08
december 2014 uitgave van de algemene federatie van militair personeel
Uitzendbescherming
Fi jn ef ee std ag en !
blijft toch gehandhaafd
@ANNEMARIESNELS VOORZITTER ANNE-MARIE SNELS
Terugblikken en doorgaan
H
et einde van het jaar komt er aan, voor menigeen betekent dat even terugblikken. Terugblikken op het afgelopen jaar. Dat doen we ook in deze OpLinie. We nemen u mee in hoogtepunten en belangrijke nieuwsfeiten waarmee de AFMP dit jaar ‘in de schijnwerpers stond’. Over publiciteit op tv, radio en in landelijke dagbladen hadden we niet te klagen. En dat deden we uiteraard in het belang van onze leden, voor u dus. Omdat het helaas té vaak nodig is om onze ongenoegens via de pers te uiten, om op die wijze de druk op de politiek en de minister op te voeren om wél aandacht aan een onderwerp te besteden. Om te laten zien dat we er zijn voor onze leden. En dat helpt echt, geloof me.
02
OPLINIE DECEMBER 2014
Ik volgde het Kamerdebat over Chroom-6 en PX-10 wat tot diep in de nacht duurde, omdat dit onderwerp zó belangrijk is voor veel van onze leden die gewerkt hebben met die giftige stoffen en er soms letterlijk doodziek van zijn. Het was een pittig debat tussen de minister en de oppositie, en leidde tot een aantal toezeggingen van de minister. U leest er alles over in deze OpLinie. Ik hoorde wat leden verzuchten, “moet het overleg worden stilgelegd voor het handhaven van de uitzendbescherming? Ik vind mijn arbeidsvoorwaarden belangrijker”. Ja, dat moest. Als Defensie afspraken blijft schenden en roofbouw blijft plegen op haar medewerkers door de uitzendbescherming opnieuw niet te handhaven, moét je als vakbond aan de rem trekken. Want anders verandert er nooit wat. En dat kan én mag niet. Als we kunnen voorkomen dat mensen op termijn letterlijk ziek worden van hun werk dan doen we er alles aan om dat te voorkomen. En er zijn opnieuw afspraken gemaakt, dat leest u elders in deze OpLinie. Dus de arbeidsvoorwaardenonderhandelingen zijn hervat, mijn collega René Schilperoort doet er gesteund door een boel andere collega’s daarbij alles aan om een goed resultaat voor u te boeken. Voor het boeken van een resultaat zijn trouwens wel twee partijen nodig. En helaas, u weet het, tijdens de onderhandelingen houden we radiostilte. Dat is nu eenmaal een afspraak, maar soms moet ik op mijn handen gaan zitten en een slot op mijn mond zetten om u niet te informeren. Troost u, zodra er een resultaat te melden is hoort u het
meteen. En een resultaat gaat er komen, linksom of rechtsom! De feestdagen staan voor de deur. En ik denk even aan het ‘thuisfront’; degenen die hun partner missen, omdat die ergens op de wereld de vrede en veiligheid dient. En aan al die kids, die hun papa of mama sowieso al missen, maar deze dagen nog wat meer. En de ouders, die zich altijd zorgen blijven maken als hun kind zolang in een onveilig gebied zit. En natuurlijk denk ik aan de militairen in één van de vele missiegebieden. Ver van huis, zonder hun geliefden. Aan hen allen denk ik een beetje extra, als u dat goed vindt. Maar natuurlijk wens ik iedereen, al onze leden en hun families, namens het bestuur en mijn collega’s hele fijne feestdagen toe en een sprankelend, gezond en veilig 2015. Ook in 2015 staat de AFMP weer iedere dag voor u klaar, daar kunt u op rekenen. En voordat ik afsluit, ik wens ook minister Jeanine Hennis en de top van Defensie een mooi jaar en veel wijsheid toe. Een jaar waarin we samen een goede cao afsluiten. Waarin de gezondheid en veiligheid van het defensiepersoneel gewaarborgd wordt. Een jaar waarin verder geïnvesteerd gaat worden in Defensie, vooral in het personeel. En een jaar waarin écht toegewerkt wordt naar een defensiebegroting die de weg opent naar een begroting van de omvang van 2% bnp. Dus niet “minder minder”, maar substantieel meer. En een jaar waarin afspraken gerespecteerd worden. Want het Defensiepersoneel verdient écht beter!’
INHOUD
04 29
08 14
Verder in dit nummer
22
10 Activiteiten sector PA in najaar 2014 12 Plannen Klijnsma hollen pensioenen uit
07 #08
18 Terugblik op 2014 22 Serie vakbondshart: Patrick Choenni, kersvers lid AB 24 Veteranenberichten 27 Gastcolumn en De bankzitter 28 Computerhoek
Uitzendbescherming
29 Verenigingsnieuws
04
De afspraken die Defensie met de vakbonden maakte over de uitzendbescherming werden niet nagekomen. Om naleving af te dwingen heeft de AFMP (met andere defensiebonden) het arbeidsvoorwaardenoverleg met Defensie opgeschort. Met succes. De toezeggingen van Defensie waren voldoende om het formele overleg te hervatten.
Iedereen dezelfde vergoeding
06
Of je nu een eigen huishouding hebt of (nog) in het ouderlijk huis woont, als militair heb je recht op dezelfde reiskostenvergoeding en vrijstelling voor voedings- en huisvestingskosten. In hoger beroep stelde de rechter de AFMP in het gelijk: het verschil dat Defensie heeft gemaakt is strijdig met onder andere de Grondwet.
30 FNV Voordeel
Chroom-6 en PX-10
08
We berichtten u al eerder over de ontwikkelingen op het gebied van chroom-6 en PX-10, de gifstoffen waarmee binnen Defensie jarenlang is gewerkt en waarvan veel mensen ziek werden. In deze OpLinie leest u welke vooruitgang er is geboekt.
Ondermaatse begeleiding herplaatsers
16
Een onderzoek van de Commando DienstenCentra (CDC) bevestigt wat we allang vermoedden. De begeleiding van interne en externe herplaatsingskandidaten is volstrekt onvoldoende. Mensen voelen zich in de steek gelaten.
32 Puzzel 34 Servicepagina 35 Strip
Lidmaatschap
Er kan een moment komen dat u uw AFMPlidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aanvaard. Houdt u dan rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. U kunt opzeggen door middel van een brief aan AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of
[email protected]. Het volgende verenigingsblad verschijnt op donderdag 5 februari 2015. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met maandag 12 januari 2015. Salarisbetaaldatum: vrijdag 23 januari 2015. Cover: doop JSS Karel Doorman. Foto: AVDD / Dave de Vaal OPLINIE DECEMBER 2014
03
WERK EN INKOMEN
Uitzendbescherming blijft toch gehandhaafd De bonden hebben medio november het formele overleg met Defensie voorlopig stilgelegd. Aanleiding was de constatering dat de Minister van Defensie haar afspraken met de bonden over uitzendbescherming niet was nagekomen. Begin december kregen bonden van Defensie te horen dat de uitzendbescherming wel degelijk zal worden gehandhaafd. Dat gaf voldoende vertrouwen om het overleg te hervatten.
A
anleiding was de uitzending Air Task Force (ATF) Middle East, de zogenaamde IS missie, die op dinsdag 11 november 2014 aan de orde kwam in het overleg. Op dat moment verbleven in het uitzendgebied in het Midden- Oosten 35 militairen van wie de uitzendbescherming door Defensie niet werd gerespecteerd. De AFMP liet samen met de andere defensiebonden weten het onacceptabel te vinden dat de Minister zich niet houdt aan de afspraken die met de bonden gemaakt zijn over de uitzendbescherming. Na een stevige discussie in november 2013, toen speelde hetzelfde probleem met de Patriot-missie in Turkije, is door de Minister de norm voor uitzendbescherming herbevestigd in een formele vergadering van het Sector Overleg Defensie (SOD). Dat gebeurde naar aanleiding van het feit dat de Minister bij de verlenging van de Patriot-missie in Turkije had gemeld dat
04
OPLINIE DECEMBER 2014
zij de uitzendbescherming van militairen niet kon garanderen. Daarover waren de bonden toen zeer ontstemd. Door de Minister is toen ook uitgesproken dat de uitzendbescherming in de toekomst wordt gehandhaafd.
Bezuinigingen Voor de AFMP is de reden waarom iedere keer de uitzendbescherming van onze leden door de Minister geweld wordt aangedaan wel duidelijk. Dit zijn de onverantwoorde bezuinigingen die Defensie de afgelopen jaren te verwerken heeft gekregen. Het ambitieniveau van de politiek en Defensie zelf hebben namelijk geen gelijke tred gehouden met die bezuinigingen. Tijdens de discussie 11 november kwam dan ook de vraag aan de orde of politieke wensen en/of ambities van de Minister volgens haar rechtvaardigen dat de afspraken die door haar met de centrales gemaakt zijn ineens niet meer gelden en niets meer waard zijn. Het antwoord hierop moest door de Minister in een formele vergadering van het Sector Overleg Defensie (SOD) van 2 december worden gegeven. Dit antwoord dat we toen kregen was voor de bonden bevredigend genoeg om het overleg voort te zetten. De Minister gaf aan dat zowel de norm als de handhaving van de uitzendbescherming ‘staat’. De afspraken in het overleg worden in een grote organisatie als Defensie wel eens anders geïnterpreteerd en in die context hebben de bonden volgens de Minister in de loop van de tijd een soort bewakingsrol gekregen. De Minister heeft op verzoek van de bonden nadrukkelijk uitgesproken dat de werkgever de uitzendbescherming belangrijk vindt om psychische en
fysieke overbelasting van medewerkers te voorkomen, maar ook vanwege de psychische belasting die uitzendingen met zich meebrengen voor het ‘thuisfront. Verder zullen mensen – om de net genoemde redenen - niet meer gevraagd worden om vrijwillig af te zien van de uitzendbescherming.
Weinig mensen De centrales hebben om een lijst gevraagd van schaarse personele capaciteit in relatie tot de uitvoering van missies. Aan de hand van deze lijst kan worden bezien hoe knelpunten op dit gebied kunnen worden opgelost zodat er in toekomst geen probleem meer ontstaat met de uitzendbescherming.
Dubbelhartig De Minister is wat de uitzendbescherming aangaat tijdens de discussie rond de verlenging van de Patriot Missie in Turkije dubbelhartig geweest. Tijdens die discussie, op 26 november 2013, liet minister Hennis-Plasschaert de bonden aan de ene kant onomwonden weten: ‘De uitzendbescherming staat. Afspraak is afspraak.’ Aan de andere kant kwam het er toen op neer dat Defensie individuele afspraken met militairen heeft gemaakt die zij na terugkeer van een missie sneller wilden inzetten dan na twee perioden rust. Individuele afspraken waar de AFMP in ieder geval niet achter staat. We hebben Defensie ook verzocht toe te lichten hoe in de praktijk met die individuele afspraken is omgegaan, en dat gaat Defensie doen.
Een op, twee af De uitzendbescherming betekent dat een militair een periode op uitzending gaat (meestal 3 tot 6 maanden) en daarna twee maal deze periode niet wordt uitgezonden. Hierdoor wordt de gezondheid van medewerkers gewaarborgd – ook op langere termijn. Bovendien zorgt de uitzendbescherming ervoor dat militairen voldoende tijd thuis kunnen doorbrengen in de eigen sociale omgeving.
“
FOTO: AVDD
MENSEN ZULLEN NIET MEER WORDEN GEVRAAGD ‘VRIJWILLIG’ AF TE ZIEN VAN UITZENDBESCHERMING’
RADIOSTILTE H Het arbeidsvoorwaardenoverleg is hervat, maar dat betekent nog niet automatisch dat we u van de voortgang op de hoogte kunnen houden. Een belangrijk deel van het overleg heeft een vertrouwelijk karakter. Maar zodra we meer kunnen melden doen we dat natuurlijk meteen. Houd daarom Twitter, de website en onze nieuwsbrieven in de gaten!
OPLINIE DECEMBER 2014
05
WERK EN INKOMEN
In zaak eigen huishouding
Alle militairen
recht op zelfde vergoeding Het verschil dat Defensie maakt bij onder andere de reiskostenvergoeding tussen medewerkers met en zonder eigen huishouding levert een ongelijke behandeling op die verboden is. Op 24 november heeft de Centrale Raad van Beroep in hoger beroep de AFMP met deze uitspraak in het gelijk gesteld. Een uitspraak met grote gevolgen: alle militairen hebben recht op dezelfde reiskostenvergoeding en vrijstelling voor voedings- en huisvestingskosten.
D
efensie maakt in het Verplaatsingskostenbesluit militairen (VKBM) onderscheid tussen militairen die wel een eigen huishouding hebben en zij die dat niet hebben, bijvoorbeeld omdat ze (nog) bij hun ouders wonen. Dat onderscheid is volgens de Centrale Raad onder andere in strijd met de Grondwet (zie kader). De uitspraak heeft pijnlijke gevolgen voor Defensie. Het zal diep in de buidel moeten tasten. Allereerst om militairen die in bezwaar gaan, of al zijn gegaan, te compenseren. Maar ook om het VKBM voortaan juridisch zuiver uit te voeren. De zaak gaat om twee militairen die in juni 2012 hun huis hadden verkocht en overgingen naar een nieuwbouwwoning. Totdat die woning was opgeleverd, woonde de man bij de ouders van zijn vriendin, en woonde de vriendin bij de ouders van haar vriend. Doordeweeks waren ze binnenslapers. Volgens Defensie zouden ze hierdoor minder behoefte hebben om naar huis te reizen, en daarom zou er volgens de werkgever geen sprake zijn van een ongelijke behandeling die verboden is.
“
VERDRAG EN GRONDWET GAAN VÓÓR REGELGEVING VAN DEFENSIE’
Hogere regelgeving
06
OPLINIE DECEMBER 2014
FOTO: AVDD
De AFMP heeft echter altijd aangevoerd dat onderscheid maken tussen het wel of niet hebben van een eigen huishou-
den in strijd is met de Grondwet en een internationaal verdrag. De hoogste rechter is hier volledig in mee gegaan. Verder dacht Defensie nog ermee weg te komen omdat het VKBM nog onderwerp van overleg was met de defensiebonden. Maar ook daar toonde de rechter zich ongevoelig voor, omdat de Grondwet en het verdrag vóór gaan.
Geen historische reden Ook voerde de Minister aan dat het onderscheid historisch verklaarbaar is, omdat in het verleden oudere militairen met een eigen huishouding vaker naar huis reisden dan jongere militairen. Maar
VERENIGINGSNIEUWS
de Raad vindt de veranderingen in deze situatie zó ingrijpend dat die historische achtergrond deze ongelijke behandeling niet rechtvaardigt.
Verregaande gevolgen Het is al met al een klinkklare overwinning voor de AFMP. Eén die verregaande gevolgen zal hebben, ook voor andere gevallen van discriminatie rond het VKBM. Zo hebben we eerder al een zaak aangespannen bij het College voor de Rechten van de Mens. Het ging toen ook om de reiskostenvergoeding en de vrijstelling van voedings- en huisvestingskosten. Het College voor de Rechten van de Mens oordeelde op 13 november 2012 dat Defensie verboden onderscheid naar burgerlijke staat maakte. Dit oordeel werd door Defensie genegeerd. De minister van Defensie moest toen op het matje komen bij minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In dat
DOWNLOAD DE OPLINIEAPP!
gesprek werd Defensie gemaand de uitspraak van het College voor de Rechten van de Mens na te komen, maar dat is toen niet gebeurd. Nu de Centrale Raad van Beroep de werkgever hardhandig op de vingers heeft getikt zal Defensie zich niet meer kunnen verschuilen. De AFMP is verheugd dat de Centrale Raad nu voor eens en voor altijd duidelijkheid heeft geboden en dat onze leden recht wordt gedaan.
Wat nu? In veel gevallen heeft de AFMP de behandeling van bezwaren inzake eigen-huishouding-vergoedingen laten aanhouden in afwachting van een uitspraak van de Centrale Raad. Naar aanleiding van deze uitspraak zullen we bij Defensie gaan aandringen op voortzetting van de behandeling van deze zaken.
En wat betekent dit voor u? Als u op dit moment niet de hogere reiskostenvergoeding (en vrijstelling voor huisvestingskosten en voedingskosten) ontvangt en u daarvoor in aanmerking wilt komen, dan zult u een rekest moeten indienen. De rekesttekst die u kunt gebruiken bij het invullen van een rekestformulier is op te vragen bij de afdeling IBB via
[email protected]. Als u daarbij - onder vermelding van uw naam, adres en woonplaats - aangeeft of het om dagelijks reizen gaat of om niet-dagelijks reizen met huisvestingskosten en voedingskosten, dan kunnen wij u de juiste rekesttekst toesturen. Als uw eigen huishouding-zaak al bij ons in behandeling is (in bezwaar of in beroep), dan wordt u binnenkort geïnformeerd over het vervolg. Hebt u nog vragen, bel de afdeling IBB op nummer 0348 707433.
»
De hogere regelgeving die ongelijke behandeling niet toestaat zijn artikel 1 van de Grondwet en artikel 26 van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (IVBPR).
OpLinie nu ook als app voor Android!
»
In navolging op de iOS app van OpLinie kunnen nu ook gebruikers van Android apparaten het blad lezen met hun tablet of smartphone! En nog een paar dagen eerder dan dat het papieren blad op de mat valt. De AFMP heeft een app ontwikkeld waarmee het verenigingsblad makkelijk te lezen is. Met deze OpLinie-app heb je altijd toegang tot de laatste editie en veel eerdere nummers. Blijf op de hoogte op het gebied van werk en inkomen, jouw rechtspositie, belangenbehartiging, ledenvoordelen en uiteraard de vereniging. De App is nu gratis te downloaden, onder de naam ‘OpLinie’. De OpLinie-app is uitsluitend bestemd voor leden en relaties van de AFMP/ FNV. Met uw lidnummer kunt u makkelijk eenmalig inloggen. Uw lidnummer kunt u vinden op uw ledenpas of op de verpakking van het verenigingsblad dat in papieren vorm bij u op de mat valt. Bent u een zakelijke relatie van de AFMP/FNV, neem dan contact op met de redactie voor uw eigen inlogcode;
[email protected]. OPLINIE DECEMBER 2014
07
WERK EN INKOMEN
Kleine stapjes voorwaarts
Chroom-6 en PX-10
We berichtten u al eerder over de ontwikkelingen op het gebied van Chroom-6 en PX-10, de gifstoffen waarmee binnen Defensie jarenlang is gewerkt en waarvan veel mensen ziek werden. Welke vooruitgang is er geboekt?
O
p dinsdagavond 11 november was er een langdurig plenair debat in de Tweede Kamer over de gif dossiers chroom-6 en PX-10 binnen Defensie. Er is al enige winst geboekt nadat de AFMP, samen met de VBM, aangedrongen had op een breed onderzoek naar chroom-6. Er komt niet alleen onderzoek op de POM ’s sites, maar Defensie breed. Dat heeft de Minister intussen toegezegd. Tijdens het deels nachtelijke debat ging het er soms pittig aan toe tussen de oppositie en minister Hennis. Het draaide vooral om de vraag: wanneer wist de Minister wat? Die vraag is zeer relevant, want de afgelopen maanden is via de media telkens nieuwe informatie boven tafel gekomen. Dit was informatie die Defensie had achtergehouden en waaruit bleek dat er jarenlang door medewerkers met de giftige stoffen chroom-6 en PX-10 is gewerkt zónder de broodnodige bescherming. En de defensieorganisatie wist dat! Tijdens het debat erkende de minister ook dat de Defensieorganisatie niet transparant genoeg is en dat ‘de onderste steen boven moet komen.’ Daarover zijn minister Hennis en de AFMP het in ieder geval eens.
08
OPLINIE DECEMBER 2014
Financiële regeling Er lijken nu stappen vooruit te worden gezet in het chroom-6 dossier. De Minister is bereid een financiële regeling te treffen voor slachtoffers van chroom-6 als blijkt dat zij aantoonbaar ziek zijn geworden als gevolg van het werken ermee. Daarbij is ook sprake van een voorschotregeling die dit jaar tot stand moet komen. Pas na afloop van het hele onderzoek kan een definitieve financiële regeling worden getroffen als het causale verband tussen het ziek zijn door het gebruik van chroom-6 echt kan worden vastgesteld. De Minister is gestart met een breed onderzoek naar chroom-6; daarbij zullen ook de bonden betrokken worden zo zei zij in het Kamerdebat. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: “Alleen vergat de minister erbij te zeggen dat we over onze betrokkenheid daarbij nog géén concrete afspraken hebben gemaakt. Over zowel de financiële regeling als de betrokkenheid van de bonden bij het onderzoek moeten we dus nog in overleg met Defensie. En financiële afspraken maken we in het overleg, niet in een begeleidingscommissie”.
Meer openheid Tot nu toe is veel van de informatie via de media boven tafel gekomen. Voor het chroom-6 dossier is door Defensie
intussen veel informatie beschikbaar gesteld, maar dat geldt nog niet voor PX-10. De kritiek op de rol van het RIVM in het PX-10 onderzoek in 2011 wil de minister pas bespreken als het RIVM met deskundigen zoals professor Tytgat heeft gesproken. Deze professor had veel kritiek op dat rapport. Maar ook voor het PX-10 dossier geldt dat álle informatie boven tafel moet komen, zoals Arbo jaarverslagen, de chemiekaarten van Shell over het gebruik van PX-10 en het aandeel benzeen daarin, het conceptrapport van de RIVM dat bijna een jaar ‘op de plank bleef liggen’ én alle andere voor dit dossier relevantie informatie. Anne-Marie Snels: “Die toezegging heeft de minister nog niet gedaan en is wat de AFMP betreft noodzakelijk om de eerdere uitkomsten van het RIVM onderzoek goed te kunnen beoordelen. Daarover is ook veel discussie ontstaan na de uitzending van Een Vandaag op 20 oktober. Om met de woorden van de minister te spreken: ‘de onderste steen moet boven komen’. En desnoods via WOB-procedures (Wet Openbaarheid van Bestuur, red.)”
Het onderzoek De Tweede Kamer sprak ook haar zorg uit over de lengte van het onderzoek; dat kan volgens de minister wel twee jaar gaan duren. De oppositie wil het
Minister HennisPlasschaert tijdens het (deels nachtelijke) Kamerdebat over giftige stoffen.
leidingscommissie om zo de vinger aan de pols te houden. Aanvullend daarop stelt de AFMP ook voorwaarden aan de begeleidingscommissie die een prominente rol moet gaan vervullen in het chroom-6 onderzoek. Snels: “Wij vinden het van belang dat er, naast een positie voor de vakbonden, óók een onafhankelijke voorzitter komt. Bovendien moet de begeleidingscommissie de mogelijkheid hebben om ook zelf experts uit te nodigen. Het chroom-6 onderzoek is wat de AFMP betreft een mooie testcase voor Defensie om te laten zien dat ze daadwerkelijk open en transparant wil zijn en zaken structureel wil veranderen.” FOTO: ANP/BART MAAT
Rol leider taskforce onderzoek versnellen en daarom werd een motie ingediend. Deze motie is aangenomen. Snels: “Snelheid is, naast zorgvuldigheid, in het belang van medewerkers, zeker voor die mensen die nu ziek zijn. De AFMP ondersteunt dat dus van harte.” De zorg over een goede afloop van de gif dossiers is voor de AFMP nog niet weggenomen. De AFMP wil in de toekomst een structurele aanpak van de gif dossiers: » Protocolafspraken tussen bonden en werkgever waarin wordt afgesproken hoe we in de toekomst met dit soort zaken omgaan; » Onafhankelijke diagnose van mogelijke slachtoffers door een expert op het terrein van beroepsziekten; » Een schadefonds Defensie. De Tweede Kamer juichte het voorstel van de minister voor een schaderegeling toe, maar vergat dat hiervoor binnen de uitgeklede Defensiebegroting volstrekt geen financiële ruimte is. Die financiën moet de Tweede Kamer wat de AFMP betreft wél toezeggen en het liefst in de vorm van een schadefonds. Hierover hebben we reeds een brief geschreven aan het overleg. Het onderzoek wordt nu gestart, de bonden gaan deelnemen aan de bege-
“
ZORGVULDIGHEID EN SNELHEID ZIJN IN HET BELANG VAN DE MEDEWERKERS’
MELD JE BIJ DE AFMP H Ben je ziek als gevolg van chroom-6 en heb je dat nog niet gemeld? Meld je dan bij de AFMP via
[email protected] en bij het meldpunt van Defensie
[email protected]. Ook (oud) defensiemedewerkers die met PX-10 hebben gewerkt en gezondheidsklachten hebben kunnen zich bij ons melden. Mail dan naar px10@afmp. Voor PX-10 zijn er nog geen afspraken met Defensie gemaakt, maar daar werken we aan. Houdt de website en de OpLinie in de gaten voor nadere informatie.
Gratis dienstverlening
»
De AFMP gaat in de toekomst zo nodig ook schadeclaims voor haar leden indienen. U hoeft dus niet in zee te gaan met letselschadeadvocaten of nieuwe organisaties als Meldpunt gifverf.nl. Dat kost u alleen maar extra geld, leden van de AFMP krijgen bij ons deze dienstverlening gratis.
Via een uitzending van Een Vandaag bleek dat de leider van de Taskforce Chroom-6 in het verleden betrokken zou zijn geweest bij chroom-6. Dat leidde tot een fel debat tussen de oppositie en minister Hennis. De oppositie vindt dat er geen enkele schijn van belangenverstrengeling mag zijn en meent dat de minister hem moet vervangen en diende hiervoor een motie in. De minister gaf aan in gesprek te gaan met de leider. Dat leidde ertoe dat hij zich heeft teruggetrokken. Ook de AFMP vindt dat iedere schijn van belangenverstrengeling bij een dergelijk onderzoek voorkomen moet worden.
Arbo beleid in toekomst De problemen van (voormalig) defensiemedewerkers die jarenlang zijn blootgesteld aan gevaarlijke stoffen zónder de beschikbare beschermingsmiddelen en waarvan er nu een aantal ernstig ziek zijn, moeten snel worden aangepakt én structureel worden opgelost. Maar toekomstige problemen moeten worden voorkomen, dus het huidige arbobeleid moet wat de AFMP betreft ook stevig onder de loep worden genomen. De Minister gaf aan dat zij ook hiervoor een onderzoek gaat instellen. De AFMP vindt goed arbobeleid noodzakelijk om defensiewerknemers een veilige werkomgeving te bieden. Dat is een zorgplicht van de werkgever. OPLINIE DECEMBER 2014
09
POSTACTIEVEN
Sector PA zeer actief in 2014
Bijeenkomsten PA goed bezocht
FOTO: AVDD
Wat is er voor de postactieven veranderd in 2014? En wat deed de sector PA om de leden goed te kunnen informeren? U leest het in deze terugblik.
D
e bijeenkomsten voor leden PA van de AFMP (en NAD van de MARVER) zijn ook dit jaar weer goed bezocht. De sectorhoofden hebben 34 groepen bezocht, waarvan twee in Duitsland. Daarnaast hebben ze vele leden telefonisch bijgestaan. Tijdens deze bijeenkomsten en in de persoonlijke contacten zijn onze leden bijgepraat over ontwikkelingen binnen de vereniging, de voortgang van het overleg, de stand van zaken rond het UKW-gat, et cetera. Er werd volop gediscussieerd, er werden zorgen uitgesproken én was er ruimte om weer eens bij te praten met oud-collega’s en de laatste nieuwtjes te delen.
10
OPLINIE DECEMBER 2014
Arbeidsvoorwaarden De sectorhoofden hebben de leden bijgepraat over de manifestatie van 12 september. De AFMP/MARVER en VBM gaven toen een duidelijk signaal aan de minister: het is mooi geweest, Defensiepersoneel verdient beter. Deze manifestatie was een start van mogelijke vervolgacties als de minister niet met duidelijke plannen en toezeggingen komt ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden, óók voor de post-actieven. De eisen van de bonden ten aanzien van het arbeidsvoorwaardenoverleg en de voortgang daarbij is ook toegelicht. Als het arbeidsvoorwaardenoverleg vast mocht lopen en er komen acties, dan kan juist de PA daarin een rol spelen.
‘Prinsjesdag’ raakt postactieven hard De gevolgen van Prinsjesdag en de financiële effecten, vooral die voor de post-actieven, werden duidelijk. Juist postactieven worden door meerdere maatregelen (stapelen van diverse plannen) hard getroffen en leveren flink in. Waar eerst nog ruim werd ingezet op een werkbonus voor zestigplussers, wordt deze maatregel per 1 januari afgeschaft en krijgen de huidige werkende zestigplussers die een werkbonus hebben geen indexatie meer. Het Kabinet wil dat in 2016 het voordeel voor gepensioneerden, ‘de ouderentoeslag’ in box 3 komt te vervallen, waardoor huurders het risico lopen om hun huurtoeslag te verliezen. De zorgtoeslag wordt verder inkomensafhankelijk en de ouderenkorting wordt gekort. De Belastingdienst heeft voor onze collega’s in het buitenland verrassingen in petto. Het belastingverdrag is weliswaar nog niet van kracht, maar het keuzerecht om te mogen kiezen tussen het belastingplichtig zijn in Nederland of in het buitenland vervalt.
AOW/UKW-gat en WUL Bij de bespreking van het AOW/UKW gat liepen de emoties soms hoog op, waarom moet juist de militair, in dienst van het vaderland het in een uiterst geval twee jaar zonder AOW doen? De zaak bij het college biedt openingen, daar wist de vertegenwoordiger van defensie te melden dat het gat gerepareerd gaat worden. We zijn benieuwd, want de grens van ophogen van de leeftijd bij defensie is wel bereikt. Het ophogen van de UKW/FLO-periode van 5 naar 7 jaar zou een goede oplossing kunnen zijn.
Verder is er veel onvrede over de gevolgen van de invoering van de Wet Uniformering Loonbegrip (WUL). Ondanks een kleine compensatie voor de UGM’er en de gepensioneerde kost dat postactieven gemiddeld 70 euro per maand. Weer zo’n maatregel waarbij de groep militairen schijnbaar is vergeten - maar die had toch een bijzondere positie? Natuurlijk is ook het (militaire) pensioen aan de orde geweest, een lastige en ingewikkelde materie die volgens postactieven door het ABP onvoldoende wordt onderkend. De informatie is niet altijd duidelijk en werkt soms verwarrend. Er zijn ook grote zorgen over de achterstallige en toekomstige
indexatie van de pensioenen. Er zijn verschillende plannen die vooral voor ouderen ingrijpende gevolgen kunnen hebben. We zijn ingegaan op de grote veranderingen in de AWBZ naar langdurige zorg en de verschuiving van een aantal zaken naar de WMO (gemeente) en onderdelen die voortaan worden opgenomen in de zorgverzekering. Ook FNV in Beweging is besproken. Hoe gaat het nu verder en wat is de rol van FNV-senioren voor de PA en NAD (niet actief dienenden)? We gaan ‘t zien. Oproep: geeft u s.v.p. uw e-mail adres door aan
[email protected]. Zo kunnen wij u beter informeren via nieuwsbrieven, en sneller uitnodigingen sturen.
Voorlichtingsdagen in 2015
»
Wij wensen u alvast fijne feestdagen en vooral een gezond 2015. We zien u in 2015 graag (terug) op een voorjaarsbijeenkomst of een voorlichtingsdag voor leden die 6 maanden verwijderd zijn van de AOW-leeftijd of een voorlichtingsdag voor actieve militairen die 6 maanden van hun UGM leeftijd zijn verwijderd.
editorial
Zorgzaam met de premie voor de basisverzekering in Top 5! Zorgzaam heeft de premie van de basisverzekering voor 2015 ook moeten verhogen, maar staat toch met een premie van € 97,25 per maand met een eigen risico van € 375 in de Top 5 van voordeligste premies. Zorgzaam biedt een grote keuzevrijheid met de vijf aanvullende verzekeringen tegen een zeer scherpe prijs. De premie van de Zorgzaam Comfortverzekering is niet gewijzigd. Zorgzaam is erin geslaagd de maandpremies van de aanvullende verzekeringen Zorgzaam 2015 op het niveau van 2014 te handhaven, terwijl de dekking bij Ster 1, 2 en 3 zelfs nog is uitgebreid. Premies aanvullende verzekeringen 2015
Ster 1
Ster 2
Ster 3
Ster 4
Ster 5
€ 3,75 € 15,00 € 25,50 € 44,00 € 59,55 Kijk voor meer informatie op www.zorgzaamverzekerd.nl.
Doelgroep uitbreiding Het bestuur van Zorgzaam heeft besloten de doelgroep die gebruik kan maken van de collectiviteitskorting uit te breiden. Vanaf 1 januari 2015 kunnen meeverzekerde kinderen bij Zorgzaam na het bereiken van de 18-jarige leeftijd mee verzekerd blijven totdat zij zelf besluiten om het Zorgzaam collectief te verlaten. Hun eventuele toekomstige partner en kinderen kunnen zich eveneens mee verzekeren bij Zorgzaam. Ook een ex-partner kan na een echtscheiding bij Zorgzaam verzekerd blijven met gebruikmaking van de collectiviteitskorting(en) totdat deze ex-partner zelf besluit het Zorgzaam collectief te verlaten. Na de scheiding moet de ex-partner uiteraard wel zelf een zorgverzekeringsovereenkomst sluiten en zelf premie betalen. Voor allen geldt dat als de zorgverzekering bij Zorgzaam eenmaal opgezegd deze niet opnieuw met gebruikmaking van de collectiviteitskorting kan worden afgesloten.
OPLINIE DECEMBER 2014
11
PENSIOENEN TEKST DICK HARTE
Pensioenen onder vuur
Staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijft met plannen komen die de kwaliteit van de collectieve pensioenvoorzieningen in Nederland uithollen. De AFMP blijft ervoor strijden dat haar plannen schipbreuk leiden, hetzij in de politieke arena, hetzij door uitspraken van de rechter. Uiteraard gebeurt dat in nauwe samenwerking met de FNV, de grootste vakcentrale van Nederland en dus een factor van formaat.
Z
oals bekend is in 2013 een stapsgewijze verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd van start gegaan. Op initiatief van het kabinet Rutte I (VVD/CDA) zou de leeftijd waarop Nederlanders recht krijgen op een uitkering op basis van de Algemene Ouderdomswet (AOW) in zes jaar tijd verschuiven van 65 naar 66 jaar (vanaf 2019) en daarna in drie jaar tijd van 66 naar 67 jaar (vanaf 2023). Het regeerakkoord van het kabinet Rutte II (VVD/ PvdA) bevatte echter de afspraak om deze verhoging sneller door te voeren
12
OPLINIE DECEMBER 2014
dan eerder gepland. Op donderdag 17 november heeft staatssecretaris Klijnsma een voorstel bij de Tweede Kamer ingediend om de AOW-leeftijd al 66 jaar te maken vanaf 2018 en al 67 jaar vanaf 2021.
Meer werkloosheid FNV-voorzitter Ton Heerts had vooraf al laten weten de versnelde verhoging van de AOW-leeftijd een ‘buitengewoon slecht plan te vinden’. Ook op 17 november draaide hij er niet omheen: ‘Op basis van dit voorstel gaan 300.000 mensen later met pensioen, bij een werkloosheid van ruim 600.000 mensen. Het gevolg? Een verzwakking van de toch al slechte arbeidsmarktpositie van werkzoekenden en alleen maar meer werkloosheid. Vooral jongeren en werklozen boven de vijftig worden hiervan de dupe. De politiek deelt opnieuw een harde klap uit
Verhoging AOW-gerechtigde leeftijd in maanden bovenop 65 jaar Vanaf
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Nu 1 2 3 5 7 9 12 15 18 21 24 66 jr 67 jr Voorstel 1 2 3 6 9 12 16 20 24 66 jr 67 jr Wilt u precies weten wanneer u AOW krijgt? Kijk dan op de website van de Sociale Verzekeringsbank www.svb.nl. Klik op ‘AOW pensioen’, en klik dan onder de kop ‘U heeft nog geen AOW’ op ‘Wanneer krijgt u AOW’.
“
DIT IS EEN VERKEERDE MAATREGEL OP HET VERKEERDE MOMENT’
aan iedereen die probeert weer aan het werk te komen.’
AOW-gaten Ook vergroot het voorstel het zogenoemde AOW-gat: mensen die al met UKW of vroegpensioen zijn (of daarover al afspraken hebben gemaakt met de werkgever) worden onverwacht geconfronteerd met een periode waarin ze geen inkomsten hebben. Tussen het einde van hun vroegpensioen en het begin van hun AOW-uitkering (en aanvullend ouderdomspensioen van het ABP) valt een gat. FNV-voorzitter Heerts: ‘Het kabinet wil dat deze maatregel al in 2016 ingaat. Dat is over iets meer dan een jaar. Ik weet zeker dat heel veel mensen daar geen rekening mee hebben gehouden en straks geconfronteerd worden met een fors AOW-gat. Een verkeerde maatregel op een verkeerd moment.’
Juridische strijd Zoals bekend is de AFMP in samenwerking met meerdere FNV-bonden (waaronder de Nederlandse Politiebond en de Marechausseevereniging) de juridische strijd aangegaan tegen het AOW-beleid van het kabinet. Alle mogelijke middelen zijn daarbij ingezet en er lopen momenteel dan ook meerdere civielrechtelijke en bestuursrechtelijke procedures. Dat zijn in de regel echter zaken van lange adem. In sommige gevallen zijn de bonden inmiddels geconfronteerd met een ongunstige uitspraak; daartegen is steevast in hoger beroep gegaan.
Verlaging AOW-premie ABP maakte begin december bekend dat de AOW-premie voor militairen wordt verlaagd. De pensioenpremie bedraagt momenteel 26,9 procent van het pensioengevend salaris (na aftrek van het deel van uw salaris waarover u geen pensieoenpremie betaalt. Dit wordt 20,5 procent. Dat lijkt mooi, maar het is een sigaar uit eigen doos en is een eenmalige verlaging gezien de discussie rond het nieuwe pensioencontract.
Koopkracht pensioenen op de tocht
»
De afgelopen jaren ontstond op basis van het huidige Financieel Toetsingskader (dat zijn de rekenregels waarmee pensioenfondsen verplicht moeten werken) om de haverklap onrust over de financiële gezondheid van de pensioenfondsen. Mede door hardnekkig aandringen van de FNV besloot de politiek tot een herziening van het FTK. Staatssecretaris Klijnsma werkte de afgelopen jaren aan een wetswijziging, die op 16 oktober door een meerderheid in de Tweede Kamer is aangenomen.
Pechgeneratie De AFMP en de andere FNV-bonden hebben op twee punten grote moeite met de nieuwe regels. Ten eerste moeten de pensioenfondsen voortaan zulke hoge kapitaalbuffers gaan aanhouden (dekkingsgraden van 110 procent en meer) dat er van indexatie van de pensioenen voorlopig geen sprake meer zal zijn. Een goed pensioen is waardevast, dat wil zeggen: een pensioen dat meestijgt met de prijsontwikkeling en daardoor zijn koopkracht behoudt. Het FTK is te voorzichtig en dreigt ervoor te zorgen dat zelfs pensioenfondsen die er goed voorstaan niet kunnen indexeren vanwege de strengere rekenregels. Op die manier ontstaat een pechgeneratie, terwijl het FTK er juist op gericht zou moeten zijn dat te voorkomen. De kans op het ontstaan van een pechgeneratie wordt volgens Gijs van Dijk, dagelijks bestuurder van de FNV en verantwoordelijk voor pensioenen, nog groter door de invoering van een instabielere rekenrente voor de langetermijnverplichtingen, de zogenaamde nieuwe UFR. ‘Becijferd is dat de dekkingsgraden daardoor gemiddeld vijf procent lager zullen uitvallen. Het gevolg is dat de mogelijkheden om de pensioenen op tijd te indexeren nog verder uit beeld raken. De FNV pleit
ervoor de nieuwe UFR te parkeren, in afwachting van de alternatieve rekenmethode op dat gebied die in 2015 uit Europa wordt verwacht. Straks moeten we alles wéér aanpassen. Dat soort jojobeleid moet je voorkomen. Laten we het voorlopig nog maar even doen met de oude UFR.’
Red de pensioenen! Op dinsdag 2 december heeft de FNV in Den Haag gedemonstreerd tegen de invoering van het nieuwe Financieel Toetsingskader. De Eerste Kamer zou dat onderwerp die dag behandelen en er een week later over stemmen. Senatoren kregen van FNV-bestuurder Gijs van Dijk en 500 demonstranten de petitie ‘Red koopkracht pensioenen!’ overhandigd, die in anderhalve week 9.000 keer was ondertekend – onder andere via de AFMP-website (zie de foto op pagina 12). ‘De strengere eisen van mevrouw Klijnsma dragen niet bij aan een stabiel pensioencontract, maar zullen de maatschappelijke onrust juist vergroten. We moeten voorkomen dat de pensioenen nog minstens tien jaar niet kunnen meegroeien met de prijzen. De schade daarvan is niet te overzien. Wij vragen de Eerste Kamerleden zich dat goed te realiseren en van het kabinet de nodige aanpassingen te vragen,’ aldus Van Dijk. Intussen is bekend dat de behandeling door de Eerste Kamer tot nader order is uitgesteld, omdat de senatoren nog te veel vragen hebben over de wet. FNVbestuurder Gijs van Dijk: ‘Dit geeft wel aan dat het voorstel ook voor de Eerste Kamerleden nog onvoldoende is. Ik ben blij dat ze naar onze bezwaren hebben geluisterd.’ Houd voor het laatste nieuws op dit gebied onze website www.afmp.nl.nl in de gaten! OPLINIE DECEMBER 2014
13
WERK EN INKOMEN
begeleiding herplaatsers Een onderzoek van de Commando DienstenCentra (CDC) bevestigt wat we allang vermoedden. De begeleiding van interne en externe herplaatsingskandidaten is volstrekt onvoldoende. Mensen voelen zich in de steek gelaten.
H
et gaat om de zogenoemde 1e Rapportage Klanttevredenheidsonderzoek Begeleidings- en bemiddelingstraject SBK 2012. De gegevens zijn gebaseerd op drie metingen die zijn uitgevoerd van eind november 2013 tot maart 2014 (een tweede rapportage, over het eerste en tweede kwartaal van 204, volgt op korte termijn). Opvallend is dat de HDP in zijn aan-
14
OPLINIE DECEMBER 2014
biedingsbrief bij de eerste rapportage schrijft dat een flink aantal respondenten tevreden is over de ondersteuning die zij ervaren van de begeleiders/ coaches tijdens de bemiddelingsfase SBK 2012. Het is maar hoe je het bekijkt. Militairen en burgers samen waarderen de begeleiding vanuit P&O met gemiddeld een 5 als rapportcijfer, zo valt uit datzelfde rapport op te maken. Het rapportcijfer voor de begeleiding vanuit BBO is gemiddeld een 5,4. Wat verder opvalt, is dat de neutrale beoordeling ‘noch mee eens, noch mee oneens’ klakkeloos onder positieve resultaten wordt geschaard. Hierdoor worden resultaten die op zich maar net voldoende zijn opeens om te juichen. Terwijl er toch echt alle reden is om kritisch te zijn.
Nu al 3 verbeterpunten Veelzeggend is dat de HDP, ondanks die zogenaamde ‘grote klanttevreden-
heid’, in zijn aanbiedingsbrief in één adem door drie verbeterpunten noemt. Laten dat nou exact de drie punten zijn die de AFMP al in 2012 had ingebracht! Het eerste verbeterpunt gaat over de vacaturebank. Een belangrijk deel van de ondervraagden vindt de vacaturebank niet ‘up to date’, zo schrijft de HDP. ‘Naar hun mening worden niet alle beschikbare vacatures gepubliceerd.’ Dat klopt, want van de 6500 onbezette arbeidsplaatsen waren er op 26 juni 2014 liefst 3800 niet vrijgegeven, of op aanhouden gezet (zie kader). Tweede punt is dat het hele begeleidingsen bemiddelingsproces verder geoptimaliseerd kan worden, en dan vooral in de afstemming tussen P&O, BBO en externe partners zoals USG. Het derde punt is dat de kwaliteit van de begeleiding door de lokale P&O-adviseurs en loopbaanbegeleiders kan worden verbeterd.
Interne herplaatsing In een eerste meting wordt onder militairen en burgers in het bijzonder teruggeblikt op de interne herplaatsingsperiode (bij militairen gaat het ook om de zwevende periode).
FOTO: AVDD
Ondermaatse
Klachten: Defensie negeert bestaan toetsingscommissie » Het meest positief zijn militairen over het begrip dat loopbaanbegeleiders tonen en over hun bereidheid om goed te luisteren. » Bijna driekwart moest zelf het initiatief voor de begeleiding nemen. » Bijna twee derde vindt dat er onvoldoende gesprekken met de loopbaanbegeleider zijn geweest. » Van de militaire en burger herplaatsingskandidaten vindt 52% dat het SBK 2012 onvoldoende mogelijkheden biedt die aansluiten bij de persoonlijke situatie; 20% vindt dat wel voldoende. » Bijna de helft van de mensen vindt dat ze onvoldoende inzicht hebben in het verdere externe begeleidings- en bemiddelingstraject. » De helft geeft aan dat ze altijd met vragen bij de P&O functionaris (P&O adviseur of loopbaanbegeleider) terecht kon en er duidelijke informatie kreeg. » Over het aantal keren dat ze een afspraak met de P&O functionaris konden maken is 40% niet tevreden terwijl 37% dat wel is. » Over het geheel genomen zijn de ondervraagden positief over het intakegesprek met de BBO begeleider. Naar verhouding zijn zij wat minder positief of neutraal over de kennis en ervaring van de BBO begeleider en de bruikbaarheid van de adviezen.
Externe herplaatsing De tweede meting werd uitgevoerd onder een onderzoeksgroep die voor circa een derde bestaat uit herplaatsingskandidaten die voor het ‘reguliere traject’ van drie onderscheiden herplaatsingsperioden hebben gekozen en inmiddels de interne externe periode hebben afgesloten. Voor circa tweederde bestaat de onderzoekgroep uit herplaatsingskandidaten die direct extern zijn gegaan. » Van de respondenten stelt 60% dat de P&O functionaris hen serieus nam, en iets meer dan de helft vindt dat hij/zij rekening hield met de belangen van de herplaatsingskandidaat en goed luisterde. Naar verhouding is men het minst positief over de bereikbaarheid,
»
Heb je een klacht over Defensie na interne of externe herplaatsing dan moet je het wat je werkgever betreft zelf maar uitzoeken. Defensie communiceert namelijk niet of nauwelijks over de mogelijkheid van toetsing achteraf. Zelfs in de Rapportage Klanttevredenheidsonderzoek Begeleidings- en Bemiddelingstraject SBK 2012 wordt er met geen woord over gerept, terwijl er toch echt een onafhankelijke Centrale Toetsingscommissie is waarin de werkgever en de bonden zijn vertegenwoordigd. Defensiemedewerkers zouden juist door Defensie hierop gewezen moeten worden zodra de interne herplaatsingsperiode voorbij is, maar dat gebeurt dus niet. Wij vinden dat storend en onbegrijpelijk. Voormalig-AFMP-voorzitter Wim van den Burg is namens de bonden lid van de Centrale Toetsingscommissie. Hij kan niet ingaan op vragen naar individuele zaken of aantallen. Maar volgens hem is het aantal defensieme-
“
VEEL KLACHTEN GAAN OVER DE BEGELEIDING. MENSEN VOELEN ZICH IN DE STEEK GELATEN’
dewerkers dat een beroep doet op de CTC ‘’beperkt, gelet op de problematiek waar we mee te maken hebben. Er kan natuurlijk worden gewezen op de eigen verantwoordelijkheid maar ook Defensie moet vanuit goed werkgeverschap wijzen op het bestaan van de commissie en de mogelijkheid tot het vragen van advies aan de commissie. Ik heb het gevoel dat de rol die P&O hierbij moet spelen niet altijd goed uit de verf komt. De adviesaanvragen die bij de CTC binnenkomen hebben volgens Van den Burg vooral betrekking op het gebrek aan begeleiding bij P&O en bij BBO, en begrijpelijkerwijs neemt bij het klimmen der jaren van de herplaatsingskandidaat de behoefte aan begeleiding toe. Nu komt het helaas regelmatig voor dat mensen zich in de steek gelaten voelen. Ze worden niet echt bij de hand genomen. Er wordt wel gezegd wat er niet kan, maar niet wat er wél kan.” Dit leidt ertoe dat in een behoorlijk aantal zaken wordt geadviseerd de herplaatsingstermijn te verlengen. Al naar gelang de situatie is dat drie maanden of zelfs meer. “Het spreekt vanzelf dat we als commissie alles in het werk stellen om niet in herhaling hoeven te vervallen, dus spreken we de verantwoordelijken in het herplaatsingsproces aan als blijkt dat er geen of onvoldoende aandacht is besteed aan begeleiding.” En helpt dat? “Ja: we zien verbetering. P&O en BBO weten dat we er strak op het herplaatsingsproces zitten en ze op de vingers kijken als het gaat om een goede uitvoering.” Ben je een burger of militaire herplaatsingskandidaat en stagneert de uitvoering van je interne herplaatsing of het persoonlijk uitstroomplan (PUP) bij BBO (Begeleidings- en Bemiddelingsorganisatie Defensie) en/ of USG Restart? Kaart het dat aan bij de CTC. Contact CTC: Mw. C. van de Noort
[email protected] tel. 06-53361533 OPLINIE DECEMBER 2014
15
WERK EN INKOMEN
FOTO: AVDD
het tijdig geven van voor de herplaatsingskandidaat belangrijke informatie en het nakomen van afspraken. » Van de respondenten die direct extern zijn gegaan heeft 89% voorafgaand dan wel aan het begin van de externe herplaatsingsperiode een gesprek gehad met een leidinggevende en/of P&O functionaris. » Bijna tweederde van de respondenten (65%) vindt de informatie die zij kregen voldoende en duidelijk.
Onbezette arbeidsplaatsen
»
Derde peiling De derde peiling was onder herplaatsingskandidaten die ten minste vijf maanden in externe herplaatsingsperiode verkeren. » De ervaringen met de externe coach zijn voor het merendeel positief. Voor zover er contact is geweest met een begeleider van BBO, is men er in het algemeen ook positief over. » Circa 40% van de respondenten is positief over het inlevingsvermogen van de P&O adviseur of -loopbaanbegeleider, maar 30% vindt zich niet serieus genomen en vindt deze functionaris niet goed bereikbaar.
16
OPLINIE DECEMBER 2014
Het onderzoek is uitgevoerd door Afdeling Trends, Onderzoek & Statistiek (TOS). Voor de metingen zijn in totaal 909 herplaatsingskandidaten uitgenodigd een vragenlijst in te vullen: 294 hebben dat ook gedaan (respons: 32%).
Defensie had op 26 juni 2014 54.082 organieke arbeidsplaatsen, 6500 arbeidsplaatsen daarvan waren onbezet. Van deze 6500 arbeidsplaatsen waren er ongeveer 1500 vrijgegeven, 1200 op aanhouden gezet en 3800 vacatures niet vrijgegeven. In onderstaande tabel kunt u zien hoeveel vacatures er per defensieonderdeel niet zijn vrijgegeven ten opzichte van het aantal vacatures dat op vrijgegeven of op aanhouden is gezet. Ook vindt u hier het totaal aantal organieke arbeidsplaatsen per defensieonderdeel.
CZSK
CLAS
CLSK
KMar
CDC
DMO
BS
Defensie
Totaal organieke arbeidsplaatsen
9660
19478
7450
5750
7369
2758
1617
54.082
Totaal onbezette arbeidsplaatsen
1237
2180
810
659
1161
346
184
6577
Niet vrijgegeven*
582
1186
622
256
846
203
118
3.813
Vrijgegeven
166
659
146
111
222
141
63
Aangehouden
489
335
42
292
93
2
3
1508
1256
* Op basis van een uitdraai van de vacaturebank met peildatum 26 juni 2014 zijn de defensieonderdelen gevraagd de 3800 niet vrijgegeven vacatures toe te lichten. Per krijgsmachtsonderdeel zijn er verschillende redenen om vacatures niet vrij te geven. Dat varieert van onderhoud aan schepen (CZSK) tot reorganisaties.
UITZENDCERTIFICAAT AFMP Zeker op uitzending
U bent lid van de AFMP en wordt uitgezonden? Vraag uw uitzendcertificaat aan. Hiermee heeft u gratis de volgende dekking voor de duur van uw uitzending: • • •
€ 2.500 bij overlijden als gevolg van een ongeval; € 5.000 bij algeheel blijvende invaliditeit als gevolg van een ongeval; In geval van gedeeltelijke blijvende invaliditeit door een ongeval een evenredig percentage van € 5.000.
Waar vraagt u uw certificaat aan? • Surf naar www.afmp.nl en klik op Uitzend- certificaat; • Mail naar
[email protected] o.v.v. Ik word uitgezonden. Geef hierin uw persoonsgegevens, naam uitzending, vertrek- en terugkeerdatum van uw uitzending; • Bel met 040 20 73 100 (kies 4). Ook voor plaatsing in de West, mits korter dan een jaar, kunt u het uitzendcertificaat aanvragen! DFD stuurt u het bewijs van dekking en zal u verder informeren.
Foto: AVDD
110225 Advertentie (halve pagina) AFMP Uitzendcertificaat ACE.indd 1
30-1-2013 13:45:21
Ook in 2015 staan wij voor u klaar! Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail:
[email protected] • www.dfd.nl
OPLINIE DECEMBER 2014
17
JAAROVERZICHT
Dit was het nieuws
Reken maar dat 2014 de boeken in gaat als een gedenkwaardig jaar: never a dull moment en met diverse belangrijke overwinningen van de AFMP voor haar leden.
FEBRUARI
2014
JANUARI
2014
AOW op de rol
Heb je er als militair een lang werkzaam leven op zitten, notabene lijf en leden geriskeerd voor de Staat, trekt diezelfde Staat een lange neus naar je. Niks geen AOW in de maand dat je 65 wordt, maar één of meer maanden later, tot uiteindelijk wel twee jaar later. Daar sta je dan, aan de gapende rand van een AOW-waarin duizenden euro’s wegspoelen. De AFMP wordt ook niet blij van dat AOW-gat, en dus komen we op voor onze leden. Dat doen we door (samen met andere vakbonden) een rechtszaak aan te spannen tegen de Staat. Begin december is het nog wachten op de uitkomst van het hoger beroep.
18
OPLINIE DECEMBER 2014
Lobby geslaagd
Als politici iets vinden over de rechten van overheidspersoneel, nou, berg je dan maar. Zeker als het wordt verpakt in een wetsvoorstel. Ditmaal kwam er één langs die de rechtspositie van ambtenaren akelig zou uithollen. De militairen werden wel ontzien, maar de burgermedewerkers bij Defensie zouden dan de voordelen van de ambtenarenstatus verliezen en de nadelen behouden, zoals een beperkte vrijheid van meningsuiting. Het is dat de AFMP zich óók hard maakt voor burgerpersoneel, want via een lobby samen met de Marechauseevereniging en de NPB helpen we dit naderende onheil te bezweren. Hierdoor behouden voorlopig alle defensiemedewerkers hun ambtenarenstatus.
MAART
2014
Crash pilot?
Het lijkt te mooi om waar te zijn: een pilot die gunstig kan uitpakken voor het personeel én de defensieorganisatie. En inderdaad, Defensie gooit roet in het eten bij de proef met de i-Bundel door tussentijds de prijzen van verschillende artikelen te verhogen. Daar is de AFMP niet van gediend en dit zal invloed hebben op de beoordeling van de pilot. Dat laatste zal op zijn beurt gevolgen kunnen hebben op de reorganisatie van het KPU-bedrijf. Sowieso valt daar organisatorisch veel winst te behalen, om het maar eens eufemistisch uit te drukken. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat er sinds relatief korte tijd (op het moment van schrijven) een nieuwe commandant zit. Doorgaans vegen nieuwe bezems schoon, dus we kijken het nog even aan.
JUNI
2014
APRIL/MEI
2014
Er zijn van die defensie ‘geheimen’ die als een leeuw worden bewaakt terwijl iedereen de belachelijkheid daarvan inziet. We hebben het nu natuurlijk over de lijst met landen waar iemands liefje beter niet vandaan kan komen - op straffe van intrekking van de Verklaring van Geen Bezwaar (VGB). En waarom? Eigenlijk alleen maar omdat de antecedenten van de partner in kwestie niet kunnen worden nagetrokken. Wij zeggen: als het dan echt niet anders kan, laat die persoon het dan weten en zet hem of haar op een andere functie. Maar nee hoor, iedere functie is een vertrouwensfunctie, ook al ben je een koksmaatje, dus die persoon kan er zomaar uit vliegen. Deze Kafkaëske nachtmerrie verruïneert nodeloos een hoop levens, dus wat doet de AFMP? We zijn stout en publiceren zelf een lijst, die we op onze website doorlopend actualiseren. En natuurlijk regelen we dat onze leden met een schatje uit een ‘verkeerd’ stadje in dienst blijven op een alternatieve functie of via ander maatwerk. Het VGBbeleid wordt dus aangepast.
Onnodig leed
Als een collega overlijdt door een ongeval, is het na die eerste schok belangrijk om uit te zoeken hoe zoiets kan worden voorkomen. In het geval van Boy van Geffen (2011) was dat nogal lastig omdat Defensie het onderzoeksrapport had weggemoffeld. Zoiets is werkelijk onbestaanbaar, dus trekt AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels fel van leer in een onthullende uitzending van EenVandaag op 9 april. Waar het haar en de AFMP vooral om gaat is dat Defensie openheid van zaken geeft en alle lopende dossiers laat bekijken door een onafhankelijke derde. Dat scheelt veel leed en jarenlange procedures Vooral belangrijk is dat de minister haar excuses aanbiedt aan de familie van Boy van Geffen, en dat gebeurt uiteindelijk ook, eind november. In mei geeft minister Hennis toe dat de communicatie over het onderzoeksrapport beter had gekund (“Defensie heeft gefaald”). Ze is voor onafhankelijk toezicht bij gevechtstrainingen waar de AFMP in april om had gevraagd. Dat siert haar, al is het afwachten of ze deze belofte gestand doet. Eind 2013 had de rechter al bepaald dat Defensie opleidingen niet mag weigeren onder het mom van gebrek aan geld of aan functies die op de studie aansluiten. Een soortgelijke doorn in het oog verdwijnt in mei, als de Centrale Raad van Beroep bepaalt dat Defensie op een studiedag de maaltijd van een medewerker ook moet betalen als deze buiten een overheidslocatie wordt verstrekt.
Liefdesverdriet
Mede dankzij jarenlange inzet van de AFMP gaat op 11 juni het Veteranenloket open. Het is een uitvloeisel van de Veteranenwet, waarvan de AFMP een belangrijke geestelijke vader is.
“
ZELFS IN DECEMBER ZIJN IN MALI NOG NIET ALLE CONTAINERS GEPLAATST’
JULI/AUG
2014
Malheur in Mali
Eind juni gaven we al aan dat de uitrusting voor militairen die op missie naar Mali gaan niet volledig is. Bij de AFMP komen vele klachten binnen. Om te beginnen is er het fijnstof dat schadelijk is voor de gezondheid. De AFMP eist daarom dat Defensie zo spoedig mogelijk meer inzicht geeft over de luchtkwaliteit. Ook moet er kritisch worden gekeken naar de uitzendduur. Het personeel moet uitgebreide informatie krijgen over fijnstof en de bescherming ertegen. De containers die bestand zijn tegen raketscherven komen er maar niet; daarover trok de AFMP in het voorjaar al aan de bel. Horen we de minister iets bemoedigends zeggen over de allerbelabberdste omstandigheden? Welnee, Defensie bagatelliseert alles. Daar zit een ordinaire geldkwestie achter; de visieloze en onverantwoorde bezuinigingen die de afgelopen jaren op Defensie hebben plaatsgevonden zijn hier mede de oorzaak van. En zelfs in december zijn nog steeds niet alle containers geplaatst. Dat belooft wat voor mogelijke nieuwe missies… Door druk van de AFMP gaat er langzaam wat veranderen. Of het genoeg is? We gaan in het nieuwe jaar zelf maar eens een kijkje nemen. Gaat er nog iets wél goed? Jawel hoor. In juli worden de reorganisaties binnen de militaire gezondheidszorg stilgelegd. Eerst moet meer duidelijkheid worden afgedwongen voor het voorzieningenniveau. De reorganisaties moeten hieraan worden aangepast en mogen pas daarna worden doorgevoerd. Dit proces is eind 2014 nog gaande. OPLINIE DECEMBER 2014
19
FOTO: AVDD
JAAROVERZICHT
FOTO: ANP/BART MAAT
Minister HennisPlasschaert leest artikel over Mali in de OpLinie.
OKTOBER
2014
SEPTEMBER
2014
Manifestatie
Al 500 dagen geen arbeidsvoorwaardenakkoord, dat is niet iets om blij van te worden. Dus trekken we op 12 september van het Lange Voorhout naar het Plein, met de boodschap ‘Defensiepersoneel verdient beter’. Timing is koning, dus laten we die week voor Prinsjesdag tijdens deze kleinschalige manifestatie een pseudo Koning Willem-Alexander een alternatieve troonrede uitspreken. De media pakken het goed op, minister Hennis is not amused. Prima. En worden wij blij van Prinsjesdag? Nou, nee. Hennis roept dan wel blij dat de tijd van bezuinigingen voorbij is, maar dat is een wel héél doorzichtig staaltje framen, want minder bezuinigen blijft bezuinigen. Waarom verbaast het ons toch niet dat het vertrouwen van defensiepersoneel in de minister ook in onze tweede enquête nog steeds bedroevend laag is…?
20
OPLINIE DECEMBER 2014
Gifbeker
Er is er veel mis met het wapenschoonmaakmiddel PX-10 en de camouflageverf chroom-6. Alarmerend veel defensiemedewerkers die met zo’n giftig goedje hebben gewerkt, hebben kanker of een andere ernstige aandoening gekregen. Naar chroom-6 komt een breed onderzoek, maar pas na aandringen van de AFMP en de VBM. Ook komt er een financiële regeling als blijkt dat een slachtoffer aantoonbaar ziek is geworden van het werken met chroom-6. Wat PX-10 betreft blijft het hangen en wurgen; het dossier was onlangs nét dichtgeslagen, maar naar nu blijkt is nog lang niet alle informatie boven water gekomen (zie ook pag. 8).
“
BREED ONDERZOEK NAAR CHROOM-6 NA AANDRINGEN AFMP’
NOV/DEC
2014
Loze belofte
Als je een debat beluistert weet je meestal heel goed wat iemand zegt en hoe hij, of in dit geval zij, het bedoelt. We hebben het natuurlijk over minister Hennis, die eind november 2013 in een debat over uitzendbescherming met droge ogen bezweert dat de uitzendbescherming bij de Patriot-missie in Turkije niet geldt, maar dat dat een eenmalige uitzondering is. Heus. Echt. We zaten al te wachten tot ze deze keiharde belofte zou ontkrachten, en helaas hebben we onszelf niet teleurgesteld, zo blijkt medio november. Het is voldoende reden voor ons om het overleg op te schorten. Gelukkig is er begin december een kentering. Het sectoroverleg Defensie (SOD) verloopt goed, en doordat er daar redelijke afspraken zijn gemaakt wordt het georganiseerd overleg hervat. In november hebben we nog een mooie opsteker dankzij een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep: Defensie maakt een verboden onderscheid op het gebied van reiskostenvergoeding en voeding- en huisvestingskosten tussen werknemers met en zonder een eigen huishouding (zie ook pagina 6).
Van € 8 af per 2,2 ma 5 and
Zorgzaam verzekerd. Dé zorgverzekeraar voor defensiepersoneel Waarom verzekeren bij Zorgzaam? Eén verzekering voor het hele gezin Keuze uit maar liefst zes aanvullende verzekeringen Aanvullend verzekerd vanaf € 3,75 per maand Opgericht door vakbonden voor defensiepersoneel Pakketkorting op overige verzekeringen Kwalitatieve zorgverzekering Uw betrouwbare partner in zorg
Uw premie direct berekenen? Ga snel naar www.zorgzaamverzekerd.nl of bel 072 - 5 277 677. De Zorgzaam zorgverzekering is ondergebracht bij
OPLINIE DECEMBER 2014
21
VAKBONDSHART
Vliegende start als bestuurder
P
atrick Choenni is met zijn 32 jaar het jongste lid van het Algemeen Bestuur van de AFMP. Veelbelovend is hij ook, want hij is van vele markten thuis en maatschappelijke betrokkenheid zit ‘m in het bloed. De eerste luitenant is officier-vlieger op een van de drie SAR-helikopters die vanaf Vliegbasis Leeuwarden Search and Rescue vluchten uitvoeren. Zijn dagelijkse werk in het 303 SAR Squadron is het dus om drenkelingen te helpen redden of mensen met een hoge medische urgentie van booreilanden, schepen of de Wadden als de wiedeweerga naar een ziekenhuis te vliegen.
Avontuur Die menselijke kant van het vliegeniersbestaan was een belangrijke reden dat Choenni na zijn opleiding in de civiele luchtvaart voor Defensie koos. Een andere reden was dat hij het geautomatiseerde vliegen een beetje beu was. “Ieder beetje avontuur is daar uit weg geprogrammeerd. Ik dacht toen: als ik dat nog tientallen jaren moet doen gaat de charme er wel vanaf. Maar ik vind vliegen wél leuk, en ik wil er ook iets voor
22
OPLINIE DECEMBER 2014
anderen mee kunnen betekenen.” In zijn vluchten met de AB 412 helikopter, waar je alleen maar analoge instrumenten vindt en waar geen dag, nee, geen uur hetzelfde is, kan hij beide verlangens verenigen. Al is hij wel zo eerlijk om te vertellen dat hij wel even moest slikken toen hij bij Defensie kwam en te horen kreeg dat hij helikopter zou gaan vliegen. Dat gaat een stuk minder snel dan ik gewend was. Maar nadat ik me erin verdiept had, vond ik het een mooie uitdaging.” Intussen werkt Patrick alweer bijna acht jaar voor Defensie en heeft hij ruim 250 reddingsacties achter de rug. “Het is leuk, dankbaar werk.” Maar het mooiste zou hij het vinden als hij een bijdrage kan leveren aan internationale vrede en veiligheid, en dan vooral voor de mensen in een missiegebied.” Die kans krijgt hij in de tweede week van januari 2015, als hij wordt overgeplaatst naar een andere vliegende eenheid binnen de Koninklijke Luchtmacht.
Sjonnie Op zijn helikopterhelm en vliegersoverall prijkt zijn e:callsign Sjonnie. Een veelzeggende bijnaam; Patrick is geboren in Den Haag en draagt het hart op de tong, bovendien klinkt zijn achternaam
een beetje als Sjonnie; vandaar dat zijn collega’s de associatie met een Haagse Sjonnie al snel maakten. “Net als een Haagse Sjonnie zeg ik vaak waar het op staat. Ik ben bij Defensie gaan werken om te vliegen en om met mijn werk een inbreng te hebben in (inter)nationale vrede en veiligheid . De ambitie om generaal te worden heb ik niet, waardoor ik niet gereserveerd tegenover collega’s hoef te staan. Ik ben daarom met hart en ziel met mijn vakbondswerk gestart.” We kunnen het met recht een vliegende start noemen, want Patrick is op 6 november 2014 benoemd in het Algemeen Bestuur, terwijl hij hiervoor nog niet actief was in de sector of op lokaal niveau.
Goed verhaal Patrick werd AFMP-lid in zijn studietijd op de KMA. Het was een weloverwogen keuze die mede in de hand werkt gewerkt door werver John Knottenbelt. “Hij kwam naar me toe met een heel goed verhaal. Ik heb de OpLinie steeds gelezen en de artikelen steeds vertaald naar de situatie op de werkvloer. Ik kan me goed vinden in de idealen van de AFMP. Het is geen one-issue bond, maar een bond die veel zware dossiers tege-
De kracht van de AFMP zit ‘m in de mensen met een groot vakbondshart. Kaderleden, raadsmannen, sectorhoofden, onderhandelaars, mc-leden, enzovoorts. Samen zijn ze de goed geoliede motor van de AFMP. Maar wie zijn ze en wat doen ze? In deze serie Vakbondshart zetten we telkens een bezielde AFMP’er centraal. Deze keer richten we de schijnwerper op Patrick Choenni, kersvers lid van het Algemeen Bestuur van de AFMP.
lijkertijd oppakt en die vaak een krachtig geluid laat horen.”
Bestuurskunde Toen Patrick vernam dat de AFMP op zoek was naar jonge officieren voor het Algemeen Bestuur, was ook deze keuze niet moeilijk: hij meldde zich aan. Na een selectieproces werd hij benoemd tot AB-lid. Behalve dat Patrick jong en enthousiast is, is het ook mooi meegenomen dat hij een studie bestuurskunde heeft afgerond. Deze studie volgde hij om ook op bestuurskundig vlak iets te kunnen betekenen voor de maatschappij. “Je kunt overal iets van vinden en je onvrede uiten, maar je kunt er ook iets aan doen. Ik kan bijvoorbeeld iets betekenen voor collega’s die het wat minder getroffen hebben, door de dialoog aan te gaan met degenen die het beleid maken en dit te doen aan de hand van de juiste feiten en cijfers. Zij hebben niet altijd inzicht in hoe schrijnend de situatie op de werkvloer soms kan zijn. Defensie is een mooi bedrijf; het is belangrijk dat er voor goede arbeidsvoorwaarden wordt gezorgd en dat die worden gehandhaafd.” De maatschappelijke betrokkenheid van Choenni is ook zijn vrouw niet
“
OP GEBIED VAN FLEXWERKEN KAN WEL EEN INHAALSLAG WORDEN GEMAAKT’
vreemd: zij is jurist, gemeenteraadslid en doet vrijwilligerswerk, net als Patrick. Hij is vrijwilliger bij de politie. Patrick werkt ook als agent in het ‘stadshart’ van Amstelveen, maar gaat eerdaags over naar wat ruigere regionen binnen de politie in Amsterdam. Zijn doel: “Een bijdrage leveren aan een veiligere situatie op straat, in plaats van bijvoorbeeld te zeggen dat de veiligheid verbeterd kan worden zonder daarvoor zelf een duit in het zakje te doen en alleen maar te zeggen dat het niet goed is geregeld. Bovendien is het (ont)spannend en kom ik onder alle soorten mensen.”
Winst boeken Ook in het Algemeen Bestuur van de AFMP wil hij een actieve bijdrage leveren, en wel door bij te dragen aan het uitzetten van het beleid. “Het fraaie is dat ik op de operationele werkvloer zit en veel contact heb met mijn collega’s. Ik weet wat hier speelt maar ook
hoe bijvoorbeeld omstandigheden in Jordanië en Mali geregeld zijn. Ook kan ik me zo voorstellen dat op het gebied van flexwerken een inhaalslag kan worden gemaakt. Dit soort zaken kan ik inbrengen in het bestuur van de AFMP en hopelijk kan ik er ook iets mee bewerkstelligen. Ik heb echt niet de illusie dat ik de wereld kan verbeteren; ik vind het al mooi als we op kleine dossiers winst behalen. In het Algemeen Bestuur heb ik nog geen grote dossiers; maar daar zal op korte termijn verandering in komen.
Bijzondere positie Patrick vervolgt: Ik wil me graag hard maken voor de bijzondere positie van militairen. Veel militairen worden tekort gedaan, zeker als je ziet wat ze allemaal moeten doen en laten voor hun wedde. Op dat gebied zijn de verhoudingen scheefgegroeid. Ik vind dat werknemers niet de dupe mogen worden, ook niet omdat Defensie hierdoor voor jongeren een minder aantrekkelijke werkgever wordt. Andere dossiers die me aanspreken zijn een goede nazorg voor veteranen en voor de mensen die met o.a. met Chroom-6, PX-10 en de HAWK hebben gewerkt.” OPLINIE DECEMBER 2014
23
VETERANEN DOOR: LINDE VAN DETH EN FRED LARDENOYE
FOTO: WILLIAM MOORE
NATIONAAL BEVRIJDINGSDEFILÉ WAGENINGEN 2015 H Op 5 mei 2015 is het zeven-
KARREMANS GEHOORD DOOR GERECHTSHOF H Op 13 november boog het gerechtshof in Arnhem zich over de vraag of oudDutchbatcommandant Thom Karremans vervolgd zal worden voor medeplichtigheid aan de genocide na de val van de enclave Srebrenica in 1995. De procedure is aangespannen door de nabestaanden van de slachtoffers. Ze willen dat het gerechtshof opdracht geeft aan het Openbaar Ministerie om Karremans alsnog te vervolgen, daar waar het OM eerder besloot dat Karremans niet verwijtbaar heeft gehandeld. Kolonel b.d. Karremans, zijn voormalig adjudant Berend Oosterveen en plaatsvervanger majoor b.d. Rob Franken werden door de beklagkamer van het gerechtshof gehoord tijdens een besloten zitting. Bij aankomst op het gerechtshof werd Karremans opgewacht door zo’n 25 veteranen die hem met applaus ontvingen. De veteranen lieten de media weten dat Karremans onschuldig is en dat de mensen die de beslissingen hebben genomen de Dutchbatters in de steek hebben gelaten. “Zij moeten hier staan.” Ze doelden op hogere bevelhebbers en politici. Na de zitting betuigde Karremans wederom spijt voor wat er is gebeurd. Maar tegelijkertijd benadrukte hij dat zijn mannen en vrouwen meer hadden kunnen doen als ze niet met ‘proppenschieters’ op pad waren gestuurd. Karremans: “Niemand in de wereld is ons te hulp geschoten.” Voorafgaand aan de zitting had hij aan De Telegraaf laten weten dat hij niet kan leven met de tegen hem en zijn soldaten geuite beschuldigingen van genocide. ‘Ik schreeuwde mijn keel schor’, aldus Karremans, ‘maar kreeg geen enkele respons.’ De uitspraak in deze zaak volgt eind LvD december.
Missie MAX wordt uitgezonden op 25 december op NPO 1 en wordt daarna nog diverse keren herhaald.
Missie MAX voor het thuisfront
»
Op de Missie MAX-dag wordt familieleden van uitgezonden militairen een hart onder de riem gestoken, en wel vanwege de aankomende feestdagen waarop zij hun geliefde moeten missen. Het thuisfront was uitgenodigd op voormalig vliegkamp Valkenburg voor een feestelijke dag op 14 november. Die dag was er muziek van onder anderen Waylon en Gerard Joling, maar het hoogtepunt was natuurlijk de liveverbinding met Afghanistan, Turkije, Mali en de Karel Doorman. Daarnaast was er voor iedereen gelegenheid een videoboodschap voor hun militair op te nemen. Omroep MAX-voorman Jan Slagter zal de videoboodschappen vervolgens naar de diverse uitzendgebieden brengen om LvD de militairen te verrassen.
FL
Databank dapperheidsonderscheidingen
» Veteranen bij het Arnhemse Paleis van Justitie om steun te betuigen aan hun collega’s van Dutchbat 3.
24
OPLINIE DECEMBER 2014
FOTO: BIRGIT DE ROIJ
tig jaar geleden dat het Koninkrijk der Nederlanden bevrijd werd. Ook voor dit jubileumjaar worden veteranen opgeroepen om deel te nemen aan het bevrijdingsdefilé in Wageningen. De nadruk in het Bevrijdingsdefilé ligt zoals gebruikelijk op de Tweede Wereldoorlog, Indië en latere VN-missies. Het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 (NCHC) gaat ervan uit dat het aantal WO II-veteranen verder zal afnemen en gaat ervan uit dat er eveneens minder buitenlandse WO II-veteranen deelnemen. Wel wordt gerekend op de komst van jonge, actief dienende Nederlandse en geallieerde erfopvolgers. Op verzamelpunt de Dreijen treden diverse muziekkorpsen op, zijn static shows van historische militaire voertuigen, displays van re-enactmentgroepen, stands van (oorlogs)musea en er is een paradropping. Voor meer informatie: Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945, t.a.v. de heer Van de Beek, Postbus 1, 6700 AA Wageningen, e-mail: henk.van.de.beek@ wageningen.nl, tel.: 0317 492595.
Sinds 28 november is er een databank dapperheidsonderscheidingen gelanceerd van het Nederlandse Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in Den Haag. Voor het eerst zijn vrijwel alle namen van dragers van Nederlandse dapperheidsonderscheidingen tussen 1815 en 2000 samengebracht. Het is mogelijk te zoeken op achternaam, op onderscheiding of op periode waarin een onderscheiding per Koninklijk Besluit is toegekend. Bij iedere persoon wordt, indien bekend, het wapen of dienstvak vermeld, evenals de missie of actie waarvoor de onderscheiding is toegekend. Website: www.defensie.nl (zoek op ‘databank FL dapperheidsonderscheidingen’).
LEDENBENEFITS
UNIEK BOEK OVER HET FRANSE VREEMDELINGENLEGIOEN MET LEZERSKORTING
Geen mannen, maar duivels!
VETERANENBOX MET ONDER MEER RIDDER MWO MARCO KROON
Helden
»
De bijna drie uur durende dubbel-dvd Helden bevat drie documentaires over veteranen geregisseerd door Gouden Kalf-winnaar Hans Heijnen. In de documentaire In Vredesnaam worden een Koreaveteraan, een Libanonveteraan, een Dutchbatveteraan en een Afghanistanveteraan geportretteerd. In Groetjes uit Libanon gaan drie UNIFIL-veteranen terug naar de plek waar zij in 1979 een kameraad verloren omdat hun voertuig op een mijn reed. En in Helden worden vier dragers van dapperheidsonderscheidingen geportretteerd, onder wie de ridders MWO Marco Kroon en de onlangs overleden Albert Hoeben. Helden is sinds 14 november op dvd verkrijgbaar.
De redactie mag van Source 1 Media vijf exemplaren van deze dvd verloten onder de leden van de AFMP. Wil je kans maken op een van de dvd’s? Stuur dan vóór 1 januari een e-mail met deze documentaires als onderwerp naar
[email protected]
» Geen mannen, maar duivels! Nederlanders in het Franse Vreemdelingenlegioen Rende van de Kamp 328 pagina’s ISBN 9789082080032 Winkelprijs: € 29,95 Kortingsprijs: € 24,95 Actienummer: 902-11324
Onlangs verscheen bij QV Uitgeverij Geen mannen, maar duivels! Nederlanders in het Franse Vreemdelingenlegioen van schrijver Rende van de Kamp. Een uniek boek dat, naast een uitgebreid historisch overzicht, aan de hand van openhartige interviews met Nederlandse oud-legionairs inzicht geeft in de motieven om deel uit te maken van deze roemruchte militaire elite-eenheid. Schrijver Rende van de Kamp was als Nederlands militair actief in Libanon en de Sinaï. Daarna diende hij onder meer zeven jaar in het Franse Vreemdelingenlegioen en publiceerde drie boeken over Nederlanders in vreemde krijgsdienst. Kijk voor meer informatie op www.geenmannenmaarduivels. nl. AFMP-leden kunnen dit boek met korting bestellen!
Tegen inlevering van deze bon bij de erkende boekhandel ontvangen lezers van Oplinie € 5,korting op het boek Geen mannen, maar duivels! van QV Uitgeverij.
Deze actie is geldig tot 27 december 2014.
Het boek is zonder verzendkosten ook rechtstreeks bij QV Uitgeverij te bestellen*. Maak het bedrag van € 24,95 over op IBAN-nummer NL 14 ABNA 0542290448 t.n.v. QV Uitgeverij te Nijmegen en stuur deze bon met uw naam en adres op naar Antwoordnummer 98177, 6500 VA Nijmegen (geen postzegel nodig!). * Geldt alleen in Nederland. OPLINIE DECEMBER 2014
25
Colle c korti tieve ng to t
11%
Waarom collectief verzekeren bij Univé? Meer controle over uw financiële situatie ■ Al uw verzekeringen overzichtelijk onder één dak ■ Extra korting op uw totale premie ■ Samen tot de juiste beslissingen komen ■
Dat maakt ons collectief sterk.
www.unive.nl/afmp-marver
26
OPLINIE DECEMBER 2014
GASTCOLUMN
COLUMN
De bankzitter
Goed bezig
» lynnmilitair.blogspot.nl
Voor de 4e keer
»
Mijn man is voor de vierde keer in anderhalf jaar tijd op uitzending. Voor de vierde keer hebben wij ons weekje van rituelen gedaan, waardoor onze twee kleuters weten dat papa weer naar ‘het andere land’ gaat. We beginnen altijd met het voorlezen van Papa muis gaat op uitzending, en niet veel later maken we foto’s van ons als gezin met mijn man in z’n desert uniform. Op de dag van vertrek komt de snoeppot en het fotolijstje met foto tevoorschijn en vertrekken we naar Eindhoven. Dit alles geeft rust in die tijd van afscheid. Het afscheid was moeilijker dan de vorige keren. Terwijl ik weet dat na deze uitzending de missie stopt en mijn man weer thuis is. Thuis voor zeker een jaar. Het was dus de laatste keer dat we ons vertrekritueel deden, de laatste familiefoto’s en de laatste keer die snoeppot vullen. Het was ook de laatste keer een betraande kus bij die glazen deur en een huilende kleuter in mijn armen. De komende weken zal ik voor de laatste keer een spandoek maken, en twee ‘welkom thuis’ ballonnen kopen. Ik word nu al blij bij de gedachte dat we aan het aftellen zijn. Niet aftellen naar twee of drie maanden thuis. Maar aftellen naar een lange tijd thuis. Hoelang weet niemand. Maar het is wel lang genoeg om nu echt weer als gezin te gaan leven. Iets dat ik de afgelopen tijd gemist heb. Terwijl de dagen langzaam voorbij gaan werken we toe naar dat mooie moment dat een van de mooiste momenten uit mijn leven is. Dat moment als mijn twee kleuters naar die glazen deur rennen en hun papa omhelzen. Het moment dat ik mijn militair weer in mijn armen heb. Dat moment geeft mij de kracht om voor de vierde keer weer voor maanden alleen voor ons gezin te zorgen. We gaan het redden, ook deze vierde keer. Elke dag een stukje dichterbij, tot de dag dat we weer met z’n vieren zijn. Groet, Lynn
HERSTEL H In OpLinie 7 van 2014 hebben we op pagina 7 bij het artikel ‘PvdA en VVD blokkeren tolkenregeling’ een foto geplaatst met als bijschrift ‘Militairen in actie samen met een tolk’. We hebben deze foto van de AVDD / Sgt1 Dave de Vaal gebruikt om er zeker van te zijn dat niemands veiligheid in het geding zou zijn. Het bijschrift doet echter geen recht aan de situatie. Degene die zogenaamd de tolk is, is in werkelijkheid de Nederlandse militair Aschwin Ector. De foto is gemaakt in 2010 tijdens een actie van BG-12 ten noorden van Deh Rawod.
‘Nederland als eerste aan de Russische grens.’ Je weet toch niet wat je leest, tegenwoordig. Zelfs een eerbiedwaardige krant als NRC-next pakt op 3 december stevig uit. Minister Koenders, gloednieuw minister van Buitenlandse Zaken, regelt thans onze buitenlandse betrekkingen. Samen met de Secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, en de andere BuZa -collega’s van de NAVO-landen hebben ze in Brussel besloten om het hoofd te bieden aan de kennelijke agressieve bedoelingen van Rusland. Wel bij wijze van experiment. Om te testen wat de reactiesnelheid is. ‘Militairen in twee dagen tijd mobiliseren, het transport op tijd regelen en zorgen dat ter plekke alles klaarstaat, dat is een zeer complexe operatie,’ zo klonk het op het NAVO-hoofdkwartier. ‘Dit alles omdat,’ volgens Stoltenberg , ‘in het luchtruim Russische militaire vliegtuigen steeds dichter bij de grens van ons bondgenootschap komen, en hun vliegtuigen ook NAVO-schepen naderen. Ze komen afspraken over veiligheid niet na, ze zetten hun communicatieapparatuur gewoon uit.’ Als ik dit lees, denk ik ook: wat een schoffies. Ze houden zich niet eens aan onze omgangsvormen. Waar moet dat heen, met onze beschaving. Maar ondertussen: Bertje Koenders is goed bezig, Hij heeft, kennelijk en hopelijk toch samen met onze Minister van Defensie meisje Hennis, (ja, ja, in camouflagetenue op glamourfoto’s) het vastomlijnde plan om 2200 militairen ter beschikking te stellen. Daarvan moeten er zo’n 900 de ‘flitsmachtoperatie’ uitvoeren, oftewel binnen de gestelde tijd aan de oostgrens paraat staan, samen met Duitse en Noorse troepen. Oude tijden herleven! Ik herinner me nog goed hoe ver terug in de vorige eeuw de algemene opinie was over Russische agressie versus Nederlandse inertie. ‘Als wij de aanhangers nog aan de voertuigen moeten aanhaken worden de Russen al op het plein met bloemen ingehaald ‘. Ruwe grap, natuurlijk. Maar de les mag zijn: kweek een gemeenschappelijke vijand, sta je altijd sterk. OPLINIE DECEMBER 2014
27
COMPUTERHOEK TEKST WIM VAN DEN BURG
POOR MAN’S PHOTOSHOP H Wie een uitgebreid foto-
MP3’S OP GELIJK VOLUME H Je kent het probleem vast wel. Je hebt een leuke compilatie-cd gebrand, speelt deze thuis of in je auto af, en ineens klinkt het ene nummer veel harder dan het andere. In een goed programma om cd’s te branden kun je gelukkig het geluidsniveau van de losse cd-tracks op hetzelfde niveau brengen. Maar wat als je brandprogramma dit niet ondersteunt, of als je muziek alleen maar (met hetzelfde geluidsniveau) vanaf je computer wilt afspelen. Met het programma MP3Gain kun je het geluid van je mp3bestanden op een gelijk niveau brengen. Het is een zelfstandig open source programma speciaal voor muziek in MP3formaat. De software analyseert de muziek en brengt deze naar een gewenst geluidsniveau. Het programma is intelligenter dan de functies zoals deze meestal in minder gespecialiseerde programma’s gebruikt worden. De klus kan daardoor vrijwel zonder kwaliteitsverlies worden geklaard. MP3Gain heeft ook een Nederlandstalige versie. Downloaden: http://sourceforge.net/projects/mp3gain
Muziek spelen en beheren
»
Dajukebox is een kleine maar zeer goed functionerende muziekspeler met beheerfuncties. Het programma is gratis te gebruiken, snel en heel stabiel. De vormgeving is eenvoudig maar mooi en de beheerfuncties voorzien in de behoeften van 99% van de gebruikers. Je kunt muziek beheren die op verschillende locaties staat zonder dat je dit merkt, afspeellijsten maken en tag informatie invoeren en beheren. Voor het afspelen van de muziek gebruikt Dajukebox de Microsoft DirectShow engine. Hierdoor kun je muziek in hoge kwaliteit opnemen en afspelen. Het kan onder andere overweg met MP3, PGG, APE en FLAC autobestanden en de software detecteert automatisch de hardware in de computer voor een optimale geluidsweergave. Dajukebox is een ‘remake’ van het eerdere bekende programma Soundbase.
bewerkingsprogramma wil gebruiken hoeft niet eerst zijn creditcard te trekken, er is ook veel moois te vinden wat gratis te downloaden is. Neem Pixia, een gratis fotobewerking- en tekenprogramma van Photoshop-niveau. Evenals The Gimp, een programma dat al eerder in deze rubriek is beoordeeld, komt Pixia qua opzet en mogelijkheden dicht in de buurt van programma’s als Photoshop en Paintshop. Het is dus zeer geschikt voor alle mogelijke fotobewerkingen en voor het maken van andersoortige grafische afbeeldingen. Het Japanse programma werkt met veel verschillende zwevende vensters en met lagen en maskers om gedeeltelijke bewerkingen mogelijk te maken. Ook aan filters en effecten is er geen gebrek. Wie op zoek is naar een goed programma om foto’s te bewerken of om graphics te maken, doet er verstandig aan eens naar de Pixia website te Downloaden: surfen. www.ne.jp/asahi/mighty/knight
Downloaden: www.dajukebox.com/joomla
Pimp je Powerpoint dia’s
»
VisualBee is een interessante plug-in voor PowerPoint. Met het programma kun je mooie afbeeldingen, pictogrammen en ander fraais aan je PowerPoint-dia’s toevoegen. Er is ook een gratis versie met veel mogelijkheden. Zo bevat het programma een groot aantal afbeeldingen die zich volautomatisch aan de inhoud van de dia aanpassen. Dit werkt helaas alleen met dia’s met Engelstalige teksten. Maar wat je sowieso kunt gebruiken zijn de vele templates, waarmee je je presentaties achteraf gemakkelijk kunt opvrolijken. En je kunt kiezen uit vele afbeeldingen en iconen. Downloaden: www.visualbee.com/index.php/download.html
28
OPLINIE DECEMBER 2014
VERENIGINGSNIEUWS
Overleden Dhr. P. ten Wolde Grote ratelaar 187 7422 NL Deventer 3 september 2014 (24)
Dhr. H. Stam Kasterenwal 53 5211 RS ‘s-Hertogenbosch 29 oktober 2014 (90)
Dhr. M. van Duivenboden Groot Hoogwaak 21 2202 TH Noordwijk ZH 16 oktober 2014 (90)
Mevr. C.P. Ooftvan Biezen Heijermansplein 112 3123 LE Schiedam 3 november 2014 (96)
Dhr. M. Muns Prinses Annalaan 344 2263 XT Leidschendam 19 oktober 2014 (94)
Dhr. S.F. Kuiper Minister Aalbersepark 2 6711 NV Ede 25 november 2014 (93)
Dhr. H.J. Nijkamp Havikshorst 40 7414 HS Deventer 20 oktober 2014 (84)
50-JARIG LIDMAATSCHAP Dhr. W. van Duyn Sassenheim
Dhr. R.A. van der Weele Naarden
Dhr. M.B. Scholten Arnhem
Dhr. G.L. Rave Harderwijk
Dhr. P.H.J. de Jong Tongeren
Dhr. M. van de Velden Tiel
Dhr. R.J.B. Swart Harderwijk
Mevr. E.A.J. Baks-de Graaf Rijen
Dhr. A.C.J. Cadot Roosendaal
Dhr. C. van der Wal Eijgelshoven
Dhr. J.P. Meijers Oosterhout NB
Dhr. C. Stam Zwolle
Dhr. F.H. Logtens Landgraaf
Dhr. J. Heida Drachten
FNV Veiligheid
ATB-tocht 2015
»
Op zaterdag 31 januari 2015 organiseert het samenwerkingsverband FNV Veiligheid een ATBtocht in het Drentse Eext. Voor leden van de AFMP, de Marechausseevereniging en de Nederlandse Politiebond is deelname gratis; niet-leden betalen 10 euro. De start van de tocht is tussen 10.30 en 12.30 uur aan de Jan Oostingweg in Eext. De af te leggen route is ongeveer 35 kilometer lang en wordt de volgende dag gebruikt voor een off the road-parcours voor motorrijders. Een gedeelte loopt over de zandafgraving waarop ook de jaarlijkse Superprestige-rit van Gieten wordt verreden. Kortom: het gaat om een zwaar parcours. Onderweg wordt een verzorgingspost ingericht.
Wie durft deze uitdaging aan? Meld je nu aan door een e-mailtje te sturen naar
[email protected]. Vermeld daarin in ieder geval je naam, adres, woonplaats en postcode, telefoonnummer en e-mailadres.
OPLINIE DECEMBER 2014
29
30
OPLINIE DECEMBER 2014
OPLINIE DECEMBER 2014
31
PUZZEL DOOR PIPUZZELS
1
2
3
15
5
17
28
17
38
30
48
36
37 20
43
58
63
64
45
47
75
94
67 30
76
72 77
78 3
79
83
85 89
5
Kerstkruiswoordpuzzel
101
110
92
93
33 115
116
121
16
118
43 9
133
123
146
152
153 29
160
167
7
180
175 181
176 182
183
45
47
185
144 151
164 171
184
143
40 157
156
170
34
138
35
150
163
177
27
187
155 162
169
149
8
161
168 14
154
142 148
41
23
132 137
141 147
114
126
136
6
104
120
50
131
135
140
159
130
4
145
24
125
129
103
108
119 124
128 134
139
11
97
102
113
117
122
127
12
107 112
13
99
106 111
90
96
98
105
42
68
80
84 88
95
56
73 32
31
100
174
25
62
91
46
109
48 55
87 44
41
26
82
86
51
61
71
21
34
22
15
66
49
81
46
14 10
27
40
54
60
13
33
2
53
36
70
74
44
12
39
26 32
65
69
11
20
25
31
52 37
59
10
19
39
51
9
18
38 28
50
57
8
24
29
49
OPLINIE DECEMBER 2014
7
23
42
32
6
16
22
35
4
158 165 19
172
166 173 21 179
178 1
186
188 18
HORIZONTAAL 1. Baasje van Rudolph 8. Dwarsweg 15. Mengsel 16. Stuk fruit 17. Kraan 19. Monopolystraat 20. Dwaas 22. Hij 23. Alcoholvrij bier 24. Zuil 26. Rivier in Italië 27. Past voor pels en vel 28. Moeder van Abel 30. Past voor bel en bus 31. Melancholie 33. Waarmerk 34. Past na re, fa en la 35. Oude naam voor Thailand 37. Ongekleed 39. Slingerplant 41. Weg 42. Muziekinstrument 44. Past voor bel en kir 45. ... Borst, politica 47. Thans 48. Aangenaam warm 50. Europeaan 52. Ernstig 55. Keukengerei 57. Daar 59. Dikke ..., van Pipo de Clown 61. Mario ..., voetbaltrainer 62. Zangeres 63. Attribuut van Zwarte Piet 65. Baarmoeder 67. Dooier 68. Past na bast en pens 69. Nervus 71. Onbemand vliegtuigje 72. Gebak 74. Deel van het oog 75. Bleekgroene siersteen 77. Voedsel 80. Onbeweeglijk 81. Zelfkant 82. Post 83. Niveau 85. ... Kok, zwemster 86. Ja in het Italiaans 87. Flets 88. Familielid 90. Getijde 91. Zanggroep 92. Ceintuur 94. Bouwspeelgoed 96. Steekvlieg 98. Hans ..., schaker 99. Bruce ..., acteur 100. Vraag-en-antwoordspel 102. Uitnodiging tot gissen 105. Reukorgaan 107. Kerst in het Frans 109. Ezelgeluid 111. Bloem 113. Vedette 114. Frisdrank 115. Ruw, ongezouten 117. Kader 119. Rigide 120. Wim de ..., cabaretier 121. Zoon van 28 horizontaal 123. Houvast 125. Vacant 126. ... Clinton, politicus 127. Past voor kaas en kees 129. Oxide 132. Deugdzaam 133. Aanduiding op vrachtwagens 134. Stemloosheid 136. Bowlingterm 138. Zout in het Portugees 139. Loofboom 140. Past na gas en bel 142. Beitel 144. Hit van Doe Maar 145. Neerslag 146. Bangerik 150. Vloeibaar voedsel 152. Mondwater 153. ... De Meyere, acteur 154. Wanneer 155. Dan wel 157. Inwendig orgaan 159. ... Kramer, schaatser 160. Ongewenste beller 162. Deel van een bruidsjurk 165. Luizenei 167. Moment 168. Past voor tel en era 169. Seksuele spanning 171. Rivier in Rusland 173. Vorstenvermaker 174. 155 horizontaal in het Engels 175. Stop 177. Graansoort 178. ... Zoetemelk, wielrenner 179. Past voor en na ze 180. Halfvloeibaar voedsel 182. Plant 184. Hok 185. Keltische zangerdichter 186. Bestek 187. Periodieke uitkering 188. Meevaller
VERTICAAL 1. Vogel 2. Vroegere partner 3. Kerstboom 4. Verbouwen 5. Past voor aal en haan 6. Vervoermiddel van 1 horizontaal 7. Vis 9. Koude lekkernij 10. Plaats in België 11. Plaats in Italië 12. Rolschaatsbaan 13. Noord-Hollandse voetbalclub 14. Podium 15. ... Bouwman, televisiepresentatrice 17. Claxon 18. Europese vrouw 21. Past voor show en poeder 24. Vlot, modieus 25. Bloeimaand 29. Karakter 31. Nevelsluier 32. Ritmische beweging 34. Bandiet 36. Durf 38. Klaar 40. Past na Don en Ken 41. Kus 43. Vogel 46. Deel van het gelaat 48. Vis 49. Fantasie, uitvlucht 51. Voordeel 53. Oefenstuk 54. Enig 55. Watermassa 56. Muziekinstrument 58. Gerecht 60. Detailhandel 61. Alcoholische drank 62. Vis 64. Uniek 66. De oudere 67. Alsmede 68. Internationale luchtvaartorganisatie 70. … Mem, Fries beeld 73. Spil 75. Periodiek rapport 76. Inhoudsmaat 78. Verbruikt 79. Zinloos versiersel 82. ... Zedong of Tse-tung, staatsman 84. Schrijfplank 87. Assist 89. Roger ..., tennisser 91. Gewicht 93. Familielid 95. Voorloper van de euro 97. Houding 100. Dans 101. Modieus 103. Reeds 104. Oudejaarslekkernij 106. 3.600 seconden 108. Uitroep van opluchting 110. Een van de drie musketiers 112. Sorry 113. Fors 114. Zoogdier 116. Melkklier 118. Noot tussen re en fa 119. Politieke partij 120. Vooringenomenheid, vertekening 122. Symbool van neon 124. Uitstekend 125. Roofdier 126. Uiting van afkeer of kou 128. Maurice ..., componist 130. Japanse schrijver 131. Stoomschip 132. Past na Jantje en gewapend 135. Heftig 137. Zoen 140. O3 141. Aarden dam 143. Zijn in het Duits 145. Pronkzuchtig 146. Gast 147. ... van Egypte, koning 148. Voorzet 149. Schilderij 151. Wortel 152. Alom 153. Informele vorm van u 156. Symbool van ijzer 158. Leesapparaat 159. Halt 160. Vrouw ..., sprookje 161. Vreselijk 163. Europeaan 164. Ingang 166. Drie in het Spaans 168. Past voor scherp en speld 170. Hit van Sinéad O’Connor 172. Koerier 176. ... Elias, politicus 178. Kledingstuk 181. Monnikskleed 183. Film van Spielberg 185. Oliemaatschappij 186. Mobiele Eenheid
Boncadeau! Stuur uw oplossing van de puzzel vóór 12.01.2015 naar: Redactie Oplinie, Postbus 157, 3440 AD Woerden of stuur een e-mail naar:
[email protected] Vergeet niet uw adres te vermelden, want onder de juiste inzendingen verloten wij een Boncadeau t.w.v. 25 euro! Uit de oplossingen van de puzzel uit het vorige nummer trokken wij M. de Gruiter uit St. Oedenrode.
OPLOSSING
OPLINIE DECEMBER 2014
33
CONTACTPAGINA
Algemene adresgegevens bezoekadres Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerden postadres Postbus 157, 3440 AD Woerden telefoon 0348 – 487 050 fax 0348 – 707 411 e-mail
[email protected] internet www.afmp.nl rekeningnr NL72INGB0001933098 geopend maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur
Sectorhoofden
Colofon Landmacht Elze Mulder mobiel 06 – 53 51 00 73 e-mail
[email protected]
Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB) telefoon 0348 – 707 433 fax 0348 – 487 056 e-mail
[email protected]
Ledenadministratie telefoon 0348 – 707 432 e-mail
[email protected] Opzegging van het lidmaatschap kan geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of per e-mail:
[email protected]. Houd rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. Adreswijzigingen kunnen doorgegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan: AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie Postbus 157 3440 AD Woerden
Bureau Ledenservice * telefoon 0348 – 487 058 e-mail
[email protected]
Marine Rien Klaassen, Lizet Wolters mobiel 06 - 23 89 55 07 e-mail
[email protected]
Luchtmacht Ron Segers mobiel 06 – 53 52 60 83 e-mail
[email protected]
Wiebe Herweijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3, 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522 fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)
Sluitingsdatum kopij Oplinie 1 – 2015 sluit op 12.01.2015 en verschijnt 05.02.2015
34
OPLINIE DECEMBER 2014
aangesloten bij • Algemene Centrale van Overheidspersoneel (ACOP) • Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) • EUROMIL (Europese organisatie van militaire belangenverenigingen) redactie Alex Groothedde, Dick Harte, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René Schilperoort, Anne-Marie Snels, Skip Springer redactieadres Postbus 157 3440 AD Woerden telefoon 0348 707 434 e-mail
[email protected] ontwerp & vormgeving MW | studio voor grafisch ontwerp
Postactief regio West en Noord Peter Verwoerd mobiel 06 – 53 52 60 84 e-mail
[email protected]
* Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.
Kantoor Den Helder
Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel
Postactief regio Zuid en Oost Bert Weeren mobiel 06 – 53 52 60 79 e-mail
[email protected]
De inhoud van Oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFMP/FNV Algemeen Bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaan de toestemming van de redactie. oplage 20.700 internet www.afmp.nl email
[email protected] druk Senefelder Misset
Kerst in mali
Tekst: Johan de Rooij
Tekeningen: Erwin Suvaal
OPLINIE DECEMBER 2014
35
Ook voor onafhankelijk hypotheekadvies kunt u bij ons terecht!
Jazeker!
DFD is al 20 jaar de specialist op het gebied van verzekeringen voor (ex-) militairen en hun gezinsleden. Om u nog beter van dienst te zijn, werkt DFD samen met De Hypotheker, de grootste onafhankelijke hypotheekadviesketen van Nederland met zo’n 160 vestigingen. De Hypotheker adviseerde inmiddels één miljoen Nederlanders succesvol bij de grootste en leukste aankoop van hun leven: hun huis. Onze samenwerking biedt u zorgeloos woongenot en voordeel door: De expertise en zorg van twee specialisten; Ook hypotheken aan te bieden voor militairen met een FPS fase-1 of -2 contract; Echt onafhankelijk en persoonlijk advies; Maximale zekerheid, ook voor de toekomst; Duidelijkheid en transparantie, u weet hoeveel en waarvoor u betaalt; De optimale hypotheek met de scherpste tarieven; Gezamenlijk alles voor u te regelen. Interesse in onze gezamenlijke dienstverlening op het gebied van hypotheekadvies? Bezoek onze site www.dfd.nl of bel met (040) 20 73 100.
Uw hypotheek onze zorg! 36
Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail:
[email protected] • www.dfd.nl
OPLINIE DECEMBER 2014