Inhoud docentenhandleiding:

Docentenhandleiding

Inhoud docentenhandleiding:

Inleiding tot het educatief programma Journey to Mecca

3

Startactiviteit 5 Kernactiviteit voorafgaand aan de film

7

Verdiepende activiteit voorafgaand aan de film

8

Kernactiviteit na afloop van de film

9

Verdiepende activiteit na afloop van de film

14

Lessuggesties 15 Achtergrondinformatie 16

1. Film Journey to Mecca

16

2. Historische context: de wereld in de 14de eeuw

16

3. De hadj

17

4. bedevaarten in andere wereldgodsdiensten

17

5. Noeroel Islam Moskee

18

Docentenhandleiding Journey to Mecca l Omniversum

-2-

Inleiding tot het educatief programma Journey to Mecca, in de voetsporen van een pelgrim Beste docent, Dit is de docentenhandleiding behorende bij de film Journey to Mecca. Een film over een van de grootste reizigers en pelgrims uit de 14de eeuw: Ibn Battuta. Op 22-jarige leeftijd begint hij aan een bijzondere reis naar Mekka. Na het voldoen van de hadj reist hij nog 25 jaar lang door meer dan 40 verschillende landen over de hele wereld. Zijn reisverslag laat hij optekenen in een boek dat bekend staat als de Rihla. Treed met uw leerlingen in zijn

Educatief programma Journey to Mecca Dit lesmateriaal maakt onderdeel uit van het educatief programma Journey to Mecca. Van 17 september tot 11 december 2013 biedt Omniversum u dit programma aan, bestaande uit: •A ctiviteiten uit docentenhandleiding (vooraf) ± 1 uur • Inleidende gastles, verzorgd door deskundigen 10.30 - 11.00 uur • F ilmvoorstelling Journey to Mecca 11.00 - 12.00 uur •R ondleiding Noeroel Moskee 13.00 - 14.00 uur of 14.00 - 15.00 uur •A ctiviteiten uit docentenhandleiding (achteraf) ± 1 uur

voetsporen en beleef de reis van Ibn Battuta opnieuw. Uw leerlingen komen van alles te weten over de gevaren

De combinatie met het bezoek aan de Noeroel Moskee

waar hij mee te maken krijgt tijdens zijn pelgrimstocht

geeft u en de leerlingen extra verdiepende informatie

naar de heilige stad en alle rituelen die hij uitvoert tijdens

over de islam. Bij het bezoek krijgen de leerlingen een

de hadj. Zowel de film Journey to Mecca als het bijbeho-

rondleiding door de moskee en mogen zij vragen stellen

rende lesmateriaal geven niet alleen veel interessante

aan de begeleider. Het bezoek van de moskee is geen ver-

informatie over een beroemd historisch figuur, maar het

plicht onderdeel van het programma, maar wordt sterk

biedt leerlingen eveneens op aansprekende en positieve

aangeraden. Voor meer informatie zie bijlage.

wijze veel kennis over de islam. Een bezoek aan de film Journey to Mecca is daarom spectaculair en leerzaam!

Kosten Het educatief programma kost in totaal

Omniversum en Journey to Mecca

€ 2,00 per leerling. (inclusief bezoek Moskee)

Omniversum, het grootbeeld theater in Den Haag is een stichting zonder winstoogmerk. Zij beoogt op een bijzondere

Doel van het educatief programma Journey to Mecca

en indrukwekkende manier kennis over het menselijk leven,

Nederland kent een groot aantal inwoners die de islam

de natuur en onze planeet aan het publiek door te geven,

aanhangen. De islam en moslims zijn vaak negatief in het

kennis die essentieel is voor een duurzame samenleving.

nieuws en vormen keer op keer aanleiding voor politieke kwesties, zoals recentelijk de omstreden ‘Sharia-discussie’

Het educatieprogramma Journey to Mecca betracht scho-

in de Schilderswijk. Het Omniversum heeft met het project

lieren een eigen ‘kijk’ en empathie te laten ontwikkelen

Journey to Mecca voor ogen om kennis over de islam vanuit

om mogelijke vooroordelen over de groeiende (Haagse)

historische en culturele context op positieve en inhoude-

moslimgemeenschap weg te nemen. Respect opbrengen

lijke wijze te delen in de vorm van een toegankelijke film,

begint immers met een stuk begrip voor het onbekende.

prikkelend lesmateriaal en een informatieve rondleiding

Het programma geeft het ontastbare begrip “islam”

door de Noeroel Islam Moskee. Deze onderdelen bevatten

betekenis, van waaruit verbindingen met de eigen situatie

bij elkaar genoeg stof voor discussie in de klas. De leerlin-

gelegd kunnen worden. Het educatieprogramma is tot

gen krijgen op die manier de kans om vanuit verschillende

stand gekomen in samenwerking met onderwijsinstellin-

perspectieven het thema te onderzoeken en te bespreken.

gen en relevante maatschappelijke organisaties o.a. Rijks-

De docentenhandleiding, met achtergrondinformatie en

museum Volkenkunde te Leiden en Noeroel Islam Moskee.

verdiepende vragen voor in de klas, biedt u als docent extra ondersteuning om de leerlingen hierin te begeleiden.

Pilotproject Dit lesmateriaal maakt onderdeel uit van een pilotpro-

Doelstellingen

ject. Voor Omniversum is het namelijk de eerste keer dat

1. Leerlingen doen kennis op over de islam in historische

zij haar eigen lesmateriaal ontwikkelt voor het onderwijs. Wij waarderen uw feedback op het aangeboden lesmateriaal zeer en stellen het dan ook op prijs als u

en culturele context. 2. Leerlingen kennen en begrijpen na afloop van dit project begrippen die horen bij de islam.

het evaluatieformulier op onze website invult. Met het invullen van het formulier maakt u tevens kans op vier vrijkaarten voor Omniversum. Docentenhandleiding Journey to Mecca l Omniversum

-3-

Kerndoelen

Opzet lesmateriaal

Het lesmateriaal van Journey to Mecca is vakoverstij-

Startactiviteit: ter voorbereiding op de film bekijkt u

gend en heeft raakvlakken met diverse vakken uit het

samen met de leerlingen de trailer. U bespreekt kort de

curriculum van de leerlingen, waaronder geschiedenis,

film en de opzet van het programma en u neemt samen

levensbeschouwing, maatschappijleer, aardrijkskunde en

de begrippenlijst door.

wereldoriëntatie. Het programma draagt bij aan de reali-

Kernactiviteit: de leerlingen lezen voor en na de film de

satie van goed burgerschapsonderwijs en sluit daarnaast

teksten in hun werkbladen en beantwoorden de vragen.

specifiek aan bij de volgende kerndoelen:

De vragen worden klassikaal nabesproken. De juiste antwoorden zijn onder de vraag cursief gedrukt.

Oriëntatie op jezelf en de wereld, kerndoel 38 (Primair onderwijs)

Verdiepende activiteit: dit is geen verplicht onderdeel. Bij

De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromin-

de verdiepende activiteit lezen de leerlingen voor en na

gen die in de Nederlandse multiculturele samenleving

de film de teksten in hun werkbladen en beantwoorden

een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te

de vragen. De vragen kunnen klassikaal of in groepjes

gaan met verschillen in opvattingen van mensen.

worden nabesproken. De juiste antwoorden zijn onder de vraag cursief gedrukt.

Mens en maatschappij, kerndoel 43 (Voortgezet onderwijs) De leerling leert over overeenkomsten, verschillen en

Doelgroep

veranderingen in cultuur en levensbeschouwing in

Het lesmateriaal is opgezet voor groep 7 en 8 van het basis-

Nederland, leert eigen en andermans leefwijze daarmee

onderwijs en alle niveaus van het voortgezet onderwijs.

in verband te brengen en leert de betekenis voor de samenleving te zien van respect voor elkaars opvattingen

Werkvormen

en leefwijzen.

Journey to Mecca leent zich voor meerdere werkvormen. De opdrachten zijn veelal een combinatie van zelfstandig

Opzet van de docentenhandleiding

werken en klassikale behandeling. U kunt er echter ook

De handleiding is als volgt opgebouwd:

voor kiezen sommige opdrachten in groepjes te laten

- Inleiding tot het educatief programma Journey to Mecca

doen. De werkvormen staan vermeld bij de werkbladen

- Uiteenzetting van de startactiviteiten

in de docentenhandleiding.

- Uiteenzetting van de kernactiviteiten op basis van de werkbladen, inclusief antwoorden - Uiteenzetting van de verdiepende activiteiten op basis van de werkbladen, inclusief antwoorden

Niveau lesmateriaal Het lesmateriaal is zo opgedeeld dat het een basisniveau heeft met start- en kernactiviteiten. Daarnaast zijn er

- Lessuggesties

verdiepende activiteiten opgenomen die van een hoger

- Verdiepende informatie bestaande uit: achtergronden

niveau zijn dan het basisniveau. Deze zijn speciaal bedoeld

over de film, de hadj, bedevaarten en andere wereldgods-

voor leerlingen die al meer voorkennis van het onderwerp

diensten en een overzicht van de wereld in de 14e eeuw.

hebben en kan ook uitkomst bieden aan leerlingen die de lesstof al eerder afhebben of die een hoger niveau dan het

Werken met het lesmateriaal Journey to Mecca

basisniveau aankunnen. Hierbij wordt specifiek gedacht aan

Duur

leerlingen van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

Het behandelen van het lesmateriaal neem in totaal 3 uur

Afhankelijk van het niveau van uw groep en de voorkennis

in beslag :

die zij van het onderwerp heeft, kunt u zelf beslissen met

- 1 uur voor het behandelen van het lesmateriaal ter voor-

welk niveau u wilt werken. Wel wordt sterk aangeraden de

1

bereiding op de film - 1 uur voor het bekijken van de film Journey to Mecca

start- en kernactiviteiten te behandelen, omdat deze ter voorbereiding op en ter afsluiting van de film dienen.

- 1 uur voor het nabespreken van de film aan de hand van het lesmateriaal na afloop van de film.

Meer informatie Meer informatie over het educatief programma en prak-

Benodigdheden:

tische informatie zoals het vervoer naar het Omniversum,

Computer met internetverbinding, beamer/ digibord en

is te vinden op www.omniversum.nl. Bij vragen, opmer-

werkbladen

kingen of suggesties kunt u contact opnemen met Ingrid de Groot via 070 - 307 34 56 of [email protected].

1 N.B.: de duur is vastgesteld op basis van de start- en kern activiteiten, die elke groep in ieder geval gedaan moet hebben. De verdiepende opdrachten zijn niet verplicht en daarom ook niet opgenomen in het totaal aantal lesuren.


Hartelijke groet, Educatieteam Omniversum

-4-

Startactiviteit

Tekst: Journey to Mecca

De startactiviteit is een verplicht onderdeel en dient ter

Jullie zagen zojuist de trailer van Journey tot Mecca

voorbereiding op de film Journey to Mecca. Met deze

(Reis naar Mekka), de film die we straks gaan bekijken in

activiteit stimuleert u de voorkennis van uw leerlingen.

Omniversum. Tijdens de film Journey to Mecca volg je de reis van Ibn Battuta. Ibn Battuta wordt in 1304 geboren

De startactiviteit bestaat uit de volgende onderdelen:

in Tanger en was een Marokkaanse reiziger en schrijver.

• Het bekijken van de filmtrailer (3 minuten)

In 1325 vertrekt Ibn Battuta vanuit Tanger naar Mekka

• Korte uiteenzetting over de inhoud van het project en

om de hadj te volbrengen, de bedevaart naar Mekka. Hij

de film (10 minuten)

volgt de kust van Noord - Afrika tot aan Caïro en reist

• Het doornemen van de begrippenlijst (15 minuten)

daarna de Nijl af om over te steken naar de Rode Zee en Mekka. Helaas stuit Ibn Battuta tijdens deze oversteek

Totale duur startactiviteit: ± 30 minuten

op een opstand en keert terug naar Caïro. Vanuit Caïro hervat hij zijn reis om via Damascus in Mekka te arriveren

Het bekijken van de trailer

en daar de hadj te volbrengen.

Werkvorm:

Klassikaal.

Activiteit:

Bekijk de trailer van Journey tot Mecca.

Ibn Battuta keert hierna niet terug naar huis, maar blijft

Link van trailer via www.omniversum.nl

reizen. Zo bezoekt hij onder andere het huidige Iran,

Duur:

3 minuten.

Ethiopië, Syrië en India. Ibn Battuta laat zijn reizen opschrijven in een boek, genaamd Rihla (reizen). Lange

Korte uiteenzetting over de inhoud van het project en de

tijd zijn hiervan slechts delen bekend, maar in de 19de

film Journey to Mecca

eeuw (1818) worden alle aantekeningen teruggevonden

Werkvorm:

in Algerije en wordt het reisverslag vertaald naar het Ara-

Klassikaal.

Activiteit: Leg de leerlingen in het kort de lesop-

bisch en Frans. De complete versie van de Rihla komt uit

bouw uit. Vertel aan de hand van de

tussen 1853 - 1858. Sindsdien is Ibn Battuta een bekend

onderstaande tekst ‘Journey to Mecca’,

figuur in zowel de moslimwereld als in de westerse wereld.

de leerlingen in het kort iets over de film. Geef daarbij ook aan dat ze tijdens de film goed op moeten letten, aangezien er naderhand vragen over de film gesteld zullen worden. Voor de leerlingen is de levenslijn van Ibn Battuta opgenomen in het werkboek. Duur:

± 10 minuten.

Levensloop Ibn Battuta 1304 geboren

1325 1327

start bedevaart

Perzië

1331

1333

Afrika Anatolië

(Iran)

(Turkije)


1334 1345 benoemd

China

1350 1353

Marokko

Sahara

1368

gestorven

tot rechter

-5-

Het doornemen van de begrippenlijst

Mohammed - (c. 570-632 CE) Mohammed is een centrale

Werkvorm:

figuur binnen de islam en wordt vereerd als de profeet

Klassikaal.

Activiteit: Neem met de leerlingen de begrippen

die met God communiceerde en het heiligste boek van de

door en licht deze toe. Afhankelijk van

islam vastgelegde, de Koran, door moslims gezien als het

het niveau en de voorkennis van uw

woord van God.

klas kunt u hier meer of minder tijd aan besteden. Duur:

Mutawwif – Gids die je helpt tijdens de hadj.

± 15 minuten. Navigatie – De wetenschap van het bepalen van een route

Allah - is het Arabische woord voor God. Astrolabium

-

Een

historisch

naar de plaats van bestemming.

navigatie-instrument

Bedevaart - Een reis die men maakt om spirituele rede-

gebruikt door ontdekkingsreizigers om de richting te

nen, vaak naar een plaats met een bijzondere religieuze

bepalen aan de hand van de stand van de zon, maan en

betekenis.

planeten. Rihla - Een “reisverslag” dat geografische en sociale inforVijf zuilen van de islam - De vijf zuilen bestaan uit vijf ritu-

matie over iemands reis of reizen naar Mekka combineert.

ele plichten: Shahadah – de geloofsbelijdenis; Salat – het

Ibn Battuta’s Rihla is ruim 1000 pagina’s lang.

gebed; Sawm Ramadan - het vasten tijdens de Ramadan maand; Zakat – het geven van aalmoezen; en de hadj – de pelgrimstocht naar Mekka. Hadj - De pelgrimstocht naar Mekka en de vijfde zuil van de islam. In 628 C.E. ging de profeet Mohammed op reis naar Mekka, de eerste hadj, vergezeld door 1400 volgelingen. Vandaag de dag wordt de hadj ieder jaar door circa 3 miljoen mensen verricht.

astrolabium

Islam - Het religieuze geloof van moslims die geloven dat er maar een God is en dat God de Koran openbaarde aan de profeet Mohammed. Het Arabische woord voor God is Allah. Islam vindt zijn oorsprong in Arabië en is met meer dan 1 miljard aanhangers na het christendom de een na grootste religie in de wereld. Ka’bah - De heiligste plaats van de islam, door moslims

ka’bah

gezien als het huis van God gebouwd door de profeet Abraham. Het is een kubusvormig gebouw gelegen binnen de moskee in Mekka. Pelgrims die de hadj uitvoeren lopen rondom de Ka’bah, en moslims over de hele wereld bidden richting de Ka’bah in Mekka. Mekka - Een stad in Saoedi-Arabië die de thuisbasis is van de Ka’bah, de heiligste plaats van de islam en de bestemming van de hadj.

moskee

Medina - De stad in Saoedi-Arabië waar Mohammad is begraven. Veel pelgrims bezoeken de moskee hier nadat ze de hadj hebben voltooid. Moskee - Een islamitisch gebedshuis.

Rihla Docentenhandleiding Journey to Mecca l Omniversum

-6-

Kernactiviteit voorafgaand aan de film

Tijdens de tocht treedt de pelgrim in de voetsporen van de profeet Abraham (Ibrahim). De tocht leidt naar de plek waar de profeet Mohammed de islam heeft gepredikt.

De kernactiviteit is een verplicht onderdeel. Met deze

De hadj vindt altijd plaats aan het begin van de twaalfde

activiteit bereidt u de leerlingen verder voor op het zien

maand van de islamitische kalender. In 2013 vindt de hadj

van de film. Nadat de leerlingen de vragen hebben inge-

plaats van 13 tot en met 16 oktober.

vuld, bespreekt u de ingevulde antwoorden klassikaal na. Geheugensteuntje De kernactiviteit bestaat uit het volgende onderdeel: • Teksten en vragen ter voorbereiding op de film

Abraham (Ibrahim) is een belangrijk persoon die zowel in het jodendom, christendom en de islam een sleutelrol vervult.

Totale duur kernactiviteit: ± 30 minuten Mohammed wordt beschouwd als boodschapper en Teksten en vragen ter voorbereiding op de film Werkvorm:

profeet van de Islam

Individueel en klassikaal.

Activiteit: Laat de leerlingen individueel de teksten ‘De hadj’ en ‘Wie is Ibn Battuta?’ lezen en de bijbehorende vragen beantwoor-

1. Ken jij iemand die aan de hadj heeft deelgenomen? Zo ja, hoe heeft hij/zij dat ervaren? Open antwoord.

den. Na afloop worden de antwoorden klassikaal besproken. Afhankelijk van het

2. Welke beschrijving past het beste bij de hadj?:

niveau kan er ook voor gekozen worden

A: “Een boottocht of vliegreis”

om zowel de teksten als de antwoorden

B: “Het zich begeven naar een plaats voor een bezoek”

klassikaal te behandelen.

C: “Het maken van een rondreis door Saoedi – Arabië”

Duur: ± 30 minuten (15 min. individueel, 15 min. klassikaal)

Tekst: Wie is Ibn Battuta? Ibn Battuta is een Marokkaanse ontdekkingsreiziger die in de 14e eeuw de pelgrimstocht naar Mekka volbrengt. Een reis vol kennis en wijsheid brengt hem naar deze heilige plaats. Na het voldoen van de hadj vervolgt hij zijn reis 25 jaar lang door 40 verschillende landen over de hele wereld.

Tekst: De hadj De hadj is de bedevaart naar Mekka. Iedere volwassen moslim, die daartoe (lichamelijk) in staat is en er de

Ibn Battuta

middelen voor heeft, hoort eens in zijn leven de hadj te verrichten. Een moslim hoeft de hadj niet te volbrengen wanneer hij of zij niet genoeg geld heeft om de reis te betalen of wanneer hij of zij vanwege zijn gezondheid

3. Wat voor persoon zou Ibn Battuta zijn geweest om zo lang en ver te reizen in zijn eentje? Open antwoord.

niet op reis kan. Hadj betekent letterlijk: “Het zich begeven naar een

4.Waarom is het belangrijk dat mensen reizen?

plaats voor een bezoek”. Dit bezoek leidt de pelgrim naar

Open antwoord.

Mekka. Mekka is een stad in Saoedi – Arabië en wordt jaarlijks door bijna 1 miljoen bedevaartgangers bezocht.

5. Wat verwacht je in de film te zullen zien? Schrijf hieronder je verwachtingen op. Open antwoord.


-7-

Verdiepende activiteit voorafgaand aan de film

1. Noteer de juiste naam van de religie bij de volgende afbeeldingen

De verdiepende activiteit is niet verplicht en bedoeld voor leerlingen die al voorkennis van het onderwerp hebben of een hoger niveau dan het basisniveau aankunnen. Met deze activiteit bereidt u de leerlingen verder voor op de film. Nadat de leerlingen de vragen hebben ingevuld bespreekt u de ingevulde antwoorden klassikaal na. De verdiepende activiteit bestaat uit het volgende onderdeel: • Teksten en vragen ter voorbereiding op de film Totale duur verdiepende activiteit: ± 30 minuten (tip: Jeruzalem) Jodendom Kiev.Victor Shutterstock.com Teksten en vragen ter voorbereiding op de film Werkvorm:


Activiteit: Laat de leerlingen individueel de teksten ‘De vijf zuilen van de islam’ en ‘De reiziger’ lezen en de bijbehorende vragen beantwoorden. Nadien worden de antwoorden klassikaal besproken. Duur: ± 30 minuten (20 min. individueel, 10 min. klassikaal). Tekst: De vijf zuilen van de islam De vijf zuilen van de islam is de verzamelterm die gebruikt wordt voor de vijf belangrijkste religieuze verplichtingen van elke moslim onder de heilige wetten van de islam. Elke

(tip: Lourdes) Christendom Lawrence OP Photopin cc

moslim doet zijn best om aan deze verplichtingen te voldoen, omdat ze essentieel worden geacht om Allah te behagen. De pelgrimstocht naar Mekka, de hadj, is een van de vijf zuilen van de islam. Het is dan ook een belangrijke pelgrimstocht voor moslims. Naast de hadj zijn er nog veel meer pelgrimstochten. Zo reizen er dagelijks pelgrims van over de hele wereld naar verschillende plaatsen die een belangrijke betekenis voor hen hebben. De vijf zuilen van de islam zijn:

1. De geloofsbelijdenis 2. De rituele gebeden

(tip: Varanasi) Hindoeïsme Pal Teravagimov Shutterstock.com

3. Het geven van aalmoezen 4. Het vasten tijdens ramadan 5. De pelgrimstocht naar Mekka (de hadj)


-8-

Tekst: De reiziger In 1325 vertrok Ibn Battuta uit Tanger om een pelgrimstocht naar Mekka te maken. Hij volgde de kust van

Kernactiviteit na afloop van de film

Noord-Afrika tot aan de Rode Zee. Hij wilde de Rode Zee

De kernactiviteit is een verplicht onderdeel. Met deze

overvaren om uiteindelijk in Mekka te komen, maar moest

activiteit bespreekt u niet alleen de film na, u gaat ook

wegens een opstand terugkeren naar Caïro, waar hij de

dieper in op enkele thematieken uit de film. Nadat de

ramadan doorbracht. Uiteindelijk bereikte hij via Damas-

leerlingen de vragen hebben ingevuld bespreekt u de

cus Medina en Mekka, en had daarmee zijn hadj volbracht.

ingevulde antwoorden klassikaal na.

Hij keerde echter niet terug naar huis, maar bleef reizen. De kernactiviteit bestaat uit de volgende onderdelen: Zijn reis was veelal over land. Om het risico te worden

• Teksten en vragen ter nabespreking van de film

aangevallen te verminderen, sloot hij meestal aan bij een

• Extra kernactiviteit (niet verplicht)

caravan. Hij overleefde oorlogen, schipbreuk en opstanden. Ontmoette koningen en werd rechter in India. Hij

Totale duur kernactiviteit: ± 60 minuten (Extra kernactivi-

maakte vele goede contacten op zijn reis, maar werd ook

teit: 30 minuten in totaal)

aangevallen en beroofd door o.a. Hindoe-rebellen. Teksten en vragen ter nabespreking film Ibn Battuta liet zijn reizen optekenen in een boek met

Werkvorm:

de titel Rihla (Reizen). Lange tijd waren hiervan slechts

Activiteit: Laat de leerlingen individueel de teksten

delen bekend, maar in de 19e eeuw (1818) werd het

‘Het begin van de hadj’, ‘Ka’bah’, ‘Ritue-

geheel gevonden, en in 1853-1858 werd het gepubliceerd

len rondom de Ka’bah’, ‘Dag van Arafat

in het Arabisch met een Franse vertaling. Sindsdien is Ibn

en Mina’, ‘Offerfeest’ en ‘Ibn Battuata’

Battuta een bekend figuur in zowel de moslimwereld als

lezen en de bijbehorende vragen beant-

de Westerse wereld. Ook is de luchthaven van Tanger

woorden. Na afloop worden de antwoor-

naar hem genoemd.

den klassikaal besproken. Afhankelijk


van het niveau kan er ook voor gekozen 2. Welke rol spelen reizigers in de maatschappij?

worden om zowel de teksten als de

Meerdere antwoorden zijn hier mogelijk.

antwoorden klassikaal te behandelen.

Bijvoorbeeld: uitdragen van kennis en ideeën over andere

Mochten de leerlingen eerder klaar zijn

culturen.

dan de gegeven tijd dan kunnen zij de extra kernactiviteit doen.

3. Hoe verspreiden reizigers kennis en ideeën?

Duur: ± 60 minuten (40 min. individueel, 20 min. klassikaal).

Meerdere antwoorden zijn hier mogelijk. Bijvoorbeeld: een reisverslag, foto’s of een film

Tekst: Het begin van de hadj 4. Wat moeten reizigers doen om een betrouwbare informatiebron te zijn?

In de film Journey to Mecca zag je beelden van de hadj, de pelgrimstocht naar Mekka. Het hadj – ritueel begint

Meerdere antwoorden zijn hier mogelijk.

met het aannemen van de ihraam, dit is de status van een

Bijvoorbeeld: meerdere perspectieven belichten en invals-

pelgrim. Je bent dit verplicht zodra je de heilige grond

hoeken beschrijven.

van Mekka betreedt. Als je met het vliegtuig komt, begint het aannemen van de ihraam al vanaf de vliegtuigtrap. 1. In de film zie je dat moslims witte kleding gaan dragen zodra zij Mekka betreden. Waarom is dat? Antwoord: het dragen van de witte kleding staat voor de nieuwe spirituele staat van de pelgrim. Tekst: Ka’bah Onmiddellijk na aankomst in Mekka wordt er een bezoek aan de Ka’bah gebracht. De Ka’bah is een kubusvormig gebouw en staat in de Grote Moskee in Mekka. Voor moslims is de Ka’bah het huis van God en daarmee ook de heiligste plaats op aarde. De Ka’bah is gebouwd door Abraham( Ibrahim) en Ismail. Volgens de overlevering gaf


-9-

Allah vanuit de hemel op deze plek de steen aan Adam. Samen met zijn zoon Seth bouwde hij de Ka’bah. Deze werd verwoest en later door Abraham en Ismail herbouwd. 2. Deze steen was eerst wit, maar werd langzaam zwart. Hoe kwam dat volgens de overlevering? Antwoord: in de loop der tijd werd de steen zwart omdat het alle zonden van de pelgrims tot zich nam. Geheugensteuntje Ismail - de eerste zoon van Abraham (Ibrahim). Adam - een profeet uit de Koran.

Tekst: Dag van Arafat en Mina

Allah - het Arabische woord voor god.

Nadat de pelgrim een bezoek heeft gebracht aan de

Hagar - de vrouw van Abraham (Ibrahim) en de moeder

Ka’bah volgt de ‘dag van Arafat’. De avond voor deze dag

van Ismail.

slapen de pelgrims in witte tenten, vlakbij de berg Arafat. De berg Arafat is gelegen op 30 kilometer ten oosten van Mekka. Op de dag van Arafat werd in het verleden de Koran aan Mohammed geopenbaard. Pelgrims staan op de dag van Arafat op de berg vanaf 12 uur ’s middags tot zonsondergang te bidden. Door middel van liederen en gebeden vragen de pelgrims om de vergeving van hun zonden. Na de dag van Arafat wordt er een bezoek gebracht aan Mina. Mina is een steengroeve waar de pelgrim steentjes verzamelt voor de Jamrah. De Jamrah is de rituele steniging van de duivel. De duivel zou Ibrahim, Hagar en Ismail hebben verleid om niet te luisteren naar het bevel van Allah. Alle drie verjoegen zij de duivel door met stenen

Tekst: Rituelen rondom de Ka’bah

naar hem te gooien. Tijdens de Jamrah regent het miljoe-

Iedere pelgrim, moet zeven keer een cirkel lopen rondom

nen steentjes.

de Ka’bah. Het getal zeven staat in de islam voor een geluksgetal. Zeven staat ook voor de zeven dagen die een

4. Wat gebeurde er op de dag van Arafat?

week telt, voor de zeven hemelen en de zeven bronnen in

Antwoord: op de dag van Arafat werd in het verleden de

de buurt van de Ka’bah.

Koran aan Mohammed geopenbaard.

Nadat de pelgrim zeven keer om de Ka’bah is gelopen,

Tekst: Offerfeest

legt hij een tocht af tussen de heilige plaatsen Safa en

Eid el Adha is het offerfeest tijdens de hadj. Wanneer

Marwa. Ook dat doet de pelgrim zeven keer. De wande-

de pelgrim begint aan het offerfeest betekent dit voor

ling van Safa naar Marwa staat voor de zoektocht die

hem dat de hadj bijna voldaan is. Het offerfeest vindt niet

Hagar aflegde. Hagar liep radeloos rond met haar zoontje

alleen in Mekka plaats, maar onder moslims over de hele

Ismail op zoek naar water. Het water vond zij op deze

wereld. Tijdens het offerfeest wordt er een dier geofferd.

route bij de bron Zamzam.

Dit staat symbool voor Ibrahim die bereid was om zijn eigen zoon te offeren voor Allah. Gelukkig sprak Allah

3. Waarom is het getal zeven in de islam zo belangrijk? Je kunt meerdere antwoorden geven.

tot Ibrahim en kon er op het laatste moment nog een ram geofferd worden.

Antwoorden: het getal zeven staat in de islam voor een geluksgetal. Zeven staat ook voor de zeven dagen die een week telt. Daarnaast staat het getal zeven voor de zeven hemelen en de zeven bronnen vlakbij de Ka’bah.


- 10 -

De hadj wordt door de pelgrims afgesloten door Tawaaf. Bij Tawaaf moeten de pelgrims opnieuw zeven keer

7. Kan je als niet moslim ook naar Mekka en de hadj volbrengen?

rondom de Ka’bah lopen. Tot slot is er het Halq-ritueel.

A: Ja dit kan, de hadj is voor iedereen toegankelijk.

Tijdens het ritueel laten mannen hun hoofd kaal scheren,

B: Dit kan alleen voor mannelijke niet – moslims.

vrouwen knippen alleen een lok af. Door het uitvoeren

C: De hadj is alleen voor moslims bedoeld.

van dit ritueel reinigt de pilgrim zijn lichaam en ziel en wordt hij als het ware opnieuw geboren. De pelgrim is na

8. Je hebt nu de film Journey to Mecca gezien, klopten

dit ritueel klaar om in zijn eigen kleding terug naar huis

de verwachtingen die je had bij de film? Waarom wel/

terug te keren. Na het volbrengen van de hadj wordt de

niet?

pelgrim een hadji genoemd.

Open vraag

5. Hoeveel dagen duurt de hadj in totaal? (tip: tel alle bovenstaande uitgelegde dagen bij elkaar voor het juiste antwoord) Antwoord: 5 dagen. (dag 1: Tawaf, dag 2: berg Arafat, dag 3: offerfeest en dag 4 & 5: Tawaaf) 6. Koppel de volgende begrippen en rituelen met lijnen aan elkaar. De hadj

Het offerfeest

Ihraam

Steniging van de duivel

Ka’bah

Bidden op de berg om de zonden van de pelgrims te laten vergeven

Dag van Arafat

Gebouw in de Grote Moskee. De pelgrims lopen om dit gebouw zeven rondes

Mina

Aannemen van de gewijde staat van een pelgrim

Jamrah

Hadj, Sjahada, Zahaar, Saum en Salaat

Eid el Adha

Bedevaart naar Mekka

Tawaaf

Scheren van het hoofd aan het eind van de hadj

Halq

Wederom lopen van zeven rondes rond de Ka’bah

De vijf zuilen

Steengroeve waar 49 steentjes verzameld worden


- 11 -

N Noord-Oostland

L A

Barentszeiland

Extra kernactiviteit 1: De pelgrimstocht van Ibn Battuta Individueel/ groepjes en klassikaal. Spitsbergen Activiteit: Laat de leerlingen door middel van

Edgeøya een zeilreis over dit water terwijl hij zich verbaast Aover

N

L

onderstaande aanwijzingen de plaatsen

Nijl [rivier]?)

Z

Z

eerste hadj aandeed. De antwoorden

van deze stad, de grootste in het Westen - vaststellend

Z E E

worden door middel van een cijfer in de

E

dat rijk en arm gelijk worden behandeld. Hij noemt het

landkaart geplaatst. Na afloop worden

E

de “moeder van alle steden.” (Waar ligt Caïro?)

de antwoorden klassikaal besproken. NOORSE Jan Mayen NOORWEGEN Duur: 30 minuten (20 min. individueel/groepZEE jes, 10 min. klassikaal)

Oosten”, als de mooiste stad van de wereld, weelderig ë v i a en met prachtige markten (souks). Ook is dit het start-

n

n

a

punt van de Grote Karavaan naar Mekka. (Waar ligt

n

d

i

m sen aan. Geef de antwoorden met een cijfer aan op de e

landkaart. Om je op weg te helpen staat achter elke vraag IJSLAND een aanwijzing.

a

D

e

n

Damascus?)

8. Ibn Battuta is vastbesloten om deze eerbiedwaardige W e s t Arkhangel'sk FINLAND O de heiligdommen die pelgrims uit alle hoeken van

S

O LF

c

t a

G

ZWEDEN 1. Ibn Battuta vertrekt vanuit deze kuststad, waar hij in NOORWEGEN

BOTNISCHE

a

t r S

Faroer Eilanden DENEMARKEN

Shetland Eilanden 1304 geboren werd. (Waar ligt Tanger?)

Kopenhagen

Newcastle

Belfast

TZ EE

(Waar ligt het

DENEMARKEN

Glasgow Atlasgebergte?)

Medina Helsinkien Mekka?) St Petersburg

ESTLAND

NOORD

ZEE maar mooie Marokkaanse bergketen doorkruisen. BRITTANNIË Edinburg

Ladogameer

Tallinn

2. Ibn Battuta moet in zijn eentje te paard deze grimmige Stockholm S OO

R

Onega Gebied islamitische wereld trekken, te bereiken. (Waar liggen meer

Oslo

G.B.

GROOT

Meren

S i b

b

Reykjavik

Yaroslavl'

LETLAND

Riga

Moskou

LITOUWEN

Perm'

Nizhniy Novgorod

Kazan'

Ufa Samara

Vo

Orenburg

Voronezh Volgograd

Omsk

Chelyabinsk

Astana

h

Saratov

Yekaterinburg

s Irty

Ryazan' Tula Penza

Vilnius

3. Met de hulp van een betrouwbare gids, de struikrover, Hamburg Minsk Liverpool Manchester Dublin NEDERLAND Berlijn POLEN Wit-Rusland doorkruist Ibn IERLAND Battuta een Londen van deAmsterdam moeilijkst begaanWarschau DUITSLAND Cardiff Kiev bare gebieden ter wereld. (WaarBELGIË ligt deBrussel Sahara?) Praag LUX. TSJECHIË SLOWAKIJE OEKRAÏNE Parijs München

ma Ka

L a a g l Irty sh

k deed tijdens zijn eerste hadj heel wat plaatIbn Battuta r

im

e

stad Jeddah te kunnen varen. (Waar ligt De Rode Zee?) 7. Ibn Battuta beschrijft deze stad, het “Paradijs van het

Ish

3700 Gunnbjørn Fjeld

6. Hij Noordkaap bezoekt dit water, in de hoop daarvandaan naar de

G E B E G T E

238

E

B A RdeEziekenhuizen, N T S 5. Hij verkent universiteiten en moskeeën KARISCHE ZE

bepalen die Ibn Battuta tijdens zijn

O E R A L l

RKEN

M

D

de rijke handel en cultuur op dit water. (Waar B ligt De

NO VA

Werkwijze:

Nunaat)

lga

LAND

4. Na vele maanden in de woestijn, geniet Ibn Battuta van

Z Bratislava Wenen MOLDAVIË ZWITS.LIECHT. Boedapest Rostov-na-Donu Chisinau 4808 BernOOSTENRIJK Mt Blanc MilaanSLOV. HONGARIJE ROEMENIË Astrakhan' Balkhashmeer Aralmeer LJUBLJANA Zagreb Belgrado Golf van Bordeaux Lyon Boekarest Almaty Turijn KROATIË Biskaje BOSNIË& H. (Alma-Ata) U 5642 SARAJEVO SERVIË DONA ZWARTE ZEE Marseille M.C UZBEKISTAN S.M MONTENEGRO Elbrus Bishkek KOS. Sofia BULGARIJE GEORGIË ANDORRA VATIKAAN ST. Tbilisi Podgorica Skopje KIRGIZ Porto Baku ARMENIË Madrid Barcelona Corsica Rome Tashkent Istanboel Tirana Yerevan Ankara ALBANIË 7719 PORTUGAL Napels Sardinië E AZERB. TURKMENISTAN Azoren ufraat Kong Lissabon ITALIË Athene SPANJE Balearen Izmir TURKIJE PORTUGAL Tabriz 3323 Dushanbe TAJIKIS Sevilla Ashgabat Mt Demavend 8611 Algiers Etna Sicilië GRIEKENLAND 5671 Mashhad CYPRUS SYRIË Straat van Gibraltar K2 Constantine Tunis MALTA Kreta Salt Desert Nicosia IRAK Tehran Qom Oran KASHMI Kabul te Rabat Beirut g r LIBANON MIDDELLANDSE ZEE e Fes eb TUNESIË Islama Damascus Casablanca Baghdad WEST BANK IRAN AFGHANISTAN Madeira sG Tripoli Isfahan Faisalabad ISRAEL Amman Lahor Marrakech tla PORTUGAL Alexandria Jerusalem 4165 A PAKISTAN Kuwait JORDANIË Jebel Toubkal Delh KOEWEIT Shiraz Cairo Canarische Eilanden MAROKKO zi New Delhi sc SAUDI ARABIË SPANJE LIBIË Ka h

KAZACHSTAN

FRANKRIJK

H ISC SP

KA

E

r Tig

is

Kinshasa

ANGOLA

Salvador Sint Helena G.B. Martin Vaz-eilanden

Vitória

e Janeiro

STEENBOKSKEERKRING

Nijl

Indus

Bangalore Laccadiven

Socotra YEMEN

INDIA

Colomb Male

Mogadishu

MALADIVEN

5199 Mt Kenya

Nairobe

5895 Kilimanjaro

Chagos Arc G.B.

Victoria

Zanzibar TANZANIA Dar Es Salaam SEYCHELLES Malawi Meer ZAMBIA (Nyasa) Moroni COMOREN

Lilongwe Lusaka Zamb

MALAWI

ez

Mayotte FRANKRIJK

i

ZIMBABWE

Gaborone

Pretoria

Johannesburg

Mbabane


KENIA

Mahajanga

Maputo

SWAZILAND

Maseru

LESOTHO

ZUID AFRIKA

Kaap de Goede Hoop Kaapstad Port Elizabeth

MAURITIUS

MADAGASCAR Antananarivo

Port Louis

Reunion FRANKRIJK

BOTSWANA MOZAMBIQUE

Orange

van

Dodoma

Harare

Windhoek

Golf

jl

BURUNDI Tanganyika Meer

NAMIBIË

BRAZILIË

Witte

Kampala

Luanda

G.B.

ARABISCHE ZEE

n Ade

SOMALIË

Turkana Meer

Victoria M. DEM. REP. RWANDA CONGO Kigali Bujumbura

Boma Ascension

ETHIOPIË

GABON CONGO Brazzaville

Bombay (Mumbai)

Addis Ababa

OEGANDA

Congo

Djibouti

IND

OMAN

YEMEN

Sanaa

VAN MOZ AM BIQ UE

Golf van Guinea

Fernando de Noronha BRAZILIË

Libreville

Ni

STRAAT

Fortaleza Natal Pessoa Recife o Maceió Aracaju

Sao Tomé

Yaounde

EQUAT. GUINEA

ijl+

s

Malabo

SÃO TOMÉ EN PRINCIPE

EVENAAR

7

DJIBOUTI

eN

SOEDAN

Asmara

Hyderabad

Muscat

Schiereiland E

ERITREA

Khartoum

Praia Bamako BURKINA Niamey L. Chad GAMBIA Banjul Bissau N'djamena Ougadougou GUINEA-BISSAU GUINEA NIGERIA BENIN Conakry GHANA IVOOR Abuja Freetown KUST L. Volta TOGOPorto-Novo CENTRAAL AFRIKA SIERRA LEONE Yamous Monrovia CAMEROON Lagos Lome Accra LIBERIA Abidjan Bangui São Paulo BRAZILIË

6

4

Karachi

Abu Dhabi

E

TSJAAD l

eG olf Doha

Qatar U.A.E3 Jeddah RIYAD Mecca

Z

a

3

E

S

NIGER h e

Nasser Meer

a

r

D

SENEGAL

a

w Blau

Dakar

Ni g e r

h

Medina

O

Nouakchott

a

BAHRAIN

A r a b i s c hManama

R

S

KAAP VERDE

5

KREEFTSKEERKRING

MAURITANIË MALI

8

EGYPTE

r Pe

1 ALGERIJE 2

WESTELIJKE SAHARA

I

N

D

I - 12 -

S

Extra kernactiviteit 2: Wereldreizigers Ibn Battuta en

Marco Polo was een Venetiaanse handelaar en net als Ibn

Marco Polo

Battuta een beroemde ontdekkingsreiziger. Samen met

Werkwijze:


zijn vader Niccolò en oom Maffeo Polo reisde hij tussen

Activiteit: De leerlingen zetten achter elk feit de

1271 en 1295 naar voor Europa grotendeels onbekende

juiste wereldreizigers: Marco Polo en Ibn

gebieden als Perzië, China en Indië. Na terugkeer in Vene-

Battuta.

tië beschreef hij, samen met de romanschrijver Rustichello


van Pisa, de door hem bezochte landen in Il Milione. Het beeld dat men in de middeleeuwen van het verre oosten was men name gebaseerd op de beschrijvingen in Il Milione. Door Marco Polo’s beschrijvingen maakte men kennis met zaken die tot dan toe vrijwel onbekend waren zoals papiergeld, steenkool en het bestaan van onder andere Japan.

Zet achter elk feit de juiste wereldreiziger Feiten

Ibn Battuta of Marco Polo

1254-1324 C.E.

Marco Polo

Geboren in Tanger

Ibn Battuta

Een student in de rechten en islamitische geleerde

Ibn Battuta

Reisde om religieuze redenen, om te leren en te genieten

Ibn Battuta

Geschatte reisafstand van 40.000 kilometer afgelegd

Marco Polo

Geschatte reisafstand van 120.000 kilometer afgelegd

Ibn Battuta

Werkte voor buitenlandse overheid (India)

Ibn Battuta

Beweerde te hebben gewerkt voor buitenlandse overheid (China)

Marco Polo

Vader en oom waren reizigers

Marco Polo

Reisde voor de handel

Marco Polo

Publiceerde Il Milione (De wonderen van de Oriënt van …)

Marco Polo

Schreef zijn reisverslag met behulp van Rustichello da Pisa

Marco Polo

1304-1368 of 1369 C.E.

Ibn Battuta

Geboren in Venetië

Ibn Battuta

Publiceerde De Rihla

Ibn Battuta

Schreef zijn reisverslag met behulp van de geleerde Ibn Juzayy

Ibn Battuta


- 13 -

Verdiepende activiteit na afloop van de film De verdiepende activiteit is niet verplicht en bedoeld voor

5. Ibn Battata zei: “ ik geloof dat degene die de grootste risico’s trotseert de grootste beloning zal ontvangen”. Ben je het daarmee eens en waarom wel/niet? Open vraag.

leerlingen die al voorkennis van het onderwerp hebben of een hoger niveau dan het basisniveau aankunnen. Met

Onderwerp: Geografie

deze activiteit gaat u dieper in op enkele thematieken uit

6. Wat viel je op aan de omgeving waarin de film zich

de film. Nadat de leerlingen de vragen hebben ingevuld

afspeelde?

bespreekt u de ingevulde antwoorden klassikaal na.

Open vraag.

De verdiepende activiteit bestaat uit het volgende onder-

7. Welke transportmiddelen en instrumenten gebruikte

deel:

Ibn Battuta tijdens zijn reis naar Mekka? Gebruiken we

• Teksten en vragen ter nabespreking van de film.

diezelfde middelen vandaag de dag nog steeds? Zo niet, wat gebruiken we nu om van a naar b te komen?

Totale duur verdiepende activiteit: ± 60 minuten

Antwoord: meerdere antwoorden mogelijk Bijvoorbeeld: te paard, zittend op een kameel en gebruik

Teksten en vragen ter nabespreking film Werkvorm:

makend van een pakezel.


Activiteit: Laat de leerlingen individueel de vragen

8. Ibn Battuta reisde in een karavaan, wat vind je van

bij de onderwerpen ‘Reizen’, ‘Geografie’

deze manier van reizen? Met welke uitdagingen zou

en ‘Wereldreligies: islam en de hadj’

een reiziger vandaag de dag geconfronteerd worden?

beantwoorden. Na afloop worden de

Welke komen overeen met de uitdagingen waarmee

antwoorden klassikaal besproken. Ruim

Ibn Battuta geconfronteerd werd en welke niet?

waar nodig extra tijd in voor eventuele

Antwoord: meerdere antwoorden mogelijk.

klassikale discussies.

Bijvoorbeeld: uitdagingen zijn vervoer, geld, cultuur en taal.


Weetje Wist je dat de luchthaven van Tanger (Marokko) is

Onderwerp: Reizen

vernoemd naar Ibn - Battuta?

1. Hoe reisde Ibn Battuta in 1325 van Tanger naar Mekka? Antwoord: Door Noord-Afrika naar Caïro te paard. Over-

9. Op welke manier zouden de mensen, gebeurtenissen

stekend over de Nijl richting de Rode Zee met een kameel.

en plaatsen die hij tegenkwam hem kunnen hebben

In een karavaan naar Mekka.

gevormd? Op welke manier denk je dat Ibn Battuta de mensen en plaatsen die hij tegenkwam heeft

2. Waar reisde Ibn Battuta nog meer naar toe?

beïnvloedt?

Antwoord: Noord-Afrika, de Hoorn van Afrika, West-


Afrika en Oost-Europa in het Westen, en het Midden-

Bijvoorbeeld: hij werd gevormd door het horen van infor-

Oosten, Zuid-Azië, Centraal-Azië, Zuidoost-Azië en China.

matie en het bekijken van een diversiteit aan onbekende goederen, natuur en cultuur. Ibn Battuta beïnvloedde

3. Onder welke omstandigheden reisde hij?

mensen en plaatsen het door het vertellen van verhalen

Antwoord: Meerdere antwoorden mogelijk.

en het meebrengen van onbekende goederen.

Bijvoorbeeld: diverse omstandigheden, o.a. warme temperaturen, stormen, zonder geld, vriendelijke en gastvrije onderkomens.

10. Hoe denk je dat zijn nieuwe inzichten hem hielpen op zijn reizen? Antwoord: meerdere antwoorden mogelijk.

4. Welke obstakels kwam hij onderweg tegen?

Bijvoorbeeld: omgang met het afwisselende klimaat.

Antwoord: Meerdere antwoorden mogelijk. Bijvoorbeeld: rovers, de rode zee, de warme temperaturen.


- 14 -

Onderwerp: Wereldreligies (islam en de hadj)

Lessuggesties

11. Op welke manier heeft het islamitisch geloof Ibn Battuta’s leven beïnvloed? Op welke manier hadden

Literatuur:

de vijf zuilen van de islam invloed op zijn reizen?

Serie: ‘De weg naar Mekka’ van Jan Leyers (maart 2011)

Antwoord: meerdere antwoorden mogelijk. Bijvoorbeeld: Het voldoen van de hadj in Mekka heeft

Het reisverslag van Ibn Battuta ‘Rihla’

hem deze richting op gewezen. Binnen deze reis heeft

Het reisverslag van Marco Polo ‘Il Milione’

ook de hulp van vreemdelingen en het doorzettingsvermogen ook invloed op zijn leven.

Beeldmateriaal Korte film over de Noeroel Islam Moskee:

12. Wat verbaasde je aan de hadj?

‘Heilige huisjes’ van School TV (juli 2012)

Open vraag.

Downloaden via www.omniversum.nl

13. Welke overeenkomsten en verschillen zijn er tussen

Randprogramma

de hadj van vandaag en die van Ibn Battuta? Hoe

Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden:

zijn die verschillen veroorzaakt? Denk je dat die ver-

In

anderingen ook de ervaring van de hadj veranderd

Volkenkunde

september

2013

hebben? Waarom?

Mekka, de reis van de Pelgrim’. Tijdens een inter-

de

opent

het

tentoonstelling

Rijksmuseum

voor

‘Verlangen

naar


actieve tour komt aan bod hoe moslims in verschil-

Bijvoorbeeld: rituelen (overeenkomst), vervoer (verschil)

lende landen de hadj en de bijbehorende rituelen

veroorzaakt door de brede technische mogelijkheden en

voorbereiden en beleven. Voor meer informatie zie

het aantal mensen.

www.volkenkunde.nl

14. Ken je iemand die een bedevaart heeft gedaan? Ver-

Museumles in Museon:

gelijk het met Ibn Battuta’s bedevaart. Open vraag.

Museon biedt twee praktijkles aan. De les Al Arab is een kennismaking met de Arabische cultuur, geschikt voor groep 7 en 8 en de brugklas. De les Wereldreligies biedt

15. Hoeveel moslims denk je dat er in Nederland zijn?

leerlingen van het voortgezet onderwijs een introductie

Antwoord: naar schatting zijn er 850.000 islamieten in

in verschillende religies.

Nederland. 16. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen sommige van de fundamentele overtuigingen van wereldreligies zoals het christendom, het jodendom en de islam? Antwoord: meerdere antwoorden mogelijk. Bijvoorbeeld: Iedere religie heeft een god (overeenkomst) die in elke religie een andere naam draagt (verschil), maar allemaal dezelfde aartsvader kennen: Abraham.


- 15 -

Achtergrondinformatie

• Het karakter van de struikrover vertegenwoordigt meerdere personen die Ibn Battuta zou hebben ontmoet op

1. Film Journey to Mecca

zijn reizen. Om literaire doeleinden zijn zij gebundeld in

• Journey to Mecca is een film van Cosmic Picture/SK Films

één persoon.

Production en wordt aangeboden door de Openbare

Bibliotheek Koning Abdulaziz en het Koning Faisal Cen-

•D e filmbeelden gaan regelmatig over van de moderne

trum voor Onderzoek en Islamitische Studies.

hadj naar de hadj van Ibn Battuta. Visuele aanwijzingen zoals het gebruik van een mobiele telefoon, een

• De film is een gedramatiseerde representatie van de

vliegtuig en het kleurgebruik helpen de leerlingen de

Rihla; het reisverslag met daarin de memoires van Ibn

verschillen en overeenkomsten te ontdekken tussen de

Battuta.

verschillende tijdsperioden.

2. Historische context: de wereld in de 14de eeuw Midden-Oosten & Afrika 1304

Ibn Battuta wordt geboren in Tanger.

1324

De keizer van Mali, Mansa Musa, gaat op een 5.500 kilometer lange bedevaartstocht naar Mekka.

1325

Ibn Battuta begint zijn bedevaart naar Mekka.

1327

Ibn Battuta reist door Perzië.

1331

Ibn Battuta reist langs de oostkust van Afrika.

1333

Ibn Battuta bezoekt Anatolië.

Omstreeks 1350

De Swahili koninkrijken in het oosten van Afrika komen op als belangrijke culturele handelscentra.

1350

Ibn Battuta reist naar Al-Andalus (Spanje) en door Marokko.

1351-3

Ibn Battuta trekt door de Sahara woestijn en reist door naar Mali.

1368 of 1369

Ibn Battuta sterft; men denkt dat hij in Tanger begraven ligt.

Azië 1299

Osman I sticht het Ottomaanse Rijk, het rijk spreidt zich uit over Azië, Noord-Afrika en Oost-Europa.

1320

Tughluq dynastie wordt gesticht door Ghiyas al-Din Tughluq in Delhi, India.

1330 - 1339

De Zwarte Dood (builenpest) vindt zijn oorsprong in Azië en verspreidt zich langs de handelsroutes door Azië, Europa en Noord-Afrika. Miljoenen mensen sterven wereldwijd.

1334

Ibn Battuta wordt benoemd tot qadi, rechter, van Delhi door Sultan Muhammad Tughluq.

1336

Hindoe-opstand tegen de islamitische heerschappij in India leidt Harihara I tot het stichten van het hindoeïstische koninkrijk Vijayanagar.

Omstreeks 1340

Opstanden in Yuan, China, leiden uiteindelijk tot oprichting van de Ming-dynastie in 1368.

1345-46

Ibn Battuta bezoekt Zuidoost-Azië en China.

1398

Timur-i Lang (Tamerlan), een islamitische veroveraar van Mongoolse afkomst, valt India binnen en plundert Delhi.


- 16 -

Europa Omstreeks 1308

Dante Alighieri begint met het schrijven van de Goddelijke Komedie (La Divina Commedia)

1309

Het begin van het Avignon pausdom (tot 1377) waarin de centrale overheid van de rooms-katholieke kerk is gevestigd in Frankrijk.

1315

Het begin van de Grote Hongersnood. Een significante toename in regenval veroorzaakt wijdverspreide misoogsten.

1324

De Venetiaanse wereldreiziger Marco Polo overlijdt.

1334

Het Alhambra paleis in Granada, Spanje wordt voltooid.

1337

Edward III, ziet zichzelf als rechtmatig heerser van Frankrijk en verklaart zichzelf tot koning van Frankrijk.

1378

Het Grote Schisma begint. Rivaliserende pausen in Rome en Avignon, Frankrijk, strijden om de macht van de rooms-katholieke kerk tot 1417.

Amerika Omstreeks 1300

Na 1500 jaar verlaten de Anasazi hun rotswoningen in Mesa Verde (het huidige Arizona, VS).

Omstreeks 1325

Mexica-stammen stichten de stad Tenochtitlán op het Texcocomeer, wat nu Mexico is. De Mexica staan ook bekend als de Azteken.

Omstreeks 1350

Cahokia, de grootste stad van de Mississippi-cultuur in Noord-Amerika, is verlaten om onbekende redenen. De meeste Indiaanse samenlevingen bestaan als semi-nomadisch, deels agrarische gemeenschappen.

Omstreeks 1400

Het koninkrijk Chimor is de dominante politieke, culturele en economische macht in wat nu de Peruviaanse hooglanden genoemd wordt. In 1450 zou het gebied worden “opgeslokt” door de Inca’s. Chan Chan, de hoofdstad, besloeg 38 vierkante kilometer.

3. De hadj

4. bedevaarten in andere wereldgodsdiensten

De hadj is de bedevaart naar Mekka in Saoedi-Arabië, het

Boeddhisme

ontstaan van de islam. De hadj is een van de vijf zuilen

•G autama Boeddha moedigde zijn volgelingen aan

van de islam. Het wordt gezien als een religieuze plicht

om bedevaarten te maken naar de vier belangrijkste

die een volwassen moslim, die daartoe financieel en

plaatsen uit zijn leven. Door zijn geboorteplaats Lum-

fysiek in staat is, ten minste een keer in zijn leven moet

bini te bezoeken konden zij zich bevrijden van lijden

verrichten. De hadj duurt een week en vindt plaats tijdens

en wedergeboorte. Het was in Lumbini waar Boeddha

de islamitische maand Dhu al-Hijjah, de 12e maand van

verlichting vond (Bodh Gaya), waar hij zijn eerste lessen

de islamitische maankalender. De bedevaart herdenkt de

gaf (Sarnath, voorheen Isipathana), en waar hij overleed

beproevingen van Abraham en zijn familie. Abraham is

(Kusinara, nu Kusinagar). Deze plekken liggen in het

een profeet voor christenen, joden en moslims.

huidige India en Nepal.

Ibn Battuta’s wereldreizen beginnen met zijn vertrek

Christendom

uit zijn Marokkaanse woonplaats Tanger in 1325. In de

• S ommige christenen maken bedevaartstochten naar het

Rihla staat: “Ik verliet Tanger, mijn geboorteplaats… met

Heilige Land om de plaatsen te bezoeken die verband

de bedoeling om de bedevaart naar het Heilige Huis (in

houden met de geboorte, het leven, de kruisiging en de

Mekka) en de graftombe van de Profeet (in Medina) te

opstanding van Jezus.

maken ...ik werd geleid door een overweldigende impuls

• Anderen bezoeken heiligdommen geassocieerd met

in mij en een lang gekoesterde wens om deze glorieuze

heiligen zoals Croagh Patrick in Ierland of El Camino de

heiligdommen te bezoeken.”

Santiago de Compostela in Spanje.

Vandaag de dag trekt de hadj jaarlijks ongeveer 3 miljoen moslims van elke etnische groep, huidskleur, sociale status en cultuur aan naar de heilige plaatsen in Mekka.


- 17 -

Hindoeïsme • Hindoes geloven dat bedevaarten de ziel kunnen verlossen van de cyclus van wedergeboorte. • Er zijn vier primaire, heilige bedevaartsoorden voor hindoes in de Indiase Himalaya: Yamunotri, Gangotri, Kedarnath en Badrinath. Naast deze, zijn er verschillende andere regionale bedevaarten.

Educatieprogramma Journey to Mecca

Jodendom

Samengesteld door:

• De Westelijke Muur (Klaagmuur) in Jeruzalem is een

• Annabel Zeegers

belangrijke religieuze plaats voor Joden. Het is alles wat

• Ingrid de Groot

overbleef van de belangrijkste tempel na de tweede

• Inge van Rooij

verwoesting in 70 CE. Redactie: In seculiere context

• Jennifer de Haas - Keijzer

• Mensen maken soms reizen naar plaatsen die voor hen van culturele of historische betekenis zijn, zoals kamp

Vormgeving:

Westerbork.

• www.puurrood.nl

• Communisten worden aangemoedigd bedevaarten te maken naar de mausolea van Lenin en Mao Zedong en

Met dank aan:

de geboorteplaats van Karl Marx.

• Naomi de Haan • SK Films voor het gebruik van de afbeeldingen.

5. Noeroel Islam Moskee De Haagse Moslimvereniging Noeroel Islam is een non-

Bronnen:

profit organisatie, welke is opgericht door de eerste

De docentenhandleiding is gebaseerd op de Educator’s

generatie Surinaamse moslims in Nederland. De moslim-

Guide samengesteld door The Henry Ford in opdracht van

vereniging wordt gerund door vrijwilligers. De moslimver-

SK Films Inc.

eniging telt in haar ledenbestand 1100 leden. Het streven van de moslimvereniging is het overbrengen van de kennis van de islam aan een ieder die geïnteresseerd is in de islam, zowel moslims, als niet-moslims. Om een brede doelgroep te kunnen bereiken, heeft de moslimvereniging in haar oprichting en huidige vorm gekozen voor de functies van dialoog, als sociaal en cultureel centrum naast de functie van moskee. Het religieuze aspect van de moslimvereniging gaat gepaard met het sociaal- maatschappelijke aspect. In de omgang met en tussen de aanwezigen leden en niet-leden in haar verenigingsgebouw streeft de moslimvereniging naar een liefdevolle en open benadering. Korte film over de Noeroel Islam Moskee: ‘Heilige huisjes’ van School TV (juli 2012) Downloaden via www.omniversum.nl

Voor meer informatie zie www.omniversum.nl


- 18 -

Inhoud docentenhandleiding:

Recommend Documents