Vader pleegde zelfmoord na aanhouding
Kinderen jarenlang ernstig mishandeld Twee Amsterdamse kinderen van nu 10 en 13 jaar zijn volgens justitie jarenlang thuis opgesloten en ernstig mishandeld.
'Onvoorstelbaar' De directeur Jeugdzorg en Reclassering van het Leger de Heils, meldt dat de ondertoezichtstelling begin 2005 is beëindigd omdat toen 'alle signalen op groen' stonden. Volgens hem konden de kinderen 'gewoon naar school' en accepteerden de ouders toen ook andere vormen van hulpverlening. Hij noemt het 'onvoorstelbaar' wat er volgens justitie in dit gezin is gebeurd.
Wat doen we om de jeugdbescherming te verbeteren? Serie ‘Rondom het Kind’ Vrije Universiteit 28 feb 2008 Prof. Wim Slot
19-3-2008
2
opsporing en vervolging van delicten van kind
melding van opvoedingssituatie die bedreigend is voor kind
onderzoek raad voor de kinderbescherming
besluit kinder(straf)rechter
plaatsing in jeugdinrichting
boete / detentie
Leerstraf
besluit meervoudige kamer
ondertoezichtstelling jeugd reclassering ...
strafrechtelijk
Maatregelen en (alternatieve) straffen
door bureau jeugdzorg / gezinsvoogdij civiel
ontheffing
ontzetting
door bureau jeugdzorg / voogdij
door bureau jeugdzorg / voogdij
Artikel 1:254 lid 1 BW1 Indien een minderjarige zodanig opgroeit, dat zijn zedelijke of geestelijke belangen of zijn gezondheid ernstig worden bedreigd, en andere middelen ter afwending van deze bedreiging hebben gefaald of, naar is te voorzien, zullen falen, kan de kinderrechter hem onder toezicht stellen van een stichting als bedoeld in artikel 1, onder f, van de Wet op de jeugdzorg. (= bureau jeugdzorg)
19-3-2008
4
Aantal minderjarigen voor wie de Raad in 2004 en 2003 een kinderbeschermingsmaatregel verzocht 7000 6000 5000 4000
2003 2004
3000 2000 1000 0 ots
19-3-2008
ontheffing
ontzetting
5
Aantal gebruikers van jeugdbescherming van 2000 t/m 2002 naar type zorg (Bron: De Graaf et al., 2005). a exclusief AMA’s
Type maatregel /zorg
2000
2001
2002
26.098
26.052
26.383
Voogdij a
5.513
5.548
5.508
Jeugdreclassering
4.533
5.199
6.024
36.144
36.799
37.915
5.757
6.746
7.495
41.901
43.545
45.410
(voorl.) OTS
Ambulant totaal Justitiële jeugdinrichtingen Totaal 19-3-2008
6
Percentage en aantal OTS-pupillen naar verblijfplaats (peildatum 31 december) 2001
2002
2003
Thuis
56,2
55,8
55,8
Pleeggezin
19,3
19,3
19
Tehuis
22,9
23,4
23,8
Op kamers
1,6
1,5
1,4
Totaal
100
100
100
20.863
20.536
7 20.456
Totaal 19-3-2008 absoluut
n Ki Middelen falen niet: ouders doen wat je van ouders mag verwachten Middelen falen: ouders doen niet wat je van ouders mag verwachten
19-3-2008
d g i re d e b d
n i K
dr e b t ie n d
geen maatregel
geen maatregel
maatregel
geen maatregel
d g i e
8
Duivels dilemma: foute misser is even erg als foute treffer werkelijke situatie: kind bedreigd
kind bedreigd
Inschatting: kind niet bedreigd
kind niet bedreigd
correct negatieve fout (foute misser)
positieve fout (foute treffer) correct
KinderRechter Rapport Raad
KinderRechter
HvP 1 -----------------HvP 2 ---------------------HvP 3------------------>
wel of niet verlengen* toezicht Hulp en steun
Toezicht: nog steeds bedreiging & falende middelen? ambulante hulp
Tehuisplaatsing
Netwerk gezin
* gemiddelde duur :
school werk
3,8 jaar
pleegzorg
Clubs vrije tijd
Onderzoek 909 zorgen: na 2 jaar OTS bleek 28% beter te functioneren, 33% slechter en 38% niet veranderd (99 cases)
beter gelijk slechter
Vrije universiteit
Implementatie deltamethode
Lagere caseload: van 24 naar 15 Methodische vernieuwing: kind centraal Consortium PI Research Van Montfoort (Verder) ontwikkelen van werkmethode voor gezinsvoogden en leidinggevenden Training van gezinsvoogden in alle bureaus jeugdzorg 19-3-2008
12
Drie manieren om naar de Deltamethode te kijken: functies, proces en het schakelen tussen engageren en positioneren hulp & steun
analyseren en doelen stellen toezicht & risico management
hulp op indicatie / uithuisplaatsing
Positioneren Proces 1e HVP---- continu bijwerken HVP ---- 2e HVP (niet/wel verlengen) ---- etc
Engageren
De Deltamethode is ontwikkelingsgericht
De wet op de jeugdzorg spreekt over onbedreigde ontwikkeling IVRK hanteert de ontwikkeling van het kind als criterium
19-3-2008
14
Wat impliceert dit voor bescherming?
Kind staat centraal Denken in gewenste ontwikkelingsuitkomsten (= prospectief denken) Besluitvorming en risicomanagement op basis van acute problemen, risico’s en beschermende factoren Gebruik van meerdere observaties en meerdere informanten
19-3-2008
15
Competentie: evenwicht tussen ontwikkelingstaken en vaardigheden
ontwikkelingstaken Ontwikkelingstaken
vaardigheden vaardigheden
kinderen
Cicchetti & Lynch, 1995
ontwikkelingstaken:
Motorische ontwikkeling Affectregulatie en differentiatie Vorming gehechtheidsrelaties Vorming van een autonoom zelf Symbolische ontwikkeling Verwerking van sociale informatie relaties met leeftijdgenootjes Functioneren op school
vaardigheden: (voorbeelden) Fles vast houden, rollen, kruipen, lopen fijnere motorische vaardigheden gevoelens herkennen, benoemen, sturen Opvoeder gebruiken als veilige basis, ouder in vertrouwen nemen, Zelf initiatieven nemen, exploreren, contactleggen met andere kinderen Woorden leren, napraten. ‘Alsof-spel’ met stimulerend speelgoed spelen Nieuwsgierig zijn naar wat een ander , bedoelt, vraag stellen Spelletjes doen met anderen, simpele conflicten aangaan / oplossen Luisteren, een tijdje stil zitten
Protectieve factoren in omgeving
19-3-2008
Positieve schoolof werkervaring Aanloopadres in de omgeving Warmte en geborgenheid bij opvoeders Goede ‘’klik’ tussen opvoeders en kind 18
Protectieve factoren als eigenschap van het kind
Zelfvertrouwen Positief temperament IQ Goed Uiterlijk
19-3-2008
19
‘Goed genoeg’
Kinderen hebben geen perfecte ouders nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen;
19-3-2008
Kinderen hebben een antenne om gestoord ouder gedrag te negeren Kinderen lokken goed ouder gedrag uit. Kinderen zoeken hulpbronnen buiten het gezin op 20
Cumulatieve risicomodel 25 20 15
Kans op Problematisch Functioneren
10 5 0 0
1
2
3
>4
Aantal bedreigingen
Rutter, 1979 19-3-2008
21
Zo ging het vroeger De grond voor de OTS Falende middelen en andere zorgpunten
Werkdoelen en Middelen
Bescherming was vaak probleemgestuurd 19-3-2008
22
En nu zo in Delta: De grond voor de OTS Falende middelen en andere zorgpunten
19-3-2008
Mogelijke verstoringen in de ontwikkeling van het kind. Ernstige bedreigingen
Gewenste ontwikkelingsuitkomsten voor kind
Werkdoelen en Middelen
23
Cyclische benadering
Het vierstappen model wordt steeds weer doorlopen. Niet alleen bij formele evaluatiemomenten maar iedere keer als zich nieuwe informatie of een nieuwe vraag aandient ten aanzien van stap 1,2,3 of 4 19-3-2008
24
Het vierstappen model is een denkmodel. Ook zonder computer en zelfs zonder pen en papier kun je het gebruiken.
Moeilijk voor gezinsvoogden:
Ontwikkelingsgericht denken (4 stappen model) Goed communiceren (engageren & positioneren) Consequent gebruik van de methodiek (als er een probleem opdoemt is men geneigd de oplossingen buiten de methodiek te zoeken)
19-3-2008
26
Moeilijk voor middenkader:
Taken en verantwoordelijkheden voor middenkader zijn onvoldoende geëxpliciteerd (ruis, discussie) Middenkader wordt ten gevolge daarvan onvoldoende ondersteund Personeelsgebrek (doorloop 20% in Adam)
19-3-2008
27
Bureaus Jeugdzorg Worden overspoeld met projecten en regelingen
Bedrijfsmatige projecten (incl. ITC) Pogingen diagnostiek en indicatie te verbeteren Inhoudelijke vernieuwing voogdij en gezinsvoogdij Projecten mbt specifieke problemen (mishandeling) Aansluiting op centra jeugd & gezin 19-3-2008
28
Moeilijk voor BJZ:
Wirwar van projecten en regelgeving Moeizame aansluiting met ketenpartners (wachtlijsten) Door geldgebrek en afwezigheid van voorzieningen elders in de keten worden bepaalde functies niet of slecht uitgevoerd Onuitvoerbare wetgeving
19-3-2008
29
Wat is de winst:
Gezinsvoogden ervaren meer succes Notie dat kind centraal staat wordt breed omschreven Middenkader wordt steeds actiever betrokken BJZ’s zien steeds duidelijker dat bescherming niet slechts de taak van de gezinsvoogd is maar van het hele BJZ
19-3-2008
30
De toekomst van Delta:
Training en ontwikkeling zal doorgaan na afloop van het Deltaproject. Aansluiten op nieuwe ontwikkelingen: vernieuwing wetgeving, EKD, landelijk politie initiatief inz. Huiselijk geweld, Ontwikkeling nieuwe interventies voor gezinnen die thans nog een langdurige OTS nodig hebben (LVG)
19-3-2008
31
Somberen:
Iedere provincie stuurt het bjz anders aan (geen eenheid van beleid) Wordt dit fenomeen herhaald als aansturing gemeentelijk niveau plaatsvindt? De ketens worden bij iedere beleidsmatige ‘vondst’ langer! Geen follow up na een maatregel
19-3-2008
32
De afdeling orthopedagogiek start in september met een Mastervariant jeugdbescherming
