Experimenten reehorstconferentie 1. Velletje A4 (naar beneden later dwarrelen) 2. Touw/snoer in de war, of juist rechtuit. 3. Kroezentang, amandelen 4. Lachgas met Mg-lint.
Reactie: Mg + N2O Æ MgO + N2 En ook Mg + N2O Æ Mg3N2 Sluit een rubber slang aan op de tuit van een slagroomspuitbus. Doe een laagje droog zand in de erlenmeyer van 250 mL of 500 mL (tegen barsten door heet metaal(zout). De bus NIET schuden en rechtop houden. ‘Spoel’ een erlenmeyer met N2O uit de gaspatroon. (N2O = E942) Schud de bus eventueel voorzichtig nadat een eerste keer lachgas is afgetapt. Neem ca 10 cm Mg-lint vast in de kroezentang. Ontsteek het Mg-lint met een aansteker of een gasbrander/hobbybrander. Doe het brandende lint in de erlenmeyer. Het Mg-lint blijft branden. Er ontstaat ook een lichtbruin gas (NO2). Er zijn ook luxe-bussen te koop bij galanterieën, een bus kost ca 45 euro. Losse patronen met N2O zijn beschikbaar.
Een gloeiende houtspaander licht ook op in lachgas.
5. Koolstofdioxide met Mg-lint Reactie: 2Mg + CO2 Æ 2MgO + C Neem een erlenmeyer van 250 mL of 500 mL. ‘Spoel’ een erlenmeyer met CO2 uit de brandblusser. Of voeg 200 gram soda toe en vervolgens 200 mL schoonmaakazijn. Neem ca 10 cm Mg-lint vast in de kroezentang. Ontsteek het Mg-lint met een aansteker of een gasbrander/hobbybrander. Doe het brandende lint in de erlenmeyer.
Het magnesium blijft branden. Een gloeiende houtspaander dooft.
6. Zeepbellen zweven in CO2-atmosfeer. Nodig: Aquariumbak, brandblusser CO2, bellenblaasmachine uit de HEMA.
Uitvoering. Vul het aquarium met CO2 door met de poederblusser te spuiten. Blaas bellen zodat ze in de bak vallen. Houd een (zwart) vel papier achter de transparante bak. Eventueel CO2 bereiding via soda en (schoonmaak)azijn. Na enige tijd zakken de bellen naar de bodem. Door diffusie wisselt de lucht in de bel met de CO2 buiten de bel. 7. Trouw (krant)
8. Ontleding van waterstofperoxide in zeepsop. Benodigdheden: dreft, waterstofperoxide 1 L. 30%. Vast KI (kaliumjodide), enkele grammen. (mag ook MnO2 of PbO2 (katalysator), maar liever niet, deze katalysatoren werken te snel) Drie kunststoffen maatcilinders 500 mL (of andere plastic containers, bijvoorbeeld frisdrankpetflessen. Een grote opvangbak.
Uitvoering Ze de drie cilinders in de bak ca 15 cm van elkaar. Voeg aan elk ca 50 mL waterstofperoxide 30% toe. (handschoenen) Voeg een stevige ‘kneep’ afwasmiddel toe en zwenk om. Voeg aan elke cilinder enkele druppels voedingsmiddelenkleurstof toe. Voeg met een lepel ca 2 gram KI toe aan elke cilinder. Zet een stap achteruit/opzij. Houd een gloeiende houtspaander gereed en steek die in de schuim. Spaander dooft. Nodig: diverse (voedings)kleurstoffen.
Houtspaanders (uit plankjes) van ca 25 cm lengte Variant. Gebruik een 2L pet-fles en laat schuim uit de nauwe opening spuiten. Hol een pompoen uit (St Maarten) en laat schuim door de ‘ogen’ en ‘neus’ stromen.
Waarnemingen: grote schuimslurfen en hete oplossing. De pet-flesjes vervormen door de hitte. Bron: Education in Chemistry July 2002 pag. 94 door Colin Baker.
9. Tornado-titratie Benodigdheden: buret, standaard, klem. Regelbare magneetroerder met flow van ca 5 cm lengte. Bekerglas 3 L of (liefst) groter 5 Liter. Fenolftaleine indicatoroplossing 5 mL 25 mL 2M HCl (in bekerglas) 40 mL 2M NaOH (in buret)
Vul het bekerglas / (chromatografie)cilinder voor 80% met water. Voeg 25 mL 2 M HCl toe en de indicator. Start roermotor. Het duurt ca 1 minuut voor de kolk om stabiel te worden. Zorg voor een kuiltje van ca. 1 cm in het midden. Niet te snel roeren. Voeg vanuit de buret 2M NaOH toe in het kuiltje. (Houd eventueel een wit vel papier tegen de achterkant. Bron: Education in Chemistry, March 2002 pag 40, door Alan Goodwin. (met ook andere titraties)
10. Magisch zand. Strooi magisch zand uit in water.
Nodig: magisch zand. Bij speelgoedwinkels, ik kocht het bij Blokker. Drie bekerglazen 300mL, een met water. Magisch zand is zand dat voorzien is van methylsilylgroepen. Het oppervlak is a-polair gemaakt. Analoog aan siliconenkit.
11. Blauwe fles. Grote erlenmeyer (1 L), half gevuld met water. Voer 25 mL 2 M NaOH toe. Voeg 10 gram glucose toe. Voeg 1 ml 1% methyleenblauw toe. Schudden en laten staan.
Trechter
Door redoxreacties kleurt/ontkleurt de indicator. Glucose wordt geoxideerd (het is een reducerende suiker). Voor een van deze stappen is (lucht)zuurstof nodig. Zie zoekmachine: blue bottle. Zie ook http://elo.nhl.nl
12. Broeikasgas oplossen Vul een buret met water en zet die op de kop in een groot bekerglas (300 mL) met water. Voeg vanuit een gasmeetspuit 50 mL CO2 toe. (Maak CO2 uit soda en azijn). Doe dat via een gebogen glazen buisje met slang. Effect: 50 mL uit de spuit en maar 40 mL in de buret, CO2 lost op in water. Geef water met indicator een kleurtje, of met voedingskleurstof.
Naar ideeën van Chemie in Kontext. IPN Institut für die Pädagogik der Naturwissenschaften an der Universität Kiel.
13. Stofexplosie. Nodig: waxinelichtjes, bakje met melkpoeder (completa), rubber slang aan bakje (om poeder te verstuiven). (Perspex) cilinder (doorsnede 25 cm, , hoogte can 35 cm) aan boven en onderkant open. Cilinder aan bovenkant afdekken met twee lagen (dun) filtreerpapier (kleenex?), vastzetten met plakband, of met elastiekjes
Kaars/waxinelichtje aansteken. Cilinder over kaarsje en poederdoosje zetten. Poeder in de slang. Direct blazen. Effect: stofexplosie en rondvliegende snippers.
Als er geen transparante cilinder is, dan een grote (verf)bus. Overig: labjas, bril, (blus)emmer, verlengsnoer, hobby-brander
14 Jeneverfles met haardroger Laat een halve borel in een jeneverfles. Sluit de fles lichtjes af met een kurk. Rol de fles horizontaal om de as en verwarm de fles met de halve borrel boven een kaars (of met een haardroger). Houd de opening van de fles voor een brandende kaars. Een blauwgetinte vlam schiet naar binnen.
