tragedie
rolverdeling op de achterzijde van & regie gerardjan rijnders compositie
honden plegen geen zelfmoord
boudewijn tarenskeen dramaturgie janine brogt scenografie marc warning lichtontwerp casper leemhuis kostuumontwerp sabine snijders camera martin van poppel special effects martin lewin
assistentie regie bert edelenbos assistentie scenografie ascon de nijs hoofd techniek & productie götz schwörer productieleiding annetje van dijk castingadviezen hans kemna kleedster inge van den ende kap & grime david verswijveren techniek arist richartz (1e inspiciënt), daan van oene, anthony olthof, peter pieksma, pieter roodbeen decor uitgevoerd door atelier amsterdam kostuums uitgevoerd door atelier toneelgroep amsterdam: faridah bouhbouh, renske kraakman o.l.v. wim van vliet kap & grime uitgevoerd door atelier toneelgroep amsterdam: trea van drunen, roswitha evenwel, david verswijveren met dank aan rob reijerkerk fotografie jan versweyveld, jasper zwartjes grafisch ontwerp jan versweyveld, studio jona druk ssp amsterdam Celia Nufaar heeft zich wegens gezondheidsredenen teruggetrokken uit de voorstelling. Haar rol is overge nomen door de overige acteurs.
fotografie jan versweyveld, jasper zwartjes grafisch ontwerp jan versweyveld en studio jona druk ssp amsterdam
Gerardjan Rijnders ontving in 2003 de Prins Bernhard Cultuurfonds Theater Prijs; het vrij besteedbare deel van deze prijs is geïnvesteerd in deze productie.
Het koor van een tragedie heeft besloten dat
laten. Ten eerste zijn er de ‘protagonisten’,
meer, en steeds dreigender opdringt. De druk
ken, krantenkoppen, reclameboodschappen,
het niet meer in functie wil zijn. Ze haken af.
de hoofdrolspelers in de tragedie waaruit het
wordt te groot en koor valt uiteen in individuen.
enzovoort. Ook de muzikale partituur is een
Ze verdiepen zich in ideeën en herinneringen
koor zich heeft teruggetrokken. Die vragen om
Tragedie is een montagevoorstelling, wat wil
element in de montage: koren, liedjes, frag
om te rechtvaardigen dat zij zich niet meer
hulp, om daden van het koor, om een uitspraak
zeggen dat deze is opgebouwd uit een groot
menten en geluiden vormen samen het muzi
bemoeien met de buitenwereld. Maar de
vóór of tegen. En dan is er een hele wereld
aantal verschillende fragmenten, flarden van
kale materiaal waarin het koor – toen zij nog
buitenwereld weigert hen ongemoeid te
binnen en buiten het theater die zich steeds
teksten, herinneringen, gesprekken, uitspra
koor waren - geschoold en gedrild was.
makers over tragedie schrijver / regisseur gerardjan rijnders:
uitgeblust, uitgekeken, uitgedund en wegbe
kostuumontwerper sabine snijders:
dramaturg janine brogt:
zuinigd. Het kakelt, pruttelt, stuiptrekt en
De protagonisten associeer ik met superrijke
Tragedie is een spiegel: het is de mentaliteit,
mijmert wat na.
consumenten die opwinding zoeken om hun
de houding van Nederland nu, maar dan in
totale verveling te verdrijven. Het koor zijn oude
de vorm van een oeroude theatertraditie.
Escapisme is een onhoudbare utopie. Je kunt je nu eenmaal niet onttrekken aan wat
scenograaf marc warning:
meisjes en jongens; ze blijven vasthouden aan
er om je heen gebeurt.
Tragedie: universal wireless headset.
een verleden en zijn daarin blijven steken.
componist boudewijn tarenskeen:
lichtontwerper casper leemhuis:
videomaker martin van poppel:
Zo willen wij niet worden!
Het koor is een kippenhok. Ooit was het
Ik volg wat er ontstaat, daar kan ik iets aan
De stad trekt aan ons voorbij, enkel uit grau
...
medium, mediator, anker, geweten, brand
toevoegen. Ik bedenk niet van te voren wat
we tinten opgebouwd, ontdaan van alles wat
Zo zijn wij al.
haard, het theater zelf. Nu is het uitgehuild,
ik ga doen. Ik ga mee in de sfeer – of er tegenin.
hoop geeft, als in een eeuwigdurende ‘loop’.
gerardjan rijnders’ tragedie een koor zonder solidariteit of engagement
het ziet en begrijpt; het wendt zich af, of juicht
zeventig van de vorige eeuw. De koorleden
land - waarvoor het engagement ophoudt bij
toe; het begraaft of viert feest. Bij het lot van
zijn het eens dat meeleven nergens meer toe
de rand van de tafel waaraan zij zitten?
de protagonisten is het koor uiteindelijk een
leidt. Zij zien de protagonisten als vertegen
actrice gunilla verbeke: Wat is de policy? Dat is de policy.
voetnoot.
woordigers van een nieuwe generatie die zij
Gerardjan Rijnders is sinds 1977 succesvol
Tragedie heet Tragedie, omdat een koor de
Wat gebeurt er als een koor afhaakt? Als het
niet begrijpen. Maar tegelijkertijd zit het koor
regisseur van toneel, film en opera en schrij
hoofdrol speelt en meer in het bijzonder een
zich niet meer bezig wil houden met het lot
gevangen in zijn functie. Zodra zich een prota
ver van een groot aantal toneelstukken. Hij
koor zoals dat optreedt in elke klassieke
van anderen? Als het de buitenwereld alleen
gonist vertoont is het veroordeeld tot zijn
was artistiek leider van Globe (1978 – 1985)
Griekse tragedie. Daarin dient het als klank
nog beschouwt als een inbreuk op het eigene;
oude rol.
en Toneelgroep Amsterdam (1987 – 2000).
bord voor de hoofdpersonen, ofwel de ‘prota
als een bedreiging van de eigen positie? Als
Het koor wil niet meer meedoen in de wereld
Toekomstplannen na Tragedie zijn onder
gonisten’. Die beleven hun eigen drama, dat
een koor vindt dat veiligheid en welbehagen
waarin mensen elkaar toch alleen maar naar
andere een voorstelling van Shakespeare’s
altijd groter en heftiger is dan dat van het
slechts te vinden zijn binnen de kleinst moge
het leven staan. Het maakt korte metten met
As you like it bij Het Nationale Toneel, de
koor. Het koor becommentarieert en leeft
lijke gemeenschap, namelijk bij zichzelf?
elke impuls tot medeleven, die bij wie dan ook
opera Ariadne auf Naxos van Richard Strauss
mee; het wordt vervuld van medelijden of
Het koor in Tragedie heeft afstand genomen
van hen opkomt. Hoe reëel is zo’n houding?
bij de Opera van Riga, Letland, en een monta
afschuw ten aanzien van de acties en het lot
van begrippen als ‘solidariteit’ en ‘engage
En wat is er aan de hand met een groep men
gevoorstelling over Piet Mondriaan, getiteld
van de protagonisten. Een koor grijpt nooit in;
ment’, maatschappelijke fossielen uit de jaren
sen - of misschien beter gezegd: met een heel
Victory Boogie-Woogie.
fred Ik heb niemand meer nodig Want ik ben van niemand meer afhankelijk Behalve in gevallen van zakelijk transacties Afspraken Ik ben niet meer afhankelijk van de mening van anderen De goedkeuring, de waardering van anderen
acteur fred goessens: Het einde van de wereld. Hoe geef je daar vorm aan? Een collectieve zelfmoord? Of toch een happy end?
roeland
roeland
Het maakt je allemaal geen fuck
Je lacht erom?
meer uit? fred fred
Vaak wel, gelukkig
Je begrijpt het niet Natuurlijk interesseert het me Wat jij denkt Wat men denkt Ook over mij denkt Ik ervaar het alleen niet meer als een vonnis
Ik speel ermee We spelen er met elkaar mee Maar er staat niets meer op het spel Ik vind het nu allemaal één grote komedie Vroeger vond ik het allemaal één grote tragedie Begrijp je?
acteur roeland fernhout:
aangesproken en angst om niet te voldoen
meer zijn, geen collectief. Voor het eerst zijn
Het koor besluit niet meer mee te doen uit
aan de eisen die de wereld aan hen stelt.
ze individuen. En dat blijkt nog veel beang
angst. Angst voor een veranderende wereld,
Maar die beslissing die collectief wordt ge
stigender. Er is niemand meer waarachter je
angst om verantwoordelijk te zijn, te worden
nomen, als koor, betekent dat ze geen koor
je kan verschuilen...
wat is engagement?
als nieuwe maatstaf voor het meten van de
Zo organiseerde de Advertising Research
Metrics de weblog Engagement by Engage
effectiviteit van hun inspanningen. En alhoe
Foundation (ARF) in samenwerking met de
ment gelanceerd. Wellicht dat we door dit
We hebben het de laatste tijd steeds vaker
wel engagement in Nederland nog een rela
American Association of Advertising Agen
congres meer te weten komen over engagement.
over engagement. Vorig jaar werd al ge
tief onbekend begrip is, zien we in de VS
cies (AAAA) het Consumer Engagement
schreven dat de grote Amerikaanse recla
de eerste congressen over dit onderwerp
Conference. In aanloop naar dit tweedaagse
bron: www.marketingfacts.nl/berichten/
mebureau’s engagement hebben omarmd
opkomen.
congres heeft het team van Nielsen Buzz
20060922_wat_is_engagement/
empathie stopt al bij de tweede medemens
het zevenjarige Malinese meisje Rokia, ‘vre
slechts 21,50 kronen (2,30 euro) voor de
dezelfde hoeveelheid geld wordt aangewend
selijk arm en bedreigd met ernstige honger’
Malinese dorpsgemeenschap. De studenten
om acht zieke kinderen te genezen. De acht
en vroegen om een donatie voor haar dorp.
hadden ook minder positieve gevoelens
patiëntjes wekten ook minder gevoelens van
De psycholoog Paul Slovic van de universi
De studenten gaven gemiddeld 25,20
over hun donatie.
medelijden op. Slovic: ‘Mijn werk laat zien
teit van Oregon, gespecialiseerd in onver
Zweedse kronen (2,75 euro).
Israëlische onderzoekers met hetzelfde spe
dat we niet kunnen vertrouwen op onze
schilligheid, laat in een recent experiment
Maar toen de onderzoekers ook vertelden
cialisme kwamen twee jaar geleden ook met
morele intuïtie.’
zien dat gevoelloosheid al begint als er twee
over een tweede hongerige zevenjarige uit
vergelijkbare resultaten. Zij toonden aan dat
medemensen benadeeld zijn in plaats van
hetzelfde dorp, weer met een triest verhaal
donateurs meer bij willen dragen aan een
één. Slovic en Zweedse collega’s gaven een
en een fotootje, werden de studenten niet
fonds als daarmee één kind met een onge
groep Zweedse studenten een folder over
vrijgeviger. Integendeel: nu gaven ze nog
neeslijke ziekte gered kan worden, dan dat
bron: nrc handelsblad, 20 februari 2007
ta-extra rondom tragedie: ma 2 apr thema-avond rond tragedie, gerardjan rijnders, engagement en empathie 20:30 | vr 13 apr nagesprek ������������������������������� het compagnietheater, amsterdam
speellijst do 15 t/m za 17 mrt (try-out), 18 mrt (première) di 20 t/m za 24 mrt, di 27 t/m za 31 mrt, di 3 t/m za 7 apr, di 10 t/m za 14 apr 07 ��� wijzigingen voorbehouden.
06 07
wim wenders regie ola mafaalani
rouw siert electra ondergang van een aloude dynastie
tragedie première honden plegen geen zelfmoord
productie toneelgroep amsterdam /
van eugene o’neill regie ivo van hove
van & regie gerardjan rijnders
american repertory theatre
selectie topstukken 06/07
15 mrt t/m 14 apr 07
t/m 9 nov 06
coproductie toneelschuur haarlem
in compagnietheater amsterdam
hedda gabler een teken des tijds
van peter handke, richard reitinger,
7 dec 06 t/m 7 apr 07
van henrik ibsen regie ivo van hove coproductie holland festival t/m 14 okt 06
het temmen van de feeks liefde tussen beul en slachtoffer
denne een andere kijk op de wereld van barry atsma / esther gerritsen
echt iets om naar toe te leven een morfine sprookje
romeinse tragedies première coriolanus, julius caesar, antonius & cleopatra
regie leon voorberg
idee arjan ederveen
van william shakespeare
t/m 10 dec 06
regie gerardjan rijnders
regie ivo van hove
t/m 8 feb 07
coproductie holland festival, de munt brussel,
van william shakespeare regie ivo van hove
scènes uit een huwelijk de puinhopen van een bijna ideaal huwelijk
intra-muros première muziektheaterstuk
van ingmar bergman regie ivo van hove
van peter verhelst
van john cassavetes regie ivo van hove
coproductie kaaitheater brussel
compositie & regie eric sleichim
productie toneelgroep amsterdam / nt gent
t/m 23 dec 06
productie muziektheater transparant /
t/m 29 aug 06
opening night spelen om te leven
kaaitheater brussel, muziektheater transpa rant / bl!ndman jun 07, herneming aug/sep 07
bl!ndman | in coproductie met toneelgroep
6, 7 sep tijdens TF-1, herneming okt 07
don carlos schreeuw om een betere wereld
oresteia première goden u vraag ik om bevrijding van deze last
van friedrich schiller regie theu boermans
van aischylos regie johan simons
productie toneelgroep amsterdam /
productie toneelgroep amsterdam / ntgent
maeterlinck première de tastende mens
de theatercompagnie
t/m 20 jan 07, herneming jan 08
van maurice maeterlinck
www.toneelgroepamsterdam.nl
regie christoph marthaler
[email protected]
productie toneelgroep amsterdam / ntgent
Prinsengracht 437
hemel boven berlijn première een golf van liefde
tamtam drie weken toneelgroep amsterdam in stadschouwburg amsterdam
coproductie met stadsschouwburg amsterdam /
1016 HM Amsterdam
odéon théâtre de l‘europe paris
t: (020) 531 84 84
toneelbewerking naar de film van wim wenders
22 nov t/m 10 dec 06
14 mrt t/m 29 apr 07
f: (020) 531 84 85
t/m 22 sep 06
ensemble toneelgroep amsterdam barry atsma, kitty courbois, jacob derwig, roeland fernhout, renée fokker, fred goessens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn, hadewych minis, chris nietvelt, celia nufaar, frieda pittoors, alwin pulinckx, halina reijn, eelco smits, karina smulders, gunilla verbeke, leon voorberg, benjamin de wit (gast)acteurs johan van assche, noraly beyer, pierre bokma, elsie de brauw, thomas
amsterdam en concertgebouw brugge 12 jan t/m 8 mei 07
cammaert, jappe claes, hans croiset, wine dierickx, aus greidanus jr, servé hermans, myranda jongeling, han kerckhoffs, jesse lenat, marjolein ley, joris maussen, mike reus, stephen payne, harry van rijthoven, betty schuurman, mam smith, graham valentine, steven van watermeulen, bernard white e.a. muzikanten jonathan de ceuster, dick van daele, els van daele, kris hellemans, vincent jansen, pieter jansen, thomas van lede, iris luypaers, romek aniewski e.a.
tragedie koor kitty courbois jacob derwig roeland fernhout renée fokker fred goessens
protagonisten marieke heebink fedja van huêt gunilla verbeke benjamin de wit
