Q4 14 HEROPLEVING VAN DE MARKT VAN HR-DIENSTVERLENING ONDANKS MATIGE CONJUNCTUUR DE BELGISCHE ECONOMIE KENT EEN BESCHEIDEN GROEI…
UITZENDARBEID (gepresteerde uren) +7,16% 1,81% DIENSTENCHEQUES (gepresteerde uren) +4,9% -13,4% PROJECTSOURCING (gepresteerde uren) +1,4% +3,4%
De Belgische economie groeide in het vierde kwartaal met 1,0% op jaarbasis. Ten aanzien van het derde kwartaal daarentegen was de evolutie vlak met een toename van het BBP met nauwelijks +0,2%. Hiermee sloot 2014 af met een bbp-groei van 1%. Opmerkelijk aan het vierde kwartaal was de sterke daling van de inflatie onder impuls van de dalende olieprijzen. Ze kwam in december zelfs uit op -0,4%. Samen met de depreciatie van de Euro is dit goed nieuws voor de internationale competitiviteit van onze economie. Desondanks bleef het ondernemersvertrouwen stabiel op een laag niveau. Het consumentenvertrouwen daalde zelfs, tot op het diepste punt in 2014. Nochtans waren er positieve signalen op de arbeidsmarkt waaraan de consument zich had kunnen optrekken. De tijdelijke werkloosheid nam met bijna 20% af (een indicator voor een aantrekkende economie) en de werkgelegenheid nam toe met 0,5%. Nooit eerder waren overigens meer mensen actief op de arbeidsmarkt!
BBP (Q4, groei op jaarbasis)
Binnenlandse Werkloosheidsgraad werkgelegenheid (Q4, Tijdelijke werkloosheid groei op jaarbasis) (Q4, groei op jaarbasis) December '14) Inflatie (december '14) 8,4%
1,0%
0,5%
-0,4%
INTERIM MANAGEMENT (Opdrachten) +13,5% +6,7% -19,4%
OUTPLACEMENT (Opgestarte begeleidingen) -6,2% +17,5% RECRUITMENT, SEARCH & SELECTION (Omzet) +9,5% +17,1% OPLEIDING (Omzet) -7,4% +64,3%
…DE FEDERGON-SECTOREN LEGGEN GUNSTIGE GROECIJFERS VOOR e
Na een kleine temporisering in het 3 kwartaal knoopte de uitzendsector weer aan met een sterke groei in het vierde kwartaal (+7,16%). Dit zowel in het bedienden- als arbeiderssegment. De vraag naar meer gespecialiseerde sourcing had een licht positieve invloed op de activiteiten binnen projectsourcing (+1,4%) maar gaf een sterke impuls aan interim management (+13,5%). Ook de private commerciële dienstenchequebedrijven zagen hun activiteit toenemen in het vierde kwartaal (+4,9%), wat opmerkelijk is gezien de achteruitgang van de globale markt. De Recruitment, Search & Selectie–sector legde een keurig rapport voor met een groei van 9,5% in het vierde kwartaal. Het aantal gestarte outplacementbegeleidingen daalde op jaarbasis (-6,2%). Dit vooral omwille van een terugval van het aantal begeleidingen na individueel ontslag. Het aantal begeleidingen na collectief ontslag evolueerde daarentegen in positieve zin. De private opleidingsverstrekkers kenden een tegenvallend vierde kwartaal (-7%).
UITZENDARBEID SOLIDE GROEI UITZENDARBEID Totaal +7,16% +1,81% Arbeiders +6,08% +1,00% Bedienden +8,69% +2,89%
Met een stevige groei in het vierde kwartaal (+7,16% op jaarbasis) sloot de uitzendsector het jaar prima af. De groei op jaarbasis was in Brussel en Wallonië aanzienlijk sterker dan in Vlaanderen. Ten opzichte van het derde kwartaal groeide de uitzendactiviteit met +1,81%. De groei in Vlaanderen en Wallonië op kwartaalbasis was zeer gelijklopend, terwijl de evolutie in Brussel eerder vlak was. Voor het volledig jaar 2014 komen we hiermee uit op een geschatte groei van ruim 7% (definitieve cijfers verschijnen begin april). Het verlies van 2013 (-2,37%) werd hierdoor ruimschoots gecompenseerd. 4,0%
30,0%
3,0%
20,0%
2,0%
10,0%
1,0%
MEER WETEN OVER UITZENDARBEID? Schrijf in op de maandelijkse Market Update
0,0%
0,0% -1,0%
-10,0%
-2,0%
-20,0%
-3,0%
BBP - groei op jaarbasis (linkerschaal) UZA - groei op jaarbasis (rechterschaal)
-4,0% -5,0%
-30,0% -40,0%
Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 06 06 06 06 07 07 07 07 08 08 08 08 09 09 09 09 10 10 10 10 11 11 11 11 12 12 12 12 13 13 13 13 14 14 14 14
BRUSSEL Groei op jaarbasis Q/Q-4 Totaal Arbeiders 9,96% 10,46%
Bedienden 9,78%
Groei op kwartaalbasis Q/Q-1 Totaal Arbeiders 0,19% -3,71%
Bedienden 1,60%
VLAANDEREN Groei op jaarbasis Q/Q-4 Totaal Arbeiders 6,11% 4,67%
Bedienden 8,37%
Groei op kwartaalbasis Q/Q-1 Totaal Arbeiders 1,45% 0,62%
Bedienden 2,67%
WALLONIË
INTERNATIONAAL
Groei op jaarbasis Q/Q-4 Totaal Arbeiders 9,20% 9,40%
Bedienden 8,84%
Groei op kwartaalbasis Q/Q-1 Totaal Arbeiders 1,46% 0,29%
Bedienden 3,46%
Ook op Europees niveau werd er groei opgetekend. De Agency Work Business Indicator van Eurociett gaf aan dat de uitzendsector op Europees niveau tijdens drie opeenvolgende maanden groeide: +2,5% in oktober, +1,9% in november en +2,8% in december.
Q4 14 p2
DIENSTEN AAN PARTICULIEREN MARKT DIENSTENCHEQUES KRIMPT
GROEI OP JAARBASIS
Voor het tweede opeenvolgende kwartaal nam het gebruik van dienstencheques af (-2,7% ingediende cheques op jaarbasis, bron: RVA). Zowel in Vlaanderen, Wallonië als Brussel maakten particulieren minder gebruik van dienstencheques. De private commerciële dienstenchequebedrijven slaagden erin tegen de stroom in te roeien. Zij zagen in het vierde kwartaal hun activiteit zelfs nog toenemen met 5% op jaarbasis.
Q1|11Q2|11Q3|11Q4|11Q1|12Q2|12Q3|12Q4|12Q1|13Q2|13Q3|13Q4|13Q1|14Q2|14Q3|14Q4|14 Vlaanderen 7,8% 7,5% 3,4% 2,1% 6,8% 1,8% 6,0% 5,9% 2,0% 6,7% 8,3% 6,3% 6,6% 1,9% 1,3% 4,1% Brussel
6,8% 9,1% 8,6% 6,0% 14,1% 11,0% 12,9% 13,6% 7,6% 10,8% 12,3% 7,1% 7,6% 3,5% 2,2% 5,6%
Wallonië
7,4% 6,7% 5,9% 3,9% 9,5% 4,0% 7,5% 12,0% 1,1% 7,7% 5,1% -0,1% 5,8% 5,9% 3,5% 6,3%
België
7,6% 7,6% 4,8% 3,2% 8,6% 3,9% 7,5% 8,6% 2,8% 7,7% 8,3% 5,0% 6,6% 3,1% 1,9% 4,9%
Markt onder druk. De afname van het aantal ingediende cheques door bedrijven in het vierde kwartaal bevestigt wat we in het derde kwartaal ook al moesten concluderen: het systeem staat onder druk. In totaal werden over heel 2014 -0,85% minder cheques ingediend. De afname van het aantal aangekochte cheques was zelfs nog iets sterker en bedroeg -5,6%.
WERKNEMERS
50.466 +3,6% (Q4 ’14/Q4 ‘13)
KLANTEN
302.684 +6,3% (Q4 ’14/Q4 ‘13)
REGIONALISERING MEER WETEN OVER DE DIENSTENCHEQUE-SECTOR? Surf naar onze Dienstencheque-website Surf naar de RVA-website
Sedert 1 juli is het stelsel van de dienstencheques als gevolg van de 6e staatshervorming geregionaliseerd. Het lijkt er sterk op dat de gevolgen voor bedrijven en werknemers in 2015 beperkt zullen blijven. Vlaanderen en Brussel kiezen voor continuïteit inzake prijs en fiscale aftrek. Wallonië garandeert een stabiele prijs voor de komende vijf jaar maar schroeft de fiscale aftrek terug van 30% tot 10%.
Q4 14 p3
PROJECTSOURCING LICHTE TOENAME VAN DE VRAAG De nood aan gespecialiseerd personeel voor projecten, waardoor bedrijven tijdelijk de eigen knowhow en de eigen competenties kunnen versterken, nam ook in het laatste kwartaal van 2014 toe, zij het in mindere mate dan de kwartalen voordien. Toch kunnen we spreken van een geslaagd vierde kwartaal: op het eerste kwartaal van 2014 na werden er nooit meer uren projectsourcing gerapporteerd. Het is een duidelijk signaal dat de formule van projectsourcing een potentieel heeft om structureel verder door te groeien in een ruim arsenaal van segmenten op de arbeidsmarkt.
8,1% 5,4% 5,7%
5,0%
Q4|14
Q3|14
Q2|14
Q1|14
1,4% Q4|13
-2,3% -6,0%-5,9%-5,1%
3,6%
Q3|13
Q1|13
Q4|12
Q3|12
2,2% Q2|12
Q1|12
Q4|11
Q3|11
Q2|11
Q1|11
Q4|10
Q3|10
Q2|10
Q1|10
3,9%
Q2|13
GROEI OP JAARBASIS (IN UREN)
18,2% 17,0% 16,4% 14,7% 12,6% 11,0% 9,5%
In bijna alle segmenten werd een groei van de activiteit opgetekend. Enkel in het segment Engineering was er een lichte daling merkbaar. Ook in het tweede kwartaal werd het segment reeds met een daling geconfronteerd. In ICT, Finance, Office en Andere (Life Sciences, Logistiek, Legal & HR) werd de stijgende trend van de afgelopen kwartalen gewoon verder gezet.
AAANDEEL IN GLOBALE ACTIVITEIT
GROEI OP JAARBASIS Andere 14% Engineering 36% Office 28%
ICT 15%
Finance 7%
Engineering
-2,7%
Finance
12,1%
ICT
0,9%
Office
3,9%
Andere
3,8%
MEER WETEN OVER PROJECTSOURCING? Bekijk onze Projectsourcing website: De gezichten van Projectsourcing
Q4 14 p4
INTERIM MANAGEMENT TENDENS VAN VOORBIJE KWARTALEN BEVESTIGD Naar het beeld van het jaar 2014 werd er in het vierde kwartaal een toename gemeten van het aantal lopende Interim Management opdrachten. Ook het aantal Interim Managers in opdracht en de gerealiseerde omzet gingen de hoogte in, vergeleken met hetzelfde kwartaal een jaar voordien.
GROEI OP JAARBASIS
Meer weten over Interim Management? Surf naar onze Interim Management website
Q1|12Q2|12Q3|12Q4|12Q1|13Q2|13Q3|13Q4|13Q1|14Q2|14Q3|14Q4|14 Opdrachten
5,9% 6,5% 0,9% -2,4% -9,6% -9,0% -8,6% 4,2% 8,2% 11,5% 16,2% 13,5%
Interim Managers 6,4% 5,5% -1,2% -5,8% -11,2%-10,4% -8,1% 6,9% 11,0% 14,9% 17,3% 13,6% Omzet
10,8% 0,6% -4,8% -6,0% -12,5%-10,7% -8,8% -1,2% 3,6% 7,7% 12,1% 11,0%
STIJGENDE VRAAG NAAR INTERIM MANAGERS GESPECIALISEERD IN SALES In het vierde kwartaal was er voor alle type Interim Managers een stijgende vraag. Vooral de toenemende behoefte aan Interim Managers gespecialiseerd in ‘Sales & Marketing’ was opvallend (+43%). Ook de Interim Managers met HR-expertise zagen hun activiteit sterk uitbreiden. Interim Management met specialisatie ‘Finance, Administration & Legal’ blijft evenwel de meerderheid van de opdrachten bestrijken: ze is goed voor 60% van het volume.
FUNCTIONELE OPSPLITSING VAN DE OPDRACHTEN
3,7% 59,6%
8,0%
HR management Logistiek & productie
4,3%
Finance, Administration & Legal
5,5%
Sales & marketing
9,9% 9,0%
General management
ICT Andere
Q4 14 p5
OUTPLACEMENT LICHTE DALING Ten opzichte van het vierde kwartaal vorig jaar daalde het aantal outplacementbegeleidingen met -6,2%. Dit hoofdzakelijk door een daling van het aantal begeleidingen na individueel ontslag. Het aantal begeleidingen na collectief ontslag kende dan weer een groei ten aanzien van vorig jaar. Al was het aantal outplacementbegeleidingen na collectief ontslag niet uitzonderlijk hoog, ze schommelde rond het lange termijngemiddelde.
1.122 187 2.627
943 205 2202
871 433 2.646
737 473 3.565
668 398 3.132
891 370 2.630
2.650
929 588
849 1.110 2.880
938 517 2.499
587 431 2.368
547391 2.196
701 532 2.747
599 636 2.285
2.006
732231
2.274 2.287
1.713
1.214 265 2.049
593260
2.878 1.923
513
419 1.233 298 2.230
723 2.749
Outplacement-site
1.717
Meer weten over Outplacement? Surf naar onze
Opgestarte outplacement begeleidingen in Q4 Outplacement na meervoudig ontslag zonder verplichte tewerkstellingscel Collectief outplacement met verplichte tewerkstellingscel Individueel outplacement
Q1|10Q2|10Q3|10Q4|10Q1|11Q2|11Q3|11Q4|11Q1|12Q2|12Q3|12Q4|12Q1|13Q2|13Q3|13Q4|13Q1|14Q2|14Q3|14Q4|14
ALGEMEEN REGIME KENT TOENEMEND BELANG
BANENVERLIES DOOR FAILLISSEMENTEN
Het algemeen regime, ingevoerd op 01/01/2014 in het kader van de harmonisering van de statuten, voorziet outplacement bij individueel ontslag bij opzegtermijnen van meer dan 30 weken. In het vierde kwartaal verliep 30% van de individuele begeleidingen volgens dit regime.
Opzeg minstens 30 weken
2.803 faillissementen leidden in het vierde kwartaal tot het verlies van 6.254 banen (bron: FOD Economie).
Verplicht Outplacement: Algemene Regeling
Individueel ontslag Jonger dan 45 jaar
Vrijwillig Outplacement: cao 51
45 jaar of ouder
Verplicht Outplacement: Bijzondere regeling
Opzeg minder dan 3O weken
Welke regeling is wanneer van toepassing?
Met verplichte tewerkstellingscel Collectief ontslag Zonder verplichte tewerkstellingscel
Q4 14 p6
RECRUITMENT, SEARCH & SELECTION TOENEMENDE DYNAMIEK OP DE ARBEIDSMARKT
OMZETGROEI OP JAARBASIS Werving & Selectie Evaluation & Assessment Coaching HR Consultancy
+5,0% +19,7% +9,5% +25,2%
EUROPEAN EXECUTIVE RECRUITMENT BAROMETER De barometer van de European Confederation of Search & Selection Associations registreerde een een licht dalend vertrouwen op de Europese werving & selectie-markt. De index nam met 2 punten af in de periode tussen oktober en december. In de meeste landen (Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Spanje & België) bleef het vertrouwen positief. In Frankrijk en Italië daarentegen verwachten wervingen selectiebureaus geen verbetering van de markt.
14%
EVOLUTIE GEPLAATSTE KANDIDATEN 7% 8% 5% 7%
-2% -8% -12%
-13%
Q4|14
Q3|14
Q2|14
Q1|14
Q4|13
Q3|13
Q2|13
Q1|13
Q4|12
Q3|12
Q2|12
-23% -26% -30% Q1|12
De wervings- en selectiebedrijven zagen in het vierde kwartaal zowel hun omzet (+9,5%) als het aantal geplaatste kandidaten (+14%) sterk stijgen. Door deze groeispurt op het einde van het jaar kon 2014 alsnog afgesloten worden met een positieve omzetgroei van 1,6%. Wat betreft het aantal geplaatste kandidaten werd in 2014 zelfs een groei van 9,2% opgetekend.
In de sector Recruitment, Search & Selection onderscheiden we 4 activiteiten. 68% hiervan is pure werving & selectie, 21% Evaluation & Assessment, 9% HR Consultancy. Coaching is goed voor slechts 2% van de gehele omzet in de RSS-sector. De beperkte grootte van deze activiteit verklaart de soms afwijkende groeicijfers.
VERDELING VAN HET AANTAL GEPLAATSTE KANDIDATEN NAAR INGESCHAKELD WERVINGSKANAAL
38%
Direct & File Search
37%
Advertenties Executive Search Sociale netwerken Andere Spontane kandidatuur
10% 9% 4% 2%
Meer weten over Recruitment, Search & Selection? Surf naar onze RSS-website Of surf naar de RSS-website van ECSSA, de Europese Federatie van Wervings- & Selectiebedrijven Bekijk de RSS infobrochure Creating the perfect match
Q4 14 p7
OPLEIDING TELEURSTELLENDE CIJFERS De private opleidingsmarkt moest in het vierde kwartaal enkele procenten omzet inleveren op jaarbasis (-7%). Sinds het topjaar 2008 heeft de sector het moeilijk om het volume opleidingen terug in de hoogte te krijgen. Dit zowel in het segment van de open opleidingen als in het segment van de ‘In Company’-opleidingen. Cumulatief, de eerste vier kwartalen van het jaar vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder, kleurt de omzetgroei met -2,7% eveneens rood.
35%34%
16%
Q4 2014
Q2 2014
Q3 2014
-5% -7%
-7%
Q1 2014
-4%
Q4 2013
-1% -3%
Q3 2013
Q4 2012
Q3 2012
Q2 2012
Q1 2012
Q4 2011
Q3 2011
Q2 2011
Q1 2011
Q3 2010
Q2 2010
Q1 2010
Q4 2009
-6%
-8%
Q2 2013
-1% -3% -1% -3%
-12% -15%-14% -19% Q3 2009
Q2 2009
Q1 2009
Q4 2008
Q3 2008
-21% Q2 2008
3%
Q1 2013
-2% 0%
-5%
Q1 2008
9%
8% 2%
Q4 2010
5%
Een toename van de activiteit wordt wel verwacht de komende 12 maanden. 56% van de private opleidingsverstrekkers schat in dat het volume opleidingen zal toenemen. 33% denkt eerder dat het volume in die periode zal stabiliseren.
11% 33%
Afname Stabilisatie Toename
56%
Geen mening
Meer weten over Opleiding? Surf naar onze Opleiding-website
Q4 14 p8
KERNCIJFERS FEDERGON-SECTOREN 2013
OMZET
VASTE MEDEWERKERS
KERNCIJFERS
AANTAL LEDEN1
162 miljoen gepresteerde uren (-2,4%) Uitzendarbeid2
4.045 miljoen € (-3,3%)
Opleiding
66,5 miljoen € (-3,6%)
6.485
343.445 uitzendkrachten
114
191.015 jobstudenten 280
2.000 trainers
62
17.095 begeleidingen (+2,8%) Globale plaatsingsgraad 55% Outplacement
-
-
66% begeleidingen na individueel ontslag
62
21% begeleidingen via verplichte tewerkstellingscel 13% begeleidingen na meervoudig ontslag Diensten aan particulieren
-
46.625 (+2,1%)
Interim Management
75,6 miljoen € (-8,4%)
-
Projectsourcing
381 miljoen € (0,6%)
Recruitment, Search & Selection
134 miljoen € (-12,3%)
41,9 miljoen gepresteerde uren (+3,2%) 276.082 klanten (+12,1%)
118
Gemiddeld 475 lopende opdrachten 30% van de opdrachten duurde langer dan 9 maanden
70
4.598
7,3 miljoen gefactureerde uren
87
1.223
8.945 geplaatste kandidaten 30% van de omzet gerealiseerd in assessment, HR consultancy en coaching
202
1
Aantal leden op 31/12/2013 De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de activiteiten van de leden van Federgon. Voor uitzendarbeid daarentegen gaat het over de cijfers van de volledige sector. De representativiteitsgraad van de Federgon-leden bedraagt hier 96%. 2
Q4 14 p9
EXPERTISE CENTER
INFO De structurele kwartaalenquêtes worden afgenomen bij een vaste steekproef van Federgon-leden. Dit teneinde de vergelijkingsbasis voor de kwartaal- en jaarcijfers gelijk te houden. Bezoek onze website voor meer informatie over de Federgon-sectoren: http://www.federgon.be/cijfers/ Bronnen: NBB, RVA, RSZ, Limafin
FEDERGON – RESEARCH & ECONOMIC AFFAIRS TOUR & TAXIS Havenlaan 86C bus 302 | 1000 Brussel
[email protected] Tel: 0032 (0)2/203 38 03 Fax: 0032 (0)2/203 42 68 www.federgon.be
Paul Verschueren, Directeur Thibaut Princen Maria Da Silva Capela
Disclaimer: De gegevens op deze pagina’s zijn door Federgon zo zorgvuldig en volledig mogelijk opgesteld. Gelet op de snelle evolutie en complexiteit van de behandelde materies geeft Federgon geen garanties omtrent de accuraatheid en/of de actualiteit van de medegedeelde informatie. Daarom wijst Federgon alle aansprakelijkheid af voor directe en indirecte schade ingevolge de toegang tot, de consultatie of het gebruik van de informatie, gegevens en publicaties op de website en/of de toegang tot en het gebruik van interactieve toepassingen.
Q4 14 p10
