x
Is er ruimte op de Belgische markt voor een gastronomische rondreis in KwaZulu-Natal? Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013 Promotor Mevrouw Janien Allyns Docente Student Giverny Craeynest
Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk, Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk
Is er ruimte op de Belgische markt voor een gastronomische rondreis in KwaZulu-Natal? Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013 Promotor Mevrouw Janien Allyns Docente Student Giverny Craeynest
Inhoudsopgave Woord vooraf .......................................................................................... 4 Verklarende woordenlijst ....................................................................... 5 Abstract .................................................................................................. 8 Inleiding ............................................................................................... 12 1 Wat is gastronomie en hoe kan dit gelinkt worden aan een rondreis? 14 1.1 Inleiding .......................................................................................... 14 1.2 Wat is gastronomie? ......................................................................... 14 1.3 Ingrediënten van een gastronomische rondreis .................................... 16 1.4 Voorbeelden van gastronomische rondreizen ....................................... 18 1.4.1 Gastronomic Catalonia, Martin Randall Travel ................................. 18 1.4.2 Vietnam for Foodies, Artisans of Leisure ........................................ 20 1.5 Conclusie......................................................................................... 23 2 Gastronomie in Zuid-Afrika ................................................................ 24 2.1 Inleiding .......................................................................................... 24 2.2 Zuid-Afrikaanse gerechten ................................................................. 24 2.2.1 De top tien van Zuid-Afrikaanse gerechten volgens southafrica.net. .. 24 2.2.2 Andere Zuid-Afrikaanse gerechten en bereidingen ........................... 25 2.3 Zuid-Afrikaanse wijnen...................................................................... 26 2.3.1 Oorsprong en beknopte geschiedenis Zuid-Afrikaanse wijn ............... 26 2.3.2 Belangrijkste druivensoorten ........................................................ 26 2.3.3 Wetgeving ................................................................................. 28 3.3.4 Wijnbouwgebieden ...................................................................... 28 2.4 Bier ................................................................................................ 29 2.5 Andere dranken ............................................................................... 30 2.5.1 Likeuren .................................................................................... 30 2.5.2 Brandewijn................................................................................. 31 2.5.3 Whisky ...................................................................................... 31 2.5.4 Gedistilleerde dranken, ciders en andere alcoholische dranken ......... 32 2.5.5 Niet-alcoholische dranken ............................................................ 32 3 KwaZulu-Natal ................................................................................... 33 3.1 Algemeen ........................................................................................ 33 3.1.1 Geografie en taal ........................................................................ 33
3.1.2 Geschiedenis en bevolking ........................................................... 34 3.1.3 Klimaat ...................................................................................... 36 3.1.4 Wegennet, bereikbaarheid en vervoersmogelijkheden ..................... 37 3.1.5 Veiligheid ................................................................................... 38 3.2 Unique Selling Points ........................................................................ 39 3.2.1 Algemeen .................................................................................. 39 3.2.2 Drakensberg .............................................................................. 43 3.2.3 Midlands .................................................................................... 44 3.2.4 Battlefields ................................................................................. 44 3.2.5 Zululand .................................................................................... 45 3.2.6 Elephant Coast ........................................................................... 45 3.2.7 North Coast................................................................................ 47 3.2.8 Greater Durban .......................................................................... 48 3.2.9 South Coast ............................................................................... 50 3.3 Restaurants in KwaZulu-Natal ............................................................ 52 3.4 Accommodatie in KwaZulu-Natal ........................................................ 53 3.4.1 Bed and breakfast ....................................................................... 53 3.4.2 Gasthuizen en boetiekhotels ......................................................... 54 3.4.3 Lodges, hutten en chalets ............................................................ 55 3.4.4 Safari Game Lodges .................................................................... 56 3.5 SWOT-analyse van KwaZulu-Natal ...................................................... 57 3.5.1 Sterktes..................................................................................... 57 3.5.2 Zwaktes..................................................................................... 58 3.5.3 Kansen ...................................................................................... 58 3.5.4 Bedreigingen .............................................................................. 59 3.5.5 Conclusie van de SWOT-analyse ................................................... 59 4 Concurrentieanalyse .......................................................................... 60 4.1 Inleiding .......................................................................................... 60 4.2 Overzicht van de geanalyseerde touroperators ..................................... 60 4.3 Analyse van het aanbod op de Belgische markt .................................... 61 5 KwaZulu-Natal met een vleugje gastronomie .................................... 71 5.1 Inleiding .......................................................................................... 71 5.1 Reisoverzicht ................................................................................... 72 5.1.1 Route ........................................................................................ 72
5.1.2 Reisvoorstel ............................................................................... 73 5.3 Accommodatie ................................................................................. 75 5.3.1 Montusi Mountain Lodge .............................................................. 75 5.3.2 Fugitives’ Drift ............................................................................ 77 5.3.3 uMuzi Bush Camp ....................................................................... 79 5.3.4 Hluhluwe River Lodge .................................................................. 80 5.3.5 Zimbali Lodge............................................................................. 82 5.4 Praktisch ......................................................................................... 84 5.4.1 Inbegrepen ................................................................................ 84 5.4.2 Niet inbegrepen .......................................................................... 84 5.4.3 Optionele verzekeringen .............................................................. 84 5.4.4 Reisformaliteiten voor Zuid-Afrika ................................................. 85 5.5 Prijsberekening ................................................................................ 87 6 Eindconclusie ..................................................................................... 89 Literatuurlijst ....................................................................................... 90 I Internetbronnen .................................................................................. 90 II Boeken, reisgidsen, brochures en cursussen .......................................... 93 III Personen .......................................................................................... 93 Lijst van tabellen .................................................................................. 94 Lijst van figuren ................................................................................... 94 Lijst van bijlagen .................................................................................. 95 Bijlage I Zuid-Afrika in een notendop........................................................ 96 Bijlage II Artikel Het Laatste Nieuws ....................................................... 100 Bijlage III Wijnregio’s in Zuid-Afrika ....................................................... 101 Bijlage IV Cursus wereldwijnen, de wijnen uit Zuid-Afrika ......................... 102 Bijlage V Persbericht East3Route KwaZulu-Natal ...................................... 112 Bijlage VI Prijstabel Wild Card ............................................................... 114 Bijlage VII Informatie huurwagen .......................................................... 115
Woord vooraf Het onderwerp ‘een thematische rondreis’ uitwerken kwam tot stand na een gesprek met mevrouw Van Den Heede. Het werd een grote uitdaging! Ik dien deze bachelorproef in met een gevoel van grote opluchting. Ik leerde onderweg hoe moeilijk het is om informatie te zoeken, in de overvloed te selecteren en dan uiteindelijk de gegevens op een correcte manier te verwerken. Ik wens volgende mensen te bedanken voor hun medewerking: Mijn interne begeleider, Janien Allyns, voor de feedbackmomenten en de snelle reacties op mijn vragen. Meerdere keren heeft ze mij tips gegeven om op de juiste manier te zoeken en zo de juiste informatie te vinden. Mijn stageplaats, Sima Tours te Lichtervelde. Voornamelijk Daniel en Sofie, die mij tips gegeven hebben en hun ervaringen met Zuid-Afrika te delen met mij tijdens het uitwerken van mijn case. Mijn tante, Myriam Pauwels, voor de interesse in mijn bachelorproef en het verbeteren van de taalfouten. Wesley Declerck, voor zijn hulp op technisch vlak, het verbeteren van de taalfouten en alle steun tijdens de momenten waar het even moeilijker ging. Mijn ouders, voor de kansen die ze me gaven en de morele steun op moeilijke momenten. Giverny Craeynest 8 augustus 2013
Verklarende woordenlijst ABTO
Association of Belgian Tour Operators
Ale
Donker bier, gemaakt van (geroosterde) gerst, ondervind meestal bovengisting. Verschil met ondergisting is dat het gist niet zakt maar bovenop het wort blijft drijven. Wort is een aftreksel van mout (gezoet en gehopt beslag dat gereed is voor de gisting).
ANC
African National Congress
Apartheid
Rassenscheiding tussen de blanken en de zwarten.
ATKV-parken
Een caravanpark en/of camping.
B2B
Business to Business
B2C
Business to Consumer
Big Five
Olifant, neushoorn, leeuw, luipaard en buffel.
Boeren
De Afrikaanse inwoners van het gebied, afgestamd van de Nederlanders.
Butternut
Een soort kleine pompoen, heeft een licht gele tot oranje kleur.
Chutney
Een saus op basis van slagroom, chilipepers, knoflook, peper en zout.
DMO
Destination Management Organization
Drop-off fee
Te betalen toeslag indien de huurwagen een verschillend afhaal- en indienpunt heeft.
Fast lane
Indien men beschikt over een businessclass- of vipticket is er bij de meeste luchtvaartmaatschappijen een aparte doorgang. Zo kunnen de houders van het ticket sneller inchecken en eventueel naar de vipruimte gaan.
Fenegriekplant
De zaden en de bladeren van dit kruid worden gebruikt in de keuken.
Flex-service
Een lage toeslag bovenop de huurprijs van de huurwagen. Deze service biedt de klant de mogelijkheid om wijzigingen aan te brengen of te annuleren kort voor vertrek.
Hub
Centraal punt ofwel luchtvaartmaatschappij.
ICC
International Convention Center
belangrijkste
punt
van
een
Jerepigo
Zware rode dessertwijn.
Knobkerrie
Houten knots gebruikt als wapen bij de Zulu’s.
KZN
Kwazulu-Natal.
Lammergier
Een grote zeldzame zwart-gouden vogel.
Nguni
Verzamelnaam voor etnische bevolkingsgroepen uit zuidoost en zuidelijk Afrika. Onderandere de Swazi, Ndebele, Xhosa, en de Zulu’s behoren tot de Ngunis.
Nyala
Een soort antilope.
Pasteuriseren
Kort verhitten om bacteriën te doden.
Polenta
Een gerecht op basis van griesmeel en mais.
Polyfenolen
Chemisch component dat kan voorkomen in de theeplant. Het is verantwoordelijk voor de kleur en de smaak en goed voor de gezondheid.
Restcamp
Verblijf in een nationaal park.
SAB
South African Breweries.
San-volk
De Bosjesmannen, eerste inwoners van Zuid-Afrika.
Shebeen
Vroeger een illegaal café of bar.
Stomp
Gedroogde, geplette mais.
Suni
De kleinste antilope van Afrika.
Tamarindeboom
Met de pulp van de vruchten wordt er sap getrokken. Hiermee wordt siroop en frisdrank gemaakt.
Township
Tijdens de Apartheid ontstaan. Het is een krottenwijk waar de zwarte Afrikanen wonen.
uKhahlamba
Naam door de Zulu’s gegeven en betekent “barrière van speren”. De Drakensbergen vormen een natuurlijke grens met Lesotho.
UNESCO
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
USP
Unique selling proposition/ unique selling point
Vluchtfrequentie
Het aantal vluchten van een bepaalde luchtvaart¬maatschappij naar een bepaalde bestemming in een bepaalde periode.
Voortrekkers
Nederlandse burgers die landinwaarts trokken om de Britse kolonisatie te ontvluchten.
WFTA
World Food Travel Association
Abstract In deze bachelorproef wordt er nagegaan of er ruimte is op de Belgische markt om een thematische rondreis uit te werken op een minder bekende bestemming. In eerste instantie werd een gastronomische rondreis uitgewerkt in Zuid-Afrika. Dit was natuurlijk veel te ruim gezien. Daarom werd in samenspraak met mijn interne begeleider voor een gebied gekozen dat beter haalbaar was, namelijk de provincie KwaZulu-Natal. Het werd een grote uitdaging om gastronomie aan een andere provincie dan de Westkaap te koppelen. In hoofdstuk één wordt nagegaan wat gastronomie nu precies is en welke soorten, afgeleiden en trends er bestaan. Verder worden twee voorbeelden van een goede gastronomische rondreis besproken. Het tweede hoofdstuk handelt over wat Zuid-Afrika te bieden heeft op vlak van gastronomie. Daarna volgt in hoofdstuk drie een analyse van de provincie KwaZulu-Natal. In het vierde hoofdstuk wordt het aanbod op de Belgische markt onderzocht aan de hand van een concurrentieanalyse. Ten slotte volgt de uitwerking van de case: een gastronomische rondreis in KwaZulu-Natal.
12
Inleiding De meeste reisprogramma’s naar Zuid-Afrika bevatten over het algemeen dezelfde elementen. De Westkaap, de Oostkaap, Johannesburg en het Kruger National Park zijn vaak terugkerende elementen in de reisprogramma’s van de Belgische touroperators. Op vlak van gastronomie is vooral de Westkaap populair. Hier bevindt zich de bekende wijnroute doorheen de Zuid-Afrikaanse wijnlanden. In Kaapstad zijn enkele bekende koks en restaurants gevestigd. Ook de Tuinroute is een populaire trekpleister. Deze route, bezaaid met natuurverschijnselen is zo’n tweehonderd kilometer lang en loopt van Mossel Bay tot Plettenberg Bay (zie bijlage I). Nochtans heeft Zuid-Afrika zoveel meer te bieden dan enkel bovengenoemde bezienswaardigheden. Het land past bijna veertig keer 1 in België en bezit een enorme variëteit aan natuur, cultuur, wildlife en erfgoed. Ontdek de grote variatie aan toegankelijke stammenculturen of geniet het hele jaar door van de aangename temperaturen. Weinig bezoekers van Zuid-Afrika weten wat het land naast de toppers te bieden heeft. Toeristen bezoeken de bekende bezienswaardigheden en verder laten ze het daar meestal bij. Zij weten duidelijk niet wat ze missen. Waarom niet eens afwijken van de platgetreden paden? Daarom is dier de bedoeling om een rondreis te ontwikkelen voor mensen die Zuid-Afrika al eens bezocht hebben. Ook mensen die geïnteresseerd zijn in iets anders dan anders behoren zeker tot deze doelgroep. Ze zijn de platgetreden paden beu en willen eens iets nieuws. Daarom werd er gedacht aan een actieve rondreis in een minder bekend gebied van Zuid-Afrika, namelijk de provincie KwaZulu-Natal. KwaZulu-Natal wordt vaak aangeboden in de reisprogramma’s op de Belgische markt. Hierbij wordt echter vaker de doorreis behandeld. Nochtans heeft deze regio ook veel te bieden. De provincie beschikt over een rijke oorlogsgeschiedenis en er wonen verschillende etnische volkeren. Het Hluhluwe National Park is een van de top toeristische attracties van Zuid-Afrika. De provincie beschikt bovendien over een grote verscheidenheid aan natuur. In het westen, op de grens met Lesotho, ligt de Drakensberg. Aan de zuidkust bevinden zich de betere golfbanen van Zuid-Afrika. Greater iSimangaliso Wetland Park is een van de grootste natuurgebieden van het land. Ook de tweehonderdtwintig kilometer lange kustlijn, die van St. Lucia tot aan de grens met Mozambique loopt, is een van de troeven van KwaZulu-Natal.
1
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ (24/06/2013)
13
In de top tien van de populairste regio’s in Zuid-Afrika2 zijn de Wijnlanden, de Tuinroute en het Kruger National Park de absolute toppers. Het is opvallend dat er maar liefst drie bezienswaardigheden uit de provincie KwaZulu-Natal in voorkomen. Op de zesde plaats staat de Drakensberg, op acht de Battlefields en op de negende plaats de Elephant Coast. Ook in de top tien van steden3 is de provincie twee keer vertegenwoordigd met de steden Durban en Pietermaritzburg. Op de provincie Gauteng na is er geen enkele regio meer belangrijke steden dan KwaZulu-Natal. Vandaar dat KwaZulu-Natal méér dan de moeite waard is om te bezoeken. Tijdens deze rondreis ligt de focus op één van mijn persoonlijke interesses namelijk gastronomie. Momenteel is dit zeker een populaire invalshoek. De gastronomische link moet goed gekoppeld worden aan de omgeving om ervoor te zorgen dat het authentiek blijft en niet wereldwijd verkrijgbaar is. Toeristen zijn niet meer bevredigd met enkel en alleen dingen te bezichtigen zodat ze op zoek zijn naar een beleving tijdens hun reis.4
2
http://www.southafrica.net/za/en/top10/entry/top-10-regions-in-south-africa#.Ue-cjI1M -2Y (24/06/2013) 3
http://www.southafrica.net/za/en/top10/entry/top-10-cities-in-south-africa#.Ue-gFY1M2Y (24/06/2013) 4
http://www.oecd-ilibrary.org/industry-and-services/food-and-the-tourism-experience_97 89264171923-en (16/08/2013)
14
1 Wat is gastronomie en hoe kan dit gelinkt worden aan een rondreis? 1.1 Inleiding In het eerste hoofdstuk wordt het begrip gastronomie verklaard. Wat is gastronomie? Welke afgeleiden bestaan er? Wat zijn de trends errond? Op wereldvlak wordt Frankrijk gezien als pionier voor gastronomie (zie bijlage II). In 2010 werd het land zelfs erkend op vlak van gastronomie door de cultuur organisatie van UNESCO 5 , meer bepaald als gastronomische maaltijd van de Fransen. Maar hoe zit het met de rest van de wereld? Betekent gastronomie voor iedereen hetzelfde? Wat zijn de ingrediënten van een gastronomische rondreis?
1.2 Wat is gastronomie? Er zijn vele verklaringen over wat gastronomie nu precies is. Eerst en vooral wordt gastronomie omschreven als “een studie van de smaak van voedsel met alles wat daarbij hoort”.6 Verder wordt het beschreven als “culinair genot en de kunst van eten en drinken”. Het zou ten slotte ook letterlijk “de wetenschap van de maag” betekenen7 in het Grieks. Verschillende afgeleiden zijn uit dit begrip ontstaan. Bij streekgebonden gastronomie wordt zoveel mogelijk met producten uit een bepaalde streek gekookt. Zo ontstaat een lekker gerecht eigen aan de streek. Streekproducten8 zijn producten die met een specifieke naam in een bepaalde streek gemaakt worden. Sommige streekproducten zijn wettelijk beschermd door middel van een oorsprongsbenaming en/of een label. De Mattentaarten uit Geraardsbergen of Brussels grondwitloof is hier een voorbeeld van. De laatste jaren is er ook een enorme trend rond belevingsgastronomie. Gasten willen naast een fijn gerecht of een lekker glas wijn, net dat ietsje meer. Een mooi voorbeeld hiervan is Dinner in the Sky.9 Dit is een concept waar gasten op een hoogte van vijftig meter een gastronomische maaltijd voorgeschoteld krijgen. Naast het nuttigen van een maaltijd, staat bij deze vorm van gastronomie de beleving centraal. Een diner op de Tafelberg of een etentje op een exotisch strand, een streekgebonden maaltijd bereiden met de lokale bevolking of een picknick op een wijndomein. Het zijn maar enkele voorbeelden van dat ietsje meer.
5
http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/1183460/2010/11/16/Franse-ga stronomische-maaltijd-erkend-als-immaterieel-werelderfgoed.dhtml (16/12/2012) 6 http://www.encyclo.nl/begrip/gastronomie (16/12/2012) 7 http://moleculairkoken.net/contact (16/12/2012) 8 http://www.encyclo.nl/begrip/streekproduct (16/12/2012) 9 http://www.dinnerinthesky.com/dits_dinner/dinner.php (16/12/2012)
15
Een andere vorm van gastronomie is moleculaire gastronomie10, bedacht door Nicholas Kurti en Hervé This. Zij definiëren dit begrip als “het wetenschappelijke onderzoek naar culinaire en gastronomische transformaties en fenomenen, beschreven door koks of in kookboeken”. Kort samengevat gaat het om een vorm van gastronomie waar gebruik gemaakt wordt van chemische elementen, om zo speciale effecten in gerechten te creëren. De moleculaire gastronomie heeft twee missies en drie toepassingen. De missies bestaan uit het wetenschappelijk onderzoeken van bestaande recepten en de essentie van dat recept proberen te beschrijven. Een tweede missie is het wetenschappelijk beschrijven van de benodigde details die een recept zijn karakteristieke perceptie geven. Dit wordt toegepast ten eerste door het introduceren van nieuwe gereedschappen, ten tweede door methodes en ingrediënten in de keuken en ten slotte door het uitvinden van nieuwe gerechten gebaseerd op het onderzoek naar traditionele recepten. Als laatste belangrijke toepassing geldt de presentatie naar het publiek. Er is echter nog een verschil tussen moleculaire gastronomie en moleculair koken. Moleculaire gastronomie is een breder begrip omdat het de processen tijdens het koken en het nuttigen van eten beschrijft en verklaart terwijl moleculair koken zich alleen op het koken zelf richt. Gastronomie is een opkomende interesse bij vele mensen. Door de talrijke kookprogramma’s en –boeken krijgen mensen meer interesse in lekker en fijn eten. Er zijn zelfs televisiezenders die enkel dit thema behandelen (denk maar aan het televisiekanaal Njam). Deze zender werkt samen met bekende en minder bekende chef-koks. Het is niet nieuw dat kookprogramma’s of –boeken gelinkt worden aan een bestemming of beleving. Er bestaan talrijke kookboeken met specifieke gastronomie uit een bepaald land. Het kookprogramma Plat Préféré, waar Jeroen Meus het lievelingsgerecht van een bekende buitenlandse persoon in zijn/ haar thuisland klaarmaakt is hiervan een mooi voorbeeld. World Food Travel Association Dit is een organisatie die zich inzet om eten, drinken en culinaire culturen te promoten aan de hand van reizen. De organisatie is opgericht in 2003 als the International Culinary Tourism Association. In 2012 zijn ze veranderd van naam om zich aan te passen aan de noden van de snel veranderende industrie. Ze werken zowel B2B11 als B2C12. Hun missie is om voedsel en de daarbij horende cultuur te promoten. Daarvoor maken ze gebruik van destination marketing organizations13, de media, universiteiten enzovoort.
10 11 12 13
http://www.moleculairkoken.net/contact (16/12/2012) B2B: Business to business. B2C: Business to costumer. DMO: Destination Management Organization
16
1.3 Ingrediënten van een gastronomische rondreis De definitie van een rondreis volgens ABTO14: overnachting tijdens de reis vindt bijna elke nacht plaats in een ander hotel. Zo wordt een ganse afstand afgelegd in het vakantieland of -continent. U reist dus rond in een bepaalde regio en kan zo zeer veel zien. Omnia Travel15 omschrijft hun culinaire reizen als een combinatie van culinaire en culturele uitstappen, een blik in de kookpotten van gerenommeerde top chefs, tips om te koken... en een heerlijke kennismaking met de plaatselijke keuken. Telkens gaat het om een speciaal samengesteld arrangement, met de klemtoon op service, smaak en topkwaliteit. The World Food Travel Association omschrijft een gastronomische reis als the pursuit and enjoyment of unique and memorable food and drink experiences, both far and near. Met het ontwikkelen van deze gastronomische rondreis in KwaZulu-Natal is de uitdaging om een zo uitgebreid mogelijke mix aan te bieden van deze eigenschappen. Toch wordt er gezocht tussen een evenwichtige balans van gastronomie enerzijds en het bezoeken van de provincie anderzijds. Een gastronomische rondreis draait niet alleen om lekker eten en drinken. Het is ook belangrijk om hierbij goede accommodatie te voorzien. Zuid-Afrika biedt een grote diversiteit aan accommodatie aan. Dit gaat van luxehotels tot lodges of overnachten bij de lokale bevolking. De duur van een gastronomische rondreis varieert van zeven tot twintig dagen. Meestal worden er ook geen grote afstanden afgelegd. Dagelijks meer dan honderd kilometer verplaatsen is te veel. Vanzelfsprekend hangt daar dan ook een prijskaartje aan vast. De prijzen van vooropgestelde rondreizen variëren sterk tussen de tweeduizend en zesduizend euro. Dit is natuurlijk erg afhankelijk van de verschillende elementen van de rondreis zoals de periode, de duur, de hotelkeuze enzovoort. In de bestaande gastronomische reisprogramma’s worden gastronomische belevingen ook vaak gecombineerd met luxueuze hotels die wellness aanbieden. Mensen die interesse hebben voor het gastronomische gedeelte houden meestal ook van wellness. Bij het ontwikkelen van dergelijke reisprogramma’s is een wellness-programma als het ware vanzelfsprekend.
14
http://www.abto.be/terminologie/?L=1 (26/12/2012) http://www.omniatravel.be/Home/ThemaReizen/Culinair/tabid/407/language/nl-NL/De fault.aspx (26/12/2012) 15
17
Het doelpubliek zijn dus mensen die interesse hebben in gastronomie en natuur en cultuur zoals die te vinden is in KwaZulu-Natal. Deze reizigers beschikken over een groter budget dan gewoonlijk en zodat ze bereid zijn om meer uit te geven. Ze wensen een zorgeloze vakantie met alles erop en eraan. Omdat KwaZulu-Natal nogal onbekend is in de westerse wereld, staan ze open om nieuwe dingen te ontdekken. Ze houden van iets avontuurlijks en uniek. Meestal hebben ze in het verleden ook al enkele verre bestemmingen bezocht.
18
1.4 Voorbeelden van gastronomische rondreizen 1.4.1 Gastronomic Catalonia, Martin Randall Travel16 Het eerste voorbeeld van een goede gastronomische reis is van de Britse touroperator Martin Randall Travel. In dit geval gaat het om een zevendaagse rondreis in het Spaanse Catalonië. Deze reis gaat éénmalig door van 16 tot 22 september 2013. Alle activiteiten die te maken hebben met gastronomie zijn onderlijnd in onderstaand reisvoorstel (Tabel 1). Tabel 1: Reisprogramma Gastronomic Catalonia
ITINERARY DAY 1 Barcelona. Fly at from London Heathrow to Barcelona, capital of Catalonia and cosmopolitan market place. Take an afternoon walk and visit a chocolate emporium. Dinner has a 1900s theme with recipes from the gent de bé – Barcelona’s legendary good families – at the neo-Baroque Casa Calvet designed by Gaudí. First of three nights in Barcelona. DAY 2 Barcelona. Spend the morning in the Art Nouveau Boquería with its extraordinary displays of fresh produce. The Barri Gotíc is the most complete surviving Gothic quarter in Europe is still the location of some of the finest eating establishments and food suppliers in Catalonia. A wine tasting includes rarities from the Priorato and Penedès. In the afternoon visit the Palau de la Música, the highly ornate concert hall designed by Gaudí contemporary Domenech i Montaner. Dinner takes the form of a tapas walk. Overnight Barcelona. DAY 3 Barcelona. On the slopes of Montjuïc are the Museu Nacional d’Art de Catalunya, which houses the greatest collection of Romanesque frescoes in the world, plus fine Gothic and modern collections, and the Mies van der Rohe Pavilion. Lunch is in the rooftop restaurant of the stylish 5-star Hotel Arts where Sergi Arola (chef of the year, 2004) has added yet another twist to contemporary Catalan cooking. In the afternoon visit Gaudí’s La Pedrera building of 1906–10. DAY 4 Barcelona, Sant Celoni, Mas Pau. Take a morning walk in Gaudí’s Parc Güell before leaving Barcelona. Lunch is in the small town of Sant Celoni, in the late Santi Santamaria’s three Michelin starred restaurant, now run by Xavier Pellicer. Continue to the 16th-century manor house of Mas Pau. First of three nights in Mas Pau. DAY 5 Girona. Girona has a compact mediaeval Jewish quarter and Gothic cathedral towering over the river. Important illuminated manuscripts and tapestries are displayed in the chapterhouse. Lunch is at El Celler de Can Roca, recently voted best restaurant in the world. Overnight Mas Pau. DAY 6 Collioure (France), La Selva de Mar, Mas Pau (Spain). Drive into France to the pretty port of Collioure, a favoured retreat for Matisse and the Fauves. Light lunch of anchovies, a key local industry. Return to Spain, and the coastal town of La Selva de Mar to visit the vineyard of one of the Empordà’s finer producers. Dinner in the Michelin-starred restaurant at Mas Pau, home to chef Xavier Sagrista,
16
http://www.martinrandall.com/tour/140-gastronomic+catalonia (16/08/2013)
19
founding partner of El Bulli with Ferran Adrià. DAY 7 Figueres. Free time in Figueres to visit the Dalí museum. Drive south to Barcelona for the flight to Heathrow. DETAILS PRICES £2,660 (deposit £250). This includes: air travel (economy class) on scheduled British Airways flights (Airbus A320 jet) travel by private coach with some use of the metro in Barcelona; accommodation as described below; breakfasts, 4 lunches and 5 dinners (including 3 light ones), with wine, water, coffee; all wine and food tastings; all admission charges; all tips for restaurant staff, drivers; all state and airport taxes; the services of the lecturer. Single supplement £220. Price without flights £2,440. HOTELS In Barcelona (3 nights): a 4-star hotel very well placed for buildings by Gaudí; rooms are modern, comfortable but on the small side; rooftop terrace and Michelin-starred restaurant (though the chef is Basque – Martín Berasategui – and so this is an option for an independent meal). Near Figueres (3 nights): converted 16th-cent. farmhouse set in gardens; renowned for its restaurant with comfortable rooms alongside. HOW STRENUOUS? Meals can be long and large and so expect some late nights. There is a lot of walking in Barcelona, some of it over uneven paving. Average distance by coach per day: 52 miles. SMALL GROUP This tour will operate with between 10 and 22 participants. We regret that applications from people aged 81 or over at the time of the tour will not be accepted.
In dit voorbeeld gaat het om een culturele en gastronomische rondreis per autocar. De groep is niet groot (maximum tweeëntwintig deelnemers). De gemiddelde afstand per dag is ongeveer vijventachtig kilometer. Tijdens deze rondreis wordt er overnacht in twee verschillende hotels. Hier werd geopteerd voor de iets betere hotels. De prijsklasse ligt ook redelijk hoog maar niet hoger dan de meeste themarondreizen. Voor deze zevendaagse wordt drieduizendhonderdtwintig euro gerekend. Het voordeel is wel dat bijna alles inbegrepen is. Er kan ook geopteerd worden voor het reisprogramma zonder de vluchten maar dat doet de prijs niet spectaculair dalen. Tijdens de rondreis wordt elke dag minstens één activiteit rond gastronomie gedaan. Dat gaat van een bezoek aan een chocolade warenhuis, een wijnproeverij tot het dagelijks eten in een (sterren)restaurant. In het programma wordt ook duidelijk de nadruk gelegd op de kwaliteit van het restaurant. Er wordt op dag vijf bijvoorbeeld gegeten in El Celler de Can Rocca dat in het verleden al verkozen werd tot het beste restaurant ter wereld.
20
1.4.2 Vietnam for Foodies, Artisans of Leisure17 Het tweede voorbeeld is een luxueuze gastronomische rondreis in Vietnam. Het reisprogramma kan volledig door de klant worden samengesteld. Een voorbeeld van een reis die er zou kunnen uitzien wordt weergegeven in tabel 2. De activiteiten die te maken hebben met gastronomie zijn onderlijnd. Tabel 2: Vietnam for Foodies
Vietnam for Foodies (11 Days - Departs Daily on a Private Basis) Hanoi, Halong Bay, Hue, Hoi An, Saigon This private culinary tour is an in-depth exploration of Vietnam's most authentic food and cultural experiences. Begin in Hanoi, Vietnam’s fascinating capital and intellectual center. One day, take a culinary tour with a Vietnamese food expert to learn about typical Vietnamese cooking and ingredients, and to try several Hanoian street food dishes. Another day, enjoy a market tour with a renowned chef, followed by a Vietnamese cooking class. Learn to prepare local dishes such as fish marinated with beer and herbs, lemon chicken, and banana flower salad. Take an in-depth tour of Hanoi’s incredible Old Quarter, where each street was historically dedicated to a specific trade or material, such as bamboo, silk and lacquer. While touring the narrow streets, learn about the history of the Old Quarter and its traditional architecture, and see how it has transformed into a fashionable district with cafes, art galleries and boutiques featuring the finest Vietnamese design and style. Also visit the city’s most important historical attractions, such as the Temple of Literature, One Pillar Pagoda, House on Stilts and Ho Chi Minh Mausoleum. Take a cyclo ride around Hoan Kiem Lake andexplore leafy backstreets lined with beautiful French colonial-era buildings, many of which are now upscale restaurants. Continue to scenic Halong Bay for an overnight cruise on a luxurious, traditional junk-style boat. Sail among beautiful limestone islands, dine on fresh seafood, enjoy on-board activities such as tai chi at sunrise, and perhaps explore local caves, hike to a scenic overlook, go sea kayaking or visit a floating village. Next, travel to Hue, the former imperial capital of Vietnam. Tour the Imperial Citadel, a large complex that includes the Forbidden Purple City, where the emperor and his family once lived. See the beautiful gardens and traditional architecture at the royal tombs along the Perfume River. Also tour colorful Dong Ba Market, and learn about local ingredients. One day, visit an ancient Buddhist pagoda to enjoy a vegetarian lunch with monks and learn about the monastic lifestyle in Hue. One night, you might like to dine on traditional royal cuisine, which emphasizes refinement, small portions and beautiful presentation. Spend the next two nights in Hoi An, an atmospheric port town and UNESCO World Heritage Site. Stay at a luxury beachfront resort, and experience the best of this centuries-old town during private touring. Visit the vibrant morning market, where stalls are piled high with fresh produce. Explore the colorful backstreets, and tour well-preserved historic homes, temples, the Japanese Covered Bridge and other interesting attractions. Perhaps visit a local tailor for custom-made silk clothing, a Hoi An specialty. One day, visit a local farming community famous for vegetables, and enjoy a private cooking class focusing on regional specialties such as vegetable spring rolls in a local home. Upon request, we 17
Amerikaanse touroperator uit New York: http://www.artisansofleisure.com/tour/Culinary_tours_luxury_travel.html (16/08/2013)
21
can arrange additional activities in and near Hoi An, such as a visit to a pottery-making village; a silk lantern-making lesson at a Confucian temple; biking through the countryside; and taking a sunset boat ride on the river. There will also be time to relax and enjoy your resort’s beautiful architecture, spa and beach. Finally, travel to Saigon (Ho Chi Minh City), Vietnam’s most dynamic city. One day, enjoy a private market tour and cooking lesson with a chef in a historic home. Another day, enjoy a street food tour by Vespa in different districts around Saigon. Also learn about the city’s history while touring French colonial-era landmarks, as well as the Reunification Palace and War Remnants Museum. Experience the best of Cholon, Saigon’s Chinatown, including a local market and busy temples. Sample local culinary specialties and see daily life in vibrant markets overflowing with spices, flowers, clothing, housewares and more. Perhaps stop for a refreshing Vietnamese iced coffee, or dine on a typical Vietnamese banh mi (baguette sandwich). Another option is browsing the boutiques of Vietnamese designers and renowned art galleries and museums. Itinerary Overview Day 1 Arrive Hanoi Fast-track airport assistance. Private transfer to hotel for 3 nights. Afternoon private city tour. Day 2 Hanoi Full-day private city tour, including culinary touring. Evening water puppet or opera performance. Day 3 Hanoi Morning private market tour and cooking lesson. Day 4 Hanoi - Halong Bay Private overland transfer to Halong Bay luxury cruise for 1 night. Day 5 Halong Bay - Hanoi Sunrise cruise. Private overland transfer to Hanoi hotel for 1 night. Day 6 Hanoi – Hue Private transfer to airport for flight to Hue. Private arrival transfer to hotel for 1 night. Afternoon private tour. Day 7 Hue – Hoi An Morning private city tour, including market visit. Lunch with monks at a pagoda. Private overland transfer to Hoi An resort for 2 nights. Day 8 Hoi An Morning private excursion to farming village and lunch in local restaurant. Afternoon private tour. Day 9 Hoi An – Saigon Private transfer to Danang airport and flight to Saigon. Private arrival transfer to hotel for 2 nights. Afternoon private Vespa street food tour. Day 10 Saigon Morning private market tour and cooking lesson. Afternoon private city tour. Day 11 Depart Saigon Private airport transfer.
22
Hotels Hanoi: Sofitel Metropole Halong Bay: Halong Violet Cruise Hue: La Residence Resort & Spa Hoi An: The Nam Hai Saigon: Park Hyatt Saigon Cost $6,830 Per person (double occupancy) The Artisans of Leisure Style of Travel: Private touring with your own personal guides and drivers Preferred rooms in the very best luxury hotels Firsthand, sophisticated destination knowledge and recommendations from our travel specialists Itineraries that are customized according to your interests and schedule Artisans of Leisure upgrades and amenities A seamless travel experience, including all logistics, skipping lines during touring whenever possible, restaurant and spa reservations, performance tickets, private airport transfers, internal transportation, VIP and fast-track airport assistance in many destinations Around-the-clock support in each destination during your trip Unique, insider travel experiences and access to the Artisans of Leisure network of experts around the world In dit voorbeeld gaat het om een elf-daagse individuele rondreis in Vietnam. Zoals eerder vermeld kan de klant zijn reis volledig zelf samenstellen. In bovenstaand reisprogramma wordt enkel een indicatie gegeven van enkele mogelijkheden. Het voorgesteld programma is nogal eentonig omdat ze vooral lokale markten bezoeken om daarna een typisch Vietnamees gerecht te bereiden. De klant kan bij deze touroperator ver gaan met zijn wensen. Er is gekozen voor erg luxueuze hotels waar meestal wellness- en andere luxe-faciliteiten aanwezig zijn. Zoals eerder aangehaald, beschikt het doelpubliek van gastronomische rondreizen vaak over een groter budget dan de doorsnee reizigers. Ze zijn bereid meer te betalen maar verwachten dan ook dat alles in orde is. Aan dit programma is het zeker een meerwaarde dat de reizigers zelf kunnen kiezen wat ze doen en wat niet. De ingrediënten worden aangereikt en de klant kiest zelf welke hij gebruikt. Aan dit reisvoorstel hangt een prijskaartje van vijfduizendhondertwintig euro vast. Inbegrepen in de prijs zit een privéchauffeur, gidsen en een voorkeursbehandeling waar nodig zoals het concept van de fast lane18 op de luchthaven.
18
Fast lane: indien men beschikt over een businessclass- of vipticket is er bij de meeste luchtvaartmaatschappijen een aparte doorgang. Zo kunnen de houders van het ticket sneller inchecken en eventueel naar de vipruimte gaan.
23
1.5 Conclusie Het begrip gastronomie is een vlag die vele ladingen dekt. Het gaat niet enkel om het genieten van een lekker diner, maar ook van een kwaliteitsvolle wijn of een lekker stuk kaas is gastronomie. Het is vaak de beleving rond de maaltijd die mede de maaltijd gastronomisch maakt. Daarbovenop spelen andere factoren tijdens de rondreis ook een rol. Zo wordt bijvoorbeeld wellness vaak gekoppeld aan een gastronomische rondreis. Gastronomie kan ook voor een stuk gezien worden als het ontdekken van nieuwe dingen. Die nieuwe dingen kunnen erg variëren: een onbekende wijn degusteren, een barbecue op het strand, dineren in een lekker restaurant, overnachten in een luxueuze lodge enzovoort. Door de talrijke mogelijkheden kan een rondreis in Kwazulu-Natal ook gastronomisch zijn. Ten slotte wordt er benadrukt dat gastronomie voor iedereen iets anders kan betekenen. Het dekt een lading aan begrippen en het is dan ook moeilijk om hier een gepaste en volledig correcte definitie aan te geven. Met het idee om de uitwerking van een gastronomische rondreis KwaZulu-Natal uit te voeren, zou de gastronomie eerder omschreven moeten worden als het ontdekken van nieuwe, unieke en speciale dingen zowel op vlak van eten als op vlak van de beleving die erbij hoort.
24
2 Gastronomie in Zuid-Afrika 2.1 Inleiding Als er wordt nagedacht aan gastronomie in Zuid-Afrika wordt automatisch aan de Westkaap en aan de Zuid-Afrikaanse wijnen gedacht. Toch bezit Zuid-Afrika ontzettend veel streek-eigen gerechten. De verschillende ontdekkingsreizigers brachten een vleugje Azië en Europa mee en op die manier ontwikkelde Zuid-Afrika zijn eigen typische keuken.
2.2 Zuid-Afrikaanse gerechten19 2.2.1 De top tien van Zuid-Afrikaanse gerechten volgens southafrica.net. 1) Piri-Piri werd door de Portugese zeevaarders naar Afrika gebracht. Het is een pikante peper. In Zuid-Afrika maken ze er een kruidenmengeling mee op basis van olie, zout, cayenne- en chilipeper. 2) Biltong is een tussendoortje van gedroogd vlees met kruiden. Meestal wordt gebruik gemaakt van gedroogd rundvlees, maar ook struisvogel en hertenvlees worden gebruikt. Het vlees wordt in reepjes gesneden, gedroogd gedurende zes dagen en daarna gezouten. Volgens een mythe werd het vlees hierna onder het zadel van een paard gelegd, om het te beschermen tegen insecten en bederf. Er zijn langs de kant van de straat vaak Biltong Bars te vinden. 3) Sosatie is een lamsbrochette. De blokjes lam worden een nacht lang geweekt in een marinade. De marinade is gemaakt van gefrituurde ui, look, chilipepers, fenegriekbladeren 20 en het sap van de tamarindeboom21 . Daarna wordt het vlees gegrild. 4) Braai is te vergelijken met barbecueën. In Zuid-Afrika zijn er bepaalde recepten die zeker niet mogen ontbreken op de barbecue zoals bijvoorbeeld boerewors, pap en saus. Zuid-Afrikanen doen dit meestal op het strand. 5) Boerewors mag niet ontbreken op een Zuid-Afrikaanse braai. Het is een worst gevuld met lams- of varkensvlees vermengd met korianderzaad, zwarte peper, nootmuskaat, kruidnagel en piment. 6) Koeksister is een nagerecht dat lijkt op een donut en wordt gemaakt van gefrituurd deeg dat in suikerstroop en citroensap wordt gekookt. 7) Bunny Chow is een uitgehold wit brood gevuld met vlees –of groentecurry.
19
http://www.kaapstadmagazine.nl/nieuws-zuid-afrika/Top-10-ZuidAfrikaanse-gerechten /10_22_18371 (16/12/2012) 20 Fenegriekplant: de zaden en de bladeren van dit kruid worden gebruikt in de keuken. 21 Tamarindeboom: uit de pulp van de vruchten wordt er sap getrokken. Hiermee wordt siroop en frisdrank gemaakt. (25/06/2013)
25
8) Chakalaka is een pikante groentemengeling die gegeten wordt als salade of geserveerd wordt als saus in combinatie met brood, pap, stomp22, stoofpotjes of curry ’s. 9) Pap of maize is een soort van polenta23. Het bestaat uit melk, meel en suiker of stroop. Het wordt gegeten als een nagerecht of een ontbijt. 10)
Rooibos is een Zuid-Afrikaanse plant waarvan thee wordt gemaakt.24
2.2.2 Andere Zuid-Afrikaanse gerechten en bereidingen Bobotie is één van de bekendste Zuid-Afrikaanse gerechten. Het is een gekruide gehaktschotel met eieren, kokosmeel, melk, chutney25 en noten. Butternutsoep is een romige soep op basis van butternut26 en wordt veel gegeten tijdens de iets koudere wintermaanden in Zuid-Afrika. Chutneykip een gerecht met kip gecombineerd met cakemeel, kerrie en een sterke bouillon. Dit gerecht wordt vaak geserveerd met rijst en verschillende gestoofde groenten. Melktert is een taartje vol met boter, suiker, bloem, vanille en melk. Dit nagerecht is zowel warm, als koud te serveren. Samoosas, een gefrituurde snack gemaakt van lamsvlees, deeg, boter en verschillende kruiden. Het wordt meestal gegeten als een voorgerecht. Waterblommetjie Bredie is een zoetzure maaltijd met groenten en vlees met amandelen, rozijnen, abrikozen en waterblommetjies. Dee laatste is een soort waterlelie die enkel in de winter groeit in de provincie Western Cape. Verder zijn er nog de Blintzes kaashapjes, Waterbul, een zoet gebak, Kudu Pie, een soort kroket met vele varianten en Vetkoek, een soort oliebol. Potjiekos is een typisch Zuid-Afrikaanse manier van gerechten bereiden. Een gietijzeren stoofpot wordt boven een houtvuur geplaatst. Hierin wordt er nooit geroerd want alles wordt gedurende enkele uren in lagen gekookt.
22 23 24 25 26
Stomp: gedroogde, geplette mais. (25/06/2013) Polenta: een gerecht op basis van griesmeel en mais. Zie punt 2.5.2 Chutney: een saus op basis van slagroom, chilipepers, knoflook, peper en zout. Butternut: een soort kleine pompoen, heeft een licht gele tot oranje kleur. (17/12/2012)
26
2.3 Zuid-Afrikaanse wijnen 2.3.1 Oorsprong en beknopte geschiedenis Zuid-Afrikaanse wijn Rond 1656 werden de eerste wijnstokken geplant in Zuid-Afrika. De Zuid-Afrikaanse wijnbouw werd beïnvloed door de Nederlanders, gevolgd door de Fransen en daarna de Engelsen. Na de eerste wereldoorlog werd de KWV 27 opgericht. Dit om de productie en de export in betere banen te leiden. Op de dag van vandaag groepeert deze vereniging meer dan vierduizend producenten. De eerste wijnroute, namelijk de “Stellenbosch route”, werd opgericht. Dezelfde periode ontstond ook een gecontroleerde herkomstbenaming, namelijk “Wine of Origin”. Zuid-Afrika telt zo’n 120 000 hectare aan wijngaarden en is hiermee één van de acht belangrijkste wijnproducenten ter wereld. 2.3.2 Belangrijkste druivensoorten28 De druif is het belangrijkste element van de wijn. Het klimaat en de bodemstructuur spelen echter ook een belangrijke rol. Niet elke druif past op elke bodem. De meeste druivensoorten in Zuid-Afrika zijn Europees of verkregen door een kruising van Europese soorten. Witte druiven De meest gebruikte druivensoort van Zuid-Afrika is de Chenin Blanc. Deze druif is oorspronkelijk afkomstig uit de Loirevallei in Frankrijk maar geeft ook hier mooie resultaten. In Zuid-Afrika wordt de Chenin Blanc ook wel eens ‘steen’ genoemd. Met deze druif worden er zowel zoete als droge wijnen verkregen, maar ook sherry en mousserende wijnen kunnen met de druif geproduceerd worden. Deze druif kan kortom voor bijna alles gebruikt worden. Een tweede belangrijke druif is de Colombard en komt vooral voor in de Breede Rivier 29 . Met de Colombard worden meer kwaliteitsvolle frisse fruitige wijnen geproduceerd met een goede zuurtegraad. Muscat of Hanepoot wordt heel vaak gebruikt en heft vele varianten. Zuid-Afrika is wereldwijd de grootste producent van deze druivensoort en wordt voornamelijk gebruikt voor de productie van dessertwijnen. Hanepoot geeft vooral een sterke bloemige en een intense honingsmaak af. Chardonnay is één van de bekendste druivensoorten ter wereld en wordt bijna overal gebruikt. In Zuid-Afrika komt deze druif nog niet zo veel voor maar er hebben wel al heel wat mee geëxperimenteerd. De bekendste wijnen gemaakt van Chardonnay komen uit de kuststreken. 27
Kö-Operatieve Wynbouwers Vereniging (27/12/2012) Cursus “Wereldwijnen” en http://www.wosa.co.za/sa/varieties_white.php (zie bijlage II) (27/12/2012) 29 Wijnregio 28
27
Sauvignon Blanc is ook een opkomende druif in het land. De Hiervan best gemaakte wijnen zijn terug te vinden in Stellenbosch, Paarl en Constancia. Deze druif wordt in Europa vaak gecombineerd met de Sémillon-druif, wat dan ook goede wijnen oplevert. De productie van Sémillon in Zuid-Afrika is echter veel verminderd. De volgende drie druiven worden vooral in de wijnregio Paarl gebuikt. De Ugni Blanc wordt meestal gebruikt om brandy te produceren. De Weisser Riesling produceert pittige en smaakvolle fruitige wijnen. En als derde druif de Viognier voor complexe en delicate wijnen. Tot slot wordt de Palomino-druif vooral gebruikt voor de productie van sherry en brandy. Rode druiven Pinotage, een druif die tot stand kwam door de kruising van Pinot Noir en Cinsault30, is één van de belangrijkste druiven in Zuid-Afrika. Originele, complexe en karaktervolle fruitige wijnen worden hiermee geproduceerd. Wijnen die van deze druif gemaakt zijn kunnen zowel jong als oud gedronken worden. Cabernet Sauvignon is een opkomende druif die vooral in Stellenbosch, Paarl en in de Kaapstreek sterke wijnen oplevert. Deze druif wordt vaak geassembleerd met Merlot, een druif die ook steeds vaker voorkomt in Zuid-Afrika. Deze laatste wordt ook meer en meer zonder assemblage gebruikt. Cinsault wordt vaak geassembleerd met de Cabernet Sauvignon, maar kan ook alleen gebruikt worden of om brandy te maken. Vaak worden er ook rosé, port en Jerepigo31 wijnen geproduceerd van deze druif. Het gebruik van deze druif is nu aan het afnemen, ondanks dat deze vroeger veel gebruikt werd. Shiraz is een druif die vooral goede wijnen geeft in warmere gebieden. Meestal hebben die en diepe paarse kleur en een kruidige smaak. De wijn wordt complexer naarmate deze verouderd. Pinot Noir komt niet zo vaak voor en levert vooral goede resultaten op in de koudere gebieden van Zuid-Afrika. De wijnen hebben vaak een lichtere kleur en een vegetatieve smaak. De grootste hoeveelheid Pinot Noir wordt gebruikt om mousserende wijnen te maken. Op kleinere schaal worden ook Ruby Cabernet, Cabernet Franc en Mourvèdre gebruikt.
30 31
Vroeger Hermitage genoemd (27/12/2012) Jerepigo: zware rode dessertwijn (27/12/2012)
28
2.3.3 Wetgeving Zoals eerder al vermeld, bestaat er in Zuid-Afrika ook een systeem van gecontroleerde herkomstbenamingen. Onder bepaalde voorwaarden mag men “Wine of Origin” vermelden. Enerzijds moet wijn die gemaakt is van één druivensoort op zijn minst vijfentachtig percent van de vermelde druivensoort bevatten. Anderzijds moet vijfenzeventig percent van de wijn geoogst zijn in het jaar dat vermeld staat op het etiket. Wijngaarden worden onderverdeeld in regio’s, districten, wards en estates. Een regio is een uitgestrekte zone die meerdere districten groepeert bijvoorbeeld de Coastal Region. Een district is een beperkter wijngebied zoals bijvoorbeeld Stellenbosch of Paarl die zich bevinden in het binnenland van de Coastal Region. Een ward is een heel beperkt wijnbouwgebied, bijvoorbeeld Franschhoek in het district Paarl. Een estate is één wijndomein en is dus nog kleiner dan een ward, Kadette in de ward Kanonkop in het district Stellenbosch is hier een voorbeeld van. 3.3.4 Wijnbouwgebieden Alle wijnbouwgebieden situeren zich ten westen en ten zuiden van het land in de provincie Western Cape. De Zuid-Afrikaanse wijnbouwgebieden worden onderverdeeld in vier verschillende regio’s: Coastal Region, Olifantsrivier, Breede Rivier Vallei en Kleine Karoo (zie figuur 1). De meest kwaliteitsvolle wijngaarden bevinden zich vooral rond Kaapstad. Hier heerst een Mediterraan klimaat, wat ideaal is om aan wijnbouw te doen (zie bijlage III en IV).
Figuur 1: Kaart van de wijngebieden in Zuid-Afrika
29
2.4 Bier SAB 32 Miller 33 , is volgens Lonely Planet, de grootste brouwer ter wereld. De brouwerij werd in 1895 opgericht in Johannesburg. Momenteel zijn ze actief in vijfenzeventig landen en ze bezitten zo’n tweehonderd verschillende biermerken. Hun assortiment bestaat enerzijds uit de overgenomen merken uit het buitenland zoals Pilsner Urquell, Peroni Nastro Azzurro, Miller Genuine Draft en Grolsch. Anderzijds uit lokale merken zoals Águila, Castle, Miller Lite, Snow, Tyskie en Victoria Bitter. Verder hebben ze ook een assortiment aan frisdranken en zijn ze een van de grootste bottelaars voor Coca-Cola. SABMiller profileert zich als een bedrijf dat duurzaam is. Wereldwijd hebben ze veel vestigingen maar ze werken ter plaatse telkens samen met lokale producenten. Het gevolg hiervan is dat de inkomsten bijdragen tot de lokale economie van dat land zodanig dat niet al het geld in de handen van de grote multinationals terecht komt. Enkele van de belangrijkste merken van SABMiller: Castle Lager is oorspronkelijk gebrouwen voor de goudzoekers in de buurt van Johannesburg. Op de dag van vandaag wordt het bier gebrouwen in negen landen en wordt het wereldwijd verkocht in meer dan veertig verschillende landen. Het is een eerder droog en bitter bier en heeft nooit een zoete smaak. Hansa Pilsner is een van de meest gerenommeerde bieren van Zuid-Afrika. Dit bier wordt gebrouwen met speciaal ingevoerde “saaz” hop uit Tsjechië waardoor het bier een volle smaak bezit. Pilsner Urquell is een van de eerste en bekendste bieren uit Pilsen, Tsjechië. Het smaakvolle bier is gekend onder de kritische bierdrinker overal ter wereld. Het bier zou een aangename bittere smaak bezitten met een honing zoete afdronk. Shongweni Brewery is een onafhankelijke brouwerij opgericht door de familie Robson. De brouwerij, gevestigd in de provincie Kwazulu-Natal, produceert onder meer tarwebier dat vergelijkbaar is met Duits witbier. Ze brouwen vooral Ale34 en hebben ook een eigen fruitbier. Birkenhead Breweries is een onderdeel van Walkerbay Estate en bevindt zich in de provincie Western Cape, meer bepaald in Stanford. Het is een kleine brouwerij met slechts enkele bieren waaronder Birkenhead Premium, Birkenhead Pilsner en Chocolate Malt Stout. 32
SAB: South African Breweries (28/12/2012) http://www.sabmiller.com/index.asp?pageid=2 (28/12/2012) 34 Ale: donker bier, gemaakt van (geroosterde) gerst, ondervind meestal bovengisting. Verschil met ondergisting is dat het gist niet zakt maar bovenop het wort blijft drijven. Wort is een aftreksel van mout (gezoet en gehopt beslag dat gereed is voor de gisting). 33
30
Boston Brewery situeert zich in Paardeneiland in Woodstock. De brouwerij biedt een assortiment kwaliteitsvolle lagers, ales en lichte bieren. Bijvoorbeeld de Boston Lager, Hazzard Ten Ale, Johnny Gold Weiss, Whale Tale Ale enzovoort. Andere kleine brouwerijen zijn bijvoorbeeld: Darling brew, Napier Brewery, Mitchell’s Breweries enzovoort. Umqombothi is een traditioneel Zuid-Afrikaans bier dat zijn oorsprong vond in de Transkei regio, ten zuiden van het land. Dit bier wordt gemaakt van mais of sorghum35, mout, gist en water. Het heeft een laag alcoholgehalte maar is vaak dik met lichte korreling en een zure geur. Traditioneel werd het bier gebrouwen door de vrouwen en vrijwel meteen opgedronken, zonder gisting. KwaZulu-Natal heft ook enkele brouwerijen. De toeristische dienst heeft onlangs een bierroute ontwikkeld. Ze bezoeken the Congella Brewery, South African Breweries, the Firkin Hophouse Micro Brewery, the Nottingham Road Brewery, Wartburger Brauhaus, Ijuba-United National Breweries, the Shongweni Brewery en the Zululand Brewing Company. De bezoeker kan een demonstratie bijwonen over het maken van bier en degustaties doen.
2.5 Andere dranken36 2.5.1 Likeuren Amarula Cream37 is een romige Zuid-Afrikaanse likeur, afkomstig uit de stad Phalaborwa, in de provincie Limpopo. De drank is gemaakt op basis van suiker, room en de Marula vrucht en heeft een fruitige karamelsmaak. De marulaboom komt vooral voor in de warmere delen van het noorden van Zuid-Afrika en wordt ook wel eens de olifantenboom genoemd, omdat olifanten graag de vruchten eten. De vruchten worden geoogst door lokale plattelandsgemeenschappen. Per kilogram dat gebracht wordt naar de verschillende inzamelpunten, worden de plukkers betaald. Het oogsten van de marula vrucht is dus een gewaardeerde bron van inkomsten voor de vele families. Alvorens de persing plaatsvindt wordt elke vrucht gecontroleerd op vlekken en op rijpheid. De vruchten worden ontpit en ontsteelt en het vruchtvlees wordt bewaard in koele tanks onder de zes graden Celsius. Vervolgens wordt dit vervoerd naar de regio Stellenbosch waar het gefermenteerd wordt zoals wijn. Na deze gisting wordt de drank twee keer zo snel mogelijk gedistilleerd, om de frisse en fruitige smaak te behouden. Hierna rijpt de drank twee jaar op houten eikenhoutenvaten, waar het een lichte vanille- en toastsmaak aanneemt.
35 36 37
Gierst (graan met kleine korrel) http://www.encyclo.nl/begrip/Sorghum (28/12/2012) http://www.distell.co.za/Runtime/POPContentRun.aspx?PageIDRef=3360(28/12/2012) http://www.amarula.com/natures#making-of-the-legend (17/12/2012)
31
In 1989 werd Amarula Cream als likeur geregistreerd bij de Zuid-Afrikaanse wijn – en spiritiusraad. Tijdens het wereldkampioenschap voetbal werd de drank populair over de ganse wereld. De traditionele olifant op de fles werd vervangen door een gouden FIFA-trofee. Ze steeg in verschillende rangschikkingen en kreeg er nieuwe exportlanden bij. Amarula Cream wordt op de dag van vandaag verkocht in honderd en drie landen, met Duitsland als de grootste afzetmarkt. Het is, na Baileys, een van de meest gewaardeerde roomlikeuren ter wereld. Springbokkie is een typisch Zuid-Afrikaans drankje gemaakt van Amarula Cream en pepermunt likeur. Het drankje heeft een erg toepasselijke kleur. De gouden kleur van de Amarula en de groene kleur van de pepermunt likeur zijn namelijk dezelfde als die van het nationale rugby team van Zuid-Afrika. Nachtmusik is een likeur met chocoladesmaak die eventueel kan toegevoegd worden aan desserts of koffie. Het kan bijvoorbeeld over ijs gegoten worden als dessert. Verder zijn er twee likeuren van Oude Meester, namelijk pepermunt en gember. Deze worden vooral na het diner genuttigd maar er kunnen ook cocktails mee gemaakt worden. 2.5.2 Brandewijn Klipdrift 38 is een van de belangrijkste Zuid-Afrikaanse brandewijnen. In 1938 begon een wijnboer uit Robertson op goed geluk met het produceren van brandewijn. Op de dag van vandaag is er een klein assortiment beschikbaar, namelijk Klipdrift Premium, Klipdrift Gold, Klipdrift Export en Klipdrift & cola. Meer Zuid-Afrikaanse brandewijnen zijn onder andere Viceroy, Mellow-Wood, Oude Meester VSOB en Commando. 2.5.3 Whisky Bain’s Cape Mountain Whisky is gemaakt van Zuid-Afrikaans graan. Deze whisky onderscheidt zich van andere omdat hij dubbel gerijpt wordt in speciaal geselecteerde eikenhoutenvaten. Na drie jaar op het eerste vat te liggen, wordt de drank overgegoten naar een nieuw vat, waar het nog eens twee jaar rijpt. De whisky neemt hierdoor een zeer rijke smaak aan. Three Ships Whisky wordt geproduceerd in de Kaapse wijnlanden. Three Ships Select en The Three Ships Five Year Oude zijn een mix van Zuid-Afrikaanse en Schotse whisky’s en zijn beiden erg gewaardeerde dranken. Three Ships Bourbon Cask Finish is de eerste whisky die volledig gemaakt is met Zuid-Afrikaanse elementen. Deze whisky rijpt op Amerikaanse Bourbon vaten waardoor hij een zoete smaak aanneemt. Zuid-Afrika heeft ook enkele whisky’s vermengd met Schotse whisky’s, bijvoorbeeld Harrier en Knights.
38
http://www.klipdrift.co.za/
32
2.5.4 Gedistilleerde dranken, ciders en andere alcoholische dranken Mainstay en Rovanoff zijn twee Zuid-Afrikaanse sterke dranken op basis van rietsuiker. De rietvelden bevinden zich in de provincie Kwazulu-Natal. Hunters is een cider en werd in 1988 gelanceerd als een van de eerste alternatieven voor bier. Het is het best verkopende cider merk in Zuid-Afrika en het tweede best verkopende merk ter wereld. Savanna is wereldwijd de derde grootste cider. De drank wordt best ijskoud gedronken met een schijfje citroen in de hals van de fles. Savanna is te verkrijgen in meer dan veertig landen ter wereld. Underberg is een natuurlijk product dat de spijsvertering bevordert. Het is gemaakt van kruidenextracten uit drieënveertig verschillende landen. De extracten worden gedurende enkele maanden gerijpt in Sloveense eikenhoutenvaten. Het wordt meestal gedronken als een digestief. 2.5.5 Niet-alcoholische dranken Mageu is een traditionele Zuid-Afrikaanse non-alcoholische drank die gemaakt wordt van gefermenteerde mais-pap. Het wordt vooral gemaakt onder de lokale bevolking maar het is ook verkrijgbaar in de supermarkt. De smaak van de originele Mageu is hoofdzakelijk afgeleid van het melkzuur dat wordt geproduceerd tijdens de fermentatie. Aan de commerciële Mageu worden vaak extra smaakmiddelen toegevoegd. De maïs wordt geplet tot een dunne massa waaraan tarwemeel wordt toegevoegd. Hierna vindt de fermentatie plaats in een warme omgeving waarna de drank nog gepasteuriseerd39 wordt. Rooibos thee40 Rooibos is het Zuid-Afrikaanse woord voor rode struik. De plant heet naaldachtige bladeren die eerst felgroen en die rood verkleuren tijdens de verwerking. Deze plant komt enkel voor in de omgeving van de Cederberg, in het westen van Zuid-Afrika. Om de thee te maken worden de bladeren van de plant geplukt, gestampt, geoxideerd en daarna in de zon gelegd om te drogen. In de laatste fase van het proces verkrijgt de rooibos haar roodbruine kleur. Het is een aangename drank die rijk is aan polyfenolen41, arm aan tannine en die geen cafeïne bevat. Het is een gezonde thee die zou helpen tegen harten vaatziekten, verouderingsverschijnselen en het ontstaan van kanker. Het zou ook rustgevend zijn en dus goed voor de nachtrust van de theedrinker. 39
Pasteuriseren: kort verhitten om bacteriën te doden. (28/12/2012) http://www.universduthe.be/the/rooibos_nl.html en http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=8827 (28/12/2012) 41 Polyfenolen: Chemisch component dat kan voorkomen in de theeplant. Het is verantwoordelijk voor de kleur en de smaak en goed voor de gezondheid. (19/12/2012) 40
33
3 KwaZulu-Natal42 3.1 Algemeen KwaZulu-Natal wordt vaak afgekort als KZN43. De Portugese ontdekkingsreizigers gaven de naam “Natal”, Kerstmis in het Portugees, aan de provincie omdat ze voor het eerst voet aan wal zetten in Durban op Kerstdag in 1497. Later werd “KwaZulu” ofwel “het land van de Zulu’s” aan de oorspronkelijke naam toegevoegd. Het is de meest Afrikaanse regio van het land en ook de populairste onder de Afrikanen zelf. De provincie bezit een uitgebreid patrimonium aan cultuur en natuur. Wildparken, levendige steden, kleine dorpjes, brede stranden, voor elk wat wils! KwaZulu-Natal is een ideale uitvalsbasis voor reizigers die een afkeer hebben van de platgetreden paden en op zoek zijn naar iets nieuw. 3.1.1 Geografie en taal De provincie KwaZulu-Natal is gelegen in het zuidoosten van Zuid-Afrika (zie figuur 2). Het koninkrijk van de Zulu’s grenst aan de Indische Oceaan, de Oostkaap, Lesotho, Vrijstaat, Swaziland en Mozambique. Het gebied is bijna drie maal zo groot als België maar heeft ongeveer evenveel inwoners. Pietermaritzburg is de hoofdstad, al is Durban de grootste en belangrijkste stad van de provincie. De moedertaal van de meeste inwoners van KwaZulu-Natal is isiZulu, één van de elf officiële talen van het land. Omdat Engels ook een van de officiële talen is, kan er in het Engels gecommuniceerd worden met de jongere generaties.
Figuur 2: Situering KwaZulu-Natal44
42
Lonely Planet Southern Africa, Rough Guide Zuid-Afrika, http://www.visitafricanow.com, http://www.zuid-afrika.nl, http://www.voorbeginners.info/zuid-afrika/ (17/05/2013) 43 http://africanlanguages.com/south_africa/place_names.html (24/06/2013) 44 http://www.zulu.org.za/
34
3.1.2 Geschiedenis en bevolking45 KwaZulu-Natal heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. Een groot gedeelte van de provincie behoorde in de jaren 1800 tot de Zululand. Hier hebben talrijke veldslagen plaatsgevonden. Bij een van de opmerkelijkste veldslagen vielen de Boeren46 het gebied binnen maar zij verloren uiteindelijk en werden één voor één afgemaakt. Tijdens de Slag bij de Bloedrivier werden de Zulu’s uiteindelijk verslagen. Enige tijd later werd de Boerenrepubliek Natal ingenomen door de Britten. Hierna volgden enkele oorlogen tussen de lokale bevolking en de Britten. Deze leidden tot verval van het Koninkrijk van de Zulu’s. In sommige afgelegen dorpen, leven de inwoners er nog altijd zoals vroeger. Oude tradities en gewoonten leven er verder. De dag van vandaag is het mogelijk enkele dorpjes te bezoeken. Hierbij valt het op dat het opgezet spel is omdat de Zulu’s in deze dorpjes er enkel zijn om de toeristen te entertainen. De Zulu’s in deze dorpen zijn er enkel om te toeristen te entertainen. In KwaZulu-Natal woont zo’n twintig percent van Zuid-Afrikaanse bevolking. Het is de dichtst bewoonde provincie van het land. Zo’n vijfentachtig percent is zwart, iets meer dan acht percent is Aziatisch en de rest van de bevolking is blank of kleurling. Iets minder dan de helft van de bevolking is werkloos.
Figuur 3: Wapenschild van KwaZulu-Natal
Het wapenschild 47 (figuur 3) van KwaZulu-Natal is gecreëerd vanuit de oorspronkelijke wapenschilden van KwaZulu en van Natal. Het Nguni48-schild heeft een ovale vorm. Het schild werd vroeger gebruikt door krijgers om te schuilen achter de lange, scherpe speren van de tegenstanders.
45
http://www.afra.co.za/jit_default_975.html (25/06/2013) Boeren: De Afrikaanse inwoners van het gebied, afgestamd van de Nederlanders. 47 http://kwazulu-natal.co.za/120.KZN-Coat-Of-Arms.htm (06/08/2013) 48 Nguni: verzamelnaam voor etnische bevolkingsgroepen uit zuidoost en zuidelijk Afrika. Onderandere de Swazi, Ndebele, Xhosa, en de Zulu’s behoren tot de Ngunis. 46
35
Het schild wordt traditioneel gemaakt van koeienhuid of de huid van een ander hoefdier. Het wordt versterkt met stokken die kunnen verwijderd worden als er geen gevaar dreigt in de omgeving. Zo kan het gemakkelijker verplaatst worden. Bij de meeste Nguni-wapenschilden zijn de stokken vastgemaakt met riemen die in contrast staan met de rest van het schild. Wegens de Westerse invloed die KwaZulu-Natal in zijn geschiedenis heeft mogen ondervinden, zijn er geen riemen verbonden aan hun wapenschild. In het onderste deel van het schild wordt de officiële bloem van Natal afgebeeld. Deze bloem stelt de schoonheid van de provincie voor. Nochtans ligt de oorsprong van de paradijsvogelbloem niet in KwaZulu-Natal, maar in de Oostkaap. De dag van vandaag zijn er wel veel paradijsvogelbloemen aangeplant in KwaZulu-Natal. Boven de bloem wordt met de groene grillige lijn de Drakensberg voorgesteld. Groen is ook het algemene kleur van de provincie. De rest van het schild heeft een blauwe achtergrond met een zilveren ster in het midden. Met de ster wordt de geboorte van Christus voorgesteld aangezien de regio Natal ontdekt werd op Kerstdag. Achter het schild staan een speer en een knobkierie49 gekruist. Beiden traditionele wapens die staan voor het gezag van de autoriteiten. Bovenop het schild staat een bijenkorf wat de stijl van de huizen van de Nguni symboliseert. Meestal staan deze huizen bij elkaar als een soort van hoeve. Er is dan één hut voor de man, en één voor elk van zijn vrouwen en hun kinderen. Hoewel de meeste dorpjes ondertussen reeds verlaten zijn, is het wel nog mogelijk om enkele te bezoeken. Door toedoen van het toerisme zijn deze dorpen hoogstwaarschijnlijk niet meer authentiek. Naast het wapenschild wordt een leeuw afgebeeld. Die zou het gezag van de Zulu-Koning vertegenwoordigen. De leeuw wordt in Afrika traditioneel gezien als het symbool van de koningen. Aan de andere kant staat een gnoe. De gnoe werd overgenomen van het oorspronkelijke wapenschild van Natal. In tegenstelling tot dit wapenschild, worden gnoes meestal niet sierlijk afgebeeld. Het motto “Masisukume Sakhe” betekent “let us rise and build”. 50
49 50
Knobkierie: een stok met aan het uiteinde een bol, werd bij de zulu’s gebruikt als wapen. Let us rise and build: vrij vertaald “laat ons blijven groeien”.
36
3.1.3 Klimaat51 Door de warme invloed van de Indische Oceaan, heerst er in KwaZulu-Natal een subtropisch klimaat. De zomers zijn heet en vochtig met een gemiddelde dagtemperatuur van achtentwintig graden Celsius. De temperaturen kunnen moeiteloos stijgen tot boven de dertig graden Celsius, en dit vooral tijdens de maand januari. De winters zijn warm en droog, met een gemiddelde dagtemperatuur van drieëntwintig graden Celsius. Landinwaardts is er tijdens de winter regelmatig vorst en op de hoger gelegen gebieden, zoals de Drakenbergen, valt sneeuw. Ook op de hoger gelegen delen van de Drakenbergen valt veel neerslag. In het binnenland heerst er een droger klimaat. Het grootste gedeelte van de jaarlijkse neerslag valt in de zomer. Juni en augustus zijn de droogste maanden van deze provincie. Gemiddeld schijnt de zon hier in de winter zeven uur per dag. In Durban, gelegen langs de kust, schijnt de zon op driehonderdtwintig dagen per jaar.
Figuur 4: Klimatogram Durban
Op de klimatogram (figuur 4) van Durban valt te zien dat er in de eerste drie maanden van het jaar het meeste neerlag valt. De gemiddelde temperatuur bedraagt iets meer dan twintig graden Celsius en er valt jaarlijks iets meer dan duizend millimeter neerslag. De beste reistijd voor KwaZulu-Natal is vanaf mei tot november.
51
http://www.meteo.be/meteo/view/nl/6042865-Klimaat+in+de+wereld.html, Lonely Planet, http://www.visitafricanow.com/klimaat.php, http://www.weersvoorspelling.nl/weer-zuid-afrika/kwazulu-natal/r24968 (26/04/2013)
37
3.1.4 Wegennet, bereikbaarheid en vervoersmogelijkheden52 Met het vliegtuig KwaZulu-Natal is vanuit Europa het best bereikbaar via de internationale hub53 Johannesburg. Vanaf daar kan eventueel een binnenvlucht genomen worden naar Durban. De King Shaka International Airport ligt in La Mercy, dertig kilometer ten noorden van Durban. Met het openbaar vervoer Vanaf Johannesburg, de South Coast en Transkei54 rijden er minibustaxi’s naar Durban. De meeste bussen komen aan op Warwick Triangle, een druk verkeersknooppunt in Durban. Er rijdt ook een bus vanaf de South Coast naar het centrum van Durban en naar de luchthaven. Verder is er een pendeldienst vanaf de Umhlanga Rocks aan de North Coast naar Durban. De Baz Bus55 wordt vooral gebruikt door rugzaktoeristen. Er zijn verschillende routes. Durban is te bereiken vanaf Port Elisabath, Johannesburg via Pretoria en de Drakensbergen, St. Lucia en Swaziland. Er kan gereserveerd worden via hostels, op hun website of in het Baz-kantoor van Durban. Het Bus Rapid Systeem is een netwerk dat aparte busbanen voorziet om het stedelijk verkeer vlotter te doen verlopen. Het project is nog in volle ontwikkeling sinds zijn invoering in 2007. De treinen Trans-Natal uit Johannesburg en Trans-Oranje uit Kaapstad komen aan in het New Durban Station. Met de wagen De snelwegen langs de kust zijn ervoor gekend de betere wegen te zijn van Zuid-Afrika. Secundaire wegen in minder toeristische plaatsen kunnen soms primitief en onverhard zijn. De langste snelweg van het land, de N2 loopt door KwaZulu-Natal. De weg start in Kaapstad en gaat langs de kustlijn tot Ermelo in Mpumalanga. Via Durban, Richard’s Bay en Hluhluwe loopt de weg richting het noorden. Met de boot Op het Lake St. Lucia kunnen onder meer bij St. Lucia Safaris boottochten gereserveerd worden. Durban is ook een grote industriestad en daarbij hoort ook een grote jachthaven.
52 53 54 55
http://gis.kzntransport.gov.za/ Hub: centraal punt ofwel belangrijkste punt van een luchtvaartmaatschappij. Transkei ligt ten zuiden van Lesotho. http://www.bazbus.com/
38
3.1.5 Veiligheid Jammer genoeg is Zuid-Afrika ook bekend om zijn hoge criminaliteitscijfers. Toch reizen er dagelijks duizenden mensen naar het land. Er wordt aangeraden om oplettend te zijn, net zoals in andere grote en drukke gebieden waar de kloof tussen arm en rijk erg groot is. Op toeristisch vlak is het in Zuid-Afrika vooral opletten geblazen voor zakkenrollers. De hoogste graad van moorden in heel Zuid-Afrika is in KwaZulu-Natal. Ook aanranding en verkrachting zijn hier dagelijkse kost. Toch heeft dit weinig tot geen betrekking op de toeristen die het land bezoeken. Alleen reizende vrouwen letten toch maar beter op in de verlaten gebieden. De periode tussen december 1957 tot april 1958 wordt herinnerd als Black December. Toen werd de kust voor KwaZulu-Natal geteisterd door aanvallen van haaien. Er vielen tijdens de vier maanden vijf doden en vier gewonden. Daarom werd in 1962 werd KZN Sharks Board opgericht. Een van hun taken is het plaatsen van netten en drum lines langs de kust van KwaZulu-Natal. Enkele belangrijke tips56 Bij het boeken van een hotel vragen om een kamer vanaf de tweede verdieping. Dit veiliger is mocht er een overval op de receptie of een terroristische actie plaatsvinden. Het wordt aangeraden om de deur van de hotelkamer altijd op slot te doen, ook indien de gast op de kamer is. Het is belangrijk dat er altijd gecontroleerd wordt wie er voor de deur staat, alvorens deze te openen. Bij het verlaten van het hotel, is het handig om de sleutel altijd aan de receptie te laten. Buiten het hotel geen grote sommen geld, juwelen of dure apparatuur, zoals camera’s meenemen. Blijf weg uit donkere en geïsoleerde gebieden, zeker s’nachts. Verplaatsen gebeurt best per groep en via een vooraf uitgestippelde route. Het reserveren van een taxi is het veiligst via het hotel. Zelf rijden met de auto wordt het best gedaan via een vooraf geplande route. Ramen en deuren worden altijd op slot gedaan en waardevolle items worden in de koffer geplaatst. Parkeren ’s nachts gebeurt in de goed verlichte straten. Het spreekt voor zich dat onbekenden meenemen geen goed idee is. Indien er twijfel is over veiligheid, bel de politie of ga naar het dichtstbijzijnde politiekantoor.
56
http://www.ecotravel.co.za/south-african/travel-guides/facts-country-information.htm (15/05/2013)
39
3.2 Unique Selling Points 3.2.1 Algemeen KwaZulu-Natal is een van de meest gevarieerde provincies van Zuid-Afrika. Het bezit alles waar het land bekend om is: uitgestrekte standen, wilde dieren, natuurparken, bergen en een toegankelijke stammencultuur. Het is de meest bezochte provincie voor binnenlands toerisme. Voor buitenlanders is deze regio echter quasi onbekend. Het uKhahlamba-Drakensberg Park, Hluhluwe National Park, iSimangaliso Wetland Park en nog tientallen andere parken in KwaZulu-Natal behoren tot de mooiste van Zuid-Afrika. Langs de tweehonderdtwintig kilometer lange kustlijn bevinden zich talrijke stranden. Er is de mogelijkheid om te diepzeeduiken, snorkelen, paardrijden, vissen, raften enzovoort. De Zuidkust staat er ook om gekend om de betere golfbanen van het land te bezitten. De hoofdstad van de provincie is Pietermaritzburg. Deze stad ligt ingesloten tussen groene heuvels en kent verschillende vreemde invloeden en historische gebouwen. Enkele interessante gebouwen, zoals het Parlementsgebouw, het Natal Museum, het Raadhuis en enkele koloniale huizen aan de Longmarket Street, kunnen er bezocht worden. Volledig in contrast met de rest van de provincie, is er de industriestad Durban. Het is de grootste stad van de provincie. De Golden Mile is een van de bekendste plaatsen in de stad. De lange boulevard aan het strand is bezaaid met winkels, pretparken en horecazaken. Jammer genoeg is Durban, in tegenstelling tot vroeger, niet meer de exclusieve badplaats die het ooit was. Armoede en criminaliteit krijgen steeds meer de overhand, alsook de spanningen tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Door de hoge criminaliteitsgraad wordt deze omgeving, zeker ’s nachts, best vermeden. In september 2011 is de East 3 Route57 ontwikkeld (zie bijlage V). Dit is de tegenhanger van de Garden Route en verbindt Swaziland, Mozambique en KwaZulu-Natal met elkaar. De bedoeling van deze route is het bevorderen van de interregionale handel en het ecotoerisme. Onder meer het Isimagaliso Wetland Park en enkele andere bezienswaardigheden in Mozambique en Swaziland zijn langs deze weg te bewonderen. Er vinden talrijke jaarlijkse evenementen58 plaats in KwaZulu-Natal. Wereldwijd bekend is The Sardine Run. Dit spektakel vindt plaats vanaf begin juni tot eind juli. De jaarlijkse migratie van sardienen die vanaf de Zuidpool richting het noorden trekken, namelijk de zuidkust van KwaZulu-Natal. Ze zwemmen in groepen die tot vijftien kilometer lang en drie kilometer breed kunnen zijn. Daarbij worden ze achtervolgd door dolfijnen, haaien, walvissen en zeevogels.
57 58
Persbericht KwaZulu-Natal (10/05/2013) http://www.sa-venues.com/events/kwazulunatal/view/category/ (06/08/2013)
40
Ook de Dusi Canoe Marathon is een bekend sportevenement. Deze marathon start in Pietermaritzburg en eindigt twee dagen later in Durban. De naam is afgeleid van de Msunduzi rivier waarop de marathon plaatsvindt. Andere minder bekende sportevenementen zijn: The Mont-aux-Sources Challenge, Berg and Bush en The Umgababa Beach Festival. In het ICC59 van Durban zijn er vaak beurzen. Enkele relevante beurzen in verband met het onderwerp gastronomie zijn: The Indaba Travel Show, Midlands Tourism Fair, The Good Food and Wine Show, Mercury Wine Week, Absa Kolling Festival, The Wine Show, enzovoort. Muzikale en andere evenementen zijn onder andere The White Mountain Festival, Southern Cross Music Festival, Bierfest, Pinotage on Tap en South Coast Lions Show. KwaZulu-Natal op gastronomisch vlak is erg vergelijkbaar met Zuid-Afrika. Toch hebben ze twee zaken typisch aan de regio. De carissa macrocarpa60 (figuur 5), of beter de natalpruim, is een vrucht die groeit in de duinen of op een zandige ondergrond nabij de kust. De vruchten worden gewoon uit de hand gegeten of verwerkt in compotes en fruitsalades. Verder is er ook nog de labeobarbus natalensis (figuur 6) of de scally yellowfish. Het is een veelvoorkomende vissoort die leeft in de rivieren van het binnenland.
Figuur 5: De natalpruim
Figuur 6: De scally yellowfish
59 60
ICC: International Convention Center http://www.plantzafrica.com (13/08/2013)
41
Wild Card Membership61 Wild Card Membership is een programma waarbij de meeste nationale parken in Zuid-Afrika aangesloten zijn. De Wildcard geeft de houder ervan ongelimiteerde toegang tot deze nationale parken. Het lidmaatschap is één jaar geldig en kan verkregen worden voor individuele bezoekers, koppels of gezinnen tot en met vijf kinderen. Voor de internationale bezoekers bestaat er een internationaal lidmaatschap. Doordat de kaarten gepersonaliseerd zijn, duurt het ongeveer een maand vooraleer de bezoeker zijn kaart ontvangt. Als het lidmaatschap niet aan een van de aangesloten parken aangevraagd wordt, dient er op voorhand te geregistreerd te worden. Na de registratie en betaling ontvangt de begunstigde de kaarten per post of e-mail. Om de parken te betreden, volstaat het om de bevestigingsbrief of de Wild Card en het paspoort mee te brengen. Deze Wild Card is zeker interessant voor reizigers die meerdere nationale parken willen bezoeken tijdens hun rondreis of als ze het land frequent bezoeken. Afhankelijk van de cluster die gekozen wordt, kunnen ook aangesloten parken, reservaten en resorts bezocht worden. In KwaZulu-Natal kan men ook gebruik maken van de Wild Card om enkele nationale parken en reservaten te bezoeken. De EKZN Wildlife cluster biedt de mogelijkheid om vijfentwintig nationale parken en reservaten in KwaZulu-Natal te bezoeken. Als individuele reiziger kost deze kaart bijna dertig euro. De kostprijs voor koppels en gezinnen bedraagt zevenenveertig en zesenvijftig euro, respectievelijk (zie bijlage VI). Ezemvelo KZN Wildlife62 Deze organisatie werd opgericht om de biodiversiteit in de provincie op lange termijn te beschermen. In 2009 werd een vijfjarig strategisch plan opgesteld. Enkele doelstellingen hiervan zijn: Het in stand houden van de inheemse biodiversiteit van KwaZulu-Natal voor de toekomstige generaties. Een kwaliteitsvolle en duurzame dienstverlening bieden op vlak van ecotoerisme. Het optimaliseren van het gebruik van de financiële middelen. Ontwerpen en onderhouden van kwaliteitsstandaarden. Meer werk creëren voor de lokale bevolking en hen ook tevreden houden. EWorld Class Resorts and Accommodation is een onderdeel van Ezemvelo KZN Wildlife. Ze bieden in de ganse provincie, vooral op de meer toeristische plaatsen, accommodaties aan. Op de website zijn alle accommodaties alfabetisch of per categorie terug te vinden.
61 62
http://www.sanparks.org/wild_new/ (26/04/2013) http://www.kznwildlife.com/index.php (13/08/2013)
42
Figuur 7: Toeristische kaart van KwaZulu-Natal
43
3.2.2 Drakensberg Het Drakensberg gebied of uKhahlamba63 ligt grotendeels in KwaZulu-Natal. Het uKhahlamba-Drakensberg Park is UNESCO64 werelderfgoed. Het gebied heeft een gemiddelde hoogte van drieduizend meter en is daardoor het hoogste gebied65 ten zuiden van de Kilimanjaro. Het park is onderverdeeld in verschillende reservaten. Bergen worden er afgewisseld met open vlakten, valleien, rotsen, kliffen, graslanden, bossen en rivieren. Verscheidene soorten zeldzame flora en fauna zijn hier te bewonderen. Ook de rotschilderingen van het San-volk66 zijn er terug te vinden. Een van de bekendste plekken in dit gebied is het Royal Natal National Park. Tussen twee bergen, de Eastern Buttres en de Sentinel, wordt het wereldberoemde Amfitheater gevormd. Deze vier kilometer lange muur bestaat uit steile kliffen die ongeveer vijfhonderd meter hoog zijn. De Inner Tower en Devil’s Tooth zijn enkele bekende pieken gelegen bij het Amfitheater. De beklimming hiervan is enkel weggelegd voor ervaren klimmers. De hoogste piek rond het Amfitheater werd door twee Franse missionarissen de Mont-aux-Sources genoemd. Deze berg heeft een hoogte van meer dan drie kilometer boven de zeespiegel. Op deze berg ontspringen maar liefst vijf rivieren. Eén ervan is de Thukela rivier met de op één na hoogste waterval ter wereld, de Thukela Falls 67 . In vijf duidelijke trappen stormt deze waterval bijna één kilometer naar beneden om daarna uit te monden in de Indische Oceaan. De enige oostelijke toegang tot Lesotho is via de Sani-Pass. Deze indrukwekkende weg is negen kilometer lang en bestaat uit opeenvolgende haarspeldbochten. Deze weg is enkel toegankelijk met een 4x4 en vereist ervaren chauffeurs. Eenmaal boven ligt de hoogst gelegen bar van Afrika. In het volledige gebied kunnen avonturiers de steile bergwanden beklimmen, aan rappel doen, mountainbiken, bungeejumpen, raften enzovoort. Zowel ervaren klimmers als amateurs kunnen hier hun hartje ophalen. Minder avontuurlijke zielen kunnen hier vogels spotten, paardrijden, vissen en zwemmen. Het park biedt bovendien ook een uitgebreid wandelnetwerk. Bezoekers die houden van een cultuur kunnen het Loteni museum bezoeken. Het is gelegen in de buurt van de Kamberg en vertelt de geschiedenis van de Europese kolonisten van Zuid-Afrika.
63
uKhahlamba: naam door de Zulu’s gegeven en betekent “barrière van speren”. De Drakensbergen vormen een natuurlijke grens met Lesotho. 64 UNESCO: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 65 De hoogste berg ten zuiden van de Kilimanjaro is de Thaba Ntlenyama (3 482 meter). 66 San-volk: de bosjesmannen. 67 Thukela Falls: 948 meter hoog.
44
Het Giant’s Castle Game Reserve werd opgericht om de elandantilope te beschermen. De rotsen zijn één van de vier hoogste punten van Zuid-Afrika. Het gebied is enkel te voet te verkennen. In Giant’s Head is er een lammergiernest68. In sommige gebieden voorziet KZN Wildlife verblijfsmogelijkheden. Bij de centralere punten is er ook de mogelijkheid om gebruik te maken van privaat uitgebate accommodaties. 3.2.3 Midlands Pietermaritzburg, de hoofdstad van de provincie en een typisch Zuid-Afrikaanse stad. Er wonen voornamelijk Zulu’s, Indiërs en in mindere mate Britten. Het is bovendien een studentenstad. De stad bezit nog enkele sporen van de kolonisatie van het Verenigd Koninkrijk. Zo zijn er nog enkele victoriaanse gebouwen. In deze stad valt er verder niet zoveel te bezichtigen. In the Valley of a Thousand Hills wonen nog steeds Zulu’s. Er kunnen dagelijks excursies genomen worden vanuit Durban. Dichtbij ligt het Phezulu Safari Park. Hier zijn dodelijke slangen, krokodillen en andere dieren te vinden. Er is ook een nagemaakt Zuludorp waar er, speciaal voor de toeristen, dagelijks Zuludansen worden opgevoerd. Het is niet authentiek en dus niet iets voor mijn doelpubliek. 3.2.4 Battlefields Als het in KwaZulu-Natal over battlefields gaat, dan zijn dat de slagvelden van verschillende volksoorlogen 69 . De eerste oorlog was tussen de Zulu’s en de Boeren, daarna tussen de Zulu’s en de Britten en ten slotte tussen de Boeren en de Britten. Dundee is de ideale uitvalsbasis om de slagvelden te verkennen. In de stad zelf valt er niet veel te beleven behalve het Talana museum. Dit museum bestaat uit tien gebouwen die dateren van de slag om Talana Hill. Het vertelt het verhaal van de oorlogen tussen de Zulu’s, Boeren en Engelsen. De Slag bij Bloedrivier70 is één van de bekendste veldslagen uit de oorlogen tussen de Boeren en de Zulu’s. Hier versloegen de Boeren het Zululeger. Op deze plaats zijn nu vierenzestig grote bronzen huifkarren neergezet. In Ladysmith valt er op zich niet zoveel te zien. Enkel het Ladysmith Siege Museum zou interessant zijn alvorens de Battlefields te bezoeken. Enkele ander bekende slagvelden zijn Spioenkop en Isandlwana Battlefield. Het is sterk aan te raden om de Battlefields te bezoeken met een gids.
68 69 70
Lammergier: een grote zeldzame zwart-gouden vogel. Zie de verklarende woordenlijst voor de verschillende volken. Tijdens de Slag bij Bloedrivier vond plaats op 16 december 1838.
45
3.2.5 Zululand Het centrum en ook de voormalige hoofdstad van Zululand is Ulundi. Deze stad ligt in de Vallei van de Koningen of voor de Zulu’s beter gekend als de eMakhosini Valley. Het maakt deel uit van het Opathe Heritage Park. In deze vallei werd koning Shaka geboren en liggen er zeven zulukoningen begraven. Ter nagedachtenis van de nederlaag van de Zulu’s is er net buiten de stad een monument gebouwd. The Battle of Ulundi Memorial is een stenen muur met een zilveren koepel bovenop. Dicht bij Ulundi is er ook het Ondini Historical Reserve. Hier was vroeger de woonplaats van koning Cetshwayo. Nadat het volledig werd verwoest, is het nu terug opgebouwd als museum. Recent zijn aan de rand van het Park, verstopt in de Ntaba Ntuzuma Mountains, grotten ontdekt. Hier zou zo’n tweehonderd jaar geleden een groep Ngobese gewoond hebben. Door de gevonden artefacten denken de archeologen dat dit volk hoogstwaarschijnlijk boerbrouwers waren. De artefacten zijn te bezichtigen in het Dundee museum in Dundee. Het Vukani Zulu Cultural Museum in Eshowe bezit een kunst –en ambachtencollectie van de Zulu’s. Dit dorp heeft verder niet veel meer te bieden. Shakaland is een van de bekendste themaparken van Zululand. Het is een nagebouwd Zuludorp waar de bezoekers de traditionele gebruiken van de Zulu’s kunnen bewonderen. De inwoners van Zululand vieren ook elk jaar drie festivals; de Royal Reed Dance, King Shaka Day en het Shembefestival. 3.2.6 Elephant Coast Het Hluhluwe-iMfolozi Park is het oudste nationaal park van Afrika. Omdat het vroeger uit twee delen bestond, draagt het park twee namen. In het zuidelijk gedeelte iMfolozi stromen de Black en de White iMfolozi door de valleien. Verder verschilt dit deel vooral van het Hluhluwe-gedeelte omwille van de savanne, het bosland en de grasvlaktes. Hluhluwe ligt in het noordelijke deel van het park en hier stroomt de Hluhluwerivier. In dit deel van het park zijn vooral steile kliffen, mos en varens waar ook orchideeën groeien. Hluhluwe-Imfolizi is bekend om de witte en zwarte neushoorns en de vele soorten vogels die er leven. De kans bestaat dat de bezoeker hier de volledige Big Five71 ziet. Het park is erg toegankelijk. Bezoekers kunnen er zelfstandig met de auto doorrijden of wandelen. Ook begeleide wandelingen, nacht- en dagritten en zelfs een boottocht zijn hier mogelijk. Meerdaagse wandelroutes met begeleiding kunnen geboekt worden bij KZN Wildlife. Het noordelijke deel van de Elephant Coast wordt onder de inwoners Maputaland genoemd. In dit gebied leven de mensen nog zoals vroeger. Omdat de wegen er bijna niet ontwikkeld zijn, kunnen de stranden in het noorden enkel bereikt worden met een 4x4. 71
Big Five: olifant, neushoorn, leeuw, luipaard en buffel.
46
Het iSimangaliso Wetland Park staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en is bekend om zijn vele bedreigde inheemse dieren. Ze hechten veel belang aan de bescherming van de dieren en ontwikkelden zich zo tot een ecologische bestemming. Het park bestaat uit verschillende onderdelen: Lake St. Lucia is het grootste meer van Zuid-Afrika. Het meer is omringd door duinen en bosgebied. In het meer zijn onder andere flamingo’s, pelikanen, krokodillen, nijlpaarden en watervogels te zien. Cape Vidal is een ideale plaats voor vissers en duikers. Deze uitgestrekte kustlijn wordt beschermd tegen haaien door een natuurlijk rif. Hier leven onder meer nijlpaarden, krokodillen, buffels, olifanten, dolfijnen en bultrugwalvissen. Bij Charter’s Creek, aan de westoever van Lake St. Lucia, kunnen vogels, vlinders, suni’s 72 , nyala’s 73 , rode duikers, schildpadden en krokodillen gespot worden. In False Bay Park kunnen twee wandelroutes gedaan worden. De Ingwe, Dugandlovu en de Mpophomeni Trail lopen door allerlei soorten ondergronden. Er leven verschillende soorten vogels, antilopen en ook wrattenzwijnen. Mkhuze Game Reserve is een uitgestrekte kustvlakte met rietbanken en moerassen. Het is bekend om de vele vogels die er leven. Aan te raden is een begeleide wandeling langs het Mkhuze Fig Forest Trail. Dit wildevijgenwoud is een zeldzame boomsoort. Het Phinda Game Reserve ligt ten zuiden van Mkhuze en is alleen toegankelijk voor bezoekers die in het park verblijven. Er leven vooral leeuwen, jachtluipaarden en neushoorns. Sodwana Bay is de populairste plaats in Zuid-Afrika om te vissen of te duiken. Dit is een van de beste plaatsen om tijdens de zomer zeeschildpadden te zien. Er worden ‘s nachts turtle tours georganiseerd wanneer de schildpadden uit de zee komen om hun eieren in te graven in het zand. Lake Sibaya is een van de grootste natuurlijke zoetwatermeren van het land. Kosi Bay grenst aan Mozambique en is één van de duurdere badplaatsen van Zuid-Afrika. Uitgelezen activiteiten voor dit park zijn wandelen, fietsen, paardrijden, vissen, kajakken, vogels spotten of een boottocht maken op het meer.
72 73
Suni: de kleinste antilope van Afrika. Nyala: een soort antilope.
47
Ndumo Game Reserve is een van de mooiste reservaten van KwaZulu-Natal. Vanaf de Redcliffs is er in het park een mooi uitzicht op Usuturivier. Deze rivier vormt een natuurlijke grens tussen Mozambique en Zuid-Afrika. Het is een van de beste plaatsen om vogels te observeren. KZN Wildlife voorziet in dit park ook een klein restcamp met enkele kampeerplaatsen en hutten. Verder zijn er nog enkele parken zoals het Tembe Elephant Park en het Ithala Game Reserve. 3.2.7 North Coast Umhlanga Rocks is een luxueus vakantieoord in de voorstad ten noorden van Durban. Niet ver daarvan is ook het KwaZulu-Natal Sharks Board gevestigd. Dit werd in de jaren zestig opgericht naar aanleiding van Black December. In de periode van december 1957 tot april 1958 zijn een tiental gewonden en doden gevallen bij aanvallen van haaien. De organisatie zet zich in om de kustlijn te beveiligen met netten en doet ook onderzoek om in de toekomst een elektronische grens te maken om de haaien tegen te houden. De westerse badplaats Ballito is bezaaid met appartementen en winkelcentra. Toch is het een erg gezellige plaats waar enkele luxueuze lodges gevestigd zijn. In het binnenland ligt het Harold Johnson Nature Reserve. Hier zijn enkele historische plaatsen te zien zoals the Ultimatum Tree en Fort Pearson. Volgens de geschiedenis is The Ultimatum Tree de vijgenboom waaronder de Britten in 1878 hun ultimatum aan de toenmalige laatste Zulukoning Cetshwayo overbrachten. Het ultimatum eiste dat de Zulu’s hun leger zouden demobiliseren. Vanaf Fort Pearson is er een mooi zicht op de Thugela rivier. Vanaf deze plaats vielen de Britten Zululand binnen waardoor in 1879 de Anglo-Boer oorlog begon. In dit park leven vooral zebra’s, antilopen en verschillende soorten vogels.
48
3.2.8 Greater Durban Durban is de op twee na grootste stad van het land en de grootste haven van Afrika. In de jaren zeventig was de stad een populair vakantieoord voor de blanken. Na de afschaffing van de Apartheid74 (zie bijlage I) kwamen er meer en meer mensen uit het platteland in de stad wonen. Hierdoor ontstonden er sloppenwijken en werd de stad minder aantrekkelijk. Door de vele kolonisaties bruist Durban van de verschillende culturen. Zo zijn er moskeeën, bazaars, tempels maar ook victoriaanse gebouwen. Waar nu het zakencentrum van de stad is, rond Francis Farewell Square, zijn de resten van het historische centrum te vinden. Noordelijk gelegen van het plein liggen de resten van het Natal Great Railway Station. Hier zijn nu winkels en de dienst voor toerisme gevestigd. Enkele andere belangrijke punten in de stad zijn: Warwick Triangle, een druk verkeerspunt waar bussen en taxi’s samenkomen. In deze omgeving wonen vooral Afrikanen. Deze wijk is druk en bijgevolg ook gevaarlijk. Hier zijn ook shebeens te vinden. Vroeger waren dit illegale bars in de townships 75 waar (zelf gebrouwen) alcohol verkocht werd. Onder andere het typisch Zuid-Afrikaanse Umqombothi wordt hier nog altijd geschonken. Typisch voor deze bars is de muziek, namelijk kwaito. Kwaito is een muziekstijl die sterk lijkt op housemuziek maar dan met Afrikaanse naklanken. De dag van vandaag zijn deze bars in Zuid-Afrika wel legaal. De Aziatische bevolking leeft vooral in The Indian District. In dit deel van de stad zijn moskeeën zoals de Juma Musjid en bazaars met specerijen gevestigd. Vanuit de toeristische dienst kunnen hier dagelijks begeleide wandelingen gemaakt worden. In de havenwijk zijn onder andere industriegebouwen, de eerste woonwijken van de stad en de jachthaven te bewonderen. Vanuit het restaurant Ocean’s Eleven op de bovenetage, zou er een prachtig uitzicht zijn op de haven. The Golden Mile was, zoals eerder vermeld, een drukke boulevard langs het strand die bezaaid was met winkels, bars en restaurants. De glorietijden zijn hier helaas voorbij en door de hoge criminaliteitscijfers is deze buurt absoluut niet veilig voor individuele reizigers. Tijdens het WK voetbal van 2010 heeft de overheid wel geprobeerd om de criminaliteit te verlagen. Zo werd onder andere meer blauw op straat gebracht en gezorgd voor camerabewaking.
74 75
Apartheid: rassenscheiding tussen de blanken en de zwarten. Township: krottenwijk voor de zwarten, ontstaan tijdens de Apartheid.
49
uShaka Marine World76 is een themapark gevestigd op de Golden Mile. Dit park bestaat uit verschillende delen waaronder de Sea World met het grootste aquarium in het zuidelijk halfrond. Verder is er nog een tropisch zwembad, een afdeling met gevaarlijke dieren zoals reptielen en de uShaka Kids World voor de kinderen. De woonwijk Berea, gelegen op een heuvel. Deze woonwijk trekt steeds meer mensen aan. In dit gebied zijn er veel bars, restaurants en winkels. Cato Manor is de dichtstbijzijnde township rond Durban. Vroeger woonden hier de Aziaten. Zij hebben tempels gebouwd op de heuvels. De Shree Ambalvanar Alayam Second River Hindu Temple is zeker de moeite waard om te bezoeken. Het wordt aangeraden dit bezoek begeleid te doen. Later kwamen er ook Afrikanen wonen. Halfweg de jaren negentig kwam het tot een conflict tussen de twee grote groepen. Met meer dan honderd doden werd dit één van de ergste rellen in Durban. Verder zijn er in Durban enkele musea te bezichtigen zoals het Natural Science Museum, the Art Gallery en het Kwa Muhle Museum77. In en rond Durban zijn vooral watersporten populair zoals surfen, snorkelen, duiken, kitesurfen. Ook golf is een populaire activiteit in de stad. Enkele van de betere golfbanen van Zuid-Afrika zoals de Royal Durban Golf Club of de Durban Country Club zijn hier te vinden. Ook paardenrennen, rugby en cricketwedstrijden bijwonen zijn hier erg populair. Uitgaansmogelijkheden in Durban zijn talrijk. Er zijn verschikkende cafés, bars en clubs zoals de Victoria bar, Billy The Bums en Tilt. Ook zijn er veel bars met livemuziek van verschillende genres te vinden. Om te weten wat en waar er iets te doen valt kan een folder of kalender verkregen worden in de toeristische dienst. Langs het strand en in de wijk Berea zijn de meeste accommodatiemogelijkheden te vinden. Zoals eerder vermeld is Durban geen veilige stad waardoor individuele bezoekers de stad best vermijden indien er geen begeleiding is van een privégids. Buiten de stad zijn er ook enkele bezienswaardigheden zoals KwaMashu, Shembe en Inanda. Dit zijn gevaarlijke buurten waardoor er dus sterk wordt aangeraden dit gebied enkel met een gids te bezoeken. KwaMashu is een township waar de bedreven bewoners uit Cato Manor zijn gaan wonen. De wijk waar Ghandi gewoond heeft kan bezocht worden. The Ghandi Settlement werd al eens volledig verwoest maar is daarna terug opgebouwd. Zijn huis, Sarvodaya, is de dag van vandaag een museum over Ghandi. Shembe is een soort van sekte vooral te zien in Ebuhleni. Het zijn mensen die geloven in het christendom maar hierbij passen ze hun eigen tradities en gewoonten toe. Dichtbij Ebuhleni, bij de Inanda Falls, worden de Shembe gedoopt. Dit ritueel mag bijgewoond worden door bezoekers. 76 77
http://www.ushakamarineworld.co.za (26/07/2013) Kwa Muhle Museum: Een museum over de Apartheid.
50
3.2.9 South Coast Aliwal Shoal78 is een van de beste duiklocaties van Zuid-Afrika (figuur 8). Het rif lift ongeveer vier kilometer in de zee vanaf de uitvalsbasis Umkomaas. In het gebied zijn enkele scheepswrakken, schildpadden en een overvloed aan verschillende soorten vissen te bewonderen. Tijdens het winterseizoen is er ook de mogelijkheid om te duiken met haaien en walvissen zoals de Ragged-Tooth Shark en bultrugwalvissen. Omdat Aliwal Shoal sinds 2012 beschermd maritiem gebied is, hebben alle duikers een toestemming nodig om er te mogen duiken. Indien de duiker geen toestemming heeft of het document niet bijheeft op de boot kan er een boete gegeven worden. In dit duikgebied kan de sardienentrek van dichtbij bewonderd worden. Zoals eerder vermeld79 is dit de jaarlijkse migratie van sardienen.
Figuur 8: Kaart van Aliwal Shoal 78 79
http://www.aquaplanet.co.za (14/08/2013) Sardienentrek: zie punt 3.2.1.
51
Oribi Gorge Nature Reserve is een reservaat dat zo’n twintig kilometer landinwaarts ligt. In dit gebied lopen verschillende rivieren zoals de Umzimkulwana. Tussen de kliffen en het woud zijn verschillende wandelroutes ontwikkeld. Het park staat ook bekend om zijn gezellige picknickplekken. Er leeft een grote variëteit aan dieren zoals verschillende soorten bokken, luipaarden en diadeemkatten. De avonturiers kunnen er raften of van de bungeejumpen vanaf het hoogste punt: de Lehrs Falls. Hibiscus Coast wordt ook wel de “golf coast” genoemd omdat hier negen topgolfbanen van het land liggen langs de kustlijn. De zuidkust staat ook gekend om zijn vele badplaatsen die elkaar opvolgen. Enkele bekende zijn Margate, Ramsgate, Southbroom en Port Edward. Umtamvuna Nature Reserve ligt aan de Umtamvuna rivier. Dit reservaat is gekend om zijn vele vogels en mooie bloemen. Hier leven onder andere honing– en suikervogels en de zeldzame soort Kaapse Gieren.
52
3.3 Restaurants in KwaZulu-Natal80 Door de invloeden van de verschillende volkeren die in KwaZulu-Natal hebben geleefd, biedt de huidige keuken veel variatie. De Indische gastarbeiders die naar Durban en de zuidkust kwamen hebben veel invloed gehad in de hedendaagse keuken. Pikante gekruide gerechten en stoofpotjes zijn daar een voorbeeld van. Nabij de Nationale Parken is er vaak de mogelijkheid om wild te proeven. Struisvogel, krokodil, zebra zijn maar enkele wildsoorten van het grote aanbod. In de Westerse wereld is dit moeilijker te verkrijgen en bovendien zeer duur. In Durban zijn er verschillende goede restaurants. Deze zijn vooral te vinden in de wijk Berea. Enkele voorbeelden zijn 9th avenue bistro, Bean Bag Bohemia (homovriendelijk), Spice en Spiga d’oro. Ook het Ulundi Royal Hotel is een aanrader om Thaise curryschotels te proeven aan een goede prijs. Verder zijn er in het centrum van de stad heel veel (goedkope) Indiaanse afhaalrestaurants. Hier zijn bunny chow en rotis zeker het proeven waard. In de stad zijn ook typische Afrikaanse shisanyama kraampjes waar vlees op open vuur bereid wordt. Pietermaritzburg heeft ook een paar goede restaurants. Enkele voorbeelden zijn The Butchery, Chef’s table en Coconut Grove. Voor gerechten bereidt met verse vis die recht uit de zee komen, is St. Lucia de ideale plaats. De restaurants bevinden zich hier vooral in de McKenzie Street. Ocean Basket en Fichy Pete’s zijn hier goede adressen. Bij de steiger aan het meer is het restaurant Für Elize gevestigd. Aan het eind van Pelican Street is bij de waterskiclub een van de betere restaurants van de regio. In Eshowe is er één adres waar het lokale bier van Zululand kan geproefd worden. Het bier is van de lokale producent Zululan Brewing Company. Het restaurant van het George Hotel heeft een uitgebreide menukaart met Zuid-Afrikaanse specialiteiten. Het restaurant van het Royal Hotel in Ladysmith is het beste adres voor een goed avondmaal. Enkele goede websites voor het vinden van een restaurant zijn:
80
www.dining-out.co.za www.zulu.org.za/index.php?restaurants www.safarinow.com/destinations/kwazulu-natal/restaurants.aspx eatout.co.za/Restaurants/Province/4/KwaZulu-Natal www.africanadvice.com/A_La_Carte_Restaurants/Kwazulu_Natal/
http://www.dining-out.co.za/ (06/80/2013)
53
3.4 Accommodatie in KwaZulu-Natal81 Zuid-Afrika heeft een breed aanbod aan accommodatievormen. Er zijn tal van gidsen en websites beschikbaar voor het vinden van geschikte accommodaties. The Portfolio Collection82 zijn de gidsen bij uitstek om luxueuze accommodaties te vinden in Zuid-Afrika, Namibië en Swaziland. De collectie is opgedeeld in drie delen: één gids voor het vinden van een bed en breakfast, een tweede voor hotels en lodges en een derde voor de betere hotels en lodges. Deze gidsen werken met een aantal symbolen om een beter zicht te krijgen op de kwaliteit. Ook The Greenwood Guide to South-Afica and Namibia, handpicked accommodation is een handige gids met een ruim aanbod aan verschillende accommodatievormen. De accommodaties zijn geordend per regio en provincie. De gids hanteert een aantal symbolen om de faciliteiten van de accommodatie aan te duiden. Per provincie worden ook enkele restaurants kort voorgesteld. Er zijn ook verschillende websites 83 waarop informatie over verschillende verblijven te vinden is. Bij de meesten is het ook mogelijk om te boeken 3.4.1 Bed and breakfast Bij deze accommodatievorm woont de eigenaar meestal onder hetzelfde dak of op hetzelfde domein als de gasten. Hier worden enkel kamers met ontbijt aangeboden maar soms zijn er andere maaltijden beschikbaar mits betaling van een supplement. De gemeenschappelijke delen, zoals de woonkamer en eventueel de badkamer, worden vaak gedeeld met de eigenaar. Door hier te verblijven komt de reiziger gemakkelijker in contact met de lokale bevolking. In Zuid-Afrika zijn er tal van bed en breakfasts. Deze zijn vaak minder duur dan een overnachting op hotel. Meestal zijn dit kleinschalige verblijven waardoor ze meer flexibiliteit kunnen aanbieden zoals toegang tot de keuken of een extra bed. Brevisbrook Bed and breakfast, Pietermaritzburg84 Brevisbrook bed and breakfast is één van de betere bed and breakfasts dicht bij Pietermaritzburg. Er zijn vijf suites beschikbaar met elk een eigen ingang en faciliteiten zoals een ligbad, airco enzovoort. Reizigers kunnen reserveren met of zonder Engels ontbijt. Eén van de beoordelingen op Tripadvisor is te zien op figuur 9.
81
http://www.ecotravel.co.za/south-african/travel-guides/accommodations.htm (07/05/2013) 82 http://www.portfoliocollection.com/ (07/05/2013) 83 www.safarinow.com, www.roomsforafrica.com en www.sa-venues.com 84 http://www.brevisbrook.co.za/
54
Figuur 9: Beoordeling Bevisbrook bed and breakfast op Tripadvisor
3.4.2 Gasthuizen en boetiekhotels Een gasthuis is een huis of landgoed aangepast aan de wensen van de overnachtende gasten. Het is vergelijkbaar met een bed en breakfast met dat verschil dat de eigenaar niet hoeft te wonen op het domein. Een boetiekhotel is de luxueuzere vorm van een gasthuis. Vaak ontstaat er verwarring tussen de verschillende accommodatievormen. Dit omdat gasthuizen lodge of hotel in hun naam hebben verwerkt. Boetiekhotels worden dan ook vaak luxueuze gasthuizen genoemd. Albatros Guesthouse, Margate85 Albatros Guesthouse ligt in de exclusieve badplaats Margate aan de South Coast. Het gasthuis beschikt over elf luxueuze kamers waarvan twee honeymoonsuites. Het verblijf kijkt uit op de Indische Oceaan en beschikt over een zwembad. Het is de ideale uitvalsbasis voor de golfcourts van de Hibiscus Coast. Gasten kunnen vanuit het verblijf reserveren. Figuur 10 toont één van de vele positieve beoordelingen van het gasthuis.
Figuur 10: Beoordeling Albatros Guesthouse op Tripadvisor
85
http://www.sa-venues.com/kwazulunatal-guesthouses.php
55
3.4.3 Lodges, hutten en chalets Meestal zijn deze verblijven gelegen middenin de natuur. Soms is er de mogelijkheid om zelf te koken terwijl anderen maaltijden aanbieden. Vaak kunnen van hieruit ook excursies geboekt worden naar de nabijgelegen bezienswaardigheden. In het algemeen zijn de kamers te vergelijken met die van een klein hotel. Ook hier worden vaak excursies aangeboden naar bezienswaardigheden in de omgeving. Bij hutten en chalets kan de gast ervoor kiezen om zelf te koken ofwel te eten in het kleinschalig restaurant van het verblijf terwijl in een lodge het ontbijt en het avondmaal meestal inbegrepen is. Hier hebben de kamers elk hun eigen badkamer en worden ze elke dag schoongemaakt. uMuzi Bush Camp, Ulundi86 Logeren in een traditionele Zuluhut kan op de site van het Ondini Cultural Museum. De gast heeft de keuzetussen bijenkorf-, beton- of gras en riethutten. Alle hutten liggen op een Umuzi (een hoeve) en beschikken over een vuurplaats om ’s avonds samen te komen. Over deze accommodatie zijn helaas geen beoordelingen te vinden. Op figuur 11 is een voorbeeld van de hutten te zien.
Figuur 11: uMuzi Bush Camp
86
http://www.zulu.org.za/index.php?product_view+52798
56
3.4.4 Safari Game Lodges Zuid-Afrika is gekend voor de vele kwalitatieve Safari Game Lodges. Deze vaak luxueuze verblijven zijn gelegen in private wildparken of reservaten. Ze variëren van rustieke tot luxueuze lodges met een excellente keuken gelinkt aan de regio. In het algemeen zijn de meeste maaltijden inbegrepen. Ntshondwe Lodge, Ithala Game Reserve Dit restcamp is gelegen bij de Ntshondwe valleien in het Ithala Game Reserve. Het is één van de beste restcamps in een wildreservaat. De lodge heeft twee selfcateringhuizen en enkele huizen zonder keuken. Er is een restaurant met een gevarieerde menukaart en een kampwinkel voor de self-cateraars. Zie figuur 12 voor één van de positieve beoordelingen.
Figuur 12: Beoordeling Ntshondwe lodge op Tripadvisor
57
3.5 SWOT-analyse van KwaZulu-Natal 3.5.1 Sterktes De lokale bevolking spreekt meestal goed Engels. Het is een van de elf officiële talen van het land. KwaZulu-Natal heeft het ganse jaar door een gunstig klimaat. Hierdoor kan het hele land meestal bezocht worden in aangename weersomstandigheden. Er is een grote verscheidenheid aan nationale parken, reservaten en natuurgebieden met verschillende wilde dieren en honderden inheemse planten. Ze bezitten veel bezienswaardigheden voor elk type reiziger zoals de Drakenbergen, de natuurparken, de uitgestrekte stranden, KwaZulu-Natal heeft een lange kustlijn en ligt aan de Indische oceaan. Langs deze kustlijn is er een grote verscheidenheid aan natuur te bewonderen en zijn er veel activiteiten. Er zijn heel veel mogelijkheden om avontuurlijke sporten uit te voeren. In de bergen is er de mogelijkheid om bijvoorbeeld te bungeejumpen en aan de kust kunnen er verschillende watersporten uitgeoefend worden. Goede verbindingen wereldwijd. Vanuit België is Zuid-Afrika (Johannesburg) reeds bereikbaar met slechts één tussenlanding. Om KwaZulu-Natal te bezoeken kan er een binnenvlucht genomen worden naar Durban. Whale-watching, duiken met haaien aan de Zuidkust en andere uitzonderlijke ervaringen zijn allemaal mogelijk en worden vaak georganiseerd. In Durban is er een zeer goed ontwikkelde infrastructuur voor meetings en congressen. Dit opent deuren voor het zakentoerisme. Goede en gevarieerde accommodatievormen, vooral in de toeristische zones maar ook daarbuiten. Een zeer gevarieerde keuken in het ganse land en veel streekgebonden gerechten. Een goede prijs-kwaliteitverhouding waardoor de klant waar krijgt voor zijn geld. Zuid-Afrika ligt in dezelfde tijdzone als België, wat een jetlag uitsluit. Enkel in hun winter (april tot oktober) is het daar één uur later dan in ons land.
58
3.5.2 Zwaktes Zuid-Afrika staat in het algemeen bekend om zijn hoge criminaliteitsgraad. Durban heft een van de grootste criminaliteitsgraden van het land. Zuid-Afrika heeft zeer veel inwoners die besmet zijn met het HIV-virus en dat schrikt mensen vaak af. Het is een lange vlucht van ongeveer twaalf uur, maar er is geen of weinig verschil in tijd en meestal zijn het nachtvluchten. Het is een dure reis, maar niet duurder dan andere verre bestemmingen. Bovendien krijg je écht waar voor je geld. De lokale bevolking is te weinig opgeleid om te werken in de toeristische sector. De toeristische zones zijn vaak te duur geworden voor de lokale bevolking en toeristen uit eigen land. 3.5.3 Kansen Zich nog meer richten op de MICE-sector. Kaapstad, Johannesburg en Durban hebben al een zeer goede infrastructuur voor meetings en congressen met een capaciteit van vijfhonderd tot twaalfduizend personen. Meer incentives koppelen aan meetings en congressen. KwaZulu-Natal biedt hier zeer veel mogelijkheden voor want er is een ruim aanbod aan natuur, cultuur en sport. Voor elk type toerist is er wel iets te doen want KwaZulu-Natal bezit een zeer ruim aanbod. Er zijn tal van mogelijkheden zoals avontuurlijke sporten en het bezoeken van Battlefields maar ook natuur -en cultuurliefhebbers kunnen hier zeker hun hart ophalen. Nog meer inspelen op de vele verschillende culturen en etnische groepen, maar ook niet overdrijven waardoor het niet meer authentiek is. Zuid-Afrika kan zich zeker ook meer ontwikkelen en profileren als sport-bestemming. Het wereldkampioenschap voetbal in 2010 was hier de ideale kans om deze troef uit te spelen maar hiervoor is het echter te laat. Men en ze en je vermijden! Praktisch alle sporten kunnen beoefend worden in KwaZulu-Natal. Deze bezitten bovendien over de betere golfbanen van het land. KwaZulu-Natal nog beter promoten omdat deze provincie bijna alles aanbiedt wat er in Zuid-Afrika te zien valt. Bovendien is de provincie drie keer zo groot als België zodat dit dus zeker mogelijk is. Vergelijkbaar met wat Toerisme Vlaanderen doet in Vlaanderen.
59
Er wordt meer werk gecreëerd waardoor de lokale bevolking ook een graantje kan meepikken van het toerisme in de regio. Durban heeft een hoge criminaliteitsgraad maar er wordt aan gewerkt door organisaties op te richten die de criminaliteit verbeteren en de veiligheid verhogen. Bovendien hebben Kaapstad en Johannesburg ook een van de hoogste criminaliteitsgraden van het land en daar is toerisme ook mogelijk. 3.5.4 Bedreigingen Zuid-Afrika heeft over het algemeen een imago om een gevaarlijk land te zijn, vooral in de grote steden. Hierdoor worden sommige potentiële toeristen afgeschrikt en opteren ze om eerder een veiliger land te bezoeken. Het land heeft zeer veel inwoners die besmet zijn met het HIV-virus, waardoor toeristen ook vaak schrik hebben om met het virus besmet te worden. In KwaZulu-Natal is dit cijfer erg hoog, maar anderzijds is dit de meest bevolkte provincie van het land. Net zoals andere landen in Zuid-Afrika is Malaria een echte bedreiging. Gelukkig bestaan er preventieve medicijnen voor die echter vaak heel duur zijn waardoor toeristen kunnen afhaken. 3.5.5 Conclusie van de SWOT-analyse KwaZulu-Natal heeft heel veel te bieden voor elk type reiziger. Door enkele belangrijke factoren wordt de groei van het toerisme echter afgeremd. Vooral de criminaliteit en het gebrek aan veiligheidsgevoel schrikt de potentiele toeristen af. Ook het gebrek aan goed opgeleid personeel voor de toeristische sector houdt de groei tegen. Er moeten duidelijk nog verdere ontwikkelingen gebeuren. Als KwaZulu-Natal zich zou profileren als één van de negen provincies kunnen de bezoekers een klare kijk hebben op de grote verscheidenheid van activiteiten en bezienswaardigheden in het aanbod van de provincie. Vooral op vlak van sport kan Zuid-Afrika echt een sportbestemming worden. Hier is de toon gezet met het organiseren van het wereldkampioenschap voetbal in 2010. Jammer genoeg is hebben ze deze kans gedeeltelijk aan zich voorbij laten gaan. Nochtans kunnen liefhebbers van bijna elke sport hun hartje ophalen in KwaZulu-Natal. Hier kan zeker nog meer op ingespeeld worden. Ook als MICE-bestemming kunnen ze zich zeker nog verder ontwikkelen. Er is reeds een uitgebreide infrastructuur voor meetings en congressen. Toch zou het goed zijn om daar ook gepaste incentives aan te koppelen en dat ook te verwerken in de promotie. Alles op een rijtje gezet, kan er geconcludeerd worden dat KwaZulu-Natal meer positieve dan negatieve kanten heeft en bijgevolg zeker de moeite waard is om te bezoeken.
60
4 Concurrentieanalyse87 4.1 Inleiding Omwille van het grote aanbod rondreizen in gans Zuid-Afrika, wordt deze analyse beperkt tot de touroperators die de provincie KwaZulu-Natal aandoen. Een concurrentieanalyse uitvoeren is noodzakelijk om een idee te krijgen over het bestaande aanbod en voor de verdere uitwerking van de case.
4.2 Overzicht van de geanalyseerde touroperators Touroperator
Naam programma
Prijs per persoon
Zuid-Afrika compleet
Vanaf € 1551,00
Verrassend Zuid-Afrika
Vanaf € 2299,00
Hoogtepunten van Zuid-Afrika
Vanaf € 722,00
Van Kruger tot Zululand
Vanaf € 401,00
Langs de Wild Coast
Vanaf € 427,00
VTB
Zuid-Afrika, uitbundige natuurpracht
Vanaf € 4990,00
7Plus
The Big Five
Vanaf € 3766,00
Budget groepsreis
Vanaf € 1395,00
Noordelijke Tour
Vanaf € 1160,00
Grote Rondreis
Vanaf € 1915,00
Beach & Bush Break Kwazulu-Natal
Vanaf € 730,00
Highlights of South Africa *****
Vanaf € 4247,00
Bush, Beach en Wetlands
Vanaf € 4666,00
Zuid-Afrika, welkom in de regenboognatie
Vanaf € 2650,00
South Africa’s Highlights
Vanaf € 2250,00
The Ivory Route 14 dagen
Vanaf € 2240,00
The Ivory Route 21 dagen
Vanaf € 2970,00
Jetair
Live To Travel
Exclusive Destinations Travel Sensations Footprints in Africa
87
Gebaseerd op de brochures van de genoemde touroperators, prijsbijlagen zomer 2013.
61
4.3 Analyse van het aanbod op de Belgische markt
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata
Duur Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule Prijs Accommodatie Programma/ activiteiten
Inbegrepen
Niet Inbegrepen
Jetair Zuid-Afrika compleet
Jetair Verrassend Zuid-Afrika
Rondreis met internationaal gezelschap 14/04 – 19/05 – 30/06 – 21/07 – 14/07 - 04/08 – 08/09 – 22/09 – 13/10 21 dagen/ 20 nachten Minimum 2 personen
Rondreis in groep
Niet inbegrepen Autocar Kamer & ontbijt Vanaf € 1551,00 per persoon 3*- 4*-hotels en lodges Johannesburg – Pretoria – Kruger NP – Hazyview – Swaziland – Hluhluwe – Drakenbergen – East London – Cape St. Francis – Knysna – Oudtshoorn – Stellenbosch – Kaapstad Alle transfers Alle overnachtingen Alle vermelde maaltijden Alle vermelde bezoeken Alle toegangsgelden Bagageservice Infoboekje Reistas per kamer Dekking annuleringskosten
Vluchten Luchthaventaksen Optionele excursies Dranken Persoonlijke uitgaven Fooien Andere verzekeringen
31/03 – 18/07 – 19/09 – 03/10 – 17/10 14 dagen/ 11 nachten Minimum 15 – maximum 25 personen Britisch Airways of Turkish Airlines Autocar Kamer & ontbijt Vanaf € 2299,00 per persoon 3*- 4*-hotels en lodges Johannesburg – Pretoria – Muldersdrift – Ohrigstad – Panoramaroute – Kruger NP – White River – Port Elisabeth – Oudtshoorn – Kaapstad – Tafelberg – Kaapse wijnlanden – Kaaps Schiereiland Alle vluchten Luchthaventaksen (t.w.v. € 523,31) Alle transfers Alle overnachtingen Alle vermelde maaltijden Alle vermelde bezoeken Alle toegangsgelden Infoboekje Reistas per kamer Dekking annuleringskosten Optionele excursies Dranken Persoonlijke uitgaven Fooien Bagageservice Andere verzekeringen
62
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata Duur Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule Prijs Accommodatie Programma/ activiteiten
Jetair Hoogtepunten van Zuid-Afrika (uitbreiding) Individuele rondreis Dagelijks88 14 dagen/ 13 nachten Minimum 2 personen
Jetair Van Kruger tot Zululand (uitbreiding) Individuele rondreis Dagelijks 8 dagen/ 7 nachten Minimum 2 personen
Niet inbegrepen Huurwagen
Niet inbegrepen Huurwagen
Kamer & ontbijt/ 1 tot 4 avondmalen Vanaf € 722,00 per persoon 3*- 4*-hotels en lodges Pretoria – Blyde River Canyon – Kruger NP – Swaziland – Hluhluwe – Umhlanga – Port Elisabeth – Oudtshoorn – Stellenbosch – Kaapstad
Kamer & ontbijt/ 1 tot 2 avondmalen Vanaf € 401,00 per persoon 3*- 4*-hotels en lodges Johannesburg – Pretoria – Blyde River Canyon – Panoramaroute – Kruger NP – Swaziland – Hluhluwe – Umhlanga – Durban
Inbegrepen
Niet Inbegrepen
88
Verlenging: Ontdek de Drakenbergen (3 dagen/ 2 nachten) Alle overnachtingen Alle overnachtingen Alle vernoemde maaltijden Alle vernoemde maaltijden Excursies Excursies Ontvangst luchthaven Ontvangst luchthaven GPS (met route) GPS (met route) Dekking Dekking annuleringskosten annuleringskosten Alle vluchten Alle vluchten Luchthaventaksen Luchthaventaksen Huurwagen Huurwagen Alle bezoeken en Alle bezoeken en toegangsgelden toegangsgelden Dranken Dranken Persoonlijke uitgaven Persoonlijke uitgaven Fooien Fooien Andere verzekeringen Andere verzekeringen
Dagelijks: in functie van de beschikbare vluchten.
63
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata
Jetair Langs de Wild Coast (uitbreiding) Individuele rondreis Dagelijks
Duur Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule
7 dagen/ 6 nachten Minimum 2 personen
Prijs Accommodatie Programma/ activiteiten
Niet inbegrepen Huurwagen Kamer & ontbijt (+ 2 avondmalen) Vanaf € 427,00 per persoon 3*- 4*-hotels en lodges Umhlanga – Drakenbergen – Pondoland – East London – Grahamstown – Port Elisabeth
Inbegrepen
Niet Inbegrepen
VTB Zuid-Afrika, uitbundige natuurpracht Begeleide rondreis in groep 05/07 – 04/10 -25/10 – 15/11 – 14/03/14 22 dagen/ 19 nachten Minimum 15 – maximum 25 personen British Airways Minibus of autocar
Volpension (m.u.v. enkele middagmalen) Vanaf € 4990,00 per persoon 3*- 4*-hotels en lodges Johannesburg – Pretoria – Hazyview – Panoramaroute – Kruger NP – Bongani Mountain Lodge Mthetomusha Game Reserve – Swaziland – Hluhluwe – Drakenbergen – Royal Natal NP – Bloemfontein – Cradock – Graaff-Reinet – Oudtshoorn – Knysna – Wijnlanden – Kaapstad Alle overnachtingen Privéchauffeur luchthaven Alle vernoemde maaltijden Reisleiding vanaf Brussel Reistas Internationale vluchten Dekking Alle luchthaventaksen annuleringskosten Bagageservice Lokale gids en transport Fooien gids en chauffeur Alle vermelde transfers Alle toegangsgelden Alle overnachtingen Alle vernoemde maaltijden Alle lokale taksen Dekking annuleringskosten Reisbijstands- en bagageverzekering Alle vluchten Persoonlijke uitgaven Luchthaventaksen Huurwagen Alle toegangsgelden Dranken en fooien Persoonlijke uitgaven Andere verzekeringen
64
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata
7 plus The Big Five
Live To Travel Budget groepsreis
Individuele rondreis Dagelijks
Duur Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule
10 dagen/ 7 nachten Minimum 2 personen
Rondreis in groep Elke dinsdag en vrijdag (vanuit Johannesburg) 18 dagen/ 17 nachten Minimum 1 – maximum 18 personen Niet inbegrepen Minibus of autocar
Prijs Accommodatie Programma/ activiteiten
Vanaf € 3766,00 per persoon 3*- 4*-hotels en lodges Johannesburg – Pretoria – Kruger NP – Swaziland – Zululand – Durban
Inbegrepen
Alle lijnvluchten Binnenlandse vlucht Luchthaven –en veiligheidstaksen + brandstof Alle overnachtingen Alle vernoemde maaltijden Alle toegangsgelden Lokale gids Alle transfers ter plaatse BTW Fooien Internationale vluchten Dranken Luchthaventaksen Persoonlijke uitgaven Transfers luchthaven – Niet-voorziene maaltijden lodge – luchthaven Annulering –en reisbijstandsverzekering
Niet inbegrepen
British Airways Wagen met chauffeur Halfpension
Halfpension (+11 middagmalen) Vanaf € 1395,00 per persoon 2*- 3*-hotels en lodges Johannesburg – Bushveld Camp – Hazyview – Kruger NP – Swaziland – Zoeloeland – Dolphin Coast – Drakensberg – Ladybrand – Karoo – Tuinroute – Kaapstad Alle overnachtingen Alle vernoemde maaltijden Alle vernoemde activiteiten Alle toegangsgelden voor nationale parken
65
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata Duur Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule Prijs Accommodatie Programma/ activiteiten
Inbegrepen
Niet Inbegrepen
Live To Travel Noordelijke Tour
Live To Travel Grote Rondreis
Individuele rondreis Dagelijks 12 dagen/ 11 nachten Minimum 1 persoon
Individuele rondreis Dagelijks 20 dagen/ 19 nachten Minimum 1 persoon
Niet inbegrepen Huurwagen
Niet inbegrepen Huurwagen
Halfpension Vanaf € 1160,00 per persoon 3* - 4* -hotels en lodges Johannesburg – Pretoria – Waterberg – Mpumalanga – Kruger NP – Swaziland – Hluhluwe – St-Lucia – Umhlanga – Durban
Kamer en ontbijt Vanaf € 1915,00 per persoon 3* - 4* -hotels en lodges Johannesburg – Pretoria – Waterberg – Mpumalanga – Kruger NP – Swaziland – Hluhluwe – St-Lucia – Umhlanga – Durban – Port Elisabeth – Tsitsikamma – Knysna – Mosselbaai – Oudtshoorn – Montagu – Kaapstad – Kaaps Schiereiland Lokale vertegenwoordiger Lokale vertegenwoordiger Alle overnachtingen Alle overnachtingen Alle vermelde maaltijden Alle vermelde maaltijden Vier safari’s Vier safari’s Huurwagen Toyota Corolla Twee diners of gelijkwaardig/ Huurwagen Toyota Corolla onbeperkt aantal of gelijkwaardig/ onbeperkt kilometers/ Super Cover aantal kilometers/ Super verzekering Cover verzekering One way drop off fee One way drop off fee huurwagen huurwagen 24 uur per dag telefonische 24 uur per dag telefonische bijstand bijstand Internationale vluchten Internationale vluchten Luchthaventaksen Luchthaventaksen Binnenlandse vlucht Binnenlandse vlucht Contract kost en benzine Contract kost en benzine huurwagen huurwagen Excursies en Excursies en toegangsgelden Nationale toegangsgelden Nationale Parken Parken Maaltijden en dranken Maaltijden en dranken (niet (niet in programma) in programma) Annulering –en Annulering –en reisbijstandsverzekering reisbijstandsverzekering
66
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata Duur Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule Prijs Accommodatie Programma/ activiteiten
Inbegrepen
Niet Inbegrepen
89
Live To Travel Beach & Bush Break Kwazulu-Natal Individuele rondreis Dagelijks 9 dagen/ 8 nachten Minimum 1 persoon Niet inbegrepen Huurwagen
Exclusive Destinations Highlights of South Africa ***** Individuele rondreis Dagelijks 17 dagen/ 16 nachten Minimum 1 persoon
Niet inbegrepen Huurwagen categorie D (Europcar) Kamer en ontbijt Kamer en ontbijt Vanaf € 730,00 per persoon Vanaf € 4247,00 per persoon 3* -hotels en lodges 5* -hotels en lodges Durban – Umhlanga Rocks – Johannesburg – Nelspruit – Elephant coast –Lake Sibaya - Blyde Rivier Canyon – Sabi Hluhluwe NP – St-Lucia Sand Game Reserve – Durban Durban – Umhlanga – Port Elisabeth – Plettenberg Bay – Wijnlanden – Kaapstad Lokale vertegenwoordiger Alle overnachtingen Alle overnachtingen Alle vernoemde maaltijden Alle vermelde maaltijden Huurwagen 89 ATKV : enkel logies Huurwagen Toyota Corolla of gelijkwaardig/ onbeperkt aantal kilometers/ Super Cover verzekering One way drop off fee huurwagen 24 uur per dag telefonische bijstand Internationale vluchten Internationale vluchten Luchthaventaksen Alle binnenvluchten Binnenlandse vlucht Luchthaventaksen Contract kost en benzine Benzine huurwagen huurwagen Drop off fee huurwagen Alle toegangsgelden Annulering –en Maaltijden en dranken reisbijstandsverzekering (niet in programma) Annulering –en reisbijstandsverzekering
ATKV parken: caravanpark en/of camping.
67
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata Duur Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule Prijs Accommodatie Programma/ activiteiten
Inbegrepen
Niet Inbegrepen
Exclusive Destinations Bush, Beach & Wetlands ***** Individuele rondreis Dagelijks 11 dagen/ 10 nachten Minimum 1 persoon Niet inbegrepen Federal Air vlucht + Huurwagen Kamer en ontbijt (1n), all-in (6n) en volpension (3n) Vanaf € 4666,00 per persoon 5* -hotels en lodges Johannesburg – Sabi Sand Game Reserve – Nelspruit – Durban – Umhlanga – Phinda Private Game Reserve – Isimangaliso Wetland Park – Richards Bay Alle overnachtingen Alle vermelde maaltijden Transfer Federal Air Huurwagen
Internationale vluchten Alle binnenvluchten Luchthaventaksen Benzine huurwagen Drop off fee huurwagen Annulering –en reisbijstandsverzekering
Travel Sensations Zuid-Afrika, welkom in de regenboognatie Individuele rondreis Dagelijks 17 dagen/ 14 nachten Minimum 2 – maximum 4 personen British Airways Huurwagen Kamer en ontbijt Vanaf € 2650,00 per persoon Standaard/ charme/ luxe Kaapstad – Kaaps Schiereiland – Hermanus – Stellenbosch – Wijnroute – Johannesburg – Pretoria – Panoramaroute – Kruger NP – Swaziland – Zoeloeland – Ballito - Durban Internationale vluchten Binnenvlucht Alle luchthaventaksen Alle overnachtingen Alle vermelde maaltijden Alle vermelde safari’s Huurwagen + autoverzekering (full option) Fooien Persoonlijke uitgaven Niet vermelde maaltijden Toegangsgelden Benzine huurwagen Contract kost huurwagen Drop-off fee huurwagen Annulering –en reisbijstandsverzekering
68
Touroperator Naam programma Type reis Afreisdata Duur
Footprints in Africa South Africa’s Highlights
Footprints in Africa The Ivory Route
Individuele rondreis Dagelijks 19 dagen/ 16 nachten
Aantal deelnemers Vlucht met Transport ter plaatse Formule Prijs
Minimum 1 persoon
Individuele rondreis Dagelijks 14 dagen/ 11 nachten of 21 dagen/ 19 nachten Minimum 1 persoon
Niet vermeld Huurwagen
Niet vermeld Huurwagen
Accommodatie Programma/ activiteiten
Inbegrepen
Niet Inbegrepen
Kamer en ontbijt Vanaf € 2250,00 per persoon
Kamer en ontbijt Vanaf € 2240,00 per persoon of vanaf € 2970,00 per persoon 4* - 5* -hotels en lodges 4* - 5* -hotels en lodges Johannesburg – PanoramaJohannesburg – Waterbergen – route – Sabi Sand – Swaziland Tuli Block – Tzaneen – Sabi – Zululand – Durban – Port Sand – Kruger NP – Swaziland Elisabeth – Plettenberg – – Zululand – Durban – Knysna Knysna – Oudtshoorn – – Wijnlanden – Kaapstad Wijnlanden – Kaapstad Internationale vluchten Internationale vluchten Alle overnachtingen Alle overnachtingen Alle vermelde maaltijden Alle vermelde maaltijden Huurwagen Huurwagen Binnenvlucht Binnenvlucht Contract kost huurwagen Contract kost huurwagen Benzine huurwagen Benzine huurwagen Drop off fee huurwagen Drop off fee huurwagen Fooien Fooien Persoonlijke uitgaven Persoonlijke uitgaven Niet vermelde maaltijden Niet vermelde maaltijden Toegangsgelden Toegangsgelden Annulering –en Annulering –en reisbijstandsverzekering reisbijstandsverzekering
69
4.4 Conclusie van de concurrentieanalyse Op vlak van het type reis worden er meestal individuele rondreizen per huurwagen voorgesteld. Per huurwagen een uitgestrekt land bezoeken heeft zeker zijn voordelen. Elke reiziger volgt zijn eigen uitgekozen weg en doet waar hij persoonlijk zin in heeft. Groepsreizen met of zonder internationaal gezelschap komen ook voor in de reisprogramma’s van de touroperators Deze komen in deze analyse echter minder vaak voor. Typische groepsreizen zullen eerder plaatsvinden in de West– en Oostkaapprovincies. Bij de meeste individuele rondreizen is er een dagelijkse afreis mogelijk. Dit hangt natuurlijk ook af van de beschikbaarheid van de vluchten. Er wordt bijna altijd gevlogen naar Johannesburg, waarbij meestal één tussenstop in Londen wordt gemaakt. Dit omdat de meeste touroperators ervoor kiezen, als de internationale vluchten inbegrepen zijn, om samen te werken met British Airways. Vrijwel alle rondreizen gaan van start in Johannesburg. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de vluchtfrequentie90 naar Johannesburg vanuit Europa het hoogst ligt. Helaas valt op dat bij de meeste reisprogramma’s de internationale en binnenlandse vluchten niet inbegrepen zijn. Soms kan er, mits betaling van een supplement, wel geboekt worden samen met het programma bij de touroperator. De vluchten zijn waarschijnlijk vaak niet inbegrepen omdat het vele risico’s inhoudt voor de touroperator. Als de touroperator vooraf een contigent aan zou gaan bij de luchtvaartmaatschappij is de kans groot dat daarbij verlies wordt gemaakt. Vooral bij de individuele rondreizen ligt de oorzaak bij de flexibiliteit van de bijna dagelijkse afreisdata. Het is moeilijk voorspelbaar hoeveel succes de reis zal hebben. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat er dagen zijn waarop er niemand vertrekt. Als de touroperator in deze situatie toch over een contigent beschikt, moeten deze zetels ofwel op tijd teruggegeven worden aan de luchtvaartmaatschappij. Een andere mogelijkheid is deze goedkoop verkopen. Bij gevolg is de kans dus reëel dat er verlies gemaakt wordt om de zetels alsnog kwijt te raken. Aangezien het meestal om individuele rondreizen gaat, kan de reis al vaak uitgevoerd worden vanaf één persoon. Het maximumaantal voor groepen ligt in deze analyse nooit hoger dan vijfentwintig personen. Er zullen dus zelden erg grote groepen zijn. De duur van de verschillende rondreizen varieert sterk van minstens één week tot hoogstens drie weken. Reizigers hebben meestal nog de keuze om hun rondreis uit te breiden of om er een rustvakantie aan te koppelen. De reiziger kan zelf kiezen hoe lang hij verblijft zodat de duur heel flexibel is.
90
Vluchtfrequentie: het aantal vluchten van een bepaalde luchtvaartmaatschappij naar een bepaalde bestemming in een bepaalde periode.
70
Het is bijna onmogelijk om tijdens een rondreis vol pension- of een formule waarin alles inbegrepen is, aan te bieden. De reden hiervoor is dat de reizigers de hele dag op pad zijn en lange afstanden dienen te overbruggen. Tijdens deze analyse viel op dat er, in bijna elke rondreis, enkele dagen een middagmaal of avondmaal inbegrepen is. Dit gebeurt dan meestal wanneer de reiziger in dezelfde regio blijft of twee nachten op dezelfde locatie overnacht. De accommodaties hebben minstens drie en vaak ook vier sterren. Bij de luxueuzere touroperators kunnen dit zelfs vijf sterren zijn. Enkel de budget groepsrondreis van Live To Travel, biedt verblijven aan die maar twee sterren hebben. Door de grote verscheidenheid aan verblijven in de reisprogramma’s, varieert de prijs tussen de verschillende touroperators sterk. Het spreekt voor zich dat de overnachtingen in alle reisprogramma’s inbegrepen zijn. Alle vermelde maaltijden zijn ook meestal inbegrepen in de prijs. Bij ongeveer de helft van de programma’s in deze analyse worden de toegangsgelden en de excursies niet meegerekend in de totale prijs. Enkel bij de uitbreidingen op de individuele rondreizen van Jetair is de huurwagen niet inbegrepen in de prijs. De kost van benzine of een contract wordt meestal als supplement gerekend. Indien het ophaalstation van de huurwagen verschillend is met de plaats van afgifte, wordt er een toeslag91 gerekend voor de huurder. Deze kost is bij de meeste touroperators niet inbegrepen. Dranken, fooien en persoonlijke uitgaven zijn bijna nooit inbegrepen. VTB is de enige touroperator die reisprogramma’s aanbiedt waar ook deze kosten inbegrepen zijn. De sterke troef van deze touroperator is om reizen aan te bieden waar bijna alles in de prijs is inbegrepen. Hierdoor zijn deze reizen iets duurder vergeleken met sommige andere maar de prijs is nog steeds aanvaardbaar. Indien alle bijkomende kosten van de andere reisprogramma’s opgeteld zouden worden, komende deze prijzen, zonder verlies van kwaliteit, vaak duurder uit dan die van VTB. De minderheid van de touroperators biedt een basis annuleringsverzekering aan die inbegrepen is in de prijs. Reisbijstandsverzekeringen worden vrijwel altijd optioneel aangeboden. Om te concluderen zijn de meeste rondreizen ontworpen voor individuele reizigers die per huurwagen een bepaalde route volgen. Tijdens deze rondreizen zijn er vaak nog veel bijkomende kosten waar de reiziger, bij het boeken van de reis, rekening mee moet houden. Zuid-Afrika is in het algemeen niet moeilijk te bereiken en heeft een breed aanbod aan goede accommodatievormen. Deze rondreizen hebben meestal een duur prijskaartje maar ze zijn gemiddeld niet duurder dan rondreizen naar andere verre bestemmingen. Samengevat heeft het beschikbare aanbod een goede verhouding tussen prijs en kwaliteit. 91
Drop-off fee: te betalen toeslag indien de huurwagen een verschillend afhaal- en indienpunt heeft.
71
5 KwaZulu-Natal met een vleugje gastronomie92 Case study: een gastronomische rondreis in de Zuid-Afrikaanse provincie KwaZulu-Natal.
5.1 Inleiding De bedoeling van deze case study is om een rondreis te ontwikkelen in een gebied dat minder bekend is bij de westerse bevolking. KwaZulu-Natal is hier de ideale regio voor. De uitdaging bestaat eruit om deze Zuid-Afrikaanse provincie te koppelen aan het thema gastronomie. In het binnenland is dit echter een moeilijke opgave. Door te kiezen voor iets luxueuzere lodges en door de voorgestelde restaurants, heb ik de link naar gastronomie proberen te leggen. De bedoeling van deze rondreis is om mensen aan te trekken die al vertrouwd zijn met Zuid-Afrika en eens de minder platgetreden paden willen volgen. Bovendien zijn veel Belgen echte levensgenieters en meestal willen ze daarvoor ook een aardig centje neertellen. Het doelpubliek van deze rondreis zijn dus mensen die interesse hebben in lekker eten, drinken en houden van luxueuze accommodatievormen. De potentiele reiziger wil nieuwe dingen ontdekken en beleven. Het is een risicovolle zet, omdat het een rondreis is die zich zeer specifiek richt op een eerder kleine doelgroep. Omdat het een proefproject is, zal deze rondreis voorlopig maar één keer plaatsvinden. Doordat de regio niet zo bekend is in de Westerse wereld, duurt deze rondreis negen dagen en zes nachten. Deze korte periode kan eventueel de twijfelende potentiele klant toch overhalen om deze reis te boeken. De klant heeft de mogelijkheid om deze op maat gemaakte rondreis uit te breiden. Lesotho is hierbij zeker een aanrader! De reis kan ook verdergezet worden richting de Tuinroute en verder tot Kaapstad. Indien de reiziger dat wenst, is er ook de mogelijkheid om een rustvakantie te koppelen aan deze rondreis. Alles is op maat ontworpen, waardoor de klant over veel flexibiliteit beschikt en de rondreis kan toepassen op zijn eigen interesses.
92
Mede gebaseerd op ervaring en adviezen van Daniel, expert op Zuid-Afrika, uit het reisbureau Sima Tours in Lichtervelde.
72
5.1 Reisoverzicht 5.1.1 Route
Figuur 13: Routebeschrijving rondreis
Dag 1: Brussel – Johannesburg Dag 2: Johannesburg – Royal Natal NP – Mont-aux-Sources
386 km
Dag 3: Mont-aux-Sources – Spioenkop – Dundee
304 km
Dag 4: Dundee – Ulundi
149 km
Dag 5: Ulundi - Hluhluwe - Hluhluwe NP
196 km
Dag 6: Hluhluwe NP Dag 7: St. Lucia – Eshowe - Ballito Dag 8: Ballito – Durban – Johannesburg Dag 9: Brussel
60 km 314 km 22 km
73
5.1.2 Reisvoorstel93 9-daagse individuele rondreis per huurwagen in de periode van 27 september tot 5 oktober 2013 (zie figuur 13). Dag 1
Brussel – Johannesburg
Vertrek per lijnvlucht met SN Brussels Airlines vanaf Brussel tot Londen om met South African Airways naar Johannesburg te vliegen. Dag 2
Johannesburg – Royal Natal NP – Mont-aux-Sources
In de vroege voormiddag is de aankomst in Johannesburg gepland. Na het ophalen van de huurwagen volgt de rit naar Mont-aux-Sources, gelegen in de Drakensbergen. Het middagmaal wordt onderweg genomen of bij aankomst aan de lodge. De aankomst in Montusi Mountain Lodge is in de namiddag voorzien. Na het afleveren van de bagage en een welkomstdrankje volgt een bezoek aan het Royal Natal National Park. Indien gewenst kunnen vanuit het verblijf eventueel ook andere activiteiten gereserveerd worden. Om de honger te stillen, wordt tegen de avond een gastronomisch driegangendiner voorzien in het restaurant van het verblijf. De dag wordt uiteindelijk afgesloten met een overnachting in Montusi Mountain Lodge. Dag 3
Mont-aux-Sources – Spioenkop battlefield – Dundee
Na het bewonderen van de vroege zonsopgang en een uitgebreid ontbijt, volgt de rit naar Spioenkop Lodge. Van daaruit vertrekt de excursie naar de veldslag van Spioenkop. Hier vond tijdens de Tweede Boeroorlog een bloedige veldslag plaats tussen de Britten en de Boeren. Spioenkop is de naam van de heuvel die een belangrijke rol gespeeld heeft tijdens de veldslag. De Britten verloren de veldslag doordat ze ingesloten werden toen de Boeren langs twee kanten de heuvel aanvielen. Een ervaren gids vertelt uitgebreid het verhaal van deze veldslag. Na dit bezoek volgt onderweg het middagmaal. Daarna wordt de rit naar Dundee verder gezet met de aankomst voorzien in de late namiddag en check-in in het verblijf. Voor het avondmaal en overnachting in Fugitives’ Drift Lodge heeft de reiziger wat tijd om te ontspannen. Dag 4
Dundee - Ulundi
Na het ontbijt wordt gereisd richting Ulundi. Deze rit doorheen de Battlefields van KwaZulu-Natal neemt een groot deel van de dag in beslag. Door het gebrek aan restaurants wordt het middagmaal onderweg genomen. 93
Programma, vluchten en prijzen onder voorbehoud van wijzigingen.
74
In het restaurant van uMuzi Bush Camp, gelegen in het Ondini Heritage Park, kan genoten worden van een typisch Afrikaans diner. De dag wordt afgesloten met een overnachting in een Zuluhut. Dag 5
Ulundi – Hluhluwe - Hluhluwe NP
De reis wordt ’s morgens verder gezet richting Hluhluwe. Hierbij wordt het middagmaal onderweg genomen om dan uiteindelijk in te checken in de Hluhluwe River Lodge. Hierna is er tijd voor een individuele wandeling in het Hluhluwe-iMfolizi Park. Het diner wordt genomen in het restaurant van de Hluhluwe River Lodge waar ook de overnachting plaatsvindt. Dag 6
Hluhluwe NP
Het Hluhluwe-iMfolozi Park staat bekend voor de vele neushoorns die er leven. Het bezoek aan dit park gebeurt onder begeleiding van een ervaren Engelstalige gids. In de lodge kunnen lunchpakketen verkregen worden om op één van de idyllische picknick plaatsen in het park op te eten. Na het bezoek aan Hluhluwe-iMfolizi National Park wordt ingecheckt in de Hluhluwe River Lodge. Het diner vindt terug plaats in het restaurant van het verblijf. Dag 7
St. Lucia – Eshowe - Ballito
Na het ontbijt volgt de rit naar het meer van St. Lucia. Het bewonderen van de flamingo’s, pelikanen, nijlpaarden en krokodillen kan tijdens de twee uur durende boottocht op het meer van St. Lucia. In restaurant Für Elize, bekend voor zijn verse visgerechten, is het middagmaal gepland. In de namiddag wordt via Eshowe vertrokken richting Ballito met tussenin een bierdegustatie in het George Hotel. Bij de aankomst in Ballito wordt ingecheckt in het verblijf, gevolgd door braai op het strand en een overnachting in Zimbali Lodge. Dag 8
Ballito – Durban – Johannesburg
Na een uitgebreid ontbijt wordt rond de middag vertrokken naar de King Shaka International Airport in La Mercy, Durban. De terugvlucht van Johannesburg naar London gebeurt met South African Airways. De volgende vlucht naar Brussel is voorzien met SN Brussels Airlines. Dag 9
Aankomst Brussel
Aankomst ’s morgens vroeg in Brussels Airport.
75
5.3 Accommodatie 5.3.1 Montusi Mountain Lodge Montusi Mountain Lodge is het eerste verblijf tijdens deze rondreis. Door de ideale ligging van de lodge heeft de gast een mooi uitzicht op het Amfitheater en de Drankensbergen. De lodge beschikt over een hoofdgebouw waarin de receptie, het restaurant, de bar en de lounge zich bevinden. Hier hebben de gasten ook de mogelijkheid om een massage te nemen. Op het domein bevinden zich veertien smaakvol ingerichte suites en zes bungalows. Elke suite beschikt over een aparte slaapkamer, een badkamer met inloopdouche, een patio, een carport voor de auto en een eigen tuin met frontaal zicht op de Drakensbergen. Bovendien bieden ze een uitgebreid aanbod aan activiteiten. De gasten kunnen er begeleide wandelingen maken, zwemmen, paardrijden, mountainbiken of een partijtje golf spelen. Verder is er een avonturenpark en worden er begeleide bezoeken gedaan aan een Township. Alle activiteiten zijn te boeken ter plaatse of via hun website. Deze lodge doet er veel aan om de natuurlijke omgeving te bewaren en te verbeteren. Zo hebben ze sinds 2000 een beschermd gebied ontwikkeld. Ze hebben een bos aangelegd en inheemse bomen geplant. Dit project is nog steeds in volle bloei maar heeft ondertussen al enkele resultaten opgeleverd. Zo kunnen er nu verschillende soorten (inheemse) vogels en andere dieren bewonderd worden. Bij dit verblijf hoort ook een intiem en gezellig restaurant. Op de menukaart zijn gerechten met een lokale smaak terug te vinden. Tegen betaling kunnen er ook ’s middags lichte snacks gegeten worden. Menu94 Licht gepeperde olijvenbroodjes geserveerd met Tzatziki, zongedroogde tomaat, Parmaham en Feta *** Soep van zoete aardappel *** Struisvogelfilet met witte wijnsaus en groene pepers, stroop van rode biet en Biltong, geserveerd met gebakken aardappelen en seizoensgroenten Of Gebraden eendenborst met honing en peper, geserveerd met aardappelen en seizoensgroenten Of Risotto met champignons, lente-ui en Parmazaanse kaas, geserveerd met een frisse salade *** Vanille bavarois met bessencoulis Of Chocolade-ijs met een dressing van Amarula 94
Onder voorbehoud van wijziging.
76
Figuur 14: Montusi Mountain Lodge
Beoordelingen op Tripadvisor
Figuur 15: Beoordelingen Montusi Mountain Lodge op Tripadvisor
77
5.3.2 Fugitives’ Drift95 Gevestigd in de Battlefields van KwaZulu-Natal, ligt het tweede verblijf voor deze rondreis. Fugitives’ Drift is een domein van vijf hectare groot en kijkt uit op verschillende veldslagen zoals Rorke’s Drift. Het beschikt onder meer over een lodge, een gasthuis, enkele cottages, het Umzinyathi Farmhouse en KwaGeorge. De slagzin op de website zegt het allemaal: Enjoy superb cuisine, a unique fusion of home and modern flavours, in the splendid atmosphere of a veritable museum of Zulu War memorabilia. De loge zelf beschikt over verschillende ruime kamers elk met een eigen badkamer en veranda of terras. In het restaurant van de lodge worden culinaire gerechten geserveerd. The Guest House is de voormalige woning van een bekende gids uit de regio. Het is een luxueus gebouw dat beschikt over een zit- en eetkamer, kamers met elk hun inrichting en een veranda en een buitenterras waar gasten kunnen genieten van een culinaire maaltijd. In het Umzinyathi Farmhouse kunnen zes tot acht gasten verblijven. Het verblijf beschikt over een zitkamer met open haard, een eetkamer, keuken, badkamer en vier slaapkamers. De gasten moeten zelf zorgen voor hun eten of kunnen een tafel reserveren in de lodge of het gasthuis. KwaGeorge is één vrijstaande kamer voor twee personen. De kamer beschikt over een badkamer en een veranda. De maaltijden zijn inbegrepen in de prijs en kunnen genomen worden in de lodge of het gasthuis. Fugitives’ Drift organiseert ook verschillende begeleide Battlefieldtours voor volwassenen en kinderen. Deze kunnen geboekt worden in de lodge.
Figuur 16: Fugitives’ Drift Lodge 95
http://www.fugitivesdrift.com/
78
Figuur 17: Voorbeeld van een kamer in Fugitives’ Drift Lodge
Beoordelingen op Tripadvisor
79
Figuur 18: Beoordelingen Fugitives’ Drift op Tripadvisor
5.3.3 uMuzi Bush Camp Op dag vier wordt er gelogeerd in de typische Zuluhutten van het uMuzi Bushcamp. Alle hutten liggen op een hoeve en zijn gebouwd voor twee personen. Terwijl zeven van de hutten over een eigen douche en toilet beschikken, moeten de andere gasten deze faciliteiten delen. De hoeve beschikt ook over een open kampvuur waar de gasten ’s avonds kunnen samenkomen. Ook is er en bar waar het personeel de traditionele klederdracht van de Zulu’s draagt. De maaltijden worden geserveerd in het restaurant van het hoofdgebouw. Enkel het Engels ontbijt is inbegrepen in de prijs. Gasten kunnen een typisch Zulu-diner reserveren in het restaurant. Ook worden er elke avond Bush Braai’s georganiseerd. ’s Morgens is het ook een goede plaats om vogels te spotten.
Figuur 19: uMuzi Bush Camp
80
5.3.4 Hluhluwe River Lodge Het vierde verblijf van deze rondreis bevindt zich in een bosrijke omgeving en is vlakbij het Hluhluwe-iMfolozi Park. In het hoofdgebouw is de receptie, en lounge en een restaurant waar wild aangeboden wordt. De lounge en het restaurant hebben een terras dat uitkijkt op het meer van St Lucia. Rond het hoofdgebouw bevinden zich chalets waarin de kamers zijn. Het verblijf is in het bezit van één huwelijkssuite, twee familiekamers tot maximum vier personen en enkele standaardkamers. Op slechts een halfuurtje rijden is de Memorial Gate, één van de toegangspoorten van het Hluhluwe iMfolozi Park. Vanuit de lodge kunnen korte en lange safari’s geboekt worden, met of zonder begeleidende gids. Op één uur rijden van het verblijf bevinden zich ook het Mkuze National Park en de stranden van St. Lucia en Sodwana Bay. Er zijn verschillende parcours uitgestippeld voor zowel wandelaars als fietsers. De lodge verhuurt ook mountainbikes. De natuur op en rond het domein biedt een ideale plek voor vogelspotters. Een bibliotheek met boeken over de natuur, wilde dieren en vogels is beschikbaar voor alle gasten. Er is altijd iemand aanwezig mocht de gast graag wat meer informatie wensen over een van de bovenstaande onderwerpen.
Figuur 20: Hluhluwe River Lodge
81
Beoordelingen op Tripadvisor
Figuur 21: Beoordelingen Hluhluwe River Lodge op Tripadvisor
82
5.3.5 Zimbali Lodge96 Het laatste verblijf van deze rondreis is de luxueuze Zimbali Lodge. Het hotel ligt aan de zee. Alle kamers beschikken over een luxueuze badkamer. Het hotel biedt ook roomservice aan. In het restaurant worden culinaire maaltijden geserveerd. Er is een zwembad met een bar waar lichte snack kunnen verkregen worden. Vanuit de lodge worden activiteiten georganiseerd. Er is onder meer een golfbaan vlak naast het hotel. Ook worden er verschillende excursies georganiseerd naar Durban.
Figuur 22: Zimbali Lodge
96
http://www.fairmont.com/zimbali-lodge/
83
Beoordelingen op Tripadvisor
Figuur 23: Beoordelingen Zimbali Lodge op Tripadvisor
84
5.4 Praktisch Afreisdatum: 27 september 2013 Prijs per person op basis van een dubbele kamer: € 2879,00 5.4.1 Inbegrepen
Internationale vluchten heen en terug Huurwagen Sunny Cars (zie bijlage VII) Excursies vermeld in het programma Picknickpakket dag zes Diner en overnachting Montusi Mountain Lodge (1 nacht) Diner en overnachting Fugitives’ Drift (1 nacht) Overnachting uMuzi Bush Camp (1 nacht) Overnachting Hluhluwe River Lodge (2 nachten) Overnachting Zimbali Lodge (1 nacht)
5.4.2 Niet inbegrepen
Drop-off fee huurwagen Tolwegen Safari Hluhluwe-iMfolozi Park Bierdegustatie George Hotel Diner in uMuzi Bush Camp Braai op het strand Middagmalen en dranken Eigen uitgaven en fooien Annulering –en reisbijstandsverzekering (optioneel)
5.4.3 Optionele verzekeringen97 Annuleringsverzekering: 4% van de totale reissom. = Gedekt voor annulering tot in de 2e graad. Bijstandsverzekering: € 38 per persoon. = Omnium, premie wereld met medische kosten tot € 250 000. Bijstand voor de kapitalen en voorwaarden vermeld in de verzekeringsvoorwaarden (medische kosten tot € 250 000) Repatriëring Bagageverzekering voor een verzekerd bedrag tot € 1250 Lichamelijke ongevallen (overlijden of blijvende invaliditeit = € 12 500)
97
In samenwerking met de Europese.
85
5.4.4 Reisformaliteiten voor Zuid-Afrika Reisdocumenten98 Voor deze reis volstaat een internationaal paspoort. Het paspoort moet minstens dertig dagen na terugkeer geldig zijn en twee lege bladzijden bevatten. Dit document is een bordeaux boekje en is niet hetzelfde zoals de identiteitskaart. Met het paspoort kan overal ter wereld gereisd worden, eventueel in combinatie met een visum. Met een Belgische identiteitskaart is dit enkel mogelijk naar landen binnen de Schengenzone99. Het internationaal paspoort moet worden aangevraagd bij de gemeente waar de Belg gedomicilieerd is of op de ambassade/ het consulaat van België waar hij is ingeschreven. De kostprijs van het paspoort verschilt sterk per gemeente. De prijs bestaat uit een federale belasting, aanmaak- en leveringskosten en eventuele gemeentetaksen. Voor minderjarigen worden enkel de aanmaak– en leveringskosten gerekend. Er is een gemiddelde wachttijd van twee weken maar er kan ook, mits bijbetaling, een spoedprocedure ingeschakeld worden. Bij de aanvraag van een internationaal paspoort worden de identiteitskaart en twee recente foto’s gevraagd. In het geval van een minderjarige moet één van de ouders of de voogd meekomen om te ondertekenen. Een internationaal paspoort is vijf jaar geldig en kan niet verlengd worden. Inentingen100 Er zijn geen specifieke inentingen vereist voor Zuid-Afrika. Indien er een tussenstop gemaakt wordt in een land waar gele koorts kan voorkomen, is deze vaccinatie wel vereist vanaf de leeftijd van één jaar. Reizigers die niet voldoen aan deze eis kunnen worden in quarantaine geplaatst voor zes dagen of zelfs geweigerd worden. Gele koorts komt vooral voor in Midden-Afrika. Het ganse jaar door is er weinig risico om malaria op te lopen. Toch wordt het aangeraden om preventief malariapillen in te nemen. Het risico beperkt zich tot Limpopo, Mpumalanga en het noordoostelijke deel van KwaZulu-Natal, en dit vooral tijdens de zomermaanden van oktober tot mei. Voor het verkrijgen en het gebruik van malariapillen dient de reiziger contact op te nemen met een arts. Net zoals het in België verplicht is moeten alle reizigers die naar Afrika reizen ingeënt zijn tegen hepatitis A.
98
http://diplomatie.belgium.be/nl/Diensten/Op_reis_in_het_buitenland/reisdocumenten/ Het verdrag van Schengen (14/06/1985): besluit om vrij verkeer van goederen en personen toe te staan tussen de aangesloten landen. http://www.europa-nu.nl/id/vh7dowjo3mzi/akkoord_van_schengen_schengen 100 http://www.itg.be/itg/GeneralSite/Default.aspx?WPID=136&l=n&miid=679 99
86
Andere Omdat het in dit geval om een rondreis per huurwagen buiten de Europese Unie gaat, moet de reiziger een internationaal rijbewijs aanvragen. Dit rijbewijs wordt verkregen via de gemeente waar de reiziger gedomicilieerd is. De identiteitskaart, het rijbewijs, één recente pasfoto en het bedrag van zestien euro zijn nodig om het internationaal rijbewijs aan te vragen. Dit document blijft drie jaar geldig vanaf de uitreikingsdatum. Indien zelf gereden wordt in Zuid-Afrika is het handig om te weten dat de wagens links rijden. Verder verschilt de wegcode niet veel met die van Europa. Wel is er de ongeschreven inhaalregel: als de voorligger naar links pinkt en de pechstrook oprijdt, dan geeft hij toestemming om in te halen. Daarna steekt de andere bestuurder zijn knipperlichten aan als bedanking. Het gewassen worden van de ramen van de wagen tijdens een tankbeurt is niet ongewoon. Het is dan ook gepast een fooi te geven. Munteenheid:
Zuid-Afrikaanse Rand (ZAR)
Tijdszone:
GMT +2 Zuid-Afrikaanse winter geen tijdsverschil. Zuid Afrikaanse zomer + 1 uur.
Landnummer:
+27 en het telefoonnummer.
Alarmnummer:
10111
Elektriciteit:
Zuid-Afrika heeft unieke stopcontacten. De universele wereldstekkers kunnen hier niet gebruikt worden. In de supermarkt of op de luchthaven worden er wel verloopstekkerkoppen verkocht. In de meeste accommodaties liggen er ook enkele verloopstekkerkoppen voor de gasten.
87
5.5 Prijsberekening101 Prijsberekening: opgelet dit zijn momentprijzen en dus onder voorbehoud van wijziging! De prijzen zijn berekend per persoon op basis van een dubbele kamer. Deze prijsberekening werd uitgevoerd op 8 mei 2013. Prijsberekening 9-daagse gastronomische rondreis Kwazoeloe-Natal 27 september tot 5 oktober 2013 Datum
Vrijdag 27 september
Prijs/ persoon in Rand
Hotel of dienst
Vlucht Brussel - Londen Johannesburg (retour)
BRU - LHR met SN Brussels Airlines, LHR - JNB met South African Airways, economy class
464,00
Luchthaventaksen (retour) Ophalen huurwagen Zaterdag 28 september
Zondag 29 september
101
Bezoek Royal Natal National Park Overnachting in Montusi Mountain Lodge
379,80 Nissan X-Trail Jeep + GPS + flexservice Ingang Halfpension
Bezoek Spioenkop battlefield
Begeleid met Engelstalige gids
Overnachting in Fugitives' Drift
Volpension
Prijzen verkregen via Daniel van Sima Tours. http://www.tijd.be/wisselkoersen
Prijs/ persoon in Euro
698,00 R 30,00
2,25
R 1037,50
85,32
R 500,00
38,00
R 2589,60
212,96
88
Maandag 30 september
Overnachting in uMuzi Bush Camp
Kamer en ontbijt
Bezoek Hluhluwe-iMfolizi Park Overnachting in Hluhluwe River Lodge
Ingang
Woensdag 2 oktober
Boottocht op Lake St. Lucia Overnachting Zimbali Lodge
Donderdag 3 oktober
Dinsdag 1 oktober
Vrijdag 4 oktober
R 500,00
38,00
R 90,00
7,00
R 1650,00
124,89
2 uur All-in
R 150,00 R 2074,17
12,00 170,57
Overnachting in Zimbali Lodge
All-in
R 2074,17
170,57
Vlucht Durban - Johannesburg Londen - Brussel
DUR - JNB met South African Airways, JNB - LHR met South African Airways, LHR - BRU met SN Brussels Airlines, economy class
Totaal netto Winst/ commissie Garantiefonds reizen en BTW Totale klantenprijs
Volpension
16% 3%
Prijs vliegtickets is terug te vinden bij de prijs van de heenvlucht.
2403,36 384,54 2787,90 83,64 2871,54 2879,00
89
6 Eindconclusie Het antwoord op de hoofdvraag van deze bachelorproef ‘Is er ruimte op de Belgische markt voor een gastronomische rondreis in KwaZulu-Natal?’ werd beantwoord in vijf hoofdstukken. In hoofdstuk één werd verklaard wat gastronomie is en welke afgeleiden hieruit ontstaan zijn. Daarna werd ook aan de hand van twee voorbeelden uitgezocht wat een gastronomische rondreis precies inhoudt. Daaruit bleek dat gastronomie een begrip is waaronder veel termen vallen. Ook kon geconcludeerd worden dat de meeste gastronomische rondreizen algemeen over dezelfde elementen beschikken. Vervolgens werd in hoofdstuk twee de Zuid-Afrikaanse gastronomie van dichtbij besproken aan de hand van een toelichting van de typische gerechten en dranken. Hieruit werd bevestigd dat het land veel eigen producten bezit zoals bijvoorbeeld de wijn. Door de bewogen geschiedenis in bepaalde gebieden zijn er veel traditionele gerechten ontstaan. In hoofdstuk drie werd de provincie KwaZulu-Natal geanalyseerd. Wat is er te zien en hoe kan dit gebruikt worden tijdens de uitwerking van de case? Het resultaat hiervan was dat de provincie erg veel te bieden heeft. Dit vooral op vlak van natuur en cultuur. Ook sportliefhebbers en vogelspotters zijn hier zeker aan het juiste adres. De regio heeft dus genoeg te bieden om er een rondreis te doen. In het volgende hoofdstuk werd een analyse van het bestaande aanbod op de Belgische markt aan rondreizen die KwaZulu-Natal aandoen gemaakt. Hieruit is te merken dat het algemeen aanbod op Zuid-Afrika groot is. In zowat één derde van de reisprogramma’s werd KwaZulu-Natal bezocht. Rondreizen die enkel KwaZulu-Natal aandoen zijn, met uitzondering van de reisuitbreidingen, niet te vinden op de Belgische markt. In die zin kan het zeker gepromoot worden want het is iets wat nog niet bestaat op de Belgische markt. Ten slotte volgde de uitwerking van de case: ‘KwaZulu-Natal met een vleugje gastronomie’. De case zou een gastronomische rondreis worden in KwaZulu-Natal. Dit was echter een moeilijke opgave. KwaZulu-Natal heeft zeker iets te bieden op vlak van gastronomie maar om de Westkaap te overtreffen werd het moeilijk. Toch zijn er dagelijks gastronomische invloeden tijdens de rondreis. Door te kiezen voor luxueuze verblijven met een eigen beter restaurant, kon toch een rondreis aangeboden worden waar de reiziger ook effectief iets te zien krijgt én bovendien kan genieten van een betere keuken. Alles op een rijtje gezet kan geconcludeerd worden dat een gastronomische rondreis in KwaZulu-Natal wel mogelijk is. Het is nog niet aanwezig op de Belgische markt maar doordat het een thema is dat vele Belgen boeit, maakt het een kans om verkocht te worden mits de juiste promotie.
90
Literatuurlijst I Internetbronnen eatout.co.za/Restaurants/Province/4/KwaZulu-Natal http://diplomatie.belgium.be/ http://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/ http://us5.campaign-archive2.com/?u=70ea402268934b52763a1a47d&id=e2c5 bd0e08&e=ebec30d3f1 http://www.albatrosguesthouse.co.za/ http://www.artisansofleisure.com/tour/Culinary_tours_luxury_travel.html http://www.battlefields-route.co.za http://www.bazbus.com/ http://www.bestoftravel.nl/zuidafrika/accommodaties/kwazulu-natal http://www.brevisbrook.co.za/ http://www.crimestatssa.com/index.php http://www.durbanexperience.co.za/Media/Download/Documents/What's%20On/ Event%20Calendar%20January%20-%20December%202013.pdf http://www.dusi.co.za/ http://www.ecotravel.co.za http://www.fairmont.com/zimbali-lodge/ http://www.fugitivesdrift.com/ http://www.gozuidafrika.com/ http://www.hluhluwe.co.za/ http://www.kzn.co.za/ http://www.kznonline.gov.za/ http://www.kznwildlife.com/ http://www.livetotravel.be/land/zuid-afrika/1/algemeen.aspx http://www.lonelyplanet.com/south-africa/kwazulu-natal http://www.malaria.org.za/lsdi/Lubombo_SDI/lubombo_sdi.html
91
http://www.meteo.be/meteo/view/nl/6042865-Klimaat+in+de+wereld.html http://www.montusi.co.za/ http://www.nationmaster.com/country/sf-south-africa/cri-crime http://www.nra.co.za/live/content.php?Item_ID=99 http://www.oecd-ilibrary.org/industry-and-services/food-and-the-tourism-experi ence_9789264171923-en http://www.opreisnaarzuidafrika.nl http://www.places.co.za/ http://www.portfoliocollection.com/ http://www.reisbijbel.nl/afrika/zuid-afrika/weer-en-klimaat http://www.safarinow.com/ http://www.sanparks.org/ http://www.saps.gov.za/ http://www.sardinerun.com/ http://www.sa-venues.com http://www.sa-venues.com/kwazulu_natal.htm http://www.shark.co.za/ http://www.southafrica.info http://www.southafrica.net http://www.statssa.gov.za/ http://www.tijd.be/wisselkoersen http://www.tourismsouthcoast.co.za/en/index.aspx http://www.tripadvisor.com/ http://www.tripadvisor.com/ http://www.unicef.org/infobycountry/southafrica_statistics.html http://www.ushakamarineworld.co.za/ http://www.visitafricanow.com http://www.voorbeginners.info/zuid-afrika/
92
http://www.wine-sa.com http://www.worldfoodtravel.org/ http://www.wosa.co.za/ http://www.zuid-afrika.nl/ http://www.zuidafrika-gids.com http://www.zuidafrikaonline.nl/duurzaam-reizen.htm http://www.zuidafrikaspecialist.be http://www.zulu.org.za/ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sf.html www.africanadvice.com/A_La_Carte_Restaurants/Kwazulu_Natal/ www.dining-out.co.za www.safarinow.com/destinations/kwazulu-natal/restaurants.aspx www.zulu.org.za/index.php?product_view+52798 www.zulu.org.za/index.php?restaurants
93
II Boeken, reisgidsen, brochures en cursussen Lonely Planet Southern Africa, vijfde editie, maart 2010 Rough Guide, zesde editie, 2010 Brochure 7-plus Brochure Exclusive Destinations Brochure Footprints in Africa Brochure Jetair Wereldreizen Brochure Live To Travel Zuid-Afrika Brochure VTB Wereld Allyns, J., Wereld module Africa, 2010. Vanslambrouck, C., Luchtvaart, 2011.
III Personen Dekeyser, S., Sima Tours. Vandevelde, D., Sima Tours.
94
Lijst van tabellen Tabel 1: Reisprogramma Gastronomic Catalonia ........................................... 18 Tabel 2: Vietnam for Foodies ...................................................................... 20
Lijst van figuren Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur
1: Kaart van de wijngebieden in Zuid-Afrika ....................................... 28 2: Situering KwaZulu-Natal .............................................................. 33 3: Wapenschild van KwaZulu-Natal ................................................... 34 4: Klimatogram Durban ................................................................... 36 5: De natalpruim ............................................................................ 40 6: De scally yellowfish ..................................................................... 40 7: Toeristische kaart van KwaZulu-Natal ............................................ 42 8: Kaart van Aliwal Shoal ................................................................. 50 9: Beoordeling Bevisbrook bed and breakfast op Tripadvisor ................ 54 10: Beoordeling Albatros Guesthouse op Tripadvisor ........................... 54 11: uMuzi Bush Camp...................................................................... 55 12: Beoordeling Ntshondwe lodge op Tripadvisor ................................ 56 13: Routebeschrijving rondreis ......................................................... 72 14: Montusi Mountain Lodge............................................................. 76 15: Beoordelingen Montusi Mountain Lodge op Tripadvisor ................... 76 16: Fugitives’ Drift Lodge ................................................................. 77 17: Voorbeeld van een kamer in Fugitives’ Drift Lodge ........................ 78 18: Beoordelingen Fugitives’ Drift op Tripadvisor ................................ 79 19: uMuzi Bush Camp...................................................................... 79 20: Hluhluwe River Lodge ................................................................ 80 21: Beoordelingen Hluhluwe River Lodge op Tripadvisor ...................... 81 22: Zimbali Lodge ........................................................................... 82 23: Beoordelingen Zimbali Lodge op Tripadvisor ................................. 83
95
Lijst van bijlagen Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
I Zuid-Afrika in een notendop .......................................................... 96 II Artikel Het Laatste Nieuws ......................................................... 100 III Wijnregio’s in Zuid-Afrika .......................................................... 101 IV Cursus wereldwijnen, de wijnen uit Zuid-Afrika ............................ 102 V Persbericht East3Route KwaZulu-Natal ......................................... 112 VI Prijstabel Wild Card .................................................................. 114 VII Informatie huurwagen ............................................................. 115
96
Bijlage I Zuid-Afrika in een notendop 1 Algemeen102 Zuid-Afrika situeert zich in het uiterste zuiden van Afrika en bezit een erg afwisselend landschap. Het grootste deel van het land, is de hoogvlakte ‘Hoge Veld’. Deze vlakte heeft een hoogte tussen de duizend en duizend achthonderd meter. In het zuiden en oosten wordt deze hoogvlakte begrensd door bergketens. De hoogste toppen zijn te vinden in de Drakenbergen, die de oostelijke grens vormen van Lesotho. In de Drakenbergen ontspringt de Oranjerivier die uitmondt in de Atlantische Oceaan. Op de grens met Zimbabwe stroomt de Limpoporivier. De Limpopovlakte ligt in het noordoosten, net als de steden Johannesburg en Pretoria. In het noordwesten daalt het ‘Hoge Veld’ af naar het lagere ‘Bosveld’. Nog noordelijker liggen de uitlopers van de Kalahari-woestijn. Het land grenst aan Namibië, Botswana, Zimbabwe, Mozambique en Swaziland. De onafhankelijke staat Lesotho is een enclave in het zuidoosten van het land. Een vlakke kustlijn van bijna tweeduizend achthonderd kilometer toont de grote variëteit aan natuur die het land bezit. Ook Kaap de Goede Hoop en Kaap Agulhas zijn hier gelegen. Voor de kust liggen enkele eilanden. Het bekendste is Robbeneiland bij Kaapstad, waar Nelson Mandela jarenlang gevangen werd gehouden. Andere eilanden zijn Prince Edward Island, Marion Island en Santa Cruz.
Figuur 1: kaart van Zuid-Afrika103
102
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sf.html (26/12/2012) http://www.voorbeginners.info/zuid-afrika/geografie.htm (26/04/2013)
97
2 Klimaat Het Zuid-Afrikaanse klimaat is al even gevarieerd als het landschap. De seizoenen zijn omgekeerd als die in Europa. De zomer loopt van december tot maart en de winter van juni tot september. Het land ligt dichter bij de evenaar dan België waardoor er het hele jaar door een aangenaam en meestal droog klimaat heerst. Omdat het land zo groot is zijn er verschillende klimaattypes. Gemiddeld is het in de maand januari het warmst en in juli het koudst. In Kaapstad heerst er een Mediteraan klimaat. Tijdens de zomer is het er gemiddeld rond de vijventwintig graden en tijdens de winter rond de zeventien graden. In Johannesburg is het temperatuurverschil tussen de zomer en de winter nog groter. ’s Zomers kan het erg heet worden, terwijl het tijdens de winter zou kunnen vriezen. Kwazoeloe-Natal, Limpopo en Mpumalanga genieten een subtropisch klimaat. 3 Bevolking104 Zuid-Afrika heeft ruim negenenveertig miljoen inwoners. De overgrote meerderheid, zo’n tachtig percent, is zwart. Kleurlingen en blanken maken beide ongeveer negen percent uit van de bevolking. Ongeveer twee percent is van Aziatische afkomst. Niet verwonderlijk dat het land ook wel eens de ‘rainbownation’ wordt genoemd. Het land was tijdens de lange scheepsvaartroutes van en naar Azië, de ideale uitvalsbasis. Door de rijke en vaak tragische geschiedenis, is de verscheidenheid van de bevolking zo groot. Het gevolg hiervan is dat er grote variatie is aan verschillende godsdiensten, talen en culturen. Met ruim drie komma vijf miljoen inwoners is Kaapstad de grootste stad van het land. In en rond Johannesburg wonen ruim zeven miljoen inwoners. Andere grote steden zijn Durban en Pretoria. 4 Geschiedenis105 De Bosjesmannen en Hottentotten worden beschouwd als de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Afrika. Later, rond de vierde eeuw, trokken de Bantoevolken vanuit het noorden naar het zuiden. Zij betrokken de toenmalige provincie Transvaal106, om zich later te verspreiden over het hele land. De Portugezen, met de ontdekkingsreiziger Batholomeus Dias, waren in de vijftiende eeuw, de eerste Europeanen in Zuid-Afrika. Pas later in de zestiende eeuw, kwamen de Nederlanders aan in Kaap de Goede Hoop. De Nederlanders bouwden een verversingsstation. Hier kon een tussenstop gemaakt worden op de zeevaartroute tussen Europa en Azië. Ook Duitsers, Engelsen en Fransen kwamen nu naar de Kaap. De lokale inwoners werden onderworpen aan slavernij, net zoals de mensen 103
Lonely Planet (26/12/2012) Cursus Zuid-Afrika, module wereld TRM 2010-2011 (26/12/2012) 105 http://www.voorbeginners.info/zuid-afrika/geschiedenis-1.htm, cursus Zuid-Afrika, module wereld TRM 2010-2011 (20/05/2013) 106 Nu opgesplitst in de provincies Gauteng, Noordwest, Limpopo en Mpumalanga. (20/05/2013) 104
98
die overgebracht werden uit andere kolonies en gebieden zoals Madagascar en Indië. Een aantal inwoners van de kustregio trokken verder het binnenland in en kwamen in conflict met de lokale bevolking. Later vormden zij de kern van de Boeren of Afrikaners. Op het einde van de achttiende eeuw bezetten de Britten Kaap de Goede Hoop, uit vrees dat Frankrijk het gebied zou innemen. De Britten breidden hun gebied verder uit en voerden een aantal oorlogen tegen de Xhosa en de Boeren107. Tijdens de negentiende eeuw vond de Grote Trek plaats. De Boeren sloegen op de vlucht, richting het noordoosten, voor de Britten. Verschillende Boerenrepublieken werden opgericht en de provincies Transvaal en Oranje Vrijstaat ontstonden. Het Voortrekker Monument in Pretoria herdenkt deze Grote Trek. Toen er voor het eerst in Kimberley diamant, en in Johannesburg goud werd gevonden, verhuisden vele inwoners van Zuid-Afrika massaal naar dit gebied. Dit is een van de redenen waarom er oorlog ontstond tussen de Boeren en de Britten. Zuid-Afrika bleef in het bezit van de Britten tot 1910. Het land werd onafhankelijk en de Unie van Zuid-Afrika werd opgericht. In Pretoria werd de regering gevestigd, in Kaapstad het Parlement en de rechtelijke macht werd in Bloemfontein geplaatst. Dit was ook het begin van de Apartheid die zo’n tachtig jaar zou duren. De blanken werden hoger geacht dan de zwarten. Na ongeveer veertig jaar werden er wetten ingevoerd die de ongelijkheid meer benadrukten waardoor de zwarte bevolking werd onderdrukt en hun vrijheid werd afgenomen. Het apartheidsbeleid hield in dat op openbare plaatsen en gelegenheden de blanken en de zwarten steeds gescheiden moesten leven. Zwarten mochten bijvoorbeeld niet naar dezelfde school als blanken, geen gebruik maken van dezelfde taxi’s en zeker niet met elkaar trouwen. De zwarte bevolking werd ondergebracht in townships. Deze krottenwijken waren speciaal voor zwarte mensen en waren ver weg van de blanke wijken. Na vele protestacties werd het ANC 108 opgericht. Toen bleek dat deze protestacties niet hielpen, werd onder leiding van Nelson Mandela, actie gevoerd met geweld. Hij werd zevenentwintig jaar gevangengezet op Robbeneiland. Einde van de jaren tachtig werden er gesprekken gevoerd tussen beide partijen voor de afschaffing van de Apartheid en het legaliseren van het ANC. In 1994 kreeg Nelson Mandela de Nobelprijs voor de Vrede en werd hij verkozen tot president van Zuid-Afrika. 5 Eetcultuur De Zuid-Afrikaanse keuken wordt gekenmerkt door verschillende invloeden van Afrikaanse, Europese en Aziatische culturen. Typisch Zuid-Afrikaanse gerechten zijn biltong, melktert, rooibosthee en verschillende soorten stoofpotjes. Bovendien is Zuid-Afrika een belangrijke wijnproducent. De wijnbouw kent sinds het einde van de Apartheid een enorme bloei.
107 108
De Boeren werden ook wel “voortrekker” genoemd. Afrikaans Nationaal Congres
99
6 Veiligheid109 Door de armoede is het in sommige gebieden en grote steden van Zuid-Afrika opletten geblazen. Wereldwijd worden er gemiddeld acht per honderdduizend mensen vermoord. In Zuid-Afrika ligt dat gemiddelde veel hoger, namelijk bijna zevenendertig per honderdduizend. Elke dag worden er bijna zesduizend misdaden gemeld aan de politie. Hierdoor heeft de politie “Crimestop” opgericht. Het is een soort van callcenter waar informatie over criminele activiteiten verzameld wordt. Getuigen van een publieke criminele activiteit kunnen bellen naar dat callcenter en worden begeleid om de correcte informatie door te spelen. Bellers kunnen anoniem blijven als ze dat wensen en worden achteraf beloond. Dit programma, actief sinds 1994, is een groot succes want het heeft al zo’n tweehonderdvijftigduizend misdaden opgelost en één biljoen Rand aan gestolen goederen en medicijnen gerecupereerd. Zuid-Afrika heeft vijf keer zoveel inwoners als België. In vergelijking110 met België hebben ze een criminaliteitsgraad van tweehonderd percent. Er zijn twintig keer meer gevangenen en zesendertig keer meer criminele feiten vergeleken met België.
Figuur 2: criminaliteit in Zuid-Afrika 2012111
Op figuur twee valt te zien dat de gebieden in het rood, de gevaarlijkste zijn. De provincie Gauteng, Beaufort West, Kaapstad, Port Elisabeth en Durban hebben de hoogste criminaliteitsgraad van het land. Deze gebieden worden dus het best vermeden. Na een vergelijking met tien jaar geleden is er in niet veel veranderd, al is het cijfer wel gedaald. Op de website van Crime Stats South Africa kan men per regio en per categorie van criminaliteit zoeken. 109
http://www.crimestatssa.com/, http://www.saps.gov.za/ en http://www.saps.gov.za/crime_prevention/safety_tips/safety_tips_index.htm (15/05/2013) 110 http://www.nationmaster.com/compare/Belgium/South-Africa/Crime (18/05/2013) 111 http://www.crimestatssa.com/ (15/05/2013)
100
Bijlage II Artikel Het Laatste Nieuws
Franse gastronomische maaltijd erkend als immaterieel werelderfgoed Door: redactie 16/11/10 - 15u57
De cultuurorganisatie van de Verenigde Naties Unesco heeft vandaag verschillende kandidaturen goedgekeurd in het "immaterieel werelderfgoed van de mensheid". Zo werd onder andere de "gastronomische maaltijd van de Fransen" erkend, en ook China verkreeg het label van Unesco voor de bescherming van de Oeigoerse cultuur.
Het is de eerste keer dat gastronomie voorkomt op de werelderfgoedlijst. De experts van Unesco die deze week zijn samengekomen in de Keniaanse hoofdstad Nairobi, oordeelden dat de Franse gastronomische maaltijd, met alle bijbehorende rituelen en presentatie, voldeed aan de voorwaarden om te behoren tot de lijst van immaterieel werelderfgoed. Volgens het comité gaat het om een "sociaal gebruik dat als doel heeft om de belangrijkste momenten in het leven van individuen en groepen te vieren."
Ook de traditionele cultuur van de Oeigoerse minderheid in China, de "meshrep", werd erkend. Deze culturele, muzikale, en artistieke bijeenkomsten hadden traditioneel gezien als doel om de kennis op de jongere generatie over te dragen. De Oeigoeren zijn een Turks volk uit de Chinese autonome regio Xinjiang. Het cultureel immaterieel patrimonium omvat culturele uitingen en gebruiken die gemeenschappen of personen als wezenlijk onderdeel van hun erfgoed beschouwen. Het gaat om verteltradities en andere uitingen van taal, uitvoerende kunsten, festivals, rituelen en sociale gewoonten en traditionele kennis en vaardigheden. De lijst omvat reeds 166 elementen uit 77 landen. (afp/ka)
101
Bijlage III Wijnregio’s in Zuid-Afrika Region
District Worchester
Robertson Breederivier Vallei
Swellendam Tullbagh Paarl Coastal Region
Swartland
Stellenbosch Klein Karoo
Ward Nuy Goudini Slanghoek Scherpenheuvel Aan-de-Doorns McGregor Klaasvoogds Vinkrivier Eilandia Boesmansrivier Agterkliphoogte Le Chasseur Hoopsrivier Bonnievale Buffeljags Wellington Franschhoek Riebeekberg Groenkloof Durbanville Constantia Simonsberg Jonkershoek Montagu Tradouw Spuitdrift Koekenaap Lutzville Vallei Vredendal
Piketberg Olifantsrivier Overberg
Cederberg Oranjerivier Walker Bay Elgin Andalusia
Douglas Ruiterbosch
102
Bijlage IV Cursus wereldwijnen, de wijnen uit Zuid-Afrika
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
Bijlage V Persbericht East3Route KwaZulu-Natal
113
114
Bijlage VI Prijstabel Wild Card
115
Bijlage VII Informatie huurwagen
116
