Week van 17/09 tot 21/09/2012
Economie
Afwachten tot na de heropleving
Elektriciteit
Langetermijnelektriciteitsprijzen opnieuw historisch laag
Olie
Durft u de fondsen te volgen?
Gas
Lage spot- en langetermijnprijzen
Steenkool
Steenkoolprijzen opnieuw lager deze week
Emissies
EUA vrijwel onveranderd; CER hoger
Belangrijk: Met betrekking tot Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID) mag dit document niet worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Zie de disclaimer aan het einde van het document. Dit document wordt verstrekt door GDF SUEZ Trading, een Franse beleggingsfirma erkend door en onderworpen aan de regels van de Autorité de Contrôle Prudentiel (ACP) en de Autorité des Marchés Financiers (AMF). GDF SUEZ Trading is een volle dochteronderneming van GDF SUEZ.
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Economie EUR/USD gestabiliseerd rond 1,30
Balansen centrale banken verder gegroeid
1.45 EUR/USD 20d mov. aver. - 2 stand. dev. + 2 stand. Dev
1.40
1.35
35 30
ECB assets in GDP % BoJ assets in % of GDP
25 Fed assets in GDP % 20
1.30 15 1.25
1.20 Oct-11
10
Dec-11
Feb-12
Apr-12
Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading
Jun-12
Aug-12
5 Jun-06
Jun-07
Jun-08
Jun-09
Jun-10
Jun-11
Jun-12
Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading
Een winstname heeft voor een beperkte negatieve correctie gezorgd bij risicovolle activa. Naar het einde van de week werd de stemming positiever, dankzij goed nieuws uit Spanje, maar de economische indicatoren in de Eurozone blijven zorgwekkend. De verhouding EUR/USD bereikte maandag haar hoogste peil in 5 maanden met 1,3172, maar daarna ging het achteruit tot 1,30 aan het einde van de week. Vooruitzichten Deze week worden veel belangrijke indicatoren bekendgemaakt. Een tegenvallende IFO-indicator uit Duitsland zette de toon. Verwacht wordt dat de Franse zakelijke barometer INSEE, alsook de barometer van de Europese Commissie en de VS consumentenvertrouwensbarometer en bestellingen van duurzame goederen de wereldwijde economische vertraging zullen bevestigen, alsook de recessie in de Eurozone. Hierdoor zullen de markten opnieuw in de lijn gaan liggen van de economische fundamentals, maar mogelijk wordt er vertrouwen geput uit de aankondiging van hervormingen in Spanje en, als het nieuws bevestigd wordt, de lager dan verwachte kapitaalsnoden voor de Spaanse banken.
Week van 17/09 tot 21/09/2012
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Elektriciteit Europese Cal 13 Baseload elektriciteitsprijzen
Europese month ahead baseload elektriciteitsprijzen
70
70
65
65 60
Eur/MWh
Eur/MWh
60 55 50 45 40 35 Jan-11
55 50
45 40
Netherlands Nordpool Germany Apr-11
Belgium UK from April
Jul-11
Oct-11
Jan-12
Spain France Apr-12
35 Jul-12
30 Jun-11
Netherlands Spain France
Belgium UK Germany
Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12
Jun-12
Aug-12
70
Source: Platts & GDF SUEZ Trading
Source: Platts & GDF SUEZ Trading
65
De spotprijzen zijn de afgelopen week gedaald, aangezien er meer aanbod was naar het einde van de periode en de vraag relatief stabiel bleef.
Eur/MWh
60 55
Op de langetermijnmarkt zagen we lagere brandstofkosten tegen het begin van de week, nadien zorgden de lagere emissieprijzen op vrijdag voor historisch lage elektriciteitsprijzen op de langetermijnmarkt.
50 45 40 35 Nov-10
Netherlands Nordpool Germany Feb-11
Belgium UK from April May-11
Week van 17/09 tot 21/09/2012
Spain France
Vooruitzichten Aug-11 Nov-11 Feb-12productie vandaag zal de windproductie de komende dagen afnemen. Door Na de uiterst gezonde de beschikbaarheid van Franse kerncentrales kunnen er mogelijk winsten geboekt worden. Het is mogelijk dat er nog een toename komt van de NWE-spotprijzen in het algemeen, en vooral de prijzen in Duitsland. Naar verwachting zal de vraag niet veel invloed hebben op de markt. Op de langetermijnmarkt kunnen de huidige productieniveaus positief blijken, als de daling in brandstofprijzen beperkt blijft, waardoor de prijzen mogelijk niet wegzakken. Als de brandstofprijzen echter sterk dalen, kan men onder het technische niveau zakken.
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Olie Brentprijzen – USD/vat
Brentprijzen – EUR/vat
130
100
125
95
120
90
EUR/bbl
USD/bbl
115 110
105 100
80 75
95
70
90
65
85 80 Dec-10 Mar-11
Jun-11
Sep-11 Dec-11 Mar-12
Brent 1st nearby Source: ICE and GDF SUEZ Trading 130 125
Jun-12
Sep-12
60 Dec-10 Mar-11
Jun-11
Sep-11 Dec-11 Mar-12
Jun-12
Sep-12
Source: ICE and GDF SUEZ Trading
De Brentprijzen zijn maandag met USD 5/vat gezakt in nog geen 10 minuten wegens onduidelijke redenen. De daling hield aan tot USD 107,1/vat woensdag, alvorens de prijs herstelde tot USD 111,42/vat aan het einde van de week.
120 115
USD/bbl
85
110
105 100
95 90
85 80 Dec-10
Mar-11
Vooruitzichten In de week die vorige dinsdag afliep nam de netto long-positie van niet-commerciële spelers op de NYMEX oliecontracten toe met 23 Mb, ofte 7%, waardoor die bijna de recordhoogte van februari 2012 bereikte. Het is moeilijk in te schatten of die positie opgebouwd werd tijdens de week waarin de Fed QE3 aankondigde en nadien afgebouwd werd tijdens de sterke val, of dat Jun-11 dezeSep-11 Dec-11 Mar-12 positie dinsdag opgebouwd werd, toen de prijzen rond USD 112/vat als opportuniteit gezien werden... Als je de verandering in de netto long-positie van niet-commerciële spelers als signaal had genomen om te kopen/verkopen dan had je moeten kopen rond USD 117/b, waardoor je mogelijk USD 10/vat had verloren. Nu zou je moeten kopen op USD 111/vat… Waagt u de gok? Wij alvast niet.
Week van 17/09 tot 21/09/2012
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Gas Cal 2013-prijzen op de belangrijkste Europese markten
29.0
29.0
28.5
28.5
28.0
28.0
27.5
27.5
27.0
27.0
26.5
26.5
26.0
26.0
25.5
25.5
25.0
25.0
24.5 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Apr-12 May-12 Jun-12 Jul-12 Aug-12 Sep-12
24.5
20 day Low
20 day High
20 day average
30
29
26 25 24
Source: Argus & GDF SUEZ Trading
Men verwacht een toename28in het Noorse aanbod (geplande heropstart van de Noorse gasverwerkingsfabriek Kollsnes op zaterdag 22 september) waardoor de Europese spot en 27 kortetermijnprijzen lager eindigden vorige week. 26
27 EUR/MWh
27
29
28
26
De daling was groter voor de 25 Europese langetermijnprijzen omdat die bijkomend onder druk stonden door de sterke daling van de olieprijzen. De prijzen van Cal 2013 waren nog steeds 24 lager dan het dalende gemiddelde van de laatste 20 dagen, wat bevestigt dat ze onder druk 23 staan.
25 24 23 22 Jan-11
28
TTF Gaspool Zeebrugge NBP 23 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Apr-12 May-12 Jun-12 Jul-12 Aug-12 Sep-12
Daily close
30 Endex & GDF SUEZ Trading Source:
29
Eur/MWh
EUR/MWh
TTF Cal 2013-prijzen
22 Mar-11
May-11
20 day Low
Jul-11
Sep-11
Jan-12
Mar-12
20 day average Daily price Vooruitzichten De combinatie van een blijvend lage vraag en een toename in het aanbod uit Noorwegen zal de Europese spotprijzen en kortetermijnprijzen doen dalen de komende dagen. Voor de prijzen in 2013 zal de trend dalend blijven, aangezien de verwachte daling in olieprijzen bijkomende verkoopsdruk zal geven.
20 day High
Week van 17/09 tot 21/09/2012
Nov-11
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Steenkool Steenkoolprijzen – Cal 13
Spotmarktprijzen voor steenkool
140
145
135
135
130 125
120
115
USD/t
USD/t
125
115
105
110 105 100 95 90 Jun-11
95
API2 Cal 13 API4 Cal 13 API6 Cal 13
85
Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12
Source: Argus & GDF SUEZ Trading
Jun-12
Aug-12
75 Jun-11
API2 (CIF ARA) API4 (FOB Richards Bay) API6 (FOB Newcastle) FOB Qinhuangdao Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12
Jun-12
Aug-12
Source: Argus & GDF SUEZ Trading
De steenkoolprijzen zijn verder gedaald deze week, aangezien het beeld blijft bestaan dat de fysieke markt goed bevoorraad is. De zwakkere euro beperkt daarentegen de koopkracht in Europa. Vooruitzichten Er moet nog wat overaanbod weggewerkt worden, dus verwachten we een blijvende daling in steenkoolprijzen.
Week van 17/09 tot 21/09/2012
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Emissies EUA- en CER-prijzen
EUA-CER Spread
20 EUA Dec'12 EUA Dec'13 EUA Dec'14 CER Dec'12 CER Dec'13
18 16 14
6 5 Eur/t
Eur/t
12
7
4
10
8
3
6
2
4 1
2 0 Jun-11
Aug-11
Oct-11
Dec-11
Source: ECX
Feb-12 Apr-12
Jun-12
Aug-12
0 Jun-11
EUA - CER Spread Dec'12 EUA - CER Spread Dec'13 EUA - CER Spread Dec'14 Aug-11
Oct-11
Dec-11
Feb-12
Apr-12
Jun-12
Aug-12
Source: ECX
De EUA-prijzen volgden hun eigen trend vorige week, maar eindigden vrijwel ongewijzigd. Na een dieptepunt herstelden de CER/ERU-prijzen naar het einde van de week. Vooruitzichten De slechte economische situatie is nog steeds de grootste factor in de CO 2-markt. De gesprekken over het Europese ETS zorgen mogelijk voor opwaartse druk, maar op middellange termijn.
Week van 17/09 tot 21/09/2012
Oil markets
UK & Zeebrugge gas market (p/th)
Brent 1st nearby WTI 1st nearby
Crude Oil (USD/bbl) 7-Sep-12 14-Sep-12 114.25 116.66 96.42 99.00
Variation 2.1% p 2.7% p
Brent 1st nearby WTI 1st nearby
Crude Oil (EUR/bbl) 7-Sep-12 14-Sep-12 89.92 90.36 75.89 76.68
Variation 0.5% p 1.1% p
Spot Month ahead Q4 12 Q1 13 Win 12 Cal 13 Cal 14
NBP (p/th) 7-Sep-12 60.15 60.00 64.35 68.85 66.60 64.99 66.59
p p p q q p p
Zeebrugge (p/th) 7-Sep-12 14-Sep-12 60.05 62.00 60.25 61.03 63.70 63.81 67.30 66.98 65.50 65.40 64.70 65.20 -
Variation 3.2% 1.3% 0.2% -0.5% -0.2% 0.8% -
Spot Month ahead Q4 12 Q1 13 Win 12 Cal 13 Cal 14
PEG Nord (EUR/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 26.75 26.60 26.10 26.10 27.35 27.10 27.95 27.63 -
Variation -0.6% q 0.0% u -0.9% q -1.2% q -
PSV (EUR/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 27.50 27.50 28.60 28.05 -
Variation 0.0% u -1.9% q -
EUA (EUR/t) 7-Sep-12 8.33 8.38 8.80 9.36 9.87 -
14-Sep-12 7.40 7.45 7.83 8.34 8.85 -
Variation -11.2% -11.1% -11.0% -10.9% -10.3% -
CER (Eur/t) 7-Sep-12 2.40 2.40 2.76 2.96 3.03 -
14-Sep-12 1.70 1.68 1.95 2.11 2.24 -
Variation -29.2% -30.0% -29.3% -28.7% -26.1% -
Variation 0.0% -1.4% -1.0% -1.6% 0.1% -1.1% -1.2% -1.5%
u q q q p q q q
Belgium (Eur/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 53.75 51.75 55.50 55.75 58.28 58.12 59.15 57.29 45.42 44.76 51.70 51.21 52.07 51.33 52.25 52.21
Variation -3.7% 0.5% -0.3% -3.1% -1.5% -0.9% -1.4% -0.1%
q p q q q q q q
Variation 3.5% 0.4% -0.4% -0.4% 0.5% -0.4% 0.6% 0.6%
p p q q p q p p
UK (Eur/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 53.60 54.93 56.24 55.93 60.40 59.55 64.82 63.92 62.11 61.80 62.61 61.73 62.04 61.80 68.79 68.54
Variation 2.5% -0.6% -1.4% -1.4% -0.5% -1.4% -0.4% -0.4%
p q q q q q q q
14-Sep-12 62.10 60.70 64.39 68.50 66.45 65.49 67.44
Variation 3.2% 1.2% 0.1% -0.5% -0.2% 0.8% 1.3%
p p p q q p
Continental Europe gas markets (Eur/MWh)
Spot Month ahead Q4 12 Q1 13 Win 12 Cal 13 Cal 14
TTF (EUR/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 25.53 26.15 25.65 25.60 27.00 26.70 28.20 27.80 27.60 27.25 27.40 27.24 27.68 27.60
Variation 2.4% -0.2% -1.1% -1.4% -1.3% -0.6% -0.3%
p q q q q q q
NCG (EUR/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 25.63 26.05 25.74 25.75 27.11 26.79 27.71 27.40 27.49 27.35 27.78 27.68
Variation 1.7% 0.0% -1.2% -1.1% -0.5% -0.4%
p u q q q q
Coal market API2 (CIF ARA)
Spot Month ahead Q4 12 Q1 13 Q2 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15
API2 (USD/t) 7-Sep-12 92.30 93.10 93.90 96.60 98.75 100.10 108.70 113.55
Carbon markets 14-Sep-12 89.69 90.10 91.50 95.30 98.00 99.75 109.45 114.30
Variation -2.8% -3.2% -2.6% -1.3% -0.8% -0.3% 0.7% 0.7%
q q q q q q p p
API2 (EUR/t) 7-Sep-12 72.64 73.27 73.90 76.03 77.72 78.78 85.55 89.37
14-Sep-12 69.47 69.79 70.88 73.82 75.91 77.27 84.78 88.54
Variation -4.4% -4.8% -4.1% -2.9% -2.3% -1.9% -0.9% -0.9%
q q q q q q q q
France (Eur/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 53.50 51.50 55.22 54.36 57.88 56.45 58.75 57.50 44.00 43.25 51.50 50.68 51.95 50.88 52.38 51.88
Variation -3.7% -1.6% -2.5% -2.1% -1.7% -1.6% -2.1% -1.0%
q q q q q q q q
Spot Month ahead Q4 12 Q1 13 Q2 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15
Netherlands (Eur/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 53.50 53.50 52.99 52.25 54.68 54.13 55.84 54.94 48.33 48.36 52.75 52.19 51.08 50.48 50.80 50.05
Italy (Eur/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 81.85 75.88 -
Variation -7.3% q -
Spot Month ahead Q4 12 Q1 13 Q2 13 Win 12 Sum 13 Win 13
UK (Gbp/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 42.50 44.00 44.60 44.80 47.90 47.70 51.40 51.20 49.25 49.50 49.65 49.45 49.20 49.50 54.55 54.90
q q q q q q q q
Spot Dec 12 Dec 13 Dec 14 Dec 15
q q q q q
q q q q q
Europe baseload power markets (Eur/MWh)
Spot Month ahead Q4 12 Q1 13 Q2 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15
Germany (Eur/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 52.50 51.50 49.14 48.92 50.95 50.40 52.47 51.66 45.01 44.48 49.20 48.58 49.52 48.91 49.85 49.18
Variation -1.9% -0.4% -1.1% -1.5% -1.2% -1.3% -1.2% -1.3%
Spot Exchange Month ahead Q4 12 Q1 13 Q2 13 Cal 13 Cal 14 Cal 15
Spain (Eur/MWh) 7-Sep-12 14-Sep-12 54.12 57.69 50.70 50.85 51.10 51.30 52.25 53.50 49.50 51.35 52.35 53.50 -
Variation 6.6% 0.3% 0.4% 2.4% 3.7% 2.2% -
p p p p p p
Commentaires
Source : Platts, Argus, Heren, ECX, EEX, ENDEX & GDF SUEZ Trading
Economie
Elektriciteit
Olie
Gas
Steenkool
Emissies
Verklarende woordenlijst API#2: de meest gevolgde Europese fysieke steenkoolindex. Geeft de CIF-leveringsprijs (CIF = kosten, verzekering en vracht) voor steenkool in de ARA-regio, Europa's belangrijkste toegangspoort voor de invoer van steenkool. API#4: geeft de FOB-leveringsprijs (FOB = vrij aan boord) voor steenkool in Richards Bay (Zuid-Afrika), een van Europa's belangrijkste invoerbronnen voor steenkool. ARA: Amsterdam/Rotterdam/Antwerpen, de meest gebruikelijke bestemmingshavens voor de Noordwest-Europese steenkoolleveringen. Backwardation: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst hoger zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. Bearish: situatie waarbij de marktspelers een daling van de marktprijs verwachten. Brent: referentie voor de Noordzeeolie die wordt verhandeld op de ICE-futuresbeurs in Londen. Bullish: situatie waarbij de marktspelers een stijging van de marktprijs verwachten. CER: Certified Emissions Reductions. Certificaten voor emissiereducties verwezenlijkt via CDMprojecten (CDM = Clean Development Mechanism) die door geïndustrialiseerde landen worden uitgevoerd in ontwikkelingslanden. Clean dark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van de steenkool gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten (“clean”). Clean spark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van het gas gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten (“clean”). Contango: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst lager zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. EUA: EU-emissierechten (EUA's) zijn de rechten die worden toegekend aan de bedrijven die deelnemen aan het Europees systeem voor de handel in emissierechten (EU ETS: EU Emission Trading Scheme). Elke EUA geeft de eigenaar het recht om één ton CO2 uit te stoten. De beschikbare hoeveelheid emissierechten is beperkt. Long: als een marktdeelnemer een longpositie inneemt, heeft hij een grondstof gekocht met de verwachting dat hij ze later tegen een hogere prijs zal verkopen. Merit Order: de volgorde waarin elektriciteitscentrales worden ingezet, vastgesteld op basis van hun specifieke, variabele productiekosten. NBP: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op het Britse National Balancing Point, Europa's grootste hub voor de spot- en forwardhandel in gas. Short: als een marktdeelnemer een shortpositie inneemt, heeft hij een grondstof verkocht met de verwachting dat hij ze later tegen een lagere prijs zal inkopen. TTF: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op de Nederlandse gasbeurs Title Transfer Facility, beheerd door transmissienetbeheerder GTS. WTI: West Texas Intermediate, type ruwe olie die als referentie wordt gebruikt in de Verenigde Staten en vaak wordt aangeduid als WTI, Cushing, Oklahoma.
Week van 17/09 tot 21/09/2012
Economic Research Head of Economic Research Evariste Nyouki
[email protected] Franck Schuttelaar
[email protected] Olivier Gasnier
[email protected] Paul Raymond
[email protected] Thomas Jaboeuf
[email protected]
Disclaimer Dit document is uitsluitend bedoeld ter informatie. Het is geen onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied, noch een persoonlijke of algemene aanbeveling inzake transacties in financiële instrumenten of een beleggingsadvies. Dit document is bedoeld om algemeen te worden verspreid; het houdt geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de financiële toestand of de bijzondere behoeften van de ontvanger. Het mag niet zonder schriftelijke toestemming van GDF SUEZ Trading worden bezorgd aan andere personen. De erin vervatte informatie, met inbegrip van geuite meningen, is niet bedoeld als aanbod of verzoek om financiële instrumenten, producten of diensten te kopen of te verkopen, noch als onderzoek op beleggingsgebied, als beleggingsaanbeveling of als financieel, beleggings-, juridisch, fiscaal, boekhoudkundig of ander advies. Alle in dit document vervatte informatie is verkregen van en/of gebaseerd op bronnen waarvan wordt aangenomen dat ze betrouwbaar zijn; zij wordt geacht duidelijk, eerlijk en niet misleidend te zijn, maar de juistheid of volledigheid ervan kan niet worden gewaarborgd. De in dit document weergegeven standpunten en meningen, voorspellingen, veronderstellingen, ramingen en richtprijzen gelden voor de opgegeven datum en kunnen te allen tijde worden gewijzigd zonder voorafgaande kennisgeving. De in het document vermelde cijfers die verwijzen naar prestaties uit het verleden vormen in geen geval een indicatie voor toekomstige waarderingen of prestaties. GDF SUEZ Trading is niet verplicht om dit document bekend te maken of er rekening mee te houden wanneer het zijn klanten advies verstrekt of met of voor hen handelt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon accepteren enige aansprakelijkheid jegens wie dan ook voor directe, indirecte, bijzondere, incidentele, gevolgschade of penaliteiten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, winstderving) die voortvloeit uit het gebruik en de verspreiding van dit document of de erin vervatte informatie. Niets in dit document is gericht op of bedoeld om te worden gebruikt door particuliere klanten of niet-professionele cliënten (zoals omschreven in Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten - MiFID). Particuliere klanten of niet-professionele cliënten die een kopie van dit document in bezit krijgen, mogen zich niet enkel op de erin vervatte informatie baseren om beleggingsbeslissingen te nemen, maar dienen onafhankelijk financieel advies in te winnen. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk voor enig gebruik van dit document of de erin vervatte informatie dat zou kunnen leiden tot financieel verlies of tot het nemen van beslissingen om transacties aan te gaan op basis van dit document. Het handelen in grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, forwards, opties en contracten ter verrekening van verschillen) of andere activa houdt specifieke risico's en andere significante aspecten in. U behoort niet te handelen in deze producten tenzij u de aard ervan en het risico waaraan u zich blootstelt ten volle begrijpt. De ontvanger van dit document wordt ten stelligste aangeraden onafhankelijk juridisch of financieel advies in te winnen alvorens beleggingsbeslissingen te nemen, inzonderheid om na te gaan of deze beleggingsbeslissingen beantwoorden aan zijn specifieke beleggingdoelstellingen en financiële capaciteiten; in geen geval mag hij zich voor beleggingsbeslissingen enkel op dit document baseren. Van tijd tot tijd, en voor zover toegestaan door de toepasselijke wetgeving, mogen GDF SUEZ Trading en/of de ondernemingen die ermee verbonden zijn binnen de Groep GDF SUEZ optreden op basis van het document of gebruik maken van de erin vervatte informatie, voorafgaand aan of onmiddellijk na de verspreiding ervan. Van tijd tot tijd mogen zij de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa aanhouden, erin handelen, profijt trekken van de handel erin of optreden als marktmakers, adviseurs of makelaars met betrekking tot deze producten. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs mogen van tijd tot tijd een positie innemen in de in dit document vermelde beleggingen of eraan gerelateerde beleggingen, of deze aanhouden. Belangrijk: De omstandigheden waarin dit document is opgesteld zijn dusdanig, dat het niet mag worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied zoals bedoeld in de MiFID-richtlijn. Dit document dient te worden beschouwd als marketingcommunicatie voor de doeleinden van MiFID. Het is niet opgesteld in overeenstemming met de regelgevende bepalingen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied en voor GDF SUEZ Trading gelden geen verbodsmaatregelen voor het handelen in de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa voorafgaand aan de verspreiding van deze marketingcommunicatie. Redenen hiervoor zijn ondermeer dat de rapporterings- of vergoedingsstructuren of de fysieke locatie van de auteur van dit document of het feit dat de auteur kan deelnemen aan klantrelaties mogelijk niet voldoen aan de vastgestelde wettelijke eisen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Verklaring der analisten: Dit document is opgesteld door de economen van GDF SUEZ Trading. Iedere auteur van dit document verklaart hierbij dat de erin tot uitdrukking gebrachte inzichten een getrouwe weergave zijn van zijn of haar persoonlijke inzichten inzake de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa en niet van de inzichten van GDF SUEZ Trading of andere medewerkers van GDF SUEZ Trading. Verrichting van bedrijfsactiviteiten: GDF SUEZ Trading is niet gerechtigd om bedrijfsactiviteiten, met inbegrip van de verspreiding van dit document, te verrichten in alle rechtsgebieden. Sommige producten en diensten zijn mogelijk niet beschikbaar in alle jurisdicties of voor alle klanten. Derhalve dient de ontvanger van dit document advies in te winnen over het al dan niet voldoen aan de toepasselijke wet- en regelgeving van door hem voorgenomen beleggingen, voordat hij een beleggingsbeslissing neemt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk met betrekking tot de verspreiding, het bezit en de verstrekking van dit document of de erin vervatte informatie in welke jurisdictie dan ook. Auteursrechten: Alle marktgegevens, namen en bronnen die zijn opgenomen of worden vermeld in dit document kunnen de exclusieve eigendom zijn van de erkende uitgever, vermeld als bron van de gegevens, en kunnen derhalve beschermd zijn door internationale of Franse auteursrechtwetten. Het is uw verantwoordelijkheid om deze regels na te leven.
