische zorginstelling reikt van Zuid-Limburg tot Zuidoost-Brabant. Het ziekenhuis telt 715 bedden. De faculteit leidt jaarlijks meer dan 4.000 studenten op en ons Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO) vindt navolging tot ver over de grenzen. Met meer dan 7.000 medewerkers zijn we een van de grootste werkgevers in de regio. Meer op mumc.nl > ‘Over Maastricht UMC+’. Daar vindt u ook ons strategiedocument ‘Gezond Leven’.
Maastricht UMC+
5
JAAROVERZICHT
6
Jaarmagazine 2014
GUY PEETERS BLIKT TERUG OP 2014; HET JAAR WAARIN DE KOERS TOT 2020 IS VASTGELEGD
“DEZE ORGANISATIE IS KLAAR VOOR DE TOEKOMST” Het gaat goed met het Maastricht UMC+, zegt bestuursvoorzitter Guy Peeters als hij terugblikt op 2014. “Financieel zijn we kerngezond en de medewerkerstevredenheid neemt nog steeds toe. In 2014 werd bovendien de koers van het Maastricht UMC+ tot 2020 uitgestippeld in het strategiedocument Gezond Leven. De organisatie is klaar voor de toekomst.” In gesprek met de bestuursvoorzitter, die op 8 oktober 2015 officieel afscheid neemt.
WELKE STAPPEN ZIJN IN 2014 GEZET OM DE ORGANISATIE VOOR TE BEREIDEN OP DE TOEKOMST? “We hebben de koers tot 2020 vastgelegd in het strategiedocument Gezond Leven. Daarin houden we nadrukkelijk rekening met de behoeften van Zuidoost-Nederland. Dat zie je ook terugkomen in onze missie: ‘Verlening van de best mogelijke zorg en verbetering van de gezondheid in de regio door integratie van patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs’. Zo komen ademhalingsproblemen hier bijvoorbeeld gemiddeld meer voor, evenals hart- en vaatziekten. Daar richten we in de zorg, de opleiding en het onderzoek de aandacht op, net als op kanker en hersenaandoeningen. Belangrijk is bovendien dat wij veel verder gaan dan gezondheidsherstel. Wij zetten ons ook in voor het behoud en bevorderen van de gezondheid van mensen. Preventie wordt steeds belangrijker. Dat zie je terugkomen in onze strategie, bijvoorbeeld in de aandacht voor voeding en beweging. We willen de bevolking vitaal houden. Onze strategie en missie verbinden we met Operational Excellence [zie het verhaal over Operational Excellence op pagina 18, red.]. Dan gaat het dus om de vraag hoe je je doelen wilt bereiken en wat je daarbij nodig hebt. Zo hebben we bepaald dat coachend leiderschap van cruciaal belang is voor het behalen van onze doelstellingen. We willen dat leidinggevenden hun teams coachen in het zelf oplossen van problemen. Daar hebben we de afgelopen jaren met scholingstrajecten de basis voor gelegd. Dat helpt ons ook in de maatschappelijke rol die we moeten vervullen.” Maastricht UMC+
7
WAT BEDOELT U DAARMEE? ¸+LVUY\Z[V]LYKLÄUHUJPLYPUN]HUKLaVYNTHHYVVRV]LYKLaVYNaLSM neemt toe. De gezondheidszorg wordt steeds transparanter. Mensen zien dat er fouten worden gemaakt, dat behandelingen niet altijd goed verlopen en specialisten soms niet goed functioneren. Dat resulteert in nog meer regels en
Stadspoli’s: goede zorg
dat leidt weer tot onrust in de organisatie. Als bestuurder heb je de taak om
tegen een lagere prijs
op een prettige manier hun werk te laten doen. Anders verstarren medewer-
Maastricht heeft twee Stadspoli’s waar
weet ik niet. Duidelijk is wel dat Operational Excellence daar aan bijdraagt. In
specialisten van het Maastricht UMC+
dit veranderproces leg je immers meer verantwoordelijkheid bij medewerkers,
spreekuur houden. Bij twijfel verwijst de
die in teamverband werkprocessen proberen te verbeteren. Ze staan er
huisarts een patiënt naar de Stadspoli. In de
niet alleen voor. Nu al zie je dat er veel meer in teamverband gedacht en
praktijk blijkt dat de huisarts de zorg voor
gewerkt wordt. Zo dring je risico’s terug. Onveiligheid is iets zien en niets
75 procent van de patiënten hierna zelf ver-
doen. Veiligheid is iets zien en ingrijpen, en in een goed functionerend team
der kan regelen. Onnodige onderzoeken in
waarin mensen elkaar aanspreken gebeurt dat eerder.”
de onrust van de maatschappij te begrijpen en de mensen in de organisatie kers en hun patiënten. Je moet een balans zien te vinden. Of dat altijd lukt,
het ziekenhuis worden zo tegengegaan. Een het eigen risico valt (met uitzondering van
HET MEEST RECENTE MEDEWERKERSONDERZOEK LAAT EEN STIJGENDE LIJN ZIEN.
eventueel aanvullend onderzoek). Een con-
“Het gaat om een tussentijds onderzoek en daarin gaat het algemene tevre-
sult bij de specialist in het ziekenhuis valt
denheidscijfer inderdaad weer iets omhoog. Tegelijkertijd is ook duidelijk dat
daar wel onder.
een groot aantal medewerkers een hoge werkdruk ervaart. Dat onderzoeken
De Stadspoli’s vormen een onderdeel van
we, onder meer met de ondernemingsraad. De redenen kunnen divers zijn.
het project Blauwe Zorg. Daarin onder-
Op de ene afdeling ontstaat de hoge werkdruk misschien door zieken, op
zoeken het Maastricht UMC+, ZIO*, Huis
een andere afdeling speelt wellicht de wet- en regelgeving een rol. Pas als we
voor de Zorg en zorgverzekeraar VGZ of
weten wat er precies speelt, kunnen we het probleem goed aanpakken.”
ander verschil is dat het consult niet onder
ziekenhuiszorg dichter bij de burger georganiseerd kan worden. Met als uitgangs-
DE ORGANISATIE STAAT ER FINANCIEEL GOED VOOR?
punt: dezelfde kwalitatief goede zorg tegen
“Ja, de tijden van ombuigingen liggen echt achter ons. We staan duidelijk
een lagere prijs. “We kunnen hier veel van
in de plus. Dat is goed nieuws, want dat betekent dat er geld is voor onze
leren en proberen hiermee een beweging op
plannen. Zo willen we de poli’s en het beddenhuis compleet vernieuwen. De
gang te brengen”, zegt Guy Peeters. Volgens
WH[PwU[WYVÄ[LLY[KHHY]HU¹
hem is aan dergelijke innovaties altijd één belangrijke voorwaarde verbonden: “We onderzoeken altijd wat het effect is”. *ZIO staat voor Zorg in Ontwikkeling, een eerstelijns zorgorganisatie in Maastricht en Heuvelland.
Meer op mumc.nl > ‘Stadspoli’.
IN HET DOCUMENT GEZOND LEVEN STAAT DAT HET MAASTRICHT UMC+ OOK DE MAATSCHAPPELIJKE PLICHT HEEFT OM DE GEZONDHEIDSZORG BETAALBAAR EN TOEGANKELIJK TE HOUDEN. ZO WERKT HET MAASTRICHT UMC+ MEE AAN DE VERSCHUIVING VAN DURE ZIEKENHUISZORG NAAR GOEDKOPERE EERSTELIJNSZORG. IS DAT NIET VREEMD? “Als je uitgaat van de gedachte van de 20ste eeuw zeg ik: ja, het is gek om patiënten buiten de deur te willen houden. Nu zeg ik: nee, dat is niet vreemd.
8
Jaarmagazine 2014
We zijn een universitair medisch centrum, we moeten hierin voorop lopen. De Stadspoli’s [zie kader links, red.] zijn een goed voorbeeld. We doen ook aan preventie. Zo willen we partijen en onderzoekers die daarin actief zijn straks samenbrengen in een nieuw, transparant gebouw, Mosae
“Deze ‘tent’ levert ook veel op”
Vita. Daarin staat een bewuste leefstijl
Onze gezondheidszorg staat vaak ter discussie als kostenpost.
met de inzet van gezonde voeding en
De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)
beweging centraal. We willen de kennis
liet onderzoeken wat de umc’s opleveren. Uit het onderzoek blijkt
ontwikkelen die nodig is om mensen
onder meer dat het Maastricht UMC+ de economie met 1,9 miljard
gezond te houden. De gezondheidszorg
stimuleert, goed is voor 19.400 banen, waarvan 9.400 in Limburg.
en het bekostigingssysteem zijn daar nog
“Deze ‘tent’ kost niet alleen geld, maar levert ook veel op”, zegt
niet op ingericht, maar daar moeten we
Guy Peeters. Het Maastricht UMC+ trekt bijvoorbeeld buitenlandse
wel naartoe.”
PU]LZ[LLYKLYZHHULUZ[PT\SLLY[KLVWaL[]HUZWPUVќILKYPQ]LU¸(SZ mensen door onze zorg sneller terug kunnen naar hun werk, is dat
HOE KIJKT U TERUG OP 2014?
ook goed voor de economie. En wat dacht je van alle ramen die hier
“Mijn eerste reactie? Het jaar 2014 is voor
gelapt moeten worden, of hoeveel groenten hier dagelijks worden
mij vooral het jaar geweest waarin we de
binnengereden? Er zijn veel mensen die leven van dit bedrijf.”
koers tot 2020 hebben vastgelegd. Verder is 2014 het jaar waarin ik heb besloten om mijn werk hier neer te leggen. Ik ben inmiddels twaalf jaar bestuursvoorzitter en dat is lang. Van een privéleven is in die jaren amper sprake geweest. Dat speelt
Samenwerking in kankerzorg
zeker een rol in mijn beslissing. Wat verder
Ziekenhuizen in Limburg en Brabant gaan samenwerken om de
meespeelt, is dat ik ook stop als voorzitter
kankerzorg sterk te verbeteren. In 2014 werd het eerste samenwer-
van de Nederlandse Federatie van Univer-
kingscontract getekend door het Maastricht UMC+ en Máxima Me-
sitair Medische Centra. Bovendien is de
disch Centrum. Uitgangspunt is dat de kwaliteit van de zorg overal
organisatie in een stabiele fase aanbeland,
eenzelfde hoog niveau heeft.
dat is een goed moment om weg te gaan.
Guy Peeters is voorzitter van de taskforce die de samenwerking
Ik ben heel blij met mijn opvolgster Marja
initieert. “Kanker verschilt per individu. We willen voor elke patiënt
van Dieijen. Zij kent de organisatie zeer
de beste behandeling op maat. Door het verbeteren van de samen-
goed. Zij weet wat de plannen zijn, zij
werking worden nieuwe kennis en technieken sneller overal ingezet.
was zelf betrokken bij het uitzetten van de
Het kan ook betekenen dat soms concentratie van zorg nodig is.
koers en medeverantwoordelijk voor de
Dat je bijvoorbeeld voor complexe zorg naar Maastricht komt”, zegt
huidige resultaten. Je zou kunnen zeggen
Peeters, die benadrukt dat de samenwerking het komend jaar verder
dat ze het karwei nu kan afmaken. Maar
vorm zal krijgen.
elke leider is anders, ik weet zeker dat ze nieuwe dingen gaat toevoegen.” Maastricht UMC+
9
CIJFERS In 2014 waren er in het Maastricht UMC+:
27.207
OPNAMEN PER JAAR (27.547 in 2013)
24 600 28.585
433.489 196.586
Jaarmagazine 2014
(23.581 in 2013)
consulten spoedeisende hulp (28.359 in 2013)
Poliklinische consulten (excl. spoedeisende hulp) (450.243 in 2013)
Verpleegdagen (191.349 in 2013)
715 10
dagbehandelingen per jaar
7,2
BEDDEN (715 in 2013)
DAGEN GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR (6,9 dagen in 2013)
26
operatiekamers
(26 in 2013)
waarvan 15 Klinische OK’s, 4 Dagcentrum OK’s, 3 Poliklinische OK’s en 4 OK’s voor Oogheelkunde
7.170
medewerkers (7.142 in 2013)
waarvan 5.510 van het azM (5.473 in 2013) en 1.660 van de FHML (1.669 in 2013)
5 734 FTE
(5.803 in 2013) waarvan 4.329 van het azM (4.382 in 2013) en 1.405 van de FHML (1.421 in 2013)
4.647
188
ingeschreven studenten (4.511 in 2013)
2.085 (2.030 in 2013)
publicaties
1.682 44
promoties (148 in 2013)
nieuwe studenten (1.659 in 2013) waarvan 895 Bachelors (970 in 2013) en 787 Masters (689 in 2013)
on campus companies (46 in 2013) Maastricht UMC+
11
In het ko kort TE VROEG GEBOREN? MEER KANS OP ASTMA Onderzoek bij anderhalf miljoen kinderen toont aan dat
S
baby’s die te vroeg geboren zijn, als kind vaker astma ontwikkelen dan baby’s die op tijd worden geboren. Acht procent van de kinderen die tijdig werden geboren, hadden astmaklachten ontwikkeld, tegen veertien procent van de te vroeg geboren kinderen. Dit verschil is aanzienlijk meer dan altijd gedacht werd. De antirookwet zorgt wel voor een positief resultaat: rookvrije publieke ruimtes zorgen voor een vermindering van ruim 10 procent in het aantal te vroeg geboren kinderen. Meer op mumc.nl > ‘anti-rookbeleid’.
Simulatiehart Onderzoekers hebben een simulatiehart ontwikkeld, waarmee alle verschillende onderdelen van het hart aangepast kunnen worden. Men kan bijvoorbeeld een hartritmestoornis simuleren. Zo kan gekeken worden wat de gevolgen zijn, en hoe deze behandeld kunnen worden. Het is een interactief computerprogramma, dat vooral bedoeld is voor opleiding en onderzoek. Maar ook voor cardiologen kan het een hulpmiddel zijn om behandelingen te toetsen. Het programma is gratis beschikbaar. Meer op mumc.nl > ‘simulatiemodel hart’.
BELEEF GEZONDHEID MET MOSAE VITA
12
Jaarmagazine 2014
In 2014 zijn verdere plannen ontwikkeld
die helpen een bewust gezond leven
]VVYº4VZHL=P[H»+LÄSVZVÄLHJO[LY
te leiden. Het gebouw Mosae Vita –
Mosae Vita is de aandacht verleggen
dat in 2018 geopend wordt naast het
van ‘gezond maken’ naar ‘gezond
Maastricht UMC+ op de Brightlands
blijven’. Binnen Mosae Vita wordt
Maastricht Health Campus – wordt een
de kennis en kunde van onder meer
toegankelijke ontmoetingsplaats waar
het Maastricht UMC+ ingezet om de
men op een leuke manier gezondheid
Limburgse bevolking gezond te houden
kan beleven en waar men terecht kan
door preventie. Dat doen we door sa-
voor adviezen over een gezonde leefstijl,
menwerking te faciliteren en stimuleren.
voeding en beweging. De Provincie Lim-
In Mosae Vita werken onderzoekers en
burg steunt de verdere ontwikkeling van
artsen van ziekenhuis en universiteit,
Mosae Vita met een huurgarantiefonds
maar ook organisaties als de GGD en
van 3,45 miljoen euro.
bedrijven samen aan de ontwikkeling
Meer informatie over Mosae Vita op
van innovatieve producten en diensten
mosaevita.nl.
Autorijden met hooikoorts
GLOEDNIEUWE PET-MRI-SCANNER
Uit onderzoek blijkt voor het eerst dat hooikoorts een negatieve
Het Maastricht UMC+ beschikt als eerste en enige
invloed heeft op de rijvaardigheid van patiënten. Het effect van
kliniek in Nederland over een PET-MRI-scanner.
de symptomen van hooikoorts op de rijvaardigheid zijn zelfs
4L[KP[HWWHYHH[RHUTLULɉJPwU[LYVUKLYaVLRKVLU
vergelijkbaar met de consumptie van twee tot drie glazen alcohol.
vooral naar kanker en cardiovasculaire ziektes. Eerder
Medicijnen tegen hooikoorts helpen hier wel tegen. Eén op de vijf
TVLZ[LUWH[PwU[LUaV^LSLLU7,;HSZLLU490ZJHU
Nederlanders heeft last van hooikoorts. Met name mensen van wie
KVLU+LWH[PwU[RYPQN[U\KLOLSM[TPUKLYZ[YHSPUN[L
de rijvaardigheid door andere factoren al beïnvloed kan zijn, bij-
verduren, waardoor de PET-MRI ook veel geschikter
voorbeeld door gebruik van medicijnen of andere ziektes, moeten
voor kinderen is.
daarom extra alert zijn.
Meer op mumc.nl > ‘PET-MRI’.
Meer op mumc.nl > ‘invloed hooikoorts rijvaardigheid’.
Nominatie Gezond Idee Het Gezond Idee-concept (web, ma-
Idee zit in het hoofd van de doelgroep.
gazine en tv-serie) van het Maastricht
Het is professioneel opgezet en wordt
UMC+ werd twee keer genomineerd
in de gehele breedte van het zieken-
voor de Grand Prix Content Marke-
huis goed en vooral geïntegreerd
ting, die in het communicatievak tot
ingezet: tv, online, print… Alle content
de belangrijkste prijzen in het Neder-
oogt verzorgd, doordacht, functio-
landse taalgebied behoort. In de
neel en is vaak fraai en professioneel
hoofdcategorie Business to Consumer
gemaakt. Goed hoe voortdurend
behaalde Gezond Idee de vierde
gemeten wordt wat de content doet
plaats. In de categorie Beste Analytics
en dat hierop wordt bijgestuurd.”
eindigde Gezond Idee als tweede. In
Meer op pagina 32 en op
het rapport schijft de jury: “Gezond
gezondidee.mumc.nl.
Maastricht UMC+
13
DE FINANCIËLE POSITIE VAN HET MAASTRICHT UMC+
Lastige vraag:
‘Is er ook slecht nieuws?’
Een gesprek over de financiële positie van het Maastricht UMC+ is een gesprek over veel geld. In 2014 bedroeg de omzet van het ziekenhuis ongeveer 650 miljoen euro, de omzet van de faculteit Health, Medicine and Life Sciences was 165 miljoen. Samen zo’n 815 miljoen euro dus. Ging het goed met de financiën in 2014, of zijn er redenen om je achter het oor te krabben?
14
Jaarmagazine 2014
V
Volgens het blad Zorgvisie staat het Maas-
de renovatie van gebouwen, dan hebben we
tuten van start gegaan. M4I, op het gebied
tricht UMC+ op de tiende plaats van de
eigen vermogen nodig. Uiteindelijk zal het
van microscopie en massaspectometrie
rijkste zorgaanbieders in Nederland. Lou
natuurlijk uitgegeven worden. We zijn geen
en Merln, dat zich richt op regeneratieve
Brans Brabant, vice-bestuursvoorzitter van
spaarvereniging.”
geneeskunde. Die instituten zijn er gekomen
het academisch ziekenhuis Maastricht en
met steun van de provincie Limburg, als
bestuurslid van het Maastricht UMC+, rea-
Een goed gevoel
onderdeel van het programma Kennis-As
geert onaangedaan: “Oh, schrijven ze dat?
0UÄUHUJPLLSVWaPJO[^HZLLUWYPTH
Limburg. We hopen dat daar mooie onder-
Dan neem ik aan dat het klopt.”
jaar voor het Maastricht UMC+. Het zieken-
zoeksresultaten uit voort zullen vloeien en
huis had een behoorlijk positief resultaat, in
nieuwe werkgelegenheid.”
Het Maastricht UMC+ is geen spaarvereniging
elk geval in de dubbele cijfers. De Faculteit Health, Medicine and Life Sciences had een
Toch achter het oor krabben
Hoe goed is het eigenlijk dat een ziekenhuis
positief resultaat van 6 miljoen euro. Maar
Een instelling die zoals het Maastricht UMC+
‘rijk’ is? Is dat niet hetzelfde als een goede-
UPL[HSSLLUPUÄUHUJPLLSVWaPJO[^HZOL[QHHY
werkt met publiek geld, moet transparant
doeleninstelling die geld oppot in plaats van
goed, zegt Lou Brans Brabant: “De nieuw-
zijn. Vandaar de vraag: is er ook slecht
het uit te geven aan goede doelen? Lou
bouw aan de Verheylaan 10 verloopt ook
nieuws te melden? Wat ging niet goed, in
Brans Brabant: “We verwachten dat de
voorspoedig: het hoogste punt is nu bereikt.
2014? Dat blijkt een onverwacht lastige
komende jaren de bereidheid van banken
We hebben Gezond leven, het strategisch
vraag. Lou Brans Brabant: “Slecht nieuws?
om vreemdvermogenleningen te verstrekken,
plan van het Maastricht UMC+ tot 2020,
Eh ...”. Hij krabt zich achter het oor. “Laat me
zal afnemen. We verwachten bovendien dat
afgerond. We kijken positief terug op 2014
nadenken ... .” En na een korte stilte: “Niet
ze steeds strengere eisen zullen stellen aan
en denken de lijn door te kunnen trekken
echt. Ik zou het niet weten.” Winnie Bosch
het eigen vermogen van instellingen waar
naar 2015.” Faculteitsdirecteur Winnie Bosch
kijkt al even nadenkend, maar kan evenmin
ze geld aan uitlenen. Als we in de toekomst
is ook tevreden over het afgelopen jaar. “Er
voorbeelden noemen van grote tegenvallers.
toch willen blijven investeren in innovatie, in
zijn twee gerenommeerde onderzoeksinsti-
Dat is dan ook afgehandeld.
WAT BRENGT 2015? s Voltooiing van de nieuwbouw aan de Verheylaan 10.
plaats worden, de Zuid-Limburgse thuisbasis voor een gezonde
Het zes verdiepingen tellende gebouw zal onder meer ruimte
leefstijl.
gaan bieden aan een nieuw operatiekamercomplex (met onder
s Een nieuw multifunctioneel biomedisch centrum.
meer twee hybride OK’s), de nieuwe kliniek voor Moeder & Kind
Achter Universiteitssingel 50, richting spoor, komt een nieuw
en het MRI-centrum.
multifunctioneel biomedisch centrum, een nieuwe laboratorium-
s Verder bouwen aan Mosae Vita.
omgeving. Dat is een gezamenlijke investering van het ziekenhuis
Mosae Vita richt zich op drie pijlers: leefstijl, gezonde voeding
en de Faculteit Health, Medicine and Life Sciences [zie ook pag. 29].
en beweging. In Mosae Vita-verband wordt nu al samengewerkt,
s Renovatie van het gebouw Universiteitssingel 50.
maar als het gebouw in 2017 klaar is, kunnen bezoekers er terecht
In 2015 wordt begonnen met de renovatie van het uit 1992
voor informatie en vrijetijdsbesteding, kunnen ze er zelf actief
daterende gebouw aan de Universiteitssingel 50.
zijn, deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek en op een
s Extra middelen voor het onderwijs.
interactieve manier kennis maken met de kennis van het Maas-
Er komen extra middelen beschikbaar om de druk op het onder-
tricht UMC+. Mosae Vita moet een toegankelijke ontmoetings-
wijs te verlagen en de onderwijskwaliteit te verbeteren.
Maastricht UMC+
15
$QDO\VHJHFRQVROLGHHUGðQDQFLHHOUHVXOWDDWD]0
in miljoenen euro’s
Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties
56,0
53,5
4,2
5,0
6TaL[+)*»Z+)*aVYNWYVK\J[LU)ZLNTLU[
6TaL[+)*»Z+)*aVYNWYVK\J[LU(ZLNTLU[
114,9
109,2
6RPEHGULMIVRSEUHQJVWHQ
Personeelskosten
366,4
350,5
6]LYPNLILKYPQMZSHZ[LU
6RPEHGULMIVODVWHQ
)LKYPQMZYLZ\S[HH[
-PUHUJPwSLIH[LULUSHZ[LU
5HVXOWDDWXLWJHZRQHEHGULMIVXLWRHIHQLQJ
w.v. azM (enkelvoudig, excl. deelnemingen)
23,8
33,4
1,5
0,7
1,0
0,9
5PL[NLI\KNL[[LLYKLaVYNWYLZ[H[PLZL_JS\ZPLM+)*»Z DBC-zorgproducten A- en B-segment)
6WIYLUNZ[LU\P[OVVMKL]HU[YHUZP[PLYLNLSPUNLULU OVUVYHYP\TWSHMVUKZ Subsidies 6]LYPNLILKYPQMZVWIYLUNZ[LU
(MZJOYVWPTTH[LYPwSL TH[LYPwSL]HZ[LHJ[P]H
w.v. deelnemingen ZYD]0HQNHOYRXGLJ w.v. resultaat consolidatie D]0JHFRQVROLGHHUG
+HWYROOHGLJH-DDUGRFXPHQWD]0YLQGWXRSMDDUYHUVODJHQ]RUJQO
16
Jaarmagazine 2014
$QDO\VHðQDQFLHHOUHVXOWDDW)+0/
in miljoenen euro’s
79,1
74
8,3
7,9
105,4
104,1
Overige lasten
51,8
53,3
Totaal kosten
Resultaat naar Bestemde Reserve
-3,6
-6,4
Resultaat naar Algemene Reserve
9,5
8,8
Opbrengsten Rijksbijdrage OCenW College en examengelden )H[LUJVU[YHJ[VUKLY^PQZJVU[YHJ[VUKLYaVLR 6]LYPNLVWIYLUNZ[LUPU[LYUL_[LYU Totaal opbrengsten
Kosten Personeel (MZJOYPQ]PUN
0UP[PLLSILKYPQMZYLZ\S[HH[
+HWYROOHGLJH-DDUYHUVODJYLQGWXRSPDDVWULFKWXQLYHUVLW\QO!MDDUYHUVODJHQ
Maastricht UMC+
17
OPERATIONAL EXCELLENCE
Operational Excellence wordt zichtbaar
HET ZIEKENHUIS
verandert Het kan medewerkers, patiënten en hun familie haast niet ontgaan: het ziekenhuis is langzaam aan het veranderen. Neem de afdelingen waar de ligduur is verkort. Of poliklinieken waar je sneller terecht kunt en meteen een diagnose krijgt. Ook de zorg zelf zie je op sommige plaatsen veranderen. Alle pasgeborenen met een complexe zorgvraag (neonaten) werden voorheen bijvoorbeeld opgenomen op de afdeling Neonatologie. Nu mogen de neonaten die alleen antibiotica krijgen bij hun moeder op de afdeling Verloskunde liggen. Moeder en neonaat als dat kan bij elkaar,
ik graag werken”, vertelt Bart Durlinger
het is een mooi voorbeeld van zieken-
van de programmadirectie Operational
huiszorg waarin de patiënt echt centraal
Excellence.
staat. Dat is ook precies het doel van het
18
Jaarmagazine 2014
verandertraject Operational Excellence,
Poli en Beddenhuis van de Toekomst
dat in 2010 werd ingezet. Belangrijke
Eind 2014 waren medewerkers actief in
RLUTLYRLUaPQUOL[LѝJPwU[LYPUYPJO[LU
ruim 100 Operational Excellence pro-
van werkprocessen en het tegengaan van
jecten. Aanvankelijk beperkten deze
verspilling. Daarbij staat wat van waarde
projecten zich tot afdelingen. In 2014
is voor de patiënt altijd voorop. Ook heel
werden ook twee complexe organisatie-
belangrijk: medewerkers worden actief
brede projecten gestart: het Beddenhuis
ingezet bij het ontwerpen van nieuwe, ef-
van de Toekomst en de Poli van de
ÄJPwU[L^LYRWYVJLZZLU¸4LUZLU^VYKLU
Toekomst. “Die projecten zijn wezenlijk
daar enthousiast van en zeggen: zo wil
voor de toekomst van het ziekenhuis en
MANAGERS MAKEN HET VERSCHIL! De organisatie continu verbeteren, dat is het uitgangspunt in het veranderproces Operational Excellence. Daarin is een cruciale rol weggelegd voor de operationele managers van zowel medische als niet-medische afdelingen. “Zij maken het verschil”, vertelt Elske Heeren van het Operational Excellence-programmabureau. “Managers letten op het goed en efficiënt verlopen van werkprocessen en houden de klantwaarde daarvan steeds voor ogen. Daarnaast coachen zij hun medewerkers in het zelf oplossen van problemen.” Dit coachend leiderschap werd in 2014 officieel vastgelegd in een profiel voor leidinggevenden. Om managers hier in te scholen, werd in 2014 de Lean Manager training voor afdelingshoofden geïntroduceerd. Daarin krijgen managers de tools aangereikt die coachend leiding geven mogelijk maken. Ruim de helft heeft de training al gevolgd. “Mensen reageren vaak heel enthousiast. ‘Zo wil ik leiding geven’, zeggen ze dan. Het voordeel voor het ziekenhuis is dat medewerkers veel meer gaan meedenken over het oplossen van problemen. Het proces van verbeteren gaat daardoor veel sneller”, zegt Elske Heeren. In 2015 wordt het scholingsprogramma uitgebreid met een leergang coachend leiderschap voor het 1e, 2e en 3e echelon.
M
onze patiënten. Het mooie is dat we hier al in de ontwerpfase de
methodieken en het toepassen daarvan. Daarnaast worden mede-
principes van Operational Excellence hebben toegepast”, vertelt
werkers opgeleid in het leiden van projecten, de zogeheten Green
Frits van Merode, die samen met Bart Durlinger de programmadi-
Belts, Lean practitioners en Black Belts. “Het verschil met enkele jaren
rectie vormt. “Zo is heel goed nagedacht over vragen als: hoe wil
geleden is dat medewerkers hierdoor meer over de muren van elkaars
ik werken, hoe wil ik communiceren en hoe moeten patiëntenka-
afdelingen zijn gaan kijken en elkaar daardoor beter begrijpen. Dat is
mers of spreekkamers er dan uitzien? In workshops is daar door
alle betrokkenen over gesproken, inclusief mensen die patiënt zijn
geweest en de Cliëntenraad. Dat alleen al is een grote verandering in organisatie.”
Ook nieuw in 2014 waren projecten waarin een hoofdrol is weg-
MEDEWERKERS WORDEN ACTIEF INGEZET BIJ HET ONTWERPEN VAN NIEUWE, EFFICIËNTE WERKPROCESSEN
pure winst”, zegt Elske Heeren, de master Black Belt van het programmabureau. Frits van Merode en Bart
gelegd voor medici. “Wij willen de betrokkenheid van artsen bij
Durlinger beamen dat, maar plaatsen ook enkele kritische kantteke-
Operational Excellence vergroten. De arts is immers van groot
ningen. Zo lukt het in de praktijk niet altijd om nieuwe kennis meteen
belang voor de patiënt. Veel artsen zijn inmiddels enthousiast en ik
toe te passen. “Daar moeten we voor oppassen, want dan kan het
verwacht dat zij collega’s over de streep zullen trekken.”
enthousiasme wegzakken”, zegt Bart Durlinger. Een ander probleem is dat de kennis niet uniform wordt toegepast. “Standaardisatie blijkt
Training en taal
heel moeilijk. Daar moeten we dus mee aan de slag. Verder zijn er
In de kern draait het in de veranderprojecten om het analyseren van
nog te veel medewerkers die Operational Excellence beschouwen als
bestaande werkprocessen en het ontwerpen van nieuwe werk-
iets wat je er bij doet.” Frits van Merode knikt instemmend. “Er zijn
processen. Daartoe worden speciale methodieken ingezet, zoals
heel veel medewerkers die de taal van de methodieken nu spreken.
Lean Six Sigma en Sociotechniek. Medewerkers worden daar op
Maar het gaat om de mindset, om de gedachte achter die woorden.
verschillende niveaus in getraind. Zo volgden al 1.750 medewerkers
Continu willen verbeteren, dat moet het uitgangspunt zijn. Die mindset
de Yellow Belt-training, een eerste kennismaking met een aantal
hebben we nog niet bereikt. Dat is onze belangrijkste uitdaging.” Maastricht UMC+
19
WAT GEBEURDE ER
2014
D
Docentprofessionalisering
VIRTUEEL RENNEN Het Maastricht UMC+ beschikt als eerste ziekenhuis in Nederland over een zogenoemd CARENbewegingsapparaat. Met deze innovatieve techniek kunnen wetenschappers onderzoek doen naar o.a. evenwicht en beweging. Ook wordt het apparaat ingezet bij revalidatie van patiënten. De lopende band waarop de patiënt beweegt, is onderdeel van een platform dat in alle richtingen kan draaien, bewegen en roteren. Daarbij kijkt de patiënt naar een scherm waarop een virtuele realiteit wordt geprojecteerd, LLUZVVY[ÅPNO[ZPT\SH[VYK\Z Via markers op het lichaam, infraroodcamera’s en een systeem dat de krachten op de loopband registreert, worden de bewegingen gemonitord en
In 2014 is gestart met de uitrol van de landelijk erkende Basis Kwalifi-
worden factoren als balans, stabiliteit en coördinatie
catie Onderwijs (BKO). Met de BKO wil het Maastricht UMC+ onder-
geanalyseerd. Die analyse vormt de basis van een
wijscompetenties van alle wetenschappelijk personeel met onderwijs-
doelgerichte training die leidt tot een sneller herstel
taken in kaart brengen en verbreden of verdiepen. Het streven is dat
dan mogelijk was vóór de komst van CAREN.
eind 2015 minstens 60% van de staf de BKO heeft behaald.
Meer op mumc.nl > ‘CAREN’.
SUBSIDIE VOOR ONDERZOEK ALZHEIMER Onderzoekers van het Maastricht UMC+ ontvingen anderhalf miljoen euro subsidie om geneesmiddelen te testen tegen de ziekte van Alzheimer. Er is al aangetoond dat de vetstofwisseling een grote rol speelt: mensen met verhoogde concentraties ceramide (een type vet) in het bloed, hebben acht keer zo veel kans op Alzheimer. Een medicijn dat invloed heeft op het vetmetabolisme wordt nu gebruikt voor multiple sclerose, en kan wellicht ook bij Alzheimer een WVZP[PLMLќLJ[OLIILU+H[^VYK[U\VUKLYaVJO[ Meer op mumc.nl en maastrichtuniversity.nl > ‘vetstofwisseling alzheimer’.
20
Jaarmagazine 2014
WORLD PAIN CONGRESS IN MAASTRICHT +HW:RUOG3DLQ&RQJUHVVLVLQ in Maastricht gehouden. Meer dan H[SHUWVLQSLMQEHVWULMGLQJYDQ over de hele wereld kwamen hier naartoe om de nieuwste ontwikkelingen te bespreken. Dat Maastricht de locatie werd, is mede te danken aan het feit dat het Maastricht UMC+ zich SURðOHHUWRSKHWJHELHGYDQSLMQEHstrijding. Alle soorten pijn komen op het congres ter sprake bij de medisch specialisten. Het World Institute of Pain, de achterliggende organisatie, heeft als doel onderwijs te bevorderen en het up-to-date houden van kennis. Meer op mumc.nl > ‘world pain congress 2014’.
Eerste publieke proeverij kweekvleeshamburger 0UH\N\Z[\ZWYLZLU[LLYKLWYVMLZZVY4HYR7VZ[LLU kweekvleeshamburger aan een genodigd publiek in Londen. Deze allereerste publieke proeverij onderstreepte de dringende noodzaak om een duurzame oplossing te vinden voor voedselproductie. De hamburger werd wel als een vleesproduct ervaren, maar zou nog wel iets meer vet mogen bevatten om wat sappiger te worden, was het commentaar van de proevers. Meer op mumc.nl en maastrichtuniversity.nl > ‘kweekhamburger’.
Nieuwe mammogram is nauwkeuriger
Gezond en actief leven in Europa
Het Maastricht UMC+ is het eerste ziekenhuis
Het Europese Instituut voor Innovatie en Tech-
KH[^LYR[TL[LLUUPL\^LTHTTVNYHÄL[LJOUPLR
nologie (EIT) heeft in 2014 een samenwerkings-
waarbij de borsttumor met meer zekerheid kan
verband geselecteerd dat het Knowledge and
worden vastgesteld. Alle Nederlandse vrouwen
Innovation Community (KIC) wordt. Het gaat om
tussen de 50 en 75 jaar worden iedere twee jaar
InnoLife, een samenwerkingsverband van 144
opgeroepen voor het maken van een mammo-
Europese organisaties, onderzoeksinstituten en
gram: een scan van de borst. Dankzij de nieuwe
universiteiten, waaronder het Maastricht UMC+.
techniek krijgen minder vrouwen te horen dat ze
De volgende zeven jaar zullen de organisaties
worden doorverwezen voor verder onderzoek.
innovatieve producten ontwikkelen, waardoor de
Meer op mumc.nl > ‘nauwkeuriger
bevolking van Europa beter en langer kan leven.
mammogram’.
Meer op mumc.nl en maastrichtuniversity.nl > ‘InnoLife’. Maastricht UMC+
21
VEILIGHEID EN KWALITEIT
+LWH[PwU[KPL\P[KLvarkensstal kwam Hij had het helemaal gehad met zijn kantoorbaan en besloot een sabbatical te nemen. Fysiek werk, dat was wat hij nodig had. Harde labeur, zoals de Vlamingen zeggen – dat zou zijn geest verzetten. Dus ging hij werken op de boerderij. Het beviel prima. Maar door een stom akkefietje met een of ander ingewikkeld landbouwwerktuig belandde hij in het ziekenhuis. Niks ernstigs gelukkig, maar toch, hij moest behandeld worden. In het Maastricht UMC+ toevallig. Hij was nog niet binnen of de alarmbellen begonnen te rinkelen. Risicopatiënt! Infectiegevaar! Het alarm was in werking gezet door zijn antwoord
infecties te voorkomen?
op een onschuldig klinkende vraag. “Waar heeft u de
Hans Fiolet: “We hebben ervoor gezorgd dat het
laatste tijd gewerkt?” “In de varkensstal”, had hij naar
bewustzijn van de medewerkers op dit gebied enorm
waarheid geantwoord. Door dat antwoord was hij
is toegenomen. Dat hun discipline om zich aan de
een risicopatiënt en trad de infectiepreventie van het
protocollen en voorzorgsmaatregelen te houden nog
ziekenhuis in werking.
groter is geworden. Strikte hygiëne, geen horloges, geen sierraden, onderarmen vrij. Ik noem maar een
+LWH[PwU[PZÄJ[PLMTHHYKLZP[\H[PLaLRLYUPL[SLN[KY
paar voorbeelden. En ook: tijdige signalering en waar
Hans Fiolet, directeur Patiëntenzorg van het Maastricht
nodig isolatie van risicopatiënten.” Vandaar dus dat de
UMC+ uit. Hij is verantwoordelijk voor de veiligheid en
patiënt die uit de varkensstal kwam, de alarmbellen
kwaliteit in het ziekenhuis. “In het verle-
WAT DEED HET ZIEKENHUIS OM INFECTIES TE VOORKOMEN?
den is in de varkensfokkerij veel gewerkt met antibiotica, om de dieren gezond te houden. Daardoor zijn resistente bacteriën ontstaan, bacteriën die niet gevoelig zijn voor normale antibiotica.
Voor een doorsnee gezond mens hoeft zo’n bacterie niet gevaarlijk te zijn, maar voor een ernstig zieke kankerpatiënt in het ziekenhuis wel. Dus als je uit een varkensstal komt, ben je een risicopatiënt.” Dit alles om duidelijk te maken dat infectiepreventie bij het Maastricht UMC+ in 2014 een van de hoofdthema’s was op het vlak van kwaliteit en veiligheid. Wat voor extra inspanningen deed het ziekenhuis om
22
Jaarmagazine 2014
deed rinkelen.
Nog meer belangrijke veiligheidsthema’s en wat eraan gedaan werd Behalve infectiepreventie waren er nog drie veiligheidsthema’s waaraan het Maastricht UMC+ in 2014 extra aandacht besteedde. Medicatieveiligheid s 3TERK VERBETERD WERD DE CONTROLE BIJ HET toedienen van hoogrisico-medicatie. Hoog-
-$=(.(5(5*,1*(122.',1*(11,(7*2(',1
risico-medicatie is medicatie die via een
/L[4HHZ[YPJO[<4*OLLM[UPL[]VSKVLUKLPUV\KLYLUaVYNNLZWLJPHSPZLLYKL]LY-
infuus rechtstreeks in de bloedbaan wordt
pleegkundigen. Hans Fiolet: “We kunnen geen blik opentrekken, we moeten ze
gebracht. Zowel bij het klaarmaken als het
opleiden. Daar werken we aan”.
toedienen van dergelijke medicijnen vindt nu een dubbele controle plaats.
¸4LLYLLUMY\Z[YH[PLLPNLUSPQR!OL[TLKPJH[PLIL^HRPUNZZ`Z[LLTKH[LLU^HHYZJO\wingssignaal moet geven als iets niet in orde is, werkt (nog) niet voor alle medicijnen.”
s %XTRA MAATREGELEN OM TE CONTROLEREN DAT
¸>LOLIILUTVL[LUSLYLUKH[^LKL]LPSPNOLPKYVUKOL[NLIY\PR]HUTLKPZJOL[LJO-
patiënten de goede hoeveelheid bloedver-
nologie zoals operatierobots in de goede volgorde en structureel aanpakken. We
dunningsmedicijnen krijgen. Belangrijk,
moeten goed opletten dat we alle apparaten meenemen in ons veiligheidsbeleid.”
want: teveel leidt tot bloedingen, te weinig tot trombose.
,1 Operatierobots en andere apparatuur Een groot risico bij het gebruik van medi-
>LYR[OL[4HHZ[YPJO[<4*HHUduurzame zorg, dat wil zeggen: zorg die betaalbaar, betrouwbaar en bereikbaar blijft.
sche technologie in het ziekenhuis is dat
:JOHRLS[OL[aPLRLUO\PZV]LYVWLLUUPL\^PU[LYUH[PVUHHSR^HSP[LP[ZZ`Z[LLTTL[KL
medewerkers niet precies weten hoe een
naam Qmentum. “Dat is geen kleinigheid, een majeure operatie”, zegt Hans Fiolet.
apparaat werkt. En je wil niet dat de chirurg moeite heeft met de precieze werking van
Die operatie moet leiden tot meer kwaliteit en veiligheid. .HH[OL[4HHZ[YPJO[<4*L_[YHHHUKHJO[ZJOLURLUHHUNVLKLcommunicatie
een operatierobot of de anesthesist met de
tussen patiënt en ziekenhuis. Wie is de hoofbehandelaar? Welke behandelbeper-
nieuwe beademingsapparatuur. Dus wordt
kingen zijn er (wat wil de patiënt wel en wat niet)? Wat gaat er precies gebeuren als
in het Maastricht UMC+ bij elk hoogrisico-
ik in het ziekenhuis ben? Wat moet ik doen als ik naar huis ga?
apparaat zoals een operatierobot voordat het in huis komt: s ONDERZOCHT WAT ER FOUT MEE ZOU KUNNEN gaan en hoe dat voorkomen kan worden, s ERVOOR GEZORGD DAT MEDEWERKERS GOED getraind zijn om ermee te kunnen werken.
De berg en Mohammed
De Grote Vier van de ouderenzorg
H
In het Maastricht UMC+ wordt elke patiënt
TH[PZJOILOHUKLSLULUKHHYPUZ[HH[KLWH[PwU[JLU[YHHS
van 70 jaar en ouder gescreend op de Grote
+\ZHSZQLI\PRWPQUOLI[OVLM[QLUPL[HSSLZWLJPHSPZ[LU
Vier van de ouderenzorg: doorliggen, onder-
langs die daar misschien iets over kunnen zeggen: de
voeding, verwardheid en vallen. Waar nodig
PU[LYUPZ[KLJHYKPVSVVNKL]VLKPUNZKLZR\UKPNLVMKL
worden meteen in ouderenzorg gespeciali-
chirurg. Nee, je komt in een omgeving waar al die spe-
seerde verpleegkundigen ingezet.
cialisten aanwezig zijn. De berg die naar Mohammed
L[4HHZ[YPJO[<4*OLLM[LLU]PZPLVWaVYN ontwikkeld. Die visie is: we gaan de zorg meer the-
komt, als het ware. Hans Fiolet: “Van die visie zullen Meer op www.mumc.nl > ‘veiligheid’.
WH[PwU[LUPUKLWYHR[PQRZ[LLKZTLLYNHHUTLYRLU¹ Maastricht UMC+
23
ONDERZOEK, ONDERWIJS EN OPLEIDING
Een sterke band met de regio en tegelijk heel internationaal
24
Jaarmagazine 2014
Albert Scherpbier is decaan van de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences (FHML). Als hij terugkijkt op 2014, stelt hij vast dat in het onderzoek, onderwijs en de opleiding belangrijke stappen zijn gezet. De ontwikkelingen in vogelvlucht. Wie onderzoekt, werkt samen
is precies waar de FHLM in 2014 duidelijk in geïnvesteerd heeft. Zo
Samenwerking, daar draait het om in de wereld van het wetenschap-
werden de onderwijsprogramma’s kritisch doorgelicht en aangepast.
pelijk onderzoek. “Het Maastricht UMC+ wil de zorg kwalitatief goed
Bovendien werd besloten om meer bachelors in het Engels aan te
én betaalbaar houden. Dat lukt alleen door echt nieuwe dingen te
gaan bieden, naast Engelstalige masters. “Dat past in ons streven
doen en nieuwe verbanden te leggen. Tussen de disciplines in eigen
naar internationalisering. De studentenmarkt in Nederland is begrensd
huis en door tegelijkertijd samen te werken met uiteenlopende partijen
en daarom willen we meer studenten uit het buitenland aantrekken,
in de hele provincie. Wat dat betreft was 2014 een goed jaar”, vertelt
ook buiten Duitsland en België. We zetten in op groei, zodat we onze
Albert Scherpbier.
programma’s kunnen blijven verbeteren. Dat is ook goed voor Neder-
Neem om te beginnen de samenwerking van Maastricht UMC+,
landse studenten en voor de werkgelegenheid natuurlijk.”
Universiteit Maastricht en Zuyd Hogeschool met de provincie Limburg
Heel succesvol is bijvoorbeeld de Master of Health Professions Edu-
in de zogeheten Kennis-As. Een heel goed voorbeeld van samen-
cation, die studenten schoolt in het universitair onderwijs. “Die master
werking die het wetenschappelijk onderzoek met de regio verbindt
trok in 2014 studenten uit de hele wereld. Bovendien bieden we deze
LU^HHYKLYLNPVVVR]HUWYVÄ[LLY[+LWYVQLJ[LUPUKL2LUUPZ(Z
parttime master sinds 2014 ook met succes op andere plaatsen in
zijn onder meer gericht op een gezonde, vitale bevolking en kwalitatief goede, doelmatige gezondheidszorg. Belangrijk is dat ook de technologische en biomedische ontwikkelingen die dat doel ondersteunen in de Kennis-As alle aandacht
de wereld aan, zoals Singapore. Zoals gezegd: we
WE ZETTEN IN OP GROEI, ZODAT WE ONZE PROGRAMMA’S KUNNEN BLIJVEN VERBETEREN
krijgen. Tegen die achtergrond noemt Albert
vinden de regio heel belangrijk, maar we beperken ons daar niet toe.” Voor 2015 zet de FHLM in op lesprogramma’s waarin de doelmatigheid van de zorg meer aan bod komt. Dat past helemaal in het streven van
Scherpbier de komst van een complete onderzoeksgroep uit Twente
het Maastricht UMC+ om de zorg kwalitatief goed, betaalbaar en
in 2014 “pure winst”. Deze groep staat bekend om het onderzoek
toegankelijk te houden. “Dan is het logisch om studenten daar ook in
in de regeneratieve geneeskunde, zoals het verbeteren van mense-
te onderwijzen.”
lijk kraakbeen. “Als je daarmee bijvoorbeeld patiënten met ernstige knieproblemen kunt helpen, heb je het dus letterlijk over het mobiel en
Doelmatig denken in de opleiding
vitaal houden van mensen”, zegt de decaan.
Een goede arts is tegenwoordig meer dan iemand die kwalitatief
Om vergelijkbare redenen is hij blij met de komst in 2014 van top
goede zorg verleent. Een goede arts kan samenwerken, onderhande-
nanobiologist Peter Peters en Ron Heeren, een expert in de mole-
len en denkt na over de doelmatigheid van zijn activiteiten. “Dat moet
culaire beeldvorming. Met hun expertise en onderzoekswerk dragen
je dus al leren in de opleiding”, zegt Albert Scherpbier. “In Maastricht
zij eveneens bij aan onderzoek gericht op een gezonde bevolking en
gebeurt dat ook. Daarin lopen we echt voorop”.
doelmatige, kwalitatief goede zorg. Dat geldt ook voor de Academi-
Zo experimenteren artsen in opleiding tot specialist (AIOS) met doel-
sche Werkplaats Duurzame Zorg Limburg, die in 2014 verder vorm
matige zorg in kleinschalige projecten die ze zelf opzetten. Tijdens
kreeg. Tot slot noemt Albert Scherpbier de bijzondere samenwerking
een mini-conferentie eind 2014 in het ziekenhuis, presenteerden
van Maastricht UMC+/Universiteit Maastricht, Chemelot, DSM en de TU
AIOS van Medische Microbiologie, Oogheelkunde en Orthopeadie de
in Eindhoven in InSciTe. “Dan gaat het onder andere om onderzoek naar
eerste resultaten van die inspanningen.
VWIPVTH[LYPHSLUNLIHZLLYKLZ[VќLULULLUZULSSL[VLWHZZPUNKHHY]HU
Studenten en AIOS leren dat het beroep ook inhoudelijk sterk veran-
in de praktijk van de gezondheidszorg, bijvoorbeeld in protheses.”
dert. “Zo staat kwaliteit van leven meer voorop en zullen we veel meer zorg op maat gaan leveren. Waar de ene patiënt baat heeft bij een
Studeren is ook internationaliseren
behandeling, heeft een andere patiënt daar misschien weinig aan.”
Het onderwijs aan de Faculty of Health Medicine and Life Sciences
Albert Scherpbier vertelt tot slot dat in 2014 een discussie gestart is
heeft een goede naam. In Nederland, maar ook ver daarbuiten. Met
over de duur van de studie geneeskunde. “We willen af van de stan-
het probleemgestuurd onderwijs werd daar de basis voor gelegd.
daard basisopleiding van zes jaar voor iedereen. Mogelijk zijn er straks
Maar vernieuwen blijft nodig, benadrukt Albert Scherpbier, en dat
studenten die al in het zesde jaar met een specialisatie kunnen starten.” Maastricht UMC+
25
Het Maastricht UMC+ bereidt zich voor op de toekomst en werkt daarbij samen met verschillende partijen.
Klaar vo
BRIGHTLANDS Brightlands is de nieuwe verzamelnaam
ding. Op dit moment zijn de Brightlands
van de Limburgse campussen. Met
Chemelot Campus in Sittard-Geleen en
deze naam willen de Limburgse cam-
de Brightlands Maastricht Health Cam-
W\ZZLUaPJOPU[LYUH[PVUHHSWYVÄSLYLUHSZ
pus er onderdeel van, in de toekomst
innovatieregio op het gebied van duur-
vallen ook campussen in Heerlen en
zame materialen, gezondheid en voe-
Venlo eronder.
MERLN EN M4I
STIMULANS
De onderzoeksgroepen MERLN
Het Maastricht UMC+ wil bijdragen
en M4I hebben als vestigingsplek
aan de regionale economie. Dit
gekozen voor het Maastricht UMC+.
gebeurt onder meer door nieuwe
MERLN doet onderzoek naar bot- en
opleidingen die zijn toegespitst op
kraakbeenherstel en richt zich met
de regionale arbeidsmarkt. Samen
name op nieuwe technologieën in de
met de Universiteit Maastricht,
regeneratieve geneeskunde. MERLN
Zuyd Hogeschool en de Provincie
ontwikkelt ‘slimme’ biomaterialen
Limburg wordt er veel geïnvesteerd
die leiden tot weefselherstel via
om de regio economisch te laten
stamcellen van de patiënt zelf. M4I
groeien. Er wordt ook samenwer-
houdt zich bezig met massaspectro-
king aangegaan met het bedrijfs-
metrie: het bepalen van de massa
leven, onder meer in de Brightlands
in deeltjes, waarmee je bijvoorbeeld
Chemelot Campus. Daar vormen
tumoren kunt onderzoeken. De
studenten, onderzoekers en onder-
komst van de onderzoeksgroepen
nemers samen een ‘community’
bewijst dat de regio aantrekkelijk is
voor een optimaal klimaat voor uit-
voor toponderzoekers.
wisseling en valorisatie van kennis.
Lees meer op www.mumc.nl en www.maastrichtuniversity.nl
KENNIS-AS LIMBURG
26
Jaarmagazine 2014
De samenwerking van het Maastricht
kenniscentrum op het gebied van onder
UMC+, de Universiteit Maastricht en
meer bio-materialen en innovatieve ge-
Zuyd Hogeschool heeft geleid tot een
zondheidszorg. Naast MERLN heeft ook
ambitieus strategisch plan voor duurza-
onderzoeksgroep M4I: Centrum voor
me economische ontwikkelingen in Lim-
Moleculaire Beeldvorming al gekozen
burg: Kennis-As Limburg. Campussen
voor deze vestigingsplaats. Baanbreken-
in Maastricht, Geleen, en toekomstig in
de vernieuwing ontstaat vaak op het snij-
Venlo en Parkstad worden de komende
vlak van disciplines, één van de redenen
tien jaar verbonden tot een internationaal
waarom samenwerken van belang is.
or de toekomst MACSBIO
CHEMELOT INSCITE
De Universiteit Maastricht heeft,
In 2014 is het internationaal onderzoeks-
Zo gaat Chemelot InSciTe onder meer
met steun van de provincie Lim-
en kennisinstituut voor biobased en
werken aan materialen voor nieuwe
burg, het Maastricht Centre for
biomedische materialen gestart: Che-
bloedvaten, materialen waarmee kraak-
Systems Biology (MaCSBio) op-
melot InSciTe (Institute for Science and
been zichzelf herstelt en aangroeit, en
gericht. In dit centrum komen alle
Technology). Topwetenschappers van
slimme medicijncontainertjes voor in het
Maastrichtse systeemonderzoekers
het Maastricht UMC+, de Technische
oog om ooginfecties te voorkomen en
samen. MaCSBio doet onderzoek
Universiteit Eindhoven en experts van
te behandelen. Gezamenlijk investeren
en geeft onderwijs in Systeembio-
DSM en de Chemelot Campus bundelen
de betrokken partijen 80 miljoen euro
logie. Systeembiologie integreert
daarin hun krachten, kennis en expertise
in het instituut. Daarmee stimuleren ze
biologie en wiskunde en zoekt naar
en dragen zo bij aan het verantwoord
tegelijkertijd werkgelegenheid en verdere
manieren om ziektes te doorgron-
NLIY\PR]HUK\\YaHTLNYVUKZ[VќLU
ontwikkeling van kennis en bedrijvigheid
den en te verhelpen. Het Maastricht
en het betaalbaar vitaal ouder worden.
in de regio Limburg en daarbuiten.
UMC+ heeft een bijdrage geleverd aan onderzoeksprogramma’s van het MaCSBio: waardevolle databases en onderzoeksresultaten
EM-TRAC
INTERNATIONAAL
waarmee MaCSBio nieuwe voor-
Het European Medical TRAining
Studenten die de Engelstalige,
spellende modellen in de gezond-
Center (EM-TRAC) is in 2014 opge-
internationale master Geneeskunde
heidszorg kan gaan bouwen.
richt door het Maastricht UMC+. Het
aan het Maastricht UMC+ volgen,
is een ultramodern leercentrum waar
zullen ook hun co-schappen in het
artsen, paramedici en verpleegkun-
Engels moeten doen in Engels-
digen hun vaardigheden bijhouden
sprekende landen als Australië,
ONCOLOGIENETWERK
en in een veilige omgeving kunnen
Engeland of Ierland. Mede door de
Het Maastricht UMC+ heeft in 2014
verbeteren. De in een steeds sneller
toename van het aantal studenten
een overeenkomst tot samenwer-
tempo veranderende technische
heeft Maastricht UMC+ een inten-
king getekend met het Elkerliek
en inhoudelijke mogelijkheden en
sieve voorbereiding ontwikkeld voor
Ziekenhuis en het Máxima Medisch
inzichten in de gezondheidszorg
deze stages. De studenten die In-
Centrum. Door onderlinge afspraken
maken het noodzakelijk dat zorg-
ternationale Geneeskunde studeren
kunnen de ziekenhuizen zich ieder
professionals continu geschoold en
komen vooral uit de Golf-regio en
richten op bepaalde typen kanker
getraind worden.
uit diverse Europese landen.
en daarover overleggen. Zo kan de patiënt straks in zijn eigen ziekenhuis geholpen worden met de best
SAMENWERKEN
mogelijke zorg. De samenwerking is
Het Radboudumc en Maastricht UMC+
afdelingen behoren tot de internationale
een belangrijke stap voor het Onco-
werken intensiever samen op het
top. Door de samenwerking willen ze
logienetwerk Zuid Oost Nederland,
gebied van genetica en farmacie. De
die positie verder uitbouwen. Bij farma-
dat als doel heeft: het delen van
samenwerking moet leiden tot een ver-
cie worden door schaalvergroting dure
kennis en expertise en het afstem-
dere ontwikkeling van de academische
investeringen voorkomen en kunnen
men van protocollen. Op termijn
expertise en meer innovaties binnen
bestaande voorzieningen doelmatiger
zullen meer ziekenhuizen meedoen.
de genetische zorg. Beide genetica-
gebruikt worden.
Maastricht UMC+
27
In het ko kort 2014
G
GOEDGEKEURD De bachelor opleiding European Public Health (EPH) en de master opleidingen European Public Health (EPH), Global Health (GH), Health
7H[PwU[LUaLNNLU^H[aL]PUKLU
Professions Education (MPHE) en
Om de dienstverlening te verbeteren en nieuw beleid te ontwik-
Health, Food and Innovation Ma-
kelen, is het belangrijk om te weten wat de patiënten ervaren.
nagement (HFIM) hebben in 2014 de
Met het online patiëntenpanel kunnen patiënten hun mening
heraccreditatieprocedure succesvol
geven over de zorg en dienstverlening van het Maastricht UMC+.
doorlopen. De master Global Health
Iedereen kan deelnemen aan het online panel. Deelnemers krij-
kreeg daarbij het eindoordeel ‘goed’.
gen vier keer per jaar een e-mail met een enquête toegestuurd
Voor de bachelor en master EPH ,
over een bepaald thema. Ze worden na de afname van de
de master GH en de master MHPE is
enquête ook op de hoogte gehouden van de resultaten.
tevens het kwaliteitskeurmerk Inter-
Meer op mumc.nl > ‘patiëntenpanel’.
nationalisering verkregen.
Teddyberenziekenhuis Veel zieke teddyberen werden in maart behandeld in het teddyberenziekenhuis. De kleuters R^HTLUTL[O\UaPLRLRU\ќLSUHHYOL[4HHZtricht UMC+, waar geneeskundestudenten de beer van top tot teen onderzochten. Er werden röntgenfoto’s gemaakt, borstkasten beluisterd, pilletjes gehaald en veel pleisters geplakt. Er waren simulatie-röntgenapparaten die via een RSL\YWSHH[RVUKLUSH[LUaPLU^H[O\URU\ќLS gebroken had. Vervolgens konden de kleuters in kleine operatiekamers, gekleed in operatieWHRRLUO\URU\ќLSaLSM^LLYOLSLTHHSIL[LY maken. Het doel was om de kinderen op een speelse manier kennis te laten maken met de gezondheidszorg, om zo de angst voor dokters en het ziek-zijn enigszins weg te nemen. Het Teddyberenziekenhuis wordt georganiseerd door de International Federation of Medical Students’ Association (IMFSA). Meer op imfsa.nl en mumc.nl > ‘teddyberenziekenhuis’.
28
Jaarmagazine 2014
De vitale medewerker Binnen het Maastricht UMC+ is het programma ‘azM Beweegt’ opgezet, om medewerkers vitaal te houden door fysieke beweging. Samen met collega’s bewegen en plezier maken leidt tot een gezonde leefstijl. Sportief of niet, het programma is bedoeld voor alle medewerkers die iets meer willen bewegen. De coaches spelen in op persoonlijke ambitie en niveau. Er zijn verschillende soorten programma’s te volgen zoals gymnastiek, zwemmen, dansen en hardlopen. Meer op mumc.nl > ‘azM beweegt’.
188 RECORDAANTAL PROMOTIES
In 2014 zijn 188 mensen gepro-
moveerd bij het Maastricht UMC+. Dat is het hoogte aantal ooit. Dit hoge getal is mede ingegeven door actief beleid van het facul-
teitsbestuur. Zo kon de promovendus die binnen de gestelde termijn
Bouw nieuw Biomedisch Centrum
promoveerde een premie krijgen.
Nieuwe apotheek Na een grondige verbouwing verhuisde de apotheek terug naar de oorspronkelijke locatie tegenover het
De goedkeuring voor de bouw van
Stiltecentrum, niveau 1 (blauwe route 8). Behalve de
het Vivarium, het nieuwe proefdie-
inrichting is ook de naam nieuw: Apotheek Maastricht
rencentrum, is binnen. Nadat het
UMC+ in plaats van Transmurale Apotheek Maas-
programma van eisen verfijnd is, zal
tricht. De Apotheek Maastricht UMC+ is voor iedereen
met de nieuwbouw begonnen wor-
toegankelijk, 24 uur per dag/zeven dagen per week
den. De bouw is vertraagd terwijl het
geopend en verstrekt onder meer ontslagmedicatie
oude proefdierencentrum – UNS50
en nieuwe receptuur aan poliklinische patiënten, geeft
– al in gebruik werd genomen door
voorlichting en adviezen over het gebruik van genees-
nieuwe medewerkers. Dit zorgde
middelen en stemt farmaceutische zorg af met andere
voor logistieke problemen, waarvoor
betrokken zorgverleners.
een tijdelijke voorziening nodig was.
Meer op mumc.nl/patienten-en-bezoekers/
Tegelijkertijd doet het Maastricht
praktisch/apotheek.
UMC+ onderzoek naar betrouwbare alternatieven voor proefdieronderzoeken. Dit gebeurt onder meer door de vakgroep Toxicogenomics. Meer op mumc.nl > ‘testen zonder proefdieren’.
Maastricht UMC+
29
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
Maatschappelijk verantwoord ondernemen?
Wat hebben we daaraan?
“Mag ik jou eens wat vragen?” “Tuurlijk.” “Jij werkt voor het ziekenhuis, nietwaar?” “Klopt.” “En jij houdt je daar bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen?” “Ja.” “Kun jij me zeggen wat een patiënt eraan heeft dat een ziekenhuis maatschappelijk verantwoord onderneemt? Daar wordt-ie niet beter van.” “Nee, dat klopt. Een patiënt wordt niet sneller beter als het ziekenhuis maatschappelijk verantwoord onderneemt. Maar realiseer je wel: bij maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat het om people, planet en profit. Zelfs als je niet geïnteresseerd bent in mensen en in de planeet, heb je als patiënt nog alle belang bij profit. Een ziekenhuis werkt met publiek geld, ook jouw geld dus. Je wil toch zeker wel dat je geld zo goed mogelijk besteed wordt? Daar heb je als patiënt alle belang bij. Maar ook ‘people’ is belangrijk, voor een patiënt. Ik geef een voorbeeld. Het ziekenhuis is bezig een nieuw gebouw neer te zetten. Voor dat gebouw hebben we een internationaal duurzaamheidscertificaat behaald, BREEAM heet dat. Drie sterren hebben we ervoor gekregen, als eerste ziekenhuis in Nederland. Dat certificaat beoordeelt bijvoorbeeld het klimaat dat in een gebouw heerst. Heerst er een aangename temperatuur? Is de luchtvochtigheid goed? Is er goede ventilatie? Als al die dingen goed geregeld zijn, voelen de patiënten, de bezoekers en de mensen die in dat gebouw werken, de verpleegkundigen en artsen, zich prettiger. En door wie word jij liever geholpen: door een arts die zich prettig voelt omdat hij in een aangename omgeving werkt of door een arts die heftig transpireert?” 28 30
Jaarmagazine 2014
Niet
Lastig, lastig Wat verliep niet zo soepel op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen in 2014? Het oude adagium ‘elk voordeel heb z’n nadeel’ blijkt ook hier te gelden. Het Maastricht UMC+ behaalde het BREEAMJLY[PÄJHH[]VVYOL[NLIV\^HHUKL=LYOL`SHHU+H[ JLY[PÄJHH[NLLM[KLK\\YaHHTOLPK]HUOL[IV\^VU[^LYW aan. Het Maastricht UMC+ kreeg daarvoor als eerste ziekenhuis in Nederland drie sterren. Maar het ging niet allemaal van een leien dakje. Erna Hofs, milieucoördina[VY]HUOL[4HHZ[YPJO[<4*!¸/L[)9,,(4JLY[PÄJHH[ was indertijd ontwikkeld voor kantoren, bedrijfsgebou-
In de
in de
gft-b
nieuw
ak
bouw van h et U MC+ heel komt nieuw een OK-c Ook omple in op x eratie . word kame t op e rs e n ver THUPL antw YVTN oorde LNHH *VYYL U TL[ J[ZJ HM]HS OLPKL is he U]HU el be H M la ] HS ngrijk er nie , je m t aan oet denk VMVW e n bloed LYH[PL YLZ[L RVTL U[LN UIPQ LU[L OL[YL Z[HM] HS Maas
tricht
wen, scholen en winkelpanden – niet voor ziekenhuizen. Een ziekenhuis is natuurlijk iets anders dan een winkel. De eisen moesten als het ware vertaald worden naar het
Goed in 2014
ziekenhuis. Dat was een verkenningstocht en die verliep
Duurzaam inkopen werd onderdeel van het inkoopbeleid.
lang niet altijd even makkelijk.”
Begonnen werd met de verbouwing van de energiecentrale. Het Maastricht UMC+ heeft een eigen energiecentrale. Die stamt uit 1992 en is dus wel aan vernieuwing toe. De vernieuwde energiecentrale zal zuiniger zijn met energie.
De hele zuidgevel met zonnepanelen bedekt De hele zuidgevel van het nieuwe ziekenhuisgebouw aan de Verheylaan 10 zal bedekt worden met zonnepanelen. We zijn nieuwsgierig: wordt het een spectaculair gezicht? Andere mvo-activiteiten in 2015: =VVY[aL[[PUN]LYIV\^PUNLULYNPLJLU[YHSL (HUILZ[LKPUNHM]HS!^PLNHH[OL[HM]HS]HUOL[ Maastricht UMC+ afvoeren? <WKH[L]HUOL[PU[LYUH[PVUHSLTPSPL\JLY[PÄJHH[ ISO 14.001 dat het Maastricht UMC+ heeft.
Maastricht UMC+
31
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
Green Office De Universiteit Maastricht wil graag een milieuverantwoorde en duurzame inrichting van VUKLY^PQZVUKLYaVLRLUILKYPQMZ]VLYPUN/PLY]VVYPZ4HHZ[YPJO[
Transparant over wat we doen Wij vinden het belangrijk dat iedereen weet waar we mee bezig zijn en om onze kennis te delen en verspreiden. Daarvoor hebben we een aantal communicatiemiddelen ingezet die samen het concept ‘Gezond Idee’ vormen. Gezond Idee communiceert op laagdrempelige en overtuigende wijze wat Maastricht UMC+ kan betekenen in ziekte én gezondheid, en voorziet het algemene publiek gratis van betrouwbare informatie en handreikingen voor een gezonde leefstijl. Bekend is het Gezond Idee magazine, dat huis-aan-huis wordt verspreid bij 240.000 huishoudens in Zuid-Limburg. In juni 2014 is een tweede lezersonderzoek gehouden. Belangrijkste conclusies: Gezond Idee magazine wordt hoog gewaardeerd, draagt positief bij aan de kennis over/waardering voor het Maastricht UMC+ en veel lezers letten beter op hun gezondheid en leven gezonder (n.a.v. Gezond Idee let 41% meer op hun gezondheid, eet 23% gezonder en sport 21% meer). Daarnaast startte in 2014 een tv-serie en een website, ook onder de naam ‘Gezond Idee’. Als mensen meer inzicht willen krijgen in hun eigen leefstijl en hoe ze deze kunnen verbeteren, kunnen ze naar de colleges van de Gezondheidsuniversiteit komen [kijk hiervoor op de achterpagina]. Op de Open Dag konden bezoekers op een interactieve manier kennis maken met het Maastricht UMC+, bijvoorbeeld door hun bloeddruk of cholesterol te laten meten. Verder zijn we te vinden op twitter en facebook en houden we contact met de pers via persberichten en een maandelijkse nieuwsbrief. In het jaarmagazine laten we zien wat we het afgelopen jaar gedaan hebben en welke nieuwe ontwikkelingen er zijn.
32
Jaarmagazine 2014
KLANTGERICHTHEID
Is alles naar wens? A
MNLSVWLUQHHYOLLM[OL[4HHZ[YPJO[<4*NL{U]LZ[LLYKPU
ONLINE PANEL
instrumenten die helpen om doorlopend de mening van
Naast de kaartjes ‘ Is alles naar wens?’ is eind 2014 een start ge-
WH[PwU[LULUILaVLRLYZ[L]LYaHTLSLU(HUKLLULRHU[HSZ
maakt met het Maastricht UMC+ online panel. Al meer dan zeven-
thermometer om te zien wat er goed gaat en beter kan. En aan de
honderdvijftig (oud)patiënten, medewerkers en geïnteresseerden
HUKLYLRHU[VTTL[KLZ\NNLZ[PLZ]HUWH[PwU[LUHHUKLZSHN[LNHHU
denken zo mee en geven hun mening over de zorg in het ziekenhuis.
)PQKLOVVMKPUNHUNPUKL:LYYLOHSVWKLYV\[LUHHYKL6VN[VYLU
De eerste online vragenlijst ging over het polibezoek. Het patiënten-
en op het poliplein staat een blauwe zuil en vindt men de kaartjes
panel vraagt aandacht voor het – soms lange – wachten in het
º0ZHSSLZUHHY^LUZ&»>LRLSPQRZ]LYaHTLS[LLUJVTT\UPJH[PLTLKL-
ziekenhuis en informatie hierover, de wens om invloed te hebben op
werker de ingevulde kaartjes en zorgt ervoor dat deze bij het juiste
het tijdstip van de afspraak en om verschillende afspraken op elkaar
team terecht komen. In één jaar tijd zijn er zo duizend opmerkingen,
af te stemmen.
suggesties én complimenten in ontvangst genomen.
$DQPHOGHQYRRUKHWSDQHONDQYLDPXPFñ\FDWFKHUHX
Meer op mumc.nl > ‘Is alles naar wens?’. 126 KLANTGERICHTE INITIATIEVEN IN HET ZONNETJE GEZET Elk jaar beloont het ziekenhuis de teams met het meest klantgerichte
Voorbeelden van complimenten
initiatief. Dit jaar zijn er tweeëntwintig projecten ingestuurd voor deze klantgerichtheidsprijs. Medewerkers en patiënten stemmen samen over de winnaar. Dit jaar is de prijs voor de vijfde keer uitgereikt en
“Ik was mijn halsketting verloren, werd thuis gebeld dat mijn
vielen er – toepasselijk genoeg – maar liefst vijf inzendingen in de
ketting in de kleedruimte was gevonden. Super!!!”
prijzen. In totaal hebben onze medewerkers in vijf jaar tijd honderd-
¸-HTPSPLHJJVTTVKH[PL^H[ÄQUKH[KPLLYPZOPLYR\UQLLJO[
zesentwintig klantgerichte initiatieven ingediend op basis van de
tot rust komen bij alle hectiek van je partner die in het zieken-
vragen, opmerkingen en suggesties van onze patiënten.
huis ligt. Niet meer dagelijks 220 km rijden. Een uitkomst!” “Complimenten aan de dokter en collega’s artsen en verpleegkundigen: zij wekken vertrouwen en zijn resultaatgericht. Betrokken houding is een grote plus.” +(7352-(&7'$7,1
Voorbeelden van suggesties
DE KLANTGERICHTHEIDSPRIJS WON:
Welkom op de operatiekamer “Ik ben onlangs geopereerd. Heb 3 verschillende artsen gehad.
0UMVYTH[PLV]LYKLVWLYH[PLRHTLY]PHÄSTMVSKLYLU^LI
1 bij intakegesprek, 2 bij de operatie, 3 bij de controle. Zo kun-
VTWH[PwU[LUVWO\UNLTHR[LR\UULUZ[LSSLU
nen ze niet het verloop in de gaten houden. Is onbevredigend.” “Tip: als een patiënt voor de eerste keer op de kamer komt, zou hij voorgesteld kunnen worden (naam noemen, meer niet).” “Bij het buitengebied bij de hoofdingang gaat wandelen met een patiënt in een rolstoel moeizaam. Alleen in de richting van het NH hotel. Maar de stoep is te smal en er is veel verkeer op de straat.”
Maastricht UMC+
33
BEDDENHUIS VAN DE TOEKOMST
‘Verbetering van zorg vanuit waarde voor de patiënt’
W DE DRIE PIJLERS: EENPERSOONSKAMERS, THEMAGERICHT WERKEN EN WERKEN IN TEAMS
aarde voor de patiënt, dát
Het concept voor het Beddenhuis van de
is de kern van het concept
Toekomst is op een unieke manier tot stand
Beddenhuis van de Toekomst.
gekomen. Met waarde voor de patiënt als belangrijkste uitgangspunt heeft een grote
Om die waarde daadwerkelijk te kunnen
en gevarieerde groep van medewerkers en
leveren, is het concept gebaseerd op drie
patiëntvertegenwoordigers van de Cliën-
pijlers: eenpersoonskamers, themagericht werken en werken in teams. Het concept
tenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ) een innovatieve blauwdruk op papier gezet. Bernd Kremer: “Meer dan 100 medewerkers
is ontstaan vanuit een compleet nieuwe
uit vrijwel alle disciplines en patiëntverte-
visie op zorg en omgaan met de patiënt.
genwoordigers van de CRAZ hebben hun
Esther Lacko, projectcoördinator, en
bijdrage geleverd. De betrokkenheid was enorm groot. Het nieuwe beddenhuis, maar
Bernd Kremer, voorzitter stuurgroep,
vooral de weg er naar toe vraagt voortdu-
kijken terug op een innovatief en stimu-
rend om verbinding en samenwerking en de
lerend proces.
wil om het beter te willen doen. Verbeteren is natuurlijk niet nieuw, maar het is voor het eerst dat we dat zo concreet vanuit het perspectief van de patiënt doen!”
Fundament Esther Lacko: “Werken in het Beddenhuis van de Toekomst zal heel anders zijn dan we gewend zijn. Het is een manier van werken die we samen hebben vastgesteld, waar mensen echt in geloven. Een nieuwe
34
Jaarmagazine 2014
manier van werken die al leeft! Dat merken we onder meer aan de vele spontane voorstellen voor pilots en projecten die binnenstromen en waarmee we ons vanaf 2015 kunnen
seerd op drie pijlers die elkaar versterken:
voorbereiden op de toekomst. Het concept
eenpersoonskamers, themagericht werken
is met behulp van Operational Excellence tot
en werken in teams. Eenpersoonskamers
stand gekomen onder (bege)leiding van Elske
bieden de mogelijkheid om de zorg volledig
Heeren van het programmabureau Operational
op de kamer en rondom de patiënt te orga-
Excellence. Ook in de pilots zullen we werken
niseren, met optimale privacy en met zoveel
volgens de methodieken van Operational
mogelijk eigen regie voor de patiënt. Met de
Excellence. Zo verbeteren we samen en stap
tweede pijler, themagericht werken, sluiten
voor stap en dat legt een stevig fundament
we aan op de ontwikkeling dat multi-proble-
voor de nieuwe manier van werken.”
matieken, onder andere bij oudere patiënten, steeds vaker voorkomen. Om deze patiën-
BEDDENHUIS VAN DE TOEKOMST IN HOOFDLIJNEN:
Patiëntwaarde
ten adequaat te behandelen, is het cruciaal
Esther Lacko licht toe wat onder patiëntwaar-
dat artsen, verpleegkundigen en paramedici
de wordt verstaan. “Waarde leveren betekent
elkaar snel weten te vinden en samenwerken
voldoen aan de behoeften van de patiënt,
in een multidisciplinair team. Het ‘multidisci-
s %ENPERSOONSKAMERS
deze als individu blijven beschouwen en waar
plinair team’, de derde pijler, krijgt overigens
s :ORG VOLLEDIG RONDOM DE PATIÆNT
mogelijk de regie laten houden over zijn eigen
een nieuwe betekenis. Dit zijn teams waarin
s /PTIMALE PRIVACY
gezondheid. Dat kan gaan om kleine dingen,
niet alleen verschillende medische specia-
s 2EGIE BIJ DE PATIÆNT
zoals eten wat en wanneer de patiënt dat
lismen samenwerken, maar ook medische,
s %EN CONTACTPERSOON VOOR BEGELEIDING
zelf wil tot het plannen van afspraken voor
paramedische, verpleegkundige en onder-
s /PEN ZORGPOST DE VERPLEGING HEEFT
onderzoeken en actief meedenken over de
steunende disciplines. Samen dragen ze de
behandeling.”
verantwoordelijkheid voor de patiënt.”
constant visueel contact met de patiënten s -ULTIFUNCTIONELE RUIMTE
Drie pijlers
Inspirerend
s 4HEMAGERICHT WERKEN
Bernd Kremer: “Om die waarde daadwerke-
Esther Lacko en Bernd Kremer verwachten
s 0ATIÆNT BLIJFT OP DEZELFDE AFDELING
lijk te kunnen leveren, is het concept geba-
dat de nieuwe manier van samenwerken
s +ORTERE LIJNEN TUSSEN ZORGVERLENERS
erg inspirerend wordt. “De omgeving is
s THEMAS ZOALS BIJVOORBEELD
uitdagend en medewerkers kunnen zich
Bewegen & Traumatologie
voortdurend ontwikkelen, zoveel mogelijk op
s 7ERKEN IN TEAMS
de werkplek. Eigen verantwoordelijkheid, de
s -ULTIDISCIPLINAIR
inzet van talent en voortdurende verbetering
s +RUISBESTUIVING
van werkprocessen geven straks een extra
s 'EZAMENLIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
dimensie aan het werk.
s ,EREN VAN EN MET ELKAAR
Maastricht UMC+
35
POLIKLINIEK VAN DE TOEKOMST
Het ontwikkelingsproces is de voorbode van de
nieuwe manier van werken
Kwaliteit, veiligheid en efficiency, gebaseerd op waarde voor de patiënt. Deze begrippen liggen aan de basis van het werkconcept voor de Polikliniek van de Toekomst. De blauwdruk voor de nieuwe poliklinieken werd in 2014 ontwikkeld samen met een grote vertegenwoordiging vanuit de organisatie én patiënten. Dit concept is afgestemd op de veranderingen in de markt, waarin patiënten goed geïnformeerde en bewuste klanten zijn. Martien Conjaerts, voorzitter van de stuurgroep en Cindy Winckers, projectcoördinator, zijn blij met het eindproduct én het proces.
H
et nieuwe concept is ontwikkeld
staat zijn om vooringenomen standpunten
TL[KLWH[PwU[HSZ\P[NHUNZW\U[
los te laten en elkaar ruimte te geven. Ik
maar ook met oog voor de mede-
heb er dan ook alle vertrouwen in dat we
werker. Speerpunten zijn: standaardise-
ons de nieuwe manier van werken eigen
ren van de werkwijzen, digitaliseren van
R\UULUTHRLU¹
PUMVYTH[PL[YPHNLIPUULU\\YJLU[YHSL
36
Jaarmagazine 2014
VU[]HUNZ[LU]LYISPQMZY\PT[LULUOL[ttU
BREDE VERTEGENWOORDIGING
RHTLYWYPUJPWL]VVYKLWH[PwU[+P[SHH[Z[L
Operational Excellence en het Visie op
betekent dat de arts voortaan naar de
AVYNKVJ\TLU[º>xQ]LYHUKLYLUKLaVYN»
WH[PwU[RVT[PUWSHH[Z]HUHUKLYZVT0U
liggen aan de basis van de Polikliniek van
het concept zijn tevens de consequenties
de Toekomst. Een brede vertegenwoordi-
voor medewerkers en organisatie, het
ging van medewerkers uit allerlei poliklini-
gebouw, ICT en logistiek in kaart gebracht.
ZJOLKPZJPWSPULZtUWH[PwU[LU^LYR[LULY
Martien: “In dit concept organiseren we
aan mee. Cindy Winckers: “De betrokken-
KLaVYNSL[[LYSPQRVTKLWH[PwU[OLLU+H[
heid vanuit de organisatie is enorm groot
is totaal anders dan we nu gewend zijn. In
NL^LLZ[+H[OL[NLS\R[PZaV]LLSWYVMLZZP-
het proces om tot dit concept te komen, is
VUHSZHHU[HMLS[LRYPQNLUPZ[LKHURLUHHU
NLISLRLUKH[^LTL[a»UHSSLUOLLSNVLKPU
KLNYV[LÅL_PIPSP[LP[]HUHSSLIL[YVRRLULU
Het werkconcept in een notendop: s 6ERWIJZING ALS START VAN HET POLIKLINISCHE proces zoveel mogelijk digitaal ontvangen of digitaliseren bij binnenkomst s $IGITALISERING VAN DE INFORMATIE s 4RIAGE BINNEN UUR s 6OOR EEN AFSPRAAK PATIÆNT KAN AFHANKELIJK van zijn klachten, kiezen uit een inloop- of gepland spreekuur s 'ASTVROUW OF HEER VERWELKOMT PATIÆNT EN ondersteunt waar nodig s #ENTRALE MELD EN INFORMATIEBALIE
s $IVERSE VERBLIJFSFUNCTIES HORECA WINKELTJES kinderopvang, loungeplekken, werk- of studieplekken, etc.) s +ORTE WACHTTIJDEN s -EDEWERKER BEREIDT EEN CONSULT VOOR MET PATIÆNT en rondt het naderhand af. s :ORG WORDT RONDOM DE PATIÆNT GEORGANISEERD (de patiënt blijft op de kamer) en gebaseerd op het leveren van maximale klantwaarde s 'ENERIEKE ONDERZOEKS EN SPREEKKAMERS
+LaLÅL_PIPSP[LP[LUIL[YVRRLUOLPKOLLM[OL[ mogelijk gemaakt om veel kennis van mede^LYRLYZLUWH[PwU[LUIPQLSRHHY[LIYLUNLUAV zijn we samen tot het meest optimale concept gekomen. Opvallend was de grote mate van overeenstemming tussen de verschillende werkgroepen, wel 80% van de voorstellen lag in lijn met elkaar. Op basis van gelijkwaardigheid en respect zijn intensieve discussies gevoerd. Het is juist de diversiteit van de verschillende disciplines en ieders inbreng vanuit verschillende perspectieven, die uiteindelijk tot dit mooie resultaat hebben geleid. Een concept dat uitgaat van de ^LUZLU]HUKLWH[PwU[LUKH[IYLLKKYHHN]SHRPUKLVYNHUPZH[PLOLLM[6VRKL9HHK ]HU)LZ[\\YOLLM[OL[^LYRJVUJLW[PUTPKKLSZ VTHYTK¹
PATIËNTEN ZIJN GOED GEÏNFORMEERDE EN BEWUSTE KLANTEN Maastricht UMC+
37
PERSONEELSBELEID IN 2014
Oog voor talent, leiderschap en CARRIÈRE-ONTWIKKELING
H
et personeelsbeleid van het
wel, is dat 40% van het verplegend per-
Maastricht UMC+ en van de
soneel aangeeft dat de werkdruk te hoog
Faculteit Health, Medicine &
is. Dat percentage is te hoog en verlagen
Life Sciences kent vele raakvlakken.
van de werkdruk heeft dan ook onze
Reden waarom Bart Durlinger, direc-
aandacht, met name via Operational
teur Strategie, Personeel & Organi-
Excellence. Speciale aandacht hebben
satie, azM en Erik Haakma, hoofd HR
we daarnaast voor vitaliteit via onze
FHML, elkaar opzoeken voor colle-
vitaliteitsprogramma’s en voor levens-
giaal overleg en om waar mogelijk
fasegericht personeelsbeleid.”
samen te werken. Beiden kijken terug op een positief HR-jaar.
B BART DURLINGER
TALENTONTWIKKELING In 2014 ging de derde groep talentvolle
art Durlinger trapt af met de
wetenschappers en medisch specialis-
verbeterde score van het mede-
ten van start in het 5-jarig Toptalentpro-
werkerstevredenheidsonderzoek.
gramma van het Maastricht UMC+ en
“Op praktisch alle belangrijke onderdelen
de FHML. Erik Haakma: “Dit betreft een
zijn we gelijk gebleven of gestegen. In
managementleergang op maat, gericht
vergelijking met andere academische
op het ontwikkelen van de competen-
ziekenhuizen doen we het net zo goed
ties voor leidinggevenden van onder-
en op veel punten beter. Toch blijft er
Jong gediplomeerd verpleegkundigen
nog wat te wensen over. Op het gebied
In 2014 deed zich onverwacht een uitdaging voor
van werkdruk en lijncommunicatie
op het gebied van jong gediplomeerde verpleeg-
IPQ]VVYILLSK:WLJPÄLRLHJ[PLZVWKLaL
kundigen. Bart Durlinger licht toe: “Als gevolg van
thema’s moeten ervoor zorgen dat we
productiedoelstellingen en een verminderde uit-
ook hier verder in verbeteren.”
zoeksinstituten, onderzoeksafdelingen of -groepen. Het betreft talenten die al
stroom als gevolg van de hogere pensioenleeftijd, waren er onvoldoende banen beschikbaar. Dankzij
WERKDRUK
enige tijd in dienst zijn bij het Maastricht
adequate acties van het mobiliteitscentrum, heb-
Het Maastricht UMC+ is het enige aca-
UMC+ of de FHML, hun sporen deels al
ben we deze mensen niet ontslagen, maar ze een
KLTPZJOLaPLRLUO\PZTL[LLUNLJLY[PÄ-
verdiend hebben, en de potentie hebben
contract van zes maanden geboden, plus intensie-
ceerd arbozorgsysteem. “In december
hoogleraar te worden. In de beoordeling
ve begeleiding om hier of elders een aanstelling
2014 zijn we getoetst en hebben we
kijken we zowel naar prestaties (publica-
te krijgen. Uiteindelijk heeft dit voor iedereen
opnieuw waardering geoogst voor de
ties, onderwijs, vermogen om fondsen te
goed uitgepakt. De lichting van 2015 krijgt nu een
manier waarop we dit onderwerp inhoud
werven) als naar persoonlijke kwaliteiten
jaarcontract en werkt vanuit een flexpool die door
geven. De verzuimcijfers voor 2014
(leiderschap, sociale vaardigheden, etc.).
de decentrale organisatie-onderdelen (Resultaat-
(3,7%) spreken wat dat betreft boek-
Het programma werkt; van de eerste
verantwoordelijke Eenheden ofwel RVE’s) wordt
delen. Dit is een daling ten opzichte van
groep, die in 2008 startte, is nu vrijwel
beheerd.”
2013 en lager dan de norm (4%). Ietwat
iedereen hoogleraar.”
in tegenstelling hiermee, constateren we
38
‘VAN DE EERSTE GROEP IS NU VRIJWEL IEDEREEN HOOGLERAAR’
Jaarmagazine 2014
LEIDERSCHAP EN CARRIEREBELEID
9=,LLUZ`Z[LTH[PLR]VVYZ[YH[LNPZJOL
“In 2014 hebben we een nieuw leider-
OL[^HYLLLUMV[V]HUKLHMKLSPUNKPLLSRL
ZJOHWZWYVÄLSVU[^PRRLSK¹]LY[LS[)HY[
[^LLQHHYPUaPJO[NLLM[V]LYKLR^HU[P-
+\YSPUNLY¸*VHJOLUKSLPKLYZJOHWTL[VVN
[H[PL]LLUR^HSP[H[PL]LVU[^PRRLSPUNLU
]VVYYLZ\S[HH[]VVY[RVTLUK\P[VUaL]PZPL
IL[LRLUPZKHHY]HU/L[PZLLUILSHUNYPQR
VW6WLYH[PVUHS,_JLSSLUJLBaPLWHNPUH
IHZPZPUZ[Y\TLU[VTHKLX\HH[[LZ[\-
YLKD/L[WYVÄLSPZNVLKVU[]HUNLUPU
YLUVWVU[^PRRLSPUNLU0UaPQUHSSL
]LY]VSNKHHYVWZ[HY[PU LLUSLLY-
KLJLU[YHSL7 6M\UJ[PVUHYPZZLUOPLYPU
NHUNJVHJOLUKSLPKLYZJOHW]VVYSLPKPUN
NL[YHPUKPU aHSOL[PUZ[Y\TLU[
NL]LUKLU+HHYUHHZ[SVWLULYHSKP]LYZL
]VVYKLSHUNLYL[LYTPQU^VYKLUKVVY
HUKLYLSLPKLYZJOHWZWYVNYHTTH»Z]VVYOL[
VU[^PRRLSK0UaPQU^LKHHYUHHZ[
VWLYH[PVULLSTHUHNLTLU[0UKL[VLRVTZ[
]LYKLYNLNHHUTL[OL[KPNP[HSPZLYLU]HU
]LYKPLU[IL]VYKLYPUN]HUKLKVVYZ[YVVT
/9WYVJLZZLUVUKLYTLLYKVVYKL
]HUSLPKPUNNL]LUKLUUHHYOVNLYLTH-
PU[YVK\J[PL]HUKLKPNP[HSLZHSHYPZZ[YVVR
UHNLTLU[M\UJ[PLZIPQaVUKLYLHHUKHJO[¹
LLUKPNP[HSL[VVS]VVYOL[QHHYNLZWYLR
WLYZVULLSZWSHUUPUN\P[NLYVSK+P[PZHSZ
LUHMYVUKPUN]HUKLPU]VLYPUN]HUOL[
)
PQKL-/43^LYKPUOL[JHY-
YVVZ[LYZ`Z[LLT/HYTVU`=VVY LU
YPuYLILSLPKVUKLY^PQZVU[^PRRLSK
]VSNLUKZ[HH[LTWSV`LLLUTHUHNLTLU[
,YPR/HHRTH!¸0UKLRLYURVT[
ZLSMZLY]PJLVWKLHNLUKH¹
KH[ULLYVW^HHYKLYLU^HHYTLUZLU NVLKPUaPQU>PQOLIILULLUNYV[L]LY-
PARTICIPATIEWET
HU[^VVYKLSPQROLPKUHHYVUaLZ[\KLU[LU
+L7HY[PJPWH[PL^L[PZLYVTTLUZLUTL[
[VLNVLKLKVJLU[LU[LSL]LYLU+H[PZUH-
LLU]LYZ[HUKLSPQRLVMSPJOHTLSPQRLILWLY-
[\\YSPQRVVRKPL[VW^L[LUZJOHWWLYTHHY
RPUNHHUOL[^LYR[LRYPQNLU0UaPQU
KHHYUHHZ[aPQUKH[TLUZLU^PLYWHZZPL
^LNLZ[HY[TL[KLPU]\SSPUNOPLY]HUAVPZ
]VVYHSIPQOL[VUKLY^PQZSPN[=VVYOLU
LLUJVYKPUH[VYHHUNLZ[LSKLLUWYVQLJ[-
,902/((24(
WSHUNLTHHR[LUaPQUJVU[HJ[LUNLSLNK TL[VUKLYTLLYKL.LTLLU[L4HHZ[YPJO[
3 toppers naar Maastricht
<>=LU4;)6VROLLM[LLUPU]LU[HYPZH-
Een van de hoogtepunten van 2014 was onge-
[PLWSHH[ZNL]VUKLU^LSRLTLKL^LYRLYZ
twijfeld de komst van drie topwetenschappers
^VYK[ZWLJPÄLRJHYYPuYLILSLPKVU[^PRRLSK
YLLKZHHUKLJYP[LYPH]VSKVLULUPZLLU
(Peter Peters, Ron Heeren en Clemens van
VUKLYSLPKPUN]HUOL[^L[LUZJOHWWLSPQR
LURLSLWSHH[ZPUNNLYLHSPZLLYK,YPZIV]LU-
Blitterswijck) en hun instituten (M4I en MERLN)
VUKLY^PQZPUZ[P[\\[=HU\P[KL
KPLULLUKLUR[HURNLMVYTLLYKKPLaPJO
naar Maastricht. “Vanuit onze afdeling zijn we
4HHZ[YPJO[[LUZSV[[LPZKLHHUaL[NLKHHU
OPLYV]LYPU I\PN[)HY[+\YSPUNLY!
daar behoorlijk druk mee geweest,” vertelt Erik
]VVYLLUUPL\^L/9Z[YH[LNPL+LaLaHS
¸3HZ[PNPZKH[KL^L[NL]PUNUVNHHU
Haakma. “Want alle drie brachten ze een stoet
PU ]LYKLY]VYTRYPQNLUPUZHTLU-
]LYHUKLYPUNVUKLYOL]PNPZ)V]LUKPLU
aan medewerkers mee die allemaal in onze HR-
ZWYHHRTL[HSSLYSLPNYVLWLUIPUULUKL
OLIILU^LOL[WYVISLLTKH[LYKVVYKL
systemen ingevoerd moesten worden, vergun-
VYNHUPZH[PL)LSHUNYPQRL[OLTH»ZOPLYPU!
WYVK\J[P]P[LP[ZKVLSZ[LSSPUNLUTPUKLY]HJH-
ningen moesten worden geregeld, huisvesting,
IPUKLULUIVLPLU]HU[HSLU[LUKP]LYZP[LP[
[\YLZ]YPQRVTLU+HHYUHHZ[aPQU]LLS^LYR-
etc. Wij hebben gefungeerd als vraagbaak en
LULLUIL[LYL]LYOV\KPUN[\ZZLU]HZ[LU
aHHTOLKLU^HHY]VVYKLaLKVLSNYVLW
zoveel mogelijk proberen te faciliteren.”
[PQKLSPQRWLYZVULLS¹
^LSSPJO[PUHHUTLYRPUNRVT[\P[ILZ[LLK
º>,>((9+,9,5>((9 MENSEN GOED IN ZIJN’
LUILZ[HH[UPL[OL[]VVYULTLUVTKP[
PROFESSIONALISERING
^LLYPU[LILZ[LKLU+LRVTLUKLQHYLU
)HY[+\YSPUNLY!¸=HUHMPZPULSRL
aHSKP[KHUVVRLLUILSHUNYPQRVUKLY^LYW
9LZ\S[HH[=LYHU[^VVYKLSPQRL,LUOLPK
aPQUVWVUaL/9HNLUKH¹ Maastricht UMC+
39
WAT GEBEURDE ER
2014
D
Donatie van Stichting De Weijerhorst
HONOURSPROGRAMMA BLIJKT SUCCESVOL In 2014 is gestart met het Honoursprogramma. Studenten die bij de top 5% van de beste studenten van het jaar horen, krijgen een uitnodiging om zich aan te melden. Dit prestigieuze
Stichting De Weijerhorst heeft bijna drie miljoen euro gedoneerd aan het
extra programma verbreedt en verdiept de
Maastricht UMC+ voor radiologisch onderzoek naar hart- en vaatziekten.
kennis en inzicht van de student. Het start in
Hart- en vaatziekten zijn in Nederland één van de voornaamste doodsoor-
het tweede jaar en duurt tot en met het derde
zaken. Het onderzoek richt zich op het tijdig herkennen van aandoeningen
jaar. Het Honourspramma blijkt succesvol, de
als hartfalen en beroertes. De Stichting De Weijerhorst ziet het als haar
instroom is per september 2014 verhoogd van
maatschappelijke taak om onder meer medische vooruitgang te stimuleren.
50 naar 75 studenten.
Lees meer over Stichting De Weijerhorst op deweijerhorst.nl.
Meer op maastrichtuniversity.nl > ‘honoursprogramma’.
Frappant erfelijk verband Kinderen hebben een aanzienlijk groter risico op allergieën als hun ouders een autoimmuunziekte hebben. Onderzoekers van het Maastricht UMC+ leverden hiervoor het bewijs, wat leidt tot internationale waardering. De ontdekking is een belangrijke stap voor de wetenschap, want tot nu toe ging men ervan uit dat er géén verband bestond tussen auto-immuunziekten en allergieën, ook al is bij beide aandoeningen het afweersysteen ontregeld. De onderzoekers gaan de gevonden relatie verder onderzoeken. Meer op mumc.nl > ‘immuunziekten en allergie’.
40
Jaarmagazine 2014
Darmwandschade door alcohol Een onderzoeker van het Maastricht UMC+ heeft aangetoond dat zelfs een kleine OVL]LLSOLPKHSJVOVSLLUUHKLSPNLќLJ[OLLM[ baarheid van de darmbarrière aan, waardoor
Britse prijs voor Maastrichtse onderzoeker
ziekteverwekkers meer kans krijgen om
Onderzoeker Anne Marieke Driessen heeft de Young Investigator Award
door die natuurlijke beschermlaag heen te
gewonnen. Ze is onderzoeker bij Klinische Farmacie en Toxicologie bij
dringen.
het Maastricht UMC+. Ze ontving de prijs voor een onderzoek naar de
op de darmwand. Acohol tast de doorlaat-
relatie tussen nieuwe diabetesmedicijnen en botbreuken. Ze bestudeerde een grote database met medische gegevens van 12 miljoen Britse patiënten en alle 5,5 miljoen inwoners van Denemarken. Ze ontving de
PRIJS VOOR LOGOPEDIE
Britse prijs in Birmingham van de UK National Osteoporosis Society. Meer op mumc.nl > ‘anne marieke driessen’.
Het team logopedie van het Maastricht <4*OLLM[KL:HUVÄ6UJV*HYL*OHSSLUNL gewonnen. Deze prijs heeft als uitgangspunt de zorg
Ademtest om borstkanker op te sporen
rond kanker te verbeteren. Het team, onder leiding van
Onderzoekers van het Maastricht UMC+ onderzochten een
Hellen Moes, heeft een instructievideo gemaakt voor
ademtest die is ontwikkeld door het Amerikaanse Menssana
patiënten met hoofd-halskanker, die moeite hebben met
Research. Deze ademtest is een middel om borstkanker op te
slikken. Slecht kunnen slikken kan leiden tot gewichts-
sporen. Uit het onderzoek bleek, dat deze ademtest zeer
vermindering, wat niet wenselijk is bij kanker. Door
betrouwbaar is. Met bijna 100 % zekerheid kan worden gezegd of
deze instructie op een website te plaatsen be-
iemand geen borstkanker heeft. Bij een positieve test werd in bijna
reiken ze een grote doelgroep waar nu nog
80% daadwerkelijk borstkanker geconstateerd. Er zullen meerdere
geen ondersteuning voor is.
onderzoeken gedaan moeten worden, voordat deze test in de
Meer op oncocare-
[VLRVTZ[KLTHTTVNYHÄLaHSNHHU]LY]HUNLU
challenge.nl.
Meer op mumc.nl > ‘ademtest borstkanker’.
Forensiche radiologie identificeert slachtoffers MH17 Een aantal forensische radiologen van het Maas[YPJO[<4*OLLM[NLOVSWLUIPQKLPKLU[PÄJH[PL]HUKL CT-scanner hebben ze röntgenonderzoek gedaan in /PS]LYZ\T^HHYKLZ[VќLSPQRLV]LYZJOV[[LUOLLU^HYLU NLIYHJO[)PQOL[PKLU[PÄJH[PLWYVJLZ^VYKLUKVVYNHHUZ eerst DNA, tanden en vingerafdrukken bekeken. Met behulp van een CT-scan kan men nog meer details ]HZ[Z[LSSLULUKLPKLU[PÄJH[PLILZWVLKPNLU 0HHURSPXPFQO!ã0+â
Foto: Denis Kornilov / Shutterstock.com
ZSHJO[VќLYZ]HUYHTW]S\JO[4/ 4L[LLUTVIPLSL
Maastricht UMC+
41
VISIE OP ZORG IN 2014
>PQULTLUaLSMKLYLNPLPUOHUKLU
HOE KAN HET
ANDERS, BETER EN VEILIGER? Met het programma Visie op Zorg zet het Maastricht UMC+ in op anders, beter en veiliger werken. Het programma geeft ruimte aan zorginnovaties, nieuwe zorgconcepten en -technologieën die de zorg beter en toekomstbestendig maken. In de eerste plaats voor de patiënt, maar ook voor de medewerkers en het Maastricht UMC+ als organisatie. Met ‘Visie op Zorg, Wij veranderen de zorg’, nemen we de regie voor de zorg van de toekomst stevig in handen.
A
anleiding voor het Visie op
UMC+ hebben we ervoor gekozen niet
taak daarbij als stuurgroep is te coördine-
Zorg-programma zijn de veran-
HM[L^HJO[LUTHHYOL[YVLYZ[L]PNPU
YLUZPNUHSLYLULUPUZWPYLYLU¹
deringen in de zorg en maat-
handen te nemen en vorm te geven
schappij. Renaldo Secchi, programma-
aan de noodzakelijke vernieuwingen
CLIËNTEN DENKEN MEE
coördinator Visie op Zorg licht toe: “Op
die de zorg beter en toekomstbestendi-
Renaldo Secchi: “In 2014 zijn mooie resulta-
medisch-technisch gebied is steeds
ger maken. Visie op Zorg, Wij verande-
ten geboekt, zoals bijvoorbeeld de verdere
meer mogelijk. Behandelmethoden wor-
YLUKLaVYNPZOPLYPUVUaLSLPKYHHK¹
uitrol van klinisch redeneren, dat verpleegkundigen helpt om goed onderbouwd te
den beter. Mensen leven langer en doen
42
anticiperen en mee te denken in de zorg
vaker een beroep op de zorg waardoor
*522767(:,1679$1
de zorg steeds duurder wordt. Naast
=PZPLVWAVYN^HZPULLUPUP[PH[PLM
behandelen komt de nadruk steeds
van de verpleegkundigen van het
meer te liggen op het voorkomen van
Maastricht UMC+. In 2013 hebben de
aPLR[LKVVYOL[PUMVYTLYLUJVHJOLULU
medisch specialisten het programma
HK]PZLYLU]HUWH[PwU[LUVWOL[NLIPLK
omarmd en in 2014 de paramedici.
van preventie en gezondheidsbehoud.
)YPNP[[L.HIYPwSZ!¸+H[PZ^H[TPQIL[YLM[
Wet- en regelgeving veranderen voort-
de grootste winst van 2014. Iedereen
]VVYWH[PwU[LU6MKLº0R^LUZ»HJ[PL»KPL
durend. Er is sprake van vergrijzing en
is nu aangehaakt. Daarnaast is er in
TLKL^LYRLYZZ[PT\SLLY[[V[PKLLwUKPLKL
ontgroening. Met als gevolg dat de vraag
2014 één overkoepelende Visie op
zorg verbeteren. Belangrijke mijlpaal is het
naar zorg toeneemt, terwijl er straks min-
Zorg opgesteld waaraan alle disci-
VUSPULJSPwU[LUWHULSKH[LPUKVUSPUL
der mensen zijn om de zorg te leveren.
plines zich verbonden hebben. Voor
PZNLNHHU¹5PRVKL1VUN]VVYaP[[LY]HU
Kortom: we moeten straks meer zorg
mij het bewijs dat de mensen in onze
KLJSPwU[LUYHHKTLSKKLaPJOHSZLLYZ[LHHU
leveren met minder geld en minder men-
VYNHUPZH[PLaLSMKL]LYHU[^VVYKLSPQR-
]VVYOL[VUSPULJSPwU[LUWHULS/PQPZLU[OV\-
ZLU)YPNP[[L.HIYPwSZ]VVYaP[[LY:[\\Y-
heid durven en willen nemen om de
siast en zegt: “Dit is een belangrijke stap in
groep Visie op Zorg: “Als Maastricht
zorg structureel te verbeteren. Onze
OL[]LYNYV[LU]HUKLWH[PwU[LUWHY[PJPWH[PL
Jaarmagazine 2014
VISIE OP ZORG IS EEN INITIATIEF VAN DE VERPLEEGKUNDIGEN VAN HET MAASTRICHT UMC+
NIEUWE CLIËNTENRAAD +LTLKLaLNNLUZJOHW]HUWH[PwU[LU binnen de universitair medische centra \TJ»ZPZ]HUHMZLW[LTILY veranderd. De medezeggenschap van WH[PwU[LUPZ]VVY[HHUNLYLNLSK]PH JSPwU[LUYHKLUWLY\TJ4L[KLPUZ[HSSH[PL OPLY]HUOV\K[KL*SPwU[LUYHHK(JHKLTPsche Ziekenhuizen (CRAZ), als gezamenSPQRLJSPwU[LUYHHK]HUKLHJO[\TJ»ZVW te bestaan. +LJSPwU[LUYHHK4HHZ[YPJO[<4*ILhartigt de gemeenschappelijke belangen ]HUJSPwU[LUPUOL[4HHZ[YPJO[<4* LUaPL[LYVW[VLKH[WH[PwU[LUVW[PTHHS NLOVVYKNL{UMVYTLLYKLUILOHUKLSK ^VYKLU4L[KLIYPSVW]HUKLWH[PwU[ OL[ºJSPwU[LUWLYZWLJ[PLM»NLLM[KL JSPwU[LUYHHKHK]PLaLUHHUKL9HHK]HU Bestuur op belangrijke beleidsterreinen. +LJSPwU[LUYHHKILZ[HH[\P[ULNLUSLKLU die elk persoonlijk betrokken zijn bij het Maastricht UMC+, hetzij als (voormalig) WH[PwU[MHTPSPLSPKTHU[LSaVYNLYKHU^LS HSZSPK]HULLUWH[PwU[LU]LYLUPNPUN+L achtergronden van de leden zijn uiteen7YVMLZZPVUHSZKLURLU]HHR[L^L[LU^H[
KPLYLKLUOLIILU^L]PQMVUKLY^LYWLUNLRV-
lopend; van student Gezondheidswe-
KLWH[PwU[^PSTHHYOL[PZ\P[LPUKLSPQR[VJO
aLUKPLPU JLU[YHHSZ[HHU+L[OLTH»Z
tenschappen tot voormalig welzijnsdi-
beter om met de ogen van de klant naar de
waar het om gaat zijn: ouderenzorg, pijn, het
recteur, van orthopedagoog tot docent
VYNHUPZH[PL[LRPQRLU+HURaPQKLMLLKIHJR
PUYPJO[LU]HULLU]LYWSLLNHMKLSPUN.HZ[YV
OVZWP[HSP[`+LLLYZ[LJSPwU[LUYHHK]HU
die de deelnemers via dit panel zullen
,U[LYVSVNPL4HHN+HYT3L]LY]HU\P[PU[LYUL
het Maastricht UMC+ is in september
geven, kan het Maastricht UMC+ de zorg
geneeskunde en heelkunde, het inrichten van
NL{UZ[HSSLLYKKVVYKL9HHK]HU
UVN]LYKLY]LYIL[LYLU¹6TWH[PwU[LUIL[LY
WH[PwU[LUWHY[PJPWH[PLLUIL[LYLV]LYKYHJO[¹
Bestuur. In 2014 vonden twee introduc-
bij Visie op Zorg te betrekken, hebben
tiebijeenkomsten plaats en waren er
)YPNP[[L.HIYPwSZLU(K4HZJSLL4+3HY[Z
IEDEREEN MOET MEEDOEN!
twee overlegvergaderingen met de Raad
LUSPK]HUOL[:[HMJVU]LU[PULLU
Visie op Zorg kan alleen slagen als iedereen
van Bestuur. Er is vier keer om advies
VYPwU[LYLUKNLZWYLRNLOHKTL[KL]VVYaP[-
meedoet en als we samenwerken, is de
gevraagd over samenwerkingsverbanden
[LYLU]PJL]VVYaP[[LY]HUKLJSPwU[LUYHHK
stellige overtuiging van Renaldo Secchi en
met andere ziekenhuizen. Daarnaast is
Dit krijgt een vervolg in 2015.
)YPNP[[L.HIYPwSZ9LUHSKV!¸/L[PZWYHJO[PN
KLJSPwU[LUYHHKIL[YVRRLUNL^LLZ[IPQKL
om te zien, dat dit nu daadwerkelijk gebeurt.
benoeming van de voorzitter en vicevoor-
FOCUS OP VIJF THEMA’S
Op allerlei manieren; tussen mensen, teams,
zitter van de Klachtencommissie en bij de
>H[NHH[ IYLUNLU&)YPNP[[L.HIYPwSZ!
HMKLSPUNLULUILYVLWZNYVLWLU[\ZZLU
benoeming van de voorzitter van de Raad
¸+LHMNLSVWLUKYPLQHYLUOLIILU^LLJO[
[OLTH»ZLUWYVQLJ[LU0USHNLUKL
van Bestuur van het Maastricht UMC+.
stappen gemaakt en daar zijn we als
kernwaarden van Visie op Zorg ten grond-
Meer op www.mumc.nl > ‘cliëntenraad’.
stuurgroep trots op. 2015 is het eerste volle
slag aan de blauwdruk van het Bedden-
jaar waarin alle disciplines zijn aangesloten
huis- en de Poli van de Toekomst. Deze
en waarin we nu echt samen aan de slag
[^LLVT]HUNYPQRLWYVNYHTTH»ZIPLKLU[HS
kunnen om anders en slimmer te gaan wer-
van mogelijkheden in de vorm van pilots en
RLU6TKH[[LILYLPRLUPZMVJ\ZUVKPN>L
projecten waarmee we Visie op Zorg samen
kunnen immers niet alles tegelijk doen. Om
]LYKLYR\UULU]VYTNL]LU¹ Maastricht UMC+
43
4LLYSLYLUV]LYQLSPQMIPQKL
Gezondheidsuniversiteit
44
+L.LaVUKOLPKZ\UP]LYZP[LP[PZLLUPUP[PH[PLM]HU
de werking van het menselijk lichaam. In 2014
geneeskundestudenten in samenwerking met
zijn twee drukbezochte collegereeksen georga-
het Maastricht UMC+. Het doel is bevordering
UPZLLYKV]LYKL[OLTH»Z2HURLYLU/LYZLULU
]HUOL[NLaVUKOLPKZIL^\Z[aPQUIPQºNL^VUL»I\Y-
Tijdens de Opening van het Academisch Jaar in
gers door op een leuke en interactieve manier
ZLW[LTILYOLLM[KL.LaVUKOLPKZ\UP]LYZP[LP[KL
mensen uit Zuid-Limburg kennis te laten maken
Studentenprijs 2014 van de Universiteit Maas-
met de werking van het lichaam in ziekte en ge-
tricht gewonnen.
zondheid. Zo willen we een gezonde en bewuste
De Gezondheidsuniversiteit wordt mede moge-
SLLMZ[PQSOLSWLUIL]VYKLYLU,UKLZ[\KLU[LU
lijk gemaakt door Studium Generale van de
leren om medische onderwerpen duidelijk en
Universiteit Maastricht.
laagdrempelig uit te leggen. Er is geen speci-
Meer op gezondheidsuniversiteit.nl
ÄLRL]VVYVWSLPKPUNUVKPNVTKLLS[LR\UULU
en op sgunimaas.nl en mumc.nl >
nemen, alleen een gezonde belangstelling voor
‘gezondheidsuniversiteit’.
Jaarmagazine 2014
