Bouwleges.nl online legestarieven berekenen
TARIEVEN BOUWLEGES 2008 ONDERZOEKSRAPPORT
Eindresultaten Eindresultaten landelijk onderzoek
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
TARIEVEN BOUWLEGES 2007 LANDELIJK ONDERZOEK EINDRESULTATEN
Opgesteld door: dhr. dhr. dhr. dhr.
ir. A.S. Vonk J.J. de Wilde ir. A.F. Simonis T.C. de Groot (beëdigd bouwkostendeskundige)
Calcsoft BV Afdeling Bouwleges.nl Postbus 444 2240 AK Wassenaar T. 070 - 514 54 20 F. 070 - 514 32 31
[email protected] prijs onderzoeksrapport: € 925,- (excl. btw)
In samenwerking met:
pagina 1 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
Inhoudsopgave 1.
Inleiding
3
2.
Wettelijke grondslag
4
3.
Onderzoeksmethodiek
5
4.
Jurisprudentie
9
5.
Basistarieven schetsplan / principeverzoek
19
6.
Basistarieven lichte bouwvergunning
32
7.
Basistarieven reguliere bouwvergunning
46
8.
Basistarieven gefaseerde bouwvergunning
59
9.
Eindbeoordeling
81
Overige onderzoeksrapporten
93
Noten vooraf: 1. Deze rapportage is gebaseerd op dynamische gegevens. De gegevens komen voort uit de laatst bij ons bekende legesverordeningen en worden vastgelegd op het moment dat de rapportage wordt geprint. 2. Indien we de term gemeente of gemeenten gebruiken wordt hier bedoeld de Nederlandse gemeenten, inclusief de Amsterdamse stadsdelen.
pagina 2 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
2
Wettelijke grondslag
Onder de naam 'leges' worden rechten geheven ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten, genoemd in de verordening en de daarbij behorende tarieventabel. Juridische grondslag daarvoor vormt hoofdstuk XV van de Gemeentewet, waarbij artikel 229 specifiek ingaat op leges. 2.1 Gemeentewet Op basis van artikel 229 van de Gemeentewet kan de gemeente gebruiks- en genotrechten heffen. Rechten onderscheiden zich t.o.v. belastingen doordat zij een vergoeding vormen voor een gemeentelijke inspanning t.b.v. een individueel belang, belastingen vormen hierbij een vergoeding voor inspanningen van de gemeente t.b.v. het algemeen belang. De leges worden geheven naar de tarieven die zijn afgestemd op de dienstverlening (veelal opgenomen in een bij de verordening behorende tarieventabel). Op grond van art. 229b van de Gemeentewet mogen de geraamde baten de geraamde lasten niet overstijgen. In het algemeen is de gemeente op grond van artikel 219 lid 2 vrij in het bepalen van de heffingsmaatstaf, met dien verstande dat het bedrag van een gemeentelijke belasting niet afhankelijk mag worden gesteld van het inkomen, de winst of het vermogen. Daarbij komt bij dat de rechterlijke macht heeft bepaald dat er in de tarieventabel ook geen sprake mag zijn van een "onredelijke en willekeurige belastingheffing". Kruissubsidiëring binnen het onderdeel bouwleges blijft mogelijk, maar voor elk individueel geval moeten de kosten toch in een redelijke verhouding staan tot de door de gemeente gemaakte kosten. In hoofdstuk 4 (jurisprudentie) van dit onderzoek wordt hier verder op ingegaan. 2.2 Kostentoerekening “Kostentoerekeningen en gemeentelijke heffingen” is een uitgave van de VNG uit 1999. In juli 2007 is hier in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties door Deloitte Belastingadviseurs BV een nieuwe rapportage over uitgebracht. In deze rapportages wordt aangegeven welke kosten er mogen worden doorberekend in de legestarieven voor bouwvergunningen. Daaronder vallen: • Salariskosten van de direct betrokken personeelsleden , alsmede salariskosten van de leidinggevenden en de salariskosten van het secretariaat van een afdeling. • Huisvestingskosten van het personeel. • Kosten van archivering, dossiervorming en overige algemene kosten. • De bij de gemeente in rekening gebrachte kosten van externe advisering. • Kosten van andere diensten in de gemeente (interne doorberekeningen); • Automatiseringskosten; • Kapitaallasten van gebruikte vervoermiddelen en apparatuur; • Publicatiekosten. Kosten die uitdrukkelijk niet mogen worden meegerekend zijn o.a.: • Kosten voor handhaving, toezicht en controle met uitzondering van de eerste controle na vergunningverlening. • Kosten die te maken hebben met de informatietaak van de gemeente. • Algemene inspraak-, bezwaar- en beroepsprocedures mogen niet doorberekend worden in de tarieven.
pagina 4 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
De legestarieven moeten in een redelijke verhouding staan tot de door de gemeente gemaakte kosten. Dat geldt ook voor de degressie: hoe hoog zijn de extra kosten voor een gemeente bij de behandeling van een project met hogere bouwkosten? Om hier achter te komen zal binnen iedere gemeente een uitgebreide analyse moeten worden gemaakt van alle projecten m.b.t. de werkelijk bestede uren en kosten. De totale kosten voor de behandeling kunnen worden uitgezet tegen de verschillende bouwsommen. De verhouding tussen bouwkosten en de behandelingskosten kan hiermee worden berekend. Met behulp van deze verhouding kan voor de tariefstelling een reële mate van degressie worden bepaald. Voor een groot aantal gemeenten is dit echter niet eenvoudig. Enerzijds is het gemeentelijke apparaat hier niet altijd op ingericht en anderzijds heeft niet elke gemeente een grote stroom bouwaanvragen van verschillende uiteenlopende bouwsommen om de werkelijke kosten aan te toetsen.
aantal gemeenten
De afvlakking van de kosten voor de behandeling van een bouwaanvraag is vooral belangrijk voor de hogere bouwkosten, Hier is een degressie in de tarieven wenselijk om het verband met de gemaakte kosten te houden. Bouwleges.nl heeft de degressie van de legesverordeningen van alle gemeenten onderzocht door de legestarieven bij de bouwkosten € 100.000 en € 50.000.000 (excl. btw) uit te rekenen als percentage van de bouwsom en de uitkomsten hiervan te vergelijken. De degressie tussen deze twee legestarieven is per gemeente berekend door het verschil in percentage te delen door het percentage bij de laagste bouwsom, in casu € 100.000. In de onderstaande staafdiagram is het aantal gemeenten weergegeven, gegroepeerd op basis van de mate van degressie (procentulele verschil tussen de berekende percentages bij de twee bouwsommen. 180
165 160
140
120
100
72
80
60
49
49
47
40
20
28 11
10
10
8
60% - 70%
70% - 80%
3
5
80% - 90%
90% - 100%
0 < 0%
0%
0% - 10%
10% - 20%
20% - 30%
30% - 40%
40% - 50%
50% - 60%
degressie in legestarief Grafiek 4.2 - degressie bij Nederlandse gemeenten
Het blijkt dat voor 10 gemeenten de degressie zelfs een negatieve waarde heeft, ofwel: zij hanteren juist een progressief stelsel, dus een procentueel hoger tarief bij toenemende bouwkosten. 175 gemeenten hanteren geen degressie, hebben dus één vast percentage boven de € 100.000. Bij 39% van alle gemeenten is over het beschouwde traject geen degressie in de legestarieven gevonden.
pagina 11 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
5.8 Legestarieven aanvraag schetsplan € 50.000.000,In de onderstaande tabel en grafiek zijn de verschuldigde legestarieven aan de gemeenten voor de 15 'duurste' en 15 'goedkoopste' Nederlandse gemeenten bij de behandeling van een schetsplan met bouwkosten van € 50.000.000,- (excl.btw) te zien. Het gemiddelde legestarief voor de behandeling van een schetsplan met deze bouwkosten is € 92.903,-. De gemeente die het hoogste tarief hanteert voor het schetsplan met deze bouwsom is de gemeente Muiden. Deze gemeente hanteert een legestarief van € 904.300,-. Dit komt neer op een legestarief van 1,81 % van de bouwkosten. Van de gemeenten die een tarief hebben opgenomen in hun legesverordening voor de beoordeling van een schetsplan is de gemeente die het laagste tarief hanteert bij deze bouwsom de gemeente Winsum. De gemeente Winsum hanteert een legestarief van € 29,- (0,00 % van de bouwkosten). Bouwsom = € 50.000.000,Gemeenten Winsum € Landgraaf € Reiderland € Weesp € Ermelo € Boarnsterhim € 's-Hertogenbosch € Achtkarspelen € Stadskanaal € Oude IJsselstreek € Eersel € Veendam € Weststellingwerf € Millingen aan de Rijn € Leusden € Gemiddeld € Voerendaal € Bodegraven € Liesveld € Zeist € Rheden € Rozendaal € Weert € Maarssen € Gulpen-Wittem € Loppersum € Korendijk € Valkenswaard € Wijchen € Baarn € Muiden €
Leges 29 32 33 33 35 40 43 45 46 46 49 50 50 50 50 92.903 542.000 547.500 570.046 580.000 640.531 640.531 675.025 699.110 700.410 719.959 728.447 750.900 850.000 862.750 904.300
% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,19% 1,08% 1,10% 1,14% 1,16% 1,28% 1,28% 1,35% 1,40% 1,40% 1,44% 1,46% 1,50% 1,70% 1,73% 1,81%
Tabel 5.5 - Legestarieven schetsplan € 50.000.000,-
-0,50%
0,00%
0,50%
1,00%
1,50%
2,00%
-0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% -0,19% 0,00% 0,90% 0,91% 0,95% 0,97% 1,10% 1,10% 1,16% 1,21% 1,22% 1,25% 1,27% 1,32% 1,51% 1,54% 1,62%
Grafiek 5.7 - Afwijkingen t.o.v. gemiddelde
pagina 31 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
6.2 Grafieken legestarieven lichte bouwvergunning In onderstaande grafieken is het verloop van de legestarieven te zien die gemeenten berekenen bij verschillende bouwkosten. De eerste grafiek laat het verloop van de tarieven zien bij bouwkosten tot € 10.000,- zien. De tweede grafiek heeft betrekking op grotere projecten met bouwkosten tot € 200.000,-. 800 Landelijk gemiddelde
700
Bandbreedte 50% van gemeenten Bandbreedte 90% van gemeenten
600
Minimale en maximale waarde
500
400
300
200
Legeskosten
100
0 0
1
2
3
4
5
6
7
8
120
140
160
9
10
bouwkosten excl. btw x € 1.000,10.000 Landelijk gemiddelde
9.000
Bandbreedte 50% van gemeenten Bandbreedte 90% van gemeenten
8.000
Minimale en maximale waarde 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000
Legeskosten
2.000 1.000 0 0
20
40
60
80
100
180
200
bouwkosten excl. btw x € 1.000,Grafiek 6.1 & 6.2 - Legestarieven aanvraag lichte bouwvergunning
pagina 38 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
7.3 Gemiddelde tarieven lichte bouwvergunning per provincie In onderstaande grafieken is per provincie het verloop van de gemiddelde legestarieven te zien die gemeenten berekenen bij verschillende bouwkosten. De eerste grafiek laat het verloop van de tarieven zien bij bouwkosten tot € 100.000,- zien. De tweede grafiek heeft betrekking op grotere projecten met bouwkosten tot € 2,5 miljoen. 3.000
Groningen Drenthe Gelderland Noord Holland Zeeland Limburg Landelijk Gemiddeld
2.500
2.000
Friesland Overijssel Utrecht Zuid Holland Noord Brabant Flevoland
1.500
1.000
Legeskosten
500
0 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
bouwkosten excl. btw x € 1.000,60.000
Groningen Drenthe Gelderland Noord Holland Zeeland Limburg Landelijk Gemiddeld
50.000
40.000
Friesland Overijssel Utrecht Zuid Holland Noord Brabant Flevoland
30.000
Legeskosten
20.000
10.000
0 0
250
500
750
bouwkosten excl. btw x € 1.000,-
1.000
1.250
1.500
1.750
2.000
2.250
2.500
Grafiek 7.3 & 7.4 - Legestarieven aanvraag reguliere bouwvergunning
pagina 53 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408
Berekening verhouding 1e fase - 2e fase Gemeenten 1e fase 2e fase Breukelen 59,0% 41,0% Andijk 59,0% 41,0% Hendik-Ido-Ambacht 59,0% 41,0% Amsterdam-Centrum 59,0% 41,0% Nuenen, Gerwen en Neder 59,0% 41,0% Noordoostpolder 60,0% 40,0% Rijssen-Holten 60,0% 40,0% Zeewolde 60,0% 40,0% Amsterdam Oud Zuid 60,0% 40,0% Bergen 60,0% 40,0% Bergeijk 60,0% 40,0% Nijefurd 60,0% 40,0% Wûnseradiel 60,0% 40,0% Apeldoorn 60,0% 40,0% Ermelo 60,0% 40,0% Tiel 60,0% 40,0% Enkhuizen 60,0% 40,0% Uitgeest 60,0% 40,0% Zijpe 60,0% 40,0% Middelburg 60,0% 40,0% Asten 60,0% 40,0% Best 60,0% 40,0% Oss 60,0% 40,0% Valkenburg aan de Geul 60,0% 40,0% Son en Breugel 60,0% 40,0% Cuijk 60,0% 40,0% Urk 61,0% 39,0% Margraten 61,0% 39,0% Maasbree 61,0% 39,0% Neder-Betuwe 62,0% 38,0% Haren 62,0% 38,0% Twenterand 62,0% 38,0% Sint-Oedenrode 64,0% 36,0% Steenbergen 64,0% 36,0% Bunnik 65,0% 35,0% Gulpen-Wittem 65,0% 35,0% Tynaarlo 65,0% 35,0% Hof van Twente 65,0% 35,0% Arcen en Velden 65,0% 35,0% Meerlo-Wanssum 65,0% 35,0% Goirle 65,0% 35,0% Pijnacker-Nootdorp 65,0% 35,0% Wymbritseradiel 66,0% 34,0% Landgraaf 66,0% 34,0% Beek 66,0% 34,0% De Marne 67,0% 33,0% Veere 67,0% 33,0% Brunssum 67,0% 33,0% Terschelling 67,0% 33,0% Elburg 67,0% 33,0%
409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457
Berekening verhouding 1e fase - 2e fase Gemeenten 1e fase 2e fase Anna Paulowna 67,0% 33,0% Niedorp 67,0% 33,0% Strijen 67,0% 33,0% Meerssen 67,0% 33,0% Almere 67,0% 33,0% Sneek 67,0% 33,0% Montferland 67,0% 33,0% Amsterdam Oud-West 68,0% 32,0% Beemster 68,0% 32,0% Groningen 69,0% 31,0% 's-Hertogenbosch 70,0% 30,0% Coevorden 70,0% 30,0% Neerijnen 70,0% 30,0% Bladel 70,0% 30,0% Groesbeek 71,0% 29,0% Lingewaal 71,0% 29,0% Utrechtse Heuvelrug 71,0% 29,0% Koggenland 71,0% 29,0% Slochteren 71,0% 29,0% Wervershoof 71,0% 29,0% Nieuwerkerk aan den IJsse 71,0% 29,0% Wijdemeren 72,0% 28,0% Woudenberg 72,0% 28,0% Veldhoven 73,0% 27,0% Hilversum 74,0% 26,0% Bloemendaal 74,0% 26,0% Noordwijk 74,0% 26,0% Hoogeveen 75,0% 25,0% Katwijk 75,0% 25,0% Bolsward 75,0% 25,0% Hoogezand-Sappemeer 75,0% 25,0% Goedereede 75,0% 25,0% Hilvarenbeek 76,0% 24,0% Loenen 77,0% 23,0% Muiden 80,0% 20,0% Sluis 80,0% 20,0% Winsum 81,0% 19,0% Giessenlanden 81,0% 19,0% Boskoop 95,0% 5,0% Graft-De Rijp 98,0% 2,0% Loppersum 99,0% 1,0% Menaldumadeel 100,0% 0,0% Skarsterlân 100,0% 0,0% Westerveld 100,0% 0,0% Maasdriel 100,0% 0,0% Zutphen 100,0% 0,0% Renswoude 100,0% 0,0% Ridderkerk 100,0% 0,0% Nederweert 100,0% 0,0% gemiddelde 49,5% 50,5%
Tabel 8.5 - Verhouding gefaseerde bouwvergunning 1e en 2e fase
pagina 74 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
9.1 Gewogen gemiddelde per provincie In de onderstaande grafieken zijn de gemiddelde gewogen legestarief en legespercentage van Nederland en per provincie weergegeven. Van alle provicies is het gemiddelde legestarief van de gemeenten in de provincie Friesland het laagst en van de gemeenten in de provincie Utrecht het hoogst. Op basis van de heffingspercentages bij de verschillende bouwsommen hanteren de gemeenten in de provincie Zeeland gemiddeld het laagste legespercentage en de gemeenten in de provincie Utrecht gemiddeld het hoogste percentage.
Landelijk gemiddelde
3.305
Friesland
2.293 2.433
Zeeland Flevoland
2.692
Overijssel
3.165
Noord-Brabant
3.168
Drenthe
3.175
Gelderland
3.237
Groningen
3.302
Limburg
3.366
Zuid-Holland
3.563
Noord-Holland
3.673
Utrecht
3.814 €0
€ 500
€ 1.000
€ 1.500
€ 2.000
€ 2.500
€ 3.000
€ 3.500
€ 4.000
€ 4.500
Grafiek 9.1 - Gemiddelde gewogen legestarieven per provincie
2,34%
Landelijk gemiddelde Zeeland
1,78%
Friesland
1,80%
Flevoland
1,81%
Drenthe
2,15%
Groningen
2,17%
Overijssel
2,25%
Limburg
2,27%
Gelderland
2,27% 2,43%
Zuid-Holland Noord-Brabant
2,47%
Noord-Holland
2,61%
Utrecht 0,00%
2,64% 0,50%
1,00%
1,50%
2,00%
2,50%
3,00%
Grafiek 9.2 - Gemiddelde gewogen legespercentages per provincie
pagina 82 van 93
Onderzoeksrapportage Tarieven bouwleges 2007
Andere Onderzoeksrapporten van Bouwleges.nl Onderzoeksrapporten provincie
Specifiek gemeente rapport
Onderzoek naar de basistarieven € 125,- tot € 270,- excl. btw 38 tot 61 pagina's, full-color
Diepgaand onderzoek naar de gemeentelijke legestarieven en de jurische risico's € 2850,- excl. btw, full-color
Tarieven bouwleges 2007 Nederland
Samenvatting en Conclusies Legesonderzoek
Volledig onderzoek van de legestarieven van alle gemeenten, helder presentatie, duidelijke conclusies en een analyse van de 'duurste' en 'goedkoopste' gemeenten per legestarief. € 925,- excl. btw ca. 100 pagina's full-color
Samenvatting en conclusies van het volledige landelijke legesonderzoek. € 150,- excl. btw ca. 15 pagina's full-color
Te bestellen via www.bouwleges.nl of bel naar: 070 - 514 54 20 pagina 93 van 93
