Docentenhandleiding Trigamo Wat is Trigamo? Trigamo betekent letterlijk het drie-spellen-spel. Het is een combinatie van TRIviant, GAnzenbord en MOnopoly. De leerling maakt in groepjes aan de hand van vragen en opdrachten een speelbord, de vragen- en antwoordenlijsten en de pionnen. Dit vormt samen het spel Trimago. Het thema van dit spel is de opkomst en ondergang van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Het spel leent zich uitstekend ter voorbereiding op een toets of ter afsluiting van het thema. Trigamo basis spelregels De spelregels kunnen naar eigen inzicht worden aangepast. De basisspelregels garanderen een speelbaar spel. Elke afwijking of aanvulling die de leerling maakt moet bijdragen aan de speelbaarheid van het spel. Niveau Dit spel is gemaakt voor thv klassen. Uiteraard kan het spel ook worden ingezet op andere niveaus. Daarvoor zullen teksten en vragen eventueel moeten worden aangepast.
Foto: Radboud Burgsma
De uitwerkingen van de vragen en opdrachten:
Opdracht 1 Het speelbord De leerling maakt een speelbord op basis van een standaard ganzenbord. Op het spelbord staan tenminste 60 vakjes. Er moeten 10 kanskaart-plaatsen ingetekend worden. Deze kanskaart-plaatsen mogen niet te dicht op elkaar volgen. Een kanskaart-plaats geeft de speler de kans om iets te winnen of verliezen. De lege vakjes op het speelbord moeten worden ingevuld met de getallen van 1 tot en met 50. Daarbij moet er op gelet worden dat de getallen elkaar niet mogen opvolgen. Dus niet 1, 2, 3, 4 enzovoorts, maar 30, 16, 49, 1 enzovoorts. Een variant op het ganzenbord kan een wereldkaart zijn waarin de route van de VOC is opgedeeld in vakjes. Opdracht 2 Vragen bij de tekst ´Een Gouden Eeuw´ Lees de tekst De Gouden Eeuw Ga naar http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20050614_goudeneeuw01 1) Waarom hebben we de 17de eeuw de Gouden Eeuw genoemd? - Het ging heel goed met de handel in de 17de eeuw. Kooplieden verdienden in Amsterdam schatten met de handel. 2) Door wie werden de steden en provincies in die bestuurd? - Door de rijke kooplieden. 3) Hoe werden deze bestuurders genoemd? - Regenten 4) In de tekst staat dat de handelaren elkaars concurrenten waren. Wat betekent die concurrentie voor de prijzen van de specerijen en de winsten van de handelaren? - De prijzen werden lager en de winsten gingen naar beneden. Opdracht 3 De Kanskaarten De leerling maakt 30 kanskaarten. De kanskaarten voor het bordspel beschrijven situaties waarin de speler voordeel of nadeel heeft. De situaties die de leerling beschrijft moeten te maken hebben met de VOC, de reizen die de VOC maakten, wat de VOC bereikt heeft enzovoort . Voorbeelden van kanskaarten zijn: “Je hebt de volle wind in de zeilen. De reis duurt daarom 2 weken korter dan gepland. Je mag 2 plaatsen vooruit.” “De helft van de bemanning heeft last van scheurbuik. De reis duurt door het bezoekje aan het verversingsstation Kaap de Goede Hoop langer dan verwacht. Sla een beurt over.” Opdracht 4 Vragen bij de tekst ‘De opkomst van de VOC’ Lees de tekst: De opkomst en groei van de VOC 1. Zoek in het woordenboek of op het internet de betekenis van het woord concurrentie - Het concurreren, de wedijver, de competitie. Het elkaar bevechten van een goede positie op de markt. 2. Waarom werd de VOC opgericht?
- Handelaren waren elkaars concurrenten en dat was niet gunstig voor de economie. Door samen te werken konden de prijzen en de aanvoer van specerijen gelijk blijven. 3. Stel je staat op een markt met een kraam vol handige spulletjes voor mobieltjes. Twee kraampjes verderop zie je dat een nieuw kraampje dezelfde spullen uitstalt. Hoe zorg je dat jij meer verkoopt dan je concurrent? - Eigen antwoord 4. De VOC bepaalde de aanvoer van specerijen. Leg uit dat hierdoor de prijzen gelijk konden blijven. Gebruik in je antwoord de begrippen ‘vraag’ en ‘aanbod’. - Wanneer de vraag groot is en het aanbod laag, dan zullen de prijzen hoog zijn. Is het aanbod hoog en de vraag laag dan is de prijs laag. De VOC zorgde dat het aanbod gelijk bleef met de vraag. Hierdoor konden de prijzen gelijk blijven. 5. Lees en bekijk bron1: Een stukje VOC 6. Hoe werd een aandeel van de VOC ook wel genoemd? - Een part 7. Wat wordt er met de titel ‘Een stukje VOC’ bedoeld? - Er wordt bedoeld dat je een stukje VOC kost met een aandeel. Als eigenaar van een stukje VOC kreeg je ook een deel van de winst. Opdracht 5 Vragen bij de tekst ‘De groei van de VOC’ en bron 1, 2 en 3 Lees de tekst: De groei van de VOC 1. De VOC is een bijzonder bedrijf geweest. Welke rechten zou een Nederlands bedrijf tegenwoordig niet meer kunnen krijgen? - de rechten om forten te bouwen, eigen munten te slaan, soldaten plaatsen en oorlog voeren. 2. De VOC had het alleenrecht op de handel van specerijen in Azië. Hoe wordt dit alleenrecht ook wel genoemd? Maak eventueel gebruik van het internet of een woordenboek. - Monopolie 3. Bekijk en lees bron 1. Een reis naar het verre oosten was een dure onderneming. Hoe konden mensen zonder zelf te handelen in specerijen toch delen in de winst van de VOC? - door aandelen te kopen of aandelen door te verkopen 4. Bekijk Bron 2 en Bron 3. Je ziet op de schilderijen grachtenpanden en pakhuizen. Wat valt je op als je de twee bronnen vergelijkt? - In korte tijd zijn er nieuwe pakhuizen en grachtenpanden bijgebouwd. Het moet in die tijd goed zijn gegaan met de handel.
Opdracht 6 De vragen- en antwoordenlijsten De vragen- en antwoordenlijsten zijn een belangrijk onderdeel van het spel. Ze geven inhoud aan het spel. Voor meer informatie kunnen de leerlingen gebruikmaken van Thema 7 of internetsites bezoeken. In de opdracht zijn enkele websites opgenomen. www.voc-kenniscentrum.nl www.thinkquest.nl (zoek op ‘VOC’. Kies vervolgens de link met ‘Dutch Trading’) www.kinderpleinen.nl ( zoek op VOC) Opdracht 7 Vragen bij de tekst ‘De verre reis’ Lees de tekst: De verre reis 1. Ten tijde van de oorlogen met Engeland werd het Kanaal vermeden. Waar moesten de schepen van de VOC dan langs varen? - Om Groot-Brittannië en Schotland. 2. De verplichte route die de schippers van de VOC moesten bevaren werden een ‘wagenspoor’ of ‘wagenweg’ genoemd. Waarom werden de schippers verplicht om deze route te varen? - Te veel schepen gingen verloren door gevaarlijke stromingen en winden. 3. Vul de ontbrekende woorden in het wagenspoor aan. Gebruik hiervoor de tekst ‘De verre reis’.
Wagenspoor Vertrek van Rammekens, Texel of Goeree. Ga langs het kanaal tussen Engeland en Frankrijk langs de Portugese kusten naar het zuiden. Pas op rond de evenaar zijn er sterke Zee - en windstromingen Vaar een stuk langs de kust van Brazilië Verander de koers op ongeveer 30 graden ZB oostwaarts richting Kaap de Goede Hoop Vaar vanaf Kaap de Goede Hoop eerst nog een stukje zuidelijker tot de 35-40 ZB. Ga vanaf 40 ZB richting het oosten tot dat de wind gunstig is om richting het noorden te gaan. Pas op voor de kust van Australië Zet nu koers naar de haven van Batavia. 4. Teken aan de hand van het wagenspoor de route op de kaart op het antwoordenblad.
5. In de Atlas GB 194B (53ste editie) of 180B (52ste editie) zie je de wereldkaart met de windrichtingen. Teken bij de route met pijltjes waar de wind vandaan komt.
6. Wat valt je op wanneer je naar de route en de windrichtingen kijkt? - de windrichting en de route vallen samen. De schepen zullen voornamelijk de wind in de zeilen (wind mee) gehad hebben. Opdracht 8 De Groene- en Rode kaarten De groene kaart krijgt de leerling bij een goed antwoord op de vraag. Een rode krijgt de leerling wanneer deze de vraag niet goed beantwoordt. Bij 3 groene kaarten mag de pion 2 plaatsen vooruit. Bij 3 rode kaarten moet de pion 3 plaatsen terug. Goede antwoorden worden beloond en foute antwoorden afgestraft. De leerling maakt voor het spel 20 groene kaarten en 20 rode kaarten. De kaarten kunnen versierd worden met een afbeelding. Opdracht 9 Vragen bij de tekst ‘De ondergang van de VOC’ Lees de tekst De ondergang van de VOC 1. Wat betekent failliet gaan? Gebruik eventueel een woordenboek. - De schulden zijn dan zo groot dat het niet meer terug betaald kan worden. Een bedrijf houdt dan op te bestaan, omdat het bedrijf en de spullen van het bedrijf verkocht wordt. 2. Noem de oorzaken (4) voor het failliet gaan van de VOC. - de VOC raakte in financiële moeilijkheden, werd slecht bestuurd, had een slechte boekhouding en de concurrentie van andere Europese landen werd groter. Ook was de vraag naar andere producten (thee, suiker, peper en tin) winstgevender geworden. En die vervoerde de VOC niet of nauwelijks. 3. Leg uit waarom de ondergang van de VOC een ramp zou betekenen voor de economie in de steden waar de VOC gevestigd waren. - De handel in de steden was afhankelijk van wat de VOC aanvoerde. Wanneer de aanvoer stopt stopt ook de verdere handel. 5. Wat kon de Nederlandse overheid doen om de VOC voorlopig te redden? - leningen geven (verstrekken) Opdracht 10 De pionnen en de dobbelsteen Het spel is nu bijna compleet. In deze opdracht kunnen de pionnen en een dobbelsteen gemaakt worden. De voorkeur verdient een echte dobbelsteen. Toch is een bouwplaat van een dobbelsteen bijgevoegd. Er moeten afhankelijk van het aantal spelers ten minste 4 pionnen gemaakt worden.
Bouwplaat bij opdracht 10 Instructie VOC-schip-pion Benodigdheden: licht kartonpapier lange satéprikkers (of luciferstokjes) lijm schaar kleurpotloden en viltstiften Rechts is een bouwplaat van een fantasie VOCschip getekend.
Teken de bouwplaat na of ontwerp zelf een schip. Knip de bouwplaat uit op de dikke lijnen. Vouw de lijnen met de streepjes Plak de ‘taps’ aan elkaar Plaats twee of drie satéprikkers in het schip en lijm ze vast. (In het midden en voor in het schip) Plak op de masten zeilen of prik de masten door de zeilen waardoor ze bol lijken te staan. Je VOC-schip-pion is nu helemaal klaar.
Tip: Let bij het ontwerpen van je schip dat beide zijkanten gelijk zijn.
U kunt tijd besparen door de onderstaande afbeeldingen met instructie te kopiëren en uit te delen. Maak je eigen VOC-schip Benodigdheden: - dik papier - lijm - schaar - kleurpotloden en viltstiften - Kopieer de afbeelding op dik papier. - Geef de afbeelding een kleur en het schip een naam. - Knip de afbeelding langs de stippellijn uit. - Vouw schepen naar elkaar toe, langs het donkere vlak. - Het schip kan nu rechtop staan. - Plak de bovenkant aan elkaar. - Je pion is nu klaar.
Opdracht 11 Speel TRIGAMO Het spel is helemaal af en kan gespeeld worden ter voorbereiding op een toets of ter afsluiting van het thema.
