J A A R V E R S L A G 2 0 13
IBN Social Return draait om mensen, geeft veel terug en vormt ons. Social Return, in mensen investeren, is nu gericht en winstgevend in te zetten voor opdrachtgevers en –nemers. De pragmatische aanpak van IBN, het werken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt én het marktconform denken zorgen voor de juiste balans tussen geven en nemen. Toepassen van Social Return kan via detachering van een of meerdere IBN-medewerkers of via het afnemen van producten en diensten bij IBN. IBN is voor zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer dé kwaliteitsgarantie in de uitvoering van Social Return.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, een modewoord? Allang niet meer. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen heeft een definitieve plaats veroverd in het bedrijfsleven. MVO omvat de 3P’s Planet, Profit en People en de invulling ervan varieert enorm. De eerste twee P’s zijn vaak vanzelfsprekend maar juist de invulling van de P van People blijkt lastig te zijn. Met name bij dit laatste MVO-thema biedt IBN de helpende hand via IBN Social Return. Dit is niets meer dan hulp bij de invulling van een social returnparagraaf bij inkoop of aanbesteding. Ondernemers die werken met IBN, krijgen kwalitatief goede dienstverlening tegen marktconforme prijzen én investeren bovendien rechtstreeks in de werkgelegenheid. Immers, de winst van IBN is met recht maatschappelijk rendement dat terugvloeit naar de groep mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Maarten Gielen
Algemeen directeur
Ed de Leeuw 1958 – 2013 Diep geschokt zijn wij door het overlijden op 4 november 2013 van onze bestuurder, de heer E.J.D. (Ed) de Leeuw. Slechts vier jaar heeft hij leiding mogen geven aan IBN. In die tijd is hij het boegbeeld van IBN geworden en heeft hij IBN voorbereid op een positie in de uitvoering van de komende Participatiewet. Ed de Leeuw was een gedreven bestuurder, integer en met het hart op de juiste plaats. Zijn overlijden betekent een groot verlies van een bijzonder mens. Een man die de missie van IBN tot zijn missie heeft gemaakt. Hij maakte zich op alle fronten sterk voor werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We kunnen niet anders doen dan vol waardering terugkijken op zijn bijdrage aan het succes van IBN en het fundament dat hij verder verstevigd heeft gebruiken als springplank voor een succesvolle toekomst. We verliezen in Ed de Leeuw een gepassioneerd en kundig bestuurder maar bovenal een prachtmens. Jos Verbeeten voorzitter Raad van Commissarissen Maarten Gielen algemeen directeur
Voorwoord van de directie
IBN heeft wederom een succesvol jaar achter de rug, in financieel en sociaal opzicht. Dit succes wordt echter overschaduwd door het plotselinge overlijden van onze algemeen directeur, Ed de Leeuw. In dit jaarverslag staan we daar apart bij stil.
WETGEVING
De ontwikkelingen rond de Participatiewet hebben veel impact op IBN. We bereiden ons voor, maar een groot aantal strategische beslissingen over de rol die IBN in de toekomst gaat krijgen bij de uitvoering van de Participatiewet zijn nog niet genomen. Samen met de 12 gemeentelijke eigenaren zijn we hierover constructief in overleg. De richting die eruit lijkt te komen, past bij de ambitie van de organisatie. We gaan voor groei en willen door een efficiënte werkwijze zoveel mogelijk mensen uit de nieuwe doelgroep naar betaald werk brengen.
SAMEN STERK
Samen sterk voor de toekomst geldt voor onze gemeentelijke stakeholders, en zeker ook intern. Alleen door enthousiast samen te werken, staan we sterk om de uitdagingen die ongetwijfeld op ons af komen het hoofd te bieden. IBN – de basis voor groei is in een interne campagne gesymboliseerd door een boom. De top van de boom staat symbool voor de resultaten en successen 4
van IBN, in de wortels van de boom gebeurt het: daar werken alle medewerkers samen om voor groei en werkplezier te zorgen. De interne campagne is in 2013 gelanceerd en wordt op steeds meer plaatsen zichtbaar in de bedrijven. Om de groeiambitie te kunnen waarmaken zijn klantgerichte medewerkers, een geoptimaliseerd mensproces en efficiënte en beheerste administratieve processen noodzakelijk. Precies dit is de inhoud van de projecten die in 2013 zijn uitgevoerd binnen het bedrijfsbrede groeiprogramma: Optimalisatie mensproces, Grip op Operatie, HR Transitie en Klantgerichtheid. Een groeiprogramma dat de randvoorwaarden heeft gecreëerd in 2013 en dat in 2014 voortgaat om groei te stimuleren.
RESULTATEN
Na een moeizame start van het jaar in financieel opzicht, heeft het resultaat zich behoorlijk hersteld. De IBN bedrijven zijn erin geslaagd een resultaat te realiseren van € 4 miljoen. De omzet bij met name de overheidsklanten staat onder druk. Gemeenten bezuinigen fors op onder andere het openbaar groen. Positief is het gegeven dat de afnemende omzet bij de overheid wordt gecompenseerd door omzet in de profit sector. Dit past binnen de ingezette koers, waarbij IBN zich erop richt zo subsidieonafhankelijk mogelijk te zijn.
Ook de sociale resultaten geven reden tot trots: zo hebben we ondanks de moeilijke economische omstandigheden en de steeds verder afnemende wachtlijst voor de Wsw toch 353 personen uit de doelgroep een baan kunnen aanbieden. Daarmee is weliswaar niet de volledige Rijkstaakstelling voor 2013 gerealiseerd, maar hebben we wel een grote bijdrage kunnen leveren aan de maatschappelijke missie waarvoor we verantwoordelijk zijn: mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt succesvol naar betaald werk brengen. Om daadwerkelijk zoveel mogelijk mensen te kunnen helpen is eind 2013 een wervingscampagne gestart, gericht op potentiële Wsw-medewerkers, ‘Er is werk voor iedereen… Ook voor jou’.
KLANTWAARDE
SOCIAL ENTERPRISE EN SOCIAL RETURN
In september is de eerste deelmeting uitgevoerd. 96% van de klanten die in deze meting zijn ondervraagd, geeft aan tevreden tot zeer tevreden te zijn. Hiervan is 16% zelfs meer dan tevreden. Verder geeft 92% van de ondervraagden aan de IBN missie in onze werkwijze te herkennen, biedt IBN volgens 95% op een klantgerichte manier oplossingen voor hun vragen. Ook geeft 95% aan de kwaliteit van diensten als goed te ervaren en ziet 95% IBN als een professionele organisatie. Uiteraard heeft het onderzoek ook suggesties ter verbetering opgeleverd. De respondenten geven aan verbetermogelijkheden te zien op het gebied van snelheid, flexibiliteit, communicatie en probleemoplossing. De respons bij deze eerste meting bedroeg 26%, een goed resultaat, dat leidt tot een betrouwbaarheid van 85% en een foutmarge van 5%.
IBN timmert in 2013 flink aan de weg als Social Enterprise. Social Enterprises zijn bedrijven voor wie het streven naar maatschappelijk rendement geen bijzaak is, maar het kloppend hart van het bedrijf. IBN is zo’n bedrijf en door zaken te doen met IBN kan het regionale bedrijfsleven invulling geven aan zijn MVOdoelstellingen. Onze campagne Social Return speelt hierop in. Winst voor iedereen! De combinatie van de Social Enterprise IBN die via social return het bedrijfsleven helpt bij zijn MVOparagraaf is hot. Dat wij met ons maatschappelijk rendement meer doen dan alleen voor het werk strikt noodzakelijk zou zijn, valt eveneens goed: een aansprekend voorbeeld is ons laaggeletterdheidsproject waaraan al zo’n 200 IBN’ers hebben deelgenomen.
Om maatschappelijk rendement te kunnen maken, zijn onze klanten cruciaal. Om beter te kunnen inspelen op de wensen en verlangens van onze opdrachtgevers en om commerciële kansen te creëren, is gekozen voor een nieuwe onderzoeksmethodiek: de klantwaardemeting. Het betreft een doorlopend onderzoek bij onze bestaande, potentiële en oud-klanten dat inzicht gaat geven in het onderscheidend vermogen van IBN. Deze continu-aanpak maakt dat pas na een jaar het complete klantenbestand is uitgenodigd voor het onderzoek en er dan conclusies getrokken kunnen worden. De resultaten per deelmeting zijn te beschouwen als een goede indicatie.
DE TOEKOMST
Mensen helpen bij hun taalontwikkeling heeft een positief effect dat verder gaat dan alleen de werksituatie. In de week van de alfabetisering hebben we ook deze boodschap kunnen verkondigen, bij het gemeentecongres dat in die week plaatsvond. Een congres dat inmiddels is uitgegroeid tot een netwerkevenement voor ‘onze’ 12 gemeenten, gefaciliteerd door IBN. De reacties op vorm en inhoud van het recente congres waren uiterst positief. Social Enterprise, MVO, social return en ook social return on investment zijn begrippen waarvoor veel belangstelling is, bij het bedrijfsleven en zeker ook bij de gemeentelijke stakeholders. Dat het ondernemersnetwerk Inspirerend IBN met deze onderwerpen op de agenda voor het eerst ‘volgeboekt’ is, onderschrijft het succes van deze boodschap. De uitleg van IBN als Social Enterprise laat de puzzelstukjes van onze bedrijfsmatige werkwijze op z’n plaats vallen en biedt ons handvatten voor groei in de toekomst.
IBN investeert in de toekomst. Door de projecten uit het groeiprogramma, door te focussen op medewerkerswaarde en klantwaarde en door investeringen in gebouwen, installaties en productielijnen. Hiermee wordt de organisatie klaargestoomd voor de invoering en uitvoering van de Participatiewet per 1 januari 2015. Samen sterk, met alle stakeholders in- en extern maakt dat we met vertrouwen de toekomst tegemoet zien.
Drs. M.A.W. (Maarten) Gielen RC
Algemeen directeur 5
VERSLAG van de Raad van Commissarissen
Participatiewet De Raad van Commissarissen is regelmatig geïnformeerd over de voortgang rond de Participatiewet. Op 2 december 2013 is het Wetsvoorstel Invoeringswet Participatiewet aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel bevat nog steeds veel onduidelijkheden voor de uitvoering. IBN is in gesprek met de gemeenten over samenwerking in de uitvoering van de Participatiewet. Gesproken wordt over het inrichten van een pilot. Vermoedelijk zal daarover begin 2014 een besluit genomen worden. De Raad zal in de eerste vergadering in 2014 worden geïnformeerd over de risico’s die voor IBN verbonden zijn aan de uitvoering van de pilot. Sociale resultaten Ten aanzien van de sociale resultaten wordt geconstateerd dat het halen van de Rijkstaakstelling Wsw steeds moeilijker wordt door het kleiner worden van de wachtlijst in relatie tot de fors toegenomen Rijkstaakstelling 2013. Met een grote inspanning zijn er in het verslagjaar 353 personen ingestroomd in een dienstverband. Desondanks is de gemiddelde Rijkstaakstelling niet gehaald (- 22,5 SE). Lopende het verslagjaar is door onze opdrachtgever een Raadsinformatiebrief verstuurd naar de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten over het achterblijven van het aantal plaatsingen. In tegenstelling tot vorig jaar zijn dit jaar ook bij het plaatsen in Begeleid werken de gevolgen van de recessie gevoeld. Er is sprake van een daling met 5%. Positief is het effect van de constante aandacht voor verzuim. Wederom is dit jaar het ziekteverzuim gedaald en ligt het onder het niveau van het plan. Doel was 9,9 procent, werkelijk was het 9,53 procent. 6
Financiële resultaten Lopende het verslagjaar is – na een aanvankelijke moeizame start – duidelijk geworden dat de resultaten over het jaar 2013 goed zullen zijn. Zorg blijft er over het achterblijven van de omzetgroei bij de bedrijven, waaronder het achterblijven van re-integratie omzet bij Arbeidsintegratie, de nog steeds negatieve resultaten bij DoQument Services bij Facilitair en de tragere start van diverse projecten bij Productie, waardoor de aanloopkosten niet voldoende gecompenseerd zijn. Desondanks is het jaar voor IBN als geheel met meer dan verwacht positief rendement afgesloten. Jaarrapport 2012 Het jaarrapport 2012 is besproken in de vergadering van de Raad van Commissarissen van 8 mei 2013. De externe accountant was daarbij aanwezig. Een belangrijke constatering van de accountant was dat er overall een verbetering is geconstateerd in het proces van totstandkoming van de jaarrekening. Bij Facilitair constateerde de accountant dat er verbetering nodig is als gevolg van wisselingen van de wacht. Ook het balansdossier kan beter onderbouwd worden. Onder meer door focus op kosten en goede realisatie van arbeidsplaatsen is het financieel resultaat goed. Op advies van de accountant wordt wel besloten om de interne beheersing vast punt te laten zijn op de agenda van de auditcommissie. Speerpunten voor 2013 zijn wat betreft de accountant rolling forecast, liquiditeitsprognoses, rapportage op grote afwijkingen en systeemdiscipline. Uitgebreid heeft de Raad stil gestaan bij het benodigde weerstandsvermogen en de bestemming van het resultaat.
Voor het eerst is – als gevolg van de invoering van de Wet flexibilisering BV-recht – naast de balanstest een uitkeringstest uitgevoerd door de bestuurder. Daarbij onderzoekt de bestuurder of het uitkeren van dividend de continuïteit van de onderneming niet in gevaar brengt. Managementletter 2013 In de laatste vergadering van het jaar is zowel in de auditcommissie als in de Raad van Commissarissen de managementletter 2013 van PwC besproken. De accountant lichtte toe dat IBN zich bevindt in de overgang van Financial Control naar Management Control. Het rapport geeft een goed beeld van de stand van zaken en geeft ambitie om verder te gaan. Aan de accountant is gevraagd om bij de door hen gesignaleerde openstaande punten aan te geven welke punten echt kritisch zijn. Bedrijfsplan IBN 2014 Belangrijke strategische items hebben betrekking op de invoering van de Participatiewet, de doorontwikkeling van IBN naar een Social Enterprise en de keuze voor groei en besparing. Het is zeer belangrijk dat IBN een rol krijgt in de uitvoering van de Participatiewet, waarbij IBN naast de afbouwende Wsw, belast wordt met het opbouwen van beschut werk (aanbod gestuurd) en het voorzien in vacatures (vraag gestuurd). IBN gaat binnen de beschikbare kaders wel financieel risico dragen. Daarbij is een gelijk speelveld erg belangrijk. Een en ander is cruciaal voor de continuïteit van de onderneming. De Raad complimenteert de organisatie met het bedrijfsplan en heeft haar goedkeuring gegeven. Procedure benoeming nieuwe bestuurder Als gevolg van het overlijden van E.J.D. de Leeuw, bestuurder van IBN Holding BV, heeft de benoemingsen beloningscommissie zich in haar vergaderingen van 4 en 18 december 2013 beraden over de opvolging van de bestuurder. De heer M.A.W. Gielen, directeur Control, heeft de ambitie uitgesproken om bestuurder te willen worden van IBN Holding BV. De commissie heeft op basis van het profiel voor de functie het standpunt ingenomen dat de heer Gielen benoembaar is. Daarbij speelde zeker mee dat in deze tijd van grote veranderingen (denk aan de Participatiewet) en gesprekken daarover met gemeenten, stuur- en projectgroepen een inhoudelijk betrokken interne
benoeming duidelijk voordelen biedt. Dit standpunt is gedeeld met de Raad van Commissarissen, in haar vergadering van 18 december 2013. De Raad kon zich vinden in het standpunt en heeft besloten om in de extra vergadering van 15 januari 2014 een voorgenomen besluit te nemen, dat voor advies naar de OR kan en als voordracht naar de Algemene Vergadering. Ten aanzien van de beloning van de bestuurder is gekozen voor de zogenoemde Brabantnorm. Deze norm stelt de maximale bezoldiging op de hoogte van een ministersalaris. Daarmee blijft het salaris van de bestuurder ook binnen de – in het regeerakkoord – overeengekomen verlaging van de norm zoals die nu nog geldt in de Wet bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semi-publieke sector. Algemene Vergadering De Raad van Commissarissen heeft op 26 juni en 27 november 2013 de Algemene Vergadering bijeen geroepen. Het Werkvoorzieningschap is enig aandeelhouder van IBN Holding BV. In het bestuur van het Werkvoorzieningschap is afgesproken dat de aandeelhoudersbevoegdheid wordt uitgeoefend door het Algemeen Bestuur. In de juni-vergadering is de jaarrekening 2012 besproken en vastgesteld. Tevens is aan bestuurder en commissarissen decharge verleend. Er is € 2.096.500 miljoen dividend uitgekeerd en toegevoegd aan de algemene gemeentelijk reserve. In de decembervergadering heeft de Algemene Vergadering op voordracht van de Raad van Commissarissen besloten om PwC aan te wijzen als accountant voor de controle van de jaarrekening 2014, 2015, 2016.
De voorzitter van de Raad van Commissarissen, J.M.J. Verbeeten
Voor het volledige verslag wordt verwezen naar www.ibn.nl/bestuurentoezicht 7
Over mensen
DIENSTVERBANDEN
Iedere gemeente in Nederland is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). De 12 gemeenten in het werkgebied van IBN werken hiervoor samen in het Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant. IBN geeft via het werkvoorzieningschap uitvoering aan de Wsw. De Rijkstaakstelling die het ministerie van SZW toekent geeft aan hoeveel SE’s (= subsidiabele eenheden/ fulltime dienstverbanden) in een bepaald jaar geplaatst dienen te worden. Voor 2013 bedroeg deze taakstelling 2.774 SE’s. Deze taakstelling is niet gerealiseerd als gevolg van een afnemende wachtlijst Wsw, in omvang en in kwaliteit. Aantal subsidiabele eenheden
2013
2012
Rijkstaakstelling
2.774
2.661
Extra plaatsingen Gemiddeld aantal plaatsingen
-22
22
2.752
2.683
Alle IBN bedrijven hebben zich tot het uiterste ingespannen om zo dicht mogelijk bij de taakstelling uit te komen in 2013. Speciaal voor dit doel zijn de zogenoemde leerbanen ingezet. Leerbanen zijn banen die laagdrempelig werk bieden, vaak in combinatie met training waardoor directe instroom van de wachtlijst mogelijk is. Het resultaat is dat we ondanks de moeilijke economische omstandigheden en de steeds verder afnemende wachtlijst toch 353 personen een baan hebben kunnen bieden. 8
“IBN is een grote klant van ons en hanteert de 5%-regeling. Samen met de Participatiewet was dat voor ons een stok achter de deur om social return opnieuw op te pakken. Het feit dat IBN een logistieke organisatie heeft opgezet binnen zijn eigen gelederen, heeft ons op het idee gebracht hen te vragen koeriersdiensten voor ons te verzorgen. IBN bleek echt open te staan voor nieuwe mogelijkheden. Ons idee hebben ze perfect opgepakt en er is een goede wisselwerking. Het gaat natuurlijk niet altijd zonder slag of stoot, maar waar een wil is, is een weg. En dat is ook de insteek van IBN.”
Peter Kwinten en Ben Huijbers
beiden directeur en mede-eigenaar Pebetex
IBN Social Return Om het regionale bedrijfsleven te helpen bij en stimuleren tot werken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt heeft IBN de zogeheten IBN Social Return-formule ontwikkeld. Invulling van Social Return via IBN kan door de inzet van medewerkers via IBN. Dat is de meest bekende manier, met de hoogste waarde voor social return. Vooral indirect zijn er nog vele andere mogelijkheden voor bedrijven om aan hun social returnverplichting te voldoen. Zoals het huren van vergaderruimte, horeca, catering, broodjesservice, schoonmaak of groenonderhoud. Juist deze minder voor de hand liggende mogelijkheden zijn vaak een eye opener voor bedrijven en maken de invulling van social return vrijwel altijd toepasbaar. IBN Social Return is een goed instrument voor het regionale bedrijfsleven om invulling te geven aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Door te werken met IBN kunnen bedrijven aantonen aan MVO te doen, hun sociale gezicht tonen en zich eventueel laten onderscheiden met een MVO keurmerk.
Aantal medewerkers (gemiddeld aantal fte)
Gesubsidieerd
Kader/ Ambtelijk
IBN Arbeidsintegratie
751
65
IBN Facilitair
756
IBN Productie en IBN Kwekerijen IBN Dienstencentrum * IBN Holding
Productiepersoneel
Begeleid werken
Totaal
92
189
84
1.121
686
71
28
86
871
18
58
2
15
816
76 17
Extern via Begeleid werken
197
197
TOTAAL BIJ OF VIA IBN
2.213
301
217
367
3.098
In personen
2.853
326
366
477
4.022
* In totaal zijn 263 medewerkers (243 fte) via IBN Kader gedetacheerd bij de IBN-bedrijven. IBN Dienstencentrum is onderdeel van IBN Kader.
Totaal zijn in 2013 gemiddeld ruim 3.000 fte’s (ruim 4.000 personen) aan het werk in verschillende soorten dienstverbanden: gesubsidieerd, kader/ambtelijk, regulier productiepersoneel en via Begeleid werken. Begeleid werken gebeurt zowel binnen de IBN bedrijven Facilitair, Productie en Kwekerijen als extern. Ons streven is zoveel mogelijk medewerkers in een zo regulier mogelijke werkomgeving te plaatsen. Om die reden is Begeleid werken binnen IBN een belangrijk instrument. Immers, wie werkt volgens de regeling Begeleid werken is in loondienst bij een werkgever: de meest optimale invulling van integreren in de samenleving door middel van werk en de beste manier om schadelast te beperken. In 2013 is het aantal plaatsingen in Begeleid werken gemiddeld 367 fte. Dit is een daling van 5% ten opzichte van het voorgaande jaar.
VERLOOP WACHTLIJST WSW
IBN voert namens de gemeenten het wachtlijstbeheer uit voor de Wsw. De daling van de wachtlijst heeft zich in 2013 onverminderd voortgezet. De stand is 143 personen, ten opzichte van 286 personen eind 2012 (en 535 personen eind 2011). In het verslagjaar zijn 353 personen van de wachtlijst naar een dienstverband of naar Begeleid werken gegaan. Een goed resultaat, passend bij de missie van IBN om zoveel mogelijk mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar betaald werk te brengen. Om de instroom op de wachtlijst te vergroten zijn verschillende acties uitgevoerd in 2013. Zo is binnen het WWB-bestand van de gemeenten onderzocht welke uitkeringsgerechtigden mogelijk voor een Wsw-indicatie
Verloop wachtlijst Wsw (Eindstand per jaar) 600
535 489
500 400 300 200
286
283
100 0
143
2009
2010
2011
2012
2013
in aanmerking zouden komen. Eind 2013 is een wervingsactie gestart om potentiële Wsw-kandidaten direct aan te spreken. De campagne ‘Er is werk voor iedereen… Ook voor jou’ richt zich op de onwetende werkzoekende en informeert over de mogelijkheden van IBN en de Wsw. Verschillende middelen zijn ingezet, variërend van advertenties, inzet van eigen medewerkers, folders bij doorverwijzers tot een speciale Facebookactie. De instroombevorderingsactie Wsw loopt door tot juni 2014.
ARBEIDSVERZUIM
De blijvende aandacht voor arbeidsverzuim werpt zijn vruchten af met 9,53% voor IBN totaal. Dat is onder het ambitieus gestelde doel van 9,9%. IBN Productie scoorde opvallend goed: met 9,3% ruim beneden hun interne doel van 11%. Ter vergelijking: in 2012 was het verzuimcijfer bij IBN totaal 10,1% ten opzichte van 12,3% gemiddeld in de branche.
11
Arbeidsverzuim per bedrijf
Wsw/Wwb
Begeleid werken (plaatsingen bij IBN bedrijven)
Kader/ambtelijk
Totaal
IBN Arbeidsintegratie
11,0%
1,2%
5,0%
IBN Facilitair
10,5%
14,5%
4,4%
6,7%
9,7%
IBN Productie en IBN Kwekerijen
10,3%
10,5%
8,2%
1,9%
3,0%
9,3%
IBN Dienstencentrum
6%
5,6%
5,5%
IBN Holding
1%
4,6%
0,7%
TOTAAL IBN
10,6%
OPLEIDINGEN
Voortdurend verbeteren en leren is cruciaal voor IBN. De huidige economische ontwikkelingen vragen om bedrijven die groeien en om medewerkers die blijven leren. Als antwoord op die vraag is in 2013 het zogeheten IBN Leerhuis ontwikkeld. Het IBN Leerhuis is een compleet pakket van opleiding- en ontwikkelmogelijkheden. Dit leerhuis staat voor een visie op leren en ontwikkelen binnen IBN waarbij de medewerker zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen leerproces en daarbij wordt ondersteund door de leidinggevende. In het oog springend is nog altijd de IBN-aanpak van laaggeletterdheid. IBN vindt het erg belangrijk dat alle medewerkers voldoende kunnen lezen en schrijven. In totaal hebben zich sinds eind 2010 ruim 200 medewerkers gemeld als deelnemer aan taallessen of bezoeker van een van de leeskamers.
MEDEZEGGENSCHAP
In december 2013 liep voor de helft van de OR-leden de zittingsperiode af. Na de verkiezingen zijn er 3 nieuwe leden toegetreden tot de Ondernemingsraad voor de periode van december 2013 tot en met december 2017. Er zijn instemmingstrajecten gevolgd voor de invoering van het leerhuisportal, de regeling Noodfonds, de regeling Werkoverleg, aanpassing van de procedure verzuim, de regeling functiewaardering en de uitvoeringsregeling functionerings- en beoordelingsgesprekken, het medewerkeronderzoek en de Randvoorwaarden Werktijden & Verlofregeling met de bijbehorende roosters. De Ondernemingsraad is nog in gesprek met de bestuurder over de instemmingsverzoeken voor het Inpassings- en mobiliteitsbeleid en de Randvoorwaarden Werktijden en Verlofregeling IBN Facilitair VOF. Er is door de OR nietigheid ingeroepen voor het mobiliteitsbeleid. In het beleid waren faciliteiten opgenomen waarop de OR geen instemming had gegeven. 12
Productiepersoneel
11,2%
4,0%
6,1%
9,5%
In het verslagjaar heeft de Ondernemingsraad verschillende adviesaanvragen in behandeling gekregen: de wijzigingen van de organisatie rondom Detaflex, het P&ATC, de actualisatie van de Regeling Vervoer en de Leaseregeling. Op de geschetste situatie voor Detaflex heeft de OR een positief advies afgegeven. De andere aanvragen zijn nog in behandeling. Behalve in de formele advies- en instemmingstrajecten is de Ondernemingsraad ook meegenomen in werkgroepen/commissies van de organisatie, zoals het TPC (Total Proces Control), de Werkgroep Communicatie/Werkoverleg en de Commissie Regeling Noodfonds. In de Onderdeelcommissies wordt periodiek de aandacht gevraagd voor de behandeling van de rapportage van de Arbodienst. De OR onderhoudt contacten met de achterban door werkplekbezoeken, uitgevoerd door bijvoorbeeld de Commissie VGWM en door OR-leden op de Medezeggenschapsdag. Extern onderhoudt de OR regionaal contacten met afgevaardigden van Ondernemingsraden van collega-SW bedrijven en andere regionale bedrijven.
VERTROUWENSPERSOON EN OMBUDSMAN
De vertrouwenspersonen, de beheerder van het noodfonds en de ombudsman zijn onafhankelijke functies binnen IBN. Medewerkers die door overmacht in de (financiële) problemen zijn gekomen of medewerkers die (al dan niet op hun werkplek) geïntimideerd worden, kunnen bij hen terecht voor bemiddeling en advies. In 2013 zijn meerdere medewerkers met ondersteuning van IBN doorverwezen naar de reguliere hulpverleningsinstanties. De vertrouwenspersonen en de ombudsman hebben korte lijntjes gelegd naar deze instanties. Er is door hen ook een jaarverslag opgesteld.
Ed Valk:
“Bij Social Return wordt vaak gedacht aan detachering van mensen via een SWbedrijf. Maar het kan op vele andere manieren worden ingevuld. Voor ons is dat prettig, want bij werken in de infra speelt veiligheid een enorm grote rol, evenals de verplichte certificeringen van medewerkers. De technische vaklieden die wij nodig hebben, kom je niet zoveel tegen.” Iris Koekkoek:
“Ook door gebruik te maken van de vergaderfaciliteiten van IBN, kunnen we voldoen aan onze verplichtingen op het gebied van Social Return. Als we het vergelijken met andere vergadercentra waar we ooit gebruik van hebben gemaakt, dan steekt IBN daar echt bovenuit. Primair moesten we aan onze contractuele verplichtingen voor de provincie NoordBrabant voldoen, maar nu we deze ervaringen hebben met IBN, zullen we zeker vaker gebruik maken van hun faciliteiten. Al is IBN niet vlak bij ons hoofdkantoor in Rosmalen gevestigd, we hebben elkaar echt gevonden.”
Ed Valk en Iris Koekkoek
HR manager en manager HRM, Heijmans Wegen
Enkele hulpmiddelen MVO Prestatieladder De MVO Prestatieladder biedt bedrijven de mogelijkheid te laten zien welke inspanningen zij al doen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zij kunnen deze inspanningen ook laten certificeren. De Prestatieladder richt zich op de 3P’s van MVO: Planet, Profit en People. Prestatieladder Socialer Ondernemen De Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) is ontwikkeld om inzichtelijk te maken in welke mate bedrijven bijdragen aan de werkgelegenheid van personen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. De PSO heeft als doel de prestaties van bedrijven die socialer ondernemen te (h)erkennen. Dit leidt uiteindelijk tot: • meer duurzame werkplekken voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie; • meer bedrijven die socialer ondernemen, onder meer door ketenstimulatie; • erkenning en grotere zichtbaarheid van deze bedrijven als een bedrijf dat socialer onderneemt De PSO is specifiek gericht op de MVO P van People en is een hulpmiddel voor gemeenten, woningcorporaties en andere opdrachtgevers om (ook) in aanbestedingen met social return de bijdragen die bedrijven al leveren aan werkgelegenheid voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie te laten meewegen.
IBN bedrijven
IBN Arbeidsintegratie ondersteunt werkgevers op het brede gebied van personele vraagstukken. Kerntaak van dit IBN bedrijf is mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te bemiddelen en plaatsen. De focus ligt op de mogelijkheden van mensen, we kijken naar dat wat iemand nog wel kan en zoeken daarbij een realistische werkplek op de arbeidsmarkt. IBN Arbeidsintegratie bestaat uit de bedrijfsonderdelen Participatie & Arbeidstrainingscentrum (P&ATC) en Detacheringen.
De actieve marktbenadering vanuit IBN Arbeidsintegratie levert effect op. Via de zogenoemde Kanjercampagne met de slogan ‘een kanjer voor uw bedrijf’ zijn onze uitgebreide mogelijkheden bij werkgevers in beeld gebracht. Waar we in 2012 vooral de werkondersteuner hebben gepromoot, is in 2013 de campagne verbreed en zijn verschillende branches benaderd met het brede dienstverleningspalet van Arbeidsintegratie, inclusief re-integratiediensten als Poortwachtertrajecten en outplacement. Dit heeft geleid tot 105 nieuwe klanten in 2013.
Ondanks de afnemende wachtlijst voor de Wsw zijn in 2013 vele dienstverbanden gesloten: liefst 353 mensen vonden via IBN Arbeidsintegratie werk. Er zijn in 2013 totaal 34 personen geplaatst bij werkgevers in het kader van Begeleid werken. Een goede prestatie, zeker nu het steeds moeilijker blijkt om medewerkers voor langere tijd naar werk te begeleiden tegen goede tarieven. Er moeten veel extra inspanningen worden gedaan om medewerkers te plaatsen en ze komen ook weer sneller terug. Daarnaast blijkt de meest recente instroom moeilijker te plaatsen. Er is vaak onvoldoende sprake van de juiste match met beschikbare opdrachten.
Inspirerend IBN is het netwerk van IBN Arbeidsintegratie voor ondernemers met een sociaal hart. Tijdens een aantal interactieve sessies per jaar brengen we regionale ondernemers bij elkaar. De bijeenkomsten waren in 2013 zeer druk bezocht: totaal 180 werkgevers namen deel aan een van de twee sessies. Vooral het thema social return bleek een zeer aansprekend onderwerp te zijn, waarbij voor het eerst sinds het bestaan van Inspirerend IBN het maximum voor het aantal deelnemers werd bereikt en de zaal volledig ‘uitverkocht’ was.
De roep om flexibele arbeid wordt steeds luider. Om zoveel mogelijk te kunnen aansluiten bij de wensen van potentiële en bestaande opdrachtgevers is een strategische samenwerking aangegaan met Tence Inzetbureau voor de inzet van vast en flexibel personeel. In nauwe samenwerking met Tence kan IBN Arbeidsintegratie voortaan ook personeel leveren via een uitzend- en payrollconstructie.
Als pilot is in 2013 gestart met het delen van vacatures met de gemeenten. Openstaande vacatures die niet door IBN kunnen worden ingevuld, worden gedeeld met de Sociale diensten waardoor er extra aanbod komt. Ook andersom werkt dit en delen Sociale diensten hun openstaande vacatures met ons. Hoewel de plaatsingsaantallen vooralsnog laag zijn, wordt het potentieel van de pilot door alle partijen onderkend. Deze werkwijze wordt in 2014 voortgezet. 15
Met een diploma meer kans, dat is duidelijk. Opleidingen en trainingen zijn dan ook uitermate belangrijk. Via onder meer het zogeheten Locusproject worden medewerkers opgeleid om een mbo-diploma tot logistiek medewerker te behalen. Naast deze opleiding zijn de deelnemers allen werkzaam bij grote industriële werkgevers. Acht medewerkers van IBN Arbeidsintegratie en IBN Productie hebben deelgenomen aan dit project en zij hebben hun diploma in één jaar behaald. Vier van hen behaalden zelfs binnen een jaar nog een tweede diploma. Vermeldenswaardig is hierbij ook het bezoek dat staatssecretaris Klijnsma aan het project bracht. Tijdens dit werkbezoek hebben de IBN-medewerkers haar veel kunnen vertellen over de inhoud van dit project.
In het verslagjaar zijn alle voorbereidingen getroffen voor een splitsing van het P&ATC uit IBN Arbeidsintegratie. Begin 2014 wordt het centrum mogelijk ondergebracht bij IBN Dienstencentrum.
Ook in samenwerking met Kringloopbedrijf Oss is een mooi scholingstraject gerealiseerd. Tien medewerkers hebben een diploma weten te halen van de speciaal ontwikkelde BBL-1 opleiding Arbeidsmarkt Gekwalificeerde Assistent. Een ander mooi voorbeeld is de nieuwe training Empowerment en Mobiliteit, speciaal gericht op oudere mensen die al even zonder werk zijn. Van de eerste groep van acht personen is na afloop van de negen bijeenkomsten de helft aan het werk, de anderen hebben zicht op nieuwe mogelijkheden gekregen.
IBN Facilitair biedt facilitaire diensten op het gebied van schoonmaak, catering, beheer, groen, digitaliseren en vergaderen. Dit IBNbedrijf is de multi-service dienstverlener voor overheid, bedrijfsleven, onderwijs en zorg in Noord-Brabant en gedeelten van Gelderland en Limburg. IBN Facilitair VOF is eigendom van IBN (50%) en Vebego (50%).
Binnen het Participatie & Arbeidstrainingscentrum (P&ATC) richten de medewerkers zich op intake, diagnose, plaatsing, training, ontwikkeltrajecten, herindicaties en Traject Plus (= trajecten voor sociale plaatsingen, ondergrenstrajecten en medewerkers die extra begeleiding nodig hebben). In 2013 is veel energie gegaan naar het stimuleren van instroom om de Rijkstaakstelling Wsw te realiseren. Zo is in samenwerking met de gemeenten in verschillende gemeenten een screening uitgevoerd van de WWBbestanden. Bekeken is of hier potentiële Wswkandidaten uit te selecteren zijn. Verder zijn de zogeheten leerbanen ingevoerd: een laagdrempelige werksoort waarbij, vaak in combinatie met een training, gewerkt wordt aan het verbeteren van werknemersvaardigheden. Ook is een pilot loondispensatie uitgevoerd voor de gemeente Oss. Binnen deze pilot doorlopen WWB-gerechtigden een programma binnen het P&ATC waarbij de arbeidsmogelijkheden in beeld worden gebracht. Daarna volgt een advies over de detacheerbaarheid/ plaatsbaarheid van de kandidaten in het kader van loondispensatie. 16
Anders denken, beter doen en meer resultaat. IBN Facilitair is vanaf 2013 met dit concept de markt gaan benaderen. De belofte aan klanten is helder neergezet: IBN Facilitair neemt als multi-service dienstverlener alle zorg uit handen waardoor bedrijven zich kunnen richten op hun kerntaken. Door te werken met Facilitair kan bovendien invulling worden gegeven aan social return. In het nieuwe concept zijn alle bedrijfsonderdelen van Facilitair opgenomen: er zit meer in dan menigeen denkt, zo luidt de pay off. Een belangrijk deel van de omzet is bij IBN Facilitair afkomstig uit dienstverlening voor lokale overheden en openbare instellingen. In deze sector wordt sterk bezuinigd. Dit heeft grote impact op de omzet en orderportefeuille van IBN Facilitair. Doordat er een aantal nieuwe klanten is verwelkomd en we sterk zijn gaan sturen op kosten en productiviteit is het resultaat voor 2013 toch financieel positief uitgekomen. Het bedrijfsonderdeel DoQument Services vraagt extra aandacht. De tegenvallende omzet bij deze digitaliseringstak van IBN Facilitair wordt gecompenseerd door de goede resultaten van het bedrijfsonderdeel Bedrijfsdiensten. Er zijn een aantal voorbereidende maatregelen getroffen om 2014 operationeel goed van start te gaan en het gewenste omzetniveau ook bij DoQument Services te gaan realiseren.
De vraag hoe IBN Facilitair klaargemaakt kan worden voor de toekomst staat centraal in een onderzoek dat door KPMG is uitgevoerd. We zullen met minder subsidie in een moeilijke markt toch succesvol de sociale doelstellingen moeten combineren met de financiële doelstellingen. Onder meer ProjectFocus sorteert al voor op de resultaten van dit onderzoek. ProjectFocus is een intern project waarbij medewerkers zelf problemen signaleren en direct oplossen. Gekozen is voor een praktische aanpak gericht op projecten, verzuim, verlof en leegloop. Opleidingen zijn binnen ons bedrijf uitermate belangrijk. Alle medewerkers doorlopen snel na indiensttreding relevante opleidingen zoals VCA en SVS. In 2013 is een tweejarige opleiding op maat gemaakt voor eerste medewerkers door HAS en Helicon Opleidingen. De deelnemers leren op een professionele wijze sturing te geven aan hun teams en de belangen van opdrachtgevers, IBN en medewerkers te behartigen. Ook inspelen op veranderingen in het werkveld is onderdeel van de opleiding. Voor Helicon is IBN Facilitair in het verslagjaar aan de gang gegaan op acht locaties. Hier verzorgen we schoonmaak en glasbewassing. Bij enkele locaties in Nijmegen werken we samen met Breed, die ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op deze projecten plaatst. Vermeldenswaardig is verder het resultaat van het cateringteam bij de gemeente Oss: tijdens de jaarlijkse voedselveiligheidscontrole (HACCP) werd een score behaald van liefst 99%, waar het landelijk gemiddelde tussen de 60 en 80% ligt. Ook positief is de terugkeer van onze klant Fioretti College. Na een korte periode van afwezigheid zijn de IBN-medewerkers weer een vertrouwd gezicht op deze locatie.
IBN Productie is gericht op het overnemen van arbeidsintensieve productieprocessen in elke denkbare branche en op (logistieke) samenwerking. Dit IBN-bedrijf speelt een belangrijke rol in de supply chain van haar klanten door het verzorgen van de productie met een breed dienstenpakket. Dat kan op een van onze eigen productielocaties of bij opdrachtgevers in huis. IBN Productie ontwikkelt zich steeds meer tot specialist op het gebied van overname van hoogwaardige productieprocessen. Met meer langdurige relaties en meer toegevoegde waarde tot gevolg. Keerzijde is dat deze ontwikkeling vraagt om investeringen en hogere aanloopkosten met zich meebrengt. Bovendien hebben we, net zoals onze klanten, meer en meer te kampen met onverwachte pieken en dalen. Van ons wordt maximale flexibiliteit verwacht. Iets waarop de organisatie in het verslagjaar nadrukkelijk is voorgesorteerd. Een mooi voorbeeld van een strategische samenwerking is die met WP Performance Systems. We produceren als automotive systeemleverancier zogenoemde subassemblies voor WP. IBN Productie huurt hiertoe het voormalige pand van dit Oostenrijkse bedrijf in Malden. In 2013 is veel energie gestoken in de start van de WP-operatie in dit voor IBN nieuwe pand. Een ander in het oog springend project in 2013 was de start van een groepsdetachering voor Nacco Materials Handling in Nijmegen. Ook werd door Berco Car Carpets een beroep op ons gedaan voor een forse uitbreiding van de productiewerkzaamheden in de komende jaren. In de verpakkingsactiviteiten was IBN Productie succesvol met nieuwe opdrachten 17
van Friesland Campina, SCA, Sligro en Hero. Positieve ontwikkelingen, die echter door de hogere aanloopkosten dit verslagjaar niet direct tot een beter financieel resultaat voor ons hebben geleid. Met een gerealiseerde omzetgroei van bijna 18% en een gezonde groeiverwachting voor de komende jaren blijven ook de financiële perspectieven positief. In 2013 heeft IBN Productie zich hard gemaakt voor de realisatie van de Rijkstaakstelling Wsw. De nieuwe contracten en enkele verkregen verpakkingsopdrachten maakten het mogelijk om ruimte te bieden aan meer dan dertig leerbanen in onze eigen productielocaties. Deze nieuwe medewerkers krijgen intensieve begeleiding. Ook zijn periodiek enkele tientallen collega’s van Facilitair en Arbeidsintegratie ingeschakeld om de pieken in productie op te kunnen vangen. In combinatie met de grote verschuivingen van mensen voor de inzet bij de nieuwe projecten heeft dit grote inspanningen gekost. Bijzonder is het dat deze ontwikkelingen niet tot een hoger verzuimcijfer hebben geleid: integendeel, IBN Productie scoorde in 2013 een laagterecord. Een teken dat de zorgvuldigheid niet uit het oog is verloren. Om ons gedegen voor te bereiden op de toekomst hebben we ons extern laten begeleiden op het gebied van de hoogste standaarden in kwaliteit (ISO TSnorm), engineering en Lean/Six Sigma. Ook hebben we ons nadrukkelijk geprofileerd in de Brainportregio wat de reputatie van ons bedrijf verder heeft vergroot. Deze ontwikkelingen passen in de visie van IBN Productie: we werken voor veeleisende topklanten die ons boeiend en uitdagend werk geven en ons scherp houden. Zij betalen voor kwaliteit en geleverde prestaties. Dat is de volwaardigheid waar IBN Productie voor gaat, met als resultaat werk waar medewerkers met recht trots op kunnen zijn.
IBN Kwekerijen is het grootste stekbedrijf van Nederland met 4 ha. kas. IBN Kwekerijen onderscheidt zich in de breedte van het sortiment met meer dan 400 soorten winterharde tuinplanten. Dit IBN bedrijf produceert voornamelijk geworteld stek in opdracht van kwekers in binnen- en buitenland. De lange winter van 2013 en het koude voorjaar hebben veel impact gehad op de binnenlandse boomkwekerijmarkt. De handel voor tuinplanten kwam pas laat op gang en ook de zomerperiode was slecht voor tuincentra. In het openbaar groen is weinig nieuw aangelegd en relatief weinig vervangen. Desondanks laat IBN Kwekerijen mooie resultaten zien over het verslagjaar. Het perspectief voor de langere termijn is goed en er zijn enkele mooie nieuwe klanten bij ons gekomen. De uitbreiding van de kas in Schaijk met 9.500m2 speelt hierbij een belangrijke rol. We hebben met 78% een hoog slagingspercentage bereikt en door de langere uitloop van het seizoen is meer stek uitgeleverd. De eerste opbrengsten uit de nieuwe kas zijn hiermee op een bijzonder positieve manier gerealiseerd. De nieuwbouw is eind mei officieel geopend door de medewerkers zelf. In september was de nieuwe kas het toneel van het jaarlijkse gemeentecongres. Letterlijk middenin het groen werden de ruim 100 gemeentelijke gasten ontvangen, iets wat tot veel positieve reacties heeft geleid. De medewerkers van de kwekerijlocatie in Uden zijn gestart met het programma Fit Werkt. Dit is een bewegingsprogramma voor op de werkvloer, bestaande uit gezamenlijke rek-, strek- en krachtoefeningen. Op deze manier worden klachten door langdurig werken in dezelfde houding voorkomen.
18
“Mensen zijn je belangrijkste kapitaal. Het verloop is hier laag, dus we werken lang met mensen samen. Daarom hechten wij veel waarde aan een goede omgang met elkaar in een prettige sfeer. Als familiebedrijf zijn we bovendien erg betrokken bij onze 125 medewerkers. Medewerkers van IBN zien wij als onze eigen collega’s en daarom voelt Social Return voor ons heel natuurlijk.”
Vic Acket
algemeen directeur Acket Drukkerij Kartonnage
Bijzondere winstverdeling IBN IBN is een bedrijf dat maatschappelijk verantwoord ondernemen op sociaal gebied diep verankerd heeft in haar genen. Vanuit een opdracht van 12 gemeenten in de regio Noord-Oost Brabant wordt invulling gegeven aan de missie ‘mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt succesvol naar betaald werk brengen’. Het realiseren van volwaardige plaatsingen waarin medewerkers een bijdrage kunnen leveren aan het maatschappelijk rendement van de organisatie is ons doel. We spreken nadrukkelijk over maatschappelijk resultaat omdat dit resultaat weer ingezet wordt voor onze missie. Zo gaat 25% van de winst terug naar het personeelsfonds waaruit we zaken financieren die boven CAO- en wettelijke verplichtingen gaan. Voorbeelden hiervan zijn diverse opleidingen, de bevordering van gezondheid door gratis fruit en korting op sportabonnementen en een project op het gebied van laaggeletterdheid. 25% van de winst gaat naar het innovatie & acquisitiefonds waaruit nieuwe projecten worden gefinancierd met een wat hoger risico of innovatief karakter die direct of indirect een bijdrage leveren aan de realisatie van de missie van IBN. 50% van het maatschappelijke rendement vloeit terug naar de 12 gemeenten die aandeelhouder zijn van IBN. Zij kunnen dit maatschappelijk dividend inzetten voor werkzaamheden door IBN waarmee medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk geholpen worden en dus opnieuw een bijdrage geleverd wordt aan de missie van IBN.
In het dienstencentrum van IBN zijn alle ondersteunende activiteiten van IBN samengebracht. Het gaat om de werkzaamheden die niet tot de primaire activiteiten van de andere IBN bedrijven behoren. IBN Dienstencentrum omvat de bedrijfsonderdelen Administratie, Support en HRM. De medewerkers van het dienstencentrum werken volgens de leanmethodiek. Management en projectleiders volgden de zogeheten Green Belt training, 50 anderen namen deel aan de Yellow Belt training. De opgedane kennis wordt gebruikt bij de uitvoering van verschillende procesoptimalisaties en digitaliseringsprojecten. Een mooi voorbeeld hiervan is het digitaliseren van de inkoopfacturen IBN-breed. Het dienstencentrum heeft positieve stappen gezet in de beheersing van kosten en verbetering van kwaliteit. Dit heeft geleid tot een besparing die terugvloeit naar de andere IBN bedrijven.
Om gezond leven bij medewerkers te bevorderen loopt een IBN-breed gezondheidsprogramma. Door gezond te leven, zitten medewerkers beter in hun vel, zijn ze gelukkiger en sociaal actiever. Ook hebben ze meer plezier in hun werk, presteren ze beter, zijn ze langer inzetbaar en verzuimen ze minder. Genoeg bewegen hoort bij een gezonde levensstijl. Belangrijk, en daarom doet IBN er alles aan om bewegen zo leuk mogelijk te maken. Via Sportief IBN worden allerlei activiteiten georganiseerd waaraan medewerkers kunnen deelnemen. Zo is er bedrijfsfitness en bedrijfszwemmen en konden medewerkers in 2013 onder meer deelnemen aan de Nijmeegse Vierdaagse, een Start to Runprogramma, een fietstocht, paardrijden en wielrennen. Bij een gezonde levensstijl, hoort ook gezonde voeding. Bij IBN letten we daar bijvoorbeeld op bij de producten in de bedrijfsrestaurants. Verder wordt gratis fruit verstrekt aan de medewerkers.
De inkoopafdeling heeft fors ingezet op social return. In het verslagjaar zijn de top 50 leveranciers benaderd om invulling te geven aan social return. Door hier creatief en innovatief mee om te gaan, snijdt het mes aan twee kanten. In 2013 is verder een geslaagde Europese aanbesteding gedaan voor een nieuwe partij voor ons groepsvervoer. De HRM-afdeling heeft zich onder meer gericht op de functiewaardering van kadermedewerkers, de aanpak van arbeidsverzuim, de ontsluiting van HR informatie en de aanpak van laaggeletterdheid. 21
IBN en de gemeenten in Noordoost-Brabant Tijdsduur wachtlijst (personen) < 1 jaar
1 - 2 jaar
Realisatie plaatsingsTotaal doelstelling in se
> 2 jaar
Bernheze
6
2
8
218,57
5.705.000
Boekel
4
1
5
59,05
1.541.000
Boxmeer
9
1
1
11
195,49
5.103.000
Cuijk
3
1
1
5
257,60
6.724.000
Grave
1
1
2
88,46
2.309.000
Landerd
2
2
104,37
2.724.000
Maasdonk
5
5
82,36
2.150.000
3
108,37
2.829.000
53
824,63
21.525.000
Mill & St. Hubert Oss St. Anthonis
3 47
2
4 1
4
61,42
1.603.000
Uden
16
3 4
5
25
367,19
9.585.000
Veghel
16
2
2
20
305,00
7.961.000
51,84
1.353.000
2.724
71.112.000
Buitengemeenten * TOTAAL
115
14
14
143
* Buitengemeenten betreft medewerkers die in dienst zijn van IBN maar woonachtig zijn in een gemeente buiten onze regio.
Gemeentelijke omzet (in €)
Per inwoner
Totaal 2013
2013
2012
Bernheze
986.780
33
35
Boekel
334.279
33
40
Boxmeer
1.174.872
42
42
Cuijk
1.327.342
54
66
Grave
337.256
26
28
Landerd
576.887
38
36
Maasdonk
422.293
38
39
Mill & St. Hubert Oss St. Anthonis Uden Veghel TOTAAL
22
Wsw vergoeding (in €)
381.150
35
38
4.693.386
55
55
549.414
47
56
1.663.800
41
43
1.437.346
38
46
13.884.805
44
47
“Wij zijn altijd op zoek naar chauffeurs die passen bij het vervoer dat we leveren. IBN biedt kandidaten die uitstekend voldoen aan het profiel. Dat we door de samenwerking met IBN aan social return doen, geeft wel een goed gevoel. Vooral als je ziet dat iemand die weinig kansen heeft op de arbeidsmarkt het hier zo goed naar z’n zin heeft. Maar het is, naast de verplichtingen die aanbestedingen met zich meebrengen, niet de enige drijfveer. IBN past gewoon bij onze organisatie, dat is al jaren zo.”
Maarten van Driel
algemeen directeur Vervoerservice Van Driel
IBN als Social Enterprise IBN is een Social Enterprise. Social Enterprises zijn bedrijven die op een nieuwe manier ondernemen en maatschappelijke winst voorop stellen (impact first). Zij zijn niet slechts uit op financiële winst, maar streven primair een sociale of duurzame missie na. Sociaal ondernemers bedenken innovatieve en gezonde verdienmodellen om maatschappelijke problemen aan te pakken. Zij verdienen geld aan producten en diensten die maatschappelijke waarde creëren en waar economische, ecologische en sociale waarden hand in hand gaan. Social Enterprises ondernemen om de wereld te verbeteren Ook IBN gelooft in sociaal ondernemen, zet maatschappelijke problemen om in kansen en ziet het streven naar maatschappelijk rendement niet als een bijzaak maar als het kloppend hart van het bedrijf. Wereldwijd zijn Social Enterprises een begrip aan het worden en ook in Nederland groeit het aantal. De kernboodschap van Social Enterprises wordt ook door IBN actief benut en ingevuld: Iedereen winst!
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
IBN geeft invulling aan de 3 P’s Planet, People en Profit vanuit de werkbedrijven Productie, Kwekerijen, Facilitair en Arbeidsintegratie. Met oog voor milieu en mens realiseren deze bedrijven met hoogwaardige dienstverlening maatschappelijk rendement. IBN zelf heeft zich de laatste jaren nadrukkelijk beziggehouden met de duurzaamheid van de eigen organisatie. Bij het beheer van onze gebouwen kiezen we voor verbouwing van bestaande panden in plaats van sloop. We passen zoveel mogelijk LEDtechnologie toe bij aan- en verlichting en gebruiken bewegingsmelders. In sanitaire ruimten passen we waterbesparende kranen en spoelmechanismen toe en onze nieuwe bureaustoelen zijn cradle-to-cradle. In 2014 zal 5% van het wagenpark met geel kenteken een hybride of volledig elektrische auto betreffen. In het inkoopbeleid heeft IBN opgenomen dat de voorkeur uitgaat naar lokaal ondernemen. Hiermee stimuleert IBN de regionale samenwerking onder voorwaarden van marktconformiteit en kwaliteit. Van leveranciers van IBN wordt verwacht dat zij een bepaald bedrag besteden aan social return. IBN Facilitair beschikt over het zogenoemde ISO 14001 certificaat, een keurmerk dat staat voor een milieuvriendelijke inrichting van de bedrijfsvoering. Zo is het wagenpark van het bedrijfsonderdeel Openbare Ruimte aangesloten op een voertuigen-volgsysteem waarmee we de transportbewegingen binnen de leefkernen kunnen volgen en efficiënter in kunnen richten. Bovendien gebruiken we in alle handgereedschappen eco-verantwoordelijke brandstoffen. In november 2013 is nogmaals een efficiencyslag gemaakt door alle oudere transportmiddelen (zoals bussen) te vervangen door nieuwe modellen. De uitstoot zal daardoor drastisch zakken.
Door het toepassen van de microvezelmethode, gebruikt IBN Facilitair geen reinigingsmiddelen in de dagelijkse schoonmaak. Enkel bij de periodieke werkzaamheden zoals het schrobben van de vloeren met een schrobzuigmachine worden schoonmaakmiddelen gebruikt. Daarvoor gebruikt IBN producten van leverancier Alpheios. Alpheios hanteert Vive, dat gericht is op kwalitatieve, maar absoluut duurzame schoonmaak. Daarom mogen zij met trots het Europese Ecolabel gebruiken. Dat keurmerk garandeert dat gebruikers kiezen voor een milieubewust en duurzaam product. IBN Facilitair plaatst medewerkers op projecten in hun eigen omgeving. Dat doen we omdat we er van overtuigd zijn dat zij dan het beste presteren. Uiteraard is het ook een duurzame beslissing. Het zorgt voor minder reistijd met openbaar vervoer en auto waardoor het pakken van de fiets gestimuleerd wordt. Leidinggevenden rijden daarnaast altijd in een bedrijfsauto met label A of B omdat het energiezuiniger is. Ook IBN-breed wordt bij voorkeur nieuw management aangetrokken dat woonachtig is in de regio. De kwekerij van IBN is al sinds jaar en dag MPS gecertificeerd, al sinds lange tijd ook in de hoogste categorie. Binnen MPS (Milieu Programma Sierteelt) scoort een bedrijf milieupunten op energieverbruik (gas en elektra), gebruik meststoffen, gescheiden afvalstromen en gebruik gewasbeschermingsmiddelen. Bij IBN Kwekerijen is een geïntegreerd gewasbeschermingsbeleid. Dit houdt in dat we ervoor kiezen om waar mogelijk biologische bestrijding van plagen in te zetten en onkruidbestrijding handmatig te doen. Het hemelwater wordt bij de kwekerij in Schaijk verzameld en gebruikt voor beregening. Jaarlijks kweken we circa 15 miljoen nieuwe planten, die onze omgeving groener maakt. 25
Financiële kerncijfers Op financieel vlak heeft IBN een succesvol jaar achter de rug. In deze paragraaf worden de financiële cijfers toelicht. Bij deze cijfers is door de externe accountant, PwC, op 8 april 2014 een goedkeurende controleverklaring verstrekt.
RESULTAATREKENING Bedragen (x € 1 mln) Netto-omzet Wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden werk Vergoedingen en bijdragen Overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten Kosten van grond- en hulpstoffen Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
2013
2012
2011
54,4
52,0
52,1
0,1
0,0
0,7
70,1
67,3
67,3
1,4
1,8
2,1
126,0
121,1
122,3
13,1
11,0
11,7
4,0
4,5
4,0
Lonen
71,0
69,4
70,2
Sociale lasten
17,6
16,1
17,1
2,2
2,2
2,0
Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige bedrijfskosten
14,0
15,0
15,4
Totaal bedrijfslasten
121,9
118,2
120,4
Opbrengsten van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten
0,8
1,2
0,7
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten
0,1
0,1
0,2
Waardeveranderingen van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten Rentelasten en soortgelijke kosten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Aandeel in het resultaat van derden Netto resultaat Resultaatmarge *
0,0
0,0
0,0
-0,1
-0,1
-0,1
5,0
4,1
2,8
-0,1
-0,1
-0,1
0,7
0,5
0,7
-1,4
-0,9
-0,8
4,0
3,6
2,5
3,2%
3,4%
1,6%
* Resultaatmarge wordt berekend door het bedrijfsresultaat te delen door de totale bedrijfsopbrengsten
Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening bedraagt € 5,0 miljoen en is daarmee hoger dan het resultaat over 2012. Dit hogere resultaat is toe te schrijven aan een hogere Wsw-vergoeding per se en hogere netto omzet ten opzichte van 2012. Daartegenover staan ook hogere bedrijfslasten, echter deze stijgen niet zo sterk als dat de omzet is toegenomen. Tot slot is in 2013 een negatief koersresultaat op effecten gerealiseerd. 26
BALANS
(bedragen x € 1 mln) Vaste activa
31-12-2013
31-12-2012
31-12-2011
Materiële vaste activa
20,0
20,2
20,5
Financiële vaste activa
27,8
28,1
27,2
2,4
2,1
1,9
Vorderingen
12,8
10,1
11,3
Liquide middelen
12,8
14,6
12,7
Totaal activa
75,9
75,0
73,6
Groepsvermogen
46,9
45,6
44,0
0,8
0,9
0,7
Vlottende activa Voorraden
Voorzieningen
Langlopende schulden
0,0
0,0
0,1
Kortlopende schulden
28,2
28,5
28,8
Totaal passiva
75,9
75,0
73,6
Solvabiliteit
62%
61%
60%
9%
8%
6%
Rentabiliteit o.b.v. netto-resultaat
SOLVABILITEIT
BESTEMMING VAN HET RESULTAAT
Solvabiliteit is de mate waarin een onderneming in staat is om op langere termijn aan haar schuldverplichtingen te voldoen. De ratio wordt berekend als de verhouding tussen het eigen en het totale vermogen. Met 62% voldoet IBN ruimschoots aan de in het bedrijfsleven veel gehanteerde norm van 30%.
Het resultaat van IBN wordt bestemd met een maatschappelijk doel. Dat wil zeggen dat de behaalde resultaten worden ingezet om de missie en visie van IBN te realiseren. Continuïteit is een belangrijke voorwaarde om op langere termijn werkgelegenheid te garanderen voor de doelgroep. Hiervoor houdt IBN een weerstandsvermogen aan om eventuele tegenvallers in de toekomst te kunnen opvangen. Het vrije vermogen dat boven het weerstandsvermogen komt, wordt uitgekeerd. 25% wordt toegevoegd aan het innovatieen acquisitiefonds (= bedoeld voor het stimuleren van innovatieve projecten en voor het verwerven van deelnemingen in relevante bedrijven), 25% aan het personeelsfonds (= voor financiering van zaken die cao- en wettelijke verplichtingen te boven gaan) en 50% als dividend dat wordt toegevoegd aan de Algemene Gemeentelijke Reserve die het Werkvoorzieningschap aanhoudt. De gemeenten in ons werkgebied kunnen dit gebruiken voor het creëren van extra werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
RENTABILITEIT EIGEN VERMOGEN
De rentabiliteit van het eigen vermogen geeft de verhouding aan van het netto-resultaat in relatie tot het gemiddelde eigen vermogen over het jaar. Het percentage is de relatieve ‘vergoeding’ (in de vorm van resultaat) voor het beschikbaar stellen van eigen vermogen. De rentabiliteit is ten opzichte van 2012 toegenomen en met 9% gezond te noemen.
27
IN CONTROL
Ook in 2013 heeft ‘in control’ de nodige aandacht gekregen. Er zijn weer een aantal belangrijke stappen vooruit gezet op dit onderwerp. Zo is de kwaliteit en de tijdigheid van audits verbeterd. Daarnaast is de in control rapportage doorontwikkeld en integraal onderdeel geworden van de P&C cyclus. Strategisch risicomanagement is ingevoerd. Minstens zo belangrijk is dat het bewustzijn voor het ‘in control’ zijn binnen IBN vergroot is. De aandacht voor 2014 zal met name uitgaan naar het verder verbeteren van processen, het meer procesgericht gaan auditen en het verder uitbouwen van het risicomanagement.
CERTIFICERINGEN
Kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu zijn belangrijke onderwerpen in de bedrijfsvoering van IBN. Om dit te waarborgen zijn alle bedrijven ISO-gecertificeerd. Daarnaast beschikt IBN Arbeidsintegratie over het Blik op Werk keurmerk. Dit is een kwaliteitsgarantie voor UWV, gemeenten, werkenden, niet-werkenden en werkgevers voor de uitvoering van re-integratieopdrachten. Verder is IBN Arbeidsintegratie bij herkwalificatie in 2013 door het UWV wederom erkend als jobcoachorganisatie. IBN Facilitair heeft naast de ISO-certificeringen voor kwaliteit (9001), ARBO (18001) en milieu (14001) veiligheidskeurmerken van VCA. IBN Kwekerijen is gecertificeerd volgens MPS (Milieu Programma Sierteelt).
28
“Je ziet MVO steeds meer terugkomen in het bedrijfsleven. Ook wij hebben hiermee te maken. Voor de invulling van een Social Returnverplichting van de gemeente Amsterdam zijn wij gaan samenwerken met IBN. Het was voor ons nieuw en we waren zoekende hoe we aan de social return verplichting konden voldoen. Met IBN kun je heel veel kanten op. Wij hebben gekozen voor het onderhoud van onze tuin. Ik heb alle vertrouwen in onze samenwerking, ook al is deze nog pril.”
Emiel Barten
KAM coördinator Gabriels Totaal Techniek BV
Social Return on Investment Werk betekent meer dan alleen geld verdienen. Het hebben van werk betekent meedoen in de maatschappij, erbij horen en volwaardig functioneren. Het hebben van werk biedt mensen nieuwe kansen en leidt bovendien tot een aantal opvallende positieve extra effecten: het social return on investment (SROI). In het SROI-onderzoek dat IBN eind 2011 heeft laten uitvoeren door PwC wordt dit onderbouwd. De resultaten zijn opzienbarend. Het aan het werk helpen van bijna 3.000 gesubsidieerde medewerkers door IBN resulteert in een positief resultaat voor de maatschappij, waarbij nog geldt dat een aantal zachte baten niet zijn gekwantificeerd zoals onder meer hogere zelfredzaamheid, hogere eigenwaarde en een positief effect op de directe kring rond de medewerker. Bovendien is de werkgelegenheid voor regulier productiepersoneel en kadermedewerkers bij IBN buiten beschouwing gebleven, evenals de werkgelegenheid bij toeleveranciers van IBN. Dit onderzoek toont aan dat IBN-medewerkers gelukkiger zijn, meer sporten en sociaal actiever zijn dan voordat zij aan het werk konden. Vraag voor meer informatie de brochure op bij de afdeling Communicatie van IBN.
Deelnemingen Het aangaan van langdurige en vergaande samenwerkingsverbanden is een belangrijk onderdeel in de strategie van IBN. Diverse strategische partnerships zijn inmiddels een feit.
PLOEGMAKERS CULTUURTECHNIEK
Ploegmakers Cultuurtechniek is sinds 1963 actief als specialist op het gebied van aanleg en onderhoud van beplanting, bestrating, riooltechniek, boomverzorging en beheer van bermgras, gazons, sportvelden en watergangen. Het bedrijf telt 32 medewerkers en werkt voor gemeenten, provincies, waterschappen, woningstichtingen en bedrijven. Zowel de activiteiten, de manier van werken als de bedrijfscultuur van Ploegmakers Cultuurtechniek sluiten goed aan bij die van IBN Facilitair. Het resultaat van Ploegmakers Cultuurtechniek is in 2013 € 334.000. Dit bedrag is opgenomen in de geconsolideerde cijfers van IBN.
MEDICA EUROPE
Medica Europe richt zich met een uitgebreid programma medische hulpmiddelen op de intramurale gezondheidsmarkt in Europa, het Midden Oosten, Zuid-Afrika en Australië. Het belang van IBN in Medica Europe BV bedraagt 45%. Het aandeel van IBN in het resultaat is in 2013 € 717.000.
FIT RETURN
IBN heeft verder een deelneming in FIT Return (20%). De activiteiten die hier worden uitgevoerd, zijn bescheiden van omvang.
31
Personalia RAAD VAN COMMISSARISSEN PER 31-12-2013
J.M.J. Verbeeten
voorzitter, 1946
Drs. W.P.H.J. Peters
lid, wethouder gemeente Oss (vertegenwoordiger regio Oss/ Maasland), 1975
M.A.W.J.M. Wijdeven MSc
lid, wethouder gemeente Bernheze (vertegenwoordiger regio Oss/ Maasland), 1961
G.W. Bollen
lid, wethouder gemeente St. Anthonis (vertegenwoordiger regio Land van Cuijk), 1969
Mevr. Mr. W.T.G. Vervoort-Reijnders
lid, wethouder gemeente Cuijk (vertegenwoordiger regio Land van Cuijk), 1965
Mevr. C.J.M. van den Elsen
lid, wethouder gemeente Veghel (vertegenwoordiger regio Uden/ Veghel), 1969
G.A. Overmans
lid, wethouder gemeente Uden (vertegenwoordiger regio Uden/ Veghel), 1959
T.A. Goedmakers
lid, commissaris Vebego International BV, 1951
Drs. Ing. J.P. Rooijakkers
lid, directievoorzitter Rabobank Eindhoven-Veldhoven, 1958
Ing. E.J.D. de Leeuw MTL
bestuurder, 1958, overleden op 4 november 2013
Drs. M.A.W. Gielen RC
adviseur, 1971, plaatsvervangend algemeen directeur na overlijden E.J.D. de Leeuw, per 29-01-2014 benoemd tot algemeen directeur
Drs. J.A.L. Jongerius MMO
secretaris, 1953
Mr. J.F.H.P. Canton
adviseur, 1961
GROEPSDIRECTIE PER 31-12-2013
32
Ing. E.J.D. (Ed) de Leeuw MTL
algemeen directeur, 1958 (bestuurder IBN Holding BV), overleden op 4 november 2013
Drs. M.A.W. (Maarten) Gielen RC
directeur Control, 1971, plaatsvervangend algemeen directeur na overlijden E.J.D. de Leeuw, per 29-01-2014 benoemd tot algemeen directeur
L. A. (Leonard) Steetsel
directeur Arbeidsintegratie BV, 1960
Mevr. M.H.A.P. (Michaëlla) Cornelissen
directeur Facilitair VOF, 1958
E.F.W. (Ewald) Timmen MMO
directeur Productie BV, 1963
Mevr. M.A.W. (Mieke) Heuvelmans-van Leuven MSM
HR Transitiemanager, 1963
Drs. Ing. M.J. (Marko) Terpstra
manager Dienstencentrum, 1971
Mevr. S.M. (Sandra) van Groenestijn
manager corporate communicatie en marketing, 1971
Drs. J.A.L. ( Jos) Jongerius MMO
secretaris, 1953
ORGANISATIE PER 31-12-2013
12 gemeenten/ werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant
FIT Return (20%) Arbeidsintegratie BV
Algemeen Bestuur
Arbeidsparticipatie BV
Productie AVA/RvC
Productie BV Kwekerijen
Facilitair VOF (50%) Holding BV
Facilitair BV
Ploegmakers Cultuurtechniek BV
Kader BV
Dienstencentrum
Medica Europe BV (45%)
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) wordt gevormd door het Algemeen Bestuur van het werkvoorzieningschap waarin de twaalf vertegenwoordigers van de gemeenten in ons werkgebied zitting hebben. De Raad van Commissarissen bestaat uit zes leden afkomstig van de gemeentelijke overheid (twee per deelregio) en drie leden die op aanbeveling van de Ondernemingsraad zijn benoemd.
COLOFON Het jaarverslag van IBN is samengesteld door de afdelingen Planning & Control en Corporate communicatie & Marketing van IBN. Het jaarverslag is bestemd voor externe relaties. Extra exemplaren zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij de afdeling Corporate communicatie & Marketing, telefoon (0413) 33 44 80. Raadpleeg voor meer informatie www.ibn.nl. Hier is ook het publicatierapport Kamer van Koophandel gepubliceerd. Concept & design: credo.creatie, Eindhoven Fotografie: Photodesign De Groot, Uden Tekst: IBN
33
34
voor
betere zaken
IBN Postbus 660 5400 AR Uden T 0413 33 44 55 F 0413 33 44 50 E
[email protected] I www.ibn.nl
