Een kijkje in de pillendoos Medicatie adherence Jaarcongres ClaudicatioNet 2014 Dr. Bas Bredie; internist Angelien Sieben;verpleegkundig specialist vaatchirurgie
S.J.H. Bredie
A. Sieben
Atherosclerose
Atherosclerose
Atherosclerotisch vaatlijden
Atherosclerotisch vaatlijden
Atherosclerotisch vaatlijden
REACH database; JAMA 2006
Met welke patiënt hebben we te maken?
Hoe groot is het risico op HVZ?
Cardiovasculair risicoprofiel
• Cardiovasculaire manifestaties • Erfelijke factoren • Familie anamnese • Bloeddruk (2*3 metingen, ABPM) • Lipiden (cholesterol, triglyceriden, HDL, LDL) • Diabetes mellitus (glucose, (HbA1C)) • Orgaanschade (ECG, nierfunctie, EKR) • Leefstijl • Roken (pack years, Fragerstromscore, motivatie) • Overgewicht (BMI, BO, motivatie) • Alcohol (intake, AUDIT score, motivatie) • Voeding (RIVM score, motivatie) • Beweging (IPAQ score, motivatie)
Cardiovasculair risicoprofiel
Bij wie een risicoprofiel? - Patiënten met manifest arterieel vaatlijden - Asymptomatische patiënten met een hoog risico •Multipele risicofactoren met 10-jr risico > 10% •Sterk verhoogde enkelvoudige risicofactor (Chol >8 mmol/l of RR >180/110 mmHg)
•DM type 1 of 2 met microalbuminurie •- Familieleden risicopatiënten
Risicoverlaging door medicamenteuze behandeling en leefstijlinterventie
CVRM behandelaars Cardioloog Vasculair geneeskundige Neuroloog internist Vaatchirurg Huisarts Fysiotherapeut Diëtist Psycholoog
Landelijke Transmurale Afspraak CVRM
Regionale Transmurale Afspraak CVRM
Cardiovasculair risicomanagment
Wat kunnen we medicamenteus behandelen?
Welke medicijnen? Plaatjesaggregatieremmers
(ASA, clopidogrel, VKA, DOAC)
Lipidenverlager
(statine, fibraat, opnameremmers)
Bloeddrukverlager(s)
(B-blocker, diuretica,
ACE-remmer, CCB) Glucoseverlagers
(SU, metformin, insuline)
Welke medicijnen? Plaatjesaggregatieremmers Statine
(LDL < 1,8)
Bloeddrukverlager(s)
(RR < 130/70)
Evt. glucoseverlaging
(HB1AC < 53)
Cardiovasculair risicomanagment
Effect cholesterolverlaging
People Suffering Events (%)
30
25
Placebo
20
Statin
15 10
NNT 13 - 59
5 0
0
1
2 3 4 Years of Follow-up
5
6
Staessen et al. Lancet 2001;358:1305
Effecten leefstijlverandering
Meta-analyse n=52
Meta-analyse n=53
Meta-analyse n=14 HDL ↑ 4.6% TG ↓ 3.7% LDL ↓ 5.0 % Thompson, Circulation 2003
Normotensief: BP ↓3.9/2.6 mmHg Hypertensief: BP ↓4.9/3.7 mmHg Whelton, Ann Internal Med 2002
HbA1c ↓ 0.66% Boule, JAMA 2001
30 minuten 5 dagen per week
Abdominaal vet ↓ Ross, Ann Internal Med 2000
Critchely, Cochrane Database Syst Rev2003
Resultaten 2e lijns CVRM
Resultaat 2e lijns CVRM (9-15 maanden)
Syst. bloeddruk >140 mmHg LDL-cholesterol >2,5 mmol/l
UMC St Radboud
Follow-up lange Screening termijn 41,8% 22,8% 41,7% 19,6%
Relatieve verandering op lange termijn -45,5% -53,0%
Resultaat 2e lijns CVRM (9-15 maanden) Relatieve Follow-up verandering lange op lange Screening termijn termijn Roken Overmatig alcohol (AUDIT) Onvoldoende beweging (IPAQ) Problematische voeding (RIVM)
UMC St Radboud
29,3% 14,8% 39,8% 19,5%
22,6% 9,6% 10,7% 3,2%
-22,9% -35,1% -73,1% -83,6%
Medicatie adherence
Jaarcongres ClaudicatioNet 2014 Dr. Bas Bredie; internist Angelien Sieben;verpleegkundig specialist vaatchirurgie
Definitie medication adherence The extent to which a person’s behavior – taking Medication (..), corresponds with agreed recommendations from a health care provider
World Health Organization. Adherence to long-term therapies. Evidence for action. 2003
.
Prevalentie non adherence 50 % van alle chronische patiënten houdt zich niet aan de behandelvoorschriften. (WHO 2003)
40% van de chronische gebruikers in Nederland is medicatie therapie ontrouw. ( NIVEL 2004 )
Prevalentie non adherence statines •Non adherence bij statine adherence onderzoeken varieert tussen de 30%-70%. •Target cholesterol levels worden in slechts 50% van de patienten die een cholesterolverlager voorgeschreven krijgen bereikt.
•Bij primaire preventie is de non adherence iets groter dan bij secundaire preventie Schedlbauer A, Davies P, Fahey T. Interventions to improve adherence to lipid lowering medication. Cochrane Database Syst Rev 2010;(3)
Medicatiegebruik na ontslag ACS
Ho, P. M. et al. Arch Intern Med 2006;166:1842-1847
Noodzaak adherence
Ho, P. M. et al. Arch Intern Med 2006;166:1842-1847
Determinanten non adherence WHO
Determinanten non adherence
Determinanten non adherence Unintentional Non adherence
Capicity & resources
Practical barriers
Intentional Non adherence
Motivation e.g. beliefs
Perceptual barriers
World Health Organization. Adherence to long-term therapies.Evedince for action.2003.
Voorbeelden intentional en unintentional non adherence Unintentional
Intentional
I was away from home and forgot to take my medication
I was worried about side effects so I reduced the dose.
I was tired and forgot
I miss doses because I feel I am taking too many
I was in a hurry and forgot
I do not take water tablets when going out of the house
I went out for the evening and forgot to take the medicines with me
I miss the evening dose as it keeps me awake
Clifford C, Barber N, Horne R. Understanding different beliefs held by adherers, unintentional non adherers and intentional non adherers. Application of the necessity-concerns framework.
Meetinstrumenten
. Osterberg Let al. N Engl J Med 2005;353:487-497
Meetinstrumenten • The Beliefs about Medicication Questionnaire (BMQ)
• Modified Morisky Scale (MMS)
• Pharmacy Refill Dates (PRD)
Angelien Sieben adherence onderzoek
BMQ • Gaat over overtuigingen • Beslaat twee aspecten • Overtuiging dat de medicatie noodzakelijk is • Overtuiging dat de medicatie schadelijk is • 18 vragen m.b.t. persoonlijk medicatie gebruik en algemene overtuigingen m.b.t. medicatie • Balans tussen noodzaak en schade zorgt voor (non) adherence
Horne R, Weinman J, Hankins M. The beliefs about medicines questionnaire: the development and evaluation of a new method for assessing the cognitive representation of medication. Psychol Health Med 1997 .
Angelien Sieben adherence onderzoek
Modified Morisky Scale • Gaat over gedrag t.a.v. medicatie gebruik • 8 Vragen
• Geeft indicatie (risico) op (non) adherence
Krousel-Wood M, Islam T, Webber LS, Re RN, Morisky DE, Muntner P. New medication adherence scale versus pharmacy fill rates in seniors with hypertension. Am J Manag Care 2009 Jan.
Pharmacy refill dates • Computer systeem/data base
• Gegevens van de apotheken van patiënten • Geeft inzicht in het ophalen van (herhaal)recepten door de patiënt
• Berekening vervolgens mogelijk adherence patient
Vrijens B, Vincze G, Kristanto P, Urquhart J, Burnier M. Adherence to prescribed antihypertensive drug treatments: longitudinal study of electronically compiled dosing histories. BMJ 2008.
Angelien Sieben adherence onderzoek
Aanbevelingen voor interventie “Increased patient-centredness with emphasis on the patient's perspective and shared decision-making might lead to more conclusive answers when searching for tools to encourage patients to take lipid lowering medication.”
“Combinations of more convenient care, information, counseling, (..) selfmonitoring, reinforcement, family therapy, psychological therapy, mailed communications,(..) and other forms of additional supervision or attention.”
Schedlbauer A, Davies P, Fahey T. Interventions to improve adherence to lipid lowering medication.Cochrane Database Syst Rev 2010;(3) Haynes RB, Ackloo E, Sahota N, McDonald HP, Yao X. Interventions for enhancing medication adherence. Cochrane Database Syst Rev 2008.
Praktische tips voor de fysiotherapeut • Bespreekbaar maken medicatiegebruik
• Bij vermoeden non adherence ; is er sprake van intentional of unintentional? • Stel daar je informatie op in; • Unintenional; zoeken naar praktische tips • Intentional; uitwisseling doel medicatie maak gebruik van je MI-competenties ook praktische tips ( cholesterol controle bij huisarts bij twijfel werking)
Pills don’t work in patients who won’t take them
