Gierzwaluwen in Gouda 2014
Werkgroep Gierzwaluw KNNV
Presentatie voor liefhebbers • Kenmerken vogel • Gouda
• Bouwen voor gierzwaluwen • Strategie van bescherming • www.gierzwaluwengouda.nl
• Remco Daalder: De gierzwaluw (2014)
boerenzwaluw
huiszwaluw
gierzwaluw
Trekvogel • 9 maanden in Afrika • 3 maanden in
NW Europa • ‘Zomervogel’
Rotsbroeder • Ziet gebouwen
als rotsen • Zoekt openingen • Volop in oude gebouwen • Daarom hier ‘stadsvogel’
Rotsbroeder
Een ‘invliegopening’
Plaatstrouw • Komt terug naar precies dezelfde plek • Heel nauwkeurige GPS in het hoofd • Sterk verhaal: zoekt oude plek in
gesloopt gebouw
Koloniebroeder • Broeden ‘gezellig’ • Groepen van 10 tot 100 stuks
Boeiend voor mensen • Seizoenen: “het
is zomer” • Natuur in de stad • Snelheidsduivel • Legt grote afstanden af (trek en voedsel)
Nuttige insecteneter • Consumeert
enorme hoeveelheid insecten • Wel 15.000 per dag • In Gouda vooral muggen
Schone zomergast • Kleine nestholte, vaak ver van
woonkamer • Schone vogel: nauwelijks poepjes, besmeurt gevels niet • Anders dan duif of boerenzwaluw
• Zomergast: daarbuiten ruimte voor
andere vogels (mussen)
Hoort bij Gouda Vooral in binnenstad, in ‘rommelige’ daken
Gierzwaluwen in Gouda • Binnenstad
geteld • Maar ook: • Korte Akkeren • Kadebuurt • Kort Haarlem • Ouwe Gouwe
[Vlekkenkaart Gouda]
Tellingen in Gouda • Uitvoering in 2011 – 2014 • Aparte subgroep (leuk!)
• Overzicht van 3 jaar: • Kerngebieden in Binnenstad
• Rond de 450 vogels • Geen trend te ontdekken
Bedreigingen • Minder nestgelegenheid: sloop,
renovatie en nieuwbouw • Moderne bouwtechnieken • Gladde, spiegelende materialen
• Dichte daken, strakke randen • Isolatie (hitte in zomer) • Intensiever onderhoud
• Gouda: sluipende teloorgang nesten
Moderne bouwwijzen
Renovaties
Beschermde vogel • Flora en Faunawet 2002: • Nest gierzwaluw hele jaar beschermd • Zorgplicht: moet er rekening mee houden • Gedragscode bouwsector 2009: • Onderzoek beschermde soorten (nesten) • Schade voorkomen of compenseren • Kosten geen argument • Code gedocumenteerd naleven
Bouwend Nederl. & NEPROM
Bouwen voor gierzwaluwen
Renovatie en onderhoud • Er zijn veel technische mogelijkheden
van bescherming: • Dakpannen • Dakranden • Betimmeringen
• Wel nodig: ambitie en oplettendheid
Prakische maatregelen • Oude nestplaatsen bewaren
(inventarisatie!) • Oude nestplaatsen herstellen = op maat oplossingen verzinnen • Vooral: rekening houden met warmte
• Compensatie nabij oude nesten
Dakpannen en warmte
Alleen daken op Noord of Oost
Renovatie Badhuis Gouda
Speciale dakpan
Dakpan van Goudse Werkgroep
Renovatie dakrand
Gat in kantpan slijpen
Nieuwbouw: neststenen • Meest duurzame oplossing • Minimaal 10 neststenen bij elkaar
• Op hoogte + Noord en Oost (warmte) • Zichtbare of onzichtbare inbouw
Neststenen
16x31x16 (reszto) artidomus 001
17x31x16 (reszto) artidomus 002
17x31x16
17x31x16
vivara 61064
vivara 61065
18x32x15
18x35x18
waveka 178
waveka 151
advies invliegopening 6,5 (b) x 2,5 (h) cm
Neststenen en architectuur
Decoratie van blinde muur
Nieuwbouw: geintegreerde oplossingen • In ontwerp rekening houden met
holenbroeders • Loze ruimten toegankelijk maken • Gaten in (spouw)muur • Overstek, goot, gevelornament
• Koele plekken van minimale
afmetingen (15 x 25 x 14 cm)
Gaten in muur • Behuizing in spouw
Nieuw + oud: nestkasten • Achteraf aan te brengen • Nadeel: minder duurzaam • Uit fabriek of zelfbouw • Aanwijzingen: Gierzwaluwbesch. NL
• Vooral onder oversteek • Attentie warmte
Nestkasten • Diverse
modellen
Nestkasten: ‘Maastricht’ • Duurzaam model Maastricht
Strategie: wat te doen? • Enkel bescherming is onvoldoende;
nieuwe nestgelegenheid nodig! • Maar: gierzwaluwen vinden nieuwe openingen vaak niet • Weinig onderzoek naar nieuwbouw ->
bezetting van ca. 15% • Meer kennis: welke soort openingen? • Groot aanbod en geduld is de remedie
Acties van vrijwilligers • Werkgroep Gierzwaluw Stadsnatuur • Doel: meer gierzwaluwen in Gouda
• Activiteiten: 1. Tellingen uitvoeren
2. Kennis uitdragen aan bouwsector,
gemeente, organisaties en burgers 3. Meedenken en meehelpen bij bescherming en nieuwe nestplekken
Samenvattend • Boeiende vogel die hoort bij Gouda • Veel mogelijkheden van bescherming
en nieuwe nestplekken • Nodig: • Bewustzijn en oplettendheid • Groter aanbod aan nestplekken
• Geduld • Uw hulp !
