DINSDAG 17 FEBRUARI 2015
ONTMOETINGSFORUM
VOOR GROENEXPERTEN
groen innovatie forum
THEMA’S Groene daken/gevels Handige tools voor de groene sector Ecologisch verantwoord groen Keurmerken en wetgevingen Fantastisch in tuinen
8.30 uur
Ontvangst & registratie
9.00 uur
WORKSHOP 1A
WORKSHOP 1B
WORKSHOP 1C
WORKSHOP 1D
Een bloemenweide met een grote B: Bloemenrijk grasland!
Gebruik van kleine bomen en groenblijvende planten
Wat water doet in bodems
Mosbetrijding, een niet-chemisch verhaal
(30 min.)
Steven De Bruyckere Willaert nv
9.40 uur (30 min.)
Lucien Verschoren HoGent
Paul Dupas Everris
Jerry Overweg Hortipro bv - Sanac nv
WORKSHOP 2A
WORKSHOP 2B
WORKSHOP 2C
WORKSHOP 2D
Bloemenweides: rijkdom in/aan cases
Bomen in het nieuwe standaardbestek 250
Duurzame Groendaken
Spiegelvijvers in de tuin: een vloek of een zegen?
Bregt Roobroeck Onderzoeksgroep Groenmanagement VIVES
Tom Joye Inverde
Johan Beernaert Dockx & co.
Gerarda Lamerichs Garpomat
10.10 uur
Koffiepauze
10.40 uur
WORKSHOP 3A
WORKSHOP 3B
WORKSHOP 3C
WORKSHOP 3D
Onkruid: uitbreken of beheren?
Urbane biodiversiteit: een contradictio in terminis? Ontwerpen met blauw en groen
Verhoging van de functionaliteit van groene daken
Kwaliteitsborging in het groen; Groenkeur certificering
Erik rombaut KU Leuven
Korneel Neysens Onderzoeksgroep Groenmanagement VIVES
Matthijs Meskens Groenkeur
(60 min.)
Elia Boonen OCW
11.40 uur
Lunchpauze & netwerking
13.10 uur
WORKSHOP 4A
WORKSHOP 4B
WORKSHOP 4C
WORKSHOP 4D
Groene verleiding: boorden en borders langs de Leie
Planmatig bomenbeheer in openbare groen
Tools die je ziekten en plagen helpen herkennen
Rudi Geerardyn VLAM & stad Kortrijk
Isabelle Joos Onderzoeksgroep Groenmanagement VIVES
Hét alternatief voor vermeerdering van houtachtige gewassen: plantenweefselteelt
WORKSHOP 5A
WORKSHOP 5B
WORKSHOP 5C
WORKSHOP 5D
Werven en manifestaties: hoe beschermen we de bomen?
The do’s and don’ts met grasdallen
Emmanuel Ampe VVOG
Günther Van Hull Disaghor
Groene gevels, potentieel voor uitbreiding van stadsgroen?
Veilig werken langs de weg: een noodzaak voor iedereen
WORKSHOP 6A
WORKSHOP 6B
WORKSHOP 6C
WORKSHOP 6D
Biostimulanten, zijn er mogelijkheden in de tuinaanleg?
The missing link naar een kwaliteitsvolle sector?’
Extensieve groendaken voor een toekomst met klimaatverandering
Uitbundig bloeiende rozen
(30 min.)
13.50 uur (30 min.)
14.30 uur (60 min.)
Paul Mertens COMPO nv
15.30 uur (60 min.)
Marc Galle Groen Groeien
Angelo Dewitte Onderzoeksgroep Biotechnologie VIVES
Pieter Goossens PCS
Martin Hermy KU Leuven
Liesbeth Van Remoortere PCS
Axel Denie PCLT
Rudy Velle Lens Roses
plenair debat
Waar moet je rekening mee houden? Fouten, plichten en verantwoordelijkheden in het groen. Moderator: Theo De Vos - Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, afdeling Projectrealisatie Panelleden: Jos De Wael, VVOG Marc Galle, Groen Groeien Stephan Boute, Pro4Green & BFG-FBEP (tuinaannemers) Meester Van Eeghem (juridisch kader) Pieter Schollaert, zaakvoerder Green Supply Vertegenwoordiger BVTL (tuinarchitecten)
16.30 uur
Netwerkreceptie aangeboden door de organisatoren
Programma onder voorbehoud van wijzigingen. Het volledige programma kunt u ook op de website www.groeninnovatieforum.be terugvinden.
Workshop 1A Naam:
Steven De Bruycker
Titel voordracht: (zie ook programma)
‘Een bloemenweide met een grote B: Bloemenrijk grasland!’
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Tijdens deze voordracht komen volgende punten voor de aanleg van een waardevol, duurzaam een esthetisch aantrekkelijk bloemenrijk grasland ruim aanbod. -
De voorstudie : terreinstudie, de bodemanalyse (P Olsen ) en het samenstellen van een gepast zaadmengsel. De aanleg : de grondwerken en zaaitijdstip. De nazorg, beheer: opmaak van een beheerplan en het beheer op het terrein.
-
Workshop 1B Naam:
Lucien Verschoren
Titel voordracht: (zie ook programma)
Gebruik van kleine bomen en groenblijvende planten,
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Onze tuinen worden steeds kleiner, de boomtelers hebben hiervoor een aangepast assortiment ontwikkeld dat ideaal is voor kleine tuinen, smalle straten en ook bruikbaar is op terrassen.
(bomen kleine tuinen en 12 maanden groen)
Om ziekten en plagen het hoofd te bieden zal voor de toekomst een ruim assortiment noodzakelijk zijn. Voor het openbaar groen, maar ook voor de tuinen en de parken is 12 maanden groen een opportuniteit. Mede dank zij de opwarming en het gebruik van nieuwe soorten is dit mogelijk. Bovendien zijn allerlei snoeivormen ontwikkeld met de vernieuwende plantenkeuze. De hiervoor aangepaste soorten, de teelt, hun kenmerken en het gebruik worden besproken
Workshop 1C Naam:
Paul Dupas
Titel voordracht: (zie ook programma)
watergedrag in bodems
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Water bepaald de groei van planten en bomen. Kennis van watergedrag is dus essentieel in het dagdagelijks onderhoud van openbaar groen. Aanreiken van oplossingen om watergedrag te optimaliseren
Workshop 1D Naam:
Jerry Overweg…………………………………………………………………………………
Titel voordracht: (zie ook programma)
Natuurvriendelijke bestrijding van mossen, levermos en groene aanslag met MossKade.
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
De specifieke morfologische bladstructuur van (lever)mossen en groene aanslag vormt de basis van een fysieke, natuurlijke bestrijding door middel van het coatingsproduct MossKade.
Workshop 2A Naam:
Bregt Roobroeck
Titel voordracht: (zie ook programma)
Goede en slechte voorbeelden bloemenweides
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Alhoewel bloemenweides al een paar decennia een begrip zijn binnen de groensector, heersen er nog steeds heel wat onduidelijkheden. Op het vlak van aanleg, ontwerp en het beheer zijn er dan ook heel wat vragen waarmee men geconfronteerd wordt, en waar men dikwijls geen antwoord op weet. Bloemenweides die niet voldoen aan het vooropgestelde referentiebeeld, overdadigheid van onkruiden, te weinig bloemen blijven nog over in de weide, enz… zijn dan ook heden ten dage veelvoorkomende problemen. Het doel van deze presentatie is dan ook om aan de hand van goede en slechte voorbeeldenprojecten praktische tips te geven rond ontwerp, aanleg & beheer die meteen toegepast kunnen worden.
Workshop 2B Naam:
Tom Joye
Titel voordracht: (zie ook programma)
Bomen in SB250
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Binnenkort wordt de nieuwe versie van het Standaardbestek 250 van kracht. Wat groen betreft, is er vooral in de hoofdstukken over bomen heel veel veranderd. Tijdens deze lezing krijg je alle veranderingen uitgelegd.
Workshop 2C Naam:
Johan Beernaert
Titel voordracht: (zie ook programma)
Duurzame Groendaken
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Presentatie gaat over de sensibilisering van de grijze sector -‐ bouwsector om samen met de groene sector de handen in elkaar te slaan. Om zo op een duurzame en verantwoorde manier tot een goede leefbare stadsomgeving te komen. -‐ Autoriteit op gebied van groendaken en daktuinen , met meer dan 15 jaar ervaring in de sector . -‐ Professionele adviseur voor speciale substraten voor groenvoorziening in stedelijke gebieden. -‐ Good Urban Practice = de weg naar duurzaam groen samen met de juiste partners
Workshop 2D Naam:
Gerarda Lamerichs
Titel voordracht: (zie ook programma)
Spiegelvijvers in de tuin: een vloek of een zegen?
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Bewegend, kabbelend of borrelend water in de tuin spreekt altijd aan. Water in de tuin kan echter ook gebruikt worden als sterk architecturaal element ,met strakke, rechte vormen en een stilstaand oppervlak. In deze zogenaamde spiegelvijvers reflecteert de omgeving en lijken de omliggende gebouwen door de weerspiegeling groter en imposanter. Alhoewel de spiegelvijver al eeuwen wordt toegepast zorgen de hedendaagse eisen aan helderheid en onderhoudsgemak voor praktische problemen tijdens de aanleg. Deze voordracht belicht enkele types van spiegelvijvers en oplossingen voor een haalbare aanleg, waarbij zo veel mogelijk wordt gestreefd naar een natuurlijke zuivering met een biologische filtering zonder kunstgrepen.
Workshop 3A Naam:
Boonen Elia
Titel voordracht: (zie ook programma)
Handleiding voor niet-chemisch(e) onkruidbeheer(sing) op verhardingen met kleinschalige elementen
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
In deze lezing wordt de recent uitgebrachte OCW-handleiding (A84/12) betreffende niet-chemisch onkruidbeheer op verhardingen toegelicht. Duurzaam onkruidbeheer blijft voor veel Vlaamse steden en gemeenten een uitdaging, zeker in het licht van de huidige wetgeving rond gebruik van herbiciden in openbare ruimten. Bovendien is de kennis over de doeltreffendheid, ideale toepassingsscenario’s en milieueffecten van nietchemische bestrijdingstechnieken vaak nog beperkt. Daarnaast kunnen een gepast ontwerp en correcte uitvoering van de verharding preventief werken om onkruidgroei tegen te gaan. In dit kader heeft het OCW in samenwerking met de Universiteit Gent gedurende 4 jaar onderzoek gevoerd naar zowel preventieve (verhardingssoort, voegvulling, enz.) als curatieve methoden (branden, hete lucht, heet water enz.) voor onkruidbeheer op verhardingen. De onderzoeksresultaten hieruit zijn dan ook samengevat in de nieuwe OCWhandleiding met praktische aanbevelingen voor een ecologisch en economisch verantwoord onkruidbeheer om te komen tot een optimaal straatbeeld.
Workshop 3B Naam: Titel voordracht: (zie ook programma)
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Erik ROMBAUT
Urbane biodiversiteit: een contradictio in terminis ?. Ontwerpen met blauw en groen. Een pleidooi voor verstandige verdichting: meer sociale cohesie én meer biodiversiteit in wijken, dorpen en steden. In deze lezing beschrijven we een aantal instrumenten die kunnen bijdragen aan het behoud en het herstel van stedelijke biodiversiteit. Deze bijdrage is gebaseerd op een aantal basiswetmatigheden uit de ecologie. Deze zijn namelijk universeel geldig, niet alleen op het platteland, maar ook in de stad. • 1. De hiërarchie van de werkingssferen: abiotische condities zijn bepalend (conditionerend) voor het voorkomen van planten en dieren en voor menselijke activiteiten (Schroevers, 1982). • 2. Sommige abiotische ecologische condities zijn ondergeschikt en zwak, andere zijn dominant (sterk, agressief). Slechts wanneer deze condities geordend worden in houdbare gradiënten levert dat groeiplaatsen op voor heel verscheiden en vaak zeldzame soorten (vage grenzen) (Van Leeuwen, 1966b). • 3. Tijd domineert over ruimte, proces bepaalt patroon (Relatietheorie, Van Leeuwen, 1966). Dat wil zeggen dat niet alleen de inrichting (van tuinen) maar ook het beheer (nadien) van zeer groot belang is. • 4. Creëer zo veel mogelijk ecologische verbindingen en infrastructuren en zorg voor zo weinig mogelijk scheiding bij het ontwerpen (Eilandtheorie, Mc Arthur & Wilson, 1967): ontwerp daartoe blauwgroene netwerken ook doorheen urbane gebieden. • 5. Beschouw steden als ecosystemen bij de studie ervan, de inrichting en het beheer (Breuste et al., 2008). Het ontwerpen van een goed doordachte public-private gradiënt en het kaderen ervan in het lobbenstad concept zijn belangrijke succesfactoren voor de bijdrage van stadstuinen aan de streekeigen biodiversiteit in blauwgroene urbane netwerken. Dat komt omdat een dergelijke gradiënt kan
bijdragen aan herstel van horizontale ecologische relaties en aan de gewenste grotere connectiviteit tussen vaak erg geïsoleerde groene urbane gebieden (Rombaut, 1987 en 2008). Trefwoorden: blauwgroene netwerken – klimaatbestendige stedenbouw – ecologische tuinontwerpen - lobbenstad – urbane biodiversiteit.
Workshop 3C Naam:
Korneel Neysens
Titel voordracht: (zie ook programma)
Verhoging van de functionaliteit van groene daken!
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Groene daken zijn een welbekend fenomeen. Toch zijn ze meer zichtbaar in ons omringende buurlanden Duitsland, Nederland, zelfs de Verenigde Staten van Amerika bezit een enorm areaal groene daken. Waarom komen ze bij ons minder voor en wat kunnen wij daar aan doen? Als onderzoeksgroep groenmanagement is het onze taak om creatieve, innovatieve en nieuwe ideeën te verwezenlijken, die natuurlijk economisch ook rendabel zijn. Hoe doen we dat? Door andere, bestaande technieken te combineren met groene daken, waardoor het nut van groene daken duidelijk(er) wordt voor Jan met de pet. Door die combinaties stijgt de functionaliteit én zal het economisch voordeel zeker mensen zal doen nadenken!
Workshop 3D Naam:
Matthijs Mesken
Titel voordracht: (zie ook programma)
Kwaliteitsborging in het Groen; Groenkeur certificering!
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
In zijn presentatie legt Matthijs Mesken, directeur van Stichting Groenkeur, uit op welke wijze kwaliteit in de groene sector zichtbaar en op onafhankelijke wijze geborgd wordt. Voor hoveniers, groenvoorzieners, boomverzorgers, dak- en gevelbegroeners en boomkwekers heeft Stichting Groenkeur certificaten. Deze certificaten worden, door zakelijke afnemers steeds vaker als eis bij inschrijving voorgeschreven. De jaarlijkse audit bij bedrijven wordt uitgevoerd door externe certificerende instellingen. Deze voeren ook projectcontroles uit.
Workshop 4A Naam:
Rudi Geerardyn
Titel voordracht: (zie ook programma)
Leieboorden in Kortrijk, de groene verleiding
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Jaarlijks organiseert de Vereniging Voor Openbaar Groen de wedstrijd Groene Lente waar alle Vlaamse gemeentebesturen kunnen aan deelnemen met pesticidenvrije, watervriendelijke en bloemenrijke groenprojecten. De beste inspirerende groenprojecten worden bekroond tijdens de Finale van de Groene Lente. Het project Leieboorden in Kortrijk werd finalist en ontving de publieksprijs in december 2014. Dankzij een intensieve samenwerking tussen de verschillende overheden, ontwerpers en aannemers slaagde men er in om een ‘groene’ meerwaarde te geven aan deze ingrijpende stadsontwikkeling. Na 2 decennia van Leiewerken gaat men als kroon op het werk in 2015 menig bezoeker verleiden voor het feestjaar langs de groene Leieboorden.
Workshop 4B Naam:
Isabelle Joos
Titel voordracht: (zie ook programma)
Planmatig bomenbeheer in de groene sector
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
In deze presentatie worden enkele lopende onderzoeksprojecten van de onderzoeksgroep Groenmanagement van de Hogeschool VIVES omtrent planmatig boombeheer voorgesteld. In een eerste deel wordt ingegaan op een methodiek die ontwikkeld werd om op gebruiksvriendelijke en kostenefficiënte manier bomen te inventariseren en gegevens up te daten. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een mobiel toestel (nl. iPad) en een gratis applicatie die toelaat om op basis van luchtfoto’s bomen te lokaliseren. In een tweede deel worden een tweetal case studies toegelicht waarbij inventarisatiegegevens enerzijds geanalyseerd worden ter voorbereiding van het opstellen van een bomenplan en anderzijds ingezet worden voor dagdagelijks beheer.
Workshop 4C Naam:
Angelo Dewitte
Titel voordracht: (zie ook programma)
Plantenweefselteelt als alternatieve vermeerderingsmethode voor houtachtige gewassen
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Plantenweefselteelt is een techniek waarbij men planten in proefbuizen op een artificieel medium groeit. De techniek biedt vele mogelijkheden waaronder de snelle vermenigvuldiging van planten, waaronder houtachtige soorten die moeilijk klonaal te vermeerderen zijn. In een eerste luik wordt een overzicht gegeven van het volledige proces waarbij de plant uit de kwekerij in vitro opgestart en vermeerderd wordt en uiteindelijk terug in de kwekerij afgehard wordt. In een tweede luik worden enkele voorbeelden gegeven van houtachtige gewassen die in vitro vermeerderd worden. Uiteindelijk wordt ook stilgestaan bij de vraag of plantenweefselteelt economisch rendabel kan zijn voor een bedrijf.
Workshop 4D Naam:
Van Remoortere Liesbet
Titel voordracht: (zie ook programma)
Tools die je ziekten en plagen op planten helpen herkennen
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Waargenomen ziekten en plagen goed kunnen herkennen, is dé basis voor een geslaagde gewasbescherming. Als je een foute diagnose stelt, resulteert dit in het fout inschatten van het probleem en worden vaak nodeloze behandelingen uitgevoerd, met plantenverlies en verspilling van tijd en geld als gevolg. Om planten gezond te houden is kennis nodig, fouten voorkom je door je te informeren. Tijdens de voordracht bekijken we voorbeelden van veel gemaakte fouten in het herkennen van ziekten en plagen en demonstreren we tools van het Waarnemings- en Waarschuwingssysteem die je op weg helpen. Deze geven je neutrale informatie en leren je in te grijpen met kennis van zaken. Een must voor elke sierteler en groenvoorziener!
Workshop 5A Naam:
Emmanuel Ampe
Titel voordracht: (zie ook programma)
Beschermen van bomen
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Voorstelling VVOG-publicatie 'Beschermen van bomen'. In dit handig'werf'-zakboekje wordt een overzicht gegeven van verbodsbepalingen en beschermende maatregelen die ondermeer zijn opgenomen in de nieuwe versie van het Standaardversie 250 voor de Wegenbouw. Door het toepassen van deze normen kunnen veel problemen vermeden worden.
Voorschriften ter bescherming van bomen op werven en manifestaties.
Workshop 5B Naam:
Gunther Van Hulle
Titel voordracht: (zie ook programma)
The Do’s and don’ts met grasdallen
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Grasdallen worden vaak gebruikt voor de aanleg van waterdoorlatende parkings en opritten. Groen creëren in grasdallen kan iedereen, maar deze lang zo houden is een stuk moeilijker. Duurzame groene grasdallen realiseren, vraagt een correcte aanpak bij aanleg. Deze voordracht geeft u inzicht in de correcte opbouw bij de aanleg van grasdallen.
Workshop 5C Naam:
Goossens Pieter
Titel voordracht: (zie ook programma)
Groene gevels, potentieel voor uitbreiding van stadsgroen
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Zijn groene gevels een valabele optie voor meer groen in de stad? Groene gevels maken hun opmars in het straatbeeld en bieden veel potentieel voor de uitbreiding van stadsgroen. Als je aan groene gevels denkt, heb je waarschijnlijk de alom bekende met klimplant begroeide gevel voor ogen. Maar ken je ook de beplante modulesystemen? PCS maakte een vergelijkende studie over de plantengroei en onderhoud bij deze modulesystemen en licht deze tijdens de voordracht toe. Ook wordt antwoord geboden op veel gestelde vragen. Welke planten moeten voorzien worden? Welk irrigatiesysteem is nodig? Hoe zit het met de bouwfysische impact op het gebouw? Welke onderhoudsschema’s zijn nodig? Deze voordracht helpt je bij de juiste systeemkeuze voor verticaal groen.
Workshop 5D Naam:
Axel Denie
Titel voordracht: (zie ook programma)
Wegsignalisatie: veilig werken langs de weg
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Deze voordracht richt zicht tot de verantwoordelijken voor het aanbrengen van wegsignalisatie op de openbare weg. Inhoud
§ § § § § §
Korte introductie rond het doel van wegsignalisatie Soorten werfaankondigingen, verkeersborden en afzettingsmaterialen Signaalkledij en PBM’s Veiligheid bij het plaatsen van signalisatie Bescherming van de arbeiders op de mobiele werkplaatsen Verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden
Workshop 6A Naam:
Paul MERTENS
Titel voordracht: (zie ook programma)
Biostimulanten, zijn er mogelijkheden in de tuinaanleg?
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Wat precies zijn biostimulanten, hoe werken zij en wat kan je bij toediening ervan verwachten?
Workshop 6B Naam:
Marc Galle
Titel voordracht: (zie ook programma)
Groen Groeien 2.0: een upgrade naar uw succes
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Hoe kan de professionele tuinaannemer zich klaarstomen voor de toekomst?! Groen Groeien biedt enkele innovatieve oplossingen en acties aan!
Workshop 6C Naam:
Martin Hermy
Titel voordracht: (zie ook programma)
Extensieve groendaken voor een toekomst met klimaatverandering’
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Klimaatsverandering is een actueel thema. Voor steden betekent dit dat de gemiddelde jaartemperatuur nog zal stijgen en dat lokale wateroverlast door de verregaande verzegeling nog meer een probleem zal worden. Groendaken dringen de verzegeling van de bodem terug maar zullen ook beïnvloed worden door de klimaatsverandering. Hier wordt een methodiek beschreven om een meer functionele plantensoortenkeuze te maken dan actueel het geval is voor een warmer klimaat en worden ook de eerste testresultaten van een toepassing van dit concept beschreven.
Workshop 6D Naam:
Rudy Velle
Titel voordracht: (zie ook programma)
Moschata rozen: ' Uitbundig bloeiende Rozen '
Beschrijving (korte inhoud) voordracht:
Moschata’s zijn dé rozen van onze eeuw: ze zijn onderhoudsvriendelijk en gezond, en ze bloeien lang en uitbundig. De moschata werden lange tijd verdrumd door de theerozen, maar zijn nu terug een begrip aan het worden door hun gezond, natuurlijke karakter. Ze vergroten de biodiversiteit in de groen aanleg en zorgen voor veel bloei plezier. We gaan terug naar de oorsprong van de moschata, bespreken de mogelijkheden van deze mooie, interessante rozen, het onderhoud en hun kenmerken en geven een overzicht van het assortiment.